Thema 3 Toezichthouden

TOEZICHTHOUDEN

COPYRIGHT

COLOFON

BoomBeroepsonderwijs

info@boomberoepsonderwijs.nl www.boomberoepsonderwijs.nl

Auteur(s):P.Tummers

Inhoudelijkeredactie:R.Piek

Titel:

ISBN:97890372 druk/oplage

Bronvermelding:

©2024BoomBeroepsonderwijs|Boom

BehoudensdeinofkrachtensdeAuteurswetgesteldeuitzonderingenmagnietsuitdezeuitgaveworden verveelvoudigd,opgeslagenineengeautomatiseerdgegevensbestand,ofopenbaargemaakt,inenige vormofopenigewijze,hetzijelektronisch,mechanisch,doorfotokopieën,opnamenofenigeandere manier,zondervoorafgaandeschriftelijketoestemmingvandeuitgever.

Voorzoverhetmakenvanreprografischeverveelvoudigingenuitdezeuitgaveistoegestaanopgrond vanartikel16hAuteurswetdientmendedaarvoorwettelijkverschuldigdevergoedingentevoldoen aandeStichtingReprorecht(www.reprorecht.nl).Voorhetovernemenvaneen(ofmeerdere)gedeelte(n) uitdezeuitgaveinbijvoorbeeldeen(digitale)leeromgevingofeenreaderinhetonderwijs(opgrond vanartikel16,Auteurswet1912)kanmenzichwendentotStichtingUitgeversorganisatievoor Onderwijslicenties(Postbus3060,2130KBHoofddorp,www.stichting-uvo.nl).

Deuitgeverheefternaargestreefddeauteursrechtenteregelenvolgensdewettelijkebepalingen. Degenendiedesondanksmenenzekererechtentekunnendoengelden,kunnenzichalsnogtotde uitgeverwenden.

Doorhetgebruikvandezeuitgaveverklaartukennistehebbengenomenvanenakkoordtegaanmet despecifiekeproductvoorwaardenenalgemenevoorwaardenvanBoomBeroepsonderwijs,tevinden opwww.boomberoepsonderwijs.nl.

THEMA1 TOEZICHTHOUDEN

1.1Hoewerkjemetditthema?

Ditthemabestaatuit:

• Leerdoelen

Diestaanineenkadernadeinleiding.Jezietwatjemoetkunnenenkennen.Enjezietwaaropje beoordeeldwordttijdensdetheorie-enpraktijktoets.Aanheteindevanelkthemavindjeeen opdrachtwaarbijjeterugkijktopdeleerdoelen.

• Themaintroductie:praktijkvoorbeeldeneneeninleidendeopdrachten.

Tijdensdeintroductieinditthemamaakjeopdrachtenbijdeleerdoelen,depraktijkvoorbeelden enbijdeinleidendeopdrachtenaandehandvaneenfilmpje.Depraktijkvoorbeeldenbestaan meestaluiteensituatiewaarjetegenaankanlopenindeberoepspraktijk.Hetzelfdegeldtvoorde inleidendeopdrachten.

• Vakkennis,opdrachtenenhetproject

Wanneerjedevakkennisleertendeopdrachtendoet,leerjeoverdeberoepspraktijkenoefent ermee.Iederthemawordtafgeslotenmeteengroteopdracht:hetproject.Eenaantalopdrachten kanineenportfolioopgenomenworden,tenminstealsermeteenportfoliogewerktwordt.

Dieopdrachtenherkenjeaan:

Graag namaken inde stijlvan de flexibele pipeline S&R.

• Praktijktoets,oefentoetseneindtoets

Opdrachtenwaarmeejeactiefaanhetwerkmoet herkenjeaan:

Graag namaken inde stijlvan de flexibele pipeline S&R.

Aanheteindevanelkthemavindjeeenpraktijktoets,eenoefentoetseneeneindtoets.Wanneer enwaarjedezetoetsenaflegt,overlegjemetdedocent.

• Digitaleleeromgeving

Indedigitaleleeromgevingvindjeallerleilesmateriaal,zoalsfilmpjesentoetsen.Voordatjede digitaleleeromgevingkuntgebruiken,moetjejelicentieactiveren:

– Overlegmetjedocentwelktypeaccountjegebruikt.

– Ganaarwww.boomberoepsonderwijs.nl/licentie.

– Bekijkdeinstructiefilmofleeshetstappenplan.

– Volgdestappen.

– Daarnakunjeaandeslag!

Daarnakunjeaandeslag!Opdrachtenwaarbijjededigitale leeromgevingnodighebtherkenjeaan:

Graag namaken in de stijl van de flexibele pipeline S&R.

1.2Toezichthouden

Alsmedewerkersportenrecreatiegajegraagmetmensenom.Jevindthetleukomsportersofgasten opeenplezierigeenveiligemanierbezigtehouden.Jebentalertopsignalenofbijzonderhedendie desfeerofdeveiligheidtijdensdesportieveenrecreatieveactiviteitenbelemmeren.

Jezorgtervoordatjesportersofgastentevredenzijnenblijven.Hetverloopvandeactiviteiten,enhet gebruikvanmaterialen,middelenendeaccommodatie,wordendoorjouindegatengehouden.Ook stimuleerjepositiefgedragbijjesportersofgasten.Opongepastenongewenstgedragspreekjeze aan.

Overzichthouden

Hetjeugdteamdatjijtraint,isbezigmetde training.Hetveldzieterprimauit,opdekuilaan dekopsekantvanhetveldna,maardaarhebjij eenpylonbijgezet.Jehebtdesporterseen warming-up-opdrachtgegevendiezichoverhet geheleveldafspeelt.Jezetondertusseneenaantal zakenklaarvoordekernvandetraining.Jeweet precieswaarjesporterszijn.Jelaateenaantal keerwetendatjezeindegatenhebt.Jeroepteen paaraanmoedigingenoverhetveldenjecorrigeert eensporterdiezichnietaandeopdrachthoudt.

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/boys-kicking-football-on-sports-field-421049758 Overzichthouden.

Eenvandesporterskomtnogeveneenpraatje metjemaken.Jekijkthemnietaan,omdatjehet veldindegatenwilthouden.Ondertussenhebje geziendateensporterzijnvetersstaattestrikken. Erlopenerdusnogachttienophetveld.Desfeerisgoed.Jehoortgelachenjezietallemaallachende gezichten.Jehebtallesindegaten.

Veiligheideneengoedesfeerheefttopprioriteit.Maarbijsportieveenrecreatieveactiviteitenkanhet altijdgebeurendatiemandeen blessure oploopt.Daarombenjealertopdesfeer,deveiligheidenhet voorkomenvanblessures.Mochtenertochblessuresontstaan,danbenjealsmedewerkersporten recreatieinstaatompassendemaatregelentenemen.

Inditthemagaanweinopblessurepreventieenjouwrolalstoezichthouder.Wathoudttoezichthouden allemaalin?Hoehoudjegoedtoezicht?Welkemaatregelenneemjeomdeveiligheidtegaranderen eneengoedesfeertebehouden?Maarook:watmoetjedoenalsertocheenongelukgebeurt?

Leerdoelen

1.Jehebtbasiskennisvantoezichthoudenophetgedragendeveiligheidvansportersengasten.

2. Jehebtbasiskennisvantoezichthoudenophetgebruikvanaccommodatie,materialenenmiddelen bijsportieveenrecreatieveactiviteiten.

3.Jedenktvoorafnaoveraandachtspuntenenrisico'senjebereidtjeeigentoezichthoudende werkzaamhedenvoor.

4.Jevoertjewerkzaamhedeneffectiefenefficiëntuit,bewaaktzorgvuldigdeveiligheidvanjezelfen anderenenverdeelteffectiefjeaandachtoverdeaandachtspuntenenmogelijkerisico's.

5.Jehoudteffectiefenefficiënttoezichtophetgebruikvanaccommodatie,materialenenmiddelen enneemtzonodigpassende(preventieve)maatregelen.

6.Jehoudteffectiefenefficiënttoezichtophetverloopvansportieveenrecreatieveactiviteiten.Zo nodigneemjepassende(preventieve)maatregelen.

7.Jebentgastheer,observeertgerichthetgedragvansportersengastenenbewaaktdesfeertijdens deactiviteiten.Zonodigneemjepassende(preventieve)maatregelen.

8.JehebtbasiskennisvanEHBOenreanimatieenpastdezezonodigoppassendewijzetoe.

9.Jewerktvolgensgeldenderegels,procedures,richtlijnenenafsprakenvandeorganisatieen schakeltzonodighulpinbijvragen,problemenofbijzonderhedenenrapporteerttijdigenduidelijk overdewerkuitvoeringenaandachtspunten.

Opdracht1 Voorbereiden

Bekijkdeleerdoelenhiervoor.Jezietwatjemoetkunnenenkennenomgoedtoezichttekunnen houden.Enjezietwaaropjebeoordeeldwordttijdensdetheorie-enpraktijktoets.

a. Welkleerdoellijktjouuitdagend?Waarom?

b. Waarziejetegenop?Leguitwaarom.

c. Welkeervaringhebjealmetdezeleerdoelen?

d. Geefvanminimaalvijfleerdoeleneenvoorbeeldvaneensituatiewaarinjedezetegenkomtinje werkalsmedewerkersportenrecreatie.

Opdracht2 PraktijkvoorbeeldWintersportblessures

Sportentegenwintersportblessure

Eenweekjeskiën,snowboardenoflanglaufen,veelNederlandersverheugenzichdaariederjaarweer op.Hebjijookwintersportplannen?Bereidjedangoedvoor,wantmeteenongetraindlichaamisde kansopblessuresgroot.

Iederjaarlooptongeveervijfprocentvandewintersporterseenblessureop.Mannenhebbenvaker letselaanhoofd,schouder,rompenknieën.Bijvrouwenzijnhetvooralknieën,onderarmenenhanden diegetroffenworden.Blessuresontstaandoordatwetijdensdewintersportspierengebruikendiede restvanhetjaarnauwelijkswordenaangesproken.Doordiespierenvoordevakantietetrainen,verklein jedekansopeenblessure.

Eengoedevoorbereidingbestaatuitvierstappen:zorgenvooreengoedeconditie,specifieke spiergroepentrainen,eenwarming-upvoordatjedepisteopgaateneencooling-downaanheteind vandedag.

Eengoedeconditiebouwjeopdoorregelmatigtesporten.Metfietsen, hardlopenofzwemmenverbeterjejeuithoudingsvermogenende bloedsomloopentrainjedegrotespiergroepenendeskeletspieren.Om eengoedebasisconditieoptebouwen,isenkeleurensportenperweek voldoende.

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/kids-soccer-team-414651427 Voetbalwarming-up.

Traindaarnaastdespierendiejegebruiktbijhetskiën,snowboarden oflanglaufen.Alsjenaardesportschoolgaat,kunjeomeengerichte trainingvragen.Maarjekuntookeenvoudigthuisaandeslag.Besteed eenpaarkeerperdagtijdaankniebuigingen,tenenoptrekken,traplopen,opjetenenlopenen springoefeningen.Daarmeemaakjejespierensoepelerensterker.Doetijdensdewintersportelke ochtendvoorjeeersteafdalingeengoedewarming-upvanhethelelichaam.Sluitdedagafmeteen cooling-down.

Bron:http://365.unive.nl/vrije-tijd/sporten-tegen-wintersportblessures/(bewerkt)

Bespreekhetpraktijkvoorbeeldendevolgendevragenmeteenmedestudent.

a. Bespreekdewoordendiejenietbegrijptofzoekzeop.

b. Waaromdenkjedatditpraktijkvoorbeeldbijditthemagekozenis?

Vragenoverhetpraktijkvoorbeeld:

c. Welkeredenenvooreensportblessurewordeninhetpraktijkvoorbeeldgenoemd?

d. Vuljelijstjeaanmetanderemogelijkeoorzakenvaneenblessure.

e. Welkemaatregelenkunjenemenomblessurestevoorkomen?

f. Wathebbensportkledingensportschoenenmetblessurepreventietemaken?

g. Toezichthoudenismeerdan ‘blessuresvoorkomen’.Wathoudttoezichthoudenallemaalin?

h. Bespreekjeantwoordenopdevragenmeteenmedestudent.Bespreekdeovereenkomstenen verschillentussenjullieantwoorden.

i. Jegaatsamenmeteenmedestudenttijdenseen(bewegings)situatietoezichthouden.Ditkaneen situatieinjevrijetijd,tijdenseenlesoftijdenseenpauzezijn: Waaropgaanjullietijdenshettoezichthoudenallemaalletten?

j. Evalueerhettoezichthouden.Wathebjevanhettoezichthoudengeleerd?

k. Watleerjevanditpraktijkvoorbeeld?

l. Watwiljevanhetthema"Toezichthouden"leren?

Opdracht3 PraktijkvoorbeeldPoollifeguard

a. Bekijkhetfilmpjebijdezeopdracht. Bijdezeopdrachtwerkjesamenmettweemedestudenten.

b. BekijknueersthetfilmpjeoverChris,eendagjepoollifeguard.DitiseenEngelstaligfilmpje;letdus goedop!Hebiniedergevalpenenpapierbijdehandomaantekeningentemaken.Zethetfilmpje stilalsjeeenwoordnietgoedbegrijptenkijknogeenkeer.

c. Noteerallewerkzaamhedendiejedepoollifeguardsinhetfilmpjezietdoen.Welkewerkzaamheden zoueenpoollifeguardnogmeermoetendoen?

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/lifeguard-chair-overlooking-swimming-pool-417245005

d. Chrislegtuitwaaromhetwerkalspoollifeguardboeiendis.Noteervieraspecten.

e. Chrisverteltonderanderedatdemaniervancommunicerenheelbelangrijkis.Beschrijfwaarom ditis.

f. Waaromishetbelangrijkdatjejegastengoedinformeert?

g. Welkevaardighedenhebjenodigalspoollifeguard?

h. Erlopenmeerderepoollifeguardsrondinditzwemcentrum.Opwelkemanierencommunicerenzij metelkaar?

InhetfilmpjegebruiktChriseen ‘ezelsbruggetje'omhetwerkvaneenpoollifeguardteomschrijven:

• P(preventie)

• A(administratie)

• P(publicrelations)

• E(educatie)

• R(redden).

i. Watwordtmetdezetermenbedoeld?Legdituitmeteigenwoorden.

Preventie:

Administratie:

Publicrelations:

Educatie:

Redden:

Instuif

Deheledagwordenersportieveenrecreatieveactiviteiteninjeschoolgeorganiseerd.Hetiseeninstuif. Jullieorganiserenditvoorvijftigbasisschoolkinderenvangroep7engroep8.Delerarenvandeklassen komenmee.Erzijnzelfsenkeleoudersdievrijwilligmeehelpen.

j. Beschrijfinhetkorthoedezeinstuifervolgensjullieuitmoetzien.

k. Hoewordtertijdensdezedagtoezichtgehouden?Waarmoetjeallemaalaandenken?

l. Werkhet ‘ezelsbruggetje’ PAPERuitvoorjullieinstuif.

Preventie:

Administratie:

Publicrelations:

Educatie: Redden:

m. Welke(hulp)middelenhebbenjulliedaar(eventueel)voornodig?

Opdracht4 Sportblessures

a. Bekijkhetfilmpjeenbeantwoorddevolgendevragen.

b. Waaromishetvooreenmedewerkersportenrecreatiebelangrijkomkennistehebbenvan sportblessures?

c. Inhetfilmpjewordenvijftipsgegevenomblessurestevoorkomen.

• Hebjijzelfeenblessuregeschiedenisofkenjeiemandmeteenblessuregeschiedenis?

• Zoudendetipshebbengeholpenbijhetvoorkomenbijhetvoorkomenvandeblessure?

d. Vindjedatjezelfeengoedehoudinghebttijdenshetsporten,werkenofstuderen?Lichtjeantwoord toe.

e. Benjetijdenshetsporten,werkenofstuderenalertopeengoedehouding?Waarletjedanop?

f. Maakeenfotovanjeeigensportschoenen.Voorwelkeactiviteitzijndezeschoenengeschikt?Waarom vindjedat?

g. Waaromisderompstabiliteitbelangrijkomblessurestevoorkomen?

h. Waaromisherstelbelangrijkomblessurestevoorkomen?

Opdracht5 Openwater

Waaromzwemmeninopenwatergevaarlijkis

Amsterdammersduikengraaghetwaterin.Opstadsstrandjes,indegrachten,hetIJendeAmstelwordt gezwommen.Maarhetmagnietoveral.Endatis-weetdereddingsbridgade-geenloosverbod.

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/athletes-swimming-competition-open-water-long-277250936

Ondertitel:Dereddingsbrigadeadviseertnooitalleeninopenwatertezwemmen,maaraltijdmet eengroepje.

DereddingssloepvandeAmsterdamseReddingsbrigadeligtstartklaarinhetpandinWest,palnaast debrandweer.Eenkleinedertigvrijwilligersisbereidbijcalamiteitenuitterukken,maarhet reddingswerkblijfttotnutoebeperkttothetsurveillerenbijSail,deintochtvanSinterklaasperboot, festivalsinbijvoorbeeldhetSloterparkenbijdeGayPride.Werkenalsstrandwachtopdrukke stadsstrandjesvandeSloterplasofIJburgbehoortniettothuntaken.

"Amsterdammaaktallerleistadsstrandjesenzegtdatmensendaarveiligkunnenzwemmen,"zegt WalterWegvandein1913opgerichteAmsterdamseReddingsbrigade,terwijlhijmetzijnvingers aanhalingstekensmaaktbijhetwoordveilig."Zepromotenhetschonewater,maarvergetendefysieke veiligheid.Alswijdegevarenaankaarten,horenwesteedsdatAmsterdamgeenbeleidvoertoptoezicht opopenwater."

Obstakels

Zwemmeninopenwaterisniettevergelijkenmetzwemmeninhetzwembad,zegtWeg."Erzijnallerlei stromingendoordathetwaterinverbindingstaatmetdegrachtenenhetIJ.Hetwateristroebelener liggenobstakelsonderwater.Jeweetbovendiennooithoedebodemaflooptenwaardeputtenzitten. Danhebjenogdefactorwind.Hetwaterkantrouwensinhetvoorjaarnogbehoorlijkkoudzijn,wat gevaarvooronderkoelingoplevert."

VoorelkstrandjezouvolgensWegeenrisico-inventarisatiegemaaktmoetenworden."Hethelegebied wordtdannagekeken.Debodemgesteldheidendeobstakelsonderwaterwordenonderzocht,deplek vandeafscheidingslijnwordtbepaaldenerwordtgekekenofertoezichtvaneenstrandwachtzou moetenkomen."

Bijeendrukstadsstrand,alshetpasgeopendestrandvandeSloterplas,waaropeenmooiedagvolgens Wegzo'ndrieduizendmensenliggen,zoueenstrandwachtopzijnplaatszijn."

Eenstrandwachtscantcontinuhetwaterafenisdoormiddelvanfilmsenopleidingengetraindinhet herkennenvanverdrinkingen.Iemanddieverdrinkt,sparteltnamelijknietheftig,schreeuwtniet,maar besteedtalleenergieomzijnhoofdbovenwatertehouden.Hetzieteruitalsspelen,hijgaatkopje-onder enkomtweerboven."

Eenstrandwachtisdaarnaasteengastheer:geeftvoorlichting,waarschuwtvoorgevaren,verleent EHBO,spreektmensenaanophungedrag,redtdrenkelingen,reanimeertenbeltbijcalamiteitende hulpverlening.

Trappetjes

Wegmaaktzichzorgenoverhetfenomeendat'iedereen'inhetopenwaterduikt,ookbijverboden gebiedenindeAmstel-'vanhetstadhuistotOuderkerk'-hetIJ,degrachtenofbijdejeugdgewilde plek,'tEilandjebijdeSchinkel,vlakbijhetOlympischStadion."Vaneennaderendschipkunjeophet waternietdesnelheidinschatten.Deschipperzietjeechtnietalsjevlakbijzijnschipzwemt,ookal heefthijeenradaropdeboot.Geefthijgas,danwordjedirectmeegezogendoordeschroefkracht. Ookalsjeopvijfmeterafstandzwemt."

Hijheeftgenoegriskantezwempartijenmeegemaakt."TijdensSailzagikmensenzomaarhetwaterin springen.Heelgevaarlijk.Erzijngelukkigtrappetjeslangshetwatergekomen,maardatnodigtookuit totzwemmen."

Dereddingsbrigadezeteeneducatiefprogrammaopomvoorlichtingtegevenopbasis-enmiddelbare scholen."Nuersteedsmeerinopenwaterwordtgezwommen,willenwejongerenwijzenopdegevaren, zevertellenwaarjewelennietmagzwemmenenhoebelangrijkhetisomtelerenzwemmen.Temeer daarhetschoolzwemmensteedsminderwordt."

Veiligzwemmen

AdviezenvandeReddingsbrigadeaanrecreantenenaandestad:

• Zwemnooitalleeninopenwater,maaraltijdmeteengroepje,ongeachtjeleeftijd.Jekuntnamelijk wegglijden,ineenzandputterechtkomenofspontanekrampkrijgen.

