68645 Personeelsmanagement_klein

PERSONEELSMANAGEMENT

Specialisttransportenlogistiekenlogistieksupervisor

leerwerkboek|vakkennis|2edruk

COLOFON

BoomBeroepsonderwijs

info@boomberoepsonderwijs.nl www.boomberoepsonderwijs.nl

Auteur(s):HjalmarBrefeld,RubusOpleidingspartners Inhoudelijkeredactie:SaskiaSjollema Eindredactie:WillemdeKoning

Sarphati|LogistiekisinsamenwerkingmetVMNMediatotstandgekomen.

Titel:Personeelsmanagement

ISBN:9789037268645

Bronvermelding:ErikKarst,JurjenPoeles,Shutterstock.com:GirtsRagelis

2edruk/1eoplage

©2025BoomBeroepsonderwijs|Boom

BehoudensdeinofkrachtensdeAuteurswetgesteldeuitzonderingenmagnietsuitdezeuitgaveworden verveelvoudigd,opgeslagenineengeautomatiseerdgegevensbestand,ofopenbaargemaakt,inenigevormof openigewijze,hetzijelektronisch,mechanisch,doorfotokopieën,opnamenofenigeanderemanier,zonder voorafgaandeschriftelijketoestemmingvandeuitgever.Auteursrechttenaanzienvantekst-endataminingen machinelearningisnadrukkelijkvoorbehouden.

Voorzoverhetmakenvanreprografischeverveelvoudigingenuitdezeuitgaveistoegestaanopgrondvanartikel 16hAuteurswetdientmendedaarvoorwettelijkverschuldigdevergoedingentevoldoenaandeStichtingReprorecht (www.reprorecht.nl).Voorhetovernemenvan(een)gedeelte(n)uitdezeuitgaveinbijvoorbeeldeen(digitale) leeromgevingofeenreaderinhetonderwijs(opgrondvanartikel16,Auteurswet1912)kanmenzichwendentot StichtingUitgeversorganisatievoorOnderwijslicenties(Postbus3060,2130KBHoofddorp,www.stichting-uvo.nl).

Deuitgeverheefternaargestreefddeauteursrechtenteregelenvolgensdewettelijkebepalingen.Degenendie desondanksmenenzekererechtentekunnendoengelden,kunnenzichalsnogtotdeuitgeverwenden.

Doorhetgebruikvandezeuitgaveverklaartukennistehebbengenomenvanenakkoordtegaanmetdespecifieke productvoorwaardenenalgemenevoorwaardenvanBoomBeroepsonderwijs,tevindenop www.boomberoepsonderwijs.nl.

INLOGGENLOGISTIEK.NL

ViaditleermiddelhebjeonbeperkttoegangtotdenieuwsartikelenvanLogistiek.nl,hetplatformvoorlogistiek professionals.Indeopdrachtenvanditleermiddelstaanverwijzingennaardewebsite.Opdezemanierbenje steedsmetactueleonderwerpenaandeslag.MaarjekuntviaLogistiek.nlookterechtvoorvacatures,nieuwsbrieven enhetdigitalemagazine.Eenabonnementkostca.tweehonderdeuroperjaarmaarisvoorgebruikersvanSarphati |Logistiekgratis.

GanaarjedigitaleleeromgevingvanSarphati|Logistiekenvolgdestappenomjekosteloosteregistreren.Alvast veelleerplezier!

INLEIDING

Digitaleleeromgeving

Somswordterverwezennaarbijvoorbeeldfilmpjes,formulierenofeenwebsite.Dezestaan allemaalindedigitaleleeromgeving.Jeherkentdeverwijzingaanheticoontjeindevormvaneenwereldbol.In dedigitaleleeromgevingvindjeookalleopdrachten:

• Opdrachtenbijdetheorie:gewoneopdrachten(horenbijéénparagraaf)enplusopdrachten (toepassingopdrachtenbijmeerdereparagrafen).

• Reflectieopdrachten

• Actieopdrachten

• Testjekennis-vragen.

BovendienvindjeindedigitaleleeromgevingdeberoepstakenvanOpdrachtgestuurdOnderwijs(OgO).Daarmee kunjejeoptimaalvoorbereidenopdeberoepspraktijk.AllesistevindenviaBoomdigitaal.nl.

Voordatjededigitaleleeromgevingkuntgebruiken,moetjejelicentieactiveren.

• Overlegmetjedocentwelktypeaccountjegebruikt.

• Ganaarwww.boomberoepsonderwijs.nl/licentie.

• Bekijkdeinstructiefilmofleeshetstappenplan.

• Volgdestappen.

Daarnakunjeaandeslag!

Ditboekbehandeltpersoneelsmanagementbinnenlogistiekeorganisaties.Alsjeeenleidinggevendefunctiein delogistiekambieert,ispersoneelsmanagementessentieel.Hethelptjeomdejuistemedewerkerstewerven, begeleidenenmotiveren.

Heteerstehoofdstukgaatoverorganisatiestructuren,managementniveausenorganisatiecultuur.Daarnaleer jehoejedeinzetvanwerknemersorganiseert,hoeveelmedewerkersjenodighebtenhoejenieuwpersoneel werftenaanneemt.

Delaatstevierhoofdstukkenrichtenzichopleidinggevenendebijbehorendevaardigheden.Jeleertover verschillendeleiderschapsstijlenenontdektwatvoorleiderjezelfbent.Daarnaastkomeneffectievecommunicatie, eenveiligewerkomgevingendebegeleidingvanmedewerkersaanbod.

Hoewelpersoneelsmanagementcruciaalisvooreengoedfunctionerendbedrijf,krijgthetindepraktijksomste weinigaandacht.Denadrukligtvaakophetoperationelewerk.Ditisonterecht,wantgoedpersoneelsmanagement draagtbijaantevredenwerknemersenbetereprestaties.

Hoofdstuk1

Deorganisatie

Eenorganisatiemoetstaanalseenhuis.Alshetmanagementprocesnietsteviginelkaarzit,dankandeorganisatie omvallen.Destrategieendoelenvaneenorganisatiespelenhierbijeenbelangrijkerol.Ofjenueenklein transportbedrijfhebtofmanagerbentbijeengrotelogistiekedienstverlener,inelkbedrijfspelenzich managementprocessenaf.Allemedewerkersmoetenrekeninghoudenmetderichtlijnendiehetbedrijfheeft. Binnenorganisatiesbestaanverschillendefunctiesmetspecifieketakendiedoorverschillendemedewerkers wordenuitgevoerd.Nietallemedewerkershebbendezelfdeverantwoordelijkheden.Zoheefteenmanagermeer verantwoordelijkhedendaneenmedewerkerinhetmagazijn.Wiewelkeverantwoordelijkheidheeftenwiewaar staatindeorganisatiewordtvaakschematischweergegevenineenorganogram.

Leerdoelen

• Jeweetwatorganisatiebeleidisenwaaromhetbelangrijkisvooreenonderneming.

• Jekentverschillendeorganisatievormen,zoalsdelijnorganisatie,lijn-staforganisatie,matrixorganisatieen linking-pin-structuur.

• Jeweetformeleeninformeleonderdelenvaneenorganisatieteonderscheiden.

• Jeweetwateenvisieeneenmissieis.

• Jekunteenorganogramlezenenuitleggenhoeeenorganisatieisopgebouwd.

• Jebegrijptderolverdelingbinnenstrategisch,tactischenoperationeelmanagement.

• Jeweetwatorganisatiecultuurisenwelkecultuurpatronendaarinkunnenontstaan.

• Jebegrijpthetbelangvandiversiteitbinneneenorganisatie.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpje.

Bedenktijdenshetkijkenvanhetfilmpjehoehetorganogramvanhetbedrijferuitkanzien.

Werknuineengroepjevandrie.

a. Zoekopdewebsitesvandrieverschillendelogistiekedienstverlenersnaarhetorganogram.Vergelijkde organogrammenmetelkaar.Watzijndeovereenkomstenenwatzijndeverschillen?

b. Zijnernogbijzonderhedendiejullieopvallen?

c. Zoekopwatdedefinitievaneenorganisatieis.

d. Welkeelementenuitdebeschrijvingvaneenorganisatieziejeterugindepraktijk?

1.1 Deorganisatie

Deorganisatievaneenbedrijfhangtnauwsamenmetdegroottevanhetbedrijf.Alsjevooreenklein transportbedrijfwerkt,hebjetemakenmeteenheelandereorganisatieenmetheelandereprocessendanbij eengrotelogistiekedienstverlener.Iniedergevalwerkjealtijdineenorganisatie.Enelkeorganisatieheefteen beleid.

Organisatie

Indesamenlevingziejeoveralorganisaties.Voorbeeldenvanorganisatieszijnscholen,ziekenhuizen,bedrijven, stichtingenenverenigingen.Eigenlijkisalleswaarmensensamenkomenomeenzelfdedoelnatestreveneen organisatie.Ineenorganisatiebundelenmensenhunkennisenvaardighedenomgemeenschappelijkedoelen tebehalen.Deactiviteitenvaneenorganisatiezijneropgerichtproductenofdienstenaantebiedenomzoin bestaandebehoeftenvandemaatschappijtevoorzien.

Beleid

Beleidishetinonderlingesamenhangvaststellenvandoelen.Hierbijsteljeookvastmetwelkemiddelenenin welktijdpaddedoelenmoetenwordengerealiseerd.Omdatbeleidvormtegeven,steljemensenaanmet verschillendetaken.Enjegeeftleidingaandeorganisatie.Metleidinggevenbedoelenwehetbesturenvaneen organisatie.

Elkeondernemerdenktdagelijksnaoverhoehijkaninspelenoptrendsenontwikkelingen.Alsjemanagerbent bijeenbedrijf,doejedatook.

Steljezelfhierbijdevolgendevragen:Hoeontwikkeltdemarktzich?Welkeeisenstellendeklantendieikwilgaan bereiken?Hoekanikmijndoelenbereiken?

Koeltransport

MüllerFreshFoodLogisticsiseenfullservicelogistieke dienstverlenervangeconditioneerdelevensmiddelen. Hetbedrijfisbegonnenmeteentrekkermet veeoplegger.Indejaren50vandevorigeeeuwheeft Müllerzichmeertoegelegdopkoelvervoeren diepvriestransport.Aanhetbeginvandezeeeuw beslootdedirectiedattransportalleennietvoldoende was.Zijwildendehelelogistiekeketenverzorgenvoor voedingsmiddelenbedrijven.EndatiswatMüller vandaagdedagdoet.Hetbedrijfkannogsteeds voedingsmiddelenverplaatsen,maarhetkanzeook opslaanenbewerken.Hetbedrijfpastzichhierbijsteeds aan,aanwatdeklantwilenhoudtdetrendsen ontwikkelingengoedindegaten.

Koelvrachtwagen.

Formeeleninformeel

Deformeleorganisatievaneenbedrijfisdeofficiëlestructuurineenbedrijf.Dedirectiebeschrijftnauwkeurig welkeafdelingenerbinnenhetbedrijfzijnenwelketakendieafdelingenmoetenuitvoeren.Deafdelingenstaan ineenorganogram(overhetorganogramleesjelatermeer).Daarinstaatookbeschrevenwelkefunctieserbinnen deafdelingenbestaanenwiewelkebeslissingenmagnemen.Hetisdusvanbelangomdeformeleorganisatie goedtekennen.Zoweetjesnelbijwiejemoetzijnalsjeeenvraaghebtofalsereenbeslissinggenomenmoet worden.

Deinformeleorganisatievaneenbedrijfbestaatuitallerelaties,communicatie,takenenbevoegdhedendieniet formeelzijnvastgelegd.Hetisvoordedirectievaneenbedrijfonmogelijkomalleoverlegstructurenen bevoegdhedenbinneneenbedrijfvastteleggen.Hetisbijvoorbeeldmogelijkdatdelogistieksupervisorinde praktijkdedagbegintmeteenkortoverlegmetalleteamleiders,overdewerkzaamhedenvandiedag.Datkort overleghoeftnietinhetformeleorganisatieschematestaan,maarhetvindtwelelkedagplaats.Datiseen informeeloverlegenvaltonderdeinformeleorganisatie.

Missieenvisie

Elkeorganisatieheefteenmissieeneenvisie.Indemissiestaatbeschrevenwatdebelangrijkstedoelstellingvan deorganisatieis.Demissiemaaktduidelijkwelkefunctiedeorganisatieheeft,waaromdeorganisatiebestaaten welkewaardendeorganisatiebelangrijkvindt.

Demissiebestaatuitvijfonderdelen:

• Werkterrein:wiezijnweenwatdoenwe?

• Bestaansrecht:waaromenvoorwiebestaanwe?

• Betekenisvoorbelanghebbenden(stakeholders):watwillenwebetekenenvoorbijvoorbeeldklanten, aandeelhoudersenvakbonden?

• Waarden,normenenovertuigingen:waarstaanwevoor?

• Intentieenambities:watwillenwebereiken?

Devisiebeschrijftdegewenstesituatieopdelangetermijn.Hetgaathierbijomhettoekomstbeeldvaniedereen diebijdeorganisatiebetrokkenis.

Eenvisiebestaatuitdrieonderdelen:

• Omgevingsbeeld:hoezietonzeomgevingerindetoekomstuit?

• Gedroomdepositie:watwillenwebereikenindetoekomst?

• Formule:hoekunnenwedegedroomdepositiebereiken?

Missieenvisie

TNTpostheeftdevolgendemissieenvisiegeformuleerd.Letop:demissieenvisiezijnwaarschijnlijkuitgebreider, maarhetvolgendeiswateropeenbepaaldmomentnaarbuitentoeisgepubliceerd.

Missie

Onswereldwijdteambestaatuitautonomemedewerkersdiebedrijven,marktenenmensenopeenduurzame maniermetelkaarverbinden.

Visie

Hetmeestbewonderdeexpresbedrijfwordentegen2020.

Kernwaarden:

• Wehebbeneen‘cando’mentaliteit

• Wemakenonzebelofteswaar

• Wedragenzorgvooronzemedewerkers

• Wehebbenpassievooronzeklanten

Kernkwaliteiten

• De‘oranje’klantbelevingwaarborgen

• Lokaleenwereldwijdepartnershipsuitbouwen

• Samenwerken

• Medewerkersbetrekken

Missieenvisie.nl.

Takenenfuncties

Demensenbinneneenorganisatiegeveninvullingaandemissieendevisie.Elkpersoonbinneneenorganisatie heefteenfunctieeneenaantaltaken.Eentaakisdetechnischeinhoudvaneenfunctie.Detechnischeinhoudis watjemoetdoenbinnenhetbedrijf.Defunctieismeerdandetakendieeenpersoonuitvoert.Eenfunctieomvat behalvedetaakookdebevoegdheidendeverantwoordelijkheid.

Eenbevoegdheidishetrechtomineenbepaaldesituatiezelfstandigbeslissingentemogennemenoverde uitvoeringvandetaak.Alsjeergensdeverantwoordelijkheidvoordraagt,danzijndegevolgenvande taakuitvoeringvoorjouwrekening.Zelfsalstakendooranderenzijnuitgevoerd,kunjetochverantwoordelijk zijn.Daaromishetcontrolerenvanwerknemersookeenbelangrijketaakvaneenmanager.Controlerenishet toetsenvandewerkelijkheidaandegesteldenormen.

Opdracht2 Formeleeninformeleorganisatie

Welkevoorbeeldenhorenbijdeformeleorganisatieenwelkebijdeinformeleorganisatie? Verbindmetelkaar.

Opelkeeerstemaandagvandemaandvergaderen demanagersvandeverschillendeafdelingenover hetstrategischbeleid.

Formeleorganisatie

Informeleorganisatie

Opvrijdaggaatdemanagervanhetmagazijnaltijd broodjeshalenvooriedereendiezebesteldheeft.

Eenmanagerzietdateenmedewerkermoeiteheeft methetnieuwelaadsysteem.Demanagergeefteen korteuitleg.

Demanagervoertfunctioneringsgesprekkenmet demedewerkersdiedirectonderhemvallen.

Opdracht3 DemissievanVosLogistics

Leeshetartikel‘DemissievanVosLogistics’opLogistiek.nl.

a. WatisdemissievanVosLogistics?

b. Geefdrievoorbeeldenwaaruitdezemissieblijkt.

Opdracht4 Functie

Uitwelkeonderdelenbestaateenfunctie?

Opdracht5 Functiesindepraktijk

Eriseenverschiltussentaken,verantwoordelijkhedenenbevoegdheden.Gabijhetbeantwoordenvandevragen uitvanjouwbijbaan,vakantiewerkofleerbedrijf.

a. Geefeenvoorbeeldvaneentaakdiejehebt.

b. Geefeenvoorbeeldvaneenverantwoordelijkheiddiejehebt.

c. Geefeenvoorbeeldvaneenbevoegdheiddiejehebt.

d. Beschrijfeenpraktijksituatiewaarinjelaatziendatalledriedeelementenbijelkaarhoren.

Opdracht6 Takenvanmanagers

Geefdedefinitievancontroleren.

1.2 Organisatiestructuren

Eenorganisatieisopeenbepaaldemanieropgebouwd.Erzijnbijvoorbeeld:directeur,afdelingsmanagers, teamleiders,magazijnmedewerkersenchauffeurs.Dezestructuurisnietinelkeorganisatiehetzelfde.

Verschillendeorganisatiestructuren

Jekuntjevoorstellendatdevraaghoedeorganisatiestructuureruitmoetzieningrotebedrijveneerderzalspelen danbijeenklein,zelfstandigtransportbedrijf.Bijeenkleinbedrijfzullendetaken,verantwoordelijkhedenen bevoegdhedennamelijknietzoafgebakendzijnalsbijeengrootbedrijf.

Erzijnverschillendeorganisatiestructuren:

• lijnorganisatie

• lijn-staforganisatie

• matrixorganisatie

• linking-pin-structuur.

Lijnorganisatie

Delijnorganisatieiseenklassiekeorganisatievorm.Hetiseenhiërarchischeorganisatiemetalleenmaarlijnfuncties. ‘Hiërarchisch’wilzeggen:volgenseenbepaalderangorde.Ditbetekentdaterviadelijnleidingwordtgegeven. Dithoudtmeestalindathetorganogrameenpiramideachtigevormheeft.Hetiseeneenvoudigestructuur.De gezagsverhoudingenlopenvanbovennaarbeneden.

Eenvoordeelvandelijnorganisatieisdeeenvoudendeduidelijkheid. Eennadeelisdatergeenspecialistenzijndiedelijnfunctionarissenondersteunen.

Lijn-staforganisatie

Indelijn-staforganisatiekomjebehalvelijnfunctiesookstaffunctiestegen.Destructuurismindereenvoudig dandievandelijnorganisatie.

Terondersteuningvandelijnmanagershebbensommigeorganisatiesstafafdelingen.Iemandmeteenstaffunctie ondersteuntenadviseertdelijnmanager.Delijnhiërarchieveranderthierdoorniet.Mensenmeteenstaffunctie zijnnietondergeschiktaandeafdelingen,maarwerkenvoordeheleorganisatieofeendeelvandeorganisatie. Zijstaaneigenlijk‘buitendelijn’.Stafafdelingenzijnbijvoorbeeld:afdelinginkoop,afdelingpersoneelszakenof afdelingfinanciën.

Medewerkersvanstafafdelingenzijnspecialistenopbepaaldegebieden,zoalsautomatisering,ICT,personeelszaken enfinanciën.Jekuntnietvanelkemanagerverwachtendathijdiespecialismenzelfbeheerst.Doortewerken metstafafdelingenzorgjeervoordatiedereengebruikkanmakenvandegespecialiseerdekennisenervaring vandestafafdeling.Datisgoedvoordekwaliteitendeefficiency.Deheleorganisatieprofiteerthiervan.Alleen grotereorganisatieshebbenstafafdelingen.Voorkleinereorganisatiesisdittekostbaar.Alsjebegintmeteen kleintransportbedrijf,zuljehetwerkvandezestafafdelingenzelfdoen.Jebentzelfverantwoordelijkvoorhet personeel,definanciënendeinkoop.Alseraaneenlijnorganisatiestafafdelingenwordentoegevoegd,noemje dateenlijn-staforganisatie.

Medewerkersvanstafafdelingbeschikkenoverveelvakkennisdiezijkunneninbrengenindeorganisatie.Maar zijhoudenzichnietbezigmetdeprimaireprocessenvandeklant.Hetprimaireprocesisbijvoorbeeldhet verplaatsenvangoederenvanAnaarB.Enomdatzezichnietbezighoudenmethetprimaireproces,ligthet gevaaropdeloerdatzeteveelafdrijvenvandewerkvloer.Zekunnendekennisnietmeervertalennaarde werkvloeromdatzeteweinigaanwezigzijnbinnenhetbedrijf.Ditiseengemistekans,wantdatisdeplekwaar hetprimaireprocesechttotuitingkomt.

Hetvoordeelvandelijn-staforganisatieisdatdelijnfunctiesondersteuningkrijgenvandestaffunctiesbijbepaalde zaken.Eennadeelkanzijndatdeorganisatiedoordestaffunctionarissenteduurwordt.

Matrixorganisatie

Eenmatrixorganisatieiseenorganisatievormwaarbijmedewerkersrapporterenaanverschillendeleidinggevenden. Dezevormkomjetegenbijbedrijvendieverschillendeactiviteitenopprojectbasisaannemenofwaarbijde vraagstukkenbinnenhetbedrijfnietbinnenéénbepaaldeafdelingzijnoptelossen.Bijdezestructuurisde organisatieopgebouwduitpermanenteprojectgroepen.Eenvoorbeeldisdeontwikkelingvannieuwediensten.

Daniseralsnelcoördinatienodigtussendeverschillendeafdelingen.Ineenmatrixorganisatiekunnenverschillende projectentegelijkertijdwordenuitgevoerd.Eenmedewerkerkanbijdiverseprojectenzijningedeeld.

Ookindelogistiekkunjedematrixorganisatietegenkomen.Alseenbedrijfeennieuwedienstaanwilbieden,of eennieuwemarktwilbetreden,zijnverschillendeafdelingendaarbijbetrokken.Medewerkersvanverschillende afdelingennemendanplaatsineenprojectgroep.Zevallendantegelijkonderdefunctioneleafdelingschefen onderdeoperationeleleidingvanverschillendeprojectmanagers.

Ineenmatrixorganisatieheeftdemedewerkermettweegezagsrelaties(bijvoorbeelddeafdelingschefende projectleider)temakenaanwiehijverantwoordingverschuldigdis.Ditkanweleensconflictsituatiesveroorzaken. Hetisdaarombelangrijkdatdebevoegdhedenduidelijkzijn.

Linking-pin-structuur

Bijdelinking-pin-structuurbestaatdehiërarchieineenorganisatieuitelkaaroverlappendemanagementteams. Sommigemedewerkerszijnlidvantweeoverleggroepen.Zobespreektbijvoorbeeldhetmanagementteam belangrijkeinformatiemetmensenvandemagazijnleiding.Zijoverleggenophunbeurtweermethun afdelingshoofden,diedanweeroverleggenmethunteamleiders.Informatievanafdewerkvloerkomtdanviade teamleiders,diehetonderwerpinbrengeninhunoverlegmetdeafdelingshoofden,viahetoverlegvande magazijnleidingweerbijhetmanagementteamterecht.

Dezeoverleggroepenbevindenzichopverschillendeniveaus,maaroverlappenelkaarindepositievande medewerker.De‘linkingpin’,metanderewoordendeverbindingsschakel,isdemedewerkerdieleiderisvande lagereoverleggroependeelnemerindehogereoverleggroep.Hoewelditoverlegvaakookinformeelplaatsvindt, isdelinking-pin-structuurformeeldoorhetmanagementopgezet.

Hetvoordeelvandezestructuurisdatdemedewerkerindehogereoverleggroepkanoptredenals vertegenwoordigervandelagereoverleggroep.Ookishijbetrokkenbijallebeslissingendieophethogereniveau genomenworden.Daardoorkanhijdelagereoverleggroepinformatieverschaffenoverbeslissingendiedehogere overleggroepheeftgenomen.

Eenvoorwaardevoordezeorganisatiestructuurisdaterduidelijkeverslagenvandeoverleggenwordengemaakt waarbijaandenotuleneenactielijstwordttoegevoegd.Andersgaatbelangrijkeinformatieinhet communicatieprocesverloren.

Organogram

Alsjeweethoedeorganisatiestructuurvaneenbedrijferuitziet,kunjeeenorganogrammaken.Bijhetopstellen vaneenorganogramhoudjerekeningmethorizontaleenverticaletaakverdelingenmaakjegebruikvan verschillendeindelingen.Eenorganogramoforganigramiseenschematischevoorstellingvandeorganisatie. Hetiseenversimpeldevormvanwaterindepraktijkgebeurt.Hetbelangrijkstedatjeineenorganogramkunt lezenzijndegezagsverhoudingen.Duidelijkistezienwelkefunctieerbovenwelkeanderefunctie(s)staat.

Tekenenorganogram

Bijhettekenenvaneenorganogramkunjedevolgendesymbolengebruiken:

• Eenrechthoekofeenruitvorm:dezegeefteenfunctieofeenafdelingbinnendeorganisatieweer.

• Eenverticalelijn:hiermeegeefjeeengezagsrelatieweertusseneenhogereeneenlagerefunctieinde organisatie.

• Eenhorizontalelijn:hiermeegeefjeeenlijn-stafrelatietussenfunctiesofafdelingenweer.

Organogram

Indeafbeeldingziejeeenvoorbeeldvaneenorganogramvaneenlogistiekedienstverlener.Dedirectiestaat bovenaaninhetorganisatieschema.Vandaaruitkunjemetverticalelijnenaangevenwelkefunctiesdaaronder vallen.Dezefunctieskunjeoververschillendeniveausverdelen.

Verticaletaakverdeling

Eendirecteurvaneenlogistiekdienstverleningsbedrijfheeftdiversetaken.Deleidinggevendetakenopde werkvloerbesteedthijvaakuitaaneenteamleiderofafdelingsleider.Dezefunctiesverbindjemetverticalelijnen naarfunctiesdieeenniveaudaaronderliggen.Jenoemtditdeverticaletaakverdeling:elkniveauiseen

leidinggevendniveautenopzichtevanlagereniveaus,maareenuitvoerendniveautenopzichtevanhogere niveaus.Alsjebinnendeverticaletaakverdelingbevoegdbentomiemandaantesturenzonderdatdedirectie dathoeftgoedtekeuren,spreekjevaneenfunctionelebevoegdheid.Jespreektdanvaneenfunctionelerelatie.

Horizontaletaakverdeling

Bijeenhorizontaletaakverdelingzijngelijkeofgelijkwaardigetakenverdeeldovermeerderemedewerkers. Vanuitdeenetaakkunjegeenopdrachtengevenaandeanderetaak.Dezetaakverdelingontstaatbinneneen bepaaldniveauvandeorganisatie.Nietalleentussendefunctiesvanmensenonderling,maarookbinnencomplete afdelingenvanorganisatiesvindjehorizontaleenverticaletaakverdelingenterug.

Bijeenhorizontaletaakverdelingverdeeljehetwerkinmeerderegelijkeofgelijkwaardigetaken.

Op basis van de functie

Bijdefunctioneleindeling(F-indeling)vormjedeafdelingenaandehandvanhunfunctie.Dieafdelingenbevinden zichophetzelfdeniveauvandeorganisatie,maarnemeniedereenanderdeelvanhetbedrijfsprocesvoorhun rekening.

Wanneerjehetbedrijfsprocesonderverdeeltinverkoop,opslagentransport,ontstaateenorganisatiestructuur zoalsweergegevenindevolgendeafbeelding.

Op basis van het product

Bijdeproductindeling(P-indeling)vormjedeafdelingenopbasisvandeverschillendeproductenofdiensten diedeorganisatiemaaktoflevert.Eenorganisatiediededienstentransport,warehousingenvalueaddedlogistics levert,heefteenorganisatiestructuurzoalsindevolgendeafbeelding.

Op basis van het geografisch gebied

Eenorganisatiediemeerderevestigingenheeft,kunjevolgensdegeografischeindeling(G-indeling)opzetten. Ditgebeurtdanaandehandvandeplaatswaarbijvoorbeeldmagazijnenvanhetbedrijfstaan.Eenorganisatie dievestigingeninAmsterdam,UtrechtenMaastrichtheeft,heeftdeorganisatiestructuurdieindevolgende afbeeldingistezien.

Op basis van de markt

Bijdemarktindeling(M-indeling)vormjedeafdelingenvaneenbedrijfaandehandvandemarktwaarvoorhet bedrijfproduceertofverkoopt.Zokunnenlogistiekebedrijvenverschillendemarktenbedienen.Jekuntdan denkenaankoel-envriestransportoftransportvanbulk.Dezeorganisatiestructuurziejeindevolgendeafbeelding.

Opdracht7 Organisatiestructuur

a. Hoenoemjeeenschematischeweergavevaneenorganisatiestructuur?

b. Koppeldejuisteorganisatiestructuuraandeomschrijving.

Elkemedewerkerheeftslechtséén leidinggevende

Medewerkersoverleggenopverschillende niveaus

Specialemedewerkersadviseren leidinggevenden

c. Watiseenlinking-pin?

Opdracht8 Nabuurs

Lijn-staforganisatie

Lijnorganisatie

Linking-pin-structuur

Leeshetartikel'Nabuursslagvaardigedoornieuwedecentralestrategie'opLogistiek.nl.

a. WelkeorganisatiestructuurheefthetbedrijfNabuursindenieuwesituatie?Legjeantwoorduit.

b. Dehorizontaletaakverdelingbinneneenbedrijfkanopverschillendemaniereningedeeldworden.Datkan gebeurenopbasisvanfunctie,product,geografischeindelingofmarkt. WelkehorizontaletaakverdelinggebruikthetbedrijfNabuurs?Legjeantwoorduit.

Opdracht9 Communicatie

Snelleengoedecommunicatieineenorganisatieisvaakheelbelangrijk.Leguitdateenlijnorganisatiemetveel verschillendeniveausgoedecommunicatievaakerglastigmaakt.

Opdracht10 Staffunctionarissen

Eenstaffunctionarisbinneneenorganisatieheeftnetalselkemedewerkerbevoegdhedenen verantwoordelijkheden.

a. Aanwiemoeteenstaffunctionarisverantwoordingafleggen?

b. Kaneenstaffunctionarisdirectordersgevenaanmedewerkersindeorganisatie?

Opdracht11 Organogram

Bekijkhetorganogram.

a. Kieshetjuisteantwoord. Erissprakevaneenhorizontale/verticaletaakverdeling.

b. Motiveerjekeuze.

c. Welkeindelingwordtgehanteerdindezeorganisatie?

d. Tekenhetorganogramvanjeleerbedrijfofvanhetbedrijfwaarjeeenbijbaantjehebt.

Jouwschoolheeftookeenorganisatiestructuur.

e. Zoekuithoedeorganisatievanjouwschoolinelkaarzitenzetditineenorganogram.Uploadjetekening. DegroteondernemingeninNederlandhebbennatuurlijkookeengoedinschemagebrachteorganisatiestructuur.

f. Gaopinternetopzoeknaareenorganogramvaneengrotelogistiekedienstverlener.Bestudeerhetorganogram enpresenteerditaanjeklasgenoten.Daarbijlegjeuithoedezeorganisatieinelkaarzit.

1.3 Managementniveaus

Alslogistiekedienstverlenerwiljedoelenstellenenjewiltdiedoelenookdaadwerkelijkrealiseren.Dedoelen bepaaljeaandehandvandestrategieenhetbeleidvanhetbedrijf.Omdedoelentehalen,maakteenbedrijf gebruikvanverschillendemanagementniveaus.

Managementniveaus

Erzijndriemanagementniveausmetelkhuneigenfunctiesentaken:

• strategischmanagement

• tactischmanagement

• operationeelmanagement.

Managementniveau

Strategisch

Tactisch

Operationeel

Taken

Tijdpad

• • langetermijn strategiebepalen

• • beleidvaststellen 5tot10jaar

• • middellangetermijn

strategievertalennaardewerkvloer

• • beleidvertalennaardewerkvloer 1tot5jaar

• doelstellingenformuleren

• • kortetermijn uitvoerenvanbeleid

• • uitvoerentakenomdoelentehalen Nutot1jaar

Bijelkmanagementniveauhorenfunctiesentaken.Alsmanagerhebjeeenfunctieenverschillendetakenineen bedrijf.Hethangtafvanjefunctiewelketakenjemoetuitvoeren.Alsjefunctiebijhethogermanagementhoort, danvoerjetakenuitvanstrategischentactischniveau.Jedenktdanmeeoverdestrategievandeonderneming ofoverhetvertalenvanhetbeleidnaardewerkvloer.Jefunctiekanookvallenbinnenhetmiddenmanagement. Danwerkjeopoperationeelniveauenhoudjejebezigmethetuitvoerenvanhetbeleid.Jekuntdandenkenaan hetaansturenvanteams.

Strategischmanagement

Hetstrategischmanagement(directieofondernemer)steltdestrategieenhetbeleidvoordeheleorganisatie vast.Hetgaatdanomdeplanningvandebedrijfsdoelenopdelangetermijn(tussen5tot10jaar).Strategieisde manierwaaropeenorganisatiemensenenmiddeleninzetomdoelentebereiken.Dezedoelenbepaaljedoor naarontwikkelingenbuitendeorganisatietekijkenenvooruittekijken.Uitgangspunthierbijisdewegdiede organisatiedekomendejarenwilinslaan,ofteweldebedrijfsvisieopdelangetermijn.Determijnenvoorhet formulerenvanhetstrategischbeleidwordentegenwoordigsteedskorter.Ditheefttemakenmethetsnelle tempowaarintrends,zoalstechnologiseringenveranderendevraagvandeklant,dewereldvandelogistieke dienstverlenerbeïnvloeden.Alsjeniettijdigopbelangrijkeontwikkelingeninspeelt,kanditheteindevanje organisatiebetekenen.

Beslissingendiejeopditniveauneemt,kunnengaanover:

• hetopenenvaneennieuwevestiging

• hetafstotenvanbedrijfsonderdelen

• bedrijfssanering

• fusiesenovernames

• omzetgroei

• nieuwekoers

• anderedienstenenafzetmarkten.

Tactischmanagement

Hettactischmanagementvertaaltdestrategieenhetbeleidvanhetbedrijfnaardoelstellingendiejeopde werkvloerkuntbehalen.Hetgaatdanomdeplanningvandebedrijfsdoelenopdemiddellangetermijn(tussen 1tot5jaar).Hettactischmanagementmonitortookofdedoelstellingenwordenbehaaldenstuurtzonodigbij.

Beslissingendiejeopditniveauneemt,kunnengaanover:

• vestigings-ofafdelingsbudgetten

• omzetdoelen

• kostenbesparing

• personeelsbeleid

• promotiebeleid.

Operationeelmanagement

Bijoperationeelmanagementvoerjehetbeleidendedoelstellingenuitdiedoorhettactischmanagementzijn vastgesteld.Dedagelijkseplanning,uitvoering,analyseenevaluatiezijnbelangrijketakenvandeleidinggevenden opoperationeelniveau.

Beslissingendiejeopditniveauneemt,kunnengaanover:

• werkplanning

• inzetpersoneel

• klantbenadering

• huisregels.

Somsbenjealslogistieksupervisorverantwoordelijkvoorzowelhetstrategische,hettactischealshetoperationele management.Jehebtdanzoweleenaansturendealseenuitvoerenderol.Ditkomtvooralvoorbijkleine organisaties.

Omspanningsvermogen

Bijhetverdelenvandefunctiesineenbedrijfkijkjenaarhetomspanningsvermogenvaneenmanager.Hetmaakt daarbijnietuitopwelkniveaudemanagerwerkzaamis.Eenmanagerkanslechtseenbeperktaantaltakennaar behorenuitvoeren.Datgeldtookvoorhetaantalmedewerkersaanwiejeleidingkuntgeven.Jespreektvanhet omspanningsvermogen(scopeofcontrol)vaneenleidinggevendealshetgaatomhetaantalmensenaanwie hijopdoelmatigewijzeleidingkangeven.Hetomspanningsvermogenhangtonderandereafvan:

• hoeingewikkelddewerkzaamhedenzijn

• deletterlijkeenfiguurlijkeafstandbinnendeorganisatie

• dekwaliteitvandemedewerkersendemanagers

• decultureleachtergrondenvanmedewerkersenmanagers

• hetaantalcontrolemiddelen

• dekwaliteitvandecontrolemiddelen.

Bijhetbepalenvanhetomspanningsvermogenbelichtjedeorganisatievanuittweekanten:

• Despanwijdte(spanofcontrol):hetaantaldirectemedewerkersaanwieeenmanagerleidinggeeft.

• Despandiepte(depthofcontrol):hetaantalniveausindeorganisatiewaaraaneenmanagerleidinggeeft.

Hoedieperdespandiepte,hoecomplexerdeinhoudvandefunctieis.Eendirecteurzaldusrekeninghoudenmet dekwaliteitenvandemanagerbijhetbepalenvanzijnfunctiesentaken.Alsdemanagergoedis,kandedirecteur ervoorkiezenomdespandieptevoordiemanagertevergroten.

Doelenpermanagementniveau

Strategischedoelenzijnbelangrijkedoelenvandeonderneming.Zewordenafgeleidvandemissieenvisievan hetbedrijf.

Devisievormtdebasisvandestrategischedoelen.Tactische(organisatorische)doelenzijnafgeleidvande strategischedoelen.Tactischedoelenbeschrijvendeprocessenwaarmeedeorganisatiedestrategischedoelen moetrealiseren.Tactischedoelennoemjeookwelsubdoelen.Hettactischmanagement(bijvoorbeeld regiomanagers)realiseertdezedoelen.

Operationeledoelenmoetendoorhetoperationeelmanagementwordengerealiseerd(bijvoorbeeld afdelingsmanagers).Operationeledoelengevenaanwelkeactiviteitennodigzijnomdetactischeenstrategische doelenvandeondernemingterealiseren.Wanneerjedemissieendevisievanjebedrijfkent,begrijpjeookde operationeledoelenbeter.Ditzijndeactiviteitendienodigzijnomdestrategischeentactischedoelenterealiseren.

Demissieendevisiegevensturingaandedagelijkseaanpakbinneneenbedrijf.Deaanpakiseenvertalingvan demissieenvisienaarconcreteacties.

Maatschappelijkverantwoordondernemen

K3Logisticsiseenlogistiekedienstverlenerdiewereldwijddelogistiekeafhandelingvoormultinationals organiseert.Deorganisatieheefteenstrategischdoelopgesteld:hetuitbreidenvanhetaantalvestigingen wereldwijdmet10%perjaar.Indevisievanhetbedrijfismaatschappelijkverantwoordondernemen(mvo)hierbij eenbelangrijkepijler.

Dezevisiedraagtbijaaneengoedenaamvoorhetbedrijf.Hettactischedoelvandeorganisatieis:milieuvriendelijk opslaanentransporteren.Inhetkadervanmvowildeorganisatienualleenduurzametransportmiddelenkopen engebruikmakenvanopslagfaciliteitendieduurzaamgebouwdzijnenzelfenergieopwekken(bijvoorbeeldmet zonnepanelen).

Opdracht12 Supplychainplanningsoftware

Leeshetartikel‘ElektronicaketenElkjøproltsupplychainplanningsoftwareuit’opLogistiek.nl.

a. Indeleerstofhebjegelezenoververschillendesoortenmanagement.Zoiserstrategisch,tactischen operationeelmanagement.InhetartikelstaatbeschrevenhoedefirmaElkjøpdesupplychainplanningsoftware binnenhetbedrijfuitrolt.Bijwelksoortmanagementhoortdeuitrolvandeplanningsoftware?Legjeantwoord uit.

b. Vaakishetzodatdedriesoortenmanagementelkaaropvolgenindetijd.Indevorigevraaghebjeaangegeven bijwelksoortmanagementdeuitrolvandeplanningsoftwarehoort.Beschrijfvoorbeideanderesoorten managementeenbesluitdatgenomenkanwordenalshetgaatomdeintroductieofhetgebruikvande planningsoftware.

Opdracht13 Doelen

a. Kiesdejuisteantwoorden. Dedoelenvandeverschillendemanagementlagenverschillenvanelkaar.

• Strategischedoelenzijnbedrijfsbreedengeldenvoordekorte/lange/middellangetermijn.

• Tactischedoelenzijngerichtopdeafdeling/hetbedrijfengeldenvoordekorte/lange/middellange termijn.

• Operationeledoelenzijngerichtopdeafdeling/hetbedrijfengeldenvoordekorte/lange/middellange termijn.

b. Geefeenvoorbeeldvaneendoelopelkmanagementniveau. Leesdecasusenbeantwoorddevragen.

DeRooyTransport-logistiek

DemissievandeRooyTransport-logistiekluidt:‘Afspraakisafspraak’.

c. Geefeenvoorbeeldvaneenstrategischdoeldatbijdemissiezoukunnenpassen.

d. Geefeenvoorbeeldvaneentactischdoeldatbijdemissiezoukunnenpassen.

e. Geefeenvoorbeeldvaneenoperationeeldoeldatbijdemissiezoukunnenpassen.

Opdracht14 Hoeveelkunjeaan?

a. KoppelhetEngelsewoordaanhetNederlandsebegrip.

Omspanningsvermogen

Depthofcontrol

Scopeofcontrol Spanwijdte

Spanofcontrol Spandiepte

b. Watishetomspanningsvermogenvaneenmanager?

c. Watwordtbedoeldmetdespanwijdtevaneenmanager?

d. Watwordtbedoeldmetdespandieptevaneenmanager?

e. Watgebeurteralsdespanwijdtegroterisdanhetomspanningsvermogen?

1.4

Organisatiecultuur

Naastdeformeleorganisatiestructuurheeftdeorganisatieookeencultuur.Decultuur,ofsfeer,beïnvloedthet handelenvanmensenindeorganisatie.Bijvoorbeeldhoedemedewerkersmetelkaaromgaanenwatwelenniet hoort.

Organisatiecultuur

Deorganisatiecultuuriseensamenhangendgeheelvanopvattingen,gewoontesengedragingenvandeleden vandeorganisatie.

Insommigebedrijvenisdeorganisatiecultuurheelsterkaanwezig,inandereorganisatiesjuistniet.Inhetlaatste gevalwerktiedereennaareigeninzichtenheeftiederemedewerkerzijneigendoelstellingen.

Erzijnverschillendefactorendievaninvloedzijnopdeorganisatiecultuur,bijvoorbeeld:

• deomgevingvandeorganisatie

• debranchewaarindeorganisatieactiefis

• degeschiedenisvandeorganisatie

• eventuelefusies.

Deorganisatiecultuurvaneenbedrijfbestaatmeestaluitvierelementen.

Waarden

Waardenzijnzakendiemedewerkersvanhetbedrijfbelangrijkvinden.Voorbeeldenvanwaardenzijn:

• betrokkenheid

• duurzaamheid

• eerlijkheid.

Normen

Normenzijnregelsdievandewaardenzijnafgeleid.Voorbeeldenvannormenzijn:

• Overtienminutenlangerdoorwerkendoenwenietmoeilijk

• Wegebruikenalleenledverlichting

• Wedragenallemaalbedrijfskleding.

Rituelen

Onderrituelenverstaanwebedrijfsactiviteitendiedecultuurvanhetbedrijfbevestigen.Voorbeeld:personeelsfeest.

Uitingen

Onderuitingenvaltdecommunicatievaneenorganisatie.Bijvoorbeeld:bedrijfskledingenhuisstijl.

Verschillendesoortenculturen

Dewaardenennormen,maarookderituelenenuitingen,vormendebasisvandeorganisatiecultuur.Decultuur heeftookinvloedophoeergewerktwordtbinneneenbedrijf.Erkansprakezijnvanverschillendeculturen:

• machtscultuur

• rollencultuur

• taakcultuur

• personencultuur.

Machtscultuur

Demachtscultuurkomjevaaktegenbijkleinebedrijven.Deondernemer/managerisdebaas.Hijneemtde beslissingen.Ookbijdemedewerkersspeeltmachteenbelangrijkerol.Hoe‘dichter’iemandbijdebaaszit,hoe meerhijtevertellenheeft.

Rollencultuur

Derollencultuurhoortbijgrote,bureaucratischeorganisaties.Alleswerktvolgensregelsenprocedures.Daar moetjejeaanhouden.Regelszijnookbelangrijkerdanefficiëntie.Mensenzijnminderbelangrijkdanderolof defunctiediezevervullen.

Taakcultuur

Hetresultaatstaatineentaakcultuurbovenalles:bovenregels,bovenhiërarchie.Jekomtdezecultuurvaak tegenbijproject-ofmatrixorganisaties.Jehebtsameneentaakteverrichtenendaarmoetallesvoorwijken.

Personencultuur

Inmaatschappenofondernemerscollectievenkomjedepersonencultuurtegen.Indezeorganisatiestaathet individuvoorop.Besluitenneemjesamen.Eenmanagerisgelijkwaardigaandemedewerkers.Erzijnweinig regels.Persoonlijkeontplooiingisbelangrijk.

Gedragsnormen

Deorganisatiecultuurbepaaltookdegedragsnormenbinnenhetbedrijf.Gedragsnormenzijndeongeschreven regelsenafsprakendiegeldenbinneneenbedrijf.Demedewerkersvolgendieregelsenafspraken,omdatzedat altijdalzohebbengedaan.Daarbijgaathetbijvoorbeeldomhetgedragtenopzichtevanklanten,maarookover gedragtenopzichtevanelkaarenvanrelaties.Inhetenebedrijfsprekendemedewerkersklantenallemaalmet uaan,maarinhetanderebedrijfdoendemedewerkersdatjuistniet.Degedragsnormenbepalenvooreen belangrijkdeelofmedewerkerszichveiligvoelenbinneneenbedrijf.Alsdenormisdatmensenfoutenmogen maken,omdatzedaarvanleren,endatmedewerkerskunnenaangevenhoezezichvoelen,danzalereenveilige sfeerheerseninhetbedrijf.Binneneenbedrijfwaardegedragsnormenharderzijn,zaleenmedewerkernietzo snelzijnmeninggeven.

Diversiteit

Diversiteitismeerenmeereenpuntvanaandachtbinnenbedrijven.Diversiteitisdemixvanverschillentussen mensen.Vaakwordendegedragsnormenineenbedrijfbepaalddoordemeerderheidofdoordegroepdiezich hetmeestlaathoren.Maarhetisjuistzaakdatiedereeninspraakkrijgtindemanierwaaropmensenmetelkaar omgaanbinnenhetbedrijf.

Binnenlogistiekebedrijvenwerkenmensendieverschillenophetgebiedvangeslacht,leeftijd,culturele achtergrondenseksueleoriëntatie.Alsmanagerishetgoedomdaaroogvoortehebbenenomiedereeneen gelijkspeelveldtegevenbinnenhetbedrijf.Alsjemerktdatergroepenmensenzijndielasthebbenvande gedragsnormenbinnenhetbedrijf,dankunjedatbespreekbaarmaken.

Onzebedrijfscultuur

DebedrijfscultuurvanScaniaisopeneninformeel.Ondanksdatweeenonderdeelzijnvaneengrootinternationaal bedrijf,isdesfeervertrouwdenzuljejegauwthuisvoelen.Onzebedrijfscultuurheeftdriekernwaarden:

Klanteerst

Deklantstaatbijonsaltijdopdeeersteplaats.Vanonderzoekenontwikkelingviaproductieenaankooptot verkoop,financieringendienstverlening.

Respectvoordemedewerker

Allemedewerkers,inwelkefunctiesdanook,gaanop eengoedeenrespectvollemaniermetelkaarom.We gebruikendekennis,ervaringenambitiesvanalonze medewerkersomcontinuteverbeterenennieuwe werkwijzenteontwikkelen.Juisttijdenshetuitvoeren vanonzedagelijksewerkzaamhedenontstaaninspiratie éndenieuwsteideeën.Dithelptonsomhogekwaliteit, efficiëntieenwerknemerstevredenheidtewaarborgen.

Kwaliteit

Omdatwijwetenwatdewenseneneisenvanonze klantenzijn,kunnenwijdekwaliteitvanonzeproducten endienstensteedsverbeteren.Doorverspillinginalleopzichtenteverminderenofwegtenemen,zorgenwij ervoordatalonzeleveringenvoldoenaandeverwachtingenvandemeestveeleisendeklanten.Afwijkingen gebruikenwealswaardevolleinspiratiebronvoorverdereverbeteringen.

Scania.com.

Opdracht15 Organisatiecultuur

a. Eenorganisatiecultuurbestaatuitvierelementen:waarden,normen,rituelenenuitingen.Geefvanelkelement tweevoorbeeldenenlegsteedsuitwaaromhetvoorbeeldbijdatelementhoort.

b. Watiseenorganisatiecultuur?

c. Welksynoniemvoororganisatiecultuurkomjeinhetbedrijfslevenvaaktegen?

Opdracht16 Organisatieculturen

Welkebedrijfsculturenkunjeonderscheiden?Kiesdevierjuisteantwoorden. personeelscultuur machtscultuur taakcultuur positiecultuur personencultuur teamcultuur winstcultuur rollencultuur

Medewerkers bij Scania.

Opdracht17 Waardenennormen

Indeleerstofvindjedevolgendevoorbeeldenvannormen:

• Wedragenallemaalbedrijfskleding.

• Wegebruikenalleenledverlichting.

• Overtienminutenlangerdoorwerkendoenwenietmoeilijk.

Bedenkbijelkenormeenwaardedieerdebasisvanzoukunnenvormen.

Opdracht18 Innovatiesucces

Leeshetartikel‘Hoeuwmedewerkershetinnovatiesuccesbepalen’opLogistiek.nl.

a. Inhetartikelleesjehoemedewerkersvaneenbedrijfhetinnovatiesuccesbepalen.Onderhetkopje OndernemendDNAleesjemeeroverdeorganisatiecultuurdienodigisomeeninnovatiebinneneenbedrijf telatenslagen.

Noteereenwaardedievolgenshetartikelbelangrijkisominnovatietelatenslagen. Legjeantwoorduit.

b. Normenzijnregelsdievoortkomenuitwaarden.Beschrijfbijelkewaardediejeindevorigevraaghebtgenoemd eennorm.Legjeantwoorduit.

1.5 PersoneelsbeleidenAI

WathebbenfilmaanbevelingenopNetflix,SiriinjouwiPhoneofdeTeslavandebuurmanmetelkaargemeen?

Weetjehet?DezedrievoorbeeldenmakenallemaalgebruikvanArtificialIntelligence.ArtificialIntelligence,ofwel AI (inhetNederlands: Artificiële intelligentie),verandertsteedsmeerinonsdagelijksleven.Zoookindewereld vanhetleidinggeven.VoorleidinggevendeniskennisvanAIbelangrijkomdatagedrevenbeslissingentekunnen nemen,processenteoptimaliserenenteamseffectievertemaken.Maarjemoeterookvoorzorgendatje medewerkersovervoldoendekennisenvaardighedenbeschikkenomgoedomtegaanmetAI-systemen.

WatisAI?

DelettersAIstaanvoorArtificialIntelligence.InhetNederlandsheetdit:kunstmatigeintelligentie.AIiseen verzamelnaamvoortechnologieënencomputergestuurdemethodendieontworpenzijnomingewikkelde problemenoptelossen.OokkanAItakenuitvoerendienormaalgesprokenalleendoormensengedaankunnen worden,zoalshetbegrijpenvantaal,patronenherkennenofplannenmaken.WatmaaktAIzoandersdanandere technologieën?DatisdatAIkanlerenvandata.Doornieuweinformatieteverwerken,wordtAIsteedsslimmer enefficiënter.

Watmerkjijdaarvaninhetdagelijksleven?AIbegrijptbijvoorbeeldsteedsbeterwatjouwinteresseszijn.Daardoor krijgjeopbol.combetereaanbevelingen,ziejeopInstagramsteedsmeerfilmpjesdieaansluitenbijjouwinteresses ensnaptChatGPThoejeaangesprokenwiltworden.

AIwerktopbasisvanverschillendetechnologieën:

• Algoritmen:Ditzijnstap-voor-stapinstructiesdieeencomputervolgtomeenspecifieketaakuittevoeren.In AIhelpenalgoritmendecomputersompatronenteherkennenenproblemenoptelossen.

• Bigdata:AI-systemengebruikenenormehoeveelhedengegevens,oftewel‘bigdata’,omtelerenenbeterte wordeninhuntaken.Hoemeerdata,hoebeterdeAIkanlerenenvoorspellingenkandoen.

• Rekenfunctie:Ditishetvermogenvaneencomputeromingewikkeldeberekeningensneluittevoeren.Dankzij sterkerekenfunctieskunnenAI-systemencomplexeanalysesmakenensnelbeslissingennemen.

GeneratieveAI

EenvandebekendstevormenvanAIisgeneratieveAI.Hetwoord genereren betekent‘voortbrengen’.Generatieve AI-toolszijndustoolsdieietsvoortbrengen:tekst,beeld,geluid,film.BekendevoorbeeldenzijntoolsalsChatGPT, MicrosoftCopilot,Perplexity,ofGoogleGemini.Bekendetoolsombeeldmeetegenereren,zijnDALL-Een Midjourney.

GeneratieveAIgebruiktslimmetechniekenomnieuwe,origineleinhoudtemakenopbasisvanenorme hoeveelhedendatawaarmeedezeAIisgetraind.Bijvoorbeeld:alsChatGPTeenzinmoetafmaken,berekent ChatGPTopbasisvandewoordendieeralstaanwelkwoordhetmeestwaarschijnlijkdaarnakomt.Toolsals ChatGPTzijndusheelgoedinpatroonherkenningenkansberekening.

Prompting

GeneratieveAI-appsinstrueerjeviaprompts.EenpromptiseeninstructieofvraagdiejeaaneenAI-appgeeftom eenspecifiekeactieuittevoeren.Bijvoorbeeldomeenspecifieketekstofeenbepaaldbeeldtegenereren.De tekstvandezeparagraafisooktotstandgekomenmetbehulpvanChatGPT.Hoespecifiekerenduidelijkerde prompt,destebeterisdeoutputvandeAI-app.

Voorbeeld

Stel:dezinbegintmet‘Dekatzitopde...’.DeAI-toolkrijgtalsinstructieomdezinaftemakenenmaakteenlijst vanmeestwaarschijnlijkewoorden,bijvoorbeeld:

• mat(40%kans)

• stoel(30%kans)

• tafel(20%kans)

• boom(5%kans).

AIkiestvaakeenwoordmeteenhogekans,zoals‘mat’.Dezinwordtdan:‘Dekatzitopdemat.’

AIenleidinggeven

Kunstmatigeintelligentie(AI)heefteenenormeimpactopleidinggevenendebijbehorendeprocessenbinnen organisaties.AIverandertderolvanleidinggevende,biedtnieuwehulpmiddelenomteamsteondersteunenen creëertuitdagingendieomstrategischeaanpassingenvragen.WebeschrijvenhierwatAIbetekentvoor leidinggeven,welkevoordelenAIbiedt,enhoeAIkanwordentoegepastindepraktijk.

VoordelenvanAIbijleidinggeven

• Datagedrevenbesluitvorming

AIkancomplexegegevensanalyserenenbruikbareinzichtenbieden.Ditsteltleidinggevendeninstaatom gefundeerdebeslissingentenemen,gebaseerdoprealtimedata.

Voorbeeld

EenretailmanagergebruiktAI-gestuurdeverkoopanalysesomtebepalenwelkeproductenbeterpresterenin verschillendefilialen.Doorrealtimeverkoopgegevensenklantvoorkeurenteanalyseren,kanhijbeslissenomde voorradenaantepassen.Ditvoorkomttelageoftehogevoorradenenverhoogtdeomzet.

• Efficiëntieinprocessen

Routinetakenzoalsplanning,monitoringenrapportagekunnenwordengeautomatiseerd,waardoor leidinggevendenmeertijdhebbenvoorstrategischdenkeneninnovatie.

Voorbeeld

EenlogistiekmanagergebruiktAI-gebaseerdeplanningssoftwaredieautomatischdemeestefficiënteroutesvoor vrachtwagensberekentopbasisvanactueleverkeersgegevensenweersvoorspellingen.Hierdoorworden vertragingenverminderd,brandstofkostenbespaardenkunnenleveringensnellerenbetrouwbaarderworden uitgevoerd.

• Verbeteringvanteamprestaties

AI-toolszoalsvoorspellendeanalysesenprestatiemonitoringkunnenhelpenomzwakkepunteninteamste identificerenengerichteondersteuningtebieden.

Voorbeeld

EensalesmanagermaaktgebruikvanAI-gestuurdeprestatieanalysesomtezienwelkeverkopersmoeitehebben methetbehalenvanhuntargets.Hierdoorkandemanagergerichtecoachingentraininginzettenomspecifieke vaardighedenteverbeteren.

• Persoonlijkeontwikkelingentraining

AIkanopmaatgemaakteleertrajectenontwikkelenvoormedewerkers,waardoorpersoonlijkegroeien teamontwikkelingwordengestimuleerd.

Voorbeeld

Eenhr-managergebruikteenAI-gedrevenleerplatformdatautomatischgepersonaliseerdetrainingsmodules aanbiedtaanmedewerkers.Alseenmedewerkerindeklantenservicebijvoorbeeldvaaktemakenkrijgtmet complexeklachten,biedtdeAI-toolaanvullendetrainingenaanophetgebiedvanklantcommunicatieen probleemoplossing,afgestemdopzijnofhaarleerstijl.

• Risicomanagement

Doorpatronenteherkennenentrendstevoorspellen,kanAIpotentiëlerisico’sineenvroegstadiumsignaleren, waareenleidinggevendeproactiefopkanreageren.

Voorbeeld

EenfinancieelmanagerineengrootbedrijfgebruiktAIompatronenincashflowenbetalingenteanalyseren.De AI-toolwaarschuwtvooreenverhoogdrisicooplatebetalingenvanbepaaldeklantenenadviseertommaatregelen tenemen.Hierdoorwordthetrisicoopfinanciëletekortenverminderd.

Kortom,kennisvanAIstelteenleidinggevendeinstaatomefficiëntertewerkenenomzichzelfteontwikkelen. Hethelptbijhetmakenvankeuzes,hetstimulerenvaninnovatieenhetcreërenvaneenwerkomgevingwaarin zoweltechnologiealsmensengoedtothunrechtkomen.

Opdracht19 DetoepassingenvanAI

a. WaarstaatdeafkortingvanAIvoor?

b. VanwelketechniekenmaaktAIgebruik?

c. NoteerdrietoepassingenvanAI.

Opdracht20 GeneratieveAI

Bekijkhetfilmpje.

a. InwelkecategorieënkunjegeneratieveAI-appsonderverdelen?

b. WanneerkiesjevooreenbetaaldeAI-app?

c. Watzijndemeestgebruiktevideogenerators?

d. Watzijndrieveelgebruiktebeeldgenerators?

e. Watzijndrieveelgebruikteaudiogenerators?

Opdracht21 Prompting

Bekijkhetfilmpje.

a. Watiseen prompt?

b. WatbetekenthetalseenAI-app hallucineert?

c. NoteerdrieredenenomeenAI-apptegebruiken.

d. Noteervijfregelsdiejekuntgebruikenbijhetmakenvaneengoedeprompt.

1.6 Samenvatting

Elkeorganisatieheefteenbeleid.Hierinwordendoelenvastgesteld.Hetisbelangrijkvooreenstartende ondernemingomzo’nbeleidoptestellen.

Deopbouwvaneenorganisatieisnietaltijdhetzelfde.Sommigeorganisatieshebbeneendirectieen magazijnmedewerkersenchauffeurs.Maarerzijnookorganisatiesmeteenhoofdkantoormetverschillende locatiemanagers.

Delijnorganisatieiseenklassiekeorganisatievorm.Deorganisatieishiërarchischopgebouwd.Bijeen lijn-staforganisatieisdestructuuringewikkelder.Destafafdelingenondersteunendelijnmanagers.Bijeenmatrix organisatiezijnermeerdereteams.Sommigemedewerkerszitteninmeerdereteams.Deteamsoverlappenelkaar soms.Ineenlinking-pin-structuurneemteenleidingevendedeelaanoverleggenopeenhogerniveau.Zowordt informatievanhoognaarlaagenandersomdoorgegevenbinnenhetbedrijf.

Ineenorganogramkunjezienhoeeenorganisatieisopgebouwd.

Dedoelendiejewiltbehalen,vindjeterugindeverschillendemanagementlagen. Strategischmanagementstelthetbeleidvoordeheleorganisatievast.Hetgeeftdemanierweerwaaropjemensen enmiddeleninzet.Bijeentactischmanagementwordtdestrategievertaaldnaardedoelstellingendiejeopde werkvloerkuntbehalen.Bijoperationeelmanagementgaathetomhetuitvoerenvandagelijksewerkzaamheden omzodedoelentebehalen.

Elkeorganisatieheefteenorganisatiecultuur.Hierinontstaancultuurpatronen.Datzijnbepaaldepatroneninde manierwaaropdemedewerkersmetelkaaromgaanenwelkenormenenwaarden,rituelenenuitingenzehanteren. Diversiteitisbinneneenorganisatieookbelangrijk.

AI,oftewelkunstmatigeintelligentie,speelteensteedsgrotererolinonsdagelijkslevenenbijpersoneelsbeleid. AIhelptbijcomplexetakenalstaalbegrijpen,patronenherkennenenplannenmaken,enwordt‘slimmer’door telerenvandata.VoorleidinggevendeniskennisvanAIbelangrijkomdatagedrevenbeslissingentenemen, processenteoptimaliserenenteamseffectievertemaken.GeneratieveAI,zoalsChatGPTenDALL-E,creëert nieuwecontentopbasisvangegevens.ViapromptsinstrueerjeAIomspecifieketakenuittevoeren.AI-tools kunnenroutinetakenautomatiseren,teamprestatiesverbeterenenhelpenbijrisicomanagement.

Opdracht22 Organogrammaken(plusopdracht)

Inhethoofdstukhebjeverschillendeorganisatiestructurenbestudeerd.Jemagnuzelfjeeigenbedrijfbedenken. Hetmoetweleengrootbedrijfzijn,zodatjeookechteenstructuurkuntmaken.Hetgaatuiteraardomeenbedrijf indelogistiekedienstverlening(warehouse)ofeentransportbedrijf.

a. Geefeenkortebeschrijvingvanjebedrijf.Geefaanomwatvoorsoortbedrijfhetgaat,welkedienstenjelevert enopwelkelocatiesjevestigingenhebt.

Beschrijving

Debeschrijvingvanhetbedrijfhoeftnietuitgebreidtezijn. Gebruikdebeschrijvingbijhetmakenvandeanderevragen.

b. Welkeorganisatiestructuurvindjijhetbestepassenbijjouwbedrijf?Legookuitwaarom.

c. Tekennuhetorganogramvanjeorganisatie.Maakeenkeuzeuiteenvandevierindelingen.Leguitwaarom jevoordieindelinghebtgekozenenlichtjeorganogramtoe.

d. Beschrijfeenverticaleeneenhorizontaletaakverdelinginjeorganogram.Geefaanhoedietaakverdelingin depraktijkinjebedrijferuitziet.

Opdracht23 Managementniveaus(plusopdracht)

VoordeplusopdrachtOrganogrammakenhebjeeenbeschrijvinggemaaktvanjeeigenbedrijf.Alsjedieopdracht niethebtgemaakt,maakjenueenbeschrijvingvaneenbedrijfdatjezelfmagbedenken.Hetmoetweleengroot bedrijfzijn,omdatjedanverschillendemanagementniveaushebt.Geefaanomwatvoorbedrijfhetgaat,welke dienstenjelevertenopwelkelocatiesjevestigingenhebt.

a. Jeondernemingheeftdriemanagementniveaus.Geefeenkortebeschrijvingvanelkmanagementniveau. Geefookbijelkniveaueenvoorbeeldvaneenfunctiediebinnendatniveaupast.

b. Bedenkpermanagementniveaueendoelvoorjouwbedrijf.Legjeantwoorduit.

Opdracht24 AIenpersoonlijkleiderschap(plusopdracht) Bekijkhetfilmpje.

JegaatindezeopdrachtmeteenAI-programmaaandeslagomeenartikeltemakenoverpersoonlijkleiderschap.

Letop:allestappenvandeopdrachtdiejedoetomtotheteindresultaattekomen,legjevastineenfotoverslag.

a. LaatAIeenartikelschrijvenoverhetontwikkelenvanpersoonlijkleiderschap.Hetartikelmoetaandevolgende gegeveneisenvoldoen:

• Hetmagmaximaaluit300woordenbestaan.

• Hetmoetinbegrijpelijketaalgeschrevenzijn.

• Hetisvooriemandvanjeeigenleeftijd.

Voeghierbovendiennogtweeeisenaantoediejezelfbedenkt.

b. Bekijkeersthetfilmpjeennoteerdepromptdiejegaatgebruiken.

c. BepaalmetwelkeAI-generatorjeaandeslaggaatenvoerdeopdrachtuit.

d. BespreekdetekstdieAIgegenereerdheeftenjefotoverslagmettweemedestudenten.Geeffeedbackophet artikelaandehandvandevijfeerdergesteldeeisen:

• Hetmagmaximaaluit300woordenbestaan.

• Hetmoetinbegrijpelijketaalgeschrevenzijn.

• Hetisvooriemandvanjeeigenleeftijd.

• eigeneis

• eigeneis.

Geefookfeedbackophetfotoverslag,checkofallestappendiejegedaanhebterinstaan.

Opdracht25 Reflectie

Jebentaanheteindgekomenvandithoofdstuk.

MaakeenvragenlijstjeinWordmetdrievragenomdithoofdstukteevalueren.

Kijkvoorinspiratienaardevolgendevragen.

• Vanwelkonderwerphebjehetmeestgeleerd?

• Welkonderwerpherkenjevanuitdepraktijk?

• Watbegrijpjenogniethelemaal?

• Watwistjeal?

• Watvondjehetleukst?

Hoofdstuk1

1.7 Begrippen

Beleid

Hetinonderlingesamenhangvaststellenvandoelen.Hierbijwordtookvastgelegdmetwelkemiddelenenin welktijdpaddedoelenwordengerealiseerd.

Bevoegdheid

Hetrechtomineenbepaaldesituatiezelfstandigbeslissingentemogennemenoverdeuitvoeringvandetaak.

Controleren

Hettoetsenvandewerkelijkheidaandegesteldenormen.

Diversiteit

Verschillentussenmensenophetgebiedvanbijvoorbeeld,geslacht,leeftijd,etniciteit,cultureleachtergronden seksuelevoorkeur.

Formeleorganisatie

Deindelingvandeorganisatieendeoverlegstructuurzoalsdieisvastgelegddoordedirectie.

Functie

Taken,bevoegdhedenenverantwoordelijkhedenvaneenmedewerker.

Functioneleindeling(F-indeling)

Indelingvaneenorganisatieopbasisvanfunctie.

Functionelerelatie

Bevoegdheidomzakendwingendaanmedewerkersvanhetbedrijfvoorteschrijven,zondertussenkomstvan dedirectie.

Gedragsnormen

Ongeschrevenregelsenafsprakendiegeldenbinneneenbedrijf.

Geografischeindeling(G-indeling)

Indelingvaneenorganisatieopbasisvandeverschillendelocaties.

Hogermanagement

Managementniveauwaaropdestrategischeentactischebeslissingengenomenworden.

Horizontaletaakverdeling

Bijhorizontaletaakverdelingverdeeljehetwerkinmeerderegelijkeofgelijkwaardigetaken.Hierbijwordenover hetalgemeendevolgendeindelingengehanteerd:opbasisvandefunctie,opbasisvanhetproduct,opbasisvan hetgeografischgebiedenopbasisvandemarkt.

Informeleorganisatie

Relaties,communicatie,takenenbevoegdhedenbinneneenbedrijfdienietofficieelzijnvastgelegddoorde directie.

Lijnorganisatie

HiërarchischeorganisatiezonderstafafdelingwaarbijmanagersooktakenzoalspersoneelszakenenICT(laten) verzorgen.

Lijn-staforganisatie

Naastdehiërarchischelijnheeftdezeorganisatieookstafafdelingen.Gespecialiseerdetakenliggenbij gespecialiseerdemedewerkers.Managerskunnenhiervangebruikmaken.

Linking-pin-structuur

Overlappendemanagementteamswaarbijmedewerkerslidzijnvanverschillendeteamsenindehogeregroep deelnemerzijnenindelageregroepleider.

Machtscultuur

Eénpersoonisdebaasenneemtdebeslissingen.

Marktindeling(M-indeling)

Indelingvaneenorganisatieopbasisvandemarktendiedeorganisatiebedient.

Matrixorganisatie

Organisatievormwaarbijmedewerkersrapporterenaanverschillendeleidinggevenden.

Middenmanagement

Managementniveaudatdeuitvoeringopdewerkplekaanstuurt.

Missie

Beschrijvingvandebestaansredenen,destrategie,dewaardenendenormenvaneenorganisatie.

Omspanningsvermogen(scopeofcontrol)

Hetaantalmensenaanwieeenmanagerdoelmatigleidingkangeven.

Operationeelmanagement

Leidinggevendenvandeafdelingendieervoorzorgendathetbeleidendedoelstellingenvanhettactisch managementwordenuitgevoerd.

Organisatie

Doelgerichtesamenbundelingvankennisenvaardigheden.Erwordenactiviteitenverrichtdievoorzieninde behoefteaanproductenen/ofdiensteninhaaromgeving.

Organisatiecultuur

Samenhangendgeheelvanopvattingen,gewoontesengedragingenvandeledenvandeorganisatie.

Organogram

Schematischevoorstellingvandeorganisatie.Jenoemtditookweleenorganigram.

Personencultuur

Hetindividustaatbinnenhetbedrijfvoorop.Iedereenisgelijkenpersoonlijkezelfontplooiingisbelangrijk.

Productindeling(P-indeling)

Indelingvandeorganisatieopbasisvanproducten.

Rollencultuur

Allesbinneneenbedrijfwerktvolgensregelsenprocedures.

Spandiepte(depthofcontrol)

Hetaantalniveausindeorganisatiewaaraaneenmanagerleidinggeeft.

Spanwijdte(spanofcontrol)

Hetaantalmedewerkersaanwieeenmanagerleidinggeeft.

Staffunctie

Bepaaldefunctiewaarvoorextradeskundigheidnodigis.

Strategischmanagement

Dedirectiediedestrategieenhetbeleidvoordeheleondernemingvaststelt.

Taak

Technischeinhoudvaneenfunctie.Hetgeeftaanwateenmedewerkermoetdoen.

Taakcultuur

Hetresultaatbinnenhetbedrijfishetbelangrijkste.Demedewerkersmoetensameneentaakverrichten.

Tactischmanagement

Hetvertalenvandestrategienaarconcretedoelenvoordewerkvloer.

Verantwoordelijkheid

Jekuntaangesprokenwordenopdegevolgenvandetaakdiejemoetuitvoeren.

Verticaletaakverdeling

Bijeenverticaletaakverdelingiselkniveaueenleidinggevendniveautenopzichtevanlagereniveaus,maareen uitvoerendniveautenopzichtevanhogereniveaus.

Visie

Beschrijvingvandegewenstesituatieopdelangetermijn.Hetgaathierbijomhettoekomstbeeldvaniedereen diebijdeorganisatiebetrokkenis.

Hoofdstuk2

Personeelsbehoeftebepalen

Alsleidinggevendekrijgjemetveelzakentemaken,maarnietsiszobelangrijkalsjepersoneel.Jouwmedewerkers helpenomdedoelenvandeorganisatietehalen.Daaromishetverstandigomgoednatedenkenoverhoeveel mensenjenodighebt,watvoormensenjenodighebtenhoejediemensenzogoedmogelijkinzetenmotiveert. Aldiezakenneemjeopineenpersoneelsplan.

Omeengoedpersoneelsplantemaken,isinzichtindebenodigdekwantiteitendekwaliteitvanhetpersoneel heelbelangrijk.IngroteondernemingenisdateenhoofdtaakvandeafdelingPersoneelszaken.Dezeafdeling maaktplanningenvoordenabijeen/ofverretoekomst.Inmiddelgroteenkleinebedrijvenisdateentaakvoor joualsleidinggevende.

Leerdoelen

• Jeweetwatpersoneelsbeleidinhoudtenwelkeonderdelendaarbijhoren.

• Jekunteenpersoneelsplanopstellenmetinstroom-,doorstroom-enuitstroombeleid.

• Jebegrijpthetverschiltussenkwantitatieveenkwalitatievepersoneelsbehoefte.

• JekuntdePDCA-cyclustoepassenomdekwaliteitvanmedewerkersteverbeteren.

• Jeweetwateenpersoneelsbezettingsplanisenwaarmeejerekeningmoethoudenbijhetopstellenervan.

• Jekuntkengetallengebruikenombeslissingenoppersoneelsgebiedteonderbouwen.

Opdracht1 Kennismaking

Leeshetartikel‘Podcast–Nuishetmomentomdiversiteitversneldaantepakken’opLogistiek.nl.

a. Hetartikelendepodcastgaanoverdiversiteitbinnenhetmanagementvanlogistiekedienstverleners.Wat verstajijonderdiversiteit?

b. Vindjehetbelangrijkdathetmanagementteamvaneenlogistiekedienstverlenerofvaneentransportbedrijf diversis?Enwaaromvindjedat?

c. Benjevanmeningdatdefunctievanmanageraltijdingevuldmoetwordendoordebestekandidaat,ofmoet erookgekekenwordennaarbijvoorbeeldgeslachtofafkomst?Waaromvindjedat?

2.1 Personeelsbeleid

Hetpersoneelsbeleidishetbeleiddatgerichtisopalleswatmethetpersoneeltemakenheeft.Inditbeleidis aangegevenhoejedepersoneelsinstrumenteninkuntzettenzodatjedestrategischedoelenrealiseert.

Dedirectiegeefthetalgemenebeleidvorm.Vervolgenswordtditbeleidverderuitgewerkt.

Zohebjebijvoorbeeld:

• hetfinancieel-economischebeleid

• hetpersoneelsbeleid,ookwelpersoneelsmanagementgenoemd.

Verloopvanpersoneel

Hetpersoneelsverloopisdeinstroomenuitstroomvanmedewerkers.Ditverloopkannegatiefenpositiefzijn. Hetverloopvanhetpersoneelkanookinvloedhebbenopdewerksfeer.Enerzijdsishetgoedommenseninhet bedrijftehebbenmetnieuweenfrisseideeën.Tegelijkertijdishetbelangrijkomervaringinhetbedrijftehebben. Ookkosthetwervenenselecteren,hetinwerkeneneventueelopleidenvannieuwemedewerkersveeltijden geld.Deopbouwvanjepersoneelsbestandqualeeftijd,ervaringenopleidingisheelbelangrijk.

Hetpersoneelsbeleidkunjeonderverdelenindriefasen:

1.Instroom

Deinstroombetrefthetpersoneelsbeleidrondom:

• depersoneelsplanning(prognose)

• dewervingenselectie

• deaanstellingvannieuwpersoneel

• deintroductievannieuwpersoneel.

2.Doorstroom

Bijdedoorstroomgaathetomhetpersoneelsbeleidtijdenshetdienstverband,zoals:

• hetopleidenvanmedewerkers

• loopbaanbegeleiding

• beoordeling

• verzuimmanagement.

3.Uitstroom

Tothetmanagenvandeuitstroombehorenbijvoorbeeldontslagenpensioneringvanmedewerkers.

Personeelsmanagement

Personeelsmanagementismeerdanhetmanagenvandeinstroomendoorstroomvanmedewerkers.Hetis belangrijkdatdetoepassingvandeverschillendepersoneelsinstrumenteninsamenhangmetdeorganisatieen haarbeleidgebeurt.Ookmoetjedeuitvoeringvandepersoneelsinstrumentenopelkaarafstemmen.Als leidinggevendemoetjezelfheelwatinhuishebben.Jemoetnamelijkwetenwatjevanjemedewerkersverwacht, datnaarjemedewerkerskunnencommunicerenénhenzodanigmotiverendatzijmeewerkenaanhetbehalen vandedoelstellingenvanjebedrijf.

Hetdoelvanpersoneelsmanagementisdanookhetcreërenvaneenwerkomgevingwaarindemedewerkers optimaalmetelkaarkunnensamenwerken.Verderhebjealsleidinggevendetemakenmetdevolgendetaken:

• depersoneelsplanningen-bezetting

• hettoepassenvanderegelgevingvandeoverheid,zoalsdeArbeidsomstandighedenwet,deAlgemene verordeninggegevensbescherming(AVG)endeWetopdeondernemingsraden

• hetjuisttoepassenvandeprimaireensecundairearbeidsvoorwaarden.

