Nowy Dziennik 2014/02/22 Weekend

WEEKEND

nowy dziennik

NUMER 647

| 22 LUTEGO 2014

STRONA 10

IGNACY FRIEDMAN

CHOPINISTA Z... AUSTRALII STRONA 3-7

STRONA 9

STRONA 14

STRONA 15

STRONA 16

TEMAT TYGODNIA:

„BOHATER” SNOWDEN

NIE JADAM PRZYJACIÓŁ

HOLLYWOOD INACZEJ

EUTANAZJA NA ZAMÓWIENIE

ALE BOLI!

2

WEEKEND

nowy dziennik

| 22 LUTEGO 2014

c

FELIETON JANKA

d

POCIĄG

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

Mam pociąg do pociągu, jak zresztą wielu Europejczyków. Amerykanie go nie mają. Szkoda – nie wiedzą, co tracą.

Bogaci ludzie podróżowali Orient Expressem, skich najsłynniejsza jest „Pasażerka” Munka. racząc się wykwintnym obiadem w bogato ude- W przedziałach, takich zwykłych, kuszetkach korowanym wagonie restauracyjnym. Następ- i sypialnych, rozgrywają się sceny miłosne. nie udawali się innego wagonu, pełniącego funk- Na korytarzach i w przejściach między wację salonu, gdzie raczyli się koniakiem i cyga- gonami – sceny pościgów w filmach krymirem. Wreszcie szli na spoczynek do wykłada- nalnych.

Pociągi, w odróżnieniu od autobusów, zanych mahoniem przedziałów sypialnych.

Aw tych przedziałach romanse odchodziły i za- wsze miały w sobie romantykę. Rozczulamy loty. Czasem dochodziło też do zbrodni dosko- się na widok parowozów, chętnie przejedzienałej. Dziś Orient Express i podobne, odgrze- my się starą ciuchcią, z drewnianymi ławami bane z przeszłości luksusowe pociągi są atrak- i z szeroko otwartymi oknami zastępującymi klimatyzację. cją dla bogatych turystów.

Wyjątkową cechą pociągów jest to, że poInne przyjemności oferują pociągi w Indiach, gdzie ludzie koczują w dusznych wago- dróżujemy w przedziałach. Siedzenie w nich, nach, na drewnianych ławkach, a niektó- w towarzystwie kilku osób przez wiele godzin, wymusza pewną poufałość, a w każdym razie rzy – na dachach.

Pełno jest kolei na świecie oferujących wiel- nawiązanie kontaktów towarzyskich. Zarazem kie atrakcje: widoki na plantacje herbaty, jak jest to grupa płynna – co jakiś czas ktoś wyw hinduskiej prowincji Darjeerling, widoki siada albo się dosiada; rzadko kiedy kontynuna przepaście, jak w pociągu przemierzającym ujemy znajomości zawarte w pociągu.

Taka podróż to więc życie w skróAndy w Peru. Pasażerowie kolei transsyberyjskiej mają widoki na zaśnieżone, bezkresne cie – wspólna przestrzeń i wspólne przeżycia płaszczyzny tundry, ale przejazd tą koleją to niejako zmuszają do poufałości, ale nie trwa atrakcja sama w sobie. Wiele dni spędzonych ona wiecznie.

Zaletą podróży w przedziale jest to, że nie z obcymi, stopniowo coraz życzliwszymi ludźmi, wrzątek na herbatę dla pasażerów, wódka, jest on zamkniętą, klaustrofobiczną przestrzerazowiec i słonina jako pożywienie, małe sta- nią. Od korytarza dzielą nas przeszklone drzwi, cyjki ze sprzedawczyniami pierogów i piwa, zawsze istnieje więc strefa ucieczki, wolności. chińscy i mongolscy handlarze, żołnierze Na korytarzach można było kiedyś zapalić pana przepustce, matki jadące odwiedzić grób po- pierosa. Do dzisiaj można rozmawiać z nieznaległego w Czeczenii syna. Ludzie bratają się jomymi o tym, czy pociąg jest opóźniony, czy w przedziałach na rosyjski, szorstki, ale szcze- „nadgania”, wśród męskich pasażerów znawców ry sposób. Napisano wiele reportaży dziejących kolejnictwa nigdy bowiem nie brakowało.

Inną wielką atrakcją pociągów był wasię w pociągach. Najsłynniejsza książka tego rodzaju to „The Great Railway Bazaar” Paula gon restauracyjny. Nie, nie taki jak ten w Orient Expressie. WWarsie stało się przy pulTheroux, i inne tego autora.

Pociągi są tłem akcji wielu filmów. Z pol- pitach, piło piwo albo kawę ze szklanek za-

Redaguje Jan Latus (212) 594-2266 w. 115. Stali współpracownicy: Bożena Chlabicz, Marian Chlabicz, Stanisław Kokesz, Monika Śliż, Piotr Milewski, Piotr Powietrzyński, Magdalena Wypych, Zuzanna Ducka-Lubas. Piszą z Polski: Łukasz Dziatkiewicz, Przemek Gulda, Katarzyna Krawczyńska, Ewa Śródka, Daniel Wyszogrodzki.

WEEKEND

krytych spodkiem i jadło jajecznicę na boczku albo flaki.

Dzisiejsze szybkie pociągi przynoszą inne atrakcje i przyjemności: krótki czas przejazdu, niesłychany komfort jazdy w wyciszonym składzie, wygodę wsiadania i wysiadania w centrum miasta bez drażniących kontroli i rewizji. Te pociągi to dziś wizytówki krajów, to pokaz ich możliwości technologicznych. Chińczycy rywalizują tu z Niemcami, Francuzami, Włochami, Japończykami. Niestety, nieobecni w tym wyścigu są Amerykanie. Niedługo i Polska będzie wreszcie miała szybkie pociągi; na razie są one, jak wszystko inne, przedmiotem politycznej kłótni ale kiedy tylko się pojawią, Polacy obu frakcji będą nimi chętnie jeździć.

Niesłychanie zmieniły się pociągi w Polsce. Tylko podróżując po żelaznych torach można zaobserwować, jak ten kraj się zmienił.

Największe różnice są w kolejach dojazdowych. Jeszcze kilka lat temu przejazd do pracy kolejką podmiejską był przeżyciem nieprzyjemnym i potencjalnie ryzykownym. Pijana żuleria czyli, jak to się w amerykańskiej prasie pisze, unprivileged youths, zaczepiała pasażerów, ograbiała ich, piła, paliła. Stare wagony

były zabazgrane malunkami.

Dziś doWarszawy, Poznania i innych miast dojeżdża się nowoczesnymi, opływowymi składami, i to polskiej produkcji. Nie ma takich nigdzie w Ameryce. Klimatyzacja, strefy dla rowerów i wózków, wyświetlacze i obwieszczenia o następnych stacjach.

Wyjazd zWarszawy do jakiegokolwiek prowincjonalnego miasta przestał być koszmarem – stał się przyjemnością. Dosłownie wszystkie stacje pod Warszawą, a mówię tu o promieniu kilkudziesięciu kilometrów, zostały odnowione. Wszystkie stacje utrzymane są w żółto-niebieskiej tonacji. Na peronach nowa kostka; estetyczne wiaty, kosze na śmieci, ławeczki. Eleganckie poczekalnie, gustowne perony i supernowoczesne pociągi wymuszają na młodych ludziach inne zachowanie. Akceptują tę, nową przecież, nowoczesność i estetykę, jako oczywistą, należącą im się. W końcu, podróżują już po Europie, więc wiele widzą.

Fundusze Unii Europejskie zmiękczyły więc serca podmiejskich chuliganów A może inaczej – w eleganckim salonie nawet cham zaczyna zachowywać się inaczej. Albo uświadamia sobie, że się zgrywał, że chamem tak naprawdę nigdy nie był.

JAN LATUS

DZIŚ DO WARSZAWY, POZNANIA I INNYCH MIAST DOJEŻDŻA SIĘ NOWOCZESNYMI, OPŁYWOWYMI SKŁADAMI, I TO POLSKIEJ PRODUKCJI. NIE MA TAKICH NIGDZIE W AMERYCE.

REKLAMUJ SIĘ W WEEKENDZIE.Dział Reklamy i Marketingu, Dyr. Delfina Kozimor: Tel: 212-594-2266 wew. 304; Fax: 212-594-5538; e-mail: displays@dziennik.com.

(Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń).

The Publisher disclaims any liability for the content of any advertisement appearing in this magazine.

Piszcie listy do: jl@dziennik.com

NA OKŁADCE:

IGNACY FRIEDMAN

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

nowy dziennik

WINO NA WEEKEND

AUSTRALIA

WEEKEND

c

WEEKEND NIE POLECA

| 22 LUTEGO 2014

3

d

ZABIĆ SIĘ, BO ŚWIAT JEST ZŁY PRZEMEK GULDA

Zabić się ot, tak? Dla zasady? To wydaje się kompletnie bez sensu. Ale nie tym, którzy wierzą w sens samobójstwa egzystencjalnego. A takich na przestrzeni dziejów nie brakowało. Literatura z różnych okresów świadczy o tym najlepiej.

ILUSTRACJA: ARCHIWUM

Romantyczny poeta Zygmunt Kasiński

Australia. mając zaledwie 2,3% światowej produkcji wina (mniej niż sam region Bordeaux). wywiera wpływ nieproporcjonalnie większy do posiadanego udziału. Od 1985 roku eksport win z Australii wzrósł z 8 do 200 milionów litrów rocznie!

To wszystko dzięki nowoczesnej technologii – australijscy producenci wina są obecnie uznawani za najnowocześniejszych na świecie.

Awszystko zaczęło się w1788 roku, kiedy to przywieziono izasadzono pierwsze krzewy vitis vinifera w okolicach Sydney.

Aż do lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia, Australia była znana na świecie jako eksporter win likierowych (typu sherry). Jednak wraz ze zmianami w gustach konsumentów i odejściu od win słodkich w kierunku win wytrawnych, zmieniła się również struktura produkowanych tam win.

Do najbardziej uznanych szczepów australijskich należą Shiraz i Chardonnay, powoli dołączają do nich Cabernet Sauvignon, Merlot, Pinot Noir, Semillion i Riesling.

Dzięki specyficznemu klimatowi, wina australijskie charakteryzują się bogatym owocowym aromatem. Co więcej, w przeciwieństwie do win pochodzących z Europy, wina australijskie są o wiele mniej zależne od kaprysów pogody czy pór roku.

(OPR. JL)

Samobójcy mają różne powody, żeby odebrać ale i zwierzętom i roślinom. To samobójstwo sobie życie: najbardziej romantyczne są oczy- wynikające z głębokiego namysłu nad sensem wiście te samobójstwa, których dokonuje się ludzkiej egzystencji i nie znalezieniem zbyt wiez miłości – bo ktoś nas nie kocha, bo pokocha- lu powodów, by dalej w niej uczestniczyć. To liśmy kogoś, z kim nigdy nie będziemy mogli wynik przeprowadzenia szczegółowego bilanbyć, bo to miłość w ten czy w inny sposób nie- su plusów i minusów ludzkiego życia i dojścia szczęśliwa. Czasem powodem samobójstwa jest do wniosku, że te drugie bezwzględnie przesytuacja życiowa – coraz częściej w listach po- ważają.

W ubiegłym roku opasłe dzieło na ten teżegnalnych policja i rodzina znajduje wyjaśnienia związane z tak, wydawałoby się, w kon- mat, monografię, w której śledzi kształtowatekście śmierci, banalnymi powodami jak nie- nie się idei samobójstwa egzystencjalnego spłacone kredyty czy kłopoty w interesach. Hi- w światowej filozofii, a potem jej realizacje storia zna samobójstwa honorowe, dokonywa- na kartach ważnych dzieł literatury powszechne np. przez dowódców, którzy wolą się zabić nej, opublikował gdański literaturoznawca niż poddać albo przez obrońców miast, którzy i pisarz, Stefan Chwin. To tom zatytułowany wysadzają je w powietrze, zamiast oddać w rę- „Samobójstwo i grzech istnienia”, w którym auce wroga. Współcześnie wreszcie zdarzają się tor chronologicznie analizuje ten problem, posamobójstwa wywołane w ten czy inny spo- czynając od stosunku starożytnych do samosób przez media, te masowe albo społeczno- bójstwa, a kończąc na dziełach literatury ściowe – to te wszystkie historie, które coraz współczesnej. Uznaje, że najpełniejszej realiczęściej można znaleźć w gazetach, o nasto- zacji idea samobójstwa egzystencjalnego dolatkach zaszczutych przez rówieśników czy oso- znała w literaturze romantycznej, która przebach publicznych ośmieszonych przez żądnych pełniona była nadwrażliwymi jednostkami, sensacji dziennikarzy tabloidów. Coraz wię- biorącymi na swoje barki odpowiedzialność

cej mówi się także o samobójstwach na życzenie, dokonywanych przez osoby śmiertelnie chore i nie mające żadnych szans na wyleczenie – czyli o eutanazji.

