Nowy Dziennik 2015/12/24 by Nowy Dziennik

WYCHOWAWCZY DLA PRACOWNIKÓW MIEJSKICH | LUKSEMBURG PRZESTRZEGA POLSKĘ | NIELEGALNE PRAKTYKI WŁAŚCICIELI KAMIENIC 106

SPORT

www.dziennik.com

THURSDAY – SUNDAY, DECEMBER 24-27, 2015

$1.50

Euro zweryfikuje reprezentację 42

Niech ten szczególny czas narodzin Dzieciątka przyniesie wszystkim szczęście, życzliwość i wzajemne zrozumienie.

POLONIA

RADOSNYCH ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA

naszym Czytelnikom, Ogłoszeniodawcom i Sympatykom życzy zespół Nowego Dziennika

Polska Wigilia na emigracji 16

WYWIAD

Bp Mroziewski: Bóg przychodzi do nas, ludzi wiary

WASHINGTON POST” ATAKUJE RZĄD PIS

„

POLONIA

FOTO: NOWY DZIENNIK

„W POLSCE ŹLE SIĘ DZIEJE! POTRZEBNA JEST AMERYKAŃSKA INTERWENCJA!”

i artykuły sugerujące, jakoby w Polsce doszło do jakiegoś zamachu stanu. ProPotomkowie blem zauważają także przedstawiciele ton Post” w śro do wym wstęp nia ku. Co wię cej, ga ze ta ape lu je do Ba rac ka Oba my o „in ter wen cję” Czepca z „Wesela” ambasady w Waszyngtonie. „Prawie codzien nie ktoś o Polsce pisze, nie tylko i sprze ciw wo bec dzia łań Ja ro sła wa Ka czyń skie go. A co na to przed sta wi cie le Pol ski w USA? mieszkają amerykańska prasa. Po wczorajszym w Nowym Jorku „Będzie stosowna reakcja naszej amba- Dziennik” przedstawiciele ambasady. Po wyborach parlamentarnych, w któ- dniu tych komentarzy pewnie będzie sady w Waszyngtonie na wspomniany Także polski MSZ w Warszawie po- rych zwyciężyło Prawo i Sprawiedliwość, jeszcze więcej” – usłyszeliśmy w biuKolejne wydanie “Nowego artykuł, stawiający nasz kraj w nieko- twierdził, że polska dyplomacja nie po- w zagranicznych mediach, także w USA, rze prasowym ambasadora Ryszarda zaczęły pojawiać się negatywne opinie Schnepfa. Dziennika” ukaże się z datą rzystnym świetle” – zapewnili „Nowy zostawi tekstu bez odpowiedzi. » STR. 7

n „Szok po dwóch stronach Atlantyku. Demokracja w Polsce jest zagrożona” – donosi „Washing-

28 grudnia 2015.

OPINIE, strona 12 ROK XLIV Nr 12 625 NOWY DZIENNIK $1.50 52615 >

08805 93289

A jednak żal...

n Żal, bo padało i zamiast bożonarodzeniowej aury mieliśmy na dworze mżaw-

n Środki finansowe na opiekę nad Polonią i Polakami za granicą wracają do

kę, żal, bo zamiast wymienionej w „Nowym Dzienniku” godziny 6:30 po połuSenatu. PiS realizuje kolejną obietnicę wyborczą – poinformował w środę w dniu spotkanie rozpoczęło się ze sporym opóźnieniem, bo poruszanie się tuż serwisie twitter.com Stanisław Karczewski, marszałek Senatu. przed świętami na trasie Nowy Jork – Garfield jest dobre tylko dla wielbicienicami, atakże stabilność li sportów ekstremalnych... Odkilku lat politycy Praiprzejrzystość współprawa iSprawiedliwości docy z organizacjami pomagali się, by pieniędzzarządowymi w kraju mi przeznaczonymi działającymi na rzecz napomoc Polonii zajmoPolonii, prowadzone wała się wyższa izba parobecnie przez MSZ prolamentu, a nie resort cedury oceny formalnej spraw zagranicznych. W środę oświadczenie Wspólne oświadczenie podpisał i merytorycznej ofert w tej sprawie podpisali marszałek Sejmu Stanisław Kar- w ramach konkursu doStanisław Karczewski czewski (z lewej) i wiceminister tacyjnego ‘Współpraca z Polonia i Polakami i Jan Dziedziczak, wice- w MSZ Jan Dziedziczak za granicą 2016’ zostaminister w MSZ. Zadecydowano również, że zasady konkursu ną przeprowadzone i zakończone zgoddotacyjnego „Współpraca z Polonią i Po- nie z obowiązującym regulaminem oraz lakami za granicą 2016” pozostają bez harmonogramem. Lista rankingowa wyzmian do momentu wyłonienia i opubli- łoniona w wyniku postępowania zostakowania listy rankingowej. Dalszym pro- nie ogłoszona publicznie i przekazacedowaniem zajmie się Kancelaria Sena- na do Kancelarii Senatu w formie rekotu. Jak czytamy woświadczeniu, „…wtro- mendacji do dalszego procedowania”. sce o dobro naszych Rodaków poza graPC, (R)

Leszek Sadowski (z lewej) i Janusz Kapusta podczas spotkania w „Nowym Dzienniku”

FOTO: NOWY DZIENNIK

Na stronie internetowej MON nowy rzecznik tego resortu pisze, że pochodzi z patriotycznej, katolickiej rodziny, która na trwałe zaszczepiła w nim dewizę: „Bóg, Honor, Ojczyzna”. To właśnie on o godz. 1:30 w nocy wszedł razem z funkcjonariuszami Żandarmerii Wojskowej do tzw. Centrum Kontrwywiadu NATO w Warszawie. Misiewicz – tak, tak, ten „nieopierzony” urzędnik – po przejrzeniu dokumentów, wysłał zawiadomienie do prokuratora generalnego Andrzeja Seremeta.

Pieniądze dla Polonii znów w Senacie

Janusz Kapusta w „Nowym Dzienniku”

FOTO: SENAT.GOV.PL

Naszym zdaniem

Żal też, że spotkanie się skończyło, bo można było słuchać tych dwóch panów bez końca. Na kanapie przed publicznością i sprawnie nastawionymi kamerami za-

siedli Janusz Kapusta i prowadzący spotkanie Leszek Sadowski. Na stole leżała książka wydana w Polsce, nosząca tytuł: „Plus Minus. Podręcznik do myślenia”. » STR. 7

nowy dziennik Czwartek â&#x20AC;&#x201C; niedziela 24-27 grudnia 2015

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

nowy dziennik Czwartek â&#x20AC;&#x201C; niedziela 24-27 grudnia 2015

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

nowy dziennik Czwartek â&#x20AC;&#x201C; niedziela 24-27 grudnia 2015

GRZYWNA ZA MUZUŁMAŃSKIE PRAKTYKI

Nielegalne praktyki właścicieli kamienic

„WASHINGTON POST” ATAKUJE…

n Mieszkańcy prawie 30 apartamentowców z obowiązującym czyn-

FOTO: WOJCIECH MAŚLANKA/NOWY DZIENNIK

szem regulowanym zostali pozbawieni ogrzewania i ciepłej wody, za którą musieli ponosić dodatkowe koszty. Praktyki właścicieli budynków okazały się nielegalne.

Pobieranie dodatkowej opłaty za ogrzewanie lub ciepłą wodę w mieszkaniach z czynszem regulowanym jest nielegalne

Sprawa dotyczy mieszkańców co najmniej 145 apartamentów, których właściciele ograniczyli dostęp do mediów – ciepłej wody oraz ogrzewania, żądając za to specjalnej opłaty. W związku z tym, że w budynkach tych obowiązywały zasady tzw. czynszu stabilizowanego, ich praktyki okazały się nielegalne. Sytuacja ta miała miejsce w prawie 30 apartamentowcach znajdujących się m.in. w brooklyńskich dzielnicach – Bushwick i Williamsburg oraz na Manhattanie – na Chinatown i Harlemie. Sprawą zainteresowała się stanowa agencja zajmująca się mieszkalnictwem – Division of Homes and Community Renewal. Po przeprowadzonym dochodzeniu gubernator Andrew Cuomo poinformował we wtorek, że wszyscy właściciele budynków bez-

względnie muszą przestrzegać zasad w nich obowiązujących i wezwał ich do jak najszybszego rozwiązania problemu. Muszą oni przywrócić mieszkańcom ogrzewanie i ciepłą wodę oraz zwrócić nadwyżki pieniędzy, jakie do tej pobrali za dostęp do tych mediów. Przedstawiciele Division of Homes and Community Renewal wykryli aż 560 przypadków nielegalnie podwyższonego czynszu oraz stwierdzili, że wielu lokatorów nie chcąc płacić mieszkało bez ogrzewania i ciepłej wody. Jednocześnie zwrócili się z prośbą do wszystkich najemców, którzy zauważą, że właściciele budynków stosują wobec nich nielegalne praktyki lub ich nękają o kontakt z Tenant Protection Unit pod numerem telefonu: (718) 739 6400. WUEM, (R)

Mężczyzna groził bronią personelowi szpitala

Obronił syna przed eutanazją n Zdesperowany ojciec, nie chcąc pogodzić się z diagnozą lekarzy i odłącze-

niem syna od aparatury podtrzymującej życie, wziął do szpitala broń i grożąc medykom nie pozwolił nikomu zbliżyć się do swojego dziecka. Efekt „umierający” syn nie tylko odzyskał przytomność, ale powoli wraca do zdrowia. To, co zdarzyło się w jednym ze szpitali w Houston, wielu lekarzy nazywa cudem. W styczniu 27-letni mężczyzna, po rozległym wylewie krwi do mózgu, trafił na izbę przyjęć. Po tygodniach bezskutecznej walki diagnozamedyków brzmiała: śmierć pnia mózgu. Pacjent przez miesiące był podłączony do aparatury podtrzymującej życie. Ponieważ nie dawano mu żadnych szans, poradzono rodzicom, by zgodzili się na odłączenie go od aparatury, co więcej – część jego organów przeznaczono już do transplantacji. Matka wyraziła zgodę, ojciec mężczyzny zaprotestował. Wdniu, gdy syn miał umrzeć, mężczyzna zabrał ze sobą broń do szpitala i czuwał przy dziecku. „Wiedziałem, że żyje, że jest świadomy, bo cały czas, jak byłem obok niego, ściskał moją dłoń. Musiałem

» Chodzi o przyjętą we wtorek przez Sejm nowelizację ustawy o Trybunale Konstytucyjnym autorstwa PiS. Trybunał, a konkretnie zmiany z nim związane, znalazły się w ogniu krytyki szczególnie lewicowych redakcji. Po raz kolejny w ciągu zaledwie kilku tygodni amerykański dziennik „Washington Post” sugeruje czytelnikom w Stanach Zjednoczonych, że w Polsce dzieje się coś „mocno niepokojącego” oraz, że „nowo wybrana władza łamie prawo i niszczy demokrację”. Oprócz tego w środowym edytoriale można przeczytać m.in. o tym jakoby w kraju nad Wisłą „trwał zamach stanu”, a „Jarosław Kaczyński pogardzał liberalną demokracją”. Jak podkreśla dziennik, „przez ostatnie dwie dekady Polska była liderem wśród postkomunistycznych państw Europy Środkowej, z coraz szybciej rozwijającą się gospodarką i rosnącym wpływem w NATO i Unii Europejskiej”. Dlatego „nagły wybuch kryzysu politycznego w Warszawie, który według wysokich rangą polityków i obrońców prawa zagraża krajowej demokracji, wywołał szok po obu stronach Atlantyku” – dodaje. Gazeta przypomina, że działania Prawa i Sprawiedliwości skłoniły szefa Parlamentu Europejskiego Martina Schulza do oświadczenia, że w Polsce trwa „zamach stanu”, a „dziesiątki tysięcy” Polaków do przyłączenia się do demonstracji organizowanych przez nowo powstały Komitet Obrony Demokracji. Gazeta nie wspomina o marszach poparcia dla nowo wybranego rządu, w których wzięło udział dwa razy więcej uczestników. Za najbardziej niepokojące „Washington Post” uznaje próby przejęcia kontroli nad Trybunałem Konstytucyjnym. Według dziennika, „PiS i jej przywódca Jarosław Kaczyński przekroczyli granicę, nie akceptując wyroku trybunału, który uprawomocniał trzy z pięciu poprzednich nominacji sędziowskich. Utrudniając trybunałowi podejmowanie decyzji, nowa ustawa może usu nąć naj waż niej szą kon tro lę nad nowym rządem” – ocenia amerykański dziennik. Rozwiązaniem „kryzysu”, jak sugeruje „Washington Post”, powinno być zwrócenie uwagi nowym władzom przez administrację prezydenta Baracka Obamy. Otóż przywódcy w Warszawie powinni usłyszeć, że „osłabienie konDOK. ZE STR. 1

walczyć. Każdy na moim miejscu postąpiłby tak samo, tym bardziej, że czułem, iż lekarze i pielęgniarki działają zbyt szybko. Chciałem tylko kilku godzin więcej z moim synem” – tłumaczy 59-letni George Pickering. W to co stało się później trudno jest uwierzyć, bo 27-latek nie tylko odzyskał przytomność, ale po kilku tygodniach wrócił do pełnej sprawności. Zachowanie ojca, choć niezgodne z prawem, uratowało życie młodemu mężczyźnie. To właśnie z tego powodu sąd postanowił odrzucić najbardziej poważne oskarżenia przeciwko 59-latkowi, dzięki temu mężczyzna wyszedł już na wolność. „Tato złamał prawo, nie ma co do tego żadnych wątpliwości, ale miał dobry powód. Jestem tutaj dzisiaj z wami, bo uratowała mnie jego miłość” – powiedział syn. AA, (R)

troli sądowniczej, czystki wśród krytyków w państwowych mediach i dalsze prześladowanie przeciwników politycznych szybko popsują relacje z Waszyngtonem”. We wcześniejszym artykule tej samej gazety, który ukazał się kilka tygodni temu, można było przeczytać, że nowa polska administracja zdążyła „postawić na czele służb specjalnych nowego szefa, który był wcześniej skazany za nadużycia władzy w ściganiu politycznych przeciwników”, „wymienić pięciu sędziów Trybunału Konstytucyjnego” i mianować na ministra obrony „zadeklarowanego antysemitę”. Wtedy polski MSZ głośno zaprotestował i wydał oficjalny komunikat. Odniesiono się w nim także do pro gra mu CNN nada ne go w grudniu, w którym sugerowano, że w „Polsce bardzo źle się dzieje”. „Mamy nadzieję, że w przyszłości obie redakcje będą starały się prezentować odbiorcom materiały nie odbiegające tak daleko od rzeczywistości, a także różnorodne stanowiska i bardziej zrównoważone opinie. Tego wymaga przecież rzetelne i obiektywne dziennikarstwo” – podkreślał w oświadczeniu MSZ. Zapowiedziano również, że strona polska będzie domagać się od obu redakcji możliwości przedstawienia w nich polskiego stanowiska wobec stawianych zarzutów. Jednak do żadnej rozmowy, przynajmniej jak dotąd, nie doszło. Co więcej, kolejna amerykańska gazeta – nowojorski „New York Times” – w połowie grudnia bardzo ostro i jednostronnie opisała sytuację polityczną w naszym kraju, sugerując czytelnikom, że „w Polsce mają miejsce niepokojące wydarzenia, przekreślające to, co Polska osiągnęła po upadku komunizmu”. O komentarz do najnowszej środowej opinii dziennika „Washington Post” poprosiliśmy polski MSZ oraz ambasadę RP w Waszyngtonie. „Mogę zapewnić, że ambasada będzie reagować na wskazane, ale też inne oceny medialne stawiające Polskę w niekorzystnym świetle. Stosowne uwagi i komentarze są aktualnie przygotowywane, ale nie będą miały publicznego charakteru, chyba że wydawca zdecyduje się na ich publikację” – dowiedział się „Nowy Dziennik”. ND

A JEDNAK ŻAL...

» Nie jest to książka tradycyjna, nie ma rozdziałów, wstępu, indeksów. Ma tylko i wyłącznie rysunki Janusza Kapusty, które były publikowane w „Rzeczpospolitej”. Rysunki z komentarzami napisanymi czarnym flamastrem mogą być przedmiotem rozmowy filozofów, mogą być analizowane przez uczniów wszystkich możliwych szkół, mogą nam wszystkim przypominać, że na przykład „poczucie piękna trzeba rozwijać z takim samym wysiłkiem jak mądrość”, a „liście starzeją się kolorowo”. Leszek Sadowski nie koncentrował się tylko na książce. Jego pytania sprawiły, że Janusz Kapusta barwnie

DOK. ZE STR. 1

przedstawiał wszystko co jest w nim, wszystko czego dokonał, wszystko o czym marzy. Poruszaliśmy się więc pomiędzy Polską a „New York Timesem”, Buddą a K-dronem, istnieniem Boga a polityką. Na zakończenie można było kupić książkę sprzedawaną przez Elżbietę Kieszczyńską. I żeby nie kończyć zdaniem z żalem w roli głównej, nadmienić trzeba, że książkę kupić można, zamawiając ją przez telefon – 201 355 7496. A ci, którzy będą mieli szczęście, będą mogli nabyć też wydaną przed laty książkę pod tytułem „Janusz Kapusta w New York Times”. EK

[NEW YORK, NY] 350 dolarów kary musi zapłacić kierowca żółtej taksówki za stosowanie muzułmańskich zasad podczas pracy. 64-letni Tamsir Drammeh został skazany za to, że nie pozwolił pasażerce usiąść na przed nim sie dze niu sa mo cho du. Swoją decyzję tłumaczył tym, że jego religia nie zezwala na zbyt bliską obecność obcej kobiety w jego otoczeniu. Pasażerka chciała skorzystać z taksówki wraz z mężem i dwójką dzieci, którzy usiedli na tylnym siedzeniu. Po całym zamieszaniu rodzina zrezygnowała z kursu z muzułmańskim kierowcą, a sprawę skierowała do sądu i ją wygrała. Również Laura Fieber, sędzina prowadząca sprawę odwoławczą, stwierdziła, że jest to przykład typowej dyskryminacji i ukarała kierowcę żółtej taksówki grzywną w wysokości 350 dolarów.

NASA ODWOŁAŁA MARCOWY START NA MARSA [HOUSTON, TX] Agencja NASA od-

wołała w środę planowany na marzec start lądownika InSight, który miał polecieć na Marsa. Powodem jest nieszczelny pojemnik próżniowy z czujnikami sejsmometru. Dostawcą tego sejsmometru jest francuska agencja kosmiczna CNES. Francuzi naprawiali już wadliwy spaw próżniowego zbiornika, ale okazało się, że problem pozostał. InSight to statyczny lądownik (bez możliwości przemieszczania się), który miał się zająć badaniem zjawisk tektonicznych na Marsie i budową wnętrza tej planety, a także rejestrować zmiany orbity tej planety wokół Słońca. Odwołanie marcowego startu podaje w wątpliwość przyszłość całego projektu, ponieważ dopiero dwa lata później Ziemia i Mars znajdą się wobec siebie w pozycji umożliwiającej wysłanie lądownika.

KARP PO AMERYKAŃSKU [NEW YORK, NY] Karp w USA jest rybą mało popularną, choć występuje w akwenach wodnych całego kraju. Na stoły trafia przede wszystkim w okresie wigilijnym, o co dbają Polacy na stałe zamieszkali w USA. Natomiast odmiana azjatycka tej ryby, mimo swoich walorów smakowych, jest zwalczana na wszelkie możliwe sposoby i uznawana za bardzo groźnego szkodnika. W latach 70. do ekosystemu został wpuszczony karp azjatycki, który szczególnie w środkowopółnocnych stanach USA sieje spustoszenie. Z tego powodu zagrożony jest m.in. biznes związany z połowem ryb, szacowany na kwotę siedmiu miliardów dolarów. Sprawą zajęła się nawet administracja Białego Domu. Karp azjatycki to jednak bardzo smaczna ryba. Szczególnie znane są szaszłyki przyrządzane z jej mięsa.

Strony redaguje: Tomasz Deptuła

7 nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

Ameryka

W SKRÓCIE

Ameryka

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Prorodzinna polityka nowojorskich władz

Urlop wychowawczy dla pracowników miejskich

n Tysiące nowojorskich pracowników miejskich będą mogły od no-

wego roku korzystać z pełnoprawnego urlopu rodzicielskiego. Nowe prawo będzie przysługiwało zarówno kobietom, jak i mężczyznom.

FOTO: EPA/NARONG SANGNAK

Od stycznia nowojorscy pracownicy miejscy będą mogli korzystać z pełnopłatnego urlopu wychowawczego

Burmistrz Bill de Blasio ogłosił we wtorek nowe, prorodzinne przepisy dotyczące pracowników administracji miejskiej. Od stycznia wszystkim osobom niezrzeszonym w żadnych związkach zawodowych będzie przysługiwało co najmniej sześć tygodni pełnopłatnego urlopu wychowawczego. Z nowych przepisów będzie mogło skorzystać około 20 tys. menedżerów oraz szeregowych pracowników sektora publicznego, kwalifikujących się do urlopu macierzyńskiego, ojcowskiego, związanego z adopcją lub rodziną zastępczą. Osoby te będą dodatkowo mogły łączyć urlop wychowawczy z przysługują-

cym im do wykorzystania okresem chorobowym oraz urlopem wypoczynkowym. Dzięki temu mogą uzyskać do dwunastu tygodni płatnego i wolnego od pracy czasu, który będą mogli poświęcić swoim dzieciom i rodzinie. „Zbyt wielu rodziców stoi w obliczu bardzo trudnego wyboru: opiekowania się dzieckiem lub otrzymania pensji” – stwierdził nowojorski burmistrz w specjalnym oświadczeniu. „Przykład, jaki daje Nowy Jork w sprawie płatnych urlopów, stawia nas w czołówce polityki prorodzinnej w całym kraju” – dodał de Blasio. WUEM, (R)

Nowe sankcje wobec Rosji n Stany Zjednoczone wprowadzają kolejne sankcje wobec Rosji. Departament Skarbu poinformował, że obostrzenia nałożone zostały na 34 osoby oraz podmioty, które w pośredni sposób wspierają interwencje Kremla na wschodzie Ukrainy oraz działają na okupowanym przez Rosję Krymie.

W oficjalnym komunikacie Departament Stanu poinformował, że podjęte właśnie kroki mają wymusić na Rosji realizację porozumień, do których kraj ten zobowiązał się podczas pokojowych rozmów w Mińsku. Waszyngton liczy na to, że Kreml wybierze drogę dyplomatyczną rozwiązania ukraińskiego problemu. Sankcje dotyczą 34 osób, które pomagają Rosji w omijaniu obostrzeń.

Wśród nich są także osoby z Zachodu, które są powiązane między innymi z oligarchami czy koncernem zbrojeniowym Kałasznikow. Z podmiotów gospodarczych na „czarną listę” trafiły banki oraz spółki kontrolowane przez te instytucje, przede wszystkim na okupowanym Krymie. Sankcje dotyczą również osób powiązanych z separatystami. DET, (R), (IAR)

Kolejny sukces „Gwiezdnych wojen” n Rekordowy sukces kasowy filmu „Gwiezdne wojny – przebudzenie mocy” wUSA

iKanadzie. Disney – dystrybutor iwspółproducent obrazu poinformował, że wAmeryce Północnej w ciągu czterech dni film zarobił 247 milionów dolarów. To zdecydowanie najwięcej w historii. Poprzedni rekord zarobków podczas premiery należał do produkcji „Jurassic Park” i wynosił 209 milionów dolarów. Na całym świecie pokazy „Gwiezdnych wojen” przyniosły dochód rzędu 529 milionów dolarów. W Stanach Zjednoczonych

na pokazach dominują mężczyźni, stanowią oni 58 procent. 63 procent widzów to ludzie powyżej 25 roku życia. W Los Angeles, żeby kupić bilety na premierowy pokazy, trzeba było stać w kolejce do kasy nawet kilkanaście godzin. DET, (R)

MÓWIMY PO POLSKU

TELEFONY CZYNNE CAŁĄ DOBĘ

WYPADKI

! WSZYSTKIE RODZAJE WYPADKÓW ! WYPADKI NA BUDOWIE ! WORKERS’ COMPENSATION ! BŁĘDY MEDYCZNE ! SOCIAL SECURITY DISABILITY

AMERYKAŃSKI ADWOKAT MÓWIĄCY PO POLSKU W POLSKICH DZIELNICACH

GREENPOINT

144 Nassau Ave., Brooklyn, NY 11222

RIDGEWOOD

65-18 Fresh Pond Rd., NY 11385 blisko Gates Avenue

blisko stacji metra G

tel.

718.383-0100

tel.

Jeżeli zostałeś poszkodowany w jakimkolwiek wypadku niezwłocznie skontaktuj się z jednym z naszych biur! udzielimy Ci bezpłatnie informacji o przysługujących Ci prawach. Odnosząc obrażenia na skutek wypadku w pracy, pamiętaj że przysługuje Ci Workers Compensation a także w wielu przypadkach powództwo o dodatkowy proces prawny, bez względu na Twój status imigracyjny.

Adam J. Stein, Esq.

347.881-9064

BOROUGH PARK

5606 13th Ave., Brooklyn, NY 11219 blisko stacji metra D i banku P&SFCU

tel.

718.871-0310

Oto przykładowe werdykty*:

$6,250,000 - Odszkodowanie dla robotnika, ka, który spadł z drabiny uderzając się w głowę w trakcie prac rac budowlanych przy zakładaniu belek podłogowych. Rezultatem tem wypadku było porażenie kończyn. *** $3,125,000 - Odszkodowanie dla czterdziestotrzyletniej ziestotrzyletniej kierowniczki sprzątaczek. W trakcie inspekcjii pokoju hotelowego powódka pośliznęła się na pozostałościach stałościach gipsowych i przewróciła się na metalowe schody. hody. *** $2,600,000 - Wygrana dla czterdziestodwuletniego wuletniego mężczyzny, który pracował na wysokościachh przy budowie. Poszkodowany spadł z niezapezpieczonego rusztowania i uszkodził lędźwia.

•

*Współpracujemy z renomowaną firmąą prawniczą na Manhattanie, której adwokaci procesowii na bieżąco negocjują milionowe odszkodowania. zkodowania.

Wioletta Kosiorek, Esq.

nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

BEZPŁATNA KONSULTACJA

W SKRÓCIE

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

MILLER PRZED SĄDEM

Polska Prokuratura zajmie się MON oceni programy prezydenckimi willami Przetarg na śmigłowce od nowa?

poprzedników

n Prokuratura Okręgowa w Warszawie wszczęła śledztwo w sprawie prezydenckich willi w Klarysewie i Promniku. Jak poinformował rzecznik prokuran Kierownictwo resortu obrony wnikliwie bada program moder- tury Przemysław Nowak, postępowanie dotyczy przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków przez urzędników Kancelarii Prezydenta Broninizacyjny, jaki zostawiła po sobie poprzednia ekipa rządząca. Wi- sława Komorowskiego, którzy likwidowali zbędne składniki mienia na terenie ceszef MON Bartosz Kownacki podkreślił, że trzeba „przyjrzeć się” obydwu rezydencji.

kilku kosztownym, a jednocześnie ważnym dla armii projektom.

FOTO: EPA/JAKUB KACZMARCZYK

[WARSZAWA] Do Sądu Rejonowego Warszawa-Mokotów trafił prywatny akt oskarżenia wobec Leszka Millera, który miał zniesławić prof. Bogdana Chazana m. in. słowami „religijny psychopata”. Sprawa trafiła na wokandę po utracie immunitetu przez szefa Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Do sądu złożył ją sam prof. Bogdan Chazan, który odmówił wykonania aborcji i właśnie za to został zaatakowany w mediach. Miller w wywiadzie radiowym nazwał zwolnionego dyrektora „religijnym psychopatą, który nie pozwala na badania prenatalne i każe kobietom rodzić chore dzieci”. Szef SLD grzmiał, że tacy lekarze „stanowią zagrożenie dla życia kobiet, odmawiają wykonania obowiązków zawodowych”.

ŚNIEGU JAK NA LEKARSTWO [KRYNICA ZDRÓJ] Narciarze mają po-

wody do narzekań. Z powodu dodatniej temperatury, śniegu na stokach jak na lekarstwo. Wiele stacji narciarskich jest nieczynnych. Na szczycie Jaworzyny Krynickiej otwarto do tej pory wyciąg szkoleniowy dla początkujących i trasę o długości 650 metrów. Śnieg jest sztuczny, dlatego warunki do jazdy nie są zbyt łatwe. „Jest twardy i mokry, dlatego ciężko się jeździ” – podkreślają narciarze. „Czekamy niecierpliwie na zmianę aury, bo na razie ponosimy straty” – mówi Andrzej Rozlach ze spółki Kolej Gondolowa Jaworzyna Krynicka. „Liczymy na opady śniegu albo na mróz, bo wtedy możemy uruchomić urządzenia do śnieżenia kolejnych tras” – tłumaczy.

KARP POD KONTROLĄ [NOWY SĄCZ] Trwają kontrole skle-

pów, w których sprzedawane są żywe ryby. Inspektorzy sprawdzają między innymi, czy są z legalnego źródła oraz w jaki sposób są dostarczane i przetrzymywane w wodzie. Oceniają czystość i temperaturę wody, jej ilość, częstotliwość wymiany oraz odpowiedni poziom tlenu. „Do tej pory nie odnotowaliśmy poważnych uchybień, w niektórych punktach brakowało jedynie dokumentacji poświadczającej wymianę wody, w jednym z nich nie było na zapleczu odpowiedniego stołu” – mówi Mariusz Stein z Powiatowego Inspektoratu Weterynarii w Nowym Sączu. Kontrole potrwają jeszcze w czwartek.

WALUTY

23 grudnia 2015

NBP: kurs średni: dolar 3,8872 euro 4,2460

KANTORY:

DOLAR EURO kupno sprz. kupno sprz. Gdańsk, ul. Heweliusza 1a 3,83 3,93 4,19 4,29 Kraków ul. Wielopole 3 3,86 3,90 4,22 4,26 Krosno ul. Sienkiewicza 4 3,81 3,91 4,16 4,26 Łódź ul. Rzgowska 12 3,82 3,94 4,18 4,30 Poznań ul. Głogowska 29 3,87 3,90 4,23 4,26 Szczecin ul. Kr. Jadwigi 12 3,86 3,91 4,22 4,26 Warszawa Intraco 3,89 3,90 4,24 4,25 Warszawa Marymont 3,88 3,91 4,24 4,26 Warszawa PKO BP 3,77 4,00 4,12 4,37 Wrocław ul. Szewska 22/33 3,88 3,90 4,24 4,26 Zgorzelec ul. Kościuszki 52 3,80 3,96 4,16 4,26

Stronę redaguje: Przemysław Cebula

Zawiadomienie w tej sprawie złożył szef Kancelarii Prezydenta Andrzeja Dudy. We wniosku wskazano, że w czasie likwidacji mienia ruchomego w willach doszło do na ru sze nia obo wią zu ją cych przepisów oraz że mogło dojść do przywłaszczenia części mienia. Nie zna la zło to po twier dze nia w dokumentach, co może sugerować, że poświadczono nieprawdę. Jak dodał prokurator Nowak, prze-

słuchany został już jeden z pracowników kancelarii. Śledztwo dotyczy czasów, kiedy prezydentem był Bronisław Komorowski. Współpracownicy nowego prezydenta, Andrzeja Dudy, po rozpoczęciu pracy sygnalizowali, że urzędnicy administracji jego poprzednika mogli w niekorzystny sposób gospodarować mieniem zgromadzonym w prezydenckich rezydencjach. n

Sejm przyjął projekt zmian w TK

Do końca roku będzie wiadomo, czy nowy minister obrony narodowej anuluje zakup francuskich śmigłowców Caracal

n We wtorek wieczorem Sejm przegłosował projekt nowelizacji ustawy o Trybunale Konstytucyjnym autorstwa PiS. W środę późnym wieczorem miał głosować nad nim Senat.

Według wiceministra Kownackiego, trzeba na nowo ocenić plany modernizacyjne i określić rzeczywiste priorytety w zakupach nowego sprzętu i uzbrojenia dla wojska. Musi to być – zdaniem wiceszefa MON – spójne z obecną sytuacją międzynarodową i zagrożeniami, jakie z tego wynikają. „Polska armia musi być dobrze przygotowana do wyzwań w perspektywie kilku lat, a nie jak chciała tego poprzednia ekipa. To musi być sprawnie i szybko przeprowadzane” – powiedział Bartosz Kownacki. Nowe kierownictwo resortu obrony nie zakłada w tej chwili, że ważne programy modernizacyjne zakończy i rozpocznie od nowa. „Jest na to za wcześnie” – podkreślił wiceszef MON. Zapowiedział natomiast, że dwa ważne dla armii projekty rozstrzygną się bardzo szybko, prawdopodobnie przed końcem roku. Chodzi o budzący polityczne emocje kontrakt na zakup śmigłowców oraz o modernizację czołgów Leopard.

Głosowanie w Senacie odbyło się już po zamknięciu świątecznego wydania „Nowego Dziennika, lecz ze względu na to, że większość senatorów jest członkami Prawa i Sprawiedliwości, wynik głosowania może być tylko jeden, a zaakceptowany przez obie izby projekt trafi teraz do podpisu prezydenta Andrzeja Dudy. Przed oficjalnym głosowaniem marszałek Senatu Stanisław Karczewski nie szczędził ostrych słów Platformie Obywatelskiej, która – jego zdaniem – woli się kłócić niż merytorycznie dyskutować nad proponowanymi zmianami w funkcjonowaniu trybunału. Stanisław Karczewski skrytykował postawę senatorów PO w czasie posiedzenia senackich komisji, które zajmowały się w środę nowelizacją. Marszałek liczył na to, że debata nad nowelizacją na posiedzeniu plenarnym będzie spokojniejsza. „Zawsze w Senacie temperatura sporu politycznego jest niższa i mam nadzieję, że dyskusja

W obu przypadkach, według Kownackiego, ostateczne decyzje powinny zapaść przed końcem roku. Podpisanie umowy na dostawę śmigłowców Caracal wiceszef MON uzależnia od negocjacji offsetowych. Liczy na to, że rozmowy rozpoczną się tuż po świętach, co pozwoli odpowiedzieć, czy kontynuujemy umowę rozpisaną jeszcze przez poprzednią ekipę, czy ruszamy z programem śmigłowcowym od początku. Poprzednia ekipa zdecydowała, że naszej armii50 wielozadaniowych śmigłowców dostarczy francuski koncern Airbus Helicopters. Dwie inne oferty – PZL Świdnik i PZL Mielec – zostały odrzucone z powodu błędów formalnych w przysłanej dokumentacji. W kwietniu ówczesny minister obrony Tomasz Siemoniak zapowiadał, że ostateczne podpisanie umowy na śmigłowce Caracal nastąpi późną jesienią. Uzależniano to jednak od negocjacji offsetowych, które prowadziło wtedy ministerstwo gospodarki. n

będzie merytoryczna” – podkreślił. Stanisław Karczewski powiedział, że ani on, ani pozostali senatorowie PiS nie zgadzają się z krytyczną opinią na temat nowelizacji ustawy o trybunale, przedstawioną przez biuro legislacyjne Senatu. We wtorek projekt nowelizacji ustawy o Trybunale Konstytucyjnym został przyjęty przez Sejm. Zakłada on między innymi, że trybunał będzie orzekał tylko w pełnym składzie, przy udziale minimum 13 sędziów. Decyzje na temat orzeczeń mają być natomiast podejmowane większością 2/3 głosów, a nie jak dotychczas – zwykłą większością. Nie któ rzy kon sty tu cjo na li ści i przedstawiciele opozycji ostrzegają, że przyjęcie nowelizacji doprowadzi do paraliżu prac trybunału. Członkowie PiS przekonują natomiast, że będzie wręcz przeciwnie, a nowelizacja uniezależni trybunał od polityków i oddzieli go od bieżącego sporu politycznego. n

Polacy ufają Dudzie i Szydło Będzie pomoc dla rolników n Politykiem budzącym największe zaufanie Polaków jest prezydent Andrzej

n Najpierw były obietnice, teraz są gotowe rozwiązania. Ministerstwo Rol-

Duda. Z sondażu CBOS wynika, że ufa mu ponad połowa badanych (52%). Dru- nictwa skierowało do konsultacji społecznych projekt rozporządzenia, które umożliwi wsparcie finansowe dla producentów świń i mleka. gie miejsce zajmuje premier Beata Szydło, której ufa 46% ankietowanych. Minimalnie mniejszym zaufaniem cieszy się wicelider ubiegłomiesięcznego rankingu Paweł Kukiz (45%). Zaufanie do Ryszarda Petru deklaruje 39% badanych, nie ufa mu zaś mniej niż co piąty respondent (18%). Prawie takim samym zaufaniem cieszą się ministrowie sprawiedliwości oraz nauki i szkolnictwa wyższego w rządzie PiS – Zbigniew Ziobro (31%) i Jarosław Gowin (30%), a także prezes PiS Jarosław Kaczyński (30%). Z tego grona relatywnie najlepiej odbierany jest Jarosław Gowin, w stosunku do któ-

rego prawie tyle samo osób deklaruje zaufanie, co mu nie ufa. 30 procent badanych przez CBOS oświadczyło, że nie ufa prezydentowi. Premier Beacie Szydło nie ufa jedna trzecia ankietowanych (33%), nieufność w stosunku do Pawła Kukiza wyraża 27% osób. Badanie przeprowadzono metodą wywiadów bezpośrednich wspomaga nych kom pu te ro wo (CA PI) w dniach 3-10 grudnia 2015 roku na liczącej 989 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski. n

W ten sposób Polska chce wykorzystać unijne regulacje. W połowie sierpnia Wspólnota dała zielone światło dla wsparcia producentów rolnych. Jak mówi wiceminister rolnictwa Jacek Bogucki, w pierwszej kolejności pomoc obejmie producentów trzody chlewnej, którzy stracili na hodowli. Pomoc dostaną rolnicy, którzy w okresie ostatniego kwartału hodowali i sprzedawali trzodę chlewną z dużą stratą. Resort zaproponuje takim hodowcom wypłatę rekompensaty. Może ona sięgać maksymalnie 70 złotych

za sprzedaną sztukę tucznika. Pomoc będzie dotyczyć wszystkich rolników, którzy produkują trzodę, od lochy, poprzez prosięta, do sprzedaży do rzeźni. Drugą grupą objętą pomocą będą producenci mleka. Najważniejszym wymogiem jest posiadanie co najmniej dwóch krów dających mleko. Resort chce wesprzeć wszystkich, którzy wyprodukowali co najmniej 15 tysięcy kilogramów w ostatnim roku kwotowym, czyli w roku 2014-2015. Maksymalnym wsparciem zostanie objęte 300 tysięcy kilogramów. n

REMONT POLSKIEJ KATEDRY WE LWOWIE

Prezydent Duda: jesteśmy eurorealistami, a nie eurosceptykami

Luksemburg przestrzega Polskę n Szef dyplomacji sprawującego prezydencję w Unii Europejskiej

„Komisja Europejska, Parlament Europejski, a jeśli trzeba Rada UE muszą działać” – mówi Asselborn, który krytykuje PiS za sposób sprawowania rządów i sugeruje, że mogą być potrzebne działania Unii Europejskiej. „Rozwój (sytuacji) w Warszawie przypomina niestety kurs obrany przez dyktatorskie reżimy” – powiedział Asselborn. „Ktokolwiek mówi, że krytyka ze strony europejskich partnerów jest niestosowna, ten nie rozumie Europy” – podkreślił szef dyplomacji Luksemburga i dodał, że UE ma obowiązek zapewnić poszanowanie jej fundamentalnych wartości. „Jesteśmy eurorealistami, a nie eurosceptykami” – tak w wywiadzie dla BBC o postawie polskich władz wobec Unii Europejskiej mówił prezydent Andrzej Duda. W wywiadzie prezydent odniósł się również do antyrządowych manifestacji, stwierdzając, że biorą w nich udział ludzie, którym trudno się pogodzić z porażką w wyborach parlamentarnych.

Andrzej Duda ocenił również, że Unia Europejska jest wielokrotnie wstrząsana kryzysami, na przykład finansowym, czy uchodźczym. Zapytany o nastawienie Prawa i Sprawiedliwości do Unii, stwierdził, że jest to ugrupowanie eurorealistyczne, a nie eurosceptyczne. „Chcemy, by Unia była bardziej wydajna. Chcemy, by działała właściwie. Tak, aby przewidywała różne problemy, które nadchodzą” – zapewnił Andrzej Duda. BBC pytało prezydenta również o antyrządowe manifestacje, które w wielu miastach zorganizował ostatnio Komitet Obrony Demokracji. „Te demonstracje składają się przede wszystkim z tych, którzy ostatnio rządzili Polską i zostali odsunięci od władzy przez polskich wyborców w wyborach parlamentarnych” – powiedział Andrzej Duda. Z kolei Lech Wałęsa ostro krytykuje wzagranicznych mediach prezydenta Dudę. Wwywiadzie dla niemieckiej gazety „Die Welt” Wałęsa mówi, że

Kolejne naloty na Syrię

Rosja: sukces, AI: zbrodnia n Rosyjskie lotnictwo od 18 grudnia do dziś przeprowadziło ponad 300 na-

lotów na cele samozwańczego tzw. państwa islamskiego. Moskwa chwali się zbombardowaniem ponad tysiąca celów w tym czasie. Według rosyjskiego MON, udało się między innymi zbombardować obóz szko le nio wy ter ro ry stów, gdzie do walki przygotowywali się ochotnicy zTurcji i obszaru dawnego ZSRR. Tymczasem Amnesty International twierdzi, że wrosyjskich nalotach wSyrii zginęło do tej pory kilkuset cywilów. Organizacja opublikowała w środę raport, w którym skupia się na bombardowaniach Homs, Idlibu i Aleppo. Według dokumentu, od kwietnia do listopada, w trakcie kilku opisanych w nim ataków na pozycje oddziałów walczących z reżimem w Damaszku, zginęło co najmniej 200 cywilów. Straty wśród antyrządowych bojowników były znacząco niższe. Zabitych zostało kilkunastu z nich. Według Amnesty International, nie-

które z ataków przeprowadzonych przez rosyjskiej lotnictwo nie miały bezpośredniego militarnego celu i skupiały się na uderzeniu w obiekty cywilne. W tym samym czasie Moskwa podkreślała, że rosyjskie siły w Syrii atakują jedynie pozycje „terrorystów”. W jednym z udokumentowanych przez organizację ataków, trzy rakiety zostały wystrzelone na zatłoczony rynek w mieście Ariha w prowincji Idlib, zabijając 49 cywilów. Amnesty International twierdzi, że ma dowody na używanie przez rosyjskie wojsko w Syrii zakazanej na mocy międzynarodowych porozumień amunicji kasetowej oraz pocisków niekierowanych na gęsto zaludnionym obszarze. DET, (R), (IAR)

FOTO: EPA/KATIA CHRISTODOULOU

Luksemburga Jean Asselborn przestrzegł w środę w wywiadzie dla Reutersa polski rząd przed „drogą ku dyktaturze”. Obawy instytucji europejskich próbował z kolei rozwiać prezydent Andrzej Duda w wywiadzie dla BBC.

Minister spraw zagranicznych Luksemburga Jean Asselborn: „Instytucje unijne muszą działać!”

wstydzi się za obecną głowę państwa. W rozmowie z gazetą były prezydent zarzuca Andrzejowi Dudzie łamanie konstytucji. Jak mówi, prawo można zmieniać, ale tak długo jak obowiązuje trzeba go przestrzegać. Wałęsa przekonuje, że Andrzej Duda pracuje na rzecz PiS-u i nie jest wolny. Dodaje, że to niedobry prezydent i że się za niego wstydzi. Pytany przez gazetę, czy przyłączy się do antyrządowych protestów,

Lech Wałęsa odpowiada, że jest już zmęczony, ale chyba nie będzie miał wyboru. Jak mówi, nie pozwoli na to, aby rząd niszczył polski dorobek i wystawiał kraj na pośmiewisko. Pytany o swoją wypowiedź na temat wojny domowej w Polsce, Wałęsa ostrzega, że sytuacja może wymknąć się spod kontroli. Jak mówi, konflikt będzie narastał, a potem wystarczy jedna prowokacja, żeby się zaczęło. DET, (R), (IAR)

Franciszek z nagrodą Karola Wielkiego

n Papież Franciszek – laureatem prestiżowej Nagrody Karola Wielkiego. Wyróżnienie to przyznawane jest od 65 lat osobom szczególnie zasłużonym dla integracji europejskiej.

Uzasadniając swój wybór kapituła nagrody napisała, że w czasach kryzysu, w którym obywatele Unii Europejskiej szukają orientacji, papież Franciszek rozsyła sygnał nadziei i zachęty. Papież jest głosem sumienia, który przypomina, aby stawić ludzi w centrum uwagi oraz że Europa jest zobowiązana urzeczywistniać ideały pokoju, wolności, demokracji i solidarności – napisano. Jak podkreślił papież, przyjmuje nagrodę przede wszystkim ze względu na zaangażowanie na rzecz pokoju w Europie i na świecie, w momencie, gdy pojawiają się sugestie natemat trzeciej wojny światowej, toczonej w kawałkach. Przyjmuje ją jako zachętę dla Europy do pracy na rzecz pokoju.

Franciszek jest drugim papieżem w historii wyróżnionym nagrodą Karola Wielkiego. W 2004 roku otrzymał ją Jan Paweł II. Nagroda Karola Wielkiego to najbardziej prestiżowe niemieckie wyróżnienie polityczne. W ubiegłym roku nagrodę przyznano przewodniczącemu Parlamentu Europejskiego Martinowi Schulzowi. Nagrodę Karola Wielkiego otrzymali przed nim m. in. Winston Churchill, Vaclav Havel, Helmut Kohl, Bro ni sław Ge re mek, Jan Pa weł II i Donald Tusk. Jest mało prawdopodobne, aby papież pojechał po odbiór nagrody do Akwizgranu. Jan Paweł II otrzymał ją w 2004 roku w Watykanie. DET, (R), (IAR)

W Brunei zakazano świąt Na czarnej liście znalazło się także ubieranie choinki. To przestępstwa, świąt Bożego Narodzenia. Powód? Jest za które grozi nawet 5 lat więzienia. to sprzeczne z prawem szariatu. Za nieZakazem nie są objęci chrześcijalegalne obchodzenie świąt można do- nie – jednak muszą oni obchodzić święta tak, by nikt ich nie widział i w obstać nawet 5 lat więzienia. rębie swoich społeczności. Muszą takKara może spotkać każdego, kto że zawiadomić wcześniej władze. 65 procent spośród liczącego 420 choćby wyśle z okazji świąt życzenia lub założy czapkę Mikołaja. tys. mieszkańców państwa, leżącego

n Sułtan Brunei zakazał obchodów

na wyspie Borneo, to nominalnie muzułmanie. Konserwatywni imamowie mówią, że publiczne obchodzenie świąt Bożego Narodzenia będzie szkodliwe dla muzułmańskiej wiary i dlatego muszą one być obchodzone przez chrześcijan w sposób tajny. Jakiekolwiek obnoszenie się z wiarą chrześcijańską i bożonarodzeniowymi tradycjami jest zabronione.

Część mieszkańców Brunei już zapowiedziało, że zignoruje zakaz. Na Twitterze pod hashtagiem #MyTreedom zamieszczają zdjęcia z choinką i świątecznymi ozdobami. Rządzony twardą ręką sułtanat Brunei jest sojusznikiem USA. Jego obywatele mogą podróżować do Stanów bez wiz. DET, (R)

[LWÓW] Do świąt Bożego Narodzenia przygotowują się Polacy we Lwowie. Główne uroczystości odbędą się w katedrze rzymskokatolickiej pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, zwanej popularnie katedrą polską. Zbudowana na przełomie XIV i XV wieku świątynia przechodzi w ostatnich latach renowację. Dzieje się to dzięki wysiłkom polskich konserwatorów i wsparciu finansowemu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od kilku tygodni restaurowana jest Kaplica Jezusa Ukrzyżowanego, w której trzeba odnowić freski oraz krzyż gotycki pochodzący z Krakowa. „Warto pamiętać zwłaszcza o ślubach zawierzenia Rzeczypospolitej pod opiekę Matki Bożej, dokonanych przez króla Jana Kazimierza w czasie potopu szwedzkiego” – zaznacza ksiądz Jan Nikiel.

BIAŁORUSINI WYBIERAJĄ SIĘ NA GRZYBY [MIŃSK] Na Białorusi, podobnie jak

wPolsce, obserwuje się wyjątkowo ciepłą tegoroczną zimę. Media informują o anomaliach przyrodniczych niemal we wszystkich regionach kraju. Zachęcają nawet doudania się dolasu nagrzyby. Dziennik „Komsomolskaja Prawda” pisze, że w okolicach Brześcia zakwitły jabłonie. W obwodzie witebskim, który jest białoruskim biegunem zimna, ludzie na swoich podmiejskich ogródkach zbierają zielony szczypiorek i świeży szczaw. Zaś na Grodzieńszczyźnie widziano białe czaple, które zimą zazwyczaj odlatywały z Białorusi docieplejszych krajów. Wtym roku grudniowe temperatury dla tych ptaków są komfortowe i nie zamierzają nigdzie lecieć. Miejscowi eksperci radzą ludziom aby udali się dolasów nagrzyby. Przytakich temperaturach doskonale rosną płomiennice zwyczajne nazywane na Białorusi zimowymi opieńkami. To jadalne i smaczne grzyby, które nadają się do zup i marynowania.

EKSPLOZJA NA LOTNISKU [STAMBUŁ] Ciągle nie są znane przy-

czyny eksplozji na lotnisku w Stambule, do której doszło w nocy z wtorku na środę. Zginęła jedna osoba, jedna została ranna, uszkodzonych zostało pięć samolotów. Do wybuchu doszło koło jednego z samolotów. Zginęła sprzątaczka, a druga została ranna. Pięć samolotów zostało lekko uszkodzonych odłamkami. W momencie eksplozji nie było w nich pasażerów. Według przedstawicieli władz, nie jest jasne, czy na lotnisku Sabiha Gokcen, jednym z dwóch międzynarodowych lotnisk w Stambule, doszło do ataku terrorystycznego.

GRECJA ZALEGALIZOWAŁA ZWIĄZKI OSÓB JEDNEJ PŁCI [ATENA] Grecki parlament zalegalizował „cywilne” związki osób jednej płci. Przyjęta ustawa reguluje kwestie własności i dziedziczenia, ale nie przewiduje adopcji przez takie pary dzieci. Za ustawą głosowali przede wszystkim posłowie rządzącej Syrizy oraz centrolewicowej partii PASOK. Przeciwko ustawie protestował grecki kościół prawosławny. Przedstawiciele środowisk LGBT manifestowali przed parlamentem i przed katedrą w Atenach.

