Nowy Dziennik 2014/08/23 Weekend

nowy dziennik

WEEKEND

NUMER 779

| 23 SIERPNIA 2014

STRONA 8

TADEUSZ SUDOŁ

TAD PIĘKNODUCH STRONA 3-6

STRONA 3

STRONA 12

STRONA 13

STRONA 16

TEMAT TYGODNIA:

BĄBELKI

CHOROBY ZNIKNĄ SAME!

SUPERFERRARI

CIUCHY DO LASU

NA GRZYBY

2

WEEKEND

nowy dziennik

| 23 SIERPNIA 2014

c

FELIETON JANKA

d

ŚMIEJ SIĘ, PAJACU Reagujemy na stereotyp. Ktoś, kto jest sławny i bogaty, powinien być szczęśliwy. Ktoś, kto rozśmiesza innych, powinien być w środku pogodny i zadowolony z życia. Jakżeż się mylimy. Śmiej się pajacu! Clown w niejednej sztuce i operze wygłupia się i robi śmieszne miny, choć mu serce krwawi.

Robin Williams był takim clownem, i to w najlepszy gatunku. Do historii przeszły jego improwizacje i parodie w rozmowie z Jamesem Liptonem w programie Inside the Actors Studio. Po śmierci Williamsa Lipton, ten sławny krytyk filmowy, powiedział, iż mieliśmy do czynienia z geniuszem. Jest to talent, który wykracza poza rzemiosło, rzeczy nauczone – geniuszem trzeba się urodzić. Williams urodził się właśnie z takimi genialnymi genami. Był piekielnie inteligentny – widownia czasem gubiła się śledząc jego szybkie metamorfozy, nie nadążała za jego woltami, potrzebowała czasu, żeby przetrawić dowcipy. On zdawał sobie z tego sprawę i – dobrotliwie, był bowiem pozbawiony złośliwości – kpił sobie z publiczności czekając, aż załapie o co mu chodziło.

Oto zatem wyróżniające go cechy: wyjątkowa inteligencja, dar obserwacji, więc i wyjątkowa wrażliwość. Z takimi przymiotami trudniej żyć, niż gdyby miało się grubą skórę i na nic nie zważało.

Ileż razy trzeba to tłumaczyć ludziom: satyryk więcej widzi z otaczającego świata, przenikliwiej ocenia, a więc i bardziej bolą go absurdy, niesprawiedliwości, głupota, zło. Ludzie niby to wiedzą, ale się na to nie godzą. Przecież ten Wojciech Mann tak zawsze ich rozbawia, Chaplin taki jest wzruszająco pocieszny, Andrzej Mleczko taki rubaszny (Cezarego Pazurę, najmniej śmiesznego ze znanych aktorów komediowych, pozwolę sobie pominąć). Komik wnosi do naszego życia radość, poprawia nam humor. Mając dość zabijania na ekranie, seriali o gwałcicielach, dramatów o umieraniu na raka, czasem włączamy telewizor na starą komedię. Albo oglądamy nowy program jakiegoś niegdyś znanego komika, jak Laskowik czy Fedorowicz łudząc się, że może znowu staną się dowcipni.

Jeśli Polacy chadzają jeszcze do teatru, to na tłumaczone z angielskiego farsy z udziałem „znanych i lubianych” aktorów. W Stanach niezmienną popularnością cieszą się stand up comedians, czyli osoby wygłaszające na scenie zabawne monologi.

Potrzebujemy śmiechu. Są kraje, gdzie ludzie boją się śmiać, gdzie nie uśmiechają się bez powodu. Popatrzmy na filmy dokumentalne z Korei Północnej, nawet takie propagandowe. Tam wszyscy są śmiertelnie poważni. Ponurzy są Rosjanie, na czele z ich idolem Putinem. Na uśmiech nie mają czas zaharowani Chińczycy. Za głębocy na wygłupy są Niemcy, za sztywni – Szwajcarzy. Nie uśmiechają się kobiety w Arabii Saudyjskiej (domyślamy się tego, bo mają twarze zasłonięte szmatą).

Amerykanie lubią się uśmiechać, co jest zresztą przedmiotem krytyki pozostałych narodów – tych, które uśmiechają się mniej. Miesz-

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

Zabawiaj ludzi, bądź zawsze wesoły, dawaj innym energię, nadzieję i radość. Rób to wiele lat. Gdy pewnego dnia się zabijesz, ludzie nie powiążą ze sobą przyczyn i skutku.

kańcy Ameryki mają takie same problemy z życiem, z samymi sobą, jak inni ludzie, więc ten uśmiech – i w ogóle nadrabianie miną w kontaktach z innymi – jest samoobroną. Także przejawem dumy, która nie pozwala mazgaić się, pokazywać swojej słabości.

Amerykanie też się zabijają – późniejsi samobójcy być może uśmiechają się równie szeroko, jak inni. Tak jak inni ludzie, oni też cierpią na depresję. Jak Robin Williams.

Nie wiadomo – może najważniejszym powodem jego samobójstwa były nie wspomniane wyżej cierpienia uważnego obserwatora, ale zespół chorobowy. Dziś już wiemy, że depresja to nie jakaś melancholia, która dopada każdego, to nie smutek po tragicznych przejściach, to nie załamanie po niepowodzeniach. To niewłaściwe funkcjonowanie mózgu które sprawia, że chory nie jest w stanie uporać się z rzeczywistością i swoim życiem. Cierpi, mimo że czasem nie ma wielkich powodów do niezadowolenia. Choroby takiej czasem nie da się wyleczyć, a dziś powszechnie – obok innych zabiegów, jak psychoterapia – przepisuje się leki psychotropowe. Zaczynamy przyjmować do wiadomości, że depresja to poważna choroba, a za chorowanie nie można przecież nikogo obwiniać. Najstraszniejsze jest, że bliscy, rodzina chorego nie bardzo wiedzą, jak sobie z tym chorym radzić. Rany trzeba opatrzyć, wygłodzony organizm odkarmić, ząb zaplombo-

Redaguje Jan Latus (212) 594-2266 w. 115. Stali współpracownicy: Bożena Chlabicz, Marian Chlabicz, Stanisław Kokesz, Monika Śliż, Piotr Milewski, Piotr Powietrzyński, Magdalena Wypych, Zuzanna Ducka-Lubas. Piszą z Polski: Łukasz Dziatkiewicz, Przemek Gulda, Katarzyna Krawczyńska, Ewa Śródka, Daniel Wyszogrodzki.

WEEKEND

wać. Jak wyleczyć człowieka z – niczym nie sprowokowanego – psychicznego cierpienia?

Dawać mu psychotropy? Będzie to przecież oznaczało, że chcemy zmienić jego prawdziwą osobowości, przytłumić ją, znieczulić.

Mieć partnera permanentnie na prochach.

Tak więc choroba dotyka także sławnych i bogatych – ale to już wiedzieliśmy. Opłakując Williamsa może pomyślimy przy okazji o innych sławnych ludziach, którzy smutno skończyli. Jedni zabili się, jak Marilyn Monroe, inni zginęli w podejrzanych okolicznościach, jak Lady Diana, inni jeszcze zostali bestialsko zabici, jak Sharon Tate.

Nie tylko więc musimy się zastanowić, czy bogaci i sławni są naprawdę szczęśliwi. Warto się też przyjrzeć tym rajom, w których miesz-

kają, jak Beverly Hills czy Malibu. Wśród cudnej przyrody, w swoich pałacach, przy basenie, zapijają się whisky, odurzają marihuaną i kokainą, szukają kompulsywnie seksu. Spalają się w stresie, że ich sława zostanie przyćmiona przez innych, a fortuna się zmniejszy. Szczęście jest relatywne – nieustannie porównujemy się z innymi, a aktorzy rywalizują z innymi aktorami o miejsce w panteonie sławy. Trudno tam o prawdziwe przyjaźnie, a egzaltowane komentarze po czyjejś śmierci czasem nie są szczere.

Może niektórzy zazdrościli mu większego talentu i błyskotliwości, ale teraz nic nie powiedzą. Wypowiadamy się natomiast my – zwyczajni ludzie na całym świecie, których rozbawiał i wzruszał – i którzy, mimo wszystko, nie rozumiemy, dlaczego musiał się zabić. JAN LATUS

DZIŚ JUŻ WIEMY, ŻE DEPRESJA TO NIE JAKAŚ MELANCHOLIA, KTÓRA DOPADA KAŻDEGO, TO NIE SMUTEK PO TRAGICZNYCH PRZEJŚCIACH, TO NIE ZAŁAMANIE PO NIEPOWODZENIACH.

REKLAMUJ SIĘ W WEEKENDZIE.Dział Reklamy i Marketingu, Dyr. Delfina Kozimor: Tel: 212-594-2266 wew. 304; Fax: 212-594-5538; e-mail: displays@dziennik.com.

(Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń).

The Publisher disclaims any liability for the content of any advertisement appearing in this magazine.

Piszcie listy do: jl@dziennik.com

NA OKŁADCE: TADEUSZ SUDOŁ

ZDJĘCIE: JAN LATUS

nowy dziennik

DRINK NA WEEKEND

c

POLSKA NA CIEPŁO

| 23 SIERPNIA 2014

3

d

HEJ, KTO POLAK, NA GRZYBY! PRZEMEK GULDA To fenomen nieznany gdzie indziej, a na pewno nie w takiej formie i takiej postaci.

Wygląda na to, że grzyby to prawdziwa polska specjalność.

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

WINO Z BĄBELKAMI

WEEKEND

Szmpan to szczególny rodzaj wina musującego, znany na całym świecie i potocznie kojarzony ze świętowaniem i luksusem. Nazwę swą zawdzięcza Szampanii, regionowi w północno-wschodniej Francji, głównemu miejscu jego produkcji.

Szampan jest produkowany bez sztucznego nasycania napoju dwutlenkiem węgla.

Dwutlenek węgla tworzy się w nim na skutek naturalnego procesu dojrzewania wina w butelkach. Do butelek nalewa się młode, nie do końca przefermentowane wino, a następnie przechowuje się lekko pochylone w stronę korka butelki w piwnicach, w stałej temperaturze 3-5°C. W odróżnieniu od szampana, którego nazwa została zastrzeżona w 1911 r., inne francuskie wina musujące produkowane metodą szampańską nazywane są „mousseux”. Z kolei w Szampanii produkuje również wina o słabej mocy, które noszą inne nazwy: czerwone (Bouzy), białe (Coteaux champenois) lub różowe (rosé des Riceys).

Jednak w tej historycznej prowincji produkuje się głównie wina białe musujące ze szczepów winogron chardonnay, pinot noir i pinot meunier, które nazywane są po prostu „szampanem”, bez podawania szczegółów. Wina te uchodzą za doskonałe i dlatego są stosunkowo drogie.

(JL)

Jedni robią to indywidualnie, inni w grupach, jeszcze inni – zbiorowo. Ale kiedy wejdzie się do polskiego lasu – wszystko zaczyna się jeszcze latem, choć największe nasilenie przypada na jesień – można odnieść wrażenie, że cała Polska zbiera grzyby. To nad Wisłą tradycja trwająca od niezliczonych dekad, powtarzana przez kolejne pokolenia.

– Zbieram grzyby od zawsze, od dziecka – opowiada siedemdziesięciolatka ze Słupska. – Mam swoje ulubione miejsca, gdzie zawsze można znaleźć bardzo dorodne okazy. I nigdy w życiu ich nie zdradzę. Jeszcze by kto tam trafił i pozbierał mi najlepsze kąski. Grzybiarstwa uczyłam się od matki, która zabierała nas do lasu, kiedy byłyśmy z siostrami jeszcze dziećmi. To od niej dowiedziałam się, jak szukać „grzybowych” miejsc, jak odróżniać gatunki jadalne od śmiertelnie trujących, jak zbierać grzyby tak, żeby nie uszkodzić grzybni – inaczej nie ma po co wracać na dany teren za rok.

Grzybiarstwo wiąże się z rozwijaną przez całe pokolenia obyczajowością. Każdy ze zbieraczy ma swój ulubiony pojemnik: koszyk, torbę, ostatnio często plastykową siatkę, każdy ma też świetnie nadający się do odcinania znalezionych okazów kozik – często to niemal relikwia, przekazywana z ojca na syna czy z matki na córkę, przynosząca szczęście, kiedy spaceruje się po lesie w poszukiwaniu grzybów. Żeby zagwarantować sobie obfite zbiory, trzeba się wybierać do lasu bardzo wczesnym rankiem – później najlepsze miejsca są przetrzebione przez leśnych tropicieli i nie ma już tam czego szukać. Obok indywidualnych grzybiarzy, między drzewami napotkać można grupy.

Zawsze przyjeżdżamy ze znajomymi – opowiada czterdziestolatka z Gdańska.

–Umawiamy się w jakiś dzień, najczęściej oczywiście w weekend, bo przecież w inne dni pracujemy i wybieramy się do lasu w trzy-cztery samochody pełne grzybiarzy. Dojeżdżamy

–

do jakiegoś miejsca i tam się rozdzielamy. Po kilku godzinach spotykamy się przy samochodach i porównujemy nasze znaleziska.