Literatura i filozofia zna jeszcze jeden rodzaj samobójstwa, które – psychologia i suicydologia, czyli nauka o samobójstwach, są w tym względzie zgodne i absolutnie pewne – w praktyce właściwie się nie pojawia, jest za to częstym tematem literackim. To właśnie samobójstwo egzystencjalne. Na czym ono polega? Najkrócej rzecz biorąc na tym, że samobójca odbiera sobie życie, bo boleśnie czuje i przeżywa to, że sama egzystencja, samo bycie na Ziemi jest czymś bolesnym, nie tylko dla niego samego, ale i dla innych, że życie jest nieustającym cierpieniem, którego się doświadcza, ale które także zadaje się innym, nie tylko ludziom,

za całą ludzkość, wręcz całe istnienie na Ziemi i bardzo często dochodzącymi do wniosku, że poziom zła i cierpienia, które zadaje się innym samym swoim życiem, jest zbyt wielki do zniesienia. Pierwowzór takiej postawy dał bohater „Cierpień młodego Wertera” Goethego, w którego samobójstwie jest co prawda spory udział emocji związanych z nieszczęśliwą miłością, ale w jego rozważaniach przewija się też i przebija temat grzechu istnienia, czyli zła czynionego samym swoim byciem. Potem takich postaci było coraz więcej: bohaterowie utworów Byrona (Kain i Manfred), Shelley (Chwin poświęca bardzo dużą część swoich rozważań „Frankensteinowi”, dając zupełnie nietypowy i zaskakujący sposób odczytywania tego utworu, do tej pory traktowanego przede wszystkim jako horror o potworze stworzonym z ciał zmarłych ludzi) czy wreszcie – to już akurat czasy późniejsze niż okres królowania na światowej scenie literackiej romantyzmu – Fiodora Dostojewskiego. Ludzie, dla których życie samo w sobie było zbyt trudne i zbyt bolesne. &

SAMOBÓJCA ODBIERA SOBIE ŻYCIE, BO PRZEŻYWA TO, ŻE SAMA EGZYSTENCJA, SAMO BYCIE NA ZIEMI JEST CZYMŚ BOLESNYM, NIE TYLKO DLA NIEGO SAMEGO, ALE I DLA INNYCH, ŻE ŻYCIE JEST NIEUSTAJĄCYM CIERPIENIEM, KTÓREGO SIĘ DOŚWIADCZA, ALE KTÓRE TAKŻE ZADAJE SIĘ INNYM.

4

WEEKEND

nowy dziennik

| 22 LUTEGO 2014

c POLSKA NA ZIMNO d

TORTURY NAD WISŁĄ MARIAN POLAK

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

Od dwóch tysiącleci należymy do kręgu kultury łacińskiej, a od dwóch dekad do Unii Europejskiej. Połowa młodszych roczników ma dyplomy wyższych uczelni, zna angielski i potrafi znaleźć się przy stole.

Oczywiście mówi się o tym publicznie coZ komentarzy przedstawicieli polskiego raz więcej i częściej, bo Polacy, choćby ze wzglę- świata medycznego można wnioskować, że du na doświadczenie emigracji, znają już za- ich podejście do bólu po części związane chodnie standardy w tej dziedzinie. Ale wie- z przekonaniami religijnymi (cierpienie jest dzieć, to jedno, a wpłynąć na odpowiednie trak- naturalne oraz uszlachetnia), ale zazwyczaj towanie to zupełnie inna kwestia, a pacjent, wynika z braku szacunku i współczucia dla zwłaszcza obolały, nie zawsze potrafi wyegze- pacjenta jako człowieka i ze zwykłego wykwować swoje prawa. godnictwa. Po co dodawać sobie niepotrzebSkąd przekonanie, że ból jest wpisany w de- nej roboty. go roku ONZ uznała w oficjalnym raporcie, finicję pacjenta? To skomplikowane. Składa się że w Polsce regularnie i w majestacie praBrak wrażliwości, charakterystyczny dla na to kwestia wszechobecnych w rodzimej służ- „białego personelu” nie wiąże się chyba z ustrowa torturuje się obywateli w placówkach bie zdrowia oszczędności (środki przeciwbó- jem (w ćwierć wieku po transformacji bywa służby zdrowia. lowe kosztują), kiepskiej organizacji (aneste- z tym nawet gorzej, niż za komuny) ani nawet Dokument wziął pod uwagę podejście polzjolodzy wyjechali do Europy), antynarkoty- z poziomem finansowania służby zdrowia. Akuskiej medycyny do problemu zwalczania bólu. kowej histerii (morfina uzależnia) i wreszcie rat środki przeciwbólowe nie należą do najdrożZnakomita większość polskich lekarzy zakłaetyki, czyli przekonań. A z tymi walczyć naj- szych. da bowiem, że boli, bo musi, choć na Zachotrudniej. dzie w ciągu minionych dekad udowodniono, Problem stanowi zresztą nie tylko ból czy Z jakichś powodów personel medyczny utrudnienia w dostępie do chemioterapii, ale że właśnie nie musi. Mało tego. W tej chwili nad Wisłą uważa cierpienie pacjentów za na- także brak odpowiedniej liczby krzeseł w pozakłada się, że boleć nie powinno wcale. turalny i nieodzowny czynnik chorowania i pro- czekalniach, bezwład organizacyjny, skutkująBól – wbrew wcześniejszym przekonaniom niecesu leczenia. Zwalczanie bólu natomiast sta- cy wieloletnimi kolejkami do specjalistów, a takktórych medyków – nawet jeśli w pierwszej fazie choroby ma znaczenie diagnostyczne (innowi dla ludzi wbiałych fartuchach coś wroże powszechna obcesowość i nieżyczliwość formuje o problemie), później już tylko pogłędzaju fanaberii, biorącej się z osobowości przedstawicieli służby zdrowia. bia objawy, utrudnia proces leczenia i przeszkahisterycznej i roszczeniowej postawy woZnieczulenie kosztuje zaledwie parę grodza w powrocie do zdrowia. Także i dlatego, bec życia. Co zasługuje na zdecydowane poszy, natomiast nie trzeba ani jednej dodatkoże dodatkowo obciąża pacjenta, który zamiast tępienie. wej złotówki by przymknąć drzwi gabinetu przed inwazyjnym badaniem, wyjrzeć zza biurka, czy ktoś w kolejce nie potrzebuje natychmiastowej pomocy, przeprosić za godzinne spóźnienie.

Tego nie da się załatwić nawet dokładaZ JAKICHŚ POWODÓW PERSONEL MEDYCZNY NAD WISŁĄ UWAŻA jąc do budżetu NFZ sto procent środków, ani CIERPIENIE PACJENTÓW ZA NATURALNY I NIEODZOWNY CZYNNIK dwieście. Lekarze i personel medyczny reprezentują po prostu poziom empatii typowy dla CHOROWANIA I PROCESU LECZENIA. społeczeństwa, z którego wyrośli. &

Pomimo ogromnego wysiłku cywilizacyjnego jakiego dokonaliśmy jako naród, nadal pozostajemy w opinii naszych europejskich sąsiadów krajem głęboko barbarzyńskim. Czemu?

Ponieważ jako ostatni już kraj Unii akceptujemy, i to prawnie, stosowanie... tortur. Tak, tortur! I wcale nie chodzi tu o domniemane więzienie CIA na Mazurach. W marcu ubiegłe-

na aktywnej walce z chorobą skupia się przede wszystkim na swoim cierpieniu.

Dlatego robi się wszystko, żeby ograniczyć albo w ogóle wykluczyć ból ze wszystkich procedur medycznych, jakimi jesteśmy poddawani od narodzin do śmierci.

Rodzi się więc w głębokim znieczuleniu, i podobnie odchodzi, ze wsparciem wszelkich możliwych środków uśmierzających.

Wszelkie inwazyjne badania, nie mówiąc już o drobniejszych zabiegach chirurgicznych, też wykonuje się w osłonie środków przeciwbólowych. Sedacja to w Stanach standard przy na przykład kolonoskopii. Tymczasem w Polsce znieczulenie przy podobnych procedurach jest trudne do uzyskania nawet w sektorze prywatnym. Przynajmniej poza największymi miastami. „Na żywca” pracują więc stomatolodzy, ginekolodzy, ortopedzi, laryngolodzy a nawet chirurdzy. Zdarza się, że potrafią szyć w ten sposób rany albo nastawiać kości.

A potem każą zażyć paracetamol.

Ten sam paracetamol ordynuje się – bywa – na oddziałach szpitalnych po dużo poważniejszych, rozległych zabiegach. Boli?

Boli, bo musi.

nowy dziennik

WEEKEND

c

WYRWIJ, ZACHOWAJ

5

d

SKĄD SIĘ BIERZE BÓL ALFA OMEGA Kiedy dręczy cię ból, nie fizyczny, lecz psychiczny, to pamiętaj, że jaki by nie był, ból zaczyna się i kończy w mózgu.

ILUSTRACJA: ARCHIWUM

Zawsze jest psychiczny. Bo to nic innego, jak chemia.

Inna sprawa, że i tutaj, jak wszędzie, pierwszeństwo należy się fizyce, czyli bodźcom aktywujący receptory czuciowe w zakończeniach komórek nerwowych. W przewodzeniu doświadczeń bólowych uczestniczą aż trzy rodzaje włókien nerwowych: A-delta, odpowiedzialne za ból ostry i przeszywający, C – specjalizujące się w bólu rozległym i tępym oraz A-beta, które działają na odcinku bólu utrwalonego, o stosunkowo mniejszym natężeniu, określanego jako chroniczny. Ale za efekt pracy ich wszystkich razem wziętych odpowiada ostatecznie kora mózgowa, gdzie dokonuje się interpretacja bodźców i gdzie podejmowana jest ostateczna decyzja: boli, czy nie boli.

Przecież, i są to dość powszechne doświadczenia, to, co dla jednym będzie oznaczać fizyczne i psychiczne męki, inni odczują jako zaledwie drobną dolegliwość lub przejściowy dyskomfort.

Zdarza się nawet, i też są to dobrze opisane i liczne przypadki, że i poważne urazy bywają bagatelizowane. I że – czego przykładem jest choćby medal olimpijski Justyny Kowalczyk wywalczony ze złamaną kością śródstopia – skala odczuwalnego bólu zmienia się zdecydowanie w zależności od osobniczej wrażliwości. Tymczasem mechanizm przewodzenia bodźców jest zawsze taki sam. Różnica tkwi wyłącznie w interpretacji, czyli w mózgu. Akonkretnie – co powoli odkrywają naukowcy – w jego „chemii”.

Wprzekazywaniu impulsów bólowych (informujących podświadomość i świadomość o zranieniach, oparzeniach, urazach, stanach zapalnych) uczestniczą liczne substancje chemiczne, określane jako neurotransmitery. Wtym procesie biorą też jednak udział endogenne, a więc produkowane przez mózg, naturalne opiaty, wpływające na szybkość i intensywność przekazywania obiektywnych bodźców wyjściowych do rdzenia kręgowego, wzgórza i wreszcie kory mózgowej, gdzie następuje ostateczna interpretacja sygnału. Owe wewnętrzne środki przeciwbólowe, endorfiny i enkefaliny, są w stanie tak zmodyfikować sygnał bólowy, że do świadomości dotrze on jako zaledwie dyskomfort, albo przeciwnie, ich deficyt potrafi wzmocnić bodziec do rozmiarów katastrofy.

Mało tego. Ból może się też brać – i bardzo często bierze – niejako znikąd. W żadnym badaniu nie można bowiem zlokalizować jego fizycznej przyczyny, tymczasem pacjent doświadcza bardzo głębokiego cierpienia.

Jeszcze do niedawna uważano takie przypadki za problem psychiatryczny, słusznie wnioskując, że skoro nie odpowiadają za nie urazy czy procesy zapalne, to ból jest wyimaginowany, a pacjent to histeryk. Teraz już wiadomo, że owszem, przyczyna cierpienia ma źródło w mózgu, ale chory doświadcza go jak najbardziej realnie.

Udało się bowiem wyizolować we krwi i płynie mózgowo rdzeniowym substancje odpowiedzialne za wrażenie bólu (między innymi substancję P), powodujące głęboką nadwraż-

| 22 LUTEGO 2014

liwość na bodźce, przy jednoczesnym braku ich odpowiedniego hamowania ze strony neuroprzekaźników.

Te mechanizmy nie są jeszcze rozpoznane do końca, ale już wiadomo, że to właśnie brak równowagi chemicznej w mózgu stoi za przeróżnymi nowymi zespołami chorobowymi przebiegającymi z bólem chronicznym, w tym zwłaszcza za tajemniczą, do dzisiaj nie do końca uznawaną za realne schorzenie nawet przez środowiska medyczne fibromialgią.

Wciąż nie do końca wiadomo, jakie mechanizmy prowadzić mogą do tej nierównowagi, a więc także do rozwinięcia się patologicznego, chronicznego cierpienia. Za najbardziej prawdopodobne uznaje się współdziałanie czynników genetycznych i urazów fizycznych bądź zakażeń wirusowych, skojarzone z osłabieniem układu obronnego organizmu.

Na przykład pod wpływem silnego, długotrwałego stresu.

Wystarczy więc złapać grypę w momen-

cie, kiedy rzuca nas dziewczyna. Albo nabawić się dyskopatii i – w tym samym czasie – stracić pracę. Wówczas proces leczenia się wydłuża, a jego skuteczność osłabia, co wpływa na utrwalenie się nierównowagi neuroprzekaźników i innych substancji chemicznych odpowiedzialnych za sprawność układu nerwowego. Mało tego – z czasem te zaburzenia jesz-

cze się pogłębiają, bo ból oznacza stres, a ten jeszcze osłabia system immunologiczny. Tak powstaje błędne koło cierpienia, które przerwać coraz trudniej.

Przynajmniej już wiadomo, że każdy ból ma tak naprawdę naturę psychiczną. Cóż, nie od dziś wiadomo, że myślenie oznacza cierpienie. &

BÓL MOŻE SIĘ TEŻ BRAĆ – I BARDZO CZĘSTO BIERZE – NIEJAKO ZNIKĄD. W ŻADNYM BADANIU NIE MOŻNA BOWIEM ZLOKALIZOWAĆ JEGO FIZYCZNEJ PRZYCZYNY, TYMCZASEM PACJENT DOŚWIADCZA BARDZO GŁĘBOKIEGO CIERPIENIA.

