Nowy Dziennik 2014/01/25 Weekend

WEEKEND

nowy dziennik

NUMER 749

| 25 STYCZNIA 2014

STRONA 10

WŁADZIO Z LAS VEGAS

STRONA 3-6

TEMAT TYGODNIA:

STRONA 9

STRONA 14

STRONA 16

STRONA 18

LATAJĄCY TAJEMNICZE CZY POLITYK PIES REGINALD JAK PECH TO PECH! WIELORYB FANTOMY MOŻE GRUBY? VON RAWENHOLST

2

WEEKEND

nowy dziennik

| 25 STYCZNIA 2014

c

FELIETON JANKA

d

KWESTIA PRZYZWYCZAJENIA Zdaniem ludzi mądrych choć niewykształconych (lekarze i dietetycy nie wygłaszają tego typu poglądów), z jedzenia najlepiej służy nam to, co jedliśmy w dzieciństwie. Nie ma to żadnego medycznego uzasadnienia – dietetycy, panie redagujące kobiece pisma, próbują nam wmówić, że dla każdego człowieka na świecie najlepszy jest gruboziarnisty chleb z chudym twarogiem na śniadanie, sałata na lunch i grilowany łosoś na kolację. Obstają też na ogół, że śniadanie powinno być obfite, żeby dać siły na cały dzień, a kolacja najlżejsza – żeby się dobrze w nocy trawiło. Tymczasem Amerykanin pożera na śniadanie trzy jaja z boczkiem a do tego smażone ziemniaki i grzankę, a dla uzupełnienia sok pomarańczowy, wiadro kawy z mlekiem, i czasem jeszcze różne dżemy, serki, wafle, naleśniki. Brytyjczycy i Irlandczycy też lubią od czasu do czasu takie obfite śniadanie. Niemcowi i Polakowi wystarczy biały chleb z szynką lub żółtym serem. Dla Francuza croissant i kawa z mlekiem to całe śniadanie. Włochowi wystarczy espresso.

Chińczyk z Hongkongu je na śniadanie porridge, czyli rodzaj ryżowego kleiku z warzywami, na wywarze mięsnym. Podobnie Japończyk, choć ten woli w zupie ryby. Tajowie jedzą na śniadanie smaczne dania, ale w gruncie rzeczy takie same jak przez resztę dnia.

Narody południowe, ale iAmerykanie, preferują wielkie obiady jedzone późnym wieczorem. Podobno dlatego, że w ciągu dnia nie mają czasu. Tak czy inaczej, jakoś w nocy trawią ten duży posiłek. Kto ma rację, ten stawia kolację. Ale jaką?

Doświadczenia polskich imigrantów w Ameryce wskazują, że nawet po wielu latach uczciwego życia jako obywatele USA, preferują śniadanie i kolacje w stylu polskim, takoż obiad (lunch) z zupą, mięsem i ziemniakami. Kompot też by się przydał. Żołądek tak się już ustawił i pozostanie taki na resztę życia. Podobnie inne nawyki. Jeśli ktoś dużo chodził po ulicach miasta (jak ja, a przedtem – mój ojciec), nie przestawi się łatwo na amerykański tryb życia, polegający na przemieszczaniu się samochodem. Amerykanin nie rozumie konceptu chodzenia, zwłaszcza bezcelowego, czyli spaceru. Jeździ wszędzie samochodem, nawet do gymu, za który zresztą słono płaci. Zamiast chodzenie preferuje natomiast produktywny, intensywny jogging. Tajowie, których obyczaje po kilku podróżach trochę poznałem, absolutnie nie chodzą. Może powodem jest tropikalny klimat ale nawet ludzie młodzi i zdrowi zawsze gdzieś podjeżdżają – własnym motorowerem, motorową rikszą, taksówką. Chodzenie w upale męczy ich. Mimo to do starości pozostają szczupli. choć nieprawdą jest, że wszyscy uprawiają tam codziennie boks i seks.

Przyzwyczajenia można uogólnić na całe narody. Dlaczego Chińczycy i Kmerowie o świcie idą na plac, aby tam zbiorowo uprawiać gimnastykę? Zresztą dziwną, lekką, bez ćwiczeń siłowych, taką na każdy wiek. Japończycy przez wiele dni w roku noszą na twarzach papierowe maski, niczym chirurdzy

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

Dlaczego Polak w Ameryce, nawet pod 30 latach mieszkania tutaj, je na śniadanie chleb żytni z serem i popija herbatą?

Z tego samego powodu, dla którego Chińczyk je na śniadanie słoną ryżową zupkę. Przyzwyczaili się.

w czasie operacji. Boją się jakichś strasznych infekcji i wirusów, a może odwrotnie – nie chcą zarazić innych. Amerykanie obsesyjnie noszą przeciwsłoneczne okulary, nawet w ciemnych pomieszczeniach i w zimnych porach roku. Mają takie wrażliwe oczy? Chińczycy mają obrzydliwy zwyczaj spluwania i charkania w miejscach publicznych. Japończyk już by tego nie zrobił, podobnie Niemiec. Chińczycy mają za to potrzebę częstego czyszczenia uszu przy pomocy druta, a ten zabieg kosmetyczno-medyczny przeprowadzany jest przez specjalistę na ulicy, na krzesełku. Jakoś nie widać w Nowym Jorku czy Krakowie stołków dla klientów czyszczących sobie drutem kanał uszny.

Pucybutów spotka się w Indiach, choć ludzie często noszą tam klapki albo sandały, i w Nowym Jorku, bo mężczyźni przewalający w bankach nasze pieniądze muszą profesjonalnie wyglądać. Czyścibutów nie zobaczy się natomiast w Korei Północnej, gdyż byłoby to wbrew zasadom komunistycznej równości wszystkich niewolników.

Zwyczaje, nawyki. W północnej Tajlandii ludzie jedzą pałeczkami ale na południu – te same w zasadzie potrawy – widelcem i łyżką. Polaków nauczono w domu, że pokrojenie nożem kotleta mielonego czy ryby to nietakt w skali plucia na ulicy. Amerykanie używają do wszystkich potraw noża i widelca

Redaguje Jan Latus (212) 594-2266 w. 115. Stali współpracownicy: Bożena Chlabicz, Marian Chlabicz, Stanisław Kokesz, Monika Śliż, Piotr Milewski, Piotr Powietrzyński, Magdalena Wypych, Zuzanna Ducka-Lubas. Piszą z Polski: Łukasz Dziatkiewicz, Przemek Gulda, Katarzyna Krawczyńska, Ewa Śródka, Daniel Wyszogrodzki.

WEEKEND

ale najpierw kroją mięso na cząstki, potem przekładają widelec do prawej ręki i jedzą widelcem. Francuzom wydaje się to dziwne.

Włosi jedzą pizzę przy pomocy noża i widelca, Amerykanie wolą brać jej plaster do ręki. Pewne narody, jak Japończycy, kłaniają się sobie głęboko, inne robią dziwne gesty rękami (wai w Tajlandii). Amerykanie lubią mocny uścisk dłoni. Francuzi całują się w policzki, nawet heteroseksualni mężczyźni, Francuzki też. Amerykanie wolą niezręcznego „niedźwiedzia”, zostawiając pocałunki na okazję nocy małżeńskiej. Amerykanie, którzy skądinąd strasznie seksualizują wszystko i pasjami oglądają pornografię, rzadko całują się w usta publicznie. Czynią to natomiast zakochani w sobie młodzi ludzie

w Polsce. Ale nie w Indiach, gdzie zabronione jest to nawet na filmach. W amerykańskich filmach i telewizji publicznej nie wolno pokazać kobiecego sutka, natomiast w Japonii zamazuje się nawet w filmach pornograficznych okolice łonowe kobiety i członka mężczyzny. W tejże Japonii panowie bez żenady oglądają jednak w metrze komiksy pornograficzne. Za coś takiego zostaliby w amerykańskim pociągu aresztowani, zwłaszcza jak w wagonie byłyby dzieci.

Róbmy to, do czego przyzwyczailiśmy się za młodu. Po co się męczyć, działać wbrew sobie. Jedzmy więc schabowego z zasmażaną kapusta i z kartofelkami. Koniecznie z zasmażką. To w każdym razie moja recepta na dożycie stu lat.

JAN LATUS

RÓBMY TO, DO CZEGO PRZYZWYCZAILIŚMY SIĘ ZA MŁODU. PO CO SIĘ MĘCZYĆ, DZIAŁAĆ WBREW SOBIE.

REKLAMUJ SIĘ W WEEKENDZIE.Dział Reklamy i Marketingu, Dyr. Delfina Kozimor: Tel: 212-594-2266 wew. 304; Fax: 212-594-5538; e-mail: displays@dziennik.com.

(Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń).

The Publisher disclaims any liability for the content of any advertisement appearing in this magazine.

Piszcie listy do: jl@dziennik.com

NA OKŁADCE:

WŁADZIO VALENTINO LIBERACE

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

nowy dziennik

WINO NA WEEKEND

CABERNET SAUVIGNON

WEEKEND

| 25 STYCZNIA 2014

3

PECH W HISTORII PRZEMEK GULDA Kiedy czyta się opisy znanych wydarzeń z historii ludzkości, często myśli się: ale mieli pecha.

Historycy oczywiście nie przyjmują do wiadomości i nie posługują się taką kategorią.

Pierwsze sadzonki w Bordeaux pojawiły się pod koniec XVIII wieku.

Winorośl charakteryzuje się dość twardym drzewem (podobnie jak Riesling), co zapewnia jej przetrwanie zimą; kwitnie stosunkowo późno, co zmniejsza ryzyko wiosennych przymrozków, dojrzewa jednak również późno, co może sprawiać kłopoty w razie chłodnej i deszczowej jesieni, daje stosunkowo małe plony. Sama jagoda jest stosunkowo mała, granatowo-czarna, oskórce z bogatą zawartością tanin. Podobnie jak w przypadku Chardonay, Cabernet i dębowa beczka tworzą bardzo dobraną parę.

Cabernet przyjęło się bardzo dobrze w Kalifornii, gdzie daje doskonałe rezultaty zarówno jako wino szczepowe (100% Cabernet Sauvignon), jak i kupażowane z Merlot czy Cabernet Franc.

Australijskie Cabernet zachowuje wobec tego z Kalifornii wyższą kwasowość i wyraźniejszy porzeczkowy charakter.

W odróżnieniu od Kalifornii i Bordeaux, Cabernet miesza się tu z niemałym powodzeniem ze szczepem Shiraz, daje to wina pełne z akcentem śliwki a czasem również czekolady.

Nowa Zelandia oferuje Cabernet chłodniejszy klimat, co owocuje w winach lżejszych, często z trawiasto-ziołowym aromatem, lżejsze w kolorze i przeznaczone do szybszej konsumpcji.

Duży potencjał ma Południowa Afryka, takie regiony jak Stellenbosch zapewniają odpowiednią kwasowość i taniny.

Południowa Ameryka również nie pozostaje w tyle, w Chile Cabernet daje 25% wszystkich produkowanych tam win. Charakteryzuje się mocnym owocowym charakterem (często z dominacją śliwki), swoistą słodkością i sporą zawartością glicerolu (podobnie jak w dobrych rocznikach Bordeaux).

Do Piedmontu we Włoszech Cabernet Sauvignon dotarł w 1820 roku. W Toskanii często dodaje się szczyptę Cabernet do Chianti dla wzmocnienia koloru i charakteru Sangiovese, również słynna Sassicaia powstaje z Cabernet Sauvignon. (JL)

ILUSTRACJA: ARCHIWUM

Cabernet Sauvignon to obok Merlot podstawowy szczep Bordeaux.

Dla nich to raczej niekorzystny zbieg okoliczności, umiejętne wykorzystanie czyjejś słabości, a może po prostu brak rozsądku albo głupota. Czy pech w historii w ogóle więc istnieje? Spróbujmy przyjrzeć się kilku wybranym sytuacjom i odpowiedzieć sobie na to pytanie.

Zacznijmy od absolutnej klasyki: oto Hannibal, król starożytnej Kartaginy, wydał wojnę imperium rzymskiemu, która weszła do historii pod nazwą punickiej. Zaczęła się od jego bardzo odważnej kampanii, którą prowadził z Hiszpanii przez Pireneje i Alpy – wkroczył na rzymskie tereny na czele oddziałów używających słoni bojowych, zwierząt nieznanych rzymianom i budzących w nich potworne przerażenie. Pierwsze miesiące kampanii to pasmo wielkich sukcesów. I wydawało się, że nic nie jest w stanie powstrzymać zwycięskiego władcy, kiedy zaatakowała go... zima.

Nie była to jednak zwykła rzymska zima: łagodna, bez śniegu i mrozów. Tego roku w południowej Europie doszło do meteorologicznych anomalii, jakich antyczny świat wcześniej nie widział: zima była tak sroga, jakby rzecz toczyła się gdzieś na wschodnich rubieżach kontynentu. W efekcie zmarznięte sło-

nie Hannibala zapadały na śmiertelne choroby i umierały całymi stadami. Po kilku tygodniach kartagiński król literalnie nie miał już kim dowodzić, a jego kampania przeciw Rzymowi zatrzymała się, a potem załamała. Pech czy może coś innego? Może brak rozsądku?

Kto jednak mógł przewidzieć, że akurat tego roku południe Europy zaatakuje wyjątkowo mroźna zima?

Drugi przykład – równie klasyczny – tym razem z zakresu rodzimej historii, to bitwa pod Grunwaldem. I znów cała seria sytuacji, w których można się długo zastanawiać, czy były skutkiem pecha strony zakonnej, czy raczej przemyślności, sprytu i umiejętności strategicznych dowódców wojsk polsko-litewskich.

Bo przecież czy to, że pierwszy atak przypuściła lekka jazda tatarska, która odkryła istnienie na przedpolu bitwy pułapek w postaci wilczych dołów, nie wpadając w nie, było genialnym posunięciem zwiadowczym Jagiełły czy przypadkowym ruchem, który uratował jego wojska od sromotnej klęski? Czy brakiem rozsądku wykazali się wodzowie krzyżaccy, kiedy po zepchnięciu do głębokiej defensywy chorągwi litewskich nie zawrócili na po-

ZMARZNIĘTE SŁONIE HANNIBALA ZAPADAŁY NA ŚMIERTELNE CHOROBY I UMIERAŁY CAŁYMI STADAMI. PO KILKU TYGODNIACH KARTAGIŃSKI KRÓL LITERALNIE NIE MIAŁ JUŻ KIM DOWODZIĆ, A JEGO KAMPANIA PRZECIW RZYMOWI ZATRZYMAŁA SIĘ, A POTEM ZAŁAMAŁA.

le zasadniczej bitwy, pozwalając chorągwiom polskiej jazdy zaatakować się od słabszej strony? Czy to był raczej wielki pech? Takich pytań przy okazji tego wydarzenia pojawia się mnóstwo i nie ma na nie jednej dobrej odpowiedzi.