Stronę redaguje: Tomasz Deptuła Redaktor wydania: Tomasz Deptuła

11 nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

Świat

W SKRÓCIE

Opinie

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

n TOMASZ WOJCIECHOWSKI

Patrzcie na umiejętności, odczepcie się od wieku

Published by Outwater Media Group

OUTWATER MEDIA GROUP, PUBLISHER Edward K. Nowakowski: President Leszek (Nick) Sadowski: Executive Vice President Bart Sadowski: Vice President EDITORS / REPORTERS Jolanta Wysocka: Managing Editor Tomasz Deptu∏a: Senior Editor Aleksandra S∏abisz: Senior Editor Jolanta Wysocka: Przeglàd Polski Wojciech Maślanka, Janusz M. Szlechta, Anna Arciszewska CORRESPONDENTS Wojciech Zi´bowicz: New Jersey Regina Gorzkowska-Rossi: Philadelphia, PA, El˝bieta Pop∏awska: Long Island, NY Marek Michalski: Washington D.C. Michael Speidel: Boston, MA Anna Navas: Florida Eliza Sarnacka-Mahoney: Chicago, IL. Paweł Łepkowski: Poland Przemek Cebula: Poland Andrzej Âwidlicki: London ADVERTISING & MARKETING Tel.: (212) 594-2266, Fax: (212) 594-2383 Roland Boguszewski (Advertising Manager) – ext. 302 Aniela Chmielewska (Classified) – ext. 303 displays@dziennik.com classified@dziennik.com

FOTO: STEFCZYK.INFO

PRODUCTION

Pierwszą ofiarą „nienawistników” stał się 20-letni Edmund Janniger

cy. Lat na pewno nie – mówi pracownik”. To dramatyczna relacja z „opiniotwórczego” portalu należącego do niejakiego Tomasza Lisa. No po prostu szok... I dalej: „Pod adresem szefa gabinetu politycznego ministra Macierewicza i rzecznika prasowego MON już padają zarzuty, że młody i doświadczenia nie ma. On sam reaguje śmiechem. – Nie komentuję tego w ogóle. Zajmuję się tą tematyką od 9 lat odkąd pracuję z ministrem Cóż, zabrakło Jannigera, trzeba skupić się na in- Macierewiczem. I tyle. To jest cały komenW pierwszej kolejności padło na zdolnego 20-latka Edmunda Jannigera, który wcześniej był asy- nej osobie. Kolejnym celem stał się Bartłomiej tarz – mówi i faktycznie się śmieje”. Jakiekolwiek uprzedzenia, czy to ze względu stentem Macierewicza i wiceszefem jego biura po- Misiewicz, szef gabinetu politycznego szefa selskiego. Organizował też spotkania z parlamen- MON i jego rzecznik prasowy. „Chłopie, ty masz na płeć, wyznanie, rasę, czy też wiek – powinny tarzystą – m.in. w Nowym Jorku i New Jersey. tylko 25 lat! To żadne doświadczenie. Poza tym budzić niepokój. Zwłaszcza gdy są artykułowane przez tych, którzy mienią się W końcu został jego doradcą, już jako ministra nie masz pojęcia o wojskowoobrońcami demokracji i toleobrony narodowej. „Mianowanie na urząd Dorad- ści, bo wcześniej pracowałeś rancji. cy Ministra Obrony Narodowej to dla mnie wiel- w aptece w podwarszawskich Na stronie internetowej MON ki zaszczyt i zobowiązanie. Dziękuję ministrowi Łomiankach” – to tylko jeden Jakim trzeba być dyletantem, by nowy rzecznik tego resortu piAntoniemu Macierewiczowi za zaufanie, jakim z pierwszych internetowych mnie obdarzył” – pisał na Facebooku młody Jan- komentarzy, bo nagonka dopie- twierdzić, że rzecznik resortu i doradca sze, że pochodzi z patriotyczministra powinien być nej, katolickiej rodziny, która niger. Ale 20-latek nie pozostał na tym stanowi- ro się rozpoczyna. na trwałe zaszczepiła w nim deJakim trzeba być dyletantem, sku długo... wykwalifikowanym żołnierzem wizę: „Bóg, Honor, Ojczyzna”. Według oficjalnej wersji Janniger ustąpił, by by twierdzić, że rzecznik resor„specjalsem” i mieć doświadczenie To właśnie on przed kilkoma kontynuować studia na Uniwersytecie Rutgers, tu i doradca ministra powinien w sportach walki niczym Chuck Norris. dniami o godzinie 1:30 w nogdzie zresztą jest członkiem Prezydium Senatu być wykwalifikowanym żołniecy wszedł razem z funkcjonatej uczelni oraz prezesem Rady Rutgers ds. Pu- rzem „specjalsem” i mieć doPrzecież nie po to wprowadzono blicznych i Międzynarodowych, bezpartyjnej or- świadczenie w sportach walki cywilną kontrolę nad armią, żeby było riuszami Żandarmerii Wojskowej do tzw. Centrum Kontrwyganizacji studenckiej. Plotki jednak głoszą, że mło- niczym Chuck Norris. Przecież dy polityk nie wytrzymał fali bezpardonowego nie po to wprowadzono cywil- jak w Rosji – jenerał z setką orderów wiadu NATO w Warszawie. Misiewicz – tak, tak, ten „niehejtu, jaka zalała go w mediach społecznościo- ną kontrolę nad armią, żeby by- na piersi, ledwo je dźwigający, tam jest wych, a także w nieprzychylnych i wręcz złośli- ło jak w Rosji – jenerał z setką uznawany za prawdziwego fachowca. opierzony” urzędnik – po przejrzeniu dokumentów, wysłał zaorderów na piersi, ledwo je wych polskich mediach drukowanych. wiadomienie do prokuratora ge„On stał się ofiarą ludzi w rzeczywistości wro- dźwigający, tam jest uznawany neralnego Andrzeja Seremeta. gich wobec Macierewicza, a nie jego same- za prawdziwego fachowca. Piego – uważa zaprzyjaźniony socjolog z Uniwer- niądze? Wykwalifikowane kadry? Księgowość? Sprawa dotyczy niedopełnienia obowiązków, przesytetu Łódzkiego. – Mało kto zwrócił uwagę, ja- Specyfikacje sprzętu proponowanego armii? kroczenia uprawnień m.in. poprzez ujawnienie taki to zdolny chłopak i przenikliwy umysł, a wie- Wszystko to nie ma dla nich większego znacze- jemnic „tajne” lub „ściśle tajne”, ujawnienia tajemnicy służbowej, bezprawnego uzyskania dostępu lu komentatorów wskazywało wyłącznie na jego nia, bo liczy się rozkaz. Przeszłość doradcy min. Macierewicza dla nie- do informacji i odmowy pełnienia służby. W rzemłody wiek oraz wygląd nawet nie 20-latka, lecz 15-latka. Naturalnie osoby uprzedzone do mi- których mediów ma teraz wymiar wręcz sensa- czonym Centrum, które korzystało z pomieszczeń nistra obrony wykreowały sobie pewien jego wi- cyjny. „Pan Misiewicz nie jest właścicielem ap- udostępnionych przez Służbę Kontrwywiadu Wojzerunek i chętniej widziałyby wokół niego groź- teki, był tylko zwykłym pracownikiem – padło skowego, znaleziono bezprawnie przechowywane nych, wąsatych dziadków, a nie młodych specja- wyjaśnienie. Kiedy? – Niedawno. Ale jest to praw- dokumenty z różnymi klauzulami tajności... Brawo, młody! n da, pracował. Myślę, że to była kwestia miesięlistów”. Wśród nowych ministrów rządu Beaty Szydło bodaj żaden nie budzi tyle emocji co Antoni Macierewicz, szef resortu obrony narodowej. Ciekawe, dlaczego? Przecież, wbrew przewidywaniom niektórych, nie poprowadził wojsk na Smoleńsk, nie spowodował konfliktu wewnątrz NATO, lecz przeciwnie – już w pierwszych tygodniach urzędowania okazał się bardzo sprawnym organizatorem. O co w takim razie pozostało się czepiać zawiedzionym krytykom Macierewicza? Na przykład o wiek jego doradców.

Daria Szefke, Adrian Szefke PROOFREADING Jerzy Gieruszczak SUBSCRIPTION & DISTRIBUTION Czesława Szymański BOOK KEEPING Dorota Tylutki (Accounting)

Publikowane materiały nadesłane nie zawsze odpowiadają poglądom Redakcji. Materiałów niezamówionych nie zwracamy. Przedruk bez zezwolenia wzbroniony. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść płatnych ogłoszeń. Published materials from outside sources do not always reflect the opinion of the newspaper. Unsolicited material will not be returned to the sender. Reprints without consent are forbidden. We are not responsible for opinions expressed in paid advertisements.

Nowy Dziennik USPS: 399-260 ISSN: 1064-8402 Published daily except Sundays and Holidays by Outwater Media Group, LLC Main Office Editorial, Advertising, and Business Offices 70 Outwater Lane, Garfield, NJ 07026 Business hours: 9 am – 5 pm Tel.: (212) 594-2266, Fax: (212) 594-2383 Greenpoint Office Polish Home Service 176 Java St. pokój # 5, Brooklyn NY 11222 Tel. (718) 389-6117, fax (718) 389-8134 E-mail Editorial: listy@dziennik.com Subscription & Distribution: Tel. (212) 594-2266 ext. 202 E-mail: prenumerata@dziennik.com www.dziennik.com Copyright 2012, Outwater Media Group, LLC Periodicals postage paid at Newark, NJ and Additional Offices. POSTMASTER: Send address changes to: “Nowy Dziennik” 70 Outwater Lane, Suite 402 Garfield, NJ 07026

nd POLISH DAILY

facebook.com/nowydziennik twitter.com/nowydziennik youtube.com/nowydziennik

Archiwum Nowego Dziennika:

issuu.com/dziennik

BERNARD J. ZIMNOCH Uprawniony w New York, New Jersey, Connecticut, Florida, Washington DC

Tel. 631.789.1200 • Fax 631.789.1332 1909 Great Neck Road Suite B, Copiague, NY 11726 BernardJZimnoch@yahoo.com Mówię po polsku i hiszpańsku Sprawy imigracyjne: sponsorowanie, obywatelstwo, deportacje Kupno i sprzedaż nieruchomości, closing

Sprawy karne i mandaty Sprawy rodzinne i rozwody, testamenty, Family Trust

H Zadzwoń i umów się na konsultację

Wypadki: w pracy, drogowe i inne Reprezentacja biznesu w sprawach cywilnych i transakcjach

Podobno wszyscy jesteśmy genetycznie zaprogramowani na odczuwanie wyrzutów sumienia, gdy musimy wyrzucić żywność. Podobno niektórzy czują się nieswojo nawet wtedy, gdy w koszu lądują artykuły dawno nienadające się do spożycia i informujące nas o tym odpowiednimi walorami zapachowymi.

Eliza Sarnacka-Mahoney

najbliższej amerykańskiej rodziny niedostępnej czasoprzestrzeni zwanej „dzieciństwo za żelazną kurtyną”. – Opowiedz mi o tym – zaproponowało znów roztropnie dziecko. – Co tu opowiadać – westchnęłam. – Twoja babcia, a moja mama, nigdy nie miała szczęścia do bananów. Nie miała w sensie, że za każdym razem, gdy przed nadejściem świąt gdzieś się na mieście pojawiły, to albo była w pracy, ale stała w innej kolejce, zwykle po rzeczy o wiele bardziej potrzebne w domu niż bana ny. Któ re goś jednak razu

Wzdrygam się na statystyki, jakie ilości żywności, zwłaszcza w USA, lądują w kubłach na śmieci, ale przyznam, że osobiście, jeśli coś się przeterminuje, nie miewam moralnego kaca. Zawdzięczam tę filozofię prawdopodobnie mojej mamie, która nigdy nie utykała w lodówce resztek z obiadu. Starała się kupować i gotować na miarę naszych rodzinnych potrzeb i zwykle jej szacunki były bezbłędne. Zdaję sobie sprawę, że na korzyść takiej postawy mocno działała zarówno bliskość sklepu spożywczego oraz bazarku z warzywami, jak i niewielka objętość lodówki, która musiała zmieścić się w maleńkiej kuchni w bloku z wielkiej płyty. Przyznam, że gdybym miała, jak mama, podobny układ zaplecza aprowizacji spożywczej, celowo kupiłabym o wiele mniejszą lodówkę, bo to najlepszy sposób na to, by jadać świeżo, mieć większą kontrolę tuż przed świętanad tym, co ląduje w szafkach i w sami – byłam wtedy mej lodówce, i oczywiście oszczę- młodsza od ciebie – zodzać na tym, co się nie zmarnuje. Or- baczyłam ją w drzwiach z … banaganizacja World Food Day informu- nami! Leżały na wierzchu torby, a ona je nas, że na każdego statystyczne- przyszła odebrać mnie od swojej siogo mieszkańca USA przypada mie- stry, z którą na zmianę opiekowały sięcznie (podkreślam – miesięcz- się mną i moimi kuzynkami, gdy ta druga była w pracy lub załatwiała nie!) 8 kg wyrzuconej żywności! Jest jednak coś, czego wyrzucać nie sprawy na mieście. Ukłuło mnie lubię – mianowicie banany. Żeby nie w środku, bo wiedziałam, że kiść zowyrzucać, nie kupuję ich wiele i mąż, stanie podzielona na dwie części i zowiedząc, że wybieram się na zakupy, staną z niej dla mnie może tylko trzy czasami kilka razy przypomina mi lub cztery owoce. Mimo wszystko SMS-em, żebym nie ominęła skrzyn- uważałam, że to te kilka bananów to ki z bananami. Banany są niezastą- najlepszy prezent na święta, jaki mopione w sokach smoothie, w sałatkach głam sobie wymarzać! – towar luki jako samodzielna, zdrowa przeką- susowy, rarytas, zakazany smak dalekich, egzotycznych kraska, a u nas – nie ma ich jów i uśmiechniętych, czasami tygodniami. – Dlaczego masz zmar- Organizacja World Food szczęśliwych ludzi jadających takie smakołyki twioną minę? – zapytała Day informuje nas, że na co dzień. Symbol koMłodsza widząc, jak stona każdego lorowego, bezkolejkoweję bez ruchu nad koszem go życia, o którym za żedo śmieci z bardzo zepsustatystycznego la zną kurtyną można bytym bananem w ręku. mieszkańca USA ło tylko marzyć. Dość dłu– Bo mi trudno – odprzypada go się w te trzy czy cztepowiedziałam zgodnie ry banany wpatrywałam z prawdą. miesięcznie 8 kg – Trudno ci wyrzucić wyrzuconej żywności! po przyjściu do domu, zanim odważyłam się jedze psu te go ba na nego zjeść. By starczyło na? – upewniła się Młodmi ich jak najdłużej, konsumpcję nasza. – Dokładnie tak – potwierdziłam. stępnego odłożyłam dopiero na na– Czy ma to jakiś związek z komu- stępny dzień. A tu następnego dnia nizmem? – zapytało roztropnie dziec- … banany zniknęły. Usłyszałam, że ko, które już wie, że jeśli jest mi trud- pod moją nieobecność wpadła sąsiadno z powodów absolutnie niezrozu- ka z synem, który tak pożerał je wzromiałych, to istnieje duże prawdopo- kiem, że nie można było go nie podobieństwo, iż przeżuwam w duszy częstować. – Ale co się stało z ostatjakieś nagle wspomnienia, a nawet nim? – nie ustępowałam. – Rzeczytraumy z odległej i nikomu z mojej wiście rachunek się nie zgadza. My

z tatą na pewno go nie zjedliśmy. Szczerze, nie wiem – twoja babcia bezradnie rozłożyła ręce i wróciła do gotowania, bo to było wigilijne popołudnie. Miałam na języku smak tamtego banana przez całe święta. Potrafię go odtworzyć do dziś. Prawdę mówiąc szukam go we wszystkich, które dzisiaj jem, i nie znajduję. Co ma sens, bo tak właśnie powinno być, by smaki dzieciństwa pozostały do końca życia jedyne i niezastąpione. To nam daje poczucie wyjątkowości naszego doświadczenia i sensu bycia na tym świecie. – Ale co się stało z tym ostatnim? – Młodsza wiedziała, co jest w opowieści najważniejsze i nie dała się zbyć dygresjami. – Wpadł za lodówkę. Odkryliśmy go, gdy przed Nowym Rokiem twoja babcia ją

odmrażała i sprzątała w tamtym kącie. I tyle. – I….? – Młodsza popatrzyła na mnie groźnie. – Ach, i. I był oczywiście w takim stanie, że trzeba go było wyrzucić. – I pękło ci serce. – Na szczęście się zrosło. Ale do dziś nie lubię wyrzucać bananów. Wraca do mnie wspomnienie całej tamtej szarości i niesprawiedliwości, w jakiej unurzany był wtedy mój świat. Młodsza zmarszczyła czoło i zamilkła. – Ponieważ bardzo cię kocham i chcę ci pomóc, to mam taki plan – ode zwa ła się w koń cu. – Od dzisiaj ja będę za ciebie wyrzucać wszystkie zepsute banany. Palcem ich tkniesz. W ten sposób zmienimy bieg historii i twoje dzieciństwo zostanie ocalone! – obwieściła. –??? – Jak nic nie będzie ci przypominać tego, co jest dla ciebie trudne, to przestaniesz o tym myśleć. Jak przestajesz o czymś myśleć, to o tym zapominasz. Ajak o tym zapomnisz, to zostanie ci w pamięci tylko to, co dobre. A więc tylko ten banan, którego zjadłaś. Sama mi tak czasami tłumaczysz niektóre rzeczy! Życzę Państwu na święta i Nowy Rok, byście powyrzucali z pamięci wszystkie zepsute banany i czerpali siłę tylko z tych wspomnień, które są piękne i budujące! n

POPIERAJCIE SWOICH

(718) 383-7910 STOBIERSKI - LUCAS Gardenview Funeral Home, Ltd. Zajmujemy si´ przewozem zw∏ok i prochów do Polski

161 Driggs Avenue (róg Humboldt Str.) Brooklyn, NY 11222

nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

Teren nieogrodzony Bananowa opowieść przedwigilijna

POLSKI ADWOKAT NA LONG ISLAND

Głos z Polski

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Święta fleksi-pleksi W tym roku święta w moim domu będą fleksitariańskie. Gdybym jakiś czas temu nie zachorowała i między jedną tabletką a drugą nie oglądałabym telewizji śniadaniowej, nie wiedziałabym, że tak to się uczenie nazywa, i powiedziałabym, że moje święta w tym roku są pechowe…

Zepsuła mi się lodówka. Jej poprzedniczka 10 lat temu też zechciała odejść na złom dwa dni przed Wigilią. Widocznie taka jest świecka tradycja w moim domu. Lodówek ci u nas w sklepach dostatek, więc niby żaden problem, tylko że ja, nie wiedzieć czemu, mam w zabudowie wyjątkowo wąską i bardzo wysoką… a taka była dostępna tylko przez internet z dostawą po świętach… Tak zostaliśmy fleksitarianami na święta. A jak już nimi rodzinnie się staliśmy, to postanowiliśmy być z tego faktu, jeśli nie zadowoleni, to przynajmniej niepomiernie dumni! Podczas układania menu, które przetrwa bez lodówki, skojarzyło mi się, że w czasach mojego dzieciństwa większość społeczeństwa była fleksitarianami i wcale o tym nie ra była zimowa, a nie jesienna, to ku, schabu w galarecie, kaczki fawiedziała, dokładnie tak jak ja. Aż lodówka studencka na balkonie szerowanej, galaretek drobiowych… przyszedł czas objawienia tylko to, co się nie zei pewna pani z telewizji psuje i nas nie zatruje. oznajmiła podczas proDzięki pani z telewiŚwięta bez kiełbasek, szyneczek, boczku, schabu w galarecie, gramu kulinarnego, że jest zji, zamiast narzekać fleksitarianką. Lubię nowe kaczki faszerowanej, galaretek drobiowych… tylko to, co się nie na pecha, mogę się posłowa (ostatnio też poznaczuć dumna, że moje zepsuje i nas nie zatruje. łam fajne – niezaciumana), święta, będą wyjątkowo dlatego od razu nastawimodne, zgodne z najłam uszu i dowiedziałam się, że flek- w pudełku spełniłaby swoje zada- zdrowszą dietą świata. Więcej positarianin to ktoś, kto je mięso spo- nie, a tak… fleksitarianizm. Świę- czytałam o tym cudzie na blogu radycznie. Gdyby choć za oknem auta bez kiełbasek, szyneczek, bocz- owej prezenterki we wpisie zatytu-

FOTO: ARCHIWUM

Beata Wermińska

zuje, że w sukienkę, owszem, się mieszczę, ale tylko na stojąco, na wdechu i bez ruchu. A ile czasu wolnego mi zostanie! Ach, dziękuję ci, lodówko moja! Co więc zro bię na świę ta? Wszystko, co robiły moje babki, zanim jeszcze wymyślono to dziwne słowo na f… Przygotuję kluski z makiem, bo przynajmniej jedna potrawa musi zawierać mak, by w przyszłym roku zapewnić sobie po myśl ność, bo gac two. Ule pię uszka z grzybami, które mają zapewnić szczęście i dostatek. W wielu kulturach grzyby były ważnym elementem obrzędów magicznych, wierzono, że umożliwiają one nawiązywanie kontaktów ze światem zmarłych. Podam też kapustę z grochem – będzie to chronić przed chorobami – oraz kutię z miodem, który spożywany w dniu Wigilii zapewnia przychylność sił nadprzyrodzonych, a także pomyślność i długie życie. Muszę też coś upichcić z orzechami, które od wieków symbolizują tajemnicę, pieniądze łowanym Seksi Fleksi. Szukając i płodność. Najbardziej zależy mi więcej plusów dodatnich tej sytu- na tej tajemnicy… Usmażę karpia, acji niż minusów ujemnych doszłam gdyż zjedzenie ryby podczas wiedo wniosku, że ta zepsuta lodówka czerzy wigilijnej jest gwarancją to duża oszczędność – nie mam zdrowia i siły. Jeszcze jaki kompot po co kupować tony jedzenia, bo i to wszystko. Najważniejsze wszak nie jest to co gdzie to będę trzymać? Nie kupię, nie dość, że zostaną mi pieniądze, na talerzu, ale w sercu. Nie dajmy to jeszcze nie będę tego jeść, czy- się zwariować i pamiętajmy, że najli nie przytyję, nie będę mieć wy- ważniejsze nie są porządki, uginająrzutów sumienia i w końcowym eta- ce się stoły, wymyślne ozdoby, prepie depresji poświątecznej i szału zenty, ale radość z bycia ze sobą! Weprzedsylwestrowego, gdy się oka- sołych świąt, kochani! n

REKLAMA

764 A Manhattan Ave., ( róg Meserole Ave.) Brooklyn, N.Y. 11222

AIR TOUCH DENTAL BROTHERS, PC Gwarantujemy wysokà jakoÊç us∏ug dla ca∏ej Rodziny • Leczenie kana∏owe • Koronki i mostki • Implanty • Bia∏e plomby • Wyjmowane ca∏kowicie albo cz´Êciowe protezy • Usuwanie z´bów • Leczenie paradontozy

100 % STERYLIZACJA

1 godzina w gabinecie wybielania z´bów

ORTODONTA

Prostowanie z´bów przez wyjmowany aparat

Pi´kny uÊmiech po 2 wizytach • Bez borowania • Bez zastrzyków • Bez bólu Najskuteczniejsza metoda leczenia na: krzywe, ukruszone, zabarwione i odbarwione z´by oraz odst´p mi´dzy z´bami

OTWARTE W NIEDZIEL¢

203 Nassau Ave., Greenpoint B’klyn NY 11222 (pom. Humbold St. & Russel St.) (718) 383-1270

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

Wywiad

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Bóg przychodzi do nas, ludzi wiary n Rozmowa z Jego Ekscelencją księdzem

biskupem Witoldem Mroziewskim, proboszczem parafii św. Krzyża na Maspeth Ze świętami Narodzenia Pańskiego nierozerwalnie związany jest czas bezpośrednio je poprzedzający, czyli Adwent. Jaką symbolikę i znaczenie dla wiernych mają święta Bożego Narodzenia oraz wspomniany Adwent?

Ze świętami Bożego Narodzenia wiąże się wiele zwyczajów, różniących się w zależności od regionu. Jakie znaczenie mają one dla wiernych? Czy są tylko pewnym dodatkiem folklorystycznym do świąt Narodzenia Pańskiego, czy też jego uzupełnieniem? Mam tutaj na myśli np. Wigilię, która w Polsce jest dniem wyjątkowym, a w Ameryce – poza polonijnym środowiskiem – jest prawie nieznana. Podobnie jest z pasterką, czy też tzw. kolędą duszpasterską.

Wigilia znana jest przede wszystkim w PolZacznę może od Adwentu, który jest okre- sce, ale także wielu krajach Europy, zwłaszsem przygotowania do świąt Bożego Naro- cza środkowo-wschodniej, czyli na Słowacji, dzenia. Czas jego trwania wynosi cztery ty- Litwie oraz we Włoszech. Ten zwyczaj istniegodnie. Głównymi adwentowymi postacia- je od dawna i ciągle ewoluuje swoją symbomi są Maryja i św. Jan Chrzciciel. Adwent liką. W Stanach Zjednoczonych – jak pan słuszwiąże się ze zwyczajem, który symbolizuje nie zauważył – Wigilia jest praktycznie niewieniec adwentowy przygotowywany na tę znana, ale jednak zwyczaj ten został tu przyokazję w kościołach. Ustawia się na nim za- niesiony i zaszczepiony przez emigrantów euwsze cztery świece – trzy mają kolor fiole- ropejskich. Budzi on wielkie zainteresowanie towy, a czwarta różany (różowy) i każda pośród Amerykanów, ale także emigrantów z inz nich oznacza poszczególną niedzielę adnych krajów, dla których symbolika Wigilii czy wentu. Różanym kolorem oznaczona jest trze- też opłatka staje się pewnym elementem kulcia niedziela Adwentu, tzw. niedziela Gau- tury, którą my tutaj wnieśliśmy. Natomiast dete, podczas której obwieszcza się, że Pan w Polsce Wigilia również jest zróżnicowajest blisko. Wieniec adwentowy ma kształt na w zależności od regionu, a wynika to z teokręgu, przez co nie ma ani początku, ani go, że nie jest ona żadnym kościelnym rytukońca i symbolizuje Boga, wieczność oraz ałem, tylko zwyczajem wypracowanym przez naszą żywotność w Chrystusie i wiarę, bę- tradycję. dą cą nie koń czą cym się ocze ki wa niem na przyjście Pana. Ale już pasterka, czyli uroczysta msza św. Następujące po adwencie Boże Narodzenie odprawiana z reguły o północy, ma chyba jest czasem zwieńczającym wszelkie nasze charakter bardziej duchowy i kościelny niż oczekiwania na spotkanie z Chrystusem przysama Wigilia. chodzącym do człowieka. Oczywiście to pierwPasterka ma bardzo głębokie znaczenie dusze przyjście dokonało się w Betlejem poprzez chowe dla wiernych, którzy w niej uczestnina ro dze nie Pa na Je zu sa czą. Oczywiście jest to w ludzkiej postaci, a teraz msza św. odznaczająca doświadczamy go poprzez się dużą frekwencją i mykaż de na sze spo tka nie ślę, że jest to najbardziej z Chrystusem w święta Bouczęszczane nabożeństwo żego Narodzenia. Te święw całym roku liturgicznym. ta przypominają nam o tym Kościoły są wtedy przepierwszym przyjściu, ale pełnione wiernymi, przytakże o paruzji, czyli powtórchodzą na nią starsi i młodnym przyjściu. Tak więc si po to, by dotknąć i przew tym czasie, w duchu rożyć to święto Narodzenia dzinnym, w duchu wdzięczPańskiego w sposób duności, miłości i wzajemnechowy, ale także by zaśpiego poszanowania czekamy wać tradycyjne polskie na Boże Narodzenie i świękolędy i oczywiście napełtujemy pamiątkę przyjścia nić się mocą wiary. PodJezusa na ziemię. Herb biskupa Witolda Mroziewskiego czas pasterki czuje się symbolizuje jego dotychczasową dro- nie sa mo wi tą jed ność, Który z tych dwóch gę życia i kapłaństwa oraz miejsca i pa- życz li wość i ra dość, a „znak pokoju” ma wteelementów jest rafie, z którymi był i jest związany w kwestiach duchowych dy bardzo głęboki wymiar. Również po zakończeniu pasterki, gdy ludzie ważniejszy dla wiernych? Pod względem wiary zarówno Adwent, jak opuszczą już kościół, czuje się w nim taką pełi Boże Narodzenie są bardzo ważne, ponie- nię, specyficzną atmosferę świątyni wypełnioważ nasze modlitwy, nasze refleksje, czuwa- nej przez wiernych. Po zakończeniu tego nania adwentowe, uczestniczenie w roratnich bożeństwa bardzo lubię zostać jeszcze chwimszach św., czyli to oczekiwanie wraz z Ma- lę, by poczuć ten świąteczny klimat, ponieryją ma wielką symbolikę i znaczenie dla ży- waż po pasterce pozostaje w kościele duch cia duchowego. W tym czasie przypominamy i brzmienie tego, co się podczas niej wydasobie o pełnieniu dobrych uczynków, o dzie- rzyło. Lubię także popatrzeć wtedy na świąłach miłosierdzia – szczególnie teraz, kiedy teczną dekorację i uświadomić sobie, jak wielzostaliśmy wprowadzeni w Rok Miłosierdzia. ką moc ma to duchowe przeżycie mszy św. paNatomiast Boże Narodzenie jest wypełnieniem sterskiej o północy. Jest ona związana z tym, tego oczekiwania i zarazem jest jego kulmi- że pasterze z pól betlejemskich udali się do stanacyjnym momentem, ponieważ Bóg przycho- jenki, żeby jako pierwsi mogli zobaczyć Padzi do nas, do ludzi wiary, i po złożeniu so- na Jezusa, aby go przywitać i oddać mu pobie życzeń oraz podzieleniu się opłat- kłon. Pasterka to uroczyste wejście do świękiem – symbolem miłości, jedności i przeba- towania Bożego Narodzenia. czenia – podczas wieczerzy wigilijnej pozostaje między nami. Cała struktura adwentu oraz Jest to zarazem chyba nieliczna okazja świąt Bożego Narodzenia, czyli przyjścia Paw Kościele katolickim pozwalająca na, jest bardzo istotna i ważna dla naszego święwiernym na dwukrotne przyjęcie komunii towania. świętej.

Tak, wtedy jest okazja do dwukrotnego przyjęcia Ciała Chrystusa po spełnieniu pewnych warunków obowiązujących także przy innych okolicznościach. Jeżeli wierny w pełni uczestniczy w mszy pasterskiej oraz kolejnej odprawianej w Boże Narodzenie, i jest w stanie łaski uświęcającej, to może dwukrotnie przyjąć komunię. Podobnie jest podczas świąt wielkanocnych, jeżeli uczestniczy się w pełni w mszy rezurekcyjnej, a później w kolejnej w ciągu dnia. Z Wigilią wiąże się także tradycyjny post przestrzegany przez wiernych, mimo że od kilku lat nie jest on już obowiązkowy. Jednak wiele osób nie do końca wie, jak to wygląda w świetle prawa kościelnego. Czy mógłbym prosić o wyjaśnienie tej kwestii?

Post jest określany przez Konferencję Episkopatu danego kraju. Wierni Kościoła katolickiego w Stanach Zjednoczonych wiedzą, że wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych obowiązuje we wszystkie piątki Adwentu i Wielkiego Postu. Natomiast post i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych (post ścisły) obowiązują w Środę Popielcową i Wiel-

ki Piątek. Zaś w pozostałe piątki roku liturgicznego wierni nie mają nakazu ani postu, ani wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych. Inaczej jest w Polsce, gdzie przyjęte jest, że we wszystkie piątki roku liturgicznego zachowywana jest wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych. Wigilia świąt Bożego Narodzenia określona została jako nieobowiązkowy dzień do zachowywania postu. To są ustalenia Konferencji Episkopatu Polski z 2003 roku, a w wydanym dokumencie jest napisane: „Wiernych zachęca się w tym dniu do tradycyjnego zachowania postu, ale nie jest on obowiązkowy”. Oznacza to, że konferencja biskupów zdyspensowała od zachowania postu w Wigilię. Konferencja Episkopatu Stanów Zjednoczonych zastąpiła post i wstrzymywanie się od jedzenia mięsa we wszystkie piątki roku liturgicznego z wyjątkiem piątków w Adwencie i Wielkim Poście dodatkową jałmużną.

Konferencja Episkopatu Stanów Zjednoczonych zastąpiła post i wstrzymywanie się od jedzenia mięsa we wszystkie piątki roku liturgicznego z wyjątkiem piątków w Adwencie

FOTO: WOJTEK MAŚLANKA/ NOWY DZIENNIK

nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

Ks. bp Witold Mroziewski bardzo miło wspomina Wigilie spędzone w Stanach Zjednoczonych w gronie księży i samotnych parafian

i Wielkim Poście dodatkową jałmużną. Tłumaczenie tej decyzji jest następujące: „Mamy najprzedniejsze dobre uczynki – modlitwa, post i jałmużna. Modlitwa jest uczynkiem bezwzględnym, który wszyscy wierni Kościoła katolickiego powinni zachowywać i spełniać. Post i jałmużna są dowolne. Z racji, że w Stanach Zjednoczonych Kościół wspiera powszechnie dzieła miłosierdzia, są zbierane datki na różne potrzeby np. kościoła misyjnego, na pomoc ubogim, na edukację dzieci i młodzieży w krajach słabo rozwiniętych”. Przykładem są tutaj drugie kolekty na mszach świętych, czego nie ma w Polsce. W najprostszy sposób można powiedzieć, że piątkowy post zastąpiono tutaj jałmużną. W krajach wysoko rozwiniętych, do których należy Ameryka, bardzo popularne jest dzielenie się z potrzebującymi, dawanie innym, wsparcia materialnego i duchowego. W kraju, w którym żyjemy, jest bardzo dużo różnych zbiórek, akcje te przeprowadzane są zarówno przez organizacje świeckie, jak i Kościół katolicki. Przykładem może tutaj być pomoc, jaką w stanie wojennym Polska otrzymywała odAmerykanów czy mieszkańców Europy Zachodniej. Dzisiaj to raczej my jesteśmy tymi, którzy nauczyli się dzielić z potrzebującymi. Ze świętami Bożego Narodzenia jest również związana kolęda, czyli wizyta duszpasterska księży w domach parafian. Jakie jest znaczenie tych odwiedzin?

» STR. 18

Wywiad » Jest to kolejna tradycja, którą do Stanów Zjednoczonych przynieśliśmy z Polski. Ta wizyta duszpasterska istnieje jednak nie tylko w naszym zwyczaju, jest ona popularna także we Włoszech z tym, że tam odbywa się w okresie Wielkiego Postu i w tym czasie księża odwiedzają wszystkich parafian. Tutaj, w Stanach Zjednoczonych, w polskich parafiach czy tam, gdzie są odprawiane polskie msze św., praktykujemy wizytę duszpasterską. Jest to bezpośrednie spotkanie z wiernymi w ich miejscu zamieszkania. To zarazem czas na bliższą, spokojną rozmowę z parafianami oraz udzielenie błogosławieństwa dla całej rodziny. Podczas takiej kolędy święci się także domy i mieszkania, oczywiście jeżeli taka jest wola gospodarzy. Ten zwyczaj jest zachowywany i praktykowany wśród polskich rodzin, któ-

DOK. ZE STR. 17

to świątynia tej nocy była przepełniona. Atmosfera modlitwy i powagi potęgowała doniosłość chwili, co było niezwykłym doświadczeniem i przeżyciem. Czuło się wtedy zjednoczenie duchowe, pełnię miłości i jedności, a śpiew kolęd wyciskał łzy z oczu i powodował wielkie wzruszenie. Ten wieczór i noc bożonarodzeniowa były naprawdę wyjątkowe w moim życiu. Wiele radosnych Wigilii pamiętam z ich przebiegiem już tutaj, w Stanach Zjednoczonych. Były to spotkania przy stole wigilijnym nie tylko w gronie księży, ale także parafian, o których wiedzieliśmy, że są sami i zapraszaliśmy ich do wspólnego przeżywania narodzin Jezusa Chrystusa. Osobom starszym, które nie były w stanie dotrzeć do nas o własnych siłach, pomagaliśmy przyjść lub je przywoziliśmy. Podczas tych Wigilii czas dzielenia się

FOTO: WOJTEK MAŚLANKA/ NOWY DZIENNIK

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Szopka bożonarodzeniowa z kościoła św. Krzyża na Maspeth, którego ks. bp Witold Mroziewski jest gospodarzem

re same zapraszają kapłanów do odwiedzin. Różnica jest tylko w tym, że nie chodzimy od domu do domu, jak to bywa w Polsce, lecz umawiamy się na konkretny dzień i godzinę. Muszę jednak stwierdzić, że tradycja ta przenika również do środowiska amerykańskiego i coraz częściej na takie wizyty zapraszają nas parafianie innych nacji, najczęściej Filipińczycy, Koreańczycy oraz wierni zAmeryki Środkowej. To jest bardzo miłe i budujące.

opłatkiem, rozmowy i wspomnienia były czymś bardzo wartościowym. Pochodzimy bowiem z różnych regionów Polski, przynosimy różne tradycje i zwyczaje. Wspomnieniami każdy wracał do rodzinnego domu, odmiennych i różnorodnych tradycji własnego regionu. Wiele z tych osób już odeszło do wieczności, ale w pamięci ciągle pozostają tamte spotkania. Moje Wigilie są zawsze przeżywane w gronie księży i bliskich z rodziny.

Na zakończenie mam prośbę o małe wspomnienie. Na pewno w życiu ks. bpa były takie święta Bożego Narodzenia, które utkwiły głęboko w pamięci, święta, do których Jego Ekscelencja chętnie wraca wspomnieniami. Czy może się ks. bp podzielić taką małą retrospekcją z naszymi Czytelnikami?

Domyślam się, że tegoroczne święta również zapowiadają się wyjątkowo, ponieważ będą przeżywane przez Jego Ekscelencję już w roli biskupa.

Każde święta Bożego Narodzenia są wyjątkowe i przeżywane w sposób osobliwy. Nie wszystkie pamiętamy ze szczegółami. Pamiętam jednak Narodzenie Pańskie podczas stanu wojennego. Wigilia wtedy była nieco inna od tych wcześniejszych, pełna powagi oraz pytań dotyczących tego, co będzie dalej. Wtedy wyjazd na pasterkę – a na to była zgoda władz – miał bardzo głębokie znaczenie, a zarazem był wielkim przeżyciem. Do naszego kościoła parafialnego każdy miał daleko, a mimo

Nie widzę różnicy, nie będzie to miało większego wpływu na przebieg Wigilii. Przeżyję ją podobnie jak zawsze, w gronie księży i osób z rodziny, tak samo jak w poprzednich latach. Dziękuję bardzo za rozmowę i życzę zdrowych i radosnych świąt Bożego Narodzenia oraz wszelkich błogosławieństw na cały nadchodzący nowy rok.

Ja również życzę panu i wszystkim Czytelnikom „Nowego Dziennika” zdrowych i błogosławionych świąt Bożego Narodzenia oraz szczęśliwego nowego roku. ROZMAWIAŁ: WOJTEK MAŚLANKA

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

O Polsce

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

115 lat temu odbyło się najsłynniejsze polskie wesele

Cóż tam, panie, w polityce? Wojciech Maślanka

Dokładnie 115 lat po najsłynniejszym bronowickim ślubie miałem przyjemność poznać potomków jednego z najważniejszych gości weselnych – Błażeja Czepca – który nie tylko był wujem Jadwigi Mikołajczykówny, ale zarazem świadkiem i tzw. starostą. Okazuje się, że jego prawnuczka Jadwiga Piskozub od 23 lat mieszka na Maspeth w Nowym Jorku, gdzie prowadzi swój zakład dentystyczny. Mimo upływu lat, a także dużej odległości od rodzinnego Krakowa i Bronowic doskonale pamię ta o swo im po cho dze niu, a zwłaszcza znanym przodku – pradziadku, którego historię przekazuje nawet swoim dzieciom urodzonym w Ameryce. Poza tym w jej domu na ścianie znajduje się obraz – zdjęcie Błażeja Czepca z żoną, zrobione przed ich bronowicką chatą krytą strzechą. Podobna fotografia wisi także w słynnej „Rydlówce”, czyli Regionalnym Muzeum Młodej Polski przy ul. Tetmajera 28 w Bronowicach Małych. Właśnie tam, 20 listopada 1900 roku, odbywało się wesele upamiętnione przez Stanisława Wyspiańskiego. Dzięki pani Jadwidze poznałem także jej mamę Janinę Gretschel, wnuczkę Błażeja Czepca i zarazem córkę Jana Czepca, który jako 15-letni chłopiec również uczestniczył w uroczystościach weselnych Lucjana Rydla i swojej kuzynki Jadwigi Mikołajczykówny. Co prawda nie znalazł się on w dramacie Wyspiańskiego, ale za to przekazał wiele ważnych faktów związanych ze słynnym ślubem swoim potomkom, w tym pani Janinie, a ta swoim dzieciom oraz licznym wychowankom, ponieważ z zawodu była polonistką. Dzięki temu znamy wiele dodatkowych informacji zarówno o Błażeju Czepcu, jak i bronowickim weselu.

FOTO: WOJCIECH MAŚLANKA/ NOWY DZIENNIK

Pod koniec listopada minęła 115. rocznica ślubu krakowskiego poety Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną, młodą dziewczyną wywodzącą się ze środowiska chłopskiego. Ich wesele natchnęło Stanisława Wyspiańskiego do napisania dramatu „Wesele”, który już w niecałe cztery miesiące został wystawiony na deskach Teatru Miejskiego w Krakowie (obecny Teatr im. Juliusza Słowackiego). prawie wszyscy mieszkańcy Bronowic Małych oraz krakowska inteligencja, z którą był zaprzyjaźniony. Jego grób znajduje się w Bronowicach Małych przy głównym wejściu na Cmentarz Bronowicki, zwany także Cmentarzem na Pasterniku. Dzięki staraniom Piotra Czepca (brata Janiny Gretschel) grób ten udało się uchronić od likwidacji. „Poszedł on do władz miejskich i wyjaśnił, że leży tam Błażej Czepiec, człowiek ogromnie zasłużony zarówno dla Bronowic, Krakowa, jak i polskiej kultury. Dzięki temu miejsce to zostało mu już przypisane na wieczność i nikt inny tam nie zostanie pochowany. Nawet jakiś czas temu postawiono tam specjalny nagrobek” – wyjaśnia wnuczka Czepca. Na tym cmentarzu znajdują się również groby Rydlów, Tetmajerów i Mikołajczyków.

CZEPIEC W OCZACH KRAKOWSKIEGO PISARZA Wyspiański w „Weselu” dosyć dokładnie – zdaniem pani Janiny – odwzorował jej dziadka Błażeja Czepca, ale dodał też nieco fantazji literackiej do faktów z jego życia. „Był kiedyś w Bronowicach pewien wiec, Jadwiga Piskozub prezentuje obraz swojego pradziadka Błażeja Czepca z drugą żoną Wiktorią Ryszką, który wisi na którym pojawił się jakiś mężczyzna, który agitował wśród chłopów, na ścianie jej domu znajdującego się na Maspeth. Podobny znajduje się w bronowickiej „Rydlówce” i dziadek chciał go przegonić, ponieu babci, która mieszkała w starej cha- słynnego bronowickiego wójta chęt- Druga żona Czepca – Wiktoria Rysz- waż uznał, że jego działanie jest złe. łupie w Bronowicach. Pamiętam, że nie opowiadała również o faktach do- ka – poślubiła go 30 sierpnia 1897 Wyspiański o tym wiedział, znał takbyła kryta strzechą, ściany miała bie- tyczących jego dziejów i powiązań roku mając 20 lat i urodziła mu czwar- że wiele innych sytuacji związanych lone, a w każdej izbie wisiały duże z „Weselem” Stanisława Wyspiań- tą córkę Jadwigę, która później z Czepcem i uchwycił to w swoim obrazy przedstawiające świętych skiego, ale jednocześnie odsyłała otrzymała w spadku całe ich gospo- dramacie. Przedstawił w nim dziadoraz ukrzyżowanego Chrystusa. Po- mnie do lepszego źródła, do jej ma- darstwo włącznie z domem, w któ- ka jako prowodyra do różnych walk za tym w ogródku była duża studnia my Janiny Gretschel, mieszkającej rym mieszkali. Obecnie ziemia i bójek, ale jednocześnie patriotę stoz wodą, która ogromnie mi się po- w Krakowie. Wnuczka Błażeja Czep- ta – sprzedana przez jej potom- jącego na czele chłopów. Generaldobała. Pamiętam również, że bab- ca nie tylko zna opowieści na jego ków – znajduje się zupełnie w ob- nie bardzo pozytywnie przedstawił cia zawsze była wystrojona i chodzi- temat z ust swojego ojca Jana Czep- cych rękach, a jej nowy właściciel, dziadka, poza kilkoma fragmentami. ła w pięknym krakowskim stroju lu- ca, ale także miała okazję poznać nie- który nie ma już nic wspólnego W jednym z nich mowa jest o tym, dowym oraz mówiła gwarą krakow- których weselników, czyli pierwo- z Czepcami, wybudował na niej swój że chciał pobić Żyda Singera, właską – opowiada moja rozmówczyni, wzory bohaterów dramatu Wyspiań- pałacyk. Trzej synowie Czepca wy- ściciela karczmy”– opowiada moja dodając, że nie wszyscy wierzą, że skiego. „Gdy moja mama była ma- kształcili się i pracowali w różnych rozmówczyni mieszkająca w Krakojest spokrewniona z rodziną Czep- ła, to do domu, w którym mieszka- zawodach. Ojciec Janiny Gretschel wie. Jak wyjaśniła pani Janina, te wyNOWOJORSKIE OPOWIEŚCI „Zawsze miałam wrażenie, że Cze- ca. – Gdy jako uczennica byłam z ko- ła, przychodzili jeszcze niektórzy miał na imię Jan i był zdunem, jego olbrzymienia literackie miały konpiec był najciekawszą postacią leżankami w ‚Rydlówce”, to widzia- uczestnicy ślubu Rydla z Mikołajczy- brat Wojciech prowadził szynk, czy- sekwencje w późniejszym życiu jej w ‚Weselu”, ponieważ był osobą bar- łam zdjęcie przedstawiające Błaże- kówną” – podkreśla pani Jadwiga. li karczmę, w której sprzedawano tyl- dziadka, ponieważ niektórzy zaczędzo kolorową i charakterystyczną. ja Czepca, dokładnie to samo, któko wódkę, trzeci brat Walenty był pro- li uważać go za antysemitę. „W rzePoza tym zauważyłam, że jeżeli ktoś rego kopię mam teraz w swoim doBŁAŻEJ CZEPIEC fesorem filologii łacińskiej na Uni- czywistości w zdarzeniu tym chodzimówi o tym dramacie, to zawsze mu. Gdy mówiłam dziewczynom, że Błażej Czepiec urodził się 30 wersytecie Jagiellońskim. ło o coś innego, bowiem Singer wyprzywołuje cytat ‚Cóż tam, panie, to jest mój pradziadek, to się śmia- stycznia w 1857 roku (wg dokumenBłażej Czepiec był bardzo wyso- najmował jego dom na karczmę i nie w polityce”, czyli słynne powiedze- ły i nie dowierzając twierdziły, że to tów, którymi dysponuje jego pra- kim, dobrze zbudowanym i silnym płacił czynszu, więc dziadek chciał nie mojego pradziadka”. W ten spo- niemożliwe, oraz że mam duże po- wnuczka) i mieszkał w Bronowicach mężczyzną mierzącym prawie dwa wyegzekwować od niego to, co mu sób rozpoczęła naszą rozmowę Ja- czucie humoru” – wspomina z uśmie- przy obecnej ulicy Tadeusza Boya- metry. Był pewny siebie oraz dum- się należało. Ta scena nie miała miejdwiga Piskozub. Prawnuczka brono- chem prawnuczka Czepca. Mówi -Żeleńskiego, równoległej do ulicy ny ze swojego chłopskiego pocho- sca na imprezie weselnej, tylko duwickiego sołtysa doskonale zna dzie- przy tym, że do dziś w jej rodzinie Ka zi mie rza Prze rwy -Tet ma je ra, dzenia. Był bogatym chłopem gospo- żo wcześniej. Poza nią Wyspiański je swojego słynnego przodka i chęt- można zauważyć charakterystyczne na której znajduje się dworek Rydlów darującym na kilku morgach, a tak- pisząc dramat dołączył jeszcze wienie się dzieli tymi wiadomościami, ale rysy przodka. „Jest parę osób podob- i Tetmajerów. Miał dwie żony i sied- że pisarzem gminnym oraz wójtem le innych faktów po to, by podkrepodkreśla, że to przede wszystkim nych do mojego pradziadka, np. mój mioro dzieci – trzech synów i czte- i działaczem chłopskim – należał ślić, jakim krewkim, silnym i mężzasługa jej mamy polonistki, dzięki wujek Piotrek wygląda zupełnie tak ry córki. Pierwszą żoną Błażeja Czep- do ówczesnego PSL-u. Cieszył się nym człowiekiem był Czepiec. Fakktórej poznała historię swojej rodzi- samo, a nawet jeden z moich synów ca była Helena Warchał, która wy- ogólnym szacunkiem mieszkańców tem jest, że był on dobrze zbudowany. „Błażej Czepiec był ojcem Ja- jest do niego bardzo podobny. Tak szła za niego 2 czerwca 1879 roku, Bronowic, a nawet Krakowa. nym mężczyzną i wszyscy się go bana Czepca, ojca mojej mamy – wy- więc ciągle w rodzinie mamy trochę mając zaledwie 16 lat, i urodziła mu Czepiec zmarł nagle we śnie li, ale nie był zawadiaką. Był człojaśnia pani Jadwiga. – Gdy byłam ma- tych ‚czepcowych” rysów” – zapew- trzech synów i trzy córki. Zmarła 8 w 1934 roku, a jego pogrzeb był bar- wiekiem twardym i konsekwentnym, łą dziewczynką, to często bywałam nia Jadwiga Piskozub. Prawnuczka sierpnia 1896 roku w wieku 36 lat. dzo uroczysty. Wzięli w nim udział bo wymagała tego funkcja, którą peł-

21 nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

podkreślić, że tylko wspólnymi siłami możemy dojść do wyzwolenia, a jednocześnie dać do zrozumienia niektórym, że sama inteligencja jest za słaba, by mogła własnymi siłami odzyskać wolność. Autor ‘Wesela” podkreślił, że do walki potrzebna jest świeża krew, którą stanowią chłopi” – wyjaśnia wnuczka Czepca. W okresie, w którym powstawał ten dramat, Stanisław Wyspiański był już bardzo znanym pisarzem i jego sztuki brano do teatru na pniu. „Gdy napisał pierwszy akt i zaniósł go do dyrektora, ten momentalnie zdecy do wał się wy sta wić ‘We se le” Obecnie w „Rydlówce” mieści się Regionalne Muzeum Młodej Polski i od razu rozdzielił role wśród aktoprace polowe i mogli się bawić oraz atrze Miejskim w Krakowie, były au- rów. W trakcie ich przygotowań Wyurządzać różne imprezy. Wiadomo tentyczne nazwiska wszystkich go- spiański dostarczał kolejne akty przecież, że wtedy wesele trwało kil- ści weselnych, zarówno inteligencji, i w sumie bardzo szybko, bo w kilka dni, a czasem nawet i tydzień. „To jak i chłopów. Jednak przeciwko wyka miesięcy po prawdziwym wesewesele uwiecznione przez Wyspiań- korzystywaniu w sztuce znanych na- lu, sztuka była gotowa do wystawieskiego również trwało kilka dni i by- zwisk krakowskiej inteligencji, a tym nia w teatrze” – opowiada pani Jało wydarzeniem, o którym wiedział samym ich ośmieszaniu – w związ- nina. Na premierze „Wesela” był zacały Kraków” – podkreśla wnuczka ku z niektórymi kwestiami zawarty- równo jej ojciec, jak i dziadek z babCzepca. Stanowiło bowiem połącze- mi w dramacie – buntowali się za- cią. „Zostali na nią zaproszeni wszyscy uczestnicy bronowickiego wesenie środowiska chłopskiego i inteli- równo aktorzy, jak i inteligenci. Dlatego też ostatecznie te nazwi- la ze swoimi rodzinami. Tata mi opogenckiego. Krakowski Rynek był pełen gapiów, ponieważ wszyscy chcie- ska, które dotyczyły inteligencji, zo- wiadał, że sztuka przyjęta była li zobaczyć wesele znanego poety Lu- stały zastąpione przez Wyspiańskie- z ogromnymi owacjami” – wyjaśnia cjana Rydla. „Młoda para z druhna- go pseudonimami, jak np. Radczy- wnuczka Czepca. mi była wieziona do kościoła doroż- ni, Gospodarz, Pan Młody, Dziennikami, a goście weselni, wystrojeni karz itd. Jednak te dotyczące chłoMŁODA CZEPCÓWNA I WESELNICY w piękne kolorowe, ludowe stroje, je- pów pozostawił w oryginale. „Przez Wśród uczestników bronowickiechali na ślub wozami konnymi, a na- to wymieszanie dwóch warstw spo- go wesela, których Janina Gretschel wet drabiniastymi, co wzbudziło łecznych Wyspiański chciał pokazać miała okazję poznać, był oczywiście wielkie zainteresowanie mieszkań- bratanie się chłopów z inteligencją jej ojciec Jan, a także Jakub Mikoców Krakowa. Orszakowi towarzy- w celu wyzwolenia Polski. Chciał łajczyk (Kuba) – najmłodszy brat Jaszyły skoczne przyśpiewki weselne i ogólny gwar. Lucjan Rydel też chciał REKLAMA się ubrać do ślubu tak jak chłopi, ale nie pozwolili mu na to rodzice, więc nałożył strój mieszczański, ale później podczas zabawy weselnej przebrał się w chłopski ubiór” – opowiada Janina Gretschel. Drużbami weselnymi byli m.in. Jasiek Mikołajczyk, starszy brat Jadwigi (Panny Młodej) oraz Kasper Czepiec, bratanek dziadka, czyli kuzyn ojca mojej rozmówczyni. Jan Czepiec również brał udział w uroczystościach weselnych, jednak nie został uwieczniony w dramacie. „Mój ojciec był na weselu jako 15letni chłopiec i, jak mi później opoWESELE I „WESELE” We se le po ety Lu cja na Ry dla wiadał, widział na nim pewnego, z chłopką Jadwigą Mikołajczyków- szczupłego i wysokiego mężczyznę, ną odbyło się 20 listopada 1900 ro- z wąsem sarmackim i dużą czupryku, dziesięć lat później niż wesele Tet- ną, który jako jedyny się nie bawił, ma je rów (Wło dzi mie rza i An - tylko stał oparty o framugę drzwi i coś ny – starszej siostry Jadwigi). Ślub notował. Później okazało się, że był miał miejsce o godz. 9 rano w ko- to Stanisław Wyspiański, a z notaściele Mariackim w kaplicy Matki tek tych powstało ‚Wesele”” – wspoBoskiej Częstochowskiej, gdzie Bro- mina Janina Gretschel. Pierwotnie – jak zapewniła moja nowice miały swój ołtarz parafialny. Termin został ustalony na koniec li- rozmówczyni – na afiszach reklamustopada, ponieważ chłopi w tym cza- jących premierę „Wesela”, która odsie mieli już zakończone wszelkie była się 16 marca 1901 roku w Te-

FOTO: ARCHIWUM JANINY GRETSCHEL

FOTO: WIKIPEDIA

nił, w końcu był wójtem” – wyjaśnia jego wnuczka. Był on również niezadowolony z tego, że Wyspiański napisał, iż „handryczył się o szóstkę” z kapelą (szóstka to była austriacka moneta warta kilka groszy). Nie podobało mu się także to, że autor „Wesela” przedstawił go jako pijaka. Pani Janina przyznała, że podobno czasem lubił wypić, ale było to bardzo rzadko i wtedy raczej nie pokazywał się publicznie. „Dziadek bardzo się o to obraził, a nawet gdy po premierze ‘Wesela” zobaczył Wyspiańskiego na mieście, to trochę pogonił go po krakowskim Rynku. Jednak później jakoś się pogodzili, a nawet często spotykali, ponieważ poeta przychodził często do Rydla, z którym mój dziadek był bardzo zaprzyjaźniony” – wspomina pani Janina dodając, że są również w „Weselu” elementy bardzo dobrze odwzorowujące jej przodka. „Dziadek był ogólnie znaną postacią, był działaczem chłopskim, a także pisarzem gminnym oraz wójtem, czyli ważną osobą w Bronowicach. Cieszył się bardzo dużym autorytetem, co Wyspiański dobrze uchwycił. Widoczne jest to podczas rozmowy Czepca z Dziennikarzem zwłaszcza we fragmencie, w którym po jego pytaniu: ‘Cóż tam, panie, w polityce? Chińcyki trzymają się mocno!?” Dziennikarz odpowiedział mu lekceważąco, a dziadek kontynuował wątek dotyczący wojny chińsko-japońskiej, a nawet podkreślił: ‘A i my tu cytomy gazety i syćko wiemy”, pokazując, że jest wykształcony i pewny siebie w tej rozmowie. Z opowieści ojca wiem, że dziadek był człowiekiem honorowym, oczytanym i życiowo mądrym, w dodatku ceniącym drugiego człowieka i dlatego też miał duże poważanie” – podkreśla Janina Gretschel wyjaśniając, że Błażej Czepiec był w rzeczywistości wujem obu Mikołajczykówien – Jadwigi (Panny Młodej) oraz Anny (Gospodyni). „W związku z tym na weselu był najważniejszym gościem, w dodatku pełnił rolę starosty”.

