Nowy Dziennik 2015/11/25 by Nowy Dziennik

U PA M I Ę T N I Ą P O L S K I E G O K A P Ł A N A | K O L E J N I R E PAT R I A N C I J U Ż W P O L S C E | R E K O R D O W O D R O G I D O L A R 35

SPORT NOWY DZIENNIK WEDNESDAY – FRIDAY, NOVEMBER 25-27, 2015

Szczęsny niepewny awansu 12

www.dziennik.com

$1.00

W Święto Dziękczynienia, które łączy wszystkich na ziemi amerykańskiej, naszym Czytelnikom, Ogłoszeniodawcom i Sympatykom radości oraz wypoczynku życzy zespół „Nowego Dziennika”

POLONIA

ŚWIĘTA DZIĘKCZYNIENIA I BOŻEGO NARODZENIA POD SPECJALNYM NADZOREM

Amerykańskie święto po polsku 17

WYWIAD

Unikajcie zatłoczonych miejsc

Temat emigracji jest współcześnie bardzo ważny PRAWO I MY

FOTO: EPA

Wzmożone kontrole na dworcach kolejowych i lotniskach to skutek zwiększonego zagrożenia terrorystycznego

n Podczas, gdy miliony Amerykanów, w tym także polskich imigrantów, jest gotowych na naj-

Co warto wiedzieć o Social Security? Kolejne wydanie „Nowego Dziennika” ukaże się z datą 28-29 listopada.

popularniejsze święto w roku – Dzień Dziękczynienia, służby bezpieczeństwa zaostrzają kontrole m.in. na lotniskach i dworcach. Wszystko po to, by nie dopuścić do ewentualnego zamachu terrorystycznego. Jak ostrzega Departament Stanu – terroryści planują uderzyć ponownie.

Z informacji służb wywiadowczych wynika, że tzw. Państwo Islamskie, Al-Kaida, Boko Haram i inne grupy terrorystyczne nadal planują ataki w wielu regionach. W udostępnionym właśnie ko-

munikacie Departament Stanu przypomina ostatnie zamachy m.in. we Francji, Nigerii, Turcji i Mali, a także podłożenie bomby na pokładzie rosyjskiego samolotu, który spadł w Egipcie. W związku

Naszym zdaniem Spór o donację na Muzeum Historii Żydów Polskich

Jeśli istnieje dzień, który naprawdę jednoczy wszystkich Amerykanów – naród będący niezwykłym tyglem setek różnych tradycji oraz kultur – to jest to właśnie Dzień Dziękczynienia. Nie ma on w Ameryce bezpośrednich odniesień religijnych. Choć często Polakom przypomina Wigilię, bo to przecież okazja do spotkań rodzinnych, jest obchodzony przez przedstawicieli wszystkich wyznań: chrześcijan, muzułmanów, żydów, buddystów czy niewierzących. OPINIE, strona 6 ROK XLIV Nr 12 603 NOWY DZIENNIK $1.00

48515 >

08805 93288

z tym departament ostrzega amerykańskich obywateli, wybierających się za granicę, przedzwiększonym zagrożeniem terrorystycznym. Wiarygodnej informacji, by do ewentualnego zamachu miało dojść

na terenie USA, na razie nie ma, ale i tak służby zostały postawione w stan gotowości. A to oznacza dokładniejsze niż zwykle kontrole m.in. na lotniskach, a także wyrywkowe sprawdzanie bagaży, plecaków i toreb na stacjach autobusowych oraz kolejowych, na przykład na manhattańskim Penn Station i przystankach metra. Podwojono też liczbę patroli policyjnych, funkcjonariuszom towarzyszą psy wytrenowane do wykrywania materiałów wybuchowych. » STR. 3

Eskalacja napięcia między Moskwą a Ankarą

Protest z antypolskim akcentem Turcy zestrzelili n “Jak mamy przebaczyć narodowi, który nazistom wydał miliony [naszych]

rosyjski samolot

krewnych i wpierał morderstwa”, “Nie przebaczyliśmy Polsce” – takie hasła można znaleźć na stronie poświęconej protestowi przeciwko Tadowi Taubemu, który miał przekazać kilka milionów dolarów z funduszy Koret Foundation na n Rosyjski bombowiec Su-24 został zestrzelony we wtorek rano przez Turków w pobliżu granicy z Syrią. Został trafiony rakietami wystrzelonymi przez budowę Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie. myśliwce F-16. Strona, o której mowa, to protesttaube.ap- pha Koreta – Susan McClain Koret, któ-

pspot.com. Została założona w ramach protestu przeciwko Tadowi Taubemu, pochodzącemu z Polski magnatowi nieruchomościowemu, filantropowi i przewodniczącemu zarządu zasobnej Koret Foundation, której misją jest pomaganie społeczności żydowskiej, organizacjom religijnym, szkołom i muzeom na zachodzie USA oraz w Izraelu. Jak podają niektóre źródła, od końca lat 70. fundacja, która została założona w 1938 r. i mieści się w San Francisco, wydała pół miliarda dolarów na pomoc swoim podopiecznym. W październiku ubiegłego roku żona zmarłego założyciela fundacji Jose-

ra piastuje „dożywotnią funkcję dyrektora”, złożyła pozew przeciwko Tadowi Taubemu i innym członkom zarządu, oskarżając ich o wydawanie pieniędzy niezgodnie z misją fundacji. Tadowi Taubemu, który zarządzał fundacją przez 31 lat, Susan Koret zarzuca przekazanie 9 milionów dolarów z kasy fundacji na budowę Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie (POLIN), podczas gdy jego własna fundacja przekazała tylko 3 miliony dolarów na ten cel. Zdaniem Susan Koret, Taube zbyt mocno skupiał się na swojej własnej misji odbudowania kultury żydowskiej w jego kraju pochodzenia. » STR. 3

Turcy twierdzą, że znajdował się on w ich przestrzeni powietrznej i że przed zestrzeleniem wielokrotnie ostrzegali pilotów, Rosjanie zapewniają jednak, że samolot znajdował się nad terytorium Syrii. Tam zresztą spadły jego szczątki. Obaj piloci zdołali się katapultować, jednak wylądowali na spadochronach na terenie kontrolowanym przez turkmeńskich bojowników. Ci twierdzą, że ich zastrzelili. W opinii prezydenta Rosji Władimira Putina, incydent będzie miał poważne konsekwencje dla stosunków Moskwy z Ankarą. Według Putina, samolot znajdował się

na wysokości 6 kilometrów, kilometr od granicy Turcji i – jak przekonuje rosyjski przywódca – nikomu, oprócz terrorystów, nie zagrażał. „Szczegółowo przeanalizujemy tę sytuację, która będzie miała poważne konsekwencje dla rosyjsko-tureckich stosunków” – oświadczył Putin. W jego opinii, Rosja prowadzi heroiczną walkę z terroryzmem, w której żołnierze nie szczędzą sił i życia. „Dzisiejsza strata, to nóż w plecy, który wbili nam sprzymierzeńcy terrorystów” – oświadczył rosyjski prezydent. Na wniosek Turcji NATO zwołało specjalne spotkanie ambasadorów.

» STR. 5

Ameryka

W SKRÓCIE NISZCZEJE LODOWISKO NA RIDGEWOOD [QUEENS, NY] Mieszkańcy Ridgewo-

od oraz hokeiści lokalnego zespołu apelują do władz dzielnicy oraz nowojorskiego Wydziału Parków o remont lodowiska znajdującego się w Joseph Mafera Park. Obiekt ten, który przed laty należał do najładniejszych lodowisk w całym mieście, od kilku lat systematycznie niszczeje, a tymczasowe naprawy są mało skuteczne. W ostatnim czasie miłośnicy łyżew stwierdzili, że tafla lodu nie nadaje się do jazdy, oraz zauważyli kolejne usterki, a nawet skutki celowej dewastacji. Dwa tygodnie temu ktoś wyrwał z zawiasów drzwi w bramie wejściowej i porzucił je na środku lodowiska. Do tej pory usterka ta nie została usunięta. Poza tym od dłuższego już czasu nie działa oświetlenie obiektu oraz elektroniczna tablica wyników pozwalająca na przeprowadzenie meczów hokejowych.

Powstaje Fundusz im. ks. prałata Piotra Żendziana

Upamiętnią polskiego kapłana Polonijna organizacja pomagająca dzieciom – Children’s Smile Foundation postanowiła upamiętnić swojego byłego kapelana, ks. prałata Piotra Żendziana, tworząc specjalny fundusz jego imienia. Kapłan zmarł nagle 23 października. n

W inauguracji Greenpoint Eco-Schools Program wzięli udział m.in.: senator stanowy Daniel Squadron (pierwszy z prawej) oraz poseł stanowy Joseph Lentol (drugi z lewej)

REKOMPENSATA ZA SŁYNNY ZEGAR Z TEKSASU?

Ekologiczna inicjatywa greenpoinckich szkół

BUICK Z POLSKI DO USA

[USA] Z fabryki General Motors

w Gliwicach wyjechał pierwszy samochód przeznaczony do sprzedaży na amerykańskim rynku. To właściwie kabriolet marki Opel, który w Stanach będzie sprzedawany jako buick cascada. Konstrukcja mierzy 4,7 metra długości, wyposażona jest w składany, materiałowy dach i produkowana jest w Polsce już od lutego 2013 r. (dotychczas jednak tylko pod markami Opel, Vauxhall i Holden). Według informacji agencji motoryzacyjnych, pierwszy buick cascada na rynek północnoamerykański jest w kolorze srebrnym. Uwagę zwracają 20-calowe, dwukolorowe obręcze kół oraz turbodoładowany czterocylindrowy silnik 1,6 o mocy 200 KM, który współpracuje z 6-biegową automatyczną przekładnią.

Strony redaguje: Aleksandra Słabisz

FOTO: ARCHIWUM CHILDREN’S SMILE FOUNDATION

[IRVING, TX] 15 mln dolarów... Od-

szkodowania w takiej wysokości żądają rodzice 14-letniego Ahmeda Mohameda po pamiętnej sprawie podejrzewania 14-letniego chłopca o działalność terrorystyczną. Uczeń przyniósł do szkoły własnoręcznie zrobiony zegar, który został uznany za bombę. Incydent miał miejsce 14 września br. Dziecko trafiło do aresztu, a po uwolnieniu spotkało się z samym prezydentem Barackiem Obamą, który wyrażał ubolewanie z powodu pomyłki. Po całej aferze Ahmed przeniósł się wraz z rodziną do Kataru. Teraz adwokaci żądają dla swoich klientów 10 mln dol. od władz miasta Irving oraz 5 mln dol. od miejscowego kuratorium oświaty, przekonując, że nastolatek został „publicznie sponiewierany” i wywołało to u niego „głębokie rany w psychice”.

FOTO: FACEBOOK JOSEPHA LENTOLA

nowy dziennik Środa – piątek 25-27 listopada 2015

n Cztery najpopularniejsze szkoły publiczne z Greenpointu wraz z nowym ro-

kiem rozpoczną realizację specjalnego programu ekologicznego, mającego za zadanie polepszenie jakości życia w polskiej dzielnicy. Inicjatywa będzie finansowana z grantu, jaki placówki te otrzymały w ramach odszkodowania wypłaconego przez ExxonMobil.

Uroczysta inauguracja Greenpoint Eco-Schools Program miała miejsce w ub. tygodniu w jednej ze szkół partycypujących w tym projekcie – PS 31 Ks. prałat Piotr Żendzian wraz z zarządem Children”s Smile Foundation podna Greenpoincie. Prócz niej w ekoczas ubiegłorocznej zabawy mikołajkowej, zorganizowanej w audytorium kologicznym programie, mającym ścioła św. Macieja na Ridgewood na celu pogłębienie wiedzy z zakresu ochrony środowiska, biorą udział „Children’s Smile Foundation w po- Ini cja ty wa Fun da cji Uśmiech trzy inne publiczne placówki oświadziękowaniu za ofiarność i działal- Dziecka ma za zadanie utrwalić pa- towe – PS 34, PS 110 oraz MS 126. ność pragnie utworzyć Fundusz im. mięć o ks. Żendzianie oraz dzie- W sumie skorzysta z niego 1800 ks. prałata Piotra Żendziana, aby dzictwie, jakie po sobie pozosta- uczniów, w tym wiele polskich dzieci uczących się w tych szkołach. Inikontynuować to, co kapłan ten roz- wił. Fundusz im. ks. prałata Piotra cjatywa będzie finansowana z piepoczął wiele lat temu – niesienie pomocy innym” – czytamy w oficjal- Żendziana zostanie oficjalnie utwo- niędzy odszkodowawczych, jakie dla nym ko mu ni ka cie prze sła nym rzony 5 grudnia podczas zabawy mi- Greenpointu wypłaciła firma Exxondo naszej redakcji przez Joannę kołajkowej, tradycyjnie organizo- Mobil za skażenie tej dzielnicy Mrzyk, dyrektor wykonawczą po- wanej przez Children’s Smile Fo- w przeszłości, i tworzących Greenlonijnej fundacji. – Dzięki fundu- undation. Gospodarzem dorocznej point Community Environmental szowi na rzecz potrzebujących imprezy dla dzieci od wielu lat był Fund, którym zarządzają National dzieci z Queensu pamięć o tym ks. Piotr, który chętnie użyczał miej- Fish and Wildlife Federation oraz Wielkim Człowieku będzie z nami sca na jej przeprowadzenie. „To wła- North Brooklyn Development Corśnie ks. Żendzian zaprosił Funda- poration. W sumie na realizację prokażdego dnia”. Ks. prałat Piotr Żendzian od 2005 cję Uśmiech Dziecka do swojej pa- jektu fundusz przeznaczy 1,75 mln roku pełnił funkcję kapelana Fun- rafii św. Macieja na Ridgewood, dolarów i prócz rozszerzenia progradacji Uśmiech Dziecka i zawsze był a wcześniej na Maspeth przy koście- mu nauczania o przedmioty dotycząchętny do wsparcia oraz pomocy le św. Krzyża, gdzie przez 13 lat był ce ochrony środowiska oraz rozwoinnym. Kapłan, który ostatnie dwa proboszczem” – wyjaśnia Joan- ju nowych technologii jest on także lata swojego życia spędził jako pro- na Mrzyk. związany z przekształceniem szkół „Mikołajki” Children’s Smile Fo- w ekologiczne miejsca. Placówki parboszcz parafii św. Macieja na Ridgewood, całe swoje życie poświę- undation odbędą się w sobotę, 5 tycypujące w Greenpoint Eco-Schocił Kościołowi, był człowiekiem grudnia, w audytorium parafii św. bez reszty oddanym służbie Bogu Macieja na Ridgewood. Podczas imi ludziom. Od wielu lat był aktyw- prezy, która rozpocznie się o godz. 5 REKLAMA nie zaangażowany w działalność ppoł., przewidziano wiele atrakcji różnych polonijnych organizacji. i zabaw dla najmłodszych oraz spoUznawany był za jednego z najbar- tkanie ze św. Mikołajem. Więcej indziej znanych i lubianych polskich formacji na ten temat można uzypod nu me rem tel. księży w metropolii nowojorskiej. skać Pełnił także funkcję kapelana Kon- (718) 894 6443. „Dochód z zabagre su Po lo nii Ame ry kań skiej wy mikołajkowej będzie przezna(od 2002 roku) i Centrali Polskich czony na pomoc dzieciom z QueenSzkół (od września br.) oraz wie- su i będzie stanowił upamiętnienie le ważnych funkcji w Episkopacie charytatywnej działalności zmarłePolskim i Amerykańskim. Jego na- go ks. Piotra, który na zawsze pogła śmierć była szokiem dla całej zostanie w naszych sercach” – Polonii i zarazem ogromną stratą podkreśla dyrektor wykonawcza dla wszystkich, którzy poznali go Fundacji Uśmiech Dziecka. jako człowieka o oddanym sercu. WUEM

ols Program zobowiązały się m. in. do zmniejszenia ilości odpadów o 25 procent, zużycia energii o 10 procent i wody o pięć procent rocznie. Szkoły będą również starały się poprawić jakość powietrza w swoich pomieszczeniach oraz powiększyć ilość drzew i zieleńców na swoim terenie. Realizacja tego projektu rozpocznie się w styczniu przyszłego roku. W inauguracji Greenpoint Eco-Schools Program wzięło udział wielu polityków i ważnych osobistości związanych z ekologią i szkolnictwem oraz osób zaangażowanych w Greenpoint Community Environmental Fund. Wśród nich obecni byli m. in.: Eric Schneiderman – prokurator generalny stanu Nowy Jork, Carmen Farina – kanclerz nowojorskiego Wydziału Oświaty, Michael Mulgrew – prezes United Federation of Teachers, Collin O’Mara – prezes i dyrektor wykonawczy National Wildlife Federation, senator stanowy Daniel Squadron, poseł stanowy Joseph Lentol oraz Alicja Winnicka – kurator okręgowa 14. dystryktu, do którego należą szkoły partycypujące w Greenpoint Eco-Schools Program. WUEM, (R)

MÓWIMY PO POLSKU

TELEFONY CZYNNE CAŁĄ DOBĘ

WYPADKI

! WSZYSTKIE RODZAJE WYPADKÓW ! WYPADKI NA BUDOWIE ! WORKERS’ COMPENSATION ! BŁĘDY MEDYCZNE ! SOCIAL SECURITY DISABILITY

AMERYKAŃSKI ADWOKAT MÓWIĄCY PO POLSKU W POLSKICH DZIELNICACH

GREENPOINT

144 Nassau Ave., Brooklyn, NY 11222

RIDGEWOOD

65-18 Fresh Pond Rd., NY 11385

718.383-0100

tel.

Jeżeli zostałeś poszkodowany w jakimkolwiek wypadku niezwłocznie skontaktuj się z jednym z naszych biur! udzielimy Ci bezpłatnie informacji o przysługujących Ci prawach. Odnosząc obrażenia na skutek wypadku w pracy, pamiętaj że przysługuje Ci Workers Compensation a także w wielu przypadkach powództwo o dodatkowy proces prawny, bez względu na Twój status imigracyjny.

Adam J. Stein, Esq.

5606 13th Ave., Brooklyn, NY 11219

blisko Gates Avenue

blisko stacji metra G

tel.

BOROUGH PARK

347.881-9064

blisko stacji metra D i banku P&SFCU

tel.

Oto przykładowe werdykty*:

$6,250,000 - Odszkodowanie dla robotnika, ka, który spadł z drabiny uderzając się w głowę w trakcie prac rac budowlanych przy zakładaniu belek podłogowych. Rezultatem tem wypadku było porażenie kończyn. *** $3,125,000 - Odszkodowanie dla czterdziestotrzyletniej ziestotrzyletniej kierowniczki sprzątaczek. W trakcie inspekcjii pokoju hotelowego powódka pośliznęła się na pozostałościach stałościach hody. gipsowych i przewróciła się na metalowe schody. *** $2,600,000 - Wygrana dla czterdziestodwuletniego wuletniego mężczyzny, który pracował na wysokościachh przy budowie. Poszkodowany spadł z niezapezpieczonego rusztowania i uszkodził lędźwia.

•

*Współpracujemy z renomowaną firmąą prawniczą na Manhattanie, której adwokaci procesowii na bieżąco negocjują milionowe odszkodowania. zkodowania.

Wioletta Kosiorek, Esq.

UNIKAJCIE ZATŁOCZONYCH MIEJSC

» „Nie ma co ukrywać, że okres związany z Dniem Dziękczynienia, a także grudniowymi świętami, upłynie w tym roku pod specjalnym nadzorem” – mówi Jeh Johnson z Departamentu Bezpieczeństwa Krajowego. Wszystko to dzieje się w czasie, kiedy miliony Amerykanów wyruszają w drogę, by z rodziną i przyjaciółmi spędzić święta. Jak szacują analitycy z American Automobile Association, w ciągu najbliższych dni, do poniedziałku, w podróż co najmniej 50 mil od domu wybiera się prawie 47 mln osób, to najwięcej od 8 lat. 3,5 mln ma wykupione bilety lotnicze. „Warto być na lotnisku wcześniej niż zwykle, bo pracownicy Transportation Security Administration przeprowadzają teraz ostrzejsze kontrole” – zapowiada Jeh Johnson. „Jeśli do tej po ry przy jeż dża li ście go dzi nę przed zamknięciem bramek, teraz bądźcie na lotnisku co najmniej dwie godziny wcześniej” – dodaje sekretarz Departamentu Bezpieczeństwa Krajowego. Tym bardziej, że już w drodze do portu lotniczego możemy zostać zatrzymani przez policjantów, bo do wyrywkowej kontroli poddawani są teraz też kierowcy. „Mam tylko nadzieję, że służby wiedzą, co robią. Natomiast nie wiem, czy czuję się bezpieczniej widząc uzbrojonych po zęby policjantów. Na pewno czuję się inaczej. Są dowodem na to, że świat staje się coraz mniej przyjaznym miejscem, ale ja nie zamierzam zamykać się w domu” – mówi Patricia, jedna z mieszkanek metropolii.

DOK. ZE STR. 1

718.871-0310

nowy dziennik Wednesday – Friday, November 25-27, 2015

BEZPŁATNA KONSULTACJA

Podobnie sądzi wielu nowojorczyków. Tysiące wybiera się, na przykład, na czwartkową paradę Macy’s. W tym także polscy imigranci. “Wychodzę z założenia, że skoro tutaj mieszkam, skoro jestem obywatelem, to powinienem brać udział w poszczególnych świętach typowych wyłącznie dla USA. Takim bez wątpienia jest Thanksgiving. Chętnie zabieram rodzinę na paradę na Manhattanie, i to bez względu na pogodę. Tak samo jak uczestniczymy w polskiej paradzie w październiku, tak i jesteśmy obecni na tej amerykańskiej w listopadzie. W ten sposób razem z żoną, też Polką, przybliżamy i wychowujemy syna i córkę w naszej tradycji, ale i amerykańskiej” – mówi Paweł, który przeprowadził się do USA z Łańcuta na Podkarpaciu ponad 20 lat temu. Czy boi się zamachów? Woli o tym nie myśleć, wierzy, że służby są przygotowane na każdą ewentualność. Kilka dni temu w Nowym Jorku odbyły się specjalne ćwiczenia, zorganizowane właśnie na wypadek ataku terrorystycznego. Jeden ze scenariuszy zakładał napaść ze strony zamachowca samobójcy, uzbrojonego m.in. w pas szahida. Wszystko działo się na jednej ze stacji metra na Manhattanie. “Nie po raz pierwszy w ten sposób przygotowujemy się do ewentualnego zagrożenia i ćwiczymy, jak zapobiec tragedii, ale po atakach w Paryżu postanowiliśmy przeprowadzać tego typu treningi częściej” – poinformował szef NYPD Bill Bratton. Więcej patroli niż zwykle będzie także w okolicach centrów handlowych i wielko po wierzch nio wych skle pów,

PROTEST Z ANTYPOLSKIM…

przed którymi już w czwartek wieczorem ustawią się gigantyczne kolejki chętnych, by skorzystać z promocji czarnego piątku. Właściciele już zacierają ręce, bo to najbardziej gorący okres w roku, jeśli chodzi o sprzedaż towarów. Jak prognozują analitycy z National Retail Federation, mieszkańcy USA tylko na prezenty wydadzą ponad 630 miliardów dolarów. To o 13 milionów więcej niż w ub. sezonie. Jeśli prognoza się sprawdzi, to tegoroczny wynik będzie zdecydowanie najlepszy w ostatniej dekadzie. Średnio przeciętny Amerykanin na upominki pod choinkę, a także z okazji Chanuki czy Kwanzy (święto obchodzone przez diasporę afrykańską), wyda w tym roku nieco ponad 800 dol. W piątkowym szaleństwie zakupowym nie zamierza wziąć udziału Karolina Kustra-Harder, mieszkanka metropolii od pięciu lat. “Mimo corocznego kuszenia męża, wciąż się opieram tej ‘tradycji’ pielęgnowanej w jego rodzinie. Pakują jedzenie do pojemników i polują na okazje, wcześniej stojąc przez wiele godzin w kolejkach przed np. Best Buyem czy Walmartem. Ja wolę zostać w domu, posprzątać po kolacji, a później leniuchować przed telewizorem. Z przymrużeniem oka można powiedzieć, że to kolejny element, który przypomina trochę Wigilię w Polsce – my chodzimy o północy na pasterkę, a oni po telewizory i laptopy” – mówi Karolina. O tym, jak polscy imigranci spędzają Dzień Dziękczynienia, piszemy na stronie 12. AA

» W pozwie żądała usunięcia jego oraz innych członków zarządu ze stanowisk. „POLIN upamiętnia ważną część historii żydowskiej, ale przekazywanie pieniędzy z Koret Foundation nie jest zgodne z misją założycielską naszej fundacji... i w rezultacie zabiera fundusze, które mogłyby przydać się potrzebującym w rejonie San Francisco i w Izraelu” – brzmią słowa pozwu. Pozew ten jest wynikiem wieloletniego sporu między zarządem fundacji a wdową po jej założycielu. W kontrpozwie zarząd oskarża Susan Koret o brak kompetencji, nieproduktywne działania niszczące orga ni za cję. „Je dy na po ży tecz na rzecz, którą ona robi, to otwieranie i zamykanie posiedzeń zarządu” – brzmią słowa pozwu. Rok wcześniej natomiast prawnik zarządu podarował Susan Koret „Robert’s Rules (of Order) for Dummies”. Przeciwko Tadowi Taubemu występuje również Lisa Kampner Hebrew Academy (LKHA), która wydaje się być autorem wspomnianej strony protesttaube.appspot.com, na której są antypolskie hasła. Widnieje tam m.in. link do internetowej petycji, autorstwa założyciela szkoły rabbiego Pinchasa Lipnera, skierowanej do rządu polskiego z apelem o zwrócenie 9 mln dolarów, które „pan Taube zabrał z Koret Foundation i z których 1 milion został zabrany biednym dzieciom żydowskich imigrantów z Rosji, które uczęszczają do Lisa Kampner Hebrew Academy”. Jak czytamy na stronie protesttau-

DOK. ZE STR. 1

be.appspot.com, mieszcząca się w San Francisco LKHA przez lata otrzymywała 90 tys. dol. od Koret Foundation, ale Taube najpierw zmniejszył tę donację do 50 tys., potem zupełnie wycofał fundusze dla tej szkoły, podczas gdy nadal fundacja wspomagała inne szkoły żydowskie w rejonie San Francisco. „Panie Taube i Fundacjo Koret, nie dawajcie już więcej pieniędzy Polsce – czytamy na stro nie pro te st tau be.ap p spot.com. – To jedyny kraj europejski, który miał pogrom żydowski (w Kielcach) po holokauście”. „Patrząc na te materiały i widząc jak szerzą niewiedzę, nietolerancję i nienawiść w stosunku do Polaków, to myślę, że nie byłoby złym pomysłem zatrzymanie funduszy dla takiej szkoły. Tymczasem założeniem Muzeum Historii Żydów Polskich jest pojednanie Polaków i Żydów, a to jest dobre dla obu narodów” – powiedział Stefan Komar w rozmowie z „Nowym Dziennikiem”. ND Tad Taube, oprócz tego, że na życzenie Josepha Koreta prowadził jego fundację, jest założycielem Woodmont Companies – organizacji zajmującej się inwestowaniem w nieruchomości i zarządzaniem nieruchomościami. Jest jednym z największych darczyńców Uniwersytetu Stanforda, którego jest absolwentem i gdzie założył Taube Center for Jewish Studies oraz współfinansował Standord’s Taube Family Tennis Stadium i stadion do piłki nożnej.

KOMENTARZ? OPINIA? – listy@dziennik.com

Polska

W SKRÓCIE CHILD ALERT

Kolejni repatrianci NIK negatywnie o PKP już w Polsce

n Za wysoka cena zakupu, zbyt wysokie koszty serwisowania. Najwyższa Izba

[RADOM] 3-letni Fabian z Radomia został porwany przez nieznanych sprawców. Matka chłopca powiadomiła policję, a ta ogłosiła w Polsce Child Alert. Do zdarzenia doszło, gdy kobieta – zanim odprowadziła syna do przedszkola – wyszła z nim i z psem na spacer. Podbiegło do niej trzech zamaskowanych mężczyzn. Napastnicy ubrani byli w pomarańczowe, robocze kamizelki, mieli zasłonięte twarze. Siłą odebrali jej dziecko, wsiedli do samochodu i odjechali. Rodzice od dłuższego czasu walczą przed sądem o opiekę nad synem. Ojciec, były antyterrorysta, wielokrotnie organizował marsze i protesty przeciwko wymiarowi sprawiedliwości, który – jak twierdził – ograniczał jego prawa.

Kontroli opublikowała raport, który wskazuje błędy Polskich Kolei Państwowych i spółek zależnych od PKP. NIK wytknęła m. in. błędne decyzje dotycząn Premier Beata Szydło powitała Polaków ewakuowanych z Ma- ce zakupu pociągów Pendolino. Zdaniem Izby, porównując pociągi polskiej proriupola na Ukrainie. Podczas ceremonii na lotnisku wojskowym ko- dukcji, jeżdżące z prędkością 200 kilometrów na godzinę, z produkcją firmy Alstom, Pendolino jest najdroższe.

ło Malborka premier powiedziała, że bardzo się cieszy z przybycia Polaków.

FOTO: PREMIER. GOV. PL

ZBOŻE ZA POPIERSIE [PIENIĘŻNO] 20 ton pszenicy lub... ufun-

dowanie dzwonu – między innymi taką propozycję dostały władze Pieniężna za zdemontowane we wrześniu popiersie radzieckiego generała Iwana Czerniachowskiego. Burmistrz miasta Kazimierz Kiejdo potwierdza, że doszło do tak nietypowej oferty. „Były takie propozycje, ale ja stoję na stanowisku, że w geście dobrej woli możemy Rosjanom przekazać popiersie” – powiedział. Podkreślił, że popiersie chce oddać za darmo, a podobne propozycje traktuje z rezerwą. Mimo propozycji władz Pieniężna, po popiersie nie zgłosiła się dotąd ambasada rosyjska, do której burmistrz wysłał pismo w tej sprawie pod koniec września. Zgłosił się natomiast Rosyjski Instytut Historyczny.

NIESPODZIANKA W AUCIE [WARSZAWA] Niecodziennego odkry-

cia dokonał mieszkaniec Warszawy. W aucie sprowadzonym zza oceanu znalazł nietypowego pająka. Okazało się, że to… czarna wdowa. Ten gatunek może być groźny dla człowieka – ma jad 15 razy silniejszy od jadu grzechotnika. Do tego zdarzenia doszło na warszawskim Targówku. Mieszkaniec jednego z budynków przy ul. Blokowej zadzwonił dostraży miejskiej ipoprosił o interwencję. W trakcie przeglądu pojazdu zauważył w środku pajęczynę, a w niej pająka i trzy kokony. Funkcjonariusze zawieźli pająka do ogrodu zoologicznego

WALUTY

24 listopada 2015

NBP: kurs średni: dolar 4,0021 euro 4,2609

KANTORY:

DOLAR EURO kupno sprz. kupno sprz. Gdańsk, ul. Heweliusza 1a 3,95 4,05 4,21 4,31 Kraków ul. Wielopole 3 3,99 4,03 4,24 4,28 Krosno ul. Sienkiewicza 4 3,93 4,03 4,17 4,27 Łódź ul. Rzgowska 12 3,94 4,06 4,20 4,32 Poznań ul. Głogowska 29 3,93 4,01 4,25 4,27 Szczecin ul. Kr. Jadwigi 12 3,97 4,01 4,23 4,27 Warszawa Intraco 3,99 4,01 4,25 4,27 Warszawa Marymont 3,99 4,00 4,26 4,27 Warszawa PKO BP 3,88 4,12 4,13 4,38 Wrocław ul. Szewska 22/33 3,99 4,01 4,25 4,27 Zgorzelec ul. Kościuszki 52 3,92 4,02 4,18 4,28

Stronę redaguje: Przemysław Cebula

Repatriantów z Ukrainy powitała na lotnisku Beata Szydło

„Witajcie w domu! Polska to wasz dom” – dodała szefowa rządu i zaznaczyła, że władze zrobią wszystko, aby repatrianci czuli się bezpiecznie. Do Malborka przyleciało późnym wieczorem w poniedziałek trzema samolotami wojskowymi 149 Polaków z Mariupola, leżącego w pobliżu strefy walk na wschodzie Ukrainy. Zostaną oni umieszczeni w ośrodku wypoczynkowym w Rybakach koło Olsztyna. Większość to rodziny z dziećmi. W ostatnich dniach grupa przebywała w Mariupolu i w Zaporożu, gdzie trwały niezbędne czynności konsularne. Osoby polskiego pochodzenia, które przybyły z Mariupola i okolic, zostaną objęte programem adaptacyjnym. Przez okres 6 miesięcy będą miały zapewniony pobyt w ośrodkach i całodzienne wyżywienie. Zaplanowano, że w tym czasie ewakuowani przejdą aklimatyzację, nauczą się ję-

Re dak tor na czel ny cza so pi sma „Z Biegiem Szyn” Karol Trammer uważa jednak, że do takiego porównania należy podchodzić ostrożnie. Przypomniał, że pociągi z polskich fabryk przekraczały prędkość 200 kilometrów na godzinę tylko podczas specjalnych testów. Ich tak zwana prędkość komunikacyjna nie przekracza 160 kilometrów na godzinę, podczas gdy Pendolino może jeździć o 90 kilometrów szybkiej, a podczas testów na Centralnej Magistrali Kolejowej rozwinęło prędkość prawie 300 kilometrów na godzinę. Z kolei Adrian Furgalski z Zespołu Doradców Gospodarczych TOR zwraca uwagę, że wątpliwości dotyczące zakupu pociągów Pendolino miała już Komisja Europejska, która zaleciła zakup większej liczby tańszych i nieco wolniejszych składów. „Taka strategia byłaby dla na-

szego kraju bardziej odpowiednia” – uważa ekspert. Kolejnym zarzutem NIK w sprawie pociągów Pendolino są zbyt wysokie koszty serwisowania. Karol Trammer zwraca uwagę, że wynika to z kształtu umowy między producentem pociągów, a zamawiającym, czyli PKP Intercity. Dostawca pociągów za pew nił so bie mo no pol przy serwisowaniu składów. „A jeśli nie ma konkurencji, ceny idą w górę” – zwraca uwagę Trammer. Najwyższa Izba Kontroli wytknęła też Polskim Liniom Kolejowym zbyt wysokie stawki dostępu do torów oraz nieprzewidywalną politykę w tym zakresie. Adrian Furgalski uważa szkody z tego tytułu poniosła cała polska kolej. Zarzuty NIK dotyczyły także zbytniej opieszałości w inwestycjach torowych, a także niegospodarność w PKP Energetyka. n

zyka i przygotują do osiedlenia w Polsce. Na tym etapie będą również załatwiane wszystkie sprawy formalno-prawne związane z pobytem w Polsce. Beata Szydło zapewniła, że jej rząd będzie się też starał o sprowadzenie innych Polaków z Ukrainy. Premier podziękowała wszystkim, którzy przyczynili się do przybycia Polaków do kraju: służbom konsularnym, woj sku, pol skim orga ni za cjom na Ukrainie, a także ukraińskim władzom. W oświadczeniu MSZ czytamy, że repatriacja była możliwa dzięki Według NIK, zakup pociągów Pendolino był błędną decyzją PKP współpracy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Ministerstwa Obrony Narodowej oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Resort wyraził głęboką wdzięczność władzom Ukrainy za wszechstronną pomoc n Amerykańska waluta najdroższa od ponad 10 lat. Za jednego dolara trzew realizacji przedsięwzięcia. n ba obecnie zapłacić około 4 złotych. Światowi inwestorzy liczą, że dzięki tej

FOTO: EPA/MACIEJ KULCZYNSKI

nowy dziennik Środa – piątek 25-27 listopada 2015

Rekordowo drogi dolar

walucie wzbogacą się. REKLAMA

Główna ekonomistka Banku Pocztowego Monika Kurtek wyjaśnia, że jedną z przyczyn umocnienia dolara jest spodziewane drukowanie euro przez Europejski Bank Centralny. Drugi powód – to oczekiwane podwyżki stóp procentowych przez amerykański bank centralny. Ekspertka dodaje, że w najbliższych dniach dolar będzie kosztował około 4 złotych. Potem może jeszcze zdrożeć, bo Fed raczej nie poprzestanie na jednej podwyżce stóp procentowych. W rezultacie dolar umocni się zarówno wobec euro, jak i w stosunku do złotego. Analityk domu maklerskiego TMS Bartosz Sawicki przypomina, że od 2004 roku kurs dolara nie zbliżył się do 4 złotych. Ekspert podkreśla, że nie mamy do czynienia ze słabością złotówki. Jej kurs do pozostałych walut, w tym do Euro, jest bowiem stabilny. W ciągu ostatniego miesiąca dolar amerykański

umocnił się w stosunku do pozostałych walut. Rozmówca tłumaczy, że siła dolara wynika z oczekiwanej zmiany stóp procentowych za oceanem. Dobra kondycja gospodarki pozwoli tamtejszemu bankowi centralnemu (FED) na pierwszą od wielu lat podwyżkę stopy procentowej. Bartosz Sawicki dodaje, że polityka rezerwy federalnej kontrastuje z tym, co robią inne banki centralne na świecie, które obniżają koszt pieniądza. Wyższe stopy w USA oznaczają większy apetyt inwestorów na amerykańskie obligacje. Dzieje się to kosztem zmniejszenia popytu na papiery skarbowe innych krajów i wywołuje umocnienie dolara. Według analityka, kursy pozostałych głównych walut w stosunku do złotówki powinny być stabilne. Dolar nie zawsze był tak silny wobec złotówki. W połowie 2008 roku kosztował nieco ponad 2 złote. n

BIEDA TAKŻE W EUROPIE

TURCY ZESTRZELILI...

Prezydent Duda w Chinach: wspólnie planować przyszłość

Orban gratuluje Polsce

FOTO: EPA

n Przemawiający na szczycie państw Europy Środkowo-Wschodniej i Chin premier Węgier Viktor Orban pogratulował Polsce, nazywając ją najsilniejszym państwem w regionie.

Wystąpienie Victora Orbana na szczycie 16+1 w Chinach

„Chiny odgrywają kluczową rolę w ochronie pokoju na świecie” – mówił w Suzhou Orban. Swoje wystąpienie zaczął od apelu do chińskich władz o wsparcie europejskich wysiłków na rzecz przeciwdziałania terroryzmowi. „Chciałbym poprosić przywódców Chin o wsparcie naszych działań na rzecz przywrócenia naszego bezpieczeństwa” – powiedział Orban. Szef węgierskiego rządu mówiąc o potencjale platformy 16+1 pozytywnie ocenił rolę, jaką odgrywa w niej Polska. „Doskonale pamiętam pierwszy szczyt, który odbył się w Polsce, najsilniejszym państwie Europy Środkowo-Wschodniej. Dziękuję Polsce za jej wysiłki” – dodał Orban. Spotkaniu w formule 16+1 towarzyszy forum biznesowe, w którym udział wzięli także przedsiębiorcy z Polski. Zkolei prezydent Andrzej Duda apelował o większą współpracę gospodarczą w ramach tego mechanizmu. REKLAMA

Polski prezydent spotkał się we wtorek z premierem Chin Li Keqiangiem. Zarówno na spotkaniu z Li Keqiangiem, jak i podczas przemówienia otwierającego szczyt państw Europy Środkowo-Wschodniej i Chin, Andrzej Duda mówił o potrzebie intensyfikacji relacji gospodarczych, jak Polski, tak i naszej części Europy z Chinami. „Chiny i kraje naszego regionu Europy odgrywają coraz ważniejszą rolę w światowym krwioobiegu gospodarczym. Dlatego warto połączyć siły, realizować wspólne inwestycje i wspólnie planować przyszłość” – stwierdził Andrzej Duda. W opinii polskiego prezydenta, kraje regionu i Chiny są w stanie działać wspólnie w wymiarze politycznym, ale również w zakresie wspólnych projektów gospodarczych. Podczas spotkania w Suzhou wypracowana ma zostać strategia rozwoju na najbliższe lata, głównie w sferze gospodarczej. DET, (R), (IAR)

DOK. ZE STR. 1 » Ankara, prosząc o spotkanie Rady Północnoatlantyckiej, nie powołała się jednak na artykuł 4. Traktatu Waszyngtońskiego, z którego w przeszłości korzystała już kilkakrotnie. Mówi on, że sojusznicy będą się konsultować, jeśli któryś z nich uzna, że zagrożona jest jego integralność terytorialna lub bezpieczeństwo. Rosyjskie ministerstwo obrony złożyło na ręce tureckiego attache wojskowego formalny protest. Rosyjski resort obrony oświadczył, że traktuje to jako „akt wrogości” i że opracuje pakiet działań, mających być odpowiedzią na tego typu ataki. Szef rosyjskiej dyplomacji odwołał wizytę w Turcji. Miał lecieć do Stambułu w środę. Siergiej Ławrow powiedział też, że odradza obywatelom Federacji Rosyjskiej podróże do Turcji. Jeśli Rosja zdecyduje się oficjalnie zabronić swoim obywatelom podróżowania do Turcji, może to okazać się gwoździem do trumny dla rosyjskiej branży turystycznej. Po zestrzeleniu rosyjskiego samolotu pasażerskiego nad Synajem 31 października i śmierci 224 osób Moskwa zakazała Rosjanom podróży do Egiptu. Tymczasem właśnie Turcja i Egipt cieszyły się wśród przeciętnych rosyjskich turystów największą popularnością.