Trzeci przykład, w którym też nie wiadomo, gdzie kończy się dobre przygotowanie, zapobiegliwość i ostrożność, a gdzie zaczyna pech.

To zamachy na Hitlera. Było ich w historii jego kilkunastoletnich rządów kilka i żaden się nie udał. Powodów było wiele: raz kanclerz Rzeszy skończył przemówienie o wiele szybciej niż zwykle – a słynął przecież z tendencji do wielogodzinnych wystąpień – i podłożona w miejscu spotkania ze starymi towarzyszami bomba wybuchła już podczas sprzątania, innym razem uratował go gruby blat biurka, który zamortyzował wybuch bomby. Można tylko mnożyć kolejne pytania: czy to zamachowcy mieli pecha? Czy też raczej źle przygotowywali swoje zamierzenia, obliczając czas i siłę wybuchu ładunku, który podkładali. Nie ma dziś oczywiście żadnej odpowiedzi, wiadomo tylko, że zawsze kończyło się to dla nich tragicznie – złapani, torturowani, postawieni przed pospiesznie zbieranymi trybunałami, które prowadziły pokazowe procesy, a potem wydawały pokazowe wyroki – zawsze były to oczywiście wyroki najwyższe – ginęli w wymyślny i okrutny sposób, żeby zapłacić jak najwyższą cenę za podniesienie ręki na wodza.

Czy więc pech w historii istnieje? Czy to tylko kwestia nie wzięcia pod uwagę wszystkich okoliczności? Nieprzewidzenia wszystkich możliwych drobiazgów, które mogą w takiej sytuacji mieć miejsce? Ale czy da się w ogóle wziąć je pod uwagę? Czy da się je wszystkie przewidzieć? &

4

WEEKEND

nowy dziennik

| 25 STYCZNIA 2014

!

WEEKEND NIE POLECA

"

PRAWO MURPHY'EGO ALFA OMEGA

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

Wszyscy wiemy, że podstawową cechą przedmiotów martwych jest złośliwość. Że na przykład auto zatrzaskuje się nam przed nosem tylko wtedy, kiedy kluczyki, wyjątkowym trafem, zostają w środku.

Podobnie maj! si" sprawy z kartami magnetycznymi. Te# wypadaj! z kieszeni dok$adnie nad jedyn! studzienk! kanalizacyjn! na ca$ej ulicy. To samo jest z poci!gami metra, uciekaj!cymi zawsze przed wa#nym spotkaniem, i z obcasami, $ami!cymi si" w drodze na randk" #ycia.

Wiemy równie#, #e te wszystkie poci!gi, klucze i obcasy ju# tak maj!, bo to po prostu prawo natury, które stanowi, #e „je%li co% mo#e pój%& 'le, to na pewno pójdzie 'le”. T" i jeszcze inne regu$y opisuj!ce wrodzon! z$o%liwo%& przedmiotów i w ogóle %wiata zwykli%my okre%la& mianem Praw Murphy’ego, cho& ma$o komu wiadomo, kim by$ ów tajemniczy Murphy, który w imieniu wszystkich nieudaczników, pechowców i ofiar losu pochyli$ si" nad jednym z najwi"kszych problemów ludzko%ci – oporem materii.

Pomimo, #e sta$ si" jednym z najbardziej

popularnych (bo najszerzej cytowanych) my%licieli wspó$czesno%ci, pozostaje postaci! niemal anonimow!. Ma$o tego – trwają spory, czy to rzeczywiście Murphy wymyślił Prawa Murphy’ego!

Tymczasem autor słynnej sentencji był postacią historyczną i naprawdę nazywał się Murphy, a konkretnie Edward A. Murphy Junior. Ed by$ z zawodu in#ynierem s$u-

#!cym w stopniu kapitana w US Air Force w – nomen omen – Edward’s Air Force Base w Kalifornii. W latach 50. ubieg$ego wieku kapitan Murphy pracowa$ tam nad zagadnieniem przeci!#e( w lotnictwie wojskowym, prowadz!c do%wiadczenia nad metodami ochrony pilotów maszyn najnowszych generacji (z nap"dem rakietowym). Jego komórka zajmowa$a si" konstrukcj! urz!dze( do testowania tego problemu w warunkach laboratoryjnych.

Pewnego razu ochotnik bior!cy udzia$

w badaniach dozna$ w ich trakcie powa#nych obra#e(. W trakcie ustalania przyczyn wypadku wysz$o na jaw, #e wszystko, co mo#na by$o zrobi& nie tak, jak trzeba, zosta$o zrobione dok$adnie w ten sposób. Zawiód$ zarówno sam sprz"t, jak i ludzie, którzy powinni byli wtedy czuwa& nad prawid$owym przebiegiem badania. Legenda g$osi, #e w$a%nie wtedy, na konferencji prasowej zwo$anej w dzie( po nieudanym do%wiadczeniu, kapitan Murphy wyg$osi$ po raz pierwszy swoj! s$ynn! sentencj" – „Je%li co% mo#e pój%& 'le, na pewno pójdzie 'le”.

W kilka miesi"cy pó'niej ca$e zdarzenie opisane zosta$o w prasie bran#owej, a nieco pó'niej celne zdanie wykorzysta$a w swojej reklamie firma AeroSpace. I tak Prawo Murphy’ego posz$o w %wiat. Ma$o, #e posz$o. Sta$o si" has$em za$o#ycielskim za$o#onej nied$ugo potem Flight Safety Foundation. Nie

TO PRAWO NATURY, KTÓRE STANOWI, ŻE „JEŚLI COŚ MOŻE PÓJŚĆ ŹLE, TO NA PEWNO PÓJDZIE ŹLE”. TĘ I JESZCZE INNE REGUŁY OPISUJĄCE WRODZONĄ ZŁOŚLIWOŚĆ PRZEDMIOTÓW I W OGÓLE ŚWIATA ZWYKLIŚMY OKREŚLAĆ MIANEM PRAW MURPHY’EGO, CHOĆ MAŁO KOMU WIADOMO, KIM BYŁ ÓW TAJEMNICZY MURPHY, KTÓRY W IMIENIU WSZYSTKICH NIEUDACZNIKÓW, PECHOWCÓW I OFIAR LOSU POCHYLIŁ SIĘ NAD JEDNYM Z NAJWIĘKSZYCH PROBLEMÓW LUDZKOŚCI – OPOREM MATERII.

o pecha chodzi$o przecie# kapitanowi Edowi, ale o zapobieganie mu, poprzez konsekwentne przestrzeganie procedur i podnoszenie standardów bezpiecze(stwa.

Kiedy jednak z$ota my%l Murphy’ego opu%ci$a kr"gi zbli#one do technologii lotniczych, autor Praw przesta$ by& zrozumiany w$a%ciwie. Jego sentencj" wzi"li sobie otó# na sztandary wszyscy pechowcy %wiata, traktuj!c jak hurtowe usprawiedliwienie spadaj!cych na nich nieszcz"%&. A przecie# wypowied' kapitana w kwestii z$o%liwej natury rzeczywisto%ci mia$a pos$u#y& zapobieganiu nieszcz"%liwym przypadkom. Dzi"ki temu, #e Ed Murphy zdemaskowa$ z$e sk$onno%ci kluczyków, kart, obcasów, wtyczek, pokr"te$, zaworów, uszczelek i temu podobnych, ma$ych i du#ych wrednych przedmiotów, wi"kszo%& sprz"tu i urz!dze( technicznych jest dzi% robiona w technice fool proof. Wydaj! si" odporne na dzia$anie pecha, bo w ich przypadku nie ma opcji, #eby cokolwiek mog$o pój%& nie tak. Co bowiem wynika z Pierwszego Prawa Murphy’ego? )e trudno, rzeczy s! z natury z$o%liwe i nie da si" na to nic poradzi&? Wr"cz przeciwnie. Po prostu nie nale#y zostawia& #adnych marginesów na potencjalne b$"dy i stwarza& okazji, by mog$y da$y upust swojej z$o%liwej naturze. W kontaktach ze %wiatem nieo#ywionym trzeba zachowa& specjaln! ostro#no%&, sprawdza& wszystko trzy razy i bezwzgl"dnie trzyma& si" zasady ograniczonego zaufania.

A jednak, niejako wbrew intencji, Ed Murphy sta$ si" rzecznikiem wszystkich pechowców na %wicie. Có# – to w ko(cu w$a%nie dzi"ki niemu wiadomo, #e je%li co% mo#e pój%& 'le... &

nowy dziennik

WEEKEND

c

Skąd bierze się podobne myślenie? To akurat wiadomo. Wiara w przeznaczenie jest fundamentem kultury europejskiej i ciągnie się za nami przynajmniej od czasów mitycznego Edypa. Jej drugim, jeszcze starszym i szerzej znanym źródłem jest zaś Biblia. Bo wszak cała historia opisana w Ewangeliach nie miała prawa po prostu się nie zdarzyć. Judasz nie mógł przecież wziąć spraw w swoje ręce i odmówić pełnienia roli zdrajcy. Został w niej osadzony, podobnie jak Piłat i inni, już przez proroków Starego Testamentu.

W tej sytuacji trudno ignorować przekonanie o wyrokach przeznaczenia i to pomimo narzędzi, z pomocą których próbujemy w Europie od wieków walczyć z dziedziczonym po antycznych Grekach, Żydach i chrześcijanach fatalizmem. Wolna wola, nadzieja i wiara pokładana w modlitwie o odmianę losu, to jedno. Budowane poprzez pasmo zdarzających się nam nieszczęść poczucie, że przypadła nam do odegrania rola Hioba – to inna kwestia.

Trudno zresztą nie wierzyć w pecha, jeśli jego istnienia dowodzą statystyki. Eksperyment przeprowadzony przez Elen Visser z zespołem w Uniwersyteckim Centrum Medycznym w Groningen (w Holandii) udowodnił, że – podobnie jak przypadku zapadalności na niektóre choroby – istnieje w ludzkiej popu la cji sta ły, nie zmien ny bez wzglę du na wszystkie inne czynniki biologiczne i socjoekonomiczne procent urodzonych pechowców. Na każde trzydzieści osób wypada jed-

WYRWIJ, ZACHOWAJ

URODZENI PECHOWCY

tywnej odmiany indywidualnego i zbiorowego losu najmocniej wyrażali dotąd etatowi europejscy bezbożnicy – najpierw racjonaliści, a po nich egzystencjaliści oraz socjaliści.

Myślenie pozytywne w tej sytuacji nie ma na Starym Kontynencie dobrych referencji.

Amerykanie bezpiecznie ominęli tę rafę tylko dlatego, że zamiast na filozofii, skupili się na psychologii. Wykazali, że pech rodzi się (i umiera) w głowie, biorąc się z nastawienia na życia. Dyskretnie pominęli natomiast oczywiste pytanie o źródła wiary w coś takiego, jak zrządzenie losu.

Skąd bowiem bierze się fatum? Możliwe, że z wyroków Opatrzności. Na poziomie życiowej praktyki, już tylko z lęku przed życiem.

Jak dowiodła psychologia pozytywnego myślenia, ludzie zazwyczaj rezygnują z walki z przeznaczeniem z przekonania, że skoro do tej pory nic im się nie udało, to znów się nie uda. Że niepowodzenie, zwłaszcza jeśli już kolejne, pogłębi tylko ich poczucie klęski i wzbudzi trwałą niechęć otoczenia.

WAmeryce jest inaczej. Tu każdy ma prawo do porażki, bo błędów nie popełnia tylko ten, kto nic nie robi.

MARIAN POLAK Pech, to pech. Czasem po prostu wypadnie w kalendarzu piątek trzynastego. Drogę przejdzie nam czarny kot. Spojrzymy komuś w oczy uroczne. Nie odpukamy w niemalowane. Nie usiądziemy przed podróżą. A kiedy człowiek przyjdzie na świat pod nieszczęśliwą gwiazdą, to w zasadzie powinien pogodzić się z losem.

Z wiarą w pecha jest trochę tak, jak z samospełniającą się przepowiednią. Ofiara ne-

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

choć nikt nie potrafi powiedzieć, dlaczego.

Nic więc dziwnego, że jesteśmy przesądni. Najpierw mity grackie, a teraz jeszcze statystyki.

Najnowsza historia dowiodła jednak, że istnieje terapia, która może skutkować pozytywną odmianą losu nawet u niepoprawnych pechowców. Od fatum można uciec. Dokąd?

Do Ameryki.

Z jakichś niezbadanych do tej pory powodów tutejsi szamani od psychologii pozytywnej potrafią skutecznie odczynić złe uroki i odegnać pecha. Ba, potrafią nawet przekonać zdeklarowane ofiary losu do aktu apostazji w kwestii wiary w przeznaczenie. Weźmy cytrynę... typowy Europejczyk będzie niepocieszony, że to nie pomarańcza i po raz kolejny przeklnie swój marny los. Amerykanin natomiast zrobi lemoniadę.

Nie o los tutaj chodzi, ale o postawę. We-

O źródłach owych różnic napisano już niejedną dysertację. To zresztą sprawa delikatnej natury, koncepcja losu jest bowiem mocno powiązana z wiarą religijną. Historycznie rzecz ujmując, przekonanie co do możliwości pozy-

5

d

na autentyczna ofiara losu. Komuś takiemu przeróżne nieszczęścia przydarzają się dwa razy częściej, niż innym. Tak już jest,

dług amerykańskich psychologów pech to puste słowo. Tak naprawdę jest to tylko kwestia podejścia do życia.

| 25 STYCZNIA 2014

gatywnego myślenia podświadomie koncentruje się na wyłącznie na tym, co wzmacnia przekonanie o złośliwości losu, ignorując wszystko, co mogłoby z kolei naruszyć jego spójność. Rozpamiętuje klęski. Nie docenia sukcesów. Wyolbrzymia trudności, zapominając o tym, co udało się jej zdziałać za pierwszym podejściem i bez szczególnego wysiłku. Nowe zadania widzi tylko przez pryzmat związanych z nimi trudności, a ich efekt jest zawsze obarczony perspektywą spodziewanej porażki. Co gorsza, przy takim nastawieniu prawdopodobieństwo klęski wydatnie wzrasta. Negatywnie zaprogramowana podświadomość sabotuje bowiem nasze działania.

