Nowy Dziennik 2014/08/16 Weekend

nowy dziennik

WEEKEND

NUMER 778

| 16 SIERPNIA 2014

STRONA 8

ANTONI KOCJAN

CZŁOWIEK, KTÓRY WYGRAŁ WOJNĘ

STRONA 3-6

STRONA 3

STRONA 11

STRONA 12

STRONA 16

TEMAT TYGODNIA:

POLSKI KONIAK

WIELKI HOROSKOP

EBOLA – EPIDEMIA STRACHU

W SZPILKACH NA GIEWONT

W GÓRY!

2

WEEKEND

nowy dziennik

| 16 SIERPNIA 2014

c

FELIETON JANKA

d

SZTUKA DIALOGU

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

Felieton ten rozpocznę od cytatu z papieża Franciszka. Tym samym spowoduję, że część czytelników pokiwa z uznaniem głową, a inni wzruszą ramionami i przerwą lekturę.

Jesteśmy podzieleni – na demokratów i republikanów, PO i PiS, lewicę i prawicę, wierzących i niewierzących, feministki i męskich szowinistów, artystów i pragmatyków, patriotów i kosmopolitów. Tolerujemy siebie nawzajem, jak kot toleruje psa w swoim domu, ale do dialogu na ogół nie dochodzi, a jeśli nawet, to rozmówcy pozostają w stu procentach przy swoich stanowiskach.

Wróćmy jednak do papieża. Niedawno, wyliczając kilka rzeczy, które powinny uczynić nas w życiu szczęśliwymi, poprosił, żeby nie nawracać innych na wiarę. Taka rozmowa, której cel jest dla drugiej strony jasny, wywołuje bowiem agresję i opór. Jeśli możemy zbliżyć kogoś do Kościoła, przekonać do wiary, to jedynie swoim przykładem. Dość to zdumiewające słowa u głowy Kościoła katolickiego, który przecież od setek lat prowadzi akcję propagowania wiary. Wysyła na cały świat misjonarzy, nalega na naukę religii, w tym nawet w szkołach publicznych, jak choćby w Polsce. Znam reakcje wielu Polaków na ten przymus i wiem, że wywiera on istotnie skutek odwrotny – uczniowie, którym religię wpycha się w gardło, często od niej odchodzą. Podobnie bywa z uczniami szkół katolickich, którzy niekiedy stają się gorliwymi antyklerykałami. Tak samo dzieje się z ludźmi chowanymi w rodzinach, gdzie pędzono do kościoła, karano za wszelkie grzechy i grzeszki oraz propagowano purytańską moralność. Z takich rodzin z kolei pochodzi wiele osób potem rozwiązłych.

Jak więc szerzyć wiarę, skoro nie można na-

wracać, nawet Murzynów w Afryce? Metoda własnego przykładu jest bardzo dobra, tyle że mało skuteczna. Trzeba wielu lat i naprawdę silnych przykładów, aby na nas oddziałały. Ja miałem szczęście poznać kilkoro takich ludzi, nie tylko Polaków, którzy prezentują sobą najlepsze cechy religijności: pomagają innym, modlą się za nich nawet gdy sprawiliśmy im przykrość, wyrzekają się pogoni za pieniądzem i rzeczami, są tolerancyjni. Co ciekawe, wbrew powszechnej opinii o ponurych dewotach, są to ludzie radośni. Może dlatego, że widzą dla siebie po śmierci całkiem przyjemną perspektywę wiecznego szczęścia? Ateusz na pójście do nieba nie liczy, męczy się więc bardziej ze swoim życiem.

Nawracać nie wolno, powiedział papież, żeby nie antagonizować innych ludzi. Tym samym jednak zantagonizował ludzi w obrębie samego Kościoła. Znam księży, którzy o papieżu Franciszku nie mają najlepszego zdania.

Nie doceniają kapitalnego znaczenia, jakie we współczesnym świecie mają gesty ostentacyjne, medialne, a ubogi styl życia papieża, jego skromna natura przysparza Kościołowi przychylności ludzi, których kłuła potęga i bogactwo tej instytucji.

Nie można nawracać na wiarę, nie można też nawracać osób o innych politycznie poglądach. Podobnie jak w przypadku religii, zdarza się, że ktoś sam zmieni przekonania, czasem w późniejszym okresie życia. Bywa też, że wywierają na niego wpływ pozytywne przykłady. Nigdy jednak nie jest to skutkiem pro-

Redaguje Jan Latus (212) 594-2266 w. 115. Stali współpracownicy: Bożena Chlabicz, Marian Chlabicz, Stanisław Kokesz, Monika Śliż, Piotr Milewski, Piotr Powietrzyński, Magdalena Wypych, Zuzanna Ducka-Lubas. Piszą z Polski: Łukasz Dziatkiewicz, Przemek Gulda, Katarzyna Krawczyńska, Ewa Śródka, Daniel Wyszogrodzki.

WEEKEND

pagandy, przekonywania, dyskusji.

Naród polski od lat, z masochistycznym upodobaniem, ogląda dyskusje polityczne w telewizji. Zacierając ręce przed zbliżającą się krwawą jatką, włączają odbiorniki na dzienniki, „na Olejnik”, „na Lisa” i wszelkie inne dysputy, a jest ich zatrzęsienie. Gadające głowy (zwykle te same) trzęsąc się z oburzenia i plując nienawiścią do oponentów, wygrażają sobie, przekrzykują się, przerywają sobie. Nikt nigdy nie widział, aby ktoś został przekonany w wyniku argumentów rozmówcy w studiu.

Kłócą się wszystkie małżeństwa i pary. Czy coś wynika z tych debat? Czy druga strona zmienia się pod wpływem argumentów? Jeśli już czyni takie próby to tylko z powodu groźby rozwodu i związanych z tym komplikacji w życiu.

Tak funkcjonujemy – słuchamy tylko tego, co chcemy usłyszeć. Gdy jest to np. sytuacja na Ukrainie, możemy wybrać sobie z całego wachlarza opinii tę, która nam odpowiada – i potem tylko się w niej utwierdzać. Internet daje nam wybór wszelkich opcji, a każdy światopogląd ma swoich wyznawców, chwalców, konstruktywnych komentatorów.

Dialog jest mocno przereklamowany. Można tylko kogoś zdenerwować, urazić, a nawet uczynić z niego wroga. Dziennikarza „Gazety Wyborczej” nikt nie przekona, że w Smoleńsku doszło do zamachu. Czytelnik rosyjskiej gazety jedyne co chce usłyszeć, to o zachodnich mackach w Kijowie i tamtejszych ultranacjonalistach. Zwolennik pozwalania na aborcję nie przekona kogoś, kto demonstruje pod kliniką przeciwko „zabijaniu życia poczętego”.

Podziały pogłębiają się z roku na rok.

WPolsce jest to podział na „POlszewików” i „PiSiorów”, w Ameryce na demokratów i republikanów. Jeden modli się do obrazu Obamy, drugi widzi w nim czerwonego diabła, którego celem jest zniszczenie Ameryki. Jak ci ludzie mogą się nawzajem przekonać?

Wegetarianin nie przekona mięsożercy najbardziej nawet drastycznymi filmami z rzeźni.

Mięsożerca będzie zawsze szydził z hipokryzji osoby, która nie je mięsa, ale chodzi w skórzanych butach.

Sztuka dialogu zanika – a może nigdy dialogu nie było? W końcu, to milczenie jest złotem.

JAN LATUS

NARÓD POLSKI OD LAT, Z MASOCHISTYCZNYM UPODOBANIEM, OGLĄDA DYSKUSJE POLITYCZNE W TELEWIZJI.

REKLAMUJ SIĘ W WEEKENDZIE.Dział Reklamy i Marketingu, Dyr. Delfina Kozimor: Tel: 212-594-2266 wew. 304; Fax: 212-594-5538; e-mail: displays@dziennik.com.

(Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń).

The Publisher disclaims any liability for the content of any advertisement appearing in this magazine.

Piszcie listy do: jl@dziennik.com

NA OKŁADCE: ANTONI KOCJAN

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

nowy dziennik

DRINK NA WEEKEND

| 16 SIERPNIA 2014

3

c POLSKA NA GORĄCO d

CO Z OLIMPIADĄ W ZAKOPANEM? PRZEMEK GULDA Nie udało się dwie dekady temu, może uda się dziś? Choć szanse wydają się niewielkie, jeśli nie wręcz znikome, nie ustają próby uzyskania przez Zakopane prawa do organizacji XXIV Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 2022 roku.

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

WINIAK

WEEKEND

Winiaki były jednymi z najsławniejszych Polskich alkoholi, obecnie zapomniane, kiedyś wytwarzane z rodzimych winogron, teraz głównie z importowanych destylatów.

Powszechnie mianem winiaku w Polsce określa się produkowane na całym świecie brandy – czyli trunki otrzymywane z leżakujących destylatów winnych, z ewentualnym dodatkiem mieszanek zapachowo-smakowych, takich jak wino gronowe, nalew na rodzynki, figi, oliwki suszone, łupiny migdałowe czy nalew na wióry dębowe.

Polskie winiaki 200 lat temu cieszyły się wielkim uznaniem na całym świecie, zdobywały nagrody i medale w licznych konkursach, m. in. w Stanach Zjednoczonych. Z produkcji winiaków w Polsce słynął region południowo-zachodni, a za jego stolicę uznawano Zieloną Górę, gdzie znajdowały się największe wytwórnie. Stąd za spadkobiercę w produkcji winiaku jest uznawany od wielu lat Polmos Zielona Góra, obecnie V&S Zielona Góra, należące do koncernu Pernod Ricard.

(JL)

To wszystko miałoby się wydarzyć już przygotowana w sposób zdecydowanie poniza osiem lat. Do Zakopanego zjechać mieli- żej oczekiwań Międzynarodowego Komitetu by najważniejsi sportowcy z całego świata i ry- Olimpijskiego i przegrała z kretesem już walizować o najcenniejsze medale. W mie- w przebiegach, ustępując przewyższającemu ście i okolicach miałyby powstać nowe obiek- polską stolicę sportów zimowych o głowę Tuty sportowe i cała infrastruktura, którą zawsze rynowi. Ówczesne zmagania pozostawiły obrastają tego typu inwestycje: drogi dojaz- po sobie niesmak, uprzedzenie trwające wiedowe, parkingi, punkty gastronomiczne i wie- le lat i dość popularny przez chwilę, kiedy jeszle innych. Widzowie mieliby codziennie usta- cze był aktualny, krótkometrażowy spektakl wiać się wokół najnowocześniejszych spor- teatralny w reżyserii Marka Piwowskiego towych aren i śledzić zmagania wielkich mi- „A jednak olimpiada w Zakopanem!”.

Wypada więc przyznać, że pomni na tamstrzów i obiecujących pretendentów do tego miana. A wieczorami, kiedy emocje sporto- tą klęskę włodarze miasta tym razem zmiewe przygasałyby nieco – bawić się do póź- rzyli siły na zamiary: postanowili ubiegać się na w klubach, dyskotekach i innych miejscach, o możliwość organizowania tych wielkich zaktóre dedykowane są dobrej zabawie. Wokół wodów we współpracy i w porozumieniu zamiasta miałyby powstać nowe drogi, łączące równo z Krakowem, który znakomicie mógłje z innymi ośrodkami w Polsce i krajach by posłużyć jako baza i zaplecze olimpiady, ościennych, może nawet lotnisko, obsługują- jak i słowacką miejscowością Jasna, zapewce lokalny ruch i odciążające nieco najważ- niającą spory potencjał, jeśli chodzi o część niejszy kierunek dojazdów – Kraków. Tak, obiektów sportowych, potrzebnych do rozew uproszczeniu, miałyby wyglądać igrzyska grania zawodów w niektórych dyscyplinach, przede wszystkim alpejskich, czyli narciarskich zimowej olimpiady w 2022 roku.

Zakopane swój akces do organizacji tej zjazdów i slalomów.

Niemal od początku pomysłodawcy tego wielkiej imprezy – bezsprzecznie najbardziej prestiżowej w hierarchii sportów zimo- projektu musieli się zmagać z ogromną falą wych – zgłosiło już kilka lat temu. Nie po raz protestów. Przeciwko organizacji tak wielkich pierwszy zresztą: wstępne przymiarki miały zawodów sportowych w polskich Tatrach promiejsce już w latach dziewięćdziesiątych. Wte- testowali górale, którzy są właścicielami niedy okazało się jednak, że kandydatura była wielkich kawałków gruntu na stokach, na któ-

rych miałyby powstać wyciągi. Protestowali także ekolodzy obawiający się o to, że taki sposób eksploatacji tatrzańskiej przyrody naraziłby ją na nieodwracalne straty. Kiedy konflikt zaczął się zaostrzać, zapadła decyzja, żeby odwołać się do opinii publicznej – w związku z tym, podczas odbywających się w maju 2014 roku wyborów do Parlamentu Europejskiego w Krakowie, czyli mieście, które według pierwotnej koncepcji miałoby być oficjalnym centrum igrzysk, odbyło się lokalne referendum w tej sprawie. Rezultat, zważywszy na energię protestów, nie był szczególnie zaskakujący – przy wymaganym trzydziestoprocentowym kworum, mieszkańcy Krakowa zdecydowali, że nie chcą u siebie olimpiady. Zwolennicy organizacji igrzysk w Polsce nie złożyli jednak broni, przesunęli tylko nieznacznie akcenty, zgłaszając oficjalnie Zakopane jako potencjalnego organizatora igrzysk.

