Nowy Dziennik 2014/01/18 Weekend

nowy dziennik

WEEKEND

NUMER 748

| 18 STYCZNIA 2014

STRONA 10

PAWEŁ EDMUND STRZELECKI:

ODKRYWCA ROMANTYK AWANTURNIK STRONA 3-7

STRONA 9

STRONA 14

STRONA 16

STRONA 18

TEMAT TYGODNIA:

PRZEZROCZYSTY TELEFON

WRÓŻBY NA ROK 2014

WAMPIRYZM, CZĘŚĆ II

PIES REN

ALE SZARZYZNA!

2

WEEKEND

nowy dziennik

| 18 STYCZNIA 2014

c

FELIETON JANKA

d

NOWY JORK I RESZTA Panuje opinia, że im dalej w głąb Ameryki, tym ludzie są milsi. Wedle tej teorii najsympatyczniejsi powinni być w Kalifornii, może i na Hawajach. Wrzeczy samej, uśmiechy, którymi obdarowują nas w Los Angeles sprzedawczynie w sklepach, a nawet zwyczajni przechodnie na ulicy, są obezwładniające. Jednakże te słodkie, południowe i zachodnie, kalifornijskie i teksańskie uśmiechy są fałszywe. Ludzie w środku są tam raczej zimni i sztuczni, nic pozytywnego do nas nie czują, co może być przykrym szokiem, gdy ktoś taki piękny, zębny uśmiech uzna za zaproszenie do przyjaźni albo chociaż współpracy.

Jednakże reszta Ameryki, sztucznie bądź nie, uśmiecha się. Obcy ludzie pozdrawiają się na ulicy, skłonni są do pomocy, pokazania drogi. Zdaniem globtroterów nie ma ludzi bardziej przyjaznych do obcych i otwartych niż Amerykanie.

Nowy Jork w porównaniu z resztą Ameryki jawi się jako miasto ludzi zagonionych, agresywnych, niesympatycznych. Wielkość miasta i fakt, że składa się ono w dużej części z przybyszów z innych stanów i krajów powoduje, że kontakty międzyludzkie są bardziej anonimowe. Wiadomo, duże miasto ma swoje bezlitosne reguły.

Szybsze jest też tempo życia w Nowym Jorku. Gdy ktoś tu długo mieszka, nie zauważa tego, ale ludzie przemieszczają się po ulicach jak na przyspieszonym filmie. Tak nie chodzą mieszkańcy chyba żadnego miasta na świecie. W porównaniu z Nowym Jorkiem, Boston, Filadelfia, Paryż i Londyn to miasta prowincjonalne, gdzie życie toczy się powoli. Przeniesienie się do miasteczka w New Jersey czy Maine to już zupełnie inny styl życia, to Main Street, jeden bar, cicha noc na suburbiach.

Nowy Jork uważany jest za coś osobnego, innego niż reszta Ameryki z perwersyjnego powodu: ta cała reszta Ameryki jest taka sama.

Oczywiście można wychwytywać różnice w regionalnych akcentach, trochę inne potrawy, zmiany klimatu. Los Angeles różni się atmosferą od San Francisco i Las Vegas. Nie zmienia to faktu, że Amerykanie są tam podobni, mają dużo wspólnych cech. Także ich tryb życia jest podobny – godzinny dojazd samochodem do pracy, powrót późnym wieczorem do domu, oglądanie telewizji. Wweekend strzyżenie trawnika, wycieczka z dziećmi do lasu, może barbecue w ogrodzie.

Osoby podróżujące dużo po Stanach zachwycają się różnorodną przyrodą, ale przyznają czasem, że miasteczka wyglądają tak samo, ludzie ubierają się podobnie, a te same wielkie sieci restauracji i sklepów opanowały cały kraj. Gdzieniegdzie spotka się mały diner albo antique shop, ale poza tym – wszędzie te same Home Depot, Burger King i Seven Eleven.

Nowy Jork rzeczywiście jest więc inną planetą. Mieszkańcy tego miasta uporczywie protestują przeciwko wejściu wielkich sieci, jak Walmart. W większości im się to udaje, choć Kmart, IKEA, Seven Eleven i Dunkin’ Donuts już się zadomowiły.

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

Zatrąca to banałem, ale Nowy Jork jest osobną wyspą, czymś innym niż reszta Ameryki. Imigranci, którzy się w tym mieście znaleźli, także polscy, zdają się o tym zapominać.

Nadal jednak Nowy Jork to miasto małych sklepików, restauracyjek, kawiarni, narożnych deli i bodeg. Miasto straganów z owocami, budek z hot dogami, pokątnych sprzedawców podrabianych torebek.

Największą być może zaletą Nowego Jorku jest różnorodność. Spotka się tu przedstawicieli wszystkich narodów, skosztuje każdej kuchni, kupi każdy, nawet najbardziej wydumany produkt, obejrzy sztukę teatralną, posłucha symfonii, zaliczy festiwal filmów koreańskich, odwiedzi klub go-go, pójdzie do cerkwi.

Nowy Jork jest miastem imigrantów nie tylko z innych krajów, ale także przybyszy z innych stanów, którzy zachowują się tu, przynajmniej na początku, jak zahukani prowincjusze. Najwyraźniej są jednak ważne powody, dla których wszyscy, zwłaszcza młodzi, chcą tu przyjechać i popróbować szczęścia. Nie tylko dlatego, że tu jest najwięcej talentów, a więc i sukces jest tu większy niż gdziekolwiek indziej.

Młodzi przyjeżdżający do Nowego Jorku uciekają przed paraliżującą nudą amerykańskiej prowincji, gdzie tak naprawdę nie ma co ze sobą zrobić i, co gorsza, kontakty międzyludzkie zostały ograniczone do niezbędnego minimum.

W Nowym Jorku żyje się natomiast w tłumie, co może czasem męczyć, ale daje poczucie wszechotaczającej nas energii.

Redaguje Jan Latus (212) 594-2266 w. 115. Stali współpracownicy: Bożena Chlabicz, Marian Chlabicz, Stanisław Kokesz, Monika Śliż, Piotr Milewski, Piotr Powietrzyński, Magdalena Wypych, Zuzanna Ducka-Lubas. Piszą z Polski: Łukasz Dziatkiewicz, Przemek Gulda, Katarzyna Krawczyńska, Ewa Śródka, Daniel Wyszogrodzki.

WEEKEND

Przybysze z Polski, którzy rozpoczęli swoje amerykańskie życie od Nowego Jorku, na wyścigi krytykowali to miasto – że brudne, zatłoczone, że dużo tu brzydkich, biednych miejsc, a ludzie to często hołota z jakichś egzotycznych kraików. W rzeczy samej w Kalifornii nie ma takiej ponurej zimy, na Florydzie jest czyściej, wVermont ludzie są milsi. Ale Nowy Jork zaspokaja wszystkie potrzeby człowieka – intelektualne, zawodowe, emocjonalne. Jest po prostu dużo ciekawszy niż reszta kraju.

Imigranci pewnie zawsze będą marudzili, ale turyści patrzą na Nowy Jork świeżym okiem – i są na ogół zachwyceni. Na naszych

oczach Nowy Jork stał się jedną z największych na świecie atrakcji turystycznych, magnesem dla inwestorów i artystów, miejscem, gdzie bogacze inwestują w nieruchomości. Wielu ekspertów uważa, że Nowy Jork będzie jedną z kilku światowych metropolii o największym znaczeniu i popularności. Być może mają rację – także Paryż czy Londyn będą przecież przyciągały ludzi, choćby swoim architektonicznym pięknem i skumulowaną, bogatą historią. Ameryka może się skończy, może ma najlepsze lata za sobą. Nowy Jork jednak nie upadnie – i przez to jeszcze bardziej oddali się od reszty Ameryki.

JAN LATUS

NOWY JORK ZASPOKAJA WSZYSTKIE POTRZEBY CZŁOWIEKA – INTELEKTUALNE, ZAWODOWE, EMOCJONALNE. JEST PO PROSTU DUŻO CIEKAWSZY NIŻ RESZTA KRAJU.

REKLAMUJ SIĘ W WEEKENDZIE.Dział Reklamy i Marketingu, Dyr. Delfina Kozimor: Tel: 212-594-2266 wew. 304; Fax: 212-594-5538; e-mail: displays@dziennik.com.

(Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń).

The Publisher disclaims any liability for the content of any advertisement appearing in this magazine.

Piszcie listy do: jl@dziennik.com

NA OKŁADCE:

PAWEŁ EDMUND STRZELECKI

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

nowy dziennik

| 18 STYCZNIA 2014

3

ŁAPIĄC ZAJĄCA PRZEMEK GULDA Od „Pana Tadeusza” do „Misia” – zając kica po polskiej kulturze w te i z powrotem. Wszędzie go pełno.

ZDJĘCIA: ARCHIWUM

WINO NA WEEKEND TRUNEK ARGENTYŃCZYKÓW

WEEKEND

Korzenie historii winiarstwa wArgentynie sięgają XVI wieku. Dzięki pierwszym sadzonkom uprawianym tam przez jezuitów, dziś wArgentynie uprawia się 300,000 hektarów winnic, które dają rocznie imponującą produkcję 14 milionów hektolitrów wina. Liczby te plasują Argentynę w czołówce światowych producentów win, zaraz za Włochami, Francją i Hiszpanią.

Każdy z 30 milionów Argentyńczyków spożywa statystycznie 70 litrów wina rocznie. Niestety, jakość win sprzedawanych w kraju pozostawia wiele do życzenia. Jednak wraz ze spadkiem konsumpcji wewnętrznej, co bardziej doświadczeni winiarze korzystając z pomocy i inwestycji z zewnątrz postawili zdecydowanie na jakość produkowanych win.

Listę szczepów uprawianych wArgentynie z pewnością należy rozpocząć od szlachetnego Malbeca, niekwestionowanego króla tutejszych winnic. Daje on wina mocne, ciemne i stosunkowo taniczne, oferujące spory potencjał do dojrzewania.

Szczep ten będąc w XIX wieku podstawą win wytwarzanych w Bordeaux, dziś we Francji spotyka się je jeszcze w regionie Cahors. Drugim interesującym szczepem jest biały Torrontes, dający mocno aromatyczne wina. Region Mendoza, w którym usytuowane jest 90% winnic, jest najważniejszym regionem winiarskim Argentyny.

(OPR. JL)

gnącego po łące albo uciekającego przed ja- „grzeczny, rozkoszny i miły, bardzo go inne dącym polną drogą samochodem odejdzie bez- zwierzęta lubiły”. Przyjaźń trwała jednak tylpowrotnie do historii i zająca będzie można spo- ko do czasu – oto bowiem, kiedy w szczęślitkać już tylko w literaturze albo w filmie. Ajest wym lesie, który był matecznikiem poczciwego tam dużo: zając, choć wśród leśnych zwie- go szaraka, zaczęło się polowanie. Zającowi rząt najbardziej skromny i – w sensie już nie udało się uciec na drogę, ale wiedział, że potylko dosłownym, ale i przenośnym – szary, goń jest coraz bliżej. Uspokoił się jednak, kiechętnie był wykorzystywany przez artystów dy zobaczył inne zwierzęta, które też zmykana różne sposoby. ły przed nagonką, wiedział, że jest uratowaNie mogło go zabraknąć oczywiście w naj- ny. Ale kiedy kolejni „przyjaciele” – koń, wół, ważniejszym narodowym dziele, „Panu Tade- kozioł, owca i cielę odmawiają pomocy, drauszu”. Pojawia się tam już na samym począt- matyczny finał okazuje się nieunikniony: „gdy ku, jako niemy uczestnik słynnej kłótni mię- więc wszystkie sposoby ratunku upadły, wśród dzy Asesorem i Rejentem o walory ich my- serdecznych przyjaciół psy zająca zjadły”. śliwskich psów: Kusego i Sokoła. To właśnie W dwudziestym wieku, epoce filmu i teszaraka goniły oba charty: „szarak, gracz nie lewizji, zając z kart książek trafił na ekrany. lada, czmychał niby prosto w pole, za nim psów Przez wiele lat polskie dzieci bawił zając złągromada”. czony w śmiertelnym, ale jednocześnie nieZając jest też bohaterem jednej z najsłyn- rozerwalnym duecie z wilkiem. Był to jeden niejszych i najbardziej popularnych polskich z większych przebojów radzieckiej kinemabajek – bajek w sensie gatunku literackiego, tografii przeznaczony dla dzieci – seria króta nie w znaczeniu potocznym – wiersza „Przy- kich filmów animowanych, wzorowanych, jaciele”, którego autorem jest niedoścignio- czasem wręcz bardzo bezczelnie na ameryny mistrz w tej dziedzinie, Ignacy Krasicki. kańskich, disneyowskich bohaterach, takich Ta krwawa i brutalna w gruncie rzeczy opo- jak np. słynna, analogiczna para, mysz i kot, wieść to historia o zającu, który jako że był Tom i Jerry.

W przezabawny sposób wykorzystał zająca jeden z największych, a może największy polski reżyser komediowy, Stanisław Bareja. Wykorzystał zresztą nawiązując do mickiewiczowskiego polowania na zająca z „Pana Tadeusza” – oto bowiem w słynnej komedii „Miś” pojawia się motyw filmu w filmie, bohaterowie trafiają na plan wielkiej historycznej produkcji, w momencie powstawania sceW DWUDZIESTYM WIEKU, EPOCE FILMU I TELEWIny polowania. Rzecz w tym, że reżyser, wiedząc, że zającem nie da się żaden sposób kieZJI, ZAJĄC Z KART KSIĄŻEK TRAFIŁ NA EKRANY. rować, wykorzystuje przebranego za zająca, tresowanego... kota. Wszystko byłoby dobrze, PRZEZ WIELE LAT POLSKIE DZIECI BAWIŁ ZAJĄC ale kot, jak to koty, ucieka goniącym go psom na drzewo. Efekt wygląda absolutnie absurZŁĄCZONY W ŚMIERTELNYM, ALE JEDNOCZEŚNIE dalnie, reżyser jest wściekły ale publiczność umiera ze śmiechu.. & NIEROZERWALNYM DUECIE Z WILKIEM.