Nie, żeby programowanie pozytywne stanowiło automatycznie gwarancję sukcesu (a i odrobina samokrytycyzmu też nikomu jeszcze nie zaszkodziła). Ono daje tylko niezbędny margines psychicznego bezpieczeństwa. Będzie dobrze, nawet, jeśli jeszcze nie tym razem.

Myślenie pozytywne też ma zresztą swoje wady. Jak do tej pory nie ma jednak lepszego lekarstwa na pecha, piątek trzynastego i narodziny pod nieszczęśliwą gwiazdą, &

EKSPERYMENT NAUKOWY UDOWODNIŁ, ŻE – PODOBNIE JAK PRZYPADKU ZAPADALNOŚCI NA NIEKTÓRE CHOROBY – ISTNIEJE W LUDZKIEJ POPULACJI STAŁY, NIEZMIENNY BEZ WZGLĘDU NA WSZYSTKIE CZYNNIKI BIOLOGICZNE I SOCJOEKONOMICZNE PROCENT URODZONYCH PECHOWCÓW.

REKLAMA

AIR TOUCH DENTAL BROTHERS, PC Gwarantujemy wysokà jakoÊç us∏ug dla ca∏ej Rodziny • Leczenie kana∏owe • Koronki i mostki • Implanty • Bia∏e plomby • Wyjmowane ca∏kowicie albo cz´Êciowe protezy • Usuwanie z´bów • Leczenie paradontozy

100 % STERYLIZACJA

1 godzina w gabinecie wybielania z´bów

ORTODONTA

Prostowanie z´bów przez wyjmowany aparat

Pi´kny uÊmiech po 2 wizytach • Bez borowania • Bez zastrzyków • Bez bólu Najskuteczniejsza metoda leczenia na: krzywe, ukruszone, zabarwione i odbarwione z´by oraz odst´p mi´dzy z´bami

OTWARTE W NIEDZIEL¢

203 Nassau Ave., Greenpoint B’klyn NY 11222 (pom. Humbold St. & Russel St.) (718) 383-1270

6

WEEKEND

nowy dziennik

| 25 STYCZNIA 2014

c WEEKEND NIE POLECA d

ZAGRANICZNY PECH EWA ŚRÓDKA

Zawsze musi mieć niemalowane drewienko do odpukiwania pod ręką, stołek przy drzwiach, aby przysiąść na sekundę, jeśli wróci się po coś do domu, ubranie z guzikami na wypadek spotkania kominiarzem, wzmożoną ostrożność przy przekraczaniu progu domu (nie witać się, nie witać przez próg), w piątek 13-go najlepiej nie ruszać się z domu i nic nie robić itd.

W innych kulturach niektóre z tych wierzeń także funkcjonują, natomiast jest też mnóstwo lokalnych przesądów. I co wtedy? Zrobić dobry research i przestrzegać także miejscowych zasad, czy odważnie pozostać przy swoich, polskich zabobonach? Jak podjeść do wtorku 13-go jeśli wtedy znajdziemy się w Portoryko czy innym latynoskim kraju? W tym regionie świata to właśnie wtorek jest generalnie kiepskim dniem (mówi się nawet: si es martes, ni te cases, ni te embarques – we wtorek nie żeń się, ani nie wyjeżdżaj), a wtorek 13-go, tak jak u nas, zapowiada same kłopoty.

Przyzwyczailiśmy się do słynnej, pechowej trzynastki, bo we współczesnym świecie przekonanie o złej mocy sprawczej tej liczby jest silnie zakorzenione. W Stanach Zjednoczonych wiele budynków, szczególnie starszych, nie ma 13-go piętra. W San Francisco brak jest 13-tej Avenue – zamiast tego między 11th i 14th Ave. pojawia się Funston Ave. W Formule 1 nigdy nie ma samochodu z takim numerem, trzynastka jest zakazana. Zła sława trzynastki wynika podobno z tego, że kiedyś uznawano, że pełny, idealny numer to 12 (12 apostołów, 12 miesięcy w roku, 12 znaków zodiaku), a 13 to diabelskie zniekształcenie boskiego planu. Jeśli jednak opuścimy kulturę chrześcijańską i zmienimy kontynent, to okazuje się, że zło kryje się (także) w innych liczbach. W Chinach w wielu budynkach nie ma złowieszczego czwartego piętra, ponieważ po chińsku „4” brzmi podobnie do słowa „śmierć”. Z kolei po kantońsku podobnie „śmiertelną” wymowę ma liczba 14. Koreańczycy idą więc na całość i w niektórych budynkach, na wszelki wypadek, nie ma ani piętra 4-go, ani 13, ani 14, ani 24. W Japonii za to źle kojarzy się dziewiątkę, bo jej wymowa przypomina z kolei „tortury” i „cierpienie”. W Indiach złą opinię ma ósemka i taka suma cyfr,

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

Osoba przesądna nie ma lekko. Musi śledzić trajektorię ruchu czarnych kotów i uważać na podstępnie rozstawione drabiny.

które tworzą liczbę. Cyfra 8 wiązana jest tam z Saturnem, który jest „planetą złych czasów”.

Dlatego Hindusi starają się nie kupować np. samochodu z rejestracją, której sumą jest 8 (np. 1124) i podchodzą do tego bardzo poważnie. W internecie jest pełno forów hinduskich, gdzie ludzie prześcigają się w opowieściach, jak to sprzedawca próbował im wcisnąć samochód z rejestracją sumująca się do ośmiu i ile zachodu kosztowało ich zdobycie innego auta.

CO TRZEBA WIEDZIEĆ, ABY NIE KUPIĆ TREFNEGO SAMOCHODU W INDIACH I NIE OBRAZIĆ ŚMIERTELNIE KOREAŃCZYKA. REKLAMA

Gdyby ktoś był w Korei, to niech uważa, nie tylko aby nie pomylić pięter (których nie ma), ale także z kolorami – szczególnie z czerwonym. Mimo, że w leżących w niedalekim sąsiedztwie Chinach, czerwień symbolizuje szczęście, pomyślność i bogactwo, w Korei jest na odwrót. Tutaj czerwień to kolor

krwi, śmierci i nieszczęścia. Dlatego nigdy, ale to przenigdy, nikt w Korei nie podpisze się czerwonym długopisem i niech nikomu też nie wpadnie do głowy napisanie notki czyli listu do Koreańczyka na czerwono Zwyczajowo nie nosi się także czerwonych ubrań czy krawatów, kiedy odwiedza się kogoś w szpitalu. I to wszystko na poważnie, mimo, że prawie 25% społeczeństwa Korei Południowej deklaruje, że jest buddystami; w tej religii kolor czerwony jest jednym z pięciu kolorów przypisanych Buddzie i ma również moc odstraszającą zło (dlatego świątynie buddyjskie mają wiele czerwonych elementów). Ciekawe, że podobnie o czerwonym myśli się w Polsce; zna-

ny jest przecież nasz przesąd przywiązywania do wózeczka czy dziecięcej rączki czerwonej wstążeczki, właśnie po to, aby ktoś uroku nie rzucił.

W Chinach z kolei nie daje się prezentów czy zaproszeń w białym papierze, bo biel to kolor śmierci. Pieniądze przekazane w białej kopercie kojarzą się tam z datkami na pogrzeb. Gdyby zaś komuś zdarzyło się poznać chińską rodzinę z noworodkiem, to niech się dzieckiem przesadnie nie zachwyca. Uważa się tam bowiem, że to może skupić na dziecku niepotrzebną uwagę złych duchów i demonów.

Zaprawdę, na przesądnych podróżników nieszczęścia czają się na każdym kroku. Kto na przykład pomyślałby, że w Turcji nie należy żuć gumy w nocy? Niektórzy uważają bowiem nie tylko, że to mało elegancki nałóg, ale że po zmroku żuje się ludzki szczątki! Wieczorem w oczach Turków można nieoczekiwanie przerodzić się więc w zombi. &

nowy dziennik

WEEKEND

| 25 STYCZNIA 2014

7

c POLSKA NA CIEPŁO d

BENZYNA WE KRWI, OLEJ W GŁOWIE MONIKA ŚLIŻ

ZDJĘCIA: ARCHIWUM

Jest ich coraz więcej, ale na podkarpaciu to nadal deficytowy widok. Lubią ryzykować, żyć aktywnie i realizować się w wielu dziedzinach.

Nawet wybrudzone smarem, nie tracą nic ze swojej kobiecości.

Motocykle są ich pasją, sposobem spędzania wolnego czasu, wyrażania siebie. Jazda na motocyklu dostarcza niesamowitych wrażeń. – Nie da się opisać tego, co czuję kiedy wsiadam na motocykl. Serce zaczyna mocniej bić, krew coraz szybciej pulsuje w żyłach, oczy zaczynają błyszczeć, niemal widać jak skacze w nich ogień – mówi z entuzjazmem Justyna, która na swój pierwszy motocykl czekała 10 lat. Dziś wie, że nigdy nie można rezygnować z marzeń i tracić wiary, że się spełnią.

Lubi chodzić po górach, trenuje izraelską sztukę walki Krav Maga, w planie ma skałki i wspinaczkę. Na codzień zajmuje się projektami unijnymi w jednej z rzeszowskich firm a jej największą miłością są motocykle. JustynaZimny ma 27 lat i 164 cm. Ze względu na dość niski wzrost wiele motocykli jest poza jej zasięgiem. Jej pierwszym motorem był Suzuki GS500e. Po przejechanych 10 tys. km. tym motocyklem jest pewna, że nie mogła wybrać lepiej. Lubuje się w naked bike, czyli im mniej plastiku i owiewek na motorze, tym lepiej. Motor to sposób na odreagowanie. Kiedy ma parszywy dzień w pracy, wsiada na swoją suzi i jedzie tam, gdzie ją droga poniesie. Nie ma znaczenia czy jeździ sama czy z przyjaciółmi, ale jak mówi „dobrze jest mieć z kim dzielić pasje, mieć kogoś przy sobie, kto pomoże i na kogo można liczyć”. Jedni rekomendują jazdą na torze, inni preferują przestrzeń. Justyna chce po prostu jeździć. – Im więcej asfaltu jest nawinięte na opony, tym lepiej. Im dalsza trasa tym, lepiej – kwituje.

Na drodze kieruje się zasadą ograniczonego zaufania do wszystkiego, co na drodze i poboczu. Żeby jeździć trzeba mieć benzynę we krwi i olej w głowie. Mimo, że stara się jeździć bezpiecznie, nie obeszło się bez kontuzji. 5 lat temu miała dość poważne „szlifowanie”. Gdy jechała jako pasażerka z kolegą, samochód zajechał im drogę i motocykl przewrócił się na as-

WŚRÓD DAMSKIEJ, MOTOCYKLOWEJ GARDEROBY MOŻEMY ZNALEŹĆ KOMBINEZONY RÓŻOWE CZY BIAŁE.

falt. Ten jeden raz wsiadła na motocykl bez kombinezonu. – Wyobraź sobie – Justyna próbuje wytłumaczyć mi, co wtedy czuła – jak wygląda twoje ciało przeciągnięte po ulicy pod motocyklem, kiedy masz krótkie spodenki i bluzkę na szeleczkach. Rany się goją, blizny są coraz mniej widoczne, a pasja nie przemija.

ALBO ONA ALBO MOTOCYKL

Największym motocyklowym sukcesem dla Justyny jest zlot, który był najdłuższą trasą jaką zrobiła na jeden strzał. Była to trasa mająca 850 km. Panowała wtedy zmienna pogoda, kompletnie nie do przewidzenia. Justyna wspomina jak na autostradzie za Wrocławiem napotkała ścianę deszczu. Kombinezon przemókł a ona prewencyjnie założyła przeciwdeszczówkę. 20 km dalej przywitało ją słońce.

Klnąc pod nosem, zatrzymała się po raz kolejny aby zmienić strój. W pamięci ma drogowskaz: 200 km. do punktu docelowego. – Łzy pokryły moje oczy, bolała mnie każda część ciała, nie spałam ponad dobę, z czego połowę byłam w siodle – wspomina Justyna. Bała się, że albo ona albo motocykl nie da rady, ale udało się. Wtedy zrozumiała jak bezcenne są dobrze zamocowane bagaże i wtedy też nauczyła się, po wcześniejszym zgubieniu drogi, czytać mapy,. Jak mówi, niektórych rzeczy najlepiej się uczyć w kryzysowych momentach.

Justyna rozpocznie sezon na Jasnej Górze, potem kilka zlotów i pare dalszych wypadów.

Jeśli wszystko pójdzie dobrze to w lipcu wyjedzie na „Stunt grand prix international 2011”.

Wszystko zależy od funduszy. Taki wyjazd to koszt ok. 1500 zł

12-CENTYMETROWE SZPILKI I„BIAŁA PERŁA” Patrząc na 12-centymetrowe szpilki zgrabnej brunetki, zastanawiam się, skąd u niej zainteresowanie sportowymi motocyklami. Ołówkowa spódnica i biała koszula » STR. 18

8

WEEKEND

nowy dziennik

| 25 STYCZNIA 2014

c WYWIAD NA WEEKEND d MARTA NORYŚKIEWICZ:

CHANDRA TO NATURALNY STAN UMYSŁU Jesień, to pora melancholii i chandry. A jak oceniają to specjaliści? Zapewnijmy sobie równowagę miedzy pracą, a naszym życiem prywatnym, zadbajmy o siebie i pozwólmy, by ten stan naturalnie minął – mówi Marta Noryśkiewicz, psychoterapeutka.

Dni są teraz krótkie, jest ciemno i zimno... Ludzie narzekają, ze dopadła ich chandra. Co to właściwie jest?

Chandra to potoczna nazwa na określenie nastroju, stanu, kiedy fizycznie, psychicznie i mentalnie czujemy się gorzej. Brak nam energii oraz mamy obniżoną koncentrację. Nic nam się nie chce, jesteśmy senni lub cierpimy na bezsenność. Ponadto jesteśmy mniej aktywni i myślimy bardziej negatywnie. Jesteśmy przygnębieni, czasem smutni.

Czy jest to stan normalny?

To jest stan, który jest naturalny i każdy z nas go czasem doświadcza. To nie jest nic co mogłoby niepokoić pod warunkiem, że jest to stan przejściowy. Możemy mieć chandrę bo jest poniedziałek, bo pada deszcz.

Czy jest jakaś prawidłowość miedzy porami roku a występowaniem

chandry? Czy jesienią jest więcej przygnębionych ludzi?