Co z tego wyniknie? Ostateczna decyzja zostanie podjęta przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski dopiero za rok. Już wkrótce jednak ogłoszona zostanie krótka lista kandydatów, którzy potem przez dwanaście miesięcy będą poddawani czujnej obserwacji pod kątem rozwijania infrastruktury służącej przyszłej olimpiadzie. To oznacza daleką drogę do pełnej aprobaty przez Komitet. Czy polskiemu miastu uda się dojść nią do celu? &

PRZECIWKO ORGANIZACJI TAK WIELKICH ZAWODÓW SPORTOWYCH W POLSKICH TATRACH PROTESTOWALI GÓRALE I EKOLODZY.

WEEKEND

nowy dziennik

| 16 SIERPNIA 2014

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

4

c

WEEKEND NIE POLECA

d

SANATORIUM POD URWISKIEM MARIAN POLAK

W powszechnej opinii w góry wyjeżdża się nie tylko dla pięknych widoków, ale także dla zdrowia.

W czasach, zanim wynaleziono pierwsze antybiotyki, sanatorium w Szwajcarii było jedynym ratunkiem dla chorych na suchoty, czyli ofiar gruźlicy. Obok „Czarodziejskiej góry” świadczą o tym statystyki medyczne. Górski mikroklimat rzeczywiście wpływał korzystnie na stan chorych i przedłużał im życie, a w niektórych przypadkach pozwalał nawet skutecznie walczyć z infekcją.

Ale góry nie są bynajmniej miejscem bezpiecznym dla wszystkich. Nawet kiedy gościmy w nich wyłącznie turystycznie, nie próbując tak teraz modnej ścianki wspinaczkowej ani wędrówek czarnymi szlakami.

Co do amatorów zdobywania szczytów, to jak wynika z danych, największym zagrożeniem są dla nich urazy, i to nie tylko te, które są skutkiem upadków z wysokości, ale głównie związane z samą techniką wspinania. Amatorzy ścianek uszkadzają sobie dłonie, palce i stawy barkowe. Przejściowo, ale u wielu z nich te zmiany utrwalają się. Niezależnie od tego, jak dobrze wygląda fotografia ze ścianki na Fejsie, nie powinni więc tego raczej próbo-

wać fachowcy, których zawód wymaga precyzyjnych dłoni oraz pewnej ręki. To nie jest sport dla aktualnych i przyszłych muzyków, ale też chirurgów czy stomatologów. Ani dla architektów, informatyków z działów konstrukcji czy kreślarzy.

Nawet jednak, kiedy starannie omijamy ścianki i wąskie percie, w górach narażamy się na szereg problemów zdrowotnych, z których zwykłym turystom najbardziej zagrażają kłopoty z niedociśnieniem i niedotlenieniem. Nie trzeba od razu zdobywać Mount Everestu, żeby nabawić się tego rodzaju problemów, wiodących do bólu głowy, osłabienia i trudności z oddychaniem. Wszystko zależy od tego, jak szybko pokonaliśmy dystans znad morza do kurortu w Alpach, ile czasu tam spędzamy oraz od wyjściowej kondycji zdrowotnej. Im bowiem jakieś miejsce położone wyżej nad poziomem morza, tym niższe jest ciśnienie atmosferyczne oraz zawartość tlenu w powietrzu.

Osoby o wrażliwym układzie krwionośnym lub takie, które już cierpią na choroby tego rodzaju (nadciśnienie, choroba niedokrwien-

na etc.) żeby poczuć się marnie nie muszą wcale wspinać się w ekspresowym tempie na Annapurnę. Do wystąpienia wszystkich objawów ostrej choroby wysokogórskiej wystarczy, by w krótkim czasie (poniżej 24 godzin) pokonać różnicę poziomu ponad 1800 m, czyli wyjechać znad morza gdzieś w Alpy. Mówimy o ostrej postaci tego zespołu. Tymczasem do wywołania nieprzyjemnych sensacji wystarczy położone na 900-1000 m. n. p. m. Zakopane. Choroba wysokogórska w lekkiej postaci daje wymienione już wcześniej pulsujące bóle i zawroty głowy nasilające się przy wysiłku i gwałtownych zmianach pozycji. Jej objawami są też osłabienie, senność, czasem także brak koordynacji, brak apetytu i mdłości i wreszcie zaburzenia snu i oddychania, które mogą się utrzymywać do kilku tygodni.

W wyższych partiach gór, ale to już dotyczy niemal wyłącznie alpinistów, choroba potrafi przybrać postać ostrą, co zdarza się – pomimo środków ostrożności – dwóm z każdych dziesięciu zdobywców szczytów. Wtakich przypadkach dochodzi do groźnego dla życia obrzę-

NIEZALEŻNIE OD TEGO, JAK DOBRZE WYGLĄDA FOTOGRAFIA ZE ŚCIANKI NA FEJSIE, NIE POWINNI WIĘC TEGO RACZEJ PRÓBOWAĆ FACHOWCY, KTÓRYCH ZAWÓD WYMAGA PRECYZYJNYCH DŁONI ORAZ PEWNEJ RĘKI. TO NIE JEST SPORT DLA AKTUALNYCH I PRZYSZŁYCH MUZYKÓW, ALE TEŻ CHIRURGÓW CZY STOMATOLOGÓW.

ku płuc (w niektórych przypadkach także mózgu), obrzęków obwodowych, krwawień wewnętrzne oraz groźnych dla życia zmian zakrzepowo-zatorowych.

Alpinistom zagrażają także – oprócz urazów mechanicznych, które stanowią ryzyko każdej wyprawy wysokogórskiej – odmrożenia, nierzadko skutkujące nawet koniecznością amputacji, a także uszkodzenie wzroku (ze względu na krwawienia do siatkówki oraz tak zwaną śnieżną ślepotę, prowadzącą do owrzodzenia rogówki). Owszem, zwykle pamiętamy, że w wysokich górach spadki temperatury bywają gwałtowne, ale zazwyczaj zapominamy, że promieniowanie UV jest na stokach silniejsze, niż na nizinach. Paradoksalnie, o poparzenia słoneczne łatwiej w Zakopanem, niż nad morzem.

O ile więc zwyczajny wypad w góry nie grozi nikomu ostrym atakiem choroby wysokogórskiej, o tyle taka wycieczka może przyprawić niektóre osoby o sensacje zdrowotne, a także ból zębów. Serio. Niedociśnienie i niedotlenienie powodują, że aktywizują się niedoleczone zmiany próchnicze, więc tlące się bezobjawowo zapalenie miazgi może się nagle rozwinąć do dramatycznych rozmiarów.

Z tych samych powodów w górach cierpią osoby chorujące na zmiany w układzie kostnym, na przykład na reumatyzm. Generalnie nie jest to także najlepsze miejsce wypoczynku dla ciśnieniowców, turystów z wieńcówką oraz cukrzyków, choć żadna z tych chorób nie stanowi bezwzględnego powodu, by nie wyjechać na weekend do Zakopanego albo w Catskills Mountains.

Trzeba tylko pamiętać, żeby zabrać ze sobą leki i przez wyjazdem ewentualnie zastosować odpowiednią profilaktykę oraz pójść do dentysty. &

WEEKEND

Szczyt Kazbek na Kaukazie

| 16 SIERPNIA 2014

5

BEZPIECZNIE W GÓRACH

Ponieważ nieustannie słyszy się o niefrasobliwych turystach, których trzeba ściągać z gór, gdzie utknęli bądź doznali wypadku, to na koniec parę zaleceń GOPRu. Warto je wziąć pod uwagę, niezależnie gdzie i na jak długo wyruszamy.

1 – zasięgnij informacji u górali o lokalnych warunkach i możliwych niebezpieczeństwach – jeśli coś budzi twoje wątpliwości, weź przewodnika; 2 – zostaw w miejscu pobytu informacje o planowanej trasie i godzinie powrotu; jeśli zmienisz plan, poinformuj o tym bazę telefonicznie; 3 – w góry wychodzi się tylko rano, po sprawdzeniu pogody – nie wychodzi się na szlak we mgle, po nagłym ociepleniu czy dużych opadach (deszczu lub śniegu) 4 – samotne chodzenie po odludnych górach jest niebezpieczne!

5 – idź szlakiem lub ścieżką, nie rób skrótów – pomoc będzie zawsze będzie cię najpierw szukać wzdłuż szlaku; 6 – miej ze sobą mapę regionu, kompas lub urządzenie GPS, naładowany telefon (i roaming – za granicą), podstawową apteczkę i latarkę; 7 – weź zapas wody, czekoladę lub batoniki wysokoodżywcze (można kupić np. na siłowni)

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

nowy dziennik

c PODRÓŻE NIE NA WEEKEND d

Z DALA OD LUDZI EWA ŚRÓDKA

Czyli krótki przewodnik, gdzie pojechać, aby połazić po górach i nie czuć się jak na Krupówkach.

Tłum letników przelewający się po szlakach górskich to latem codzienność podczas wchodzenia na Czerwone Wierchy w Tatrach, Turbacz w Gorcach czy Skrzyczne w Beskidze Śląskim.

Nasze góry są piękne, ale mało w nich zakątków odludnych i zupełnie dzikich. Chyba, że ktoś wybierze się w jakieś odległe miejsce w Bieszczady. Dla niektórych jednak te piękne góry są trochę za niskie, nie bardzo nadają się do wspinaczki, bardziej do zwiedzania pieszo lub konno. Kto chce doświadczyć 100% przyrody i podczas wędrówek nie oglądać innych ludzi, musi się nieźle naszukać takich ukrytych zakątków. Albo pojechać za granicę, do miejsc wymagających lub po prostu nieturystycznych.

Ciągle generalnie turystycznie nieodkryta do końca jest południowo-wschodnia Europa. Na pograniczu Macedonii i Albanii są góry Korab. Masyw ciągnie się z północy na południe przez około 40 km, a jego najwyższym szczytem jest Korab (nieco ponad 9 tys. ft). Rzeźbę tych gór można porównać do Tatr Zachodnich. Nie są bardzo strome i na zboczach jest

sporo pastwisk, więc można się w razie czego schronić w szałasie pasterskim. W okolicy jest też najwyższy wodospad Macedonii (Smolarski). A komu wrażeń za mało, w tym regionie są też polecane przez prawdziwych górołazów góry Prokletije (po polsku: Przeklęte) – znane też jako Alpy Albańskie. To regiony o niezwykłej urodzie, ale absolutnie dzikie, szczególnie po stronie albańskiej i bardzo suche (trudno napotkać tam strumień), więc na wyprawę należy wziąć spory zapas wody.

Ostatnio niezwykle modnym kierunkiem wyjazdowym w Polsce jest Kaukaz. Jeszcze na szczęście nie jeżdżą tam wycieczki czarterowe, ale coraz więcej osób, które lubią podróżować na własną rękę, często wybiera Gruzję, Armenię czy Azerbejdżan. Gigantyczne przestrzenie, wysokie, ośnieżone szczyty, lodowce i kamienne kościółki to coś, co można „zobaczyć na własnych nogach”. Polecane jest wejście na Kazbek, siódmy najwyższy szczyt w Kaukazie (16,5 tys. ft), na który wyrusza się z Kazbegi, miasteczka wypadowego. Na sam

szczyt, w zależności od pory roku i pogody, można wchodzić nawet 19 godzin, ale nie każdy musi wdrapać się na sam szczyt. Na wysokości ok. 11 tys. ft zaczyna się lodowiec, przy którym wiele osób robi sobie finisz. Chodzi nie tylko o dystans, ale też o umiejętności chodzenia po lodzie w górach – kto nie umie, niech lepiej zawraca.

W zupełnie innej części świata i pozornie dość popularnym turystycznie Maroku, też znajdzie się coś dla miłośników gór: dach Afryki Zachodniej czyli Toubkal w Górach Atlas. Mimo, że góra ma ponad 13 600 ft, wejście na nią nie jest bardzo trudne. Wejście zaczyna się w wiosce Imlil, a potem zwykle trzeba stanąć

na noc w schronisku. Turyści, którzy kiepsko przygotowali się na wyprawę i mają za ciężkie plecaki, mogą wypożyczyć osła do niesienia bagażu (choć osobiście uważam, że to niehumanitarne). Widoki, które towarzyszą trekkingowi przypominają panoramy jak z Himalajów (tu zresztą kręcono film o Dalajlamie).

