Sarphati | FLEX_Werken in de handel en commercie_Concept 2811

WERKENINDEHANDELENCOMMERCIE

Basisprogrammahandelencommercie

Module-Werkenindehandelencommercie

Module-Logistiek

CONCEPT

COLOFON

BoomBeroepsonderwijs info@boomberoepsonderwijs.nl www.boomberoepsonderwijs.nl

Auteurs:AndreSeppenwoolde,KeesBenschop,ThijsBos,JoyceDost,JipKruis Hoofdredactie:AndreSeppenwoolde,KeesBenschop,WalterDirks

Titel:Werkenindehandelencommercie

CONCEPT

ISBN:9789037268812

Beeldverantwoording:Schouten&Nelissen,Kadagan-Shutterstock.com

1edruk/1eoplage

©2025BoomBeroepsonderwijs|Boom BehoudensdeinofkrachtensdeAuteurswetgesteldeuitzonderingenmagnietsuitdezeuitgaveworden verveelvoudigd,opgeslagenineengeautomatiseerdgegevensbestandofopenbaargemaakt,inenigevormof openigewijze,hetzijelektronisch,mechanisch,doorfotokopieën,opnamenofenigeanderemanier,zonder voorafgaandeschriftelijketoestemmingvandeuitgever.Auteursrechttenaanzienvantekst-endataminingen machinelearningisnadrukkelijkvoorbehouden.

Voorzoverhetmakenvanreprografischeverveelvoudigingenuitdezeuitgaveistoegestaanopgrondvanartikel 16hAuteurswetdientmendedaarvoorwettelijkverschuldigdevergoedingentevoldoenaandeStichtingReprorecht (www.reprorecht.nl).Voorhetovernemenvaneen(ofmeerdere)gedeelte(n)uitdezeuitgaveinbijvoorbeeldeen (digitale)leeromgevingofeenreaderinhetonderwijs(opgrondvanartikel16,Auteurswet1912)kanmenzich wendentotStichtingUitgeversorganisatievoorOnderwijslicenties(Postbus3060,2130KBHoofddorp, www.stichting-uvo.nl).

Deuitgeverheefternaargestreefddeauteursrechtenteregelenvolgensdewettelijkebepalingen.Degenendie desondanksmenenzekererechtentekunnendoengelden,kunnenzichalsnogtotdeuitgeverwenden.

Doorhetgebruikvandezeuitgaveverklaartukennistehebbengenomenvanenakkoordtegaanmetdespecifieke productvoorwaardenenalgemenevoorwaardenvanBoomBeroepsonderwijs,tevindenop www.boomberoepsonderwijs.nl.

samenwerkingsvormen 1.4

1.5

Logistiekindehandel

indepraktijk 2.2

Aandachtspuntenbijdegoederenontvangst 3.1

enkwalitatievecontrole 3.2

enemballage 3.4

enreclameren 3.5

3.6

Risico’sopdewerkvloer 6.1

werkhouding 6.2

Risico-inventarisatieen-evaluatie 6.3

Risicosituatiesenmaatregelen 6.4

vanhetarbobeleid 6.5

6.6

(bhv)encalamiteiten

CONCEPT

INLEIDING

Digitaleleeromgeving

Somswordtverwezennaarbijvoorbeeldfilmpjes,formulierenofeenwebsite.Dezestaanallemaal indedigitaleleeromgeving.Jeherkentdeverwijzingaanheticoontjeindevormvaneenwereldbol.Indedigitale leeromgevingvindjeverderReflectieopdrachten,ActieopdrachtenenTestjekennis-vragen.Ookvindjedaarde Begrippentrainer.Daarmeekunjeoefenenmetdebetekenisvandebegrippendieaanheteindevanelkhoofdstuk staan.

CONCEPT

BovendienzijnindedigitaleleeromgevingberoepstakenvanOpdrachtgestuurdOnderwijs(OgO)tevinden. Daarmeekunjejeoptimaalvoorbereidenopdeberoepspraktijk.

AllesistevindenviaBoomdigitaal.nl.

Voordatjededigitaleleeromgevingkuntgebruiken,moetjejelicentieactiveren.

• Overlegmetjedocentwelktypeaccountjegebruikt.

• Ganaarwww.boomberoepsonderwijs.nl/licentie.

• Bekijkdeinstructiefilmofleeshetstappenplan.

• Volgdestappen.

Daarnakunjeaandeslag!

Werken in de handel en commercie isonderdeelvanhetbasisprogrammaHandelenCommercievanSarphatiFlex. MetditbasisprogrammawordtdebredebasisgelegdvoordeopleidingenRetail,CommercieenOndernemer Handel.

Indezetitelmaakjekennismetdewereldvanhandelencommercie.Dehoofdstukkenzijnverdeeldovertwee modules:demoduleWerkenindehandelendemoduleLogistiek.

BinnendemoduleWerkenindehandelmaakjekennismethethandelslandschapenkrijgjeeenbeeldvanretail, commercieenhetwerkalsondernemer.Ookleerjehoeeenbedrijfisopgebouwd.

DemoduleLogistiekgaatoverallelogistiekeprocessendiejetegenkomtindehandelencommercie.Waarkomen productenvandaanenhoezorgenverschillendebedrijvenervoordathetproductuiteindelijkdoorjoualsklant kanwordengekocht?Daarnaastkomtveiligheidtijdenshetlogistiekeprocesenhetwerkaanbod.

Module-Werkenindehandel encommercie CONCEPT

CONCEPT

Hoofdstuk1

Hethandelslandschap

CONCEPT

Handelwilzeggen:inkopenenweerdoorverkopen.Commercievoegtdaaraantoedatjeerwinstmeewiltmaken. Datkandoorartikelenteverhandelen,maarookdoordienstenteverlenen.Nederlandiseenhandelsland.Eris dusveelwerktedoenindehandelencommercie.Datkanbijeenbestaandeonderneminginallerleicommerciële beroepen.Ookkanhetalszelfstandigondernemer.

Binnendehandelwiljeietsverkopenwaarjouwklantenenthousiastvanworden,ietswatwaardevolvoorhen is.Maarwaarvandaagbehoefteaaniskanmorgenweerveranderdzijn.Daaromishetbelangrijkomtrendsen ontwikkelingengoedindegatentehoudenenteontdekkenwelkekansenerindemaatschappijzijn.Omopzo’n kansintespringenishetvaaknodigomjeaanbodteverbeterenofmetietsheelnieuwstekomen.Trends,kansen zieneninnovatiezijndaarombelangrijkeonderwerpenvooreenondernemerindehandel.

Leerdoelen

• Jeweetwatvoorsoortenbedrijvenerzijn.

• JekuntbeschrijvenhoedehandelinNederlandinelkaarzit.

• JekuntbeschrijvenwaaromNederlandeenbelangrijkerolspeeltindeinternationalehandel.

• Jeweethoejetrendsenontwikkelingenkuntvolgen.

• Jekenthetbelangvaninnovatieinrelatietotdeproductlevenscyclus.

• Jeweetwatduurzaamondernemeninhoudt.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpje.

a. Welketrendswordeninditfilmpjebesproken?

b. Zijndittrendsvooreenkorteofeenlangetermijn?

CONCEPT

c. Watvoorbelangrijkeveranderingenziejijindehandelopkortetermijn(ééntotdriejaar)enoplangetermijn (tienjaar)?

1.1 Handelenondernemen

Nederlandiseenechthandelslandmetveelbedrijvenenondernemingen.Erzijnveelverschillendemanierenom alsbedrijfjeproductenaantebieden.Jekuntditbijvoorbeelddoenineenbedrijfspand,opdemarktofviaeen webshop.

Handelsbedrijven

Handelisproducteninkopenenweerverkopen.Commercievoegtdaaraantoedatjeerwinstmeewiltmaken.

Bijhandelwordenartikelenen/ofdienstenuitgewisseldtussentweepartijen.Ofwel:‘Handeljecommercieel,dan wiljemetdiegoederenofdienstenwinstmaken.’

Dehandelkunjeindelenintweegroepen:

• retailofdetailhandel

• groothandel.

Bijcommerciehorenookondernemingendiedienstenverlenen.

Hoofdstuk1 Het

Inderetailofdetailhandelwordenproductenverkochtaanconsumenten.Dezehandelnoemje business-to-consumer(b2c) DenkmaaraanH&Mendebakkeropdehoekofaanwebwinkels,zoalsBolen Wehkamp,dieallemaalaanconsumentenverkopen. Bedrijvendieproductenverkopenaananderebedrijven,noemjebusiness-to-business(b2b) Voorbeeldenvan b2bzijngroothandelsbedrijvenalsSligro,MakroenTechnischeUnie.

ZelfstandigeninNederland

AlsjeinNederlandeenbedrijfstart,moetjeaaneenaantalregelsvoldoen.Vandieregelsmoetjeopdehoogte zijn.Maarbijdestartvanjebedrijfishetmisschiennogwelbelangrijkeromtewetenwelkemogelijkhedenerin demarktzijn.

CONCEPT

JaarlijkskomtdeKamervanKoophandel(KvK)meteenoverzichtvanhetaantalondernemersinNederland. Begin2024wareninNederlandongeveer2,4miljoenbedrijveningeschrevenbijdeKamervanKoophandel.Het aantalondernemingeninNederlandstijgtaljaren.Ditbetekentdatermeernieuwebedrijvenbijkomendandat erbedrijvenstoppen.

KamervanKoophandel

DeKamervanKoophandel(KvK)heeftalstaakhetregistreren, informerenenadviserenvanondernemers.Naasthetbijhouden vanhetHandelsregister,waarinalleondernemersverplicht geregistreerdstaan,geeftzijondernemersinformatie,voorlichting enondersteuningwatbetreftbelangrijkethema’s.

Inschrijving

De Kamer van Koophandel.

Iedereendieregelmatigzelfstandigproducten(goederenen/of diensten)verkooptmetdebedoelingdaarwinstoptemaken, moetzichinschrijvenbijdeKvK.Jewordtdanvermeldinhet Handelsregister.Bijinschrijvingkiesjevooreennaameneenondernemingsvorm Jehebtvastweleensgehoord vanbijvoorbeeldeeneenmanszaakofeenbv(beslotenvennootschap).Datisdewettelijkevormvanje onderneming,diebijvoorbeeldaangeeftwieverantwoordelijkisenwelkevormvanbelastingjebetaalt.

InformatieoverdeKvKvindjeopdewebsitevandeKvKofophetOndernemersplein.

Soortenondernemers

Demeesteondernemersdiestartenbeginnenklein.Zebeginneneenbedrijfnaasteenbaaninloondienstof beginnenalleenaanhetavontuurvanondernemerschap.Sommigeondernemersstartensamen.Zeworden sameneigenaarvaneenbedrijfofkiezenvooreensamenwerkingsverband.

Zzp’er

Demeesteondernemersstartenalleen.Zewordendanzzp’er(zelfstandigezonderpersoneel).Ongeveer80% vandebedrijveninNederlandiseenbedrijfvaneenzzp’er.Hetbegrip'zzp'zegtalleenietsoverdemaniervan werken;jebenteenzelfstandigezonderpersoneel.

Hybrideondernemerschap

MeerdaneenhalfmiljoenNederlanderscombinerenhetondernemerschapmeteenbaaninloondienst.Datzijn hybrideondernemers,somsookwelparttimeondernemersgenoemd.Vooreenstartendeondernemerbiedthet deelmeteenvastmaandelijkssalarismeerfinanciëlezekerheid.Maareenbaanmetparttimeondernemerschap combinerenkanookknaplastigzijn.Jemoetdanjeaandachtentijdverdelen.

Startendeondernemerheeftvakereigentoko,webwinkeléneenbaan

Indeeerstevijfmaandenvanditjaar

kwamenerweerruim100.000startersbij, blijktuitcijfersvandeKamervan Koophandel(KVK).Dathetaantalstarters groeit,isopzichgeennieuws,maarhetsoort starterverandert.Hetzijnveelondernemers dienaasteenfysiekewinkelook internetactiviteitenontwikkelen,erworden meerderefunctiesenbanengecombineerd.

CONCEPT

‘Eenzelfstandigfotograaf,dieooknogwat verkooptviazijneigenonlineshopenvoor eenpaaruurindeweekinloondienstis.Dat soortcombinatieszienwesteedsmeerbij starters’,zegtGerdineAnnaarsvandeKVK tegenNU.nl.‘Eventueelooknogaangevuldmeteenstudie.’

Deondernemer.nl (ingekort).

Soortenbedrijven

Nederlandteltongeveer2,4miljoenbedrijven.Daarzittenheelgrotebedrijven bijmetmeerdan250werknemers,zoalsdeNederlandsemultinationalsPhilips, UnileverenShell.Maarhetgrootstegedeelte,ruim99%vanallebedrijven, behoorttothetmidden-enkleinbedrijf,ookwelmkbgenoemd.Datzijn bedrijvendieminderdan250werknemershebben.Hetmkbwordtweldemotor vanonzesamenlevinggenoemd.Dezebedrijvenzorgennamelijkvoor60%van deomzetinhetNederlandsebedrijfslevenenbiedenwerkgelegenheidaan70% vandewerknemers.

MKB-Nederland is de organisatie die het Nederlandse mkb vertegenwoordigt.

Bedrijfsgrootte

Tothetmkbbehorenallezzp’ers,microbedrijven,kleinebedrijvenenmiddelgrotebedrijven.InNederlandishet aantalzzp’ersheelgroot.Zijvormenhetmerendeelvandebedrijven.

Een ondernemer die ook zijn eigen webwinkel onderhoudt.

Dedefinitiesvanhetmidden-enkleinbedrijf,zoalsvastgestelddoordeEuropeseCommissie,ziejeinditoverzicht:

Aantalwerknemers

Microbedrijf

Kleinbedrijf

Middelgrootbedrijf

Grootbedrijf

Bedrijfssectoren

Minderdan10

Minderdan50

Minderdan250

Meerdan250

Jaaromzet

Minderdan€2miljoen

Minderdan€10miljoen

Minderdan€50miljoen

CONCEPT

Meerdan€50miljoen

Naastdebedrijfsgroottekunjebedrijvenonderverdelennaardesectorwaarinzeactiefzijn.Jekomtdantotde volgendeindeling:

Agrarischeondernemingen

Agrarischeondernemingenzijnbedrijvendieproductenvoortbrengenviahettelenvangewassenofhethouden vandieren.Voorbeeldenzijndemelkveehouderij,akkerbouw-entuinbouwbedrijven,debosbouwendevisserij.

Industriëleondernemingen

Industriëleondernemingen,ookwelproductieondernemingengenoemd,makentastbareproductenuit grondstoffenenverkopendieproductenaanbedrijvenofaanconsumenten.VoorbeeldenzijnPhilips,Unilever enCoca-Cola.

Handelsondernemingen

Handelsondernemingenkopenproducteninenverkopendiedooraanconsumentenofbedrijven.Voorbeelden zijndeBijenkorf,AlbertHeijnenMakro.

GameResource

EenvoorbeeldvaneenhandelsondernemingisGameResource.Eenwebshopvande broersAswienenJayOemrawsing.Zijzagenveelmisgaanbijdeleveringvangamesdie zezelfspeelden.Daarmeezagendebroerseengatindemarkt.Vanuithuiszijnze begonnenmetcomputergamesverkopen.Persoonlijkeserviceeneengoedelevering warenhierbijbelangrijk.Watbegonnenisaandekeukentafelmeteenkastmetzo’n dertiggamesisinmiddelsuitgegroeidtoteenprofessioneleondernemingwaarmeezij internationaalspelleninkopenenviadewebshopweerverkopen.

Controller.

Dienstverlenendeondernemingen

Dienstverlenendeondernemingenverkopenhunkennisenvaardigheden.Voorbeeldenzijntransportbedrijven, reisbureaus,adviesbedrijven,IT-bedrijven,horecabedrijvenenplatformsalsBooking.comenGroupon.nl.

Bedrijfstakkenenbranches

Eenbedrijfstakbestaatuitallebedrijvendieongeveerhetzelfdewerkdoen.Denkaandebedrijfstakakkerbouw ofveeteelt(beideagrarisch)ofaandebedrijfstakhoreca.

Branche

CONCEPT

Demeestebedrijfstakkenbestaanuitmeerderebranches Datzijngroepenbedrijvendieveelovereenkomsten vertonenwatbetrefthetproductofdegeleverdedienst.Zobestaatdebedrijfstaklevensmiddelenindustrieonder andereuitdebranchesblikgroenten,diepvriesgroentenen-maaltijdenenbroodbeleg.Debedrijfstakdetailhandel (retail)bestaatbijvoorbeelduitdelevensmiddelenbranche,boekwinkelbrancheenspeelgoedwinkelbranche.

Voorbeelden van branchegroepen.

Brancheorganisatie

Bedrijvenindezelfdebranchehebbentemakenmetdezelfdeomstandigheden,dezelfdemarktendezelfde problemen.Indemeestebedrijfstakkeniserdanookeenbelangenverenigingdieopkomtvoorhetbelangvan debedrijfstakalsgeheel.Datiseenbrancheorganisatie VoorbeeldenzijnINretailvoorretailersenNVGvoorde groothandel.Namensdeaangeslotenbedrijvenlobbyenzijbijdepolitiekvoorbetereregelgeving.Ookadviseren zehunledenenproberenzijdebedrijfstakgoedindepubliciteittekrijgen.

Branchevereniging voor de groothandel.

Branchevereniging voor retailers.

Branchevereniging voor Nederlandse handelsagenten, importeurs en distributeurs.

Opdracht2 Handelenondernemen

a. Groothandelsmogenalleenaanbedrijvenverkopen.DaaromvragenzeeeninschrijfnummervandeKamer vanKoophandel.Daarstaanallebedrijvenenverenigingeningeschreven.

Leguithoeconsumententochinkopenkunnendoenbijdegroothandel.

b. Watbetekentdeafkorting zzp?

CONCEPT

Hybrideondernemen

Eenondernemerverteltzijnverhaal:‘Zelfbenikzobegonnen.Naastmijnbaanbenikgestartmeteeneigen bedrijf.Enja,ikhebmeookweleensafgevraagd:waaromeigenlijk?’

Energie

‘Omtebeginnenkrijgjeenormeenergievanhetondernemerschap.Ietsdoenwatjeéchtleukvindt.Wiewildat nuniet?Endieenergieneemjeookweermeeinjevastebaan,diejenaastjebedrijfhebt.’

Passiebelangrijk,geldnoodzakelijk

‘Dieondernemerspassieisnatuurlijkgeweldig.Endromenoversucces:wiedoetdatnuniet?Maardeschoorsteen moetnatuurlijkwelgewoonblijvenroken.Enalsklantenjouwfantastischeideeën(nog)nietalsheteivan Columbuszien,ishettochhandigalsjewatzekerheidachterdehandhebtindevormvaneenvastebaan.’

Onrust

‘Tweebanentegelijkisbepaaldnietmakkelijk.Hetvereistorganisatietalent.Omtebeginnenmoetjezorgendat ereenduidelijkescheidingis;eenscheidingvanwerkzaamheden.Dusnietevensneleenmailtjenaarjeklant versturenalsjebijjebaasopkantoorzit.Datgeeftalleenmaaronrust.’

c. Leesdecasus.Waaromishiersprakevaneenhybrideondernemer?

d. Isdezeondernemerookeenzzp’er?Legjeantwoorduit.

e. Noteereenvoordeeleneennadeeldatdezeondernemernoemtwatbetrefthethybrideondernemerschap.

f. Waarvoorstaatdeafkortingmkb?

g. Vuldezinaan.Letop:erzijnmeerderejuisteantwoorden.

Nederlandteltmeerdan2,4miljoenbedrijven.Vandezebedrijvenbestaat meerdandehelftuitmkb-ondernemingen

meerdan10%uitgroteondernemingen,ofwelgrootbedrijven tussende50%en60%uitkleinbedrijven tussende80%en90%uitzzp’ers

h. Tothetmkbbehorenallemicrobedrijven,kleinebedrijvenenmiddelgrotebedrijven.

Wanneerissprakevaneenmicrobedrijf?Kieshetjuisteantwoord.

Hetaantalwerknemersismeerdantienendeomzetisminderdan€2miljoen.

Hetaantalwerknemersismeerdantienendeomzetismeerdan€2miljoen.

Hetaantalwerknemersisminderdantienendeomzetismeerdan€2miljoen.

Hetaantalwerknemersisminderdantienendeomzetisminderdan€2miljoen.

i. Welksoortondernemingproduceertniet?Kieshetjuisteantwoord. agrarischeonderneming dienstverlenendeonderneming industriëleonderneming handelsonderneming

BekijkdewebsitevanhetNVG.

j. Beschrijfkortwatdezeorganisatiedoet.

1.2 Internationalehandel

CONCEPT

Hetinternationaleondernemingsklimaatkunjeopverschillendemanierenbekijken.JekuntkijkennaarNederland alseenhandelslandmeteenopeneconomie,waardoorerveelinternationalehandelis.Ookkunjekijkennaar hetondernemingsklimaatvanNederlandinvergelijkingmetanderelanden.Entenslottekunjekijkennaar gebeurtenissenindeinternationalehandelwaardoorinternationaalnieuwekansenontstaan.

Nederlandhandelsland

Nederlandisaleeuweneenhandelsland.Dankzijdeliggingaan zeeendecentraleligginginEuropaishetervoorbedrijven makkelijkomteimporteren,teexporterenengoederendoorte voeren.DeRotterdamsehavenismededankzijbijvoorbeeldde enormedoorvoervangoederennaarDuitslandgrootgeworden. Doordateraltijdalveelhandelwas,iserinNederlandveel aandachtvoordeinfrastructuur.Naastdehavensdragenons (snel)wegennet,onsspoornetendeluchthavensbijaan mogelijkhedenvoorinternationalehandel.Daarnaastheeft NederlandeensterkinnovatiefbedrijfsklimaatenzijnNederlanders invergelijkingmetmensenuitanderelandenhoogopgeleid. Hierdoorkunnenweveelverdienenenweerinvesterenininnovatie eninfrastructuur.ZoblijftNederlandaantrekkelijkvoordeinternationalehandel.

De haven van Rotterdam is een doorvoerplaats van goederen. Hier vindt veel internationale handel plaats.

Openeconomie

Nederlandheefteenopeneconomie.Ditbetekentdatweveelimporterenenexporteren.Nederlandisdaarmee sterkafhankelijkvandeinternationalehandel.

Vrijhandel

Nederlandkenteentraditievanvrijhandel.Metvrijhandelwordtbedoelddatgoederenendienstenzonder protectiemaatregelen,zoalsinvoerheffingen,kunnenwordeningevoerd.Veellandenhebbenprotectiemaatregelen ombijvoorbeelddeeigenbinnenlandseindustrieenlandbouwtebeschermen.Nederlandheeftdiemaatregelen minderdangemiddeld.

Vrijhandel,waarondervrijverkeervangoederenendiensten,vrijverkeervanpersonenenvrijverkeervankapitaal, zijnbelangrijkeafsprakenbinnendeEuropeseUnie(EU).Doorvrijhandelkunjezonderextrakostengoederen endienstenimporterenenexporteren.MaarjekuntookarbeidskrachtenuitandereEU-landenhalenzonderdat zeeenwerkvergunningnodighebben.BuitendeEUheeftNederlandmetveellandenhandelsverdragen.Daarin staangoedeafsprakendieonzeinternationalehandelbevorderen.

Handelsmentaliteit

CONCEPT

Nederlandkenteenlangegeschiedenisvanhandelsgeestenondernemerschap,ookwelonzehandelsmentaliteit genoemd.WekunnenniettrotszijnopalleswatindeNederlandsegeschiedenisvandehandelheeft plaatsgevonden.MaardankzijdeveledoorNederlandersingerichtehandelspostenhebbenweoverdehelewereld connectiesopgebouwd.Hieruitiseenhandelsgerichtementaliteitontstaan.Weziensteedsnieuwekansenop deinternationalemarkt.

Nederlandinvergelijkingmetanderelanden

TenopzichtevananderelandenheeftNederlandeenuitstekendondernemersklimaat.Uitonderzoekblijktdat NederlanddoorgaansbovengemiddeldscoortopondernemersklimaatinvergelijkingmetandereEU-landen.

ErzijnenkelepuntendieersamenvoorzorgendatjeinNederland,invergelijkingmetanderelanden,goedkunt ondernemen:

• goedondernemersklimaat

• goedeinfrastructuur,vanwegenmaarookvaninternet

• stimulerendoverheidsbeleidvoorondernemers

• decommerciëleinfrastructuurendiensteninfrastructuur

• onzecultureleensocialenormen.

Internationalehandelwereldwijd

InternationaalgezienhebbenlandenalsSingaporeenNederlandeenvrijopeneconomie.InhetgevalvanSingapore iserweinigkeus:inzo'nstadstaatishetnietmogelijkomzelfaljevoedselteverbouwen.Singaporespecialiseert zichdusinproductendiehetkanexporteren.InhetgevalvanNederlandishetweleenkeuze;Nederlandproduceert veelmeervoedseldanhetzelfnodigheeft.Weexporterenveeldaarvanenimporterenenexporterenallerlei anderegoederenendiensten.

Singapore heeft een open economie.

CONCEPT

Zakenalseconomischestructuur,aanwezigegrondstoffen,geografischeligging,infrastructuurenkenniszijn vaakbelangrijkefactorenvoorlandenomwelofjuistnietinternationaaltehandelen.Ookpolitiekeen technologischeontwikkelingenhebbenveelinvloedopdegroeiofkrimpvandeinternationalehandel.

Indezeeeuwziejeeenlangdurigetrendvanglobalisering,waarbijereenwereldwijdesamenwerkingistussen landenen/ofbedrijven.Dezeglobaliseringkononderandereontstaandoordegroeivandiversetoepassingen vanbijvoorbeeldinternet.Indezeperiodekondenbijvoorbeeldlandenmetveelhightechhardgroeien,zoals Zuid-Korea.OokChinaprofiteerdevandegroei,bijvoorbeelddoordemogelijkhedenvane-commerce.Opdit momentisIndiaeenopkomendeeconomiedankzijzijnrolindeinformatie-encommunicatietechnologie.Na eenperiodevanwereldwijdegroeiziejedatopditmomentweermeerbedrijvenzichgaanrichtenopregionale handelsblokken,bijvoorbeeldopsamenwerkinginEuropa.

Deglobalisering

Binnendeinternationalehandeliseropditmomenteentrendnaarwatminderglobalisering.DeVSenEuropa willenbijvoorbeeldminderafhankelijkzijnvanChina.Tochblijfthandelmethetbuitenlandbelangrijkvoorons.

Handelenmethetbuitenland

Wiljealsondernemerdeinternationalemarktbetreden,danzuljegoedopdehoogtemoetenzijnvanallewetenregelgevingdaarvoor.Maarjemoetookaandachthebbenvoordecultureleaspecten.Ondanksdeglobalisering enveledigitalemogelijkhedenomtecommunicerenzijnernogaltijdgroteverschillentussenlandenendemanier waaropzijhandeldrijven.

Opdracht3 Internationalehandel

a. WaaromisNederlandheelgeschiktvoordeinternationalehandel?Noteerdrieredenen.

b. WaaromzijnDuitslandenBelgiëonzebelangrijkstehandelspartners?

c. Watzijnvoorbeeldenvanprotectiemaatregelen?Letop:erzijnmeerderejuisteantwoorden. invoerrechten subsidie

vrijhandel

vrijverkeervankapitaal

d. Watwordtbedoeldmetglobalisering?

1.3 Trendsenontwikkelingenindehandel

CONCEPT

HetNederlandsehandelsklimaatisindeloopvandejarenveranderd.Alsbedrijfishetbelangrijkdatjeinzicht hebtindetrendsenontwikkelingeninhethandelsklimaat,maarookindeontwikkelingenindemaatschappij. Welkekansenliggenervoorjouwondernemingenwelkebedreigingenkomenopjeafwaaropjemoetinspelen? Wanneerspreekjevaneentrendenwanneerisietseenontwikkeling?

Ontwikkeling

Allesomjeheenverandert.Ditprocesvanveranderingiseenontwikkeling Eenontwikkelingkantijdelijkzijn; desituatiekeertdanterugnaarwatdaarvooralsnormaalwerdbeschouwd.Alsbijvoorbeeldietsheftigsgebeurt, zoalseennatuurramp,kanzo’nontwikkelingvoorondernemingenrampzaligzijn.Jedagelijksegangvanzaken stoptdanineens.Maarzoietsismeestalgeenblijvendeverandering:naeenpaarjaarisdeontwikkelingweer over.

Kort na de aardbeving in Turkije zet een ondernemer zijn zaak buiten weer voort.

Erkunnenookkleinereontwikkelingenzijndieinvloedhebben.Bijvoorbeeldeenafgeslotenweg,waardoorje voorklantenineensmoeilijkbereikbaarbent.

Trend

Alseenontwikkelinglangzaammaarzekerineenbepaalde richtingdoorgaat,hebjetemakenmeteentrend.Datiseen patroonvangeleidelijkeverandering,waarinietszichineen bepaalderichtingontwikkelt.

CONCEPT

De trend ‘Odd Sock’: een paar verschillende sokken.

Trendwatching

Hoehoudjeontwikkelingenentrendsindegaten?Ofwel:hoedoejeaantrendwatching?Regelmatighetnieuws volgenhelpt.Innieuwsbrievenofvakbladenkunjetrendsvindendiespelenindebedrijfstakwaarinjijgaat ondernemen.Voorregionaletrendskunjeterechtbijdegemeente,hetPlanbureauvoordeLeefomgeving(PBL) ofondernemersverenigingen.

MeeralgemeneinformatieovertrendskunjevindenopdewebsitevanhetCentraalBureauvoordeStatistiek (Cbs.nl)ofbijbanken.Degrotebankenpresenterenregelmatigtrendcijfers.OpdewebsitevandeRabobank bijvoorbeeldvindjeinformatieovertrendsenontwikkelingenvanallebranches.

Trendwatchershoudenookdetrendsindegatenenpublicerendaaroverophunwebsites.Kijkmaareensop www.frankwatching.com.Ookzijnertrendwatchersdietegenbetalingdeontwikkelingvoorjouwdoelgroepen indegatenhouden.

Soortentrends

Wanneereentrendhetconsumentengedragverandertovereenlangereperiode(tientotdertigjaar),wordtdit eenmaatschappelijketrendgenoemd.Demaatschappelijketrendszijnvooriedereenzichtbaar.Alsstartende ondernemerkunjeveelideeënopdoendoorhetvolgenvantrends.Nietalleendemaatschappelijketrends,maar ooktrendsdieopdekorteretermijnspelen,zoalsconsumententrends(vijftottienjaar)enmarkttrends(ééntot vijfjaar).

Nietalletrendszijnvoorjoualsstartendeondernemerinteressant.Daaromishetsomsgoedomgerichttekijken naarverschillendetrends.Jekuntbijvoorbeeldkijkennaartrendswereldwijd,inNederlandofbijjouinde omgeving.Ookkunjekijkennaardetrendsinjouwbrancheofnaareenbepaaldtypetrend,zoalsdevolgende trends.

Demografischetrends

Demografiegaatoverdesamenstellingvandebevolking.Datisbelangrijkvoormarketingenverkoop.Jehebt demarktgesegmenteerdenbepaaldedoelgroepengekozen.Alsdiedoelgroepenkleinerworden,ontstaateen bedreiging.Misschienmoetjejedanopanderedoelgroepengaanrichten.Eengroeiendedoelgroepiseenkans. Alsjedaargeenzichtophebt,kunjedoorzo’ntrendovervallenworden.Ofjeloopteenkansmisenwordtingehaald doordeconcurrentie.

CONCEPT

Vergrijzing

Eenduidelijkvoorbeeldvaneendemografischetrendisdevergrijzing.Hetaantal65-plussersneemttoe,ookals percentagevandebevolking.Ditneemthetenejaarmeertoedanhetanderejaar,maarjekuntereenduidelijke trendinontdekken.Statisticikunnenereentrendlijnvanmaken.Alszegenoeggegevenshebbenoverde ontwikkeling,kunnenzedetrendlijnookdoortrekkennaardetoekomst.

Hierligteenkansvooraanbiedersvanbijvoorbeeldtrapliftenenvoordienstverlenersindezorg.Maarookallerlei andereproducentenmoetenhierrekeningmeehouden:isditapparaatgoedtebedienendooreensenior,isdeze autocomfortabelvooriemanddiealminderlenigbegintteworden?Laatjedezekansenschieten,danmisje omzet.

Demografische trend van vergrijzing.

Modetrends

Inhetdagelijksespraakgebruikkunjehetwoord‘trend’ookineenanderebetekenishoren.‘Dietasistrendy’wil zeggendatdietasmodieusis.Eenmodetrendduurtmeestalveelkorterdaneengroterestatistischetrend.De meestemodetrendszijnseizoensgebonden.

Economischetrends

Ookeconomischeontwikkelingenkunnenkansenofbedreigingenzijn.Alsaanbiedermoetjehethebbenvande koopkrachtvanjedoelgroep.Alsdekoopkrachtvanconsumentendaalt,daalthunvraagnaarproducteninde winkels(finalevraag).Daarhebjenogmeerlastvanopdeb2b-markt.Daarhebjetemakenmetindirectevraag. Alsdevraagindewinkelsafneemt,neemtookdevraagnaarbijvoorbeeldgrondstoffenomdeproductentemaken af(afgeleidevraag).Doordatdezevraagisafgeleidvandefinalevraagdoorconsumenten,kandezeookveel sterkerfluctueren.

CONCEPT

Verschillendeeconomischetrends

Duidelijkheid

Eriszoveelbeschikbaarenzoveelinformatieenerzijnzoveelproductenenzoveeldienstendathetsteedsmeer moeitekostombeslissingentenemen.Klantenzijnopzoeknaarduidelijkeinformatieeneenhelderoverzicht vanjouwaanbod.Hiervoormoetjejeklantengoedkennen.Watzijnhunbehoeften?Kiesjedoelgroepenwees daarduidelijkover.

IWIN:IWANTITNOW

Jeklantissteedsmeeronlineenraakteraangewendommeteendeoplossingtekrijgen,endat24/7.Om onmiddellijkindebehoeftenvanjeklantentevoorzienkunjeeenwebsiteofeenwebshopmaken.Klantenkunnen daardirectinformatievindenoverjouwexpertiseenaanbodeneventueelaankopendoenofeenafspraakmaken.

Wij zijn inmiddels gewend aan bedrijven die 24 uur per dag open zijn.

Dewerelddichtbij

JewebsiteenaanbodzijnwaarschijnlijkinhetNederlands.Maardenkjedatjealleenmaartemakenhebtmet Nederlandseconcurrenten?JeklantenlezenookEngelstaligeinformatieopallerleiwebsites.Zekopensteeds meerviainterneteenproductofdienstbuitenNederlandenmakenzicherminderzorgenoverwaardeaanbieder woont.DenkhierbijaanAmazon,AlibabaeneBay.

