Vergroening van de Vlaamse economie via strategisch advies & coaching

Vergroening van de Vlaamse economie via

Strategisch advies &

De kmo-portefeuille, de subsidiemaatregel van het Agentschap Ondernemen voor Vlaamse

kmo’s en beoefenaars van vrije beroepen, werd in juli 2013 bijgestuurd om deze gerichter in

te zetten voor bepaalde beleidsuitdagingen, waaronder de vergroening van de Vlaamse economie. De pijler ‘strategisch advies’ werd grondig gewijzigd en uitgebreid zodat ook stratejuni-juli 2014 | 3

gisch advies op vlak van milieu en energie in aanmerking kan komen voor steun. Tevens werd

10

een nieuwe pijler ‘coaching’ toegevoegd.

A. Peeters en D. Van Hooydonk, Agentschap Ondernemen

Strategische milieu- en energieadviezen zijn van een andere grootteorde en moeten vooreerst ‘strategisch’ zijn, dat betekent dat de adviezen betrekking hebben op een kantelmoment binnen de onderneming en leiden tot beslissingen waarvan de gevolgen moeilijk omkeerbaar zijn. De strategische adviezen bieden dus een langetermijnoplossing die invloed heeft op de hele organisatie. De adviezen vinden plaats wanneer de ondernemer voor de keuze staat om al dan niet een specifiek milieu- of energieproject uit te voeren.

Het betreft het geargumenteerd voorstellen van concepten, met een beperkt voorontwerp, die een antwoord bieden op de bedrijfsvraag en die op hun technische en economische haalbaarheid worden getoetst en het formuleren van een gefundeerde conclusie op basis waarvan de ondernemer kan beslissen een project al dan niet uit te voeren. Het is dus steeds maatwerk! Begeleiding bij implemen-

coaching

Consultants die zich laten erkennen voor de kmo-portefeuille creëren een win-winsituatie voor zichzelf en voor hun klant tatie is niet verplicht, maar kan een ondergeschikt aspect zijn. Dit betreft dan de begeleiding van de ondernemer bij de uitvoering van de opdracht door onafhankelijke derden.

Engineering, werfopvolging en oplevering komen niet in aanmerking als advies. Aanvaardbare analyses, metingen en testen zijn deze die uitgevoerd en gefactureerd worden door de adviesverlener. Ze kunnen maximaal 30% van het totale adviesbedrag uitmaken.

S

ubsidies via de kmo-portefeuille vinden steeds plaats binnen een bepaalde pijler. Er zijn zes pijlers: opleiding, advies, strategisch advies, advies internationaal ondernemen, technologieverkenning en coaching. De kmoportefeuille is geen subsidie-instrument specifiek voor milieu en energie, maar kan wel voor deze onderwerpen ingezet worden. De gesubsidieerde dienst dient steeds ingekocht te worden bij erkende dienstverleners.

Adviezen en strategische adviezen

Samen met de sector werd in 2011 een afsprakenkader uitgewerkt om te bepalen welke milieu- en energieadviezen in aanmerking komen voor subsidiëring in de pijler ‘advies’.

Wettelijke adviezen bijvoorbeeld kunnen niet gesubsidieerd worden. Een subsidie moet immers een stimulerend effect hebben. Het is bovendien de bedoeling dat subsidies worden toegekend aan bedrijven die voldoen aan de wetgeving, dus ook aan de milieuwetgeving.

De ecologiepremie is investeringssteun, de kmo-portefeuille gaat over het inwinnen van advies. Het is duidelijker wanneer men het volledige traject overschouwt: een kmo die zich wil oriënteren kan een beroep doen op consultants om een gratis eerstelijnsscan te laten uitvoeren. Daarvoor heeft het Agentschap Ondernemen twee programma’s uitgewerkt, de materialenscan (samen met de OVAM) en de energiescan.