REKLAMA

AIR TOUCH DENTAL BROTHERS, PC Gwarantujemy wysokà jakoÊç us∏ug dla ca∏ej Rodziny • Leczenie kana∏owe • Koronki i mostki • Implanty • Bia∏e plomby • Wyjmowane ca∏kowicie albo cz´Êciowe protezy • Usuwanie z´bów • Leczenie paradontozy

100 % STERYLIZACJA

1 godzina w gabinecie wybielania z´bów

ORTODONTA

Prostowanie z´bów przez wyjmowany aparat

Pi´kny uÊmiech po 2 wizytach • Bez borowania • Bez zastrzyków • Bez bólu Najskuteczniejsza metoda leczenia na: krzywe, ukruszone, zabarwione i odbarwione z´by oraz odst´p mi´dzy z´bami

OTWARTE W NIEDZIEL¢

203 Nassau Ave., Greenpoint B’klyn NY 11222 (pom. Humbold St. & Russel St.) (718) 383-1270

6

WEEKEND

nowy dziennik

| 22 LUTEGO 2014

c WEEKEND W MUZEUM d

MALARZE NA MĘKACH BOŻENA CHLABICZ W kalendarzu jest 365 dni. Każdy ma za patrona przynajmniej jednego świętego pańskiego, a niektóre z nich nawet kilkoro. Przeważnie są to święci, którzy zmarli śmiercią męczeńską, a potem zostali wyniesieni na ołtarze.

Jeśli więc nawet zostawimy na boku uczone rozprawy o estetyzacji okrucieństwa, banalizacji zła czy wreszcie niebezpiecznych związkach cierpienia i erotyzmu, to z samego tylko prostego rachunku matematycznego wynika, że nie dało się inaczej.

Na każdy kościół musiało wypaść po przynajmniej jednym malowanym lub rzeźbionym wizerunku męczennika. Że zaś przez pierwsze i pół drugiego tysiąclecia naszej ery ewangelizacja niepiśmiennych wiernych dokonywała się przede wszystkim za pomocą sztuk plastycznych, nie trzeba już żadnych cytatów z Bataille’a ani klasyków psychoanalizy, żeby zrozumieć wszechobecność fizycznego cierpienia w twórczości sakralnej. Zwłaszcza w tak zwanych wiekach średnich, choć popularność krwawych, brutalnych scen kaźni nie osłabła do czasów współczesnych.

Jeśli u podstaw doktryny leży przekonanie o cierpieniu jako drodze do zbawienia, to nie trzeba już przecież dodatkowych uzasadnień dla idących w tysiące wizerunków udręczonych świętych pańskich.

A przecież podobne, tyle że wieczne męki czekają również tych, co nie dość gorliwie postępują drogą męczenników. I trzeba im to uświadomić, zanim będzie za późno, stawiając przed oczy detaliczne wizje piekła. W tej sytuacji wypada dziwić się nie fascynacji cierpieniem, ile raczej temu, że w sztuce sakralnej w ogóle znalazło się miejsce dla czegoś jeszcze poza scenami tortur.

Tym bardziej, że temat okazał się wdzięczny warsztatowo i inspirujący artystycznie, bo to i egzotyczne plenery, i architektura, i ciekawe narracje, i wreszcie okazja do popisania się znajomością anatomii, a z drugiej strony – zwłaszcza w wyobrażeniach zaświatów – jakież możliwości dla kreatywnej wyobraźni!

Z punktu widzenia odbiorcy taka sztuka też miała same zalety. Człowieka, czego do-

wodzi dzisiejsza medialna popularność sensacyjnych treści, od zawsze fascynuje przemoc, krew i cierpienie. Zło, jako takie, jest dla nas, z jakichś powodów, zajmujące, a dobro nudne. Wizja raju, z jego wszyst-

kimi naraz anielskimi chórami i korowodem

Dieric Bouts, „Męczeństwo św. Eryka”

świętych, w konfrontacji z pierwszym lepszym wyobrażeniem piekła wypada blado i banalnie. Podobnie musieli chyba myśleć artyści minionych epok, bo malowane raje wszystkie są do siebie jakoś podobne, natomiast widoki królestwa ciemności bywają znacznie bardziej zindywidualizowane. Poza tym trudno namalować anielicę na golasa, podczas gdy spokojnie można przedstawić w ten sposób, i to nierzadko w perwersyjnych pozach, całe zastępy potępionych.

Wracając zaś do świętych męczenników, to ich biografie same w sobie stanowiły doskonałą inspirację dla artystycznej wyobraźni. Pomysłowość hagiografów w dziedzinie metod pozbawiania życia obrońców wiary wy-

WIZJA RAJU, Z JEGO WSZYSTKIMI NARAZ ANIELSKIMI CHÓRAMI I KOROWODEM ŚWIĘTYCH, W KONFRONTACJI Z PIERWSZYM LEPSZYM WYOBRAŻENIEM PIEKŁA WYPADA BLADO I BANALNIE. REKLAMA

daje się bowiem niemal nieograniczona.

Weźmy na przykład świętego Wawrzyńca. Jak zginął? Otóż tak, że z powodzeniem nadawałby się na patrona Memorial Day (które to święto jest też oficjalnym rozpoczęciem sezonu grillowego). Został bowiem spalony na ruszcie.

Bartłomiej został żywcem obdarty ze skóry, święty Jan został ugotowany w gorącym oleju a święty Erazm został wypatroszony żywcem. Według świadectwa średniowiecznych malowideł, posłużył do tego specjalnej konstrukcji kołowrót, złożony z walca z korbą, na który „mistrzowie ceremonii” powoli nawijali wyciągane przez niewielki otwór w jamie brzusznej jelita świętego. Święta Katarzyna straciła życia łamana kołem. Świętej Łucji wyłupiono oczy. Świętej Agacie odcięto – żywcem – piersi. Święty Sebastian zginął pod gradem strzał, a święty Szczepan – kamieni.

Niektórych męczenników pozbawiono życia paląc na stosie, innych utopiono albo ścięto. Część zgi nę ła za szty le to wa na, in ni część – uduszona, a jeszcze innych rozszarpały dzikie zwierzęta. Święta Małgorzata została zaszlachtowana mieczem, choć w ikonogra-

fii występuje w parze ze smokiem. Ale to nie on ją pożarł, tylko ona jego odegnała znakiem krzyża. W wyprawianiu męczenników na skróty do raju ludzie byli bowiem znacznie skuteczniejsi, niż mitologiczne bestie.

Tego wszystkiego z najdrobniejszymi detalami co do każdej kropli krwi, metra jelita i otwartej rany, wierni dowiadywali się o swoich niebieskich orędownikach, męce Chrystusa i cierpieniach, jakie szykują dla nich diabły w piekle, właśnie z rzeźb i obrazów zdobiących wnętrza świątyń. Bo i skąd by mieli, skoro większość z nich nigdy nie nauczyła się czytać, a od telewizji „Trwam” dzieliły ich liczne stulecia?

W tej sytuacji krwawe, sadomasochistyczne, perwersyjne sceny męczeństwa, tortur i niewysłowionego, brutalnego cierpienia wypada traktować jak ówczesne odpowiedniki gazetowych czołówek i głównych wydań współczesnych dzienników.

W tym sensie niewiele zmieniliśmy się zresztą od naszych niepiśmiennych poprzedników z epoki średniowiecza. Tyle tylko, że za ich fascynacją krwią i przemocą stała bojaźń i drżenie. A za naszą – już tylko obojętność i znudzenie.. &

nowy dziennik

WEEKEND

| 22 LUTEGO 2014

7

8

WEEKEND

nowy dziennik

| 22 LUTEGO 2014

c MOIM ZDANIEM d

BOHATER Z PRZYPADKU MAŁGORZATA GAWIN

Ujawnione materiały, uznane za największy przeciek w historii Ameryki, osłabiły stosunki USA z Europą, ograniczyły zaufanie do zachodnich służb bezpieczeństwa i wywiadu. Reakcje, z jakimi historia Snowdena spotkała się ze strony mediów, najwyższych autorytetów oraz użytkowników portali społecznościowych, uznać można za bezprecedensowe. Snowdeniści zaprzysięgli wyznawcy haseł, jakie w oczach opinii publicznej miały przyświecać ich bohaterowi, organizowali demonstracje żądając od przywódców państw przyznania mu statusu uchodźcy politycznego. On sam, postrzegany jako bezkompromisowy strażnik praw człowieka na świecie, ze szczególnym naciskiem położonym na przywileje, takie jak wolność słowa i gwarancja całkowitej prywatności, urósł do rangi świeckiego świętego. Z kolei dla innych Snowden to zdrajca i uosobienie zła, człowiek oskarżony przez rząd o szpiegostwo i kradzież własności. Trzeba przyznać, że jak na nieśmiałego chłopaka wychowanego w Maryland z trudem kończącego szkołę średnią, bez powodzenia uczęszczającego do college’u, a w dodatku introwertyka niechętnie opuszczającego dom – całkiem nieźle. Następne lata też nie wyglądały zbyt ciekawie. Nie doszedł do skutku wyjazd do Iraku. W czasie ćwiczeń Snowden złamał nogę i został odesłany do domu – takie było oficjalne stanowisko jego przełożonych. W nieoficjalnym uznano go za osobę nieprzydatną w sferze działań o charakterze militarnym. Późniejszy życiorys jest fragmentarycznie sprzeczny i niejasny. Tak czy inaczej po pracy dla CIA przyszła kolej na NSA, gdzie zatrudniony został jako informatyk posiadający dostęp do ściśle tajnych danych agencji rządowej. Życie, jakie w tym czasie prowadził, dzięki wynagrodzeniu 200 tys. dol. rocznie, było niezwykle komfortowe. W tym momencie pojawia się pytanie – czego spodziewał się Edward Snowden podejmując pracę w systemie rządowych agencji wywiadowczych? Zabawy w kręgle?

Tak czy inaczej z końcem roku 2012 nasz bohater doznaje objawienia i kontaktuje się anonimowo z Glennem Greenwaldem (dziennikarz, pisarz, obrońca praw konstytucyjnych i cywilnych gwarantujących wolność indywidualną jednostki zagrożonej inwigilacją ze strony organizacji rządowych i prywatnych). Oświadcza, iż jest w posiadaniu „niebezpiecznych i kompromitujących dokumentów obnażających systemy amerykańskiej pracy wywiadowczej, które chciałby zabezpieczyć”. W styczniu 2013 za wskazaniem Greenwalda dochodzi w Hongkongu do spotkania z trójką dziennikarzy w tym

SIEDZĄC NA BEZPIECZNYCH (DO CZASU) KOLANACH WUJASZKA PUTINA, SNOWDEN WYGŁASZA DEMAGOGICZNE DEKLARACJE.

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

W ciągu ostatniego roku do każdego z nas dotarły informacje o historii Edwarda Snowdena, człowieka, za sprawą którego do wiadomości publicznej przedostały się ściśle tajne informacje z zakresu działania i rozległych zainteresowań NSA – Agencji Bezpieczeństwa Narodowego Stanów Zjednoczonych.

z Laurą Poitras (reżyser, producentka filmowa, działaczka organizacji broniących wolności słowa). Tak z wieloletniego pracownika służb wywiadowczych Edward Snowden przeobraził się w whistleblowera, czyli demaskatora, człowieka bijącego na alarm, zdradzającego działania konspiracyjne. Po spotkaniu w Hongkongu przychodzi czas na podróż do Ekwadoru z przesiadką w Moskwie. Rosyjski tranzyt nagle zamienia się (jak na razie) w miejsce docelowe podróży. Snowden otrzymuje tymczasowy, roczny azyl. W momencie bezpiecznego opuszczeniu przez byłego agenta terenu Stanów Zjednoczonych w amerykańskich mediach rozpętuje się burza. Pierwsze z dokumentów skradzionych z biur zostają opublikowane w „The Guardian” i „The Washington Post”. Za nimi rusza cała prasa. Dowiadujemy się o inwigilacyjnym programie PRISM, polegającym na monitorowaniu przez NSA wszystkich i wszystkiego, czyli kont poczty elektronicznej, połączeń telefonicznych oraz wszelkich informacji zawartych w serwisach społecznościowych.

Ujawnione zostają szczegóły systemów informacyjnych zarówno USA, jak również partnerów międzynarodowych współpracujących w ramach porozumienia Globalnego Nadzoru.

Tak w telegraficznym skrócie przedstawiają się fakty.

Wydawać by się mogło, że osoba, która

dokonała tak spektakularnego, chwalebnego czynu dla ludzkości, po wykonaniu zadania powinna usunąć się w cień. W żadnym razie nie dotyczy to jednak Snowdena. Siedząc na bezpiecznych (do czasu) kolanach wujaszka Putina wygłasza on demagogiczne (przynajmniej dla mnie na poziomie kompletnego idioty) deklaracje: „Postanowiłem poświęcić swoje życie i karierę ponieważ nie mogłem z czystym sumieniem pozwolić, aby rząd USA i jego sojusznicy niszczyli prywatność, wolność internetu i podstawowe prawa dla ludzi na całym świecie przy pomocy potężnej maszyny jaką budują”. „Dzieci dziś urodzone w ogóle nie będą miały prawa do prywatności, nie będą zdolne do samodzielnego analizowania swoich myśli, dlatego uderzyłem na alarm”. „Jeśli rząd amerykański i jego partnerzy chcą wiedzieć, co myślą ludzie, winien ich o to zapytać. Jest to znacznie tańsze i uczciwsze niż szpiegostwo”.

Wszystkie te wypowiedzi – przy założeniu, że będziemy je traktować poważnie – wzbudzają poważne wątpliwości. Który kraj od stuleci jest niewyobrażalną dyktaturą, monstrualną maszyną demolującą umysły i byt swoich obywateli. Czyż nie jest to Rosja, ziemia obiecana Snowdena? Pod pretekstem internetowej prywatności i wolności słowa rozpowszechnił

on informacje szczegółowo ujawniające rozbudowany system działań wywiadowczych będących udziałem Norwegii i Szwecji, skierowany przeciwko Rosji. Jak należy rozumieć dobrze pojęty interes społeczny w sytuacji, kiedy systemy demokratyczne szpiegują najdalej pojęty totalitaryzm? Kwestia kolejna. W czyim interesie leżało upublicznienie pracy NSA w zakresie podsłuchów rozmów telefonicznych i transmisji radiowych, rozpracowania e-maili bojowników talibskich w Pakistanie? Lista podobnych wątpliwości jest długa.