Odchodzi do lamusa, ale bynajmniej nie wymiera, charakterystyczny dla PRL-u zwyczaj zbiorowych wycieczek do lasu, grzybobrań organizowanych przez dyrekcje zakładów pracy, podczas których ich załogi wyjeżdżały do lasu całymi autobusami. Często zresztą zbieranie grzybów było tylko pretekstem do tego, żeby popić alkohol na łonie natury albo poflirtować z koleżanką z innego działu – taka namiastka znanych dziś z korporacyjnej praktyki wyjazdów integracyjnych.

– Kiedyś pojechaliśmy na grzyby do niemieckiego lasu – wraca do swojej opowieści czterdziestolatka. – Byliśmy tam na wakacjach u znajomych. Na miejscy wywołaliśmy szok miejscowej ludności. Oni do lasu chodzili na spacery, nigdy nawet nie pomyśleli, żeby zbierać grzyby. Dlatego było ich o wiele więcej niż w Polsce: błyskawicznie nazbieraliśmy pełne wiadra. A Niemcy, których napotykaliśmy

po drodze w najlepszym razie się dziwili, ale częściej próbowali nas przekonać, że na pewno sprowadzimy sobie na głowę nieszczęście, bo to przecież niejadalne. To były nasze najbardziej obfite zbiory w całej, wieloletniej historii rodzinnego grzybiarstwa.

Samo zbieranie to jedno, druga sprawa to wykorzystanie tego, co przyniesie się z lasu do domu. Okazuje się, że Polacy rzeczywiście jedzą zebrane przez siebie grzyby.

– Kiedy wracamy do domu zaczyna się obieranie, krojenie, a potem najprzyjemniejsza rzecz: suszenie – opowiada siedemdziesięciolatka. – Uwielbiam zapach, który powstaje, kiedy suszy się grzyby, od zawsze kojarzy mi się z jesienią. Apotem przez cały rok używam grzybów do najróżniejszych potraw. Robię z nich zupy, sosy, czasem faszeruję nimi mięso.

Oczywiście, że to wszystko można teraz kupić w sklepie i zrobić z proszku, ale nic tak nie smakuje jak zupa grzybowa z grzybów własnoręcznie zebranych w ulubionym miejscu chłodnym, wrześniowym świtem. &

ODCHODZI DO LAMUSA, ALE BYNAJMNIEJ NIE WYMIERA, CHARAKTERYSTYCZNY DLA PRL-U ZWYCZAJ ZBIOROWYCH WYCIECZEK DO LASU, GRZYBOBRAŃ ORGANIZOWANYCH PRZEZ DYREKCJE ZAKŁADÓW PRACY, PODCZAS KTÓRYCH ICH ZAŁOGI WYJEŻDŻAŁY DO LASU CAŁYMI AUTOBUSAMI.

4

WEEKEND

nowy dziennik

| 23 SIERPNIA 2014

c

WYRWIJ, ZACHOWAJ

d

PRAPIECZARKI MARIAN POLAK

Według większości encyklopedii największe rośliny świata to drzewa. Wśród rekordzistów różne źródła wymieniają dochodzący do stu metrów wysokości eukaliptus królewski, mamutowiec olbrzymi, nazywany też sekwojodendronem oraz oraz niemal dorównującą mu wzrostem sekwoję wiecznozieloną.

Za największe żyjące w tej chwili zwierzęta uchodzą z kolei wieloryby.

Poważne źródła naukowe poważnie się mylą, bo największym znanym organizmem świata jest opieńka.

Owszem, nie tylko z książek do biologii, ale też z lekcji literatury pamiętamy, że opieńka jest maleńka, ale to tylko kamuflaż. Niepozorne owocniki, czyli to, co kryje się po pojedynczym opieńkowym kapeluszem, rzeczywiście osiągają rozmiary 4-8 cm. Dla grzyba najważniejsze jest jednak to, co kryje się pod ziemią, czyli zagrzebana w glebie grzybnia. Dopiero ona, wraz z tym co nad gruntem, czyli kapeluszem lub zespołem kapeluszy, stanowi roślinę. Tymczasem grzybnia opieńki może osiągać rozmiary kilku boisk piłkarskich. Największa z dotąd odkrytych opieniek-gigantów rośnie w amerykańskim stanie Oregon, na powierzchni niemal 900 hektarów, na której zmieściłoby się 1665 boisk. Uchodzi on za największy w ogóle organizm żyjący w tej chwili na ziemi. I mało, że największy, ale też jeden z najstarszych. Jak wyliczyli naukowcy, osiągnię-

Opieńka

Grzyby to zresztą rekordziści we wielu różnych dziedzinach biologii i fizjologii. Tak wielu, że nie ustają spory, czy w ogóle wypada je klasyfikować do kategorii roślin.

Przez długi czas udawało się im zwodzić w tej kwestii nawet botaników. Przecież rozwijają się na glebie (oraz szczątkach organicznych) i prowadzą osiadły tryb życia, jak rośliny. Nowsze badania ujawniły jednak, że z roślinami już nic poza tym grzybów nie łączy. We wszystkim innym są bardziej podobne do zwierząt. Nie na tyle jednak, żeby mieściły się w jednej kategorii ze złotą rybką czy kotem. Od niedawna tworzą więc osobną kategorię.

Choć przeważnie kojarzą się nam z szaroburą łodyżką nakrytą kapeluszem, także pod względem aparycji są to stworzenia niezwykle różnorodne. Owszem, większość rzeczywiście pasuje do znanego wszystkim portretu pamięciowego grzyba w ogóle, ale nie kapelusz przesądza o przynależności do rodziny, ale chityna oraz sposób życia.

Po pierwsze grzyb, żeby został oficjalnie uznany za grzyb, musi być pasożytem, a po drugie jego ściany komórkowe muszą być zbudowane z chityny (tej samej, która tworzy pancerz chrząszcza). Grzyb, żeby go traktować jak członka grzybiej rodziny, musi też odżywiać się poprzez wchłanianie.

Poza tym grzyba od grzyba może już dzielić niemal wszystko. Trudno więc się dziwić, że to stworzenia niezwykle różnorodne i wielce tajemnicze. No i wszechstronne. Choć na ogół wyglądają niepozornie i kryją się po lasach, w gruncie rzeczy są niemal wszędzie i potrafią prawie wszystko. Na przykład leczyć. Ale też zabijać. Pomagają produkować chleb i piwo, lecz mogą także niszczyć zapasy alkoholu czy pieczywa. Mogą być naszym sprzymierzeńcami, a mogą też szkodnikami. Umieją jesz-

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

cie takich rozmiarów musiało zająć grzybkowi-matuzalemowi 8-9 tysiącleci.

cze więcej: potrafią sterować psychiką i wpływać na świadomość.

Także ludzką (historia grzybków halucynogennych jest niemal równie stara, jak sam nasz gatunek), ale niekoniecznie.

Miniaturowa owadomorka poluje na przykład na muchy, kierując w stronę nieostrożnie zbliżających się do niej owadów swoje lepkie i ciężkie zarodniki. Kiedy taki zarodnik przyklei się do muchy, wydziela specjalne enzymy, które miejscowo rozpuszczają jej chitynowy naskórek. Grzybia strzępka, kiełkująca z zarodnika, bez problemu przenika więc do wnętrza organizmu ofiary i dzieli na małe fragmenty, które płyny ustrojowe owada roznoszą po całym jego ciele. Wtedy zaczyna się proces konsumpcji muchy niejako od środka. Grzybek trawi jej narządy, wszelako nie wszystkie. Mięśnie i układ nerwowy zostawia na deser. Kiedy już spożyje wszystko, co nadawało się do spożycia, owadomorka przejmuje kontrolę nad mózgiem muchy, skłaniając ją by wspięła się na obiekt jednocześnie wysoki, i dobrze widoczny, po czym,

tuż przed śmiercią przyjęła kuszącą pozycję, wabiącą inne muchy. Na koniec grzybek przytwierdza martwą już ofiarę do podłoża wysuwanymi z jej zmumifikowanego wnętrza ryzoidami (takie grzybie korzenie) i czeka na kolejne ofiary.

Oczywiście nie robi tego wszystkiego w ramach indywidualnie obmyślonej strategii, choćby dlatego, że owadomorka nie dysponuje układem nerwowym. Niemniej jej metoda polowania na muchy robi wrażenie.

Grzyby szkodzą nie tylko owadom i archeologom, zapadającym na groźną dla życia aspergilozę. Czynią też poważne straty w gospodarce, i to na skalę światową. Pomijając już miliardy ton pleśniejącej co roku żywności (pleśnie to przecież też grzyby) i butwiejących murów zajętych wilgocią, przez te tajemnicze stworzenia stoimy właśnie na progu kolejnego kryzysu energetycznego. Jak dowiedli naukowcy, gdyby nie one, grzyby spokrewnione z pieczarką, nasze dzisiejsze rezerwy węgla byłyby znacznie zasobniejsze. Niestety, w czasach, kiedy pre-

GRZYBNIA OPIEŃKI MOŻE OSIĄGAĆ ROZMIARY KILKU BOISK PIŁKARSKICH. NAJWIĘKSZA Z DOTĄD ODKRYTYCH OPIENIEK-GIGANTÓW ROŚNIE W AMERYKAŃSKIM STANIE OREGON, NA POWIERZCHNI NIEMAL 900 HEKTARÓW.

historyczne drzewa zaczęły zmieniać się w surowce kopalne, pojawił się też na świecie krewniak pieczarki, który opanował sztukę rozkładu ligniny. Drugiego, obok celulozy, składnika drewna. W ten sposób grzybek skonsumował ponad połowę tego, co po trzystu milionach lat z okładem można by teraz dorzucić do pieca.

Mało tego. Nowe, jeszcze pionierskie badania wykazują, że w ten właśnie sposób niepozorne grzyby odwróciły bieg historii naszej planety. To one stały się przyczyną, dla której zakończył się na ziemi trwający przez około 60 mln lat okres karbonu. Do tej pory wiadomo było, że w pewnym momencie dziejów wygasł proces tworzenia się ze szczątków organicznych nowych pokładów węgla. Nie wiedziano jednak, co o tym przesądziło. Dziś wiele wskazuje, że stały za tym pieczarki.

Teraz odpracowują koszty tamtej prehistorycznej ingerencji przy produkcji papieru, a niedawno ruszyły też prace nad wykorzystaniem enzymów pozyskanych od grzybów do przekształcania biomasy w paliwa i inne surowce energetyczne. A i nie tylko, bo intensywne badania nad liczącą niemal 1,5 mln gatunków gromadą grzybów przynoszą coraz to nowe odkrycia dowykorzystania przez biotechnologię. Dzięki temu potomkowie węglożernych prapieczarek przynajmniej częściowo spłacają teraz swoje długi względem ludzkości. Zresztą – co nieco już spłacili. Dzięki nim mamy przecież chleb nasz codzienny oraz wino. &

WEEKEND

| 23 SIERPNIA 2014

5

Trufle na sprzedaż w miasteczku Perigord w południowo-zachodniej Francji

c

TECHNOLOGIA ŻYWIENIA

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

nowy dziennik

d

TRUFLE NA WAGĘ ZŁOTA EWA ŚRÓDKA

Moje pierwsze uniesienie kulinarne z truflami przeżyłam w Chorwacji. W małej knajpie nad brzegiem morza zamówiliśmy świeżo robiony makaron z oliwą i truflami.

To bardzo proste, trzyskładnikowe danie oka- nego. Gordon Ramsey powiedział, że ma obrzyzało się kulinarną perełką. Pasta pokryta była dliwy smak i jest to jeden z najbardziej niedokawałkami świeżej trufli, które pod wpływem rzecznych produktów, jakie zna. Martha Steciepła roztaczały niesamowity aromat. Pamię- wart stwierdziła, że to coś, co nie powinno znatam, że z łakomstwa zjedliśmy wszystko, leźć się w żadnej kuchni, bo psuje każdą podo ostatniego kawałeczka, a porcje były cał- trawę, a Anthony Bourdain podsumował: kiem słuszne! Na północy Chorwacji, podob- „truffle oil to nie jest jedzenie”. I mają rację, jenie jak we Włoszech i Francji, są świetne wa- śli wyobrazić sobie, że dodajemy do sałatki czy runki do zbierania tych cennych grzybów, któ- risotto siarkowego płynnego ditiapentanu (pore w sezonie często pojawiają się w menu re- chodna formaldehydu). Ale istnieje także olistauracji. Także na lokalnych targach często moż- wa truflowa z dodatkiem prawdziwych trufli – trzeba tylko uważnie przeczytać skład i... na dostać świeże grzyby w niezłej cenie.