• Zorgdateenkindzonderzwemdiplomaaltijdopgrijplengteis,liefstoparmafstand.Laathetkind nooitalleenzwemmenengamethetkindnietdieperdankniehoogte.

• Doeeenkindzonderdiplomaaltijdzwembandjesom,maarlievernogeenreddingvest,wantdit houdthethoofdbovenwater.

• Drinkgeenalcoholalsjegaatzwemmen.Hetmaakteenmensminderoplettend.

• Zetbijelkstadsstrandeenwaarschuwingsbordinverschillendetalen,waaropdedieptesvanhet waterstaanengewezenwordtophetgevaarvanstromingen.Ookmoeteropstaandatkinderen zonderzwemdiplomazwembandjesmoetendragenenzwemmenophetstadsstrandvooreigen risicois.

Bron:HetParool(bewerkt)

https://www.parool.nl/nieuws/waarom-zwemmen-in-open-water-gevaarlijk-is~b0d6a2d7

a. Waaromishetvooreenmedewerkersportenrecreatiebelangrijkomkennistehebbenvande gevarenvanopenwater?

b. Inhetartikelwordengevarenvanopenwatergenoemd.Welke?

c. Inhetartikelwordentipsaandegemeentegegeven. Welke?

Watvindjevandetips?

Waaromisditnognietgebeurd?

d. DeReddingsbrigadegeeftooktipsaanrecreantenenooknogeentipvoordegemeente. Watvindjevandetips?

1.3Demedewerkersportenrecreatiealstoezichthouder

Toezichthoudengebeurtnietalleenbijsportieveenrecreatieveactiviteiten.Indestad,indebus,met jevriendenclub,jehebtereigenlijkaltijdmeetemaken.Hetgebeurteigenlijkdegeheledagdoor.In dagelijksesituatiesbenjijjebewustvanjeomgeving.Jeweetwaarjebent,jeweetwieerbijjeisenje weetvaakzelfshoeveelmenseneromjeheenzijn.Anderemensendoenditook.Vrijwelallemensen houdentoezicht.

Toezichthoudenismeerdanalleengoedomjeheenkijken.Jemoetwetenwaarenopwelkemanier jetoezichthoudtenwetenhoejeomgevinginelkaarzit.Jekuntmenselijkgedrag interpreteren en daarnaarhandelen.Alsmedewerkersportenrecreatietreedjeopalsgastheerofgastvrouwenjemoet omgaanmetafwijkendensomsagressiefgedrag.

Bijsportieveenrecreatieveactiviteitenhoudjetoezichtopdeveiligheidvansportersofgasten,opde sfeerbijdeactiviteitenenophetverantwoordgebruikvanmaterialen,middelenenvande accommodatie.Sportersofgastenspreekjeaanopongepastenongewenstgedragenjestimuleert gewenstgedrag.Daaromobserveerjegestructureerdengericht.Toezichthoudenkaniedereen.Maar goedtoezichthoudenenernaarhandelen,datkunnenalleenprofessionals.

Opdracht6 Ervaringalstoezichthouder

a. Iedereenheeftweleenstoezichtgehouden.Beschrijfeensituatiewaarbijjijtoezichtgehoudenhebt.

b. Vondjehetmoeilijkomtoezichttehouden?Watwelenwatniet?

c. Overwelkeeigenschappenmoetvolgensjoueengoedetoezichthouderbeschikken?Noteerertien. Geefjezelfeencijfer(0-10)voordezeeigenschappen.

Eigenschappen

Cijfer

Metjevijf zintuigen neemjeallesomjeheeninjeop.Hierhoefjegeenmoeitevoortedoen.Jedoet ditvoortdurend,bewust,maarookzonderdatjehierbijstilstaat.Watjeookdoet,waarjeookbent, altijdkrijgtjeindrukkenbinnen.Doejejeogendicht,danhoor,voel,ruikenproefjenogsteeds.Probeer hetmaareens.Jeneemtnogsteedsvanalleswaar.

Graagbovendeafbeeldingenhetwoordzintuigenplaatsenenerondervanlinksnaarrechtsbijdebijbehorendeplaatjes:zienhorenruiken proevenvoelenhttps://www.shutterstock.com/nl/image-vector/five-senses-human-nervous-system-vector-1501327694

Alsmedewerkersportenrecreatiegebruikjedezintuigenhoren,zienenvoelenhetmeest.Hetgebruiken vanjezintuigenmoetjeleren.Eenbabyzalminderzaken waarnemen danjij,wanthijweetnogniet watallesbetekentenwathijwaarneemt.Hoemeerervaringjeopdoetmetwaarnemen,hoebeterjij jewaarnemingkuntinterpreteren.Oftewel:jegeeftbetekenisaandeinformatiedieerbijjebinnenkomt. Uittaalonderzoekblijktdatjevaakietsanderswaarneemtdanerdaadwerkelijkis.Jehersenen ‘herstellen’ watjezintuigendoorgeven,zodatjebegrijptwateraandehandis.Voorhetwaarnemen vantaal(woorden)hebjeveelleeservaringnodig.Hoemeerervaringjeopdoetmettaalenwoorden, hoebeterjijbetekeniskuntgevenaanjewaarneming.Hetmaaktbijvoorbeeldweiniguitinwelke volgordelettersstaan.Jeherkentdewoorden,zodatjedetekstgewoonkuntlezen.Je ‘vertaalt'dan onlogischewoordentotgewonewoorden.

Opdracht7 Dyslectisch?

a. Leesdevolgendeteksthardopvooraaneenmedestudent.

VlogenseenoznrdeeokopeenEglneseuvinretsietmkaathetneituitinwlkeevloogdredeltteersineen wroodsaatn,heteignewatblegnaijrkisisdatdeeretseendeltaatseltteeropdejiutsepatalssaatn.

Dersetvandeltteersmgoenwllikueirggpletaastwdorenenjeknutvrelvogensgwoeonlzeenwater saatt.odmatweneitekleltteeropzcihlzeenmaarhetwroodalsgheeel.

b. Kunjelezenwathierstaat?

Ja / Nee

c. Waarschijnlijkhebjedezinnenkunnenlezen.Hoekomtdat?

Opdracht8 Woordkleuren

a. Kijkeensnaardezeillustratie.Noemnuzosnelmogelijkdekleurenvandewoorden.

b. En?Hebjefoutengemaakt?

Ja / Nee

c. Hoekomtdat?

Opdracht9 Waarnemen:gezichtsbedrog

a. Bekijkhetfilmpjemeteenmedestudent.

Inhetfilmpjeziejeeenaantalvormenvangezichtsbedrog.

b. Beantwoordofbespreekmetelkaardevragenenantwoordendieinhetfilmpjewordengesteld.

c. Hebbenjullieallevragengoed?

Ja / Nee

d. Hoeontstaanvolgensjulliedezevormenvangezichtsbedrog?

Aanalleswatjezintuigenwaarnemen,geefjejeeigenbetekenis.Jeselecteertalshetwaredeinformatie diejebinnenkrijgt.Iedereenneemtzijnomgevingopzijneigenmanierwaar.

Alseenheelstadionnaardezelfdevoetbalwedstrijdkijkt,ziethethelestadiondezelfdewedstrijd.Maar nietiedereen ‘ziet'hetzelfde.Wenemenallemaalverschillendwaar.Nietiedereenkijktvoortdurend naardezelfdespeler.Nietiedereenruiktdaterkrokettengebakkenworden.Nietiedereenhoortde coachschreeuwennaarzijnploeg.Bijiedereenkomenerandereindrukkenbinnen.Nietiedereenneemt alleswaar.

Jeneemtnamelijkonvolledigofgerichtwaar.Je letopietsandersdaneenanderetoeschouwer. Ookgeefjeervaakeenanderebetekenisaan. Somsneemjezelfsonjuistwaar.Wat zweetdruppelsopdehoofdenvandespelerslijken tezijn,blijktbijvoorbeeldhetwateruiteenspons.

Doordatje selectiefwaarneemt,kunjefouten maken.Erzijndriemenselijkewaarnemingsfouten:

• verschillendwaarnemen

• onvolledigwaarnemen

• onjuistwaarnemen.

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/crowded-soccer-stadium-188597438

Selectiefwaarnemen:welkewedstrijdhebjijgezien?

Iedereenneemtzijnomgevingopzijneigenmanier waar.Ookkunjenietallestegelijkwaarnemen.Onzezintuigenontvangenvoortdurendheelveel informatie.Vaneenkleingedeeltevanalleinformatiebenjijjebewust.Onzezintuigenfilteren.Alleen watvoorjouvanbelangis,neemjeopdatmomentwaar.Jewaarnemingisdusselectief.

Opdracht10 Selectiefwaarnemen

a. Bekijkhetfilmpjesamenmeteenmedestudent.Kijkniethethelefilmpje.Leesvoordatjegaatkijken deeerstevraag.Zorgdatjepenenpapierbijdehandhebt.Stopmetkijkenophetmomentdatde zin “Didyounoticethe21changes?” inbeeldkomt.

b. Noteerallebeiprecieswelkeverschillenjegezienhebttotdezin “Didyounoticethe21changes?” inbeeldkwam.

c. Hoeverschillendhebbenjulliehetfilmpjewaargenomen?

d. Kijknuhetfilmpjehelemaalaf.

e. Welkeverschillenhebbenjullienietgezien?

f. Hoekomthetdatdeverschillennietofnauwelijkszijnopgevallenofhoekomthetdatjulliezo verschillendwaarnemen?

g. Vergelijkjeantwoordenmeteenandergroepjemedestudentenenbespreekdeeventueleverschillen.

Opdracht11 Jouweigenwerkelijkheid

Doordatjeselectiefnaardewereldomjeheenkijkt,beleefjeinfeitejouweigenwerkelijkheid.Maar inhoeverrekomtdieovereenmetdewerkelijkheidzoalsanderendieervaren?Datgajeonderzoeken indezeopdracht.

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmettweeofdriemedestudenten.Zorgdatjepenenpapierbijjehebt.

a. Ganaarbuitenenobserveermetelkaareensituatiediezichdaarafspeelt.Datmagvanalleszijn.

Bijvoorbeeldeengroepjepratendestudenten,verkeerdatvoorbijrijdt,eendenindevijverenzovoort. Spreekditvoorafmetelkaaraf.

Kijkzondertepratentweeminutennaardezesituatie.

Tip:steleentimerinopjetelefoon.

b. Draaijehiernaomenschrijfopwatjegezienhebt.Gabijdebeschrijvingvooralinophoedesituatie opjouwoverkomt.

c. Gaterugnaardegroepenleesombeurtenjullieobservatievoor.Jehebtallemaalnaardezelfde situatiegekeken.

Hebbenjullieallemaalhetzelfdegezienenervaren? Ja / Nee

d. Welkeconclusiekunjeuitdezeoefeningtrekken?

Jekuntselectievewaarnemingbeïnvloedendoorgerichtwaartenemen.Jegaatdanmeteen vooropgezetplanaandeslag.Jehebteendoel.Ditnoemje observeren.

Doorteobserverensignaleerjehandelingenengedragingen.Jeverzameltinformatieendiegebruik je.Jeneemt,vaakmetmeerderezintuigentegelijk,jeomgevingenhetgedragvananderenwaar.Je kijktgoednaarjeomgevingen/ofhetgedragvananderen.Jebentgerichtaanhetwaarnemen.Jelet echtop.Doorgoedengerichtopgedragteletten,kunjebijjesportersofgastenachterveeldingen komen.Jemerktofzetevredenofontevredenzijn.Jezietwathunsportniveauis.Kunnenzebijvoorbeeld echtzwemmen?Hebbenzehetnaarhunzinofjuistniet?Hierkunjedusachterkomendoorbewust teobserveren.

Inveelberoepenmoetjeberoepshalveheelgoedkunnenobserveren.Bijvoorbeeldalshulpverlener, docent,trainer-coachengastheer.Alsmedewerkersportenrecreatieobserveerjeookvoortdurend. Jehebteenplanenobserveert.Jekijktgerichtnaarjesportersofgasten,debeweegsituatie,jecollega's, deaccommodatieenhetgebruikvandematerialenenjereageertdaarop.

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/dad-standing-watching-his-son-playing-2234639969

Demedewerkersportenrecreatieisookeengoedeobservator.

Nietalleentijdensjewerk,destageenopschoolhebjeprofijtvangoedobserveren.Ookinjeprivésituatie isgoedobserverenbelangrijk.Jebentconstantopzoeknaarinformatiedievoorjouvanbelangis. Informatiediejouhelptgoedtefunctioneren.Ditkanzijnomjeveiligtevoelenofomjeheel ‘chill'en ontspannentevoelen.Ofjuistomietsspannendsteontdekken.Belangrijkisdatjedeinformatiedie viadezintuigentotjekomtgoedinterpreteert,degoedebetekenisgeeft.

Jekijktdaaromookheelgoednaarhet(sport)gedragvanjesportersofgasten.Hetinterpreterenvan informatieofgedragkanvanlevensbelangzijn.DeEHBO'erdieeenhartaanvalnietopdejuistemanier interpreteert,kanzozelfsslachtoffersmaken.Interpreterenvaninformatieofgedraggaatoverigens nietaltijdgoed.

Opdracht12 Waarnemenofobserveren

a. Leginjeeigenwoordenhetverschiluittussenwaarnemenenobserveren.

b. Legaandehandvaneenvoorbeelduitwathetverschilistussenwaarnemenenobserveren.

Opdracht13 Observeren

Ookinjeprivésituatieisgoedobserverenbelangrijk.Jebentconstantopzoeknaarinformatiedievoor jouvanbelangis.

a. Waarletjijopalsjeinjevrijetijddooreenwinkelstraatloopt?

b. Waaromletjejuisthierop?

c. Hoekijkjijnaaranderemensen?Opwelkeeigenschappenofuiterlijkhedenletjij?Waaromjuist dezeeigenschappen?

d. Observeerjemedestudenten. Welkeeigenschappenofuiterlijkhedenvallenjouop?

e. Waaromvallenjuistdezeeigenschappenofuiterlijkhedenjouop?

f. Neemnumetdegroepdriebekendesportersingedachten(dusnietopeenplaatje).

g. Welkeeigenschappenofuiterlijkhedenvallenjullieopaandezesporter?

h. Waaromlettenjulliejuistopdezeeigenschappen?

Mensenbrengeninformatieoveropvelemanieren.Prateniseenmanierominformatieovertebrengen, maarhetblijktdatjeveelmeerzietaandehoudingofgezichtsuitdrukkingvanmensen.Jekuntvan degezichtenvanjesportersofgastenaflezenofzehetnaarhunzinhebben.Erwordtgelachenofze zijnjuistheelgeconcentreerdeenwedstrijdaanhetspelen. Jezietveelaande mimiek vanjesportersofgastenalszemethetsportenofrecreërenbezigzijn. Andersomwerkthetook.Jezietaanmensenwanneerzebijvoorbeeldverveeldofbangzijn.Denkmaar eensaanhetkindjedatzijnzwemlesechtnietleukvindt.Zijnhelegezichtzegt:ditisnietleuk.

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/set-young-man-portraits-different-emotions-1240964416 Herkenjedegezichtsuitdrukkingen?

Dekrachtvanjehouding,je lichaamstaal,isenormgroot.Jegebruiktlichaamstaalombijvoorbeeld eenuitspraaktebenadrukken.Alsjezegtdatjeboosbent,moetjejeboosheidookmetjelichaam uitdrukken.Uitonderzoekblijktdatwemeeroplichaamstaallettendanopdewoordendiemensen opdatmomentgebruiken.Metjelichaambrengjeeenbetereboodschapoverdanmetwoorden.

Lichaamstaaliseenanderwoordvoordemanierwaaropjegevoelensofemotiesmetdeuitdrukking vanjehelelichaamlaatzien.

Lichaamstaal.

Lichaamstaaliscultureelgebonden.Watvoorjoueenbepaaldebetekenisheeft,kanvooreenander ietsvolledigandersbetekenen.InEuropastekenwealswegaanlifteneenduimomhoog.InArabische landenstajedanerglanglangsdeweg.Daarstaatdeduimomhoogvoor ‘hetbozeoog',endatbetekent ellende.

Hebdusalsmedewerkersportenrecreatiekennisvanmimiekenlichaamstaal.Jekuntdaarmeegedrag vanjesportersofgasten ‘lezen'.Maarhethelptjouook.Dejuistemimiekenlichaamstaalondersteunen jouwoptredeninbepaaldesituaties.Hebjeveelzelfvertrouweneneensterkeuitstraling,danluisteren jesportersofgasteneerdernaarje.Zenemeneerderdingenvanjeaan.Jekuntzelfsvervelendesituaties metjeuitstralingvoorkomen.

Opdracht14 Mimiekenlichaamstaalinterpreteren

Bekijkmeteenmedestudentdeachtgezichtsuitdrukkingen.Beantwoordnudevolgendevragen:

a. Bespreekmetelkaardegezichtsuitdrukkingen.

b. Hebbenjulliedeuitdrukkingenandersgeïnterpreteerd?

Ja / Nee

c. Hoekomendezeeventueleverschillen,waarheeftditmeetemaken?

Opdracht15 Zelfvertrouwen

a. Zoekopinternetnaartipswaarmeejejezelfvertrouwenkuntvergroten.Noteererdrie.

b. Probeerdetipstoetepassen.Beschrijfdesituatiewaarinjedetipshebttoegepastennoteerofde tipsgeholpenhebben.

Alsmedewerkersportenrecreatiezorgjeervoordathetsportklimaatvooriedereenprettigenveilig blijft.Ofjoudatlukt,hangtafvandekennisenervaringdiejijoverhetgedragvanmensenhebt.Hetis dusgewenstdatjeweethoejemoetkijkenenwaaropjemoetletten.Daaromishetbelangrijkdatje vantevorengoednadenktoverwaaromjeobserveert,watjewiltobserverenenhoejedatgaatdoen. Metanderewoorden:jemoeteen observatieplan hebben.

Jemoeteenobservatieplanhebbenom:

• informatieteverkrijgen

• tewetentekomenwaarommensenietsdoen

• tewetenwaaropjemoetletten

• regelstoetekunnenpassen.

Ineenobservatieplanwordeneenaantalzaken omschreven:hoe,watenwaaromjeobserveert. Ditgeeftduidelijkheid.Nietalleenvoorjou,maar ookvoorcollega'smetwiejeeventueel samenwerkt.Eenobservatieplanwordtbijveel beroepengebruikt.Indepsychiatrieheeftde hulpverleneraltijdeenobservatieplan,zokanhij gerichtkijken.Daarkanhijvervolgenszijn hulpplanopafstemmen.DeEHBO'ervolgteen aantalstappenbijzijnlichamelijkeonderzoek. Ookdetoezichthouderinhetzwembadheefteen observatieplan:hettoezichtplan.

Inhoudobservatieplan:

• Wieobserveerje?

• Watobserveerje?

• Waaromobserveerje?

• Welkesituatieobserveerje?

• Hoeobserveerje?

• Hoeverwerkjedegegevens?

Opdracht16 Observatieplan

a. Bekijkopschoolofopjewerkofstageiemandeenhalfuurlangtijdenszijnwerkzaamheden.Daarbij gebruikjeiniedergevaldezevragen:

• Welkevoorbereidingenomtekunnenobserverenhebjegetroffen?

• Wieobserveerje?

• Watobserveerje?

• Welkgedragobserveerje?

• Waaromobserveerjeditgedrag?

• Inwelkesituatieobserveerje?

• Hoeobserveerje?

• Maakzelfnogtweevragenvoordezeobservatie.

b. Verwerkdeobservatievragentoteenverslag.

Opdracht17 Werkenmeteenobservatieformulier

Indezeopdrachtvoerjeeenobservatieuit.

a. Bekijkhetfilmpje.

Voorbereiding

b. Leesdevolgendevragenenbekijkhetfilmpjenogmaals.

c. Bedenkeendoel.Watwiljemetjeobservatietewetenkomen?Mijndoelvandeobservatie:

d. Maakeenlijstjemetaandachtspuntenwaaropjekuntturven.Doeditoppapier.Leterdaarbijop datjedeaandachtspuntenconcreetmaakt.Dusbijvoorbeeldniet: ‘Isafgeleid’,maar: ‘Kijktomzich heen.’

Uitvoering

Streepopjeformuliersteedsaanwanneerietsvoorkomt.Jemagdefilmzovaakherhalenalsjewilt.

e. Zijnjounogdingenopgevallendienietophetlijstjestonden?

Ja / Nee

f. Welke?

Evalueren

g. Hoevondjedezeopdrachtomtedoen?

h. Watvondjemakkelijk?

i. Watvondjemoeilijk?

j. Jekuntdeuitwerkingvandezeopdrachtinjeportfolioopnemen.Maakhieroverdanafsprakenmet jedocent.

