Nowy Dziennik 2014/06/14 Weekend

nowy dziennik

WEEKEND

NUMER 769

| 14 CZERWCA 2014

STRONA 8

NAJCIEPLEJSZA STOLICA EUROPY STRONA 3-6

STRONA 3

STRONA 12

STRONA 14

STRONA 16

TEMAT TYGODNIA:

ANGIELSKA JAŁOWCÓWKA

ZABÓJCZE UPAŁY

GWIAZDA W HEŁMOFONIE

MODA Z INTERNETU

ŚWIAT ONLINE

2

WEEKEND

nowy dziennik

| 14 CZERWCA 2014

c

FELIETON JANKA

d

BLOGERZY I BLAGIERZY Właściwie nie powinienem się wzbraniać.

Od dwudziestu lat ważną częścią mojej pracy w gazecie, źródłem zarobków i (umiarkowanej i lokalnej, ale zawsze) popularności były zamieszczane co tydzień felietony. Są one dość osobistą, subiektywną formą. Poglądy autora są – za jego zgodą, a nawet przy jego zadowoleniu – czytane przez tysiące osób. Im więcej czytających, tym lepiej dla autora i publikacji. Im więcej listów, telefonów, komentarzy – tym większa ekspozycja, czyli popularność, rubryki. Walczy o to zarówno wydawca, jak i zatrudniony u niego pismak.

Dlaczego więc niektórzy dziennikarze opierają się przed wejściem na całego w sferę internetu? Myślę, że nie chodzi tu o barierę technologiczną i nawet nie o – właściwą ludziom starszym – niechęć do akceptacji nowego. Przede wszystkim w grę wchodzi urażona ambicja, żal za utraconym poczuciem wyjątkowości.

Kiedyś, gdy ktoś dobrze grał, wysyłał taśmę do firmy płytowej lub stacji radiowej. Gdy nagranie spodobało się, proponowano sesję, audycję, płytę, potem wywiady, przejście do większej firmy płytowej, kontrakty. Struktura kariery była jasna. Podobna była (i w zasadzie w Hollywood ciągle taka jest) zasada wspinania się na szczyt w filmie czy w świecie wydawniczym. W przypadku dziennikarstwa debiutant niósł rękopis, potem maszynopis, do redakcji. Gdy został opublikowany, wielkie święto było w rodzinie. Przyjęcie do stałego składu było kolejnym szczeblem – oznaczało uznanie kogoś za na tyle mądrego i sprawnego, aby wraz z innymi tworzył wizerunek pisma. Czymś jeszcze większym ambicjonalnie była własna rubryka, zwłaszcza gdy były to felietony, komentarze, opinie podpisywane własnym nazwiskiem.

W środowisku amerykańskich dziennikarzy do dziś uważa się pisanie essays, czy własnej column, za przedmiot pożądania po latach wyrobniczej, niewdzięcznej pracy reportera, analityka, redaktora.

To sławni już dziennikarze raczyli nas swoimi opiniami. Czasem były to w zasadzie pamiętniki, osobiste notatki pisane dzień po dniu. Niekoniecznie były to zapiski głębokie i odkrywcze. Godziliśmy się z tym wiedzieliśmy bowiem, że to są niegłębokie i nieodkrywcze spostrzeżenia pisarza poza tym głębokiego i odkrywczego. Mógł on sobie pozwolić na gorszą formę pisarską, prozaiczność, gdyż i tak spijaliśmy wszystko, co spłynęło z jego usta czy pióra.

Oczywiście, jak to w życiu, nie zawsze splendory przyznawane były sprawiedliwie.

Zastanawia na przykład, że te nieliczne rubryki komentatorów w czołowych polskich pismach są często podpisywane przez dziennikarzy o sławnych – po ojcu lub matce – nazwiskach. Niemniej i ci przyjęci trochę dzięki nepotyzmowi publicyści musieli się potem uwijać: pisać zawsze na czas, w takim samym formacie, trzymając się obranej kiedyś konwencji i zakresu tematycznego.

Czy pisanie felietonów, esejów, komen-

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

Załóż bloga! – wszyscy mówią. Wiem, że mają rację, ale coś powstrzymuje mnie przed tą – ostatnią już może w życiu, więc desperacką – próbą dogonienia rzeczywistości.

tarzy byłoby tak samo prestiżowe, gdyby każdy mógł sobie wydawać gazetę? Dzisiejsze blogi są przecież takimi publikacjami własnym sumptem, podobnie jak własnym sumptem wydawane płyty, książki elektroniczne, ekspozycje fotografii.

Ilu dziś jest blogerów? Może sto tysięcy, może 10 milionów. Ale będzie więcej – w każdej minucie młody Chińczyk zakłada bloga.

Na pewno jest dziś łatwiej znaleźć kanał do ekspresji swoich poglądów i emocji, nawet do publikowania pamiętnika (kiedyś, z definicji, zapisków intymnych, nieprzeznaczonych do czytania przez postronnych).

Można ominąć upokarzający, trudny i nie zawsze sprawiedliwy proces selekcji, akceptacji, potem złośliwego redaktora poprawiającego tekst. Słowem, dziś śpiewać każdy może, każdy też może pisać bloga.

Wiele osób uważa to za pozytywny obrót rzeczy. Dla zwykłych ludzi jest to przecież, niebagatelna pod względem terapeutycznym, możliwość odwentylowania swoich emocji i frustracji. Łatwość publikacji oznacza też, że ludzie skromni, niewierzący w swój talent, amatorzy, mogą mieć swoje pięć minut – i to każdego dnia!

Mamy dziś więc dzięki internetowi wielką, dostępną dla wszystkich, bezpłatną przestrzeń wystawienniczą, pustą salę koncertową, szpalty do zapisania przez ochotników.

Redaguje Jan Latus (212) 594-2266 w. 115. Stali współpracownicy: Bożena Chlabicz, Marian Chlabicz, Stanisław Kokesz, Monika Śliż, Piotr Milewski, Piotr Powietrzyński, Magdalena Wypych, Zuzanna Ducka-Lubas. Piszą z Polski: Łukasz Dziatkiewicz, Przemek Gulda, Katarzyna Krawczyńska, Ewa Śródka, Daniel Wyszogrodzki.

WEEKEND

Dawniejsi dziennikarze, choć to podobno wolny zawód, mieli poczucie przynależenia do danego języka, państwa, opcji politycznej, stylu danego pisma. Łatwiej było tych piszących zauważyć i zapamiętać, gdyż ludzie wiedzieli już, na jakiej półce szukać.

Te półki, segregatory są trudniejsze do znalezienia na internecie. Wśród milionów ofert trzeba znaleźć te, które nas interesują. Znalezienie ich bywa długotrwałe i często jest kwestią trafu.

Czy dziś ktoś zauważyłby Tuwima, Gałczyńskiego, Singera bez ich otoczenia, pism, salonów, miast w których mieszkali? Czy wreszcie ludzie tylko piszący, nie podbijający swoich wypowiedzi efektownymi zdjęciami i filmami, byliby docenieni tylko za styl

i treść wypowiedzi? Czy ktoś tolerowałby ich dłuższe teksty?

Dzisiejszy bloger nie tylko musi pisać często a krótko i obficie ilustrować swoje wywody.

Musi być także jednoosobową firmą PR, księgowym i sekretarzem. Legendarna jest zaś życiowa niezaradność poetów ipisarzy, czasem tylko ratowanych przez przedsiębiorcze żony. Dziś wporadnikach, jak założyć blog, pisze się otechnologii – pomnażaniu wejść na stronie, projekcie graficznym, szukaniu sponsorów i ogłoszeniodawców. Daje się też – zawsze podobne – przykłady blogerów, którzy cieszą się popularnością i zamożnością. Są to blogerzy piszący o żywności lub modzie – i przy okazji reklamujący restauracje i sprzedający kolekcje butów. Witkacy śmieje się w grobie.

JAN LATUS

DZISIEJSZY BLOGER NIE TYLKO MUSI PISAĆ CZĘSTO A KRÓTKO I OBFICIE ILUSTROWAĆ SWOJE WYWODY. MUSI BYĆ TAKŻE JEDNOOSOBOWĄ FIRMĄ PR, KSIĘGOWYM I SEKRETARZEM.

REKLAMUJ SIĘ W WEEKENDZIE.Dział Reklamy i Marketingu, Dyr. Delfina Kozimor: Tel: 212-594-2266 wew. 304; Fax: 212-594-5538; e-mail: displays@dziennik.com.

(Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń).

The Publisher disclaims any liability for the content of any advertisement appearing in this magazine.

Piszcie listy do: jl@dziennik.com

NA OKŁADCE:

LIZBONA, DZLELNICA BAIXA

ZDJĘCIE: JAN LATUS

nowy dziennik

GIN

c

POLSKA NA GORĄCO

| 14 CZERWCA 2014

3

d

PISZĘ, WIĘC ZARABIAM PRZEMEK GULDA Trochę talentu, pracowitości, szczęścia i sprytu – to zwykle wystarcza, żeby stać się gwiazdą internetu.

Blogerzy i vlogerzy to dziś w Polsce elita nowoczesnego dziennikarstwa.

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

DRINK NA WEEKEND

WEEKEND

Spotkanie blogerów podczas Warsaw Fashion Week

Gin to anglosaski rodzaj jałowcówki, bezbarwny klarowny napój alkoholowy.

Po destylacji zacieru z dodatkiem jagód jałowca powinien zawierać 35% – 40% alkoholu. Dry gin i London dry gin to jego dwa najpopularniejsze rodzaje.

Gin powstał w XVII w. w Holandii pod nazwą Genever. Popularność zyskał zaś w Anglii, pod skróconą nazwą Gin, dokąd dotarł głównie za sprawą Wilhelma III. Jest znakomitym aperitifem. Początkowo, z racji bardzo liberalnych przepisów dotyczących wytwarzania, jednoznacznie kojarzony jako najtańszy alkohol dla najniższych sfer. Renomę zyskał pod koniec XVIII w.

Ciekawostką jest, że gin z tonikiem uważany jest za napój, który pozwolił Brytyjczykom zająć i utrzymać Indie. Wszystko dzięki chininie zawartej wtoniku, która chroniła żołnierzy przed malarią.

Zazwyczaj jest mieszany z innymi napojami, by złagodzić cierpki i gorzki smak.

Jest jednym z najbardziej popularnych napojów alkoholowych używanych do drinków. Uznawany za alkohol dający się mieszać ze wszystkim, najczęściej z tonikiem, ew. sokiem (napojem) cytrynowym lub pomarańczowym (tzw. Gin Collins). Natomiast gin wymieszany z wermutem daje w efekcie słynny drink Martini.

(JL)

Zaczyna się tak samo: młody człowiek, który ma dużą potrzebę dzielenia się z innymi swoimi przemyśleniami na temat świata albo fascynacjami w jakiejś dziedzinie, zastanawia się, jak ją zrealizować. Publiczność w postaci znajomych, z którymi spotyka się wieczorami w knajpie, jest dla niego zdecydowanie zbyt mała, a na etat dziennikarza w którymś z oficjalnych mediów nie ma co liczyć – oficjalne media dziś przecież nie zatrudniają, tylko konsekwentnie zwalniają.

Nie ma innego wyjścia – zakłada bloga albo, ta opcja jest ostatnio bardziej modna, vloga, czyli video bloga. Początki są trudne: trzeba pisać posty, starać się o to, żeby były jak najciekawsze, regularnie umieszczać je w internecie, a na dodatek – co może być najtrudniejsze – starać się zdobywać jak najwięcej stałych czytelników.

Kiedy uda się przejść ten etap – a udaje się tylko niektórym, najbardziej pracowitym i utalentowanym – wszystko potrafi przybrać inny wyraz. Do akcji wkraczają firmy – z reguły wielkie – zainteresowane taką formą promocji, jaką mogą zaoferować tylko blogerzy.

To bowiem coś na kształt sugestii, porad i poleceń zaufanego specjalisty w danej dziedzinie. Psychologowie reklamy od dawna twierdzą, że to sposób znacznie skuteczniejszy niż billboardy i spoty telewizyjne. I wtedy się zaczyna.