Jeśli mamy możliwość kupić trufle u źró- zwracać uwagę na cenę. Można założyć, że w tadła (na targach, u zbieraczy itp.) nie bankrutu- nich oliwach z truflami (za kilkanaście czy 20 jąc przy tym, to warto z tego korzystać. Ceny dol.) na pewno nie ma prawdziwych grzybów. rynkowe trufli są bowiem horrendalne: białe Ceny za autentyczną oliwę truflową kształtutrufle są w przedziale między 2700 dol. a 7 tys. ją się od kilkudziesięciu do nawet stu i więcej dol. za kg, a czarne między 2 a 4 tys. dol. za kg. dol. za butelkę.

Dlatego kupuje się je na gramy, odważane przez O wiele lepszym pomysłem jest masło truprecyzyjne wagi, jak do ważenia szlachetnych flowe. W tym przypadku też trzeba uważnie kruszców. czytać etykiety i sprawdzić czy w składzie są W domowej kuchni często wspomagamy „real truffles” i czy widać dużo kawałków grzysię nieco tańszymi produktami z dodatkiem tru- bów w maśle. Słoiczek o pojemności 3 oz. możfli. Niestety oliwa truflowa (truffle oil) to naj- na kupić już za ok. 9 dol. Wystarczy dobrze gorsza rzecz, po jaką można sięgnąć. Dlacze- usmażony stek wołowy (można zaszaleć i użyć go? Bo nie zawiera ani grama prawdziwych tru- wyjątkowej, luksusowej wołowiny, np. wagyu fli, a cały aromat pochodzi z zapachowych czy kobe), na którym położymy łyżeczkę mazwiązków chemicznych. Większość znanych sła truflowego i posiłek zostaje wywindowaszefów kuchni uważa truffle oil za coś okrop- ny do poziomu fine dining.

A do czego można w kuchni używać trufli? W zasadzie do wszystkich potraw wytrawnych, nawet tych najzwyklejszych. Nad miską świeżo zrobionego popcornu można utrzeć małą czarną truflę i całość wymieszać. A jeśli sami smażymy popcorn, to można dodać masła truflowego do garnka. Gorący popcorn spowoduje, że aromat trufli będzie obłędny. Odrobinę trufli można także zetrzeć na ser do grilled cheese sandwich, a potem, przed smażeniem – jeśli komuś nie żal cennego oleju – skropić kanapkę prawdziwą oliwą truflową. Do potraw smażonych na patelni (placki ziemniaczane, omlet, jajecznica, jajko natwardo, krokiety) można dla poprawienia smaku użyć masła truflowego. Usmażenie posiłku na samym maśle może być zbyt kosztowne i też dość trudne, bo masło łatwo się pali, ale wystarczy dodać do oleju jedną czy dwie łyżeczki masła. Burger z truflami? – oczywiście! To wspaniałe po-

łączenie! Czegoś takiego można skosztować np. w Greenwich Village w barze Umami (432 6th Av.); są tam różne truffled burgers za 13-15 dol.

Ale taniej jest oczywiście przyrządzić takie danie w domu. Bułki do burgera należy posmarować odrobiną masła truflowego i podaniem zetrzeć truflę na ser i dodać odrobinę masła do środka burgera. Najprostszy omlet można też wznieść na wyżyny, jeśli do rozbełtanych jajek zetrze się truflę – wystarczy ona za wszelkie inne dodatki. Podobnie jest z risotto –. jeśli akurat mamy pod ręką białą truflę, to fantastycznie nadaje się ona do tej potrawy, którą warto wykończyć (prawdziwą) oliwą truflową.

Jeśli tylko mamy dostęp do produktów z trufli w dobrej cenie, warto z nimi eksperymentować. Ważne tylko, aby pamiętać, że jeśli używamy trufli lub produktów truflowych, to daniu powinna przyświecać prostota i oszczędność składników. &

DO CZEGO MOŻNA W KUCHNI UŻYWAĆ TRUFLI? W ZASADZIE DO WSZYSTKICH POTRAW WYTRAWNYCH, NAWET TYCH NAJZWYKLEJSZYCH.

REKLAMA

AIR TOUCH DENTAL BROTHERS, PC Gwarantujemy wysokà jakoÊç us∏ug dla ca∏ej Rodziny • Leczenie kana∏owe • Koronki i mostki • Implanty • Bia∏e plomby • Wyjmowane ca∏kowicie albo cz´Êciowe protezy • Usuwanie z´bów • Leczenie paradontozy

100 % STERYLIZACJA

1 godzina w gabinecie wybielania z´bów

ORTODONTA

Prostowanie z´bów przez wyjmowany aparat

Pi´kny uÊmiech po 2 wizytach • Bez borowania • Bez zastrzyków • Bez bólu Najskuteczniejsza metoda leczenia na: krzywe, ukruszone, zabarwione i odbarwione z´by oraz odst´p mi´dzy z´bami

OTWARTE W NIEDZIEL¢

203 Nassau Ave., Greenpoint B’klyn NY 11222 (pom. Humbold St. & Russel St.) (718) 383-1270

6

WEEKEND

nowy dziennik

| 23 SIERPNIA 2014

Ale i w medycynie grzyby grzybom nierówne.

W Polsce nastała (po raz kolejny, bo to zjawisko cykliczne) moda na nalewkę z „grzybka chińskiego”. Na co pomaga grzybek? Podobno na wszystko, od anemii po raka. Ale ponoć najskuteczniejszy jest na młodość. Czyli że niby spowalnia (lub – jak chcą niektórzy – zatrzymuje) proces starzenia.

Od całych dekad w tym samym celu pijemy także napar z kory brzozowej (faktycznie chodzi w tym o porastający ją, rzadki gatunek pleśni) albo wywar z huby, też grzyba.

Czy to ma sens? Czy też może, jeśli nawet działa, to na zasadzie efektu placebo, wyjątkowo skądinąd skutecznego w procesie leczenia schorzeń o wszelkim możliwym podłożu? Nie od dziś wiadomo przecież, że wiara czyni cuda zwłaszcza w medycynie.

W przypadku grzybka chińskiego (nazywanego także tybetańskim, japońskim, azjatyckim albo kefirowym) wiele wskazuje, że picie jego domowej roboty preparatów rzeczywiście może mieć wpływ na poprawę jeśli nie stanu zdrowia, to przynajmniej samopoczucia. Głównie dlatego, że półki w aptekach też uginają się przecież od leków, których podstawowym składnikiem są grzyby. Mało tego – bez nich współczesna medycyna nie byłaby zapewne ani w połowie tak skuteczna, jak jest dzisiaj.

c WEEKEND POLECA d

GRZYBOWA APTEKA ALFA OMEGA

Grzyby w kontekście medycznym kojarzą się głównie z grzybicą. Zwłaszcza grzyby z kategorii mikroorganizmów, które jak wykazały nowsze badania odpowiadają nie tylko za nieprzyjemne, dokuczliwe zmiany skórne, ale także za niektóre ciężkie infekcje wewnętrzne, które mogą prowadzić do śmierci.

Jako pierwsza na długiej liście leków odgrzybnych, czyli mikologicznych, pojawiła się penicylina. Odkryciu zabójczych dla bakterii chorobotwórczych własności Penicillium chrysogenum, niepozornej pleśni, zawdzięczają życie nie tylko miliony ofiar gruźlicy, której przed rokiem 1941 nie było czym leczyć, ale także kolejne pokolenia pacjentów wyprowadzonych z ciężkich infekcji różnego pochodzenia dzięki antybiotykom.

Wkrótce po penicylinie na apteczne półki trafiła inna grupa farmaceutyków pochodzenia mikologicznego, którym z kolei zawdzięczają dalszą egzystencję idące wcześniej w setki tysięcy ofiary tyfusu, dżumy i cholery cefalosporyny. Tę rodzinę leków wyizolowano, niedługo po penicylinie, z hodowli grzybka Cephalosporium acremonium.

Dziś już syntetyczne, nadal okazują się one pierwszym wyborem w leczeniu salmonelloz i zakażeń gronkowcem złocistym.

Antybiotyki to jednak nie wszystko, co współczesna medycyna zawdzięcza porostom i pleśniom. Grzybami leczy się dzisiaj nawet... grzybice. Jedną z najbardziej skutecznych substancji zwalczających podobne infekcje jest bowiem gryzeofulwina, uzyskana na bazie pleśni Penicillium griseofulvin. Jest to preparat nie tyle zwalczający, co stabilizujący poziom zagrzybienia organizmu i przywracający równowagę biologiczną ustroju. Przeciwgrzybiczo działają także inne grupy tak zwanych fungicydów, też pozyskiwanych z grzybów właśnie – strobiluryny i antydrożdżycowe sordariny.

To bynajmniej nie koniec długiej listy farmaceutyków ratujących życie, pozyskiwanych z grzybów lub ich metabolitów, choć

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

ANTYBIOTYKI TO JEDNAK NIE WSZYSTKO, CO WSPÓŁCZESNA MEDYCYNA ZAWDZIĘCZA POROSTOM I PLEŚNIOM. GRZYBAMI LECZY SIĘ DZISIAJ NAWET...

GRZYBICE. Cudowny lek, czyli grzybek tybetański

Penicillin notatum – źródło penicyliny, odkryte przez Alexandra Fleminga w 1928 roku

dzisiaj już głównie syntetycznych. Wysoką pozycję zajmują w tym rankingu leki immuosupresyjne, stosowane w transplantologii (przeciw odrzutom przeszczepionych tkanek i organów), ale także w celu stabilizacji ogromnej grupy chorych cierpiących na zaburzenia odporności.

Mowa o cyklosporynach, do dziś pierwszym leku z wyboru stosowanym w przypadkach schorzeń układu immunologicznego.

Oficjalna farmakologia sięga nawet po substancje, które czynią z dziko rosnących grzybów poważne zagrożenie dla zdrowia i życia miłośników zupy grzybowej, bowiem w niewielkich ilościach i chemicznie oczyszczone, one także mają zastosowanie jako leki.

Sporysz jest grzybem atakującym ziarno chlebowe, a odpowiada za średniowieczne epidemie zbiorowego szaleństwa (w tym także produkcję zastępów czarownic). Teraz wyciąg ze

sporyszu wchodzi w skład wyjątkowo skutecznych preparatów rozkurczowych i leków na niektóre choroby naczyniowe (rozszerza naczynia krwionośne). Od grzybów wzięły też swój początek leki, którym zawdzięcza życie nieokreślona, ale na pewno znacząca liczba potencjalnych zawałowców i niedoszłych ofiar udaru mózgu. Za statynami, bo o nich tu mowa, też, jak w przypadku sporyszu, stoi zresztą grzyb zabójca, To Aspergillus terrus z grupy odpowiedzialnej za niebezpieczne dla zdrowia (a czasem i życia) aspergilozy, czyli odgrzybicze, kropidlakowe zakażenia dróg oddechowych. Inną grupę statyn, substancji stabilizujących poziom cholesterolu we krwi, wyizolowano z pleśni Penicillium cirtinium.

Mało tego, w ostatnich latach pojawia się w prasie medycznej coraz więcej doniesień o mikologicznych lekach na raka. I nie tylko o tym.

Niektórzy naukowcy uważają nawet, że sam rak jest formą grzybicy i że w związku z tym można go skutecznie leczyć farmaceutykami przeciwgrzybiczymi. Że zaś grzybice już teraz zwalcza się preparatami mikologicznymi, więc trwają – i to w kilku ośrodkach naraz – prace nad specyficzną odmianą grzybnej homeopatii (zwalczania podobnego podobnym). Najbardziej obiecujące na tym etapie badań wydają się próby z grzybkami chińskimi – chaga i reishi.

Zanim więc Wielka Apteka, Big Pharma, postawi na swoich półkach jakiś cudowny oficjalny specyfik na choroby leczący z chorób nowotworowych, można próbować naparu domowej roboty. I pić jogurt – produkt mikologiczny, otrzymywany w procesie fermentacji.

To raczej nie zaszkodzi. &

nowy dziennik

WEEKEND

0 APR FINANSOWANIE DOSTĉPNE *

2014.5 CAMRY (GAS & HYBRID) (+ $500 TFS SUBVENTION CASH)

PRIUS L/B (+ $500 TFS SUBVENTION CASH) PRIUS V PRIUS PLUG-IN (+ $1000 TFS SUBVENTION CASH) AVALON (GAS & HYBRID) (+ $500 TFS SUBVENTION CASH)

SIENNA (+ $1000 TFS SUBVENTION CASH) RAV4

OR TFS CUSTOMER CASH $1000 2014.5 CAMRY (GAS & HYBRID) $1500 PRIUS L/B $1000 PRIUS V $1000 AVALON (GAS & HYBRID) $1250 SIENNA $1000 VENZA • $500 RAV4

*60 monthly payments of $16.67 for each $1000 borrowed ST 6 9 ST

ZADZWO ZADZWO LUB ODWIED½ ODWIED½ NAS DETALE !!

PO DETALE

1

INANCING A AVAILABLE* VAILABLE* ..9% 9% AAPR PR FFINANCING U UP P TO TO 60 60 MOS. MOS. 60 60 Mos Mos pymts pymts of of $18.17 $18.17 for for each each $1000 $1000 borrowed. borrowed.

