Het belang van water - Naar een duurzaam waterbeheer

Het belang van water

Naar een duurzaam waterbeheer

Elke druppel water kost geld. Het bewustzijn rond waterschaarste groeit, en leidende bedrijven implementeren programma’s inzake Waterstewardship om duidelijk te maken dat enkel duurzaam waterbeheer een dreigende ‘water black-out’ kan voorkomen.

P. Snoeck, ERM - België

6

Figure 1: The Global Risks Landscape 2015

Water, ‘s werelds meest kostbare grondstof in verandering Waterrisico’s beperken zich niet tot een tekort van water voor de bedrijfsvoering. Een belangrijke uitdaging situeert zich evenzeer in het beheer van water bij overstromingen of de afvoer van water. Het behoud van een goede waterkwaliteit vormt een toenemend probleem, voornamelijk voor drinkwaterproductie. Waterrisico’s kunnen ook financiële impact hebben, gaande van vertraging in de goedkeuring van projecten, beperkingen bij productie, schade aan infrastructuur, tot striktere regelgeving en imagoschade.

Spread of infectious diseases Weapons of mass destruction

5.0

Biodiversity loss and ecosystem collapse Failure of financial mechanism or institution

Interstate conflict

Failure of climate-change adaptation Fiscal crises

Terrorist attacks Food crises

Unemployment or underemployment

Cyber attacks Asset bubble

Profound social instability

State collapse or crisis

4.5

Misuse of technologies

Unmanageable inflation

Waterbeheer wordt steeds complexer. Oplossingen om deze waterrisico’s te beperken, vergen een combinatie van technische aspecten met een langetermijnstrategie.

Deflation Failure of critical infrastructure

Large-scale involuntary migration

Data fraud or theft

Failure of national governance Extreme weather events

Natural catastrophes

Man-made environmental catastrophes

4.0

Failure of urban planning

Impact

Waarom de industrie werk maakt van duurzaam waterbeleid In het 2015 Wereld Economisch Forum Global Risk Report (figuur 1. The Global Risk Landscape) werd ‘WATER CRISIS’ als het grootste risico in termen van impact geëvalueerd. Ook de kans dat dit risico zich reëel zal voordoen, wordt zeer hoog ingeschat. De wereldleiders zijn ervan overtuigd dat watergerelateerde risico’s binnen de tien jaar een globale bedreiging vormen met significant negatieve impact voor meerdere landen en industrieën.

Energy price shock

Critical information infrastructure breakdown

average 4.74

Water crises

3.5

4.0

4.5

Likelihood

4.82 average

5.0

5.5 plotted area

7.0

Top 10 risks in terms of Top 10 risks in terms of Figuur 1: The Global Risk Landscape 2015 (bron: World Economic Forum, Likelihood Impact Global Risks 2015, 10th edition) 1.0

1

Interstate conflict

1

Water crises

2

Extreme weather events

2

Spread of infectious diseases

3

Failure of national governance

3

Weapons of mass destruction

7.0

Categories

of oppervlaktewater van het dalend beschikbaar zoet water zullen Interstate conflict State collapsedaalt, or crisis dus minder water is beschikbaar.

Een projectie van de Verenig-Failure of climate-change ondervinden. adaptation Unemployment or underemployment Naturalaan catastrophes Overdadig watergebruik in combinatie met de Naties toont dat, bij ongewijzigd be-Energy price shock Critical information infrastructurevan breakdown Failure meer of climate-change snelle urbanisatie en industrialisatie veroorleid, tegen 2025 dan 2,8adaptation miljard mensen Zeer bewust deze problematiek, heeft de Fiscal crises Water crises zaakt waterstress.

Het niveau grond- deelinvan 48 landen de directe negatieve gevolgen Europese Commissie in 2000 de Kaderricht1.2. Situering vanvan hethet Vlaams het stroomgebieddistrict Unemployment or underemployment Data fraud or theft lijn Water (KRW) opgesteld. Deze richtlijn van de Schelde in het internationale stroomgebieddistrict Biodiversity loss and ecosystem collapse Cyber attacks biedt een wettelijk kader om de waterkwaliLegende teit in heel Europa te beschermen en te herSource: Global Risks Perception Survey 2014.