Podejście pod sam szczyt wymaga raków i czekanów, więc niewprawni w takiej wspinaczce powinni odpuścić. A ci, którym się uda będą mieć niesamowitą nagrodę na szczycie – z góry często widać Saharę! Na sam szczyt, czyli na wspinaczkę po lodzie i skałach, koniecznie należy wynająć przewodnika – można to zrobić w ostatnim schronisku. &

KTO NIE CHCE PODCZAS GÓRSKICH WĘDRÓWEK OGLĄDAĆ INNYCH LUDZI, MUSI SIĘ NIEŹLE NASZUKAĆ TAKICH UKRYTYCH ZAKĄTKÓW.

REKLAMA

AIR TOUCH DENTAL BROTHERS, PC Gwarantujemy wysokà jakoÊç us∏ug dla ca∏ej Rodziny • Leczenie kana∏owe • Koronki i mostki • Implanty • Bia∏e plomby • Wyjmowane ca∏kowicie albo cz´Êciowe protezy • Usuwanie z´bów • Leczenie paradontozy

100 % STERYLIZACJA

1 godzina w gabinecie wybielania z´bów

ORTODONTA

Prostowanie z´bów przez wyjmowany aparat

Pi´kny uÊmiech po 2 wizytach • Bez borowania • Bez zastrzyków • Bez bólu Najskuteczniejsza metoda leczenia na: krzywe, ukruszone, zabarwione i odbarwione z´by oraz odst´p mi´dzy z´bami

OTWARTE W NIEDZIEL¢

203 Nassau Ave., Greenpoint B’klyn NY 11222 (pom. Humbold St. & Russel St.) (718) 383-1270

6

WEEKEND

nowy dziennik

| 16 SIERPNIA 2014

c WYRWIJ, ZACHOWAJ d

GÓRY ŚWIĘTE ALFA OMEGA

Niebo jest na górze, a ziemia na dole. Cała reszta to tylko konsekwencja tej pierwotnej relacji przestrzennej. Ktoś pnie się w górę, ktoś leci w dół.

Ktoś patrzy na wszystkich z góry, ktoś inny zachowuje się uniżenie, bo cierpi na kompleks niższości. Ktoś się wywyższa, ktoś jest poniżany.

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

Fudżijama w Japonii

Nasze życie, i to wcale nie tylko w wymiarze topograficznym, ale głównie w symbolicznym, jest definiowane poprzez tak zwany porządek wertykalny. To dla nas oczywiste, że wyżej znaczy lepiej w rozumieniu hierarchii społecznej i w dziedzinie wartości. Jak dowodzi antropologia kulturowa, taki sposób porządkowania świata jest cechą wrodzoną naszego gatunku i jest pierwotny względem wszystkich znanych kultur i kultów. Można by więc uznać, że szacunek dla góry został nam narzucony z góry.

Wtej sytuacji nie dziwi, że bogowie wszystkich bez wyjątku mitologii rezydowali w najwyższych w swoim regionie pasmach górskich, już to na Fudżi, już na Olimpie. A i kontakty śmiertelników z absolutem też dokonywały się na okolicznych wzniesieniach, na przykład na Synaju.

Jak pisał o tym jeden z najwybitniejszych fachowców od antropologii kulturowej, Mircea Eliade – „Góra jest najbliższa nieba i fakt ten nadaje jej podwójną sakralność: z jednej strony góra partycypuje w przestrzennej symbolice transcendencji (wysokie, najwyższe, etc.) a z drugiej strony jest ona w najwyższym stopniu obszarem zastrzeżonym dla hierofanii atmosferycznych i wobec tego jest siedzibą bo-

gów. Wszystkie mitologie znają jakąś świętą górę. Wszyscy niebiańscy bogowie mają na wzgórzach miejsca zastrzeżone dla swego kultu”.

Szczyty górskie nadają się na miejsca obrzędów i wtajemniczeń nie tylko z powodu usytuowania między ziemią a niebem, ale też dodatkowo ze względu swój potencjał symbolu wertykalnego dynamicznego.

Wchodzenie na szczyt, połączone z trudami wspinaczki po stromym zboczu, jest bowiem samo w sobie dodatkowym aktem symbolicznym. Daje okazję do dosłownego wzniesienia się ponad doczesność poprzez pokonanie nie tylko duchowej, ale też fizycznej słabości.

To materializacja tych wszystkich językowych metafor, które porównują wszelkie życiowe wyzwania do wspinania się na szczyty, a strukturę społeczną do drabiny, po której wirtualnych szczebelkach mozolnie pnie się w górę aspirująca klasa średnia.

Nie każda góra jest od razu święta ale w każdej tkwi naturalny potencjał świętości. Tym bardziej, że pasma górskie oddziałują jeszcze na nas ze względu na skalę (przytłaczającą swoim ogromem), estetykę (urową i mroczną) oraz zagrażającą ludzkiemu życiu niedostępność. Wzwiąz-

ku z powyższym także objawienia tajemnic istnienia, jakich doznawali tuzinami romantyczni poeci, odbywały się na górskich szczytach.

Wystarczy rzucić okiem na jakiś pejzaż Caspara Davida Friedricha. Święte Góry są więc wszędzie.

Jednym z najbardziej znanych takich miejsc w Stanach Zjednoczonych są Black Hills w Północnej Dakocie, pasmo górskie, które stało się sławne za sprawą jednego z jego szczytów – Mount Rushmore, zmienionego w zbiorowy portret czterech amerykańskich prezydentów. Wcześniej to miejsce było ośrodkiem kultu Indian, jednym z najbardziej czczonych na terytorium całej Ameryki.

W Polsce najważniejszą świętą górą jest oczywiście Jasna Góra ze swoim klasztorem.

Podobnych wzniesień uświęconych religijną tradycją jest jednak co najmniej kilkadziesiąt, a kilka z nich to miejsca kultów starszych, i zdecydowanie bardziej demonicznych, niż te chrześcijańskie.

Wszyscy znają pewnie legendę o Łysej Górze, gdzie regularnie odbywały się sabaty lokalnych czarownic. W miejscu, gdzie odprawiano słowiańskie orgie ku czci bóstw Lelum i Polelum wystawiono później opactwo bene-

BOGOWIE WSZYSTKICH BEZ WYJĄTKU MITOLOGII REZYDOWALI W NAJWYŻSZYCH W SWOIM REGIONIE PASMACH GÓRSKICH, JUŻ TO NA FUDŻI, JUŻ NA OLIMPIE. A I KONTAKTY ŚMIERTELNIKÓW Z ABSOLUTEM TEŻ DOKONYWAŁY SIĘ NA OKOLICZNYCH WZNIESIENIACH, NA PRZYKŁAD NA SYNAJU.

dyktyńskie, nazwane Świętym Krzyżem, ale pogańska przeszłość wyraźnie zaciążyła nad historią tego miejsca, bo klasztor nawiedzały liczne klęski i wiele razy popadał w ruinę.

Podobną pogańską przeszłość w charakterze miejsca kultu ma też leżąca na Dolnym Śląsku, przy dobrej pogodzie widoczna z Wrocławia góra Ślęża, nie bez racji nazywana zamiennie Sobótką. Z wykopalisk i licznych wciąż istniejących tam śladów budowli kamiennych wiadomo, że stanowiła ona ośrodek przedchrześcijańskiego, prawdopodobnie celtyckiego kultu solarnego już w epoce brązu. Tę tradycję zerwała dopiero chrystianizacja tych obszarów w 10. i 11. stuleciu.

Do dzisiaj zachowały się na zboczach Ślęży fragmenty kamiennych, neolitycznych wałów i zagadkowe posągi oznaczone symbolem ukośnego krzyża.

Według miejscowych legend Sobótka – Śląski Olimp – posiada własności magiczne, a woda z tutejszego źródła ma moc uzdrawiania (dlatego do ujęcia ustawiają się zazwyczaj długie kolejki, choć niektórzy sceptycy dowodzą, że to raczej wina fatalnej jakości wrocławskiej kranówki). Istnieją hipotezy, że podobnie jak na Wawelu, także na Ślęży znajduje się czakram, a niektórzy tropiciele tajemnic uważają nawet, że w podziemiach Sobótki jest zakopany Święty Graal. Dan Brown jak dotąd tego nie potwierdził.

Na pewno wiadomo za to, że na pobliskiej górze Raduni był słowiański ośrodek kultu lunarnego, a nieopodal, w Będkowicach, odkryto cmentarzysko kurhanowe i grodziska datowane na 8. stulecie.

W tym sensie Ślęża jest więc najstarszą z polskich Gór Świętych. I dowodem, że bogowie wszystkich wyznań byli z pochodzenia góralami, i że zawsze patrzyli na nas z góry. &

nowy dziennik

WEEKEND

0 APR FINANSOWANIE DOSTĉPNE *

2014.5 CAMRY (GAS & HYBRID) (+ $500 TFS SUBVENTION CASH)

PRIUS L/B (+ $500 TFS SUBVENTION CASH) PRIUS V PRIUS PLUG-IN (+ $1000 TFS SUBVENTION CASH) AVALON (GAS & HYBRID) (+ $500 TFS SUBVENTION CASH)

SIENNA (+ $1000 TFS SUBVENTION CASH) RAV4

OR TFS CUSTOMER CASH $1000 2014.5 CAMRY (GAS & HYBRID) $1500 PRIUS L/B $1000 PRIUS V $1000 AVALON (GAS & HYBRID) $1250 SIENNA $1000 VENZA • $500 RAV4

*60 monthly payments of $16.67 for each $1000 borrowed ST 6 9 ST

ZADZWO ZADZWO LUB ODWIED½ ODWIED½ NAS DETALE !!

PO DETALE

1

INANCING A AVAILABLE* VAILABLE* ..9% 9% AAPR PR FFINANCING U UP P TO TO 60 60 MOS. MOS. 60 60 Mos Mos pymts pymts of of $18.17 $18.17 for for each each $1000 $1000 borrowed. borrowed.

EW 2014 TOYO YOTA

159

$

EASE OR

COROLLLAA LE 5 00 500

$

TFS T FS LEASE LEASE B ONUS CASH CASH BONUS

per mo for 24 mos***

9

!!,01â-+6 ,01â-+6 % !, % !, NATYCHMIASTOWEJ !,01 46 !,01 46

0% 0 % PPLUS LUS

APR APR FIANCING FIANCING AVAIL* AV VAIL* UP MOS U P TTO O 60 60 M OS SUBVENTION SUBVENTION CASH FR FR T FS OR CASH TFS

NEW 2014.5 TOYYO OTA

CUSTOMER CUSTOMER CCASH ASH FFROM ROM TTFS FS

CAMRY LE

179

$

LEASE FOR

11000 000

$

5500 00

$

per mo for 24 mos*****

2 000 2000

$

iincl ncl

TFS T FS LEASE LEASE B ONUS CASH CASH BONUS

% !, !,01â-+6 !,011â-+6 % !, NATYCHMIASTOWEJ !,01 46 !,01 46

0% 0 %

11000 000

PPLUS LUS $

NEW 2014 TO OYO OTA

LEASE FOR

CCUSTOMER USTOMER CCASH ASH FFROM ROM TTFS FS

SIENNA LE

259

$

11250 250

$

APR AVAIL* APR FIANCING FIANCING A VAIL* UP MOS U P TTO O 6600 M OS SUBVENTION S UBVENTION C ASH FR FR TFS TFS OR CASH

per mo for 24 mos***

1900 1 900

$

iincl ncl

TFS LEASE T FS L EASE BONUS CASH B ONUS C ASH

$1299 ( incl cap cost red & 1st mo pymt) due @ signing, tax tags reg & acquisition fees extra. S ec. D ep. waived by T F S .

$1299 ( incl cap cost red & 1st mo pymt) due @ signing, tax tags reg & acquisition fees extra. S ec. D ep. waived by T F S .

$1999 ( incl cap cost red & 1st mo pymt) due @ signing, tax tags reg & acquisition fees extra. S ec. D ep. waived by T F S .

Model 1864. Auto, A/C, P/W, P/L, All Standard Factory Equipment. MSRP $19,110

A//C, P/W, P/L, Gas, Model 2532. Auto, A All Standard Factory Equipment. MSRP $23,930

Model 5338. Auto, A A//C, P/W, P/L All Standard Factory Equipment. MSRP $31,360

1

..9% 9AM%RY CAMRY C

APR FINANCING†

UP TO 60 MOS AVAIL ON SELECT TOYOTA CERTIFIED PRE-OWNED VEHICLES

1.9% - 60 mo pymtts of $17.4 48 8/ea $10 00 00 borrowed 2.9% - 60 mo pymtts of $17.92/ea $10 00 00 borrowed

0 COROLLA LE

935. Auto, A/C, PW/LM, 61K mi.

'10 CAMRY LE V6

#60833. Auto, A/C, Full Power, Alloys, 23K mi.

