Nowy Dziennik 2014/08/09 Weekend

WEEKEND

nowy dziennik

NUMER 777

| 9 SIERPNIA 2014

STRONA 8

IRENA KRZYWICKA

GORSZYCIELKA CZY MORALISTKA? STRONA 3-6

TEMAT TYGODNIA:

MAŁŻEŃSTWA I ROZWODY

STRONA 3

STRONA 12

STRONA 14

STRONA 16

WSZYSTKO UKRAIŃSKIE POLSKIE SUKNIA O WHISKY ZAGROŻENIA JABŁKO I PRYNCYPIA

2

WEEKEND

nowy dziennik

| 9 SIERPNIA 2014

c

FELIETON JANKA

d

DYSCYPLINA WEWNĘTRZNA Większość książek, które ludzie dziś kupują, poświęconych jest nie losom hrabianki lub tajemnicy templariuszy, lecz samodoskonaleniu się.

Jak zdobyć przyjaciół, Sto sekretów milionerów, Zrealizuj swój potencjał. Wiele z tych publikacji dostępnych jest tanio, w wersji elektronicznej. Jak tu sobie nie kupić czasem za parę dolarów porad, jak poprawić swój charakter i szanse w życiu?

Jedną z dziedzin, na którą podobno mamy wpływ, jest dyscyplina wewnętrzna.

Człowiek nie posiada dyscypliny wewnętrznej, dlatego musimy być do wszystkiego zmuszani. Na tym polega przecież wychowanie dziecka (choć współcześni Amerykanie skłonni byliby raczej pozwolić dzieciom na wszystko, żeby nie zranić ich wrażliwej psychiki). Uczymy się wszystkiego w życiu przez zewnętrzne nakazy i instrukcje. Musimy być włożeni w ramy czasowe, mieć terminy, zobowiązania, kary i nagrody, musimy mieć w perspektywie szczęście i majątek – albo biedę a nawet więzienie, aby nas odstraszyć od czynności nielegalnych.

Zaczynamy wcześnie. Wmuszamy w dziecko kaszkę, uczymy je, co jest dla niego dobre a co szkodliwe, co robić wypada, a co nie. Normy zachowania, savoir-vivre są takimi typowymi, zewnętrznymi nakazami, którymi kierujemy się w kontaktach z innymi ludźmi.

Na bezludnej wyspie nakazy dobrego tonu byłyby przecież niepotrzebne.

Od dawna posyłanie dzieci do szkoły jest czymś oczywistym dla całej ludzkości, od krótszego czasu standardem społecznym jest powszechna i obowiązkowa edukacja. Zwykle obejmuje ona kilka lat, mniej więcej polską szkołę podstawową, innymi słowy – edukację do wieku 14-16 lat. Później różnie z tym bywa. Są państwa, gdzie oczekuje się dalszej nauki, w gimnazjum czy choćby w szkole przysposabiającej do zawodu. W Stanach modne jest ostatnio nawoływanie wszystkich do pójścia do college'u. Skutkiem tego będziemy mieli niedługo świetnie wykształconych sprzedawców w sklepach Target i kawiarniach Starbucks, ale to inny temat. Ważne, że także edukacja w college'e a potem na uniwersytecie, opiera się na przymusie zewnętrznym. Sprawdzana jest punktualność, obecność na zajęciach, uczestniczenie w dyskusjach, oddawanie na czas zadanych prac.

Forma eseju, świętość amerykańskiego programu nauczania, także jest narzucana. Potem ktoś może eksperymentować sobie ze stylem wiersza lub tekstu piosenki, ale esej ma być skonstruowany jak trzeba.

Istnieje w niektórych krajach, w tym w Stanach, opcja uczenia dziecka w domu. I wtedy jednak nauczająca mama lub tata muszą trzymać się obowiązującego programu i liczby godzin nauki, a także pokazywać owoce tej nauki – eseje, testy, sprawdziany.

Człowiek jest z natury leniwy i gdyby nie musiał, nie pracowałby. Przymusza go do tego konieczność – żeby wykarmić rodzinę, rolnik musi o każdego dnia o świcie iść na pole a jego żona – doić krowy i karmić zwierzęta.

Przedtem do tych czynności zostali przyucze-

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

Powiedzmy sobie szczerze: dyscypliny wewnętrznej nie ma prawie nikt, a te nieliczne wyjątki to zaburzeni psychicznie geniusze.

ni, zmuszeni, przez surowych rodziców. Rolnik to jednak rodzaj prywatnego przedsiębiorcy. Większość ludzi pracuje dla kogoś innego.

Oczywiście nienawidzą swojej pracy oraz szefa i rozpowiadają, do jakich to dochodzi w biurze absurdów, marnotrawstwa, i jakie niezdrowe panują tam układy. Wydaje się jednak, że mimo tych patologii życia biurowego, z człowieka ciągle więcej się wyciśnie, jeśli ktoś go będzie pilnował. Owszem, biuraliści wykonują prywatne telefony, grają na komputerze, oglądają buty do kupienia online ale ciągle jednak zerkają za ramię, ciągle liczą się, że ktoś ich pilnuje i pogania.

Dzięki temu jakoś to wszystko funkcjonuje, produkty są dostarczone, praca wykonana. Musimy mieć jakieś ramy, od 9 do 5, przerwa na obiad, reguły, czego nie wolno.

Ostatnio coraz modniejsza staje się praca w domu. Sądzi się, że coraz więcej ludzi wybierze – albo zostanie zmuszonych do wybra-

siadających codziennie o piątej rano do pisania i tworzących przez np. równe cztery godziny. Może i tacy są, ale inni są rozwichrzeni, szukają dniami i nocami oraz w nieprzyzwoitych okolicznościach inspiracji i podniety. Źle wróżę cywilizacji, która będzie polegała na naszej samodyscyplinie. Poradzą sobie tylko osoby o tzw. borderline personality, czyli pedantyczni i zorganizowani na pograniczu manii, kompulsywności. Będą też prosperować ci, którzy myślą wyłącznie o sobie kosztem innych, dla których szansa bycia bogatym czy sławnym jest wystarczająco silnym wewnętrznym motywatorem.

A pozostali? My naprawdę jesteśmy jak dzieci, jak psy domowe – potrzebujemy komend, rygoru, oczekiwań wobec nas, stawiania nam zadań i rozliczania z nich. Szkoły kiedyś skończymy, do wojska wszyscy nie pójdziemy. Kto nas weźmie, kto nam da szansę i potem wyciśnie jak cytrynę?

JAN LATUS

ŹLE WRÓŻĘ CYWILIZACJI, KTÓRA BĘDZIE POLEGAŁA NA NASZEJ SAMODYSCYPLINIE. PORADZĄ SOBIE TYLKO OSOBY O TZW. BORDERLINE PERSONALITY, CZYLI PEDANTYCZNI I ZORGANIZOWANI NA POGRANICZU MANII, KOMPULSYWNOŚCI.

Redaguje Jan Latus (212) 594-2266 w. 115. Stali współpracownicy: Bożena Chlabicz, Marian Chlabicz, Stanisław Kokesz, Monika Śliż, Piotr Milewski, Piotr Powietrzyński, Magdalena Wypych, Zuzanna Ducka-Lubas. Piszą z Polski: Łukasz Dziatkiewicz, Przemek Gulda, Katarzyna Krawczyńska, Ewa Śródka, Daniel Wyszogrodzki.

WEEKEND

nia – taki sposób zarabiania. Teoretycznie, powinni być równie wydajni: nie muszą pracować na pokaz, wysyłać niepotrzebnych memos i robić zbędnych prezentacji, nie trwonią energii na politykę biurową. Nie tracą też czasu na dojazd i mogą układać dzień wedle swojego upodobania czy zegara biologicznego. Ciągle jednak wydaje mi się, że ludzie zwykle nie mają dyscypliny wewnętrznej. Posłuchajcie tylko, do czego próbują zmusić nas książki: najpierw wykonuj rzecz najważniejszą, potem mniej konieczne. Miej codzienne ten sam rytm dnia. Wstawaj rano. Gimnastykuj się. Jedz lekko i zdrowo. Nie pij, nie pal, ograniczaj kofeinę. Przykładami służą piszące poradniki samotne matki wychowujące kilkoro dzieci i w przerwach między karmieniem a sprzątaniem zarabiające jako konsultantki komputerowe. Nadkobiety, zresztą też zmuszone do takiej dyscypliny okolicznościami zewnętrznymi. Kiedy indziej daje się nam przykłady wybitnych pisarzy za-

REKLAMUJ SIĘ W WEEKENDZIE.Dział Reklamy i Marketingu, Dyr. Delfina Kozimor: Tel: 212-594-2266 wew. 304; Fax: 212-594-5538; e-mail: displays@dziennik.com.

(Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń).

The Publisher disclaims any liability for the content of any advertisement appearing in this magazine.

Piszcie listy do: jl@dziennik.com

NA OKŁADCE:

IRENA KRZYWICKA

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

nowy dziennik

WSZYSTKO O WHISKY (2)

Pierwszym etapem produkcji jest słodowanie (malting), polegające na kiełkowaniu ziaren zboża w odpowiednio wilgotnym i ciepłym środowisku.

Skiełkowane ziarno następnie osuszane jest gorącym powietrzem. Kolejny etap to zacieranie (mashing), gdzie osuszony słód (a raczej mieszanka słodu i nieskiełkowanego ziarna) zalewany jest gorącą wodą (ok. 65 st C) i mieszany w celu „otwarcia” ziaren i rozpuszczenia skrobi. Ostygły nieco zacier (wort) zalewa się drożdżami i przelewa do kotłów warzelniczych (washbacks), gdzie pozostaje tam fermentując przez około 2-3 dni. Kolejnym krokiem jest destylacja. Otrzymany destylat ma ok. 80% zawartości alkoholu i po rozcieńczeniu z wodą destylowaną do poziomu ok. 63% w zasadzie niczym nie różni się od wódki. Swojego charakteru whiskey nabiera dopiero w trakcie wieloletniego leżakowania (przynajmniej trzy lata dla szkockich i irlandzkich oraz dwa lata dla amerykańskich) w dębowych beczkach. W trakcie tego długotrwałego procesu alkohol wysyca się zawartymi w drewnie garbnikami, nabierając wtedy właściwego sobie złocistego koloru oraz orzechowego posmaku.

RODZAJE WHISKY:

Blended – whisky mieszana, produkowa-

na z różnych destylatów, z różnych gorzelni Single Malt – whisky słodowa, jeden destylat z jednej gorzelni Pure Malt – whisky słodowa, mieszana z kilku destylatów, z kilku gorzelni Irish Whiskey – whisky irlandzka Canadian Whiskey – whisky kanadyjska Tennessee Whiskey – whisky amerykańska ze stanu Tennessee Bourbon – whisky amerykańska ze stanu Kentucky (OPR. JL)

| 9 SIERPNIA 2014

3

c POLSKA NA GORĄCO d

NA KOCIĄ ŁAPĘ PRZEMEK GULDA Dużo, a z każdym rokiem wręcz coraz więcej, Polaków żyje bez ślubu. A to oznacza, że w jakimś sensie żyje nielegalnie. Wieloletnie starania o prawne uznanie związków nieformalnych skończyły się klęską i pewnie długo nie wrócą pod obrady parlamentu.

Z jednej strony są fakty i dane. A one nie pozostawiają wątpliwości: Polacy coraz rzadziej i mniej chętnie zawierają formalne małżeństwa.

Nie jest to zresztą jakiś ewenement w skali Europy czy świata, to raczej powszechny proces, który jest widoczny w większości postępowych krajów. Wiąże się to oczywiście ze zmianami w relacjach międzyludzkich, stosunkach ekonomicznych, społecznych i rodzinnych. Współczesny świat, życie w zmieniającym się nieustannie pod wieloma względami otoczeniu, zdecydowanie nie sprzyja trwałości związków.

Emancypacja kobiet doprowadziła też do tego, że zyskały one ekonomiczną niezależność od mężczyzn i nie są już skazane na wychodzenie za mąż, żeby – czasem dosłownie – nie umrzeć z głodu. To wszystko sprawia, że – już od lat 60. – rozwody nie tylko nie są czymś niezwykłym i ściągającym na rozwodników społeczną anatemę, ale stają się zjawiskiem naturalnym, częścią powszechnej obyczajowości w XXI wieku.