Bijhetobserverenzijnjezintuigenjebelangrijkstehulpmiddel.Afhankelijkvandesituatiezuljeeenof meerderezintuigentegelijkgebruiken.Jekijktbijvoorbeeldnaargedragingenvansportersofgasten. Jeletdaarbijvooraloplichaamstaalenmimiek.Daarnaastisluistereneenzeergoedebronominformatie teverkrijgen.Hoepraatiemand,hardofjuistzacht?Opwelketoonpraatiemand,agressiefofjuistheel aardig?

Naastjezintuigenkunjeookhulpmiddelengebruikenomteobserveren:

• vragen

Jekunttijdensjeobservatieaanjesportersofgastenvragenofhetkloptwatjijziet.Belangrijkis demanierwaaropjeditdoet.Jemoetopeengoedeenprettigemanierinformatieverkrijgen.

• empathie ofinlevingsvermogen

Eenbelangrijk,maarookzeer subjectief iets:empathieofinlevingsvermogen.Jeprobeertjete verplaatsenindeanderomjezotekunneninleveninzijnsituatieenzijngevoelens.Ditkanin bepaaldesituatieshelpenomhetgedragteinterpreteren.Grijpjewelofjuistnietin?Isdemanier hoeiemandreageerteengrapjeofishijechtboos?Jemoetopenstaanvoorhetgedragvandeander. Ditisbestmoeilijk.Jemoethierveelervaringmeeopdoen.

• beschrijvenofnoteren

Vaakishethandigtijdenseenobservatiedingentenoteren.Bijhettoezichthoudenineenzwembad iserbijvoorbeeldeenlogboekaanwezig.Hierinwordengebeurtenissengenoteerddietijdenshet toezichthoudenzijngebeurd.Hierinwordtookgenoteerdhoeerisgehandeld.

• ABC-methode

DeABC-methode isgeschiktalsjegeïnteresseerdbentinéénbepaaldegebeurtenisofgedraging. Telkenswanneerdegebeurtenisofgedragingzichvoordoet,beschrijfjehetopdevolgendemanier:

– A=aanleiding

– B=behaviour(gedrag)

– C=consequentie.

Jenoteertdeaanleidingvoorhetgedrag(A).Daarnabeschrijfjeheelnauwkeurigwatjeziet(hetgedrag =B).Hetlaatstgeefjeaanwathetgevolgisvanhetgedrag(C).

• turven,tellenofeen observatielijst

Jekuntletterlijktellenofturvenhoevaakjeietsziet.

Bijvoorbeeldhoeveelrondjesiemandloopt.Alsjeopheelveel zakentegelijkwilletten,kunjevoorafeenlijstmaken:de observatielijst.

• camera's

Inveelbedrijvenenvoorveelberoepenwordentegenwoordig camera'sgebruikt.Zokanermeertegelijkertijdgeobserveerd worden.Decamera'szijneenhulpmiddelnaastdegewone, menselijkeobservatoren.Camera’sgebruikenmagnietzomaar. Erzijnprivacyregelsdiejemoetrespecteren!

DeiPadalshulpmiddelbijde gymles.

• drenkelingdetectiesysteem

Inzwembadenzijnersystemendieeenmogelijkedrenkelingherkennen.Ditzijnonderandere camera'sdieonderwaterlettenophoelangiemandnietbeweegt.Alseenvandezwemmersonder watereenaantalsecondennietmeerbeweegt,gaateenalarmaf,zodatjekunthandelen.

Modernobservatiehulpmiddel:drenkelingdetectie.

• afspraken

Eenaantalzakenvantevorenvastleggen(bijvoorbeeldineentoezichtplan)brengtduidelijkheid vooralleobservatoren.Jeweetwatjemoetdoenenvaakookhoejemoetobserveren.Dithelptbij hetinslijpenvanhetplanmatigobserveren.Jijenjecollega'srakenbeteropelkaaringespeeld.

• collega's

Hiergeldthetprincipe:twee(drie,vierenzovoort)zienmeerdaneen.Ookkunnenjecollega'sje directhelpenmochtditnodigzijn.

• kennisenervaring

Alsjezakenalmeerderekerenhebtmeegemaakt,hebjedaarervaringmee.Jeweetopdatmoment waaropjemoetlettenenvaakzelfsookhoejemoetreageren.

Opdracht18 Observatiemiddelen

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmettweeofdriemedestudenten.GebruikeenA3-papierofflip-over.

Julliehebbeneenbedrijfdatobservatiemiddelenverkoopt.Ditzijnobservatiemiddelendiejekunt gebruikenbijhettoezichthoudeninsport-enrecreatiebedrijven.

a. Maakmetjetweetalofdrietaleenaffichewaarmeejulliedezeobservatiemiddelenaansport-en recreatiebedrijvenkunnenverkopen.Hetmoetduidelijkzijn:

• welkeobservatiemiddelenjullieverkopen

• waarvoordezeobservatiemiddelentegebruikenzijn

• waaromiemandnietzonderkan

• hoeduurdezemiddelenzijn.

b. Jekunteventueelookeenpostermaken.Gebruikhierbijstappenplan-Postermaken.

Grofwegkunjeonderscheidmakeninvierverschillendeobservatiemethoden:

• gestructureerdofongestructureerd

• participerendofniet-participerend.

Jijalsmedewerkersportenrecreatieobserveertberoepsmatig.Jeobserveertmeteenvantevoren bepaalddoel.Jeobserveertvooralhetgedragvananderemensen.Metdaarbijbijvoorbeeldinje achterhoofd:hoeblijftdesport-enrecreatiesituatieveiligvoormij,mijncollega'sendesportersof gasten?Jeletopbepaaldegedragingendiede(beweeg)situatieeventueelonveiligmaken.Ditis gestructureerdobserveren.

Ookkunjezondereenvantevorenbepaalddoelobserveren.Jezitopeenterraseenkopkoffiete drinken.Jekijktlekkeromjeheenenjezietiedereenophetterrasgenieten.Deserveersterlooptlangs. Erwordtwatbesteld.Erfietsteenfietservoorbij.Jebenteigenlijkallesomjeheenaanhetobserveren. Ditisongestructureerdobserveren.

Bij participerendobserveren benjebetrokkenbijdesituatie.Jedoetmee,jebentonderdeelvande situatie.Jekuntdanzeerbepalendzijnvoorhetgedragvansportersofgasten.Doormeetedoen, beïnvloedjehetgedragvanjesportersofgasten.Vaakisditeenbewustekeuze.

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/group-people-during-balance-training-horizontal-298064132 Participerendobserverenbijeenspiegelmuur.

Bijniet-participerendobserverenbenjejuistzominmogelijkofhelemaalgeendeelvandesituatie.Je probeertzoveelmogelijkafstandvandesituatietehouden.Jebentdanalshetwareeentoeschouwer. Ditdoejeomdesituatiezominmogelijktebeïnvloedenenzogoedmogelijkteobserveren.

Hetisbelangrijkdatjijalsmedewerkersportenrecreatieaanvoeltwanneerjijparticiperendofjuist niet-participerendmoetobserveren.Ditzalpersituatieverschillen.Hetkanzelfszozijndatjijgedurende tweeuurtoezichthoudenbijeensportdagvoorbasisschoolkinderenhetenemomentmeedoeteneen halfuurlaterjuistniet.Jekijktnaarwaardesituatieomvraagt.

Opdracht19 Observatiemethoden

a. Beschrijfeenvoorbeelduitdesportofrecreatiewaarbijersprakeisvan:

Participerendobserveren:

Niet-participerend observeren:

Gestructureerdobserveren:

Niet-gestructureerd observeren:

b. Bespreekdevoorbeeldenmeteenmedestudent.Zijnjulliehetmetelkaareens?Waaroverwelof niet?

Goedobserverendoejenauwkeurigenzoobjectiefmogelijk.Ditishaastonmogelijk,wantbijobserveren speeltvaakjeeigengevoelmee.Jehebtvaakeeneigenideeofeeneigenmeningoverdesituatie.Je vindtietsofjedenktdatjeietsziet.Jezietjeeigenwaarheidineensituatie.Jeregistreertdanniet meerdeechtefeiten.Jebentopdatmomentsubjectief.Jeeigenmening,jeeigenideeofjeeigen waarheidkrijgendandeoverhand.

Weesalertopvalkuilen

Tochishetmogelijkommeerobjectiefteblijvenalsjevantevorenweetwelkevalkuilenerzijn.Alsje observeert,weesjedanbewustvandezevalkuilenenzorgervoordatjeernietintrapt.Eenaantal valkuilenopeenrijtje:

• emoties

Alsjeboosbentofwordttijdenshetobserveren,vertroebeltditjeobservatievermogen.Ofjehebt medelijdenmetiemand.Ofjebentjuistbangvooriemand.Allemogelijkeemotiesbeïnvloedenjouw observatie.

• selffulfillingprophecy

Mensenhebbendeneiginganderentebehandelenzoalszijdenkendatdieanderisofzalreageren. Jijdenktietsoveriemandendaarhandeljeooknaar.Hetrareisdatiemandvaakreageertopde manierdiejijhadverwacht.Datbenadruktdusweerjouwideedatjeoverhemhad. Selffulfilling prophecy iseigenlijkeengedachtenkringetjewaarjenietsneluitkomt.

• vooroordelen:halo-enhorn-effect

Aanmensendiebepaaldegoedeeigenschappenbezitten,wordtvaakookeenanderegoede eigenschaptoegeschreven(halo-effect).Zelfsalserhelemaalgeenaanwijzingvoorisdatde betreffendepersoondieeigenschapheeft.Iemandisheelcharmant,dusheelaardig.Maarisdat welzo?

Hettegenovergesteldeisookhetgeval.Iemandmeteennegatieveeigenschap,zaldusookandere negatieveeigenschappenbezitten...(horn-effect).

• eersteindruk(persoonlijkheid)

Iemandkomteenkamerbinnenendirecthebjeeenindrukvanhem.Ditisvaakzeerbepalendvoor vervolgsituaties,zoalsbijeengesprek.Komteriemandmeteensterkeuitstralingdekamerbinnen, danzalhetgesprekandersstartendanmeteenminderindrukwekkendiemand.Isditterecht?

• interesses

Ofjehetnuwiltofniet:alsjeietsleukvindt,doejevaakonbewustmeerjebest.

• teweinigofteveelinformatie

Bijweiniginformatiekunjejegeengoedbeeldvormenovereensituatie.Bijteveelinformatieishet moeilijkdeinformatietefilteren.Inbeidegevallenzaljeobservatieonvolledigzijn.

• eerderopgedaneervaringen

Erontstaateenopstootjetijdenshettoezichthouden.Jedenkt:dithebikeerdermeegemaakten jehandeltdaarooknaar.Ditblijkthierhelaasnietdegoedemaniertezijn.

• jelichamelijkegesteldheid

Jestaattoezichttehoudenbijeensporttoernooi.Tochbenjeernietgoedbij,jebentvermoeid. Gisteravondisheterglaatgeworden.Ofjebentgeblesseerdaanjeenkel,datleidtsomsdeaandacht af.Beidesituatieszijnbepalendbijhetobserveren.

Opdracht20 Valkuilenbijobserveren

Beschrijfdriepraktijkvoorbeeldenvan ‘observatiesmetvalkuilen'.Denkhierbijvooralaanjeeigen ervaringen.Tijdenswelkesituatiebleekdatjeobservaties'valkuilen'bevatte?DoeditopeenA3-papier offlip-overpapier.PlakditA3-papieropeenmuur.Jemedestudentendoenditook.

a. Herkennenjullieveeldezelfdevalkuilen?Watkomthetmeestevoor?Isereentopdrie?

b. Herkennenjullieverschillendevalkuilen?

c. Hoekunjedezevalkuilenvoorkomenofoplossen?

1.4Toezichthouden

Alsmedewerkersportenrecreatiebenjeveelmeerdanalleenobservator.Observerenismaareen onderdeel.Jebentiemanddiewaaktoverdeveiligheidvanjezelf,jecollega'senjesportersofgasten. Jehebtverstandvandeaccommodatiewaarinjewerkt.Ookweetjehoedematerialenenmiddelen diejenodighebt,moetenwordengebruikt.Jeletopdesfeertijdensdesportieveofrecreatieveactiviteit enophetvaardigheidsniveauvanjesportersofgasten.

Jehoudtdeaccommodatieopgeruimdenhygiënisch.Jeobserveerteninterpreteerthetgedragvan mensen.Jeweetwaaropjemoetletten.Jezorgtervoordatongepastofongewenstgedragniet getolereerdwordt.Jeverleenteerstehulp.Jehoudteigenlijktoezichtopalleaspectenbinnenjewerk. Oja,enjebentooknoggastheer!Daaromletjeookopdetevredenheidvanjesportersofgasten.

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/back-view-on-lifeguard-who-shows-1109472263

Toezichthouderengastheer.

Opdracht21 Toezichthouden

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmetdriemedestudenten.

a. Jezietallerleiverschillendegasteninhetzwembad.Welke?

Noteervanelkedoelgroepzoveelmogelijkkenmerkendievanbelangzijnbijtoezichthouden. Bespreekennoteermetjemedestudentenwatdegevolgenvandezekenmerkenvoorhettoezicht houdenzijn.Waarmoetjespeciaalopletten?Welketipskunjegeven?

Doelgroep

Kenmerken

Tipsvoortoezichthouden

b. Maakeenposterenverwerkhieropdetipsvoorhethoudenvantoezicht.Gebruikjecreativiteit! Ondersteundewoordenopdepostermettekeningenen/ofafbeeldingen.

c. Gebruikstappenplan-Postermaken.

d. Jekuntdeuitwerkingvandezeopdrachtinjeportfolioopnemen.Maakhieroverdanafsprakenmet jedocent.Geefbijdeuitwerkingaanwelkebijdragejijaanhetresultaatvandezeopdrachthebt geleverd.

Eenbelangrijkonderdeelvantoezichthoudenisgastheerschap.Jebenthetvisitekaartjevanhetsportenrecreatiebedrijf.Jeontvangtenbegeleidtsportersengasten.

Tijdensdeactiviteitbenjeookjeeigenvisitekaartje.Mensenkomenterugalszetevredenzijnenjou prettigenvakkundigvinden.Ooknadeactiviteitbenjijhetgezichtdatjesportersofgastenzien.Zolang jegasteninhetbedrijfzijn,benjegastheer.Jebepaaltdushetimagovanjezelfenhetbedrijf.

Erzijneenaantalaandachtspuntenvoorgoedgastheerschap:

Weesrepresentatief

Eenrepresentatievemedewerkersportenrecreatieiseengoedevertegenwoordigervanzijnbedrijfen zichzelf.Jebenthetbeelddatsportersofgastenvanhetbedrijfkrijgenenhebben.Bijeenenthousiaste gastheerkomenzegraagterug.

Representatief zijnheefttemakenmetmeerdereaspecten.Jehebtklerenaandiepassenbijjefunctie endewerkzaamhedendiejeverricht.Tijdensdesportieveenrecreatieveactiviteitdraagjesportkleding. Indehorecadraagjedekledingvaneengastheer.

Natuurlijkcommuniceerjeopeenprettige,vakkundigeencorrectemaniermetjesportersofgasten. Jehebteenopenhoudingenjesportersofgastenvoelenzichwelkomenervarendatjeverstandvan zakenhebt.

Hebinlevingsvermogen

Eenanderwoordvoorinlevingsvermogenisempathie.Iemanddieempathischis,kanzichgoedinde gevoelensvananderenplaatsen.Ditgeeftjeeenvoorspronginveelsituaties.Sportersofgastennemen meervanjeaanalszijhetgevoelhebbendatjehenbegrijpt.Zezullenookmeeraanjevertellenalsjij jeempathischtoont.Daardoorzuljemeeroverjesportersofgastentewetenkomen.Watvindenze leukenwatminderleuk?Hoeishunprivésituatie?Jouwkennisoverjesportersofgastengaatdan verderdanalleenhunnaamofklantnummer.Datjemeervanzewiltwetenvindenzevaakprettig.Je toontinteresseenbentempathisch.

Neeminitiatiefenweesbehulpzaam

Jehebtinjewerkgeenproblemen,maaruitdagingen.Mochtensportersofgastenjouwatvragen, probeerzedanechttehelpen.Jezietwatermoetgebeurenenjehandelthierooknaar.Jeneemtdus initiatiefenbentbehulpzaam.

Opdracht22 Gastheerschap

a. Maakeenmindmapovergoedgastheerschap.Geefindemindmapookaanwatjouwsterkeen mindersterkepuntenalsgastheerzijn.

b. Bespreekjemindmapmeteenmedestudentofiemanddiejougoedkent.Herkenthijjouwsterke enmindersterkepunten?

c. Vuljemindmapaanmetdefeedbackdiejegekregenhebt.

Toezienopveiligheidheeftallestemakenmethetnalevenvanregelsdiezijnopgesteldomdieveiligheid tewaarborgen.Daaromletjeeropdatdeomgevingveiligtegebruikenis,datmaterialenenmiddelen opdejuistemanierwordengebruiktenregelmatigwordengecontroleerd.Maarveiligheidheeftook eensociaalaspect.Daarbijhoorthetcreërenvaneenveiligklimaatvoorsportersengasten.Ineen veiligklimaatvoelenjesportersengastenzichwelkomengerespecteerd.Alstoezichthoudermagje verwachtendatiedereenrespecttoontenopeenfatsoenlijkemaniermetelkaaromgaat.Datzijnde omgangsregelswaaraanjij,jecollega’sendebezoekerszichaanhorentehouden.

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/childrens-football-interesting-moment-match-training-1954384627

Ongewenstgedrag.

Regelmatiggebeurthetdatsportersofgastenzichnietaanderegelshouden.Jehebtdantemaken metongewenstgedrag.

Voorbeeldenvanongewenstgedrag

• hetovertredenvan(huis)regels,zoalsroken,etenofdrinkenopplaatsenwaardatnietistoegestaan

• hetnietopvolgenvanaanwijzingeneninstructiesbijactiviteiten

• hetbeledigen,uitscheldenofkleinerenvananderen

• racistischgedrag

• seksueleintimidatie

• agressiefgedrag

• dronkenschapofonderinvloedzijnvandrugs

• moedwilligeongehoorzaamheid.

Ingrijpen

Ongewenstgedagkunjeniettolereren.Alsjehetzietgebeuren,zuljeerdusietsvanmoetenzeggen. Jebenadertdepersoondiehetongewenstegedragvertoontaandehandvandevolgendestappen:

• Tooninzicht. Jegeeftaandatjeweetwateraandehandis.Bijvoorbeeld: ‘Ikziedatuhieraanhet rokenbent.'

• Geefderegelaan. Jezegtwaaromdesporterofgastditgedragnietmagvertonen.Bijvoorbeeld: ‘Hetisverbodenomindezeruimteteroken.’

• Geefruimtevooreenreactie. Geefdesporterofgastdegelegenheidtereageren.

• Biedeenalternatief.Jegeeftdesporterofgastdekansomietsanderstedoen.Bijvoorbeeld: ‘U kunthetbesteevennaarbuitengaan.’ Of: ‘Derokersruimteislinksomdehoek.’

• Toonbegrip. Jegeeftaandatjebegriphebtvoordesporterofgast.Bijvoorbeeld: ‘Iksnapdathet vervelendvooruis.’

• Geefargumenten. Leguitwaaromdesporterofgastzichaanderegelsmoethouden.Bijvoorbeeld: ‘Rokenmaggewoonnietbinnen.Bovendienstoortudaaranderenmee.’

• Vraagommedewerking. Vraagdesporterofgastmeetewerken.

Tips

Ookdevolgendetipskunnenjehelpenommensensuccesvolaantesprekenopongewenstgedrag:

• Benoemconcreetgedrag.Dusniet: ‘Watdoetunou?!’,maar: ‘Ikziedatugeenveiligheidsvestdraagt.’

• Komnietmetverwijten,wantdatroeptmeteenverzetop.Dusniet: ‘Uhadbeteropmoetenletten’, maarliever: ‘Heeftumisschienietsindeinstructiegemist?’

• Praatvanuitdeik-vorm.De ‘ik-boodschap’.Eenanderkannooitindiscussiegaanoverwatjijvindt ofvoelt.Bijvoorbeeld: ‘Ikvindhetheelvervelenddatunietmeewerkt.’

• Benoemdeconsequenties.Bijvoorbeeld: ‘Alsugeenzwemvestaandoet,kuntunietmeevaren.’

• Hetklinktmisschiengek,maarhetisookgoedomjesportersofgastenaantesprekenopgewenst gedrag.Ditbetekentdatjegewenstgedragpositiefbenoemt.Bijvoorbeeld: ‘Ikziedatjealleballen verzameldhebt.Super,goedgedaan!’ Opdiemanierstimuleerjegewenstgedragendraagjebij aaneenpositievesfeer.

Opdracht23 Gewenstgedrag

Waaromishetbelangrijkomookgewenstgedragtebenoemen?

Opdracht24 Aansprekenopgedrag

Hetkangebeurendatsportersofgastenzichniethoudenaanderegelstijdensdeuitvoeringvaneen activiteit.Ofdaterruzieontstaat.

a. Jehebtvastaleenseenruziemeegemaakt.Beschrijfdesituatieengeefaanhoejederuziemakers aangesprokenhebt.

b. Watwashetresultaatvanjeaanpak?

c. Welkestappenvolgjewanneerjeiemandaanspreektopzijngedrag?