'11 RAV4 4X4

0840. Auto, A/C, PW/L/M, 28K mi.

9% 2..9%

TOYOTA CERTIFIED PRE-OWNED IN OUR INDOOR SHOWROOM! '10 PRIUS IV

'10 HIGHLANDER 4X4

$24,995 $12,995 '#160189C0A. AMutoR, YAA//CX, LSuEnrf, Lthr, Nav, 34K mi. $20,995 #'16110142. RAUutoN, AA/N/CE, RPreSmRiu5m Pkg, Lthr, Sunrf,, 24K mi. $31,995 $15,995 #'160092V6E. ANuZtoA, AA//VC6, FuAllWPoDwer, Alloys, 26K mi.. $23,995 '#161103S8.I8EPNasNs, AAuuttXo, LAA//EC, Full Pwr,, Alloys, DVD, 15K mi. $31,995 12 TUNDRA CREW CAB 4X4 TD $18,995 '#1611005R. AAutoV, A4/C,4SuXnr4f, HLT td Lthr, Alloys, Loaded, 18K mi. $24,995 #60834. Platnum Edition-incl Nav & DVD, 30K mi. $40,995 #60876. Auto, A/C, PW/LL//M, Lthr, Nav, 42K mi.

$19,995

QUEENSBORO TOYOT OYOT TA A TOYOTA SALESPERSON

MÓWIMY PO POLSKU

#60934. Auto, A/C, Full PWR, Sunrrff, 21K mi.

7

2 LATA L ATA

B EZPŁ ATNY BEZPŁATNY P L AN SERWISOWANIA PLAN przy zakupie nowego samochodu samochodu..††††

201 2 014 PRIUS PRIUS $1 150O 50O

7+&ę(& !)

7 +&ę(& !)

TEGOROCZNYCH ABSOLWENTÓW COLLEGU

'267}31( ' 2 6 7 } 3 1 ( '2'$7.2:( ' 2 ' $ 7 . 2 : ( :<326$¿(1,( : < 3 2 6 $ ¿ ( 1 , ( ****

P P RIUS C B & Plug-In Plug-In PRIUS C,, V, L LB

$

750 750

ZNI ŻKI DLA ZNIŻKI TE EGOROCZNYCH TEGOROCZNYCH ABSOLWENTÓW AB A BSOLWENTÓW Ó COLLEGU * *** ****

$

500 5 00

RABATU DLA WOJSKOWYCH**

WYGODNIE ZLOKALIZOWANY ZLO K ALIZOWANY POKÓJ Z ZABAW ABAW DL A DZIECI DLA DLA KLIENTÓW PARKING D LA K LIENTÓW

S NORTHERN WOODSIDE, QUEENS NORTHERN BLVDBLVD, , WOODSIDE, WOODS IDE, QUEENS QUEENS 62-1062-10 NORTHERN BLVD,

ZAPRASZAMY NA JAZD Ą JAZDĘĘ PRÓBN PRÓBNĄ

OTWARTE W NIEDZIELE 12-6

71 8-475-3429 718-475-3429

WOJTEK IGNATOWICZ WOJTEK IGNATOWICZ

AY

S

6

4

!!,01â-+6 ,01â-+6 % !, % !, NATYCHMIASTOWEJ !!,01 46 ,01 46

MON-THUR 9–9 · FRI 9–6 MON-THUR SAT 10–6 ·· SUN SUN 12–6 12–6 NASZ POLSKOJ ĘZYCZNY POLSKOJĘZYCZNY SPRZEDAWCA

E

PW

ST 6622 ST

B LLVD VD

X SE

6611 SSTT

EN

60 SSTT

UE

334th 4th A VE AVE

/Q

W

LN

N

N O R T H ERN NORTHERN

6688 SSTT

BK

32 nd A VE 32nd AVE

QUEENSBORO TOYOTA Super >`QDž[RV^H >`WYaLKHǑ :PLYWUPV^H

%

60 40,:0dž*@ NA WYBRANE NOWE TOYOTY 2014

| 16 SIERPNIA 2014

2-10 N orthern B lvd, W oodside, Q ueens 2-10 Northern Blvd, Woodside, Queens

NA JUST ZACHÓD od OF BQETHE • KILKA od FROM THE 59th H WEST BQE · MINUT MINUTES THE 59TH BRIDGES 15 MINz NASSAU FROM NASSAU & TRIBORO i TRIBORO BRIDGES • 15 ·MINUT & TRIBORO BRIDGES · 15 MIN FROM NASSAU

WW W. Q U EE E N S BOR OTOYOTA . C O M WWW.QUEENSBOROTOYOTA.COM

718-475-3429 7 18-475-3429

www.scionofqueens.com w ww.scionofqueens.com www.scionofqueen

NATYCHMIASTOWA DOSTAWA

Tax, title, registration add’l on all offers. No dealer fees. *Call or come in for details. Subject to Tier1+-Tier1 credit approval thru TFS. ††Covers normal factory scheduled service for 2 years or 25K miles, whichever comes first. New vehicle cannot be parrtt of a rental or commercial fleet or a liverryy/taxi vehicle. See parrtticipating Toyota Dealer for plan details. Valid only in the continental U.S. & Alaska. Roadside assistance does not include parts and fluids.**Thru TFS. Military: All New Vehicles - must show proof of U.S. Military active duty or inactive reserrvve. Exp 9/2/14. ****Thru TFS. Recent College Grads: Must have graduated within the past 2 years or in the next 6 mos; Must show proof of current employment for new 2014 Toyota Camry (gas), Corolla, Matrix, Rav4, Tacoma, Yaris & $1500 Prius enhancement (Exp 9/22//14) College and militarryy rebates cannot be combined. ***Subj to tier 1+ credit apprvl thru TFS. Total pymts $3816 Corolla, $4296 Camrryy, $6216 Sienna. Purchase option avail at end of these leases @ fair market value. 12K mi/yr, 15c ea add'l mi. Lessee respon for maint, excess wear & tear. †Subj to tier 1 or tier plus apprvl, financg thru Toyota Financial Services. All factory rebates assigned to dealer. Offer exp 9/22//14. NYCDCA1246262.

BORO PARK

POLSKI GABINET LEKARSKI

GABINET CZYNN Y:

RIDGEWOOD

Jerzy Wawerski, MD

poniedzia∏ek od 2:00-7:00 wiecz. Êroda od 2:00-7:00 wiecz. piàtek od 2:00-7:00 wiecz. sobota od 10:00-3:00 ppo∏.

Specjalista chorób wewn´trznych

57-02 11th Ave., BROOKLYN, NY 11219

Tel: 718.435.5830

GABINET CZYNN Y: wtorek od 5:00-8:00 wiecz. czwartek od 5:00-8:00 wiecz. piàtek od 9:00 rano-12:00 sobota od 5:00-8:00 wiecz.

66-57 Forest Ave. RIDGEWOOD, NY 11385

Tel: 718.381.3766

Charles J. Ptak, D.D.S.

SPECJALISTA-CHIRURG SZCZ¢KOWY BEZBOLESNE ZABIEGI IMPLANTY POD NARKOZÑ DENTYSTYCZNE

Wi´kszoÊç ubezpieczeƒ honorowana (n.p. Aetna, Medicare, 1199)

• BEZBOLESNE USUWANIE Z¢BÓW • IMPLANTY - NADBUDOWA KOÂCI SZCZ¢KOWEJ • LECZENIE KANA¸OWE RESEKCJE • INFEKCJE JAMY USTNEJ I PROFILAKTYKA RAKA • T.M.J. CHRONICZNY BÓL SZCZ¢KI • ZABIEGI PO USZKODZENIACH I ZRANIENIACH TWARZY ORAZ BIOPSJA TKANKOWA

GABINET PSYCHOLOGICZNY Konsultacje | Ewaluacje | Testy | Diagnoza | Psychoterapia Dr ANDRZEJ TWARDOŃ Psycholog, St.Luke’s-Roosevelt Hospital The New School for Social Research

Mgr ANNA TWARDOŃ

Psychoterapeuta Uniwersytet Jagielloński, New York University

212-473-6669 920 Broadway, Manhattan NY

(bet 20-21st Street) Subway L., N, R, F, 4, 5, 6, F, B, D to 14th Street Union Sq.

(Polish / English)

Bezpłatna

konsultacja telefoniczna

Stres imigracyjny, nerwice, lęki, depresja, problemy osobiste i rodzinne, opinie dla sądów, nałogi, choroby psychiczne, nauka medytacji www.twardon.org • atwardon@gmail.com

POLSKI DENTYSTA

Dr Bronisław Lemaitre Pełna opieka dentystyczna • leczenie kanałowe • wypełnienia • bonding • chirurgia • korony • mostki • protezy • implanty • laminaty porcelanowe • wybielanie zębów

TEL:

Większość ubezpieczeń akceptowana

896 Manhattan Ave, Brooklyn, NY 11222 tel: (718)

389-6354

718.383.5551

www.drptak.com Pomoc w nagłych przypadkach

VISA • MASTER CARD • AMERICAN EXPRESS

92 Norman Avenue

Greenpoint, NY 11222

WEEKEND

nowy dziennik

| 16 SIERPNIA 2014

ZDJĘCIA: ARCHIWUM

8

Zdjęcie obozowe Antoniego Kocjana

c WEEKEND PRZEDSTAWIA d

CZŁOWIEK, KTÓRY WYGRAŁ WOJNĘ ADAM CYRA W tym miesiącu, 13 sierpnia, minęła 70. rocznica śmierci Antoniego Kocjana (1902-1944) – wybitnego konstruktora szybowcowego z okresu międzywojennego, więźnia KL Auschwitz i oficera wywiadu AK. Szczególne uznanie należy mu się za kierowanie akcją rozszyfrowania tajnych broni niemieckich „V”.

Mało znane są osiągnięcia wywiadu lotnicze- niej pod jego kierunkiem w warsztatach tej go Komendy Głównej Armii Krajowej, którym sekcji został zbudowany dwumiejscowy sakierował Antoni Kocjan. Osiągnięcia polskie- molot, zaprojektowany przez Jerzego Drzego wywiadu przyczyniły się do tego, że lądo- wieckiego.

16 października 1929 r. został ustanowiowanie w Normandii, którego 70. rocznicę obny przez kpt. Franciszka Żwirkę i Antoniego chodzimy w tym roku, mogło być możliwe.

Antoni Kocjan urodził się 12 sierpnia 1902 Kocjana na samolocie RWD-2 międzynaror. we wsi Skalskie (dzisiaj dzielnica Olkusza). dowy rekord wysokości, wynoszący 4004 m Po ukończeniu szkoły powszechnej uczył się w klasie samolotów o masie własnej do 280 kg. w Gimnazjum im. Króla Kazimierza Wielkie- W tej samej klasie 30 września 1931 r. Jerzy go w Olkuszu, gdzie zdał maturę w 1923 r. Kie- Drzewiecki iAntoni Kocjan pobili kolejny redy młody Antek trapił się, że jest niewysoki, kord uzyskując wysokość 6023 m.

W 1931 r. Antoni Kocjan zaprojektował matka mówiła mu: „Nie martw się, żeś Łopierwszy ze swoich szybowców – „Czajka”. kietek, będziesz dzielnym królem”.

Jako uczeń gimnazjalny należał do har- Zdobył także uprawnienia pilota szybowcocerstwa. Podczas wojny polsko-bolszewickiej, wego. „Czajki” okazały się bardzo przydatne od 20 sierpnia 1920 r. do 1 marca 1921 r., słu- dla szkolenia pilotów szybowcowych w latach 1931-1939. Produkował także szybowżył ochotniczo w 11. pułku piechoty WP. Jesienią 1923 r. rozpoczął studia na Wy- ce, które nazwał „Wrona”, „Sroka”, „Sokół”, dziale Elektrycznym Politechniki Warszaw- „Orlik” oraz „Mewa” i „Komar”. Antoni Koskiej, z których jednak wkrótce zrezygnował. cjan projektował również od 1935 r. motoszyNocami pracował w jednym z urzędów pocz- bowce „Bąk” i, mimo że nie ukończył studiów towych w Warszawie, aby zapewnić sobie środ- technicznych, okazał się genialnym konstrukki utrzymania. W latach 1924-1927 studiował torem szybowców. Za swoją działalność konna Wydziale Leśnym Szkoły Głównej Gospo- struktorską został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. Spośród 1400 szybowców darstwa Wiejskiego.

