Groen licht op Vlaamse wegen. Of toch

Tekst Juliette Debruxelles

VAN MILDE HYBRIDES TOT ELEKTRISCH SKATEN

GROEN OP WEG

SHUTTERSTOCK

Er is altijd een kloof tussen droom en realiteit, en zodra we uit ons kot komen, wordt die groter. Om van hier naar daar (of van hot naar her) te zoeven, moeten we immers de weg op. En terwijl we dromen van de vrije vlucht, ploeteren we moeizaam door de uitlaatgassen. Groene mobiliteit, waar ben je? Pal om het hoekje, zo blijkt.

D

De auto vindt zichzelf opnieuw uit. Hij moet wel: we halen de ‘koning’ niet meer te pas en te onpas van stal. De helft van alle alleenstaande Belgen heeft geen auto, al zoeven er in totaal nog bijna zes miljoen personenauto’s over onze wegen. In Wallonië gebeurt 75% van de verplaatsingen met de auto, in Vlaanderen is dat 60% en in Brussel minder dan 50% – kudos aan de alternatieven daar en het uitgebreide netwerk van openbaar vervoer. Toch plaatste Inrix voor de lockdowns onze hoofdstad op de 20ste plaats in de lijst van wereldsteden met fileleed. Lichtpuntje: intermodaal vervoer (of het mixen van verschillende transportmiddelen om een traject af te leggen) zit in Brussel in de lift.

NIEUWE KLEREN VOOR KONING AUTO

Is een auto duur? Absoluut! Het Leuvense onderzoeksinstituut Transport & Mobility schat de maandelijkse kost van om een traditionele wagen te laten rijden, verzekeren en onderhouden op 400 euro. De Belg zweert nog altijd bij wagens met een verbrandingsmotor op benzine of diesel. Die zijn goedkoper in aankoop dan de alternatieven, maar ze vervuilen. Daarom winnen elektrische en hybride wagens terrein. Je vindt er bijna geen onder de 20 000 euro – maar ze behouden langer hun waarde en hebben het beleid mee. In Vlaanderen betaal je voor een elektrische auto bijvoorbeeld geen registratiebelasting.

Stil, reukloos, stijlvol: de toekomst is aan de elektrische wagens. Mooie voorbeelden zijn de Mini Electric (met 0 gram koolstofdioxide per km, een hoogspanningsaccu en een perfect design, vanaf 33 500 euro) en de Polestar 2 (een sedan met een actieradius van 470 km na een enkele oplaadbeurt, vanaf 59 600 euro).

Wie elektrisch rijdt, verplaatst zich niet 100% clean. Hoewel je geen fossiele brandstoffen verbruikt, zit je wel met een oplaadbare batterij met een beperkte levensduur. De milieu-impact van het recyclageproces is niet gering. Toch zijn elektrische wagens twee à drie keer groener dan conventionele auto’s, afhankelijk van de energiebron, het merk en het model.

Hybrides combineren een verbrandingsmotor en elektrische motor(en) onder een motorkap. Het beste van twee werelden, kortom. Bij ‘mild hybrids’ krijgt de verbrandingsmotor ondersteuning van de elektromotor, terwijl de accu’s van ‘full hybrids’ zich opladen tijdens het remmen en afremmen. De ‘plug-in hybrids’ laad je op via een stopcontact of een terminal. Daarnaast bestaan er ook motoren die rijden op gecomprimeerd aardgas (CNG), biogas en brandstofcellen of waterstof, maar het is wachten op hun grote doorbraak en hun volledige milieurapport. Hoe dan ook: wie zich verplaatst, creërt afval. Tenzij je wandelt op wilgenhouten klompen of rijdt op een tweedehandsfiets, misschien ...

ZONDER ROMPSLOMP

Het principe achter autodelen is eenvoudig: als je ergens naartoe wil, huur je een auto via een platform als Cambio of Poppy, of bij een particulier. Dat is interessant als je minder dan 10 000 km per jaar rijdt en in een stad woont. Met de tool savewithcarsharing.be kun je de kosten vergelijken en berekenen hoeveel je met autodelen kunt uitsparen.

Bij private leasing betaal je een vast maandelijks bedrag aan een autoverdeler voor een periode van 36 tot 60 maanden. Je rijdt dan met een geleasde wagen – met een verbrandingsmotor, elektrisch of hybride – en bent geen eigenaar. Je hoeft je dan ook niets aan te trekken van de technische en administratieve rompslomp, zoals verzekeringen en onderhoud. Controleer wel goed hoeveel kilometer je jaarlijks mag rijden volgens je contract. Extra kilometers, maar ook voortijdige annulatie of grote schade, kunnen een gepeperde rekening opleveren.

LIKE MY BIKE

Even de basics, als je een elektrische fiets wil gaan shoppen. Elektrische fietsen zijn vervoersmiddelen op twee wielen waarbij je moet trappen, ook al is er een elektromotor. Dat trappen is essentieel: draait de motor ook als je niet trapt, dan is het een snorfiets, een heel andere categorie. Elektrische fietsen mogen niet sneller gaan dan 25 km per uur (45 voor de Speed Pedelec die een specifieke wetgeving volgt en waarmee je niet op de fietspaden mag.) Het is niet verplicht verzekerd te zijn of een helm te dragen. Er is een model voor elk doel: mountainbikes, bak- en vouwfietsen, dual-battery fietsen. De actieradius varieert tussen de 20 en 100 kilometer. Het imago van de elektrische fiets is vandaag jonger dan een tijdje geleden. Ook sterren en hipsters willen ermee worden gespot. Je weet dus weer wat gezocht op Instagram.