Komentarze ekspertów, dotyczące dalszego rozwoju sytuacji, nie są jednoznaczne. „Ani w interesie Rosji, ani NATO nie leży rozpoczynanie wojny z powodu incydentu nad Turcją” – uważa Artur Kacprzyk z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. Ekspert przypomina, że podobne zdarzenia z zestrzeleniami samolotów cywilnych i wojskowych miały w historii miejsce i do wojny z tego powodu nie dochodziło. Zwraca jednak uwagę na polityczne aspekty wydarzenia – do incydentu dochodzi w momencie bardzo niedogodnym dla Władimira Putina. W ostatnich tygodniach obserwowaliśmy proces zbliżenia Moskwy z Zachodem w wyniku ataków terrorystycznych. Woj ciech Szew ko, eks pert do spraw stosunków międzynarodowych, uważa z kolei, że sytuacja jest absolutnie nieprzewidywalna, a wiele obecnie zależy od reakcji na zestrzelenie – wszystko zależy od tego, czy Rosja poprzestanie na protestach, czy będzie starała się odpowiedzieć. Pytanie sprowadza się do wagi odpowiedzi – subtelna mogłaby oznaczać dozbrajanie w cięższą broń kurdyjskich partyzantów w Turcji, mniej subtelna mogłaby przybrać formę odwetu. DET, (R), (IAR)

Francja: jeszcze więcej środków ostrożności

n Francja zamierza wprowadzić kontrole w pociągach odchodzących z Pary-

ża i z Lille do Belgii i do Holandii. Ma to być zrealizowane do 20 grudnia, przed rozpoczęciem się świątecznego ruchu na tych liniach. Odpowiedzialna także za transport francuska minister ochrony środowiska Segolene Royal zapowiedziała wprowadzenie kolejnych środków mających zapewnić bezpieczeństwo, tym razem na kolejach. Chodzi o ustawienie przejść kontroli osób wchodzących na perony. Zdaniem szefowej resortu, takie barierki pozwolą pasażerom poczuć się bezpieczniej. Tego rodzaju kontrole są stosowane tylko w przypadku ekspresów Eurostar kursujących z Paryża do Londynu. W tej chwili po peronie, z którego odjeżdżają pociągi do Brukseli czy Amsterdamu, może chodzić każdy, kto chce. Kontrola będzie też zwiększona w samym składzie pociągu. W sierpniu w pociągu z Amsterdamu do Paryża cudem nie doszło do masakry. Trzech Amerykanów i Brytyjczyk udaremnili zamach uzbrojonemu w kałasznikowa terroryście. Atak zaplanował Abdelhamid Abaaoud, obywatel belgijski, zastrzelony w ataku francuskiej policji w Saint Denis. Był on mózgiem zamachów w stolicy Francji 13 listopada. Trwa obława na innych terrorystów. Ze wstępnych ustaleń wynika, że pas z ładunkami wybuchowymi, który w poniedziałek policja znalazła na paryskich przedmieściach, najprawdopodobniej należał do poszukiwanego terrorysty.

Salah Abdeslam jest w tej chwili najbardziej poszukiwanym człowiekiem w Europie. Jego brat zginął 13 listopada w samobójczym ataku w teatrze Bataclan w Paryżu. On sam uważany jest za jednego z szefów europejskiej filii Państwa Islamskiego. Według policji, która w miejscu, gdzie znaleziono pas, natrafiła na telefon komórkowy Salaha Abdeslama, ładunki wybuchowe są identyczne jak te, jakich użyto w zamachach w Paryżu, w których zginęło 130 osób. Prowadzący dochodzenie są zdania, że przyczyną porzucenia pasa mogły być problemy techniczne z bombą, albo, że terrorysta wpadł w panikę, gdy zdał sobie sprawę, iż po piętach depcze mu policja. lub po prostu stchórzył, bojąc się wysadzić siebie w powietrze. Salah Abdeslam, Francuz mieszkający w Brukseli, wynajął w Belgii samochody, którymi posłużyli się zamachowcy, a następnie przy pomocy dwóch wspólników uciekł za granicę. DET, (R), (IAR)

KOMENTARZ? POMYSŁ? OPINIA? NAPISZ DO NAS: listy@dziennik.com

[STRASBURG] Co czwarte dziecko w Unii jest zagrożone biedą. Parlament Europejski wezwał państwa członkowskie do walki z takim stanem rzeczy. W rezolucji europosłowie podkreślają, że dzieci nie tylko narażone są na finansowe ubóstwo, ale i na wykluczenie społeczne polegające na braku dostępu do dobrej edukacji, opieki medycznej, mieszkania i wypoczynku. Parlament wezwał państwa członkowskie, aby zaangażowały się w sposób rzeczywisty w opracowanie strategii politycznych, mających na celu walkę z ubóstwem wśród dzieci, zniwelowanie jego przyczyn i udoskonalenie pomocy. Według Eurostatu, w ubiegłym roku około 26 milionów dzieci i młodzieży wUnii było zagrożone ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Najwięcej w Rumunii, Bułgarii i na Węgrzech, najmniej – w Danii i Finlandii. Polska wśród 28 państw zajmuje 12. miejsce.

NIE BĘDZIE PRZEDŁUŻENIA DLA UNIJNYCH FUNDUSZY [BRUKSELA] Komisja Europejska nie

przewiduje wydłużenia okresu wydawania unijnych funduszy przez kraje członkowskie. O takie rozwiązanie zabiega między innymi Polska. Bruksela podkreśla, że pieniądze z budżetu na lata 2007-2013 muszą być wykorzystane w określonym terminie. Pieniądze zpoprzedniego budżetu Wspólnoty powinny zostać rozdysponowane do końca tego roku. Niektóre kraje Unii – wtym Polska – chcą przekonać Komisję Europejską, aby wydłużyć ten okres o kilka miesięcy. Według rzecznika Komisji Jakuba Adamowicza, Bruksela nie przewiduje jednak takiego rozwiązania. Wskazał on, że niektóre kraje już wnioskowały o takie przedłużenie, ale ich prośby zostały odrzucone. Polsce zpoprzedniego budżetu Wspólnoty pozostało do rozdysponowania ponad 9 miliardów euro.

SZWEDZI OGRANICZĄ PRAWA DLA IMIGRANTÓW [SZTOKHOLM] Szwedzki rząd chce tymczasowo zmienić prawo, by zmusić imigrantów do ubiegania się o azyl w innych krajach. Chodzi o wprowadzenie na 3 lata zasady, by uchodźcy przybywający do Szwecji nie otrzymywali automatycznie pozwolenia na pobyt stały. Od tej pory ma być ono udzielane tylko w wyjątkowych wypadkach. Ograniczona zostanie możliwość sprowadzania członków rodziny. Szwedzi chcą też zaostrzyć kontrole na granicach oraz w środkach transportu publicznego. Tylko w tym roku do 9-milionowej Szwecji ma przybyć w sumie rekordowe 190 tysięcy imigrantów.

OFIARA EBOLI W LIBERII [MONROVIA] W Liberii 15-letni chłopiec zmarł na ebolę. To pierwsza śmiertelna ofiara tej choroby w tym kraju od lipca. Obecność wirusa stwierdzono u 15-latka w zeszłym tygodniu. Zmarł w poniedziałek w szpitalu pod stolicą Liberii, Monrovią, gdzie z tego samego powodu leczeni są także jego ojciec i brat. Około 175 osób, które miały kontakt ze zmarłym, zostało poddanych kwarantannie. Epidemia tej groźnej choroby, która wybuchła półtora roku temu, pociągnęła za sobą ponad 11 tysięcy ofiar w Liberii, Gwinei i Sierra Leone

Stronę redaguje: Tomasz Deptuła Redaktor wydania: Aleksandra Słabisz

5 nowy dziennik Wednesday – Friday, November 25-27, 2015

Świat

W SKRÓCIE

Opinie

nowy dziennik Środa – piątek 25-27 listopada 2015

Dziękujemy, Ameryko

Published by Outwater Media Group

OUTWATER MEDIA GROUP, PUBLISHER Edward K. Nowakowski: President Leszek (Nick) Sadowski: Executive Vice President Bart Sadowski: Vice President EDITORS / REPORTERS Jolanta Wysocka: Managing Editor Tomasz Deptu∏a: Senior Editor Aleksandra S∏abisz: Senior Editor Jolanta Wysocka: Przeglàd Polski Wojciech Maślanka, Janusz M. Szlechta, Anna Arciszewska CORRESPONDENTS Wojciech Zi´bowicz: New Jersey Regina Gorzkowska-Rossi: Philadelphia, PA, El˝bieta Pop∏awska: Long Island, NY Marek Michalski: Washington D.C. Michael Speidel: Boston, MA Anna Navas: Florida Eliza Sarnacka-Mahoney: Chicago, IL. Paweł Łepkowski: Poland Przemek Cebula: Poland Andrzej Âwidlicki: London ADVERTISING & MARKETING Tel.: (212) 594-2266, Fax: (212) 594-2383 Roland Boguszewski (Advertising Manager) – ext. 302 Aniela Chmielewska (Classified) – ext. 303 displays@dziennik.com classified@dziennik.com PRODUCTION Daria Szefke, Adrian Szefke PROOFREADING Jerzy Gieruszczak SUBSCRIPTION & DISTRIBUTION Czesława Szymański BOOK KEEPING Dorota Tylutki (Accounting)

„Pierwszy Dzień Dziękczynienia” – obraz amerykańskiego malarza Jeana Leona Gerome Ferrisa

ny przypomnienia przykład braterstwa ludzi, choć jak tylko koloniści mocniej stanęli na nogach, rozpoczęła się systematyczna eksterminacja Indian. Ale o tym w Dniu Dziękczynienia przypominają dziś tylko potomkowie tamtejszych InŚwięto Dziękczynienia zawdzięcza swój począ- dian, dopominający się o ziemie zabrane przez Historycy doszukują się korzeni Dnia Dziękczynienia w uniwersalnej tradycji dożynek. To świę- tek pielgrzymom, którzy na statku „Mayflower” białych. Jeśli istnieje dzień, który naprawdę jednoczy to plonów, zwykle obchodzone w kilka tygodni przypłynęli jesienią 1620 roku do wybrzeży Capo żniwach i zakończeniu najważniejszych prac pe Cod i na terenach dzisiejszego Massachusetts wszystkich Amerykanów – naród będący niezwypolowych. Dzień radości z powodu kolejnego prze- założyli kolonię Plymouth. Po przetrwaniu cięż- kłym tyglem setek różnych tradycji oraz kultur – to żytego roku i napełnionych na zimę spichlerzy. Co kiej zimy, która zabiła ponad połowę pielgrzymów, jest to właśnie Dzień Dziękczynienia. Czterodnioprawda ogromna większość mieszkańców USA nie wspólnie z Indianami obchodzili rodzaj dożynek, wy długi weekend to tradycyjny okres rodzinnych spotkań. To także początek świąpara się rolnictwem, ale tradycja pozostała żywa. dziękując Bogu za przeżycie i pierwtecznego sezonu zakupów – kolejW przeszłości i amerykański Thanksgiving Day sze obfite zbiory. Stąd na stole lonego symbolu sukcesu Stanów celebrowany był wcześniej niż dziś – tuż po ze- kalne przysmaki: indyk, kukurydza Zjednoczonych. W te dni podróżubraniu plonów. Jeszcze w XIX wieku świętowa- i ciasto z dyni. Zasadnicze menu Jeśli istnieje dzień, który je więcej ludzi niż podczas świąt no w różnych terminach, w zależności od lokal- głównego posiłku nie zmieniło się nej tradycji i decyzji lokalnych władz. Dopiero zresztą do dziś, choć w zależności naprawdę jednoczy wszystkich Wielkiej Nocy czy Bożego Naroprezydent Abraham Lincoln, który dzięki zwy- od regionów i tradycji na stołach po- Amerykanów – naród będący dze nia, ob cho dzo nych przede wszyst kim przez chrze ści jan. cięstwu w wojnie secesyjnej ocalił jedność Sta- jawiają się także i inne potrawy. niezwykłym tyglem setek Thanksgiving przez swą świeckość Według przekazów historycznów Zjednoczonych, ustanowił w 1863 roku jeróżnych tradycji oraz stał się świętem wszystkich imisienne uroczystości dziękczynienia. „Thanksgi- nych pierwsze amerykańskie „dziękkultur – to jest to właśnie grantów i ich potomków, którzy ving” stało się w ten sposób świętem narodowym. czynienie” europejskich koloniwspólnie tworzą dziś najsilniejszą Ale to Franklin Delano Roosevelt na począt- stów miało więcej z tradycyjnych Dzień Dziękczynienia. demokrację świata. Zaakceptowaku XX wieku postanowił, że będzie to czwarty angielskich obyczajów dożynkoliśmy go bezwarunkowo także my, wych niż z „obchodów dziękczynczwartek listopada. Polacy, przejmując obyczaj pieczeNazwa nie bez racji nasuwa skojarzenia reli- nych”, ale dla gospodarzy – plemiegijne, bo przecież chrześcijaństwo przejęło i tę nia Wampanoagów – było piątą z sześciu trady- nia indyka i wspólnego świętowania. Wierzmy więc w to, co mówi legenda założytradycję. Ale Dzień Dziękczynienia nie ma cyjnych ceremonii dziękczynnych w roku. Nie w Ameryce bezpośrednich odniesień religijnych. skończyło się na jednej uroczystości. Trwało trzy cielska Ameryki. W tym nieco mitycznym przeChoć często Polakom przypomina Wigilię, bo to tygodnie, w okresie między 21 października i 11 kazie kumuluje się przecież to, co jest kwintesenprzecież okazja do spotkań rodzinnych, jest ob- listopada 1621 roku. Według źródeł na pierwsze cją tego kraju: zaradność, religijność, wolność i dąchodzony przez przedstawicieli wszystkich wy- uczty przyszło kilkudziesięciu Indian, którzy po- żenie do dostatku. Happy Thanksgiving! znań: chrześcijan, muzułmanów, żydów, buddy- magali kolonistom przezimować. W szkolnych podręcznikach często podkreśla się to jako godstów czy niewierzących. ZESPÓŁ „NOWEGO DZIENNIKA” 23 listopada 1789 roku pierwszy prezydent Stanów Zjednoczonych Jerzy Waszyngton ustanowił Dzień Dziękczynienia (Thanksgiving Day). Dziś obchodzimy to święto w każdy czwarty czwartek listopada.

Publikowane materiały nadesłane nie zawsze odpowiadają poglądom Redakcji. Materiałów niezamówionych nie zwracamy. Przedruk bez zezwolenia wzbroniony. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść płatnych ogłoszeń. Published materials from outside sources do not always reflect the opinion of the newspaper. Unsolicited material will not be returned to the sender. Reprints without consent are forbidden. We are not responsible for opinions expressed in paid advertisements.

Nowy Dziennik USPS: 399-260 ISSN: 1064-8402 Published daily except Sundays and Holidays by Outwater Media Group, LLC Main Office Editorial, Advertising, and Business Offices 70 Outwater Lane, Garfield, NJ 07026 Business hours: 9 am – 5 pm Tel.: (212) 594-2266, Fax: (212) 594-2383 Greenpoint Office Polish Home Service 176 Java St. pokój # 5, Brooklyn NY 11222 Tel. (718) 389-6117, fax (718) 389-8134 E-mail Editorial: listy@dziennik.com Subscription & Distribution: Tel. (212) 594-2266 ext. 202 E-mail: prenumerata@dziennik.com www.dziennik.com Copyright 2012, Outwater Media Group, LLC Periodicals postage paid at Newark, NJ and Additional Offices. POSTMASTER: Send address changes to: “Nowy Dziennik” 70 Outwater Lane, Suite 402 Garfield, NJ 07026

nd POLISH DAILY

facebook.com/nowydziennik twitter.com/nowydziennik youtube.com/nowydziennik

Archiwum Nowego Dziennika:

issuu.com/dziennik

To i owo

7 nowy dziennik Wednesday – Friday, November 25-27, 2015

Panie, które pokochały polską kulturę

25 listopada – 329. dzień roku Imieniny obchodzą: Erazm, Katarzyna

NOWY JORK Środa

FOTO: JANUSZ M. SZLECHTA/NOWY DZIENNIK

Anna Frajlich otrzymała Nagrodę Główną za całokształt twórczości. Spod jej pióra wyszło 10 tomów poezji, tom prozy, dwa tomy dotyczące wybitnych polskich poetów-emigrantów: Józefa Wittlina i Czesława Miłosza. Jest wykładowcą akademickim języka polskiego i literatury polskiej na State University New York i Columbia University w Nowym Jorku. Od 46 lat mieszka w Stanach Zjednoczonych. „Jej literackie korzenie tkwią głęboko w kulturze polskiej, żydowskiej i amerykańskiej, ale to w języku polskim odnajduje przystań i przynależność” – napisano w komunikacie jury. W jej utworach stale obecne są tematy: podróży, wygnania, przemijania czasu, poszukiwania nie tylko własnego miejsca, ale dobra i piękna. „To twórczość o głębokim huma-

Anna Frajlich

Czwartek

Piątek

FOTO: STEFAN WITAS

Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie z siedzibą w Londynie przyznał swoje doroczne nagrody: za całokształt twórczości poetce Annie Frajlich, a za upowszechnianie kultury i literatury polskiej w świecie – prof. Ewie Thompson.

Prof. Ewa Thompson

nistycznym wymiarze, będąca efektem uniwersalnych doświadczeń wpisanych od zawsze w ludzki los, nie tylko emigrantów XX wieku” – zaznaczyli jurorzy. „Wymowa tej twórczości sytuuje Annę Frajlich w kręgu znaczących postaci polskiej współczesnej literatury” – dodała reprezentantka jury Aleksandra Ziółkowska-Boehm, pisarka publikująca zarówno w kraju, jak i w Stanach Zjednoczonych, należąca do amerykańskiego PEN Clubu i Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Nagrodę za upowszechnianie kultury i literatury polskiej w świecie otrzymała prof. Ewa Thompson z Houston w Teksasie, profesor literatury porównawczej i slawistyki na Rice University, wcześniej związana z Indiana Vanderbilt University i University of Virginia. Od dziesięcioleci prof. Thompson jest aktywna w udostępnianiu i promowaniu kultury polskiej w Ameryce. „Erudycja slawisty, zwłaszcza w dziedzinie literatury rosyjskiej, która zaowocowała szeregiem książek i dziesiątkami artykułów, pozwoliła jej na wyjaśnienie i sprostowanie wielu mitów i stereotypów na temat historii i kultury polskiej, które krążą w społeczeństwie amerykańskim” – napisano w komunikacie jury.

Założone przez nią w 1981 roku pismo „Sarmatian Review”, poświęcone kulturze, historii i społeczeństwom Europy Wschodniej, uwzględnia szeroko problematykę polską, tłumaczenia klasyki polskiej (m.in. współczesny przekład „Pana Tadeusza”), recenzje ważniejszych publikacji książkowych. Przez wiele lat prof. Thompson zapraszała na Rice University przedstawicieli nauki i literatury polskiej jako visiting professor, zapoznając tym samym studentów tego uniwersytetu, potencjalnie mających w przyszłości wpływ na opinię publiczną USA, z osiągnięciami polskiej kultury. W gronie jury, któremu przewodniczył Andrzej Krzeczunowicz – prezes ZPPnO, znaleźli się: ks. prof. Janusz Ihnatowicz z USA; ks. prof. Bonifacy Miązek z Wiednia, dr Nina Taylor-Terlecka z Oxfordu; dr Alek san dra Ziół kow ska -Bo ehm z USA oraz prof. Beata Dorosz IBL PAN w Warszawie. Uroczystość ogłoszenia nagród odbyła się w Warszawie w sobotę, 21 listopada, podczas inauguracji w Łazienkach Królewskich obchodów 70. rocznicy powstania Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie z siedzibą w Londynie. JMS, (MAT. PRASOWE)

Krawczyk śpiewa Leonarda Cohena W sieci pojawił się teledysk Krzysztofa Krawczyka do utworu „Jestem twój”. Jest to pierwszy singiel promujący najnowsze wydawnictwo artysty. Premiera albumu „Tańcz mnie po miłości kres. Piosenki Leonarda Cohena” będzie miała miejsce 27 listopada. Krzysztof Krawczyk zmierzył się z wielkim wyzwaniem. Przefiltrował emocjonalne utwory Leonarda Cohena przez własne doświadczenia i wykonał je zupełnie po swojemu. Tak powstała płyta „Tańcz mnie po miłości kres”. Tak powstał też pierwszy singiel, uwodzicielski „Jestem twój”, będący interpretacją słynnego „I’m Your Man”. „Kiedy pierwszy raz usłyszałem Cohena, nie znając dobrze języka angielskiego, zdałem sobie sprawę, że w tym spokojnym głosie, którym tak kokietuje publiczność,

i z którego bije charyzma, zakamuflowane są duże emocje. W czym? W tekstach, których subtelności nie byłem wtedy w stanie zrozumieć” – opowiada Krawczyk. W pojęciu filozofii poezji legendarnego barda pomógł artyście ś.p. Maciej Zembaty, autor najbardziej przejmujących przekładów twórczości Cohena. Ciepły i mocny głos dostojnego wokalisty potrzebował tak pięknych i przemyślanych tłumaczeń. JMS, (WNAS.PL)

Kartka z historii da 1795 roku ostatni król Polski 25 liStastonipasław August Poniatowski abdykował na rzecz Rosji.

‘‘

Demokracja jest wtedy, kiedy dwa wilki i owca głosują, co zjedzą na obiad. Wolność jest wtedy, kiedy dobrze uzbrojona owca podważa wynik głosowania! – BENJAMIN FRANKLIN

SUDOKU

ROZWIĄZANIE – STR. 32

O Ameryce

nowy dziennik Środa – piątek 25-27 listopada 2015

Rozmaitości na Dziękczynienie n Thanksgiving jest jednym wielkim czwartkowym obiadem, do któ-

rego zasiadają wszyscy pospołu, bez względu na pochodzenie, kolor skóry, wyznanie i przekonania polityczne. Stanowi ono nieodłączną część amerykańskiej sagi, wywodząc się zarazem z prastarych tradycji.

siejszego Massachusetts. Najważniejszy moment w kolonizacji Ameryki Od zarania ludzkości składano bogom Północnej przypadł w dniu 20 gruddzięki za obfite plony i pomyślny rok. nia 1620 r. Znaleziono wtedy wolny Nie sięgając tak daleko, już starożyt- od krzewów i drzew teren położony ni Grecy obchodzili święto urodza- nad strumieniem, który został opuszjów pod patronatem Demeter. Rzy- czony przez tubylców. Osada przymianie składali ofiary na ołtarzu bo- brała nazwę Plimoth Plantation, któgini Ceres podczas kilkudniowego fe- ra od dawna brzmi Plymouth. Pielgrzymi byli zupełnie nieprzystiwalu. Przywiązując wielką wagę do tężyzny fizycznej, plemiona sta- gotowani do życia w głuszy, a w dorogermańskie łączyły dożynki z za- datku natrafili na wyjątkowo srogą zimę, toteż spóźnionej wiosny doczepasami i zawodami sportowymi. kało zaledwie 55 osób spośród 102 pionierów. Dalsze przetrwanie osady WŁASNE MIEJSCE POD SŁOŃCEM Jeśli się dobrze nad tym zastano- było wyłączną zasługą miejscowych wić, to większość historii wcale się Indian, wywodzących się z plemienie zaczyna od początku. Ignoruje się nia Wampanoag. Koloniści pobierazupełnie wcześniejszą angielską ko- li u nich lekcje, ucząc się, jak ocielonię w Jamestown, gdzie kapitan John plać gliniane lepianki, budować ca- Co roku tuż przed Thanksgiving dorodny i biały jak śnieg indyk pojawia się w Białym Domu jako rzecznik indyczych Smith spotkał indiańską księżniczkę noe, karczować drzewa i przygotowy- praw i interesów. Podczas publicznej ceremonii prezydent łaskawie darowuje mu życie Pocahontas, a przecież pamiętano tu wać grunty pod uprawę. Uczyli się zao akcie dziękczynienia. Dzieje się tak stawiania sideł, łowienia ryb, rozpo- nak o świeckim charakterze. Wy- upolowanego przez Indian, dzikie słoninką. A ponieważ nie ma co linie bez kozery. Nastawiona na osią- znawania ziół i roślin jadalnych itp. znawcy surowej religii, ukształtowa- kaczki i gęsi, a także dwa rodzaje ryb. czyć na ludzką wdzięczność, stały się gnięcie zysku plantacja tytoniu wWir- Szczególnie pomocny okazał się wo- nej w dużej mierze pod wpływem Do najbardziej niezwykłych potraw głównym daniem na dziękczynienioginii okazała się efemerydą, podczas jownik o imieniu Squanto, głównie Kalwina, obchodzili wszystkie uro- należał łabędź (sic!), wspomniany wym stole. gdy późniejsze przybycie statku ze względu na znajomość języka. Po- czystości w sposób uproszczony, przez Winslowa, który pojawiał się Indycze zasługi docenił tylko je„Mayflower” z pielgrzymami na porwany za młodu do Anglii, powrócił ograniczając się najczęściej do śpie- na królewskich stołach w średniowie- den z ojców założycieli niepodległej kładzie zapoczątkowało osadnictwo po latach w rodzime pielesze z kolej- wania psalmów. Odbywały się one czu. Podany powyżej opis uczty opie- republiki – Benjamin Franklin. Wielw Nowym Świecie. Co więcej, pury- ną wyprawą odkrywczą w te strony. tylko i wyłącznie w Domu Zgroma- ra się więc na ustnych przekazach ki mąż stanu uważał, że indyk potanie wyruszyli za ocean nie tylko dzeń, a znacznie później w kongre- i kulinarnej tradycji, która panowa- winien zdobić godło narodowe zaw poszukiwaniu chleba, ale i wolnomiast orła. Niestety, nieumiejący fruPIERWSZE ŚWIĘTO gacyjnych świątyniach. Co więcej, ła w XVII-wiecznych osadach. ści. Te dwa przeplatające się motywy Obfite zbiory składały się z żyta, swoiste dożynki miały jednorazowy Dziki indyk nie doczekał się żad- wać kandydat był zbyt mocny w gęstanowią zasadniczy wątek w histo- jęczmienia, grochu i kukurydzy. Nic charakter, a to już temat na zupełnie nej wzmianki w pamiętnikach. Du- bie i zgubiło go gulgotanie. Komprorii Stanów Zjednoczonych. więc dziwnego, że w podzięce inne opowiadanie z historii planta- że ptaki miały dość żylaste mięso i by- mitujące odgłosy mogły narazić Sama wyprawa miała swoją pre- za udzieloną pomoc zaproszono cji Plimoth. Dość powiedzieć, iż mit ły pozbawione grama tłuszczu, a choć na śmiech obywateli nowo powstahistorię. Purytanie bezskutecznie na ucztę całe plemię pod wodzą Mas- o Pilgrim’s Thanksgiving, który le- występowały w wielkiej obfitości łej federacji. Fatalna skłonność usiłowali oczyścić Kościół anglikań- sasoita. Dumni czerwonoskórzy ży u podstaw typowo amerykańskie- i były dość łatwą zdobyczą, tubylcy do pretensjonalnego nabzdyczania się ski z papistycznych naleciałości, na- w liczbie dziewięćdziesięciu nie go święta, narodził się dopiero w sen- polowali na nie tylko w razie wiel- z byle powodu też nie pozostała bez rażając się tylko na niepotrzebne prze- przybyli bynajmniej z pustymi ręko- tymentalnej epoce wiktoriańskiej. wpływu na jego odrzucenie. A pokiego głodu. śladowania. Na tajnej konferencji, ma, przynosząc w darze jelenia i sarza tym jakaż nacja może sobie poSpożywane dzisiaj potrawy wywoktóra odbyła się w miejscowości ny, a także mnóstwo ryb i ostryg. dzą się jednak ze znacznie późniejzwolić na to, aby tak ważny symbol POD ZNAKIEM INDYKA Scrooby, podjęto rezolucję o wyemi- Przy stołach, a raczej przy ogniskach szych czasów. Złożył się na to zaPora na tytułowego bohatera tej kojarzył się z innym krajem. W ingrowaniu do Nowych Niderlandów. raczono się również dzikim ptactwem, sadniczy powód. Skąpe informacje opowieści, który jest zarazem dzięk- dyku zdumiewa nas przecież najbarNowo powstała republika wyzwoli- upolowanym przez gospodarzy, opie- na ten temat przekazali w swoich pa- czynieniową ofiarą. Smakowicie dziej zarówno polska, jak i ameryła się niedawno spod hiszpańskiego kanymi bulwami, prażoną kukurydzą miętnikach dwaj purytanie z Plymo- utuczone na farmach indyki wypeł- kańska jego nazwa, czyli turkey. jarzma, chętnie przyjmując religij- i zbożowymi podpłomykami. Na de- uth, o wyjątkowo surowych obycza- niają wszystkie supermarkety, deliWypada w tym miejscu zapytać, nych wygnańców. Kolejne fale ser były suszone owoce leśne. jach, którzy nie zadali sobie trudu do- katesy i inne sklepy z żywnością, aby skąd się wzięły te przedziwne związuchodź stwa na stę po wa ły w la Ze względu na wybraną porę ro- kładnego opisu biesiady. Należał po upieczeniu wylądować na milio- ki z Turcją, a w naszym przypadtach 1606-1609. Najchętniej osiedla- ku, czyli wczesną jesień 1621 r., trwa- do nich Edward Winslow i później- nach talerzy. ku – z Indiami. Niezależnie jakby je no się w Lejdzie. Osobom o miękkim sercu przypo- tłumaczyć, wskazują one na to, że zające przez trzy dni obchody stano- szy gubernator William Bradford. Namaszczeni odszczepieńcy wca- wiły klasyczne święto urodzajów, jed- Obaj wymienili mięsiwo z jelenia, minamy, iż gatunek nie zaginie, gdyż równo mowa swojska, jak i cudzole nie grzeszyli tolerancją. Raził ich dzikie indyki mnożą się na potęgę, ziemska lubią chodzić własnymi droswobodny sposób bycia Holendrów, a można je nawet spotkać w najbliż- gami, a także zdradzają tendencję skłonnych do wybitki i wypitki, zaszej okolicy metropolii. Jak na to do uproszczeń. Otóż nieduży ptak, namiłowanych w kolorowych strojach wskazują nieśmiałe próby ich prze- leżący do gatunku guinea fowl, był i zabawach. Bali się złego przykłakupienia, Amerykanom nie jest cał- hodowany w Anglii jako turkey du dla swoich dzieci. Kierowała nikowicie obce poczucie winy. Co ro- na długo przed odkryciem Ameryki. mi nie tylko gorliwość w wierze, ale ku o tej porze dorodny i biały jak śnieg Pochodzący z Bliskiego Wschodu i Ini motywy ekonomiczne. Chętni byptak pojawia się w Białym Domu ja- dii, został on sprowadzony przez bryli do powtórnej emigracji, bo ledwo ko rzecznik indyczych praw i intere- tyjskich kupców z Turcji. Ujrzawszy wiązali koniec z końcem w zagosposów. Prezydent łaskawie darowuje mu ptaka o podobnym wyglądzie na drudarowanym kraju. życie podczas publicznej ceremonii. gim kontynencie, pionierzy obdarzyW sfinansowaniu podróży pomoSzczęśliwy wybraniec dożywa swo- li go tym samym mianem, nie zwagła im Virginia Company z siedzibą ich dni wśród ułaskawionych współ- żając na to, że był on dwa i pół razy w Londynie. Zamierzali się osiedlić towarzyszy. Innym gestem jest bar- większy. Miał poza tym długie nogi w tej samej okolicy co kapitan dzo krótki sezon łowiecki. i szyję, całkowicie ogołoconą z piór. Smith. Los zrządził inaczej. NieustaZ kolei Francuzi i Hiszpanie, któUfne, niezbyt mądre i niekonieczjące huragany zaniosły statek dalenie śmigłe w nogach ptaki uratowa- rzy również znaleźli się w posiadako na północ. Po niemiłych przygoły od śmierci głodowej niejednego niu smacznych okazów z tej samej dach na Cape Cod, gdzie nastąpiło pioniera. Nabierały smaku po skru- rodziny, przypisali im hinduski rokrwawe starcie z tubylcami, „May- W osadzie nazwanej Plimoth Plantation pielgrzymi rozpoczęli nowe życie, szeniu i natarciu przyprawami. Wkła- dowód. Odzwierciedlała to zarówno flower” wylądował na wybrzeżu dzi- w czym pomogli im miejscowi Indianie dano je do pieca po naszpikowaniu nazwa cocq d’Indie, która z czasem FOTO: WIKIPEDIA.ORG

FOTO: EPA

Halina Niedzielska

Abraham Lincoln ogłosił ostatni czwartek listopada Dniem Dziękczynienia. Wymieniał on w swojej proklamacji dzięki składane Wszechmocnemu Ojcu w Niebiesiech. Federalne święto uzyskało tym samym religijne odniesienia. Nie ulega wątpliwości, iż dzień tygodnia wziął się z pionierskiej tradycji. Wielkie jarmarki organizowano w każdy czwartek, dziękując wieczorem Bogu za wszystkie dary. Ponieważ źródła nie wyjaśniają, dlaczego obchodzi się Thanksgiving u progu zimy, pozostają więc spekulacje. Na południu Stanów Zjednoczonych zbiera się plony dwa razy w roku, a drugie żniwa są dosyć późne. Ponadto, żyjące na swobodzie indyki, szczególnie cenione przez smakoszy, dopiero jesienią nabierają właściwego smaku. Tak więc Święto Dziękczynienia, jak żadne inne, przypomina nam o czasach, gdy człowiek był bliższy naturze, a pory roku wyznaczały rytm życia. Chcąc przedłużyć okres bożonarodzeniowych zakupów w czasach Wielkiej Depresji, Franklin Delano Roosevelt przeniósł datę obchodów KSZTAŁTOWANIE SIĘ TRADYCJI Naturalną koleją rzeczy pierwsze na 4. czwartek tego samego miesiąi najzupełniej prywatne obchody ca. Dodajmy, iż Thanksgiving nabrał Thanksgiving, którym nadano reli- stopniowo świeckiego charakteru. gijny charakter, rozpoczęły się w No- Stało się tak pod wpływem Połuwej Anglii, a stąd właśnie wywodzi dniowców, którzy w ten sposób cesię klasyczny jadłospis. Sympatycz- lebrowali dożynki. A poza tym były ne święto odkryła tutaj naczelna re- im obce tradycje Jankesów. Naturaldak tor ka „La dies Ma ga zi ne”. ną koleją rzeczy wzajemne animozje Od 1857 r. energiczna Sarah Jose- i urazy po wojnie domowej zostały pha Hale przystąpiła do krucjaty zapomniane dopiero po odejściu pona rzecz zalegalizowania Thanksgi- kolenia, które brało w niej udział. Nawiązując do historii, Thanksgiving, zasypując piętnastego z rzędu prezydenta petycjami w tej sprawie. ving Day przekształcił się jednoczeZ sobie tylko znanych powodów Ja- śnie w wyjątkowo rodzinne święto, mes Buchanan nie zareagował na sze- toteż w doroczne odwiedziny ciągną roko zakrojoną akcję, choć wśród sy- przez Amerykę całe pielgrzymki, by gnatariuszy znaleźli się również wy- wspólnie świętować przy suto zastabitni obywatele. W pięć lat później wionym stole. n

przekształciła się w dinde, jak i gallo de India. Słowianie poszli bez namysłu za galickim przykładem. A pod względem traktowania tych ptaków wcale nie jesteśmy lepsi od Amerykanów. Któż bowiem, jak nie my, wymyślił okrutne porzekadło o indyku, który marzył o niedzieli, a w sobotę łeb mu ścięli. Po wynalezieniu specjalnych nożyc mężczyźni wreszcie odetchnęli z wielką ulgą, pozostawiając dzielenie indyka w kuchni swoim małżonkom, siostrom, szwagierkom itp. Podaje się go na stół w porcjach, pięknie ułożonych na półmisku, gdzie białe mięso z piersi przeplata się z ciemnym. Rzadko który pan domu potrafi zręcznie pokroić indyka na oczach rodziny i zaproszonych gości, toteż great carving skill, jak nazywano ową umiejętność, odchodzi już bezpowrotnie w przeszłość. W czasach współczesnych jedynie Ronald Reagan, prawdziwy dżentelmen z Południa, opanował tę sztukę do perfekcji. Żaden z następców w Białym Domu nie ośmielił się pójść w jego ślady.

250 Port St., (Port Newark), Newark, NJ 07114, kom.: (973) 508-6097, tel.: (973) 344-6436, (973) 589-1428, fax.: (973) 589-9063

alexautousa@yahoo.com, www.alexautoexport.com

1989-2014

25 Lat

Od 1989 wysyłamy z USA do Polski i na cały świat

• samochody • motocykle • łodzie ( • paczki ( tylko jako mienie przesiedlenia

PODSTAWIAMY KONTENERY POD DOM KLIENTA W USA I DOSTARCZAMY POD WSKAZANY ADRES W POLSCE Specjalizujemy się w wysyłce RO-RO (samochody wjeżdźają na statek) oraz w wysyłce kontenerowej z odbiorem w Bremerhaven (Niemcy), GDYNI, ŁOMŻY, CZĘSTOCHOWIE, RZESZOWIE - z pełną obsługą celną.

NOTARIUSZ PUBLICZNY

Przyjmujemy samochody przez 7 dni w tygodniu. Odbieramy je również z domu klienta. New York 973-220-6595 Chris

Connecticut 860-983-9617 Bogdan !

Holowanie Towing Ciężarówka

Chicago New Jersey 708-516-8908 973-220-6595 Chris Bogdan 908-337-1982 Andy 776 A Manhattan Ave, Room 105 Brooklyn, NY 11222

tel. (718) 389-8453 lub (718) 389-4225 fax (718) 389-4442

gestranslation@hotmail.com • ges@gests.us

PROFESJONALNE TŁUMACZENIA

KLASYCZNY THANKSGIVING DINNER

• tłumaczenia wszelkich dokumentów i tekstów: medyczne, prawne, edukacyjne, techniczne, biznesowe i inne Nie trzeba • z poświadczeniem notarialnym lub bez przychodzić do biura • różne pary języków, nie tylko polski i angielski Wystarczy zadzwonić, wysłać faks lub e-mail • TŁUMACZENIA DO KONSULATU • TŁUMACZENIA PRZYSIĘGŁE DO POLSKI • tłumaczenia akceptowane we wszystkich urzędach i instytucjach w USA • członek Amerykańskiego Stowarzyszenia Tłumaczy (ATA)

FOTO: ARCHIWUM

www.doctranslations.com • www.tlumaczeniedokumentow.com

Tradycyjnym menu uraczymy się w Nowej Anglii, a składa się ono ze znajomych dań. Jest więc pieczony indyk podlany sosem, żurawiny i kukurydza w kaczanach. Indyk ma niezbyt lubiane przez cudzoziemców nadzienie z dodatkiem selerów naciowych. Przystawkę stanowi purée z patatów, zielona fasolka i gorące bułeczki wprost z pieca. Ukłonem w stronę nowoczesności bywa znana wszystkim american salad z dresingiem do wyboru. Na deser zjada się pumpkin pie, popijając go apple cider. Idąc w ślady purytanów, w najbardziej religijnych domach nie pije się alkoholu podczas Thanksgiving. Robi się czasem wyjątek dla eggnogu, słabego trunku jajecznego. Na prowincji pojawia się na stole tzw. mince pie, ulubiony bożonarodzeniowy przysmak. Jest to mięsno-owocowa zapiekanka w cieście, obficie przyprawiona korzeniami i rodzynkami.

nowy dziennik Wednesday – Friday, November 25-27, 2015

INTERNATIONAL, EXPORT - IMPORT CORPORATION

Kulinaria

nowy dziennik Środa – piątek 25-27 listopada 2015

ZDJĘCIA: ARCHIWUM

Dzień Dziękczynienia z jabłkami w tle

INDYK NADZIEWANY JABŁKAMI Z ŻUBRÓWKĄ

średniej wielkości indyk 4 ząbki czosnku 1,5 kg jabłek 3 łyżki majeranku 2 łyżki miodu 3 łyżki masła 100 ml żubrówki sól 2 łyżki konfitury żurawinowej

n Jabłko jest jednym z najbar-

dziej wykorzystywanych owoców wkuchni. Odzupy jabłkowej doleguminy z jabłek, od sałatki owocowej do szarlotki – liczbę dań można mnożyć niemal w każdej kulturze. Nam, Polakom, jesień często kojarzy się z zapachem jabłek, dlatego proponujemy obiad dziękczynny z polskim akcentem. Niech tradycyjny stół na Thanksgiving Day wzbogaci nasza polska jabłkowa nuta.