CONCEPT

Jijkuntdaarookgebruikvanmaken.StarteenEngelstaligewebsitemeteeninternationaalaanbod.Zoekde internationalespelersinjouwmarktop.Werksamenmetdezeexperts.Jekuntookvirtueleassistenten(VA) inhurenvanoverdehelewereld.Ditzijnpersoonlijkeassistentenopafstanddieroutinematigeklussenvoorjou kunnenuitvoerenofaanwiejezakenkuntuitbesteden.DenkhierbijaanzelfstandigeIT’ersvoorhetontwerpen enontwikkelenvanjewebsiteofwebshop.

Samenwerken:cocreatieencross-overs

Tweewetenmeerdanéénenkunnenmeerbereikendanéén.Zoekondernemersopmetwiejekuntsamenwerken. Jekunthierbijdenkenaansamenwerkingmetondernemersuitanderebedrijfstakkenofbranches,maarookaan samenwerkingmetjeklanten.Datlaatsteheetcocreatie.Jevraagtbijvoorbeeldjeklantenommeetedenken overeennieuwproductofnieuwedienst.

Sociaal-cultureletrends

Sociaal-cultureletrendshebbentemakenmetdenormenenwaardenvanklanten.Dezenormenenwaarden kunnenindeloopvandetijdveranderen.Erkanopeensinhetnieuwseenissueopduikendatimpactheeftopje aanbod.Detrendvannuisgerichtopproductendiehetmilieuenklimaatnietaantastenenopeerlijkehandel. EenFairtrade-keurmerkkanbijvoorbeeldeenvoordeelzijn.

Technologischetrends

Ooktechnologischeontwikkelingenentrendskunnenveelinvloedhebbenopondernemingen. Platenmaatschappijenwerdenaanvankelijkverrasttoenmuziekdigitaalverspreidkonworden.Eentechnologische ontwikkelingkanjebestaandeaanbodflinkbedreigen.Hetisdusnodigomsteedsopdehoogteteblijvenensnel opzulkeontwikkelingenintespringen.

Eennieuwekans

ToenDanielEkenMartinLorentzonin2006deontwikkelingenvandesmartphonezagenenstreamingmogelijk werd,zijnzijeenmuziekstreamingdienstbegonnen:Spotify.Zezagendezetechnologischeontwikkelingalseen kans.

Ecologischetrends

Globalwarming,stikstofcrisis,diersoortendieuitsterven Steedsmeermensenmakenzichzorgen.Kansente overdusvooreenaanboddathiergoedmeeomgaat.Hierdoorziejedatduurzaamheidenzorgvoorhetmilieu steedsbelangrijkerethema’sworden.

Hebbenmaarniethouden:ontspullingenvandingennaardiensten

Consumentenhebbenmeerspullendanooit.Teveeloverbodigespullenhebbenmaaktnietgelukkigeniszelfs eenbronvanstress.DeAmerikaansetrendvoorspellerJamesWallmanndeedhieronderzoeknaarennoemtdit ‘stuffocation’.Detrendvandekomendejarenisdatconsumentengaanontspullen.Defocusmoetveelmeer gelegdwordenopbelevingenenervaringenaanbiedeninplaatsvanopspullen.Consumentenzullenelkaar minderspullengeven,maarmeernieuweervaringen,zoalseenleukevoorstellingofeenlekkerelunch.Uit onderzoekblijktnamelijkdatmensenveelgelukkigerwordenvaneenervaringdanvaneending.Binnende huizenbouwisereentrendnaarkleinerwonen.Erwordenkleinerehuizengebouwd,vooralindegrotesteden, endusiserminderruimtevoorspullen.

CONCEPT

Witgoedabonnementen via Bundles.

CONCEPT

Detrendvanontspullenleidttotandereverdienmodellen.Denkmaaraanjespullendelenofuitlenenviaeen websitealsPeerbyofaanjeautodelen.OfaaneenservicealsdievanBundles,waarjealsconsumentofbedrijf eenwitgoedabonnementkuntkopen.Jehuurteenwasmachinevooreenvastbedragpermaandenbetaalteen bedragperwasincombinatiemeteenwasmiddelengratisonderhoudvandemachine.Deabonnementenzijn permaandopzegbaar.Dewasmachineszijngemaaktvanduurzamematerialen,hebbeneenlangelevensduur, zijnzuinigingebruikenzijnmakkelijkterepareren.Daarnaastkrijgjepersoonlijketipsvoorzuinigenefficiënt gebruik.Nietalleenwitgoedleentzichgoedvooreendergelijkeservice;hetservicemodelpastBundlesooktoe bijkoffiemachines,inclusiefkoffie.

Opdracht4 Trendsenontwikkelingen

a. Watishetverschiltusseneentrendeneenontwikkeling?

b. Geefbijbijdevolgendegebiedeneenvoorbeeldvaneentrend:demografie,economie,maatschappij, technologie,politiek.

c. Eenfabrikantinvesteertinbiologischafbreekbaarverpakkingsmateriaalvanwegedegroeiendevraagvanuit demarkt.Watvoortrendisdit?Kieshetjuisteantwoord. technologischetrend ecologischetrend sociaal-cultureletrend economischetrend

d. Waaromishetbelangrijkomalsondernemeroptrendsintespelen?Meerdereantwoordenzijnjuist.

Omdatjedaarmeejeconcurrentiepositieversterkt.

Omdatjeklantendatwillen.

Omdatdatmaatschappelijkverantwoordis.

Greenwheels

Hoemeerauto’seropdewegzijn,hoemeersprakeisvanvervuiling,filesenkosten.Datisvervelend,voorhet milieuenvoordeportemonnee.OmdatdegebruikersvanGreenwheelshunauto’smetelkaardelen,belastenzij hetmilieueenstukminderenmakenzijminderkosten.OpdiemaniergenietengebruikersvanGreenwheelswel vandevoordelenvandeauto,maarhebbenzeminderlastvandenadelen.ZoiseenGreenwheels-autoeenauto waaroverjebeschikt,nieteenautodiejebezit.Eenautoomdanweereenbankmeeteverhuizen,danweereen dagjemeeuittegaanmethetgezin.

Greenwheels.com.

e. OpwelketrendsspeeltGreenwheelsin?Legjeantwoorduit.

1.4 Productinnovaties

OndernemingeninNederlandverkopenproductenen/ofdiensten.Erkomensteedsmeernieuweproductenen dienstenopdemarkt.Meteennieuwproductofnieuwedienstkomtheteropaanomophetjuistemomentinte spelenopeentrend.Nieuweproductenontwikkelenofeenbestaandaanbodverbeterenheetinnovatie Datis ooknodig,omdatdevraagnaarveelvanhetbestaandeaanbodnaverloopvantijdminderwordt.

Productlevenscyclus

Veelproductendoorlopeneencyclus:vanproductontwikkelingnaarintroductie,naarmarktgroei,naarverzadiging vandemarktentenslottenaarneergang.Ditheetdeproductlevenscyclus

Fasenindeproductlevenscyclus

CONCEPT

Delevensduurvaneenproductisdetijddatervraagisnaardatproduct.Devraagnaarproductenendiensten doorlooptverschillendefasen,diesamendeproductlevenscyclusvormen.Indevolgendeafbeeldingziejedeze fasen.

Introductie

Eenproductisnieuwennétopdemarkt.Voorveelproductengeldtdateenwatkleineregroepmensendezeals eerstegaatkopen.Anderenwetennognietdathetnieuweproducterisofzewilleneerstwetenwatdeervaringen methetproductzijn.

Groei

Naeenpoosraaktdenieuwigheidbekendengaansteedsmeermensenhetproductkopen.Danisdegroeifase begonnen.Alsdezegroeifaseuitblijft,kunjehetproductbetervandemarkthalen.

Volwassenheid

Devraagblijftnietoneindiggroeien.Naverloopvantijdvlaktdieaf:degroeiiseruit,hetproductkomtindefase vanvolwassenheid.Devraagisindezeperiodevoorspelbaar,maarhetgevaarisdatdieweerzalafnemen.

Producentenproberendefasevanvolwassenheidteverlengenmetproductverbeteringen.

Neergang

Uiteindelijkneemtdevraagnaareenproductmeestalaf.Datis hetbeginvanheteindevandelevenscyclus.Eenaanbiederkan proberendeneergangnogeenpoosjetegentehouden, bijvoorbeeldmeteenkortingofandereverkoopacties.Erzijnwel productendie‘tijdloos’zijn,zoalsbepaaldeluxehorloges,sieraden enkunst,maardatzijnuitzonderingen.

CONCEPT

De Blackberry kwam in de neergangsfase na de introductie van de eerste iPhone.

Anderecycli

Nietalleproductendoorlopendecyclusopdezelfdemanier.Sommigeproductenlijkenvooreeuwigvolwassen teblijven.Denkaandekaasschaaf.Toendieopdemarktkwam,wasersnelveelvraagnaar.Hetproductisniet duurenisveelhandigerdaneenmesje.Maarnaeenpoosheeftvrijwelelkhuishoudenzo’nding;demarktis verzadigd.Demarktbestaatdanalleennogmaaruitvervangingsvraag.Afentoeisereenkleineoplevingalseen productverbeteringopdemarktkomt.

Meerderecyclizijnookmogelijk,vooralalsdeaanbiedernaeenterugvalvandevraaghetpromotiebudgetflink opschroeft.Hetopgaandeschelpenpatroonisvooralmogelijkbijmaterialenwaarvoornaeentijdweernieuwe toepassingenwordengevonden.Denkaandeveletoepassingenvankunststofvezels;daarkomennogsteeds nieuwebij.

Stijlenkomenengaan.Neemhetproductspijkerbroek.Eentijdlangishetbell-bottom-modelin,danweerstrak, daarnaweerbaggy,danweereenpoosbell-bottom,enzovoort.Ditgaatnietalleenopvoorspijkerbroeken,maar voorallerleiproducten.Denkbijvoorbeeldaanwoninginrichting.

Modeduurtkorter,bijvoorbeeldéénseizoenofmeerderejaren.Daarnakomtweerwatandersindemode.Tot slothebjenograges:ineenswillenhelemassa’smenseneenbepaaldproductkopenensneldaarnaishetweer voorbij.Datziejebijvoorbeeldbijsommigespelletjes,bijvoorbeeldspinners.

Bijeenaanbodmeteenkortelevensduurloopjeveelrisicodatjevoorraadopeensnietmeerkuntverkopen.De modevanvorigseizoenbijvoorbeeldkunjebijnanietmeerverkopen.Datrisicoloopjeookbijeenproductdat alaanheteindevandelevenscycluszit.Hetisduszaakomdaarnietalteveelvoorraadvanaantehouden.

Vernieuwen

Neergangvandeafzetiseenbedreiging.Maaralsjouwondernemingookeenaanbodindegroeifaseheeft,zitje noggoed.Hiervoorishetnodigomaaninnovatietedoen:vernieuwingvanhetaanbod.Datkangaanomheel nieuwefysiekeproductenofdiensten,maarookomverbeteringen.

CONCEPT

Innovatieisnietmakkelijk.SochiroHonda,deoprichtervanHonda,zeiooit:‘Succesisvoor99%mislukking.’Een ondernemingdiegeenrisico’sneemtheeftweinigkansominnoverendtezijn.Erzijnookveelvoorbeeldenvan innovatiesdiefloptenmaaruiteindelijkwelleiddentotnieuweproducten.

GoogleGlass

GoogleGlasswerdin2012naveeltamtamopdemarkt gebracht:eencombinatievaneenbrileneen smartphonewaarmeejeonderanderekuntnavigeren, kuntbellen,internetkuntraadplegenenfoto’sen video’skuntmaken.HeteivanColumbuszoujezeggen. Erhingeenstevigprijskaartjeaan:1.500dollar. Bovendienkwamerveelweerstandtegendefoto-en videofunctie,wantiemandmetdiebrilopkanstiekem filmeninopenbareruimtes.Datleiddetothet scheldwoord‘glasshole’.In2015trokGoogledestekker eruit,voordeconsumentenmarkttenminste.Debrillen wordennogwelgebruiktvoorspecialistische toepassingen,zoalschirurgie.

WasGoogleGlasseenmislukking?Daarleekheteerstwelop.TochheeftAlphabet,demoedermaatschappijvan Google,erveelvangeleerd.Optechnischgebied:miniaturisering,specialistischetoepassingen.Dekennisisnog steedsindeondernemingaanwezigenwordtnogvoloptoegepast.Zowordtdetechniekvoorhetraadplegen vanhetwebmetdiebrilviastemcommando’snuvoloptoegepast.Denkbijvoorbeeldaanbellenindeautomet behulpvanstemcommando’senhetgebruikvandeGoogleAssistent.

Innoverenisrisiconemen

Innovereniskostbaar.Hetkostveeltijd.Ooknadateennieuwproductisontwikkeld:eenproductielijnmoet opgezetworden,jemoetdedistributieopzetteneneriseenflinkmarketingbudgetnodigomhetnieuweproduct bekendtemaken.Innoverenstaatdusvrijwelgelijkaanrisiconemen.Eenaanbiedermoetdaarwelhetfinanciële vermogenvoorhebben.Maaraandeanderekant:stilstandisachteruitgang.Innoveerjijniet,dandoetde concurrenthetwelenverliesjijomzet.

Verkoopenpromotieinnoveren

Jekunthetaanbodinnoveren,maarookdemanierwaaropjedataanbodpromootenverkoopt.Naadloos samenwerkenmetanderebedrijvenisdaareenvoorbeeldvan.Doorgoedesamenwerkingmetzowelleveranciers alszakelijkeklantenkunjedekostendrukken,dewinstmargeverbeterenenklantenmeerwaardebieden.

Google Glass.

Internetheeftdemogelijkhedenvoormarketingenverkoopenormverruimd.Nogsteedskomenervernieuwingen bij,zoalssociaalwinkelen,hetaanbodlatenzienmetvirtualrealityenaugmentedreality,cocreatieen customizationvanhetaanbod.

Opdracht5 Productlevenscyclus

a. Zetdefasenvandeproductlevenscyclusindejuistevolgorde.

Groei

CONCEPT

Introductie

Neergang

Volwassenheid

b. Geefeenvoorbeeldvaneenproductdateenkorteproductlevenscyclushadendaarmeeeenhypebleek.

c. Waaromisinnovatiebelangrijkvoorbedrijvenenorganisaties?

1.5 Duurzaamondernemen

Duurzaambetekentdatietslangmeegaat.Duurzaamondernemenklinktgoed,maarwatmoeteigenlijklang meegaan?Enmisschiennogbelangrijker:waarom?Datishetmakkelijksttebegrijpenalsjenagaatwatniet duurzaamondernemenis.Tweevoorbeelden:

• Alswealleaardolie,kolenengasopdewereldopmaken,kandezeespiegeldoorhetbroeikaseffectnogflink stijgen.Veellandenkomendanonderwatertestaan.

• Alswerknemerstezwaartillen,isdekansgrootdatzelastkrijgenvanhunrug.Datleidttotmedischekosten enminderproductievewerknemers.

Productiefactorenduurzaam

Alsjeoverduurzaamondernemenspreekt,gaatheteromdatdeproductiefactorenlangmeemoetengaan.De productiefactorenbestaanuitalleinputinhetproductieproces:grondstoffenuitdenatuur,arbeid, kapitaalgoederen(deproductiemiddelen)enhetondernemerschapvandeondernemer.Gemotiveerdewerknemers (arbeid)leverenbeterwerkaf.Goedopgeleidewerknemerszijnproductiever.Goedpersoneelsbeleidkostop kortetermijngeld,maarlevertoplangeretermijnmeerwinstop.

Ookinlandenwaargrondstoffenvandaankomenwerkenmensen.Krijgendieweleeneerlijkebehandeling, wordenzenietuitgebuit,isergeenkinderarbeid?MeteenkeurmerkalsFairtradekaneenonderneminglaten ziendatzeommensengeeftennietalleenomdeeigenwerknemers.Ookineigenlandkaneenonderneming socialeverantwoordelijkheidnemen.Bijvoorbeelddoorsamentewerkenmeteenorganisatiediearbeidsplaatsen zoektvoormensenmeteenlichamelijkeofverstandelijkebeperking.

CONCEPT

Keurmerken.

Maatschappelijkverantwoordondernemen Milieuvriendelijkondernemenkanopkortetermijnmeerkostenmaaroplangeretermijnmeerwinstopleveren. Hetkanbijvoorbeeldgoedzijnvoorhetimagoendaardoordeuiteindelijkeverkoopbevorderen.Maarhetkan erookvoorzorgendatjeondernemingveellangerkanvoortbestaan.Daaromishetbelangrijkomdeinzetvan jeproductiefactoren(vooraldievandenatuurenarbeid)goedinbalanste houden.Hierdoorkijkjevooralnaar dewinstopdelangeretermijn.Deproductiefactorenenwinstgoedinbalanshoudenwordtookwel maatschappelijkverantwoordondernemen(mvo)genoemd.Vaakwordtbijmvouitgegaanvandebalanstussen mensen(people),natuurenmilieu(planet)enwinst(profit).DitmodelwordtTriplePgenoemd.

People

MetdePvanpeoplewordtdezorgzameomgangmetmensenbedoeld.Hierbijkunjedenkenaan:

• Werknemers:Zijndearbeidsomstandighedengoed?Hoezithetmetdiversiteit?Hoeisdeveiligheidophet werkgeregeld?

• Klanten:Issprakevaneerlijkevoorlichting?Wordtdeprivacygewaarborgd?Zijndegeleverdeproducten veilig?Isereengoedeklantenserviceofeenklachtenprocedure?

• Leveranciers:Wordenfacturenoptijdbetaald?Wordenafsprakennageleefd?Wordenleveranciersnetjes behandeld?

CONCEPT

• Omwonenden:Wordenomwonendenbetrokkenbijbepaalderelevantebesluiten?Koopthetbedrijfofde organisatiezoveelmogelijklokaalin?Sponsortdeonderneminglokaleactiviteiten?

• Demaatschappijinbredezin:Watgeefthetbedrijfofdeorganisatieterugaandemaatschappij?Ondersteunen zijgoededoelen?Lettenzeopdearbeidsomstandighedenbijtoeleveranciers?

Diversiteit op de werkvloer.

Rekening houden met arbeidsomstandigheden op de plaats waar je producten gemaakt worden.

Planet

Bijplanetgaathetomzakenalshetmilieu,grondstoffengebruik,energieverbruikenemissies.Hierbijishetstreven hetmilieuzoveelmogelijktesparenenzozuinigmogelijkomtegaanmetenergie(diezomogelijkduurzaamis) engrondstoffenalswaterofschaarsemineralen.

Eentrendhierinisdecirculaireeconomie Ineencirculaireeconomiewordenproductendiekapotzijngegaan, zoalswasmachines,nietweggegooidmaarteruggestuurdnaardefabriek.Defabriekzelfofeen afvalverwerkingsbedrijfslooptdegoedeonderdelenuitdewasmachines.Dieonderdelenwordenhergebruikt voorhetmakenvannieuweproducten.Deidealecirculaireeconomiegebruiktgrondstoffen,maarlevertzeook weerterug.Denkookaaninitiatievendieontstaanophetgebiedvanenergie.Menseninstallerenzonnepanelen enleverendeelektriciteitdiezenietnodighebbenterugaanhetnet.

Profit

Jekuntbijprofitdenkenaanhoejeoplangetermijnwinstgevendkuntblijvenineenveranderendewereld(waar bijvoorbeeldminderwaardewordtgehechtaanbezit).Hetloontomnatedenkenovernieuweduurzameproducten ofverdienmodellenomtevoorkomendatjestraksgeenbestaansrechtmeerhebt.

Duurzaamheidenjeimago

Duurzaamondernemenisgoedvoorhetimagoendepositioneringvaneenonderneming.BedrijvendieTripleP toepassendoenaanmaatschappelijkverantwoordondernemen(mvo).Hetprobleemisalleendatdaarnoggeen keurmerkvooris.Daardoorzijnerookondernemingendiezicherg‘groen’voordoen,terwijldatinwerkelijkheid tegenvalt.Datheetgreenwashing,eenvariantopwitwassen.

Pinkwashing

IndeVSsteundehettelecombedrijfAT&TdejaarlijksePrideMonthvandelhbti-gemeenschap.Maartegelijkgaf hetdonatiesaanconservatieveparlementsledendiederechtenvandezegemeenschapwilleninperken.Datheet ‘pinkwashing’.

CONCEPT

Erzijnwelrichtlijnenvoorduurzaamondernemen,diezijnontwikkelddoordeOrganisatievoorEconomische SamenwerkingenOntwikkeling(OESO).InNederlanddraagtdestichtingMVONederlanddezeboodschapuit. Zijwerktaaneenbedrijvennetwerkvoormvo.

Wiljemeerwetenoverderichtlijnenvoorduurzaamondernemen,kijkdanopdewebsitevandeoverheid.

Opdracht6 Duurzaamondernemen

a. Legmeteigenwoordenuitwatduurzaamondernemeninhoudt.

b. Watisdebesteomschrijvingvanmaatschappelijkverantwoordondernemen?Kieshetjuisteantwoord. duurzameimpactleverenenzooplangetermijnwaardecreërenvooronsbedrijfendewereld bedrijfsactiviteitenuitvoeren,rekeninghoudendmetmens,milieuenmaatschappij bewustekeuzesmakenindebedrijfsvoering,zodathetmilieuzominmogelijkbelastwordt milieuvriendelijkondernemenensocialeverantwoordelijkheidnemen

c. Watisgreenwashing?

d. Zoekopinterneteenvoorbeeldvaneenbedrijfdatisaangesprokenopgreenwashing.Noemhetbedrijfen wathetheeftgedaanennoteerdewebsitediejegevondenhebt.

e. Noemdriefactorenwaaropjealsondernemerinvloedhebtalsjeduurzaamwiltproducerenofhandelen.Geef bijelkefactoreenvoorbeeld.

f. Legderelatietussenpersoneelenduurzaamheiduit.

1.6 Samenvatting

Dehandelkunjeindeleninretailen/ofdetailhandel(b2c)engroothandel(b2b).Alleondernemingenmoetenin NederlandstaaningeschreveninhetHandelsregistervandeKamervanKoophandel(KvK).Hierinlegjebijvoorbeeld jenaamenjeondernemingsvormvast.Erzijnveelverschillendesoortenondernemers.Demeesteondernemers startenalszzp’er.Somszijnzehybrideondernemer.DemeesteondernemingeninNederlandhorenbijhetmkb. Datzijnbedrijvenmetminderdan250werknemers.

Ondernemingenkunjeindeleninviersectoren:agrarischeondernemingen,industriëleondernemingen, handelsondernemingenendienstverlenendeondernemingen.Alsondernemingenongeveerhetzelfdewerkdoen, behorenzetoteenbedrijfstak.Binnenbedrijfstakkenhebjevaakverschillendebranches.Ondernemersuitdeze brancheswordenvaakvertegenwoordigddooreenbrancheorganisatie.

CONCEPT

Nederlandiseenhandelsland.Datkomtdooronzeligging,maarookdoordegoedeinfrastructuurenonze handelsmentaliteit.Maarookhetoverheidsbeleidmetafsprakenovervrijhandelenprotectiemaatregelendraagt daaraanbij.Ditzorgtvooreenopeneconomie.Internationaaliserlangeentrendgeweestnaarsteedsmeer internationalehandel.Ditwordtglobaliseringgenoemd.Delaatstetijdziejeookeentrenddeanderekantop.

Elkprocesvanveranderingiseenontwikkeling.Sommigeontwikkelingenzijntijdelijk.Andereontwikkelingen zorgenuiteindelijkvooreenpatroonvangeleidelijkeverandering.Danspreekjevaneentrend.Metbehulpvan trendwatchingkunjedeverschillendesoortentrendsindegatenhouden.Jekunthierbijeenonderscheidmaken tussentrendsopdelangetermijn,demaatschappelijketrends,trendsdiespelenovervijftottienjaar,de consumententrendsendemarkttrends(diespelenoverééntotvijfjaar).

Innovatieisnodigomervoortezorgendatproductensteedsblijvenvoldoenaandebehoeftevandegebruikers. Elkproductkenteenproductlevenscyclus.Meestalbestaatdieuitvierfasen:deintroductie,degroei,de volwassenheidendeneergang.

Bijduurzaamondernemengaatheteromdatdeproductiefactorennatuur,arbeid,kapitaalenondernemerschap zolangmogelijkmeegaan.Veelbedrijvenmakengebruikvankeurmerken,zoalshetFairtrade-keurmerk,omaan tetonendatzijduurzaamwerken.Deproductiefactorengoedinbalanshoudenwordtookwelmaatschappelijk verantwoordondernemen(mvo)genoemd.Vaakwordtbijmvouitgegaanvaneenbalanstussenmensen(people), natuurenmilieu(planet)enwinst(profit).

Opdracht7 Maatschappelijkverantwoordondernemen(plusopdracht)

GanaardewebsitevanMVONederland.

a. HoestimuleertMVONederlandbedrijvenomduurzaamteondernemen?Noemtenminstedriepunten.

Leeshetartikeloverkoffiebedrijven.

b. OpwelkeP’svanTriplePrichtditbedrijfzichvooral?Legjeantwoorduit.

c. Waaromishetbelangrijkomalleaspectenvankoffieproductiemeeteberekenenindeprijs?

Opdracht8 Hoezietdeinternationalemarkteruit?(plusopdracht)

BekijkhetinstructiefilmpjevanhetCBS.

a. OpwelkemanierverzamelthetCBSinformatieoverdeinternationalehandelinNederland?

b. WelkeorganisatieverzameltalleinformatieoverhandelinEuropa?

c. WaaromisdeinformatievanhetCBSbelangrijkalsjeeeninternationaleondernemingwiltstarten?

CONCEPT

d. NietalleenhetCBSverzameltinformatieoverdemarkt.Zoekopinternetnogeenorganisatiedieofrapport datbetrouwbareinformatiegeeftvoorondernemersdieinternationaalwillenhandelen.

Opdracht9 Begrippentrainer

Jebentaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen. Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• Bedrijfstak

• Branche

• Brancheorganisatie

• Business-to-business(b2b)

• Business-to-consumer(b2c)

• Circulaireeconomie

• Commercie

• Consumententrend

• Duurzaamondernemen

• Fairtrade

• Globalisering

• Innovatie

• KamervanKoophandel(KvK)

• Keurmerk

• Maatschappelijkverantwoordondernemen(mvo)

• Maatschappelijketrend

• Markttrend

• Mkb

• Ondernemingsvorm

• Ontwikkeling

• Productiefactor

• Productlevenscyclus

• Trend

• Trendwatching

• TripleP

• Zzp'er

OmjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennenoefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Extraonlinemateriaal

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten.

Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• Actieopdrachten

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

CONCEPT

CONCEPT

Hoofdstuk2 Retailinbeeld

CONCEPT

Debakker,desupermarkt,dekapperenhetwarenhuisverkopenallemaalproductenaanconsumenten.Desector waardezebedrijvenbijhorenwordtderetailgenoemd.Alsondernemerofmanagerinderetailishetbelangrijk ominzichttehebbenindeverschillendesoortenretailbedrijvenendeontwikkelingendieerzijninderetail.

Indithoofdstukkrijgjeinzichtinhetretaillandschapendetrendsenontwikkelingendieinditlandschap plaatsvinden.Vervolgensleerjewelkeverkoopkanalenenverkoopsystemenerzijn.Ookmaakjekennismetde verschillendesoortenwinkelsendebranchesinderetail.

Leerdoelen

• Jehebtinzichtinhetretaillandschap.

• Jeweetwelkeverkoopkanalenenverkoopsystemenerzijn.

• Jemaaktkennismetinnovatiesinderetail.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpje.

a. Watisbijzonderaandezewinkel?

b. WaaromzaldezetechnologieNederlandersaanspreken?

c. Watisdedoelgroepvandezewinkel?

CONCEPT

d. Pastdezewinkelinhethuidigetijdsbeeld?Legjeantwoorduit.

e. Zoujijbijeenwinkelalsdezewillenwerken?Legjeantwoorduit.

2.1 Retaillandschap

Eveneenbroodjeeneenflesjefrishalenbijdesupermarkt.Eenbandlatenplakkenbijdefietsenmakerendaarna opinterneteenleukespijkerbroekuitzoeken.Allemaalvoorbeeldenvanbedrijvendiehungoederenofdiensten leverenaandeconsument.

Retailbedrijven

Bedrijvendiehunproductenverkopenaanconsumentenwordenretailbedrijvenofkortwegretailgenoemd. Retailbedrijvenkunnengoederenofdienstenaanconsumentenverkopen.Alsjeietsmaakt,serviceverleentof adviesgeeft,verleenjealsretailereendienst.Eendienstiseenniettastbaarproduct.Goederenzijntastbare producten,bijvoorbeeldhetbroodenbelegdatjeindesupermarktkoopt.InNederlandziejesteedsmeer retailbedrijvendiezowelgoederenalsdienstenbinnenhetzelfdeconceptaanbieden.Bijvoorbeelddesupermarkt dienietalleeneenbroodjeenbelegverkoopt,maarookdebroodjesvoorjebelegt.

Inderetailwordtmeestalgesprokenoverhetassortiment.Datishetgeheelvandeproductendiederetailbedrijven verkopen.Deafzonderlijkeproductenwordenmeestalartikelengenoemd.

Retailofdetailhandel

InNederlandkomjedebegrippenretailendetailhandeltegen. Retail komtvanoorspronguithetEngels.Hierbij gaathetomdeverkoopvangoederenendienstenaanconsumenten.Eenkapper,eetcafé,supermarkten meubelzaakhorendusallemaalbijderetail.Bedrijvenindedetailhandelverkopenalleenmaarartikelenaan consumenten.Desupermarktenmeubelzaakhorenbijdedetailhandel,dekapperenheteetcaféniet. Somswordtgesprokenoverdedetailhandelsmarkt Hierondervallenallebedrijvenuitdedetailhandel.Inde praktijkwordendetermendetailhandelenretailvaakdoorelkaargebruikt.

Hoofdstuk2 Retailinbeeld

Schappen in de supermarkt.

Groothandel

Schappen in de groothandel.

Eenvoorbeeldvanbusiness-to-business(b2b)isdegroothandel.Degroothandeldielevertaanderetailheetook weleengrossier.Defunctievandegroothandelisartikelenverspreidenonderretailbedrijven.Degroothandel zorgterdusvoordatartikelenindewinkelterechtkomen.

Groothandelsbedrijvenmogennietrechtstreeksaanconsumentenverkopen.Tochgebeurtditin depraktijkwel.Vaakisdaneenvoorwaardedatdepersoondiebijdegroothandelkooptviaeen bedrijfoforganisatiestaatingeschrevenbijdeKamervanKoophandel.

Functiesvanretail

Bedrijveninderetailverkopenartikelenendienstenaanconsumenten.Deretailerzorgtervoordatdeproducten makkelijkbeschikbaarzijnvoordeconsument.Deschappenindewinkelsliggenvol,deprijzenenopeningstijden vandekapperzijnbekend.Deretailerdoetditomdathijmetdeverkoopvanproductengeldwilverdienen.Alle activiteitendiederetaileruitvoertvindjeterugindedriefunctiesvandehandel:

• algemenefunctie

Hetleverenvanproductenaandeconsument.

• commerciëlefunctie

Hetkopenenweerverkopenvanproductenmetwinstoogmerk.

• distributievefunctie

Ervoorzorgendatdeproductenvanafdefabrikantofgroothandelbijdeconsumentkomen.

Herkenbaarheidvanderetail

CONCEPT

Nietelkeretailerverkoopthetzelfde.Consumentenwillendaarommakkelijkkunnenherkennenbijwelkewinkel zevoordeartikelenofdienstendiezezoekenterechtkunnen.Deretailerzelfwilookgraagherkenbaarzijnvoor deconsumentenzichonderscheidenvandeconcurrentie.

Daaromziejedatretailerservoorkiezenomzichtespecialisereninbepaaldeartikelgroepenenvaakookopeen specifiekedoelgroep.Waarzeingespecialiseerdzijnmakenzeaandeklantenduidelijkmetbehulpvanhet winkelconcept.Hetwinkelconcept,ookwelretailconceptgenoemd,laatzienopwelkemanierderetailerde klantbenadertenbedient.Jezietditterugindewinkelpresentatie,decommunicatie,deklantreis,de distributiestrategieenhetassortimentsbeleid.Bijdeenewinkelishetwinkelconceptduidelijkerzichtbaardan bijdeandere.Alsjedooreenwinkelstraatloopt,herkenjeopgroteafstandwinkelketensalsHEMA,Jumbo,H&M enPearl.Jeherkentzeaandehuisstijl(zoalsdekleurenenhetlogo)endoordereclamediezemaken.

Opdracht2 Retailofdetailhandel?

a. Watishetverschiltussenretailendetailhandel?

b. Welkevandevolgendebedrijvenbehorentotdedetailhandelsmarkt?Letop:erzijnmeerderejuisteantwoorden. reisbureau autoretailer café dierenspeciaalzaak lunchroom meubelzaak supermarkt boekhandel kapper

CONCEPT

c. Kieshetjuisteantwoord. Indedetailhandeleninderetailgaathetom:b2b/b2c.

Opdracht3 Handelsbedrijven

Detekst‘Hoevraagikeenklantenkaartaan?’staatopdewebsitevaneenhandelsbedrijf.

Hoevraagikeenklantenkaartaan?

Omalsklantinkopentedoenheeftueenklantenkaartnodig.Ukuntuwklantenkaartaanvragenbijde klantenreceptieineenvestigingofdirectonline.Voorhetaanvragenvaneenklantenkaartheeftuweleengeldig legitimatiebewijseneenrecentuittrekselvandeKamervanKoophandelnodig.Hetuittrekselmagmaximaaleen jaaroudzijn.

a. Gaathethieromdetailhandelofgroothandel?

b. Waaraankunjezienomwatvoorsoorthandelsbedrijfhetgaat?

c. Geefeenvoorbeeldvandedistributievefunctievandedetailhandel.

Opdracht4 Winkelconcept

a. Watwordtbedoeldmethetbegrip winkelconcept?

b. Waaromishetvooreenretailerbelangrijkomeenherkenbaarwinkelconcepttehebben?

2.2 Verkoopkanalen

Erzijnverschillendemanierenwaaropeenretailerzijnartikelenkanverkopen.Schoenenkunjebijvoorbeeldin eenschoenenzaakkopen,opdemarkt,ineensportzaakofviaeenwebshop.

Variatieinverkoopkanalen

Demeesteretailersverkopenhunproductennogaltijdviaeenwinkel.Dewinkelisdaarbijhetverkoopkanaal, dewegwaarlangseenretailerzijnproductenverkoopt.Daarnaastbestondaltijdaleenaantalniet-winkelvormen, zoalsdeambulantehandel(markt)ofcolportage(verkoopvandeurtotdeur).Maarsindsdekomstvaninternet zijnsteedsmeerverkoopkanalenencombinatiesvanverkoopkanalenontstaan.

Fysiekewinkelalsverkoopkanaal

Debakkeropdehoek,desupermarktinhetwinkelcentrumofdeschoenwinkelindestad.Allemaalzijnhetwinkels diegevestigdzijnineenwinkelpandwaarjenaartoekuntgaan.Datsoortwinkelswordenfysiekewinkelsgenoemd. Erzijnverschillendesoortenwinkels.Winkelswaarjefoodkuntkopenenwinkelsvoornon-food.Enwinkelsdie verschillendeartikelenverkopenenwinkelsdiezichhebbengespecialiseerd.