Błażej Czepiec (z lewej strony w kapocie) na patriotycznym wiecu przed budynkiem miejscowej szkoły. Zdjęcie zrobiono w latach 30. ubiegłego wieku

dwigi (Panny Młodej) oraz Pepa Singer (Rechela) – córka karczmarza. „Pamiętam Rachelę, która właściwie nazywała się Józefa Singer, ale wołali na nią Pepa. Mieszkała w Krakowie przy ul. Loretańskiej i często – już jako staruszka – przychodziła w odwiedziny do rodziny Tetma je rów, a przy oka zji tak że do nas” – zapewnia wnuczka Błażeja Czepca. Pani Janina miała okazję poznać również Annę Tetmajerową (Gospodynię), starszą siostrę Jadwigi (Panny Młodej), a także doskonale zna historię wielu uczestników słynnego wesela. „Najpierw umarł Rydel (Pan Młody), odszedł bardzo wcześnie. Później zmarła jego żona Jadwiga (Panna Młoda), a następnie odszedł Tetmajer (Gospodarz), natomiast Anna Tetmajerowa (Gospo dy ni) prze ży ła wszyst kich. W 1939 roku, gdy wojna wisiała już na włosku, mieszkańcy Krakowa, a także Bronowic zaczęli uciekać. Tetmajerowa wyjechała do swojej córki Krystyny, która wyszła za mąż za szlachcica mieszkającego na Kresach. Niestety to była jej najgorsza decyzja, dlatego że jej zięcia zamordowali Rosjanie, a ją i jej córkę wywieźli później na Sybir – wspomina wnuczka Czepca. – Po wielu różnych przejściach i tułaczce po świecie Tetmajerowa powróciła do Polski około 1950 roku. Pamiętam ją jako bardzo starą i zniszczoną kobietę. » STR. 22

O Polsce

» Jednak cały czas ubierała się w ludowy, kolorowy krakowski strój z chustą, spódnicą, pięknymi koralami na szyi oraz chusteczką na głowie. Widziałam ją często, jak chodziła zasmucona i zamyślona po Bronowicach, i chyba wtedy przypominała sobie piękne młode lata tam spędzone – domyśla się Janina Gretschel. – Tetmajerowie po ślubie żyli bardzo skromnie, a nawet w biedzie, ponieważ początkowo Włodzimierz miał problemy ze sprzedażą swoich obrazów. Mieszkali u rodziców Anny w domu znajdującym się przy obecnej ul. Katowickiej oraz niedaleko ul. Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Jednak po jakimś czasie, gdy trochę polepszyła się ich

DOK. ZE STR. 21

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

mami krytymi strzechą oraz z zadbanymi ogródkami pełnymi kwiatów. Dookoła były pola uprawne, na których rosły ziemniaki i zboża. Wszędzie było dużo polnych kwiatów. Widokiem tym bardzo zachwycali się krakowscy malarze – wspomina pani Janina. – Poza tym Bronowice zawsze słynęły z urodziwych dziewczyn, ponoć najpiękniejszych w okolicy, które często były zapraszane jako modelki doAkademii Sztuk Pięknych przy placu Matejki. Właśnie w ten sposób znalazły się tam Anna i Jadwiga Mikołajczykówny. Tam też najpierw Tetmajer poznał Annę, a dziesięć lat później Rydel poznał Jadwigę” – wyjaśnia wnuczka Błażeja Czepca.

się urodziłam, gdy miał 54 lata – opowiada z sentymentem pani Janina. – W późniejszym czasie również ja oprowadzałam inne klasy po tych miejscach, jeszcze zanim w ‚Rydlówce” powstało muzeum”. Gdy wnuczka Błażeja Czepca uczęszczała do liceum – a było to na przełomie lat 50. i 60. – Bronowice wyglądały jeszcze bardzo podobnie jak w czasie wesela Rydla z Mikołajczykówną. „W związku z tym urokliwym wiejskim krajobrazem do Bronowic przyjeżdżali wtedy różni malarze, którzy chcieli uchwycić unikatowy klimat ‘wsi Wyspiańskiego”. Pojawiała się tam także pewna malarka z mężem, który często rozmawiał z moim tatą. Pewnego razu zapytał go, do jakiej szkoły chodzę. Gdy dowiedział się, że do liceum, zaproponował mi, żebym poszła do szkoły teatralnej. Twierdził, że to byłoby wielkie wydarzenie, gdybym mogła

FOTO: ARCHIWUM JANINY GRETSCHEL

REKLAMA

Janina Gretschel – wnuczka Błażeja Czepca

WNUCZKA – „CZEPCZANKA” Janina Gretschel, wnuczka Błażeja Czepca, urodziła się w marcu 1936 roku, dwa lata po jego śmierci. Wychowała się w Bronowicach Małych, a później przeprowadziła się do Krakowa, gdzie mieszka do dziś. Jest teraz na emeryturze, wcześniej była nauczycielką – polonistką w VII LO w Krakowie. Pochodzenie miało duży wpływ na jej życie, zwłaszcza w okresie młodzieńczym, aż do czasu studiów, ale częściowo także w żyBRONOWICE W związku z „Weselem” w Bro- ciu dorosłym. „W szkole podstawonowicach dominują ulice z nazwiska- wej nie było to aż tak bardzo widoczmi jego uczestników. Są tam m.in. uli- ne, ponieważ w Bronowicach uczęszce: Tetmajera, Rydla, Boya-Żeleń- czały do niej dzieci, które – prawie skiego czy też Racheli. Jest także uli- wszystkie – miały jakiś związek ca Błażeja Czepca, która znajduje się z ‚Weselem”. Zmieniło się to, gdy poniedaleko pętli tramwajowej. Do tej szłam do liceum. Gdy się o tym dopory przy ul. Tetmajera 28 stoi rów- wiedzieli nauczyciele, to zaczęli zanież dom, w którym odbyło się we- praszać na lekcje mojego tatę, i to nie sele Lucjana Rydla i Jadwigi Miko- tylko do mojej klasy. Mój ojciec piękłajczykówny, czyli słynna „Rydlów- nie opowiadał o tamtych czasach, a naka”, w której obecnie mieści się Re- wet jeździł z nami do Bronowic i pogionalne Muzeum Młodej Polski. kazywał, gdzie odbywało się wesele „Zanim Bronowice stały się dzielni- i różne inne rzeczy. Nie było to dla cą Krakowa, to była to piękna, ma- niego łatwe zadanie, ponieważ w tym lownicza wioska z kolorowymi do- czasie był już w podeszłym wieku. Ja

sytuacja materialna, wybudowali sobie dworek na ziemi, którą otrzymali od rodziców Tetmajera (okolica obecnej ul. Włodzimierza Tetmejera). Jednak po 10 latach pożycia oraz po ślubie Jadwigi Mikołajczykówny i Lucjana Rydla pochodzącego z dosyć bogatej rodziny odsprzedali młodemu małżeństwu ten dworek, a sami wybudowali sobie nowy w głębi Bronowic.

później zagrać jakąś rolę w ‘Weselu”” – wspomina moja rozmówczyni. Ostatecznie, mimo że okazało się, że „tym mężczyzną” był rektor Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie, który obiecywał ją odpowiednio przygotować do egzaminów, pani Janina nie zdecydowała się na karierę aktorki i wybrała polonistykę. Tam również wśród wykładowców, profesorów, a nawet dziekana wzbudziła swoim pochodzeniem duże zainteresowanie. „Pewnego razu prof. Wyka zapytał mnie, czy mam coś wspólnego z Walentym Czepcem, czyli bratem mojego ojca. Gdy się dowiedział, że tak, to oświadczył, że on był kiedyś jego studentem. Powiedział wtedy do całej grupy: ‘Proszę państwa, jak się ten świat toczy, mnie uczył pan Czepiec, a ja pannę Czepczankę”, bowiem właśnie tak mnie nazywał” – wyjaśnia pani Janina. Później to się zmieniło i mimo że

pracowała jako polonistka w VII LO w Krakowie, to nie zawsze była kojarzona z „Weselem”. „Byłam już po ślubie i miałam inne nazwisko, dlatego też nie wszyscy znali moje związki z Błażejem Czepcem. Niektórzy wiedzieli, inni nie, czasem w klasie o tym mówiłam, ale nie zawsze. Najczęściej wspomniałam o tym podczas wycieczek organizowanych do ‘Rydlówki”. Generalnie do czasu studiów moje nazwisko i pochodzenie było bardzo zauważalne, bowiem kojarzyło się bezpośrednio z Czepcem, ale już podczas pracy zawodowej, gdy używałam nowego nazwiska, wiedziało o tym niewiele osób” – wyjaśnia. Jednak nadal zdarzają się jeszcze sytuacje, w których niektórzy dowiadują się o jej pochodzeniu i są tym faktem pozytywnie zaskoczeni. Pani Janina zawsze z sentymentem podchodziła do „Wesela” i to uczucie towarzyszy jej do dziś. n

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

wesołyCh wesoł łyC i Zdrowych Świąt Bożego Narodzenia łyC życzą żży y yczą Małgosia i Jurek Majcherczyk z całym zespołem Classic Travel! W 2016 ROK U OFERUJEMY: 30 różnych wyjazdów w 50 różnych datach, w tym 5 pielgrzymek, 15 wycieczek, 2 rejsy, 5 turystycznych wypraw i 3 ekspedycje do 33 krajów.

Wybierz coś dla siebie! NOWOŚCI! NOWOŚCI! NOWOŚCI!

186 Maple Ave, Wallington, NJ 07057

(973) 473-3845, 1 (800) 774-6996 -6996

www.classic-travel.com e-mail: classic@classic-travel.com

EGZOTYCZNA KUBA – 8 Dni; Marzec, Kwiecień, Maj 2016. MONGOLIA + PEKIN I CHINSKI MUR – 16 Dni; 7 – 22.V, 2016 SKARBY III RZESZY –W POSZUKIWANIU ZŁOTEGO POCIAGU – 9 Dni; 28.V – 5.VI oraz 3 – 11.IX, 2016 JEEPAMI PO BEZDROŻACH WIELKIEGO KANIONU KOLORADO – 14 Dni; 17- 30.VII oraz 14-27.VIII, 2016 WIELKA WYPRAWA WOKOŁO ZIEMSKIEGO GLOBU POŁUDNIOWĄ PÓŁKULĄ – 33 Dni; Od 7.X do 8 XI, 2016

Kochani Rodacy! Gdy nas ogarnie ciepło wigilijnej świecy, a Dziecię Jezus zagości w naszych sercach, życzmy sobie nawzajem obecności Jego nieskończonej Miłości i Dobroci, a Gwiazda Betlejemska niech oświeca nam drogę ku Bożemu Miłosierdziu w 2016 roku.

Katolicki Klub Dyskusyjny w Nowym Jorku Kościół Św. Stanisława B i M na Manha$anie

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

nowy dziennik Czwartek â&#x20AC;&#x201C; niedziela 24-27 grudnia 2015

CAN

WHERE

TECHNOLOGY YOU?

TAKE

APPLY NOW 2016 DIRECT ADMISSION City Tech (New York City College of Technology) is the largest public college of technology in the Northeast and ranked #1 in the nation in producing the highest paid associate-degree earning graduates (PayScale.com).

NEW YORK CITY COLLEGE OF TECHNOLOGY

CITY TECH

718.260.5500

www.citytech.cuny.edu

www.citytech.cuny.edu/directadmission

www.facebook.com/citytech

BORO PARK GABINET CZYNN Y: poniedzia∏ek od 2:00-7:00 wiecz. Êroda od 2:00-7:00 wiecz. piàtek od 2:00-7:00 wiecz. sobota od 10:00-3:00 ppo∏.

POLSKI GABINET LEKARSKI

RIDGEWOOD

Jerzy Wawerski, MD Specjalista chorób wewn´trznych

57-02 11th Ave., BROOKLYN, NY 11219

Tel: 718.435.5830

nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

GABINET CZYNN Y: wtorek od 5:00-8:00 wiecz. czwartek od 5:00-8:00 wiecz. piàtek od 9:00 rano-12:00 sobota od 5:00-8:00 wiecz.

THE CENTER FOR ADVANCED SPIRITUAL HEALING

66-57 Forest Ave. RIDGEWOOD, NY 11385

ROMAN SVARCZEWSKI

Tel: 718.381.3766

Jedyny uzdrowiciel, który usuwa wszelkie dolegliwoÊci skórne nie pozostawiajàc blizny

Wi´kszoÊç ubezpieczeƒ honorowana (n.p. Aetna, Medicare, 1199)

Usuwa nietradycyjnymi metodami znamiona, brodawki, kurzajki i cysty z ka˝dej cz´Êci cia∏a, które po seansie stopniowo usychajà i bezboleÊnie odpadajà. Pomaga w ka˝dym problemie skórnym. Usuwa te˝ hemoroidy, plamy na skórze, piegi, wrzody, liszaje, grzybic´.

Aby umówiç si´ na spotkanie prosz´ dzwoniç:

DERMATOLOG

P. E. LEBOVITS, M.D., P.C. M. PALIWODA, RPA-C S P E C JAL L I S T A C HO O RÓ B S KÓRNYC C H I WE E NE E RYC C ZNYC CH OPERACJE SKÓRY LASEREM • ZABIEGI KOSMETYCZNE Medicare i większość innych ubezpieczeń akceptowane.

200 W. 58 Street (róg 7 Ave.) MANHATTAN tel.

158 Noble st. (róg Manhattan Ave.) GREENPOINT

212.757.7010 (mówimy po polsku)

laserowe usuwanie włosów, botox, wypełnianie zmarszczek, glycolic acid peels. Metro Manhattan: A, AA, D, B, CC i 1 do 59 St. (Columbus Circle) lub N, R do 57 St.

Dogodne godziny przyjęć, również rano, wieczorem i w soboty.

POLSKOJĘZYCZNY LEKARZ DENTYSTA

DR IZABELA DODO 69-40 Yellowstone Blvd. FOREST HILLS Dojazd metrem E, F, G, R do przystanku 71 Continental Ave.

(718) 896-3082

Większość Wizyty proszę umawiać telefonicznie ubezpieczeń Kontakt e-mailowy: izabela.dental@verizon.net honorowana WSZECHSTRONNA OPIEKA DENTYSTYCZNA • PIERWSZY PRZEGLĄD BEZPŁATNY

Tel:

718.332.1190 • 718.743.3343 (9 rano - 7 wiecz.)

206 Corbin Place (róg Brighton Beach) BROOKLYN, NY 11235

Powroty do Polski

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Artykułem „Decyzja podjęta. Wracam!” zainicjowaliśmy cykl o reemigracji rodaków do ojczyzny. Chociaż największa fala powrotów ze Stanów Zjednoczonych do Polski już minęła, to wciąż wiele osób decyduje się na zamieszkanie pod nowym-starym adresem. W kolejnych wydaniach weekendowych naszej gazety przedstawiamy losy i przemyślenia tych, którzy wrócili do swego polskiego domu.

Uczę się nowej Polski Andrzej Jacyna

Pierwsze spojrzenie poza granice naszego kraju miałem okazję rzucić na wycieczce do Bułgarii, którą wraz z rodziną odbyliśmy latem 1970 roku za schyłkowego Gomułki. Było to w ramach wczasów organizowanych przez biuro „Orbis” dla ludzi pracy tylko w ramach naszego socjalistycznego obozu „pokoju i postępu” ze Związkiem Radzieckim na czele. Pozwolono nam wymienić określoną sumę pieniędzy i skierowano na kemping w Białej, pomiędzy Warną i Burgas. Na kempingu byczyliśmy się na plaży, popijając buł gar skie wi no „Ka ra bu nar sko” – bardzo taniutkie. Odwiedziliśmy z wycieczką Burgas, gdzie pojawiły się krajobrazy i zapachy Orientu. Wracając przez Rumunię i Węgry zwiedziliśmy nieco obie stolice. Bukareszt nie zrobił na nas specjalnego wrażenia (bardzo szerokie i monumentalne aleje), ale Budapeszt, gdzie byliśmy kilka dni, wyglądał tak, jak wyobrażaliśmy sobie Zachód. Pełne sklepy, świetne restauracje, piękne położenie nad Dunajem. Powrót do kraju, do normalnego polskiego życia, z jego kłopotami i radościami (byliśmy przecież młodzi) Alicja i Andrzej Jacynowie wrócili do Polski dwa lata temu dość szybko wypłukał wspomnienia Niewydolna gospodarka PRL- ją obecną żonę i już wspólnie postamiłych wakacji, od których minęło blisko pół wieku. Szybko upływa ży- -u coraz bardziej się zacinała. Ko- nowiliśmy pozostać na emigracji. Ponieważ miałem w Polsce jeszcie. Praca, małżeństwo, dzieci, pró- lejne podwyżki żywności spowodoba jak najlepszego ustawienia się w tej wały robotnicze protesty w Ursusie cze do uregulowania pewne sprawy określonej rzeczywistości, zwanej i Radomiu. Władza zastosowała bru- formalne (np. sprawa rozwodowa), talne represje. Intelektualiści solida- wróciłem do kraju, a moja wybran„realnym socjalizmem”. Pierwsza część panowania towa- ryzując się z prześladowanymi za- ka trafiła do USA. Niestety, na dość rzysza Gierka z hasłem, „aby Polska łożyli Komitet Pomocy, który prze- długo zatrzymał mnie stan wojenny. rosła w siłę, a ludzie żyli dostatniej” kształcił się Komitet Obrony Robot- Nie będę się na ten temat rozpisyników (KOR) i stał się wał, gdyż jest to temat znany i wiebyła epoką pewnego nielegalną, ale jawną lokrotnie opisywany. Po jego odwooptymizmu. Pojawiły organizacją. Ruch dy- łaniu udało mi się otrzymać paszport się małe fiaty, kolorosy denc ki trwał już i 15 października 1983 roku wyjewe telewizory, kondo końca PRL-u. Zbli- chałem do Paryża już jako zdeklasumpcja wzrastała. ŁaBardzo duże zdziwienie żał się okres „karnawa- rowany emigrant. Musiałem zrzec się twiej było otrzymać mieszkania. Na szczęście przejęła go paszport. Wystarczyło budziła u niemal wszystkich łu Solidarności”. Taka była Polska, już moja była żona, a nie państwo. skombinować 150 do- rodaków nasza reemigracja kiedy już stałem na wy- Po pewnym czasie dojechała do Palarów, przy tym nie z USA do Polski. locie. Należałem do So- ryża moja narzeczona, gdzie wziętrzeba się było tłumalidarności, ale nie była liśmy ślub, i oboje wylądowaliśmy czyć, skąd się te dolaAle my jesteśmy to moja rewolucja. Mo- w Stanach Zjednoczonych na pory ma, i wy je chać zadowoleni z tej decyzji. ja odbyła się już w 1968 nad trzydzieści lat. na wycieczkę. Do AuUmieściłem ten przydługi wstęp, roku. Decyzja wyjazdu strii, RFN, Francji czy w 1980 roku do Wied- aby czytający ten tekst dowiedział się, Skandynawii. Rozponia początkowo miała jaką Polskę opuściłem i na jakim tle częły się podróże zana celu poprawienie będę tę dzisiejszą recenzował. rob ko we (zbie ra nie Pod ję cie de cy zji o po wro cie owoców i inne proste i niewdzięcz- sytuacji materialnej. W moim małne prace niechętnie wykonywane żeństwie źle się działo i liczyłem, że do Polski na stałe po tak długim poprzez tubylców). Polacy osobiście za- to jest jakieś wyjście. W Wiedniu by- bycie poza jej granicami było nieczęli poznawać życie na Zachodzie łem około roku i pracowałem na czar- zwykle trudne i bolesne, a jej realiwówczas, raczej od tej gorszej stro- no, jak całe rzesze rodaków, nieste- zacja koszmarem. Jednak to temat ny. Jednocześnie przywozili przy- ty, z dużą zresztą nadreprezentacją na zupełnie inną relację. Zacznę może od wrażeń może zwoite pieniądze i różne dobra, któ- hołoty. Trwało to około roku. Pienięrych zaczynało w Polsce coraz bar- dzy nie odłożyłem, małżeństwa nie mniej istotnych, bo wizualnych. Kraj uratowałem, ale poznałem tam mo- praktycznie biorąc w niczym nie dziej brakować.

FOTO: Z ARCHIWUM A.A. JACYNÓW

Jestem rówieśnikiem powojennej Polski. Zakończenie działań wojennych w Europie miało miejsce 7 maja 1945 roku, ja urodziłem się półtora miesiąca później. Przeżyłem świadomie stalinizm – pamiętam śmierć jego twórcy w roku 1952, polski październik i kolejne przełomy i etapy w PRL-u. W zasadzie rozwijanie tematu Polski za poprzedniego systemu nie ma sensu, gdyż reemigrantom z długoletnim stażem za granicą jest dobrze znany. Zacznę więc od rozstania z Polską Ludową.

przypomina PRL-u, a nawet tandetności i bezguścia pierwszych lat po transformacji. Tu i ówdzie pojawi się jakiś liszaj z dawnych czasów, ale na dawnym Zachodzie też nie wszystko błyszczy, lśni i odznacza się doskonałością. W obecnej Polsce zadziwia infrastruktura, szczególnie drogowa – autostrady, mosty, wiadukty, wielopoziomowe skrzyżowania, podziemne parkingi w miastach. Jak słyszę z ust rodaków, budowa tego była drogą przez mękę, niemal każdy projekt, każda alternatywa były oprotestowane przez niezadowolonych z takiego właśnie rozwiązania. Potem podpisywane były przez decydentów drżącą ręką przetargi, najlepiej jak najtaniej, aby nie zasłużyć na zarzut korupcji, co u trudnych do zgody i nieufnych rodaków często się zdarzało. Kolej też coraz lepiej się prezentuje, główne linie są remontowane, dworce odnawiane, część z nich przejmują gminy i zagospodarowują na różne cele. Do przedwojennej punktualności i szybkości PKP jeszcze trochę brakuje. Pendolino na kiepskich torach działa tak samo jak Ferrari na wąskiej, wiejskiej drodze. Pierwszy powiew nowoczesności (może raczej brak znanego powiewu) przyniósł nam już podczas pierw sze go po by tu stan to a let

na dworcach i stacjach kolejowych. Tak dyskretnie zaczęła wchodzić do Polski nowa Europa. Komunikacja publiczna w miastach też się poprawiła, po pierwsze – sporo nowego taboru w większych miastach, a po drugie – z czego powinniśmy być dumni – blisko połowa jest produkowana przez znakomite i eksportujące na cały świat swoje wyroby rodzime polskie firmy Solaris (autobusy) i Pesa (pociągi i tramwaje). Takich powodów do dumy znalazłoby się więcej (np. statki chemikaliowce, jachty itp.), ale to też inny temat. Mój ostatni „pierwszy rzut oka” chcę poświęcić rodakom, których od ponad roku spotykam na ulicy. Nadal brak tego może mało znaczącego życzliwego uśmiechu na ulicy. Polacy raczej są dobrze ubrani i rzucającej się biedy po przechodniach nie widać. Szczególnie młodzież – rosła, szczupła i urodziwa oraz ubrana z gustem i nietanio. Nawet lumpy zbierające na wódkę występują w markowych dżinsach i dresach Adidasa. Pewnie bieda jest i się chowa, ponieważ w Polsce ocenia się ludzi po tym, jak się ubierają, gdzie chodzą, czym jeżdżą, z kim się zadają itp. Oczywiście dotyczy to młodych i tych w rozkwicie kariery. Natomiast wśród przechodniów zwróciłem uwagę na dużą liczbę ludzi starych. To tu, to tam o lasce, o kuli, przygarbionych, wolno i ostrożnie sunących po chodnikach, z lękiem przekraczających skrzyżowania, czy aby zdążą na zielonym. Może przyczyną jest to, że sam się do nich zaliczam, może w obecnej Polsce chętniej wychodzą na ulicę, a może są widocznym efektem starzenia się naszego społeczeństwa. Przechodząc do spostrzeżeń bardziej konkretnych należy stwierdzić, że zachowania i postawy Polaków znacznie bardziej przypominają ustrój słusznie miniony niż to, co da się zaobserwować na pierwszy rzut oka. Moje obserwacje postaram się przedstawić skrótowo, a za komentarz niech posłuży znana maksyma, że najwolniej zmienia się ludzka mentalność. Z biurokracją na szczęście jako emeryt mam niewiele do czynienia, ale załatwienie czegoś nadal nie jest proste, chociaż urzędnicy są zdecydowanie bardziej uprzejmi i starają się pomóc w wypełnieniu skomplikowanych i często zbędnych papierów. Reszta mitręgi jest podobna i nadal panuje kult pieczątki. Niby w większości instytucji jest już

29 nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

u niemal wszystkich rodaków nasza reemigracja z USA do Polski. Jak to, państwo wrócili ze Stanów do kraju? I to do Łodzi? Po co? Nie przekonywały ich tłumaczenia, że cała rodzina jest tutaj, że dolarowa emerytura w Polsce zapewni nam większy komfort, że z Polski wszędzie bliżej, a jako emeryci chcemy sobie jeszcze coś pozwiedzać. Dalej byli nieprzekonani. Pomimo że Ameryka nie cieszy się wśród Polaków obecnie najlepszą opinią, jednak gdzieś w podświadomości przechowują oni w sobie amerykański mit ziemi obiecanej. Ale my jesteśmy zadowoleni z tej decyzji. Poznajemy nieznaną nam do tej pory Łódź (nigdy w niej przedtem nie mieszkaliśmy) i coraz bardziej nam się podoba. Słowem da się tu żyć, oby tylko zdrowie dopisywało. Ale za Ameryką trochę tęskno. n

FOTO: WIKIMEDIA.ORG

komputeryzacja, ale zaświadczenie na papierku nadal jest ważniejsze. Sklepy są zaopatrzone jak na Zachodzie, eleganckie centra handlowe z wszystkimi markami świata (przepiękna łódzka Manufaktura), lecz obsługa często nieprzyjemna, bez uśmiechu, jakby miała za złe, że musi pracować. Choć to się powoli zmienia, szczególnie w bankach i dużych sklepach. Najgorzej w spożywczych, gdzie sporo klientów i trzeba się napracować za rzeczywiście niewielkie pieniądze. Wczoraj, gdy chciałem kupić kawałek mięsa na gulasz, sprzedawca warknął do mnie, „że skąd ma wiedzieć, co jest dobre na gulasz”. Ale są to dolegliwości do zniesienia, praktycznie nie ma kolejek, wszystko można dostać, żywność jest tania i smaczniejsza niż w Stanach. Poruszę teraz kontrowersyjną sprawę pracy i zarobków. Temat ten znam z drugiej ręki, czyli rozmów z ludźmi z reguły narzekającymi. Rze czy wi ście za rob ki są ni skie – osławione kasjerki z Biedronki – ale na całym świecie ludzie wykonujący proste prace są marnie opłacani, także w Stanach. Duże korporacje płacą sporo, ale dużo wymagają – tu słynny wyścig szczurów – na przykład całodobowej dyspozycyjności. Bezrobocie praktycznie nie istnieje. Oficjalnie spadło poniżej dziesięciu procent, a biorąc pod uwagę, że część ludzi pracuje na czarno i nie szuka pracy, a rejestruje się dla ubezpieczenia medycznego, to bezrobocie jest podobne jak w USA i jedno z najniższych w Unii Europejskiej. Pracodawcy narzekają, że nie mogą znaleźć odpowiednich pracowników, jest masę ogłoszeń, „poszukuję ludzi do pracy”, karteczki na sklepach i barach „sprzedawcę, kelnera, barmana zatrudnię”. Najbardziej brakuje fachowców, murarzy, cieśli, hydraulików itp. a także kierowców, operatorów sprzętu ciężkiego, spawaczy i monterów konstrukcji stalowych w budownictwie. Młodsi i sprytniejsi już od dawna pracują za lepsze pieniądze w krajach Unii, ale i w kraju także mogliby nieźle zarobić. Polacy w dużym stopniu pozostali roszczeniowi, wszystko im się należy i za wszystko czynią odpowiedzialnym rząd, który nie dał, nie dopilnował, zaniedbał, nie pomógł. Nie lubimy swojej władzy i traktujemy ją jako obcą i nieprzyjazną. Przy okazji ciągle narzekamy na polską biedę, porównując nasze dochody w dochodami mieszkańców krajów najbogatszych, obwiniając za to nieudolne i złodziejskie rządy. Znowu jest podział na my i oni. Diagnoza społeczna prof. Janusza Czapińskiego pokazuje, że ponad 80 procent Po la ków jest za do wo lo na i szczęśliwa w życiu prywatnym (jeden z najwyższych wskaźników w UE), ale wszystkie osiągnięcia i sukcesy przypisuje własnym zasługom, a niepowodzeniami i klęskami obarcza władzę. Są jednak jaskółki zapowiadające zmiany, powstają inicjatywy lokalne, ludzie się organizują na razie wokół rzeczy małych, jak naprawa chodnika czy założenie oświetlenia na ulicy, sporym zainteresowaniem cieszy się budżet obywatelski (partycypacyjny) miasta (Łódź tu jest w czołówce), a także wybory lokalne.

Obecna Łódź, w której zamieszkali państwo Jacynowie, bardzo im się podoba. Na zdjęciu: słynna ulica Piotrkowska

Ciągle też słyszę jęki i narzekania, że tyle milionów ludzi wyjechało z kraju za pracą. Uważam, że to dobrze. Nauczą się tam innej kultury pracy, przy okazji poznając inne kraje i ich mieszkańców, a ci, którzy będą chcieli wrócić, wrócą i z kapitałem, i z doświadczeniem. Nie będę tu zanudzał swoimi kłopotami z poszukiwaniem fachowców, napiszę tylko, że ci miejscowi najczęściej niepełnozębni, byli wyjątkowo niesolidni, kiepsko pracowali, przychodzili, kiedy chcieli, albo umawiali się i nie przychodzili, ani nawet nie pofatygowali się zadzwonić. Pełnozębni, którzy najczęściej otarli się o pracę na Zachodzie, byli znacznie solidniejsi i dokładniejsi. W każdym razie dobry i solidny fachowiec w Polsce ma szansę zarobić bardzo dużo. Jest polecany pocztą pantoflową przez klientów i nie musi już sam zabiegać o następną robotę. Niestety, rodacy, szczególnie ci coraz liczniejsi posiadacze dyplomów wyższej uczelni, niektórych wątpliwej jakości, nie garną się do prac fizycznych. Często można też usłyszeć od rodziców takich absolwentów, że „nie po to się moje dziecko tyle lat uczyło, żeby tak jak ja całe życie rękami harować”. W Stanach nawet dzieci osób bardzo bogatych od młodych lat uczą się zarabiać na własne kieszonkowe. O publicznej służbie zdrowia tylko słów parę. Mało – zawsze będzie za mało – pieniędzy, zła organizacja, biurokracja zabierająca czas lekarzom i szarpiąca im nerwy. Czas, by skończyć z fikcją darmowego leczenia całego społeczeństwa. Prywatna służba zdrowia doskonale funkcjonuje i ma wyposażenie na światowym poziomie. W państwowych szpitalach jest z tym różnie, ale nieporównanie lepiej niż kiedyś. Lekarze są różni jak ludzie, nasz lekarz pierwszego kontaktu jest serdeczny i troskliwy, lecz są i tacy, którzy reprezentują wojskowy styl i pokrzykują na pacjenta. Do naszego lekarza nie ma też dużych kolejek, najwyżej kilka osób. Natomiast kolejki do specjalistów to tragifarsa. Na operację zaćmy cze-

ka się około trzech lat. Oczywiście można ją za trzy i pół tysiąca usunąć od ręki prywatnie. Ja stoję w kolejce do okulisty do 20 lipca przyszłego roku, a do endokrynologa doREKLAMA

stanę się dopiero w roku 2017. Ale w razie nagłej potrzeby mogę skorzystać z prywatnej wizyty, chociaż wiem, że wielu na nią nie stać. Bardzo duże zdziwienie budziła

A może ktoś z czytelników chciałby podzielić się swoją historią i opisać, jak wyglądał jego powrót do „domu” po latach spędzonych na emigracji? Wybrane listy (adres: Jolanta Wysocka – jw@dziennik.com) opublikujemy na łamach „Nowego Dziennika”. Powyższy wywiad jest jednym z serii artykułów dotyczących reemigracji. Co tydzień w sobotnio-niedzielnym numerze przedstawiamy Państwu historie Polaków, którzy zrezygnowali z emigracji i na nowo zamieszkali w ojczyźnie.

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Niech ta Gwiazda Betlejemska, która świeci Wam o zmroku, zaprowadzi Was do szczęścia i radości w Nowym 2016 Roku Zdrowych i pogodnych Świąt oraz szalonego Sylwestra Klientom, Duchowieństwu oraz całej Polonii życzy Iwona Podolak

Wesołych Świąt życzy

ANIA TRAVEL AGENCY, INC. BILETY • WYSYŁKA PIENIĘDZY I PACZEK TŁUMACZENIA • SPRAWY IMIGRACYJNE NOTARIUSZ

57-53 61st Street, Maspeth NY 11378 tel: (718)

416-0645, fax: (718) 416-0653

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

180

95 70

60 50

Wywiad

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Tradycje bożonarodzeniowe są bardzo żywotne Rozmowa z Tadeuszem Baraniukiem, etnologiem, wykładowcą w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego gotności. Na tej podstawie wnioskowano o pogodzie w danym miesiącu, a nawet – wierząc w prawdziwości wróżby – poniekąd ustanawiano ją. To przykład działania magicznego, opartego na sakralnym odczuwaniu czasu świątecznego, który był czasem swoistym, pełnym mocy. Odczuwano to zwłaszcza podczas Wigilii, gdzie przeszłość, teraźniejszość i przyszłość nakładały się na siebie i tworzyły jeden „superczas”, mający znaczenie kosmiczne i rozstrzygające o dalszym życiu. Można rzec nawet, że wszystkie poziomy świata stawały się sobie równe: zmarli przybywali do rodzinnych domów, zwierzęta rozmawiały ludzkim głosem, mieszały się pory roku – w Wigilię śpiewały ptaki (w kościele podczas pasterki na chórze kawalerowie i panny ćwierkali różnymi ptasimi głosami), woda w studni zamieniała się w wino, kwitły drzewa… To był prawdziwie cudowny świat, zgodny z słowami kolędy, gdzie anioły cuda, cuda ogłaszają. Epicentrum tego święta był z jednej strony człowiek, a z drugiej strony żłóbek, bo wszystko to działo się

Za zwyczaj typowo polski uchodzi wigilijne dzielenie się opłatkiem

bardzo typowe dla polszczyzny, ale podobne przedstawienia religijne spotykamy też na obszarze południowych Niemiec, Austrii czy na niektórych terenach czeskich. WCzechach i na Dolnym Śląsku bardzo popularne były dawniej tzw. betlejemy – duże i piękne kompozycje tworzone ze statycznych figur ludzkich, które wprawiano w ruch mechanicznie, na przykład kręcąc korbą, tak że krążyły one obok żłóbka z Dzieciątkiem. Była to pewna odmiana teatru kukiełkowego, ożywiona szopka. Betlejemy na święta Bożego Narodzenia instalowano w kościołach, współcześnie możemy je czasem spotkać na placach miejskich i przede wszystkim w muzeach. Ich dramatycznym, obrzędowo-widowiskowym odpowiednikiem u nas i w sąsiedztwie były zespoły kolędnicze zwane Herodami. Spotykamy Tradycyjna podłaźniczka lachowska je w Polsce, na Słowacji czy też Ukraw Ośrodku Kultury w Podegrodziu inie. Wszędzie występują bardzo powania więzi, także z tymi którzy ode- dobne teksty i postacie, co sugeruje, szli. Gdzie indziej znów taką potra- że rozwijały się one na bazie wspólwą bywa kutia – choć bardzo innej tradycji. Ukraiński spektakl kona w formie i smaku, to mimo to bli- lędniczy o narodzinach w Betlejem i mordzie niemowląt przez siepaczy ski odpowiednik naszego opłatka. Mówiąc dalej o podobień- Heroda zwie się „wertep” i ukształstwach – mamy zwyczaje jasełkowe, tował się dopiero w XIX wieku

pod wpływem polskich widowisk kolędniczych. To jeden z przykładów, ukazujący, że tradycje świąteczne i ich wzbogacanie się może następować poprzez kontakt kulturowy – coś zamiera, by odrodzić się w nowej postaci… To takie historyczne koło, którego ruch wskazuje, że dana tradycja żyje, ponieważ jest ważna dla ludzi. (...) Kiedy tradycyjnie zaczynał się czas święta?

Na dobrą sprawę czas święta zaczynał się już w poranek wigilijny i nie przesadziłbym mówiąc, że znakomita większość wszelkich tradycji obrzędowych związanych z Bożym Narodzeniem przypadała nie na święto samo, ale na jego wigilię. W kulturach ludowych obrzędy wykonuje się z pewnym wyprzedzeniem, zazwyczaj w dzień albo wieczór przed właściwym świętem – przez owo działanie obrzędowe tworzy się czas świąteczny, kreuje i w swoisty sposób uobecnia święto. Będąc już w kręgu święta niknie potrzeba działania, teraz pora na właściwe świętowanie. Najistotniejsza jest zatem sytuacja progowa, jest nią wigilia Bożego Narodzenia. Szersze ramy cyklu świątecznego

FOTO: ARCHIWUM

W polskim świętowaniu Bożego Narodzenia znajdujemy wiele elementów tradycji ogólnoeuropejskich, które występują jako warianty lub odmiany tego, co wspólne. Wiąże się to przede wszystkim z chrześcijańską tradycją kulturową, zachowującą dziedzictwo czasów minionych. Ale mamy też takie tradycje, które uchodzą za specyficznie polskie, choć można zapytać, czy specyfika ta dotyczy scenariuszy obrzędów świątecznych, rekwizytów, czy tylko pewnych drobiazgów? Za zwyczaj typowo polski uchodzi na przykład wigilijne dzielenie się opłatkiem, żywe do dzisiaj. Kojarzy się ono jednoznacznie z Bożym Narodzeniem. Natomiast za naszą wschodnią granicą, na Ukrainie, ludzie nie dzielą się opłatkiem, ale wieczerzę rozpoczynają od miodu, co zazwyczaj wiąże się z życzeniem, by w nadchodzącym roku życie upływało „słodko”. Zresztą z tą potrawą wiąże się szereg innych znaczeń – to nie tylko jedzenie w intencji pomyślności, ale także sposób nawiązania kontaktu z „tamtym światem” i zmarłymi przodkami, kreowanie wspólnoty. W niektórych wsiach karpackich uważa się, że jeśli człowiek zabłądzi w lesie, w nieznanej okolicy i straci orientację, winien przypomnieć sobie, z kim jadł miód w czasie ostatniej wieczerzy wigilijnej. Przypomnienie owo pozwoli mu wrócić do realnego świata i uporządkować chaos myśli. W tym wspólnym spożywaniu potraw jest zatem pierwiastek sakralności i cudowności, a zarazem łączenia się ludzi i budo-

ZDJĘCIA: WIKIMEDIA.ORG

Ile w naszych zwyczajach świątecznych podobieństw do innych kultur europejskich? Na ile są one uniwersalne, na ile zaś specyficznie polskie?

Tadeusz Baraniuk: „Podczas Wigilii przeszłość, teraźniejszość i przyszłość nakładały się na siebie i tworzyły jeden ‘superczas’, mający znaczenie kosmiczne i rozstrzygające o dalszym życiu”

tworzyło dwanaście dni – od pierwszego dnia Narodzenia (25 grudnia) do święta Trzech Króli (6 stycznia) – sześć dni przypadało na stary, zaś kolejne sześć na rozpoczęty rok. Te dwanaście dni mogło symbolizować wszystko to, co zdarzy się w nowym roku, gdyż kolejny dzień był symbolem jednego miesiąca. Stąd tak wiele w tym czasie wróżb – na urodzaj, zdrowie, pogodę. Brano na przykład sześć cebul, przekrajano je na pół, i na każdą połówkę (reprezentującą jeden miesiąc) sypano sól, by codziennie sprawdzać jej stopień wil-

za sprawą Narodzenia Pańskiego. Ludowe praktykowanie i przeżywanie święta było poniekąd swoistym rozwinięciem teologii i liturgii kościelnej, pogłębieniem sensu święta przez nadanie mu ludzkich wymiarów, emocjonalnych i artystycznych. Samo święto przez swoją obecność budowało zatem kulturę, wrażliwość i powodowało wiele stanów, które z tego punktu widzenia można by uznać za pozytywne. Jak Boże Narodzenie lokowało się w rytmie roku?

Z jednej strony wigilia Bożego Narodzenia była uznawana za obrzędowy początek nowego roku, z drugiej warto wspomnieć że w dawniejszych czasach, jeszcze w XIX wieku, okres dwunastu dni kalendarzowych jako reprezentacji roku liczono od dniu św. Łucji (13 grudnia). Cykl bożonarodzeniowy czasami zwano „dwunastką”, co oznaczało wspomnianych dwanaście miesięcy, ale także dwanaście potraw na wigilijnym stole, dwunastu apostołów i czasem inne pokrewne zjawiska, które poprzez święto były równano do tego samego poziomu. Jeżeli wróżono z dwunastu wyjętych z paleniska węgielków na Nowy Rok, to we wróżbie te węgle symbolizowały członków rodziny, za chwilę za pomocą węgli wróżono, jak będą plonowały poszczególne rośliny, jaki będzie urodzaj na danej części pola, węgielki mogły oznaczać zwierzęta gospodarskie…. Widzimy, że święto to moment prze ni ka nia się me ta for i wszechobecnej symbolizacji. Może wydawać się, że tradycje są trwałe, nieskłonne do zmiany. Jeżeli spojrzymy głębiej, to zobaczymy, że święto to wiele różnych poziomów historycznych: im bliżej naszych cza-

żonarodzeniowe itp. To wielkie ożywienie społecznej dobroczynności, przeciwwaga dla przemyślnego marketingu.

nych widowiskach ludowych przedstawienia o narodzinach w Betlejem rozpoczynano od scen w raju, oczywiście z udziałem Adama i Ewy. Te świąteczne widowiska gdzieniegdzie zwano „djałog”, nawiązywały one Dziś szeroko krytykuje się święta za rozbuchaną konsumpcję. Na ile chyba do średniowiecznych dialogów o Narodzeniu Pańskim. A zatem w tradycyjnych kulturach ten drzewko – z jednej strony – to nowaspekt świętowania był istotny? Ta konsumpcja była chyba jako- szy symbol świąt, ale z drugiej to reściowo inna, relatywnie skromniej- kwizyt wcześniej znany z rodzimych sza, co wiązało się ze statusem eko- widowisk, kolęd i wierzeń ludowych. Niezmiernie interesujące, że funknomicznym dawnych społeczności. Tradycje świąteczne najlepiej opisa- cję choinkową wcześniej wypełniano w środowiskach wiejskich – by- ły tak zwane podłaźniczki, czyli ścięły one zwykle biedne, w skrajnych te czubki drzew iglastych zawieszoprzypadkach wręcz głodujące. Jedze- ne u sufitu tak, by wierzchołkiem nie świąteczne miało więc wymiar były skierowane ku podłodze, ku poniekąd magiczny – wierzono, że wnętrzu domu. Wyglądało to tak, jeśli człowiek w ciągu wigilii naje jakby drzewko wyrastało z nieba się do woli, to przez cały rok będzie i było w istocie drzewem rajskim, syty. Dla każdej rodziny to była waż- które przebiło dach i znalazło się na sprawa, dlatego w trakcie wiecze- w ludzkiej sadybie. By zapewnić rorzy gospodyni po wielokroć pytała dzinie pomyślność, umieszczano domowników: „czy jesteście syci?”, tam jabłka, świecidełka, orzechy, a oni odpowiadali „tak, jesteśmy sy- produkty, takie jak słonina czy ser ci”. Pamiętano i opowiadano ku prze- w specjalnych koszyczkach. Ci, strodze o przypadkach, gdy ktoś ze któ rzy ko lę do wa li po do mach skąpstwa podczas wieczerzy konsu- i otrzymywali podarki, byli zwani mował niewiele i jadł tylko półgęb- podłaźnikami, gdyż przy okazji kokiem – potem przez cały rok nie mógł lędowania „podłazili” do dziewczyn jeść, ledwie dożył kolejnych świąt. zalecając się. Tak to funkcje religij-

Obrzędowo-widowiskowy zwyczaj chodzenia kolędników spotykamy w Polsce, na Słowacji czy też na Ukrainie

sów, tym bardziej wydaje się, że jest ich mniej. Często spotykamy pogląd o zaniku tradycji świątecznej i sekularyzacji społeczeństwa. Tego typu procesy niewątpliwie zachodzą. Giną na przykład wioskowe grupy kolędnicze, ale jakże często tworzą się nowe w obrębie parafii czy gminnego ośrodka kultury, i po latach przerwy znowu zaczynają obchodzić wieś. Nigdy nie wyprawiano tak wiele jasełek w szkołach, na co wpływ ma fakt, że w szkołach działają katecheci, którzy – by wprowadzić dzieci w tradycję – organizują przedstawienia bożonarodzeniowe. Odbywają się turnieje, regionalne przeglądy takich zespołów. WPolsce są ich tysiące – nie wiemy ile, ale nierzadko szkoła ma kilka takich zespołów. Powiada się, że święta uległy komercjalizacji – daleko do świąt, a już pojawiają się choinki, wmarketach witają nas Mikołaje, aszał zakupów przyćmiewa religijno-ideowy sens święta. Z drugiej strony jednak ożywa dawna idea dobroczynności adwentowej, choć może tak się jej nie określa – w marketach coraz częściej organizuje się zbiórki żywności dla potrzebujących, różnorakie zbiórki dla Polaków żyjących na Wschodzie, młodzi przygotowują paczki bo-

no-magiczne przecinały się z relacjami społecznymi. Pierwowzorem choinki w społecznościach polskich był poniekąd takPrzyozdabianie drzewkiem ma że dawny snop wigilijny, który stał rzeczywiście niedługą proweniencję. w kącie izby i symbolizował zmarW okresie międzywojennym prowa- łego przodka, gospodarza, ale przede dzono badania na ten temat i z du- wszystkim przyszły plon. Najczęściej żym zdziwieniem konstatowano, że był to ostatni snop, który wiązano na dużych obszarach Polski, zwłasz- na polu, przynoszono do domu i otacza na Wschodzie, ale również czano specjalną opieką, by ustawić na Mazowszu czy w Polsce central- go w Wigilię. nej, choinka zaczęła się upowszechniać dopiero po zakończeniu I wojROZMAWIAŁ: TOMASZ LESZKOWICZ ny światowej, chociaż przy granicach zachodnich funkcjonowała ona ze sto Tomasz Leszkowicz – redaktor nalat wcześniej, zwłaszcza w miastach, czelny portalu Histmag.org, doktow Poznaniu czy Kaliszu. Była ona rant w Instytucie Historii im. Tadeteż postrzegana jako tradycja niepousza Manteuffla Polskiej Akademii lska i w związku z tym, na przykład Nauk. Absolwent Instytutu Historyczna Mazowszu, choinkę zwano „nienego i Instytutu Dziennikarstwa mieckie drzewko” i z tego powodu Uniwersytetu Warszawskiego. Spenie stawiano w domu świerka czy jocjalizuje się w historii XX wieku, indły, a wyłącznie sosenkę jako drzewteresują go też dzieje Niemiec i hiko rodzime, polskie. storia wojskowości. Publikował m.in. Choinkę czasami postrzegano jaw „Mówią Wieki”, „Uważam Rze Hiko symbol drzewa rajskiego, wieszastoria”, „Pamięci.pl” oraz „Dziejach no na niej jabłka. Wiedzę o drzewNajnowszych”. ku rajskim zapewne czerpano przede wszystkim z kolęd, w których wspominano także Adama i Ewę. Symp- Źródło: portal historyczny Histmag.org, na licencji CC tomatyczne, że w dawnych świątecz- BY-SA 3.0. Symbolem Bożego Narodzenia jest choinka, która przyszła do Polski z Niemiec. Z jaką symboliką wiąże się ten zwyczaj?

nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

nowy dziennik Czwartek â&#x20AC;&#x201C; niedziela 24-27 grudnia 2015

nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

Wigiliare znaczy wielkie oczekiwanie na kogoś, który był, który jest i który przychodzi od tysięcy lat każdego roku. Jezus – maleńka miłość – zrodził się z Maryi Dziewicy, by swoimi ramionami ogarnąć nas wszystkich i obdarzyć miłością cały świat.

Opowieść wigilijna Janusz Bernatowicz

FOTO: ARCHIWUM

Gasnące słońce oświetlało panoramę rozległej doliny. Zachodząc dopalało ciemnopomarańczowymi promieniami przeciwległą jeszcze jasną drugą stronę. Drobne kamyki błyszczały, rażąc wzrok, zawartością kolorowych minerałów.

chudzonej i pokrytej bruzdami twarzy i jak brylanty zatrzymały się na brodzie.

nienia Józef zobaczył stajnię zapełnioną świeżym sianem z tegorocznych zbiorów. Rozesłał je prędko i pomógł żonie wyjść z wiklinowego koMARIA sza. Maria już zaczęła rodzić. W koMłoda kobieta w wiklinowym rytku z wodą Józef obmył ręce, pokoszu na grzbiecie osiołka czuła ru- chylił się nad Marią i sprawnie odechy swego dziecka. „Proszę Cię, Bo- brał poród. Dziecko zakwiliło żałoże, zmiłuj się, pomóż, byśmy dotar- śnie, jakby przeczuwało swój przyli prędzej do ludzkiej siedziby – mo- szły ziemski los. Józef wymościł żłodliła się. – Dziecko chce już wyjść bek sianem, owinął dziecko w chuna świat, na taki jaki jest, ono chce stę Maryi i położył je na tak prowiżyć. Dopomóż, Opatrzności, w jaki- zorycznym posłaniu. Przykrywszy kolwiek sposób, by stało się to god- Marię, która pogrążyła się w głębonie, nie urągając naszym obyczajom, kim śnie, padł na kolana i modlił się gorliwie, czując w sercu radość i oby ono żyło!”. i moc wiary: „Jahwe, bądź błogosłaBETLEJEM wiony. Oto dałeś mi syna pierworodZza niewielkiego wzgórza Józef nego, którego sam przyjąłem”. zobaczył wyłaniające się pierwsze OSIOŁEK Łagodny i cierpliwy osiołek miał białe dachy miasteczka. Już słyszał PASTERZE I TRZEJ KRÓLOWIE poranione nogi – z jego lewej przed- gwar i muzykę, powszechnie się baGdy Józef wyszedł przed stajenkę, niej pęciny spływała wąską stróżką wiono. Przyśpieszył kroku, ociera- zobaczył na nią gwiazdę bardzo silkrew. Strzygł jednak uszami i na swój jąc przy tym boleśnie nogę o ostry nie świecącą. Była to gwiazda zwasposób rozmyślał – dokąd oni mnie kamień. Dotarł do pierwszej gospo- na dzisiaj Betlejemską, zwiastunka naprowadzą, przecież Maria na moim dy i spytał, nawet bez pozdrowienia, rodzin Pana. Jej mocne promienie grzbiecie jest omdlewająca z bole- gospodarza: „Czy znajdziesz u sie- oświetlały drogę, którą wkierunku grobie, dobry człowieku, miejsce dla ty zmierzali pasterze i dozorcy stad byści porodowych. nas? Mam kobietę tuż przed rozwią- dła. To dzięki niej drogę do Jezusa znazaniem”. „Niestety – odparł oberży- leźli trzej królowie z dalekich stron JÓZEF Mąż Marii, Józef, który prowadził sta – nie mam już miejsca w mojej z darami: złotem, kadzidłem i mirrą. tę małą karawanę, zastanawiał się nie- gospodzie. Pójdź dalej, może znajAle wielu nie wiedziało, że oto dospokojnie, gdzie znaleźć schronienie, dziesz coś jeszcze”. Po co mi – ro- konało się to, co miało odmienić by Maria mogła urodzić noszone zumował – kobieta w ciąży, jeszcze w przyszłości istnienie ludzkości w łonie dziecię. „Boże Abrahama, będą z nią kłopoty. i świata. Tak się bowiem dzieje, że Boże Izaaka, Boże Jakuba, jakiż los prawda przychodzi ostatnia, a z nią zgotowałem mojej rodzinie” – roznadzieja wschodzi jak jutrzenka STAJENKA BETLEJEMSKA myślał, aż łzy spłynęły po jego wyPoszukując bezskutecznie schro- i rozprasza ciemności. n Na dość wąskim gościńcu widać było sylwetki podróżnych, kierujących się w stronę miasteczka Betlejem. Cesarz Imperium Rzymskiego wydał edykt o obowiązku poddania się spisowi powszechnemu mieszkańców kraju w miejscach, gdzie się urodzili. Widoczni podróżni byli ostatnimi tego wieczoru, podążającymi do miejsca, gdzie mieli się stawić do zapisu publicznego. Grupkę prowadził mężczyzna z kosturem w jednej ręce, a drugą trzymał za uzdę osła, na grzbiecie którego w wiklinowym koszu siedziała młoda niewiasta, wyraźnie brzemienna, lada czas spodziewająca się rozwiązania.

Wywiad

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Idę swoją drogą... Rozmowa z Iwoną Wiśniewska, mieszkającą w Newtown w stanie Pensylwania, autorką niezwykłej książki „Ona ma siłę” i bloga pod tym samym tytułem Warszawskie Wydawnictwo eManuskrypt wydało 20 listopada 2015 roku pani książkę „Ona ma siłę”. Odetchnęła pani, podskoczyła z radości, że wreszcie finał i sukces? Czy w ten właśnie sposób spełniło się pani marzenie z dzieciństwa – o czym pisała pani na swoim blogu – o napisaniu książki?