Dlatego też rośnie coraz bardziej rola i liczba związków nieformalnych. O wiele lepiej pasują one do płynności relacji społecznych. Łatwiej się je zawiera i łatwiej rozwiązuje a koniec tego typu relacji nie wiążę się z komplikacjami formalnymi, które następują w wyniku rozwodu, nie wiąże się przechodzeniem z reguły niezbyt przecież przyjemnego, a na dodatek kosztownego, sądowego procesu rozwodowego. Związki nieformalne różnego rodzaju zawiera coraz więcej osób, co więcej – niejako przewrotnie i wbrew ich istocie – często są to związki trwałe. Nic więc dziwnego, że – najpierw w Europie Zachodniej – zaczęły się pojawiać coraz dalej idące inicjatywy, mające na celu nadanie związkom partnerskim przynajmniej podstawowej ochrony prawnej. Okazywało się bowiem, że bazujące jeszcze na XIX wiecznych schematach prawo cywilne, bardzo często mocno utrudnia konkubentom wspólne życie. Zdominowane przez instytucję pełnoprawnego małżeństwa, uniemożliwia osobom żyjącym w nieformalnym związku wykonywanie wielu wspólnych czynności, takich jak choćby rozliczanie podatków czy wizyty w szpitalu w razie choroby i dowiadywanie się o stan zdrowia. Przecież z punktu widzenia urzędu podatkowego czy szpitala osoby żyjące nawet przez wiele lat w konkubinacie są formalnie zupełnie sobie obce. W Europie ten ruch przyniósł konkretne efekty. Najlepszym przykładem jest Francja, gdzie tzw. pakt cywilny, czyli alternatywna wobec małżeństwa forma wspólnego życia zadomowił się w systemie prawnym i umożliwia konkubentom wspólne życie pozbawione wielu formalnych problemów.

W tym sielankowym obrazie pojawił się jednak zgrzyt, który sprawił, że proces obejmowania przez prawo ochroną związki partnerskie, zwłaszcza w Polsce, zatrzymał się na długo. Tego typu relacje czasem miały jednopłciowy charakter i dla związków homoseksualnych były jedyną szansą unormowania prawnego swojej sytuacji w krajach, gdzie niedopuszczone jest istnienie tego typu małżeństw.

Mleko się wylało – kiedy w Polsce kilka lat temu zaczęła się debata na temat prawnej regulacji związków w typie konkubinatu, została bardzo szybko zdominowana przez homofobiczną retorykę, wieszczącą niemal upadek cywilizacji. Nawet mimo tego, że takich obaw nie potwierdzały żadne statystyki – ani w Polsce, ani w Europie Zachodniej jednopłciowe

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

DRINK NA WEEKEND

WEEKEND

Anna Przybylska (lat 31) i Jarosław Bieniuk (30) żyją bez ślubu!

związki nie zdominowały znacząco pod względem ilościowym paktów cywilnych. Statystyka i racjonalne argumenty przestały jednak mieć znaczenie, kiedy górę wzięły emocje.

Wszystko skończyło się dramatycznie – bardzo gorącą dyskusją, w której pojawiały się argumenty zahaczające o Boga i fundamenty cywilizacji śródziemnomorskiej. Mało tego – nie-

mal dochodziło do fizycznych konfrontacji, kiedy zwolennicy obu opcji spotykali się na manifestacjach pod gmachem Sejmu. W rezultacie napięcia, które w polskim społeczeństwie wywołał ten problem, parlament nie zajął żadnego stanowiska, odrzucając projekt ustawy. Tak więc w Polsce na kocią łapę nadal żyje się bez żadnej ochrony ze strony prawa. &

POLACY CORAZ RZADZIEJ I MNIEJ CHĘTNIE ZAWIERAJĄ FORMALNE MAŁŻEŃSTWA. NIE JEST TO ZRESZTĄ JAKIŚ EWENEMENT W SKALI EUROPY CZY ŚWIATA, TO RACZEJ POWSZECHNY PROCES.

4

WEEKEND

nowy dziennik

| 9 SIERPNIA 2014

c

WYRWIJ, ZACHOWAJ

d

STARE, DOBRE MAŁŻEŃSTWO MARIAN POLAK

W terminarzu zwyczajnego, statystycznego życia, tuż za maturą i dyplomem, między pierwszym awansem a pierwszym kredytem, ciągle jest miejsce na stały związek. W naszych czasach coraz rzadziej jednak wiąże się to z wizytą w parafii lub urzędzie stanu cywilnego.

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

Współczesne (ironiczne?) amerykańskie wesele, w stylu średniowiecznym

Taki stan rzeczy niepokoi obrońców tradycji, godzi bowiem w instytucję małżeństwa jako skutecznego i sprawdzonego w praktyce instrumentu regulowania stosunków społecznych.

Niepotrzebnie.

O ile bowiem – czego dowozi antropologia kulturowa – ludzie łączyli się wpary odpo-

czątku istnienia naszego gatunku, otyle przez większą część dziejów naszego gatunku, a później także historii, obywali się przy tym bez ślubu. Zwłaszcza rozumianego jako akt formalny rodzący skutki prawne, a tym bardziej jako przysięga ocharakterze sakramentalnym, sięgająca poza wymiar doczesności.

Przez całe tysiąclecia tego rodzaju związki miały też niewiele wspólnego z uczuciami, a już zwłaszcza z tym, co dzisiaj określamy mianem miłości romantycznej. Związki tego rodzaju zaspokajały przede wszystkim potrzebę przedłużania gatunku, a zaraz potem decydowały o nich względy ekonomiczne oraz, w wyższych sferach, także dynastyczne czy szerzej – rodowe.

Kobieta, jak jeszcze i dziś w społeczeństwach elegancko określanych jako tradycyjne, stanowiła w tej transakcji towar, do którego – w zależności od kręgu kulturowego – jej rodzina musiała jeszcze czasami dopłacić posag. Zdarzało się też – i ciągle zdarza – że do wniesienia opłat był i jest zobowiązany przyszły małżonek dziewczyny. Tak czy inaczej, nie-

mal wszędzie i chronologicznie rzecz ujmując niemal zawsze ślub był po pierwsze nie aktem prawnym, czy to religijnym, czy świeckim, ale wydarzeniem z dziedziny obyczajów. Po drugie zaś był zaś transakcją, jeśli nie wprost handlową, to z pewnością transakcją o jak najbardziej ekonomicznej naturze.

Tak było w najstarszych znanych nam kulturach Bliskiego Wschodu, na przykład w Babilonie. Tak było w Grecji, aż do czasów Peryklesa, kiedy – w interesie demokracji – małżeństwo zostało zinstytucjonalizowane, obwarowane przepisami i reglamentowane przez prawo. Tak było wreszcie w starożytnym Rzymie, gdzie związki tego rodzaju sformalizował dopiero cesarz August. Wcześniej Rzymianie wiązali się z kim, jak i na jak długo chcieli, a podstawą tych relacji, oprócz uczuć obojga zainteresowanych, które jak nigdzie indziej szanowano, było to samo, co gdzie indziej – interesy, interesy, interesy.

Ale nie tylko one, a nawet jeśli, to jednak nie aż tak dosłownie. Podstawowym celem podobnego partnerstwa była bowiem w Rzymie prokreacja. Kiedy małżeństwo stało się w cesarstwie instytucją (oczywiście świecką, bo antyczne kościoły nie mieszały się do pożycia wyznawców), posiadanie dzieci stało się nie tylko moralnym ale także prawnym obowiązkiem obywateli, na uchylających się od przedłużania gatunku nałożono zaś dotkliwe kary administracyjne i ciężary finansowe.

Moralne zobowiązania wobec cesarstwa, to jedno, a zmuszanie wolnych ludzi do rejestrowania partnera w urzędzie to – przynajmniej w czasach antycznych – zupełnie inna kwestia.

W związku z czym te wszystkie dzieci były formalnie nieślubne.

Prawo, ani świeckie, ani kościelne, przez większość czasu jaki spędziliśmy jako gatunek na naszej planecie, nie zajmowało się regulowaniem form życia erotycznego członków wspólnoty. Przez długie wieki doskonale miała się więc – a w niektórych kręgach kulturowych ma do dzisiaj – oficjalna lub półoficjalna poligamia, którą tolerowano także, co wymagało już mocno elastycznego sumienia i sporej dozy hipokryzji, w czasach nowożytnych w Europie, przymykając oko na zdradę, przyzwalając na zinstytucjonalizowaną prostytucję i pozbawiając kobiety prawa do inicjatywy rozwodowej.

Jeśli już wprowadzano w życie jakieś regulacje prawne w tych kwestiach, to głównie dotyczące interesów państwa (rzymski zakaz wiązania się patrycjatu z osobami niższego stanu, czy greckie prawo zezwalające wyłącznie na małżeństwa między wolnymi obywatelami) lub w ochronie praw majątkowych stron takiego ślubnego kontraktu.

Z cała pewnością jednak – czego dowodzi historia tej instytucji – nie była ona pomyślana aby stać na straży moralności obywateli.

W tej kwestii należy pochylić się z sza-

MAŁŻEŃSTWO JAKO INSTYTUCJA, DO KTÓREJ TĘSKNIĄ TRADYCJONALIŚCI, LICZY SOBIE NIE WIĘCEJ, NIŻ CZTERY STULECIA.

cunkiem nad mądrością starożytnych społeczeństw. Już wtedy rozumiano, że ludzkich potrzeb erotycznych nie da się ująć w żadne paragrafy, natomiast nieskuteczne prawo osłabia autorytet państwa.

Wracając jednak do instytucji małżeństwa w formie, w jakiej funkcjonuje współcześnie zarówno w Polsce, jak i w Ameryce, to oficjalnie datuje się ona – przynajmniej w sensie doktrynalnym – dopiero od połowy 16. stulecia!

Od Soboru Trydenckiego, kiedy ostatecznie potwierdzone zostało, pod wpływem sporu z doktryną protestancką, i zapisane w prawie kanonicznym przekonanie o jej sakramentalnym charakterze. Wcześniej, od 12. stulecia n. e., zna-

na była wprawdzie formuła ślubu kościelnego, ale podobne ceremonie, przynajmniej w Polsce, odbywały się tylko z rzadka.

Małżeństwo jako instytucja, do której tęsknią tradycjonaliści, liczy sobie nie więcej, niż cztery stulecia. Czterysta lat, w relacji do całej długiej historii ludzkości!

A przecież i wcześniej ludzie dawali sobie jakoś radę i z kontynuacją gatunku, i z układaniem sobie życia osobistego, choć – trzeba przyznać – nierzadko dopuszczając się w tym względzie praktyk głęboko niemoralnych i potępienia godnych. Brak ślubów nie przyniósł jednak szczególnie katastrofalnych skutków ani społeczeństwom, ani historii powszechnej.

Anieformalne związki ani nie zaszkodziły, ani pewnie nie pomogły pozycji społecznej kobiet, sytuacji dzieci, ani trwaniu, a potem obalaniu kolejnych ustrojów, od feudalizmu po komunizm. Wpływ tej instytucji na życie społeczne czy historię powszechną wydaje się znikomy.

Najlepszy dowód, że obywaliśmy się bez niej przed kilka tysiącleci. &

nowy dziennik

Status społeczny czy majątkowy nie ma przy tym większego znaczenia. Można nawet powiedzieć, że im ktoś mniej zamożny, tym bardziej zależy mu na przepychu i zrobieniu wrażenia na rodzinie.

O statusie wesela mówi wiele to, jakich i ilu operatorów zatrudniają państwo młodzi.

Bo to, że operator (nazywany kamerzystą) musi być i z wesela musi powstać film, to wiadomo! Człowiek-orkiestra, czyli połączenie fotografa z operatorem, to opcja najtańsza i najbardziej żenująca. Zwykle wtedy ani zdjęcia nie są dobrze zrobione, ani film – trudno bowiem jednemu człowiekowi ogarnąć dwa zupełnie inne urządzenia. Ci, którym jednak wydatki weselne nie straszne, zamawiają na ślub pełną, profesjonalną ekipę filmową z ramieniem kamerowym, steadycamem (osprzęt umożliwiający płynny ruch kamery w ruchu), a nawet profesjonalnym oświetleniem filmowym. Ci ludzie świetnie wiedzą czego chcą: pięknych, krótkich filmów dokumentujących w artystyczny sposób cały dzień ślubu. To, że ci najbogatsi stawiają nacisk na to, aby filmy poweselne były krótkie, oznacza, że naprawdę wiedzą na co wydają pieniądze. O wiele większe wrażenie robi bowiem piękny, 3-minutowy film nagrany na parę kamer, niż 25-minutowy czy nie daj Boże godzinny rzęch, z tańcami wszystkich weselników, oczepinami i gośćmi wcinającymi kotlety i sałatki.

Na eleganckim, drogim weselu nie ma przaśnych zabaw, wodzireja i zespołu, który gra covery disco polo. Są za to koniecznie okrągłe stoły (w stylu amerykańskim) zamiast wspólnego stołu w podkowę, suto zastawionego jedzeniem, jest kwartet smyczkowy lub ewentualnie zespół jazzowo-popularny oraz od czasu do czasu tzw. atrakcje. Te ostatnie to tango w wykonaniu mistrzów albo pokaz sztucznych ogni czy jakiś inny występ z udziałem profesjonalistów, którym oczywiście słono się za to płaci.

Te ekskluzywne wesela łatwo też rozpoznać po lokalizacji; zamiast sali weselnej najczęściej wynajmuje się pałac, zamek albo ewentualnie stary dworek. Do tego jest catering z wyśmienitej restauracji, a nie tzw. talerzyk na osobę za 30 dol., z dużą ilością sałatek z majonezem, które tanio i łatwo zrobić, bo wystarczy rozdrobnić i pokroić cokolwiek jest w kuchni pod ręką.