OPR. EK, JW

Indyka natrzeć solą oraz pieprzem. Odstawić w chłodne miejsce na ok. 3 godz. Jabłka wyczyścić i pokroić na ósemki, polać żubrówką, dodać majeranek, posiekany czosnek, miód, wymieszać, odstawić na ok. 2 godz., co jakiś czas zamieszać. Indyka nadziać jabłkowym farszem, spiąć wykałaczkami. Masło stopić, połową polać indyka, piec w rozgrzanym piekarniku w temp. 390 st. F, ok. 30 min. Po upływie 30 min zmniejszyć temperaturę do 300 st. F. Piec indyka, co pewien czas podlewając mięso masłem oraz powstającym z pieczenia sosem.

ZUPA JABŁKOWA Z DODATKIEM CURRY (4 PORCJE)

1/2 kg kwaskowatych jabłek.(muszą być obrane, pozbawione gniazd nasiennych, pokrojone w kostkę) 1 cebula, pokrojona na kawałki 2 łodygi selera naciowego, cienko pokrojone 3 duże łyżki masła lub margaryny 2 łyżeczki curry 1 łyżka duża świeżo pokrojonej mięty ćwierć filiżanki soku cytrynowego 2 1/2 filiżanki rosołu z kury 1 i 1/4 filiżanki mleka lub jogurtu bez dodatków smakowych sól świeżo starty pieprz 4 łyżeczki pestek słonecznika do przybrania

W dużym garnku delikatnie przez 5 minut poddusić w maśle jabłka, cebulę i łodygi selera, od czasu do czasu delikatnie mieszając. Zwiększyć płomień pod garnkiem, wsypać curry i mieszać przez kolejne 3 minuty. Dodać miętę i sok z cytryny kurzy rosół z kury. Doprowadzić do wrzenia, garnek przykryć przykrywką i przez 15 minut podduszać. Zmiksować zupę w blenderze. Wlać znów do garnka i, dodając mleko lub jogurt, podgrzać, ale nie dopuścić do wrzenia. Zupę można podawać chłodną lub ciepłą, udekorowaną pestkami słonecznika.

DERMATOLOG

P. E. LEBOVITS, M.D., P.C. M. PALIWODA, RPA-C S P E C JAL L I S T A C HO O RÓ B S KÓRNYC C H I WE E NE E RYC C ZNYC CH OPERACJE SKÓRY LASEREM • ZABIEGI KOSMETYCZNE Medicare i większość innych ubezpieczeń akceptowane.

SAŁATKA Z JABŁEK, DAKTYLI I SELERA NACIOWEGO (4 PORCJE)

200 W. 58 Street (róg 7 Ave.) MANHATTAN

1 cały pęk selera pokrojonego na kawałki ponadcentymetrowe 2/3 filiżanki cienko pokrojonych daktyli ćwierć kilograma obranych i pokrojonych jabłek 1/4 filiżanki orzechów pistacjowych

tel.

158 Noble st. (róg Manhattan Ave.) GREENPOINT

212.757.7010 (mówimy po polsku)

laserowe usuwanie włosów, botox, wypełnianie zmarszczek, glycolic acid peels. Metro Manhattan: A, AA, D, B, CC i 1 do 59 St. (Columbus Circle) lub N, R do 57 St.

Dogodne godziny przyjęć, również rano, wieczorem i w soboty.

Sos do sałaty: 2 duże łyżki miodu 1 i 1/4 filiżanki jogurtu 1 duża łyżka drobno posiekanej mięty

OPTOMETR A

Do salaterki włożyć kawałki selera, daktyli i jabłek. By zrobić sos – wymieszać miód, jogurt i miętę w małej salaterce. Polać sałatkę sosem. Podawać sałatkę schłodzoną, posypaną orzechami pistacjowymi

d r R y s z a r d Pa s k o w s k i Badanie oczu za pomocà najbardziej nowoczesnych aparatów. Okulary wszystkich gatunków, wszystkie typy szkie∏ kontaktowych. Realizujemy polskie recepty. 4820 5 Ave. Brooklyn, NY 11220

718.439.7070

POLSKI ADWOKAT NA LONG ISLAND

BERNARD J. ZIMNOCH

JABŁKA ZAPIEKANE Z DAKTYLAMI

4 duże jabłka obrane ze skórki 1/3 filiżanki pokrojonych daktyli 3 duże łyżki rodzynek 8 migdałów pokrojonych 2 duże łyżki brązowego cukru 1/2 łyżeczki zmielonego cynamonu 1/2 filiżanki calvadosu

ZAPIEKANKA Z JABŁKAMI I SŁODKIMI ZIEMNIAKAMI (OD 4 DO 6 PORCJI)

2 duże słodkie ziemniaki 4 mniejsze jabłka (obrane i pokrojone na talarki) 2-3 duże łyżki cukru 2 duże łyżki drobno posiekanych orzechów pikan 4 duże łyżki masła 1 łyżeczka soli odrobina gałki muszkatołowej

Położyć słodkie ziemniaki do garnka, przykryć gotującą się wodą, doprowadzić do wrzenia, zmniejszyć gaz i gotować 25-30 minut, aż będą miękkie. Opłukać pod zimną wodą, obrać i pokroić na podłużne kawałki. Do naczynia żaroodpornego kłaść naprzemiennie warstwę słodkich ziemniaków i jabłek. Posypać cukrem i orzechami. Rozpuścić masło w małym garnuszku, wsypać sól i gałkę muszkatołową i polać warstwy. Rozgrzać piekarnik do 400 stopni F. Zapiekać potrawę 20-25 minut. Podawać od razu po wyjęciu z pieca.

Naciąć płytko w połowie każde jabłko. Zmieszać razem daktyle, rodzynki, migdały, cukier, cynamon i włożyć do naciętych jabłek. Ułożyć jabłka w naczyniu żaroodpor-

Uprawniony w New York, New Jersey, Connecticut, Florida, Washington DC

Tel. 631.789.1200 • Fax 631.789.1332 1909 Great Neck Road Suite B, Copiague, NY 11726 BernardJZimnoch@yahoo.com Mówię po polsku i hiszpańsku

nym i zalać calvadosem. Zapiekać przez 50 minut lub godzinę, aż jabłka zmiękną.

Sprawy imigracyjne: sponsorowanie, obywatelstwo, deportacje Kupno i sprzedaż nieruchomości, closing

Sprawy karne i mandaty Sprawy rodzinne i rozwody, testamenty, Family Trust

H Zadzwoń i umów się na konsultację

Wypadki: w pracy, drogowe i inne Reprezentacja biznesu w sprawach cywilnych i transakcjach

MOKOTOWSKA SZARLOTKA Z KRUSZONKĄ 3 szklanki mąki 75 dag jabłek 1 kostka margaryny 1 jajko 1 szklanka cukru 1 porcja cukru waniliowego 3 łyżeczki proszku do pieczenia sok i skórka otarta z 1/2 cytryny 4 połówki brzoskwiń z puszki 3-4 łyżki rodzynek mielony cynamon sól cukier puder do posypania tłuszcz i tarta bułka do formy

i wysypanej tartą bułką formy lub tortownicy. Posypać skórką cytrynową i wstawić do nagrzanego piekarnika (390 st. F) – upiec na słomkowy kolor. Na podpieczony spód rozłożyć pokrojone w kostkę brzoskwinie, zeMąkę przesiać z proszkiem i cu- trzeć na tarce z dużymi otworami krem waniliowym oraz szczyptą so- umyte jabłka i pokropić sokiem z cyli. Posiekać z zimnym tłuszczem, na- tryny oraz posypać cynamonem stępnie dodać jajko i wymieszać. Do- i umytymi rodzynkami. Bezpośredsypać cukier, szybko wyrobić. Cia- nio na jabłka na tej samej tarce zesto podzielić na dwie części: jedną trzeć zamarzniętą resztę ciasta i pozawinąć w folię i włożyć do zamra- nownie wstawić do piekarnika na 20żalnika przynajmniej na godzinę, 30 min. Upieczoną szarlotkę posya drugą wyłożyć do natłuszczonej pać cukrem pudrem i cynamonem.

KOPER WŁOSKI (FENKUŁ) DUSZONY Z JABŁKAMI

2 duże kopry włoskie, każdy z nich podzielony na cztery części 1 duże upieczone jabłko, obrane, pokrojone na kawałki 2/3 filiżanki rosołu z kury 1 duża łyżka soku z cytryny sól świeżo zmielony pieprz 1 duża łyżka świeżo pokrojonej pietruszki do posypania gałązki zielonego kopru

Ułożyć kawałki kopru w żaroodpornym naczyniu. Dołożyć kawałki jabłka. Zalać rosołem z kury, sokiem z cytryny, posypać solą i pieprzem. Przykryć i zapiekać w piekarniku w temperaturze 300 stopni F przez pół godziny, aż koper będzie miękki. Odlać rosół do mniejsze-

go naczynia, gotować przez trzy minuty, uzyskując 3 duże łyżki sosu. Polać sosem koper, posypać pietruszką, ozdobić zielonym koprem i od razu podawać.

POPIERAJCIE SWOICH

(718) 383-7910 STOBIERSKI - LUCAS Gardenview Funeral Home, Ltd. Zajmujemy si´ przewozem zw∏ok i prochów do Polski

161 Driggs Avenue (róg Humboldt Str.) Brooklyn, NY 11222

nowy dziennik Wednesday – Friday, November 25-27, 2015

Polacy w USA

nowy dziennik Środa – piątek 25-27 listopada 2015

Imigranci znad Wisły świętują Dzień Dziękczynienia

Amerykańskie święto po polsku Anna Arciszewska

„Ważniejsze dla mnie jest zjedzenie pączka w tłusty czwartek niż kawałka indyka w Dzień Dziękczynienia, co nie oznacza, że w jakiś tam sposób nie obchodzę tego święta. Głównie dlatego, że mój mąż Jeff urodził się w Stanach Zjednoczonych i on ma zupełnie inne podejście do tego dnia” – opowiada Karolina Kustra-Harder. W Nowym Jorku mieszka od pięciu lat. Czy ten okres wystarczy, by w pełni poczuć się częścią amerykańskiej kultury? Karolina uważa, że nie. „Przyzwyczaiłam się już do mieszkania tutaj, w Stanach Zjednoczonych, ale przyznam, że to był dla mnie trudny proces. Dlatego też pewnie nie do końca kultywuję te amerykańskie tradycje. Dla mnie wciąż najważniejszym świętem, na które zawsze czekam niecierpliwie, jest Boże Narodzenie. Mój mąż nie jest katolikiem, więc dla niego z kolei grudniowe święta są w zasadzie wyłącznie okazją do lenistwa i obżarstwa. Bardzo lubi tradycyjne polskie potrawy, które wtedy lądują na stole. Na moim są to pierogi, barszcz, różne sałatki śledziowe czy karp w galarecie. On odwdzięcza się właśnie w Dzień Dziękczynienia i praktycznie sam, no może z niewielką pomocą mamy, przygotowuje indyka i oczywiście swoje popisowe ciasto dyniowe z bitą śmietaną” – wylicza Karolina. Przyznaje, że nigdy nie zapomni, jak pierwszy raz mąż, wtedy jeszcze chłopak, poczęstował ją swoją „popisową słodkością”. „Spotykaliśmy się zaledwie od kilku tygodni i Jeff zaprosił mnie na kolację świąteczną do domu rodziców na Long Island. Oprócz nich byli tam jeszcze: jego siostra ze swoją rodziną i przyjaciele taty. Po obiedzie podano deser i jak powiedziałam, że nigdy wcześniej nie jadłam ciasta z dyni, to wszyscy byli bardzo ciekawi, jak będzie mi smakować „dzieło” Jeffa. Z trudem wychodziło mi uśmiechanie się i chwalenie wypieku, bo dla mnie był to zwyczajnie niesmaczne – opowiada Karolina. – Teraz jest już nieco lepiej, ale wciąż nie jest to mój ulubiony deser” – przyznaje Polka. Nie lubi także szaleństwa zakupów, które ogarnia wszystkich tuż po kolacji. Tradycją w rodzinie męża jest pakowanie jedzenia do pojemników i polowanie na okazje, wcześniej stojąc przez wiele godzin w kolejce przed np. Best Buyem czy Walmartem. Ona woli zostać w domu, posprzątać po kolacji, a później leniuchować przed telewizorem. „Z przymrużeniem oka można powiedzieć, że to kolejny element, który przypo mi na tro chę Wi gi lię w Pol sce – my chodzimy o północy na pasterkę, a oni po telewizory i laptopy” – dodaje Karolina.

ZDJĘCIA: ARCHIWUM

Tradycyjny pieczony indyk, kukurydza i purée ze słodkich ziemniaków czy może raczej sałatka śledziowa, karp i kutia kojarzona bardziej z kolacją wigilijną – na polskich stołach w dniu najbardziej tradycyjnego, amerykańskiego święta lądują różne potrawy, podobnie jak różne jest podejście do Dnia Dziękczynienia imigrantów znad Wisły. Nie jest jednak chyba przesadą to, że większość z nas kosztuje w tym dniu indyka i dziękuje za wszystko dobre, co spotkało nas w mijającym roku.

Dla części Polaków Dzień Dziękczynienia bardzo przypomina Wigilię, szczególnie dla tych, którzy będą gościć bliskich ze starej ojczyzny

„DBAMY O POLSKĄ I AMERYKAŃSKĄ TRADYCJĘ” Nieco inne podejście do Dnia Dziękczynienia ma 40-letni Paweł, który przeprowadził się do Stanów Zjednoczonych prawie dwadzieścia lat temu z Łańcuta, na Podkarpaciu. „Lubię kultywować tę amerykańską tradycję, bo lubię Stany Zjednoczone. Wychodzę z założenia, że skoro tutaj mieszkam, skoro jestem obywatelem, to powinienem brać udział w poszczególnych świętach typowych wyłącznie dla USA. Takim bez wątpienia jest Thanksgiving. Wciąż

próbuję się przekonać co prawda do futbolu amerykańskiego – oglądanie meczu w tym dniu to także element tego święta – ale za to chętnie zabieram rodzinę na paradę na Manhattanie, i to bez względu na pogodę. Tak samo jak uczestniczymy w polskiej paradzie w październiku, tak i jesteśmy obecni na tej amerykańskiej w listopadzie. W ten sposób razem z żoną, też Polką, przybliżamy i wychowujemy syna i córkę w naszej tradycji, ale i amerykańskiej. Dzieci tutaj się urodziły i są obywatelami USA, ale to z Polski po-

Rodzinny obiad z okazji Święta Dziękczynienia jest amerykańską tradycją

chodzą ich przodkowie i powinny zawsze o tym pamiętać” – uważa pan Paweł. Na uroczystą kolację co roku są zapraszani przez rodziców żony, którzy mieszkają na Brooklynie. Na stole zawsze jest tradycyjny indyk, sos z rubinowych żurawin, różne rodzaje ziemniaków, a na deser oprócz dyniowego placka, jest podawana także szarlotka i placek z orzechami pecan. „Gdy dzieci były młodsze, to przynosiły w prezencie dla dziadków, namalowane przez siebie indyki. Fajne jest to, że do tej pory kilka tych obrazków wisi u ro-

dziców na ścianie w kuchni. Śmiesznie to wygląda, ale jednocześnie sprawia dzieciakom dużą frajdę. Czy obchodziłbym Święto Dziękczynienia po przeprowadzeniu się do Polski? Myślę, że nie. Podobnie jak nie chodzę tutaj na cmentarze w Dzień Wszystkich Świętych i nie zapalam zniczy, tak i nie piekłbym indyka w ostatni czwartek listopada w Polsce. Ale moje dzieci urodzone już tutaj, kto wie? Pewnie zawiozłyby tę amerykańską tradycję do Europy” – mówi Paweł. Podoba mu się także, że rodzice żony, którzy do USA wyemigrowali wiele lat temu, praktycznie od początku starali się żyć „po amerykańsku”. „Przeprowadzając się tutaj wiedzieli, że zostają na stałe i nie oszczędzali za wszelką cenę, odmawiając sobie wszystkiego, „na powrót do Polski”, tylko żyli normalnym życiem. Przez wiele lat teściowa oraz teść nie mieli wolnego w Dniu Dziękczynienia, bo pracowali na czarno – mama na sprzątaniu, a tata na budowie, ale po pracy, mimo że zmęczeni, to i tak spotykali się w polskim gronie imigrantów, często w wynajętym pokoju, w „bejsmencie”, i może nie tak uroczyście, jak teraz, ale zasiadali do wspólnej kolacji. Byli i są częścią tej kultury i to jest fajne” – dodaje Paweł. DZIEŃ DZIĘKCZYNIENIA JAK BOŻE NARODZENIE Dla Anny i Piotra z Queensu tegoroczne Święto Dziękczynienia jest wyjątkowe, bo pierwszy raz goszczą na nim bliskich z Polski, a konkretnie siostrę i siostrzeńca Piotra. Zazwyczaj przylatywali na Boże Narodzenie i Nowy Rok. Tym razem jednak nie będą mogli być w Nowym Jorku pod koniec grudnia i zdecydowali się na odwiedziny kilka tygodni wcześniej. „Siostra Iwona musi być w Stanach Zjednoczonych przynajmniej raz w roku, bo ma zieloną kartę. Nie chce się jeszcze przeprowadzać tutaj na stałe, ale nie chce też, by przepadły jej dokumenty. Zazwyczaj dzieliliśmy się opłatkiem tym razem „podzielimy się” indykiem. W tym roku Święto Dziękczynienia będzie dla nas takim jakby Bożym Narodzeniem. Nie mamy wprawdzie choinki, choć był nawet przez chwilę taki plan, by ubrać drzewko, ale za to będą życzenia, prezenty, które położymy zamiast pod choinką, to pod jesiennym stroikiem, a co najważniejsze zjemy odświętną kolację w rodzinnym gronie” – mówi Piotr. Indyka już zamówili w jednym z polonijnych sklepów, tak robią każdego roku. Oprócz tego, zgodnie z tradycją Święta Dziękczynienia, na stole pojawią się m.in. pieczone bataty, sos żurawinowy oraz korzenne ciasto dyniowe, a między nimi klasycz-

13 nowy dziennik Wednesday – Friday, November 25-27, 2015

mo będzie się dobrze czuł chrześcijanin, buddysta, muzułmanin czy osoba niewierząca. Co do potraw, to bez żadnych wariacji, raczej tradycyjnie, choć mamy w naszym gronie wegetariankę i ona po prostu zamiast indyka wcina bezmięsny farsz oraz sałatki, które sama zresztą przynosi” – opowiada Mariola Szpala-Mendesa.

JEDYNE WSPÓLNE ŚWIĘTOWANIE INDIAN I PIELGRZYMÓW AMERYKAŃSKIE ŚWIĘTO W POLSKORodzinny obiad z okazji Święta -KOREAŃSKO-PORTUGALSKIM WYDANIU Dziękczynienia jest tradycją podob„Zawsze żartuję, że mój mąż powi- ną do polskiej Wigilii, wywodzącą nien wyprowadzać się z domu się jeszcze z XVII wieku. Dla pielna okres świąt i w tym czasie szu- grzymów, którzy przybyli do Maskać nowej żony, bo ja kompletnie nie sachusetts z Europy w 1620 roku, najpotrafię gotować. Bardzo go to za- trudniejszy był pierwszy rok pobyskoczyło, bo zanim mnie poznał, był tu na nowej ziemi. Wiele osób umarprzekonany, że Polki to świetne go- ło z głodu lub zapadło na nieznane spodynie” – opowiada Mariola Szpa- wówczas choroby. Wtedy z pomocą la-Mendesa. „Tymczasem jedyne co przyszli Indianie. Nauczyli ich uprapotrafię ugotować to ziemniaki. wiać rośliny, których Europejczycy W związku z tym tradycyjne potra- wcześniej nie znali, np. kukurydzę wy, na przykład na Boże Narodze- czy ziemniaki. Dzięki temu udało im nie czy Wielkanoc, pochodzą głów- się przetrwać ten trudny okres nie z polskich sklepów na Greenpo- i w 1621 roku urządzono wielkie incie. Jeśli chodzi o kolację z okazji Święto Dziękczynienia. Był to jedyŚwięta Dziękczynienia, to także zany raz, kiedy imigranci i Indianie mawiamy wcześniej indyka. Jeśli na- świętowali razem. Europejczycy tomiast idziemy do znajomych, to rozpoczęli wkrótce ekspansję terypo drodze kupujemy ciasto, na przy- torialną Ameryki i weszli w konflikt kład marchewkowo-dyniowe. Szcze- z rdzenną ludnością. Obecnie to świę-

Niezwykła podróż w czasie

Dzieci biorące udział w akademi w towarzystwie biskupa Wiesława Lechowicza (w środku), proboszcza parafii księdza kanonika Mirosława Króla (trzeci z prawej), dyrektorki szkoły Beaty Parczewskiej (pierwsza z lewej) i zastępcy dyrektora Agnieszki Czajkowskiej ((z prawej)

n Jak nauczyć młode pokolenie

patriotyzmu? Jak pokazać, przekonać, że uczucia do kraju rodziców i przodków są integralną częścią naszej polskiej duszy? Co i jak zrobić, aby być pewnym, że tradycje narodowe, patriotyczne, chrześcijańskie będą przekazywane kolejnym pokoleniom?

FOTO: EPA

Pytania te są szczególnie aktualne w miesiącu listopadzie, kiedy obchodzimy kolejną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, a data 11 listopada przywołuje pamięć o odległych czasach i ludziach, którzy dla dewizy Bóg-Honor-Ojczyzna byli gotowi oddać swoje życie. To właśnie o tych wydarzeniach z kart historii naszej ukochanej ojczyzny dowiedzieli się uczniowie Polskiej Szkoły Dokształcającej im. Karola Wojtyły działającej przy parafii Dla wielu naszych rodaków mieszkających w USA i wychowujących tutaj św. Teresy od Dzieciątka Jezus i Ardzieci równie ważne jest pielęgnowanie polskich, jak i amerykańskich tradychidiecezjalnym Sanktuarium św. Jacji, na przykład udział w paradzie z okazji Dnia Dziękczynienia na Pawła II w Linden. Uroczysta akademia z okazji święta narodowego odrze mówiąc to ani dla mnie, ani dla to uważane jest za najbardziej uni- była się w ostatnią sobotę, 14 listomęża, który urodził się w Korei Po- wersalne. W przeciwieństwie na przypada, a uczestniczyli w niej szacowłudniowej, a jego tata jest Portugal- kład do chrześcijańskiego Bożego ni goście i przyjaciele naszej placówczykiem, listopadowe święto nie ma Narodzenia czy Wielkanocy, muzuł- ki: Jego Eminencja biskup Wiesław aż tak wielkiego znaczenia, ale oczy- mańskiego Ramadanu czy żydow- Lechowicz, proboszcz tutejszej pawiście kultywujemy tę tradycję. Mię- skiego Jom Kippur – Dzień Dzięk- rafii ksiądz kanonik Mirosław Król, dzy innymi dlatego, że wszędzie czynienia obchodzi się niemal w każ- siostra Irena Lisowska, menedżer Barna około widać symbole tych świąt, dym amerykańskim domu. Jeśli cho- bara Zawłocka z oddziału PSFUK na Manhattanie maszeruje wielka pa- dzi o wydatki, nie jest to święto, któ- w Linden, rodzice oraz uczniowie. rada, w pracy mam wolne, mąż też, re przynosi właścicielom sklepów Klasy pań Agnieszki Czajkowskiej no i już wiele tygodni wcześniej ra- największe zyski w roku. Przecięt- i Jadwigi Niziołek zaprosiły nas zem z paczką przyjaciół ustalamy na czteroosobowa rodzina planuje na niezwykłą podróż w czasie, podu kogo tym razem świętujemy. Dla w tym roku wydać tylko ok. 100 dol. czas której przypomnieliśmy sobie mnie jest to przede wszystkim ko- na świąteczną kolację. W tym dniu bolesne i ważne momenty ze 123lejna okazja, by się spotkać ze zna- nie ma także zwyczaju obdarowywajomymi, bo naprawdę to życie, szcze- nia się prezentami. Dla porównagólnie w Nowym Jorku, jest tak zania – przy okazji Bożego Narodzebiegane, że brakuje często czasu na- nia średnie wydatki czteroosobowej wet, by zadzwonić do siebie, a co do- rodziny sięgną w tym roku okopiero zobaczyć się na kilka godzin. ło 2800 dol. Większość z nich zwiąTo co jeszcze bardzo podoba mi się zana jest właśnie z kupowaniem prew tym święcie, to to, że obchodzą go zentów pod choinkę. A okazja – już wszyscy bez względu na wyznanie. w piątek, kiedy to Amerykę ogarnie Mój mąż na przykład wychował się zakupowy szał. Jeszcze kilka lat tew religii buddyjskiej, ja chrześcijań- mu większość sklepów otwierała się skiej, a nasi najbliżsi znajomi albo w czwartek o północy. Teraz – co busą niewierzący, albo na przykład ni- dzi lawinę krytyki – część z nich kuby katolikami, ale też w sumie tyl- si klientów już w czwartek po połuko tak, jak to się mówi z nazwy. dniu, czyli w tym samym czasie, kieDziękczynienie jest natomiast po- dy powinno zasiadać się do dziękza religią. Przy jednym stole tak sa- czynnej kolacji. n

ZDJĘCIA: DARIA SZEFKE

ne polskie potrawy związane z Bożym Narodzeniem, czyli pierogi z różnym nadzieniem, barszcz, a nawet kutia. „Każdy, kto mieszka za granicą, wie, jak trudne są święta, szczególnie Bożego Narodzenia, poza polskim domem, z dala od rodziny. By sobie osłodzić nieco tę rozłąkę, już w listopadzie powiemy sobie ‘wesołych świąt” – z okazji Dnia Dziękczynienia, ale i Bożego Narodzenia” – dodaje Piotr.

letniej walki o suwerenną i niezawisłą Polskę. Nie zabrakło przepięknych pieśni patriotycznych przy akompaniamencie gitary księdza Tadeusza Mierzwy, a nastrój podkreślała niesa mo wi ta sce no gra fia wy ko na na przez panią Agnieszkę i rodziców dzieci z klasy piątej. Po programie artystycznym głos zabrał biskup Wiesław Lechowicz, który podkreślił konieczność i znaczenie istnienia polskich szkół poza granicami kraju oraz rolę rodzi-

ny w kształtowaniu i podtrzymywaniu ducha polskości w młodym pokoleniu Polaków. Po wystąpieniu księdza biskupa głos zabrał proboszcz naszej parafii Mirosław Król ciesząc się, że młodzież z polskiej szkoły bierze przykład ze swojego patrona Karola Wojtyły, wielkiego patrioty. Akademię zakończyło odśpiewanie „Roty”, a potem był już czas na wspólne zdjęcia z naszymi gośćmi, artystami i ich rodzinami, tak bardzo dumnymi ze swoich pociech. Uroczystość ta zapisze się w szkolnej kronice jako pierwsza, wyjątkowa akademia w historii tej szkoły, otwartej tak niedawno, bo zaledwie we wrześniu tego roku. Ktoś zapytałby: i czym się tu chwalić? A ja odpowiem: nie ma nic piękniejszego dla nauczyciela polonijnego niż widok młodzieży śpiewającej z przejęciem polskie pieśni patriotyczne. Nie ma nic piękniejszego niż dzieci mówiące po polsku, szanujące symbole narodowe i przekonane o tym, że bycie Polakiem to powód do dumy. BEATA PARCZEWSKA dyrektor PSD im. Karola Wojtyły w Linden, NJ

Polacy w USA

nowy dziennik Środa – piątek 25-27 listopada 2015

Panowie i panie – pierwszaki z Ridgewood złożyły ślubowanie!

Pasowanie na ucznia

Nasza pani dyrektor, uśmiecha się miło. Strach gdzieś znikł, od razu lżej się nam zrobiło. Wtedy było już wiadomo, że pierwszoklasiści są gotowi, aby złożyć przyrzeczenie. Zresztą jeden z nich oznajmił to publicznie: „Proszę o uwagę panowie i panie, dziś pierwszaki złożą ślubowanie”. Po tych słowach rozpoczęła się najważniejsza część sobotniej uroczystości.

PASOWANIE NA UCZNIA Najmłodsi uczniowie, z podniesioną do góry i wyciągniętą w kierunku sztandaru szkolnego prawą ręką, ślubowali: „być dobrymi kolegami i koleżankami, pilnie uczyć się i sumiennie wypełniać wszystkie polecenia nauczycieli, godnie i kulturalnie zachowywać się w szkole i poza nią, szanować rodziców, nauczycieli i starszych kolegów, szanować Pierwszoklasiści przyrzekli „wzorową nauką i postawą przynosić zaszczyt szkole i rodzicom”. Treść ślubowania odczytała dyrektorka szkoły Małgorzata Stai ochraniać wspólne dobro szkoły i parzec (z lewej strony) rafii, a także wzorową nauką i postawą przynosić zaszczyt szkole i ron Do polskiej szkoły uczęszczają już od września, jednak dopiero dzicom”. Pierwszoklasiści to poważod niedawna są pełnoprawnymi uczniami, bowiem złożyli uroczyne zobowiązanie chóralnie potwierdzili głośnym „przyrzekamy!” ste ślubowanie i przyrzekli „wzorową nauką i postawą przynosić Po tym oświadczeniu dyrektorka zaszczyt szkole i rodzicom”. Uroczyste pasowanie pierwszoklasiszkoły, Małgorzata Starzec stwierdziła, że przyjmuje ich do grona szkostów w Polskiej Szkole Dokształcającej im. św. Jadwigi Królowej ły im. św. Jadwigi Królowej oraz złona Ridgewood, NY, odbyło się w sobotę, 14 listopada. żyła im serdecznie gratulacje. Po ślubowaniu każde dziecko zostało przez Wojtek Maślanka nią pasowane specjalnym ołówkiem ne: „War sza wian kę” oraz „My, oraz otrzymało na pamiątkę dyplom Pierwsza Brygada” – pieśń I Brygai mapę Polski. „Mam nadzieję, że każByło odświętnie, uroczyście, a mo- dy Legionów Polskich. Uczniowie dą sobotę, którą tutaj spędzicie, bęmentami nawet wzruszająco. Rodzi- klas 5A i 5B, którzy pod kierunkiem dziecie wspominać z uśmiechem ce byli pod wielkim wrażeniem swoich nauczycielek Małgorzaty Dyrektorka szkoły Małgorzata Starzec dokonuje pasowania na ucznia dużym na twarzy, będziecie mieć dużo wraumiejętności swoich pociech zapre- Marut-Paluch i Magdaleny Pukowiec symbolicznym ołówkiem żeń oraz nauczycie się wiele o Polzentowanych podczas części arty- przygotowali „niepodległościowy” sce, a także o tym, jakie są wasze kostycznej. Był to owoc kilku spotkań występ, zgotowali także gorące przyrzenie, skąd pochodzicie i kim są wadzieci podczas zajęć szkolnych i od- jęcie swoim młodszym kolegom si rodzice oraz dziadkowie” – oświadpowiedniego przygotowania ich i koleżankom poprzez nawiązanie czyła dyrektorka szkoły. Później przez wychowawczynie. Pierwszo- do ceremonii pasowania pierwszobyły pamiątkowe zdjęcia i gratulaklasistom dzień ten na pewno pozo- klasistów na uczniów, a przy okazji cje składane dzieciom przez rodzistanie długo w pamięci, a dodatko- zapewnili ich o swojej przyjaźni i poców i rodzeństwo. wo utwierdzi ich w przekonaniu, że mocy. „Mały kolego, koleżanko, pa„To była bardzo ważna uroczystość szkoła, do której uczęszczają, jest im miętajcie, jesteśmy waszymi starszydla pierwszoklasistów ze względu przyjazna oraz że są w niej mile wi- mi siostrami i braćmi, którzy służyć na przyjęcie ich do naszej społeczdziani, a nawet, że stanowi ich dru- wam będą pomocą, gdy szkolne żyności szkolnej – podkreśliła w rozcie okaże się trudne” – podkreślali gi dom. mowie z „Nowym Dziennikiem” na zakończenie swojego występu. Małgorzata Starzec. – Tego typu akaPATRIOTYCZNY WYSTĘP demie pozwalają im bardziej poczuć Uroczystość pasowania na ucznia PIERWSZY POWAŻNY WYSTĘP Uczniowie klasy 1A się jej częścią”. połączona była z akademią związaPierwszoklasiści również zaskoczyW tym roku szkolnym zaprzysięNa zakończenie swojego występu ną z niedawnym Świętem Niepod- li wszystkich, którzy tego dnia zebra- znane każdemu „starszakowi”, jak np.: ległości Polski, obchodzonym trady- li się w audytorium szkoły. Okazało „Płynie Wisła, płynie”, „Witaj nasza dzieci – widząc pozytywne emocje żono 49 pierwszaków z dwóch cyjnie 11 listopada. Najpierw na sa- się, że mimo iż do szkoły uczęszcza- dobra szkoło”, „Nasze polskie abc”, oraz aplauz, jaki otrzymywały od pu- klas: 1A i 1B. W szkole jest obeclę wprowadzono szkolny poczet ją od niedawna, to zdążyli, dzięki du- „Kto ty jesteś? – Polak mały” czy też bliczności – poczuły się zdecydowanie 354 uczniów (19 klas) oraz 24 sztandarowy, a następnie odśpiewa- żemu zaangażowaniu swoich wycho- „My się szkoły nie boimy”, „Mam do- nie pewniej zarówno na scenie, jak nauczycieli, co stawia ją w gronie najno polski hymn narodowy. Potem roz- wawczyń Bożeny Wasilewskiej oraz piero 7 lat”, czy „Pierwszaki”. Pierw- i w szkolnych murach. Całkowicie większych tego typu placówek eduopuścił je stres i straciły wszelkie oba- kacyjnych w metropolii nowojorskiej. poczęła się akademia, podczas któ- Danuty Pas przygotować bogaty pro- szoklasiści z dumą wołali: rej przypomniana została historia na- gram artystyczny. Śpiewali piosenki Witaj szkoło, witaj nasza dobra szkoło, wy związane z nowym otoczeniem, Polska Szkoła Dokształcająca im. św. szej oj czy zny, ze szcze gól nym i recytowali wiersze odpowiednio do- Przyjmij nas radośnie, miło i wesoło. w jakim się znalazły. Skwitowały to Jadwigi Królowej na Ridgewood istnieje od 17 lat. n słowami: uwzględnieniem okresów jej zniewo- brane do okoliczności związanej ze lenia przez obce kraje. Zaprezento- ślubowaniem. Pokazali, że potrafią już oraz wano także znane pieśni patriotycz- zaśpiewać i zaprezentować utwory Raz, dwa, trzy – teraz my! Szkoło, szkoło – otwórz drzwi! Każdy z nas dobrze wie – Nadszedł czas, by uczyć się.

ZDJĘCIA: WOJTEK MAŚLANKA/ NOWY DZIENNIK

A także podkreślali: Raz, dwa, trzy – teraz my! Uczeń – jak to pięknie brzmi! Raz, dwa, trzy, cztery, pięć – na naukę mamy chęć! I zapewniali:

Uczniowie piątych klas (na scenie) przygotowali specjalny program z okazji Święta Niepodległości Polski

Nauczymy się literek, potem czytać, pisać też i będziemy mogli sami już przeczytać każdy wiersz.

Uczniowie klasy 1B

15 nowy dziennik Wednesday – Friday, November 25-27, 2015

Grzegorz Gustaw mistrzem świata w kulturystyce tion). Jego najbardziej utytułowanym wychowankiem jest Dominik Halas – wielokrotny mistrz Polski oraz wicemistrz świata juniorów w kulturystyce, a także trener przekazujący swoją pasję i wiedzę kolejnym pokoleniom. „Startowałem w tych mistrzostwach wAtlantic City w dwóch kategoriach, ale nie udało mi się wejść do finałowej piątki. Wygrałem natomiast w trzeciej, nowo utworzonej kategorii Masters Men Physique. Wielkiej konkurencji nie było, wystartowało tylko kilkunastu zawodników – powiedział „Nowemu Dziennikowi” Grzegorz Gustaw. – Miałem dużo szczęścia, to nie ulega wątpliwości. Swoją kategorię, w której startowali zawodnicy powyżej 40 lat, wygrałem ze względu na kryteria oceny: oceniano proporcje budowy ciała i naturalny wygląd. To dowodzi, że ćwiczenia pomagają i konserwują” – podkreślił. Grzegorz Gustaw oferuje swoje doświadczenie i wiedzę jako trener osobisty dla kobiet i mężczyzn. „W każdym wieku można i należy dbać o formę i zrzucić zbędne kilogramy – podkreśla. – Należy zdrowo się odchudzać, zachowując odpowiedni BMI (body mass index,

n W kompleksie kasyna Taj Ma-

hal w Atlantic City w stanie New Jersey odbyły się 13-14 listopada 2015 roku mistrzostwa świata amatorów i zawodowców w kulturystyce naturalnej kobiet i mężczyzn. Janusz M. Szlechta

Brian Whitacre (z lewej) w Atlantic City po raz szósty zdobył tytuł mistrza świata zawodowców. Na co dzień jest profesorem matematyki i ekonomii na Oklahoma State University. Z prawej: Grzegorz Gustaw – aktualny mistrz świata amatorów

Teraz jest także trenerem kulturystyki. Upoważniają go do tego stosowne dyplomy. Jeden uzyskał po ukończeniu kursu zorganizowanego przez Akademię Wychowania Fizycznego w Warszawie, a drugi – po licznych

sukcesach sportowych i zdaniu wymaganych egzaminów – od Polskiego Związku Kulturystyki. Aktualnie jest trenerem fitness certyfikowanym w USA przez ISSA (International Sport Sciences Associa-

ZDJĘCIA: DANA DEMADYŃSKA-GUSTAW

Kulturystyka naturalna polega na tym, że tutaj wszystko uzyskuje się na drodze konsekwentnych ćwiczeń i dzięki talentowi – nie jest natomiast możliwe stosowanie środków dopingujących, np. sterydów anabolicznych). Federacja World Natural Bodybuilding Federation (WNBF) – Światowa Federacja Kulturystyki Naturalnej), organizująca zawody mistrzowskie od początku lat 80., podchodzi bardzo poważnie do zachowania „czystości” kulturystyki – dyscypliny od lat kojarzonej z anabolikami. Stąd też każdy zawodnik uczestniczący w mistrzostwach świata jest dokładnie badany na detektorze kłamstw, a zwycięzcy w każdej kategorii poddawani są dodatkowym badaniom antydopingowym. W zawodach w Atlantic City wzięło udział prawie 200 zawodników i zawodniczek z USA, Kanady, Szwajcarii, Włoch, Danii, Holandii, Anglii, Hiszpanii i Argentyny; kilku zawodników reprezentowało jeszcze inne kraje. Konkurowali w różnych kategoriach wagowych i wiekowych oraz dyscyplinach „sylwetkowych”. Mężczyźni, zarówno weterani (masters), jak i juniorzy rywalizowali w kategoriach kulturystyka i męska sylwetka; kobiety rywalizowały w kategoriach: fitness, kulturystyka, fitbody, figura i bikini. W kategorii Masters Men Physique (sylwetka męska weteranów, w której rywalizowali zawodnicy powyżej lat 40) mistrzem świata został Po lak miesz ka ją cy w Fi la del fii – Grzegorz Gustaw. Grzegorz był mistrzem Polski juniorów w kulturystyce w roku 1994.

czyli wskaźnik masy ciała). Można nauczyć się ćwiczyć w taki sposób, aby nie spędzać wielu godzin w siłowni, no bo nie każdy ma na to czas. Trzeba też nauczyć się zdrowych nawyków żywieniowych. To robimy w końcu dla siebie, dla lepszego samopoczucia. Jeśli ktoś miałby ochotę skorzystać z moich rad, wystarczy wysłać do mnie emaila: greggustaw@yahoo.com lub skontaktować się na Facebooku: greg gustaw” – dodał nowy mistrz świata. Warto przypomnieć, że Grzegorz Gustaw jest przede wszystkim artystą rzeźbiarzem. To jego dziełem jest tablica poświęcona Cyprianowi Kamilowi Norwidowi, która 15 października 2015 roku zawisła na budynku Polskiego Instytutu Naukowego (PIASA – 208 East 30 Street) na Manhattanie. W tym samym dniu, w dużej sali na dole budynku PIN, Grzegorz Gustaw otworzył autorską wystawę. Znalazły się na niej prace malarskie, rzeźby i rysunki. Zwycięzcy – w kategorii zawodowców Brian Whitacre i amatorów Grzegorz Gustaw – są przykładem, że intensywne ćwiczenia fizyczne nie tylko poprawiają sprawność i wygląd ciała, ale także sprzyjają pracy twórczej i naukowej. n

Grzegorz Gustaw pozuje do zdjęć na plaży w Atlantic City

n W Instytucie Piłsudskiego w Nowym Jorku goszczono 14 listopada (sobo-

ta) Witolda J. Ławrynowicza, który przedstawił trzeci tom swojej powieści, której akcja rozgrywa się tuż po pierwszej wojnie światowej na terenie Kresów. Pana Ławrynowicza i gości przywitała dyrektor wykonawcza i skarbnik Instytutu dr Iwona Korga. Autor przedstawił zebranym wszystkie tomy, które w różnych latach wydawano w Polsce. Pierwszy tom trylogii pt. „Halina”, którego wydaniem zajął się poznański Zysk, rozgrywa się od grudnia 1918 roku do września 1919. Najważniejszym wątkiem powieści był związek polskiego inżyniera Wiktora Powalskiego z Haliną, którą mężczyzna uratował z więzienia i opiekował się w drodze do Polski. Tom drugi, wydany w Wydawnictwie LTW, „Kiedy krwawią kwia-

ty” powrócił do głównych bohaterów, którzy niestety nie mogli być razem. Wiktor został wysłany z misją na Wschód, a Halina stała się sanitariuszką. Tom trzeci i ostatni „Droga do człowieczeństwa” – też wydany w LTW – rozgrywa się na Ukrainie, gdzie wszyscy byli świadkami ofensywy Armii Czerwonej kroczącej ku Warszawie, a oprócz niezwyciężonej armii można było spotkać komisarzy i agentów Czeki, oraz ich „białych” przeciwników. Rozmowa była i dla zgromadzonych, i dla prowadzących niezwykle barwna i zajmująca, chociaż na sa-

mym początku spotkania pochylono głowy, by choć na chwilę oddać cześć tym, którzy zginęli w paryskich zamachach terrorystycznych. Witold J. Ławrynowicz, który jest zzawodu chemikiem, przedstawił swój warsztat literacki. Jego sposób pisania musi być niezwykle zdyscyplinowany, bowiem akcja powieści toczyła się w wielu krajach, a na kartach książki pojawiały się dziesiątki bohaterów. Autor, dysponując ogromną biblioteką, jak i korzystając z dokumentów, których kopie możnaznaleźć winternecie, odtworzył ówczesne czasy z wielką precyzją, włączając do fabuły również postacie historyczne. Spotkanie odbyło się przy udziale Elżbiety Kieszczyńskiej z EK Polish Bookstore, która prowadziła rozmowę. EK

ZDJĘCIE: Z ARCHIWUM INSTYTUTU PIŁSUD-

Prezentacja trylogii Ławrynowicza

Od lewej: dyr. Iwona Korga, Elżbieta Kieszczyńska i Witold J. Ławrynowicz

Prawo i my

nowy dziennik Środa – piątek 25-27 listopada 2015

Co warto wiedzieć o Social Security? (2) n Dla wielu Amerykanów, a tak-

że nas – imigrantów – emerytura Social Security będzie podstawowym źródłem dochodów pozakończeniu kariery zawodowej. Istnieją sposoby, aby zwiększyć nasze świadczenia. To ważne, bo emigranci, którzy przyjechali doUSA jako ludzie dorośli, często nie mogą liczyć na pełne emerytury. Czasem wystarczy poznać podstawowe reguły, według jakich działa państwowy system, aby wyciągnąć z niego więcej. I to zupełnie legalnymi metodami.