Veelvoorkomendesoortenwinkelszijn:

• supermarkt

CONCEPT

Dezeverkoopthoofdzakelijkfoodartikelenendagelijkseboodschappen.VoorbeeldenzijnAH,Jumbo,Lidlen Aldi.

• speciaalzaak

Dezeisgespecialiseerdindeverkoopvanéénsoortartikel.Denkaandeschoenspeciaalzaak,delicatessenwinkel oftelefoonwinkel.

• warenhuis

Ditverkooptnon-foodeneventueelfoodenheeftveelsoortenartikeleninveelvarianten.BijvoorbeeldHEMA ofAction.

• hypermarkt

Eenhypermarktiseengrootschaligewinkelwaarnaastsupermarktartikelen(dagelijkseboodschappen) warenhuisartikelentekoopzijn.Dezewinkelsvindjevaakinhetbuitenland.

• discounters

Ditzijnwinkelsdiezichpositionerenmetlageprijzen,lagerdandievandeconcurrentie.Ditkunnenzowel winkelszijndiefoodverkopenalswinkelsdienon-foodverkopen.

• factoryoutlet

Bijeenfactoryoutletzijnfabrieksmerkengevestigdinverschillendewinkelpandenbijelkaarineen winkelcentrum,waarzevooralpartijenverkopenaanconsumenten.BataviaStadinLelystadisdaarvaneen bekendvoorbeeldinNederland.

• dumpwinkel

Een(vaaktijdelijke)winkelwaargoederentegenhogekorting(dumpprijzen)wordenverkocht.

• varietystore

Dezewinkelverkooptverschillendeartikelenallemaalvoordezelfdelageprijs.Alleartikelenkostenbijvoorbeeld €2perstuk.

• mixedstore

Ditiseenverzamelbegripvoorwinkelswaarbijverschillendegroepenartikelengecombineerdworden.

• conceptstore

Ditiseenwinkeldiegebaseerdisopeencentraalthemaof lifestyle.Deeigenaarzoektbinnenhetgekozenthemaofde gekozenlifestyleconceptartikelenendienstenuitdiepassen indewinkel.Hierdoorisermeestalgeenduidelijkassortiment aanwezig,maargaathetmeeromdebelevingdiemensen hebbenalszedewinkelbezoeken.

• pop-upstore

Conceptstoremetkledingenwoninginrichting passend bij de lifestyle.

Ditiseenwinkeldieergenstijdelijkis.Dezewinkeliserineens ennaeendag,weekofmaandisdewinkelweerverdwenen. Dewinkelwordtvaakgebruiktomproductentetestenofdoor startendeondernemersdiedemarktwillenaftasten.Daarnaastziejewebwinkelssomspop-upstoresgebruiken omtezorgenvooreendirecteinteractiemetdeklant.Ookwordtdepop-upstoreveelgebruiktopbijvoorbeeld festivalsoftijdenseenzomerophetstrand.

Webwinkelalsverkoopkanaal

Alseenwinkelopinternetisingericht,isdewebwinkelhetverkoopkanaal.Inwebwinkelsisveelontwikkeling. Eenaantalvoorbeelden:

• webshops

Dezehebbeneenwebsitewaarjeartikelenkuntbestellendiewordenthuisbezorgdofdiejeineenwinkelkunt ophalen.Ditheetookweleenwebwinkel.Veelretailershandelenalleenonline.Erzijnverschillendeheelgrote webwinkels,zoalsBolenCoolblue.Maardemeestewebwinkelszijneigendomvankleineondernemersdie tothetmkbbehoren.

• socialcommerce

CONCEPT

Jekuntookeenwinkelinrichtenofartikelenaanbiedenviasocialmedia.Socialmediavormendanje verkoopkanaal.WhatsAppbiedtbijvoorbeeldinhetbusinessaccountdemogelijkheidomeencatalogusen winkelwagentoetevoegen.

• platforms

Erzijnsteedsmeerplatforms,waaronderBolenAmazon,waarjealsretailerjeartikelenkuntaanbieden.

• Marktplaats

SteedsmeerretailersverkopenhunproductenviaMarktplaats.Denkhierbijbijvoorbeeldaanfietsenwinkels.

Verkoopkanalenineenniet-winkelvorm

• ambulantehandel

Ditisdehandelzondervastelocatiedieplaatsvindtinopenbareruimtes.Voorbeeldenhiervanzijnmarkten, bloemen-enoliebollenkramenenhuis-aan-huisverkoop.Maarookdemodernefoodtruckshorenhierbij.

• colportage

Ditisgevraagdeenongevraagdeverkoopaandedeurofviadetelefoon.Eenvoorbeeldhiervanisdethuisparty ofthuisverkoop.

Een voorbeeld van social commerce via WhatsApp.

Ambulante handel.

Combinerenvanverkoopkanalen

CONCEPT

Steedsmeerretailersverkopenhunproductenzowelviaeenwinkelalsviadewebshop.Zemakengebruikvan meerdereverkoopkanalennaastelkaar.Jekuntvierverschillendecombinatiesvanverkoopkanalenonderscheiden:

Singlechannelofmonochannel

Eentraditioneleretailermetenkeleenfysiekewinkeldoet aanmonochanneling.Monochannelbetekentdatdeverkoop tussenretailerenconsumentmaarviaéénverkoopkanaal plaatsvindt,dusbijvoorbeeldalleenviaeenwinkel,alleen viaeenwebwinkelofalleenviahuis-aan-huisverkoop.Een anderwoordvoormonochannelissinglechannel

Zalando doet aan monochanneling en verkoopt alleen via een webshop.

Multichannel

Multichanneliseenmethodeinderetailwaarbijderetailerdeconsumentdekeuzebiedttussenverschillende verkoopkanalen.Diekanalenstaannietmetelkaarinverbinding.Hetenekanaalweetdusnietwathetandere doet.Hierdoorkunnendeprijzenindewinkelbijvoorbeeldanderszijndanonline.

Crosschannel

Bijcrosschannelgebruiktderetailermeerdereverkoopkanalen,bijvoorbeeldeenwebshopeneenfysiekewinkel. Dezeverkoopkanalenzijnopelkaarafgestemd,waardoorsamenwerkenmogelijkis.Hiermeeheeftdeconsument demogelijkheidomopelkmomentinhetverkoopprocestekiezenwathemhetbestuitkomt.Deconsument oriënteertzichbijvoorbeeldindewebshopenkoopthetproductindewinkel.Ditbetekentdatdeuitstralingen inhoudvanallecommunicatie-enpresentatiemiddelengelijkmoetenzijn.

CONCEPT

Omnichannel

Bijomnichannelzijnnetalsbijcrosschannelverschillendeverkoopkanalenopelkaarafgestemd,zodatdeklant zedoorelkaarkangebruikenominformatietezoekenofzichteoriënteren.Deklantbepaaltwelkekanalenhij voorwelkeservicegebruikt.Hierbijgaatomnichannelingnogeenstapverderdancrosschanneling.Bij omnichannelingstaandeklantenzijnklantreis(customerjourney)centraal.Inhetheleverkoopproces,van oriëntatietotservicenadeaankoop,staandestappenvandeklantcentraalenkandeklantdeverschillende verkoopkanalenafwisselenofnaastelkaargebruiken.Omnichannelkanbijvoorbeeldbestaanuiteenmixvan een:

• fysiekewinkel

• website

• webshop

• app

• folderofcatalogus

• klantenserviceofhelpdesk.

OmnichannelbijIKEA

DaphnezietineenadvertentiedatIKEAverschillende stoelenheeft.ZegaatnaardewebsitevanIKEAomzich verderteoriënteren.Welkestoelenzijner?Welkevindt zemooi?

ZegebruiktdeIKEAPlace-appomtekijkenhoede stoeleninderuimtepassenenofdekleurengoed matchenmetdeanderekleureninderuimte.Zekiest eenstoeluitenbekijktindeIKEA-bestelapphoeveel exemplarennoginhaarIKEA-vestigingaanwezigzijn. Vervolgenszetzedestoelindeappophaar boodschappenlijstje.

ZerijdtnaarIKEAengebruikthaarappomdestoelin dewinkeloptezoeken.Helaasblijktdestoelinmiddels uitverkocht.DaphnebesteltdestoeldaaromviadewebshopvanIKEAenlaatdestoelbijhaarthuisbezorgen.

IKEA-app.

Opdracht5 Kerstmarkt

a. Watiseenverkoopkanaal?

b. Vanwelkverkoopkanaalwordthiergebruikgemaakt?Kieshetjuisteantwoord.

ambulantehandel discounter pop-upstore varietystore

Opdracht6 Soortenwinkels

a. Combineerelkewinkelvormmethetbijpassendeartikel.

Artikel

Nagellakeneennieuwetas

CONCEPT

Winkelvorm

Varietystore

Speciaalzaak Kleinecadeautjesomuittedelen

Melkproducten

Delicatessen,zoalsnotenenkazen

b. Watiseenpop-upstore?

Warenhuis

Supermarkt

Opdracht7 Vormenvanchanneling

Omschrijfinjeeigenwoordenhetverschiltussendevierchannels:

• monochannel

• multichannel

• crosschannel

• omnichannel.

Opdracht8 Belangrijketrends

CONCEPT

Tweebelangrijketrendsinderetailzijnhettoevoegenvaneenbelevenisvoordeklantendeinzetvannieuwe technologieën.

Leguitwaaromeenomnichannelbeleidvanbelangisomdezetweetrendstoetepassenalsretailer.

2.3 Verkoopsystemen

Demanierwaaropproductenverkochtwordeniseenbelangrijkkenmerkvaneenwinkel.Iseruitgebreideservice ofpakjedeartikelenzelfenbetaaljebijdezelfscankassa?Vaakisdemanierwaaropproductenwordenverkocht onderdeelvandewinkelformuleenheeftheteenbelangrijkeinvloedopdemarktpositie.

Soortenverkoopsystemen

Demanierwaaropjedeproductenverkooptnoemjehetverkoopsysteem

Deverschillendeverkoopsystemenzijn:

• zelfbediening

• bediening

• zelfkeuze

• semizelfbediening

• BUZ(Bedien-U-Zelf)

• onlineshopping.

Zelfbediening

Ineenwinkelmetzelfbedieningbedientdeklantzichzelf.

Hetassortimentisvaakbreedeninelkgeval adviesongevoelig.Ditbetekentdatgeenadviesbijde productennodigis.Deinrichtingiseropgerichtdateenklant snelengemakkelijkietskanvinden.Deartikelenzijnduidelijk gegroepeerdenoverzichtelijkuitgestald.Devoorraadisin dewinkelaanwezigendirectbeschikbaarvoordeklant.Voor veelklantenisditeenvoordeel,wantzijkunneninvrijheid eninanonimiteithunaankopendoen.Klantenbepalenhun eigenvolgordeentempo.Alleartikelenwordentegelijkbij éénkassaafgerekend.Warenhuizen,bouwmarktenen supermarktenzijnvaakzelfbedieningswinkels.

Zelfscankassa.

Bijcompletezelfbedieningswinkelsrekenenklantenookzelf af,bijvoorbeeldmetbehulpvaneenzelfscankassaofeen appmeteenzelfscanner.Eriswelaltijdeen winkelmedewerkeraanwezigdiekanhelpenbijproblemenofdievragenbeantwoordt.Dezemedewerkerheeft ookeenpreventievefunctieomwinkeldiefstaltevoorkomen.

Bediening

Ineenwinkelmetbedieningalsverkoopsysteemwordtiedereklantpersoonlijkgeholpen.Deklantkomtnaarde toonbank,stelteenvraag,laatdemedewerkerartikelentonen,demonstreren,samenstellen,aanmetenofafwegen enrekentaf.Inzo’ntypewinkelkandemedewerkergemakkelijkeengoederelatiemetdeklantopbouwen.Het assortimentenhetadvies-ofverkoopgesprekbepalendeinrichtingvaneenbedieningswinkel.Zokunnener bijvoorbeeldeenwachtruimte,eenshowroomeneentoonbankzijn.Deartikelenzijnzichtbaar,mooiuitgelicht enherkenbaarvoordeklanten.Meestalhoefjenietdehelevoorraadtepresenteren:eenshowmodelof demonstratieartikelisvoldoende.Jekuntdegewensteartikelenuithetmagazijnofdevitrinehalenofhetartikel voordeklantbestellenwanneerhetnietinvoorraadis.Veelparfumeriezaken,brood-enbanketwinkels, autobedrijvenenmeubelzakenzijnbedieningswinkels.Ookbijdeopticienendeaudicienwordtdeklantpersoonlijk bediend.Vaakwerkenzulkewinkelszelfsopafspraak.

CONCEPT

Zelfkeuze

Bijzelfkeuzekandeklantwelvrijrondlopenindewinkel,maarartikelenwordenvanuitdebedieningverkocht. Hetvoordeelvoordeklantisdathijkankiezen:ófhijkiestzelfuithetassortimentófhijlaatzichbedienen.Deze vrijheidvankeuzeisvoorveelklantenergbelangrijk.Wanneerdeklantmaarenigszinstwijfelt,kanhijdehulp vaneenmedewerkerinroepen.Hijgaaterdanwelvanuitdatdemedewerkerdeskundigis.Demedewerkermoet vooralderolvanadviseurvervullen.Veelkledingzaken,parfumerieënenbloemenwinkelszijnvoorbeeldenvan zelfkeuze.

Semizelfbediening

Eenwinkelmetsemizelfbedieningheeftspecialeafdelingenwaardeklantendoormedewerkerswordengeholpen. Ditziejevaakinsupermarkten,waarbijvoorbeeldbroodofkaaswordtverkochtmetbediening.Zulkeafdelingen hebbeneenechteversuitstralingendemedewerkerkanadviesgevenaandeklanten.Inwarenhuizenziejedit verkoopsysteembijparfumsofsieraden.Kostbareartikelenliggenvaakineenvitrineofstaanachtereentoonbank. Hierspeelthetadviesvandemedewerkerookeenbelangrijkerol.Bijeenwinkelmetsemizelfbedieningwordt deklantdusmetbepaaldeproductengeholpen.Derestvandeartikelenpaktdeklantzelf.

Bediening.

Zelfkeuze.

Semizelfbediening.

BUZ

BijBUZ(Bedien-U-Zelf)paktdeklantzelfinenweegt enprijsthijhetartikel.Bijsemi-BUZweegtdeklantzelf enpakthijzelfin,maarwordtbijdekassagewogenen geprijsd.Beidevormenzijnvooralbekendin supermarkten.Somsrekenenklantenookzelfaf, bijvoorbeeldmetbehulpvaneenzelfscankassaofeen zelfscanner.Vaakiserweleenwinkelmedewerker aanwezigdiekanhelpenbijproblemenofdievragen beantwoordt.

CONCEPT

BUZ in de supermarkt.

Onlineshopping

Bijonlineshoppingkooptdeklantviaeenwebshop.Deklantkanopdewebsite zoekeninhetassortiment.Hetvoordeelisdatdeklantditzevendagenperweek en24uurperdagkandoen.Bovendienkanditoveralenspeeltdeafstandtotde winkelgeenrol.Dekeuzeuitproductenisgrootendeklantkangemakkelijk productenmetelkaarvergelijken.Hetisalleennietmogelijkomdeproductenin dehandtehouden.Verderisergeenmedewerkerdiepersoonlijkadviesgeeft.Wel ziejesteedsvakereenvirtueleassistentindewebshopdiejevragenkuntstellen.

Alseenklanteenproductviadewebshopkoopt,kandeklantsteedsvakerkiezen voordeoptieclickandcollect.Ditbetekentdateenklanteenproductviade webshopbesteltmaarindewinkelafhaalt.

Onlinewinkelen kan zeven dagen per week, 24 uur per dag.

Bijonlineshoppingspeeltdeafstandtotdewinkelgeenrol.Hierdoorkaniedereconsumentmet gemakoverdehelewereldwinkelen.Bijhetbestellenenleverenkomtdeconsumenterdanachter dathijinhetbuitenlandwinkeltdoordatmetanderevaluta,bijvoorbeelddedollar,betaaldmoetwordenener langelevertijdenzijnomdatartikelenperschipvervoerdworden.

Opdracht9 Soortenbediening

a. Welkesoortenbedieningzijner?Noemerzes.

Geefvanelksoortbedieningkortaanwatdieinhoudtenwatdevoor-ennadelenvoordeklantzijn.

b. Leguitwaaromhetverkoopsysteemeenonderdeelisvandewinkelformule.

2.4 Branches

Winkelsinderetailkunjeookindeleningroependieongeveerhetzelfdeassortimenthebben. Eengroepvanbedrijvendieongeveerdezelfdeartikelenofdienstenleverennoemjeeenbranche.Denk bijvoorbeeldaandekledingbrancheofrijwielhandel.

Branchesinderetail

Debranchesinderetailkunjeverdelenintweegroepen:

• food

Inbranchesdievallenonderfoodwordenvooralvoedings-ofgenotsmiddelenverkocht.Bijvoorbeeldagf (aardappelen-,groente-enfruitzaken),brood-enbanketzaken,slijterijenofsupermarkten.

• non-food

Indebranchesdievallenondernon-foodwordenvooralproductenverkochtdiejenietkuntetenofdrinken. Bijvoorbeeldbloemenwinkels,dierenspeciaalzaken,drogisterijen,speelgoedzakenofwarenhuizen.

Tip

Informatieoverbranchesindedetailhandelkunjevindenopwww.retailinsiders.nl.

Branchesbinnenfood

Binnenfoodkunjedeverschillendebedrijvennogopdeleninfoodspeciaalzakenenlevensmiddelenzaken. Foodspeciaalzakenzijnallewinkelsdiezichhebbengespecialiseerdinéénsoortvoedingsmiddelen,zoalsbakkers, slagers,kaas-endelicatessenwinkelsofslijterijen.

Levensmiddelenzakenverkopenvaakmeerverschillendesoortenartikelen.Hierondervallensupermarktenen biologischewinkels,maarookbijvoorbeeldwinkelsbijtankstations.

Branchesbinnennon-food

Binnennon-foodzijnmeerverschillendebranchesteonderscheiden.Hiervindjebijvoorbeelddevolgende branches:

• educatieenvrijetijd((kantoor)boekhandel,fietsenwinkel,muziekhandel,speelgoedzaak)

• kleding,schoenenensport(dames-enherenmode,schoenwinkels,textielsupers,lederwaren)

• warenhuizen

• woninginrichting

• consumentenelektronica(computerwinkels,fotozaken,telecomwinkels)

• huisentuin(bloemwinkels,dierenspeciaalzaken,ijzerwarenengereedschappen,tuincentra)

• persoonlijkeverzorging(drogisterij,juweliers,optiekzaken,parfumerieën).

Branchevervaging

CONCEPT

Steedsmeerwinkelsverkopenartikelenuitverschillendebranches.Denkmaaraansupermarkten(zoalsAldi) waarjegereedschap,pc’soflaptopskuntkopen.Ofaaneendrogistwaarjeookspeelgoedenboekenkuntkopen. Hetverschiltussenbrancheswordtdaardooronduidelijker.Ditheetbranchevervaging

Omfysiekewinkelsaantrekkelijktehoudenvoorhetwinkelendepubliekziejedatwinkelssteedsmeereenplek wordenwaarjeietskuntbeleven.Ditziejeteruginbijvoorbeeldeenconceptstore.Artikelenuitverschillende branchesmeteenzelfdethemawordendaarbijelkaargepresenteerd.Erzijnruimtesomartikelenuitteproberen, maarretailersproberenookklantenlangerbinnentehoudenmetbijvoorbeeldeenkoffiehoekoflunchruimte. Ditgaatverderdanbranchevervaging;hierziejebranchessamenkomen.Klantenwordteengastvrijheidsconcept aangebodenwaarinretail,horecaenleisure(vrijetijdsbestedingenontspanning)samenkomen.Ditheetblurring

Branchevervagingmust-visit#2:

LolaBikes&CoffeeinDenHaagiseenfietsenwinkelenespressobar.OprichtersArthurenReinierwilden vanLolaeenplekmakenwaarverhalenwordengedeeld.Verhalenoverdeoorsprongvanhunproducten, wantaldiemassaproductieenhapsnapconsumptieisniethunding.Ruimbaandaaromvoorhetambacht vanfietsenmaken.

NiksgeenfietsenstallingdusopdevloervanLolaBikes&Coffee.Een kunstgalerienoemenzehetzelf.Enjeeigenfietsverhalenenervaringen delen?(Ofgewoonachterjelaptopwatwerkverzettenofeenboek lezen.)Datdoejedannatuurlijkonderhetgenotvaneenkopjeespresso.

CONCEPT

Kooplust.com.

Opdracht10 Branches

a. Leguitwateenbrancheis.

b. Combineerelkebranchemetdejuistewinkel.

Winkel

BCC

Bruna

DA

Jumbo

Praxis

Primark

Branche

Doe-het-zelf

Drogisterijen

Consumentenelektronica

Dames-enherenmode

Boekwinkels

Supermarkt

c. Noembijelkebranchenogeenandervoorbeeldvaneenwinkel.

Boekwinkels

Consumentenelektronica

Dames-enherenmode

Doe-het-zelf

Drogisterijen

Supermarkt

CONCEPT

d. WelkebranchevreemdeproductenstaanbijPraxisbijdekassa?

2.5 Innovaties

Deretailisinontwikkeling.Technologischeontwikkelingenzorgenervoordatretailersenondernemerssteeds meerverschillendemogelijkhedenhebbenomhunartikelenteverkopen.Maarookdeconsumentverandert.En deretailpastzichhieropaan.

Veranderingen

TijdensdeCOVID-19-pandemiezijninhet retaillandschapverschillendeveranderingen opgetreden.Doordeverplichtewinkelsluitingmoesten consumentenopzoeknaaranderemanierenomhun inkopentedoen.Retailersmoestenzichaanpassenom nogietstekunnenverkopen.Dezebedreiging,dieeen grotetegenslagwasvoorhetretaillandschap,leverde ookweernieuwemogelijkhedenop.Creatieveretailers bedachtenwindowshoppingenbezorgdiensten.

Retailerszetteninoponlineengingenmeer gebruikmakenvanplatforms,zoalsBolenAmazon.

Windowshopping, een creatieve oplossing tijdens de winkelsluiting.

Maarjezagookeentrendvanconsumentendiejuist delokaleretailerswildensteunenendaaromvooralbij delokaleretailersindeeigenstadofheteigendorpkochten.

Inmiddelsziejedateenpersoneelstekortisontstaan.Ookhiermeemoetenwinkeleigenarenweercreatiefomgaan. Hieruitblijktdatjealsondernemerofmanagerinderetailsteedsmoetinspelenopdenieuwetechnologische mogelijkhedenentrendsdieindemarktensamenlevingontstaan.

Retailinontwikkeling

Nietalleengrotebedreigingen,zoalseenpandemie,zorgenvoorveranderingen.Indeafgelopenjarenvolgden verschillendeinnovatieselkaarsteedssnellerop.Ditvraagtaanpassingsvermogenvanderetailer.

Veelinnovaties(vernieuwing)inderetailkomenvoortuit:

• technologischeontwikkelingen

• veranderendconsumentengedrag

• toenemendeconcurrentie.

Technologischeontwikkelingen

Nieuwetechnologischeontwikkelingenzorgenervoordatconsumentenenretailersopeenanderemaniergaan winkelen.Nieuwetechniekenvindendoorvraagvandeconsumentofinnovatiefbeleidvanderetailersteedseen wegnaardewinkelvloer.Degroeinaareenomnichannelstrategieisdaareenvoorbeeldvan.

Omnichannel

Steedsmeerretailersgroeientoenaareenomnichannelmodel.Retailerskunnenbijnanietmeerzondereen websiteofeenappwaarmensenproductinformatievandaanhalenenprijzenkunnenvergelijken.Dooreen omnichannelstrategietoetepassensluitenretailersaanopdewensenvandeklant.

CONCEPT

Omnichannel

Deklantkrijgteenadvertentieopzijnsmartphoneophetmomentdathijindebuurtvanjewinkelis.Erwordt eenadvertentiegetoondmetproductenwaaropdeklantdeafgelopenperiodegezochtheeftendiejijverkoopt. Deklantkomtdewinkelbinnenenbekijkthetproduct.Alsdeklanthetproductwilkopen,blijktheternietmeer indejuistekleurtezijn.Onlinewordthetartikelindejuistekleurbestelden’savonds,alsdeklantthuisis,wordt hetbezorgd.Socialmedia,app,fysiekenwebwinkellopenhiernaadloosinelkaarover.Hierdoorwordtdeklant optimaalgeholpen.

Technologie in de winkel

Indewinkelissteedsmeertechnologieaanwezig.Infysiekewinkelsisdezelfscankassainmiddelseenvrijnormaal beeldgeworden.Klantenkunnendoordezelfscankassatijdbesparen,omdatzenietmeerinderijhoevente staan.Deretailerheeftminderkassapersoneelnodigenkandaardoorzijnpersoneelflexibelerinzetten.

Augmentedenvirtualreality(AR/VR)krijgeneensteeds belangrijkereplekbinnenderetail.Opditmomentzie jeAR-enVR-techniekenvooralonlinetoegepast.Een voorbeeldisdeIKEAPlace-app,waarmeeklanteneen meubelstukindewoonkamerkunnenprojecteren.De verwachtingisdathetnietzolangmeerduurtvoordat deklantmetdeVR-brilopvanuithuisdooreenvirtuele supermarktlooptenopdezemanierkanwinkelen.

AR via de IKEA-app.

CONCEPT

AR-techniekenkunnenookinfysiekewinkelsingezet worden.Inmegastoresishetvoorklantensomslastigomdewegtevinden.MetbehulpvanAR-techniekenop desmartphonekandeklantopdemeestefficiëntemanierdoordewinkelgeleidworden.Tegelijkertijdkande klantopdesmartphoneallegewensteinformatieopvragen.

Big data

Hetverzamelenengebruikenvandataspeelteenbelangrijkerolbijdeontwikkelingeninderetail.Viaklantkaarten, onlinebestellingenenappswordenveeldatavanklantenverzameld.Dezedatakunnenopveelmaniereningezet worden.Zekunnengebruiktwordenomhetassortimentsamentestellenendevoorraadoppeiltehebben.Dit kanhelpenomlooproutesindewinkeluittezetten.Hierdoorwordtdewinkelbelevingvanklantenzowelfysiek alsonlinezooptimaalmogelijkingericht.

Daarnaastkunnendatagebruiktwordenvandata-drivenmarketing Hierbijkrijgenklantenpersoonlijkophen toegespitsteinformatieenaanbiedingenopbasisvandedatadieoverdeindividueleklantzijnverzameldin combinatiemetdedatavangroteklantgroepen.Algoritmes,eenwiskundigprocesdateenreeksstappentoepast omeendoeltebereiken,helpenomdeklantzogoedmogelijkvandiensttezijn.Omdealgoritmesuittevoeren zijnveelgegevensnodig.Aldezegegevenssamenwordenbigdatagenoemd.Opbasisdaarvanwordenveel automatischeprocessenaangestuurd.

Bol

Bolprobeerthetwinkelenopdewebsitezopersoonlijkmogelijktemaken.Hiervoormaakthetbedrijfgebruik vanbigdata.Eenenormehoeveelheidcomputersverzameltinformatieoverdeklantendoetdirectaanbiedingen. Alsdeklanteenzoektermintikt,biedtBolaltijdenkelealternatievendiemogelijkinteressantzijn.Verderverstuurt Bolaanklantendiealietshebbengekochteenpersoonlijkenieuwsbriefmetaanbiedingen.Doorhetvastleggen vanalledatakanBoliedereklanteenpersoonlijkaanboddoen.

Veranderendconsumentengedrag

Hetgedragvanconsumentenverandertdoordetijdheen.Technologiespeelthierineenbelangrijkerol,maar ooksocialeencultureleinvloedenzorgenvoorveranderinginhetgedragvandeconsument.

Internationaal versus lokaal

Grenzenvervagen,Engelsiseengangbaretaalgeworden.Daardoorishetgemakkelijkonlineinternationaalte bestellen.Daarnaastzijnconsumentengewendomtereizenenoverdegrenstekijken.Hierdoorwordengebruiken enregelsvananderelandenmakkelijkergeaccepteerd.Onlineisallesbereikbaar,waardoorjegrenzenziet vervagen.

Integenstellingtotinternationaalziejejuisteentrendomlokaaltekopen.Ditisextraaangemoedigddoorde COVID-19-pandemie,waarinhetbelangvandelokalewinkelsjuistweergezienwerd.Mensenwildennietmeer naardegroteenmassalewinkelcentraenzochtenhetwinkelendichterbijhuis.Via#supportyourlocalswerden mensenopsocialmediaopgeroepenomlokaleondernemerstesteunen.Datheeftbijgedragenaandeopleving vandelokalewinkelcentra.Deverwachtingisdatdewaarderingvoordelokaleondernemersnogweleentijdje zalblijveneneengunstigeffectzalhebbenophetlokalewinkelen.

Onlinewinkelen: snel leveren en retourneren

CONCEPT

Inhetretaillandschapvindteenverschuivingplaatsnaarsteedsmeeronline.Naastwinkelgemakzijndelevering enhetgemakvanretournerensteedsbelangrijkervoordeklant.Deklantwilpakketjessnelgeleverdhebben, maarvooralophetmomentdathethemuitkomt.

Consumentenkijkenbijonlinewinkelensteedsvakernaardevoorwaardenvoorleveringenretourneren.Ze verwachtendatdevolgendedagopeendoorhenbepaaldtijdstipgeleverdwordtendatditgratisis.Ditgeldt ookvoorretourneren.

Duurzaam winkelen

Detrendvanduurzamerlevenenopeenverantwoordemanieromgaanmetonzeplaneetisaleentijdjegaande. Hierinziejesteedsnieuwestromingen.Mensenwillensteedsduurzamerlevenenzoekennaarproductendie daarbijaansluiten.Hierbijwordtnietalleengekekennaarproductendiemilieuvriendelijkzijn,maarwordtnaar deheleTripleP(people,planet,profit)gekeken.Consumentenzijnooksteedsvakerbereidomietsmeerte betalenvoorduurzameproducten.

Beleving

Klantenwillensnelenprobleemloosrichtingkassa,zowelfysiekalsonline,zonderlangewachtrijenofveel handelingen.Zewillenartikelenmakkelijkkunnenretournerenenzittenniettewachtenoplastigevragenvan eenmedewerkerofklantenservice.Klantenwillenhetgevoelhebbendatjijervoorhenbent.Dieervaringof winkelbelevingwordtsteedsbelangrijker.

Infysiekewinkelswaarjemeerdoetdanalleendedagelijkseboodschappenziejedatdesfeerenhetgevoel steedsbelangrijkerworden.Erwordtgevraagdomeentotalebeleving.Jekuntproductenzien,voelen,proeven, beluisteren.Klantenwillenmetalhunzintuigeneenwinkelervaringhebben.

Hoofdstuk2 Retailinbeeld

Mededoordewinkelbelevingspelenretailersinopdeveranderendeklantbehoefte.Klantenwinkelensteeds vakergerichter,omdatzijzichbijvoorbeeldalvantevorenonlinehebbengeoriënteerd.Dooralswinkelopde juistewijzeintespelenopdebehoeftevandeklant,zorgjeervoordatklantensnellergeneigdzijnomproducten tekopen.Ditdoenwinkelsbijvoorbeeldmeteencompleteartikelpresentatiewaarinbijverkoopwordtgestimuleerd.

Maatwerk

Consumentenwillenmaatwerk.Zewillenzelfinvloedhebbenopwatderetailhuntebiedenheeftenhetgevoel hebbendatdeproductenspeciaalvoorhengemaaktzijn.Consumentenwillennietmeerkeuzes,maaralleen productenendienstendieopdatmomentpreciesophunwensenaansluiten.

CONCEPT

Eenstapverderdanmaatwerkiscocreatie.Daarbijwordenconsumentenindegelegenheidgesteldombijte dragenaandeontwikkelingvaneenproduct.Deindividuelebenaderingdiedejongeregeneratieconsumenten wenst,sluithelemaalaanbijcocreatie.Inditprocesiservoortdurendcontacttussenretaileren/ofproducenten consument.

TheTeaLab

BijTheTeaLabinRotterdamkunjemetbehulpvaneentabletendeapp‘Teacreator’jeeigentheemelange samenstellen.Doorerzelfeennaamaantegevenendieteclaimen,kunnenookanderebezoekersjouwmelange bestellen.Hoemeerklantenjouwmelangebestellen,hoehogerdieinhetmenuverschijnt.SamenmetTheTea Labmakenklantenpopulairemelanges.

Toenemendeconcurrentie

Erontstaatsteedsmeerconcurrentiedoornieuweconceptenenpop-upstores.Maarookkoffietentjesen lunchroomsdieartikelengaanverkopenvormenconcurrentievoordelokalealgevestigderetailersenketens.

Concurrentie online

Naastnieuweconceptenisertoenemendeconcurrentievaninternet.DeCOVID-19-pandemieheeftookhierbij eenbelangrijkerolgespeeld.Doordewinkelsluitingwarenveelconsumentenafhankelijkvanonlinewinkelenen hebbenzehiervandemogelijkhedenontdekt.Retailershebbengezochtnaarmogelijkhedenennaastdeeigen webshopzijnzemeergebruikgaanmakenvandegroteonlineverkoopplaatsen,zoalsBol,ZalandoenAmazon. Erzijnsteedsmeerretailersdieviadezeplatformshunproductenaanbieden.

Alsretailerkunjehierdoorjemarktgebiedvergrotenenjeverkopenverhogen.Maardemargesdiejekuntbehalen zijnergkleinendeconcurrentieisgroot.Daarnaastwordtvandezeplatformseenhoogserviceniveauverwacht, zoalssnelleleveringeneenprofessioneleklantenservice.Alsjenietaandezehogeeisenkuntvoldoen,wordje vandezeplatformsverwijderd.

Inspelenopveranderingen

Omhethoofdbovenwatertehoudenmoetenretailersinspelenopdeveranderingenengebruikmakenvande mogelijkhedentotinnovatie.Hierbijstaatinveelgevallendeklantbelevingcentraal.Steedsmeerretailerszorgen datzemetbehulpvandatadiezeverzamelendecustomerjourneyinbeeldhebbenenproberenperfasevan dezeklantreiseenoptimalebelevingvoordeklanttecreëren.Alsjeweetwelkeinteractiemomentenerzijn,kun jemetbehulpvannieuwetechnologieëneneenomnichannelstrategiehetproductaanbodendebijbehorende contentpersonaliseren,waardoordeklantopeenoptimalewijzedoorhetverkoopproceswordtgeleid.

Starbucks

EenaantaljarenterugverkeerdeStarbucksnoginzwaarweer.Mededooreenuitbreidingvanzijnaanbod, waardoorhetvoordeklantensteedsonduidelijkerwerdwatnupreciesdetoegevoegdewaardevanStarbucks was.NaeenrigoureuzeingreepisStarbucksweerterugvanweggeweestmeteenaantalkeuzesindecustomer journey.Zostaatdenaamopdekoffiebekervoordepersoonlijkeaandachtvooriedereklant.