Na deze oriënterende eerstelijnsscan kunnen kmo’s de opportuniteiten die uit de scan naar voor komen verder uitdiepen. Daarvoor kunnen zij een beroep doen op de kmo-portefeuille, hetzij voor gewoon advies hetzij voor strategisch advies. Via de kmo-portefeuille kunnen kmo’s gesubsidieerd advies betalen

juni-juli 2014 | 3

Wat is het grootste verschil met de beter gekende ecologiesteun?

11

Ondernemen wordt nog leuker als u op de nodige steun kunt rekenen

Meer weten over subsidies en regelgeving?

Wilt u gebruikmaken van de ecologiepremie of andere overheidsmaatregelen voor uw onderneming? Hebt u vragen over de regelgeving rond milieu of energie, of zoekt u een geschikte locatie? Wilt u meer inzicht in administratieve formaliteiten?

Bel dan gratis 0800 20 555 voor een helder antwoord of een afspraak met een van onze medewerkers in uw buurt.

Het aanspreekpunt voor ondernemers, samen met onze partners

info@agentschapondernemen.be www.agentschapondernemen.be

Antwerpen

I

Hasselt

I

Gent

I

Leuven

I

Brugge

I

Brussel

STRATEGISCH ADVIES

dat ingekocht wordt bij een erkende dienstverlener.

Als uit het advies blijkt dat het opportuun zou zijn om bepaalde ecologische investeringen uit te voeren, dan kan men daarvoor eventueel beroep doen op de ecologiepremie, een investeringssubsidie. De ecologiepremie staat, in tegenstelling tot de gratis eerstelijnsscans en de kmo-portefeuille, ook ter beschikking van grote bedrijven.

De aanvraag voor gewoon advies in de kmo-portefeuille verloopt helemaal online. Ik kan mij voorstellen dat de procedure voor strategisch advies minder eenvoudig is.

De kmo-portefeuille is een zeer eenvoudige subsidiemaatregel. Het instrument is eigenlijk een laagdrempelige en interactieve webtoepassing waardoor ondernemers meestal geen ondersteuning nodig hebben bij het indienen van een subsidieaanvraag.

Dit wil niet zeggen dat we ondernemers met vragen in de kou laten staan. In ieder geval kan elke ondernemer met vragen terecht bij het Agentschap Ondernemen. Specifiek voor de kmo-portefeuille hebben we daarnaast nog een uitgebreide website met duiding, demo’s en filmpjes en een samenwerking met de Vlaamse Infolijn. Via het gratis nummer 1700 kunnen ondernemers en dienstverleners hun vragen over de kmo-portefeuille stellen aan goed geïnformeerde voorlichters. Voor de ondernemers die op IT-vlak minder sterk zijn, is er bovendien een specifiek callcenter dat on-

Een voorbeeld

Een brouwerij wenst een doorgedreven warmtestudie uit te voeren om hun processen te optimaliseren. Een strategisch energieadvies wordt voorgesteld waarin via metingen de restwarmtebeschikbaarheid, warmtebehoefte en warmtebalansen opgesteld worden voor de verschillende processen. In de ondertekende overeenkomst wordt als kantelpunt aangetoond dat de warmtebehoefte 40% van de totale energiekost uitmaakt en dat gestreefd wordt naar een efficiëntieverbetering van 7%. Er worden drie varianten berekend ter optimalisatie. Van elke variant wordt de technische en financiële haalbaarheid getoetst. Men begeleidt de ondernemer ook bij het nemen van beslissingen.

Stel diezelfde brouwerij werkt met eerder verouderd materiaal en wordt niet enkel gekarakteriseerd door een hoog energieverbruik maar ook door een groot waterverbruik. Een strategisch milieuadvies zou eruit kunnen bestaan dat alle processtappen in de procesvoering worden bekeken teneinde voorstellen te formuleren van te nemen procesgeïntegreerde maatregelen om het waterverbruik en de waterlozing te reduceren.

dernemers door de applicatie en de steunaanvraag kan gidsen. Op die manier kunnen ook deze ondernemers een steunaanvraag via de kmo-portefeuille indienen.