Mimo, że każde wesele – nawet to mniej ekskluzywne – sporo kosztuje, w Polsce mało jest par, które by z niego zrezygnowały. Dlatego wiele banków oferuje specjalne kredyty ślubne. Ludzie biorą w ich ramach od 6 do nawet 20 tys. dolarów! Wzięcie na siebie takiego zobowiązania finansowego to oczywiście pomysł idiotyczny, ponieważ wesele raczej się nie zwraca (nawet biorąc pod uwagę prezenty gotówkowe od rodziny) i zwykle kończy się to wpadnięciem w długi zaraz na początku nowej drogi życiowej.

Od niedawna można w Polsce brać śluby poza urzędem stanu cywilnego – urzędnik może dojechać w zasadzie w dowolne miejsce. Co-

| 9 SIERPNIA 2014

5 ZDJĘCIE: ARCHIWUM

WEEKEND

c POLSKA NA ZIMNO d

WESELE INACZEJ EWA ŚRÓDKA

Wesele w Polsce to niezwykle ważny ceremoniał, na który nierzadko wydaje się fortunę. raz więcej osób korzysta więc z tego, aby mieć ślub jak z amerykańskiego filmu, czyli w ogrodzie, w oranżerii czy nawet nad brzegiem morza. Na polskim wybrzeżu powstało już sporo lokalizacji nastawionych właśnie na śluby z morzem w tle. Na przykład hotel Bryza w Juracie gwarantuje „nadmorską naturę i szum fal”.

Zupełnie inne tendencje widzi się w dużych miastach, szczególnie wśród ludzi około 30-ki, którzy nie są tradycjonalistami. Ci często zapraszają tylko najbliższą rodzinę do re-

stauracji, a w inny dzień wyprawiają niezobowiązującą imprezę. Takie imprezy to po prostu potańcówki, które organizuje się w jakimś klubie lub miejscu bardziej „offowym”: studiu fotograficznym czy filmowym, szkole tańca itp.

Muzyką zajmuje się wynajęty DJ, darmowy alkohol to zwykle najwyżej parę lampek wina, przekąski są lub nie, w zależności od budżetu.

Na takich „weselach” państwo młodzi często proszą o nieprzynoszenie prezentów, ale o darowiznę na jakąś fundację lub przyniesienie np.

karmy dla zwierząt dla schroniska.

Niektórzy biorą ślub zagranicą – bez zapraszania rodziny czy przyjaciół. Moi znajomi postanowili połączyć podróż przed- i poślubną i pobrali się dyskretnie w konsulacie w Singapurze. Tam od lat najchętniej jeżdżą na wakacje i tam właśnie chcieli przypieczętować swój długoletni już związek. Jak stwierdzili bardziej też opłacało im się wydać pieniądze na kolejną podróż niż na wódkę, sałatki i schabowe dla stu osób. &

OD NIEDAWNA MOŻNA W POLSCE BRAĆ ŚLUBY POZA URZĘDEM STANU CYWILNEGO – URZĘDNIK MOŻE DOJECHAĆ W ZASADZIE W DOWOLNE MIEJSCE. CORAZ WIĘCEJ OSÓB KORZYSTA WIĘC Z TEGO, ABY MIEĆ ŚLUB JAK Z AMERYKAŃSKIEGO FILMU, CZYLI W OGRODZIE, W ORANŻERII CZY NAWET NAD BRZEGIEM MORZA.

REKLAMA

AIR TOUCH DENTAL BROTHERS, PC Gwarantujemy wysokà jakoÊç us∏ug dla ca∏ej Rodziny • Leczenie kana∏owe • Koronki i mostki • Implanty • Bia∏e plomby • Wyjmowane ca∏kowicie albo cz´Êciowe protezy • Usuwanie z´bów • Leczenie paradontozy

100 % STERYLIZACJA

1 godzina w gabinecie wybielania z´bów

ORTODONTA

Prostowanie z´bów przez wyjmowany aparat

Pi´kny uÊmiech po 2 wizytach • Bez borowania • Bez zastrzyków • Bez bólu Najskuteczniejsza metoda leczenia na: krzywe, ukruszone, zabarwione i odbarwione z´by oraz odst´p mi´dzy z´bami

OTWARTE W NIEDZIEL¢

203 Nassau Ave., Greenpoint B’klyn NY 11222 (pom. Humbold St. & Russel St.) (718) 383-1270

6

WEEKEND

nowy dziennik

| 9 SIERPNIA 2014

Tym rodakom, którzy opuścili ojcowiznę w epoce wesel w domach działkowca i świetlicach zakładowych, wypada w tym miejscu wyjaśnić, że dom weselny to mniej więcej to samo co Polonaise Terrace na Greenpoincie. Nawet z wyglądu są to instytucje bliźniaczo podobne, choć przecież dzieli je zarówno tradycja, jak bezmiar oceanu. Być może nie bez znaczenia jest w tym wszystkim okoliczność, że w podobne biznesy inwestują głównie Polonusi powracający do kraju po latach poniewierki w Ameryce. Rodzimym amatorom weselnych inwestycji jest zdecydowanie trudniej, bo z jednej strony brakuje im wiedzy w temacie, a z drugiej kapitału. Dom weselny musi bowiem swoje kosztować.

Polonia, po kilku weselach zaliczonych w Ameryce, świetnie orientuje się zarówno w sposobie działania, jak też charakterystycznej oprawie estetycznej podobnych lokali.

Zwykle ma też odłożone parę dolarów na czarną godzinę. Ślub w domu weselnym w Polsce to zwykle ślub amerykański, z wianuszkiem druhen, limuzyną i plastikowymi kwiatami na papierowych obrusach. Z tym, że zarówno kwiaty, jak i obrusy muszą być w Starym Kraju naturalne.

Moda na domy weselne zaczęła się w Polsce w tym momencie, kiedy młodym znudził się kolejny – po ogródkach działkowych, remizach i świetlicach – etap rozwoju ślubnej tradycji: restauracje. Kto w naszych czasach wysiedzi więcej niż godzinę w zwyczajnej knajpie przy stoliku? Poza tym wesela,

DOM WESELNY ALFA OMEGA Niby liczba małżeństw spada i spadają też realne dochody Polaków. Niezależnie od statystyk, jednym z najlepszych pomysłów na biznes pozostaje dom weselny.

jeszcze przekonać, że warto.

Pomimo kryzysu podejście „zastaw się, a postaw się” jest więc w tej chwili, wbrew transformacji społecznej i obyczajowej, jesz-

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

do niedawna uroczystości z gatunku rodzinnych, w tej chwili pełnią też w pewnych sferach istotną rolę w budowaniu wizerunku, zaprasza się więc nie tylko ciocie, kuzynów i sąsiadki, ale także, czy może nawet przede wszystkim kontrahentów, kluczowych klientów, ważnych współpracowników i wszystkich, którzy coś znaczą i coś mogą, więc mogą także pomóc państwu młodym w rozwoju kariery. Tylko trzeba ich

Dom weselny Brethil w lesie łagiewnickim koło Łodzi

Dom weselny Salwin pod Warszawą

cze bardziej aktualne, niż w dobie weselnych prywatek przy kanapkach, winie owocowym i adapterze Bambino. Nikogo nie dziwi wesele na 1000 gości, a takie na 300 osób jest w tej chwili skromnym standardem. Podobnej imprezy nie da się urządzić w restauracji.

Anawet gdyby się dało, to terminy we wszystkich lokalach gastronomicznych dysponują-

cych dużą salą są pozajmowane z rocznym wyprzedzeniem.

Poza tym domy weselne zapewniają gościom to, co oni lubią najbardziej. A więc dużo zamkniętej, dyskretnej i bezpiecznej przestrzeni, zazwyczaj wśród zieleni, bo zwykle buduje się je gdzieś pod miastem, wśród romantycznych łąk i lasów. Poza tym poczucie

komfortu i elegancji, są bowiem dobrze wyposażone i zrobione na bogato. Niektóre stylizuje się na szlacheckie dworki, inne na karczmy, a jeszcze inne na chłopskie zagrody – i wtedy przyjęcie odbywa się dosłownie w stodole. Zdarzają się także pałace w stylu „barakowym”, kapiące od luster, kryształów i złoconego plastiku. Większość wygląda jednak trochę na przydrożne zajazdy, a trochę motele, ale zawsze wykończone na bogato. Pełno tam więc gipsowych sztukaterii, atłasowych zasłon, weneckich żyrandoli i temu podobnych atrakcji. Palmy, fontanny, czerwone dywany, pluszowe kanapy, te klimaty.

W trakcie imprezy przy obiekcie ustawia się jeszcze płócienne namioty, żeby było już całkiem jak na serialach z Ameryki. Jest parkiet do tańca, a na nim – według zamówienia – zespół disco polo i szklana kula, albo mała orkiestra symfoniczna. Jest, gdy trzeba, grill i piwo. Są atrakcje dla dzieci, żeby nie przeszkadzały w zabawie, bo – znów na fali mody zAmeryki – w imprezie uczestniczą nawet noworodki. Jest piętrowy tort, krojony o północy. Są wreszcie fajerwerki.

Zapotrzebowanie na tego rodzaju oprawę najważniejszego wydarzenia w życiu, pomimo kosztów i kryzysu, ciągle rośnie, które to zjawisko stanowi zagadkę i dla ekonomistów i dla demografów.

Znalezienie domu weselnego gdziekolwiek w Polsce z okresem oczekiwania krótszym niż 12 miesięcy graniczy z cudem. Inwestycja raczej się więc opłaci. Tym bardziej, że w nadwiślańskich warunkach jest on weselny głów-

nie z nazwy. W takich miejscach organizuje się także komunie, chrzciny, Sylwestra, osiemnastki, studniówki, konferencje i w ogóle wszelkie imprezy zamknięte z tańcami, noclegiem i wyszynkiem.

Niestety, jak już była o tym mowa wyżej, postawienie czegoś takiego sporo kosztuje. Ile, zależy od lokalizacji i skali inwestycji, ale gdyby budować od zera, zaczynając od zakupu gruntu, nie da się wystartować poniżej 1,5-2 mln złotych. Adaptacja wychodzi nieco taniej, tym bardziej, że wówczas można – wzorem pionierów w tym biznesie – skorzystać z dotacji unijnych na połowę kosztów. Tyle, że wówczas trzeba by dysponować jakimś nieczynnym zajazdem lub ładnie położonym siedliskiem z duża stodołą. Potem, to właściciel już tylko siedzi i liczy zyski z inwestycji.

Przyjęcie w pełnej opcji to dochód (nie zysk) w wysokości 250-300 zł za osobę. Wesele na sto osób to więc trzydzieści tysięcy. Kto jednak wynajmuje dom weselny dla marnej setki gości? Zwykle jest ich dwa, trzy razy więcej. Imprezy odbywają się przez cały weekend, od piątku do niedzieli a bywa, że także w tygodniu. Warto?

Na razie na pewno, o czym przekonuje rzut oka na fora dyskusyjne poświęcone tematowi jak i za ile postawić dom weselny.

Biznes nieco psują niepokojące statystyki: z roku na rok ilość par stających na ślubnym kobiercu spada o dziesięć procent. Być może trzeba będzie promować, kiełkującą już w Polsce, modę na przyjęcia rozwodowe? &

ŚLUB W DOMU WESELNYM W POLSCE TO ZWYKLE ŚLUB AMERYKAŃSKI, Z WIANUSZKIEM DRUHEN, LIMUZYNĄ I PLASTIKOWYMI KWIATAMI NA PAPIEROWYCH OBRUSACH

nowy dziennik

WEEKEND

0 APR FINANSOWANIE DOSTĉPNE *

2014.5 CAMRY (GAS & HYBRID) (+ $500 TFS SUBVENTION CASH)

PRIUS L/B (+ $500 TFS SUBVENTION CASH) PRIUS V PRIUS PLUG-IN (+ $1000 TFS SUBVENTION CASH) AVALON (GAS & HYBRID) (+ $500 TFS SUBVENTION CASH)

SIENNA (+ $1000 TFS SUBVENTION CASH) RAV4

OR TFS CUSTOMER CASH $1000 2014.5 CAMRY (GAS & HYBRID) $1500 PRIUS L/B $1000 PRIUS V $1000 AVALON (GAS & HYBRID) $1250 SIENNA $1000 VENZA • $500 RAV4

*60 monthly payments of $16.67 for each $1000 borrowed ST 6 9 ST

ZADZWO ZADZWO LUB ODWIED½ ODWIED½ NAS DETALE !!

PO DETALE

1

INANCING A AVAILABLE* VAILABLE* ..9% 9% AAPR PR FFINANCING U UP P TO TO 60 60 MOS. MOS. 60 60 Mos Mos pymts pymts of of $18.17 $18.17 for for each each $1000 $1000 borrowed. borrowed.