– Praktycznie codziennie dostaję do testowania najróżniejsze kosmetyki – opowiada popularna polska blogerka, pisząca o makijażu. – Czasem to tylko próbki, czasem pełne opakowania. Od czasu kiedy to się zaczęło zupełnie przestałam wydawać pieniądze na tego ty-

pu środki, a kiedyś potrafiłam wydać fortunę.

To tylko pierwszy krok, kolejny to już nie tylko dostarczanie produktów, ale płacenie blogerom na różne sposoby, np. zatrudnianie ich jako aktorów w reklamach telewizyjnych czy internetowych albo zapraszanie w charakterze pobierających wynagrodzenie ekspertów na najróżniejsze branżowe imprezy. Najlepsi – a nie jest to bynajmniej kilkuosobowa garstka – potrafią w ten sposób zarobić kwoty znacznie przekraczające średnie wynagrodzenie w Polsce.

– Mam dziś 26 lat, nigdy nie pracowałem na etacie i nie zamierzam – opowiada jeden z popularnych blogerów, specjalizujących się głównie w tematyce motoryzacyjnej. – Pisanie bloga, a właściwie blogów, pozwala mi się znakomicie utrzymywać, żyć na wysokim poziomie. Nie ukrywam – niektóre z blogów założyłem i prowadzę wyłącznie dla pieniędzy. Nie piszę w nich o tym, co mnie jakoś szczególnie interesuje, ale o tym, o czym wiem, że ludzie chcą czytać.

Sukces w branży blogowej zależy w dużej mierze od tego, jakiej tematyki dotyczy blog – w tym momencie zaczynają się liczyć nie osobiste sympatie autora bloga, ale kondycja danej branży. Wiadomo na przykład,

że dużo pieniędzy na promocję w internecie mają firmy kosmetyczne, odzieżowe czy motoryzacyjne, a więc chętnie wspomagają piszących na związane z tymi dziedzinami tematy blogerów. Nie mają raczej za to

na co liczyć ci, którzy piszą np. o muzyce. Branża muzyczna jest w głębokim kryzysie, duże wytwórnie niechętnie inwestują w blogerów już nawet poprzez wysyłanie płyt – zwykle kończy się na możliwości odsłuchania materiału w internecie.

Elita polskich blogerów to kilkanaście osób (na czele tej listy z pewnością jest niejaki Kominek, bloger kontrowersyjny, ale niezwykle popularny). Osiągnęli dziś poziom zarobków i popularności niemal równy celebrytom. Są zapraszani na najróżniejsze imprezy, plotkarskie media zaczęły interesować się ich życiem i opisywać gdzie i kiedy robią zakupy albo uprawiają jogging. Jednym słowem ta nowa dziedzina dziennikarstwa obywatelskiego wytworzyła wokół siebie cała strukturę i pozwala utrzymać się, czasem na poziomie znacznie przewyższającym przeciętny, sporej liczbie osób.

Azaczęło się od skromnych wpisów w internecie, informujących o fascynacjach autora. &

ELITA POLSKICH BLOGERÓW OSIĄGNĘŁA DZIŚ POZIOM ZAROBKÓW I POPULARNOŚCI NIEMAL RÓWNY CELEBRYTOM.

4

WEEKEND

nowy dziennik

| 14 CZERWCA 2014

c WYRWIJ, ZACHOWAJ d

PRACA W SIECI MARIAN POLAK

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

Zarządzanie zasobami ludzkimi stanowi wdzięczny temat dla publicystów i fachowców od kultury.

Nawet Hollywood pochyliło się nad dramatem kadrowca, który – prezentując światu zbolałą twarz George’a Clooneya – spędzał pół życia na lotniskach, w przelocie wręczając wypowiedzenia korporacyjnej kadrze menadżerskiej. Nic więc dziwnego, że i ubiegłoroczna decyzja nowej szefowej firmy Yahoo też wywołała lawinę komentarzy, choć Marissa Mayer nie jest gwiazdą ekranu tylko menadżerem, skądinąd skutecznym. Poszło o to, że reorganizacja firmy poszła pod prąd narastającej w Stanach tendencji do rozszerzania zakresu pracy zdalnej, czyli telepracy, jak nazywa się tu wszystkie kontrakty zawodowe obsługiwane spoza biura czy siedziby pracodawcy.

Jest to zjawisko stosunkowo nowe, choć jednocześnie równie wiekowe, jak idea wolnego zawodu. W podobnym systemie od zawsze pracują prawnicy, lekarze (poza szpitalami), artyści i w ogóle wszyscy ci, którzy do wykonywania swojej profesji nie potrzebują kubikla w siedzibie korporacji. Upowszechnienie internetu uwolniło na masową skalę zawody w sektorze IT i wszędzie tam, gdzie pracuje się przy przetwarzaniu danych, a więc również w bankach, redakcjach, usługach, a nawet handlu, który masowo przenosi się do Sieci.

W tej sytuacji dla jakości wykonywanej pracy

i wydajności pracownika nie ma znaczenia, czy pisząc program albo planując kampanię reklamową robi to w białym kołnierzyku, siedząc przy biurku, czy też leżąc w kąpielówkach na plaży na Dominikanie. Właściwie mogłoby mieć, bo na tej plaży niektórym myśli się szybciej i bardziej kreatywnie, niż w biurze. Tymczasem nowa szefowa Yahoo zaczęła swoje porządki od zagonienia wszystkich freelancerów z powrotem za biurka.

Co zyskano w tej cybernetycznej kontrrewolucji? Tylko jedno: kontrolę. Poza tym – jak twierdzi autorka pomysłu na zawracanie kijem cyfrowej Wisły – w grupie łatwiej o wymianę doświadczeń, a dyskusje i kontakty osobiste stymulują kreatywność.

Marissa Mayer pewnie coś o tym wie, bo studiowała zarządzanie na Harvardzie ale zwolennicy telepracy nie zostawili na jej pomyśle suchej nitki. Oburzyli się zwłaszcza specjaliści od IT, którzy uparcie bronią stanowiska, że na plaży informatykowi myśli się znacznie bardziej kreatywnie, niż za biurkiem.

Tak czy inaczej eksperyment Yahoo nie doczekał się naśladowców, więc chyba informatycy tym razem mieli rację. Tym bardziej, że telepracę wspiera nie tylko biznes (bo to redukuje koszty), ale nawet ekolodzy, wiec w tym

systemie pracuje już w USA niemal 10 procent zatrudnionych.

Co w praktyce oznacza praca w domu?

Dla pracodawcy sporo, bo zazwyczaj freelancerzy mają kontrakty o dzieło, a więc zatrudnia się ich bez etatu i związanych z nim obciążeń finansowych. Po drugie – nie trzeba inwestować w stanowisko pracy, odpadają więc koszty wynajmu lub budowy powierzchni biurowej, zakupu wyposażenia, mebli, materiałów, komputerów, oprogramowania, łączności, wody mineralnej, ekspresu do kawy i wreszcie samej kawy.

Zatrudnieni zdalnie też korzystają, bo po pierwsze nie muszą przesiadywać w biurze od – do i robią, co mają zrobić, kiedy mają akurat natchnienie. Odpadają im dojazdy do pracy, a to nie tylko koszty i czas

marnowany w korkach, ale także stres związany z perspektywą spóźnienia. Odpada dress code, czyli praca w garniturku zapiętym po szyję. Odpada wreszcie konieczność tolerowania atmosfery biurowej, co cenne zwłaszcza dla przysłowiowo autystycznych specjalistów od IT. Zdalne zatrudnienie oszczędza więc ludziom nerwów, czasu i pieniędzy, jest więc bardziej efektywne niż praca stacjonarna. I zdrowsze. Tysiące aut które nie stoją rano w korkach

FREELANCERZY MAJĄ KONTRAKTY O DZIEŁO, A WIĘC ZATRUDNIA SIĘ ICH BEZ ETATU I ZWIĄZANYCH Z NIM OBCIĄŻEŃ FINANSOWYCH. PO DRUGIE – NIE TRZEBA INWESTOWAĆ W STANOWISKO PRACY. ZATRUDNIENI ZDALNIE TEŻ JEDNAK ODNOSZĄ KORZYŚCI.

na autostradach, oznacza także korzyść dla środowiska naturalnego.

Praca w domu ma też swoje ciemne strony. Po stronie pracownika jest to brak informacji zwrotnej, bo rzeczywiście, pracując pod własnym dachem nie ma się wsparcia zespołu i nie ma też – jak słusznie zauważyła szefowa Yahoo – inspirujących dyskusji, wymiany doświadczeń, bieżącej oceny wyników oraz bezpośredniej konkurencji. Nie ma się kolegów zbiura, szefa widuje się raz na rok albo wcale i w tej sytuacji pracuje się w próżni. Wtej sytuacji trudno o identyfikację z firmą, a nawet z zawodem.

Kto to potrafi mimo wszystko i kto to lubi – ten daje radę. Niektórzy tęsknią jednak za tradycyjnym środowiskiem zawodowym.

Praca zdalna ma też i tę wadę, że jest zajęciem bez etatu, a co to oznacza – wiadomo.

Wywiązywanie się z kontraktu też może być dla niektórych sporym wyzwaniem, bo trudno o mobilizację, kiedy nikt nie pogania ani nie patrzy na ręce. Telepraca nie jest więc dla tych, którzy nie potrafią skutecznie zarządzać swoim czasem i dla ludzi z nieortodoksyjnym podejściem do pojęcia deadline.

Co do pracodawców zaś, największy problem ze „zdalnymi” stanowi brak kontroli. Szef o mentalności feudalnej będzie mieć problem z akceptacją freelancerów, bo w takiej firmie nie można sobie porządzić.

Zostawmy jednak na boku psychologię biznesu. Dla każdej firmy najważniejsza jest bowiem ekonomia a z rachunku wynika, że praca zdalna jest opłacalna bardziej, niż praca stacjonarna. Tak więc za pół wieku prawie wszyscy będziemy freelancerami. Wypada tylko mieć nadzieję, że freelancerami nowej generacji, czyli zdalnymi na etatach. &

nowy dziennik

Portale kształtują także język isferę obyczaju, choćby nanowo definiując pojęcie nachalności wkontaktach międzyludzkich. Według fejsowiczów nachalne jest telefonowanie i wysyłanie wiadomości tekstowych. Natomiast zostawianie wiadomości na Facebooku nachalne nie jest, przynajmniej na ra-

zie, podobnie jak komunikaty na Tweeterze i zdjęcia na Instagramie.

Fejsowiczom trudno wyobrazić sobie życie w czasach, zanim wszyscy daliśmy się profilować, czyli epoce B. I. (Przed Internetem).

Z drugiej zgadzają się – o czym świadczą badania opinii – z tym, że portale spłycają relacje, a pozorna anonimowość brutalizuje język krytyki. Że pragnienie popularności sprzyja rozluźnianiu norm obyczajowych, wchodzeniu w ryzykowne relacje i publikacji materiałów potencjalnie kompromitujących, że redukuje poczucie wstydu, co powoduje falę sieciowego ekshibicjonizmu i – last but not least – portale wyobcowują użytkowników i popychają w sa-

5

c KIJEM W MROWISKO d

UCIECZKA Z METROPOLII, CZYLI

FEJS

MARIAN CHLABICZ Opis bohatera wywiadu z „Newsweeka”–„ Imię: Ignacy. Wiek: 38. Narodowość: proza. Hobby: Nie ma fejsa”.

motność. Co z tego, że na profilu mamy 300

znajomych, skoro realnego wsparcia na życiowych zakrętach udziela nam wciąż tych samych kilkoro przyjaciół z realu, o ile jeszcze nie zerwali z nami kontaktu, zaniedbani na rzecz wirtualnych relacji.

Intuicję fejsowiczów potwierdzają badania naukowe, zwłaszcza najsłynniejszego socjologa od mediów społecznościowych naszych czasów, Roberta Dunbara. Wmyśl jego potwierdzonych w licznych eksperymentach obserwacji, graniczną liczbą znajomości, które jest

w stanie jakoś podtrzymać przeciętny człowiek, jest 150. Zdaniem uczonego życie towarzyskie na Fejsie to więc życie w dosłownym sensie wirtualne, a więc pozorne. Dun-

bar sugeruje również, że nawet znajomości które ogarniamy, są niejako mniej wartościowe, niż te w realu, ponieważ brak im tego wszystkiego, co daje kontakt osobisty, twarzą w twarz.