ZDJĘCIA: MARCIN WIŚNIEWSKI

Napisanie książki było moim marzeniem, to prawda. Już w dzieciństwie i potem jako nastolatka uwielbiałam pisać. Pisałam pamiętniki, listy, zapisywałam cytaty na tysiącu karteczek, układałam własne myśli w wiersze i krótkie teksty. Marzyłam o tym, aby trzymać kiedyś własną książkę w dłoni. Było to pisanie do tak zwanej szuflady. Ale zawsze drzemało we mnie przekonanie, że kiedyś nadejdzie dzień, w którym moje zapiski ktoś przeczyta. Na książkę jednak nie czułam się gotowa. Coś wewnętrznie podpowiadało mi, że to jeszcze nie ten moment. I tak zleciało 20 lat.

nad życiem. Jest w niej mowa – jak napisałam we wstępie – o sile kobiety w dzisiejszym świecie. O drogach, którymi idzie, i tych, którymi uczy się nie iść. O nadawaniu początku chwilom, które się potem w życiu naszym dzieją. Moim zdaniem jest bardzo kobieca, ale widocznie nie na tyle, żeby nie mogli przeczytać jej mężczyźni, o czym świadczą komentarze, które od czasu do czasu od nich dostaję.

ję się lżejsza, spokojniejsza. Pomógł mi również zrozumieć samą siebie. Pisząc coś, często nie wiem, co z takiego tekstu wyniknie. Bywa tak, że wniosek na końcu danego wpisu zaskakuje mnie samą. Wiem, jak to brzmi... Trudno to wytłumaczyć. Człowiek to bardzo skomplikowany mechanizm. Czasem nie wie, ile w jego wnętrzu drzemie odpowiedzi i rozwiązań. Ja, pisząc, dokopuję się w jakiś przedziwny sposób do tego, co głęboko tkwi w mojej podświaA zatem musi być wzruszająca... domości. Nie mnie to oceniać. Każdy ma Z książką jest tak, że zostaje nachyba inny próg wzruszenia. Jednych pisana i idzie w świat. Autor przeKsiążka „Ona ma siłę” pewnie wzruszy, innych być może staje mieć nad nią kontrolę. Ktoś ją Kiedy kolejny raz opowiadałam bę dzie śmiesz ne, co te raz po - rozśmieszy. Jednym spodoba się, przeczyta, a myśli, które ma w głomojej przyjaciółce, jak bardzo chcia- wiem – ale prawie straciłam przy- innym nie. wie, nie są autorowi znane. Na blołabym w końcu tę książkę napisać, tomność. Nie mogłam oddychać, gu jest inaczej. Jest funkcja komenona powiedziała mi wtedy: „Iwona, serce mi biło jak oszalałe. Musiałam Pisze pani swojego bloga towania. Każdy może wyrazić swomam ci kupić kartkę i ołówek, czy oddychać w papierową torebkę, bo od ponad trzech lat. Otrzymała je zdanie czy odczucia. Te interakco? Zrób to w końcu!”. Ten moment czułam że tracę tlen. Inaczej wyobrapani nawet specjalne wyróżnienie cje międzyludzkie pod postem są konbył przełomem. Do napisania książ- żałam sobie to spełnienie (śmiech). w konkursie Blog Roku 2012 tynuacją tego, co napisałam w poki wciąż nie byłam gotowa, ale wteorganizowanym przez onet.pl. ście. Dopełniają moje myśli. Zastady pojawił się pomysł na pisanie bloO czym jest ta książka? Czy to Zdobyła pani również 1. miejsce nawiają. Budują ciąg dalszy. Mam ga. Dużo bezpieczniejszy. Mniej zooraz cztery i pół gwiazdki jest finalizacja tego, o czym pisze poczucie, że są ważną częścią tego bowiązujący. Mogłam się sprawdzić, w rankingu magazynu bloga. Blog będzie nadal istniał. W tej pani na blogu? Czy może raczej zobaczyć, co ludzie powiedzą o tym „Follower”... Czy teraz, chwili nie wyobrażam sobie go nie jego dopełnienie... Przyznam się moim pisaniu. po napisaniu książki, nadal będzie mieć. szczerze, że to, o czym pisze pani Na blogu miałam „ruch” od samepani prowadzić swojego bloga? na blogu jest takie normalne i tak go początku. Ludzie zaczęli zostaA czy zdarzają się na pani blogu Czy był on tylko drogą często wzruszające. Świadczą wiać piękne, pełne ciepłych słów kokomentarze negatywne – tak do osiągnięcia celu, jakim jest o tym zresztą wpisy czytelniczek, mentarze, zaczęłam dostawać e-mazwane hejty? książka? ale czytelników także. No bo ile zachęcające do wydania książki. Blog początkowo rzeczywiście Oczywiście że się zdarzają. Każjeden pan napisał na przykład: Pojawiały się pierwsze propozycje… traktowałam jako wstęp do spełnie- dy z nas jest inny, ma inne podejście „Dzięki pani wreszcie zdołałem Wtedy, uwierzyłam, że chyba jednak nia marzenia o napisaniu książki. Jed- do życia, co innego go interesuje, inzrozumieć swoją żonę”. umiem pisać, i że może to w końcu W książce można znaleźć teksty nak już po kilku tygodniach stał się spiruje, czego innego oczekuje. Tejest mój czas. blogowe, podane w trochę innej for- czymś więcej. Zmienił niesamowi- maty, które poruszam na blogu, W momencie premiery książki, mie, ale są tam także nowe teksty. Po- cie dużo w moim życiu. Pisanie jest i sposób, w jaki je opisuję, mogą wykiedy już po dwóch minutach zaczę- wiedziałabym, że ta książka jest zbio- dla mnie jak lekarstwo. Wypisując dać się komuś śmieszne, głupie, ły spływać pierwsze zamówienia – to rem moich myśli i zastanowień emocje, które mnie rozpierają, czu- bezsensowne. Szanuję to. Jesteśmy

różni i nie jest możliwe, abyśmy wszyscy lubili to samo. Jeżeli komuś nie podoba się moje podejście do życia, proponuję opuścić moją stronę, nie czytać książki... bo i po co? Nie ma sensu wprowadzać się w negatywne emocje. Ten blog ma być przyjemnym kawałkiem przestrzeni dla ludzi, którzy mają ochotę spędzić czas z moimi słowami. Jednak z prawdziwym hejtem miałam do czynienia tylko dwa razy. Były to wulgarne, pełne nienawiści, ubliżające mojej rodzinie komentarze. Skasowałam je natychmiast. Pozostałe, nawet te czasem negatywne dla mnie, zostawiam. Stworzyłam publiczne miejsce, więc niech publiczność ma prawo się wypowiedzieć. Wszystko ma swoją przyczynę, co zatem spowodowało, że jako młodziutka dziewczyna, tuż po studiach, wyjechała pani z Polski? Nie mogła pani znaleźć dla siebie miejsca w ojczyźnie? Czy może to pogoń za czymś innym, głód świata?

Złożyło się na to wiele czynników. Pierwszym z nich było to, że mój tata mieszkał w Stanach Zjednoczonych na stałe – wyjechał, kiedy skończyłam 7 lat. Próbował zarazić mnie Ameryką, chciał, żebym tu została już po skończeniu liceum. Jednak mnie Ameryka wtedy się nie podobała. Po studiach w Polsce – mimo że skończyłam dwa kierunki – nie mogłam znaleźć satysfakcjonującej pracy. Tata kupił mi mieszkanie, z pomocą taty założyliśmy z mężem swój sklep, w pre-

PARADONTOLOG URSZULA KOROL, D.D.S. BOARD CERTIFIED, (DIPLOMATE OF AMERICAN BOARD OF PERIODONTOLOGY)

zencie ślubnym dostaliśmy od niego samochód… Tego było już za wiele. Bez mrugnięcia okiem postanowiliśmy wyjechać i w końcu zacząć na siebie zarabiać. Od samego początku myślałam, i też głośno o tym mówiłam, że w Ameryce jestem tylko po to, aby zarobić, i jak tylko uzbieram tyle, ile potrzebuję, wracam do Polski. Stało się jednak inaczej. Im dłużej tu żyłam, tym większe różnice widziałam między oboma krajami… I w końcu Ameryka stała się kusząca. Poza tym moja najbliższa przyjaciółka z dzieciństwa tutaj mieszkała. To dla niej rzuciłam Nowy Jork i pojechałam do Pensylwanii. Ona również odegrała wielką rolę w procesie moich wyborów i adaptacji w Stanach Zjednoczonych. Żyje Pani w Stanach już 12 lat... Nie żałuje pani tamtej decyzji o wyjeździe z Polski, nie tęskni pani za rodzinnym domem, nie myśli pani o tym, aby tam jednak wrócić?

Kiedyś napisała pani na swoim blogu: „Wracać do Nowego Jorku uwielbiam. Już kiedyś chyba o tym pisałam, że odczuwam wtedy takie specyficzne poczucie wolności. Inne niż gdziekolwiek indziej”. Dlaczego zatem nie wybrała pani tego miasta na miejsce swojego życia?

Rozumiem, że na tej jednej książce się nie skończy, bo byłoby to zbyt szybkie zakończenie przygody z pisaniem... Czy dojrzewają już zatem nowe pomysły, ma pani jakieś plany?

Plany mam. Jestem znakomicie zorganizowaną planistką. To moja cecha, która spędza sen z powiek moMieszkałam w Nowym Jorku jemu mężowi. Na wszystko w życiu przez pół roku. Dla mnie jest on za du- muszę mieć plan. Wtedy czuję się ży, za głośny, za chaotyczny. Za ma- bezpiecznie. Natomiast moje otoczeło w nim miejsca na moje podejście nie często ma po dziurki w nosie żydo życia. Wybrałam znacznie spokoj- cia zgodnie z planem. Wypracowaniejszą Filadelfię. Apo dwóch latach liśmy z mężem kompromis. Nie wykupiliśmy dom za miastem. Parę mie- obraża sobie pan, jak to czasem bosięcy temu zamieniliśmy go na taki, li (śmiech), ale zdaję sobie sprawę, gdzie mam dużo ziemi i w końcu mo- że życie jest zbyt krótkie, aby rzągę mieć więcej krzaków pomidorów, dził nim ładnie ułożony plan. Mumalin, agrestu, porzeczek, myślę na- szę zaufać intuicji. No i mężowi. wet o posadzeniu ziemniaków. ZdeMyślę już o kolejnej książce. Kiedy cydowanie jestem bardziej wiejska ją zacznę – nie wiem. Blog natomiast niż miejska. Nie mam tylko kur, ma się dobrze. Cały czas na nim piszę. na które mnie tata nieustannie namawia (śmiech). Gdzie można nabyć pani książkę? A do Nowego Jorku wracam barCzy będzie pani mieć spotkania dzo chętnie i uwielbiam go jako miaz potencjalnymi czytelnikami?

Piękna chwila z córkami. Na drzewie siedzą (od lewej): Clara, Zosia, Iwona Wiśniewska i najstarsza córka Nadia

Tęsknię w momentach, gdy odwiedzają nas goście z Polski. Wtedy przywożą ze sobą kawałek tamtego świata. Wtedy czuję takie lekkie ukłucie w sercu. Dzieci naszych znajomych mówią czystą, piękną polszczyzną. Nasze, niestety, kaleczą język, szukają słów, mają trudności w budowaniu złożonych zdań. W takich chwilach mam poczucie ogromnej odpowiedzialności i wewnętrzny przymus przekazania im tego języka oraz jak najwięcej wartości i tradycji polskich. Nasze decyzje sprzed dwunastu lat miały ogromny wpływ na życie moich dzieci, na to, jakie są, jakim językiem mówią, w jakim języku opowiadają kawały, jakich przedmiotów się uczą i jakie mają relacje z dziadkami w Polsce. To duże obciążenie psychiczne. Ale pocieszam się myślą, że będzie im tu łatwiej żyć. I znacznie mniej stresująco. Tęsknię też, gdy rozmawiam z mamą, szczególnie przed świętami. Gdy mama opowiada mi, jakie okazałe grzyby uzbierała w lesie, albo gdy wysyła mi zdjęcie bociana. Są momenty pełne sentymentów, z którymi czasem trudno sobie poradzić. Ale to są tylko momenty. Na co dzień o tym nie myślę. Uważam, że podjęłam najsłuszniej szą de cy zję z moż li wych. Uwielbiam Amerykę. I czuję się tu bezpiecznie.

• ZAPOBIEGANIE I LECZENIE PARADONTOZY

(KIESZONKI DZIĄSŁOWE, KRWAWIENIE DZIĄSŁOWE, RUCHOMOŚĆ ZĘBÓW)

• IMPLANTY ZĘBOWE • REGENERACJA - ODBUDOWA KOŚCI WOKÓŁ ZĘBÓW • WSZCZEPY KOSTNE - ODBUDOWA WYROSTKA ZĘBODOŁOWEGO

• CHIRURGIA PLASTYCZNA DZIĄSEŁ

- PRZESZCZEPY DZIĄSEŁ WOKÓŁ OBNAŻONYCH SZYJEK ZĘBOWYCH - KOREKTA PRZEROSTU DZIĄSEŁ • STABILIZACJA RUCHOMYCH ZĘBÓW • SZCZEGÓŁOWE BADANIE GŁOWY I SZYI W CELU WYKRYCIA RAKA JAMY USTNEJ I PATOLOGII STAWU SKRONIOWO-ŻUCHWOWEGO

DR. KOROL JEST JEDYNĄ POLSKĄ SPECJALISTĄ-PARADONTOLOGIEM, ABSOLWENTKA NEW YORK UNIVERSITY, DEPARTAMENT PARADONTOLOGII I IMPLANT DENTISTRY W CELU UMÓWIENIA SIĘ NA WIZYTĘ PROSZĘ DZWONIĆ POD NR:

212.888.2008

57 W. 57 Street, SUITE 805, NYC, NY 10019 (Między 5 i 6 Ave.)

DENTYSTA

Dr Eugene Burbacki, DDS sto do odwiedzin czy zwiedzania. Nie mogłabym jednak tam mieszkać.

Książka jest dostępna w księgarni na moim blogu, w zakładce „Moja książka”. Księgarnia działa w PolPani życie codzienne to sce, ale wysyłają książki również prowadzenie z mężem dwóch do USA. Czas dostawy wynosi okofirm, wychowywanie trzech ło 6 dni roboczych. Czy duże księcórek, prowadzenie domu... Jak garnie stacjonarne ją zamówią, to zaudaje się pani zdobyć jeszcze czas leży już tylko od nich. Książka jest na pisanie, bo to przecież wielce również dostępna w księgarni interabsorbujące zajęcie... netowej The Polish Bookstore na stroPisanie to moja pasja. Pomimo nie http://thepolishbookstore.com. permanentnego braku czasu, na pi- Chciałabym kiedyś zobaczyć ją sanie zawsze go znajduję. W roku na półkach w sieci Empik. Spotkaszkolnym, gdy dzieci są w szkole, nia z czytelnikami w Polsce oczytydzień mam podzielony na dni ści- wiście będą – wydawca planuje je śle według obowiązków. Ponie- na maj 2016 roku. Czy będę mieć spodziałki to zakupy, wtorki – pranie tkania z czytelnikami w USA? Tego z całego tygodnia, piątki są dla fir- jeszcze nie wiem, nie myślałam my itd. Jestem dobrze zorganizowa- o tym – może powinnam? na. W wakacje jest dużo trudniej, ale też udaje mi się pisać. Kiedy coś koROZMAWIAŁ: JANUSZ M. SZLECHTA chasz, nie pytasz życia, czy podaruje ci na to czas. Wyrywasz go po- REKLAMA między wierszami. Czy rodzina inspiruje panią do pisania, w jakiś sposób pani pomaga?

Jest dla mnie niewątpliwie inspiracją. To dzięki rodzinie jestem spełniona i szczęśliwa. To mój największy życiowy sukces. Czerpię z niej nie tylko inspirację, ale też ogromną siłę życiową, potrzebę walki o swoje. Jest moją ostoją i motorem napędowym. Moja rodzina jest najcenniejszym skarbem, jaki mam.

JOSEPH

Wszystkie zabiegi dentystyczne: mosty, korony, protezy, leczenie kana∏owe, leczenie dziàse∏, plomby, kosmetyka, etc. Nowy zmodernizowany gabinet 1601 W 6th. Str. (róg P Ave.) Brooklyn, NY 11223 Tel. (718) 339-8856 Przyjmujemy ró˝nego rodzaju ubezpieczenia dentystyczne.

Mówimy po polsku.

IWANICKI,

M.D. GINEKOLOG - POŁOŻNIK St. Luke’s-Roosevelt Hospital Centre, Lenox Hill Hospital

LEKARZ MÓWI PO POLSKU

• Ciąża prawidłowa i wysokiego ryzyka • Chirurgia ginekologiczna • Testy ciążowe • Colposcopia, leep • Badania ultrasonograficzne • Zabiegi diagnostyczne w gabinecie

Manhattan, 159 E. 74 Str., NY 10021 (wtorki) Brooklyn, 2187 Ocean Ave. (poniedziałki, środy, piątki i soboty)

212.717.0606 718.627.6111

37 nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

SPECJALISTA CHORÓB PRZYZĘBIA I IMPLANTÓW ZĘBOWYCH

Polacy piszą

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Słowa serdeczne ślemy... Polscy poeci żyjący i tworzący w różnych krajach, życząc rodakom rozsianym po świecie szczęśliwych świąt Bożego Narodzenia oraz nowego 2016 roku pełnego dobrych, szczęśliwych dni, ślą to, co mają najlepszego – swoje wiersze. „Nowy Dziennik” dołącza się do tych życzeń i... zamieszczamy nadesłane utwory. może to kurz, alergia, albo zatarłam

ALICJA KUBERSKA (Inowrocław)

ogarniam jakoś to życie tylko ta cholerna cisza tyle Ci opowiedziałam a Ty milczysz i milczysz

WIGILIJNY WIECZÓR w grudniowy wieczór księżyc rozświetla śnieg kolorowe lampki zapraszają do sklepów Mikołaj kłania się w rytm srebrnych dzwonków – idą święta niosąc radość i spokój

przepraszam wiem że fotografie nie mówią

rozproszeni po świecie ludzie jak wędrowne ptaki wiedzione instynktem wracają pośpiesznie do gniazd

MAGDALENA WĘGRZYNOWICZ-PLICHTA (Kraków)

NIE (DO) STATKI WIGILIJNEJ NOCY ILUSTRACJA: ARCHIWUM

czas by chociaż parę dni być razem powiedzieć kilka słów o miłości złożyć życzenia spełnić parę marzeń nadchodzi cicho noc niesie nadzieję EWA ZELENAY (Warszawa)

WIGILIA na stole śnieżny obrus biały opłatek wiersza księżyc skubie siwe siano zmierzchu przy złotym rąbku talerza kochane dłonie piernik pachnie i gwiazdy anyżu na lukrowanym niebie dom wieczny jak kolęda... ... twoje miejsce jedyne tu nawet świece kapią łzami szczęścia KATARZYNA ANNA LISOWSKA (Zebrzydowice)

przywędrował Śnieg i łudzi Wielką Przemianą niemożliwego w możliwe naszej ślepej uliczki jeszcze raz w Kosmos skoro można przemalować w przeciągu nocy cały szary świat na Biało szepcą śnieżynki: – ani oko nie widziało ani ucho nie słyszało miliony płatków przychylających niebo ziemi jak miliony wigilijnych życzeń oświeconych gwiazdą betlejemską

KOLĘDA DLA BEZDOMNYCH

zmartwychwstają w nich na powrót wszystkie obietnice i tęsknoty zduszone w skrytkach serc o których istnieniu Do nieba tego, gdzie goreje brzozowy wieniec. wiemy tylko my i nikt więcej Każdy dom jest jak otwarta, jednak współcześnie twierdza. Trzeba wcześnie wyruszyć do domu. Powroty z długiej podróży do siebie zajmują najwięcej czasu.

Do nieba haftowanego wspomnieniami, jak kule zawisły nisko nad ziemią. A potem... Z kraju tego, gdzie ludzie bezmyślnie rzucają okruchy chleba gołębiom na szyny. Z kraju tego tam, gdzie na stole nie brakuje chleba – jak bezdomni, z przetrąconą gwiazdą nadziei, zawiniętą w kieszeni na czarną godzinę oddalenia i samotności wędrujemy. Zbliża się czas powrotu. Trzeba wyruszyć wcześnie. Powroty do siebie po długiej podróży zajmują najwięcej czasu. JÓZEF BARAN (Kraków)

PIERWSZY ŚNIEG zza siedmiu gór zza siódmego nieba

PASTORAŁKA tyle drogi uszliśmy tyle czasu uszło nigdzie śladu miasteczka Gwiazdy ni Zajazdu padając oddajemy wnukom nasze buty i oddech podajemy sobie z ust do ust padając oddajemy wnukom nasze sny nasze serca co marszu wybijały rytm lecz nie widać początku ni końca w oddali powraca tylko echo naszego wołania może zabłądziliśmy może nie tą Drogą należało iść może na lewo na prawo ciemno że oko wykol i wiatr w oczy prószy bezradnie obracamy w rękach stare mapy a możeś ty Zajazdem Gwiazdą Mesjaszem Drogo nasza zbłąkana bez początku końca nasza alfo omego znikąd prowadząca prowadź nas więc donikąd jak najdłużej prowadź my ci zaś zaśpiewamy kolędę podróżną i złożymy mirrę kadzidło i złoto na kolana padniemy w twym kurzu i błocie Drogo nasza zbłąkana nasz jedyny Boże

DANUTA BŁASZAK (USA)

*** Święta wspomnienia tych wszystkich których tu dziś z nami nie ma w Ameryce. Handel zwiększa obroty. Chris się zdziwił że pytam o rybę. Czy to żydowski zwyczaj? Nie obchodzą Wigilii. Prezenty będą jutro rano. Opłatek? Kate mówi że słyszała o czymś takim komunia w katolickim kościele też jest tam coś takiego. Wesoła muzyka bez znaczeń. Upieram się że to muszą być kolędy. Janetka słucha kolęd już wiem to jakaś kościelna muzyka mówi... Święta w Ameryce kolęda dla Boga nawet jeśli go tu z nami dziś nie ma WANDA STAŃCZAK (Warszawa)

BABSKIE GADANIE... Wiesz napisałam dla Ciebie wiersz w prezencie gwiazdkowym później Ci przeczytam teraz bawię się choinką zaplątałam się śmiesznie we włosy anielskie wymieniłam żarówkę lampki barwią nastrój

Najdłuższa noc z całego roku – nie we śnie. Niecierpliwi pierwszej gwiazdy wypatrują. Ściska ich w dołku głód lub podniecenie, niektórych demony oba jednocześnie. Zegar w salonie zdarzeniom czas odmierza. Bezwstydnie tłoczą się i przepychają: kolędy, goście, prezenty, życzenia. Skromnie czeka tylko z opłatkiem wieczerza. Czerwony barszcz się z tej okazji ukisił wyśmienicie, uszka z grzybami pływają w nim samotnie jak bezludne wyspy, susz w kompocie zapachniał, wody nabrał i sił. Tylko karp już nie przemówi ludzkim głosem. Zanurzony w galarecie odpłynął na wieki gdzieś i najwyżej odbije się w żołądku na znak, że ofiara postu przyjęła się i zgodziła z losem. MARIA JOLANTA KOWALSKA (Chojnice)

TA NOC rozkołysane księżycem i aniołami dzwony świątyń eksplodują pieśniami tej nocy biel otula i bezdomnych i szarość zapomnianych zaułków przy wigilijnych stołach słowo zamieszkało w naszych sercach a nad stajnią betlejemską pochyliło się niebo KRYSTYNA GRYZ (Leszno)

KOŁYSANKA

ciasta kupiłam pierniczki też kapusta z grzybami gotowa a jak pachnie w domu świętami pachnie wiesz

Uśnij Maleńki odpocznij nim zaczniesz człowieczą dolę

ale szkoda że śniegu nie ma szaro smutno chyba mży i ludzi nie widać za oknem wigilia będzie u Agi

Otulę Ciebie kołdrą wyciszenia spiętą srebrną gwiazdą zawieszoną na sklepieniu nieba Dzisiaj śpiewam kołysankę płynącą potokiem miłości Odpocznij Dziecinko zanim na Golgotę przyniesiemy Ci naręcza naszych krzyży

kupiłam już prezenty wieczorem popakuję wiesz dzwonili z kliniki chcieli po Ciebie przylecieć znaleźli dawcę ależ oni mają tam bałagan kochanie te oczy zaraz wyschną

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

Filmy w PRL

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Co kiedyś oglądano w telewizji w święta? n Cofnijmy się w czasie o czterdzieści lat. Zakończyła się właśnie

kolacja wigilijna. Karp zjedzony, prezenty rozpakowane, można w rodzinnym gronie zasiąść na wersalce przed odbiornikiem Ametyst i obejrzeć… no właśnie – co? Nie ma „Kevina samego w domu”, nie ma „To właśnie miłość”. Co oglądano w święta w latach 70. i 80.? „Świąteczna telewizja jest jak świąteczny stół – i tu, i tam występuje pewna obfitość, choć trudno jeszcze mówić o rogu obfitości” – zanotowała Lidia Klimczak w swoim artykule z 1989 roku pod nazwą „Chleb powszedni i świąteczny”. Rzeczywiście, przeglądając programy telewizyjne sprzed lat można zaobserwować sposoby, jakimi telewizja próbo wa ła przy cią gnąć wi dzów przed małe ekrany w świąteczny czas. Myślicie, że Turniej Czterech Skoczni transmitowany jest dopiero od czasów Adama Małysza, a „Sylwester w Dwójce” to świeży pomysł? Nic bardziej mylnego. OPOWIEŚĆ WIGILIJNA NA WIELE SPOSOBÓW Obowiązkowy punktem świątecznego repertuaru była „Opowieść wigilijna”, niekoniecznie zresztą utrzymana w konwencji dzieła Dickensa. I tak na przykład w 1983 roku program pierwszy wyemitował musicalową wersję z 1970 roku, gdzie w głównej roli pojawił się popularny aktor brytyjski Albert Finney. Filmy o świętach to jednak nie tylko wariacje dotyczące losów Ebenezera Scrooge’a – to również wiele dokumentów poruszających szeroko rozumiany temat świąt Bożego Narodzenia. Warto wspomnieć chociażby o obrazie pt. „Oratorium wigilijne”, który został zrealizowany przez Grzegorza Dubowskiego w 1986 roku i wyemitowany w telewizji dzień przed WiREKLAMA

gilią 1989 roku. Z kolei 24 grudnia 1983 roku zaprezentowano reportaż Krzysztofa Kmity pt. „Krwawa wigilia”, dotyczący spacyfikowania wsi Ochotnica Dolna (woj. małopolskie) przez oddział SS w 1944 roku. Telewizja Polska co roku szykowała programy, które były atrakcyjne również dla młodszych widzów. Często emitowano serial kanadyjski pt. „Ania z Zielonego Wzgórza”, w święta dzieci mogły też liczyć na bajkę produkcji Disneya. Jak zapowiadał „Ekran” z 1989 roku: „Atrakcją będzie emisja disneyowskiego ‘Kubusia Puchatka”. Film ten został wydany w Stanach Zjednoczonych na czterech kasetach wideo i wciąż należy do najpopularniejszych w kategorii ‘Top Kid Video”„. A co dzieci oglądały zanim rozpoczęto emisję Disneya? Oczywiście pozostawały bajki i młodzieżowe produkcje radzieckie, na przykład… „Przygody Tomka Sawyera”. FILMY Z „HAMERYKI” I NIE TYLKO Gratką dla miłośników kina z pewnością były emitowane w tym okresie filmy zagraniczne. W 1971 roku w „Ekranie” można było znaleźć informacje dotyczące świątecznego repertuaru telewizji – wśród wspomnianych wówczas tytułów pojawiła się m.in. komedia Billy’ego Wildera „Szczęście w nieszczęściu” czy włoska komedia kryminalna „Zuchwały skok”, gdzie w jednej z ról wystąpiła piękna Claudia Cardinale. Wśród hitów polecanych na sylwestra’71 znalazł się „Dżingis Chan” opisywa-

ZDJĘCIA: ARCHIWUM

Agata Łysakowska

Obowiązkowy punktem świątecznego repertuaru telewizyjnego była „Opowieść wigilijna”

ny jako „widowiskowy supergigant więć lat wcześniej triumfował podprodukcji angielsko-jugosłowiań- czas wręczenia Oscarów. Końcówsko-zachodnioniemieckiej z ro- ka lat 80. należała do kina australijku 1965, zrealizowany przez Hen- skiego: w 1988 roku wyemitowano ry’ego Levina według hollywoodz- „Ostatnią granicę” a 1989 roku zaprekich recept w międzynarodowej ob- zentowano w cyklu „Kino Antyposadzie aktorskiej (Omar Sharif, Ste- dów” obraz pt. „Irlandczyk”. Natophen Boyd, James Mason, Eli Wal- miast hitem Bożego Narodzenia 1988 lach, Francoise Dorleac)”. ogłoszono kubański serial animowaPodczas świąt emitowano filmy ny pt. „Wampiry w Hawanie”. z całego świata. W 1983 roku polscy Dodatkowo w latach 80. często widzowie mogli obejrzeć „Francu- emitowano dokumenty poświęcone skiego łącznika” – obraz, który dzie- życiu światowych gwiazd. Bohate-

rami byli m.in. Humphrey Bogart, Michael Jackson czy Marilyn Monroe. Do obejrzenia filmu „Marilyn, pożegnaj ode mnie prezydenta” zachęcano, pisząc: „(...) na zainteresowanie może także liczyć angielski film dokumentalny Christophera Olgiattiego (…) podejmujący problem tajemniczych okoliczności śmierci Marilyn Monroe. Autor prezentuje dwie prawdopodobne wersje, ukazując też, zresztą w sposób prawdopodobny, domniemany związek aktorki z prezydentem Johnem Kennedym”. Święta były również czasem, kiedy widzom przypominano znane już produkcje Hollywood. W 1986 roku „Ekran” zaliczył do hitów ekranizację opowiadania F. Scotta Fitzgeralda „Wielki Gatsby” z Robertem Redfordem i Mią Farrow w rolach głównych. Wielokrotnie emitowano rów nież ame ry kań skie mu si ca le – szczególnym upodobaniem cieszyły się „Hello, Dolly!” (w programie podane jako „Hallo, Dolly”) oraz „Desz czo wa pio sen ka”. „Dłu go brzmieć w uszach będą melodie z ‘Hallo Dolly”” – reklamowano w świątecznym wydaniu „Ekranu” z 1983 roku. Z kolei najsłynniejszy musical z Genem Kellym puszczany był w telewizji polskiej aż pięciokrotnie, co z dumą podkreślił dziennikarz w artykule dotyczącym zapowiedzi telewizyjnych na święta Bożego Narodzenia w 1988 roku. Popularną formą świątecznego programu były również maratony. W 1971 roku w programie drugim miał miejsce Sylwestrowy Maraton Filmowy, podczas którego gospodarzami byli Barbara Wrzesińska i Krzysztof Kowalewski. Podobną konwencję zastosowano w 1975 roku. Od 25 do 28 grudnia zaprezentowano cztery cykle, każdy o innej tematyce. Pierwszego dnia było to „Kino melodramatów”, którego gospo-

dynią była Beata Tyszkiewicz. Widzowie mogli obejrzeć m.in. „Pożegnalny walc” z Viven Leigh i Robertem Taylorem. Warto zauważyć, że film ten był częstą pozycją świątecznego repertuaru – redakcja „Ekranu” polecała go również w roku 1986. W ramach „Kina melodramatów” pokazano również polski „Jej powrót” z gospodynią maratonu w roli głównej. Obraz ten reklamowany był w gazecie jako „pierwszy polski film retro”. W następnych dniach wyemitowano również cykle: „Kino westernów” (w ramach którego puszczono „Siedmiu wspaniałych”), „Kino filmów kryminalnych” (którego gospodarzem był Stanisław Mikulski) czy „W Starym kinie”, prowadzony przez Stanisława Janickiego. DOBRE, BO POLSKIE W tym czasie nie mogło także zabraknąć polskich obrazów, przede wszystkim tych przedwojennych. W peerelowskich programach telewizyjnych królowały takie filmy, jak „Książątko” czy „Pan Twardowski” – w 1983 roku została zaprezentowana widzom telewizji polskiej wersja historii o „pierwszym polskim

Święta to również kolędy – dlatego Telewizja Polska co roku przygotowywała programy muzyczne związane z pastorałkami. W 1988 roku transmitowano koncert z kolędami w wykonaniu Hanny Banaszak, a pięć lat wcześniej ośrodek telewizyjny w Krakowie przygotował program „Piosenki pod choinkę”, gdzie wystąpił m.in. Andrzej Sikorowski z grupą Pod Budą. Natomiast w Wigilię 1989 roku wyemitowano koncert Eleni pt. „Maleńka miłość”, opisywany jako „kolędy w plenerach wieczornego Poznania”. Dodatkowo podczas świąt prezentowano takie programy, jak „Wigilijny Gość” czy też „Świąteczny Gość”, gdzie zapraszano znane polskie osobistości. 25 grudnia 1983 roku program drugi telewizji polskiej wyemitował odcinek, do którego zaproszono Irenę i Janusza Szewińskich. TELEWIZYJNA TRADYCJA Przeglądając dziś jakąkolwiek gaze tę te le wi zyj ną moż na dojść do wniosku, że przez te kilkadziesiąt lat niewiele się w telewizji zmieniło. Fakt, nie były to jeszcze czasy „Kevina samego w domu” – ten nad-

Wśród popularnych filmów o miłości pojawiała się często „Trędowata” w reżyserii Jerzego Hoffmana, w której główne role zagrali Elżbieta Starostecka i Leszek Teleszyński

kosmonaucie” z 1936 roku. W głównych rolach wystąpił Franciszek Brodniewicz (jako mistrz Twardowski) i Kazimierz Junosza-Stępowski (jako diabeł Boruta). Całość wyreżyserował Henryk Szaro. Z kolei w 1988 roku wyemitowano polską komedię z 1939 roku pt. „Włóczęga” (właściwie „Włóczęgi”), w reżyserii znanego przed wojną Michała Waszyńskiego, opowiadającą o przygodach Szczepka i Tońcia (w tych rolach Kazimierz Wajda i Henryk Vogelfanger). Boże Narodzenie to nie tylko stare filmy, to również produkcje względnie nowe. W 1975 roku „Ekran” donosił, że w święta Bożego Narodzenia polscy widzowie obejrzą najnowszy film Stanisława Barei pt. „Niespotykany spokojnie człowiek”, a w Wigilię i pierwszy dzień świąt 1988 roku wyemitowano obie części „Vabanku” Machulskiego. Popularne były, rzecz oczywista, filmy o miłości – najlepszym tego przykładem jest „Trędowata” z 1976 roku w reżyserii Jerzego Hoffmana, która w latach 80. kilkakrotnie gościła na polskich ekranach podczas przerwy świątecznej.

ciągnie dopiero w latach 90. – ale nie da się ukryć, że wiele punktów programu nie uległo zmianie. Wciąż jest „Opowieść wigilijna” – tyle że coraz bardziej nowoczesna, wciąż są koncerty z kolędami i spotkania z gwiazdami. Nadal popularne są polskie komedie – tak jak 1988 roku, tak i w tym roku widzowie będą mogli obejrzeć obie części „Vabanku”. Podobne stałe punkt można zaobserwować w programie po świętach – od wielu lat Polacy spędzają czas przed telewizorem oglądając Turniej Czterech Skoczni, a wielu z nich sylwestra świętują wspólnie z Dwójką. Tylko reklam więcej… n Agata Łysakowska – studentka Międzyobszarowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych i Społecznych na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Interesuje się historią nowożytną, a także historią filmu.

Źródło: portal historyczny Histmag.org, na licencji CC BY-SA 3.0.

nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

Polacy w USA

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Karp, barszcz czerwony, gołąbki, pierniki dla Mikołaja, marchewka dla renifera…

Polska Wigilia na emigracji n „Mimo że mieszkam w Stanach Zjednoczonych już od 12. roku

życia, to i tak Wigilię obchodzę po polsku, nie po amerykańsku. Przede wszystkim ze względu na dzieci. Chcę, by pamiętały o tradycji i obyczajach swoich przodków, są przecież tak piękne” – mówi Beata Ślązak-Zalewski, mama dwóch córek. Podobnie grudniowe święta obchodzi większość rodaków żyjących na emigracji.

wiedział, co go czeka, zresztą bardzo mi się podobało, że mamy ‘zwierzątRyby, grzyby, barszcze, sałatki, ale tak- ko” w domu. Jako mała dziewczynże makowce, serniki i pierniki będą ka nie zdawałam sobie sprawy z tekrólowały na polskich stołach wAme- go, co z nim się stanie” – dodaje naryce, podczas tegorocznych świąt Bo- sza rozmówczyni. W Nowym Jorku żego Narodzenia. Pod względem karpia w wannie nie ma, ale za to w caświątecznego jadłospisu jesteśmy łym domu wiszą ręcznie robione łańtradycjonalistami. Z chęcią także cuchy sklejane przez córki z pomoprzestrzegamy polskich obyczajów, cą mamy – to jedna z wielu przedwszystko, by zapewnić sobie szczę- świątecznych tradycji. Podobnie, jak ście i powodzenie w przyszłym roku. pieczenie ciastek czy przygotowywanie innych świątecznych ozdób. „Nie będę oryginalna jak powiem, że ten SIANKO, PIENIĄŻEK, świąteczny czas jest chyba najpiękŁUSKA W PORTFELU… Beata Ślązak-Zalewski, mama 12- niejszy w roku, bardzo na niego wszyletniej Mai i 9-letniej Kai, przygo- scy czkamy i staramy się delektować towuje Wigilię zgodnie z polskimi każdą chwilą” – podkreśla Beata. zwyczajami. Na świątecznym stole Beata Ślązak-Zalewski, mama 12-letniej Mai i 9-letniej, Kai przygotowuje Wigilię zgodnie z polskimi zwyczajami. pojawi się 12 potraw, wśród nich te WSPÓLNA WIGILIA – POTRAWY Na zdjęciu z rodziną – córkami i mężem Krystianem według przepisów przekazanych Z RÓŻNYCH CZĘŚCI POLSKI przez mamę. Anita mieszka w Stanach zjednoREKLAMA „Pochodzę ze Śląska, a dokładnie czonych od pięciu lat, od czterech orz Gliwic. W moim rodzinnym regio- ganizuje Wigilię dla przyjaciół i znanie w trakcie kolacji wigilijnej nie mo- jomych, którzy podobnie jak ona, nie że zabraknąć barszczu czerwonego mają rodziny obok siebie. W tym roz uszkami, różnych rodzajów kapu- ku w dwupokojowym mieszkaniu sty, na przykład z grzybami, piero- na Ridgewood, które wynajmuje ragów czy ryb przygotowywanych zem z koleżanką, spotka się 11 osób. według różnych przepisów. Ja więk- „To stało się już tradycją, że spędzaszość z nich podpatrzyłam u ukocha- my ten wyjątkowy wieczór właśnie nej mamy, w tym roku nie będzie jej w taki sposób. Już sama emigracja jest już niestety z nami, ale na zawsze za- ciężkim przeżyciem i potrafi nieźle pamiętam to, czego mnie nauczyła. To dać w kość, a okres świąteczny jest nie tylko przepisy, ale także pewne wyjątkowo smutny, gdy jest się dalezwyczaje. Na przykład to, by w Wi- ko od domu, przynajmniej ja tak się gilię pierwszy w domu pojawiał się czuję i, mając u siebie paczkę znajomężczyzna, a nie kobieta, a pod ta- mych, jest nam raźniej. Zresztą wiem, lerzem każdego z gości był pienią- że część z tych osób, gdyby nie przyżek. To miało zapewnić powodzenie szła do mnie, to Wigilię spędzałaby i szczęście w przyszłym roku. Podob- przed telewizorem, a tak to wspólnie nie jak w Polsce, tak i tutaj w Sta- dzielimy się opłatkiem” – opowiada nach, kładziemy pod obrus sianko, Anita. Na świątecznym stole pojawią a do portfela łuski karpia, jest także się potrawy z różnych części Polski. dodatkowe nakrycie dla niezapowie- Każdy z gości ma za zadanie przygodzianego gościa” – opowiada Beata. tować wybrane danie z rodzinnego rePodczas świąt nie zabraknie jednak gionu. Dzięki temu jest okazja, by także pewnych amerykańskich akcen- spróbować kuchni, która na co dzień tów, jak na przykład ciasteczka zo- nie jest dostępna. Na przykład na wistawione na talerzyku dla Świętego gilijnym śląskim stole nie może zaMikołaja i marchewka dla renifera. braknąć tradycyjnych makówek, są to „W Polsce tego się nie robi, ale ponie- kawałki bułki drożdżowej przełożoważ dzieciaki chodzą do amerykań- ne słodkim makiem i zalane mlekiem, skiej szkoły, zresztą tutaj się urodzi- oraz moczki, czyli coś w rodzaju buły, to wychowujemy je także i w tej dyniu z pokruszonych pierników rozkulturze. Choć dominuje polska tra- moczonych w kompocie porzeczkodycja. Bardzo mnie i mężowi – też wym z dodatkiem bakalii. Wśród dePolakowi – na tym zależy, by zacho- serów królują śląskie pierniki i bytomwać naszą kulturę” – dodaje Beata. skie kamyki. Podlasie to kutia, czyli Wcześniej, bo zazwyczaj na począt- pszenica z miodem, makiem i bakaku grudnia, całą rodziną wspólnie ku- liami, a także barszcz grzybowy, piepują żywą choinkę, na której później rogi z kapustą i grzybami, czyli podzawieszają kolorowe ozdoby, część laskie wareniki, kluski z makiem poprzywieziona została z Polski i ma lane olejem lnianym, ryba smażona lub wyjątkową wartość, bo należała gotowana, drożdżowe racuchy i komdo mamy Beaty. „Pamiętam je z cza- pot z suszonych owoców. Anita zasów swojego dzieciństwa, jak wisia- dba o dania typowe dla Podkarpacia. ły na drzewku w rodzinnym domu. „Wcześniej przygotowuję zakwas Z tamtego okresu pamiętam jeszcze na barszcz czerwony – obowiązkokarpia, który pływał w wannie i nie wy na święta – oprócz tego moje po-

FOTO: DAGMARA WASILEWSKA

Anna Arciszewska

Magda Muszyńska-Chafitz właścicielka bloga o Nowym Jorku – Little Town Shoes – Wigilię spędza zazwyczaj na wspólnym kolędowaniu w Gramercy Park, później zaprasza znajomych do siebie, gdzie serwuje wybrane polskie potrawy

CZAS WYŁĄCZNIE DLA NAJBLIŻSZYCH Dla pani Jolanty z New Jersey uroczysta kolacja przed Bożym Narodzeniem przez wiele lat była zarezerwowana wyłącznie dla najbliższej rodziny: męża, dwóch synów i mamy, która przyjeżdżała z Polski na święta. „To były czasy, kiedy pracowaliśmy z mężem do późnych godzin, i chociaż każdą wolną chwilę spędzaliśmy z dziećmi, to i tak mieliśmy wyrzuty sumienia, że nie poświęcamy im tyle czasu, ile byśmy chcieli. Dlatego właśnie Wigilia była tym specjalnym dniem, kiedy byliśmy tylko dla chłopców. Wspólne przygotowanie potraw, wspólna kolacja, modlitwa i czytanie fragmentu Ewangelii wg św. Mateusza lub Łukasza, a także czytanie książeczek związanych z narodzinami Jezusa. Nawet prezenty pod choinkę dobieraliśmy w taki sposób, by móc się później wspólnie bawić. Synowie dostawali więc na przykład klocki czy puzzle, które później razem układaliśmy” – opowiada pani Jolanta. Na świątecznym stole były tradycyjne potrawy, choć nieco modyfikowane ze względu na smak dzieci. Chłopcy nie lubili na przykład barszczu czerwonego, więc zamiast tego była zupa grzybowa. Natomiast pierogi z kapustą zostały zamienione na tzw. ruskie, czyli z serem i ziem-

niakami. „Teraz synowie są już dorośli, więc sposób świętowania nieco się zmienił, ale bycie z bliskimi zawsze pozostanie najważniejsze. Mamy znajomych, których nawet nie musimy zapraszać, bo wiedzą, że ten wieczór zawsze spędzamy razem. W tym roku po raz pierwszy na kolacji wigilijnej będziemy gościć dziewczynę starszego syna, której rodzice są Amerykanami, więc świętują Boże Narodzenie tylko 25 grudnia. Mam nadzieję, że będą jej smakować nasze potrawy i spodoba się nasza wigilijna tradycja” – dodaje pani Jolanta. NIETYPOWE ŚWIĘTOWANIE „Ponieważ nie mam tutaj polskiej rodziny i tylko nielicznych polskich znajomych, a mój mąż jest Amerykaninem, to moja święta są dość nietypowe. Jest to przestrzeganie bardziej tradycji niż religijnych obyczajów. Mamy na przykład udekorowana choinkę, a 24 grudnia zazwyczaj idziemy na spotkanie wigilijne i wspólne śpiewanie kolęd do Gramercy Park. To bardzo klimatyczne miejsce, z pięknie udekorowanym drzewkiem świątecznym, gdzie można napić się pysznej, gorącej czekolady. Warto zaznaczyć, że park otwarty jest

FOTO: LITTLE TOWN SHOES

pisowe danie, czyli gołąbki z kaszą gryczaną. Będą też ryby w różnym wydaniu – oczywiście karp smażony i w galarecie, śledzie, także w sałatce, i zupa z brzadu, czyli suszonych owoców z makaronem” – wylicza Anita. W sumie na stole będzie więcej niż 12 potraw, ale inne zwyczaje stara się zachować. Jest na przykład dodatkowe nakrycie dla niespodziewanego gościa, a pod obrusem – sianko. Kolację zaczynają z gośćmi, gdy na niebie pojawi się pierwsza gwiazdka. Przed północą część osób idzie na pasterkę, pozostali pomagają sprzątać. Po mszy, kto ma jeszcze siłę, wraca do Anity, by jeszcze przez cieszyć się ze wspólnego towarzystwa. „To jest taki czas, kiedy możemy być razem nie spiesząc się do pracy, do szkoły czy na kursy. Tak się składa, że w pierwszy dzień świąt wszyscy mamy wolne i możemy odespać siedzenie do późna w nocy. W ciągu roku nie ma czasu na takie spotkania. Kilkoro znajomych na dwie prace, ktoś tam chodzi do szkoły, ktoś na kursy i bardzo ciężko jest wygospodarować nawet kilka godzin w tygodniu, by się spotkać w większym gronie. Wigilia jest inna i to też jest w tym okresie takie wyjątkowe” – uważa Anita.

wyłącznie w jeden wigilijny wieczór” – mówi Magda Muszyńska-Chafitz, która w Nowym Jorku mieszka już ponad 7 lat, od trzech prowadzi bloga w całości poświęconego życiu w metropolii. „Po kolędach idziemy na kolacje bądź zapraszamy znajomych do domu. Wtedy wcześniej kupujemy obowiązkowo śledzie i rybę z Russ&Daughters – sklepu w West Village na Manhattanie, założonego ponad 100 lat temu przez polskiego imigranta, oprócz tego serwujemy barszcz z Wasalki. Mamy też grzyby przemycone z Polski. Naszym amerykańskim znajomym bardzo się ta tradycja podoba, są też fanami polskiej, wigilijnej kuchni. Jak każdy nowojorczyk, tak i my z mężem mamy znajomych wyznających różne religie, to zapalamy także na przykład chanukowe świeczki razem z nimi oraz świeczki z okazji kwanzy – tygodniowe święto obchodzone przez diasporę afrykańską, upamiętniające afrykańskie dziedzictwo w kulturze amerykańskiej. Celebrowane jest od 26 grudnia do 1 stycznia i wiąże się z postem oraz obdarowywaniem prezentami. Ta różnorodność i wzajemny szacunek – to jest chyba najpiękniejsze w Nowym Jorku” – uważa Magda. n

nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Z okazji zbliżających się

Świąt Bożego Narodzenia pragniemy złożyć Naszym Klientom, Pracownikom i Przyjaciołom serdeczne życzenia, dużo zdrowia, szczęścia i sukcesów. Niech radość i pokój Świąt Bożego Narodzenia, towarzyszą Państwu przez cały nadchodzący Nowy Rok. życzy

ETS Contracting, Inc. 160 Clay Street Brooklyn, NY 11222

T: 718.706.6300 F: 718.706.1032 E: mail@etscontracting.com

www.etscontracting.com

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

Kulinaria

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

ZDJĘCIA: ARCHIWUM

BOŻONARODZENIOWE WYPIEKI Z RÓŻNYCH KRAJÓW

WŁOCHY

PANETTONE Panettone jest rodzajem drożdżowej babki pochodzącej z Mediolanu i przy go to wy wa nej tra dy cyj nie w okresie Bożego Narodzenia i Nowego Roku. Wypiekana jest w kształcie wysokiej kopuły i krojona na długie, pionowe kawałki. Proces jej przygotowania jest dość długi i skomplikowany, bowiem ciasto do najprostszych nie należy. Poniższy przepis jest uproszczony, ale babka smakuje podobnie. SKŁADNIKI

3 i 1/2 szklanki mąki 5 dag drożdży 10 łyżek cukru szklanka mleka kostka masła (20 dag) 5 żółtek gałka muszkatołowa skórka otarta z 1 cytryny po 10 dag kandyzowanej skórki cytrynowej i pomarańczowej 15 dag rodzynek masło do formy sól PRZYGOTOWANIE

1. Droż dże wy mieszać z 4 łyżka mi let niej wody i odstawić na 30 minut. Mą kę przesiać, wymieszać z cu-

Specyfiką polskiej wieczerzy wigilijnej jest ustalony tradycją zestaw potraw, modyfikowany jedynie przez lokalne czy rodzinne zwyczaje. Ponieważ większa dowolność panuje wśród ciast, proponujemy przepisy na wypieki przygotowywane w innych państwach na Boże Narodzenie, które może przypadną naszym czytelnikom do gustu i urozmaicą świąteczne stoły.

4. Ciasto piec ok. 50-55 min.. Gdyby zaszybko ciemniało, należy przykryć je folią aluminiową. Trzymać w formie aż do ostygnięcia. Przed podaniem możnaposypać cukrem pudrem.

krem, szczyptą soli, zrobić dołek, 4. Powierzchnię ciasta naciąć na wlać mleko i rozczyn drożdżowy, krzyż i piec 50 minut w temperawymieszać. Odstawić na 30 min. turze 390 st. F. Po całkowitym wyDodać stopione masło, szczyptę studzeniu zdjąć pergamin. gałki muszkatołowej i żółtka. Wy- 5. Ciasto można polać lukrem i uderabiać (dość długo), aż w cieście korować skórką pomarańczową. pojawią się pęcherzyki powietrza. Odstawić na 6 godzin. 2. Do ciasta włożyć skórki: pomarańczową i cytrynową oraz rodzynki, ponownie zagnieść. 3. Uformować kulę, przełożyć do małej tortownicy wysmarowanej masłem i wyłożonej rulonem z pergaminu, który przedłuży ścianki formy i pozwoli babce wysoko wyrosnąć, tak aby osiągnęła charakterystyczny pionowy kształt. Przykryć i odstawić na 2 godziny do wyrośnięcia.

AUSTRIA

HISZPANIA

CIASTO POMARAŃCZOWE W kuchni hiszpańskiej często wykorzystuje się pomarańcze i migdały. Połączenie tych składników można także znaleźć wtradycyjnym świątecznym cieście hiszpańskim. Dla niektórych istotną informacją może być fakt, że to ciasto przygotowuje się bez mąki. SKŁADNIKI:

2 pomarańcze 5 jajek szczypta soli 200 g cukru 250 g mielonych migdałów 2 łyżki płatków migdałowych cukier puder do posypania

PRZYGOTOWANIE:

1. Umyć gorącą wodą pomarańcze, następnie obrać i grubo posiekać, MAŚLANE CIASTECZKA nie zapominając o usunięciu peBOŻONARODZENIOWE stek. Miąższ włożyć do garnka, do- Nie może ich zabraknąć na austriacdać 1 łyżkę wody i dusić pod przy- kim świątecznym stole, obok innych wypieków, jak miodownik, który ma przynieść zdrowie w następnym roku, czy pierniki lub pieczone migdały. Podobne ciasteczka przygotowuje się również w Czechach. SKŁADNIKI:

1 1/2 szklanki mąki 1 1/2 łyżeczki cynamonu 1/8 łyżeczki soli 2/3 szklanki cukru + 2 łyżki 2 łyżeczki granulowanej kawy (rozpuścić w łyżce gorącej wody) 1 kostka pokrojonego masła 2 szklanki grubo posiekanych orzechów laskowych krywką przez ok. 30 min. na słabym ogniu. Odstawić garnek z musem do ostygnięcia. 2. Wysmarować tłuszczem okrągłą formę, nagrzać piekarnik do 360 st. F. 3. Całą zawartość garnka rozdrobnić w mikserze. Oddzielić żółtka od białek, zmieszać białka z odrobiną soli i dodając stopniowo 100 g cukru, ubić na sztywną pianę. Żółtka z pozostałym cukrem także ubić na jasny i puszysty krem. Dodać do niego pomarańczowy mus, mielone migdały (można także rodzynki) oraz pianę z białek. Ca łość wy mie szać i prze lać do przygotowanej już formy, wygładzić powierzchnię i posypać płatkami migdałowymi.

47 nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

wać jajka na zmianę z kilkoma łyżPRZYGOTOWANIE kami mieszanki mącznej. Wsypać 1. Do mąki dodać sól i masło. Całość połowę pozostałej mąki z migdamiksować do momentu, gdy ciałami, zmiksować. Dodać bakalie sto będzie przypominać bułkę tari resztę mąki i ponownie krótko tą. Mieszając dodać 2/3 szklanki miksować. Na koniec wlać whicukru i kawę. Z ciasta zrobić kulę. sky i jeszcze krótko mieszać do po2. Orzechy wysypać na duży płaski łączenia składników. talerz. Z ciasta robić kulki wielkości orzecha włoskiego i obtaczać 3. Nagrzać piekarnik do 360 st. F. Włożyć masę do tortownicy o średw orzechach. Układając na blanicy 20 cm, a jej dno wyłożyć chach lekko je spłaszczać. Ciastwcześniej papierem do pieczenia. ka posypać 2 łyżkami cukru. Spryskać wierzch ciasta sprayem 3. Piec przez około 20 minut w temz wodą. Koncentrycznie wciskać peraturze 320 st. F. Ciastka powinw ciasto migdały. Tortownicę z zeny przyrumienić się z wierzchu wnątrz owinąć folią aluminiową i nieco mocniej na brzegach.

