7 tips voor een efficiënter energieverbruik Het Federaal Planbureau waarschuwt dat de prijs van elek-
triciteit in de nabije toekomst sterk de hoogte kan ingaan. De stijging is het gevolg van grote investeringen, die de sluiting van de kerncentrales en investeringen in groene energie
moeten opvangen. Volgens het Planbureau zouden de productiekosten binnen zes jaar al 60% hoger kunnen liggen. De
factuur van de kleinverbruiker zou hierdoor met een kwart stijgen. Als ondernemer kan men zelf energiebesparende maatregelen nemen en zo de impact van de prijsstijging verkleinen. E. Jonckheere, J. Castelain, T. Driesen en D. Van Hooydonk, Agentschap Ondernemen
E oktober-november 2014 | 5
nergie-efficiëntie en energiebesparing zijn ook bij de kmo’s geen loze begrippen. Zo zorgt een energiebesparing en/of energie-efficiëntieverbetering steeds voor lagere kosten en dus een economisch voordeel en leefbaarheid van de kmo. Ook de bijdrage via deze energiebesparing aan emissiereducties is niet te onderschatten.
10
Bij de kmo’s valt nog een belangrijk besparingspotentieel te realiseren maar dat vraagt een specifieke aanpak. Kmo’s hebben vooral nood aan informatie, advisering en begeleiding voor het opsporen en realiseren van de
energiebesparende maatregelen. Agentschap Ondernemen wil de kmo’s in Vlaanderen helpen om hun energiefactuur te verlagen en voorziet hiervoor een aantal concrete acties, waaronder de energiescan, third party financiering via ESCO’s en sectorgerichte sensibiliseringsacties. Energiescan Omdat een planmatige aanpak de basis vormt van elk succesvol (energie)beleid, biedt het Agentschap Ondernemen tot eind februari 2015 aan vierhonderd bedrijven de kans een gratis energiescan te laten uitvoeren. Bedrijfsvestigingen die een jaarlijks energiever-
bruik hebben van minstens 20.000 kWh elektriciteit of minstens 50.000 kWh brandstof (aardgas, stookolie …) en niet in aanmerking komen voor de energiebeleidsovereenkomsten (dus maximum 0,1 PJ primair energieverbruik of 27,78 miljoen kWh op jaarbasis) komen in aanmerking voor de energiescan. VZW’s, overheden en landbouwbedrijven komen niet in aanmerking voor de energiescan. De energiescan start met een analyse van de energiefacturen (energieboekhouding) en de opmaak van een inventaris van het energieverbruik per verbruikersgroep (energiebalans) . Daarna worden de technische installaties (perslucht, HVAC, verlichting, elektromotoren, hernieuwbare energie, …) individueel geanalyseerd op hun energiebesparingspotentieel. Indien investeringen nodig zijn wordt een berekening van de kost, terugverdientijd en IRR gemaakt. Afsluitend worden de prioritaire en haalbare energiemaatregelen opgelijst. De energiescan, uitgevoerd door een erkend energiestudiebureau, geeft antwoord op vragen als: · Is er een logische verklaring voor het verbruik? · Zijn er vermogenspieken of sluipverbruiken die vermeden kunnen worden? · Welke toestellen/processen zijn de grootste energieverbruikers? · Welke energiebesparende tips en technologieën kan het bedrijf invoeren? · Zijn er steunmaatregelen voor de beoogde ingrepen?
ESCO’s vinden momenteel maar moeilijk de weg naar kmo’s. Hun klanten zijn voornamelijk overheden en industriële bedrijven die een voldoende groot energieverbruik hebben. Nochtans kan er ook bij kmo’s nog flink wat gewonnen worden via energie-efficiënte maat-
oktober-november 2014 | 5
ESCO voor kmo Een energy service company of ESCO is een bedrijf dat energiediensten levert. Via een contractuele samenwerking implementeert de ESCO projecten rond energiebesparingen of hernieuwbare energie bij de klant en garandeert daarbij een daling op zijn of haar energiefactuur. De ESCO financiert de investering zelf of laat die financieren door een derde partij. De klant geniet zo van een gegarandeerde besparing op zijn energiefactuur, die hij deels kan aanwenden om de ESCO-werking te bekostigen. Op die manier neemt de ESCO een groot deel van het risico over van de klant, die zich volop kan focussen op zijn kerntaken.