WYPADKI

jeszcze emerytury, np. pracując i cze- ministration. Co więcej – skorzystakając naosiągnięcie wieku70 lat. Wdo- nie ze świadczeń po „byłym”/”byłej” wiec lub wdowa mogą zacząć pobie- nie zmieni w żaden sposób jego włarać rentę po zmarłym współmałżonku snej emerytury. I – odwrotnie niż POŻYTEK Z MAŁŻEŃSTWA Pary znajdujące się w związku mał- już w wieku 60 lat, ale świadczenia bę- w przypadku świadczeń po aktualnym żeńskim mogą cieszyć się w syste- dą zmniejszone, ponieważ osoba je po- żyjącym małżonku, z którym się nimie Social Security kilkoma przywi- bierająca nie osiągnęła jeszcze pełne- gdy nie rozwiedliśmy – mamy prawo wystąpić o emeryturę nawet jeśli nasz lejami, w porównaniu z singlami. Naj- go wieku emerytalnego. Jeśli wdowiec/wdowa wejdzie „eks” jeszcze nie zaczął pobierać ważniejszym z nich jest prawo do tzw. spousal benefit, czyli połowy świad- przed ukończeniem 60 lat ponownie świadczeń, a nabył już do nich prawo. czeń, które przysługują małżonkowi. w związek małżeński, traci prawo Jedynym warunkiem jest w tym przyMówiąc krótko – jeśli wypracowa- do świadczeń po zmarłym współmał- padku okres minimum dwóch lat, jana przez nas emerytura jest mniejsza żonku. Gdy zrobimy to po skończe- kie muszą minąć od rozwodu. Dzięniż połowa tego, co z Social Securi- niu 60 lat, przysługuje nam jednak ki temu przepisowi przedłużająca się ty dostaje nasz mąż lub żona, może- taki przywilej. Świadczenia będą kariera zawodowa byłego małżonka my zamiast naszych własnych świad- wówczas oparte na zarobkach nasze- nie stanowi przeszkody w planach czeń poprosić o połowę pieniędzy wy- go zmarłego współmałżonka. War- emerytalnych drugiej strony rozwiąto pamiętać, że świadczenia wdowie zanego prawnie małżeństwa. pracowanych przez niego. Byłym małżonkom mogą przysłuI tak, jeśli nasza emerytura warta mogą przysługiwać także kwalifikujest 2000 dolarów miesięcznie, a nasz jącym się dzieciom i wynosić do 75 giwać także świadczenia wdowie, jewspółmałżonek wypracował tyl- proc. świadczeń wypracowanych śli były mąż/żona odszedł jako pierwszy z tego świata. Warunki, jako 500-dolarowe świadczenie, to ma przez zmarłego. kie trzeba spełnić, są podobne jak on/ona prawo wybrać opcję połowy w przypadku świadczeń po żyjącym świadczeń małżonka. Zamiast 500 ROZWIEDZIONY MAŁŻONEK „eks”. Survivor benefit może wynodolarów będzie więc pobierać 1000 TEŻ POMOŻE dolarów miesięcznie. Nawet jeśli rozchodzą się drogi ży- sić nawet 100 proc. emerytury zmarTę możliwość wprowadzono po to, ciowe małżonków, nie zawsze musi to łego, jeśli małżeństwo trwało 10 lat aby zabezpieczyć podstawowe świad- oznaczać, że osoba zarabiająca w swo- i nie weszliśmy w kolejny związek czenia tej osobie, która poświęciła np. im życiu mniej straci prawo do świad- przed ukończeniem 60. roku życia. Od przyszłego roku Social Secuwiele lat na wychowanie dzieci i nie czeń po swoim/swojej „eks”. Są jedma wystarczająco dużej liczby kre- nak trzy podstawowe warunki – mał- rity Administration wprowadzi jeddytów, aby otrzymać wyższe świad- żeństwo, które się rozpadło, musiało nak kilka ważnych zmian w przepiczenia. Najczęściej chodzi tu o ko- przetrwać co najmniej 10 lat, musimy sach dotyczących świadczeń zwiąbiety, które zwykle pracują krócej skończyć 62 lata i pozostawać w sta- zanych z małżonkami. Niestety, nie od mężczyzn i za mniejsze pieniądze. nie wolnym. Jeśli zachodzą wszystkie będą to zmiany na korzyść. Według obecnych przepisów osoWarto jednak pamiętać, że nie mo- te trzy okoliczności, mamy prawo do50 żemy otrzymać świadczenia z tytu- proc. świadczeń wypracowanych przez by pozostające w związku małżeńskim łu emerytury małżonka, jeśli ten/ta eksmałżonka. Oczywiście jeśli po- lub kwalifikujący się rozwodnicy nie wystąpi wcześniej o własne mniejszone o połowę okażą się one (pamiętamy – minimum 10 lat trwaświadczenie. Inny przepis mówi na- wyższe od naszych własnych. Trzeba nia związku i inne wymogi), którzy tomiast, że jeśli zdecydujemy się jednak pamiętać, że podobnie jak nabyli zarówno prawo do własnych na wcześniejsze pobieranie własnej w przypadku naszej własnej emerytu- świadczeń, jak i do połowy emerytuemerytury, a potem przerzucimy się ry, jeśli zdecydujemy się na pobiera- ry współmałżonka, mogli wystąpić na świadczenia po współmałżonku nie świadczeń przed osiągnięciem peł- o świadczenia małżeńskie czekając (czyli połowę przysługującej je- nego wieku emerytalnego, zostaną one na osiągnięcie pełnego wieku emerytalnego i jednocześnie pracować. mu/jej emerytury) to nasze nowe odpowiednio obniżone. świadczenia też zostaną odpowiedNieświadomi tych przepisów czę- W tym czasie ich przyszłe świadczenio zmniejszone. sto padają ofiarą szantażu wrogo na- nia zyskiwały na wartości aż do skoństawionych byłych mężów (lub żon) czenia 70. roku życia. Według najnowgrożących pozbawieniem praw szego projektu znajdującego się wustaŚWIADCZENIA WDOWIE Jeśli współmałżonek umrze do emerytury po rozwodzie. Jeśli prze- wie budżetowej Bipartisan Budget Act przed nami, przysługuje nam prawo trwaliśmy w sformalizowanym związ- of2015 możliwość tymczasowego wydo świadczeń wdowich (survivor be- ku pełne 10 lat, nie mamy się czego stępowania o świadczenia po współnefit). Jeśli jesteśmy w pełnym wieku obawiać. Były współmałżonek nawet małżonku będzie jednak wygaszana. emerytalnym, te świadczenia wyno- nie musi wiedzieć, że ubiegamy się Przysługiwać będzie tylko osobom, szą 100 proc. świadczeń pobieranych o połowę jego świadczeń, zamiast na- które skończyły 62 lata przed końprzez zmarłego w momencie śmierci szej własnej emerytury. Wniosek o ich cem 2015 roku. Inni będą musieli szulub 100 proc. świadczeń, do których przyznanie wypełniamy przecież bez- kać innych strategii, aby powiększyć zmarły nabył prawo, jeśli nie pobierał pośrednio wbiurze Social Security Ad- swoje emerytury. OPR. DET

PAUL K. DEGRADO

Personal Injury OBRAŻENIA CIAŁA

PAUL K. DEGRADO Wypadki w pracy Urazy kręgosłupa Wypadki drogowe Pogryzienia przez psy Poślizgnięcia, potknięcia i upadki Wypadki dzieci Obrażenia głowy Kontuzje Urazy pleców Wypadki mogą być mniej poważne jak złamanie palca lub bardziej tragiczne jak utrata wzroku czy śmierć. Wypadki zdarzają się zarówno w miejscu pracy jak i na ulicy. W naszej firmie zajmujemy się wszelkimi pozwami związanymi z obrażeniem ciała. Skontaktuj się z nami, nasze wieloletnie doświadczenie przekłada się równomiernie na sprawne prowadzenie sprawy o odszkodowanie. Paul K. DeGrado

New Jersey Office 540 Hudson St., 5th Fl. Hackensack, NJ 07601

Phone:

New York Office 861 Manhattan Ave., Suite 6 Brooklyn, NY 11222

Florida Office 6735 Linford Lane, Jacksonville, FL 32217

201-678-9007

Fax: 201-678-2875 | www.degradolaw.com

Wywiad

17 nowy dziennik Wednesday – Friday, November 25-27, 2015

ZDJĘCIE: LESZEK SADOWSKI/ NOWY DZIENNIK

Temat emigracji jest współcześnie bardzo ważny

Rozmowa z Karoliną Grabowicz-Matyjas, dyrektor Muzeum Emigracji w Gdyni, i jej zastępcą Sebastianem Tyrakowskim Jaki jest cel państwa przyjazdu do Stanów Zjednoczonych? Karolina Grabowicz-Matyjas: To

szym muzeum w Gdyni. Z częścią odwiedzanych instytucji, jak np. Fundacja Kościuszkowska czy PIASA, również mieliśmy już kontakt podczas przygotowywania wystawy stałej i poszukiwaniu materiałów. Nasza praca jest bardzo specyficzna, ponieważ nie ma materiałów na miejscu. Musiały one do nas spłynąć z całego świata. To była mrówcza robota, która jednak odbyła się w ekspresowym tempie. Nawiązaliśmy wówczas kontakty z wieloma instytucjami, które teraz możemy odwiedzić.

oczywisty kierunek, jeśli chodzi o zjawisko emigracji. Zdecydowaliśmy się na Nowy Jork z różnych przyczyn. Z jednej strony chcemy nawiązać kontakt z instytucjami polonijnymi, które tutaj działają, w celu rozpoczęcia współpracy, zapoznania się z archiwami, poznania osób, które prowadzą te instytucje. Z drugiej strony natomiast zamierzamy – patrząc na potencjalny rozwój naszej placówki – wprowadzić różnorodne, nowoczesne narzędzia, które stosoCzego państwo poszukują, wane są przez tutejsze muzea. Zalezgłaszając się do różnych ży nam na nawiązaniu kontaktów instytucji, czym jesteście i stworzeniu wspólnych projektów zainteresowani? m.in. z muzeum na Ellis Island, z któKG-M: Nasze oczekiwania są zróżrym zresztą współpracowaliśmy nicowane. Z jednej strony jesteśmy przy tworzeniu wystawy stałej w na- zainteresowani dokumentami, zdję-

ciami, które nie były publikowane, a które mogą być przez nas wykorzystywane na różny sposób – w formie drukowanej lub w multimediach. Z drugiej strony liczymy, że powstaną różne ciekawe pomysły na projekty badawcze, które możemy rozpocząć, czy takie wątki, które u nas nie były rozpracowywane. W Polsce jest bardzo dużo instytucji, które zajmują się tematyką migracji, ale one ze sobą nie współdziałają. To jest największy problem. Więc liczymy na to, że taką płaszczyznę dialogu uda nam się stworzyć i taką współpracę z takimi instytucjami zarówno w Polsce, jak z tymi za granicą uda się nawiązać. Nie tylko instytucje posiadają cenne dla państwa zbiory. Są na pewno tutaj, wśród Polonii,

gdy z nią do Polski nie wróciła. Jest to taki bardzo symboliczny obraz tego, jak przedmiot potrafi opowiedzieć też jakąś historię człowieka, którebardzo różnymi pamiątkami. Mogą go już dzisiaj nie ma. to być pamiętniki rodzinne czy paSebastian Tyrakowski: Ja dodam, że miątki rodzinne, które pokazują ko- szukamy również opowieści. Nie tyllejne etapy emigracji czy historie emi- ko przedmiotów materialnych. Szugracyjne. Z drugiej strony mogą to kamy relacji emigrantów. Jakiś czas być wszelkie dokumenty, które zo- temu uruchomiliśmy na naszej strostały po naszych dziadkach, pradziad- nie internetowej narzędzie w postakach. Pozwolą one zrozumieć, w ja- ci Archiwum Emigranta. Jest to naki sposób emigracja pięćdziesiąt lat rzędzie dla Polaków mieszkających temu różniła się od tej, która jest dziś. za granicą do kontaktu z muzeum, Dobrym przykładem może być dar, do przesyłania opowieści, historii roktóry otrzymaliśmy od znanego fo- dzinnych, również dokumentów, fotografika Chrisa Niedenthala – to wa- tografii. Ten projekt realizujemy lizka jego mamy, z którą wyjechała równolegle w trzech wymiarach: to z Polski podczas wojny, myśląc, że znaczy nagrywamy relacje wideo, nawróci za kilka dni. Z malutką wali- grywamy relacje audio i relacje zeczką, która przetrwała wszelkie za- w postaci spisanej. wirowania, wyjechała doAnglii i ni» STR. 18 Polacy, którzy mają w swoich archiwach stare zdjęcia, dokumenty, pamiątki rodzinne... KG-M: Jesteśmy zainteresowani

Wywiad

» Zapraszamy więc wszystkich do przysyłania informacji na adres naszej strony internetowej: muzeumemigracji.pl. KG-M: Z końcem roku zostanie uruchomiona odrębna strona internetowa, specjalnie przygotowana do tego programu z adresem archiwumemigranta.pl. Będzie pokazywała potężny zasób materiałów, które już udało nam się zebrać.

DOK. ZE STR. 17

Jest wiele miejsc w internecie, w których można poszukiwać opisów losów swojej rodziny. Na Ellis Island też jest bardzo rozbudowana baza danych emigrantów. Czy dążycie do tego, by Polak, emigrant, mógł na przykład poprzez waszą stronę internetową prześledzić, gdzie ktoś wyjechał, jakie były jego losy? ST: Jak najbardziej. Chociaż trze-

ba podkreślić, że Ellis Island ma fantastyczną sytuację, bo wszelkie archiwa się zachowały. U nas zawirowania wojenne spowodowały, że wszelkie listy pasażerów przepadły. Obecnie uruchamiamy program warsztatów genealogicznych, by ludzie, którzy do nas przychodzą, mogli dowiedzieć się, jak korzystać z tego typu narzędzi, które im oferujemy. Teraz pracujemy nad stoiskami ogólnodostępnymi dla tych, którzy chcą poszukać swoich przodków. Nawiązaliśmy również kontakt z instytucją ancestry.com. Od przyszłego roku mamy od niej zielone światło na wykorzystanie jej bazy danych. Powstaną takie kioski genealogiczne, gdzie będzie można korzystać za darmo z zasobów ancestry.com, które są normalnie płatne.

na wystawę i umożliwić im partycypację w zajęciach.

wisko emigracji istniało, istnieje zastosować te tutejsze najlepsze praki będzie istnieć. To jest ciągły proces. tyki. Bardzo nam podoba się, że po wejściu do każdej nowojorskiej instytucji jest się mile witanym, człoJak to wygląda finansowo? Czy Jesteśmy w Nowym Jorku, wiek czuje się od razu przyjaźnie przyszkoły za zajęcia w muzeum w którym działają wspaniałe jęty i wie od razu, co ma robić. płacą? muzea. Wiem, że kilka z nich KG-M: Każde zajęcia są odpłatne. ST: Staramy się również podpatrzyć odwiedziliście. Co się wam w nich To jest koszt pięciu złotych od dziecpodoba? Czy wywieziecie ze sobą tutaj rozwiązania technologiczne ka. Celowo ta cena nie jest wygóroekspozycji, w jaki sposób eksponajakieś pomysły, wzorce wana, tak żeby umożliwić jak najty i formacje są pokazywane. Będziedo waszych działań w Polsce? szerszą partycypację młodych ludzi KG-M: My patrzymy na to, w jaki my te wzorce wykorzystywać w muw zajęciach naszej placówki. Nato- sposób tu jest zorganizowana praca zeum w Gdyni. miast udział w warsztatach weeken- tych ludzi, bo to są wielkie instytucje, dowych i rodzinnych wynosi dzie- które zatrudniają setki osób i kluczem Polonia na waszej stronie sięć złotych, przy czym wprowadza- jest dobra organizacja pracy ich internetowej może wziąć udział my wszelkie ulgi dla rodzin wielo- wszystkich. Druga rzecz, która nas inw programie „Archiwum dzietnych, biednych. teresuje, to wolontariat. Mamy teraz Emigranta” – ludzie mogą w naszym muzeum około setki staopowiedzieć swoją historię, mogą łych wolontariuszy. Natomiast tutaj, Co znajdziemy w muzeum? załadować swoje zdjęcia… ST: Mamy ekspozycję stałą i prze- w Stanach, ten system wolontariatu ST: Mogą też nagrać swoją wypostrzenie na wystawy czasowe. Pierw- trochę inaczej działa, jest bardzo roz- wiedź. Mogą przesłać film. My to sza wystawa ruszy w grudniu, już budowany, ludzie bardzo chętnie bio- wszystko opracowujemy, przygotow listopadzie miała miejsce w USA, rą w nim udział. Będziemy starali się wujemy tak, żeby wszelkie ewentui dotyczy Polonii zamieszkującej Detroit. REKLAMA

Czy zainteresujecie się też metropolią nowojorską? KG-M: Ruszamy z nią, obiecujemy.

Przygotowaliśmy cykl pt. „Oblicza Polonii” i chcielibyśmy tak szeroko, jak się tylko da, pokazać tutejszych imigrantów. Migracja do Stanów Zjednoczonych jest chyba największa, przynajmniej z historycznego punktu widzenia. W jakim stopniu Ameryka odgrywa rolę w Muzeum Emigracji? KG-M: Myślę, że Stanów Zjedno-

czonych jest całkiem sporo w naszej opowieści, ponieważ ekspozycję podzieliliśmy na dwa zasadnicze wątki. Z jednej strony jest to osobista relacja rodziny, która decyduje się Czyli wychodzicie poza ramy na wyjazd, i pokazujemy trochę jej muzeum i stajecie się instytucją, historii. Rodzina wyjeżdża z małej wsi przy pomocy której pod Chmiel ni kiem, na po cząt można dowiedzieć się sporo ku XX wieku. Pokazujemy całą droo samym sobie. ST: Trochę tak, bo dzisiaj placów- gę, którą musiała przebyć, by dotrzeć ka muzealna nie jest tylko i wyłącz- do Ameryki. Bo właśnie tutaj ta najnie wystawą. Wystawa to serce mu- większa fala wówczas napłynęła. zeum, ale muzeum musi przyciągać W związku z tym ta Ameryka, ten ludzi. Dzisiaj jest to prężnie działa- amerykański sen istnieje na naszej wyjąca instytucja kultury. Musimy stawie jak najbardziej. Nasi bohatewyjść z ofertą również pewnej po- rowie docierają do Chicago, bo to też pkultury, z koncertami, z filmami... główny kierunek ówczesnej emigraDziałają u nas restauracje, kawiar- cji. Pokazujemy również inne oblinie, czyli to wszystko, co powinno cze, jak np. emigrację lat 70., lat 80. być tak naprawdę w takiej nowocze- i tutaj jest wątek bardziej nowojorski… także z „Nowym Dziennikiem”. śnie funkcjonującej placówce. Muzeum Emigracji w Gdyni miało swoje wielkie otwarcie w maju. Jaką cieszy się popularnością? KG-M: Szacuję, że od maja do wrze-

śnia odwiedziło muzeum około 80 tysięcy osób. Bardzo dużym zainteresowaniem cieszy się program edukacyjny, który przygotowaliśmy dla szkół. Do grudnia mamy zarezerwowane terminy na wszystkie zajęcia. Uruchomiliśmy też narzędzia – co jeszcze w Polsce nie jest takie normalne, a powinno być – umożliwiające osobom niepełnosprawnym, z różnymi rodzajami niepełnosprawności, udział w naszych wydarzeniach. Czyli wszystkie wykłady, wszystkie wydarzenia są tłumaczone na język migowy. Również przewodnicy, którzy znają język migowy, są przeszkoleni do tego, by takie grupy oprowadzać. Przygotowujemy się także do tego, by ludzi z niepełnosprawnością intelektualną wprowadzić

nowy dziennik Środa – piątek 25-27 listopada 2015

Jestem emigrantem, który w 1987 roku przeszedł przez obóz we włoskiej Latinie. Czy jest coś na temat emigracji, która przechodziła przez obozy przesiedleńcze? ST: Tak, jest. Na naszej wystawie

prezentujemy emigrację bardzo szeroko. To nie są tylko wyjazdy dobrowolne, ale z wszelkich powodów. Przymusowe również… Mówimy więc o emigracjach wojennych, ekonomicznych, politycznych... KG-M: Mówimy też o repatriacji, owszelkich masowych przesiedleniach. Wątków jest mnóstwo, ale aby nie zalać odbiorcy taką masą informacji, pokazujemy je w wersji minimalnej, natomiast dowszelkich rozszerzeń są wykorzystywane multimedia. ST: Nadrzędną narracją jest narracja chronologiczna. Zaczynamy w połowie XIX wieku i kończymy na dniu współczesnym, by pokazać, że zja-

alne błędy i pomyłki wyeliminować i prezentujemy na naszej stronie internetowej. „Archiwum Emigranta” będzie również dostępne na stanowiskach bezpośrednio przy wystawie, więc z tym szerokim materiałem, różnorodnością emigracji będzie można zapoznać się na miejscu. Wielki kawał historii Polaków prezentuje Muzeum Emigracji w Gdyni... KG-M: Tak, oczywiście, ale chcia-

łabym podkreślić, że temat emigracji jest tematem aktualnym, tematem współcześnie szalenie ważnym i my tą współczesnością będziemy też się zajmować poprzez spotkania, wykłady, projekcje, poprzez różne działania, które będą w stanie pokazać, że jest to temat szalenie istotny również i dzisiaj. ROZMAWIAŁ: LESZEK SADOWSKI

nowy dziennik Wednesday – Friday, November 25-27, 2015

I POZOSTAŁE DZIELNICE QUEENSU

345 NOSTRAND AVE BROOKLYN, NY 11216 718-345-4545

DZIAŁ OGŁOSZEŃ Tel.: (212) 594-2266 ext. 303

NAPISZ DO NAS: displays@dziennik.com

O Polsce

nowy dziennik Środa – piątek 25-27 listopada 2015

W podziękowaniu za św. Jana Pawła II

Piekarskie wotum wdzięczności Wojtek Maślanka

Mimo że Piekary Śląskie nie są największym miastem na Śląsku, to należą do najbardziej znanych w tej części Polski. Niektórzy uważają nawet, że właśnie w tej miejscowości bije jego serce, bowiem od setek lat spotykają się tam tysiące wiernych na wspólnych modlitwach i adoracjach. To wszystko za sprawą cudownego obrazu Matki Bożej Piekarskiej. i najprawdopodobniej została przeniesiona do kościoła z przydrożnej kapliczki. Została namalowana na lipowej desce i przedstawia Matkę Bożą z Dzieciątkiem w lewej ręce. W prawej dłoni Maryja trzyma jabłko – symbol Ewy. Z kolei Dzieciątko prawą rączkę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma ewangeliarz. Obecnie obraz Matki Bożej Piekarskiej znajduje się w ołtarzu głównym bazyliki. Jest nim kopia namalowana pod koniec XVII wieku, która początkowo miała zastąpić oryginał wywieziony w 1702 roku do Opola, w związku z wybuchem wojny północnej. Pierwotna ikona znajduje się aktualnie w kościeRYS HISTORYCZNY le św. Krzyża w Opolu. Z kolei noPoczątki parafii piekarskiej datowy obraz w bazylice piekarskiej z biewane są na 1303 rok, kiedy to postagiem czasu zajął jej miejsce i zasływiono drewniany kościółek pod wenął licznymi łaskami. Ikona ta zostazwaniem św. Bartłomieja Apostoła. ła 15 sierpnia 1925 roku koronowaParafia w Piekarach ostatecznie pona przez Lorenzo Lauriego, nuncjuwstała w 1325 roku. Jej dzieje były sza papieskiego w Warszawie. Kojednak burzliwe. rony – dla Maryi oraz Dzieciątka – poW czasie reformacji, w 1570 rodarował i poświęcił osobiście papież ku znalazła się w rękach ewangelicPius XI. Niestety zostały one skrakich, ale po prawie sześćdziesięciu dzione podczas drugiej wojny świalatach ponownie wróciła do katolitowej. Obraz został jednak rekoroków. W latach 1842-1849 nastąpiła nowany 13 czerwca 1965 roku przez przebudowa świątyni, dzięki czemu kard. Stefana Wyszyńskiego. Skrapowstał nowy kościół w stylu neodziono również nowe korony, co miaromańskim. Konsekrował go 22 ło miejsce w nocy z 29 lutego na 1 sierpnia 1849 roku kard. Melchior Diebenprock. W kolei pod ko- Sanktuarium Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej w Piekarach Śląskich jest największym miejscem pielgrzym- marca 1984 roku. Półtora roku później drugiej rekoronacji dokonał bp niec XIX wieku na pobliskim wzgó- kowym związanym z kultem maryjnym na Śląsku senior Herbert Bednorz (15 wrzerzu Cerkwica powstała kalwaria, w pierwszą niedzielę przypadającą śnia 1985 roku). Obecnie obraz jest która została ostatecznie poświęcopo 15 sierpnia. W historię tych piel- zabezpieczany po ostatnim nabożeńna w 1896 roku przez kard. Jerzego grzymek na trwale wpisał się kard. stwie srebrną zasłoną ufundowaną Koppa. Kalwaria Piekarska zyskała Karol Wojtyła, który jako biskup kra- z okazji Wielkiego Jubileuszu Rosobie ogromną popularność dzięki kowski przez kilkanaście lat, rokrocz- ku 2000. swojej niepowtarzalnej strukturze nie, aż do wyboru na Stolicę Piotrozłożonej z tradycyjnych XIV stacji wą przybywał w to miejsce, aby głoKULT PIEKARSKI drogi krzyżowej oraz dodatkowych sić nauki zawierające tzw. ewangePoczątek rozwoju kultu Matki elementów pozwalających na wzbolię pracy. Aktualnie nadal „towarzy- Bożej Piekarskiej szacowany jest gacenie nabożeństwa związanego szy” piekarskim pielgrzymom, bona XVII wiek, czyli moment przez męką pańską o rozważania wydawiem na terenie kalwarii wznosi się niesienia ikony z ołtarza bocznego rzeń poprzedzających skazanie Jezupierwszy w archidiecezji katowickiej do ołtarza głównego. Wtedy, jak sa na śmierć przez Piłata. W sumie pomnik św. Jana Pawła II. Charak- wspomina ks. Jakub Roczkowznajduje się tam około 40 różnych terystyczne dla sanktuarium piekarski – ówczesny proboszcz – „z obkaplic. skiego jest to – co podkreślają tam- razu wydobywał się cudowny zapach Słynie także z tego, że właśnie tejsi księża – że na pielgrzymkach róż”, dzięki czemu Matka Boża Piegłównie na tym wzgórzu gromadzą stanowych zawsze pojawia się wię- karska była czczona jako „Matka się wielotysięczne rzesze wiernych cej mężczyzn niż kobiet, a z reguły Przedziwna”. W tym czasie w Piepodczas tzw. pielgrzymek stanow kościołach jest odwrotnie. wych – męskich i żeńskich, które rozkarach Śląskich miały miejsce cuda poczęły się w okresie międzywojeni łaski, jakich doświadczali pielgrzynym. W każdej z nich uczestniczy „RÓŻANA” MATKA BOŻA mi przybywający w to miejsce. około 100-150 tys. pątników, główSanktuarium w Piekarach Śląskich Wśród nich był m.in. król Jan III Sonie wiernych z Górnego Śląska, ale najbardziej słynie z cudownego ob- bieski, który zmierzając z odsieczą także wielu pielgrzymów, którzy razu Matki Bożej Piekarskiej, która pod Wiedeń zatrzymał się w Piekaprzybywają do Piekar Śląskich z caod 1962 roku jest główną patronką rach, by pomodlić się przed kopią obłej Polski. Tego typu widoki modląarchidiecezji katowickiej, a od 1983 razu umieszczoną już w głównym ołcych się i śpiewających grup robią roku czczona jest jako Matka Spra- tarzu drewnianego kościoła. Polski niezwykłe wrażenie i są wielkim wiedliwości i Miłości Społecznej. król ofiarował parafii cenne daprzeżyciem, ciarki na plecach mają Jednak jej kult sięga wstecz wielu lat, ry – m.in. złoty kielich mszalny wynie tylko pielgrzymi, ale nawet księa nawet wieków. Niestety nie wia- sadzany drogimi kamieniami oraz paża tam posługujący. Pielgrzymki stadomo, kiedy dokładnie w bocznej na- tenę – które do dzisiaj używane są nowe mężczyzn i młodzieńców mawie tej świątyni pojawiła się iko- podczas mszy św. i nabożeństw ją miejsce w ostatnią niedzielę mana przedstawiająca Matkę Bożą, ani z okazji najważniejszych uroczystoja, natomiast kobiety i dziewczęta po- Obraz Matki Bożej Piekarskiej, patronki ludzi pracy na Śląsku, w koronach kto jest jej autorem. Według histo- ści obchodzonych w sanktuarium. jawiają się na wzgórzu kalwaryjskim z 1985 roku ryków powstała ona w XV wieku O skuteczności wstawiennictwa MaFOTO: WIKIMEDIA

FOTO: WWW.PIEKARY.PL

Pielgrzymowali do niego nawet królowie Polski – Jan III Sobieski, August II Mocny, August III Sas, księżniczka legnicko-brzeska Karolina Piastówna – a także król Prus Fryderyk Wilhelm IV. Sanktuarium Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej w Piekarach Śląskich jest największym miejscem pielgrzymkowym związanym z kultem maryjnym na Śląsku. Składa się z bazyliki Najświętszej Maryi Panny i św. Bartłomieja, posiada ją cej sta tus ba zy li ki mniej szej – nadany 1 grudnia 1962 roku przez papieża Jana XXIII – oraz Kalwarii Piekarskiej.

21 nowy dziennik Wednesday – Friday, November 25-27, 2015

FOTO: WWW.BAZYLIKAPIEKARY.PL

jących z różnych rejonów Polski na południe Europy. Jadąc przez naszą okolicę często zatrzymują się u nas – wy ja śniał ks. Adam. – W związku z tym zwracamy się do wszystkich z serdecznym apelem o jakiekolwiek wsparcie, niezależnie o wysokości, bowiem każdy grosz dla nas się liczy. Będziemy bardzo wdzięczni za otwartość serca”. Obaj kapłani serdecznie zapraszają także do odwiedzenia piekarskiego sanktuarium. „Polonia jest w nim zawsze mile widziana, a nawet od długiego już czasu modlimy się o nią w szczególny sposób. Zapraszamy również do słuchania mszy św. oraz różnych nabożeństw odprawianych w naszej bazylice i transmitowanych przez Radio Piekary, które nadaje również przez internet. Zachęcamy także do słuchania godzinnej nowenny i eucharystii odprawianej przed cudownym obrazem Matki Bożej Piekarskiej w każdy wtorek o godz. 17 czasu polskiego, czyli 11 przed południem w Nowym Jorku. W czasie tej nowenny czytane są inPodczas pielgrzymek stanowych na Kalwarii Piekarskiej pojawiają się setki wiernych tencje ludzi, którzy przekazują je wego i materialnego budowy nowe- nicami. „W związku z tym, że po- leżniony jest jednak od środków fina kartkach przynoszonych do nas go ośrodka pielgrzymkowo-rekolek- czyniliśmy starania, by w to dzieło nansowych, jakimi dysponuje sank- lub przesyłają przez naszą stronę incyjnego. Duchowni odwiedzili m.in.: włączyć Polonię rozsianą po całym tuarium. „Donacje na ten cel moż- ternetową”. Obaj księża byli bardzo pozytywPittsburgh w stanie Pensylwania, świecie, zaczęliśmy jeździć po róż- na przekazywać na specjalne konto Nowy Jork, Chicago, a także Teksas, nych krajach i głosić tę ideę. Najpierw (również dolarowe) – wyjaśnia ks. nie zaskoczeni otwartością Polaków gdzie znajduje się pierwsza polska była to Wielka Brytania, gdzie miesz- Adrian. – Istnieje także możliwość mieszkających w Stanach Zjednoczoosa da w Sta nach Zjed no czo - ka bardzo dużo naszych rodaków, zamówienia sobie specjalnych tablic, nych, którzy przyjmowali ich niezwynych – Panna Maria, założona przez a obecnie również Stany Zjednoczo- na których wydrukowane jest imię kle miło i ciepło. „Wierni, z któryCENTRUM PIELGRZYMKOWE i nazwisko ofiarodawcy, dzięki te- mi się spotykamy, są bardzo opiekuńW związku z licznymi pielgrzym- Ślązaków z ks. Leopoldem Moczy- ne” – opowiadał ks. Adam. Podczas różnych spotkań, na któ- mu można po sobie zostawić trwa- czy i niesamowicie nam pomagają. kami, które od wielu lat licznie przy- gembą na czele. „Dom Rekolekcyjno-Pielgrzym- rych mieli ze sobą kopię obrazu Mat- ły ślad. My, jako wikarzy, zafundo- Czujemy się tutaj jak apostołowie, bywają do Sanktuarium Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej oraz kowy Nowej Ewangelizacji ‘Naza- ki Boskiej Piekarskiej, kapłani przy- waliśmy taką tablicę” – zdradził ka- którzy przyjechali głosić Słowo Bocudownego obrazu, na jego terenie ret” ma być wotum wdzięczności bliżali idę wotum dziękczynnego, płan. Numer konta oraz wszelkie da- że i spotykają na swojej drodze sadziała specjalne Centrum Pielgrzym- za św. Jana Pawła II, który 14 razy opowiadali o sanktuarium, a także ne potrzebne do przekazania wspar- mych dobrych ludzi” – podkreślał ks. kowe z całą infrastrukturą, służącą przemawiał z piekarskiego wzgórza modlili się wspólnie oraz zwracali cia finansowego można znaleźć Adrian. „Przy okazji chcieliśmy podziękowiernym odwiedzającym to miejsce. podczas swoich pielgrzymek stano- z prośbą o wsparcie modlitewne i mana stronie internetowej www.bazywać wszystkim, którzy nam pomaJest muzeum prezentujące bogatą hi- wych mężczyzn, i był takim piekar- terialne. „Chcemy, żeby ten Dom likapiekary.pl. „Wiemy, jak bardzo potrzebny jest gają podczas tej wizyty w Stanach storię cudownego obrazu oraz kilku- skim kaznodzieją – podkreślał ks. Pielgrzyma powstał jak najszybciej wiekowy kult, jakim jest on otoczo- Adam w rozmowie z „Nowym oraz by mógł służyć również różnym nowy Dom Pielgrzyma, ponieważ Zjednoczonych, a zwłaszcza Teresie ny. Jest także kawiarenka oraz skle- Dziennikiem”. – Poza tym ogrom- zjazdom Polonii, tym bardziej że mie- Piekary Śląskie znajdują się również Wareckiej, która jest dla nas jak Matpik, w ofercie którego znajdują się nie kochał Piekary, Matka Boża Pie- ści się on bardzo blisko katowickie- na trasie wielu pielgrzymek podąża- ka Teresa – nawet kanapki nam zrozarówno pamiątki związane z sank- karska była mu zawsze bardzo bli- go lotniska, na które można dojechać tuarium i różne dewocjonalia, a tak- ska, o czym często wspominał w ciągu około 10 minut” – mówił ks. że bogaty wybór książek i prasy ka- w trakcie swojego pontyfikatu w wy- Adam. Budowa rozpoczęła się już jakiś tolickiej. Jednak jego najważniejszą syłanych telegramach do pielgrzyczas temu. Obecnie są wylane funczęścią jest Dom Pielgrzymkowy, mów” – wyjaśniał duchowny. Wspomniane wotum na wyrażać damenty, ale najprawdopodobniej w którym wierni przybywający z odległych miejsc mogą się zatrzymać, wdzięczność nie tylko Ślązaków, jeszcze przed końcem roku powina nawet przenocować. Niestety ale także wszystkich Polaków miesz- no zostać wybudowanie pierwsze pięw związku z upływem czasu oraz du- kających w kraju oraz poza jego gra- tro. Postęp prac budowlanych uzażą eksploatacją jego stan techniczny nie jest już najlepszy. Aktualnie tworzy go stara, XIX-wieczna kamienica, która de facto nie nadaje się już do dalszego używania, a w dodatku nawet nie wystarcza na zrealizowanie potrzeb, jaProjekt budowanego obecnie Domu kie ma obecnie sanktuarium. DlateRekolekcyjno-Pielgrzymkowego Nogo też około dwóch lat temu pojawej Ewangelizacji „Nazaret” wił się pomysł budowy nowego Dobiła na drogę. Jesteśmy również mu Rekolekcyjno-Pielgrzymkowego pod wrażeniem Polaków tutaj mieszNowej Ewangelizacji „Nazaret”, któkających, bowiem są oni niezwykłyry ma stanowić nowoczesną inframi apostołami polskości i tradycji strukturę i bazę noclegową dla wierna obczyźnie” – dodał ks. Adam. nych spoza Piekar Śląskich oraz PoPiekarscy wikarzy zapraszają jedlonii, coraz częściej goszczącej nocześnie wiernych, którzy będą w tym sanktuarium. O jego idei opouczestniczyli w przyszłorocznych wiadali bardzo dokładnie dwaj pieŚwia to wych Dniach Mło dzie ży karscy wikarzy – ks. Adam oraz ks. do odwiedzenia Sanktuarium Matki Adrian – którzy w październiku poSprawiedliwości i Miłości Społeczjawili się w Stanach Zjednoczonych, nej. „Chętnie ugościmy wszystkich, by podczas spotkań w polonijnych którzy wybierają się do Krakowa, boośrodkach jeszcze bardziej przybliwiem Piekary znajdują się niedależyć wiernym wiadomości o Sanktuko od tego miasta. W ten sposób chcearium Matki Sprawiedliwości i Mimy się odwdzięczyć wszystkim, któłości Społecznej w Piekarach Śląskich, rzy nas goszczą w Ameryce” – zaa także zachęcić ich do odwiedzin chęcał ks. Adrian. n tego miejsca oraz wsparcia duchoryi świadczy jego zwycięstwo odniesione nad Turkami oraz oddalenie zagrożenia wiszącego nad chrześcijańską Europą ze strony innowierców. Król Jan III Sobieski potwierdził to po bitwie pod Wiedniem w liście skierowanym do papieża Innocentego XI, w którym parafrazując słowa Juliusza Cezara stwierdził: „Przybyliśmy, zobaczyliśmy i Bóg zwyciężył”. Jednak zanim cudownej pomocy od Matki Bożej Piekarskiej doświadczył pogromca Turków, to cudowne łaski miały już tam miejsce od dawna. Jeden z najbardziej znanych cudów związany jest z zarazą, która w 1677 roku wybuchła w sąsiednich Tarnowskich Górach. Dzięki pielgrzymce i modlitwie do Matki Bożej Piekarskiej szybko nastąpiło cofnięcie epidemii. Po tym fakcie mieszkańcy Tarnowskich Gór, w dowód wdzięczności za miłosierdzie okazane im przez Boga za wstawiennictwem Matki Bożej, ślubowali pielgrzymowanie do piekarskiego sanktuarium, które trwa do tej pory i ma miejsce w pierwszą niedzielę lipca. Podobny cud wydarzył się trzy lata później w Pradze i miejscowości Hradec Kralove, gdzie po sprowadzeniu ikony Matki Bożej Piekarskiej panująca tam zaraza szybko ustąpiła. Do dziś do cudownego obrazu „Matki Przedziwnej” pielgrzymują tysiące wiernych.