PRZYGOTOWANIE

1. Mikserem utrzeć masło orzechowe z masłem i cukrem, do otrzymania puszystej masy. Dodawać jajka, jedno po drugim, ucierając. Dodać ekstrakt z wanilii i zmiksować, tylko do połączenia się składników. 2. Mąkę wymieszać z sodą oczyszczoną. Dodać do masy maślanej i zmiksować. Na końcu wmieszać drobinki czekolady. 3. Na blaszkę wyłożoną papierem do pieczenia wykładać czubatą łyżkę masy, w odstępach około 3 cm pomiędzy ciastkami. Każdą kuleczkę spłaszczyć delikatnie końcówką widelca, tak by utworzył się na nich charakterystyczny wzorek-kratka (jeśli widelec będzie się do ciasta przyklejał, zanurzać go w mące). Piec w temperaturze 350 st. F przez 13-15 minut, do lekkiego zbrązowienia. OPR. JW REKLAMA

(tak dno, jak i boki oraz górę; najlepiej użyć osobnego arkusza na dno i boki i drugiego na wierzch). DUNDEE CAKE Piec przez 40 min. Zmniejszyć temCiasto to jest szczególnie popularne peraturę do 320 st. F. Piec jeszcze w Szkocji. Legenda głosi, że przeprzez ok. 90-100 min, na ostatpis został stworzony z myślą o krónie 20 min odwijając ciasto z folowej Marii Stuart, która nie lubiła lii. Sprawdzić patyczkiem, czy jest ciast z kandyzowanymi czereśniami. upieczone. Jej cukiernik wymyślił więc ciasto luksusowe, ale bez czereśni, za to 4. Wyjąć z piekarnika i zostawić w blaszce do całkowitego wystuz mnóstwem rodzynek i migdałów. dzenia. Wyjąć z formy, zdjąć paPrzypomina trochę keks, ale jest to pier ze spodu i owinąć ciasto fociasto biszkoptowe, do którego telią aluminiową. Włożyć do szczelraz również dodaje się suszone winej puszki. Kroimy dopiero po miśnie i czereśnie. Obowiązkowa jest nimum 2 dniach od upieczenia. dekoracja na wierzchu z całych blanszowanych migdałów. WIELKA BRYTANIA

SKŁADNIKI

275 g mąki szczypta soli 3/4 łyżeczki proszku do pieczenia 50 g mielonych migdałów 500 g mieszanki jasnych i ciemnych rodzynek, żurawin oraz suszonych czereśni lub wiśni 2 łyżki drobno posiekanej smażonej skórki pomarańczowej skórka otarta z 1 cytryny i 1/2 pomarańczy 225 g masła 200 g brązowego cukru 4 duże jajka 1 i 1/2 łyżki whisky blanszowane migdały bez skórki do przybrania wierzchu PRZYGOTOWANIE

1. Mąkę zmieszać z solą, proszkiem do pieczenia i mielonymi migdałami. 2-3 łyżki tej mieszanki dodać do rodzynek i czereśni wymieszanych ze wszystkimi skórkami cytrusowymi. 2. Ma sło zmik so wać z cu krem na gładką masę. Stopniowo doda-

STANY ZJEDNOCZONE

AMERYKAŃSKIE CIASTECZKA Z MASŁEM ORZECHOWYM Przepis pochodzi od pierwszej kucharki Ameryki, czyli Marthy Stewart, chociaż te ciasteczka piecze niemal każda amerykańska mama, i to niekoniecznie na święta Bożego Narodzenia. Warto postawić je pod choinką dla Santy, który w noc christmasową – utrudzony rozwożeniem prezentów – lubi je jeść popijając szklanką mleka. SKŁADNIKI

1,5 szklanki mąki pszennej 1 łyżeczka sody oczyszczonej 1 szklanka masła orzechowego (około 300 g) 60 g masła, w temperaturze pokojowej 1 szklanka brązowego cukru 2 duże jajka 1 łyżeczka ekstraktu z wanilii 240 g czekoladowych drobinek (chocolate chips) lub drobno pokrojonej czekolady gorzkiej lub mlecznej

nowy dziennik Czwartek â&#x20AC;&#x201C; niedziela 24-27 grudnia 2015

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

nowy dziennik Czwartek â&#x20AC;&#x201C; niedziela 24-27 grudnia 2015

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

O świecie

1. BAZYLIKA ŚWIĘTEGO PIOTRA W WATYKANIE To jedno z najważniejszych miejsc dla chrześcijan oraz jedna z najbardziej monumentalnych budowli na świe cie. Zo sta ła po sta wio na na miejscu pochówku św. Piotra, którego grób jest umieszczony pod głównym ołtarzem. Bazylika – zbudowana w latach 15061626 – jest miejscem pielgrzymek wiernych, gdyż spoczywają tu także ciała kolejnych papieży, w tym wielkiego Polaka Jana Pawła II. Stojący na pl. św. Piotra kościół jest drugim co do wielkości na świecie. Jego wysokość wynosi 133 m, jest długi na 186 m i mieści ok. 60 tys. osób. Jednymi z budowniczych bazyliki byli Rafael i Michał Anioł i właśnie m.in. ich dzieła uświetniają tę wspaniałą świątynię. 2. BAZYLIKA MATKI BOŻEJ BOLESNEJ KRÓLOWEJ POLSKI W LICHENIU STARYM, POLSKA Ten największy obecnie kościół w Polsce położony jest na terenie sanktuarium maryjnego, ważnego katolickiego ośrodka religijnego w naszym kraju. Wzniesiono go dla upamiętnienia objawień z lat 1813 i 1850-1852, których świadkami byli Tomasz Kłossowski i Mikołaj Sikatka. Budowę – która trwała 10 lat – ukończono w roku 2004. Świątynia posiada największy w Polsce i trzynasty na świecie zespół organów oraz imponujący dzwon Maryja Bogurodzica. Wieża bazyliki sięga aż 141,5 m. Na placu przed bazyliką może zgromadzić się ok. 250 tysięcy wiernych.

10 najbardziej znanych kościołów na świecie Każdy z nas do wymienionej poniżej dziesiątki kościołów na pewno doda kilka wybranych przez siebie. Bowiem pięknych, wielkich, znaczących budowli sakralnych jest wiele na świecie. Poniższy zestaw jest subiektywny. Niech posłuży czytelnikom do prób wyłonienia własnych typów świątyń, które wywarły na nich niezapomniane wrażenie.

4. KATEDRA ŚWIĘTEGO PIOTRA I NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY W KOLONII, NIEMCY To największy i najważniejszy kościół w Niemczech. W latach 313 do 782 był siedzibą biskupstwa, od 795 do dziś arcybiskupstwa kolońskiego. Budowa świątyni trwała aż 600 lat – rozpoczęła się w 1248 roku, a zakończyła dopiero w 1880. Po Niemczech krążyło nawet powiedzenie, że prędzej nastanie koniec świata, niż kolońska katedra będzie gotowa. Utrzymana w stylu gotyckim, skrywa we wnętrzu m.in. relikwie Trzech Króli, które zostały sprowadzone do Kolo nii z Me dio la nu. Ka te dral ny Dzwon Świętego Piotra, potocznie nazywany Grubym Piotrkiem, jest obecnie największym działającym dzwonem na świecie.

5. BAZYLIKA LAS LAJAS W IPIALES, KOLUMBIA Ten niezwykły kościół rzymskokatolicki, stojący nad kanionem rzeki Guaitara, zbudowany został w latach 1916-1949. Jak głosi legenda, inspiracją do jego wniesienia był cud, który wydarzył się w tej okolicy

3. KATEDRA NOTRE-DAME W PARYŻU, FRANCJA Jej nazwę tłumaczy się jako Nasza Pani i odnosi się do Matki Boskiej. Wzniesiono ją na wyspie na Sekwanie, w 4. okręgu Paryża, na śladach po dwóch kościołach powstałych jeszcze w IX wieku. Jej budowa trwała ponad 180 lat (1163-1345). Jest jedną z najbardziej znanych katedr na świecie, między innymi dzięki powieści „Dzwonnik z Notre Dame” Victora Hugo. W okresie rewolucji francuskiej nosiła nazwę Świątyni Rozumu. W skarbcu katedralnym znajduje się relikwiarz drzewa Krzyża Świętego, który był obecny przy koronacji królów Polski od czasów Władysława Jagiełły. Stanowił część skarbca koronnego, który w 1669 r. wywiózł bezprawnie po abdykacji król Jan II Kazimierz. Katedra Świętego Piotra i Najświętszej Marii Panny w Kolonii, Niemcy

w 1754 r. To tu małej głuchoniemej dziewczynce i jej matce ukazała się Matka Boża. Po tym fakcie dziecko odzyskało mowę. Neogotycka budowla – czyli Sanktuarium Matki Boskiej Różańcowej na Skałach w Ipiales – wbudowana jest w bok kanionu i znajduje się dosłownie w połowie jego wysokości. Aby do niej dotrzeć, trzeba przejechać most przerzucony nad kanionem na wysokości 50 metrów. 6. SAGRADA FAMILIA W BARCELONIE, HISZPANIA Jest to dzieło katalońskiego architekta Antoniego Gaudiego. Budowę Sagrada Familia, czyli kościoła Świętej Rodziny, rozpoczęto w 1882 r. i dotychczas nie skończono. Ten secesyjny kościół miał przypominać jeden wielki organizm i Gaudi poświęcił mu ostatnich 15 lat swojego życia. Dyskusje, co zrobić z niedokończonym dziełem, trwały długo, aż wreszcie w 1982 roku zapadła decyzja o kontynuacji budowy. Kościół budowany jest z datków. Nikt nie umie podać terminu jego oficjalnego otwarcia.

Bazylika Świętego Piotra w Watykanie

Bazylika Matki Bożej Bolesnej Królowej Polski w Licheniu Starym, Polska

Katedra Notre-Dame w Paryżu, Francja

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

ZDJĘCIA: WIKIPEDIA.ORG

7. KATEDRA NARODZIN ŚWIĘTEJ MARII W MEDIOLANIE, WŁOCHY To najsłynniejszy kościół gotycki Europy, jedna z najbardziej znanych marmurowych budowli świata. Jego budowa rozpoczęła się w 1386 r. i trwała około pięciu wieków. Katedra zajmuje ponad 10 tys. m kw. powierzchni i należy do największych na świecie. Z dachu świątyni – ozdobionego pinaklami, rzeźbami i gargulcami – rozpościera się wspaniały widok na Mediolan. W posadzce

katedry znajduje się mosiężna linia obrazująca południk przechodzący przez Me dio lan. W ko re la cji z umieszczonym w sklepieniu niewielkim otworem, przez który światło słoneczne pada na tę linię, można określić najwyższe położenie słońca – południe.

Katedra Narodzin Świętej Marii w Mediolanie, Włochy

8. KATEDRA ŚWIĘTYCH WITA, WACŁAWA I WOJCIECHA W PRADZE, CZECHY Jest głównym kościołem Pragi, siedzibą arcybiskupów praskich i pryma sa cze skie go. Usy tu owa na na wzgórzu zamkowym Hradcza-

Wesołych

Świąt Bożego Narodnia dla swoich Klientów, obecnych i przyszłych składa

Roman Kopyto - właściciel

Sagrada Familia w Barcelonie, Hiszpania

ny, jest jednym z cenniejszych przykładów architektury dojrzałego gotyku i neogotyku w Europie Środkowej. Budowana była w kilku fazach: w latach 1344-1385 oraz 1870-1929. Jest historycznym kościołem grzebalnym i koronacyjnym królów czeskich, ponad tzw. Złotą Bramą (ozdobioną mozaiką ze sceną Sądu Ostatecznego z XIV w.) przechowywane są insygnia koronacyjne królów czeskich, w tym korona św. Wacława.

dowaną w latach 1985-1989 bazylika została konsekrowana w 1990 r. przez papieża Jana Pawła II. Od 1991 r. opiekę nad bazyliką sprawują polscy pallotyni. 10. KATEDRA ŚWIĘTEGO JANA W NOWYM JORKU, STANY ZJEDNOCZONE

9. BAZYLIKA MATKI BOSKIEJ KRÓLOWEJ POKOJU W JAMUSUKRO, WYBRZEŻE KOŚCI SŁONIOWEJ Świątynia posiada kilka zaszczytnych re kor dów: naj więk szy ko ściół na świecie; najwyższy nakryty kopułą kościół świata, najwyższy katolicki kościół na świecie. Bazylika jest w stanie pomieścić około 200 tys.

Zponad11 tysiącami m kw. powierzchni wewnątrz budynku jest największym kościołem w Stanach Zjednoczonych i jednym z największych na świecie. Budowa świątyni rozpoczęła się w roku 1892. Początkowo miał to być kościół neoromański, jednak po20 latach budowy iśmierci głównego projektanta świątyni Christophera LaFarge’apostanowiono nadać kościołowi formy neogotyckie. Pierwsza msza święta została tu odprawionaw1941 r., przedatakiem Japończyków na Pearl Harbor. wiernych: ma 7 tys. miejsc siedzą- W czasie II wojny światowej budowę cych, 11 tys. miejsc stojących, 30 tys. wstrzymano. Katedra jest wykończoosób zmieści się na dziedzińcu oraz na w 66 procentach, ale nie wiadomo, ponad 150 tys. w przestrzeni między kiedy prace budowlane zostaną ukońkolumnami na promenadzie. Wybu- czone. n

Katedra Świętych Wita, Wacława i Wojciecha w Pradze, Czechy

Ramko Auto Repair, Inc. 380 Midland Ave., • Garfield, NJ 07026

tel. (973) 772-8855

nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

nowy dziennik Czwartek â&#x20AC;&#x201C; niedziela 24-27 grudnia 2015

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

nowy dziennik Czwartek â&#x20AC;&#x201C; niedziela 24-27 grudnia 2015

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

Z ˝ycia SWAP w Ameryce

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Weterańska Wigilia roku 2015 Katarzyna Buczkowska

Bożonarodzeniowe spotkanie w siedzibie Okręgu 2. SWAP na Manhattanie, które odbyło się w piątek, 4 grudnia 2015 r., o godz. 6:00 wiecz., obfitowało w prawdziwie świąteczny nastrój, zbudowany wspólnymi śpiewami polskich kolęd, recytacją utworów literackich oraz duchową zażyłością.

Opłatki poświęcił o. Tadeusz Lizińczyk

na Knapczyk, naczelna prezeska Kor pu su Po moc ni cze go Pań przy SWAP; Antoni Domino, wicekomendant Okręgu 2. SWAP i komendant Pl. Nr 99 w Harrison, NJ; Marek Chrościelewski, adiutant generalny Okręgu 2. SWAP w Nowym Jorku; Antoni Płotka, komendant Okręgu 10. SWAP w Filadelfii, NJ; An-

ZDJĘCIA: KATARZYNA BUCZKOWSKA, ZYGMUNT BIELSKI, TEOFIL LACHOWICZ

„Mam zaszczyt i przyjemność witać państwa w Stowarzyszeniu Weteranów Armii Polskiej wAmeryce. Spotykamy się tu jako jedna wielka rodzina” – rozpoczął świąteczne spotkanie komendant Okręgu 2. SWAP Antoni Chrościelewski w Sali Herbowej, opatrzonej polskim godłem i herbami polskich miast. Te narodowe symbole wykonane przez artystę rzeźbiarza Andrzeja Pityńskiego 40 lat temu silnie oddziałują na wyobraźnię i dają uczucie ojczystego gniazda w samym środku Nowego Jorku. Redaktor „Weterana” Teofil Lachowicz w roli prowadzącego powitał wszystkich przybyłych i wymienił dostojnych gości i najwyższe władze SWAP, w osobach: pułkownik Jacek Stochel, attache przy Stałym Przedstawicielstwie RP przy ONZ; Mateusz Sakowicz, 1. sekretarz Stałego Przedstawicielstwa RP przy ONZ; Grzegorz Fryc, wiceprezes Pangea Network; Wincenty Knapczyk, naczelny komendant SWAP; Antoni Chrościelewski, komendant Okręgu 2. SWAP w Nowym Jorku; Hele- Występ harcerzy

Małgorzata Kellis swoim śpiewem oczarowała wszystkich

drzej Pityński, komendant Pl. Nr 123 SWAP w Nowym Jorku; Marian Doda, komendant Pl. Nr 51 SWAP w Jersey City, NJ; przedstawiciele Pl. Nr 81 SWAP w Trenton, NJ. Gośćmi z Polsko-Słowiańskiej Unii Kredytowej byli: dyrektor wykonawczy Bogdan Chmielewski, dyrektor Ryszard Bąk, doradca finansowy Artur

REKLAMA

Wspólna modlitwa

Dołęga, sekretarz Iwona Podolak. Świat nauki reprezentowali: historyk prof. Marek Chodakiewicz, historyk dr Danuta Piątkowska oraz tłumacz dr Wojciech Juszczak. Zapowiadając część artystyczną wieczoru Teofil Lachowicz wyjaśnił zebranym, że kapelan Okręgu 2. SWAP, paulin o. Tadeusz Lizińczyk z parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika w East Village, ze względu na obowiązki duszpasterskie, przybędzie z opóźnieniem. Nie minęło dużo czasu, gdy na sali rozległo się donośne: „Kolego Teofilu, a gdzie jest ksiądz?!”. Jeden z weteranów zakrzyknął wielce zdziwionym i upominającym się tonem. Zorientowawszy się, że niedosłyszał, rozbawił obecnych mówiąc, że mimo sędziwego wieku 86 lat nadal wszystko rozumie i postrzega rzeczy ostro, jedynie czasem coś może umknąć jego uchu, wtedy pyta. Ową czarującą zdolność humorystycznego traktowania samego siebie często napotyka się u weteranów, cechę niezmiernie cenną. Poetycką i podniosłą chwilę stworzył Tadeusz Turkowski, weteran legendarnego warszawskiego klubu „Hybrydy” z lat 60., który recytował dwa utwory literackie o nośnej treści historycznej. Wierszem „Wigilia naSyberii” Jacka Kaczmarskiego przywołał obraz polskich zesłańców dzielących się jedynie chlebem iherbatą, którzy mimo niedostatku radują się byciem razem. Poematem Jana Lechonia pt. „Mochnacki” oddał patriotycznie natężoną atmosferę podczas pianistycznego recitalu Maurycego Mochnackiego, literata, pianisty, działacza powstaniowego, w Metz w 1832 r. kiedy Polski nie było na mapie Europy. Wrażliwie nastrojoną, dramatyczną deklamacją poematu Turkowski głęboko poruszył słuchaczy, którzy nagrodzili aktora brawami na stojąco.

Po występie indywidualnym harcerze i harcerki z Polskiego Domu Narodowego na Greenpoincie zainicjowali wspólny śpiew tradycyjnych polskich kolęd: „Wśród nocnej ciszy”, „Przybieżeli do Betlejem”, „Pójdźmy wszyscy do stajenki”. Bez instrumentalnego akompaniamentu, naturalnie, jak śpiewa się przy jednym rodzinnym stole, zrodził się radosny nastrój. Do kolędy o wysokich rejestrach „Lulajże, Jezuniu” włączyła się śpiewaczka operowa Małgorzata Kellis, której głos szybował srebrzyście po sali. W oczach wyobraźni jej lśniący sopran zsyłał płatki śniegu. Dr Małgorzata Kellis objęła scenę rozpoczynając kolędą „Bóg się rodzi”. Akompaniował jej na fortepianie Oleg Dusaev. Wymownie brzmiała fraza „a słowo ciałem się stało i mieszkało między nami”, przypominając o najwyższych wartościach miłości, prawdy i szacunku dla słowa, tak wszechobecnego w Biblii, którymi należy kierować się w życiu. Ponownie wykonana kolęda „Wśród nocnej ciszy”, tym razem w operowym wykonaniu Kellis, sprowokowała burzę oklasków dla śpiewaczki, która między utworami czarująco prowadziła ze słuchaczami swobodny dialog. Rzeczywiście nie mogło obejść się bez obecności osoby duchownej i poświęcenia przez niego opłatków. Nawiązując do słów kolęd o. Tadeusz Lizińczyk podkreślił, że Bóg w swojej pokorze i potędze jest przede wszystkim prawdą. Przypomniał znaczenie dzielenia się kruchym opłatkiem, który uosabia kruchość życia i zobowiązuje do pielęgnowania pokoju, przebaczania i wychodzenia do ludzi z miłością. Życzenia świąteczne składane publicznie zawierały wyrazy wdzięczności za to, że Polacy mają tak cenną

SWAP w Nowym Jorku Jerzego Leśniaka sztandar jego placówki im. Ignacego Paderewskiego został ostatnio odrestaurowany w pracowni nowojorskiego Metropolitan Museum of Art.

Życzenia od Wojska Polskiego złożył płk Jacek Stochel

Dr Danuta Piątkowska akcentowała ogromny wkład SWAP w utrwalaniu historii amerykańskiej Polonii w postaci licznych publikacji książkowych w języku polskim oraz w angielskim przekładzie. Naczelny komendant SWAP Wincenty Knapczyk mówił o konieczności utrzymywa nia pol skich tra dy cji. He le na Knapczyk, naczelna prezeska KPP przy SWAP, dzieliła się radością z opublikowania przez Okręg 2. SWAP książki autorstwa dr Anitty Maksymowicz „Agnieszka Wisła i działalność Polek w Ameryce na rzecz ochotników i weteranów Błę kit nej Ar mii”. Opra co wa nie o wielce zasłużonej korpusiance ukazało się w 90. rocznicę powstania Korpusu Pomocniczego Pań.

Opłatkiem dzielą się Antoni Chrościelewski i Andrzej Pityński

siedzibę SWAP w sercu Manhattanu. Dyrektor wykonawczy Polsko-Słowiańskiej Unii Kredytowej Bogdan Chmielewski mówił: „Ta siedziba przypomina kawałek Polski w najlepszym wymiarze”. Rzeźbiarz Andrzej Pityński podkreślał, że to historią nasycone miejsce, w sercu międzynarodowej kultury i sztuki na Manhattanie, nieustannie przypomina walkę o wolność narodu polskiego. Przywołał też postać Ignacego Paderewskiego, który oddał narodowi polskiemu walną służbę. Dr Lachowicz, w nawiązaniu do wypowiedzi Pityńskiego, powiedział, że oryginalny sztandar ochotników Armii Błękitnej z Hamilton w Kanadzie, który był na froncie we Francji, potem na wojnie polsko-bolszewickiej, jest teraz w kolekcji muzeum SWAP. „Ten sztandar ma przestrzeliny po kulach bolszewickich” – mówił dr Lachowicz. Redaktor „Weterana” nadmienił też, że staraniem wicekomendanta Pl. Nr 123

Weteranom i ich sympatykom, w imieniu żołnierzy Wojska Polskiego, płk Jacek Stochel życzył radosnych świąt, a także prosił o otoczenie polskich żołnierzy walczących w Afganistanie opieką przyjaznych myśli, gdyż podczas świąt będą oni daleko od rodzin. „Pochylmy się nad losem świata” – mówił Mateusz Sakowicz, 1. sekretarz przy Misji RP przy ONZ, i wyraził pragnienie, by żołnierz nie musiał walczyć, a jedynie bronić pokoju. Przesłanie obowiązku ochrony polskiego dziedzictwa oraz odpowiedzialności każdego człowieka za pokój brzmiało najsilniej podczas tego spotkania. Odpowiedzialność za pokój powinna mieścić aktywną rozważną postawę, wykształcone serce i umiejętność łagodzenia obyczajów, cechy wyróżniające Ignacego Paderewskiego, artystę i męża stanu, o których mówiono z wielkim uznaniem. n

nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

nowy dziennik Czwartek â&#x20AC;&#x201C; niedziela 24-27 grudnia 2015

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Całej Polonii i wszystkim swoim Klientom składamy najserdeczniejsze życzenia przepięknych Świąt Bożego Narodzenia oraz szczęśliwego Nowego Roku 2016 Mariusz i Grzegorz Kruszewscy

POLSKI WARSZTAT BLACHARSKO LAKIERNICZY

A G JAKOŚĆ USŁU I NISKA CENA SOK ZAWSZE W Y

» BLACHARSTWO I LAKIEROWANIE » MECHANIKA POJAZDOWA » ZDJĘCIA DLA FIRM UBEZPIECZENIOWYCH » 24/7 TOWING » DARMOWA WYCENA » KUPUJEMY I WYSYŁAMY SAMOCHODY DO POLSKI

www.kmgautobody.com KMG Auto Body | 58 Franklin Avenue, Clifton, NJ 07011 | (973) 253-1965

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Radosnych Świąt Bożego Narodzenia

odpoczynku w rodzinnym gronie oraz pasma sukcesów i spełnienia najskrytszych marzeń w nadchodzącym Nowym Roku Naszym Klientom życzą Kasia, Paweł, Wacław, Piotr i Krystian ZAPRASZAMY DO NAJWI¢KSZEJ POLSKIEJ HURTOWNI P∏YTEK I MEBLI KUCHENNYCH W METROPOLII

www.bjfloorsandkitchens.com

TEL. (973) 778-3355

„Przy wigilĳnym stole Łamiąc opłatek święty Pomnĳcie, że dzień ten radosny W miłości jest poczęty.” „Przy wigilijnym stole” - Jan Kasprowicz

Zarząd Centrali Polskich Szkół Dokształcających w Ameryce z prezes dr Dorotą Andraką na czele Składa wszystkim Nauczycielom, Rodzicom, Uczniom oraz Przyjaciołom szkół polonijnych serdeczne życzenia pełnych nadziei, miłości i ciepła rodzinnego Świąt Bożego Narodzenia. Nadchodzący Nowy Rok niech będzie dla Was pomyślny, pełen spełnionych oczekiwań, dobrych zdarzeń i radości z sukcesów. CPSD zrzeszająca 79 polskich szkół z wielu stanów w USA, zaprasza do swoich placówek, które kultywują polskie tradycje, pielęgnują mowę ojczystą oraz działają na rzecz jedności Polonii w USA. www.centralapolskichszkol.org

nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

DZIAŁ OGŁOSZEŃ Tel.: (212) 594-2266 ext. 303

NAPISZ DO NAS: displays@dziennik.com

nowy dziennik Czwartek â&#x20AC;&#x201C; niedziela 24-27 grudnia 2015

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Wesolych Swiat oraz wszelkiej pomyślności w Nowym Roku życzy

Adam Lesiczka, M.D. z Rodziną INTERNAL MEDICINE

48 Locus Ave. Wallington, NJ, (973) 472-2912

Kronika Filadelfii

69 nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

Czytelnikom „Nowego Dziennika” składam najlepsze życzenia spokojnych i radosnych Świąt Bożego Narodzenia oraz pełnych radości dni w Nowym 2016 Roku w imieniu własnym i parafian kościoła św. Józefa w Camden. Wraz z Kościołem Uniwersalnym weszliśmy w Rok Miłosierdzia Bożego, zapoczątkowany w Watykanie otwarciem Świętych Drzwi 8 grudnia, w Święto Niepokalanego Poczęcia. Zapraszamy wszystkich w Roku Miłosierdzia do odwiedzenia naszej zabytkowej świątyni przy 1010 Liberty, Camden, NJ 08104. ks. Paweł Kryskowiak, proboszcz

Witraż przedstawiający scenę narodzenia Chrystusa w kościele Our Lady Help of Christians (dawniej niemiecki) przy Allegheny Avenue w Filadelfii, obok Campbell Square. Pochodzi z warsztatu Muhlera, Monachium i Nowy Jork, 1905, obficie zdobiącego filadelfijskie kościoły katolickie w tamtej epoce

Czytelnikom „Nowego Dziennika” a specjalnie tym z Pensylwanii, Delaware i południowego New Jersey serdeczne życzenia spokojnych i radosnych Świąt Bożego Narodzenia oraz tylko dobrych dni w 2016 roku składa Regina Gorzkowska-Rossi redaktor Dodatku Filadelfijskiego

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

RAKUS MARKET

Największy pol ski su permarket na Wschodnim Wybrzeżu US A

działający na polskim rynku od roku 1987

Rodzina Gardyasz wraz z Personelem życzy Przyjaciołom i Klientom wszystkiego najlepszego z okazji Świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku. Serdecznie dziękując naszym Klientom zapraszamy na świąteczne zakupy!

Restauracja

Staropolska

Doskonała polska kuchnia - wszystkie wyroby wędliniarskie i garmażeryjne są własnego wyrobu Do posiłków polskie piwo - najlepszy bigos, gołąbki, pierogi, sałatka jarzynowa Dania i piwo również w sprzedaży na wynos. i inne wyroby garmażeryjne dzwonić z większym zamówieniem Prosimy - duży wybór śledzi i innych ryb - świeże mięso - polskie pieczywo i ciasta - najlepszy wybór polskich towarów importowanych - polskie karty okolicznościowe, polska prasa, muzyczne płyty kompaktowe - kolędy - polskie filmy na DVD - opłatek oraz szeroki asortyment rekwizytów świątecznych - upominki - kosmetyki, leki i produkty ziołowe - karty telefoniczne Przyjmujemy wszystkie karty kredytowe. Przy sprzedaży wysyłkowej - zamówienia faksem.

3150 Richmond Street Dzielnica Port Richmond, Philadelphia, PA 19134

Tel.:. 215.426.4336 FAX: 215.739.2023

www.krakusmarket.com E-mail: krakusmarket@gmail.com

Kronika Filadelfii

71 nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

European Stone Veneer – Europejski Kamień Dekoracyjny trudnienia. „Wtedy praktycznie nie było pomocy socjalnej dla imigranta, jedynie płatne pośrednictwo – opowiada. – Łatwo wpaść w kierat pracy, bo przecież trzeba się utrzymać, ale nader trudno, wręcz niemożliwe, oderwać się od pracy i wrócić do nauki”. Dość szybko pan Maciej dał się poznać jako rzutki handlowiec. W lot chwytał możliwości. Zaciekawiła go polska organizacja biznesowa PABA, a „Nowy Dziennik” pozyskał w jego osobie pierwszego w Filadelfii entuzjastę poniedziałkowego dodatku w gazecie „Kontraktor”. Jak zapewnia nasz rozmówca, już w najbliższym czasie uzupełni marginalia „Kontraktora” nazwiskami kolegów-budowlańcow pochodzenia polskiego, bo przecież od 13 lat działa w tym środowisku. R. G-R.

n Na rynku budowlanym Filadel-

fii pojawiła się nowa firma – European Stone Veneer, czyli Europejski Kamień Dekoracyjny – z dodatkowymi oddziałami w New Jersey – handlująca polskim produktem własnego importu.

Zamieszczamy jej pierwszą reklamę w środowisku polskim z wyliczeniem produktów, opracowaną po spotkaniu z głównym właścicielem i sprzedawcą panem Jaworkiem. Pan Maciej, z angielska Max, Jaworek oprowadza nas tuż przed Bożym Narodzeniem po nowo otwartym salonie wystawowym. „Mamy się czym chwalić, to są produkty światowej klasy – mówi wskazując na płytki ozdobne – bezkonkurencyjne, jeśli chodzi o cenę i jakość, to nowość w Ameryce”. Firma mieści się przy 1890 Woodhaven w dzielnicy NorthEast, z łatwym dojazdem z autostrady I-95. Położona jest na obrzeżu prężnej dzielnicy handlowej na Bustleton Avenue – z biznesami usytuowanymi wokół supermarketu „Net Cost”, czyli sprzedaż detaliczna w cenach netto – buzującej słowiańską wymową. Pan Maciej czuje się pionierem, widzi perspektywicznie ogromne możliwości. „Brak tu Polskiego Home Depot – twierdzi – składu budowlanego,

Maciej Jaworek w salonie wystawowym European Stone Veneer

bo mamy ludzi i mamy produkty”. Widzi niesłychane możliwości budowania własnych sieci kontaktów. „Błędem polonijnych przywódców było – uważa – niezabezpieczenie finansowe emigrantów przyjeżdżających z Polski”. Mieszkaniec Filadelfii od 13 lat jest wyczulony na kultywowanie środowiskowych kontak-

tów. 1/3 ludności w stanie Pensylwania jest pochodzenia polskiego. „Żal, że się nie trzymają razem, nie propagują kraju, jego produktów”. Maciej Jaworek przyjechał z rodziną do USA 13 lat temu, w wieku 25 lat, z Gdańska. Ściągnął go tu kolega zapewniając na początek mieszkanie i pomagając się zorientować co do za-

Port Richmond Village – imigranckie miasteczko w planie miejskim n Komisja Planowania miasta Filadelfii zatwierdziła 18 sierpnia 2015

roku 10-letni plan rozwoju dla nadbrzeżnej dzielnicy – River Wards District Plan. Objął on Port Richmond Village – imigranckie miasteczko na skrzyżowaniu ważnej alei handlowej Allegheny Avenue, z węzłową Richmond Street.

FOTO: PHILADELPHIA2035.ORG

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Wizja Port Richmond Village ujęta w planie miejskim

Regina Gorzkowska-Rossi

Nazwa Richmond wywodzi się od siedziby założyciela – Richmond Hall, a nazywał się on Ball i był spokrewniony z Jerzym Waszyngtonem. Proces planowania trwał oficjalnie 10 miesięcy i prowadzony był w konsultacji z mieszkańcami. Zaniedbaną dzielnicę odwiedził burmistrz John F. Street z ekipą. Rozpatywano projekt umieszczenia tu stadionu piłkarskiego. „Ballpark for Balltown” – pisaliśmy w kronice Filadelfii. Wtedy, dzięki badawczym penetracjom dzielnicy wzdłuż rzeki, z burmistrzem i ekipą profesjonalistów, odkrywaliśmy całe połacie postindustrialnych nieużytków na tyłach autostrady I-95, nietkniętych przez dziesiątki lat ludzką stopą i przejętych przez naturę. Komisja Planowania stworzyła ramowy plan Philadelphia 2035, w którym ujęto m.in. zbudowanie nadrzecznego parku i stworzenie tras spacerowych i dla rowerzystów. Chodziło też o zachęcenie inwestorów. Podczas tych spacerów po dzielnicy przypomnieliśmy wszystkim park Pułaskiego, który – na miejscu portowego pirsu – założył w 1971 roku ówczesny radny Joseph Zazyczny. Park był mocno zaniedbany i niemal zapomniany. Odkryliśmy go na powrót w roku 2000 dzięki graffiti z polskim hymnem narodowym i wizerunkiem Pułaskiego w indiańskim pióropuszu na betonowym bloku. Blok ten zatarasował wjazd do zamkniętego parku. Jako grupa wolontariuszy, zrzeszonych w stowarzyszeniu Friends of Pulaski Park, doprowadziliśmy do ożywienia parku, jego odnowienia i otwarcia dla szukających wypoczynku nad Delaware River.

Organizacja miłośników parku Pułaskiego połączyła się z Polish American Business Association (PABA), żeby uniknąć dublowania pracy. Jej misja nie skończyła się na odzyskaniu i przebudowie parku. W pracach porządkowych bardzo nam pomogli richmońscy harcerze. Myśleliśmy i pisaliśmy o tym, w jaki sposób można by rozwinąć i utrwalić historyczne miasteczko wzdłuż odcinka Allegheny Avenue, od Pulaski Park do Campbell Square, z trzema kościołami z przełomu XIX i XX wieku. Wprowadzony do planu miejskiego projekt ma szanse szybkiej realizacji, gdyż zazębia się na odcinku Richmond Street z „Richmond Street project”, jako przedpolem przebudowy odcinka AFC (Ann Street – Frankford Creek) autostrady I-95. Trwają rozmowy Commerce Department z PennDOT w sprawie koordynacji projektów. Przewidziana jest kompletna przebudowa nawierzchni jezdni, zdjęcie wiszących przewodów i drutów i zakopanie ich w ziemi, położenie torów pod unowo cze śnio ną li nię tram wa jo wą. Mon kie wicz Play gro und zy ska przejście pod autostradą w kierunku boiska, po drugiej stronie autostrady. Najważniejszym komponentem wydaje się być promenada wzdłuż obecnego boiska, która rywalizuje z Allegheny Avenue o tytuł Bulwaru Toruńskiego – dla uczczenia partnerskiego związku Filadelfii z miastem Kopernika, z okresu obchodów 500-lecia odkrycia kopernikańskiego. Pilnujemy spraw tego odcinka dzielnicy, jak chociażby zbudowanie parkingu pod autostradą i ochrona dziedzictwa historycznego miasteczka. n

73 nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

Życzenia Wesołych Świąt oraz Szczęśliwego Nowego Roku składa Polonii Zarząd PUL Dr Janusz Romański - prezes Dr Małgorzata Romańska - skarbnik Dr Miron Wolnicki - dyrektor Dr Aleksandra Ziółkowska-Boehm - dyrektor Mariola Marcinkiewicz - dyrektor Dr Józef Rzeźnik - honorowy prezes Współpracownicy Dr Cezary Marcinkiewicz Regina Gorzkowska-Rossi

POLSKI UNIWERSYTET LUDOWY założony w Domu# Polskim w 1918 roku

9150 Academy Road Philadelphia, PA 19114 Tel: 215.624.9954, 610.457.2240 członek Kongresu Polonii Amerykańskiej i Polish American Historical Association Instytucja samokształceniowa Dyskusyjny ośrodek Polonii PUL organizuje comiesięczne wykłady w języku polskim od października do kwietnia. Uniwersytet wspiera działania Polonii, organizuje spotkania z wybitnymi przedstawicielami nauki, kultury i życia politycznego. Kultywuje tradycje narodowe, dba o piękno języka polskiego. Dodatkowe informacje są dostepne na Internecie

www.polishamericancenter.org www.Polishculture.org

B & O Beer Distributor 4731 N. Front Street, Philadelphia, PA 19120

215.324.8211

róg Roosevelt Blvd. i Rising Sun Avenue

Największy wybór najlepszych polskich piw: Hevelius Kaper, Karpackie, Leżajsk, Łomża, Okocim, Perła, Tatra, Warka, Żywiec Duży asortyment piw europejskich: Bakalar (czeskie) Złoty Bażant (słowackie) Saku (estońskie) Zhiguly (litewskie) Karlovacko (chorwackie) Lwiskie (ukraińskie), Baltica (rosyjskie)

Gwarantujemy

najniższe ceny!

POLKA DELI w dzielnicy Port Richmond

Pozdrawiamy świątecznie naszych Przyjaciół i Klientów. Z przyjemnością pomożemy Państwu w stworzeniu prawdziwej świątecznej atmosfery i przygotowaniu pierwszorzędnych ch wigilijnych potraw.

Życzymy apetytu, wspólnej radości i słodkich chwil przy stole! POLKA DELI, Inc. • 2719 East Allegheny Ave. • Philadelphia, PA 19134 tel. (215)

634-3750

Kronika Filadelfii

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Święty Piotr naucza obejmować ubogich spojrzeniem wiary, dawać im coś, co najcenniejsze: moc imienia Jezusa. Tak było z paralitykiem, któremu użyczył tego, co ten już miał, co było Jezusem” – papież Franciszek na Angelus, 29 czerwca 2015 r., święto Piotra i Pawła

Ecclesiae pro Pauperibus – kościół ubogich

nansowego. Ubodzy nieczęsto odwiedzają muzea sztuki, filharmonie czy żywności i odzieży, potrzebują też przyzwoitej edukacji i zatrudnieimponujące hotele. Jednakże kościół wart tego miana może zapewnić nia, ale jak jest z ich potrzebami duchowymi i kulturalnymi? Czy bubiednym zetknięcie się ze sztuką, wydynek kościoła może służyć ubogim duchowo, będąc obiektem marafinowaną muzyką i dobrym traktowaniem, za co z przyjemnością płaterialnym? Uważam, że może, choć jest to kosztowna propozycja. cą bogaci i średnio zamożni. W ten Prowadzi to nas do zagadnienia, jak zaprojektować kościół ubogich. sposób Kościół przyznaje, że wyższa kultura powinna być dostępna rówDuncan G. Stroik, Architect LLC nież dla tych, którzy nie mają nic. Bimiejscem, gdzie sakrament zbawieskup Suger miał najprawdopodobniej nia pozostaje w ukryciu, ale musi być rację restaurując Saint Denis i łożąc Najpierw przyjrzyjmy się, czym ta- wyniesiony wysoko niczym Chrystus na bogate wyposażenie naczyń, ołtaki kościół nie jest. Nie jest to kościół na krzyżu, ofiarujący swe ciało rzy i posągów, żeby przyciągnąć zwybudowany dla ascetycznych mnichów, za zgładzenie grzechów. kłych śmiertelników i zainteresować Kościół ubogich nie powinien być którzy składają śluby ubóstwa, spęich tajemnicami wiary. dzają swoje dni na modlitwie, cenią modernistyczną strukturą zainspiroKościół ubogich nie jest tylko dla prostotę i piękno klasztorne ponad bo- waną przez maszynę, bo ubodzy żyubogich, jest dla wszystkich: bogagactwo i chaos życia w świecie. Cał- ją w otoczeniu maszyn i bywają znietych i biednych, dumnych i pokorkiem odwrotnie, kościół dla ubogich woleni przez maszynę i technologię. nych. Jakie mamy elementy ikonotrzeba widzieć jako miejsce przezna- To raczej budowla inspirowana przez grafii, które przyciągają potrzebujączone dla pełnokrwistych ludzi proporcje ludzkiego ciała – z całym cych, a równocześnie inspirują ofiarświeckich, których należy przycią- bogactwem jego konstrukcji. Osobność? Może rola ubóstwa w życiu gnać poprzez środki materialne i na- nicy, których życie ociera się o gniew świętych, jak Franciszek, Dominik, macalne. Ma stanowić wytchnienie i cierpienie, nie potrzebują powygiMatka Teresa i wielu innych. Obok od życia w świecie, przebłysk nie- nanych i powykrzywianych budynich ikon kościół ubogich powinien bieskiego Jeruzalem, jak go dostrze- ków obrazujących zgrzyt dysharmomieć polichromię, witraże i boczne nii i atonacji. Potrzebują architektugają mieszkańcy Niniwy. ołtarze obrazujące obecność ubóstwa w samym centrum życia Chrystusa. Król rodzi się w stajni. Żeby przeżyć, jego rodzina musi emigrować do obcego kraju. Jezus okazuje litość trędowatemu, wdowie, osieroconej matce. Przywraca do życia martwych. Żyje jako wędrowny jałmużnik, polegając na szczodrości innych i korzystając ze stołowania i noclegów zarówno w domach kapłanów, jak Architekt Duncan G. Stroik i celników. Sypie przypowieściaKościół dla ubogich nie może się kać twórczych metod, żeby w bory- mi – jak ta z wdowim groszem czy kryć na przedmieściach czy przy au- kających się z trudnościami dzielni- z synem marnotrawnym – przematostradzie, gdzie jest słabo dostrze- cach utrzymać parafie nawet wów- wiającymi do żyjących w biedzie galny i mało dostępny. Powinien się czas, kiedy trudności finansowe ar- i głodzie. Ale czy ktoś, kto jest biedny i nieznajdować tam, gdzie mieszkają gumentują za ich likwidacją. Tu przyubodzy – blisko biednych wiosek kładem jest zlikwidowany kościół wykształcony, potrafi pojąć obrazy i dzielnic, ale i w prominentnych miej- Our Lady of Angels w niebezpiecz- i opowieści? Kiedy biedak widzi Kościół Our Lady of the Angels w Chicago scach, jak śródmieścia i parki miej- nej dzielnicy Chicago, przywrócony piękno, widzi Boga – tak, to do nieKościół dla ubogich nie posiada ob- ry uzdrowicielskiej, która raduje ser- skie, dokąd biedni czasem trafiają. do użytku przez kardynała George’a, go przemawia. Bo piękno to drugie razów abstrakcyjnych ani szpetnych ce dzięki proporcjom, materiałom Kościół ubogich nie zamyka szkoły z pomocą franciszkanina Boba Lom- zawołanie Boga. Czy jest inna budowla, która jest postaci, ale wypełniają go piękne wy- i duchowemu promieniowaniu. Ko- z powodu niskiej frekwencji i trud- bardo, po 15 latach od zamknięcia. Kościół dla ubogich nie może w stanie prowadzić ubogiego do Boobrażenia świętych mężczyzn i ko- ściół witający gościnnie nie może być ności finansowych. Duch „Caritasu” biet, którzy przezwyciężyli swoją teatrem, który wypycha gościa na sce- rozumie, że duszpasterstwo dla po- mieć zabiedzonego wyglądu. Jest jed- ga lepiej niż kościół? Kościół to dom grzeszność i zbliżyli się do Boga. Co nę. Raczej szanuje godność ludzi, po- trzebujących nie jest kwestią wybo- ną z nielicznych budowli publicznych, boży, który ich wita, hołubi i podnowięcej, kościół ubogich ukazuje im zwala siadać gdzie chcą, choćby z ty- ru, jest bezsporne, co nie znaczy, że gdzie każdy może wejść i będzie wisi na duchu. ich matkę – pocieszycielkę i Boga, łu czy w bocznej kaplicy. Oświetle- jest tanie i łatwe. Diecezje muszą szu- tany niezależnie od statusu i konta fiPRZETŁUMACZYŁA: R.G.-R. który wybacza. Kościół ubogich jest nie nie może być zbyt jaskrawe, żepełen znaków, symboli i sakramen- by nie ujawniać innym naszych bratów, które są zewnętrznymi oznaka- ków, powinno panować sprzyjające rolę kościoła w procesie akulturacji. Ar- Takie budowanie tożsamości dostrzemi wewnętrznej łaski. Nie może być modlitwie zacienienie. KOMENTARZ OD REDAKCJI FOTO: OURLADYOFTHEANGELSMISSION.COM

FOTO: Z ARCHIWUM D.G. STROIKA

n Wszyscy wiemy, że ubodzy potrzebują zabezpieczenia w postaci

Chapel of St. Joseph High School w South Bend w stanie Indiana

W wydaniu świątecznym „Nowego Dziennika” udostępniamy (przetłumaczony na język polski przez Reginę Gorzkowską-Rossi) artykuł prof. Duncana Stroika, architekta budownictwa sakralnego, wykładowcy na Notre Dame University w Indianie i wydawcy periodyku kwartalnego „Sacred Architecture”. We własnej praktyce odrzuca on modernizm. Jest odnowicielem stylu tradycyjnego – z przełomu XIX i XX wieku – w kościelnym budownictwie w USA. Jego artykuł może nie jest głosem w toczącej się w Filadelfii, głównie na forum Philadelphia Historical Commission, dyskusji, co zachować z rozsypującego się na naszych oczach dziedzictwa kulturowego, ale przyczynkiem powalającym zrozumieć

chitekt budując, szuka źródeł i twórczych podniet w kościele ubogich. Jest to mistyka katolicka (zwróćmy uwagę na papieski cytat w motto) i mit, który powraca również w ulubionej piosence oazowej naszego papieża: „jestem człowiekiem ubogim” – a przecież jednak wybranym. To nie Piotr cytowany w motto uzdrawia, lecz Chrystus. Podczas Międzynarodowego Spotkania Rodzin w Filadelfii profesor miał wykład na temat mecenatu kościoła amerykańskiego, hierarchii i świeckich katolików. Widzi środki na to, przebijającą się chęć twórzenia, co się wiąże z ryzykiem, bo tylko banał jest pewny i opłacalny. Historycznie biorąc, wiele funkcji odbiera Kościołowi rozwijająca się świecka cywilizacja. Pozostaje akulturacja.

gamy w polskim kościele św. Wawrzyńca, o który obecnie idzie bój w Filadelfii. To bogactwo kościoła autentycznie ubogich, którego historia rozpoczęła się od zebrania 31 dolarów w roku 1885. Bogactwo dekoracji, fresków i murali w kościele imigranckim zostaje zauważone w prasie amerykańskiej, a jego wkład doceniony. Jest to kościół ubogich, ale i sam ostanio znalazł się w biedzie. Jeden z artykułów w „Sacred Architecture” opowiada historię kościoła w Lebanon w Pensylwanii: trudny do utrzymania, przezdobiony kościół zostaje zburzony, a na jego miejsce parafianie stawiają prosty, łatwy do utrzymania blok ze szkła i crementu.

Na święta z ciepłym wspomnieniem

Pope Francis in America

Album fotografii prasowej z pobytu papieża Franciszka w Stanach Zjednoczonych został wydany przez Międzynarodowe Spotkanie Rodzin, wspólnie z redakcją gazety „Philadelphia Inquirer”. Jest to oficjalna księga dokumentacji historycznej wizyty. Album będzie rozprowadzany wyłącznie w okresie przeświątecznym i nie będzie wznawiany. Cena jest umiarkowana – wynosi 40 dolarów bez pięciu centów. REKLAMA

nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Z życzeniami Wesołych Świąt Bożego Narodzenia

Polska dentystka

EWA MATCZAK

D.M.D.

serdecznie zaprasza Państwa do swojego gabinetu • • • • • •

leczenie kanałowe chirurgia szczękowa leczenie paradontozy korony, mosty protezy bezklamrowe wybielanie zębów

WSZECHSTRONNA OPIEKA DENTYSTYCZNA DLA CAŁEJ RODZINY • WIELOLETNIE DOŚWIADCZENIE •

4250 RICHMOND ST.

215.533.2787

3084 ARAMINGO AVE.

215.739.2787

drewamat@verizon.net

Serdeczne życzenia z okazji Świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku 2016 Polonii dorzecza rzeki Delaware składa

George R. Szymanski, Esq.

Adwokat z uprawnieniami w stanach New Jersey i Pensylwanii Prezes honorowy Jagiellońskiego Stowarzyszenia Prawników Jagiellonian Law Society of Philadelphia

2538 East Allegheny Avenue róg Belgrade, na wprost Campbell Square Park

Philadelphia, PA 19134 Tel.: 215.426.4680 1370 Chews Landing Road Laurel Springs, NJ 08021 Tel.: 856.232.9828 Fax: 856.232.9830 Wypadki:

• wypadki samochodowe • potknięcia i upadki • wypadki ciężarówek • błędy lekarskie • odszkodowania prawnicze • wadliwe produkty • inwalidzkie ubezpieczenia Social Security • prawa człowieka nadużycia policji dyskryminacja w pracy

Spadki i Testamenty PIERWSZA KONSULTACJA ZA DARMO WIZYTY DOMOWE HONORARIUM TYLKO W PRZYPADKU WYGRANIA SPRAWY

Obrona sądowa • przestępstwa i zbrodnie • przestępstwa nieletnich • wykroczenia drogowe • jazda w stanie nietrzeźwym

nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

Technologia

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Niebezpieczne prezenty

Jest duże prawdopodobieństwo, że pod choinką ktoś z nas znajdzie prezent, który może sprowadzić naobdarowaną osobę niebez pie czeń stwo. Nie cho dzi o groźne narzędzie bądź przedmiot, który może przez nieumyślne użytkowanie sprawić nam krzywdę. Niebezpiecznym prezentem mogą zostać urządzenia „ubieralne”, czyli z angielskiego – wearables. n

Przemek Cebula

CENA CIĄGŁEJ ŁĄCZNOŚCI Hakerskie ataki na inteligentne urządzenia w tym roku po raz pierwszy pojawiły się w pierwszej dziesiątce globalnych zagrożeń. Specjaliści przewidują, że w ciągu następnych kilku lat liczba podłączonych do internetu urządzeń zwiększy się o miliard. To z kolei spowoduje wzrost ujawnionych luk w ich zabezpieczeniach o 25 procent. Realny jest groźny i zmasowany atak na światowym poziomie w ciągu najbliższych czterech lat. To będzie cena naszej ciągłej łączności, którą chcemy mieć bez przerwy. Zegarki nie wskazują już tylko czasu, a ich inteligentni następcy oferują nie tylko odbieranie połączeń telefonicznych czy SMS-ów, ale także płatności za codzienne produkty. To właśnie przy tej ostatniej czynności zagrożone są nasze portfele. Szybkość rozwoju tych produktów nie idzie, niestety, w parze z jakością zabezpieczeń. Mówiąc prościej, ludzie oczekują produktów na półkach na „już”, a to nie pozwala firmom, które je wytwarzają, na od po wied nie przy go to wa nie i sprawdzenie wszelkich możliwości włamań do nich. Na początku tego roku stwierdzono luki w zabezpieczeniach popularnych inteligentnych opasek firmy

Fibit. Jak reklamują je ich twórcy, są to produkty, które pomogą ich użytkownikom utrzymać motywację i poprawić swoje zdrowie poprzez śledzenie aktywności fizycznych, zjadanych posiłków, a także wagi i jakości snu. Te wrażliwe dane mogą i są łakomym kąskiem internetowych złodziei. Podłączone do internetu często za pomocą publicznych sieci Wi-Fi umożliwiają włamania hakerom z całego świata. Wystarczy tylko znaleźć odpowiednią lukę, o co specjalistom naprawdę nietrudno, tym bardziej że złodzieje używają złośliwego oprogramowania, które nie daje żadnych oznak włamania, aż do czasu np. szantażu ze strony przestępców. SZLACHETNE ZDROWIE, PRAWIE NIKT SIĘ NIE DOWIE Nowymi produktami w kategorii urządzeń „ubieralnych” są te, które zbierają informacje o naszym zdrowiu. Wszystko po to, by np. móc przesyłać dane do lekarza, a ten zdalnie będzie kontrolował stan naszego organizmu. To kolejne bardzo wartościowe informacje, które mogą być wykorzystane przez hakerów na wiele sposobów. Pierwszym z nich jest szantaż, o którym wspomniałem wcześniej. Złodziej, w któ-

rego posiadaniu będą ważne informacje o naszym zdrowiu, może łatwo wykorzystać te dane i zażądać okupu. Choć nie dotyczy to nas wszystkich, to w pewnych wypadkach pracownicy mogą mieć klauzule w umowach o pracę, które mówią o informowaniu o stanie zdrowia, który może wpływać na wykonywaną pracę. Prezesi banków, których puls niespodziewanie skacze, mogą nie być dobrymi kandydatami na to stanowisko. To wymarzeni przez hakerów klienci, którzy za skradzione dane medyczne mogą zapłacić sporą sumę. Lecz także i zwykli zjadacze chleba mają się w tym przypadku czego obawiać. Dla przykładu weźmy produkty dostępne już na rynku, które badają jakość naszego snu. Informacja o tym, kiedy śpimy, w połączeniu z położeniem GPS z dokładnością do kilku metrów, może dać złodziejom informację, kiedy warto wkraść się do naszych domów bądź ukraść nasze auta. Podobne wnioski mogą wysunąć złodzieje mając dostęp do bransoletek śledzących naszą aktywność fizyczną. Skoro nasz puls nagle rośnie, a prędkość naszego poruszania się wzrasta, to znaczy, że zaczęliśmy biegać, a to z kolei oznacza, że nie ma nas w domu.