Algemeneverordeninggegevensbescherming Alsbedrijfverzameljeverschillendegegevensvanhetpersoneel.Jehebtdezegegevensnodigvoorde Belastingdienst,desalarisadministratie,verzekeraarsenpensioenfondsen.Dezegegevensbewaarjeineen personeelsdossier.Inditdossierstaanallemaalpersoonlijkegegevens.Dezegegevensmoetjemetzorgbewaren. Hetisnietdebedoelingdatzeopenbaarworden.DaaromisereenEuropeseverordeningterbeschermingvan degegevensvanpersoneninhetlevengeroepen:deAlgemeneverordeninggegevensbescherming(AVG)

IndezeAVGstaatwiebevoegdisomeen personeelsdossierintezienoftebewerken.Inhetgeval vaneenkleineonderneminghoudtdedirecteurhet personeelsdossierbij.Hebjeeengroterbedrijf,dan mageen‘bewerker’hetdossierbijwerken.Vaakisdeze bewerkereenmedewerkervandestafafdeling Personeels-enloonadministratie.

Personeelsdossiers worden vaak digitaal en op papier bijgehouden.

Personeelsplan

Aandehandvandetakendieerbinneneenorganisatiezijn,kunjeeenpersoneelsplanmaken.Eenpersoneelsplan iseenoverzichtvanhetaantalenhetsoortmensendatdeorganisatienodigheeft.Inhetplanzetjeookwelke kwalificatiesdepersoneelsledennodighebbenomindeorganisatietefunctioneren.

Eenpersoneelsplangaatuitvandrieonderdelen:devraagnaararbeid,hetaanbodvanarbeidendefit.Defit betekentdaterpreciesevenveelvraagalsaanbodis.

Jebekijktineenpersoneelsplandusofvraagenaanbodgelijkzijn.Hebjedevraagopgevuldmetaanbod,dan hebjeeenfit.Datisdevoorkeursbezetting.Alsernoggeensprakeisvaneenvoorkeursbezetting,danmoetje maatregelentreffen.

Jemoetdanbijvoorbeeldmensenaannemen.Alsjemeerpersoneelhebtdanjenodighebt,moetjepersoneel latengaan.Indepraktijkkomjebijnanooittegendatdewerkelijkebezettingendevoorkeursbezetting overeenkomen,omdathetindelogistiekvaaknietduidelijkishoeveelmedewerkersjepreciesnodighebt.De vraagkanbinneneenweekaantrekkenendanishetonmogelijkombinnendietijdnieuwemensenaantenemen. Datgeldtookvoorhetinzakkenvandemarkt.Hetisnietmogelijkomopkortetermijnmensenteontslaan.

Eenpersoneelsplanschrijfjemeestalvooreenaantaljaren.Jemoetsteedscontrolerenofhetplannogklopt. Klopthetnietmeer?Danmoetjehetplanbijstellen.

Inhetpersoneelsplanstaandezeonderdelen:

Eenplankunjeopverschillendemanierenindelen.Vaakontleenthetplanzijnnaamaanhetdoelwaarvoorhet gemaaktis.Eenanderemaniervanindelenisnaarmanagementniveau.Ookeenindelingnaartermijnkomje veeltegen.

Indelingnaardoel

Hetdoelvanhetplangeeftdenaamaanhetplan.Zokunjeonderanderetemakenkrijgenmet:bezettingsplannen (wiewanneermoetwerken),omzetplannen(bijvoorbeeldhoeveeldienstenertegenwelkeprijsgedurendeeen periodemoetenwordenverkocht),marketingplannenensalesplannen.

Indelingnaarniveau

Plannenkunjeookverdelennaarderedenwaarvoorzezijngemaakt.Eenstrategischplaniseenrichtlijnvoor detoekomst.Eentactischplaniseeninventarisatievandemiddelendienodigzijnvoordeuitvoeringvanhet strategischplan.Eenoperationeelplangeeftaanwaterdoorwie,wanneermoetwordengedaan.

Indelingnaartermijn

Elkplanheefteenstart-eneeneindpunt.Detijdtussendietweepuntenbepaaltofheteenkortetermijnplan(één jaar),middellangetermijnplan(totdriejaar)oflangetermijnplan(driejaaroflanger)is.

Kortetermijnplan

Eenkortetermijnplanheefteendefinitiefkarakter.Hetzijnaltijdoperationeleplannen.Binneneenafzienbare periodemoetietswordengedaan.Zowordteenpersoneelsbezettingsplanvooreenweekofvoorhoogstenseen maandgemaakt.Eenpersoneelsbezettingsplan(ookwelbezettingsplanofwerkroostergenoemd)iseenoverzicht waarinpermedewerkerstaataangegevenwanneerdezeingezetwordt.Omdatpersoneelkanvertrekken,ziek kanwordenofsnipperdagenenvakantieopneemt,gaandezeplanningenovereenkorteperiode.

Langetermijnplan

Eenlangetermijnplaniseenstrategischplan.Kleineenmiddelgrotebedrijvenmakenzo’nplanvaakmetveel moeiteenkostenomdatdekenniseninformatiebinnenhetbedrijfmeestalontbreken.Hetplanmaakteen voorstellingoverhoehetbedrijf,ofeendeeldaarvan,erindetoekomstuitmoetzien.Daarbijvuljegeennamen offeitenin,maardoelen.

Tochmoetenookkleinerebedrijvenaanlangetermijnplanningdoen.Uitvakbladen,opbeurzenoftijdenssymposia engesprekkenmetcollega’senafnemersmoetdeondernemervoorzichzelfeenwegvindennaarwathijopde langeretermijnmetzijnbedrijfwilbereiken.Dathoeftnietaltijdmeerengrotertezijn,datkandoorde omstandighedengedwongenzelfseenverkleiningvandeactiviteitenzijn.

Strategischeplannenzijnaltijdlangetermijnplanningen.Voorbedrijfsuitbreidingisbijvoorbeeldveelgeldnodig. Datgeldmoetjelenenofverdienen.Daarnaastishetbelangrijkdatjehetkennisniveauendeomvangvanhet personeelsbestandendeorganisatieaandeuitbreidingaanpast.Bedrijfsuitbreidingneemtdusveeltijdinbeslag.

Middellangetermijnplan

Eenmiddellangetermijnplanheeftietsvankortetermijnplannenenietsvanlangetermijnplannen.Inhettijdpad zittengrotegaten.

Vanblokstapelingnaarpalletstellingbouw

V&MLogisticsmaaktnunoggebruikvanblokstapeling.Hetverzamelenvangoederenvoorverschillendeorders istijdrovend,omdateraltijdheftrucksnodigzijnomdegoederenvanbovennaarbenedentehalen.Hetbedrijf heefthetdoelombinnentweejaaromteschakelenvanblokstapelingnaarpalletstellingbouw.Uiteindelijkmoet datuitmondenineenhalmettwaalfhoogstellingen,maarwanneerdatgaatgebeuren,hangtafvandetoestemming omtemogenbouwen.Dathetbedrijfnaardepalletstellingbouwgaat,iszekerenheeftietsvande kortetermijnplanning.Hetpersoneelsbestandmoetdaaropaangepastworden.Erzullenmindermensennodig zijn.Ofdetwaalfhoogstellingerkomt,hangtafvandelangetermijnplanning.Indieplanningmoetookweerhet personeelmeegenomenworden.Hetpersoneeldatgaatwerkenmetdehoogstellingen,moetbeterworden opgeleid,omdatzegaanwerkenmetrobottendiehetpickwerkgaandoen.

Middellangetermijnplanningiseenplanningdieniethelemaalvastligt.Erzijnnogveelonzekerheden.Datonzekere elementzitbijvoorbeeldinfinanciëleplanningenenmarketingplannen.Jekunteenplanningmakenvoor ontwikkelingenofuitbreiding,maaralsdeomzettegenvalt,moetjedeplanningenbijstellen.Bijsturingiseen maatregeldienodigisomheteinddoelzodichtmogelijktebenaderen.

Tijdsperiode en niveau in de organisatie van verschillende plannen

Niveau Soort Periode

Langetermijn 3jaaroflanger

Middellangetermijn 1tot3jaar

Kortetermijn 1jaarofkorter

Opdracht2 Personeelsbeleid

Strategisch

Tactisch

Operationeel

Topmanagement

Middenkader

Lagermanagement

a. Hetpersoneelsbeleidvaneenbedrijfbestaatuitdriefasen.Welkefasenzijndat?

b. Geefeenbeschrijvingvandedriefasenvanhetpersoneelsbeleid.

c. Welkeervaringhebjezelfmetdedriefasenvanhetpersoneelsbeleid?Dithoeftnietalsleidinggevendetezijn. Geefvanelkefaseeenvoorbeeld.

d. Waaromishetzobelangrijkdatgegevensinhetpersoneelsdossiernietzomaardooriedereenintezienzijn?

Opdracht3 Soortenplannen

a. Hoelangduurteenkortetermijnplanmaximaal? eenweek eenmaand eenkwartaal eenjaar

b. Wiehoudtzichbezigmetstrategischeplanningen?

c. Kiesdejuistebegrippen. Eenbezettingsplaniseenstrategisch/tactisch/operationeelkortetermijnplan/middellangetermijnplan /langetermijnplan

d. Waaromisvooreengoedeplanninginzichtindedoelenenbeleidsplannennoodzakelijk?

2.2 Personeelsbehoefte

Inhetpersoneelsplanmoetjekijkennaarvraagenaanbod.Devraagnoemjeookweldepersoneelsbehoefte Eentekortaanpersoneelleidtertoedatmedewerkersveelenhardmoetenwerken.Ditkanzorgenvoordemotivatie. Eenoverschotaanpersoneelleidtertoedatmedewerkersnietgenoegtedoenhebbenomhunwerkdagmeete vullen.Daarnaasthebjehogepersoneelskosten,terwijldeomzetniettoeneemt.Hetisbelangrijkdatjeinieder gevaldepersoneelskostenkuntdekkenmetdeomzetdiejedraait,anderslijdjeverlies.Wiljenieuwpersoneel aannemen,danmoetjeiniedergevalnagaanofdeomzethettoelaat.

Depersoneelsbehoefteiseenonderdeelvandecapaciteitsbehoefte Decapaciteitsbehoefteishetgeheelaan middelendatjenodighebtomdegeplandewerkzaamhedenuittekunnenvoeren.Naastpersoneelkunjedan bijvoorbeelddenkenaanvrachtwagens,heftrucks,handpallettrucksofverpakkingsmaterialen.

Balans

Somsishetgoedkoperombepaaldwerkuittebesteden inplaatsvandaarvooreenmedewerkeraantenemen. Debalanstussenhetaanbodendebehoefteisgeregeld inhetpersoneelsbeleid.Alsmedewerkerstehardmoeten werken,medewerkersvaaknietstedoenhebbenof klantenvaaklangmoetenwachtenvoordatzegeholpen worden,ofdeloonkostennietinverhoudingzijnmetde omzet,danlijktdebalanszoek.

Hebjeteveelpersoneelindienst,danisersprakevan overbezetting Jehebtteweinigwerkomde personeelskostentekunnendekken.Hebjeteweinig personeelindienst,daniseronderbezetting Hetbedrijf looptdandekansdathetomzetmislooptomdathet personeelhetnietbijkanbenen.Hebjebijvoorbeeldte weinigmagazijnmedewerkers,danwordenorderstelaat geleverd.Ditzorgtvoorbozeafnemerseneventueelook voorhetmoetenbetalenvanschadevergoedingen. Klantenkunnenookkiezenvooreenanderedienstverlener.

Personeelsbehoeftebepalen

Je personeelskosten moeten niet hoger zijn dan je opbrengsten op de langere termijn.

Debehoefteaanpersoneelbepaaljedoortekijkennaardegroeiofdedalingvandevraagnaarwerk.Jekijktook naardebedrijfsdoelstellingen,bijvoorbeeldindevormvankengetallenvoorarbeidsproductiviteit.Jekijktook ofhetbeschikbarepersoneelgeschiktisvoorhetwerkaanbod. Alsergeenbalansistussenjepersoneelsbehoefteenhet-aanbod,moetjeactieondernemen.Signalendaarvan zijnbijvoorbeeldalsjemerktdat:

• medewerkerstehardmoetenwerken

• medewerkersvaaknietstedoenhebben

• klantenlangmoetenwachtenophunbestelling

• deloonkostenerghoogzijnvergelekenmetdeomzet.

Kwaliteitenkwantiteit

Bijpersoneelsplanningzijntweefactorenbelangrijk:dekwantitatievepersoneelsbehoefteendekwalitatieve personeelsbehoefte Ditbetekentrespectievelijkhetaantalmedewerkersdatnodigisenhetsoortmedewerkers waarbehoefteaanis.

Kwantitatievebehoefte

Internefactoren(inhetbedrijf)enexternefactoren(buitenhetbedrijf)beïnvloedendepersoneelsplanning.

Externefactorenkunnenzijn:politiekebeslissingenendesituatieopdearbeidsmarkt.Deregeringheeft bijvoorbeeldwettengemaaktwaarinexactisaangegevenhoeveeluuriemandmagwerken,hoeveelpauzes verplichtzijnenzovoort.JevindtditterugindeArbeidstijdenwet.Ookcao’s(collectievearbeidsovereenkomsten) bevattenregelsoverhetmaximaleaantaltewerkenurenenzijndusvaninvloedopdehoeveelheidpersoneel dienoodzakelijkis.

Opdearbeidsmarktheerstsomskrapte,watbetekentdaterweinigarbeidsreserve(werkloosheid)is.Datmaakt hetmoeilijkeromvoldoendepersoneelsledentewerven.Bijeenoverschotopdearbeidsmarktsolliciterenvaak ergveelmensenenheefthetbedrijfmeerkeuzemogelijkheden.Hetbedrijflooptwelhetrisicoveeltijd(endus geld)kwijttezijnvoordatdejuistekandidaatisgeselecteerd.

Debelangrijksteinternefactorendiedekwantiteitbepalenzijn:

• debeschikbareomzetgegevens

• deteverwachtenomzet

• deomzetpermedewerker

• ontslag,arbeidsongeschiktheid,pensioenenpromotievanmedewerkers.

Omdekwantitatievebehoeftetebepalen,gebruikjebijvoorkeurkengetallen.Eenkengetaliseenverhoudingscijfer datinzichtgeeft(inditgeval)inpersoneelszaken.Denkaancijfersoverin-,uit-endoorstroom,duurvanhet dienstverband,ziekteverzuimenzovoort.

Kwalitatievebehoefte

Eenvandeeisenineenkwaliteitszorgsysteemisdathetbedrijfbeschiktovervoldoendegekwalificeerdpersoneel. Datbetekentdatdejuistemensenopdejuisteplaatsaanwezigzijn.Eenkwaliteitszorgsysteem(bijvoorbeeld ISO-9001)isvooralgerichtophetverbeterenvandeklanttevredenheid,endaarinkanhetpersoneelsbeleideen belangrijkerolspelen.

Hetgaatbijhetbepalenvandekwalitatievebehoefteomdevraagaanwelkefunctie-eisenhetpersoneelmoet voldoen.Dekwaliteitdienodigis,hangtafvandevolgendefactoren:

• detaakinhoud

Kaneenbeginnendafdelingsmanagerdeklusklarenofmoeteenervarenmedewerkerwordeningezet?

• debedrijfsformule

Hoeveelmoetdenieuwemedewerkervandegoedereninhetmagazijnweten?Hoezorgjedatdezemedewerker pastbijdedoelgroependepositioneringvanhetbedrijf?

• hetteam

Aanwelkeeisenmoetdenieuwemedewerkervoldoen,zodatdezeinhetteampast?Moetheteenteamplayer ofsolistworden?

Kennis van de goederen is van groot belang bij het bepalen van de kwalitatieve behoefte.

Alsjedekwalitatievebehoeftegoedwiltaanpakken,gebruikjeeenkwaliteitscyclus.Deenestapvolgtinzo’n cyclusautomatischopdeandere.Alsjeallestappenhebtgezet,benjeweeraangelandbijdeeerstestap.Het procesbegintdanvanvorenafaan.EenbekendekwaliteitscyclusisPDCA(Plan-Do-Check-Act).

Opdracht4 Personeelsbehoefte

Watbetekentpersoneelsbehoefte?

Opdracht5 Kwantiteitenkwaliteit

a. Vuldejuistepersoneelsbehoeftenin.

hetaantalmedewerkers: personeelsbehoefte

deeisenaandemedewerkers: personeelsbehoefte

b. Noteertweeinternefactorendievaninvloedzijnopdehoeveelheidpersoneeldienodigis.

c. Legaandehandvaneenvoorbeelduitdepraktijkhetverbanduittussenkwaliteitszorgenpersoneelsbeleid.

Opdracht6 Wavelesspicking

Leeshetartikel‘Gestroomlijndertewerkmetwavelesspicking’opLogistiek.nl.

a. Welketweemanierenvanorderverzamelenwordeninhetartikelbesproken?Legbeidemanierenkortuit.

b. Welkevandetweemanierenvanorderverzamelenzalhetminstvaakvooroverbezettingenonderbezetting vanpersoneelzorgen?Legjeantwoorduit.

2.3 Werkplanning

Eenwerkplanningnoemjeookweleenpersoneelsbezettingsplan.Hetiseenkortetermijnplanwaarinstaat welkemedewerkersopwelkmomentenopwelkeplekactiviteitenmoetenuitvoeren.Bijhetmakenvande werkplanninghoudjerekeningmetdehoeveelheidensoortwerkdatgedaanmoetworden,feest-en vakantiedagen,wettelijkeregelgevingenindienhiervansprakeisdeCollectieveArbeidsovereenkomst(cao).

Behoefteenbeschikbaarheid

Omeenwerkplanning(werkrooster)temaken,moetjewetenwatjepersoneelsbehoefteis.Hoeveelmedewerkers hebjenodigenwatmoetenzekunnen?Alsjeditweet,moetjekijkenwelkemedewerkersbeschikbaarzijn.Dit noemjedepersoneelsbeschikbaarheid Alsditinbalansis,danhebjeeengoedewerkplanninggemaakt.Maar hetkanzijndathetdrukkerwordtdanverwacht.Jepersoneelsbehoefteisgroterdanjepersoneelsbeschikbaarheid.

Voorbeeldwerkplanning

Muratisleidinggevendeenheefteenwerkplanninggemaakt.Hijgaatervanuitdathetvrijdagergdrukwordt. Hetiseindnovemberendatisaltijdeendrukkeperiodevoorhetbedrijf.Hijzetdaarombijnaiedereenininhet magazijn.

Zoalsjeziet,staanLouiseenLevialledageninhetmagazijn.Zijhebbenveelervaringenkunnendeprocessen zelfstandigaansturen.

Maandag

Gerda

Louise

Nico

Levi

Manuela

Vakantie

Magazijn

Ladenen lossen

Vrij

Vrij

Dinsdag

Vakantie

Magazijn

Vrij

Magazijn

Ladenen lossen

Woensdag

Magazijn

Magazijn

Magazijn

Magazijn

Ladenen lossen

Donderdag

Magazijn

Magazijn

Magazijn

Magazijn

Ladenen lossen

Vrijdag

Vrij

Magazijn

Magazijn

Magazijn

Magazijn

Zaterdag

Magazijn

Vrij

Magazijn

Magazijn

Magazijn

Arbeidsnormen

Onderarbeidsnormenverstajeeenbepaaldehoeveelheidwerkdieeennormaalmensineenbepaaldetijdkan verrichten.Arbeidsnormenzijneenuitgangspuntvoorjewerkplanning.Daardoorhebjeimmerseenuitgangspunt vanhoeveeliemandineenbepaaldetijdmoetkunnendoen.

Indezedefinitiebetekenteen‘normaalmens’:eenmensmeteeninzeteneenvaardigheiddieaandeverwachtingen vandeleidinggevendevoldoet.Mensenverschilleneniemandmetmeerofjuistminderervaring,ofiemandmet eenfysiekeofmentalearbeidsbeperkingzalnietzondermeerexactvolgensdezenormpresteren.Hetisbelangrijk omhierrekeningmeetehouden.

Arbeidstijden

Bijhetmakenvaneenwerkplanningmoetjerekeninghoudenmetwettelijkeregelsvoorarbeids-enrusttijden. DezeregelsvindjeindeArbeidstijdenweteninhetArbeidstijdenbesluit.DeArbeidstijdenwet(ATW)geeft voorschriftenvoordemaximumduurvanhetverrichtenvanarbeid.

IndeArbeidstijdenwetstaat:

• hoelangeenwerknemerperdagenperweekmagwerken

• wanneereenwerknemerrechtheeftoppauzeofrusttijd

• vanafwelkeleeftijdarbeidistoegestaanenonderwelkevoorwaarden.

BekijkdesitevanderijksoverheidoverdeArbeidstijdenwet.

Arbeidstijdenbesluit

HetArbeidstijdenbesluitbevatdeuitzonderingenopdeArbeidstijdenwet.Hierinstaanbepaaldecategorieën medewerkers,situatiesensectorenwaarvoorafwijkenderegelsgelden.Jijmoetalsleidinggevendenatuurlijk rekeninghoudenmetditbesluit.

Voorbeeldregelingpiekperiodes

Eenspecialesituatieisderegelingvoorpiekperiodes.HieroverzegthetArbeidstijdenbesluit:“alszichonvoorziene wijzigingenvandeomstandighedenvoordoenofdeaardvanhetwerkhetnoodzakelijkmaaktdateenwerknemer incidenteelenvoorkortetijdindenachtmoetwerken,kanincollectiefoverlegwordenafgesprokendatde periodevan13weken,waaroverdegemiddeldearbeidstijdperweekwordtberekend,wordtgesteldop52weken. Perperiodevan52wekenmagdanmaximaalgemiddeld40uurperweekwordengewerkt.”

Cao

Ookeencao(collectievearbeidsovereenkomst)heefteengroteinvloedophetpersoneelsbezettingsplanvaneen organisatie.

Eencao,ofcollectievearbeidsovereenkomst,iseenovereenkomsttussenwerkgeversenwerknemersorganisaties (zoalsvakbonden)waarindearbeidsvoorwaardenvooreenspecifiekesector,bedrijfstakofbedrijfzijnvastgelegd. Dezeovereenkomstregeltzakenalslonen,arbeidstijden,verlof,pensioenregelingen,enanderearbeidsvoorwaarden en-omstandigheden.

Omervoortezorgendateenpersoneelsbezettingsplaninovereenstemmingismetdecao,moetenHR-managers enplannersgoedopdehoogtezijnvandecaoenmedewerkersduidelijkinformerenoverhunrechtenenplichten zoalsvastgelegdindecao. CAOnietaltijd

Ditzijndebelangrijkstemanierenwaaropeencaoinvloedkanuitoefenenophetpersoneelsbezettingsplan:

Arbeidstijdenenroosters

• Decaosteltvaakregelsvastoverdemaximaleenminimalewerktijdenperdag,weekenmaand,inclusief verplichterustperiodes.

• Voorschriftenoverdeduurenfrequentievanpauzesenrusttijdenmoetenwordenopgenomeninhetrooster.

• Decaokanbepalingenbevattenoverdeomstandighedenwaaronderoverwerkistoegestaanenhoeditmoet wordengecompenseerd(bijvoorbeeldmetextraloonoftijdvoortijd).

Verlofregelingen

• Decaobepaalthetaantalvakantiedagenwaarwerknemersrechtophebben,evenalsdeprocedurevoorhet aanvragenentoewijzenvanvakantie.

• Regelgevingmetbetrekkingtotziekteverlof,ouderschapsverlof,zorgverlof,etc.,moetwordenopgenomen inhetpersoneelsbezettingsplan.

Lonenenvergoedingen

• Decaobepaaltdesalarisschalenenloonsverhogingen,watinvloedheeftopdekostenvanhet personeelsbezettingsplan.

• Regelingenvoortoeslagen,zoalsploegentoeslagen,onregelmatigheidstoeslagenenoverwerktoeslagen, moeteninaanmerkingwordengenomenbijhetopstellenvanhetplan.

Flexibiliteitencontractvormen

• Decaokanbeperkingenopleggenaanhetaantaltijdelijkecontractenendevoorwaardenvoorhetomzetten vantijdelijkenaarvastecontracten.

• Bepalingenoverdemogelijkhedenenrechtenvandeeltijdwerkersmoeteninhetbezettingsplanworden opgenomen.

Gezondheidenveiligheid

• Decaokanbepalingenbevattenomwerkdrukenwerkstresstebeheersen,zoalsmaximalewerkurenen verplichterustperiodes.

• Voorschriftenvoorveiligeengezondearbeidsomstandighedenkunnenvaninvloedzijnopdeplanningvan personeelsbezetting.

Opleidingenontwikkeling

• Decaokanvereistenbevattenvoorhetaanbiedenvantrainingenenopleidingsprogramma's,diemoeten wordengeplandinhetbezettingsplan.

• Bepalingenoverstudieverlofenhetbijwonenvantrainingenmoetenwordenopgenomen.

Mobiliteitenherplaatsing

• Regelsmetbetrekkingtotinternemobiliteit,promotiesenherplaatsingenmoetenwordengeïntegreerdin hetpersoneelsbezettingsplan.

• Decaokanbepalingenbevattenoverontslagbeschermingenproceduresbijreorganisaties,watinvloedheeft opdepersoneelsplanning.

Overigeinvloedsfactoren

Bijhetmakenvandewerkplanninggajedusuitvandewettelijkeregelsvoorarbeids-enrusttijdenenjemaakt gebruikvandearbeidsnormendiegeldenvoorjouworganisatie.Daarnaastmoetjejeervanbewustzijndater nogmeerzakeninvloedhebbenopdewerkplanning.Denkaan:

• deaardvandewerkzaamheden

• indirecteendirecteuren

• fluctuaties

• draagkracht

• ziekte

• vakantiedagen

• atv

• verlof.

Deaardvandewerkzaamheden

Jehoudtrekeningmetdeaardvandeteverrichtenwerkzaamheden.Ineenlogistiekeondernemingisnietiedere orderpickerinstaatallevoorkomendewerkzaamhedenteverrichten.

Indirecteendirecteuren

Alshetgaatomdeintezettenuren,moetdeleidinggevendeeenonderscheidmakentussenindirecteurenen directeuren.Indirecteurenzijndeurendienodigzijnvoorleiding,beheerencommunicatie.Directeurenzijnde urendienodigzijnomdewerkzaamhedenzélfonderidealevoorwaardenuittevoeren.(Indepraktijkpaktdat vaakandersuit.)

Fluctuaties

Jemoetbijhetmakenvaneenwerkplanningookrekeninghoudenmetvoorspelbareenonvoorspelbarefluctuaties. Voorspelbarefluctuatieszijnschommelingeninhetnormalepatroonvandewerkzaamhedendiejekuntzien aankomen.Denkaanpiektijden.Onvoorspelbarefluctuatieszijnschommelingeninhetnormalepatroonvande werkzaamhedendiejenietzagaankomen.Bijvoorbeeld:devrachtwagenmetjouwbestellingendieeenongeluk krijgt.

Draagkracht

Bijhetmakenvandewerkplanninghoudjeookrekeningmetdedraagkrachtvanhetpersoneel.Draagkrachtis dematewaarindemens(zowellichamelijk,geestelijk,alsquapersoonlijkheid)instaatiseenbepaaldeprestatie televeren.

Ziekte

Medewerkersdieziekzijn,kunjenietinroosteren.Hetisdaarombelangrijkomeengoederegistratievanaan-en afwezigheidbijtehouden.

Vakantiedagen

Jekrijgtooktemakenmetmedewerkersdieopvakantiezijn.Iedereenheeftnamelijkrechtopvakantiedagen. VolgensdeVakantiewetheeftiederefulltimewerknemerrechtopvierwekenvakantieperjaar.Hetislogischdat medewerkersdierechthebbenopvrijedagen,dezeookopnemen.Hetisvoorjoualsmanagervangrootbelang datjedievrijedagengoedplant.Datgeldtzekeralshetgaatomvakantiedagen.Vakantieiseenaantal aaneengeslotendagenvrijaf.Somskunjemedewerkershunvrijedagennietlatenopnemenwanneerzijdat willen.Steljemaareensvoordatallemedewerkersindezelfdeweekmetvakantiewillen.Dankanhetbedrijfnet zogoeddichtgaan.Vandaardatjevrijedagengoedmoetplannen.

DeVakantiewetbevatookeenaantalregelswaarmeejealsleidinggevendegoedrekeningmoethouden.Daarin staatbijvoorbeelddatwerknemershunwettelijkevakantiedagenbinnenanderhalfjaarmoetenopnemen.Voor bovenwettelijkevakantiedagengeldteentermijnvanvijfjaar.Ziekewerknemersbouwenhetzelfdeaantaldagen opalsgezondecollega’s.

Atv-dagen

Invrijwelallecao’szijnbehalvevakantiedagenookanderevrijedagenvastgelegd.Debelangrijkstezijnatv-dagen. Onderdearbeidstijdverkorting(atv)vallenvrijedagendiejijalsleidinggevendedoormiddelvaneenrooster vaststelt.Jehoudterookrekeningmeebijjewerkplanning.

Verlof

Werknemerskunnenafwezigzijnvanwegeziekteofvakantiedagen,maarerkanooksprakezijnvanverlof.Verlof ishetrechtopbetaaldeofonbetaaldeafwezigheid.Denkaaneenhuwelijk,begrafenisvaneenfamilielidofeen verhuizing,ofwettelijkeverlofsoortenalszwangerschaps-enbevallingsverlof,ouderschapsverlof,adoptieverlof enpleegzorgverlof,zorgverlofofcalamiteitenverlof.

Makenvaneenpersoneelsbezettingsplan

Eenpersoneelsbezettingsplaniseenessentieelhulpmiddelomervoortezorgendatervoldoendepersoneel beschikbaarisomdewerkzaamhedenteverrichten.Hetishierbijvaakbelangrijkditzoefficiëntmogelijk(met eenminimumaankosteneneenmaximumaanopbrengsten)teorganiseren.Eenpersoneelsbezettingsplan maaktduidelijkhoeveelenwanneermedewerkersmetbepaaldekwaliteitennodigzijnomdewerkzaamheden uitgevoerdtekrijgen.

Alsjijalsleidinggevendeeengoedpersoneelsbezettingsplanmaakt,metanderewoorden,alsjezorgtvooreen goedebezetting,bestaatjouwtaakalshetgaatomdewerkorganisatievooralnoguit:

• hetverdelenvandeopdrachtenaandehandvaneenwerkplanningperdag

• hetcontrolerenvandeverstrekteopdrachten

• hetbepalenvanprioriteitenenhetbijstureningevalvanstoringen.

Voorhetmakenvaneenpersoneelsbezettingsplankunjealsvolgttewerkgaan:

Stap1Analyseerdebedrijfsdoelen

Watwilhetbedrijfofdeafdelingbereikenenhoeisdatvaninvloedopdepersoneelsbehoeften?Eenhoge servicegraadbetekentminderruimtevoorrisico'sdaneenlagereservicegraadwaarbijhetminderergisalseen klantbijvoorbeeldwatlatergeholpenwordt.

Stap2Analyseerhistorischegegevensentrends

Doorvorigepersoneelsroostersenwerkbelastingtebestuderenkunjevaststellenwanneermeerenminder personeelnodigwasenwaardoorditkwam.Oorzakenkunnenseizoensinvloedenzijn,bijvoorbeeldtuinsetsals dezomeraanbreekt,ofschaatsenalshetbeginttevriezen.

Alsergeengoedehistorischegegevensbeschikbaarzijnishetaantebevelenhierwelvoortegaanzorgenzodat indetoekomstkanwordengeleerdvanwatgoedenmindergoedginginhetverleden.

Stap3Berekenhetwerkaanbod

Berekenopbasisvandeverwachttemetbehulpvanarbeidsnormenhetaantalbenodigdeurenvoordeteverrichten werkzaamheden.Dusbijvoorbeeld:hetaantalurenvoordeinslagvangoederen,depauzes,hetopleiden,het werkoverleg,depersoonlijkegesprekkenenzovoort.

Houdookrekeningmetexternefactorenzoalseconomischetrends,wet-enregelgeving,entechnologische veranderingendiedepersoneelsbehoeftekunnenbeïnvloeden.

Omdatjemetveelfactorenrekeningmoethoudenishetaanteradenomsoftwarevoorpersoneelsplanningof eenspreadsheetalsMSExceltegebruikenomdeverwachtepersoneelsbehoeftenteberekenen.

Stap4Beoordeeldehuidigepersoneelscapaciteit

Maakeenoverzichtvanhethuidigepersoneel,inclusiefhunvaardigheden,beschikbaarheidenprestaties.Vergelijk dehuidigepersoneelscapaciteitmetdevoorspeldebehoeftenomtekortenofoverschottenteidentificeren.

Opdekortetermijnkunjetekortenofoverschottenoplossendoorbijvoorbeeldteschuivenmetdienstenofverlof aantepassen.Uiteraardmoetjehierbijrekeninghoudenmetwatvolgensderegelgevingmagenwatredelijkerwijs kan.

Voordelangeretermijnkunjestrategieënontwikkelenomtekortenofoverschottenaantevullen.

Bijpersoneelstekortenkunjedenkenaandevolgendeacties:

• Rekruteringenwerving:

– Hetplannenwervingscampagnesvoornieuwewerknemers.

– Tijdelijkekrachtenofuitzendkrachteninschakelenvooreenmaligeofkorteterugkerende,bijvoorbeeld seizoensgebonden,pieken.

– Hetaanbrengenvaneenzogenaamde'flexibeleschil'waarbijeen(klein)deelvanhetpersoneelnietin vastedienstwerktenflexibelemedewerkerskunnenwordenopgeroepeniseenteoverwegenoptiebij regelmatigefluctuatiesvandewerkbehoefte.

• Opleidingenontwikkeling:

– Investereninopleidingenbijscholingvanhuidigpersoneelomhunvaardighedenteverbeterenenze productieverofveelzijdigertemakenzodatzeopmeerverschillendewerkzaamhedenkunnenworden ingezet.

– Creëerinternemobiliteitsprogramma'sompersoneelteherverdelennaarfunctieswaarzehetmeestnodig zijn.

• Verbeterwerkprocessen:

– Optimaliseerwerkprocessenomdeproductiviteitteverhogenendepersoneelsbehoefteteverminderen.

– Overweegautomatisering:ditkanvaakgrote(re)investeringenmetzichmeebrengenmaarbijeenblijvende hogerewerkdrukkanditoptermijneeneffectieveénefficienteoplossingzijn.

Bijpersoneelsoverschotkunjedenkenaan:

• Beëindigenarbeidsrelatie

– Desamenwerkingmeteeninhuurkrachtzoalseenuitzendkrachtofeenzelfstandigezonderpersoneel (ZZP)kunjeoverhetalgemeenvrijsnelbeëindigen.

– Medewerkersinvastedienstkunjenietzomaarnaarhuissturen,maaralserstelselmatigteweinigwerk iszalviaeenvaststellingsprocedureofdekantonrechterbeëindigingmogelijkzijn.Ditzalkostenmetzich meebrengenwaargoedrekeningmeegehoudenmoetworden.

– Ontslagvanvastemedewerkersisvaakeenvervelendemaatregel.Voordatjetotditbesluitkomtishet aanteradenomandereoptiesteoverwegen,zoalsomscholingen/ofoverplaatsingnaareenandere afdeling.

Stap5Maakhetpersoneelsrooster

Alsjedeuittevoerenwerkzaamhedenhebtgeïnventariseerdendebenodigdeurenhebtberekendsteljeeen weekschemaofeenweekroosterop.Gebruikbijvoorkeursoftwarevoorroosterplanningomfoutenteminimaliseren endeefficiëntieteverhogen.EenspreadsheetalsMSExceliseenalternatiefmaarditvraagtgoedinzichtvan waarrekeningmeetehoudenengoedevaardighedeninMSExcel.

Alshetweekschemaklaaris,moetjeditvertalennaardagschema’s,ofdagroosters.Steleengedetailleerdrooster opdatrekeninghoudtmetdebeschikbaarheid,voorkeurenenvaardighedenvanhetpersoneel.

Zorgeraltijdvoordatallemedewerkerstijdigopdehoogtezijnvanhunrooster.Gebruikbijvoorbeeldeencentraal systeem(zoalseenonlineplatform)waarmedewerkershunroosterkunnenbekijkenenwijzigingenkunnen aanvragen.

Stap6Monitorenevalueer

Houddeuitvoeringvanhetpersoneelsbezettingsplangoedindegatenenmaakaanpassingenwaarnodig.Evalueer regelmatigdeeffectiviteitvanhetpersoneelsbezettingsplandoortekijkennaarKPI’szoalsproductiviteit,klant tevredenheidenmedewerkerstevredenheid.Verzamelfeedbackvanmedewerkersenmanagersomverbeteringen doortevoeren.

Stap7Bijwerkenenaanpassen

Werkhetpersoneelsbezettingsplan,arbeidsnormenenberekeningenbijopbasisvandeevaluatieenveranderende bedrijfsbehoeften.Zorgervoordathetplanflexibelgenoegisomaanonverwachteveranderingenenuitdagingen tevoldoen.

Eenpersoneelsbezettingsplanisnooitklaarendoordezestappenteblijvenvolgenkanjesteedseenzoeffectief mogelijkpersoneelsbezettingsplanopstellendatnietalleenvoldoetaandehuidigeoperationelebehoeften,maar ookflexibelgenoegisomzichaantepassenaantoekomstigeveranderingen.

Opdracht7 Werkplanning

a. Alsjeeenwerkplanningmaakt,ofweleenpersoneelsbezettingsplan,houdjerekeningmet personeelsbeschikbaarheidencompetentiesvanmedewerkers.

Leguitwaaromjerekeninghoudtmetpersoneelsbeschikbaarheid.

b. Leguitwaaromjerekeninghoudtmetcompetentiesvanmedewerkers.

c. Watstaaterineenwerkplanning?

d. Noteertienfactorendievaninvloedzijnophetmakenvaneenwerkplanning.

e. Wathebbenvakantiedagen,verlofdagenenatv-dagenmetdewerkplanningtemaken?

f. Noteerzevenonderdelenvancao'sdieinvloedhebbenophetpersoneelsbezettingsplan.

g. Watishetverschiltusseneenpersoneelsplan,eenpersoneelsplanning,eenpersoneelsbezettingsplan,een werkroostereneenwerkplanning?Legdituitinjeeigenwoorden.

h. Welkedriestappenzijnnodigalsjeeenwerkplanmaakt?Vulzein.

Stap1:

Stap2:

Stap3:

Opdracht8 Personeelsplan

Kiesdejuisteantwoorden.

1. Eenpersoneelsplan/werkplanninggaatverderdaneenpersoneelsplan/werkplanning

2. Eenpersoneelsplan/werkplanninggaatveelmeeroverdelangetermijnenismeerstrategischgericht.

3. Eenpersoneelsplan/werkplanninggaatoverdeweek-enmaandroostersenisdaarmeeookveelalgemener /specifieker

Opdracht9 TransportbedrijfVanGinkel

TransportbedrijfVanGinkeliseenkleintransportbedrijfmetviervrachtwagens.Hetbedrijfisgespecialiseerdin hettransportvancontainersvandehavensvanRotterdamenAntwerpennaarhetdirecteachterland(België, NederlandeneendeelvanDuitsland).Hetbedrijfheeftdriefulltimechauffeurs(Lesley,MirjamenJens),twee parttimechauffeurs(RichardenDaniel)entweeoproepkrachten(EstherenJan)indienst.EstherenJanhebben jarenlangvoorhetbedrijfgewerktenwerkennualleenalshetechtnodigis.

Corryisdeplannervanhetbedrijf.Zekijktnaardeplanningvoordevolgendeweek.

Maandag

Dinsdag

Woensdag

Donderdag

Vrijdag

Zaterdag

1ritDuitsland

1ritBelgië

1ritNederland

2rittenNederland

2rittenBelgië 1ritDuitsland

3rittenNederland

2rittenBelgië

2rittenDuitsland

3rittenNederland 2rittenBelgië

2rittenDuitsland

1ritNederland 1ritBelgië

2rittenNederland 1ritDuitsland

VerdermoetCorryrekeninghoudenmetdevolgendepunten:

• RichardenDaniëlwerkenbeidendriedagen.

• Eenritwordtdooréénchauffeuruitgevoerd.Hijisdaardeheledagmeebezig.

• Jensmoetdekomendeweeknaardetandarts.Hetmaakthemnietuitopwelkedaghijmoet,maarhijwilwel graagwetenwanneerhijnaardetandartskan.

Vuldevolgendeplanningvoordekomendeweekin.

Jens

Daniël

Richard

Esther

Jan

Za. Vr.

Do. Wo.

Di. Ma.

Lesley

Mirjam

Opdracht10 Heleboel.com

a. Heleboel.comverzorgtdeopslagenorderverwerkingvanallerleiconsumentenartikelenvoorverschillende opdrachtgevers.Voorvierwekenindedrukkemaandnovembermoeteenpersoneelsplanninggemaakt wordenvoordeorderverwerking.Bestudeerdebeschikbaregegevensenbeantwoordtdevolgendevragen.

Teverwachtenordersteverwerken:25.000

Arbeidsnorm:50ordersperdagpermedewerker ATV-dagen:1permedewerkerindezevierweken Werkdagen:5perweek,nietinhetweekend.

b. Hoeveelmedewerkerszijnernodig?Laatjeberekeningzien.

c. Dooreenlangdurigziekemedewerker,ouderschapsverlofentweemedewerkersdiehunvakantiehebben geplandkomjemedewerkerstekort.Noteerviermogelijkeoplossingen.

2.4 Prestatie-indicatoren

Prestatie-indicatorenzijnvariabelendieinzichtgeveninhoehetgaatmethetbedrijf.Eenvariabeleiseengetal datkanveranderen.Eenprestatie-indicatorkanvanalleszijn.Jekuntbijvoorbeelddenkenaandetevredenheid vandemedewerkers.Datkunjeelkjaarmetenendankijkjeofdetevredenheidgelijkisaanvorigjaar,ofmisschien hogeroflager.Daarnakunjeonderzoekenwaaromdeuitkomsthogeroflageris.

Jegebruikteenprestatie-indicatoromtemetenhoehetgaatbinnenhetbedrijfenomnieuwbeleidtemaken. Alseenprestatie-indicatoraangeeftdatdeomzetpergewerktuurgedaaldis,danmoeterietsgebeuren.Deomzet moetomhoog,ofhetaantalmedewerkersmoetnaarbeneden.

Veelprestatie-indicatorenzijnkengetallen.Kengetallenzijngetallenwaarmeejedeverhoudingtussentwee zakenaangeeft,bijvoorbeelddeverhoudingtussenhetaantalurendatjepersoneelheeftgewerktendeomzet dieisbehaald.

Aandewaardevaneenkengetalkunjebijvoorbeeldzienofjeergensopmoetbezuinigen.

Eriseenaantalkengetallendatjekuntgebruikenbijhetnemenvanbeslissingenoppersoneelsgebied.Jekunt kijkennaardeomzet:

• arbeidsproductiviteit:omzetperfte

• omzetperwerkzaampersoon

• omzetpergewerktuur.

Anderekengetallendiejekuntgebruikenzijn:

• verlooppercentage

• ziekteverzuimpercentage.

Fte

Hetaantalmedewerkersdrukjevaakuitineenaantalfte.Ftestaatvoorfulltime-equivalent.Eénfteiseenvolledige werkweek.Opdiemanierkannietalleendekwantiteitvanhetpersoneelsbestandwordenuitgedrukt,maarook deomvangvanéénfunctie.Alsjebijvoorbeelduitgaatvaneenwerkweekvan38uur,is0,5ftegelijkaan19uur.

Arbeidsproductiviteit

Bijhetberekenenvandearbeidsproductiviteitbekijkjehoeveelergemiddeldperfulltimemedewerkerwordt geproduceerd.Dearbeidsproductiviteitkunjeberekenenmetomzetperfte.Alsjedrieparttimersindiensthebt, dieiedervoor40%opdeloonlijststaan,tellendezedriewerknemersvoor1,2fte:3×40%=120%.

Bijditkengetalgajevaakuitvandewerknemersdieopdeloonlijststaan.Uitzendkrachtentellendusnietmee. Alsjegebruikmaaktvanditkengetalmoetjehiermeerekeninghouden.Deomzetperfteberekenjealsvolgt:

Formule

omzet per fte =  omzet  aantal fte's

Rekenvoorbeeld

Deomzetis€900.000.

Bijditbedrijfwerkenviermensen(inclusiefdeondernemer).Deondernemerwerktvoor100%,deanderedrie hebbeniedereendienstverbandvan80%.

Hetaantalfte’sisdan3,4(100%+3×80%).

Deomzetperfteisdan:

Norm

Ofjetevredenbentmetdeberekendearbeidsproductiviteit,hangtafvandenormdiejehanteert.Eennormis eenvastgestelderichtlijn.Somswordtdeverwachtearbeidsproductiviteitalsnormgebruiktvoordewerkelijke arbeidsproductiviteit.Jemaaktdaneenrealistischeinschattingvandeverwachteproductiviteitendieinschatting gebruikjevervolgensalsrichtlijnvoorrealisatie.Dewerkelijkeproductiviteitmagdanmaximaaleenbepaald percentageonderdevastgesteldenormliggen.

Bijeengrotelogistiekedienstverlenerwordendenormendiejemoethanterenmeestaldoordedirectiebepaald.

Arbeidsproductiviteit

Eenondernemingheeftviermedewerkersindienst,waarvan1×1fte,2×0,8fteen1×0,6fte.Deomzetisdeze maand€21.000.Hoehoogisdearbeidsproductiviteit?

Arbeidsproductiviteit

Dearbeidsproductiviteitis€6.562,50perfte.

Vantevorenwerdeenarbeidsproductiviteitverwachtvan€6.600.Dezeverwachtingnoemjeeenprognose.In dezeondernemingwordteenmaximaleafwijkingvan4%gehanteerd.Dearbeidsproductiviteitmagdusnietlager uitkomendan4%onderdeverwachting.

Hoeveelwijktdewerkelijkearbeidsproductiviteitindezesituatieafvandeverwachting?

• Afwijkingwerkelijkvanverwachting=(werkelijkearbeidsproductiviteit)÷(verwachtearbeidsproductiviteit)

• Afwijking werkelijk van verwachting = € 6.562,50 € 6.600,00

• Afwijkingwerkelijkvanverwachting=0,99%

• Dewerkelijkearbeidsproductiviteitis99%vandeverwachting. Dewerkelijkheidisdus100%–99%=1%lagerdandeverwachting

• Dewerkelijkeproductiviteitmochtmaximaal4%lagerzijndandeverwachting.Debehaaldeproductiviteitis dusgoed,want1%isminderdan4%.

Omzetperwerkzaampersoon

Deomzetperwerkendeisdeomzetperwerkzamepersoonopdeloonlijst.Hetbetreftdetotaleomzet,afgezet tegenhettotaalaantalwerkzamepersonen(ongeachtofdiefulltimeofparttimewerken).Uitzendkrachtenstaan nietopdeloonlijstenteljedaaromnietmee.Alseendeelvandewerknemersparttimewerkt,isditkengetallager dandatvandeomzetperfte.

Deomzetperwerkendezegtweinigoverdearbeidsproductiviteitvandemedewerkers.Hetgeeftalleenaan hoeveelmedewerkershebbenmeegewerktaanhetbinnenhalenvandeomzet.

Deomzetperwerkzaampersoonberekenjealsvolgt:

Formule

omzet per werkzaam persoon =  omzet  aantal werkzame personen

Rekenvoorbeeld

Deomzetis€900.000.

Ineenbedrijfwerkennaastdeeigenaarnogvierpersonendieinloondienstzijn;erzijndusvijfpersonenwerkzaam inhetbedrijf.

Deomzetperwerkzaampersoonisdan:omzetgedeelddoorhetaantalwerkzamepersonen.

Inditvoorbeeldeninhetvoorbeeldbijdearbeidsproductiviteit,ziejedatdeomzetperfteveelhogerisdande omzetperwerkzaampersoon.

Omzetpergewerktuur(OPWU)

Deomzetpergewerktuur(OPWU)iseenkengetaldatveelbijbedrijvenwordtgebruikt.Hetgaatdanomdetotale omzetpergewerktuur.Hetgaathierbijomhetwerkelijkaantalgewerkteuren;vakantiedagenenziektedagen wordendusnietmeegerekend,maardeurendiedeondernemerwerktwel.Hettotaalaantalgewerkteurennoem jehetnettoaantaluren.Hetbrutoaantalurenishettotaleaantalurenwaarvoorhetpersoneelmoetworden uitbetaald.

Deomzetpergewerktuurberekenjealsvolgt:

Formule

omzet per gewerkt uur =  omzet  aantal gewerkte uren

Rekenvoorbeeld

Bijeenkleinbedrijfisdeweekomzet€20.820. Uithetmanagementinformatiesysteemblijktdatindieweek196uurisgewerkt.

Deomzetpergewerktuurisdan:

NetalsbijdearbeidsproductiviteitmoetjeookbijdeOPWUdeuitkomstvergelijkenmetdenormdievoorde onderneminggeldt.NaasteennormvoordeOPWUheefteenondernemingeentweedenorm:eennormvoor hoeveeldebrutourenmogenafwijkenvandenettouren.

Personeelsverloop

Allemedewerkersdievertrekken,duidjeaanmetdetermuitstroomofpersoneelsverloop.Allemedewerkers dieopeigeninitiatiefontslagnemen,eeneindigendtijdelijkcontracthebbenofdoorvervroegdeuittreding, pensionering,arbeidsongeschiktheidofoverlijdenhetbedrijfverlaten,vormenhetnatuurlijkverloop.Onnatuurlijk verloopomvatallemedewerkersdiegedwongenzijnontslagen.

Hetberekenenenregistrerenvaneenpercentagehelptbijdepersoneelsplanning.Deverlooppercentagesgeven overigenspasnaenkelejareneengoedbeeldvandesituatieinhetbedrijf.Eventueletoevallighedendiejeineen jaarkunttegenkomen,zijndanvooreengrootdeeluithetverlooppercentagegefilterd.Hetverlooppercentage berekenjezo:

Formule

verlooppercentage = aantal vertrekkende medewerkers in het jaar... aantal medewerkers in dienst in het jaar ...  × 100%

Verloopbinneneenorganisatieisgoed.Nieuwemensenzorgenvoornieuweideeënenkunnendeontwikkeling vanhetbedrijfstimuleren.Maareentegrootverloopisnietgoed.Dangaaterteveelkennisverloren.Een verlooppercentagevan10%isgezondvooreengrootbedrijf.

Ziekteverzuimpercentage

Eenhoogziekteverzuimpercentagekaneropwijzendatdewerkomgevingnietgezondis.Ergebeurenbijvoorbeeld vaakongelukkenwaardoormedewerkersgeblesseerdrakenennietkunnenwerken.Ofmedewerkerszijnvaak ziekomdatzeteveelstresservaren.Hetisookmogelijkdatdearbeidsverhoudingenbinnenhetbedrijfnietgoed zijn.

Jekunthetziekteverzuimpercentagegebruikenbinnenjepersoneelsbeleid.Jehoudthetpercentageindegaten enalshettehoogwordt,grijpjein.Bijvoorbeelddoorteonderzoekenwaardoormensenziekzijn.

Hetziekteverzuimpercentageberekenjealsvolgt:

Formule

ziekteverzuimpercentage =

aantal ziektedagen per jaar het aantal werkdagen per jaar × 100%

Voorbeeld

Alsvijffulltimemedewerkers–parttimerswordennietvolledigmeegeteld–gedurendeeenjaarsamenveertig dagenziekzijngeweest,ishetziekteverzuimpercentage: 40

Netalsbijdeanderekengetallenkunjeookhiereennormstellen.Hetziekteverzuimpercentagemagbijvoorbeeld nietbovende4%uitkomen.

Opdracht11 Kengetallenomzet

Leesdecasussenenbeantwoordsteedsdevraag.

TransportbedrijfdeJong

TransportbedrijfdeJongheeftvijfchauffeursindienst,dieallemaal1ftewerken.DennisdeJongisdeeigenaar enhijwerktook1fte. Deomzetisdezemaand€45.000.

a. Hoehoogisdearbeidsproductiviteit?

Broekhof

J.Broekhofheeftvijfmedewerkersindienst:1×1fte,1×0,8fte,2×0,6fteen1×0,4fte. Deomzetbedraagtdezemaand€21.000.

b. Hoehoogisdearbeidsproductiviteit?

Move

BijMoveisdezemaanddoorvijfmedewerkerssamenintotaal800uurgewerkt. Deomzetbedraagtdezemaand€60.000.

c. HoehoogisdeOPWU?

Uzerli

BijUzerliisdezemaanddoor31medewerkerssamenintotaal4.250uurgewerkt. Deomzetbedraagtdezemaand€210.000.

d. HoehoogisdeOPWU?

W.Y.Z.V.

W.Y.Z.V.iseenbedrijfmeteenomzettussende€30.000en€60.000perweekenhadvorigjaareenjaaromzetvan €2.131.415.Erstaan9,9fte’sopdeloonlijstenerzijn1,8onbetaaldefte’s.Dejaarlijksepersoneelskostenbedragen €172.986.

Hettotaalaantalgewerkteuren,inclusiefdievandeondernemer,is19.202uur.

e. Berekendeomzetperfte.

f. BerekendeOPWU.

Opdracht12 Verlooppercentage

Berekenhetverlooppercentagealstienvandevijftigmedewerkersafgelopenjaarvertrokkenzijn.

Opdracht13 Ziekteverzuimpercentage

Leesdecasusenbeantwoorddevragen.

Ziekteverzuim

Sanderisspecialisttransportenlogistiekbijeentransportbedrijf.Hijstuurteenploegvanachtchauffeursaan. Allechauffeurswerkenfulltime.Sanderkijktnaarhetaantalziektedagenoverhetafgelopenjaar.Datzijner64. Hetaantaldagendatdemedewerkersmoestenwerkenafgelopenjaaris270.

a. Watishetziekteverzuimpercentagebinnenzijnploeg?Rondhetgetalafoptweedecimalen.

b. VanzijnleidinggevendekrijgtSandertehorendathetziekteverzuimpercentagebinnenhetbedrijf3,5%isen dathetziekteverzuimpercentagevanchauffeursinNederlandgemiddeld4,8%is.Watzegtdatoverhet ziekteverzuimpercentagevandeploegvanSander?

2.5 Samenvatting

Hetpersoneelsbeleidishetbeleiddatgerichtisopalleswatmetpersonentemakenheeft.Hetgaatvooralom hetverloopvanhetpersoneel.Hetverloopisdeinstroom,doorstroomenuitstroomvanmedewerkers.

Aandehandvandetakenbinnenjebedrijf,maakjeeenpersoneelsplan.Hierinstaathetaantalmensendathet bedrijfnodigheeftenwatzemoetenkunnen.

Hetpersoneelsplanbestaatuitdevolgendeonderdelen:

• uitgangspunten

• bezettingsprognose

• huidigepersoneelsbezetting

• instroombeleid

• doorstroombeleid

• uitstroombeleid

• financieelplaatje.

Hetplanwordtopgedeeldineenkortetermijnplan,middellangetermijnplanenlangetermijnplan.

Jewiltvoorkomendatersprakeisvanoverbezettingofonderbezetting.Bijhetbepalenvandepersoneelsbehoefte kijkjenaardekwantiteitenkwaliteit.

Dekwantitatievebehoeftegaatoverhetaantalmensendatnodigis.Dezebepaaljedoorgebruiktemakenvan kengetallen.

Dekwalitatievebehoeftegaatoverwatdemedewerkersmoetenkunnen.Omdatvasttestellengebruikjeeen kwaliteitszorgsysteem.Voorhetverbeterenvandekwaliteitvanmedewerkers,kunjedePDCA-cyclusgebruiken.

Dewerkplanningnoemjeookweleenpersoneelsbezettingsplan.Ditiseenkortetermijnplanwaarinstaatwelke medewerkersopwelkmomentenopwelkeplekmoetenwerken.Jehoudtbijhetmakenvanhetplanrekening metdepersoneelsbeschikbaarheid.Jehoudtookrekeningmetdearbeidsnormen,arbeidstijdenenhet arbeidstijdenbesluit.Verderhebjebijhetmakenvaneenwerkplantemakenmet:

• deaardvandewerkzaamheden

• indirecteendirecteuren

• fluctuaties

• draagkracht

• ziekte

• vakantiedagen

• atv

• verlof.

Jeneemtbeslissingenophetgebiedvanpersoneelsgebiedopbasisvankengetallen.

Dekengetallendiejekuntgebruikenzijn:

• arbeidsproductiviteit:omzetperfte

• omzetperwerkzaampersoon

• omzetpergewerktuur

• verlooppercentage

• ziekteverzuimpercentage.

Opdracht14 Direct(plusopdracht)

TransportbedrijfDirectisvanplanominMarokkoeenmagazijntevestigendatimportenexporttussenMarokko enNederlandregelt.Hetbedrijfzoekteenassistent-logistieksupervisordie,indeaanloopnaareendefinitieve vestiginginMarokko,vanuitNederlandhetprojectgaatbegeleiden.

Beschrijfhoejijdehiernagenoemdekwalitatievefactorenzouinvullen.

• leeftijd

• sekse

• affiniteitmetdebranche

• cultureleachtergrond

• opleiding

• werkervaring

• specialevaardigheden.

Opdracht15

Nieuwechauffeurs(plusopdracht)

Leeshetartikel‘Campagnemoetzorgenvoor1.500nieuwevrachtwagenchauffeurs’opLogistiek.nl.

a. Hetartikelgaatoverhetoplossenvanproblemenindepersoneelsbehoefte.Gaathetdaarbijomeenkwalitatieve personeelsbehoefte,eenkwantitatievepersoneelsbehoefte,ofallebei?Leguitwaaromdatzois.

b. Inhetartikelstaatdaterdoorvergrijzingveelvacatureszullenontstaanbinnendetransportwereld.Bedrijven moetenplannenmakenomdievergrijzingoptekunnenvangen.Ishetmakenvandatsoortplanneneen kortetermijnplan,eenlangetermijnplanofeenmiddellangetermijnplan?

Opdracht16 Reflectie

Dithoofdstukgaatonderandereoverhetpersoneelsbeleid,depersoneelsbehoefteenhetmakenvande werkplanning.Vindje,nadatjedithoofdstukhebtgelezen,hetpersoneelsbeleidendepersoneelsbehoefteeen belangrijkonderdeelvanjetoekomstigewerkalslogistieksupervisorofspecialisttransportenlogistiek?Enga jetijdensjewerkgebruikmakenvankengetalen?

Uploadjeantwoorden.

2.6 Begrippen

Algemeneverordeninggegevensbescherming(AVG) Europeseverordeningterbeschermingvandegegevensvanpersonen.

Arbeidsnormen

Bepaaldehoeveelheidwerkdieeennormaalmensineenbepaaldetijdkanverrichten.

Capaciteitsbehoefte

Hetgeheelaanmiddelendatjenodighebtomdegeplandewerkzaamhedenuittekunnenvoeren.

Doorstroom

Personeelsbeleidtijdenshetdienstverband(opleiden,beoordelenenz.)

Draagkracht

Dematewaarindemens(zowellichamelijk,geestelijk,alsquapersoonlijkheid)instaatiseenbepaaldeprestatie televeren.

Fte

Fulltime-equivalent;éénfteiseenvolledigewerkweek.

Instroom

Personeelsbeleidrondompersoneelsplanning,wervingenselectieenaanstellenvannieuwemedewerkers.

Kengetal

Verhoudingscijferdatinzichtgeeftinbijvoorbeeldpersoneelszaken.

Kwalitatievepersoneelsbehoefte

Hetsoortmedewerkerswaaraanbehoefteis.

Kwaliteitszorgsysteem

Systeemdatgerichtisophetverbeterenvandekwaliteitenvooraldeklanttevredenheid.

Kwantitatievepersoneelsbehoefte

Hetaantalmedewerkerswaaraanbehoefteis.

Onderbezetting

Situatiewaarinjeteweinigpersoneelindiensthebt.

Overbezetting

Situatiewaarbijjeteveelpersoneelindiensthebt.

Personeelsbehoefte

Devraagnaarpersoneel.

Personeelsbeleid

Beleiddatgerichtisopalleswatmethetpersoneeltemakenheeft.Inditbeleidisaangegevenhoejede personeelsinstrumenteninkuntzettenzodatjedestrategischedoelenrealiseert.

Personeelsbeschikbaarheid

Overzichtvanwelkemedewerkersbeschikbaarzijnomwerkzaamhedenuittevoeren.

Personeelsbezettingsplan

Kortetermijnplanwaarinstaatwelkemedewerkersopwelkmomentenopwelkeplekactiviteitenmoetenuitvoeren. Ookwel:werkplanning.

Personeelsplan

Overzichtvanhetaantalenhetsoortmensendatdeorganisatienodigheeft.

Personeelsverloop

In-enuitstroomvanmedewerkers.

Prestatie-indicatoren

Variabelendieinzichtgeveninhoehetgaatmethetbedrijf.

Uitstroom

Personeelsbeleidaanheteindvanhetdienstverband(ontslag,pensioneringenz.)

Verlof

Hetrechtopbetaaldeofonbetaaldeafwezigheid.

Werkplanning

Kortetermijnplanwaarinstaatwelkemedewerkersopwelkmomentenopwelkeplekactiviteitenmoetenuitvoeren. Ookwel:personeelsbezettingsplan.

Hoofdstuk3

Wervingenselectie

Hetiszeerwaarschijnlijkdatjij(indetoekomst)temakenkrijgtmetdevraaghoejeaangoedpersoneelkomt. Somsvertrekkenmedewerkers.Danontstaatereenvacatureenmoetjeopzoeknaareenvervanger.Alsjebedrijf goeddraait,kunjemisschienuitbreidenenhebjemeer,goedgekwalificeerde,mensennodig.Diemensenmoet jegaanwerven.Daarbijkunjekiezentusseninternewerving,jezoektdanonderjehuidigemedewerkers,en externewerving.Totslotmaakjeeenweloverwogenkeuze:deselectie.

Leerdoelen

• JeweetwatdeNVP-codeendeAVGinhoudenbijhetaannemenvannieuwemedewerkers.

• Jekunteenfunctieomschrijvingenfunctieprofielopstellenvooreenvacature.

• Jebegrijpthetverschiltusseninterneenexternewervingendebijbehorendekanalen.

• JekuntsollicitatiegesprekkenvoerenvolgensdeSTARR-methode.

• Jeweetwelkeinstrumentenjekuntgebruikenomdegeschiktheidvaneenkandidaattebeoordelen.

• Jekuntselectiecriteriatoepassenbijhetnemenvaneeneindbeslissing.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpje‘LogistiekCafé1:Waarhaalikdemensenvandaan?’vanafminuut6:30opLogistiek.nl.

a. Hetgesprekgaatoverhetaantrekkenvannieuwemedewerkers.Inhetgesprekwordtgesprokenoverde verzelfstandigingvanpersoneelendanvooralvanchauffeurs.Vindjedatvoorbedrijveneengoedeontwikkeling ofniet?Watzijndevoordelenenwatzijndenadelen?

b. Hettekortaanwerknemerskanvolgenseenvandedeelnemersvanhetgesprekopgelostwordendoorgebruik temakenvanrobots.Waarinhetlogistiekeprocesziejijmogelijkhedenomrobotsintezetten?

c. Inhetgesprekwordthetwoord‘engagement’gebruikt.Medewerkersmoetenbetrokkenwordenbijhetbedrijf. Hoekunjeerdenkjevoorzorgendatmensenbetrokkenwordenenblijvenbijhetbedrijf?

d. Bijhetzoekennaarnieuwemensenkunjegebruikmakenvanjeeigenmedewerkers.Hoezoujedatkunnen doendenkje?

3.1 AVGenNVP

Voorjebegintmetzoekennaareennieuwemedewerker,ishetgoedomstiltestaanbijderegelswaaraanjeje moethouden.Alsjeeenvacaturewiltinvullen,krijgjetemakenmetkandidatendiedefunctiegraagwillen vervullen.Alshetgoedis,isdepersoondiejedaadwerkelijkindienstneemtdaarbij.Maarjehebtooktemaken metdekandidatendieafvallen.Overaldiekandidatenverzameljeveelgegevens,omtoteengoedekeuzete komen.

Hetzoekenvaneennieuwemedewerkergebeurtnietinééndag.Jedoorloopteenheeltraject.Binnendattraject benjeverplichtomjetehoudenaandeAlgemeneverordeninggegevensbescherming(AVG).AlsjedeNVP Sollicitatiecodegebruikt,weetjezekerdatjejeaandeAVGhoudt.

AVG

DeAlgemeneverordeninggegevensbescherming(AVG)iseenprivacywetinheelEuropa.Indewetstaatwat organisatiesmoetendoenomdegegevensvanhunklanten,medewerkersenhuntoekomstigemedewerkers goedtebeschermen.

AlsbedrijfmoetjejeopverschillendemanierenaandeAVG-regelshouden.Bijeensollicitatieproceduregaathet omdevolgenderegels:

Persoonsgegevensverzamelen

Jewilnatuurlijkzoveelmogelijkwetenvandekandidatendiebijjekomenwerken.Tochmagjenietallesvragen enmagjenietzomaargegevensverzamelen.Depersoonsgegevensdiejewelmagverzamelenzijnnaam,adres, telefoonnummerene-mailadres.Bijzonderepersoonsgegevens,zoalsgegevensoveriemandsgezondheid, strafrechtelijkverledenenpolitiekevoorkeur,magjenietverzamelen.

Jemoetookeengoederedenhebbenomdegegevensteverzamelen.Deredenishetkiezenvaneennieuwe medewerker.Jemagdusgegevensverzamelen,maarjemoetwelaandekandidatenlatenwetendatjedatdoet. Datkunjedoendooreenprivacyverklaringoptestellen.Daarinstaatineenvoudigetaalwatjedoetmetde persoonlijkegegevensvandekandidaten,waarjezevoorgebruiktenhoelangjezebewaart.

Zorgvuldigheid

Jebentverplichtomzorgvuldigomtegaanmetdegegevensvandekandidaten.Jemoeterbijvoorbeeldvoor zorgendatnietiedereenzomaarbijdegegevenskankomen.Alsjebedrijfonderzochtwordt,kunjeaantonen hoejedepersoonlijkegegevensvankandidatenhebtafgeschermd.Hetkanbijvoorbeeldnietzozijndatde gegevensinhetsysteemvanhetbedrijfwordenopgeslagen,waariedereenbinnenhetbedrijfbijkan.

Verplichting

Sommigebedrijvenzijnverplichtommeteenverwerkingsregistertewerken.Ineenverwerkingsregisterstaat welkepersoonlijkegegevenseenbedrijfgebruiktenwaaromzedatdoen.Bedrijvenmetmeerdan250medewerkers moetenzo’nregisterhebben,maarbijvoorbeeldookbedrijvendiebijzonderepersoonsgegevensverwerken.Bij veelbedrijvenishethebbenvaneendergelijkverwerkingsregisterdusnietverplicht.Jemoeterwelvoorzorgen datdegegevensvandekandidatendigitaalbeveiligdzijn.Enjebedrijfisverplichteenbeleidtehebbenwaarin staathoehetbedrijfmetgegevensomgaat.

Rechtenvanbetrokkenen

Dekandidatenhebbenhetrechtomintezienwelkegegevensjeoverhenverzameldhebt.Hetspreektvoorzich datzealleenhuneigeninformatiemogeninzien.Zehebbenhetrechtomdegegevenstewijzigenalsdegegevens nietkloppen.

NVPSollicitatiecode

DeNVPishetnetwerkvoorhr-professionals.Dezeorganisatieheefteensollicitatiecodeopgesteld.Decodesluit aanbijdeAVG.Alsjejeaandezecodehoudt,weetjezekerdatjejeookaandeAVGhoudt.

DeNVPSollicitatiecodebestaatuitzeshoofdstukken:

• uitgangspunten

• werving

• selectie

• naderonderzoek

• eindselectieenbeslissing

• klachtenbehandeling.

Uitgangspunten

Indeuitgangspuntenstaatwaaropdecodegebaseerdis.Zostaaterbijvoorbeelddatelkekandidaateeneerlijke kansmoetkrijgenendatjedesollicitantalleinformatiemoetgevendiehijnodigheeft.Erstaatookdatde kandidaatalleinformatiemoetgevendievanbelangisvoorhetvervullenvandevacature.Zoweljijalsdekandidaat hebbendusverplichtingenopditvlak.

Werving

Alsjeeenprocedurestartvoorhetwervenvaneenmedewerker,beginjemethetopstellenvaneenwervingsprofiel. Indatwervingsprofielstaandefunctie-eisenendewijzevansolliciteren.Jemoetbijvoorbeeldvermeldenwelke informatiedekandidaatmoetvermeldeninzijnsollicitatie.Enjegeeftaanwelkeselectieproceduresofmiddelen jegebruikttijdensdeselectie.

Selectie

Vaakgebruikjeeenadvertentieommensentewerven.Indieadvertentiestaateensluitingsdatum.Voordiedatum moetenkandidatenreageren.Binnentweewekennadesluitingsdatumlaatjedekandidaatwetenof:

• hijisafgewezen

• hijwordtuitgenodigdvooreengesprek

• desollicitatiewordtaangehoudenondervermeldingvandetermijnwaarbinnennaderberichtvolgt.

Naderonderzoek

Jemaginformatieoverdekandidatenopzoekenopinternet,maarjemoetwelonderzoekenofdeinformatie echtis.Datdoejebijvoorbeelddoorgevondeninformatiemetdekandidaattebespreken.Hetisnetjesomvan tevorenaantekondigendatjeopinternetgaatzoekennaarinformatie.

Alsblijktdaternogmeeronderzoeknodigis,naaraanleidingvandegevondeninformatie,danmagdatalleen mettoestemmingvandekandidaat.

Jekunteenpsychologischonderzoekofeenassessmentgebruikenalsextraselectiemiddel.Natuurlijkhebjedat vermeldindevacatureengebeurtditinovereenstemmingmetdekandidaat.Jemageenkandidaatookmedisch latenonderzoeken,alsdefunctiedaaromvraagt.

Eindselectieenbeslissing

Alsjevindtdatiemandnietgeschiktisvoordefunctie,bijvoorbeeldnaaraanleidingvandebriefofnahetgesprek, danmoetjehemdatbinnentweewekenlatenweten.Jedoetdatpermailofperbriefenjemotiveertjekeuze.

Alsjeeenkandidaathebtgekozen,dansluitdeprocedure.Jemoetdanbinnenvierwekendegegevensvan afgewezenkandidatenvernietigenofterugsturen.Alleenalsjehebtafgesprokenmetdekandidaatdatjede gegevensmagbewaren,isdattoegestaan.

Klachtenbehandeling

Alseenkandidaatvindtdatjejenietaandesollicitatiecodehebtgehouden,kanhijeenklachtindienen.Jemoet binneneenmaandeenschriftelijkeengemotiveerdereactiegeven.Alsjenietjuistreageert,kandekandidaat eenklachtindienenbijdeklachteninstantievandeSollicitatiecode.

BekijkdeNVPSollicitatiecode.

Opdracht2 AVG

a. WaarstaatdeafkortingAVGvoor?

b. WatishetdoelvandeAVG?

Opdracht3 NVPSollicitatiecode

a. WatstaaterindeNVPSollicitatiecode?

b. Welkeuitsprakenoveraandachtspuntenophetgebiedvanprivacyzijnwaar? Kiesdejuisteantwoorden.

Jemagcv’svanafgewezenkandidatenbewarenvooreventuelelaterevacatures Informatiediejeopinternetaantreftovereenkandidaatmagjenietzomaargebruiken Jemagafgewezenkandidatennavierwekennietmeerbellenvooreeneventuelenieuwevacature Jemagzondertoestemmingcv’svanafgewezenkandidatenslechtsvierwekenbewaren Jemaggeeninformatieoverkandidatenopzoekenopinternetofopvragenbijderden

Opdracht4 VanderGiessenbv Leesdecasusenbeantwoorddevragen.

PatrickisspecialisttransportenlogistiekbijhettransportbedrijfVanderGiessenbv.Bijhetbedrijfwerkenop kantoor,inhetmagazijnenopdewegbijelkaar300mensen.Hijisopzoeknaareennieuweteamleidervooreen groepchauffeurs.Binnenhetbedrijfheeftniemandinteresseindebaan.Patrickmaakteenadvertentie.Indie advertentiestaatwatdenieuweteamleidermoetdoenenwathijmoetkunnen.Overhetverdereselectieproces staatnietsindeadvertentie.

ErreagerenongeveertienmensenendaarvankiestPatrickervieruit.Nadesollicitatiegesprekkenblijvenernog tweeover.

Patrickwildatdebeidekandidateneenassessmentafleggen.Daarnakanhijeenkeuzemaken.

a. EenvandesollicitantenbeltPatrickopomtevragenofhijhetverwerkingsregistervanhetbedrijfmaginzien. MoetVanderGiessenbvzo’nregisterhebben?Enmagdesollicitantdatregisterinzien?

b. AlsPatrickopinternetgaatzoekennaarinformatieoverdekandidaten,ziethijdateenvandekandidaten metruzieisweggegaanbijeenanderbedrijf.Onlinevechtendekandidaatendeeigenaarvanhetvorigebedrijf eenmeningsverschiluit.Dekandidaatgebruiktindieruzieregelmatigheftigescheldwoorden.

KanPatrickditbesprekenmetdebetreffendekandidaat?Legjeantwoorduit.

c. Eenvandetweeovergeblevenkandidatenvindthetassessmenthelemaalgeengoedidee.Hijzegttegen Patrickdathijnietdeelhoefttenemenaanhetassessment.HijverwijstnaardeNVPSollicitatiecode.Heeft dekandidaatgelijk?

d. Eenvandekandidatendiealeerderisafgevallen,neemtcontactopmetPatrick.Hijwilgraaginzagehebben inhetmateriaaldatoverhemisverzameldenhijwildathetmateriaalperdirectwordtverwijderduitzijn dossier.Patrickgeeftaandathijdegegevensnogeveninzijnbezitwilhouden,totdesollicitatierondeis afgerond.Heeftdekandidaatrechtopinzageenopverwijderingvandegegevens?

3.2 Wervingenselectie

Alsjebedrijfgroeit,ofalsereenmedewerkerweggaat,zoekjeeennieuwemedewerker.Hetzoekenenvinden vaneennieuwemedewerkerverlooptviaeenaantalstappen.

Voorbereiding

Devoorbereidingbestaatookweeruiteenaantalstappen.Alseerstesteljevastomwatvoorvacaturehetgaat. Datdoejedoordefunctieomschrijving,hetfunctieprofielendefunctiewaarderingvasttestellen.

Indefunctieomschrijvingstaandetakenenverantwoordelijkhedenvandenieuwemedewerker.Hetfunctieprofiel bevatdeeisenwaaraandenieuwemedewerkermoetvoldoenendefunctiewaarderingishetindelenvande functieinzwaarte.Hierhoortookhetsalarisbij.

Werving

Wervenisdemaniervanzoekennaareennieuwemedewerker.Jekuntbijvoorbeeldintern(binnenjeeigenbedrijf) ofextern(buitenjeeigenbedrijf)werven.Endanmoetjeooknogbesluitenwelkekanalenjegebruikt.Jekunt ervoorkiezenomeenbureauinteschakelenvoorhetwervenvanjemedewerker,ofjekunteenadvertentiezetten indekrantofopwebsites.

Hoofdstuk3 Wervingenselectie

Creatief zoeken naar medewerkers.

Hetgaateromdatjekandidatendiegeschiktzijnvoordevacaturelaatwetendatjeopzoekbentnaareennieuwe medewerker.Alseenaantalmensenheeftaangegevendatzevoorjouwbedrijfwillenwerken,beginjemetde selectie.

Selectie

Deselectiebegintmethetkiezenvankandidatendiegeschiktzijn.Datdoejedoordesollicitatiebrievendoorte nemenofdoordeinternekandidatentekiezendiehetbestepassenbijdevacature.Daarnagajeingesprekmet degeselecteerdekandidatenenkiesjedebestekandidaatvoordefunctie.