Turystyka

nowy dziennik Środa – piątek 25-27 listopada 2015

Podróż do Zabołocia, czyli w krainę dzieciństwa (część 1.)

Kamień pamięci n Kiedy mój kolega Michał zaproponował podróż na dzisiejszą Białoruś, w jego rodzinne strony, do ko-

„Ród Mis su nów wpi sa ny był do VI księgi szlachty rodowej. Z po„Zabołocie to była siedziba mojego oj- siadanych dokumentów wiem o Jaca z folwarkami Zalesie i Kaczano- nie Marcinie Missuna, który ‘za krówo, a w dawniejszych czasach Du- la polskiego Jana III szczególną dzielbrowki i Bezdziedowicze (skonfisko- nością, męstwem i odwagą swoją wane po 1863 roku i oddane guber- zjednał powszechny dla się szacunek, natorowi witebskiemu Rimskomu wtenczas, to jest w roku 1678, mieKorsakowi), Homel i Czerwony Róg, siąca października dnia dwudziesteMojsiejowa Góra, Rżawiec (należą- go piątego, Król pomieniony w nacy do mojego pradziada Józefa, grodę okazanych zasług Ojczyźnie a odziedziczony przez jego wnuczkę przez przywilej własnoręcznym podJoannę, późniejszą Laskowską, mat- pisem, przy pieczęci państwa stwierkę Ottona...” – pisze w pamiętniku Ol- dzonym, wyniósł onego na urząd gierd Missuna. A familia Missunów, Podstolego Ziemi Łukowskiej”. Daherbu Kotwica, nie była może wszyst- lej marszałek Guberni Witebskiej pikim znana, ale znacząca. „Długosz sze o Missunach rotmistrzach, pułw ‘Kleynotach Polskich” na karcie set- kownikach, cześnikach, podczanej i Paprocki na karcie sto dwuna- szych, asesorach i pisarzach ziemstej, pisząc o familii Missunów wy- skich, aby stwierdzić, że: „Stosowraża, iż Missuna kasztelan był dele- nie do przepisów Najwyższej o Dwogowany do Ottona III względem ko- rzaństwie Hramoty Paragraffu dzieronacji Bolesława Chrobrego, pierw- więćdziesiąt wtórego, punktów trzeszego króla Polski w roku 1081, a Kro- ciego, siódmego, jedynastego, trzymer Magius i Golefrans świadczą, iż nastego y czternastego, całą tą Faw roku 1146 Missuna, poznański wo- miliją za aktualną rodowitą starożytjewoda, Władysława II na tron wy- ną szlachtę uznajemy i przy wszelnosił” – kontynuuje. kich prerogatywach szlacheckich na zawsze zachowujemy”. Michał z zapisków ojca sporządził KRÓTKA HISTORIA RODU MISSUNÓW Autor pamiętnika wielokrotnie mapę rodzimej okolicy. Poczuliśmy mówił synowi Michałowi, że marzył się mocni geograficznie i terenowo o pojechaniu w tamte strony po ostatna zachód od Połocka obeznani. To niej wojnie, chociaż tak naprawdę nie była rzewnie naiwna mapa, wzięta było do czego. Rodzina wyprowa- z wyobraźni i z internetu. Wydawadziła się z Zabołocia jeszcze za je- ło nam się, że dzięki niej trafimy go pamięci, w roku 1918, do War- do Zabołocia bez przeszkód. Co sza wy, zo sta wia jąc wszyst ko prawda na współczesnych mapach pod opieką rządcy. W dwa lata póź- nie było Zabołocia, ale były widoczniej doszły do Warszawy wieści, że ne miejscowości okoliczne: zatem posiadłość została spalona w czasie skręt w prawo, mostek, po lewej staw, ogromny kamień i wzgórze ze stadziałań wojennych. W rodzinie od lat przekazywano rym dębem... Wydawało się, że skowiedzę o korzeniach, lecz nie obno- ro wiemy czego szukać – to znajdzieszono się z tym. Wiadomo było, że my. Tylko jechać! „(...) od Połocka do Farynowa stawielu z Missunów było żołnierzami i urzędnikami państwowymi, inni liśmy już na korytarzu żeby zdążyć szukali szczęścia i pieniędzy na świe- wysiąść, bo w Farynowie pociąg stał krótko, jak na tamte czasy i tempo pocie, m. in. w Rosji. Tadeusz Urbański

dróży, bo całe 10 minut. Do Zabołocia było 7 wiorst przez lasy, z rzadka przerywane polami – pisze dalej w pamiętniku Olgierd Missuna. – (...) Zabołocie było położone na wzgórzu, droga prowadząca do alei kasztanowej pięła się pod górę, rozdzielała na dwoje ramion otaczających ogromny głaz, okrągły i spłaszczony, na którym lubiliśmy przesiadywać i zawsze tam oczekiwaliśmy przyjeżdżających gości czy też tych, co nadjeżdżali ze stacji Farynowo. Widok z kamienia był rozległy. Przed nami biegła w dół droga, szeroka, gliniasta, rozjeżdżona. Z prawej strony, u podnóża pagórka był niewielki staw, a na jego brzegu łaźnia, nieodłączny rekwizyt wsi białoruskiej. Droga przebiegała przez mostek i szła potem równiną otoczoną polami. Po paruset metrach, na rozstajnych drogach stał krzyż, który po kryjomu mój ojciec ze swoim rządcą Mironem Gospodzionokiem ustawili w nocy, na miejsce starego, wywróconego przez burzę. Po kryjomu, bo władze nie pozwalały wtedy ustawiać nowych krzyży ka to lic kich. Dro ga skrę ca ła pod ostrym kątem prawie 45° w prawo do Woronowszczyzny i Bykowszczyzny, potem biegła lekko zbaczając na prawo, między dwoma brzeźniakami, do Farynowa, a jej lewe rozwidlenie szło poprzez Dubrowkę i Bezdziedowicze”.

ZAUFALIŚMY PAMIĘTNIKARZOWI Zaplanowaliśmy czytanie w terenie z zapadłych fundamentów, z układu drzew i stawów, czyli z pozostałości tego, co wznosiło się na wzgórzu przed 1920 rokiem. „Dwór był drewniany, parterowy i słomą kryty, ale wygodny i mogący pomieścić dużo osób. Wchodziło się przez ganek wsparty na czterech kolumnach do przedpokoju. Nad drzwiami wejściowymi wisiał obrazek Matki Boskiej z napisem: ‘O Mario, chroń ten dom i wszystkich co doń wchodzą i wychodzą” – czytamy w pamiętniku. – Podwórze kwadratowe otoczone było budynkami, a więc w środku stał dwór, z lewej strony – kuchnia, piekarnia, mleczarnia, pokoje dla służby, z prawej – stary, też słomą kryty, świren z pięknymi podcieniami. Naprzeciwko dworu – stajnia i wozownia, murowane, kryte gontem. Na prawo między stajnią a świrnem znajdowała się brama wjazdowa prowadząca do alei kasztanowej (...). Na środku podwórza był okrągły gazon i klomby z piwoniami, hortensjami, różami sztamowymi i karłowatymi oraz mnóstwem róż nych ko lo ro wych kwia tów. Członkowie rodziny Szystowskich, z miejscowym księdzem, nad ufundowaną przez nich tablicą pamiątkową na miejscu nieistniejącego rodzinnego cmenta- Na prawo od domu był park. Podwórze otoczone było wokoło starymi jerzyka rodzin Szystowskich i Missunów nieopodal Zabołocia

ZDJĘCIA: TADEUSZ URBAŃSKI

rzeni, miałem wątpliwości, czy odnajdziemy siedlisko rodziny, mające się znajdować kilkanaście kilometrów na wschód od miasta Połock. Mieliśmy do dyspozycji pamiętnik ojca Michała z historią rodziny oraz szczegółowymi opisami okolicy. Autor Olgierd Missuna zadbał, aby na kartach pamiętnika było wszystko, co mogłoby przydać się w podróży do tego miejsca.

Tak mógł wyglądać dworek w Zabołociu. Obrazek namalował domorosły malarz w latach 30., wzorując się na małym niewyraźnym zdjęciu

sionami, od których prowadziły do parku dwie długie aleje jesionowe, łączące się ze sobą aleją lipową i rozszerzające się w środku w wielką altanę otoczoną co najmniej stuletnimi, grubymi, wyniosłymi lipami. Na środku lewej alei był olbrzymi trzystuletni dąb, którego pnia cztery dorosłe osoby nie mogły objąć. Między alejami opadającymi w dół, a następnie pnącymi się do góry była łąka, a w środku obrośnięta starymi wierzbami sadzawka, zawsze zasnuta rzęsą. Od altany lipowej prowadziła aleja bzów”. Planując przed rokiem podróż, byliśmy optymistami właśnie ze względu na ten szczegółowy opis okolicy. Ale równolegle snuliśmy najczarniejsze scenariusze, w których na zabołockim wzgórzu mógł być kołchoz, fabryka lub koszary. Informację o tym ogromnym polodowcowym kamieniu, który stał się dla nas punktem orientacyjnym, mieliśmy jako drogowskaz. Jednak i co do tego były wątpliwości, czy może nie został wyrwany z ziemi na jakiś pomnik czy cokół dla bolszewickiego herosa? TU URODZIŁA SIĘ ANNA MISSUNA „W Zabołociu było zawsze rojno. Poza Babusią i Irką Moraczewską przyjeżdżali na dwa lub trzy tygodnie ciocia Bronia Moraczewska, Iwon Moraczewski i Mamy bracia – wujowie Stefan, Stanisław i Eugeniusz Ossowieccy, bywała także ciotka dr Jadwiga Korzon i ciocia Lunia, żona stryja Wojciecha Missuny” – pisze Olgierd Missuna. W koń cu XIX i na po cząt ku XX wieku Zabołocie i okoliczne dwory zamieszkiwali Polacy i do tego spokrewnieni, jak to bywało często wśród polskiej szlachty. Adolf Missuna z Zabołocia, dziadek autora wspomnień, miał brata Bolesława, który ożenił się z Katarzyną Koziełł-Poklewską z pobliskiej Bykowszczyzny, rodzoną siostrą słynnego polskiego milionera z Syberii, Alfonsa Koziełł-Poklewskiego. Z tego związku w Zabołociu urodziła się w 1869 roku Anna Missuna, później-

sza pierwsza kobieta geolog, paleontolog i botanik w Europie Wschodniej. Tu spędziła dzieciństwo, w Rydze była nauczycielką matematyki i języka polskiego, a po studiach w Moskwie była wykładowcą na moskiewskim Uniwersytecie i Instytucie Geologicznym. Zmarła w Moskwie w 1922 roku. W Zabołociu przed rokiem 1918 bywali krewni, przyjaciele i znajomi nie tylko na czas wakacji. Z Petersburga przyjeżdżał generał Jan Jacyna (1864-1930), żonaty z siostrą jasnowidza Stefana Ossowieckiego, brata Wandy Missuny, matki autora wspomnień. Inżynier chemik Stefan Ossowiecki bywał tu częstym gościem i przyjeżdżał aż z Moskwy, gdzie był właścicielem wielkiej fabryki farb i lakierów, założonej przez jego ojca Jana, asystenta Dymitra Mendelejewa. Matka jasnowidza, Bona z Newlin-Nowohońskich, pochodziła z Kowieńszczyzny. „Babka, nosząca niezwykle rzadkie imię Bona, uosabiała w mojej wyobraźni królową Bonę, o której wiedziałem tylko tyle, że była Włoszką, żoną Zygmunta Starego, że nienawidziła swojej synowej Barbary Radziwiłłówny i kazała ją otruć. Oczywiście była podobna do Bony na obrazie Jana Matejki, na którym dworzanin w ukłonie podaje jej kielich wina. W młodości była bardzo piękna, o czym świadczyły liczne jej fotografie i portrety. Portretował ją Żmurko (portret ten spalił się w czasie po wsta nia war szaw skie go w mieszkaniu Stefana Ossowieckiego przy ul. Marszałkowskiej 17) i Jan Matejko. Bez mojej wiedzy babka w 1938 r. sprzedała ten ostatni portret Muzeum Narodowemu, wisi on obecnie w muzeum w Gdańsku. Babka królowała na Bolszoj Gruzinskoj, trzymając żelazną ręką męża, dzieci i służbę” – napisał Olgierd Missuna o swojej babce. Pałacyk Ossowieckich przy tej ulicy w centrum Moskwy istnieje do dziś. Niedaleko mieszczą się ambasady Polski i Niemiec. A fabryki

O świecie

23 nowy dziennik Wednesday – Friday, November 25-27, 2015

Syndrom miłości i nienawiści

z całym majątkiem oczywiście przepadły po 1917 roku. JEST DROGOWSKAZ: WORONOWSZCZYNA DWÓR! To znaczy, że jesteśmy prawie na miejscu! Zabołocie, albo to, co z niego pozostało, powinno być w zasięgu wzroku. Ale żadnego wyraźnego wzgórza nie widzimy. Kępy drzew na niedalekich pagórkach, łagodnie pofalowane pola i gdzieś daleko pasące się wielkie stado krów. Miej sco wość Wo ro nowsz czy na Dwór to chałupa ogrodzona wiejskim płotem, poszarzała ze starości, z anteną telewizyjną na eternitowym dachu. Przed domem samochód, a na zapleczu kilka skromnych zabudowań gospodarczych. Tu musiało być kiedyś zwykłe wiejskie gospodarstwo, część tej prawdziwej Woronowszczyzny Szystowskich. Ale po dworze ani śladu. „Jeśli chodzi o sąsiedztwo, to odwiedzaliśmy 4 najbliżej położone majątki: Woronowszczyznę – Szystowskich, Bykowszczyznę – Poklewskich-Koziełł, Rżawiec – Laskowskich i Ujście – ciotki Tekli Dziedzielowej. Najbliżej położona była Woronowszczyzna, dokąd zwykle chodziliśmy piechotą, bo oddzielał nas niecały kilometr. Po drodze był mały cmentarzyk, na którym pochowani byli Missunowie i Szystowscy” – czytamy w pamiętniku. Zatrzymujemy się przed domem, z którego – przywołana przez dzieci – wychodzi starsza, z wiejska ubrana kobieta. Kiwa ze zrozumieniem głową na wieść, że szukamy jakichś miejsc sprzed lat: kamienia, cmen-

tarza, wielkich drzew... Może pomyślała o swojej rodzinnej okolicy, którą jako wysiedlona zostawiła gdzieś daleko, aby uchronić życie w czasach stalinowskich? Tutaj miejscowi często nie chcą mówić o czasach przedwojennych. Jeśli snują jakieś wspomnienia, to najdalej z ostatniej wojny, a i to ostrożnie, bo nie wiadomo kto przyjechał i w jakim celu pyta. Ale rozmawiamy, mając ich za tutejszych i ufając ich wiedzy. Czy ktoś tu pamięta stare czasy? Właśnie my Paliaki, gdzieś ze świata, poszukujący dalekiej przeszłości i oni, dla których dawno – to lat temu pięćdziesiąt, a może nawet tylko dwadzieścia. Wychodzi z domu mężczyzna mówiący po rosyjsku, z ukraińskim, jak się wydaje, akcentem, a babuszka (prawdopodobnie matka) mówi czysto po rosyjsku. Twierdzi, że gdzieś tam za Bykowszczyną mieszka jakaś stara kobieta (zapewne autentycznie miejscowa), może ona coś wie, a żadnego wielkiego kamienia w najbliższej okolicy nie ma. Ona tu sama przyjezdna, z Połocka, na daczę... Kilka starych dębów jest niedaleko, stawy również. My zaś przekonani, że jesteśmy tuż-tuż, nie chcemy się oderwać od tej chałupy, od płotu, od tych ludzi, jakby oni byli jedynym źródłem przydatnej nam wiedzy o okolicy. Wszak Zabołocie jest z pewnością po prawej stronie drogi, ale nie wiemy, jak tam dotrzeć. Sytuacja jest beznadziejna i nie pomogą tu dostępne arcynowoczesne środki w postaci GPS-u czy satelitarnych fotografii z Google’a. CD za tydzień

FOTO: EPA/ DMITRY ASTAKHOV/RIA NOVOSTI

Pamiątkowa tablica

Dmitrij Miedwiediew (z prawej) jako prezydent Rosji odwiedził w 2010 roku kalifornijską Silicon Valley, aby jej wzorce zastosować w Centrum Skołkowo, które miało być „rosyjską Doliną Krzemową”. W rzeczywistości centrum stało się trampoliną do emigracji z Rosji wykształconych specjalistów

n Rosjanie nienawidzą Ameryki, ale

bardzo chcieliby tu zamieszkać. Departament Stanu notuje rekordową liczbę emigrantów z Rosji. Tatiana Kolesnyczenko

Jeszcze pięć lat temu Jurij Mosza miał w Rosji dobrze prosperujący biznes. Zajmował się reklamą i nieruchomościami na rosyjskim wybrzeżu Morza Czarnego. – Wszedłem w drogę gubernatorowi, a że akurat zbliżały się igrzyska olimpijskie w Soczi, pojawił się powód, aby mój biznes po prostu zabrać – opowiada Mosza. Żarty się skończyły, gdy zainteresował się nim prokurator. Wtedy zapadła decyzja – emigrować.

Od 2011 r. ma w Nowym Jorku agencję „Rosyjska Ameryka”, która pomaga rosyjskim emigrantom w przeprowadzce do USA. Dziś agencja przeżywa swój złoty czas. Pełna usługa łącznie z adwokatem, przygotowaniem dokumentacji, znalezieniem mieszkania i pracy kosztuje do 10 tys. dolarów. – Chętnych jest tylu, że nasze biura w Nowym Jorku, Miami i Los Angeles oraz kolejnych sześć przedstawicielstw w Rosji mają pracy pod korek – twierdzi Mosza. – Niewątpliwie w Rosji trwa właśnie piąta fala emigracji. We dług De par ta men tu Sta nu w 2014 r. różne wizy do USA uzyskało prawie ćwierć miliona obywateli Rosji. W loterii green card o 4 tys. wiz pozwalających zamieszkać w USA ubiega się ponad 265 tys. Rosjan. Dla porównania w 2013 r. w loterii uczestniczyło 109 156 Rosjan, a wygrało 2846.

W tym domu była kiedyś piekarnia...

INKUBATOR EMIGRACJI Według Aleksandra Gżyławdarowa, który od 25 lat prowadzi agencję „Kolumb”, zajmującą się pośred-

nictwem w uzyskiwaniu wiz do USA, emigrację tuż po rozpadzie ZSRR, potocznie nazywaną kiełbasianą, wybierali ludzie szukający pracy. Dziś wyjeżdżają głównie trzydziestokilkulatkowie, i to są wykształceni specjaliści, którzy jeszcze kilka lat temu wiedli dostatnie życie w Moskwie. Po wprowadzeniu sankcji i upadku rubla większość straciła możliwości rozwoju. – Mówi się, że Rosjanie wyjeżdżają ze względów politycznych. Owszem, może i nie popierają polityki Putina, ale powodem wyjazdu są głównie względy finansowe – uważa Jurij Mosza. Przykładem drenażu mózgów jest Centrum Skołkowo, które miało być „rosyjską Doliną Krzemową”. W rzeczywistości stało się trampoliną do emigracji. Nie dość, że brak pieniędzy na innowacyjne projekty, to w dodatku aresztowanie ostatnio kilku topmenedżerów „Skołkowa” dobitnie pokazało, że dobre czasy się skończyły. – Dlaczego USA? Bo tu znaczniej łatwiej niż w Europie dostać dokumenty i zasymilować się. I jeszcze jedno: w Ameryce nie ma tylu przyjaciół Kremla co w Europie – opowiada Rustam Wasiliew, regionalny działacz z Kaliningradu, który opowiadał się za przyłączeniem obwodu do UE i rok temu musiał uciekać z Rosji. We dług róż nych sza cun ków w USA żyje dziś od 3 do 7 mln ludzi rosyjskojęzycznych. – To przyciąga kolejnych emigrantów. Ale jednocześnie jest to delikatny problem dla Waszyngtonu – dodaje Wasiliew. – Część Rosjan, którzy się nie zasymilowali, tworzy dziś bastion Putina w USA. Oglądają rosyjskie media i choć nie zamierzają wracać do ojczyzny, to im imponuje, że „kraj wstaje z kolan”. Diasporę z Rosją łączy nie tylko mentalność, ale i rosyjska telewizja, która od dwóch lat

w każdych wiadomościach powtarza, że Zachód, a zwłaszcza USA, jest winien wszystkiego: od wojny w Donbasie po kryzys gospodarczy w Rosji. DOGONIĆ I PRZEGONIĆ

Z ostatnich badań Centrum Lewady wynika, że poziom nienawiści wobec Zachodu osiągnął poziom nawet wyższy niż u schyłku ZSRR. Dzisiaj 71 proc. Rosjan uważa, że USA odgrywają negatywną rolę w świecie, podczas gdy dwa lata temu ten wskaźnik pozostawał na poziomie 50 proc. Przybywa mitów o „głupich”, „otyłych” i „zamkniętych w sobie” Amerykanach, którzy nie potrafią zrozumieć i docenić „szerokiej i otwartej” rosyjskiej duszy. Lew Gudkow, szef Centrum Lewady, podkreśla, że zawiść, kompleksy i resentymenty umiejętnie eksploatuje propaganda. – Mówiąc, że USA są naszym wrogiem biologicznym, który chce nas zniszczyć i skolonizować, uzasadnia się nienawiść, ale i daje się też ludziom kanał do uwolnienia frustracji. Sabrina Tavernise, dziennikarka „New York Timesa”, analizując postawę Rosjan wobec USA, poszła o krok dalej. Według niej Rosja zachowuje się jako odrzucony kochanek, który jeszcze długo po zerwaniu wysyła złośliwe wiadomości. A sama niechęć bierze się z bezradności i zazdrości wobec swojego wroga. n Materiał z tygodnika „Wprost” udostępniony w ramach partnerskiej współpracy „Wprost” (Warszawa) i „Nowego Dziennika” (Nowy Jork).

Z ˝ycia SWAP w Ameryce

nowy dziennik Środa – piątek 25-27 listopada 2015

Zmarł Jan Stefanowicz

– najstarszy weteran w Okręgu 2. SWAP SWAP w Elizabeth, NJ, do której należał nieprzerwanie przez 55 lat. w Dunellen, New Jersey, śp. Jan Stefanowicz, najstarszy weteran Za działalność w szeregach SWAP wyróżniony został m.in. Mieczami w Okręgu 2. SWAP, członek Placówki 57. SWAP w Elizabeth, NJ. Hallerowskimi, Medalem Zasługi SWAP, Medalem 75-lecia SWAP. Urodził się 19 stycznia 1911 r. na te- Tam doczekali się oficjalnego przyW 1961 r. otrzymał obywatelstwo renie zaboru rosyjskiego we wsi Kle- jazdu płk. Wiśniewskiego, który poUSA. Kilka lat później zmienił miejmenspole, pow. brasławski, (obecnie informował ich o układzie polskosce pracy, zostając woźnym w szkona terytorium Białorusi). Był synem -sowieckim i tworzeniu się armii polle publicznej w Dunellen, NJ, w któKonstantego i Konstancji (z d. To- skiej w Związku Sowieckim. We rej pracował przez prawie 20 lat, aż wrześniu 1941 r. byłych polskich jeńmowska) Stefanowiczów. do przed przejścia na emeryturę W wieku 9 lat małego Janka i je- ców przewieziono do Tockoje, gdzie w 1987 r. W tym samym roku zmargo rodzeństwo spotkała wielka tra- Jan Stefanowicz przydzielony został ła jego żona Kazimiera. gedia, z powodu epidemii tyfusu do 18. Pułku Piechoty, który wchoW 1992 roku, po upadku Związzmarli rodzice i wujek (brat matki). dził w skład 6. Lwowskiej Dywizji ku Sowieckiego, mając 81 lat odbył Pozostało ich pięcioro osieroconych Piechoty. W styczniu1942 r. dywipodróż w swoje rodzinne strony, któdzieci: czterech chłopców i dziew- zja została przetransportowana do Uzre znalazły się na terenie nowo poczynka. Zaopiekowała się nimi bab- bekistanu, a następnie przez Morze wstałego państwa Białoruś. cia (ze strony matki), której w wy- Kaspijskie do Pahlevi w Iranie i daW wieku 102 lat, otrzymał z rąk chowywaniu sierot pomagała jej lej do Iraku, do miejscowości Khakonsul generalnej RP w Nowym Jornakin, gdzie Jan Stefanowicz zachosiostrzenica. ku Ewy Junczyk-Ziomeckiej Krzyż Po osiągnięciu pełnoletności Jan rował na zapalenie płuc i trafił Kawalerski Orderu Odrodzenia Polprzeniósł się do Wilna, gdzie podjął do szpitala. Tak wspominał te trudski za „wybitne zasługi dla niepodpracę w wojewódzkiej spółce melio- ne dla niego chwile: le gło ści Rze czy po spo li tej oraz „Krytycznej nocy słyszałem jak racyjnej, jako pomocnik techniczny za działalność kombatancką”. Ta midoktor mówił do siostry szpitalnej, przy pomiarach. ła uroczystość miała miejsce 22 wrzeSłużbę wojskową odbył w la- aby mnie wynieśli za namiot, bo to śnia 2013 roku w domu kol. Stefatach 1935-1936 w elitarnym 5. Puł- jest moja ostatnia noc. Usnąłem z wienowicza w obecności jego rodziny. ku Legionów w Wilnie. W 1939 r., czora. Po północy się obudziłem Śp. Jan Stefanowicz pozostawił w związku z pogarszającą się sytu- i czuję, że jestem zupełnie zdrowy, w smutku dwie córki, Lidię i Elżbieacją polityczną w Europie, 13 kwiet- spróbowałem wstać, ale byłem tak tę, oraz dwoje wnucząt, Catherine nia zmobilizowany został do wojska. słaby, że nie mogłem stanąć na noi Roberta, które były dumą i radoSłużył w baonie KOP-u Słobutka gi i z powrotem położyłem się ścią jego życia. na granicy łotewskiej, następnie do łóżka i aż do rana nie mogłem Ostatnie pożegnanie śp. Jana StewAugustowie, gdzie latem pracował usnąć. Rano przyszedł doktor i ku jefanowicza odbyło się 17 listopada przy budowie umocnień wojskowych go zdziwieniu, że ja żyję, powiewieczorem w domu pogrzebowym nad Kanałem Augustowskim – tam dział: – Teraz będziesz żył 100 lat. Middlesex Funeral Home w Middlezastał go wybuch wojny. Jego jed- Ostatniej nocy był kryzys, albo nostka skierowana została na połu- umrzesz, albo przeżyjesz, a ty jed- dze starszego strzelca. Po demobili- oklynie, NY. Za pośrednictwem pol- sex, NJ. Msza pogrzebowa odprawiozacji pozostał naWyspach Brytyjskich. skiej agencji otrzymał pracę w fir- na została w środę, 18 listopada, radnie. Po ciężkiej podróży transpor- nak zwalczyłeś ten kryzys”. Po dwu mie sięcz nym po by cie Znalazł pracę w fabryce marmolady mie Art Color Printing Co. w Dunel- no w kościele Jana Ewangelisty w St. tem kolejowym, przy ciągłych niemieckich bombardowaniach, dotar- w szpitalu przeniesiony został na re- w Stratford-on-Avon, gdzie poznał len, NJ. W 1953 r. ożenił się z po- Dunellen, NJ. Pogrzeb z udziałem li do Kowla, gdzie dalszą drogę za- konwalescencję do ośrodka zapaso- swoją przyszłą żonę Kazimierę Ru- znaną jeszcze wAnglii Kazimierą Ru- najbliższej rodziny i kolegów wetestąpili im bolszewicy, którzy 17 wrze- wego zlokalizowanego na irackiej pu- sinek, która też miała za sobą zesła- sinek, która urodziła mu dwie córki. ranów z Placówki 57. SWAP w Eliśnia 1939 r. uderzyli ze wschodu styni. Po pełnym wyleczeniu nie wró- nie na Syberię oraz pobyt w obozie Dużym wysiłkiem wykształcili je zabeth, NJ, odbył się na cmentarzu na broniącą się Polskę. Oddział, cił już do swojej macierzystej jednost- w Ugandzie w Afryce dla uratowa- na amerykańskich uczelniach. Dzi- Mount Kalwaria w Linden, NJ, gdzie w którym służył szeregowy Jan Ste- ki, lecz trafił do 13. Wileńskiego Ba- nych przez gen. Andersa polskich siaj obie są prawniczkami. Wnuki Ja- śp. Jan Stefanowicz pochowany zona Stefanowicza mówią po polsku, co stał obok grobu swojej żony Kazifanowicz, próbował maszerować da- talionu Strzelców „Rysiów” w 5. Bry- dzieci ze Związku Sowieckiego. miery. W 1952 r. Jan Stefanowicz wyemi- jest głównie jego zasługą. lej na południe, doszło do beznadziej- gadzie 5. Kresowej Dywizji PiechoCześć Jego pamięci! W czerwcu 1960 roku Jan Stefanego starcia bolszewikami, którym ty. Przydzielony został do plutonu grował do Stanów Zjednoczonych, na pomoc przyszły czołgi. Polski od- przeciwpancernego wyposażonego gdzie początkowo zamieszkał na Bro- nowicz został członkiem Placówki 57. OPRACOWAŁ: TEOFIL LACHOWICZ dział został rozbity, a Jan Stefano- w 6-funtowe działa. „Tam dopiero wicz dostał się do niewoli. Począt- rozpoczęło się życie wojskowe. Ćwikowo jeńców trzymano na stacji Ro- czenia na pustyni w wielkiej spiekożyszcze, później już po sowieckiej cie do końca 1943 r.” – wspominał. Jego dalsza droga jako żołniestronie w Szepietówce. Po spisaniu personaliów Jana Stefanowicza skie- rza II Korpusu Polskiego pod dorowano na polską stronę do Ostroga, wództwem gen. Władysława Andernastępnie do Hoszczy i dalej do ma- sa wiodła przez Palestynę, Liban, jątku Sapożyna, gdzie jeńców zakwa- Egipt do Włoch, gdzie odbył kamterowano w stajni. Jeńcy do koń- panię włoską w latach 1944-1945. ca 1940 r. pracowali przy budowie Uczest ni czył m.in. w bi twie drogi, po czym w Nowy Rok 1941 pod Monte Cassino. W walkach oAnzaładowano ich do wagonów i wie- konę został ranny i trafił do szpitaziono przez Równe, Złoczów, Tar- la wojskowego na południu Włoch, nopol, Podwołoczyska, Wołoczyska, skąd przewieziono go na dalsze leBiałohorodkę do Teofipola. Tam za- czenie do szpitala w Szkocji, gdzie stał ich wybuch wojny niemiecko- przebywał do końca wojny. Za udział w walkach został odzna-sowieckiej 22 czerwca 1941 r. Sowieci polskich jeńców przez 17 dni czony m.in. Krzyżem Walecznych gnali piechotą aż za rzekę Dniepr i Krzyżem Pamiątkowym Monte Casdo miejscowości Zołotonosze, gdzie sino. Z wojska zdemobilizowany został załadowano ich do wagonów i o głodzie zawieziono do Starobielska. w Anglii 17 stycznia 1946 r. w ranFOTO: ARCHIWUM SWAP

n 14 listopada 2015 roku w wieku 104 lat zmarł w swoim domu

Prenumeruj

nowy dziennik Kontaktuj si´ z nami elektronicznie

prenumerata@dziennik.com

Wydarzenia kulturalne

25 nowy dziennik Wednesday – Friday, November 25-27, 2015

Polska sztuka o pamięci Zespół Śląsk na Wschodnim w Nowym Jorku Wybrzeżu n Spektakl „Trash Story” na pod-

Chór i Orkiestra Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny podczas trasy koncertowej po Kanadzie i Stanach Zjednoczonych odwiedzi w grudniu metropolię nowojorską. Podczas wszystkich koncertów Śląsk zaprezentuje program złożony z najpopularniejszych i najbardziej tradycyjnych polskich kolęd i pastorałek oraz wyjątkowe utwory bożonarodzeniowe skomponowane przez prof. Stanisława Hadynę do słów Kazimierza Szemiotha, m. in. „Narodziła nam się dobroć”, „Pasterze nie zwlekali”, „Na pasterkę gorole”, „Święta to biele” czy „Polonez kolęda”. W repertuarze znajdą się również takie kompozycje, jak: „Bóg się rodzi”, „Wżłobie leży”, „Miasteczko małe Betlejem”, „Mędrcy świata”, „Ta święta noc” oraz te najbardziej lubiane i śpiewane często wraz ze słuchaczami: „Lulajże Jezuniu”, „Przybieżeli do Betlejem” czy znana niemal na całym świecie „Cicha noc”. Zbiór najpiękniejszych kolęd i pastorałek wzbogacą „Gawędy” Hanny Nowobielskiej głoszone góralską gwarą przez solistę Zespołu Piotra

stawie sztuki Magdy Fertacz zostanie zaprezentowany3-13 grudnia br. w Black Box Theater w John Jay College w Nowym Jorku.

„Trash Story” to nagrodzona Gdyńską Nagrodą Dramaturgiczną sztuka o pamięci, z którą trudno się rozliczyć Jej akcja rozgrywa się w małej wiosce na ziemiach odzyskanych, w poniemieckim domu zamieszkiwanym obecnie przez Polaków. Dominującą postacią, wyznaczającą rytm rodzinnego życia, jest despotyczna Matka, która narzuca pozostałym domownikom kult swojego starszego syna – żołnierza służącego w Iraku, zaginionego w tajemniczych okolicznościach po powrocie do domu. Mężczyzna, choć popełnił samobójstwo, jest wciąż obecny wśród żywych, stając się główną figurą psychodramy toczonej między matką a wdową po nim i zakochanym w niej dziewiętnastoletnim bratem. W domu jest jeszcze jeden duch – dziesięcioletniej Niem ki Ur sul ki, któ ra zgi nę ła na strychu powieszona przez matkę na wieść o wkroczeniu Armii Czerwonej. Jej dusza błądzi, nie mogąc zaznać spokoju. Ursulka pozostała w tym domu, by opowiedzieć swoją rodzinną historię, upominając się o pamięć minionych zdarzeń – pamięć o ojcu, który zginął na froncie, i tragedii niemieckich kobiet. Boleśnie ingeruje również w codzienne życie jego nowych mieszkańców. Przedstawienie wyreżyserowała Monica Payne, amerykańska reżyserka pracująca m. in. na scenach

Hankusa – tegorocznego laureata tytułu „Mistrz Mowy Polskiej”. Trasa koncertowa w metropolii Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”: – 16 grudnia (środa), godz. 7:30 wiecz.

– Holy Name of Jesus Parish, 4 Pulaski St., Stamford, CT – 17 grudnia (czwartek), godz. 7:30 wiecz. – St. Frances de Chantal R. C. Church, 1273 58th St., Brooklyn, NY; inf. (718) 436-6407 – 18 grudnia (piątek), godz. 7:30 wiecz. – kościól św. Stanisława Kostki, 607 Humboldt St., Greenpoint, NY; inf. (718) 388-0170 – 19 grudnia (sobota), 7:00 wiecz. – kościół św. Krzyża, 31 Biruta St., New Britain, CT; inf. (860) 826-5477, (860) 229-2011 – 20 grudnia (niedziela), godz. 2:00 ppoł. – Amerykańska Częstochowa, 654 Ferry Rd., Doylestown, Pa; inf. (215) 345-0600 – 20 grudnia (niedziela), godz. 8:00 wiecz. – Sanktuarium św. Jana Pawła II – parafia Matki Bożej Różańcowej, 6 Wall St., NJ; inf. (973) 4731578 n

Plakat do sztuki autorstwa Kaliny Bańki

teatru UCLA w Los Angeles czy Step pen wolf The atre Com pa ny w Chicago. W przedstawieniu biorą udział: zdobywczyni dwóch nagród Emmy Allyce Beasley (Matka), Curtis Nielsen (Ojciec), Anna Podolak (Wdowa), Alex Walton (Syn), Marcus Lorenzo (Brat), Amanda Hawkins (Ursulka), Melessie Clark (Ursulka), Malena Ramirez (Ursulka). Spektakl prezentują Kulture+ Productions wraz z Konsulatem Generalnym RP w Nowym Jorku, John Jay College oraz Culture. pl. n

„TRASH STORY” 3-13 grudnia 2015 (czwartki, piątki, soboty – godz. 8:00 wiecz.; niedziele – godz. 3:00 ppoł.) John Jay College – Black Box Theater 860 11th Ave. (między 58 i 59 St.), NY bilety – 18 dol. – na stronie http://trashstory.brownpapertickets.com lub pod telefonem (800) 838-3006 inf.: www.kultureplus.com Świąteczny koncert kolęd i pastorałek

Polskie Skowronki w Carnegie Hall

FOTO: Z ARCHIWUM SKOWRONKÓW

n Amatorski chór dziewczęcy z Polski wystąpi 16 grudnia w Carnegie Hall w Nowym Jorku. Ten chór to Skowronki, chór dziewczęcy z Poznania, amatorski, ale poziomem wykonania i wszechstronnością repertuaru dorównuje z pewnością najlepszym zespołom zawodowym.

Warto wybrać się na ten niecodzienny koncert i tuż przed świętami Bożego Narodzenia przeżyć niezapomniany wieczór m. in. z polskimi kolędami. „Chcemy nowojorczykom oraz Polonii amerykańskiej przekazać trochę świątecznego klimatu naszej Polski” – mówi Alicja Szeluga, szef i dyrygent chóru. Na koncercie w Carnegie Hall usły szeć bę dzie moż na przede wszystkim polskie kolędy i utwory związane z nadchodzącymi świętami z różnym stron świata. Tradycja bożonarodzeniowa jest w Polsce nadal wyjątkowa: śpiewanie kolęd, wieczerza wigilijna, dwanaście potraw, dzielenie się opłatkiem, msza pa ster ska… Dziew czę ta z chó ru Skow ron ki od two rzą w swoim koncercie te klimaty. Obok Skow ron ków wy stą pią

dwie wokalistki: sopranistka Marzena Michałowska oraz mieszkająca w Nowym Jorku mezzosopranistka Monika Krajewska. Chór Dziewczęcy Skowronki z Poznania to jeden z najbardziej znanych i najbardziej utytułowanych chórów dziewczęcych w Europie, grupa regularnie koncertuje i wygrywa najbardziej prestiżowe polskie i międzynarodowe konkursy chóralne m. in. w Llangollen (Wielka Brytania), Veldhoven (Holandia), Celje (Słowenia), Arezzo (Włochy), Praga (Czechy), Neerpelt (Belgia), Cantonigrós (Hiszpania). Chór Skowronki działa i funkcjonuje przy Centrum Kultury Zamek w Poznaniu. Tworzy go 80 dziewcząt w wieku od 6-19 lat. Od 1991 roku jego szefową i główną dyry-

gentką jest Alicja Szeluga. Skowronki obchodzą w tym roku ju bi le usz 65-le cia ist nie nia. Koncert w Nowym Jorku zorganizowany jest właśnie z okazji tego jubileuszu. JOLANTA HAJDASZ

KONCERT CHÓRU SKOWRONKI 16 grudnia (środa) 2015, godz. 7:30 wiecz. Carnegie Hall – Zankell Hall 881 7th Ave, NY Inf. oraz bilety (w cenie 35 i 20 dolarów) są dostępne na stronie Carnegie Hall: http://www.car ne gie hall.org/Ca len dar/2015/12/16/0730/PM/Skowronki-Girls-Choir/

Wydarzenia polonijne

nowy dziennik Środa – piątek 25-27 listopada 2015

W Klubie Seniora Amber Health:

W Instytucie Piłsudskiego: W ATMOSFERZE ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA: Instytut Piłsudskiego zaprasza na spotkania związane z okresem Świąt Bożego Narodzenia – polskie tradycje, piękny zwyczaj wspierania potrzebujących, wyśmienite polskie ciasta i ciasteczka. Każdy znajdzie coś dla siebie – zapraszamy!