Tak, częściej zapadamy na chandrę jesienią, kiedy zmieniamy czas, kiedy dni stają się krótsze i brakuje naturalnego światła. Poza tym częściej zostajemy w domu, mamy mniej możliwości spędzenia czasu na świeżym powietrzu, wracamy do pracy po urlopach.

Jak można zapobiec chandrze?

Aby zadbać o swoje samopoczucie, niezależnie czy mamy chandrę czy nie, powinniśmy zdrowo się odżywiać. Należy regenerować się proporcjonalnie do godzin spędzonych w pracy. Bardzo ważny jest też ruch. Dobrze jest ponadto dbać o relacje z ludźmi, kultywować nasze pasje i zainteresowania. Taki powinien być nasz styl życia na co dzień, a nie tylko na chandrę.

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

CHANDRA TO NIE DEPRESJA. PRAWDZIWA DEPRESJA JEST BARDZIEJ POTĘŻNA, NIE POZWALA NAM NA ROBIENIE PEWNYCH RZECZY. CHANDRA TO PEWIEN STAN UMYSŁU, KTÓREGO KAŻDY DOŚWIADCZA, CZASEM BEZ WYRAŹNEGO POWODU,

A jak już chandra się pojawi?

To jest sprawa bardzo indywidualna. Są osoby, które potrzebują izolacji, a są osoby, które potrzebują odwrócenia uwagi. Jeżeli słabiej się czujemy, to możemy pozwolić sobie na więcej snu, na lepsze jedzenie, na odpuszczanie. Być może uda się zredukować ilość obowiązków, uda się czegoś nie zrobić, co zaplanowaliśmy i pozwolić, by ten stan naturalnie przeminął. Ważne jest nasze nastawienie.

Robi się zimno i ciemno, bo jest jesień. Z tym się nie da walczyć. To moja interpretacja rzeczywistości powoduje, że jestem smutna.

Cieszmy się tymi dniami, także jesiennymi oraz długimi wieczorami, bo możemy robić rzeczy, na które nie mamy czasu latem.

Ludzie często chandrę nazywają zamiennie depresją. Czy słusznie?

Nie, chandra to nie depresja. Prawdziwa depresja jest bardziej potężna, nie pozwala nam na robienie pewnych rzeczy. Chandra to pewien stan umysłu, którego każdy doświadcza, czasem bez wyraźnego powodu. Czasem się po prostu budzimy i czujemy się gorzej. Nie musi się nic szczególnego wydarzyć.

Ile czasu może trwać chandra?

Jeden dzień, pół dnia, kilka dni... Natomiast, jeśli po około 3 tygodniach zauważymy, ze gorszy nastrój nie przemija a przygnębienie się pogłębia, to warto zwrócić się na konsultacje i zbadać przyczynę.

Wspomniała Pani, że jedną z przyczyn jesiennej chandry jest brak światła. Są gabinety, które oferują terapię światłem. Czy może to nam

pomóc?

Są badania, które potwierdzają dobroczynny wpływ naświetlania. Nie neguję tego, ale sama nie prowadzę takich terapii i nie uczestniczyłam w nich nigdy. W naturze każdego człowieka tkwi olbrzymia siła leczenia i zdrowienia. Jeśli ja wiem, ze światło mi pomoże i jeśli w to wierzę, to już jest to czynnik leczący.

ROZMAWIAŁA KAMILA KUŹNIEWSKA

Marta Noryś kiewicz ukoń czy ła psy cho lo gię w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej. Jest certyfikowaną terapeutką w nurcie poznawczo-behawioralnym. W pracy wykorzystuje także wiedzę z zakresu NLP (Certyfikat Polskiego Instytutu NLP w Warszawie). Członek Sztabu Kryzysowego PLL „LOT”.

nowy dziennik

WEEKEND

| 25 STYCZNIA 2014

9

TECHNIKA MA PRZYSZŁOŚĆ JAN LATUS

MERCEDES-BENZ S 600

Mercedes klasy S jest w tej chwili najbardziej zaawansowaną i luksusową limuzyną na świecie. Zapewne niedługo jeździć nią będą – czy raczej będą wożeni – wszyscy premierzy i milionerzy. Jak się wyróżnić z tego tłumu? Seria S 600 pokazuje, że posiadamy najdroższy model, o dwunastocylindrowym silniku o pojemności 6 l i mocy 530 KM. Zewnątrz i wewnątrz samochód nie różni się wiele od innych limuzyn klasy S. Ma jedynie bardziej wyrafinowany system automatycznego hamowania oraz system kontroli na desce rozdzielczej reagujący na ruchy ręki, jak w iPadzie.

PORSCHE 911 TARGA

Targa to odmiana samochodu ze zdejmowanym panelem dachu. Firma Porsche sprzedawała takie modele już w 1965 roku, wtedy jednak panel trzeba było zdejmować ręcznie i składować w bezpiecznym miejscu, Najnowszy Porsche Targa ma panel dachu odsuwany automatycznie do tyłu, gdzie następnie chowa się on za siedzeniami. Poza tym, napęd i mechanika jak w innych Porsche 911 4 i 911 4S: napęd na cztery koła, silniki o mocy 350 lub 400 KM, i przekładnie manualne bądź automatyczne. Cena? Od 100 do 116 tys. dolarów.

LATAJĄCY WIELORYB

ZDJĘCIA: MATERIAŁY REKLAMOWE

Sky Whale – tak nazywa się ten śmiały koncept samolotu pasażerskiego mającego aż trzy pokłady. Na górnym siedzieliby pasażerowie klasy pierwszej, środkowym – business, a na samym dnie – ci z ekonomicznej. W sumie – 775 osób. Nowatorski wygląd samolotu to skutek nowego podejścia do aerodynamiki – skrzydła podnoszą się częściowo podczas startu i lądowania. Na kadłubie maszyny umieszczono zaś panele baterii słonecznych, zasilających układy elektroniczne samolotu.

APPLE IPAD PRO

Włoscy projektanci ze Studio Set Solution tak wyobrażają sobie Tablet PC Apple iPad Pro. Od obecnie sprzedawanego iPada różni się tym, że ma większy, 13-calowy ekran o rozdzielczości 4K. Mimo to aluminiowa obudowa ma zaledwie 7 mm grubości. Prototyp ten pokazuje, jak zaciera się różnica między profesjonalnymi laptopami, jak MacBook Pro, a tabletami.

WEEKEND

nowy dziennik

| 25 STYCZNIA 2014

ZDJĘCIA: ARCHIWUM

10

c WEEKEND PRZEDSTAWIA d

WŁADZIO Z LAS VEGAS JAN LATUS

Władzio Valentino Liberace, znany pod pseudonimem scenicznym Liberace, był najsławniejszym, najmarniejszym, najbogatszym i obdarzonym najgorszym gustem pianistą w dziejach. W połowie był Polakiem.

Urodził się 16 maja 1919 roku w West Allis w stanie Wisconsin, a zmarł 4 lutego 1987 w Palm Springs w Kalifornii. Jego ojciec, Salvatore Liberace, był Włochem; matka, Frances Zuchowska – Polką. Liberace nigdy nie wypierał się swojego polskiego pochodzenia, a przyjaciele i rodzina mówili do niego Walter albo Władziu.

Był to utalentowany lecz skrajnie ekscentryczny pianista i showman. Znany był przede wszystkim z ekstrawaganckich kostiumów, biżuterii oraz kiczowatej oprawy swych występów, podczas których na swym fortepianie zawsze stawiał świecznik a na scenę często wjeżdżał luksusowym samochodem (raz był to prowadzony przez szofera Rolls-Royce).

MISTRZ KLAWIATURY?

Urodzony w rodzinie muzyków (ojciec był trębaczem, matka pianistką), Władzio przejawiał talent muzyczny od najmłodszych lat. Mały Liberace już jako dziesięciolatek występował przed publicznością w teatrach i salach koncertowych, grając utwory muzyki popularnej, która już wtedy interesowała go bardziej, niż Bach i Mozart. Dzięki ojcu otrzymał solidne jednak wykształcenie klasyczne, od 14. roku życia ucząc się pod kierunkiem pianistki Florence Kelly. Wtedy też zadebiutował jako solista grając z Chicagowską Orkiestrą Symfoniczną. Na początku kariery pomógł mu Ignacy Jan Paderewski (za jego radą zostawił sobie tylko włoskie nazwisko jako imię sceniczne, które kazał wymawiać jak: LibeRAczi).

Pod koniec lat trzydziestych zdecydował się porzucić karierę pianisty grającego muzykę poważną i wybrał występy estradowe. Grał w klubach i salach teatralnych utwory, które najbardziej podobały się publiczności – transkrypcje przebojów muzyki poważnej oraz popularne piosenki. Jak powiedział dość bezczelnie, „gram muzykę klasyczną opuszczając nudne fragmenty”. Od lat pięćdziesiątych miał własny program w telewizji, występował także w Las Vegas. Audycje radiowe sobie odpuścił,

CHOĆ NA SCENIE POSŁUGIWAŁ SIĘ TYLKO WŁOSKIM NAZWISKIEM WZIĘTYM PO OJCU, LIBERACE ZAWSZE PODKREŚLAŁ SWE POLSKIE POCHODZENIE.

bo nie mógł w nich olśniewać swoimi ubraniami (marynarki wysadzane cekinami, futra z norek, kapelusze, pierścienie) albo wyglądem fortepianu (zaczął od pozłacanego Bluethnera, potem miał kilka instrumentów wyłożonych kamieniami półszlachetnymi i mozaiką z lusterek). Jeśli akurat nie był wwożony limuzyną na scenę, bywał spuszczany na linie.

Swoistym obyczajem Liberace były rozmowy z publicznością, pytania, żarty, czasem nawet krótka lekcja gry na fortepianie dawana członkini audytorium. Członkini, gdyż gros miłośników Liberace stanowiły kobiety, i to takie nienajmłodsze.

Stał się jednym z najlepiej zarabiających artystów w USA i z tego powodu znalazł się w Księdze Guinessa. Za solowy występ w Madison Square Garden w 1954 roku dostał 138 tys. dolarów, bijąc w ten sposób rekord Paderewskiego. W latach 70. i 80., apogeum swojej kariery, także finansowym, otrzymywał za występy w kasynie w Las Vegas 300 tys. dolarów tygodniowo. Zdobył wielką popularność (istniało 160 oficjalnych fanklubów Liberace), ma swoją gwiazdę na hollywoodzkim chodniku sławy. Tylko w 1953 r. sprzedał 2 miliony płyt, a wszystkich nagrał ponad 70. Grał epizodyczne role w serialach (m. in. Kojak i Batman), był także gwiazdą jednego z odcinków The Muppet Show oraz Saturday Night Live. W popularnych audycjach telewizyjnych zawsze lokował wpierwszym rzędzie audytorium swoją matkę, a czasem i innych członków rodziny, co miało podkreślać familijny charakter tych programów. Po występie zawsze zapraszał słuchaczy na scene, gdzie mogli uścisnąć a nawet pocałować (!) jego rękę. Dotknąć Mistrza albo choć jego inkrustowanego fortepianu Liberace mieszkał i występował początkowo w Nowym Jorku, potem w Los Angeles.

Jednak jego miastem – miastem, gdzie jego tandetne ale efektowne i profesjonalnie przygotowane shows najbardziej się podobały – było Las Vegas. Występował tam regularnie w hotelu i kasynie Riviera, potem w Hiltonie.

nowy dziennik

WEEKEND

MISTRZ AUTOREKLAMY

Liberace był prekursorem gwiazd muzyki, które większy niż na samą muzykę kładły nacisk na oprawę sceniczną, blichtr, kostium, zachowanie, a także plotki i w ogóle szum wokół osoby. Liberace miał kontrakty reklamowe z hotelami, producentami samochodów i perfum ale i z... domami pogrzebowymi. Żaden dolar nie śmierdzi. Zbudował sobie dom marzeń z meblami i innymi motywami we wnętrzu nawiązującymi do fortepianu. Także basen był w kształcie tego instrumentu. Urządzał tam wielkie przyjęcia, a jego styl życia stawał się coraz bardziej wystawny.

Nie ukrywał, że był materialistą, że lubił blichtr i luksus. Czy dziwić się więc należy, że kochały go panie z Las Vegas, Palm Springs i LA? Kult Liberace byl tak wielki, że miasto Las Vegas zafundowało sobie jego muzeum, gdzie można było podziwiać błyszczące fortepiany i kosztowne szaty sceniczne. Muzeum niestety zamknięto w 2010 ale trwają przymiarki, aby przenieść je w tym roku do nowej siedziby, tym razem w Downtown Las Vegas.

Liberace nie wahał się też przed pozywaniem do sądu, np. gazety, która jego zdaniem go zniesławiła. Stosunkowo najmniej przejmował się ne-

t Your Ge

FVALCCUINE

Y TODA

| 25 STYCZNIA 2014

11

Garfield Urgent Care & Walk-In Medical Center

U nas nie musisz umawiać się na wizytę. Mówimy po polsku.

• wszechstronne wszech badania lekarskie • opieka prewencyjna badania pracownicze •b • drobne zabiegi chirurgiczne • prześwietlenia rentgenowskie i dla kierowców (X-ray) • badania szkolne • badania krwi • szczepienia ochronne

Y UJEM OFER ICAL

PHYSR A P Yać T HosEzę telefonJow Pr

IA DZIS mówić.

żeby

się u

Poniedziałek-Piątek 9AM-9PM, Sobota 9AM-5PM, Niedziela d 9AM-4PM 210 Passiac Street, Garfield NJ 07026 (Pomiędzy Walmart i Marshalls) Website: GarfieldUCC.com, email: info@GarfieldUCC.com, Tel: (973) 733-3800, Fax: (973)773-3600 gatywnymi opiniami krytyków muzycznych, mimo że ci nie zostawiali na nim suchej nitki. Pisali, że ma on słabą technikę, którą pokrywa przesadnymi gestami rąk. Że w utworach muzyki klasycznej trudne miejsca sobie ułatwia, a tam, gdzie wydaje mu się, że za mało się dzieje – dodaje nuty. Zauważali, że jego ekspresja jest sentymentalna, wulgarna, kiczowata. Po takiej recenzji opublikowanej w Nowym Jorku, Liberace miał odpisać: „Po przeczytaniu tego śmialiśmy się z bratem... przez całą drogę do banku”. Kiedy indziej przerobił to na „Płakaliśmy przez całą drogę do banku”. W ten sposób, w prosty sposób tłumaczył on krytykom i dziennikarzom, że może i mają jakąś racę ale co z tego – fortunę zarabia on.