Nawet rozmowa przez kamerę w czasie rzeczywistym nie jest tym samym, co kawa wy-

pita przy jednym stoliku, w takim cyfrowym kontakcie umykają bowiem doznania zmysłowe, niezwykle istotne dla budowania więzi.

Rewelacje Roberta Dunbara kwestionują jednak inni fachowcy od życia w Sieci, w tym dr Krzysztof Krejz z PWSP w Warszawie, który z okazji 10-lecia Facebooka udzielił wywiadu „Gazecie Wyborczej” (03.02.14). Z jego badań wynika, że Fejs służy do podtrzymywa-

nia znajomości z ludźmi, których poznaliśmy niewirtualnie. Natomiast co do spłycania relacji, to nasze kontakty z licznym gronem znajomych w prawdziwym życiu też nie są – nie oszukujmy się – specjalnie głębokie. To po prostu niemożliwe. I w Sieci i po-

za nią ścisłe więzi jesteśmy w stanie podtrzymywać z grupą kilku-kilkunastu osób z najbliższego otoczenia. Przekonanie, że tradycyjne kontakty są bliższe i bardziej serdeczne, to więc zazwyczaj iluzja.

Nie potwierdziły się też inne obiegowe opinie na temat portali społecznościowych, na przy-

CO Z TEGO, ŻE NA PROFILU MAMY 300 ZNAJOMYCH, SKORO REALNEGO WSPARCIA NA ŻYCIOWYCH ZAKRĘTACH UDZIELA NAM WCIĄŻ TYCH SAMYCH KILKORO PRZYJACIÓŁ Z REALU, O ILE JESZCZE NIE ZERWALI Z NAMI KONTAKTU, ZANIEDBANI NA RZECZ WIRTUALNYCH RELACJI. REKLAMA

| 14 CZERWCA 2014

ILUSTRACJA: ARCHIWUM

Bohaterowi wolno nie mieć, choć w zasadzie mieć powinien. Nawet jeśli nazywa się Karpowicz i jest jednym z najwybitniejszych, jak twierdzą krytycy, pisarzy naszego stulecia.

Jak w takim razie komunikuje się ze swoimi czytelnikami? Skąd wiadomo, że coś wydał? W jaki sposób się umawia na spotkania autorskie? I skąd w ogóle wiadomo o jego istnieniu? Przecież pisarz, nie pisarz, wybitny, czy tylko ambitny, kogo nie ma na Fejsie, ten nie istnieje.

Tak właśnie zmienił się świat w ciągu tych dziesięciu lat, które minęły od światowego debiutu Facebooka.

Brak profilu na najpopularniejszym portalu społecznościowym to oczywisty dowód cybernetycznego wykluczenia, o ile nie medialnego analfabetyzmu. Ale też – o czym przekonuje przypadek autora „Ości” – przedmiot swoistego snobizmu. W stylu: „jestem tak znany, że się na Fejsie lansować nie muszę”.

Akurat Karpowicz być może nie musi.

Apoza tym, jak wyjaśnia w dalszej części wywiadu, nie ma na Fejsa czasu. I rzeczywiście – jak wynika z badań socjologicznych, życie towarzyskie w wirtualu jest czasochłonne.

Niektórzy z użytkowników mediów społecznościowych przyznają że tak, jak do niedawna zaczynali dzień od gazety, nawet jeśli czytanej w Sieci, tak teraz witają go, zaglądając na swój profil.

Nie bez powodu. Przez Fejsa ludzie nie tylko umawiają się na randki i spotkania, na piwo i na demonstracje przeciwko ACTA. Portal służy jako forum wymiany opinii, miejsce reklamy dokonań, lansu, psychoterapii, źródło praktycznych porad, wiedzy, informacji, a czasami także jako ostateczny autorytet. Wszyscy o tym wiedzą, więc mnożenie przykładów byłoby stratą czasu Czytelnika.

WEEKEND

kład takie, że Fejs nas infantylizuje czy też że ogłupia, odbierając umiejętność i potrzebę pogłębionej refleksji.

Czy zatem jest coś, co media społecznościowe zmieniły w naszym sposobie życia na pewno?

Zdaniem dr Krejza owszem, bo stylem bycia fejsowiczów stała się... zaściankowość.

Społecznościowe grupy spotykają się, wymieniają informacje i opinie, dyskutują i spierają we własnym, zazwyczaj dość ograniczonym gronie, filtrując lub odrzucając wszystkie obce sobie treści i postawy. Tak, jak niegdyś działo się to w społecznościach zamkniętych. Takie wioski żyją swoim wewnętrznym życiem i własnymi problemami, doskonale obojętne na to, czym zajmuje się sąsiedni zaścianek. Największą rewolucją, jaka zaszła ze względu na Facebooka w sposobie komunikowania się i integrowania różnych społeczności stało się więc – zdaniem polskiego medioznawczy – przekształcenie globalnej wioski z czasów po wynalezieniu telewizji, w grupę niezależnych od siebie i niewiele się sobą interesujących wiosek lokalnych. Przez Fejsa i jego pochodne wróciliśmy z globalnej metropolii, każdy do swojego zaścianka.

Cóż, już starożytni Galicjanie zwykli przecież mawiać: „Co się martwisz, co się smucisz, ze wsi jesteś, na wieś wrócisz”. &

6

WEEKEND

nowy dziennik

| 14 CZERWCA 2014

c WYRWIJ, ZACHOWAJ d

OD SIECI DO SIECI EWA ŚRÓDKA

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

W erze wszechobecnych smartfonów i tabletów dostęp do bezprzewodowego internetu stał się takim samym dobrem koniecznym do przeżycia jak woda i powietrze. A na wakacjach to już w ogóle – nie ma urlopu bez WiFi!

Turyści wpadający na słup uliczny wpatrzeni w ekran swojego telefonu czy ci, którzy nie wychodzą z pokoju hotelowego, bo odpisują na maile, to oczywiście przesada i symptomy uzależnienia od Sieci. Jednak trzeba przyznać, że dostęp do WiFi na wakacjach potrafi być bardzo użyteczny. Zgubionemu w obcym mieście mapy Google wskażą drogę do hotelu, booking.com podpowie najtańszy pokój w mieście, a aplikacje typu blendr czy grinder pokażą, kto w najbliższej okolicy jest chętny na romantyczne spotkanie.

Gdzie najłatwiej złapać bezpłatnie sieć w całym mieście? Okazuje się, że naprawdę nieźle jest w Warszawie. Oprócz tego, że praktycznie każda knajpa ma darmowe wifi, to w mieście działa około 150 nadajników z darmowym WiFi. Aby je znaleźć wystarczy rozejrzeć się za niebieskimi tablicami HOT SPOT UM-Warszawa. Co więcej, w Warszawie jeździ coraz więcej autobusów z darmowym WiFi. Na razie jest ich kilkadziesiąt, ale stopnio-

wo usługa ta ma być wprowadzona do wszystkich. Jednak nie tylko stolica stara się być nowoczesną metropolią. W Rzeszowie aż 40% miasta jest objęte darmową siecią WiFi. W takie rozwiązania chętnie inwestują też samorządy miejscowości stricte turystycznych, jak Jastarnia, Rabka Zdrój czy Kazimierz Dolny.

Zaskakująco dobra jest infrastruktura internetowa we Włoszech. Mogłoby się wydawać, że nieco szaleni i bałaganiarscy Włosi nie podejdą poważnie do darmowego internetu w służbie turystyki. Tymczasem jest inaczej.

Wniemal każdym dużym włoskim mieście znalezienie WiFi nie stanowi większego problemu. Dostęp do internetu jest często nawet w tradycyjnie wyglądających trattoriach! Florencja znalazła się nawet wśród dziewięciu miast światowych z najlepszym systemem bezpłatnego WiFi. 72 godziny dostępu do gęstej sieci hotspotów miejskich oferuje się w pakiecie z karnetem Firenze Card. Za 72 euro, przez 3 dni, posiadacz karty ma także wstęp do większości mu-

GDZIE NAJŁATWIEJ ZŁAPAĆ BEZPŁATNIE SIEĆ W CAŁYM MIEŚCIE? OKAZUJE SIĘ, ŻE NAPRAWDĘ NIEŹLE JEST W WARSZAWIE.

zeów i transportu miejskiego. To doskonała okazja, kiedy porównać ile kosztowałyby te bilety kupowane oddzielnie.

W Hongkongu oprócz sieci publicznych hotspotów jest dostęp do internetu na stacjach kolejki miejskiej MTR (5 razy po 15 min. dziennie na urządzenie) oraz poprzez turystyczne karty SIM do telefonów. Kupując taką kartę za ok. 9 dol. można nie tylko zapomnieć o drogim roamingu, ale także korzystać z sieci w ok. 12 tys. hotspotów w mieście.

Pozytywnie w rankingu na „najbardziej WiFi-przyjazne miasto” wybijają się też Paryż i Helsinki. Stolica Francji oferuje darmowe surfowanie po sieci w okolicy dwustu miejskich hotspotów. Natomiast w stolicy Finlandii darmowy sygnał emituje w zasadzie każda instytucja publiczna oraz skwery i środki transportu miejskiego. Nieźle jest też pod tym względem w Nowym Jorku (sieć publiczna jest w wielu miejscach, np. na niektórych stacjach metra), a także w Helsinkach i w Tel Avivie. Wtym ostatnim online można być właściwie w całym centrum, z uwzględnieniem promenady nadmorskiej i starej Jaffy.

W Australii miastem najlepiej wirtualnie połączonym z resztą świata jest Perth. Od 2013 siecią hotspotów pokryte jest całe centrum, ale miasto już ma plany, aby intensywnie rozszerzać zasięg darmowego WiFi na całe Perth.

Najbardziej przyjazne internetoholikom miasto na świecie jest w Azji. To Taipei, stolica Tajwanu. Tu o turystów troszczy się, zanim jeszcze pojawią się oni na Tajwanie. Każdy, kto przyjeżdża do Tajwanu może się wcześniej zarejestrować na specjalnej stronie internetowej i zyskać 30 dni darmowego dostępu do gęsto utkanej sieci ponad pięciu tysięcy publicznych hotspotów.

Natomiast z przykrością stwierdzam, że jednym z bardziej uciążliwych miejsc w Europie pod względem sieci WiFi jest według mnie Hiszpania. Darmowych hotspotów ze świecą tu szukać, a wiele knajpek czy kawiarni w ogóle nie myśli o inwestowaniu w nowe technologie. Tu nawet w Starbucksie często nie można się połączyć z internetem, mimo opłaconego haraczu w wysokości 3,5 euro za latte. Na freewiki. net najczęściej polecane miejsca z darmową siecią bezprzewodową to lobby różnych hoteli. Podejście Hiszpanii dziwi, bo większość mniej popularnych turystycznie krajów doskonale zdaje sobie sprawę, że darmowe hot spoty robią dobre wrażenie i przyciągają turystów. Sama byłam przyjemnie zdziwiona, będąc w zeszłym roku w Erewaniu w Armenii. W mieście od 4 lat funkcjonują darmowe hot spoty w miejscach publicznych, a dostęp do sieci jest również na stacjach metra. Brawo Armenia! &

nowy dziennik

WEEKEND

QUEENSBORO TOYOTA

0 APR FINANSOWANIE DOSTĘPNE *

CAMRY (GAS & HYBRID)

(+ $500 TFS SUBVENTION CASH)

PRIUS L/B PRIUS V

(+ $500 TFS SUBVENTION CASH)

PRIUS PLUG-IN (+ $1000 TFS SUBVENTION CASH) AVALON (GAS & HYBRID) SIENNA (+ $1000 TFS SUBVENTION CASH) VENZA OR TFS CUSTOMER CASH $1000 CAMRY (GAS & HYBRID) $1500 PRIUS L/B $1000 PRIUS V $1000 AVALON (GAS & HYBRID) $1250 SIENNA $1000 VENZA

*60 monthly payments of $16.67 for each $1000 borrowed 6 9 ST

4

5

DOSTĘPNYCH DO NATYCHMIASTOWEJ DOSTAWY

1.9% APR

FINANCING AVAILABLE* UP TO 60 MOS.