NetalsbijBol,waardeklantzijngebruikteboekenkanverkopen,kandeklantbijStarbucksookmeerdanalleen koffiekopen.Recruitersenthuiswerkerskunnenerbeschikkenoveruitstekendewifienmogenwerkeninhet cafézolangzewillen.Vooraljongemensenmakendaargebruikvan.Ookkanerinsommigelandenviaeenapp alvastkoffiewordenbesteld,zodatdekoffieklaarstaatommeetenemenopwegnaarkantoor.Hoehandigis dat!BijStarbucksisdusuitgebreidnagedachtoverdecustomerjourney.Eninplaatsvanopelkestraathoekzit Starbucksinmiddelsalleennogopeenaantalstrategischeplekkenmeteenhogeomzetsnelheid.

Circles of retail, Boom beroepsonderwijs.

CONCEPT

Opdracht11 Veranderingeninderetail

a. Waaromzijnbigdatasteedsbelangrijkervooreenretailer?Kieshetjuisteantwoord. Algoritmeszorgenervoordatdevoorraadoptijdbesteldwordt. Deinformatiehelptomdewinkelbelevingoptimaaltemaken.

Klantenwillenveelinformatieontvangen.

b. Veranderingeninderetailhebbentemakenmetvraagenaanbod.Zetdevolgendeveranderingenineen logischevolgorde.StartmethetgrootwinkelbedrijfdateenVR-appintroduceert.

EengrootwinkelbedrijfbiedteenVR-appaanwaarmeejevirtueelkuntwinkelen.

ConsumentenverwachtenvansteedsmeerwinkelsdatzeVRaanbieden.

ConsumentenverwachtenvansteedsmeerwinkelsdatzeeenVR-appaanbieden.

ErkomteengrotevraagnaarVR-brillen.

OmdeconcurrentieaantekunnenlatenlokaleretailerseenVR-appmakenwaarmeejekunt winkeleninjewoonplaats.

c. Leguitdathetvooreenpositievecustomerjourneynoodzakelijkisomeenomnichannelstrategietegebruiken.

Opdracht12 Maatwerk

a. Watwordtbedoeldmetmaatwerkinderetail?Kieshetjuisteantwoord. Consumentenwillenmeerkeuzes.

Consumentenwillenproductendievoorhenzijnaangepast. Consumentenwillendejuisteproductenaangebodenkrijgenophetmomentdatzedewinkelinlopen.

Consumentenwilleneenpersoonlijkebenaderingdiepastbijhunlifestyle.

Hoofdstuk2 Retailinbeeld

b. Zoekeenvoorbeeldvaneenwinkeldieeengepersonaliseerdaanboddoetendienietgenoemdisinhet hoofdstuk.Leguithoedewinkelditdoet.

c. Geefeenvoorbeeldvancocreatiedatnietgenoemdisindithoofdstuk.

Opdracht13 Afrekenenzonderkassa

Leesdecasus.

CONCEPT

Afrekenenzonderkassa

Retailersproberenklantensteedsmeertevredentestellen.Nietmeerinderijstaanvoordekassaleverttijdwinst op.Datvindtdeklantprettig.AlbertHeijnspeelthieropinmetTaptogo.Ditiseenappopdesmartphone.Alsje desmartphonelangshetprijskaartjeinhetschaphaalt,registreertjetelefoonhetartikeldatjegaatkopen.

Vervolgenspakjehetartikelenkunjedewinkeluitlopen.Alsjedewinkelverlaat,wordthetgescandebedrag automatischvanjerekeningafgeschreven.

Tap to go-spaarkaart.

a. WaaromishetvoorAlbertHeijnbelangrijkomnieuwetechnologieënuitteproberen?

b. IsTaptogovooralgeschiktvoorfunshopping(uitgebreidwinkelen)ofrunshopping(eveneenboodschap doen)?Leguitwaarom.

c. Hiernastaanenkeletechnologieëndieinderetailwordengebruikt.Zijndievooralgeschiktvoorfunshopping, voorrunshoppingofvoorbeide?

Kiesbijelketechnologiehetjuisteantwoord.

beide funshopping runshopping

GebruikvanQR-codesominformatieovereen productopteroepen.

Virtuelepaskamers.

CONCEPT

VR-technologieomproductenuittetesten.

Onlineassistentopinternet.

Zelfscankassa.

Bestellenenzelfbijeenaflevercentrumophalen.

2.6 Samenvatting

Bedrijvendiehunproductenverkopenaanconsumentenwordenretailbedrijvenofkortwegretailgenoemd. Retailbedrijvenkunnengoederenofdienstenaanconsumentenverkopen.Alsalleengoederenwordengeleverd, kunjeooksprekenoverdetailhandel.

Retailiseenonderdeelvandehandel.Dehandelheeftdriefuncties:eenalgemenefunctie,commerciëlefunctie endistributievefunctie.

CONCEPT

Dewegwaarlangseenretailerzijngoederenendienstenverkooptwordteenverkoopkanaalgenoemd.Erzijn fysiekeverkoopkanalen(zoalswinkels),onlineverkoopkanalen(zoalswebwinkels)enverkoopkanalenineen niet-winkelvorm.Hierbijhorendeambulantehandelencolportage.Jezietdatretailershunproductenvia verschillendeverkoopkanalenverkopen.Hierdoorkrijgjeverschillendecombinatiesvanverkoopkanalen.Losse verkoopkanalennoemjemonochannel.Alsermeerdereverkoopkanalenzijnisdatmultichannelenals verkoopkanalengecombineerdwordenofinelkaaroverlopenspreekjevancrosschannelofomnichannel.

Demanierwaaropderetailerverkooptnoemjeeenverkoopsysteem.Veelvoorkomendeverkoopsystemenzijn zelfbediening,bediening,zelfkeuze,semizelfbediening,BUZenonlineshopping.

Eengroepbedrijvendieongeveerdezelfdeproductenleverenwordteenbranchegenoemd.Inderetailworden debranchesverdeeldintweegroepen:food(metretailbedrijvenalsslagers,supermarktenentankstations)en non-food(metbijvoorbeeldwinkelsineducatieenvrijetijd,warenhuizenenpersoonlijkeverzorging).Jeziet steedsmeerwinkelsdieartikelenverkopenuitverschillendebranches.Hierdoorishetnietaltijdduidelijktot welkebrancheeenwinkelbehoort.Ditwordtbranchevervaginggenoemd.

Inhetretaillandschaptredendooromstandighedenveranderingenop.Retailersmoetenzichhieraanaanpassen. Veelinnovatiesinderetailkomenvoortuittechnologischeontwikkelingen,veranderendconsumentengedrag entoenemendeconcurrentie.

Opdracht14 Channelinginpraktijk(plusopdracht)

Eenwinkelkanverschillendeverkoopkanalennaastelkaargebruikenofcombineren.

Zoekbijelkevormvanchanneling(monochannel,multichannel,crosschannel,omnichannel)eenvoorbeelden leguitwaaromdewinkeldezevormvanchannelinggebruikt.

Opdracht15 Deconceptstore(plusopdracht)

Watiseenconceptstore?

Googelophetwoord‘conceptstore’enjevindtverschillendesoortendefinities.Tochmisikeencruciaalonderdeel vaneengeslaagdwinkelconceptinaldezeomschrijvingen:derolvandeeigenaar.

Eenconceptstoreiseenwinkeldieisgebaseerdopeenbepaaldelevensstijl.Nietalleenopdelevensstijlvande doelgroep,maarookopdievandeeigenaar.Hetproductassortimentisvaaknietmeergebondenaanéénsegment. Vaakziejeinconceptstoreseenmixvanproductendieaansluitenbijhetthemavandewinkel.Maarwateen conceptstoreinmijnogenzobijzondermaaktisdathetconceptisontstaanvanuitdepassieenvisievande eigenaarachterdewinkel.

Jezietbijconceptstoresvaakookeenmixvanverschillendedisciplines.Zoalsmode,interieur,foodenkunst.Zie hetalsminiwarenhuizenwaarjeeenallegaartjevindtvanproductendieaansluitenbijeenbepaaldelevensstijl. Datklinktwellichtmakkelijkerdanhetis.Eenconceptbedenkenendatvervolgenssuccesvoluitrolleniseenvak apartennietaaniedereenbesteed.Hetisnietalleeneenkwestievanvorm,maarookvaninhoud.Endieinhoud valtofstaatmetdevisie,stijl,(retail)kennisenpersoonlijkheidvandeeigenaar.

(...)

Talitakalloe.nl (bewerkt).

CONCEPT

a. Leguitopwelkemanierbijeenconceptstorebranchevervagingvoorkomt.

b. Vanwelkeverkoopkanalenzaleenconceptstoremeestalgebruikmaken?

c. Customerjourneyenbelevingwordeninderetailvaaksamengenoemd. Leguithoebeidebegrippenineenconceptstorepassen.

Opdracht16 Begrippentrainer

Jebentaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen.

Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• Algemenefunctievanderetail

• Ambulantehandel

• Bigdata

• Branche

• Branchevervaging

• Business-to-business(b2b)

• Business-to-consumer(b2c)

• Colportage

• Commerciëlefunctievanderetail

• Crosschannel

• Detailhandel

• Detailhandelsmarkt

• Distributievefunctievanderetail

• Mixedstore

• Monochannel

• Multichannel

• Omnichannel

• Pop-upstore

• Retail

• Verkoopkanaal

• Verkoopsysteem

• Winkelconcept

OmjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennenoefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Hoofdstuk2 Retailin

Extraonlinemateriaal

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten.

Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• Actieopdrachten

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

CONCEPT

CONCEPT

Hoofdstuk3 Commercieincontext

CONCEPT

Jevolgteenopleidingvooreencommercieelberoep.Ditkaneenopleidingzijninderetail,indecommercieof voorondernemer.Deverschillendecommerciëleberoepenhebbenovereenkomsten.Denadrukligtopverkopen enalleswatdaarbijkomtkijken.

Ineencommercieelberoeppraatjeveelmetmensen.Met(mogelijke)klanten,aanwiejevoorlichtinggeeften diejeadviseert,liefstmeteenaankoopalsresultaat.Metjecollega’s:hoeverkanikgaanmetdeprijs?Isde bestellingalbinnen?Kenjijdezeklantal,waarmoetikopletten?Ennatuurlijkpraatjemetjemanager.Praten isniethetenige.Jelegtookvastwatjemetjeklantenhebtbesproken.Zokunjevervolgactiesplannenenkunnen jecollega’sbijspringenalsjijernietbent.

Verkopenisonderdeelvandecommunicatievanjeonderneming.Denkaandereclame,deprofdewebsite. E-commerceisookeenbelangrijkdeelvanjevak.Jekuntbezigzijnmeteenmailing,socialmediaofdewebsite.

Leerdoelen

• Jehebtinzichtinhetcommerciëlewerkveld.

• Jeweetwelkeberoepeninhetcommerciëlewerkveldmogelijkzijnenwatdieinhouden.

• Jebegrijpthetverbandtussenmarketingencommercie.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpje.

Wattrektjoupreciesaanineencommercieelberoep?

Zetookopeenrijwaaromjouwpersoonlijkheidgoedpastbijeencommercieelberoep.

3.1 Commercie

CONCEPT

Bijcommerciëleberoepenstaatdeverkoop,ofwelsales,centraal.Hetgaatmeestalomverkoopvangoederen ofdienstenaananderebedrijveneninstellingen,maarookkomtverkoopaanconsumentensteedsvakervoor. Hoeveelwerkisertedoenindecommercie?

Elkproductlegteenhelewegafvoordathetbijdeeindgebruikerkomt.Diewegkunjevoorstellenalseen bedrijfskolom,ofwelalseensupplychain.Indezeafbeeldinggaathetomeenwillekeurigproduct.Nadatde grondstoffenzijngeproduceerd,zijnnogalwatbedrijvenbezigomditproductnaardeeindgebruikerstekrijgen:

• opkopendehandelsbedrijvendiekleinerehoeveelhedenbijdeoerproducentenverzamelentoteengrote hoeveelheidontstaat

• exporteurs

• importeurs

• deverkoopafdelingvandeeindproducent

• groothandels

• retailers.

Aldezebedrijvenwillenhetproductmetwinstdoorverkopenaandevolgendeschakel.Alleendelaatsteschakel isactiefopdeconsumentenmarkt.Datisderetail,ofweldedetailhandel,diebestaatuitwinkelbedrijven.Eris dusveelmeerwerktedoenineerdereschakels.Datisdezakelijkemarkt:verkoopaanandereondernemingen, bedrijveneninstellingen.Ditisdeb2b-markt:business-to-business.Retailisb2c:business-to-consumer.

Erisnogheelwatmeerb2b-commerciedanjeinzo’nschematischeketenziet.Aldiebedrijvenkopenook kantoorbenodigdhedenenvoedselvoordekantinein,hebbenverzekeringenenuitzendkrachtennodigenzo kunjenogwelevendoorgaan.Elkbedrijfkooptdusinbijeenflinkehoeveelheidleveranciers.Datgeldtookvoor non-profitinstellingen,zoalsziekenhuizen.Werkaandewinkelvoorjou.

Hoofdstuk

Offlineenonline

Bijverkopendenkjeaansales,hetverkoopvak.Daarbijstaatcommunicatiecentraal:jijmoetgoednaardeklant kunnenluisterenenvervolgensheelgoedkunnenuitleggenwaaromjouwaanbodzogoedisvoordezeklant. Maartegenwoordigisdecommunicatienietalleenmondeling(facetoface),maarookheelveelonline:e-commerce, verkopenenverkoopbevorderenviainternet.

E-commerce.

CONCEPT

Online-enofflinecommunicatiekunnenelkaarheelgoedaanvullen:deklantkomtjeaanbodonlinetegen, verzameltinformatieenbeltvervolgensvooreengesprek.Zonderdiewebsitehadjeveelminderkansgehadom ietsaandezeklantteverkopen.Ooke-mailcampagnesenhetgebruikvansocialmediakunnenklantenbenieuwd makennaarjouwaanbod.

Klantreis

Eenbegripdatcentraalstaatinjouwopleidingisdeklantreis,decustomerjourney.Eenmogelijkeklantheeft ietsnodig,dusdieklantgaatopzoek.Daarbijkandeklantopverschillendemanierencontactkrijgenmetjouw bedrijf,bijvoorbeeld:

• eenbezoekaandewebsite

• contactviasocialmedia

• eene-mailontvangenvanjouwbedrijf

• eene-mailmetvragenaanjouwbedrijfsturen

• eenface-to-facegesprek

• meerinformatiezoekenopinternet

• eenkoopovereenkomst

• aftersalesservice

• eenherhalingsaankoop.

Erzijnallerleivariantenvanklantreizenmogelijk.Hoebeterjijopdehoogtebentvandeervaringenvanjeklanten tijdenshunklantreis,hoebeterjouwbedrijfdaaropkaninspelen.Doorklantreizeninkaarttebrengenkunjeook ophetspoorkomenvanzwakkeschakelsindecommunicatie.Jezietbijvoorbeelddatveelmensennaeenbezoek aaneenbepaaldewebpaginahunklantreisstopzetten.Waarschijnlijkhapertdanietsaandiepagina.

CONCEPT

Marketing

Naastverkoopvaardighedenenonlinevaardighedenmoetjehetnodigewetenovermarketing.Datkunjezien alsdespiltussenvraagenaanbod.Metmarketingzorgjeervoordatmensenenorganisatiesproductenkunnen kopendiegoedaansluitenbijhunbehoeften.Daarbijishetaanbodvangoederenofdienstenzélfheelbelangrijk, maarerkomtmeerbijkijken.

Zondercommunicatieisergeenmarketing.Danzoujenietwetenwatklantenwillenenzoudenklantennietop dehoogtezijnvanhetaanbod.Ookgoededistributiehoorterbij:hetaanbodmoetweldaartekrijgenzijnwaar deklanthetverwachtenwaarklantenhetmakkelijkkunnenkopen.Verdermoetookdeprijsstellinggoed aansluitenbijhetaanbodendeklanten.

Meteenmarketingstrategiestippelteenonderneminghetmarketingbeleiduit.Ineenverkoopfunctiebenjij onderdeelvandeuitvoeringdaarvan.Persoonlijkeverkoopiseenonderdeelvandecommunicatie, onlinecommunicatieisdatook.Jecollega’svanmarketingkunnennietzonderjou.Andersomkunjijnietzonder hen:jewerktbinnenhetraamwerkvandemarketingvanjeonderneming.

Hetspreektvoorzichdateenverkoperhetaanbodopzijnduimpjemoetkennen.Watzijndevoordelen,waarin isditaanbodbeterdanconcurrerendaanbod,welkeoplossingbiedthetvoorjeklant?Bijonderhandelenmet klantenmoetjegoedopdehoogtezijnvanhetprijsbeleid:kanikkortinggeven,hoeverkanikdaarmeegaan? Ookmoetjeopdehoogtezijnvanderestvandecommunicatievanjouwbedrijf.Jouwcommunicatiemoetdaar immersgoedbijaansluiten.Ookkunjeklantenbegeleidenbijdeuitlevering,dedistributie.

Hoofdstuk3 Commerciein

Debelangrijksteonderdelenvanhetcommerciëlewerkveld

• persoonlijkeverkoop(sales)

• onlinecommunicatie

• zichtopdeklantreis

• marketingstrategieuitvoeren.

CONCEPT

Opdracht2 Hetcommerciëlewerkveld

a. Watishetbelangrijksteverschiltussenwerkeninderetailenwerkeninhetwerkveldcommercie?

b. Watzijndevierbelangrijksteonderdelenvanhetcommerciëlewerkveld?Kieshetjuisteantwoord. persoonlijkeverkoop,zichtopdeklantbeleving,jekunnenverplaatsenindeklanteneengoedeinstelling persoonlijkeverkoop,onlinecommunicatie,zichtopdeklantreisenmarketing eenvlottebabbel,verkoopdoelenhalen,dee-mailbijhoudenenmetklantenpraten deklantcentraalstellen,onlinecommuniceren,verkoopgesprekkenenordersnoteren

3.2 Commerciëleberoepen

Waarjekomttewerkenhangtookafvanhetpreciezeberoepdatjestraksgaatkiezenbinnendesectorcommercie. Binneneenverkoopteamiserverschiltussendebinnendienstendebuitendienst.Debuitendienstbestaatuit verkopendpersoneeldatklantenbezoekt.Debinnendienstondersteuntdebuitendienst,vooralopadministratief gebiedmaarookmetondersteunendklantcontact.

Salesmanager

HethoofdvandeafdelingVerkoopheetbijveelgrotereondernemingendesalesdirector.Anderenamenzijn verkoopdirecteurofcommercieeldirecteur.Dezegeeftleidingaansalesmanagers,dieiederverantwoordelijk zijnvooreenverkoopteam.Bijeenkleinereonderneminggeeftdesalesmanagerleidingaandeverkoopafdeling. Dezeisverantwoordelijkvoordeverkoopplanningendeuitvoeringdaarvan.Vaakmaaktiedereverkoopmedewerker zijneigenverkoopplan.Desalesmanagergebruiktditalsinputvoorhetverkoopplanalsgeheel.

Accountmanagers

Debuitendienstbestaatuitvertegenwoordigers:verkopersdieklantenbezoeken.Indebuitendienstkunje verschillendefunctiestegenkomen:

Keyaccountmanager

Keyaccountmanagerszorgenvoorhetcontactmetdegrootste,belangrijkstezakelijkeklanten.Eenwatgrotere vasteklantvormtinhetEngelseen account Eenkeyaccountmanagerheefteenbeperktaantalgroteklantenen probeerternieuwebijtewinnen.Deaccountmanagerisverantwoordelijkvoordecommunicatiemetzijnklanten. Perklantstelthijeenaccountplanop,eenverkoopplanspeciaalvoordieeneklant.Alsdeklanteengroteorganisatie is,kandekeyaccountmanagerleidinggevenaaneenaccountteam.

Accountmanager

Accountmanagersverzorgenzelfstandighetcontactmetbestaandeklantenenzijnopzoeknaarnieuweklanten. Eenaccountmanagerisvaakonderwegnaarklanten.Maarhijwerktookopkantoorenheefttaken:contact onderhouden,deadministratiebijhouden,hetorderprocesindegatenhoudenenplanningenmaken.Eengoede accountmanagervolgtookdeontwikkelingenopdemarkt:watzijndetrends,watdoendeconcurrenten,welke kansenliggener?

Anderetakenkunnenzijn:

• accountplannenopstellen,eenverkoopplanperklant

• verkoopactiviteitenbedenkenenuitvoeren;voorwatgrotereklantenkunnenditverkoopactiviteitenopmaat zijn

• deomzet,kostenenwinstmargebijhoudenperklantenactieondernemenalsdaarbijietsmisgaat

• deverkoopleidinginformerenenadviserenoverdeontwikkelingenmetdeaccountsenopdemarkt

• rapporterenoververkoopactiviteitenenaccounts.

Junioraccountmanager

Eenjunioraccountmanageriseenaankomendaccountmanagermetminderervaring.

CONCEPT

Jos is accountmanager binnendienst bij Coolblue.

Debinnendienstbestaatuitmedewerkersdiedevertegenwoordigersondersteunen,vooralopadministratief gebied.Hetverschiltussenbinnendienstenbuitendienstiswelaanhetvervagen.Ookaccountmanagersbesteden eendeelvanhuntijdaanadministratiefbureauwerk.

Commercieelmedewerker

Eencommercieelmedewerkerdoetveelvanhetadministratievewerkdatbijverkoophoort:offertesopstellen, ordersinvoeren,hetordertrajectbewakenvanbestellingtotuitlevering.Daarbijheeftdezemedewerkerook regelmatigcontactmetklanten.Hijkanookzelfnieuweklanteninkaartbrengenenbenaderen.Ookeen commercieelmedewerkermoetgoedopdehoogteblijvenvandelaatstemarktontwikkelingen.

Alsjedefunctie‘commercieelmedewerkerbinnendienst’tegenkomt,ligtdenadrukmeerophetbureauwerk. Eencommercieelmedewerkerindebuitendienstbesteedtmeertijdaanklantcontacten.Alscommercieel medewerkerenalsaccountmanagerkunjeterechtbijallerleibedrijven.Handelsbedrijven,commerciële dienstverlening,productiebedrijven,midden-enkleinbedrijf,grootbedrijf:zewillenallemaalverkopenenhebben dusallemaalcommercieelmedewerkersnodig.

Inaldezeverkoopfunctiesmoetjekunnenonderhandelenmetklantenenzichthebbenophetheleverkoopproces. Daarbijkunjecontacthebbenmetjecollega’svandeafdelingInkoop,wanthetvolumevandeverkoopbepaalt hoeveelvoorraadbeschikbaarmoetzijn.Ookmetjecollega’svanmarketinghoudjecontact.Deverkoopisimmers onderdeelvandeheleaanpakvandemarketing.

Merchandiser

Eenservicemerchandiser,ofkortwegmerchandiser,iseen vertegenwoordigervaneenfabrikantofgroothandeldie retailershelptbijdewinkelpresentatie.Demerchandiser adviseertdewinkelieroverdesamenstellingvanhet assortimentenhetprijsbeleid,verzorgthetschapenvultde voorraadaan.Datishandigvooraanbodwaardewinkelier zelfweinigkennisvanheeft.

DemerchandiserkanookzorgenvoorPOP-materiaal: promotiemateriaalvoorindewinkel(POP= point of purchase).Ookkanhijhelpenbijtailormadepromotions.Dat zijnverkoopactiesopmaat,waarbijmeerdereschakelsin hetdistributiekanaalsamenwerken.

Vertegenwoordiger

CONCEPT

Een merchandiser houdt enkele schappen in een winkel bij.

Vertegenwoordigeriseenheelalgemenebenamingvooreenverkoperopdezakelijkemarkt.Eenaccountmanager iseenvertegenwoordiger,eencommercieelmedewerkerindebuitendienstisdatook.Zijvertegenwoordigen immershunbedrijf.

Ambassadeur

Jezietookwelvacaturesvoor‘verkoopambassadeur’.Alsverkoopambassadeurvertegenwoordigjeeen ondernemingenhaaraanbod.Zo’nambassadeurbrengthetaanbodenhetmerkonderdeaandachtvanmogelijke afnemers.Hetberoepisvergelijkbaarmetdatvaneenzogenoemdemissionarysalesman.Datiseen vertegenwoordigerdiemogelijkenieuweklantenzoekt.

E-commercespecialist

Eene-commercespecialistwerktookaandeverkoop,maar danvooralonline.Dithoudtin:werkaandewebsite,web analyticsgebruikenvooruitgekiendee-mailmarketing, verkoopbevorderenopsocialmediaentoezichthoudenop deuitleveringvanonlinebesteldeartikelen.Ditberoepligt ophetraakvlakvanonlinemarketingencommercie.

Een e-commercespecialist.

Consulentcommerciëlearbeidsbemiddeling

Consulentencommerciëlearbeidsbemiddelingkomjevooraltegenbijuitzendbureaus.Eenanderwoordvoor dezefunctieisintercedent.Alstussenpersoon(intermediair)tussenwerkgeversenwerkzoekendenverkopenzij tijdelijkwerk.Daarvoormoetenzijgoedzichthebbenopdearbeidsmarktenopdebehoeftenvanwerkgevers. Datisdevraagkant,devraagnaartijdelijkearbeid.Aandeaanbodkantmoetzo’nconsulentgoedkunneninschatten ofeenwerkzoekendevoldoetaandefunctievereisten.Ookhetberoepvanintercedentissterkcommercieelgetint, omdatsuccessterkafhankelijkisvangoedecontactenmetwerkgevers.

Ookbijarbeidsbemiddelingzijnonlinevaardighedenbelangrijk.Zoekmaareensopinternetnaar‘commercieel medewerker’.Naastwebsitesvanmbo-opleidingenziejeernogalwatvanuitzendbureausenvanandere ondernemingendiejouwelaaneenbaanwillenhelpen(waarzijdancommissievoorkrijgen).

Juniormanagerinternationalehandel

Defunctiejuniormanagerinternationalehandelvindjevooralbijexporterendeenimporterendebedrijven.Dat zijneraardigwatinhandelslandNederland.Hetkanzijndatjeaandeimportkantzit,deinkoopkant.Jehebtdan contactmetexporterendebedrijveninhetbuitenlandenverzorgtdeadministratievekantvandeimport.Vervolgens moetjeeroptoeziendatjebedrijfdegeïmporteerdewaarhierverkoopt.

CONCEPT

Bijeenexporterendbedrijfdoejeaanacquisitie(klantenwinneninhetbuitenland)enverzorgjedeadministratieve afhandeling,vanoffertetotuitlevering.Jeonderhoudtcontactmetklantenentussenpersoneninhetbuitenland. Naastcommerciëlevaardighedenzijnbijditberoeptalenkenniseninzichtincultuurverschillenbelangrijk.

Juniormanagergroothandel

Eenjuniormanagergroothandelwerktalsmanagervanéénofmeervestigingenvaneen groothandelsonderneming,dievooralverkooptaanwinkelbedrijven.Ookindezefunctiemoetjegoedopde hoogtezijnvanmarktontwikkelingen.Jebeheertdegoederenstroomenhetoffertetrajecttotenmetdeuitlevering. Naastcommerciëlevaardighedenhebjemanagementvaardighedennodig,dekunstommedewerkersgoedaan testuren.

Opdracht3 Commerciëleberoepen

Verbindelkberoepmetdebijbehorendeomschrijving.

Omschrijving

Kanleidinggevenaaneenaccountteam

Optimaliseertdewebsiteenverzorgt e-mailmarketing

Heeftveelcontactmetrelatiesinhetbuitenland

Verzorgtzelfstandighetcontactmetbestaande klanten

Ondersteuntretailersmetdewinkelpresentatie

Koppeltdejuistewerkeraandejuisteklus

Beroep

Juniormanagerinternationalehandel

Commercieelmedewerkerbuitendienst

Consulentcommerciëlearbeidsbemiddeling

Merchandiser

Keyaccountmanager

Juniormanagergroothandel

Accountmanager Verzorgthetordertrajectenbezoektklanten

Doethetadministratievewerkdatverkopenmet zichmeebrengt

Verkooptaanbedrijveninderetail

E-commercespecialist

Commercieelmedewerkerbinnendienst

3.3 DeberoepservaringvanPepijn

Indevorigeparagraafpasseerdendeverschillendecommerciëleberoependerevue.Omdeinhoudvanhet verkoopberoepineencommercieelbedrijfbetertotleventebrengenhebbenwePepijngeïnterviewdovereen deelvanzijnloopbaaninhetcommerciëlewerkveld.Aandehandvanzijnverhaalkunjeeenbeterbeeldkrijgen vanhetwerkdanwanneerjealleenmaarjeleerboekengebruikt.InderestvandezeparagraafgevenwePepijn hetwoord.

CONCEPT

Dj-apparatuur

‘Ikbenbegonnenbijeenkleineondernemingdie apparatuurvoordj’sverkoopt.Daarwerktende directeur,eenmedewerksteradministratieenik.De directeurwasveelbuiten,klantenbezoeken.Ikdeed debinnendienst.Mijnbaandaarkunjezienalseen combinatievancommercieelmedewerkeren magazijnmedewerker.

Hetwaseenstartendbedrijf,dusikhielpookmeemet hetinrichtenvanhetmagazijn.Daardoorwistikmeteen waaralleartikelenlagen.Datwastrouwenseencontinu proces:erkwamregelmatigweereencontainerbinnen enaldieartikelenmoesteneenplaatsjekrijgeninhet magazijn.Ikcontroleerdedandezendingaandehandvandepakbon.

Apparatuur voor dj’s.

Koudeacquisitie

Opmaandagmorgenstarttenwedeweekop,wemaakteneenweekplanning.Maandagmiddaggingik binnengekomenordersverwerken.Opdinsdag,woensdagendonderdagochtendzatikvooralaandetelefoon: koudeacquisitie Jebelteenbedrijfopzonderdatzejouwbedrijfenhetmerkkennen.Eerstverteljewiejebent

enwatjetebiedenhebt:goedeapparatuurvaneenB-merktegeneenaantrekkelijkeprijs,heelgeschiktvoorde beginnendedj.Datwasnietaltijdmakkelijk,omdatdemeestemensenonsmerknognietkenden.Datdeedik nietopmaandag,wantmaandagochtendzijnveeldetailhandelsnogdicht.

Ikbeldevooralelektronicawinkels,bijvoorbeeldExpert-winkels.Hetprobleemisvaakdatjenietdirectdejuiste persoonaandelijnkrijgt,bijvoorbeelddemanagerofdedirecteur.Danmoetjevangoedenhuizezijnomtoch tevertellenwiejebent,watjetebiedenhebtenwaaromditzointeressantkanzijnvoorhetbedrijf.Alszejeniet kunnendoorverbinden,vraagjedoor:naareenandergeschiktmoment,hete-mailadresofhettelefoonnummer. Jemoetaltijddoorvragenomtezorgendatjetocheenlijntjeuitkuntzetten.Bijmeerdandehelftvande telefoontjesluktedat.Dankreegikdenaamvandeleidinggevendeofanderecontactgegevens,zodatiklater terugkonbellen.

CONCEPT

Bijditwerkiseenpositieveinstelling,eenpositievemindsetbelangrijk.Alsjijjenietprettigvoelt,isdattemerken aanjeprestatiesaandetelefoon.Eengoedtelefoongesprekvoerjemeteenglimlach,jehebteenactievehouding. Ikhadookwelochtendendatikachterelkaar‘nee’tehorenkreeg.Dangingikmaarevenwatandersdoenom weerenergieteverzamelen.Danishetdekunstombijelke‘nee’tedenken:hop,devolgendegaatwellukken! Datgevoelisheelbelangrijk.Alsjejezelfnietgoedvoelt,doorwatdanook,heeftdatzijnuitwerkingopjeresultaat.

Een positieve mindset is belangrijk.

Hetheletraject

’sMiddagsgingikbezigmetuitleveren:orderpicken(perbestellingdeartikelenvanuithetmagazijnverzamelen), inpakken,depakbonprintenenbijdezendingdoen,hetlabeleropendeartikelenmeegevenaandetransporteur. Ikverzorgdedushetheletraject,vanorderopnementotenmetuitlevering.Tussenhetanderewerkdoorwerkte ikregelmatigdee-mailbij.

Hoofdstuk3 Commercieincontext

Hetvoordeelvanwerkenbijeenkleinbedrijfisdatjeallesdoet:jebelt,neemtdeorderinbehandeling,maakt deorderbevestiging,maaktdespullenopordeenzorgtervoordatdezendingwordtverstuurd:jebeheerthet heleverkooptraject.

Watookleukwasbijditbedrijf:ikmochtzelfflightcasesendj-installatiesinelkaarzettenenermeespelen.Die stondenbijonsbinnenalsdemomateriaal.

Muziekbeurs

CONCEPT

EensperjaargingenwenaardeEuropesemuziekbeursinFrankfurt(Musikmesse).Alsjezietwatvoorapparatuur daarallemaalstaat!Datisgaafomtezien.Hetiseenb2b-beursdievijfdagenduurt;delaatstetweedagenisde beursooktoegankelijkvoorconsumenten.

Beursdeelnamevergtnogalwatvoorbereiding.Allereerstmoetjewetenhoeveelvierkantemeterjedaarkrijgt. Opbasisdaarvanontwerpjedestand.Wewildeneenstandwaarmensenwelbinnenkunnenkomen,maarniet makkelijkdoorheenkunnenlopen.Wezorgdenvooreenplekwaarmensendeapparatuurkondenuitproberen enervarenenvooreenplekvooroverlegmetrelatiesenmogelijkeklanten.Wemoestenookwatplekreserveren omonzeeigenspullenneertezetten.Inhetmiddenplandenweeenpiramidevandj-materiaal.

Naasthetmateriaalvoordestandendeaankledingzorgdenwevoorpromotiemateriaal:folders,brochures, affichesenspandoeken.Danmateriaalverzamelen,debestelbusinladenenopnaarFrankfurt.Datbegintmet deopbouwvandestand.Alskleineonderneminghaddenweniethetbudgetomeenstandbouwerintehuren; wehaddeneenstanddiewezelfinelkaarkondenschroeven.Ookzettenwezelfdegeluidsinstallatiesinelkaar, compleetmetrookmachines.

Natweedagenopbouwenstajedanvijfdrukkedagen opdebeursvloer.Wewarenmeteenteamvanvier:de directeur,zijnvrouw,ikzelfeneendjdievoordeduur vandebeursmetonsmeewerkteendieeenaantal sessiesverzorgde.Daarmoestookplekvoorzijn.We sprakenmetbestaanderelatiesenookveelmet mogelijkenieuweklanten.Eenuitdagingdaarbijisdat eengrootdeelvandegesprekkeninhetDuitsis.