Zając z biologicznego punktu widzenia to kilka różnych gatunków zwierząt z rządu zajęczaków. Najbardziej popularny jest zając szarak, nazwany tak oczywiście od koloru swojego umaszczenia – choć szary ma tylko tułów i głowę, ogon natomiast jest od góry czarny, a na spodzie biały. Wciąż jest jednym z najbardziej pospolitych zwierząt w Polsce – występuje w całym kraju, choć jego populacja systematycznie spada. Dziś określa się ją na około pół miliona osobników, podczas gdy jeszcze dwie dekady temu była dwukrotnie większa, a w latach 70. XX wieku wynosiła ponad 3 miliony sztuk. Za najważniejszą przyczynę systematycznego zmniejszania się liczebności zajęcy uważa się wciąż rosnącą populację lisów, objętych kilka lat temu akcją powszechnych szczepień przeciwko wściekliźnie. Miało to zapobiec przede wszystkim zakażeniom odzwierzęcym wśród ludzi, a spowodowało znaczne zmniejszenie śmiertelności lisów, które żywią się głównie zającami – stąd zmniejszająca się liczba tych ostatnich.

Może się więc okazać, że niedługo wciąż jeszcze dość powszechny widok szaraka bie-

4

WEEKEND

nowy dziennik

| 18 STYCZNIA 2014

c

WEEKEND W KINIE

d

POLSKA W FILMOWYM ZWIERCIADLE ŁUKASZ DZIATKIEWICZ

ZDJĘCIA: MATERIAŁY REKLAMOWE

Załóżmy że jakiś obcokrajowiec nie wie prawie nic o Polsce. I że całą swoją wiedzę będzie czerpać z naszych nowych filmów fabularnych.

Jaki obraz naszego kraju sobie na ich podstawie zbuduje, nietrudno zgadnąć.

„Róża” Wojciecha Smarzowskiego

Kadr z filmu „Świnki”

nych. Oczywiście są odpowiedzialni za swoje czyny i aparat sprawiedliwości dosięga ich.

Zupełnie inaczej jest w „Chrzcie” Marcina Wrony. Różnych rzeczy można się w nim doszukać, ale niewątpliwe pokazuje on także, jak trudno skończyć z kryminalną przeszłością, nawet jak się założy rodzinę i z powodzeniem prowadzi biznes. To spotyka jednego bohatera, drugiego, jego kumpla pociąga półświatek. Próbuje niemożliwego tzn. być lojalnym wobec przyjaciela, a jednocześnie wobec bossa grupy przestępczej, który chce pierwszego z bohaterów ukarać.

Wreszcie „Wymyk”, historia dwóch braci, którzy są w pociągu świadkami zaczepiania dziewczyny przez młodych chuliganów.

Młodszy zostaje poważnie ranny, gdy napastnicy wyrzucają go z pociągu za próbę pomocy. Drugi nie robi nic.

Każda z tych historii mogłaby się zdarzyć wszędzie, nie ma w nich prawie nic typowo polskiego, jednak to że nasza niezbyt duża kinematografia wyprodukowała je w jednym czasie jest znamienne. Chyba ciągle nie radzimy sobie z przestępczością, która może dotknąć każdego. Każdy może być świadkiem i niestety wielu może być sprawcami. Nie mam żadnej wątpliwości, że wcześniej czy później ktoś nakręci film oparty na tragicznej sprawie zabójstwa Madzi z Sosnowca bądź innych morderstw dzieci przez rodziców czy opiekunów.

Podobnie będzie ze sprawami pedofilskimi.

roku z PRL-em. O ile II wojna w ostatnim okre- darnościowy pomówiony o współpracę z bezsie prawie nie była brana na warsztat przez pieką. Winni w obu filmach (przedstawieni już filmowców, o tyle „komuna” owszem. Nie- w tytułach będących ich pseudonimami) nie wątpliwie dziełem udanym jest pierwszy moc- są ocenieni jednoznacznie, czasem budzą pewno osadzony w historii, nie będący potworną, ną sympatię, współczucie i zrozumienie. mroczną karykaturą rzeczywistości, film Smarzowskiego – „Róża”. To historia młodego akowca, który trafia na Mazury do wdoOpowiadanie o czymś co jest złe, odraPolskie kino to oczywiście także współwy po żołnierzu Wehrmachtu. Dzięki temu czesne problemy, z którymi nie tylko borykażające, tragiczne, smutne zawsze przykuwadziełu szersza część społeczeństwa po raz ją się rodacy. „Baby są jakieś inne” dotyczy ło uwagę czytelników lub słuchaczy. To sapierwszy dowiedziało się jak traktowana by- relacji i różnic płci, zwłaszcza w czasach romo tyczy się X muzy i jej schwartzcharakteła ludność tych terenów przez nową władzę snącej, a nawet wojującej emancypacji. „Sarów. Ostatnio nie doczekaliśmy się filmów senoraz wyzwolicieli z Armii Czerwonej. Maka- la samobójców” analizuje i łączy problemy sacyjnych, kryminalnych czy dramatów bryczne sceny zbiorowych gwałtów, rabun- dojrzewania z zaniedbywaniem przez rodzina miarę „Długu” i „Psów”. Ani porównywalków, mordowania i katowania przypominają, ców i wirtualną rzeczywistością. Z kolei „Świnnych złowrogich postaci jak Gerard (Chyra) że często koniec działań wojennych nie koń- ki” traktują o prostytucji młodocianych. i Gross (Gajos) z dwu wymienionych. I to miczy ludzkiej krzywdy, w tym zabijania. mo, że wykorzystano za kanwę dwóch scenaW każdym z tych dzieł jest sporo polskiej speW sposób znacznie mniej okrutny poka- cyfiki, niemniej większość widzów zachodriuszy głośne sprawy, autentyczne okrutne morzuje ten czas w swoim ostatnim filmie Ma- nich nie powinna mieć problemu z ich zrozuderstwa. I do tego bardzo szczególne – matjewski. Bo i też nie to było jego celem. „Ma- mieniem, bo na pewno zna te problemy też kobójstwo i lincz. ła matura 1947” to powojenny Kraków i świat z własnego podwórka.

Z pierwszym mierzyła się „Matka Tereszacownego liceum oczami chłopaka przybysa od kotów”, w której dwóch chłopaków maW obecnym polskim kinie brakuje mi łego wraz z rodziną z Lwowa. Nowa władza optymistycznego pokazania kraju, który sakruje i zabija własną matkę. Debiutant Pasię instaluje i pokazuje na co ją stać. Jeszcze od 1989 roku dokonał wielkiego skoku. weł Sala nie epatuje zbrodnią, co więkadra nauczycielska (głównie stara, dobra) mo- O kim? O szczęśliwych ludziach sukcesu, cej – od razu ujawnia sprawców. A potem coże pozwolić sobie na nieprzychylne jej komen- o spełnionych artystach, naukowcach, biznesfa się pokazując relacje w rodzinie, portrety tarze, jeszcze są jakieś pozory demokracji (wi- menach, społecznikach itp. O ludziach, któofiary, dwóch zabójców oraz ważnego w tej zyta w mieście premiera Mikołajczyka), ale rzy mimo trudnego startu lub części życia altragicznej układance ojca. służby są coraz brutalniejsze, zapadają wyro- bo upadku mogą o sobie powiedzieć: Jestem Drugi dotyczył zbrodni jeszcze głośniejki śmierci. Zaskakująco nieudany, banalny, mo- szczęśliwy. Z jednej strony barwy ponure (patrz szej, mimo że (a może właśnie dlatego?) barmentami wręcz infantylny obraz twórcy „Lek- wyżej i na tej samej zasadzie na lata wczedziej zrozumiałej. Na prowincji mężczyzna cji martwego języka”. Szkoda. od lat terroryzujący okolicę, został w wyniśniejsze), z drugiej lukier, durnota, schlebiaku zbiorowego samosądu pozbawiony życia.

Czasami rozkwitłego PRL-u zajęło się aż nie najniższym gustom i koślawe małpowaTa historia, która zdarzyła się we Włodowie pięć głośnych filmów z interesującego nas okre- nie kina zachodniego w produkcjach, które są (powiat olsztyński) została przedstawioPolskie kino, a szerzej cała sztuka, od wie- su. Przypomnę dwa, przede wszystkim „Ró- poniżej wszelkiej krytyki (jak „Kac Wawa” czy na w „Linczu”. Tak w rzeczywistości, jak lu lat przywiązywała wagę do naszej historii, życzkę” luźno opartą na losach Pawła Jasie- debiut Pazury w roli reżysera, czyli żałosny i w filmie nikt nie miał wątpliwości po czy- zwłaszcza tej tragicznej, gdy byliśmy ofiara- nicy, a głównie jego związku uwieńczonego „Weekend”). A które w liczbie paru powstają jej stronie była racja. mi, gdy beznadziejnie walczyliśmy o wolność małżeństwem z dużo młodszą kobietą, która rok w rok.

Oba filmy mówią o zwykłych ludziach, (naszą i waszą), gdy ginęliśmy bohatersko. Film była agentką SB donoszącą na literata. DruJeśli hipotetyczny „zagraniczniak” obejktórzy stali się mordercami na skutek różnych powojenny od samego początku zmagał się gi to dziejący się współcześnie „Kret”. Jego rzałby opisane w tym tekście filmy, może nie wydarzeń, splotu okoliczności, zaniedbań in- z tematyką wojenną i okupacyjną, a po 1989 bohaterami są syn i ojciec, eksdziałacz soli- byłby Polską zachwycony, ale przypuszczalnie zaintrygowany. Jeżeli jednak połączyłby to z dawką polskiej komercji, mógłby być nieco uprzedzony. A gdyby ograniczył się tylko W OBECNYM POLSKIM KINIE BRAKUJE MI OPTYMISTYCZNEGO POKAZANIA do niej, to zapewne nie chciałby do RP przyjeżdżać. Tym bardziej, że „dowcipy” z „p” i „k” KRAJU, KTÓRY OD 1989 ROKU DOKONAŁ WIELKIEGO SKOKU. nie byłyby w stanie go rozbawić. & Przyjmuję ramy czasowe premier od 2010 roku do dnia dzisiejszego. Poza tym miniprzegląd zawężam do filmów z większymi ambicjami i dość głośnych i/lub docenionych, nagradzanych.

ZBRODNIA

DAWNY REŻIM

TU I TERAZ?

nowy dziennik

WEEKEND

c

DZIAŁ MIEJSKI

5

d

NOWOJORSKIE CHODNIKI MARIAN POLAK O Nowym Jorku pisze się często „betonowa dżungla”. Nie bez powodu. Warszawskie domy z betonu to zaledwie kropla w morzu dziesięciu tysięcy mil zbrojonego cementu, wylanych na chodniki chodniki Bronksu, Manhattanu i Brooklynu.

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

Ow szem, mia sto mię dzy Hud so nem i Wschodnią Rzeką stanowi najjaśniejszy punkt na mapie świata pokazującej najczęściej fotografowane okolice na ziemi. Rzeczywiście Times Square to najbardziej kolorowa okolica Ameryki. Ale im dalej chmur, a bliżej poziomu ulicy, tym bardziej króluje tu szarość.

Bure sidewalks upstrzone trudnymi do usunięcia plamami po gumie do żucia, niedojedzonej pizzy i oleju silnikowym, są tak samo paskudne i w najdalszych zakątkach miasta, gdzie nie zapuścił się dotąd żaden turysta, i w Midtown, w okolicy Rockefeller Center.

Nie pomagają na to nawet podejmowane od niedawna próby dodawania do cementu substancji nazywanej potocznie carbon sparkling która, odbijając światło, sprawia wrażenie, że chodnik usłany jest mrugającymi gwiazdami. „Niebo”, czyli cementowe podłoże, i tak pozostaje bure.

Skąd to amerykańskie zamiłowanie do koloru przeciętności?

Najprostsza i boleśnie prawdziwa odpowiedź brzmi: z rachunku ekonomicznego. To najtańsza w tej chwili technologia budowania jezdni i chodników. Zdecydowanie mniej kosztowna niż wyśmiewany w Polsce polbruk, czyli kostka bauma. Przy szarych płytach z szarego cementu ta betonowa kostka, produkowana w wielu wzorach i kolorach, to wyżyny estetyki.

Tyle, że kostka wymaga układania (co podnosi koszty i wydłuża czas inwestycji).

Tymczasem nowojorskie chodniki kładzie się szybko i tanio. Wystarczy do tego betoniarka i dwóch robotników.

Cały ten proces sprowadza się do wylewania, wprost z betoniarki, odmierzonych porcji betonu. Potem zostawia się to do wyschnięcia, usuwa szalunek a puste miejsca wypełnia specjalną masą, zabezpieczającą przed pękaniem płyt wskutek zmian atmosferycznych (beton „pracuje”). I gotowe!

Materiał to zwykły cement plus piasek i spoiwo. Teraz stosuje się gotowe mieszanki poprawiające odporność produktu na mróz, wodę i obciążenia mechaniczne.