FOTO: EPA/KAY NIETFELD

Te święta mogą być rekordowymi pod względem sprzedaży tzw. urządzeń ubieralnych. Śmietankę z tego tortu ma jak zwykle zjeść firma Apple, której inteligentny zegarek ma sprzedać się w 6 milionach egzemplarzy tylko w jednym miesiącu. Jednak urządzenia, o których mowa, to nie tylko zegarki, ale wszystko co zakładamy na siebie i jest związane z nowymi technologiami. Prócz zegarków mowa tu także o opaskach, które coraz chętniej nosimy na naszych rękach. Specjaliści przewidują, że ta kategoria produktów będzie kolejną platformą do komunikacji międzyludzkiej naszych czasów. Jej rozwojowi sprzyjają także święta, które są idealnym momentem na obdarowanie „ubieralnymi” gadżetami naszych bliskich. To może jednak sprowadzić na nich zagrożenie, jakim jest hakerski atak. Tak, to właśnie hakerzy z tych świąt mogą – prócz producentów tego sprzętu – być wyjątkowo zadowoleni. W grudniu Apple przewiduję sprzedaż 6 milionów inteligentnych zegarków Są także możliwości, które w wyobraźni normalnego człowiek się nie mieszczą, lecz mieszczą się w głowie złodzieja. Wiele z zegarków i opasek ma wbudowane kamery. Dostęp do nich może zdradzić nasze tajemnice, jak numer otwierający sejf bądź hasło do konta bankowego.

wiednio dużo produktów, to mogą przetrwać do następnych świątecznych żniw. Dużym problemem jest także trudność z aktualizacjami takich urządzeń. W przypadku wykrycia luk w oprogramowaniu nie będzie tak łatwo je naprawić, gdyż urządze nia te, w prze ci wień stwie do smartfonów, nie wymuszają konieczności zmiany kolejnej wersji PREMIERA ZA PREMIERĄ To my, użytkownicy, sami zmu- oprogramowania. W pewnym stopniu producenci szamy producentów do obniżania jakości bezpieczeństwa w produktach, także zobojętnieli na potencjalne zaktóre trafiają na sklepowe półki. Le- grożenia. Wielu z nich wychodzi z zadwo nowy produkt pojawi się na ryn- łożenia, że nie ma zabezpieczeń, któku, a my już nie możemy się docze- rych nie można złamać, i w związkać i snujemy plany na zakup jego ku z tym to tylko kwestia czasu, gdy następcy. To presja, którą wywołu- hakerzy dopadną użytkowników ich ją konsumenci, zmusza producentów urządzeń. Już od lat święta Bożego Narodzedo szybkiej pracy nad nowymi urządzeniami, w myśl powiedzenia: nia zo sta ły sko mer cja li zo wa ne „Jak się człowiek śpieszy, to się dia- na każdy możliwy sposób. Przedsiębeł cieszy”. W tym przypadku w skó- biorcy wykorzystują ten czas do „obrę diabła wciela się haker, który tyl- łowienia” się na sprzedawanym ko czeka, by na rynek wszedł nie- sprzęcie, a mało kto z nich skupia się dopracowany pod względem zabez- na głębi tych jednych z ważniejszych pieczeń produkt. W dużej mierze ten katolickich świąt. Już nie Bóg rodzi problem dotyczy mniejszych produ- się na nowo w sercach ludzi, a pocentów, którzy starają się zaistnieć wstaje nowe urządzenie na sklepona rynku. Aświęta Bożego Narodze- wych półkach. Obyśmy w szaleńnia to dla nich wymarzony czas stwie zakupów nie zapomnieli sobie na premierę. Ten zakupowy przed- złożyć życzeń nie tylko zdrowych, ale świąteczny szał jest dla nich być al- i bezpiecznych świąt Bożego Narobo nie być, jeśli sprzedadzą odpo- dzenia. n

S P E C J A L I S TA

G I N E K O LO G I I I P O ¸ O ˚ N I C T WA

S. NI˚NIKIEWICZ

M.D.,F.A.C.O.G.

Przyjmuje w gabinetach: WESTCHESTER BROOKLYN, NY 351 Harrison Avenue, 146 Norman Ave. Harrison, NY tel. 718.349.1221 UWAGA! tel. 914.777.1300 NOWY ADRES NA GREENPOINCIE serwis: 914.777.1300

GABINET PSYCHOLOGICZNY Konsultacje | Ewaluacje | Testy | Diagnoza | Psychoterapia Dr ANDRZEJ TWARDOŃ Psycholog, St.Luke’s-Roosevelt Hospital The New School for Social Research

Mgr ANNA TWARDOŃ

Psychoterapeuta Uniwersytet Jagielloński, New York University

646-823-3257 920 Broadway, Manhattan NY

(bet 20-21st Street) Subway L., N, R, F, 4, 5, 6, F, B, D to 14th Street Union Sq.

(Polish / English)

Bezpłatna

konsultacja telefoniczna

Stres imigracyjny, nerwice, lęki, depresja, problemy osobiste i rodzinne, opinie dla sądów, nałogi, choroby psychiczne, nauka medytacji www.twardon.org • atwardon@gmail.com

Diplomate of American Board of Psychiatry and Neurology Absolwent Akademii Medycznej w Krakowie PSYCHIATRA

David Byron Bro˝yna M.D. 85 Orient Way, Rutherford, NJ 07070

tel. 201.939.5500 Fax: 201.939.1599

Leczenie: • depresji

• nerwicy • l´ków

• uzale˝nieƒ • stresu pourazowego

Wizyty prosimy zamawiaç telefonicznie:

Mówimy po polsku

P o l s k a

d e n t y s t k a

DR. DOROTA PODLI¡SKA z wieloletnim doÊwiadczeniem przyjmuje w gabinecie

530 D GRAND STR. Suite 1A MANHATTAN, NY 10002

tel 212.475.8170 Gabinet czynny 5 dni w tygodniu, poƒ.-piàtek 10-7 wiecz Wi´kszoÊç ubezpieczeƒ akceptowana. Dojazd metrem F, autobusem M14

79 nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

MEDICAL MULTI IMAGING ULTRASONOGRAFIA

Znane postacie

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Złoty chłopak Ameryki Syn włoskich imigrantów, który stał się głosem Ameryki, był artystą wszechstronnym i utalentowanym. Potrafił też ciężko pracować. I nie poddawać się, mimo potknięć, których nie zabrakło w jego trwającej 60 lat karierze.

FOTO: ARCHIWUM

Frank Sinatra urodził się 12 grudnia 1915 roku w Hoboken w stanie New Jersey. Jego ojcem był przybyły z Włoch Antonio Martino Sinatra, pracujący jako strażak, oraz Natalina Garaventa, która przyjechała do USA z Sycylii, a po wyjściu za mąż zajmowała się domem. Co zresztą nie przeszkadzało jej udzielać się społecznie – była m.in. aktywną członkinią Partii Demokratycznej. Życie w nie najlepszych warunkach w miasteczku New Jersey ukierunkowało Franka na ciężką pracę i osiągnięcie sukcesu. Podobno postanowił zostać piosenkarzem, gdy usłyszał w radiu Binga Crosby’ego, ale początki nie były łatwe. Śpiewał w małych klubach w New Jersey, aż zwrócił na niego uwagę lider zespołu i trębacz Harry James. Po krótkim okresie współpracy z jego zespołem Sinatra przyłączył się do grupy Tommy’ego Dorseya, i to z nimi zyskał rozgłos. W 1942 r. młody wokalista zdecydował się sprawdzić, czy może zacząć karierę pod własnym nazwiskiem. Nagrał cztery piosenki Cole’a Portera, w tym „Night and Day”, która miała stać się jego pierwszym przebojem. Natychmiast oznajmił Dorseyowi, że odchodzi z zespołu. Stawał się pierwszym amerykańskim Frank Sinatra, którego 100. rocznica urodzin mija w grudniu, w pamięci słuchaczy pozostał na zawsze dzięki magii idolem nastolatek, które gromadzi- swego niepowtarzalnego głosu ły się pod sceną i wpadały w histeWiadomo natomiast, że był zaanryczny płacz na widok występujące- związku. Szczęście znalazł dopiero spole traktował dobrze, ale też dużo u boku Barbary Marx, którą poślu- od nich wymagał. Wspomina to Char- gażowany w walkę z rasizmem, przygo Sinatry. Popularność artyście przyniosły też bił w 1976 roku i z którą wytrwał aż les L. Granat w książce „Sessions najmniej na tym polu, na którym with Sinatra: Frank Sinatra and the mógł – sztuki. Kiedy w latach 60. rawystępy z Bennym Goodmanem do śmierci w 1998. Chociaż Ameryka lat 50. uznała Art of Recording”, gdy cytuje jed- zem z Deanem Martinem, Jerrym Lew Paramount Theatre w Nowym Jorku oraz role w filmach, jak „Stąd Franka Sinatrę za ikonę swych cza- nego ze współpracowników artysty, wisem i Sammym Davisem jr. załodo wieczności”, za który otrzymał sów, to już w latach 60. musiał on Gordona Jenkinsa: „Złe opinie o Si- żył „supergrupę” nazywaną „Rat Oscara, a także „Złotoręki”, „Tak nie- mierzyć się z inwazją nowych idoli natrze brały się tylko z tego, że ocze- Pack”, angażował się wraz znią wsprawielu” czy „Wyższe sfery”. Sinatra amerykańskich nastolatek, jak cho- kiwał od ludzi więcej niż kiedykol- wy polityczno-społeczne. Odmawiał ciażby The Beatles i The wiek mogli zrobić. Kiedy cię zatrud- też występów w restauracjach czy hojednak nie miał opinii Rolling Stones. Ale na- niał do zrobienia czegoś, oczekiwał telach uznających segregację rasową. zdolnego aktora; braki Zainteresowania polityczne towarsztatowe nadrabiał Frank Sinatra pozostał wet wśród tych młodych jakości absolutnie najlepszej na świecharyzmą i kreowaniem jednym największych idoli muzyków byli tacy, któ- cie. Niezależnie od tego, czy chodzi- warzyszyły piosenkarzowi od młorzy – jak Jim Morrison ło o koszenie trawy czy granie dych lat, a ze wzrostem jego popumęskich, niewzruszonych postaci, roman- amerykańskiej widowni z The Doors – uznawali na fortepianie. Nigdy nie pytał, ile larności rosła także jego wpływowość przez ponad 60 lat, Sinatrę na wzór wokali- chcesz zarobić, płacił tyle, ile to by- w świecie polityki – nie tylko wizetycznie zdystansowasty. Dziennikarz jazzowy ło konieczne, ale oczekiwał absolut- runkowa. Był bliskim przyjacielem nych do otaczającej rzeutrzymując wysoki Terry Teachout wspomi- nej perfekcji. I do depresji doprowa- Johna F. Kennedy’ego, popierał późczywistości. niejszych prezydentów, a Ronald ReW 1955 r. ukazała się poziom nie tylko swoich na, że słuchali go także dzało go, kiedy tak nie było”. Sławne były też drogie, szyte agan nazwał go „najwspanialszym jedna z najważniejszych występów, ale przede Miles Davis i Duke Ellington. Doceniali to, co na miarę garnitury Sinatry, w których Amerykaninem”, ze względu na jeprac wokalisty, album wszystkim produkcji przyniosło artyście nie- pojawiał się na scenie. On mówił, że go oddanie krajowi i dobroduszność. „In the Wee Small Hours” – zbiór nostalgicz- muzycznych. Z łatwością zaprzeczalną sławę, czy- nakłada je z szacunku, jakim darzy Frank Sinatra był bardzo aktywnie nych ballad miłosnych, znajdował fanów wśród li niezwykłą barwę gło- swoją publiczność, ale są też tacy, któ- zaangażowany w problemy żydowzaśpiewanych z per- przedstawicieli kolejnych su i muzykalność pozwa- rzy twierdzą, że dzięki nim czuł się skie. Gdy dowiedział się o nazistowlającą mu na naturalną ważny i bogaty. No cóż, aniołem skiej zagładzie, to w geście poparspektywy porzuconego pokoleń. lekkość w poruszaniu na pewno nie był. Gdy nadużył al- cia dla żydowskiej społeczności rozkochanka. Płyta była resię po repertuarze mu- koholu „lepiej było zniknąć” z jego dawał medaliony z wygrawerowaakcją na rozstanie piosenkarza z aktorką Avą Gardner, dla zycznym. Sinatra potrafił na przykład pola widzenia, bo stawał się agresyw- nym obrazkiem św. Krzysztofa której wcześniej poświęcił swoje mał- swobodnie zmienić rytmikę tekstu ny. Sam w jednym z wywiadów przy- po jednej i gwiazdą Dawida po drużeństwo z Nancy Barbato. Ale arty- na bardziej przystępną niż oryginal- znał, że miewa tendencje do wpada- giej stronie. W ogóle chętnie wspiesta szybko się pocieszył, tym bardziej na wersja. Tak było choćby z utwo- nia w skrajne nastroje – od euforii rał finansowo wszelkie działania, któże kobiety go uwielbiały, a on się rem „New York, New York” do fil- po depresyjne przygnębienie. Kiedy re były zgodne z jego przekonaniaprzed tym nie bronił. Jego uwodzi- mu Martina Scorsese, w którym ar- miał zjazd nastroju, potrafił zaatako- mi. Potrafił być również wspaniałocielski urok, nienaganna prezencja tysta „poprawił” słowa napisane wać każdego i z każdego powodu. myślny dla swoich przyjaciół – w poi uroda sprawiały, że panie lgnęły przez Freda Ebba, dopasowując je Szczególnie źle znosił też dzienni- trzebie potrafił ich zasypywać prekarzy, bo źle znosił... krytykę. Poja- zentami, począwszy od czekoladek, do niego. Uległa mu też młodziutka do muzycznego feelingu. Biografowie Sinatry podkreślają wiały się też pomówienia o kontak- a skończywszy na cadillacach. Osoaktorka, wówczas 20-letnia Mia Farrow, z którą Sinatra ożenił się jego wręcz obsesyjną perfekcyjność, ty z mafią, która rzekomo opłacała by związane blisko z artystą na pow 1966 roku. Jednak rozwiedli się i to zarówno na scenie, jak i w ży- jego karierę. Nigdy jednak mu nic lu zawodowym i prywatnym w różnych wypowiedziach cytowanych już po dwóch latach burzliwego ciu prywatnym. Ludzi w swoim ze- nie udowodniono.

przez jego biografów zaznaczały, że Frank Sinatra był najszczerszym człowiekiem na ziemi. W słynnym wywiadzie dla „Playboya” z 1963 r. Frank powiedział: „Cokolwiek jeszcze zostało powiedziane o mnie personalnie jest nieważne. Kiedy śpiewam, wierzę. Jestem szczery”. Jakkolwiek by oceniać Sinatrę jako człowieka i artystę, to na pewno trzeba uznać, że miał on samorodny talent do artystycznych działań. Wystarczy spojrzeć na jego dyskografię i filmografię, by odnieść wrażenie, że czego nie dotknął – zamieniało się w złoto. Obdarzony magicznym głosem, wyśpiewał takie niezapomniane przeboje, jak „Strangers in the Night”, „Can’t Take my Eyes of You, „I’ve got You Under my Skin” czy „My Way”, które dziś zaliczają się do klasyki. Znany najszerzej jako wykonawca pop, był zawsze wysoko ceniony w kręgach jazzowych. Niekiedy improwizował w manierze jazzowej, co zawsze czynił z ogromnym smakiem i wyczuciem stylistyki. To od Dorseya przejął pewne właściwości jazzowego frazowania związane z oddechem, pewną pomocą był mu też śpiew Billy Holiday. Najwięcej jednak, choć bezwiednie, zawdzięcza tradycji włoskiego bel canto, w czym ogromny udział miał też oryginalny, nowatorski sposób... posługiwania się mikrofonem. W sumie nagrał ponad 40 płyt i zagrał w ponad 15 filmach. Już za życia owiany był legendą – poczynając od romansów z najpiękniejszymi kobietami ówczesnych czasów, przez problemy osobiste – podobno nie rozstawał się z garścią 10-centowych monet od czasu, gdy porwano mu syna Franka jr., i porywacze domagali się rozmów z budek telefonicznych – aż po styl życia perfekcjonisty i pracoholika. W latach 90., mimo kłopotów z zapamiętywaniem słów piosenek, 80-letni wokalista nagrał płytę duetów. Największym hit z krążka – „I’ve got You Under my Skin” – zaśpiewał z Bono, liderem zespołu U2. Był to jego ostatni przebój. W 1995 roku ogłosił, że kończy z występami. Zmarł trzy lata później na atak serca. W wieczór po jego śmierci dla uczczenia artysty nowojorski Empire State Building rozświetlił się na niebiesko (w hołdzie dla „Ol’ Blue Eyes”), zaś w Las Vegas światła przygasły i na minutę ucichły kasyna. Podobno na łożu śmierci Frank Sinatra miał powiedzieć „przegrywam”. Dla wielbicieli jego talentu ważniejsze jednak pozostają słowa jednej z jego najsłynniejszych piosenek „My Way”, w której śpiewał dumnie: „Gdy przychodziło zwątpienie/ Przeżuwałem je i wypluwałem/ Zmierzyłem się ze wszystkim z podniesioną głową/ Zrobiłem to, jak chciałem”. OPR. JW

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

Program telewizyjny

NIEDZIELA 27.12. 00:25 Nie tylko Gustlik; film dok. 01:15 Kolędy z Mazowszem; koncert 01:35 Zamojski Festiwal Filmowy “Spotkania z Historią” - Koncert galowy ZFF 2015 02:40 Polska z Miodkiem - Cieszyn; felieton 02:50 Z naturą na co dzień - odc. 3/6 woj. wielkopolskie; cykl dok. 03:20 Załoga Eko - Na tropie tajemnic przyrody - odc. 17 - Magiczne wydmy i słone jezioro; mag. 03:50 Ziarno - Święta po góralsku; mag. 04:20 Droga - odc. 3/6 - Ostatnich gryzą psy 05:30 Pamiętaj o mnie 05:50 Między ziemią a niebem; mag. 06:00 Anioł Pański 06:15 Między ziemią a niebem; mag. 06:45 Pod Tatrami; cykl reportaży 06:55 Czekamy na Światowe Dni Młodzieży - Kronika odc. 22 07:00 Transmisja Mszy Świętej - z kościoła pw. Świętej Rodziny w Poznaniu 08:25 Witaj mała gwiazdko 09:30 Sen o Warszawie; film dok. 11:25 Polska z Miodkiem - Cieszyn; felieton 11:30 Teleexpress 11:55 M jak miłość - odc. 1175 12:50 Racja stanu 13:25 Kolędy jazzowe 13:45 Dobranocka - Król Maciuś Pierwszy s. I 14:00 Wiadomości 14:25 Sport 14:35 Pogoda 14:45 Siła wyższa - odc. 3/13 - Porwanie 15:40 Teatr Telewizji - Zabójcza pewność 16:45 Gdzie ci artyści szaleni, czyli benefis Majewska - Korcz /cz. 1/ 17:35 Pamiętaj o mnie 17:55 Racja stanu 18:25 Kolędy jazzowe 18:40 Polska z Miodkiem - Cieszyn; felieton 18:50 M jak miłość - odc. 1175 19:45 Dobranocka za oceanem - Król Maciuś Pierwszy s. I 20:00 Wiadomości 20:20 Sport 20:30 Pogoda 20:40 Siła wyższa - odc. 3/13 - Porwanie 21:25 Kolędy z Mazowszem; koncert 21:40 Teatr Telewizji - Zabójcza pewność 22:40 Witaj mała gwiazdko 23:25 Pamiętaj o mnie 23:40 Duch z Canterville; film TVP

12:55 13:25 13:45 14:00 14:25 14:40 14:50 15:50 16:05 16:35 17:35 18:30 18:45 19:15 19:45 20:00 20:25 20:35 20:45 21:35 21:45 22:20 22:50 23:40

WTOREK 29.12. 00:05 01:00 01:25 02:00 04:55 05:05 05:35 06:35 06:50 07:25 08:20 09:15 09:25 10:00 10:55 11:20 11:30 11:50 11:50 12:05 12:20

PONIEDZIAŁEK 28.12. 00:15 00:45 01:05 01:25 02:00 04:55 05:05 05:35 06:25 06:35 06:50 07:25 08:25 09:25 10:10 10:25 10:55 11:20 11:30 11:55

Racja stanu Kolędy jazzowe Nad Niemnem - Magazyn Polaków na Białorusi Sześć milionów sekund - odc. 3/19 Ja w sprawie szczebli Pytanie na śniadanie Polonia w Komie Dzika Polska - Baletnica z przerębli; serial dok. Kazimierz Kowalski zaprasza - Wśród nocnej ciszy; widowisko Polska z Miodkiem; felieton Wiadomości Barwy szczęścia - odc. 1309 Siła wyższa - odc. 3/13 - Porwanie Teatr Telewizji - Zabójcza pewność; reż.:Mariusz Malec Cała Polska śpiewa kolędy z telewizyjną Jedynką i radiem ZET; koncert Notacje - Ewa Wiśniewska. Od dnia do dnia; cykl dok. Naszaarmia.pl - odc. 194 Codzienna 2 m. 3 - odc. 3 Polonia w Komie Teleexpress Kulturalni PL; mag.

Barwy szczęścia - odc. 1309 Nad Niemnem - Magazyn Polaków na Białorusi Dobranocka - Lis Leon Wiadomości Sport Pogoda Cisza nad rozlewiskiem - odc. 11/13 Polonia w Komie Polonia 24 Halo Polonia; mag. TOMASZ LIS NA ŻYWO; talk-show Notacje - Ewa Wiśniewska. Od dnia do dnia; cykl dok. Codzienna 2 m. 3 - odc. 3 Sześć milionów sekund - odc. 3/19 Ja w sprawie szczebli Dobranocka za oceanem - Lis Leon Wiadomości Sport Pogoda Cisza nad rozlewiskiem - odc. 11/13 Polonia w Komie Barwy szczęścia - odc. 1309 Polonia 24 Halo Polonia; mag. Sztuka życia - odc. 103, Anna Powierza; mag.

12:55 13:25 13:45 14:00 14:25 14:40 14:50 15:40 15:50 16:05 16:35 17:40 18:45 19:15 19:45 20:00 20:25 20:35 20:45 21:35 21:45 22:10 22:20

Kolędy z Mazowszem; koncert Cafe Historia - Koronacja Orła; pr. publicyst. Żegnaj, Rockefeller - odc. 10 Pytanie na śniadanie Polonia w Komie Polonia 24 Halo Polonia; mag. Wiadomości Barwy szczęścia - odc. 1310 Ratownicy - odc. 2/13 TOMASZ LIS NA ŻYWO; talk-show Zapiski Łazęgi - Ustronie nie tylko dla morsów; felieton Z naturą na co dzień - odc. 4/6 woj. kujawskopomorskie; cykl dok. Hala odlotów - Hala odlotów (s. V, odc. 14); talk-show Codzienna 2 m. 3 - odc. 4 Polonia w Komie Gwiazdy, hity, historie - Czesław Niemen Polska z Miodkiem - Dwikozy; felieton Nożem i widelcem - Kolorowe potrawy dla dzieci Alchemia zdrowia i urody; mag. Nie ma jak Polska - odc. 61 KujawskoPomorskie: szlakiem historii, szlakiem kultury Barwy szczęścia - odc. 1310 Informacje kulturalne Dobranocka - Kolorowy świat Pacyka Wiadomości Sport Pogoda Ojciec Mateusz - odc. 123 - Napad (seria X odc. 2) Polska z Miodkiem - Dwikozy; felieton Polonia w Komie Polonia 24 Halo Polonia; mag. Odebrali mu miłość; film dok.; Codzienna 2 m. 3 - odc. 4 Żegnaj, Rockefeller - odc. 10 Dobranocka za oceanem - Kolorowy świat Pacyka Wiadomości Sport Pogoda Ojciec Mateusz - odc. 123 - Napad Polonia w Komie Barwy szczęścia - odc. 1310 Polska z Miodkiem - Dwikozy; felieton Polonia 24

22:50 Halo Polonia; mag. 23:40 Nad Niemnem - Mag. Polaków na Białorusi 23:55 Zapiski Łazęgi - Ustronie nie tylko dla morsów; felieton

ŚRODA 30.12. 00:05 Krzesimir Dębski - “Inspiracje” Za zasługi dla Polski i Polaków poza granicami kraju Koncert Galowy 01:00 Chrześcijanie z półwyspu; reportaż 01:25 Znak Orła - odc. 12 - Cena milczenia 1331 02:00 Pytanie na śniadanie 04:55 Polonia w Komie 05:05 Polonia 24 05:35 Halo Polonia; mag. 06:35 Wiadomości 06:50 Barwy szczęścia - odc. 1311 07:25 Cisza nad rozlewiskiem - odc. 11/13 08:25 Odebrali mu miłość; film dok. 09:30 Jak to działa - odc. 92 Startupy 10:00 Budka Suflera - Największe przeboje 10:55 Codzienna 2 m. 3 - odc. 5 11:20 Polonia w Komie 11:30 Teleexpress 11:55 Okrasa łamie przepisy - Świeże mazurskie ryby 12:25 Studio Wschód 12:55 Barwy szczęścia - odc. 1311 13:25 Wilnoteka; mag. 13:45 Dobranocka - Mały pingwin Pik-Pok 14:00 Wiadomości 14:30 Sport 14:40 Pogoda 14:50 Egzamin z życia - odc. 52 15:50 Polonia w Komie 16:05 Polonia 24 16:35 Halo Polonia; mag. 17:40 Neon; film dok. 18:45 Codzienna 2 m. 3 - odc. 5 19:15 Znak Orła - odc. 12 - Cena milczenia 1331 19:45 Dobranocka za oceanem - Mały pingwin PikPok 20:00 Wiadomości 20:25 Sport 20:35 Pogoda 20:45 Egzamin z życia - odc. 52 21:35 Polonia w Komie 21:45 Barwy szczęścia - odc. 1311 22:20 Polonia 24 22:50 Halo Polonia; mag. 23:40 Wilnoteka; mag. 23:55 Zapiski Łazęgi - Koloryt Grzmiącej; felieton

CZWARTEK 31.12. 00:05 Świat się kręci; widow. publicyst. 01:05 Flesz historii - odc. 266 01:25 Awantura o Basię - odc 7 Awantura siódma, czyli rzecz o dwóch takich 02:00 Pytanie na śniadanie 04:20 Tylko hity! Opole2012 - Szalone lata 60 - te /1/ 04:55 Polonia w Komie 05:05 Polonia 24 05:35 Halo Polonia; mag. 06:35 Wiadomości 06:50 Barwy szczęścia - odc. 1312 07:25 M jak miłość - odc. 1174 08:20 Egzamin z życia - odc. 52 09:15 Wilnoteka; mag. 09:35 Neon; film dok. 10:35 Do zobaczenia w Krakowie 10:55 Codzienna 2 m. 3 - odc. 6 11:20 Polonia w Komie 11:30 Teleexpress 11:50 Polska z Miodkiem - Kluczbork; felieton 11:55 Makłowicz w podróży - Podróż 40 MaltaArchipelag 12:25 Od Sylwestra do Sylwestra; reportaż 12:55 Barwy szczęścia - odc. 1312

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

13:25 13:45 14:00 14:25 14:40 15:00 15:55 16:50 17:50 20:10 21:10 22:10 23:05

Informacje kulturalne Dobranocka - Pomysłowy wnuczek Wiadomości Sport Pogoda W karnawałowym rytmie Tour de Maryla. Viva Italia cz. 1 Tour de Maryla. Viva Italia cz. 2 Sylwester z Dwójką 2015. Europa bawi się we Wrocławiu; widowisko Dyskretny urok trójkąta, czyli namiętne show W karnawałowym rytmie Śląska Gala Biesiadna 2013 Koncert S 1 - Marcin Nowakowski Live

PIĄTEK 01.01. 00:05 01:00 02:35 04:15 05:05 07:05 08:05 09:15 11:30 11:55 12:50 13:45 14:00 14:30 14:40 14:50 15:50 17:40 18:40 19:45 20:00 20:25 20:35 20:45 21:45 23:30

Tour de Maryla. Ole! cz. 1 Tour de Maryla. Ole! cz. 2 Spona; Komedia obyczajowa Dumka na dwa serca; reż.:Lech Nowicki Sen o Warszawie; film dok.; reż.:Krzysztof Magowski M jak miłość - odc. 1175 Koncert muzyki z filmów Andrzeja Wajdy “Scoring4Wajda” Znachor - film prod. pol.; reż.:Jerzy Hoﬀman Teleexpress 47. KFPP Opole 2010 - Kombii w Opolu Kazimierz Kowalski zaprasza - Wśród nocnej ciszy; widowisko Dobranocka - Film pod strasznym tytułem Wiadomości Sport Pogoda Na dobre i na złe - odc. 612 - Alibi Och, Karol 2 - film prod. pol.; reż.:Piotr Wereśniak Michał Bajor - Moja Miłość Największa; recital Koncert muzyki z filmów Andrzeja Wajdy “Scoring4Wajda” Dobranocka za oceanem - Film pod strasznym tytułem Wiadomości Sport Pogoda Na dobre i na złe - odc. 612 - Alibi Och, Karol 2; film prod. pol.; reż.:Piotr Wereśniak Ósmy Plan Live in Alvernia Studios - Natalia Kukulska & Atom String Quartet

SOBOTA 02.01 00:10 00:35 01:00 01:30 02:00 05:20 07:10 08:00 09:00 10:00 11:00 11:30 11:55 12:50 13:45 14:00 14:25 14:35 14:45 15:45 17:40

Barwy szczęścia - odc. 1309 Barwy szczęścia - odc. 1310 Barwy szczęścia - odc. 1311 Barwy szczęścia - odc. 1312 Pytanie na śniadanie Och, Karol 2; film prod. pol.; reż.:Piotr Wereśniak Ojciec Mateusz - odc. 123 - Napad Na dobre i na złe - odc. 612 - Alibi Tadeusz Różewicz - Twarze Kulturalni PL; mag. Słownik polsko@polski - talk-show prof. Jana Miodka Teleexpress M jak miłość - odc. 1176 Swinging with Sinatra Jarek Wist & Krzysztof Herdzin Big Band Dobranocka - Podróże na burzowej chmurze Wiadomości Sport Pogoda Ratownicy - odc. 3/13 Warszawa; film prod. pol.; reż.:Dariusz Gajewski Rozmowy poSzczególne - z Wojciechem Pszoniakiem rozmawia Michał Ogórek

18:15 Słownik polsko@polski - talk-show prof. Jana Miodka 18:50 M jak miłość - odc. 1176 19:45 Dobranocka za oceanem - Podróże na burzowej chmurze 20:00 Wiadomości 20:20 Sport 20:30 Pogoda 20:40 Ratownicy - odc. 3/13 21:35 Warszawa; film prod. pol.; reż.:Dariusz Gajewski 23:30 Sylwester z Dwójką 2015. Europa bawi się we Wrocławiu; widowisko

NIEDZIELA 03.01. 00:25 01:30 02:20 02:30 03:00 03:30 03:50 04:20 05:25 05:55 06:00 06:15 06:45 06:55 07:00 08:20 09:30 10:00 10:30 11:05 11:25 11:30 11:55 12:50 13:25 13:45 14:00 14:25 14:35 14:45 15:40 17:20 18:25 18:35 19:25 19:45 20:00 20:20 20:30 20:40 21:40 23:20

Tadeusz Różewicz - Twarze; film dok. Golec uOrkiestra w Bukowinie; koncert Polska z Miodkiem - (40) Murzasichle; felieton Z naturą na co dzień - odc. 4/6 woj. kujawskopomorskie; cykl dok. Załoga Eko - Na tropie tajemnic przyrody - odc. 18 - Tajemnice nietoperzy; mag. Przygody Smoka Pola - (1) Jestem Pol Ziarno - Kacper, Melchior i Baltazar; mag. Droga - odc. 4/6 - Pasażer z nożem w kieszeni Sylwester z Dwójką 2015. Europa bawi się we Wrocławiu; widowisko Między ziemią a niebem Anioł Pański Między ziemią a niebem Pod Tatrami; cykl reportaży Czekamy na Światowe Dni Młodzieży - Kronika Transmisja Mszy Świętej - z Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Ożarowie Mazowieckim Sylwester z Dwójką 2015. Europa bawi się we Wrocławiu; widowisko Okrasa łamie przepisy - Świeże mazurskie ryby Sylwester z Dwójką 2015. Europa bawi się we Wrocławiu; widowisko A la show - (25) - Robert Górski; talk-show Szlakiem miejsc niezwykłych - Pomniki historii - reportaż 5 Polska z Miodkiem - Murzasichle Teleexpress M jak miłość - odc. 1177 Rozrywka Retro - S jak Smoleń Przygody Smoka Pola - (1) Jestem Pol Dobranocka - Król Maciuś Pierwszy s. I Wiadomości Sport Pogoda Siła wyższa - odc. 4/13 - Bunt w klasztorze Teatr Telewizji - Ich czworo; reż.:Marcin Wrona Sylwester z Dwójką 2015. Europa bawi się we Wrocławiu; widowisko Polska z Miodkiem - Murzasichle; felieton M jak miłość - odc. 1177 Przygody Smoka Pola - (1) Jestem Pol Dobranocka za oceanem - Król Maciuś Pierwszy s. I Wiadomości Sport Pogoda Siła wyższa - odc. 4/13 - Bunt w klasztorze Teatr Telewizji - Ich czworo; reż.:Marcin Wrona Niezapomniane koncerty - “To co dał mi los” koncert Krzysztofa Krawczyka

Informujemy odbiorców telewizji polskiej, że „Nowy Dziennik” nie odpowiada za zmiany w poszczególnych programach. Program opracowywany ipodawany jest wgazecie z wyprzedzeniem, dlatego też nie mamy możliwości tych zmian wprowadzić.

Program telewizyjny NIEDZIELA 27.12. 00:00 00:40 01:30 02:15 02:55 03:45 04:40 05:30 06:25 07:15 08:10 09:00 09:55 10:25 10:55 11:30 12:15 12:45 13:10 13:40 14:05 15:00 15:55 16:45 17:10 17:40 18:05 18:30 20:30 21:00 21:55 22:25 23:15 23:40

Miodowe Lata, odc.122 Miodowe Lata, odc.123 Miodowe Lata, odc.124 Miodowe Lata, odc.4 Pielęgniarki, odc.37 Pielęgniarki, odc.38 Trudne sprawy, odc.503 Trudne sprawy, odc.504 Trudne sprawy, odc.505 Trudne sprawy, odc.506 Trudne sprawy, odc.507 Nasz Nowy Dom, odc.52 Miodowe Lata, odc.6 Miodowe Lata, odc.7 Miodowe Lata, odc.8 Miodowe Lata, odc.4 Malanowski i Partnerzy, odc.517 Malanowski i Partnerzy, odc.523 Tajemnice Kniei, odc.15 Ewa gotuje, odc.263 Wydarzenia Kabaretowa Ekstraklasa, odc.9 Kabaretowa Ekstraklasa, odc.10 Świat według Kiepskich, odc.454 Rodzina Zastępcza, odc.130 Daleko od noszy, odc.92 Świat według Kiepskich, odc.50 SPORT W POLSACIE 2 Wydarzenia Nasz Nowy Dom, odc.52 Oblicza Ameryki, odc.651 Przyjaciółki, odc.69 Tajemnice Kniei, odc.16 Interwencja, odc.2915

PONIEDZIAŁEK 28.12. 00:00 00:55 01:45 02:35 03:30 04:00 04:30 05:00 05:35 06:05 06:35 07:00 07:30 07:55 08:20 08:45 09:15 10:05 10:35 11:10 11:40

Dzień. który zmienił moje życie, odc.100 Pielęgniarki, odc.136 Awantura o kasę, odc.176 Pamiętniki z wakacji, odc.21 Miodowe Lata, odc.9 Miodowe Lata, odc.10 Miodowe Lata, odc.11 Miodowe Lata, odc.12 Rodzina Zastępcza, odc.55 Rodzina Zastępcza, odc.56 Daleko od noszy, odc.26 Daleko od noszy, odc.27 Świat według Kiepskich, odc.384 Świat według Kiepskich, odc.385 Świat według Kiepskich, odc.386 Świat według Kiepskich, odc.387 Rodzina zastępcza, odc.291 Miodowe Lata, odc.13 Miodowe Lata, odc.14 Miodowe Lata, odc.15 Miodowe Lata, odc.16

REKLAMA

12:10 12:35 13:05 13:55 14:00 14:35 15:25 15:30 16:25 16:55 17:20 17:50 18:20 18:45 19:35 20:30 21:00 21:25 22:00 22:30 23:00 23:30

Malanowski i Partnerzy, odc.524 Malanowski i Partnerzy, odc.525 Dlaczego ja?, odc.523 Gwiazdy w sieci Wydarzenia Trudne sprawy, odc.509 Gwiazdy w sieci Pamiętniki z wakacji, odc.8 Świat według Kiepskich, odc.359 Świat według Kiepskich, odc.360 Świat według Kiepskich, odc.361 Rodzina Zastępcza, odc.131 Daleko od noszy, odc.93 Dlaczego ja?, odc.523 Trudne sprawy, odc.509 Wydarzenia Interwencja, odc.3040 Pierwsza miłość, odc.2198 Świat według Kiepskich, odc.384 Pełna chata, odc.1 Ewa gotuje, odc.263 997 - Fajbusiewicz na tropie, odc.18

WTOREK 29.12. 00:00 00:50 01:45 02:35 03:25 03:55 04:30 05:00 05:30 05:55 06:30 06:50 07:15 07:40 08:10 08:35 09:00 09:55 10:25 11:00 11:35 12:10 12:40 13:05 13:55 14:00 14:40 15:25 15:30 16:20 16:50 17:20 17:50 18:20 18:45

Dzień. który zmienił moje życie, odc.101 Pielęgniarki, odc.137 Awantura o kasę, odc.177 Pamiętniki z wakacji, odc.22 Miodowe Lata, odc.13 Miodowe Lata, odc.14 Miodowe Lata, odc.15 Miodowe Lata, odc.16 Rodzina Zastępcza, odc.57 Rodzina Zastępcza, odc.58 Daleko od noszy, odc.28 Daleko od noszy, odc.2 Świat według Kiepskich, odc.388 Świat według Kiepskich, odc.389 Świat według Kiepskich, odc.390 Świat według Kiepskich, odc.391 Rodzina zastępcza, odc.292 Miodowe Lata, odc.17 Miodowe Lata, odc.18 Miodowe Lata, odc.19 Miodowe Lata, odc.20 Malanowski i Partnerzy, odc.526 Malanowski i Partnerzy, odc.527 Dlaczego ja?, odc.524 Gwiazdy w sieci Wydarzenia Trudne sprawy, odc.510 Gwiazdy w sieci Pamiętniki z wakacji, odc.9 Świat według Kiepskich, odc.362 Świat według Kiepskich, odc.363 Świat według Kiepskich, odc.364 Rodzina Zastępcza, odc.132 Daleko od noszy, odc.94 Dlaczego ja?, odc.524

19:40 20:30 21:00 21:20 22:00 22:30 23:00 23:30

Trudne sprawy, odc.510 Wydarzenia Interwencja, odc.3041 Pierwsza miłość, odc.2199 Świat według Kiepskich, odc.388 Gwiazdy na dywaniku, odc.173 Zdrowie na widelcu, odc.86 Stołeczna drogówka, odc.33

ŚRODA 30.12. 00:00 00:50 01:40 02:30 03:20 03:50 04:20 04:50 05:20 05:50 06:20 06:50 07:20 07:45 08:10 08:35 09:00 09:50 10:25 10:55 11:35 12:05 12:35 13:05 13:55 14:00 14:40 15:30 15:35 16:25 16:50 17:20 17:50 18:20 18:45 19:40 20:30 21:00 21:20 22:00 22:30 23:00 23:30

Dzień. który zmienił moje życie, odc.102 Pielęgniarki, odc.138 Awantura o kasę, odc.178 Pamiętniki z wakacji, odc.23 Miodowe Lata, odc.17 Miodowe Lata, odc.18 Miodowe Lata, odc.19 Miodowe Lata, odc.20 Rodzina Zastępcza, odc.59 Rodzina Zastępcza, odc.60 Daleko od noszy, odc.30 Daleko od noszy, odc.31 Świat według Kiepskich, odc.392 Świat według Kiepskich, odc.393 Świat według Kiepskich, odc.394 Świat według Kiepskich, odc.395 Rodzina zastępcza, odc.293 Miodowe Lata, odc.21 Miodowe Lata, odc.22 Miodowe Lata, odc.23 Miodowe Lata, odc.25 Malanowski i Partnerzy, odc.528 Malanowski i Partnerzy, odc.529 Dlaczego ja?, odc.525 Gwiazdy w sieci Wydarzenia Trudne sprawy, odc.511 Gwiazdy w sieci Pamiętniki z wakacji, odc.10 Świat według Kiepskich, odc.365 Świat według Kiepskich, odc.366 Świat według Kiepskich, odc.367 Rodzina Zastępcza, odc.133 Daleko od noszy, odc.95 Dlaczego ja?, odc.525 Trudne sprawy, odc.511 Wydarzenia Interwencja, odc.3042 Pierwsza miłość, odc.2200 Świat według Kiepskich, odc.392 Aleja Sław, odc.92 Jem i chudnę, odc.52 Chłopaki do wzięcia, odc.85

CZWARTEK 31.12. 00:00 00:50 01:45 02:35

Dzień. który zmienił moje życie, odc.103 Pielęgniarki, odc.139 Awantura o kasę, odc.179 Pamiętniki z wakacji, odc.24

83 nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

03:25 04:00 04:30 05:05 05:35 06:00 06:30 07:00 07:30 07:55 08:20 08:50 09:15 10:05 10:40 11:20 11:25 12:05 12:35 13:05 13:55 14:05

Miodowe Lata, odc.21 Miodowe Lata, odc.22 Miodowe Lata, odc.23 Miodowe Lata, odc.24 Rodzina Zastępcza, odc.61 Rodzina Zastępcza, odc.62 Daleko od noszy, odc.32 Daleko od noszy, odc.33 Świat według Kiepskich, odc.396 Świat według Kiepskich, odc.397 Świat według Kiepskich, odc.398 Świat według Kiepskich, odc.399 Rodzina zastępcza, odc.294 Miodowe Lata, odc.26 Miodowe Lata, odc.27 Gwiazdy w sieci Miodowe Lata, odc.28 Malanowski i Partnerzy, odc.530 Malanowski i Partnerzy, odc.531 Dlaczego ja?, odc.526 Gwiazdy w sieci SYLWESTROWA MOC PRZEBOJÓW 2015

PIĄTEK 01.01. 00:00 08:20 08:50 09:00 09:50 10:50 11:20 12:00 12:30 13:00 14:00 14:40 15:40 16:45 17:30 18:00 18:30 19:25 20:30 21:00 21:20 22:00 22:35 23:30

SYLWESTROWA MOC PRZEBOJÓW 2015 Świat według Kiepskich, odc.400 Świat według Kiepskich, odc.401 Świat według Kiepskich, odc.402 Rodzina zastępcza, odc.295 Miodowe Lata, odc.29 Miodowe Lata, odc.30 Malanowski i Partnerzy, odc.532 Malanowski i Partnerzy, odc.533 Dlaczego ja?, odc.527 Wydarzenia Trudne sprawy, odc.512 Pamiętniki z wakacji, odc.11 ŚWIAT WG KIEPSKICH Rodzina Zastępcza, odc.134 Daleko od noszy, odc.96 Dlaczego ja?, odc.527 Trudne sprawy, odc.512 Wydarzenia Interwencja, odc.3043 Pierwsza miłość, odc.2201 Świat według Kiepskich, odc.396 Mała Czarna, odc.13 Taaaka ryba, odc.110

SOBOTA 02.01. 00:00 00:45 01:30 02:00 02:55 03:55 04:50 05:50 06:45

Miodowe Lata, odc.125 Miodowe Lata, odc.126 Całkiem nowe lata miodowe (Willa), odc.1 Pielęgniarki, odc.39 Pielęgniarki, odc.40 Dlaczego ja?, odc.523 Dlaczego ja?, odc.524 Dlaczego ja?, odc.525 Dlaczego ja?, odc.526

07:45 08:45 09:45 10:30 11:15 12:00 12:30 13:00 13:30 14:05 14:40 15:30 16:30 17:00 17:30 18:00 18:30 19:00 20:00 20:30 21:00 22:00 22:30 23:30

Dlaczego ja?, odc.527 Nasz Nowy Dom, odc.52 Miodowe Lata, odc.31 Miodowe Lata, odc.32 Miodowe Lata, odc.33 Malanowski i Partnerzy, odc.534 Malanowski i Partnerzy, odc.535 Tajemnice Kniei, odc.17 Ewa gotuje, odc.263 Wydarzenia Trudne sprawy, odc.513 Pamiętniki z wakacji, odc.12 Świat według Kiepskich, odc.455 Świat według Kiepskich, odc.456 Rodzina Zastępcza, odc.135 Daleko od noszy, odc.97 Oblicza Ameryki Przyjaciółki, odc.69 Imperium Disco Polo, odc.47 Wydarzenia Nasz Nowy Dom, odc.52 Świat według Kiepskich, odc.477 2XL, odc.9 Oblicza Ameryki

NIEDZIELA 03.01. 00:00 Całkiem nowe lata miodowe (Bajkowa, róg Wspomnień), odc.2 00:30 Całkiem nowe lata miodowe (Nowy Dom), odc.3 01:00 Całkiem nowe lata miodowe (Sąsiedzi), odc.4 01:30 Całkiem nowe lata miodowe (Biznesplan), odc.5 02:00 Pielęgniarki, odc.41 02:55 Pielęgniarki, odc.42 03:55 Trudne sprawy, odc.509 04:55 Trudne sprawy, odc.510 05:55 Trudne sprawy, odc.511 06:55 11 latka ciągle ma coś do powiedzenia 07:55 Trudne sprawy, odc.512 11 latka ciągle ma coś do powiedzenia 09:55 Miodowe Lata, odc.34 10:30 Miodowe Lata, odc.35 11:15 Miodowe Lata, odc.36 12:00 Malanowski i Partnerzy, odc.536 12:30 Malanowski i Partnerzy, odc.537 13:00 Tajemnice Kniei, odc.18 13:30 Ewa gotuje, odc.264 14:05 Wydarzenia 14:35 Interwencja, odc.2916 15:00 Kabaretowa Ekstraklasa, odc.11 16:00 Kabaretowa Ekstraklasa, odc.12 17:00 Świat według Kiepskich, odc.457 17:30 Rodzina Zastępcza, odc.136 18:00 Daleko od noszy, odc.98 18:30 Sport w Polsacie 2 20:30 Wydarzenia 21:00 Nasz Nowy Dom, odc.53 22:00 Oblicza Ameryki 22:30 Przyjaciółki, odc.70 23:30 Tajemnice Kniei, odc.19

Program telewizyjny

NIEDZIELA 27.12. 01:40 03:30 05:00 05:25 05:30 05:35 05:50 06:25 07:50 09:20 10:40 11:15 12:10 12:45 14:55 15:45 16:40 17:40 19:10 19:35 20:00 20:25 20:30 21:00 22:30 22:45 23:30

Vinci - film prod. pol., reż.: Juliusz Machulski Tylko z miłości - serial, 8/10 Fakty Sport Pogoda Uwaga! Magiel Towarzyski - pr. rozrywk. Gabriel - film prod. pol., reż.: Mikołaj Haremski Brunet wieczorową porą - film prod. pol., reż.: Stanisław Bareja Krzyżacy cz. 2 - film prod. pol., reż.: Aleksander Ford Sablewskiej sposób na modę - pr. rozrywk. Wilcze słońce - serial, 7/12 Dorota was urządzi - pr. rozrywk. X Factor - pr. rozr. Stan krytyczny - serial, 16/24 Mityczne szlaki - dok. Na Wspólnej Omnibus - serial, 557 Śnieżny smok - film prod. czesk., reż.: Eugen Sokolovský Ale jazda - pr. rozrywk. Emil łowca fotoradarów - pr. edukac. Fakty Sport Pogoda 20:40 Uwaga! Tylko z miłości - serial, 9/10 Doradca smaku - pr. kulin. Przepis na życie - serial, 4/13 Życie bez wstydu - pr. rozrywk.

PONIEDZIAŁEK 28.12. 00:15 Komisarz Blond i oko sprawiedliwości - film prod. pol., reż.: Paweł Czarzasty 02:05 Prosta historia o miłości - film prod. pol., reż.: Arkadiusz Jakubik 03:25 Miasto Kobiet 04:15 Kuba Wojewódzki - pr. rozrywk. 05:00 Fakty 05:25 Sport 05:30 Pogoda 05:35 Uwaga! 05:50 Ale jazda - pr. rozrywk. 06:15 Kuba Wojewódzki - pr. rozrywk. 07:05 Serwis pogodowy 07:20 Mityczne szlaki - dok., 2/41 08:15 Dzień Dobry TVN 10:45 Wiem, co jem i wiem, co kupuję - pr. rozrywk. 11:25 Sędzia Anna Maria Wesołowska - serial fab.dok. 12:10 Perfekcyjna Pani Domu - pr. rozrywk. 12:55 Serwis pogodowy 13:05 Droga do miłości - telenowela, 38/100 13:55 Dziedzictwo del Monte - telenowela, 5/128 14:40 Dorota was urządzi - pr. rozrywk. 15:15 Doradca smaku - pr. kulin. 15:25 Przepis na życie - serial, 4/13 16:15 Pyszne 25 - pr. kulin. 16:40 Droga do miłości - telenowela, 39/100 17:30 Szkoła - serial fab.-dok. 18:20 Rozmowy w toku 19:10 Ukryta prawda - serial fab.-dok. 20:00 Fakty 20:30 Sport 20:35 Pogoda 20:40 Uwaga! 21:00 Na Wspólnej - serial, 2195 21:30 Singielka - serial, 55/57 22:00 Wiem, co jem i wiem, co kupuję - pr. rozrywk. 22:40 X Factor REKLAMA

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

WTOREK 29.12. 01:20 Magia sosnowego boru - dok. 01:50 Dzika przyroda w sercu Europy - dok. 02:15 Podróżuję sama - film prod. wł., reż.: Maria Sole Tognazzi 03:35 Dziedzictwo del Monte - telenowela, 5/128 04:20 Rozmowy w toku 05:00 Fakty 05:25 Sport 05:30 Pogoda 05:35 Uwaga! 05:50 Pyszne 25 - pr. kulin. 06:15 Droga do miłości - telenowela, 39/100 07:05 Serwis pogodowy 07:20 Singielka - serial, 55/57 07:50 Na Wspólnej - serial, 2195 08:15 Dzień Dobry TVN 10:45 Rozmowy w toku 11:25 Sędzia Anna Maria Wesołowska - serial fab.dok. 12:10 Szkoła - serial fab.-dok. 12:55 Serwis pogodowy 13:05 Droga do miłości - telenowela, 39/100 13:55 Dziedzictwo del Monte - telenowela, 6/128 14:40 Ukryta prawda - serial fab.-dok. 15:25 Tata, I love you - dok. 16:15 101 napraw - pr. motor. 16:40 Droga do miłości - telenowela, 40/100 17:30 Szkoła - serial fab.-dok. 18:20 Rozmowy w toku 19:10 Ukryta prawda - serial fab.-dok. 20:00 Fakty 20:30 Sport 20:35 Pogoda 20:40 Uwaga! 21:00 Na Wspólnej - serial, 2196 21:30 Singielka - serial, 56/57 22:00 Życie bez wstydu - pr. rozrywk. 22:55 Kuba Wojewódzki - pr. rozrywk. 23:45 Uwaga! Pirat - pr. motor.

ŚRODA, 30.12. 00:20 01:40 02:05 02:50 03:35 04:20 05:00 05:25 05:30 05:35 05:50 06:15 07:05 07:20 07:50 08:15 10:45 11:25 12:10 12:55 13:05 13:55 14:40 15:25 16:15 16:40 17:30 18:20 19:10 20:00 20:30

Last Minute - film prod. pol., reż.: Patryk Vega Pyszne 25 - pr. kulin. Miasto Kobiet Dziedzictwo del Monte - telenowela, 6/128 Szkoła - serial fab.-dok. Rozmowy w toku Fakty Sport Pogoda Uwaga! 101 napraw - pr. motor. Droga do miłości - telenowela, 40/100 Serwis pogodowy Singielka - serial, 56/572 Na Wspólnej - serial, 2196 Dzień Dobry TVN Rozmowy w toku Sędzia Anna Maria Wesołowska - serial fab.dok. Szkoła - serial fab.-dok. Serwis pogodowy Droga do miłości - telenowela, 40/100 Dziedzictwo del Monte - telenowela, 7/128 Ukryta prawda - serial fab.-dok. Dom nad Missisipi - film dok. Wiem, co jem - pr. rozrywk. Droga do miłości - telenowela, 41/100 Szkoła - serial fab.-dok. Rozmowy w toku Ukryta prawda - serial fab.-dok. Fakty Sport

FOTO: KRZYŻACY/ KINO POLSKA

W święta zostanie pokazana jedna z najsłynniejszych polskich adaptacji filmowych. Prapremiera „Krzyżaków” odbyła się 15 lipca 1960 r., w 550. rocznicę bitwy pod Grunwaldem. Akcja filmu toczy się w XV w. Na granicy polsko-krzyżackiej zakonnicy siłą odbierają Polakom ich ziemie. Walka pochłania wiele ofiar. Na tle przygotowań do wielkiego starcia, które zapisze się w historii jako jedna z największych bitew średniowiecznej Europy, rozgrywa się historia uczuć Zbyszka, Danuśki i Jagienki. ITVN – 25 i 26 grudnia (piątek-sobota), godz. 15:05.