W tym roku Instytut Piłsudskiego po raz pierwszy będzie brał udział w ogólnoświatowej akcji „Giving Tuesday”. Tego dnia zachęca się zarówno osoby indywidualne, jak i firmy do przekazywania darowizn na rzecz różnych organizacji charytatywnych i organizowania akcji dobroczynnych. W klimacie zbliżających się świąt zachęcamy Państwa do dobroczynności. W ubiegłym roku ponad 30 000 organizacji w 68 krajach świętowało „Giving Tuesday”. W tym roku przypada on 1 grudnia – wtorek – po Thanksgiving i znanych imprezach handlowych Black Friday i Cyber Monday. Zwracamy się do Państwa, abyście tego dnia dołączyli do globalnego ruchu „Giving Tuesday” i dokonali wpłat na rzecz Instytutu poprzez stronę internetową: www.pilsudski.org lub wysyłając czek na adres naszej instytucji. Tego dnia w Instytucie organizujemy „Bake Sale” od godziny 5:00 ppoł. do 7:00 wiecz. Przygotowaliśmy domowe wypieki: ciasta, ciasteczka, babki i babeczki i inne słodkości. Zapraszamy wszystkich do spróbowania przepysznych smakołyków.

WARSZTATY ARTYSTYCZNE DLA DZIECI – OZDOBY CHOINKOWE Święta Bożego Narodzenia to dla Polaków najważniejsze i jednocześnie najbogatsze w tradycje ludowe święta. Obrzędowość ich kształtowała się stopniowo w ciągu kolejnych stuleci przeplatając prastare zwyczaje i wierzenia ze zwyczajami nowszymi. Jedną z najmłodszych tradycji świątecznych jest umieszczanie w mieszkaniu w wigilię Bożego Narodzenia i dekorowanie choinki. Zwyczaj ten przywędrował do naszego kraju na przełomie XVIII i XIX wieku z protestanckich Niemczech. Kościół katolicki przyjął choinkę i nadał jej symbol Chrystusa jako źródła życia. Dawniej nie kupowano ozdób choinkowych. Wykonywano je w domach, podczas adwentu. Zawieszano na choince udekorowane lukrem pierniczki, orzechy, rajskie jabłuszka, ozdoby z bibuły, kolorowych papierów, piórek, wydmuszek, słomy i kłosów zbóż. Na gałązkach w wieczór wigilijny zapalano świeczki. Wszystkie ozdoby miały swoją symbolikę. Instytut Piłsudskiego chciałby powrócić do dawnych tradycji ubierania świątecznego drzewka. Zapraszamy dzieci z rodzicami na przedświąteczne warsztaty, na których pod okiem artystów plastyków Magdy Zawadzkiej i Jerzego Świątkowskiego oraz Jolanty Szczepkowskiej wykonają tradycyjne ozdoby z bibułek, wydmuszek i kolorowego papieru. Dzieci będą mogły wspólnie ustroić choinkę w Instytucie, a także zabrać wykonane przez siebie ozdoby do domu. Mamy nadzieję, że nabyte umiejętności wykorzystają w przyszłości. Zapraszamy do Instytutu 5 grudnia o godz. 4:00 ppoł. Donacja – 5 dol. Konieczna rezerwacja do 4 grudnia, tel. (212) 505-9077; email: office@pilsudski.org.

PROJEKTY EDUKACYJNE W ostatnich tygodniach w nowej siedzibie Instytutu odbyły się lekcje historii dla dzieci i młodzieży: 24 października – lekcja o Powstaniu Warszaw-

Warsztaty dla młodzieży w wieku 12-17 lat o Danucie Siedzikównie ps. „Inka” – bohaterskiej sanitariuszce AK

skim 1944 – dla uczniów klasy XI i XII ze Szkoły Języka i Kultury Polskiej im. św. Jana Pawła II na Maspeth, NY 7 listopada – lekcja o odzyskaniu przez Polskę niepodległości i o Józefie Piłsudskim – dla uczniów klasy IV i V z Polskiej Szkoły Dokształcającej im. o. Augustyna Kordeckiego

WARSZTATY EDUKACYJNE

FOTO: Z ARCHIWUM AMBER

1 GRUDNIA – „GIVING TUESDAY”, SŁODKI DZIEŃ W INSTYTUCIE

ORĘDZIE NA DZIEŃ DZIĘKCZYNIENIA TERESA STEFANOWICZ

Dwa lata mija na India Strycie, Seniorzy z klubu kochają życie. Życie w Amberze upływa mile – Dobrze się bawią i cieszą chwilą; Chwilą radości, chwilą doznania, Bycia ze sobą i poznawania. Aktywność w klubie jest świetną zmianą, Ze sztuką życia na scenie graną. Zmianą szarości z domowych pieleszy. I jak tu wciąż się życiem nie cieszyć?

Warsztaty dla dzieci w wieku 7-11 lat z rodzicami – wykorzystanie edukacyjnych gier planszowych „Znaj Znak” i „Polak Mały”

Wspaniałe jadło i śpiew chóralny, Nawet angielski jest osiągalny! Każdy dzień zwykły świętem tu bywa I niespodzianki wciąż nam odkrywa. Ciekawi goście i prezentacje, To tylko przykład naszych atrakcji. Mamy też farby, kredki, blejtramy, Piękne obrazy zdobią klubu ściany. Bilard i ping-pong nowy nabytek To dla naszego ruchu pożytek. Wciąż więcej wiemy, o zdrowie dbamy I za to Amber bardzo kochamy. I jako starzy polscy pielgrzymi W dostatnią przyszłość klubu wierzymy. Niech ten wiersz-orędzie dziękczynieniem będzie A dobro i miłość zapanuje wszędzie.

Dzięki współpracy z Biurem Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej gościli w Instytucie Piłsudskiego dr Łukasz Michalski i Karol Wisłocki, którzy przeprowadzili warsztaty edukacyjne w siedzibie Instytutu oraz w Polskiej Szkole Sobotniej przy parafii św.św. Cyryla i Metodego na Greenpoincie oraz w Szkole Języka i Kultury Polskiej im. św. Jana Pawła II na Maspeth. Ponad 200 uczniów szkół polonijnych miało okazję zapoznać się z edukacyjnymi grami planszowymi. 20 listopada – warsztaty edukacyjne z Instytutem Pamięci Narodowej dla młodzieży: postać Danuty Siedzikówny „Inki”, gry planszowe. 22 listopada – piknik edukacyjny z Instytutem Pamięci Narodowej dla dzieci; „Oś czas”, gry planszowe: „Znaj Znak” i „Polak Mały”, „ 303”, „Pamięć ‘39”. Wszyscy zgodnie stwierdzili, że nauka historii poprzez gry edukacyjne jest łatwa i przyjemna! Instytut Piłsudskiego posiada wszystkie wymienione łamigłówki oraz „Kolejkę”. Będziemy cyklicznie zapraszali do wspólnej zabawy.

Instytut Piłsudskiego w Ameryce, 138 Greenpoint Avenue, Brooklyn, NY 11222 Informacje: tel. (212) 505-9077, e-mail office@pilsudski.org

Niech Święto Dziękczynienia będzie dla nas okazją do wdzięczności za dobro i dary, które są nam dane. Niech słowo „dziękuję” umila nam życie, prowokując do uśmiechu, życzliwości i umocnienia wzajemnej więzi. Zdrowia, radości i smacznej uczty w gronie rodziny i przyjaciół, Redakcji i Czytelnikom „Nowego Dziennika” oraz wszystkim polskim Seniorom ŻYCZĄ PRACOWNICY I SENIORZY KLUBU AMBER

Prężnie działający na Greenpoincie i dynamicznie rozwijający się Klub Seniora Amber serdecznie zaprasza zainteresowanych do swojego grona. By zostać naszym członkiem, wystarczy tylko posiadać kartę Medicaid (Food Stamps). Zbliżający się tydzień będzie otwarty dla wszystkich chętnych, którzy chcieliby poznać działalność klubową. Zapraszamy w godzinach 9:30 rano do 1:30 ppoł.

Polski Klub Seniora Amber Health, 71 India Street, (2 piętro, róg Franklin St.), Greenpoint, NY 11222, Tel. (718) 388-8388 lub (347) 971-1938 Strony redaguje: Jolanta Wysocka, jw@dziennik.com

KOMENTARZ? POMYSŁ? OPINIA?

NAPISZ DO NAS: listy@dziennik.com

Nieruchomości

nowy dziennik Wednesday – Friday, November 25-27, 2015

Domy coraz większe, energia tańsza

W Centrum Polsko-Słowiańskim

Seniorzy z Klubu Seniora „Krakus” życzą wszystkim ciepłego, rodzinnego oraz szczęśliwego Święta Dziękczynienia!

WYKŁAD NA TEMAT ZDROWEGO ODŻYWIANIA W poniedziałek, 30 listopada, o godz. 11:00 rano odbędzie się w Klubie Seniora „Krakus” wykład dotyczący cukrzycy – jak się odżywiać będąc chorym na cukrzycę, w jakich odstępach czasu jeść posiłki, jakie aktywności wykonywać. Wykład będzie prowadzony przez dietetyczkę Agatę Sochę. Wstęp wolny.

WARSZTATY ASERTYWNOŚCI We środę, 16 grudnia, o godzinie 1:00 ppoł. odbędzie się w Klu bie Se nio ra „Krakus” drugi warsztat poświęcony asertywności. Po zapoznaniu się z teorią pojęcia „asertywność” na pierwszym spotkaniu, teraz seniorzy realizować będą praktyczne ćwiczenia, mające na celu wypracowanie postawy asertywnej w różnych sytuacjach życiowych. Szczegóły pod numerem tel. (718) 3833434. Uczestnictwo bezpłatne. Spotkania prowadzi Katarzyna Fiorita, terapeutka z organizacji Oureach Greenpoint. Klub Seniora „Krakus” mieści się w dzielnicy Greenpoint, w budynku Centrum Polsko-Słowiańskiego (176 Java Street, Brooklyn, NY 11222). Aby się zapisać, należy mieć skończone 60 lat. Nasz klub jest otwarty od 8:00 rano do 4:00, ppoł. od poniedziałku do piątku. Oferujemy tanie i zdrowie posiłki oraz aktywności edukacyjno-kulturalne (chór, zajęcia komputerowe, warsztaty artystyczne, wycieczki tematyczne i inne). Dodatkowo w ramach programu „Meals on Wheels” dowozimy posiłki na terenie Greenpointu i okolic. Szczegółowe informacje można uzyskać pod numerem telefonu (718) 383-3434 lub mailowo: krakus@polishslaviccenter.org.

Centrum Polsko-Słowiańskie, 176 Java Street, Brooklyn, NY 11222. Inf. polishslaviccenter.org • tel. (718) 383-5290

średnio o 28 procent większe niż w latach 70. Co ciekawe, ich właściciele wcale nie płacą wyższych rachunków za energię. Przyczyniają się do tego coraz nowocześniejsze technologie, pozwalające na oszczędne wykorzystywanie elektryczności. W ciągu ostatnich 40 dekad domy amerykańskie stały się energooszczędniejsze o około 30 procent. Agencja Energy Information Ad- w ostatnich latach coraz więcej noministration (EIA) opublikowała wych domów. Poza tym w nowszym budownicanalizę, jak zużycie energii w USA się zmieniało. Okazało się, że now- twie używa się lepszej izolacji oraz sze domy, te wybudowane po ro- pieców do ogrzewania nowszej geku 2000, są o 30 procent większe niż neracji. Z drugiej strony mieszkańte starsze (wybudowane przed 2000 cy tych domów więcej energii zużyr.), ale mimo wszystko ich mieszkań- wają na chłodzenie niż ci, którzy cy zużywają te same ilości energii. mieszkają na północy. Jednak jak się To po części dzięki postępom okazuje, schłodzenie domu pochław technologiach wykorzystywanych nia mniej energii niż ogrzanie go. do produkcji urządzeń domowych, ta- „Dlaczego tak się dzieje, ilustruje nakich jak lodówki, bojlery, zmywar- stępujący przykład: w nadzwyczaj ki etc. Inny czynnik, nieco mniej gorący dzień w Miami, gdy na zeoczywisty, to fakt, iż coraz więcej lu- wnątrz jest 100 stopni Fahrenheita, dzi z chłodniejszej północy kraju w domu temperaturę utrzymujemy przeprowadza się na południe – a tam na poziomie 70 kilku stopni. Tympo prostu nie potrzebują ogrzewa- czasem, gdy w Minnesocie tempenia. I to właśnie na południu i połu- ratura w zimie spada do 0 stopni Fahdniowym zachodzie buduje się renheita, dom trzeba ogrzać do co naj-

FOTO: ARCHIWUM

FOTO: Z ARCHIWUM KLUBU SENIORA „KRAKUS”, 2012

n Domy w Ameryce są obecnie

mniej 70 stopni. Zatem mamy tu do czynienia z 30 i 70 stopniami różnicy. Poza tym przeciętny klimatyzator jest około cztery razy bardziej energooszczędny niż piec czy ogrzewacz wody” – tłumaczą eksperci. W większych domach jest więcej urządzeń elektrycznych. Według analizy EIA nierzadko mieszkańcy takich domów mają dwie lodówki, co najmniej dwa telewizory, kilka komputerów i innych nowoczesnych urządzeń, które potrzebują prądu, żeby działać. Ale dzięki temu, że te urządzenia są o wiele bardziej oszczędne, jeśli chodzi o zużycie prądu, niż były w latach 70., to zużycie prądu na dom wcale nie zwiększyło się, a pozostaje mniej więcej na tym samym poziomie. AS, (R)

Nadchodzi nowa era w użyciu technologii

Dom sprzedany przez WeChat cebook, są tam zablokowane”. dołączył do WeChat dopietami zagranicznymi, wykorzystują w pracy nowe technologie. Ci, którzy szu- ro,Wang gdy zaczął pracować w nieruchokają klientów w Chinach, bazują na popularnym w tym kraju komunikatorze mościach. Teraz wszyscy jego chińWeChat. To na nim umieszczają oferty, prowadzą negocjacje, a nawet podpi- scy klienci komunikują się z nim przez tę właśnie aplikację. W ten sposują kontrakty. sób udało mu się sprzedać nierucho„Na komunikatorze umieszczam roz- go, że chętnie zapłacą więcej za nie- mość nawet o wartości 5 milionów kład mieszkania, opisuję lokalizację ruchomość niż przedstawiciele in- dolarów. Przy czym warto zaznaczyć, że kupcy nie opuścili Chin przez cai podaję link do strony. Potem ludzie nych narodowości. piszą, czy są zainteresowani i kupuDużą zaletą tej aplikacji – z punk- ły czas przeprowadzania transakcji. Nieruchomość zwiedzali wirtualją. To niesamowite” – mówi Emma tu widzenia podmiotów szukających Hao z Douglas Elliman. klientów – jest to, że korzysta nie – za pomocą wideo i zdjęć. Przez WeChat pojawił się w 2011 r. ja- z niej 650 milionów osób, głównie WeChat prowadzili również negocjako komunikator głosowy. Teraz użyt- pochodzenia chińskiego. To dwa ra- cje co do ceny oraz otrzymali elekkownicy mogą na nim o wiele wię- zy więcej niż populacja całych Sta- troniczną wersję kontraktu do podpisania. Pieniądze jednak przekazucej zrobić: oglądać filmy, wezwać tak- nów Zjednoczonych. sówkę, umieścić zdjęcia, kupić ubraCałe firmy, które reklamują swo- ją drogą tradycyjną. Czy Chińczycy nie obawiają się, nia, grać w gry, a nawet zdobyć po- je produkty lub usługi, muszą płacić życzkę. Niedawno na aplikacji tej poza korzystanie zWeChat. Na razie bro- że kupują kota w worku? Co innego jawiło się coraz więcej ofert dotyczą- kerzy korzystają WeChat za darmo, wydać 20 dol. na spodnie, które nicych sprzedaży nieruchomości, szcze- nawet jeżeli za pomocą tego komu- gdy do klienta nie dotrą, ale co ingólnie tych z USA i skierowanych spe- nikatora uda im się dokonać transak- nego nieruchomość za kilka miliocyficznie do mieszkańców Chin. cji. „Ja zapłaciłbym nawet 100 dol. nów dolarów. Emma Hao ma spoNie bez przyczyny, bo Chińczycy miesięcznie, jakby trzeba było, żeby sób na zbudowanie zaufania wśród są największą grupą zagranicznych móc korzystać z WeChat” – mówi 36- klientów, którzy nigdy jej nie widziekupców nieruchomości na terenie letni Jign Wang, broker z Lin Pan Re- li na oczy. Na WeChat stworzyła jakUSA. Ten rynek jest dla nich bez- alty Group w Nowym Jorku. – To ide- by swój blog, na którym umieszcza pieczną lokatą aktywów, pozwala alne narzędzie komunikacji z chiń- zdjęcia, pisze o sobie i swoim życiu. na dywersyfikację inwestycji. Z dru- skim rynkiem. Praktycznie jedyne, je- W ten sposób klienci mogą poznać giej strony lubiani są przez amery- śli weźmiemy pod uwagę to, że inne ją bliżej i nabrać do niej zaufania. AS, (R) kańskich brokerów, bo znani są z te- media społecznościowe, takie jak Fan Coraz częściej nowojorscy brokerzy nieruchomościowi, którzy pracują z klien-

Program telewizyjny

NIEDZIELA 29.11. 00:25 Ostatnia książka Ryszarda Kapuścińskiego; film dok. 01:40 Kabaretowa Noc Listopadowa 2015 - Maraton Niepodległości 02:40 Polska z Miodkiem 02:50 Astronarium - (13) - “Asterosejsmologia”; mag. 03:20 Załoga Eko - Na tropie tajemnic przyrody - odc. 13 - Sowa mądra głowa; mag. 03:50 Ziarno - Andrzej Apostoł - Patron Szkocji; mag. 04:20 Doktor Murek - odc. 6 05:25 Pamiętaj o mnie 05:45 Między ziemią a niebem; mag. 06:00 Anioł Pański - transmisja z Watykanu 06:15 Między ziemią a niebem; mag. 06:45 Pod Tatrami; cykl report. 06:55 Czekamy na Światowe Dni Młodzieży - Kronika odc. 18 07:00 Transmisja Mszy Świętej - z kościoła pw. św. Barbary w Katowicach - Giszowiec 08:20 Kabaretowa Noc Listopadowa 2015 - Maraton Niepodległości 09:25 Okrasa łamie przepisy - Gęś w soli 09:55 Alchemia zdrowia i urody; mag. 10:05 Skarby prowincji - II odc. 27 10:25 Retromania; mag. muz. 10:55 Tańczący z naturą; cykl dok. 11:25 Polska z Miodkiem 11:30 Teleexpress 11:55 M jak miłość - odc. 1167 12:50 Racja stanu 13:25 Opole 2009 na bis; koncert 13:45 Dobranocka - Król Maciuś Pierwszy s. I 14:00 Wiadomości 14:25 Sport 14:30 Pogoda 14:45 Ranczo - odc. 116 (seria IX, odc. 12) - Grzechy miłości 15:40 Teatr Telewizji - Noc listopadowa; reż.:Andrzej Wajda 17:35 Pamiętaj o mnie 17:55 Racja stanu 18:25 Opole 2009 na bis; koncert 18:40 Polska z Miodkiem; felieton 18:50 M jak miłość - odc. 1167 19:45 Dobranocka za oceanem - Król Maciuś Pierwszy s. I 20:00 Wiadomości 20:20 Sport 20:25 Pogoda 20:40 Ranczo - odc. 116 (seria IX, odc. 12) - Grzechy miłości 21:40 Teatr Telewizji - Noc listopadowa reż.:Andrzej Wajda 23:30 Pamiętaj o mnie 23:45 Tańczący z naturą; cykl dok.

PONIEDZIAŁEK 30.11. 00:15 00:45 01:05 01:25 02:00 04:55 05:05 05:35 06:25 06:35 06:50 07:25 08:25 10:25 10:55 11:20 11:30 11:55 12:55 13:25

Racja stanu Opole 2009; koncert Nad Niemnem - Mag. Polaków na Białorusi Sto minut wakacji - odc. 4 Pytanie na śniadanie - w tym: Panorama i Pogoda Polonia w Komie Tańczący z naturą - Gryzonie w koronie; cykl dok. Tygodnik.pl; mag. Polska z Miodkiem; felieton Wiadomości Barwy szczęścia - odc. 1293 Ranczo - odc. 116 (seria IX, odc. 12) - Grzechy miłości Teatr Telewizji - Noc listopadowa; reż.:Andrzej Wajda Naszaarmia.pl - odc. 190 Rezydencja - odc. 46 Polonia w Komie Teleexpress Kulturalni PL; mag. Barwy szczęścia - odc. 1293 Nad Niemnem - Mag. Polaków na Białorusi

13:45 14:00 14:25 14:40 14:50 15:50 16:05 16:35 17:40 18:45 19:15 19:45 20:00 20:35 20:45 21:35 21:45 22:20 22:50 23:40

Dobranocka - Lis Leon - Lot lisa, odc. 5 Wiadomości Sport Pogoda Cisza nad rozlewiskiem - odc. 8/13 Polonia w Komie Polonia 24 Halo Polonia; mag. TOMASZ LIS NA ŻYWO; talk-show Rezydencja - odc. 46 Sto minut wakacji - odc. 4 Dobranocka za oceanem - Lis Leon - Lot lisa, Wiadomości Pogoda Cisza nad rozlewiskiem - odc. 8/13 Polonia w Komie Barwy szczęścia - odc. 1293 Polonia 24 Halo Polonia; mag. Sztuka życia - odc. 99 Alicja Węgorzewska; mag.

WTOREK 01.12. 00:05 Świat się kręci; widow. publicyst. 01:00 Cafe Historia - Czy rewolucje są potrzebne?; pr. publicyst. 01:25 Żegnaj, Rockefeller - odc.6 02:00 Pytanie na śniadanie 04:55 Polonia w Komie 05:05 Polonia 24 05:35 Halo Polonia; mag. 06:35 Wiadomości 06:50 Barwy szczęścia - odc. 1294 07:25 Strażacy - odc. 8/10 08:20 Astronarium - (14) - “Rozbłyski gamma”; mag. 08:45 Rozmowy poSzczególne - z Tomaszem Stańko rozmawia Katarzyna Nosowska 09:25 Wielki test - Wielki Test o Internecie 10:55 Rezydencja - odc. 47 11:20 Polonia w Komie 11:30 Teleexpress 11:50 Polska z Miodkiem - (26) Szczecin; felieton 11:50 Nożem i widelcem - odc. 96 Makaron ze schabem i grzybami, karkówka z kalafiorem 12:05 Alchemia zdrowia i urody 12:20 Nie ma jak Polska - odc. 57 Katowice ścieżki kultury 12:55 Barwy szczęścia - odc. 1294 13:25 Informacje kulturalne 13:45 Dobranocka - Kolorowy świat Pacyka 14:00 Wiadomości 14:25 Sport 14:35 Pogoda 14:50 Ojciec Mateusz - odc. 171 - Cień podejrzeń 15:40 Polska z Miodkiem 15:50 Polonia w Komie 16:05 Polonia 24 16:35 Halo Polonia; mag. 17:40 Gdzie się podziało 80 milionów; film dok. 18:45 Rezydencja - odc. 47 19:15 Żegnaj, Rockefeller - odc. 6 19:45 Dobranocka za oceanem - Kolorowy świat Pacyka 20:00 Wiadomości 20:25 Sport 20:30 Pogoda 20:45 Ojciec Mateusz - odc. 171 - Cień podejrzeń 21:35 Polonia w Komie 21:45 Barwy szczęścia - odc. 1294 22:10 Polska z Miodkiem - (26) Szczecin; felieton 22:20 Polonia 24 22:50 Halo Polonia; mag. 23:40 Nad Niemnem - Mag. Polaków na Białorusi 23:55 Zapiski Łazęgi - Lipiany; felieton

ŚRODA 02.12. 00:05 01:00 01:25 02:00 04:55

Świat się kręci; widow. publicystyczne Azerbejdżańska mozaika; reportaż Znak Orła - odc. 8 - Gdyby zdradził 1331 Pytanie na śniadanie Polonia w Komie

05:05 05:35 06:35 06:50 07:25 08:25 09:30 10:00 10:55 11:20 11:30 11:55 12:25 12:55 13:25 13:45 14:00 14:30 14:35 14:50 15:50 16:05 16:35 17:40 18:45 19:15 19:45 20:00 20:25 20:30 20:45 21:35 21:45 22:20 22:50 23:40 23:55

Polonia 24 Halo Polonia; mag. Wiadomości Barwy szczęścia - odc. 1295 Cisza nad rozlewiskiem - odc. 8/13 Gdzie się podziało 80 milionów; film dok. Jak to działa - Historie pewnych wynalazków cz. 1 odc. 88 Tygodnik Kulturalny Rezydencja - odc. 48 Polonia w Komie Teleexpress Okrasa łamie przepisy - Gęś w soli; mag. kulin. Studio Wschód:; pr, publicyst. Barwy szczęścia - odc. 1295 Wilnoteka; mag. Dobranocka - Mały pingwin Pik - Pok Wiadomości Sport Pogoda Egzamin z życia - odc. 48 Polonia w Komie Polonia 24 Halo Polonia; mag. Biało - Czerwoni z Chrząstawy; film dok. Rezydencja - odc. 48 Znak Orła - odc. 8 - Gdyby zdradził 1331 Dobranocka za oceanem - Mały pingwin Pik Pok Wiadomości Sport Pogoda Egzamin z życia - odc. 48 Polonia w Komie Barwy szczęścia - odc. 1295 Polonia 24 Halo Polonia; mag. Wilnoteka; mag. Zapiski Łazęgi - Sanktuarium w Brzesku; felieton

CZWARTEK 03.12. 00:05 Świat się kręci; widow. publicyst. 01:05 Flesz historii - odc. 262 01:25 Awantura o Basię - odc. 4/12 - Awantura czwarta, czyli rzecz o salomonowym wyroku 02:00 Pytanie na śniadanie 04:55 Polonia w Komie 05:05 Polonia 24 05:35 Halo Polonia; mag. 06:35 Wiadomości 06:50 Barwy szczęścia - odc. 1296 07:25 M jak miłość - odc. 1166 08:20 Egzamin z życia - odc. 48 09:15 Wilnoteka; mag. 09:35 Biało - Czerwoni z Chrząstawy; film dok. 10:35 Do zobaczenia w Krakowie; cykl report. 10:55 Rezydencja - odc. 49 11:20 Polonia w Komie 11:30 Teleexpress 11:50 Polska z Miodkiem - Koszalin; felieton 11:55 Makłowicz w podróży - Podróż 39 Hiszpania Wyspy Kanaryjskie 12:25 Saga rodów - Ród Kłosowskich; mag. 12:55 Barwy szczęścia - odc. 1296 13:25 Informacje kulturalne 13:45 Dobranocka - Pomysłowy Dobromir 14:00 Wiadomości 14:25 Sport 14:35 Pogoda 14:55 Determinator - odc. 5/13 15:50 Polonia w Komie 16:05 Polonia 24 16:35 Halo Polonia; mag. 17:40 Służby specjalne - odc. 3/5 18:30 Polska z Miodkiem - Koszalin; felieton 18:45 Rezydencja - odc. 49 19:15 Awantura o Basię - odc. 4/12 - Awantura czwarta, czyli rzecz o salomonowym wyroku 19:45 Dobranocka za oceanem - Pomysłowy Dobromir 20:00 Wiadomości

nowy dziennik Środa – piątek 25-27 listopada 2015

20:25 20:30 20:45 21:35 21:45 22:20 22:50 23:40 00:00

Sport Pogoda Determinator - odc. 5/13 Polonia w Komie Barwy szczęścia - odc. 1296 Polonia 24 Halo Polonia; mag. Saga rodów - Ród Kłosowskich; mag. Polska z Miodkiem - Koszalin; felieton

PIĄTEK 04.12. 00:05 Świat się kręci; widow. publicyst. 00:55 Jestem stąd. Rafał Blechacz 01:30 Bajki Pana Bałagana - Nieprzemakalny kapturek 02:00 Pytanie na śniadanie 04:55 Polonia w Komie 05:05 Polonia 24 05:35 Halo Polonia; mag. 06:35 Wiadomości 06:50 Na sygnale - odc. 74 “Być kobietą” 07:25 M jak miłość - odc. 1167 08:25 Determinator - odc. 5/13 09:20 Benefis - Jacka Cygana /1/ 10:20 Kocham Kino - mag. filmowy Grażyny Torbickiej 10:55 Załoga Eko - Na tropie tajemnic przyrody - odc. 13 - Sowa mądra głowa; mag. 11:20 Polonia w Komie 11:30 Teleexpress 11:55 KabareTOP czyli kabaretowa lista przebojów; pr. rozrywk. 12:25 Jestem stąd. Rafał Blechacz 12:55 Na sygnale - odc. 74 “Być kobietą” 13:25 Cafe Historia - Elity; pr. publicyst. 13:45 Dobranocka - Film pod strasznym tytułem 14:00 Wiadomości 14:30 Sport 14:35 Pogoda 14:50 Na dobre i na złe - odc. 608 - Granica bezpieczeństwa 15:50 Polonia w Komie 16:05 Polonia 24 16:35 Halo Polonia; mag. 17:40 Handlarz cudów; film prod. pol.; reż.:Jarosław Szoda 19:20 Bajki Pana Bałagana - Nieprzemakalny kapturek 19:45 Dobranocka za oceanem - Film pod strasznym tytułem 20:00 Wiadomości 20:25 Sport 20:30 Pogoda 20:45 Na dobre i na złe - odc. 608 - Granica bezpieczeństwa 21:45 Na sygnale - odc. 74 “Być kobietą” 22:10 Polonia w Komie 22:20 Polonia 24 22:50 Halo Polonia; mag. 23:40 Las Story - odc. 18

SOBOTA 05.12. 00:05 00:30 01:00 01:25 02:00 05:20 05:50 06:50 07:10 08:00 09:00 10:00 11:00 11:30 11:55 12:50

Barwy szczęścia - odc. 1293 Barwy szczęścia - odc. 1294 Barwy szczęścia - odc. 1295 Barwy szczęścia - odc. 1296 Pytanie na śniadanie Polonia 24 Halo Polonia; mag. Pamiętaj o mnie Ojciec Mateusz - odc. 171 - Cień podejrzeń Na dobre i na złe - odc. 608 - Granica bezpieczeństwa Michał Urbaniak. Nowojorczyk z wyboru; film dok. Kulturalni PL; mag. Słownik polsko@polski - talk-show prof. Jana Miodka Gwiazdy, hity, historie - Czesław Niemen; mag. muz. M jak miłość - odc. 1168 Tygodnik.pl; mag.

13:45 Dobranocka - Bardzo przygodowe podróże Kulfona 14:00 Wiadomości 14:25 Sport 14:30 Pogoda 14:45 Strażacy - odc. 9/10 15:40 Pamiętaj o mnie 16:05 Zakochany anioł; film prod. pol. reż.:Artur Więcek “Baron” 17:55 Skarby prowincji - Skarby prowincji. II odc. 17 18:15 Słownik polsko@polski - talk-show prof. Jana Miodka 18:50 M jak miłość - odc. 1168 19:45 Dobranocka za oceanem - Bardzo przygodowe podróże Kulfona 20:00 Wiadomości 20:20 Sport 20:25 Pogoda 20:40 Strażacy - odc. 9/10 21:30 Pamiętaj o mnie; koncert życzeń 21:50 Zakochany anioł; film prod. pol.; reż.:Artur Więcek “Baron” 23:35 Tygodnik.pl; mag.

NIEDZIELA 06.12. 00:25 Michał Urbaniak. Nowojorczyk z wyboru; film dok. 01:25 Smaki polskie - Polędwiczki w kurkach i boczek rolowany; mag. kulin. 01:45 Dary Losu - Koncert Ryszarda Rynkowskiego 02:40 Polska z Miodkiem - Kielce; felieton 02:50 Astronarium - (14) - “Rozbłyski gamma”; mag. 03:20 Załoga Eko - Na tropie tajemnic przyrody - odc. 14 - Królowie przestworzy; mag. 03:50 Ziarno 04:20 Doktor Murek - odc. 7 05:30 Pamiętaj o mnie; koncert życzeń 05:55 Między ziemią a niebem; mag. 06:00 Anioł Pański (Anioł Pański) kraj prod.Watykan 06:15 Między ziemią a niebem; mag. 06:30 Sposób na Bali; reportaż 06:45 Pod Tatrami; cykl report. 06:55 Czekamy na Światowe Dni Młodzieży - Kronika odc. 19 07:00 Transmisja Mszy Świętej - z kościoła pw. Opatrzności Bożej w Warszawie 08:25 Dary Losu - Koncert Ryszarda Rynkowskiego 09:25 Okrasa łamie przepisy - Nowe spojrzenie na ziemniaka; mag. kulin. 09:50 Alchemia zdrowia i urody; mag. 10:05 Skarby prowincji - Skarby prowincji. II odc. 17 10:25 Retromania; mag. muz. 10:55 Tańczący z naturą - Gra o cietrzewia; cykl dok. 11:25 Polska z Miodkiem 11:30 Teleexpress 11:55 M jak miłość - odc. 1169 12:50 Racja stanu 13:25 Pr. rozrywkowy 13:45 Dobranocka - Król Maciuś Pierwszy s. I 14:00 Wiadomości 14:25 Sport 14:35 Pogoda 14:45 Ranczo - odc. 117 (seria IX, odc. 13) - Złoty róg 15:40 Teatr Telewizji - Damy i Huzary; reż.:Krystyna Janda 17:20 Pod Tatrami; cykl report. 17:35 Pamiętaj o mnie 17:55 Racja stanu 18:25 Pr. rozrywk. 18:40 Polska z Miodkiem - Kielce 18:50 M jak miłość - odc. 1169 19:45 Dobranocka za oceanem - Król Maciuś Pierwszy s. I 20:00 Wiadomości 20:20 Sport 20:30 Pogoda 20:40 Ranczo - odc. 117 (seria IX, odc. 13) - Złoty róg 21:40 Teatr Telewizji - Damy i Huzary; reż.:Krystyna Janda 23:25 Pamiętaj o mnie 23:40 Tańczący z naturą - Gra o cietrzewia; cykl dok.

Program telewizyjny NIEDZIELA 29.11. 00:00 01:45 02:10 02:40 03:10 03:40 05:25 07:15 09:20 11:45 12:50 13:20 13:25 13:30 14:05 17:15 19:30 21:30 23:00

Nowy dzień z Polsat News Jeźdźcy smoków, odc.12 Turbo Fast, odc.13 Scooby Doo i Brygada Detektywów, odc.26 Scooby Doo i Brygada Detektywów, odc.1 Wyspa dinozaura Małolaty na obozie XX Rybnicka Jesień Kabaretowa - Ryjek 2015 Uciekająca panna młoda Nasz nowy dom, odc.22 Wydarzenia Sport Pogoda Państwo w Państwie, odc.169 Czas Wojny Legionista Magazyn sportowy Tajemnice losu, odc.218 Disco Gramy, odc.3178

PONIEDZIAŁEK 30.11. 00:00 01:00 02:00 03:00 04:00 04:40 05:15 06:00 06:30 07:00 07:30 08:00 08:30 09:30 10:20 11:10 12:00 12:30 13:00 14:05 14:45 15:45 16:50 17:25 18:00 18:30 19:25 20:30 21:05 21:20 22:00 22:30 23:00 23:30

Dzień. który zmienił moje życie, odc.80 Pielęgniarki, odc.116 Awantura o kasę, odc.156 Pamiętniki z wakacji, odc.38 Miodowe Lata, odc.21 Miodowe Lata, odc.22 Miodowe Lata, odc.23 Daleko od noszy - Szpital Futpolowy, odc.38 Daleko od noszy - Szpital Futpolowy, odc.39 Świat według Kiepskich, odc.458 Szalona lokomotywa Świat według Kiepskich, odc.460 Rodzina Zastępcza, odc.272 Miodowe Lata, odc.77 Miodowe Lata, odc.78 Miodowe Lata, odc.79 Malanowski i Partnerzy, odc.434 Malanowski i Partnerzy, odc.435 Dlaczego ja?, odc.503 Wydarzenia Trudne sprawy, odc.485 Pamiętniki z wakacji, odc.33 Świat według Kiepskich, odc.367 Rodzina Zastępcza, odc.104 Daleko od noszy, odc.66 Dlaczego ja?, odc.503 Trudne sprawy, odc.485 Wydarzenia Interwencja, odc.3022 Pierwsza miłość, odc.2178 Świat według Kiepskich, odc.458 Fotorodzinka, odc.3 Ewa gotuje, odc.259 997 - Fajbusiewicz na tropie, odc.14

WTOREK 01.12. 00:00 01:00 02:00 03:00 04:00 04:35 05:10

Dzień. który zmienił moje życie, odc.81 Pielęgniarki, odc.117 Awantura o kasę, odc.157 Pamiętniki z wakacji, odc.39 Miodowe Lata, odc.24 Miodowe Lata, odc.25 Miodowe Lata, odc.26

05:55 06:25 06:55 07:25 07:55 08:25 09:25 10:25 11:10 12:00 12:30 13:00 14:05 14:45 15:45 16:50 17:25 18:00 18:30 19:25 20:30 21:00 21:20 22:00 22:30 23:00 23:30

Daleko od noszy - Szpital Futpolowy, odc.40 Daleko od noszy - Szpital Futpolowy, odc.41 Świat według Kiepskich, odc.461 Świat według Kiepskich, odc.462 Świat według Kiepskich, odc.463 Rodzina Zastępcza, odc.273 Miodowe Lata, odc.80 Miodowe Lata, odc.81 Miodowe Lata, odc.82 Malanowski i Partnerzy, odc.436 Malanowski i Partnerzy, odc.437 Dlaczego ja?, odc.504 Wydarzenia Trudne sprawy, odc.486 Pamiętniki z wakacji, odc.34 Świat według Kiepskich, odc.368 Rodzina Zastępcza, odc.105 Daleko od noszy, odc.67 Dlaczego ja?, odc.504 Trudne sprawy, odc.486 Wydarzenia Interwencja, odc.3023 Pierwsza miłość, odc.2179 Świat według Kiepskich, odc.461 Gwiazdy na dywaniku, odc.169 Zdrowie na widelcu, odc.82 Stołeczna drogówka, odc.29

ŚRODA 02.12. 00:00 01:00 02:00 02:55 03:50 04:35 05:15 05:50 06:20 06:50 07:20 07:50 08:20 09:20 10:10 11:00 12:00 12:30 13:00 14:05 14:45 15:45 16:50 17:25 18:00 18:30 19:25 20:30 21:00 21:20 22:00 22:30 23:00 23:30

Dzień, który zmienił moje życie, odc.82 Pielęgniarki, odc.118 Awantura o kasę, odc.158 Pamiętniki z wakacji, odc.40 Miodowe Lata, odc.27 Miodowe Lata, odc.28 Miodowe Lata, odc.29 Daleko od noszy - Szpital Futpolowy, odc.42 Daleko od noszy - Szpital Futpolowy, odc.43 Świat według Kiepskich, odc.464 Świat według Kiepskich, odc.465 Świat według Kiepskich, odc.466 Rodzina Zastępcza, odc.274 Miodowe Lata, odc.83 Miodowe Lata, odc.84 Miodowe Lata, odc.85 Malanowski i Partnerzy, odc.438 Malanowski i Partnerzy, odc.439 Dlaczego ja?, odc.505 Wydarzenia Trudne sprawy, odc.487 Pamiętniki z wakacji, odc.35 Świat według Kiepskich, odc.369 Rodzina Zastępcza, odc.106 Daleko od noszy, odc.68 Dlaczego ja?, odc.505 Trudne sprawy, odc.487 Wydarzenia Interwencja, odc.3024 Pierwsza miłość, odc.2180 Świat według Kiepskich, odc.464 Aleja Sław, odc.88 Jem i chudnę, odc.48 Zioło Chłopaki do wzięcia, odc.81

CZWARTEK 03.12. 00:00 Dzień. który zmienił moje życie, odc.83

01:00 02:00 03:00 04:00 04:35 05:20 06:05 06:35 07:05 07:35 08:05 08:35 09:35 10:25 11:10 12:00 12:30 13:00 14:05 14:45 15:45 16:50 17:25 18:00 18:30 19:25 20:30 21:00 21:20 22:00 22:30 23:00 23:30

Pielęgniarki, odc.119 Awantura o kasę, odc.159 Pamiętniki z wakacji, odc.41 Miodowe Lata, odc.30 Miodowe Lata, odc.31 Miodowe Lata, odc.32 Daleko od noszy - Szpital Futpolowy, odc.44 Daleko od noszy - Szpital Futpolowy, odc.45 Świat według Kiepskich, odc.467 Świat według Kiepskich, odc.468 Świat według Kiepskich, odc.469 Rodzina Zastępcza, odc.275 Miodowe Lata, odc.86 Miodowe Lata, odc.87 Miodowe Lata, odc.88 Malanowski i Partnerzy, odc.447 Malanowski i Partnerzy, odc.448 Dlaczego ja?, odc.506 Wydarzenia Trudne sprawy, odc.488 Pamiętniki z wakacji, odc.36 Świat według Kiepskich, odc.370 Rodzina Zastępcza, odc.107 Daleko od noszy, odc.69 Dlaczego ja?, odc.506 Trudne sprawy, odc.488 Wydarzenia Interwencja, odc.3025 Pierwsza miłość, odc.2181 Świat według Kiepskich, odc.467 Z tyłu sceny, odc.15 Przez żołądek do serca, odc.36 Skarby III Rzeszy, odc.32

PIĄTEK 04.12. 00:00 01:00 02:00 03:00 04:00 04:45 05:20 06:05 06:35 07:05 07:35 08:05 08:35 09:35 10:25 11:15 12:00 12:30 13:00 14:05 14:45 15:45 16:50 17:25 18:00 18:30 19:25 20:30 21:00 21:20 22:00

Dzień. który zmienił moje życie, odc.84 Pielęgniarki, odc.120 Awantura o kasę, odc.160 Pamiętniki z wakacji, odc.42 Miodowe Lata, odc.33 Miodowe Lata, odc.34 Miodowe Lata, odc.35 Daleko od noszy - Szpital Futpolowy, odc.46 Daleko od noszy - Szpital Futpolowy, odc.47 Świat według Kiepskich, odc.470 Świat według Kiepskich, odc.471 Świat według Kiepskich, odc.472 Rodzina Zastępcza, odc.276 Miodowe Lata, odc.89 Miodowe Lata, odc.90 Miodowe Lata, odc.91 Malanowski i Partnerzy, odc.449 Malanowski i Partnerzy, odc.450 Dlaczego ja?, odc.507 Wydarzenia Trudne sprawy, odc.489 Pamiętniki z wakacji, odc.37 Świat według Kiepskich, odc.371 Rodzina Zastępcza, odc.108 Daleko od noszy, odc.70 Dlaczego ja?, odc.507 Trudne sprawy, odc.489 Wydarzenia Interwencja, odc.3026 Pierwsza miłość, odc.2182 Świat według Kiepskich, odc.470

29 nowy dziennik Wednesday – Friday, November 25-27, 2015

22:30 Mała Czarna, odc.9 23:30 Taaaka ryba, odc.106

CO, GDZIE, KIEDY

SOBOTA 05.12. 00:00 01:30 02:30 03:25 04:25 05:20 06:20 07:20 08:20 09:20 10:10 11:05 12:00 12:30 13:00 13:30 14:05 14:45 15:45 16:50 17:30 18:00 18:30 19:00 20:00 20:30 21:00 22:00 22:30 23:30

Miodowe Lata, odc.108 Pielęgniarki, odc.23 Pielęgniarki, odc.24 Dlaczego ja?, odc.503 Dlaczego ja?, odc.504 Dlaczego ja?, odc.505 Dlaczego ja?, odc.506 Dlaczego ja?, odc.507 Nasz Nowy Dom, odc.48 Miodowe Lata, odc.92 Miodowe Lata, odc.93 Miodowe Lata, odc.94 Malanowski i Partnerzy, odc.451 Malanowski i Partnerzy, odc.452 Tajemnice Kniei, odc.6 Ewa gotuje, odc.259 Wydarzenia Trudne sprawy, odc.490 Pamiętniki z wakacji, odc.38 Świat według Kiepskich, odc.447 Rodzina Zastępcza, odc.109 Daleko od noszy, odc.71 Oblicza Ameryki, odc.651 Przyjaciółki, odc.65 Imperium Disco Polo, odc.43 Wydarzenia Nasz Nowy Dom, odc.48 Świat według Kiepskich, odc.473 2XL, odc.5 Oblicza Ameryki, odc.651

NIEDZIELA 06.12. 00:00 00:50 01:40 02:40 03:35 04:35 05:35 06:35 07:35 08:35 09:35 10:30 11:15 12:00 12:30 13:00 13:30 14:05 14:40 15:05 16:00 16:50 17:25 18:00 18:30 21:00 21:35 22:30 23:00

Miodowe Lata, odc.110 Miodowe Lata, odc.111 Pielęgniarki, odc.25 Pielęgniarki, odc.26 Trudne sprawy, odc.485 Trudne sprawy, odc.486 Trudne sprawy, odc.487 Trudne sprawy, odc.488 Trudne sprawy, odc.489 Nasz Nowy Dom, odc.49 Miodowe Lata, odc.95 Miodowe Lata, odc.96 Miodowe Lata, odc.97 Malanowski i Partnerzy, odc.453 Malanowski i Partnerzy, odc.454 Tajemnice Kniei, odc.7 Łoś Ewa gotuje, odc.260 Wydarzenia Interwencja, odc.2909 Kabaretowa Ekstraklasa, odc.2 Kabaretowa Ekstraklasa, odc.3 Świat według Kiepskich, odc.448 Rodzina Zastępcza, odc.110 Daleko od noszy, odc.72 SPORT W POLSACIE 2 Wydarzenia Nasz Nowy Dom, odc.49 Oblicza Ameryki, odc.651 Przyjaciółki, odc.66

ŚRODA, 25 LISTOPADA Jesienny Salon Artystyczny Seniora Greenpoint, NY – Klub Seniora Amber zaprasza na dużą porcję humoru, muzyki, poezji i sztuki. Początek o godz. 18:30. Tego dnia otwarty zostanie „Jesienny Salon Artystyczny Seniora”. Oj, będzie się działo! Kabaret „Cukier” w przezabawnym programie zaprezentuje trzy najnowsze skecze. W obsadzie kabaretu zobaczymy same gwiazdy Klubu Amber. Będzie też gościnny występ – niespodzianka! Zapowiada się też rewelacyjny występ „Bursztynowej Kapeli” w silnym składzie profesjonalnych muzyków z Edwardem Szalą, Leszkiem Kanikiem i Antonim Niweltem. Chór pod kierownictwem Michała Dżumagi zaśpiewa kilka znanych i lubianych piosenek. Ze swoimi najlepszymi wierszami zaprezentują się poeci „Telimeny”. Odbędzie się wernisaż wystawy obrazów namalowanych przez seniorów, pod artystycznym nadzorem Magdaleny Zawadzkiej, oraz loteria z niespodzianką. W scenerii tropikalnych roślin serwowany będzie poczęstunek. Adres: Klub Amber, 71 India Street, Greenpoint, tel. 347.971.1938. Wstęp wolny.