Wat remt de populariteit af? Met hun 13 tot 30 kilo zijn niet-vouwbare elektrische fietsen tot drie keer zwaarder dan gewone exemplaren. Lastig dus als je ze naar je appartement op de derde verdieping moet zeulen – en op straat parkeren is geen optie,

OP JE PLAATS!

Wie minder dan zes km per uur rijdt, mag op het trottoir. Tussen zes en 25 km per uur, rijd je op het fietspad of op de weg. Haal je meer dan 25 km per uur, dan rijd je met een ‘voertuig’ en moet je verzekerd zijn. Voor een gemotoriseerd voertuig heb je bovendien een registratie- en rijbewijs nodig.

zelfs niet met een goed slot; het aantal diefstallen van elektrische fietsen swingt de pan uit. Daarnaast is trappen als de batterij leeg is, heel uitputtend. Het onderhoud en de reparaties vallen duurder uit dan bij een klassieke fiets. En als het regent, word je even nat – het kan druppels niet schelen op welk type fiets ze vallen.

Wat zwengelt de populariteit aan? Je gaat vliegensvlug vooruit zonder te zweten en in de stad ben je vaak sneller op je bestemming dan met de auto – als je in Brussel woont, is dit geen nieuws. Je fietst ook nog eens stijlvol als je kiest voor de vederlichte (wel ja, 15 kilo) en perfect gestylede Bzen (Bzenbikes. com), voor de Angell ontworpen door Ora Ito of voor de Marinière van Coleen: supermooi, hoogtechnologisch, met een actieradius tot 90 km en … duur. Maar voor die bijna 6000 euro is het design van je fiets wél geïnspireerd op het werk van de Franse ontwerper Jean Prouvé in de jaren 40 (coleen-france.com). Met opvouwbare modellen (zoals van ahooga.bike, een populair Belgisch merk) hoef je niet zo te sjouwen en je moet minder opbergruimte voorzien.

Elektrische fietsen mogen dan duur zijn in aankoop (tussen 750 en 5000 euro), in gebruik zijn ze best democratisch: gemiddeld anderhalve euro per 1000 km. En ook al hoef je geen grote inspanning te leveren, door te trappen blijf je toch in beweging en stimuleer je de bloedsomloop. Je ecologische voetadruk als elektrische fietser ligt minstens tien keer lager dan als passagier in een auto.

Gouden raad: de stabiliteit en wegligging zijn optimaal als de motor in het midden van de fiets zit. Hoe hoger de wattuur (Wh) van de motor, hoe groter de actieradius.

HIPPOPEDI-WAT?!

Hyppy, een democratische, sociale en ecologische coöperatie, zoekt oplossingen rond mobiliteit, maar biedt ook concrete diensten aan voor de inwoners en de gemeenten van Brussel. Het meest in het oog springende voorbeeld is de gratis schoolbusdienst, of de Hippopedibus, in verschillende gemeenten van de hoofdstad. De organisatie financiert z’n gratis activiteiten met een aanbod betalende diensten, zoals equicoaching. hyppy.coop

ECHTE GROENTJES

Steeds prominenter in het straatbeeld: Segways, skateboards, elektrische scooters en hoverboards.

MONOWHEEL

Een monowheel draait op gyroscopische technologie – het principe van een tol – en bestaat uit een wiel met voetsteunen. Je bestuurt het zonder handen, met je lichaamsgewicht. De eenwieler ziet er wat scary uit en haalt tot 25 km per uur – al gaan de duurdere modellen (tot 2000 euro) soms een pak sneller. IJzersterke beschermingskledij is dan ook nodig. De grote broer van het monowheel is de Segway PT. Die werkt volgens hetzelfde principe, maar heeft een stang voor meer stabiliteit. Het toestel neemt wel meer plaats in, is duurder en heeft een kleinere actieradius dan een gewoon monowheel.

ELEKTRISCH SKATEBOARD

Ga back to the future met het e-skateboard ofwel een plank met een motor. Ze gaan snel (tot 45 km per uur) en kosten minder dan 1000 euro. De batterij zit onder het bord en de motoren zitten verstopt in de wielen. Op een e-skateboard zie je er hip uit, en via een afstandsbediening ga je moeiteloos voor- of achteruit. Je hoeft zelfs je voet niet meer te gebruiken om af te remmen. Het evenwichtsgevoel krijg je er helaas niet bij ...

ELEKTRISCHE STEP

Van de afdeling kinderspeelgoed naar de trottoirs van grote steden: de step heeft promotie gemaakt. Hoewel de ongevallen legio zijn, blijven ze een ideaal vervoermiddel in de stad. Een degelijke elektrische step blijft vrij duur (tot 1500 euro voor een actieradius van minder dan 25 km) maar in de grote steden vind je heel wat deelsteps.

Langell

OP SLOT!

Je kunt een lening aanvragen bij je bank voor kwaliteitsvolle ‘zachte mobiliteit’. De regio’s en gemeenten bieden aankooppremies aan voor zachte mobiliteitsvoertuigen, en ook de werkgever draagt soms bij als je het vervoermiddel voor het werk gebruikt. Zorg in elk geval voor een slot van topkwaliteit – fietsdieven zijn doorzetters – , een familiale verzekering en een globale verzekering tegen diefstal, beschadiging en ongevallen.

SHUTTERSTOCK, PERSDOC.