Snowden w swoich deklaracjach powołuje się na dobrze pojętą ochronę prawa do prywatności i wolności każdego z nas. Dlaczego w takim razie w najmniejszym stopniu nie czuję się z nim solidarna? Do Ekwadoru można lecieć mając tranzyt w wielu krajach, ale Snowden wybrał dziwnym trafem moskiewskie połączenie. Kolejnym krokiem jest decyzja o pozostaniu w Rosji przez rok. Mieszkając w Stanach Zjednoczonych wymagam od wszelkich systemów zapewnienia mi bezpieczeństwa i kompletnie nie leży w kręgu moich zainteresowań, przy pomocy jakich środków będą one zagwarantowane. Poza tym wszystkim głęboko wierzę w humanizm ludzkiej natury i jej zdolność do kreacji świata indywidualnego, głęboko prywatnego, całkowicie niezależnego od czynników zewnętrznych. &

nowy dziennik

WEEKEND

| 22 LUTEGO 2014

9

TECHNIKA MA PRZYSZŁOŚĆ JAN LATUS

CITROEN C4 CACTUS

Kaktus to zabawna nazwa, którą francuska firma Citroen daje swoim prototypom. Pierwszy powstał 7 lat temu. Ostatnie wcielenie wygląda na całkiem praktyczny samochód, oparty na produkowanym seryjnie modelu C4. Jest jednakże od niego lżejszy aż o 200 kg, więc dużo mniej pali. Oryginalne są gumowe panele, nazwane Airbumps, zapobiegające porysowaniu drzwi. Panele byłyby oferowane w czterech kolorach, uzupełniając trzy dostępne barwy wnętrza. Citroena wyposażono też w szklany dach z zainstalowanymi filtrami przeciw promieniom słonecznym.

PRALKOTOSTER

Toaster-L to miniaturowa pralka, wyglądająca i obsługiwana jak toster do grzanek. Wkłada się od góry, do specjalnego „koszyczka”, małą ilość odzieży, np. skarpetki i opuszcza koszyk. Na dole urządzenia znajduje się szufladka na detergent. Pralka wygląda rzeczywiście jak toster, niestety – grzanek nie robi.

TRÓJKOŁOWY TAURUS

ZDJĘCIA: MATERIAŁY REKLAMOWE

GG Taurus to na szczęście nie kolejny mało seksowny model amerykańskiego forda, lecz efektowny trójkołowiec (trike) wytwarzany w Szwajcarii. Napędzany jest on czterocylindrowym silnikiem BMW o poj. 1300 cm i mocy 175 KM. Prędkość maksymalna wyniesie 140 mil/godz. Trike firma pokaże na wystawie w Miami na Florydzie 22 lutego; to odpowiedni adres dla tego typu pojazdu. Uwaga! Gwarancja na silnik honorowana będzie przez dilerów motocykli BMW.

ZEGAREK WYDZIELAJĄCY ZAPACHY

Scent Rhythm to dziwaczny projekt zegarka, który nie absorbuje użytkownika sztucznymi podziałami na godziny i minuty. Zamiast tego wydziela cztery zapachy, odpowiednie do pory dnia.

Rano jest to aromat kawy, w południe papieru, wieczorem cygar i whisky (tak!), a przed nocą – rumianku wzbogaconego melatoniną.

nowy dziennik

WEEKEND

| 22 LUTEGO 2014

11

12

WEEKEND

nowy dziennik

| 22 LUTEGO 2014

!"#$%&'()(*+",-(%(*.)

Małżeństwo ogląda romans: – Jak myślisz – pyta zapłakana żona – czy oni w końcu się pobiorą?

– Na pewno – na to mąż. – Takie filmy zawsze kończą się tragicznie.

Podczas koncertu fortepianowego sekretarka pisząca w pracy na komputerze pyta koleżankę: – Jak myślisz, ile ten pianista robi uderzeń na minutę?

Rozmawiają dwaj znajomi: – Czy grasz na jakimś instrumencie?

– Tylko drugie skrzypce u siebie w domu.

Młody muzyk poprosił wybitnego kompozytora o ocenę swoich kompozycji. Ten po ich przejrzeniu powiedział: – Żałuję, ale muszę wyznać, że nie posiada pan najmniejszych zdolności muzycznych. Póki czas, niech pan wybierze sobie inny zawód.

Gdy zdruzgotany młodzieniec był już na ulicy, w otwartym oknie stanął kompozytor i zawołał: – Chłopcze, muszę też wyznać, że gdy byłem w twoim wieku, profesorowie powiedzieli mi dokładnie to samo!

Jasio mówi do dziadka: – Dziadku, chciałem ci powiedzieć, że gdy umrzesz, to na twoim pogrzebie zagra orkiestra dęta.

Słyszy to ojciec Jasia i mówi: – Ty, paplo, nie umiesz trzymać języka za zębami! To przecież miała być niespodzianka!

Starszy gość zaprosił kolegę na kawę. Siedzą, rozmawiają, w pokoju bawi się mała dziewczynka. W pewnym momencie gospodarz mówi do niej: – Magisterka! Przynieś nam jeszcze kawy!

Dziewczynka poszła do kuchni, w tym czasie gość zauważa: – “Magisterka” to dość dziwne imię, nie uważasz?

– Wiesz, wysłałem córkę na uniwerek i widzisz, z czym wróciła.

Granica polsko-białoruska. Korek na 30 kilometrów. Oczekiwanie na odprawę kilkanaście godzin. Zniecierpliwiony polski kierowca TIR-a podchodzi do białoruskiego pogranicznika i mówi: – Ej... kolego!

– No szto? – pyta pogranicznik.

– Wiesz kiedy Niemcy napadli na Polskę?

– No znaju... w 1939...

– A wiesz kiedy napadli na was... znaczy się wtedy jeszcze Związek Radziecki?

– No znaju... w 1941...

– A wiesz pan skąd się wzięły te dwa lata różnicy?

– No nie znaju...

– Przez te wasze cholerne formalności na granicy!

Podczas przyjęcia z okazji 40. rocznicy ślubu poproszono męża, aby wyjaśnił pokrótce, jakie są korzyści z małżeństwa z tak długim stażem.

– Powiedz nam, czego się nauczyłeś przez te wszystkie wspaniałe lata z twoją żoną?

– Cóż – odpowiedział małżonek – nauczyłem się, że małżeństwo jest najlepszym nauczycielem życia. Uczy lojalności, skromności, łagodności, powściągliwości, wybaczania i wielu innych umiejętności, których nie potrzeba, gdy jest się singlem.

Konduktor zatrzymał pasażera jadącego bez biletu: – Proszę pana – powiada konduktor – pasażer w pociągu musi przestrzegać dwóch zasad: musi mieć ważny bilet i nie wolno mu przekupić konduktora. Tę pierwszą zasadę już pan złamał...

Zima. Dwa jelenie stoją na paśniku i żują ospale siano nałożone tu przez gajowego. W pewnej chwili jeden z jeleni mówi: – Chciałbym, żeby już była wiosna.

– Tak ci mróz doskwiera?

– Nie, tylko już mi obrzydło to stołówkowe jedzenie!

REDAGUJE: JANUSZ M. SZLECHTA js@dziennik.com

*')(+, -)$" ./0 12,23

!"#$ %#& '()&#

8#'(+89 *9-9;$) -9 *=), "'7!(&=

7'(#-(), @ $=) -9 '9(-(=), A#$=#

<=#!"9 $#- >+, ?'+!)< (#*#A), $=) &9*+"#

<=#!"9 8 D(), 45#45

C &9$4(+ 8#A&)@ 7'#"98#6 9;9&!)', (?7;+ !&#@

FFF I#, !5=$?, "9$J #&"9'

89$C

?-+ &9"&# !(#A)%)

8+*=!7%) 4(")'+ 8 ')4)*"+ "#A==

EFGH 4<

*'#8+ *6+8# 8 -9*6+8 )A)&"'9A=, 4=) B(7'+

-'()89 %#& :'#;7%:

@ 8(=#"&# &#'4=#$# 45#67*+

-9 !(+, ;98#$=# 8 *9, 8=)"'(7

!(+;&= '745 *"#!=45 !&'(+-)6

7&945#, $# "'#-+4%# I)'")'#

K)#$J L'#$47, !&= &#*)' <#6# M7(#$$#

;#4(&= &9'+$4&= A=C!4C

<69-# "#$=)4 (#4(+$#

I#! @ 8=$9'9C!A= ;#'!(4( A7; &'7*$=&

*'(+!=#8=)(=) $# $=);9!(, (?=)"+45 @ 4(+&# $9?#45

&7<*)A N)&!# = B7'&#

!(&A#$# -9 94=)*A)$C

<=)!(&# (# .'#A)<

(#-#$=) 7-9!")*$=6 @ !)'8=! &'(+O(P8&98+ !"#$#%#&'()

=%#/+ >%<-?@( .%$?

!"#"$% &%'( )*+,-.%

/%#%'%( 0 .%,%2+. A+#'+#$ CCCD /+ /% =+$%<4 B"/ =7-$#* "1%2 '%$4$?

345*+ CCC F:%/( 6+*7"#" $#%/-=7( 3<+#D -6% , 8+#4 17-%#*

9$+1:+/ "3 :"#( #"#;,

#+5*?-+( '42.% * #",%2 )+'4<%0 GE")+ 7 3/7+G

A+#( =%//D /%#)7%#*

)?/%3#%

="3+< E7--%/% ."$<7/% , 123C H>#?)+

1"$#%,% #"3+= * I0+J7+#

3%,/% -7+3*7'% 1%17+5*?

9"<"#* "3 8"<-%$4

.#%7/% , <,C 3"1C 1/ N#4*67 E%#,77

7*#%+<C 17-$"<+$ =%-*?( /",?

O#;<",% N"12% * GK%<<%( 3?/?G

CCC(:"1D /",+<% #"3*%6 97+/.7+( =4*?.7 ,7)*%

."<'% .4.4#?( 3*?

*%3%/7+ 43"-$0+1/72 -+#,7- .#*?5*;,.",? !"#$#%#&'()

:"3",( )% .%-*$%( /;,

1"3 <%=1%=7 -%="( ):"34

K%<3,7/D %.$"# LG9". * *5 4.%GM

.%#+$.% 1"J"$"( ,7%

nowy dziennik

WEEKEND

| 22 LUTEGO 2014

13

c NASZ HOROSKOP d

CO CIĘ CZEKA W TYM TYGODNIU BARAN

Miłość: W miłości możesz spodziewać

się zmian zarówno pozytywnych jak i negatywnych, wszystko będzie zależało od Ciebie, nie blokuj się tylko otwórz się na uczucia.

Praca: W pracy pojawią się nowe pomysły oraz możliwości, skorzystaj z nich.

Finanse: Pomimo wydatków, los będzie Ci sprzyjał, wykorzystaj szczęście w grach liczbowych lub losowych.

Zdrowie: Zadbaj o układ trawienny i zmień dietę oraz wysypiaj się i nie zarywaj nocy.

BYK

Miłość: W miłości nastąpi transformacja, odżyją uczucia. Samotne Byki mają ogromną szanse poznać kogoś wyjątkowego, więc zapowiada się bardzo optymistycznie.

Praca: W pracy dojdą dodatkowe obowiązki, ale spokojnie nic Tobie nie zagraża, chociaż będziesz obserwowany przez szefa.

Byki poszukujące pracy muszą wykazać się działaniem.

Finanse: W finansach bez większych zmian, więc możesz sobie pozwolić na odrobinę szaleństwa i sprawić sobie prezent.

Zdrowie: W tym tygodniu mogą Ci dokuczać bóle lub dolegliwości związane z szyją.

RAK

Miłość: W miłości niesamowite chwile,

których tak szybko nie zapomnisz. Samotne Raki mogą poznać miłość z przeznaczenia, więc nie siedź w domu!

Praca: W pracy możliwe zmiany, nie bój się ich, tylko je zaakceptuj a zobaczysz, że wpłyną na Ciebie pozytywnie.

Finanse: Nagle otrzymasz przypływ gotówki, masz teraz szanse na wygrane w grach losowych.

Zdrowie: Zwróć uwagę na to co jesz, ponieważ w tym tygodniu możesz się spodziewać zatruć pokarmowych.

WAGA

Miłość: W miłości małe niedomówienia,

ale nie przejmuj się, rozmowa z partnerem sprawi, że wszystko wróci do równowagi. Samotne Wagi niestety muszą zachować cierpliwość.

Praca: W pracy dużo się będzie działo, dodatkowe obowiązki, praca po godzinach, ale bez obaw bo świetnie sobie poradzisz.

Finanse: W finansach uważaj i zbytnio nie ryzykuj, bo mogą być straty.

Zdrowie: Oczyść organizm, może dobrym pomysłem by była jednodniowa głodówka.

SKORPION

LEW

Miłość: W miłości możesz za wiele ocze-

kiwać od partnera. Uważaj, bo Ci to tylko zaszkodzi. Samotne Lwy będą poszukiwały miłości, ale uważajcie, bo może jest ona w zasięgu ręki.

Praca: W pracy bez większych zmian. Dobry czas na podjęcie kursów i szkoleń.

Finanse: Pojawią się nieprzewidziane wydatki, więc przyszykuj się.

Zdrowie: W zdrowiu zwróć uwagę na układ krążenia. Wskazana będzie zmiana diety.

Miłość: W miłości czeka Cię transforma-

cja i poczujesz bliskość partnera. Samotne Skorpiony muszą wyjść ze skorupy.

Praca: W pracy, zmiany, możliwy awans lub dostaniesz propozycję nowej pracy.

Finanse: W finansach dobry czas, lecz nie rób niepotrzebnych zakupów.

Zdrowie: Zadbaj o układ nerwowy i pomyśl o relaksie.