20:35 20:40 21:00 21:30 22:00 22:55 23:30

Pogoda Uwaga! Na Wspólnej - serial, 2197 Singielka - serial, 57 Perfekcyjna Pani Domu - pr. rozrywk. Sablewskiej sposób na modę - pr. rozrywk. Mój rower - film prod. pol., reż.: Piotr Trzaskalski

CZWARTEK 31.12. 01:05 01:50 02:25 03:10 03:35 04:20 05:00 05:25 05:30 05:35 05:50 06:15 07:05 07:20 07:50 08:15 10:45 11:25 12:10 12:55 13:45 19:30 20:00 20:30 20:35 20:40 22:25 23:10

Życie bez wstydu - pr. rozrywk. Magiel Towarzyski - pr. rozrywk. Kuba Wojewódzki - pr. rozrywk. 101 napraw - pr. motor. Dziedzictwo del Monte - telenowela, 7/128 Rozmowy w toku Fakty Sport Pogoda Uwaga! Wiem, co jem - pr. rozrywk. Droga do miłości - telenowela, 41/100 Serwis pogodowy Singielka - serial, 57 Na Wspólnej - serial, 2197 Dzień Dobry TVN Rozmowy w toku Sędzia Anna Maria Wesołowska - serial fab.dok. Dziedzictwo del Monte - telenowela, 8/128 Droga do miłości - telenowela, 42/100 FUNtastyczny Kraków - SYLWESTER 2015 w Krakowie Niezapomniane chwile 2015 - pr. rozrywk. Fakty Sport Pogoda Kabaret Smile - warto rozmawiać - pr. rozrywk. Wróżki - pr. rozrywk. Schemat Ponziego - film prod. fr., reż.: Dante Desarthe

PIĄTEK 01.01. 00:35 Seks, narkotyki i podatki - film prod. duńsk., reż.: Christoﬀer Boe 02:30 Sablewskiej sposób na modę - pr. rozrywk. 03:05 Doradca smaku - pr. kulin. 03:10 Komisarz Blond i oko sprawiedliwości - film prod. pol., reż.: Paweł Czarzasty

05:00 05:25 05:30 05:35 06:20 07:15 08:30 10:20 12:05 13:45 15:15 16:55 18:30 20:00 20:30 20:35 20:40 21:00 22:40

Fakty Sport Pogoda Szkoła - serial fab.-dok. Droga do miłości - telenowela, 42/100 Gdzie jest gwiazdka - film prod. norw., reż.: Nils Gaup Pies stróż - film prod. czesk., reż.: Juraj Sajmovic Gottland - dok. Dwanaście miesięcy - baśń prod. czesk., reż.: Karel Janák Sekrety miłości - dok. Nie lubię poniedziałku - film prod. pol., reż.: Tadeusz Chmielewski Mój najlepszy nieprzyjaciel - Przyszli teściowie - film prod. wł., reż.: Giulio Manfredonia Kabaret Smile & przyjaciele - Kabaret Młodych Panów, Kabaret Ani Mru Mru - pr. rozrywk. Fakty Sport Pogoda Uwaga! Francuski numer - film prod. pol., reż.: Robert Wichrowski Trzy kobiety - dok.

SOBOTA 02.01. 00:00 Made in Poland - film prod. pol., reż.: Przemysław Wojcieszek 01:25 Z miłości - film prod. pol., reż.: Anna Jadowska 03:05 Układ zamknięty - film prod., pol., reż.: Ryszard Bugajski 05:00 Fakty 05:25 Sport 05:30 Pogoda 05:35 Uwaga! 05:50 Dzika przyroda w sercu Europy - dok. 06:15 Miasto Kobiet 07:00 Magiel Towarzyski - pr. rozrywk. 07:35 Sekrety miłości - dok. 09:00 Dzień Dobry TVN 11:15 Obietnica dzieciństwa - dok. 12:10 Widziane z nieba - serial dok. 13:00 Cofnij czas - pr. rozrywk. 13:45 Będzie pan zadowolony - pr. motor. 14:10 Trzy róże Ewy - miniserial, 12/14 15:45 Wiem, co jem i wiem, co kupuję - pr. rozrywk.

16:20 Przepis na życie - serial, 4/13 17:05 Schemat Ponziego - film prod. fr., reż.: Dante Desarthe 18:35 Sablewskiej sposób na modę - pr. rozrywk. 19:10 Usta Usta - serial, 4/12 20:00 Fakty 20:25 Sport 20:30 Pogoda 20:40 Uwaga! 21:00 Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz - film prod. pol., reż.: Stanisław Bareja 22:45 Nieletnie - dok.

NIEDZIELA 03.01. 00:15 Kabaret Smile - warto rozmawiać - pr. rozrywk. 01:55 Tylko z miłości - serial, 9/10 03:25 Doradca smaku - pr. kulin. 03:35 Made in Poland - film prod. pol., reż.: Przemysław Wojcieszek 05:00 Fakty 05:25 Sport 05:30 Pogoda 05:35 Uwaga! 05:50 Magia sosnowego boru - dok. 06:20 Usta Usta - serial, 4/12 07:05 Będzie pan zadowolony - pr. motor. 07:30 Trzy róże Ewy - miniserial, 12/14 09:00 Dzień Dobry TVN 11:15 Wilcze słońce - serial, 8/12 12:10 Dorota was urządzi - pr. rozrywk. 12:45 X Factor - pr. rozrywk. 15:25 Stan krytyczny - serial, 17/24 16:20 Mityczne szlaki - dok. 17:15 Na Wspólnej Omnibus - serial, 558 18:25 Wróżki - pr. rozrywk. 19:10 Ale jazda - pr. rozrywk. 19:35 Emil łowca fotoradarów - pr. eduk. 20:00 Fakty 20:25 Sport 20:30 Pogoda 20:40 Uwaga! 21:00 Tylko z miłości - serial, 10 22:30 Doradca smaku 22:45 Przepis na życie - serial, 13 23:40 Kabaret Smile & przyjaciele - Kabaret Młodych Panów, Kabaret Ani Mru Mru - pr. rozrywk.

Powieść

85 nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

WIRTUALNE RÓŻE Rozdział XX – Dziwny jest ten świat

Żyjemy w czasach inwigilacji – nagrywania rozmów, wirusów komputerowych, podsłuchów, kamer, zdjęć. Ludzi pasjonują cudze sprawy i wtykają nos wszędzie, gdzie się da, włażą w butach w życie innych osób. Zanikają pojęcia: intymność i rzeczy święte. Gazety drukują nagie zdjęcia gwiazd w zaawansowanej ciąży. Filmuje się porody, by potem sprzedać to, co powinno być tylko rodziną pamiątką. Żądza pieniędzy przesłania zdrowy rozsądek. „Wszystko na sprzedaż” – to chyba motto XXI wieku. Tłumy paparazzich są w stanie zrobić sporo złego dla ciekawego zdjęcia, nawet zniszczyć szczęście i spokój innych osób. Świat celebrytów funkcjonuje dzięki zaspokajaniu pustej ciekawości. Ważne jest, aby o kimś pisać i nie ma znaczenia – czy dobrze, czy źle. Bo w końcu jakie to ma znaczenie, że jakaś gwiazdka ma niedobrane buty do kreacji? Jaki to ma wpływ na życie społeczeństwa i pojedynczego człowieka? Teoretycznie wydawałoby się, że żaden, ale to tylko pozory. Czasami trzeba dostrzec głębsze warstwy tego typu działań. Artykuł może służyć do odwrócenia uwagi od istotnych spraw. Źle dobrane buty odrywają uwagę przeciętnego czytelnika od niemiłych tematów, typu podatki, byle jak funkcjonująca służba zdrowia lub rosnące bezrobocie. Podglądanie stało się też chyba lekarstwem na frustrację. Joannę zawsze dziwiła ogromna oglądalność programów typu Big Brother, w których nie działo się nic. Miliony osób podglądały życie przeważnie nudnych i mało inteligentnych bohaterów. Czy czuli się jak starożytni bogowie, siedzieli po drugiej stronie ekranu i wydawali werdykty? Cudze sprawy powoli zastępowały ich własne. Telewizyjna papka była lekkostrawna dla umysłu i oduczała od myślenia oraz krytycznego spojrzenia. Mózgi niektórych osób chyba spuchły od oper mydlanych i sitcomów. Filmy fabularne też nie zachęcały do wysiłku intelektualnego. Z niechęcią odłożyła pilota. Przebiegła chyba ze trzydzieści programów i wszędzie było to samo, tylko lekko zmodyfikowane – albo półnagie panienki wyginały się w rytm głośnej muzyki, albo ryczały silniki samochodów. Inne stacje telewizyjne serwowały przemoc pod różną postacią. Postanowiła włączyć komputer i przejrzeć pocztę. Od razu zauważyła maila od George’a. Serce podskoczyło jej z radości. Głupio było się przyznać przed samą sobą, ale czekała na niego od dawna, kliknęła od razu i otworzyła. O dziwo, nie było nic tylko jakiś link. Tego się nie spodziewała. – Może to link do jakiejś jego strony? – nasunęła się pierwsza myśl. – Ale dlaczego nic nie napisał? – zdziwiła się. Spróbowała otworzyć przesłany link. Komputer zareagował natychmiast i pojawił się alert o wirusie. Tego się nie spodziewała. – Zemsta? Nie… to niemożliwe – czuła, jak tężeje jej twarz i powoli znika uśmiech z twarzy. Nic mu nie zrobiłam, nie okłamałam, nie oszukałam – długo siedziała wpatrzona w monitor. Dlaczego mi to zrobił? Jak mógł? Czy to był odwet za zdradę jego żony? Nie wierzę, że tak postąpił! Co z laptopem?! – Zdenerwowała się i szybko wyłączyła go jednym ruchem. Oby nic mi nie zginęło! Słyszała bicie własnego serca, a przez głowę przelatywały różne, nieskoordynowane myśli. – Czy tak umiera nadzieja? Tylko gdzie jest to światełko w tunelu? Do rzeczywistości przywołały ją łzy. Nie pła-

– Przepraszam za nieporządki, ale nie myślałem, że mnie ktoś odwiedzi. Przeważnie sprzątam w soboty. Nie lubię prac domowych, bo zabierają mnóstwo czasu i dają mało satysfakcji. Czasami nawet wynajmuję sprzątaczkę, bo nie ogarniam tego wszystkiego! Pani rozumie? – Oczywiście. – Proszę mi pokazać dokładnie o co chodzi. Otworzyła pocztę, weszła na e-maila od George’a i pokazała podejrzany link. Pan Janek pokazał Joannie sekwencję liter. – Widzi pani? W środku tego linku jest schowane słowo sex. Gdyby miała pani słabe zabezpieczenia, to w tej chwili laptop byłby zawalony zdjęciami pornograficznymi. Na szczęście nic się nie stało, ale dla spokoju sumienia przeskanujemy cały. Ja zrobię dla nas kawkę, a program antywirusowy sprawdzi wszystkie pliki. Na przyszłość niech pani uważa i nie otwiera poczty od nieznanych nadawców. Pan Janek wszedł do kuchni i nastawił wodę na kawę. Dyskretnie po drodze zebrał kilka brudnych kubków i wstawił do zlewu. Przeszukał szafkę kuchenną i wyciągnął tabliczkę czekolady. – Jak to miło gościć sąsiadkę. Proszę do mnie częściej zaglądać. Mieszkamy obok siebie i się prawie wcale nie znamy… mijamy się na tym korytarzu. – Z przyjemnością, panie Janku, i proszę się do mnie zwracać mniej oficjalnie. Mam na imię Joanna, a dla przyjaciół Asia lub Aśka. – O! To trzeba uczcić! Co powiesz, Asiu, na kieliszek czerwonego wina? Wypijemy za nasze zdrowie. – Z przyjemnością, Janku. Usiedli naprzeciw siebie i Janek wlał do kieliszków czerwone wino. – Wypijemy bruderschaft – zaproponował nieśmiało. – Dobrze – zgodziła się bez namysłu. Wstali i skrzyżowali ręce z kieliszkami, potem Janek ją delikatnie pocałował w policzek. Usiedli trochę zmieszani. Poczuła, że czerwieni się, jak pensjonarka. Była na siebie zła, ale na policzkach pojawiły się rumieńce. – Ślicznie, Asiu, wyglądasz – spojrzał na nią i uśmiechnął się – Podaj kieliszek, wleję trochę wina. – Janku, ty chyba chcesz mnie upić – pró– O! Co za miły gość! Dawno pani nie wi- bowała oponować. kała, same jej kapały i płynęły z oczu. Nie da– A nawet gdyby, to co? – w oczach pojawały się zatrzymać. Skąd się wzięły? Chyba działem pani Joanno! – przywitał ją hałaśliwie za szybko uwierzyła w lepsze jutro. Czy była pan Janek. Otworzył szeroko drzwi i zapraszał: wiły się mu szelmowskie iskierki. – Odpro– Proszę wejść! Przepraszam za bałagan, ale wadzę cię do domu, daleko nie masz, a jutro aż tak bardzo naiwna? A nawet jeśli tak, to czy rano mogę nawet poratować aspiryną. nie ma prawa marzyć o szczęściu? Ktoś to wy- się nikogo nie spodziewałem! Roześmieli się obydwoje głośno. RozluźniPrzekroczyła próg i rozejrzała się po gospokorzystał i zniszczył jej nadzieje. Tyle pięknych słów, a wszystko okazało się… obrzy- darstwie sąsiada. Faktycznie, porządki nie by- ła się i zapomniała o wczorajszych łzach, rozły jego mocną stroną. Na krzesłach leżały róż- czarowaniu. Rozmawiali na różne tematy i nadliwym kłamstwem. Czas jakby zatrzymał się i nie wiedziała, ile nego rodzaju ubrania, wszędzie walały się książ- gle odkryli, że mają podobne zainteresowanie godzin trwała w odrętwieniu. Za oknem za- ki i były porozstawiane kubki po herbacie. Pa- i stosunek do życia. Czas uciekał jak oszalały. – Czy to wino na mnie tak działa? – pomyczynało zmierzchać, a po szybach spływały kro- trząc na nie, dostrzegła, że niektóre stały kilślała zdziwiona – Zawsze miałam dystans do faka dni. Uśmiechnęła się i zagadała: ple deszczu. – Ja, jak zwykle po prośbie, panie Janku. Otóż cetów. A tu? Chyba się upiłam. – Niebo płacze ze mną. Robi się ciemno i zimJan jakby zgadywał jej myśli. no – wstała i podeszła do szafy po szal. Żółty, wczoraj wpakował mi się do komputera wi– Ja też dawno się tak dobrze nie czułem. delikatny szal z wielbłądziej wełny był pamiąt- rus. Mój program antywirusowy go przystoką po babci. Otuliła się nim szczelnie, chcia- pował, ale wie pan, jak to jest – boję się przy- Obserwowałem cię od dawna, ale chyba brakowało mi trochę odwagi… Posłuchajmy rała poczuć się jak za dawnych lat – bezpiecz- krych niespodzianek. – Ma pani rację, strzeżonego Pan Bóg strzeże. zem Niemena. Uwielbiam tę jego piosenkę. na i szczęśliwa. Włączyła telewizor i bezmyślWstał, podszedł do odtwarzacza i po chwinie wpatrywała się w migocący ekran. Nie mo- Zaraz zobaczę, co mu dolega. Proszę go postagła być teraz sama, a telewizyjne rozmowy wić na stoliku. Reklamy pani zrzuci na podłogę! li usłyszeli słowa – „dziwny jest ten świat”… – Faktycznie dziwny, a może jeszcze barSpory stos gazetek reklamowych wylądostwarzały iluzję czyjejś obecności. Następnego dnia po południu postanowiła po- wał pod stolikiem. Wyłoniła się spod nich lek- dziej dziwny, niż to sobie można wyobrazić – ko poplamiona, biała serweta. Pan Janek tłu- powtórzyła za Niemenem Joanna. prosić sąsiada o pomoc w ratowaniu laptopa. Podeszła do drzwi pana Janka i zadzwoniła. maczył się nieporadnie: CD za tydzień FOTO: ARCHIWUM

Alicja Maria Kuberska

Z teki prawnika

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Wielomilionowe odszkodowania od miasta dla pieszych, pasażerów i rowerzystów n Potrącenia rowerzystów i pieszych to niestety częste zjawisko

w Nowym Jorku. Nierzadko sprawcami takich wypadków są kierowcy miejskich środków transportu.

Tak było w sprawie 36-letniego rowerzysty, który podczas zwalniania na żółtym świetle został uderzony od tyłu przez miejski autobus. W wyniku uderzenia mężczyzna spadł z roweru i wpadł pod koła pojazdu. Kierowca autobusu przedstawił inną wersję zdarzenia. Twierdził, że jechał środkowym pasem ruchu, gdy rowerzysta nagle zjechał z prawego na lewy pas i uderzył w prawy bok autobusu. Nie było jednak wątpliwości co do tego, że poturbowany rowerzysta wylądował parę metrów dalej przed skrzyżowaniem. Poszkodowany doznał poważnych złamań w lewej nodze i obdarcia skóry na prawym udzie, w związku z czym musiał przejść dwa przeszczepy skóry oraz operację nogi, po której nie mógł już poruszać się tak sprawnie jak przed wypadkiem. Po przeszczepach pozostały widoczne oszpecające blizny. Sprawa trafiła do procesu o odszkodowanie za doznane obrażenia ciała, przeciwko miastu i miejskiemu wydziałowi transportu. Ekspert ds. rekonstrukcji wypadków zatrudniony przez pozwanego starał się wykluczyć wersję poszkodowanego. Zwrócił uwagę na obrysowania karoserii po prawej stronie autobusu, które prawdopodobnie powstały od pedałów roREKLAMA

weru. Ekspert poszkodowanego w odpowiedzi stwierdził, że zarysowania nie powstały w ten sposób, a trajektoria lotu była inna. Jego zdaniem rowerzysta został wciągnięty pod autobus, ponieważ na jezdni pozostały widoczne ślady. Poza tym, zwrócił uwagę, że autobus był już wcześniej zarysowany z bocznej strony. Ławnicy uznali, że kierowca autobusu był w 55% odpowiedzialny za wypadek, przydzielając resztę winy poszkodowanemu. Poszkodowany nie wnosił roszczenia o utracone zarobki. Następnie ława przysięgłych przyznała poszkodowanemu prawie osiem milionów odszkodowania, które zostało zmniejszone proporcjonalnie do jego współudziału w wypadku. W innej sprawie, 39-latka została potrącona na przejściu dla pieszych przez kierowcę miejskiego autobusu, w wyniku czego doznała zmiażdżenia nogi, zerwania skóry i uszkodzenia nerwów. Poszkodowana musiała przejść aż dwadzieścia operacji, po których i tak nie odzyskała stabilności w lewej nodze, musiała nosić na nodze opaskę i poruszać się o kulach. Kobieta zeznała, że mimo słabego wzroku widziała białe światło dla pieszych. Utrzymywała, że kierowca jechał nieuważnie i nie ustąpił jej pierwszeństwa. Ponadto wskazała, że zaraz

pomiędzy Manhattanem i Bronksem. Przyczyną wypadku było gwałtowne hamowanie kierowcy. Poszkodowana pozwała miejską korporację, właściciela i operatora autobusu, za niedochowanie należytej staranności przy zarządzaniu, operowaniu, utrzymaniu i kontroli pojazdu. Sprawa trafiła do procesu, gdzie za skrzyżowaniem stał znak nakazu ustąpienia ławnicy uznali, że ostre zatrzymanie kierowpierwszeństwa dla pieszych. Poszkodowa- cy było główną przyczyną wypadku, przyznana wezwała miasto do zapłaty odszkodowania. jąc jej 180 000 dol. odszkodowania. Jeśli Państwo sami stali się ofiarą wypadku, Sprawa trafiła do sądu. Miasto wezwało na świadka jednego z pasażerów autobusu, któ- lub znają kogoś kto ma problem ze swoim wyry zeznał, że poszkodowana nie mogła zostać padkiem, to zapraszamy do bezpłatnej konsulpotrącona, ponieważ rzekomo weszła do auto- tacji prawnej pod numerem telefonu 212-514busu. W odpowiedzi na to, poszkodowana we- 5100, emailowo pod adresem swp@plattalaw.com, zwała ekspertów, którzy przeanalizowali wy- lub w czasie osobistego spotkania w naszej kanpadek. Ekspert ds. rekonstrukcji wypadków i in- celarii na dolnym Manhattanie. Możecie Pańżynier biomechaniczny zeznali, że tak masyw- stwo również zadać nam pytania bezpośrednych obrażeń nie mogła doznać podczas wcho- nio na stronie internetowej (www.plattalaw.com) dzenia do autobusu. Zmiażdżenia nogi poszko- używając emaila lub czatu który jest dostępdowanej wskazywały na silne uderzenie. ny dla Państwa 24 godziny na dobę. Zawsze Poszkodowana wskazała, że będzie potrze- udzielimy Państwu bezpłatnej porady w każbowała dalszego leczenia, w tym operacji, podej sprawie w której będziemy mogli Państwa nieważ doznała zapalenia szpiku kostnego i gro- reprezentować. zi jej amputacja nogi. Ekspert ekonomista i speNa naszej stronie internetowej mogą Państwo cjalista do obliczania dożywotniej opieki, (po lewej jej stronie) sami sprawdzić status swow swoich raportach, wycenili koszty przyszłe- jej sprawy sądowej (prowadzonej nawet przez go leczenia i opieki na kilka milionów. Poszko- inną kancelarię), po wpisaniu numeru akt sądowana wskazała, że przed wypadkiem była dowych (index number) swojej sprawy w istbardzo aktywną osobą, tancerką i trenerem per- niejące tam pole. Ta część strony jest skonfisonalnym. Ponadto pracowała jako broker nie- gurowana bezpośrednio z oficjalnym systemem ruchomości. Po wypadku nie była już zdol- sądowym stanu Nowy Jork, dzięki czemu wiana do pracy. Po mediacji doszło o ugody, na pod- domości jakie uzyskają tam Państwo na temat stawie której poszkodowana otrzymała 12 mi- swoich spraw są oficjalnymi danymi sądowylionów dol. odszkodowania. mi. Gdyby z jakiegokolwiek technicznego poOdszkodowanie można uzyskać też za mniej wodu nie udało się Państwu odnaleźć swojej dramatyczny wypadek. Przykładem jest spra- sprawy w tym systemie, to z przyjemnością powa kobiety, która doznała lekkich obrażeń cia- możemy ją odnaleźć telefonicznie. ła po tym, jak upadła w autobusie kursującym SŁAWOMIR PLATTA

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

nowy dziennik Czwartek â&#x20AC;&#x201C; niedziela 24-27 grudnia 2015

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Polacy w USA

Tradycja to coś, co trzyma nas razem n Miłych spotkań z rodziną, przyjaciółmi, znajomymi nigdy za wie-

le, szczególnie wtedy, gdy wolnego czasu ciągle brakuje. Zapewne do tych najmilszych należą spotkania z okazji najbardziej ulubionych świąt, na które zawsze bardzo czekamy, czyli Bożego Narodzenia. Takim pięknym wydarzeniem był też „opłatek” w CPS na Greenpoincie. larz – członkowie Komisji Rewizyjnej) praktycznie w tym całym skła„Opłatkowe” spotkania są wyjątkowe, dzie poprowadziła świąteczną imprebo to pokoleniowa tradycja nakazu- zę, oczywiście pod bacznym okiem je nam zasiąść przy świątecznym sto- pani prezes, która zadbała o każdy le w odświętnym stroju z radosny- szczegół uroczystości. Proboszcz Marek Sobczak i wikami nastawieniem do świata i ludzi. Mamy wtedy ogromną potrzebę po- riusz Józef Szpilski z parafii św. Starozmawiać o minionym roku, opo- nisława Kostki dopełnili świąteczwiedzieć, co się udało, snuć marze- nych obowiązków i modlitwą oraz nia czy śpiewać kolędy, które zawsze życzeniami z tradycyjnym bożonanas wzruszają. Jednym słowem, mi- rodzeniowym opłatkiem rozpoczęło, kiedy my pamiętamy i o nas pa- to wspólną kolację. Panie odpowiedzialne za przygotowanie świąteczmiętają najbliżsi i przyjaciele. Elżbieta Popławska

Bożena Kamiński wita gości

Taka świąteczna atmosfera panowała też podczas tegorocznego „opłatkowego spotkania” w Centrum Polsko-Słowiańskim. Na zaproszenie Rady Dyrektorów do audytorium CP-S przybyło około 200 osób. Przy pięknie udekorowanych stołach, płonących świątecznych świecach, przyjaciele-społecznicy, Polacy iAmerykanie, ludzie różnych zawodów, spotkali się na tradycyjnej polskiej Wigilii. Rada Dyrektorów (Bożena Kamiński – prezes, Danuta Bronchard – wiceprezes, Marian Żak – II wiceprezes, ks. Józef Szpilski – dyrektor, Izabella Kobus-Salkin – skarbnik, Jadwiga Bylinka-Ołdakowska – dyrektor, Szczepan Janeczko i Zbigniew So- Duet Natalia i Nia śpiewa kolędy

Polonijni prawnicy w roli kolędników; z lewej – Bożena Kamiński oraz Izabella Kobus-Salkin

ZDJĘCIA: ELŻBIETA POPŁAWSKA, AG

nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

Wspólna modlitwa z ks. Markiem Sobczakiem

nych posiłków spisały się na przysłowiową szóstkę – były przystawki, słodkości i pyszne dania na gorąco, które przygotowano według starych receptur. Od zawsze CP-S specjalną opieką otaczało seniorów, ostatnimi czasy priorytetem staje się również polonijna młodzież, której przydziela się stypendia czy też organizuje koncerty. Młodzi polonijni artyści sko-

ni z CPS – z Natalią Sokolnicki w duecie wykonała kilka kolęd. Po występie młodych artystów na scenę wkroczyły znane solistki: Halina Kalitka i Izabella Kobus-Salkin, a także przedstawicielki z chóru Jutrzenka oraz prezes Bożena Kamińska, które poprowadziły wspólne śpiewanie kolęd. Nie da się ukryć, że przez pewien czas seniorzy CPS zdecydowanie wiedli prym

Do śpiewania kolęd przyłączyli się konsulowie (od prawej) Mateusz Stąsiek i Sabina Klimek

rzystali z zaproszenia i zaprezentowali się w świątecznym programie. Natalia Sokolnicki – śpiew i Robert Argasiński – pianista, uczniowie z Polskiej Szkoły Dokształcającej w Clark, NJ, przy Polskiej Fundacji Kulturalnej, wystąpili z koncertem kolęd, stypendysta Robert Bronchard – znany już polonijny młodzieżowy pianista – zaprezentował świąteczne przeboje, wystąpił już też nie po raz pierwszy, znany trębacz z Krakowa Marek Skwarczyński – jak zwykle hejnałem podkreślił swoją obecność na scenie. Sześcioletnia Nia – wnuczka wieloletniej członki-

Od lewej: Tomasz Szybowski – prezes Polskiej Fundacji w Clark, NJ, Maria Paździor – prezes CPSD, okręg w New Jersey i Pensylwanii, Natalia i Robert

w śpiewaniu. Zmobilizowało to obecnych na spotkaniu prawników z Greenpointu, którzy wzmocnili na scenie chórzystów i znakomicie zaprezentowali się w roli kolędników. Honorowi goście, konsulowie RP z Nowego Jorku: Sabina Klimek i Mateusz Stąsiek, również nie pozostali obojętni na takie świątecznym wyzwanie i z wielką radością przyłączyli się do chóralnego śpiewu. Trudno sobie wyobrazić bardziej świąteczne polonijne spotkanie. Uroczystość zakończyła się losowaniem prezentów, które Święty Mikołaj pozostawił w CP-S. n

nowy dziennik Czwartek â&#x20AC;&#x201C; niedziela 24-27 grudnia 2015

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

Wydarzenia polonijne

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce w roku 2015 n Rok 2015 był okresem zna-

Z powodu przeprowadzki nastąpiła kilkumiesięczna przerwa w działalności Instytutu. Uroczyste otwarcie nowej siedziby odbyło się 7 lipca. Instytut żyje! Wykonujemy kwerendy, pomagamy badaczom, którzy szukają informacji w naszych archiwach, trwa praca nad digitalizacją, kończymy prace związane z przeprowadzką i wykonujemy szereg innych czynności związanych z działalnością Instytutu. Już w nowym miejscu, Gala Nagród Instytutu Piłsudskiego 2015 w Konsulacie Generalnym RP na Manhattanie

Sympozjum „Patriotyzm dzisiaj” w w Konsulacie Generalnym RP na Manhattanie

ZDJĘCIA: Z ARCHIWUM IP

miennym dla naszego Instytutu. W pierwszej połowie przeprowadzaliśmy się zManhattanu naGreenpoint. We wrześniu mieliśmy zaszczyt gościć naszego prezydenta Andrzeja Dudę już w nowej siedzibie.

były warsztaty plastyczne dla dzieci, w czasie których zostały wykonane tradycyjne ozdoby na choinkę. Przystroiły one świąteczne drzewko w Instytucie i zapewne jest to teraz najładniejsza choinka w Nowym Jorku. Instruktorami byli: artyści plastycy Magda Zawadzka i Jurek Świątkowski oraz Jola Szczepkowska, pracownica Instytutu. Rok, pełen ciężkiej pracy i wydarzeń, zakończyła „Gwiazdka”, na którą zostali zaproszeni przyjaciele i sponsorzy Instytutu. To był radosny czas, przy dobrym poczęstunku i przy śpiewaniu kolęd, które poprowadziła Izabela Grajner-Partyka. Około dwudziestu wolontariuszy otrzymało z rąk pani prezes Magdy Kapuścińskiej dyplomy i podarunki w podziękowaniu za ich całoroczny wysiłek włożony w działalność Instytutu. Z optymizmem patrzymy w przyszłość. Już dzisiaj planujemy dwa duże wydarzenia w 2016 roku: 28 lutego bieg „Wilczym Tropem” dla uczczenia dnia żołnierzy niezłomnych oraz w kwietniu obchody 1050. rocznicy chrztu Polski. W każdym miesiącu, zazwyczaj we wtorki, będziemy organizować pokazy filmowe i inne spotkania. 12 stycznia dr Bogusław Winid, ambasador RP przy ONZ, wygłosi wykład pt. „Przywracanie pamięci – pozyskiwanie sprzętu dla polskich muzeów wojskowych”, a 19

Warsztaty plastyczne, w czasie których zostały wykonane tradycyjne ozdoby na choinkę w Instytucie Piłsudskiego

litycy i działacze społeczni, wśród w ciągu ostatnich 6 miesięcy, zorganich byli: poseł stanowy Joseph Lennizowaliśmy 23 wydarzenia, w tym tol i zastępca prezydenta Brooklynu pokazaliśmy 8 filmów dokumentalDiane Reyna. nych oraz odbyło się 15 spotkań obejBraliśmy udział w Greenpoint Art mujących wykłady, prezentacje, proBlok Festiwal, w czasie którego promocje książek i edukację młodzieży. pagowaliśmy naszą placówkę. Spotkania cieszą się dużym powodzeW bieżącym roku Instytut postawił niem. Niekiedy trudno w naszej ganacisk na edukację młodzieży. Dr Iwolerii pomieścić wszystkich gości. Odna Korga poprowadziła pięć lekcji hiwiedzają nas osoby ciekawe działalstorii dla uczniów polskich szkół doności Instytutu, podziwiają zbiory i ciekształcających. W listopadzie odbyszą się naszą obecnością na Greenły się trzydniowe warsztaty edukacyjpoincie. Często wstępują w szeregi ne, prowadzone przez przedstawicieczłonków naszej placówki. li Instytutu Pamięci Narodowej oraz Wśród licznych wydarzeń 2015 rodr Iwonę Korgę. Warsztaty były cieku zorganizowaliśmy dwie duże kawe, dzięki nie tylko prowadzącym uroczystości w Konsulacie Generalosobom, ale również dzięki materianym RP w Nowym Jorku: w styczłom edukacyjnym dostarczonym przez niu, jeszcze przed przeprowadzką, IPN. Jednym ze spotkań edukacyjnych sympozjum „Patriotyzm dzisiaj” oraz Warsztaty edukacyjne z udziałem pracowników IPN w listopadzie Galę Nagród Instytutu Piłsudskiego. W sympozjum wzięła udział młodzież szkolna i harcerze. Ważnym wydarzeniem było 138 Greenpoint Ave, Brooklyn, NY 11222 spotkanie „Meet and Greet”, prowadzone w języku angielskim, w któInformacje: tel. (212) 505-9077, e-mail office@pilsudski.org rym uczestniczyli amerykańscy po-

INSTYTUT PIŁSUDSKIEGO W AMERYCE

stycznia pokażemy ciekawy film dokumentalny. Zapraszamy! Z radością witamy każdego gościa. W utrzymaniu i działalności Instytutu, oprócz licznych wolontariuszy, pomagają donacje finansowe oraz składki członkowskie. Można je przesyłać czekiem na adres: Piłsudski Institute, 138 Greenpoint Ave. Brooklyn, NY 11222, lub też wpłacać gotówką albo kartą kredytową w siedzibie Instytutu. Jesteśmy wdzięczni za każdego dolara. Serdecznie dziękujemy za dotychczasową pomoc! Życzymy Państwu pogodnych świąt Bożego Narodzenia, spędzonych w gronie rodziny i przyjaciół oraz wszelkiej pomyślności na nadchodzący 2016 rok! n

nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

W Klubie Seniora Amber Health: HEJ KOLĘDA, KOLĘDA

Za kilka dni premiera jasełek w naszym klubie. Co roku przygotowujemy występy dla naszych seniorów i dla Polonii z Greenpointu. To wielkie wydarzenie w klubie Amber. Trzeba nauczyć się tekstów, przygotować stroje oraz rekwizyty. Aniołowie zajęci są dopasowywaniem skrzydeł. Żłobek i Dzieciątko czekają spokojnie na szafie, a diabeł gdzieś się zawieruszył. Józef z Maryją i królowie z pastuszkami w przerwie próby nucą kolędy. Będzie dobry występ.

W RADIU RAMPA

Tydzień temu z pierwszą tegoroczną kolędą poszliśmy do redakcji tygodnika „Kurier Plus”. Kilka dni później kolędowaliśmy w Radiu Rampa, gdzie nasze śpiewanie zostało nagrane i sfilmowane. Kiedy wychodziliśmy ze studia radiowego, przechodzący ulicą Amerykanie z ciekawością i sympatią reagowali na śpiewających po polsku, ubranych w czerwono-zielone czapeczki i pelerynki seniorów.

ZDJĘCIA: Z ARCHIWUM AMBER

ŚPIEWANIE Z PIŁSUDSKIM

Kolejnym miejscem był Instytut Piłsudskiego. Przyjęto nas z wielką serdecznością. Zaśpiewaliśmy pod piękną, tradycyjną, polską choinką. Obok niej, na obrazie Wojciecha Kossaka, przysłuchiwał się naszym występom sam Józef Piłsudski siedzący na kasztance. Za kolędę czekoladkami dziękowały nam panie: prezes Magda Kapuścińska i dyrektor wykonawcza Instytutu Iwona Korga. Przed opuszczeniem pięknej Galerii Sztuki pracownikom i wolontariuszom Instytutu życzyliśmy zdrowych i pogodnych świąt Bożego Narodzenia oraz szczęśliwego nowego roku. Klub Amber działa już trzeci rok. Posiada stałą siedzibę w polskiej dzielnicy Greenpoint w Nowym Jorku, przy 71 India Street. Członkami Amber Health mogą zostać seniorzy mający ubezpieczenie Medicaid (Karta Benefit/Food Stamps). Po zarejestrowaniu mogą oni korzystać ze wszystkich świadczeń oraz zajęć, jakie klub oferuje od poniedziałku do piątku. Członkowie mają zapewnione bezpłatne ciepłe, smaczne posiłki – śniadanie i obiad. Amber oferuje pełen zakres aktywności. Serdecznie zapraszamy do zapisania się do naszego klubu.

Polski Klub Seniora Amber Health, 71 India Street, (2 piętro, róg Franklin St.), Greenpoint, NY 11222, Tel. (718) 388-8388 lub (347) 971-1938 Strony redaguje: Jolanta Wysocka, jw@dziennik.com

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Pełnych zdrowia, pomyślności, radości

Świąt Bożego Narodzenia

oraz wiele sukcesów na niwie zawodowej i prywatnej w nadchodzącym Nowym Roku dla Klientów oraz całej Polonii życzy Tym Kloda - właściciel firmy

28 Valhalla Rd. Montville, NJ 07045 tel. (201) 207-6593 | Fax. (973) 588-4512

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

Świąteczna niespodzianka Teresa Orszulok

Okres przedświąteczny sprzyja różnym niecodziennym pomysłom na sprawianie radości naszym bliskim. Podobnie było w czasach Margarety Steiff, założycielki znanej do dzisiaj firmy pluszowych zabawek.

ARCHIWUM

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

Serdeczna, radosna, pracowita, lecz częściowo sparaliżowana wskutek choroby Heinego-Medina i skazana na wózek inwalidzki, Margarete usiłowała brać czynny udział w życiu. Podobnie jak jej siostry nauczyła się szyć, choć maszynę mogła wprawić w ruch z trudem, i to tylko lewą ręką. Pracowała w rodzinnym zakładzie, szyjąc zabawki dla dzieci z modnego wtedy filcu. Był rok 1879 i zbliżały się właśnie święta Bożego Narodzenia. W zasypanym śniegiem południowoniemieckim miasteczku Giengen nad rzeką Brenz mieszkańcy żyli już świątecznym nastrojem. Margarete, której bardzo zależało na miłych kontaktach ze znajomymi, pragnęła im sprawić jakąś świąteczną niespodziankę. W jednym z numerów „Świata Mody” znalazła ilustrację poduszeczki na igły w kształcie małego słonika. Postanowiła wykonać go z resztek filcu, które pozostawały jej zawsze w pracowni krawieckiej. Słoniki zachwyciły obdarowanych, ale jeszcze bardziej przypadły do gustu dzieciom, dla których stały się pierwszą miłą, miękką zabawką. Atrzeba pamiętać, że w tym czasie zabawki dla dzieci wykonywane były głównie z drewna, blachy czy porcelany. Z natury były więc sztywne i mało przytulne. Ateraz dostały nareszcie coś miłego, do czego można się przytulić. Na następne święta, na czas targów świątecznych w pobliskiej miejscowości Heidenheim, Margarete ze swoim bratem postanowili przygotować większą liczbę słoników, które można byłoby tam sprzedać. Zainteresowanie było duże i podczas kolejnych targów w ciągu następnych lat worki po zabawkach-słonikach zawsze wracały puste. To zachęciło Margarete Steiff do wykonania wzorów innych zwierzątek. W małej pracowni przychodziły więc na świat: małpki, psy, osły,

koty i zające... W roku 1893 gościł tam już cały zwierzyniec, wykonany tym razem nie z filcu, lecz z dobrego gatunkowo pluszu. Mały rodzinny zakład w Giengen przekształcił się więc w normalną fabrykę zabawek, w której powstawały przeróżne pluszowe istotki – miłe, miękkie i solidnie wykonane. Wkrótce zaczęły one wywędrowywać w świat, najpierw do Szwajcarii, a potem coraz dalej, aż dotarły do dalekiej Ameryki. Wielką pomocą okazała się rodzina Margarety, szczególnie jej brat, a następnie bratankowie, z których jeden, Richard, studiujący wAkademii Sztuk Pięknych w Stuttgarcie, projektował większość pluszowych zabawek. To on wpadł na pomysł wykonania misia z ruchomą głową i ruchomymi łapkami. W tym czasie miś nie gościł jeszcze w dziecinnych sypialniach. Był to jego debiut, który jednak omal nie zakończył się fiaskiem. Wysoka cena misia, który tym razem wykonany był z wyjątkowo drogich materiałów, okazała się poważną przeszkodą. Szczęście jednak uśmiechnęło się do rodziny Margarety. Amerykańskiemu kupcowi miś przypadł tak bardzo do gustu, że zamówił od razu pokaźną liczbę pluszaków. Ledwie udało się zdążyć z produkcją na zbliżające się święta Bożego Narodzenia. Wkrótce pluszowy miś firmy Steiff stał się ulubieńcem również Ameryki, ponoć szczególnie prezydenta Teodora Roosevelta, zapalonego myśliwego, który użyczył mu zdrobnienia swego imienia – Teddy. Tak też skromny filcowy słonik, drobny świąteczny upominek, wędrując przez liczne świąteczne targi, przerodził się w umiłowaną zabawkę dzieci niemal całego świata. Do dzisiaj pod niejedną choinką leży miś, czekając na okrzyk radości obdarowanego dziecka. n

OPTOMETR A d r R y s z a r d Pa s k o w s k i Badanie oczu za pomocà najbardziej nowoczesnych aparatów. Okulary wszystkich gatunków, wszystkie typy szkie∏ kontaktowych. Realizujemy polskie recepty. 4820 5 Ave. Brooklyn, NY 11220

718.439.7070

Serdecznie zapraszamy do GABINETU OKULISTYCZNEGO Doktor mówi po polsku

dr Michał Kiselow OD

NOWOCZESNE METODY LECZENIE WAD I CHORÓB OCZU (jaskra, kontrola chorych na cukrzyce, badanie dna oka, pomiar ciśnienia sródgałkowego oraz komputerowe badanie pola widzenia).

Konsultacja i kwalifikacja do zabiegu laserowej korekty wad wzroku oraz usuwania zaćmy.

PEŁNY ZAKRES OPIEKI OKULISTYCZNEJ DOROSŁYCH I DZIECI

• dobór soczewek kontaktowych• wysoka jakość szkieł korekcyjnych •duży wybór oprawek: PRADA, RAY BAN, DOLCE & GABBANA, VERSACE, BVLGARI,COACH, TIFFANY • okulary przeciwsłoneczne; akcesoria optyczne oraz okulistyczne badania dla kierowców (DMV)

909 Manhattan Ave., Brooklyn NY 11222

tel.718.389.0333

pon. – pt.: 10.30 rano – 7 wiecz. sobota: 9.30 rano – 5.30 ppoł.

Większość ubezpieczeń medycznych, optycznych i unĳnych honorowana

* NOWA LOKALIZACJA 60-44 Myrtle Ave., Ridgewood NY 11385

tel.718.456.3100

pon. – pt.: 10.30 rano – 7 wiecz. sobota: 10 rano – 6 wiecz. niedziela 11 rano - 5 ppoł.

LEON NITKIN, MD PO¸O˚NIK - GINEKOLOG 375 Jay St., Brooklyn, NY 11201 718-243-0100 37 Murray St., New York, NY 10007

212-732-6006 1120 Brighton Beach Ave, Brooklyn, NY 11235

Tel. 718-646-8808

Leczenie: • zaburzeƒ hormonalnych • niep∏odnoÊci • kobiecych i m´skich chorób wenerycznych • stanów przedrakowych narzàdów rodnych • prowadzenie cià˝y prawid∏owej i powik∏anej • kontrola urodzeƒ • wstawienie spirali • kosmetyczna chirurgia • Ginekologiczne zabiegi wykonujemy w gabinecie z ogólnà narkozà w obecnoÊci anestezjologa mówimy po polsku

nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

100

Krzyżówki Dowcipy

Fąfara puka do drzwi sąsiadki i pyta: – Mogłabyś mi pożyczyć soli? – Nie. – A cukru? – Nie. – A może chociaż mąki? – Nie. – A czy w ogóle jest coś, co mogłabyś mi pożyczyć? – Tak. Mogę ci pożyczyć wesołych świąt! Pani Fąfarowa pyta sąsiadkę, która robi przedświąteczne porządki: – Po co pani myje okna? – Jak to: po co? Bo szyby są brudne. – A nie lepiej wybić je i wstawić nowe? Jasio mówi do mamy: – Mamusiu, chciałbym ci coś ofiarować pod choinkę. – Nie trzeba syneczku. Jeśli chcesz mi sprawić przyjemność, to popraw swoją jedynkę z matematyki. – Za późno mamusiu. Już ci kupiłem perfumy! W grudniu Jasio napisał pocztówkę do Świętego Mikołaja: „Mikołaju! Mam biednych rodziców. Proszę Cię, przynieś mi rower górski i klocki Lego”. Na poczcie jedna z urzędniczek niechcący przeczytała pocztówkę Jasia. Zrobiło jej się smutno i pokazała ją kolegom z pracy. Wszyscy postanowili zrobić Jasiowi niespodziankę. Złożyli się na klocki Lego i wysłali mu je w paczce. Po świętach ta sama urzędniczka czyta drugi list od Jasia: „Mikołaju, dziękuję za klocki. Rower pewnie ukradli na poczcie”. W sądzie toczy się sprawa o pobicie. Sędzia pyta oskarżonego młodzieńca: – Dlaczego pobiłeś swojego ojca? – Nie pobiłem ojca, tylko Świętego Mikołaja. Dopiero potem dowiedziałem się, że to mój ojciec. Na kompanię wchodzi Święty Mikołaj. Z łóżek zeskakują wszyscy żołnierze, stają na baczność i chórem wołają: – Czołem obywatelu sierżancie! Mikołaj na to: – Jak zgadliście, że jestem waszym sierżantem? – Bo spod kapoty wystaje panu karabin, z worka wypadł panu granat, a zamiast laski trzyma pan rusznicę. Lekcja wychowawcza. Nauczycielka pyta dzieci, kim chciałyby zostać, kiedy dorosną. Dzieci wymieniają zawody piosenkarza, aktora, strażaka, policjanta... tylko Jasio mówi, że chciałby zostać Świętym Mikołajem. – Czy dlatego, że rozdaje prezenty? – pyta nauczycielka. – Nie. Dlatego, że pracuje tylko jeden dzień w roku! W czasie świąt Bożego Narodzenia w domu rodziny Fąfarów śpiewa się kolędy. Małej Małgosi podoba się kolęda „Wśród nocnej ciszy”. Niedługo po jej zaśpiewaniu babcia, jedząc pieczonego zająca, mówi: – Patrzcie, znalazłam śrut! Małgosia pyta: – Babciu, czy to jest właśnie ten śrut nocnej ciszy? Wieczór wigilijny. Podpity facet, wracając do domu od kolegi, wstąpił do kościoła. W żłobku będącym częścią szopki świątecznej ukrył butelkę wódki. Wieczorem wychodzi z domu, żeby zabrać ze żłobka swoją flaszkę i pójść z nią do drugiego kolegi. Dochodząc do kościoła słyszy śpiew: „W żłobie leży...” – Do licha – mówi – znaleźli!

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

101 nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

Dowcipy W noc wigilijną chłop wchodzi do obory, patrzy na krowy i mówi: – Powiedzcie coś. Podobno w tę noc zwierzęta mówią ludzkim głosem. – Nie umiemy po polsku – na to mówi jedna krowa. – Jesteśmy rasowe krowy holenderki. Co należy zaśpiewać gościom, którzy odwiedzają nas nieoczekiwanie w święta Bożego Narodzenia? – Czym prędzej się wybierajcie... Jaką kolędę nucą niemowlęta? – Dzisiaj w bet...lejem... Jaka jest ulubiona kolęda policjantów? – Cicha noc Jaka jest ulubiona kolęda bywalców izby wytrzeźwień? – W żłobie leży, którz pobierzy... A jaka jest ulubiona kolęda pracowników izby wytrzeźwień? – Lulajże Jezuniu... Kolega pyta Fąfarę tuż przed świętami: – Czy w tym roku kupiłeś coś pod choinkę? – Owszem, udało mi się kupić stojak. Fąfarowie przygotowują się do wieczerzy wigilijnej. W pewnej chwili Fąfarowa pyta męża: – Czy zabiłeś już karpia? – Tak, utopiłem go! Policjant wypytuje rozpaczającego Świętego Mikołaja: – Obywatelu Mikołaju, czemu tak krzyczycie i płaczecie? – Jakiś złodziej ukradł mój worek – mówi Mikołaj. – Z premedytacją? – pyta policjant. – Nie, z prezentami! Przepis na ciasto świąteczne (dla mężczyzn) 1. Z lodówki weź 10 jajek, połóż na stole ocalałe 7, wytrzyj podłogę; następnym razem uważaj! 2. Weź sporą miskę i wbij jajka, rozbijając je o brzeg naczynia. 3. Wytrzyj podłogę, następnym razem bardziej uważaj! W naczyniu mamy 5 żółtek. 4. Weź mikser i wstaw do niego skrzydełka i zacznij ubijać jajka. 5. Wstaw od nowa skrzydełka do miksera, tym razem do oporu. Zacznij ubijać. 6. Umyj twarz, ręce i plecy. W naczyniu pozostały 2 żółtka, dokładnie tyle potrzeba na szarlotkę. 7. Oklej ściany i sufit kuchni gazetami, meble pokryj folią, będziemy dodawać mąkę. 8. Nasyp 20 dekagramów mąki do szklanki, pozostałe 80 dkg zbierz z powrotem do torebki. 9. Sprawdź czy ściany i sufit są oklejone szczelnie, przystąp do miksowania. 10. Weź szybciutko prysznic! 11. Weź 4 jabłka i ostry nóż. 12. Idź do apteki po jodynę, plaster i bandaże. Po powrocie zacznij obierać jabłka. Przemyj jodyną kciuk! 13. Potnij jabłka w kostkę pamiętając, że potrzebujemy dwa jabłka, więc nie wolno zjeść więcej niż połowę! Przemyj jodyną palec wskazujący i środkowy. 14. Jedyne pozostałe jabłko, pocięte w kostkę, wrzuć do naczynia z ciastem, pozbieraj z podłogi pozostałe kawałki i przemyj wodą. 15. Wymieszaj wszystkie składniki w naczyniu mikserem, umyj lodówkę, bo jak zaschnie to nie domyjesz! 16. Przelej ciasto do foremki, wstaw do piekarnika. 17. Po godzinie, jeśli nie widać żadnych zmian, włącz piekarnik. 18. Po przebudzeniu nie dzwoń po straż pożarną! Otwórz okno i piekarnik. Po tych przeżyciach nie pozostaje nic innego jak pójść do sklepu i kupić coś z większą zawartością alkoholu. REDAGUJE: JANUSZ M. SZLECHTA JS@DZIENNIK.COM

102

Og∏oszenia/Classified Potrzebna doświadczona kucharka do klubu Seniora na Greenpoint. Stała praca, ubezpieczenie, “pension plan”, miesiąc wakacji. Stały pobyt wymagany. Proszę dzwonić: (718) 383-1940 Jadwiga

PRACA HELP WANTED KIEROWCY I WŁAŚCICIELE ciężarówek,

którzy pracowali dla firmy TWA Express w Saint Louis, Missouri (właściciele firmy Rafael, Andrzej i Danuta Twardawa z Bielawa-Polska) proszeni są o kontakt w sprawie odzyskania NIEZAPŁACONYCH pieniędzy. Ich kierowca umarł, a żonie także nie wypłacili zaległych pieniędzy.

Tomek: (570) 441-0096

*********** Pracując jako właściciel trucka w Chicago, - kompania pobiera 12% od zarobku, - kompania pobiera $300/ tyg za leasing przyczepy oraz insurance. Po odliczeniu paliwa, zarobki w granicy $3500-$3800 tyg za 2500mil. Co weekend w domu.

Telefon: (570) 441-0096

FIRMA TRANSPORTOWA Z CHICAGO, IL Zatrudni kierowców CDL kl. A na trasy Chicago-południowy i połnocny wschód. Płaca do 0.50c za mile Ciężarowki Volvo. Własny serwis na miejscu. Weekendy w domu. (630) 687-0420 lub (773) 732-7570

PRACA HELP WANTED NY Looking for Experienced bricklayers and experienced foremen for fast going masonry company. Please call Garri (917) 699-7949

Super/FOREMAN Needed for a high-end interior G.C. Should have 5 yrs. plus experience in gut renovations through hi-end millwork finishes for Park Ave & T/H Apts. Ability to run job from start to finish, run weekly site mtgs, and maintain job schedule. Excl Pay/benefits. Please call (718) 729-0026; fax resume: (718) 729-5660 or email: sue@vellainteriors.com SHOP DRAFTS MAN NEEDED for High End Residential General Contractor. Must be familiar with woodworking and AutoCad. Full time or Part time.

Please email resume econyhr@gmail.com

Site Supervisor needed for a busy high end residential general contractor in NYC. Minimum of 10yrs experience with a high end residential contractor required.

Please email resume to econyhr@gmail.com

Machinist/Tool and Die Making Manufacturing company located in Long Island City is looking for an experienced Machinist/Tool and Die Maker. Candidates must possess strong working knowledge of tool and die making, programming, set up and operation vertical CNC mill as well as working with conventional lathe, milling machine and other machine shop equipment. Qualified candidates should submit resume to mayte.lopez@manaproducts.com

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

BABYLON BEACH HOUSE ASSISTED LIVING FACILITY PT/FT Personal Care Aides & Housekeepers Needed. Shifts available: 7am - 3pm, 3pm 11pm, includes weekend. Please come by to apply if interested: 23 Yacht Club Road, Babylon, NY *** BABYLON BEACH HOUSE ASSISTED LIVING FACILITY

NIERUCHOMOŚCI NY REAL ESTATE NY

FT/PT Osobista opiekunka & pomoc domowa potrzebna. Dostępne zmiany: 7am-3pm & 3pm-11pm. Weekendy wliczone. Prosimy o osobiste stawienie się jeżeli jesteście Państwo zainteresowani.

23 Yacht Club Road, Babylon, NY

PRACA HELP WANTED NJ PRODUCENT OKIEN I DRZWI DREWNIANYCH poszukuje operatorów szlifiarek, obrabiarek, frezarek i molding machines. Poszukujemy także pomocników. Wymagana znajomość angielskiego Praca od zaraz. Proszę dzwonić: (732) 726-9400

New Construction in Glendale (Queens)

2-bedrooms / 2-bathrooms - $1,975 3-bedrooms / 2-bathrooms - $2,275 Stainless steel appliances Gas & electric paid by tenant No pets - no exceptions Call realtor: (516) 410-1325

Looking for marble and granite installer and fabricators. Call: (551) 404-0912

SAMOCHODY CARS Toyota Sienna ‘08 Model LI 62000 mil. Stan idealny. Cena: $8200 Telefon: (973) 393-8682

SZUKAM PRACY POSITION WANTED I am looking for a job as caregiver/companion or babysitter in NYC or close to NYC. I have experience and excellent references. I speak English, Polish and Russian. I am reliable, honest, good-hearted, and hard-working. I am non-smoking, energetic, organized, clean, well-educated, Polish woman. Please call: (347) 399-5180

Toyota Corolla rocznik 2013’ Przebieg 32000 mil. Stan idealny. Cena: $10500 Telefon: (973) 393-8682 Toyota Corolla 2013’ LE Przebieg 3600mil. Stan idealny. Cena: $10500 Telefon: (718) 374-2170

PLUMBING & HEATING

Licensed Master Plumber: Andrzej Natkaniec

• INSTALACJA NOWYCH BOILERÓW • ZAMIANA BOILERÓW OLEJOWYCH NA GAZOWE • USUWANIE VIOLATION • RPZ/Backflow Preventer INSTALACJA & COROCZNE SERWISY Firma ubezpieczona z licencją • Darmowe wyceny Przyjmujemy credit cards.