EW 2014 TOYO YOTA

159

$

EASE OR

COROLLLAA LE 5 00 500

$

TFS T FS LEASE LEASE B ONUS CASH CASH BONUS

per mo for 24 mos***

9

!!,01â-+6 ,01â-+6 % !, % !, NATYCHMIASTOWEJ !,01 46 !,01 46

0% 0 % PPLUS LUS

APR APR FIANCING FIANCING AVAIL* AV VAIL* UP MOS U P TTO O 60 60 M OS SUBVENTION SUBVENTION CASH FR FR T FS OR CASH TFS

NEW 2014.5 TOYYO OTA

CUSTOMER CUSTOMER CCASH ASH FFROM ROM TTFS FS

CAMRY LE

179

$

LEASE FOR

11000 000

$

5500 00

$

per mo for 24 mos*****

2 000 2000

$

iincl ncl

TFS T FS LEASE LEASE B ONUS CASH CASH BONUS

% !, !,01â-+6 !,011â-+6 % !, NATYCHMIASTOWEJ !,01 46 !,01 46

0% 0 %

11000 000

PPLUS LUS $

NEW 2014 TO OYO OTA

LEASE FOR

CCUSTOMER USTOMER CCASH ASH FFROM ROM TTFS FS

SIENNA LE

259

$

11250 250

$

APR AVAIL* APR FIANCING FIANCING A VAIL* UP MOS U P TTO O 6600 M OS SUBVENTION S UBVENTION C ASH FR FR TFS TFS OR CASH

per mo for 24 mos***

1900 1 900

$

iincl ncl

TFS LEASE T FS L EASE BONUS CASH B ONUS C ASH

$1299 ( incl cap cost red & 1st mo pymt) due @ signing, tax tags reg & acquisition fees extra. S ec. D ep. waived by T F S .

$1299 ( incl cap cost red & 1st mo pymt) due @ signing, tax tags reg & acquisition fees extra. S ec. D ep. waived by T F S .

$1999 ( incl cap cost red & 1st mo pymt) due @ signing, tax tags reg & acquisition fees extra. S ec. D ep. waived by T F S .

Model 1864. Auto, A/C, P/W, P/L, All Standard Factory Equipment. MSRP $19,110

A//C, P/W, P/L, Gas, Model 2532. Auto, A All Standard Factory Equipment. MSRP $23,930

Model 5338. Auto, A A//C, P/W, P/L All Standard Factory Equipment. MSRP $31,360

1

.CCAMRY 9AM%RY 9%

APR FINANCING†

UP TO 60 MOS AVAIL ON SELECT TOYOTA CERTIFIED PRE-OWNED VEHICLES

1.9% - 60 mo pymtts of $17.4 48 8/ea $10 00 00 borrowed 2.9% - 60 mo pymtts of $17.92/ea $10 00 00 borrowed

'11 COROLLA LE

#60945. Auto, AA//C, PW/L/M, Sunrf, Alloys, 13K mi.

'11 CAMRY LE

#61077. Auto, A/C, Full Power, Alloys, 17K mi.

'10 PRIUS IV

0876. Auto, A/C, PW/L/M, Lthr, Nav, 42K mi.

2.99%%

TOYOTA CERTIFIED PRE-OWNED IN OUR INDOOR SHOWROOM! '11 RAV4 4X4

$19,995 $15,495 '#160189C0A. AMutoR, YAA//CX, LSuEnrf, Lthr, Nav, 34K mi. $20,995 $16,995 #'160092V6E. ANuZtoA, AA//VC6, FuAllWPoDwer, Alloys, 26K mi.. $23,995 TD $18,995 '#1611005R. AAutoV, A4/C,4SuXnr4f, HLT td Lthr, Alloys, Loaded, 18K mi. $23,995 #60847. Auto, AA//C, PW/LL//M. Sunrf, Alloys, 38K mi.

QUEENSBORO TOYOT OYOT TA A TOYOTA SALESPERSON

MÓWIMY PO POLSKU

'10 HIGHLANDER 4X4

$24,995 '11 4RUNNER SR5 #61012. Auto, AA//C, Premium Pkg, Lthr, Sunrf,, 24K mi. $29,995

#60934. Auto, A/C, Full PWR, Sunrrff, 21K mi.

'11 SIENNA XLE AWD

##61015. Auto, AA//C, Full Pwr, Lthr, Sunrf, DVD, 28K mi.

12 TUNDRA CREW CAB 4X4

#60834. Platnum Edition-incl Nav & DVD, 30K mi.

$29,995 $40,995

7

2 LATA L ATA

B EZPŁ ATNY BEZPŁATNY P L AN SERWISOWANIA PLAN przy zakupie nowego samochodu samochodu..††††

201 2 014 PRIUS PRIUS $1 150O 50O

7+&ę(& !)

7 +&ę(& !)

TEGOROCZNYCH ABSOLWENTÓW COLLEGU

'267}31( ' 2 6 7 } 3 1 ( '2'$7.2:( ' 2 ' $ 7 . 2 : ( :<326$¿(1,( : < 3 2 6 $ ¿ ( 1 , ( ****

P P RIUS C B & Plug-In Plug-In PRIUS C,, V, L LB

$

750 750

ZNI ŻKI DLA ZNIŻKI TE EGOROCZNYCH TEGOROCZNYCH ABSOLWENTÓW AB A BSOLWENTÓW Ó COLLEGU * *** ****

$

500 5 00

RABATU DLA WOJSKOWYCH**

WYGODNIE ZLOKALIZOWANY ZLO K ALIZOWANY POKÓJ Z ZABAW ABAW DL A DZIECI DLA DLA KLIENTÓW PARKING D LA K LIENTÓW

S NORTHERN WOODSIDE, QUEENS NORTHERN BLVDBLVD, , WOODSIDE, WOODS IDE, QUEENS QUEENS 62-1062-10 NORTHERN BLVD,

ZAPRASZAMY NA JAZD Ą JAZDĘĘ PRÓBN PRÓBNĄ

OTWARTE W NIEDZIELE 12-6

71 8-475-3429 718-475-3429

WOJTEK IGNATOWICZ WOJTEK IGNATOWICZ

AY

S

6

4

!!,01â-+6 ,01â-+6 % !, % !, NATYCHMIASTOWEJ !!,01 46 ,01 46

MON-THUR 9–9 · FRI 9–6 MON-THUR SAT 10–6 ·· SUN SUN 12–6 12–6 NASZ POLSKOJ ĘZYCZNY POLSKOJĘZYCZNY SPRZEDAWCA

E

PW

ST 6622 ST

B LLVD VD

X SE

6611 SSTT

EN

60 SSTT

UE

334th 4th A VE AVE

/Q

W

LN

N

N O R T H ERN NORTHERN

6688 SSTT

BK

32 nd A VE 32nd AVE

QUEENSBORO TOYOTA Super >`QDž[RV^H >`WYaLKHǑ :PLYWUPV^H

%

60 40,:0dž*@ NA WYBRANE NOWE TOYOTY 2014

| 23 SIERPNIA 2014

2-10 N orthern B lvd, W oodside, Q ueens 2-10 Northern Blvd, Woodside, Queens

NA JUST ZACHÓD od OF BQETHE • KILKA od FROM THE 59th H WEST BQE · MINUT MINUTES THE 59TH BRIDGES 15 MINz NASSAU FROM NASSAU & TRIBORO i TRIBORO BRIDGES • 15 ·MINUT & TRIBORO BRIDGES · 15 MIN FROM NASSAU

WW W. Q U EE E N S BOR OTOYOTA . C O M WWW.QUEENSBOROTOYOTA.COM

718-475-3429 7 18-475-3429

www.scionofqueens.com w ww.scionofqueens.com www.scionofqueen

NATYCHMIASTOWA DOSTAWA

Tax, title, registration add’l on all offers. No dealer fees. *Call or come in for details. Subject to Tier1+-Tier1 credit approval thru TFS. ††Covers normal factory scheduled service for 2 years or 25K miles, whichever comes first. New vehicle cannot be parrtt of a rental or commercial fleet or a liverryy/taxi vehicle. See parrtticipating Toyota Dealer for plan details. Valid only in the continental U.S. & Alaska. Roadside assistance does not include parts and fluids.**Thru TFS. Military: All New Vehicles - must show proof of U.S. Military active duty or inactive reserrvve. Exp 9/2/14. ****Thru TFS. Recent College Grads: Must have graduated within the past 2 years or in the next 6 mos; Must show proof of current employment for new 2014 Toyota Camry (gas), Corolla, Matrix, Rav4, Tacoma, Yaris & $1500 Prius enhancement (Exp 9/22//14) College and militarryy rebates cannot be combined. ***Subj to tier 1+ credit apprvl thru TFS. Total pymts $3816 Corolla, $4296 Camrryy, $6216 Sienna. Purchase option avail at end of these leases @ fair market value. 12K mi/yr, 15c ea add'l mi. Lessee respon for maint, excess wear & tear. †Subj to tier 1 or tier plus apprvl, financg thru Toyota Financial Services. All factory rebates assigned to dealer. Offer exp 9/22//14. NYCDCA1246262.

BORO PARK

POLSKI GABINET LEKARSKI

GABINET CZYNN Y:

RIDGEWOOD

Jerzy Wawerski, MD

poniedzia∏ek od 2:00-7:00 wiecz. Êroda od 2:00-7:00 wiecz. piàtek od 2:00-7:00 wiecz. sobota od 10:00-3:00 ppo∏.

Specjalista chorób wewn´trznych

57-02 11th Ave., BROOKLYN, NY 11219

Tel: 718.435.5830

GABINET CZYNN Y: wtorek od 5:00-8:00 wiecz. czwartek od 5:00-8:00 wiecz. piàtek od 9:00 rano-12:00 sobota od 5:00-8:00 wiecz.

66-57 Forest Ave. RIDGEWOOD, NY 11385

Tel: 718.381.3766

Charles J. Ptak, D.D.S.

SPECJALISTA-CHIRURG SZCZ¢KOWY BEZBOLESNE ZABIEGI IMPLANTY POD NARKOZÑ DENTYSTYCZNE

Wi´kszoÊç ubezpieczeƒ honorowana (n.p. Aetna, Medicare, 1199)

• BEZBOLESNE USUWANIE Z¢BÓW • IMPLANTY - NADBUDOWA KOÂCI SZCZ¢KOWEJ • LECZENIE KANA¸OWE RESEKCJE • INFEKCJE JAMY USTNEJ I PROFILAKTYKA RAKA • T.M.J. CHRONICZNY BÓL SZCZ¢KI • ZABIEGI PO USZKODZENIACH I ZRANIENIACH TWARZY ORAZ BIOPSJA TKANKOWA

GABINET PSYCHOLOGICZNY Konsultacje | Ewaluacje | Testy | Diagnoza | Psychoterapia Dr ANDRZEJ TWARDOŃ Psycholog, St.Luke’s-Roosevelt Hospital The New School for Social Research

Mgr ANNA TWARDOŃ

Psychoterapeuta Uniwersytet Jagielloński, New York University

212-473-6669 920 Broadway, Manhattan NY

(bet 20-21st Street) Subway L., N, R, F, 4, 5, 6, F, B, D to 14th Street Union Sq.

(Polish / English)

Bezpłatna

konsultacja telefoniczna

Stres imigracyjny, nerwice, lęki, depresja, problemy osobiste i rodzinne, opinie dla sądów, nałogi, choroby psychiczne, nauka medytacji www.twardon.org • atwardon@gmail.com

POLSKI DENTYSTA

Dr Bronisław Lemaitre Pełna opieka dentystyczna • leczenie kanałowe • wypełnienia • bonding • chirurgia • korony • mostki • protezy • implanty • laminaty porcelanowe • wybielanie zębów

TEL:

Większość ubezpieczeń akceptowana

896 Manhattan Ave, Brooklyn, NY 11222 tel: (718)

389-6354

718.383.5551

www.drptak.com Pomoc w nagłych przypadkach

VISA • MASTER CARD • AMERICAN EXPRESS

92 Norman Avenue

Greenpoint, NY 11222

8

WEEKEND

nowy dziennik

| 23 SIERPNIA 2014

c WEEKEND PRZEDSTAWIA d

PIĘKNODUCH Z WYSPY JAN LATUS

– To będzie tylko jedno spotkanie? A ja o tyle sprawach chciałbym ci powiedzieć!

Tadeusz Sudoł w galerii RIVAA

Tadeusz Sudoł jest pełen entuzjazmu i pełen pomysłów. Chciałby upiększyć życie nowojorczyków, a zwłaszcza swoich przyjaciół i sąsiadów z Roosevelt Island, gdzie mieszka od 1991 roku. Dlatego chciałby jak najwięcej powiedzieć – nie, nie o sobie, ale o inicjatywach, na których skorzystają wszyscy.