11
Ondernemen wordt nog leuker als u op de nodige steun kunt rekenen
Meer weten over subsidies en regelgeving? Wilt u gebruikmaken van de ecologiepremie of andere overheidsmaatregelen voor uw onderneming? Hebt u vragen over de regelgeving rond milieu of energie, of zoekt u een geschikte locatie? Wilt u meer inzicht in administratieve formaliteiten? Bel dan gratis 0800 20 555 voor een helder antwoord of een afspraak met een van onze medewerkers in uw buurt.
Het aanspreekpunt voor ondernemers, samen met onze partners
info@agentschapondernemen.be www.agentschapondernemen.be
Antwerpen
I
Hasselt
I
Gent
I
Leuven
I
Brugge
I
Brussel
ENERGIEBESPARING
regelen. Een vlottere werking van de ESCOkmo-markt zou daarom kunnen leiden tot een aanzienlijke besparing op het industrieel energieverbruik en een reductie van de CO2uitstoot. Met het project ‘ESCO’s voor kmo’s’ wil het Agentschap Ondernemen de technische, financiële en juridische knelpunten rond de ESCO-werking bij kmo’s scherper in beeld brengen, analyseren en beleidsvoorstellen formuleren om de ESCO-markt in Vlaanderen te verruimen naar de kleinere industriële verbruikers.
Sectorgebonden sensibilisering Naast de bovenvermelde acties, heeft het Agentschap Ondernemen zich tevens geëngageerd in de aanmaak van sectorgebonden energiebrochures. Deze brochures bevatten een schat aan specifieke informatie die door ervaringsdeskundigen op overtuigende wijze wordt aangebracht maar die bovendien in 99% van de gevallen zonder meer getrans-
Het programma ‘ESCO’s voor kmo’s’ wil de knelpunten rond de ESCO-werking bij kmo’s scherper in beeld brengen, analyseren en beleidsvoorstellen formuleren om de ESCO-markt in Vlaanderen te verruimen naar de kleinere, industriële verbruikers. poneerd kan worden naar alle bedrijven met activiteiten in deze sector. Naast een brochure voor de horeca is er ook een brochure voor schrijnwerkerijen beschikbaar. Daarin komen volgende thema’s komen aan bod: - isoleren; - verwarming en ventilatie; - stofafzuiging;
Bewust omspringen met energie in schrijnwerkerijen
Hoe verlaag ik mijn verbruik?
Het Agentschap Ondernemen heeft zich geëngageerd in de aanmaak van sectorbrochures voor schrijnwerkerijen (afbeelding) en de horeca.
- - - - -
persluchtsystemen; verlichten; drogen; zuinig aankopen; zelf produceren.
In de praktijk In 2012 schreef Patrick Verschuere, verantwoordelijke voor kwaliteit, veiligheid en milieu bij Potteau-Labo zich in voor de gratis energiescan van Agentschap Ondernemen. Tegelijkertijd liet hij de energieleverancier een audit uitvoeren, een service die hij eveneens gratis kregen aangeboden. Verschuere: “Deze analyses gaven me inzicht in verbruikspieken, probleemgebieden en mogelijke manieren om het energieverbruik te reduceren. Kortom: ze waren de perfecte basis om een actieplan uit te werken waarbij de grootste verliesposten prioritair werden aangepakt en ‘quick wins’ konden worden doorgevoerd. Op die manier konden we op korte termijn een groot resultaat boeken.” 1. Optimaliseren is goed, vernieuwen is beter
Net als in de meeste houtverwerkingsbedrijven bleek de stofafzuigingsinstallatie voor verbetering vatbaar te zijn. Potteau-Labo besloot om in een totaal nieuw systeem met frequentiesturing te investeren. Dat verbruikt 30% minder energie, terwijl de afzuigcapaciteit tot 180.000 m3/h is toegenomen. “Hiermee leerden we een belangrijke les,” vertelt
oktober-november 2014 | 5
Het programma ‘ESCO’s voor kmo’s’ kadert binnen het Vlaams actieplan bijna-energieneutrale (BEN) gebouwen, waarbij de Vlaamse overheid in overleg met de betrokken stakeholders acties heeft uitgewerkt voor de transitie naar energie-efficiënte en CO2arme gebouwen in Vlaanderen. Naast eisen voor nieuwbouw, bevat het BEN-actieplan ook acties voor de energetische renovatie van bestaande gebouwen en processen. Om deze ambitie meer kracht bij te zetten, werd het Agentschap Ondernemen aangeduid om de ESCO-werking bij kmo’s te faciliteren.