Afronding

Nahetkiezenvandebestekandidaatgajekijkenofdekandidaatookechtgeschiktisvoordefunctieofdatje hemgeschiktkuntmaken.Eventueellaatjedekandidaateenassessmentdoorlopen.Alsjedekandidaatwilt aannemen,bespreekjedatmethem.Jemaaktookafsprakenmetdienieuwewerknemeroverwanneerhijgaat beginnenenhoehijzalwordeningewerkt.JeneemtookcontactopmetdedeafdelingPersoneelszaken,zodat zijhetcontractinordekunnenmaken.Daarnaneemjecontactopmetdekandidatendiejeniethebtgekozen omhentevertellendatzedefunctienietzullenvervullen.

Opdracht5 Voorbereiding

Indevoorbereidingvanhetvindenvaneennieuwemedewerkersteljeeenvacatureop. Watsteljevastominzichttekrijgenindevacature?

Opdracht6 Werving

Jemaakttweebelangrijkekeuzesalsjenieuwemedewerkersgaatwerven.Welketweekeuzeszijndat?Legbeide keuzeskortuit.

Opdracht7 Selectie

Watiseenbelangrijkselectie-instrumentdatjegebruiktbijhetvindenvandejuistekandidaat?

Opdracht8 Afronding

Welkestappenzetjetijdenshetafrondingsproces,alsjebeslotenhebtwelkekandidaatdefunctiegaatinvullen?

3.3 Voorbereiding

Hetzoekennaareennieuwebegintmeteengoedevoorbereiding.Jewilnatuurlijkiemandinjebedrijfaanstellen diejouwbedrijfverderbrengt.Daarombesteedjeveelaandachtaanhetprocesvanzoekenenselecteren.

Devoorbereidingbegintmetdevacaturedieisontstaan.Aandehandvandevacaturemaakjede functieomschrijving,hetfunctieprofielendefunctiewaardering.

Vacature

Eenvacatureiseennietvervuldearbeidsplaats.Eenvacaturekanontstaandoordat:

• iemandontslagneemt,metpensioengaatofoverlijdt

• ermeerhandelingennodigzijn(deomzetstijgt)

• demarktverandert

• jeeennieuwemarktbenadert

• debedrijfstijdenveranderen.

Functieomschrijving

Elkemedewerkerheeftbepaaldetakenenverantwoordelijkheden.Eenteamleiderineenmagazijniserbijvoorbeeld verantwoordelijkvoordatzijnteamgoedisgeorganiseerdendatdemedewerkersdoenwathijvanhenverwacht. Voorelkefunctieineenbedrijfzijndetaken,verantwoordelijkhedenenbevoegdhedenvastgelegdineen functieomschrijving.

Onderdelenvaneenfunctieomschrijvingzijn:

• naamvandefunctie

• afdeling

• aanwielegjijverantwoordingaf?

• aanwiegeefjeindezefunctiezelfleiding?

• metwiewerkjeindezefunctiesamen?

• welketakenhorenbijdezefunctie?

• waarbenjeverantwoordelijkvoorindezefunctie?

• watzijnjebevoegdheden?

Functieprofiel

Defunctieomschrijvingvuljeaanmeteenfunctieprofiel Hieringeefjeaanwelkeeisenjesteltaaneenmedewerker diedezefunctiemoetuitvoeren.Jekunthierbijdenkenaanopleidingseisen,maarookaanbepaaldepersoonlijke eigenschappen.Eenmedewerkervoorladenenlossenmoetbijvoorbeeldkennishebbenvanlaadtechnieken, maarhijmoetookgoedkunnencommunicerenmetchauffeurs.

Hetisbijhetwervenvannieuwemedewerkersookvanbelangdatzijpassenindevisievandeonderneming. Medewerkersmoetenoverdejuistevaardighedenbeschikkenomaandezewenstevoldoen.Indelogistiekgaan deontwikkelingensnel.Alsleidinggevendewilenmoetjehiercontinuopinspelen.Ditkunjenietalleen,ookde medewerkersmoetenhiereensteentjeaanbijdragen.Hetisdanookbelangrijkdatmedewerkerszichflexibel kunnenopstellenenopenstaanvoordenieuweontwikkelingen.

Onderdelenvaneenfunctieprofiel:

• Welkeopleidingenervaringzijnnodig?

• Welkepersoonlijkevaardighedenzijnnodig?

Bijvoorbeeld:leidinggevendevaardigheden

• Welkesocialevaardighedenzijnnodig?

Bijvoorbeeld:kunnensamenwerken

• Welkepersoonlijkekenmerkenzijnnodig?

Bijvoorbeeld:zelfstandigheid

• Welkeoverigeeisenstelje?

Bijvoorbeeld:hetbezitvaneenrijbewijs.

Alsjeeennieuwemedewerkerzoekt,hebjeeenfunctiebeschrijvingeneenfunctieprofielnodig.Beidegeven kandidateninformatieoverdevraagofdefunctieinteressantvoorhenis.Zezorgenerookvoordatjijduidelijk weetwelkepersoonjezoektenhelpenjeomnadesollicitatiegesprekkentebepalenofeenkandidaatwelofniet geschiktis.Deinhoudvanhetfunctieprofielgebruikjealsselectiecriteria:eenlijstmeteigenschappenwaaraan eenkandidaatmoetvoldoenomgeschikttezijnvoordefunctie.

Functiewaardering

Jekunteenfunctietotsloteenwaardegeven.Functiewaarderingishetindelenvanfunctiesopbasisvanzwaarte.

Dezezwaartewordtbepaalddoorverschillendeonderdelenuitdefunctieomschrijvingenhetfunctieprofiel,zoals debenodigdekennisenopleiding,dehoeveelheidleidinggevendetakenendematevanzelfstandigheidvande functie.Functiewaarderinghelptjebijhetbepalenvandehoogtevanhetloonvooreenfunctie.

Nieuwechauffeur

Peterismanagertransportbijeenmiddelgroot transportbedrijf.Bijhetzoekennaareennieuwe chauffeurgebruikthijeenfunctieomschrijvingeneen functieprofiel.Opbasishiervanstelthijookalvasteen lijstmetselectiecriteriaop.

Functieomschrijving:

Chauffeur(m/v)

Dechauffeurisverantwoordelijkvoorhetvervoeren vancontainersvanAnaarB.Hijwerktzelfstandigen kanbinnendegesteldekaderszelfbeslissingennemen. Hijoverlegtmetdeklantoverdewijzewaaropde containerwordtgelost.

Functieprofiel

Vrachtwagenchauffeur.

Dechauffeurmoetaaneenaantaleisenvoldoen.Hijheefthetgrootrijbewijs(Code95)enhijheeftminimaaldrie jaarervaringalschauffeurbijeentransportbedrijf.Dechauffeurgedraagtzichrepresentatief.Hijkangoed samenwerkenineenteam,maarkanookzelfstandigbeslissingennemen.Hijispositiefingesteld.Hijwoontbij voorkeurnietverderdantienkilometerbijhetbedrijfvandaan.

Selectiecriteria

• inhetbezitvaneengrootrijbewijs(code95)

• minimaaldriejaarervaringalschauffeur

• gedraagtzichrepresentatief

• kangoedsamenwerken

• kangoedzelfstandigwerken

• positieveinstelling

• woontmaximaaltienkilometerbijhetbedrijfvandaan.

Opdracht9 Vacature

Fatimaislogistieksupervisorbijeenlogistiekedienstverlener.Dedirectievanhetbedrijfheeftbeslotendathet bedrijfzichindetoekomstbeziggaathoudenmethettransportvangevaarlijkestoffen.Fatimamoetdevacatures opstellenvoordezewerkzaamheden.

Vacaturesbinneneenbedrijfkunnenomverschillenderedenenontstaan.Watisdeoorzaakvandevacaturesdie Fatimamoetopstellen?

Opdracht10 Functieomschrijving

Welkeonderdelenmoeteenfunctieomschrijvingaltijdbevatten?Kiesdejuisteantwoorden. taken salaris bevoegdhedenenverantwoordelijkheden deplaatsindeorganisatie overigearbeidsvoorwaarden

Opdracht11 Functieprofiel

a. Watstaaterineenfunctieprofiel?

b. Jekunthetfunctieprofielgebruikenalsselectiecriteria.Wathoudtdatin?

Opdracht12 Functiewaardering

a. Welkeonderdelenuitdefunctieomschrijvingenhetfunctieprofielwordengebruiktomdefunctietewaarderen?

b. Eengoedefunctiewaarderingishandigalsjeeenkandidaathebtgeselecteerd.Waarvoorkunjede functiewaarderinggoedgebruiken?

3.4 Werving

Alsdeeisenduidelijkzijn,kunjestartenmetdewerving,deoproepomtesolliciteren.Nudoetzichheteerste keuzemomentvoor:gajeinternofexternwerven?

Internewerving

Bijinternewervingzoekjeeengeschiktemedewerkerbinnenheteigenbedrijf,bijexternewervingbuitenhet bedrijf.Jekiestnadrukkelijkeenvanbeidemogelijkheden.

Alsiemandvervroegduittreedtofmetpensioengaat,weetiedereenalmaandendatereenvacaturekomt.Wellicht zijnermedewerkersdiedezeplaatsmaarwatgraagwilleninnemen.Alszijindekrantmoetenlezendathun organisatieexternwerft,voelenzezichgepasseerd.Indemeestebedrijvenweetjealsmanagerwelwiedeopvolger wordtalsereenvacatureontstaat.Regelmatigvoerjegesprekkenmetmedewerkersomtewetentekomenhoe iemandfunctioneert,watiemandambieertofhoeiemandnogbeterkanfunctioneren.Veelorganisatiesstarten daaromeeninternewerving.Ophetprikbord,ineennieuwsbriefvoorhetpersoneelofviaintranetvraagje iedereendiezichzelfgeschiktvindt,tereageren.

Voordelenvaninternewerving

Deprocedurevoorinternewervingisgoedkoperdandievoorexternewerving.Jekentdemedewerkersdiein aanmerking(willen)komenvoordevacature.Jehoeftdusgeenadvertentiestezettenofeenwerving-en selectiebureauinteschakelen.Deprocedureisdaardoorookinkorteretijdaftewerken,watweertijd(engeld) bespaart.Tenslottebespaarjeookgelddoordateigenmedewerkersbekendzijnmethetbedrijfenjezedus snellerkuntinwerken.

Nadelenvaninternewerving

Jeguntdebaanaaneeneigenmedewerker.Datheeftnietalleenvoordelen,maarooknadelen.Hetkanbijvoorbeeld datjegenoegenneemtmetminderkwaliteitomdatjedemedewerkernietwiltteleurstellen.Teleurstellingis namelijkookeennadeel.Eeninternekandidaatdieindeprocedureafvalt,kanmindergemotiveerdrakeninzijn huidigefunctie.Houderookrekeningmeedater,doordatjeiemandinternaanneemt,opeenandereplaatsin hetbedrijfeenvacatureontstaat.Datbetekentvaakdatjedaarvoorexternmoetgaanwerven.

Externewerving

Bijexternewervingzoekjeeennieuwemedewerkerbuitenhetbedrijf.Daarkaneengoederedenvoorzijn.Een functiebestaatuitbepaaldetaken.Alsdefunctie-inhoudvaneenvacatureverandert,kanhetzijndatonderhet huidigepersoneelgeengeschikteopvolgeris.

Kanalen

Voorexternewervinggebruikjeonderanderedevolgendekanalen:

• advertenties

• eigenrelaties

• UWVWERKbedrijf

• uitzendbureaus

• bemiddelingsbureaus

• vacaturesbijscholen

• raamadvertentie

• internet

• socialmedia

• bijzondereacties

• opensollicitatie.

Advertenties

Elkdagblad,huis-aan-huiskrantoftijdschriftkomtuitineenspecifiekgebiedofinhetheleland.Voorbepaalde functiesishetnietzinvoliemandinMaastrichttelatensolliciterenalshijinGroningenwoont.Hoewel,alshet werkschaarsis,zijnmenseneerderbereidteverhuizen.Hoger-ofspecifiekopgeleidemensenwonensomsverder weg.Daaromwerfjevoordiefunctiesineenruimergebied.Diemensenwetenookdatdiespecifiekefuncties voorhennietvoorhetopscheppenliggen.Daaromisdebereidheidtereizenofteverhuizenbijhengroter.

Alsjepersoneelgaatwervenkiesje:

• eenuitgavedieinjouwwervingsgebiedwordtverspreid

• deuitgavediegelezenwordtdoordemedewerkersdiejezoekt.Ditkunnen,behalvedag-ennieuwsbladen, ookvakbladenzijn.

Demeesteadvertentiesvermeldeneenspecifieke vacature,maarerzijnookanderemanierenomviaeen advertentiepersoneeltewerven.Eencorporate advertentieishiereenvoorbeeldvan.Eencorporate advertentieiseenadvertentiewaarineenbedrijfeen gunstigimagonaarvorenbrengt.Ditheeftookeffect oppotentiëlekandidaten,diewelvoorditbedrijfwillen werken.Erstaatdusnietinwelkemedewerkersnodig zijnvoorwelkevacature.Hetgaatermeeromde mogelijkhedenvaneenbepaaldbedrijfnaarvorente brengen.Iedereenkandaaropreageren,van toekomstigetijdelijkekrachtentotpotentiële vestigingsmanagers.

Eigenrelaties

Corporate advertentie.

Familie,vriendenenkennissenzijneigenrelaties,maarookmedewerkers,ex-BPV’ersendeBPV-coördinatorvan deschoolkunjeallemaalsnelengoedkoopbijexternewervinginzetten.Eenandervoordeelisdatjewerftonder mensenvanwiejebijnazekerweetdatzeindeondernemingpassen.Hetnadeelvanhetinschakelenvanrelaties isdatjedekanslooptop‘kliekvorming’.Alsmensensamenwerken,kunnenerophetwerk(kleine)wrijvingenof meningsverschillenontstaan.Alsvriendensamenwerken,bestaathetgevaardatdiscussiesophetwerktenkoste gaanvanhunvriendschap.Alsdatgebeurt,rakendeverhoudingeninhetbedrijfookverstoord.

UWVWERKbedrijf

HetUWVWERKbedrijfiseennon-profitorganisatiedievraagenaanbodopdearbeidsmarktzogoedmogelijkop elkaarafstemt.Datbetekentdatwerkzoekendenerterechtkunnen,maarookwerkgeversdieopzoekzijnnaar medewerkers.WerklozenzijnverplichtomingeschreventestaanbijhetUWVWERKbedrijf,alszetenminstehet rechtopeenuitkeringwillenbehouden.HetUWVWERKbedrijfbiedtéénloketvoorzowelarbeidsbemiddeling alsvoorhetaanvragenvaneenwerkloosheidsuitkering.

Uitzendbureaus

Eenuitzendbureauhoudtzichbezigmetbemiddelingopdearbeidsmarkt.Eenuitzendbureauwerktinprincipe opcommerciëlebasis.Uitzendbureausbiedenvooralvacaturesvoortijdelijkwerkaan.Ditiseenbelangrijkverschil methetUWVWERKbedrijf,datprobeertwerkzoekendenaanvastwerktehelpen.Eenanderverschilisdateen medewerkerbijeenuitzendbureauindienstis.HetUWVWERKbedrijfbemiddeltslechts.

Uitzendwerkhelptzowelmensendietijdelijkwillenwerkenalsbedrijvendievoorkortereoflangeretijdbehoefte hebbenaanextrapersoneel.Hettijdelijkinhurenheeftalsvoordeeldatzoweldeuitzendkrachtalshetbedrijf kanbekijkenofdeuitzendkrachtinhetbedrijfpast:erzijnnoggeenwederzijdseverplichtingen.Alsbeidepartijen tevredenmetelkaarzijn,iseenarbeidsovereenkomstsnellergesloten.

Bemiddelingsbureaus

Erzijnverschillendesoortenbemiddelingsbureausopdearbeidsmarktactief.Eenwerving-enselectiebureau kunjebijvoorbeeldinhurenomdewerving-enselectieprocedureuittevoeren.Voordeelisdathetbedrijfzelf geentijdhoefttebestedenaandezespecialistische,tijdrovendeprocedure.

Hebjegespecialiseerdpersoneelnodig,dankunjebijeendetacheringsbureauterecht.

Bijdetacheren(ofdetachering)huurjemedewerkersinviaeenderdepartij,hetdetacheringsbureau.Het detacheringsbureauheeftdezemensenindiensten‘leentzeuit’.Medewerkersdiegedetacheerdzijn,hebben eenformelearbeidsrelatie(vaakkrijgenzedoorbetaaldalserevengeenwerkis)enzezijnmeestalhogeropgeleid. Daarinverschiltdezevormvanbemiddelingvaneenuitzendbureau.Ookeenverschilisdatdetacheringmeestal langerduurtdanuitzenden.

Jekunt,voorhogerefuncties,ookeenheadhunterinhuren.Eenheadhunterzoektinopdrachtvaneenonderneming naartopfunctionarissen.Erzijnnamelijkvacaturesdieeenonderneminglievernietpubliekelijkbekendmaakt. Inhetopenbaarvertellendatjeeennieuwedirecteurzoekt,geeftonrustinhetbedrijf.Bepaaldemensengaan zichafvragenwaaromzijnietwordengevraagdenvoelenzichgepasseerd.Dewerkgeverwildezemensenjuist passerenomdathijanderekwaliteitennodigheeft.Andershadhijwelinterngeworven.Headhuntersvoerenhun wervingsprocedurealtijdsubtieluit.

NVPSollicitatiecodeHoofdstuk2Werving

2.5Externebemiddelingsbureausenorganisatiesdiegegevensvanvacaturesitesen/ofinternethalen,dienenbij hetgebruikhiervanindatabasesofvoorbemiddelingsdoeleindendebetrokkenehiervaninkennistestellen.

Nvp-hrnetwerk.nl.

Meldenvanvacaturesbijscholen

Scholenhebbeneenbestandvan(ex-)deelnemersdieuitermategeschiktkunnenzijnvooreenbepaaldefunctie. Zekertijdenskrapteopdearbeidsmarktziejedatbedrijvenenscholennauwersamenwerken.Hetmessnijdt danaantweekanten.Werkgeversdiebijvoorbeeldstudentenaannemendieeenbbl-opleidingvolgen,kunnen veelbeterbeoordelenwelkekandidatenpassenbinnenhetbedrijfvoordatzijbesluiteniemandeencontractaan tebieden.Destudentendiestagelopenofeenleer-werkovereenkomsthebben,makengebruikvandeexpertise vanhetbedrijf.

Internet

Internetiseenvandemeestgebruiktemiddelenompersoneeltewerven.Internetheeftalsgrootvoordeeldat jezowelpassiefalsactiefkuntwerven.Alsjepassiefwerft,zorgjedatjeeenvacatureplaatstopeenofmeerdere sites.Datkanjeeigenbedrijfssitezijnofeenspecialevacaturesite Opinternetzijnveelvacaturesitestevinden.

BekijkdesitevanTempo-Team,deNationaleVacaturebankenJobbird.

Alsjeactiefwerft,gajeopinternetopzoeknaareennieuwemedewerkerdieaanjouwkwalitatieveeisenvoldoet. Opheelveelvacaturesiteskunnenwerkzoekendenhungegevensachterlaten.Daarkunjeduszoeken.

Socialmedia

Jekuntooksocialmediagebruikenomincontacttekomenmetpotentiëlenieuwemedewerkers.Facebook, LinkedInenTwitterzijnvoorbeeldenvansocialmedia.Hetzijninternettoepassingendiebedoeldzijnominformatie metelkaartedelen.

Bijzondereacties

Alsjeindebuurtvaneengrootverkeerspleineenzeppelinofluchtballonoplaatmetdetekst:‘Personeelgezocht’, eenopendagorganiseert,eenzaalhuurtendaarinformatiegeeftofeenleaseautoweggeeft,danvaltdatonder debijzondereacties.Bijzondereactieswordenvaakgehoudenalshetlastigisomkwalitatiefgoedenvoldoende personeeltewerven.Jezietditsoortactiesvaaknetvoordateenbedrijfeennieuwevestigingopentofintijden vankrapteopdearbeidsmarkt.

Opensollicitatie

Veelgroteorganisatieszijnregelmatigopzoeknaarnieuwemedewerkers.Alsdatookvoorjouwvestiginggeldt, kunjeookopensollicitatiesaanmoedigen.Eenopensollicitatieiseenbriefmetcvdieeenkandidaatstuurt terwijler(nog)geenpassendevacatureis.Jekunt,bijvoorbeeldopdebedrijfssite,aangevendatopensollicitaties vanhartewelkomzijn.

Opdracht13 Internewerving

a. Welknadeliggevolgheefteeninternopgevuldevacaturevoorhetpersoneelsbestand?

b. Internewervingkandemotivatievanmedewerkerszowelvergrotenalsverkleinen. Legdezebeweringuit.

Opdracht14 Nieuwemedewerker

Jehebteentransportondernemingmetvijftienpersoneelsleden.Totnutoehebjezelfleidinggegevenaande werkzaamhedenindeopslag,maarditwordttezwaar.Jedenkteroveromvoordezetaakeennieuwemedewerker aantetrekken.Werfjehiervoorinternofextern?Legjeantwoorduit.

Opdracht15 Externewerving

a. Watishetverschiltusseninterneenexternewerving?

b. Watishetverschiltusseneen‘gewone’personeelsadvertentieeneencorporateadvertentieompersoneelte werven?

c. Noteereenvoor-eneennadeelalsfamilieledenofvriendeninhetzelfdebedrijfwerkenalsjij.

Voordeel:

Nadeel:

d. WelketweehoofdtakenheefthetUWVWERKbedrijf?

e. Watbetekenthetbegripdetacheren?

f. Watishetverschiltussendetacherenenuitzenden?Vuldeontbrekendeinformatieinomhetantwoord compleettemaken.

Eendetacheringsbureauheeftdemensendieze‘uitlenen’ Medewerkersdie gedetacheerdzijnhebbeneen (vaakkrijgenze doorbetaaldalserevengeenwerkis)enzezijnmeestal opgeleid.Detacheren duurtmeestal danuitzenden.

g. Welkemogelijkhedenhebjealsjeonlinepersoneelwerft?

h. Watiseenopensollicitatie?

i. Hetisbijnamei,eendrukkemaandinjetransportbedrijfdatgerichtisophettransportvanbloemen.Jewilt voordezemaandeenextramedewerker.LeguitofjenukiestvooreenuitzendbureauofvoorhetUWV WERKbedrijf.

j. Noteertweevoor-entweenadelenvanwervingviafamilieenbekenden. Bedenkdaarbijwaterkangebeurenalsjebroer,zus,vriendofvriendinbijjoukomtwerkenenbedenkook waterkangebeurenalshijofzijuiteindelijknietwordtaangenomen.

3.5 Selectie

Nadewerving(deoproepomtesolliciteren)begintdeselectievandegenendiegereageerdhebben(dekandidaten). Deselectieproceduregeeftaanopwelkewijzeenvolgenswelkevoorafgestelderegelsofvoorschriftenhetbedrijf dekandidatenselecteert.

Selectiecommissie

Omzo’nprocedureefficiëntenvolgensderegelstelatenverlopen,wordtervaakeenselectiecommissie samengesteld.

Deselectiecommissiekanbestaanuit:

• dedirectleidinggevende

• eentoekomstigecollega

• depersoneelsfunctionaris.

Voorbeeld

TransportbedrijfMoveITisgespecialiseerdinhettransportvanauto’s.BijMoveITwerken 53medewerkers,verdeeldovervierafdelingen:Magazijn,Transport,VerkoopenInkoop.Daarnaastzijnernog tweediensten:hetSecretariaatenPersoneelszaken.

OmdatBertus,eenvandemagazijnmedewerkers,overeenpaarmaandenmetpensioengaat,isereenexterne werving-enselectieproceduregestart.

MoveITheefteenselectiecommissiesamengesteld,bestaandeuitdevolgendepersonen:

• Josja,hoofdafdelingPersoneelszaken

• Pietro,hoofdafdelingMagazijn(alstoekomstigdirectleidinggevende)

• Veronica,collega-magazijnmedewerker(zijzalhetmeestemetdenieuwekandidaatsamenwerkenenzekan praktijkinformatiegevenoverdetevervullenfunctie).

Selectieprocedure

Detaakvandeselectiecommissieishetselecterenvandejuistekandidatenaandehandvandevoorafopgestelde beoordelingscriteria.Deselectieprocedurebestaatuitdriefasen(voorselectie,sollicitatiegesprek,eindbeslissing).

Voorselectie

Voordatjestartmetdeselectieproceduregeefjeinformatieoverdeorganisatieendevacature.Datbegint bijvoorbeeldalbijdetekstvandeadvertentie.Meestalblijfthetdaarbij,maarsommigebedrijvensturenfolders ofzelfsbrochuresinmeerkleurendrukopaanvraagtoe.Alsertiensollicitantenzijneneriséénplaatsbeschikbaar, danmoetenernegenafvallen.Eensollicitantkanafvallenomdatjijdesollicitantnietwilt,maarookomdatde sollicitanthetbedrijfnietwil.Deinformatievoorafheeftdaneentweeledigdoel:

• informatiegeven

• hetaantalkandidatenterugbrengentotdewerkelijkgeïnteresseerden.

Doorvoorlichtingselecteerjeduseigenlijkal,maardeechtevoorselectiebestaatuithetselecterenvande binnengekomenreacties.

Sollicitatiebrieven

Veelmanagersgebruikendebinnengekomensollicitatiebrievenalsselectiecriterium.Ookdelevensloopbeschrijving, hetcurriculumvitae(cv),bevatinformatiediejekuntgebruikenomteselecteren.Denkaanleeftijd,woonplaats, opleidingenenwerkervaring.

Sommigebrievenschuifjenahetlezenterzijde,eenenkelebriefopenjenieteens.Dekandidatenvandebrieven dieoverblijven,makeneenkans.Deselectievansollicitatiebrievenissomsergsubjectief.Persoonlijkevoorkeuren speleneengroterol.Geschrevenofgetypt?Kortebrief,langebrief?Zakelijkofspeels?Hetvoorafopstellenvan goedeselectiecriteriavermindertdezesubjectiviteit.Jebehoortdeontvangstvaneensollicitatiebriefinieder gevaltebevestigen.Ditgeeftjouookdemogelijkheidomdeselectieprocedurekorttoetelichten.

(Online) sollicitatieformulieren

Sommigeorganisatieswerkenmetsollicitatieformulieren.Eensollicitatieformulieriseenvragenlijstwaarmee jeallebelangrijkegegevensvankandidatenkrijgt.Alsindeadvertentiestaatwaardezevragenlijstentelefonisch ofonlinekunnenwordenaangevraagdc.q.ingevuld,zullenmeermensenreagerendanwanneerkandidateneen briefmoetenschrijven.Hetvoordeelvaneen(digitaal)formulierisdatjeexactkuntvragennaarwatvoorde invullingvandevacaturevanbelangis.

Schifting

Hetverworveninzichtleidttoteengroveschifting(keuze)vankandidaten.Inprincipezijnerdriemogelijkheden:

1. afwijzing

Dekandidaatvoldoetnietaandefunctie-eiseneneventueleoverigecriteria.Dezekandidatenhoreneen schriftelijkeafwijzingtekrijgenmeteenzogoedmogelijkemotivering.

2. achterdehandhouden

Ditzijnkandidatendiejeevenopde‘reservebank’houdt.Dezekandidatenhoorjeschriftelijkopdehoogte testellenvanhetfeitdatjehunsollicitatienogeven‘aanhoudt’.

3. uitnodiging

Eenbeperktaantalkandidatennodigjeuitvooreensollicitatiegesprek.Netjesiseenuitnodigingsbriefmet eenroutebeschrijving,maarvaakgebeurtdittelefonisch.

Bijveelorganisatiesselecteertdepersoneelsfunctionarisindevoorselectiefasedebrieven.

Wet gelijke behandeling

Bijhetselecterenvandekandidatenhoudjejenatuurlijkaandewet.DeAlgemenewetgelijkebehandeling (AWGB)verbiedtdateronderscheidwordtgemaaktopgrondvangodsdienst,levensovertuiging,politieke gezindheid,ras,geslacht,nationaliteit,seksuelegerichtheidofburgerlijkestaat.Dewetschrijftgelijkebehandeling vooralshetgaatomhetaanbiedenvanwerk,huisvesting,goederenendiensten.

Mannencultuur

Robislogistieksupervisorbijeenlogistiekedienstverlener.Zijnheleteambestaatuitmannen.Erheersteenechte ‘mannencultuur’waarinonderlingveelgrappenwordengemaaktovervrouwen.Robzoekteennieuwemedewerker. Tussendesollicitantenbevindenzichookvrouwen.Robvindthetwelprettigineenmannenteamenwijstalle vrouwendaaromaf,ookdegenendiedejuisteopleidingenervaringhadden. Erishiersprakevandiscriminatieopbasisvangeslacht.Datmagniet.

Sollicitatiegesprek

Alsjedebrievenselectiehebtafgerond,volgendesollicitatiegesprekken Erwordenmeestalmeerdererondes georganiseerd.Hethangtvandefunctieafhoeveel.Hoehogerdefunctie,hoemeersollicitatierondes.

Voordatjemethetsollicitatiegesprekbegint,ishetbelangrijkomdekandidaatopzijngemaktestellen.Hijzal daneerlijkerenopenerdurvenreagerenopdevragendiejestelt.Eengoedevoorbereidingisdeeerstestapom desollicitantzichopzijngemaktelatenvoelen.

Deuitnodigingsbrief(meestalviae-mail)iskortenduidelijkenbevatdevolgendeinformatie:

• Depersonen(enhunfunctie)dienamensdeorganisatiebijhetgesprekaanwezigzullenzijn

• Hetadreswaarhetgesprekplaatsvindt,inclusiefroutebeschrijving

• Hoelaathetgesprekbegintenhoelanghetongeveerzalduren

• Besteedzo’ndriekwartiertoteenuuraanhetsollicitatiegesprek.Zorgervoordatje,alsjemeerderekandidaten opééndagspreekt,tussendegesprekkendooreenpauzevandertigminuteninplant.Zokunjenaafloopvan elkgesprekdirectjeeersteindrukkennotereneneventueleuitloopopvangen

• Maakvoorelkekandidaatopbasisvanhetcveenoverzichtvandepuntendiejejuistmetdézekandidaatwilt bespreken.Welkevragenwiljestellen?Welkeinterviewmethodewiljegebruiken?

Erzijndriefasenineensollicitatiegesprek:

1. Introductiefase

• Steldegenendienamensdeorganisatieselecterenvoor

• Geefinformatieoverdeopbouwendetijdsduurvanhetgesprek.

2. Informatiefase

• Informeerdesollicitantoverdeorganisatieendefunctie

• Steldesollicitantvragenmetbetrekkingtotdefunctie-eisenen-wensen

• Geefdesollicitantinformatieoverdefunctieinrelatietotdewerkomgeving

• Bespreekdebelangrijkstearbeidsvoorwaarden.

3. Afronding

• Vathetgesprekkortsamen

• Ganaofdekandidaatnogvragenheeft

• Vraagnaardeeersteindrukkenvandekandidaat

• Vertelhoedeverderesollicitatieprocedureeruitziet.

Alsjedezedriefasengoeddoorloopt,kunjeerzekervanzijndatbeidepartijen(deorganisatieendesollicitant) voldoendeinformatiekrijgen.

STARR-methode

EengoedemethodeomtoetepasseninhetsollicitatiegesprekisdeSTARR-methode Jevraagtdesollicitant naargedragsvoorbeeldenuithetverleden.Hiermeekunjebeoordelenofeensollicitanthetgedragvertoontdat pastbijdefunctie.

Hetishandigalsjevoorhetsollicitatiegesprekbepaaltwelkecompetentiesjebelangrijkvindt.Jekuntopdie competentiesingaan.Vaakzijnditookdecompetentiesenvaardighedendieindefunctieomschrijvingstaan.

Situatie:Jegeefteenvoorbeeldvaneenprobleemsituatieensteltdaarovervragenaandesollicitant.Heefthij dezesituatiealeensmeegemaakt?Watwasdeaanleidingvoordegebeurtenis?Watwasderolvandesollicitant opdatmoment?

Taak:Jehebtdesituatievanhetprobleemhelder.Nuvraagjewelketaakdesollicitanthad.Watmoestde medewerkerpreciesdoen?Welketaakmoesthijdoen?Watwerdervanhemverwacht?Watwarenzijn verantwoordelijkhedenenbevoegdheden?

Actie:Jevraagtwelkeactiedesollicitantheeftondernomenomhetprobleem(desituatie)optelossen.Hoeheeft desollicitantzijntaakaangepakt?Watheefthijfeitelijkgedaan?

Resultaat:Jevraagtwelkresultaat,welkeffectdesollicitantheeftbereiktmetzijnactie.Hoesuccesvolwasde actie?

Reflectie:Eventueelkunjedesollicitantvragenwathijinhetvervolganderszouwillendoen.Jekuntdankijken ofdesollicitantheeftgeleerdvanzijngedrag.

Voorbeeldvragen

• Kunjemijeenvoorbeeldgevenvaneensituatiewaarinjeeenontevredenklantmoesthelpen?(situatie)

• Watwasjouwtaak?(taak)

• Wathebjegedaan?(actie)

• Hoegingjeommetdebozeklant?(actie)

• Hoereageerdedeklantopjouwhandelen?(resultaat)

• Watwasheteffecthiervan?(resultaat)

• Watzoujedevolgendekeerandersdoen?(reflectie)

Vragendiejemoetvermijdenzijnvragendiejealleenmetjaofneekuntbeantwoorden.Ditnoemjegesloten vragen.

Opdracht16 Selectie

a. Wiekunnendeeluitmakenvaneenselectiecommissie?

b. Uitwelkedriefasenbestaathetselectieproces?Vulzein.

Fase1:

Fase2: Fase3:

c. Welktweeledigdoelheeftinformatiegevenvooraf,dusvoordathetsollicitatiegesprekplaatsvindt?

d. Welkefasebegintnadewervingvanpersoneel?

e. Kieshetjuisteantwoord.Eensollicitatiegesprekishetzelfdeals eenassessment eenselectie-interview deselectieprocedure deeindbeslissing

f. WatheeftdeAWGBtemakenmetdeeindselectie?

Opdracht17 Sollicitatiebrieven

a. Uitwelketweeonderdelenbestaateensollicitatiebrief?

b. Eentransportbedrijfheeftachtsollicitatiebrievenbinnengekregenvooreenvacature.Dehr-managerende logistieksupervisorbekijkendebrievenenselecterenallebeidriekandidaten.Alszehunkandidatenvergelijken, zienzedatzeverschillendekeuzeshebbengemaakt.Delogistieksupervisorheefteenbriefweggelegdomdat dieslordigenmetdehandisgeschreven,maardehr-managerheeftdiebriefjuistgekozenomdatdekwaliteiten vandekandidaatgoedzijn.

Hoekanditbedrijfvoorkomendatverschillendemedewerkersverschillendekandidatenselecteren?

Opdracht18 Selectievanstatushouders

Leeshetartikel‘Destatusvanstatushoudersindelogistiek’opLogistiek.nl.

HetopleidenvanstatushouderstotchauffeurisbijMüllerFreshFoodLogisticsnietgeluktenbijBentvelzen Transportwel.Watis,volgenshetartikel,debelangrijksteredendathetprojectbijBentvelzenTransportwel geluktis?

Opdracht19

Sollicitatiegesprek

a. Welkedriefasenheefteensollicitatiegesprek?Legkortuitwaterinelkefasegebeurt.

b. VoorhetvoerenvaneensollicitatiegesprekkunjegebruikmakenvandeSTARR-methode.Waarstaandeletters STARRvoor?EnwaaromzetjedeSTARR-methodein?

3.6 Afronding

Nahetsollicitatiegesprekmoetereenantwoordzijnopdevoorafbedachtevragen:voldoetdesollicitantaanhet functieprofielenwetenwewatwewillenweten?Bijvoorbeeld:zitereenopgaandelijnindeopleidingende werkervaringvandekandidaat?Pastdekandidaatbijons?Isdekandidaatgeschiktofgeschikttemaken?

NVPSollicitatiecodehoofdstuk4Naderonderzoek

4.2Eenpsychologischonderzoekofassessmentkanplaatsvindendoorofonderverantwoordelijkheidvaneen psycholoogmetinachtnemingvandeberoepscodevanhetNederlandsInstituutvanPsychologen(NIP).De psycholoogheeftvoorafgaandetoestemmingnodigvandesollicitantomderesultatenvanhetonderzoekaan deopdrachtgevertekunnenverstrekken.

4.3Eenmedischonderzoekinverbandmetdeaanstellingkanslechtsplaatsvindenindieneraandevervulling vandefunctiebijzondereeisenophetpuntvandemedischegeschiktheidmoetenwordengesteldenuitsluitend nadatalleoverigebeoordelingenvangeschiktheidhebbenplaatsgevondenaanheteindevandeselectieprocedure. Hetonderzoekwordtverrichtdooreenkeurendarts,metinachtnemingvandevooreendergelijkonderzoek geldendewettelijkeregels.

Nvp-hrnetwerk.nl.

Selectiemiddelen

Eenselectiemiddelgebruikje–naasthetgesprek–omtebepalenofdekandidaatgeschiktis.Jekuntditnatuurlijk ookdoorspecialistenlatenonderzoeken.

Debelangrijksteselectiemiddelenzijn:

• hetopvragenvanreferenties

Eenreferentieiseenpersoonoforganisatiewaarjijinformatiebijkuntopvragenoverhetfunctionerenvan eenkandidaat.Vaakwordenvoormaligewerkgeversgenoemd.

• hetafnemenvaneenpsychologischetest

Eenpsychologischetestkaninzichtverschaffenindevereistepersoonlijkheidskenmerkenvoordefunctie.Is iemandstressbestendig,kanhijpresterenondergrotedruk,isdekandidaateenteamspelerofmeereensolist? Enzovoort.

• hetafnemenvaneenassessment

Eenassessmentiseentestwaarbijpraktijksimulatieswordengebruiktomdecompetentiesvaneenkandidaat tetesten.Vaakgebeurtdatdoorhetspelenvanrollenspelen.Zozoueencommercieelmedewerkertijdens eenassessmenteenvoorkoopgesprekkunnennaspelen.Acteursspelendanderolvanklant.Demedewerkers vanhetassessmentcentrumkunnendeacteureenopdrachtmeegeven.Bijvoorbeeld:speeleeneigenwijze, moeilijkeklant.Demedewerkersbestuderenhoedekandidaathieropreageert.

• eenmedischonderzoek

Eenmedischonderzoekmagalleendeeluitmakenvandeselectieprocedurealservoorhetuitoefenenvan defunctiespecialelichamelijkeeisenzijn.

• hetafnemenvaneencapaciteitentest

Eencapaciteitentest(ookwel:intelligentietest)meetintellectuelevaardighedenvaneenkandidaat.Detest brengtinbeeldof,enhoesnel,eenkandidaatinstaatisbepaaldevraagstukkenoptelossen.Ineen capaciteitentestzittenvaakonderdelenalswoordenschat,rekenvaardigheid,ruimtelijkeinzichten figuurreeksen.

• beoordelingsformulierbijhetsollicitatiegesprek Alsjebijelksollicitatiegesprekhetzelfdebeoordelingsformulierinvult,kunjenaafloopvanallegesprekken deresultatengoedvergelijken.

Eindbeslissing

Sommigeorganisatieskiezenervooromtotaandedefinitievebeslissingdriekandidatenmeetenemen,omdat eenofmeerkandidatenzichophetlaatstemomentnogkunnenterugtrekken.Zijkunnennamelijkingesprek zijnmetandereorganisatiesofdevoorwaardennietaantrekkelijkgenoegvinden.Daarkunjetijdenshet sollicitatiegespreknatuurlijknaarvragen.Nietiedereengeeftdaarantwoordopomgeenonrustteveroorzaken. Anderenzeggenjuistweldatzenogmeersollicitatieshebbenlopen,zelfsalsdatnietwaaris.Zedoendatom meerdrukopdekeuzetezetten.

Dedatumwaaropkandidatentehorenkrijgenofzeaangenomenzijnofniet,kunjebeterruimstellen.Datzou eenweekkunnenzijn.Zijndekandidatenmoeilijkerbeschikbaar,mogelijkalleenindeweekenden,dankanhet eenmaandzijn.Indieperiodekunjemetdekandidaatdiejealseerstehebtgekozeneenslotgesprekhebben.In datgesprekhoortdesollicitantdatdekeuzeophemisgevallen.Terplekkekandekandidaatdanaangevendat hijindienstwiltreden.Alsdekandidaatnietakkoordgaat,moetjedeanderekandidatenalsnogoproepen.

Criteriabijdeeindselectie

Omtoteeneindoordeeltekomen,gebruikjeverschillendeselectiecriteria Hetisbelangrijkdatjedaarbijde wettelijkebeperkingeninhetooghoudt.Jebentnamelijkniethelemaalvrijinhetafwijzenvankandidaten.Ook nietalsjeeenvoorkeursbeleidhebt.Voorkeursbeleidbetekentdatjebepaaldegroepen,dieineen achterstandssituatiezitten,tijdelijkbevoordeelt.

NVPSollicitatiecodehoofdstuk2Werving

2.6Wanneerhetstellenvaneenleeftijdsgrensnoodzakelijkisofindieneenvoorkeursbeleidtenbehoevevan bepaaldegroepenwordtgevoerd,wordtdaarvanuitdrukkelijkmeldinggemaaktenwordtderedendaarvan aangegeven.

Voetnoot

Het voeren van voorkeursbeleid is alleen toegestaan binnen wettelijke grenzen. (De website van) het College voor de Rechten van de Mens verstrekt hierover nadere informatie.

Nvp-hrnetwerk.nl.

Veelgebruikteselectiecriteriazijn:

• intelligentie

• vakkennis

• leeftijdenervaring

• geschiktheid,gekoppeldaanpersoonlijkheid.

Intelligentie

Resultatenvanleerprestaties,zoalseendiploma,geveneenindrukvaneenbepaaldematevanintelligentie, motivatieendoorzettingsvermogen.Alseenkandidaatcursussenmoetvolgenomdatdeverwachteontwikkeling indeondernemingdatvraagt,vereistdateenbepaaldontwikkelingsniveau.Hetzegtietsoverdematevan ontwikkelingdietotdatmomentisbereikt.Hetzegtlangnietaltijdietsoverhetmogelijknogtebereikenniveau ofoverhetontwikkelingspotentieel.

Vakkennis

Eenvakdiplomamaaktduidelijkdatiemand:

• opdejuistemanierkanomgaanmetgereedschappenentechnieken

• devaktaalonderdeknieheeft

• instaatiseencursuszoweltheoretischalspraktischtevolgen.

Leeftijd en ervaring

Overleeftijdalsselectiecriteriumisveeldiscussie.Sommigennoemenhetzelfsdiscriminatie.Maardeleeftijdvan dekandidaatkansomsweldegelijkeenrolspelen.Mensenmeteenbepaaldeleeftijdhebbenmeerervaring. Ervaringisvangrootbelangvoorhetgoedvervullenvaneenfunctie.Langdurigstaan,bukkenenreikengaat ouderenechtermoeilijkeraf.Alsdefunctiedatvereist,magheteenrolspelenbijdeselectie.

Geschiktheid, gekoppeld aan persoonlijkheid

Iemandmeteendiplomaenervaringindefunctieisinprincipegeschikt.Devolgendevragenmoetjeechternog beantwoorden:isonspersoonsprofielopdezemanofvrouwvantoepassing?Isditdemanofvrouwdiewe zoeken?Willenwedezekandidaaterbijhebben?Pastdezepersoonbijons?

Depersoonskarakteristiekenbepalenofiemandzichthuisvoeltinzijnwerk.Vanuithetfunctieprofielwordt duidelijkwelkekaraktereigenschappenvoordiefunctienodigzijn.Isbijvoorbeeldteamworkvanbelangofwerkt dekandidaatvaakalleen?Verwachtjedatdekandidaatproblemenoplostofishetwerkroutinematig?Wordtde toekomstigemedewerkervaakinzijnwerkgestoord?Ishetzelfstandigwerkofverrichthijditondertoezicht? Dezekenmerkengevenaanwatvoormedewerkerjezoekt.Onderzoeknaardepersoonlijkheidisdusnodigen gerechtvaardigd.

Opdracht20 Kandidaatbeoordelen

a. Watiseenassessment?

b. Welkevoorwaardehangteraaneenmedischetest?

c. Bijwelkselectiemiddelhoorteenfiguurreeks?Kieshetjuisteantwoord. Eenassessment

Eenpsychologischetest

Eencapaciteitentest

Eenreferentie

d. Noteerviercriteriadiejekuntgebruikenomtekomentoteeneindoordeel.

e. Opwelkmomenthoortdekandidaatdatdekeuzeophemofhaarisgevallen?Kieshetjuisteantwoord.

Tijdenshetslotgesprek

Alsdeanderekandidatenzijnafgewezen

Bijdebevestigingvandeaanstelling

f. Wanneermagjeleeftijdeenrollatenspelenalsselectiecriterium?Kiesdejuisteantwoorden. Datmagnooit

Alsheteenrolspeeltindefunctie

Alsdesollicitatiecommissieeenvoorkeurheeft

Alsdekandidaattoestemminggeeft

Alsdekandidaatzelfaangeeftdatzijnleeftijdeenbelemmeringzoukunnenzijn

Alsheteenrolspeeltinhetvoorkeursbeleid

Opdracht21 Referentie

a. Watzijnreferenties?

b. Leguitdatreferentiesniet100%betrouwbaarzijn.

c. Wiezoujijalsreferentieopgevenalsjebijeenbedrijfindecommerciëlesectorzousolliciteren?Noteerminimaal tweepersonen.Noteerbijelkepersoontweeonderwerpendiezijkunnentoelichtendieinhetbelangzijnvan jesollicitatie.

Opdracht22 Benoeming

Waaromishetverstandigdatjepasafwijzingenverstuurtophetmomentdateenkandidaatbenoemdis?

3.7 Samenvatting

Jeneemtsomsnieuwemedewerkersaan.Datkankomenomdatiemandjebedrijfverlaatofomdathetbedrijf meermensennodigheeft.

BijhetaannemenvanmensenkunjegebruikmakenvandeNVP-code.Ditisnietverplicht,maarwelgoedvoor dekwaliteitvandeprocedure.JemoetjeiniedergevalhoudenaandeAVG.DeNVP-codeisgebaseerdopdeAVG.

Alsjeeennieuwemedewerkerzoekt,steljeeersteenfunctieomschrijvingeneenfunctieprofielop.Een functieomschrijvingiseenbeschrijvingvandetaken,verantwoordelijkhedenenbevoegdhedendiehorenbijeen functie.Eenfunctieprofielgeeftaanaanwelkeeisendemedewerkermoetvoldoen,diedefunctiegaatinvullen.

Wervenvannieuwemedewerkerskunjeinternenexterndoen.Internwilzeggendatjeeengeschiktemedewerker binnenjebedrijfzoekt.Externwilzeggendatdenieuwemedewerkervanbuitenhetbedrijfkomt.Bijexterne wervingmaakjegebruikvanverschillendekanalen.

Alspersonenhebbenaangegevendatzebijjouwbedrijfwillenwerken,gajeselecteren.Jemaakteenselectieuit debrievenenjevoertsollicitatiegesprekken.Bijhetselecterenvannieuwemedewerkershoudjejeaande Algemenewetgelijkebehandeling.

Jevoertsollicitatiegesprekkenmetkandidatendiejehebtgeselecteerd.Hetgesprekverlooptindriefasen:de introductiefase,informatiefaseenafronding.

TijdenshetgesprekkunjedeSTARR-methodetoepassen.

Alsjeeenkandidaathebtgekozen,steljevastofdekandidaatinderdaaddevacaturekaninvullen.Jekuntdaarvoor verschillendeinstrumentengebruiken,zoalsreferentiesopvragen,eenassessment,eenmedischonderzoekof eencapaciteitentest.

Bijjeeindbeslissinggebruikjeselectiecriteriazoalsintelligentie,vakkennis,leeftijdenervaringengeschiktheid gekoppeldaanpersoonlijkheid.

Opdracht23 VanVliet(plusopdracht)

Leesdecasusenbeantwoorddevragen.

TeamleiderbijVanVliet

KomwerkenbijVanVlietTransportenlaatjouwlogistieketalentenzien

VanVlietiseeninternationaaltransportbedrijfmetmeerderelocatiesinNederland,Duitsland,PolenenOostenrijk. BijVanVlietwerkjebinneneenhechtteamwaarbijjekuntrekenenopeerlijkheid,vertrouwenenwaardering. Daarnaasthebjedemogelijkheidomjebinnenhetbedrijfteontwikkelen.Jewerktsamenmetjouwcollegaaan hethandhavenenverbeterenvanonzekwaliteit. Wijhechtenwaardeaanjouwinteresseindelogistiekenvindenhetfijnalsjemeedenktoveroplossingenvoor uitdagingen.Bezitjijdejuistecompetenties?GeefjecarrièredaneenvervolgbijVanVliet. Alsteamleiderstuurjeeenteammagazijnmedewerkersaan.Doorhetactiefcoachenenmotiverenvanjouwteam zorgjeervoordatereenpositievestemminginjouwteamheerst.Gajijdezeuitdagingaan?

Defunctie

• Hetcoachenenleidinggevenaanjouwteam

• Hetdragenvandeverantwoordelijkheidvoordeuitvoeringvandetakenbinnenhetmagazijnendedaaraan gekoppeldetargets

• HetvertegenwoordigenvanhetimagovanVanVliet

• Opeenklantgerichtemanierklantentewoordstaan

• Zorgdragenvoorhetvolgenvandejuisteprocedures

• Deteamledenopdejuistemanierinstruerenenindelen

• Hetnetjeshoudenvanhetmagazijn.

VanVlietbiedthetvolgende

• uitdagendwerkineendynamische,logistiekeeninternationalewerkomgeving

• persoonlijkeontwikkeling

• demogelijkheidjezelftezijn

• eenmarktconformsalaris.

Watwijzoeken

• gemotiveerdeneenpassievoorlogistiek

• representatief,punctueel,betrokkenengemotiveerd

• flexibeleinstellingtenopzichtevandeuittevoerentakenenhetrooster

• resultaatgericht,hetoverstijgenvanpersoonlijkeenbedrijfsdoelstellingen/targets

• ontwikkelingsgericht,debereidheidomzowelindividueelalsmethetbedrijfmeetegroeien

• sociaalvaardigeneenechteteamspirit

• minimaaldriejaarervaringalsverantwoordelijkebinnendelogistiek.

a. Welkeonderdelenvaneenfunctieomschrijvingstaanindezetekst?

b. Welkeonderdelenvaneenfunctieprofielstaanindezetekst?

Opdracht24 Wervenvanchauffeurs(plusopdracht)

a. Hetisnieteenvoudigomaannieuwechauffeurstekomen.Eriseentekortaanchauffeurs,maartochheeft jouwbedrijftweenieuwechauffeursnodig.

Bedenksamenmeteenanderestudentdriemanierenwaaropjijeennieuwechauffeurvooreentransportbedrijf zouwerven.

Weesvooralcreatiefinjeideeën.Bedenkopwelkemanierenwaarjechauffeurskuntbereikenenwaaromde chauffeursnujuistvoorjouwbedrijfmoetenkomenwerken.

b. Kiesdaarnaeenvandriemanierenuitenwerkdezemanierhelemaaluit.Beschrijfeenstappenplandatje doorlooptomdechauffeurstevinden.

c. Maakeenpresentatievanhetstappenplanenpresenteerditstappenplanaandeanderestudenten.

Opdracht25 Reflectie

Jehebtindithoofdstukgelezenhoejenieuwemedewerkerskuntvindenalsdatnodigisbinnenjebedrijf.De manierwaaropwervingenselectiewordtbesprokenindetekst,iseenmanieromgeschiktekandidatentevinden. Denkjedaterooknoganderemanierenzijnomkandidatentevinden?

Uploadjeantwoorden.

3.8 Begrippen

Algemeneverordeninggegevensbescherming(AVG)

Wetwaarinstaathoeorganisatiesommoetengaanmetpersoonsgegevensvanklantenen(toekomstige) medewerkers.

Algemenewetgelijkebehandeling(AWGB)

Wetdieverbiedtdateronderscheidwordtgemaaktopgrondvangodsdienst,levensovertuiging,politieke gezindheid,ras,geslacht,nationaliteit,seksuelegerichtheidofburgerlijkestaat.

Assessment

Testwaarbijpraktijksimulatieswordengebruiktomdecompetentiesvaneenkandidaattetesten.

Curriculumvitae(cv)

Levensloopbeschrijvingmetinformatieoverleeftijd,woonplaats,opleidingenenwerkervaring.

Detacheren

Medewerkersinhurenvaneenanderbedrijf.

Detacheringsbureau

Bedrijfdatmedewerkersindienstheeftendezemedewerkers‘uitleent’aananderebedrijven.

Externewerving

Buitenhetbedrijfzoekennaareennieuwemedewerkervooreenfunctie.

Functieomschrijving

Beschrijvingvandetaken,verantwoordelijkhedenenbevoegdhedenvaneenfunctie.

Functieprofiel

Beschrijvingvandeeisendiegesteldwordenaaneenmedewerkerdieeenfunctiemoetvervullen.

Functiewaardering

Indelingvanfunctiesbinneneenbedrijfopbasisvanzwaarte.

Headhunter

Iemanddieinopdrachtvaneenbedrijfzoektnaareentopfunctionarisvoordatbedrijf.

Internewerving

Binnenheteigenbedrijfzoekennaareengeschiktekandidaatvooreenfunctie.

NVPSollicitatiecode

Aantalbasisregelsdiegeldenvoordeprocedurevoorhetinvullenvaneenvacature.

Opensollicitatie

Briefmetcvdieeenkandidaatstuurtterwijlergeenpassendevacatureis.

Referentie

Persoonoforganisatiewaarjeinformatieopkuntvragenoverhetfunctionerenvaneenkandidaat.

Selectiecommissie

Commissiebestaanduitverschillendemedewerkersdiedeselectieprocedureuitvoert.

Selectiecriteria

Lijstmeteigenschappenwaaraaneenkandidaatmoetvoldoenomgeschikttezijnvooreenfunctie.

Selectiemiddel

Instrumentwaarmeejekuntbepalenofeenkandidaatgeschiktis.

Sollicitatieformulier

Formulierwaaropdekandidaatallebenodigdeinformatiekaninvullen.

Sollicitatiegesprekken

Gesprekkenmetkandidatenomvasttestellenwelkekandidaathetbestedefunctiekaninvullen.

STARR-methode

Methodediegebruiktkanwordenbijhetvoerenvangesprekken.

Uitzendbureau

Bedrijfdatzichbezighoudtmethetbemiddelenopdearbeidsmarkt,doorbedrijvenenmedewerkersaanelkaar tekoppelen.

UWVWERKbedrijf

Non-profitorganisatiedievraagenaanbodopdearbeidsmarktzogoedmogelijkopelkaarafstemt.

Vacature

Nietvervuldearbeidsplaatsbinneneenbedrijfoforganisatie.

Vacaturesite

Siteopinternetwaarinjevacatureskuntzoeken.

Voorkeursbeleid

Bepaaldegroepen,dieineenachterstandssituatiezitten,tijdelijkbevoordelen.

Voorselectie

Selecterenvandebinnengekomensollicitatiebrieven.

Werving-enselectiebureau

Bemiddelingsbureaudatdewervingenselectievoorbedrijvenuitvoert.

Hoofdstuk4 Aanstellenvanmedewerkers

Alsjeeennieuwemedewerkeraanneemt,maakjeafsprakenmethem.Omdatdaarallerleiarbeidsrechtelijke zakeneenrolbijspelen,ishetvangrootbelangdatjedituiterstzorgvuldigdoet.Dezezakenlegjevastineen arbeidsovereenkomst.Ervindteenaanstellingplaats.

Alsjeeennieuwemedewerkeraanstelt,ishetverstandigomervoortezorgendatdezezichsnelthuisvoelt.Dat doejemeteenintroductieprogramma.Daarmeekrijgtdenieuwemedewerkerstapsgewijsinformatieoverde organisatieenzijnwerkzaamheden.

Leerdoelen

• Jeweetwelkedocumentenenvereistennodigzijnbijhetaannemenvannieuwemedewerkers.

• Jekuntuitleggenwateencao,avrenindividuelearbeidsovereenkomstinhouden.

• Jebegrijptdeverschillendesoortenarbeidsovereenkomsteneninleenmogelijkheden.

• Jekuntprimaire,secundaireentertiairearbeidsvoorwaardenonderscheiden.

• Jeweethoefunctiewaarderingenloonbepalingbinneneenbedrijfwerken.

• Jekunteeneffectiefintroductieprogrammavoornieuwemedewerkersopstellen.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpje.

a. InNederlandwordtdecaonietvastgestelddoorderegeringofdeTweedeKamer.Welkepartijenzijnwel betrokkenbijhetsamenstellenvaneencao?

b. Denkjedatdecaoopeenanderemanierzoumoetenwordenopgesteld,ofvindjedezemanierjuistgoed? Geefookaanwaaromjedatvindt.

c. DemanierwaaropinNederlanddebanenzijngeorganiseerd,isgerichtophethebbenvaneenvastebaan voorlangeretijd.Vindjedatgoed,ofmoeterjuistmeeraandachtzijnvoorflexibiliteit?

4.1 Aanstellenvanwerknemers

Hetaanstellenvaneennieuwpersoneelslidvereisteenaantaladministratievehandelingen.Zoschrijfjeeen aanstellingsbriefenzorgjevooreenarbeidsovereenkomst.Daarnaastlegjedegegevensvanelknieuwpersoneelslid vastindepersoneelsadministratie.Bijaanstellingzorgjebehalvevoordenaw-gegevens(naam-adres-woonplaats) ookvoorkopieënvandiploma’s.Jekrijgtbijhetaanstellenvannieuwemedewerkerstemakenmeteencollectieve arbeidsovereenkomst(cao).Ditiseenarbeidsovereenkomstdiegeldtvoorallemedewerkersbinnenjebranche. Jehoeftdannietmetelkemedewerkerapartafsprakentemaken.

Aanstellenvanmedewerkers

Alsjemedewerkersaanstelt,moetjeeenaantalzakenregelen.Misschienkrijgjetemakenmeteenvog.Jestelt iniedergevaldeidentiteitvandenieuwemedewerkervastenjemaaktafsprakenmetdeBelastingdienst.

Vog

Alsjedatnodigvindt,verlangjevandewerknemerookeenverklaringomtrenthetgedrag(vog).Voorsommige beroepen(bijvoorbeeldvoortaxichauffeurs)ishetvragenvaneenvogverplicht.Eenvogkunjeindemeeste gevallendigitaalregelen.Alsdemedewerkergeenstrafbarezakenopzijnofhaarnaamheeftstaan,verleenthet MinisterievanVeiligheidenJustitiedevog.

VerklaringOmtrenthetGedrag

Werkgeverskunnenervoorkiezendevog-aanvraagdigitaaltelatenverlopen.Hetisdannietmeernodigdatde werknemerdevog-aanvraagindientbijdegemeente.Eendigitalevog-aanvraagscheeltpapierwerk,issnelleren goedkoper.

Watisernodig?

Omdevog-aanvraagdigitaaltelatenverlopen,heeftdeorganisatiehetvolgendenodig:

• eHerkenning(EH2+):eHerkenningisspecifiekvoordebelanghebbendeorganisatieenvergelijkbaarmetDigiD voorburgers.MeteHerkenningkanerdigitaalgecommuniceerdwordenmetdeoverheid

• machtigingvog:aanvraagVerklaringomtrenthetGedrag

• KvKregistratie:omeHerkenningaantevragenmoetdeorganisatieingeschrevenstaanbijdeKamervan Koophandel(KvK).MeteHerkenningkuntudanalsorganisatieeenvogaanvraagdigitaalklaarzetten.

De(toekomstige)werknemermoetbeschikkenover:DigiD,iDeal,eengeldige-mailadreseningeschrevenstaan indeBasisregistratiePersonen(BRP).

De(toekomstige)werknemerkaneendigitaleaanvraagnietzelfingangzetten.Datkanalleendooruworden gedaan,omdatualsorganisatieeenvogverlangt.

Justis.nl

Identiteitvaststellen

Alsjeeennieuwemedewerkerindienstneemt,benje verplichtdeidentiteitvasttestellen.Ditdoejeaande handvaneengeldigidentiteitsbewijs(paspoortof identiteitskaart)waarvanjeeenkopieopneemtinde personeelsadministratie.

Nederlands identiteitsbewijs.

Rijbewijs

Eenrijbewijsgeldtbijindiensttredingnietalsgeldigidentiteitsbewijs.Ophetrijbewijsstaatnamelijk nietsoverdenationaliteitendeverblijfsstatus.

Belastingdienst

AlsorganisatiemetpersoneelindienststajeondereenloonheffingennummergeregistreerdbijdeBelastingdienst. Ditnummerkrijgjeophetmomentdatjevoordeeerstekeermeldtdatjepersoneelindienstneemt.Doormiddel vandezeloonheffingenzorgjevoordeafdrachtvanloonbelastingenpremiesvoordevolksverzekeringen, werknemersverzekeringenendeZorgverzekeringswet(Zvw).

Aanvraagtewerkstellingsvergunning

AlsjeinNederlandgeenpersoneelkuntvinden,krijgjemetextraadministratievehandelingentemaken.Jebent danverplichtomeersttezoekenbinnendeEuropeseEconomischeRuimte.DitzijndelandenvandeEuropese Uniemetnogenkeleanderelanden.Vindjeookdaargeenpersoneelengajeopzoeknaarwerknemersbuiten deEuropeseEconomischeRuimte,danhebjemeestaleentewerkstellingsvergunning(TWV)nodig.HetUWV WERKbedrijfbeslisthierover.

Proeftijd

Indearbeidsovereenkomstkaneenproeftijdstaan.Indieperiodekanzoweldewerkgeveralsdemedewerker hetcontractopzeggen.Erisdangeenopzegtermijn(periodetussenschriftelijkopzeggenendaadwerkelijk stoppen).Eenontslagvergunningisnietnodig.Tijdensdeproeftijdkandewerkgeverbekijkenofdemedewerker geschiktisvoordefunctie.Demedewerkerheeftdemogelijkheidomtebeoordelenofdefunctieendeonderneming voldoenaandeverwachtingen.

Demaximalelengtevandeproeftijdisafhankelijkvanhetsoortarbeidscontract:

• bepaaldetijdopprojectbasis:maximaaléénmaand

• bepaaldetijd,korterdantweejaar:maximaaléénmaand

• bepaaldetijdvantweejaaroflanger:maximaaltweemaanden

• onbepaaldetijd:maximaaltweemaanden.

Alsernietsisafgesprokenovereenproeftijd,dangaatdewetervanuitdatergeenproeftijdbestaat.Bijhet aangaanvaneenarbeidsovereenkomstkanzoweldewerkgeveralsdemedewerkereenproeftijdbedingen.

Aanstellenvanvrachtwagenchauffeurs

Hetaanstellenvanvrachtwagenchauffeursverlooptandersdanhetaannemenvanbijvoorbeeldeen magazijnmedewerker.Datkomtomdateenvrachtwagenchauffeurvolgensdewetaanverschillendeeisenmoet voldoen.

Bestuurderskaart

Eenvrachtwagenchauffeurmoeteenbestuurderskaarthebben,zodathijdieindetachograafkandoen.De chauffeurmoetdekaartzelfaanvragenalshijernoggeeneenheeft.Hetkanzijndatdewerkgeverhetaanvragen vandekaartbetaalt,maardathoeftniet.Indecaostaatdateenbedrijfeensindevijfjaareennieuwe bestuurderskaartvergoedt.

Rijbewijs met code 95

EenchauffeurmoethetjuisterijbewijshebbenmetdetoevoegingCode95.Code95isverplichtvoorhet beroepsmatigbesturenvaneenvoertuigwaarvoorrijbewijsC1(E),C(E),D1(E)ofD(E)noodzakelijkis.Derichtlijn vakbekwaamheid(2003/59/EG)isvankrachtinalleEU-lidstaten.

Code95opeenrijbewijsbetekentdatdebestuurderdevereisteopleidingenentrainingenomalsberoepschauffeur tewerkenheeftgevolgdenbehaald.Ditkanviaverschillenderoutes,zoalsdirectetoegangviaeentheoretisch enpraktischexamenofviaeenverkorteopleidinggecombineerdmetpraktijkervaring.

Nahetbehalenmoetenchauffeurselkevijfjaar35uurnascholingvolgenomhunCode95geldigtehouden.Deze nascholingbestaatuitdiversemodulesdiebetrekkinghebbenopverkeersveiligheid,rijtechnieken,enandere relevanteonderwerpen.

Richtlijnencode95

Inrichtlijn(1)Inartikel5,leden1,2en4,vanVerordening(EEG)nr.3820/85(4)wordtbepaalddatsommige bestuurdersinhetgoederen-enpersonenvervoeroverdeweg,naargelanghunleeftijd,decategorievanvoertuig ofdelengtevanhettraject,eengetuigschriftvanvakbekwaamheidmoetenhebben,overeenkomstigde communautairevoorschriftenbetreffendehetminimumniveauvandeopleidingvanbestuurdersvanbepaalde voertuigenvoorwegvervoer.DatminimumniveauwordtvastgesteldinRichtlijn76/914/EEG(5).

Tot1december2020haddenchauffeursgeborenvoor1juli1955vrijstellingvanCode95.Datisnunietmeerhet geval.DusookzijmoetenvoldoenaanCode95vooreenchauffeurberoepsgoederenvervoer.

VrijstellingvanCode95iswelvantoepassingopbestuurdersvandevolgendevoertuigen:

• voertuigenmeteentoegelatenmaximumsnelheidvantenhoogste45kmperuur;

• voertuigeningebruikbijofondercontrolevandestrijdkrachten,deburgerbescherming,debrandweer, dienstenverantwoordelijkvoordehandhavingvandeopenbareordeenmedischenoodvervoersdiensten, voorzoverhetvervoervoortvloeituitdeopdrachtenwaarmeediedienstenzijnbelast;

• voertuigendieopdewegwordengetestinverbandmettechnischeverbeteringen,reparatie,onderhoud,en nieuweofomgebouwdevoertuigendienognietinhetverkeerzijngebracht;

• voertuigenwaarvooreenrijbewijsvancategorieDofD1vereistisendiewordenbestuurdzonderpassagiers dooronderhoudspersoneelnaarofvaneenonderhoudscentrumdatzichbevindtindeomgevingvande dichtstbijzijndeonderhoudsbasisdiewordtgebruiktdoordevervoerder,mitshetrijdenmethetvoertuigniet devoornaamsteactiviteitvandebestuurderis;

• voertuigendiewordengebruiktbijnoodtoestandenofwordeningezetvoorreddingsoperaties,metinbegrip vanvoertuigendiewordengebruikvoorniet-commercieelvervoervanhumanitairehulp;

• voertuigendiewordengebruiktvoorniet-commercieelvervoervanpersonenofgoederen;

• voertuigenofcombinatiesvanvoertuigendiewordengebruiktvoorhetvervoervanmateriaal,apparatuurof machinesdiedebestuurdervoorzijnwerknodigheeftenopvoorwaardedatditvervoernietdevoornaamste activiteitvandebestuurderis.

• voertuigendiedoorlandbouw-,tuinbouw-,bosbouw-,veeteelt-ofvisserijbedrijvenwordengebruiktvoorhet vervoervangoedereninhetkadervanhuneigenbedrijvigheid,behalvealshetbesturenvanhetvoertuigdeel uitmaaktvandevoornaamsteactiviteitvandebestuurderofhetrijdenovereengrotereafstandgeschiedt dan100kmvanafdebasisvandeondernemingdiehetvoertuigbezit,huurtofleaset.

Werkgeversverklaring vrachtwagenchauffeur beroepsgoederenvervoer

Ditiseenverklaringwaarinstaatdatdechauffeurbijjouwbedrijfinloondienstis.Alsjeeenchauffeuraanneemt, moetjeduseenwerkgeversverklaringafgeven.Dechauffeurmoetdezealtijdbijzichhebben.

Collegiale inleen

Alsjealsondernemertijdelijknietdebeschikkinghebtovervoldoendechauffeurskunjeonderbepaalde voorwaardenchauffeursvaneenandereondernemerinhetberoepsvervoerinhuren.Datwordtookwelcollegiale inleengenoemd.

Voorwaarden:

• Dechauffeurdiecollegiaalwordtingeleendisindienstvaneenondernemermetvergunning.Dechauffeur moetteallentijdedewerkgeversverklaringkunnentonen.

• Hetcollegiaalinlenenvanchauffeursaaneenandereondernemermagalleenzonderdebedoelinghierwinst optemaken.

• Deinleenmagmaximaal6wekenduren.

Ondernemersdieeenchauffeurnodighebben,kunnendaarvoorookterechtbijuitzendbureausdiechauffeurs uitzendenvoorhetberoepsgoederenvervoer.Alleenuitzendbureausdiezijnaangewezendoordeministervan InfrastructuurenWaterstaatmogendit.

UitzendbureausmoetenbijinhuureenaanwijzingsbeschikkingaanvragenbijKiwaRegister.Vervolgensmoethet uitzendbureaudechauffeureenterbeschikkingstellingverstrekken.Onderwegbijcontrolemoetdechauffeur dezekunnentonen.Alsdechauffeurnietmeerwerktvoorhetbedrijfwaarheenhijisuitgezonden,leverthijde verklaringinbijhetuitzendbureau.

Degenediedechauffeurheeftingeleend,isverantwoordelijkvoordenalevingvanderij-enrusttijden.

Bestuurdersattest

VrachtwagenchauffeursvanbuitendeEuropeseUniemogenbijeenNederlandsetransportondernemingals chauffeuraandeslagalsvoorheneenbestuurdersattestisafgegeven.

HetbestuurdersattestisdeofficiëlebevestigingdatdezenietEU-chauffeurbijdezeNederlandse transportondernemingindienstis(ofterbeschikkingisgesteldviaeenuitzendbureau)endatvoordezechauffeur dearbeidsvoorwaardenenvoorwaardeninzakeberoepsopleidingvoorchauffeursgelden,zoalsdiegeldenvoor elkechauffeurinNederland.

DeNederlandsewerkgever(dus:detransportonderneming)vraagthetbestuurdersattestvoordezechauffeur aanbijdeNIWO.DetransportondernemingmoetovereengeldigeEurovergunningbeschikkenendeniet EU-chauffeurmoetinhetbezitzijnvaneengeldigNederlandsrijbewijsCvoorzienvandecodevakbekwaamheid (Code95).

AlshetbestuurdersattestisverkregensteltdeNederlandsetransportondernemingdatterbeschikkingaanzijn nietEU-chauffeurwanneerdezeeenvoertuigbestuurtwaarmeevervoerwordtverrichtonderdekkingvande Eurovergunningvandezevervoerder.Demaximalegeldigheidsduurvaneenbestuurdersattestisvijfjaar.

ADR-certificaat

Alsjebijeenbedrijfwerktdatgevaarlijkestoffenvervoert,danmoetenjechauffeurseenADR-certificaathebben. Chauffeurskunnenmetzo’ncertificaataantonendatzedecursusvoorhetrijdenmetgevaarlijkestoffenhebben behaald.BijhetaanstellenvaneennieuwechauffeurmoetdechauffeurhetADR-certificaatkunnenlatenzien, ofhijmoethetcertificaatgaanhalen.

Geneeskundige verklaring

Buschauffeursenvrachtwagenchauffeurs(rijbewijsC1,C,D1ofD,eventueelmetaanhanger(E)),moetenmedisch gekeurdwordenenmoetenalszeopeenbusofvrachtwagenrijdenhungeneeskundigeverklaringkunnenlaten zien.Deverklaringmagnietouderzijndanvijfjaarenmoetafgegevenzijndooreengecertificeerdearboartsof eenbedrijfsarts.

Rijbewijscategoriën

Opdracht2 Aanstellenvaneenmedewerker

a. Watishetdoelvaneenvog?

b. Kiesbijelkestellingofdezejuistisofonjuist.

Alsjeeennieuwemedewerkeraanneemt,benjeverplichtomdiensidentiteitvasttestellen.Juist/Onjuist

Alsjeeennieuwemedewerkeraanneemt,moetjeditdoorgevenaanhetUWVWERKbedrijf.Juist/Onjuist

Opdracht3 Tewerkstellingsvergunning

VoorwelkewerknemersmoetjeeentewerkstellingsvergunningaanvragenbijhetUWVWERKbedrijf?

Opdracht4 Vrachtwagenchauffeurs

Leesdecasusenbeantwoorddevragen.

LeopoldLogistics

LeopoldLogisticsiseengroottransportbedrijf.Hetbedrijfrichtzichvooralopcontainervervoervandehavens vanNederlandnaarhetachterland.Eendeelvandegoederendiehetbedrijfvervoertzijngevaarlijkestoffen.Levi werktbijhetbedrijfalsspecialisttransportenlogistiek.Hetbedrijfwilhetleveringsgebieduitbreidinginde richtingvanNoord-DuitslandenPolen.Daarvoormoetenernieuwevrachtwagenchauffeurswordenaangetrokken. Hetbedrijfheefteenwervingscampagneopgezetendaardoorzijnervijfnieuwechauffeursaangetrokken.Een ervanisDave.LeviisnuingesprekmetDave.

a. LevivraagtaanDaveofhijzijnbestuurderskaartwillatenzien.Davezegtdatditzijneersteechtebaanisen dathijnoggeenbestuurderskaartheeft.WatkanLevinudoen?

b. OphetrijbewijsvanDavestaatdathijcode95heeft.Waaromisdatbelangrijk?

c. LevizietinhetcvvanDavedathijgeenADR-certificaatheeft.IshetvoorLevibelangrijkdatDaveeen ADR-certificaatgaathalen?Legjeantwoorduit.

d. MoetLevieenbestuurdersattestaanvragenvoorDave?

Opdracht5 Proeftijd

Leesdecasusenbeantwoorddevragen.

Proeftijdzesmaanden

Hettyislogistieksupervisorbijeenlogistiekedienstverlener.Zewildrienieuwemagazijnmedewerkersaannemen. Hetisdebedoelingdatdemagazijnmedewerkersvooronbepaaldetijdindiensttreden.

Hettyspreektmetdekandidatenafdatzeeenproeftijdhebbenvanzesmaanden.Alsallesgoedverloopt,krijgen zeeencontractvooronbepaaldetijd.

a. WaaromspreektHettyeenproeftijdafmetdekandidaten?

b. Hettyspreekteenproeftijdafvanzesmaanden.Houdtzijzichdaarmeeaanderegels? Legjeantwoorduit.

c. Verschillendesoortencontractenkunnenverschillendeproeftijdenhebben.Welkecontractenzijnerenwelke proeftijdenhorendaarbij?

4.2 Cao

Alsjeeennieuwemedewerkeraanneemt,gebruikjedaarbijnaaltijdeencaovoor.Eencollectieve arbeidsovereenkomst(cao))iseenovereenkomsttussenwerkgevers(organisaties)enwerknemersorganisaties waaraaniedereenzichmoethouden.Eencaoregeltdearbeidsvoorwaardenvooreengehelesector.Grote organisatieskunneneenbedrijfs-caohebben.Cao’swordenmeestalafgeslotenvooreenperiodevaneenoftwee jaar.

Voorjoukunnenonderanderedevolgendecao’svanbelangzijn:

• Beroepsgoederenvervoer(TLN)

• TransportenLogistiekNederland

• DHL

• TNT.

Deeerstetweecao’szijncollectievearbeidsvoorwaardenvooriedereendiebinnendelogistiekofhettransport werkt.GrotebedrijvenalsDHLenTNThebbenvaakeigencao’s.

Iseencaoeenmaalopgesteld,dankandeMinistervanSocialeZakenenWerkgelegenheiddehelecao,ofbepaalde bepalingenuitdecao,verbindendverklaren(=verplichten)ofonverbindend(=ongeldig)verklaren.

Deregelsineencaozijndeminimumregels.Hieraanmoetjevoldoen.Jemagaltijdvoordewerknemerbetere arbeidsvoorwaardenafspreken.Betermagduswel,slechterniet.

Bekijkvoormeercao-informatieeenoverzichtvanalleafgeslotencao’s.

KijkopdesitevanhetMinisterievanSocialeZakenenWerkgelegenheid.

Afsprakenineencao

Ineencaoisondermeerhetbasisloonvastgelegd.Ookzakenalswerktijden,proeftijd,tijdsduurvande overeenkomst,vakantiedagen,vakantiegeld,ontslagenarbeidsomstandighedenstaanineencao.Eenbelangrijk onderwerptijdenscao-onderhandelingenishetloonendestijgingdaarvan.Belangrijkeonderdelenvandecao Beroepsgoederenvervoerleesjehierna.