Customerrelationshipmanagement

WehaddengeencomputersysteemvoorCRMbijons;wevroegengeïnteresseerdenomeenkaartjeintevullen methunadres,e-mailentelefoonnummer.Doorzo’nkaartjeintevullenkoniemandeendraaitafelwinnen;zo stimuleerdenwedat.EenmaalthuisvoerdenwediegegevensinineenzelfgemaaktCRM-systeem(opbasisvan MicrosoftAccess).Danwarenwezo’ntweewekenzoetmetleadsnabellen(mogelijkeklantendiewatinteresse haddengetoond).Enookdaarbijkrijgjenietaltijdmeteendejuistepersoonaandelijn,dusweeropandere momententerugbellen.Daarkwamendanookweerordersuitvoort;zo’nbeursdeelnamewerktnogeenheletijd door.

LaterhaddenweookeenbeursinRiminiinItalië.Datbeurswerkisontzettendleukomtedoen,maarookslopend: jebentdeheledagintouw,jemaaktlangedagen.’sAvondsmetelkaaruiteten,vaakookmetklanten.Zohadden weeenseendinermetAmerikaanserelaties.EchtopzijnAmerikaans:allesgroot,grotebiefstuk,enzovoort.

Dj aan het werk.

Vergelekenmetdekoudeacquisitieopdethuisbasiskrijgjeopeenbeurseenandersoortklanten.Veelkomen heelbewustnaarjestandtoe.Dezemensenhebbenduidelijkalinteresse,zewillenmeerwetenoverjouwproduct. Zo’nweekopeenbeursleverteenstukmeeropdaneenweekbellen.

CONCEPT

Arbeidsbemiddeling

Namijnwerkmetdedj-apparatuurstapteikovernaareenuitzendbureaudatbemiddeldetussenwerkgevers metbouwprojectenenwerklieden:allerleisoortentimmerliedenenandereambachtslieden.Daarwerkteikvooral indebuitendienst.Bijarbeidsbemiddelinghebjecontactaantweekanten:aandeenekantdewerkgevers,de opdrachtgeversdiemensenzoekenvooreenbepaaldproject.Aandeanderekantdeuitzendkrachtendieeen kluszoeken.Jebelteenopdrachtgeverenzeteenuitzendkrachtindiebijdekluspast.

Aanheteindevandeweekbeldeikdeopdrachtgeveromtevragenofallesgoedgaat.Ookdoeikdataanhet eindevaneenafgesprokenperiode:ginghetgoed,wiltunogverlengenmisschien?Watginggoed,watgingniet goed,watkandevolgendekeerbeter,hoeisonzedienstverleningverlopen?

Alseenuitzendkrachtergensnietmeernodigis,gaikmethemingesprek:hebjezelfalwerkofmogenwijweer werkvoorjezoeken?Hetmooievanditwerkvindikdatjezelfervaart,vanatotz,hoehetheletrajectloopt.Je hebtzelfeencompleetbeeldvanwatjeaanbiedt.Datvindikerleukaan.Jebentnietalleenmaaréénschakeltje inhetgeheel.

Buitendienst

Indebuitendienstmaakjezelfjeafsprakenmetbouwbedrijven,vangroottotklein.Danreediknaareenklant toeommijnverkoopverhaaltedoen.Ookgingiklangsbijbouwprojectenomtepratenmetdeuitvoerders.Die gesprekkenhebbentweefuncties.Hetiseenkwaliteitscontrole,wantjevraagthoehetgaatmethetwerkenof deuitzendkrachtendieernuwerkengoedfunctioneren.Enjegaatnaofbijditprojectnogbehoefteisaanextra werkers;diegesprekkenhebbendusookeenelementvanacquisitie.Erwarendagenbijdatikalleenmaaropde wegzatvoorgesprekken.

Kwaliteit

Opdezemarktzijnverschillendesoortenuitzendbureausactief.Erzijnerdiegewoonzoveelmogelijkwerkers proberente‘schuiven’,zonderveeltelettenopdekwaliteitvanhetwerk.Wijrichttenonsopeenhoger marktsegment,wemiktenopkwaliteit.Metiedereuitzendkrachtvoerdeikeenintakegesprekvaneenhalfuur. Pakwegtienminutendaarvanbesteeddeikaanhetintroducerenvanonsbedrijfendemogelijkewerkzaamheden diedekandidaatmoestgaandoen,zodatdeuitzendkrachtkonbeoordelenwathetwerkzougaaninhouden.

Derestvanhetgesprekhadalsdoelombovenwatertekrijgenwatdezeuitzendkrachtinzijnmarshad:watisje ervaring,waarbenjegoedin?Waarliggenjouwkwaliteiten,watvindjijleukomtedoen?Noemeensdelaatste drieprojectendiejegedaanhebt.Wanneerbenjebeschikbaar?Dieinformatiehadiknodigomdejuistepersoon aanhetjuisteprojecttekoppelen.Zowetenwewatiemandkan.

Eeninterieurtimmermaniseenandersoorttimmermandaneenbetontimmerman.Bijbinnenkomstkonikvaak alzienwelksoorttimmermaniemandwas.Vaakhadikzesvanzulkegesprekkenopeenmiddag.

CONCEPT

Timmerman op een bouwproject.

JehadnietalleenuitzendkrachtenuitNederland,maarookuithetbuitenland,bijvoorbeelduitPolenofRoemenië. Erwarenwerkgeversdienietmethenwildenwerken,maarerwarenerookgenoegdiegraagmetdezemensen werkten.WijvereistenweldatzijNederlandskenden.Wevondenkwaliteitbelangrijkerdannationaliteit.

Eendienstverkopen

Alsjedezefunctievergelijktmethetwerkdatikhadmetdedj-apparatuur,valtopdatjealsintermediaireen dienstverkooptengeentastbaarproduct.Jekuntdiedienstineenverkoopgespreknietlatenzien.Datmaakt hetverkopenwelwatmoeilijker.Welkunjewijzenopjeervaring,opjetrackrecordvantevredenklanten.Enje kuntuitleggendatjezorgvuldigbentmetuitzendkrachtenscreenenenbeoordelen.

Wewarenbijhetuitzendbureaumeteengroterteamdaninmijnvorigebaan.Alswegingenbellenvooracquisitie, maaktenwemetelkaareersteenpoosjelol.Dangingenwepasbellen;meteenlachopjegezichtgaatdatveel beter.

Wielersport

Mijnwerkgeverdeedookaaneventmarketing:hijsponsordeeenwielrenploeg.Hijhieldzelfveelvandewielersport enhadeenwielerploeg,watsomsvooreenmooispektakelzorgde.Naasthetparcourszettenwedaneengrote vrachtwagen,zoeentjeuitdeformule1-wereld,waaruiteenserreeneenperronkondenschuiven.Daarnodigden weonzerelatiesuit,diedaarcompleetverzorgdwerdenmeteenhapje,drankje,koudbuffetenwarmbuffet. Dewielersportleeftbehoorlijkindebouwwereld,dushetwaseengoedevormvanrelatiemanagement:jerelaties warmhoudenenhuneengoedgevoelgevenmeteendagdiezezichnoglangherinneren.

Veldrijden als relatiemanagement.

Weorganiseerdenookenkelekerenperjaarmountainbikeclinics,waarvoorweonzerelatiesuitnodigden.Dan deeldenwesetjeswielerkledinguit,metonzenaameropnatuurlijk.

Conjunctuurgevoelig

Dezebranchevanintermediairsvoorbouwbedrijveniswelheelgevoeligvoordeupsendownsindeeconomie, deconjunctuur.Alshetgoedgaat,zijndewerkersbijnanietaanteslepen.Maaralsdeeconomischegroeitegenzit, valtdevraagbehoorlijkterug.Ookontstaatdandrukopdeuurtarieven,zosterkdateenzelfstandigeuitzendkracht erampervoorkanwerken.

CONCEPT

Veeluitzendkrachtenwarenzzp’er:zelfstandigezonderpersoneel.Eenzzp’ermoetookdebelastingensociale verzekeringspremiesinhetuurtariefdoorberekenen.Verderkomthijmeteeneigenbusmetgereedschap,die ookinhetuurtariefverwerktmoetzijn.Wijgavendezemensenadviesoverbijvoorbeeldeen arbeidsongeschiktheidsverzekeringenhaddenvoorhenookeenaanbodvanzulkeverzekeringen.

Onlinebezig

Daarnaastwasikvoorhetbedrijfactiefopsocialmediaenmetdewebsitebijhouden,referentiesbijbedrijven opvragenendieopdewebsiteplaatsen,denieuwsbriefinordemakenenmeedenkenovereennieuwCRM-systeem. ZehaddendaareenzelfgebouwdCRM-systeem,waarwealledetailsvanopdrachtgeversenuitzendkrachtenin kwijtkonden.Wekondenermeemailenensms’en,ereenmailingofeenbulk-smsuitversturenendigitaal factureren.’

Opdracht4 DeberoepservaringvanPepijn

a. InwelkeopzichtenverschiltjouwbeeldvaneencommercieelberoepmetPepijnsberoepservaring?

b. InwelkeopzichtenkomtjouwbeeldovereenmetdeervaringenvanPepijn?

Opdracht5 Koudeacquisitie

a. Watbetekentacquisitie?Zoekhetopalsjehetnietweet.

b. Watiskoudeacquisitie?

Opdracht6 Beursbezoekers

WelkverschilsignaleertPepijntussenklantendiehijaandetelefoonwerftenmensendiedebeursstandbezoeken?

Opdracht7 Dj-apparatuurenarbeidsbemiddeling

Pepijnstweedewerkkringkunjezienalseenpromotietenopzichtevanzijneerstebaan.Waaraankunjedatzien?

Opdracht8 Wielersport

Pepijnstweedewerkgeverhieldvanwielersport.Maarerwasnogeenredenwaaromhijrelatiesuitnodigdeom naarwielrennentekomenkijken.Welkereden?

3.4 Takenenfuncties

InhetverhaalvanPepijnkomjetweefunctiestegen:commercieelmedewerkerenconsulentcommerciële arbeidsbemiddeling.Bijelkefunctiehoorteenduidelijkomschreventakenpakket.Alsjesolliciteertnaareen functie,ishetbelangrijkomdattakenpakketgoedtebegrijpen,wantdaaruitbestaatjewerkalsjewordt aangenomen.Voorjewerkgeverisdatookbelangrijkomtekunnenbeoordelenofjouwopleidingenervaring passenbijdattakenpakket.

Taak

CONCEPT

Mensenvormenorganisatiesomdaterwerktedoenisenomdathethandigerisomdatwerkteorganiseren.Werk kunjeindelenintaken.Eentaakbestaatuitéénduidelijkafgebakendewerkzaamheidofuiteenpaar werkzaamhedendiebijelkaarhoren.

Eenvoorbeeldvaneentaakineenbedrijfisderegistratievaningaandeenuitgaandepost.Alsallemedewerkers zichdaarmeebezighouden,gaanerdingenmis.Hetisnietefficiënt.Daaromkrijgthetsecretariaatdezetaak.De anderemedewerkershebbeniederanderetaken.

Functie

Eenfunctiebestaatuitmeerderetakendiebijelkaarpassen.Uitvoeringvandietakenisnodigomdeorganisatie goedtelatenfunctioneren.Jijbentdegenediedefunctievervultofuitoefent.

Bijeenfunctiehoorteenfunctieomschrijving Daarinkunjelezenwelkeplaatsdefunctiepreciesheeftinde organisatie.Wieheeftdeleidingoverjou?Aanwiemoetjerapporteren?Geefjijleidingaananderen?Ookhet doelvandefunctie,detaken,debevoegdhedenendeverantwoordelijkhedenstaanineengoede functieomschrijving.

Ineengoedepersoneelsadvertentiestaateenfunctieomschrijving.Datgeeftjeeenbeeldvandeinhoudvaneen functie.Werkzoekendenkunnenzobeterbeslissenofhetzinheeftomnaardiefunctietesolliciteren.

Ookalsjeaanhetwerkbentisjefunctieomschrijvingbelangrijk.Hetgeeftjeduidelijkheid:jeweetprecieswelke takenjemoetuitvoerenenwatjerelatieismetanderemedewerkers.

Jefunctieomschrijvingisomnogmeerredenenbelangrijk:

• Hetisdebasisvoorjebeoordeling.Jewordtbeoordeeldopdetakenenverantwoordelijkhedendieinje functieomschrijvingstaan.

• Hetiseeninstrumentbijjefunctioneringsgesprekenjeloopbaanplanning:benjealtoeaaneenzwaardere taakofverantwoordelijkheid?

• Hetisdebasisvoordefunctiewaardering:jesalarishangtafvandezwaartevanhettakenpakketende verantwoordelijkheden.

Voorhetmanagementisdefunctieomschrijvingeenhulpmiddelbijdeselectievannieuwpersoneel,bijde beoordelingvanmedewerkersenbijhetpersoneelsbeleid.

Functieomschrijvingcommercieelmedewerkerbinnendienst

Functiedoel

Plaatsindeorganisatie

Taken

Bevoegdheden

Verantwoordelijkheden

Opdracht9 Takenenfuncties

• Onderhoudenvancontactenmetklanten.

• Meewerkenaanhetbehalenvanverkooptargets.

• Administratieveondersteuningvandeverkoop.

Demedewerkerheefteenondersteunendefunctieenwordtaangestuurd doorhethoofdVerkoop.

• Verkoopaanbestaandeenpotentiëlerelaties,telefonischenonline.

• Volgenvanhetverbruikvanklanteninverbandmet herhalingsaankopen.

• Bijhoudenvanklantendossiers.

• Offertesuitbrengenenbewakenvandevoortgang.

• Klantenontvangen.

• Afsprakenmaken.

• Bijhoudenvandeverkoopadministratie.

• Zelfstandigcontactleggenmetmogelijkeklanten.

• Binnengesteldegrenzenzelfstandigoffertesuitbrengen.

• Bijdragenaanhethalenvanverkooptargets.

• Goedeafwikkelingvandeadministratievekantvanhetverkoopproces.

• Aanspreekpuntvoorklanten.

CONCEPT

Bestudeerhetvoorbeeldmetdefunctieomschrijvingvooreencommercieelmedewerkerbinnendienstindetekst.

a. Isdezeomschrijvinghetzelfdevoorelkefunctiemetdezefunctienaam?Verklaarjeantwoord.

b. Verklaarbijdebevoegdhedendebetekenisvan‘binnengesteldegrenzen’.

c. Welkegevolgenkunnendezeverantwoordelijkhedenhebbenvoordemedewerkerdiedezefunctieuitoefent?

Opdracht10 Bevoegdhedenenverantwoordelijkheden

a. Welkebevoegdhedenheefteenkassamedewerkerineensupermarkt?

b. Welkeverantwoordelijkhedenhorendaarbij?

Opdracht11 Zakelijkecorrespondentie

Alsiederemedewerkerpostkanregistreren,gebeurthetwerknietefficiënt.Erkannogietsmisgaan.Bedenkwat enwaarom.

Opdracht12 Taakverdeling

a. Watishetgrotevoordeelvantaakverdeling?

b. Bedenkwelkenadeleneenalteverfijndetaakverdelingkanhebben.

Opdracht13 Taakenfunctie

a. Watishetverschiltusseneentaakeneenfunctie?Kieshetjuisteantwoord.

Eentaakheefteenaantalfuncties.Taakisduseenruimerbegripdanfunctie.

Eenfunctiebestaatuiteenaantaltaken.Functieisduseenruimerbegripdantaak.

Takenkaneenmedewerkerzelfstandiguitvoeren,eenfunctieuitvoerenkanalleennaeen functioneringsgesprek.

Naareentakenpakketkunjesolliciteren,naareenfunctieniet.

b. Watisprecieshetverschiltusseneenfunctieendefunctionarisdiedefunctieuitoefent?

3.5 Commercieenmarketing

CONCEPT

Marketingisdekunstomervoortezorgendatklantenproductenkunnenkopendieaansluitenbijhunbehoeften, omgoederenendienstenaantebiedendiewaardehebbenvoordedoelgroep.Omopdehoogteteblijvenvan debehoeftendoetdeafdelingMarketingvaneenbedrijfaanmarktonderzoek.Opgronddaarvanontwerptze eenmarketingstrategie,eenplanvanaanpak.

VierP’s

Diemarketingstrategievindjeinhetmarketingplan.Daarinstaatdeinvullingvandemarketinginstrumenten,de vierP’s,centraal:

Product

Hetproductofdedienstzelf,assortiment,merk,serviceengarantie,verpakking.

Prijs

Consumentenprijs,prijsvoordetussenhandel,kortingen.

Plaats

Keuzeenonderhoudvandistributiekanalen,selectievanverkooppunten,winkelformules.

Promotie

Reclame,persoonlijkeverkoop,pr,sponsoring,publiciteit,directmarketing(inclusiefonlinemarketing), verkoopacties,beurzenententoonstellingen.

Promotiekunjeeigenlijkbeter‘communicatie’noemen.Eenondernemingkannogzo’ngoedaanbodhebben; alszenietcommuniceertmetdedoelgroepen,zalzenietveelverkopen.Ineencommerciëlefunctievoerjijeen deelvandiecommunicatieuit.Jevormtalshetwareeenbrugtussenjewerkgeverendeklanten.Jelichtklanten voor,draagtbijaandemerkbekendheidenstimuleertdeverkoop.Ookbenjedirectbetrokkenbijverkoopacties. Opbeurzenzijnhetdeverkopersdiedepromotieuitdragenendieleads(mogelijkeklanten)inkaartbrengen.

CONCEPT

Verschilmarketingencommercie

Inhetwerkveldmarketingligtermeernadrukoponderzoek,analyseren,nadenkenenontwerpen.Ineen commercieelberoepbenjemeereendoener:jevoertonderdelenvandemarketinguit.Voorhetsuccesvaneen ondernemingishetbelangrijkdatalleneuzendezelfdekantopstaan:allemedewerkersdragenbijaandeuitvoering vandemarketingstrategie.OpdeafdelingVerkoopgeldtdatnogsterker,wantdeverkoopisonderdeelvandie strategie.

Wederzijdseaanvulling

Hetisdanookgeenwonderdatjetijdensjeopleidingaardigwatleertovermarketing.Belangrijkisdatjijalles vanmarketingbegrijpt.Enzijmoetenjounetzogoedbegrijpen.Alsverkoperhebjeveeldirectcontactmet klanten,veelmeerdaneenafdelingMarketing.Voordiecollegavormjijduseenbelangrijkebronvaninformatie. Jehoortvaakwatklantenvanhetaanbodvindenenwaarzevooralnaaropzoekzijn.Metzulkeinformatiekan deonderneminghetmarketingbeleidregelmatigafstemmenenzonodigaanpassen.

Andereafdelingen

Jecollega’svandemarketingafdelingzijnnietdeenigenmetwiejevaakcontacthebt.Alsverkoperbenjeook afhankelijkvandeinkopers:iservoorraad?Envandelogistiekemedewerkers:kunnenweditoptijdleveren, kunnenwewaarmakenwatwebeloven?Ookdetechnischemensenvandeproductiehebjevaaknodig.Jebent zelfniettechnischgeschoold,dusombepaaldedingenuittekunnenleggenhebjehunkennisnodig.Alshetom eenwatingewikkelderproductgaat,kanhetheelzinvolzijnomsamenmetzo’ncollegabijeenklantopbezoek tegaan.

Opdracht14 Commercieenmarketing

a. Waaromishetvoorverkopersnodigomgoedopdehoogtetezijnvandemarketingvanhunbedrijf?

b. Inwelkopzichtkaneenverkoperdecollega’svanmarketingvaninformatievoorzien?

Opdracht15 Marketingmixensales

a. BijwelkevandevierP’shoorthetwerkineencommercieelberoep?Kieshetjuisteantwoord. product prijs promotie plaats

Hoofdstuk3 Commercie

b. OpwelkemanierhebjeineencommercieelberoeptemakenmetdePvanproduct?

3.6 Samenvatting

Commerciebetekenthandel,verkopenmetalsdoelwinstmaken.Ineencommercieelberoepligtdenadrukop verkopen,vooralaanzakelijkeklanten.Verkoopaanconsumentenvindjeinderetail.Debelangrijksteonderdelen vanhetcommerciëlewerkveldzijn:

• Persoonlijkeverkoop,sales.

• Onlinecommunicatie,e-commerce:verkopenkannietalleenfacetofaceoftelefonisch,maarookviainternet.

CONCEPT

• Zichtopdeklantreis.Diebestaatuitalleopeenvolgendeonline-enofflinecontactendieeenklantheeftmet eenaanbieder.Inzichtdaarinhelptjeombeterbijklantenaantesluiten.

• Uitvoerenvandemarketingstrategie.

DesalesmanagerofhethoofdVerkoopheeftdeleidingovereenverkoopteam.Accountmanagersverzorgen zelfstandighetcontactmetbestaandeklantenenzijnopzoeknaarnieuweklanten.Keyaccountmanagerszijn verantwoordelijkvoorhetcontactmetdegrootsteklanten.Eencommercieelmedewerkerondersteuntde accountmanagersendoetveelvanhetadministratievewerkdatdeverkoopmetzichmeebrengt.Indebinnendienst zitjevooralopkantoor,indebuitendienstbezoekjeklanten.

Eenservicemerchandiserhelptretailersmetdewinkelpresentatie.Eene-commercespecialistwerktvooralaan hetverbeterenvandewebsiteenaane-mailcampagnes.Eenconsulentcommerciëlearbeidsbemiddeling (intercedent)koppeltuitzendkrachtenaanwerkgevers.Eenjuniormanagerinternationalehandelisbezigmet importofexportengeeftleidingaanmedewerkers.Eenjuniormanagergroothandelverkooptaanretailersen geeftleidingaanmedewerkers.

Bijkoudeacquisitiepraatjemetmogelijkeklantenmetwiejenognieteerdercontacthad.Eenpositievemindset isdaarbijbelangrijk.Zowelbijkoudeacquisitiealsbijbeursdeelnameishetbelangrijkomklantgegevensinte voerenineenCRM-systeem.Eendienstverkopenkanlastigerzijndanverkoopvangoederen,omdatjededienst nietkuntlatenzien.

Eentaakbestaatuitéénduidelijkafgebakendewerkzaamheidofuiteenpaarwerkzaamhedendiebijelkaarhoren. Eenfunctiebestaatuitmeerderetakendiebijelkaarpassen.Ineenfunctieomschrijvingstaatwelkeplaatsde functiepreciesheeftindeorganisatie,hetdoelvandefunctieendetaken,bevoegdhedenenverantwoordelijkheden dieerbijhoren.Defunctieomschrijvingisdebasisvoorjebeoordeling,voorfunctioneringsgesprekkenenvoor defunctiewaardering.

Marketingisdekunstomervoortezorgendatklantenproductenkunnenkopendieaansluitenbijhunbehoeften, omgoederenendienstenaantebiedendiewaardehebbenvoordedoelgroep.Demarketinginstrumentenbestaan uitdevierP’s:product,prijs,plaatsenpromotie.Persoonlijkeverkoophoortbijpromotie,ofwelcommerciële communicatie.Eenverkopervoerthetmarketingbeleiduitenkanwaardevolleinformatieoverklantendoorspelen aandemarketingafdeling.

Opdracht16 Vacatures(plusopdracht)

Zoekvacaturesvoorcommerciëleberoepen.Jekuntopinternetkijkenofindekrant.Kieseréénoftweeuitdie jegeschiktlijkenvoorjoualsjejembo-diplomaopzakhebt.Wattrektjouaanindezebaan?Waaromkiesjejuist dezevacature?

Opdracht17 Begrippentrainer

Jebentaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen. Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• Accountmanager

• Binnendienst

• Buitendienst

• Commercie

• Commercieeldirecteur

CONCEPT

• Commercieelmedewerker

• Consulentcommerciëlearbeidsbemiddeling(intercedent)

• CRM-systeem

• E-commerce

• Functie

• Functieomschrijving

• Junioraccountmanager

• Juniormanagergroothandel

• Juniormanagerinternationalehandel

• Keyaccountmanager

• Klantreis(customerjourney)

• Koudeacquisitie

• Marketing

• Salesmanager

• (Service)merchandiser

• Taak

• Vertegenwoordiger

• VierP’s

OmjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennenoefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Extraonlinemateriaal

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten. Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• Actieopdrachten

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

Hoofdstuk4

Ondernemerschapinactie

CONCEPT

Alsjeondernemerwiltworden,ishethandigalsjeeenondernemerstypebent.Hoeweetjeofjijdatbent?Daar kunjeachterkomendoortekijkennaarjeeigenpersoonlijkheid.Daarnakunjekijkenofjeondernemendbent.

Welbelangrijkisdatjeeerlijknaarjezelfdurfttezijn.Omteslagenalsondernemerishetbelangrijkomteweten waarjepassieligt.Alsjijkuntdoenwaarjehartligt,hebjedemeestekansvanslagen.

Tijdensjeonderzoeknaarjepassie,kwaliteitenenvaardighedenkomjeermisschienachterdatjeeenaantal dingennognietgoedkunt.Datgeeftniet,veelondernemersvaardighedenkunjeleren.Eéndingiszeker:hoe meerjeweetoverjeeigenondernemerskwaliteitenenoverwatvoorondernemerjebent,hoebeterhetjouzal lukkeneenondernemingtoteensuccestemaken.Goedomtewetenisdaternieteenvastprofielisvooreen ondernemer.Iedereondernemerisuniekenheeftzijneigenvaardighedenenkwaliteiten.Grotekansdusdatjij kuntslagenalsondernemer.

Leerdoelen

• Jekenthetbelangvanpassievoorondernemerschap.

• Jeweetwelkeondernemerskwaliteitenbelangrijkzijn.

• Jeweethoejeeenpersoonlijkopleidingsplanmaakt.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpje.

a. Welketegenslagen(grootofklein)hebjijoverwonneninjeleven?

b. Watkunjevantegenslagenleren?

4.1 Watisondernemen?

CONCEPT

AlsjeinhetNederlandsewoordenboekdebetekenisvanhetwoord‘ondernemen’opzoekt,staater:‘beginnen tedoen;=uitvoeren:actieondernemen’. Beginnenmetdoen,inactiekomeniseenbelangrijkeeigenschapvan ondernemers.Maardaarmeebenjenoggeenondernemer.Hetiseenstart.

Kwaliteitenvanondernemers

Watondernemersmetelkaargemeenhebbenisdatzeveelpassiehebbenvoor hunonderneming.Zedoeniets watzegraagdoenendoenietswaarzegoedinzijn.Datgeeftvoldoening.Dievoldoening,hetgevoeldatjehet kuntdoenzoalsjehetzelfwilt,hetgevoelvanonafhankelijkheid,isvaakbelangrijkerdanhetideedatjeerveel geldmeeverdientenrijkwordt. Verderwordenactiviteitenalskansenzienenbenutten,innoveren(vernieuwen) enrisicodurvennemenvaakinéénademgenoemdmetondernemen.

Eigenlijkisergeenvastedefinitievoor ondernementegeven.Jekunt ondernemerschapopveelverschillende manierenbekijken.Jekuntnaarde eigenschappenvandeondernemerkijken. Jekuntkijkennaarwatondernemersvoor demaatschappijbetekenen.Enookkunje naardejuridischekantvan ondernemerschapkijken.Dankijkjenaar welkewettenenregelsvoorjouals ondernemergelden.OokdeBelastingdienst heefthaareigenregelsomvasttestellenof iemandondernemeris.Maarde eenvoudigstedefinitieiszeggendateen ondernemeriemandisdiewerktals zelfstandige,dusnietvooreenbaas.

Waaraan herken je een ondernemer?

Ondernemingenvindjezowelindeb2balsindeb2c.Eenondernemerkanmetzijnondernemingaanandere bedrijvenverkopen,maarkanookervoorkiezenomalsondernemerrechtstreeksaandeconsumentteverkopen. Eencombinatieisookmogelijk.Erzijnondernemingendiezowelaananderebedrijvenalsaandeeindgebruiker (consument)verkopen.

Waaromondernemerworden?

Aanbijnadertienduizendondernemersis,tijdenseenonderzoek,gevraagdwaaromzijmethunbedrijfzijn begonnen.Deondernemerskregenvijfantwoordenvoorgelegdwaaruitzeeréénmoestenkiezen.Ditleverdehet volgendebeeldop:

CONCEPT

Uitdeafbeeldingkunjeaflezendat‘doenwatjeleukvindt’veelbelangrijkerisvoorondernemersdan‘rijkworden’. Gelukkigmaar,wantmensendieechtrijkwordenvanhuneigenbedrijfzijneerderdeuitzonderingdanderegel.

Eenandereredenomeenbedrijftestartenkanzijndatiemandzijnbaankwijtisenduswerkloosis.Ofdatiemand hetnietnaarzijnzinhadopzijnwerk.Datkannethetlaatstezetjezijnomvoorjezelftebeginnen.

Waaromwordtiemandondernemer?

Belangrijkeredenenomondernemertewordenzijn:

• onafhankelijkzijn

• opzoeknaareennieuweuitdaging

• doenwatjevoldoeninggeeft

• jeeigenkennisenervaringgebruiken

• werkloosgeworden,dusopzoeknaarnieuweinkomsten

• ontevredenmeteenbaaninloondienst

• gezinenwerkbetercombineren

• meergeldverdienen

• gebruikmakenvaneigenvakkennis

• gatindemarktzien

• geldbeschikbaarhebben

• meerstatuswillen.

Succesvolondernemen

Watiseensuccesvolleondernemer?Isdatiemanddiebinneneenpaarjaarrijkisofiemanddiesteedseennieuw gatindemarktvindt?Iseensuccesvolleondernemeriemanddieheelgoedweetwatbijzijnklantenleeften daarmeeeenvasteklantenkringopbouwt?Ofiseensuccesvolleondernemerdewinkelieromdehoekwaarje altijdterechtkuntendiemethardwerkenzijnboterhamverdient?

Erisveelwetenschappelijkonderzoekgedaannaarsuccesvolondernemen.Zoisbijvoorbeelduitgezochtdatje eengrotekanshebtomoplangetermijnteoverlevenalsjeondernemingzevenjaarbestaat.Eenheelbekend onderzoekoverdevraagwatondernemersondernemendmaaktwashetonderzoekvanSarasSaravathy.Zij ontdektenaveelgesprekkenmettopondernemersdatervijfprincipeszijndiedezeondernemerssuccesvol maken.Ditwordendevijfprincipesvaneffectuationgenoemd.

CONCEPT

• birdinhand-principe

Hierbijbekijkjewelkemiddelenjebeschikbaarhebtenopwelkemanierenjedezekuntinzetten.Jepastje doelaanaandemiddelenenmogelijkhedendiejehebt.

• affordableloss-principe

Jeneemteenaanvaardbaarrisico.Bijelkbesluitweegjeafwelkverliesjekuntlijdenenwelkewinstertegenover kanstaan.Jebepaaltvooralwelkrisicojewiltenkuntnemen.

• crazyquilt-principe

Hierbijgaathetomjenetwerk.Wiekenjeenwiekanjouhelpenomjouwplannenteverwezenlijken?

• lemonade-principe

Vancitroenenmaakjelimonade.Alsjeeentegenslaghebt,probeerjedieomtebuigennaarietspositiefs.Je probeertkansentezienindetegenslagendiejeervaart.

• pilotintheplane-principe

Alsondernemerneemjehetheftineigenhanden.Jijbentdepilootvanjeeigenbedrijfenbepaaltwelkekant jeopgaatenmetwelkemiddelenjedatdoet.

Erzijnnogveelmeeronderzoekennaarsuccesvolondernemengedaan.Detweebelangrijkstevoorwaardenvoor ondernemerschapdiedangenoemdwordenzijnmeestalpassieenergensheelgoedinzijn.

Opdracht2 Succesvolondernemen

a. Bekijkhetvoorbeeld‘Waaromwordtiemandondernemer?’indetheorie.Welkedrieredenensprekenjouhet meestaan?Legjeantwoorduit.

b. Watisvoorjoudebelangrijksteredenomtewillenondernemen?

c. Wanneervindjijeenondernemersuccesvol?Noemminimaaldriepunten.

d. Effectuationkentvijfprincipes.Combineerhetprincipemetdejuisteomschrijving.

Principevaneffectuation

Omschrijving

Aanvaardbaarrisico Birdinhand

Affordableloss

Doelpastbijdemiddelen

Eentegenslagbuigjeomnaarietspositiefs Crazyquilt

CONCEPT

Lemonade

Pilotintheplane

OverMyJewellery

Hetnetwerkhelptjeomplannente verwezenlijken

Neemhetheftineigenhanden

‘...AlssprankelendeconnectorszijnwetoegewijdombetaalbareNederlandsesieradendesignsaantebieden, dietoegankelijkendraagbaarzijnvooriedereen.Indeloopderjarenheeftdeontwikkelingvanonskenmerkende

MyJewellery-merkonsveellessengeleerd,dieonsallemaalnogambitieuzerhebbengemaaktdanooittevoren. Wezijntrotsophetbedrijfdatwevandaagdedagzijn.Doortelerentijdensiederestapvanonzereisenonste lateninspirerendoorjouwbehoeftenenwensen,hebbenweonzecollectiesuitgebreidmetkleding,beautyen lifestyle-producten,waarvanhetcreatieveprocesvolledigineigenhuiswordtontwikkeld.

Vanschetsentot(print)design,fotoshootstotmodellenenallesdaartussenin ’

My-jewellery.com (ingekort).

e. Leesdecasus.

Welkprincipeofwelkeprincipesvaneffectuationherkenjeindezecasus?Legjeantwoorduit.

4.2 Startenmeteenonderneming

Veelsuccesvolleondernemerszeggen:‘Hetbelangrijkstvanondernemerwordenisdatjeeengoedideehebten hardwerkt!Derestkomtvanzelf.’

Eengoedevoorbereiding

Omalsondernemertestartenhebjeeengoedideenodig,datishelemaalwaar.Maareengoedevoorbereiding isdaarbijonmisbaar.Ondernemenvraagtomveelverschillendekwaliteiten.Meteengoedevoorbereidingisde kansvanslagengroter. Tijdensdevoorbereidingwordtjeideeeenconcreetproduct(goedofdienst)datjekunt verkopen.Ookdenkjenaoverwatjemoetdoen(enlaten)omjeideeindemarkttezetten.Verderishetgoedte wetenwelktypeondernemerjebent.Sommigenzijnervoorindewieggelegd,anderenmoetenhetleren.Weer anderenontdekkendatzezichprettigervoelenalszeinloondienstwerken,metmeerzekerheden.

CONCEPT

Businessplan

Bijeengoedevoorbereidinghoorteenbusinessplan.Injebusinessplanstaatwaarom,hoeenwatjegaat ondernemen.Jijgeeftjouwpersoonlijkemotivatieofdrijfveerwaaromjeondernemerwiltworden.Eenbusinessplan wordtookwelbusinessmodel,bedrijfsplanofondernemingsplangenoemd.Hetbusinessplaniseenpersoonlijke presentatievanjebedrijfsideeenalleswatdaarbijkomtkijken.Jelegtdaarinduidelijkuithoejevanplanbent omjebedrijfoptezetten.Ineenbusinessplanonderbouwjejouwkeuzes.

Jemaakthetbusinessplanindeeersteplaatsvoorjezelfomeenduidelijkbeeldtekrijgenvanwatjewilt.Alsje jeplanpresenteertbijeenkredietverstrekker,kijktdepersoondiehetkredietverstrektooknaarjoualspersoon diehetplangaatuitvoeren.