Rzadko zauważa się u polskiego imigranta takie zaangażowanie w życie społeczne miejsca, w którym osiadł. Na ogół Polacy w Ameryce ograniczają się, po pracy, do życia rodzinnego i kontaktów z kilkorgiem, zwykle polskich, przyjaciół. Tadeusz Sudoł jest urodzonym działaczem społecznym, doskonale rozumiejącym istotę i największą zaletę amerykańskiej demokracji: działania oddolne.

ZDJĘCIA: JAN LATUS, ARCHIWUM RIVAA

TADEUSZ SUDOŁ urodził się w Tarnowie.

Ukończył architekturę na politechnice w Krakowie, tam też doktoryzował się w 1983 r. Wykładał na politechnice w Poznaniu oraz w Akademii Sztuk Pięknych. Wraz ze wspólnikami prowadził architektoniczne biuro projektowe.

W 1989-91 r. wykładał na Columbia University jako visiting professor, następnie podjął współpracę z prestiżowym biurem architektonicznym Thierry W. Despont. W firmie tej pracował nad znaczącymi projektami, m. in. rezydencja Billa Gatesa w Seattle, Getty Museum w Los Angeles, hotel Carlyle, oraz wieloma luksusowymi rezydencjami w Nowym Jorku, Hamptons na Long Island, Sun Valley, Los Angeles i Londynie.

Wystawia swoje prace – fotografie i rysunki – w galerii RIVAA, której od dziesięciu lat jest prezesem.

Jest prezesem (wybieranym co roku, po uczciwej kampanii – podkreśla) galerii RIVAA mieszczącej się w samym sercu Roosevelt Island, przy 527 Main Street. To świetnie położona dzielnica, na rzut kamieniem od Manhattanu, połączona z nim kolejką linową i tunelem metra. Mieszkają tu dyplomaci z ONZ, a za kilka lat wprowadzą się studenci i naukowcy, gdyż uniwersytet Cornell na postawi na południu wyspy ogromny kampus Cornell NYC Tech.

Roosevelt Island, osiedle liczące zaledwie 40 lat, jest częściowo udanym eksperymentem urbanistycznym. Sudoł podkreśla, że jego dzieci mogły tu zawsze bezpiecznie biegać i bawić się, że wszyscy się znają, że jest swojsko.

Istotnie, do jego galerii RIVAA przychodzą często ci sami ludzie, przyjaciele, uczniowie, czasem pacjenci szpitali. Tu Tadeusz ma swoje mieszkanie, przystań spokoju po dniu pracy spędzonym w pracowni architektonicznej na Manhattanie.

Słabością Roosevelt Island jest to, że nie jest to dzielnica bardzo żywa. Odczuwa się jednak izolację, fakt, że od Manhattanu oddziela ją East River. Praktycznie nie ma tu życia nocnego, a ruch pieszy nawet na Main Street jest umiarkowany. Zmienia się to w ostatnich latach – wybudowano wiele nowych kondominiów, a w zabytkowym budynku na planie ośmiokąta powstała druga galeria Octagon. Wraz z galerią RIVAA oraz trzecią – Motorgate,

DLA TADEUSZA SUDOŁA ESTETYKA ŻYCIA – OTOCZENIA, OBIEKTÓW ARCHITEKTURY, JEST CZYMŚ O KAPITALNYM ZNACZENIU DLA JAKOŚCI ŻYCIA SPOŁECZNEGO, JAKOŚCI STOSUNKÓW MIĘDZYLUDZKICH. CENI TEŻ SAM PROCES TWORZENIA, ARTYZM BEZ DYPLOMU, U ZWYKŁYCH LUDZI.

przy wjeździe na dzielnicowy parking – tworzą one jedną artystyczną organizację, której przewodzi właśnie Tadeusz.

Od kilku lat żyje on jednak nowym projektem.

CIEPŁOWNIA ATRAKCJĄ TURYSTYCZNĄ

Roosevelt Island Steam Plant to ciepłownia wybudowana w latach 30. i rozbudowana w 50., która ogrzewa dwa szpitale na wyspie. Jej dni są policzone. Miała być wyburzona lecz – dzięki staraniom Sudoła, po licznych spotkaniach z mieszkańcami dzielnicy i władzami miasta – postanowiono pozostawić strukturę. Chciano przeznaczyć obiekt na cele komercyjne lecz – znowu po zabiegach Tadeusza – zgodzono się, że powinna służyć mieszkańcom miasta. Jest to imponująca hala z wysokimi kominami. Sudoł zlecił stosowne badania – stalowa konstrukcja hali jest w dobrym stanie. Tadeusz chce pozostawić stojące tam maszyny – i dodać nowe. Marzy mu się coś w rodzaje muzeum techniki, a może nowojorska wersja Tate Modern, londyńskiej galerii także ulokowanej w nieczynnej elektrowni. W Londynie usunięto jednak wszystkie stare maszyny, pozostawiając pustą skorupę budynku. Na Roosevelt Island powstałoby coś innego – muzeum, gdzie amerykańska młodzież, może po raz

nowy dziennik

WEEKEND

pierwszy w życiu, mogłaby przyjrzeć się starym maszynom, docenić piękno inżynierii.

Sudoł zawsze był zafascynowany techniką, materialnym świadectwami ludzkiej myśli. Jest architektem z inżynierskiego domu, zawsze interesowało go więc nie tylko zewnętrzne piękno budowanych obiektów ale i sam akt wykonawstwa. Gdy kilka lat temu remontowano kolejkę linową na Manhattan, zrobił wystawę swoich zdjęć maszynowni tej kolekcji, przedstawiając niczym obiekty sztuki futurystów różnobarwne koła, tryby i dźwignie.

– To będzie nowa High Line! – mówi z przekonaniem o ciepłowni. – Tyle lat odrzucano tamten projekt, a dziś, gdzie idą wszyscy turyści? Właśnie na High Line, opuszczony, przeznaczony pierwotnie do rozbiórki, wiadukt kolejowy na Manhattanie.

Tadeusz, nie zważając że zabłoci eleganckie buty i zabrudzi marynarkę, ciągnie mnie do środka hali (gdzie ciągle jeszcze huczą turbiny), pokazuje zaniedbany podwórzec, wreszcie triumfalnie pokazuje główne wejście do budynku, oddalone może o 20 metrów od stacji kolejki linowej.

– Wyobrażasz sobie, jak to miejsce może stać się popularne? – mówi. – Na dachu będzie elegancka restauracja, niżej pracownie-inkubatory, gdzie naukowcy i wynalazcy będą pracowali nad swoimi koncepcjami i projektami. Może tu być muzeum, miejsce imprez kulturalnych, ośrodek młodzieżowy a la PS 1 na Queensie, kawiarnia ogródkowa... – emocjonuje się.

Już kilka lat chodzi wokół tego projektu, buduje ramy prawne, strukturę organizacyjną, szuka sponsorów.

Wbrew pozorom, plan może okazać się realny. Na tej urokliwej wyspie – lepiej przecież położonej niż, tak dziś popularna, Governors Island – niedługo znajdzie się przecież na stałe kilka tysięcy studentów politechniki Cornell. Kolejne tysiące przyjadą z Manhattanu malowniczą kolejką linową – i prosto ze stacji przejdą do ogrodu nowego centrum sztuki i techniki, nazywanego roboczo MOTAAS.

| 23 SIERPNIA 2014

9

Photo courtesy of Regency Studios

C E L E B R AT I O N S F ROM H IGH A BOVE T HE PARK

ŻYCIE OSIEDLOWE

Mimo pewnych odległych podobieństw do osiedli z czasów PRL-u i w ogóle nowoczesnej zabudowy europejskich miast, Roosevelt Island, dzieło architekta Philipa Johnsona, ma tę zaletę, że jest osiedlem na wyspie. Otoczonym wodami East River, z fantastycznym tłem wieżowców Manhattanu. Sudoł dobrze odnajduje się w takim otoczeniu. – Na początku pobytu w Nowym Jorku – wspomina – przez półtora roku mieszkałem przy West 97. Street – i poznałem tylko jednego sąsiada i portiera. Na Roosevelt Island od razu miałem przyjaciół.

Ma ich nadal – jest osobą powszechnie znaną. W galerii RIVAA organizuje wystawy i koncerty; sprawił, że w przyszłości w niektóre dni swoje spotkania mieć tu będzie uniwersytet Cornell, co pozwoli zapłacić czynsz.

W skromnej, nowoczesnej galerii, wśród betonowych wieżowców znowu można poczuć się jak w PRL-u, w dobrym sensie, jak w jakimś domu kultury gdzie ambitnie, nie zważając na trudną rzeczywistość, propaguje się sztukę. A sztuka jest czymś dla Tadeusza najważniejszym.

ŻYCIE ESTETY

Tadeusz jest estetą: ukończył architekturę, projektuje piękne rezydencje i obiekty publiczne, ubiera się elegancko, urządził mieszkanie ze smakiem, jeździ samochodem o szlachetnych liniach. Ma to szczęście że może utrzymać się w Ameryce z pracy, która jest zarazem jego pasją. Zamiłowanie do sztuki nie musi być dla niego niepraktycznym hobby. Dlatego może ciągle myśleć, że estetyka życia – otoczenia, obiektów architektury, jest czymś o kapitalnym znaczeniu dla jakości życia społecznego, jakości stosunków międzyludzkich. Ceni też sam proces tworzenia, artyzm bez dyplomu, u zwykłych ludzi. Dlatego promuje coroczne festiwale sztuki na Roosevelt Island, podczas których przygodne osoby mogą malować na przygotowanych, ustawionych na trawniku płaszczyznach. Dlatego zaprzyjaźnił się z artystami-amatorami, którzy wystawiają w galerii RIVAA. Jeśli wszystko dobrze pójdzie, za parę lat będzie miał koło domu jeszcze większy ośrodek sztuki, jeszcze większe zgromadzenie ludzi z zamiłowaniem do sztuki – i do techniki. W dawnej ciepłowni. &

E LEGANCKA S ALA B ANKIETOWA NA KAZDA O KAZJE Wznoszący się ponad parkiem, lokal Terrace on the Park to idealne miejsce na wymarzone przyjęcie weselne, ekskluzywny bankiet, przyjęcie komunijne lub z okazji bierzmowania, jak również na spotkania biznesowe.

Nominated for

Business

Spektakularny Widok, Zdobywajaca Nagrody Kuchnia, Rzetelne Usługi CALL US AT 718-592-5000

TERRACEONTHEPARK.COM INFO@TERRACEONTHEPARK.COM 111TH STREET & 52ND AVENUE, FLUSHING MEADOWS PARK, QUEENS NY 11368

Wiedza. Doświadczenie. Świadczę usługi od 1997 r.

Ubezpieczenia na życie • Konta emerytalne • Konta inwestycyjne

Andrzej Dudus Financial Services Representa!ve Registered Representa!ve P: (718)568 -2564 adudus@metlife.com

Ciepłownia – centrum nauki, techniki i tańca

Metropolitan Life Insurance Company (MLIC), New York, NY 10166. Securi!es offered by MetLife Securi!es, Inc. (MSI) (member FINRA/SIPC), 1095 Avenue of the Americas, New York, NY 10036. MLIC and MSI are MetLife companies. L0414369749[exp0316][CT,NJ,NY,PA]

10

WEEKEND

| 23 SIERPNIA 2014

!"#$%&' ()*+",-)%)*.( Siedzi młoda matka w autobusie i trzyma na kolanach niemowlaka. Obok niej siedzi facet. Dziecko popłakuje, więc matka postanawia go nakarmić. Dziecko jednak odwraca się od piersi. Matka namawia go: – No, weź cycusia, bo mama odda temu panu...

Dzieciak znów się odwraca, więc matka znów go namawia...

I tak w kółko. W końcu facet nie wytrzymuje i mówi: – Decyduj się gówniarzu, bo ja już trzy przystanki przejechałem!

Kelnerka przynosi zamówione pączki. Siedzący przy stoliku dziękuje: – Całuję rączki za te dwa pączki.

Po chwili kelnerka przynosi ciastka i słyszy od uprzejmego klienta: – Za te ciasteczka całuję w usteczka.

Słysząc to, gość z boku podpowiada: – Zamów pan jeszcze zupę...

Pewien gość, właściciel sklepu, bardzo nie lubił Chińczyków. Pewnego dnia przyszedł do niego Chińczyk i pyta: – Ma pan Whiskas? Potrzebuję go dla mój kot.

– A gdzie masz tego kota? – pyta sprzedawca.

– No ja kot zostawić w domu, ja go nie brać ze sobą do sklep.

– To jak go przyniesiesz, to ja ci sprzedam ten Whiskas.

Chińczyk rad nie rad poszedł po kota do domu, a gdy wrócił otrzymał Whiskas. Dwa dni później przychodzi ponownie, ale tym razem prosi: – Ja chcieć kupić Pedigripal dla mój pies.

Sprzedawca pyta: – A gdzie masz tego psa? Bez niego nic ci nie sprzedam!

Chińczyk oburzony: – Ja nie chodzić z pies na zakupy!

– Bez psa nie wracaj! – burknął sprzedawca.