CZWARTEK, 26 LISTOPADA Trenton, NJ – Zapraszamy na obiad z indykiem, serwowany przez szefową w przytulnym, klubowym lokalu. To dobra alternatywa dla osób samotnych, jak i dla rodzin pragnących celebrować to święto poza domem. Informacje i zapisy: tel. 609610-4575, email: ewasle55@wp.pl. Adres: Mała Polska, 1046 Brunswick Ave., Trenton NJ 08638. SOBOTA, 28 LISTOPADA „Andrzejki” w Małej Polsce Trenton, NJ – Imieniny Andrzeja obchodzimy 30 listopada, ale tradycyjne „Andrzejki” zostaną zorganizowanajuż dwa dni po„święcie indyka”, czyli wsobotę,28 listopada.Ijest to na pewno, w tej sytuacji, najodpowiedniejszy termin. Do tańca grać będzie DJ Tomasz Halat. Wstęp – $40. W cenie biletu: gorąca kolacja, przekąski, ciasto, kawa, herbata, napoje. Alkohol we własnym zakresie. Rezerwacja miejsc i dodatkowe informacje: tel.609-610-4575. Adres: Mała Polska,1046 Brunswick Ave., Trenton NJ 08638. Harrison, NJ – Polski Dom Narodowy zaprasza na Zabawę Andrzejkową – początek o godz. 19:00. Wstęp – $45 od osoby. W cenie biletu: przystawki, dania gorące, kawa, herbata, ciasta. Doskonała muzyka, loteria z cennymi nagrodami. Rezerwacja miejsc: tel. 201-283-4492 lub email – cisonb@aol.com. Zebrane fundusze zostaną przekazane na ratowanie życia chorej na raka Anity Kołtonowskiej. Potrzebuje niestandardowej metody leczenia oraz leków nierefundowanych przez NFZ. Koszt całego leczenia, wraz z lekami, szacowany jest na około 100 tysięcy złotych (ok. 27 tys. dolarów). Pomóżmy Anicie w tych traumatycznych chwilach. East Stroudsburg, PA – Szkoła Polska im. Jana Pawła II zaprasza na Zabawę Andrzejkową w Clu Social Club, 265 S Cour tland Stre et, East Stro uds burg, PA 18301. Cena biletu $50 od osoby. Bilety do nabycia w szkole i w polskich sklepach: Polka, Orzeł i Krakus, A&J Polish Restaurant and Catering of Poconos i PocoNoski – polskim przedszkolu. DJ Paweł zapewni dobrą muzykę. Będzie zimny i gorący bufet, loteria fantowa oraz... niespodzianki. Dodatkowe informacje: 201214-8335 i 973-600-8874.

Program telewizyjny

NIEDZIELA 29.11. 00:30 01:15 02:15 03:50 04:10 05:00 05:25 05:30 05:35 05:50 06:15 07:00 07:25 09:00 11:15 12:10 12:45 14:30 14:45 15:40 16:40 18:10 19:00 19:30 20:00 20:25 20:30 20:40 21:00 22:10 23:05

Wyspa odrzuconych - serial, 22/24 Królewskie klejnoty - dokument, 1/2 Tylko z miłości - serial, 4/10 Co za tydzień Kuba Wojewódzki Fakty Sport Pogoda Uwaga! Superwizjer Usta Usta - serial, 13 Jak z niczego zrobić coś - pr. rozrywk. Trzy róże Ewy III - miniserial, 8/14 Dzień Dobry TVN Wilcze słońce - serial, 3/12 Magiel Towarzyski - pr. rozrywk. Mam talent - pr. rozrywk. Doradca smaku - pr. kulin. Stan krytyczny - serial, 12/24 Szlaki wodne Wysp Brytyjskich - dok., 1/3 Na Wspólnej Omnibus - serial, 553 Ugotowani - pr. kulin.-rozrywk. Ale jazda! - pr. rozrywk. I nie opuszczę Cię aż do ślubu - pr. rozrywk. Fakty Sport Pogoda Uwaga! Królewskie klejnoty - dok. Galapagos - dok. Tylko z miłości - serial, 5/10

PONIEDZIAŁEK 30.11. 00:35 01:00 02:45 03:40 04:30 05:00 05:25 05:30 05:35 05:50 06:15 07:05 7:20 7:50 8:15 10:45 11:25 12:10 12:55 13:05 13:55 14:40 15:25 16:15 16:40 17:30 18:20 19:10 20:00 20:30 20:35 20:40 21:00 21:30 22:00 23:05 23:55

Superwizjer Mam talent - pr. rozrywk. Cyrk Bukowsky - serial, 6/12 Złoty Wrzesień. Kronika Galicji 1939-1941 dok. Magiel Towarzyski - pr. rozrywk. Fakty Sport Pogoda Uwaga! Ale jazda! - pr. rozrywk. Droga do miłości - telenowela, Argentyna 19/100 Serwis pogodowy Singielka - serial, 39/57 Ja to mam szczęście - serial, 11/26 Dzień Dobry TVN Rozmowy w toku Sędzia Anna Maria Wesołowska - serial fab.dok. Szkoła - serial fab.-dok. Serwis pogodowy Droga do miłości - telenowela, 19/100 Szalone serce - telenowela, 136/150 Ukryta prawda Galapagos - dok. Pyszne 25 - pr. kulin. Droga do miłości - telenowela, 20/100 Szkoła - serial fab.-dok. Rozmowy w toku Ukryta prawda Fakty Sport Pogoda Uwaga! Na Wspólnej - serial, 2180 Singielka - serial, 40/57 Top Model - pr. rozrywk. Na językach - pr. rozrywk. Rumuńskie orkiestry dęte - dok.

WTOREK 01.12. 00:50 01:15 02:05 02:50 03:35 04:20

Legendy motoryzacji - pr. motor. Widziane z nieba - serial dok. Szalone serce - telenowela, 136/150 Szkoła - serial fab.-dok. Ukryta prawda Rozmowy w toku

05:00 05:25 05:30 05:35 06:15 07:05 7:20 7:50 8:15 10:45 11:25 12:10 12:55 13:05 13:55 14:40 15:25 16:15 16:40 17:30 18:20 19:10 20:00 20:30 20:35 20:40 21:00 21:30 22:00 22:55 23:45

Fakty Sport Pogoda Uwaga!.arny, Polska 5/12 Droga do miłości - telenowela, Argentyna 20/100 Serwis pogodowy Singielka - serial, 40/57 Na Wspólnej - serial, 2180 Dzień Dobry TVN Rozmowy w toku Sędzia Anna Maria Wesołowska - serial fab.dok. Szkoła - serial fab.-dok. Serwis pogodowy Droga do miłości - telenowela, 20/100 Szalone serce - telenowela, 137/150 Ukryta prawda Top Model - pr. rozrywk. Jak z niczego zrobić coś - pr. rozrywk. Droga do miłości - telenowela, 21/100 Szkoła - serial fab.-dok. Rozmowy w toku Ukryta prawda Fakty Sport Pogoda Uwaga! Na Wspólnej - serial, 2181 Singielka - serial, 41/57 Życie bez wstydu - pr. rozrywk. Kuba Wojewódzki - pr. rozrywk. Uwaga! Pirat - pr. motor.

ŚRODA 02.12. 00:20 00:45 01:10 02:05 02:50 03:35 04:20 05:00 05:25 05:30 05:35 05:50 06:15 07:05 07:20 07:50 08:15 10:45 11:25 12:10 12:55 13:05 13:55 14:40 15:25 16:15 16:40 17:30 18:20 19:10 20:00 20:30 20:35 20:40 21:00 21:30 22:00 22:55 23:35

Świat w waszych oczach - serial, 4/13 Pyszne 25 - pr. kulin. Trzynasty apostoł. Wybraniec - serial, 7/12 Szalone serce - telenowela, 137/150 Szkoła - serial fab.-dok. Ukryta prawda Rozmowy w toku Fakty Sport Pogoda Uwaga! Jak z niczego zrobić coś - pr. rozrywk. Droga do miłości - telenowela, 21/100 Serwis pogodowy Singielka - serial, 41/57 Na Wspólnej - serial, 2181 Dzień Dobry TVN Rozmowy w toku Sędzia Anna Maria Wesołowska - serial fab.dok. Szkoła - serial fab.-dok. Serwis pogodowy Droga do miłości - telenowela, 21/100 Szalone serce - telenowela, 138/150 Ukryta prawda Rumuńskie orkiestry dęte - dok. Wiem, co jem - pr. rozrywk. Droga do miłości - telenowela, 22/100 Szkoła - serial fab.-dok. Rozmowy w toku Ukryta prawda Fakty Sport Pogoda Uwaga! Na Wspólnej - serial, 2182 Singielka - serial, 42/57 Kto poślubi mojego syna? - pr. rozrywk. Sablewskiej sposób na modę - pr. rozrywk. Gloria - film prod. hiszp.-chilijskiej, reż.: Sebastián Lelio

CZWARTEK 03.12. 01:25 02:00 02:05 02:50 03:35

Magiel Towarzyski - pr. rozrywk. Doradca smaku - pr. kulin. Szalone serce - telenowela, 138/150 Szkoła - serial fab.-dok. Ukryta prawda

nowy dziennik Środa – piątek 25-27 listopada 2015

FOTO: VIVARTO

Film „Gloria” był oficjalnym kandydatem Chile doOscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego w2013 roku, anaFestiwalu Filmowym w Berlinie zdobył trzy nagrody, w tym dla najlepszej aktorki Pauliny Garcii (na zdj.) za główną rolę. Opowiada o 58-letniej Glorii, która pomimo dojrzałego wieku stara się korzystać z każdej chwili i nie przejmuje się, że „czegoś jej już nie wypada”. Pewnego wieczoru poznaje Rudolfo i całe jej życie wywraca się do góry nogami. ITVN – 27 listopada (piątek), godz. 22:00.

04:20 05:00 05:25 05:30 05:35 05:50 06:15 07:05 07:20 07:50 08:15 10:45 11:25 12:10 12:55 13:05 13:55 14:40 15:25 16:15 16:40 17:30 18:20 19:10 20:00 20:30 20:35 20:40 21:00 21:30 22:00 22:40 23:30

Rozmowy w toku Fakty Sport Pogoda Uwaga! Wiem, co jem - pr. rozrywk. Droga do miłości - telenowela, 22/100 Serwis pogodowy Singielka - serial, 42/57 Na Wspólnej - serial, 2182 Dzień Dobry TVN Rozmowy w toku Sędzia Anna Maria Wesołowska - serial fab.dok. Szkoła - serial fab.-dok. Serwis pogodowy Droga do miłości - telenowela, 22/100 Szalone serce - telenowela, 139/150 Ukryta prawda Na językach - pr. rozrywk. Pani Gadżet - pr. rozrywk. Droga do miłości - telenowela, 23/100 Szkoła - serial fab.-dok. Rozmowy w toku Ukryta prawda Fakty Sport Pogoda Uwaga! Na Wspólnej - serial, 2183 Singielka - serial, 43/57 Sprzątaczki - serial, 10/12 Ugotowani - pr. kulin.-rozrywk. Miasto Kobiet

PIĄTEK 04.12. 00:20 Och Karol 2 - film prod. pol., reżyseria: Piotr Wereśniak 02:05 Szalone serce - telenowela, 139/150 02:50 Szkoła - serial fab.-dok. 03:35 Ukryta prawda 04:20 Rozmowy w toku 05:00 Fakty 05:25 Sport 05:30 Pogoda 05:35 Uwaga! 05:50 Pani Gadżet - pr. rozrywk. 06:15 Droga do miłości - telenowela, 23/100 07:05 Serwis pogodowy 07:20 Singielka - serial, 43/57 07:50 Na Wspólnej - serial, 2183 08:15 Dzień Dobry TVN 10:45 Rozmowy w toku 11:25 Sędzia Anna Maria Wesołowska - serial fab.dok.

12:10 12:55 13:05 13:55 14:40 15:25 16:15 16:40 17:30 18:20 19:10 20:00 20:30 20:35 20:40 21:00 21:30

Szkoła - serial fab.-dok. Serwis pogodowy Droga do miłości - telenowela, 23/100 Szalone serce - telenowela, 140/150 Ukryta prawda Kto poślubi mojego syna? - pr. rozrywk. Świat w waszych oczach - serial, 5/13 Droga do miłości - telenowela, 24/100 Szkoła - serial fab.-dok. Rozmowy w toku Ukryta prawda Fakty Sport Pogoda Uwaga! Ja to mam szczęście - serial, 12/26 Pozycja dziecka - film prod. rumuńsk., reż.: Calin Peter Netze 23:20 Trzynasty apostoł. Wybraniec - serial, 8/12

SOBOTA 05.12. 00:25 01:20 02:05 02:50 03:35 04:20 05:00 05:25 05:30 05:35 05:50 06:15 07:00 07:35 08:10 08:15 09:00 11:15 11:40 12:05 13:00 13:50 14:15 15:50 16:55 17:20 18:10 19:10 20:00 20:25 20:30 20:40 21:00

Wilcze słońce - serial, 3/12 Kuba Wojewódzki - pr. rozrywk. Szalone serce - telenowela, 140/150 Szkoła - serial fab.-dok. Ukryta prawda Rozmowy w toku Fakty Sport Pogoda Uwaga! Świat w waszych oczach - serial, 5/13 Miasto Kobiet Magiel Towarzyski - pr. rozrywk. Sablewskiej sposób na modę - pr. rozrywk. Doradca smaku - pr. kulin. Ugotowani - pr. kulin. Dzień Dobry TVN Co za tydzień - mag. Maja w ogrodzie - pr. ogrod. Widziane z nieba - serial dok., Galapagos - dok. Będzie pan zadowolony - pr. motor. Trzy róże Ewy - miniserial. 9/14 Królewskie klejnoty - dok. Legendy motoryzacji - pr. motor. Kto poślubi mojego syna? - pr. rozrywk. Top Model - pr. rozrywk. Usta Usta - serial, 1/12 Fakty Sport Pogoda Uwaga! Cyrk Bukowsky - serial, 7/12

21:55 Koncert dla M. - koncert 23:05 Wyspa odrzuconych - serial, 23/24 23:55 Wyspa odrzuconych - serial, 24

NIEDZIELA 06. 12. 00:45 01:45 03:10 04:05 04:15 05:00 05:25 05:30 05:35 05:50 06:15 07:00 07:25 09:00 11:15 12:10 12:45 13:20 14:30 15:25 16:20 17:45 19:05 19:30 20:00 20:25 20:30 20:40 21:00 22:30 22:45 23:30 23:55

Królewskie klejnoty - dok. Tylko z miłości - serial, 5/10 Rumuńskie orkiestry dęte - dok. Doradca smaku - pr. kulin. Kuba Wojewódzki - pr. rozrywk. Fakty Sport Pogoda Uwaga! Superwizjer - mag. Usta Usta - serial, 1/12 Legendy motoryzacji - pr. motor. Trzy róże Ewy - miniserial, 9/14 Dzień Dobry TVN Wilcze słońce - serial, 4/12 Dorota was urządzi - pr. rozrywk. Sablewskiej sposób na modę - pr. rozrywk. Koncert dla M. - koncert Stan krytyczny - serial, 13/24 Szlaki wodne Wysp Brytyjskich - dok. Na Wspólnej Omnibus - serial, 554 Święty Mikołaj - film prod. fińsk., reż,: Juha Wuolijoki Ale jazda - pr. rozrywk. Legendy motoryzacji - pr. motor. Fakty Sport Pogoda Uwaga! Tylko z miłości - serial, 6/10 Doradca smaku - pr. kulin. Przepis na życie - serial, 1/13 Superwizjer - mag. Życie bez wstydu - pr. rozrywk.

Informujemy odbiorców telewizji polskiej, że „Nowy Dziennik” nie odpowiada za zmiany w poszczególnych programach. Program opracowywany ipodawany jest wgazecie z wyprzedzeniem, dlatego też nie mamy możliwości tych zmian wprowadzić.

Og∏oszenia/Classified PRACA HELP WANTED

31 nowy dziennik Wednesday – Friday, November 25-27, 2015

Agency looking for nannies, housekeepers for many families. Some English is helpful. Driving a big plus. NannyExpress.US@gmail.com www.NannyExpress.US Please call: (914) 282-7979

PRACA HELP WANTED NY Electrician Wanted Call (718) 234-9193 from 9-3pm PLUMBING MANAGER Plumbing manager needed with a minimum of 5-years’ experience in residential construction jobs in Manhattan, Polish-English speaking preferred but not required, driver license, blue print reading, and knowledge of NYC Plumbing Code. Please e-mail your resume to Karolina@zengeneral.com or call: (718) 349-2150 SEEKING FOR A SEAMSTRESS, Full or part time for a Tailor Shop in Hartsdale, NY 10530 Phone: (914) 428-0546 ask for Domenick RYSOWNIK DO STOLARNI

KIEROWCY I WŁAŚCICIELE ciężarówek,

którzy pracowali dla firmy TWA Express w Saint Louis, Missouri (właściciele firmy Rafael, Andrzej i Danuta Twardawa z Bielawa-Polska) proszeni są o kontakt w sprawie odzyskania NIEZAPŁACONYCH pieniędzy. Ich kierowca umarł, a żonie także nie wypłacili zaległych pieniędzy.

Tomek: (570) 441-0096

*********** Pracując jako właściciel trucka w Chicago, - kompania pobiera 12% od zarobku, - kompania pobiera $300/ tyg za leasing przyczepy oraz insurance. Po odliczeniu paliwa, zarobki w granicy $3500-$3800 tyg za 2500mil. Co weekend w domu.

FIRMA TRANSPORTOWA Z CHICAGO, IL Zatrudni kierowców CDL kl. A na trasy Chicago-południowy i połnocny wschód. Płaca do 0.50c za mile Ciężarowki Volvo. Własny serwis na miejscu. Weekendy w domu. (630) 687-0420 lub (773) 732-7570

Telefon: (570) 441-0096

Firma transportowa zatrudni kierowce CDL. Bardzo dobre warunki pracy. Telefon: (630) 440-8321

PLUMBING & HEATING

Licensed Master Plumber: Andrzej Natkaniec

• INSTALACJA NOWYCH BOILERÓW • ZAMIANA BOILERÓW OLEJOWYCH NA GAZOWE • USUWANIE VIOLATION • RPZ/Backflow Preventer INSTALACJA & COROCZNE SERWISY Firma ubezpieczona z licencją • Darmowe wyceny Przyjmujemy credit cards.

O 718.326.9090

53-28 61st Street • Maspeth, NY 11378

Poszukujemy doświadczonego rysownika do stolarni, wymagane co najmniej 2-letnie doświadczenie na stanowisku rysownika (najlepiej w projektach High End Residential) oraz znajomość Auto Cad. Wynagrodzenie uzaleznionie od doświadczenia Zainteresowanych kandydatów prosimy o kontakt pod numer tel. (347) 247-9587 oraz przeslanie resume wraz z przykładami wykonanych projektów (w pdf) na adres

gregk@zengeneral.com

Express Staffing $$$$$$ is hiring Waiters, Waitresses & Hostess’ - flexible hours - no experience - will train - excellent Pay Please call Rob (917) 468-8349

Construction Company specializing in exterior restoration will hire a DRAFTSMAN/PROJECT MANAGER ASSISTANT. Basic knowledge of Autocad necessary. Technical education a plus. We are willing to train the right candidate. Please send your resume to resume@newforceny.com or stop by our office location at 576 Woodward Ave (entrance from Menahan St.) in order to schedule an interview. Call: (718) 628-3656

Rapidly growing electrical company seeking employment of electrical mechanic. Must have 7 years’ experience and own set of hand tools. Please contact (718) 521-0926 or email us at info@rainbowelectricinc.com

Firma Budowlana zatrudni doświadczonych

Mechaników na rusztowania “scaffolds”, murarzy, dacharzy i pomocników. Wymagane wszystkie licencje i uregulowany status w USA. Stała praca, dobre wynagrodzenie. Zgłoszenia osobiste po uprzednim telefonicznym umówieniu (od poniedziałku do piątku w godz. od 8:00 rano - 4:30 ppol). Adres: 384 Troutman Street, Brooklyn, NY 11237 metro “L”wysiąść na stacji Jefferson Street

Tel: (718) 383-4131

Potrzebny mężczyzna do prac

remontowych w kompleksie mieszkalnym w Blackwood, New Jersey. Stała praca ze świadczeniami. Możliwość zamieszkania na miejscu.

Proszę dzwonić: (609) 306-7984 Mariusz

Rapidly growing electrical company seeking employment of Lead Electrical mechanic.

Willing and able to perform the following duties: Oversee project Weekly meetings Capable of filling out Daily reports Capable of ordering inventory Capable of reading and interpreting blue prints Foreseeing additional manpower if needed Can actively work well with others.

Please call 718-521-0926 or email us at info@rainbowelectricinc.com Stolarz meblowy

Carpenter - Residential Construction Company is looking for an experienced Carpenter. Must be knowledgeable in high end residential work.

Stolarnia specjalizująca się w produkcji mebli na zamówienie (High End Residential) poszukuje stolarzy meblowych z doświadczeniem.

Zainteresowanych prosimy o kontakt: (347) 247-9587

Interested candidates please contact us via email at Karolina@zengeneral.com or call: (718) 387-6700

PLUMBER

High End Construction Company in need of experienced Plumber. Must be knowledgeable as well as dependable. If interested please contact us via email at Karolina@zengeneral.com or call: (718) 349-2150

Potrzebny doświadczony kierowca z pr. jazdy CDL, kl. A. Średnie trasy. Stała praca.

Proszę dzwonić: (718) 349-2117

CENY OGŁOSZEŃ / CLASSIFIED ADVERTISING RATES ZAMIESZCZANIE / ORDER Pon. – Pt. / Mon. – Fri. $14 dzieƒ / each day Sob. – Niedz. / Sat. – Sun. $24 35 s∏ów / words limit per ad

Wycofanie og∏oszenia / Cancellation Charge

1 tydzieƒ / week 2 tygodnie / weeks 3 tygodnie / weeks 4 tygodnie / weeks

$57 / $67 $110 $160 $210

Bring or mail your classified ad to our office 70 Outwater Lane, Garfield, NJ 07026 or any branch office listed below. Call (212) 594-2374, or (718) 389-6117, Fax (212) 594-2383, E-mail: classified@dziennik.com, Website: www.dziennik.com

Deadlines: For Monday Issue: Friday 3 PM Tuesday – Weekend Issues: 12 PM

FRIDAY + SAT./ SUN. – $38 + MONDAY FREE MENTION: PAY FOR 3 WEEKENDS AND THE 4TH IS FREE!

We accept:

W dniu publikacji w gazecie og∏oszenia umieszczone sà na naszej stronie internetowej www.dziennik.com

OG¸OSZENIA DO NOWEGO DZIENNIKA PRZYJMOWANE SÑ RÓWNIE˚: SIEDZIBA GŁÓWNA GARFIELD • daily: 9AM – 5PM

GREENPOINT, NY

Polish Home Service 176 Java St., pok. 5

(Centrum Polsko-S∏owiaƒskie),

phsfrank@gmail.com • M – F: 9AM – 6PM • SAT.: 10AM – 12PM

tel. 212 594-2266 ext 302, 303, 304

DISCLAIMER:

tel. 718 389-6117 fax 718 389-8134

RIDGEWOOD, NY

NEW JERSEY

Flowers by Renia 6404 Fresh Pond Rd • M – SAT.: 9AM – 8PM • SUN.: 10AM – 5PM

Classic Travel 186 Maple Avenue, Wallington, NJ 07057 info@classic-travel.com • M – F: 11AM – 2PM

tel. 718 821-3193 fax 718 418-5860

tel. 973-473-3845 800-774-6996

"Nowy Dziennik" assumes the statements made in classified advertisements are accurate, but cannot investigate them and assumes no responsibility or liability concerning their content. The Publisher reserves the right to decline, withdraw, or edit advertisements. Every effort will be made to avoid mistakes, but responsibility cannot be accepted for clerical or printing errors.

GLENDALE, NY

ELLA Business Center 65-19 Myrtle Ave. www.NajlepszaAgencja.com

LONG ISLAND

El˝bieta Pop∏awska • daily: 8AM – 8PM

Nowak Travel Agency Wies∏aw Nowak 42 Broad Street • M – F: 9AM – 6PM • SAT.: 9AM – 2PM

tel. 347 341-2217

tel. 860 224-3127

elzbietapoplawska5@gmail.com

• M – SAT.: 10AM – 8PM

tel. 718 386-4222 fax 718 386-4293

NEW BRITAIN, CT

ZRZECZENIE SIĘ ODPOWIEDZIALNOŚCI:

“Nowy Dziennik” zakłada, że informacje podane w ogłoszeniach są zgodne z prawdą. Jednak nie jest w stanie sprawdzać ich prawdziwości i brać odpowiedzialności za ich treść. Wydawca ma prawo do odmówienia, wycofania lub przeredagowania treści ogłoszenia. Wydawca dochowa wszelkich starań, by uniknąć pomyłek, ale nie ponosi odpowiedzialnoci za błędy w druku.

Og∏oszenia/Classified

Instalator mebli Poszukujemy doświadczonego instalatora mebli produkowanych na zamówienie. Wymagane co najmniej 3-letnie doświadczenie. Zainteresowanych prosimy o kontakt: (347) 247-9587

65th St, WOODSIDE $2,200/monthly REF#870 3-sypialniowe mieszkanie do wynajęcia na 3 piętrze. Nowo wyremontowane, połączona kuchnia z jadalnią, 2 łazienki, drewniane podłogi z wykładziną, balkon. Blisko do sklepów i środków komunikacji miejskiej. Bez zwierząt. Dostępne od Maja. EXIT ALL SEASONS REALTY 65-46 GRAND AVE, MASPETH R.E. Salesperson: DOROTA KASZUBA: (917) 903-3113

ELECTRICIAN-MECHANIC/ALARM MECHANIC & A/V INSTALLER

Greenpoint/Brooklyn, NY

** Electrician ** Firma budowlana szuka doświadczonych elektryków i pomocników. Znajomość NYC kodów elektrycznych oraz doświadczenie w elektryce niskiego napięcia. Zainteresowane osoby proszę o wyslanie CV na Electrician@MidwayElectriccorp.com lub kontakt pod nr tel. (917) 488-0406

reliable electrical lead mechanic needed for established electrical company for immediate employment in freeport, long island steady work available all year round. Requirements: at least 5 years experience in the field for both commercial, and residential. Including high end house wiring (smart homes, lutron, etc.) Burglar & fire alarm mechanic to perform installations. Knowledge of other low-voltage intercom, and cctv a plus. Clean drivers license. Must speak english. Compensation: to be determined based on experience.

Email: mariaallsons@aol.com or fax resume to (516) 377-3301

PROJECT MANAGER

Experienced project manager needed for high end residential construction company in Manhattan, Polish-English speaking preferred but not required, driver license, blue print reading, and knowledge of NYC Construction Code required. Interested candidates please call: (718)387-6700 or e-mail resume to Karolina@zengeneral.com

PRACA HELP WANTED NJ Przyjm´ pracowników do intalacji rynien. Sta∏a praca, płatne święta i wakacje, zarobki w granicach $1000/tyg. Praca na terenie New Jersey, Jackson. Po wi´cej informacji proszę dzwoniç: (732) 803-6337 www.mmgutters.com PRODUCENT OKIEN I DRZWI DREWNIANYCH poszukuje operatorów szlifiarek, obrabiarek, frezarek i molding machines. Poszukujemy także pomocników. Wymagana znajomość angielskiego Praca od zaraz. Proszę dzwonić: (732) 726-9400

SZUKAM PRACY POSITION WANTED I am looking for a job as caregiver/companion or babysitter in NYC or close to NYC. I have experience and excellent references. I speak English, Polish and Russian. I am reliable, honest, good-hearted, and hard-working. I am non-smoking, energetic, organized, clean, well-educated, Polish woman. Please call: (347) 399-5180

DO WYNAJĘCIA NY FOR RENT NY Gates St, Ridgewood $1,800/month REF#850 Store front + garaż do wynajęcia w bardzo atrkcyjnej lokalizacji Ridgewood. Dobre pod biuro. $1,800 opłaty miesięczne (OKAZJA!!!), 5letni „lease” i 5% podwyżki rocznie. Wymiary: store front - 15x19 ft, garaż – 21 x 9 ft. EXIT ALL SEASONS REALTY 65-46 GRAND AVE, MASPETH R.E. Salesperson: KRYSTYNA DZIEDZIC: (917) 903-3105

nowy dziennik Środa – piątek 25-27 listopada 2015

PORADY PRAWNE LEGAL ADVICE

TURYSTYKA TOURISM

PODATKI TAXES

BIZNES BUSINESS

• Piękna galeria, 1,000 sq. feet, $3,500 * 5-pokojowe, przejsciowe, po remoncie, $2,400 Glendale, Queens Piękne, słoneczne o wysokim standardzie, 6-pokojowe mieszkanie z ogrodem, 12 min. do metra “L” - $2,350 extra możliwość wynajęcia garażu i “driveway”

Ula’s Real Estate (718) 389-4515

Do wynajęcia od zaraz na Greenpoint (koło Kościoła Św. St. Kostki) oddzielny, zamykany, umeblowany pokój dla 1 niepalącej osoby. Czynsz $ 550 (świadczenia wliczone). Proszę dzwonić: (347) 773-9966 Maspeth, NY Do wynaj´cia 4-sypialniowy apartament. Doskonała lokalizacja. Proszę dzwonić: (917) 304-5738 Do wynajęcia apartment jedno pokojowy w Valley Stream NY, blisko do pociagu. Dojazd na Manhattan 30 min. pociągiem. Polski sklep 4 bloki od domu, dojście do parku z basenami, korty tenisowe, mini golf, możliwość jazdy na rowerach, spacery po parku. Dogodne dojście do supermarketów, apeteki, sklepów. Parking na jeden samochód na podjeździe. Wszystkie opłaty wliczone proszę o telefon lub text (516) 650-8190

Toyota Corolla 2013’ LE Przebieg 3600mil. Stan idealny. Cena: $10500 Telefon: (718) 374-2170

Dental office, Dental Lab, Dental supply for sale in a busy Chines area (5610-7Ave, Brooklyn)

Call: (917) 783-8820 Alex

Honda Civic 2014 Cena $12.300 Telefon: (973) 393-8682

USŁUGI SERVICES

Hyundai Santa Fe 2013 Limited 32000 mil, kolor srebrny, stan bdb. Cena: $12300 Telefon: (917) 254-0139

•M&R•

ELECTRICAL, INC. •

149 FRANKLIN STREET, BROOKLYN, NY 11222

2013 Toyota RAV4 LE 28000 mil, gwarancja, stan bdb Cena: $14900 Cena: (973) 393-8682

•

(718) 389-2159

AGENCJE AGENCIES

DO WYNAJĘCIA NJ FOR RENT NJ

LICENCJONOWANY ELEKTRYK INSTRUCTOR DO NAUKI JAZDY NA SAMOCHODY OSOBOWE. Wymagania: High SCHOOL Dyplom, DOŚWIADCZENIE W PRACY INSTRUKTORA JAZDY • 3 lat min prawo jazdy w stanach • Czysty rekord jazdy • Godzini do ustalenia. ** PRACA PART TIME ** Proszę dzwonić pod numer (718) 389-5438

CENTRALNE NJ ZAPRASZA: Townhouse Sayreville,NJ 3 sypialnie, 2.5 łazienk. Cena: $1995/miesiąc *** Mieszkanie South Amboy, NJ 3 sypialnie, $1459/miesiąc *** Więcej domów na: www.BestHomeNJ.com RE/MAX Central Beata Pruszkowski (732) 972-1000 X 234 (732) 266-1721 cell

SAMOCHODY CARS Toyota Sienna ‘08 Model LI 62000 mil. Stan idealny. Cena: $8200 Telefon: (973) 393-8682 Toyota Corolla rocznik 2013’ Przebieg 32000 mil. Stan idealny. Cena: $10500 Telefon: (973) 393-8682 ACURA RDX ‘12 42000mil, stan bdb, kolor biały. Cena $16400 Telefon: (718) 552-5782 Acura Mdx ‘06 75000 mil, stan bdb, kolor czarny. Cena $7300 Telefon: (347) 761-9567

ZDROWIE HEALTH “ I believe God can work miracles. My friend need one. I am trying to find a lifesaving Kidney donor to save his life. Please find it in your heart to help. I am fully aware it is extremely hard to make such a decision. Maybe you or someone will read this consider to make such extraordinary gift. We will be forever grateful for his/her kindness, courage”

Phone: (347) 350-7077 Email: KarLthankyou@yahoo.com

RTB HOME INSPECTIONS

Profesjonalny HOME INSPECTIONS service dla kupujących i sprzedających dom lub mieszkanie.

• Posiadam licencje, wiedzę i sprzęt który pomoże Ci podjąć decyzje przy kupnie lub sprzedaży domu czy też mieszkania. • W czasie inspekcji dowiesz się w jakim stanie jest dany dom. • Po przeprowadzonej inspekcji otrzymasz komputerowy raport ze zdjęciami, rekomendacjami oraz Thermal raport który umożliwi Ci głębiej dowiedzieć się o domu lub mieszkania. Po więcej informacji proszę dzwonić. Telefon: (516) 220-3977

Sport

W SKRÓCIE Boks

n Jak podaje serwis nowiny24.pl Da-

Szóstki wciąż bez wygranej

Przerwana seria Knicks n Koszykarze New York Knicks przegrali na

W ten sposób Żary przerwały serię czterech z rzędu zwycięstw drużyny z Nowego Jorku. O wygranej gospodarzy zadecydowała pierwsza połowa, po której wygrywali oni już 52:30. Dzięki temu po zmianie stron mogli kontrolować przebieg meczu i odnieść pewną wygraną. Po 16 punktów dla gospodarzy uzyskali Chris Bosh i Dwyane Wade. Goran Dragic dodał 13 oczek, a Tyler Johnson – 12. Hassan Whiteside zapisał na swoim koncie 11 punktów i 11 zbiórek. W zespole z Nowego Jorku najskuteczniejszy był Carmelo Anthony – 21 punktów. Łotysz Kristaps Porzingis zakończył spotkanie z dorobkiem 20 punktów i 14 zbiórek. Robin Lopez dodał 12 oczek, a Arron Afflalo – 11. Knicks z bilansem 8-7 spadli na trzecie miejsce w Atlantic Division oraz dziesiąte w Konferencji Wschodniej. W stronę niechlubnych rekordów zmierzają koszykarze Philadelphia 76ers, którzy w tym sezonie jeszcze nie wygrali. W poniedziałek, ulegając na wyjeździe Minnesota Timberwolves 95:100, doznali 15. porażki. Najgorszy start w historii w 2009 roku zanotowała ekipa New Jersey Nets, która rozgrywki rozpoczęła od 18 porażek. Licząc z poprzednim sezonem filadelfijczycy przegrali już 25 kolejnych meczów. Rekordowe 26 meczów z rzędu zdarzyło się wcześniej przegrać dwóm drużynom – Cleveland Cavaliers w sezonie 2010/11 i... 76ers (2013/14). Złożona z młodych zawodników ekipa 76ers była tej nocy blisko odniesienia zwycięstwa. Jeszcze na dwie i pół minuty przed końcem meczu prowadziła różnicą pięciu punktów. W decydującym momencie goście stali się jednak bardzo nieskuteczni. Spudłowali pięć kolejnych rzutów.