Eindearbeidsovereenkomst

Alseenwerkgeverhetcontractwilbeëindigen,danmoethijeenopzegtermijninachtnemen.Deopzegtermijn hangtafvandetijddiedewerkgeverbijhetbedrijfgewerktheeft.Alsiemandbijvoorbeeldvijftienjaaroflanger bijeenbedrijfheeftgewerkt,isdeopzegtermijnviermaanden.Dewerkgeverisookverplichtomeengetuigschrift aandemedewerkermeetegeven.

Uitzendkrachten

Indecaostaatdatbedrijvenalleengebruikmogenmakenvandedienstenvangoedgekeurdeuitzendbureaus enpayrollbedrijven.Daarnaastmoetenbedrijvenbedingendatuitzendbureaus/payrollbedrijvendeuitzendkrachten dezelfdebasisarbeidsvoorwaardengevenalsmedewerkersdieindienstzijnbijhetbedrijf.

Inschaling

Dewerkgevermoetdewerknemerinschalenindeloonschaaldiebijdefunctiehoort.Dewerkgevermoetdaarbij rekeninghoudenmetdeervaringsjarenvandenieuwemedewerker.Dewerkgevermagdenieuwemedewerker eerstineenlageretredeplaatsen,alsdemedewerkernognietgenoegervaringheeftopgedaan,ofalshijinzijn proeftijdzit.

Diensturenberekenen

Dewerknemermoetdediensturenregistrerenopeenurenverantwoordingsstaat.Diekrijgtdewerknemervan dewerkgever.Dewerkgevermoetdeurenverantwoordingsstaataftekenenendanteruggevenaandewerknemer. Alshetwerkelektronischwordtvastgesteld,ishetbijhoudenvaneenurenverantwoordingsstaatnietnodig.De medewerkerkrijgtzijnsalarisopbasisvandeurenverantwoordingsstaatofhetaantalelektronischvastgestelde uren.

Toeslagen

Volgensdecaokomteenwerknemerinaanmerkingvoorverschillendetoeslagen.Werknemersontvangeneen onregelmatigheidstoeslagalsze’snachtsmoetenwerken.Ookvoorvuilwerkenwerkineenkoudeomgeving ontvangtdewerknemereentoeslag.

Alseenwerknemeroperkendefeestdagennietwerkt,ontvangthijwelloonvooreenwerkdagvan8uur.Alseen werknemerwerktopeenerkendefeestdag,danmagdewerkgeverdaareenvrijedagvoorteruggeven,ofhij betaaltdewerknemereentoeslagvan100%vanhetuurloon.

Eenwerknemerkrijgtinmeivakantiegeld.Indecaowordtdatvakantiebijslaggenoemd.Devakantiebijslagis8% vanhetloon,inclusiefdetoeslagendiedewerknemerheeftontvangen.

Alseenwerknemermoetoverwerken,dankrijgthijdatoverwerkvergoed.Alsdaarovertoeslagenbetaaldmoeten worden,danbetaaltdewerkgeverdieook.

Werknemersdieopzaterdagwerken,krijgeneentoeslagvan50%.Werkteenwerknemeropzondag,dankrijgt hijeentoeslagvan100%.

Ziekteenongeval

Eenwerknemerdieziekwordtinhetbuitenland,kanopkostenvandewerkgevernaarhuisterugreizen.Dekosten voorgeneeskundigeverzorging,vervoer,onderdakenvoedingmoetenallemaalvergoedworden.Dewerknemer moetweleerstbijzijneigenverzekeringnavragenwelkekostendoordieverzekeringwordenvergoed.Dewerkgever sluitvoorzijnmedewerkerseenongevallenverzekeringaf.Deongevallenverzekeringkeerteenbedraguitalsde werknemerbijvoorbeeldeenperiodenietkanwerken,invalideraaktofkomtteoverlijdendooreenongeval.

Tijd-voor-tijd

Tijd-voor-tijdbetekentdateenwerknemerzijnoverurennietuitbetaaldkrijgt,maardathijvrijedagenmag opnemen.Alseenwerknemermeerdan220uurinvierwekenheeftgewerkt,moetendieextraurenvergoed wordeninvrijetijd.Hetisookmogelijkvooreenwerkgeveromdevrijeurenaftekopen.Datkantegen130%van hetuurloon.

Scholing

Werknemersdievoorhetwerkeenscholingmoetenvolgen,krijgendekostenvoordescholing(cursuskosten, examenkosten,reiskosten)vergoed.Dewerknemerkrijgtdeurenvoordecursusookdoorbetaald.Dewerknemer kanwelverplichtwordenomeendeelvandevergoedingterugtebetalen,alshijbijvoorbeeldbinneneenjaar ontslagneemt.

Verlof

Verlofwilzeggendatdewerknemernietaanhetwerkis.Indecaowordenverschillendesoortenverlofbeschreven. Erstaatbijvoorbeeldbeschrevenhoeveelvakantiedageneenwerknemerkrijgt.Hetaantalvakantiedagenligt rondde25dagenenisafhankelijkvandeleeftijdvandewerknemerenvanhetaantaldienstjaren.Naastvakantie kaneenwerknemerbijzonderverlofkrijgen,bijvoorbeeldvoorhethuwelijkofhetoverlijdenvaneenfamilielid ofeenverhuizing.Ookheefteenwerknemerrechtop3,5atv-dagenperjaar.Dezedagenwordeninoverlegmet dewerkgevervastgesteld.

Duurzameinzetbaarheid

Duurzameinzetbaarheidmoetervoorzorgendatwerknemerslangerkunnenblijvenwerken.Ditzijnregelsdie geldenvoorwerknemersvan55jaarenouder.Zijmogenbijvoorbeeldnietverplichtwordenominploegendiensten of’snachtstewerken.

Arbeidsvoorwaardenregeling

Eenbedrijfheeftnaasthetafsluitenvaneencaonogeenmogelijkheidomcollectievearbeidsvoorwaardenafte spreken.Ineenarbeidsvoorwaardenregeling(avr)zijndearbeidsvoorwaardenvoorallemedewerkersofeen groepmedewerkersvaneenorganisatievastgelegd.Vakbondenzijnhier,integenstellingtotwatbijdecaohet gevalis,nietbijbetrokken.

Dewerkgeverkaneenavrvooreengrootdeelzelfstandig(eenzijdig)vaststellen.Deondernemingsraadheeftvoor eenaantalonderdelenwelinstemmingsrecht.Indepraktijkziejeechtermeestaldatdewerkgeverhet instemmingsrechtvandeondernemingsraaduitbreidtnaarhetafsluitenvandegeheleavr.Ookishetmogelijk omtekiezenvooreenvormwaarbijdeondernemingsraadoverlegvoertoverdegeheleavr,maarwaarbijde werkgeveruiteindelijkdeavrvaststelt.

Bij Jumbo stemt het merendeel van de medewerkers voor de nieuwe avr.

Caoberoepsgoederenvervoer

Wetenvanhetbestaanendefunctievandecaoberoepsgoederenvervoeriseenbelangrijkebasis,maarniet voldoende.Erzijnenormveelafsprakendievroegoflaatopjouenjouwcollega'svantoepassingzijn.

Geldenvooreenmedewerkervan55jaarofouderdezelfderegelsalsvooreenjongeremedewerker?Hoeveel dagenbijzonderverlofkrijgjevooreenverhuizing?Watzijndeloonschalen,toeslagen,verteringsgelden,etcetera. Ditallemaaluitjehoofdlerenisnietalleenergveel,maarooknietzohandig,omdatdeafsprakenmetdejaren steedsveranderen.

Hetisdanookbelangrijkdatjeinhetnaslagwerkvandecaoberoepsgoederenvervoerzelfdehuidigeafspraken kuntopzoekenendatjedezebegrijpt.

Opdracht6 Cao

a. Watbetekentdeafkortingcao?

b. Watbetekentdezin:“Deregelsineencaozijnminimumregels”?

c. FashionLogisticsbvisgespecialiseerdinhettransportvankledingvangroothandelnaardewinkels.Eengrote winkelketenbeltmetdevraagofzijperdirectdedistributievandekledingopzichwillennemen.Dedirectie stemthiermeein.Svenislogistieksupervisor.Hijbeltmeteenuitzendbureaudathemmagazijnmedewerkers kanleveren.Svenspreektafdatzehetminimumloonkrijgen.DemagazijnmedewerkersvanFashionLogistics bvverdienenallemaalmeerdanhetminimumloon.

HoudtSvenzichhieraanderegels?Leguitwaarom.

d. Mohammedisspecialisttransportenlogistiekbijeentransportbedrijf.Eenvanzijnchauffeursheeftveel overurengemaaktendechauffeurkrijgtdieurenteruginvrijetijd(tijd-voor-tijd).Dechauffeurvraagtofhet bedrijfdeurennietkanuitbetalen.Hetgaatomeenbedragvan€5.000.

HoeveelmoetMohammeddechauffeurvolgensderegelsbetalen?Legjeantwoorduit.

Opdracht7 Avr

a. Watiseenavr?

Leesdevolgendetekst:

UitgerekendopdeDagvandeArbeidwreefJumboheterbijdevakbondenFNVenCNVin:demeerderheidvan hetdistributiepersoneelzoukiezenvoordeArbeidsVoorwaardenRegeling(avr)vanhetsupermarktconcernen nietvoordeCollectieveArbeidsOvereenkomst(cao).

Supermacht.nl.

b. WatvindtdeschrijvervandeavrvanJumbo?Verklaarjeantwoord.

c. Kunjeeenverklaringbedenkenvoordezemening?

d. Watishetverschiltusseneenavreneencao?Maakhetantwoordcompleet. Bijeenavr/caozijndevakbonden/werknemersonderhandelingspartij,bijeenavr/caoniet.

Opdracht8 Branchecao

Leeshetartikel‘Branchecaonietlangerhoudbaar’opLogistiek.nl.

a. GrotelogistiekedienstverlenerswillenlievernietmeerdathunchauffeursonderdecaoBeroepsgoederenvervoer vallen.Watzijntweebelangrijkeredenendaarvoor?

b. Delogistiekedienstverlenersgevenaandathetlastigisomzichconcurrerendoptestellennaarandere bedrijven,omdatallechauffeursonderdezelfdecaovallen.Watbedoelenzedaarmee?Legjeantwoorduit.

c. Chauffeurszoudenkunnendenkendatcao’svanlogistiekedienstverlenerservoorkunnenzorgendatzete makenkrijgenmetslechterevoorwaarden.Waaromisdatniethetgeval?

Opdracht9 Caoarbeidsvoorwaardenberoepsgoederenvervoeroverdewegenverhuurvan mobielekranen

a. Indetheoriestaateenverwijzingnaarhetcaoarbeidsvoorwaardenberoepsgoederenvervoeroverdewegen verhuurvanmobielekranen.Volgdelinkendownloaddecao.Alsjedithebtgedaankunjedeantwoorden opdevolgendevrageninhetdocumentopzoekenenbeantwoorden.Vermeldsteedsartikel-enlidnummer(s).

b. Waarindecaokunjeietslezenoverheteindevaneenarbeidsovereenkomst.?Vermelddeartikelenenhet lidofdeledenenneemdetekstover.

c. Watstaaterindecaooveruitzendkrachten?

d. Watstaatindecaooverwerkopfeestdagen?

e. Watstaaterindecaooverziekteenongevalinhetbuitenland?

f. Wiebepaaltvolgensdecaobijdeverplichtetijd-voor-tijdwanneerdeopgespaardeurenkunnenworden opgenomen?

g. Welkeverplichtingvoordewerknemerstaaterindecaoovernascholingsuren?

h. Watstaatindecaooverbijzonderverlofbijverhuizing?

i. Kaneenmedewerkervan57jaarindemaandaugustuseisendathijbinnentweemaandennietmeerin ploegendienstenwilwerken?

4.3 Arbeidsovereenkomsten

Eenarbeidsovereenkomstiseenmondelingofschriftelijkvastgelegdeovereenkomstwaarbijdemedewerker zichverbindtomindienstvandewerkgevertegeneenbepaaldloonarbeidteverrichtenondergezagvande werkgever.Demeestemedewerkersvallenondereencao,maarhetisookmogelijkommeteenmedewerkereen apartearbeidsovereenkomsttesluiten.

Zoalsjeindedefinitiekuntlezen,iserduspassprakevaneenarbeidsovereenkomstalseraandrievoorwaarden isvoldaan:

1. Demedewerkerispersoonlijkverplichtarbeidteverrichten

2. Dewerkgeverbetaalteenbepaaldloon

3. Erissprakevaneengezagsverhouding.(Echtgenotenkunnenbijvoorbeeldgeenarbeidsovereenkomst aangaanomdatergeengezagsverhoudingtussenhenkanbestaan.Alsergeengezagsverhoudingis,wordt gesprokenvaneenovereenkomsttothetaannemenvanwerkoftothetverrichtenvanenkelediensten.)

InhetBurgerlijkWetboekzijnveelzakenoverdearbeidsovereenkomstvastgelegd.Bekijkde modelarbeidsovereenkomstenmaar,daarinstaandewettelijkverplichteonderwerpengenoemd.

Individuelearbeidsovereenkomst

Eenarbeidsovereenkomstdiedewerkgeverendewerknemeronderlingafsluiten,heeteenindividuele arbeidsovereenkomst.

Erzijntweesoortenindividuelearbeidsovereenkomsten:

1. dearbeidsovereenkomstvooronbepaaldetijd 2. dearbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijd.

Arbeidsovereenkomstvooronbepaaldetijd

Ineenarbeidsovereenkomstvooronbepaaldetijdstaatgeeneinddatum.Ditheet‘eenvastebaan’.Voorde werkgeverisdezeovereenkomstvanbelangomdathijdanmeerverzekerdisvankennisenvaardighedendie nodigzijnomdeonderneminggaandetehouden.Eenmogelijkeontslagprocedureislastiger,maargeenbedrijf kanzondereenkernvanvastemedewerkers.

Arbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijd

Ineenarbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijdstaateenbegin-eneeneinddatumvanhetdienstverband.Bij eentijdelijkcontractvan6maandenoflangerisereenaanzegtermijnvan1maand.Ditmoetschriftelijkworden gedaan.Indiendewerkgeverbijaanvanggelijkschriftelijkaangeeftdatergeenopvolgendcontractisisook voldaanaande aanzegverplichting.

Deperiodekanaangegevenworden:

• dooreenbegin-eneinddatumoptenemen

• voordeperiodedateenbepaaldprojectduurt

• voordeperiodedateenanderewerknemerinvastedienstterugkomtvaneenbepaaldverlof.

Wetarbeidsmarktinbalans(WAB)

Uitzendkrachtenzijnnetalsoproepkrachtenzogenoemdeflexwerkers.FlexwerkersvallenonderdeWet arbeidsmarktinbalans.Dezewetregeltviadezogehetenketenbepalingdateenflexwerkerrechtheeftopeen vastcontractna:

• maximaaldrietijdelijkecontracten

• tijdelijkecontractendiesamenmeerdandriejaaromvatten.

Ondernemingenhebbendemogelijkheidomuitzendkrachtenaantenemeninpiektijden,mensentedetacheren ofgedetacheerdtekrijgen,interim-managersaantenemen,projectleidersmetspecifiekekwaliteitentebenoemen vooreenkorteperiode,freelancersintehurenenzovoort.

Freelancersinhuren

Allebedrijvendoenhet:freelancersinhureninplaatsvanmensenindiensttenemen.Hetkostwatmeer,maar jekunterzoweervanafalserevenminderwerkis.Freelancers(ookwel:zzp’ers)zijnflexibelinzetbaar,zeer kundigenhebbenveelervaringophunspecifiekevakgebied.Zehebbenvaakveelmeerervaringdaneengewone werknemer.Bovendienzijnzemeestalheelgedreven,omdatzehetbesteuitzichzelfwillenhalenbijelkeopdracht.

Zzp’er

Jekunteenzzp’er(zelfstandigezonderpersoneel)inhurenvoorprojectenvaneenpaaruurtoteenpaarmaanden ofzelfsjaren.Daarbijbenjeaanveelminderregelsgebondendanbijhetaannemenvanvastpersoneel.Jehoeft geenloonheffingenaftedragen,jehoeftgeenvakantiedagenofdertiendemaanduittebetalenenjezitnietvast aanlastigontslagrecht.

Overeenkomst van opdracht

Demeestezzp’erswerkenopbasisvaneenovereenkomstvanopdrachtofeenovereenkomstvanaanneming vanwerk.Volgensartikel7:400vanhetBurgerlijkWetboekisdeovereenkomstvanopdrachtdeovereenkomst waarbijdeopdrachtnemer,andersdanopgrondvaneenarbeidsovereenkomst,zichaandeopdrachtgever verbindt.Dezzp’erisdeopdrachtnemer.Jijbentdeopdrachtgever.Deovereenkomstvanopdrachtgeldtvoor niet-stoffelijkezaken,dienstendus.

Overeenkomst van aanneming van werk

Deovereenkomsttotaannemingvanwerklijktopdeovereenkomstvanopdracht,maargaatjuistwelover stoffelijkezaken.Denkaanhetuitvoerenvaneenverbouwingofhetlatenmakenvaneenbeursstand.

Verschil met arbeidsovereenkomst

Beideovereenkomstenmakenduidelijkdatdezzp’ernietindiensttreedtbijjou.Datismeteenhetgrootste verschilmeteenarbeidsovereenkomst.Eenovereenkomstvanopdrachtgajevoorbepaaldetijdaan.Alsje bijvoorbeeldiemandnodighebtvooreenproject,looptdeovereenkomstzonderopzeggingafalsdatwerkgereed is.Indeovereenkomstneemjeookafsprakenopdiegeldeninjouwbrancheoforganisatie.Denkaaneen concurrentiebedingofafsprakenovertussentijdsopzeggen.

Arbeidsovereenkomst

Demedewerkerispersoonlijkverplichtarbeidte verrichten.

Erissprakevaneengezagsverhoudingtussen werknemerenwerkgever.

Overeenkomstopdrachtofaannemingwerk

Deopdrachtnemermagookiemandanderssturen.

Deopdrachtnemermagzijntaakverrichtenopde manierzoalshijdatwil.

Deopdrachtnemerheeftmeerdereopdrachtgevers. Meestalheefteenwerknemermaaréénwerkgever.

Modelovereenkomst

Hetisbelangrijkdatjehardkuntmakendathetomeenovereenkomstvanopdrachtofeenovereenkomstvan aannemingvanwerkgaatennietomeenarbeidsovereenkomst.DeBelastingdienstlethierscherpop.Bijtwijfel kandeopdrachtnemerbelangrijkeaftrekpostenverliezenenjijkuntverplichtwordenwerkgeverslastenafte dragen.

OmproblemenmetdeBelastingdiensttevoorkomen,kunjemetdefreelancereenmodelovereenkomstafsluiten. EenmodelovereenkomstiseendoordeBelastingdienstgoedgekeurdeovereenkomstvanopdracht. Modelovereenkomstenhoefjealleentegebruikenalsjetwijfeltoverdearbeidsrelatieenzekerwiltwetendater geensprakeisvanloondienst.Eenovereenkomstisdusnietverplicht.

Wiljetocheenovereenkomst?GadannaardewebsitevandeBelastingdienst:

1. Zoekeenmodelovereenkomstdiepastbijdemanierwaaropjesamenwiltwerken.

2. Legvastvolgenswelkemodelovereenkomstjegaatwerken.

3. Pasdemodelovereenkomstzonodigaan.

4. Werkvolgensdeafsprakenindegekozenmodelovereenkomst.

KijkopdewebsitevandeBelastingdienst.

Bijzonderearbeidsovereenkomsten

Indelogistiekkunjegebruikmakenvanoproepkrachten,vakantiekrachten,uitzendkrachtenenstagiairs.Bij vakantiekrachtengeldendezelfderegelsalsbijdemeesteanderemedewerkers.Meestalgeefjezo’nmedewerker eenarbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijd.

Oproepkrachten

Metoproepkrachtenligthetietsingewikkelder.Daarhebjedekeuzeuitdriespecialearbeidsovereenkomsten:

1. eenoproepcontractmetvoorovereenkomst

2. eennulurencontract

3. eenmin-maxcontract.

Oproepcontract met voorovereenkomst

Bijdezeovereenkomstmagdeoproepkracht,naeenoproep,zelfbeslissenofhijgaatwerken.Voorelkeperiode datjehemoproept,krijgthijeennieuwtijdelijkcontract.Jijbetaaltdemedewerkerdegewerkteuren(meteen minimumvandrieuurperkeer).

Nulurencontract

Jesluiteenovereenkomst,maarmaaktgeenafspraakoverhetaantaluren.Dewerknemermoetaanhetwerk alsjehemoproept.Dezeafspraakgeldtvoordeeerstezesmaandenvanhetcontract.Daarnabenjeverplichtom nietgewerkteurentebetalen,gebaseerdopdegemiddeldewerkweekvandewerknemerinheteerstehalfjaar.

Min-maxcontract

Indezearbeidsovereenkomstneemjeeenminimumaantalurenop.Dieurenbetaaljealtijduit,ongeachtofde werknemerheeftgewerkt.Daarnaastkunjeeenmaximumaantalwerkurenafspreken.Dewerknemermoetdeze uren,naeenoproep,ookwerken.

Uitzendkrachten

Eenuitzendkrachtiseenwerknemerdieindienstvaneenuitzendbureauis.Hetuitzendbureauendeuitzendkracht sluiteneenuitzendovereenkomst.Ditiseenarbeidsovereenkomsttussenhetuitzendbureauendeuitzendkracht. Hierinkaneenuitzendbedingwordenopgenomen.Dathoudtindatdeovereenkomstautomatischeindigtalsjij deuitzendkrachtnietlangerwiltinzetten.

Detachering

Bijdetachering‘leen’jeeenmedewerkervaneendetacheerder.Tussendietweepartijengeldteen uitzendovereenkomst,maardaarkomteendetacheringsovereenkomstbij.Daarinstaandeafsprakendiede driepartijen(jijalsopdrachtgeverdusook)metelkaarmaken.Denkaanzakenals:

• deduurvandeopdracht

• deplaatsvandewerkzaamheden

• hetsalarispertijdseenheid

• desecundairearbeidsvoorwaarden.

Depraktijkovereenkomst

Eenbijzondereovereenkomstisdepraktijkovereenkomst(POK) EenPOK,ookwelpraktijkleerovereenkomst, sluitjemeteenstudentdiebijjoustagegaatlopen.Datkanzoweleenbol-studentalseenbbl-studentzijn.Veel cao’shebbenmetnamevoorbbl’ersspecialeregels.Denkaaneenvergoedingvoorstudiekosten,eenaangepast uurloonofaanloondoorbetalingtijdensdeschooldag.

IneenPOKstaatdatdewerkzaamhedenmoetenplaatsvindenopgrondvaneenleer-werkcombinatie.Inhetmbo blijftdeonderwijsinstellingaltijdeindverantwoordelijkvoorhetheleonderwijsproces.Datgeldtdusookvoorde beroepspraktijkvorming(BPV).DaaromwordteenPOKookgetekenddoordeschool.DePOKbevatonderandere artikelenoverdesoortopleiding,deduurvandeovereenkomst,deinhoudvandeBPV,debegeleidingende beoordeling.

Subsidieregeling praktijkleren

Neemjeeenbbl’erindienst,dankomjeinaanmerkingvoordeSubsidieregelingpraktijkleren Desubsidieis eentegemoetkomingvoordekostendiejemaaktvoordebegeleidingvaneenstudent.Dehoogtevanhet subsidiebedraghangtafvanhetaantalingediendesubsidieaanvragen,maariswelgemaximeerd.

Opdracht10 Arbeidsovereenkomsten

a. Aanwelkedrievoorwaardenmoeteenarbeidsovereenkomstvoldoen?Maakhetantwoordcompleet. Demedewerkeris verplichtarbeidteverrichten,dewerkgever ,erissprakevaneen

b. Hebjijeenarbeidsovereenkomst?Watstaatdaarzoalin?

c. Ishetverplichtomeenarbeidsovereenkomstschriftelijkvastteleggen?

Opdracht11 Individuelearbeidsovereenkomsten

a. Welketweesoortenindividuelearbeidsovereenkomstenzijner?

b. Hoekomthetdatveelwerknemersmeteentijdelijkeaanstellingrelatiefkortbijdezelfdewerkgeverwerken, terwijlzetochregelmatigeennieuwcontractkrijgen?

c. Watbetekentdeafkortingzzp?Vuldewoordenin.

d. Wanneergajealsmanagereenovereenkomstvanopdrachtaanmeteenzzp’er?

e. Wanneergajealsmanagereenovereenkomsttotaannemingvanwerkaanmeteenzzp’er?

f. Welkekenmerkengeldenvoorhetinhurenvaneenzzp’er?Kiesdejuisteantwoorden. Dezzp’ermagzijntaakverrichtenopdemanierzoalshijdatwil Dezzp’erispersoonlijkverplichtarbeidteverrichten Erissprakevaneengezagsverhoudingtussenzzp’erenopdrachtgever Dezzp’erheeftmeerdereopdrachtgevers

g. WelkhulpmiddelvandeBelastingdienstkunjegebruikenalsjezekerwiltwetendatjedezakenmeteenzzp’er goedhebtgeregeld?

Opdracht12 Bijzonderearbeidsovereenkomst

a. Watvoorcontractkrijgtiemanddiejeinhuurtbijeendetacheringsbureau?

b. Welkedriepartijentekenendatcontract?

c. Verbinddecontractenmetdewerknemers.

Contract

Eenoproepcontractmetvoorovereenkomst,een 0-urencontract,ofeenmin-maxcontract

Eenuitzendovereenkomst

Werknemer

Vakantiekracht

Oproepkracht

Uitzendkracht POK

Eenindividuelearbeidsovereenkomstvoor bepaaldetijd

d. WaarvoorstaatdeafkortingPOK?

e. WathoudtdeSubsidieregelingpraktijklerenin?

Opdracht13 Bbl’er

Stagiair(e)

Leguitdateenbbl’ergoedkoperkanzijndaneenuitzendkracht.Geefminimaaltweeargumenten.

4.4 Arbeidsvoorwaarden

Arbeidsvoorwaardenzijndevoorwaardenwaarondereenmedewerkerzijnwerkverricht.Wathijervoorterugkrijgt, zegmaar.Sommigevoorwaardenzijnvastgelegdindecao.Anderevindjeteruginwetten.Denkmaaraande Arbeidstijdenwet.Ditzijndezogenoemdewettelijkearbeidsvoorwaarden Deoverigearbeidsvoorwaarden wordenafgesprokentussendewerkgeverendewerknemer.

Verschillendearbeidsvoorwaarden

Arbeidsvoorwaardenzijnverdeeldindriesoorten:deprimairearbeidsvoorwaarden,desecundaire arbeidsvoorwaardenendetertiairearbeidsvoorwaarden.

Primairearbeidsvoorwaarden

Deprimairearbeidsvoorwaardenomvatten:

• hetloon

• dewerkzaamheden

• dewerktijden

• devakantiedagenenvakantietoeslag

• deregelingenvandeuitkeringbijziekte.

Secundairearbeidsvoorwaarden

Secundairearbeidsvoorwaardenzijnregelingendiebovenopdeprimairearbeidsvoorwaardenkomen.Hetzijn extra’sdiegemakkelijkuittedrukkenzijningeld.Denkaan:

• eenleaseauto

• eentelefoonen/oftabletvandezaak

• verhuiskostenvergoeding

• depensioenregeling

• eenabonnementopeenvaktijdschrift

• personeelskortingophetassortiment.

Flexibele arbeidsvoorwaarden

Vooralbijsecundairearbeidsvoorwaardenkomjebijsommigebedrijvenindividuelekeuzebudgettenofflexibele arbeidsvoorwaardentegen.Dewerknemerkandan(vooreendeel)zelfbeslissenwelkearbeidsvoorwaardenhij wil.Hijkanbijvoorbeeldsparen,zodathijeerderkanstoppenmetwerken,ofmeervrijetijdopnemen.Ditwordt ookwelhetcafetariamodelgenoemd.

Tertiairearbeidsvoorwaarden

Aantertiairearbeidsvoorwaardenkunjenietzo gemakkelijkeengeldwaardehangen.Hetgaatom faciliteitendiedewerkgeverterbeschikkingsteltvan dewerknemers.Vaakzijndievoorzieningendanook nogonderdeelvanhetbedrijf,maardathoeftniet.

Bijvoorbeeld:

• eenkantine(somszelfseenechtrestaurant)met lageprijzen

• bedrijfsfitness

• kinderopvang

• personeelsfeest.

Concurrerendearbeidsvoorwaarden

Met name in perioden van krapte op de arbeidsmarkt is er goed te onderhandelen over arbeidsvoorwaarden.

Arbeidsvoorwaardenzijneeninstrumentomgekwalificeerdpersoneeltewervenentebehouden.Hetisbelangrijk datjijalsmanagerconcurrerendearbeidsvoorwaardenkuntbieden.Daarbijhoefjenietonmiddellijknaarhet salaristekijken.Datmoetnatuurlijkwelmarktconformzijn,maarjekunthetookzoekeninandere arbeidsvoorwaarden.Hetmoetaantrekkelijkzijnominjouwbedrijftekomenwerken.Sfeer(somswelgenoemd alsquartairearbeidsvoorwaarde),promotiekansenenopleidingsmogelijkhedenverbeterendaarbijjouw concurrentiepositieopdearbeidsmarkt.

Aangenamewerksfeeronveranderdopéén

Nederlandersvindeneenaangenamewerksfeernogsteedshetbelangrijkstevoordekeuzeenaantrekkelijkheid vaneenwerkgever.Definanciëlegezondheidenflexibelewerktijdenwinnenaanpopulariteit.Ditblijktuithet jaarlijksewerkgeverimago-onderzoekvanRandstadonder15.300respondenten.Hetbelangvan carrièremogelijkhedennamafonderderespondenten,terwijlmeerwerknemersde‘kwaliteitvanhetproduct’ belangrijkvindenalszeeennieuwewerkgeverzoeken.Opleidingsmogelijkhedenblijvenbelangrijkvoor16%van alleondervraagdepersonen.

Randstad.nl.

Functiewaardering

Alsjegaatwerken,danstaatdaarietstegenover.Denkaanvoldoening,waarderingensocialecontacten,maar uiteraardookaanloon.Dehoogtevanhetloonwordtinveelgevallengebaseerdopdefunctiewaardering Functiewaarderingishetplaatsenvanfunctiesineenrangordetenopzichtevanelkaar.Een functiewaarderingssysteemisdemethodediewordttoegepastomdezerangordetotstandtelatenkomen.

Allefunctieswordenbijfunctiewaarderingverdeeldoverfunctiegroepen.Bijelkefunctiegroephoorteen salarisschaal Eensalarisschaalbestaatuitmeerderestappen,oftewelperiodieken.Inbedrijveniseenperiodiek ookvaakaanleeftijdgekoppeld.Bijzijnaanstellingverteljedewerknemerwatzijnfunctiegroepisenwelke salarisschaalenwelkeperiodiekdaarbijhoort.

DesalarisschalenzijnaangeduidmetA’0totenmetA’4.Debedragengevenhetbijbehorendebrutoweekloon. Jezietookhetloonpervierweken,hetloonpermaandenhetuurloon.Hetuurloonvan130%en150%zijn onregelmatigheidstoeslagen.

Functieloonschalenper1januari2022(+3,25%)

Cao beroepsgoederenvervoer.

Eensysteemvanfunctiewaarderingiseenuitstekendmiddelvooreenduidelijke,overzichtelijkeenrechtvaardige salarisstructuur.Daarnaastisfunctiewaarderingeenprimahulpmiddelbijdebeoordelings-en functioneringsgesprekken,loopbaanbegeleiding,opleidingsprogramma’s,enwervingenselectie.

Verschillendesystemen

Erzijnheelveelverschillendefunctiewaarderingssystemen.Alsjeinjouwbedrijfdefuncties(opnieuw)wil waarderen,moetjeduseersteenvandiesystemenkiezen.Daarnabekijkjeallefunctieomschrijvingeninhet bedrijf.Hebjedienogniet?Danmoetjezemaken.Elkefunctiekrijgtvervolgenseenwaardetoegekend,meestal weergegevenineenaantalpunten.Hetenigewatjedannoghoefttedoen,isfunctiesverdelenoverfunctiegroepen. Functiesmeteensoortgelijkaantalpuntenvormeneenfunctiegroep,dievrijwelaltijdookdesalarisgroepis.

Beloningssystemen

Dewaarderingvanfunctiesisonlosmakelijkverbondenmetdebeloningvanfuncties.Hoegajejouwmedewerkers belonen?Alleennaarhetaantalurendatzijgemaakthebbenofneemjeookdegeleverdeprestatiesinjebeloning mee?Erbestaanverschillendebeloningssystemen.Detweeuiterstenzijntijdloonenprestatieloon,maardaar bestaanweermeerderevariatiesvan.

Deverschillendebeloningssystemenzijn:

• Tijdloon:demedewerkerkrijgtbetaaldvoordeurendiehijwerkt.

• Prestatieloon:demedewerkerkrijgtbetaaldpergeleverdeprestatie-eenheid.Ditkomtindelogistiek(bijna) nietvoor.

• Premieloon:ditiseencombinatievantijdloonenprestatieloon.Demedewerkerkrijgteenbasissalarisop basisvandeurendiehijwerkt.Daarbovenopkrijgthijeenpremievoorbepaaldeprestaties.

Extrabeloning

Bijallesystemenkunjebesluitenommedewerkerseenextrabeloningingeldtegeven.Veelbedrijvenhebben bijvoorbeeldeenwinstdelingofeenbonusregeling.

Winstdeling

Bijwinstdelingdelenwerknemersaanheteindvanhetjaarmeeindewinst.Jekomtdaaromookweldeterm dertiendemaandtegen.Datkunjevanjaartotjaarbekijken.Demeestebedrijvenlatenmedewerkersalleen meedelenalsdebedrijfsresultatendattoelaten.Non-profitorganisatieshebbenookweleendertiendemaand. Hetisdangeenwinstdeling,maarweleenvastebonusregeling.

Bonus

Jekunteenwerknemerookeenbonustoekennenalsbeloningvoorzijninzet.Dangaathetomeeneenmalige uitkeringvoorbijzondereprestaties.

Bonusalsstilzwijgendonderdeelarbeidsovereenkomst

Alsjeeenstructurelebonusregelingplotselingverandert,kandewerknemerzicheropberoepen datdebonusstilzwijgendeenonderdeelisgaanvormenvandearbeidsovereenkomst.

Opdracht14 Flexibelearbeidsvoorwaarden

Bedenkeenvoordeelvoordewerknemereneenvoordeelvoordewerkgevervanflexibelearbeidsvoorwaarden.

Opdracht15 Functiewaardering

a. Watiseenfunctiewaarderingssysteem?

b. Welkedriedingenmoetjewetenomhetstandaardcao-loonvaneenwerknemertebepalen?

c. Bijhetaanstellenvaneenmedewerkergebruikjeprimaire,secundaire,flexibeleentertiaire arbeidsvoorwaarden.Noteervanelkvandevoorwaardeneenvoorbeelddatjeindelogistiektegenkunt komen.Legsteedsjevoorbeelduit.

d. InNederlandpastmeerdan80%vanalleorganisatiesfunctiewaarderingtoe.Bedenkenkelecriteriadieje voorfunctiewaarderinginzoukunnenzetten.

Opdracht16 Concurrerendearbeidsvoorwaarden

Alsspecialisttransportenlogistiekzuljeinjebaanmensenaanmoetennemen.Jewilnatuurlijkdebestemensen voorjebedrijfenjewildanookconcurrerendearbeidsvoorwaardenaanbieden.Vaakliggensalarissenvastinde cao.Hoekunjeervoorzorgendatjemedewerkersgraagbijjoukomenwerken?

Opdracht17 Verschillendesoortenwaardering

a. Dehoogtevanhetloonkanopverschillendemanierenwordenbepaald.Zoisertijdloon,prestatieloonen premieloon.Geefeenkorteomschrijvingvandiedriemanieren.

b. Metwelkbeloningssysteemjeooktemakenkrijgt,meestalkunjeerookvoorkiezenommedewerkerseen extrabeloningtegeven.Noteertweemanierenwaaropdatvaakgebeurt.

4.5 Introductie

Alsjeeennieuwemedewerkeraanstelt,ishetvangrootbelangdatereenintroductieplaatsvindt.Eengoed introductieprogrammageeft:

• informatieaandemedewerkeroverdeorganisatie

• informatieoverdewerkzaamheden

• demogelijkheidzichthuistevoelen

• demogelijkheidzichsnelaantepassen.

Hetintroductieprogrammaomvatalleinformatiedienodigisomdewerkzaamheden,decollega’sende bedrijfscultuurtelerenkennen.Hetinwerkenisdaarvaneenonderdeel.

Bedrijfscultuur

Eenbelangrijkonderdeelvanhetintroductieprogrammabestaatuithetlerenkennenvandebedrijfscultuur.De nieuwemedewerkermoetbijvoorbeeldwetenwelkewaardenennormendemensenbinnenhetbedrijfbelangrijk vinden.

Hetisvooreennieuwemedewerkernietmogelijkomdebedrijfscultuurdirectgoedtebegrijpen.Decultuur bestaatuitveelgeschrevenenongeschrevenregels.Denieuwemedewerkerzaleentijdjeinhetbedrijfmoeten werken,voordiedecultuurhelemaaldoorheeft.Tochbesteedjeerindeintroductieveelaandachtaan.

Opbouwintroductie

Eengoedintroductieprogrammaheefttweeuitgangspunten: 1. hetbelangvandenieuwemedewerker 2. hetbelangvandeorganisatie.

Ineenintroductieprogrammahoorteenopbouwtezitten.Hetisniethandigomdenieuwemedewerkervanaf deeerstedagteoverstelpenmetinformatiedieopdatmomentnognietnodigis.Vandaardatdeintroductiehet bestbijdewerkplekkanbeginnen.

Stap1

Deeerstedag(en)zijndekleedruimte,dewerkplek,detoilettenendekantinedebelangrijksteaandachtspunten. Meerhoeftdemedewerkernognietteweten.Eenrondgangdoorhethelebedrijfopdeeerstedagisalleenvan belangomdein-enuitgangen,debrandblusapparatuurendevluchtwegentelerenkenneneneenalgemene indrukvandeomvangendeliggingvanhetbedrijftekrijgen.Kennismakenmetmensendiejedaarbijtegenkomt, isweinigzinvol.Hetblijftbijhandjesschuddenennamenmompelen.Beginmetdemensenmetwiedenieuwe medewerkerveeltemakenkrijgt.

Behalveeenkennismakingmethetbedrijfendepersonendieerwerken,maaktdenieuwemedewerkerook kennismetdewerkzaamhedendiehijmoetuitvoeren.Ookhierbijgeldtweerdatdeintroductieniettesnelmag gaan.Hetisbijvoorbeeldnietverstandigomeennieuwemedewerkeropdeeerstewerkdagalzelfstandigtelaten werken.Inveellogistiekebedrijvenbegeleidteenervarencollegadenieuwemedewerkereersteentijdje.

Stap2

Langzaambreidjedeintroductieuitvanuitdewerkplekvandewerknemernaardeeigenafdelingenvandeeigen afdelingnaarandereafdelingen.Indezefaselaatjedenieuwemedewerkerookkennismakenmetmensenmet wiehijslechtsafentoetemakenheeft.

Stap3

Indelaatstefasegeefjedenieuwemedewerkerallefaciliteitendienodigzijnomdefunctieuitteoefenen(sleutel, werkkleding,bedrijfspas).Tochisdenieuwemedewerkernognietgereedomgeheelzelfstandigaandeslagte gaan.Dezelaatstefasenoemjedaaromookweldeinwerkperiode.

Inwerkenishetaanlerenvantakenopdemanierzoalsdieindeondernemingwordenuitgevoerd.Indezefase werktdemedewerkergewooninhetbedrijf,maarjezorgtookvoorextrabegeleidingencontrole.Tijdensde inwerkperiodeishetvanbelangdatjedewerkzaamhedenoverdegeheleinwerkperiodeinoplopendegraadvan moeilijkheidaanbiedt.Ooknieuwemedewerkersdieoverervaringbeschikken,hebbeneeninwerkperiodenodig omdemaniervanwerken,deproceduresendebedrijfscultuurtelerenkennen.

Opdracht18 Introductieprogramma

a. Waaraanvoldoeteengoedintroductieprogramma?

b. Welketweeuitgangspuntenhanteerjewanneerjeeenintroductieprogrammaopstelt?

c. Waaromwordteengoedintroductieprogrammastapsgewijsopgebouwd?

d. Hoezietdeopbouwvaneengoedintroductieprogrammaeruit?

e. Watbetekenthetbegripinwerken?

Opdracht19 Aanpassenintroductieprogramma

Waarschijnlijkhebjealweleenbijbaangehad,ofloopjestage.Hebjetoenookeenintroductieprogramma doorlopen?Hoezoujijdatintroductieprogrammaverbeterenenofveranderenenwaarom?Hebjewatgemist? Watgingerfout?

Opdracht20 Bedrijfscultuur

Beschrijfdebedrijfscultuurinjouwleerbedrijf.

4.6 Samenvatting

Jekrijgtmetverschillendezakentemakenalsjenieuwemedewerkersaanneemt.Voorsommigeberoepenishet verplichteenvogaantevragen.Verdermoetjedeidentiteitvaststellenenmoetjeeventueeleenaanvraag indienenvooreentewerkstelling.Meestalspreekjemetdenieuwemedewerkereenproeftijdaf.

Alsjeeenvrachtwagenchauffeuraanstelt,moetjeomeenaantaldocumentenvragen,zoalseenbestuurderskaart, eenrijbewijsmetCode95.EenADR-certificaatalsdechauffeurmetgevaarlijkestoffenmoetrijdeneneen bestuurdersattestalsdechauffeurvanbuitendeEUkomt:deofficiëlebevestigingdatvoordezenietEU-chauffeur dearbeidsvoorwaardenenvoorwaardeninzakeberoepsopleidingvoorchauffeursgelden,zoalsdievoorelke chauffeurinNederlandgelden.Jegeeftdenieuwechauffeureenwerkgeversverklaring.

Demeestemedewerkersvaneenbedrijfvallenondereencollectievearbeidsovereenkomst(cao).Indecaostaan afsprakenoverloon,vrijedagen,opleidingsmogelijkhedenenzovoort.

Naastdecaokaneenbedrijfookeenarbeidsvoorwaardenregeling(avr)afspreken.Ineenavrstaan arbeidsvoorwaardenvoorallemedewerkersvanhetbedrijf.

Erzijnverschillendearbeidsovereenkomsten.Eenarbeidsovereenkomsttusseneenwerkgevereneenmedewerker heeteenindividuelearbeidsovereenkomst.Bijhetmakenvaneenarbeidsovereenkomstmoetjejehoudenaan decaoenaandeWetarbeidsmarktinBalans.

Hetismogelijkomeennieuwemedewerkerinvastediensttenemen,maarjekuntookgebruikmakenvan oproepkrachtenofuitzendkrachten.

Alsjealsondernemertijdelijknietdebeschikkinghebtovervoldoendechauffeurskunjeonderbepaalde voorwaardenchauffeursvaneenandereondernemerinhetberoepsvervoerinhuren.Datwordtookwelcollegiale inleengenoemd.

Arbeidsvoorwaardenzijnvoorwaardenwaarondereenmedewerkerzijnwerkverricht.Erzijnprimaire arbeidsvoorwaarden(loon,hetwerk,dewerktijden,vakantiedagenendergelijke),secundairearbeidsvoorwaarden (leaseauto,laptop/telefoonvandezaak,verhuiskostenendergelijke)entertiairearbeidsvoorwaarden(een kantine,bedrijfsfitness,kinderopvangendergelijke.)

Elkefunctieinhetbedrijfwordtgewaardeerd.Defunctiewaarderinggeeftderangordevandefunctiesaan. Functiesdiedezelfdewaarderingkrijgen,vormensameneenfunctiegroep.

Erzijnverschillendemanierenomhetloonvaneenmedewerkervasttestellen,zoalstijdloon,prestatieloonen premieloon.

Alsjeeenmedewerkerextrawilbelonen,kandatmeteenwinstdelingofeenbonus.

Elkenieuwemedewerkerlaatjeeenintroductieprogrammadoorlopen.Tijdenshetintroductieprogrammaleert denieuwemedewerkerhetbedrijfendemedewerkerskennen.Ookleerthijdenormenenwaardenvanhetbedrijf kennen.

Opdracht21 Zzp’er(plusopdracht)

Beschrijfeensituatiewaarinjijalsmanagereenzzp’erinzouhuren.Legookuitwelkevoordelendatheeft.

Opdracht22 Reflectie

Indithoofdstukhebjegelezenwatjemoetdoenalsjeeennieuwemedewerkeraanneemt. Erzijnveelregelswaarjejeaanmoethouden.Daarnaasthebjegelezenoverdearbeidsvoorwaardenende introductievaneennieuwemedewerker.

Watvindjijheelbelangrijkbijhetaannemenvaneennieuwemedewerker?Probeeralsjedevraagbeantwoordt ooknatedenkenoverhoejijzelfbijeenbedrijfbentbinnengekomen.

Uploadjeantwoorden.

4.7

Begrippen

ADR-certificaat

Certificaatwaaropstaatdatdechauffeurdecursusvoorhetrijdenmetgevaarlijkestoffenheeftbehaald.

Arbeidsovereenkomst

Mondelingeofschriftelijkeovereenkomstwaarbijdemedewerkerzichverbindtomindienstvandewerkgever tegeneenbepaaldloonarbeidteverrichtenondergezagvandewerkgever.

Arbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijd

Arbeidsovereenkomstmeteenbegin-eneeneinddatumvanhetdienstverband.

Arbeidsovereenkomstvooronbepaaldetijd

Arbeidsovereenkomstzondereinddatum(eenvastebaan).

Arbeidsvoorwaarden

Voorwaardenwaarondereenmedewerkerzijnwerkverricht.

Arbeidsvoorwaardenregeling(AVR)

Dearbeidsvoorwaardenvoorallemedewerkersofeengroepmedewerkersvaneenorganisatie.

Bestuurdersattest

VerklaringwaarinstaatdateenbedrijfeenchauffeurvanbuitendeEUmagaanstellen.

Bonus

Extrauitkeringaaneenmedewerkervoorhetleverenvaneenbijzondereprestatie.

Cafetariamodel

Modelwaarindemedewerkerzelfbepaaltwelkearbeidsvoorwaardenhijwil.

Code95

Toevoegingophetrijbewijsdieaantoontdatdechauffeurdecursusheeftgevolgddiebijdecodehoort.

Collectievearbeidsovereenkomst(cao)

Arbeidsovereenkomstdiegeldtvoorallemedewerkersbinneneenbranche.

Concurrerendearbeidsvoorwaarden

Hetgebruikenvanaantrekkelijkearbeidsvoorwaardenomgekwalificeerdpersoneeltewervenentebehouden.

Detacheringsovereenkomst

Overeenkomstmetafsprakendiededriepartijen(opdrachtgever,detacheringsbedrijfengedetacheerde)met elkaarmaken.

Flexibelearbeidsvoorwaarden

Individuelekeuzebudgettenvooreenmedewerker,zodathijzelfkanbeslissenwelkearbeidsvoorwaardenhijwil.

Functiegroep

Enkelefunctiesdiesamenbinnenéénsalarisschaalvallen.

Functiewaardering

Hetplaatsenvanfunctiesineenrangordetenopzichtevanelkaar.

Functiewaarderingssysteem

Methodediewordttoegepastomderangordevoordefunctiewaarderingtotstandtelatenkomen.

Inwerken

Hetaanlerenvantakenopdemanierzoalsdieinondernemingenwordtuitgevoerd.

Ketenbepaling

Werknemersmeteentijdelijkcontractkrijgennahetderdetijdelijkecontracteenvastcontract.Ooknadriejaar tijdelijkwerkenkrijgenwerknemerseenvastcontract.

Modelovereenkomst

DoordeBelastingdienstgoedgekeurdeovereenkomstvanopdracht.

Overeenkomsttotaannemingvanwerk

Overeenkomstwaarbijdeopdrachtnemer,andersdanopgrondvaneenarbeidsovereenkomst,zichaande opdrachtgeververbindtvoorhetuitvoerenvanstoffelijkezaken.

Overeenkomstvanopdracht

Overeenkomstwaarbijdeopdrachtnemer,andersdanopgrondvaneenarbeidsovereenkomst,zichaande opdrachtgeververbindtvoorhetuitvoerenvandiensten.

Periodiek

Verdelingvandesalarisschaalopbasisvanleeftijd.

Praktijkovereenkomst(POK)

Overeenkomsttusseneenbedrijfeneenstudentdiestagekomtlopen.

Premieloon

Mengvormvantijdloonenprestatieloonwaarbijdebasisvanhetloontijdloonisendemedewerkerdaarnaast beloondwordtvoorzijnprestaties.

Prestatieloon

Beloningssysteemwaarbijdehoogtevandebeloningafhankelijkisvandegeleverdeprestatie.

Primairearbeidsvoorwaarden

Voorwaardendiedirectverbondenzijnaandewerkzaamheden,zoalsloon,werktijden,vakantiedagenendergelijke.

Proeftijd

Periodewaarinzoweldewerkgeveralsdemedewerkerhetcontractkanopzeggen.

Salarisschaal

Lijstmetsalarissendiebestemdzijnvoormedewerkersineenfunctiegroep.

Secundairearbeidsvoorwaarden

Regelingendiebuitendeprimairearbeidsvoorwaardenvallen,zoalseenleaseauto,eentelefoon/laptopvande zaak,verhuiskostenendergelijke.

Subsidieregelingpraktijkleren

Subsidievoordekostendieeenbedrijfmaaktvoordebegeleidingvaneenstudent.

Tertiairearbeidsvoorwaarden

Faciliteitendiedewerkgeverterbeschikkingsteltvandewerknemers,zoalseenkantinemetlageprijzen, bedrijfsfitnessofkinderopvang.

Tewerkstellingsvergunning(TWV)

VergunningvoorhetlatenwerkenvanmedewerkersdievanbuitenWest-Europakomen,afgegevendoorhetUWV WERKbedrijf.

Tijdloon

Beloningssysteemwaarbijdemedewerkerbetaaldwordtvoorhetaantalurendathijgewerktheeft.

Uitzendovereenkomst

Arbeidsovereenkomsttussenhetuitzendbureauendeuitzendkracht.

Verklaringomtrenthetgedrag(vog)

Verklaringwaarinstaatdatdenieuwemedewerkergeenstrafbarezakenopzijnofhaarnaamheeftstaan.

Werkgeversverklaring

Verklaringwaarinstaatdatdechauffeurbijeenbedrijfinloondienstis.

Wettelijkearbeidsvoorwaarden

Arbeidsvoorwaardendieindewetzijnvastgelegd.

Winstdeling

Beloningssysteemwaarbijmedewerkersaanheteindvanhetjaarmeedelenindewinst.

Zzp’er

Zelfstandigezonderpersoneeldieintehurenisvoorhetuitvoerenvaneenproject.

Hoofdstuk5

Leidinggeven

Eenleidinggevendeheeftveeltaken:hijmoetzijnteamaansturen,ervoorzorgendatprognosesgehaaldworden enerbijvoorbeeldvoorzorgendatdeordersoptijdklaargezetwordenvoortransport.Ditkunjenietallemaalin jeeentjebereiken.Daarvoorhebjedemedewerkingvanjepersoneelnodig.Omsamendoelentebereiken,moet jeduidelijkcommunicerenmetjemedewerkers.Ookmoetjehenmotiverenenbegeleiden.Verderishetjouw taakombeslissingentenemen,jemedewerkerstecontrolerenentakentedelegeren.

Leerdoelen

• Jeweetwelketakeneenleidinggevendeheeft.

• JekuntdePDCA-cyclustoepassenomcontroleuittevoerenopgesteldedoelen.

• Jebegrijpthoejetakeneffectiefkuntuitbestedenmetbehulpvanhetdelegatieproces.

• Jeherkentenkelvoudigeenmeervoudigetaakopdrachtenenkuntzetoepassen.

• Jekentverschillendeleiderschapsstijlen.

• JebegrijptdetheorievansituationeelleidinggevenvolgensHerseyenBlanchard.

• Jeweethoejemanagementby-techniekenkunttoepassen.

• Jekuntgroepsgerichtenindividueelleidinggeveneffectiefinzettenomorganisatiedoelentebereiken.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpje.

a. Eenmanagerofleidinggevendeheeftverschillendetaken. Waaromisgoedleidinggevenbinneneenbedrijfbelangrijk?

b. Werkintweetallen.Beschrijfdeidealeleidinggevendeaanelkaar.Welkevaardighedenmoethijhebben?Hoe moethijzijndoelenbehalen?

c. Warenjulliehetmetelkaareens?Waaroverwelenwaaroverniet?

5.1 Leidinggeven

Tijdensjewerkvooreenlogistiekedienstverlenerofbijvoorbeeldalssupplychainmanager,zuljeleidinggaan gevenaanjeteamofaaneenafdeling.Leidinggevenisietsdatjekuntleren.Jedenktbijvoorbeeldnaover controlerenendelegeren.Ofoverdebeslissingendiejemoetnemen.Alsleidinggevendekunjeverschillende leiderschapsstijlengebruiken.Jebaseertjemaniervanleidinggevendeopdetheorieëndiedaarvoorontwikkeld zijn.Zoziejedathetgevenvanleidingnietietsisdatjezomaardoet.Jebereidtjegoedvoorenjedenktnaover jeeigenhandelen.

Intrinsiekeenextrinsiekeleiders

Erzijnmensendieinallesituatiesvrijwelautomatischbepalenwatergebeurt.Denkaanleidersineenklasof leidersineenvriendengroep.Ditzijnintrinsiekeleiders.Intrinsiekwilzeggendathetuitjezelfkomt.Jevindthet leukomhetvoortouwtenemenenjeneemtvanuitjezelfdeleiding.Inwelkesituatiedeintrinsiekeleiderook terechtkomt,hijofzijneemtaltijdhetvoortouw.Nietalleentijdenshetwerk,maarookinhetgezinofopde sportvereniging.Dezeleidervoeltzichpashappyalshijderichtingmagaangeven.

Deextrinsiekeleiderheefthetleidinggevenopgedragengekregenofheeftditaangeleerd.Bijvoorbeelddezoon ofdochterdiedezaakmoestovernemenvanpaofma(maarhetzelflievernietwilde).Ofdeaanvoerdervanhet sportteamdieleiderwerdomdatniemandanderswilde.Voormensendiegraagmanagerzijn,maardenatuurlijke aanleghiervoormissen,zijneropleidingenencursussendiekunnenhelpenommanagementvaardighedenbeter onderdeknietekrijgen.Leidersmeteenopgedrongenleiderschapenbeperktekwaliteitendoenergoedaanom zichzelftelerenkennen.Alsjenamelijkvanjezelfweetdatjegeengeborenleiderbent,kunjedaarietsaandoen. Dankunjebijvoorbeeldiemandindienstnemenombepaaldezakenovertenemenofjedaarbijtehelpen.

Effectiefleiderschap

Watmaaktiemandnoutoteengoedeleider?Voorwaardeisdatjeiniedergevaldedoelenbehaaltdiejehebt gesteld.Danbenjeeffectief.

Eeneffectiefleider:

• heeft visie met passie

Eenleiderweetprecieswelkedoelenhijwilbereiken.Dewegwaarlangsditmoetgebeuren,interesseerthem minder.Voorhemispassiebelangrijk.Passiesteltheminstaatomzijnmedewerkersteinspirerenente motiveren.

• is integer en betrouwbaar

Eenleidermoetdoorzijnmedewerkersgezienwordenalseenintegere(integerenoprecht)enbetrouwbare persoon.Dathoeftniettebetekenendatiedereenhemaardigvindtofhetaltijdmethemeensis!Eenechte leiderspeeltgeentoneel.Hijiseerlijkentransparant.Hijzegtwaarhetopstaat.

• houdt van mensen

Uithetgedragvandeleidermoetblijkendathijvanzijnmedewerkers‘houdt’.Hijgaatvoorhendoorhetvuur. Hijmoetgoedmetzijnmedewerkerscommuniceren.Vooralhetluisterenisheelbelangrijk.

• zorgt voor kampioenen

Eenleidermaaktvanzijnmedewerkerskampioenen.Hijmaaktereensportvanomdesterkepuntenvanzijn medewerkersverderteontwikkelen.Hijmoedigtzijnmedewerkersaanomzichverderteontwikkelen.

• neemt de juiste beslissingen

Eenechteleiderneemtbeslissingenalsdienodigzijn.Hijhaktknopendoor.Hijneemtookde verantwoordelijkheidvoordiebeslissingen.

• houdt het overzicht

Eeneffectieveleiderhoudthetoverzicht,maartegelijkertijdishijeropdewerkvloeromtehelpen,tecoachen enaantemoedigen.Doortedelegeren,zorgthijervoordatzijnmedewerkersmeerverantwoordelijkheden krijgen.Hijwaaktervoordatmedewerkershetdelegerenals‘afschuiven’ervaren.

Een goede leider is betrouwbaar.

Watdoeteenleidinggevende?

Leidinggevendensturenenbegeleidenmedewerkers.Zegeveninstructies,zorgenvooropleidingenbegeleiding, encontrolerenenbeoordelenhunmedewerkers.

Leidinggevendenproberenhetbesteuithunmedewerkerstehalen.Datisgeensimpeletaak.Jemoetals leidinggevendenietalleenoverflinkwatkennisenvaardighedenbeschikken,maarookoverdejuistehouding. Jebentverantwoordelijkvoorhetstellenvandoelenenjemoetermetjemedewerkersvoorzorgendatdiedoelen ookdaadwerkelijkwordengehaald.

Omdoelentebereiken,voerjealsleidinggevendeondermeerdevolgendetakenuit:

• beslissingennemen

• controlerenenorganiseren

• coördineren

• delegeren

• taakopdrachtengeven

• instrueren.

Opdracht2 Leiderschap

a. Watzijndekenmerkenvaneenextrinsiekeleider?

b. Eeneffectiefleiderheeftverschillendeeigenschappen.Welkeeigenschappenhorenbijwelkebeschrijving? Koppeldejuistebeschrijvingaandeeigenschap.

Eigenschap

Isintegerentransparant

Houdtvanzijnmensen

Beschrijving

Eenleidermoetgoedmetzijnmensen communiceren,waarbijluisterenhetbelangrijkst is.

Eenleiderhaktknopendoorenneemt verantwoordelijkheid.

Eenleiderspeeltgeentoneel.Hijiseerlijken transparant. Zorgtvoorkampioenen

Neemtdejuistebeslissingen

Opdracht3 Leiders

Geefvandevolgendebeweringenaanofzejuistofonjuistzijn.

Eenleidermoedigtzijnmensenaanomzichte ontwikkelen.

Eenleidinggevendedie‘het’vannatureheeft,noemjeeen‘extrinsiekeleider’

Hettegenovergesteldevaneenextrinsiekeleideriseenintrinsiekeleider

Eeneffectiefleiderheeftvisie

Eeneffectiefleiderhoudthetoverzicht

Eeneffectiefleiderisbehoudend

Opdracht4 VosLogistics

juist/onjuist

juist/onjuist

juist/onjuist

juist/onjuist

juist/onjuist

Leeshetartikel‘Koplopersindelogistiek(1)-VosLogisticsdrijftopduurzaamheid’opLogistiek.nl.

Inhetartikelstaatdevolgendezin:“Prachtigvoorbeeldvangoedleiderschap.Bijzonderzekervoordietijd,toch eenbeetjegeitenwollensokkenverhaalennuenormactueel.”Indeleerstofstaandeeigenschappenvaneen effectieveleider.Welkeeigenschaphoortbijdezinuithetartikel?

Opdracht5 Deteamleider

Leeshetartikel‘Deteamleider:sterspelervanhetteam’opLogistiek.nl.

Inhetartikelwordtvooralgesprokenoverteamleidersenlogistieksupervisors.Watisvolgenshetartikelhet verschiltussendeteamleiderendelogistieksupervisor?Gebruikinjeantwoorddetakendieeenleidinggevende moetuitvoeren.Dezetakenstaanindeleerstofbeschreven.

5.2 Beslissingennemen

Alsleidinggevendehebjedeverantwoordelijkheidvoorhetreilenenzeilenvanjeteamofafdeling.Jemoetdaarbij veelbeslissingennemen,somsdeheledagdoor.Bijdebeslissingenmoetjerekeninghoudenmetverschillende belangen,zoalsklanttevredenheid,beleidsplannen,wensenenontwikkelingvandemedewerkers,tijdensnelheid. Sommigebeslissingenneemjedirect,omdatdezebijvoorbeeldtemakenhebbenmetjedagelijksewerk.

Beslissingsmodel

Bijeenbeslissinghebjeooktemakenmetemotionelezaken.Denkbijvoorbeeldaanjemedewerkers:kunnenzij metdebeslissingomgaan?Ofalseropeenhogerniveaueenbeslissingisgenomen,zuljijdiemoetenverdedigen tegenoverjemedewerkers.Ookalsjehetniethelemaaleensbentmetdiebeslissing.Doordanhetbeslissingsmodel tehanteren,kunjejemedewerkersrationeeluitleggenwaaromdezebeslissingisgenomen.Jepastditmodel ooktoewanneereenbeslissinggrotegevolgenkanhebbenenjeallemogelijkhedengoedwilthebbenonderzocht. Denkbijvoorbeeldaandebeslissingomeennieuwevestigingteopenen.

Infase1steljevastwaaroverjeeenbeslissingmoetnemen.Datkunjedoendoor:

• dedoelendiejewiltbereikentebeschrijven

• hetprobleemtebeschrijven

• hetdilemmatebeschrijven.

Infase2krijgjeeensteedsbeterbeeld:

• Watisnoodzakelijk?

• Watzijnwensen?

• Watisechtbelangrijk?

• Watisminderbelangrijk?

• Waarliggengrenzen?

Infase3beschrijfjededoelen,hetprobleemofhetdilemmanauwkeurigenhelderopbasisvanderesultaten vanfase2.

Infase4gajebrainstormen.Jebedenktzoveelmogelijkoplossingenvoorjedilemmaofprobleem,zonderdeze oplossingendirecttebeoordelen.Hetbeoordelendoejepasindevolgendefase.Hierbijhoudjevoorogendat oplossingendieineersteinstantieabsurdlijken,juistvooreendoorbraakkunnenzorgen.Indezefasekanhet ookvoorkomendatjeanderenraadpleegt.Zoishetmogelijkomtotoplossingentekomenwaarjeineerste instantiezelfnietaanhebtgedacht.

Brainstormen.

Infase5zetjedevoor-ennadelenvandeverschillendeoplossingenopeenrij.Jebekijktvanelkeoplossing onderanderedevolgendepunten:

• Kunjemetdeoplossingbereikenwatjealsnoodzakelijkhebtomschreven?

• Gajemetdeoplossingoverdegrenzenheendiejehebtgesteld?

• Watzijndepositievegevolgenvandeoplossing?Hoegrootisdekanseropenhoegoedzijndegevolgen?

• Watzijndenegatievegevolgenvandeoplossing?Hoegrootisdekanseropenhoeernstigzijndegevolgen?

Alsjeditzorgvuldigdoet,komtdebesteoplossingnaarvoren.Datzalnietaltijddeoplossingzijndiehetmeest voordehandligt.Ditisdebelangrijksteredenomeenbeslissinginfasentenemen.Jevoorkomteenoverhaaste beslissingenjevergrootdekansophetnemenvandebestebeslissing.

Infase6legjedeoplossingvastdiehetbesteis.Ditdoejeinoverlegmetallebetrokkenen.Opdezemanierbetrek jedebetrokkenenbijhetprocesenbenjeindegelegenheidomhieroverduidelijkeafsprakenmethentemaken.

Deafsprakenkunnenbetrekkinghebbenopdevolgendepunten:

• detijddienodigisomtotdeoplossingtekomen

• debeschikbaretijdomdeactiviteitenuittevoeren

• wanneerwelkeactiviteitenuitgevoerdmoetenzijn

• debetrokkenendieverantwoordelijkzijnvoordeuitvoeringvandeplanning

• wieeindverantwoordelijkisvoordeuitvoering.

Infase7werkjeaandeimplementatie.Bijimplementatiegaathetomdeinvoeringvandeoplossing.Ditgebeurt vaaknietinéénkeer,maargefaseerd.

Tijdensdeinvoeringcontroleerjesamenmetdeanderebetrokkenenofdezevolgensplanningloopt.Jegaatook nainhoeverredeoplossinghetprobleemofdilemmadaadwerkelijkoplost.Alsditniethetgevalis,danmoetje onderzoekenhoeditkomt.Alsjeditduidelijkhebt,dankunjegerichteactieondernemenomhetprobleemof dilemmaoptelossen.Hetkanzijndatjehiervooropnieuwdezevenfasenvanditbeslissingsmodeldoorloopt. Infeitevindtertijdensdeimplementatievaneenbesluitookeenevaluatieervanplaats.Beoordeeljedeeffecten vandebeslissingniettijdensdeuitvoeringervan,dankunjeniettijdigbijsturen.

Bevoorradingsupermarkten

Sandrawerktbijeentransportbedrijfdat gespecialiseerdisinhetbevoorradenvan supermarkten.Hetbedrijfbiedtdienstenaanophet gebiedvantransport,warehousingenvalueadded logistics.Sandraisteamleidervandegroepchauffeurs. Tijdenseenteamoverleghoortzevandechauffeursdat hetvoorhensteedslastigerisomopzaterdagde winkelsoptijdtebereiken,omdathetzodrukisinde omgevingvandewinkels.Sandrahadvanhaarmanager ookaldoorgekregendaterklachtenzijnvanwinkels. Zewillenervanopaankunnendatdeleveringenoptijd komen.

Sandra doorloopt het beslissingsmodel en komt zo tot de juiste oplossing.

Sandrawilgraagvoorkomendatwinkelsinde problemenkomen.Zedoorloopthetbeslissingsmodelomtebepalenhoezijditprobleemkanoplossen:

1. Voorbereiding:Sandrasteltzichzelftotdoeldatallewinkelsopzaterdagoptijdbevoorraadworden.

2. Beeldvorming:Sandrabepaaltdatdechauffeursmeertijdmoetenkrijgenomeenwinkeltebevoorraden. Danishetookmogelijkomelktijdsslottehalen.

3. Definitieveprobleemstelling:dechauffeurskomenmaximaalbinneneenhalfuurvandeafgesprokentijd aanbijdewinkel.

4. Oordeelsvorming:Sandramaakteenlijstmetmogelijkeoplossingen.Zeschrijftallesopwatinhaaropkomt:

a. meerchauffeursaannemenenopleiden

b. alleendemeestervarenchauffeursopzaterdaglatenwerken

c. vroegerindeochtendleveren,omdathetdanminderdrukisbijdewinkels.

5. Kiezenbesteoplossing:Sandraoverweegtdemogelijkheden.Meerchauffeursaannemenenopleidenis geenoptie.Ditlevertgeensnelleoplossingvanhetprobleemopeneenuitbreidingvanhetaantalchauffeurs betekentookeenuitbreidingvanhetaantalvrachtwagens.Alleendebestechauffeursinzettenzoukunnen helpen.Zijkunnenbeterrijdenenzijndusinstaatomdevrachtwagensnellerbijdewinkeltekrijgen,ook alshetdrukis.Hetprobleemisweldatdechauffeursnietallezaterdagenwillenwerken.Zewillenookweleens eenweekendvrij.Hetlaatsteideezouweleenshetbestekunnenzijn.Alsdewinkelsvroegindeochtend bevoorraadkunnenworden,danisermeertijdenmeerruimte.Winkelszoudendankunnenkiezenvoor meerzekerheidindeochtendenminderzekerheidindemiddag.

6. Overdracht:Sandrainformeerthaarchauffeurstijdenshetwerkoverlegoverdeoplossingdiezijheeft bedacht.Zevertelthunhoezevanplanisomopzaterdagvroegertegaanrijden.Dechauffeursmopperen weloverdetijden,maarzezienookdevoordelendieSandraaangeeft(minderdrukteindeochtendeneerder klaar).

7. Implementatie:Sandragaatingesprekmetdewinkeleigenaren.Zemaakteennieuwrittenschemaenbouwt netwatmeertijdperafspraakin.Tijdensdeeerstezaterdagverloopthetbevoorradenvandewinkelsprima. Allechauffeurszijnoptijdenzezijnooknogeenseerderklaarmetwerken.

Opdracht6 Beslissingennemen

a. Hetbeslissingsmodelhelptjeommedewerkersopeenrationelemanieruitteleggenwaaromeenbeslissing isgenomen.

Bedenkdrieconcretevoorbeeldenvanbeslissingenwaarbijhetbeslissingsmodelhandigkanzijnomte gebruiken.Denkbijvoorbeeldaansituatiesdiejehebtmeegemaakttijdenshetwerkenbijeenbedrijf.

b. Hetbeslissingsmodelbestaatuitverschillendefasen.

Vuldetabelverderin.

Uitlegineigenwoorden

Samendebesteoplossingvoorhetprobleemvaststellen

Implementatiebeslissing

Opdracht7 Doelgroepverbreden

Leesdecasusenvoerdeopdrachtuit.

Bouwmateriaal

Jacobwerktalslogistieksupervisorvooreenbedrijfdatbouwmateriaalverpakt,labeltendistribueertvoor verschillendeleveranciers.Afnemerszijnbouwmarktenenbouwbedrijven.Hetafzetgebiedvanhetbedrijfisnog klein,waardoordekostenvoordedienstendiezeleverennogtehoogzijn.Jacobisgevraagdmeetedenkenover deoplossingvoorditprobleem.VolgensJacobmoethetafzetgebiedvergrootworden.Schaalvergrotingzalervoor zorgendatdekostenperproductnaarbenedengaan.Hierdoorkanermeerwinstgemaaktworden.

Leidinggeven

Bedenkmethetbeslissingsmodeleenaanpakomhetafzetgebiedvanhetbedrijftevergroten. WerkjeaanpakuitineenWord-bestandenuploadjeresultaat.

Tip

Leteropdatallefasenvanhetbeslissingsmodelterugkomeninjeaanpak.

Opdracht8 Beslissingsmodel

a. Infase1vanhetbeslissingsmodelbeschrijfjehetdoel,hetprobleemofhetdilemma.Waaromishetheel belangrijkdatdebeschrijvingvanhetdoel,hetprobleemofhetdilemmagoedgebeurt?Kijkvoorhet beantwoordenvandezevraagnaarfase7.

b. Inwelkefasevanhetbeslissingsmodelbetrekjeallebetrokkenenbijhetproces?Legookuitwaaromdatzo is.

c. Infase5vanhetbeslissingsmodelgajedevoorsentegensvanjebesluitafwegen.Welkevragensteljejezelf indiefase?

5.3 Controleren,organiserenencoördineren

Driebelangrijketakenvaneenleidinggevendezijncontroleren,organiserenencoördineren.

Controlerenenorganiseren

Controlerenbetekentnietdatjebovenopjemedewerkersgaatzittenomtekijkenofzehuntakenwelgoed hebbenuitgevoerd.Doortecontrolerenkunjenagaanofjijenjemedewerkersopdegoedewegzitten.Controleren iseenheelbelangrijketaak.Alslogistieksupervisorofspecialisttransportenlogistiekwiljehetoverzichthouden enwetenofjejeprognoses,bijvoorbeeldvoordewinst,behaalt.

Te veel ‘boven op’ een

medewerker zitten.

Alsheteroplijktdatdeprognosesnietgehaaldworden,grijpjein.Datziejebijvoorbeeldaanomzetcijfers, leveringscijfersofhetaantalgewerkteuren.Jeonderneemtdanactieomervoortezorgendatdeomzettoch behaaldwordt.

Jekuntduscontrolerengedurendehetwerk,maarookopresultaatnadeuitvoering.Deuitkomstvancontrole isbijsturenalsditnodigis.

Wathoudtcontrolerenpreciesin?Controlevindtplaatsnaaraanleidingvaneendoel.Datdoelisopgestelddoor deorganisatie,bijvoorbeeldvooreenafdeling.Bijcontrolerenvergelijkjedebehaalderesultatenmethetdoel. Heeftdeafdelingbereiktwaterbereiktmoestworden?Hetishandigomtussentijdstecontroleren.Jekomtdan nietvooronaangenameverrassingentestaan.Doortussentijdstecontrolerenisdekansopsuccesgroter.

Cyclus

Controlerenisonderdeelvaneencyclus.Alsbijeentussentijdsecontroleblijktdatdeafdelingnietopdegoede wegzit,danmoetjehetplanaanpassen.Zoekeerstuitwaaromerisafgewekenvanhetdoel.Stelnaaraanleiding daarvanhetplanbij.Stel,zonodig,nieuwedoelenvast.Hoekandemedewerkerhetdoelrealiserenenwelkerol speeljijdaarbij?Wanneeroverleggenjullieweer?Zo’nbijgesteldplanisnatuurlijkalleenhaalbaaralsde medewerkerbereidiszichdaarvoorintezetten.Onderschatdecontrolerendetaakniet,uiteindelijkbenjijals leidinggevendehiervoorverantwoordelijk.Alshetmoet,benjijdegenediemedewerkersmoetaanspreken. Medewerkersverwachtenookdatjeditdoet.

BijhetcontrolerenvandemedewerkersishetverstandigomvolgensdePDCA-cyclus(Plannen,Doen,Checken, Aanpassen)tewerken.

Magazijnopruimen

Mohammedislogistieksupervisor.Hijzietdathetmagazijnnaelkdiensteenrommeltjeis.Denieuweploegis altijdeersteenhalfuurbezigmetopruimen.Hijwildathetmagazijnnaelkedienstopgeruimdis.Tijdens teamvergaderingengeeftMohammedaandathijwildatelkeploegzijneigenrommelopruimt.Telkensals Mohammedwerkt,gaathijeenhalfuurvoordateenploegklaarismetwerkennaarhetmagazijn.Daarcontroleert hijofhetmagazijndaadwerkelijkwordtopgeruimdenalsdatnietgoedgebeurt,stuurthijbij.Naenkelemaanden merktMohammeddathetnieuwegedragisingesletenendathijzijncontrolekanafbouwen.

Organiserendetaken

Alslogistieksupervisorofspecialisttransportenlogistiekhebjeverschillendeorganiserendetaken,zoalshet makenvandewerkplanningofderittenstaatenhetmonitorenvandekosten.Hetmakenvandewerkplanning hangtnauwsamenmetdekosten.Omdekostenbeheersbaartehouden,kunjemaareenmaximaalaantaluren besteden.Ookbenjeverantwoordelijkvoorhetorganiserenvanbijvoorbeeldwerkoverleggen.Ditiseentaakdie jeeventueelookkuntdelegerennaareenmedewerker.

Coördineren

Coördinerenishetopelkaarafstemmenvanverschillendetaken.Jemaakthetmogelijkdatdeverschillende afdelingenofteamsendeverschillendemedewerkersgoedmetelkaarkunnensamenwerken.

Jekunthierbijdenkenaandevolgendehandelingen:

• plannen

Dooreenplanningtemaken,bepaaljealsleidinggevendewiewanneerwelketaakuitvoert.

• overlegstructureninvoeren

Denkbijvoorbeeldaanhetorganiserenvanteamoverleg,managementoverlegofeenafdelingsoverleg.Het doelhiervanisdatdeverschillendemedewerkersmetenigeregelmaatmetelkaaromdetafelzittenomhun werkzaamhedenopelkaaraftestemmen.

• rondlopenopdewerkvloer

Dooraanwezigtezijnopdewerkvloerkrijgjealsleidinggevendemeewaterwelennietgoedgaat.Eventuele problemenkunjezooptijdsignalerenenjekuntgelijkingrijpenalsdatnodigis.

• takenvastleggen

Omtakenopelkaaraftekunnenstemmen,kanhethelpenomdeverschillendetakenbinneneenorganisatie oppapiervastteleggen.Hierdoorkunnenmedewerkersvanelkaarlezenwatiederstaakis.

• medewerkersmetelkaarincontactbrengen

Alshetvooreenbepaaldetaaknodigisdattweemedewerkers(misschienvoorheteerst)metelkaargaan samenwerken,danhebjehierinalsleidinggevendeeencoördinerenderol.Jelegtdanbijvoorbeeldheteerste contacttussendezetweemedewerkers.

Opdracht9 Controleren

Waaromiscontrolereneenbelangrijketaakvooreenlogistieksupervisorofspecialisttransportenlogistiek? Noteertweeredenen.