KOZIOROŻEC

Miłość: W miłości rozkwit i odświeże-

nie uczuć. Samotne Koziorożce w końcu mają szanse poznać przyszłego partnera.

Praca: W pracy szykują się zmiany, możliwy awans. Będziesz miał nowe pomysły, wykorzystaj je.

Finanse: W finansach możliwa podwyżka lub premia. Pomyśl również, aby wysłać los, masz spore szanse na wygraną.

Zdrowie: Zwróć uwagę na układ kostny, zafunduj sobie masaż.

WODNIK

Miłość: Zaskocz mile partnera. Do samot-

nych Wodników uśmiechnie się szczęście i będą mieli szanse poznać wyjątkową osobę.

Praca: W pracy czekają Cię korzystne zmiany, a nawet awans. Unikaj plotek, mogą Ci poważnie zaszkodzić.

Finanse: W finansach stabilnie, chociaż może się okazać, że przeoczysz jakiś rachunek.

Zdrowie: Zadbaj o oczy, może wybierz się na kontrolne badania.

STRZELEC

Miłość: W miłości poczujesz się szczę-

PANNA

BLIŹNIĘTA

Miłość: W miłości poczujesz rozkwit i spełnienie. Samotne Bliźnięta będą miały szanse poznać miłość swojego życia.

Praca: W pracy będzie dobry czas, aby zwiększyć wydajność, więc możliwe, że otrzymasz dodatkowe obowiązki lub nawet sam o nie poprosisz.

Finanse: W finansach może pojawić się dodatkowy przypływ gotówki, możliwa również premia.

Zdrowie: W tym tygodniu zwróć uwagę na ramiona, bo możesz sobie nieco nadwerężyć stawy.

Miłość: W miłości może się wkraść monotonia, nie dopuść do tego. Samotne Panny nieoczekiwanie spotkają osobę z przeszłości.

Praca: W pracy zapowiada się dobrze, możesz liczyć na pochwałę. Uważaj na zazdrość współpracowników.

Finanse: W finansach czeka Cię drobny wydatek na mieszkanie.

Zdrowie: Zadbaj o komfort psychiczny i zafunduj sobie relaks.

śliwy i spełniony. Samotne Strzelce mają szanse spotkać wspaniałego partnera.

Praca: W pracy nie będziesz miał żadnych problemów, lecz nie spoczywaj na laurach.

Finanse: Na finanse w tym tygodniu nie będziesz narzekał, możesz się spodziewać dodatkowej gotówki.

Zdrowie: Zadbaj o swoje stawy. Wskazana zdrowsza i lżejsza dieta.

RYBY

Miłość: W miłości romantyczne chwile,

dużo czasu spędzicie razem. Samotne Ryby mogą liczyć na randkę w drugiej połowie tygodnia.

Praca: Twoje wysiłki nie pójdą na marne, zostaniecie docenieni. Możliwy awans.

Finanse: W finansach spokojnie, nie masz co się obawiać, lecz miej wszystko pod kontrolą.

Zdrowie: Zadbaj o nogi, bo dolegliwości z nimi związane mogą się odezwać.

14

WEEKEND

nowy dziennik

| 22 LUTEGO 2014

Polegało to na tym, że nie będąc istotą przystosowaną do polowania, dzięki prostym narzędziom i organizacji, człowiek stał się czołowym drapieżcą wśród zwierząt.

Dziś trudno rozstrzygnąć, czy dieta bezmięsna jest powrotem do naturalnego sposobu odżywiania się, przynależnego naszym praprzodkom czy też jest to odwołanie się do na swój sposób rewolucyjnych zaleceń wynikających z doktryn religijnych lub filozoficznych. Dla samego wegetarianizmu jest to problem drugoplanowy, chociaż wegetarianie zwykli argumentować swoją postawę skądinąd słuszną uwagą, że ustrój fizjologiczny organizmu człowieka świadczy o jego roślinożerności. Ale wegetarianizm to nie tylko kuchnia, to przede wszystkim sposób myślenia, działania – to sposób życia. Tym właśnie różni się od diety jarskiej, że nie kończy się w kuchni – w kuchni zaledwie się zaczyna.

KRÓTKA HISTORIA WEGETARIANIZMU

Na wzmianki o krwawych ofiarach składanych bogom natykamy się w najwcześniejszych zapisach świętych pism różnych kultur.

Rytuał ten praktykowano około 2 tys. lat p. n. e. w wielu miejscach świata: w Ameryce Południowej, w Mezopotamii, na terenie późniejszej Grecji, w północnej Afryce, na południu Azji. Brakuje danych o innych rejonach, można jednak założyć, że tak było wszędzie. Bez trudu możemy wyobrazić sobie mechanizmy, które wytworzyły takie obyczaje. Rolnictwo dało ludziom możliwość stworzenia cywilizacji, a co za tym idzie – w pewien sposób uniezależniło człowieka od mocy tajemnych. Dlatego nacisk kapłanów został położony na rytuał związany z rzezią.

Wszystko to było bliższe świętych tajemnic niż garniec ziarna, plon wytworzony dzięki niezależnej od kapłanów pracy umysłu i rąk.

W niejednej księdze znajdujemy zapis, że zapach spalonego (lub smażonego) mięsa jest wonią miłą Panu. Dlaczego?

Nigdzie nie ma na to odpowiedzi. Tak po prostu jest. Wrezultacie rytualne upusty krwi, rzezie, spalanie zwierząt nie pozwalały ludzkości odejść od w gruncie rzeczy przejściowego etapu mięsożerstwa.

Dopiero 800 lat po Mojżeszu (ok. 700 lat p. n. e.) pojawiły się nowe tendencje w religiach Indii i Bliskiego Wschodu. Zaczął tam obowiązywać zakaz jadania mięsa. W tym samym mniej więcej czasie prorocy Starego Testamentu (Izajasz, Jeremiasz, Ozeasz, Amos, Micheasz) wypowiadają się zdecydowanie przeciwko składaniu ofiar, zaprzeczając, jakoby ofiary te były kiedykolwiek nakazywane i zalecane przez Boga. Całą winą za istnienie tego rytuału obarczono kapłanów.

Kontynuacją tej postawy było życie członków gminy esseńskiej, istniejącej w Palestynie w I wieku p. n. e. i w I wieku po narodzeniu Chrystusa. Idee wegetariańskie stały się popularne ok. VII wieku p. n. e., gdy w Upaniszadach (staroindyjskich tekstach o treści filozoficzno-religijnej, wchodzących w skład „Wed”) pojawiły się pierwsze wzmianki o reinkarnacji. Reinkarnacja jest tym, co daje człowiekowi pewność jedności ze wszystkim, co żyje i co go otacza.

Podstawą wegetarianizmu jest przekonanie o świętości wszelkiego życia. Ahinsa – pierwsze etyczne przykazanie Buddy; zakaz zabijania i krzywdzenia jakiejkolwiek żywej istoty, bez względu na to, czy jest ona człowiekiem, czy zwierzęciem, naszym przyjacielem, czy wrogiem – jest właściwie jedyną postawą etyczną dla wegetarianina.

c

d

NIE JADAM PRZYJACIÓŁ ELŻBIETA BITNER

Człowiek żartobliwie nazywa siebie wszystkożercą. Bez wątpienia przystosowanie naszego organizmu do zjadania mięsa zapewniło przetrwanie naszego gatunku i stworzyło prakulturę łowcy.

W tym miejscu warto wspomnieć o królu Asioce, który w III wieku wprowadził na terenie Indii buddyzm jako oficjalną religię, a co za tym idzie – przestrzeganie ahinsy stało się powszechnie obowiązujące. Król zrezygnował z jedzenia mięsa i zabronił zabijania zwierząt na królewskim dworze. „Jego dwudziestoośmioletnie rządy były jednym z najjaśniejszych okresów w chmurnej historii ludzkości – napisał Herbert George Wells w swojej „Historii świata”. – „Organizował w całych Indiach na wielką skalę kopanie studzien i sadzenie drzew dających cień. Zakładał szpitale i ogrody publiczne, i szkółki dla kultury ziół leczniczych. Utworzył ministerium opieki tubylców i niewolniczej rasy w Indiach.

Troszczył się o wykształcenie kobiet.

Obsypywał licznymi dobrodziejstwami zakony buddyjskich nauczycieli i zachęcał do pilniejszej i bardziej energicznej krytyki ich własnej bogatej literatury”. Był to prawdziwie złoty okres w dziejach Indii – i jedyny tego rodzaju przykład w skali całego świata. Oczywiście po jego śmierci wszystko, co osiągnął, szybko zostało zaprzepaszczone. Przyczyniła się do tego (jakżeby inaczej) walcząca o wpływy kapłańska kasta braminów.

Dziś wegetarianizm wciąż jest uważany za pewną fanaberię, chociaż jest to postawa życiowa mająca – jak widać powyżej – wielowiekowe tradycje. Również w naszej kul-

turze powstrzymywanie się od jedzenia mięsa nie jest aż takim ewenementem, jak zwykło się powszechnie uważać. Ślad wegetariańskiej kultury odnajdujemy na przykład w chrześcijańskim nakazie postu. Wiąże się to z zupełnie odmiennymi uwarunkowaniami, niemniej jeden dzień w tygodniu przeznaczony jest zwyczajowo na potrawy jarskie.

Rozciągnięcie niejedzenia mięsa z jednego dnia w tygodniu na wszystkie dni nie wiąże się w sposób jednoznaczny z postem, niemniej jest tak samo określone postawą kształtowania swego ducha i dbałości o ciało.

CO MYŚLELI INNI

Znakomity filozof grecki, Pitagoras, znany przede wszystkim jako twórca nieśmiertelnego równania: a2 + b2 = c2 był gorącym orędownikiem wegetarianizmu. Zasady te przejął od niego Platon. Plutarch również opowiedział się za niejedzeniem mięsa. Całe kontynuacje szkół filozoficznych przyjęły ten pogląd jako filozoficzną, nie religijną postawę.

NIGDY NIE BĘDZIE DOŚĆ PRZYPOMINANIA SŁÓW GEORGE'A BERNARDA SHAWA, DRAMATURGA I KRYTYKA BRYTYJSKIEGO: „ZWIERZĘTA SĄ MOIMI PRZYJACIÓŁMI, A JA NIE JADAM PRZYJACIÓŁ”.

Wielu sławnych ludzi w różnych miejscach na ziemi, w różnym czasie historycznym, dochodziło do tych samych wniosków. Nigdy nie będzie dość przypominania słów Geor-

ge'a Bernarda Shawa, dramaturga i krytyka brytyjskiego: „Zwierzęta są moimi przyjaciółmi, a ja nie jadam przyjaciół”. Nie wiem, czy Jezus był wegetarianinem, pamiętajmy jednak, że powiedział: „A ciało zabitych zwierząt w jego ciele stanie się jego własnym grobem. Gdyż zaprawdę powiadam wam, ten kto zabija, zabija samego siebie, a ktokolwiek spożywa ciało zabitych zwierząt, spożywa ciało śmierci”.

A OTO INNI:

Owi diusz, po eta rzym ski, ży ją cy przed naszą erą: „Ach, cóż to za niegodziwość,

gdy jakieś żywe ciało pożera inne, gdy nasze pożądliwe ciała tuczymy opychając się ciałami innych, gdy śmierć jednego stworzenia żywi inne stworzenie.

Leonardo da Vinci, włoski malarz, rzeźbiarz, architekt, inżynier i naukowiec epoki renesansu: „Człowiek jest naprawdę kró-

lem dzikich bestii, gdyż jego brutalność przewyższa ich brutalność. Żyjemy ze śmierci innych. Jesteśmy cmentarzyskami!”

Henry David Thoreau, żyjący w XIX w. amerykański przyrodnik, lekarz i filozof: „Nie

ma żadnej wątpliwości co do tego, że częścią przeznaczenia rasy ludzkiej jest jej stopniowy rozwój w kierunku poniechania spożywania zwierząt, tak jak dzikie plemiona radykalnie zarzucają zwyczaj zjadania się nawzajem, gdy weszły w styczność z ludami bardziej cywilizowanymi”.

Artur Schopenhauer, filozof niemiecki (równieżXIXw.): „Ponieważ współczucie w sto-

sunku do zwierząt jest tak nierozerwalnie związane z dobrocią charakteru, można zaufać po-

glądowi, że jeśli ktoś jest okrutny wobec zwierząt, to nie może to być dobry człowiek”.

Lew Tołstoj, rosyjski pisarz i teoretyk społeczny: „Nie zabijaj nie odnosi się wy-

łącznie do zabójstwa człowieka, lecz do wszystkiego, co żyje. A przykazanie to zostało zapisane w ludzkim sercu wcześniej aniżeli na górze Synaj”.

Franz Kafka, pisarz austriacko-czeski, gdy podziwiał rybę w akwarium: „Teraz spo-

kojnie mogę na ciebie patrzeć, już ciebie nie jadam”.

Trudno byłoby zliczyć wszystkich orędowników bezkrwawej koegzystencji człowieka ze zwierzętami. By przerwać tę wyliczankę, przypomnę jeszcze, co powiedział G. B. Shaw na natarczywe pytania, dlaczego nie je mięsa: „Dlaczego miałbym się wam spowiadać z tego, że się godziwie odżywiam? Gdybym się opychał pieczonymi trupami zwierząt, to wtedy mielibyście podstawę do indagowania mnie, czemu tak postępuję”.

(Dokończenie za tydzień)

Jeśli interesują cię podobne historie – odwiedź internetowy portal "Nie z tej ziemi" (www.nieztejziemi.org). To miejsce dla wszystkich entuzjastów alternatywnego myślenia, miłośników spraw niewyjaśnionych oraz paranaukowców. To portal dla fanów wszystkiego co nieziemskie na Ziemi i poza nią.

nowy dziennik

| 22 LUTEGO 2014

15 ZDJĘCIE: ARCHIWUM

WEEKEND

Dużą komediową rolę w "filmei Short Cuts" Roberta Altmanna ma Madeleine Stowe, która komediową aktorką nie jest

HOLLYWOOD INACZEJ STANISŁAW KOKESZ

Meryl Streep śpiewała piosenko Abby w musicalu na scenie i na ekranie. Jako Margaret Thatcher nie śpiewała, ale dostała za tą rolę nominacje do Złotego Globu i do Oscara.