In tegenstelling tot de andere pijlers van de kmo-portefeuille worden aanvragen voor strategisch advies en coaching niet geheel afgehandeld via de webtool. Het Agentschap Ondernemen komt tussen op twee momenten: bij de aanvang waar de aanvraag wordt beoordeeld en aan het einde van de opdracht als het adviesverslag wordt opgeleverd. Op de maandelijkse vergadering van de Commissie Strategisch Advies en Coaching van het Agentschap Ondernemen worden de aanvragen besproken. Indien nodig kunnen ui-

teraard steeds bijkomende gegevens worden opgevraagd.

De laagdrempeligheid van het instrument kmo-portefeuille blijkt uit het grote succes van de maatregel. In 2013 waren er in totaal een goede 74.000 aanvragen voor alle pijlers samen (opleiding, advies, technologieverkenning, advies internationalisering, strategisch advies) en dit voor ongeveer 36 miljoen euro.

Uiteraard kunnen ondernemers ook steeds terecht bij hun consultant of dienstverlener.

Dienstverleners nemen immers ook een cruciale rol op in het goed en correct functioneren en gebruik van de kmo-portefeuille. Daarom werken we ook met erkende dienstverleners die verondersteld worden het instrument goed te kennen. In 2013 hebben we gewerkt met 1.678 erkende dienstverleners die minstens één gesubsidieerde dienst hebben geleverd.

Voor ‘strategisch advies milieu en energie’ zijn er nog niet zoveel erkende dienstverleners?

De voorwaarden waaraan een dienstverlener/coach moet voldoen www.agentschapondernemen.be/erkenning-dienstverleners

Bij de erkenningsprocedure voor de private dienstverlener in de pijlers opleiding, advies,

juni-juli 2014 | 3

Het strategisch milieu- en energieadvies is nog relatief nieuw. Veel dienstverleners moeten nog hun eerste dossier indienen. Indien ze vragen hebben, is het uiteraard mogelijk om ons voorafgaandelijk te contacteren om de opdracht te bespreken. Op die manier kunnen de aanvrager/dienstverlener en wijzelf een en ander op voorhand bespreken zodat de aanvraag vlot afgehandeld kan worden, een win-win-winsituatie voor de ondernemer, de dienstverlener en onszelf. Naarmate er meer ervaring is, kunnen we tips en/of verduidelijkingen en toelichtingen voor subsidieaanvragen voor het strategisch milieu- en energieadvies op de website noteren. Het is een leerproces.

13

STRATEGISCH ADVIES

strategisch advies en advies voor Internationaal Ondernemen verloopt de screening op basis van de kmop-norm, een geheel van criteria op basis waarvan de geschiktheid van de dienstverlener wordt beoordeeld. De voorwaarden om erkend te worden als dienstverlener voor strategisch milieu- en energieadvies werden mee opgesteld door de sector.

Zelf zijn we ervan overtuigd dat tal van consultants hieraan voldoen en een erkenningsaanvraag zouden kunnen indienen. Als dienstverlener erkend zijn in de kmo-portefeuille is een win-winsituatie: de ondernemer kan een dienst inkopen tegen een sterk gereduceerde kostprijs (50% subsidie) en de dienstverlener/consultant heeft een argument om de ondernemer over de streep te trekken om een bepaalde dienst bij hem/haar in te kopen.

Voor strategisch energieadvies is ondertussen een eerste dossier goedgekeurd. Ook voor coaching inzake energiebesparende maatregelen is intussen het eerste dossier aangevraagd. Voor strategisch milieuadvies daarentegen, werden er tot op heden nog geen subsidieaanvragen ingediend. Het is een verhaal van de kip en het ei. Er kunnen enkel subsidieaanvragen door kmo’s ingediend worden indien er dienstverleners erkend zijn.

Anderzijds is het ook logisch dat dienstverleners pas de moeite doen om zich te laten erkennen op het moment dat er effectief vraag is naar subsidiabel strategisch milieuadvies.

Alle gegevens over strategische milieu- en energieadviezen alsook over coaching, zowel als de aanvraagformulieren en partnerovereenkomsten zijn terug te vinden op de website van het Agentschap Ondernemen.

juni-juli 2014 | 3

De evaluatie van projecten wordt een hele klus?