W 1925 r. nawiązał kontakty ze studen- zbudowanych w Polsce w latach 30. około 700 tami Sekcji Lotniczej Wydziału Mechanicz- było konstrukcji Antoniego Kocjana.

W 1939 r. nastąpiła ewakuacja Warsztanego Politechniki Warszawskiej, a w rok póź-

tów Szybowcowych z warszawskiego lotniska na Mokotowie do Lublina, gdzie Kocjan został ranny podczas nalotu niemieckich bombowców. Na początku października tegoż roku Antoni wraz z żoną Elżbietą powrócili do Warszawy.

Na początku 1940 r. Antoni Kocjan rozpoczął działalność konspiracyjną w tajnej organizacji „Muszkieterowie”, gdzie zajmował się wywiadem lotniczym. Jego działalność wkrótce przerwało niespodziewane aresztowanie.

W dniu 19 września 1940 r. został zatrzymany podczas drugiej wielkiej łapanki ulicznej w Warszawie i osadzony na Pawiaku, skąd w nocy z 21 na 22 września przewieziono go do KL Auschwitz. Razem z nim do obozu przywieziono wówczas rotmistrza Witolda Pileckiego i Władysława Bartoszewskiego.

Antoni Kocjan pracował w obozowej ślusarni. Zwolniono go z KL Auschwitz rok później, dzięki staraniom jego znajomych z Warszawy i technicznej firmy niemieckiej Techno-Service, w której pracował przed aresztowaniem.

Po zwolnieniu ponownie podjął pracę we wspomnianej firmie niemieckiej jako zaopatrzeniowiec. We wrześniu 1941 r. wrócił do działal no ści kon spi ra cyj nej w ZWZ/AK

"BRYTYJSCY MINISTROWIE (…) WIEDZĄ, Z JAKIM BOHATERSTWEM POLSKIE SIŁY ZBROJNE PRZYCZYNIŁY SIĘ DO ZWYCIĘSTWA ZARÓWNO W POLU, JAK I NA ODCINKU RÓWNIE NIEBEZPIECZNEJ PRACY PODZIEMNEJ, KTÓREJ WYNIKIEM BYŁO M.IN. DOSTARCZENIE W PORĘ INFORMACJI O NIEMIECKICH PRZYGOTOWANIACH DO UŻYCIA PRZECIWKO WIELKIEJ BRYTANII BRONI V-1 I V-2” – "THE TIMES”, 28 LISTOPADA 1944 R.

– udzielając się w tajnej produkcji ręcznych granatów zaczepnych oraz zajmując się naprawą pistoletów i produkcją do nich niektórych elementów. Ponadto w budynku warsztatów szybowcowych Kocjana powstała tajna drukarnia wojskowa, która była największą drukarnią konspiracyjną w okupowanej Polsce.

Nieliczni konstruktorzy lotniczy pozostali w Warszawie i dlatego umiejętności Kocjana były szczególnie ważne dla wywiadu przemysłowego AK. Podjął się tego zadania, zostając szefem Referatu Lotniczego, działającego w strukturach tzw. Biura Studiów Przemysłowo-Gospodarczych.

Meldunki na temat niemieckiego lotnictwa zbierały lokalne komórki AK, przez obwody i okręgi AK docierały one do II Oddziału (wywiad) KG AK, która przekazywała je do Biura Studiów Przemysłowo-Gospodarczych, a stąd te, które dotyczyły produkcji i badań lotniczych, kierowane były do Referatu Lotniczego, którym wkrótce zaczął kierować Antoni Kocjan. Do jego zadań należało ustalenie lokalizacje zakładów niemieckich, związanych z produkcją lotniczą, aby mogły być w przyszłości zbombardowane przez lotnictwo alianckie.

We wrześniu 1942 r. przypadkowo został aresztowany szef Biura Studiów Przemysłowo-Gospodarczych Jerzy Chmielewski „Jacek”, którego wywieziono do KL Auschwitz.

Zastąpił go Adam Mickiewicz, a Kocjan został jego zastępcą.

Od 1 stycznia 1943 r. Kocjan kierował tylko Referatem Lotniczym. Wtedy też zaczęły napływać meldunki o „torpedach powietrznych”. Polecono wywiadowi AK-Zachód „Lombard” ustalić, gdzie znajdują się wytwórnie i poligony tej nowej broni.

Uzyskane informacje trafiały doAntoniego Kocjana. Pierwsza informacja w tej sprawie została przekazana przez niego do Londynu w meldunku miesięcznym z końcem lutego 1943 r., a następny wysłał drogą radio-

nowy dziennik

wą i przez kurierów do sztabu gen. Władysława Sikorskiego w marcu 1943 r. Meldunki te informowały, że w Peenemünde na wyspie Uznam koło Świnoujścia znajduje się rakietowy poligon doświadczalny oraz że hitlerowcy prowadzą próby z samolotami o napędzie rakietowym.

Anglicy aż do wiosny 1943 r. o Peenemünde niewiele wiedzieli, a wszelkie informacje na ten temat traktowali jako przesadzone. Dopiero 20 kwietnia tegoż roku zmienili zdanie i ppłk Duncan Sandys polecił wykonać zdjęcia lotnicze Peenemünde, a następnie w czerwcu 1943 r. opracował raport na ten temat i zreferował go Komitetowi Obrony, któremu przewodniczył premier Churchill. Podjęto wówczas decyzję o zbombardowaniu Peenemünde, które zostało przeprowadzone przez 597 bombowców brytyjskich w nocy z 17 na 18 sierpnia 1943 r. Działalność ośrodka została poważnie ograniczona. Antoni Kocjan za wykrycie Peenemünde został awansowany do stopnia podporucznika AK. W następnych meldunkach – z lutego i marca 1944 r. – Kocjan przekazał pierwsze wiadomości o produkcji ciężkich rakiet w podziemnych zakładach „Dora” koło Nordhausen. Od 28 października 1944 r. „Dora” stała się samodzielnym obozem koncentracyjnym z filiami, z których część uczestniczyła w produkcji V-2, zaś część wykonywała prace budowlane.

Poważne zniszczenia w Peenemünde opóźniły użycie broni odwetowych „V” o całe pół roku. Wkład polskiego wywiadu AK i Antoniego Kocjana w tej sprawie był bardzo duży i umożliwił aliantom podjęcie inwazji w Normandii w czerwcu 1944 r., o czym pisał w książce „Wyprawa Krzyżowa w Europie” amerykański generał Dwight Eisenhower, późniejszy prezydent Stanów Zjednoczonych.

Kiedy 6 czerwca 1944 r. rozpoczęto inwazję na wybrzeża we Francji, Niemcy nie byli w stanie użyć „V”. Dopiero kilka dni później, 2 czerwca, udało się wystrzelić pierwsze dziesięć pocisków V-1, z których cztery dotarły do Londynu. Do początku jesieni 1944 r. skierowano na Anglię ponad 2 tys. V-1..

Po zbombardowaniu Peenemünde w sierpniu 1943 r. próby z V-2 przeniesiono do Pustkowa-Blizny koło Dębicy. Tego nowego ośrodka rakietowego ze względu na odległość nie były w stanie zbombardować alianckie samoloty. Pierwszy start V-2 z Pustkowa-Blizny miał miejsce 5 listopada 1943 r. Od tego czasu zaczął na tamtejszym terenie pracować wywiad AK. 20 maja 1944 r. nad brzegiem Bugu koło wsi Klimczyce w rejonie Sarnak spadła rakieta V-2, którą udało się zamaskować żołnierzom AK. Zdobycie rakiety i dostarczenie jej do Warszawy zbiegło się z aresztowaniem Kocjana 1 czerwca 1944 r., z powodu wykrycia drukarni tajnych wydawnictw wojskowych AK, mieszczących się w spalonych przedwojennych warsztatach szybowcowych Kocjana na skraju Pola Mokotowskiego.

Zdobycie pocisku V-2 w maju 1944 r. pozwoliło wywiadowi lotniczemu AK odsłonić dalsze jego tajemnice. Anglicy wprawdzie nie mieli szans przeciwstawić się naddźwiękowej prędkości V-2, ale poznali, co im zagraża i wiedzieli, że należy niemieckie wyrzutnie rakietowe zwalczać we wszelki możliwy sposób.

Gdyby w czerwcu 1944 r., kiedy zaczęły spadać pierwsze pociski V-1 na Londyn, udało się Kocjana wykupić z więzienia na Pawiaku, to byłby pierwszym kandydatem do lotu z meldunkiem o V-2 do Anglii. W zaistniałej jednak sytuacji wybór padł na Jerzego Chmielewskiego („Jacka”), który w marcu 1944 r. został zwolniony z KL Auschwitz i zmienił pseudonim na „Rafał”. Łatwo go było wprowadzić w problematykę rakiety, bo przed aresztowaniem był szefem Biura Studiów Przemysłowo-Gospodarczych. Części rakiety załadowano do dwóch stalowych butli tlenowych. Następnie raport na temat V-2 i butle przetransportowano pod Tarnów, gdzie było lądowisko. Samolot przyleciał z Brindisi w nocy z 25 na 26 lipca 1944 r. Po powrocie do Włoch Jerzy Chmielewski z Brindisi został samolotem przetransportowany do Londynu, gdzie raport i części rakiety przekazał do Oddziału VI Sztabu Wodza Naczelnego. Pierwsze pociski V-2 spadły na Londyn 9 września 1944 r.

Aresztowanie Antoniego Kocjana w czerwcu 1944 r. nie było związane ani z jego wywiadowczą działalnością lotniczą, ani z produkcją granatów, lecz wiązało się z wykryciem wspomnianej tajnej drukarni wojskowej. Ten zaś zręcznie się bronił, że z jej działalnością nie miał nic wspólnego. Kocjana zdradziła jednak łączniczka AK, informując gestapowców z Pawiaka o jego udziale w konspiracyjnej produkcji granatów, co spowodowało, że rozstrzelano go w grupie ostatnich więźniów Pawiaka 13 sierpnia 1944 r. Jego grób na zawsze pozostanie nieznany.

Rozkazem gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego, wydanym pod koniec powstania warszawskiego, Antoni Kocjan, za swoje niezwykłe zasługi, został odznaczony Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy.

Warto wyjaśnić, że Antoni Kocjan, kierując konspiracyjnym Biurem Studiów Przemysłowych, rozpracował produkcję i konstrukcję wspomnianej już nowej broni niemieckiej V-1 i V-2. W sumie Biuro to wysłało ponad dwa tysiące meldunków, dotyczących przemysłu zbrojeniowego Niemiec. Adresatem tych meldunków był Oddział II Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, skąd Polacy przekazywali je wywiadowi alianckiemu.

Antoniego Kocjana niektórzy historycy nazywają „człowiekiem, który wygrał wojnę”. Jego imię nosi Zespół Szkół nr 3 w Olkuszu oraz jedna z ulic tego miasta. Nazwisko Antoniego Kocjana wymienione jest na tablicy pamiątkowej w Liceum Ogólnokształcącym nr 1 im. Króla Kazimierza Wielkiego. Ponadto ku jego czci umieszczono tablicę na ścianie budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w Olkuszu, której kiedyś był członkiem.

Szybowce konstrukcji Antoniego Kocjana można spotkać w muzeach na całym świecie. Jego postać przedstawiona jest także w filmie fabularnym amerykańsko-angielskim z 1958 r. pt. „Oni ocalili Londyn” w reżyserii Vernona Sewella. &

WEEKEND

| 16 SIERPNIA 2014

9

W życiu jest tylko kilka dni do zapamiętania na zawsze.

W Da Mikele Illagio zrobimy wszystko, żeby Twój wyjątkowy dzień był idealny pod każdym względem.

Stworzyliśmy luksusową salę balową mogącą pomieścić grupy od 50 do 700 osób. W przypadku imprez biznesowych lub konferencji możemy przyjąć nawet do 1500 osób.

Da Mikele Illagio to elegancki lokal, w którym może odbyć się Twoja zabawa weselna, przyjęcie zaręczynowe, impreza biznesowa, bar lub bat mitzvah, bridal albo baby shower, urodziny, sweet sixteen, lub wszelkie inne specjalne uroczystości.

Nasi eksperci pomogą zaplanować niezapomniane wydarzenie na każdą kieszeń.

Wiedza. Doświadczenie. Świadczę usługi od 1997 r.

Ubezpieczenia na życie • Konta emerytalne • Konta inwestycyjne

Andrzej Dudus Financial Services Representa!ve Registered Representa!ve P: (718)568 -2564 adudus@metlife.com

Metropolitan Life Insurance Company (MLIC), New York, NY 10166. Securi!es offered by MetLife Securi!es, Inc. (MSI) (member FINRA/SIPC), 1095 Avenue of the Americas, New York, NY 10036. MLIC and MSI are MetLife companies. L0414369749[exp0316][CT,NJ,NY,PA]

10

WEEKEND

| 16 SIERPNIA 2014

!"#$%&' ()*+",-)%)*.( Wchodzi student na egzamin do profesora. Otwiera walizkę, wyciąga trzy flaszki wódki, stawia na stole. Wyciąga indeks i mówi: – Proszę TRZY pokwitować.