60 Mos pymts of $18.17 for each $1000 borrowed.

NEW 2014 TOYOTA

159

$

LEASE FOR

COROLLA LE 125

$

TFS LEASE BONUS CASH

0% PLUS

APR FIANCING AVAIL* UP TO 60 MOS SUBVENTION CASH FR TFS OR

500

$

NEW 2014.5 TOYOTA

CUSTOMER CASH FROM TFS

CAMRY LE

179

$

LEASE FOR

1000

$

1200

$

incl

TFS LEASE BONUS CASH

per mo for 24 mos*** $1999 (incl cap cost red & 1st mo pymt) due @ signing, tax tags reg & acquisition fees extra. Sec. Dep. waived by TFS.

Model 1864. Auto, A/C, P/W, P/L, All Standard Factory Equipment. MSRP $19,110

Model 2532. Auto, A/C, P/W, P/L, Gas, All Standard Factory Equipment. MSRP $23,930

1

per mo for 24 mos***

.9% CAMRY

APR FINANCING†

UP TO 60 MOS AVAIL ON SELECT TOYOTA CERTIFIED PRE-OWNED VEHICLES

1.9% - 60 mo pymts of $17.48/ea $1000 borrowed 2.9% - 60 mo pymts of $17.92/ea $1000 borrowed

'10 CAMRY LE V6

#60833. Auto, A/C, Full Power, Alloys, 23K mi.

'11 PRIUS II

#60766. Auto, A/C, PW/L/M, 25K miles

'10 PRIUS IV

#60876. Auto, A/C, PW/L/M, Lthr, Nav, 42K mi.

2.9%

10

DOSTĘPNYCH DO NATYCHMIASTOWEJ DOSTAWY

$1499 (incl cap cost red & 1st mo pymt) due @ signing, tax tags reg & acquisition fees extra. Sec. Dep. waived by TFS.

DOSTĘPNYCH DO NATYCHMIASTOWEJ DOSTAWY

0%

1000

PLUS $

NEW 2014 TOYOTA

per mo for 24 mos***

#60732. Auto, A/C, Sunrf, Lthr, Alloys, Full Pwr, 40K mi.

$16,995

'11 CAMRY XLE

$19,495 $19,995

'11 VENZA AWD 6-CYL

#60890. Auto, A/C, Sunrf, Lthr, Nav, 34K #60915. Auto, A/C, Full Power, Alloys, 24K mi.

'10 VENZA V6 AWD

#60926. Auto, A/C, Full Power, Alloys, 26K mi.

$20,995 $21,995 $23,995 $23,995

MÓWIMY PO POLSKU

incl

TFS LEASE BONUS CASH

$1999 (incl cap cost red & 1st mo pymt) due @ signing, tax tags reg & acquisition fees extra. Sec. Dep. waived by TFS.

Model 5338. Auto, A/C, P/W, P/L All Standard Factory Equipment. MSRP $31,360

'11 SIENNA LE AWD

'09 TACOMA DOUBLE-CAB 4X4 SR5

#60879. Auto, A/C, PW/L/M, TRD Pkg, 34K mi.

'11 HIGHLANDER SE 4X4

#60947. Auto, A/C, Sunrf, Lthr, Nav, 35K mi.

12 TUNDRA CREW CAB 4X4

#60834. Platinum Edition- incl Nav & DVD, 30K mi.

BEZPŁATNY PLAN SERWISOWANIA

$25,995 $26,995 $30,995 $41,995

2014 PRIUS $150O

ZNIŻKI DLA TEGOROCZNYCH ABSOLWENTÓW COLLEGU

DOSTĘPNE DODATKOWE WYPOSAŻENIE ****

P PRIUS C, V, LB & Plug-In

750

ZNIZKI DLA TEGOROCZNYCH ABSOLWENTÓW R COLLEGU ****

$

500

RABATU DLA WOJSKOWYCH**

WYGODNIE ZLOKALIZOWANY POKÓJ ZABAW DLA DZIECI PARKING DLA KLIENTÓW

S NORTHERN BLVD, WOODSIDE, QUEENS 62-1062-10 NORTHERN BLVD, WOODSIDE, QUEENS

ZAPRASZAMY NA JAZDĘ PRÓBNĄ

OTWARTE W NIEDZIELE 12-6

718-475-3429

WOJTEK IGNATOWICZ WOJTEK IGNATOWICZ

1600

$

#60848. 7 Pass, Auto, A/C, Full Pwr, Alloys, 24K mi.

2 LATA

przy zakupie nowego samochodu.†† CUSTOMER CASH FROM TFS

SIENNA LE

259

$

LEASE FOR

1250

$

APR FIANCING AVAIL* UP TO 60 MOS SUBVENTION CASH FR TFS OR

TOYOTA CERTIFIED PRE-OWNED IN OUR INDOOR SHOWROOM! '10 RAV4 4X4 LTD

QUEENSBORO TOYOTA SALESPERSON

AY

S

SPECTACULAR

MON-THUR 9–9 · FRI 9–6 SAT 10–6 · SUN 12–6 NASZ POLSKOJĘZYCZNY SPRZEDAWCA

E

PW

6 2 ST

B LVD

X SE

6 1 ST

EN

60 ST

UE

34th AVE

/Q

W

LN

N

NORTHERN

6 8 ST

BK

32nd AVE

7

JUNE 2014

%

60 MIESIĘCY NA WYBRANE NOWE TOYOTY 2014

| 14 CZERWCA 2014

2-10 Northern Blvd, Woodside, Queens

NA JUST ZACHÓD od OF BQETHE • KILKA od FROM THE 59th H WEST BQE · MINUT MINUTES THE 59TH BRIDGES 15 MINz NASSAU FROM NASSAU & TRIBORO BRIDGES • 15 ·MINUT i TRIBORO & TRIBORO BRIDGES · 15 MIN FROM NASSAU

WWW.QUEENSBOROTOYOTA.COM

718-475-3429

www.scionofqueens.com www.scionofqueen

NATYCHMIASTOWA DOSTAWA

Tax, title, registration add’l on all offers. No dealer fees. *Call or come in for details. Subject to Tier1+-Tier1 credit approval thru TFS. ††Covers normal factory scheduled service for 2 years or 25K miles, whichever comes first. New vehicle cannot be part of a rental or commercial fleet or a livery/taxi vehicle. See participating Toyota Dealer for plan details. Valid only in the continental U.S. & Alaska. Roadside assistance does not include parts and fluids.**Thru TFS. Military: All New Vehicles - must show proof of U.S. Military active duty or inactive reserve. Exp 7/1/14. ****Thru TFS. Recent College Grads: Must have graduated within the past 2 years or in the next 6 mos; Must show proof of current employment for new 2014 Toyota Camry (gas), Corolla, Matrix, Rav4, Tacoma, Yaris & $1500 Prius enhancement (Exp 7/7/14) College and military rebates cannot be combined. ***Subj to tier 1+ credit apprvl thru TFS. Total pymts $3816 Corolla, $4296 Camry, $6216 Sienna. Purchase option avail at end of these leases @ fair market value. 12K mi/yr, 15c ea add'l mi. Lessee respon for maint, excess wear & tear. †Subj to tier 1 or tier plus apprvl, financg thru Toyota Financial Services. All factory rebates assigned to dealer. Offer exp 7/7/14. NYCDCA1246262.

ZADZWOŃ LUB ODWIEDŹ NAS PO DETALE !

BORO PARK

POLSKI GABINET LEKARSKI

GABINET CZYNN Y:

RIDGEWOOD

Jerzy Wawerski, MD

poniedzia∏ek od 2:00-7:00 wiecz. Êroda od 2:00-7:00 wiecz. piàtek od 2:00-7:00 wiecz. sobota od 10:00-3:00 ppo∏.

Specjalista chorób wewn´trznych

57-02 11th Ave., BROOKLYN, NY 11219

Tel: 718.435.5830

GABINET CZYNN Y: wtorek od 5:00-8:00 wiecz. czwartek od 5:00-8:00 wiecz. piàtek od 9:00 rano-12:00 sobota od 5:00-8:00 wiecz.

66-57 Forest Ave. RIDGEWOOD, NY 11385

Tel: 718.381.3766

Charles J. Ptak, D.D.S.

SPECJALISTA-CHIRURG SZCZ¢KOWY BEZBOLESNE ZABIEGI IMPLANTY POD NARKOZÑ DENTYSTYCZNE

Wi´kszoÊç ubezpieczeƒ honorowana (n.p. Aetna, Medicare, 1199)

• BEZBOLESNE USUWANIE Z¢BÓW • IMPLANTY - NADBUDOWA KOÂCI SZCZ¢KOWEJ • LECZENIE KANA¸OWE RESEKCJE • INFEKCJE JAMY USTNEJ I PROFILAKTYKA RAKA • T.M.J. CHRONICZNY BÓL SZCZ¢KI • ZABIEGI PO USZKODZENIACH I ZRANIENIACH TWARZY ORAZ BIOPSJA TKANKOWA

GABINET PSYCHOLOGICZNY Konsultacje | Ewaluacje | Testy | Diagnoza | Psychoterapia Dr ANDRZEJ TWARDOŃ Psycholog, St.Luke’s-Roosevelt Hospital The New School for Social Research

Mgr ANNA TWARDOŃ

Psychoterapeuta Uniwersytet Jagielloński, New York University

212-473-6669 920 Broadway, Manhattan NY

(bet 20-21st Street) Subway L., N, R, F, 4, 5, 6, F, B, D to 14th Street Union Sq.

(Polish / English)

Bezpłatna

konsultacja telefoniczna

Stres imigracyjny, nerwice, lęki, depresja, problemy osobiste i rodzinne, opinie dla sądów, nałogi, choroby psychiczne, nauka medytacji www.twardon.org • atwardon@gmail.com

POLSKI DENTYSTA

Dr Bronisław Lemaitre Pełna opieka dentystyczna • leczenie kanałowe • wypełnienia • bonding • chirurgia • korony • mostki • protezy • implanty • laminaty porcelanowe • wybielanie zębów

TEL:

Większość ubezpieczeń akceptowana

896 Manhattan Ave, Brooklyn, NY 11222 tel: (718)

389-6354

718.383.5551

www.drptak.com Pomoc w nagłych przypadkach

VISA • MASTER CARD • AMERICAN EXPRESS

92 Norman Avenue

Greenpoint, NY 11222

WEEKEND

nowy dziennik

| 14 CZERWCA 2014

ZDJĘCIE: JAN LATUS

8

Miasto leży na wzgórzach

Kostka uliczna wygląda jak dywan

c PODRÓŻE NIE NA WEEKEND d

NAJCIEPLEJSZA STOLICA EUROPY JAN LATUS Stolica Portugalii, Lizbona, ma najcieplejszą pogodę w zimie ze wszystkich stolic europejskich. Lato natomiast trwa tu sześć miesięcy i bywa upalne.

Ważniejsza wydaje się jednak nie tyle średnia temperatura powietrza, co ciepło mieszkańców miasta, przytulność zabudowy, spokojna atmosfera. Lizbonę na pewno warto odwiedzić ale też, jak się wydaje, bardzo przyjemnie i bezproblemowo by tu się mieszkało.

Lizbona jest najbardziej na zachód położoną stolicą Europy. W zimie temperatura waha się w ciągu doby między 10-15C, w a lecie dochodzi do 35C. Upały w lecie to wątpliwa atrakcja wielu europejskich miast ale ciepła, deszczowa zima to na pewno wielka zaleta.

Nic dziwnego, że tysiące mieszkańców bogatszych krajów europejskich, jak Holendrzy i Niemcy, kupuje w Portugalii posiadłości letnie.

Lizbona ma około 700 tysięcy mieszkańców (tyle co Poznań) i mały obszar ok. 80 km (jedna trzecia Poznania). Jednakże metropolia ma ponad 3 mln mieszkańców. Portugalia to jeden z tych niedużych krajów, których gros gospodarki, atrakcji, ludności, skupia się w obszarze metropolitalnym. Lizbona jest miastem o średnim dochodzie narodowym w skali Unii Europejskiej, lecz portugalska prowincja wlecze się w europejskim ogonie. Lizbona ma wiele atrakcji, przemysł i półtora miliona turystów rocznie. Na reszcie obszaru kraju dzieje się niewiele. Z powodu unijnych regulacji rolnictwa Portugalczycy nie produkują tyle, ile mogliby, doskonałych warzyw, owoców, wędlin, wina, konserwowych sardynek i innych ryb oraz owoców morza. Ruiny farm w głębi kraju, dalej od brzegu Atlantyku, są do kupienia za bezcen.

