News Actualiteit die je raakt

6× Instapret met Victoire de Castellane

De creatief directrice van Dior Joaillerie viert haar fantasie bot op Instagram. Haar weelderige creaties, haar jeugdherinneringen, haar geliefde kat en haar schetsen passeren de revue. Tekst Louise des Ligneris

Haar botanische juwelen

Al meer dan 20 jaar brengt de ontwerpster haar liefde voor kleur tot leven in haar collecties. Zoals deze bloemenringen, waarvoor ze de inspiratie volgens sommigen vond in de Jardin de Milly-la-Fôret, een favoriet van Christian Dior.

Haar ‘love cat’

De vele dutjes van Irys, haar trouwe kat met prachtige grijze vacht, worden allemaal vastgelegd op de gevoelige plaat. Ze post de kiekjes regelmatig op haar Instagram, kwestie van een klein, intiem moment te delen met haar volgers.

Haar Palace-jaren

Lagerfeld, de la Fressange, de Castellane: het was de génération Palace, feestelijk en excentriek. De ontwerpster deelt af en toe unieke vintage kiekjes met haar volgers. Herinneringen aan de jaren 90 toen ze fantasiejuwelen ontwierp voor Chanel.

Haar toegewijde schetsen

Op Instagram reageert ze regelmatig op de actualiteit. Haar tekeningen verraden de steun die ze betuigt aan diverse goede doelen, zoals deze rode esculaap voorzien van een hart, ter ere van het medisch personeel dat strijdt tegen covid-19.

Haar inspiratiebronnen

Om haar collecties aan te kondigen publiceert ze vaak diverse tekeningen. Dit weelderige, verlaten eiland, als een uitnodiging tot een reis, kondigt een nieuw luik aan met de windroos als thema, de geluksbrenger van Christian Dior himself.

Haar lievelingsdingen

De immer voortvliedende tijd is een van haar persoonlijke obsessies. Haar tegengif? Kostbare juwelen. Met speciale aandacht voor haar kleurrijke doodshoofden, gekroond met diamanten, saffieren en smaragden.

INSTAGRAM.COM/VICTOIREDECASTELLANE.

De ware natuur van Mélanie Laurent

De documentaire ‘Demain/ Tomorrow’ was in 2015 een wereldwijd succes, en heeft intussen nog niets aan actualiteit ingeboet. Omdat hij hoop en positivisme uitdraagt: hij beschrijft tal van tot de verbeelding sprekende projecten die onze dolgedraaide wereld weer op het spoor kunnen krijgen. Coregisseur was de Franse actrice Mélanie Laurent, die voor de lockdown werkte aan een nieuwe film in Hongarije. We belden haar op een Bretons eiland, waar ze te midden van het groen de pandemie uitzit. Hoe ziet haar ‘demain’ eruit na corona?

Tekst Loïs Flayac Foto’s David Rosenthal.

Mélanie Laurent draagt handgemaakte juwelen van de ontwerpster Marine Cauvin, @marinecauvinbijoux, die op het eiland Belle-Île-en-Mer woont.

“Hoe zijn we toch zover gekomen dat we onszelf zo van de essentie hebben afgesneden?”