A profesor na to: – Dwie biorę.

Mówi żona do męża: – Kochanie, sprawmy sobie wyśmienity weekend!

A mąż na to: – Cudowny pomysł, moja droga. Do zobaczenia w poniedziałek.

Z pamiętnika studenta: Poniedziałek: jestem głodny.

Wtorek: jestem głodny. Środa: dostałem stypendium.

Czwar tek: nic nie pamiętam...

Piątek: nic nie pamiętam...

Sobota: jestem głodny!

– Postanowiłem dać żonie więcej swobody – mówi kumpel do kumpla.

– W jaki sposób?

– Powiększam kuchnię!

Facet mówi do kumpla: – Chodź ze mną pogratulować Stefanowi. Dziecko się mu urodziło.

– Tak? A co ma?

– Wyborową!

– Tata, kto to jest ta duża pani z marmuru, tam na pomniku?

– To jest, synku, Dziewica Orleańska.

– A dlaczego Orleańska?

– Bo z Orleanu...

– A dlaczego Dziewica?

– Bo z marmuru...

Syn wraca do domu nad ranem. Nagle ojciec od progu wyskakuje z pytaniem: – Gdzie byłeś?

– Tato! Miałem swój pierwszy raz! – odpowiada zadowolony syn.

– Aaa, to co innego, siadaj, napij się whisky, zapal sobie – mówi podniecony ojciec.

A na to syn: – Whisky chętnie, papierosa też, ale usiąść, nie usiądę...

Spotyka Beduin na pustyni białego. Biały ma na ramieniu papugę, a Beduin węża wokół szyi.

– Te, biały – mówi Beduin – skąd jesteś?

– Z Polski.

– Słyszałem, że wy tam nieźle chlejecie, może wypijemy razem?

– No to polej!

Wypili jednego. Beduin pyta: – A drugiego wypijesz?

– Wypiję!

Nalał drugiego, Polak wypił i nic.

– A trzeciego wypijesz?

– Wypiję!

Nalał znowu, wypili. Polak tylko rękawem otarł gębę, a Beduin już podchmielony.

– A czwar tego wypijesz? – pyta.

A na to papuga: – I czwar tego, i piątego, i w pysk dostaniesz, i tego robaka ci zjemy...

Redaguje: Janusz M. Szlechta js@dziennik.com Nadesłała: Marzena Stafiej

nowy dziennik

nowy dziennik

WEEKEND

| 16 SIERPNIA 2014

11

c NASZ HOROSKOP d

CO CIĘ CZEKA W TYM TYGODNIU BARAN

Miłość: W tym tygodniu bardziej niż zazwyczaj odczujesz potrzebę okazywania emocji. W stałych związkach ożyją uczucia. Natomiast single będą przyciągać nowych adoratorów.

Praca: Przestań żyć urlopem w ciągu godzin pracy, bo upragniony urlop odejdzie, ale w tym momencie skup się na obowiązkach w pracy.

BYK

Miłość: Stara Miłość nie rdzewieje i coś w tym jest. W tym tygodniu Ktoś z kim byłeś blisko jeszcze do niedawna zainteresuje się Tobą na nowo Drogi Byku.

Praca: To dobry czas na rozmowy o dodatkowych zleceniach i co za tym idzie dodatkowym przychodzie. Jeśli więc do tej pory brakowało Ci odwagi na szczerą rozmowę z szefem to właśnie nadszedł odpowiedni ku temu czas.

RAK

Miłość: Drogi Raku przestań żyć przeszłością.

To co było nigdy już nie wróci. Ważne to co tu i teraz. przeciwnym razie nie zdołasz się cieszyć tym co dobre daje Ci los.

Praca: W pracy zaczniesz czuć się doceniany.

Nie spoczywaj jednak na laurach. Przeciwnie, potraktuj pochwały jako dodatkowy motywator do działań.

WAGA

Miłość: Jeśli będziesz czekać na księcia lub księżniczkę z bajki to możesz oczekiwać już tylko wiecznych smutków i samotności. To nie ludzie Cię zawodzą tylko Twoja wyobraźnia. Ideały nie istnieją i każdy z nas jest na to dowodem. Zamiast poddawać ciągłej ocenie, doceń piękne cechy w partnerze i powiedz mu jak bardzo jest dla Ciebie wyjątkowy.

Praca: To dobry czas na zapisanie się na dodatkowe szkolenia czy studia. Udoskonalając się w swojej dziedzinie zyskasz w oczach szefa i będziesz bardziej potrzebny jako pracownik co wzmocni Twoją pozycję w firmie.

WODNIK

LEW

Miłość: To co Tobie może wydawać się jedynie słuszne może okazać się złe dla innych. Zrozum, że bycie z kimś to też kompromis, a nie ciągła walka i próba dominacji. Potrzeba ogromnej dobrej woli i zrozumienia aby budować trwałe więzi.

Praca: Praca w firmie o której marzyłeś jest teraz w zasięgu ręki. Możesz więc śmiało aplikować ponownie. Pamiętaj przy tym, że Twoje CV stanowi o Tobie w oczach przyszłego pracodawcy.

SKORPION

Miłość: Zazdrość nie jest dobra dla związku. Przestań więc natarczywie kontrolować partnera. Zamiast ego zaufaj mu i poświęć więcej czasu budowaniu zdrowej relacji. Samotne Skorpiony będą teraz zajęte własną osobą i pracą nad rozwijaniem własnych pasji.

Praca: Skorpiony, które planują podjęcie się otwarcia własnej działalności mogą teraz śmiało decydować się na ten ruch. Warto jednak wcześniej zasięgnąć się porad doświadczonych przedsiębiorców w otoczeniu.

BLIŹNIĘTA

Miłość: Pamiętaj, że nie odnajdziesz miłości w drugiej osobie jeśli nie masz jej w sobie. Zacznij więc akceptować to co uważasz za defekt zwłaszcza, gdy dotyczy Twojego wyglądu o ile nie są to cechy nabyte w wyniku zaniedbani jak np. nadwaga.

Praca: Nie ulegaj presji otoczenia ponieważ otaczasz się różnymi współpracownikami i niektórzy z ich wręcz cieszą się kiedy zdołają stworzyć w pracy atmosferę fermentu i złości. Staraj się więc wydawać obiektywne osądy na temat innych.

REKLAMA

KOZIOROŻEC

Miłość: Pogubiłeś się w interpretacji własnych uczuć i sam już nie wiesz, czy to tylko kaprys czy szczere uczucie. Zatrzymaj się i przemyśl wszystko raz jeszcze nim popełnisz błąd.

Praca: Ktoś mocno stara się Ci zaszkodzić. Nie obawiaj się konfrontacji i głośno powiedz co myślisz o takim zachowaniu.

Miłość: Ktoś kto wcześniej odrzucił Twoje uczucia teraz będzie starał się znów zaistnieć w Twoim życiu. Pamiętaj jednak, że lepiej dwa razy nie wchodzić do tej samej rzeki i mocno przemyśl, czy warto ryzykować ponowne zranienie ze strony adoratora.

Praca: W tym tygodniu będziesz miał sporo możliwości nawiązania nowych kontaktów biznesowych. Otwórz się więc na ludzi i uwierz we własne możliwości.

RYBY

PANNA

Miłość: Poświęć więcej czasu rodzinie, która powoli przestaje pamiętać jak wyglądasz. Twoje obowiązki są często tylko wymówką dla egoizmu.

Przy niewielkim wysiłku i odrobinie dobrej woli możesz wzmocnić łączące Was więzi.

Praca: Nie bierz udziału w wyścigu szczurów, który panuje obok. Skup się na swoich obowiązkach i wykonuj je najlepiej jak umiesz. Nie patrz na poziom swoich osiągnięć przez pryzmat innych ponieważ zawsze znajdzie się ktoś lepszy i gorszy.

STRZELEC

Miłość: Wakacje sprzyjać będą poznawaniu nowych połówek. Jeśli jednak nie Jesteś singlem to zadaj o relacje z partnerem i nie ulegaj urokowi osobistemu tajemniczej Ryby.

Praca: Przeczekaj chaos, który panuje w pracy tym bardziej, że Ciebie on nie dotyczy. To przejściowa sytuacja.

Miłość: W Twoim życiu pojawi się osoba w której bardzo mocno się zakochasz. Początkowa fascynacja ma spore szanse przerodzenia się w prawdziwe uczucie i związek. Przestań tylko doszukiwać się w sobie wad, a w drugiej osobie fałszu.

Praca: Pamiętaj, że nie musisz brać na siebie dodatkowo obowiązków innych w ramach koleżeńskiej pomocy w pracy. Każdy otrzymuje wynagrodzenie za swoją pracę i musi zorganizować swoje życie tak by temu podołać, a nie przerzucać swoje zadania na innych.

12

WEEKEND

nowy dziennik

| 16 SIERPNIA 2014

c

MOIM ZDANIEM

d

EBOLA – EPIDEMIA STRACHU HALINA KACZMARCZYK

Na nikim już nie robią większego wrażenia konflikty na Bliskim Wschodzie – wiadomo, spaprana robota, która właśnie się odbeka.

Krucjata nielegalnych latynoskich dzieci w południowych stanach USA? Za kilka lat dorastających nastolatków – tych, którym udało się przedrzeć przez szlabany, kordony i łapanki – postraszy się batem deportacji i pokaże marchewkę janczarskiej służby na rozgrzebanych przez Amerykanów wojnach. Mięso armatnie, tanio – super!

Sankcje dla Putina za złe zachowanie? Pusty śmiech dla myślącej mniejszości.

Większość łyka jednak treść ruchomych obrazów w TV, choć nudą wieje z rozgrywek między sunnitami i szyitami, tak się powtarzają; aż tu nagle zaskoczenie. Trzeba na chwilę przestać przeżuwać hamburgera, aby się skoncentrować na wieści o apokalipsie nazwanej ebola.

Wirus, który ożywił się kolejny raz w krajach zachodniej Afryki, może spełnić wiele zadań i na różnych płaszczyznach straszenia. Wiadomo z badań nad opinią publiczną, że przeciętny Amerykanin nie pofatyguje się, aby przeczytać sprzeczne ze sobą źródła w celu wyciągnięcia własnej średniej rządowego kłamstwa.

Dlatego nie dowie się, czy panika jest uzasadniona, czy jedynie wystarczy ominąć wycieczkę na Czarny Ląd. Nie wnikając w problem, pod wpływem zmanipulowanych informacji uwierzy, że jego sąsiad już jest umierający, a on sam lada moment zachoruje. Nie ma znaczenia, że do takiej zarazy raczej nie dojdzie, bo wirusy są obojętne na propagandę, która jest powietrzem morowym de facto, a nie ebola.

W podobny sposób Orson Welles zaczarował naiwnych Amerykanów słuchowiskiem „Wojna światów” w 1938 roku. Psychoza strachu ogarnęła słuchaczy, którzy uwierzywszy, że kosmici są za płotem, dokonali masowego eksodusu z New Jersey. Ciekawe, czy i teraz da się tak manipulować narodem.

EBOV szybko się namnaża, a szanse wyzdrowienia są dość marne, skoro śmiertelność może osiągnąć 90%. Niemniej należałoby podać do wiadomości publicznej, że nagłe pojawienie się ognisk choroby (outbreak) nie jest równoznaczne z epidemią, a już na pewno nie z pandemią. Sama budowa i fizjologia wirusa nie pozwala na rozprzestrzenienie zagrażające światu. Zarażenie się ebolą nie należy do najłatwiejszych, bo następuje przez krew i inne płyny ustrojowe, podobnie jak w przypadku HIV. Z tą różnicą, że HIV może się inkubować przez wiele lat, podczas gdy eboli zajmuje to kilka dni, czyli ma znacznie mniej czasu na rozsiewanie zarazków. AIDS miał pochłonąć niezliczone ofiary. Jak wiemy, zebrał hekatombę, nie zagroził jednak populacji ludzkiej. Jeśli już nastąpi zakażenie gorączką krwotoczną ebola, to po pierwsze, inkubacja trwa tydzień, zatem przedobjawowe roznoszenie wirusa trwa krótko, po drugie, wkrótce widać symptomy, po trzecie, rychła śmierć kończy rozprzestrzenianie zarazy. Dlatego do 6 sierpnia 2014 ro-

I;USTRACJE: ARCHIWUM

Ebola jest pięknym wirusem, bardzo obiecującym, jeśli nie w szerzeniu pandemii, to w rozprzestrzenianiu poczucia zagrożenia.

ku stwierdzono jedynie 1779 przypadków, a zmarło tragicznie 961 osób.