Lizbonie powodzi się dużo lepiej. Od czasu, kiedy w 1994 roku była Europejską Stolicą Kultury, oczy turystów zwróciły się na to urocze miasto położone przy odpływie rzeki Tag do oceanu, rozrzucone na wzgórzach i – jak powiedzieliśmy – obdarzone błogosławionym klimatem.

Wzdłuż rzeki (której jeszcze inną atrakcją są dwa imponujące mosty) ciągną się imponujące bulwary i gmachy rządowe w stylu klasycystycznym. Jeśli ktoś kocha Luwr i St. Petersburg, spodoba mu się tutaj. Jeśli ktoś jednak preferuje klimaty z niedużego miasta,

Mozaikowe elewacje kamienic

jeśli jego ulubionym wierszem jest "Zaczarowana dorożka", ten zakocha się w starej Lizbonie. Jej najstarsza część to Baixa (wymawia się mniej więcej jak polska Basia).

Byłem tu przed szczytem sezonu i trafiłem na deszczową noc. Starówka wydawała się raczej wymarła, mimo że była to noc z piątku na sobotę. Potem udało się co prawda odnaleźć kilka barów o międzynarodowym polorze, z mówiącymi po angielsku barmankami, oczywiście Ukrainkami, przeważają jednak niedrogie portugalskie sklepiki i restauracje. Wchodzę do takiej najbardziej klimatycznej. Ciemne, puste wnętrze, ściany wyłożone biało-niebieskim kaflami. Jestem jedynym klientem. Właściciel stoi za garami w kuchni; potem, utykając, przyniesie mi zupę krem z owoców morza, pyszne grilowane sardynki z kartoflami z masłem, małą karafkę lokalnego czerwonego wina i kawę espresso. Przy stoliku siedzi i oblicza rachunki jego żona. Family business. Długo ze wszystkimi rozmawiam. W lecie nie jest tu tak przyjemnie i kameralnie – przed restauracją stoją pod parasolami stoliki, jest tłoczno, a ceny wyśrubowane. Tak przynajmniej czytam w komentarzach klientów na internecie. Chyba jest tu milej w deszczową noc i po sezonie. W ogóle w całej Lizbonie.

Zatrzymuję się w nowoczesnym, dość eleganckim hotelu Mundial, położonym w samym sercu starego miasta. Choć to noc przed weekendem, uderza brak poloru, blichtru odnajdywanego w innych miastach w miejscach drogich i nowoczesnych. W hotelowym barze siedzą młode pary i stare małżeństwa. Ubrani skromnie, w jakieś sweterki, tweedowe marynarki. Rozmawiają ściszonymi głosami. Na ulicach atmosfera przypomina jakieś zbiedniałe miasteczko południa Francji czy Włoch. Ciągle dużo jest małych sklepików sprzedających książki, buty, papeterię, dewocjonalia. Rano Portugalczycy wpadają do piekarni na kawę i swoje słynne bułeczki z masłem. Ciągle jeżdżą antyczne tramwaje (choć na trasie wzdłuż rzeki przyuważyłem też supernowoczesne bolidy, którymi szokują dziś miasta europejskie).

nowy dziennik

WEEKEND

| 14 CZERWCA 2014

9

Przedziwna architektura z przełomu XIX i XX wieku. A na parterze – Starbucks!

Teraz, w szczycie sezonu, starówka jest zapchana turystami. Chodzą po wyłożonych dekoracyjną kostka uliczkach, wspinają się po niezliczonych schodach, patrzą na wyłożone mozaiką fasady, wieczorem wysiadują w ogródkowych restauracjach.

Photo courtesy of Regency Studios

C E L E B R AT I O N S F ROM H IGH A BOVE T HE PARK

Sklepik z dewocjonaliami

Jednak to po sezonie widać, że Portugalia jest pogrążona w gospodarczym kryzysie. Nie ma turystów, a mieszkańców stolicy nie stać na sybaryckie wyprawy na miasto. Portugalczycy nie słyną zresztą z wydawania pieniędzy na pokaz i z zamiłowania do zmian. Przeciwnie – kamienice Lizbony są czasem dość podniszczone ale też nikt nie próbuje ich oszpecić nowoczesnymi oknami sklepów i wejść, nie dobudowuje awangardowych mansard. W kamieniczkach, sklepach i knajpkach zatrzymał się czas. Oby tak pozostało.

E LEGANCKA S ALA B ANKIETOWA NA KAZDA O KAZJE Wznoszący się ponad parkiem, lokal Terrace on the Park to idealne miejsce na wymarzone przyjęcie weselne, ekskluzywny bankiet, przyjęcie komunijne lub z okazji bierzmowania, jak również na spotkania biznesowe.

Nominated for

Business

Spektakularny Widok, Zdobywajaca Nagrody Kuchnia, Rzetelne Usługi CALL US AT 718-592-5000

TERRACEONTHEPARK.COM INFO@TERRACEONTHEPARK.COM 111TH STREET & 52ND AVENUE, FLUSHING MEADOWS PARK, QUEENS NY 11368

W Lizbonie uchowały się stare tramwaje

Przepiękna żelazna wieża windy Santa Justa z 1902 roku

Wiedza. Doświadczenie. Świadczę usługi od 1997 r.

Ubezpieczenia na życie • Konta emerytalne • Konta inwestycyjne

Lizbona jest miastem, jak na strefę euro, niedrogim, nie tak zatłoczonym jak Madryd czy Rzym a równie pięknym. Warto tu wpaść, choćby w drodze z Nowego Jorku do innego kraju. &

KAMIENICE LIZBONY SĄ CZASEM DOŚĆ PODNISZCZONE ALE TEŻ NIKT NIE PRÓBUJE ICH OSZPECIĆ NOWOCZESNYMI OKNAMI SKLEPÓW I WEJŚĆ, NIE DOBUDOWUJE AWANGARDOWYCH MANSARD.

Andrzej Dudus Financial Services Representa!ve Registered Representa!ve P: (718)568 -2564 adudus@metlife.com

Metropolitan Life Insurance Company (MLIC), New York, NY 10166. Securi!es offered by MetLife Securi!es, Inc. (MSI) (member FINRA/SIPC), 1095 Avenue of the Americas, New York, NY 10036. MLIC and MSI are MetLife companies. L0414369749[exp0316][CT,NJ,NY,PA]

10

WEEKEND

nowy dziennik

| 14 CZERWCA 2014

!"#$%&'()(*+",-(%(*.) Żyd prosi Boga o pomoc: – Panie, co ja mam robić? Co robić? Mój syn się ochrzcił!

A Bóg na to: – Zrób to samo, co ja. Napisz nowy testament.

Adwokat depeszuje do swojego klienta Zylbersztajna: “Sprawiedliwość zwyciężyła. Apelować?”.

Konduktor do pasażera w jarmułce: – Kupił pan bilet na pociąg osobowy, a jedzie pan ekspresem. Musi pan dopłacić różnicę.

A pasażer odpowiada spokojnie: – Co znaczy musi, kto musi? Dla mnie ten pociąg może sobie jechać wolniej. Ja mam czas.

Rozmawia dwóch Żydów: – Ty, wiesz co, Mosze? Ten koń, co ty mnie go wczoraj sprzedałeś, to on wziął mnie i zdechł!

Na to ten drugi: – Ty wiesz co, Icek, on mi nigdy tego nie robił...

– Panie Cukerman, jaka jest różnica czasu między Polską a Izraelem? – pyta Icek.

– U was jest czas środkowoeuropejski, a u nas czas to pieniądz – na to Cukerman.

– Rebe! Ty mnie powiedz, co to jest ta “etyka w byznesie”?

– Icek, ty sobie wyobraź: ty masz sklep do spółki z Abramem, a w tym sklepie same garnitury. Przychodzi do ciebie klient. On sobie wybiera i kupuje jeden garnitur. Ten garnitur kosztuje 100 dolary. On ci kładzie te 100 dolary na ladzie i wychodzi. Ty bierzesz te 100 dolary i widzisz, że mu się banknoty skleiły i to nie są 100 dolary, tylko 200 dolary. I tu właśnie się pojawia kwestia “etyki w biznesie”. Powiedzieć wspólnikowi, czy nie powiedzieć?

– Mojsze – pyta Icek – a skąd ty masz taki ładny zegarek?

– Tate mi sprzedał jak umierał.

– Wytłumacz mi, rebe, bo nie rozumiem: przychodzisz po pomoc do biednego – pomaga ci jak tylko może. Przychodzisz do bogacza – udaje, że cię nie widzi. Czemu tak się dzieje?

– Spójrz, Abram, przez okno. Co widzisz?

– Sara z Ickiem idzie ze sklepu. Josel na bazar jedzie. Rapaport z Rywką rozmawia...

– Dobrze, Abram. A teraz spójrz w lustro. Co widzisz?

– Cóż mogę widzieć, rebe. Siebie samego widzę.

– Widzisz, Abram – okno jest ze szkła i lustro ze szkła. Wystarczy dodać odrobinę srebra i już widzisz tylko siebie!

Według najnowszych badań przeprowadzonych przez międzynarodowych psychologów są dwie główne przyczyny, dla których mężczyźni spędzają wieczory w knajpie: a) nie mają kobiety b) mają kobietę.

Wylądował facet w piekle. Wita go diabeł z otwartymi ramionami, uśmiechnięty i mówi: – Witaj w piekle, przybyszu! Czeka cię czas niezapomnianej zabawy! Nie wierzysz? To powiedz mi, piłeś ty za życia?

– No tak, piłem – odpowiada facet.

– No to w poniedziałek pijemy wszystkie alkohole świata!

Drinki, nalewki, wódki.. Co tylko chcesz! A paliłeś?

– Tak, paliłem.

– We wtorek będziesz miał więc upust na wszystko! – na to diabeł. – Palimy cygara, papierosy, pykamy fajki... wszystkie, z całego świata! A brałeś może coś mocniejszego?

– Nooo... czasem mi się zdarzało.

– No to cudownie! W środę wąchamy, palimy zioło, łykamy LSD, dajemy w kanał... wszystko co chcesz! A za życia miałeś może jakieś pociągi homoseksualne? – pyta diabeł.

– Ooo... co to, to nie! – odpowiada oburzony gościu.

– A to w takim razie czwartek już nie będzie taki przyjemny...

REDAGUJE: JANUSZ M. SZLECHTA js@dziennik.com Nadesłał: J. Skowron

!"#$%#& '()(# ' *+,'-+

()-.',/ .%#"

!<)3(, !)+3(#+ ?

7: 3)(.)

2:9%(% (%#'9:/ 7,

$%#01.# !+'#.%4/ 2%34, 6+',8' 5"#61)(/ (%6 #9%!16% >4%(3: 7+)

' - 2:6- 0#7#( +)78', 7-8',.; 2)(6=4

!<,( 4 )6-$-/ ")3:+'#

$)":4)/ (% .;<:!.,

4:"() - '2%=+6) $)<, 5+/ .'<:4%#/ :+9)(%/ 6)7%-1' 6) ').,0()

9+)7 !:/ .%16=4 7-8') ()7 @%@

:2+#.'# & 6=< 1)$:/ .;:7-

1<:(? C#"

: (%)& 4:0() ?

3+:0)(/ 16)

? )*+,6)(/ 16%# ? !)(134: !+):0/ .%#.

A#$%3=4

()04%#6/ & 1') +'#6) D%34,

4 9+:3:<)' 9+#.6%$ )"*)2#/ .%#

+:'.%)9) & 1%#& ' 9=+,

$%#1'6) 4 5*+,.#

:6+#3:/ & 4, 6-.;)+'

4'=+ 3,3-< ()/ 4<:16) 1!#.0)"%/ ()7 E)"F 13#!., & E#/ 9+-!) 13) :7 9+',(/ ?

B);:/ 6:")+16) .%)<) $#3) 16%$

.%)13: !#<(# 2)6)"%%

!#+1:() (:( 9+)3) !)<,

"%?1.%)13# "-2 %9")13#

0#'%:+: $%#7', & GA5 ) >)()7)&

')6)3)/ +':() !)(%#(/ 6)

4 +:'/ 9+'#4.# !%)(%13,

$:7#" H:"61/ 4)9#()

().',/ (%# ' 6(:3#$ '()() $)+6) ;#+2)3,

2#"*#+ ' I:$/ 2+:4%/ .')

