SOCIALE INNOVATIEFABRIEK
Lang leve technologie... en sociale innovatie Lang leve de technologie! Hoera voor innovatie! Beide helpen ons om zorgzamer met onze planeet om te gaan. Want elke dag ademen, eten, wonen en werken, dat doet wat met onze planeet en ons klimaat. Gelukkig kunnen we allemaal investeren in groene energie en zonnepanelen. En als dat niet lukt, dan weet toch iedereen dat je ook een groene energie coöperatie kan opstarten met de buurt? Biologische, lokale voeding kopen kan in elke supermarkt of bij de bioboer om de hoek. En werken kan je van thuis uit om verplaatsingen te vermijden of je neemt de fiets of elektrische wagen. Je huis is natuurlijk goed (na)geïsoleerd én heeft een slimme thermostaat om de verwarming optimaal te regelen. Hersenloos consumeren, dat heb je ook al afgeleerd. In plaats van alsmaar nieuwe spullen te kopen, ben je aan het delen, lenen en repareren geslagen. En dankzij de Europese Unie, die al sinds 1985 een beleid in functie van een rationeler energiegebruik installeerde, dragen je huishoudapparaten een energielabel én weet je perfect hoeveel je auto verbruikt en uitstoot. Yeah right!
augustus-september 2015 | 4
De afgelopen decennia hebben we in sneltempo natuurlijke hulpbronnen opgebruikt, energievoorraden uitgeput en ecosystemen aangetast, alleen maar om onze levenskwaliteit te behouden (althans in onze Westerse landen). En dat ondanks de inspanningen op vlak van wetenschap, technologie en industrie om groene of milieuvriendelijker oplossingen te ontwikkelen. Allerlei innovatieve oplossingen zijn beschikbaar op de markt maar ze worden te weinig gebruikt: te complex, te duur, te omslachtig, niet sexy of ze missen hun impact.
26
Conclusie: met technologie alleen komen we er niet! Technologie moet doordringen in het leven van mensen. Het moet toegankelijk, betaalbaar, gebruiksvriendelijk, praktisch haalbaar en sociaal gewenst zijn. Ja, ingenieurs moeten technologische oplossingen bedenken. Maar we hebben evenzeer nood aan nieuwe designs, processen en business modellen om tot een industrieel model te komen
dat werkt en dat écht het verschil kan maken op vlak van klimaat. Innovatie moet slim inspelen op het gedrag en de levensstijl van mensen, anders blijft een groene levensstijl en greentech enkel toegankelijk voor de ‘eco-chic happy few’, zoals Leonardo Di Caprio. En dat industrieel model kan alleen maar groeien in een stimulerende institutionele context. Als individu moet je keuzes maken en je levensstijl aanpassen. Je in de buurt engageren, een energiecoöperatieve oprichten, je huis isoleren, spullen delen in plaats van kopen, resoluut voor lokaal en bio kiezen,… Ook werknemer en werkgever moeten samen (radicaal) innoveren. In plaats van oplossingen te bedenken vanuit het perspectief van de organisatie (wat kunnen wij met onze infrastructuur, onze kennis en competenties?), vertrekken vanuit de maatschappelijke uitdagingen. What’s the business of your business? Wat beteken ik eigenlijk voor mijn klant en de omgeving? Wordt die beter van mijn product of dienst? Dat betekent vaak dat je moet loslaten of opnieuw beginnen, zoals de transformatie van Umicore, de geboorte van Alpro uit een klassieke voedingsproducent, de diversificatie van Van Marcke die naast installaties en producten voor warmte en water ook leningen verstrekt om te kùnnen kiezen voor efficiënte oplossingen. Maar evengoed aan Cambio autodelen, Fermet of Peerby. En dan: politici moeten gaan voor het algemeen belang en de lange(re) termijn. Heroriënteer subsidies: weg van fossiele brandstoffen (zoals bijvoorbeeld bedrijfswagens of petrochemie) naar duurzame alternatieven. Investeer in infrastructuur die duurzaam leven mogelijk maakt: openbaar vervoer, slimme energienetten. Stimuleer ondernemerschap met een echte ‘meerwaarde’. Pioniers in België effenen voor jou het pad. Sociaal innovatoren en ondernemers brengen innovaties op de markt die een maatschappe-
Caroline Godts is kennismanager bij de Sociale InnovatieFabriek. lijk verschil maken. Ze nemen geen genoegen met een financieel gezond bedrijf, maar willen ook impact op de maatschappelijke, politieke of institutionele systemen. Ze gaan niet in concurrentie maar co-creëren om het beste uit zichzelf en anderen te halen. Tegen die ontwikkeling zeg ik wèl welgemeend: yeah, right!