Warendestappenherkenbaarindewijzewaaropjijderuziemakershebtaangesproken?Welke wel/niet?

d. Bespreekdesituatieenjeaanpakmeteenmedestudentenvraagfeedback.Verwerkdefeedback injeantwoord.

Opdracht25 Rollenspelaanspreken

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmettweemedestudenten.

Jeoefentineenrollenspelhetaansprekenopongewenstgedrag.Hiervoorneemtéénmedestudent derolvanvervelendegastopzich.Deanderisdemedewerkersportenrecreatie.Dederdemedestudent observeertenmaaktaantekeningen.

a. GebruikhierbijStappenplan-Eenrollenspeldoen.

Voorbereiden

b. Omschrijfinhetkortdesituatie.Waaruitbestaathetongewenstegedrag? Leesookdestappenbijhetaansprekenopongewenstgedragnogeensdoorenbereidjevoor.

Uitvoeren

c. Speelhetrollenspel.Neemhetspelserieusenprobeerjezogoedmogelijkintelevenindesituatie. Deobservatorkijktgoedenmaaktaantekeningen.

d. GebruikObservatieformulierRollenspel.

ObservatieformulierRollenspel

Naamobservator:

Naamstudent:

Situatie-omschrijving:

Watvaltjeopaandelichaamshouding?

Hoemaakthijgebruikvannon-verbalecommunicatie

Watdeedhijgoedinderolvancoach?

Watzijnverbeterpunten,volgensjou?

Welkefeedbackkwameruitdegroep?

e. Hoeverliephetrollenspel?

f. Ishetjougeluktomhetongewenstegedragtebeëindigen?Watvondjemoeilijk?Watvondje makkelijk?

g. Welkeopmerkingenhaddeobservatorvoorjullie?

h. Watisvolgensjouhetbelangrijkstbijhetaansprekenopongewenstgedrag?

i. Vulnaafloopvoorjezelfdetabelin.

Feedback

Iktoondeinzicht.

Ikhebderegelaangegeven.

Ikhebruimtegegevenvooreenreactie.

Ikhebalternatievengeboden.

Ikhebbegripgetoond.

Ikhebargumentengegeven.

Ikhebommedewerkinggevraagd.

Tops:

Tips:

Mensenzijneerdergeneigdietsaantenemenofzichopenoptestellenalsjezekalmenduidelijk aanspreekt.Enalsjeruimtetoontvoorhunemoties.Doorzelfkalmteblijvenkunjeindemeeste situatiesalvoorkomendathetuitdehandloopt.

Tochredjehetdaarnietaltijdmee.Vooralbijangstenagressiekunnenemotiesofspanningenhoog oplopen.Jewiltteallentijdevoorkomendateensituatieuitdehandlooptenescaleert.Erzijngelukkig techniekendiejehierbijkunnenhelpenendespanningkunnenverminderen.Jenoemtdat de-escalerendetechnieken.Iederesituatieisverschillendennietiederetechniekzalevengoedbijje passen.Welkunjestellendatalsjebasishoudingrustigenrespectvolis,jedemeestesituatiesmet vertrouwentegemoetkunttreden.

Voorbeeldenvande-escalerendetechnieken

• ombuigtechnieken

Hierbijvraagjewatdeanderdwarszit.Jeluistertentoontbegripvooriemandsemoties.Hierdoor kandeanderstoomafblazen.

• humor

Meteengrapkunjesomshetspanningsveldverbreken.Jemoethierbijwelgoeddesituatie inschatten.Alshetverkeerduitpakteniemandvoeltzichjuistuitgelachen,benjenogverdervan huis.

• onverwachteactie

Hetkanhelpenomonverwachtietsgekstedoenoftewijzenopietsindeomgeving.Opdezemanier leidjedeaandachtafenkanerevenontspanningkomen.

Opdracht26 De-escalerendetechnieken

a. Watishetdoelvande-escalerendetechnieken?

b. Hoekunjeeenextreemangstigmeisje,datweigertindekanotestappen,hetbestebenaderen? Ikmaakeengeintjeenzegdatzelfsdegrootstebakvissenkunnenzwemmen. Iktoonbegripvoordeemotievanhetmeisjeenvraagwaaromzezobangisomintestappen. Ikmaakhaarduidelijkdatiktochechtwildatzenuindiekanostapt.

Ikzegdatzenergensbangvoorhoefttezijnomdaternognooitietsismisgegaanbijhetkanoën.

c. Leesdedoorjougeschetstesituatieover ‘Aansprekenopgedrag’ ernogeensopna.Ofkieseventueel eenanderesituatie.Beschrijfdesituatie.Noteerwelkede-escalerendetechniekenzijntoegepast ofhaddenkunnenwordentoegepastenleguitwaarom.

Alleenalsjekennishebtvandeaccommodatieendesport-enrecreatiematerialenkunjeprofessioneel toezichthouden.Jekenthetbedrijfenjeweetwaarallestevindenis.Wiezitwaar?Waarvindikde verschillendeaccommodatiesenmaterialen?Kortom:deplattegrondvanjebedrijfzitinjehoofden jekuntookanderendewegwijzen:

• Waarzijndenooduitgangen?

• WaarisdeEHBO-ruimte?

• Welkesport-enrecreatieruimtenzijnerenwaarzittendeze?

• Waarenhoezijndematerialenopgeborgen?

• Waarisdehorecatevinden?

• Waarzijndehorecazakenopgeborgen?

• Watzijndevluchtwegen?

• Waarisdereceptie?

• Waarzittendeleidinggevenden?

• Waarzijnjecollega's?

• Welkeattributenzittenindegrondofaanhetplafond?

• Waarzijndetrappenenliftentevinden?

• Waarzijndeschoonmaakmiddelenopgeborgen?

Plattegrond.

Alsjedeplattegrondvandeaccommodatiegoedkent,kunjeinschattenofdeaccommodatieonveilige situatiesmetzichmeebrengt.

Voorbeeldenvanonveiligesituaties

• muurtjeswaarjenietlangsofdoorheenkuntkijken

• ruitendiespiegelenalsdezonerinschijnt

• eenschuifwanddiedichtstaat,waardoorjeeenanderezaalnietziet

• deurendienietopenkunnen

• ineenzwembad:waterdatspiegelt,waarjedusnietdoorheenkuntkijken

• eensportvelddatgladisdoorderegen,ofwaarkuileninzitten

• bomendieeendoorkijkverhinderen.

Erzijngroteverschillenindesoortenaccommodaties.Eenfitnessbedrijfisopeenanderemanier ingerichtdaneenzwembad.Eenvoetbalterreinisweerandersdaneenbuitensportbedrijfof recreatiecentrum.Inwelksoortbedrijfjeooktoezichthoudt,zorgdatjehetbedrijfendeplattegrond goedkent!

Opruimen

Ookdesport-enrecreatiematerialenkenjeopjeduimpje.Jeweethoedezewerkenenjekuntzonodig kleinereparatiesverrichten.Jeweethoejedezematerialenveiligbijsport-enrecreatieactiviteiten moetgebruiken.Ookweetjehoeenwaarjedematerialenmoetopbergen.Rondslingerendmateriaal kannamelijkleidentotgevaarlijkesituaties.Ditbemoeilijkthettoezichthoudenindeaccommodatie. Zorgerdusvoordatdespullennetjeszijnopgeruimd!

Opgeruimdwerktveiligenprettig.

Doorallekennisdiejehebtvanhetbedrijfendegebruiktematerialenbevorderjedeveiligheidvan jezelf,jecollega'senjesportersofgasten.Omdatjeweetwatonveiligis,weetjeookwatveiligis.Je weetwaaropjemoetletten.Ditalleszorgtervoordatjeopeenveiligeenefficiëntemaniertoezicht kunthouden.

Opdracht27 Kapot.Watnu?

Stel,jehebtzojuistgeassisteerdbijeengroepscholierendiegingkanovaren.Zezijnallemaalweer terugenjijgaatdematerialenopruimen.Terwijljeopruimt,ziejedatereenpeddelkapotis.Eriseen stukvanhetbladafgebroken.Eenvandezwemvestenmisteenriempje.Watmoetjedoen?Meerdere antwoordenzijnmogelijk.

Dekapottespullenapartzetten.

Dekapottespullendirectrepareren.

Dekapottespullenterugzettenbijderestenereensticker'kapot'opplakken.

Eennotitiemakeninhetlogboekwaterstukis.

Schademeldenbijmijnleidinggevende.

Vragenomnieuwematerialen.

Opdracht28 Deaccommodatieenmaterialen

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmettweemedestudenten.

a. Neempenenpapiermee.Loopmetjegroepjedoorhetsport-enspelgedeeltevanjeschool.Dit doenjulliealseentoezichthoudervandezeaccommodatie.

b. Tekeneenplattegrondvanhetsport-enspelgedeelteenmaaktdaarbijeenlegenda(lijstmetuitleg vandegebruiktesymbolen).

c. Waarzienjulliealstoezichthouderssituatieswaarjeextraopmoetletten?

d. Zijnerzakendiejulliealstoezichthoudersgraaganderszoudeninrichtenoforganiserenombeter toezichttekunnenhouden?Beschrijfdeze.

e. Zijnerzakenmethetmateriaaldiejulliealstoezichthoudersanderszoudenwillen?Beschrijfdeze.

f. Bespreek/vergelijkjullieantwoordenmetanderegroepen.Verwerkdefeedbackdiejekrijgtinje antwoorden.

g. Jekuntdeuitwerkingvandezeopdrachtinjeportfolioopnemen.Maakhieroverdanafsprakenmet jedocent.Geefbijdeuitwerkingaanwelkebijdragejijaanhetresultaatvandezeopdrachthebt geleverd.

Opdracht29 Eencontroleuitvoeren

Bijdezeopdrachtgajeeenspeeltuintjeindebuurtcontroleren.Eenspeeltuintjehoortschoon,veilig engoedtoegankelijktezijn.Jegaatfoto'smakenvanzakendievolgensjullienietinordezijn.

Voorbereiding

a. Maakvantevoreneenlijstjevanpuntenwaaropjegaatcontroleren.Letdaarbijnietalleenopde toestellenzelf,maarookopdedirecteomgeving.Jemaginternetgebruikenomeventuele controlepuntenoptezoeken.

Controlelijstspeeltuintje:

Uitvoering

b. Voerdecontroleuit.Vergeetnietjelijstjemeetenemenennatuurlijkeencameraofmobieletelefoon waarmeejefoto'skuntmaken.

Controleerdespeeltuingoed.Maakfoto'svanzakendievolgensjounietinordezijn.

Evalueren

c. Bekijksamenmeteenmedestudentdefoto'sdiejegemaakthebt.

Wathebjeopgemerkt?Watvindtjemedestudentervan?

d. Watisdetotalescorevoorhetspeeltuintjevolgensjullie? voldoende / onvoldoende

Huisregels bepalenwaterwelennietmag.Inhuisregelsstaat bijvoorbeelddaternaeenbepaaldtijdstipgeengeluidsoverlastmag zijn,ofdatervoorbepaaldeactiviteiteneenminimumleeftijdis.Een vastehuisregelisdatsportersengastenaltijddeaanwijzingenvande medewerkersmoetenopvolgen.

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/house-rules-hotel-info-book-243593881 Huisregels.

Opdracht30 Huisregels

a. Zoekopinternetnaardehuisregelsvandriebedrijvenuitdesport-enrecreatiesector.Noteerdeze ofmaakeenfoto.

b. Welkeovereenkomstenenverschillenzijner?

c. Zijnerbedrijvenwaarvanjevindtdatdehuisregelsnietcompleetzijn?Vulderegelsaan.

d. Zijnerbedrijvenwaarvanjevindtdaterhuisregelszijndiemoeilijktehandhavenofhanterenzijn? Zoja,welkeregelsdan?

e. Alsjehuisregelsmoetopstellenvoordesport-ofrecreatieruimtenopjouwschool,welkezouden ditdanzijn?Maakhiervaneenposter.

f. Gebruikstappenplan-Postermaken.

Alsmedewerkersportenrecreatiebenjeopdehoogtevanwettenenregelsdiegeldenbijhettoezicht houden.Ditheefttemakenmetdeverantwoordelijketaakdiejehebtalstoezichthouder.Dezewetten enregelshebbenvooraltemakenmetdekwaliteit(hoejetoezichthoudt)endekwantiteit(hoeveel toezichthouderserzijn).

Jeprobeertcalamiteitentevoorkomen.Mochterwelwatgebeuren,dankunjehandelen,eventueel hulpverlenenenandereninschakelenomjetehelpen.Veelmaatregelenenafsprakendietemaken hebbenmettoezichthouden,zijnterugtevindeninhettoezichtplan.Vooralinzwembadenishet toezichtplanuitgebreid.Inhettoezichtplanstaandeproceduresenrichtlijnenvoorhettoezichthouden.

Onderdelenvanhettoezichtplan

Devolgendezakenstaaniniedergevalinhettoezichtplan:

• hetcalamiteitenplan

• hetnood-enontruimingsplan

• plattegrondenlegendavandeaccommodatie

• welkedoelgroepenerwanneerzijn

• hoeveeltoezichthoudersperdoelgroep,perzaalofzwembassin

• hoecalamiteitengerapporteerdworden

• hetlogboek

• regelsdiegeldenvoordeaccommodatie.

Hettoezichtplanbeschrijftdemanierwaaroperineensport-enrecreatiebedrijftoezichtgehouden wordt.Ditisinhetbelangvanjesportersofgasten,maardientookalsverantwoordingnaarenvan hetbestuur,hetmanagementendeoverigemedewerkersvanhetbedrijf.Erzijnvoorhettoezicht houdeneenaantalregelsvoorwatbetreftdekwantiteit(dehoeveelheidtoezichthouders)endekwaliteit vandetoezichthouders(waarmoetdetoezichthouderenhettoezichthoudenminimaalaanvoldoen). Elkeaccommodatieisanders,dusperaccommodatiegeldenandereregels.

Opdracht31 Hulpinschakelen

Bijeennoodsituatiemoetjedehulpdiensteninschakelen.

a. Welkehulpdienstenzijner?

b. Hoeschakeljedezehulpdienstenin?

c. Kijknaardevolgendenoodsituaties.Welkehulpdienstschakeljein(wordtingeschakeld)?Soms zijnermeerderehulpdienstennodig.

situatie hulpdienst

Bijeenbarbecuevandesportverenigingisdehoutenaanbouwvanhet clubgebouwinbrandgevlogen.

hulpdienst

situatie

Eenvandegastenheefteenhartaanvalgehadenisbewusteloos.

Tweegastenhebbenruziegekregenenzijnineengevechtgeraakt.Ze willennietstoppenmetvechten.

Eenvandekinderenistijdenseenrecreatieactiviteituiteenhoogklimrek gevallen.Zeheefteenhoofdwondenisergsuf.

Dooreenoverstromingvanderivieropdecampingstaatde elektriciteitscentralevandecampingonderwater.

Opdracht32 Veiligheid

a. Waarinjouwstagebedrijfofschoolvindjeeenplattegrondmetvluchtroutesenaanwijzingenin gevalvancalamiteiten?

b. Maakereenfotovan.

c. Ganahoeinjouwstagebedrijfofschooldebedrijfshulpverleninggeregeldis.Vraagofjehetbhv-plan maginzien.

d. Wiemoetjealarmerenalserbrandontstaat?

e. Watmoetjedoenalseensporterofgasttijdenseenactiviteitbewusteloosraakt?Watzegthet protocol?

f. Welktelefoonnummerbeljeinacutenoodsituaties?Watzegthetprotocol?

Naastdehuisregelsdieiedereaccommodatieopgesteldheeft,zijnerookalgemeengeldenderegels enwettenwaaraaneenbedrijfzichmoethouden.Omdatdezevoorhetzwembadhetmeestnauwkeurig zijnuitgewerkt,gebruikenwediehieralsvoorbeeld.

VoorelkzwembadgeldthetBesluithygiëneenveiligheidvoorbadinrichtingenenzwemgelegenheden (Bhvbz).Kwalitatiefenkwantitatiefmoeteraltijdvoldoendetoezichtzijn.

https://www.anpfoto.nl/search.pp?pictureid=423086516&page=1&pos=27 Voldoendetoezicht?

Deregelsvoordekwantiteitvanhettoezichthoudenzijn:

• Bijelkbassinmoetminimaalééntoezichthouderzijn(metminimaaléénvervanger).

• Ermoetoverzichtzijnoverhetgehelebassin(patrouilleren/stilstaan).

• Extratoezichthouderszijnnodigbij:

– bijzonderedoelgroepen

– grotegroepen

– attracties(ookspringplank)

– diversesituaties(slechtzichtwater,lichtinval,...)

• Mindertoezichtkanbij:

– heelweinigzwemmers,bepaalderoosteruren

– bassinsonder1,40meter(kunnenstaan)

• Bijverhuurvanhetzwembadmoethettoezichtwordenovergedragen(schriftelijkdoen).

• Bijsleutelverhuur:detotaleaccommodatiezonderpersoneeloverdragen,isafteraden.

Deregelsvoorkwaliteitbijhettoezichthouden:

• Detoezichthoudermoetdealgemeengeldendewettenenregelsenhettoezichtplankennen.De toezichthouderhoudtooktoezichtopalgemeengeldendenormenenwaarden.

• ErisminimaaléénEHBO'eropzaal.

• Erisperbassinminimaalééntoezichthoudervan21jaar(ofiemandmethetoverwichtvaneen 21-jarige).

• Detoezichthoudermoetrecentelijkhebbenaangetoondhetzwemmendreddentebeheersen.

• DetoezichthoudermoetovermiddelenvoorEHBOenreanimatiebeschikken.

• Detoezichthoudervolgtdekwaliteitdiehoortbijdewensenenbehoeftenvandesportersofgasten.

• Erisvoldoenderustvoordetoezichthouders.

• Ermogeneigenofpersoonlijkebedrijfsregelsopgesteldworden.

• Ermageendrenkelingendetectiesysteemgebruiktworden.

Bron: AquaLeisureHost,ToezichthoudervandeNPZ/NRZ.

Opdracht33 Wettenenregels

a. Maakeenlijstvanvijfalgemenewettendiegeldenvoortoezichthouden.

b. Maakeenlijstmetdrieregelsdiegeldenvoortoezichthoudenvoor:

Toezichthouder

Eenvoetbalcoach

Eenmedewerkersporten recreatieopeencamping

Opdracht34 InterviewToezichthouden

a. Maakeenafspraakmeteenmedewerkervanhetzwembadenvraagofjevoorjeopleiding15minuten ingesprekmaggaanover'goedtoezichthouden'.

Leesdaarnaonderstaandevragenenbereidhetinterviewvoor.

b. Jesteltjeeerstvoorenverteltwelkeopleidingjedoet.

Interviewvraag:welkeeisenwordenaandetoezichthoudergesteld?

c. Noteerdeeisenindetabel.

Noteerpereisofjijdaaraanvoldoet.

Aanwelkeeisenkunje(nog)nietvoldoenenwatmoetjedoenomhieraanweltekunnenvoldoen?

Eisen

Voldoeje hieraan?

Watkunjedoen?

Eisen

Watkunjedoen? Voldoeje hieraan?

d. Interviewvraag:methoeveelpersonenmoetjeinditzwembadtoezichthouden?

e. Interviewvraag:watzijnveelvoorkomendegevaarlijkesituatiesineenzwembad?

f. Interviewvraag:watkunjedoenomvoldoendegeconcentreerdteblijventijdenshettoezicht houden?

g. Naafloopbedankjedemedewerkervoorhetgesprek!

h. Jekuntdeuitwerkingvandezeopdrachtinjeportfolioopnemen.Maakhieroverdanafsprakenmet jedocent.

1.5Toezichthoudenindepraktijk

Jehebtgelezendattoezichthoudenperaccommodatieverschilt.Ineenzwembadletjeopandere zakendanineensporthaloftheater.Welzijneraltijdeenaantalzakengelijk.Jepastconsequentde richtlijnenenafsprakentoedieinhettoezichtplanstaan.Ookbereidjehettoezichtvoor,jevoerthet uitenjeevalueert.Deplanningscyclusgeldtdusookvoortoezichthouden.

Deplanningscyclustoezichthouden

Hierdeafbeeldingvandeplanningsscyclusdiealvoorhetbasisdeelwordtontworpen. Deplanningscyclusgeldtookvoortoezichthouden.

PlanningscyclusToezichthouden

Voorbereiding

Beschrijvingactiviteitofdeeldaarvan Watisdeactiviteit? Aantaldeelnemers?Watisdebeginsituatievande doelgroep? Wiedoenermee?

Waarletjeopvooraanvang?

Controlematerialen,controleruimte,controle groep

Voorbereiding

Watzijndeaandachtspuntenbijhettoezicht houdenenhetgastheerschap?

Hoeveelpersonenzijnnodigvoortoezicht?