W ciągu 40 lat kariery dostała sporo rozmaitych figurek, więc jedna więcej czy jedna mniej nie ma wielkiego znaczenia. W wywiadzie opowiedziała dość zabawną historyjkę. Jako dziewczynka poszła na koncert Beatlesów i zakochała się w jednym z nich. Nazywał się Paul McCartney. Ani wtedy ani potem nie miała okazji spotkać się z nim osobiście. Minęło pół wieku. Meryl występowała w Londynie w „Mamma Mia”.

Niespodziewany telefon. Paul prosi, żeby wystąpiła w jego wideo. Zgodziła się.

Nieżyjący już reżyser Altman miał wygląd wzbudzający zaufanie i dobre maniery, miał tylko jedną słabość. Grająca w jego filmie aktorka, od Sofii Loren u Julii Roberts do Katarzyny Figury, musiała choć w jednej scenie rozebrać się, przynajmniej częściowo. W „Pret-a-Porter” modelki spacerują po wybiegu na pokazie mody całkiem nago.

Jego najbardziej znane filmy są bardzo dłu-

gie, mają dużo wątków, gra w nich dużo aktorek i aktorów. Film o Nashville ma tylko tyle wspólnego z serialem „Nashville”, że i tu i tu jest sporo muzyki country. W filmie namówiona przez agenta początkująca piosenkarka country rozbiera się, śpiewając w klubie.

Najdłuższy i mający najwięcej wątków jest film „Krótkie cięcia”. Dzieje się w San Francisco, ostatnia scena to trzęsienie ziemi. Wątki tragiczne przemieszane z komediowymi. Tragiczna jest historia chłopczyka uderzonego przez auto, gdy szedł do szkoły. Kierowca to roztargniona kobieta, mająca problem z mężem alkoholikiem. Chłopczyk wstał, ale nie poszedł już do szkoły, wrócił do domu. Kobieta kierowca pomyślała, że nic wielkiego mu się nie stało. Ale w domu chłopiec stracił przytomność i nie odzyskał jej aż do śmierci kilka dni później w szpitalu.

Groteskowy cukiernik nękał potem tele-

NAJDŁUŻSZY I MAJĄCY NAJWIĘCEJ WĄTKÓW JEST FILM ALTMANA „KRÓTKIE CIĘCIA”. DZIEJE SIĘ W SAN FRANCISCO, OSTATNIA SCENA TO TRZĘSIENIE ZIEMI. WĄTKI TRAGICZNE PRZEMIESZANE Z KOMEDIOWYMI.

fonami zrozpaczoną matkę, domagając się, żeby odebrała zamówiony tort. Tort miał być na urodziny chłopczyka. Inna tragiczna historia jest o samobójstwie przewrażliwionej dziewczyny, której wydało się, że nie kocha jej matka, jedyna dla niej bliska osoba na tym świecie. Martwą znajduje matka, dla której córka była jedyną bliską osobą na tym świecie.

Inne wątki są weselsze, niektóre komediowe. Dużą komediową rolę ma Madeleine Stowe, która komediową aktorką nie jest. Niegrzeczne dzieci, mąż zdradza, ale ją śmieszy, że nieudolnie to ukrywa. W łóżku opowiada mężowi, że szwagier widział ją całkiem gołą i zrobiło to na nim wielkie wrażenie. To było tak, że pozowała do obrazu siostrze malarce, do studia wszedł mąż malarki i zobaczywszy nagą szwagierkę zdębiał, zbaraniał, zaczął się jąkać, zapomniał po co przyszedł. Ona nieruchoma, niczego nie zakrywa, a po jego wyjściu ze studia wybucha śmiechem. Najśmieszniejsze było, kiedy udawał że na nią nie patrzy, ale głowa mu się skręcała.

W „Pret-a-Porter” prawie wszystko obraca się wokół pokazów mody w Paryżu, dialogi po angielsku, po francusku, po włosku, a do tego Marcello Mastroianni, który gra komunistę po powrocie z Moskwy, wtrąca słowa rosyjskie, na przykład „zakurim papiroska”. Jego żoną była Sofia Loren. „Miałam wtedy 16 lat” – mówi i rozbiera się dla byłego męża, ale Marcello zasnął.

Bardzo rozbudowany jest wątek Julii Ro-

berts. Pijaczka pomyłkowo dostaje w hotelu pokój razem z nieznajomym, choć też z Ameryki. Natychmiast upija się i idzie z nim do łóżka. Od tej chwili przez cały pobyt w Paryżu ani razu nie ubierają się i nie wychodzą z tego pokoju, do którego donoszą im jedzenie i picie.

Gdy partner, prywatnie partner Susan Sarandon, uprawia ogródek Julii, ona radośnie fika nogami, czego nigdy nie robiła w innych filmach przedtem ani potem. Niewątpliwie ten ogrodnik najlepszy.

A któż to pokazuje piękną gołą pupę? To debiutująca w Hollywood bardzo młoda Katarzyna Figura. Rola nie jest duża. Asystentka redaktorki wielkiego magazynu o modzie. Na polecenie szefowej asystentka ma na ławce w parku seks z facetem, a w trakcie seksu ma z kieszeni faceta wyciągnąć potrzebny szefowej klucz.

To się Katarzynie udaje, ale klucz wpada do basenu i dziewczyna brodzi potem w płytkim basenie, szukając na jego dnie klucza. Widocznie znalazła, bo w następnej scenie ukradziony klucz jest w ręku redaktorki.

Na festiwalu Sundance w Park City były tysiące ludzi, połowa z Hollywood. Kiedy ja pracowałem przy organizacji festiwalu, gości z Hollywood można było policzyć na palcach, ale to było zanim festiwal przejął i rozdmuchał Robert Redford. Nazwa Sundance pojawiła się jeszcze później. Przez szereg lat pojawiali się bracia Weinstein czyli Miramax i kupowali filmy nieznanych reżyserów. Miramax produkował też filmy. Między innymi „Pret-a-Porter”. &

WEEKEND

nowy dziennik

| 22 LUTEGO 2014

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

16

c

MOIM ZDANIEM

d

ZAMÓWIENIE NA ŚMIERĆ HALINA KACZMARCZYK

„Primum non nocere” jest ostrzeżeniem dla lekarzy, ponieważ pomóc choremu czasem jest trudno, natomiast zaszkodzić bardzo łatwo.

W grudniu 2013 roku senat belgijskiego parlamentu stosunkiem głosów 54/17 uchylił następne ograniczenia dla eutanazji. 18 lat jako granica wiekowa przestanie obowiązywać.

Ustawa ma być jeszcze przegłosowana w niższej izbie, w maju bieżącego roku. Jeśli poprze ją większość, na co się zanosi, każde śmiertelnie chore dziecko z powodu bólu nie do zniesienia będzie mogło poprosić o skrócenie cierpień, pod warunkiem pełnego rozumienia sytuacji i pisemnej zgody rodziców.

Belgowie nie przejęli się tematem, który wylądował na dalszych stronach gazet. Przyzwyczaili się prawdopodobnie od roku 2002 do eutanazji dorosłych i usunięcie wszelkich granic wiekowych jest jedynie konsekwencją poprzednich przepisów. W Belgii, na własną prośbę, rocznie kończy życie w asyście lekarzy około tysiąca cierpiących ponad miarę. Ale jaka męka jest nie do zniesienia? Czy w społeczeństwie, w którym lekarz niejako przyjmuje rolę kata, nie nastąpiło przewartościowanie, na skutek którego za kilka lat cierpienie chorego stanie się nie do zniesienia nie dla niego samego, ale dla otoczenia? Nowe zasady dobrych manier?

Odchodzę, bo życie jest piękne i nie chcę go zakłócać moją chorobą.

Zdarzają się i inne przyczyny zdobycia się na taki krok. Mężczyzna po źle przeprowadzonej operacji zmiany płci popełnił samobójstwo.

Trudno nie skomentować, że lekarz towarzyszący po prostu pomógł zatuszować partactwo kolegów.

Dlaczego w czasie II Wojny Światowej więźniowie obozów koncentracyjnych za wszelką cenę chcieli przeżyć mimo cierpień, których, zdawałoby się, normalny człowiek nie jest w stanie wytrzymać przez dłuższy czas? Obecnie zaczyna się życie skracać w warunkach dobrobytu i medycyny tak rozwiniętej, że, zgodnie z opinią niektórych lekarzy pediatrów, są już środki uśmierzające najstraszniejszy ból.

Proces legislacyjny dotyczący eutanazji dziecięcej nie wzbudził większego zainteresowania w Belgii, ale zagraniczna prasa komentuje sze-

roko, a pod niemal każdym artykułem internetowym można znaleźć tyleż samo komentarzy popierających prawo do umierania przed czasem, co potępiających – i trudno się dziwić. Społeczeństwo sekularne przyznaje jednostce wolność podejmowania autonomicznych decyzji życiowych, dlaczego nie pozwolić obywatelowi umrzeć na jego warunkach? Ostrożniejsi ostrzegają przed etyczną stroną zagadnienia i biznesową trywializacją odchodzenia na zawsze.

WSzwajcarii, Niemczech, Albanii, Kolumbii, Japonii dozwolone jest samobójstwo z asystą. Wiele innych państw pracuje nad legalizacją eutanazji. Kliniki prywatne, a nawet właściciel kawiarni w Kambodży, mogą zaoferować pomoc w popełnieniu samobójstwa.

W Szwajcarii w Alpach znajduje się przepiękny ośrodek pod nazwą Dignitas, gdzie budynki z jednej strony osłonięte zostały starannie dobranymi krzewami i drzewami, z drugiej poprzez przeszklone ściany otwarte są na widok jeziora i gór.

Według prawa szwajcarskiego wolno pomagać zakończyć życie jedynie nieuleczalnie chorym i cierpiącym niezwykły ból. Zdarzył się jednak wyjątek w lecie 2009 roku – samobójstwo w asyście lekarza na terenie ośrodka Dignitas popełnił brytyjski dyrygent, Sir Edward Thomas Downes, wraz z żoną Joan, chorą na zaawansowane stadium raka. Czy należało odwodzić Downsa od zamiaru, skoro niemal całkowicie oślepł, ogłuchł i zdany był na pomoc żony, której postawiono diagnozę raka trzustki z przerzutami?

Niemal w tym samym czasie do wspólnego odejścia przygotowywało się małżeństwo Coumbias z Vancouver. Betty Coumbias, relatywnie zdrowa osoba w wieku około siedemdziesięciu lat, nie wyobrażała sobie, jak będzie żyć bez męża. Po obejrzeniu materiałów poglądowych zdecydowali, jak Downsowie, udać się do Szwajcarii.

Dlaczego mąż zgadzał się na wspólną śmierć?

W materiałach reklamowych Dignitas nie wspomina się nawet o psychologu być może perswadującym, czy powstrzymującym

przed zrobieniem ostatecznego kroku, lub badającym autentyczność zamierzenia.

Dyrekcja placówki ma obecnie problem.

Nie jest wykluczone postępowanie sądowe, ponieważ w pobliskim jeziorze znaleziono urny z oznaczeniem firmy zawierające prochy ludzkie. Właściciela pensjonatu oskarża pielęgniarka, która kiedyś tam pracowała. Odrzucam wszelkie poszlaki i podejrzenia ale odczułam pewien niesmak, gdy na jednym ze zdjęć personel, malowniczo ustawiony w zieleni alpejskiej dookoła czarnego pomnika nagiej dziewczyny, uśmiecha się zbiorowo jak w reklamie pasty do zębów.

Przyjedź do nas, „umieramy” ludzi na wesoło!

Turystyka w poszukiwaniu samobójstwa to jeszcze jeden dowód na to, jak bardzo człowiek nie chce rozstawać się życiem. Popełnienie samobójstwa jest zadaniem łatwym w dzisiejszych czasach i równocześnie trudnym bez względu na epokę. Życie często staje się nie

do zniesienia, ale śmierć jest bramą do zbyt nieznanego, aby decyzja stała się wpełni zrozumianą przez proszącego opomoc wskończeniu ziemskiej egzystencji. Nie wiemy czy

niektórzy pacjenci, mimo cierpienia wahający się w ostatniej chwili, nie zmienili swej decyzji tylko ze względu na autorytet asystującego lekarza. Czy nie zdarzyło się, że lekarz pomógł, gdy ręka pijącego śmiercionośną mieszankę zadrżała?

Ludzkość zeszła tak nisko, że handluje śmiercią, a różnorodność sposobów rozstania się z życiem zadziwia i przeraża.

Kiedyś samobójca skazany był na własną pomysłowość w obmyśleniu narzędzia samobójstwa, miejsca i czasu. Obecnie najmniejsza niepewność, myśl o chęci zapomnienia czy ucieczki od rzeczywistości daje szansę potencjalnym pomocnikom.

Wymyślono maszyny do kontrolowanego zejścia z ziemskiego padołu, można zakupić, rzadziej otrzymać bezpłatnie, broszury i materiały poglądowe, uzyskać wskazówki i sugestie miejsc, w których komfortowo można wyzionąć ducha.

W roku 1924 w Paryżu młoda, niezwykle zdolna i popularna aktorka warszawska, Stanisława Umińska, powodowana miłosierdziem zastrzeliła ukochanego Jana Żyznowskiego, chorego śmiertelnie na raka wątroby, niemogącego znieść męki umierania. Stanisławę sąd uniewinnił, ale czy ona sobie przebaczyła? Po śmierci narzeczonego chciała powrócić na scenę, nie udało się. Została siostrą zakonną, niosącą pomoc najbardziej potrzebującym, ciężko upośledzonym dzieciom i wykolejonym dziewczynom. Zmarła w roku 1977.