FOTO: EPA/RHONA WISE

wyjeździe z Miami Heat 78:95 w poniedziałkowym meczu ligi NBA.

Dwyane Wade z Miami Heat rzuca ponad Jose Calderonem (z prawej) i Kristapsem Porzingisem z New York Knicks podczas meczu w Miami

„Moi gracze nauczyli się już nawiązywać walkę. Teraz pora, by opanowali sztukę rozgrywania wyrównanych końcówek” – powiedział szkoleniowiec 76ers Brett Brown. Najlepszy w zwycięskiej ekipie był Andrew Wiggins, który zdobył 32 punkty. Wśród pokonanych wyróżnił się Jahlil Okafor – 25 punktów i 12 zbiórek. Prawdopodobnie niechlubna seria 76ers jeszcze trochę potrwa. Koszykarzy z Miasta Braterskiej Miłości w najbliższych dniach czekają trzy wyjazdowe mecze – z Boston Celtics, Houston Rockets i Memphis Grizzlies. Problemów z wygraniem meczu nie miało Cleveland Cavaliers. Finaliści poprzednich rozgry-

Nieskuteczni Predators W poniedziałek od początku było wiadomo, że ofensywę NashvilNashville Predators przegrali nawy- le czeka trudne zadanie. Rangers jeździe z New York Rangers 0:3. mogą się pochwalić najlepszą obroną w lidze (38 straconych goTo był trzeci kolejny mecz, w któ- li w 21 meczach), a strzegący ich rym Drapieżniki nie zdołały zdo- bramki Henrik Lundqvist to zabyć bramki. Na gola czekają wodnik wyjątkowej klasy. Tym razem Szwed zatrzymał 31 strzałów już 213 minut i 47 sekund. Predators w NHL grają od 1998 i zanotował drugi w sezonie roku i nigdy wcześniej taka nie- oraz 57. w karierze shut-out. Z komoc ich nie dotknęła. Z ostatnie- lei gole dla Rangers, którzy oddago trafienia cieszyli się 17 listo- li tylko 19 strzałów, zdobyli: Rick pada, kiedy w drugiej tercji me- Nash, Derek Stepan i Kevin Hayczu z Anaheim Ducks (3:2) na li- es. Nowojorczycy z dorobkiem 34 stę strzelców wpisał się Miikka punktów wrócili na prowadzenie Salomaki. Od tamtego momentu w Konferencji Wschodniej. Okazję do przełamania się Preoddali 103 strzały, ale żaden nie znalazł drogi do siatki. W piątek dators będą mieli w środę, kiedy ulegli Columbus Blue Jackets 0:4, na wyjeździe zmierzą się z jedną a dzień później w takim samym z najsłabszych drużyn – Buffalo Sabres. stosunku Minnesota Wild. Szable w poniedziałek przegra„Starasz się nad tym pracować, ale kiedy w trzecim meczu z rzę- ły przed własną publicznością du nie zdobywasz bramki, to z wiceliderami Konferencji Zawkrada się frustracja” – przyznał chodniej, St. Louis Blues 1:2. Gotrener Predators Peter Laviolette. spodarze prowadzili 1:0 po trafieJego drużyna przed tą czarną se- niu Davida Legwanda, ale najrią średnio w każdym spotkaniu pierw wyrównał Troy Brouwer, a zwycięskiego gola dla Bluesmastrzelała trzy gole. n W poniedziałek w NHL hokeiści

wek we własnej hali wygrali z Orlando Magic 117:103. Gospodarze imponowali skutecznością, trafili 18 z 35 rzutów za trzy punkty. Szczególnie dobry dzień mieli Kevin Love i J.R. Smith. Obaj zanotowali po sześć celnych prób z dystansu i zakończyli spotkanie z dorobkiem odpowiednio 34 i 26 punktów. W obliczu ich dobrej dyspozycji na podawaniu mógł skupić się LeBron James. Uzyskał 15 punktów oraz miał 13 asyst i został drugim zawodnikiem w historii NBA, który w klasyfikacjach wszech czasów zarówno punktów, jak i asyst, sklasyfikowany jest w czołowej 25. Wcześniej dokonał tego tylko grający na przełomie lat 60. i 70. legendarny Oscar Robertson. „Myślę, że w naszej lidze zbyt często stara się porównywać wielkich zawodników grających w różnych czasach. Zamiast dyskutować, czy lepszy jest Michael Jordan, czy LeBron James, czy Kobe Bryant, wystarczy zaakceptować ich wielkość. Jeśli znasz historię tego sportu, nie ma możliwości żebyś zapomniał o kimś takim jak Oscar Robertson, dla którego triple-double było codziennością” – podkreślił James. Śladu nie ma po kontuzji uda Kevina Duranta. 27-letni skrzydłowy Oklahoma City Thunder wrócił po sześciomeczowej absencji. W wyjazdowym starciu z Utah Jazz uzyskał 27 punktów, trafiając 10 z 13 rzutów z gry i wszystkie cztery wolne. Jego drużyna gładko wygrała 111:89. TW

WYNIKI LIGI NBA Charlotte Hornets – Sacramento Kings 127:122 po dogrywce, Cleveland Cavaliers – Orlando Magic 117:103, Miami Heat – New York Knicks 95:78, Milwaukee Bucks – Detroit Pistons 109:88, Minnesota Timberwolves – Philadelphia 76ers 100:95, San Antonio Spurs – Phoenix Suns 98:84, Utah Jazz – Oklahoma City Thunder 89:111.

Głowacki kontra Cunningham?

nów zdobył Robby Fabbri. Tylko jednego gola zobaczyli kin Amerykanin Steve Cunningham wymieniabice w Waszyngtonie. Miejscowi Capitals pokonali Edmonton ny jest jako możliwy rywal Krzysztofa GłowacOilers 1:0 po trafieniu Dmitrija Orkiego, który na początu roku po raz pierwszy łowa w 54. minucie meczu. Pozobędzie bronił pasa bokserskiego mistrza świastałe 32 strzały gospodarzy obronił bramkarz Nafciarzy, Anders ta federacji WBO w wadze junior ciężkiej. Nilsson. Z kolei golkiper Capitals, Braden Holtby powstrzymał 30 ata- „Na dziś nie ma jeszcze takiej walki, ale my ków rywali i zanotował 21. w kabyśmy jej chcieli w połowie lutego” – porierze mecz bez straty gola. wiedział Andrzej Wasilewski, jeden z proCapitals z dorobkiem 29 punkmotorów Głowackiego. tów są na trzeciej pozycji w KonW połowie sierpnia pochodzący z Wałferencji Wschodniej. TW cza 29-letni Głowacki odebrał pas WBO Niemcowi Marco Huckowi, pokonując go w Newark (USA) przez nokaut w 11. rundzie. Parę sezonów temu 39-letni Cunningham WYNIKI NHL dwukrotnie przegrywał z Tomaszem AdamBuffalo Sabres – St. Louis Blues kiem, zaś z Krzysztofem Włodarczykiem ma 1:2, New York Rangers – Nashvilbilans potyczek 1-1. Stawką większości tych le Predators 3:0, Philadelphia Flywalk były tytuły czempiona kategorii junior ers – Carolina Hurricanes 3:2 po dogrywce, Washington Capitals ciężkiej. Dopiero później zawodnik ze Sta– Edmonton Oilers 1:0, Toronto nów Zjednoczonych przeniósł się do wagi Maple Leafs – Boston Bruins 3:4 ciężkiej. po rzutach karnych, Florida PanW profesjonalnej karierze Głowacki, thers – Los Angeles Kings 1:3, od wielu lat promowany przez Tomasza BaWinnipeg Jets – Colorado Avabilońskiego, wygrał wszystkie 25 walk, zaś lanche 1:4. Cunningham ma na koncie 28 zwycięstw, siedem porażek i remis. n

Na podstawie informacji w∏asnych, IAR, portali internetowych, prasy amerykańskiej i polskiej oraz doniesieƒ korespondentów redagują: Jerzy Gieruszczak i Tomasz Deptuła

wid Kostecki próbował odebrać sobie życie. Pięściarz jest w szpitalu, a jego stan określa się jako ciężki. Serwis nie podaje szczegółowych informacji. Wiadomo tylko, że były bokser jest wtej chwili w jednym z rzeszowskich szpitali, a lekarze robią wszystko, by uratować mu życie. Kostecki to jeden z najbarwniejszych pięściarzy w polskim boksie. Dwa lata przesiedział w więzieniu, a po wyjściu na wolność stoczył jedną zawodową walkę. W Krakowie przegrał z Andrzejem Sołdrą, a po pojedynku okazało się, że w organizmie Kosteckiego wykryto niedozwolone środki. Pięściarz został zdyskwalifikowany. Na zawodowym ringu stoczył 41 pojedynków, z czego 39 wygrał. Wśród trofeów ma m.in. młodzieżowy pas mistrza świata federacji WBC, a także kilka mniej znaczących pasów: WBF, IBC, WBC Baltic i WBA Intercontinental.

Skoki narciarskie

Stefan Hula wystartuje w zawodach Pucharu Świata w skokach narciarskich, które zostaną rozegrane od czwartku do soboty w Kuusamo. W Finlandii rywalizować będą także Maciej Kot, Dawid Kubacki, Klemens Murańka, Kamil Stoch, Jan Ziobro i Piotr Żyła. W kadrze nie znalazł się Bartłomiej Kłusek. n

Piłka nożna

Międzynarodowa Federacja Piłki Nożnej (FIFA) będzie się domagać dożywotniej dyskwalifikacji dla przewodniczącego UEFA Michela Platiniego. Wydział orzeczniczy Komisji Etycznej FIFA wystąpi z takim wnioskiem z powodu afery korupcyjnej z udziałem m. in. Platiniego oraz szefa FIFA Josepha Blattera. Do tej pory zarzuty postawiono siedmiu działaczom. n Sobotnia porażka Realu Madryt przed własną publicznością w meczu z Barceloną 0:4 nie zachwiała pozycją trenera „Królewskich” Rafaela Beniteza, przynajmniej w oczach władz klubu z Santiago Bernabeu. W poniedziałek prezes Realu Florentino Perez poinformował na specjalnej konferencji prasowej, że nadal popiera i ufa trenerowi. Real z 24 punktami zajmuje trzecie miejsce w tabeli po 12 kolejkach. Liderem jest Barce lo na, któ ra ma 30 punk tów, a na drugiej pozycji jest Atletico Madryt – 26 punktów. n

Piłka ręczna

n Piłkarki ręczne MKS Selgrosu Lu-

blin, Startu Elbląg i Metraco Zagłębia Lubin poznały swoich rywali w 1/8 finału europejskich pucharów. W Pucharze Zdobywców Pucharów MKS Selgros zagra z norweskim Vipers Kristiansand, zaś w Pucharze Challenge Zagłębie zmierzy się z tureckim zespołem Kastamonu B. Genclik SK, a Start ze słoweńskim ZRK Mlinotest Ajdovscina. Pierwsze mecze zaplanowano na 9-10 stycznia, rewanże odbędą się tydzień później.

Podnoszenie ciężarów

n Joanna Łochowska zajęła 14. miej-

sce w kat. 58 kg podczas mistrzostw świata w podnoszeniu ciężarów, rozgrywanych w Houston. Polka uzyskała w dwuboju 204 kg (94+110). Złoto zdobyła reprezentantka Azerbejdżanu Bojanka Kostowa, która uzyskała 252 kg (112+140), pobijając o kilogram rekord świata z 2006 roku. Drugie miejsce zajęła Chinka Mengrong Deng (245kg,108+137), atrzecie Hsing-Chun Kuo zTajwanu (237kg,104+133). Na 18. pozycji sklasyfikowana została Aleksandra Klejnowska-Krzywańska (198 kg, 85+113). W kat. 53 kg 31. miejsce zajęła Wioletta Jastrzębska (162 kg, 70+92). Wygrała Shu-Ching Hsu z Tajwanu (221 kg, 96+125), przed Chinką Xiaoting Chen (221 kg, 101+120) i Filipinką Hidilyn Diaz (213 kg, 96+117).

nowy dziennik Wednesday – Friday, November 25-27, 2015

Sport

nowy dziennik Środa – piątek 25-27 listopada 2015

Kowalczyk wyścig z pechem POBIEGNIE I TAK? Teraz, znając Justynę, pewnie też wy Puchar Świata. Już pierwszy skończy się tym, że niezależnie od zaleceń lekarza w piątek Polka staweekend w Kuusamo miał pokanie na starcie. „Nic dziś nie jest przezać, czy Justynę Kowalczyk stać sądzone. Poza tym, że miało być miło i przyjemnie, a będzie nerwowo na powrót na podium w PŚ. Ale i ciężko” – mówi Kowalczyk. na razie zatrzymuje ją choroba. Trzyetapowy Ruka Triple to najkrótszy z trzech wyścigów etapowych „Piszę ten tekst w poczekalni szpitalsezonu. Rozgrywany na przełomie ronej w Kuusamo” – tłumaczy Justyku Tour de Ski (Justyna deklaruje, że na Kowalczyk w felietonie w ponieto zapewne ostatni Tour de Ski w jej działkowej „Gazecie Wyborczej”. karierze, czyli plany przygotowań Do szpitala pojechała w sobotę, tredo MŚ w Lahti w 2017 r. i igrzysk ner Aleksander Wierietielny uznał, że w Pjongczangu już startu w tym wyjest już zbyt mocno przeziębiona – pościgu nie obejmują) będzie mieć osiem większony migdał, gorączka – by leetapów, podobnie jak kończący seczyć się tylko domowymi sposobami. zon tour w Kanadzie. Między KuusaPo kilku godzinach i dokładnych mo a TdS będą jeszcze dwa ważne badaniach Justyna wróciła do hotedla Kowalczyk biegi: łączony w Lillu. To niejedyny problem Kowalczyk lehammer w drugi weekend PŚ ze zdrowiem w ostatnich dniach. i 10 km klasykiem w Toblach, ostatNa zgrupowaniu w Livigno zaczęło ni bieg przed Bożym Narodzeniem. puchnąć prawe kolano, to, z którym Kowalczyk zajmowała miejsca ma problem od kilku sezonów. na podium całego Pucharu Świata Opuchlizna się nie zmniejsza, tew sześciu z ośmiu ostatnich sezonów raz jednak głównym zmartwieniem (wygrała klasyfikację końcową cztejest przeziębienie. „Po latach biegary razy, raz była druga, raz trzecia). nia na nartach stwierdzam, że wolę Ostatnich dwóch sezonów PŚ nie domieć pękniętą kość stopy i z nią starkończyła: w 2014 r. nie wróciła na tratować, niż być poważnie przeziębio- Znając Justynę Kowalczyk, niezależnie od zaleceń lekarza, stanie w piątek sy po igrzyskach w Soczi, w 2015 na” – wyjaśnia Justyna. na starcie r. – po sprincie w Drammen. Zajęła w tych sezonach PŚ odpowiednio 12. CZEMU WŁAŚNIE TERAZ... wyścigu Ruka Triple. wym” – tłumaczy Justyna. Kuusamo to miało być dla Polki najZaczynający się w piątek Ruka TriJej tegoroczne przygotowania to i 13. miejsce. Ostatniej zimy była ważniejsze miejsce w pierwszych ty- ple (piątek: sprint klasykiem, sobo- był przez cały czas bieg z przeszko- na podium PŚ raz, w drużynowym godniach Pucharu Świata. W sprincie ta: 5 km łyżwą, niedziela: 10 km kla- dami. Jeszcze zanim zaczęła wiosen- sprincie w Otepää, w parze z Sylwią klasycznym na trasie w Ruce zawsze sykiem na dochodzenie) miał być dla ne treningi, musiała się poddać nie- Jaśkowiec, z którą później zdobyły była bardzo mocna, choć czasem rów- niej okazją do udowodnienia, że mo- planowanemu zabiegowi kolana (te- brązowy medal mistrzostw świata nież pechowa. W poprzednim, mało że być jeszcze tak mocna w biegach go, które teraz puchnie; potrzebna by- w Falun. Teraz jednak Jaśkowiec przeudanym sezonie, właśnie w Kuusamo klasycznych, jak choćby w Kuusa- ła artroskopia po uszkodzeniu łąkot- chodzi rehabilitację po operacji, na tramiała największą szansę na podium mo dwa lata temu, gdy wygrała inki). Potem podczas przygotowań by- sach PŚ nie będzie również żadnej inPŚ (nie udało jej się to indywidualnie auguracyjny sprint i dzień później ła jeszcze wywrotka w Zakopanem nej Polki. Dlatego Justyna w dni ryprzez całą zimę), prowadziła w półfi- etap na 5 km stylem klasycznym. przy omijaniu turystów na trasie, co walizacji zespołowej będzie miała nale z Marit Bjorgen, ale na szczycie Utrudniająca oddychanie choroba, skończyło się skręconym kciukiem, wolne. I np. z Lillehammer odjedzie podbiegu potknęła się, gdy śnieg przy- nawet jeśli nie uniemożliwi startu, pogryzienie przez psa na zgrupowa- po biegu indywidualnym, a w dniu warł do narty, i odpadła. W Kuusamo sprawi, że trzeba będzie przykroić niu na Białorusi, upadek na bark sztafety chce się ścigać w pierwszym Kowalczyk już pięć razy stała na po- oczekiwania. „Pewnie niewiele to bę- w Val Senales. Akurat w tym ostat- tej zimy maratonie: w 35-kilometrodium biegów Pucharu Świata, a czte- dzie miało wspólnego z moim rze- nim przypadku skończyło się tylko wym La Sgambeda w Livigno. ry razy na podium biegów etapowych czy wi stym po zio mem spor to - na strachu. PAWEŁ WILKOWICZ (SPORT.PL)

n W piątek zaczyna się biego-

Cracovia wymazała plamę n W meczu zamykającym 16. kolejkę piłkarskiej Ekstraklasy Cracovia pokonała Lechię Gdańsk 3:0 (0:0).

FOTO: EPA/GRZEGORZ MOMOT

Meczem z Lechią piłkarze trenera Jacka Zielińskiego rozpoczęli rundę rewanżową. Było wiadomo, że niezależnie od wyniku zostaną na podium Ekstraklasy, ale przede wszystkim mieli zdać test charakteru. Cztery dni temu nieoczekiwanie odpadli z Pucharu Polski po porażce z beniaminkiem I ligi i teraz chcieli udowodnić, że to nie była zapowiedź kryzysu, tylko wypadek przy pracy. I ledwo się mecz zaczął, a już dostali prezent, który miał im ułatwić zadanie. Deleu też przed pierwszym gwizdkiem wyściskał się ze starymi znajomymi z Gdańska (grał w Lechii przez trzy i pół roku), ale akurat z Michałem Makiem najprawdopodobniej się nie polubi. 24-letni napastnik... kopnął Brazylijczyka w twarz i w idiotyczny sposób osłabił zespół. Potem blisko gola było po precyzyjnym dośrodkowaniu Pawła Jaroszyńskiego i mocnym strzale Miroslava Covili głową. Erik Jendriszek zmarnował sytuację sam na sam. Jeśli grę Bartosza Kapustki faktycznie obserwują skauci z całej Europy (na stadionie był m.in. obserwator z Lille), to dał im kolejny powód, by jego nazwisko zakreślić czerwonym flamastrem, albo chociaż dużymi literami. Najpierw oddał kilka przeciętnych strzałów, ale w końcu zrobił, co trzeba. Przyjął piłkę na klatkę piersiową, obrócił się i uderzył z woleja. Bramkarz Marko Marić z trudem odbił piłkę, ale Deniss Rakels był we właściwym miejscy, by ją dobić. Od tej chwili gospodarzom było łatwiej. Ataki trwały, aż w końcu krakowianie trafili po raz drugi. Łukasz Zejdler, który nieoczekiwanie dostał szansę w drugiej połowie (przed tygodniem nie było go w kadrze meczowej), dośrodkował na nogę Mateusza Cetnarskiego, a jego strzałowi niczego nie brakowało – ani siły, ani tym bardziej precyzji. Trochę więchę więcej agresywności. Tenis idzie cej przypadku było później w udedziś w fizyczność i kobiety stają się rzeniu Erika Jendriszka, ale najważcoraz bardziej wytrzymałe i silniejsze. niejsze, że efekt ten sam. Ula ma świetne warunki, jest bardzo W lidze przy ul. Kałuży Cracovia pracowita, jeśli chodzi o uderzenia po- wygrała pięć meczów z rzędu i strzetrafi wszystko, więc teraz trzeba tyl- liła w nich 18 goli. n n Radosław Nijaki, były czołowy polski tenisista, dwukrotny triumfator Turnie- ności od tego, gdzie zmieści się do tur- ko trzymać kciuki, żeby wszystko bynieju głównego. Kolejne tygodnie ło w porządku ze zdrowiem. Kilka doCracovia 3 (0) ju o Puchar Bohdana Tomaszewskiego, został nowym szkoleniowcem młodszej spę dzi już na pewno w Australii. brych turniejów natychmiast powinLechia Gdańsk 0 (0) z sióstr Radwańskich. W minionym sezonie Urszulę prowadził Maciej Domka. „Aklimatyzacja w Sydney, później Au- no podnieść jej samoocenę” – mówi. Nowy szkoleniowiec razem z trestralian Open. W zależności od rozBramka: Rakels (60.), Cetnarski (70.), Jendriszek (83.). Czerwona kartka: Michał Mak (6) Nowy trener Uli studiował w Lon- skich. Na wstępie podkreśla, że waż- woju sytuacji będziemy modyfiko- nerem od przygotowania fizycznedynie, długo pracował w Hongkon- na jest dla niego praca w teamie. Bę- wali kalendarz, bo na w pierwszej go Pawłem Rzepą oraz osteopatą dogu i ma szerokie, analityczne, glo- dzie chciał wymienić poglądy z Ro- części sezonu Ula broni trochę punk- kładnie sprawdzają cały proces treTABELA EKSTRAKLASY bertem Radwańskim oraz trenerem tów za ubiegłoroczny ćwierćfinał ningu Radwańskiej. „Monitorujemy balne spojrzenie na tenis. 1. Piast Gliwice 16 37 29-17 „Mam nadzieję, że pomogę zawod- Tomaszem Wiktorowskim, który Ur- w Auckland, a później taki sam wy- jej cały cykl przygotowawczy, mie2. Legia Warszawa 16 29 32-16 nik w Meksyku” – tłumaczy trener. rzymy tętno na korcie, staramy się niczce wrócić do pierwszej trzydziest- szulę również doskonale zna. 3. Cracovia 16 27 32-21 Co Nijaki chciałby w pierwszej ko- pracować ciężko, ale jednocześnie Zdaniem Radosława Nijakiego, ki rankingu WTA, gdzie kiedyś się 4. Ruch Chorzów 16 24 23-22 już przecież znajdowała – mówi Ni- Urszula do tej pory miała w karie- lejności zmienić u Urszuli Radwań- mądrze. Tak, by się nie przemęcza5. Wisła Kraków 16 23 27-14 jaki. – Tenis kobiecy jest trochę in- rze trochę pecha. „Trochę kontuzji, skiej? „Ja generalnie nie jestem takim ła. Mam nadzieję, że w ten sposób 6. Pogoń Szczecin 16 23 19-18 ny niż męski, w znacznym stopniu trochę problemów ze zdrowiem. typem, który chciałby jakiejś rewolu- zmaksymalizujemy u niej wszystkie 7. Korona Kielce 16 23 12-13 opiera się na sferze mentalnej, pew- W ostatnim sezonie było z tym już cji i gwałtownych zmian. Szczegól- dobre strony. Chcemy, by cały czas 8. Zagłębie Lubin 16 21 21-23 9. Górnik Łęczna 16 21 17-23 ności siebie i odpowiednim samopo- lepiej, w tym nadchodzącym będzie, nie u zawodników czy zawodniczek była świeża. W poprzednim sezonie 10. Termalica Bruk-Bet 16 19 18-23 czuciu. O tych sprawach też musimy mam nadzieję, jeszcze odrobinę doświadczonych, takich jak ona. Pod- przy niższym rankingu musiała grać 11. Podbeskidzie B.-B. 16 19 17-25 rozmawiać. Czasami zawodniczka gra na plus. Jeżeli jako team pomożemy czas mojej nieobecności w kraju za- dużo eliminacji i to ją sporo koszto12. Lechia Gdańsk 16 18 21-22 bardzo dobrze, ale nie uzyskuje jej stanąć na nogi, powinna grać przy- uważyłem kilka błędów, które posta- wało. Teraz będzie miała trochę ła13. Jagiellonia Białystok 16 18 20-27 oczekiwanych wyników. Będziemy najmniej na takim poziomie jak wcze- ramy się zniwelować i zlikwidować. twiej. Dobre nastawienie i zaanga14. Lech Poznań 16 16 17-23 się starali poprawiać nie tylko elemen- śniej” – uważa trener krakowianki. Chciałbym wzmocnić grę na serwisie. żowany zespół współpracowników 15. Śląsk Wrocław 16 14 17-26 Nasza tenisistka zacznie sezon Mocną stroną Uli jest regularność, po- powinny jej pomóc w odzyskaniu ty stricte tenisowe” – zapowiada no16. Górnik Zabrze 16 10 16-25 wy coach młodszej z sióstr Radwań- w Auckland lub Shenzen – w zależ- winniśmy dołożyć jednak do niej tro- dawnej dyspozycji” – uważa. n

Urszula Radwańska ma nowego trenera

Wrócić do pierwszej trzydziestki

Sport

35 nowy dziennik Wednesday – Friday, November 25-27, 2015

Decydujące mecze w fazie grupowej Ligi Mistrzów

Ocena sytuacji:

Szczęsny niepewny awansu

Londyńczycy w podobnej sytuacji co Sevilla, czyli żeby awansować, wszystko musiałoby ułożyć się pod nich. Dwa zwycięstwa Kanonierów, w tym wysokie z Grekami, po nad to zwy cię stwo Bay er nu z Olympiakosem – inaczej nie ma co marzyć o wyjściu z grupy. Jeśli cokolwiek zawiedzie, podopieczni Arsene’a Wengera będą musieli się zadowolić trzecim miejscem. Chyba że zaskoczy Dinamo Zagrzeb... O pierwsze miejsce Bawarczyków nie powinno być obaw, choć zadecyduje wtorkowy mecz na własnym obiekcie z drugim Olympiakosem.

„Przegląd Sportowy” przeanalizował sytuację we wszystkich grupach Ligi Mistrzów przed przedostatnią serią gier. Wojciech Szczęsny może drżeć o awans do samego końca, a zespołowi Grzegorza Krychowiaka wszystkie mecze musiałyby ułożyć się według scenariuszu przychylnego Sevilli.

4 10 4 7 4 3 4 3

7-0 5-1 4-8 1-8

Pozostałe mecze: 25.11: Malmö – PSG, Szachtar – Real Madryt 8.12: PSG – Szachtar, Real Madryt – Malmö Ocena sytuacji:

Od początku było wiadomo, że kluby z Madrytu oraz Paryża są poza resztą stawki. Królewscy już teraz są pewni awansu, a dzięki zwycięstwu z PSG na własnym obiekcie po golu Nacho, są również blisko pierwszego miejsca w grupie. Mistrz Francji powinien już w środę zapewnić sobie awans do 1/8 finału LM. Otwartą kwestią pozostaje trzecie miejsce i awans do Ligi Europy – jeśli nie dojdzie do większych niespodzianek, awans przypadnie temu, kto urwie jakikolwiek punkt albo kto przyjmie mniej goli od rywali w dwóch ostatnich spotkaniach. GRUPA B

1. Manchester United 2. PSV Eindhoven 3. VfL Wolfsburg 4. CSKA Moskwa

4 4 4 4

7 6 6 4

5-4 6-6 4-4 4-5

Pozostałe mecze: 25.11: CSKA – Wolfsburg, Manchester United – PSV 8.12: Wolfsburg – Manchester, PSV – CSKA Ocena sytuacji:

Najciekawsza grupa ze wszystkich, bo jeszcze nic nie jest rozstrzygnięte, a tabela może się całkowicie odwrócić. Tylko trzy punkty między pierwszym a ostatnim zespołem. W środę mogą się wyjaśnić dwie kwestie: Anglicy ewentualnym zwycięstwem nad PSV zapewnią sobie awans, a CSKA może odpaść, jeśli przegra z Wolfsburgiem. Tu każdy może wygrać z każdym, choć podopieczni Louisa van Gaala są w naj-

lepszej sytuacji. Mimo to niczego nie mogą być pewni, tym bardziej, że po trafieniach Moreno i Narsingha przegrali w Eindhoven. GRUPA C

1. Benfica Lizbona 2. Atletico Madryt 3. Galatasaray Stambuł 4. FK Astana

4 4 4 4

9 7 4 2

GRUPA G

1. FC Porto 2. Chelsea Londyn 3. Dynamo Kijów 4. Maccabi Tel Awiw

7-4 7-2 5-7 2-8

Benfica jedzie do Kazachstanu, by przypieczętować swój awans do fazy pucharowej. Najważniejszym meczem dla rozwoju sytuacji w tej grupie będzie rywalizacja w Madrycie między Atletico a Galatasaray. Hiszpanie wygrywając, mogą rozstrzygnąć sprawę awansu – wówczas ostatnie starcie z Portugalczykami byłoby o pierwsze miejsce. Gdyby jednak wygrał turecki zespół, wówczas w ostatniej kolejce madrytczycy byliby w trudnej sytuacji. Wtedy każde potknięcie mogłoby zesłać niedawnych finalistów LM do Ligi Europy. GRUPA D

1. Manchester City 2. Juventus Turyn 3. Sevilla FC 4. Borussia M” Gladbach

4 4 4 4

9 8 3 2

8-5 5-2 5-7 2-6

Pozostałe mecze: 25.11: Juventus – Manchester City, Borussia Mönchengladbach – Sevilla 8.12: Manchester City – Borussia Mönchengladbach, Sevilla – Juventus Ocena sytuacji:

Drużyna Grzegorza Krychowiaka ma już niewielkie szanse na awans. Andaluzyjczycy musieliby pokonać Borussię, kibicując zarazem Anglikom z Manchesteru. Dopiero gdyby kolejka ułożyła się po ich myśli, ostatni mecz z Juventusem zostałby w ich

Lewandowski i Krychowiak nominowani do Drużyny Roku UEFA 2015

40 wspaniałych

n Dwóch Polaków znalazło się wśród piłkarzy nominowanych do Drużyny Roku UEFA 2015. Nikogo nie zdziwi fakt, że w tym zacnym gronie są liderzy reprezentacji Polski: Robert Lewandowski i Grzegorz Krychowiak.

„Jedenastkę” można typować do 5 rych zostanie wybrana najlepsza stycznia 2016 roku, wyniki zostaną „jedenastka” 2015 roku. Najwięcej swoich reprezentantów ma ubiegłoogłoszone 8 stycznia. Redakcja oficjalnej strony Euro- roczny triumfator Ligi Mistrzów FC pejskiej Federacji Piłki Nożnej Barcelona. Z ekipy Dumy Katalonii (UEFA) wytypowała nazwiska 40 pił- w Drużynie Roku może znaleźć się karzy z całej Europy, spośród któ- aż ośmiu zawodników. O jednego

4 10 4 7 4 5 4 0

9-4 7-3 5-4 1-11

Pozostałe mecze: 24.11: Porto – Dynamo Kijów, Maccabi – Chelsea 9.12: Dynamo Kijów – Maccabi, Chelsea – Porto Ocena sytuacji:

Pozostałe mecze: 25.11: Astana – Benfica, Atletico Madryt – Galatasaray 8.12: Galatasaray – Astana, Benfica – Atletico Madryt Ocena sytuacji:

FOTO: EPA/MAURIZIO BRAMBATTI

GRUPA A

1. Real Madryt 2. Paris Saint-Germain 3. Szachtar Donieck 4. Malmö FF

Czy Wojciech Szczęsny (z prawej) zatrzyma Lionela Messiego i jego kolegów?

rękach – musieliby wygrać przynajmniej 2:0, bo takim rezultatem turyńczycy wygrali pierwszy mecz. Poza punktami, liczą się bezpośrednie mecze, dalej gole strzelone w bezpośrednich meczach (na wyjeździe podwójnie), a potem różnice bramek. Długa droga, by Sevilla odmieniła swoje losy w grupie. Bardziej prawdopodobny scenariusz to trzecie miejsce. O nie powalczą z Borussią już w środę. GRUPA E

1. FC Barcelona 2. AS Roma 3. Bayer 04 Leverkusen 4. BATE Borysów

4 10 8-2 4 5 10-10 4 4 11-10 4 3 4-11

Pozostałe mecze: 24.11: BATE – Bayer Leverkusen, Barcelona – Roma 9.12: Bayer Leverkusen – Barcelona, Roma – BATE Ocena sytuacji:

Barcelonie już nikt nie powinien zagrozić, więc pozostaje kwestia drumniej piłkarza w tym gronie ma Bayern Monachium. Wśród ekipy Bawarczyków można znaleźć nazwisko Roberta Lewandowskiego. Trzecią siłą w „40” nominowanych jest Juventus Turyn, który ma pięciu piłkarzy. Po czterech jest z Realu Madryt i Paris Saint-Germain, trzech z Manchesteru City i po dwóch z Sevilla FC, Atletico Madryt i VfL Wolfsburg. Wśród nominowanych z Sevil li – zwy cięz cy Li gi Eu ro py – oprócz Jewhena Konoplianki znalazł się Grzegorz Krychowiak. Stawkę uzupełniają piłkarze Dnipro Dniepropietrowsk i dwóch drużyn z Londynu: Chelsea i Arsenalu. Drużynę Roku UEFA 2015 można typować do 5 stycznia 2016 r., wyniki zostaną ogłoszone 8 stycznia. n

giego miejsca: Bayer czy Roma? Szanse ma też BATE, ale nie są postrzegani za faworytów. Zespół Wojtka Szczęsnego ma punkt przewagi nad Niemcami i lepszy bilans w bezpośrednich meczach, co daje im pewną wygodę. Oba kluby mają identyczną drogę w ostatnich dwóch kolejkach: mniej wymagające BATE oraz wymagająca Barcelona. Niewielkim plusem dla Bayeru może być gra z obrońcą tytułu w ostatniej kolejce, bo Luis Enrique może wystawić zupełne rezerwy, kiedy będą pewni pierwszego miejsca. GRUPA F

1. Bayern Monachium 2. Olympiakos Pireus 3. Arsenal Londyn 4. Dinamo Zagrzeb

4 4 4 4

9 9 3 3

13-3 6-6 6-10 3-9

Pozostałe mecze: 24.11: Arsenal – Dinamo, Bayern – Olympiakos 9.12: Dinamo – Bayern, Olympiakos – Arsenal

NOMINOWANI

BRAMKARZE: Gianluigi Buffon (Juventus Turyn), Manuel Neuer (Bayern Monachium), Joe Hart (Manchester City), Denis Bojko (Dnipro Dniepropietrowsk) OBROŃCY: David Alaba (Bayern Monachium), Diego Godin (Atletico Madryt), Jerome Boateng (Bayern Monachium), Javier Mascherano (FC Barcelona), Leonardo Bonucci (Juventus Turyn), Gerard Pique (FC Barcelona), Giorgio Chiellini (Juventus Turyn), Sergio Ramos (Real Madryt), Dani Alves (FC Barcelona), Ricardo Rodriguez (VfL Wolfsburg), David Luiz (Paris Saint-Germain), Thiago Silva (Paris Saint-Germain) POMOCNICY: Kevin de Bruyne (Manchester City), Grzegorz Krychowiak (Sevilla FC), Hakan Calhanoglu (Bayern Le-

Jedyne, co mogłoby poważnie namieszać w grupie G, to zwycięstwo ukraińskiego klubu z FC Porto we wtorek. Wówczas ktoś z dwójki Chelsea i Porto mógłby paść ofiarą Dynama w ostatniej kolejce. Jeśli jednak Porto oraz Chelsea wygrają zgodnie z planem, to sytuacja przed ostatnią kolejką będzie już całkowicie klarowna. Maccabi jest raczej poza stawką. GRUPA H

1. Zenit St Petersburg 2. Valencia CF 3. KAA Gent 4. Olympique Lyon

4 12 4 6 4 4 4 1

10-4 5-5 4-5 2-7

Pozostałe mecze: 24.11: Zenit – Valencia, Lyon – Gent 9.12: Valencia – Lyon, Gent – Zenit Ocena sytuacji:

Rosjanie są pewni awansu, reszta jeszcze walczy o korzystne pozycje. Wiele rozjaśni mecz Lyonu z Gentem, tym bardziej, że walencki klub będzie grał na trudnym terenie. Tutaj ostatnia kolejka zapowia da się szcze gól nie cie ka wie. I Valencia, i Gent grają z tymi samymi rywalami: Zenitem oraz Lyonem. W teorii to Hiszpanie są najbliżej awansu, ale pokazywali już wielokrotnie w tym sezonie, że potrafią zagrać zupełnie nijako. Trudno przewidzieć jakiekolwiek rozstrzygnięcia. n verkusen), Claudio Marchisio (Juventus Turyn), Eden Hazard (Chelsea Londyn), Paul Pogba (Juventus Turyn), Andres Iniesta (FC Barcelona), Ivan Rakitić (FC Barcelona), James Rodriguez (Real Madryt), Marco Verratti (Paris Saint-Germain), Jewhen Konoplianka (Sevilla FC), Arturo Vidal (Bayern Monachium) NAPASTNICY: Sergio Aguero (Manchester City), Lionel Messi (FC Barcelona), Alexis Sanchez (Arsenal Londyn), Alvaro Morata (Juventus Turyn), Gareth Bale (Real Madryt), Thomas Mueller (Bayern Monachium), Antoine Griezmann (Atletico Madryt), Neymar (FC Barcelona), Zlatan Ibrahimović (Paris SaintGermain), Cristiano Ronaldo (Real Madryt), Robert Lewandowski (Bayern Monachium), Luis Suarez (FC Barcelona)

Sport The BAR-B-Q Grill 137-krotne przebicie 36

nowy dziennik Środa – piątek 25-27 listopada 2015

519 River Drive, Garfield, NJ 07026, T : (973) 767-2138, F: (973) 767-2139

n Novak Djoković dostał za zwycięstwo w tegorocznej edycji tur-

nieju ATP World Tour Finals w Londynie czek na ponad dwa miliony dolarów. Premia Serba jest 137 razy większa niż suma, którą dostał pierwszy triumfator kończącej sezon imprezy masters – Amerykanin Stan Smith. Obecny podczas niedzielnego finału na trybunach Smith za zwycięstwo w 1970 roku otrzymał 15 tys. dolarów (choć wówczas wartość dolara była inna niż obecnie) i... butelkę Coca Coli. W tym roku na trybunach londyńskiej hali O2 zasiadło przez tydzień ponad 262 tys. widzów, zaledwie kilkuset mniej niż w ubiegłej, rekordowej pod tym względem edycji. Łączna pojemność hali podczas 15 sesji turniejowych to 267 tys. widzów. Jak podkreślił jeden z rzeczników prasowych imprezy, „to znakomity wynik, biorąc pod uwagę poczucie zagrożenia wywołane wydarzeniami w Paryżu, które miały miejsce tuż przed rozpoczęciem turnieju”. Przez cały czas turnieju wszyscy widzowie byli szczegółowo kontrolowani przez służby bezpieczeństwa. Tegoroczną imprezę na długo zapamięta jedno z 30 dzieci od podawa nia pi łek. 16-let ni Har ry Amos – w ramach nagrody za praREKLAMA

cę wykonaną podczas kilkutygodniowych treningów przed turniejem – wręczał po niedzielnym meczu puchar za zwycięstwo w finale razem z dyrektorem zarządzającym ATP. Za sukcesem komercyjnym turnieju stoją wielcy sponsorzy: tytularny, którym jest jeden z brytyjskich banków, firma kurierska, producenci materiałów biurowych i piwa, linie lotnicze oraz producent samochodów. Dla ATP to zdecydowanie największe wydarzenie w sezonie, zapewniające blisko 20 procent budżetu organizacji. Prawa telewizyjne są co roku sprzedawane do blisko 60 różnych telewizji, odbieranych przez widzów w blisko 200 krajach i terytoriach. Przed telewizorami mecze śledzi ponad 100 milionów kibiców tenisa. Zgodnie z podpisaną przed turniejem umową, Londyn pozostanie gospodarzem imprezy do co najmniej 2018 roku włącznie. n

PARTY NA WSZYSTKIE OKAZJE ! › DJ w każdy piątek i sobotę po godz. 10 pm.

› Oglądaj mecze piłki nożnej - 11 dużoekranowych telewizoróww › Patio na 60 osób › Drink Special

Rodzi nne

BBQ

Party

w two

im do m

NAJLEPSZY GRILL W MIEŚCIE, ZAPRASZAMY

:(6(/$ 6+2:(56 &+5=&, 1< .2081, ( 52&=1, &( PERIODICALS postage paid at New York, NY. Delivered to the Post Office as periodicals class mail on Tuesday, November 24, 2015

POSTMASTER: Send address changes to “Nowy Dziennik”, 70 Outwater Lane, Suite 402, Garfield, NJ 07026