Takie mikstury mogą też podnosić wytrzymałość na ścieranie, działać antypoślizgo wo, a na wet chro nić po wierzch nię przed działaniem chemikaliów, olejów oraz tej nieszczęsnej gumy do żucia, która sprawia, że nowojorskie chodniki są nie dość, że szare, to jeszcze totalnie – by się tak wyrazić – zaplute. Nawet po usunięciu gumy i tak zostaje w tym miejscu trwała plama. Do złudzenia podobna do tych, które zostawiają po sobie na burym betonie inni przedstawiciele lokalnej fauny – gołębie.

Co gorsza – która to wiadomość zapewne zasmuci estetów – już tak zostanie, bo nic nie wskazuje na to, żeby szary beton miał zniknąć z nowojorskich chodników. Przeciwnie.

W najbliższych latach pokryje on ostatnie 10 procent z 12 000 mil miejskich ciągów pieszych, które do dziś wyłożone są kamienny-

| 18 STYCZNIA 2014

mi brukami bądź asfaltem. Oficjalnie zostanie to zrobione ze względu na bezpieczeństwo prze chod niów. Po za tym sza ry jest – uwaga – ekologiczny! Asfalt, nagrzewając się błyskawicznie, podnosi średnią temperaturę na Manhattanie o kilka stopni. Toteż – wbrew pomówieniom złośliwców – śnieg nie trzyma się w Nowym Jorku wcale nie dlatego, że to przedsionek Piekła. To nie wina diabłów, a tylko drogowców.

Co innego szary beton. Już od samego

widoku wszystkim od razu robi się chłodniej.

Poza tym utwardzony cement jest sakramencko trwały więc – jeśli odpowiednio wykonany – taki szary chodnik przetrwa w dobrym stanie kilku kolejnych burmistrzów.

Toteż na Manhattanie nie należy patrzeć pod nogi. Niektórzy sugerują nawet, że i wieżowce postawiono tylko po to, żeby odciągnąć wzrok turystów od tych nieszczęsnych chodników. Jeśli to prawda, to intryga się udała! Rzeczywiście – patrzą tylko w górę!

Anowojorczycy cóż, po pierwsze się spieszą, rzadko więc spoglądają pod nogi, po drugie w gęstym tłumie i tak chodników nie widać. A i lokalne Kopciuszki bardziej od Książąt cenią sobie swoje szpilki od Blahnika, więc wolą ich raczej nie gubić na krzywych brukach ani nie topić w gorącym asfalcie. A tak poza tym, te szarości to świetne ćwiczenie z wyobraźni. Bo jak tak spojrzeć na problem od strony ekologii, to szary cement tak naprawdę jest przecież zielony. &

BURE SIDEWALKS UPSTRZONE TRUDNYMI DO USUNIĘCIA PLAMAMI PO GUMIE DO ŻUCIA, NIEDOJEDZONEJ PIZZY I OLEJU SILNIKOWYM, SĄ TAK SAMO PASKUDNE I W NAJDALSZYCH ZAKĄTKACH MIASTA, GDZIE NIE ZAPUŚCIŁ SIĘ DOTĄD ŻADEN TURYSTA, I W MIDTOWN, W OKOLICY ROCKEFELLER CENTER.

REKLAMA

AIR TOUCH DENTAL BROTHERS, PC Gwarantujemy wysokà jakoÊç us∏ug dla ca∏ej Rodziny • Leczenie kana∏owe • Koronki i mostki • Implanty • Bia∏e plomby • Wyjmowane ca∏kowicie albo cz´Êciowe protezy • Usuwanie z´bów • Leczenie paradontozy

100 % STERYLIZACJA

1 godzina w gabinecie wybielania z´bów

ORTODONTA

Prostowanie z´bów przez wyjmowany aparat

Pi´kny uÊmiech po 2 wizytach • Bez borowania • Bez zastrzyków • Bez bólu Najskuteczniejsza metoda leczenia na: krzywe, ukruszone, zabarwione i odbarwione z´by oraz odst´p mi´dzy z´bami

OTWARTE W NIEDZIEL¢

203 Nassau Ave., Greenpoint B’klyn NY 11222 (pom. Humbold St. & Russel St.) (718) 383-1270

6

WEEKEND

nowy dziennik

| 18 STYCZNIA 2014

c WYRWIJ, ZACHOWAJ d

SZARY CZŁOWIEK ALFA OMEGA

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

Jak wiadomo, nie sztuka udowodnić, że coś jest. Dużo trudniej dowieść, że czegoś nie ma. Ciągle więc brak naukowych dowodów na nieistnienie licznych bytów mitycznych, od trolli po prawa rynku, co zapewne cieszy ich wyznawców.

Z całą pewnością nie ma natomiast czegoś takiego, jak „szary człowiek”, chociaż tak nie istniejąc sobie w najlepsze, jest on zarazem prawdziwą „szarą eminencją” współczesności.

Przeciętny Jan Kowalski żyje wyłącznie życiem wirtualnym, poczęty w komputerach GUS-u (lub – jako Joe Smith – w bazach danych Census Bureau) za pieniądze ciotki ekonomii, z ojca socjologa i matki statystyki.

Choć tak naprawdę go nie ma, pełni wyjątkowo ważną rolę w różnych dziedzinach życia społecznego, od gospodarki po gabinety psychoterapeutów. Daje zarobić dziennikarzom, jest nadzieją polityków, ba – jego wirtualna egzystencja stanowi punkt odniesienia zarówno dla producentów odzieży, jak i dla autorów ramówek w telewizji. Jednym słowem – bez Kowalskiego (i jego kuzyna Smitha) trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie współczesnego świata. Strasznie ważny jest

w ogóle ten Kowalski (który zresztą nad Wisłą powinien się nazywać Nowak). Pomimo, że w zasadzie go nie ma.

Owszem, nie ma, ale za to wiemy o nim wszystko. Jak wygląda, gdzie mieszka, ile zarabia, na co choruje, na kogo głosuje, jakiej marki autem jeździ i jak spędza czas wolny.

Ba, wiemy nawet, czego się boi, o czym marzy, z czym sobie nie radzi i czy jest szczęśliwy. Całkiem nieźle, jak na „niebyt” przecież.

Wiemy nawet, że szary Smith (average Joe) szaremu Kowalskiemu nierówny, bo wAmeryce obok szarego Joe pojawiła się równie szara jak on Jane. A w nadwiślańskich realiach ciągle brakuje miejsca (i zainteresowania) dla szarej Kowalskiej.

Ale może to dlatego, że u nas Kowalski (jak Kopernik z „Seksmisji”) jest kobietą? Tym bardziej, że kobiet jest nad Wisłą więcej niż mężczyzn. I to o prawie dwa miliony!

BEZ KOWALSKIEGO I JEGO KUZYNA SMITHA TRUDNO WYOBRAZIĆ SOBIE FUNKCJONOWANIE WSPÓŁCZESNEGO ŚWIATA.

Z danych GUS wiadomo, że rodzimy „szarak” w 2011 spożył 173 jaja. Oraz że w ubiegłym roku przeczytał pół książki, na co wydał całe 19 zł. Co trzeci ma własne (choć najczęściej ciasne) mieszkanie, a zarabia w przeliczeniu 1000 dol. miesięcznie.

Ma telefon komórkowy, śniadanie jada w domu, a ściany w salonie maluje na biało.

Jest około czterdziestki, a będzie żył 73 lata (panowie 72, panie – 81). Mieszka w mieście.

Jest żonaty (ma męża). Z rozrywek najbardziej lubi telewizor (135 odbiorników na 100 gospodarstw domowych). Ma też auto i komputer, a w nim internet. Praktycznie nie chodzi ani do kina, ani nigdzie. Ma średnie wykształcenie, średnie oczekiwania i średnie ambicje.

Do klasy społecznej też należy średniej. Ma także średnią nadwagę. Jest pracowity, gościnny, oszczędny i ciekawy świata. Jest zadowolonym z życia optymistą, który jednak lubi sobie rytualnie ponarzekać. Takie są nasze obyczaje.

Z kolorów natomiast polski „szarak” najbardziej lubi... niebieski.

Z portretem Average Joe jest trochę większy problem, bo Amerykanie są bardziej zróżnicowani, niż Polacy. Toteż amerykański szarak niekoniecznie rzeczywiście należy do klasy średniej, przynajmniej jeśli brać pod uwagę nie tyle jego osobiste przekonania, co dane finansowe. Średniak ma trochę ponad 25 lat, więc jest zdecydowanie młodszy od średniaka Kowal-

skiego. Zarabia nieco ponad 30 000 dol. rocznie, czyli trzy razy więcej niż Kowalski, choć podobnie jak nadwiślański przeciętniak też nie ma dyplomu wyższej uczelni. Jest w związku małżeńskim albo będzie przynajmniej raz w ciągu życia, z tym, że niemal równie pewne jest, że się rozwiedzie. Mieszka na przedmieściach, zwykle we własnym domu, a zawodowo należy do kategorii „białych kołnierzyków”.

Amerykański Joe dożyje 78 lat, a Jane tego samego wieku, co nasza Kowalska – 81.

Oboje mają nadwagę oraz po samochodzie, telewizorze i po kilka telefonów komórkowych. Każde zjada rocznie po 59 jaj i czyta po 17 książek. Czyli – odpowiednio – 3 razy mniej i 34 razy więcej, niż Kowalski. Average Jane i Joe są też bardziej od Kowalskiego szczęśliwi. W ostatnim Rankingu Szczęśliwości (Happiness Index 2013) Stany zajęły 17. pozycję, a Polska dopiero 51. Z tym, że przeciętny Jan jest teraz trzy razy (wzrost statystyczny z 30. do ponad 80. procent) zadowolony z życia, niż dwie dekady wcześniej, podczas gdy w porównywalnym okresie optymizm Joe spadł w tej samej proporcji – o niemal dwie trzecie. Wygląda więc na to, że ten ostatni po prostu trzyma fason przed ankieterami z UN, ale prywatnie sądzi, że w Ameryce „lepiej już było”. W Polsce natomiast – przynajmniej sądząc z demonstrowanego w statystykach optymizmu przeciętnych Kowalskich – przeciwnie. &

nowy dziennik

WEEKEND

| 18 STYCZNIA 2014

7

c TECHNOLOGIA ŻYWIENIA d

IT'S ALL GRAVY EWA ŚRÓDKA

ZDJĘCIA: ARCHIWUM

W języku angielskim słowo gravy, czyli sos mięsny, to synonim łatwej kasy, szybkiego zarobku i innych tego typu ekstra benefitów, które przychodzą lekko i bez zbytniego nakładu pracy.

Karp w szarym sosie

Nie wiem kto był autorem tego powiedzenia, ale z pewnością człowiek ten nie spędził zbyt dużo czasu w kuchni. Zrobienie dobrego sosu to bowiem czynność nie tylko pracochłonna, ale i wymagająca dużych umiejętności kulinarnych. W dużych, komercyjnych restauracjach saucier, czyli kucharz odpowiedzial-

ny za przygotowanie sosów do potraw, jest w kuchennej hierarchii nr 3, po szefie kuchni i jego zastępcy.

Sos to dopełnienie dania, coś co spaja składniki potrawy w jedność i nadaje daniu wyraz. Sos decyduje niejako o smaku całej potrawy. Czym bowiem byłyby jajka w koszulkach bez sosu holenderskiego? A indyk na Święto Dziękczynienia bez gravy? A czeskie knedliki bez mięsnego sosu?

Tych przykładów można by mnożyć bez liku. W zasadzie większość potraw – od najprostszej sałatki począwszy, a na pieczeni skończywszy – potrzebuje wykończenia, które nadaje mu wyjątkowy i charakterystyczny smak. We Francji sosy wyznaczają daną po-

trawę i już od średniowiecza na sosach opierała się cała lokalna gastronomia.

Na początku XX w. słynny francuski szef kuchni Auguste Escoffier wyznaczył pięć podstawowych sosów, które do dziś są

podstawą wszelkich innych płynnych wariacji w kuchni: beszamel, sos hiszpański (na wywarze wołowym), veloute, holenderski i pomidorowy.

W Ameryce jednym z najważniejszych sosów jest tytułowy gravy (wariacja sosu hiszpańskiego), który podaje się do pieczonych mięs, ziemniaków, ryżu czy pulpetu.

To obowiązkowy dodatek na amerykańskim stole podczas rodzinnych obiadów. Na Południu, w formie white gravy to także popularny składnik śniadania: biscuit and gravy. W tym ostatnim przypadku szarawy gravy robi się na bazie tłuszczu i ze smażonej kiełbasy czy bekonu i kawałków tychże mięs. Sos doprawia się dużą ilością pieprzu. Taki sos jest niezwykle kaloryczny, a jeśli wyobrazić sobie, że na talerzu, obok bułki nim polanej, zwykle leży tez porcja frytek, to lepiej nie liczyć kalorii! Zdradzę jednak, że szklanka takiego sosu może dojść nawet do 400 kcal. Można oczywiście zrobić także gravy w wersji wegetariańskiej, wtedy będzie o wiele lżejszy (ok. 150 kcal na szklankę sosu). Wtedy, jako bazy do sosu, używamy bulionu wegetariańskiego (czyli wywaru z gotowanej cebuli, pora, marchewki, pietruszki i selera).

Jakikolwiek jednak gravy się robi (gi-

blet – z podrobami drobiowymi, jajeczny, red-eye na bazie szynki czy wspomniany biały), nie polecam chodzenia na skróty. W sklepach jest mnóstwo sosów instant w granulkach, kostkach czy proszku, ale są po prostu obrzydliwe! Szybki sos, to nie sos! Sos musi swoje odstać na kuchence, trzeba składnikom dać szansę powoli wydobyć cały smak i nie da się tego procesu przyspieszyć żadnymi chemicznymi sztuczkami w granulkach. Prawdziwy smakosz rozpozna instant od domowego w oka mgnieniu.