Wathoudtdeactiviteitin?

Watkunjemogelijkverwachtenvandezegroep?

Hoetehandelenbijincidenten/calamiteiten?

Watzijnjewerkzaamheden?

Potentiëlegevaren,gastheerschap,welke materialenzijnnodigvoorhettoezichthouden?

Kunjehetalleenaanofisassistentienodig?Welke afsprakenmaakjemetcollega’s?

Watzijndespelregels?Welkeaanpassingenkun jedoen?

Inspelenopgroep,contactmaken,aanspreken, uitleggen,begrenzen

Calamiteiten,ontruiming,bhv,EHBO

Watmoetjedoen?Welkeafsprakenzijngemaakt? Waargajeextraoplettentijdenshetobserveren? Hoegeefjeinvullingaangastheerschap?

Uitvoering

Houdtoezicht

Weesgastheerofgastvrouw

Observeren,controlerenofallesgoedenveilig verloopt

Geefinformatie,communiceer,maakcontact,wees representatief,bewaakenstimuleerdesfeer

Spreeksportersofgastenaan Communiceren,raadvragen,overleggen

Corrigeren,(preventieve)maatregelennemen

Houdcollega'sopdehoogte

Nadeactiviteit

Laatderuimtenetjesachter.

Controleergebruiktematerialen.

Evalueerdeactiviteit.

Maakeenverslagvanhettoezichthoudenende evaluatie.

Allesterugzettenzoalshetstond.

Isallesnogaanwezig?Iserietskapot?

Nabesprekingmetallebetrokkenen

Verslagvanhettoezichthouden

Dooreengoedevoorbereidingweetjewaarjeaantoebentenjebentopelkaaringespeeld.Jekuntop elkaarrekenen.Iedereenweetwatermoetgebeuren.Jekuntzelfstijdigmaatregelennemenom mogelijkerisico'sofescalatievanproblementevoorkomen. Preventievemaatregelen dus.

Voorbeeldenvanpassendeenpreventievemaatregelen

• materialenopdeplekwaarzehoren

• bordenmetaanwijzingen(bijvoorbeeldbijeenspringplank)

• wetenwelkegroepensportersofgastenbinnenzijn(jeugd,ouderenenzovoort)

• wetenhoeveelsportersofgastenbinnenzijn

• Zijnerdoelgroepenbinnendieproblemenkunnengevenofdezealeenshebbengegeven?

• afsprakenmakenenhebbenmetjecollega's

• hettoezichtplankennen

• wetenhoedeaccommodatieinelkaarzit

• afsprakenhebbenomalertteblijven(pauze,positiewisselingen,opvangvoorelkaar)

• lopenviaeenvasteroute

• specialedelenvandeaccommodatiekennen(berging,materiaalhokken)

• Welkedelenvandeaccommodatiekunnenmeergevaaropleveren?

• schoonmaken.

Opdracht35 Sportmiddag

a. Leeshetvolgendevoorbeelduitdepraktijkenbeantwoorddevragen.

Vrijesportmiddag

Karim,JohanenSuzezijnhettoezichtteamvoordewoensdagmiddag.Zijhoudentoezichtbijdevrije sportmiddagindesporthalvandegemeente.Allesport-enspelmaterialenstaanalklaar.Dithadden zealafgesproken.Voordatdekinderenkomen,hebbenKarim,JohanenSuzeeenkortoverleg.Hoeveel kinderenkomener,welkekinderenkomener,isdeEHBO-kistnogcompleet,waarisde sporthalbeheerder,doendeoortjeshetgoed,wetenzedeafsprakennogenwiegaatwaarstaan?Ze zorgenersamenvoordateraandevoorbereidingnietsontbreekt.

Dekinderenkomenbinnen.Suzestaatbijdeingangenbegroetdekinderen.Karimstaatbijdeingang vandesporthalenJohanisalindesporthal.Alsallekinderenzichaanhetomkledenzijn,komtSuze ookindesporthal.ZegaatnietbijJohanstaan,maarkiesteenandereplekindezaal.ZekanJohan welgoedzien,zodatzecontactkunnenzoeken.

Alsallekinderenzijnomgekleed,kunnenzeindezaal.Karimkomtookindezaalstaan.Hijlooptrond. Natweeuursportenenspelengaandekinderenzichweeromkleden.Karimgaatbijdeuitgangvande kleedkamerstaanenleteropdatallekinderendesporthalverlaten.SuzeenJohanzijnalaanhet opruimen.Alsallekinderenwegzijn,komtKarimeventueelnoghelpenopruimen.

Zebesprekendemiddagnogevenna.Hoeisallesverlopenenmoetenzenogdingenaanpassenvoor volgendeweek?Zonodigpassenzedevoorbereidingaan.Erzijngeenincidentengeweest,zerapporteren inhetlogboekdaternietsisgebeurd.Hetwaseensportieveengezelligemiddag!

Karim,SuzeenJohankomennahettoezichthoudenooknogevenbijelkaaromteevalueren.Ze besprekenhoeallesisverlopen.Gingallesvolgensplan,warendeafsprakengoedenhebbenweons aandeafsprakengehouden?Moetenernogzakenandersdevolgendewoensdagmiddag?Zeevalueren zichzelfendeactiviteit.Zoisdevoorbereidingvoordeweekdaaropeigenlijkalaandegang.

b. WordtdeplanningscyclusvoorToezichthoudentoegepast?Legmetvoorbeeldenuitwaaromjedit vindt.

Voorbereiden

Voorbeeld(en):

Uitvoeren

Voorbeeld(en):

Nadeactiviteit

Voorbeeld(en):

Eigenantwoordvandestudent.Bijvoorbeeld:dedriefasenvandeplanningscycluszijnherkenbaar beschreven.

c. Welkepreventievemaatregelenherkenjeinhetvoorbeeld?

d. HebjenogtipsvoorKarim,JohanenSuze?

Opdracht36 Toezichtbijvrijzwemmen

Vrijzwemmenopwoensdagmiddag

Pascal,Roel,RachelleenMoutazhoudentoezichtopdevrijzwemmiddaginhetzwembad.Zeweten daterzekerhonderdkinderenverwachtworden.

Inhettoezichtplanstaatoppapierhoezetoezichtmoetenhouden.Allevierdetoezichthouderszijn hiervanopdehoogte.Zekennenenhebbenhettoezichtplan.Pascalstaatbijdeglijbaanaandekopse kantvanhetwedstrijdbad.MoutazenRachellelopenrond.Allebeieenanderekantop.Roelstaataan deanderekantvanhetwedstrijdbad,zokanhijhetondiepebadenhetwedstrijdbadindegaten houden.IndeeigenkantinezitPaul,dieaanzijneerstewerkweekbegonnenis.Hijkaneventueel assisterenofvervangenalshetnodigis.

Allevierhoudenzeeendeelvandeaccommodatieindegatenhouden.Iederheefteeneigenzone.Dit isnietalleenhetwater,ookhetperronhoortbijhunzone.MoutazenRachellelopenooklangsde douchesendekleedkamers,zoishunroute.Welzorgenzeeraltijdvoordateriniedergevaldrieman opdezwemzaalaanwezigis.Ookzorgenzeervoordatzijelkaarsteedskunnenzien.Zohebbenzealtijd oogcontactmetelkaar.

Tijdenshettoezichthouden ‘scannen'Pascal,Roel,RachelleenMoutazconstanthunzone.Zebekijken hunzone(hetperron,hetwaterendebodem)vanlinksnaarrechts.Daarna ‘scannen'zehunzonenog eenkeervanrechtsnaarlinks.Alslaatstenogeenkeerdebodemvanlinksnaarrechts.Zohoudenze huneigenzoneconstantindegaten.Ditmoetin10seconden.

JijbentPaulenmoetkunnenvervangenofassisteren.Zetvoorjezelfopeenrijtjehoejijinditteam zouwerken:

a. Hoezoujijjevoorbereiden?

b. Watvindjijbelangrijkbijdevoorbereiding?

c. Watzoujenogaanvullendwillenafsprekenbijhettoezichthouden?

d. Onderbouwjeantwoord.

e. Welke(toezicht)hulpmiddelenzoujijwillenhebben?

f. Hoezoujijnaafloopvanhetvrijzwemmenwillenevalueren?

g. Waaroverzoujijhethebbenindeevaluatie?

Jestaptgoedvoorbereiddesport-enrecreatieaccommodatiebinnen.Jehebtdekleedkamersende routenaardezaalookgecontroleerd.Datiszoafgesproken.Jehebtjeoortjein,zodatjejecollega's kuntbereiken.Jeweetwaterinhettoezichtplanstaat.Jeweetwaaropjemoetletten.Jeweetwaar enwatmogelijkerisico'szijn.Endan .kunjeaanhetwerk.

Toezichthoudenkanopverschillendemanieren:

• vanafeenvasteplektoezichthouden

Jeblijftopéénpositie.Vaakdoejeditvanafeenverhoogdepositie.Zoalsdetoezichthouderineen zwembadofdescheidsrechterbijtennis.

• patrouilleren

Volgenseen(afgesproken)routeloopjedoordeaccommodatie,dezaalofhetveld.

• combinatievanpatrouillerenenvanafeenvasteplektoezichthouden

Opafgesprokentijdenwisseljevanfunctie.Eendeelvanhettoezichthoudendoejevanafjevaste plek.Daarnaastloopjeookdoordeaccommodatie.Dezemaniervantoezichthoudengebeurtvooral bijhettoezichthoudenmeteenteam.

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/concept-lifeguard-on-watch-out-aqua-697255729 Patrouillerendtoezichthouden.

Opdracht37 Manierenvantoezichthouden

a. Zoekopinterneteenfilmpjevandevolgendemanierenvantoezichthouden:

• toezichthoudenvanafeenvasteplek

• patrouillerendtoezichthouden.

b. Waaromhebjedezefilmpjesgekozen?

c. Vindjijdaterindezefilmpjesopeen ‘goede'maniertoezichtwordtgehouden?

d. Hebjenogtipsvoordetoezichthouders?

Tip

Zoekbijdezeopdrachtnietalleenfilmpjesovertoezichthoudenbijbeweegsituaties.Kijkookbijandere beroepen,zoalsinhetonderwijs,bijdebrandweer,depolitieofboswachters.

Indemeestegevallenzuljetoezichthoudenmeteenteam.Ditisverstandig,omdatjemeteenteam meerzietdanalleen.Daarnaasthebjemeteenteambijonveiligesituatiesmeermogelijkheden.Je hebtrugdekkingvanelkaar,mochterietsgebeuren.Bovendienishetookleukerommeteenteamte werken.

Effectieftoezichthouden

Ommeteenteameffectieftoezichttehouden,zijnafsprakenleidend.Jemoetalsteamwetenwelke instructiesen/ofproceduresgeldeninhetsport-enrecreatiebedrijf.

Daarbijmoetjedenkenaan:

• Allemaalhettoezichtplankennen.

• Wetenwelketoezichthulpmiddelenjulliegebruikenenwaardezezijn:

– reddingslijnen

– EHBO

– bordenmetafspraken.

• Dezelfdeafsprakenhebben:

– Waargajestaanofpatrouilleren?

– Wieheeftwanneerpauze?

– Hoegaathetwisselen?

– Wiedoetwatbijeenongeval?

– Iedereengeeftaanwanneerhijergensandersheenloopt.

– Wiegeeftrugdekking?

• Goedcommuniceren,hoejecontactmetelkaarhoudt:

– Waarpraatjeovertijdenshettoezichthouden?

– Waarpraatjejuistnietovertijdenshettoezichthouden?

– Opwelkemanierpraatje?

– Welketekensgebruikje?

• Welkecommunicatiemiddelenjegebruikt:

– handsignalen

– fluit

– oortjes

– telefoon

– bordenmetregels.

• Goedsamenwerken:

– Altijdopelkaarkunnenrekenen.

– Kunnenhandelenmetelkaaralseenteam:bijeengroteofkleinecalamiteit.

– Eventueellevensreddendehandelingenkunnenverrichten.

Opdracht38 Risico’sbijeengroteactiviteit

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmetdriemedestudenten.

Julliegaanjevoorbereidenophetvoorkomenvanincidentenofongevallenbijeengroteofrisicovolle activiteit.

a. Zoekeengroteactiviteituit.Bijvoorbeelduitdeeigenervaring,vaninternetofvraagje praktijkbegeleidernaarhetdraaiboekvooreenactiviteit.Noteerjeactiviteit.

b. Watzijnde(belangrijkste)risico’sopincidentenofongevallen?

Noteerperrisicodebeheersmaatregelendiejulliewillennemen.

c. Welkeafsprakengaanjulliemetjullieteammaken?Denkhierbijaandetaakverdeling,communicatie, concentratieenwijzevansamenwerken.Noteerze.

d. Welketoezicht-en/ofcommunicatiemiddelenhebbenjullienodig?

Jehebtjegoedvoorbereid,jekentdeafsprakenenjekuntopjeteamrekenen.Ennogzijnerzaken diegevaaropkunnenleveren.Ditzijnsituatiesdietevoorkomenzijn.Alsjedezezakenvantevoren herkent,kunjepotentiëlegevarenzelfsvoorkomen:

• sporters,gasten,doelgroepen

– grotedrukteineenbepaalddeelvandeaccommodatie

– hetaantalsportersofgasten(teveel?)

– veelvanééndoelgroep(zoalsjongeren,ouderen,mensenmeteenbeperking)

– nietwillenluisterennaaraanwijzingenen/ofagressiefgedrag – onoplettendheid(bijvoorbeeldopelkaarspringen)

– overschattingvanzichzelf(Datkanikwel...)

– desportvaardigheidvansportersofgasten

– onderinvloedzijnvandrugs,alcohol.

• deactiviteiten

– gevaarlijkereactiviteiten,zoalsklimmen,zwemmen,boogschietenendergelijke

• detoezichthouderzelf

– vermoeidheid

– nietvoorbereidzijn

– geenzinhebben

– onoplettendheid – aandachtaandeverkeerdepuntengeven

– mogelijkerisico'snietkennen

– nietwetenwelkedoelgroepenerbinnenzijnofkomen

– opdeverkeerdepositiestaan

– afgeleidworden

– nietwetenhoetehandelen

– afsprakennietnakomen.

• deaccommodatieenmaterialen

– eenkapotteklimgordel

– kuileninhetveld

– eentegladdevloer

– rondslingerendematerialen

– endergelijke

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/professional-climbing-gear-helmet-pulley-carabiner-42462358 Eenkapotteklimgordelislevensgevaarlijk.

• attracties

groteopblaasattracties(minderzichtopderestvandeaccommodatie)

– eenglijbaan

– eenspringplankineenzwembad

– golfslagbaden.

• buitentoezichthouden

– zonlicht(kanverblinden,maarletookopzonnebrand)

– temperatuurenregen

– onweer

– groottevanhetterrein

– bomenenstruiken(kunnenhetzichtblokkeren).

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/family-climbing-rope-adventure-park-278071274 Hebenkenhettoezichtplan.

Eenaantalzakendievanbelangzijnbijhethoudenvantoezicht:

• Weetwelkedoelgroeperbinnenkomt.

• Weethoeveelpersonenerongeveerbinnenkomen.

• Hebenkenhettoezichtplan.

• Weetalsteamwatdeafsprakenzijn.

• Kenjeeigengebied(zone).

• Zorgvoorrugdekking.

•‘Scan’ jeeigenzone.

• Zorgdatjesnelbijeencalamiteitkuntzijn.

Opdracht39 Potentiëlegevaren

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmettweemedestudenten.JulliehebbeniedereenA3-papierofeen velvandeflip-overeneenpenofstift.

a. Neemeensport-enrecreatiebedrijfingedachtenofzoekeenbedrijfopinternet.

Iedereenuitjegroepjekrijgttweevandezesonderwerpentoegewezen:

• sporters,gasten,doelgroepen

• deactiviteiten

• detoezichthouderzelf

• deaccommodatieenmaterialen

• attracties

• buitentoezichthouden.

b. Noteerzoveelmogelijkpotentiëlegevarendiebijjullieonderwerpvoorkunnenkomen.

Onderwerp

Sporters,gasten, doelgroepen

Deactiviteiten

Detoezichthouderzelf

Deaccommodatieen materialen

Attracties

Buitentoezichthouden

Potentieelgevaren

Preventieveoplossing

c. HangdeA3-papierenopenbespreekdezemetjegroepje.Vuldelijstenwaarnodigaan.

d. Geefvoorallepotentiëlegevarenoplossingenterpreventie.Noteerzeindetabel.

Opdracht40 Interview

Jedoetonderzoeknaarpotentiëlegevarenbijactiviteiten.Benaderhiervooreensport-of recreatiebedrijf.

Zorgdatjezoveelmogelijkinformatieverzameltoverbijvoorbeeld:

• huisregels

• wet-enregelgeving

• potentiëlegevaren

• manierenvantoezichthouden

• werkafsprakenencommunicatiemiddelen

• hettoezichtplan

• hetcalamiteitenplan.

Naafloopmaakjeeenverslag.

a. Maakeenafspraakomiemandbinnenhetbedrijftemogeninterviewen.Leguitdatjedezeopdracht uitvoertvoorschoolinhetkadervantoezichtenveiligheid.

Vertelookhoelanghetinterviewongeveergaatduren(maximaal30minuten).Vraagofjefoto’smag makenvoorjeverslag.

Voorbereiding

b. Bereidjeinterviewvoordoorvoorafeenvragenlijstoptestellen.Denkhierbijbijvoorbeeldaande lijstmetpotentiëlegevaren.

Uitvoering

c. Bezoekhetbedrijfenvoerhetinterviewuit.

Tip

Alsjehetgesprekopneemtopjetelefoon,hoefjenietzoveelteschrijventijdenshetgesprek.Weeser danwelzekervandatjevoldoenderuimteopjetelefoonhebtenvraagvoorafomtoestemming!

Evaluatie

d. Werkhetinterviewuitineenverslag.ZorgdatjeverslagtenminsteéénA4’tjebeslaat.Leteropdat jeverslagerverzorgduitziet.

Ophetvoorbladzetjejenaam,groependedatumvanjeinterview.Vermeldookdenaamvanhet bedrijfwaarjegeweestbentenmetwiejedaargesprokenhebt.

e. Jekuntdeuitwerkingvandezeopdrachtinjeportfolioopnemen.Maakhieroverdanafsprakenmet jedocent.

1.6Blessurepreventie

Alsjesportenbeweegt,benjegezondbezig.Maarsportenheeftookeenkeerzijde:desportblessure. Aldatsportenlevertjaarlijks5,4miljoensportblessuresopbij4,1miljoensporters.Bij2,8miljoen sportersishetzoernstigdatzemedischehulpnodighebben(bron: www.veiligheid.nl/2018).Opde websitewww.veiligheid.nlstaatinformatieoverveiligheid,sportblessuresenhetvoorkomenervan.

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/male-instructor-teaching-man-climb-artificial-2409827373

Goedebegeleidingengoedtoezichthelpenomblessuresofongevallentevoorkomen.

Alsmedewerkersportenrecreatiekunjedooreengoedebegeleidingeneengoedadviesdekansop blessuresenongevallenverminderen.Jehoudttoezichtenbenttijdensdebewegingsactiviteit voortdurendalertophetvoorkomenvanblessures.Jemoetdaaromkennishebbenvan blessurepreventieendeoorzakenvansportblessures.Kennisvansportkledingensportschoenenis ookvanbelang.

Opdracht41 Blessures

a. Jehebtvastweleenseenblessuregehad.Watvoorblessurewasdat?

b. Hoeisdezeblessuretoenbehandeld?

c. Hoelanghebjelastgehadvandezeblessure?

d. Wathebjeallemaalgedaanomvandeblessureaftekomen?

e. Wathebjeallemaalgedaanomnietweeropnieuwgeblesseerdteraken?

Mensenhechtenveelwaardeaaneengoedegezondheid.Behalvegezondereten,gaanveelmensen bewegenensportenomdegezondheidtebevorderen.Maarbewegenensportenhebbenhelaasook eennadeel:deblessure.

Sommigeblessuresdoenzichdirectvoor(acuut),andereblessuresontstaangeleidelijkenhouden langetijdaan(chronisch).Botbreuken,enkelverzwikkingen,spierkneuzingenendezweepslagzijn voorbeeldenvanveelvoorkomende acuteblessures.Depeesontsteking,detenniselleboogende springerskniezijnvoorbeeldenvanveelvoorkomende chronischeblessures.

LeesmeerinVerdiepingsstof-Handelenbijsportblessures.

Veelvoorkomendeoorzakenvanblessures

• contactmetanderesportersofgasten

• omstandighedenalsslechteondergrondenslechtweer

• slechtmateriaal,slechtekleding,slechteschoenen

• slechteconditie

• slechtetechniek.

Doorrechtstreekscontactmettegen-ofmedespelerskunjegeblesseerdraken.Hetzijndanfactoren vanbuitenaf(ookweluitwendigefactorengenoemd)diedeblessureveroorzaken.Vooralbijteamsporten komtditveelvoor.Ookuitwendigefactorenalseengladdeondergrond,kuilenineenwegdekenhet weerkunneneenblessureveroorzaken.Ditzijnallemaalomstandighedenwaaropjesportersofgasten geeninvloedhebben.Jesportersofgastenhebbendangewoonpechdatzegeblesseerdraken.