MISTRZ MISTYFIKACJI

Tajemnicą poliszynela był homoseksualizm Liberace. Ten jednak gorąco temu zaprzeczał. Nawet, gdy w jakiejś (negatywnej) recenzji pojawiło się raz, że jego gra była m. in. fruit-flavoured (gra słów: „o aromacie owocowym” ale też, w potocznym języku amerykańskim, „pedalska”), podał gazetę do sądu. Zadowolił się polubownym załatwieniem sprawy w Londynie i odszkodowaniem w wysokości 8 tys. funtów.

Jego partnerem w latach 1976-1982 był Scott Thorson, szofer, który zaczął z pianistą romans w wieku 17 lat (Liberace miał wtedy 57). Gdy Liberace poprosił go w końcu o zakończenie związku i opuszczenie domu, Thorson zażądał 115 mln dol. odszkodowania – tak był rozżalony, iż Mistrz obstawał publicznie, iż nie byli kochankami, że Thorson był tylko kierowcą. W końcu urażony kierowca dał się w 1986 roku ułagodzić, za sumę 75 tys. dolarów.

Liberace zmarł w 1987 roku na AIDS i był jednym z pierwszych sławnych gejów, którzy zmarli na tę, przekazywaną drogą seksualną, chorobę.

Poniekąd przysłużył się do nagłośnienia problemu. Mimo swojej hipokryzji, manifestującej się w ostentacyjnym adorowaniu kobiet, a nawet ożenieniu z jedną z nich, zyskał szacunek innych sławnych gejów, jak Eltona Johna który uważał, że Władzio jest ważnym ambasadorem ich walki o równouprawnienie i szacunek społeczny.

Liberace był ortodoksyjnym katolikiem i wyznawał konserwatywne poglądy polityczne, co może tłumaczyć jego skrupuły w ujawnieniu autentycznych upodobań. Inna rzecz, że kilkadziesiąt lat temu oznaczałoby to zapewne koniec jego kariery – i koniec listów od zakochanych kobiet, a dostawał ich czasem 10 tysięcy na tydzień, po każdej audycji telewizyjnej.

Liberace wywarł duży wpływ na amerykańską kulturę masową. Wzorowali się na nim Little Richard, James Brown i Elton John. Dziś jednak niewiele osób słucha jego nagrań, które – bez efektownej oprawy scenicznej – wydają się zbyt ckliwe i w złym guście.

Być może najważniejszą – choć niekoniecznie najlepszą – rzeczą, którą Władzio Liberace pozostawił po sobie, jest zwrócenie uwagi na kapitalną wagę pozamuzycznych atrakcji oferowanych przez muzyka. Miał potem wielu pojętnych uczniów. &

12

WEEKEND

nowy dziennik

| 25 STYCZNIA 2014

-"+,-$ /.

4 !./&.> 3%-.56,* ?$&% 0(1/&#%2 5( 71(62 =-$"* 0,+$/&* #!.% +$. )&,)&;-* -(:#0&/. %&

'-,)/( /. =('* 6('$,

!"#$%& '( )"* +&,-./&. ).0+$"6. ) <&,#$* +$.'.+8 A.#& ?-.1./* %()&,

/&,)&,0* %&, : =./* #1,)%(

!.6. +,+829, =.+9,/1* %. @,0,/. '.!,4 #$=&1.0.

+$,=0&), =-$" ?21.+8

#: -(',% (6;)%. ?./%/(1 #12$6(1(* )"

6.+$" 4 (%( $ !;* $5&,!

@,-* !.//> =-($.&%

#1( 0&1-;)

'( (50.* 4 ).-&./1 29,+&.

4 './&. ?.%1,-&& D0!B

%02? =&6%B $ 1.?(-,1 C$,#1(* 4 +8()"

=1.% $ '(!,/. -('$&/" (-1('(/* +8-2* 1" #: +&,0&

5-. $ ?0,E.!&

=-$,+8(* )")./" ) ?./%2

=.-"#%& =.6.+

+8"1-2# $ 0.#2 !(5.4 &/1,-E,* -().:+

E21-( $ 9.5/&.1 4 =&9, $. $'-()&, !6('"+8

1().-$"* #$" )"?(-(* )&

#=,+9.0&* #1. (' GAH

?&.6, (' %-()"

#$=,+& '-2F$"/. #$%6(

D-!. =&,-#& /. %(#!,* =6;1/&, 1"+$/.

<(0'(/> #=-&/1,+$1,-" %;6%.

=(* 4 )&,-$+8* /.9)&,%* #$. /&.

0('2 ./1"0(=.

?(8.1,IJ!&,/&.

K;F$"I

$.'./&, 2'(#1,=/&6 4 #,-)&# %-$"F$;)%()" !"#$#%#&'() 0'%!"4 -!,)1*, (%)$64 (*,

=%-(%

18%7!% D%)$ ? %)% ? /*,)*"8*4 ? (*,

#" !"$4 5*%$%(*% ?

!"#$%& '"(%)&*

+,"!-,. '5%!#6 /*0%!1% 7,'%8.

2!%()34 89%9 :; 01%

A73(#4 0,(. =%#%)$ /"8%!(6

-!,)1% ="-*(* $*,7*

< =*'>5

$%8%@ ?$,1 !"G08*(6 $(%5)% )*%D (*,4 =*,01*)F H%#,4 30$. %/"0'"D 5*8-"'(6 0'!>& '!,4 !,)$(*1 ? (% )$"8, (*(-"56

7*,0$1%D 5 J%)&*

0'"0 -!3$3

*(0'!9 /,!134 06&(6

/*,8,4 ?

-("5%4 (% 1!,7%7*

)$,G ? 0)G &,#("0'4 01")$(* 1% 1%'% ? (%!)*%!4 CI 01*,&

0*,1%(% ,8,1'!"4 /!$64 #6 0'%51%

/!$,$ /!$6/%#4 1* /%!'(,!4 1% &,8,(*%

)$,G ? 0)G /"5*,G0)* 0)F"#6 $ 5"#6

K%#6 J*

$%#%(*, 3#"0',/(*D ?

0,!5*0 1!$6@$>51"56 !"#$#%#&'()

*7*, ? /"84 01*,-" /%/*,@$% 56/,D(*% #$*3!6 5 $,=%)F ?

7*,!$"4 /D6(*, (% 5 /!$,$ ?

-!%7%)F K*$="(,

=")$(, -!%(*)$4 5 (% 1"G0)*,8, !$,1%

0'!$,8% /" )*)F3

@ $6#"54 ,10/,!'.

01% 0',8% (%4 1"(,0,!

-!"=(%

&%#D"0/*0

0'%( (% /# BCA

E%0'34 0*%1. /"8*'61

/%0'3)F 356/34 5 /%74 18,(*, /%0%)F

7%!1% 1%56

"=!$%4 ? #,1

nowy dziennik

WEEKEND

| 25 STYCZNIA 2014

13

c NASZ HOROSKOP d

CO CIĘ CZEKA W TYM TYGODNIU BARAN

Miłość: Osoby samotne będą miały oka-

zję poznania nowej osoby poprzez znajomych.

Barany w związkach powinny uważać na słowa wypowiadane w złości do partnera, ponieważ doprowadzi to do kłótni.

Praca: Uda Ci się podpisać bardzo korzystną umowę, która w przyszłości pozwoli rozwinąć skrzydła i osiągnąć sukces zawodowy.

Finanse: Uważaj na złodzieja. Ktoś wTwoim towarzystwie będzie chciał pożyczyć od Ciebie znaczną ilość pieniędzy ale jej nie odda.

Zdrowie: Zwróć uwagę na swoje struny głosowe oraz gardło.

BYK

Miłość: Poczujesz się bardzo docenio-

ny/a przez partnera. Możesz spodziewać się wyznań miłosnych. Osoby samotne mają szanse na flirt.

Praca: Masz coraz więcej obowiązków z którymi coraz lepiej sobie radzisz. Dzięki temu zapunktujesz w oczach swojego pracodawcy.

Finanse: Czeka Cię premia uznaniowa.

Twój wysiłek zostanie nagrodzony. Dług od osoby z przeszłości zostanie zwrócony.

Zdrowie: Będziesz się cieszyć dobrym zdrowiem.

RAK

Miłość: Twój związek będzie przeżywał

kryzys. Jeśli nie nauczysz się rozmawiać z partnerem w przyszłości doprowadzi to do zerwania. Osoby samotne bardziej powinny skupić się na przyszłości niż na rozpamiętywaniu dawnych ran.

Praca: Dobry moment by zmienić swoją dotychczasową pracę a także zawalczyć o siebie. Zastanów się, co tak naprawdę chcesz robić w przyszłości.

Finanse: Zwróć większą uwagę na swoje finanse. Niektóre Twoje decyzje okażą się nietrafione.

Zdrowie: Pamiętaj o badaniach kontrolnych.

WAGA

Miłość: Bliska osoba zaczyna mieć już

coraz bardziej dość Twoich fochów. Zastanów się nad swoim zachowaniem ponieważ jeśli się to nie zmieni istnieje obawa, że zostaniesz sam.

Praca: Skup się bardziej na obowiązkach, które zostały Ci powierzone. Ostatnio jesteś za bardzo roztargniony/a.

Finanse: Czekają Cię straty materialne.

Przestroga przed tym byś w nic nie inwestował/a.

Zdrowie: Uważaj na problemy z żołądkiem.

SKORPION

LEW

Miłość: Zakochasz się z wzajemnością.

Nie bój się, nowy partner okaże się bardzo dobrym, wyrozumiałym oraz ciepłym człowiekiem.

Praca: Dostaniesz bardzo korzystną nową ofertę pracy, która pozwoli Tobie na ustabilizowanie Twojej sytuacji materialnej.

Finanse: Dobry czas na pomyślenie o oszczędnościach. Uda Ci się korzystnie załatwić sprawy w banku.

Zdrowie: Zwróć uwagę na problemy ze skórą oraz alergię.

Miłość: Poznasz na imprezie kogoś, kto odmieni Twoje życie. Na nowo uwierzysz w miłość. Zaczniesz bardziej doceniać partnerstwo.

Praca: W pracy sporo luzu i spokoju. Pamiętaj tylko o tym co trzeba załatwić na już.

Finanse: Dostaniesz wiadomość o pokaźnym spadku. Twoja sytuacja finansowa znacznie się poprawi. Ze spokojem spojrzysz w przyszłość.

Zdrowie: Zadbaj o oczy.

STRZELEC

Miłość: Za mało czasu poświęcasz swo-

BLIŹNIĘTA

Miłość: Czujesz się coraz bardziej samot-

ny/a w związku. Masz coraz więcej wątpliwości. Dobry czas na przemyślenia związane z tym czego brakuje Tobie w Twoim obecnym związku.

Praca: Wziąłeś na siebie za dużo obowiązków z którymi nie będziesz mógł/a sobie poradzić. Postaraj się wszystko raz jeszcze zaplanować.

Finanse: Będziesz miał/a w tym tygodniu szczęście w grach losowych.

Zdrowie: Uważaj na stawy. Staraj się odciążać kręgosłup.

PANNA

Miłość: Twój partner zaskoczy Cię za-

proszeniem we wspólną podróż. Spełni Twoje dawne marzenia. Osoby samotne mają możliwość wejścia w nowy związek.

Praca: Wreszcie zostaniesz doceniony.

Z zadowoleniem i satysfakcją będziesz słuchać słów pochwał na swój temat.

Finanse: Oszczędzanie się przydało. Teraz możesz kupić rzecz na którą odkładałeś/aś już od dawna.

Zdrowie: Problemy zdrowotne są już za Tobą.

jemu partnerowi/partnerce. Znajdź czas dla swojej drugiej połowy, bo inaczej doprowadzisz do nieporozumienia między wami.

Praca: Możesz liczyć na awans w pracy.

Szefowie Cię docenią, jednak jednocześnie będą więcej wymagali. Szykują się kursy i szkolenia.

Finanse: Wyjdziesz z dawnych długów.

Zapomnisz o swoich problemach finansowych.

Zdrowie: Potrzebujesz czasu na relaks.

KOZIOROŻEC

Miłość: Twój partner od dłuższego cza-

su ma coraz większe problemy ze zrozumieniem Twojego zachowania. Zastanów się nad sobą, bo inaczej grozi Wam kryzys.

Praca: W pracy czekają Cię nowe obowiązki, z którymi dzięki swojej sumienności sobie poradzisz.

Finanse: Możesz cieszyć się swoimi oszczędnościami. Twoje finanse są w bardzo dobrej kondycji.

Zdrowie: Postaraj się znaleźć więcej czasu na sen.

WODNIK

Miłość: W związku czas spokoju i har-

monii. Osoby samotne mają szansę na przeżycie gorącego romansu.

Praca: Skup się bardziej na swojej pracy. Ostatnio za bardzo ją zaniedbałeś/aś, jeśli bardziej się na niej nie skupisz możesz mieć problemy.

Finanse: Macie szanse na podwyżkę lub awans. Jeśli myśleliście już od jakiegoś czasu by zapytać o te sprawy szefa, to ten tydzień będzie na to idealny!

Zdrowie: Czas na to byś zwrócił/a uwagę na swoje zatoki.

RYBY

Miłość: Zadbaj bardziej o swoje życie

uczuciowe. Czas by zastanowić się nad tym, czego naprawdę potrzebujesz.

Praca: Pojawi się szansa na zmianę pracy. Będziesz bardziej wydajny/a niż wcześniej.

Szefowie bardziej Cię docenią.

Finanse: Zanim zainwestujesz pieniądze dobrze przemyśl swoje pomysły. Nie podejmuj decyzji zbyt pochopnie.

Zdrowie: Zwróć uwagę na swoje problemy z wątrobą. Zadbaj o dietę.

14

WEEKEND

nowy dziennik

| 25 STYCZNIA 2014

c

d

NIE POTRZEBUJEMY CIAŁA, ŻEBY JE CZUĆ!

FANTOMY MACIEJ KUCZYŃSKI

ZDJĘCIA: ARCHIWUM

Większość naukowców wyznaje przekonanie, że tylko badania stricte naukowe pozwalają nam wyjaśnić do końca tajemnice istnienia. Jest to rodzaj wiary tak samo dobrej, jak pogląd ogromnej liczby laików, że zagadki bytu zdołamy rozwikłać wyłącznie przez wkroczenie do innego, transcendentalnego obszaru.

I jedni, i drudzy na poparcie swej wiary mają tylko przeczucia i intuicyjne wskazania.