14

Een aanvraag moet natuurlijk eerst ontvankelijk zijn. Daarvoor bestaan er objectieve criteria die eenvoudig te controleren zijn. Een groot deel van deze criteria wordt bovendien automatisch getoetst door de webapplicatie zelf. Daarnaast moet ook getoetst worden of het advies een strategisch milieu- of energieadvies is zoals opgenomen in de definitie. Om dit element te toetsen, hebben we een ingevuld aanvraagdocument en een gedetailleerde offerte/overeenkomst nodig. Op basis van een correcte beschrijving van de uit te voeren opdracht kunnen we relatief eenvoudig inschatten of een dossier in aanmerking komt of niet. Een belangrijk element in de beoordelingsprocedure is het inschatten of het project waarvoor strategisch advies gevraagd wordt ‘strategisch’ is voor de steunvragende onderneming. Dit element is het moeilijkste te beoordelen. Wat strategisch is voor één onderneming is dat niet voor een andere

Meer info De materialenscan, in samenwerking met OVAM • http://www.agentschapondernemen.be/materialensca De energiescan • http://www.agentschapondernemen.be/energiescan Wie kan gebruikmaken van de kmo-portefeuille • http://www.agentschapondernemen.be/kmo-portefeuille/voor-wie De voorwaarden waaraan een dienstverlener/coach moet voldoen • http://www.agentschapondernemen.be/erkenning-dienstverleners Info over strategisch milieuadvies • http://www.agentschapondernemen.be/strategisch-milieuadvies Info over strategisch energieadvies • http://www.agentschapondernemen.be/strategisch-energieadvies Wat is coaching • http://www.agentschapondernemen.be/coaching Wat is coaching bij energiebesparende maatregelen • http://www.agentschapondernemen.be/coaching-energie Bel gratis 1700

www.kmo-portefeuille.be

onderneming. We streven ernaar om deze appreciatie steeds volgens dezelfde richtlijnen te geven, daarom worden ‘strategische’ dossiers niet door een dossierbehandelaar beoordeeld maar door een commissie van een aantal mensen. De gedeelde appreciatie van het begrip strategisch voorkomt dat steunaanvragen volgens willekeur worden goedgekeurd. De aanvraag wordt inhoudelijk door een commissie getoetst aan de voorwaarden waaraan deze moet voldoen. De voorwaarden staan allemaal op de website. Kleinere, nietstrategische adviezen inzake milieu en energie kunnen dan nog altijd als gewoon advies milieu en energie in de pijler ‘advies’ worden gesubsidieerd.

Wat zou uw advies zijn aan de lezer/bedrijfsleider die een subsidie-aanvraag voor strategisch milieu- of energie-advies overweegt?

Omdat het strategisch milieu- en energieadvies en coaching nog nieuw zijn en dienstverleners nog geen ervaring ter zake kunnen hebben, kan een project informeel voorgelegd worden aan de accountmanagers van het Agentschap Ondernemen. Iedereen is immers

kmo-portefeuille@vlaanderen.be

gebaat bij een duidelijk subsidie-instrument dat ook tegemoetkomt aan een duidelijke concrete vraag/nood.

Ons advies? Durf een dossier in te dienen, ook al is niet alles op voorhand helemaal duidelijk. Ook al worden er bijkomende gegevens opgevraagd, dat is zeker geen breekpunt. De kmo-portefeuille vereist immers een bepaalde manier van werken die nog niet elk studiebureau of elke consultant zich eigen heeft gemaakt. Eventueel kunnen opschortende voorwaarden in de overeenkomst tussen de dienstverlener en de ondernemer opgenomen worden zodat de ondernemer de kans heeft om de overeenkomst teniet te doen indien er geen subsidie wordt toegekend in het kader van het strategisch milieu- en energieadvies.

Dit kan voor de ondernemer een geruststelling zijn.

kmo-portefeuille@vlaanderen.be