Aby wirus ebola stał się zagrożeniem dla całego świata, musiałby zmutować i zacząć przenosić się drogą kropelkową (przez oddychanie), przy utrzymaniu wszystkich pozostałych śmiercionośnych właściwości, co z kolei jest mało prawdopodobne.

Prawdopodobne jest natomiast, że umiejętnie podgrzewana atmosfera niepewności wyda owoce. Zacznijmy od pytania: dlaczego antyserum ZMapp podano jedynie dwojgu – białych – chorych? Czy przypadkiem nie czeka się na odpowiedni moment, aby szczepionkę zacząć sprzedawać z właściwym zyskiem? Przecież są opracowywane metody wykorzystywania antyciał przeciw temu wirusowi, ale wysilać się dla kilku tysięcy zagrożonych, wepchniętych w dżungle i mokradła Afrykanów? Żaden interes, lepiej wejść na rynek sterowany korporacyjnie i sprzedać społeczeństwu sparaliżowanemu lękiem przed potworną chorobą?

Zastanówmy się nad jeszcze jednym: jeśli chorych jest mniej niż dwa tysiące, dlaczego nie podać antyserum wszystkim? To nie epidemia polio wymuszająca szczepienia setek tysięcy zagrożonych, wręcz całe narody. Może szkoda zniszczyć tak obiecujący wirus?

Z międzynarodową pompą, ale bez czer-

wonego dywanu, przywieziono dwoje zarażonych Amerykanów do ojczyzny. Komentarz CNN był następujący „no to mamy ebolę na ziemi amerykańskiej”. Nie mamy! Śmiem sprostować i nie zastosować się do mentalności słuchaczy „Wojny światów”. Przetransportowano do USA dwoje ozdrowieńców, którym podano antyserum i zapakowano szczelnie jak bombonierki, aby zawartość nie zwietrzała. Bardziej już bałabym się zarażenia cholerą, bo co roku stwierdza się około 7 przypadków, a nie jest wykluczone, że pojawia się więcej, choćby wśród nielegalnych emigrantów. O cholerze należy milczeć, bo FDA nie rekomenduje szczepionki wyprodukowanej w jakimś dziwnym kraju na antypodach ziemskich, a zwanym Szwecją. Nie jest istotne, że Dukoral zaakceptowało 60 państw – FDA wie lepiej. Tłumaczy się, że obywatele amerykańscy lecący w tropiki nie dostają zabezpieczenia w postaci tego medykamentu, bo nie jest on stuprocentowo skuteczny. A jaki lek daje 100% gwarancji? Epidemiologicznie groźniejsza niż ebola jest w Stanach Zjednoczonych malaria, bo stwierdzono 1925 przypadków w roku 2011, i wcale nie byłabym spokojna o gruźlicę – 9588 chorych jedynie w 2013 roku. Nie zapominajmy o polio, którego pojedyncze przypadki zostały szczęśliwie dowiezione do USA i bynajmniej

PRZECIĘTNY AMERYKANIN NIE POFATYGUJE SIĘ, ABY PRZECZYTAĆ SPRZECZNE ZE SOBĄ ŹRÓDŁA. DLATEGO NIE DOWIE SIĘ, CZY PANIKA JEST UZASADNIONA, CZY JEDYNIE WYSTARCZY OMINĄĆ WYCIECZKĘ NA CZARNY LĄD.

nie w lotniczych separatkach. Dobrze trzyma się wAmeryce trąd: zarejestrowano 6500 przypadków, a w roku 2013 przybyło 213 trędowatych. Syfilis ma się świetnie – obecnie choruje na niego prawie 18 tysięcy osób i jest to o połowę więcej niż w roku 2000.

I na deser dżuma. Każdy gryzoń przebiegający nasze podwórko może nieść w futerku tę zarazę. Pięć lat temu zmarł na nią lekarz w Chicago. W stanie Oregon w 2012 stwierdzono jeden przypadek. Szacuje się również, że każdego roku w USA 5-15 osób zaraża się tą chorobą.

Czy bać się eboli, czy też nie – zadajmy sobie ponownie pytanie.

PS: Amerykanie kochają podróżować, równocześnie rozumiejąc, że lotniskowe prześwietlania, zdejmowania butów, patroszenia bagaży są dla ich dobra. Tłoczą się, pocą, ale stosują się do wymogów. Gdyby tak do tego całego zamieszania dołączyć obowiązkową immunizację? Nie szczepiłeś się, nie lecisz. Jeśli nie miałeś czasu, możesz procedury dopełnić na lotnisku. Oczywiście pojawią się sceptycy chcący ominąć ochronne działanie państwa i pojadą samochodem. Na nic. Zbóje na rogatkach dopadną. Z uśmiechem ćwiczonym na szczerość przypomną, że wstęp do danej aglomeracji miejskiej jest dozwolony jedynie za poświadczeniem inokulacji przeciw eboli. Nie ma certyfikatu? To nic, proszę bardzo, tutaj jest kiosk, w którym można szybko i wygodnie nabyć preparat. Dla ubezpieczonych – guziczek zielony, koszt 1500 dolarów, a dla nieubezpieczonych, jak w przypadku szczepień przeciw grypie, 15 dolarów i guziczek niebieski. 318 milionów dawek, tyle ile w przybliżeniu liczy populacja Stanów Zjednoczonych.

Można by nakręcić film akcji o pościgach za dysydentami antyszczepionkowymi. &

nowy dziennik

WEEKEND

| 16 SIERPNIA 2014

13

TECHNIKA MA PRZYSZŁOŚĆ JAN LATUS

SMARTFONE W SKÓRCE

Projektanci zachodzą w głowę, jak by tu uczynić bardziej atrakcyjnym powszechny dziś smartfone. Oferowali już obudowy ze stali nierdzewnej, tytanu i szkła – przyszła kolej na skórę. Leather Phone miałby ekran oraz baterię z giętkiego tworzywa, a ze skórzanym etui wyglądałby jak portfel. Technologię giętkich wyświetlaczy opracowują koreańskie koncerny Samsung i LG, może więc zainteresują się tym, elegancko wyglądającym, aparatem.

KAMERA W SOCZEWKACH KONTAKTOWYCH

Firma Google nie tylko straszy nas okularami z wbudowaną kamerą wideo. Pracuje teraz nad jeszcze bardziej tajnym narzędziem podglądania i inwigilacji – kamerą wbudowaną w soczewki kontaktowe. Nie byłby to jednak czujnik pozwalający noszącemu widzieć i rejestrować świat. Przeciwnie – obiektyw pozwala mieć zewnętrzny wgląd w źrenice i w ten sposób nieomylnie zidentyfikować daną osobę. Aż przechodzi strach...

MASERATI BITURBO

Model Maserati BiTurbo, produkowany w latach 80. i 90. jako kanciaste coupe i kabriolet, nie zyskał wielkiego uznania – ba, magazyn „Time” ogłosił to auto najgorszym modelem 1984 roku! Samochód nie miał szczególnych osiągów i był bardzo zawodny, niemniej dawał szansę wejścia w posiadanie, za stosunkowo niewysoką cenę, samochodu słynnej włoskiej marki. Projektant Theophilus Chin tak widziałby wskrzeszone Maserati BiTurbo – w postaci niedużej, zgrabnej limuzyny. To jednak tylko projekt.

ZDJĘCIA: MATERIAŁY REKLAMOWE

ASTON MARTIN LAGONDA

Oto kolejna próba wskrzeszenia samochodowej legendy – angielska firma Aston Martin ogłosiła oficjalnie, że będzie produkować ultraluksusową limuzynę Lagonda! W oryginalnym wcieleniu Lagonda miała proste, geometryczne linie. Także jej nowa wersja miałaby czyste, szlachetne proporcje. Niestety, będzie to bardzo krótka seria, a wszystkie bez wyjątku egzemplarze powędrują na Bliski Wschód, przede wszystkim do Zjednoczonych Emiratów Arabskich, gdzie mieszkają najbogatsi na świecie samochodziarze.

WEEKEND

nowy dziennik

| 16 SIERPNIA 2014

A przecież i wcześniej i później naukowcy, ale także zwyczajni ludzie, których nigdy nie ciągnęło w góry, pomimo, że one są, ciągle próbują rozwikłać zagadkę himalaizmu czy w ogóle – sportów ekstremalnych.

Po co ludzie to robią? Przecież ryzyko jest olbrzymie, a na dobrą sprawę nic z tych wyczynów nie wynika. Zdobywanie kolejnych ośmiotysięczników nie przysparza wiedzy, nie rozwija technologii, nie bierze się z żadnej konieczności zbiorowej, naukowej, politycznej czy społecznej i nie służy niczemu konkretnemu.

Z drugiej strony, wiele jest na świecie aktywności angażujących jeszcze większe środki materialne i budzących skrajne zbiorowe emocje, które są równie mało praktyczne. Sport na przykład.

Olimpiady czy mundiale dostarczają przynajmniej rozrywki milionom kibiców, oglądane na żywo i transmitowane, w czasie rzeczywistym, przez wszystkie telewizje świata.

Tymczasem jak dotąd nie wymyślono chyba żadnego high mountains reality show (choć w tej dziedzinie zapewne jeszcze wszystko przed nami). Zmagania pogromców szczytów z górami, pogodą, samotnością i własną słabością znamy jedynie z rzadko kręconych dokumentów i krótkich komunikatów w dziennikach. Po co więc to wszystko?

Powstało wiele, bardziej lub mniej wiarygodnych, studiów osobowości himalaisty, które – w zależności do metodologii – skupiają się bądź to na przymiotach niezbędnych do uprawiania tego sportu, bądź też cechach charakteru, które rzekomo przesądzają o wyborze takiej życiowej ścieżki, czy – jak w tym przypadku – raczej perci.

Co do przymiotów, na pierwszych miejscach listy króluje poszukiwanie trudnych wyzwań, odwaga, upór i konsekwencja w działaniu oraz ponadprzeciętna odporność psychiczna, a także zdolność do szybkiego podejmowania decyzji.

W kategorii cech negatywnych panuje większa rozbieżność ocen. Himalaizm miałby przyciągać jednostki o niestabilnej osobowości i niesprecyzowanej tożsamości, które – zdobywając szczyty – pragną w ten sposób coś udowodnić, głównie sobie. Toteż do alpinizmu mieliby mieć skłonność egoiści o odchyleniu narcystycznym, z tendencją do autoagresji (szczytów nie zdobywa się bez bólu i ryzyka). Wysokie góry stanowić by też miały wyzwanie dla osób próżnych i żądnych sławy, które nie potrafią zaspokoić tej swojej potrzeby na inne sposoby. Na wysokie szczyty miałaby pchać takich ludzi ambicja i potrzeba dokonania rzeczy wielkich, ale dokonania ich niejako dla siebie, bo – jak już była mowa wyżej – dla wspólnoty nic z tych wyczynów konkretnego nie wynika. Przyjęliśmy jednak – w pakiecie mitów odziedziczonych po romantyzmie – że włażenie na szczyty godne jest podziwu i miejsca w serwisach agencji prasowych.

Niektórzy badacze zwracają też uwagę na okoliczność, że wspinanie się może być – przynajmniej dla niektórych fanatyków tego sportu – przymusem psychicznym, jak każde uzależnienie. Tego rodzaju podejrzenia powzięto po nowych badaniach dotyczących psychologii sportów ekstremalnych. Z owych studiów wynika bowiem, że dla części nieustraszonych skydiverów, windsurferów i narciarzy zjeżdżających z najwyższych szczytów na krechę, uprawianie tego, co uprawiają jest jak konieczna do życia dawka narkotyku. Mózg, który dzięki nowym technologiom obrazowania odsłania nam coraz więcej ze swoich wstydliwych tajemnic, ujawnił bowiem, że podczas uprawiania sportów obciążonych dużym ryzykiem aktywizuje się nam ośrodkowy i autono-

c KIJEM W MROWISKO d

EKSTREMIŚCI I DNA MARIAN CHLABICZ

Zapytany kiedyś w wywiadzie, dlaczego w ogóle wspinał się na Mount Everest, znany himalaista George Mallory odpowiedział: „Because it’s there”. nowania, wytrwałości i samokontroli. Ot, duże dzieci. Problem w tym, że one nie tyle nie chcą, co nie mogą dorosnąć, ze względu na okoliczność, że mają to wrodzone. Jak dowiodły dalsze badania prof. Zuckermana, podłoże osobowości poszukiwacza tkwi w biologii, a konkretnie w pętli: kora – układ siatkowy. Dla himalaistów typowy jest niski poziom aktywizacji tych fragmentów mózgu, co wyraża się w niewielkim poziomie nieuroprzekaźników stymulujących tak zwany układ nagrody.