!%#? & . % @4,2+)/ 413#.'/ 6:4)(#@ (, !3)6%

1#((# -+:0#(%#

FFF )(7 J:"" K#+"%(6)

')7)(%# -7:13#!(%< & 1#+4%1 6+',8'=46:4, !"#$#%#&'()

!"!#$ % &'(%)$*+ #$,

&023)2, $3$%'47+ -#)/C D7()$7

F$72< $#?'!#$

. 7)$, -#'#

-"!'.)+ /$

3$!#$ &2!1"3

.'@-#'+ .6 -%?"9$#

.6%7$.+ /$ !20)A)) &!$/"@$, . ('#$/C

364-0) ' 7)2@ .)2%)24 , 7

&!%6+ .*$-%+ /%$7)2 /"(%2A'

H'92!?< &!$.6 &)-$!% ('&*6.

G)-*6

2?$& &!$/6 ?*'#$

B'3$-%< #)2!'.+ /$

>'!6-< $#?'!

%.)2!+ /)$(*' ("-%6

.4-!E( 0'!(E. $"A"+ -?'.-#)2 . &)'+ -27/2 #$"+ -?6/%7$

.)20#$ !$('4-/4

-?'&)247 . $!?602!))

"/%207)$ .

J"90)7)2

KKK D3)2, % -639'0 :/L!2+ ?.E!/$ 3$7)+ )3)27)$ =!36 A'!< $#?'! /C2)%3" L)7$

'9'# :)772+ -'?6

-4 .)2?$ , !%2#$ O)7("+ -E.

#!$)7$ &)!$7)) %$($7)2 "('-?,2&7)* -2!.)- #!%6P%E.#'.6 !"#$#%#&'()

/C$3< .M9!%2AM 7"3)+ '!(67"- %3$?6/2

!"/C (*'7) (.$7$+ -4 /)2 ?"%)7E.

A!6%'47 % ?"7(!6 #'&)'+ .$7)2 '!A$7)+ %3"

:$;< =%6# 7)23)2/+ #)

&!%236+ /$7$ % 8'0"39))

?,2/%'+ -#!%6(*$ 9'A)7) A!2/#$

.6-&$ . :$*6/C I7?60$/C 32/%2? )-0$3-#) .

F2!'+ -2(%)$ , %'0)3)2

)3 -%0$1!'+ -4 3)2!4 /" /%2# 5)$-#$

N)3&-'7 % #!2+ -#E.#)

&'( 9"?$3) 9)2A$+ /%$

.6A!$*$ % 8'712+ (2!$/@$,

J$"!20< #'3)# #)7$ 7)232A'

nowy dziennik

WEEKEND

| 14 CZERWCA 2014

11

c NASZ HOROSKOP d

CO CIĘ CZEKA W TYM TYGODNIU BARAN

Miłość: Samotne Barany spotkają na

swojej drodze kogoś z kim zapragną dzielić resztę życia.

Praca i finanse: Obecny czas nie przyniesie nagłych zastrzyków gotówki. Warto zacząć oszczędzać.

Zdrowie: Masz teraz spore predyspozycje do złamań i kontuzji.

RAK

Miłość: Odczujesz potrzebę samotności i

zagłębienia się w swoje uczucia.

Praca i finanse: Otwórz się na nowe możliwości. Dobry czas na wzięcie pożyczki.

Zdrowie: Pogoda sprzyja obcowaniu z naturą. Potrzebujesz wyciszenia i równowagi.

LEW

Miłość: Dobry moment by pokazać naj-

BYK

Miłość: Nie oceniaj książki po okładce.

Czekając na księcia z bajki tracisz cenny czas.

Praca i finanse: Masz spore szanse na otrzymanie dodatkowych zleceń.

Zdrowie: Możesz odczuć bardzo dotkliwie alergie na roztocza.

bliższym, jak bardzo Ci na nich zależy.

Praca i finanse: Twoja ambicja i związane z tym wyrzeczenia zostaną nagrodzone.

Zdrowie: Warto odwiedzić stomatologa.

WAGA

Miłość: Zbyt wielki rozsądek jest wrogiem

miłości. Nie wszystko możesz zaplanować i przewidzieć.

Praca i finanse: Obudź się i postaraj zmotywować. Zainwestuj w rozwój osobisty.

Zdrowie: Mogą się pojawić problemy z krążeniem. Uważaj na siebie.

SKORPION

Miłość: Odważ się na więcej. Ktoś bar-

dzo stara się o twoje względy lecz nie jest pewien, czy je odwzajemniasz.

Praca i finanse: Pamiętaj aby nie wydawać więcej niż możesz. Masz skłonności do rozrzutności.

Zdrowie: Zaniedbujesz swoje zdrowie.

Czas na badania kontrolne.

KOZIOROŻEC

Miłość: Poświeć więcej uwagi partnero-

wi, który od dawna czuje się samotny.

Praca i finanse: Jesteś naprawdę dobry w tym co robisz. Pomyśl o dodatkowych inwestycjach.

Zdrowie: Może dać o sobie znać zaniedbana kontuzja z przeszłości.

WODNIK

Miłość: Jeśli od dawna odczuwasz, że obec-

ny związek jest pomyłką, to najwyższy czas podjąć decyzję.

Praca i finanse: To dobry czas na odzyskiwanie pożyczonych pieniędzy.

Zdrowie: Pora zadbać o dobre samopoczucie i atrakcyjny wygląd.

PANNA

Miłość: Osoby samotne będą teraz ema-

BLIŹNIĘTA

Miłość: Bliźnięta pozostające w stałych

związkach odczują chęć do flirtu oraz romansów.

Praca i finanse: Twój długotrwały wysiłek zostanie nagrodzony.Pozwól sobie na drobne przyjemności.

Zdrowie: To najwyższa pora na coroczne podstawowe badania na które wciąż brakuje Ci czasu.

nować urokiem osobistym. W związkach sielanka.

Praca i finanse: Pomyśl o dodatkowych szkoleniach mogących podnieść Twoje kwalifikacje zawodowe.

Zdrowie: Potrzebujesz wyciszenia i relaksu. Postaraj się znaleźć choćby godzinę w ciągu dnia tylko dla siebie.

STRZELEC

RYBY

Miłość: To idealny czas na planowanie założenia rodziny oraz sprawy z nią związane.

Praca i finanse: Przestań planować. Zacznij realnie określać cele i dąż do ich realizacji.

Zdrowie: Zadbaj o swoje nerwy. Stres jest teraz dla Ciebie niewskazany.

Miłość: Uwierz wreszcie, że zasługujesz

na miłość. Zaufaj swojemu sercu.

Praca i finanse: Pamiętaj, że praca ma sprawiać przyjemność. Poza tym co się odwlecze to nie uciecze.

Zdrowie: Warto pomyśleć o wizycie u endokrynologa.

REKLAMA

AIR TOUCH DENTAL BROTHERS, PC Gwarantujemy wysokà jakoÊç us∏ug dla ca∏ej Rodziny • Leczenie kana∏owe • Koronki i mostki • Implanty • Bia∏e plomby • Wyjmowane ca∏kowicie albo cz´Êciowe protezy • Usuwanie z´bów • Leczenie paradontozy

100 % STERYLIZACJA

1 godzina w gabinecie wybielania z´bów

ORTODONTA

Prostowanie z´bów przez wyjmowany aparat

Pi´kny uÊmiech po 2 wizytach • Bez borowania • Bez zastrzyków • Bez bólu Najskuteczniejsza metoda leczenia na: krzywe, ukruszone, zabarwione i odbarwione z´by oraz odst´p mi´dzy z´bami

OTWARTE W NIEDZIEL¢

203 Nassau Ave., Greenpoint B’klyn NY 11222 (pom. Humbold St. & Russel St.) (718) 383-1270

12

WEEKEND

nowy dziennik

| 14 CZERWCA 2014

c

d

ZABÓJCZE UPAŁY ANDRZEJ KORMAN

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

Po raz pierwszy Anioł Śmierci pojawił się w Chicago w połowie lipca 1995 roku. Termometr doszedł wtedy do 41 stopni Celsjusza w cieniu.

Sztuczna plaża nad Sekwaną

CHICAGO 1995 Olbrzymie jezioro Michigan wcale nie łagodziło sytuacji. Przeciwnie – przydawało jedynie powietrzu wilgoci, przez co tzw. temperatura odczuwalna szacowana była na „około 50 stopni”. Topniał asfalt, gięły się szyny kolejowe, zaczęły się przerwy w dopływie prądu, co chwila stawała klimatyzacja dodatkowo stresując i tak już przerażonych mieszkańców. Gorące i duszne noce nie przynosiły ulgi. Nagle pojawiły się sygnały, że ludzie starzy, zwłaszcza ci z biednych dzielnic, z mieszkań bez klimatyzacji zaczynają umierać. Udar cieplny, uczucie płonięcia, temperatura ciała dochodząca do 43 st. C. Służby miejskie, także medyczne, były zupełnie nieprzygotowane na taki obrót rzeczy.

Po raz pierwszy okazało się, że upały w wielkim mieście stanowią nie tylko przejściowy dyskomfort ale też, w pewnej sytuacji mogą nieść ze sobą poważne i powszechne zagrożenie życia. Starcy umierali samotnie w swoich mieszkaniach, nie wiedząc czy powinni i ewentualnie do kogo zwrócić się o pomoc. Czasem siedzieli bezradnie przy otwartym oknie i tak odchodzili. Urzędy do pewnej chwili zgony te uzna-

wały za naturalne. Po prostu było wszystkim bardzo, bardzo gorąco.

Najwyższa temperatura w czasie tych 12 piekielnych dni przekroczyła 44 stopnie. Mniej więcej po tygodniu władze miasta zaczęły zdawać sobie sprawę, że to nie jest zwyczajny upał.

Doliczono się już 750 ofiar cieplnego udaru. Zaczęto szukać gwałtownie jakichś środków zaradczych; pojawiły się ostrzeżenia w mediach, porady jak bronić się przed odwodnieniem, przegrzaniem, gdzie dzwonić po pomoc. Natychmiast uaktywniono wszystkich pracowników służb socjalnych. Oni mieli najlepsze rozeznanie o ludziach, którzy mogą potrzebować pomocy. Krótko mówiąc: z amerykańskim pragmatyzmem starano się problem rozpoznać i rozwiązać. Liczba ofiar przestała rosnąć. W sumie dramat chicagowski stał się pożytecznym szokiem, który pozwolił opracować wspólną (magistrat, szpitale, policja, media, pracownicy socjalni, a nawet przedsiębiorstwa pogrzebowe) procedurę na każdy rodzaj zagrożenia powszechnego.

PARYŻ 2003 O problemach Chicago zrobiło się głośno w naszej globalnej wiosce. Choć Chicago po-

winno dać do myślenia wszystkim wielkim aglomeracjom świata, zarozumiały Paryż puścił tę przestrogę mimo uszu. I szybko miał tego pożałować. Z początkiem sierpnia 2003 roku Paryż tradycyjnie opustoszał. I choć rozmaite władze nieustannie namawiają do bardziej równomiernego rozkładania urlopów, do dziś nic nie jest w stanie odwieść francuskich mieszczuchów od stadnego opuszczania miasta. W sierpniu 2003 r. w Paryżu został tylko ten, kto musiał. Często był to ten, kto musiał z powodu wieku lub ubóstwa.