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/footballer-wearing-blue-shirt-black-pants-1166256781 Geblesseerd.

Slechtmateriaalofonvoldoendebeschermingkanooktoteenblessureleiden.Denkmaareensaan hetfietsenmetslechteremmen,skeelerenzonderpolsbeschermers,skiënmetslechtafgesteldeski's ensnowboardenzonderhelm.Ookverkeerdeofversletenschoenenkunnendeoorzaakvaneenblessure zijn.Sportenenbewegenineenfitnessruimte,opeenvoetbalveld,opeenhockeyveldofinhetbos: iederesituatievraagtanderschoeisel.Hetkomtookvoordateenslechteconditieofslechtetechniek deoorzaakvaneenblessureis.Ditkunjegeenpechnoemen,wantjekuntdezeblessuresgemakkelijk voorkomen.

Opdracht42 Acuteenchronischeblessure

Geefinjeeigenwoordeneenomschrijvingvandevolgendebegrippen:

Begrip

Blessure:

Acuut:

Chronisch:

Omschrijving

Opdracht43 Oorzaken

Zoekeventueelinformatieopinternetop.

a. Watzijndemeestvoorkomendeblessuresbijsport-enbewegingsactiviteiten?

b. Watzijnveelvoorkomendeoorzakenvanhetoplopenvaneenblessure?

c. Vergelijkjeantwoordenmetdievaneenmedestudent.Vuljeantwoordeneventueelaan.

Opdracht44 Sportblessures

a. Ganaardewebsiteenkiesjefavorietesport.

b. Watzijndemeestvoorkomendeblessuresbijjouwfavorietesport?

c. Watzijndemeestvoorkomendeoorzaken?

d. Watkunjedoenomzo'nblessurestevoorkomen?

e. Bespreekjeantwoordenmeteenmedestudent.

f. Kiesnusamennogeenanderesport.Noteerookhierwatdemeestvoorkomendeblessuresenwat deoorzakenzijn.Noteerookhoejedezeblessureshetbestekuntvoorkomen.

Sport:

Meestvoorkomendeblessuresbijdezesport:

Oorzaken:

Tevoorkomendoor:

Blessuresophetwerkkunnenookontstaanbijeenvoudigehoudingenenbewegingen,zoalszittenen tillen.Ookdezeblessureszijngemakkelijktevoorkomen.Veelrugklachtenontstaandoorverkeerd zittenoftillen.Eenwerknemermagoverigens,volgensde arbo-voorschriften,zonderhulpmiddelen nietmeerdan23kiloinéénkeertillen.

Tips

Zitten

Zorgvoorondersteuningvanbillen,bovenbenen, lendenen,rugenvoeten.

Steundebovenbenenzoveelmogelijkopde zitting.

Devoorsterandvandezittingmagdeknieholten nietraken.

Dehoogtevanhetzitgedeeltemoetovereenkomen metdelengtevandeonderbenen(het kniegewrichtmaaktdaneenhoekvan90graden).

Schouderspierenwordenontlastdoorarmsteunen dieopdejuistehoogtezijnafgesteld.

Zitaltijdrechtop-gazovermogelijkachteropde zittingzitten-zetjevoetenstevigopdegrond.

Bijhetzittenaaneenbureauoftafel:

• Zorgervoordathetwerkbladietsbovende elleboogzit.

• Schuifjestoelzoaandatjerechtop,metjerug tegendeachterkant,kuntblijvenzitten.

Tillen

Tilzoveelmogelijkmettweepersonen.

Probeerzoveelmogelijkgebruiktemakenvan hulpmiddelenalseensteekwagenofeenheftruck.

Gazodichtmogelijkbijhettetillenvoorwerp staan.

Zakdoordeknieën,tilvanuitjeknieën,laatje beenspierenhetwerkdoen.

Ademgoedinvoordatjetilt.

Gebruikaltijdtweehanden.

• Draainiettijdenshettillen,doeditpasnahet tillen.

• Tilzwarevoorwerpenniethogerdanjemiddel. Alsjeeenvoorwerpietshogermoetneerleggen, gebruikdanveiligehulpmiddelenalseen hefwagentjeofeentrapje.

Tillen

Plaatshierdemiddelsteafbeeldingvandebovensterij.Verwijder het

onderschrift.https://www.shutterstock.com/nl/image-vector/proper-lifting-technique-body-ergonomics-how-619794134

Plaatshierdemiddelsteafbeeldingvandeondersterij.Verwijder het

onderschrift.https://www.shutterstock.com/nl/image-vector/proper-lifting-technique-body-ergonomics-how-619794134

Goed tillen. Verkeerdtillen. Zitten

https://www.shutterstock.com/nl/image-vector/posture-correction-good-right-bad-wrong-2066523539

Goedzitten. Verkeerdzitten.

Opdracht45 Blessuresopschool

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmeteenmedestudent.

a. Observeerjemedestudentopschooleenaantalkerentijdenshetzittenentijdenshettillen.

b. Noteerwatjevanzijn/haarzithoudingentiltechniekvindt.

c. Welketipsgeefjijjemedestudentvoordezithoudingendetiltechniek?

d. Bespreekjullieantwoorden.

Blessuresvoorkomenisbeterdanervantemoetengenezen.Jegastenensportersopeenveiligemanier latensportenenbewegenineenveiligeomgevingiseenvandebelangrijksteopdrachtenvoorjouals medewerkersportenbewegen.Jebentdusheelbelangrijkbijblessurepreventie.Hetvoorkomenvan blessuresbegintalmeteengoedevoorbereidingvandesportieveofrecreatieveactiviteit.Denktijdens devoorbereidingspecifieknaoverdeveiligheidvanjesportersofgastenenhoejeblessureskunt voorkomen.

Ooktijdensdesportieveofrecreatieveactiviteithebjeeenbelangrijkeopdracht:toezichthouden.Je observeertjesportersofgastentijdensdeuitvoeringvandeactiviteit.Ooknudenkjevoortdurendaan deveiligheidenaanhetvoorkomenvanblessures.

Maatregelen

Maatregelendiejekuntnemenomblessurestevoorkomen:

• Zorgvooreengoedevoorbereidingvandeactiviteit.

• Observeertijdensdeactiviteit:

– Gedragendesportersofgastenzichbehoorlijkeenisdesfeergoed?

– Wordenderegelsgoednageleefd?

– Isdeactiviteituitvoerbaar?

– Wordtdeactiviteit(technisch)goeduitgevoerd?

• Zorgervoordatdesportersofgastendejuistekledingenschoenendragen.

• Zorgvooreengoedewarming-upencooling-down.

• Pasdeactiviteitaanhetniveauvandesportersofgastenaan.

• Zorgalsscheidsrechterdatderegelswordentoegepastenbeïnvloedwaarnodigdesfeer.

• Corrigeeronsportiefofonveiliggedragenpaseventueelderegelsaan.

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/father-standing-watching-his-daughter-playing-2017431971

Toezichthoudenofobserverenisdusbelangrijkomblessurestevoorkomen.Alsmedewerkersporten recreatiekijkjenaardesfeerenhetgedragvanjesportersofgasten.Isereenpositieveensportieve sfeer?Gaanjesportersofgastencorrectmetelkaaromofontstaanerirritaties?Wordende(spel)regels goednageleefdofmoetjealsscheidsrechterstrengoptredenenzelfsderegelsaanpassen?

Ookkijkjealsmedewerkersportenrecreatienaardeuitvoerbaarheidvandeactiviteitendeuitvoering. Isdeactiviteitniettemoeilijkoftezwaar?Pastdeactiviteitbijhet(sport)niveauvanjesportersof gasten?Voerenjesportersofgastendeactiviteitencorrectuit?

Eigenverantwoordelijkheid

Deeigenverantwoordelijkheidvanjesportersofgasteniseigenlijknoggroterdande verantwoordelijkheidvandemedewerkersportenrecreatie.Iedereenheeftallereerstzelfdezorgvoor heteigenlichaam,dejuisteleefstijlengoedeleefgewoonten.Ookbenjezelfverantwoordelijkvoor eenoptimaleconditieenluisterjegoednaareventuelenegatievesignalendiehetlichaamafgeeft.Het dragenvandejuistesportkledingensportschoenenhoortookbijdeeigenverantwoordelijkheid.

Opdracht46 Maatregelen

Toezichthoudenofobservereniseenvandebelangrijkemaatregelenomblessurestevoorkomen.

a. Welkealgemenemaatregelenneemjenogmeeromblessurestevoorkomen?

b. Geefbijdriemaatregeleneenpraktijkvoorbeeldwaaruitblijktdatdemaatregelbelangrijkisbijhet voorkomenvanblessures.

Opdracht47 Voorkomenisbeterdangenezen

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmeteengroepjevanviermedestudenten.

a. Bekijkdefilmpjesominspiratieoptedoen.

b. Werkdevragenvooriederesituatieuit.Vuljeantwoordeninindetabel.

• Welkemaatregelenneemjeomblessurestevoorkomen?

• Welketipsgeefjejesportersofgastenvoordatzeaandebewegingsactiviteitbeginnen?

• Watdoejealsmedewerkersportenrecreatietijdensdebewegingsactiviteitomblessureste voorkomen?

Situatie

Beachvolleybal

Fitness

Mountainbiken

Badminton

Maatregelen

Tips

Medewerker

Opdracht48 Observatievragen

a. Welkevragensteljejezelftijdenshetobserverenvaneensportieveofrecreatieveactiviteitomte voorkomendaterblessuresontstaan?

Halvefinale

Tijdenshetvoetbaltoernooiopdecampinggaatheterfanatiekaantoe.Erstaatdanookietsophet spel.Hetisnamelijkdehalvefinale.Leroyisdescheidsrechterenhijheeftaltweekeerhetspelmoeten stilleggenvooreenblessurebehandeling.Gelukkignognietsernstigs.Leroyisernietgerustopdatdit zoblijftenroeptbeideaanvoerdersbijzich.Hijbespreektzijnzorgenenmaakteenafspraak:erworden geenslidingsmeergemaakt!

Beginnersgroep

Vandaagiseenbeginnersgroepaanweziginhetfitnesscentrum.Zehebbenzojuistuitleggekregenvan Hanou.Numogendefitnesserszelfdeoefeningenuitproberen.MaarHanoumoetmeteenbijhet bankdrukkenalingrijpen.Demannenproberenveeltezwaregewichtenomhoogtedrukken. ‘Datkan nietdebedoelingzijn.Eerstmoetenjullielerenhoejedeoefeningcorrectuitvoert.Datdoejemeteen lichtergewicht.Daarmeevoorkomjeeenrugblessure!'

b. Leesnubeidecasussen.WelkevragenhebbenLeroyenHanouzichzelfgesteldtijdensdeobservatie vanhetvoetballenenfitnessen?

Watwashunantwoordopdebetreffendevraagenwelkemaatregelhebbenzegenomen?

Vuljeantwoordeninindetabellen.

Leroy: Maatregel

Antwoord Vraag

Hanou: Maatregel

Antwoord Vraag

Hoeveiligjedesituatieookmaakt,hoegoedjeookalleveiligheidsregelsopvolgt,eenongelukkan altijdgebeuren.Daaromishetbelangrijkdatjeweetwatjemoetdoenalszicheenongelukvoordoet.

EerstehulpbijongelukkenwordtafgekortalsEHBO.Omgoedeerstehulptekunnenverlenenis basiskennisvanEHBOnoodzakelijk.Iedereenkanhiervooreencursusvolgen.MeteenEHBO-diploma opzakkunjehelpenbijongevallen.TochkunjeookzonderEHBO-diplomawelbepaaldedingendoen alszichinjouwomgevingeenongevalvoordoet.Sterkernog,jebentvolgensdewetzelfsverplichtom iemandinnoodtehelpen.Alwashetmaardoorhulpinteschakelen.Ookdatvaltondereerstehulp verlenen.Laatjeiemandaanzijnlotover,danbenjedaarvoorstrafbaar.

Opdracht49 EHBO

Welkebeweringovereerstehulpisjuist?

AlleenmensenmeteenEHBO-diplomamogeneerstehulpverlenen. Iedereenmagallelevensreddendehandelingenuitvoereninnoodsituaties. Iedereenmoeteerstehulpverlenenalseenanderinnoodis.

Hoeweliedereongevalssituatieandersis,isdebenaderingwelgelijk.Dezeverlooptaltijdvolgenseen aantalvastestappen.Ditzijndevijfbelangrijkestappen:

1.Letopgevaar.

2.Ganawaterisgebeurdenwathetslachtoffermankeert.

3.Stelhetslachtoffergerustenzorgvoorbeschutting.

4.Zorgvoorprofessionelehulp.

5.Helphetslachtofferopdeplaatswaarhijligtofzit.

Hierbijletjeopveiligheid.Jekijkteerstnaarjeeigenveiligheid.Datisnietegoïstischmaarnoodzakelijk. Hetisnietdebedoelingdatjezelfookslachtofferwordt.Dusjebekijktofdesituatieveiliggenoegis omhetslachtoffertebenaderen.

Daarnakijkjeofernoggevaarisindedirecteomgevingvoor omstanders.

Alslaatstebeoordeeljedeveiligheidvoorhetslachtoffer.Een gewondslachtoffermagjenietverplaatsen.Jezouhiermeehet letsel ergerkunnenmaken.Verplaatsenmagalleenalserinde directeomgevingnoggevaaris,bijvoorbeeldalshetslachtoffer zichdichtbijeenbrandbevindt.

Letopgevaar.

Opdracht50 Safetyfirst

Inwelkevolgordezorgjevoorveiligheid? eersthetslachtoffer,dandeomstanders,danik eerstik,dandeomstanders,danhetslachtoffer eersthetslachtoffer,danik,dandeomstanders

Ditzijntweevragendiejesteltendatdoejebewustookindievolgorde.Eerstwiljewetenwater gebeurdis.Ditgeeftjenamelijkalinformatieoverwatermogelijkmethetslachtofferaandehandis. Stel,jetreftiemandopdegrondaanenjeweetnognietsoverdeernstenhetsoortletsel.Jeweet alleenweldatdezepersoonvaneenhoogtegevallenis.Bijhetinschattenvanletselhoefjedusniette

denkenaanbrandwondenofverstikkingbijvoorbeeld.Jekuntwelinschattendatjeeerdermoetdenken aanbotbreukenofwervelletsel.Dekansisgrootdateenslachtoffernietzelfkanvertellenwatergebeurd isofwathemmankeert.Wanneeranderemensenaanwezigwarenbijhetongeval,kunnenzijmeer informatiegeven.

Opdracht51 Vragenstellen

Waaromvraagjeeerstnaarwatergebeurdisennietmeteennaarwathetslachtoffermankeert?

Opdracht52 Welofgeenspoed?

a. Geefaanoferwelofnietsprakeisvanspoed.

Situatie

Spoedofniet?

wel / niet Iemandligtopdegrondenademtniet.

wel / niet Iemandheeftlichtebrandwondenopgelopen.

wel / niet Iemandisgezwiktenheefteendikkeenkel.

wel / niet Iemandisgevallenenzijnbeenligtineenheelvreemdehouding.

b. Legjeantwoordenuit.

Eenslachtofferkanveelpijnhebben,angstigzijnofinpaniekzijn.Benaderhetslachtofferdaaromaltijd rustigenprobeeriemandgerusttestellen.VertelwiejebentendatjekennishebtvanEHBO.Jekunt bijvoorbeeldookzeggendaterhulponderwegisofdatdesituatieondercontroleis(alsdattenminste ookechtzois).Ookzorgjevoorbeschuttingmetbijvoorbeeldeenjasofdeken.

Opdracht53 Geruststellen

Watkunjebeterniettegeneenslachtofferzeggen?

Hebtueengoedeziektekostenverzekering?

Uligthierveilig,deambulanceisonderweg.

Weesmaarnietbang,ikblijfbijutotdehulpdienstenerzijn.

Afhankelijkvandeernstvandesituatieishetbelangrijkomgauwhulpdiensteninteschakelen,dus eenambulance,politieofdebrandweer.Wanneerje112belt,krijgjeiemandvandecentralemeldkamer aandetelefoon.Diegaatervoorzorgendatdejuistehulpdienstwordtingezet.Daarvoorsteltde medewerkervandemeldkamerjeeenaantalvragen.Zowilhijonderandereweten:

• wiejijbent(jenaam)

• watergebeurdis

• hoeveelslachtofferserzijn

• wathetslachtoffermankeert

• depreciezelocatie

• opwelknummerjetebereikenbent.

Jekuntookiemandandersvragenom112tebellen.Datdoejealsjezelfalseerstebijhetslachtoffer bent.Eenslachtofferlaatjenietalleen.Dusalsiemandanders112kanbellen,zodatjezelfbijhet slachtofferkuntblijven,dankiesjedaarvoor.

Alleenbijnoodgevallenschakelje112in.Erisdansprakevan spoedeisendeeerstehulp.BijlichteverwondingenkandeEHBO’er of bhv'erookzelfeerstehulpverlenen.Bijvoorbeeldbij kneuzingenofverstuikingen,schaafwondenoflichte brandwonden.Indiegevallenspreekjevan niet-spoedeisende eerstehulp.Vaakishetraadzaamomiemandwellangsdedokter ofhuisartsenposttesturen,ofmethemdaarnaartoetegaan.Het kanookzijndateranderehulpnodigis,bijvoorbeeldvaneen tandarts.

Zorgvoorprofessionelehulp.

Opdracht54 112bellen

Aanrijding

Jelooptdeschooluitenvoorjeneuswordteenscooterrijderaangereden.Deautomobilistrijdtdoor, descooterrijderligtopdegrondenisduidelijkgewond.

a. Waaromzoujeiemandanderslatenbellenalsjedatookzelfkuntdoen?

b. Waarommoetjedevragenvaneencentralistallemaalbeantwoorden?

c. 112wordtgebeld.Welkeinformatiemoetwordendoorgegeven?

Zoalsjealhebtgelezen,laatjehetslachtofferliggenofzittenopdeplekwaarjehemofhaaraantrof, tenzijdatteonveiligis.Jeweetnognietprecieswatermethetslachtofferaandehandis.Alsersprake isvanletselaanrugofnekenjezouiemandproberenteverplaatsen,danmaakjehetletselalleen maarerger.Iemandkandaardoorbijvoorbeeldblijvendinvalideraken.

Opdracht55

Eenslachtofferverplaatsen

Inwelkesituatiemagjeeenslachtofferverplaatsen?

Jemageenslachtofferverplaatsenalsdezezelfaangeeftdaargeenbezwaartegentehebben.

Jemageenslachtofferverplaatsenalsjezietdathijnietsgebrokenheeft.

Jemageenslachtofferalleenverplaatsenalser(nog)gevaardreigtindedirecteomgeving.

Opdracht56 Handelenbijongelukken

Helaas,ergebeurenveelongelukkenindesport-enrecreatiesector.Natuurlijkwiljediezoveelmogelijk voorkomen,maarwatdoejealsertochietsgebeurt?Hoereageerjijindesituatiesindeopdracht hierna?

Zeskamp

Eristijdensdezeskampeenopblaasbarestormbaanomgewaaid.Iemandheeftdezenietgoedvastgezet ennuliggenerkinderenonder.

a. Watdoeje?

Verzwikt

Tijdenseenvolleybalwedstrijdiseensporterverkeerdterechtgekomenenheeftzijnenkelverzwikt.Hij heeftenormveelpijnenkanernietopstaan.

b. Watdoeje?

Gebrokenenkel?

Tijdenseenvoetbalwedstrijdmetjongerenwordteenspelerenormhardgetackeld.Hetslachtofferkan nietmeerlopen.Jevermoedteengebrokenenkel.

c. Watdoeje?

Verrekt

Tijdensdeyoga-activiteitverrekteenwatouderedeelnemereenrugspier.Debetreffendemevrouw kanbijnanietmeerrechtstaan.

d. Watdoeje?

Omgeslagen

Vanafdekantvanderecreatieplasziejedateenaantalkano’smettienersisomgeslagen.Allegasten hebbenalshetgoedisweleenzwemvestaan,maardatkunjevanafhiernietzien.

e. Watdoeje?

Zoek!

Jebentmeteengroepkinderenvan8+naarhetstrandgegaanomdaarbeachsoccertespelen.Bij vertrekteljealledeelnemersenjemisteenkind.Eriseenjongetjezoekenniemandweetwaarhijis.

f. Watdoeje?

Opdracht57 Paintball

Gestruikeld

Jebegeleidtsamenmeteencollegaeenspelpaintball.Tijdenshetspelwileenmeisjevan18jaarsnel wegduiken,maarzestruikeltovereenboomstam.Zeblijftliggenenpakthaarenkelvast,dieergveel pijndoet.

Noteerdevijfstappenengeefaanwatjeachtereenvolgensgaatdoen.