Jak czuje się lekarz wieczorem siedząc przed kominkiem, po podaniu w godzinach pracy trucizny śmiertelnie choremu? Czy to objaw wyjątkowego humanizmu, czy raczej ustawa impregnuje sumienie? &

CZY W SPOŁECZEŃSTWIE, W KTÓRYM LEKARZ NIEJAKO PRZYJMUJE ROLĘ KATA, NIE NASTĄPIŁO PRZEWARTOŚCIOWANIE, NA SKUTEK KTÓREGO ZA KILKA LAT CIERPIENIE CHOREGO STANIE SIĘ NIE DO ZNIESIENIA NIE DLA NIEGO SAMEGO, ALE DLA OTOCZENIA?

nowy dziennik

APR FINANSOWANIE DOSTĘPNE *

WEEKEND

% 1.9%

60 MIESIĘCY NA WYBRANE NOWE TOYOTY 2014

NEW 2014 TOYOTA

CAMRY (GAS & HYBRID) (+$500 TFS SUBVENTION CASH PRIUS L/B + PLUG-IN (+ $1000 TFS SUBVENTION CASH PLUG-IN)

SIENNA

(+ $500 TFS SUBVENTION CASH)

VENZA

OR TFS CUSTOMER CASH $1000 CAMRY (GAS & HYBRID) $1000 SIENNA $1000 VENZA $750 PRIUS L/B *60 monthly payments of $16.67 for each $1000 borrowed

UE

APR FINANACING AVAILABLE* UP TO 60 MOS

COROLLA LE

159

$

LEASE FOR

per mo for 24 mos*** $1999 (incl cap cost red & 1st mo pymt) due @ signing, tax tags reg & acquisition fees extra. Sec. Dep. waived by TFS.

Model 1838. Auto, A/C, P/W, P/L, All Standard Factory Equipment. MSRP $19,110

1

.9%

APR FINANCING†

UP TO 60 MOS AVAIL ON SELECT TOYOTA CERTIFIED PRE-OWNED VEHICLES

*60 monthly payments of $18.17 for each $1000 borrowed

'08 YARIS 4DR SEDAN

$9,995 $13,995

Auto, A/C, PW/L/M, 30K mi.

'09 CAMRY

#60686. Auto, A/C, Full Power, 37K mi.

'09 PRIUS

Auto, A/C, PW/L/M, Back-up Cam, 40K mi

$14,995

0%

1000

FINANACING AVAIL* UP TO $ APR 60 MOS OR

NEW 2014 TOYOTA

LEASE FOR

CAMRY LE

199

$

CUSTOMER CASH FROM TFS

1400

$

incl

TFS LEASE BONUS CASH

per mo for 24 mos*** $999 (incl cap cost red & 1st mo pymt) due @ signing, tax tags reg & acquisition fees extra. Sec. Dep. waived by TFS.

Model 2532. Auto, A/C, P/W, P/L, Gas, All Standard Factory Equipment. MSRP $23,930

10

DOSTĘPNYCH DO NATYCHMIASTOWEJ DOSTAWY

0% PLUS

FINANACING AVAIL* UP TO 60 MOS SUBVENTION OR CASH

500

$

NEW 2014 TOYOTA

SIENNA LE

269

$

LEASE FOR

1000

$

CUSTOMER CASH FROM TFS

650

$

incl

TFS LEASE BONUS CASH

per mo for 24 mos*** $1999 (incl cap cost red & 1st mo pymt) due @ signing, tax tags reg & acquisition fees extra. Sec. Dep. waived by TFS.

Model 5338. Auto, A/C, P/W, P/L All Standard Factory Equipment. MSRP $31,360

TOYOTA CERTIFIED PRE-OWNED IN OUR INDOOR SHOWROOM! MANY TO CHOOSE FROM!

'10 COROLLA LE

#60691. Auto, A/C, PW/L/M, Sunroof, only 4400 miles!

'12 CAMRY LE HYBRID

#60611. Auto, A/C, PW/L/M, 47K mi,

'09 SIENNA LTD

#60607. Auto, A/C, Lth, S/R, Alloys, F/P, 67K

'10 VENZA AWD

#60655. Auto, A/C, Full Pwr, Alloys, 39K mi

$15,495 $20,995 $20,995 $21,995

QUEENSBORO TOYOTA

6 9 ST

MON-THUR 9–9 · FRI 9–6 SAT 10–6 · SUN 12–6 NASZ POLSKOJĘZYCZNY SPRZEDAWCA

E

PW

ZADZWOŃ LUB ODWIEDŹ NAS PO DETALE !

MÓWIMY PO POLSKU

718-475-3429

'11 RAV4 4X4 LTD

#60669. Auto, A/C, Full Power, Sunrf, Lthr, Nav, 29K mi.

'11 SIENNA LE

#60407. 8 Pass, Auto, A/C, Full Power, Alloys, 33K mi

'10 HIGHLANDER LTD 4X4

#60540. Auto, A/C, Nav, r/DVD, lth,S/R, 29K

'12 SIENNA XLE

#60529. Auto, A/C, Lthr, S/R, Full Power, 21K mi

17

2 LATA

BEZPŁATNY PLAN SERWISOWANIA przy zakupie nowego samochodu.††

WIELE 2014

HIGHLANDERS DO WYBORU

750

500

$

$

ZNIZKI DLA TEGOROCZNYCH ABSOLWENTÓW COLLEGU **

RABATU DLA WOJSKOWYCH**

WYGODNIE ZLOKALIZOWANY .$22,995 POKÓJ ZABAW DLA DZIECI $29,995 $29,995 PARKING DLA KLIENTÓW $22,995

ZAPRASZAMY NA JAZDĘ PRÓBNĄ

OTWARTE W NIEDZIELE 12-6

62-10 Northern Blvd, Woodside, Queens NA ZACHÓD od BQE • KILKA MINUT od THE 59th

WWW.QUEENSBOROTOYOTA.COM BRIDGES • 15 MINut z NASSAU i TRIBORO NASSAU & TRIBORO BRIDGES · 15 MIN FROM

WOJTEK IGNATOWICZ

AY

S

B LVD

X SE

6 2 ST

EN

6 1 ST

/Q

60 ST

LN

6 8 ST

BK N

NORTHERN

34th AVE

4

DOSTĘPNYCH DO NATYCHMIASTOWEJ DOSTAWY

NORTHERN BLVD, WOODSIDE, QUEENS 62-10 NORTHERN BLVD, WOODSIDE, QUEENS 62-10 NORTHERN BLVD,62-10 WOODSIDE, QUEENS

32nd AVE

W

5

DOSTĘPNYCH DO NATYCHMIASTOWEJ DOSTAWY

| 22 LUTEGO 2014

718-475-3429 www.scionofqueens.com

NATYCHMIASTOWA DOSTAWA

Tax, title, registration add’l on all offers. No dealer fees. *Call or come in for details. Subject to Tier1+-Tier3 credit approval thru TFS (Tier1+-Tier1 Camry, Corolla, Prius Plug-In). ††Covers normal factory scheduled service for 2 years or 25K miles, whichever comes first. New vehicle cannot be part of a rental or commercial fleet or a livery/taxi vehicle. See participating Toyota Dealer for plan details. Valid only in the continental U.S. & Alaska. Roadside assistance does not include parts and fluids.**Thru TFS. Military: All New Vehicles - must show proof of U.S. Military active duty or inactive reserve. Recent College Grads: Must have graduated within the past 2 years or in the next 6 mos; Must show proof of current employment for new 2013 Toyota Camry (gas), Corolla, Matrix, Rav4, Tacoma, Yaris and Priusc. Exp 3/3/14. College and military rebates cannot be combined. ***Subj to tier 1+ credit apprvl thru TFS. Total pymts $3816 Corolla, $4776 Camry, $6456 Sienna. Purchase option avail at end of these leases @ fair market value. 12K mi/yr, 15c ea add'l mi. Lessee respon for maint, excess wear & tear. †Subj to tier 1 or tier plus apprvl, financg thru Toyota Financial Services. All factory rebates assigned to dealer. Offer exp 3/3/14. NYCDCA1246262.

BORO PARK

POLSKI GABINET LEKARSKI

GABINET CZYNN Y:

RIDGEWOOD

Jerzy Wawerski, MD

poniedzia∏ek od 2:00-7:00 wiecz. Êroda od 2:00-7:00 wiecz. piàtek od 2:00-7:00 wiecz. sobota od 10:00-3:00 ppo∏.

Specjalista chorób wewn´trznych

57-02 11th Ave., BROOKLYN, NY 11219

Tel: 718.435.5830

GABINET CZYNN Y: wtorek od 5:00-8:00 wiecz. czwartek od 5:00-8:00 wiecz. piàtek od 9:00 rano-12:00 sobota od 5:00-8:00 wiecz.

66-57 Forest Ave. RIDGEWOOD, NY 11385

Tel: 718.381.3766

Charles J. Ptak, D.D.S.

SPECJALISTA-CHIRURG SZCZ¢KOWY BEZBOLESNE ZABIEGI IMPLANTY POD NARKOZÑ DENTYSTYCZNE

Wi´kszoÊç ubezpieczeƒ honorowana (n.p. Aetna, Medicare, 1199)

• BEZBOLESNE USUWANIE Z¢BÓW • IMPLANTY - NADBUDOWA KOÂCI SZCZ¢KOWEJ • LECZENIE KANA¸OWE RESEKCJE • INFEKCJE JAMY USTNEJ I PROFILAKTYKA RAKA • T.M.J. CHRONICZNY BÓL SZCZ¢KI • ZABIEGI PO USZKODZENIACH I ZRANIENIACH TWARZY ORAZ BIOPSJA TKANKOWA

GABINET PSYCHOLOGICZNY Konsultacje | Ewaluacje | Testy | Diagnoza | Psychoterapia Dr ANDRZEJ TWARDOŃ Psycholog, St.Luke’s-Roosevelt Hospital The New School for Social Research

Mgr ANNA TWARDOŃ

Psychoterapeuta Uniwersytet Jagielloński, New York University

212-473-6669 920 Broadway, Manhattan NY

(bet 20-21st Street) Subway L., N, R, F, 4, 5, 6, F, B, D to 14th Street Union Sq.

(Polish / English)

Bezpłatna

konsultacja telefoniczna

Stres imigracyjny, nerwice, lęki, depresja, problemy osobiste i rodzinne, opinie dla sądów, nałogi, choroby psychiczne, nauka medytacji www.twardon.org • atwardon@gmail.com

TEL:

718.383.5551

www.drptak.com VISA • MASTER CARD • AMERICAN EXPRESS

92 Norman Avenue

Greenpoint, NY 11222

WEEKEND

nowy dziennik

| 22 LUTEGO 2014

Ciągle pokutuje przekonanie, że kłopoty emocjonalne to sfera wstydliwa i nie należy afiszować się z potrzebą szukania pomocy u profesjonalisty.

Przy okazji warto wyjaśnić, że taką pomoc można uzyskać nie u psychologa, a u (psycho) terapeuty. Psycholog zajmuje się badaniami i wystawianiem opinii, np. może więc kogoś zdiagnozować czy nadaje się do wojska lub czy ma dysleksję, ale nikogo nie wyleczy. Psycholog nie przyjmuje pacjentów i nie nawiązuje z nimi relacji terapeutycznej.

W momencie kryzysu należy się więc udać do terapeuty.

Terapeuci raczej nie zajmują się przypadkami poważnych zaburzeń psychicznych (od tego są psychiatrzy). Ich pacjenci przychodzą z problemami rodzinnymi, lękami, poczuciem samotności, ciężkimi sytuacjami życiowymi, niskim poczuciem własnej wartości, agresją lub, odwrotnie, z brakiem asertywności.

Sposobów prowadzenia terapii jest sporo – np. behawioralna, psychodynamiczna, Gestalt, psychoanaliza. Rodzaj terapii powinien być uzależniony od problemu. Jeśli ktoś cierpi na klaustrofobię, to dobra może być terapia behawioralna; terapeuta, trochę jak trener, nauczy kontrolować ten lęk. Jeśli pacjent jest zadowolony ze swojego życia, ale chciałby rozszerzyć swoje horyzonty, poznać siebie głębiej, to często sugeruje się metodę Gestalt. A jeżeli w życiu towarzyszy komuś poczucie niedostosowania, istnieje problem z relacjami międzyludzkimi, to w tym powinien pomóc psychoanalityk lub terapeuta psychodynamiczny. Laikowi może być trudno samemu zdecydować, co wybrać, ale odpowiedzialny terapeuta sam powinien go ewentualnie przekierować na inny rodzaj terapii.

PO CZYM POZNAĆ DOBREGO PSYCHOTERAPEUTĘ?

c

WEEKEND POLECA

d

NA KOZETCE EWA ŚRÓDKA Z bolącym zębem szukamy pomocy u dentysty, a ze słabym wzrokiem udajemy się do okulisty.

Wiele osób nie myśli jednak w podobny sposób, kiedy mają problem ze sferą niefizyczną.

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

18

W powszechnym wyobrażeniu podczas psychoterapii pacjent kładzie się na kozetce, a terapeuta analizuje jego sny. W rzeczywistości wygląda to nieco inaczej. Owszem, kto zdecyduje się na klasyczną psychoanalizę, faktycznie będzie rozmawiał z terapeutą w pozycji leżącej, niekoniecznie jednak o snach.

We wszystkich metodach wywodzących się z teorii freudowskich pacjent mówi o tym, o czym ma ochotę. Psychoanaliza jest jednak rzadko wybierana, ponieważ zakłada ona częste spotkania: minimum 3 razy w tygodniu. Psychoanalitycy uważają też, że dla dobra nawiązanej relacji, pacjent powinien pła-

cić za spotkania, na których się nie pojawił.