Note: Survey respondents were asked to assess the likelihood and impact of the individual risks on a scale of 1 to 7, 1 representing a risk that is not likely to happen or have stellenB forenmorehet duurzame gebruik van water impact, and 7 a risk very likely to occur and with massive and devastating details. To ensure legibility, the names of the global risks are Oimpacts. See Appendix abbreviated. Also see Appendix A for the full name and description. op lange termijn te garanderen. De richtlijn voorziet in een aanpak van waterbeheer op basis van stroomgebieden. Voor het Vlaamse Gewest zijn dit de stroomgebieden van de Schelde (figuur 2) en de Maas.

4

4

5

5

6

6

7

7

8

8

9

9

10

10

Economic

Environmental Geopolitical Societal

Technological

België

ISGD Schelde

Vlaams gewest IJzerbekken

Bekken van de Brugse polders

Bekken van de Gentse kanalen Benedenscheldebekken Leiebekken

Bovenscheldebekken Denderbekken

Dijle- en Zennebekken Demerbekken Netebekken

50 km

Projectiesysteem: BL72

Figuur 2: Situering Vlaams deel van het Stroomgebiedbeheersplan van de Schelde (bron: Stroomgebiedbeheersplan 2016 – 2021 – Kaartenatlas)

Het European Water Stewardship programma bij Monsanto Voor Monsanto zijn beide stroomgebieden relevant. De Schelde vanzelfsprekend, maar

februari-maart 2015 | 1

0

De tweede generatie stroomgebiedbeheersplannen zijn intussen via een openbaar onderzoek bestudeerd, en de finale goedkeuring hiervan is gepland voor december 2015. De centrale doelstelling is een goede toestand van het watersysteem te bereiken. Via deze beheersplannen worden in een zesjarige cyclus doelstellingen vastgelegd en maatregelen genomen om een goede watertoestand te bereiken tegen uiterlijk 2027.

7

EWS

Figuur 4: Uitreiking van het EWS ‘Gold Certificate’ aan Monsanto. ook de Maas is via het Albertkanaal evenzeer relevant. Dit stroomgebied is de belangrijkste bron van drinkwatervoorziening in de regio.

Met de opmaak van een beheersplan voor het stroomgebied wenst de overheid duurzaam waterbeleid te implementeren in Vlaanderen.

Vlaanderen ligt voor het grootste deel in het internationale stroomgebied van de Schelde en voor een kleiner deel in dat van de Maas.

Vanuit een groeiend besef dat duurzaam waterbeheer essentieel is voor dagelijkse bedrijfsvoering in de agriculture divisie, heeft

Monsanto Antwerpen ervoor gekozen om een gericht waterbeleid vorm te geven. Reeds in 2012 heeft Monsanto daarom beslist om het European Water Stewardship programme (EWS) te implementeren en te certificeren.

ERM heeft voor Monsanto een duurzame waterstrategie uitgewerkt, en ondersteuning verleend bij het implementeren van de EWSstandaard. Deze standaard is onderverdeeld in vier kernprincipes met veertien criteria en 53 indicatoren in de volgende gebieden van duurzaam waterbeheer: · bereiken en handhaven van een duurzame

EWS implementatie bij Monsanto

25 km radius impact

Water

februari-maart 2015 | 1

25 km radius impact Abstraction

8

25 km radius impact

Water Discharge

Figuur Onderzoeksgebied effectevaluatie watervang en waterlozing.

The world’s3: leading sustainability consultancy

waterwinning in termen van waterkwantiteit; · bereiken en handhaven van een goede toestand van het water in termen van chemische kwaliteit en biologische elementen (waterkwaliteit); · herstellen en behouden van watercyclusgerelateerde ‘High Conservation Value (HCV)’ gebieden; · bereiken van een maatschappelijk verantwoord waterbeleid.

Deze indicatoren zijn onderverdeeld in verschillende categorieën: · MAJOR – Elke organisatie dient hier verplicht aan te voldoen; · MINOR – Een organisatie kan kiezen of ze hieraan wil voldoen; · AANBEVELINGEN - Voorgestelde maatregelen die dienen als continue verbetering, omdat deze over het algemeen meer tijd vragen om aan te voldoen.