Inhetbusinessplanstaan:

• jepersoonlijkegegevens,jewaardenenjebedrijfsideeendepraktischeinformatieoverjebedrijf

• jemarktbeschrijvingmetjemarktonderzoekenmarketingplan,verkoopplaneninkoopplan(samenookwel hetcommerciëleplangenoemd)

• eenfinanciëleonderbouwing.

Hoejejezelfpresenteertisnetzobelangrijkalsjeplanzelf.Datzegtietsoverjemotivatie,enthousiasme, verkooptechniekenovertuigingskrachtendaarmeeietsoverdeslagingskansvanjebedrijf.Daaromvindjein hetbusinessplannietalleenhetbedrijfsidee,informatieoverdemarktenfinanciëleinformatie,maarookveel informatieoverjouweigenschappen.

Markt

Alseenondernemerspreektoverdemarkt,gaatditoverhettotaalvankopers(vragers)enverkopers (aanbieders)samen.Eenondernemerdiegoedopdehoogteisvandemarkt,is‘marktgericht’.

Opdracht3 Startenmeteenonderneming

a. Welkedrieonderdelenstaanineenbusinessplan?

b. ‘Dieondernemerisgoedopdehoogtevandemarkt.’

Watbetekent‘markt’indezezin?

c. Voorwieschrijfjeeenbusinessplanindeeersteplaats?Kieshetjuisteantwoord. voordebankomeenfinancieringaantevragen

CONCEPT

vooreenkredietverstrekker

voorjezelf

voordemarktomklantenaantetrekken

d. Alsjefinancieringnodighebt,vraagteenkredietverstrekkeromeenbusinessplan.Waaromwildezegraag eenbusinessplanzien?

4.3 Passiealsondernemer

Watondernemersmetelkaargemeenhebbenisdatzeveelpassiehebbenvoorhunbedrijf.Zedoenietswatze graagdoenenwaarzegoedinzijn.Endatgeeftvoldoening.Dievoldoening,hetgevoeldatjehetkuntdoenzoals jehetzelfwilt,hetgevoelvanonafhankelijkheid,isvaakbelangrijkerdanhetideedatjeerveelgeldmeeverdient enrijkwordt.

Jemotivatieenenthousiasmezijndusheelbelangrijk.Datheefttemakenmetwaarjehartligt,watjegraagdoet enwaarjeenergievankrijgt.Datheetpassieofdrijfveerendieisvooriedereenverschillend.Waarligtjouwhart? Watdoejijgraag?Gamen?Muziekdownloaden?Eenmoestuinbijhouden?Chattenmetjevrienden?Voetballen? Uitgaan?Koken?Chillen?Vakantieplannenmaken?Datzelfdegevoelvanietsheelgraagdoenmoetjeookhebben voorjeonderneming.

Ineenonderzoekonder129ondernemerskomtnaarvorendatpassievooraltemakenheeftmetdrijfveren, bezielingentoewijding,metzakenvoorelkaarkrijgenenmetveelaandachtdedingendoen.Detijddieietskost heeftmaarheelweiniginvloed.Passieiseenbronvanenergie.

Seepje

DewereldschonerenmooiermakenisdemissievanJasper GabriëlseenMelvinLoggies.MethunsocialeondernemingSeepje kregenzehunduurzamevoettussendedeurvande wasmiddelenmarkt.ZeverwerkenschillenvanvruchtenuitNepal totplantaardigewasmiddelen–eninmiddelsookallesreinigers enafwasmiddelen.

Jasper(26)enMelvin(27)zagenoptvhoeeenvrouwuitNepal schillenvandevruchtSapindusmukorossigebruikteomnatuurlijk zeepmeetemaken.Zewikkeldedeschillenineendoek,deeder waterbijen erkwamzeepvrij.Metdezeepwastezehaarharen, lichaamenkleding.Datzettedevriendenaanhetdenken:waarom gebruikenwehierallerleisynthetischemiddelenalshetook

Bron: Seepje

natuurlijkkan?ZegingenoponderzoekuitenkwamenincontactmethunNepalese‘schillenboer’Hari,dienet alszijzelfeenpositieveimpactwildecreëren.Zeschraaptenhunstudiefinanciering(€4.600)bijelkaarenkochten huneerstebaalschillen.Nu,vijfjaarlater,concurrerenzemetdegrootstemultinationals.

‘Weziennietsnelrisico’s.Wezijnonserwelbewustvan,maarerniethuiverigvoor.Hetisontzettendleukom eenproductteontwikkelendatnognietbestaatenalsjedaarpositievereactiesopkrijgt,vanvrienden,familie enlaterexperts,krijgjedaarveelenergievan.Westrevenduurzameimpactna.Onsdoelisomzoveelmogelijk mensenblijtemakenmetonzeproductenenonzeomgevingwaarinweleven.’

Ikgastarten.nl.

CONCEPT

Motivatie

Injebusinessplanomschrijfjejouwpassie,drijfverenofmotivatie omondernemerteworden.Waarkrijgjijenergievan?Jepassie komtechtvanuitjehartenisjouwredenomhetbedrijftestarten. Alsjevanuitjeintrinsiekemotivatiegaatondernemen,onderneem jeechtvanuitjepassie.Maarerkunnensomsookextrinsieke redenenzijnwaaromjestartmetondernemen.Iemanddiegeen baanmeerheeftenalleenalszzp’eraandeslagkangaan,start minofmeeruitnoodeenonderneming.Jestartdanals ondernemermeteenextrinsiekemotivatie.

Begin jij als ondernemer vanuit een relaxte situatie, vanuit je hart, of start jij uit nood?

Tipsbijhetbeschrijvenvanjepassie

Devolgendedrietipshelpenjeaardigopwegbijhetbeschrijvenvanjepassie:

Formuleerpositief

Omschrijfjemotivatienietzo:ikkannietgoedsamenwerkenmetanderen,dusbeginikmaarvoormezelf.

Doeheteerderzo:ikkomhetbesttotmijnrechtalsikzelfkanbepalenhoeikeenklusaanpak.

Denkinmogelijkheden

Dusniet:ikkangeenwerkkrijgen,dusbeginikmaareeneigenbedrijf.

Maarzo:deomstandighedenopdearbeidsmarkthebbenmenetdatextrazetjegegevenomeeneigenbedrijfte beginnen.

Checkjemotivatie

Blijfwegvan:ikwilgraagsnelcashenendatkanalleenmeteeneigenbedrijf.

Maardenk:ikgaietsdoenwatikleukvindengoedkanénwaarmeeikanderenkanhelpen.

Opdracht4 Passie

a. Geefeenvoorbeeldvaneenondernemerdievanuitpassiezijnondernemingisgestart,netalsdeondernemers vanSeepje.Leguitwaaromditzijnpassieis.

b. Zijndevolgendesituatiesvoorbeeldenvanintrinsiekeofextrinsiekemotivatie?

1. Eenondernemerstarteensurfwinkel,omdatsurfenzijngrootstehobbyisenhijhetliefstalzijntijdaan zijnhobbywilbesteden:intrinsiekemotivatie/extrinsiekemotivatie

CONCEPT

2. Eenvertegenwoordigerinbouwmaterialenraaktnaeenreorganisatiezijnbaankwijt.Hijbesluitzijnwerk alszzp’ervoorttezetten:intrinsiekemotivatie/extrinsiekemotivatie

c. LeeshetvoorbeeldvanSeepjenogeenkeerenkiesdejuistewoorden.

1. DedrijfveervandeondernemersdieSeepjeoprichttenwasduurzaamondernemen/geldverdienen/ eennieuwproductopdemarktbrengen

2. Dezedrijfveeriseenvormvanintrinsieke/extrinsiekemotivatie.

3. Zekrijgenhierhoop/energievan.

Vuldedrijfverentestinopdewebsite.

d. Watzijnjouwbelangrijkstedrijfveren?

e. Waaromishetbelangrijkomjepassieofmotivatiepositiefteformuleren?

4.4 Kwaliteitenalsondernemer

Omtewetenwatjesterkepuntenalsondernemerzijnenwatjeontwikkelpuntenzijnkunjekijkennaarde competentiesdievanondernemersgevraagdworden.Natuurlijkisiedermensuniek,netalsiedereondernemer. Maarsuccesvolleondernemershebbenbepaaldeeigenschappen.Dieeigenschappenwordenookwelpersoonlijke ondernemerskwaliteitengenoemd.

Watbetekenendeondernemerskwaliteiten?

Indevolgendeillustratiestaanzeonderdenoemer‘ondernemendgedrag’.Zehebbenallemaaltemakenmet kansenzien,kansenbenuttenenwaardecreëren.

Zogaanflexibelzijneninitiatiefnemenbijvoorbeeldoverjeplannenkunnenbijstellenalsdeomstandigheden veranderen.Denkbijvoorbeeldaanrestaurantsdiemoestensluitendoorhetcoronavirus,maardiemeteen afhaalrestauranteenanderemarktaanboorden.

Creativiteitheefttemakenmetnieuweideeënverzinnenenbuitendegebaandepadendenken.Besluitvaardigheid gaatoverbeslissingennemenenniettelangtwijfelen.

Belangrijkecompetenties

CONCEPT

Indeillustratieoverondernemendgedragzijndebelangrijksteondernemerskwaliteitenweergegeven,ookwel competentiesgenoemd.Hiernawordendezecompetentiesverdertoegelicht.

Flexibelzijn

Jekuntjeaanpassenalsdesituatieverandert.Jestaatopenvoornieuweideeënenplannen,ookalsdaardoor eenonzekeresituatieontstaat.Jekuntomgaanmetverschillendemensenenhelptmensenwaarnodig.Alseen situatieverandert,kunjesnelschakelenenhandelennaardenieuwesituatie.Jeprobeertooknieuwedingen uit.Jebentnieuwsgierigenwiltnieuwedingenleren.

Openstaanvoorjeomgeving(sociaalvaardig)

Jebentopdehoogtevanmaatschappelijketrendsenontwikkelingen,maarweetookwaterspeeltinjedirecte omgeving.Jekunteennetwerkopformelewijzeonderhouden.Ditbetekentdatjebijvoorbeeldzakelijkeafspraken kuntmakenen(zakelijke)netwerkbijeenkomstenbezoekt.Jeonderhoudtjenetwerkookopeeninformelemanier, bijvoorbeelddooreenkeerbijeenondernemerkoffietegaandrinkenofeengesprektevoerenoverbijvoorbeeld zijnhobby’s.Daarnaastgajenaarverschillendeactiviteiten,zoalseennetwerkbijeenkomstofeenvakbeurs,of laatjejezientijdensbelangrijkeactiviteiteninjouwwoon-/werkplaats.

Initiatiefnemen

Jegaataandeslagmetnieuweactiviteiten.Jeonderneemtactiesomjeteontplooienenteontwikkelen.Jebent nietbangomnieuweuitdagingenaantegaan.Jedurftbeslissingentenemenenknopendoortehakken.Jeneemt ookzonderproblemenverantwoordelijkhedenopje.Tenslottehelpjemensenofcollega’swaarnodig.

Lefhebbenenrisico’sdurvennemen

Jemaakteenkrachtigeenpositieveindruk.Bijkritiekoftegenstandlaatjejenietdirectvanjeideeënafbrengen. Jebentduidelijkinjeopvattingenenneemteenduidelijkstandpuntin.Alshetnodigis,durfjeanderstedenken. Wanneerjetegenslagervaart,gajedoorzonderhetdoeluithetoogteverliezen.

Samenwerken

Jebevordertdesamenwerkingenteamgeestineen groepenpastjezonodigaandegroepaan.Je waardeertopenlijkdebijdragenvananderen.Tijdens desamenwerkingoverlegjeregelmatigmetanderen eninformeerjehenvoldoende.Jehoudtjeaan afspraken.Alsermoeilijkhedenzijn,doejeerallesaan omeenrelatiegoedtehouden.Jeneemtzonodigde rolvanbemiddelaaropjealseronenigheidistussen anderen.

Samen brainstormen met andere ondernemers kan nieuwe ideeën opleveren.

Creatiefdenken

Jebentnieuwsgierigenstelt(dejuiste)vragen.Vervolgensluisterjekritischnaardeantwoorden.Vraagstukken dieerzijnbekijkjevanmeerderekantenenjestaatopenvoormeerinformatieofnieuweideeën.Jedurftook ommetnieuwe,andereideeëntekomenendezetedelenmetanderen.

Verbeteringsgerichtwerken

Alsietsfoutgaat,onderneemjeactie.Maarjehebtookhetideedatjesteedswiltverbeteren.Jeneemtgeen genoegenmetdeeerstedebesteoplossing,maardaagtjezelfuit.

Problemenoplossen

CONCEPT

Alsondernemerishetbelangrijkomdeproblemendiejetegenkomttekunnenoplossen.Daarbijkunjehet probleembenoemenenspecificeren.Jegaatvervolgensopzoeknaarkennisrondomhetprobleemenverzamelt mogelijkeoplossingen.Jebeoordeeltoplossingen,maakteenkeuzeenvoertdieuit.Ookstajeopenvoorfeedback gevenenontvangen,samenwerkingofcocreatie.

Netwerken

Verderishetvoorondernemersheelbelangrijkomtekunnennetwerken Jebouwtaaneenkringvanmensen omjeheen.Mensendiemisschienwelklantvanjeworden,maarvooralmensenmetwiejekuntsamenwerken ofaanwiejevragenkuntstellen.Ineennetwerkkunjeelkaarhelpenaannieuwezakelijkecontactenen/ofklanten. Netwerkenisgevenennemen.Jecreëerternieuwekansenmeeenverbetertjesocialevaardigheden.Erontstaat daneenwin-winsituatie.

Netwerkenkanzowelonlinealsoffline.OnlinekandatbijvoorbeeldviaplatformsalsLinkedIn,TwitterenFacebook. Offlineviajesport-ofmuziekvereniging,jefamilieenjevrienden.Ofmetmensenmetwiejehebtsamengewerkt ofopschoolhebtgezeten.Alsondernemerkunjeooklidwordenvandeondernemersvereniginginjebuurtof vaneenberoeps-ofbranchevereniging.Jekuntmeedoenaanevenementenofaaneenbeursenlegtdaar contacten.Ganaarnetwerkbijeenkomsteninjeregioofwoonplaatsenverteljeverhaal.Bedenkwatjeanderen kuntbieden.

Netwerktipsvoorstarters

Netwerkenisniethetzelfdealsverkopen

Jewiltinditgevalnietperseaaniemandeenkoelkastverkopen,maarjewiltjuisthetideeverkopendatjij verstandhebtvankoelapparatenendatjijhetinjehebtomeenbetrouwbarezakenrelatieteworden.

Weeszichtbaar

Datbedoelenweinditgevalletterlijk.Biedbijvoorbeeldaanopeennetwerkbijeenkomsttepratenovereen onderwerpwaarjijveelvanweet.Zovaljeinéénkeeropbijeengrote(enmogelijkrelevante)groepmensen.

Luistermeer,praatminder

Danhoorjesnelleraanknopingspuntenvooreenzakelijkaanbod.Stelookvragen,bijvoorbeeldoverdeproblemen waariemandwellichttegenaanloopt.Misschienhebjijweldeoplossing.

Houdcontact,ookviasocialmedia

Daarmeemaakjevaneenvluchtigeontmoetingeenlangerdurenderelatie.Weesjezelf.Doejezelfduslieverniet groterenimposantervoordanjebent.Jevaltsnelgenoegdoordemandwanneerjeeenverkeerdbeeldschetst.

Zoekdeklik

Zakendoenmetmensenmetwiejeeenklikhebt,isstukkenplezierigerdaneenopdrachtaannemenvaniemand diejenietzoaardigvindt.Probeertijdenseennetwerkmomenteengezamenlijkeinteressetezoekeneneen sympathiekeindrukachtertelaten.

MKB Servicedesk.

CONCEPT

Belangrijkecompetentiesvoorzzp’ers

Verderzijnnogenkelecompetentiesvooralvoorzzp’ersenmicrobedrijvenbelangrijk,omdatzijvaakhunwerk alleendoen.Jekuntdandenkenaan:

• timemanagement

Gaefficiëntmetjetijdom,stelprioriteiten,doebelangrijkedingeneerst.

• probleemoplossendvermogen

Denkinkansenenmogelijkhedenenganietbijdepakkenneerzitten.

• effectiefcommuniceren

Zorgdatjehoofdzakenvanbijzakenkuntscheidenenweetwiejedoelgroepis.

• goedalleenénsamenkunnenwerken

Alszzp’erhoefjenietaltijdallesalleenoptelossenofaantepakken.Jekunthulpaananderezzp’ersof bedrijvenvragen.

• stressmanagement

Ontspanopzijntijd,maakdaarvoortijdvrij.Stelprioriteitenenweeseerlijktegenoverklantenalsjeeen opdrachtnietkuntinplannenofzoeksamenwerkingmetanderezzp’ers.

• positiefblijven

Ookinmindergoedetijdenishetbelangrijkomtezoekennaarlichtpuntjesenzakendiewelgoedgaan.

Opdracht5 Ondernemerskwaliteiten

a. Welkedrieondernemersvaardighedenzijnvooralvanbelangbijhetzienvankansen?

b. Erzijnveelverschillendetechniekenomhetcreatiefdenkenvanmensentestimuleren.Opwelkemanier kunnentechniekenvoorcreatiefdenkentoekomstigeondernemershelpenbijhetopzettenvanhunbedrijf?

c. Watzijnvoorbeeldenvannetwerken?Letop:erzijnmeerderejuisteantwoorden. eenbeursbezoekenwaarjecontactlegtmetcollega-bedrijven eenlijstjemetmogelijkeklantenopbellenmeteenaanbod viaLinkedIneenvraagstellenaaniemanddietotjedoelgroepbehoort eenbijeenkomstvaneenondernemersverenigingbezoeken bijeenklantlangsgaanvooreenverkoopgesprek

Leesdecasus.

Hoofdstuk4 Ondernemerschapin

Importeurvanhuishoudelijkeartikelen

TijdenszijntijdopdemiddelbareschoolwerkteErikbijeenwinkelvoorhuishoudelijkeartikelen.Daarvielhet hemopdatsteedsmeerproductenuithetbuitenlandenvooraluitAziëkomen.Delonenzijndaarlager,maar hijheeftwelvraagtekensbijdeduurzaamheid.Toenhijmetzijnbaaseenkeermeemochtnaardegroothandel, vielhethemopdaternogweinigaandachtwasvoorduurzameproducten.Ricardoliepstagebijeensociaal productiebedrijf.Daarmakenmensenmeteenafstandtotdearbeidsmarktallerleiproducten,zoalsbezemsen stoffers,maarookverschillendeapparaten.ErikenRicardozageneengatindemarkt.Zezagenhethelemaal voorzich.Alszijnueenshuishoudelijkeproductenbijsocialewerkplaatsengingeninkopenendezedoorverkopen aanderetailers?Hetideevooreengroothandelwasgeboren.

CONCEPT

Zogezegd,zogedaan.Zehebbenveelsocialewerkplaatsenbezocht,hebbencontactgelegdmetretailersenzijn naarveelnetwerkbijeenkomstengeweest.Daarhebbenzijhunverhaalverteldenzemochtenzelfssprekentijdens eenconferentievoordeduurzameretailer.Watzenunogheellastigvindenisomdelogistiekehindernissenop telossenenhungoederenoptijdbijdeklanttekrijgen.Daarzoekenzenogeenoplossingvoor.

d. AanwelketweeondernemerskwaliteitenmoetenErikenRicardonogwerken? openstaanvoordeomgeving initiatiefnemen lefhebben creatiefdenken verbeteringsgerichtwerken problemenoplossen

4.5 Blijvenontwikkelen

Indevorigeparagraafhebjejeverdieptinondernemerskwaliteiten.Eenstartendeondernemerhoeftnietaldeze kwaliteitentehebben.Jekuntnogveelbijlerenenmoetjealsondernemerblijvenontwikkelen.Watjebijwilt lerenkunjeineenpersoonlijkontwikkelingsplanzetten,ookwelPOPgenoemd.Daaringeefjejeontwikkeldoelen aan.Perdoelgeefjevervolgensaanwelkeactiviteitenjegaatondernemenenwathetgewensteresultaatis.Ook geefjeaanwanneerjedezeactiviteitengaatondernemenenwelkeondersteuningjedaarbijnodighebt.

Alsjeietsechtnietkunt,kunjedatvaakuitbesteden.Jehuurtdaniemandinomdezewerkzaamhedentedoen. Veelondernemersbestedenbijvoorbeeldhunboekhoudinguit,omdatzedielastigvinden.Jehoudtdanook meertijdovervoorjeverkoopofanderezaken.Welmoetjeopdehoogtezijnvandebasisbeginselenvan boekhoudenomjefinanciëlesituatietekunneninschattenenomjeboekhoudertekunnencontroleren.

Hetbelangrijkstisdatjeenthousiastbentomondernemertewordenenbereidbentomallestappentedoorlopen.

Persoonlijkedoelenstellen

AlsjeeenPOPgaatmaken,beginjemetdoelenstellen.Eendoelisnietmeerdaneenrichtpuntomnaartoete werken.Hetdoelhelptjeomtefocussenopdestappendiejewiltgaanzetten.Daaromishetbelangrijkdateen doel:

• concreetis Jewiltachterafkunnenbepalenofjeeendoelbehaaldhebt.

• uitdagendis

Alsjedenkt'misschienkanikhetwelhalen,maardanmoetikerwelmoeitevoordoen',isheteenuitdaging.

• feedbackgerichtis Alsjekuntmetenofjeopdegoedewegbent,kunjezienofjegoedbezigbentofdatjenogeenstapjeharder moetwerken.Ditkanmotiverenomjedoelenookechttehalen.

Eenmethodeomconcrete,uitdagendeenfeedbackgerichtedoelenoptestellenisdoelstellingenSMARTof SMARTIformuleren.SMARTIstaatvoor:

CONCEPT

Reflecteren

Tijdenshetschrijvenvanjebusinessplanwordtvanjeverwachtdatjekuntreflecteren Tijdenshetreflecteren kijkjeterugopwatjehebtmeegemaaktofhebtgedaan.Daarprobeerjevanteleren.Jekijktalshetwareinde spiegel.Doornaarjeeigengedragtekijkenprobeerjetebegrijpenwaaromjebepaaldekeuzeshebtgemaakt. Ditdoejeomindetoekomstdingenanderstedoenomzoeen(nog)beterresultaattebehalen.

Reflecteren

Tijdenseengroepsopdrachtmoestenjulliesamenwerken.Aanheteindevandeopdrachtwordtjougevraagdom opdesamenwerkingtereflecteren.Jekijktnaarwatje:

• hebtgedaan

• hebtgezegd

• hoorde

• zag

• voelde

• dacht.

Vervolgensbenoemjewatgoedisgegaanenwatjekuntverbeteren.Jekuntditookmetiemandandersoverleggen; eenanderkanjousomsnogbetereenspiegelvoorhouden.

Hetdoelvanreflecterenisomjebewusttewordenvanjegedrag,telerenvanje‘fouten’enjezelfteverbeteren.

STARR

Reflecterenisvoorveelmenseneenlastigevaardigheid.Jemoetjezelfalshetwareeenspiegelvoorhouden.Het kanhelpenalsjebijhetreflecterengebruikmaaktvaneenvaststappenplan.Hiervoorzijnverschillendemodellen. EenveelgebruiktmodelisdeSTARR-methode.STARRstaatvoor:

• Situatie

• Taak

Hoofdstuk4 Ondernemerschapin

• Actie

• Resultaat

• Reflectie.

CONCEPT

BijhetgebruikvandeSTARR-methodevolgjeenkelestappendiejehelpenbijineenvastevolgordereflecteren.

• Situatie:watwasdesituatieenwelkemensenhebbenermeetemaken?

• Taak:watwasjouwrolenwatmoestjedoenindezesituatie?

• Actie:welkeactieshebjeondernomen,wathebjegedaan?

• Resultaat:metwelkresultaathebjedeactiesafgerond?

• Reflectie:hierdraaithetallemaalom.Doordevorigepuntentebeantwoordeniseenhelderbeeldontstaan. Nubeschrijfofverteljewatjehebtgeleerd,welkevaardighedenjehebtverbeterdenhoejedievaardigheden indetoekomst(inanderesituaties)kunttoepassen.

• Transfer:steldatdezesituatieofeensituatiediehierveeloplijktnogeenkeervoorkomt.Hoezoujedanwillen handelen,watzoujehetzelfdedoenenwatzoujeandersdoen?Watzijnjevoornemensvoordevolgende keer?

Persoonlijkportfolio

HetPOPkaneenuitgangspuntzijnvoorjepersoonlijk(ondernemers)portfolio.InjePOPgeefjeaanwelkekennis envaardighedenjewiltontwikkelen.Injeportfoliolegjevastwatjegedaanhebtenhoehetstaatmetje verschillendecompetenties.Ditkunjebijvoorbeelddoenaandehandvandeondernemerskwaliteitendieeerder werdenbehandeld.

Opdracht6 Persoonlijkontwikkelingsplan

a. WaarvoorstaandelettersPOP?

b. Verbindelkeomschrijvingaandejuisteafkorting.

Afkorting

POP

SMART

STARR

KennethsPOP

Omschrijving

Eenmodeldateenvastestructuurbiedtbijhet reflecteren.

Eenpersoonlijkplanwaarinjeaangeefthoeje jewiltontwikkelenmetbehulpvandoelen, actiesengewensteresultaten.

CONCEPT

Eenmanieromconcreteenmeetbaredoelenop testellen.

KennethRosariowileenPOPopstellen.Hijvindtdathijopalleondernemerskwaliteitengoedscoort.Zijn boekhoudingbesteedthijuit.Hijhoudtookgeenadministratiebij.

c. WelkeondernemerskwaliteitkanKennethverbeteren?Kieshetjuisteantwoord. plannen zelfvertrouwen doorzettingsvermogen doelgerichtheid

d. WelkdoelkanKennethinzijnPOPstellen?

Hoofdstuk4 Ondernemerschapin

4.6 Samenvatting

Watondernemersdoorgaansmetelkaargemeenhebbenispassievoorhunonderneming.Verdervindenveel ondernemershetbelangrijkomonafhankelijktezijn.Uitonderzoekisgeblekendatsuccesvolleondernemers aanvijfprincipesvoldoen.Ditzijndeprincipesvaneffectuation.

Alsjeeenideehebtvooreenonderneming,vormjedatomtoteenproduct.Datideewerkjeuitineenbusinessplan. Ineenbusinessplanbeschrijfjejepersoonlijkegegevensenpraktischeinformatieoverjebedrijf.Ookbeschrijfje demarkt(commercieelplan)enzorgjevooreenfinanciëleonderbouwing.

CONCEPT

Veelondernemershebbenpassievoorwatzedoen.Zedoenietswaarzeenthousiastoverzijn.Erwordtookwel gezegddatzehunhartvolgen.Voorondernemenishetdusbelangrijkomeengoededrijfveertevinden.Die drijfveerzorgtvoormotivatie.Alsjeechtvanuitjehartkuntstarten,spreekjevanintrinsiekemotivatie.Zijner omstandighedenvanbuitenafwaardoorjeminofmeerverplichtwordtomteondernemen,danspreekjevan extrinsiekemotivatie.

Deeigenschappendieervoorzorgendatondernemerssuccesvolzijnwordenondernemerskwaliteitengenoemd. Belangrijkeondernemerskwaliteitenzijnflexibiliteit,socialevaardigheid,initiatiefnemen,lefhebbenenrisico’s durvennemen,samenwerken,creatiefdenken,actiefwillennetwerkenenprobleemoplossenden verbeteringsgerichtzijn.

Eenstartendeondernemerbeschiktnognietoverallecompetentiesvoorhetondernemerschap.Datisnogniet nodig,wantjekuntveelleren.Watjewiltlerenkunjeineenpersoonlijkontwikkelingsplan(POP)zetten.Inje POPbeschrijfjejepersoonlijkedoelenenwelkeactiviteitenjegaatondernemenomjedoelentebereiken.

Omachterafnatekunnengaanofjededoelenbereikthebt,ishetbelangrijkdatdedoelenconcreet,uitdagend enfeedbackgerichtzijn.DitkunjebijvoorbeelddoendoorjedoelenSMART(I)testellen.Goedisomregelmatig opjePOPtereflecteren.Jekijktdanterugopwatjehebtmeegemaaktenhoejehiervankuntleren.Hiervoorkun jegebruikmakenvandeSTARR-methode.Dezemethodebestaatuiteenvaststappenplandathelptbijdereflectie. STARRstaatvoorSituatie,Taak,Actie,ResultaatenReflectie.

JePOPkanhetuitgangspuntzijnvooreenpersoonlijk(ondernemers)portfolio.Injeportfoliolegjevastwelke kennisenvaardighedenjehebtontwikkeld.

Opdracht7 Ondernemerspassie(plusopdracht)

Bekijkhetfilmpje.

a. WatisdeondernemerspassievanRobSchalker?

b. Welketweeondernemerskwaliteitenkomeninditfilmpjegoednaarvoren? creatiefzijn netwerken samenwerken risicodurvennemen

c. InhetfilmpjewordtRobgevraagdopzijnontwikkelingalsondernemertereflecteren. Noemeenvraagdiegesteldwordtenwaardoorhijmoetreflecteren.

d. WatheeftRobvooralgeleerdvanelfjaarondernemen?

Opdracht8 Begrippentrainer

Jebentaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen. Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• Businessplan

• Competentie

• Doel

CONCEPT

• Drijfveer

• Markt

• Motivatie

• Netwerken

• Ondernemerskwaliteit

• Passie

• Persoonlijkontwikkelingsplan(POP)

• Product

• Reflecteren

• SMART(I)

• STARR

OmjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennenoefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Extraonlinemateriaal

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten.

Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• Actieopdrachten

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

Hoofdstuk5

Eencommerciëleorganisatie

CONCEPT

Alsjewerktbijeenbedrijfdatietswilverkopen,ishetwelhandigalsjeweethoedatbedrijfinelkaarzitenis georganiseerd.Ookishetgoedjeterealiserendatelkeorganisatieeeneigenorganisatiecultuurheeft.Daarkun jedanrekeningmeehouden.

Watwiljouwbedrijfeigenlijk?Metanderewoorden:watisdemissie,watisdevisie?Datisookvoorjougoedom teweten,wantalsmedewerkerbenjijhetvisitekaartjevanhetbedrijf.Jemoetdiemissieenvisiekunnenuitdragen naardebuitenwereld.

Netalsinveelandereberoepenishetindehandelencommerciegoedomplanmatigtewerktegaan.Daarvoor steljedoelstellingenop,diejevertaaltineenplanningvoordelangereenvoordekorteretermijn.

Leerdoelen

• Jeweetwelkesoortencommerciëleorganisatieserzijneninwelkesectoren.

• Jebegrijpthetbelangvanorganisatiestructuurenorganisatiecultuur.

• Jeweetwatmissieenvisieinhouden.

• JekuntdoelstellingenSMARTopstellen.

• Jekuntdedrieplanningsniveaus(strategisch,tactischofoperationeel)herkennen.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpje.

Maakeengoedeorganisatiestructuurvoorditbedrijfalserintotaaltienmedewerkerszijn.Verdeeldetakenen geefaanwieinstructieskangevenaanwie.

5.1 Organisaties

Omsamenietsoppotentezettenmoetjeorganiseren.Mensenvormenorganisatiesomietsvoorelkaartekrijgen. Eenorganisatieiseensamenwerkingsverbandvanmensendiesamenopeengestructureerdemaniereendoel proberentebereiken.

CONCEPT

Erzijnallerleisoortenorganisaties,kleineengrote.Vangezinofverenigingtotbedrijfofoverheidsorganisatie.

Overalwaarmensensamenwerkenaaneendoelvormenzeeenorganisatie.Bijnaalleorganisatiesproduceren iets:zemakenietswatwaardeheeft.Eengezinproduceertdevoorwaardenvoordegezinsledenomtekunnen functionereninandereorganisaties:omtekunnenwerkenenstuderen.Bedrijvenenondernemingenproduceren ietsomteverkopen.

Eengezinproduceertalleenvoordeeigengezinsleden,dusnietvooreenmarkt.Eenhengelsportverenigingook niet.Eenziekenhuiswel:daarsturenzederekeningnaarjeverzekeringsmaatschappij.Erzijndusverschillende soortenorganisaties.

Ondernemingofbedrijf

Eenondernemingproduceertgoederenofdienstenomteverkopenenwildaarmeewinstmaken.Eenwinstdoel iseencommercieeldoel.Eenbedrijfproduceertookietsomteverkopen,maarwildaarmeenietaltijdwinst maken.Eenvoorbeeldvaneenpuurbedrijfiseengemeentelijkvervoerbedrijf.Eenondernemingkunjeookeen bedrijfnoemen,maarandersomkunjeeenbedrijfzonderwinstdoelgeenondernemingnoemen.

Profitofnon-profit

Indeprofitsectorvindjealleondernemingen.Ondernemingenzijncommerciëleorganisaties,wantzewillen winstmaken.Indenon-profitsectorhorenalleoverigebedrijvenenorganisaties.Diewillengeenwinstmakenen zijndusnon-profit(ookwelnot-for-profitgenoemd).

Ookisereenbelangrijkverschiltussenorganisatiesvandeoverheidenderest.Deoverheidbestaatuitallerlei instanties,dienstenenbedrijven.Ondernemingenzijnaltijdparticulier,terwijlveelbedrijveneigendomvande overheidzijn.Denkaanhetgemeentelijksportbedrijfdatbijvoorbeeldhetzwembadexploiteert.

Veelorganisatiesnoemtmeneen‘instelling’ofeen‘instantie’.Diebegrippenzijnveelvager.Eenziekenhuiskun jeeeninstellingnoemen,maarhetisookeenbedrijf.Degemeentelijkesocialedienstiseeninstellingofinstantie, maarisgeenbedrijf.

Hoofdstuk5 Eencommerciëleorganisatie

Opdracht2 Organisaties

a. Zijndevolgendeuitsprakenjuistofnietjuist?

Juist/Nietjuist Alleondernemingenzijnbedrijven.

Juist/Nietjuist Allebedrijvenzijnondernemingen.

Juist/Nietjuist Allebedrijvenzijnorganisaties.

Juist/Nietjuist Alleondernemingenzijnorganisaties.

Juist/Nietjuist Alleorganisatieszijnbedrijven.

b. Waaromisdesocialedienstgeenbedrijfeneenziekenhuiszonderwinstoogmerkwel?

Opdracht3 Profitofnon-profit

a. Welkeorganisatieszijnnon-profit?Letop:erzijnmeerderejuisteantwoorden.

PostcodeLoterij

Ambulancedienst

Scholengemeenschap

Verzekeraar

CONCEPT

StichtingNatuurmonumenten

b. Indetheoriewordthetgemeentelijksportbedrijfgenoemdalsvoorbeeldvaneenoverheidsbedrijf.Geefzelf nogdrievoorbeeldenvanoverheidsbedrijveninjouwregio.