EW 2014 TOYO YOTA

159

$

EASE OR

COROLLLAA LE 5 00 500

$

TFS T FS LEASE LEASE B ONUS CASH CASH BONUS

per mo for 24 mos***

9

!!,01â-+6 ,01â-+6 % !, % !, NATYCHMIASTOWEJ !,01 46 !,01 46

0% 0 % PPLUS LUS

APR APR FIANCING FIANCING AVAIL* AV VAIL* UP MOS U P TTO O 60 60 M OS SUBVENTION SUBVENTION CASH FR FR T FS OR CASH TFS

NEW 2014.5 TOYYO OTA

CUSTOMER CUSTOMER CCASH ASH FFROM ROM TTFS FS

CAMRY LE

179

$

LEASE FOR

11000 000

$

5500 00

$

per mo for 24 mos*****

2 000 2000

$

iincl ncl

TFS T FS LEASE LEASE B ONUS CASH CASH BONUS

% !, !,01â-+6 !,011â-+6 % !, NATYCHMIASTOWEJ !,01 46 !,01 46

0% 0 %

11000 000

PPLUS LUS $

NEW 2014 TO OYO OTA

LEASE FOR

CCUSTOMER USTOMER CCASH ASH FFROM ROM TTFS FS

SIENNA LE

259

$

11250 250

$

APR AVAIL* APR FIANCING FIANCING A VAIL* UP MOS U P TTO O 6600 M OS SUBVENTION S UBVENTION C ASH FR FR TFS TFS OR CASH

per mo for 24 mos***

1900 1 900

$

iincl ncl

TFS LEASE T FS L EASE BONUS CASH B ONUS C ASH

$1299 ( incl cap cost red & 1st mo pymt) due @ signing, tax tags reg & acquisition fees extra. S ec. D ep. waived by T F S .

$1299 ( incl cap cost red & 1st mo pymt) due @ signing, tax tags reg & acquisition fees extra. S ec. D ep. waived by T F S .

$1999 ( incl cap cost red & 1st mo pymt) due @ signing, tax tags reg & acquisition fees extra. S ec. D ep. waived by T F S .

Model 1864. Auto, A/C, P/W, P/L, All Standard Factory Equipment. MSRP $19,110

A//C, P/W, P/L, Gas, Model 2532. Auto, A All Standard Factory Equipment. MSRP $23,930

Model 5338. Auto, A A//C, P/W, P/L All Standard Factory Equipment. MSRP $31,360

1

..9% 9AM%RY CAMRY C

APR FINANCING†

UP TO 60 MOS AVAIL ON SELECT TOYOTA CERTIFIED PRE-OWNED VEHICLES

1.9% - 60 mo pymtts of $17.4 48 8/ea $10 00 00 borrowed 2.9% - 60 mo pymtts of $17.92/ea $10 00 00 borrowed

0 COROLLA LE

935. Auto, A/C, PW/LM, 61K mi.

'10 CAMRY LE V6

#60833. Auto, A/C, Full Power, Alloys, 23K mi.

'11 RAV4 4X4

0840. Auto, A/C, PW/L/M, 28K mi.

9% 2..9%

TOYOTA CERTIFIED PRE-OWNED IN OUR INDOOR SHOWROOM! '10 PRIUS IV

'10 HIGHLANDER 4X4

$24,995 $12,995 '#160189C0A. AMutoR, YAA//CX, LSuEnrf, Lthr, Nav, 34K mi. $20,995 #'16110142. RAUutoN, AA/N/CE, RPreSmRiu5m Pkg, Lthr, Sunrf,, 24K mi. $31,995 $15,995 #'160092V6E. ANuZtoA, AA//VC6, FuAllWPoDwer, Alloys, 26K mi.. $23,995 '#161103S8.I8EPNasNs, AAuuttXo, LAA//EC, Full Pwr,, Alloys, DVD, 15K mi. $31,995 12 TUNDRA CREW CAB 4X4 TD $18,995 '#1611005R. AAutoV, A4/C,4SuXnr4f, HLT td Lthr, Alloys, Loaded, 18K mi. $24,995 #60834. Platnum Edition-incl Nav & DVD, 30K mi. $40,995 #60876. Auto, A/C, PW/LL//M, Lthr, Nav, 42K mi.

$19,995

QUEENSBORO TOYOT OYOT TA A TOYOTA SALESPERSON

MÓWIMY PO POLSKU

#60934. Auto, A/C, Full PWR, Sunrrff, 21K mi.

7

2 LATA L ATA

B EZPŁ ATNY BEZPŁATNY P L AN SERWISOWANIA PLAN przy zakupie nowego samochodu samochodu..††††

201 2 014 PRIUS PRIUS $1 150O 50O

7+&ę(& !)

7 +&ę(& !)

TEGOROCZNYCH ABSOLWENTÓW COLLEGU

'267}31( ' 2 6 7 } 3 1 ( '2'$7.2:( ' 2 ' $ 7 . 2 : ( :<326$¿(1,( : < 3 2 6 $ ¿ ( 1 , ( ****

P P RIUS C B & Plug-In Plug-In PRIUS C,, V, L LB

$

750 750

ZNI ŻKI DLA ZNIŻKI TE EGOROCZNYCH TEGOROCZNYCH ABSOLWENTÓW AB A BSOLWENTÓW Ó COLLEGU * *** ****

$

500 5 00

RABATU DLA WOJSKOWYCH**

WYGODNIE ZLOKALIZOWANY ZLO K ALIZOWANY POKÓJ Z ZABAW ABAW DL A DZIECI DLA DLA KLIENTÓW PARKING D LA K LIENTÓW

S NORTHERN WOODSIDE, QUEENS NORTHERN BLVDBLVD, , WOODSIDE, WOODS IDE, QUEENS QUEENS 62-1062-10 NORTHERN BLVD,

ZAPRASZAMY NA JAZD Ą JAZDĘĘ PRÓBN PRÓBNĄ

OTWARTE W NIEDZIELE 12-6

71 8-475-3429 718-475-3429

WOJTEK IGNATOWICZ WOJTEK IGNATOWICZ

AY

S

6

4

!!,01â-+6 ,01â-+6 % !, % !, NATYCHMIASTOWEJ !!,01 46 ,01 46

MON-THUR 9–9 · FRI 9–6 MON-THUR SAT 10–6 ·· SUN SUN 12–6 12–6 NASZ POLSKOJ ĘZYCZNY POLSKOJĘZYCZNY SPRZEDAWCA

E

PW

ST 6622 ST

B LLVD VD

X SE

6611 SSTT

EN

60 SSTT

UE

334th 4th A VE AVE

/Q

W

LN

N

N O R T H ERN NORTHERN

6688 SSTT

BK

32 nd A VE 32nd AVE

QUEENSBORO TOYOTA Super >`QDž[RV^H >`WYaLKHǑ :PLYWUPV^H

%

60 40,:0dž*@ NA WYBRANE NOWE TOYOTY 2014

| 9 SIERPNIA 2014

2-10 N orthern B lvd, W oodside, Q ueens 2-10 Northern Blvd, Woodside, Queens

NA JUST ZACHÓD od OF BQETHE • KILKA od FROM THE 59th H WEST BQE · MINUT MINUTES THE 59TH BRIDGES 15 MINz NASSAU FROM NASSAU & TRIBORO i TRIBORO BRIDGES • 15 ·MINUT & TRIBORO BRIDGES · 15 MIN FROM NASSAU

WW W. Q U EE E N S BOR OTOYOTA . C O M WWW.QUEENSBOROTOYOTA.COM

718-475-3429 7 18-475-3429

www.scionofqueens.com w ww.scionofqueens.com www.scionofqueen

NATYCHMIASTOWA DOSTAWA

Tax, title, registration add’l on all offers. No dealer fees. *Call or come in for details. Subject to Tier1+-Tier1 credit approval thru TFS. ††Covers normal factory scheduled service for 2 years or 25K miles, whichever comes first. New vehicle cannot be parrtt of a rental or commercial fleet or a liverryy/taxi vehicle. See parrtticipating Toyota Dealer for plan details. Valid only in the continental U.S. & Alaska. Roadside assistance does not include parts and fluids.**Thru TFS. Military: All New Vehicles - must show proof of U.S. Military active duty or inactive reserrvve. Exp 9/2/14. ****Thru TFS. Recent College Grads: Must have graduated within the past 2 years or in the next 6 mos; Must show proof of current employment for new 2014 Toyota Camry (gas), Corolla, Matrix, Rav4, Tacoma, Yaris & $1500 Prius enhancement (Exp 9/22//14) College and militarryy rebates cannot be combined. ***Subj to tier 1+ credit apprvl thru TFS. Total pymts $3816 Corolla, $4296 Camrryy, $6216 Sienna. Purchase option avail at end of these leases @ fair market value. 12K mi/yr, 15c ea add'l mi. Lessee respon for maint, excess wear & tear. †Subj to tier 1 or tier plus apprvl, financg thru Toyota Financial Services. All factory rebates assigned to dealer. Offer exp 9/22//14. NYCDCA1246262.

BORO PARK

POLSKI GABINET LEKARSKI

GABINET CZYNN Y:

RIDGEWOOD

Jerzy Wawerski, MD

poniedzia∏ek od 2:00-7:00 wiecz. Êroda od 2:00-7:00 wiecz. piàtek od 2:00-7:00 wiecz. sobota od 10:00-3:00 ppo∏.

Specjalista chorób wewn´trznych

57-02 11th Ave., BROOKLYN, NY 11219

Tel: 718.435.5830

GABINET CZYNN Y: wtorek od 5:00-8:00 wiecz. czwartek od 5:00-8:00 wiecz. piàtek od 9:00 rano-12:00 sobota od 5:00-8:00 wiecz.

66-57 Forest Ave. RIDGEWOOD, NY 11385

Tel: 718.381.3766

Charles J. Ptak, D.D.S.

SPECJALISTA-CHIRURG SZCZ¢KOWY BEZBOLESNE ZABIEGI IMPLANTY POD NARKOZÑ DENTYSTYCZNE

Wi´kszoÊç ubezpieczeƒ honorowana (n.p. Aetna, Medicare, 1199)

• BEZBOLESNE USUWANIE Z¢BÓW • IMPLANTY - NADBUDOWA KOÂCI SZCZ¢KOWEJ • LECZENIE KANA¸OWE RESEKCJE • INFEKCJE JAMY USTNEJ I PROFILAKTYKA RAKA • T.M.J. CHRONICZNY BÓL SZCZ¢KI • ZABIEGI PO USZKODZENIACH I ZRANIENIACH TWARZY ORAZ BIOPSJA TKANKOWA

GABINET PSYCHOLOGICZNY Konsultacje | Ewaluacje | Testy | Diagnoza | Psychoterapia Dr ANDRZEJ TWARDOŃ Psycholog, St.Luke’s-Roosevelt Hospital The New School for Social Research

Mgr ANNA TWARDOŃ

Psychoterapeuta Uniwersytet Jagielloński, New York University

212-473-6669 920 Broadway, Manhattan NY

(bet 20-21st Street) Subway L., N, R, F, 4, 5, 6, F, B, D to 14th Street Union Sq.

(Polish / English)

Bezpłatna

konsultacja telefoniczna

Stres imigracyjny, nerwice, lęki, depresja, problemy osobiste i rodzinne, opinie dla sądów, nałogi, choroby psychiczne, nauka medytacji www.twardon.org • atwardon@gmail.com

POLSKI DENTYSTA

Dr Bronisław Lemaitre Pełna opieka dentystyczna • leczenie kanałowe • wypełnienia • bonding • chirurgia • korony • mostki • protezy • implanty • laminaty porcelanowe • wybielanie zębów

TEL:

Większość ubezpieczeń akceptowana

896 Manhattan Ave, Brooklyn, NY 11222 tel: (718)

389-6354

718.383.5551

www.drptak.com Pomoc w nagłych przypadkach

VISA • MASTER CARD • AMERICAN EXPRESS

92 Norman Avenue

Greenpoint, NY 11222

8

WEEKEND

nowy dziennik

| 9 SIERPNIA 2014

c WEEKEND PRZEDSTAWIA d

GORSZYCIELKA CZY MORALISTKA? ZUZANNA DUCKA-LUBAS

Skandalistka, gorszycielka, intelektualistka, kochająca matka i wierna kochanka. Irena Krzywicka była kobietą, do której nie dało się mówić bez emocji.

I która nigdy na zimno nie podchodziła do rzeczywistości w której przychodziło jej żyć.

Ze zdjęć patrzy na nas twarz o szlachetnej urodzie. Krzywicka była bez wątpienia piękną kobietą. Wysoka, smukła, zawsze świetnie ubrana, czarowała nie tyle kokieterią co intelektem.

Wszyscy, którzy ją znali mówili, jak niezwykła była z niej rozmówczyni. Panuje pogląd, że Krzywicka nie lubiła kobiet. Jedno wiadomo na pewno: zazwyczaj była wobec nich zdecydowanie bardziej krytyczna niż wobec mężczyzn.

Tym ostatnim zresztą też się od niej obrywało – jak na czasy w których żyła Irena Krzywicka była bardzo odważna i sama także nie obawiała się krytyki. Tak zresztą została wychowana.