We horen de vogels tsjirpen op de achtergrond. Als we de actrice-regisseuse op een maandagmiddag in april opbellen, treffen we haar niet in Los Angeles, waar ze voor haar werk vaak heen moet, of in haar geboortestad Parijs, maar in haar boomhut op een Bretons eiland waar ze al enkele jaren haar toevlucht heeft genomen. Net zoals iedereen heeft het coronavirus ook deze vrije vogel in haar kooitje gedwongen. Al is ‘kooitje’ misschien veel gezegd. Volgens haar houdt de plek het midden tussen een aards paradijs, een inspirerende vruchtbare bodem en een anti-apocalyptisch vluchtoord. Na het regisseren van de adembenemende film Respire in 2014, maakte ze in 2015 samen met Cyril Dion de documentaire Demain/Tomorrow, over hoopvolle projecten om de planeet te redden. Geen beter persoon dus om over de wereld na corona te filosoferen dan zij. Ook haar wereld, die van de film, is door het virus stilgevallen: in maart verliet ze halsoverkop de set in Hongarije, waar ze een grote Hollywoodiaanse film zou beginnen draaien, met Dakota en Elle Fanning op de affiche. En dus kunnen we nu rustig praten over alles wat haar persoonlijk aanbelangt, zonder te hoeven vervallen in promotionele praatjes. Iets wat haar tegelijk verheugt en bezwaart, want enerzijds is ze blij eindelijk de tijd te hebben om te praten over die dingen die haar bezielen en over de toekomst die ons wacht, maar anderzijds voelt ze zich schuldig om haar verhaal te doen ‘nu zoveel mensen sterven, lijden en bang zijn’.

Hoe heb jij je quarantaine beleefd? “Er bestaat geen gelukkige quarantaine. Verplicht op de pauzeknop moeten drukken en met jezelf geconfronteerd worden, is duizelingwekkend. Ik ben een hyperactief iemand, ik dacht dat ik van de pauze gebruik zou maken om te schrijven, om muziek te maken, om te beginnen beeldhouwen. Alles waar ik van droom. Maar niets daarvan. Ik verzuchtte laatst tegen mijn partner: ‘Goh, ik doe werkelijk niets.’ Maar hij antwoordde: ‘Je speelt de moederkloek, dat lijkt me al genoeg.’ Ik heb inderdaad een tuinhut gebouwd, ik heb sketches bedacht om mijn kinderen bezig te houden, ik heb mijn zoon geholpen met zijn huiswerk, ook al ben ik een nul in wiskunde en is leraar zijn een beroep dat alle respect verdient. Jammer genoeg heeft niet iedereen dezelfde kansen in deze crisis. Deze quarantaine gaat sporen nalaten in heel wat gezinnen.”

Jij zit op een eiland in Bretagne. Wat heeft deze crisis voor jou aan de oppervlakte gebracht? “Ze heeft enkel die dingen die er al waren nog meer geaccentueerd: hier rekenen de mensen op elkaar en helpen ze elkaar. Met de buren hebben we een WhatsAppgroepje opgericht om diensten uit te wisselen: als iemand boodschappen doet, haalt die meteen boodschappen voor de anderen; als iemand een taart bakt, legt hij daarvan een stukje op elke drempel. We hebben maar één grasmaaier en maar één kruiwagen voor het hele dorp. Op dit moment heb ik zoveel radijzen in mijn moestuin dat ik ze gul kan uitdelen aan vriendinnen, van wie ik dan weer sla krijg…”

Als ik het zo hoor, is je eiland een klein paradijsje. “Het draagt bij aan je geluk om een tuin en liefdevolle buren te hebben, dat klopt. Mijn koriander is aan het uitkomen, mijn erwtjes groeien 10 centimeter per dag, wat mij goed uitkomt, want ik heb een nogal ongeduldig karakter. Elke ochtend vaststellen dat de natuur prachtige en heerlijke gewassen voortbrengt, is een geweldige bron van vreugde, die ik pas laat in mijn leven ontdekt heb. Het lijkt wat naïef om dat zo uit te spreken, maar foert, ik moet stoppen met me te verontschuldigen voor de kleine dingen die ik voel. Het is vreemd hoe naïviteit veroordeeld wordt in deze wereld, hoe bang we zijn geworden om over de liefde of onze band met de natuur te spreken, onze eigen natuur ook… Hoe is het toch zover gekomen dat we ons zo afgesneden hebben van de essentie?”