Na światowej mapie sosów Polska także zaznaczyła swoją pozycję. Polski sos szary jest naszym narodowym wynalazkiem, który swoją wyjątkowość zawdzięcza składnikom: wywarowi z ryby, karmelowi i piernikom. W staropolskich przepisach dla koloru i smaku dodawało się do niego także trochę krwi z karpia, ale w czasach współczesnych, z różnych względów, lepiej pozostać przy czerwonym winie.

Szary sos podaje się do duszonych lub pieczonych ryb słodkowodnych, ale istnieją także przepisy, gdzie serwuje się go z jajkami na twardo, ozorkami lub białą kiełbasą. Ze względu na jego unikalny profil smakowy będzie na pewno wyjątkowym dodatkiem do potraw.. &

SOS SZARY karp lub inna ryba słodkowodna (np. szczupak) 2 szklanki bulionu (z kurczaka, warzywny itp.)

2 liście laurowe 4 ziela angielskie 1,5 szklanki czerwonego wytrawnego wina 1,5 oz piernika (bez polewy!)

1,5 oz masła 2 łyżki mąki sok z 1 cytryny garść migdałów 2 łyżeczki masła sól Karpia podzielić na dzwonka i włożyć do wrzącego bulionu, razem z liściem i zielem i gotować 20 minut. Migdały zalać wrzątkiem i obrać z brązowej skórki. Suchą mąkę wyprażyć przez chwile na patelni do uzyskania złotobrązowego koloru. Zrumienić na patelni masło, dodać mąkę, wymieszać, rozprowadzić winem. Dolać 2 szklanki wywaru z karpia i starty piernik. Gotować 5 minut. Całość zmiksować lub przetrzeć przez sito. Cukier rozpuścić na patelni na jasny karmel, rozprowadzić wywarem z ryby i dodać do sosu. Dorzucić rodzynki i migdały. Doprawić solą i sokiem z cytryny.

8

WEEKEND

nowy dziennik

| 18 STYCZNIA 2014

c ROZMOWA NA WEEKEND d KAROLINA GORCZYCA:

BIAŁA PODLASKA JEST WSPANIAŁA

ZDJĘCIE: PAP

Aktorka Karolina Gorczyca gra główną rolę w najnowszym serialu telewizji Polsat „To nie koniec świata”. Rozmawiamy z artystką o roli i pracy przy tej serialowej produkcji.

Jaka jest grana przez panią Anna?

Anka pochodzi z Białej Podlaskiej. Urodziła się tam i wychowała. Jest mądrą, inteligentną i silną kobietą. W swoim rodzinnym mieście trenuje młodych miłośników piłki nożnej, zajmuje się też rehabilitacją. Mieszka w pięknym domu, który od pokoleń należy do jej rodziny. Pewnego dnia jednak okazuje się, że połowa tego majątku, należy do Pawła, który pewnego dnia przyjeżdża z Warszawy. Paweł chce sprzedać dom, więc Anka zaczyna się z nim kłócić. Ten konflikt trwa bardzo długo, choć w pewnym momencie rodzi się między nimi uczucie.

Rolę Pawła gra Krystian Wieczorek.

Jak wygląda wasza współpraca?

Pierwszy raz pracujemy razem. Krystian jest bardzo zaangażowany w to, co robi. Zawsze jest przygotowany. Nie ma sceny, do której nie znałby tekstu. Biorę z niego przykład.

Czasem, nawet uczę się kwestii innych aktorów, żeby pokazać, że też się angażuję (śmiech).

Zdjęcia rozpoczęły się na Podlasiu.

Jak się pani czuła w mniejszej miejscowości?

Bardzo dobrze. Sama pochodzę z małe-

BYŁO WIELE PRÓB, PODCZAS KTÓRYCH DECYDOWALIŚMY JAK NASZE POSTACI BĘDĄ WYGLĄDAĆ I JAKIE BĘDĄ MIĘDZY NIMI RELACJE. REKLAMA

go miasta. Biała Podlaska jest wspaniałym miejscem. W sam raz na spędzenie rodzinnych wakacji. Bardzo się cieszę, że mogliśmy pracować w tak przyjemnych warunkach.

Rola w „To nie koniec świata”, to dla pani interesująca przygoda zawodowa?

Owszem, tym bardziej, że naprawdę polubiłam Ankę. Po przeczytaniu pierwszego odcinka wiedziałam, że będzie mi się dobrze pracowało. Z tą bohaterką jest podobnie jak z Rudą w „Czasie Honoru”. Naprawdę ją lubię.

Anka jest małomiasteczkową dziewczyną?

Nie. Jest zupełnie normalna. Niektórym się wydaje, że jeżeli ktoś pochodzi z prowincji, to chodzi w gumiakach i podartym swetrze. Ato jest nieprawdą. Może tacy ludzie nie znają „warszawskiego” życia, ale też nie wiem, czy chcą je znać. Po prostu są szczęśliwi tam, gdzie są.

Miała pani duży wpływ na to, jak Anka będzie ubrana i pomalowana?

Tak. Bardzo chciałam mieć na to wpływ.

Było wiele prób, podczas których decydowaliśmy jak nasze postaci będą wyglądać i jakie będą między nimi relacje. W otoczeniu Anki są m. in. jej przyjaciółka, którą gra Magda Lamparska, burmistrz grany przez Pawła Królikowskiego i jej tata, czyli Artur Dziurman. Bardzo przyjemnie pracuje się nam razem.

Przed zdjęciami ustaliliśmy mniej więcej, jakie będą relacje między naszymi bohaterami.

ROZMAWIAŁA: DOMINIKA GWIT

Karolina Gorczyca – aktorka teatralna, telewizyjna i filmowa. Absolwentka PWST w Krakowie. Znana m. in. z roli w serialu „Czas honoru” oraz w filmach „Miłość na wybiegu” i „Huśtawka”. Od 8 września w każdą niedzielę widzowie będą mogli oglądać Gorczycę w najnowszym serialu telewizji Polsat „To nie koniec świata”. Jej życiowym partnerem jest aktor Wojciech Zieliński, z którym ma córkę Marię. Ma 28 lat.

nowy dziennik

WEEKEND

| 18 STYCZNIA 2014

9

TECHNIKA MA PRZYSZŁOŚĆ JAN LATUS

AUDI ALLROAD SHOOTING BRAKE

Audi Allroad Shooting Brake to prototyp samochodu typu crossover pokazywanego na tegorocznej wystawie samochodowej w Detroit. Jak na Audi przystało, linie karoserii są eleganckie i czyste. Samochód ma napęd hybrydowy, benzynowo-elektryczny i napęd na cztery koła, jak na Audi przystało. Być może podobnie będzie wyglądał sportowy model TT tej firmy.

BARDZO MAŁY KOMPUTER INTEL EDISON

Firma Intel nie poddaje się – pokazała teraz prototyp komputera o wielkości karty pamięci SD. Dzięki zastosowaniu swojej najnowszej technologii obwodów scalonych o wielkości zaledwie 22 nanometrów udało się upakować cały „mózg” komputera na tak małej kostce.

SEAT LEON CUPRA 280

ZDJĘCIA: MATERIAŁY REKLAMOWE

SEAT, hiszpańska marka należąca do Volkswagena, jest nieznana w Ameryce, ale w Europie ma reputację budowania samochodów o pięknej sylwetce i sportowej charakterystyce.

SEAT Leon Cupra 280 to najszybszy w historii SEAT. Ma moc 265 KM, półautomatyczną skrzynię biegów, 19-calowe koła i wygląd stawiający go na równi z pięknymi, sportowymi samochodami Alfa Romeo.

PRZEZROCZYSTY TELEFON

Już najwyższa pora, aby kiedyś słynąca z innowacji i odważnych pomysłów firma Sony wymyśliła coś nowatorskiego. Może będzie to przezroczysty telefon? Jak na razie jest to prototyp ale wygląda obiecująco: ekran (technologia diod organicznych OLED) jest rzeczywiście przezroczysty, w aluminiowej ramce. Przewody i elektronika zostały maksymalnie zminiaturyzowane aby nie zasłaniać widoku.

WEEKEND

nowy dziennik

| 18 STYCZNIA 2014

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

10

ROMANTYCZNY AWANTURNIK

Urodził się w Głuszynie w Poznańskiem 20 lipca 1797 roku. W jego domu żywe były zawsze tradycje patriotyczne, pielęgnowano tu pamięć o walkach niepodległościowych a postać Kościuszki niemalże otaczano aureolą. Młody Paweł spędził w majątku rodziców pierwsze 14 lat życia, po czym wyjechał na nauki do szkoły księży pijarów w Warszawie. I tu właściwie jego oficjalna edukacja się kończy, choć rozmaite biografie podróżnika przypisują mu do dziś studia geograficzne czy geologiczne, to na Oksfordzie, to w Heidelbergu.

Paradoksalnie jednak, mimo braku studiów, Strzelecki był człowiekiem nauki najwyższej miary. Był genialnym samoukiem, który najwyżej sobie cenił studia czysto empiryczne. „Wyłącznym celem wszystkich moich usiłowań było bezustanne zdobywanie wiedzy” – pisał w pamiętniku. Przy czym wiedza owa nie była wiedzą zdobytą przez lekturę opasłych tomów w szacownych bibliotekach – to była wiedza zdobyta podczas podróży do najdalszych zakątków ziemi.

Zwykliśmy w przypadku podobnych biografii przypinać jej bohaterowi łatkę szalonego awanturnika, którego brawura zmusza do zdobywania coraz to wyższych szczytów.

Czy tak było w przypadku Strzeleckiego? Jego młodość jak najbardziej by na to wskazywała. Otóż Paweł szkół w Warszawie nie ukończył. Pewnego dnia po prostu zniknął. Rodzina poszukiwała go wszędzie, a odnalazł go przypadkiem w Krakowie kilka lat później brat Piotr. Co robił przyszły podróżnik w Krakowie? Z czego żył? Gdzie pracował? Tego nie wiemy. Jedyna wzmianka z tamtego czasu to lakoniczne stwierdzenie Pawła, że cierpiał „wielki niedostatek”. Cudownie odnaleziony brat nie był zdaje się na rękę reszcie rodziny.

Po śmierci ojca schedę po nim podzielili między siebie brat Piotr i siostra Izabela, Pawłowi doradzając zgłoszenie się do wojska i wstąpienie do tzw. polskiego pułku ułanów.

Strzelecki długo w wojsku nie wytrzymał. Zdezerterował po otrzymaniu nominacji oficerskiej. Jego kolejna ucieczka zaprowadziła go do pałacu w Więckowicach, gdzie spotkał największą miłość swojego życia, czyli Aleksandrynę Katarzynę Turno, córkę właściciela majątku. Rzecz jasna ojcu Adyny, Adamowi Turno, nie przypadł do gustu ubogi chłopak, a na dokładkę dezerter, czyli najprawdopodobniej awanturnik. Jednak Adyna odwzajemniała uczucie Pawła i zgodziła się na wspólną ucieczkę – najwyraźniej oboje czytali te same „zbójeckie” romantyczne powieści. Niestety – coś poszło nie tak.

Według tradycji rodzinnych porwanie Adyny miało nastąpić w „dębince za parkiem”, gdzie czekał na Adynę umówiony pojazd ze Strzeleckim. Adam Turno zorientował się w całej sprawie, dogonił Adynę i udaremnił plan dwojga młodych. Strzelecki odjechał sam.

Zagrożony perspektywą aresztowania wyjeżdża z kraju do Włoch, gdzie spotyka hrabiego Franciszka Sapiehę, który powierzył mu w zarząd klucz bychowski na Mohylewszczyźnie.

O uczuciach, jakie do niego żywiono, świadczy najlepiej modne wówczas powiedzonko: „Sapieha przywiózł sobie z Włoch małpkę, papugę i Strzeleckiego”. Paweł okazał się sprawnym zarządcą i za podreperowanie upadających dóbr Sapieha umierając zapisał mu znaczny majątek. Nienawiść spadkobierców doszła do szczytu, okrzyczano go fałszerzem testamentu, przeniewiercą, co Strzelecki kwituje określeniem „czernidły polskie”. Strzelecki nie procesował się z Sapiehami o zapisany majątek. Otrzymawszy pewne odszkodowanie drogą polubowną wyjechał powtórnie z kraju, mając trzydzieści cztery lata.

PODRÓŻE NA KRAŃCE ZIEMI

Do Polski podróżnik już nie wróci. Kolejne czterdzieści lat życia spędzi na podróżach i badaniach na wszystkich niemal kon-

c WEEKEND PRZEDSTAWIA d

ODKRYWCA, ROMANTYK, AWANTURNIK? ZUZANNA DUCKA-LUBAS Mówi się, że trudno być prorokiem we własnym kraju. Jeszcze trudniej jednak być we własnym kraju docenionym. Doświadczył tego człowiek, którego imię powinno widnieć na budynkach polskich szkół, bibliotek i na tablicach ulic. Odkrywca, podróżnik, geolog, geograf, pisarz, romantyk Paweł Edmund Strzelecki. tynentach. Od r. 1830 zwiedza Szkocję i Anglię. Stąd od by wa po dró że po Eu ro pie – do Włoch, Francji i Szwajcarii. Obok mineralogii i petrografii oraz hydrologii Strzelecki zajmował się zagadnieniami z zakresu antropologii, etnografii, botaniki i zoologii oraz agronomii. 8 czerwca 1834 r. wsiada na okręt wyruszający do Nowego Jorku, doAmeryki Północnej, gdzie przez półtora roku prowadzi badania geologiczne i mineralogiczne w górskich obszarach Apallachów oraz agrobiologiczne w stanach Wirginia, Maryland, Nowy Jork, Illinois i Ohio.