O 718.326.9090

53-28 61st Street • Maspeth, NY 11378

Honda Civic 2014 Cena $12.300 Telefon: (973) 393-8682

CENY OGŁOSZEŃ / CLASSIFIED ADVERTISING RATES ZAMIESZCZANIE / ORDER Pon. – Pt. / Mon. – Fri. $14 dzieƒ / each day Sob. – Niedz. / Sat. – Sun. $24 35 s∏ów / words limit per ad

Wycofanie og∏oszenia / Cancellation Charge

1 tydzieƒ / week 2 tygodnie / weeks 3 tygodnie / weeks 4 tygodnie / weeks

$57 / $67 $110 $160 $210

Bring or mail your classified ad to our office 70 Outwater Lane, Garfield, NJ 07026 or any branch office listed below. Call (212) 594-2374, or (718) 389-6117, Fax (212) 594-2383, E-mail: classified@dziennik.com, Website: www.dziennik.com

Deadlines: For Monday Issue: Friday 3 PM Tuesday – Weekend Issues: 12 PM

FRIDAY + SAT./ SUN. – $38 + MONDAY FREE MENTION: PAY FOR 3 WEEKENDS AND THE 4TH IS FREE!

We accept:

W dniu publikacji w gazecie og∏oszenia umieszczone sà na naszej stronie internetowej www.dziennik.com

OG¸OSZENIA DO NOWEGO DZIENNIKA PRZYJMOWANE SÑ RÓWNIE˚: SIEDZIBA GŁÓWNA GARFIELD • daily: 9AM – 5PM

GREENPOINT, NY

Polish Home Service 176 Java St., pok. 5

(Centrum Polsko-S∏owiaƒskie),

phsfrank@gmail.com • M – F: 9AM – 6PM • SAT.: 10AM – 12PM

tel. 212 594-2266 ext 302, 303, 304

DISCLAIMER:

tel. 718 389-6117 fax 718 389-8134

RIDGEWOOD, NY

NEW JERSEY

GLENDALE, NY

Flowers by Renia 6404 Fresh Pond Rd • M – SAT.: 9AM – 8PM • SUN.: 10AM – 5PM

Classic Travel 186 Maple Avenue, Wallington, NJ 07057 info@classic-travel.com • M – F: 11AM – 2PM

ELLA Business Center 65-19 Myrtle Ave.

tel. 718 821-3193 fax 718 418-5860

tel. 973-473-3845 800-774-6996

tel. 718 386-4222 fax 718 386-4293

"Nowy Dziennik" assumes the statements made in classified advertisements are accurate, but cannot investigate them and assumes no responsibility or liability concerning their content. The Publisher reserves the right to decline, withdraw, or edit advertisements. Every effort will be made to avoid mistakes, but responsibility cannot be accepted for clerical or printing errors.

www.NajlepszaAgencja.com

LONG ISLAND

El˝bieta Pop∏awska

NEW BRITAIN, CT

• daily: 8AM – 8PM

Nowak Travel Agency Wies∏aw Nowak 42 Broad Street • M – F: 9AM – 6PM • SAT.: 9AM – 2PM

tel. 347 341-2217

tel. 860 224-3127

elzbietapoplawska5@gmail.com

• M – SAT.: 10AM – 8PM

ZRZECZENIE SIĘ ODPOWIEDZIALNOŚCI:

“Nowy Dziennik” zakłada, że informacje podane w ogłoszeniach są zgodne z prawdą. Jednak nie jest w stanie sprawdzać ich prawdziwości i brać odpowiedzialności za ich treść. Wydawca ma prawo do odmówienia, wycofania lub przeredagowania treści ogłoszenia. Wydawca dochowa wszelkich starań, by uniknąć pomyłek, ale nie ponosi odpowiedzialnoci za błędy w druku.

ACURA RDX ‘12 42000mil, stan bdb, kolor biały. Cena $16400 Telefon: (718) 552-5782 Acura Mdx ‘06 75000 mil, stan bdb, kolor czarny. Cena $7300 Telefon: (347) 761-9567 Hyundai Santa Fe 2013 Limited 32000 mil, kolor srebrny, stan bdb. Cena: $12300 Telefon: (917) 254-0139 2013 Toyota RAV4 LE 28000 mil, gwarancja, stan bdb Cena: $14900 Cena: (973) 393-8682

PORADY PRAWNE LEGAL ADVICE

USŁUGI SERVICES

•M&R•

ELECTRICAL, INC. •

149 FRANKLIN STREET, BROOKLYN, NY 11222

•

(718) 389-2159

LICENCJONOWANY ELEKTRYK

AGENCJE AGENCIES

PODATKI TAXES

TURYSTYKA TOURISM

DZIAŁ OGŁOSZEŃ Tel.: (212) 594-2266 ext. 303

NAPISZ DO NAS: displays@dziennik.com

nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

103

104

Og∏oszenia/Classified

AUKCJE AUCTION SHERIFF’S NOTICE SUPERIOR COURT OF NEW JERSEY CHANCERY DIVISION BERGEN COUNTY DOCKET NO. F-051383-14 Between Plaintiff: Wawel Bank, Formerly Known As Wawel Savings Bank, A Federally Chartered Bank and Defendant: Zofia Rostkowska. Et Al. Civil Action - Writ of Execution Date: 7/7/2015 Bittiger, Elias & Triolo PC 12 Route 17 North, Suite 320 Road Paramus, NJ 07652 By virtue of the above stated writ to me directed and delivered, I have levied upon and will expose for sale at public venue at the Sheriff’s Office in the City of Hackensack, 10 Main Street, Room 404, Hackensack, NJ on Friday, January 22, 2016 at two o’clock in the afternoon, prevailing time: Property To Be Sold Is Located In: City of Garfield, County Of Bergen, State Of New Jersey Property Known As: 352 Lanza Avenue, Garfield, NJ 07026 Block #181 Lot 1 Nearest cross street: Wood Street The Sheriff hereby reserves the right to adjourn this sale without further notice through publication. Together with all and singular the rights, liberties, privileges, hereditaments and appurtenances thereunto belonging or in anywise appertaining and the reversion and remainders, rents, issues and profits thereof, and also all the estate, right, title, interest, use, property, claim and demand of the said defendants of, in, to and out of the same, be sold to pay and satisfy in the first place unto the said plaintiff the sum of $273,420.63, plus interest thereon; 20% of the purchase price in the form of certified Check or Cash is required at time of sale. The property shall be sold subject to all liens and encumbrances of record and the Sheriff makes no representations expressed or implied, as to the existence, amount, or validity of any liens and encumbrances on the property which is the subject matter of this sale. The known liens and encumbrances provided to the Sheriff at this time are as follows: The lien amount as $320,520.08 which includes $313,406.15 (judgment amount), $3,284.06 (taxed costs) and $3,829.87 (accrued interest from May 5, 2015 to July 7, 2015). Subject to any and all outstanding real estate taxes and superior liens. This notice is further subject to Conditions of Sale as set forth by the Sheriff of Bergen County and is subject to the terms and conditions of the Foreclosure Fairness Act. Surplus Money: If after the sale and satisfaction of the mortgage debt, including costs and expenses, there remains any surplus money, the money will be deposited into the Superior Court Trust Fund and any person claiming the surplus, or any part thereof, may file a motion pursuant to Court Rules 4:64-3 and 4:57-2 stating the nature and extent of that person’s claim and asking for an order directing payment of the surplus money. The Sheriff or other person conducting the sale will have information regarding the surplus, if any. MICHAEL SAUDINO SHERIFF 15005386

SHERIFF’S NOTICE SUPERIOR COURT OF NEW JERSEY CHANCERY DIVISION BERGEN COUNTY DOCKET NO. F-01330-10 Between Plaintiff: Wilmington Savings Fun Society, FSB not in its individual capacity but solely as trustee for the Premestar-H Fund I Trust and Defendant: Jorge Lebron. Civil Action - Writ of Execution Date: 8/29/2014 Stern & Eisenberg, PC 1040 North Kings Highway Suite 407 Cherry Hill, NJ 08034 By virtue of the above stated writ to me directed and delivered, I have levied upon and will expose for sale at public venue at the Sheriff’s Office in the City of Hackensack, 10 Main Street, Room 404, Hackensack, NJ on Friday, January 22, 2016 at two o’clock in the afternoon, prevailing time: Property To Be Sold Is Located In: City of Garfield, County of Bergen, in the State of New Jersey. Premises Commonly Known As: 248 River Drive, Garfield, NJ 07026. Tax Lot #3 Block #5 Approximate Dimensions: 2099 SF Nearest Cross Street: Riverside Place Taxes: Current through 2nd Quarter of 2015* *Plus interest on these figures through date of payoff and any and all subsequent taxes, water and sewer amounts. The Sheriff hereby reserves the right to adjourn this sale without further notice through publication. A Full Legal Description of the Premises Can be found in the Office of the Sheriff of Bergen County. Together with all and singular the rights, liberties, privileges, hereditaments and appurtenances thereunto belonging or in anywise appertaining and the reversion and remainders, rents, issues and profits thereof, and also all the estate, right, title, interest, use, property, claim and demand of the said defendants of, in, to and out of the same, be sold to pay and satisfy in the first place unto the said plaintiff the sum of $574,959.61, plus interest thereon; 20% of the purchase price in the form of certified Check or Cash is required at time of sale. The property shall be sold subject to all liens and encumbrances of record and the Sheriff makes no representations expressed or implied, as to the existence, amount, or validity of any liens and encumbrances on the property which is the subject matter of this sale. The known liens and encumbrances provided to the Sheriff at this time are as follows: (set forth list for liens) OR N/A. This notice is further subject to Conditions of Sale as set forth by the Sheriff of Bergen County and is subject to the terms and conditions of the Foreclosure Fairness Act. Surplus Money: If after the sale and satisfaction of the mortgage debt, including costs and expenses, there remains any surplus money, the money will be deposited into the Superior Court Trust Fund and any person claiming the surplus, or any part thereof, may file a motion pursuant to Court Rules 4:64-3 and 4:57-2 stating the nature and extent of that person’s claim and asking for an order directing payment of the surplus money. The Sheriff or other person conducting the sale will have information regarding the surplus, if any. MICHAEL SAUDINO SHERIFF 15004995

SHERIFF’S NOTICE SUPERIOR COURT OF NEW JERSEY CHANCERY DIVISION BERGEN COUNTY DOCKET NO. F-015494-14 Between Plaintiff: Bayview Loan Servicing LLC and Defendant: William Lombardo. Et Al. Civil Action - Writ of Execution Date: 5/21/2015 Mattleman Weinroth & Miller 401 Route 70 East Suite 100 Cherry Hill, NJ 08034 By virtue of the above stated writ to me directed and delivered, I have levied upon and will expose for sale at public venue at the Sheriff’s Office in the City of Hackensack, 10 Main Street, Room 404, Hackensack, NJ on Friday, January 22, 2016 at two o’clock in the afternoon, prevailing time: All that certain land and premises situate, lying and being in the Borough of Elmwood Park, County of Bergen, and State of New Jersey: Street: 157 Kipp Avenue Nearest Cross Street: Bank Street Tax Lot and Block No.: Lot 16 Block 1713 Dimensions (approx.): Prior Mortgages/Liens Not Extinguished By The Sale Are: 1. Delinquent taxes and/or tax liens As the above description does not constitute a full legal description, said full legal description is annexed to that certain deed recorded in the Office of the Clerk of Bergen County in Deed Book 9648, Page 419, et seq., New Jersey, and the Writ of Execution on file with the Sheriff of Bergen County. The Sheriff hereby reserves the right to adjourn this sale without further notice through publication. Together with all and singular the rights, liberties, privileges, hereditaments and appurtenances thereunto belonging or in anywise appertaining and the reversion and remainders, rents, issues and profits thereof, and also all the estate, right, title, interest, use, property, claim and demand of the said defendants of, in, to and out of the same, be sold to pay and satisfy in the first place unto the said plaintiff the sum of $586,098.67, plus interest thereon; 20% of the purchase price in the form of certified Check or Cash is required at time of sale. The property shall be sold subject to all liens and encumbrances of record and the Sheriff makes no representations expressed or implied, as to the existence, amount, or validity of any liens and encumbrances on the property which is the subject matter of this sale. The known liens and encumbrances provided to the Sheriff at this time are as follows: (set forth list for liens) OR N/A. This notice is further subject to Conditions of Sale as set forth by the Sheriff of Bergen County and is subject to the terms and conditions of the Foreclosure Fairness Act. Surplus Money: If after the sale and satisfaction of the mortgage debt, including costs and expenses, there remains any surplus money, the money will be deposited into the Superior Court Trust Fund and any person claiming the surplus, or any part thereof, may file a motion pursuant to Court Rules 4:64-3 and 4:57-2 stating the nature and extent of that person’s claim and asking for an order directing payment of the surplus money. The Sheriff or other person conducting the sale will have information regarding the surplus, if any. MICHAEL SAUDINO SHERIFF 15004997

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

SHERIFF’S NOTICE SUPERIOR COURT OF NEW JERSEY CHANCERY DIVISION BERGEN COUNTY DOCKET NO. F-044229-10 Between Plaintiff: U.S. Bank National Association Not In Its Individual Capacity, But Solely As Legal Title Trustee For LVS Title Trust 1 and Defendant: Mohammad Eldosougi. Et Al. Civil Action - Writ of Execution Date: 5/22/2015 Powers Kirn, LLC 728 Marne Highway, Suite 200 P.O. Box 848 Moorestown, NJ 08057 By virtue of the above stated writ to me directed and delivered, I have levied upon and will expose for sale at public venue at the Sheriff’s Office in the City of Hackensack, 10 Main Street, Room 404, Hackensack NJ on Friday, January 22, 2016 at two o’clock in the afternoon, prevailing time: Municipality: East Rutherford County: Bergen State of N.J. Street & Street No. 36 Locust Lane Block: 12 Lot: 27 Dimensions of Lot: 7,501 sq ft. Nearest Cross Street: Carlton Avenue. Superior Interests (if any): East Rutherford MUA holds a claim for taxes due and/or other municipal utilties such as water and/or sewer in the amount of $70.00 as of 05/27/2015. The Sheriff hereby reserves the right to adjourn this sale without further notice through publication. Together with all and singular the rights, liberties, privileges, hereditaments and appurtenances thereunto belonging or in anywise appertaining and the reversion and remainders, rents, issues and profits thereof, and also all the estate, right, title, interest, use, property, claim and demand of the said defendants of, in, to and out of the same, be sold to pay and satisfy in the first place unto the said plaintiff the sum of $433,096.40, plus interest thereon; 20% of the purchase price in the form of certified Check or Cash is required at time of sale. The property shall be sold subject to all liens and encumbrances of record and the Sheriff makes no representations expressed or implied, as to the existence, amount, or validity of any liens and encumbrances on the property which is the subject matter of this sale. The known liens and encumbrances provided to the Sheriff at this time are as follows: (set forth list for liens) OR N/A. This notice is further subject to Conditions of Sale as set forth by the Sheriff of Bergen County and is subject to the terms and conditions of the Foreclosure Fairness Act. Surplus Money: If after the sale and satisfaction of the mortgage debt, including costs and expenses, there remains any surplus money, the money will be deposited into the Superior Court Trust Fund and any person claiming the surplus, or any part thereof, may file a motion pursuant to Court Rules 4:64-3 and 4:57-2 stating the nature and extent of that person’s claim and asking for an order directing payment of the surplus money. The Sheriff or other person conducting the sale will have information regarding the surplus, if any. MICHAEL SAUDINO SHERIFF 15005032

Prenumeruj

nowy dziennik Kontaktuj si´ z nami elektronicznie

prenumerata@dziennik.com

BIZNES BUSINESS Dental office, Dental Lab, Dental supply for sale in a busy Chines area (5610-7Ave, Brooklyn) Call: (917) 783-8820 Alex

ogłoszenie drobne w gazecie i masz w

darmo

internecie

.com

DZIAŁ OGŁOSZEŃ Tel.: (212) 594-2266 ext. 303

NAPISZ DO NAS: displays@dziennik.com

classified@dziennik.com

Sport

105 nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

Bryant w swoim żywiole

Radwańska po raz piąty z rzędu ulubioną tenisistką

Prezent pod choinkę

n Koszykarze Los Angeles Lakers po-

konali na wyjeździe Denver Nuggets 111:107 we wtorkowym spotkaniu ligi NBA.

n Tuż przed świętami Bożego Narodzenia pozna-

W tej rywalizacji Agnieszka Radwańska nie ma sobie równych. Po raz pierwszy najbardziej lubianą tenisistką cyklu rozgrywek WTA została w 2011 roku i tego tytułu jak na razie nikomu nie oddaje. W tegorocznym głosowaniu wzięło udział 70 tysięcy kibiców, którzy tak jak w ostatnich 4 latach ponownie wskazali na Polkę. Ich wybór spotkał się z natychmiastową reakcją wyróżnionej, która podziękowania zamieściła na swoim oficjalnym portalu społecznościowym. „Dziękuję za ten fantastyczny prezent świąteczny – po raz piąty z rzędu zdobyłam tytuł ulubionej zawodniczki WTA!!!!” – napisała na facebooku Radwańska. Post opatrzyła własnym zdjęciem z kartką z napisem „Thank you!:)” i wpisanym w rysunek serca numerem 5. Agnieszka Radwańska wyróżniona została także za najładniejszy meczowy strój sezonu. Za taki uznano złoto-czarną sukienkę, w jakiej wystąpiła podczas turnieju w Toronto. Za najlepszą kreację zaprezentowaną poza kortem uznano z kolei niebieską suknię Simony Halep. Rumunka pojawiła się w niej na przyjęciu dla zawodniczek podczas wielkoszlemowego French Open. Uznanie w oczach kibiców znalazły także stricte sportowe dokonania Radwańskiej. Jej półfinałowy mecz w turnieju WTA Finals w Singapurze, w którym Polka zmierzyła się z Hiszpanką Garbine Muguruzą, wybrano najlepszym spotkaniem 2015 roku. Kibice wybrali także najciekawszy „post” sezonu – w tej kategorii triumfował Serena Williams, a także najlepsze „selfie” – tu bezkonkurencyjne było zdjęcia Serbki Any Ivanović z poprzedzającego Wimbledon przyjęcia dla zawodników i zawodniczek.

FOTO: EPA/WARREN TODA

liśmy rozstrzygnięcie na najbardziej lubianą tenisistkę WTA. W 2015 roku została nią Agnieszka Radwańska, która otrzymała najwięcej głosów kibiców z całego świata. To już piąte z rzędu wyróżnienie dla polskiej tenisistki.

Agnieszka Radwańska wyróżniona została także za najładniejszy meczowy strój sezonu. Za taki uznano złoto-czarną sukienkę, w jakiej wystąpiła podczas turnieju w Toronto

Rywalizację o kolejne nagrody, zwycięstwa i wyróżnienia tenisistki rozpoczną już na dniach. Agnieszka Radwańska pierwszy turniej sezonu 2016 rozegra w chińskim Shenzhen. Później przeniesie się doAustralii, gdzie wystąpi w turnieju w Sydney, będącym bezpośrednim przygotowaniem do wielkoszlemowego Australian Open. n

To ich dopiero piąte zwycięstwo w 28. występie w tym sezonie. Jak za dawnych czasów zagrał lider zespołu Kobe Bryant, który zdobył 31 punktów i miał pięć asyst. Bryant nie wystąpił w poprzednim spotkaniu z Oklahoma City Thunder z powodu urazu prawego barku, którego doznał w meczu z Houston Rockets przy wsadzie piłki do kosza. We wtorek 37-letni koszykarz, który zapowiedział, że jest to ostatni sezon w jego karierze, zagrał w stylu, do jakiego przyzwyczaił kibiców w trakcie swojej bogatej kariery w NBA. Tego dnia wyrównał swój punktowy rekord sezonu, a 11 punktów zdobył w czwartej kwarcie, gdy jego drużyna broniła korzystnego dla siebie wyniku. Lakers, dla których Jordan Clarkson zdobył 19, a Lou Williams – 17 punktów, potrafili odrobić 21-punktową stratę z pierwszej połowy i kontrolować wynik w decydującej kwarcie. Bryant nie tylko imponował swoimi firmowymi rzutami z odejścia, ale także dobrze bronił. To m.in. dzięki niemu najlepszy strzelec gospodarzy w tym spotkaniu Will Barton (25 punktów), w drugiej połowie zdobył tylko dwa punkty. Gary Harris zdobył dla Denver 21

punktów, a serbski środkowy Nikola Jokic – 15 punktów i 10 zbiórek. W najbardziej emocjonującym wtorkowym meczu Detroit Pistons pokonali na wyjeździe Miami Heat 93:92. O zwycięstwie gości zadecydował rzut Kentaviousa Caldwella-Pope’a na 55,5 s przed końcem spotkania. W ostatnich trzech sekundach dwukrotnie rzucali gwiazdorzy gospodarzy Dwyane Wade i Chris Bosh, ale nieskutecznie. W Toronto koszykarze Dallas Mavericks na 11,6 s przed końcem spotkania przegrywali z Raptors tylko 99:101 i Jeremy Evans miał jeszcze rzut wolny, ale spudłował, a jedyne w lidze tego dnia zwycięstwo gospodarzy 103:99 przypieczętował rzutami z linii Terrence Ross. W czwartym wtorkowym meczu Memphis Grizzlies wygrali na wyjeździe z Philadelphia 76ers 104:90. Dla Szóstek, którzy wzmocnili ostatnio sztab trenerski, angażując w roli asystenta Mike’a d’Antoniego, to 11. porażka z rzędu. Z jednym zwycięstwem i 29 przegranymi mają najgorszy bilans w historii ligi w pierwszych 30 spotkaniach. TW

WYNIKI LIGI NBA Philadelphia 76ers – Memphis Grizzlies 90:104, Miami Heat – Detroit Pistons 92:93, Toronto Raptors – Dallas Mavericks 103:99, Denver Nuggets – Los Angeles Lakers 107:111.

Przebudzenie Rangers

n Hokeiści New York Rangers pokonali przed własną publicznością Anaheim

Polska piątka na Turniej Czterech Skoczni

Ducks 3:2 po dogrywce we wtorkowym meczu NHL.

Co się dzieje ze Stochem?

FOTO: EPA/JFK

To pierwsza wygrana Strażników po trzech porażkach z rzędu. Wygrana, która jednak nie przyszła im łatwo, gdyż do rozstrzygnięcia losów n Tak słabo Kamil Stoch nie zaczął kle przyjaznej polskim skoczkom, gdzie w przeszłości wygrywali Stoch, pojedynku potrzebna była dogrywka. sezonu od siedmiu lat. Adam Małysz i Jan Ziobro, znowu Zwycięstwo drużynie zNowego Jor„Jest katastrofa. Nie mam pojęcia, co było rozczarowanie słabymi wyniku zapewnił Mats Zuccarello, który się dzieje. Miało być coraz lepiej, czu- kami i lokatami dalekimi od oczekidecydującego gola zdobył w trzeciej łem, że wszystko jest na dobrej dro- wań. Kamil zajął 20. i 26. miejminucie dodatkowego czasu gry. Po 60 dze. Nie powiem, że jest gorzej, ale sce – tak słabo nie skakał na Grossminutach na tablicy wyników był repoprawy wciąż nie widać” – powie- -Titlis Schanze od grudnia 2007 romis 2:2. Oba gole dla Rangers zdobył dział po weekendowych konkursach ku, kiedy był 41. i 18. Problem doDerick Brassard, a w zespole z Anaw Engelbergu podwójny mistrz olim- tyczy nie tylko Stocha. Pozostali polheim na listę strzelców wpisali się Coscy zawodnicy również nie są w stapijski z Soczi. rey Perry oraz Rickard Rakell. W sześciu zawodach o Puchar nie rywalizować z najlepszymi, ma- Kamil Stoch szuka formy na skoczni Rangers z dorobkiem 44 punktów Świata Kamil Stoch zdobył ledwie 92 ją kłopoty ze zdobywaniem punktów w Zakopanem zajmują drugie miejsce w Metropopunkty, raz nie przebrnął kwalifika- PŚ i ze skoczni schodzą najczęściej litan Division oraz drugie w Konfecji. Zdobywca Kryształowej Kuli pogrążeni w myślach: „Dlaczego zno- wane na 26 grudnia mistrzostwa Pol- rencji Wschodniej. ski w Wiśle nie odbędą się, pozostasprzed dwóch lat jest dopiero 19. wu się nie udało?”. Wyjazdowe zwycięstwo odnieśli „Kamilowi zdarzają się wahania je dzień-dwa zajęć na skoczni w Za- we wtorek hokeiści New Jersey Dew klasyfikacji generalnej PŚ. „Nie potrafię dokładnie zdefiniować w efektywności skoków i z tego wy- kopanem i trzeba jechać na Turniej vils, którzy w Detroit pokonali tamproblemu, który być może leży głę- nika jego frustracja. Pokazuje, że Czterech Skoczni, który rozpoczy- tejszych Red Wings 4:3. Gole dla goboko w mojej psychice. Może za bar- wciąż ma możliwości i umiejętno- na się 28 grudnia. Wystartuje w nim ści, którzy po pierwszej tercji prodzo chcę wszystkim coś udowodnić. ści, natomiast gorsze próby powo- tylko pięciu polskich skoczków. De- wadzili już 3:1, zdobyli Kyle PalmieMoże też próbuję coś udowodnić so- dują, że końcowe rezultaty nie są cyzją Kruczka udział w TCS wezmą: ri, Jordin Tootoo, David Schlemko bie i z tego powodu nie potrafię wy- zgodne z jego oczekiwaniami. Mi- Kamil Stoch, Stefan Hula, Klemens oraz Siergiej Kalinin. dobyć tego, co we mnie najlepsze. Jest mo słabych wyników, nie moż- Murańka, Piotr Żyła i Maciej Kot. W zespole Czerwonych Skrzydeł 64. Turniej Czterech Skoczni za- nalistę strzelców wpisali się Dylan Larmi przykro ze względu na całą sytu- na stwierdzić, że popełniliśmy błęację, bo nie potrafię sprostać nawet dy w przygotowaniach. Choć gdy- inauguruje konkurs w Oberstdorfie, kin, Mike Green oraz Riley Sheahan. najłatwiejszym oczekiwaniom. Przy- bym mógł cofnąć czas, niektóre roz- zaplanowany na 29 grudnia. Dzień Devils powiększyli swój dorobek kre to i trudne” – mówił najlepszy wiązania byłyby zastosowane w in- wcześniej mają się odbyć kwalifika- do 39 punktów, co daje im czwartą ny sposób” – tłumaczy trener Łukasz cje. Kolejne konkursy odbędą się: 1 pozycję w Metropolitan Division oraz polski skoczek w TVP. stycznia w Garmisch-Partenkir- dziewiątą w Konferencji Wschodniej. Po szóstym miejscu w Niżnym Ta- Kruczek. Czasu na trenowanie i szlifowa- chen, 3 stycznia w Innsbrucku i 6 gile przed tygodniem, w minioną soPiąte zwycięstwo z rzędu odniebotę i niedzielę w Szwajcarii, zwy- nie formy za wiele nie ma. Zaplano- stycznia w Bischofshofen. n śli hokeiści Florida Panthers, którzy przed własną publicznością pokonali Ottawa Senators 2:1 po rzutach karNa podstawie informacji w∏asnych, IAR, portali internetowych, prasy amerykańskiej i polskiej oraz doniesieƒ korespondentów redagują: Jerzy Gieruszczak i Tomasz Deptuła

nych. Wygraną Panterom zapewniły trafienia Brandona Pirri oraz Aleksandra Barkova. Dzie sią tą z rzę dy wy gra ną przed własną publicznością odnieśli hokeiści Calgary Flames, którzy pokonali Winnipeg Jets 4:1. Hat-trickiem w tym spotkaniu popisał się Johnny Gaudreau, a czwartego gola dla Płomieni dodał Joe Colborne. Jedyne trafienie dla Jets zanotował Tyler Myers. Hokeiści Dallas Stars pokonali przedwłasną publicznością broniących tytułu Chicago Blackhawks 4:0 i z dorobkiem 54 punktów zostali najlepszą drużyną w lidze. To trzecia z rzędu wygrana Gwiazd, dla których gole zdobyli Jason Spezza, Patrick Sharp, Colton Sceviour oraz Mattias Janmark. TW

WYNIKI NHL Boston Bruins – St. Louis Blues 0:2, New York Rangers – Anaheim Ducks 3:2 po dogrywce, Detroit Red Wings – New Jersey Devils 3:4, Tampa Bay Lightning – Vancouver Canucks 1:2, Florida Panthers – Ottawa Senators 2:1 po rzutach karnych, Minnesota Wild – Montreal Canadiens 2:1, Dallas Stars – Chicago Blackhawks 4:0, Calgary Flames – Winnipeg Jets 4:1, Arizona Coyotes – Toronto Maple Leafs 3:2, Los Angeles Kings – San Jose Sharks 3:5.

W SKRÓCIE Rajdy samochodowe n Robert Kubica wystartuje w stycz-

niu w Rajdzie Monte Carlo, który rozpocznie samochodowe mistrzostwa świata. Polak pojedzie Fordem Fiestą WRC. O przygotowanie auta zadba firma M-Sport. Informację podali organizatorzy rajdu. Nie wiadomo, czy Kubica zdecyduje się na cały sezon startów w WRC. Najprawdopodobniej będzie ścigał się tylko w wybranych imprezach.

Piłka ręczna Polskie piłkarki ręczne w marcu 2016 roku na turnieju w Rosji (a nie w Polsce, jak pierwotnie informowano) będą walczyć o kwalifikację na igrzyska w Rio de Janeiro. Gospodarzy trzech turniejów ogłosiła w czwartek Międzynarodowa Federacja Piłki Ręcznej. Rywalkami Biało-Czerwonych oprócz gospodyń będą Szwedki i Meksykanki. W innych turniejach rywalizować będą Francja (gospodarz), Holandia, Japonia i Tunezja oraz Dania (gospodarz), Rumunia, Czarnogóra i Urugwaj. Turnieje rozgrywane będą w dniach 18-20 marca systemem „każdy z każdym”, a awans na igrzyska wywalczą dwie najwyżej sklasyfikowane drużyny z każdego z trzech turniejów. n

Piłka nożna n Tadeusz Pawłowski został nowym

trenerem piłkarzy Wisły Kraków. To siódmy klub, który w tym sezonie szuka optymalnego rozwiązania. Szkoleniowiec podpisał z klubem umowę do końca sezonu 2016/2017. 62-letni Pawłowski ostatnio pracował w Śląsku Wrocław (od lutego 2014 roku), skąd został zwolniony na początku grudnia. W Krakowie zastąpi Marcina Broniszewskiego który prowadził „Białą Gwiazdę” w czterech ostatnich ligowych meczach. To dziesiąta zmiana szkoleniowca w tym sezonie w klubach ekstraklasy. Wcześniej do zmian doszło w Górniku Zabrze, Podbeskidziu Bielsko-Biała, Lechu Poznań, Legii Warszawa, Śląsku Wrocław oraz Lechii Gdańsk. W Wiśle, Śląsku i Lechii trenerów zmieniano już dwukrotnie. n Jak informują hiszpańskie dzienniki „AS” i „Sport”, Real Madryt wybrał już następcę Rafaela Beniteza, który zostanie zwolniony w najbliższych dniach. Na Santiago Bernabeu ma wrócić Jose Mourinho, który pracował tu w latach 2010-13. Portugalczyk dostał ofertę z Manchesteru United, ale według hiszpańskich dziennikarzy włodarze Los Blancos skontaktowali się z „The Special One” i poprosili go, by zaczekał z podjęciem decyzji. n Obrońca NEC Nijmegen Wojciech Golla znalazł się w „11” kolejki Eredivisie serwisu SoccerNews.nl. To czwarte takie wyróżnienie dla Polaka. W ostatniej kolejce Eredivisie NEC Nijmegen pokonało Feyenoord Rotterdam 3:1. Kluczową rolę odegrał właśnie Golla. Drużyna Polaka przerwała tym samym serię rywali, którzy nie przegrali od 1 listopada! „Co za fantastyczny transfer NEC” – napisano w uzasadnieniu. „Golla może już konkurować najlepszymi obrońcami Eredivisie. Znalazł się też na celowniku wielu topowych klubów Bundesligi” – to krótka notka pod sylwetką Polaka. Polak wystąpił we wszystkich 17 meczach NEC Nijmegen i jest podporą defensywy, która pozwoliła na stratę 19 bramek, co jest czwartym wynikiem w lidze. Jego zespół zajmuje szóste miejsce w tabeli. W przeszłości w NEC Nijmegen grali też inni Polacy – Andrzej Niedzielan i Arkadiusz Radomski.

Sport Boks nadal święci wielkie triumfy (2)

Znowu mamy mistrza świata! n Władymir Kliczko spadł z tro-

nu, Floyd Mayweather jr został najlepszym bokserem XXI wieku – o czym pisaliśmy wczoraj. Giennadij Gołowkin wciąż nokautuje, podobnie jak Siergiej Kowaliow i Roman Gonzalez. Rywali przewracali też Andrzej Fonfara i Krzysztof Głowacki! Dziś podsumowanie roku w wagach średniej, półciężkiej i junior ciężkiej. WAGA ŚREDNIA

FOTO: PREMIER BOXING CHAMPIONS

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

106

KAZACH SIEJE STRACH Giennadij Gołowkin stał się jedną z największych gwiazd światowego boksu. Niepokonany Kazach walczy w USA od trzech lat, a jego pojedynki transmituje HBO. 33-latek zakłada pasy IBF i WBA wagi średniej (72,6 kg). Nokautuje nieprzerwanie od 2008 roku. W tym roku pobił Martina Murraya, Willie’ego Monroe Juniora oraz Davida Lemieux. Ten ostatni występ, 17 października, w nowojorskim Madison Square Garden oklaskiwało 20 tysięcy widzów. Była to pierwsza walka kilera z Karagandy, którą w USA sprzedawano w pay-per-view. Wyniki nie były rewelacyjne (150 tysięcy zamówień), lecz warto podkreślić fakt, że w 2015 roku była to jedna z zaledwie czterech płatnych transmisji bokserskich w USA – obok pojedynków Mayweather – Pacquiao (4,4 mln), Mayweather – Berto (500 tys.) i Alvarez – Cotto (900 tys.). Gołowkin coraz lepiej mówi po angielsku, co czyni go atrakcyjniejszym pod względem marketingowym. Jest ujmująco szczery, dobroduszny i nie przestaje się uśmiechać. W rankingach najlepszych pięściarzy świata bez podziału na wagi, według ESPN i The Ring, zajmuje odpowiednio drugie i trzecie miejsce. W obu liderem jest 28-latek z Nikaragui, czempion WBC wagi muszej Roman Gonzalez. W październiku wystąpił on przed Gołowkinem w Nowym Jorku. Wygrał z Brianem Verą przed czasem. Był to jego 38. nokaut w 44. zawodowej walce. Zyski z pay-per-view będą znacznie większe, jeśli Gołowkin zmierzy się z 25-letnim czempionem WBC Saulem Alvarezem. W 2013 roku Meksykanin walczył z Mayweatherem. Usta no wi li ów cze sny re kord – dochody wyniosły 200 milionów dolarów (2,2 mln zamówień pay-per-view). W tym roku rudzielec Alvarez znokautował Jamesa Kirklanda i pokonał Miguela Cotto. Optyczną przewagę miał Portorykańczyk, lecz na sędziach i większości ekspertów większe wrażenie zrobił „Canelo”. Jeśli dojdzie do walki z Gołowkinem, kibice będą wniebowzięci! WAGA PÓŁCIĘŻKA

KILERÓW DWÓCH Waga półciężka (79,4 kg) ma dwóch dominatorów: mistrza świa-

Walka Krzysztofa Głowackiego (z lewej) z Marco Huckiem była tak widowiskowa, że federacja WBO przyznała Polakowi nagrodę za najlepszy pojedynek roku

ta IBF, WBA i WBO Siergieja Kowaliowa iAdonisa Stevensona, czempiona WBC. W tym roku 32-letni Rosjanin i 38-letni Kanadyjczyk urodzony na Haiti wygrali po dwie walki. Kowaliow, który w najpoważniejszej fazie kariery nie znokautował tylko Bernarda Hopkinsa, pobił przed czasem Jeana Pascala (świetna walka, do rewanżu dojdzie 30 stycznia w Montrealu) oraz Nadjija Mohamme die go. „Su per man” wy grał na punkty z Sakio Biką, a następnie nie miał najmniejszego kłopotu z przewróceniem Tommy’ego Karpency’ego. Wszyscy nie mogą się doczekać unifikacyjnego starcia o cztery najważniejsze pasy (pierwszego od 2005 roku, gdy Jermain Taylor pokonał Bernarda Hopkinsa), lecz sytuacja jest skomplikowana. Stevensona reprezentuje Al Haymon (twórca prestiżowego cyklu gal Premier Boxing Champions, transmitowanych przez otwarte amerykańskie telewizje; biorąc pod uwagę płatne stacje współpracuje z Showtime), zaś Kowaliow walczy dla HBO. W USA, mimo niewątpliwego kunsztu bokserskiego, Kanadyjczyk i Rosjanin nie cieszą się wielką popularnością. Ich starcie wcale nie musiałoby wygenerować olbrzymich dochodów, stąd skłonność do podjęcia ryzyka porażki staje się mniejsza. My mamy nadzieję, że z Adonisem zmierzy się Andrzej Fonfara i zrewanżuje się za porażkę na punkty w 2014 roku. 28-latek w tym roku pobił przed czasem faworyzowanego Julio Cesara Chaveza Juniora, a następnie stoczył wspaniałą, wygraną na punkty walkę z Nathanem Cleverlym, uznaną przez BWAA (Ame ry kań skie Sto wa rzy sze nie Dziennikarzy Bokserskich) za jedną z pięciu najlepszych w 2015 roku. Wśród potencjalnych rywali Fonfary wymienia się także Chada Dawsona i regularnego mistrza świata WBA (tytuł prześmiewczo nazywany wicemistrzowskim) Jürgena Brähmera.

Kowaliow (2. w rankingu P4P The Ring, 5. wg ESPN) w drugiej połowie 2016 roku może się zaś zmierzyć ze znakomitym Andre Wardem, który zmienia kategorię wagową z superśredniej na półciężką. Amerykanin ma walczyć dla HBO. Ze względu na genialną technikę i defensywę, 31-latek nazywany jest drugim Mayweatherem. WAGA JUNIOR CIĘŻKA

KŁOPOTY Z HIERARCHIĄ Dłużyło nam się oczekiwanie na zwycięski powrót byłego mistrza świata IBF i WBC (2006-07, 201014) Krzysztofa Włodarczyka, a niespodziewanie wielką radość sprawił nam jego młodszy kolega z grupy Sferis KnockOut Promotions Krzysztof Głowacki. 29-latek przed pojedynkiem w Marco Huckiem (14 sierpnia w Newark) był spisywany na straty. Niepotrzebnie! Bokser z Wałcza walczył bez kompleksów dla mistrza, lecz nie ustrzegł się błędu, którego o mały włos nie przypłacił porażką. W szóstej rundzie ciężko upadł na deski po zamaszystym lewym sierpowym reprezentanta Niemiec. Podniósł się, przetrwał, a w jedenastej odsłonie sam cieszył się z efektownego nokautu! Walka była tak widowiskowa, że federacja WBO (Huck posiadał jej pas w wadze cruiser – do 90,7 kg – w latach 2009-15, próbował obronić go po raz 14., czym pobiłby rekord kategorii junior ciężkiej Johnny’ego Nelsona) przyznała Głowackiemu w Orlando nagrodę za najlepszy pojedynek roku. Identyczny był wybór kibiców w głosowaniu przeprowadzonym na stronie Premier Boxing Champions, cyklu prestiżowych gal Ala Haymona! Takie samo wyróżnienie podopieczny trenera Fiodora Łapina może odebrać w plebiscycie BWAA (nominowano też walkę Fonfara – Cleverly), choć duże szanse po kapitalnym kwietniowym starciu mają też Lucas Matthysse i Rusłan Prowodnikow (waga junior półśrednia – do 63,5 kg).

Arogancki, nielubiany w środowisku bokserskim Huck, domaga się rewanżu. Może do niego dojść w 2016 roku po spodziewanym zwycięstwie Marco nad Olą Afolabim (27 lutego w Halle zmierzą się po raz czwarty). „Główka” ma bronić tytułu późną zimą lub wiosną w USA. Być może zmierzy się z weteranem Steve’em Cunninghamem. Hierarchię w wadze cruiser trudno określić. Pasy posiadają także Rosjanie Denis Lebiediew (WBA), Grigorij Drozd (WBC) oraz najsłabszy w gronie czempionów Argentyńczyk Victor Emilio Ramirez (IBF), który skorzystał z borykającego się z urazami, a przede wszystkim z problemami prywatnymi, Yoana Pablo Her nan de za (ode bra no mu pas po czterech latach panowania). Warto zwrócić także uwagę na obowiązkowego pretendenta WBO, mistrza olimpijskiego z Londynu w wadze ciężkiej (91 kg) Ołeksandra Usyka. 28-letni Ukrainiec w tym roku znokautował trzech kolejnych rywali. Niezwykle intrygująco zapowiada się walka Drozda z szalenie groźnym Ilungą Makabu (8 kwietnia, Moskwa). 18 grudnia w Las Vegas z tymczasowym czempionem WBA Bejbutem Szumenowem miał walczyć 34-letni Włodarczyk, lecz Kazach doznał urazu. Pojedynek może się odbyć później. 4 listopada w Kazaniu sensacyjne porażki przez nokaut ponieśli pokonany przez „Diablo” w 2013 roku Rachim Czakijew (Ingusz znowu walczył tak nierozsądnie, że przewrócił go Afolabi) oraz jego rodak o potężnym ciosie Dmitrij Kudriaszow (położony przez Olanrewaju Durodolę). Poważnym kandydatem do jednego z pasów stał się 33-letni Anglik Tony Bellew. Gwiazdor „Creeda”, nowego filmu o Rockym z Sylvestrem Stallone’em, 12 grudnia w Londynie wygrał na punkty z Mateuszem Masternakiem i sięgnął po mistrzostwo Europy. Marzy mu się walka u siebie z Ramirezem lub Głowackim. PRZEMYSŁAW OSIAK (PS)

Sport

107 nowy dziennik Thursday – Sunday, December 24-27, 2015

Euro zweryfikuje reprezentację „Z podwórka na stadion o Puchar Tymbarku”. Bardzo miło było popatrzeć na prawdziwą radość dzieciaków. To dla nich wielkie przeżycie. Bywały również na treningach i meczach reprezentacji Polski, co także wywoływało wielkie uśmiechy.

n Rozmowa z prezesem Polskie-

go Związku Piłki Nożnej Zbigniewem Bońkiem

Jak spędzi święta Bożego Narodzenia Zbigniew Boniek? Co jest jego domeną podczas wigilijnej kolacji? Czy woli dostawać, czy dawać prezenty? Czy polska grupa na Euro jest trudna? Prezes Polskiego Związku Piłki Nożnej w świąteczno-noworocznym wywiadzie.

Jest pan wielkim fanem tego ogólnopolskiego turnieju. Przykłady Arkadiusza Milika czy Piotra Zielińskiego pokazują z kolei, że rozgrywki „Z podwórka na stadion o Puchar Tymbarku” mogą być świetnym początkiem prawdziwej kariery.

Czy lubi pan święta?

FOTO: EPA/BARTLOMIEJ ZBOROWSKI

Bardzo! Zwłaszcza te Bożego Narodzenia. To jedyne takie wspaniałe święta. Po prostu magiczne. Odpoczynek w gronie najbliższych, błogi spokój, prezenty i czas na refleksje. Jak spędzi pan Boże Narodzenie w tym roku?

Od lat Boże Narodzenie wygląda u mnie tak samo. Spędzę je we Włoszech, bo tam mam rodzinę, wnuki. Będę również chciał spotkać się z przyjaciółmi, nadrobić zaległości. 24 grudnia po godzinie 20:00 zasiądziemy do świątecznej kolacji. Na początku będą startery, które są akurat moją domeną, przygotowuję je. Najbardziej lubię rucola e mazzancolle, czyli rukolę z krewetkami i małymi pomidorkami, a także małże w skorupach. Na stole znajdą się również makarony, ryż, karp, a także inne tradycyjne dania świąteczne. Póź niej idzie my na pa ster kę. W pierwszy dzień świąt otwieramy prezenty. Każdy prezentuje swój upominek, cieszymy się wspólnymi chwilami. Potem mamy rodzinny obiad. Na pewno pójdę do córki, która mieszka 15 metrów obok mnie. Wieczorem zazwyczaj zostaję już sam. Lubię usiąść, pomyśleć, posłuchać polskich kolęd.

Zbigniew Boniek: „Cieszę się, że wróciła moda na reprezentację”

szego pomysłu. Kiedy zostałem prezesem Polskiego Związku Piłki NożDrużyna narodowa ma za sobą bar- nej, widziałem w kadrze duże braki. dzo udany rok, piękne eliminacje mi- Kiedyś piłkarze nie chcieli na przystrzostw Europy 2016. Reprezenta- kład kręcić reklam. Do pracy w fecja dostarczyła kibicom wielu wspa- deracji przyszło wiele nowych osób niałych emocji, rozegrała kilka bar- i wspólnie stworzyliśmy nową repredzo dobrych spotkań, a przede zentację. Od początku wierzyłem wszystkim – zrealizowała cel, czyli w naszą drużynę i to, że pojedziemy wywalczyła awans na Euro 2016 we do Francji, ale pewny byłem dopieFrancji. Wszyscy o tym marzyliśmy ro po ostatnim gwizdku w spotkaniu i ciężko pracowaliśmy, aby dopiąć z Irlandią. Na Stadionie Narodowym swego. Cieszę się również, że wśród panowała wielka euforia. Pięknie pokibiców wróciła moda na reprezen- bawiliśmy się z naszymi kibicami, potację. Dziś każdy wierzy w drużynę świętowaliśmy i… koniec. Musimy narodową i chce być na jej meczach. o tym zapomnieć. W piłce nożnej ciągle trzeba patrzeć do przodu. Myślimy już o tym, co będzie później. Który moment eliminacji prezent. Oczywiście od reprezentacji Polski.

mistrzostw Europy 2016 zapamiętał pan najbardziej?

Pamiętam każdy mecz, moment, szczegół. Cały czas mam przed oczami strzał w słupek Kamila Grosickiego w boju ze Szkocją na Stadionie Narodowym w Warszawie (2:2). Gdyby „Grosik” trafił do siatki, zdoWspomniał pan o prezentach. bylibyśmy jesienią ubiegłego roku 12 punktów i szybciej znaleźlibyśmy się Woli pan dawać upominki, czy je na autostradzie do Francji. Pamiętam dostawać? Zdecydowanie dawać! Sprawia mi zwycięski, historyczny mecz z Niemto wiele radości. Nie ukrywam jed- cami, piękne gole Arkadiusza Milinak, że czasami jestem zakłopotany, ka, znakomite pojedynki Roberta Lebo nie wiem, co mam komu kupić. wandowskiego, dobrą grę Kamila Glika czy Grzegorza Krychowiaka, a także znakomitą postawę bramkaCzy utkwił panu w pamięci jakiś rzy. Eliminacje zaczął Wojciech szczególny prezent, który pan Szczęsny, a zakończył je Łukasz Faotrzymał? Na przykład z okresu biański. Cała drużyna spisała się bardzieciństwa. Nigdy nie dostawałem żadnych dzo dobrze. wielkich prezentów. Pochodzę z normalnej rodziny i zawsze byłem zaJaki był kluczowy moment dowolony z tego, co dostawałem. kwalifikacji? Kiedy uwierzył pan, Kiedy znalazłem pod choinkę klocże mamy prawdziwą drużynę, ki, to starałem się coś z nich skonktóra jest w stanie naprawdę struować. Cieszyłem się. Prezenty wiele zrobić? świadczą o pamięci. To liczy się najCzułem, że to się zaczyna, kiedy bardziej. wziąłem Adama Nawałkę na trenera. Dużo rozmawialiśmy. Wiedziałem, że zmienimy drużynę, że będzie Święty Mikołaj nie położył zupełnie inaczej zarządzana, stwojeszcze upominków pod choinką, rzymy jej dobre warunki do pracy ale pan – a także wszyscy i poukładamy wszystko według nakibice – otrzymali już piękny Czy ma pan ulubioną?

„Oj, Maluśki, Maluśki”, „Lulajże Jezuniu”, „Bóg się rodzi” czy „Przybieżeli do Betlejem”. Wszystkie są piękne! Bardzo lubię polskie kolędy.

Na konferencji prasowej po wywalczeniu awansu na turniej we Francji powiedział pan: „Pamiętam, kiedy dwa lata temu prezentowałem Adama Nawałkę jako selekcjonera reprezentacji Polski. Na zakończenie konferencji zrobiliśmy zdjęcie i podaliśmy sobie ręce. Obaj mieliśmy na twarzach uśmiechy. Dziś mam tę satysfakcję, że mogę uśmiechnąć się w ten sam sposób”.

To prawda. Ato nie takie łatwe. Pamiętajmy, że ten, kto rządzi, traci procenty poparcia. Fakt, że dziś możemy uśmiechnąć się z Adamem w ten sam sposób, albo i mocniej, świadczy o tym, że drużyna narodowa wykonała bardzo dobrą robotę. Nawałka potrafił nadać reprezentacji twarz i charakter. Mam przekonanie, że jest to zespół, kolektyw, i dlatego potrafiliśmy wygrywać. Ważnym momentem było również mianowanie kapitanem Roberta Lewandowskiego. Poczuł się wtedy odpowiedzialny za tę drużynę. Reprezentacja ma liderów w każdej formacji. Mamy bardzo dobrych bramkarzy, obronę

trzyma Kamil Glik, w pomocy rządzi Grzegorz Krychowiak, a w ataku Robert Lewandowski z Arkiem Milikiem.

To grupa bardzo dobrych, dojrzałych piłkarzy, która może liczyć na pomoc młodszych zawodników, rozpychających się cały czas łokciami. W teorii wyglądamy dobrze, ale zobaczymy, co będzie za pół roku, już we Francji. Reprezentację zweryfikują mistrzostwa Europy. Po losowaniu fazy grupowej w Paryżu powiedział pan, że jest zadowolony. Zmierzymy się z Niemcami, Ukrainą i Irlandią Północną.

Nie pamiętam spotkania, które można byłoby wygrać na losowaniu lub od pra wie przed me czo wej. Wszystko weryfikuje boisko. Trafiliśmy do ciężkiej grupy. Zmierzymy się z bardzo wymagającymi rywalami, ale na pewno nie stoimy na straconej pozycji. Teraz powinniśmy już mówić jak najmniej, a jak najwięcej pracować. Zrobimy wszystko, aby optymalnie przygotować się do Euro 2016. Nasi grupowi rywale wcale nie byli zadowoleni, że zagrają z Polską. Nikt nie chciał wylosować Biało-Czerwonych z trzeciego koszyka. Europa zaczyna nas szanować.

Dlatego, że zrobiliśmy wynik, mamy kilku piłkarzy klasy światowej, porządną federację i nasz sędzia pojedzie w końcu na mistrzostwa. Szymon Marciniak znalazł się wśród 18 arbitrów głównych, którzy będą prowadzić mecze Euro 2016. To duże wyróżnienie. Mamy powody do radości, ponieważ za nami fantastyczny rok. Nie zapominajmy, że 2 maja mieliśmy wielkie święto futbolu na Stadionie Narodowym. Piękny finał Pucharu Polski pomiędzy Legią Warszawa i Lechem Poznań, a także decydujące mecze w turnieju

Tego turnieju zazdrości nam cała Europa. Uwielbiam patrzeć na prawdziwą radość i zacięcie dzieciaków w meczach finałowych. Z roku na rok do naszych rozgrywek zapisuje się coraz więcej uczestników, ale mi nie chodzi o to, aby bić rekordy. Najważniejsze jest to, żebyśmy wychwytywali dzieciaków, których piłka rajcuje. I to im dawali możliwość rozwoju. Podczas meczów, zwłaszcza na wcześniejszym etapie rozgrywek, doskonale widać, kto ciągnie rękę, a kto jest za nią ciągnięty. Często to rodzice chcą, aby dzieci grały w piłkę, mimo że one wcale tego nie lubią. To błąd. Nie ma co zmuszać na siłę. Piłkę trzeba kochać. W moim dzieciństwie non stop grało się na podwórku. Podczas finałów często rozmawia pan z uczestnikami turnieju. Jakie daje im pan wskazówki? Podpowiada, aby docenili to, jakie mają fantastyczne warunki do gry? Pan takich nie posiadał.

Najważniejsze jest to, aby dzieciaki świetnie się bawiły. Stadion Narodowy, czy spotkania z reprezentantami Polski na pewno działają na ich wyobraźnię. Jeśli piłka ich rajcuje, to będą dążyły do spełnienia marzeń. Trwa kolejna edycja turnieju. Czy dochowamy się w niej kolejnego reprezentanta Polski?

Podczas meczów można zauważyć zdolnych, utalentowanych piłkarzy, ale ten turniej to dopiero początek. Kto wie, czy uczestnicy, którzy dziś mają dwanaście lat, za dwa czy trzy lata nadal będą chcieli grać w piłkę? Będą mieli wiele rozterek. Piłka wymaga poświęceń. Trzeba spełnić szereg warunków. Przede wszystkim mieć zdrowie, dar od Boga i kochać... bycie zmęczonym. Świątecznie zaczęliśmy, więc i tak zakończmy. Czego chciałbym pan życzyć kibicom na święta i Nowy Rok?

Zdrowia i uśmiechu. To najważniejsze. Kiedy jest zdrowie, to wszystko w życiu jest łatwiejsze do pokonania. Uśmiech to z kolei największe lekarstwo, które nic nie kosztuje, a przynosi same pozytywne skutki. Kiedy człowiek jest uśmiechnięty, to znaczy, że jest zadowolony z siebie, z pracy i ze swojej drużyny. Zdrowych, spokojnych i wesołych świąt! ROZMAWIAŁ: PAWEŁ DRAŻBA (ŁĄCZY NAS PIŁKA)

nowy dziennik Czwartek â&#x20AC;&#x201C; niedziela 24-27 grudnia 2015

108

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

109

nowy dziennik Czwartek â&#x20AC;&#x201C; niedziela 24-27 grudnia 2015

110

nowy dziennik Thursday â&#x20AC;&#x201C; Sunday, December 24-27, 2015

111

nowy dziennik Czwartek – niedziela 24-27 grudnia 2015

112

PERIODICALS postage paid at New York, NY. Delivered to the Post Office as periodicals class mail on Wednesday, December 23, 2015

POSTMASTER: Send address changes to “Nowy Dziennik”, 70 Outwater Lane, Suite 402, Garfield, NJ 07026