Zadaniem psychoanalityka jest dokładne przeanalizowanie całego życia pacjenta, szczególnie dzieciństwa, które ma znaczący wpływ na dorosłe życie. Ponieważ taka terapia trwa latami, także jej koszty są spore.

Osoby w sytuacjach kryzysowych częściej kierują się na terapię w ujęciu psychodynamicznym. Spotkania są zwykle raz w tygodniu i można zarówno umówić się na terapię krótkoterminową (trwa około trzech miesięcy) lub długoterminową (od roku do paru lat). Tu terapeuci zwykle nie pobierają opłat za spotkania, które się nie odbyły. Terapia

psychodynamiczna jest więc dość optymalną formą. Może być skuteczna w krótkim czasie, jest relatywnie niezbyt droga (przeciętna stawka psychoterapeuty w Polsce wynosi ok. 35 dol. za spotkanie) oraz skupia się nie tylko na problemie „tu i teraz”, ale także sięga dość głęboko do doświadczeń pacjenta, co daje szansę na trwałe, pozytywne zmiany. To także psychodynamicy (z Nowego Jorku) wyszli naprzeciw pacjentom i ze względu na szybsze tempo życia, postanowili niedawno skrócić tradycyjny czas spotkania (tzw. settingu) z 50 do 45 minut.

Zawsze może się jednak zdarzyć, że z przypadku trafimy do pseudoterapeuty. Jak go rozpoznać? To trochę jak z lekarzem, który albo wzbudza zaufanie albo nie. Oznaką braku profesjonalizmu jest spóźnianie się lub w ogóle zapomnienie o spotkaniu. Sygnałem do zmiany terapeuty powinno też być jego wychodzenie z pokoju podczas sesji, odbieranie telefonu, malowanie ust czy poprawianie fryzury. Psychoterapeuta nie może też zadawać prywatnych pytań (np. gdzie pacjent kupił buty). Nie wolno mu pozostawać z pacjentem w relacji prywatnej, nie może się z nim spotykać poza sesjami. Nieetyczne jest też dawanie rad, np.: proszę zrobić to lub tamto; terapeuta ma wyłącznie pomóc nam dojść do tego, czego sami chcemy. Profesjonalista, mimo swojego pełnego zaangażowania, zawsze pozostanie też opanowany: nie wyrazi oburzenia, zdziwienia, nie będzie się dopytywał, czy tym bardziej denerwował. Jednym słowem, dobry terapeuta to taki, który empatyzuje z pacjentem, uważnie słucha, ale nigdy nie ocenia i nigdy nie da się ponieść własnym emocjom. &

PIÓRKIEM W SEDNO

c

SŁAWNE PSY

d ILUSTRACJA: WOJCIECH KOZAK

SNOOPY

Snoopy jest jedną z głównych postaci amerykańskiego komiksu „Peanuts” („Fistaszki”) stworzonego przez Charlesa M. Schulza.

Pierwszy komiks ze Snoopiem powstał w 4 października 1950 r. Wyglądem przypomina Beagle’a, choć jego pierwowzorem były psy Schulza Snooky i Spike. Początkowo w komiksach filmowych występował jako niema postać o imieniu Skiffy, jednak w 1952 r. dodano narrację, a kreskówka „Peanuts” emitowana jest nieprzerwanie od 1956 roku. Komiksy z udziałem Snoopiego od wielu lat prezentowane są

na łamach najbardziej poczytnych amerykańskich gazet. W latach 90. zaistniała w Stanach Zjednoczonych prawdziwa „Snoopomania” Snoopy jest idolem wielu pokoleń, stał się maskotką astronautów Apollo jak również amerykańskich służb technicznych US Air Force 3C2X1, patronem portów lotniczych, można powiedzieć – bohaterem narodowym Ameryki.

(OPR. JL)

ORZEŁ

nowy dziennik

WEEKEND

Serdecznie zapraszamy do GABINETU OKULISTYCZNEGO

dr Michał Kiselow OD

19

ALERGOLOG, SPECJALISTA SCHORZEŃ ODDECHOWYCH

dr Krzysztof M. Nowak

NOWOCZESNE METODY LECZENIE WAD I CHORÓB OCZU (jaskra, kontrola chorych na cukrzyce, badanie dna oka, pomiar

ciśnienia sródgałkowego oraz komputerowe badanie pola widzenia).

Konsultacja i kwalifikacja do zabiegu laserowej korekty wad wzroku oraz usuwania zaćmy.

PEŁNY ZAKRES OPIEKI OKULISTYCZNEJ DOROSŁYCH I DZIECI

• dobór soczewek kontaktowych • wysoka jakość szkieł korekcyjnych • duży wybór oprawek: PRADA, DIOR, RAY BAN, COACH, TIFFANY, TOM FORD, OLIVER PEOPLES • okulary przeciwsłoneczne; akcesoria optyczne oraz okulistyczne badania dla kierowców (DMV)

909 Manhattan Ave., Brooklyn NY 11222

tel.718.389.0333

Większość ubezpieczeń medycznych, optycznych i unijnych honorowana

| 22 LUTEGO 2014

NOWE GODZINY

Absolwent Akademii Medycznej w Warszawie, New York Presbyterian Hospital/Cornell Medical Center w Nowym Jorku.

19-letnie doświadczenie w alergologii, immunologii i pediatrii. Specjalizuje się w opiece zarówno dzieci, jak i dorosłych. Posiada bogate doświadczenie w leczeniu chorób górnych i dolnych dróg oddechowych (w tym alergicznych nieżytów nosa, astmy i przyczyn przewlekłego kaszlu), zaburzeń skórnych (egzema, pokrzywka), alergii pokarmowych i innych złożonych problemów alergicznych.

984 N. Broadway Ste 400, Yonkers, NY 10701,

Tel: (914) 963-8588, Fax: (914) 963-0253

LEKARZ ALERGOLOG Dr. MONIKA I. WORONIECKA, M.D. Specjalista ALERGOLOG dla doros∏ych i dzieci (z wieloletnim doÊwiadczeniem)

pon. – pt.: 9 rano – 8 wieczorem sobota: 9 rano – 6 ppoł.

Doktor mówi po polsku.

SPECJALISTA CHORÓB PRZYZĘBIA I IMPLANTÓW ZĘBOWYCH

PARADONTOLOG URSZULA KOROL, D.D.S. BOARD CERTIFIED, (DIPLOMATE OF AMERICAN BOARD OF PERIODONTOLOGY)

• ZAPOBIEGANIE I LECZENIE PARADONTOZY

(KIESZONKI DZIĄSŁOWE, KRWAWIENIE DZIĄSŁOWE, RUCHOMOŚĆ ZĘBÓW)

• IMPLANTY ZĘBOWE • REGENERACJA - ODBUDOWA KOŚCI WOKÓŁ ZĘBÓW • WSZCZEPY KOSTNE - ODBUDOWA WYROSTKA

1 Elm St Ste 2A, Tuckahoe, NY 10707,

Tel: (914) 961-2515, Fax: (914) 961-2628

• Specjalistyczne skórne testy na alergie • Szczepienia odczulajàce, alergie Êrodowiskowe • Katar sienny, przewlek∏y kaszel i astma, alergiczne choroby zatok, uszu, oczu i skóry • Uczulenia na pokarmy, ostre reakcje uczuleniowe, uczulenia na ukàszenia przez owady • Zaburzenia uk∏adu odpornoÊciowego • Testy wydolnoÊci p∏uc Ubezpieczenia honorowane

Brooklyn:

115 Nassau Avenue (Greenpoint)

718.389.6950

Nassau:

125 Plandome Road (Manhasset), Long Island

516.570.0528

ZĘBODOŁOWEGO

• CHIRURGIA PLASTYCZNA DZIĄSEŁ

- PRZESZCZEPY DZIĄSEŁ WOKÓŁ OBNAŻONYCH SZYJEK ZĘBOWYCH - KOREKTA PRZEROSTU DZIĄSEŁ • STABILIZACJA RUCHOMYCH ZĘBÓW • SZCZEGÓŁOWE BADANIE GŁOWY I SZYI W CELU WYKRYCIA RAKA JAMY USTNEJ I PATOLOGII STAWU SKRONIOWO-ŻUCHWOWEGO

ogłoszenie drobne w gazecie

DR. KOROL JEST JEDYNĄ POLSKĄ SPECJALISTĄ-PARADONTOLOGIEM, ABSOLWENTKA NEW YORK UNIVERSITY, DEPARTAMENT PARADONTOLOGII I IMPLANT DENTISTRY W CELU UMÓWIENIA SIĘ NA WIZYTĘ PROSZĘ DZWONIĆ POD NR:

i masz

212.888.2008

w

57 W. 57 Street, SUITE 805, NYC, NY 10019 (Między 5 i 6 Ave.)

darmo

internecie

.com

REKLAMUJ SIĘ W WEEKENDZIE Tel: 212-594-2266 wew. 304 e-mail: displays@dziennik.com.

classified@dziennik.com

20

WEEKEND

nowy dziennik

| 22 LUTEGO 2014

c DZIAŁ ODZIEŻOWY d

STRZEŻ SIĘ TYCH MIEJSC BOŻENA CHLABICZ

ZDJĘCIA: MATERIAŁY PRODUCENTÓW

Według najnowszych ustaleń nauki, ból ma charakter psychiczny.

Powszechnie wiadomo (niektórym także z doświadczenia), że za na przykład ból zębów odpowiada zaniedbana próchnica. Skoro jednak wszystko tak naprawdę dzieje się w mózgu, to przyczyną szczękościsku i innych objawów symulujących ciężkie zapalenie trzonowca równie dobrze może być pokaz mody. Zwłaszcza wiosennej 2014.

Taka impreza bywa w swych skutkach nawet gorsza od zakażenia beztlenowcem, bo na ząb wystarczy opakowanie tetracyklin, a w najgorszym razie można go nawet wyrwać z korzeniami. Natomiast infekcja rozsiewana po ulicach przez modę skażoną chorobliwą wyobraźnią jej twórcy jest nie do opanowania i trzeba się z nią męczyć do następnego sezonu. Na domiar złego nie ma na to żadnych pigułek, niestety.

W tym wypadku trzeba się więc stosować do starych, sprawdzonych zasad epidemiologii i starannie unikać ognisk zakażenia. Które na szczęście występują jedynie lokalnie, w okolicy firmowych butików znanych projektantów.

I tak, aktualnej wiosny najlepiej omijać z daleka miejsca, gdzie można nabyć wiosenną ofertę... cóż, niestety, Toma Forda. Który tym razem, projektując dyskotekowe, oklejone kolorowymi lusterkami, kuse kreacje wyraźnie pomylił epoki, bo chyba nic innego nie usprawiedliwia takiego pójścia na tandetę. Ford jako druga Donatella Versace to widok tak żałosny, że w najlepszym razie może wywołać napadowe zgrzytanie zębami.

Podobną co Tom podróż w czasie w stylu „back to the future” odbyła też inna znana i szanowana (dotąd) projektantka – Frida Giannini, reprezentująca teraz markę, które kiedyś wyniosła do sławy właśnie Forda – Gucci. U niej też nastąpił regres do epoki metalicznie błyszczących skór, lejących się, workowatych sukienek i wyzierającej spod nich przeźroczystej bielizny. Plus sandały rzymianki...

Ale to wszystko to i tak szczyty elegancji w porównaniu z pełną czarnych, fikuśnych falbanek dekorujących nawet buty wiosenną, miętowo-czarną kolekcją Ungaro.

W tej sytuacji pisanie w kontekście toksycznej mody o ekscesach dyżurnych skandalistów byłoby zwyczajnym nietaktem, bo awangarda jest z definicji po to, by prowokować ból zębów u zwolenników mainstreamu.

Niemniej, w tym sezonie stomatolodzy mogą takiego nie powstydziłby się nawet sam Tim mieć z nimi więcej roboty, niż zazwyczaj.

Burton, gdyby akurat kręcił kolejną wersję Szaleństwa prowokatorów poszły bo- „Gnijącej panny młodej”. Mógłby oszczędzić wiem chyba o jeden krok za daleko w kierun- na kostiumach, kupując na pniu wiosenną koku dziwactwa, a nawet sadyzmu. Trudno bo- lekcję Thoma, choć same w sobie projekty wiem, przy największym nawet szacunku dla Browne’a są malownicze i przemawiają malowniczych eksperymentów Rei Kawaku- do wyobraźni. Problem w tym, że nieco zbyt bo, witać wiosnę w czarnym pudełku na szel- natarczywie. kach, odstającym na metr w każdą stronę, poTrudno jednak dziwić się prowokatodróżując przy tym metrem albo próbując zająć rom, skoro dziwactwa mainstreamu spychamiejsce przy stoliku w Starbucksie. ją awangardę nacoraz węższe marginesy. Nie A już kreacje Gilles’a Deakona tym ra- jest łatwo zaprojektować coś bardziej toksyczzem rozminęły się z kalendarzem o co naj- nego niż na przykład wiosenna kolekcja domu mniej pół roku, bo jego kapelusze w formie mody Burberry, wyglądająca jakby została w caskrzydeł nietoperza i szaty w stylu Mortycji łości uszyta ze ściągniętych z pałacu BuckinAdams wydają się owszem idealne, ale do- gham kolorowych obrusów z koronki. piero w okolicach Halloween. Podobnie jak Tymczasem, przynajmniej nad Wisłą, upiorny teatr marionetek autorstwa McQu- na kasę chorych można wyleczyć tylko siekaeena numer dwa, Thoma Browne’a. Czegoś cze, od jedynki do czwórki. &

AKTUALNEJ WIOSNY NAJLEPIEJ OMIJAĆ Z DALEKA MIEJSCA, GDZIE MOŻNA NABYĆ WIOSENNĄ OFERTĘ TOMA FORDA. KTÓRY TYM RAZEM, PROJEKTUJĄC DYSKOTEKOWE, OKLEJONE KOLOROWYMI LUSTERKAMI, KUSE KREACJE WYRAŹNIE POMYLIŁ EPOKI.