Prócz tego u prezydenta Jacksona wstawiał

się za spotykanymi w amerykańskich miastach i cierpiącymi nędzę emigrantami polskimi z roku 1831. Wtej samej sprawie stawał przed amerykańskim Kongresem. Kilku ubogim emigrantom z Poznania umożliwił powrót do kraju, uzyskując dla nich paszporty i opłacając koszta podróży. Kilku innym znalazł pracę.

W Kanadzie kontynuuje badania geologiczne w prowincjach: Ontario i Quebec oraz w okolicach Wielkich Jezior Kanadyjskich gdzie odkrył złoże rudy miedzi. Podróże poAmeryce Południowej objęły Brazylię, Argentynę i Chile, gdzie zapoznał się z geologią złóż surowców mineralnych (złoto, dia-

menty, kamienie szlachetne).

W 1836 poszukiwał złóż mineralnych, wykonywał pomiary meteorologiczne i badania gleb w Brazylii (Minas Gerais), Urugwaju, Chile (na pustyni Atacama). Odbył tu rejs rzekami Rio Grande, Parana i La Plata.

W Argentynie i Chile zwiedzał okręgi górnicze, jak Araukonia i pustynię Atacama.

W prowincjach zachodniego Meksyku oraz na Hawajach i wyspach Polinezji badał występujące tam wulkany.

Kolejnym etapem podróży niezmordowanego Strzeleckiego była Australia – kraj, który ukochał i w którego historii zapisał się praw-

Z RELACJI PAMIĘTNIKARSKICH I OPISÓW, W TYM RODZINNYCH, WYNIKA, ŻE ODKRYWCA GÓRY KOŚCIUSZKI BYŁ PRZYSTOJNYM, WYSPORTOWANYM I ZAHARTOWANYM MĘŻCZYZNĄ. WIADOMO TEŻ, ŻE PODOBAŁ SIĘ KOBIETOM.

nowy dziennik

dziwie złotymi zgłoskami. To on odkrył złoża złota w Nowej Południowej Walii, za co otrzymał jedno z wielu odznaczeń imperium brytyjskiego. Jednak dla nas, Polaków, najważniejsze jest inne odkrycie Strzeleckiego – odkrył on najwyższe pasmo Wielkich Gór Wododziałowych – Góry Śnieżne i 15 lutego 1840 w Alpach Australijskich określił i zdobył najwyższy szczyt, któremu nadał nazwę Góry Kościuszki (Kosciusko Mountain) – 2228 m n. p. m. Pasję odkrywcy łączył Strzelecki z romantyzmem – w liście do Adyny, z którą przez lata korespondował, wysłał kwiat z Mount Kościuszko.

PRZYSTOJNY ROMANTYK ZDOBYWA ŚWIATOWĄ SŁAWĘ

Jak na romantyka przystało, Paweł oddał swe serce jednej kobiecie, oczywiście takiej, z którą nie mógł się związać. Strzelecki i Adyna stale wymieniali się listami, do momentu, kiedy po latach spotkali się w Genewie. Nie wiadomo, czy spotkanie z dawną ukochaną rozwiało czarowne wspomnienia, czy też bardziej dotknęły Pawła słowa Adyny o tym, że mimo swoich osiągnięć w ojczyźnie wciąż postrzegany jest jako niedoszły porywacz, dezerter i fałszerz testamentów. Co o tym zaważyło, nie wiemy, jednak po tym spotkaniu więcej już do siebie nie pisali.

O życiu uczuciowym naszego podróżnika wiemy niewiele.

Z relacji pamiętnikarskich i opisów (w tym rodzinnych, np. Narcyzy Żmichowskiej) wynika, że odkrywca Góry Kościuszki był przystojnym, wysportowanym i zahartowanym mężczyzną. Wiadomo też, że podobał się kobietom. Entuzjastycznie wypowiadała się o nim Lady Jane Franklin, żona gubernatora Tasmanii: „Jest tak szarmancki, elegancki, inteligentny, wyrafinowany, pełen ognia i temperamentu, uroczy i leciutko zabawny” (...) – tak pisała o Strzeleckim do swojej siostry we wrześniu 1842 roku.

W 1843 roku Strzelecki powrócił na stałe do Anglii, gdzie opublikowane wyniki badań kontynentu australijskiego przyniosły mu światową sławę a także pieniądze. Warto pamiętać, że gros swoich podróży odbył Strzelecki na własny koszt, przy okazji wspomagając jeszcze innych. Przez całe życie podróżnik był bardzo wyczulony na ludzkie nieszczęście. Potępiał niewolnictwo i poruszał go los Indian i Aborygenów. W czasach wielkiego głodu i później zainicjował Strzelecki osiedlanie bezrolnych i małorolnych chłopów irlandzkich w odkrytym przez siebie australijskim Gippslandzie, co do dziś Irlandczycy serdecznie wspominają. Interesował się losem błąkających po ulicach Londynu bezrobotnych kobiet i dziewcząt, i z jego inicjatywy umożliwiono im rozpoczęcie nowego życia i założenie ognisk domowych w dalekiej Australii.

Sukces, jaki odniosły jego prace badawcze, sprawił, że Strzelecki pod koniec życia nie musiał już martwić się o pieniądze.

Zajmował wystawny apartament w Londynie przy ulicy Saville Row nr 23. Doczekał sławy. W jednym z listów do znajomej w kraju, na pytanie, co znaczy wielka ilość liter umieszczonych przy jego nazwisku, odpowiada: „K. C. M. G – które znaczą: gwiazda orderu Michała i Jerzego, nadana przez królową za moje pięcioletnie podróże badawcze w Australii. C. B. – skrót orderu Łaźni, który mi nadała królowa za moje czteroletnie usługi w Irlandii. D. C. I. – doktor prawa cywilnego, honorowy tytuł akademicki, którym zaszczycił mnie Uniwersytet Oksfordzki za moje zasługi. F. R. S. oznacza członka Królewskiego Towarzystwa w Londynie, do którego zostałem wybrany za moje badania naukowe. F. R. G. S. oznacza członek Królewskiego Towarzystwa Geograficznego. Wybór ten zawdzięczam pracy, którą wydałem w roku 1845 i którą wymienione Towarzystwo nagrodziło złotym medalem”.

Jednak jednocześnie odkrywca wzdragał się, gdy mówiono czy pisano o jego sławie, bądź tytułowano „Sir”. „Sława nie ma wartości dla mnie, podobnie jak reszta ambicji tego świata” – mawiał.

Niewątpliwie jednak był Strzelecki człowiekiem o niezwykłej ambicji. Ta właśnie cecha, wraz z pasją i uporem, zadecydować musiała, że udało mu się osiągnąć tak wiele. W odpowiedzi na list z wymówkami od Adyny, że obrał sobie tak dziwaczną karierę, która nigdy nikogo nie wzbogaciła i nie stała się źródłem fortuny, odpisał, że wybrał ją „dobrowolnie”. Pisze dalej, że „dwoi się w pracy, aktywności, studiach, nocach bezsennych, wyrzeczeniach, trudach”, że „ucierpiał nędzę nieskończoną”, że „sypiał na ziemi bez innego okrycia jak niebo”. „Podróżowałem stale pieszo, niosąc na plecach instrumenty matematyczne, potrzebne do tych obserwacji, które kosztowały mnie 8 tysięcy florenów”. Zapewnia, że „osobista zguba i niewygody, powstałe z zimna, gorąca i wilgoci, zmęczenia i braku żywności, są cierpieniami, do których człowiek rozmiłowany w swym zawodzie i gorąco oddany swemu przedsięwzięciu – niewielką przywiązuje wagę”.

Pawła Edmunda Strzeleckiego, człowieka, którego życiorysem można by obdzielić kilka osób, musimy wspominać jak najczęściej. Jest on przykładem na to, że nasz legendarny polski romantyzm nie musi być straceńczy. Jeśli towarzyszą mu talent, pasja i ambicja, można przekuć go na sukces w światowym stylu. Polak, jak to przepięknie Strzelecki pokazał, naprawdę potrafi! &

WEEKEND

| 18 STYCZNIA 2014

11

12

WEEKEND

nowy dziennik

| 18 STYCZNIA 2014

odpadki z magiz obrÛbki strem za lada3 drewna

¥ panstwo Lenina

Herod dawna wite z znany z cywilna kwiatÛw Biblii milicja

Pat, gitarzysta jazzowy

popularna stacja radiowa

popis F. Astaire dawny wywabiacz plam

nakrycie gCowy je¥zd¥zca

uprawa ro¥slin

..

Russell, aktor

Irena dla bliskich

hamulec na konia

druDzyna

D zaba z kartoteodgCos "Muppe¥ ka lisci tÛw"

Samuel, pisarz

matka z Hlmu ¥ Polanskiego

z ich ¥ lisci narkotyk

Thompson, aktorka instr. dety 3 drewniany

MikoCaj przy Nakranie kszy ¥ nski

¥ ogon japonski zajaca 3 komiks

ojciec

grecka gaz bogini zbocze szlachetny jutrzenki Giulio, polityk wCoski

lek na katar

wafel

w parze ojciec kredytoz klasztowa Materna3 ru

oddziaC z respiratorami

kolor w kartach

pyszczek psa

dziaCa w ramach ONZ

zapConowy w aucie Stanek, piosenkarka

martwa na pCÛtnie

z Prisztina3 relacjonuje wydarzenia

zadanie udostepniC 3 serwis krzyDzÛwkowy szarada.net

poDzeludzie gnanie gruby pot. o in- okrywaj a 3 bez kawaC sektach FrancumÛzg obuwia drewna za

Holetowy kwiatek

nosi ja3 franc.

D zandarm

pracownik olbrzym CBOS-u

listwa wzdCuDz burty

stolica otoczak pa ¥ nstwa z rzeki InkÛw

butapren

ksiega 3 liturgiczna

strzela seriami

wyrasta z niego niewiasta

bodziec ¥ swinka z "MuppetÛw"

towarzysz Shreka

wada wzroku kolczaste drzewo z Afryki

Prost, kierowca F1

uciskanie ¥ dConmi dom z lodu

pCynie przez PiCe 3

spektakl na niebie zapyla kwiat

rozkaz krÛla

rzad 3 ptakÛw nocnych ruch waCu korbowego egipska w Biblii kapieli3 sko nad BaCtykiem

bohomaz

muzyczne umiarkowanie zadanie udostepniC 3 serwis krzyDzÛwkowy szarada.net

Hlm Disneya z babcia3 Fa

mydlana lekki jednow TV ¥ slad

marka perfum

ma prawo wybierania ...

Straits, grupa rockowa

laur Cameron ..., aktorka

papilarne na dConi

gliniany instrument

Walentyna dla rodzicÛw

nowy dziennik

WEEKEND

| 18 STYCZNIA 2014

13

c NASZ HOROSKOP d

CO CIĘ CZEKA W TYM TYGODNIU BARAN

Miłość: Wolnego Barana może spotkać przygoda miłosna, w związkach ze stażem liczne kontakty towarzyskie i dobry nastrój skłaniający do wspólnego, miłego relaksu.

Praca: Nie zadzieraj nosa! Zbytnio ufając w siebie możesz popełnić poważny błąd na polu zawodowym. Ważne sprawy załatw w przyszłym tygodniu.

Finanse: Podniesienie kwalifikacji i zawarcie pomyślnych umów zaowocują wzrostem finansów w przyszłości.

Zdrowie: Ruch to zdrowie, niech to hasło przyświeca Ci w tym tygodniu. Jogging lub długi spacer wzmocnią Twoją odporność.

RAK

Miłość: Nie żyj w oderwaniu od rzeczywistości, trzeba mieć marzenia, ale brak realizmu życiowego może powodować konflikty w związku.

Praca: Trudny zawodowo tydzień. Może to już czas, by rozejrzeć się za nowym miejscem pracy?

Finanse: Bądź ostrożny, ponieważ ktoś nieuczciwy może wykorzystać Twoją ufność, na czym stracisz finansowo.

Zdrowie: Zadbaj o swoje nogi! Mogą dokuczać Ci żylaki, ale nie są też wykluczone zwichnięcia i złamania. Uważaj!

LEW

BYK

Miłość: Twój partner może w tym tygodniu stracić do Ciebie zaufanie. Zadbaj o ciepło relacji i otwartą komunikację, aby do tego nie doszło.

Praca: W pracy będziesz miał skłonność do rozpoczynania spraw i zostawiania ich niedokończonych. Zorganizuj się i nie działaj chaotycznie a unikniesz kłopotów.

Finanse: Ten tydzień powinien upłynąć pod znakiem oszczędzania. Mogą się pojawić nieprzewidziane wydatki.

Zdrowie: Jeśli poczujesz ból w podbrzuszu niezwłocznie udaj się do lekarza. To może być zapalenie wyrostka!

Miłość: Działaj rozważnie, a harmonia, zrozumienie i wzajemny szacunek zapanują wreszcie w Twoim związku.

Praca: Jeśli współpracownik będzie miał inne zdanie, rozważ wszystkie za i przeciw. Racja nie zawsze musi być po Twojej stronie.

Finanse: W sprawach finansowych posłuchaj rady starszej kobiety spod znaku Wodnika, Bliźniąt bądź Wagi. Ona znajdzie antidotum na Twoje problemy.

Zdrowie: Będziesz zdrów jak ryba i pełen energii. Zaraź swoim entuzjazmem wszystkich wokół!

PANNA

BLIŹNIĘTA

Miłość: Gdy pojawi się rozdźwięk w Twoim związku partnerskim zaufaj intuicji. Wolne Bliźnięta niech zadbają o relacje z rodziną.

Praca: To nie jest czas na zawieranie spółek.

Wstrzymaj się z podpisaniem dokumentów do przyszłego tygodnia. To co masz zrobić jutro zrób dziś, ponieważ problemy rodzinne mogą wybić Cię z rytmu zawodowego.