Je vertelt vaak dat je het heerlijk vindt om bomen te ‘knuffelen’, zoals dat heet. Dat klinkt een beetje ‘new agerig’. Hoe komt het dat je dat bent gaan doen? “We hebben allemaal meesters en wijzen rondom ons nodig: het is Annick, een vriendin van Belle-Île, die me voor het eerst heeft uitgenodigd om in de open lucht te mediteren. En dat is echt niet zo new age of weird als je zou denken. Want een boom omarmen geeft je zo’n kracht, zo’n rust… De ontbossing die nu gaande is - een van de grootste ecologische problemen op dit moment - komt erop neer dat we onze eigen longen aan het loskoppelen zijn, en dat werkt dan weer bepaalde pandemieën in de hand. We zitten al vele jaren in een vicieuze cirkel. Ontbossing creëert pandemieën en heeft zo’n impact op ons klimaat dat het nog grotere crises teweeg kan brengen. En toch hebben we alle kennis en tools in handen om die cirkel weer te herstellen. Het lijkt wel of we moeten imploderen en de bodem raken om tot een nieuw bewustzijn te komen, een op mondiaal niveau. Ik weet dat dit utopisch klinkt, maar deze gezondheidscrisis is zo absurd: terwijl onze longen lijden onder dit virus, krijgt de natuur weer adem! Ik hoop dat we de walvissen aan de kust van Marseille, de vogels in de steden en de minder bevuilde lucht van China – na nauwelijks een paar weken pauze! – niet snel weer vergeten zullen zijn als dit voorbij is.”

Kan je, ondanks de restricties, ook vreugde putten uit het feit dat je in quarantaine bent gezet? “Waar ik blij van word, is de solidariteit die we de laatste weken hebben zien ontstaan: die geweldige Italianen die muziek maken van op hun balkon, de vergeten mensen waar we weer aandacht voor krijgen, en al die gekke video’s die de ronde doen, meer dan negatieve boodschappen van haat. Het zou fijn zijn als we dit allemaal wat langer zouden kunnen aanhouden. Er wordt gezegd dat we in een ‘oorlogssituatie’ zitten, maar eigenlijk moeten we vrede sluiten met onszelf. We moeten onszelf vergeven, de zaak herstellen en dan verder gaan.”

Voor het sluiten van de grenzen was je in Hongarije voor het verfilmen van ‘The Nightingale’, een film met Elle en Dakota Fanning, geproduceerd door een Amerikaanse studio. Dat project is onverwacht stilgezet. Hoe moet het nu verder? “Geen idee! Sony, de studio, heeft veel geld in deze film geïnvesteerd, dus we zullen wel weer beginnen filmen. Maar met welke cast dat zal zijn – ik ben zo dol op de zussen Fanning! – en welke artistieke toegevingen we zullen moeten doen? Het is een gek gevoel als iets zo abrupt onderbroken wordt. Als alles onzeker wordt. Gisteren bespraken we nog wanneer de film zou uitkomen, en nu weten we zelfs niet wanneer de filmzalen weer open zullen gaan. Het is boeiend en tegelijk beangstigend om te voelen dat alles gaat veranderen. Ik die al zoveel jaren opkom voor een radicale verandering, heb het gevoel me erop te hebben voorbereid, maar ik ben er net als iedereen ook bang voor.”

De duizelingwekkende lonen in Hollywood, de monumentale opnames, de energievretende servers van Netflix… Hoe slaag je erin je sociale en ecologische bezorgdheden te laten rijmen met de excessen van de Amerikaanse filmindustrie? “Ik vind het feit dat acteurs stevige lonen krijgen minder choquerend dan dat de CEO’s van grote vervuilende bedrijven zoveel opstrijken! Wat Netflix betreft, is het een complex vraagstuk. Ze maken inderdaad enerzijds gebruik van vervuilende servers, maar anderzijds laten deze media toe dat miljoenen mensen wakker worden en gesensibiliseerd worden voor hyperbelangrijke thema’s. We hebben nog nooit toegang gehad tot zoveel prachtige documentaires! Maar wat de opnames betreft, vraag ik me inderdaad af hoelang we zo’n vervuilende industrie nog kunnen aanvaarden.”