Aan het EWS is ook een certificatieprogramma verbonden, met daarbij horende classificatie in functie van het aantal indicatoren waaraan is voldaan. De volgende classificatie geldt wanneer een productiesite voldoet aan alle major indicatoren, plus: . 50% conformiteit met alle indicatoren ingedeeld als minor = BRONZE . 70% conformiteit met alle indicatoren ingedeeld als minor = SILVER . 90% conformiteit met alle indicatoren ingedeeld als minor = GOLD

EWS

Figuur 3 schetst de afbakening van de impactbeoordeling. Er is een evaluatie van de milieu-impact en de effecten op de biodiversiteit in een zone van 25 km rondom de watervang én de waterlozing uitgevoerd. Daarnaast, is een socio-culturele impactevaluatie verricht. Zo zijn alle waardevolle gebieden (beschermde monumenten en landschappen, ankerplaatsen, relictzones), alsook de recreatieve beleving in kaart gebracht en geëvalueerd op het vlak van waterkwaliteit én waterkwantiteit.

BETONSYSTEMEN

Naast het uitwerken van een waterstrategie en beleidsverklaring, werd voornamelijk gewerkt aan het invullen van een aantal belangrijke indicatoren, zoals: . aantonen van kennis omtrent de bekkenbeheersplannen van Schelde en Maas en het proactief opvolgen van nieuwe evoluties; . aantonen dat de waterleverancier ook duurzaam met water bezig is; . identificeren van HCV binnen 25 km radius van watervang én waterlozing; . implementeren van een beleidsverklaring inzake het watermanagementsysteem binnen een duurzaamheidsbeleid.

De waterbeleidsverklaring is een duidelijk engagement van Monsanto om een duurzaam waterbeheer te implementeren, en ook naar de toekomst toe, mogelijkheden te identificeren om het watergebruik verder te optimaliseren en het waterbekken te beschermen. Zo is men gestart met een project waarmee twee derde van het waterverbruik teruggedrongen zal worden door het water te hergebruiken. Tegen eind 2016 zou hiervoor een pilootproject opgestart zijn.

Het behaalde ‘Gold Certificate’ is dan ook een waardering voor het duurzame waterbeheer bij Monsanto en een uitstekend vertrekpunt om nieuwe initiatieven rond watergebruik en -efficiëntie vorm te geven en te ondersteunen (figuur 4).

Het klinkt op het eerste zicht tegenstrijdig. In Vlaanderen, toch goed voor 200 regendagen per jaar en ’s winters vaak wateroverlast, heerst waterschaarste. De gemiddelde waterbeschikbaarheid in Vlaanderen en Brussel bedraagt immers slechts 1.480 m³/persoon/jaar, wat in internationale termen als ‘zeer weinig’ (< 2.000 m³/persoon/jaar) wordt gedefinieerd. Minister Schauvliege wenst daarom alle regelgeving rond watergebruik en –verbruik samen te brengen in één Waterwetboek, om regelgeving aan te scherpen en het waterverbruik te beperken. Het belang van duurzaam watergebruik kan dus moeilijk overschat worden.

De implementatie in de industrie van een coherent systeem om watergebruik en waterbeheer holistisch te analyseren en verbeteren, leidt tot een vermindering van haar risico’s, en vormt een uitgelezen platform om ervaringen te delen en de leidersrol waar te maken.

Uw partner voor de bouw van...

Waterzuiveringsstations Biogascentrales opslagtanks Betonnen tanks, naadloos ter plaatse gestort Perfect waterdicht!

Levensduur minstens 50 jaar Diameter 4,5 m to 50 m en hoogte tot 20 m Levering en installatie van mangaten, collectoren, spankappen, roerwerken, etc...

Groenstraat 55 B-9800 Deinze, België tel | 00 32 (0)9 210 31 60 fax | 00 32 (0)9 210 31 65 www.bio-dynamics.be info@bio-dynamics.be

piet.snoeck@erm.com

februari-maart 2015 | 1

BIO-DYNAMICS N.V.

9