Finanse: Jeśli w tym tygodniu szef obieca Ci podwyżkę, poczekaj aż zobaczysz środki na swoim koncie. Niestety możliwe, że nie dotrzyma słowa.

Zdrowie: Mogą dokuczać Ci choroby dolnej części przewodu pokarmowego. Pomyśl o ziołach.

Miłość: Jakieś tajemnice z przeszłości ujrzą w tym tygodniu światło dzienne. Wysłuchaj cierpliwie partnera i nie oceniaj pochopnie.

Praca: Musisz narzucić sobie dyscyplinę w pracy. Jeśli nie nauczysz się określania priorytetów utoniesz w nadmiarze zadań.

Finanse: Nie wprowadzaj w tym tygodniu zmian w sferze finansów na siłę, gdyż perspektywicznie wpłynie to negatywnie na Twój stan posiadania.

Zdrowie: Jeśli dotychczas trapiły Cię stany depresyjne, w tym tygodniu dzięki aktywności fizycznej i zmianie diety poczujesz się lepiej.

WAGA

Miłość: Jeśli Twój partner będzie się nagminnie spóźniał w tym tygodniu, zastanów się czy w Waszym związku nie pojawiła się osoba trzecia.

Praca: Siła intelektu i umiejętność krytycznego spojrzenia na sprawy zawodowe pomogą Ci przetrwać nadchodzący czas w spokoju.

Finanse: W walce o finanse i stabilizację uważaj, by nie wziąć sobie zbyt wielu obowiązków na głowę. Przeciążenie nie służy pomnażaniu majątku.

Zdrowie: Bądź aktywny, zadbaj o właściwą dietę, a choroby będą Cię omijały szerokim łukiem.

SKORPION

Miłość: To nie jest czas na zmiany, nie kończ związku w stanie silnego wzburzenia, bo możesz później tego żałować.

Praca: Zaufaj sobie, poczuj się pewnie, zastanów się a znajdziesz rozwiązanie problemu zawodowego. Odwołaj podróże służbowe. Sprawy wyjazdowe załatwisz w przyszłym tygodniu.

Finanse: Nie uciekaj przed decyzjami dotyczącymi finansów, jeśli podejmiesz je teraz, wreszcie poczujesz spokój.

Zdrowie: Zdrowie będzie Ci dopisywało. Unikaj stresu a tydzień minie bezproblemowo.

KOZIOROŻEC

Miłość: To dokonały czas dla osób pozostających w stałych związkach. Zapanuje spokój i atmosfera czułości. Osoby samotne mogą znaleźć w tym tygodniu swoją drugą połówkę.

Praca: Twórczy tydzień na niwie zawodowej.

Nie odmawiaj życzliwemu współpracownikowi, jeśli zaproponuje Ci pomoc.

Finanse: Nie inwestuj, nie wydawaj, nie podpisuj umów kredytowych. To nie jest sprzyjający moment.

Zdrowie: Jeśli jesteś w ciąży koniecznie pozwól sobie na wypoczynek. Pozostałym Koziorożcom mogą dokuczać dolegliwości dermatologiczne.

WODNIK

Miłość: Nie pozwól, by problemy finansowe zbudowały barierę emocjonalną w Twoim związku, pieniądze choć ważne nie są wszystkim.

Praca: Może Cię czekać nieprzewidziana negatywna zmiana w pracy. Bądź czujny i wykonuj swoje obowiązki jeszcze sumienniej.

Finanse: Jeśli ktoś zaproponuje Ci dodatkowe pieniądze z niepewnych źródeł kategorycznie odmów. Pamiętaj, że nie wszystko złoto co się świeci.

Zdrowie: Ubieraj się ciepło, jedz dużo warzyw i owoców i pij dużo ciepłej herbaty z cytryną i miodem. To pomoże zwalczyć ewentualną infekcję

STRZELEC

Miłość: Zastanów się, czy nie jesteś uzależniony od partnera. Czasem uwolnienie tworzy nową jakość życia.

Praca: Na polu zawodowym w tym tygodniu żadne negatywne zmiany nie będą Twoim udziałem. Dzięki sile wewnętrznej i odwadze cywilnej ominą Cię wszelkie zawirowania.

Finanse: Masz nadzieję na poprawę sytuacji finansowej. Słusznie, w tym tygodniu jest to możliwe. Łap byka za rogi i realizuje swoje plany.

Zdrowie: Pamiętaj o zdrowym śnie, wypoczynek jest bardzo ważny by mieć chłonny umysł i energię do działania.

RYBY

Miłość: Jeśli jesteś w związku w tym tygodniu niespodziewanie możesz ulec zauroczeniu inną osobą. Zastanów się czy warto niszczyć to co zbudowałeś dla przelotnej miłostki.

Praca: Możesz mieć problem ze zrealizowaniem zaplanowanych wcześniej przedsięwzięć zawodowych. Nie poddawaj się pesymizmowi. Działaj energiczniej.

Finanse: Jeśli liczysz na wzrost dochodów w tym tygodniu, masz ku temu podstawę. Zaprocentują wcześniej podjęte działania.

Zdrowie: Nie będziesz narzekał na swój stan zdrowia. Dobry moment na badania kontrolne.

14

WEEKEND

nowy dziennik

| 18 STYCZNIA 2014

c KIJEM W MROWISKO d

WRÓŻBY Z FUSÓW JAN CZEKAJEWSKI Ci z Państwa, którzy spodziewają się pokrzepienia i otuchy na rok 2014, niestety będą zawiedzeni. Powinni oni raczej koncentrować się na sztandarowych wypowiedziach prezydenta i prasy amerykańskiej, wedle której trudności już mamy za sobą, bezrobocie spada, a po zwycięstwach w Iraku i Afganistanie nasi żołnierze wrócą w domowe pielesze.

ZDJĘCIA: ARCHIWUM

Amerykańscy żołnierze w Afganistanie są, jak widać, w doskonałym nastroju

Oczywiście nie wypada wspominać o tych, którzy nigdy nie wrócą do pełnego zdrowia, bo odnieśli uszkodzenia mózgu na skutek wybuchów prymitywnych min przydrożnych. Oni spełnili swe „zaszczytne” zadanie i nie powinni zaciemniać nam obrazu Szczęśliwego Nowego Roku 2014. Dobre wiadomości także i dla tych, którzy wyczerpali już zasiłek dla bezrobotnych. Prezydent Barack Obama, z poparciem Kongresu, przedłuży im ten zasiłek, mimo że w wielu sklepach i restauracjach widać ogłoszenia: „Przyjmiemy chętnych do pracy”.

łym Domu w sprawie rozszerzenia wojny w Iraku a następnie w Afganistanie poprzez ników, że moje obserwacje nie są ciągiem lo- gwałtowne zwiększenie liczebności (surge) gicznej filozofii, a tylko migawkami, które mi komandosów w Iraku a później w Afganistaprzychodzą mi do głowy po przejrzeniu arty- nie. Według Gatesa generałowie domagali się kułów w opiniotwórczych czasopismach. rozszerzenia wojny, a Obama i jego doradcy byli temu przeciwni. W konsekwencji generałowie dostali to co chcieli, czyli „surge” Wojna 1939-1945 na zawsze została ale wynik był taki jak sam przewidziałem: w mej świadomości. Dlatego też z zaintere- opłakany. Gates zgadza się na końcu książsowaniem przeczytałem w „Financial Times” ki, że Obama miał rację, czyli jakby to porecenzje książki „Duty” (Obowiązek), napi- wiedział Lech Wałęsa, Obama był „za, a takKto by się tam trudził i tracił czas smażąc sanej przez Richarda Gatesa, sekretarza że przeciw”. Cala sprawa byłaby śmieszna, frytki i hamburgery, kiedy jest tyle interewojny w administracji G. W. Busha, a także gdyby za tymi wojnami nie stały tysiące lusujących programów do oglądania na wielw czasie pierwszej kadencji prezydenta Oba- dzi zabitych i setki tysięcy rannych. Wniokim płaskim telewizorze? W międzyczasie my. Książka ta jest podobno pamiętnikiem sek jaki można wyciągnąć z pamiętnika Gaw restauracjach na Florydzie podają jadło zmagań politycznych miedzy generałami tesa jest taki, że Obama niestety nie jest osomłode Bułgarki, a za kulisami kuchni króz Pentagonu a doradcami prezydenta w Bia- bą kalibru prezydenta Harry'ego Trumana, który przeciwstawił się generałowi MacArthurowi, chcącemu rozszerzyć Wojnę KoreańKupujemy chińskie tanie produkty, pozwalające ską na Chiny i ZSSR, a nawet uciec się do użycia bomby atomowej. nam utrzymać wysoką stopę życiową Przy okazji przyjrzyjmy się dwu generałom, którzy zasłużyli się w Iraku i Afganistanie, i którzy prawdopodobnie naciskali na Obamę w podejmowaniu decyzji w sposobach prowadzeniu tych dwu wojen.

Jeden z nich to generał Allen, który zrezygnował ze swojej funkcji po wyjawieniu, że wysyłał lub odbierał kilkadziesiąt tysięcy niewinnych e-mailów z Jill Kelley, mężatką, która organizowała huczne przyjęcia dla generalicji z amerykańskiej bazy w pobliżu Tampa, Floryda. „New York Times” podaje, że państwo Kelley nie byli w najlepszej sytuacji finansowej. Ciekawe więc, skąd brali pieniądze na wystawne przyjęcia dla generalicji.

Drugim zasłużonym generałem jest David Petraeus, ktory pod koniec jego wojskowej kariery został szefem CIA. Petraeus miał romans z Paulą Broadwell, która pisała jego biografię. » STR. 18 lują Meksykanie, z którymi trudno się dogadać po angielsku. Przepraszam też czytel-

WOJENKO, WOJENKO CO ŻEŚ TY ZA PANI

W KONSEKWENCJI WOJNY W AFGANISTANIE ZSRR SIĘ ROZPADŁ I AMERYKA STAŁA SIĘ HEGEMONEM NA ŚWIECIE. TA SYTUACJA UDERZYŁA DO GŁOWY POLITYKOM AMERYKAŃSKIM, A TAKŻE GENERAŁOM W PENTAGONIE, KTÓRZY UWAŻAJĄ TERAZ, IŻ SĄ W STANIE ZAPROWADZIĆ „DEMOKRATYCZNY PORZĄDEK” W WIELU KRAJACH NA BLISKIM WSCHODZIE I W AFGANISTANIE.

nowy dziennik

WEEKEND

| 18 STYCZNIA 2014

15

c DZIAŁ ODZIEŻOWY d

DRES FOR SUCCESS BOŻENA CHLABICZ

ZDJĘCIA: ARCHIWUM

Według polskiego wydania „Newsweeka” sprzed miesiąca, do roli światowej stolicy dresingu w awansowała ostatnio Warszawa.

Na dowód dziennikarze dokonali analizy zdjęć z ulicy. Rzeczywiście, ilością dresiarzy Marszałkowska zdecydowanie góruje nad Broadwayem. Chłopaki z Coney Island i Bronksu zostały, przynajmniej na polu zamiłowania do dresiarstwa, pokonane przez ferajnę z Milanówka!

Tego rekordu nie dałoby się jednak ustanowić bez masowego wsparcia licznych zastępów rodaków wszystkich roczników i profesji oraz szerokiej partycypacji lokalnych „elit”.

Bo i one dały się ostatnio przekonać do dresów jako eleganckiego stroju na każdą okazję z premierą, koncertem ku czci i wernisażem włącznie.

Owa specyficzna moda to świadoma robota rodzimych projektantów, czy raczej projektantek, bo to głównie dziewczyny stoją za nagłym wzrostem popularności szarych barchanów wśród wyrafinowanych estetycznie aktorek, dziennikarek, stylistek i szafiarek. Ten styl to nadwiślańska adaptacja „street fashion”, od całych dekad lansowanej w Ameryce przez kultowe sieci Abrecrombie czy Urban Outfitters.

Nieodzownym elementem owej konwencji są zaś dresy właśnie. Ale... tylko elementem. Dresiarstwo absolutne jest tu bowiem wyłączną domeną sieci z konfekcją sportową. I to z nich pochodzą dyżurne mundurki grup towarzyskich z Bronksu i okolic. Nawet, jeśli kolekcje dresowe projektuje dla nich Yohji Yamamoto, to tylko pod marką Adidasa albo Nike.

Co innego nad Wisłą, gdzie dres występuje teraz w charakterze stroju etnicznego, niemal całkowicie wypierając z tej roli turecki sweter i dżinsowy mundurek w marmurek.

Ta ogólnonarodowa przebieranka to nie tylko zasługa naszego plemiennego zamiłowania do standaryzacji (żeby wyglądać jak wszyscy) i komfortu (żeby było wygodnie), które to konfekcyjne preferencje nałożyły się jeszcze na swoisty kult młodości, kiełkujący ze sporym opóźnieniem w stosunku do reszty Zachodu w szeregach naszych baby boomers, czyli pań i panów pod pięćdziesiątkę.

Wcześniej damy i dżentelmeni odmładzali wizerunek za pomocą importowanej ze Stanów mody tutejszych gospodyń domowych na zakładane do wszystkiego białe obuwie sportowe. Potem zapanował szał na szorty i podkoszulki (dla pań koniecznie obcisłe), a w chłodniejszych porach roku na niezrównane w podkreślaniu rozwiniętego cellulitu legginsy.

Teraz zaś nadeszła pora, żeby młodość ducha demonstrować poprzez noszenie obwisłych, szarych portek i równie szarych bluz XXL z kapturem, co – przy naturalnej tendencji do rozciągania się, właściwej bawełnie – upodabnia starsze i obszerniejsze roczniki dresiarzy do namiotów trzyosobowych z tropikiem. Jak moda, to moda.