SKANDALISTKA PODBIJA WARSZAWĘ

Urodzila się 28 maja 1899 w Jenisiejsku w spolonizowanej rodzinie żydowskiej. Jej rodzice byli działaczami socjalistycznymi zesłanymi za swoją działalność polityczną na Syberię (gdzie urodziła się Irena). Ojciec Krzywickiej, Stanisław Goldberg, był z wykształcenia lekarzem, a matka była dentystką. Ojciec na zesłaniu zaraził się gruźlicą i zmarł trzy lata po powrocie do Polski. Irenę wychowywała matka (wielbicielka literatury polskiej) w duchu racjonalizmu i tolerancji.

Irena ukończyła szkołę średnią, a następnie w 1922 polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, napisanej pracy doktorskiej nie obroniła z powodu konfliktu z promotorem.

W czasie studiów opublikowała swój pierwszy esej zatytułowany „Kiść bzu”. W tym czasie poznała też swojego męża Jerzego Krzy-

wickiego, syna słynnego socjologa i myśliciela profesora Ludwika Krzywickiego. Jej znajomi śmiali się, że jako snobka Irena wyszła za Jerzego tylko ze względu na jego niezwykłego ojca. Wielokrotnie mówiła o otwartym charakterze ich małżeństwa zawartego według niej nie tyle z miłości co z przyjaźni. O tym jak otwarty był to związek świadczy choćby fakt, że niedługo po ślubie wyjechała na Korsykę z kochankiem, Walterem Hasencleverem, znanym poetą i dramaturgiem, Niemcem. Szanowała przy tym i ceniła swojego męża i zawsze dążyła do utrzymania tego małżeństwa, które oceniała jako udane.

Dziś podobne zachowania nie są niczym szokującym, jednak w latach 20-tych ubiegłego wieku wzbudzały wśród opinii publicznej szok i zgorszenie. Krzywicka jak zwykle wcale się tym nie przejmowała i robiła, a przede wszystkim mówiła swoje. W swoich felietonach i reportażach otwarcie głosiła hasła równości społecznej i zrównania praw kobiet i mężczyzn. Prawdziwym przełomem w jej karierze było relacjonowanie tak zwanej sprawy Gorgonowej – najgłośniejszej sprawy kryminalnej w międzywojennej Polsce. Te reportaże Krzywickiej zaszokowały współczesnych tym, że brała w obronę domniemaną morderczynię na którą wyrok już dawno wydała opinia publiczna.

Odwaga w głoszeniu kontrowersyjnych poglądów przyniosła Krzywickiej dwojaką sławę. Wzgardzone przez nią konserwatywne mieszczaństwo otwarcie nią gardziło i nie wa-

hało się jej obrażać. Natomiast z otwartymi ramionami przyjęły Krzywicką sfery artystyczne. Ona sama zresztą czuła się wśród pisarzy, malarzy i poetów jak ryba w wozie. W swych wspomnieniach szczyciła się tym, że ponoć była jedyną kobietą, którą do swojego słynnego stolika w „Ziemiańskiej” zaprosili Skamandryci a Witkacy zbiegał o możliwość namalowania jej portretu.

W SWOICH FELIETONACH I REPORTAŻACH OTWARCIE GŁOSIŁA HASŁA RÓWNOŚCI SPOŁECZNEJ I ZRÓWNANIA PRAW KOBIET I MĘŻCZYZN.

Krzywicka pisała dużo i chętnie, zawsze bardzo zaangażowana w sprawy społeczne, choć o swoim pisarstwie nie miała najlepszego mniemania. Dlatego też nie dziwi fascynacja Krzywickiej Tadeuszem Boyem Żeleńskim – człowiekiem, który pod względem kontrowersyjnych, jak na owe czasy, poglądów i odwagi w ich głoszeniu mógł być jej duchowym bratem. Oboje pisali o równouprawnieniu kobiet i mężczyzn, o problemie prostytucji, homoseksualizmie, aborcji czy chorobach wenerycznych w czasach, kiedy podobne sprawy pieczołowicie zamiatano pod dywan. Ów związek dusz szybko zamienił się w ognisty romans. Krzywicka często podkreślała, że miała powodzenie i nie stroniła od flirtów. Nie ukrywała tego. Jej sława skandalistki pochodziła między innymi stąd stąd, że jednocześnie żyła z mężem, adwokatem Jerzym Krzywickim, i Tadeuszem Boyem-Żeleńskim, który też miał żonę. – Miałam dwu mężów, których bardzo kochałam – mawiała Krzywicka o tych związkach. Przy tym, co w tym świetle pewnie zaskakuje, nie była osobą rozwiązłą.

Zdaniem jej syna Andrzeja była nie tyle skandalistką czy gorszycielką co moralistką.

Koniec lat 20-tych wspominała Krzywicka jako najlepszy w swoim życiu. Czuła się znana, piękna, bogata, urodziła pierwsze dziecko. Niestety, to szczęście miała zabrać Irenie wojna.

KONIEC ŚWIATA GORSZYCIELKI

Krzywicka w czasie wojny straciła prawie wszystkich. Mąż zginął w Katyniu, Boy we Lwowie, ukochany starszy syn zachorował i zmarł w ciągu kilku dni. Została sama z młodszym Andrzejem, który jako piętnastolatek zachorował na polio i przez długi czas był na granicy życia i śmierci. Krzywicka wynajęła się wtedy jako salowa w szpitalu, żeby być blisko niego. „Cierpienie nagłe, gwałtowne budzi w innych zryw solidarności. Cierpienie przewlekłe beznadziejnie odstrasza” – pisała w jednym z opowiadań w „Teraz się nie umiera”. Wiedziała o tym z własnego doświadczenia, bo pod-

nowy dziennik

WEEKEND

czas choroby syna została sama. „Wielu ludzi wspierała, ale nie pamiętam, by ktoś ją wspierał. Nie wiem, z czego to się bierze. Budziła rodzaj niechęci czy rozdrażnienia” – pisał Andrzej Krzywicki.

W Polsce powojennej Krzywicka zupełnie się nie odnalazła. Nie miała swojego środowiska, grupy i żadnego oparcia. Wiedziała tylko, że musi sama zarobić na dom. Ludzie z jej dawnego kręgu – Julian Tuwim, Antoni Słonimski – wracali do Polski, ale nie czuła już dawnej bliskości z tym środowiskiem. Wspominała, że Słonimscy nie zapytali nawet o jej wojenne przejścia. Dawna uwodzicielka umarła – nowa Krzywicka była silna, męska i nie miała czasu na romanse. Skupiła się na swoim ocalałym synu i pracy zarobkowej – pisała recenzje teatralne. Natomiast całkowicie straciła swój pazur publicystyczny. Nie mogła już przecież pisać reportaży – sfera obyczajowa nie istniała w czasach stalinowskich.

Była na marginesie. Nie wstąpiła do partii, mimo że Janina Broniewska ją usilnie namawiała. Ale też nie zgłosiła akcesu do środowiska opozycyjnego, do KIK. – Jak ja, Żydówka, niewierząca, mogłam się angażować w działalność Klubu Inteligencji Katolickiej? – mówiła. Dopiero po 1956 r. mogła wrócić do działalności publicystycznej i praw kobiet. Pisała i mówiła o świadomym macierzyństwie, o antykoncepcji. Janusz Minkiewicz kpił w „Szpilkach”: „Tu dwie panie w swym organie zachwalają ogumianie…”.

Krzywickiej zarzucano, tak jak przed wojną, że nawołuje do rozwiązłości i legalnej prostytucji. Jej działalność była powtarzaniem argumentów sprzed lat, ale teraz nie była już ani jedyna, ani pierwsza. Coraz bardziej żyła przeszłością – wyraźnie widać to w wydanej na początku lat 60-tych książce „Wielcy i niewielcy”. Z przyjemnością pisze tam o swojej minionej urodzie i wrażeniu, jakie wywierała na mężczyznach, pisarzach i artystach.

Nie widziała dla siebie miejsca w Polsce. Kiedy jej syn Andrzej dostał propozycję pracy we Francji, postanowiła z nim wyjechać. Zamieszkali razem. Krzywicka starała się nadal prowadzić w swoim domu coś na kształt saloniku literacko-artystycznego, do którego zapraszała odwiedzających Francję artystów i intelektualistów. Jednak z czasem coraz bardziej zamykała się w kręgu domowych spraw. Traciła wzrok i nie mogła już pisać. Bardzo przeżywała kolejne małżeństwa swojego syna – jedno z nich doprowadziło ją na skraj załamania nerwowego. Synowa miała na jej punkcie obsesję, zabierała jej rzeczy, podsłuchiwała rozmowy. Krzywicka skarżyła się, że tamta próbowała ją dusić. Nikt nie brał tego poważnie. Tymczasem 12 lipca 1994 roku znaleziono Krzywicką martwą w swoim pokoju. Nie wiadomo do końca, jak umarła. Na szafce widniał wyskrobany napis: „Moja synowa mnie zabiła”. Sekcja zwłok wykazała śmierć naturalną, ale zagadka nigdy się nie wyjaśniła. &

| 9 SIERPNIA 2014

9

Photo courtesy of Regency Studios

C E L E B R AT I O N S F ROM H IGH A BOVE T HE PARK

E LEGANCKA S ALA B ANKIETOWA NA KAZDA O KAZJE Wznoszący się ponad parkiem, lokal Terrace on the Park to idealne miejsce na wymarzone przyjęcie weselne, ekskluzywny bankiet, przyjęcie komunijne lub z okazji bierzmowania, jak również na spotkania biznesowe.

Nominated for

Business

Spektakularny Widok, Zdobywajaca Nagrody Kuchnia, Rzetelne Usługi CALL US AT 718-592-5000

TERRACEONTHEPARK.COM INFO@TERRACEONTHEPARK.COM 111TH STREET & 52ND AVENUE, FLUSHING MEADOWS PARK, QUEENS NY 11368

Wiedza. Doświadczenie. Świadczę usługi od 1997 r.

Ubezpieczenia na życie • Konta emerytalne • Konta inwestycyjne

Andrzej Dudus Financial Services Representa!ve Registered Representa!ve P: (718)568 -2564 adudus@metlife.com

Metropolitan Life Insurance Company (MLIC), New York, NY 10166. Securi!es offered by MetLife Securi!es, Inc. (MSI) (member FINRA/SIPC), 1095 Avenue of the Americas, New York, NY 10036. MLIC and MSI are MetLife companies. L0414369749[exp0316][CT,NJ,NY,PA]

10

WEEKEND

| 9 SIERPNIA 2014

!"#$%&'()(*+,-.' ('$("&/0'%(1,2(*3/0 *'45,"3/, 1. Amerykański standard szerokości torów kolejowych (odstępu szyn) wynosi 4 stopy 8,5 cala. Prawda, że to dziwaczna liczba? A czy wiesz dlaczego taki właśnie standard się stosuje?

2. Ponieważ w ten sposób buduje się linie kolejowe w Anglii, a właśnie angielscy przybysze budowali amerykańskie linie kolejowe. Dlaczego jednak Anglicy budowali je właśnie tak?

3. Ponieważ pierwsze linie kolejowe budowali ci sami ludzie, którzy budowali wcześniej linie tramwajowe, a tam właśnie stosowano ten standard. Dlaczego jednak stosowano tam ten standard?

4. Ponieważ ludzie, którzy budowali linie tramwajowe, używali tych samych szablonów i narzędzi, jakich używali przy budowie wagonów tramwajowych, które miały taki odstęp kół. W porządku! Ale dlaczego wagony miały taki właśnie dziwaczny odstęp kół?

5. No cóż, gdyby próbowali zastosować jakiś inny odstęp, łamaliby pewną starą zasadę budowy dalekobieżnych dróg angielskich, ponieważ mają one taki właśnie odstęp kolein na koła. Któż to budował te starodawne drogi z koleinami?

6. Pierwsze dalekobieżne drogi w Europie (i Anglii) zbudowało Imperium Rzymskie dla swoich legionów.

Drogi te są w użyciu do dziś. Ale skąd te koleiny?

7. Pier wotne koleiny uformowały rzymskie rydwany wojenne; każdy inny użytkownik tych dróg musiał się dostosować do nich, gdyż inaczej uszkodziłby koła swoich pojazdów. Ponieważ rydwany były wykonywane dla Imperium Rzymskiego, były one wszystkie do siebie podobne, jeśli idzie o rozstęp kół.