Opdracht10 Organiseren

Noteertweeorganiserendetakendiejealslogistieksupervisormoetuitvoeren.Bedenknogtweetakendieje eventueelmoetorganiserenbinneneenbedrijf.

Opdracht11 Coördineren

a. Coördinerenishetopelkaarafstemmenvanverschillendetaken.Welkehandelingenhorenbijcoördineren?

Leesdevolgendecasusgoeddoorenbeantwoorddaarnadevraag.

Ladenenlossen

Berryislogistieksupervisorbijeengrotelogistiekedienstverlener.Hijisverantwoordelijkvoorhetladenvande vrachtwagens.Degoederenwordendoordemagazijnploegaangeleverdenopdejuisteplaatsgezet.Delaad-en losploeglaadtdegoederendanindevrachtwagens.Datgaatvaakmis,omdatdegoederennietindejuiste volgordestaan.Delaad-enlosploegklaagtomdatdegoederennietgoedstaanendemagazijnploegklaagtomdat hetnietduidelijkiswaarzedegoederenneermoetenzetten.

b. Berryzalmoetencoördinerenomditprobleemoptelossen.Hoekanhijdithetbestedoen?Legjeantwoord uit.

5.4 Delegerenentaakopdrachtengeven

Delegeren

Alsjedelegeert,zetjeeenanderinvoorhetbehalenvanjeresultaten.Jevertrouwteentaakmetdebijbehorende bevoegdhedenenmiddelenaaneenandertoe.

Delegeren

Delegerenishetoverdragenvaneentaak,metdedaarbijbehorendebevoegdhedenenverantwoordelijkheden, dooreenleidinggevendeaaneenondergeschiktemedewerker.Alsjeniettoekomtaanalletakendiegedaan moetenworden,kandelegereneengoedeoplossingzijn.Daarnaastisdelegereneengoedemanierommedewerkers meerverantwoordelijkheidtegeven,watmotiverendkanwerken.

Delegerenheeftzowelvoordelenalsnadelen.

Voordelen

Deleidinggevendehoudtmeertijdoveromandere takengoeduittevoeren.

Hetgedelegeerdkrijgenvantakenmotiveertde betreffendemedewerker.

Dearbeidsproductiviteitneemttoe.

Nadelen

Demanagerheeftnietmeeralletouwtjesinhanden.

Alsdezelfdemedewerkeraltijddegedelegeerdetaken krijgt,kanditvoorschevegezichtenzorgen.Deze medewerkerkomtdanopeennegatievemaniertussen dewerkvloerenhetmanagementintestaan.

Delegatieproces

Hetdelegerenvantaken,verantwoordelijkhedenenbevoegdhedendoejevolgensbepaaldestappen.Deze stappenvormenhetdelegatieproces.Hetprocesbestaatuitvierstappen:

1.voorbereiding

Jebedenktwelketakenjewiltdelegerenenwiedezetakenmoetgaanuitvoeren.Zonodigbereidjedetaken voor.Heeftdemedewerkerbijvoorbeeldbepaaldemiddelenofinformatienodigomdetakentekunnenuitvoeren?

2.delegatiegesprek

Alsjedemedewerkerhebtgekozen,geefjehemdenodigeinstructie,informatieenmiddelen.Geefookaanwat hijeventueelzelfmagbeslissenofwathijjoueerstmoetvragen.

3.controle

Bijeengedelegeerdetaakgeefjedemedewerkerderuimteomdetaakzelfstandigenopzijnmanieruittevoeren. Afhankelijkvandeervaringenbekwaamheidvandemedewerkerspreekjeeenaantalcontrolemomentenaf.Zo blijfjealsleidinggevendeopdehoogtevandeuitvoeringenkunjedemedewerkerhelpenalsdatnodigis.

4.evaluatie

Alsdegedelegeerdetaakisuitgevoerd,evalueerjedeuitvoeringen/ofhetresultaatvandetaak.Bespreekmet demedewerkerwatergoedisgegaanenwatniet.Beslissamenofdemedewerkerdetaakeenvolgendekeernog eenskanuitvoeren.

Aandachtspuntenbijdelegeren

Letbijdelegerenopdevolgendeaandachtspunten:

• Delegerenisniet‘hetafschuivenvanvervelendeklusjes’.Inhetbeginisduidelijkeinstructieenbegeleiding nodig.Geefduidelijkaanwatjeverwachtengeefdejuisteopdracht.

• Bijdelegerenblijfjezelfeindverantwoordelijk.Maakaandemedewerkerduidelijkdatdezeveel verantwoordelijkheidkrijgt,maardatjijdeeindverantwoordelijkheidhoudt.Zorgdatjehetgedelegeerde werkkuntverantwoorden.

• Bepaalhoejeopdehoogtewiltblijvenvandegedelegeerdetaakenmaakhieroverduidelijkeafsprakenmet demedewerker.Biedsteedsjeondersteuningenbegeleidingaanenlegbespreekmomentenvast.Zorgdat jeweetwatergebeurt.

• Somsdenkjedatietssnellergaatalsjehetzelf‘even’doetdanwanneerjedetaakdelegeertaaneen medewerkerdiemisschienfoutenmaakt.Bedenkechterdateentaakdelegereninhetbeginmeertijdkost, maardatheteeninvesteringisvoordetoekomst.Bovendiendraagthetbijaandemotivatieenontwikkeling vandemedewerker.

Valkuilenbijdelegeren

Letbijhetdelegerenvantakenopdevolgendevalkuilen:

• Je‘ziterteveelbovenop’,waardoordemedewerkernietdekanskrijgtzelfinitiatieftenemen,oplossingen tebedenkenenbepaaldetakenopzijneigenmanieraantepakken.Ditisnietgoedvoordemotivatieen ontwikkeling.Deoplossinghiervoorisdemedewerkermeerruimtetegeven.Steldanweldejuistevragenen blijfopdehoogte,zodatjeooksteunkuntbieden.

• Jelaatdemedewerkeraanzijnlotover,waardoorhijonzekerwordt,misschiendeverkeerdebeslissingen neemtofheterhelemaalbijlaatzitten.Deteleurstellingisgrootalsachterafblijktdatdetaaknietvolgens jouwinzichtenisuitgevoerd.Deoplossinghiervooriseenduidelijkevoorbereiding,voortgangsbesprekingen enhetmotiverenencontrolerenvandemedewerker.

• Jegeeftdemedewerkernietdebevoegdheidomdegedelegeerdetaakuittevoeren.Alsjeiemandde bestellingenwiltlatendoen,danmoethijookbevoegdzijnomaankopenboveneenbepaaldbedragtedoen.

Taakopdrachtgeven

Alsleidinggevendegeefjedemedewerkersregelmatigopdrachten.Jekuntdaarbijeenonderscheidmakentussen enkelvoudigeenmeervoudigetaakopdrachten.

Enkelvoudigetaakopdracht

Eenenkelvoudigetaakopdrachtofopentaakopdrachtbetekentdatjijaangeeftaandemedewerkerwelkresultaat hijmoetbereiken.Demedewerkermagzelfbepalenhoehijdatresultaatbereikt.Hijisdusvolledigvrijinzijn maniervanwerken.Eenenkelvoudigetaakopdrachtgeefjemeestalbijroutinewerkzaamheden.Zorgerwelvoor datdetaakopdrachtdiejegeeftduidelijkis.

Eenanderwoordvoorenkelvoudigetaakopdrachtisconstituerendetaakopdracht.

Taakopdracht

LogistieksupervisorRobgeeftleidingaantienmedewerkers.Robzietdatertijdenshetladenvandevrachtwagens tijdverlorengaat,omdatdeordersnietindejuistevolgordeklaarstaan.Hijroepteenvanzijnervarenmedewerkers bijzichenoverlegthoeditkanwordenopgelost.Zebesluitendatdemedewerkermeekijktencontroleertalsde orderswordenklaargezet.‘Dusjijzorgtervoordathetvanafnugoedgaat?’vraagtRob.

Meervoudigetaakopdracht

Bijeenmeervoudige(samengestelde)taakopdrachtofgeslotentaakopdrachtgeefjenietalleenhettebehalen resultaataan.Jezegtookhoeeninwelkevolgordedemedewerkerdewerkzaamhedenmoetuitvoeren.Ookgeef jeaanhoeveeltijdhijhiervoorheeftenwelkehulpmiddelenhijmoetgebruiken.Demedewerkerheeftbijeen meervoudigetaakopdrachtdusmindervrijheidvanhandelen.Bijhetgevenvaneenmeervoudigetaakopdracht moetjewelduidelijkzijn,anderswordthetbeoogderesultaatnietbehaald.

Eenanderwoordvoormeervoudigetaakopdrachtisdirigerendetaakopdracht.

Eenmeervoudigetaakopdrachtbestaatuitdriestappen:

1.voorbereiding

Jijroeptdemedewerkersbijelkaarenzegtwatermoetgebeuren.Alshetgeenroutinewerkis,moetjeookvertellen waaromdemedewerkersditmoetendoen.

2.instructie

Jegeeftaanhoedemedewerkereentaakopdrachtmoetuitvoeren.Maakookduidelijkwelkeknelpuntende medewerkershierbijkunnenverwachten.

3.controle

Jecontroleertofdemedewerkersdetaakopdrachthebbenbegrepenenofzijhunverantwoordelijkhedenen bevoegdhedenkennendiebijdieopdrachthoren.

Meervoudigetaakopdracht

SpecialisttransportenlogistiekSimonestuurttwaalfchauffeursaan.Opeenochtendkrijgtzetelefoonvaneen groteafnemer.Demedewerkervanhetbedrijfvraagtofhetmogelijkisomzosnelmogelijkmachineonderdelen televeren.Simonezegtdatzezalkijkenendatzehemzoterugbelt.EerstkijktSimoneofdeonderdelenop voorraadzijn.Dankijktzenaardeplanning.ZezietdatTheoronddemiddagvlakbijis.ZebeltTheoop.‘Theo,ik wildatje,alsjeindebuurtbent,naardezaakkomtomeenextraorderoptehalen.Deorderstaatklaarendie moetjenaarHeijdermansinBemmelbrengen.Jemoetdaarvanmiddagindebuurtzijn.’

Verschiltaakopdrachtgevenendelegeren

Tussenhetgevenvaneentaakopdrachtenietsdelegerenziteengrootverschil.Alsjeietsdelegeert, dandelegeerjeookdeverantwoordelijkheidenbevoegdheid.Bijhetverstrekkenvaneentaakopdrachtblijftde verantwoordelijkheidaltijdbijjoualsleidinggevende.

Zelfsturendeteams

Medewerkerszijnhogeropgeleiddanvroeger.Leidinggevendenrichtenzichsteedsmeerophetstimulerenvan medewerkersomzelfookmetideeëntekomen.Delegerenvantakenmotiveertmensen.Bijaldezezakenpassen zelfsturendeteams.Eenzelfsturendteamindelogistiekesectorheeftverantwoordelijkhedenenbevoegdheden ombijvoorbeeldeengeheleafdelingzelftelatendraaien.Inplaatsvan‘tewordenbestuurd’isernusprakevan ‘zelfsturing’.

Voorwaarden

Alseenorganisatiebesluitomovertestappenopzelfsturendeteams,geldendevolgendevoorwaarden:

• Degroepstaakmoetcompleetzijn.

Degroepstaakiseenafgerondgeheelvanonderlingsterksamenhangendeactiviteiten.Bijhetteamliggen dan,naastuitvoerendewerkzaamheden,ookvoorbereidende,controlerendeencoördinerendetaken.

• Hetteammoetbeschikkenovervoldoendeverantwoordelijkhedenenbevoegdhedenomdegroepstaakte kunnenuitvoeren.

• Detakenvandeindividueleteamledenmoetenvanelkaarafhankelijkzijn.

• Degroepstaakmoeteenherkenbarebijdrageleverenaanhetomzetresultaat.

• Deteamledenmoetenbreedinzetbaarzijn.

• Binnenhetteammoeteenaanspreekpuntzijn.

• Hetteammoetbeschikkenovereigenhulpmiddelen.

• Destijlvanleidinggevenvanhetmanagementmoetaansluitenopdezelfstandigheidenverantwoordelijkheid vanhetteam.

• Hetbelonings-enbeoordelingssysteemmoetaansluitenophetwerkenmetteams.

Verschillen

Zelfsturendteam

Neemtzelfinitiatief

Isgerichtopteambijdrage

Zoektnaaroplossingen

Isgebaseerdopsamenwerking

Streeftvoortdurendnaarverbetering

Werktmetdebeschikbaremiddelen

Voorkomtnoodgevallen

Kwaliteitsverbeteringzorgtvoorkostenbesparing

Opdracht12 Delegeren

Traditioneelteam

Volgtaanwijzingenop

Zoektindividuelebeloning

Zoektnaarschuldigen

Onderlingeconcurrentieoverheerst

Bereiktedoelenzijneindpunt

Eiststeedsmeermiddelen

Reageertopnoodgevallen

Kwaliteitsverbeteringkostgeld

a. Leginjeeigenwoordenuitwatjedoetalsjeeentaakdelegeertaaneenteamleidervandechauffeurs. Leesdecasusenbeantwoorddevraag.

Saskia

Saskiaisspecialisttransportenlogistiekvaneenmiddelgroottransportbedrijf.Dieochtendisereenverzoek binnengekomenomeenleveringvandevolgendedagmetspoeddiemiddagnogteleveren.Saskiaheefthet drukenzedelegeertdezeklusnaareenteamleidertransport.Deteamleiderzegtdatditgaatlukkenenhijgaat aandeslag.AfentoelooptSaskiatoevalliglangshetkantoorvandeteamleiderenspreekthemaan:'Hebjeook geregelddatdechauffeureerstnaardatadresgaat?'en'Vergeetjeniettezeggendathijdepapierengoedregelt?'

Hoofdstuk5 Leidinggeven

b. InwelkevalkuilisSaskiahiergetrapt?Kieshetjuisteantwoord.

Demedewerkeraanzijnlotoverlaten,waardoorhijonzekerwordt,misschiendeverkeerdebeslissingen neemtofheterhelemaalbijlaatzitten.

Demedewerkernietdebevoegdheidgevenomdegedelegeerdetaakuittevoeren.

Erteveelbovenopzitten,waardoordemedewerkernietdekanskrijgtzelfinitiatieftenemen,oplossingen tebedenkenenbepaaldetakenopzijneigenmanieraantepakken.

Opdracht13 Taakopdracht

a. Beschrijfkortdrieroutinewerkzaamhedeninjouwleerbedrijf.Schrijfvoorelkvandezewerkzaamhedeneen enkelvoudigeeneenmeervoudigetaakopdracht.Zorgervoordatdetaakopdrachtenduidelijkzijn.

b. Beschrijfinjeeigenwoordenhoejijalsleidinggevendezoucontrolerenofjemedewerkereensamengestelde taakopdrachtheeftbegrepen.

Opdracht14

Zelfsturendeteams

a. Watiseenzelfsturendteam?

b. Vulindetabelhiernadeontbrekendezinnenin.

Verschillen

Zelfsturendteam

Neemtzelfinitiatief

Isgebaseerdopsamenwerking

Traditioneelteam

Zoektindividuelebeloning

Zoektnaarschuldigen

Bereiktedoelenzijneindpunt

Eiststeedsmeermiddelen

Voorkomtnoodgevallen

Kwaliteitsverbeteringzorgtvoorkostenbesparing

5.5 Instructiegeven

Alsjewerkdelegeert,wiljedatdewerkzaamhedenopeengoedemanierwordenuitgevoerd.Jekuntdaarvoor zorgendooreenduidelijkeinstructietegeven.

Instructiegeven

Alsjeeeninstructiegeeft,verteljedemedewerkerofdemedewerkersdiehetwerkgaanuitvoerenduidelijkwat jevanhenverwachtenhoezijhetwerkmoetenuitvoeren.Datklinkteenvoudig,maardatishetnietaltijd.Het gevenvaneengoedeinstructieiseenvaardigheiddiejekuntleren.Doorloopvoorhetgevenvaneeninstructie devolgendestappen:

•

• controleren doelbepalen

• • doelgroepscannen evalueren.

• uitleggeven

Doelbepalen

Jekuntpaseengoedeinstructiegevenalsjepreciesweetwatjezelfwiltbereiken.Alsjedatnietweet,zaljeuitleg warrigzijnendeandernietpreciesbegrijpenwatjebedoelt.Denkdaaromvantevorengoednaoverde werkzaamhedendiedemedewerkersmoetenuitvoeren.Daarnaastbedenkjehoejehetaangaatpakken.Wanneer wiljeditdoenenwelkehulpmiddelenhebjeeventueelnodig?

Doel

Karimislogistieksupervisorbijeenlogistiekedienstverlener.Zijnbedrijflevertartikelenaanbouwmarktenin NederlandenBelgië.Hijisgewendomeensperweekdoorhetmagazijntelopenomtecontrolerenofalleschappen ingrotelijnendegoederenbevattendieerzoudenmoetenzijn.Hetkomtregelmatigvoordathetsysteemaangeeft datbepaaldegoederenermoetenzijn,maardatzeernietstaan.Karimheefteigenlijkgeentijdmeeromdie controlewekelijkstedoen.Hijwildezetaakdelegerenaandeteamleidervanhetmagazijn.Karimdenktnaover wathijwilzeggen.Hijgaatuitleggenwaaromdeteamleiderhetwerkmoetdoenenhoehijdatmoetdoen.Met eenuitdraaivandeinventarislijstmoetdeteamleidercontrolerenofdelijstendewerkelijkehoeveelheidongeveer overeenkomen.

Doelgroepscannen

Jedoelgroepisdemedewerkerofzijndemedewerkersaanwiejeinstructiegeeft.Dezemedewerkershebben eigenschappendiejouwinstructiebeïnvloeden.Wetenzebijvoorbeeldalveelvandewerkzaamhedendieze moetenuitvoeren,ofjuisthelemaalniet?Welkewoordenkunjewelgebruikenenwelkeniet?Voorjedeinstructie geeft,bedenkjehoejedemedewerkersdiejeuitleggaatgevenhetbestekuntbereiken.Jeinstructieisniette makkelijk,wantdanisdeinteressebijdeandersnelweg.Maardeinstructiekanookniettemoeilijkzijn,want danwordendewerkzaamhedennietuitgevoerd.

Doelgroep

DeteamleiderdieKarimwilinstrueren,werktalenkelejarenvoorhetbedrijf.Hijkentiedereenbinnenhetbedrijf enhijkentookhetlocatiesysteemeninventarisatiesysteemzeergoed.Karimzaldaarbijzijnuitleggeenaandacht aanhoeventebesteden.HetgaatervooralomdatKarimdeteamleideruitlegtwathijmoetdoenenwaaromhij hetmoetdoen.Karimzaldestappenmetdeteamleiderdoornemenenvragenofhijnogvragenheeft.

Uitleggeven

Letbijhetgevenvandeinstructieopdevolgendepunten:

• Kieseengoedmomenteneengoedeplekuitvoordeinstructie.

• Legeersthetdoeluitvandeinstructie.Legookuitwaaromhetbelangrijkisdatdecollegaditmoetweten.

• Geefdeinstructieeerstophoofdlijnenenwerkhetdanuitindetail.

• Geefvoorbeeldentijdenshetinstrueren.Ditzorgtervoordatdecollegagelijkzietwatjebedoelt.

• Laatdecollegazelfookmeedoen.Hijmoetgeactiveerdworden.Opdiemanierzalhijdeinstructiebeter begrijpen.Jekunthembijvoorbeeldvragenietsvoortedoen.

Uitleggen

Karimheeftdeteamleidergevraagdomopzijnkantoortekomen.Hijverteltdeteamleiderwathijelkeweekdoet enhijwilgraagdatdeteamleiderdietaakoverneemt.Danlegthijuitwaaromhijhetdoetendathijregelmatig opmerktdatzakennietkloppen.Danlegthijuitwatdeteamleidermoetdoen.Hijlaatdeinventarisatielijstzien enverteltstapvoorstaphoehijdecontroleuitvoert.

Controleren

Controlehoortbijhetgevenvaninstructie.Daardoorkomjeernietalleenachterofjemedewerkerdeinstructie heeftbegrepen,maarookofjijdeinstructiehelderhebtuitgelegd.Zegwatenhoejegaatcontroleren.Datkun jedoenaandehandvandevolgendestappen:

• Vraageerstofhijdingennogmoeilijkvindt.Praatdaarsamenover.

• Behandeldandepuntendiejezijnopgevallen.Eerstbespreekjedepuntendiejegoedvondgaanendaarna deverbeterpunten.

• Watvoeltdecollegadaarbij?Hoereageerthij?Vindthijdatook?

• Alserverbeterpuntenzijn,maakjedaaroverafspraken.Samenbespreekjehoedecollegadezepuntenkan verbeterenenwanneerjedatweercontroleert.

• Zonodigkunje(delenvan)deinstructieherhalen.

• Wordnietboosalsdecollegaietsverkeerddoet.

• Noemnietalleenverbeterpunten,maarbenoemookwatgoedgaat.

• Geefnietalleenjemening,noemookfeiten.

Controle

Karimvraagtaandeteamleiderofallesduidelijkis.Hijvraagtookaandeteamleiderofhijkanherhalenwathij moetdoen.Karimmerktaanzijnmaniervanuitleggendatdeteamleiderpreciesweetwatervanhemverwacht wordt.

Evalueren

Alsdemedewerkerofdemedewerkersdeopdrachteenkeerhebbenuitgevoerd,bespreekjenogevenkorthoe hetgegaanis.Jevraagtwaardemedewerkerstegenaanliepenenwatergoedging.Zokunjevaststellenofde medewerkersdeopdrachtvanafnuzelfstandigkunnenuitvoeren.

Evaluatie

Alsdeteamleiderdecontrolerondeheeftgelopen,bespreektKarimhoehetging.Karimmerktgelijkdatde teamleiderdecontrolegoedheeftuitgevoerd.Hijkandezetaakoverlatenaandeteamleider.

Opdracht15 Instructiegeven

a. Welkestappenmoetjedoorlopenbijhetgevenvaninstructie?

b. Waaromishetbepalenvaneendoelbelangrijk?

c. Wathoudthetscannenvandedoelgroepin?Waaromdoejedat?

d. Waaromisevaluatieeenbelangrijkonderdeelvandeinstructie?

Opdracht16 Instructiemetvideo

Leeshetartikel‘Magazijnmedewerkersinwerkenmetinstructievideo’s’opLogistiek.nl. Beantwoorddaarnadevragen.

a. Inhetartikelleesjehoevideo’singezetkunnenwordenvoorhetinstruerenvanmagazijnmedewerkers.Welk voordelenheefthetgebruikvandezevideo’s?Noteertweevoordelen.

b. Devoorbereidingenvoorhetmakenvandevideomoetenheelsecuurgebeuren.Welkestappenvanhetgeven vaninstructiezijnheelbelangrijkbijhetmakenvaneeninstructievideo?

c. Inhetartikelstaatnietsovercontrolerenenevalueren.Denkjedatcontrolerenenevaluerenwelbelangrijk isalsjevideo’sgebruiktvoorjeinstructie?Ofisdatnietnodig?

Opdracht17 Schrijfeeninstructie

Hetsuccesvaneeninstructiehangtnauwsamenmetdeduidelijkheiddiejijalsleidinggevendebiedt.Bedenk zelfeeninstructiediejealsmanagertransportoflogistieksupervisoraaneenmedewerkerzoukunnengeven.

Bedenkeenonderwerpwaarjeinstructieovergaat.

Schrijfjeinstructieuitvolgensdevolgenderichtlijnen.

1

• Watishetdoelvandeinstructie:watmoetdemedewerkernadeinstructiekunnen?

• Welkehulpmiddelenzijnnodigbijdeinstructie?

• Wanneerkanikdeinstructiehetbestegeven?

2

• Hoelegikuitwatdemedewerkermoetdoen?

• Welkevoorbeeldenkanikgevenomdeinstructieduidelijktemaken?

• Hoezorgikervoordatdemedewerkergelijkactiefkanmeedoenmetdeinstructie?

3

• Hoecontroleerikofdemedewerkerdeinstructieheeftbegrepen?

5.6 Leiderschapsstijlen

Alsleiderneemjebesluiten,controleerenorganiseerjeencoördineerendelegeerje.Datkunjeopallerlei verschillendemanierendoen.Jekuntdaarvoorleiderschapsstijlengebruiken.Vaakmaakjegebruikvaneen bepaaldeleiderschapsstijl,omdatdiemaniervanleidinggevenbijjoualspersoonpast.Maarjekuntookvoor elkesituatieeenanderemaniervanleidinggevengebruiken.Jekeuzevooreenleiderschapsstijlhangtsamen metdemedewerkerendetaakdiehijmoetuitvoeren.

Hoofdstuk5

Typenleidinggevenden

Jekuntdevolgendetypenleidinggevendenonderscheiden:

Autoritairofdirectiefleider

Deleiderdiehetalleenvoorhetzeggenwilhebben,iseenautocratischleider.Autocratischleiderschapisvooral gerichtopdetakenennauwelijksopdemedewerkersdiedietakenmoetenuitvoeren.Medewerkershebbengeen inspraak.Instresssituaties,bijvoorbeeldbijrampen,verkeersongelukkenenbrand,isdatwellichtdeidealeleider, maarineenbedrijfssituatieleidtdezevormvanleiderschapvrijwelaltijdtotproblemen.Eenenkelekeer, bijvoorbeeldbijmedewerkersdieweiniginitiatiefnemenenmoeilijktesturenzijn,zouditnogkunnen.Maarals jedeautocratischestijlpermanentvolhoudt,leidtdatvrijwelaltijdtotstressenveelziekteverzuimbijmedewerkers.

Erzijntweevormenvanautocratischleiderschap:autoritairendirectief.Bijautoritairleiderschapdraaithetom hetafdwingenvangehoorzaamheid.Inhetleger,bijdepolitieendebrandweerheefteenleidinggevendeautoriteit opgrondvanrangenfunctie.Elkerangisondergeschiktaanzijnmeerdere.Dezevormvanleiderschapiseenvoudig uitvoerbaarengemakkelijkteherkennen:‘Ikbendebaasenjijluistert.’Eenautoritairleiderduldtgeentegenspraak, iskoelenhard.

Jespreektoverdirectiefleiderschapalsjenietalleenwiltbenadrukkendatdemanagerdebeslissingenneemt, maarookdathetuitvoerenvantakenvooropstaat.Dezemanagerisresultaatgericht.Eendirectiefleiderstreeft (vooralpersoonlijk)succesna.Eendirectiefleiderisvooralmetzijneigencarrièrebezig.

Democratischleider

Eendemocratischleideriseigenlijkhettegenovergesteldevaneenautoritaireleider.Eendemocratischeleider voertuitwatindegroepwordtbesloten.Ofdeleidinggevendegoedfunctioneert,hangtgrotendeelsafvande betrokkenheidendemedewerkingvandegroepsleden.

Dedemocratischleiderisformeeldeleidermetdedaarbijbehorendetakenenbevoegdheden,maarhijlegtde

beslissingsbevoegdheidendebeslissingsverantwoordelijkheidbijdegroep.Dedemocratischeleiderkande groepsledengoedmotiveren,laatvergaderingendoelgerichtverlopenenzorgtdatdegroeptotovereenstemming komt.

Consulterendleider

Deconsulterendleiderzittusseneenautoritaireendemocratischeleiderin.

Eenconsulterendeleiderlaatzichindebesluitvormingbeïnvloedendoorzijnmedewerkers,vraagthunomadvies, maarbehoudtdaarbijwelzijneigenverantwoordelijkheidvoordebesluitvorming.

Eenconsulterendleiderdelegeertbijvoorbeeldhetoverlegnaarmedewerkers.Zijmoetenonderlingofmet anderenoverleggenendaaroverrapporterennaardeleidinggevende.Ditwerkttijdbesparendvoorde leidinggevendeendemedewerkerskomenzobetertothunrecht.Detakendiedezeleiderdelegeert,moeten welduidelijkomschrevenzijnendemedewerkersmoetenhetookkunnenenwillen.

Laisser-faireleider

Deleiderdiegebruikmaaktvanlaisser-faireheefteen‘laat-maar-waaienmentaliteit’.Hijgeeftnauwelijksleiding, maarhijgeeftookgeensteunaanzijnmedewerkers.Vaakgebeurthetdandateenofmeermedewerkershetheft inhandennemenwaardoorereeninformeelleiderschapontstaat.Bijinformeelleiderschapaccepterende medewerkersleidingvaniemandomdatzebepaaldekennisenervaringwaarderenennietzozeeromdatiemand bovenhenstaat.

Coaching-on-the-jobleider

Eencoaching-on-the-jobleiderwerktmeemetdemedewerker.Ditwordtookwelparticiperendleiderschap genoemd.Jezoudezeleiderkunnenvergelijkenmeteenmeewerkendvoorman.Hijdoethetzelfdewerkalszijn medewerkersenhijneemtdemeningenvanzijnmedewerkersmeeinzijnbesluitvorming.Hijisdaarbijaltijdop zoeknaarconsensus.

Alsleidinggevendezuljemeervanhetenedanhetanderetypeinjehebben.Hetbesteisomjeleiderschapsstijl aantepassenaandemedewerkerendesituatie.

Hoofdstuk5 Leidinggeven

Opdracht18 Basisleiderschapsstijlen

a. Welketweevormenvanautocratischleiderschapkunjeonderscheiden?

b. Inwelkesituatieiseenautocratischleiderdeidealeleider?

c. Welkeleidervraagtadviesaanzijnmedewerkers,maarbeslistuiteindelijkzelf?

Autoritairleider

Consulterendleider

Democratischleider

Participerendleider

d. Welkeleiderschapsstijlgaatuitvanconsensus?

Autoritairleider

Consulterendleider

Democratischleider

Participerendleider

e. Bijwelkeleiderschapsstijllaatdemanagerbijnaallesoveraandemedewerkers?

Autoritairleider

Consulterendleider

Democratischleider

Laisser-faire

Opdracht19 Voor-ennadelen

Indetheoriestaanverschillendebasisleiderschapsstijlen.Bedenkvoordevolgendestijleneenpaarvoordelen eneenpaarnadelenenzetzeindetabelhierna.

Leiderschapsstijl

Directieveofautoritair

Democratisch

Consulterend

Laisser-faire

Coaching-on-the-job

Nadelen

Voordelen

Opdracht20 Transactioneelleiderschap

Leeshetartikel‘Snelleverenmoetnietdestandaardzijnine-commerce’.Beantwoorddaarnadevragen.

a. Inhetartikelwordtgesprokenovertransactioneelleiderschap.Watvoorsoortleiderschapisdat,denkje?

b. Vindjetransactioneelleiderschapeengoedemaniervanleiden?Ofvindjehetbelangrijkdatwerknemersook gerichtwerkenaanhuneigenontwikkeling?

5.7 Leiderschapstheorieën

Demanierwaaropjeleidinggaatgeveninjewerk,isgebaseerdoptheorieën.Doordezetheorieëntebestuderen, begrijpjebeterhoejejedoelenkuntbereiken.Enookwelkeleiderschapsstijljeinkuntzettenineensituatie.Er zijnveelverschillendetheorieënoverhetgevenvanleiding.Jebestudeertervier:

• HerseyenBlanchard

• McGregor

• BlakeenMouton

• transformationeelleiderschap.

HerseyenBlanchard

HerseyenBlanchardhebbeneentheorieontwikkeldwaarinvierstijlenvanleiderschapvoorkomen.

Belangrijkevragenbijdezetheoriezijn:

• Isdemedewerkerinstaateenbepaaldetaaktedoen(kunnen,bekwaamheid)?

• Isdemedewerkergemotiveerdomeenbepaaldetaaktedoen(willen,betrokkenheidofbereidheid)?

Situationeelleidinggeven

Omgoedleidingtegevenmoetjejestijlafstemmenopdemedewerker.Ditnoemjesituationeelleidinggeven. Iemanddienetbegintinzijnvakstuurjeandersaandaneenvakspecialist.Geefjeeenvakspecialisteennieuwe taak,danzalhijookextrabegeleidingnodighebben.

Iemandbegeleidenkanbestaanuithetgevenvaninstructie,maarbegeleidingkanookbestaanuithetmotiveren vanjemedewerker.Hoeveelbegeleidingnodigis,hangtafvandeervaringvandemedewerker,maarookvande taakinhoud.

Taakvolwassenheid

Taakvolwassenheidwilzeggendatiemandbetrokkenisbijzijnwerkenbekwaamisinzijnvak.Iemanddienet begintmeteenbepaaldetaakheeftmisschienweldebereidheid,maarnognietdebekwaamheidvoordietaak. Eenvakspecialistisnatuurlijkheelbekwaamvoorzijntaak.Maaralshijhetzelfdewerkalheellangdoet,kande betrokkenheidafnemen.

HerseyenBlanchardonderscheidenvierstijlenvanleiderschap:S1totenmetS4.De‘S’staatvoorsituatie.Deze vierstijlenkunjeuitzettenineenmatrix.Deassenvandematrixbestaanuitdematevansturingendematevan ondersteuning.

S3Ondersteunendleidinggeven

Veelondersteuningenweinigsturing

Bijmedewerkersdie:

• welbekwaamzijn

S2Coachendleidinggeven

Hoofdstuk5 Leidinggeven

Veelondersteuningenveelsturing

Bijmedewerkersdie:

• deelsbekwaamzijn

• • gebrekhebbenaanzelfvertrouwen. nietbetrokkenzijn.

S4Delegerendleidinggeven

Weinigondersteuningenweinigsturing

Bijmedewerkersdie:

• welbekwaamzijn

S1Leidendleidinggeven

Weinigondersteuningenveelsturing

Bijmedewerkersdie:

• weinigbekwaamzijn

• • welbetrokkenzijn. welbetrokkenzijn.

S1 Leidend leidinggeven

Deleidinggevendebepaaltdetaakenderolvandemedewerkerenziettoeopdeuitvoeringvanhetwerk.De communicatiekomtgrotendeelsvandekantvandeleidinggevende.Hijneemtbesluitenendeeltdezemee.Deze leiderschapsstijlhanteerjebijiemanddieminderbekwaamis,maarwelheelbetrokkenisbijzijnwerk.Metdeze stijlzetjedemedewerkeraanhetwerkenhoudjehemaanhetwerk.

S2 Coachend leidinggeven

Deleidinggevendebepaaltnogsteedsdetaakenderolvandemedewerker,maarvraagtwelnaarzijnideeën. Decommunicatiewordtmeertweerichtingsverkeer,hoeweldeleidinggevendenogsteedsdebesluitenneemt. Dezeleiderschapsstijlisgoedgeschiktvooriemanddiealenigebekwaamheidheeft,maarnognietechtbetrokken is.Doorcomplimentenensteungroeitzijnzelfvertrouwenenvoelthijzichmeerbetrokken.

Vraag de medewerker naar zijn ideeën.

S3 Ondersteunend leidinggeven

Deleidinggevendelaathetnemenvanbesluitenoverroutinematigezakenoveraandemedewerker.De leidinggevendeneemtweldeelaandebesluiten,maardemedewerkervoertdewerkzaamhedenzelfstandiguit. Dezeleiderschapsstijlpasjetoebijiemanddiealheelbekwaamis,maareengebrekheeftaanzelfvertrouwenof motivatie.

S4 Delegerend leidinggeven

Deleidinggevendeisnogwelbetrokkenbijhetnemenvanbesluitenenhetoplossenvanproblemen,maarde medewerkervoertdewerkzaamhedenzelfstandiguit.Dezelaatstebesluitwanneerhijdeleidinggevendeerbij haalt.Dezeleiderschapsstijltrefjeaanbijeenmedewerkerdieveelbekwaamheidenbetrokkenheidheeft.Zo’n medewerkerisinstaatzelfaanzijntaaktewerkenenheeftdaarbijweinigbegeleidingnodig.

Bijsituationeelleiderschapkijkjedusheelgoednaarjemedewerkerenbepaaljeaandehanddaarvanwelkestijl vanleidinggevenhijnodigheeft.Indematrixziejewelkeleiderschapsstijljekunthanterenbijmedewerkersmet eenbepaaldematevanbekwaamheidofbetrokkenheid.

McGregor

OrganisatiedeskundigeMcGregorzegtdatdestijlvanleidinggevenafhankelijkisvanhetmensbeelddatde leidinggevendeheeft.Volgenshemzijnerindepraktijktweetegengesteldemensbeeldtheorieëntevinden,die bekendzijnonderdenamen‘X-theorie’en‘Y-theorie’.

X-theorie

DeX-theoriegaatuitvandevolgendeveronderstellingen:

• Demensisvannatureluienzalarbeidzoveelmogelijkproberentevermijden.

• Demensisalleenmaartemotiverenmetgeld.

• Demensheeftgeenambitieenheeftalleenmaarbehoefteaanzekerheid.

• Demenswilgeleidwordenenisdaarombangomverantwoordelijkheidtedragen.

AlshetmensbeeldvandeleidinggevendebijdeX-theoriepast,zalhijeenautocratischestijlvanleidinggeven hebben.Diestijlvanleidinggevenisduidelijkentijdbesparend.Bijdezestijlvanleidinggevenkunjededoelen vandeondernemingookrealiserenmetlaaggeschoold/ongeschooldpersoneel.Daartegenoverstaatdat autocratischleiderschapmedewerkersnietmotiveert.

Y-theorie

DeY-theoriegaatuitvandevolgendeveronderstellingen:

• Demensiseenbronvancreativiteit.

• Defysiekeendementaleinspanningvandemensbijzijnwerkzijnevennatuurlijkalsspelenrust.

• Demenswilzelfleidinggevenenaccepteertookdedaarbijbehorendeverantwoordelijkheid.

• Naverloopvantijdendejuistebegeleidingvoeltdemenszichaandeorganisatiegebonden.

• Geldisnietdeenigeprikkelomtewerken:debehoefteaanzelfontplooiingspeelteenbelangrijkerol.

AlshetmensbeeldvandeleidinggevendebijdeY-theoriepast,zalhijeendemocratischestijlvanleidinggeven hebben.Dedemocratischestijlvanleidinggevenwerktmotiverendvoordemedewerkers.Dedoelenvande ondernemingendepersoonlijkedoelenstemjebijdezeleiderschapsstijlopelkaaraf.Datverhoogt,bijgeschoold personeel,dearbeidsproductiviteit.Daartegenoverstaatdatdebesluitvormingtijdrovendenlangnietaltijd optimaalis.

Autocratischleiderschap

Duidelijk

Tijdbesparend

Democratischleiderschap

Pluspunten

Goederesultatenmetlaaggeschoold/ongeschoold personeel

Weinigmotivatieprikkelsbijmedewerkers

Strooktnietmetdemoderneopvattingenover leidinggeven

BlakeenMouton

Hoofdstuk5 Leidinggeven

Werktmotiverendvoormedewerkers

Ondernemingsdoelenenpersoonlijkedoelenworden opelkaarafgestemd

Hogerearbeidsproductiviteitbijgeschooldpersoneel

Minpunten

Tijdrovend

Besluitvormingislangnietaltijdoptimaal

DetweeAmerikaanseonderzoekersBlakeenMoutonhebbenverschillendestijlenvanleidinggevenondergebracht ineenschema.Zeonderscheidenmanagersmetaandachtvoordedienstenendeomzeténmanagersmet aandachtvoordemens(lees:demedewerkers).Kortom:erzijntaakgerichteenmensgerichtemanagers.Blake enMoutonsteldeneenvierkantrooster(grid)samenmetdeuiterstenindevierhoeken.Dooreenpuntopde assenaftezetten,kanmeteenhorizontaleenverticalelijndetyperingwordenaangegeven.Detheoriestaat bekendalsdemanagerialgrid.

Uitersten

Deuiterstenzijn:

• 1.1

Deverschraaldeleider;dezedoetalleendatgenewathetbedrijfgaandehoudt.Hijinteresseertzichergweinig voorzoweldeomzetalsdemensindeorganisatie.Hijheetookwelde‘impoverishedmanager’.

• 1.9

Degroepsleiderdiewarmeenvriendschappelijkerelatiesmetdemedewerkersonderhoudt.Dezeleidinggevende heeftveelbegripvoorhetpersoneel,maarhijvergeetdathetbedrijfookresultatenmoetboeken.Jekomt ookweldeterm‘countryclubmanager’tegen.

• 9.1

Ditiseenautoritairoptredende,krachtige,killemanager.Hetiseentaakleider(taskmanager)voorwiealleen hetresultaatteltendemedewerkersslechtseen‘middeltot’zijn.Deleidinggevendevolgensde9.1-stijldoet allesomdeefficiëntieindeorganisatietevergroten.Hijheeftnauwelijksaandachtvoordebehoeftenen wensenvanzijnmedewerkers.

• 9.9

Deleidinggevendevolgensde9.9-stijlstreeftnaareenhoogomzetniveaudooreenenthousiastteamtekweken endewerkzaamhedengoedopelkaaraftestemmen.Erissprakevanteammanagement.Hijisduseenechte teammanager.

• 5.5

De‘midden-middenmanager’kiestdeguldenmiddenweg.Hijheeftvanalleswelwatenschipperttussende behoeftenvandemedewerkersenhetresultaat.Dezeleidinggevendeisdemiddle-of-the-roadmanager(de bemiddelaar,decompromissenmaker).

Detotalegrid

Debeschrevenmanagerszijnuitersten.Jemoetjevoorstellendateenleiderschapsstijlzichoveralindegridkan bevinden.Zozijnerook1.2-,3.4-,6.7-en8.8-leiders.Eenmanagerkanookafhankelijkvandesituatieeen(andere) positieindegridinnemen.

Debetekenisvandemanagerialgrid

Debetekenisvandemanagerialgridvooreenorganisatieligtinhetfeitdatdeleidinggevendekannagaanwelke stijlvanleidinggevenhemhetmeestaanspreekt.Demanagerialgridkanaanleidingzijnomdestijlvanleidinggeven opeenofmeerpuntenteveranderen.Aandachtspuntenhierbijzijndemanierwaarop:

• mensenindeorganisatiesamenmoetenwerken

• managersbeslissingennemen

• medewerkersmetconflictenomgaan.

Transformationeelleiderschap

Aanhetbeginvande21eeeuwwerdendeelementenuitdeverschillendeleiderschapstheorieënsteedsvaker aangevuldmetactueleinzichten.Hetvermogenomanderenteinspirerenstaathierbijcentraal.Opditmoment komjehettransformationeelleiderschapsteedsvakertegen.Alstransformationeelleiderbenjeeeninspirerende manager.Jelegtuitwatjouwvisie,doelenenplannenzijn.Jeweetjemedewerkershierenthousiastvoorte maken.Jeprobeertzoeenverandering(transformatie)inhetdenkenvanmedewerkerstebereiken.

Dittypemanagerkomtvooraltotzijnrechtinomgevingenmetsnelwisselendeomstandigheden.Denkaande uitdagingvoorveellogistiekedienstverlenersomsteedsmaarweervalueaddedlogisticsproductenaantebieden dieaansluitenbijdevraagvandeklant.Ditvraagtomeenmanagerdiemedewerkersmotiveerteninspireertom meetedenken.

Aandachtspunten

Vooreentransformationeelleiderzijndevolgendeaandachtspuntenvanbelang:

1. Jehebteeninspirerendevisiediejedeeltmetjemedewerkers.

2. Jegeeftzelfhetgoedevoorbeeld.

3. Jehebtoogvoordetalentenenbehoeftenvanjemedewerkers.

4. Jestimuleertjewerknemersommetideeëntekomen.

5. Jegeeftmedewerkersderuimteomuitteblinken.

6. Jeprobeertpersoonlijkedoelenenondernemingsdoelentecombineren.

7. Jebrengtdewerknemersfysiek,psychischenquamotivatieinbalans.

8. Jestoptmetstraffenenbegintmetbelonen.

Watwerktbeter:straffenofbelonen?

Belonenwerktbeterdanstraffen,zoblijktuitonderzoekvanHarvard.Inhetonderzoekdraaidehetomhet motiverenvanziekenhuispersoneelomvakerdehandentewassenmetantibacteriëlehandgel.Ondanksgrote gelewaarschuwingsbordenbijdedispensers,voeldehetpersoneelzichnietgeroepenvakerdehandentewassen. Ditveranderdezelfsniettoenzeondercameratoezichtwerdengeplaatst.Slechts10%wastedehandenvooren nadatzedekamervaneenpatiëntbinnenliepen.

Toenwashettijdvooreenpositieveinterventie.Indegangwerdeendigitaalbordgeplaatstdatdemedewerkers directfeedbackgaf.Iederekeerdatzenaardehandgelgrepen,verscheenereenpositiefberichtophetbord, zoals‘Goedgedaan!’Hetaantalmedewerkersmeteengoedehandhygiëneschootomhoognaarmaarliefst90 procent.

Algemeen Dagblad.

Opdracht21 HerseyenBlanchard

a. LeginéénzinuitwatdetheorievanHerseyenBlanchardinhoudt.

b. WatbedoelenHerseyenBlanchardmet‘taakvolwassenheid’?

c. BijwelkeleiderschapsstijlvanHerseyenBlanchardpasthetcoachgesprek?

S1instrueren

S2overtuigen

S3overleggen

S4delegeren

Opdracht22 Taakvolwassenheid

Leesdecasusenbeantwoorddevraag.

Jan

Janismagazijnmedewerker,hijzorgtervoordatverschillendeorderswordenverzameldzodatzesnelinde vrachtwagensgeladenkunnenworden.Hijiserookverantwoordelijkvoordatlegevakkenaangevuldworden vanuithogergelegenstellingen.DeteamleidervanJanzietdatJangoedisinhetverzamelenvanorders.Jan weetalleennognietzogoedhetoverzichttehouden.Regelmatigzijnervakkenleeg,waardoorordersnietsnel inordekunnenwordengemaakt.

LeguithoetaakvolwassenJanis.

Opdracht23 Leiderschapsstijl

Leesdecasussenenmaakdeopdracht.

Marieke

Mariekewerktalvijfjaarbijeentransportbedrijf.Zeiseralsvakantiekrachtbegonnenenheefternahaarschool eenvastebaangekregen.Zevervangtdeteamleideralsdezeafwezigis.Zekentdewerkzaamheden,kan bestellingeninvoeren,lostklachtenop,stuurtcollega’saan,kortom:zeisvanallemarktenthuis.Zeheefteen opgeruimdhumeurenkanuitstekendmetdecollega’somgaan.

Jan

Janwerktsindsvorigeweekinhetmagazijnvaneengrotelogistiekedienstverlener.Hijheefteentijdelijkcontract enisnoginzijnproeftijd.Hijiseenhardewerkerenisdeheledagdrukindeweeromgoederenwegtezettenen ordersteverzamelen.Hetkomtnogwelvoordatdeordersdiehijsamensteltnietkloppen.Datleidttotontevreden chauffeursofklagendeklanten.Verderishijvrolijk,vriendelijkenbeleefdtegencollega’s.Hijwilheelgraageen vastebaan,maarhijmisthetoverzicht.Hetmagazijnzieterprimauit,maarbijhetlaaddockisheteenrommeltje.

Nick

Nickwerktaltweejaarbijeentransportbedrijf.Hijheefteenvastcontract.Hijweetprecieshoehetordersysteem werktenhijhelptregelmatigcollega’sdievastlopeninhetsysteem.Vanallemedewerkstersheefthijhetmeeste overzicht.Hijheefternietzoveelzininomhetmagazijnopgeruimdtehouden.Alshijklaarismetwerken,slingert eroveralverpakkingsmateriaalenkarton.Enhoewelhijhetordersysteemgoedkent,ishijnietsecuur.Hierdoor komenervaakfouteninhetsysteem.

Hoofdstuk5 Leidinggeven

Rachid

Rachidwerktsindseenhalfjaarbijeenlogistiekedienstverlener.Hijheefteencontractvooreenjaar.Hijweetwel hoehijzijnwerkmoetdoen,maaralseenchauffeurhemvraagtofhijdeorderinhetsysteemwilcontroleren, roepthijsneleencollegaerbij.Deleidinggevendeheefthemaleenpaarkeergevraagdofhijhetsysteemwil bestuderen,zodathijzelfookinformatieuitdecomputerkanhalen.HijheeftRachiddegebruiksaanwijzingvan hetsysteemmeegegeven.MaarRachidgaatlieverdartenmetzijnvrienden.Hetwordtnogaleenseendolleboel endanisRachidnieterguitgeslapenalsdedienstomachtuurbegint.

Geefindetabelaanwelkeleiderschapsstijl(S1totenmet4)hetbestepastbijdesituatievanMarieke,Jan,Lidy enRachid.Motiveerjeantwoord.

Persoon Marieke

Jan

Nick

Rachid

Leiderschapsstijl(motiveerjeantwoord)

Opdracht24 BlakeenMouton

a. LeginéénzinuitwatdetheorievanBlakeenMoutoninhoudt.

b. Vulhetontbrekendewoordin.

Demanagerialgridzetdetaakgerichtheidtegenoverde

BeschrijfvoordevijfpraktijkvoorbeeldenwaardeleiderzichbevindtopdemanagerialgridvanBlakeenMouton. Lichttelkensjeantwoordtoe.

c. Hetbedrijfisovergenomendooreenconcurrent.De‘oude’directeurblijfttotdeeffectueringinhetzadel.

d. Jewordtaangesteldalsmanagervooreenteamervarenchauffeurs.Deuitvoeringvandeopdrachtenverloopt geweldig,maardesfeerindegroepisvolledigverpestdooronderlinggekibbel.Eenaantalchauffeursdreigt optestappen.

e. Jewordtaangesteldalsmanagervanhetmagazijn.Hetfoutenpercentageiserghoog,maardesfeerinde groepisgrandioos.Helaasgaatdaardoorzoveeltijdverloren,daternauwelijksaandachtisvoorhetwerk.

f. Jekomtvanschoolenkrijgteendroombaanbijeenlogistiekedienstverlener.Jekannietwachtenomjete bewijzen.Hetmanagementheeftaangegevendatjeallesuitdeafdelingmoethalen.

g. Desfeerbinneneenteamisgoedenderesultatenzijnookzekervoldoende.Hetmanagementistevreden overdezeafdelingenerzijngeenplannenomnieuwewerkprocessenintevoeren.

Opdracht25 McGregor

a. Koppeldebegrippenautocratischendemocratischaandejuistetheorie.

X-theorie

Y-theorie

Democratisch

Autocratisch

b. Erzijnsituatiesdieautocratischleiderschapvragenenerzijnsituatiesdiegeschiktzijnomdemedewerkers zelfdemocratischtelatenbeslissen. Noteervanelkeenduidelijkvoorbeeld.

Opdracht26 Transformationeelleiderschap

a. Leginéénzinuitwattransformationeelleiderschapinhoudt.

b. Waaromishetbeterjemedewerkerstebelonendantestraffen?

5.8 Kwaliteitscyclus

Alslogistieksupervisorhebjedeverantwoordelijkheidvoorhetmanagenvanjepersoneel. Maarwatmaaktiemandeengoedeleider?Enhoekunjedeorganisatiedoelstellingenhetbestenaarhet personeelsbeleidvertalen?Jekuntditdoenaandehandvandekwaliteitscyclus,eensysteemvoorhetverbeteren vandekwaliteit,waarbijdeenestapdeandereautomatischvolgt.

Kwaliteitscyclus

Dekwaliteitscyclus,ookwelmanagementcyclusgenoemd,gaatuitvaneenproceswaarbijjeeersteenstrategie formuleert,daarnaeenactieplanuitzet,ditvervolgensevalueertenjetenslotteopnieuwkijktnaardestrategie endebijbehorendeanalyses.DezemanagementcyclusnoemjeookweldePDCA-cyclus

Voordemanagerishethandigomdevolgendevierstappenvandemanagementcyclusaantehouden:

Plan

Deeerstestapvandemanagementcyclusgaatomhetformulerenvaneenstrategischplanofdoel.Hetisbelangrijk datjedeorganisatiedoelstellingenen-strategievertaaltnaaroperationeleenmeetbaredoelenvooralledelen vandeorganisatieenvoorelkniveauindeorganisatie.Eenoperationeeldoeliseenvertalingvandestrategische doelennaarconcretedoelen.Bijvoorbeeld:deorganisatiedoelstelling‘Deklantaltijddehoogstekwaliteitbieden inproductenenservice’vertaaljenaarjemedewerkers.Ditdoejedoorjemedewerkerstebetrekkenbijhet denkenoverdeconcretedoelen,dehaalbaarheidervanenhoededoelenzijntebereiken.Eventueelkunjeje strategieendoelenaanpassenopbasisvanhunbijdragen.

Do

Nadatdeplanfasevolledigisdoorlopenendestrategieisbepaald,kunjestartenmetdeuitvoering.Meestalgaat hetdanomhetinvoerenvaneennieuwproces.Zorgervoordatjemedewerkerswetenwaarhetomgaat.Hetis heteenvoudigstomhetwerkoptedeleninstukken.Jekuntmedewerkersverantwoordelijkmakenvooreen stukjeenjezorgtzelfvoordeafstemmingtussendeonderdelen.Zorgervoordatdoelenzijndoorvertaaldnaar individueledoelen(doorbijvoorbeeldfunctionerings-enbeoordelingsgesprekkentehouden)oftrainencoach jemedewerkers.

Check

Indecheckfasehoudjedevoortgangvandewerkzaamhedenindegaten,kijkjeofdezeaansluitenbijhetbeleid enzorgjeervoordatdemedewerkersvandievoortgangopdehoogtegehoudenworden.Mochtenerzakenniet lopenzoalsgepland,dankijkjewatdaarvandeoorzaakis.Eenmanieromdewerkzaamhedenindegatente houdenisregelmatigopdewerkvloerrondlopenenmetjemedewerkersoverhetwerkpraten.Ditkunjeeventueel ookmetjeklantendoen.

Act

Indeactfasestaatdebijsturingcentraal.Omdatjegoedweetwatjedoelstellingenzijn,ishetmakkelijkerom processenaantepassenofbijtesturen.Bovendienzullenjemedewerkers,omdatzevanafhetbeginbetrokken zijngeweest,snellermeewerkenaanveranderingen.

Onderneemsnelactiealsjeafwijkingeninvoortgangenresultatenziet.Datbetekentnietdatje‘schuldige’ medewerkersaanmoetwijzen.Concentreerjelieveropdeechteoorzakenenleervanjefouten.Vergeetook vooralnietomsuccessentevierenmetjemedewerkers!

Foutenpercentageomlaag

Yassinwerktalslogistieksupervisorvooreentransportbedrijf.Demedewerkersinhetmagazijnhebbenals doelstellingdathetpercentagefoutenelkemaandniethogerisdan5%(Plan).Yassinisverantwoordelijkvoor hetrealiserenvandedoelstelling(Do).Hijhoudtdaaromdeontwikkelingvanhetfoutenpercentagegoedbij (Check).Halverwegedemaandconstateerthijdathetfoutenpercentageop7%ligt.Hoeweldemaandpashalf omis,weetYassinuitervaringdathetterugdringenvanhetfoutenpercentagelastigis.Hijbesluiteenoverlegin teplannenmetdeteamleidersenallemedewerkers.Omdatdemedewerkersinploegenwerken,houdthijde bijeenkomstdriekeer.Hijwijstdemedewerkersophetfoutenpercentagevan7%enhijvraagtzijnmedewerkers omgoedoptelettentijdenshunwerkzaamheden(Act).Hijhoopthiermeedemedewerkersteinspireren. Zijnactiesblijkentewerken:hetfoutenpercentagedaaltenaanheteindvandemaandishetpercentage4%.

DekwaliteitscyclusstaatookwelbekendalsdekwaliteitscirkelvanDeming.Kenmerkendvoordezekwaliteitscyclus ofmanagementcyclusisdatjedezesteedsweermoetdoorlopenomcontinuteverbeteren.Indepraktijkgebeurt datnietaltijd.Mensenplannenwel,maarvindenhetvaakmoeilijkomhetgeplandeindepraktijktebrengen. Tochishetbelangrijkomdestappentevolgen,omdatjeandersnooiteenbevredigendresultaatzultkrijgen.

Opdracht27 PDCA-cyclus(1)

DePDCA-cyclusiseenhandigmiddelvoorkwaliteitsverbetering.Vuldetabelin.Noteerdefasenindejuiste volgordeennoteerwatjeinelkefasevandePDCA-cyclusdoet.

Opdracht28 PDCA-cyclus(2)

Beschrijfeenproceswaarmeejijinhetdagelijkseleventemakenhebt,ineenPDCA-cyclus.

Opdracht29 GroothandelVisbv

Leesdecasusenbeantwoorddevraag.

Foutpercentage

EvertislogistieksupervisorbijVisbv.Hetbedrijflevertdiepgevrorenvisaandedetailhandel.Indiengewenstkan devisverpaktwordenindeverpakkingvandeafnemer.DeafgelopenwekenkrijgtEvertverschillendeklachten vanafnemers.Sommigebestellingenkloppenniet.Evertdoetonderzoekenhijzietdathetaltijdgaatomgewijzigde bestellingen.Deklantheefteenbestellingingevoerd.Daarnawijzigtdeklantdiebestelling,maardiewijziging komtnietaanbijdeafdelingdiedevisverpakt.

Evertwildathetfoutpercentageonderde4%komt.Nuisdatnog7%.

BeschrijfkorthoedezeverbeteringverlooptalsjedePDCA-cyclusgebruikt.

5.9 Groepsgerichtenindividueelgerichtleidinggeven

Alsleidinggevendezuljenietalleentemakenhebbenmethetleidinggevenaaneengroepmedewerkers,maar ookaaneenindividuelemedewerker.

Groepsgerichtleidinggeven

Bijgroepsgerichtleidinggevenbenjeverantwoordelijkvooreenteamenhebjezoweltemakenmetdegroep alsmetdeafzonderlijkemedewerkers.

Waarmoetjeoplettenalsjeleidinggeeftaaneengroep?

Jesteltgemeenschappelijkedoelenvoorjouwmedewerkers.Jewiltbijvoorbeeldgezamenlijkeenbepaalde omzetbehalen.Deledenvandegroephebbenechterookhuneigendoelen.Zeproberenbijvoorbeeldopte vallen,zodatzecarrièrekunnenmaken,ofhuneigennormenaandeanderegroepsledenopteleggen.

Nietelkemedewerkerisbereidsamentewerkenenzijnkennistedelen.Hetisdetaak(éndekunst)vande leidinggevendeomervoortezorgendat‘alleneuzendezelfdekantopwijzen’.Jouwtaakalsleidinggevendeis ervoortezorgendathetgroepsdoelhetgemeenschappelijkedoelwordt.

Vaneengemeenschappelijkdoelwordtdegroepsterker.Eenteamdatwilwinnen,komtverwanneerergoed wordtsamengewerkt.Belangrijkdaarbijisdat:

• hetdoelSMARTis(specifiek,meetbaar,acceptabel,realistisch,tijdgebonden)

• hetdoeldehelegroepmotiveert

• duidelijkiswiewatwanneerdoet.

Alseenteamlidnietmeewerktaanhetgemeenschappelijkedoel,moetjealsleidinggevendehetteamliddaarop wijzen.Eengoedecommunicatieisdaarbijzeerbelangrijk!Bovendienmoetjebeslissingenkunnennemen.De enekeerbeslisjijvoordehelegroep,eenanderekeerbetrekjedegroepsledenbijdebeslissing.Daarvoorkunje verschillendestijlenvanleidinggevengebruiken.Maarhoedebesluitvormingooktotstandkomt,hetisbelangrijk datdegroepsledenhetbesluitbegrijpen.Alleenalszeeenbeslissingbegrijpen,kunnenzegemotiveerdblijven.

Individueelgerichtleidinggeven

Alsleidinggevendehebjenietalleentemakenmetdegroepmedewerkers,maarookmetdeverschillendemensen indiegroep.Ookaanhenafzonderlijkmoetjeleidinggeven.Datnoemjeindividueelgerichtleidinggeven.Zowel jijalsjemedewerker(s)hebbenbepaaldeverwachtingenvanhetwerk.Eenmedewerkerwilondermeerhet volgendeweten:

• Welkeverantwoordelijkhedenhebik?

• Welkebevoegdhedenhebik?

• Welksalariskrijgik?

• Watzijnmijncarrièremogelijkheden?

• Kanikeenopleidingvolgen?

Welketaakdemedewerkerheeftenwelksalarishijdaarvoorkrijgt,zijnzakendiezijnvastgelegd,netzoalshet opleidingsniveaudatwordtverwachtbijeenbepaaldefunctie.Hetkanzijndatjemerktdateenmedewerker meerkandandefunctiediehijuitoefent.Jekunthemdaneenopleidingaanraden,zodathijkandoorgroeien naareenhogerefunctie.Overdekostenmaakjeafspraken.Ditisafhankelijkvandebehoeftevandemedewerker, maarzekerookvandievanhetbedrijf.

Ookbijindividueelleidinggeveniscommunicatiebelangrijk.Doorgoedtecommunicerenweetjealsleidinggevende waterleeftbijjemedewerker.Welkeverwachtingenheefthij?Heefthijhetnaarzijnzin?

Erzijnverschillendezakenwaaropjemoetlettenbij individueelgerichtleidinggeven.Isheteenbeginnende medewerkerofeenervarenmedewerker?Eenbeginner heeftmeerondersteuningnodigdaneenervaren medewerker.Isdemedewerkereenspecialistinzijn vakofweethijvanmeerderezakenietsaf?Een specialistzalvaakmeerwetenoverzijnwerkdanjijals leidinggevende.Geefhemderuimteomzijnvakkennis intezetten.

Isdemedewerkergemotiveerd?Iemanddieweinigzin heeftinzijnwerk,geefjemeeraandachtdaniemand dienietkanwachtenomtebeginnen.

Effectiefleidinggeven

Alslogistieksupervisorofmanagertransportgeefjeleidingaaneenofmeerderemedewerkers.Hetisbelangrijk datjedatzoeffectiefmogelijkdoet.Dithoudtindatjezoleidinggeeftdatjehetorganisatiedoelrealiseerttegen zolaagmogelijkekostenenmetoptimaalgebruikvandemiddelen. Jenoemteffectiefleidinggevendaaromookweldoelmatigleidinggeven.Effectiefleidinggevenhangtafvande deskundigheidvandeleidinggevendeenvanfactorenals:

• degrootteendestructuurvandeorganisatie

• deaardvanhetwerk

• dedeskundigheidvandemedewerkers.

Daarnaastkanhetweleensvoorkomendatiemandnieteffectiefleidinggeeft,bijvoorbeeldomdathijteveel medewerkersmoetinstrueren,ofjuistteweinig.

Deoorzaakhiervanheefttemakenmetdespanwijdteenhetomspanningsvermogenvandeleidinggevenden.

Individueel gericht leidinggeven.

Balans

Eerderhebjealgelezenoverdespanwijdtevaneenmanager.Hetgaatdanomhetaantaldirecteondergeschikten (medewerkers)waaraaniemandinwerkelijkheidleiding(ofopdrachten)kangeven.

Eriseengrensaanhetaantalmedewerkerswaaraaneenmanageropeeneffectievemanierleidingkangeven.

Alshetaantalondergeschiktentegrootwordt,kandeleidinggevendegeengoedeinstructiesmeergevenaande medewerkersenookgeencontrolemeeruitoefenenophunwerk.Erisdangeensprakemeervandoelmatig leiderschap.Jenoemtdezegrensookwelhetomspanningsvermogen.Omspanningsvermogennoemjeookwel ‘scopeofcontrol’.Hetomspanningsvermogenishetaantaldirecteondergeschiktenwaaraaniemandopdoelmatige wijzeleidingkangeven.

Degroottevanhetomspanningsvermogenisafhankelijkvaneenaantalfactoren:

• dekwaliteitenvandeleidinggevende Watishetopleidingsniveauendeervaringvandeleidinggevende.

• dekwaliteitenenmotivatievandemedewerkers Hoogopgeleidemedewerkershebbenvaakmindersturingnodigdanlaagopgeleidemedewerkers,ditgeldt ookvoorgemotiveerdemedewerkers.

• demoeilijkheidsgraadvanhetwerk

• debeschikbarehulpmiddeleneninformatie

• Hettempowaarmeedeomstandighedenveranderen.

Erissprakevaneenidealesituatiealsdespanwijdte gelijkisaanhetomspanningsvermogen.Danisallesin balans.Helaasisdatvaaknietzo.

Alsdespanwijdtegroterisdanhet omspanningsvermogen,danishetaantalmedewerkers waaraandemanagerleidinggeeftgroterdanhetaantal medewerkerswaaraanhijleidingkangeven.

Problemendiedanontstaan,zijnbijvoorbeeld:

• overbelasting

• stress

• teweinigtijdenaandachtvoordemedewerkers

• werkdatblijftliggen

• hetmakenvanfouten.

Als je te veel medewerkers moet aansturen, kun je overbelast raken.

Alsdespanwijdtekleinerisdanhetomspanningsvermogen,hoeftdemanageraanmindermedewerkersleiding tegevendanhetaantalwaaraanhijleidingkángeven.Ookditisverrevanideaal,omdatdeleidinggevendedan tijdoverheeftenzichwellichtteveelmetdemedewerkersgaatbemoeien,waardoordiezichteveelgecontroleerd voelen.

Alsergeenevenwichtistussendespanwijdteenhetomspanningsvermogen,kandeleidinggevendemaatregelen nemen.Maatregelenomdeoverschrijdingvanhetomspanningsvermogentegentegaanzijn:

• verbeteringvandekwaliteitenvandeleidinggevende

• verbeteringvandekwaliteitenvandemedewerkers.

Naastdezeoplossingenkunjenoganderemogelijkhedenoverwegen,zoals:

• herverdelenvantaken

• aanstellenvaneenassistent

• verminderingvandetakenvandeafdeling

• delegerenvantaken,bevoegdhedenenverantwoordelijkhedennaarmedewerkersopeenlagerniveauinde organisatie

• vervangingvandeleidinggevendedooriemandmetbeterekwaliteiten.

Opdracht30 Groepsgerichtenindividueelgerichtleidinggeven

a. Leidinggevenkanwordeningedeeldingroepsgerichtleidinggevenenindividueelgerichtleidinggeven.Beschrijf hetverbandtussendezetweebegrippen.

b. Waaromishetbelangrijkdatjezowelteamgerichtalsindividueelgerichtleidinggeeft? Legjeantwoorduit.

Opdracht31 Doelenstellen

Bijgroepsgerichtleidinggevenishetvooralbelangrijkdatjegoededoelensteltvooreenteam.Aanwelkedrie eisenmoethetdoelvanhetteamvoldoen?

Opdracht32 Individuelebegeleiding

Marionislogistieksupervisorbijeengrotelogistiekedienstverlener.VorigeweekmaandagheeftzeKevin aangenomen.Hijis21jaarenheelgemotiveerd.VandeteamleiderhoortMariondatKevinallesziet,maardathij nogveelfoutenmaaktinzijnwerk.

Individuelebegeleidingbestaatvooraluitcommuniceren.HoezoujijhetgesprekmetKevinaangaan?Enwat bespreekjemethem?

Opdracht33 Effectiefleidinggeven

Watiseraandehandalsdespanwijdtevaneenleidinggevendenietinbalansismethetomspanningsvermogen vandieleidinggevende?Watkunnendaarvandegevolgenzijn?

5.10 Managementby-technieken

Managementby-technieken

Erzijnverschillendeleiderschapsstijlen,maarbinneniederestijlkunjeookweerkiezenvoorverschillende techniekenofinstrumenten.Deinstrumentendiejekuntgebruikenomleidingtegeven,staanbekendalsde managementby-technieken.Elkemanagementby-techniekiseenmanierwaaropjealsleidinggevenderichting kuntgevenaaninspanning(vanmensen)enmiddelen,zodatdevastgesteldedoelenkunnenwordenbereikt.

Managementbyauthority(MBA)

Bijdetechniekmanagementbyauthority(MBA)bepaaljijalsleidinggevendewaterwelennietmoetgebeuren. Daardoorkunjesnelomschakelenalshetdoelingevaarkomt.Erisnauwelijksofgeenoverlegmetdemedewerkers. Hetbedrijfkansnelinspringenopzichaandienendemogelijkheden.Jouwcapaciteiten,stressbestendigheiden uithoudingsvermogenbepalenhoelangjedezewerkwijzevolhoudt.Ditziejeveelbijautocratischeleiders.De managerbepaalt,demedewerkersvoerenuit.Ditgaatgoedzolangdemedewerkersdeautoriteitvande leidinggevenderespecteren.

Voorbeeld

Driemanagerszittenbijdedirecteurinzijnkantoor.De salesmanagerheefteenprobleem:hijkannietleveren. Hijmoet‘nee’verkopen.Definancieelcontrollerspeelt daarineenrol.Hijgeeftgeentoestemmingvooreen bepaaldeorder.‘Veelteduur’,zegthij.Demanager Inkoopclaimtdathijzijnwerknaarbehorenheeft gedaan.

Dedirecteurhaktdeknoopdoor:‘Dezeinkooporderis akkoord.Dringaanopeenspoedlevering(datmagwel voordatgeld).Vraagnieuweoffertesopenzorgvoor beterevoorwaarden.Saleszorgtdatklantenwetendat ernusnelgeleverdwordt.’

Managementbydirectionandcontrol(MBDC)

Alsjemanagementbydirectionandcontrol(MBDC)gebruikt,treedjezeersturendop.Jegeeftjemedewerkers duidelijke,korteopdrachtenencontroleertmeteenofzediecorrectuitvoeren.

Voorbeeld

‘Luistereens’,zegtdelocatiemanager,‘Ikwildatjeerinhetmagazijnvoorzorgtdatallerommelnetjesinde daarvoorbestemdecontainersligt.Hetisnueenrommeltje.Ikkomovereenhalfuurtjekijkenofdatinordeis.’

Managementbyobjectives(MBO)

Samenmetjemedewerkerssteljevoorafsubdoelenvastdiejeineenbepaaldeperiodewiltbereiken.Deze technieknoemjemanagementbyobjectives(MBO) Vaakomschrijfjediesubdoelenineencontract.Elke medewerkermoetexactwetenwatjevanhemverwacht.Jijstuurtalsmanagerophethalenvandedoelen.

Voorbeeld

Vanelkeorderdievoor16.00uurbinnenkomt,moetvoor19.00uureenwerkopdrachtgemaaktzijn.Voor07.00 uurmoetenalleordersverzendklaarzijn.Dezendingmoetvoor12.00uurbijdeklantopdestoepstaan.

Managementbyexception(MBE)

Ineenbedrijfwaarallesaljarenopdezelfdeefficiëntewijzefunctioneert,hoefjealleenmaarietsteregelenals hetfoutdreigttegaan.Ditnoemjemanagementbyexception(MBE).Managementbijuitzonderingdus.Ditkan bijkleinebedrijvenmetéénleidinggevendeenbijbedrijvenmeteensterkgeautomatiseerdewerkwijze.Inbeide gevallenishetmanagementexactopdehoogtevanhoehetbedrijffunctioneert.

Voorbeeld

Derodelampbijdelopendebandgaatplotselingbranden.Erklinkteenalarm.Debandstopt.Hetproceswordt onderbroken.Jeziethetgebeuren.‘Watiseraandehand?’,vraagjeaandeteamleider. ‘Zoverholpen’,antwoordthij.‘Waarschijnlijkligterietsscheef.Ikmaakhetmeteeninorde.’

Managementbywalkingaround(MBWA)

Leidinggevendoorrondtewandelenlijkteenleukemaniervanleidinggeven,maarzoletterlijkishetnietbedoeld. Managementbywalkingaround(MBWA)heeftvooraltemakenmetregelmatigcontacttussendemedewerkers endeleidinggevenden.Delijnentussendeleidingendewerkvloerzijnopenenkort.Doorvaaktekomenkijken naarhetresultaat,blijvenbeidepartijenopdehoogte.Zonodigwerktdeleidingopdewerkvloermee.

Voorbeeld

‘Ikvinddatzogoed,hè’,zegtIbrahimtegenzijncollega’s.‘Delocatiemanagerkomtregelmatigeveneenpraatje maken.Hijvraagthoehetgaat,kentmijnnaamensomsheefthijooknogleukbedrijfsnieuws.’

Managementbyseduction(MBS)

Doormanagementbyseduction(MBS)probeerjezakenvoorelkaartekrijgendoormiddelvan‘verleiding’.Je steltdemedewerkerbijvoorbeeldeenextrabeloninginhetvooruitzicht.Datkangeldzijn,maarookvrijetijdof eenpromotiekans.

Voorbeeld

‘Paul,ikzitmeteenprobleem.Dezezendingmoetechtvandaagnogverwerktworden.Zoujijdatwillendoen? Danzorgikdatjevrijdagtweeuureerderweekendhebt.’

Managementbydelegation(MBD)

Bijdetechniekmanagementbydelegation(MBD)draagjewerkzaamhedenoveraanwerknemers.‘Delegeren’ noemjedat.Delegerenishetoverdragenvaneentaak,bevoegdhedenenverantwoordelijkhedenvaneen leidinggevendeaaneenondergeschiktemedewerker.Deeindverantwoordelijkheidblijftechterbijdegenedie delegeert.

Voorbeeld

‘Ikhebiemandnodigdievoormijdecontrolesinhetmagazijngaatdoen.Hetgaatomsteekproeven.Ikwilweten ofdemedewerkerstevredenzijnoverdemanierwaaropwewerkenenofermisschienverbeterpuntenzijn.Zou jijdatwillendoen?’

Hetisookmogelijkomdeverschillendemanagementby-techniekentecombineren.Alsmanagermoetjeaanvoelen wanneerjewelketechniekkuntgebruiken.

Hoofdstuk5 Leidinggeven

Combinerenvanmanagementtechnieken

Henri,logistieksupervisorbijeenmiddelgroottransportbedrijf,heeftsamenmetzijnmedewerkersdedoelstellingen voorhetkomendejaargeformuleerdenvastgesteld.Alsaanheteindvanhetjaarblijktdatalledoelstellingen zijnbehaald,dangaathethelebedrijf(allemedewerkersmethunpartners)eenweekendnaarParijs.

Henricombineerthierdemanagementtechnieken‘managementbyobjectives’en‘managementbyseduction’.

Opdracht34 Managementby-technieken

a. Koppeldejuisteafkortingaandejuistebetekenis.

MBA

MBD

MBDC

MBE

MBO

MBWA

Managementbyobjectives

Managementbyexception

Managementbydirectionandcontrol

Managementbyauthority

Managementbywalkingaround

Managementbydelegation

Geefindevolgendesituatiesaanvanwelkemanagementby-technieksprakeis.

b. Jijkrijgtalsleidinggevendeeenzogenoemdtarget.Jemoetervoorzorgendathetfoutenpercentagevanje teamonderde4%blijft.Alsjejetargetniethaalt,isdatnietgoedvoorjecarrière.

c. Alsmanagerhelpjeregelmatigzelfmee,jecoachtenstuurtdemedewerkers.

d. Alleenalshetechtnodigis,komjealsmanagertevoorschijnenneemjedeleiding.

Opdracht35 Voorbeeldzinnen

Indetheoriestaanenkelemanagementby-technieken.Geefvanelketechniekeenvoorbeeldzinvaneen leidinggevendediedebetreffendetechniekillustreert.

Opdracht36 Manierenvanmanagement

Leesdecasusenbeantwoorddevragen.

Ilse

Ilseislogistieksupervisorbijeengrotelogistiekedienstverlener.Zeisverantwoordelijkvoordeploegdieorders picktinhetkoelgedeeltevanhetmagazijn.Elkedagalsdeploegbegint,iszeopdewerkvloerenheteersteuur looptzemeemetdeverschillendeledenvandeploeg.Zecontroleertofhetwerkgoedgedaanwordtenzegeeft aanwijzingen.Tijdensdeeerstekoffiepauzegaatzebijdeploegzittenomaantegevenwelkefoutenzeheeft gezien.Zezegtdanookhoehetandersmoet.Bijnaelkedagheeftzeweleenofmeeraandachtspunten.Nade lunchcontroleertIlseofdeafsprakenzijnnagekomen.

a. Welkemanagement-bytechniekgebruiktIlsevooral?

b. VaneencollegahoortIlsedathaarwerknemershaarmaniervanwerkenstorendvinden.Welkemanagement-by techniekzoujijIlseaanraden?Legookuitwaarom.

5.11 Samenvatting

Jehebtalsleidinggevendeverschillendetaken,zoalsbeslissingennemen,controleren,organiseren,coördineren, delegeren,taakopdrachtengevenencoachenenbegeleiden.

Bijhetnemenvanbeslissingenkunjeeenbeslissingsmodelhanteren.