Jednak nauka, chociaż naukowcy nie przyznają tego, w wielu już miejscach dotarła do granicy, spoza której wyraźnie przegląda rzeczywistość nienaukowa. Spróbuję to wykazać na przykładach. n Czy można odczuwać ból stopy przypiekanej rozpalonym żelazem, jeśli ma się amputowaną nogę? n Czy można widzieć wokół siebie ludzi, budynki, krajobrazy, chociaż ich me ma w polu widzenia? n Czy można słuchać orkiestry symfonicznej, jeśli w zasięgu słuchu nie ma ani jej ani żadnego głośnika?

Tak jest, można! Istnieje olbrzymia medyczna ewidencja takich przypadków, określanych przez badających je psychologów i neurofizjologów jako odczucia fantomowe.

Już kiedyś starałem się wykazać, że kształty organizmów żywych oraz ich instynktowe zachowania nie są bynajmniej dziedziczone drogą genetyczną, a zależą od zewnętrznego czynnika. Nazwałem ten hipotetyczny czynnik subtelnym wzorcem (kształtu, zachowania, procesu), obecnym wszędzie w przestrzeni i wchodzącym w swoisty rezonans z organizmami. Tak więc, subtelny wzorzec ciała kota „rezonowałby” z kocią komórką rozrodczą

sprawiając, że w trakcie dalszych podziałów wypełniałaby ona ten wzorzec (tak jak ciasto drożdżowe wypełnia formę), budując ciało kota, a nie psa czy kury.

Koncepcja takich wzorców znana jest od dawna i była wielekroć wysuwana przez tych nielicznych biologów, którzy nie ulegając rutynie i obowiązującym dogmatom, nie dając się oszołomić widowiskowym odkryciom współczesnej biologii, zawsze dostrzegali, że w zjawisku życia jest coś więcej niż tylko chemia i fizyka. W latach 90. hipotezę wzorców przemyślał i uporządkował angielski biolog, Rupert Sheldrake, którego prace o „przyczynie

kształtującej” i „rezonansie morficznym” znane są polskim czytelnikom. Ani jemu jednak ani nikomu innemu nie udało się dotychczas wesprzeć hipotezy niepodważalnymi dowodami. Relacjonuję więc w tym cyklu moje własne próby znalezienia przynajmniej pośrednich wskazań. I oto, kolejna szansa pojawia się z najmniej spodziewanej strony. Ni mniej ni więcej, z ust ortodoksyjnego, kanadyjskiego naukowca, prof. Ronalda Melzacka, który po kilkudziesięciu latach neurofizjologicznych badań zjawiska bólu, wypowiedział znamienne słowa: NIE POTRZEBUJEMY WCALE CIAŁA ŻEBY JE CZUĆ!

FANTOMOWA KOŃCZYNA JEST POSTRZEGANA JAKO RZECZYWISTA. ODCZUWA SIĘ JEJ POZYCJE, UŁOŻENIE, SWĘDZENIE, ZDRĘTWIENIE, DOTYKANIE NIĄ PRZEDMIOTÓW, A CO NAJGORSZE, BÓLE, CZĘSTO NIEZWYKLE INTENSYWNE. ZŁUDZENIA SĄ ŻYWE DO TEGO STOPNIA, ŻE PACJENCI PRÓBUJĄ STAWAĆ NA FANTOMOWEJ NODZE, LUB SIĘGAĆ PO COŚ FANTOMOWĄ RĘKĄ.

nowy dziennik

WEEKEND

Przekonajmy się jak ważne jest to stwierdzenie Prof. Melzack spędził całe swoje naukowe życie na badaniu tak zwanych bólów i odczuć fantomowych. Polegają one na wrażeniu posiadania kończyn po ich amputacji.

Fantomowa kończyna jest postrzegana jako rzeczywista. Odczuwa się jej pozycje, ułożenie, swędzenie, zdrętwienie, dotykanie nią przedmiotów, a co najgorsze, bóle, często niezwykle intensywne. Złudzenia są żywe do tego stopnia, że pacjenci próbują stawać na fantomowej nodze, lub sięgać po coś fantomową ręką. Odczuwają ucisk obrączki noszonej niegdyś na palcu oraz szorstkość i ciepło fajki trzymanej w dłoni, która od lat nie istnieje.

Lecz co w najwyższym stopniu osobliwe, odczuwają również obecność protezy, w taki sposób, jak rzeczywista dłoń odczuwa rękawiczkę. To wszystko byłoby do zniesienia. Niestety, z niewiadomego powodu, pacjentów dręczą fantomowe bóle, np. wrażenia niezwykle bolesnego skurczu łydki lub jeszcze mniej zrozumiałe iluzje przypiekania palców u nóg rozpalonym pogrzebaczem – czego nigdy w życiu przed amputacją nie doznali!

Przyczyny powstawania odczuć fantomowych są nieznane. Przez wiele lat istniał po-

gląd, że są za nie odpowiedzialne nerwiaki – guzki powstające w kikucie kończyny, do których wrastają odcięte gałązki nerwowe. Nerwiaki wytwarzają nadal impulsy, które docierając poprzez rdzeń kręgowy i wzgórze do czuciowych okolic kory mózgowej, miałyby stwarzać owe fałszywe wrażenia. Gdyby było to prawdą, wystarczałoby chirurgiczne przecięcie dróg przewodzenia, aby wrażenia fantomowe raz na zawsze ustały. Niestety, definitywnie stwierdzono, że ten zabieg w najmniejszym stopniu nie wpływa na odczuwanie kończyn fantomowych i nie znosi wrażeń.

Stało się więc jasne, że ich źródła trzeba poszukiwać w samym mózgu. Zgodnie z hipotezą prof. Melzacka fantomy powstają w rozległych obszarach mózgu daleko wykraczających poza sam obszar czuciowy. Hipoteza zakłada, iż w mózgu istnieje coś, co badacz nazwał „neuromatrycą”, a więc siecią neuronów wytwarzającą wzorzec impulsów określających nasze ciało z jego poszczególnymi częściami, jako całość należącą do nas. Nazwał ten wzorzec podpisem neuronalnym i uznał, że gdy działa on bez dopływu informacji czuciowych z ciała, może wywoływać wrażenie posiadania kończyny nawet po jej amputacji.

Tak pomyślana matryca neuronalna musiałaby być zespołem trwałych impulsów, krążących przez cały okres życia w sieci neuronów, połączonej wg wskazań genów i modelowanej przez warunki i doświadczenia życiowe. Mogłaby ona wtedy przechowywać pamięć odciętej kończyny i doznanych przez nią wrażeń i bólów, aby odtwarzać je wciąż na nowo.

Wydaje się, że stwierdzenia badacza zbliżyły się do koncepcji poszukiwanych przez nas subtelnych wzorców tak blisko, jak to jest tylko możliwe dla pracownika nauki, pragnącego pozostać w ramach swojej wiedzy i utrzymać interpretację faktów w granicach dogmatu.

Nas jednak nic nie powstrzymuje od próby wyjścia poza te ograniczenia. Koncepcja neuromatrycy ma bardziej niż kruche podstawy. Po pierwsze, jak wykazałem to już w poprzednich artykułach, niezwykle skomplikowany „wzorzec impulsów określających nasze ciało” nie może być przekazywany w drodze genetycznej. Rodzicielskie DNA w zapłodnionym jaju nie może przekazać potomstwu żadnego wyobrażenia o przestrzennym i strukturalnym kształcie przyszłego organizmu, o jego funkcjach i odczuciach psychicznych.

Znany nam zapis genetyczny zawiera jedynie „przepisy” na strukturę cząsteczek białkowych i do stereometrycznego opisu części ciała w ogóle się nie nadaje.

Po drugie, koncepcja istniejących rzekomo w mózgu stałych zespołów impulsów elektrycznych i chemicznych, które miałyby się utrzymać w sieciach neuronów, tworząc ma-

Prof. Ronald Melzack

gazyn pamięci, złożony z najróżniejszych wyobrażeń, została ostatecznie zarzucona przez badaczy mózgu. Nienajnowsze już doświadczenia wykazały, że zwierzęta wytresowane i wyuczone złożonych zachowań, np. w labiryntach, a następnie hibernowane, a więc ochłodzone do zupełnego wygaszenia działalności elektrycznej mózgu i ponownie przywrócone do życia, nie tracą nic z zapamiętanych uprzednio umiejętności. To świadczy, że „ślad pamięciowy” nie ma charakteru elektrycznego

gdzie tkanki brakuje po amputacji, pozostaje sam wzorzec i to on, mając jakiś sposób łączności ze świadomością, komunikuje jej swoje odczucie obecności wzorca protezy wypełnionego substancją materialną.

Za takim objaśnieniem przemawiają jeszcze inne, szczególne postacie wrażeń fantomowych, zawsze związanych z mocnym poczuciem realności. Zdarza się uczucie, że fantomowe ramię sterczy z barku pod kątem prostym do ciała i dlatego pacjent, przechodząc

| 25 STYCZNIA 2014

15

Wszystkie te przypadki jasno świadczą o tym, że nie może tu być mowy o czymś w rodzaju „neuromatrycy” zbudowanej przez komórki mózgowe. Jest to oczywiste tam zwłaszcza, gdzie chodzi o dźwięki czy obrazy nigdy nie słyszane i nie widziane, a także o kończyny, które nigdy się nie rozwinęły. Ręka, która nie powstała nie może mieć odpowiednika w mózgu. Jeśli mimo to, mózg sygnalizuje świadomości jej obecność i to w dziwacznym położeniu, to znaczy, że czerpie wiedzę o niej z obszaru poza organizmem! Zapewne z subtelnego wzorca, który jest podłożem struktur materialnych.

Tak więc, odczuwanie fantomowe nieistniejącej ręki pochodziłoby stąd, że organizm pozostaje w „rezonansie” z kompletnym wzorcem ciała ludzkiego, który tylko częściowo został wypełniony tkanką komórkową.

Anasza świadomość miałaby wobec tego zdolność łączenia się z subtelnymi wzorcami. To by tłumaczyło także fantomy dźwięków i obrazów. Byłyby one w takim razie wrażeniami zmysłowymi, odbieranymi przez mózg innego człowieka, w odległym miejscu i przekształcanymi przez ten mózg w subtelne wzorce, dostępne już wszędzie, może w całym wszechświecie, zwłaszcza dla tych, których własny słuch i wzrok jest uszkodzony, co otworzyło tajemniczy kanał przekazu.

Nie jest wykluczone, że zbliżyliśmy się tutaj do objaśnienia mechanizmu telepatii i jasnowidzenia – lecz to na marginesie.

Najbardziej dokuczliwym rodzajem odczuć fantomowych jest swędzenie, kłucie i bóle nieistniejącej kończyny. Zgodnie z naszym objaśnieniem, ich przyczyną byłby rezonans wzorca np. nogi z wzorcem bolesnego skurczu mięśni. Te wzorce, stworzone przez uprzednie doświadczenia wielu ludzi, istniałyby w subtelnej postaci, utrwalając każde zjawisko, każdy kształt świata materialnego, powstając dzięki niemu, ale i wywierając nań swoje działanie.

FANTOMOWE OBRAZY SĄ TO NAJCZĘŚCIEJ BARDZO REALNE, WYPOSAŻONE W NAJDROBNIEJSZE SZCZEGÓŁY, WIZERUNKI LUDZI I BUDYNKÓW NIGDY PRZEDTEM NIE OGLĄDANYCH, CZĘSTO WYOLBRZYMIONYCH, RZADZIEJ POMNIEJSZONYCH. RÓWNIE CZĘSTYM ZJAWISKIEM JEST SŁYSZENIE FANTOMOWE.

i nie jest krążącym zespołem impulsów. Po- przez drzwi, ustawia się bokiem, aby nie zatwierdzają to przypadki ludzi, którzy mimo wadzić o futrynę nieistniejącą kończyną.

Kiedy indziej jest to odczucie wilgoci, utraty znacznego procentu masy mózgu, zachowali nie upośledzoną pamięć, wiedzę i in- gdy pacjent stąpnął protezą w bucie do kałuży. Osoba, której tramwaj obciął obie noteligencję.

Tak więc, według aktualnego stanu ba- gi, mimo iż widziała je leżące obok, na brudań, zarówno odczuciom fantomowym, jak ku, doznała wrażenia, iż unoszą się one i w ogóle pamięci, nie udało się przypisać żad- nad klatką piersiową. Szereg osób doznaje nego podłoża materialnego. po utracie nóg męczącego wrażenia pedałoNie jesteśmy jednak bezradni! To właśnie wania na rowerze. specyficzne wrażenia fantomowe prowadzą Równie znaczące są relacje ludzi, któdo jednoznacznego wniosku. Istotnie „nie po- rzy urodzili się bez ręki lub nogi, a mimo trzebujemy ciała, aby je czuć!” Przekonajmy to doznają żywych wrażeń fantomowych, się dlaczego. Wspomniałem powyżej, iż ty- oraz tych, którzy mając uszkodzony wzrok powym odczuciem fantomowym u osób no- lub słuch doświadczają fantomowego wiszących protezę, np. ręki, jest wrażenie, iż dłoń dzenia lub słyszenia. tkwi w „czymś”. Jednak dłoni nie ma! Nie istFantomowe obrazy są to najczęściej barnieją receptory skóry mogące dotykać prote- dzo realne, wyposażone w najdrobniejsze zy. A jeśli w mózgu istnieje plan dłoni, jej wy- szczegóły, wizerunki ludzi i budynków nigdy obrażenie w postaci neuromatrycy, to skąd i ja- przedtem nie oglądanych, często wyolbrzykim cudem ma on „wiedzieć” o protezie? Tak mionych, rzadziej pomniejszonych. Równie samo inżynierski projekt budynku, na arku- częstym zjawiskiem jest słyszenie fantomoszu papieru, nie „odczuwa” tego, że część fun- we. Obok gwizdów i szumów pojawiają się damentów na placu budowy została zabeto- „w głowie”, wyraźnie bez pośrednictwa uszu, nowana! dźwięki rozmów czy muzyki, całych, konkretCała sprawa wyglądać będzie zupełnie ina- nych utworów orkiestralnych. Równoczesne czej, jeżeli uznamy istnienie nie tyle neuro- upośledzenie wzroku i słuchu może prowamatrycy, ile subtelnego wzorca ciała ludzkie- dzić do powstania fantomu barwnych wystęgo, „zabudowanego” tkanką komórkową. Tam, pów cyrkowych z towarzyszeniem muzyki.