Jak widać, amerykański standard odstępu szyn kolejowych – 4 stopy i 8,5 cala – pochodzi od parametrów technicznych rzymskich rydwanów bojowych. A biurokracja jest wieczna. A więc następnym razem, kiedy dostaniesz do ręki jakąś dokumentację techniczną i zaczniesz podejrzewać, że może ona mieć coś wspólnego z końską dupą, będziesz mieć absolutną rację, ponieważ rzymskie rydwany wojenne były konstruowane tak, aby ich szerokość była dostosowana do sumarycznej szerokości zadów dwóch koni bojowych A teraz małe rozwinięcie tematu... Kiedy spoglądasz na kosmiczny wahadłowiec na stanowisku star towym, widzisz dwie duże rakiety star towe przymocowane po bokach głównego zbiornika paliwa. Są to rakiety na paliwo stałe, w skrócie: SRB, produkowane w firmie Thiokol w Utah, w USA. Inżynierowie, którzy projektowali SRB woleliby, aby były one nieco grubsze, ale... SRB transpor tuje się z wytwórni na stanowisko star towe koleją. Tak się złożyło, że linia kolejowa biegnie na pewnym odcinku przez tunel wydrążony w górze. Rakiety muszą się zmieścić w tym tunelu. Tunel jest tylko odrobinę szerszy niż linia kolejowa, a linia ta, jak już wiesz, ma szerokość dwóch końskich tyłków. Tak więc jeden z głównych szczegółów konstrukcyjnych kosmicznego wahadłowca, być może najbardziej zaawansowanego systemu transpor towego na świecie, został zdeterminowany ponad dwa tysiące lat temu przez szerokość końskiego zadu...

Redaguje: Janusz M. Szlechta js@dziennik.com Nadesłał: Tadeusz Urbański

nowy dziennik

nowy dziennik

WEEKEND

| 9 SIERPNIA 2014

11

c NASZ HOROSKOP d

CO CIĘ CZEKA W TYM TYGODNIU BARAN

Miłość: W uczuciach stabilny czas. Samotne Barany mogą spotkać kogoś to zawróci im w głowie.

Praca i finanse: Tydzień będzie ogólnie udany.

Szef będzie wam przychylny, możliwa rozmowa o podwyżce.

Zdrowie: Zdrowie będzie dopisywać. Poczujecie się silni i pełni życia.

RAK

Miłość: Raki w tym tygodniu mogą się czuć zazdrosne o partnera. Uważajcie, by nie doprowadziło to do nie potrzebnych spięć.

Praca i finanse: Możliwe, że w tym tygodniu będziecie wydawać pieniądze na coś czego się nie spodziewaliście.

Zdrowie: Możliwe bóle głowy oraz osłabienie organizmu.

WAGA

Miłość: Samotne Wagi, uważajcie, bo osoby spotkane w tym tygodniu, nie wniosą do waszego życia nic wartościowego.

Praca i finanse: Uważajcie by nie popełnić błędów, które zostaną dostrzeżone przez przełożonych. Swoją pracę wykonujcie spokojnie i sumiennie.

Zdrowie: Możecie w tym tygodniu być trochę nerwowe. Starajcie się w miarę spokojnie podchodzić do problemów.

KOZIOROŻEC

Miłość: Samotne Koziorożce poczują wielką chęć zmian. W związkach możliwe zawirowania.

Praca i finanse: Bardzo dobry czas na rozwój zawodowy. Dobry moment na kursy i szkolenia.

Zdrowie: Pora na badania kontrolne

WODNIK

BYK

Miłość: Możliwe sprzeczki z partnerem. Starajcie się doprowadzić do kompromisu.

Praca i finanse: W pracy niepokój. Trzymajcie nerwy na wodzy i starajcie się nie prowadzić zbędnych dyskusji.

Zdrowie: Możecie się czuć nieco przemęczeni.

Pora odpocząć – nie samą pracą człowiek żyje!

BLIŹNIĘTA

Miłość: Możliwe, że w tym tygodniu poznacie nowe ciekawe osoby, z którymi w przyszłości połączy was coś więcej.

Praca i finanse: Jeśli planujecie porozmawiać o podwyżce, to w tym tygodniu jest na to czas!

Macie szansę wiele osiągnąć.

Zdrowie: Zdrowie będzie dopisywać. Jeśli coś wam dokuczało, jest duża szansa, że w tym tygodniu poczujecie się znacznie lepiej!

REKLAMA

LEW

Miłość: Doskonały czas w uczuciach. Lwy w poczują się kochane i doceniane.

Praca i finanse: Będziecie nieco rozleniwieni.

Uważajcie, by szef tego nie dostrzegł!

Zdrowie: Uważajcie na swój układ kostny. Możliwe zwichnięcia i złamania.

SKORPION

Miłość: Skorpiony w tym tygodniu poczują powiew świeżości w swoim związku. Doskonały czas na plany na przyszłość.

Praca i finanse: Doskonały czas na zmiany. Możecie zmienić pracę na lepiej płatną, lub niespodziewanie awansować.

Zdrowie: Będziecie pełni wigoru, optymizmu i woli do działania.

PANNA

Miłość: Samotne Panny mocniej niż do tej pory odczują potrzebę zawierania nowych znajomości.

Praca i finanse: Tydzień w pracy upłynie wam szybko. Zgoda i harmonia we współpracy z innymi osobami.

Zdrowie: Będziecie cieszyć się dobrym samopoczuciem.

Miłość: W tym tygodniu bez niespodzianek od losu. Nie jest to także zbyt sprzyjający czas na nawiązywanie nowych relacji.

Praca i finanse: W pracy spokojnie, nie będziecie mieć zbyt wielu obowiązków. W finansach stabilnie Zdrowie: Zadbajcie o odpowiednia ilość snu. Jego brak mocno odbija się na waszym zdrowiu.

RYBY

STRZELEC

Miłość: W tym tygodniu może dopaść was monotonia i rutyna. Zadbajcie o zmiany, urozmaicajcie sobie codzienność.

Praca i finanse: Jeśli od dawna marzycie o jakimś zakupie jest to dobry czas. Zakup dokonany w tym tygodniu będzie bardzo udany.

Zdrowie: Jedyna co Was w tym tygodniu może trapić, to nuda. Jest na to rada: ruszcie się z fotela.

Miłość: Samotne Ryby staną przed szansą związania się na stałe i będzie to udany związek!

Praca i finanse: Jeśli szukacie zmian, to dobry czas by wprowadzić w życie swoje plany. Macie dużą szansę na sukces.

Zdrowie: Będziecie cieszyć się dobrym samopoczuciem..

WEEKEND

nowy dziennik

| 9 SIERPNIA 2014

W dniu 28 lipca przypadło stulecie wybuchu I Wojny Światowej, która pochłonęła około 40 milionów ofiar, i która stała się przygrywką do następnej wojny, która pobiła rekord pierwszej przynosząc śmierć około 70 milionów, głownie bezbronnych cywilów.

Przede mną leży mała książeczka, notatnik mego ojca Franciszka Czekajewskiego, który nosił go w kieszenie na froncie w czasie służby w armii rosyjskiej cara Mikołaja Drugiego. Notatnik ma około 50 stron i jest pisany kursywa którą trudno odczytać, gdyż tekst jest wyblakły. Pierwsza strona ma datę 21 lutego 1916 roku, końcowe zapiski są z roku 1917r. Część notatek jest po polsku a część, szczególnie adresy, znajomych i rodzinny, w języku rosyjskim. Na pierwszej stronie widnieje podpis właściciela jako felczera weterynarii drugiego szwadronu Huzarów Jelczańskich. Wojnę memu ojcu udało się przeżyć gdyż kiedy wybuchła był już żołnierzem z czteroletnim stażem i pewnym doświadczeniem, jak unikać niebezpiecznych dla życia sytuacji. Ojciec opowiadał jak na stacji kolejowej w Kijowie uniknął frontowej jatki kupując wrzątek (kipiatok) na herbatę. Tak długo mu ten proceder zajął, aż pociąg wiozący go na front uciekł mu sprzed nosa. Natychmiast udał się do policji wojskowej z prośbą o zatrzymanie pociągu, co nie było możliwe. Ojciec wiedział, że żołnierzy, których złapano albo się zagubili w Kijowie nie odsyłano na front tylko do nowo formujących się dywizji na zapleczu. Prawdopodobnie ten zabieg uratował mu życie. Drugą sytuacją, którą ojciec opisuje krótko w notatniku był wstrząs mózgu spowodowany przez wybuch pocisku artyleryjskiego. Życie uratował mu polski Żyd, który był lekarzem wojskowych i który go odesłał do Petersburga na rekonwalescencje specjalnym pociągiem sanitarnym ufundowanym przez damy dworu cesarskiego. Przed wyjazdem do Polski ojciec mój pracował jako sekretarz w polskim konsulacie w Petersburgu i wspominał, że wtedy konsulat dawał wizy do Polski każdemu, kto umiał powiedzieć Dzień dobry.

Czytelnik może mi zadać uzasadnione pytanie, co wspomnienia sprzed stu laty mają do sytuacji dzisiejszej, szczególnie na Ukrainie.

Zbieżność wypadków sprzed stu lat, kiedy to Rosja Carska była przedmiotem niemieckiej agresji w ramach ich filozofii Drang nach Osten (Parcie na Wschód) i walk między popieranymi przez NATO i UE wojskami rządu w Kijowie a rosyjskimi separatystami narzuca obawę, że lokalne, jakby się wydawało, zamieszki mogą przerodzić się w wielką wojnę. Znając historię początków pierwszej i drugiej wojny światowej traci się zaufanie do ludzi, którzy stoją na czele rządów i jakoby mają pełną kontrolę nad biegiem wypadków. Niestety większość ludzi w Stanach Zjednoczonych uważa, że ludzie na czele rządu są mądrzejsi od nas, przeciętnych obywateli, gdyż „oni” mają dostęp do tajnych informacji, których z powodu tajemnicy państwowej my nie znamy.

Niestety, argumenty uzasadniające dwie duże wojny ostatniej dekady, wAfganistanie i w Iraku okazały się błędne lub fałszywe. Czy możemy wierzyć, że tym razem nasze zaangażowanie w konflikt na Ukrainie jest w interesie Stanów Zjednoczonych, nie mówiąc już o Polsce? Czy ten konflikt zagraża w jakiejś mierze

c MOIM ZDANIEM d

UKRAIŃSKIE ZAGROŻENIA JAN CZEKAJEWSKI „Niebezpiecznym jest uważać, że ekonomiczna współzależność, jądrowy arsenał i międzynarodowe sojusze zabezpieczą nas przed tragedia, jaka może być skutkiem zamieszek na Ukrainie.”

NIALL FERGUSON, PROFESOR HISTORII Z UNIWERSYTETU HARWARDZKIEGO

ny rynek w najlepszym wypadku będzie uważana za pozbawioną patriotyzmu. Autor artykułu opisując zarzewie konfliktu, tak streszcza jego powody: Rosja po rozpadzie ZSSR była w rękach często pijanego Jelcyna i rozkradana przez oligarchów. Niemniej ówczesny liberalizm demokratyczny pozwalał na reformy. Dzisiaj Putin swoim jednowładztwem sprzeciwia się demokratycznym reformom, jakie chciałby widzieć Zachód.

W wolnym tłumaczeniu wyjątek z tego artykułu, dotyczący sankcji nałożonych na Rosję, wygląda następująco: „Czym większe są sankcje gospodarcze, tym bardziej Władimir Putin jest zapędzany w kozi róg. W efekcie Zachód dał mu dwie możliwości, z których pierwszą jest kapitulacja poprzez zaniechanie pomocy dla separatystów i drugą, którą jest rozszerzenie konfliktu poprzez dalszą pomoc wojskowa dla separatystów.

Dla człowieka, jakim jest Putin, pierwszy wybór nie istnieje. Kryzys w lipcu 2014 wygląda jakby wykrojony z przepowiedni. Wnioskiem jaki można by wysnuć z tego kryzysu, jest obalenie wiary, że postsowiecka Rosja może zostać pokojowo wchłonięta w system świata zachodniego oparty na wolnych rynkach i demokracji. W najgorszym wypadku istnieje obawa, że lokalny konflikt we wschodniej Ukrainie może przekształcić się w wielką wojnę, której celem będzie władanie nad całą Europą”.

Mój ojciec, Franciszek Czekajewski, w Kijowie przed wybuchem I wojny światowej

powiedzenie Do not confuse me with facts (Nie naszej amerykańskiej egzystencji?

Po wysłuchaniu komentarzy w National mąć mi w głowie faktami) doskonale określa Public Radio stało się dla mnie jasne, że wal- tę sytuację.