Wat zou je graag veranderd zien? “Voor een draaidag moeten zoveel mensen zich verplaatsen, en om kwalitatieve beelden te krijgen, moeten er zoveel chemische producten gebruikt worden… We sussen onszelf door te zeggen dat we kunst maken, maar tegen welke prijs? Misschien moeten we minder en beter gaan produceren? Persoonlijk zou ik me nog meer willen toeleggen op die dingen die me zelf aanbelangen. Ik zou willen stoppen om me met hart en ziel in avonturen te storten die me te weinig opbrengen. En ik wil mensen koesteren, ook mijn relatie met het juweliershuis Cartier en de gepassioneerde artistieke projecten die we samen opzetten. De verantwoordelijkheid van grote ondernemingen is in deze crisis van primordiaal belang. De ‘Science Based Targets’ (een initiatief van de VN en enkele niet-gouvernementele organisaties) moedigt de grootste bedrijven aan om de uitstoot van broeikasgassen te verlagen overeenkomstig de akkoorden van Parijs. Vandaag hebben zo’n 800 bedrijven, waaronder de meest vervuilende, zich hieraan verbonden. Zij zijn verplicht om hun productiemodel te gaan herdenken. Net zo de filmindustrie. Dus er is een positieve beweging zichtbaar.”

Zou je je passie voor je beroep als actrice en regisseuse extreem durven noemen? “Ik ben inderdaad gepassioneerd door mijn beroep, het maakt me gelukkig, maar het houdt me ook zodanig bezig dat ik er wakker van lig. Ik kan mijn gezin wel meenemen op de set, maar ik moet mijn vrienden en mijn tuin missen. Ik heb minder tijd voor lezingen en om over het leven na te denken. Wat wil ik met deze niet zo gezonde rush opvullen? Wat wil ik ontvluchten? Wat durf ik niet onder ogen te zien? Die eindeloze veroveringstocht put me uit. Op dit moment lijken die kleine draaiproblemen en mijn kleine angsten als regisseur me ook zo banaal. En toch is die passie, die soms raakvlakken heeft met wat we vroeger waanzin zouden noemen, gewoon menselijk. De mens kan moeilijk stilzitten, hij wil steeds meer en steeds groter. Dat is een verstoring die hem uiteindelijk fataal zal worden.”

Hoe inspireert jouw ecologische passie de verhalen die je op het scherm brengt? “Niemand zal het geloven, maar in oktober vorig jaar, zijn mijn man en ik een serie beginnen uitschrijven over… een virus uit China. De realiteit heeft ons ingehaald! Ik bedacht een donker scenario dat we positief zouden laten uitdraaien. Eerder utopisch dan dystopisch dus. Maar ik vraag me af of ecologie me niet ook verlamt, want sinds Demain/Tomorrow heeft geen enkele van mijn fictieve creaties het thema echt verdiept. Misschien omdat ik bang ben niet voldoende op de hoogte te zijn van wat zich werkelijk afspeelt. De natuur impressioneert me zodanig dat ik haar eerlijke en getrouwe getuige wil zijn.” Als je de dingen die je bezielen met je grootouders bespreekt, merk je dan een generatiekloof? “Ik heb het geluk geboren te zijn in een gezin waar ecologie van tel is. Ik heb ook het geluk dat mijn grootouders nog helder kunnen denken. Mijn grootvader van 93 heeft trouwens corona gehad en heeft het overleefd, waarvoor al mijn respect! We praten dus veel met elkaar. Drie jaar geleden zijn ze naar me toegekomen toen ik filmde in Argentinië, een periode waarin ik Pablo Servigne las, een wetenschapper die theorieën uitwerkt rond de ondergang van onze beschaving. Laat ’s avonds, om halftwaalf na mijn werkdag, deelde ik met hen de cijfers die ik had gehoord, wond ik me op over alles wat eraan stond te komen, wisselden we onze angsten uit… Het is toch geweldig om grootouders te hebben die bereid zijn om tot twee uur ’s nachts met jou over de planeet te praten!”