Watdoeje? Stappen

Opdracht58 Valpartij

Nietverderfietsen

Roydoetmeeaaneenmountainbiketochtinde bossen.Hijkomtongelukkigtenval.Hijkomtmet zijnribbenkastopeenboomstronkterecht.De klapbezorgthemwatpijnenhijkomtwatadem tekort.Tochwilhijmeteenweerverder.

Debegeleidingverbiedthemdat.Hijmoetheel voorzichtigindeautogaanzitten.Zovervoerteen vandebegeleidershemnaarhetziekenhuis.In hetziekenhuiswordenfoto'sgemaakt.Roymag pasweerfietsenalsduidelijkisdaternietsaande handis.

a. Watzijnderisico'svanzo'nvalpartijvoorderibben?

b. Welkeorganenkunnenbeschadigdraken?Watzijnderisico'sdaarvan?

c. Isdebeslissingvandebegeleidingeenverstandigebeslissing?Waaromwel/niet?

d. Watzoujijdoenalsjijinditgevaleenvandebegeleiderswas?

e. Bespreekdegeschetstesituatieenjeantwoordenmeteenmedestudent.Zijnjulliehetmetelkaar eens?

Sommigeongevallenzijnzolevensbedreigenddatacuutgestartmoetwordenmetlevensreddende handelingen.

Alshetharthetbloednietmeerdoorhetlichaampompt,spreekjevaneen circulatiestilstand.Er ontstaatdanbinnenenkelesecondeneenzuurstoftekort.Dehersenenkunnenmaarheelkortzonder zuurstof.Alsdecirculatienietbinnenvijfminutenweeropganggebrachtis,isdekansgrootdater onherstelbareschadeontstaat.

Hetweeropgangbrengenvandecirculatieheet reanimeren.Hoeeerdergestartwordtmetreanimeren, hoegroterdekansomhethartweeropgangtekrijgen.Insommigesituatiesmoetjezelfséénminuut reanimerenvoordatje112belt.Datiszobij:

• letselsdooreenongeval

• verdrinking

• verstikking

• overdosismedicatieofalcohol

• eenkindjongerdanachtjaar.

Opdracht59

Reanimeren

a. Hoesnelmoetjestartenmetreanimerenwanneeriemandeenhartstilstandheeft?

Binnenvijfminuten

Binnentienminuten

Zosnelmogelijk

b. Waarommoetjesomseerstéénminuutreanimerenvoordatje112belt?

Alseenslachtofferbewusteloosis,controleerjealseersteofersprakeisvaneencirculatiestilstand. Hierbijvolgjeeenpaarstappen:

• Jekijktofhetslachtofferreageertopaansprekenenschudden.

• Jecontroleertofhetslachtofferademtofnietnormaalademt.

• Isdatniethetgeval,dangajeuitvaneencirculatiestilstand.Jebelt112enstartmethetgevenvan borstcompressies,gevolgddoortweekeerbeademen.

Opdracht60 Eerstehulpbenadering

Watdoejealseerstealsjeeenslachtofferbewusteloosopdegrondaantreft? Directbeginnenmetreanimatie. Hetslachtofferaansprekenomtezienofhijreageert. Kijkenofhetslachtoffernogademt. Meteen112bellen.

Reanimatievoerjeuitdoorhetgevenvanborstcompressies.Hierbijplaatsjebeidehandenophet borstbeenvanhetslachtofferenjedruktineensneltempodertigkeerachterelkaardeborstkasopen neer.Hiernacontroleerjeopnieuwoferademhalingis.Isdatniethetgeval,danstartjemettweekeer mond-op-mondbeademingofmond-op-neusbeademing.

Borstcompressiesenbeademing.

Opdracht61 Borstcompressieenbeademing

a. Bekijkhetfilmpje.

b. Hoehoudjejehandenomborstcompressiestegeven?

c. Hoevermoetjehetborstbeenindrukken?

d. Hoevoerjemond-op-mondbeademinguit?

Een AED iseenextrahulpmiddelbijdereanimatie. Hetisdusgeenvervangervoorhethandmatig reanimerenenbeademen.Metditapparaatkun jeeenelektrischeschokaanhetharttoedienen alsersprakeisvanlevensbedreigende hartritmestoornissen.IndeAEDiseenprogramma ingebouwddatjouviagesprokentekstprecies verteltwatjemoetdoen.Eeningebouwde computeranalyseerthethartritmevanhet slachtofferenbepaaltautomatischofhet noodzakelijkiseenstroomstoottoetedienen.In eeningebouwddisplaykunjedegesproken opdrachtookaflezen.DeAEDsluitjeaandoorhet plakkenvantweezelfklevendeelektrodenopde borstkasvanhetslachtoffer.

Opdracht62 DeAED

a. WatiseenAED?

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/first-aid-aed-defibrillator-wall-mounted-2227535073 AED.

b. KunjedeAEDgebruikeninplaatsvanreanimatieenbeademing?Lichtjeantwoordtoe.

Inprincipemagiedereenreanimerenineennoodgeval.DatgeldtookvoorhetgebruikvandeAED,een hulpmiddelbijreanimatie.Dieregelgeldtvooralvoordepassantenhulpverlening.Datwilzeggen:bij ongevallenbuitenopstraatofindeprivésfeer.

Binneneenprofessionelewerkomgevingzijnbhv'ersaangesteld,diebeschikkenoverdejuistekennis envaardighedenomeerstehulpteverlenen.Zorgerdusvoordatjeweetwiedatzijnopjouwwerkplek. Zokunjezonodigmeteendejuistehulpverlenersinschakelen.

Opdracht63 Reanimeren

a. Magiedereenreanimeren?

b. ZoujezonderEHBO-diplomagaanreanimerenalseropjewerkeenongelukgebeurt?

Ja / Nee

c. Legjeantwoorduit.

Eenverbanddoosisonmisbaarineenbedrijf.Omgoedeerstehulp tekunnenverlenen,ishetbelangrijkdatjeovereengoede verbanddoosbeschikt.

Iniederbedrijfhoortdezedanookaanwezigtezijnopeengoed vindbareenzichtbareplek.

Waterindeverbanddooszit,kanperdoosverschillen.De basisinhoudishetzelfde,maarafhankelijkvandeplekofsituatie zijnerverbanddozenvoor:

• thuis

• ophetwerk

• indeauto

• sporten

• opvakantie.

Opvakantieneemjehetminimalemeeineenkleinreisetuitje,terwijl indesportschooleenuitgebreideverbanddoosstaatmetalle middelenombijvoorbeeldblessurestebehandelen.

Verbandkoffer.

Deverbanddoosmoetopeen goedbereikbareplekaanwezig zijn.

EHBO-reisetuitje.

Deverbanddoosbevatallematerialenwaarmeejeeerstehulpkuntverlenen.Erzittenverschillende soortenverbandmaterialeninwaarmeejewondenkuntafdekken,drukkuntgevenbijzwellingofsteun kuntgevenaanledematen.Ooktrefjemiddelenaanomwondentekunnenontsmetten,eenschaartje ompleistersofverbandafteknippenenspecialemiddelenvoorbrandwonden.

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/first-aid-kit-11539063 Deinhoudvandeverbandkoffer.

Opdracht64 Verbanddoos

a. Waaromzijnerverschillendesoortenverbanddozen?

b. Zoekopinternetopwelkebasismaterialenertenminsteineenverbanddoosmoetenzitten.Jekunt bijvoorbeeldzoekenmetdewoorden'verplichteinhoudEHBO-koffer'.Noteerdezematerialen.

Opdracht65 DeEHBO-materialen

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmeteenmedestudent.

a. Neemeenverbanddoos.Bekijkmetelkaardeinhoudvandeverbanddoos.

b. Isdeinhoudcompleet?Zonee,noteerwaterontbreekt.

c. Legbijelkaarwelkematerialenbedoeldzijnvoor:

• oppervlakkige(schaaf)wonden

• eenverzwikkingofverstuiking

• eenbrandwond

• eenflinke,bloedendewond

d. Maakeenfotoenschrijferbijwaardematerialenvoorbedoeldzijn.

Alsmedewerkersportenrecreatiekunjeinaanrakingkomenmetongevallenwaarbijersprakeisvan letsel.Erzijnallerleisoortenletselmogelijk.Demeestvoorkomendeletselszijn:

• actievebloedingen

• betenenstekenvaninsecten

• blaren

• brandwonden

• elektriciteitsletsel

• hyperventilatie

• kneuzing/verstuiking

• letselsaanspieren/pezen

• oogletsels

• shock

• zonnebrand

Ookalhoefjenietpreciestewetenhoejealdeze letselsmoetbehandelen,tochishetwelnuttigdat jekuntherkennenwatermogelijkaandehandis. Enwatjeindiesituatieshetbestekuntdoen. Daaromvolgthiereenkortebeschrijvingvande meestvoorkomendeletsels.Waarschuwaltijdeen bhv’eromdesituatietebeoordelen.Dathoeft natuurlijknietalsdesituatienieternstigis.Een pleisterplakkenkunjebestzelf.

• beroerte

• bijtwonden

• botbreuken

• chemischebrandwonden

• flauwte

• kleinewonden

• letselsaanneus/oor

• ontwrichting

• oververhitting

• vergiftiging.

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/blistrered-feet-plaster-patches-296027309

Opdracht66 Eenpleisterplakken

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmeteenmedestudent.

Opdepleisterkaartziejehoejeeenpleistermoetplakken.Knipenplakvoorelkaareenpleister:

• overdevingertop

• overeenvingergewricht.

Maakeenfotovanhetresultaat.

Alsjeeenwondzelfmoetbehandelen,ishetbelangrijkdatdewondschoonis.Eenwondbevatnamelijk ziektekiemendiehetgenezingsprocesindewegstaan.Jekunteenwondgoedschoonmakenmet kraanwater.Daarnakunjeeenwondjeontsmettenmeteengaasjemetontsmettingsmiddel,zoals jodiumofsterilon.

Isheteenwondwaarmeeiemandnaardedoktermoet,danontsmetjeniet.Gaasjesdiejeopeenwond legt,moeten steriel zijn.Danweetjezekerdatandervuilofbacteriënnietindewondterechtkomen.

Opdracht67 Ontsmetten

a. Waarommoetjeeenwondontsmettenvoordatjeeenpleisterplaktofwondverbandaanlegt?

b. Watissteriel?

Bijeenkneuzingishetweefseltussendehuiden hetbotbeschadigd.Erisgeenwondtezien,maar weleenzwelling.Dehuidverkleurtvanroodnaar blauw.Eenverstuikingofverzwikkingiseigenlijk hetzelfde,maardanbijdegewrichten.Koelen helptdepijnteverminderenenzwellingtegente gaan.Jekunthiervoorzogenoemde coolpacks gebruiken.Hebjedienietbijdehand,danhoud jeereennatte,liefstijskoudedoektegenaan.Je kuntookijsblokjesineenwashandjedoen.Ook helpthetombijeenverstuikinghetlichaamsdeel omhoogtehouden.

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/teenager-girl-show-big-purple-bruise-1146961607 Kneuzing.

Wanneeriemandeenarmofbeenbreekt,kunje datvaakzienomdathetlichaamsdeeleen onnatuurlijkestandheeft.Bijeenopenbotbreuk steekthetbotnaarbuiten.Maarnietaltijdiseen botbreukvanbuitenaftezien.Bijtwijfelwordtin hetziekenhuiseen röntgenfoto gemaakt. Belangrijkbijbotbreukenisdatdebreuk onbeweeglijkgehoudenwordt.Een mitella voor eenarm,ofeendekenrolvooreenbeen,iseen hulpmiddeldaarvoor.Alsjevermoedtdathet slachtoffereengebrokenrugofnekheeft,magje hemnietverplaatsen,maarschakeljemeteeneen ambulancein.

Opdracht68 Au,mijnenkel!

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/closeup-asian-mans-arm-long-plaster-1418629304 Botbreuk.

Wandeltocht

Jebegeleidteenwandeltochtdoorhetbos.Eenvanjegastenverstaptzichineenkuilengrijptnaar zijnenkel.Hetdoetzeer,hijkanernietopstaan.Jedoetzijnschoenensokuit.Deenkelisbehoorlijk gezwollen.

a. Watiseraandehand?

b. Watmoetjedoen?

Eenblessurekunjebehandelendoorde ICE-regel toetepassen.

• I: DeletterIstaatvoorimmobiliseren.Datbetekent:niet bewegen.Jemoetervoorzorgendatdedeelnemerhet geblesseerdelichaamsdeelnietbeweegt.

• C: DeletterCstaatvoorcompressie.Datbetekent:druk.Je legteendrukverbandaan,zodathetgeblesseerde lichaamsdeelnietdikwordt.

• E: DeletterEstaatvoorelevatie.Datbetekent:hoogte.Zorg ervoordathetgeblesseerdelichaamsdeelhoogkomtteliggen. Legbijvoorbeeldeengeblesseerdeenkelopeenstoel.

Helptditnietvoldoende,schakeldaneendokterofambulance in.

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/applying-compression-wrap-sprained-muscle-mature-1395948998

Compressie:drukverband aanleggen.

Opdracht69 DeICE-regel

LeginjeeigenwoordenuitwatjedoetalsjedeICE-regeltoepast.Noteerookbijwelkeblessuresjede ICE-regeltoepast.

Brandwondenontstaandoorcontactmethitte.Jekuntjeverbrandenaanvuur,maarookaanhete vloeistoffen,zoalsheteolieofkokendwater.Doortelangindezontezijn,kunjezonnebrandoplopen. Brandwondenwordeningedeeldineerste-,tweede-enderdegraadsverbrandingen.Dedieptevande verbrandingendegroottevandewondbepalendeernst.Spoelbrandwondentenminstetienminuten metlauw,zachtstromendwater.Isdetemperatuurvanhetkoelwatertelaag,danzouerbijhetspoelen onderkoelingkunnenoptreden.Onthoudderegel ‘Eerstwater,derestkomtlater.’ Denkeromdatje nooitingebrandekledinglostrektvaneenbrandwond.

Opdracht70 Eenbrandwond

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmeteenmedestudent.

a. Watmoetjedoenalsiemandinbrandstaat?

b. Watmoetjedoenalsiemandkokendwateroverzijnhandkrijgt?

c. Watmoetjedoenalsiemandeentweedegraadsbrandwondheeftopgelopen?

d. Waarommagjeeenbrandwondnietkoelenmetkoudwater?

Jelichaamdoetzijnbestomeenconstantelichaamstemperatuurtebewaren,zodathetoptimaalkan functioneren.Tochgebeurthetsomsdatdetemperatuurtehoogoploopt.Bijvoorbeeldbijgroteen langdurigeinspanning,bijeenhogeomgevingstemperatuurofeencombinatievanbeide.Hetlichaam raaktdanoververhit.Datkanleidentotspierkramp,hoofdpijn,misselijkheidenzelfstotshocken stilstandvandebloedsomloop.Rusten,zweten,koelenenwaterdrinkenhelpenomdetemperatuur omlaagtekrijgen.

Omgekeerdkaneronderkoelingoptreden.Bijonderkoelingishetlichaamnietlangerinstaatomde eigenlichaamstemperatuurvasttehouden.Eenonderkoeldslachtofferriltenzietbleek,ademteerst snelendanlangzaamenoppervlakkig.Ookwordthijwatsuffig.Alsdeonderkoelingnogdieperwordt, stopthetrillen,wordendespierenstijf,neemtdehartslagafenziejeblauwelippen,oren,vingersof tenen.

Hetisbelangrijkomhetslachtofferzosnelmogelijknaareenwarmereomgevingtebrengen,ofhem teomwikkelenmeteendeken.Jekuntookietswarmslatendrinken,maarnietbijdiepeonderkoeling.

Opdracht71 Tewarmoftekoud

Kanerindevolgendesituatiessprakevanonderkoelingofoververhittingzijn?

Geenvanbeide Oververhitting Onderkoeling Slachtoffer:

Rilt,isbleekensuffig

Isrood,zweetenheefthoofdpijn

Heeftblauwelippenenstijvespieren

Slachtoffer:

Isactief,dorstigenheefteennormalehartslag

Onderkoeling

Oververhitting

Geenvanbeide

Bijshockisdedrukindebloedvatentelaagomdebelangrijkstelichaamsfunctiesinstandtehouden. Hetgevolgisdaterteweinigzuurstofkankomenbijhethart,dehersenenenanderebelangrijke organen.Deoorzakenenernstvanshockkunnenverschillen,maarhetisaltijdeenlevensbedreigende situatie.

Kenmerkenvanshockzijn:

• bleke,koude,klamme/zweterigehuid

• ingevallengezicht,spitseneus

• misselijk/ziekgevoel,ziekeindruk

• dorst

• zwak

• snellehartslag,oppervlakkigeademhalingengeeuwen

• onrustig,angstig

• suf/verminderdbewustzijn

• bewusteloosheid

• pijnopdeborst(hartkrijgtnietgenoegzuurstof).

Waarschuwmeteeneenbhv’erofbel112alsjeeenslachtofferinshockaantreft.Alleenprofessionele hulpdienstenkunnenshockbehandelen.Alshetslachtofferbloedt,probeerjehetbloedverliestestelpen doordewonddichttedrukken.

Opdracht72 Inshock

Waarommoetjeprofessionelehulpinschakelenbijshock?

Trainer-coachesmoetenvaakenaccuraatoptredenbijongevallen.Demoeilijkheidisdanomsnelde ernstvandeblessureinteschattenendejuistemaatregelentetreffen.Somsontkentdesporterzijn klachten,zodathijweersnelkangaansporten.Alstrainer-coachmoetjeervoorwakendatdesporter doorgaatterwijlditnietverantwoordis.

Desportermoetstoppenals:

• depijnnietverdwijnt

• hetbewegingspatroonnietnormaalkanwordenuitgevoerd

• eenknapofkrakisgehoordofgevoeld

• zichsneleenzwellingontwikkelt.

Alstrainer-coachhebjeachtergrondkennisnodigomtekunneninschattenwanneereensporterkan doorgaanenwanneerhijmoetstoppen.Jehebtinelkgevalkennisnodigoverspierpijn,koorts, kneuzingenenverdraaiingen.

Spierpijn

Spierpijnontstaattijdensennaeenhevigesportinspanning.Deafvalstoffenindeactievespierenhopen zichopengevendaneenpijnsignaalaf.Ditiseentekenvaneentezwarespierbelasting.Betergetrainde sportershebbendanookminderlastvanspierpijn.Somsisdepijnzohevigdatdespierenopzwellen eneenspierkaterontstaat.Ditgebeurtsomsnaeenzwareloopwedstrijd.Dezespierpijnverdwijntniet snel.Desporterblijftdanooklangdurigwatstijfjes,vooralindeochtendbijhetopstarten.

Koorts

Sportenmetkoortsisgevaarlijk.Koorts,eenlichaamstemperatuurvanmeerdan38gradenCelsius, geeftaandathetlichaamingevechtismetaanvallers.Doortesportenverlagenwedeweerstandvan hetlichaamnogmeer.Dankunnenbijvoorbeeldgriepvirussenzichinhartspierennestelen.Hethartritme wordtverstoordendehartkleppenwordenmogelijkaangetast.Alsdekoortsisgeweken,benjenog minderbelastbaar.Hetisverstandigomgedurendeeentottweewekenernaalleenhersteltrainingen tedoen.

Kneuzingen

Bijkneuzingenofverdraaiingenmoetdetrainer-coachofsporterzelfacuutkunnenhandelen.Een algemenemaatregelbijveelvoorkomendesportletsels,zoalskneuzingenenverdraaiingen,isde ICE-regel.ICEbetekentletterlijk ‘ijs’:intensiefafkoelen(minimaal10minuten).Delettersstaanvoor:

• I=Immobilisatieofrusthouden

• C=Compressie:eendrukverbandaanleggen(drukgeven)

• E=Elevatie:hooghouden.

Directkoelenmetsmeltendijs,eencoldpackofkoudwatervoorkomtvochtvormingeneenlokale inwendigebloeding(hematoom).Coldsprayswerkenalleenoppervlakkigenhelpenniet.Stromend koudwaterwerktextradoorhetmasserendeeffectervan.Koelminimaaltwintigminuten.Onderde koelpakkingdienteentussenstofteliggenomvriesblarentevoorkomen.

Nahetkoelenmoetdirectrustwordengehoudeneneendrukverbandwordenaangelegd(compressie). Ditdrukverbandmaakthetgewrichtookonbeweeglijk(immobiel).Deuitwendigedrukvoorkomteen tegrotezwelling.Hetdrukverbandmaggeenbloedvatenafknellen.Hetgetroffenlichaamsdeelkrijgt minimaal48uurrust.Hierbijleggenofhoudenwedatdeelhoog(elevatie),zodatdezwellingkan verminderen.Eenmitella(draagdoek)kandanbijeenarmletselvandienstzijn.