Jemoetalsleidinggevendeookcontrolerenenorganiseren.Controlerenishetnagaanofjijenjemedewerkers opdegoedewegzitten.Jecontroleertaandehandvaneengestelddoel.DitkunjedoenmetdePDCA-cyclus.Je hebtookorganiserendetaken,bijvoorbeeldhetmakenvandeurenplanning.

Alsleidinggevendekunjenietalletakenzelfdoen.Jedelegeertooktaken.Deverantwoordelijkheidvoorhet resultaatligtdannogwelbijjou.Jekunttakendelegerenaandehandvanhetdelegatieproces.

Jekuntenkelvoudigeenmeervoudigetaakopdrachtengeven.Eenenkelvoudigetaakopdrachtbetekentdatje aangeeftwatdemedewerkermoetbereiken.Hijmagzelfbepalenhoehijdatdoet.Bijeenmeervoudige (samengestelde)taakopdrachtgeefjehetresultaataandatbehaaldmoetworden,maarookinwelkevolgorde dewerkzaamhedenmoetenwordengedaan.

Erzijnverschillendetypenleidinggevenden.Eenautoritaireleideriseigenmachtigenbepaaltdedoelen.Hijneemt beslissingenzonderteoverleggen.Eendemocratischeleiderishettegenoversteldevaneenautoritaireleider. Hijoverlegtindegroepenkangroepsledenmotiveren.Eenconsulterendeleiderzittussenautoritairen democratischin.Hijlaatzichbeïnvloedendoordemedewerkers,maarbehoudtwelzijneigenverantwoordelijkheid. Eenlaisser-faireleidergeeftnauwelijksleidingensteunaandemedewerkers.Vaakneemteenmedewerkerin dezesituatiedeleidinginhanden.Jehebtookdecoaching-on-the-jobleider.Dezewerktmeemetdemedewerkers.

Erzijnverschillendetheorieënophetgebiedvanleidinggeven.EenvandietheorieënisdievanHerseyenBlanchard. Zijbesprekensituationeelleidinggeven.Hierbijstemjedestijlvanleidinggevenafopdemedewerker.Dezemanier gaatuitvandetaakvolwassenheidvandemedewerker.

Alsmanagerkunjegebruikmakenvanverschillendemanagementby-technieken:

• managementbyauthority

• managementbydirection

• managementbyobjectives

• managementbyexeption

• managementbywalkingaround

• managementbyseduction

• managementbydelegation.

Jekuntalsleidinggevendegroepsgerichtenindividueelgerichtleidinggeven. Bijgroepsgerichtleidinggevenbenjeverantwoordelijkvooreenteam.Bijindividueelleidinggevengeefjeleiding aandemedewerkersindividueel.Leidinggevenmoetjezoeffectiefmogelijkdoen.Ditbetekentdatjehet organisatiedoelrealiseerttegenzolaagmogelijkekostenenmetoptimaalgebruikvandemiddelen.

Opdracht37 Oefenenmetleidinggeven(plusopdracht)

Indetabelstaandeverschillendetakenvaneenleidinggevende. Geefpertaakaanwatjouhieraanmakkelijkofjuistlastiglijkt. Geefookaanhoejekuntoefenenmetdepuntendiejelastiglijken.

Lijktmemakkelijk/lijktmelastig Taken

Zokanikermeeoefenen

Beslissingennemen

Controlerenenorganiseren

Coördineren

Delegeren

Taakopdrachtengeven

Opdracht38 Leiderschapsstijltest(plusopdracht)

a. Indithoofdstukzijnverschillendetypenleidinggevendenbeschreven. Welktypewiljijzijn?Motiveerjeantwoord.

Doedeleiderschapstestop123test.nl.

b. Hebjedeonlinetestgedaan?Beschrijfjetestuitslag:welktypeleidinggevendebenjij?

c. Benjeverrastdoorjetestuitslag?Motiveerjeantwoord.

Opdracht39 Reflectie

Indithoofdstukhebjeveelgelezenoverleidinggeven.

Welkevandevolgendetakenkunjegoeduitvoerendenkje?Enwatlijktjenoglastig?Bedenkwatjemoetdoen omdetakendiejelastigvindt,betertekunnenuitvoeren.

• beslissingennemen

• controleren

• organiseren

• coördineren

• delegeren

• instructiegeven

Hoofdstuk5 Leidinggeven

Jehebtookgelezenoververschillendeleiderschapstheorieën.Welkeleiderschapsstijlspreektjehetmeesteaan? Enwaaromisdat?

Delaatstevraaggaatovermanagementby-technieken.Welketechniekpasjijstraksinjewerkhetmeestetoe denkje?Enwaaromisdat?

Uploadjeantwoorden.

5.12 Begrippen

Autocratischleiderschap

Leiderschapgerichtopdetakenennauwelijksopdemedewerkersdiedetakenmoetenuitvoeren.

Autoritairleiderschap

Leiderschapwaarbijhetdraaitomhetafdwingenvangehoorzaamheid.

Beslissingsmodel

Modelwaarmeejerationeeleenbeslissingkuntnemen.

Coaching-on-the-jobleider

Leiderdiemeewerktmetdemedewerker.Ookwel:participerendleiderschap.

Consulterendleider

Leiderdiezichindebesluitvorminglaatbeïnvloedendoorzijnmedewerkers,vraagtomhunadvies,maardaarbij welzijneigenverantwoordelijkheidbehoudtvoordebesluitvorming.

Delegeren

Overdragenvaneentaak,metdedaarbijbehorendebevoegdhedenenverantwoordelijkheden,vaneen leidinggevendeaaneenondergeschiktemedewerker.

Democratischleider

Leiderdieuitvoertwatdegroepheeftbesloten.

Directiefleiderschap

Leiderschapwaarbijdemanagerbeslissingenneemtenwaarbijhetuitvoerenvantakenvooropstaat.

Effectiefleidinggeven

Zoleidinggevendatjehetorganisatiedoelrealiseerttegenzolaagmogelijkekostenenmetoptimaalgebruikvan demiddelen.

Enkelvoudigetaakopdracht

Opdrachtwaarbijjeaangeeftaandemedewerkerwelkresultaathijmoetbereiken.Ookwel:opentaakopdracht.

Extrinsiekeleider

Iemanddiehetleidinggevenopgedragenheeftgekregenofditheeftaangeleerd.

Groepsgerichtleidinggeven

Leidinggevenaaneenteam.

Individueelgerichtleidinggeven

Afzonderlijkleidinggevenaaneenmedewerker.

Informeelleiderschap

Medewerkersaccepterenleidingvaniemandomdatzebepaaldekennisenervaringwaarderenennietzozeer omdatiemandbovenhenstaat.

Instructie

Uitlegaandemedewerkersdiehetwerkgaanuitvoeren,waarinduidelijkwordtwaterwordtverwachtenhoe hetwerkmoetwordenuitgevoerd.

Intrinsiekeleider

Iemanddieautomatischdeleidingneemt.Intrinsiekwilzeggendathetuitjezelfkomt.

Kwaliteitscyclus

Systeemvoorhetverbeterenvandekwaliteit,waarbijdeenestapdeandereautomatischvolgt.

Laisser-faireleider

Leiderdienauwelijksleidinggeeft,maarookgeensteungeeftaanzijnmedewerkers.

Managementby-techniek

Manierwaaropjealsleidinggevenderichtingkuntgevenaaninspanning(vanmensen)enmiddelen,zodatde vastgesteldedoelenkunnenwordenbereikt.

Managementbyauthority(MBA)

Managementtechniekwaarbijdeleidinggevendebepaaltwaterwelennietmoetgebeuren.

Managementbydelegation(MBD)

Managementtechniekwaarbijeenmanagerwerkzaamhedendelegeertaanwerknemers.

Managementbydirectionandcontrol(MBDC)

Managementtechniekwaarbijeenmanagerzeersturendoptreedtdoormedewerkersduidelijke,korteopdrachten tegevenenmeteentecontrolerenofzediecorrectuitvoeren.

Managementbyexception(MBE)

Managementbijuitzondering:managementtechniekwaarbijeenmanageralleenmaarietshoeftteregelenals hetfoutdreigttegaan.

Managementbyobjectives(MBO)

Managementwaarbijeenmanagervoorafmetmedewerkerssubdoelenvaststeltdieineenbepaaldeperiode bereiktmoetenworden.Demanagerstuurtophethalenvandedoelen.

Managementbyseduction(MBS)

Managementtechniekwaarbijdemanagerprobeertzakenvoorelkaartekrijgendoormiddelvan‘verleiding’, bijvoorbeelddoordemedewerkereenextrabeloninginhetvooruitzichttestellen.

Managementbywalkingaround(MBWA)

Managementtechniekwaarbijerregelmatigcontactistussendemedewerkersendeleidinggevenden.Delijnen tussendeleidingendewerkvloerzijnopenenkort.

Managerialgrid

Theoriewaarbijhettypemanagergeplaatstwordtopeenvierkantrooster.Detaakgerichtheidenmensgerichtheid vandemanagerbepaaltdeplaatsophetrooster.

Meervoudige(samengestelde)taakopdracht

Opdrachtwaarbijjenietalleenaangeeftwelkresultaatdemedewerkermoetbehalen,maarookinwelkevolgorde enmetwelkehulpmiddelen.Ookwel:geslotentaakopdrachtofdirigerendetaakopdracht.

PDCA-cyclus

KwaliteitscycluswaarbijdestappenPlan,Do,CheckenActelkaaropvolgen.Ookwel:kwaliteitscirkelvanDeming.

Situationeelleidinggeven

Leidinggevenwaarbijjedestijlvanleidinggevenafstemtopdemedewerker.

Taakvolwassenheid

Medewerkerisbetrokkenbijzijnwerkenbekwaaminzijnvak.

Transformationeelleiderschap

Inspirerendleiderschapwaarbijdemanagerprobeertmedewerkersenthousiasttemakendooruitteleggenwat zijnvisie,doelenenplannenzijn.Doeliseenverandering(transformatie)inhetdenkenvanmedewerkerste bereiken.

X-theorie

Theoriewaarbijdeleidinggevendeuitgaatvanhetslechtevandemens.Demensislui,alleentemotiverenvoor geld,heeftgeenambitieenz.

Y-theorie

Theoriewaarbijdeleidinggevendeuitgaatvanhetgoedevandemens.Demensiscreatief,wilzelfleidinggeven, voeltzichverbodenmetdeorganisatieenz.

Zelfsturendteam

Teammetverantwoordelijkhedenenbevoegdhedenomeengeheleafdelingzelftelatendraaien.

Hoofdstuk6

Communicerenbinnendeorganisatie

Communicatieisiniedereorganisatie,enzekerbijleidinggeven,eensleutelwoord.Alsjecommuniceert,draag jeinformatieoveraananderen.Datkunjeschriftelijkdoen,maarookmondeling.Jeschrijftmemo’s,rapporten enplannen.Jemoetalsleidinggevendemetjemedewerkerspraten.Datdoejetijdenswerkbesprekingen,een werkoverlegenfunctioneringsgesprekken,maarookgewoontussendewerkzaamhedendoor.Opdiemanier hoorjeklachten,problemen,adviezenensuggesties.Endaarkunjejevoordeelmeedoen!

Leerdoelen

• Jeweetwatcommunicatieinhoudtenwelkeelementendaarbijhoren,zoalszender,ontvanger,mediumen boodschap.

• Jekuntinterneenexternecommunicatieonderscheiden,evenalsverbaleennon-verbalecommunicatie.

• Jebegrijpthetverschiltussenformeleeninformelecommunicatiebinneneenbedrijf.

• Jekuntgesprekstechniekentoepasseneneffectieffeedbackgeven.

• Jeweethoejeoverlegorganiseert.

• Jeweethoejebeoordelings-,functionerings-enslechtnieuwsgesprekkenvoert.

• Jekuntconflicthanteringstechniekentoepassenenonderscheidmakentussenconflictremmersen conflictaanjagers.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpje.

a. Somsmoetjetijdensjewerkslechtnieuwsoverbrengen.Vindjedatdemanagerhetbrengenvanhetslechte nieuwsgoeddoet?Waaromvindjedat?

b. Eenonderdeelvancommunicerenisgoedluisteren.Vindjedatdemanagergoedluistertnaarzijn gesprekspartner?Waaromvindjedat?

c. Voordebaanvanlogistieksupervisorofspecialisttransportenlogistiekisgoedkunnencommuniceren belangrijk.Jemoetdingenuitleggenenmetovertuigingtoelichten,maarjemoetookluisterennaarje medewerkers.Watlijktjelastigaancommuniceren?Enwatgaatjegoedafalshetgaatomcommuniceren?

6.1 Communicatie

Communicerendoejedagin,daguit.Maarwatiscommunicatieprecies?Enwaarmoetjeaandenkenalsje communiceertmetanderen?

Communiceren

Communicerenishetuitwisselenvaninformatie.Metcommunicatiehebjebijnaaltijdenoveraltemaken. Voorbeeldenvancommunicatiezijn:

• • whatsappen eengesprekvoeren

• • skypen eene-mailschrijven

• • zwaaien. bijiemandophetraamtikken

• telefoneren

Communicatiemodel

Eenbaanindelogistiekiseencommunicatievefunctie.Datbetekentdatjevaakinformatieoverzultmoeten brengen(jekuntookzeggen:‘zenden’),maarookinformatiezultontvangen.Datproceskunjeineenmodel zetten.Vooreencommunicatiemodelhebjeeenboodschap,eenzender,eenmediumeneenontvangernodig. Inhetcommunicatiemodelhiernaziejehoedeboodschapvandezendernaardeontvangergaat.

HetcommunicatiemodelwordtookwelhetZMBO-modelgenoemd,naardebeginlettersvanZenden,Boodschap, MediumenOntvanger.

Eenmediumiseeninformatiedrager.Somsheeftdezenderdaarvoorgenoegaaneengesprekmetdeontvanger. Bijeenpersoonlijkgesprekzijnjestemenjehoudingdemediadiejouwboodschapoverbrengennaardeontvanger. Bijeenpersoonlijkgesprekkandeontvangerookietsterugzeggen.Dereactiediedeontvangeropdeinformatie geeft,noemjefeedback Alsjejeboodschapnaareengrootaantalmensentegelijkertijdwiltversturen,danis eenpersoonlijkgespreknietgeschikt.Hetkostimmersveelteveeltijdomalleontvangersaparttebenaderen. Daaromkunjeerindatgevalvoorkiezeneenmediuminteschakelendatveelmenseninéénkeerbereikt.Je kuntjeboodschapbijvoorbeeldineennieuwsbriefzettendiejevervolgenspere-mailverstuurtnaareengroot aantalontvangers.Datmaakthetgevenvanfeedbackvoordeontvangerwelveelmoeilijkerdantijdenseen persoonlijkgesprek.

Omdatjeinjewerkmetzoveelmensentemakenhebt,ishetheelbelangrijkdatjeweethoehet communicatieprocesverloopt.Jezendtonbewustbijnaaltijdeenboodschapuit.Dathoeftnietaltijdmetwoorden tezijn,wantookzonderwoordenkunjeeenbepaaldeboodschapuitzenden.

Ruis

Eenzenderzetzijnboodschapomintaal.Jeprobeertdeboodschapduszoteverpakkendatdeontvangerhaar interpreteertzoalsjijdatgraagzouzien.Datnoemjeookwelcoderen.Deontvangerprobeertopzijnbeurtde informatieteinterpreteren,entebegrijpenwatdievoorhembetekent.Datnoemjedecoderen Datlijkteen simpelproces:dezenderzegtprecieswathijbedoeltendeontvangerbegrijptprecieswatdezenderbedoelt.

Hetgebeurthelaasmaaraltevaakdatzenderenontvangernietopdezelfdegolflengtezitten.Zesprekenmet elkaarenzehorenelkaarwel,maarzebegrijpenelkaarniet.Inzo’ngevalspreekjevanruis.Onderruisrekenje allefactorendieafleidenvandeinhoudvandeboodschap.Eencommunicatiestoringdieontstaatdoorexterne factorennoemjeexterneruis.Denkmaaraaneenslechtetelefoonverbindingofeensprekerdienietteverstaan isdoorlawaaivanbouwwerkzaamheden.Maarookdoorfactorenbinnenhetcommunicatieproces–dezender, deontvanger,deboodschapofhetmedium–kanerruisontstaan.Ditnoemjeinterneruis

Oorzakenvanruis

Debelangrijksteoorzakenvanruiszijn:

• jespreektletterlijkeenanderetaal

• jehebtonvoldoendeinzichtinelkaarscultureleachtergrond

• dezenderzendtslordigeenonduidelijkeberichtenuit

• dezenderisongeconcentreerd

• deontvangerisongeconcentreerd

• ergebeurtietsindeomgeving:erissprakevaneenstoorzender

• jelaatjebeïnvloedendoorvroegereindrukken

• jelaatjeleidendoorjeeigenstemming.

Bekijkhetfilmpjevoorpraktijkvoorbeelden.

Ruiskanoptredenalsdegenemetwiejecommuniceertzichnietopzijngemakvoelt.Dezecommunicatiestoornis kanzichinsterkematevoordoenwanneerjealsleidinggevendeeengesprekvoertmeteenmedewerker.Alsje zo’ngespreknietgoedvoert,krijgjeonjuisteofonvolledigeinformatie,metallenadeligegevolgenvandien.Bij sollicitatie-enfunctioneringsgesprekkenkandezevormvanruisookvoorkomen.Leterdaaromaltijdopdatde sfeeropenisenjegesprekspartnerzichopzijngemakvoelt.

Opdracht2 Communicatiemodel

a. Noteerdrieverschillendevormenvancommuniceren.

b. Tekenhetcommunicatieproces.

Opdracht3 Ruis

a. Watisruis?

b. Welketweesoortenruiskunjeonderscheiden?

c. Ruiskanhetcommunicatieprocesverstoren.Jezitdannietmetjegesprekspartneropdezelfdegolflengte. Wanneerzatjijvoorhetlaatstopeenanderegolflengtedanjegesprekspartner?Beschrijfditvoorval.Besluit jeverhaalmeteenconclusie:tijdenseengesprekmoetjenooit

d. Interneruisisruisdieontstaatdoorhetcommunicatieproceszelf.Noteerenkelevoorbeeldenvaninterne ruis.

Hoofdstuk6 Communicerenbinnendeorganisatie

e. Indetheoriestaanachtbelangrijkeoorzakenvanruis.Verdeeldezeoorzakenininterneruisenexterneruis.

Jespreektletterlijkeenanderetaal

Jehebtonvoldoendeinzichtinelkaarsculturele achtergrond

Dezenderzendtslordigeenonduidelijkeberichten uit

Interneruis

Externeruis

Dezenderisongeconcentreerd

Deontvangerisongeconcentreerd

Ergebeurtietsindeomgeving:erissprakevan eenstoorzender

Jelaatjebeïnvloedendoorvroegereindrukken

Jelaatjeleidendoorjeeigenstemming

6.2 Communicatievormen

Communicerenkanopveelmanieren.Communicerendoejeeen-op-een,ineengroepofvooreenmassa.Praten iscommuniceren,maargebarenmakenisdatook.

Communicatiekunjeopdevolgendemanierenindelen:

• interneenexternecommunicatie

• verbaleennon-verbalecommunicatie

• formeleeninformelecommunicatie

• twee-ofmeerzijdigeeneenzijdigecommunicatie

• directeenindirectecommunicatie.

Interneenexternecommunicatie

Internecommunicatieiscommunicatiebinneneenorganisatie,zoalseenwerkoverlegofeengesprektusseneen logistieksupervisoreneenmagazijnmedewerker.Externecommunicatieiscommunicatiemetdebuitenwereld, bijvoorbeeldviaeenmailing,reclamefolder,sponsoring,persberichtofeenartikelineenvakblad.

Verbaleennon-verbalecommunicatie

Verbalecommunicatieiscommunicatiemetwoorden.Hetgaatdaarbijomdewoordenennietomhoejehet zegt.Schreeuwen,fluisterenofzuchtenzijnvormenvannon-verbalecommunicatie.Bijverbalecommunicatie gaatheteralleenomwelkewoordenjegebruikt.Hetvoordeelvanverbalecommunicatieisdatjeinkortetijd veelinformatiekuntoverbrengen.

Tegenoververbalecommunicatiestaatnon-verbalecommunicatie Dagelijkscommunicerenwetallozekeren non-verbaal.Non-verbalecommunicatieiscommunicatiewaarbijjegeengebruikmaaktvanwoorden.Vaak wordtgedachtdatnon-verbalecommunicatiealleenovercommunicatiegaatwaarbijjegebruikmaaktvan lichaamstaal;non-verbalecommunicatieisechterbreder.Houding,gezichtsuitdrukking,stemgebruik,deblikin jeogen,uiterlijkenhetgevenvantekenszijnallemaalvormenvannon-verbalecommunicatie.Dezesignalen ondersteunenjeboodschaptijdenseengesprek.

Non-verbale communicatie.

Non-verbaalvultverbaalaan

Doorgebruiktemakenvannon-verbalecommunicatiekunjeverbalecommunicatieextrakrachtbijzetten.Beide vormenmoetenopelkaaraansluiten.Eenfunctioneringsgesprekvoerjebeteralsjebetrokkenheidtoontenje eenzekerehoudinghebt.Alsjeeenpresentatiehoudt,ishetbelangrijkomgoedoogcontacttehouden.Met non-verbalecommunicatieverteljevaakmeerdanmetwoorden.

Jekuntmetnon-verbalecommunicatiedevolgendesignalenafgeven:

• samenwerken

• ongeïnteresseerdzijn

• onzekerheid

• achterdocht

• zenuwachtigheid

• dominantie.

Voorbeeldenvannon-verbalecommunicatieenhunbetekenis

• bovenlichaamnaarvorengeleund:toegenomenbelangstelling,ongeduldig

• hoofdrechtop:zelfverzekerd,vastberaden,klaaromhandelendoptetreden

• benenbijhetzittengesloten:correct,vormelijk,bang

• benenoverelkaargeslagen:zelfverzekerd

• dichterbijkomen:genegenheid,aanval,dominantgedrag

• armenvoordeborstgekruist:defensief,gesloten,nietopjegemak,zelfverdediging

• armenhangenslap:passief,onderdanig

• handenopdeheupen:doelgericht,stabiliteitzoeken,superioriteit,star,recalcitrant

• handenwrijven:zelfingenomen,genietend

• handaandeneus:angst,onzekerheid

• handenindezakken:verlegen,ongeïnteresseerd

• kledinggladstrijken:besluiteloos,verlegen,nadenkend

• geslotenmond:rustig,vastbesloten

• openmond:passief,verbluft,teleurgesteld

• blikinderuimte:nadenkend,opzichzelfgericht,nietgeïnteresseerd.

Formeleeninformelecommunicatie

Informelecommunicatiebinneneenorganisatieverlooptnietviavastestructurenofprocedures.Hetisspontane informatie(zoalseenpraatjeopdegangofbijdekoffieautomaat),eenmailtjeofeenberichtopsocialmedia. Dezemaniervancommunicerenisbelangrijkbinneneenbedrijf,omdatopdiemaniersnelinformatiekanworden doorgegeven.Maarinformelecommunicatiekanookeennegatievebijwerkinghebben.Hetleidtsomstot geruchten.Iedereenzendtweleensberichten,bewustofonbewust.Alsdesfeernegatiefisineenbedrijf,zullen dieberichtenookeennegatieveladinghebben.

Informele communicatie.

Formelecommunicatieiscommunicatiedievoorafdoordachtenafgestemdis.Eenvoorbeeldiseenpersbericht ofeenrondschrijvenvandedirectieoveraanpassingvandeverwerkingvangoedereninhetmagazijn.

Twee-ofmeerzijdigeeneenzijdigecommunicatie

Bijeenzijdigecommunicatieissprakevaneenrichtingsverkeer.Jeverstuurteenboodschapmaardeontvanger reageerternietopofjeverwachtgeenantwoord.Eenvoorbeeldiseenuitzendingoptelevisieofeenartikelin eenkrant.Eigenlijkisditeenbeetjevreemd,omdatcommunicatiebestaatuithetuitwisselenvaninformatie. Daarvanisbijeenzijdigecommunicatiegeensprake.

Bijtweezijdigecommunicatiereageertdeontvangeropdeboodschapvandezender.Erissprakevan tweerichtingsverkeer.Bijvoorbeeldeentelefoongesprekmeteenchauffeurofeendiscussiemetjebaas.Als meerderezendersenontvangerstegelijkertijdbijdecommunicatiebetrokkenzijn,isdatmeerzijdige communicatie Bijvoorbeeldeenconferencecalloftelefonischevergaderingmetmeerderecollega’s.

Directeenindirectecommunicatie

Directecommunicatieiscommunicatiewaarbijdeontvangeronmiddellijkkanreagerenopdezender.Bijvoorbeeld tijdenseengesprek.Bijindirectecommunicatiekandeontvangernietonmiddellijkreageren.Eenvoorbeeldis eenweblogofeene-mailvaneenaccountofdistributeur.

Opdracht4 Soortencommunicatie

a. Bekijkdevormenvancommunicatie.Kiesbijelkevormomwatvoorsoortcommunicatiehetgaat.

Blog:internecommunicatie/externecommunicatie

Vergadering:internecommunicatie/externecommunicatie

Werkinstructie:internecommunicatie/externecommunicatie

Informeeloverlegopdegang:internecommunicatie/externecommunicatie

Reclamefolder:internecommunicatie/externecommunicatie

b. Watisverbalecommunicatie?

c. Watisnon-verbalecommunicatie?

d. Plaatsachterelkkenmerkdecommunicatievormdieerbijhoort.

Communicatievorm Kenmerk

Verlooptnietviavastestructurenofprocedures

Voorafdoordachtenafgestemd

Ontvangerreageertnietopdeboodschapvan dezender

Ontvangerreageertopdeboodschapvande zender

Meerderezendersenontvangerstegelijk

Formelecommunicatie

Tweezijdigecommunicatie

Informelecommunicatie

Meerzijdigecommunicatie

Eenzijdigecommunicatie

e. Watishetverschiltussendirectecommunicatieenindirectecommunicatie?Legdituitmeteenvoorbeeld.

Opdracht5 Non-verbalecommunicatie

Jevoerteenfunctioneringsgesprekmeteenmedewerker.Welknon-verbaalsignaalgeeftdemedewerkerafin devolgendesituaties?

a. Demedewerkerzitvoorovergeleund,maaktactiefaantekeningenenluistertactief.

b. Demedewerkerisveelaanhetwoord,praathardenzitoverdrevenvoorover.

c. Demedewerkerkijktvaakwegenkijktnaarzakendieopdetafelliggen.

d. Demedewerkerschuiftzijnstoelnaarachter.Hijslaatzijnarmenoverelkaar.Hijhoudtzijnhoofdschuinof wrijftoverzijnneus.

Opdracht6 Voorbeeldenvancommunicatie

Geefeenvoorbeeldvandevolgendecommunicatiesoorten.

a. Formelecommunicatie.

b. Informelecommunicatie.

c. Internecommunicatie.

d. Externecommunicatie.

Opdracht7 Nogmeervoorbeeldenvancommunicatie

Vanwelkesoortofsoortencommunicatieissprakeindevolgendesituaties?

a. Eengemeenteverstuurteenpersbericht.

b. Eenlogistiekedienstverlenerverstuurteengepersonaliseerdee-mailingnaarzijnklanten.

c. Eentransportbedrijfmaaktreclameineenvakblad.

d. Eenmanagertransportvoertopdegangeengesprekmetzijncollega.

e. Eenlogistieksupervisorvoerteenconferencecallmetcollega’svananderevestigingen.

f. Eenvestigingsmanagerheeftwerkoverlegmetzijnteam.

g. Eenvestigingsmanagerstuurteene-mailmetwerkinstructiesnaarzijnteam.

h. Eenmagazijnmedewerkervertelteenleukeanekdoteaaneennieuwecollegaomhetijstebreken.

Opdracht8 Informatieviacommunicatie

Eenzijdigecommunicatiepastnietgoedindedefinitievancommunicatie.Communicatieisimmershetuitwisselen vaninformatie.Daarvanisbijeenzijdigecommunicatiegeensprake.

a. Wanneerissprakevaneenzijdigecommunicatie?

b. Waarompasteenzijdigeinformatietochindedefinitievancommunicatie?

c. Waaromishetvoorjefunctionerenindeberoepspraktijkbelangrijkommeertewetenovercommuniceren endeverschillendesoortencommunicatie?Geefminimaaltweeredenen.

6.3 Gesprekstechnieken

Ineenleidinggevendefunctievoerjeveelgesprekkenmetmedewerkers.Denkaanhetgevenvaninstructies, functioneringsgesprekken,beoordelingsgesprekken,werkbesprekingen,werkoverleggenenzovoort.Bijhetvoeren vangesprekkenstreefjenaareffectievecommunicatie Datbetekentdatjeopzo’nmaniercommuniceertdat deboodschapgoedoverkomtengoedbegrepenwordt.Erisdangeensprakevanruis.Vooreffectievecommunicatie ishetnoodzakelijkdatjeelkaarstaalverstaat,voldoendeweetvanhetonderwerp,woordenenuitdrukkingen opdezelfdemanierbegrijptendatdenon-verbalecommunicatiedezelfdeboodschapoverbrengtalsdeverbale communicatie.

Dedriebelangrijkstevaardighedendiejenodighebtomeffectieftecommunicerenzijn:

• LSD(luisteren,samenvattenendoorvragen)

• feedbackgevenenontvangen

• instructiegeven.

LSD

LSDstaatvoorluisteren,samenvattenendoorvragen.Alsjedezetechniekgebruikt,laatjeaandeanderziendat jegeïnteresseerdbent.Daarnaastkrijgjewaarschijnlijkookdeinformatiediejenodighebt.

Luisteren

Goedluisterenismisschiennogwelbelangrijkerdanonderwoordenbrengenwatjewiltcommuniceren.Soms hoorjeweldatmensenaanhetpratenzijn,maarluisterjeniet.Hetgesprekisdaneensoortachtergrondmuziek. Hetspreektvoorzichdatdezemaniervanluisterennietgeschiktisvoordemanagerdieeengoedcontactmet zijnmedewerkerswilonderhouden.Tochhebjeweldekeuzehoeintensiefjenaariemandluistert.Hetkan bijvoorbeeldvoorkomendatjealleenmaardegrotelijnvaneenverhaalnodighebt.Jeluistertdanindicatief.Je pikteralleenelementenuitdiejenodighebtomderodedraadoptepikken.Hetandereuitersteisempathisch luisterenofactiefluisteren Jeletdanzogoedopdatjezelfsdegemoedstoestandvandesprekerweette achterhalen.Jeletnietalleenopdeinhoudvandecommunicatie,maarookopnon-verbalesignalen,lichaamstaal enemotiesvandespreker.

Goedluisteren

Luisterenisietsandersdanhoren.Bijluisterengebruik jealjezintuigen,bijhorenalleenjeoren.Goedluisteren begintbijeenjuistehouding:

• Jezitofstaatietsvoorovergebogen.

• Jebentgerichtopdezender.

• Jemaaktoogcontact.

• Jekniktregelmatigalsbevestiging.

• Jehumt(‘hm-mm’)alstekenvaninteresse.

• Jelaatdezenderuitspreken.

Een goede luisterhouding.

Samenvatten

Bijeffectiefcommunicerenluisterjenietalleen,maarbenjeookaanhetpraten.Datlijktheelmakkelijk,maar kannogflinktegenvallen.Netalsbijluisterenishetdoelbelangrijk.Weonderscheidenverschillendespreekdoelen:

• diverterendspreekdoel

Eengezelliggesprek.Jepraatover‘koetjesenkalfjes’.

• informatiefspreekdoel

Jedraagtinformatieoveropzo’nmanierdatdeontvangerditbegrijpt.

• activerendspreekdoel

Jestimuleertmedewerkersomietstedoen.

• instructiefspreekdoel

Jegeeftaanwijzingen.Jelegtuithoeietsmoetwordenaangepakt.

• persuasiefspreekdoel

Jeprobeertanderenergensvanteovertuigen.

Datdoelisjeleidraadbijhetgesprek,maaromdatjeeffectiefwiltcommuniceren,zorgjeerwelvoordatje regelmatigsamenvatwatjegesprekspartnerheeftgezegd.Doordittedoen,controleerjeeigenlijkofdeboodschap duidelijkis,ofjullienogopdezelfdelijnzitten.

Doorvragen

Hetgespreksdoelkunjepasechtbereikenalsjenietalleenluistertensamenvat,maarookdoorvraagt.Datdoe jedoorhetstellenvanopenvragen.Eenopenvraagiseenvraagdiebegintmeteenvragendvoornaamwoordof eenvragendbijwoord(wie,wat,waar,wanneer,waarom,hoe).Hierdoordwingjejegesprekspartneromuitgebreid teantwoorden.Hijkannietvolstaanmet‘ja’of‘nee’.Jekomtsteedsdichterbijhetbereikenvanjedoel.

Feedbackgevenenontvangen

Feedbackiseenvormvanterugkoppelingvaninformatie.Feedbackbetekentdatjeiemandandersinformatie geeftoverzijnboodschapofoverzijngedragenoverheteffectdatzijngedragheeftopjou.Mensengevenelkaar deheletijdfeedback,verbaalennon-verbaal.Jelachtomeengrapofjezegt‘vet’.Datbetekentdatjenietalleen feedbackgeeft,maarookontvangt.

Doel

Hetdoelvanfeedbackisomhetwerk,hetsamenwerkenofeenrelatieteverbeterenofomeenoplossingtevinden vooreenprobleem.Goedefeedbackisdusaltijdconstructiefenopbouwend.Jegeeftfeedbackzonderoordeel. Hetdoeliszekernietomjeaftereagerenofomgelijktekrijgen.Doorregelmatighetwerktebesprekenen feedbacktegeven,kunjedekwaliteitverbeterenvoordateronderlingklachtenofirritatiesontstaan.

Geen handige manier van feedback geven.

Feedbackregels

• Houdhetkort,eenoeverloosverhaalwerktniet.

• Goedefeedbackgaatnietoverdepersoon,maaroverwatdiepersoondoet.

• Goedefeedbackgaatovereenaanwijsbaarfeit,nietoveralgemeenheden.

• Goedefeedbackisgeeninterpretatie,jetrektnoggeenconclusie.Jegeeftpuuraanwatjehebtwaargenomen.

• Feedbackgeefjeindeik-vorm,omdatdejij-vormalsnelalsbeschuldigendenveroordelendoverkomt.

• Houdhetpuurtussenjezelfendeander.Vertelwatjijhebtwaargenomenenervaren.

• Nodigdeanderuitomtereageren.Controleerdaarbijofjefeedbackgoedisovergekomen.

• Luistergoed.

• Geefookregelmatigpositievefeedbackoverdingendiegoedgingen.

Voorbereiding

Alsjefeedbackwiltgeven,bereidjedieeerstvoor.

• Bedenkeerstrustigwatjegaatzeggen.Alsjeboosofgeïrriteerdbent,koeldaneerstevenaf,neemwatafstand. Maakzonodigaantekeningen.

• Bedenkwatprecieshetdoelvanjefeedbackis.

• Zoekeenrustigmoment,zodatdeanderertijdenaandachtvoorheeft.Maarwachtniettelang,spaarhetniet op.Vraagdeanderofhetuitkomtomietstebespreken.

• Geefnegatievefeedbackondervierogen.

Opdracht9 LSD

a. Watwordtbedoeldmeteffectievecommunicatie?

b. Welkedrievaardighedendiejenodighebtomeffectieftecommuniceren,komjealsafkortingvaaktegen?

c. Alsjenietalleenletopdeinhoudvandecommunicatie,maarookopnon-verbalesignalen,lichaamstaalen emotiesvandespreker,luisterjedanindicatiefofactief?

d. Noteervijfspreekdoelen.

e. Bedenkvoorelkspreekdoeldatjegegevenhebteenvoorbeeldvaneengesprekzoalsdatindelogistieke sectorvoorzoukunnenkomen.

Opdracht10 Feedback

a. Watisfeedbackgeven?

b. Goedoffout?Feedbackgeefjeindejij-vorm.Legjeantwoorduit.

c. Watzijndenadelenvooreenorganisatiealsmedewerkerselkaargeenfeedbackgeven?

Opdracht11 Communicerenindepraktijk

Leeshetartikel‘Roadblocksvoordesupplychainmanager’opLogistiek.nl.

a. Watisvolgenshetartikelvaakeenprobleemalshetgaatomcommunicatievevaardighedenbij supplychainmanagers?

b. Aanwelkebelangrijkevoorwaardevooreffectiefcommunicerenwordtvolgenshetartikelvaaknietvoldaan?

6.4 Overleggen

Communicerenoverwerkzaamheden,problemenmetdeplanning,dekantineofeenvoorstelvooreennieuwe maniervanwerken,komenvaakvoorineenbedrijf.Hetisbelangrijkdatjebepaaldepuntenregelmatigbespreekt endatookmedewerkersdekanskrijgenomvoorstellentedoenofvragentestellen.

Formeeleninformeeloverleg

Formeeleninformeeloverlegzijnvaaknodigomwerkzaamhedeningangtekunnenzettenenomafsprakenmet elkaartemaken.Informeeloverlegisoverlegdatnietofficieelisenindewandelgangenplaatsvindt.Denkaan overlegbijdekoffieautomaat,tijdensdelunchofviadetelefoon.Formeelwerkoverlegisvantevorengepland eninformeelwerkoverleggebeurtspontaan.

Eenformeeloverleg,bijvoorbeeldeenvergaderingofwerkoverleg,heefteenspecifiekdoelenismeestalvan tevorengepland.Eenformeeloverlegheefteenvoorzitter.Dezebereidthetoverlegvoor,zorgtervoordatereen vergaderruimtemetdenodigevoorzieningenbeschikbaarisendatdedeelnemersaanhetoverlegtijdigworden uitgenodigd.

Devoorzitterleidthetgesprek,controleertofgemaakteafsprakenvooriedereenhelderzijnenzorgtervoordat dezeafsprakenduidelijkwordenvastgelegd.Hijhoudtookindegatenoftijdenshetoverleggemaakteafspraken wordennagekomen.

Devoordelenvaneenwerkoverlegtenopzichtevaneeninformeeloverlegzijn:

• Dejuisteinformatiewordtaanallemedewerkerstegelijkertijdovergebracht

• Demedewerkerskunnendirectvragenstellenen/ofkritiekgeven

• Jekuntgebruikmakenvandeaanwezigekennisenkundevanallemedewerkers,eneenbesluitnemen

• Doorsamenoverhetwerktepratenennieuweideeëntebedenken,rakendemedewerkersmeerbetrokken bijelkaarenbijhetwerk.

Werkoverleg.

Hetisverstandigalshetwerkoverlegopeenvastedag,opeenvasttijdstipenmeteenbepaalderegelmaatwordt gehouden.Zoblijfthetwerkoverleg‘levend’,zullendeelnemersalshetwarevanzelfzakenmetelkaarafstemmen eniservoortdurendgelegenheidomzakenteverbeteren.Verderishetverstandigomvoorhetwerkoverlegeen vasteagendatehanteren.

Doelenwerkoverleg

Zowelformeelalsinformeelwerkoverlegisbelangrijkvooreenorganisatie.Zekunnenverschillendedoelen hebben:

Informeren

Jekunthetwerkoverleggebruikenomjemedewerkersergensoverteinformeren,bijvoorbeeldoverontwikkelingen binnenhetbedrijf.Hetkanechterookandersom:jevraagtjemedewerkersomdeafdelingergensoverte informeren.Alsinformerenhetdoelisvanhetoverleg,kunjebijvoorbeeldeenpresentatiegeven.Zorgervoor datjeverhaalduidelijkisendatjemedewerkersbegrijpenwaaromdeinformatievoorhenbelangrijkis.Geef ruimteomvragentestellen.

Instructiegeven

Alsjewiltuitleggenaanjemedewerkershoezebepaaldetakenmoetenuitvoeren,benjealsvoorzittervooral zelfaanhetwoord.Houdjeuitlegkortenkrachtig.Inditwerkoverlegvoerjegeendiscussie.Hetstaatnamelijk alvastwatermoetwordengedaan.Jegeeftmedewerkerswelruimteomvragentestellen.Aanheteindvandeze vergaderingcontroleerjeofvooriedereenduidelijkiswathijmoetdoen.Jekuntditsoortwerkoverlegbijvoorbeeld gebruikenomeendagofeenweekgezamenlijkmeetebeginnen.

Oriënteren

Wanneerjealsleidinggevendewiltwetenhoejemedewerkersergensoverdenken,kunjeeenwerkoverleg gebruikenomjehieropteoriënteren.Bijvoorbeeldwanneerjevanplanbenteennieuwecateraarintehurenvoor debedrijfskantine.Jekuntdanmetjemedewerkersbesprekenwatzijhierbijbelangrijkvinden.Zoweetjewaar jerekeningmeemoethoudenbijjekeuzevooreencateraar.

Problemenoplossen

Wanneerjeeenoplossingwiltbedenkenvooreenprobleemofnieuwesituatie,kunjejemedewerkershierover latenmeedenkendoortijdenseenwerkoverlegtebrainstormen.Hierbijbedenkjemetzijnallenzoveelmogelijk ideeënofoplossingen.Alshetteameenlijstmetideeënheeftverzameld,leidjeeendiscussieoverhetbesteidee. Zorgervoordatalledeelnemersaanhetwoordkomenendatideeënniettevroegwordenafgekeurd.De uiteindelijkekeuzevooreenbepaaldideemaakjepaslaterenniettijdenshetoverleg.

Besluitennemen

Wanneerjeineenwerkoverlegsamenmetjemedewerkerseenbesluitwiltnemen,ishetbelangrijkomhetoverleg kortenoverzichtelijktehouden.Zorgervoordathetvoorjemedewerkersduidelijkiswaaroverjulliemoeten beslissenenwelkeafwegingenjulliemoetenmaken.Alsvoorzitterzorgjeervoordathetoverlegnietvanhet onderwerpafdwaaltendateruiteindelijkeenbesluitwordtgenomen.

Actiefdeelnemen

Omeenoverlegtelatenslagenishetbelangrijkdatdedeelnemersactiefdeelnemenaanhetoverleg. Eenactievedeelnemer:

• brengtzijnmeningenenstandpuntenineendiscussienaarvoren

• vraagtdooropwateenanderesprekerpreciesbedoelt

• reageertopvragendoorantwoordtegeven.

Bovendienlaateenactievedeelnemerdoorzijnhoudingziendathijmeedoet.Hijzitbijvoorbeeldrechtopenkijkt desprekeraan.

Fasenwerkoverleg

Alsleidinggevendebenjevaakvoorzittervanhetwerkoverleg.Inelkefasevanhetwerkoverleghebjeeenbepaalde rol.

Eenwerkoverlegbestaatuiteenaantalfasen:

1.Voorbereiding

Steldeagendaop.Daarbijhoudjesteedshetdoelvanhetoverlegingedachten.Welkepuntenmoetenaanbod komen,welkeinformatiemoetendedeelnemersontvangenofgeven?Hiernaziejeeenvoorbeeldvaneenagenda.

Agendawerkoverleg

Datumentijd:woensdag24novembervan16.00tot17.00uur. Plaats:kantine.

1. Opening

2. Mededelingen

3. Notulenwerkoverlegdinsdag16november

4. Omzetvandeafgelopenweek

5. Planning,actiesenbezetting

6. Themavandezeweek:veiligwerkeninhetmagazijn

7. Rondvraag

8. Sluiting

Erzijndriesoortenagendapunten:

• geslotenagendapunten

Sommigezakenwiljetijdenseenoverlegalleenmededelen,zonderdaterovergepraathoeftteworden.Zo’n agendapuntnoemjeeengeslotenagendapunt Bedenkvantevorengoedofjeditpuntopdeagendawilt zettenofdatdemededelingbijvoorbeeldookschriftelijkkan.

• halfopenagendapunten

Somswiljeeenvoorgenomenbesluittijdenseenvergaderingmetdedeelnemersbesprekenenineenvolgende vergaderingpastotdefinitievebesluitvormingovergaan.Ofjewilteenaantalalternatievenaandedeelnemers vandevergaderingvoorleggenendaaropineenvolgendevergaderingterugkomen.Zo’nagendapuntnoem jeeenhalfopenagendapunt

• openagendapunten

Eenagendapuntwaaroverjewiltbrainstormenenwaaroverjeduseenopendiscussiemetelkaarwiltvoeren, noemjeeenopenagendapunt.

Bepaalbijhetopstellenvandeagendavaneenoverlegofjedediverseagendapuntenalsopen,geslotenof halfopengaatpresenteren.Presenteereengeslotenagendapuntnietalseenopenofhalfopenagendapunt.Dit voorkomtfrustratiebijdedeelnemersenonnodigtijdverlies.

2.Opening

Opendevergaderingmeteenkorteinleiding.Steldedefinitieveagendavast.Misschienwiliemandeenpunt toevoegenofkomtereenpunttevervallen.Geefookdeeindtijdvandevergaderingaan.

3.Bespreking

Zorgervoordatdeagendapunteneen-voor-eenaanbodkomen.Leteropdatalledeelnemersactiefdeelnemen aanhetoverlegenzichvrijvoelenomhunstandpunten/ofmeningtegeven.Stelvragenomeenpuntte verduidelijken.

Vateendiscussiesamenentrekeenconclusie,zonderjeeigenmeningtelatenoverheersen.

Hetwerkoverlegkunjeookgebruikenalsreflectiemoment.Watgingerdeafgelopenperiodegoed?Enwatkunnen wedoenomditvakertebenuttenindetoekomst?Watkanerbeter?Schenkookaandachtaanproblemenen vraagofmedewerkershiervooroplossingenhebben.

4.Afronding

Beëindigdebesprekingmeteenrondvraag.Wievandedeelnemerswilnogietsopmerkenofvragen?Sluitnade rondvraaghetoverlegformeelaf.Wijsdedeelnemersnogopdedatumentijdvanhetvolgendeoverleg.

5.Verslaglegging

Vanveelbesprekingenwordteenverslaggemaakt. Somsisdateenbeknoptbesluitenlijstje,somsishet heeluitgebreid.Hetvastleggenvanwaterbesproken is,oftewelnotuleren,isdetaakvaneennotulist.Erkan eenvastenotulistzijn,bijvoorbeeldeensecretaresse, ofeenwisselendenotulist.Bijeenwisselendenotulist nemendedeelnemersdezerolvaakombeurtenop zich.

Verslaglegging door de notulist.

Valkuilentijdenseenoverleg

Hetkomthelaasvaakvoordateenoverlegniethelemaalnaarwensverloopt. Weesalsvoorzitteralertopdevolgendeviervalkuilen:

• Deelnemerszijnmetietsandersbezig

• Eristeweinigtijd

• Dedeelnemersdoennietactiefmee

• Dedeelnemershebbenonderlingproblemen.

Alsjetemakenkrijgtmeteenvandevalkuilen,grijpjein.Alserteweinigtijdis,kunjeeenpuntdoorschuiven naareenvolgendoverleg.Enalsdeelnemerseenonderlingprobleemhebben,danpraatjedateerstuit.

Opdracht12 Werkoverleg

Leesdecasussenenbeantwoorddevragen.

TransportbedrijfDeVries

BijtransportbedrijfDeVrieswilmanagerThomaseenwerkoverlegmetdechauffeurshouden,alsallechauffeurs terugzijn.Hijwileenaantalbelangrijkeveranderingenindemaniervanwerkenaankondigenenheeftdeinput vanzijnmensennodig.Fredisechterergmoeenwileigenlijknaarhuis.Faridwileenaantalkwestiesaandeorde stellendievooralvoorhemvanbelangzijn.JohanenCarrievindenhetoverlegmeestalnietzozinvol,maarzijn welbereidwillig.

Thomasopenthetoverlegenlegtuitwaarhijhetoverwilhebben.Faridvraagtmeteenofhijookpuntenmag inbrengen.DaarhadThomasnietopgerekendenhijsteltvoordanmaartebeginnenmetzijnpunten.Helaas duurtdebesprekingdaarvanveellangerdanhijhadgedacht.InmiddelsisFredchagrijnigenwillenJohanen Carriegraagwetenhoelanghetnoggaatduren.

Thomasmerktdatdeaandachtvandemensenwegvaltenverteltdechauffeurssnelwatzijnplannenzijn.Hij vraagthenomideeënenaanvullingenaanhemdoortegeven.Iedereenzegtdathetwelprimaisengaatnaar huis.OpwegnaarhuisweetThomaseigenlijknietmeerwaardevergaderingoverging.Hijbedenktopeensdat erniemandheeftgenotuleerd.

a. Welkefasenvanhetformeelwerkoverlegziejehierterug?

b. Welke‘fouten’maaktThomas?

c. WerkeenadviesvoorThomasuit.

Besteedinjeadviesaandachtaanwathijdevolgendekeerkandoenomhetoverlegtestructureren.Onderbouw jeadviezen.

Kletsen

Tijdenseenwerkoverlegzittenjemedewerkersmetelkaarteprateninplaatsvannaarjouteluisteren.

d. Hoezoujehiermeeomgaan?

Opdracht13 Formeeleninformeeloverleg

Leesdecasussenenbeantwoorddevragen.

Kantoor

Jebentinjekantoorbezigmetdeadministratiealsereenmedewerksterbinnenkomt.Jehadhaardeopdracht gegevenomdeschappenandersintedelen.Zekomterniethelemaaluitenwilgraaghierovermetjeoverleggen.

a. Watvooroverlegisdit?Kieshetjuisteantwoord. Indezesituatieissprakevanformeel/informeeloverleg.

b. Motiveerjekeuze.

Gesprek

Jevoerteenfunctioneringsgesprekmeteenvanjemedewerkers.Vantevorenhebbenjulliebeidenbedachtover welkeonderwerpenjehetwilthebben.

c. Watvooroverlegisdit?Kieshetjuisteantwoord. Indezesituatieissprakevanformeel/informeeloverleg.

d. Motiveerjekeuze.

6.5 Slechtnieuwsgesprek

Hetvoerenvangesprekkeniseenbelangrijkonderdeelvanjewerk.Jebentconstantbezigmethetaansturenen bijsturenvanmedewerkersenjeoverlegtmetcollega’soverhoehetwerknogbeteruitgevoerdkanworden. Tijdensdiegesprekkengebruikjegesprekstechniekendiejehebtgeleerd.

Veelgesprekkenliggenvast.Zovoerjemetaljewerknemersregelmatigfunctioneringsgesprekken.Tijdenshet functioneringsgesprekbespreekjemetdewerknemerhoehetwerkenvolgenshemverloopt.Julliebespreken demaniervanwerkenbinnenhetbedrijfenookjeeigenfunctioneren.Hetdoelvanhetgesprekisomvastte stellenwatdewerknemergraagwildoendekomendetijd.Wilhijmisschieneencursusvolgen?Ofwilhijeen anderefunctiebinnenhetbedrijf?

Eenandergesprekdatjeregelmatigvoertmetmedewerkersishetbeoordelingsgesprek.Ditiseenandersoort gesprekdanhetfunctioneringsgesprek.Bijeenbeoordelingsgesprekbenjijaanhetwoordenverteljewatjevan hetwerkvandewerknemervindt.Jegeeftechteenoordeeldoortevertellenwatdewerknemergoeddoeten wathijnietgoeddoet.Deinhoudvanhetbeoordelingsgesprekkanzorgenvooreenpromotie,maarhetkanook betekenendatiemandhetbedrijfmoetverlaten.Indatgevalspreekjevaneenslechtnieuwsgesprek.

Slechtnieuwsgesprek

Alsjetijdenseenfunctioneringsgesprekofbeoordelingsgesprekslechtnieuwsovermoetbrengen,dankande medewerkerdatalseenslechtnieuwsgesprekervaren.

BijeendergelijkgesprekkunjedeSOOP-methodegebruiken.SOOPstaatvoor:

• S:slechtnieuws

• O:ontvangstvanhetslechtenieuws

• O:oplossingen

• P:probleembegeleiding.

BijdeSOOP-methodekunjeervoorkiezenomtweegesprekkentevoeren.Vaakisiemanddieslechtnieuws ontvangtemotioneelofmoethijhetnieuwsverwerken.Hethelptdanomeenpauzeintelassenenhettweede gesprekbijvoorbeeldeendaglatertevoeren.

Eerstegesprek

Fase1:

Vertelhetslechtenieuwszosnelmogelijk.Vertelhetkortenduidelijk.Vaakvoeltdeanderwelaandaterietsaan dehandis.Hetisdannietgoedomeengesprektebeginnenoverbijvoorbeeldhetweerofhetvoetbalvan gisteravond.Verteldirectwaaromjulliedaarzittenenwathetslechtenieuwsis.

Geennieuwcontract

TychoislogistieksupervisorenPeterwerktbijheminhetmagazijn.Hijheefteenjaarcontract.Tijdenszijn functioneringsgesprekisgeblekendathijhetwerkfysiekheelzwaarvindtentijdenshetbeoordelingsprekis duidelijkgewordendathijhetwerkeigenlijknietaankan.TychoheeftPeterbijzichgeroepenomtezeggendat hijontslagenwordt.

AlsPeterzit,zegtTycho:‘Peter,ikzalernietomheendraaien.Jedoetjewerknietgoedgenoegendaaromwilik jecontractnietverlengen.’

Fase2:

Helpbijhetverwerkenvanhetontvangennieuwsdoorvragentestellenenbelangstellingtetonen.Geefgelegenheid totstoomafblazen.Zwakhetslechtenieuwsnietaf.Draagnietmeteenoplossingenaanendoegeenbeloftesdie jenietkuntnakomen.Indezefasemoetjevooralluisterenomvasttestellenhoedeanderhetnieuwsheeft verwerkt.

Emotie

TychozietdatPeterdichtklapt.Hijwilgaanuitleggenwaaromhijtotditbesluitisgekomen,maarhijhoudtzich in.‘Watgebeurternubijje?’vraagthij.Peterhaaltzijnschoudersop.‘Ikhadditnatuurlijkwelverwacht,maar hetvoeltheelvervelend.Ikweetooknietwatikmoetzeggen.’

Tychosteltnogwatvragenensamenbesprekenzewatditinhoudt.DansteltTychovoordatPeterernogeen nachtjeovergaatslapenendatzemorgeneennieuwgesprekhebben.

Tweedegesprek

Fase3:

Eerststeljevastofdeontvangergoedbegrepenheeftwathetslechtenieuwsis.Daarnakijkenjulliegezamenlijk oferalternatievenzijnenwelkeactiedeinformatieontvangerzoukunnenondernemen.

Eenvolgendestap

TychoenPeterzittenweeraantafel.Tychovraagthoehetgaat.Peterlijktwattezijnbijgekomenvanhetgesprek vangisteren.‘Watwiljenugaandoen?’vraagtTycho.‘Ikweetheteigenlijknogniet,’zegtPeter.‘Ikvinddelogistiek welheelergleuk.’Tychoknikt.‘Misschieniseenbaanopkantoormeerietsvoorjou.Maardanmoetjeweleen opleidingvolgen.’‘Ja,’zegtPeter.‘Datismisschienweleenidee.’

Fase4:

Tijdensdelaatstefasevanhetgesprekvatjehetgespreksamenenbespreekjedevervolgstappen.

Afscheid

‘Ikvindhetjammerdatwejemoetenlatengaan,wantikvindjeeenaardigevent’,zegtTycho.‘Evenkijken.Ik hebgezegddatwejecontractnietverlengen.Datbetekentdatjevrijdagovertweewekenvoorhetlaatstmoet werken.Misschienhebjenogwatvakantiedagen?Danzouikdieopnemenalsikjouwas.VerderkunjemetMarieke vandeadministratiecontacthoudenvooralsjeietsnodighebt.Enjekuntmijnatuurlijkookaltijdbellen.Isalles duidelijkzo?’Peterknikt.‘Ishetgoedalsikmorgeneenvakantiedagopneem?Ikhebdannamelijkeengesprek bijeenopleidingsinstituut.’

Opdracht14 Slechtnieuwsgesprek

MaakeenverslaginWord,waarinjedevolgendepuntenverwerkt:

• Beschrijfdevierfasenvaneenslechtnieuwsgesprekinjeeigenwoorden.

• Bedenkbijelkefasewaterfoutkangaanalsjejenietaandiewerkwijzehoudt.

Opdracht15 SOOP

a. Voorhetvoerenvaneenslechtnieuwsgesprek,kunjeookdeSOOP-methodegebruiken.WaarstaatSOOP voor?

b. Eenslechtnieuwsgesprekkunjeintweegesprekkenvoeren.Watbespreekjeinheteerstegesprek?Enwatin hettweedegesprek?Benoemdefasendiejedoorloopttijdensdetweegesprekken.

6.6 Conflicthantering

Waargewerktwordt,ontstaansomsirritatiesdiekunnenuitgroeientotconflicten.Jekuntdewerkzaamheden nogzogoedhebbengeorganiseerdendejuistemensenopdejuisteplaatsgezethebben,tochkunnenerconflicten ontstaan.Hetisjouwtaakalsmanageromdietesignalerenenombotsingentevoorkomen.Endanishethandig alsjeweethoejehetbestmetconflictenomkuntgaan.Enookdanspeeltcommunicatieeenbelangrijkerol.

Conflicten

Eenconflictiseenverschilvanmeningtussenmensen.Opzichhoeftdatnietzoergtezijn,maarmensenzien vaakvooralhuneigenkantvanhetverhaal.Datkanvervelendegevolgenhebben.

Conflictenontstaanals:

• mensentegengesteldebelangenhebben

• mensenzichgehinderdvoelenomhundoelentebereiken

• eenorganisatiedebeschikbaremiddelennietevenredigverdeeltofalsafdelingendenkendatditzois

• hetgewoonniet‘klikt’tussenmensen,deonderlingerelatieisdaneenoorzaakvanhetconflict.

Oorzakenvanconflicten

AlsdeafdelingLogistiekgeldnodigheeftvoorextrabeschermendekledingendefinanciëleafdelingblokkeert dit,isersprakevantegengesteldebelangen.Beideafdelingenzienhuneigendoelenbedreigddoordeander.Als beidemanagerselkaardanooknogeensnietmogen,hebjeallekansopeenconflict.

Conflictremmers

Conflictremmershebbengroteovereenkomstenmethetopeengoedemanierfeedbackgevenenhetgebruiken vanLSD.Conflictremmerszijn:

Inallegevallenmogenmedewerkersvandeleidingverwachtendatdiehetconflictzogoedmogelijkoplost.In iedergevalishetbelangrijkdatjehetconflictnietverergert.Omhetconflictniettelatenescaleren(=nogerger latenworden),gebruikjeeenconflictremmer.

Conflictaanjagers

Hettegenovergesteldegedragnoemjeeenconflictaanjager.Hetisgoedalsjediekuntherkennen,maarjemoet hemduszelfnietgebruiken.Conflictaanjagerszijn:

Conflicthanteringstechnieken

Debestemanierommetconflictenomtegaan,iszetevoorkomen.Conflictenontstaanalsmensentegenover elkaarstaan.Erissprakevantegenstellingen.Hetisdeconfrontatievanmeningenof(vermeende)belangen, waardoormensenruziekrijgen.Jijhebtalsleidinggevendedetaakeensfeertecreërenwaarinmensenhetplezierig vindensamentewerken.Alsmanagermoetjedaarbijvoorallatenziendatwerknemerseengezamenlijkbelang hebben,namelijkdathetdeondernemingvoordewindgaat.Maarhoereagerenmensenalsertocheenconflict ontstaat?Zegebruikenindatgevaleenconflicthanteringstechniek

Erzijnvijfconflicthanteringstechnieken,diejeonderverschillendenamentegenkomt:

• toegeven

• ontlopen

• samenwerken

• vechten

• onderhandelen.

Toegeven

Toegeven(ookwel:toedekken)doejealsjederelatiebelangrijkervindtdandekwestie.Toegevenisookverstandig alseenvandepartijenweetdathijongelijkheeft.Toegevenkanhandigzijnomopdelangetermijnkredietop tebouwen.Zegnietomeenconflicttevoorkomendatjijfoutbent.Alsjeechtvanmeningbentdatdeoorzaak vanhetconflictbijdeanderligt,moetjedatookzeggen,maardoedatnooitopeenemotionelemanier.Onderzoek opwelkewijzejijvoorjezelfkuntopkomenzonderhetconflicttelatenescaleren.Zoeknaaroplossingendiebeide partijentevredenstellen.

Ontlopen

Jevermijdtdeconfrontatieenontzietjezelfendetegenpartij.Jevindtzoweldekwestiealsderelatienietzoheel belangrijk.Opdekortetermijnisditeengoedestrategie:vaakwaaienconflictenenirritatiesover.Maaronderschat deinvloedvanconflictenopjewerkenwelzijnniet.Hetvermijdenvanconflictenismeestalafteraden.Onderzoek mogelijkhedenomirritatiesengevoeligekwestiesaantesnijden.Praateropeenoplossendewijzeover.

Samenwerken

Samenwerkendoejealsjezoweldekwestiealsderelatiebelangrijkvindt.Beidepartijengaanbijelkaarzitten enleggenhetprobleemopenoptafel.Datisde‘confrontatie’.Jekomttijdensdeconfrontatiewelopvoorje eigenstandpunt,maarjebekijktookhetstandpuntvande‘tegenpartij’.Samenstreefjenaareenwin-winsituatie, eenoplossingdievoorbeidepartijenbevredigendis.Samenwerkenlijktdeidealemanierommetconflictenom tegaan.Maarerzijnooknadelen.Hetkostbijvoorbeeldveeltijdenenergie.

Vechten

Alsjevecht,vindjedekwestieheelbelangrijk.Derelatieisvanondergeschiktbelang.Jezoektdeconfrontatie enontzietdetegenpartijniet.Jekomtopvoorjeeigenbelangenenprobeerthetconflictinjevoordeeltebeslissen. Jeforceerteenoplossing.Datkanmetargumenten,maarookdoortedreigen.Opdekortetermijnlijktditeen goedeoplossing,maaropdelangetermijnzijndegevolgenvaaknegatief.Detegenpartijblijftontevredenen voeltzichmisschienoverrompeld.Eriseenflinkekansdatjeopnieuwmetdekwestietemakenkrijgt.

Onderhandelen

Onderhandelenishetzoekennaareencompromis.Eencompromisiseenoplossingwaarinjemetdemeningen vanbeidepartijenrekeninghoudt.Iedereengeefteenbeetjetoe.Jezoektnaareenmiddenweg,wateengoede manierisomconflictentebeëindigen.Devraagisechterofdemiddenwegookdebesteis.Inveelconflictenzijn erwin-winoplossingenmogelijkwaarinbeidepartijenzichmeerterugvinden.

InNederlandzijnweeraangewendcompromissentesluiten.Eenvoorwaardevoorhetsluitenvancompromissen isdebereidheidvanbeidepartijenhunstandpuntterdiscussietestelleneneenoplossingteaanvaardendievoor hennietdebesteis.Uiteraardmoetenbeidepartijendandemeningvandeanderrespecteren.

Deleidinggevendealsbemiddelaar

Steljenoueensvoordattweemedewerkerseenconflicthebben.Zekomenbijjouvooreenoplossing.Jijbent daneenbemiddelaar.Ditisnieteenvoudig.Alsleidinggevendediebemiddeltbijeenconflict,moetjeteneerste onpartijdigblijven.Verdermagjejenietlatenmeeslependooremoties,diemeestalgepaardgaanmeteenconflict. Juistdoorkalmtemoetjedestrijdendepartijentotdenodigerustbrengen,waardoorzehetcompromiskunnen aanvaarden.Vervolgensmoetjealsleidinggevendeeengoedluisteraarzijn.Jemaggeenaandachtschenkenaan deeventueleemotioneletaaldiedemedewerkersgebruiken.Hetzijndefeitendiebelangrijkzijn.Bijdebehandeling vaneenconflictdoorloopjevierfases:

1.Onderzoeksfase

Jepraateerstafzonderlijkmetdebetrokkenen.Jegeeftzedekansomallestevertellen:overdeaanleiding,de tegenstellingenenwaaromzebooszijnofwathenirriteert.Zemoetenookvertellenwatzedenkendatdeander zalzeggen.Hetisbelangrijkdatjezoveelmogelijkaandachtspuntenopschrijft.Jekuntdebetrokkenenvragen hunprobleemnogeensoppapiertezetten.Ookdanlaatjezedevraagbeantwoordenwatzijdenkendatde anderzalzeggen:‘Omschrijfdepuntendiejijdenktdatdeandergaatopschrijven.’

2.Confrontatiefase

Brengdebetrokkenenbijelkaar.Geefdaarbijduidelijkaandatjeeenaantalspelregelshanteert.Maakduidelijk datjeerookopzulttoeziendatzenageleefdworden.Doordespelregelsgoedtebegeleiden,kunjezorgendat jelangzaammaarzekerdesituatieombuigtnaarhetniveaudatpartijenmetelkaargaanonderhandelen.

Voorbeeldspelregels

• Alsdeeenpraat,houdtdeanderzijnmond.

• Alsdeenepartijisuitgesproken,vatdeanderesamenwatergezegdis.

• Vervolgensmagdeeerstepartijaangevenwaternietkloptindesamenvatting.

3.Onderhandelingsfase

Indezefasehelpjebeidepartijenbijhetzoekennaareenvoorhenaanvaardbareoplossing.Zeoverleggen respectvolmetelkaarenzijnbereidteproberendichterbijelkaartekomen.

4.Afrondingsfase

Alsbeidepartijenheteenszijnoverdeoplossingvanhetconflict,makenzedaarduidelijkeafsprakenover. Bijvoorbeeldoverwanneerzezullenbeoordelenofdeoplossingheeftgewerkt,ofoverhetvoorkomenvaneen soortgelijkconflictindetoekomst.Jijzetzelfdegemaakteafsprakenduidelijkvoorhenenjezelfoppapier.

Opdracht16 Conflicten

a. Watiseenconflict?

b. Welkevieroorzakengeeftdetheorievoorconflicten?

c. Noteervijfconflicthanteringstechnieken.

d. Welkefasesvandebehandelingvaneenconflicthorenopdeplaatsvandenummers?

Opdracht17 Conflictremmersenconflictaanjagers

a. Watishetverschiltussenconflictremmersenconflictaanjagers?

b. Conflictremmerofconflictaanjager?

Nietwillenluisterennaardeander

Conflictremmer/Conflictaanjager

Conflictremmer/Conflictaanjager Beginmet‘ik’

Conflictremmer/Conflictaanjager Deanderuitlatenpraten

Conflictremmer/Conflictaanjager Persoonlijkworden

Conflictremmer/Conflictaanjager Luisternaardeander

Opdracht18 Vierfasen

Geefeenkortebeschrijvingvandevierfasendiejedoorlooptbijhetoplossenvaneenconflicttussentwee medewerkers.

Opdracht19 Conflicthanteringpraktijk

Leesdecasusenbeantwoorddevraag.

Situatie

Tweewerknemerswisselenregelmatigvanwerkdag,omdatdatbeteruitkomtmetdeoppasvandekinderen. Echter,eenvandewerknemerswasditvergetenenkwamnietopdagenopdebetreffendedag.Deandere werknemerstondophetroosterenwerdhiervoorverantwoordelijkgehouden.Zijwashieroverbehoorlijkboos, omdatditaldezoveelstekeerwasdathetgebeurde.Haarcollegamaaktzichechternietzodruk.Vanafnupraten zenietmeermetelkaar.

Beschrijfhoejijalsleidinggevendeinderolvanbemiddelaaromzougaanmetditconflict.Gebruikhiervoorde vierfasesvanconflictbehandelingzoalsbeschrevenindetheorie.Geefperfaseaandehandvanvoorbeelden duidelijkaanwatjedoet.

6.7 Samenvatting

Communicerenishetuitwisselenvaninformatie,zoalseengesprekvoerenofchatten.Bijcommunicatiehebje eenzender,eenontvanger,eenmediumeneenboodschap.

Alsjecommuniceert,verpakjedeboodschapzodatdeontvangerjeboodschapbegrijpt(coderen).Deontvanger interpreteertjeboodschap(decoderen).Somskomtdeboodschapnietover.Datkomtdoorruis.Erkansprake zijnvanexterneruisofinterneruis.

Internecommunicatieiscommunicatiebinnenhetbedrijf.Externecommunicatieiscommunicatiemetmensen vanbuitenhetbedrijf.

Verbalecommunicatiewilzeggendatjewoordengebruikt.Bijnon-verbalecommunicatiegebruikjejelichaam ommeetecommuniceren.

Binnenbedrijvenisersprakevanformelecommunicatieeninformelecommunicatie.Formelecommunicatieis doordachtenafgestemd.Dezemaniervancommunicerenligtvastenwordtgeorganiseerd.Informelecommunicatie isdevrijecommunicatiebinneneenbedrijf.Bijvoorbeeldhetgesprekbijdekoffieautomaatofeenmailtjeom informatiedoortegeven.

Eenzijdigecommunicatiewilzeggendatdeontvangernietreageertopdezender.Bijtweezijdigecommunicatie isdatwelhetgevalenbijmeerzijdigecommunicatienemenmeerderepersonendeelaanhetgesprek.

Omgesprekkentekunnenvoerenhebjegesprekstechniekennodig.EenbelangrijkegesprekstechniekisLuisteren, Samenvatten,Doorvragen(LSD).Somsishetnodigomfeedbacktegeven.Jereageertdanopuitsprakenofgedrag vaneenander.Alsjeopeengoedemanierfeedbackgeeft,isdatgoedvoordeanderenvoorhetbedrijf.Alsje instructiegeeftaaniemand,houdjegoedvoorogenwathetdoelisenhebjevantevorennagedachtoverwatje gaatzeggen.

Degesprekkendiejevaakvoertalsmanagerzijnbeoordelingsgesprekkenenfunctioneringsgesprekken.Verder moetjewetenhoejeeenslechtnieuwsgesprekvoert.

Ineenconflictkunjeconflictremmersgebruiken.Dezezorgenervoordathetconflictminderheftigwordt.Erzijn ookconflictaanjagers.Diemoetjewelherkennen,maarnietgebruiken.Erzijnvijfconflicthanteringstechnieken. Ditzijntechniekendiemensengebruikenbijhetaangaanvanconflicten.

Binneneenbedrijfisersprakevanformeeloverlegeninformeeloverleg.Formeeloverlegzijnvergaderingenen werkoverleggendiegeplandworden.Informeeloverlegisnietgepland.

Zowelformeelalsinformeeloverlegvindtplaatsmeteendoel.

Bijformeeloverlegishetbelangrijkomeenagendatehebbenenomdebelangrijkstebesluitenschriftelijkvast teleggeninnotulen.

Opdracht20 Communicatiemodel(plusopdracht)

Opschool,opjewerkeninjevrijetijdcommuniceerjeconstant.Maakvoordezevraaggebruikvaneengesprek datjehebtgevoerd.Hetmaaktnietuitofhetgesprekopschoolheeftplaatsgevonden,ofopjewerkofinjevrije tijd.Jekuntbijvoorbeelddenkenaaneenvoortgangsgesprekmetjementor,ofeengesprekmetjeleidinggevende ofeencollega.Eengesprekmeteenvanjevriendenkanook.

Hetgebeurtnatuurlijkvaakdatineengesprekdezenderenontvangersteedswisselenendaterverschillende boodschappenovergebrachtworden.Jekuntookeendeelvanhetgespreknemen.Probeergoedtebedenken watdeboodschapindatdeelvanhetgesprekwas.

a. Wiewasinhetgesprekvooraldezender?

b. Wiewasvooraldeontvanger?

c. Welkmediumgebruikteje?

d. Watwasdebelangrijksteboodschapinhetgesprek?

e. Gebruikhetzelfdegesprekalsbijdevorigevraag.

Hebjetijdenshetgesprekfeedbackgegeven?Hebjejedaarbijgehoudenaanderegelsvanfeedbackgeven?

f. Gebruikhetzelfdegesprekalsbijdeeerstevraag.Wasertijdenshetgesprekaanjouwkantsprakevanruis? Wasdatinterneofexterneruis?

Opdracht21 Conflictenoplossen(plusopdracht)

a. Bedenkeenvoorbeeldvaneenconflictsituatiediejijweleensbijtweeanderepersonenhebtgezien.Denkaan eenconflictsituatieophetwerk.

Beschrijfdeconflictsituatie:Wiewarenerbijbetrokken?Waaroverginghetconflict? Watgebeurdeer?

b. Welkeconflictaanjagersherkenjeindezesituatie?

c. Welkeconflictremmerswarener?

d. Opwelkemanierreageerdenbeidepersonenophetconflict:doorsamentewerken,doortedrukken,te vermijden,toetegevenofdooreencompromistesluiten?

e. Beschrijfhoejijhetconflictzouhebbenopgelostalsjijdeleidinggevendewasgeweestvandezetweepersonen. Welkeoplossingzoujehebbenvoorgesteldenhoezoujeeenconflicthanteringsgesprekhebbeningevuld?

Opdracht22 Reflectie

Communicereniseenbelangrijkonderdeelvanjewerk.Tijdensoverleggenengesprekkengebruikjealtijd gesprekstechnieken.Kijknogeensnaardetechniekendiejeindithoofdstukhebtbestudeerd.Welketechnieken beheersjegoed?Welkevindjenoglastig?Hoezoujedetechniekendiejenoglastigvind,kunnenontwikkelen?

Uploadjeantwoorden.

6.8 Begrippen

Actiefluisteren

Empathischluisterenwaarbijjejekuntinlevenindeander.

Coderen

Eenboodschapzoverpakkendatdeontvangerdeboodschapbegrijpt.

Communicatiemodel

ModelwaarinwordtweergegevenhoedeboodschapvandezendernaardeontvangergaatC.

Communiceren

Hetuitwisselenvaninformatie.

Conflict

Eenverschilvanmeningtussenmensen.

Conflictaanjager

Gedragwaardoorhetconflictverergert.

Conflicthanteringstechniek

Techniekendiejekuntgebruikenbijhetreagerenopeenconflict.

Conflictremmer

Middelwaarvanjegebruikkuntmakenomhetconflictnietuitdehandtelatenlopen.

Decoderen

Deboodschapvaneenzenderinterpreterenenbegrijpen.

Directecommunicatie

Communicatiewaarbijdeontvangerdirectkanreagerenopdezender.

Eenzijdigecommunicatie

Dezenderverstuurteenboodschapendeontvangerreageertnietofkannietreageren.

Effectievecommunicatie

Zocommunicerendatdeboodschapgoedoverkomtengoedbegrepenwordt.

Externecommunicatie

Allecommunicatieactiviteitenmetmensenbuitenhetbedrijf.

Extermeruis

Communicatiestoringdieontstaatdoorexternefactoren.

Feedback

Deontvangergeeftinformatieaandezenderoverdeboodschapvandezender.

Formeeloverleg

Overlegdatvantevorenisgeplandenvoorbereid.

Formelecommunicatie

Communicatiebinneneenbedrijfdievoorafdoordachtenafgestemdis.

Geslotenagendapunt

Agendapuntdatisopgenomenomtijdenshetoverlegietsmedetedelen,zonderdaterdiscussienodigis.

Halfopenagendapunt

Agendapuntwaarbijjeietsbespreektwaarjeineenvolgendwerkoverlegopterugkomtomerdanpasoverte beslissen.

Indirectecommunicatie

Communicatiewaarbijdeontvangernietdirectkanreagerenopdezender.

Informeeloverleg

Spontaanoverlegdatnietgeplandenvoorbereidis.

Informelecommunicatie

Communicatiebinneneenbedrijfdienietviavastestructurenofproceduresloopt.

Internecommunicatie

Communicatiebinnendeorganisatie,zoalswerkoverlegencommunicatieoverwerkverdelingofwerkuitvoering.

Interneruis

Storingindecommunicatiediewordtveroorzaaktdoordeontvangerofdeverzender.

LSD

Gesprekstechniekwaarbijjegebruikmaaktvanluisteren,samenvattenendoorvragen.

Meerzijdigecommunicatie

Meerderezendersenontvangerzijnbijdecommunicatiebetrokken.

Non-verbalecommunicatie

Communicatiemetgebruikvanlichaamstaal.

Notuleren

Hetschriftelijkvastleggenvanwaterbesprokenisineenoverleg.

Ontvanger

Degenebijwiedeboodschapviahetmediumterechtkomt.

Openagendapunt

Agendapuntwaaroverjewiltbrainstormenenwaaroverjeduseenopendiscussiemetelkaarwiltvoeren.

Ruis

Allefactorendieafleidenvandeinhoudvandeboodschap.

Tweezijdigecommunicatie

Deontvangerreageertopdeboodschapvandezender.

Verbalecommunicatie Communicatiemetwoorden.

Zender Degenedieeenboodschapwiloverbrengen.