Wszystko to wskazywałoby na niepodejrzewaną dotychczas rolę mózgu jako swoistej anteny, wyczulonej na odbiór i dostrajającej się całe życie do odbioru coraz to nowych wzorców przejmowanych z subtelnego wymiaru.

W pewnych warunkach, zwłaszcza przy uszkodzeniach ciała i braku kończyn, wzorce te byłyby przekazywane do sfery świadomej i odczuwane jako fantomy.

Jest wielce prawdopodobne, że odbieramy je także my wszyscy, pozostający w większości, którzy jesteśmy jako tako cali i zdrowi. Można bowiem przypuszczać, że i pospolite senne marzenia są właśnie fantomowymi obrazami, czerpanymi z gigantycznej składnicy wyobrażeń, tworzących się nieustannie w przyrodzie i wypełniających subtelny wymiar naszego świata. &

Jeśli interesują cię podobne historie – odwiedź internetowy portal "Nie z tej ziemi" (www.nieztejziemi.org). To miejsce dla wszystkich entuzjastów alternatywnego myślenia, miłośników spraw niewyjaśnionych oraz paranaukowców. To portal dla fanów wszystkiego co nieziemskie na Ziemi i poza nią.

WEEKEND

nowy dziennik

| 25 STYCZNIA 2014

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

16

Chris Christie, sugerują teraz, jest zbyt gruby, aby kandydować. Nikt jednak nie przeprowadził ankiety czy prezydent ma prawo być otyły.

c

MOIM ZDANIEM

d

BLOKUJEMY MOSTY DLA PANA STAROSTY HALINA KACZMARCZYK

Inwigilacja społeczeństwa amerykańskiego wcale nie zaczęła się po 9/11. Po tej dacie nabrała tylko rozmachu, a Patriot Act pozwolił władzom na bezwstydne już uprawianie wojeryzmu.

Jeszcze nie jest w Stanach jak w ZSRR, gdzie donosicielstwo ipodglądanie, szczególnie zaStalina, stało się częścią składową życia codziennego, a sam Batiuszka w odpowiedzi na możliwość nadmiernego podpatrywania przestał się przebierać na noc. Ochroniarze nigdy dzięki temu nie wiedzieli, w którym pokoju nocuje.

Prezydent Stanów Zjednoczonych mieszka w Białym Domu i sypia w tej samej sypialni noc w noc – przynajmniej tak sugerują media. Nie powinien jednak być pewnym, czy nakładanie piżamy nie zostało uwiecznione przez NSA i jak wiele szczegółów, pochlebnych czy też kompromitujących, udało im się uchwycić.

Najprawdopodobniej detale są neutralne, prezydent nie został okryty sromotą i w dalszym ciągu paternalistycznie sobie burczy z telebimu na kogo mu się podoba, a jego słowotok oceniany jest jako bezpieczny, bo nie skutkuje żadnym konkretnym czynem. Może dobrze, gdyby słowa jaśnie nami rządzących ciałem się stawały, szary lud udławiłby się dobrobytem, uległ zepsuciu i degrengoladzie. Głowa państwa to nie złota rybka, aby dotrzymywała słowa w spełnianiu populistycznych pragnień.

Nie przejmujmy się zatem, że mija pół roku odkąd Barack Obama po raz pierwszy pogroził NSA. Od tamtej pory, zwykle pod koniec tygodnia, pojawia się informacja o kolejnych prezydenckich przemyśleniach nad sposobem poskromienia służb, które z sukcesem osiągnęły stadium metastazy i są raczej nie do opanowania.

Okropnie zgrzyta w sferach rządzących USA, jakby chłopcy i dziewczynki z Waszyngtonu kompletnie się pogubili, czy nawet czegoś przestraszyli.

Jak się nie bać, skoro prezydent ostatnio brzmiał stanowczo i obiecał, że NSA nie będzie mogła nagrywać i kolekcjonować rozmów telefonicznych ani Kowalskiego, ani Browna, ze względów etycznych. Wrzeczywistości szkoda czasu potencjalnych Snowdenów i pieniędzy podatników. A co ze wzajemnym śledze-

niem w sferach rządzących?

Ciekawe również, kto i jak będzie sprawdzał, czy nie poluzowały się kagańce nałożone na wścibstwo.

Agenci amerykańskich służb specjalnych często są absolwentami uniwersyteckimi ze stypendium fundowanym jako długiem, spłacanym, według umowy-cyrografu, podglądaniem.

Niewątpliwie wolą śledzić, co porabiają po godzinach kongresmeni czy mieszkańcy Białego Domu, niż zajmować się pracownicą McDonaldsa obciążoną arabskim pochodzeniem.

Pracowite zbieranie haków i haczyków na polityczne persony to żadna nowość. Już JFK został uznany za wroga państwa i umieszczony na liście Hoovera. Generał Petraeus, były dyrektor CIA, naraził się konstatacją, że w Afganistanie dzieje się znacznie gorzej, niż informuje rząd. Jego romans z Paulą Broadwell stał się języczkiem u wagi NSA w dokopaniu CIA. Teraz należy pocze-

kać na odwet. Może być ciekawie, tylko my, gawiedź, najprawdopodobniej nic o tym nie będziemy wiedzieć, najwyżej poznamy okruchy.

Ostatnio sędzia Richard Cebull został rozniesiony medialnie za, jak podaje msn.com, rozsyłanie hurtowo rasistowskich e-maili, szczególnie skierowanych przeciwko czarnym, Indianom, Hiszpanom, kobietom, niektórym orientacjom seksualnym i wyznaniom religijnym. Poza tym spisem pozostają biali heteroseksualni mężczyźni, wyraźnie stanowiąc liczebną mniejszość. Cytowany jest jedynie dowcip, fakt – tłusty, o Baracku Obamie. Sędzia nie robi takich rzeczy, chyba że toczy go demencja, albo został zgrabnie wkręcony. Gdzie te setki uprzedzeniowych, elektronicznych figli? Skoro opublikowano jeden z nich, dlaczego nie wszystkie?

Tajne służby, podobnie jak tabloidy, kochają sprawdzać niedopięte rozporki, zbyt niedbałe fryzury, jak i zamiłowanie znanych osób doliteratury itwórczości filmowej oskąpej kostiumologii. Oczywiście nie napadną

nikogo, jeśli nie trzeba, ale niech się jakiś senator wychyli, zdradzi z liberalnymi skłonnościami. Zaraz okaże się, że miał romans, uwodził kotkę sąsiadki, albo, jeśli już nic innego nie chwyta, zablokował most, co spotkało Chrisa Christiego, gubernatora New Jersey. Nie znaleziono w jego przypadku ob-

scenicznych treści e-mailowych, żadnych podejrzanych fotek, kontaktów, nie ustalono tajnych wieczornych wyjść z domu. Tragedia. Afacet pyskaty, rządzi twardą ręką i obniża podatki. Jeszcze go ludzie polubią, a to nie powinno mieć żadnego znaczenia w wyborze gubernatora czy prezydenta. Jego brak nijakości jest groźny, nie wolno dopuścić, aby jedynie startował do wyborów prezydenckich, bo oddolne poparcie może niedopuszczalnie przekierować dzieje USA. Dlatego Christie, okazało się najpierw, jest zbyt gruby, aby kandydować.

Czy będzie chodził całymi dniami szczudłowatym krokiem na dziesięciocentymetrowych obcasach po wybiegu dla modelek? Czy raczej weźmie udział w konkursie odpowiedniej przystojności prezydenta, jeśli już żadne inne walory nie są istotne, przynajmniej niech elektorat oczu nie męczy patrząc na głowę państwa. Nikt jednak nie przeprowadził ankiety czy prezydent ma prawo być otyły. Komentator CNN,

najwyraźniej zadowolony z siebie, na pytanie, czy Chris Christie wygrzebie się z tak strasznego impasu jak bałagan komunikacyjny, odparł, że absolutnie nie jest w stanie. Polemizowałabym: Clinton wpadł jeszcze gorzej i przetrzymał całą wściekłą nagonkę.

Podobno zbiura gubernatora Christiego wyszło polecenie o pozostawieniu jedynie jednego czynnego pasa w godzinie szczytu na moście Georga Waszyngtona, co miało zagrozić życiu i zdrowiu tysięcy użytkowników. Tak sprokurowana sieć oskarżenia okazała się zbyt wątła. W okresie letnim co rusz jeździ się jedynym pasem autostrady (przykładowo wMichigan), bo albo skończyli kopać i nie zabrali barykad, kopią, lub pewnie będą kopać, dlatego już tydzień wcześniej stawiają pomarańczowe zapory.

Nie twierdzę, że Chris Christie jest czysty jak dziewica orleańska, bo trudno zaliczyć do czynności barterowych jego naciski na burmistrzynię Hoboken Dawn Zimmer. Według jej wypowiedzi, środki dla ofiar huraganu Sandy w całości miały zostać przeznaczone na projekt Rockefellera i spółki. Gdzie jest prawda, już chyba ona sama nie wie. A może skłonić do kandydowania na prezydenta Jessiego Venturę? Ciągle dobrze wygląda, ma łeb na karku i trudno go zastraszyć. &

PREZYDENT W DALSZYM CIĄGU PATERNALISTYCZNIE SOBIE BURCZY Z TELEBIMU NA KOGO MU SIĘ PODOBA, A JEGO SŁOWOTOK OCENIANY JEST JAKO BEZPIECZNY, BO NIE SKUTKUJE ŻADNYM KONKRETNYM CZYNEM. GŁOWA PAŃSTWA TO NIE ZŁOTA RYBKA, ABY DOTRZYMYWAŁA SŁOWA W SPEŁNIANIU POPULISTYCZNYCH PRAGNIEŃ.

nowy dziennik

BORO PARK

WEEKEND

POLSKI GABINET LEKARSKI

GABINET CZYNN Y:

Specjalista chorób wewn´trznych

57-02 11th Ave., BROOKLYN, NY 11219

Tel: 718.435.5830

GABINET CZYNN Y: wtorek od 5:00-8:00 wiecz. czwartek od 5:00-8:00 wiecz. piàtek od 9:00 rano-12:00 sobota od 5:00-8:00 wiecz.

66-57 Forest Ave. RIDGEWOOD, NY 11385

Tel: 718.381.3766

Charles J. Ptak, D.D.S.

SPECJALISTA-CHIRURG SZCZ¢KOWY BEZBOLESNE ZABIEGI IMPLANTY POD NARKOZÑ DENTYSTYCZNE

Wi´kszoÊç ubezpieczeƒ honorowana (n.p. Aetna, Medicare, 1199)

• BEZBOLESNE USUWANIE Z¢BÓW • IMPLANTY - NADBUDOWA KOÂCI SZCZ¢KOWEJ • LECZENIE KANA¸OWE RESEKCJE • INFEKCJE JAMY USTNEJ I PROFILAKTYKA RAKA • T.M.J. CHRONICZNY BÓL SZCZ¢KI • ZABIEGI PO USZKODZENIACH I ZRANIENIACH TWARZY ORAZ BIOPSJA TKANKOWA

GABINET PSYCHOLOGICZNY Konsultacje | Ewaluacje | Testy | Diagnoza | Psychoterapia Dr ANDRZEJ TWARDOŃ Psycholog, St.Luke’s-Roosevelt Hospital The New School for Social Research

Mgr ANNA TWARDOŃ

Psychoterapeuta Uniwersytet Jagielloński, New York University

212-473-6669 920 Broadway, Manhattan NY

(bet 20-21st Street) Subway L., N, R, F, 4, 5, 6, F, B, D to 14th Street Union Sq.

(Polish / English)

Bezpłatna

konsultacja telefoniczna

17

RIDGEWOOD

Jerzy Wawerski, MD

poniedzia∏ek od 2:00-7:00 wiecz. Êroda od 2:00-7:00 wiecz. piàtek od 2:00-7:00 wiecz. sobota od 10:00-3:00 ppo∏.

| 25 STYCZNIA 2014

Stres imigracyjny, nerwice, lęki, depresja, problemy osobiste i rodzinne, opinie dla sądów, nałogi, choroby psychiczne, nauka medytacji www.twardon.org • atwardon@gmail.com

TEL:

718.383.5551

www.drptak.com VISA • MASTER CARD • AMERICAN EXPRESS

92 Norman Avenue

Greenpoint, NY 11222

18

WEEKEND

nowy dziennik

| 25 STYCZNIA 2014

BENZYNA WE KRWI, OLEJ W GŁOWIE » w niczym nie przypominają zagorzałej motocyklistki. 25-letnia Iwona Denenfeld, pracownica branży finansowej jednej z rzeszowskich firm, uwielbia spędzać weekendy w trasie. Kiedy wyjeżdża, myśli tylko o tym, co czeka ją za następnym zakrętem i zapomina o problemach dnia codziennego.

Wybór modelu motocyklu to ważna kwestia. Iwona postawiła na sportowe walory – Yamahę R6, którą w tym sezonie zamieni na Ducati 848. To rzadki widok na naszych drogach. Wielu uważa, że głupotą jest zmieniać japoński model na włoski, ale czego nie robi się dla oryginalności. Kobiety w tej kwestii są bardziej wymagające od mężczyzn. Dla Iwony wybór koloru nie ma znaczenia, niemniej jednak przy Ducati postawiła na „białą perłę”. „Dawcami” są młodzi ludzie, mający parę groszy, zarobionych na wakacjach i kupujący za mocne motocykle.

Planem na każdy sezon jest bezpiecznie go przeżyć. Sytuacja na polskich drogach jest fatalna. – Nie jestem „dawcą organów”, bo jeżdżę rozważnie. Mam profesjonalny strój

DOK. ZE STR. 7

c SŁAWNE PSY d

damskiej, motocyklowej garderoby możemy znaleźć kombinezony różowe czy białe.

ZARĘCZYNOWY KAWASAKI

Kawasaki zx6-r Ninja był dla 32-letniej Ewy Turetschek prezentem zaręczynowym od narzeczonego. Franky jest Francuzem, z którym Ewa chce zamieszkać we Francji. Obecnie podkarpacianka jest w trakcie przeprowadzki. Z narzeczonym dzieli motocyklową pasję.

Między nimi nie ma rywalizacji. Franky ma szyb szy i więk szy mo to cykl – Hon dę CBRR 1000 REPSOL. Poza tym Ewa jest debiutantką a Franky doświadczonym kierowcą, zawsze dumnym z postępów ukochanej, więc nie spierają się o to, kto będzie pierwszy w garażu. Dla Ewy Franky jest autorytetem, który uczy, pomaga i mobilizuje do robienia postępów.