Po przyjściu z psem do sklepu Chińczyk otrzymał swój Pedigripal. Następnego dnia Chińczyk przychodzi do sklepu z dużą papierową torbą i mówi do sprzedawcy: – Pan tu włożyć ręka.

– A po co?

– Pan włożyć!

Sprzedawca wkłada rękę do torby, a Chińczyk mówi: – Pan pomacać! Miękkie?

– No tak...

– Ciepłe?

– No tak...

Na to Chińczyk uprzejmym głosem prosi: – Ja chcieć kupić papier toaletowy!

Do Nowaków przychodzi sąsiad: – Czy mama jest w domu?

– Nie ma – odpowiada Jaś.

– A tato?

– Nie ma.

– A może jest babcia?

– Babcia też zdążyła się schować.

Biegnie facet za odjeżdżającym z peronu pociągiem, macha rękami, krzyczy... W końcu pociąg znika powoli w oddali, a zdyszany facet ciężko opada na ławkę. Podchodzi do niego kolejarz i pyta: – Co, spóźnił się pan na pociąg?

– Nie ku... a, wyganiałem go z dworca!

Czym się różni żona od muchy?

Mucha wkurza tylko latem.

Facet domyślił się, że żona go zdradza. Pewnego wieczoru zaczekał, aż wyjdzie z domu, po czym wskoczył do taksówki i nakazał kierowcy ją śledzić. Chwilę później wszystko było jasne – żona pracowała w agencji towarzyskiej! Zszokowany facet mówi do taksówkarza: – Chcesz pan zarobić stówę?

– Jasne! Co mam robić?

– Proszę wejść do agencji, zabrać moją żonę, wsadzić ją do taksówki i zawieźć nas oboje do domu.

Taksówkarz zabrał się do pracy. Kilka minut później drzwi agencji otworzyły się z hukiem i pojawił się taksówkarz trzymający za włosy wijącą się kobietę. Otworzył drzwi samochodu, wrzucił ją do środka i powiedział: – Trzymaj pan ją!

A facet krzyknął do taksówkarza: – To nie jest moja żona!

– Wiem, to moja! Teraz idę po pańską!

Redaguje: Janusz M. Szlechta js@dziennik.com Nadesłała: Marzena Stafiej

nowy dziennik

nowy dziennik

WEEKEND

| 23 SIERPNIA 2014

11

c NASZ HOROSKOP d

CO CIĘ CZEKA W TYM TYGODNIU BARAN

Miłość: W tym tygodniu właśnie ta sfera będzie dla Was najważniejsza czekają Was znaczące zmiany pamiętajcie jednak, żeby panować nad emocjami gdyż zbytnio pobudzone możecie teraz sobie zaszkodzić.

Finanse: Zważywszy na czas urlopowy i na waszą silną potrzebę odpoczynku finanse będę uciekały przez palce na różne przyjemności. Nie martwcie się, zasługujecie na odpoczynek i korzystajcie z niego.

Zdrowie: Dopisze Wam wyjątkowo.

RAK

Miłość: Poproście partnera o wyrozumiałość przez wzgląd na spadek Waszej formy zarówno psychicznej jak i fizycznej.

Finanse: Nie da się zaprzeczyć, jest kiepsko. Przeczekajcie ten czas z nadzieją w sercu.

Zdrowie: Nie ulegajcie złym pokusom, nałogom one tylko pogarszają sytuację głowa do góry wrzesień będzie lepszy.

LEW

BYK

Miłość: Postarajcie się nie zaniedbywać bliskich Wam osób, uczyńcie swe serce łagodniejszym i oddajcie się fali uczuć. Nie można ciągle być na baczność a trochę ciepła osłodzi Wam życie.

Finanse: Jak zawsze Wasze mocno kalkulacyjne umysły nie pozwolą na jakiekolwiek kłopoty z wypłacalnością – tak trzymaj!

Zdrowie: Uważajcie na stres, gdyż on przyniesie ze sobą różne dolegliwości.

Miłość: Twój zły nastrój i czepliwość zaczną irytować otoczenie. Przydałby Ci się samotny wyjazd najlepiej na łono natury lub czas spędzony z przyjaciółmi.

Finanse: Nie zabraknie Wam środków ani na codzienne wydatki, ani na zabawę.

Zdrowie: Ogólnie dobre gdyby nie ten podły nastrój byłoby idealne.

WAGA

Miłość: Wiele zależy od Was. Otwórzcie się wreszcie gdyż cierpliwość partnerów kiedyś się skończy. Porozmawiajcie tak szczerze od serca.

Finanse: Bardzo dobre, nawet zdołacie trochę odłożyć na gorsze dni.

Zdrowie: Zrzucicie ciężar z barków, poczujecie ulgę, odetchniecie pełną piersią.

SKORPION

Miłość:Policznych burzach wschodzi dla Was słońce – czy nauczyły Was czegoś ostatnie wydarzenia? Cieszcie się miłością oraz ukochaną osobą.

Finanse: Tendencja zwyżkowa – dobre zarobki, zmniejszające się zadłużenia.

Zdrowie: Uważajcie na układ kostny, przeciążenia i używki to jest czas próby silnej woli.

KOZIOROŻEC

Miłość: Rozkosznie zakręceni, zakochani po uszy... ten wspaniały czas jeszcze trochę potrwa.

Finanse: Odrobinę spustoszone konto powoli zacznie się napełniać, gwiazdy jednak apelują o rozsądek podczas wydawania pieniędzy.

Zdrowie: Idealna kondycja psychiczna i fizyczna to Wasz czas.

WODNIK

Miłość: Partner zaskoczy Was miłą niespodzianką.

Finanse: Znacznie pójdą w górę.

Zdrowie: Zaczniecie wracać do zdrowia, lepszego samopoczucia.

RYBY

PANNA

BLIŹNIĘTA

Miłość: Wszystkie ostatnie kłótnie z partnerem możecie właśnie zakończyć, wystarczy uzmysłowić sobie ich powód. Nie można ciągle krzyczeć czas wysłuchać partnera i z nim porozmawiać a reszta sama się ułoży.

Finanse: Jak jest nawał pracy to i dobry zarobek – już możecie zacierać ręce.

Zdrowie: Lekkie przemęczenie może Wam towarzyszyć w obecnym tygodniu, zalecane dużo snu.

REKLAMA

Miłość: Jako że przepełniać będzie Was radość, odczują to bliscy. Obdarujecie ich bowiem czułością, romantyzmem oraz dobrą zabawą.

Finanse: Nareszcie wzrost zarobków zasłużyłyście.

Zdrowie: Doskonałe samopoczucie, nastrój oraz zdrowie całego ciała.

STRZELEC

Miłość: Obecnie potrzebujecie bliskości rodziny i partnera nie bójcie się o to poprosić otaczajcie się łagodnymi energiami i ludźmi. Niech ukoją Wasze skołatane nerwy.

Finanse: Dacie sobie doskonale radę z finansami – zawdzięczacie to swojej doskonałej gospodarności.

Zdrowie: Wiele zależy od Was od uzyskanego spokoju nie zaszkodzi zbadać ciśnienie.

Miłość: Te, które właśnie zakończyły etap w życiu uczuciowym, gwiazdy chcą utwierdzić w przekonaniu słuszności postępowania.

Finanse: Super zarobki, stać Was będzie nawet na przyjemności.

Zdrowie: Drobne dolegliwości nie będą w stanie zakłócić Waszych planów.

12

WEEKEND

nowy dziennik

| 23 SIERPNIA 2014

c

d

POWRÓĆMY DO NATURY

CHOROBY ZNIKNĄ SAME MARIA MICKIEWICZ

Chociaż praktykę terapeutyczną zaczynałam jako bioenergoterapeutka, moja ambicją było osiągnięcie poziomu uzdrawiacza duchowego, czyli takiego, który leczy nie tylko ciało ale także (a może nawet przede wszystkim) ludzka duszę, czyli psychikę i sferę mentalną zgłaszających się osób.

Oto fragmenty jednej z moich publikacji, poświęcone kształtowaniu się sfery mentalnej człowieka: „Na świadomość człowieka wpływa niemal wszystko, co znajduje się w jego otoczeniu, a więc atmosfera domu rodzinnego, środowisko zawodowe, rodzaj wykonywanej pracy i zainteresowania dodatkowe”. Kto pragnie utrzymać swoją duchową osobowość w porządku, powinien unikać ostrych hałasów, nieodpowiedniego towarzystwa, filmów i spektakli o bulwersującej treści, a także burzliwych dyskusji i polemik. Dzieła sztuki, którymi chętnie dekorujemy nasze ściany, powinny być starannie dobierane do potrzeb naszej wyobraźni. Ręcznie wykonane obrazy czy płaskorzeźby zawierają głębię uczuć swych twórców, co nie jest bez znaczenia przy powstawaniu różnorakich „myślokształtów”. To samo dotyczy cudzych rękopisów, książek i przedmiotów bezwiednie namagnetyzowanych przez ich twórców i zmieniających się użytkowników.

Nie dziwmy się, że prześladują nas natarczywe myśli lub sny o niepożądanej treści, jeśli przechowujemy w domowej bibliotece książki pełne grozy i niepokoju, przepełnione odczuciami grona czytelników o zróżnicowanych poglądach, albo jeśli zamieszkamy w starym domu po bardzo niezrównoważonych lokatorach. Między fizycznymi obiektami a ich użytkownikami zawiązuje się trwała łączność magnetyczna.

śli przypadkowo znajdziemy się w zasięgu niepożądanych treści myślowych, zostają one odebrane przez sferę mentalną i mogą wywrzeć niekorzystny wpływ na psychiczną.

Aco się dzieje w sferze mentalnej człowieka, który systematycznie naraża się na ujemne wpływy środowiska, sensacyjnych filmów i bulwersujących publikacji, wktórych dominuje przemoc i agresja? Drastyczne sceny utrwalają się w podświadomości i ujawniają w wizjach sennych. Z czasem też znajdują stałe miejsce w sferze mentalnej, aby kiedyś wyzwolić się i przekształcić w czyny. Chcąc przezwyciężyć taki nawyk niepożądanych myśli, należy przede wszystkim odciąć się od źródła złych wpływów. Można też poddać się ćwiczeniom relaksowym.

Każda myśl jest wytworem świadomości.

Powstaje na skutek różnych bodźców i zależnie od nich może mieć znaczenie zarówno pozytywne, jak i negatywne. Zaopatrzona ładun-

ZDJĘCIA: ARCHIWUM

Świadomość mentalna, w przeciwieństwie do emocjonalnej (podświadomości) podlega prawu przyzwyczajenia. Bezwiednie więc możemy popaść w nawyk niepożądanych myśli, a te z kolei są zwykle wstępem do niegodziwych czynów. Konsekwencją takiego stanu rzeczy jest nieodpowiedni rozwój duchowy człowieka, czyli strony mentalnej i emocjonalnej osobowości. Je-

kiem energii wytworzonym na skutek napięć emocjonalnych, może działać jak najszybszy telegram (w kontaktach telepatycznych), najpewniejsze źródło informacji (w poszukiwaniu osób zaginionych), najskuteczniejsza pomoc (w leczeniu mesmerycznym), ale równie jak materiał wybuchowy o znacznym zasięgu w środkach masowego przekazu.

Wszyscy psychologowie wiedzą, że stany patologiczne u dzieci najczęściej spowodowane są stanami patologicznymi rodziców, nie jestem więc zachwycona ustawą o zmuszaniu do rodzenia niechcianych dzieci przez matki zupełnie nieprzygotowane do tej roli.

Gdyby to ode mnie zależało, zaproponowałabym ustawę zabraniającą wydawania potomstwa osobom niezrównoważonym, uzależnionym od czegokolwiek, a przede wszystkim

wszystkim palącym kobietom. Oczywiście nikt takiej ustawy nie uchwali, niemniej jednak, kiedy widzę młodocianych przestępców na ulicach Warszawy, przepełnione domy dziecka i więzienia, nasuwają mi się niemiłe refleksje i pełne smutku retoryczne pytania: czy wraz z postępem technicznym i w miarę rozwoju cywilizacji w społeczeństwie nie zanika intuicja i chęć utrwalania pozytywnych cech gatunku.

W medycynie komplementarnej, do niedawna zwanej niekonwencjonalną, duże znaczenie mają tradycyjne zabiegi bioterapeutyczne polegające na oczyszczaniu biopola, wspomaganiu energią i nierzadko też krótkiej rozmowie. Mnie jednak wydawały się one niewystarczające. Pacjent wracał do domu często napromieniowanego dodatnimi jonami wytwarzanymi przez podziemne cieki wodne, tworzy-

wa sztuczne, urządzenia elektryczne, jak również do niekorzystnych dla zdrowia tradycji żywieniowych, nałogów, itd. Oczywiście w takiej sytuacji stawał się bardziej zależny ode mnie i moich zabiegów, a to mnie nie satysfakcjonowało, dlatego postanowiłam zwiększyć zakres działania, jak też egzekwować czynny udział chorego. Jego wysiłek mobilizował siły obronne organizmu, zmuszając je do ratowania zdrowia.