Hoofdstuk7

Creërenvaneenveiligewerkomgeving

Jebentalsleidinggevendeverantwoordelijkvoorhetwelbevindenvanjemedewerkers.Inverschillendewetten staatwatjijmoetdoenomervoortezorgendatjemedewerkersveiligkunnenwerken.Endatzegezondblijven ophetwerk.Dewerktijdenvanmedewerkersliggenbijvoorbeeldvast.Enalseenmedewerkerziekis,zorgjijvoor debegeleidingendere-integratie.Ditzijnallemaaltakendiebijjouwwerkalsleidinggevendehoren.

Leerdoelen

• Jeweetwathetarbeidsrechtinhoudtenwelkewettenhierbijhoren.

• JekuntdebelangrijkstebepalingenvandeArbowet,deWetverbeteringpoortwachterendeWetarbeiden zorguitleggen.

• JeweetwatdeArbeidstijdenwetinhoudtenwelkeregelsgeldenvoorwerk-enrusttijdenvanwerknemers.

• Jebegrijptderegelsrondomtijdelijkecontractenenontslag.

• Jekuntuitleggenwelkesocialezekerheidswettenerzijn.

• Jeweethoejehetziekteverzuimpercentageberekentenhoeeenverzuimprotocolenverzuimbeleidworden toegepast.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpje.

a. IndeWetverbeteringpoortwachterstaatdatzoweldewerkgeveralsdewerknemerplichtenheeftalshetgaat omdere-integratievandewerknemer.Vindjedatgoed?Ofmoetdieplichtvooralbijdewerknemerliggen?

b. BenjezelfweleensgeconfronteerdmetdeWetverbeteringpoortwachter,bijvoorbeeldomdatjeziekwas? Herkenjeenkelestappenuithetstappenplanvandewet?

c. Waaromzijnpreventievemaatregelenbelangrijkdenkje?

7.1 Wetgevingarbeidsrecht

Alsleidinggevendehebjeinjewerktemakenmetarbeidsrecht.Jestuurtmensenaan,dusmoetjeookzorgen vooreenveiligewerkomgeving.Enalseenmedewerkerziekis,moetjejeinspannenomhembetrokkentehouden bijhetbedrijf.Vaakiseenmedewerkereenpaardagenziekendaarnakomthijweerwerken.Maarhetkanook zijndateenmedewerkerlangdurigziekis.Danhebjijalsleidinggevendeplichten.Verderzijnerregelsvoorhet verlenenvanverlofenvoorhetaannemenenontslaanvanmedewerkers.Aldezeregelsstaaninwetten.Enomdat jeleidinggeeftaanjemedewerkers,moetjedezewettenkennen.Dewettenzorgenvooreengoede arbeidsverhoudingmetjemedewerkers.

Arbowet

DeArbowet(Arbeidsomstandighedenwet)geeftaanwatgoedearbeidsomstandighedenenbelangrijke voorwaardenzijnvoorgoedenveiligwerken.VolgensdeArbowetheeftiedereenrechtopeenveiligeengezonde werkplek.ZoweldemedewerkersalsdewerkgeverzijnverantwoordelijkvoordenalevingvandeArbowet.Zo moetdewerkgeverdemogelijkheidbiedeneneroptoeziendaterveiliggewerktwordtendemedewerkermoet hetwerkveiliguitvoeren.DeNederlandseArbeidsinspectiecontroleertofdeArbowetgoednageleefdwordt.Doe jeditniet,dankunjeeenfikseboeteverwachtenofmoetjezelfshetwerkstilleggentotdataandeeisenisvoldaan.

Wetverbeteringpoortwachter

DeWetverbeteringpoortwachterisingesteldombijlangdurigeziektesnellerintegrijpenenhetaantal werknemersdatlangdurigziekisterugtedringen.Erwordtvandewerkgeverendemedewerkerverwachtdat zezichbeideninspannenomweeraanhetwerktegaan.Gedurendetweejaarmoetjeersamenmetdemedewerker allesaandoenomhemweeraanhetwerktekrijgen,oftewelhemtelatenre-integreren.Jemaaktbijvoorbeeld sameneenre-integratieplan,waarbijjeafsprakenmaaktoverdeterugkeernaziekte.

Luktdatniet,bijvoorbeeldomdatdemedewerkerarbeidsgehandicaptisgeworden,dankrijgthijnatweejaar eenuitkeringopgrondvandeWetwerkeninkomennaararbeidsvermogen(WIA).Maarhebjeernietallesaan gedaan,danloopjehetrisicodatjenogeenjaarhetloonmoetdoorbetalen.

Re-integreren

DimitriislogistieksupervisorbijDeCoLogistiekedienstverlening.InhetmagazijnwerktErwin.Opeendagis Erwinbetrokkenbijeenongevalmeteenheftruck.Hijiszwaargewondgeraakt.Dimitrizoekthemafentoeopin hetziekenhuisenookthuis.HetblijktdatErwineenblijvendebeschadigingaanzijnbeenheeftopgelopen.Hij kanhetwerkdathijeerstdeednietmeerdoen,maarhijwilwelgraagblijvenwerken.DimitrienErwinmaken sameneenre-integratieplan.IndatplanstaatdatErwineencursusgaatvolgen,zodathijadministratiefwerkkan

doen.HijvolgtdecursusenDimitrihelpthemdaarbij.AlsErwinklaarismetdecursus,gaathijaandeslagmet zijnnieuwebaan.Hijondersteuntzijncollega’sinhetmagazijndooralleadministratievetakenvoorhenuitte voeren.

WetArbeidenZorg

Werknemerskunnenafwezigzijnvanwegeziekteofvakantiedagen,maarerkanooksprakezijnvanverlof.Verlof ishetrechtopbetaaldeofonbetaaldeafwezigheid.Inveelcao’sisvastgelegddaterverlofregelingenzijnbij bepaaldegebeurtenissen.Denkaaneenhuwelijk,begrafenisvaneenfamilielidofeenverhuizing.Dezevormen vanverlofnoemjebijzonderofbuitengewoonverlof.Zezijnnietwettelijkgeregeld.

Anderevormenvanverlofstaanwelineenwet.DeWetarbeidenzorg(WAZO)heeftalsdoelomhetvoor werknemersmakkelijkertemakenomwerkenprivétecombineren.

Devolgendeverlofsoortenzijnindezewetvastgelegd:

• zwangerschaps-enbevallingsverlof

• kraamverlof

• ouderschapsverlof

• adoptieverlofofpleegzorgverlof

• zorgverlof

• calamiteitenverlof.

EenaantalvandeindeWAZOopgenomenverlofsoortenisbetaaldverlof(zoalscalamiteitenverlofen zwangerschaps-enbevallingsverlof).Anderesoortenverlofzijninbeginselonbetaald(zoalsouderschapsverlof).

Zwangerschaps-enbevallingsverlof

Zwangerschapsverlofisverlofdatvrouwelijkewerknemerskrijgentijdenshunzwangerschap.Devrouwelijke werknemerheeftrechtopzwangerschapsverloftotenmetdedagvandebevalling.Jeberekentdeduurvanhet verlofdoorvanafdedagnadevermoedelijkedatumvanbevallingzeswekenterugtetellen.Nadebevallinggaat hetzwangerschapsverlofoverinbevallingsverlof.Hetbevallingsverlofduurtminimaaltienweken.Alsdeperiode vanzwangerschapsverlofkortergeweestisdanzesweken,danwordendegemistewekenaanhetbevallingsverlof geplakt.Hierdoorishettotaleverlofaltijdminimaalzestienweken.Eendeelvanhetbevallingsverlofmagde werknemergespreidopnemen.

Kraamverlof

Kraamverlofishetrechtopverlofvlaknadatdepartnervaneenwerknemerbevallenis.Diepartnerheeftrecht opeenmaalhetaantalwerkurenperweekaankraamverlof(geboorteverlof).

Jijbentverplichtomgedurendedieurenhetloondoortebetalen.Dewerknemermoethetkraamverlofbinnen vierwekennadebevallingopnemen.Per1juli2020kunnenpartnerstotvijfwekenaanvullendkraamverlof opnemen.Zijkrijgendaneenuitkeringterhoogtevan70%vanhundagloontotmaximaal70%vanhet maximumdagloon.HetUWVbetaaltdezewekenverlof.Dewerknemermoetdezeverlofwekenopnemenbinnen zesmaandennadegeboortevanhetkind.

NaasthetrechtopkraamverlofbestaatinNederlandrechtopverlofvoordebevallingzelfendeaangiftevande geboorte.Dezevormenvallenonderhetcalamiteitenverlofenhetzorgverlof.

Ouderschapsverlof

Hetouderschapsverlofgeeftoudersdemogelijkheidomtijdelijkmindertegaanwerkenomvooreenjongkind tekunnenzorgen.Oudershebbenhetrechtomditverlofoptenementothetkind8jaaris.Dewerknemerkan joudirectnaindiensttredingverzoekenomouderschapsverlof.Deouderheeftwettelijkgeziengeenrechtop doorbetalingvanhetloontijdenshetouderschapsverlof.Jemághetloonweldoorbetalen.Deouderheeftrecht opeenhoeveelheidouderschapsverlofdieovereenkomtmet26keerzijnwekelijksearbeidsduur.Dewerknemer magwekelijksmaximaal50%vandearbeidsduuropnemenalsverlof.

Ouderschapsverlof

Werkteenoudernormaalgesproken40uurperweek,danheefthij/zijrechtop26×40=1040uurouderschapsverlof. Jemagdanmaximaal20uurouderschapsverlofperweekverlenenvoordeduurvaneenjaar.

Adoptieverlof

Allewerknemersdieeenkindadopteren,hebbenrechtopadoptieverlof.Hetverlofgeldtvoorbeideouders.Ook pleegouderskunneninaanmerkingkomenvooradoptieverlof.Voorwaardeisdatzijophetzelfdeadreswonen alshetkinddatzijverzorgen.Ookmoetereenpleegcontractzijn,waaruitblijktdatzijverantwoordelijkzijnvoor deopvoedingenverzorgingvanhetkind.Alsmeerderekinderentegelijkwordengeadopteerd,bestaathetrecht opverlofslechtséénmaal.

Hetverlofduurtmaximaalvierweken.Dewerknemerkanditalleenaaneengeslotenopnemen.Jehoeftals werkgevertijdenshetverlofgeensalarisdoortebetalen.Tijdenshetverlofkunjewelsamenmetdewerknemer eenuitkeringaanvragenbijhetUWV.

Calamiteitenverlof

Calamiteitenverlofiseenregelingdieisbedoeldomwerknemersdemogelijkheidtegevenombijonvoorziene omstandighedeninstaattezijnsneltekunnenhandelen.Eencalamiteitenverlofisuitsluitendbedoeldvooreen kortetijdenzalmeestalnietlangerdurendaneendag,somsenkeledagen.Tijdenshetcalamiteitenverlofben jeverplichtomhetloondoortebetalen.

Zorgverlof

Zorgverlofisverlofdateenwerknemerkanopnemenomzorgteverlenenvooreenthuiswonendziek(pleeg)kind, ziekepartnerofeenzieknaastfamilielid.Voorwaardeisdatdewerknemerdeenigeisdiedeziekeopdatmoment kanverzorgenendatdezeophetzelfdeadreswoontalsdiegenediedezorgnodigheeft.

Perperiodevantwaalfmaandenkaneenwerknemermaximaaltweemaalhetaantalurendathijperweekwerkt aanzorgverlofopnemen.Datkaninéénkeerofmeerderekerenperjaar.

Naastditkortdurendzorgverlofbestaaterookeenlangdurendzorgverlof.Perjaarmageenwerknemerdantwaalf wekenlangmaximaaldehelftopnemenvanhetaantalurendathijperweekwerkt.Dewerknemerwerktdandus parttime.

Gedurendehetzorgverlofbenjeverplichtminimaal70procentvanhetloon(ofhetminimumloon)doortebetalen. Ditgeldtnietbijlangdurigzorgverlof.Jemagzorgverlofalleenweigerenalshetbedrijfbijdeafwezigheidvandie werknemerinernstigeproblemenzoukomen.

Zorgverlofniettestoppen

Wanneerhetzorgverlofisingegaan,kunjeditnietmeerstopzetten.

Wetarbeidsmarktinbalans

DeWetarbeidsmarktinbalans(WAB)wordtookweldeFlexwetgenoemd.Dewetregeltaanstellingenvan medewerkersvoorbepaaldetijd.Datiseenarbeidsovereenkomstmeteeneinddatum.Alsdeeinddatumisbereikt, eindigtdearbeidsovereenkomstautomatisch,tenzijjedezeverlengtmeteennieuweovereenkomst.Ditmagje echternietonbeperktdoen.VolgensdeWABgeldtdatjeeenmedewerkermaximaaldrietijdelijkearbeidscontracten magaanbieden,meteengezamenlijkduurvanmaximaaldriejaar.

Ontslagrecht

Jewilsomsnietverdermeteenwerknemer.Maareenwerknemerontslaankannietzomaar.Erkunnenverschillende redenenzijnwaaromjijofdewerknemervandearbeidsovereenkomstafwil.Erzijnarbeidsovereenkomstenvoor bepaaldetijdenvooronbepaaldetijd.Eenovereenkomstvoorbepaaldetijdeindigtgewoonaanheteindvan datcontract.Hetisdanwelzaakdatjeervoorzorgtdatdiewerknemerookechtnietmeerwerkt,anderswordt hetcontractautomatischverlengd.

Hetbeëindigenvaneenarbeidsovereenkomstvooronbepaaldetijd(nadeproeftijd)noemjeontslag.Erzijnook ontslagverboden,datzijnsituatieswaarineenwerknemernietontslagenmagworden.Zomagjeeenwerknemer nietontslaanalsdieziekofzwangeris.Eenlidvandeondernemingsraad(zieverderopindithoofdstuk)heeft ookenigeontslagbescherming,behalveopbedrijfseconomischegronden.

Voorhetbeëindigenvaneenarbeidsovereenkomstzijnverschillendeoorzaken:

Opzeggingdoordewerknemer

Alsslechtseenvandepartijenhetdienstverbandwilbeëindigen,spreekjevaneeneenzijdigontslag Alseenvan jouwmedewerkersontslagwilnemen,ishijverplichtdearbeidsovereenkomstoptezeggenénzichtehouden aandeopzegtermijn.Deopzegtermijnstaatindecaoofinhetcontract.Mochtdatniethetgevalzijn,dangeldt eenopzegtermijnvanéénmaand.

Opzeggingdoordewerkgever

Houderrekeningmeedatjeeengegrondeontslagredennodighebtalsjevaneenwerknemerafwilt.Erzijndrie categorieënwaaropjejekuntbaseren:

1. Persoonlijkegronden(onoplosbareconflicten,opdrachtenweigeren)

2. Langdurigearbeidsongeschiktheidofveelvuldigziekteverzuim

3. Bedrijfseconomischeredenen(gedwongeninkrimping,eenfusieofeenreorganisatie).

Ontslagopstaandevoet

Jekunttemakenkrijgenmetconflictsituatieswaarbijjeonmiddellijkvaniemandafwilt.Denkaaneenmedewerker diejebetraptopdiefstal,fraude,geweldofhetonderinvloedzijnvanalcoholofdrugs.Ookeenherhaaldeweigering omredelijketaakopdrachtenuittevoeren,isredenvoorontslagopstaandevoet.Ditzijn‘dringenderedenen’.

Bijontslagopstaandevoetiseenprocedureviahet UWVWERKbedrijfofviaderechternietverplicht.Je hoeftjeooknietaandeopzegtermijntehouden.Erzijn weldrievoorwaardenomtotontslagopstaandevoet overtegaan:

1. Ermoetsprakezijnvaneendringendereden

2. Dedringenderedenmoetdewerknemer meegedeeldworden

3. Ontslagopstaandevoetmoetonverwijld(zonder uitstel)gegevenworden.

Ontslagaanheteindvandeproeftijd

Aanheteindevandeproeftijdkanhetzijndatdewerkgevertochniettevredenisovereenwerknemer.Dewerkgever kandewerkgeverdanontslaan.Dithoudteigenlijkindatdewerknemergeennieuwcontractkrijgt.

Ontslagmetwederzijdsgoedvinden

Erkaneensituatieontstaanwaarindewerkgeverendewerknemerhetontslagvandewerknemerallebei goedvinden.Dewerknemerheeftbijvoorbeeldeennieuwebaanendewerkgevergunthemdiekans.Ofhetbedrijf verhuistnaareenandereplekendewerknemerwilnietmee.Indatgevalkomenwerkgeverenwerknemerovereen datdearbeidsrelatiemoetstoppen.

Collectiefontslag

Collectiefontslagishetontslagvanveelmensentegelijkertijd.Datgebeurtalsdeeconomienietgoedlooptof alshetbedrijfnietopdezelfdemanierdoorkangaanomdatderesultatenslechtzijn.Dedirectiekandanbesluiten omeengrotegroep(vantenminstetwintig)werknemersteontslaan.Dedirectiebesluitbijvoorbeeldomeen vestigingofeenafdelingvanhetbedrijftesluiten.HetbedrijfmoetzichdanwelaandeWetmeldingcollectief ontslaghouden.HetontslagmoetgemeldwordenbijhetUWVendevakbondenmoetenwordenuitgenodigd.

DitontslagkanviahetUWV,dekantonrechterofwederzijdsgoedvindenverlopen.

Pensioenenoverlijden

Hetspreektvoorzichdatiemanddiemetpensioengaat,ofkomtteoverlijden,ookontslagkrijgt.

Diefstal is een reden voor ontslag op staande voet.

Opdracht2 Wetverbeteringpoortwachter

a. Vuldejuistewoordenin.

DeWetverbeteringpoortwachterisingesteldombij ziektesnellerintegrijpen. Erwordtvande endemedewerkerverwachtdatzezichbeideinspannen voorde vandemedewerker.

b. Kunjedenaamvande‘Wetverbeteringpoortwachter’uitleggen?

Opdracht3 Arbowet

WaaromkunjeverzuimlaaghoudenalsjedeArbowetnaleeft?

Opdracht4 Wetten

Inhethoofdstukhebjekennisgemaaktmetverschillendewettendietemakenhebbenmetaan-enafwezigheid vanwerknemers.

Werkintweetallen.

a. Maakeenschemavanallewetten.Zoekdaarvooropinternetdeverschillendewettenopenzetdezeinde eerstekolomvanjeschema.ZetindetweedekolomdeURLvandewebsitediejehebtgebruiktominformatie teverzamelen.Noteerindederdekolomopvallendezaken. Uploadjeschema.

b. Inhethoofdstukkomjeverschillendewettentegendietemakenhebbenmetaan-enafwezigheidvan werknemers.Waaromishetbelangrijkdatjeinzichthebtindiewetten?

Opdracht5 Wetarbeidsmarktinbalans

Leeshetartikel‘WetArbeidsmarktinBalans(WAB):ditgaaterveranderen’opLogistiek.nl.

a. DeWetarbeidsmarktinbalansbestaatsinds2015.In2020isdewetaangepast. Welkeaanpassingiserdoorgevoerdalshetgaatomdeketenregeling?

b. Deketenregelingisbedachtomhetaantaltijdelijkecontractenteverminderenenomwerkgeverstestimuleren ommedewerkersinvastediensttenemen.Watiseenonbedoeldenvervelendgevolgvandezewetvooreen werknemermeteentijdelijkcontract?

c. WatzijntweebelangrijkeveranderingenvandeWetarbeidsmarktinbalansalshetgaatomoproepkrachten?

d. Alseenlogistiekbedrijfveelmetoproepkrachtenwerkt,kandeaanpassingvanderegelvoorhetoproepen vaniemandmeteenoproepcontractgevolgenhebben.Welkegevolgenkunnendatzijn?

Opdracht6 Verlof

a. Zijndebeweringengoedoffout?Kiesdejuisteantwoorden. Inprincipehebbenmedewerkershetrechtommeerofminderurentegaanwerken.Goed/Fout

Bijzonderverlofisvastgelegdindecao.Goed/Fout

Wettelijkverlofisvastgelegdindecao.Goed/Fout

Kraamverlofvormteenonderdeelvanhetbevallingsverlof.Goed/Fout

b. WelkeverlofsoortenzijnvastgelegdindeWAZO?

c. Leguitdathetgevenvanverlofookeenpositiefeffectkanhebbenopdebedrijfsvoering.

Opdracht7 Ontslagrecht

a. Welkeoorzakenzijnervoorhetbeëindigenvaneenarbeidsovereenkomst?

b. OntslagopstaandevoethoeftnietviahetUWVofderechter.Erzijndrievoorwaardenomtotontslagop staandevoetovertegaan.Welkevoorwaardenzijndat?

c. Indeleerstofwordenenkeledringenderedenengegevenvoorhetontslagopstaandevoet.Diefstaloffraude bijvoorbeeld,ofgeweld.Ookhetweigerenvaneentaakkaneenredenzijn.Kunjenogeenredenbedenken waardooriemandopstaandevoetontslagenkanworden?

7.2 Rechtenvanmedewerkers

Medewerkersvaneenbedrijfhebbenveelrechten.Medewerkersdieinvastedienstzijn,kunnenaanspraakmaken opverschillenderegelingen.Daarstaattegenoverdatzehunwerkgoedmoetenuitvoerenendatzehetbedrijf geenschademogentoebrengen.Deregeringzorgtvoordemeesteregelingenvoormedewerkers.Ditstelselvan regelingenheetdesocialezekerheid.

Medewerkershebbenookrechtopnormalewerktijden.Jekuntjemedewerkersnietzomaarlatenoverwerken. IndeArbeidstijdenwetenhetArbeidstijdenbesluitstaathoeveelurenmedewerkersachterelkaarmogenwerken. BinnendelogistiekebrancheisnietalleendeArbeidstijdenwetenhet-besluitvanbelang.Jemoetookrekening houdenmethetArbeidstijdenbesluitvervoer.

Verderheeftdemedewerkerhetrechtomzichteorganiserenineenbedrijf.IndeWetopdeondernemingsraden staathoebedrijvendatmoetenregelen.

Socialezekerheid

Desocialezekerheidiseenstelseldatinkomengarandeertvoorpersonenofgezinnenalszij(tijdelijk)nietin staatzijnomzichzelfvaninkomentevoorzien.Ditisbijvoorbeeldeenuitkering.Ditwordtgefinancierddoorde socialepremiesenbelastingendiemensenmeteeninkomenbetalen.Ditzijnbijvoorbeeldpremiesvoorde volksverzekeringenenwerknemersverzekeringen.

EenvolksverzekeringisbijvoorbeelddeAlgemeneOudersomswet(AOW),deAlgemenenabestaandenwet(Anw) endeWetlangdurigezorg(Wlz).Doordatmensendiekunnenwerkenhiervoorpremieafdragen,hebbenmensen alszedeAOW-leeftijdhebbenbereikteeninkomen.

Alsiemandzijn/haarpartnerverliestenoverblijftmettweekinderenwaarvoormoetwordengezorgd,heeftdie persoonrechtopeenAnw-uitkering.

EenwerknemersverzekeringisbijvoorbeelddeWerkloosheidswet(WW),deWetwerkeninkomennaar arbeidsvermogen(WIA)endeZiektewet(ZW).Dezeverzekeringenverzekerenmensendieinloondienstzijntegen inkomensverlies.

MetdeWW,deWIAendeZWkunjealsleidinggevendetemakenkrijgenalseenmedewerkerontslagenwordtof nietmeerkanwerken.

Werkloosheidswet

Dezewetzorgtervoordatmedewerkerseeninkomenkrijgenalszetijdelijkgeenwerkhebben.Eenmedewerker krijgteenWW-uitkeringalshijnietmeerbijjoublijftwerken.Bijvoorbeeldomdatzijncontractafloopt.HetUWV zorgterdanvoordatdemedewerkerzijnuitkeringkrijgt.NietiedereenkomtinaanmerkingvooreenWW-uitkering. Demedewerkermoetbijvoorbeeldmeerdaneenhalfjaargewerkthebbenenhetontslagmagnietzijneigen schuldzijn.Alsjeeenmedewerkerontslaatomdathijsteelt,krijgthijgeenWW-uitkering.

Wetwerkeninkomennaararbeidsvermogen

DeWetwerkeninkomennaararbeidsvermogen(WIA) iservoormedewerkersdielangdurigziekzijn.Natwee jaarmagjeeenziekemedewerkerontslaan.Alshijdan deelsarbeidsongeschiktis,magdemedewerkereen WIA-uitkeringaanvragen.HetUWVkeurtdemedewerker ensteltvastvoorhoeveelprocentdemedewerker arbeidsongeschiktis.Jemoetdemedewerkerindienst houdenalsdatpercentagelagerisdan35%.Jemag hemdanalsnogontslaanalsdemedewerkerzijnwerk nietmeerkandoen.Demedewerkerheeftdanrechtop eenWW-uitkering.Eenmedewerkerdiemeerdan35% arbeidsongeschiktis,krijgteenWIA-uitkering.

Ziektewet

Inprincipemoetjeeenziekemedewerkertweejaardoorbetalen.Heteerstejaarisditminimaal70%,maarmag hetloonnietuitkomenonderhetminimumloon,enhettweedejaarisditminimaal70%enmaghetloonwél uitkomenonderhetminimumloon.Maarnietinallegevallenmoetdewerkgeverhetloonvandemedewerker doorbetalen.InsommigegevallenkandemedewerkereenberoepdoenopdeZiektewet.Ditgeldtbijvoorbeeld voormedewerkersdiealsgevolgvaneenzwangerschapziekzijngewordenofmedewerkersdieeenorgaan doneren.Ookuitzendkrachtenvallenonderdeziektewet.Hetismogelijkdatdeuitbetalingvande ziektewetuitkeringpasnatweedagenbegint.Datgebeurtalsjetweewachtdagenhebt.

Wetopdeondernemingsraden

Medewerkershebbenhetrechtomzichteverenigenineenondernemingsraad.IndeWetopdeondernemingsraden zijndepreciezeregelsvastgelegdwaaraandeORenondernemerzichdienentehouden.Hetaantalledenineen ondernemingsraad(OR)hangtafvandegroottevandeorganisatie.EenORmagookzelfbepalenhoeveelleden dezeheeft.DitmoetdanwelindeOR-regelingvandeorganisatieomschrevenstaan.

Het UWV keurt de medewerker en stelt vast voor hoeveel procent de medewerker arbeidsongeschikt is.

HiernaziejeeenstukuitdeWetopdeondernemingsraden.

Wetopdeondernemingsraden

1.Eenondernemingsraadbestaatuitledendiedoordeindeondernemingwerkzamepersonenrechtstreeksuit hunmiddenwordengekozen.

Hunaantalbedraagtineenonderneming:

• metminderdan50personen3leden

• met50tot100personen5leden

• met100tot200personen7leden

• met200tot400personen9leden

• met400tot600personen11leden

• met600tot1000personen13leden

• met1000tot2000personen15leden enzovervolgensbijelkvolgendduizendtalpersonen2ledenmeer,tottenhoogste25leden.

Deondernemingsraadkanmettoestemmingvandedirectievanhetbedrijfinzijnreglementzoweleenafwijkend aantalledenvaststellen,alsbepalendatvooreenofmeerledenvandeondernemingsraadeenplaatsvervanger wordtgekozen.Eenplaatsvervangendondernemingsraadslidheeftdezelfderechtenenverplichtingenalshetlid dathijvervangt.

2.Kiesgerechtigdzijndepersonendiegedurendetenminste6maandenindeondernemingwerkzaamzijn geweest.

3.Verkiesbaartotlidvandeondernemingsraadzijndepersonendiegedurendetenminsteeenjaarinde ondernemingwerkzaamzijngeweest.

4.Dedirectieendeondernemingsraadkunnen,indienditbevorderlijkisvooreengoedetoepassingvandezewet indeonderneming,gezamenlijkeenofmeergroepenvanpersonendieandersdanopgrondvaneen arbeidsovereenkomstmetdedirectie,danwelkrachtenspubliekrechtelijkeaanstellingregelmatiginde ondernemingarbeidverrichten,aanmerkenalsindeondernemingwerkzamepersonen,danweleenofmeer groepenvandiepersonennietlangeraanmerkenalsindeondernemingwerkzamepersonen.Komendedirectie endeondernemingsraadniettotovereenstemming,dankaniedervanheneenbeslissingvandekantonrechter vragen.

5.Deondernemingsraadkaninzijnreglementafwijkenvanhetgeeninhettweedeenderdelidvanditartikelten aanzienvandediensttijdisbepaaldindienditbevorderlijkisvooreengoedetoepassingvandezewetinde onderneming.

6.Tijdenseenzittingsperiodevandeondernemingsraadkangeenwijzigingwordengebrachtinhetaantalleden vanderaadopgrondvanvermeerderingofverminderingvanhetaantalindeondernemingwerkzamepersonen. Wetten.nl.

Dewettenenregelsoverdezeonderwerpenwordenvaakgewijzigd.Alsjewiltwetenhoedehuidigesituatieis, gadannaardewebsitewww.overheid.nl.

AlsjelidbentvaneenOR,hebjetijdensjelidmaatschapentottweejaarnadebeëindigingdaarvan ontslagbescherming.DewerkgevermageenOR-lidnietontslaan,tenzijersprakeisvanreorganisatie.

WildewerkgevereenmedewerkerontslaandieopdelijstvankandidatenstaatvoordeORofeenmedewerker diekorterdantweejaarlidisvandeOR,danheefthijdaarvoortoestemmingvandekantonrechternodig.

Alsjebijeengrootlandelijkconcernwerkt,iservaakookeengroepsondernemingsraad(GOR)ofeencentrale ondernemingsraad(COR).Eengrootconcernzalmeestalmeerdereondernemingsradenhebbenenbijvoorbeeld éénCOR.EenconcerndatEuropaalswerkterreinheeft,heefteenEuropeseondernemingsraad.

Opdracht8 Rechtenvanmedewerkers

a. EenmedewerkerdieontslagenwordtkrijgteenWW-uitkering.Welkeinstantieisverantwoordelijkvoorhet uitbetalenvandeWW-uitkering?

b. VoorwelkewerknemersisdeWIAbedoeld?

c. Inprincipemoetjezelfhetloonvaneenziekewerknemerbetalen.IndeZiektewetstaaneenaantal uitzonderingenopdieregel.Voorwelkeziekewerknemershoefjealsbedrijfhetloonnietzelfdoortebetalen?

Opdracht9 Ziektewet

a. Hoeveeljaarmoeteenbedrijfeenziekewerknemerdoorbetalen?

b. Hoeveelloonmoeteenondernemeraaneenziekemedewerkerbetalen?Welkeregelszijnhiervoor?

c. Deondernemerhoeftdeziekewerknemernietaltijdzelfdoortebetalen.Noteerdriegevallenwaarinde ondernemerdeziekewerknemernietdoorhoefttebetalen.

Opdracht10 Ondernemingsraad

Ganaofjouwleerbedrijfeenondernemingsraadheeft.Alsdatnietlukt,magjeookeenandereorganisatiekiezen.

Voldoethetaantalledenindeondernemingsraadaandeeisendieindewetstaan?

7.3 Arbeidstijdenweten-besluit

Deregeringheeftdewetgevingophetgebiedvanarbeidsrechtenderechtenvanmedewerkersopgesteldom medewerkerstebeschermen.Medewerkerszijndaardoormindersnelbetrokkenbijongevallenenzeworden mindersnelziek.Enálszeziekworden,isdaarveelaandachtvoor.

Eenwetwaarjeinjewerkveelmeetemakenzultkrijgen,isdeArbeidstijdenwet.Indezewetstaathoelangiemand achterelkaarmagwerken.Teveelwerkenkanervoorzorgendatiemandziekwordt.NaastdeArbeidstijdenwet iserhetArbeidstijdenbesluit.HetArbeidstijdenbesluitbevatdeuitzonderingenopdeArbeidstijdenwet.

Arbeidstijdenwet

IndeArbeidstijdenwetstaat:

• hoelangeenwerknemerperdagenperweekmagwerken

• wanneereenwerknemerrechtheeftoppauzeofrusttijd

• vanafwelkeleeftijdarbeidistoegestaanenonderwelkevoorwaarden.

Dewetgeldtvoormedewerkersvan18jaarofouder.Voorkinderenenjeugdigenzijneraangepasteregels.

JehebtdeArbeidstijdenwetnodigalsjebijvoorbeeldroostersmaaktofalsjemedewerkerswiltlatenoverwerken. Erzijnbijvoorbeeldregelsvoordelengtevandewerktijd.Eendienstmagnietlangerdan12uurdureneneen medewerkermagnietlangerdan60uurperweekwerken.Endatgeldtalleenvooréénweek.Ineenperiodevan 16wekenmageenmedewerkergemiddeldmaar48uurwerken.

Zozijnerookregelsvoorderusttijden.Eenmedewerkermagnaeenwerkdagbijvoorbeeld 11uurnietwerken.Alseenmedewerkeroverwerkttotbijvoorbeeld23.00uur,maghijdevolgendeochtendpas om10uurweerbeginnen.

DeArbeidstijdenwetisopgesteldomdemedewerkertebeschermenenomhemgezondtehouden.Voorjougeldt datjedeArbeidstijdenwetvolgtalsjejemedewerkersaanstuurt.

BekijkdesitevandeRijksoverheidoverdeArbeidstijdenwet.

Arbeidstijdenbesluit

HetArbeidstijdenbesluitbevatdeuitzonderingenopdeArbeidstijdenwet.Hierinstaanbepaaldecategorieën medewerkers,situatiesensectorenwaarvoorafwijkenderegelsgelden.Jemoetalsleidinggevendenatuurlijk rekeninghoudenmetditbesluit.

Eencategoriemedewerkerswaarjijmeewerkt,zijnvrachtwagenchauffeurs.VoorhengeldthetArbeidstijdenbesluit vervoer.Vrachtwagenchauffeursmogenbijvoorbeeldmaximaal4,5uurachterelkaarrijden.Daarnamoetenze rustnemen.Verderhoudjerekeningmethettotaalaantalrijurenperweekenmetrusttijden.Het Arbeidstijdenbesluitvervoerbestaatuitvijfonderdelen:

• maximaletotalerijtijd

• maximaleononderbrokenrijtijd

• minimalerusttijd

• passendverblijf

• vrijstellingen.

HetismogelijkdateendeelvandewerkzaamhedenvaltonderhetArbeidstijdenbesluitvoorchauffeurseneen deelonderdeArbeidstijdenwet.Eenchauffeurkanbijvoorbeeld’sochtendseenritdoenen’smiddagshelpen inhetmagazijn.Erisdansprakevansamenloopvanverschillenderegels.Hetisdannietduidelijkwelkeregels gelden.IndeArbeidstijdenwetiseenkopjeSamenloopopgenomen.Alséénwettelijkeregelingopmeerdan driekwartvanhetwerktijdensdedienstvantoepassingis,geldtdezevoordeheledienst.Alserminderdan driekwartvolgenseenwettelijkeregelingwordtgewerkt,mageendienstmaximaal12uurduren.

BekijkdesitevandeRijksoverheidoverhetArbeidstijdenbesluitbijwegvervoer.

Begrippen

IndeArbeidstijdenwetenhetArbeidstijdenbesluitstaanverschillendebegrippen.Dezebegrippenmoetjekennen, zodatjedeArbeidstijdenwetenhetArbeidstijdenbesluitgoedkunttoepassen.Debegrippenzijnvantoepassing opdechauffeurs.Voormedewerkersinhetmagazijnenopkantoorgeldendealgemeneregels.

Indetabellenstaandetermenweekendag.Eenweekduurtvanmaandag00.00uurtotzondag24.00uur.Een dagduurtvan00.00uurtot24.00uur.Dearbeidstijdisdetijddateenchauffeuronderhetgezagvandewerkgever arbeidverricht.

Voorderijtijdengeldt:

Rijtijden

Dagelijkserijtijd

Wekelijkserijtijden

Pauze/onderbreking

Naarhuis

Maximaleononderbrokenrijtijd

Tweekeerperweekmaximaal10uur.Deanderedagenmaximaal9uur.

Perweek56uur.Pertweewekenmaximaal90uur.

Maximaal4,5uurrijden,daarna45minutenpauze.

Naastrijdenkandechauffeurookladenenlossen.Dangeldt:na6uur werken,verplicht30minutenpauze.

Na9uurwerken,verplicht45minutenpauze.

Minimaaleensinde4wekenmoetdechauffeurterugkunnennaarzijn woonplaatsofnaardevestigingvandeondernemingwaardechauffeur normaalgesprokenisgestationeerd.

Demaximaleononderbrokenrijtijdmagnietlangerzijndan4,5uur.Na 4,5uurrijtijdmoetdechauffeureenpauzenemenvan45minuten.Deze 4,5uurrijtijdmagookwordenopgekniptintweedelen.Deeerstepauze duurtdanminimaal15minuten.Aanvullendmoetdanbinnende4,5uur rijtijdnogeenpauzevanminimaal30minutenwordengenomen.

Maximaleononderbrokenrijtijdtwee chauffeurs

Eendubbelbemandevrachtwagenofautobushoeftniet45minutenstil testaannaiedere4,5uur.Erisdanalleeneenstopnodigomvan chauffeur(enbestuurderskaartofregistratieblad)tewisselen. Voorwaardeisdatdechauffeurdiepauzeneemtdechauffeurdiehet voertuigbestuurtniethelpt.Bijvoorbeeldmetdenavigatie.

Nachtdienst

Uitzonderingnachtdienst

Zondagsarbeid

Voorrusttijdengeldthetvolgende:

Dagelijkserusttijden

Verkortedagelijkserusttijd

Dagelijkserustin2delen

Nachtdienstistussen00.00en06.00uur.Datmag43keerin16weken ofmaximaal20uurintweeweken.

Chauffeursinbepaaldeberoepen(brood&banket,distributiecentra, aanlegvanwegenendergelijke)mogenmaximaal52nachtdienstenper 16wekenofmaximaal38uurper2wekenwerken.

Inprincipenietwerkenopzondag.Alswerkgeverenwerknemerafspreken opzondagtewerken,danminstens13vrijezondagenperjaar.

Periodebinneneendagwaarindechauffeurnietmagwerkenenook nietbeschikbaarmagzijnvoorwerk.Minimaal11uurperdag.

Tussentweevoldoendewekelijkserusttijdenmagdechauffeurdriekeer dedagelijkserusttijdverkortentot9uur.

Dechauffeurmagdedagelijkserustookin2delennemen.Het1edeel moetdanminstens3uurzijn.Het2edeelmoetminstens9uurzijn. Andersom(eerst9uurendan3uur)magniet.

Rusttijden

Rustperiode

Verkorterusttijdinternationaalvervoer

Binnen24uurnaheteindevandevorigerusttijd(dagelijkserustof wekelijkserust)moetdenieuwedagelijkserustperiodezijnafgelopen. Dusalsdechauffeuropmaandagochtend8.00uurklaarismetde wekelijkserust,danmoetvoordinsdag8.00uurdevolgenderustzijn afgelopen.Voor2chauffeursgeldteen30-uurs-periode.

Voorinternationaalvervoergeldenaanvullenderegels.Eenchauffeur magbuitenNederland2wekeneenverkortewekelijkserusttijdnemen. Eenverkortewekelijkserustduurtminimaal24enmaximaal45uur.Deze

verkorterustmoetgecompenseerdwordendooreenverlengdenormale wekelijkserustmethetaantaluurwaarmeedeverkortewekelijksrust afwijktvandenormale45-uurs-rusttijd.Bovendienmoetdechauffeur ineenperiodevan4wekenminimaal2keereennormalewekelijkserust nemen.

Pauzeanderwerk

Nietalleenrijdeniswerk,maarookanderewerkzaamheden,zoalsladen enlossen.Bijwerkentussende6en9uuronafgebrokenopeendagis minstens30minutenpauzeverplicht.Bijwerklangerdan9uur onafgebrokenisminstens45minutenpauzenemen.Dezepauzesmag uookinstukkenvan15minutennemen.

Naastrijtijdenenrusttijden,zijnernoganderebegrippendieindeArbeidstijdenwetenhetArbeidstijdenbesluit staan.

BegrippenArbeidstijdenweten-besluit

Consignatie

Returnhomedriver

Passendverblijf

Minimumleeftijdchauffeur

Dechauffeurmoetbeschikbaarzijnomtewerken.Hiervoorontvangthij eenvergoeding.

Verplichtingvooreenondernemerdateenchauffeureensindedrieof vierwekennaarzijnwoonplaatskanterugkeren.

Chauffeursmogenhunnormaleenverlengdewekelijkerustnietnemen inhuncabine.Dezemoetenzenemenineenpassenden gendervriendelijkverblijfmetgeschikteslaapfaciliteitenensanitaire voorzieningen.Dewerkgevermoetditverblijfbetalen.Chauffeursmogen hunverkortewekelijkserustwelindecabinenemen.

Jaagpremieverbod vastevergoedingteontvangen,zoudenchauffeursandersgestimuleerd kunnenwordenomsnellerterijdenofmeerwerkinmindertijdte verzetten,watkanleidentotrisicovolrijgedrageneentoenamevan verkeersongevallen,afnemendekwaliteitenongelijkeconcurrentie. Eenchauffeurmoetminstens18jaarzijn(enuiteraardbeschikkenover hetjuisterijbewijsmetCode95).

Minimumleeftijdbijrijder

Hetjaagpremieverbodverbiedtvervoersbedrijvenomchauffeurste belonenopbasisvanhetaantalritten,dehoeveelheidvervoerde goederen,ofdesnelheidwaarmeezijhunwerkdoen.Inplaatsvaneen

Eenbijrijdermag16of17zijn.Hijmoetdanweleenverklaringhebben waarinstaatdathijeenberoepsopleidingintransportenlogistiekvolgt.

Tachograaf

Eentachograafregistreertderij-enrusttijden,desnelheidendeafgelegdeafstandineenvrachtwagen.De tachograafisverplichtvoorvoertuigenofvoertuigcombinatiesvanaf3.500kgtotaalgewicht.

Analoge (verouderde) tachograaf.

Volgensdeverordening165/2014,regelingtachografen,dienenmeteeneerstetoelatingvanna1januari2006 eendigitaletachograaftehebben.AllelandendiehetAETR-verdraghebbenonderschrevenmoetenvoldoenaan dezenieuwedigitaletachograaf.HetAETR-verdragiseenEuropeesverdragoverdearbeidsvoorwaardeninhet internationalewegvervoer.

Iederechauffeurdieopeenvrachtwagenrijdt,moeteenbestuurderskaarthebbendieindedigitaletachograaf past,eneenondernemingmetvrachtwagensmoeteenbedrijfskaarthebben.KiwaRegisterverstrektdezekaarten namensdeMinistervanInfrastructuurenWaterstaat.

AlleeninstallateursmeteeninstallateursdiplomawerkzaambijdoordeRDWerkendewerkplaatsenmogen tachografeninbouwenenonderhouden.Zijhebbeneenwerkplaatskaartnodigomsmarttachografenteactiveren, tereparerenenteijken.Dekaartiseenpersoonsgebondensmartcarddietevensgegevensvandewerkplaats bevat.

EenaanvraagvooreenwerkplaatskaartkanalleenviahetaanvraagportalvanKiwaRegisteringediendworden doordewerkgevervandeinstallateur.

Bijdeaanvraagvoordewerkplaatskaartdientdewerkplaatsdevolgendegegevensintevoeren:

• HetdoordeRDWafgegevenkeuringsinstantienummervandewerkplaatsinhetportalintevoeren.Ditkan eventueeldoormiddelvaneHerkenning.

• Hetbevoegdheidspasnummervandeinstallateur.Nahetbehalenvanhetinstallateursdiplomaduurthet ongeveervijfdagenvoordathetinstallateursdiplomabekendisinhetaanvraagsysteem.

• Degeboortedatumvandeinstallateur.Denaamenhethuisnummervandeinstallateurwordenvervolgens terverificatieautomatischgetoond.

• Een(digitale)pasfotovandeinstallateur.Depasfotomoetvoldoenaandepasfoto-eisenvoorpaspoortof ID-kaartvandeoverheid.

Voorgebruikkoppelthetvervoersbedrijfdetachograafvandevrachtwagenaandebedrijfskaart.Ditiseentaak dienormaalgesprokenwordtuitgevoerdondertoezichtvaneenfleetmanager,logistiekmanagerofeenander bevoegdpersoneelsliddatverantwoordelijkisvoordenalevingvanderegelgevingrondrij-enrusttijden.

Alsdechauffeurgaatrijden,plaatsthijzijnbestuurderskaartindetachograaf.Dieregistreertalleswatervanaf datmomentmetdevrachtwagengebeurt.

Debestuurderspaskan28dagenaaninformatieopslaan.Daarnamoetdepasdoorhetbedrijfwordenuitgelezen endegegevensmoetenineenrittenregistratiewordengeplaatst.Derittenregistratiemoeteenjaarbewaard worden.

Eerderuitlezen

Indepraktijkwilnogweleensvoorkomendatbijveelstopsperdagdeopslagcapaciteitaleerderdan28dagen isbereikt.Jemoeterdanvoorzorgendatdebestuurderskaartookeerderwordtuitgelezen,zodatergeengegevens verlorengaan

DeinspecteurvandeInspectieLeefomgevingenTransportcontroleertofchauffeursderij-enrusttijdennaleven. Datdoetdeinspecteurmeteencomputereneendownloadkey.Hijkanallegegevensvanhetafgelopenjaar terugvindenopdedigitaletachograaf.

Alsderij-enrusttijdenregelszijnovertredenofalsfraudewordtgeconstateerdkandeinspecteurhogeboetes opleggen.Hetisdaarombelangrijkomdedigitaletachograaf volgensderegelstegebruiken.

Digitale tachograaf

NederlandseArbeidsinspectie

WerkgeverenmedewerkerhebbenallebeideplichtomdenalevingvandeArbeidstijdenwetenhet Arbeidstijdenbesluittecontroleren.Zoisdewerkgeververplichtomeengoedeurenregistratiebijtehouden. VoortransportbedrijvencontroleertdeInspectieLeefomgevingenTransport(ILT)derij-enrusttijden.De NederlandseArbeidsinspectie(NLA)onderzoektregelmatigofbedrijvendestandaardregelsooknaleven.Daarbij gaathetomdewerktijdendiebijvoorbeeldgeldenvoormedewerkersinhetmagazijn.

Opdracht11 Maximaalaantalwerkuren

a. Vuldeontbrekendeinformatiein.

Inde staathoelangeenwerknemerperdagenperweekmagwerken.Inhet vindjeregelingenvoorspecialesituaties,zoalspiekperiodes.

b. Welkeinstantiecontroleertdenalevingvandearbeids-enrusttijden?

c. Welkeinstantiecontroleertdenalevingvanderij-enrusttijdenwetdoorchauffeurs?

d. Waarkunjelezenhoelangeenvrachtwagenchauffeurachterelkaarmagrijden?

Opdracht12 Rijtijden

a. Kevinisspecialisttransportenlogistiekbijeentransportbedrijf.Hijisbezigmetdeplanningvoordekomende week.Eenvanzijnchauffeursheeftdezeweek52uurgewerkt.Hijwilhemvoordekomendeweekinzetten voor48uur.IsdattoegestaanvolgenshetArbeidstijdenbesluit?Legjeantwoorduit.

b. Eenondernemerbeltmeteenvanzijnchauffeurs.DechauffeurstaatinZuid-Frankrijkmeteenladingdiesnel naarNederlandmoet.DaarnamoetdechauffeurnaarDuitsland.Hijbiedtdechauffeur€0,20perkilometer alshijoptijdinDuitslandis.Magdeondernemerditdoen?Legjeantwoorduit.

Opdracht13 Tachograaf

Leeshetartikel‘NieuweaanpakILTmoettachograaffraudestoppen’opLogistiek.nl.

a. Inhetartikelstaatdatervaakgefraudeerdwordtmetdetachograaf.Waaromzoudenbedrijvenenchauffeurs datdoen?

b. HoewildeILTdefraudemettachografengaanaanpakken?Enwaaromisvoordezeaanpakgekozen?

7.4 Ziekteenverzuim

Hetkannatuurlijkgebeurendateenvanjemedewerkersziekwordt.Datisvervelendvoordeorganisatie,maar ookvoordeziekemedewerkerzelf.

Watdoejealsiemandziekis?

Jemoetiniedergevalbinneneenweekdemedewerkerziekmeldenbijdebedrijfsartsofdearbodienst.Ishet eengriepje,danbetaaljealswerkgevergewoonhetloonvanjemedewerkerdoor.Demedewerkerzalsnelweer terugkerenophetwerk.

Hetkanookzijndatdemedewerkerlangerziekis.Ishijna42werkdagennognietbeter,danmoetjedemedewerker ziekmeldenbijhetUitvoeringsinstituutWerknemersverzekeringen(UWV).UWVzorgtvoordeuitvoeringvande werknemersverzekeringen,zoalsdeWW,WIA,WAO,WAZ,WAZOenZiektewet.Inprincipemoetdewerkgevereen ziekemedewerkertweejaardoorbetalen.Heteerstejaarisditminimaal70%,maarmaghetloonnietuitkomen onderhetminimumloonenhettweedejaarisditminimaal70%enmaghetloonweluitkomenonderhet minimumloon.

Verzuimprotocol

Jebentverplichtderegelsdiegeldenrondomhetziekteverzuimtemeldenaan(nieuwe)medewerkers.Deze regelsstaanineenverzuimreglementofverzuimprotocol Inditprotocolstaatbijvoorbeelddateenmedewerker zichoptijdmoetziekmelden.Bijhetziekmeldenisdemedewerkernietverplichtdeoorzaakvandeziektete vermelden;jemaghieralswerkgeverooknietnaarvragen.Welmagjevragenwanneerdemedewerkerweer denktaanhetwerktekunnen.

Een medewerker met griep betaal je gewoon door.

Soortenverzuim

Jekunthetverzuiminverschillendesoortenindelen.Alseenmedewerkerafwezigisvanwegeeenvastgestelde ziekte,danisersprakevanwitverzuim. Meldtdemedewerkerzichafzonderdathijechtziekis,datisersprakevanzwartverzuim

Bijgrijsverzuimheeftdemedewerkerwelechteklachten,maarishetdevraagofhijechtnietinstaatisomte werken.

Kort,middellangenlangverzuim

Verzuimduurtnietaltijdevenlang.Jespreektvankortdurendverzuimalshetverzuimmaximaalzeven kalenderdagenduurt.Bijmiddellangdurendverzuimisdemedewerkertussendeachten42kalenderdagen afwezigdoorziekte.Bijlangdurendverzuimisdemedewerkerlangerdanzeswerkwekenachterelkaarnietop hetwerk.

Oorzakenvanverzuim

Bijwitverzuimisduidelijkwaaromdemedewerkernietophetwerkkanzijn:hijisaantoonbaarziek.Bijzwarten grijsverzuimisdeoorzaakvaakminderduidelijk.Mogelijkeoorzakenvoorditverzuimzijnbijvoorbeeld:

• Slechtearbeidsomstandigheden:telangstaanofteveeltrappenlopenkanzorgenvoorlichamelijkeklachten.

• Stress:bijtehogewerkdrukkunnenmedewerkersstressklachtenkrijgenenziekworden.

• Burn-out:burn-outiseenoverspannenheiddooremotioneleoverbelasting.Mensenhebbendanlastvan fysiekeenemotioneleuitputting.

• Pestgedragendiscriminatie:alsmedewerkerszichnietprettigvoelenophetwerkomdatzegepestof gediscrimineerdworden,kunnenzezichziekmelden.

• Misbruikdoorlagedrempel:alsleidinggevendemoetjevoldoendeaandachtschenkenaandeziekemedewerker. Alsjeditnietdoet,maakjehetvooreenwerknemertegemakkelijkomzichziektemeldenenermisbruikvan temaken.

Verzuimverminderen

Jewiltnatuurlijkhetverzuimvanjebedrijfzolaagmogelijkhouden.Erzijnverschillendemanierenomditte verminderen:

• eengedegenarbo-enverzuimbeleidorganiserenenhandhaven

• jeaandewettelijkeveiligheidsnormenhouden

• structureelaandachtbestedenaandepersoonlijkewerkomstandighedenvandemedewerkers

• ondersteuningvragenaandearbodienstverlener

• contacthoudenmetziekemedewerkers.

Ziekteverzuimpercentage

Alserineenorganisatiemeerziekenzijndanineenandere,vergelijkbareorganisatie,daniserietsmis.Managers kunnenhetziekteverzuimpercentagevanhunafdelingofbedrijfuitrekenen.Ditiseencijferdataangeefthoeveel ziekdagenperjaarerindeorganisatiezijn,tenopzichtevanhetaantalwerkdagen.

Metditcijferkunjedeorganisatievergelijkenmetandereorganisaties.Deberekeninggaatuitvan22werkdagen permaand=66dagenperkwartaal=264dagenperjaar,eneenarbeidstijdvan8uurperdag.

Voorbeeld

ziekteverzuimpercentage =  aantal ziektedagen per jaar het aantal werkdagen per jaar × 100%

Voorbeeld

Als5fulltimemedewerkers–parttimerswordennietvolledigmeegeteld–gedurendeeenjaarsamen40dagen ziekzijngeweest,ishetziekteverzuimpercentage:

40 5 × 264 × 100% = 3%

Hetpercentagewordtbetrouwbaarderalsjeeengemiddeldeovermeerderejarenberekent.Ditcijferisdanop verschillendemanierenvoordeorganisatiebruikbaar.Indeeersteplaatskunjeverschillendeafdelingenof vestigingenopdiemaniermetelkaarvergelijken.Voorditinternegebruikishetraadzaamomhetpercentage perkwartaalenperafdelingbijtehouden.Indetweedeplaatskunjehetziekteverzuimpercentagevergelijken metandere,externe,organisaties.HiervoorgebruikenbedrijvenhetlandelijkgemiddeldewaaroverhetCentraal BureauvoordeStatistiekinformatiegeeft.Opdezemanierkanhetmanagementconclusiestrekken.Daarnaast zijndezecijfersookvanbelangvoorandereinstanties,bijvoorbeeldbrancheorganisaties,arbodiensten,de NederlandseArbeidsinspectieendeoverheid.

Opdracht14 Ziekmelding

a. Denisewerktalslogistieksupervisorbijeentransportbedrijf.Zeisaltijdvroegophetwerkomervoortezorgen datdeochtendploeggoedkanopstarten.Omhalfzevengaatdetelefoon.Jasper,eenvandechauffeurs,geeft aandathijziekis.‘Wathebjedan?’vraagtDenise.‘Weetjewelzekerdatjenietkuntwerken?’ MagDenisedezevragenstellen?Legjeantwoorduit.

b. Inwelkdocumentstaatwanneerenhoemedewerkerszichziekmoetenmelden?

Opdracht15 Ziekteenverzuim

a. Vindjehetlogischdatdewerkgevermedeverantwoordelijkvoorisvoordere-integratievaneenlangdurig ziekemedewerker?Motiveerjeantwoord.

Leesdecasussenenbeantwoorddevragen.

Margot

Margotmeldtzichziek.Zeisnietechtfit.Ditkankomendoorhetfestivaldatzeafgelopenweekendheeftbezocht.

b. Isersprakevanwit,zwartofgrijsverzuim?

Indezesituatieissprakevanwit/zwart/grijsverzuim.

Joachim

Joachimmeldtzichziek.Hijheeftaleenpaardagenhogekoortsendiarree.

c. Isersprakevanwit,zwartofgrijsverzuim?

Indezesituatieissprakevanwit/zwart/grijsverzuim.

Sebas

Sebasmeldtzichziek.Hijheefteendateaandeanderekantvanhetlandenzaggeenanderemogelijkheidom haarteontmoeten.

d. Isersprakevanwit,zwartofgrijsverzuim?

Indezesituatieissprakevanwit/zwart/grijsverzuim.

Opdracht16 Lengtevanhetverzuim

Verzuimkaningedeeldwordeninkortdurend,middellangdurendenlangdurendverzuim.Bijelkvandezesoorten verzuimhoorteentermijn.Bijkortdurendverzuimhoortbijvoorbeeldeenaantaldagen.Welketermijnenhoren bijdesoortenverzuim?

Opdracht17 Ziekteverzuimpercentage

a. Hoeberekenjehetziekteverzuimpercentage?

b. Alsjehetziekteverzuimpercentageuitrekent,krijgjeeenmomentopname.Datcijferzegtwellichtnognietzo veel.Hoezorgjevooreenbetrouwbaardercijfer?

c. Jewerktopjeafdelingmetdriefulltimemedewerkersentweeparttimers,elkvooreenhalveweektaak.Je hebtgeconstateerddatjehetafgelopenjaar58ziektedagenhebtgehad.Berekenhetziekteverzuimpercentage voordeafdeling.

7.5 Verzuimbeleid

Hetklinktmisschienachterdochtig,maardateenwerknemerzichziekmeldt,betekentnognietdathijookecht ziekis.Bovendien:watisziekte?Jijkuntdatwaarschijnlijknieteensbeoordelen.Medewerkersdieechtziekzijn, zittentrouwensniettewachtenopeenachterdochtigemanager.Bestlastigdusomhierindejuistewegtevinden.

Daaromiseengoedverzuimbeleidnoodzakelijk.Alsjehetziekteverzuiminjouwbedrijfgoedaanpakt,kunje daarmeenietalleengelduitsparen,jezorgtookvoorgemotiveerdemedewerkers.Jelaatimmersziendatjehet welzijnvanmedewerkersbelangrijkvindt.

Eengoedverzuimbeleidbestaatuitdezeonderdelen:

1. preventie

2. verzuimbegeleiding

3. re-integratie

4. bedrijfsreglement

5. huisregels.

Preventie

Metpreventievemaatregelenprobeerjeziekteverzuimtevoorkomen.Injearbobeleidhebje,alshetgoedis,al maatregelenopgenomendievoorallewerknemersgelden.DeArbowetisnamelijkgebaseerdopdriepijlers: gezondheid,veiligheidenwelzijn.Denkbijvoorbeeldaanhetinventariserenvangezondheidsrisico’senhetnemen vanmaatregelenomdierisico’stebeperken.

Verplichtingenondernemer

• voerenvanarbobeleid

• makenvaneenRI&E

• aanpassenvandewerkplekvoormedewerkersmeteenstructurelebeperking

• gevenvanvoorlichting

• meldenenregistrerenvanongevallen

• samenwerkeninoverlegorganen

• inschakelenvaneenarbodienst.

Dearbodienst

Eenbedrijfmoetzichbijdeuitvoeringvanhetarbobeleidlatenondersteunendooreenarbodienst Meestalisdit eenparticuliereorganisatie,maarsommigebedrijvenhebbeneeninternearbodienst.

Detakenvandearbodienstzijn:

• gegevensverzamelenoverziekteverzuimenbedrijfsongevallen

• eenplanmakenomdearbeidsomstandighedenteverbeteren

• ziekewerknemerscontrolerenenbegeleiden

• spreekuurhoudenvoorwerknemersmetgezondheids-ofwelzijnsproblemen.

DeNederlandseArbeidsinspectie

DeNederlandseArbeidsinspectiecontroleertdearbeidsomstandigheden.Slechtearbeidsomstandighedenlegt deinspecteurschriftelijkvast.Alsdewerkgeverdearbeidsomstandighedennietverbetert,volgenstrafmaatregelen. Datkaneenboetezijn,maarinhetergstegevalgaatdeNederlandseArbeidsinspectieovertotsluitingvanhet bedrijf.

RI&E

IederbedrijfisinhetkadervandeArbowetverplichtomeenRI&Euitte(laten)voeren.DeafkortingRI&Estaat voorrisico-inventarisatieen-evaluatie.

EenRI&Ebestaatuitdriestappen:

1. hetinventariserenvanallerisico’sbinnenhetbedrijf

2. hetsorterenenevaluerenvanderesultatenvandeinventarisatie

3. hetopstellenvaneenplanvanaanpak.

Individuelepreventie

Naastalgemenepreventievemaatregelendoejeeralsmanagerverstandigaanomvooralookdeindividuele preventietebewaken.Jijalsdirectleidinggevendehebtvaaksnelindegatenofeenmedewerkergezondbezig is.Kleinegesprekkenmakenvaakalduidelijkofersprakeisvanstress,privéproblemen,conflictenmetcollega’s ofdedreigingvanontslag.Ommaareenpaarvoorbeeldentenoemenvanzakendietenkostekunnengaanvan degezondheidvanjemedewerkers.

Waarmoetjeopletten?

Alsmanagerkunjepreventiefingrijpenalsjesymptomenherkentenweethoetehandelen.

Symptomenzijngemakkelijkteherkennenenalsjeweethoejemoethandelen,kunjeveelleedvoorkomen.

Vierdingenwaarjeopmoetletten:

1. enthousiasmeenmotivatienemenaf,minderplezierinhetwerk

Hetlijktalsofdemedewerkerdekantjeserafloopt,terwijlhij/zijvroegerzogemotiveerdwas.

2. steedsvakertelaatkomen,steedsvakerziekmelden

Vaakziejedateenmedewerkerzichlangzaamterugtrektuithetteamensteedsmeeralleengaatwerken.

3. eenkortlontjenaaranderen

Demedewerkerissnelgeïrriteerd,moppertveelofheefteencynischehouding.

4. deprestatiesverminderen

Dewerklastwordttezwaar,deadlineswordennietmeergehaaldoferwordentakenvergeten.

Verzuimbegeleiding

Insamenwerkingmetdeziekewerknemerkunjeheelwatdoenomdeziekteperiodevaneenwerknemerinte korten.Ditgebeurtnatuurlijkalleenalsdewerknemerbehoorlijkziekisenerookdaadwerkelijkmogelijkheden zijn.Bijeengriepjeisdatuiteraardnietaandeordeenooknietalsdewerknemerabsoluutnietinstaatisomte werken.Ermoetwelsprakezijnvanreëlekansenopherstel.

Verzuimprotocol

Eenverzuimprotocolisabsoluutnoodzakelijkbijverzuimbegeleiding.Ineenverzuimprotocollegjevastwatde verantwoordelijkhedenvanjouenjewerknemerszijnbijziekteofarbeidsongeschiktheid.Jeneemtonderandere regelsopover:

1. Hoejejemoetziekmeldenenwiejekuntbereiken,ookvanuithetbuitenland

2. Demanierwaaropdearbodienst/bedrijfsartswordtingezetalsjeziekbent

3. Demanierwaaropdewerkgeverenwerknemerincontactblijven

4. Hetverloopvanhetprocesalseenmedewerkerlangdurigziekis.Hetgaatdanomdeziekmeldingbijhet UWVenhetopstellenvaneenplanvanaanpak

5. Informatieoverwateenmedewerkerwelennietmagdoenindeperiodedathijziekis.

KijkopdesitevandeMKBServicedeskvoormeerinformatieoverhetverzuimprotocol.

Re-integratie

IndeWetverbeteringpoortwachterstaanregelsvoordebegeleidingvanziekewerknemers.Uitgangspuntiseen gedeeldeverantwoordelijkheidvanwerkgeverenwerknemer.Dewerkgeverisverplichtomdeziekewerknemer te(laten)begeleiden.Hetdoeldaarvanisre-integratie,hetlatenterugkerenvandewerknemerinhetarbeidsproces.

Stappenplanbijziekte

Alsmanagerbewaakjijditstappenplan.

Dag1:dewerknemermeldtzichziek.Jijmeldthetziekteverzuimbinnenvierdagenbijdearbodienst.Deze organisatiehelptjebijhetopstellenenuitvoerenvaneengoedarbobeleidenverzuimbeleid.Bijeenarbodienst isookeenbedrijfsartsindienstdiedeziekewerknemerkanbegeleiden.

AlsdewerknemerrechtheeftopeenZW-uitkering,meldjeditbijhetUWV(Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen).

Binnenzeswekenkomtdearbodienstmeteenprobleemanalyse.

Alsermogelijkhedenzijnvoorterugkeerophetwerk,maakjesamenmetdewerknemer(binnenachtweken) eenplanvanaanpakvoorherstelenre-integratie,opbasisvanhetadviesvandearbodienst.Ditplanwordt regelmatiggeëvalueerdenzonodigbijgesteld.

Jelegteenre-integratiedossieraanwaarinondermeerallegemaakteafsprakenenondernomenactiviteiten staandiegerichtzijnopherstelenre-integratie.

Naéénjaarenachtmaandensteljesamenmetdewerknemereenre-integratieverslagop.Inditverslagvermeld jedeinspanningendiezijngedaanomdewerknemerweeraandeslagtelatengaan.

Dewerknemerdienthetre-integratieverslagsamenmetdeWIA-aanvraaginbijhetUWV.HetUWVbeoordeeltop basishiervanofjegenoeghebtgedaanomdewerknemertere-integrerenenofdewerknemervoldoendeheeft meegewerktaanzijnre-integratie.

Contacthouden

Hetisbelangrijkdatjecontacthoudtmetdeziekewerknemer.Hierdoorvergrootjedekansopeenspoedige re-integratieoptweemanieren.Indeeersteplaatsblijfjeopdehoogteendieinformatiekunjegebruikenom eensoepeleterugkeermogelijktemaken.Bijvoorbeelddoordewerknemerparttimeaandeslagtelatengaan. Indetweedeplaatsgeefjedemedewerkerhetgevoeldathijernietalleenvoorstaat.Datvergrootdemotivatie omweeraandeslagtegaan.

Subsidiesvoorziekewerknemers

Deoverheidvindthetbelangrijkdatziekewerknemers,alshetenigszinskan,blijvenwerken.Omjoutemotiveren zeookaanhetwerktehouden,zijnersubsidies.Eensubsidieiseenfinanciëlebijdragediebedoeldisombepaald gedragtestimuleren.

JekuntbijvoorbeeldbijdeBelastingdiensteenkortingkrijgenoppremiesdiejevoordiewerknemer(s)betaalt. Somsishetnodigomdewerkplekaantepassen,zodatdewerknemerzijnwerkzaamhedenookkanuitvoeren. Jebentalswerkgeververplichtomdittedoen.Ookhiervoorkunjeextrageldkrijgen.Dezesubsidieaanvraagdoe jebijhetUWVWERKbedrijf.

Voorjongewerknemersmeteenziekteofbeperkingdieminderproductiefzijndanjeanderewerknemers,kun jehetUWVvragenomeenlagerloontemogenbetalendanhetminimumloon.Datnoemjeloondispensatie Het UWVvulthetloondanaantotminstens75%vanhetminimum(jeugd)loon.

Mochteenwerknemeruitdezecategorie(weer)ziekworden,dankunjeeendeelvandeloonkostenvergoed krijgen.Ditheetdeno-riskpolis.HetUWVvergoedtdan,maximaaltweejaar,eenbelangrijkdeelvanhetloondat jijdewerknemermoetdoorbetalen.

Hetloonkostenvoordeel(LKV)iseenregelingdieisingegaanop1januari2018.HetLKViseenonderdeelvande Wettegemoetkomingenloondomein(Wtl).HetLKViseenjaarlijksesubsidievoorwerkgeversdieeenofmeer ouderewerknemersen/ofwerknemersmeteenarbeidsbeperkingvanuiteenuitkeringssituatieindienstnemen ofhouden.

Bedrijfsreglement

Demedewerkersvaneenbedrijfmoetenwetenwatervanhenverwachtwordt.Enzemoetenzichaanderegels vanhetbedrijfhouden.Bedrijvenstellendaarvooreenbedrijfsreglementop.Ditreglementbevatverschillende onderdelen,zoalshethuishoudelijkreglement,hetverzuimreglementenallerleianderezakendiededirectie belangrijkvindt.Erkanbijvoorbeeldinstaanhoemedewerkersommoetengaanmetsocialmediaalszeaanhet werkzijn.

Eenbedrijfsreglementdraagtbijaaneengoedverzuimbeleid.Medewerkersmoetenzichaandeafsprakenhouden. Daardoorkomenzenietofmindersnelingevaarlijkesituatiesterecht.Eengoedreglementzorgterookvoordat demedewerkersineenveiligeomgevingwerken,zonderdatzebanghoeventezijnvoorbedreigingoffysiek geweld.

Alsleidinggevendekunjehetbedrijfsreglementgebruikenalseenmedewerkerzichnietaanderegelshoudt. Tijdenshetgesprekmetdiemedewerkerkunjelatenzienwatderegelszijnbinnenhetbedrijf.

Huisregels

Eenonderdeelvanhetbedrijfsreglementishethuishoudelijkreglementofdehuisregels Hierinstaathoe medewerkerszichmoetengedragentijdenshetwerk.Hetgaatomheelpraktischezaken,zoalsaanwezigheiden watjemoetdoenalsjetelaatkomt,ofoverhetdragenvanbedrijfskleding.Pauzes,etenendrinkenenroken wordenookindehuisregelsbehandeld.Eenbelangrijkonderdeelvandehuisregelsgaatoverveiligheidopde werkvloer.Jekuntlezenwatjeinbepaaldegevallenmoetdoenenhoejekuntzorgenvooreenveilige werkomgeving.Endangaathetnietalleenomdefysiekeveiligheid,maarbijvoorbeeldookomdeomgangmet elkaar.Dehuisregelsspelendaaromeenbelangrijkerolalshetgaatomverzuimpreventie.

Opdracht18 Verzuimbeleid

a. WelkedriehoofdonderdelenstaanerindeArbowet?

b. Welkeorganisatiehelptbedrijvenbijhunarbobeleid?

c. Welketakenvoerteenarbodienstuit?Kiesdejuisteantwoorden. bedrijvencontrolerenophetnalevenvandearboregels gegevensverzamelenoverziekteverzuimenbedrijfsongevallen zorgenvoorloondoorbetalingvanziekewerknemers eenplanmakenomdearbeidsomstandighedenteverbeteren ziekewerknemerscontrolerenenbegeleiden spreekuurhoudenvoorwerknemersmetgezondheids-ofwelzijnsproblemen bedrijvenenwerknemerssanctieopleggenalsdezezichniethoudenaandearboregels

d. WiecontroleertofbedrijvenzichhoudenaandeArbowet?

e. WatbetekentdeafkortingRI&E?

f. UitwelkedriestappenbestaateenRI&E?

g. Noteerminimaaldriesignalendiejealsmanagerkuntopmerkenendiewijzenoponvredevanmedewerkers.

h. WatzegtdeWetverbeteringpoortwachter?Kiesallejuisteantwoorden. Dewerkgeverisverplichtomdeziekewerknemerte(laten)begeleiden

Dewerkgeverisverplicht100%vanheteerdereloondoortebetalenalsdewerknemerterugkeertineen anderefunctie

Dewerkgeverisverplichtomdeziekewerknemeralshetkanzospoedigmogelijktelatenterugkerenin hetarbeidsproces

Dewerkgeverlooptkansopeenboetealshetnietluktomdewerknemerterugtelatenkereninzijnfunctie

Dewerknemerisverplichtmeetewerkenaanre-integratie

Dewerknemerheeftrechtopeenuitkeringalshijnietmeewerktaanre-integratie

i. Watiseenziekteverzuimprotocol?

j. Hoenoemjehetlatenterugkerenvaneenziekewerknemerinhetarbeidsproces?

k. Maakdeuitlegcompleet.Vuldeontbrekendeinformatiein.

Loondispensatieiseenvormvan om werknemers of Jevraagthetaanbij

Opdracht19 Subsidieziekewerknemers

Hoofdstuk7 Creërenvaneenveiligewerkomgeving

a. Noteerdevoordelenvanhetgebruikvansubsidiesvoorziekewerknemers.

b. Noteernudenadelendiejeziet.

c. Zoujijziekekandidatenaannemen?Motiveerjeantwoord.

Opdracht20 Ziekmelding

‘Dateenwerknemerzichziekmeldt,betekentnognietdathijookechtziekis.’

Geefjouwreactieopdevorigezin.

Opdracht21 Preventie

Waaromishetvooreenmanagerbelangrijkomalerttezijnopmopperendemedewerkers?

Opdracht22 TOP-strategie

Leeshetartikel‘Voorkomuitvaldoorfysiekebelasting:kenjedezetipsal?’opLogistiek.nl.

a. InhetartikelwordtdeTOP-strategiebesproken.

BijwelkonderdeelvanhetverzuimbeleidhoortdeTOP-strategie?Legjeantwoorduit.

b. UitwelkeonderdelenbestaatdeTOP-strategie?

7.6 Samenvatting

Hetarbeidsrechtorganiseertdemanierwaaropwerkgeversmethunwerknemersommoetengaan.Onderhet arbeidsrechtvallenverschillendewetten.

IndeArbowetstaathoedewerkgeverdewerkomgevinggoedenveiligkaninrichten,zodatdewerknemerveilig kanwerken.

DeWetverbeteringpoortwachterisingesteldomervoortezorgendatlangdurigziekewerknemersgoedbegeleid wordenendatzesnellerweeraanhetwerkgaan.

DewetArbeidenzorgbeschrijftverschillendeverlovenwaarwerknemersrechtophebben.Zoalszwangerschapsenbevallingsverlof,kraamverlof,ouderschapsverlof,adoptieverlofofpleegzorgverlof,zorgverlofen calamiteitenverlof.

DeWetarbeidsrechtinbalansregeltaanstellingenvanmedewerkersvoorbepaaldetijd.Zomogenwerknemers maximaaldrietijdelijkecontractenkrijgen.Daarnamoetenzeinvastedienstgenomenworden.

Hetontslagrechtregelthetontslagvaneenwerknemer.Eenwerkgevermagnietzomaareenwerknemerontslaan. Hijmoetzichhoudenaanderegelsvanhetontslagrecht.

Erzijnwettendiederechtenvanwerknemersbeschermen.Dezewettenvallenonderdesocialezekerheid.De Werkloosheidswetzorgtervoordatwerknemersdieontslagenwordeneenuitkeringkrijgen.

DeWetwerkeninkomennaararbeidsvermogenrichtzichopwerknemersdielangerdantweejaarziekzijn.In dewetstaatopwelkeuitkeringzijeventueelrechthebben,nadatzeontslagenzijn.

IndeZiektewetstaatwelkloonvanziekewerknemersnietdoordewerkgeverbetaaldhoeftteworden.

Erzijnnogtweewettendierechtenvanwerknemersgaranderen.IndeArbeidstijdenwetstaathoeveelureneen werknemermagwerkenenindeWetopdeondernemingsradenstaathoewerknemerszichkunnenverenigen ineenondernemingsraad.

Alseenwerknemerziekis,volgjehetverzuimprotocol.Daarinstaatwatjepreciesmoetdoen.

Jekunthetziekteverzuimpercentageberekenen.Methetziekteverzuimpercentagekunjevaststellenoferveel ziekenzijnbinneneenafdelingofbinneneenbedrijf.

Elkbedrijfheeftookeenverzuimbeleid.Daarinstaatwathetbedrijfdoetomziekteverzuimtevoorkomenenhoe gehandeldwordtomwerknemerstelatenre-integreren.

Opdracht23 Werktijden(plusopdracht)

Vormgroepjesvandriestudenten.

BekijkdesitevandeRijksoverheidoverwerktijden.

Maaksameneenpostervoorwerknemerswaarduidelijkenaantrekkelijkopstaatwatderegelsvoorwerk-en rusttijdenzijn.Leteropdatjeookaandachtbesteedtaanderij-enrusttijdenvanvrachtwagenchauffeurs.

Opdracht24 Verzuimprotocol(plusopdracht)

Vormgroepjesvandriestudenten.

KijkopdesitevandeMKBServicedeskvoormeerinformatieoverhetverzuimprotocol.

a. Leesdeaanwijzingenenschrijfsameneenverzuimprotocolvooreenorganisatienaarkeuze.

b. Bekijkhetverzuimprotocolvaneenvanjullieleerbedrijven.

c. Welkeverschillenontdekje?

Uploadjebestand.

Opdracht25 Reflectie

Indithoofdstukhebjekennisgemaaktmetverschillendesoortenwetten,overrechtenvanmedewerkersenover verzuim.Beantwoorddevolgendevragen:

• Welkewettenkendejealvoorjedithoofdstukdoornam?

• Welkewettenhebje,denkje,vooralnodigindepraktijk?

• Welkerechtenvanmedewerkerskendejenogniet,voorjedithoofdstukdoornam?

• Denkje,nahetdoornemenvandithoofdstuk,datverzuimeenprobleemisvoordewerkgeverofdewerknemer?

Uploadjeantwoorden.

7.7 Begrippen

Adoptieverlof

Werknemerskrijgendemogelijkheidomverlofoptenemenalszeeenkindadopteren.

AETR-Verdrag

Europeesverdragoverdearbeidsvoorwaardeninhetinternationalewegvervoer.

Arbeidsomstandigheden

Deomgevingwaarindewerknemershunwerkmoetendoen.