5.2 Commerciëleorganisaties

Indezeparagraafgaathetovercommerciëleorganisaties,dusoverondernemingen.Ondernemingenzijnerin allerleisoorten.Omzichttekrijgenopdievariatieishetnuttigomhetbedrijfslevenintedeleninviergrote sectoren.

CONCEPT

Primairesector

Ondernemingendietastbaregoederenproducerenzijnproductiebedrijven.Eenboerproduceertgoederen,een visserook.Debedrijvenindeprimairesectorzijncommerciëleondernemingen,wantzewillenwinstmaken. Tochvindjeindezesectormaarweinigcommerciëleberoepen.Deondernemingenindeprimairesectorverkopen hunwarenmeestalopeenveiling(aanvasteopkopers)ofaanverwerkingsbedrijven(zoalsFrieslandCampina).

Secundairesector

Ookindustriëleondernemingenproducerentastbaregoederen.Ditzijndusookproductiebedrijven.Industrieen ambachtvormensamendesecundairesector.Zeverkopendieproductenmeestalaanhandelsbedrijven,zoals eengroothandelofeenexporteur,ofaangrotewinkelketens.Ookdirecteverkoopaanconsumentenziejeweleens. Bijdezeproductiebedrijvenvindjeduswelaardigwatcommerciëleberoepen,zoalsaccountmanagers,commercieel medewerkersene-commercemedewerkers.Zemoetenimmershunbestdoenomhunwaarzogoedmogelijkte verkopen.

Voorbeeld

Bekijkdewebsite.HEBOKozijnenverkooptaanbouwbedrijvenenaanparticulieren.

Tertiairesector

Demeestecommerciëleberoepenvindjeindetertiairesector:handelsbedrijvenenparticulieredienstverlening. Daarstaat‘particulier’bijomdezeondernemingenteonderscheidenvandienstverlenerszonderwinstdoel;die horenbijdequartairesector.Deondernemingenindetertiairesectorproducerengeentastbaregoederenmaar diensten.

Zakelijke dienstverlening

Erzijnallerleisoortenondernemingendiedienstenverlenen.Denkbijvoorbeeldaanaanbiedersvansoftware, bouwbedrijven,installateurs,transportbedrijvenenuitzendbureaus.Aldezedienstverlenerswillenhundiensten verkopen.Zekunnendusnietzondergoedeverkopers.Dezakelijkedienstverlening,dienstverleningaanandere bedrijveneninstellingen,isquawerkgelegenheiddegrootstesectorinNederland.

Handelsbedrijven

Handelkunjeeigenlijkookzienalseendienst,wanthandelsbedrijvenzorgenervoordatgoederenopdejuiste plaatsenopdejuistetijdbijdeklantkomen.Eriseenverschiltussengroothandel(dieverkooptaanandere bedrijveneninstellingen)enkleinhandel(dieverkooptaanconsumenten).Kleinhandelishetzelfdealsdetailhandel ofretail.Erzijnverschillendesoortengroothandel,maarallemaalhebbenzeverkopendpersoneelindienst.

Zorg

Dezorgsectorstaat,nadezakelijkedienstverlening,opnummertweequaaantalbaneninNederland.Eenflink deelvandezorgsectorhoortbijdequartairesector:hetzijninstellingenzonderwinstdoel.Maareenanderdeel vandezorgisinhandenvanparticuliereondernemingen,dieweldegelijkwinstwillenmaken.Ookdie ondernemingenmoetenverkopen,dusveelvandezeondernemingenhebbencommercieelpersoneelindienst.

Quartairesector

Deoverheideninstellingendiegeenwinstwillenmakenvormensamendequartairesector.Indiesectorvindje nietveelcommerciëlebanen.Dezeorganisatieskunnenwelbelangrijkzijnvoorjouwwerk,maardanalsklant.

CONCEPT

Ziekenhuizen horen bij de quartaire sector.

Opdracht4 Sectoren

Bekijkhetfilmpjeovereconomischesectoren.

Primairesector

Secundairesector

Tertiairesector

Bijwelkesectorhorendevolgendebedrijvenoforganisaties? bloemkwekerij hypotheekadviseur kledingfabrikant horecagroothandel staalbedrijf tandarts tuinder autofabrikant.

CONCEPT

Opdracht5 Werkindesectoren

a. Waaromkunjehandeleigenlijkookzienalseendienst?

b. Waaromvindjebijdeoverheidennon-profitorganisatiesweinigcommerciëlebanen?

BekijkdegegevensoverwerkgelegenheidopdewebsitevanhetCBS.

c. Jezietinderesultatendevergelijkingmettienjaargeleden.Inwelkesectorenisdewerkgelegenheidhet hardstgegroeid?

d. Ishetaantalbaneninallesectorengegroeid?Lichtjeantwoordtoe.

5.3 Organisatiestructuur

Elkeorganisatieheefteenstructuurdieaangeefthoedeorganisatieinelkaarzit:hoeisditsamenwerkingsverband georganiseerdinverschillendefuncties?Welkerelatiehebbendietotelkaar?Wiekanordersgeven?Hoeoverleggen medewerkersmetelkaar?Deorganisatiestructuurkanperbedrijfsterkverschillen.Depreciezestructuurheeft temakenmetdeomvang,maarookmethetsoortwerk.Eenzakelijkedienstverlenerkiestmeestaleenandere organisatiestructuurdaneenproductiebedrijf.

Lijnorganisatie

Ineenfabriekwerktmeerlaaggeschooldpersoneeldanbijvoorbeeldbijeenadviesbureau.Ineenfabriekvindje daarommeerlijnrelaties.Eenlijnrelatieiseenrelatietussenéénmeerdereeneenondergeschikte,bijvoorbeeld tusseneenchefeneenmedewerker.Demedewerkerheeftdaneenlijnfunctie Hijmoetdeinstructiesvande chefopvolgen,zolangdiekloppenmetdefunctieomschrijving.Demedewerkerkrijgtinstructiesvanmaaréén meerdere.

Eenorganigramiseengrafischeweergavevandeorganisatiestructuur.Jekunthetookorganogramnoemen.In eenorganigramtekenjeeenlijnrelatieverticaal.

Indefiguurziejeeenkleinorganigramvaneen eenmanszaakmetéénmedewerker.Deverticalelijn geeftaandatereenlijnrelatieistussendemanageren demedewerker.Eenorganisatiewaarinalleenmaar lijnrelatiesbestaantussendefunctiesiseen lijnorganisatie

Ineenlijnorganisatieheeftiederemedewerkereen gezagsverhoudingmetéénmeerdere.Diemeerdereis zijnlijnmanager.Inhetvolgendevoorbeeldheeftde salesmanagernietstezeggenoverdeadministratief medewerkers.Dievolgenalleenmaarinstructiesop vandeofficemanager,wantdatishunlijnmanager.Met hemhebbenzijeenlijnrelatie.Elkefunctieindeze ondernemingisduseenlijnfunctie.

CONCEPT

Voordelenlijnorganisatie

Ineenbedrijfmeteenpurelijnorganisatieweetiederemedewerkerwiezijnleidinggevendeis.Datmaakteen lijnorganisatieoverzichtelijk.Ookeenchefweetpreciesaanwiehijwelofnietinstructieskangeven.De verantwoordelijkhedenvaniederemedewerkerzijnduidelijk.Tegelijkzijnzeookbegrensd:alsjezietdatjewerk verkeerdlooptdooreenfoutopeenandereafdeling,kunjedaarmaarweinigaandoen.

Nadelenlijnorganisatie

Erkunnenvooralproblemenontstaanalseenlijnorganisatieveellagenbovenelkaarkrijgt.Nietiederemanager heeftoveralverstandvan.Hoegroterhetbedrijfis,hoemoeilijkerhetvoordedirectieisomalleactiviteitengoed opelkaaraftestemmen(coördineren).Alsveellijnfunctiesbovenelkaarstaan,krijgenmensenvaakdeneiging omproblemenmaarnaarbovendoorteschuiven.Zehebbentenslottemaareenbegrensdeverantwoordelijkheid.

Lijn-staforganisatie

CONCEPT

Ineengroterelijnorganisatiemoethetmanagementvanallerleidingenverstandhebben:nietalleenvan leidinggeven,maarookvanmarketing,bedrijfseconomie,productietechniekenjuridischezaken.Deorganisatie kanzulkeexpertiseinhuren.Maaralsditvaakvoorkomt,ishetgoedkoperomspecialistenindiensttenemen. Zulkespecialistenhebbengeenlijnfunctie.Zijgevengeenopdrachtenaanondergeschikten.Zezijn stafmedewerkers;zehebbeneenstaffunctie

Eenstafmedewerkerdoetondersteunendwerkvooreenmanager.Destafmedewerkerheefteenstafrelatiemet demanagerdiehijondersteunt.Demanagergeeftdestafmedewerkeropdrachten,maardestafmedewerkerkan zelfniemandopdrachtengeven.Alsmenéénofmeerstafmedewerkerstoevoegtaaneenlijnorganisatie,ontstaat eenlijn-staforganisatie Ineenorganigramtekenjerelatiesmetstaffunctieshorizontaal,haaksopdeverticale lijn.

Inplaatsvanmetéénstafmedewerkerkunjeooktemakenhebbenmeteenstafafdeling,bijvoorbeeldde stafafdelingautomatisering.Binnendieafdelingkunnenlijnrelatiesbestaan.Maarhethoofdvandestafafdeling kangeenordersgevenaanandereafdelingen.Datkanalleenzijnmanager.

Matrixorganisatie

Ineenmatrixorganisatieheeftelkteamminstenstweemanagers.Inhetvolgendevoorbeeldsteltelkrondjeeen teamvoor.Elkteamwordtaangestuurddooreenmanagerdieverantwoordelijkisvooreenbepaaldeproductgroep éndooreenmanagerdieverantwoordelijkisvoordegoedeuitvoeringvaneenfunctieopzijnvakgebied(zoals marketing).

CONCEPT

Projectorganisatie

Bijondernemingendievooralwerkenaanverschillendeopdrachtenvanklanten,vormtelkeopdrachteenproject. Datgebeurtbijvoorbeeldbijeenbouwbedrijf,waarelkgebouweenprojectis.Ofbijeencommunicatieadviesbureau, waarelkereclamecampagneeenprojectis.Voorelkprojectwordtdaneenprojectgroepsamengesteld,waarin verschillendefunctiesvertegenwoordigdzijn.Elklidvandeprojectgroepkomtuiteenafdelingenheeftzijneigen chef.Daarnaastheeftdeprojectgroepeenprojectleider.

Eenprojectorganisatieiseenmatrixorganisatiewaarbijdeprojectgroepentijdelijkzijn:nadateenprojectafgerond is,wordtweereennieuweprojectgroepsamengesteld.

Salesorganisatie

Ookeenaparteafdelingvaneenorganisatiekaneenbepaaldestructuurhebben.Neemdeorganisatievande verkoopafdeling.Bijeenkleinbedrijfisdatheelsimpel:hooguiteensalesmanagerenenkelemedewerkers.Maar bijeengrotereondernemingkanhetnuttigzijndatverschillendegroepenmedewerkerszichspecialiserenop eenbepaaldterrein.

Datkanopverschillendemanieren.

• Geografischespecialisatie:eenverkoopteamperregio.Datscheeltindereiskosten.

• Specialisatienaarproduct:eenverkoopteampersoortproduct.Datisvooralhandigbijproductendienogal wattechnischekennisvereisen.

• Specialisatienaardoelgroep:eenverkoopteamperdoelgroep.Zolerendeverkopersdieenedoelgroepbeter kennenenkunnenzedaarbeterbijaansluiten.

Opdracht6 Organisatiestructuren

a. Waaromhebbenbedrijvenmetveellaaggeschooldpersoneelvaakeenlijnorganisatie?

b. Kiesdejuisteantwoordenindezinnen.

1. Despecialistmarketingineengrotereorganisatieheefteenlijnfunctie/staffunctie.

2. Eenstaffunctieherkenjeineenorganigramaandehorizontale/verticalelijnen.

3. Wanneereenteamminstenstweemanagersheeft,spreekjevaneenlijn-staforganisatie/ matrixorganisatie

CONCEPT

4. Alsineenorganigramzowelstafafdelingenalslijnafdelingenvoorkomen,issprakevaneen lijn-staforganisatie/matrixorganisatie.

Opdracht7 Productiebedrijf

Bekijkhetorganigramvanhetproductiebedrijf.

a. Hoeveelstafdelingenheeftditbedrijf?

b. Aanhoeveelmedewerkersgeeftdedirecteuroperationsleiding?

Hoofdstuk5 Eencommerciëleorganisatie

c. Welkeafdelingenkunnengebruikmakenvandetechnischedienst?

d. Alsdeproductiemanagerproblemenheeftmetdeautomatisering,bijwelkeafdelingzalhijdanineerste instantieaankloppen?

e. WelkefunctiesstaanophetzelfdeniveaualshethoofdVerkoop?

5.4 Organisatiecultuur

CONCEPT

Elkeorganisatieheefteenstructuur.Waarmensensamenlevenensamenwerkenhebbenzeookeencultuur.En diekanvanorganisatietotorganisatieverschillen.

Formeleorganisatie

Deorganisatiestructuurvaneenonderneminghoortbijdeformeleorganisatie.Diebestaatuitallefuncties,taken enbevoegdheden,plusderelatiesendecommunicatietussendiefuncties,dieformeelzijnvastgelegd.

Eenorganigramlaatderelatietussendeafdelingenendefunctieszien,maarnietalletaken,bevoegdhedenen verantwoordelijkhedendiebijdiefunctieshoren(functieomschrijving).Omeenorganisatienauwkeurigerte omschrijvenhebjeeenorganisatiehandleidingnodig.Daarinzijnalletakenenfunctiesomschreven,plusderegels endeprocedures(eenprocedureiseenvastemaniervanwerken).

Informeleorganisatie

Tegelijkzijnveelrelatiesbinneneenondernemingnietformeelvastgelegd.Denkaanvriendschappentussen collega’sofjuistaanvervelendegevoelenstussensommigemensen.Mensennemennietalleenhunhoofden handenmeenaarhunwerk,maarookhunhartenemoties.Deinformeleorganisatiebestaatuitallerelatiesen communicatiedienietformeelzijnvastgelegd.

Even informeel bijpraten.

Organisatiecultuur

Waarmensenzijnisookeencultuur.Diebestaatuitaangeleerdgedrag,gewoonten,waardenennormen.De organisatiecultuurbestaatuitcollectief,aangeleerdgedragvandeledenvandieorganisatie.Collectiefbetekent gezamenlijk.Ditgedragkunjenietoppapierterugvinden.Nieuwemedewerkersmakennoggeendeeluitvandie cultuur,maarmensenpassenzichmakkelijkaan.

Deorganisatiecultuurkomttotuitingineenbepaaldemaniervanwerken:hoegeeftmenleiding,hoegaancollega’s metelkaarom,hoewordtgecommuniceerd?Deorganisatiestructuurheeftveelinvloedopdeorganisatiecultuur. Hetmaaktverschilofeenlijnorganisatie‘plat’(weiniglagenbovenelkaar)of‘steil’(veelbestuurslagen)is.Ineen plattelijnorganisatiezijnerwelduidelijkegezagsverhoudingen,maardecommunicatielijnenzijnkort.Daardoor isertochruimtevooroverleg,formeeleninformeel.

Soortenorganisatieculturen

Meteenautoritairedirectiekrijgjeineenlijnorganisatiesneleentop-downcultuur:hetmanagementcommuniceert vanbovennaarbeneden,medewerkershebbentedoenwatdebaaszegt.Eenmanagermetgoedeorenkanmeer ruimtelatenvooreenbottom-upcultuur,waarinmedewerkersfoutenenideeënkunnenbesprekenmethunchef. Voordeflexibiliteitisdatlaatsteheelbelangrijk.

CONCEPT

Hoemeerbestuurslagenerzijnindeorganisatie,hoesterkerdeneigingisomallesteformaliseren.Eveninformeel overleggenmeteenmeerderewordtdaardoormoeilijker.Medewerkerskrijgensnellerdeneigingomzich‘inte dekken’.Hoesteilerdeorganisatie,hoegroterdekansopeentop-downcultuur.

Binnendezetweeuiterstenhebjeallerleivariaties.Ineentop-downcultuurkandenadrukliggenopmacht:ik benbeterensterkerdanjij.Datkandoormetelkaarteconcurrerenofdoordatjijnueenmaaldechefbent.Bij datlaatsteligtdenadrukopjefunctie,opjerolindeorganisatie.Ditkansamengaanmeteenbeheerscultuur, waarinveelnadrukligtopderegelsnaleven.

Ineenbottom-upcultuurisermeerkansdatdiecultuurmensgerichtis.Managersoverleggenmetmedewerkers overhunprofessioneleontwikkelingengevenzekansendaarin.Eenbedrijfscultuurkanooktaakgerichtzijn.Of resultaatgericht:wehebbendoelstellingenendiegaanwehalen!

Ookinnovatiegerichtismogelijk.Innovatiebetekentvernieuwing.Daarbijstimuleerthetmanagementmedewerkers ommetideeëntekomen.Datkunnenideeënzijnvooreenbeterproductaanbod,maarookvoorbeterewerkvormen binnenhetbedrijf.

Naardebuitenwereld

Deorganisatiecultuurheeftookinvloedopdecommunicatienaarbuitentoe.Ineeninformele ‘bottom-uporganisatiecultuur'luisterenmanagersenmedewerkersnaarelkaar.Zo’norganisatieisveelbeterin staatomookmetdoelgroepenbuitendeorganisatiegoedtecommuniceren.Ditsoortcultuurvindjeeerderin een‘platte’organisatiemetweinigbestuurslagen.

Debestaandeorganisatiecultuurkanhetmoeilijkmakenomvankoersteveranderen.Eenorganisatiecultuur veranderjeooknietmakkelijk.Neemeengroteondernemingmeteensterkebeheerscultuur.Erontstaatalsnel eenloggeorganisatie,waarinmensenhunwerkdoenenmeerookniet.Zo’norganisatieisstarenmeestalniet ergklantgericht.Opeenveranderendemarkt,waarkennisenreactiebelangrijkzijn,heeftzo’nonderneming minderkansomteoverleven.

Opdracht8

Formeleeninformeleorganisatie

Hoofdstuk5 Eencommerciëleorganisatie

a. Gaathetindevolgendesituatiesomeenformeleofinformeleorganisatie?

Demanagerplanteenteamoverleginomeen nieuwprojecttebespreken.

CONCEPT

Indevacaturezijndevastgesteldetakenen bevoegdhedenbeschreven.

Formeel

Informeel

Eenconflicttussentweecollega’smaaktdatzij nietaandezelfdetafelwillenwerken.

Desalesmedewerkerstuurteenrapportnaarde managerVerkoop.

Eencollegastuurteenteamgenooteenfelicitatie vanwegehetbehalenvaneencertificaat.

b. Geefzelfvoorbeeldenvanformeleeninformeleuitingenineenorganisatie.

Opdracht9 Organisatiecultuur

a. Omschrijfmeteigenwoordenwatbedoeldwordtmet organisatiecultuur

b. Verbindelkeorganisatiecultuurmetdejuisteomschrijving.

Omschrijving

Duidelijkegezagsverhoudingen,maarkorte communicatielijnen

Dedirectiegeeftinstructies,medewerkers luisteren

Organisatiecultuur

Bottom-upcultuur

Platteorganisatiecultuur

Beheerscultuur Veelregelsenformaliteiten

Top-downcultuur Veelruimtevooreigeninbrengvanmedewerkers

Bekijkhetfilmpjeoverbedrijfscultuur.

c. HoeontstaatvolgensPieterinhetfilmpjeeenbedrijfscultuur?

d. Noemtenminstedrieinhetfilmpjegenoemdepuntendiedebedrijfscultuurbepalen.

e. WaaromishetvolgensPieterbelangrijkomdebedrijfscultuurvastteleggenalshetbedrijfgroterwordt?

5.5 Missieenvisie

Missieenvisiewordenvaakinéénademgenoemd.Envaakookdoorelkaargehaald.Daarnaastwordenindit verbandbegrippengebruiktalsbusinessdefinitie,bedrijfsimagoenidentiteit.Maarwatbetekenendezebegrippen precies?

Missie

CONCEPT

Waareenorganisatievoorstaatkunjeafleidenuitdemissie.Deondernemingsmissiegeeftaanwatdeonderneming preciesis,waaromzijbestaat:wiezijnwij,watwillenwij,inwelkebehoefte(n)voorzienwij?

Businessdefinitie

Demissieverteltwaardeondernemingvoorstaatenwatzijdoet.Debusinessdefinitieisdaaronderdeelvan. Dezegeeftaanwatdeondernemingpreciesdoet.Debusinessdefinitiegeeftaanwathetwerkterreinis,watde kernactiviteitenzijn.Datheetdecorebusiness Debusinessdefinitiegeeftantwoordopdevolgendevragen:

• Wie vormenonzedoelgroep(en)?

• Wat wildiedoelgroep,inwelkebehoeftevoorzienwij?

• Hoe voorzienwijindiebehoefte,metwelketechnologie?

Abell-model

DezedrievragenvormenhetmodelvanAbell Datiseenmanieromdemarktvaneenbedrijfaftebakenen.Je kuntdezedrievragenindriedimensiestekenen.HetvoordeelvanwerkenmethetAbell-modelisdatjehet werkterreinsecuurafbakent.

Demissiegeeftdusaanwiewijzijnenwatwijdoen.Daarnaastkaneenmissienogmeerelementenbevatten:

• Debetekenisvoordebelanghebbenden(stakeholders,zoalswerknemers,beleggers,klantenenleveranciers): watheeftdezeorganisatiehuntebieden?

• Denormen,waardenenovertuigingen:watdrijftdezeorganisatie?

• Deintentiesenambities:watwildezeorganisatiebereiken,watishaarideaal?

Demissievaneenondernemingvindjeinhetmissionstatement Datishetvisitekaartjevandeonderneming. Tegenwoordigstellenveelgroteondernemingeneenmissionstatementop.Datkanheelnuttigzijn,wantalle ledenwordenerdoorgedwongenheelgoednatedenkenoverdeeigenorganisatieendaareenhelderbeeldvan tehebben.Kleinebedrijvenstellennietvaakeenmissionstatementop.Tochishetookvoorhenbelangrijkom eenhelderbeeldvanzichzelftehebben.

CONCEPT

ATAGVerwarming

Innovatieaandebasis

Alruim70jaarwordeninhetGelderseLichtenvoordeprijswinnendeverwarmingsproductengemaakt.Gedegen vakmanschapenAchterhoeksenuchterheidstaanhierbijcentraal.Wezijntrotsoponzecollega’s.Collega’smet eengrotepassievoorcomfort,warmtetechniekenduurzameproducten.Metelkaarzorgenweervoordatwereldwijd-ruim1.000.000huishoudensdagelijksgenietenvanhuncomfortzone,waarbijhetaannietsontbreekt alshetgaatomwarmte.

Waaromwededingendoen,zoalswezedoen...

Naastonsspecialisme,HoogRendementstechniekvoorcv-ketels,ligtonzefocussteedsmeeropduurzaamheid enhetverminderenvandewereldwijdeCO2-uitstoot.Hierbijhebbenwijééndoel:hetbiedenvannieuween vernieuwendewarmteoplossingen,dieeenduurzamebijdrageleverenaanmilieuensamenleving.Dewarmtepomp isbijvoorbeeldbijveeltoepassingenbelangrijkeneengoedalternatiefvoorjehuidigeverwarmingstoestel.Wij kiezennietopbasisvanenergievormentechniek,maarmakendekeuzeopbasisvanhoesnelenefficiëntmogelijk deuitstootvanCO2 toteenminimumkanwordenbeperkt.Hierbijzoekenwedesamenwerkingmetandere vormenvanenergie.Alleenzogaanwe‘volgasnaarCO2-neutraal’enzijnermeerderewegendieleidennaardit gezamenlijkedoel.

Atagverwarming.nl.

Inditstukherkenjedebusinessdefinitie.Hetgeeftookantwoordopdevolgendevragen:

• Wiezijnwij?

• Watdoenwij?

• Watwillenwij?

Hetisalleenweleenhelemondvol.Hetkanookkort:

Googlesmissie

‘Toorganizetheworld’sinformationandmakeituniversallyaccessibleanduseful.’

Hierzitdebusinessdefinitieniethelemaalin,maarhetgeeftwelkortenbondigaanwatGooglesmissieis.

Identiteit

Iedermensheefteeneigenidentiteit.Jestaatergensvoor.Ookorganisatieshebbeneenidentiteit,alshetware eenpersoonlijkheid.Eengoedecommerciëleorganisatiestaatergensvoor.Klantenwetenwaarzeaantoezijn metdezeorganisatie.Deidentiteitvaneenorganisatieisonderdeelvandemissie.Dezeidentiteitwordtvooreen grootdeelbepaalddoordriedingen:

• Deorganisatiestructuur:hoezitdieorganisatieinelkaar?

• Deorganisatiecultuur:hoegaandemensenindieorganisatiemetelkaarenmetanderenom?

• Hettrackrecord:watheeftdezeorganisatietotnutoegepresteerd?

CONCEPT

Metdezedrieelementenkunjebeschrijvenwateenorganisatiepreciesis.Ditvormtdeidentiteitvandeorganisatie, hetantwoordopdevraag‘Wiezijnwij?’.Eenorganisatieheeftalshetwareeenpersoonlijkheid.Netalsvoor menseniszelfkennisookvooreenorganisatiebelangrijk:eenondernemingmoetwetenwiezeis,watzekanen watzewiluitstralen.Alshetgoedis,geefteenmissionstatementookdeidentiteitvandeondernemingaan.

Imago

Dieidentiteitwildeonderneminggraagvertalenineengoedimago:hetbeelddatdesamenlevingheeftvandie onderneming.Vooreengoedimagoiscommunicatienodig.Jemoetuitstralendatjeerbentvoorjeklantenen datjezeopeengoedemanieroplossingenkuntbieden.Alsverkoperbenjeonderdeelvandecommunicatieen doejedusjebestombijtedragenaaneengoedimago.

Datimagohangtnietalleenafvandeidentiteitdiedeondernemingwiluitstralen,maarookvanhettrackrecord Watheeftdezeondernemingtotnutoegedaan?Hoegedragendemedewerkerszich?Watzijndesuccessen,wat warendefoutenofblunders?

Visie

Behalveeenmissiehebbenveelorganisatieseenvisie.Eenzienerkanindetoekomstkijken.Dieheeft‘visie’.Een goedeondernemerkanook‘visionair’zijn,visiehebben.ZohadBillGates(vanMicrosoft)in1980eensimpele visie:

'Acomputeroneverydeskandineveryhome;allrunningMicrosoftsoftware.'

Indietijdhaddenalleengroterebedrijveneenmainframecomputer,tergroottevaneenkastenwand.Devisie vanGatesleektoennogwatbuitenissig.Maarhijkreeggelijk.Endoordathijersnelopinsprong,draaidende meestevandiepc’sopMS-DOS(laterWindows).

Devisiegeeftaanhoeeenorganisatiedetoekomstziet.Eenvisieisniethetzelfdealshetideaal,deambitieuit demissie.DevisievanGateswasdatopelkbureaueenkleinecomputerzoustaan.Zijnmissiewasomdieallemaal metzijnsoftwaretelatendraaien.Indepraktijkwordenmissieenvisievaakdoorelkaargehaald.

Philips

• Missie:Hetlevenvanmensenverbeterenmetzinvolleinnovaties.

• Visie:Philipsstreefternaarmiddelsinnovatiesdewereldomonsheengezonderenduurzamertemaken.Ons doelisomin2025delevensvandriemiljardmensentehebbenverbeterd.Wijbiedendebestewerkomgeving voormensendieonzepassiedelenensamenbiedenweonzeklantenenaandeelhoudersongekende meerwaarde.

Hoofdstuk

Philipsheefteenduidelijkdoel,maargeeftgeenbeeldvandewereldvanelektronicain2025.Wathetalsvisie presenteertiseigenlijkonderdeelvandemissie.Eneenkreetals‘ongekendemeerwaarde’istevaag.

Eenmissieenvisieisvaakheelwat,hetgaatomdelangetermijn.Maarhetgaatookomhetnu:watstraaljenu uitnaardebuitenwereld?Omdeambitiestebereikenkaneenheellangeademnodigzijn.Daaromishetdeste belangrijkeromdaareenhelderbeeldvantehebben.Deondernemingsstrategiemoetpassenbinnendemissie endevisievanhetbedrijf.

Opdracht10 Missieenvisie

Bekijkhetfilmpje.

CONCEPT

a. Legmeteigenwoordenuitwathetverschilistussendemissieendevisievaneenbedrijf.

Bekijkhetfilmpjeovereenmissionstatementschrijven.

b. Watiseenmissionstatement?

c. Waaromishetookvoorkleinebedrijvenaanteradeneenmissionstatementteformuleren?

d. Devolgendealinea’sgaanovereenziekenhuis.Welkdeelvandetekstbeschrijftdemissieenwelkdeelde visie?

1. Onsziekenhuiswilzichregionaalenlandelijkprofilerenalseenvandebesteenbetrouwbaarstepartijen inhetveld.Doorkwalitatiefhoogwaardigezorgteleverenenhierduidelijkovertecommunicerenishet ziekenhuiseengoedepartnervoorpatiënten,verwijzersenzorgverzekeraars.

2. Hetleverenvandeallerbestemedischespecialistischezorgaanpatiëntenbinnenderegioenandere contractpartijenvanhetziekenhuisendaarnaasthetopleidenvanmedischespecialistentotexcellente professionals.

Punt1isdemissieenpunt2isdevisie.

Punt1isdevisieenpunt2isdemissie.

5.6 Doelstellingen

Plannenmakenweallemaal.Jeplanteenmaaltijd,jeplantomuittegaanmetvrienden,jeplantvooreendiploma. Zonderplanninggeenetenoptafelbijvoorbeeld.Metplanningbrengenmensenenorganisatiesstructuuraanin hunbezigheden.Wemakenonzebezighedendoelgericht.Daarmeevergrotenwedekansdatonzemoeitetot hetgewensteresultaatleidt.

Plannendoejeinvrijwelelkberoep.Hetisdemanier omhetwerkteorganiseren.Eenvrachtwagenchauffeur heefteentijds-enladingsplanning,eendocentheeft eenroostereneeninhoudelijkelesplanning.Inde commerciewerkjenetzogoedvolgensplan:jebepaalt metjeteamdedoelstellingenenvervolgensdeaanpak omdietebereiken,pluseentijdsplanning.

Een tijdsplanning.

Plannenhebbendriehoofdelementen:

• Wat wiljebereiken?Eenplanmaakjeoméénofmeerdoelentebereiken.

• Hoe wiljedatbereiken?Jehebteenplanvanaanpaknodig.

• Wanneer wiljedatbereiken?Elkplanheefteenplanningshorizon

Bijhetplannenvooreenmaaltijdkandateenpaaruurzijn,bijdeondernemingsplanningkandiehorizon meerderejarenindetoekomstliggen.

Bijhet wat hebjegoededoelstellingennodig.Eendoelstellingiseenresultaatdatdeorganisatiewilbereiken.

Goededoelstellingenzijn:

• voorallebetrokkenenduidelijk(watpreciesmoetgebeurenenwanneer)

CONCEPT

• teevalueren(jemoetduspreciesaangeveninwelkgevaldedoelstellingwelofnietgehaaldis)

• haalbaar.

SMART-doelstellingen

Eriseenezelsbruggetjedatjehelptonthoudenhoejegoededoelstellingenopstelt.Goededoelstellingenstelje SMARTop.

S

M

A

R

TSpecifiek

Iedereenmoetpreciesbegrijpenwatdedoelstellingisenwatzemoetendoenomdatdoeltehalen.

Meetbaar

Deresultatenmoetenmeetbaarzijn,zodatjezekuntevalueren.

Acceptabel

Allebetrokkenenmoetenhetermeeeenszijn,ermoetdraagvlakzijnvoordedoelstelling.

Realistisch

Hetmoetmogelijkzijnomhetdoeltebereiken,dedoelstellingmoethaalbaarzijn.

Tijdgebonden

Ermoeteenduidelijktijdpadzijn,meteentijdstipwaaropdedoelstellinggehaaldmoetzijn.

Strategischeplanning

Kijkjenaarhet wanneer,danhebjeplannenvoordelangetermijn(meerderejaren),jaarplannenenplannenvoor dekortetermijn(bijvoorbeeldeenmaandofeenkwartaal).Hethoe,deaanpak,heeftveeltemakenmethet wanneer.Eenplanvoordelangetermijniseenstrategischplan.Destrategieisdemanierwaaropeenorganisatie haardoelstellingenvoordelangetermijnwilbereiken.

Tactischeplanning

Dewegnaareenstrategischedoelstellinglooptlangnietaltijdkaarsrecht.Erkanindetussentijdvanallesgebeuren binnendeondernemingeninhaaromgevingwaardooraanpassingopdekortetermijnnodigis.

Voorbeeld

QualiTelismetzijnmarktaandeelnummertweeopdemarktvoordataverkeer.Dehoofdpuntenvande marketingstrategiezijn:superieureservicetoegesnedenopafzonderlijkemarktsegmenten,daarmeemarktleider wordenenzoeenwathogereprijskunnenvragen.Maardoordateennieuweondernemingwiltoetredenopdeze markt,besluitQualiTelomtijdelijkhetprijsniveautelatenzakken.Datiseentactischezetomdenieuwetoetreder hetlevenzózuurtemakendatdieafdruipt.

Netalsophetsportveldhebjeinhetbedrijfsleventemakenmettactiek.Diebestaatuitaanpassendeactiesdie zijngerichtophethalenvandoelstellingenvoordekortetermijn.Daarbijhoudjerekeningmetdeomstandigheden enmetdeeigencapaciteiten.Eengoedetactiekdraagtuiteindelijkbijtothethalenvandestrategische doelstellingen.

Eenvoetballerkandebaleventerugspelen omdatdieandersbijhetandereteamkomt: hijzietdatdecapaciteitvanheteigenteam opdatmomentonvoldoendeisominde aanvaltegaan.Tochblijfthetzijn strategischedoelstellingomdiebalinhet netaandeoverkanttekrijgen.

CONCEPT

Even tactisch terugspelen?

Inhetstrategischeplanstaande doelstellingenendeglobaleaanpakvoorde langetermijn.Ineentactischplan, bijvoorbeeldeenkwartaalplanofeen halfjaarplan,geefjevooreenkorteretermijn doelstellingenaandiehelpenomde strategischedoelstellingtebereiken.Ineen tactischplanligtveelmeernadrukophet organiseren vanhetwerk:Welkeafdelingenenmedewerkerszettenwe inomdetactischedoelstellingentebereiken?Hoeveelmagdatgaankosten?

Operationeleplanning

Nahetbepalenvantactischedoelstellingenkomjetoeaanhetoperationaliserenvantaken:wiedoetwatop welkedatum?Hetoperationeleplanisgerichtopdeuitvoeringvandegeplandeactiviteitenopkortetermijn.Bij eenoperationeelplanhoorteendraaiboekwaarinjeaangeeft:

• welkedeelactiviteiten

• opwelkedatum(tijdsplanning)

• doorwieverrichtmoetenworden(taakverdeling).