Niedzielne, motorowe wyjazdy traktują jak relaks, który pozwala podziwiać widoki, których we Francji nie brakuje. Na torze jest inaczej, pojawia się rywalizacja między zawodnikami. Każdy chce być pierwszy, walczy o po-

PIES REX

i wyobraźnię tego, co może mnie spotkać na drodze – mówi Iwona. Według niej dawcami są młodzi ludzie, mający parę groszy zarobionych na wakacjach i kupujący za mocne motocykle. Na motory wsiadają w spodenkach, jeżdżą nieostrożnie i są nieprzewidywalni na drodze. Iwona zwraca też uwagę na bezmyślność kierowców, którzy nie patrzą w lusterka. – Większość wypadków, mimo wszystko, jest z winy kierowców samochodów – mówi poirytowana. – W tym miejscu chciałabym apelować: Kierowco, patrz w lusterka, motocykle są wszędzie!

Inaczej sprawa ma się na torze. To zupełnie inne emocje niż te na drodze. Na torze można z motocykla wycisnąć więcej i spróbować swoich sił, gdyż nawet przy wypadku wychodzi się cało, bo tory są specjalnie przystosowane. Polska ma tylko jeden tor, w Poznaniu, dlatego często Polacy korzystają z gościnności torów słowackich.

Od czego zacząć motocyklową przygodę?

Iwona radzi, aby na początek kupić słaby motocykl, najlepiej o pojemności 125 ccm i próbować swoich sił. Należy pamiętać o rozwadze na drodze i zainwestować w dobry strój i kask, bo to bardzo ważne. Projektanci kombineznów nie zapomnieli o kobietach. Wśród

dium. Nikt nie chce dać się wyprzedzić, a gdy zrobi to kobieta boli podwójnie. – Tak, na torze jestem idywidualistką walczącą o każdą sekundę – przyznaje przyszła pani młoda.

W jednośladach zakochała się mając 16 lat. Jej pierwszą miłością była Jawa 350. Motocyklom poświęca dużo czasu. Oprócz jazdy lubi przy nich majsterkować.

Ewa jest pełnokrwistą motocyklistką, a jednocześnie pełną oddania, świadomą i dojrzałą matką 11-letniej Patrycji i 10-letniego Brajana. Miłość do motocykli nie przeszkadza jej w spełnianiu się w roli matki. – Skrzyżowania dróg są niebezpieczne, żywność jest niebezpieczna, czasami seks jest niebezpieczny. Wielu ludzi ryzykuje życie w pracy z przyczyn od nich niezależnych. Znam niebezpieczeństwo wyścigów i akceptuję to – stwierdza motocyklistka.

Dzieci często towarzyszą Ewie i Franky’emu, wspierają ich i dumnie kibicują. Obydwoje mają już pierwsze doświadczenia na małych crossach i pocketach.

Marzeniem Ewy jest osiągnięcie jak najlepszego poziomu kontroli, bo osiągając najlepszy czas można flirtować z limitem. Chciałaby znaleźć równowagę pomiędzy wydajnością a szaleństwem i któregoś dnia wystartować w wyścigu wytrzymałościowym. &

kowano go nieprzerwanie przez 10 lat.

Rex miał w serialu dublerów, którzy zastępowali go w trudniejszych scenach. Późniejsze odcinki były kręcone z innym owczarkiem, choć trenowanym również przez panią Miller.

Podobno bardzo zaprzyjaźnił się z Gedeonem Burkhardem grającym komisarza Brandtnera w drugiej serii serialu.

(OPR. JL)

PIÓRKIEM W SEDNO

ILUSTRACJA: WOJCIECH KOZAK

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

Rex to owczarek niemiecki, główny bohater niemieckiego serialu emitowanego w latach 90. „Komisarz Rex”. Jego pełne imię brzmi Reginald von Rawenholst. Rex jest etatowym pracownikiem austriackiej policji. Wierny towarzysz swojego opiekuna, pomaga mu rozwiązywać najtrudniejsze kryminalne zagadki. Serial cieszył się ogromną popularnością, produ-

TARGET OLYMPICS

nowy dziennik

WEEKEND

Serdecznie zapraszamy do GABINETU OKULISTYCZNEGO

dr Michał Kiselow OD

19

ALERGOLOG, SPECJALISTA SCHORZEŃ ODDECHOWYCH

dr Krzysztof M. Nowak

NOWOCZESNE METODY LECZENIE WAD I CHORÓB OCZU (jaskra, kontrola chorych na cukrzyce, badanie dna oka, pomiar

ciśnienia sródgałkowego oraz komputerowe badanie pola widzenia).

Konsultacja i kwalifikacja do zabiegu laserowej korekty wad wzroku oraz usuwania zaćmy.

PEŁNY ZAKRES OPIEKI OKULISTYCZNEJ DOROSŁYCH I DZIECI

• dobór soczewek kontaktowych • wysoka jakość szkieł korekcyjnych • duży wybór oprawek: PRADA, DIOR, RAY BAN, COACH, TIFFANY, TOM FORD, OLIVER PEOPLES • okulary przeciwsłoneczne; akcesoria optyczne oraz okulistyczne badania dla kierowców (DMV)

909 Manhattan Ave., Brooklyn NY 11222

tel.718.389.0333

Większość ubezpieczeń medycznych, optycznych i unijnych honorowana

| 25 STYCZNIA 2014

NOWE GODZINY

Absolwent Akademii Medycznej w Warszawie, New York Presbyterian Hospital/Cornell Medical Center w Nowym Jorku.

19-letnie doświadczenie w alergologii, immunologii i pediatrii. Specjalizuje się w opiece zarówno dzieci, jak i dorosłych. Posiada bogate doświadczenie w leczeniu chorób górnych i dolnych dróg oddechowych (w tym alergicznych nieżytów nosa, astmy i przyczyn przewlekłego kaszlu), zaburzeń skórnych (egzema, pokrzywka), alergii pokarmowych i innych złożonych problemów alergicznych.

984 N. Broadway Ste 400, Yonkers, NY 10701,

Tel: (914) 963-8588, Fax: (914) 963-0253

LEKARZ ALERGOLOG Dr. MONIKA I. WORONIECKA, M.D. Specjalista ALERGOLOG dla doros∏ych i dzieci (z wieloletnim doÊwiadczeniem)

pon. – pt.: 9 rano – 8 wieczorem sobota: 9 rano – 6 ppoł.

Doktor mówi po polsku.

SPECJALISTA CHORÓB PRZYZĘBIA I IMPLANTÓW ZĘBOWYCH

PARADONTOLOG URSZULA KOROL, D.D.S. BOARD CERTIFIED, (DIPLOMATE OF AMERICAN BOARD OF PERIODONTOLOGY)

• ZAPOBIEGANIE I LECZENIE PARADONTOZY

(KIESZONKI DZIĄSŁOWE, KRWAWIENIE DZIĄSŁOWE, RUCHOMOŚĆ ZĘBÓW)

• IMPLANTY ZĘBOWE • REGENERACJA - ODBUDOWA KOŚCI WOKÓŁ ZĘBÓW • WSZCZEPY KOSTNE - ODBUDOWA WYROSTKA

1 Elm St Ste 2A, Tuckahoe, NY 10707,

Tel: (914) 961-2515, Fax: (914) 961-2628

• Specjalistyczne skórne testy na alergie • Szczepienia odczulajàce, alergie Êrodowiskowe • Katar sienny, przewlek∏y kaszel i astma, alergiczne choroby zatok, uszu, oczu i skóry • Uczulenia na pokarmy, ostre reakcje uczuleniowe, uczulenia na ukàszenia przez owady • Zaburzenia uk∏adu odpornoÊciowego • Testy wydolnoÊci p∏uc Ubezpieczenia honorowane

Brooklyn:

115 Nassau Avenue (Greenpoint)

718.389.6950

Nassau:

125 Plandome Road (Manhasset), Long Island

516.570.0528

ZĘBODOŁOWEGO

• CHIRURGIA PLASTYCZNA DZIĄSEŁ

- PRZESZCZEPY DZIĄSEŁ WOKÓŁ OBNAŻONYCH SZYJEK ZĘBOWYCH - KOREKTA PRZEROSTU DZIĄSEŁ • STABILIZACJA RUCHOMYCH ZĘBÓW • SZCZEGÓŁOWE BADANIE GŁOWY I SZYI W CELU WYKRYCIA RAKA JAMY USTNEJ I PATOLOGII STAWU SKRONIOWO-ŻUCHWOWEGO

ogłoszenie drobne w gazecie

DR. KOROL JEST JEDYNĄ POLSKĄ SPECJALISTĄ-PARADONTOLOGIEM, ABSOLWENTKA NEW YORK UNIVERSITY, DEPARTAMENT PARADONTOLOGII I IMPLANT DENTISTRY W CELU UMÓWIENIA SIĘ NA WIZYTĘ PROSZĘ DZWONIĆ POD NR:

i masz

212.888.2008

w

57 W. 57 Street, SUITE 805, NYC, NY 10019 (Między 5 i 6 Ave.)

darmo

internecie

.com

REKLAMUJ SIĘ W WEEKENDZIE Tel: 212-594-2266 wew. 304 e-mail: displays@dziennik.com.

classified@dziennik.com

20

WEEKEND

nowy dziennik

| 25 STYCZNIA 2014

c DZIAŁ ODZIEŻOWY d

WORST DRESSED BOŻENA CHLABICZ

ZDJĘCIA: ARCHIWUM

Jak one to robią? Jakim cudem? Przecież mają do dyspozycji zastępy stylistek oraz środki. Właściwie nieograniczone.

A jednak i tym razem dziesiątki gwiazd ze ścisłej medialnej czołówki trafiły na listy Worst Dressed.

Miley Cyrus

A przecież nie powinny. Stać je, więc jeśli nawet nie mają gustu, to przynajmniej przy oficjalnych okazjach nie musiałyby wyglądać jak ósme dziecko stróża w Boże Ciało (bardzo przepraszam za to porównanie wszystkich stróżów oraz ich dzieci, zwłaszcza ósme, ale ten cytat to mądrość ludowa).

Tymczasem czerwone dywany systematycznie i konsekwentnie zmieniają się w wybiegi dla najciężej poszkodowanych fashion victims. Może więc w tym szaleństwie kryje się jakaś przebiegła metoda? Pewnie tak, przynajmniej w części przypadków.

Powszechnie wiadomo przecież, że skandal to jedna z najbardziej skutecznych metod promocji wszystkiego, więc jak się wyjdzie do ludzi w lateksowych gaciach w kolorze cielistym, to wszyscy o tym napiszą. Tym bardziej,

jeśli paradując na oficjalnej gali w tak dobranym stroju wykona się jeszcze z estrady kilka wulgarnych czy obscenicznych gestów.

Wobec powyższego pierwsze miejsce na liście 10. Najgorszych zjawisk roku 2013 w kategorii Najgorzej Ubranych Celebrytek, które magazyn "New York Times" przyznał Miley Cyrus, wydaje się realizacją jej scenariusza na lans na szmatach. I to nad wyraz

skuteczną.

Zosia Mamet

Kolejna na niesławnej liście modowych jeśli tylko krawiec, nigdy i pod żadnym pozoWcześniej na tej sztuce wypłynęły na szerokie wody popkultury artystki, które nie mo- porażek roku Zosia Mamet, bohaterka serialu rem nie powinien uwzględniać w swojej pragły się tam za nic przebić samym, nienajgor- „Girls”, też zapomniała. Tyle, że biustonosza. cy upodobań estetycznych klienta. Bo inaczej szym skądinąd, głosem. Najpierw Madonna, a Więc sprawiała wrażenie, jakby w geście roz- traci reputację, niestety. Gdyby Kim zdała się potem Lady Gaga. Czemu więc golizna i wy- paczy usiłowała ukryć ów brak tym, co akurat na gust projektanta, nie wyglądałaby może jak uzdane gesty nie miałyby teraz wspomóc ka- było pod ręką. A że trafił się kawałek czarne- trzyosobowy namiot w kwiatki z pomiętym tropikiem po ataku wściekłego pszczołojada. go lateksu... riery Miley?

W tej sytuacji maska gazowa Justina BiePokazywanie wszystkiego było chyba w Decyzja redaktorów "New York Timesa" wydaje się więc nie do końca trafiona, bo to ogóle podstawowym kryterium naboru do ran- bera, jedynego mężczyzny na liście Worst Dreskingu Worst Dresses 2013, bo tuż za Miley zna- sed Timesa, to szczyt estradowej elegancji. Tym tak, jakby oceniać kostium sceniczny.

Inne laureatki trafiły jednak do rankingu lazła się tam Kim Kardashian, ale wcale nie za bardziej, że podobnie jak w przypadku Miley, całkiem zasłużenie. Bardzo ciężko pracowały to, czym najbardziej zasłużyła, czyli za konse- to nie tyle element stroju, co maska sceniczna, przed lustrem na swoją pozycję Najgorzej Ubra- kwentne promowanie gdzie się da swojego ba- więc się właściwie nie liczy. zarowego gustu. Dostąpiła bowiem wyróżnieTak czy inaczej, te wszystkie gwiazdy z nych gwiazd roku.

Choć nie, większość nagrodzonych kre- nia ze względu na udo, odważnie wyzierające rankingu, to wyjątkowi pechowcy. Trzeba przeacji wygląda tak, jakby ich właścicielki były spod gęsto udrapowanej zasłony – z wycięcia cież prawdziwego niefartu, żeby po wydaniu do tego stopnia wolne narcyzmu, że absolut- sukni marki Givenchy projektowanej specjal- majątku na kreację, a bywa, że i stylistę, wyjść nie pozbawione potrzeby spoglądania przed wyj- nie dla Kim przez Riccarda Tisci! Ten przypa- do ludzi jak taka Zosia Mamet, która zapościem z domu w choćby najmniejsze lusterko. dek to jednocześnie dowód, że artysta, nawet mniała biustonosza. & Albo przeciwnie – tak pewne swego naturalnego gustu i wdzięku, że już dawno ustawiły ów mebel tyłem do ściany.

Bo przecież gdyby tak niejaka Kesha rzuciła okiem na swoje odbicie zanim wyszła, w CZERWONE DYWANY SYSTEMATYCZNIE czarnej kreacji od Givenchy, na galę Billboard Music Awards, to pewnie zdecydowałaby się I KONSEKWENTNIE ZMIENIAJĄ SIĘ W WYBIEGI DLA jednak założyć bieliznę. A tak, to świeciła na ściance gołym tyłkiem. Dosłownie!

NAJCIĘŻEJ POSZKODOWANYCH FASHION VICTIMS.