Arbeidstijd

Detijddateenmedewerkeronderhetgezagvandewerkgeverarbeidverricht.

Arbeidstijdenbesluit

RegelingvanuitzonderingenopdeArbeidstijdenwetvoorbepaaldecategorieënmedewerkers,situatiesen sectoren,zoalsvrachtwagenchauffeurs.

Arbeidstijdenwet

Wetdiedetijdregeltdiewerknemersmogenwerken.

Arbodienst

Particuliereorganisatiediebedrijvenbijstaatbijdeuitvoeringvanhetarbobeleid.Sommigebedrijvenhebben eeneigenarbodienst.

Arbowet

Wetdieaangeeftwatgoedearbeidsomstandighedenenbelangrijkevoorwaardenzijnvoorgoedenveiligwerken.

Bedrijfsreglement

Regelsdieeenbedrijfheeftvastgelegdenwaaraanmedewerkerszichmoetenhouden.

Bestuurderskaart

Kaartdieelkebestuurdervaneenvrachtwagenmoethebben.Dekaartgaatindetachograaf.

Bevallingsverlof

Verlofdatvrouwelijkewerknemerskrijgenalszeeenbabyhebbengekregen.

Consignatie

Demedewerkermoetbeschikbaarzijnomtewerken.

Eenzijdigontslag

Eenvandepartijen(werknemerofwerkgever)wilhetdienstverbandbeëindigen.

Grijsverzuim

Dewerknemerheeftechteklachten,maardevraagisofhijechtnietinstaatisomtewerken.

Huisregels

Beschrijvinghoemedewerkerszichmoetengedragentijdenhetwerk.Onderdeelvanhetbedrijfsreglement.

Jaagpremieverbod

Hetisniettoegestaanomchauffeurstebetalenopbasisvangeredenkilometersofhoeveelheidvervoerde goederen.

Kortdurendverzuim

Verzuimvanmaximaalzevenkalenderdagendoorziekte.

Kraamverlof

Rechtopverlofvlaknadatdepartnervaneenwerknemerisbevallen.

Langdurendverzuim

Werknemerislangerdanzeswekenachterelkaarnietophetwerkvanwegeziekte.

Loondispensatie

Eenwerkgeverbetaaltminderdanhetminimumloonaanjongewerknemersmeteenziekteofeenbeperking. HetUWVvulthetloonaan.

Loonkostenvoordeel(LKV)

Jaarlijksesubsidievoorwerkgeversdieeenofmeerouderewerknemersen/ofwerknemersmeteen arbeidsbeperkingvanuiteenuitkeringsinstantieindienstnemenenhouden.

Middellangdurendverzuim

Verzuimvaneenmedewerkertussendeachten42kalenderdagendoorziekte.

Nederlandsearbeidsinspectie(NLA)

Toezichthouderophetgebiedvanarbeidsomstandigheden.

No-riskpolis

Vergoedingvooreengrootdeelvanhetloonvanwerknemersuiteenbepaaldecategorie,die(weer)ziekworden.

Ouderschapsverlof

Ouderskrijgendemogelijkheidomtijdelijkmindertegaanwerkenomvooreenjongkindtezorgen.

Re-integreren

Begeleidingvaneenlangdurigziekewerknemernaherstel,zodathijweerkanwerken.

Returnhomedriver

Verplichtingvooreenondernemerdateenchauffeureensindedrieofvierwekennaarzijnwoonplaatskan terugkeren.

Risico-inventarisatieen-evaluatie(RI&E)

Verplichteinventarisatiebestaandeuitdriestappen:hetinventariserenvanallerisico’sbinnenhetbedrijf,het sorterenenevaluerenvanderesultatenvandeinventarisatieenhetopstellenvaneenplanvanaanpak.

Samenloop

Deregelingdiezorgtdatwerkdatvoordriekwartbinneneendienstvaltvooreenheledienstwordtaangemerkt.

Socialezekerheid

Stelseldatinkomengarandeertvoorpersonenofgezinnenalszijtijdelijknietinstaatzijnomzichzelfvaninkomen tevoorzien.

Subsidie

Financiëlebijdragebedoeldombepaaldgedragtestimuleren.

Tachograaf

Apparaatdatineenvrachtwagenderij-enrusttijdenvandechauffeurendesnelheidvandevrachtwagen registreert.

Verzuimbeleid

Documentwaarinstaathoehetbedrijfomgaatmetverzuim.

Verzuimprotocol

Regelsdiegeldenrondomhetmeldenvanziekteverzuim.Ookwel:verzuimreglement

Werkloosheidswet

Wetdiedeuitkeringregeltvoormedewerkersdietijdelijkgeenwerkhebben.

Wetarbeidenzorg(WAZO)

Wetmethetdoelomhetvoorwerknemersmakkelijkertemakenomwerkenprivétecombineren.

Wetarbeidsmarktinbalans(WAB)

Wetdiedeaanstellingregeltvanmedewerkersvooreenbepaaldetijd.

Wetopdeondernemingsraden

Wetdiedeorganisatieregeltvandeondernemingsraadbinneneenbedrijf.

Wetverbeteringpoortwachter

Wetdieisingesteldombijlangdurigeziektesnellerintegrijpenenhetaantalwerknemersdatlangdurigziekis terugtedringen.

WetWerkeninkomennaararbeidsvermogen(WIA)

Wetdieeenuitkeringregeltvoorwerknemersdienatweejaarziekteontslagenworden.

Witverzuim

Dewerknemerisafwezigvanwegeeenvastgesteldeziekte.

Ziekteverzuimpercentage

Cijferdataangeefthoeveelziektedagenperjaarerindeorganisatiewaren,tenopzichtevanhetaantalwerkdagen.

Ziektewet

WetdiededoorbetalingregeltvanziekewerknemersdoordewerkgeverofdoorhetUWV.

Zorgverlof

Verlofdateenwerknemerkanopnemenomzorgteverlenenvooreenthuiswonendziekkind,eenziekepartner ofeenzieknaastfamilielid.

Zwangerschapsverlof

Verlofdatvrouwelijkewerknemerskrijgentijdenshunzwangerschap.

Zwartverzuim

Dewerknemermeldtzichafzonderdathijechtziekis.

Hoofdstuk8

Beoordelenenbegeleidenvan medewerkers

Alsmanagerkrijgjemetveelzakentemaken,maarnietsiszobelangrijkalsjepersoneel.Zonderkundigpersoneel datgoedpresteert,isjebedrijfgedoemdtemislukken.Eengoedpersoneelsbeleidisduscruciaal.Onderinvloed vanhumanresourcesmanagement,kortweghrm,ziensteedsmeermanagershunmedewerkersalseenwaardevolle bronvoorhetbedrijf.Hetbegeleidenvanmedewerkersisdaaromeenbelangrijketaakvanjoualsleidinggevende. Personeelsgesprekken,zoalsplannings-,functionerings-,beoordelings-enloopbaangesprekken,vormendaarbij jouwbelangrijkste‘instrumenten’.

Leerdoelen

• Jeweetwathumanresourcesmanagement(hrm)inhoudtenwelkeroldehrm-cyclusspeelt.

• Jekuntdeviergesprekkenbinnendehrm-cyclusbenoemenenhetdoelvanelkgesprekuitleggen.

• Jebegrijptdedriemogelijkeuitkomstenvandehrm-gesprekken:belonen,opleiden/ontwikkelenofontslag.

• Jebegrijpthoebegeleidenencoachenwerkt.

• Jekuntuitleggenwatloopbaanbeleidinhoudt.

• Jeweetwathetbevorderingsbeleidinhoudtenhoepromotiesbinneneenbedrijfgeregeldworden.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpjeenbeantwoorddaarnadevragen.

a. Jevolgteenopleidingomdatjelaterindelogistiekwilwerken.Welkeintrinsiekemotivatiehebjijominde logistiektewerken?Hebjeookeenextrinsiekemotivatieomindelogistiektewerken?

b. Werkenineenmagazijnisvaakzwaarwerk.Welkeintrinsiekemotivatiehebbenmagazijnmedewerkersdenk je?Enwelkeextrinsiekemotivatie?

c. Hoezoujeervoorkunnenzorgendatjouwmedewerkersmeerintrinsiekgemotiveerdzijnophetwerk?

8.1 Hrm-cyclus

Bijhumanresourcesmanagement(hrm)speleninstroom-,doorstroom-enuitstroombeleideencentralerol.Hrm ismeerdaneenanderwoordvoorpersoneelsbeleid.Hetiseenvisieoppersoneelsbeleid,waarbijjeervanuitgaat datdemenselijkefactorinhethelebedrijfsprocescentraalstaat.Hetiseenfilosofiewaarbijjedemotivatie,de vaardighedenenhetinzichtvanmedewerkersstelselmatigenweloverwogenalsbasisneemtvooreensuccesvolle organisatie.Dehrm-cyclusgeeftdaarbijdekadersaanvoorintegraalpersoneelsbeleid.

Human

Resources

Management

Demensmetalzijnkennis,vaardigheden,creativiteitendaadkracht

Eenbronvankwaliteitdiejekuntaanboren

Planning,uitvoering,analyseenevaluatie

Demens,metalzijnkennis,vaardigheden,creativiteitendaadkracht,iseenbronvankwaliteitdiejekuntaanboren bijhetplannen,uitvoeren,analyserenenevaluerenvanactiviteiten.

Hrm-cyclus

Dehrm-cyclusomvatallemomentenwaaropjijenjemedewerkermetelkaarsprekenoverzijnfunctioneren.Het omvathetheletrajectvaninstroomtotenmetuitstroom.Decyclusvormtjouwkadervoorintegraal personeelsbeleid.

Dehrm-cyclusbegintalbijhetinstroombeleid.Bijdewervingenselectieweetjealwelkekwaliteitjezoekt.Daarna gaatdemedewerkeraandeslaginhetbedrijf.Hijgaat‘presteren’.Jijvoert,omhetpresterenteoptimaliseren entebeoordelen,regelmatigpersoneelsgesprekken.Ditzijnplannings-,functionerings-,beoordelings-en loopbaangesprekken.

Diegesprekkenkunnendrieuitkomstenhebben:

1. belonen

Demedewerkerfunctioneertnaarofbovenverwachtingenkrijgtbijvoorbeeldeenloonsverhoging.

2. opleiden/ontwikkelen

Demedewerkerfunctioneertbenedenverwachtingenkrijgtscholingaangeboden.

Demedewerkerfunctioneertbovenverwachtingenkrijgtdemogelijkheidzichverderteontwikkelen.

3. uitstroom

Demedewerkerfunctioneertbenedenverwachtingenmoethetbedrijfverlaten.

Voorwaardenvoorhrm

Wiljehrmtoepassen,danmoetjeeerstaandevolgendevijfvoorwaardenvoldoen.

1.SMARTdoelenstellen

Jemoetwetenwatjemethrmwiltbereiken.Daarvoorsteljedoelenop.DedoelenformuleerjeSMART.Dat betekentdatzemoetenvoldoenaandevolgendeeisen:

• Specifiek(duidelijk)

• Meetbaar(zemoetentecontrolerenzijn)

• Acceptabel(allebetrokkenenmoetenerachterstaan)

• Realistisch(haalbaar)

• Tijdgebonden(deperiodemoetvastliggen).

2.Gedragendoorhettotalemanagement

Alleleidinggevendengeveninvullingaanhrm.Elkeindividuelemanagerbeschiktovervoldoendevaardigheden omdebronvankwaliteitindedagelijksepraktijkteherkennenentebenutten.

3.Goedeafstemmingvandeverschillendebeleidsterreinen

Managerswerkensamen.Allebeleidsterreinendieinvloeduitoefenenophetpersoneelsbeleid,sluitennauwop elkaaraan.Hierdoorontstaatdesamenhangdienodigisvoorsuccesvolhrm.

4.Goederelatietussenmanagementenmedewerkers

Hetaansprekenvankennis,vaardigheden,creativiteitendaadkrachtkanalleenineenomgevingdiedaartoe uitnodigt.Inzo’nomgevingishetvanbelangdatderelatietussendeleidingendemedewerkersoptimaalis.Als leidinggevendehebjedanookeenbelangrijketaakbijhetcreërenvanzo’nomgeving.Belangrijkefactorenhierbij zijn:respect,samenwerking,vertrouwen,motivatieenbetrokkenheid.

5.Toepassenvanhrmtijdensdegeheleloopbaan

Eenmedewerkermaakteenheelprocesdoortijdenszijnloopbaanbinnendeorganisatie.Hetbegintalbijde wervingenselectie.Danvolgtverderdebegeleiding,opleiding,beoordelingendoorgroei,totenmetdebeëindiging vanhetdienstverband.Tijdensdeloopbaanontwikkelingstaankennis,vaardigheden,creativiteitendaadkracht centraalomtotderealisatievanzowelpersoonlijkealsondernemingsdoelentekomen.

Opdracht2 Hrm

a. Vulhetjuistebegripin.

Hrmbetekent

b. Aanwelkevijfvoorwaardenmoetjevoldoenvoordatjehrmkunttoepassen?

c. Determhumanresourcesmanagementgeeftalaandateropeenpositievemaniernaarhetpersoneelgekeken wordt.Legdiebeweringeensuit.

d. Leguitdathrmenpersoneelsinformatieonlosmakelijkmetelkaarzijnverbonden.

Opdracht3 Hrm-cyclus

a. Welke‘momenten’ziejeterugindehrm-cyclus?

b. Welkedrieuitkomstenkunnendepersoneelsgesprekkentijdensdehrm-cyclushebben?

Opdracht4 Toepassengeheleloopbaan

Eenvandevoorwaardenvanhettoepassenvandehrm-cyclusisdatjehrmtijdensdegeheleloopbaanvaneen medewerkertoepast.

a. Opwelkvlakisdehrm-cyclusbelangrijkvooreenjongemedewerkerdienetindienstis?

b. Opwelkvlakisdehrm-cyclusbelangrijkvooreenmedewerkervaninde30dieeenjaaroftienbijhetbedrijf werkt?

c. Opwelkvlakisdehrm-cyclusbelangrijkvooreenmedewerkervanbovende55?

8.2 Begeleidenencoachen

Begeleidenwilzeggendatjeeenmedewerkerhelptinzijnontwikkeling.Jewiltbijvoorbeelddatdemedewerker eennieuwetaakuitgaatvoerenofeennieuwefunctieingaatvullen.Enjewildemedewerkermotiveren,zodat hijzichingaatzettenvoorhetwerk.Demaniervanbegeleidenhangtafdevaardighedenenkennisvande medewerker.Alsdievaardighedenenkennisalaanwezigzijn,kunjealsbegeleiderwatafstandhouden.Pasals dingennietlekkerlopen,helpjedemedewerker.Maaralsdemedewerkernognietoverdejuistevaardigheden enkennisbeschikt,begeleidjedemedewerkerwatintensiever.Eenspecialemaniervanbegeleideniscoachen.

Begeleiden

Bijhetbegeleidenvanmedewerkerswiljeeerstduidelijkjedoelvoorogenhebben.Jemoetwetenwatde medewerkermoetkunnen.Alsjedatweet,bespreekjemetdemedewerkerwathijalkanenwaarhijhulpbij nodigheeft.Jedenktzelfnaoverhoejediehulpkuntbieden.Dehulphangtsterkafvandesituatie.Somsishet bijvoorbeeldgoedomeerstietsvoortedoen.Maarhetkanookzijndatjeverteltwatdemedewerkermoetdoen, zodathijhetkanproberen.Wateenmedewerkernodigheeft,ispersituatieverschillend.Daarommoetjeook steedsmetdemedewerkeringesprekblijven.Zokunjeuitvindenwathijnodigheeftenwatjijmoetleveren.Het isbijvoorbeeldookmogelijkdatjedenieuwetaakindelenuitlegt.Dankandemedewerkereersteendeelvan detaakuitvoeren.Daarnabegeleidjehembijdevolgendedeeltaak.

Alsdemedewerkerdenieuwewerkzaamhedengoedkanuitvoeren,wordtjebegeleidingminder.Jehoeftniet steedsmeetekijken,wantdemedewerkerkandetaakzelfuitvoeren.Welgajenogregelmatigkijkenhoehet gaat.Jebegeleidingwordtminder,maarstoptniet.

Naenigetijdisdebegeleidingnietmeernodig.Jebehandeltdemedewerkerdannetalselkeanderemedewerker.

Orderpicken

Simonislogistieksupervisorineengroothandelin sportartikelen.Aankomendemaandagbegintereen nieuweorderpicker.Simonvangtdenieuwe medewerksteropenleidthaarrond.Danlegthijuithoe zijdeordersmoetpicken.Simonzietdatdenieuwe medewerkstersnelbegrijptwatzemoetdoenenhoe hetsysteemwerkt.TijdensdeeersterondelooptSimon meeengrijpthijinalsdemedewerkstereenfoutmaakt. Hijlegtooknogenkelezakenuit.Bijdetweederonde looptSimonsamenmetdemedewerksterdebestelling na.Simonzietdatdemedewerksterdebestelling foutloosverwerktheeft.Hijspreektmetde medewerksterafdathij’smiddagsnogevenkomt kijken.

Orderpicken.

Coachen

Coacheniseenbijzonderemaniervanbegeleiden.Jewerktsamenmetjemedewerkeraanbepaaldeingewikkelde vaardighedendiehijwilontwikkelen.Jedoetdedingennietvoor,maarjesteltvragenaandemedewerkerom hemintelatenzienhoehijzakenandersaankanpakken.Alscoachmoetjeheelgoedluisterennaarwatde medewerkerzegtenjemoetgoedkijkennaarwathijdoet.Zekeralsdingennietgoedgaan,kunjevragenhoe datkomtenhoedemedewerkerhetdevolgendekeeranderskandoen.Eigenlijkprobeerjebijcoachende oplossingofdeveranderinguitdemedewerkertelatenkomen.

Coachenvaneenteamleider

Veraisspecialisttransportenlogistiekbijeengroottransportbedrijf.Eenvanhaarteamleidersheeftmoeitemet hetaansturenvaneengroepjechauffeurs.Veragaatbijeenoverlegzittenenzezietdatdeteamleiderhetgesprek nietgoedheeftvoorbereid.Tijdenshetoverlegisheteenrommeltjeeniedereenpraatdoorelkaar.Alshetoverleg voorbijis,isheteigenlijknietduidelijkwaterbesprokenis.Verabespreekthetoverlegnametdeteamleider.Ze steltvragenoverhetoverleg.Steedslaatzedeteamleidernadenkenoverhoehetoverlegisverlopenenwaardoor datkomt.Zemaaktafsprakenoverhoedeteamleiderhetoverlegbeterkanaanpakken.Zespreektookafdatze weerkomtkijkenbijhetvolgendeoverleg.

Motiveren

Hetdoelvanbegeleidenencoachenishetaanlerenvankennisenvaardigheden.Maarbegeleidenencoachen heeftnogeenanderdoel,namelijkhetmotiverenvanmedewerkers.

Alseenmedewerkerzijnwerkleukvindtenhetgraagdoet,danishijintrinsiekgemotiveerd.Alseenmedewerker alleenmaarkomtvoorhetgeld,danishijextrinsiekgemotiveerd.Hetisgoedalseenmedewerkerwatmeer intrinsiekgemotiveerdis.Danheefthijplezierinzijnwerkenhoudthijhetwerklangervol.Daarnaastisdekwaliteit vanhetwerkvaakbeterdanvaniemanddieextrinsiekgemotiveerdis.

Intrinsiekemotivatiebijmedewerkerskunjeverbeteren.Iemanddiewerkt,heeftbehoefteaandriedingen:

• autonomie

• competentie

• relatie.

Alsdiedrieonderdelenaanwezigzijnbinnenhetwerk,isdekansgrootdatmedewerkersgemotiveerdaanhet werkgaan.

Autonomie

Autonomiebetekentdatjezelfkeuzeskuntmakenoverhoejejewerkdoet.Binneneenlogistiekeomgevingis datbestlastig.Ineenmagazijnligtdemaniervanwerkenvaakvastenookchauffeursmoetenmeestaleenvaste routerijden.Maarautonomiebetekentookzelfbeslissingenmogennemenalsdesituatiedaaromvraagt.Een chauffeurkandevolgordevandeklantenaanpassenalshijzietdatereenfilestaat.Ofeenorderpickerkaneen andereordernemenalshijzietdatveelmenseninhetzelfdedeelvanhetmagazijnaanhetwerkzijn.Zelfkeuzes kunnenmakenzorgtervoordatmensenookzelfgaannadenkenoverhoehetwerkbeterkan.Eenmanagermoet daaromookregelmatigvragenhoehetwerkbeterzoukunnenwordenuitgevoerd.

Competentie

Competentiegaatoverwatiemandkanenweet.Ditstukgaatduseigenlijkoverdevaardighedenendekennis vanmedewerkers.Alseenmedewerkerpreciesweetwathijmoetdoenenhoehijhetmoetdoen,zalhij gemotiveerderzijndanwanneerhijdatnietweet.Alsmanagermoetjedusaltijdnadenkenoverwatde medewerkerskunnen.Eenmedewerkerdiehetgevoelheeftdathijhetwerkaankan,zalgemotiveerdzijnomdat werkooktedoen.

Relatie

Vooreenmedewerkerisrelatievanbelang.Hetgaatdanomderelatiemetzijnleidinggevende,maarookde relatiemetzijncollega’senookderelatiemethetwerk.Hijmoeteropkunnenvertrouwendatzijnleidinggevende enzijncollega’shemsteunenenhemaccepterenzoalshijis.Enhijmoethetwerkbelangrijkvinden.Iemanddie nietsvoeltbijhetwerkdathijdoet,zalooknietgemotiveerdzijn.

Opdracht5 Begeleid

Peterislogistieksupervisorbijeenlogistiekedienstverlener.Hijheeftneteennieuwemedewerkeraangenomen. Karinzalaandeslaggaanalsorderpicker.Zeisingewerktenheeftdezeweekvoorheteerstzelfstandiggewerkt. Zewerktsnelzezorgtvooreengoedesfeer.Peterzietwelinderapportagedatzefoutenmaaktbijhetpicken vandekleineonderdelen.Dielijkenheelveelopelkaar.

HoezoujeKarinbegeleiden?

Opdracht6 Coachen

Eenteamleidervaneenploegmagazijnmedewerkersheeftmoeitemethetaansturenvanzijnteam.Alshijerbij is,doendemedewerkersprecieswathijzegt.Maaralshijevenwegis,wordtheteenrommeltje.Hijvraagjouom hulp.

Hoekunjedoortecoachendezeteamleiderhelpen?

Opdracht7 Polsbandje

Leeshetartikel‘VibrerendepolsbandmoetheftruckongevallenvoorkomenbijVanMoerLogistics’opLogistiek.nl.

HetbedrijfVanMoerLogisticsheefteensysteemaangeschaftdatervoormoetzorgendaterminderongelukken gebeurenmetheftrucks.Bijkomendeffectisdathetrijgedragvanalleheftruckchauffeurswordtgeregistreerd.

Hoegebruikthetbedrijfdiegegevensomdechauffeurstecoachen?Enwelkvoordeelheeftdat?

Opdracht8 Motivatie

Leesdecasusenbeantwoorddevraag.

Wouterwerktal20jaarbijeenlogistiekedienstverlener.Hijwerktinhetmagazijn,waarhijdeteamleidershelpt bijhetaansturenvandeploegen.Nuiserneteennieuwinformatie-enorderpicksysteemgeïntroduceerden Wouterheeftergeenzinmeerin.Hijsnapthetsysteemnietenhijmerktdatdejongerecollega’shemuitlachen.

HoekunjeWouterweergemotiveerdkrijgen?Maakgebruikvandeleerstofomjeantwoorduitteleggen.

8.3 Planningsgesprekenfunctioneringsgesprek

Depersoneelsgesprekkencyclusbestaatmeestaluitdriegesprekken:

• planningsgesprek

• functioneringsgesprek

• beoordelingsgesprek.

Hetplanningsgesprekenhetfunctioneringsgesprekzijngerichtopdeontwikkelingvandewerknemer.Samen metjewerknemerkijkjewelkestappenhijwilmakenenwathijwilbespreken.Hetbeoordelingsgesprekiseen andersoortgesprek.Tijdenshetbeoordelingsgesprekgeefjeaanhoedewerknemerinjouwogenfunctioneert. Datismeereenmededelingdaneenechtgesprek.

Planningsgesprek

Hetplanningsgesprek(ookwel:doelstellingengesprek)isheteerstegesprekindepersoneelsgesprekkencyclus. Tijdenshetplanningsgesprekstaandeverwachtingenvanjouenjemedewerkercentraal.Hetgaatomdete behalenresultatenenontwikkelingsdoelen.Diebespreekjesamenomtotduidelijkeafsprakentekomen.Het planningsgesprekiseengelijkwaardiggesprekendustweerichtingsverkeer.

Inhoud

Inhetplanningsgesprekkunjeonderanderehetvolgendebespreken:

• deverwachtingenoverdetebehalenresultaten

• deverwachtingenoverdeontwikkelingvandemedewerker

• deverwachtingenvandemedewerkeroverdetebehalenresultaten

• deverwachtingenvandemedewerkeroverzijnontwikkeling

• deondersteuningdiejebiedtomdedoelentebehalen.

Voorbereiden

Beidepartijenmoetenhetplanningsgesprekgoedvoorbereiden.Jewiltimmersduidelijkeafsprakenmakendie zowelaansluitenbijhetbedrijfalsbijdewerknemer.Zorginiedergevaldatjevoldoendetijdvrijmaaktvoorhet gesprekendatniemandjulliekanstoren.Schakeljetelefoonencomputeruit.Ganawatjewiltbereikenmethet planningsgesprek.WatverwachtjevandemedewerkerenhoevertaaljeditinSMART-doelen?

Vooreengoedevoorbereidingmoetjeantwoordkunnengevenopdevolgendevragen:

• Watstaaterindefunctieomschrijving?

• Welketakenvoertdemedewerkermomenteeluit?

• Watisdebedrijfsvisieen-missie?

• Watzijndehuidigestrategische,tactischeenoperationeledoelen?

• Welkeprestatiesenresultatenverwachtjevandemedewerker?

• Inwelkerichtingwiljedatdemedewerkerzichgaatontwikkelen?

• Welkedoorgroeimogelijkhedenziejevoordezemedewerker?

• Welkeontwikkelingisdaarvoorgewenst?

• Hoegajehetgesprekaanpakken?

Opening

Beginhetgesprekmeteenkorteuitlegoverhetdoelvaneenplanningsgesprek.Jekuntbijvoorbeeldvertellen datjehetbelangrijkvindtomduidelijkeafsprakenmetelkaartemaken.Jekuntookdepersoneelsgesprekkencyclus nogeensverduidelijkenenaangevendathethieromeentweerichtingsgesprekgaat.Demedewerkerisduseen gelijkwaardigegesprekspartnermetevenveelinbreng.

Doelenformuleren

Nadeopeningschetsjijdeverwachteontwikkelingenbinnenhetbedrijf.Jegaatinopderolvandemedewerker zoalsjijdieziet.Laathiernademedewerkerzelfdoelenformuleren.Houdindegatendatdedoelenaansluiten bijdievanhetbedrijf.Uiteraardstimuleerjedatdemedewerkerzichzelfhierbijuitdaagt.Jeleterwelopdatde doelenhaalbaarblijven.

Ondersteuningbieden

Somsishulpnodigombepaaldedoelentebehalen.Onderzoekwelkeroljijdaarbijalsleidinggevendekuntspelen. Denkaanextrapersoneelofscholing.Alsjedejuisteondersteuningbiedt,vergrootjedekansdatdemedewerker dedoelenhaalt.

Afsprakenvastleggen

Legdetebehalenresultatenenontwikkelingsdoelenvast.Bijresultaatafsprakenkunjedenkenaanhetbinnenhalen vaneenbepaaldaantalklanten.Bijontwikkelingsdoelenkunjedenkenaanhetverwervenvanvaardighedenen competenties.

Vervolgafspraakinplannen

Jegaatnuvolgenofdewerknemerzijndoelenhaalt.Jebespreektdatsoortzakentijdenshetfunctioneringsgesprek enhetbeoordelingsgesprek.Laatalvastwetenwanneerdezegesprekkenplaatsvinden.

Functioneringsgesprek

Hetfunctioneringsgesprekishettweedegesprekindepersoneelsgesprekkencyclus.Eenfunctioneringsgesprek iseenformeelgesprekdatmeestalvolgtnaeenplanningsgesprek(doelstellingengesprek).Een functioneringsgesprekiseenregelmatigterugkerendgesprektussenjoualsdirectleidinggevendeeneen medewerker.

Tijdenseenfunctioneringsgesprekstaantweezakencentraal:

• Deontwikkelingvandemedewerkernuenindetoekomst,hierovergevenjulliebeidenjemening

• Demeningvandemedewerkeroverhetfunctionerenvanjoualsleidinggevendeendetotaleorganisatie (werk,werksfeer,werkuitvoeringenwerkomstandigheden).

Een functioneringsgesprek.

Functioneringsgesprekkenzijngeeneenvoudigegesprekken.Nietomdatdemogelijkeonderwerpenzomoeilijk zijn,maarmeeromdathetmoeilijkishetdoel–hetfunctionerenvandemedewerkerenhetoptimaliserenvan deorganisatieindetoekomst–vasttehouden.Ondernemingenlatenhundirectleidinggevendenvaaktrainingen volgenomeengoedgestructureerdfunctioneringsgesprektekunnenvoeren.

Hetproces

Hetprocesvanhethoudenvanfunctioneringsgesprekkenbestaatuitdriefasen:

1. voorbereiding

2. uitvoering

3. nazorg.

1. Voorbereiding

Eenfunctioneringsgesprekmoetjegoedvoorbereiden.Datgeldtzowelvoorjou(alsleidinggevende)alsvoorde medewerker.Indevoorbereidingsfasevanhetfunctioneringsgespreksteljededatumvastenbepaaljede gespreksonderwerpen.Demedewerkermagoverigensookonderwerpenaandragen.Tenminsteéénweekvoor hetgesprekisduidelijkwelkeonderwerpenjulliegaanbespreken.Opdiemanierhebbenbeidegesprekspartners detijdomdeonderwerpenteoverdenkenenvoortebereiden.

Devolgendepuntenkunnenookaanbodkomen:

• Deomstandighedenwaaronderdefunctieisverrichteneenbesprekingvaneventuelewijzigingendaarvan, zodathetfunctionerenindetoekomstverbeterdkanworden

• Devraagofdemedewerkerzijnhuidigefunctievoldoendeuitdagendvindt

• Degroeimogelijkhedendiedehuidigefunctienogbiedtaandemedewerker

• Devraagofdemedewerkernaarzijnoordeeldejuistefunctievervult

• Detakenwaardemedewerkereenbijzonderebelangstellingvoorheeft

• Dekennisenvaardighedenofcompetentiesdienodigzijnvoordatdemedewerkereenandere(zwaardere) functiekanuitoefenen.

Jijzorgterindevoorbereidingookvoordatexactduidelijkiswatdetaakvandemedewerkeris.Daarnaastishet belangrijkdatjegoedopdehoogtebentvanhetfunctionerenvandemedewerker.Datbetekentdatjevoorhet gesprekinformatieverzamelt.Vaakisdatjeeigenwaarnemingovereenlangereperiode.Andersisdekansop eenvertekendbeeldtegroot.

Hetisverstandigalsjedeafsprakennogeensterugleestdiebijhetvorigefunctioneringsgesprekzijngemaakt. Opdiemanierkunjecontrolerenofdeafsprakenookzijnnagekomen.

2. Uitvoering

Hetisbelangrijkdathetgesprekongestoordverloopt.Jijmoethiervoorzorgen.Bijsommigebedrijvenkiestmen ervooromfunctioneringsgesprekkennietinhetkantoorvandeleidinggevendetehouden,maardaareenrustige plekeldersindeondernemingvoortegebruiken.Daarzitnogeenvoordeelaan:eenfunctioneringsgesprekvindt plaatsopbasisvangelijkwaardigheid.Neutraalterreinkandiegelijkwaardigheidbevorderen.

Hetfunctioneringsgesprekverlooptalsvolgt:

• stap1

Demedewerkerlichtdegespreksonderwerpentoe.

• stap2

Jijgeeftalsleidinggevendeeentoelichtingopdegespreksonderwerpen.

• stap3

Aandehandvandetoelichtingenbekijkenjulliesamenwaarknelpuntenenovereenkomstenzitten.

• stap4

Beidegesprekspartnersdragenoplossingenvoorknelpuntenaan.

• stap5

Jevathetgespreksamenenvraagtdemedewerkerofhijhiermeekaninstemmen.Eenschriftelijkverslag volgtlater.

Tijdenshetgesprekgevendeleidinggevendeendemedewerkerallebeihunmeningoverdeonderwerpen.Jullie makendansamenwerkafsprakendieeropgerichtzijndekwaliteitvanhetwerkteverbeterenenhetwelzijnvan demedewerkerteverhogen.

3. Nazorg

Directnaafloopvanhetgesprekmaakjeeenschriftelijkverslag.Belangrijkisdatdegemaaktewerkafspraken duidelijkzijnverwoord.Eenkopiehiervangaatnaardemedewerkermethetverzoekomvoorakkoordtetekenen.

Verdercontroleerjeregelmatighoehetgaatmetdewerknemer.Alshetnietluktomdedoelentebereiken,stel jevasthoedatkomtenbekijkjehoejedewerknemerkuntondersteunen.

Aanheteindvanhetfunctioneringsgesprekmaakjegoedewerkafsprakenmetdemedewerker.

Depuntendievanbelangzijnbijhetmakenvanwerkafsprakenzijn:

• Maaksamenconcrete,meetbareafsprakenoverdetebereikendoelenenresultatenindekomendeperiode.

• Maaksamenmeetbareevaluatienormen.

Opdracht9 Planningsgesprek

Geefeenanderwoordvoor‘planningsgesprek’.

Opdracht10 Functioneringsgesprek

a. Welketweezakenstaantijdenseenfunctioneringsgesprekcentraal?

b. Welkedriefasenkenthetprocesvanhetfunctioneringsgesprek?Vulzein.

c. Tijdensdevoorbereidingophetfunctioneringsgesprekmeteenmedewerker,bepaaljedepuntendiejewil bespreken.Welkepuntenkunnendatzijn?

d. Aanheteindvanhetfunctioneringsgesprekmaakjegoedewerkafsprakenmetdemedewerker.Welketwee puntenzijnvanbelangbijhetmakenvandiewerkafspraken?

Opdracht11 Functioneringsgesprekindepraktijk Leesdecasusenbeantwoorddevragen.

DevinLogistics

BasislogistieksupervisorvanDevinLogistics.Erwiniseenmagazijnmedewerkerbijhetbedrijf.Hijiseenbetrokken medewerker.Erwinmaaktbijnageenfouteninzijnwerkenhijkijktookhoeanderenhunwerkdoen.Afentoe stuurthijbij.Basziethetwelzittendathijteamleidervaneenploegmagazijnmedewerkerswordt.Welvindthij datErwinbetermoetadministreren.BaszietweleensdatdemanierwaaropErwinveranderingenregistreertniet duidelijkis.BasheeftErwinhieraleensopaangesproken;hijvindtdatErwinnietveelmetzijnfeedbackheeft gedaan.BinnenkortheeftBasweereengesprekmetErwin.

a. Welkeonderdelenzoujijteruglatenkomeninhetgesprek?Leguitwaarom.

b. HoemoetBashetgesprekopbouwen?

8.4 Beoordelingsgesprek

Eenbeoordelingsgesprekiseenformeelgesprekdatmeestalvolgtnaeenfunctioneringsgesprek.Een beoordelingsgesprekvindtéénàtweekeerperjaarplaats.Hetgaatookoverhetfunctionerenvandemedewerker. Nuishetgesprekechternietmeerzozeergerichtopdetoekomst(watmoeterveranderenzodatdemedewerker (nog)beterfunctioneert?),maarophetverleden.Devraagishierdus:hoeheeftdemedewerkergefunctioneerd enwelkegevolgenheeftdatgehad?Veranderingenverbeteringindetoekomstkomenongetwijfeldweltersprake, maardatisnietdeinvalshoek.Centraalstaat:voldoetdemedewerkeraande(minimale)eisenenwelke consequentieheeftdat?

Waardeoordeel

Eenbeoordelingsgesprekmoetleidentoteenwaardeoordeel.Uitzo’npositiefofnegatiefoordeelvolgen consequenties.Bijconsequentieskunjebijvoorbeelddenkenaanontslag,promotie,eencursus,meersalaris, anderetaken,overplaatsingenzovoort.Kortom,eenbeoordelingsgesprekkanleidentotpositieveofnegatieve sancties.Uiteraardisdateenmoeilijkezaak,omdathetsubjectiefis.Daaromisersomsnogiemandbijaanwezig, bijvoorbeeldeenpersoneelsfunctionaris,diehetbeoordelingsprocesbewaakt.

Overigenswordenbijbeoordelingsgesprekkenvaakspecialeformulierengebruikt.Doorhetformuliertegebruiken zorgjeervoordatjeeenobjectiefoordeelgeeft.

Formulier

Perfunctieoffunctiegroephebjevoorafvastgesteldecriterianodig,kenmerkendieherkenbaarentebeoordelen zijn.

Hetgeheelbestaatuitbeoordelingsonderwerpendiejeterugvindtopeenbeoordelingsformulier.Ditformulier bestaatuiteenaantalrubrieken:

Rubriek1:Persoonlijkeomstandigheden

Dezerubriekbeschrijftdelengtevanhetdienstverband,hetaantaloverplaatsingenenmeervandieelementen dieeenoverzichtgevenvanhetarbeidsverledenvandebeoordeeldebinnendeonderneming.

Rubriek2:Persoonsbeoordeling

Dezerubriekomvatdepresentatie,dekaraktereigenschappen,kennisvanzakenenbelangstellingvoorde ondernemingvandebeoordeelde.

Rubriek3:Leidinggeven

Indezerubriekkomenaandeorde:toezichtencontrole,commercieelhandelen,administratiefhandelen, delegeren,motiveren,groepsvorming,planningenhetbeoordelenvandeeigengroep.

Rubriek4:Delegeren

Dezerubriekvuljealleeninalsdebeoordeeldeeenleidinggevendefunctieheeftenleidinggeeftaanmeerdan vijfmedewerkers.Hierbeoordeeljezakenalshetvermogentotdelegeren,motiverenenplannen.

Rubriek5:Algemeenoordeel

Indezerubriekwordteenalgemeenoordeelgevraagdoverhetfunctioneren.Datoordeelgeefjeineenschaal vanvijfniveaus.Nietvoldoende,voldoende,goedemiddelmaat,duidelijkbovendemiddelmaatenzeergoed.

Devragendiejebeantwoordt,moeten:

• zoobjectiefmogelijkzijn

• uitgaanvanconcretesituaties.

Valkuilen

Iemandgoedbeoordelenkanbestlastigzijn.Datkomtomdatertweepartijenbijdebeoordelingbetrokkenzijn. Teneerstenatuurlijkdewerknemerdiebeoordeeldwordt.Maarjijhebtalsbeoordelaarookeenrol.Enomdatjij bepaaldemeningeneninzichtenhebt,isjebeoordelingbijnaaltijdsubjectief Datbetekentdatjezelfinvloed uitoefentopdebeoordeling.Doorgebruiktemakenvaneenformulier,zorgjeervoordatjemeerobjectief beoordeelt.Datbetekentdatjedewerknemerbeoordeeltzonderdatjeeigenmeningdaaropvaninvloedis.

Zelfsalsjeeenbeoordelingsformuliergebruikt,hebjekansdatjeineenvandevalkuilenvanhetbeoordelen trapt.Hetisdaaromgoedomdievalkuilentekennen.Devalkuilenzijn:

• halo-enhorn-effect

• emotioneleband

• privé-ofwerksituatie

• informatievorigeleidinggevende

• vergelijkenmetjezelf

• vooroordelen

• gemiddeldescores

• nadrukoprecentegebeurtenissen.

Halo-enhorn-effect

Wanneerjeeenmedewerkerhebtdieheelklantvriendelijkis(hijdenktgoedmeemetdeklant,spreektklanten beleefdaanenisheelhulpvaardig),isdatnatuurlijkheelpositief.Alsdezeklantvriendelijkehoudingjebeoordeling opalleanderepuntenpositievermaakt,spreekjevanhethalo-effect(‘halo’isstralenkransinhetEngels).Heeft demedewerkereenpuntwaarinhijnietsterkisenjebeoordeelthemdaardoorookopanderepuntennegatiever, dannoemjedathethorn-effect(‘horn’ishoorninhetEngels,bedoeldalsdehoorntjesopeenduivelskop).

Emotioneleband

Derelatiediejehebtmetdemedewerkerspeelteenbelangrijkerolbijdebeoordeling.Eenmedewerkerdieje graagmag,zuljemindersneleenonvoldoendegevenalshijeentaaknietgoeduitvoertdaneenmedewerker waarmeejemindergoedoverwegkunt.

Privé-ofwerksituatie

Alsjethuismetspannendetoestandenzitofjehebtzelfeenbelangrijkebesprekingdiedag,kandatjebeoordeling vandemedewerkerbeïnvloeden.

Informatievorigeleidinggevende

Somskrijgjevandevorigeleidinggevendeinformatieoverdemedewerker.Datisheelhandig,wantjekuntdan goedaansluitenbijdeleerpuntenvandemedewerker.Geeftdevorigeleidinggevendeechterookzijnmening overdemedewerker,dankandieinformatiejebeeldkleuren.Hetisvoordemedewerkerheelmoeilijkomdat gekleurdebeeldteveranderen.

Vergelijkenmetjezelf

Kenmerkendiejevanjezelfgoedvindt,ziejeookgraagterugbijeenmedewerker.Alshijheelandereideeënof eenheelandereaanpakheeft,maaktdatdebeoordelingsomsmoeilijk.Steldatjeeenperfectionistbent,danis demedewerkeralsneleensloddervos.Alsjehetnietzonauwneemtmetdehygiëneenjezietdateenmedewerker weltienkeerperdagzijnhandenstaattewassen,gajejeergerenaanhetwaterverbruikendetijddiedatallemaal kost.Probeerjetijdensdebeoordelingvaneenmedewerkerbewusttezijnvandezeinvloeden.Doorgebruikte makenvandebeoordelingslijstdwingjejezelfvantevorennatedenkenoverwatjebelangrijkvindtenwaarop jewiltbeoordelen.

Vooroordelen

Hetisbelangrijkdatjeobjectiefbent.Ditbetekentdatjejebeperkttotdefeitenennietuitgaatvanjemening. Ookmoetjeoppassendatjeoordeelnietgebaseerdisopeenvooroordeel.Eenmedewerkerdieergstilenintrovert isbijzijncollega’s,hoeftditmetklantenniettezijn.

Gemiddeldescores

Alsjehetfunctionerenvaneenmedewerkerwiltbeoordelen,moetjeduidelijkonderscheidmakentusseneen goedeeneenmindergoedebeoordeling.Alsjedemedewerkeropelkaspectvanzijnfunctionereneengemiddelde scoregeeft,wordtnietduidelijkwatzijnverbeterpuntenzijn.

Nadrukoprecentegebeurtenissen

Bijhetgevenvaneenbeoordelingkijkenveelmensenonbewusthetmeestnaarrecentegebeurtenissen.Ietsdat netisgebeurd,ligtverserinjegeheugendanietsdatalwatlangergeledenisgebeurd.Hetisechternieteerlijk tegenoverjemedewerkeromjevooraltelatenleidendoorjemeestrecenteherinneringen.Functioneerthijaltijd primaenmaaktehijtoevalliggistereneenfout,danishetnieteerlijkomhemhieromeenslechtebeoordelingte geven.

Hetbeoordelingsgesprekvoeren

Bijhetvoerenvanbeoordelingsgesprekkendoorloopjevijffasen.

1.Voorbereiding

Indevoorbereidingbepaaljejeoordeeloverhetfunctionerenvandemedewerkerenbedenkjehierbijargumenten. Bedenkdeargumentenvóórhetgesprek,wantdekansisgrootdatjezetijdenshetgespreknietmeerkunt bedenken.

Jekuntdemedewerkerbeoordelenop:

• Vaktechnischeaspecten,bijvoorbeeldhetladenvanvrachtwagensgaatnognietgoed.Hetisvierkeer voorgekomendatdevrachtwagenopnieuwgeladenmoestworden.

• Persoonlijkeaspecten,bijvoorbeeld:‘Ikvindhetheelgoeddatjejezoleergierigopstelt.Ikhebgeziendatje veelvragensteltaancollega’somzomoeilijkeretakentekunnenoppakken.’

2.Opening

Jebegintmethetnoemenvandepuntenwaaropjedemedewerkerhebtbeoordeeld.Ineenfunctioneringsgesprek isuiteraardalaanbodgeweestdatdemedewerkerhieropbeoordeeldzouworden,dusditkomtnietalseen verrassing.Laatdemedewerkerniettelanginspanningzittenenlaatdirectjealgemeneindrukweten.Bijvoorbeeld: ‘Ikvinddatjejewerkheelgoeddoet’,of:‘Hetisgoeddatweditgespreknuhebben,wantdelaatstepaarmaanden isjewerktochwatonderdemaat.’

3.Bespreking

Geefperpunteenbeoordeling.Noemeerstdepuntendiedemedewerkergoedheeftgedaanengavervolgens inopdemindergoedepunten.Gaaltijdnaofdemedewerkerbegrijptwaaromjehemgoedofslechtbeoordeelt opeenbepaaldonderdeel.

Vervolgensbespreekjeopwelkemanierdemedewerkerdemindergoedepuntengaatverbeteren.Geefaanwelke puntenjeopnieuwgaatbeoordelenenwelkebeoordelingscriteriajehierbijgebruikt.Bespreekookwanneerje dezeonderdelengaatbeoordelen.

4.Afronding

Sluithetgesprekzomogelijkaltijdpositiefaf.Zohoudtdemedewerkereengoedgevoeloveraanhetgesprek. Ditwerktvaakmotiverendvoordeverdereuitvoeringvanzijnwerk.

5.Verslaglegging

Legdebeoordelingvastineenverslag.Ditverslaggebruikjebijhetvolgendebeoordelingsgesprek.Debeoordeling wordtvastgelegdinhetpersoneelsdossier.

Richtlijnenbeoordelingsgesprek

Houdjebijhetvoerenvanbeoordelingsgesprekkenaandevolgenderichtlijnen:

• Gauitvantaakafsprakenoffunctieomschrijvingenennietvandewijzewaaropjijofcollega’svandebeoordeelde defunctieuitvoeren.

• Beoordeelprestatiesofwerkgedragwaaraandebeoordeeldeietskanveranderenengeenkarakter-of persoonlijkheidseigenschappen.

• Onderbouwhetoordeelmetslechtsenkelegoedeargumenten.Trapnietindevalkuilvanveelargumenten spuien.Debeoordeeldezaluitzichzelfdezwaksteeruitpikkenomdaaropintehaken.

• Gebruikzoveelmogelijkfeitenalsargument,duswaarnemingenvanfeiten.Weesdaarbijbeschrijvend, specifiekenconcreet.

• Verzamelfeitenindevormvan‘kritiekeincidenten’ineenlogboekdatjetijdensdebeoordelingsperiode regelmatigbijhoudt.Hiermeevoorkomjedatjeprobeertomjeincidententeherinnerenalsondersteuning vooreengevoelsmatigoordeelaandevooravondvanhetgesprek.

• Weesselectiefinhetvertellenvanzwakkepunten.Iemandomdeorenslaanmetmislukkingenkaneennegatief effecthebben.

• Stevigekritiekhebbenwerktoverigenswelgoedbijpersonenmeteenhogeambitie.Zijwillengraaghoren waternogbeterkanenzijnvaakalopdehoogtevanhunsterkepunten.

• Gebruikde‘sandwichmethode’:positieveopening-negatiefoordeel-positieveafronding.

• Presenteerdeoordelenovertuigend.Hoemeerjeoverkomtalseenbetrouwbareendeskundigeleidinggevende, hoeminderweerstandjekrijgt.

• Zoeksamenmetdebeoordeeldemedewerkernaaroorzaken,oplossingenennietnaarheteigengelijk.

Opdracht12 Valkuilen

Leesdecasusenbeantwoorddevragen.

SuzanneisleidinggevendevanJaap,JoachimenNoortje.Zevoertmetalledrieeenbeoordelingsgesprek.

a. Jaapiseensympathiekeman.Suzanneenhijkunnenhetgoedmetelkaarvinden.DelaatstetijddoetJaap zijnwerkmindergoeddananders,maarSuzannezietdatdoordevingers,omdatzehemgraagmag.

Welkevalkuilspeelteenrolindezesituatie?Legjeantwoorduit.

b. Joachimheeftnietzo’nopvallendepersoonlijkheid.EigenlijkkanSuzannenietietsbedenkenwaarinhijheel goedofjuisthelemaalnietgoedis.Zevultopzijnbeoordelingslijstdaaromallemaalvoldoendesin.

Welkevalkuilspeelteenrolindezesituatie?Legjeantwoorduit.

c. SuzanneisaltijdheeltevredenoverhetwerkvanNoortje.GisterenmaakteNoortjeechtereenernstigefout. VandaagheeftSuzanneeenbeoordelingsgesprekmethaar.Defoutvangisterenligtnogversinhetgeheugen enSuzannebeoordeeltNoortjemeteen‘voldoende’ennietmet‘goed’.

Welkevalkuilspeelteenrolindezesituatie?Legjeantwoorduit.

Opdracht13 Halo-/horn-effect

Leesdecasusenbeantwoorddevraag.

Victorislogistieksupervisorbijeenlogistiekedienstverlener.InhetmagazijnwerktMenno.Ophetwerkvan Mennovaltniksaantemerken.IndekantinemaaktMennoereenrommeltjevan.Hijruimtzijnkoffiekopjeniet op,maaktniksschoonenbijvoorbeeldschillenvanzijnmandarijnlaathijaltijdliggen.Victorergertzichdaaraan.

TijdenshetbeoordelingsgesprekmetMennogeeftVictoraandatMennozijnwerknietgoeddoetendatheteen rommeltjeisalshijgewerktheeft.

Ishiersprakevaneenhalo-effectofeenhorn-effect?Legjeantwoorduit.

Opdracht14 Verkeerdebeoordeling

Leesdecasusenbeantwoorddevraag.

Jordyisspecialisttransportenlogistiekbijeentransportbedrijf.Hijisnetvadergewordenendebabyhoudthem wakker.Dienachtheefthijslechtgeslapenenvanochtendheefthijruziegehadmetzijnvrouwoverdezorgvan debaby.Boosrijdthijnaarhetbedrijf.

OmtienuurheeftJordyeenbeoordelingsgesprekmetSuzanne.Zewerktneteenhalfjaarbijhetbedrijfals contactpersoonvoordechauffeurs.Dechauffeursvindenhaarallemaalgeweldig,maarzemoetnogwelwat dingenleren.

TijdenshetgesprekgaatJordyvoorbijaanwatSuzanneallemaalgoeddoet,enblijftmaardenadrukleggenop foutendiezeheeftgemaakt.Hijwordtzelfsboosophaar,omdatzenietsnelgenoegheeftgeleerd.

Hetbeoordelingsgesprekverlooptnietgoed.WatiseraandehandmetJordy?Gebruikinjeantwoordeneenvan defactorendievaninvloedzijnophetbeoordelingsgesprek.

Opdracht15 Vaktechnischeenpersoonlijkeaspecten

Jekunteenmedewerkerbeoordelenopvaktechnischeenpersoonlijkeaspecten.

a. Watzijnvaktechnischeaspecten?Geefhierbijeenvoorbeeld.

b. Watzijnpersoonlijkeaspecten?Geefhierbijeenvoorbeeld.

8.5 Loopbaanontwikkeling

Werknemersvaneenbedrijfmakenallerleiontwikkelingendoor.Ookhunlevenverandertvoortdurend.Zegaan relatiesaan,misschienkomenerkinderenenzekunnenopeenanderemaniernaarhunwerkgaankijken.De meestewerknemerswillenzichontwikkelen.Datbetekentdatze,nadatzeeentijdeenfunctiehebbenbekleed, ietsanderswillendoen.Eenfunctiemetmeerverantwoordelijkheidbijvoorbeeld.Hetisgoedomwerknemers tehelpentijdensdieloopbaanontwikkeling.Hetisgoedvoordewerknemer,maarzekerookgoedvoorhetbedrijf.

Loopbaanbeleid

Doorloopbaanbeleidwordendemedewerkersbetertoegerustvoordehuidigetakenofkunnenzezelfsdoorgroeien naarhogerefuncties.Jebegeleidtdemedewerkerdaninzijnofhaarloopbaan.Datlijktmisschienriskantomdat demedewerkerdaarmeeookmeerwaardwordtopdearbeidsmarkteninteressanterwordtvoorconcurrenten. Maaraandeanderekantisloopbaanbeleidookweervaninvloedopdetevredenheidvanjewerknemersen tevredenwerknemerskunjemakkelijkervoorhetbedrijfbehouden.Opdiemaniervoorkomjedooreengoed loopbaanbeleiddusookongewenstpersoneelsverloop.

Waaromisloopbaanbeleidzobelangrijk?

1. Hetisgoedvoordeorganisatie. Eensuccesvolleorganisatieistegenwoordigeenflexibeleorganisatie.Flexibiliteitbereikjedoorje medewerkersactiefenmobieltehouden,talenttelatengroeienenoptijdintegrijpenalseenmedewerker nietnaarverwachtingfunctioneert.Dooreenflexibelpersoneelsbestandkunjeeffectiefinspelenop veranderingenindemarkt.

2. Eentevredenmedewerkerteltvoortwee.

Naasteengoedsalariseneenprettigewerksfeerhechtenveelwerknemerswaardeaangoede ontwikkelingsmogelijkheden.Goedloopbaanbeleidzorgtervoordatjehieraangehoorkuntgevenengoede medewerkersénkennisbinnenboordhoudt.

3. Dejuistemedewerkersopdejuisteplek Loopbaanbeleidgeeftrichtingaanin-,door-enuitstroomvanjepersoneel.Jehebtinzichtinwelketype medewerkersjenodighebtomopkorte,middellangeenlangetermijnjedoelstellingentehalen.Hetselecteren vannieuwemedewerkersbijvoorbeeldgebeurtdannietoponeigenlijkegronden,maaropbasisvanrationele enweloverwogenargumenten.

4. Demedewerkersdoenwaarzegoedinzijn.

Dooractiefaandeslagtegaanmetloopbaanbeleiddwingjenietalleenjezelf,maarookdemedewerkers totbezinningopkerncompetentiesenontwikkelmogelijkheden.Datleidttotbetereprestatieseneengrotere tevredenheidvanjemedewerkers.

5. Hetisgoedvoordemotivatie.

Meteenloopbaanbeleidstimuleerjemedewerkersomzélfverantwoordelijkheidtenemenvoorhuncarrière. Juistdieautonomieiseenbelangrijkefactorvoordemotivatie.Endatbespaartkosten,wantgemotiveerde medewerkersbeperkenhetbedrijfsrisicoopziekteenuitval.

Carrieretijger.nl.

Retentiebeleid

Uitgangspuntvanhetloopbaanbeleidiseenbedrijfscultuurwaarinloopbaanplanningenloopbaanbegeleiding integraalonderdeelzijnvanhetpersoneelsbeleid.Alsleidinggevendebespreekjebijvoorbeeldtijdenseen loopbaangesprekdevolgendezaken:

• zelfonderzoekvandemedewerker(wiebenik,watkanik,watwilik?)

• mogelijkhedenbinnendeorganisatie

• eenPOP(persoonlijkontwikkelingsplan).

Inditverbandgebruikjeookweldetermretentiebeleid Retentieheefttemakenmetvasthouden,handhaven ofbinnenhouden.Hetgaatbijpersoneelsbeleiddanomjouwvermogenomdebestaandemedewerkersinhet bedrijftehouden.Jijneemtmaatregelendievoorkomendatindetoekomstwaardevollemedewerkersweggaan.

Employability

Om waardevol te blijven, moet je hard werken aan verschillende ‘skills’.

Zowelvoordeorganisatiealsvoormedewerkersisloopbaanbeleiddusbelangrijk.Medewerkersblijvenwaardevol voorhetbedrijfendearbeidsmarkt.Datnoemjeemployability.Employabilityhoudtdusookindatjejeblijft ontwikkelen.Medewerkersstappenwellichtovernaareenanderbedrijf,maardaarstaattegenoverdatjij waardevollenieuwemedewerkerskuntaantrekkendiebijeenanderbedrijfhunkwaliteitenhebbenontwikkeld.

Loopbaanontwikkeling

Eenloopbaanontwikkeltzichinstappen.Weonderscheidendevolgendevijffasen:

1. verkennen

Demedewerkervormtzicheenideeoverzijntoekomstmogelijkhedenbinnenhetbedrijf.

2. vestigen

Hijverwerftzicheenvasteplekindeorganisatieenbouwtaanzijnprofessioneleidentiteit.

3. vooruitgang

Demedewerkerstroomtdoornaareenhogerefunctie.

4. handhaven

Alshijhetmaximaalhaalbareheeftbereikt,zalhijditvasthouden.

5. terugtreden

Demedewerkerkomtaanheteindvandecarrière.Samenbereidenjulliedeopvolgingvoor.

Loopbaangesprek

Eenloopbaangesprek(POP-gesprek)noemjeookweleenPOP-gesprek POPstaatvoorpersoonlijk ontwikkelingsplan.Datiseenplanwaarinjesamenmeteenindividuelemedewerkerbepaalthoehijzichinzijn loopbaanwilontwikkelenenwelktrajectdaarvoornodigis.Dewensenenideeënvandewerknemerprobeerje daarbijtekoppelenaandeorganisatiedoelen.

Hetbevatantwoordenopdevolgendevragen:

• Watwildemedewerkerbereikenopkorteenlangeretermijn?

• Watwildemedewerkerbereikenbinnenzijnhuidigefunctie?

• Watwildemedewerkerbereikenbinnenhetbedrijf?

• Wanneerwildemedewerkerdatbereiken?

• Watiservoornodigomdattebereiken?

Ineenloopbaangesprekzoekjedussamenmetdemedewerkernaareenafstemmingtussenzijnpersoonlijke doelenendedoelenvandeorganisatie.Steldateenmedewerkeraangeeftdathijgraageenleidinggevende functiewilvervullenenjijbent(indetoekomst)opzoeknaarnieuwemanagers,dankomendiedoelenaardig overeen.InsommigebedrijvenmaaktdePOPoverigensdeeluitvanhetfunctioneringsgesprek.

HetmakenvaneenPOPheeftvoordelenvoorjouénvoordemedewerker.Demedewerkerkrijgtdemogelijkheid omzichverderteontwikkelen.Jijenhetbedrijfkrijgenhiereengemotiveerdeengekwalificeerdemedewerker voorterug.EenPOP-gesprekisdanookeentweezijdiggesprekoverpersoonlijkedoelen,dedoelenvande organisatieenhettrajectdatgevolgdgaatworden.

Promotie

Onderdeelvanloopbaanontwikkelingenloopbaanbeleidisdemogelijkheidommedewerkersineenhogere functieteplaatsen.Jespreektdanvanbevorderingofpromotie.Datpersoneelpromotiekanmaken,iszowelin hetbelangvandemedewerkersalsvandeorganisatie.

Doormedewerkersuitjouweigenorganisatiedoortelatengroeiennaarhogerefuncties,zijndezefunctiesbezet doormensenuitdeeigenkweek.Jehebtmanagersdiepassenbinnendebedrijfscultuur.Bovendienhebbendeze mensenzichvanafdewerkvloeropgewerktenzijnzedusbekendmetdeactiviteitendiemedewerkersopeen lagerniveauuitvoeren.Zesprekenhuntaalenhebbenbegripvoorhunproblematiek.Nogeenbelangrijkvoordeel vanpromotieisdatmedewerkersziendatcollega’skunnendoorgroeien.Ditbiedtperspectiefvoordetoekomst endatisweeruitermatemotiverend.

Hetnadeelvanpromotieisdatjeiemandaansteltdieleidinggaatgevenaaneengroepmedewerkerswaarvan hijofzijdaarvoornogdeeluitmaakte.Bovendienontstaaternueenvacaturevoordefunctiediedezepersoon hiervoorhad.Tenslotteiseenmogelijknadeeldatjekiestvoorietsminderkwaliteitompromotieaaneeneigen medewerkertegunnen.

Bevorderingsbeleid

Jewiltdat‘promotie’injouwbedrijfzoveelmogelijkvoordelenoplevert.Daartoemaakjebevorderingsbeleid. Omtoteenbevorderingsbeleidtekomen,moetdeorganisatieaandevolgendevoorwaardenvoldoen:

• eenduidelijkenherkenbaarpersoneelsbeleidvoeren

• voldoendehiërarchieinfunctieshebben

• structureelvoerenvanfunctionerings-enbeoordelingsgesprekken

• daarbijvragennaarenregistrerenvandeambitievaneenmedewerker

• kennisenvaardighedenverwerkeninpersoneelsdossiers

• perafdelingenfunctieniveaudedoorgroeimogelijkhedenaangeven

• eenpromotieprocedurevastleggenengebruiken

• opleidings-enbegeleidingstrajectenvastleggenengebruiken.

Opdracht16 Loopbaangesprek

a. Vuldeontbrekendewoordenin.

EenPOPiseen

b. Waaroprichthetretentiebeleidzich?

EenanderenaamvooreenPOP-gesprekis

c. Watwordtbedoeldmetemployability?

d. Noteerenkelevoordelenvanpromotieenenkelenadelen.

e. Waaromisbevorderingsbeleidlastigalsjeonvoldoendehiërarchieinfunctieshebt?

Opdracht17 POP-gesprek

InhetPOP-gesprekstemjededoelenvaneenindividuelewerknemerafopdeorganisatiedoelen.Geefhiervan eenpraktischvoorbeeld.

Opdracht18 Employability

Bijemployabilitykomjeweleensdeuitspraaktegen:eenwerknemerisookeenondernemeropdearbeidsmarkt. Legdezeuitspraakuit.

8.6 Samenvatting

Bijhumanresourcesmanagement(hrm)speleninstroom-,doorstroom-enuitstroombeleideencentralerol.Je steltvasthoemedewerkersopdebestemanieringezetkunnenwordenbinneneenbedrijf.Dehrm-cyclusiseen belangrijkinstrumentbijhetbegeleidenenaansturenvanmedewerkers.Decyclusbegintbijhetaannemenvan eenmedewerkerenbestaatverderuitviergesprekken:planningsgesprek,functioneringsgesprek, beoordelingsgesprekenloopbaangesprek.

Degesprekkenkunnendrieuitkomstenhebben:belonen(bijvoorbeeldloonsverhoging),opleiden/ontwikkelen ofontslag.

Hrmmoetvoldoenaanvijfvoorwaarden:

1. SMARTdoelenstellen

2. gedragenwordendoorhettotalemanagement

3. goedeafstemmingverschillendebeleidsterreinen

4. goederelatietussenmanagementenmedewerkers

5. toepassenvanhrmtijdensdegeheleloopbaan.

Tijdenshetplanningsgesprekbespreekjemetdemedewerkerdetebehalenresultatenenontwikkelingsdoelen vandiemedewerker.Hetgesprekisgelijkwaardigenbeidenhebbeninvloedophetgesprek.

Hetfunctioneringsgesprekvoerjemeteenmedewerker.Tijdenshetgesprekbespreekjehoedeontwikkeling vandemedewerkerverloopt.

Tijdenshetbeoordelingsgesprekwordthetfunctionerenvandemedewerkerbesproken.Hetgaatoverwatde medewerkertotnutoeheeftgepresteerd.Hetgesprekleidttoteenwaardeoordeelenheeftconsequenties. Consequentieskunnenbijvoorbeeldontslag,promotie,meersalaris,anderetakenofoverplaatsingzijn.

Hetloopbaangesprekresulteertineenpersoonlijkontwikkelingsplan.

Hetloopbaanbeleidiseropgerichtommedewerkerstebegeleideninhunontwikkeling.Daarnaastwilhetbedrijf demedewerkersgraagbijzichhouden.Onderdelenvanhetloopbaanbeleidzijnretentiebeleidenemployability. Alseenmedewerkergoedpresteert,kanhijinaanmerkingkomenvoorpromotie.Promotiesvallenonderhet bevorderingsbeleidvaneenbedrijf.

Opdracht19 Loopbaanbeleid(plusopdracht)

a. Leginjeeigenwoordenuitwaaromloopbaanbeleidgoedisvoordeorganisatie.

b. Leginjeeigenwoordenuitwaaromloopbaanbeleidmedewerkersmotiveert.

c. Leginjeeigenwoordenuitwaaromloopbaanbeleidgoedisvoordeinvullingvanjekwalitatieve personeelsbehoefte.

Opdracht20 Hrm-cyclus(plusopdracht)

Tekenhoedehrm-cycluservooreenbepaaldemedewerkerindepraktijkuitkanzien.Geefdemedewerkereen naamenbeschrijfvoorelkefaseeenpraktischvoorbeeldhoedieervoorhemofhaaruitzoukunnenzien.Upload jetekening.

Opdracht21 Reflectie

Eenbelangrijketaakvanmanagersishetdoorlopenvandehrm-cyclusmetallewerknemers.Tochkomthetvoor datbinneneenbedrijfdehrm-cyclusnietofnietvolledigwordtdoorlopen.Erisgewoonweggeentijd,omdathet werkbinnenhetbedrijfalleaandachtvraagt.Watkunnendegevolgenzijnalsdehrm-cyclusnietofnietvolledig wordtdoorlopen?

Dehrm-cyclusbestaatuiteenaantalgesprekken.Lijkthetjeeenuitdagingomdiegesprekkenmetjewerknemers tevoeren,ofziejeertegenop?Waardoorkomtdatdenkje?

Uploadjeantwoorden.

8.7 Begrippen

Beoordelingsgesprek

Gesprekdateen/tweekeerperjaarplaatsvindttusseneenleidinggevendeenmedewerker,waarinde leidinggevendeeenoordeelgeeftoverhetfunctionerenvandemedewerker.Ditishetderdegesprekvande personeelsgesprekkencyclus.

Employability

Medewerkersblijvenzichontwikkelenwaardoorzewaardevolblijvenvoorhetbedrijf.

Functioneringsgesprek

Regelmatigterugkerendengelijkwaardiggesprektusseneenleidinggevendeeneenmedewerkeroverhet functionerenvandemedewerkerendeleidinggevende.Ditishettweedegesprekvande personeelsgesprekkencyclus.

Hrm-cyclus

Allemomentenwaaropeenleidinggevendeeneenmedewerkersprekenoverhetfunctionerenvandemedewerker.

Humanresourcesmanagement(hrm)

Personeelsbeleid,waarbijjeervanuitgaatdatdemenselijkefactorinhethelebedrijfsprocescentraalstaat.

Loopbaanbeleid

Manierwaaropbinneneenbedrijfdemedewerkerswordenbegeleidinhunloopbaan.

Loopbaangesprek(POP-gesprek)

Gesprektusseneenleidinggevendeeneenmedewerkerwaarinbeidendeontwikkelingvandeloopbaanvande medewerkerbespreken.

Objectief

Beoordelingdiegebaseerdisopfeiten.

Persoonlijkontwikkelingsplan(POP)

Planwaarindetoekomstigeloopbaanontwikkelingvaneenmedewerkerstaatbeschreven.

Planningsgesprek

Eenregelmatigterugkerendgesprektusseneenleidinggevendeeneenmedewerker,waarindetebehalen resultatenenontwikkelingsdoelenvandemedewerkerwordenvastgelegd.

Promotie

Plaatsenvaneenmedewerkerineenhogerefunctie.

Retentiebeleid

Beleidgerichtophetbinnenhetbedrijfhoudenvandebestaandemedewerkers.

Subjectief

Beoordelingdiegebaseerdisopmeningen.

INDEX

A

Actiefluisteren184,204

Adoptieverlof210,236

ADR-certificaat104,124

AETR-verdrag221,236

AI(ArtificialIntelligence)29

Algemeneverordeninggegevensbescherming (AVG)68,96

Algemenewetgelijkebehandeling(AWGB)83,96

Arbeidsnormen48,65

Arbeidsomstandigheden208,236

Arbeidsovereenkomst110,124

Arbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijd111,124

Arbeidsovereenkomstvooronbepaaldetijd111,124

Arbeidstijd218,236

Arbeidstijdenbesluit218,236

Arbeidstijdenwet217,236

Arbeidsvoorwaarden115,124

Arbeidsvoorwaardenregeling(AVR)108,124

Arbodienst228,236

Arbowet208,228,236

Assessment87,96

Autocratischleiderschap147,172

Autoritairleiderschap147,172

B

Bedrijfsreglement231,236

Beleid8,36

Beoordelingsgesprek252,264

Beslissingsmodel131,172

Bestuurdersattest104,124

Bestuurderskaart221,236

Bevallingsverlof209,236

Bevoegdheid10,36

Bonus118,124

C

Cafetariamodel116,124

Capaciteitsbehoefte45,65

Coaching-on-the-jobleider148,172 Code95102,124 Coderen177,204

Collectievearbeidsovereenkomst(cao)106,124 Communicatiemodel176,204 Communiceren176,204 Concurrerendearbeidsvoorwaarden116,124

Conflict196,204

Conflictaanjager197,204 Conflicthanteringsgesprek204 Conflicthanteringstechniek197 Conflictremmer197,204 Consignatie220,236 Consulterendeleider148,172 Controleren10,36 Curriculumvitae(cv)82,96

D

Decoderen177,204 Delegeren138,172 Democratischeleider147,172 Detacheren79,96 Detacheringsbureau79,96 Detacheringsovereenkomst113,124 Directecommunicatie182,204 Directiefleiderschap147,172 Diversiteit27,36 Doorstroom41,65 Draagkracht51,65

E

Eenzijdigontslag211,236

Eenzijdigecommunicatie181,204 Effectiefleidinggeven162,172 Effectievecommunicatie184,204 Employability259,264 Enkelvoudigetaakopdracht140,172 Externecommunicatie179,204 Externeruis177,204 Externewerving77,96 Extrinsiekeleider128,172

F Feedback177,204

Flexibelearbeidsvoorwaarden116,124 Formeeloverleg188,204 Formelecommunicatie181,205 Formeleorganisatie9,36 Fte57,65 Functie10,36 Functiegroep117,124 Functieomschrijving74,96 Functieprofiel74,96

Functiewaardering75,96,117,125

Functiewaarderingssysteem117,125

Functioneleindeling(F-indeling)17,36

Functionelerelatie17,36

Functioneringsgesprek249,264

G

Gedragsnormen27,36

Geografischeindeling(G-indeling)18,36

Geslotenagendapunt191,205

Grijsverzuim225,236

Groepsgerichtleidinggeven161,172

H

Halfopenagendapunt191,205

Headhunter79,96

Hogermanagement21,36

Horizontaletaakverdeling17,36

Hrm-cyclus243,264

Huisregels231,236

Humanresourcemanagement(hrm)242,264

I

Indirectecommunicatie182,205

Individueelgerichtleidinggeven162,172

Informeelleiderschap148,172

Informeeloverleg187,205

Informelecommunicatie181,205

Informeleorganisatie9,36

Instroom40,65

Instructie143,173

Internecommunicatie179,205

Interneruis177,205

Internewerving76,96

Intrinsiekeleider128,173

Inwerken120,125

J

Jaagpremieverbod220,237

K

Kengetal46,57,65

Ketenbepaling111,125

Kortdurendverzuim225,237 Kraamverlof209,237

Kwalitatievepersoneelsbehoefte45,65 Kwaliteitscyclus159,173

Kwaliteitszorgsysteem46,65

Kwantitatievepersoneelsbehoefte45,65

L

Laisser-faireleider148,173 Langdurendverzuim225,237 Lijn-staforganisatie12,37 Lijnorganisatie12,37 Linking-pin-structuur14,37 Loondispensatie231,237 Loonkostenvoordeel(LKV)231,237 Loopbaanbeleid258,264 Loopbaangesprek(POP-gesprek)259,264 Lsd184,205

M

Machtscultuur27,37 Managementbyauthority(MBA)164,173 Managementbydelegation(MBD)166,173 Managementbydirectionandcontrol(MBDC)165,173 Managementbyexception(MBE)165,173 Managementbyobjectives(MBO)165,173 Managementbyseduction(MBS)166,173 Managementbywalkingaround(MBWA)166,173 Managementby-techniek164,173 Managerialgrid153,173 Marktindeling(M-indeling)18,37 Matrixorganisatie14,37 Meervoudige(samengestelde)taakopdracht140,174 Meerzijdigecommunicatie182,205 Middellangdurendverzuim225,237 Middenmanagement21,37 Missie9,23,37 Modelovereenkomst112,125

N

NederlandseArbeidsinspectie(NLA)223,228,237 No-riskpolis231,237 Non-verbalecommunicatie180,205 Notuleren191,205 NVPSollicitatiecode68,96

O

Objectief252,264 Omspanningsvermogen(scopeofcontrol)22,37 Onderbezetting45,65 Ontvanger176,205 Openagendapunt191,205 Opensollicitatie80,96 Operationeelmanagement22,37 Organisatie8,37 Organisatiecultuur26,37

Organogram16,37

Ouderschapsverlof210,237

Overbezetting45,65

Overeenkomsttotaannemingvanwerk112,125

Overeenkomstvanopdracht112,125

P

PDCA-cyclus159,174

Periodiek117,125

Personeelsbehoefte45,65

Personeelsbeleid40,65

Personeelsbeschikbaarheid48,66

Personeelsbezettingsplan48,66

Personeelsplan42,66

Personeelsverloop40,60,66

Personencultuur27,37

Persoonlijkontwikkelingsplan(POP)259,264

Planningsgesprek248,264

POP-gesprek259

Praktijkovereenkomst(POK)114,125

Premieloon118,125

Prestatie-indicatoren57,66

Prestatieloon118,125

Primairearbeidsvoorwaarden116,125

Productindeling(P-indeling)17,37

Proeftijd101,125

Promotie260,264

Prompt30

R

Re-integreren208,230,237

Referentie87,96

Retentiebeleid258,264

Returnhomedriver220,237

Risico-inventarisatieen-evaluatie(RI&E)229,237

Rollencultuur27,38

Ruis177,205

S

Salarisschaal117,125

Samenloop218,237

Secundairearbeidsvoorwaarden116,125

Selectiecommissie81,97

Selectiecriteria75,90,97

Selectiemiddel87,97

Situationeelleidinggeven150,174

Socialezekerheid214,238

Sollicitatieformulier83,97

Sollicitatiegesprek83,97

Spandiepte(depthofcontrol)23,38

Spanwijdte(spanofcontrol)23,38 Staffunctie13,38 STARR-methode84,97

Strategischmanagement21,38

Subjectief253,264

Subsidie230,238

Subsidieregelingpraktijkleren114,126

T

Taak10,38 Taakcultuur27,38 Taakvolwassenheid150,174 Tachograaf221,238

Tactischmanagement21,38 Tertiairearbeidsvoorwaarden116,126 Tewerkstellingsvergunning(TWV)101,126 Tijdloon118,126 Transformationeelleiderschap154,174 Tweezijdigecommunicatie182,205

U

Uitstroom41,66 Uitzendbureau78,97 Uitzendovereenkomst113,126 UWVWERKbedrijf78,97

V

Vacature74,97 Vacaturesite79,97 Verantwoordelijkheid10,38 Verbalecommunicatie180,206 Verklaringomtrenthetgedrag(vog)100,126 Verlof52,66 Verticaletaakverdeling16,38 Verzuimbeleid228,238 Verzuimprotocol224,229,238 Verzuimreglement224,238 Visie9,23,38 Voorkeursbeleid90,97 Voorselectie82,97

W

Werkgeversverklaring103,126 Werkloosheidswet215,238 Werkplanning48,66 Werving-enselectiebureau78,97 Wetarbeidenzorg(WAZO)209,238 WetArbeidsrechtinbalans(WAB)211,238

Wetbeschermingpersoonsgegevens(Wbp)41,65 Wetopdeondernemingsraden215,238 Wetverbeteringpoortwachter208,238 Wetwerkeninkomennaararbeidsvermogen (WIA)215,238 Wettelijkearbeidsvoorwaarden115,126 Winstdeling118,126 Witverzuim225,238

X X-theorie152,174

Y Y-theorie152,174

Z

Zelfsturendteam141,174 Zender176,206

Ziekteverzuimpercentage226,238

Ziektewet215,238 Zorgverlof210,238 Zwangerschapsverlof209,239 Zwartverzuim225,239 Zzp’er112,126