Tijdensdezerustfasemagnietgemasseerdworden.Warmtegevendemiddelen(Tijgerbalsem,Midalgan) zijnookverboden.Schakelaltijdeenartsinomhetletselenhersteltelatenbeoordelenofomeventuele pijnstillerstoetelatendienen.Nadebehandelperiodeisdeblessureweergrotendeelshersteldenkan desporterweerlichtbelastworden.Eenfunctieonderzoekgeefteenindrukvaninwelkematehet gewrichtofdespierweerhersteldis.

Eengewrichtishersteldals:

• ereenvolledigeactieveenpassievebewegingsmogelijkheidis

• ereennormaalbewegingspatroonis

• ergeenzwellingmeeraanwezigis

• depijnisverdwenen.

Eenspierishersteldals:

• erweernormalekrachtis

• ervoldoenderekmogelijkis

• ervolledigebeweeglijkheidis

• ereennormaalbewegingspatroonis

• depijnisverdwenen.

Bloedhygiëne

Indesportisertelkensmeeraandachtvoordeomgangmetsportersdieeenbloedendewondhebben. NietzozeervanwegeangstomziektesalsHIVovertedragen(dekanshieropisbijzonderklein),maar veelmeeromdaterinfectieskunnenontstaanbijeenniet-hygiënischebehandelingvandebloedende wond.Devolgenderichtlijnenwordendaarbijveelalgevolgd:

• Voorkomdatbloedvaniemandandersopeenbeschadigdehuidterechtkomt.

• Sportersdieeenwondoplopen,meldenditzelfaanhuntrainerofbegeleider.

• Dewondmoeteerstverzorgdworden,alvorensdesporterverdersport.

• Dewondwordtgereinigd,gedesinfecteerdenafgeplakt.

• Draaghandschoenenbijhetbehandelenvaneenbloedendewond.

• Blijftdewondbloeden,danwordternietverdergesport.

Meerinformatie

MeerinformatieoversportblessuresistevindenopdewebsitevanSportgeneeskundeNederland (ondersteunddoorhetministerievanVWS):www.sportzorg.nl/sportblessures enop http://www.thuisarts.nl/sportblessure.DezelaatstesiteiseenwebsitevanhetNederlandsHuisartsen Genootschap.

1.7Project

Bijditprojectwerkjesamenmetdriemedestudenten.

Inditprojectmaakjeeeninstructiefilmpjeeneeninfographicvoornieuwemedewerkers.Leeseerst alleinformatieenmaakdaarnasamenhetscriptvoorhetfilmpjeenbedenkdeinhoudvande infographic.Aanheteindepresenterenjulliehetfilmpjeendeinfographicaanjedocent.

Inditprojectwordjebeoordeeldopdeproductendiejeoplevertenopdesamenwerkingtijdenshet project.

Opdrachtgever

Hetplaatselijkezwembadvraagtjullieomeeninstructiefilmpjeeneeninfographictemakenvoor nieuwemedewerkers.Iederjaarstartenernamelijknieuweoproepkrachten.Zijwordeningezetals toezichthoudertijdensdrukkeperiodes.Hetfilmpjewordtgebruiktomdenieuwemedewerkersinte werken.DeInfographicwordtuitgereikt.Detoezichthoudershebbenditbijzichalszeaanhetwerk zijn.Zekunnendansnelzienhoezebijeenincidentmoetenhandelen.

Deopdracht

Maakineengroepvanviereenfilmpjeeneeninfographicovertoezichthoudenbijeenzwembaden hoetehandelenbijincidenten.

Producteisen

Hetfilmpjemoetvoldoenaandevolgendeeisen:

• Hetfilmpjelaatduidelijkzienwatdewerkzaamhedenvaneentoezichthouderzijn.

• Deinstructiesinhetfilmpjelatenduidelijkzienhoejegoedtoezichthoudt.

• Inhetfilmpjeisookduidelijktezienwatjemoetdoenbijeenincident.

• Hetfilmpjeisleukomnaartekijkenennietsaai.

• Hetfilmpjemoetminimaaldrieenmaximaalvijfminutenduren.

GebruikStappenplan-Infographicmaken.Opdeinfographicisduidelijkaangegevenhoejemoet handelenbijincidenten.

Opdracht73 Deopdracht

a. Watispreciesdeopdracht?

b. Waaromheeftdeopdrachtgeverjulliedezeopdrachtgegeven?

c. Watwildeopdrachtgeverprecies?

Opdracht74 Afsprakenmakenenvoorbereiden

Vooreenprojectmoeterveelgebeuren.Zorgdatjedetakengoedverdeelt. Maakeenactielijstenverwerkdieinjeverslag.

Voorbereidende actie

Check Wanneerklaar? Wathebjenodig? Wie?

Voordatjeergensmeeaandeslaggaat,ishetbelangrijkomvooronderzoektedoen.Denkbijvoorbeeld aan:

• Voorwiewordthetfilmpjeendeinfographicgemaakt?

• Watzijndewerkzaamhedenvaneentoezichthouder?

• Waarvindjeinformatieovergoedtoezichthoudenineenzwembad?

• Welkeincidentenkunnenzichtijdenshettoezichthoudenvoordoen?

• Waarvindjeinformatieoverhoejemoethandelenbijverschillendeincidenten?

• Welkeinformatieisbelangrijkvoornieuwemedewerkers?

• Hoemaakjeeenfilmpjeeneeninfographic?

• Welkematerialen,websitesofsoftwarehebjedaarbijnodig?

Opdracht75 Ontwerp

Voordatjulliegaanbeginnenmetdeuitvoering,gaanjullieeerstwerkenaanhetontwerp:

• Schrijfeenscriptvoorhetfilmpje.

• Verdeelderollen.

• Oefendeverschillendescèneseerst.

• Bepaalwelkeinformatieeropdeinfographicmoetkomen.

Maakeenafspraakmetjedocent.Laatjullievoorbereiding,vooronderzoekenontwerpzien.Geefuitleg overdekeuzesdiejulliehebbengemaakt.

Opdracht76 Uitvoeren

a. Maakhetfilmpje.

b. Maakdeinfographic.

c. Leverjewerkop.Bereidjegoedvooropdeoplevering.Bedenkwatjeaanjedocentwiltlatenzien enwatjewiltvertellen.

Opdracht77 Terugkijken

a. Evalueerhetprojectaandehandvandevolgendevragen.Zeteenkruisjeindetabel.1isonvoldoende en5isgoed.Geefperscoreeenkortetoelichting.

TOELICHTING

Hoeverliepdesamenwerking?

Watvindjevanhet eindresultaat?

Watvindjevanjeeigenbijdrage?

Hoegoedhebbenjullieje kunnenhoudenaande planning?

b. Beschrijfvoordevragenwaarbijjeeen1ofeen2hebtingevuldwaardoorditkomtenhoejediteen volgendekeeranderszouaanpakken.

Opdracht78 Beoordelingproject

a. Vuldebeoordelingin.

Beoordelingscriteria

Defilmvoldoetaandeeisen: 1.

• Hetfilmpjelaatduidelijkzienwatdewerkzaamhedenvaneen toezichthouderzijn.

• Deinstructiesinhetfilmpjelatenduidelijkzienhoejegoedtoezichthoudt.

• Inhetfilmpjeisookduidelijktezienwatjemoetdoenbijeenincident.

• Hetfilmpjeisleukomnaartekijkenennietsaai.

• Hetfilmpjemoetminimaaldrieenmaximaalvijfminutenduren. Deinfographicisverzorgdennetjes,correcteninformatief. 2.

Deopleveringvandefilmendeinfographicgebeurtmetdetotalegroep. 3.

Samenwerken:Ikdraagbijaaneengoedesfeerindegroep. 4.

Samenwerken:Ikhoudmeaanmijnafspraken. 5.

Plannen/organiseren:Ikheballespullendieiknodighebbijme. 6.

Samenwerken:Ikvraaganderenomhunmeningovermijnwerk. 7.

Samenwerken:Ikdoemeeaanwerkbesprekingen. 8.

Samenwerken:Weluisterennaarelkaar. 9.

Samenwerken:Ikluisternaardemeningvaneenander. 10.

Samenwerken:Ikdeelmijnkennisenideeënmetanderen. 11.

12.

Samenwerken:Weverdelensamendetaken.

b. Bespreekdebeoordelingvanditprojectmetjedocenten/ofpraktijkbegeleider.Alsjulliehetsamen eenszijn,tekenenjulliebeidenvoorakkoord.

Naamdocenten/ofpraktijkopleider:

Handtekening:

Akkoordofgezien?

Datum:

Naamstudent:

Handtekening:

Akkoordofgezien?

Datum:

1.8Praktijktoets

Indezepraktijktoetslaatjeziendatjetoezichtkunthoudenbijsportieveofrecreatieveactiviteiten.

Dezepraktijktoetskunjeuitvoerenopschool,opjestageofopjewerkplek.Jedoetdezepraktijktoets individueelofineengroep.Overlegmetjedocentwaarjedetoetsdoet.

Deuitwerkingvandezeopdrachtkunjeinjeportfolioopnemen.Maakhieroverdanafsprakenmetje docent.

Jekrijgtdepraktijktoetsvanjedocent.

Opdracht79 Praktijktoets

Toezichthouden

Alsmedewerkersportenrecreatiehoudjetoezichtopdeveiligheidvansportersofgastenenophet verantwoordgebruikvanmaterialen,middelenenvandeaccommodatie.Maarjebentvoorjesporters ofgastenookeengastheerofgastvrouwenmoetomgaanmetafwijkendensomsagressiefgedrag.

Watisdeopdracht?

Indezepraktijktoetslaatjeziendatjetoezichtkunthoudenbijsportieveofrecreatieveactiviteiten.

Dezepraktijktoetskunjeuitvoerenopschool,opjewerkplekofopjestage.Overlegmetjedocent, leidinggevendeofpraktijkbegeleiderwaarenwanneerjedepraktijktoetsdoet.

Bijdezeopdrachtkiesjeinoverlegmetjedocent,leidinggevendeofpraktijkbegeleidervooreenactiviteit waarbijje:

• Toezichthoudtopdeveiligheidvansportersofgasten

• Toezichthoudtophetverantwoordgebruikvanmaterialen,middelenenvandeaccommodatie

• Gastheerofgastvrouwbent.Jekunthierbijdenkenaanactiviteitenineenzwembad,klimhalof andereaccommodatieswaarbijerveelaandachtvoorveiligheidis.Ookkunjedenkenaansportieve ofrecreatieveactiviteitenmetgrotegroepen.Denkbijvoorbeeldaaneensporttoernooi,eeninstuif, eencreatieveochtendofeenmiddagmetjongekinderen.

Deuitwerkingvandezeopdrachtkunjeinjeportfolioopnemen.Maakhierovereventueelafspraken metjedocent.

Hoevoerjedeopdrachtuit(stappen)?

• Overlegmetjedocent,leidinggevendeofpraktijkbegeleiderbijwelkesportieveofrecreatieve activiteitjetoezichtgaathouden.Maakookafsprakenoverdewijzevanevalueren/beoordelenen hetinleverenvanderesultatenvandezepraktijktoets.

• Bestudeerdeleerstofdiebetrekkingheeftopdeinhoudvandezeopdracht.

Bereidjewerkzaamhedenvoor.Gebruikhierbijhetformulier ‘PlanningscyclusToezichthouden’

Voerjewerkzaamhedenuitenevalueermetdedirectbetrokkenen.

Voorbereiding

Watisdeactiviteit?

Wiedoenermee?

Waarletjeopvooraanvang?

Voorbereiding

Watzijndeaandachtspuntenbijhettoezicht houdenenhetgastheerschap?

Hoeveelpersonenzijnnodigvoortoezicht?

Wathoudtdeactiviteitin?

Watkunjemogelijkverwachtenvandezegroep?

Hoetehandelenbijincidenten/calamiteiten?

Watzijnjewerkzaamheden?

Uitvoering

Houdtoezicht

Bengastheerofgastvrouw

Spreeksportersofgastenaan

Houdcollega'sopdehoogte

Nadeactiviteit

Laatderuimtenetjesachter

Controleergebruiktematerialen

Evalueerdeactiviteit

Maakeenverslagvanhettoezichthoudenende evaluatie

Terugkijken

Metjedocent,leidinggevendeofpraktijkbegeleiderhebjeeenevaluatiegesprek.Bespreekhetresultaat enhetingevulde ‘zelfbeoordelingsformulier’ metjedocent,leidinggevendeofpraktijkbegeleider.

Opdracht80 Beoordelingpraktijktoets

a. Vuldebeoordelingin.

Beoordelen

1.

2.

3.

4.

Jehebtbasiskennisvantoezichthoudenophetgedragendeveiligheidvan sportersengasten.

Jehebtbasiskennisvantoezichthoudenophetgebruikvanaccommodatie, materialenenmiddelenbijsportieveenrecreatieveactiviteiten.

Jedenktvoorafnaoveraandachtspuntenenrisico'senjebereidtjeeigen toezichthoudendewerkzaamhedenvoor.

Jevoertjewerkzaamhedeneffectiefenefficiëntuit,bewaaktzorgvuldigde veiligheidvanjezelfenanderenenverdeelteffectiefjeaandachtoverde aandachtspuntenenmogelijkerisico's.

5.

6.

7.

8.

Beoordelen

Jehoudteffectiefenefficiënttoezichtophetgebruikvanaccommodatie, materialenenmiddelenenneemtzonodigpassende(preventieve) maatregelen.

Jehoudteffectiefenefficiënttoezichtophetverloopvansportieveen recreatieveactiviteiten.Zonodigneemjepassende(preventieve) maatregelen.

Jebentgastheer,observeertgerichthetgedragvansportersengastenen bewaaktdesfeertijdensdeactiviteiten.Zonodigneemjepassende (preventieve)maatregelen.

JehebtbasiskennisvanEHBOenreanimatieenpastdezezonodigop passendewijzetoe.

9. Beoordeeljezelf

Jewerktvolgensgeldenderegels,procedures,richtlijnenenafsprakenvan deorganisatieenschakeltzonodighulpinbijvragen,problemenof bijzonderhedenenrapporteerttijdigenduidelijkoverdewerkuitvoeringen aandachtspunten

b. Noemtweedingenwaaroverjetevredenbent.

c. Noemtweedingendiejedevolgendekeeranderszouwillendoen.

Opmerkingenvandedocentofpraktijkbegeleiderdiebeoordeelt

d. Bespreekdebeoordelingvandezepraktijktoetsmetjedocenten/ofpraktijkbegeleider.

e. NoteerdeTOP(s)diejedocentofpraktijkbegeleiderjegaf.

f. NoteerdeTIP(s)diejedocentofpraktijkbegeleiderjegaf.

g. Alsjulliehetsameneenszijn,tekenenjulliebeidenvoorakkoord.Alsjulliehetnieteenszijn,teken jevoorgezien.

Naamdocenten/ofpraktijkopleider:

Handtekening: Akkoordofgezien?

Datum:

Naamstudent:

Handtekening:

Akkoordofgezien?

Datum:

1.9Terugkijken

Opdracht81 Leerdoelen

a. Kijknaardeleerdoelenvanditthema.Beschrijfkortofjedeleerdoelenbereikthebt.Alsjenietalle leerdoelenvolledigbereikthebt,geefdanaanopwelkemanierjeditalsnogkuntdoen.

b. Vuldebeoordelingin.

Leerdoelen

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

Jehebtbasiskennisvantoezichthoudenophetgedragendeveiligheidvan sportersengasten.

Jehebtbasiskennisvantoezichthoudenophetgebruikvanaccommodatie, materialenenmiddelenbijsportieveenrecreatieveactiviteiten.

Jedenktvoorafnaoveraandachtspuntenenrisico'senjebereidtjeeigen toezichthoudendewerkzaamhedenvoor.

Jevoertjewerkzaamhedeneffectiefenefficiëntuit,bewaaktzorgvuldigde veiligheidvanjezelfenanderenenverdeelteffectiefjeaandachtoverde aandachtspuntenenmogelijkerisico's.

Jehoudteffectiefenefficiënttoezichtophetgebruikvanaccommodatie, materialenenmiddelenenneemtzonodigpassende(preventieve) maatregelen.

Jehoudteffectiefenefficiënttoezichtophetverloopvansportieveen recreatieveactiviteiten.Zonodigneemjepassende(preventieve) maatregelen.

Jebentgastheer,observeertgerichthetgedragvansportersengastenen bewaaktdesfeertijdensdeactiviteiten.Zonodigneemjepassende (preventieve)maatregelen.

Leerdoelen

8.

9.

JehebtbasiskennisvanEHBOenreanimatieenpastdezezonodigop passendewijzetoe.

Jewerktvolgensgeldenderegels,procedures,richtlijnenenafsprakenvan deorganisatieenschakeltzonodighulpinbijvragen,problemenof bijzonderhedenenrapporteerttijdigenduidelijkoverdewerkuitvoeringen aandachtspunten

1.10Begrippen

ABC-methode

Methodeomteobserveren(A=aanleiding-B=behaviour(gedrag)-C=consequentie).

Acuteblessure

Eenletselofverwondingdiezichdirectvoordoet.

AED

Eenapparaatdatjekuntgebruikenomdecirculatieweeropgangtebrengen.

Arbo

Arbeidsomstandigheden.

BHV

BedrijfsHulpVerlening.

Blessure

Eenletsel,eenverwonding.

Borstcompressies

Hetsnelachterelkaardrukkenophetborstbeenomdecirculatieweeropgangtebrengen.

Chronischeblessure

Eenletselofverwondingdielangeretijdaanhoudt.

Circulatiestilstand

Hetbloedwordtnietmeerdoorhethartdoorhetlichaamgepompt.

Coolpack

Een ‘ijsverpakking’ omeenzwellingtegentegaan.

De-escalerendetechnieken

Techniekendiejekunttoepassenomeensituatienietuitdehandtelatenlopen.

EHBO

EersteHulpBijOngevallen.

Empathie(inlevingsvermogen)

Dekundeofvaardigheidomjeteverplaatsenindesituatieengevoelensvananderen.

Gestructureerdobserveren

Gerichtobserverenmeteenvoorafbedachtobservatieplan.

Halo-effect

Iemandmetpositieveeigenschappenzalookovereenanderepositieveeigenschapbeschikken.

Horn-effect

Iemandmetnegatieveeigenschappenzalookovereenanderenegatieveeigenschapbeschikken.

Huisregels

Regelsdieineenaccommodatieopgesteldzijnenwaaraansportersofgastenzichmoetenhouden.

ICE-regel

Regelvoorhetbehandelenvaneenblessure:

I=Immobiliseren(nietbewegen)

C=Compressie(drukgeven)

E=Elevatie(omhoogleggen)

Ik-boodschap

Verbalecommunicatieinde ‘ik-vorm’

Interpreteren

Informatiedieviadezintuigentotjekomtdegoedebetekenisgeven.

Letsel

Eenbeschadigingopofinhetlichaamdooreenongeval.

Lichaamstaal

Demanierwaaropjegevoelensofemotiesmetdeuitdrukkingvanjehelelichaamlaatzien.

Mimiek

Demanierwaaropjegevoelensofemotiesmetjegezichtlaatzien.

Mitella

Eendriekantedoekdiedichtgeknooptomdenekgehangenwordtomdeonderarm,handofpolsbij eenblessureofeenverwondingrusttegevenenteondersteunen.

Niet-spoedeisendeeerstehulp

Letselofverwondingwaarvoorjeniet112hoefttebellen.

Objectief

Jeeigenmening,jeeigenideeofjeeigenwaarheidkrijgtnietdeoverhandbijhetgevenvanbetekenis aaninformatie.

Observatielijst

Lijstmetobservatiepuntenwaaropjekunttellenofturven.

Observatieplan

Nadenkenoverwaaromjeobserveert,watjewiltobserverenenhoejedatgaatdoen.

Observeren

Bewust,meteen(gericht)planwaarnemen.

Participerendobserveren

Observerenterwijljealsbegeleiderzelfmetdeactiviteitmeedoet.

Patrouilleren

Volgenseen(afgesproken)routeloopjedoordeaccommodatie,dezaalofhetveld.

Preventievemaatregelen

Tijdigmaatregelennemenommogelijkerisico'sofescalatievanproblementevoorkomen.

Reanimeren

Hetweeropgangbrengenvandecirculatie.

Representatief

Jevertegenwoordigthetbedrijf.Jebenthetvisitekaartje.

Röntgenfoto

Eeninwendigeafbeeldingvanhetlichaam.

Selectiefwaarnemen

Iedereenneemtdeomgevingopzijneigenmanierwaar,doordatjeopanderedingenletofereen anderebetekenisaangeeft.

Selffulfillingprophecy

Eensituatiewordtbeïnvloeddoorjouwgedachtekringetje.Hetgeenjeverwachtkomtdanookuit.

Steriel

Vrijvanbacteriën.

Subjectief

Jeeigenmening,jeeigenideeofjeeigenwaarheiddeoverhandlatenkrijgenbijhetgevenvanbetekenis aaninformatie.

Waarnemen

Deverzamelnaamvoorhetgebruikvanjezintuigen:zien,horen,voelen,ruikenenproeven.

Zintuigen

Onderdelenvanjelichaamwaarmeejekuntwaarnemen(zien,horen,voelen,ruikenenproeven).