Uczyłam więc ludzi relaksu, medytacji i kontemplacji, wyzwalania sił drzemiących każdym z nas. Nie jest to wcale trudne ale trzeba wiedzieć jak odblokować owe zapasy energii, jak odróżniać dobro od zła, rzeczy zdrowe od szkodliwych. Rezultaty były zaskakujące, chociaż nie mogę powiedzieć, że w każdym przypadku przychodziły od razu.

CO SIĘ DZIEJE W SFERZE MENTALNEJ CZŁOWIEKA, KTÓRY SYSTEMATYCZNIE NARAŻA SIĘ NA UJEMNE WPŁYWY ŚRODOWISKA, SENSACYJNYCH FILMÓW I BULWERSUJĄCYCH PUBLIKACJI, W KTÓRYCH DOMINUJE PRZEMOC I AGRESJA? DRASTYCZNE SCENY UTRWALAJĄ SIĘ W PODŚWIADOMOŚCI I UJAWNIAJĄ W WIZJACH SENNYCH. Z CZASEM TEŻ ZNAJDUJĄ STAŁE MIEJSCE W SFERZE MENTALNEJ, ABY KIEDYŚ WYZWOLIĆ SIĘ I PRZEKSZTAŁCIĆ W CZYNY.

nowy dziennik

Narzucając sobie taki program, przechodzący stopniowo w konkretny styl pracy, zwiększyłam niewątpliwie zakres swojego działania, co łączyło się z wydłużeniem czasu przeznaczonego na zabiegi. Byłam jednak szczęśliwa słysząc, że kogoś zmieniłam na lepszego człowieka, że ktoś już nie pije i nie pali, że zniknęła zadyszka lub ból w górnej części kręgosłupa, a ktoś inny zmienił sposób odżywiania i na zawsze pozbył się dolegliwości jelita grubego i wieloletnich, uciążliwych zaparć.

JESTEŚ TYM, CO JESZ

Od początku praktyki bioterapeutycznej skłaniałam się ku naturalnym metodom odżywiania, odpoczywania i po prostu życia. Surowe jarzyny i owoce, naturalne tkaniny, relaks z daleka od zanieczyszczeń – oto co przybliża człowieka do natury. Niestety rozwój cywilizacji nie sprzyja łączności z naturą. Zanieczyszczone powietrze nie daje możliwości zdrowego odpoczynku na własnym balkonie, przenawożone warzywa nie umożliwiają konsumowania zdrowej żywności, a drogie tkaniny wełniane nie zawsze mogą stać się własnością człowieka usiłującego żyć w zgodzie z prawami natury. W swojej praktyce często spotykam się ze stwierdzeniem ludzi, że nie jedzą surowych warzyw i owoców, bo są one trujące. Ale ci sami, często bardzo chorzy ludzie zupełnie nie zastanawiają się, ile szkodliwych związków chemicznych zawierają wędliny, począwszy od toksyn zawartych w tkankach zwierząt rzeźnych, skończywszy na truciznach zawartych w chemikaliach używanych do wyrobów wędliniarskich.

W moim domu rodzinnym, w dzieciństwie i później, jadało się zawsze bardzo dużo jarzyn. Duże uznanie dla surowych darów natury wpoiła we mnie matka, a tradycje wyniesione z domu przeniosłam na własne podwórko, przekazując je dzieciom. Nie zdawałam sobie nawet sprawy, że w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych byłam pod tym względem wyjątkową matką. Stało się to dla mnie jasne dopiero wówczas, kiedy zaczęłam rozmawiać z rodzicami chorych dzieci cierpiących na krwawienia odbytnicze, schorzenia jelit, małą odporność immu-

WEEKEND

twoje dzieci są zawsze zdrowe, chociaż jedzą byle co, a moje mają najlepsze wędliny, cielęce befsztyki i wszystko, co najlepsze, a ciągle chorują?”. Owo „byle co” to według niej owoce, surówki, soki, kasze i jarskie zupy. Był to najbardziej ewidentny przykład nieumiejętności odróżnienia pożywienia o dużej wartości biologicznej od ciężkostrawnego i niewłaściwego dla dzieci.

Podobne błędy popełnia wiele matek, przekonanych, że czynią dobrze. Przyczyną takiego postępowania jest brak informacji na temat zdrowego żywienia, zwłaszcza że opinie wielu dietetyków często wzajemnie się wykluczają.

Muszę przyznać, ze dużą rolę w moim życiu spełniała intuicja. Miała ona znaczenie w wyborze odpowiedniej diety, kierunku zainteresowań i przyjaciół o tych samych poglądach. Jeśli byłam głodna, będąc dzieckiem, nigdy nie marzyłam o schabowym. Zdawało mi się, że jestem stworzona do odżywiania się surowymi owocami i jarzynami. Nie potrafiłam jednak udowodnić swoich racji.

Wszelkie dostępne na księgarskim rynku publikacje preferowały wyroby mięsne jako produkty zawierające pełnowartościowe, niezbędne dla życia białko. Nie mogłam zrozumieć, dlaczego koniowi wystarcza siano i zboże do wytworzenia ogromnej ilości energii, a człowiekowi nie. Czułam, że mam rację, ale brak mi było przekonujących dowodów do momentu, kiedy poznałam bliżej środowisko wegetarian. Zaskoczyły mnie wówczas bardzo pozytywne cechy osobowości tych ludzi: dobroć, wewnętrzny spokój, wrażliwość, opanowanie, absolutny brak nałogów i uzależnień. Interesowało mnie ich zdrowie. Zadawałam więc rutynowe pytania, czy nie chorują częściej niż inni, odżywiający się tradycyjnie, czy mają siłę do pracy, czy wielu z nich studiuje lub uczy się. Odpowiedzi mogłyby zaskoczyć zwolenników mięsa, ponieważ żadna z obecnych tam osób nie chorowała na nadciśnienie, cukrzycę, wątrobę, wzdęcia jelitowe, owrzodzenie żołądka, miażdżycę ani raka. Wielu z nich udowadniało, że z chwilą przejścia na inny sposób odżywiania przestali przeziębiać się z byle powodu, stali się odporniejsi i... lepsi. Na wegetarianizm przeszli

| 23 SIERPNIA 2014

13

TECHNIKA MA PRZYSZŁOŚĆ JAN LATUS

ULTRABOOK

Laptopy, notebooki, ultrabooki... stają się coraz mniejsze i mocniejsze. Model Workstation MSI WS60 ma wyświetlacz o przekątnej 15.6 cala, ale o proporcjach "szerokoekranowych" i wysokiej rozdzielczości 2880 na 1620 pikseli (czyli 3K). W środku znajdują się najszybsze dostępne procesory i karty graficzne, oraz twardy dysk o wielkiej pojemności 1 trb. Ultrabook pozwala na najbardziej pracochłonne operacje, jak obróbka wideo, mimo że jest to bardzo małe urządzenie, o grubości 20 mm.

FERRARI F80 SUPERCAR

nie tylko ze względów zdrowotnych, ale także filozoficznych. Nie chcą przyczyniać się do cierpień wszelkich żywych stworzeń, sądząc, że mają one takie samo prawo do życia jak ludzie. Były tam wegetariańskie rodziny, a więc ludzie z dziećmi w różnym wieku, nie znający smaku szynki ani rosołu, ale zato zdrowi naciele iumyśle, studenci iuczniowie. Następnym etapem utrwalającym moje przekonanie do wegetariańskiej diety była odpowiednia literatura. &

Jeśli interesują cię podobne historie – odwiedź internetowy portal "Nie z tej ziemi" (www.nieztejziemi.org).

To miejsce dla wszystkich entuzjastów alternatywnego myślenia, miłośników spraw niewyjaśnionych oraz paranaukowców. To portal dla fanów wszystkiego co nieziemskie na Ziemi i poza nią.

ZDJĘCIA: MATERIAŁY REKLAMOWE

nologiczną itd. Były to dzieci z zamożnych rodzin. Tam zwykle nie podaje się kaszy z masłem czy soku z marchwi, skoro można dziecku zaserwować bułkę z szynką, ciastka w czekoladzie i coca-colę.

Częstym moim gościem była zaprzyjaźniona sąsiadka mająca dzieci w wieku mojej córki i syna, również chłopca i dziewczynkę. Ponieważ odwiedzała mnie w różnych porach dnia, była często świadkiem przygotowywania posiłków. Niejednokrotnie, pełna pogardy, mówiła: „Co ty dajesz dzieciom? No, moje by tego nie jadły!” Ja jednak nie robiłam sobie nic z jej uwag i w dalszym ciągu karmiłam dzieci po swojemu. Pewnego dnia przybiegła zrozpaczona mówiąc, że jej Paulina jest w szpitalu z powodu zapalenia wyrostka robaczkowego. Zwierzyła mi się także, iż dziecko ma owrzodzenie opuszki dwunastnicy i kłopoty z wypróżnianiem. Płacząc zapytała mnie z wielkim żalem w glosie: „Powiedz ty mi, moja droga, jak to się dzieje, że

Do tej pory model LaFerrari miał najbardziej zaawansowane rozwiązania techniczne tej firmy i był najdroższy. Włoski projektant Adriano Raeli uważa, że można jeszcze podnieść poprzeczkę. Jego prototyp ma również napęd hybrydowy, spalinowo-elektryczny, ten sam co w LaFerrari, ale o całkowitej mocy zwiększonej o 250 KM. Teraz wynosi ona 1200 KM! Pojazd ważyłby zaledwie 800 kg i miałby prędkość maksymalną 310 mil na godzinę! Samochód jest wyjątkowo piękny – szkoda, że to tylko projekt.

WEEKEND

nowy dziennik

| 23 SIERPNIA 2014

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

14

Łysiczka lancetowata zawiera psylobicynę, powodującą halucynacje

c

WEEKEND NIE POLECA

d

LEŚNY ODLOT MARIAN CHLABICZ

Mówi się nie bez racji, że Amerykanie grzybów nie zbierają. Że tradycja grzybobrania, tak pięknie utrwalona w naszej rodzimej tradycji i literaturze, z „Panem Tadeuszem” na czele, jest im obca i że typowy mieszkaniec Nowego Jorku raczej nie wchodzi do lasu.

To wszystko prawda, lecz jednak niecała. Amerykanie znają się na grzybach i ich zbieraniu nie gorzej niż Słowianie. Tyle tylko, że nie chodzi o Amerykanów napływowych, którzy przybyli do Nowego Świata ze starej Europy, ale o native Americans, pod którym to eleganckim określeniem kryją się tutejsi Indianie. Oni są z grzybami za pan brat, ale raczej nie zainteresuje ich kurka, kozak, maślak, czy nawet borowik prawdziwek, choć jak się tak przyjrzeć celom, dla których Indianie udają się na grzybobranie, to w sumie zachowują się w tym względzie całkiem podobnie, jak rdzenni... Polacy. Bo tak po prawdzie, to czym się kończyły (i czemu w gruncie rzeczy służyły) zakładowe wyprawy do lasu? Zacieśnianiu więzów z innymi ludźmi i ze światem, po uprzednim zbiorowym wprowadzeniu się w odmienny stan świadomości!

Tyle tylko, że w naszych okolicach w tym celu woziło się do lasu zapas produktów Polmosu, natomiast grzyby stanowiły raczej pretekst, żeby wyrwać się z miasta na pijaństwo w plenerze. Natomiast Indianie idąc na grzyby mają na myśli grzyby. Tyle, że tyl-

ko i wyłącznie te halucynogenne.

Dla nikogo nie jest bowiem tajemnicą, że grzyby dzielą się nie tylko na te jadalne oraz trujące. Istnieją jeszcze grzybki, by tak rzec, pośrednie. Po spożyciu owszem, trują, ale tylko trochę. Na tyle, żeby „odlecieć”, a potem w miarę bezpiecznie powrócić. To grupa grzybów halucynogennych, zawierających naturalne substancje psychoaktywne, a więc takie, które są w stanie wpływać na ludzką psychikę, powodując zaburzenia świadomości różnego rodzaju, ale głównie produkując wizje.

Indianin „pod wpływem” wprowadza się w ten stan, żeby nawiązać kontakt z duchami przodków, zajrzeć w przyszłość i zgłębić największe tajemnice istnienia.

Poczucie jedności z materią i absolutem, jak też podróż na granice bytu to cele, które przyświecały też kolejnym, po Indianach, amerykańskim miłośnikom grzybobrania. Bo byli i tacy. Pojawili się w Meksyku (bo tam grzyby dorodniejsze) w latach 60. ubiegłego wieku, a do historii przeszli pod określeniem hippisi.

Dziś w podobnym celu po łąkach i lasach chadzają głównie hipsterzy. Nie w Ameryce,

tylko w Polsce. Opiaty stały się ostatnio mniej modne. Co innego grzybki. Raz, że grzybobranie to u nas tradycja. A dwa – grzybki są eko.