13
ENERGIEBESPARING
Patrick. “De nieuwe generatie machines is er op het vlak van energie-efficiëntie enorm op vooruitgegaan. In plaats van het bestaande machinepark te optimaliseren, is het veelal interessanter om in nieuwe systemen te investeren. Vandaar dat we ondertussen veertien machines compleet hebben vernieuwd.” 2. Servomotoren laten automatisering toe
In concreto gaat het om vijf bewerkingsmachines die nu met servomotoren zijn uitgerust. Patrick Verschuere: “Vroeger moest de positie van de motor manueel worden ingesteld. Nu volstaat het om elk stuk één keer in te scannen zodat de installatie de volgende keer de motor automatisch kan instellen. Dit zorgt voor veel kortere stilstandtijden en de machine draait nooit onnodig.” 3. Frequentieregeling
Interessante url’s www.agentschapondernemen.be
Aanspreekpunt voor Vlaamse ondernemingen www.cedubo.be
Centrum voor duurzaam bouwen www.cogenvlaanderen.be
Organisatie voor de ontwikkeling van kwalitatieve WKK www.energiesparen.be
Het Vlaams energieagentschap www.groenlichtvlaanderen.be
Kenniscentrum voor verlichting www.ode.be
De afplak- en schuurmachines, alsook de draaibanken, werden vervangen door types met frequentieregeling. Hierdoor draaien de motoren aan de exact benodigde snelheid en wordt de startstroom van de motor (in klassieke systemen tot zeven keer de nominale stroom) herleid tot de nominale stroom. Vooral bij toestellen die veel starten en stoppen, betekent dit een enorme besparing.
Organisatie voor hernieuwbare energie www.passiefhuisplatform.be
Energiebesparing/duurzame technologische ontwikkeling www.vito.be
Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek www.vreg.be
Vlaamse regulator van de elektriciteits- en aardgasmarkt 4. Persluchtdruk verlagen
Een belangrijke energieverslinder is perslucht. Vandaar dat Potteau-Labo besloot om te zien of het met minder kon. Ze reduceerde
Energiezuinige verlichting voor kmo’s
oktober-november 2014 | 5
is energie
14
VLAAMS ENERGIEAGENTSCHAP
www.energiesparen.be
Behalve de sectorbrochures, werkt het Agentschap Ondernemen ook mee aan meer thematische publicaties, zoals ‘Energiezuinige verlichting voor kmo’s’, een publicatie van het Vlaams Energieagentschap (VEA).
geleidelijk aan de druk en kwam tot de conclusie dat 7,3 in plaats van 8 bar voldoende was. Patrick Verschuere: “Hierdoor verbruiken we 11% minder energie. We moesten wel een bypass-ringleiding installeren om drukvallen tegen te gaan. Dankzij deze oplossing wordt elk toevoerpunt minstens van twee kanten met perslucht gevoed en bestaan er geen ‘uiteindes’ meer (ring). Op korte termijn willen we de compressoren vernieuwen en naar een stofvrije ruimte verhuizen. Stof is immers nefast voor het rendement van de compressor. Bovendien zouden we de bypass dan niet meer nodig hebben.” 5. Perslucht en vacuüm vervangen door elektromotoren
Om het verbruik verder te reduceren, werden verschillende machines die perslucht vereisen, vervangen door types met elektromotoren. Zo wordt bij de opdeelzaag nog enkel perslucht gebruikt op de plaatsen waarop de zware delen terechtkomen (om te liften). Hefsystemen die met vacuüm werkten, be-
schikken nu bijna allemaal over een elektrisch aangedreven takel. 6. Waterkoeling is beter dan luchtkoeling
Het plooisysteem voor kunststoffen werd vroeger met perslucht gekoeld. Nu gebeurt dat met water dat doorheen de plooistaven stroomt. 7. Warmte recupereren
Ten slotte wordt de warmte van de compressoren (samen met een optimalisatie van de stofafzuigingsinstallatie) gebruikt als verwarming in de hal. Dit resulteert in 7% minder stookkosten. Patrick Verschuere: “Het zijn misschien allemaal maar kleine besparingen, maar vele kleintjes maken één groot. Alleen al door de optimalisatie van het machinepark verbruiken we nu 25 à 30% minder energie, terwijl onze capaciteit en toegevoegde waarde per afgewerkt stuk significant is toegenomen.” info@agentschapondernemen.be