Nie bez znaczenia dla dramaturgii zdarzeń był też fakt, że w tym czasie zaledwie 6% paryskich domów miało klimatyzację. Zarówno sami mieszkańcy, jak i władze uważały bowiem, że w umiarkowanym paryskim klimacie nie jest to niezbędne. Także w szpitalach. Dlatego te 900 ofiar, które zmarły w Chicago na udar w ciągu 12 dni, w Paryżu odnotowano w ciągu trzech pierwszych dni. Afala dopiero zaczęła się wznosić. Ludzie masowo umierali w szpitalach, na OIOM-ach, a zdziesiątkowani przez urlopy lekarze byli bezradni. Później wyliczono, że aż 42% ofiar zmarło właśnie w szpitalach, 35% – w domach, a 19% w schroniskach dla ludzi starych. Na domiar złego długo nie

PRZEZ KILKA DNI WŁADZE UDAWAŁY, ŻE NIC SIĘ NIE DZIEJE. WRESZCIE MINISTER ZDROWIA NAGRAŁ NA SWOJEJ DACZY WEZWANIE O CIERPLIWOŚĆ I SPOKÓJ I PROTEKCJONALNIE ZAPEWNIŁ, ŻE WSZYSTKO JEST POD KONTROLĄ. TYMCZASEM LUDZIE UMIERALI W PARYŻU.

zdawano sobie sprawy z powagi sytuacji. Przez kilka dni władze udawały, że nic się nie dzieje. Wreszcie minister zdrowia nagrał na swojej daczy wezwanie o cierpliwość i spokój i protekcjonalnie zapewnił, że wszystko jest pod kontrolą. Tymczasem ludzie umierali wszędzie.

Niebawem nie było już miejsc nie tylko w kostnicach, ale też w nowowybudowanej, olbrzymiej chłodni mięsnej – na szczeście jeszcze niazagospodarowanej przez rzeźnię. 10 sierpnia zrozpaczeni lekarze wystosowali poprzez media apel o skoordynowanie pomocy potrzebującym, a przy okazji udzielili też ludziom paru praktycznych rad. Wszystko to jednak odbyło się za późno i w niewystarczającej skali. Efekt – po 2 tygodniach upałów Paryż doliczył się ponad 5 tys. ofiar. Do ludzi zaczęło docierać też, że przeważnie nie były to ofiary nieuniknione i że nawet po odejściu fali gorąca umieranie będzie jeszcze jakiś czas trwać.

Zapowiedzi naukowców, że nasz klimat dziczeje, sprawdzają się co do joty. Tak jak z powodziami, wichurami czy śnieżycami, musimy liczyć się także z długotrwałymi falami upałów. Służba zdrowia, podobnie jak wszystkie inne służby publiczne powinny się do tego przygotować. I każdy z nas indywidualnie. &

Jeśli interesują cię podobne historie – odwiedź internetowy portal "Nie z tej ziemi" (www.nieztejziemi.org). To miejsce dla wszystkich entuzjastów alternatywnego myślenia, miłośników spraw niewyjaśnionych oraz paranaukowców. To portal dla fanów wszystkiego co nieziemskie na Ziemi i poza nią.

nowy dziennik

WEEKEND

| 14 CZERWCA 2014

13

TECHNIKA MA PRZYSZŁOŚĆ JAN LATUS

AUTO GOOGLE

Inżynierowie firmy Google przeprowadzili pierwsze próbne jazdy napędzanego przez autopilota samochodu, prace nad którym trwały od 2010 roku. Dotychczasowe samokierujące się samochody Google oparte były na konstrukcjach produkcyjnych modeli, jak Toyota i Lexus. Jest to pierwszy model opracowany od podstaw przez tę firmę internetową. Dwuosobowy pojazd nie ma kierownicy ani pedałów, jednakże, dla bezpieczeństwa pasażerów, ograniczono jego prędkość maksymalną do 40 km/godz. Ludziom w kabinie pozostawiono jedynie naciśnięcie guzika „start”.

CHIŃSKI FARMER I JEGO WALIZKA NA KÓŁKACH

Farmer czy nie, nie wiemy, ale na pewno pomysłowy. Chińczyk opracował walizkę napędzaną silnikiem elektrycznym i akumulatorami litowo-jonowymi, umieszczonymi w tejże walizce (bez obawy, zostało też trochę miejsca na bagaż). Na walizce mogą podróżować dwie osoby z prędkością 20 km/godz. na odległość do 60 kilometrów, akurat z dworca lotniczego do domu.

PIĘCIODRZWIOWY MINI

Dzień na pięciodrzwiowego MINI Coopera musiał nadejść! Popularne, stylowe samochody małolitrażowe MINI produkowane przez koncern BMW były pierwotnie dwudrzwiowe (plus klapa bagażnika). Popularność MINI skłoniła jednak producenta do wypuszczania kolejnych, zwykle większych modeli. Przyszła więc teraz pora na model pięciodrzwiowy. Jest on odrobinę dłuższy od podstawowego, kabina jest szersza i wyższa, a bagażnik ma o 30 proc. większą pojemność. Samochód napędzany będzie czterema do wyboru silnikami i mieć skrzynię biegów manualną bądź automatyczną. Najważniejsze, że ciągle zachował wdzięk dwudrzwiowego modelu, a skoro jest od niego praktyczniejszy, na pewno będzie świetnie się sprzedawał.

ZDJĘCIA: MATERIAŁY REKLAMOWE

SIKORSKY S-56

Sikorsky S-56 to opracowany na początku lat 50. dla sił powietrznych USA helikopter do przewożenia ciężkich ładunków. Prototyp uniósł się nad ziemię w 1953 roku. Był to pierwszy dwuwirnikowy śmigłowiec tej firmy. Wyglądał nietypowo – silniki umieszczono po bokach kadłuba, dzięki czemu zyskano więcej miejsca w ładowni, która teraz mogła pomieścić do 26 żołnierzy z pełnym ekwipunkiem, 24 nosze i trzy jeepy. Śmigłowiec wszedł do produkcji w 1956 roku ale wkrótce stał się przestarzały, przede wszystkim z powodu swoich tłokowych silników.

Miał też dużo mniejszą ładowność niż wielki radziecki MiL Mi-10. Mimo wszystko użytkowany był do 1969 roku, także pod czas wojny w Wietnamie.

nowy dziennik

| 14 CZERWCA 2014

Dla Julii oglądam cały show do północy. Przedtem tylko raz oglądałem Kimmela do północy, gdy występował burmistrz Toronto Ford, niezwykle barwna postać. Baardzo krótka spódniczka Julii to jeszcze nic, kiedyś Nicole Kidman przyszła do tegoż studia bez spódniczki.

Od podkasanych gwiazd powyżej lat 30 odcięła się Sandra Bullock. Przyszła w długiej sukni. Nie tak dawno Angelina Jolie była w długiej sukni, ale jej suknia miała z boku dłuugie rozcięcie. Suknia Bullock nie miała nawet krótkiego rozcięcia.

Sandra zagubiona w kosmosie. Aż do scen finałowych filmu „Gravity” jest w stanie nieważkości, koziołkuje w przestrzeni, często do góry nogami. Przez prawie cały film jest w kombinezonie i hełmie. Początkowo wykonuje jakieś trudne zadania, ale ma bardziej doświadczonego partnera, który przez radio daje jej instrukcje i podnosi na duchu.

Potem Sandra przez tunel w martwej planecie dostaje się do małej bezzałogowej stacji kosmicznej. Tu jest powietrze, można zdjąć hełm i oddychać, ale też jest stan nieważkości, więc Sandra grawituje.

Sporo lat temu grawitując w stanie nieważkości Jane Fonda jako komiksowa Barbarella rozebrała się całkowicie. Bullock grawitując zdjęła kombinezon, ale całkowicie się nie rozebrała. Czekała ma partnera, który powinien lada moment wyjść z tunelu, ale długo nie wychodzi.

Sandra wzywa go przez radio, prosi żeby się odezwał, ale nie ma odpowiedzi. Coś się stało z partnerem, znikł bez śladu. Jest sama na martwej planecie. Do tego komunikacja radiowa z centralą, którą mogłaby prosić o pomoc, jest czemuś jednostronna. Ona słyszy głosy i śmiechy, jej nie słyszą. Nikt we wszechświecie jej nie słyszy.

O ile się nie mylę, to Sigourney Weawer była w dwóch filmach sama w kosmosie ale była w jednoosobowym statku kosmicznym, który na Ziemię mogła wrócić. Problem był taki, że do pojazdu dostał się kosmiczny potwór o wyglądzie ośmiornicy i atakował kosmonautkę, ale to całkiem inna fantastyczna historia. Bullock nie ma statku kosmicznego ani żadnego pojazdu. Pomijam dziwne wydarzenia w stacji kosmicznej i wokół niej.

Masochistyczny sen miała także Nicole Kidman w „Oczy szeroko zamknięte”. Leży na łące, dookoła stoją nieznajomi mężczyźni i każdy kolejno ma z nią seks, a nadchodzi ich coraz więcej. Belle de jour mężowi o swoich snach nie mówiła. Narkomanka, którą grała Kidman, opowiedziała swój sen mężowi.

Według profesora Pumpkina kosmonautka zostanie już na zawsze na martwej planecie w konstelacji Mrówkojada, daleko od Ziemi. „To już jest koniec, bo nie ma już nic” śpiewają Elektryczne Gitary, ale nie, to jeszcze nie koniec. Dzielna Sandra nie poddaje się i film ciągnąć się będzie jeszcze długo.

GDY SANDRA BULLOCK BYŁA W KOMBINEZONIE I HEŁMIE, A WIĘC CO NAJMNIEJ PRZEZ TRZY CZWARTE FILMU „GRAVITY”, KAMERA BAARDZO DŁUGO POKAZYWAŁA CO POKAZAĆ MOGŁA, CZYLI DUŻE CZARNE OCZY.

GWIAZDY STANISŁAW KOKESZ Kimmel pompatycznie zapowiada przybycie największej gwiazdy w świecie. Wchodzi Julia Roberts.

Długie blond włosy i baardzo krótka spódniczka.

ZDJĘCIE: ARCHIWUM

WEEKEND

W „The Voice” na fotelu głównej sędziny długo zasiadała gwiazda Aguilera, ale się to jej znudziło. Teraz na tym fotelu siedzi gwiazda Shakira, którą na razie rola sędziny bawi. Jednak gdy zawodnik grał country, Shakira zamknęła oczy i nie powiedziała nic.

Koszykarka szkolnej drużyny została zawieszona, na szczęście nie dosłownie, bo podobno źle się prowadziła. Szkolne i uniwersyteckie drużyny koszykarek grają, mają turnieje, a zawodowych już od dość dawna w Ameryce nie ma. W innych krajach są, tu nie ma, a były. Grały w Ameryce zawodniczki zAustralii i Europy. Gwiazdą była Małgorzata Dydek z Gdyni, grała sporo lat, między innymi w Salt Lake City. Bardzo wysoka. Teraz, gdy zawodowej koszykówki kobiet tu nie ma, Amerykanki angażują się w Europie, gdzie się da. Jedna Amerykanka grała w Gdyni, druga we Wrocławiu. Nie wiem, czy jakieś teraz grają.

Gdy Sandra była w kombinezonie i hełmie, a więc co najmniej przez trzy czwarte filmu „Gravity”, kamera baardzo długo pokazywała co pokazać mogła, czyli duże czarne oczy. „Kak lubliu ja was, oczy czornyje, oczy krasnyje” nucił asystent urodzony w kołchozie. Szekspira „Sen nocy letniej” zaczyna się od tego, że dwie pary kochanków błąkają się w lesie podAtenami, zaczarowani zasypiają i mają dziwne sny. Sny mają też zaczarowani piękna królowa elfów Tytania i obleśny hydraulik Spodek. Spodkiem nazwał go Gałczyński, który komedię przetłumaczył na język polski. Zaczarowana Tytania zakochuje się w hydrauliku, ale ich seks to chyba sen Spodka.

Film według tej komedii był marny, aktorka śpiąca w lesie nago, nazwisko pominę, bardzo chuda, ale Michelle Pfeiffer jako królowa elfów pełna uroku. Pfeiffer była także pełna uroku w innej komedii surrealistycznej, gdy była kochanką diabła, a diabłem był Jack Nicholson. To było dobre.

Snyod Woron grają ogromną rolę w powieściach i filmach prawdziwych surrealistów.

W „Belle de jour” Bunuela Catherine Deneuve ma ponure sny. Jest przywiązana do słupa w podartej sukience, a mąż i jego przyjaciel obrzucają ją błotem. Albo mąż oddaje ją dwóm drabom, którzy zdzierają z niej sukienkę, biczują do krwi, poczem gwałcą. Masochistka

w snach to także masochistka w życiu. Zgłasza się anonimowo do burdelu. Burdelmama reklamuje ją klientom jako piękność dnia, belle de jour, bo Catherine jest prostytutką tylko w godzinach gdy mąż lekarz jest w pracy. Nikt jej nie bije, ale jest poniżana na różne sposoby, co masochistce było potrzebne. Koniec filmu to również jej sen.