Nie chodzi o to, żeby się naćpać. Grzybki, przyjmowane w doborowym towarzystwie w eleganckich wielkomiejskich apartamentowcach, bierze się, pod nadzorem szamana, żeby wejść na wyższy poziom świadomości. To taka nowa, niebezpieczna moda. Najbardziej ekskluzywne wycieczki do podświadomości odbywają się w obecności profesjonalistów zAmeryki Południowej, częstujących uczestników wielogodzinnej podróży wywarem z pnączy o egzotycznej nazwie Ayahuasca (w skrócie – Aya).

Najbardziej popularne są jednak grzybki. Choćby dlatego, że tanie. Wystarczy wyjść na łąkę i nazbierać. Za chwilę wrzesień, więc właśnie zaczyna się (przynajmniej w Polsce) kolejny sezon.

Na niemal każdej polanie pojawią się, jak zwykle, liczne występujące w Polsce odmiany grzyba łysiczki (lancetowatej), zawierającego dokładnie te same substancje psychoak-

GRZYBY HALUCYNOGENNE ZAWIERAJĄ NATURALNE SUBSTANCJE PSYCHOAKTYWNE, A WIĘC TAKIE, KTÓRE SĄ W STANIE WPŁYWAĆ NA LUDZKĄ PSYCHIKĘ, POWODUJĄC ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI RÓŻNEGO RODZAJU, ALE GŁÓWNIE PRODUKUJĄC WIZJE.

tywne, co grzybki w Ameryce, czyli psylobicynę, powodująca silne halucynacje. Dokładnie takie, jak te pokazane w kultowych „Odmiennych stanach świadomości” Kena Russela.

Psylocybina ma to do siebie, że owszem, spełnia definicję narkotyku, ale jednocześnie ma niewielki potencjał uzależniający. Po grzybkach nie ma też kaca i niemal wprost z podróży można wracać do pracy. Szef się nie połapie i nie nakryje na przychodzeniu do roboty w stanie wskazującym, za co leci się z etatu szybciej, niż podczas odlotu po grzybach.

Co nie znaczy, że działanie łysiczki na psychikę jest łagodne. Dość powiedzieć, że grzybki są stosowane na szeroką skalę w obrzędach woodoo. Niezłego kopa daje też – również obecny w polskich lasach i na łąkach – muchomor czerwony (amanita muscaria). W przypadku muchomora substancją aktywną jest kwas ibotenowy, a działanie daje skutki jak po nadużyciu alkoholu.

W przeciwieństwie do zbierania prawdziwków, takie specjalistyczne grzybobranie jest w Polsce karalne. Grozi za to 3 lata bez grzybowej w jadłospisie. Ta okoliczność nie zniechęca jednak naszej młodzieży do kontynuacji narodowej tradycji grzybiarstwa. Pewnie więc i w nadchodzącym sezonie pilni czytelnicy „Pana Tadeusza” ruszą na grzyby na Dolny Śląsk, bo najbardziej urodzajne w łysiczki są łąki w okolicach Gór Sowich i Kotliny Kłodzkiej.

W ten sposób po raz kolejny potwierdzi się pierwsze prawo grzybiarza, które stanowi, że grzybów nie da się zbierać na trzeźwo. I że dopiero kontakt z naturą daje szansę na zgłębienie tajemnicy bytu. &

nowy dziennik

WEEKEND

| 23 SIERPNIA 2014

15

Serdecznie zapraszamy do GABINETU OKULISTYCZNEGO

dr Michał Kiselow OD

NOWOCZESNE METODY LECZENIE WAD I CHORÓB OCZU (jaskra, kontrola chorych na cukrzyce, badanie dna oka, pomiar

ciśnienia sródgałkowego oraz komputerowe badanie pola widzenia).

Konsultacja i kwalifikacja do zabiegu laserowej korekty wad wzroku oraz usuwania zaćmy.

PEŁNY ZAKRES OPIEKI OKULISTYCZNEJ DOROSŁYCH I DZIECI

• dobór soczewek kontaktowych • wysoka jakość szkieł korekcyjnych • duży wybór oprawek: PRADA, DIOR, RAY BAN, COACH, TIFFANY, TOM FORD, OLIVER PEOPLES • okulary przeciwsłoneczne; akcesoria optyczne oraz okulistyczne badania dla kierowców (DMV)

909 Manhattan Ave., Brooklyn NY 11222

tel.718.389.0333

Większość ubezpieczeń medycznych, optycznych i unijnych honorowana

NOWE GODZINY

pon. – pt.: 9 rano – 8 wieczorem sobota: 9 rano – 6 ppoł.

Doktor mówi po polsku.

SPECJALISTA CHORÓB PRZYZĘBIA I IMPLANTÓW ZĘBOWYCH

PARADONTOLOG URSZULA KOROL, D.D.S.

LEKARZ ALERGOLOG Dr. MONIKA I. WORONIECKA, M.D. Specjalista ALERGOLOG dla doros∏ych i dzieci (z wieloletnim doÊwiadczeniem)

• Specjalistyczne skórne testy na alergie • Szczepienia odczulajàce, alergie Êrodowiskowe • Katar sienny, przewlek∏y kaszel i astma, alergiczne choroby zatok, uszu, oczu i skóry • Uczulenia na pokarmy, ostre reakcje uczuleniowe, uczulenia na ukàszenia przez owady • Zaburzenia uk∏adu odpornoÊciowego • Testy wydolnoÊci p∏uc Ubezpieczenia honorowane

BOARD CERTIFIED, (DIPLOMATE OF AMERICAN BOARD OF PERIODONTOLOGY)

• ZAPOBIEGANIE I LECZENIE PARADONTOZY

(KIESZONKI DZIĄSŁOWE, KRWAWIENIE DZIĄSŁOWE, RUCHOMOŚĆ ZĘBÓW)

Brooklyn:

115 Nassau Avenue (Greenpoint)

718.389.6950

Nassau:

125 Plandome Road (Manhasset), Long Island

516.570.0528

• IMPLANTY ZĘBOWE • REGENERACJA - ODBUDOWA KOŚCI WOKÓŁ ZĘBÓW • WSZCZEPY KOSTNE - ODBUDOWA WYROSTKA ZĘBODOŁOWEGO

• CHIRURGIA PLASTYCZNA DZIĄSEŁ

THE CENTER FOR ADVANCED SPIRITUAL HEALING

- PRZESZCZEPY DZIĄSEŁ WOKÓŁ OBNAŻONYCH SZYJEK ZĘBOWYCH - KOREKTA PRZEROSTU DZIĄSEŁ • STABILIZACJA RUCHOMYCH ZĘBÓW • SZCZEGÓŁOWE BADANIE GŁOWY I SZYI W CELU WYKRYCIA RAKA JAMY USTNEJ I PATOLOGII STAWU SKRONIOWO-ŻUCHWOWEGO

ROMAN SVARCZEWSKI Jedyny uzdrowiciel, który usuwa wszelkie dolegliwoÊci skórne nie pozostawiajàc blizny

Usuwa nietradycyjnymi metodami znamiona, brodawki, kurzajki i cysty z ka˝dej cz´Êci cia∏a, które po seansie stopniowo usychajà i bezboleÊnie odpadajà.

Pomaga w ka˝dym problemie skórnym. Usuwa te˝ hemoroidy, plamy na skórze, piegi, wrzody, liszaje, grzybic´.

DR. KOROL JEST JEDYNĄ POLSKĄ SPECJALISTĄ-PARADONTOLOGIEM, ABSOLWENTKA NEW YORK UNIVERSITY, DEPARTAMENT PARADONTOLOGII I IMPLANT DENTISTRY W CELU UMÓWIENIA SIĘ NA WIZYTĘ PROSZĘ DZWONIĆ POD NR:

212.888.2008

57 W. 57 Street, SUITE 805, NYC, NY 10019 (Między 5 i 6 Ave.)

Aby umówiç si´ na spotkanie prosz´ dzwoniç:

Tel:

718.332.1190 • 718.743.3343 (9 rano - 7 wiecz.)

206 Corbin Place (róg Brighton Beach) BROOKLYN, NY 11235

16

WEEKEND

nowy dziennik

| 23 SIERPNIA 2014

c DZIAŁ ODZIEŻOWY d

CIUCHY DO LASU BOŻENA CHLABICZ

W czym na grzyby i, generalnie, w czym do lasu? W tej kwestii najlepiej polegać na klasykach. Nie ma to, jak siła tradycji!

Tradycja zaś stanowi, co następuje: Jako ludzie rozsądni umieją miarkować Mowy i ruchy swoje, aby je stosować W każdej okoliczności do miejsca i czasu Dlatego, nim ruszyli za Sędzią do lasu Wzięli postawy tudzież ubiory odmienne Służące do przechadzki opończe płócienne Którymi osłaniają po wierzchu kontusze A na głowy słomiane wdziali kapelusze Stąd biali wyglądają, jak czyśccowe dusze Młodzież także przebrana, oprócz Telimeny I kilku po francusku chodzących...

Zaiste, pomimo skrupulatnego hołdowania najnowszym trendom w kroju kontuszy, nasi przodkowie, sportretowany w tym fragmencie narodowego eposu, wykazali się niebywałym poczuciem rozsądku.

W kwestii stroju odpowiedniego na wyprawę do lasu do dziś nie wymyślono niczego lepszego nad te peleryny płócienne i słomkowe kapelusze. A przecież nikt nie słyszał wtedy o boreliozie czy Lyme Disease.

Dziś, w dobie powszechnej wiedzy o zagrożeniach powodowanych przez kleszcze, wejście do lasu lub choćby tylko spacer po łące bez odpowiednich zabezpieczeń, to jak piesza przechadzka po zmierzchu po East New York.

Kitel szpitalny w pakiecie.

Tak więc na grzyby należy ubrać się kompletnie. To pierwsza, podstawowa zasada bhp w plenerze, obowiązująca zresztą miłośników natury w ogóle, nie tylko grzybiarzy. Co bowiem robi kleszcz, ukryty w zaroślach? Się czai.

Kiedy zaś wypatrzy czy raczej wyczuje potencjalną ofiarę, to się na nią rzuca. Rzuciwszy się – pełznie po ubraniu, szukając miejsca, gdzie będzie mógł utoczyć nam krwi (przy okazji zarażając boreliozą, babezjozą, anaplazmową i odkleszczowym zapaleniem mózgu). Uczyni to tym szybciej, im łatwiej natrafi na kawałek nieokrytej niczym skóry.

Wlesie należy więc unikać modnych koszulek na cienkich ramiączkach, topów odsłaniających brzuch i boczki, szortów, kie-

cek mini i butów z odkrytymi palcami. Najlepiej zapiąć się po szyję, i żeby i spodnie i bluza miały ściągacze w kostkach i nadgarstkach.

Plus golf i gumiaki, na wszystko jeszcze peleryna z kapturem lub w ostateczności choćby czapka z daszkiem czy kapelusz słomkowy, jak drzewiej w Soplicowie.

Strój do lasu, oprócz tego, ze szczelny, powinien też być utrzymany w jasnych kolorach, bo na takim najlepiej widać łażące po nas kleszcze. Dobrze też, kiedy jest śliski, bo tkaniny

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

POMOCNĄ DŁOŃ TYM RAZEM PODAŁ LEŚNYM ELEGANTKOM SAM KARL LAGERFELD, PROJEKTUJĄC KOLEKCJĘ RTW CHANEL NA NADCHODZĄCĄ JESIEŃ. w o gładkim chwycie utrudniają tym wrednym stworzeniom wspinaczkę.

Ba, ale co to wszystko ma wspólnego z modą? I co wtedy, kiedy młoda grzybiarka fashionistka zlekceważy okoliczność śmiertelnego zagrożenia boreliozą i zechce pójść w ślady nawet w lesie ubranej z francuska Telimeny?

Takie rozwiązanie nieszczególnie popłaca, o czym rzeczona Telimena mogła się przekonać osobiście, siadając na mrowisku. Ale jest na to sposób. Pomocną dłoń tym razem podał

leśnym elegantkom sam Karl Lagerfeld, projektując kolekcję RTW Chanel na nadchodzącą jesień. Pełno w niej zapiętych po szyję kombinezonów w komplecie z malowniczymi pelerynami, a w charakterze butów sezonu, pasujących do wszystkiego, a więc także i w puszczańskie ostępy, występują solidne adidasy nad kostkę. Stroje są przeważnie utrzymane w jasnych kolorach i uszyte – zwłaszcza legginsy – ze śliskich tkanin technicznych. W idealnej zgodzie ze standardem zabezpieczeń prze-

ciw kleszczom, co o tyle istotne, że atak kleszcza może się zdarzyć nawet w w Bryant Parku. Wystarczy tylko unikać, też obecnych w kolekcji, zestawów z dziurawymi legginsami i kusą koszulką.

Dzięki jesiennej ofercie Chanel może się więc udać połączenie przyjemnego z pożytecznym. Wiadomo także, w czym najlepiej wchodzić w rolę Różowego Kapturka, z braku wilków ściganego po lesie przez stado głodnych kleszczy. &