W przekładzie z języka neurobiologii na nasze znaczy to, że aby poczuć się dobrze, poszukiwacze muszą doświadczać bodźców, które u większości z nas zamiast zadowoleniem skutkują raczej przerażeniem. Na dobrą sprawę wszystko sprowadza się do dopaminy i jej receptorów w jądrze półleżącym. Sprawność jej receptorów zależy zaś od raptem jednego genu – D4DR. Normalnie, do wywołania poczucia przyjemności wystarczy porcja lodów malinowych, dobra komedia czy książka albo równie dobre towarzystwo i rozmowa przy winie. Poszukiwacz, żeby osiągnąć podobny poziom satysfakcji, musi wejść na K-2, najlepiej zimą.

Jak dowiodła nauka, która ma to do siebie, że demaskuje coraz to kolejne romantyczne mity, gór nie zdobywa się więc wcale dlatego, że są. O tym, kto w nie pójdzie, przesądza bowiem, jak się okazało, nie tyle ideologia, co biologia.

To właśnie dlatego jedni z nas, wyposażeni w geny poszukiwaczy, z braku gór potrafią wspinać się na wieżowce. Podczas gdy inni, z genami unikaczy, nigdy nie wejdą na żadną, choćby mieszkali w Zakopanem. & miczny układ nerwowy, produkując coś na kształt naturalnych substancji psychoaktywnych. W takich stanach człowiek doświadcza euforii, której nie da się porównać z innymi emocjami. Czasami sporty graniczne prowadzą nawet do doświadczeń z gatunku mistycznych.

Badaniem pod tym kątem mózgów ekstremistów pierwszy zajął się Marvin Zuckerman, który przy okazji dokonał też podziału naszego gatunku na dwa typy, w zależności od reaktywności układu nerwowego. Więk-

PIÓRKIEM W SEDNO

szość z nas reprezentuje postawę unikającą, omijając niebezpieczeństwo, choć ceną zanudne, spokojne życie jest deficyt skrajnych emocji.

Mniejszość to zaś osoby poszukujące, które potrzebują silnej stymulacji, jak powietrza. Poszukiwacze potrzebują do życia

coraz to nowych wyzwań i doświadczeń, przejawiają gotowość do podejmowania ryzyka, często wiążącą się z podwyższonym poziomem agresji, brakiem zahamowani i impulsywnością, i są mało odporni na nudę i monotonię dnia codziennego. Takie osoby cechuje apetyt na życie, są kreatywne, spontaniczne i optymistyczne, marnie wychodzą im natomiast zadania wymagające koncentracji, pla-

PRZYJĘLIŚMY W PAKIECIE MITÓW ODZIEDZICZONYCH PO ROMANTYZMIE, ŻE WŁAŻENIE NA SZCZYTY GODNE JEST PODZIWU I MIEJSCA W SERWISACH AGENCJI PRASOWYCH.

ILUSTRACJA: WOJCIECH KOZAK

14

nowy dziennik

WEEKEND

| 16 SIERPNIA 2014

15

Serdecznie zapraszamy do GABINETU OKULISTYCZNEGO

dr Michał Kiselow OD

NOWOCZESNE METODY LECZENIE WAD I CHORÓB OCZU (jaskra, kontrola chorych na cukrzyce, badanie dna oka, pomiar

ciśnienia sródgałkowego oraz komputerowe badanie pola widzenia).

Konsultacja i kwalifikacja do zabiegu laserowej korekty wad wzroku oraz usuwania zaćmy.

PEŁNY ZAKRES OPIEKI OKULISTYCZNEJ DOROSŁYCH I DZIECI

• dobór soczewek kontaktowych • wysoka jakość szkieł korekcyjnych • duży wybór oprawek: PRADA, DIOR, RAY BAN, COACH, TIFFANY, TOM FORD, OLIVER PEOPLES • okulary przeciwsłoneczne; akcesoria optyczne oraz okulistyczne badania dla kierowców (DMV)

909 Manhattan Ave., Brooklyn NY 11222

tel.718.389.0333

Większość ubezpieczeń medycznych, optycznych i unijnych honorowana

NOWE GODZINY

pon. – pt.: 9 rano – 8 wieczorem sobota: 9 rano – 6 ppoł.

Doktor mówi po polsku.

SPECJALISTA CHORÓB PRZYZĘBIA I IMPLANTÓW ZĘBOWYCH

PARADONTOLOG URSZULA KOROL, D.D.S.

LEKARZ ALERGOLOG Dr. MONIKA I. WORONIECKA, M.D. Specjalista ALERGOLOG dla doros∏ych i dzieci (z wieloletnim doÊwiadczeniem)

• Specjalistyczne skórne testy na alergie • Szczepienia odczulajàce, alergie Êrodowiskowe • Katar sienny, przewlek∏y kaszel i astma, alergiczne choroby zatok, uszu, oczu i skóry • Uczulenia na pokarmy, ostre reakcje uczuleniowe, uczulenia na ukàszenia przez owady • Zaburzenia uk∏adu odpornoÊciowego • Testy wydolnoÊci p∏uc Ubezpieczenia honorowane

BOARD CERTIFIED, (DIPLOMATE OF AMERICAN BOARD OF PERIODONTOLOGY)

• ZAPOBIEGANIE I LECZENIE PARADONTOZY

(KIESZONKI DZIĄSŁOWE, KRWAWIENIE DZIĄSŁOWE, RUCHOMOŚĆ ZĘBÓW)

Brooklyn:

115 Nassau Avenue (Greenpoint)

718.389.6950

Nassau:

125 Plandome Road (Manhasset), Long Island

516.570.0528

• IMPLANTY ZĘBOWE • REGENERACJA - ODBUDOWA KOŚCI WOKÓŁ ZĘBÓW • WSZCZEPY KOSTNE - ODBUDOWA WYROSTKA ZĘBODOŁOWEGO

• CHIRURGIA PLASTYCZNA DZIĄSEŁ

THE CENTER FOR ADVANCED SPIRITUAL HEALING

- PRZESZCZEPY DZIĄSEŁ WOKÓŁ OBNAŻONYCH SZYJEK ZĘBOWYCH - KOREKTA PRZEROSTU DZIĄSEŁ • STABILIZACJA RUCHOMYCH ZĘBÓW • SZCZEGÓŁOWE BADANIE GŁOWY I SZYI W CELU WYKRYCIA RAKA JAMY USTNEJ I PATOLOGII STAWU SKRONIOWO-ŻUCHWOWEGO

ROMAN SVARCZEWSKI Jedyny uzdrowiciel, który usuwa wszelkie dolegliwoÊci skórne nie pozostawiajàc blizny

Usuwa nietradycyjnymi metodami znamiona, brodawki, kurzajki i cysty z ka˝dej cz´Êci cia∏a, które po seansie stopniowo usychajà i bezboleÊnie odpadajà.

Pomaga w ka˝dym problemie skórnym. Usuwa te˝ hemoroidy, plamy na skórze, piegi, wrzody, liszaje, grzybic´.

DR. KOROL JEST JEDYNĄ POLSKĄ SPECJALISTĄ-PARADONTOLOGIEM, ABSOLWENTKA NEW YORK UNIVERSITY, DEPARTAMENT PARADONTOLOGII I IMPLANT DENTISTRY W CELU UMÓWIENIA SIĘ NA WIZYTĘ PROSZĘ DZWONIĆ POD NR:

212.888.2008

57 W. 57 Street, SUITE 805, NYC, NY 10019 (Między 5 i 6 Ave.)

Aby umówiç si´ na spotkanie prosz´ dzwoniç:

Tel:

718.332.1190 • 718.743.3343 (9 rano - 7 wiecz.)

206 Corbin Place (róg Brighton Beach) BROOKLYN, NY 11235

16

WEEKEND

nowy dziennik

| 16 SIERPNIA 2014

c

DZIAŁ OBUWNICZY

d

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

SZPILKI NA GIEWONCIE BOŻENA CHLABICZ Wśród polskich internautów trwa nieustający konkurs na Taterniczkę Roku. Jak na razie pierwszą pozycję zajmuje w nim sympatyczna z wyglądu blondynka, która wrzuciła do sieci zdjęcia z Gubałówki, na których dumnie prezentuje mikroskopijną mini, kusy top oraz białe kozaczki z szydełkową cholewką. Na szpilkach!

W tym właśnie stroju dziewczę wybrało się na podbój szczytów i – jak dowodzi obrazek – wspięło się skutecznie!

Inne kandydatki do tytułu dokonały podobnego wyczynu już to w czółenkach na słupku (Morskie Oko), już to w klapkach-japonkach. Ktoś zrobił zdjęcie taterniczce-amatorce w takich laczkach na drodze do Orlej Perci.

W sumie nie ma co wybrzydzać, bo jak się przyjrzeć dokładniej specjalistycznym butom do wspinaczki, to trudno przeoczyć, że one też są na obcasach. Tyle, że tego nie widać, bo cała konstrukcja takiego buta tkwi w środku.

Buciczki na ściankę wyglądają jak zgięte w połowie, przez co stopa układa się w nich niemal identycznie jak w klasycznych high heels. Anawet jeszcze mniej anatomicznie, bo palce są tu mocną przygięte ku dołowi, natomiast śródstopie wygięte ku górze. Zapewne ten kształt wynika ze wspinaczkowej praktyki, która wskazuje wszakże, że nawet w górach nie ma to, jak obcasy. Zwłaszcza wysokie, bo te są na skałach najbardziej praktyczne.

Kozica tylko dlatego jakoś radzi sobie na mokrych, śliskich skałach, że ma wąskie, rozdzielone kopyta. W ten sposób łatwiej jej balansować na półkach skalnych i zaczepiać na najdrobniejszych wyłomach.

Klasyczne buty trekkingowe, pomijając ich niewątpliwe zalety w postaci ochrony stóp

przed zwichnięciem i innymi urazami mechanicznymi, niekoniecznie dobrze sprawdzają się na takich właśnie, wąskich, śliskich, skalistych ścieżkach. Duża powierzchnia podeszwy ślizga się niebezpiecznie, a też nie ma jej o co skutecznie zaczepić. W takich trampkach trzeba do wspinaczki więcej miejsca, niż w „pionierkach na obcasie”. To nie żarty.

Szpilka przydaje się wyjątkowo nie tylko w górach. Jeszcze lepiej sprawdza się po zejściu ze szlaku, na przykład przypadku ataku dzikich zwierząt (lub dzikich górali), bo to broń z gatunku niezawodnych. Poza tym zawsze można taką szpilkę zdjąć ze stopy i użyć jak klamry, wbijając w skalną szczelinę. Dzięki temu można sobie, w razie czego, stworzyć dodatkowy punkt podparcia i bezpiecznie doczekać interwencji ratowników.

Szpilka to doskonałe narzędzie szerokiego zastosowania i użytku. A poza tym, jak powszechnie wiadomo ze „Szpilek na Giewoncie”, w górach szyku zadaje się wyłącznie w szpilkach właśnie.

Tylko patrzeć a – na podobieństwo wyścigów na setkę na wysokich obcasach – pojawi się, w ramach kolejnej olimpiady zimowej, konkurencja wspinania się na obcasach na Gubałówkę. Główną nagrodą będzie drugoplanowa rola w serialu.

Inna sprawa, że moda na bieganie

po górach na szpilkach bynajmniej nie wyszła z Polski.

Eksperymenty z obcasami wysokogórskimi trwają już od jakiegoś czasu, czego dowodem są materiały z kampanii reklamowych znanych marek na sezony zimowe.

W ubiegłym roku szpilki na „po nartach” lansowała marka Ralph Lauren. Całkiem niedawno buty trekkingowe na obcasach stanowiły z kolei ozdobę kolekcji Tory Burch. Teraz sandałki wspinaczkowe pokazały się w ofercie firmy Teva, reklamowane jako pierwsze sandały sportowe na 4-calowym słupku. Gdzie chodzi się w podobnych buciczkach złożonych z pasków na bieżnikowanych podeszwach? No jak to gdzie? Oczywiście, że po górach. Z materiałów reklamowych wynika, że są to sandały wspinaczkowe. Obcas służy do zaczepienia liny. Ale to chyba oczywiste.

Kto teraz – w świetle najnowszych tendencji w dziedzinie obuwia sportowego – zaryzykuje tezę, że zdobywanie Giewontu, a choćby tylko Gubałówki, w szpilkach, to sport ekstremalny? &

KLASYCZNE BUTY TREKKINGOWE, POMIJAJĄC ICH NIEWĄTPLIWE ZALETY W POSTACI OCHRONY STÓP PRZED ZWICHNIĘCIEM I INNYMI URAZAMI MECHANICZNYMI, NIEKONIECZNIE DOBRZE SPRAWDZAJĄ SIĘ NA WĄSKICH, ŚLISKICH, SKALISTYCH ŚCIEŻKACH.