Is de familie een belangrijke waarde voor jou in deze verwarrende tijden? “Dat is altijd zo geweest. Ik ben in alle zachtheid en goedhartigheid grootgebracht in een heel humanistisch gezin en we hebben de banden altijd aangehaald. Ik heb me overigens vaak afgevraagd: in hoeverre kan ik als artieste diepzinnige verhalen vertellen als ik zo’n mooie kindertijd heb gehad? Kan je kunst maken als je, zoals ik, zo weinig hebt geleden? Stof tot nadenken. Maar die opvoeding heeft me niet immuun gemaakt voor de slechtheid en agressiviteit in deze wereld: als ik die tegenkom, ben ik daar ziek van. Maar ook dat overleef ik. Ik kom uit een veerkrachtige familie en dat is een troef. Vooral in tijden zoals deze, want onze samenleving zal zich op alle vlakken veerkrachtig moeten opstellen.”

Om nog eens te verwijzen naar de ecologische documentaire die je in 2015 maakte: als je het woord ‘morgen’ hoort, of ‘overmorgen’, welke beelden krijg je dan? “Dan hoor ik eerder klanken. Dan hoor ik het lawaai dat we gaan horen. Er is een man van wie ik heel veel hou, Michel André, een bio-akoesticus, die overal ter wereld microfoons plaatst om de natuur te kunnen horen. Hij toont aan dat stilte, zelfs in het midden van het Amazonewoud of op de Noordpool, niet meer bestaat. Het menselijke lawaai overtroeft alles, en ontregelt flora en fauna. Ik heb dus nu al heimwee naar die pauze die we net ingelast hebben. Ik wil niet dat de aarde weer gaat daveren door onze waanzin. Ik hoop echt dat we onze oren te luisteren zullen leggen en naar de pijnen van de natuur en de aarde luisteren, die zelf altijd gedienstig is en ons al zo lang verdraagt. Dat zou maar billijk zijn, vind je niet?”

Blanche “Ik hou van een album als totaalconcept”

Dit is het eerste grote Belgische popalbum dat tijdens de coronacrisis uitkomt. Blanche is pas eenentwintig, maar verstandig genoeg om daar geen verkoopargument van te maken. ‘Empire’ zal ook in het buitenland verdeeld worden, want haar diepzinnige en ritmische popsongs spreken iedereen aan.

Wat voorafging: Blanche werd in 2017 vierde op het Eurovisiesongfestival. België had daar al in lange tijd niet zo hoog gescoord. Blanche, die sommigen met Lana Del Rey vergelijken vanwege haar stem en de sfeer die bepaalde songs oproepen, heet in het echte leven Ellie. En wij ontmoetten hen allebei. Hoewel Ellie geneigd is wat bescheidener te zijn…