Trzeba jednak oddać sprawiedliwość młodym rodzimym markom, choćby takim jak „by Insomnia”, które tworzą naprawdę ciekawe es-

tetycznie i dobre jakościowo całodzienne kolekcje dresowe w stylu miejskim. W ich skład wchodzą nie tylko typowe spodnie i bluzy sportowe, ale w ogóle wszelkie wzory i modele garderoby, w tym także płaszcze, marynarki, spódnice i sukienki. Również wizytowe.

Tyle że wszystko szyte jest z dresowej bawełny o bogatych fakturach i zróżnicowanej, dostosowanej do konkretnego egzemplarza grubości. A i kolorystyka też w nich dresiarska, bo w ofercie „by Insomni” dominują szarości i czernie.

Takie kolekcje też przyczyniają się do rosnącego tłumu dresiar i dresiarzy na polskich ulicach, przy okazji zachęcając do zakładania

barchanów faszionistki ze starszych pokolenia. Wielbicielką dresów z „by Insomnia” jest na przykład jedna z najbardziej cenionych specjalistek od sztuki współczesnej, Anda Rottenberg. A to mówi samo za siebie.

Jedyny problem związany z modą na dresiarstwo to okoliczność, że wcale nie jest ona aż tak demokratyczna, jak przedstawiają ją projektanci, bo czysta bawełna posiada wyjątkową wręcz zdolność do punktowania „trudnej” sylwetki. Dres, nawet obszerny, niczego bowiem nie ukryje, wręcz przeciwnie – nawet młode i smukłe modelki wyglądają w nim czasem nieciekawie. Tylko że one nadrabiają to wdziękiem właściwym młodości. &

NAD WISŁĄ DRES WYSTĘPUJE TERAZ W CHARAKTERZE STROJU ETNICZNEGO, NIEMAL CAŁKOWICIE WYPIERAJĄC Z TEJ ROLI TURECKI SWETER I DŻINSOWY MUNDUREK W MARMUREK.

16

WEEKEND

nowy dziennik

| 18 STYCZNIA 2014

Soczi, Hotel Perła

MOIM ZDANIEM

d

WAMPIRYZM, NIE TERRORYZM (2)

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

c

HALINA KACZMARCZYK

Ekstremiści islamscy, żądajcie absolutnej czystości religijnej i zniszczenia przeżartej zepsuciem zachodniej kultury jako siedliska zła.

Nieustępliwość w dążeniu do prawdy o wielkości waszego boga i bezkompromisowość działań, paradoksalnie, chronią resztę świata.

Strach pomyśleć, co by się stało, gdybyście wy, rycerze Allaha, nagle nauczyli się rozmowy o kompromisie. Chroń nas, nasz Boże, przed waszym zjednoczeniem w walce.

Po upadku ZSRR Kaukaz zawrzał, a jedną z pierwszych republik, które ogłosiły niepodległość w tamtym rejonie była Czeczeńska Republika Iczkerii (1991), której już nie ma na skutek chwalebnie walecznej głupoty skrajnych islamistów. W jej miejsce powstała autonomiczna Czeczenia (1999) rządząca się prawem szarii jak jej poprzedniczka. Prawowity rząd czeczeński, namaszczony grubą forsą przez Moskwę, wprowadził islamskie porządki i pobudował meczety. Gwałcenie konstytucji rosyjskiej odbywa się od tamtej pory za cichą zgodą Putina.

Niepogodzeni z sytuacją chłopcy kochający partyzantkę, czyli nocowanie na półkach skalnych, bardzo rzadkie kąpiele i podniecające pasaże przed nosem wroga, powędrowali w wysokie partie Kaukazu hołubić ideologię walki o lepsze jutro na ziemi i drogę do nieba.

Kiedy nie napadają, nie uprowadzają i nie zarzynają, ogłaszają dla odmiany kolejne wybory na swojego prezydenta.

W Groznym od lutego 2007 roku urzędował Ramzan Kadyrow, natomiast w górskich żlebach hasał inny, podobno wybrany w drodze elekcji, znany z niedawnych prasowych tytułów, Doku Umarow, wirtualny prezydent z całą rządową świtą. Jak długo jednak można zwiedzać nawet najpiękniejsze turnie górskie zdominowane bezkresem groźnych, nagich, ciemnoczerwonych skał. Doliny ogołocone z wszelkiej infrastruktury, najpierw przez towarzyszy, a następnie dwiema czeczeńskimi wojnami.

Można się tam ukrywać skuteczniej niż Janosik w maleńkich koronkowych Tatrach, ale gdzie hurysy? Kamienne milczenie potężnych masywów górskich najbardziej zatwardziałą duszę mudżahedina wypełni wątpliwościami. To

nie afgański Hindukusz, gdzie jest ruch w interesie, zmieniają się wrogowie, sojusznicy również. Aw kaukaskich niedostępnych pustkach?

Spokojny bazalt i skały łupkowe.

Wyobraźmy sobie Dokę Umarowa wpatrującego się w monotonię łańcuchów skalnych, lub spoglądającego w głąb dolin, których mroczne dno jest niemal niewidoczne bez lornetki. Nagle „eureka!” (Doku zna to słowo, kończył wyższe studia i jest człowiekiem światłym), wymyśla bajkę, o której treść warto będzie się znowu bić. Rozkłada mapę i decyduje, że od ostatniego dnia października 2007 roku nie ma już niepodległej Iczkerii i nie ma jej prezydenta. Powstanie natomiast Emirat Kaukaski, a on zostanie jego emirem. Nic nie szkodzi, że na razie wiedzą o nowym państwie jedynie kozice, już wkrótce zrobi się gorąco.

Poza Czeczenią w granicach nowego państwa ma się znaleźć Dagestan, w 87% muzułmański, wywrotowy, walczący. Oporu nie powinna stawiać Inguszetia, ale jej mieszkańcy, mimo że w większości sunnici, na wojnę w Czeczenii zareagowali dziwnie niechętnie, a już w roku 1991, po rozwiązaniu ZSRR, odłączyli się od niej, jakby przewidując przyszłe barbarzyństwo. Kabardo-Bałkaria, gdzie znajduje się najwyższy szczyt Rosji, Kaukazu i Europy – Elbrus, i Karaczajo-Czerkiesja są w połowie muzułmańskie, ale nie pozwoliły się wessać w religijną hucpę. Jest im dobrze, nie pragną wojny. Jaką akcją Umarow chce zawalczyć o ich poparcie, a jaką reakcję może przygotować prezydent Rosji? Przypominając sobie łaźnię, którą urządził nieposłusznym w czasie II wojny czeczeńskiej, lepiej nie drażnić niedźwiedzia i dać spokój walecznemu hobby.

Wprawdzie walka oczyszcza, daje punkty w niebie, a może nawet przydział na dodatkowe dziewice, komplikacje jednak mnożą się i nie obiecują sukcesów, choćby umiarkowanych.

Spełznąć może na niczym przyłączanie Pół-

nocnej Osetii, gdzie 50% to prawosławni chrześcijanie, około 29% neopoganie Etseg Din i Rodzimowiercy słowiańscy. Nawet nie wiadomo czy czteroprocentowa populacja muzułmańska ma serce do fundamentalizmu, podobnie jak w autonomicznej enklawie otoczonej Krajem Krasnodarskim Adygei, gdzie naliczono całe 13% wyznawców Allaha. Na liście do Umarowego terytorialnego wyróżnienia znalazł się Stawropol, którego połowa mieszkańców to ortodoksyjni chrześcijanie, a wyznawców islamu będzie nie więcej niż 5%.

Umarow zna się również na historii. Pragnie podłączyć do swojego emiratu Kraj Krasnodarski w imię religijnej przeszłości okręgu.

Nie sięga jednak do epoki przedislamskiej, kiedy Krym wchodził w skład Imperium Rzymskiego lub do czasów wpływów Bizancjum na tym terenie. Interesuje go jedynie Złota Orda, która – upraszczając – zostawiła po sobie Chanat Krymski. W drugiej połowie XIX wieku za sprawą cara Aleksandra II dokonano wysiedlenia mieszkańców półwyspu i południowego Kraju Krasnodarskiego do Imperium Ot-

tomańskiego. Większość Tatarów zamieszkujących tamte tereny wymordowano. Skutecznie – ponad pięciomilionowy Kraj Krasnodaru zamieszkuje 1% wyznawców islamu.

Wcentrum uwagi Doku Umarowa jest krasnodarskie Soczi, przepiękne miasto położone nad Morzem Czarnym, będące tegoroczną stolicą Zimowych Igrzysk Olimpijskich. Emir tak bardzo nienawidzi olimpijskiej idei, że jego wojownicy – samobójcy zaatakowali Wołgograd jako węzeł komunikacyjny przyszłych igrzysk.

Samozwańczy monarcha twierdzi, że nie wolno urządzać zabawy na kościach przodków, którzy tragicznie zginęli lub zostali wysiedleni. Islam w ogóle zabrania radości, nie pozwala pokazać zębów w uśmiechu, o czym pisał syn Osamy bin Ladena Omar bin Laden. W myśl filozofii grzebania w grobach, nawet całkiem młodych, nikt w Hiroszimie, Nagasaki, Oświęcimiu, Warszawie, Kołobrzegu, Szczecinie nie ma prawa zatańczyć na dyskotece, a już absolutnie nie wolno było dopuścić do olimpiady w Salt Lake City, w pobliżu którego odbyła się rzeź plemienia indiańskiego Szoszonów. &

EMIR TAK BARDZO NIENAWIDZI OLIMPIJSKIEJ IDEI, ŻE JEGO WOJOWNICY – SAMOBÓJCY ZAATAKOWALI WOŁGOGRAD JAKO WĘZEŁ KOMUNIKACYJNY PRZYSZŁYCH IGRZYSK. SAMOZWAŃCZY MONARCHA TWIERDZI, ŻE NIE WOLNO URZĄDZAĆ ZABAWY NA KOŚCIACH PRZODKÓW, KTÓRZY TRAGICZNIE ZGINĘLI LUB ZOSTALI WYSIEDLENI.

17

QUEENSBORO TOYOTA nowy dziennik

0 %

APR FINANSOWANIE DOSTĘPNE *

60 • 48 • 36 M-CY NOWA 2014 TOYOTA

CAMRY ( GAS HYBRID)

I WIELE INNYCH NAJLEPIEJ SPRZEDAJĄCYCH SIĘ MODELI !

DOGODNA LOKALIZACJA POKÓJ ZABAW DLA DZIECI PARKING

absolutnie niesamowitE

NOWA TOYOTA 2014 OKAZJE!

QUEENSBORO TOYOTA

6 8 ST

6 9 ST

/Q UE EN

B LVD

PW

6 2 ST

MON-THUR 9–9 · FRI 9–6 SAT 10–6 · SUN 12–6 NASZ POLSKOJĘZYCZNY SPRZEDAWCA

E

X SE

6 1 ST

LN

60 ST

absolutnie wyjatkowE CENY NOWEJ TOYOTY 2014 + REWELACYJNE PROGRAMY FINANSOWANIA TOYOTY 2014 =

BK N

NORTHERN

S

MÓWIMY PO POLSKU

718-475-3429

ZAPRASZAMY NA JAZDĘ PRÓBNĄ

OTWARTE W NIEDZIELE 12-6

62-10 Northern Blvd, Woodside, Queens NA ZACHÓD od BQE • KILKA MINUT od THE 59th

WWW.QUEENSBOROTOYOTA.COM BRIDGES • 15 MINut z NASSAU i TRIBORO & TRIBORO BRIDGES · 15 MIN FROM NASSAU

WOJTEK IGNATOWICZ

AY

34th AVE

| 18 STYCZNIA 2014

62-10 NORTHERN 62-10 NORTHERN BLVD, WOODSIDE, QUEENSBLVD, WOODSIDE, QUEENS

32nd AVE

W

*

WEEKEND

718-475-3429 www.scionofqueens.com

NATYCHMIASTOWA DOSTAWA

Tax, title, registration add’l on all offers. No dealer fees. *Call or come in for details. Subject to Tier1+-Tier3 credit approval thru TFS (Tier1+-Tier1 Camry). Offer exp 2/3/14. NYCDCA1246262.

LARGE SELECTION OF ALL MAKES & MODELS PLUS CERTIFIED PRE-OWNED TOYOTAS IN OUR FULLY STOCKED INDOOR SHOWROOM!!

BORO PARK

POLSKI GABINET LEKARSKI

GABINET CZYNN Y:

RIDGEWOOD

Jerzy Wawerski, MD

poniedzia∏ek od 2:00-7:00 wiecz. Êroda od 2:00-7:00 wiecz. piàtek od 2:00-7:00 wiecz. sobota od 10:00-3:00 ppo∏.

Specjalista chorób wewn´trznych

57-02 11th Ave., BROOKLYN, NY 11219

Tel: 718.435.5830

GABINET CZYNN Y: wtorek od 5:00-8:00 wiecz. czwartek od 5:00-8:00 wiecz. piàtek od 9:00 rano-12:00 sobota od 5:00-8:00 wiecz.

66-57 Forest Ave. RIDGEWOOD, NY 11385

Tel: 718.381.3766

Charles J. Ptak, D.D.S.