W „Financial Times” z 2 sierpnia czytam ki na Ukrainie nie są walkami miedzy separatystami i armią ukraińską reprezentowaną artykuł Nialla Fergusona, profesora historii przez rząd w Kijowie, ale wojną przez pośred- na Uniwersytecie Harwardzkim, pod tytułem ników między Stanami Zjednoczonymi i Ro- „In history’s shadow” („W cieniu historii”) opisją. Szukanie winnych wśród separatystów czy sujący konflikt na Ukrainie i analizę tego konukraińskiego rządu w Kijowie jest źle ukie- fliktu w kontekście 100-letniej rocznicy wyrunkowane. Można by powiedzieć, że w tym buchu I wojny światowej. W większości zgawypadku fakty są drugorzędne. Amerykańskie dzam się z tym artykułem opisującym zagrożenia, które mogą doprowadzić do światowego konfliktu, aczkolwiek autor opisując je używa terminologii, albo raczej frazeologii podobnej, do tej jaką używali propagandziści komunistyczni w PRL-owskiej „Trybunie Ludu” czy sowieckiej „Prawdzie”. Z tą różnicą, że w sowieckiej propagandzie idealnym systemem poREZULTATEM OBECNEGO KRYZYSU JEST litycznym i ekonomicznym był socjalizm w wydania sowieckim, natomiast dzisiaj, w deOBALENIE WIARY, ŻE POSTSOWIECKA ROSJA mokratycznej prasie, „socjalizm” został zastąpiony „demokracją” i „wolnym rynkiem”. Tak MOŻE ZOSTAĆ POKOJOWO WCHŁONIĘTA jak kiedyś każdy, kto odważyłby się negować W SYSTEM ŚWIATA ZACHODNIEGO OPARTY ideały socjalizmu byłby uważany za zdrajcę godnego napiętnowania, jeśli nie uwięzienia, tak NA WOLNYM RYNKU I DEMOKRACJI. dzisiaj osoba kwestionująca demokracje i wol-

FOTO: ARCHIWUM

12

Ci, którzy pomagają władzy w Kijowie chcieliby widzieć integrację nie tylko Ukrainy, ale i samej Rosji ze światem zachodnim w sposób pokojowy. Świat zachodni jest oparty na wolnych rynkach i demokracji. Tak się jednak składa, że pojęcie demokracji jest dość mgliste, gdyż np. w USA ideałem jest demokracja dwupartyjna. Wolny rynek jest też oparty na dominacji dolara w handlu zagranicznym i jego funkcji jako międzynarodowa waluta rezerwowa. Z tego zdania wy-

nika, że naczelnym celem konfliktu na Ukrainie jest zmiana systemu ekonomicznego i politycznego w Rosji na taki, który by odpowiadał światu zachodniemu. Jasnym jest, że Putin nie może się na to zgodzić i ma w tym poparcie 85% Rosjan. Pokojowe rozwiązanie tego konfliktu, w którym ścierają się dwa różne interesy, jest po prostu mrzonką. Jeśli Zachód będzie rozszerzać swój nacisk na Rosję obawiam się, że sytuacja może wymknąć się spod kontroli i skończy się wielką wojną, którą trudno będzie ograniczyć do Europy.

Czy w naszym, amerykańskim interesie jest następna wojna na wielką skalę, której wynik trudno jest przewidzieć? Niestety decyzje w tej dziedzinie nie spoczywają w rękach przeciętnego obywatela, a może nawet nie samego prezydenta Obamy. Nawiasem mówiąc, w „New York Times” z 2 sierpnia w artykule „After Heated Week, President Blows Off Steam” autorka Julie Hirschefeld Davis cytuje wypowiedz sfrustrowanego prezydenta Obamy na temat polityki zagranicznej: „Jest dla mnie jasnym, że ludzie zapomnieli, iż Ameryka nawet jako najpotężniejszy kraj na świecie nie jest w stanie kontrolować wszystkiego co dzieje się na tym globie”.

Ani prezydent ani autorka artykułu nie wyjaśnia, kim są ludzie, którzy wierzą w niezwyciężalną siłę Ameryki. Być może są to ludzie, którym się wydaje, iż są mądrzejsi od wszystkich innych. Ludzie, którzy w przeszłości marzyli o podbiciu całego świata. &

nowy dziennik

WEEKEND

| 9 SIERPNIA 2014

13

c KIJEM W MROWISKO d

KRUCHE ZWIĄZKI MARIAN CHLABICZ W pierwszym półroczu 2013 roku zawartych zostało w Polsce 64,1 tysiąca ślubów. To najniższy wynik ostatniej dekady.

Jedyne wskaźniki dotyczące związków i demografii, które w tym samym czasie znacząco urosły, to statystyki rozwodów. Kiedy rodacy zawarli najmniejszą liczbę ślubów w historii, jednocześnie padł rekord rozstań. Było ich 35,9 tysiąca. To więcej niż połowa tego, co liczba małżeństwa zawartych w tym samym okresie.

Gdyby przepowiadać przyszłość tych świeżo poślubionych par wyłącznie na podstawie statystyki, trwałość ich związku należałoby oszacować na mniej niż 50 procent. I pewnie tak właśnie będzie. Liczba rozwodów ro-

śnie w Polsce o ponad 10 procent rocznie.

Wminionym roku było to dokładnie11,3 procent więcej, niż w 2012.

Dużo to, czy mało w stosunku do reszty świata? Umiarkowanie. W Belgii, kraju który przewodzi w światowych statystykach rozwodowych, odsetek małżeństw, które kończą się w sądzie, wynosi aż 71 procent. Niemal równie często rozstają się Duńczycy, co przychodzi im tym łatwiej, że w Danii można złożyć pozew (i otrzymać wyrok przez internet.

Tylko niewiele ustępują im w niestałości małżeńskiej Hiszpanie i Portugalczycy, Węgrzy i Czesi, Francuzi iAmerykanie. WStanach roz-

Jakie są najczęściej deklarowane przyczyny rozpadu formalnych związków?

Wbrew pozorom wcale nie zdrada. Ta znalazła się dopiero na drugiej pozycji. Pierwsze miejsce zajmują nałogi (w naszych okolicach alkoholizm). A trzecie tyleż popularna, co mało konkretna niezgodność charakterów. To pojemne określenie mieści w sobie najczęściej różnicę temperamentów, systemów wartości, rozumienia ról społecznych i rodzinnych, poglądów na kwestie dotyczące dzieci i wreszcie – pieniędzy. Nie ma co ukrywać, że poważnym argumentem na rzecz zakończenia związku coraz częściej bywają nierozstrzygalne spory na tle finansowym.

Kto, żony czy mężowie, częściej składa pozew rozwodowy? Kobiety. To one inicjują ponad 70 procent wszystkich postępowań o rozwiązanie małżeństwa. Czemu to robią? Ponieważ mogą. Z uczonych analiz, jakim poddaje się w tej chwili kwestię kryzysu małżeństwa jako instytucji wynika, że nie ma właściwie żadnego konkretnego zjawiska czy procesu, na który można by wskazać jako na główną przyczynę epidemii rozstań.

Wbrew pozorom nie da się o to obwinić laicyzacji społeczeństw, bo choć Belgia rzeczywiście jest państwem bezwyznaniowym, to przecież zarówno Hiszpania, jak Polska to kraje katolickie. Z kolei w Rosji rozwodowe statystyki rosną w ostatnich dekadach wprost propor-

Aranżowane małżeństwo – i wesele, w stylu hinduskim

cjonalnie do wzrostu religijności obywateli. Podobnie, jak w muzułmańskim Kazachstanie czy judaistycznym Izraelu. Jak stąd wynika, ani de-

klarowany poziom zaangażowania religijnego, ani wyznanie nie wpływają w sposób istotny na indywidualne decyzje o rozwiązaniu małżeństwa także i w tych okolicach, gdzie jest ono związkiem uznawanym za sakramentalny, nierozerwalny i zawierany w świątyni. Paradoksalnie, w Wietnamie,

gdzie na straży trwałości małżeństwa stoi nie tyle religia, co po prostu obyczaj, jest zdecydowanie mniej rozwodów, niż we Włoszech.

Statystyki rozstań nie pokrywają się też z obszarami biedy i społecznego niedorozwoju. Teoretycznie, trudniejsze warunki ży-

cia sprzyjają trwałości związków, czego mógł-

by dowodzić przykład Ameryki Łacińskiej.

Z drugiej strony najmniej stałe bywają nieobjęte ogólnoświatową statystyką małżeństwa wAfryce Równikowej. O ile ktokolwiek w ogóle jeszcze zawiera tam stałe związki.

Może więc winny jest feminizm? Prawa kobiet, które korzystają z nowo uzyskanej wolności osobistej, ekonomicznej i obyczajowej by przy pierwszym konflikcie biec do sądu?

Wpewnym sensie tak. Rzeczywiście trudno rozwieść się nie mając podmiotowości prawnej.

A taki właśnie był status kobiet – obywatelek drugiej kategorii – co najmniej do przełomu minionego stulecia. Jeszcze i dziś prawo, nie tylko zwyczajowe, ale także stanowione, ogranicza pod tym względem możliwości kobiet w wielu regionach świata. Bez tego rozwodów

KIEDY RODACY ZAWARLI NAJMNIEJSZĄ LICZBĘ ŚLUBÓW W HISTORII, JEDNOCZEŚNIE PADŁ REKORD ROZSTAŃ. BYŁO ICH 35,9 TYSIĄCA. TO WIĘCEJ NIŻ POŁOWA TEGO, CO LICZBA MAŁŻEŃSTWA ZAWARTYCH W TYM SAMYM OKRESIE.

I;USTRACJE: ARCHIWUM

pada się tej chwili co drugie małżeństwo. Czyli jest z tym podobnie, jak nad Wisłą. Podobną średnią ma też od niedawna Rosja. Największe szanse na trwałość związku mają natomiast pary, które stają na ślubnym kobiercu w Indiach, na Dalekim Wschodzie (na przykład w Wietnamie) i w Ameryce Łacińskiej. W Kolumbii współczynnik rozwodów ciągle wynosi 4 procent.

byłoby pewnie więcej.

I jeszcze edukacja. Choć tutaj sprawa jest delikatnej natury. O ile podniesienie się powszechnego poziomu wiedzy w społeczeństwie, zwłaszcza w przypadku niewykształconych dotąd kobiet, rzeczywiście sprzyja zrywaniu z tradycyjnym modelem życia rodzinnego i z kryzysem patriarchatu, z drugiej strony właśnie wykształcenie wydaje się dziś jedynym sposobem na zażegnanie matrymonialnego kryzysu.

Jakie związki okazują się bowiem – wśród szalejącej świtowej epidemii rozwodów – najszczęśliwsze i najtrwalsze? Jak dowodzą stosunkowo rozległe i ugruntowane już badania – te zawierane przez ludzi gruntownie wykształconych.

Z jednej strony starannie dobierają oni sobie partnerów na życie a z drugiej, kiedy jednak dochodzi w ich relacjach do jakiegoś kryzysu, chcą i potrafią podejmować skuteczne strategie naprawcze. Takie osoby cenią i szanują swoich partnerów, co w przypadku wszelkich problemów stanowi dobrą płaszczyznę do szukania kompromisu i porozumienia.

Wtej sytuacji najlepszą gwarancją na trwałość związku jest nie religijność, pochodzenie, stan konta czy dyżurny pakiet wartości ale dwa, trzy fakultety, plus doktorat. &

14

WEEKEND

nowy dziennik

| 9 SIERPNIA 2014

c MOIM ZDANIEM d

JAK BYĆ SZCZĘŚLIWYM W ZWIĄZKU MONIKA ŚLIŻ My, ludzie z XXI wieku, jesteśmy zbyt zapracowani i brakuje nam czasu, żeby dbać o swoje związki.

Relacje damsko-męskie coraz częściej są traktowane jak rzeczy, które kupujemy w sklepach.

Jak się coś psuje, to idziemy do sklepu i wymieniamy na coś nowego, lepszego. Z kolei naprawianie relacji z partnerem wymaga od nas kompromisu, poświęcenia, często przyznania się do błędu, a przecież nie lubimy tego. Zapominamy, że zdolność do otwartego mówienia o swoich pomyłkach świadczy o pewności siebie, zdolności do obiektywnego spojrzenia i szczerości. Przez to partnerzy nabierają do nas zaufania. Jeżeli potrafimy przyznać się do błędu, to znaczy, że w przyszłości nie będziemy zrzucali winy na innych.

ILU LUDZI, TYLE WYPRACOWANYCH PRZEPISÓW NA UDANY ZWIĄZEK

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

Co je łączy? Na pewno zaangażowanie w relacje między dwojgiem ludzi, które buduje się wspólnie spędzonymi chwilami na rozmowie, czasem milczeniu. W większości związków jednym z najczęstszych problemów jest słaba komunikacja. Jej brak, zwłaszcza w chwilach nieporozumień, pozwala partnerom na działania chorej wyobraźni, która często błędnie interpretuje zachowanie partnera czy słowa, które padły podczas ostrej sprzeczki. Naj-

PRZEZ LATA POTĘGOWANE SŁOWA, KTÓRE SPRAWIAJĄ BÓL, DAJĄ POCZUCIE DUSZENIA SIĘ W ZWIĄZKU I PRZYCZYNIAJĄ DO ROZSTANIA. DLATEGO LEPIEJ POMYŚLEĆ TRZY RAZY ZANIM SIĘ COŚ POWIE I BĘDZIE SIĘ TEGO ŻAŁOWAĆ PRZEZ KILKA KOLEJNYCH LAT.

KAŻDA PARA MUSI WYPRACOWAĆ SWÓJ SPOSÓB NA CIĘŻKIE DNI Czasem nie jest to nic wyszukanego.

Wspólna rozmowa, przy lampce wina i nastrojowej muzyce potrafi oczyścić atmosferę. To, czego powinniśmy nauczyć się w związku to rozmawiać o wszystkim i zawsze mieć na to czas.