—Welke belangrijke mijlpalen zitten er tussen je optreden op het Eurovisiesongfestival drie jaar geleden en je eerste album dat vandaag uitkomt? “De allereerste stap waren sessies om nieuwe songs te schrijven. Daarmee ben ik amper een maand na het songfestival gestart. Ik nam deel aan een werkgroep voor songwriters. Dat was een goede test voor mij, want ik had tot dan toe nooit songteksten en -muziek geschreven. In mijn studio heb ik die verder uitgewerkt. Daarna heeft mijn platenmaatschappij me naar Londen gestuurd, zodat ik ervaren artiesten kon ontmoeten, onder wie Rich Cooper. In Brussel brachten ze me in contact met François Gustin van de groep Girls in Hawaii, om de eerste concerten voor te bereiden. En vervolgens heb ik met Rich en François aan dit album gewerkt. We zaten op dezelfde golflengte wat feeling en vertrouwen betreft.” —Je album ‘Empire’ zal ook in het buitenland uitkomen, best zeldzaam voor een Belgische zangeres. “Ja, dat is een enorme meevaller. Mijn Belgische platen maatschappij is ook actief in het buitenland en omdat ze sterk in mijn project geloven, hebben ze hun andere kantoren kunnen overtuigen om erop in te zetten. Ik krijg ruggensteun in Engeland, Frankrijk, Duitsland, Polen en Scandinavië. Het is geweldig om te merken dat iedereen zo gemotiveerd is.” —‘Empire’ heb je opgevat als een plaat en niet als een playlist. Waarom die aanpak ? “Playlists zijn momenteel een hype. De meeste zangers maken playlists om ervoor te zorgen dat hun werk vaker wordt beluisterd. En de luisteraars zelf maken hun eigen playlists door her en der songs die ze graag horen bijeen te sprokkelen. Zo krijg je playlists voor elk moment van de dag of het jaar. Daardoor luisteren mensen minder vaak dan vroeger naar een volledig album. Ik zou ook met regelmatige tussenpozen nieuwe singles kunnen uitbrengen, die meteen veel worden beluisterd. Maar ik focus liever op het totaalconcept van een album. Omdat ik weet dat daar nog een publiek voor bestaat. Ik ben pas eenentwintig, maar vind het een fijn idee dat een album van a tot z samenhangt.” —Wat zijn de hoofdthema’s van ‘Empire’? “Het overwicht aan liefde en authenticiteit. En ook hoe je dingen krijgt en opslorpt tijdens ontmoetingen met anderen.” —Ik heb de indruk dat je heel introspectief bent “Inderdaad, ik analyseer constant, soms tegen beter weten in. Ik zou de dingen liever sneller loslaten. Ik observeer ook vaak de mensen om me heen en probeer hen te begrijpen. Met kritiek heb ik niet veel op. Bepaalde persoonlijkheidstypes boeien me. En ik probeer die in mijn songs te doorgronden.” —Wat zijn in jouw ogen de perfecte albums? “Melodrama van Lorde en Dawn van RY X. Dat zijn opmerkelijke albums. Ook die van Alt-J vind ik sterk.” —Welke andere kunstvormen trekken je aan? “Alle kunstvormen interesseren me. Zelf hou ik van tekenen en collages maken. Ik denk niet dat ik daar veel talent voor heb, maar ik vind het leuk. Mijn mama is schilderes en beeldhouwster en ik heb altijd in een omgeving geleefd waar kunst een belangrijke plaats innam.” —Met wie heb je de visuals van de plaat uitgewerkt? “Ik heb voor het eerst samengewerkt met een artistiek directeur, Ludovic Beun, die eerder voor Alice On The Roof en de groep Bazart werkte. Ik heb hem met foto’s getoond welke richting ik uit wilde gaan. We hebben ons geïnspireerd op de surrealistische schilderijen van Gertrude Abercrombie. Mijn eerste clip, Empire, werd geregisseerd door Gentenaar Alexander De Bruycker. En voor de foto’s heb ik met Marie Wynants gewerkt, een bekende naam in het modewereldje.” —Welke band heb je met mode? “Ik volg heel wat ontwerpers op Instagram, onder meer Molly Goddard en Rodarte, maar ik ben zeker geen modekenner. Daarom heb ik ook een styliste. Tijdens de lockdown droeg ik dagelijks dezelfde coole kleren. Ik ben gek op tweedehandskleding die wordt gerecycleerd en getransformeerd. Soms vis ik kleren uit de kasten van mijn moeder. Ik probeer fast fashion te vermijden.” —Hoe was de coronatijd tot nu toe voor jou? “Er zijn momenten geweest dat ik down was. Ik had natuurlijk niet verwacht om als twintiger zoiets mee te maken. Maar ik had ook heel wat voorbereidingen op het programma staan rond de lancering van mijn album, zodat ik de kans niet kreeg om depressief te worden. Niemand in mijn directe omgeving is door het virus getroffen. Maar het was voor iedereen een lastige periode.” —Hoe zie je jouw toekomst? “Ik hoop dat mensen mijn muziek lang mooi zullen vinden en dat ik zal blijven leren en delen.”