Znakomity jest „Labirynt fauna”. Faun i labirynt to sen czy fantazja nieszczęśliwej w życiu dziewczynki o imieniu Ofelia. Jest niby królewną w podziemnym świecie, do którego ma wrócić przez labirynt. Realny świat jest okrutny, bo akcja toczy się w czasie krwawej wojny domowej w Hiszpanii. „Życie snem” rówieśnika Szekspira Hiszpana Calderona jest wielkim żartem. Facet jest królem, rządzi, wydaje

rozkazy, wszyscy go słuchają, ale na koniec okazuje się, że to był jego sen, wcale królem nie jest, przebudzenie jest bolesne.

Bywają jednak sny wesołe, po których przebudzenie jest przyjemne. Mnie się to też zdarza. Ale raz zdarzył się sen dziwny. Idę ulicami miasta, które znam, nie błądzę. Na wysokim budynku pojawia się świetlny napis „Kokesz zmarł”. Dziwne. Po pierwsze nie jestem osobą znaną, po drugie nie zmarłem. Przecieram oczy i napis jest inny: „zmarł hipopotam w zoo”. Spokojnie idę dalej.

Idę przez pola, idę przez las, Idę do pracy, by zdążyć na czas.

Elektryczne Gitary

Filozof w „Rękopisie” nazywał się chyba Velasquez. &

PIÓRKIEM W SEDNO

ILUSTRACJA: WOJCIECH KOZAK

14

(TYLKO) POLSKA KOCHA OBAMĘ

nowy dziennik

WEEKEND

| 14 CZERWCA 2014

15

Serdecznie zapraszamy do GABINETU OKULISTYCZNEGO

dr Michał Kiselow OD

NOWOCZESNE METODY LECZENIE WAD I CHORÓB OCZU (jaskra, kontrola chorych na cukrzyce, badanie dna oka, pomiar

ciśnienia sródgałkowego oraz komputerowe badanie pola widzenia).

Konsultacja i kwalifikacja do zabiegu laserowej korekty wad wzroku oraz usuwania zaćmy.

PEŁNY ZAKRES OPIEKI OKULISTYCZNEJ DOROSŁYCH I DZIECI

• dobór soczewek kontaktowych • wysoka jakość szkieł korekcyjnych • duży wybór oprawek: PRADA, DIOR, RAY BAN, COACH, TIFFANY, TOM FORD, OLIVER PEOPLES • okulary przeciwsłoneczne; akcesoria optyczne oraz okulistyczne badania dla kierowców (DMV)

909 Manhattan Ave., Brooklyn NY 11222

tel.718.389.0333

Większość ubezpieczeń medycznych, optycznych i unijnych honorowana

NOWE GODZINY

pon. – pt.: 9 rano – 8 wieczorem sobota: 9 rano – 6 ppoł.

Doktor mówi po polsku.

SPECJALISTA CHORÓB PRZYZĘBIA I IMPLANTÓW ZĘBOWYCH

PARADONTOLOG URSZULA KOROL, D.D.S.

LEKARZ ALERGOLOG Dr. MONIKA I. WORONIECKA, M.D. Specjalista ALERGOLOG dla doros∏ych i dzieci (z wieloletnim doÊwiadczeniem)

• Specjalistyczne skórne testy na alergie • Szczepienia odczulajàce, alergie Êrodowiskowe • Katar sienny, przewlek∏y kaszel i astma, alergiczne choroby zatok, uszu, oczu i skóry • Uczulenia na pokarmy, ostre reakcje uczuleniowe, uczulenia na ukàszenia przez owady • Zaburzenia uk∏adu odpornoÊciowego • Testy wydolnoÊci p∏uc Ubezpieczenia honorowane

BOARD CERTIFIED, (DIPLOMATE OF AMERICAN BOARD OF PERIODONTOLOGY)

• ZAPOBIEGANIE I LECZENIE PARADONTOZY

(KIESZONKI DZIĄSŁOWE, KRWAWIENIE DZIĄSŁOWE, RUCHOMOŚĆ ZĘBÓW)

Brooklyn:

115 Nassau Avenue (Greenpoint)

718.389.6950

Nassau:

125 Plandome Road (Manhasset), Long Island

516.570.0528

• IMPLANTY ZĘBOWE • REGENERACJA - ODBUDOWA KOŚCI WOKÓŁ ZĘBÓW • WSZCZEPY KOSTNE - ODBUDOWA WYROSTKA ZĘBODOŁOWEGO

• CHIRURGIA PLASTYCZNA DZIĄSEŁ

THE CENTER FOR ADVANCED SPIRITUAL HEALING

- PRZESZCZEPY DZIĄSEŁ WOKÓŁ OBNAŻONYCH SZYJEK ZĘBOWYCH - KOREKTA PRZEROSTU DZIĄSEŁ • STABILIZACJA RUCHOMYCH ZĘBÓW • SZCZEGÓŁOWE BADANIE GŁOWY I SZYI W CELU WYKRYCIA RAKA JAMY USTNEJ I PATOLOGII STAWU SKRONIOWO-ŻUCHWOWEGO

ROMAN SVARCZEWSKI Jedyny uzdrowiciel, który usuwa wszelkie dolegliwoÊci skórne nie pozostawiajàc blizny

Usuwa nietradycyjnymi metodami znamiona, brodawki, kurzajki i cysty z ka˝dej cz´Êci cia∏a, które po seansie stopniowo usychajà i bezboleÊnie odpadajà.

Pomaga w ka˝dym problemie skórnym. Usuwa te˝ hemoroidy, plamy na skórze, piegi, wrzody, liszaje, grzybic´.

DR. KOROL JEST JEDYNĄ POLSKĄ SPECJALISTĄ-PARADONTOLOGIEM, ABSOLWENTKA NEW YORK UNIVERSITY, DEPARTAMENT PARADONTOLOGII I IMPLANT DENTISTRY W CELU UMÓWIENIA SIĘ NA WIZYTĘ PROSZĘ DZWONIĆ POD NR:

212.888.2008

57 W. 57 Street, SUITE 805, NYC, NY 10019 (Między 5 i 6 Ave.)

Aby umówiç si´ na spotkanie prosz´ dzwoniç:

Tel:

718.332.1190 • 718.743.3343 (9 rano - 7 wiecz.)

206 Corbin Place (róg Brighton Beach) BROOKLYN, NY 11235

16

WEEKEND

nowy dziennik

| 14 CZERWCA 2014

c DZIAŁ ODZIEŻOWY d

LEKCJA FILOZOFII BOŻENA CHLABICZ Sieciowa rewolucja w modzie, czy też raczej w sposobach kupowania konfekcji, dokonała się równolegle z przenosinami całego handlu w przestrzeń wirtualną.

Ralph Lauren for Women

ZDJĘCIA: BOŻENA CHLABICZ

Armani Store

Zakupy są dzięki temu łatwiejsze, bo nie trzeba przemierzać całych kilometrów Manhattanu w poszukiwaniu właściwego rozmiaru tenisówek Chanel. Dzięki e-sklepom, nawiasem mówiąc, koncepcja sprzedaży katalogowej, wymyślona dawno temu, zyskała ostateczne i niemal doskonałe spełnienie. Pomysł, żeby zamawiać towar wirtualnie, liczy sobie kilka dobrych stuleci. Pierwsze katalogi handlowe pojawiły się w Wenecji już w 15. stuleciu, ale ta historia nie miała dalszego ciągu.

Ponownie zabrali się za sprzedaż wysyłkową dopiero Brytyjczycy, w połowie 18. wieku, i to właśnie oni uczynili ze sprzedaży wysyłkowej prawdziwy biznes. Pod koniec stulecia katalogi handlowe miały na Wyspach ponad 100 000 stałych prenumeratorów.

W Ameryce sprzedaż wysyłkowa upowszechniła się dopiero w następnym stuleciu, ale handel wirtualny to właściwie nic nowego.

To tylko swoiste dostosowanie form sprzedaży wysyłkowej do realiów epoki cyfrowej. Różnica tkwi w skali zjawiska. Z niszowego, w naszych czasach stało się masowe.

Na marginesie tej handlowej rewolucji powstało zaś zjawisko interesujące z trzech naraz przyczyn – socjologicznej, estetycznej i psychologicznej – doskonale reprezentowane w Nowym Jorku. Concept stores, mianowicie.

Coś na kształt showroomów, tyle, że adresowanych do klienta z ulicy. (Showroom w sfe-

rze mody to, jak wiadomo, zamknięta dla zwyczajnych klientów przestrzeń ekspozycyjna urządzona i zarządzana przez producenta, przeznaczona do prezentacji najnowszych kolekcji na potrzeby hurtowników i ludzi z branży.) Concept store to sklep pokrewny znanym już wcześniej flagship stores lub inaczej – signature stores, stanowiących wizytówki znanych marek. Tyle, że jeszcze mniej niż dotąd nastawiony na sprzedaż, a bardziej na pokaz.

Firmy odzieżowe, i to nie tylko te zatrudniające słynnych krawców, ale także handlujące konfekcją z niższej półki, zauważyły bowiem, że sprzedaż detaliczna już niemal w całości przeniosła się do internetu. W tej sytuacji utrzymywanie kosztownych placówek handlowych „w realu” przestało mieć uzasadnienie, przynajmniej ekonomiczne. Producenci nie zamknęli jednak swoich sklepów. Przeciwnie – stawiają coraz to nowe – większe, piękniejsze i w bardziej prestiżowych lokalizacjach.

Do ich budowy i wyposażenia zatrudniają renomowanych architektów i designerów. Wwielkich miastach całego świata, ale przede wszystkim na Manhattanie, trwa rywalizacja o to, czyja placówka handlowa okaże się najbardziej okazała, niezwykła, atrakcyjna i oszałamiająca i kto zwycięży w rankingu popularności. Stawką nie jest już tylko wysokość obrotów, a atrakcyjność nie dotyczy zaś (a przynajmniej nie przede wszystkim) aktualnej oferty handlowej. Cho-

dzi tu o promocję marki oczywiście. O to, żeby z pomocą takiego sklepu wizytówki sprzedać nie tylko towar, ale także wizerunek firmy.

Przekonać świat, że produkt marki X, Y czy Z to nie tylko para butów sportowych lub torebka, ale styl życia i deklaracja przywiązania do takich czy innych wartości. Dlatego concept stores owszem, ciągle oferują torby i buty, ale ich najważniejszy towar to filozofia marki, cokolwiek to znaczy.

Nowojorskie concept stores to fascynujące zjawisko z pogranicza mody, socjologii, psychologii i sztuki współczesnej, bo retailtainment to moim zdaniem przyszłość handlu w ogóle, a handlu modą w szczególności (więcej informacji w książce na Amazon. com „The Most Amazing Stores in New York”). Niektóre manhattańskie concept stores już dziś są dziełami

architektury (Prada na SoHo, Armani przy 5th Avenue, Niketown), inne przyciągają historycznymi (Ralph Lauren, Fivestory) lub designerskimi (Commes des Garcons na Chelsea) wnętrzami. Zdarzają się sklepowe drink-bary (DKNY) sklepowe pokazy mody (Victoria’s Secret) a nawet sklepowe wystawy artystyczne (Hermes, Diesel). Liczne concept stores w ramach promocji marki otwierają małe linie produkcyjne (New Balance, Build -A-Bear Workshop) albo przynajmniej punkty personalizacji zakupionych przedmiotów (C. Wonder, Hermes). Są sklepy – sale gimnastyczne (Reebok CrossFit) i sklepy-muzea (Tender Buttons).

Trudno się dziwić. W dobie e-handlu producenci konfekcji muszą przecież stworzyć nam jakieś powody, żeby w ogóle chciało się nam wybrać na zakupy do tradycyjnego sklepu. &

W WIELKICH MIASTACH CAŁEGO ŚWIATA, ALE PRZEDE WSZYSTKIM NA MANHATTANIE, TRWA RYWALIZACJA O TO, CZYJA PLACÓWKA HANDLOWA OKAŻE SIĘ NAJBARDZIEJ OKAZAŁA, NIEZWYKŁA, ATRAKCYJNA I OSZAŁAMIAJĄCA I KTO ZWYCIĘŻY W RANKINGU POPULARNOŚCI.