SPECJALISTA-CHIRURG SZCZ¢KOWY BEZBOLESNE ZABIEGI IMPLANTY POD NARKOZÑ DENTYSTYCZNE

Wi´kszoÊç ubezpieczeƒ honorowana (n.p. Aetna, Medicare, 1199)

• BEZBOLESNE USUWANIE Z¢BÓW • IMPLANTY - NADBUDOWA KOÂCI SZCZ¢KOWEJ • LECZENIE KANA¸OWE RESEKCJE • INFEKCJE JAMY USTNEJ I PROFILAKTYKA RAKA • T.M.J. CHRONICZNY BÓL SZCZ¢KI • ZABIEGI PO USZKODZENIACH I ZRANIENIACH TWARZY ORAZ BIOPSJA TKANKOWA

GABINET PSYCHOLOGICZNY Konsultacje | Ewaluacje | Testy | Diagnoza | Psychoterapia Dr ANDRZEJ TWARDOŃ Psycholog, St.Luke’s-Roosevelt Hospital The New School for Social Research

Mgr ANNA TWARDOŃ

Psychoterapeuta Uniwersytet Jagielloński, New York University

212-473-6669 920 Broadway, Manhattan NY

(bet 20-21st Street) Subway L., N, R, F, 4, 5, 6, F, B, D to 14th Street Union Sq.

(Polish / English)

Bezpłatna

konsultacja telefoniczna

Stres imigracyjny, nerwice, lęki, depresja, problemy osobiste i rodzinne, opinie dla sądów, nałogi, choroby psychiczne, nauka medytacji www.twardon.org • atwardon@gmail.com

TEL:

718.383.5551

www.drptak.com VISA • MASTER CARD • AMERICAN EXPRESS

92 Norman Avenue

Greenpoint, NY 11222

18

WEEKEND

nowy dziennik

| 18 STYCZNIA 2014

WRÓŻBY Z FUSÓW » Pomijając erotyczny element w życiu zasłużonych generałów, trzeba zadać pytanie: jak generał Allen miał czas na planowanie strategii wojny w Afganistanie, jako zastępca szefa Sztabu Generalnego, czytając jednocześnie setki internetowych e-maili od Jill Kelley? A czy generał Petraeus, jako szef CIA zdawał sobie sprawę, że Chińczycy i Sowieci, nie mówiąc już o NSA (National Security Agency) czytają ich listy, a FBI śledzi z kim i kiedy romansują?

Można sobie zadać pytanie, w jaki sposób ludzie tego rodzaju dochrapali się stanowisk, na których decydują o wojnach, w których giną tysiące młodych ludzi? Można by nieśmiało zapytać, czy to prawda, że Ameryka ma problem w doborze kadry politycznych, ekonomicznych i wojskowych przywódców?

DOK. ZE STR. 14

rych przekleństwem są zasoby ropy naftowej jest, mówiąc potocznie, „rozwojowa”. Ostatnie słowo nie zostało jeszcze wypowiedziane.

Jedno jest pewne: interwencja amerykańska w tych krajach spaliła na panewce. Cokolwiek się stanie, na pewno nie będą one przyjazne Stanom Zjednoczonym.

c SŁAWNE PSY d

PIES REN

HUBRIS, CZYLI ZADUFANIE

Kiedy Stany Zjednoczone przegrały sromotnie wojnę w Wietnamie wyglądało na to, że wyciągną z tego nauczkę na przyszłość.

W międzyczasie w USA wyrosły dwa nowe pokolenia niepamiętające tej wojny. W konsekwencji wojny wAfganistanie ZSRR się rozpadł i Ameryka stała się hegemonem na świecie. Ta sytuacja uderzyła do głowy politykom amerykańskim, a także generałom w Penta-

Chiński lotniskowiec najnowszej generacji

Jeśli już mówimy o wojnie w Afganistanie i w Afryce Północnej, to przyjrzyjmy się o co właściwie tym „terrorystom” chodzi. Kraje takie jak Libia, mają bogate złoża ropy naftowej. Gdy krajem rządził pułkownik Kadafi, rozumiał on, że ekonomia Libii nie może polegać jedynie na ropie i dlatego wysyłał młodych ludzi do Europy a szczególnie do krajów Europy Wschodniej, w tym także i Polski na studia inżynierskie. Ci młodzi ludzie po otrzymaniu dyplomu uważali się za lepszych, którym należy się standard życiowy, jaki widzieli w Europie. Niestety w Libii i podobnych Libii krajach objętych teraz tzw. Wiosną Arabską, nie było dla nich pracy, ponieważ nie istniał w tam przemysł, poza wydobyciem ropy. Ci młodzi ludzi czuli się oszukani i okradzeni przez Kadafiego i jego grupę zauszników, utrzymujących go przy władzy. Niestety dla modernizacji kraju i jego uprzemysłowienia potrzeba nie tylko kadry inżynierskiej, ale także przemysłowców i technologii produkcyjnej, której nie da się stworzyć z dnia na dzień. Na dodatek religia mahometańska nie jest sprzyjająca rozwojowi przemysłu.

Przy poparciu krajów zainteresowanych kontrolą ropy naftowej obalono i uśmiercono Kadafiego, aczkolwiek wynik frustracji młodych „terrorystów” obrócił się przeciw tym, którzy im pomogli w obaleniu reżymu. Dzisiaj ci sami sfrustrowani „terroryści” zabili ambasadora amerykańskiego i kontrolują część dostaw gazu i ropy. Ponieważ usuniecie Kadafiego było łatwiejsze od zbudowania nowoczesnego, przemysłowego państwa, terroryści uważają, że USA, Anglia i Francja okradają ich poprzez zaniżone ceny ropy, które w przeciwnym razie zapewniłyby dobrobyt całemu społeczeństwu. Nie da się im wytłumaczyć, że ceny ropy są ustalane przez wielu producentów i dochody z produkcji w Libii nie są wystarczające do podniesienia stopy życiowej całego narodu. Sytuacja Libii i podobnych krajów, któ-

gonie, którzy uważają teraz, iż są w stanie zaprowadzić „demokratyczny porządek” w wielu krajach na Bliskim Wschodzie i Afganistanie. Teraz wiemy, że Amerykanie powtórzyli błąd sowiecki w Afganistanie. Kraje te mimo okropnych strat nie poddały się kontroli amerykańskiej. Już wiadomo, że Irak nie jest naszym satelitą, a nasze wojska już wkrótce wycofają się zAfganistanu. Kto przejmie tam władzę? Nie wiadomo. Może będzie to Pakistan, Ren to animowany pies rasy Chihuahua, któa może Chiny? A może Afganistan będzie nie- ry wraz ze swoimi przyjacielem kotem Stimpodległy? Na szczęście w ostatnim momen- piem są głównymi bohaterami kreskówki cie prezydent Obama nie dał się wciągnąć w ko- „Ren and Stimpy Show”. Twórcą postaci jest lejną wojnę w Syrii.

John Kricfalusi. Choć kreskówka jest bajką Przyszłość podziału władzy na świecie za- dla dzieci, przeżywane przez bohaterów zupowiada się niepokojąco. Największym zagrożeniem są Chiny, które chcą rozszerzyć wpływy na Morzu Chińskim. Czy Ameryka na to im pozwoli, nie wiadomo. Sytuacja jest skomplikowana, gdyż Chiny i USA są związane wieloma więzami ekonomicznymi. Chińczycy kupują nasze obligacje pożyczkowe, a my z kolei kupujemy chińskie tanie produkty, pozwalające nam utrzymać wysoką stopę życiową.

Wojna miedzy obydwoma mocarstwami spowoduje zakłócenie tej równowagi.

Na zdrowy rozum wojna między USA i Chinami nie ma sensu, ale nie byłby to pierwszy raz w historii, kiedy wojny wybuchały wbrew zdrowemu rozsądkowi.

W międzyczasie Chińczycy penetrują kraje afrykańskie, wykupując tam ziemię pod uprawę produktów rolnych i kopalnie wydobycia miedzi, złota i diamentów. Wygląda na to, że Chiny są w ekonomicznej ofensywie. Czy Ameryka na to zezwoli? Jak długo? Nie wiadomo.

Na razie, na początku roku 2014, mamy dziwny międzynarodowy spokój. USA nie dały się wciągnąć do wojny w Syrii i Iranie a sytuacja polityczna miedzy Palestyńczykami i Izraelem jest, jak zwykle, „rozwojowa”.

Do zobaczenia na stronach Weekendu – gdy się dorobimy następnej wojny albo finansowej katastrofy, o której będzie warto napisać. &

pełnie niewyobrażalne przygody, humor pełen zaskakujących treści wymaga pełnej dojrzałości odbiorców. Ren to nadpobudliwy, anorektyczny pies który niejednokrotnie odreagowywuje swoje emocje na kocie (OPR. JL) Stimpy.

PIÓRKIEM W SEDNO

FACEBOOK

ILUSTRACJA: WOJCIECH KOZAK

SKĄD POCHODZĄ TERRORYŚCI?

nowy dziennik

WEEKEND

Serdecznie zapraszamy do GABINETU OKULISTYCZNEGO

dr Michał Kiselow OD

19

ALERGOLOG, SPECJALISTA SCHORZEŃ ODDECHOWYCH

dr Krzysztof M. Nowak

NOWOCZESNE METODY LECZENIE WAD I CHORÓB OCZU (jaskra, kontrola chorych na cukrzyce, badanie dna oka, pomiar

ciśnienia sródgałkowego oraz komputerowe badanie pola widzenia).

Konsultacja i kwalifikacja do zabiegu laserowej korekty wad wzroku oraz usuwania zaćmy.

PEŁNY ZAKRES OPIEKI OKULISTYCZNEJ DOROSŁYCH I DZIECI

• dobór soczewek kontaktowych • wysoka jakość szkieł korekcyjnych • duży wybór oprawek: PRADA, DIOR, RAY BAN, COACH, TIFFANY, TOM FORD, OLIVER PEOPLES • okulary przeciwsłoneczne; akcesoria optyczne oraz okulistyczne badania dla kierowców (DMV)

909 Manhattan Ave., Brooklyn NY 11222

tel.718.389.0333

Większość ubezpieczeń medycznych, optycznych i unijnych honorowana

| 18 STYCZNIA 2014

NOWE GODZINY

Absolwent Akademii Medycznej w Warszawie, New York Presbyterian Hospital/Cornell Medical Center w Nowym Jorku.

19-letnie doświadczenie w alergologii, immunologii i pediatrii. Specjalizuje się w opiece zarówno dzieci, jak i dorosłych. Posiada bogate doświadczenie w leczeniu chorób górnych i dolnych dróg oddechowych (w tym alergicznych nieżytów nosa, astmy i przyczyn przewlekłego kaszlu), zaburzeń skórnych (egzema, pokrzywka), alergii pokarmowych i innych złożonych problemów alergicznych.

984 N. Broadway Ste 400, Yonkers, NY 10701,

Tel: (914) 963-8588, Fax: (914) 963-0253

LEKARZ ALERGOLOG Dr. MONIKA I. WORONIECKA, M.D. Specjalista ALERGOLOG dla doros∏ych i dzieci (z wieloletnim doÊwiadczeniem)

pon. – pt.: 9 rano – 8 wieczorem sobota: 9 rano – 6 ppoł.

Doktor mówi po polsku.

SPECJALISTA CHORÓB PRZYZĘBIA I IMPLANTÓW ZĘBOWYCH

PARADONTOLOG URSZULA KOROL, D.D.S. BOARD CERTIFIED, (DIPLOMATE OF AMERICAN BOARD OF PERIODONTOLOGY)

• ZAPOBIEGANIE I LECZENIE PARADONTOZY

(KIESZONKI DZIĄSŁOWE, KRWAWIENIE DZIĄSŁOWE, RUCHOMOŚĆ ZĘBÓW)

• IMPLANTY ZĘBOWE • REGENERACJA - ODBUDOWA KOŚCI WOKÓŁ ZĘBÓW • WSZCZEPY KOSTNE - ODBUDOWA WYROSTKA

1 Elm St Ste 2A, Tuckahoe, NY 10707,

Tel: (914) 961-2515, Fax: (914) 961-2628

• Specjalistyczne skórne testy na alergie • Szczepienia odczulajàce, alergie Êrodowiskowe • Katar sienny, przewlek∏y kaszel i astma, alergiczne choroby zatok, uszu, oczu i skóry • Uczulenia na pokarmy, ostre reakcje uczuleniowe, uczulenia na ukàszenia przez owady • Zaburzenia uk∏adu odpornoÊciowego • Testy wydolnoÊci p∏uc Ubezpieczenia honorowane

Brooklyn:

115 Nassau Avenue (Greenpoint)

718.389.6950

Nassau:

125 Plandome Road (Manhasset), Long Island

516.570.0528

ZĘBODOŁOWEGO

• CHIRURGIA PLASTYCZNA DZIĄSEŁ

- PRZESZCZEPY DZIĄSEŁ WOKÓŁ OBNAŻONYCH SZYJEK ZĘBOWYCH - KOREKTA PRZEROSTU DZIĄSEŁ • STABILIZACJA RUCHOMYCH ZĘBÓW • SZCZEGÓŁOWE BADANIE GŁOWY I SZYI W CELU WYKRYCIA RAKA JAMY USTNEJ I PATOLOGII STAWU SKRONIOWO-ŻUCHWOWEGO

ogłoszenie drobne w gazecie

DR. KOROL JEST JEDYNĄ POLSKĄ SPECJALISTĄ-PARADONTOLOGIEM, ABSOLWENTKA NEW YORK UNIVERSITY, DEPARTAMENT PARADONTOLOGII I IMPLANT DENTISTRY W CELU UMÓWIENIA SIĘ NA WIZYTĘ PROSZĘ DZWONIĆ POD NR:

i masz

212.888.2008

w

57 W. 57 Street, SUITE 805, NYC, NY 10019 (Między 5 i 6 Ave.)

darmo

internecie

.com

REKLAMUJ SIĘ W WEEKENDZIE Tel: 212-594-2266 wew. 304 e-mail: displays@dziennik.com.

classified@dziennik.com

20

WEEKEND

| 18 STYCZNIA 2014

nowy dziennik