Kiedy boli zachowanie partnera, trzeba starać się wytłumaczyć, że akurat takie i takie zachowanie sprawia przykrość. Tu hierarchia priorytetów bywa różna, ale kiedy zna się dobrze drugą osobę, wie się jakich zachowań lepiej unikać, czego nie mówić, aco lepiej zauważyć. Uwaga! Istnieje spektakularna różnica między tym, co wiemy a tym, co robimy. Wiedzieć a nie stosować się do tego to dokładnie to samo.

Warto zwrócić uwagę na drobne gesty, bo to one pokazują, jak bardzo zależy nam na drugiej osobie. Mówienie komplementów jest potrzebne, a nic kosztuje. Sęk w tym żeby zauwa-

żyć nową sukienkę, fryzurę, żeby okazać zainteresowanie. Przy okazji dbać o własny wygląd, bo to rozpala wzajemne zafascynowanie sobą nawzajem. Jakie to banalne, ale ważne żeby zauważyć w partnerze kobiecość i męskość.

PIÓRKIEM W SEDNO

TYM, CO ŁĄCZY LUDZIE TO CZAS NA RELAKS Wspólne wyjazdy, z dala od problemów życia codziennego, cementują związki, wyzwalają nowe emocje, czasem rozpalają na nowo uczucia. Nie muszą to być Malediwy czy Seszele. Wystarczy weekend w pobliskich górach czy wspólna kąpiel w wannie pełnej piany. To podwyższa libido a seks to istotny element życia. W miłości jest jednym z najważniejszych filarów udanego związku. Jeśli między kochającymi się ludźmi sfera seksualna przestaje istnieć, traci na tym jakość ich relacji.

PAMIĘĆ O WAŻNYCH ROCZNICACH I WYDARZENIACH W ŻYCIU JEST WARTA UCZCZENIA I ZBLIŻA LUDZI. Gwoździem do trumny związku mojej koleżanki była kolejna rocznica ślubu, o której eks-mąż zapomniał. Powiedziała mu wtedy, że jest to ostatnia rocznica, o której zapomniał. Mężczyźni nie są mocni w datach, dlatego wymyślili smartfony, żeby wyzwanie zapamiętania ważnych dat stało się prostsze. Jedyne czego potrzeba to chęci. Zwłaszcza w związkach z dłuższym stażem powinniśmy pamiętać żeby nie popaść w rutynę. Warto od czasu do czasu zrobić coś inaczej, wprowadzić trochę szaleństwa i radości do codziennego życia. &

ILUSTRACJA: WOJCIECH KOZAK

ważniejsze są wtedy konstruktywne rozmowy, wypełnione szacunkiem i zrozumieniem a nie domysły. To bardzo trudne, ale należy wtedy odłożyć gniew i skupić się na tym, co ważniejsze. Widzieć szerszy sens, całość związku a nie tylko mały wycinek i tę chwilę.

Kiedy się kłócimy, tracimy często kontrolę nad słowami, mówimy za dużo, a słowa ranią jak nóż. Tego nie da się cofnąć czy zapomnieć. Przez lata potęgowane słowa, które sprawiają ból, dają poczucie duszenia się w związku i przyczyniają do rozstania. Dlatego lepiej pomyśleć trzy razy zanim się coś powie i będzie się tego żałować przez kilka kolejnych lat.

ONE APPLE A DAY

nowy dziennik

WEEKEND

| 9 SIERPNIA 2014

15

Serdecznie zapraszamy do GABINETU OKULISTYCZNEGO

dr Michał Kiselow OD

NOWOCZESNE METODY LECZENIE WAD I CHORÓB OCZU (jaskra, kontrola chorych na cukrzyce, badanie dna oka, pomiar

ciśnienia sródgałkowego oraz komputerowe badanie pola widzenia).

Konsultacja i kwalifikacja do zabiegu laserowej korekty wad wzroku oraz usuwania zaćmy.

PEŁNY ZAKRES OPIEKI OKULISTYCZNEJ DOROSŁYCH I DZIECI

• dobór soczewek kontaktowych • wysoka jakość szkieł korekcyjnych • duży wybór oprawek: PRADA, DIOR, RAY BAN, COACH, TIFFANY, TOM FORD, OLIVER PEOPLES • okulary przeciwsłoneczne; akcesoria optyczne oraz okulistyczne badania dla kierowców (DMV)

909 Manhattan Ave., Brooklyn NY 11222

tel.718.389.0333

Większość ubezpieczeń medycznych, optycznych i unijnych honorowana

NOWE GODZINY

pon. – pt.: 9 rano – 8 wieczorem sobota: 9 rano – 6 ppoł.

Doktor mówi po polsku.

SPECJALISTA CHORÓB PRZYZĘBIA I IMPLANTÓW ZĘBOWYCH

PARADONTOLOG URSZULA KOROL, D.D.S.

LEKARZ ALERGOLOG Dr. MONIKA I. WORONIECKA, M.D. Specjalista ALERGOLOG dla doros∏ych i dzieci (z wieloletnim doÊwiadczeniem)

• Specjalistyczne skórne testy na alergie • Szczepienia odczulajàce, alergie Êrodowiskowe • Katar sienny, przewlek∏y kaszel i astma, alergiczne choroby zatok, uszu, oczu i skóry • Uczulenia na pokarmy, ostre reakcje uczuleniowe, uczulenia na ukàszenia przez owady • Zaburzenia uk∏adu odpornoÊciowego • Testy wydolnoÊci p∏uc Ubezpieczenia honorowane

BOARD CERTIFIED, (DIPLOMATE OF AMERICAN BOARD OF PERIODONTOLOGY)

• ZAPOBIEGANIE I LECZENIE PARADONTOZY

(KIESZONKI DZIĄSŁOWE, KRWAWIENIE DZIĄSŁOWE, RUCHOMOŚĆ ZĘBÓW)

Brooklyn:

115 Nassau Avenue (Greenpoint)

718.389.6950

Nassau:

125 Plandome Road (Manhasset), Long Island

516.570.0528

• IMPLANTY ZĘBOWE • REGENERACJA - ODBUDOWA KOŚCI WOKÓŁ ZĘBÓW • WSZCZEPY KOSTNE - ODBUDOWA WYROSTKA ZĘBODOŁOWEGO

• CHIRURGIA PLASTYCZNA DZIĄSEŁ

THE CENTER FOR ADVANCED SPIRITUAL HEALING

- PRZESZCZEPY DZIĄSEŁ WOKÓŁ OBNAŻONYCH SZYJEK ZĘBOWYCH - KOREKTA PRZEROSTU DZIĄSEŁ • STABILIZACJA RUCHOMYCH ZĘBÓW • SZCZEGÓŁOWE BADANIE GŁOWY I SZYI W CELU WYKRYCIA RAKA JAMY USTNEJ I PATOLOGII STAWU SKRONIOWO-ŻUCHWOWEGO

ROMAN SVARCZEWSKI Jedyny uzdrowiciel, który usuwa wszelkie dolegliwoÊci skórne nie pozostawiajàc blizny

Usuwa nietradycyjnymi metodami znamiona, brodawki, kurzajki i cysty z ka˝dej cz´Êci cia∏a, które po seansie stopniowo usychajà i bezboleÊnie odpadajà.

Pomaga w ka˝dym problemie skórnym. Usuwa te˝ hemoroidy, plamy na skórze, piegi, wrzody, liszaje, grzybic´.

DR. KOROL JEST JEDYNĄ POLSKĄ SPECJALISTĄ-PARADONTOLOGIEM, ABSOLWENTKA NEW YORK UNIVERSITY, DEPARTAMENT PARADONTOLOGII I IMPLANT DENTISTRY W CELU UMÓWIENIA SIĘ NA WIZYTĘ PROSZĘ DZWONIĆ POD NR:

212.888.2008

57 W. 57 Street, SUITE 805, NYC, NY 10019 (Między 5 i 6 Ave.)

Aby umówiç si´ na spotkanie prosz´ dzwoniç:

Tel:

718.332.1190 • 718.743.3343 (9 rano - 7 wiecz.)

206 Corbin Place (róg Brighton Beach) BROOKLYN, NY 11235

16

WEEKEND

nowy dziennik

| 9 SIERPNIA 2014

c DZIAŁ ODZIEŻOWY d

SUKNIA I PRYNCYPIA BOŻENA CHLABICZ

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

Drogie panie, nie wiem, czy wiecie, że metodycznie, choć pewnie nie do końca świadomie, niemal wszystkie popełniacie właśnie dobrowolne samobójstwo.

Tym razem nie chodzi o poranną kawę, która szkodzi. Ani o słupki popularności partii politycznych w gazecie, sok z pomarańczy doprawionych pestycydami, mleko w kawie (bo laktoza) i bułka z masłem (bo masło i bo gluten) na śniadanie.

Chodzi o spodnie. Co mają spodnie do samobójstwa? Wiele, choć to tylko zgrabna metafora, którą posłużył się profesor Piotr Jaroszyński na łamach „Naszego Dziennika”, ubolewając nad wielkim problemem polskich dziewczyn, które są jego zdaniem nieszczególnie zbudowane. Tymczasem zamiast skrywać mankamenty figury pod obfitymi spódnicami, co robią nasze panie, przeważnie pozbawione nóg do nieba oraz talii osy? O zgrozo – niemal wszystkie noszą spodnie! „Taka teraz moda – pisze zmartwiony profesor – ale dla wielu z nich jest to kobiece samobójstwo, jeśli nie mają takiej figury żeby nosić spodnie” Anie mają – kontynuuje – „z wyjątkiem szczupłych nastolatek”.

I co my tu mamy... Seksizm, to na pewno.

Poza tym jeszcze ageizm, czyli dyskryminację ze względu na wiek, o prześladowaniu za brak figury (to się jeszcze nie nazywa, ale z pewnością znajdzie się już wkrótce jakieś stosowne, anglojęzyczne określenie) nie wspominając

Generalnie, wypowiedź profesora Jaroszyńskiego koresponduje z poglądem innego prawicowego publicysty, o którym była tu mowa poprzednim razem. Co wygląda na szerzej zakrojoną kampanię na rzecz ubrania polskich kobiet, czy raczej „polskich bab”, w burki i czadory. Rzecz jasna tylko tych, które jeszcze do tej pory same nie owinęły się, w swej skromności, w habity.

Choć bez przesady, radykalizm profesora nie jest fundamentalistycznej próby. On postuluje, żeby panie przyjrzały się krytycznie wyeksponowanym bezlitośnie przez obcisłe dżinsy lub cyrkowe rybaczki krągłościom, i przebrały w sukienki. Zdaniem autora tekstu, taki strój nie tylko tuszuje mankamenty sylwetki, ale też – co bodaj ważniejsze – podkreśla kobiecość. W barwnej sukience kobieta przypomina kolorowego motyla, i tak być powinno. Natomiast – jak możemy się domyślać – w spodniach, zwłaszcza obcisłych, raczej wygląda na wcześniejszą formę motylej egzystencji – gąsienicę.

Nie ma co dowodzić, że w przypadku mężczyzn jest podobnie, i że brzuch piwny też prezentuje się w opiętych rurkach raczej kiepsko.

Zachowując konsekwencję myślenia należało-

by więc przebrać wkiecki także mężczyzn znadwagą, atakich jest zdecydowanawiększość.Ijeszcze panów, którym wiek odebrał sylwetkę kulturysty. Czyli znów niemal wszystkich.

Tak już zresztą w przeszłości bywało. Panowie szlachta ukrywali nadwagę w długich i szerokich, podobnych szlafrokom kontuszach i pelerynach podbitych lisami.

W sumie, wypowiedź profesora jest przykładem publicystyki życzeniowej, skądinąd podjętej pewnie w jak najlepszych intencjach.

Współczesnych kobiet do rezygnacji ze spodni jednak nikt i nic już chyba nie przekona.

Jest jednakże wąska, ale ważna konfekcyjna nisza, w której kultywuje się, i to z wiel-

ką pieczołowitością, estetyczne standardy z zamierzchłej, przedfeministycznej przeszłości.

Przynajmniej dla niektórych pań nadchodzi kiedyś taki dzień, gdy – odrzucając na tę chwilę postulaty równości – same z siebie przebierają się, i jeszcze płacą za to majątek, w Małe Księżniczki, obrzędowe wersje Słodkich Kobieciątek. To moda ślubna. Jej świat to królestwo feudalnych relacji międzypłciowych, gdzie otulony w najbardziej teraz aktualne białe muśliny i białe koronki Kopciuszek w kryształowych pantofelkach czeka, aż go zniewoli i zamknie na powrót w kuchni (co z tego, że własnej) jakiś Prince Charming. W spodniach, choć zwykle z widoczną nadwagą. &

PROFESOR POSTULUJE, ŻEBY PANIE PRZYJRZAŁY SIĘ KRYTYCZNIE WYEKSPONOWANYM BEZLITOŚNIE PRZEZ OBCISŁE DŻINSY LUB CYRKOWE RYBACZKI KRĄGŁOŚCIOM, I PRZEBRAŁY W SUKIENKI.