Bijhetoperationeleplanhoortookeenbegroting.Datisdefinanciëlekantvandeplanning.Hetverkoopplanis eenoperationeelplan.Ditisdeuitwerkingvandestrategischeentactischedoelstellingenvanhetmarketingplan.

CONCEPT

KPI’s

Omtekunnenmetenofdoelstellingengehaaldworden,ishetheelbelangrijkdatjevanafhetbegindie doelstellingenmeetbaarhebtgemaakt.Datgeldtookvoorkwalitatievedoelstellingen.Diemoetjevaakviaeen omwegmeetbaarmaken,bijvoorbeelddoorklantennaarmeningenenervaringentevragen.Alsjenietkunt nagaan(meten)ofeendoelstellinggehaaldis,heeftdieheledoelstellingweinigzin.

Bijeenmeetbaredoelstellingkunjenagaanofdebedrijfsprestatiesvoldoenaanhetdoel.Daarvoorgebruikje prestatie-indicatoren.Datzijncijfersofverhoudingsgetallenwaarmeejeeenprestatieniveaukuntlatenzien.De doelstellingwasbijvoorbeeldeenomzetvan€200.000.Danisdatniveauvanomzeteenkritiekeprestatie-indicator (KPI).AlsjedieKPIniethaalt,hebjededoelstellingnietgehaald.Eenandervoorbeeldisdat90%vandeklanten tevredenmoetzijnomdedoelstellingtehalen.

Opdracht11 Doelstellingen

a. Plannendoejeomeendoeltebereiken.Watzijndedriebelangrijkstevragendiebijplannenhoren?

b. Maakvoorjezelfeendoelstellingdiejeopsteltopbasisvandezedrievragen.

c. ZijndevolgendedoelstellingenSMARTofniet?Motiveerjeantwoordalsjevoor‘nee’kiest.

1. VloeiendSpaanslerensprekenenschrijvenineenweek.

2. Deboekenkastleeghalen,alleboekensorterenendeboekenkastopnieuwinrichten.Volgendeweek moetdeboekenkastweerhelemaalinordezijn.

3. Detuinaanpakken,zodatwedezezomerlekkerbuitenkunnenzitten.

d. KieseenvandedoelstellingenuitdevorigeopdrachtdienietSMARTwasenherformuleerdienualseen SMART-doelstelling.

e. MetwelkdeelvandeSMART-doelstellingheefteenKPItemaken?Kieshetjuisteantwoord.

S(specifiek)

M(meetbaar)

A(acceptabel)

R(realistisch)

T(tijdgebonden)

Opdracht12 Planning

a. Verbindelkeplanningmethetjuistekenmerk.

Kenmerk

Draaiboekvooruitvoering

Demarketingdoelstellingenvoorhetkomende halfjaar

Doelstellingenvanhetbedrijfvoordelange termijn

Hoofdstuk5 Een

Soortplanning

Tactischeplanning

Strategischeplanning

CONCEPT

Operationeleplanning

b. Waarombestaateenoperationeelplanvaakweeruitdeelplannen?

5.7 Samenvatting

Eenbedrijfproduceertvooreenmarkt,maarwildaarmeenietpersewinstmaken.Ondernemingenwillenaltijd winstmaken.Erzijnooknon-profitinstellingenzonderwinstoogmerk.

Productiebedrijvendiehunproductenrechtstreeksuitdenatuurhalen,horenbijdeprimairesector.Inde secundairesectordraaithetomdebewerkingvanproductenuitdenatuur:ambachtenindustrie.Detertiaire sectoromvatdienstverleningenhandel.Dezesectorheeftdemeestewerkgelegenheid,ookvoorcommerciële beroepen.Indequartairesectorvindjedienstverleningzonderwinstoogmerk:dienstverleningdoordeoverheid ennon-profitinstellingen.

CONCEPT

Ineenlijnorganisatiebestaanalleenmaarlijnrelaties:iederemedewerkerkrijgtopdrachtenvanéénmeerdere, aanwiehijverantwoordingschuldigis.Allefunctieszijnlijnfuncties.Zodraereenstafmedewerkerofstafafdeling bijkomt,spreekjevaneenlijn-staforganisatie.Eenstaffunctieheeftondersteunendeofadviserendetaken.

Binneneenmatrixorganisatieiseenhorizontaleindelinggekruistmeteenverticale,waardoorafdelingenmet tweechefsontstaan.Eenprojectorganisatieiseenvormvaneenmatrixorganisatiewaarintijdelijkeprojectgroepen gevormdworden.

Deformeleorganisatiebestaatuitdeorganisatiestructuur,defunctieomschrijvingenenderegelsenprocedures. Deinformeleorganisatiebestaatuitallerelatiesencommunicatiedienietformeelzijnvastgelegd.Ookde organisatiecultuurisnietvastgelegd;diebestaatuitcollectief,aangeleerdgedragvandeledenvandieorganisatie.

Bijeenorganisatiemeteensterketop-downcultuurhebbenmedewerkersordersaantehoren.Datmaakthet voorhetmanagementwelmoeilijkeromdoelstellingenacceptabelenrealistischtemaken.Zemissendeinput vandewerkvloerenmisschieniserondermedewerkershelemaalgeendraagvlakvoordiedoelstellingen.Bijeen bottom-upcultuuriserveelmeerruimtevooroverlegtussenwerkvloerenmeerderen.Medewerkersdiegoed naarelkaarkunnenluisteren,zijnookbeterinstaatommetdebuitenwereldtecommuniceren.

Deondernemingsmissiekanbestaanuit

• eenomschrijvingvandeidentiteit(organisatiestructuur,-cultuurentrackrecord)

Hetbeelddatdeonderneminggraagvanzichzelfwiloverbrengen,ishetbeoogdimago.

• debusinessdefinitie

DezekunjeopstellenaandehandvanhetmodelvanAbell:voorwie(doelgroep),wat(voorwelkebehoeften) enhoe(technologie)?

• debetekenisvoordebelanghebbenden

• normenenwaarden

• ambities.

Devisieisdemanierwaaropdeondernemingdetoekomstophaarwerkterreinziet.

Plannenhebbendriehoofdelementen:hetwat(dedoelstelling),hethoe(deaanpak)enhetwanneer(de planningshorizon).EengoededoelstellingisSMART(specifiek,meetbaar,acceptabel,realistischentijdgebonden).

Ingedeeldnaaraanpakentijdshorizonisereenverschiltussenstrategischeplannenvoordelangetermijn, tactischeplannendiedeorganisatievooreenkorteretermijnaangeeftenoperationeleplannenmethetdraaiboek (wiedoetwatopwelkedatum?)voordekortetermijn.DoorperdoelstellingeenKPIoptestellenkunjenaafloop vaststellenofdedoelstellinggehaaldis.

Hoofdstuk5 Eencommerciëleorganisatie

Opdracht13 Wiebenjeenwatwiljebereiken?(plusopdracht)

a. Zoekopinternetnaardemissieenvisievaneenbedrijf.Noteerdenaamvanhetbedrijf,demissieendevisie.

b. Bekijkdeinformatieopdewebsitevanhetbedrijfofdeorganisatiegoed.Welkedoelstellingenkomjetegen? Noteerdeze.

c. ZijndedoelstellingenvanhetbedrijfSMARTgeformuleerd?

CONCEPT

d. Formuleereendoelstellingvoordelangetermijneneendoelstellingvoordekortetermijndiebijditbedrijf zoudenpassen.ZorgdatjededoelstellingenSMARTformuleert.

Opdracht14 Begrippentrainer

Jebentaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen. Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• Abell-model

• Bedrijf

• Businessdefinitie

• Corebusiness

• Formeleorganisatie

• Informeleorganisatie

• KPI(kritiekeprestatie-indicator)

• Kwalitatievedoelstelling

• Kwantitatievedoelstelling

• Lijnfunctie

• Lijnorganisatie

• Lijn-staforganisatie

• Matrixorganisatie

• Missie

• Onderneming

• Operationeleplanning

• Organigram

• Organisatie

• Organisatiecultuur

• Organisatiestructuur

• Primairesector

• Projectorganisatie

• Quartairesector

• Secundairesector

• SMART-doelstelling

• Strategie

• Tactiek

• Tertiairesector

• Visie

OmjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennenoefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Extraonlinemateriaal

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten.

Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• Actieopdrachten

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

CONCEPT

Module-Logistiek CONCEPT

CONCEPT

Hoofdstuk1

Vanzandtotklant

CONCEPT

Eenbedrijfwerktnietalleen.Erzijnleveranciersenerzijnklanten.Elkbedrijfmaaktdeeluitvaneenketenvan bedrijven,vangrondstoftoteindproduct.Alsjeindehandelencommerciewerkt,ishetdusnodigomzichtte hebbenopdeverschillendehandelspartnersenomtewetenwelkefunctieelkeschakelvervultinhetproces‘van zandtotklant’.

Daarbijkansamenwerkingdoorslaggevendzijn.Hoebeterverschillendehandelspartnerskunnensamenwerken, hoebeterzehunklantenvandienstkunnenzijn.Hiermeeverhoogjealsbedrijfjeklanttevredenheid.

Leerdoelen

• Jeweethoeeenbedrijfskolominelkaarkanzitten.

• Jebegrijpthoeeensupplychaininelkaarkanzittenenwathetnutisvanketenmanagement.

• Jeweetwelkesoortengroothandelserzijn.

• Jekentverschillendecommerciëlesamenwerkingsvormenenbegrijpthetnutdaarvan.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpje.

a. Welkestappenhebbenplaatsgevondenvoordateenstukkaasoverdetoonbankgaat?

b. Waaromkopenwediekaasnietgewoonbijdeboer?

1.1 Debedrijfskolom

CONCEPT

Neemeenproductingedachten,bijvoorbeeldeenbroodje,eenzakchipsofeenpen.Waarkomtdatproduct vandaan?Erzijnallerleibedrijvenmeebeziggeweest:voordegrondstof,omhettemaken,omtezorgendatjij hetkuntkopenbijjouindebuurt.Elkproductheefteenhelewegafgelegdvoordathetbijjoukomt.Diewegkun jebeterbegrijpenmetbehulpvaneenbedrijfskolom.

Bedrijfskolom

Decompletewegdieeenproductaflegtlangsallerleihandelarenenfabriekenkunjeweergevenalseen bedrijfskolom Ditiseenschematischeweergavevandeopeenvolgendebedrijvendieeenproductvoortbrengen, bewerkenenverhandelen;vanproducenttotconsument.Neemalsvoorbeeldchips,metalsgrondstofaardappelen.

Schakels

Debedrijvendiehetproductvoortbrengen,bewerkenofverhandelen,zijnschakelsvandebedrijfskolom.Inde eersteschakelzittenallelandbouwbedrijvendieaardappelenverbouwen.Bedrijvenindeeersteschakelnoem jeookweloerproducent Dieproduceertdegrondstof.Indetweedeschakelzittenalleopkopersvanaardappels. Enzovoort.Debedrijfskolomislangernaarmatehetproductmeerschakels(bedrijven)passeertvoordatde consumenthetkoopt.

Hoofdstuk1 Vanzandtotklant

Een oerproducent aan het werk.

CONCEPT

Eénschakelvandebedrijfskolomsteltallebedrijvenvoordiedezelfdetaakvoorhetproductuitvoeren.Bijvoorbeeld hetproductmakenofafmaken,maarookhetproductverhandelenofdienstenverlenendienodigzijnomhet productverdertehelpen.

Toegevoegdewaarde

Elkeschakelwilhetproductweerduurderverkopenaandevolgendeschakel.Erismoeitevoorhetproduct gedaan;erzijnkostenvoorgemaakt.Elkbedrijfwildiekostenterugverdienenenooknogwinstmaken.Het verschiltussendeverkoopprijsendekostendievoorhetproductzijngemaakt,isdetoegevoegdewaarde.Elke schakelindebedrijfskolomvoegtwaardetoeaanhetproductenwildaarvoorbetaaldkrijgen.

Inhetvoorbeeldvandebedrijfskolomvoegtdeboerzescentwaardetoe:hijverbouwtenoogstdeaardappelen.

Deopkopervoegtviercentwaardetoe(€0,10–€0,06):debeloningvoorhetverzamelen,transporterenen verhandelen.Deaardappelgroothandelvoegtachtcenttoe.Enzovoort.Deconsumentvoegtgeenwaardetoe, dieisheteindstation.

Deconsumentisgeenproductiehuishouding.Daaromisdeconsumentgeenschakelindebedrijfskolom.

Model

Debedrijfskolominhetvoorbeeldiseenvereenvoudigdmodelvandewerkelijkheid.

Dechipsfabriekkooptnietalleenmaaraardappelenin,maarbijvoorbeeldookzout,olie,paprikapoeder,chemische toevoegingen,energie,verpakkingsmateriaalenkantoorbenodigdheden.Dieinkoopprijzenmoetjeookvande verkoopprijsvanchipsaftrekkenwiljedetoegevoegdewaardevandefabriekberekenen.

Erzijnookbedrijfskolommenwaarineenproducentallerleihalffabricatenmoetinkopen.Denkmaaraaneen producentvantelefoons.Jekrijgtdanmeerdereproductiebedrijvennaelkaar.Tussentweeschakelsvande bedrijfskolomwordteenproductverhandeld:grondstof,halffabricatenofeeneindproduct.Vraagenaanbod komenbijelkaar:eenmarkt.Inéénschakelvaneenbedrijfskolombevindenzichallebedrijvendiedezelfdetaak uitvoerenvooreenproduct.Indevolgendeschakelzittenallebedrijvendiedevolgendetaakuitvoeren.De bedrijvenuitdeeneschakel,dieklaarzijnmethuntaak,biedenhetproducttekoopaanaanbedrijvenuitde volgendeschakel(hetaanbod).Debedrijvendieaanhuntaakgaanbeginnen,willenhetproductkopen(devraag).

Finalevraagenafgeleidevraag

Opelkemarktvindenvraagenaanbodelkaar.Deconsumentisheteindpuntvandebedrijfskolom.Delaatste marktisdusdeconsumentenmarkt.Devraagvanconsumentenheetdaaromdefinalevraag.Opallezakelijke marktendaarbovenkomtdevraagvanbedrijven.Diehebbenvraagnaarproducten,omdatzeuiteindelijkaan definalevraagwillenvoldoen.Dezevraagvanbedrijveneninstellingenheetdeafgeleidevraag,omdatdieis afgeleidvandefinalevraag.

Opdracht2 Debedrijfskolom

CONCEPT

a. Watistoegevoegdewaarde?Kieshetjuisteantwoord. debeloningvandeoerproducent hetverschiltussentweemarkten hetverschiltussenopbrengstenkosten debeloningdiedeconsumenttoekentaandevorigeschakels

b. Watstelteenschakelvaneenbedrijfskolomvoor?Kieshetjuisteantwoord. eenmarkttussenvraagenaanbod eenmarktwaarhetproductaangebodenwordt allebedrijvendiehetproductproducerenofverhandelen allebedrijvendiedezelfdetaakvoorhetproductuitvoeren

c. Zetdeschakelsvaneenbedrijfskolomindegoedevolgorde.

Industrie

Detailhandel

Grondstoffenproducent

Distribuerendegroothandel

Collecterendegroothandel

d. Gaathetomdefinalevraagofniet?

1. Jemoedervraagtofjebroodwiltgaankopen.ja/nee

2. DeregeringbestelteenpartijvaccinsuitDuitsland.ja/nee

3. Teslaheefteenflinkmarktaandeelopdemarktvoorelektrischeauto’s.ja/nee

4. DaarvoorheeftTeslaveelgrotebatterijennodig.ja/nee

Opdracht3 Vanappelnaarappelsap

Van appels naar appelsap.

CONCEPT

a. Beschrijfdeschakelsindebedrijfskolomdieinditproductieprocespassenindejuistevolgorde.

b. Kunnenbepaaldeschakelswordenovergeslagen?Legjeantwoorduit.

c. Watvoorbedrijvenzijn,naastdeproducentzelf,nogmeerbetrokkeninhetproces?

1.2 Groothandel

Eengroothandeliseenhandelsbedrijfdatverkooptaananderebedrijven.Ditintegenstellingtotdekleinhandel, ofwelretail,dieaanconsumentenverkoopt.Inveelbedrijfskolommenvindjemeerderegroothandels.

Dewoorden‘groot’en‘klein’hebbenniettemakenmetdeomvangvandeonderneming:erzijnheelgrote kleinhandelsenkleineregroothandels.Dezewoordengevenaandateengroothandelgrotehoeveelhedentegelijk verkooptaanzakelijkeafnemersenwinkelbedrijven,terwijleenretailerkleinehoeveelhedentegelijkverkoopt aanconsumenten.

Collecteren

Eenopkoperkooptpartijengrondstoffenofagrarischeproductenopbijproducenten,bijvoorbeeldaardappelen bijeenaardappelboer.Deopkoperverzamelteenflinkepartijaardappelenbijeengrootaantalboeren.Deze partijkanhijkwijtaaneenvolgendehandelaar.Detweedehandelaarvoegtdepartijenvaneenaantalopkopers samentoteennoggroterehoeveelheid,diehijbijvoorbeeldaaneenchipsfabriekkwijtkan.Demeesteopkopers zijngespecialiseerdineenbepaaldproduct.

Exporteur

Deopkoperendehandelaardievandeopkoperskoopthorenbijdecollecterendegroothandel.Collecteren betekentletterlijk:verzamelen.Alshetoverhandelgaat,bestaatcollecterenuithetsamenvoegenvankleine partijentoteengrotehoeveelheid.Eenexporteurisookeencollecterendegroothandelaar.Deexporteurkoopt ineigenlandpartijengoederenop.Hijzorgtervoordatdegoederenbijafnemersineenanderlandterechtkomen. Degroothandelaar-exporteurheeftspecialistischekennisoverzakendiebijexportenvervoervanbelangzijn.

Export

EenNederlandsechipsfabriekgebruikt

aardappelenuitPolen.EenPoolseexporteurheeft inPoleneengrotepartijbijeengebrachten exporteertdieinéénkeernaarNederland.

CONCEPT

Nadatdeaardappelendoordeexporteurzijnafgeleverd,wordenzeindefabriekgesnedenengefrituurdtot knapperigechips.Alsdiechipseenmaalinglimmendezakjesineendooszitten,ishetdekunstomzebijdeklant tekrijgen.Werkaandewinkelvooreengroothandelaar,diegrotepartijenchipsafneemtvandefabrieken doorverkooptaanwinkels.

Dezegroothandelkandiegrotepartijnietinéénkeerdoorverkopen,wantelkewinkelwilmaareenrelatiefkleine partijafnemen.Diegroothandelverdeeltduseengrotepartijgoedereninkleinerepartijen.Dewinkelsverdelen hunpartijweerovereengrootaantaleindgebruikers:deconsumenten.

Distributie

Eengrotehoeveelheidinkleinerepartijenverdelenendiepartijendoorverkopenheetdistribueren.Een handelsbedrijfdatgrotepartijenverdeeltinkleinerepartijenendiedoorverkooptaananderebedrijven,iseen distribuerendegroothandel.

Export via de haven.

Hoofdstuk1 Vanzandtotklant

Grossier

Eengrossieriseendistribuerendegroothandel.Degrossierisdegroothandeldieaandewinkelslevert.Een grossierkooptinbijeengrootaantalfabrikantenenimporteursomeenzovolledigmogelijkassortimenttekunnen biedenaandewinkeliers.Indatassortimentzittendozenchipsvanverschillendeproducenten.Degrossiermoet dewinkelierkeuskunnenbieden.Hetassortimentvaneenhandelsbedrijfbestaatuitdeverschillendesoorten productendiehetbedrijfnaastelkaarverkoopt.

Groothandel voor de horeca.

Importeur

CONCEPT

Ookeenimporteuriseendistribuerendegroothandel.Eenimporteurvoerteengrotehoeveelheidgoederenin uithetbuitenland.Hijverkooptdiepartijvervolgensinkleinehoeveelhedendooraangrossiersofdirectaan grootwinkelbedrijven,zoalsGAMMAofJumbo.

Zonderdistribuerendegroothandelzoudenwinkeliersrechtstreeksbijeengrootaantalproducentenmoeten kopen.VoortiendozenpindakaasnaarRotterdam,vooreenpalletbiernaarEnschede,vooreenpartijchipsnaar Groningen...Dewinkelierzounietmeertoekomenaanzijneigenlijkewerk.

CONCEPT

Opdracht4 Groothandel

a. Watiseengroothandel?Eengroothandel: distribueertgrotehoeveelhedennaardedetailhandel iseenhandelsbedrijfdatverkooptaananderebedrijven kanimport,exportendistributieverzorgenvoorhetkleinbedrijf iseenhandelsbedrijfdatdehandeltussenschakelsvandebedrijfskolomverzorgt

b. Leguitwaaromdeproductenindewinkelduurderzoudenzijnzonderdistribuerendegroothandel.

c. DebedrijvenAMDenIntelindeVSleverenprocessorsaaneenexporteur.Dieverkooptdezedooraaneen importeurinNederland.Dezelevertzeweeraanallerleiwebwinkelsenaanbedrijvendiecomputersinelkaar zetten.

Welkeondernemingdistribueerthierenwelkecollecteert?

d. Watishetverschiltussengroothandelenkleinhandel(retail)?

Opdracht5 Groothandelzoeken

Jebentvanplanomeenwebshoptebeginneninkunstbloemenenaanverwanteartikelen,zoalsvazen.Deze productenmoetjeinkopen.Maarookhebjeverpakkingsmaterialennodigomjebestellingenteverzenden.

a. Zoekvoorelkeproductgroeptenminstedriegroothandelsdiekunnenleveren:

1. groothandelsvoorkunstbloemen

2. groothandelsvoorvazen

3. groothandelsvoorverpakkingsmateriaal.

b. Bekijkhetassortimentvandegroothandelsvoorkunstbloemenenvazen.Watvaltjeop?

Hoofdstuk1 Vanzandtotklant

1.3 Desupplychain

Hetdoelindehandelencommercieisomklantenietstebiedenwatwaardevoorhenheeftenomdaaraante verdienen.Dataanbodmoetjevervolgensopdejuisteplaats,tijdenmanierbijdeklantzientekrijgen.Daaris ookfysiekedistributievoornodig.Fysiekedistributiebestaatuitalleactiviteitendienodigzijnomproductenop degewenstetijdindejuistehoeveelheidenopdejuisteplaatsafteleveren.Daarbijhoren:

• magazijnbeheer

• voorraadbeheer

• transport.

Logistiek

CONCEPT

Fysiekedistributiehoortbijdelogistiek.Datisdeorganisatieenbeheersingvangoederenstromen.Doorelke bedrijfskolomloopteenstroomvangoederen,vanbovennaarbeneden.Destroomvangeldlooptinomgekeerde richting.Ookproductievangoederenhoorterbij:alsdaarwathapert,kunjenamelijknietoptijddistribueren. Dusdetoeleveringvangrondstoffenenhalffabricatenhoorterookbij.

Supplychain

Alsjedebedrijfskolomhorizontaallegt,vanlinksnaarrechts,krijgjeeenketen.InhetEngelsheetzo’nketende supplychain.Ineenschemavaneensupplychainstellendeschakelsgeenbedrijfstakkenvoor,maaraparte bedrijven.Jetekenteensupplychainvanuitjeeigenbedrijf:jewiltwetenmetwelkepartnersjeindeketente makenhebt,zowelvoortoeleveringalsvooruitlevering.

Eigenlijkishetbeteromheteen demand chaintenoemen:alshetgoedis,isdeklantkoning.Devraag(demand) moetleidendzijnvoordehelemarketing,dusookvoorproductie,distributieenlogistiek.Ditheetketenomkering: devraagbepaaltdelogistiekenhetvoorraadbeheer,niethetaanbod.

Tussenelketweeschakelsisgoedelogistieknodig.Voorraadaanhoudenkostgeld.Dushoevlotterdegoederen doorstromen,hoebeterdatis.Maarwelgraagpreciesophetmomentdathetvolgendebedrijfzenodigheeft, wantanderszittenzedaarweermetvoorraad.

Omzogoedmogelijktewerkenishetnodigdatdeschakelsvandeketenhunactiviteitengoedopelkaar afstemmen.Daaromverlooptveeldataverkeerdatnodigisvoordefysiekelogistiekonline.Ditgeldtnietalleen vooréénbedrijf,maarinveelgevallenvoordeheleketenvanbedrijven.Datiseengoedemanieromdefysieke distributieenhetvoorraadbeheervandeverschillendeschakelsgoedopelkaaraftestemmen.

Maaromwaardevoordeklanttecreërenismeernodigdanalleenvlekkelozefysiekedistributie.Eenaanbieder heeftleveranciersenvaakookdetussenhandelnodig.Hetbestisdataldezepartnersbetrokkenzijnbijde productieenleveringvanheteindproduct:bijdeproductontwikkeling,bijdemarketingenbijdedistributie.

Supplychainmanagement

Samendeopeenvolgendeactiviteitenvanleveranciers,producenten,groothandelenretailtotaandeuiteindelijke afnemergoedbeherenheetketenmanagement.OfinhetEngels:supplychainmanagement.Daarbijstemmen leveranciersenzakelijkeafnemersdeactiviteitenopelkaarafomdeefficiencyteverbeteren,omkostente besparenenomklantenzogoedmogelijkvandiensttezijn.

Meestaliseréénpartijdiedeactiviteitenvandeverschillendeschakelscoördineert.Datwordtookwel ketenregie genoemd.Ditisnodigomdatdekrachtvandeketengelijkisaandezwaksteschakel.Hetisnodigommetelkaar tezorgendatalleschakelshetbenodigdekwaliteitsniveaubereiken.

CONCEPT

Voorbeeld

Toyotaheefteenheelscalaaanleveranciersomzich heendienauwbetrokkenzijnbijdezeautomaker.

Value added logistics

Deopeenvolgendebedrijvenindesupplychainkunnendelogistiekzelfverzorgen.Ofzekunnendelogistiek,of eendeeldaarvan,uitbestedenaangespecialiseerdebedrijven.Diedoendanmeestalaanvalueaddedlogistics, logistiekmetmeerwaarde.Ditwilzeggendatzo’nlogistiekeondernemingervoorzorgtdathetlogistiekeproces tussendeschakelsvandeketengesmeerdverloopt.Zo’nondernemingdoetookaanwarehousing:zijkande halffabricatenofproductenopslaanomzeuitteleverenophetmomentdateenvolgendeschakelzenodigheeft.

Dienstverlening

Bijfysiekedistributiedenkjemeestalaangoederen,maarookbijdienstenkomtheelwatlogistiekenfysieke distributiekijken.Desoftwareschrijverheeftbijvoorbeeldcomputers,kantoorartikelenentransportnodig.Een vliegtuigmaatschappijheeftcateraarsopallerleivliegveldenengoedecontactenmetbijvoorbeeldluchthavens, brandstofleveranciers,overhedenenwasserijen.Eenhaperinginzo'nsamenwerkingdoetafbreukaandekwaliteit vandedienst.

Zelfsbijvrijpurediensten,waaraanvrijwelgeentastbaregoederentepaskomen,ishetnodigomdelogistiek goedteorganiseren.Dedienstverlenerendeklantmoetenelkaarwelontmoetenopdejuistetijdenopeenplaats diegeschiktisvoordedienstverlening.

Distributiekanaal

Hetlaatstestukvandesupplychain,vanafdeproducenttotaandeeindgebruiker,ishetdistributiekanaal Dat bestaatuitdeopeenvolgendehandelarendieeenproductdistribueren.Eenproducentkanookdirectaande eindgebruikerleveren.DenkaanTesla:datlevertdeauto’sdirectaanbedrijvenenconsumenten,zonder tussenkomstvandealers.Datisdirectedistributie.Distributieviatussenhandelarenisindirect.Deproducentvan tandartsborenverkooptaanimporteurs,diehetaaneengroothandelverkopen,waardetandartsdeborenten slotteinkoopt.Datisindirectedistributie.

Een schakel in de supply chain.

Reverselogistics

Hergebruikvanonderdelenenmaterialenwordtsteedsbelangrijker.Daarvoorisreverselogisticsnodig,ofwel retourlogistiek.Daarbijgaathetproductweerterugvandeeindgebruikersnaardeproducent,diezorgtvoor recycling.Ookretourzendingennaarwebwinkelshorenbijreverselogistics.Dewebwinkelmoetditretourproces organiserenenbepalenwattedoenmetdeteruggestuurdeartikelen.

Opdracht6 Desupplychain

a. Watzijndedoelstellingenvanketenmanagement?

b. Legdepositievewerkingvanketenmanagementuit.

CONCEPT

Opdracht7 Fysiekedistributie

a. Watverstajeonderfysiekedistributie?

b. Wanneerspreekjevandirectedistributie?

c. Gaathetindevolgendevoorbeeldenomdirecteofindirectedistributie?

Eenproducentverkooptpastasausviawinkels.

Eenknipbeurtbijdekapsalon.

Directedistributie

Indirectedistributie

Eenfietsenspecialistverkoopteenfietsaaneen klant.

Degroothandelimporteertbamboeschalenuit Vietnam.

Eenautofabrikantlevertauto’saaneen autodealer.

1.4 Commerciëlesamenwerkingsvormen

Meedoenaanketenmanagementiseenvormvansamenwerking.Alleondernemingenindeketenstemmenhun inkoop,verkoopenlogistiekopelkaaraf.Elkeschakelverhoogtdaarmeedekwaliteitvanhetaanbodvoorde volgendeschakelentenslottevoordeeindgebruiker.Opdiemanierkunnendebedrijvenindezeketenbeter concurrerenmetanderebedrijven.

Jointventure

Bedrijvenkunnenopnogveelmeermanierensamenwerken.Tweeondernemingenkunnensameneennieuwe ondernemingoprichten.Diefinancierenzedansamen.Datheeteenjointventure.ZoisAirFrance-KLMopgericht doordemoederbedrijvenAirFranceenKLM.

Fusieenovername

Detweeondernemingenkunnenookhelemaalsamengaan,samensmeltentotéénnieuweonderneming.Dat heeteenfusie:detweeorganisatiesfuseren.Samengaankanookmindervrijwilliggebeuren,bijvoorbeeldalsde eneondernemingdeandereopkoopt.Danhebjetemakenmeteenovername

Voorbeeld

In1969fuseerdedeAlgemeneKunstzijdeUnie(AKU) metKoninklijkeZoutOrganon.Hetnieuwebedrijf heetteAKZO.In1994volgdeeenovername:AKZOkocht NobelIndustriesop.Sindsdienheetdeonderneming AkzoNobel,eenNederlandsemultinationalophet gebiedvanverfenchemie.

CONCEPT

Handelsagent

Eenondernemingdieexporteertwilproductenverkopenineenanderland.Zo’nondernemingkandaaraaneen importeurverkopen,maarkanookproberendeverkoopdaarmeerineigenhandtehouden.Maarzelfeen verkoopkantooropzettenisduur.Bovendienzijndeeigenmedewerkersmeestalnietgoedingevoerdindecultuur engebruikenvandatland.

Zo’nexporteurkandansamenwerkenmeteenagent.Diekentdegebruikenindatlandenkanzomeerverkopen. Eenhandelsagentiseenzelfstandigetussenpersoondiesteedsvoordezelfdeopdrachtgever(s)werkt.Deagent heefteenvastewerkrelatiemetdeopdrachtgever.Alsbeloningontvangthijprovisie:eenpercentagevande omzet.Dehandelsagentwordtgeeneigenaarvandegoederen,maarispuureentussenpersoondieeendienst verrichtvoordeopdrachtgever.Deagentwerktinnaamvandeopdrachtgever.

Demeestehandelsagentenzijnverkoopagenten,dievooreenleveranciergoederenofdienstenineenbepaald gebiedverkopen.Zo’nverkoopagentheeftinzijnlandofgebiedhetalleenrechtvoordeverkoopvanhetaanbod vandeopdrachtgever.Ookbestaaninkoopagenten,dievooreenhandelaargoedereninkopenvanuiteenvaste standplaats.Eenhandelsagentkanéénpersoonzijn,maarvaakisheteenonderneming.

Inkoopcombinatie

Eeninkoopcombinatieiseensamenwerkingsvormvandetaillistendieeengemeenschappelijkinkoopkantoor oprichtenomintekopenbijdefabrikant.Datkanomdathetomgrotehoeveelhedengaat.Zeslaandegrossier dusover.Daniserwatmeerruimtevoorwinst;erisimmerseenhandelaarminderommeetedelen.Het inkoopkantoorverzorgtsomsookadministratieveondersteuningengeeftadviesoverdeverkoop.Voorbeelden zijnExpert(inkoopcombinatiebruin-enwitgoed),LibrisenPrimera(boekhandels)enEnorm(ijzerwarendetaillisten).

AkzoNobel.

CONCEPT

Verkoopcombinatie

Eeninkoopcombinatiedienietalleengezamenlijkinkooptmaarwaarhetcentralekantoorookhelptbijde marketingenondersteuningvandeverkoop,kunjeookeenverkoopcombinatienoemen.

Vrijwilligfiliaalbedrijf

Inkoopcombinatiesengrootfiliaalbedrijvenhebbengeengrossiersnodig.Maareengrossierkanookgaan samenwerkenmetretailers.Zerichtendaneenvrijwilligfiliaalbedrijfop.Datiseensamenwerkingsverbandvan eengroepretailerseneengrossierdieondereengemeenschappelijkenaamwerken.Hetdoeliseenzovoordelig mogelijkeinkoopengezamenlijkeverkoopactiviteiten.EenvoorbeeldisdesupermarktketenSPAR.

Dewinkeliersblijvenzelfstandig,maarveelwordtinoverleggedaan:inrichtingvandewinkel,samenstellingvan hetassortimentenreclame.Doordegemeenschappelijkenaamkandeconsumentdewinkelsnelherkennen. Voorderetailondernemersishetvoordeeldatzezobeterkunnenconcurrerenmetdegrootfiliaalbedrijven.

Franchising

Eenondernemerkanookeencompletewinkelformule‘huren’.Datheetfranchising.Defranchisegeverbiedteen pakketmetdewinkelinrichting,hetassortiment,dewinkelpui,debedrijfskleding,goederenlevering,promotie ensomsookondersteuningbijhetpersoneelsbeleid.Defranchisegeverkaneenfabrikantzijnofeengrossier.De leverancierwilzijngoederenverkopen,maarheeftzelfgeenwinkels(enwildaarooknietininvesterenenerrisico meelopen).

Franchisenemersdoenmeeomteprofiterenvande naamsbekendheidvandefranchisegever.Inruildaarvoor betalenzeeenpercentagevandeomzetofwinst.De winkelformulebestaatuiteenuitgetestassortiment,een herkenbarewinkelinrichtingeneencentraalgeregeldeinkoop enadministratie.VoorbeeldenzijnMcDonald’s,FEBOenDe Hypotheker.OokeendeelvandeAlbertHeijn-en HEMA-filialenisheteigendomvanfranchisenemers.

Veel franchisenemers op straat.

Licentie

Hetwoord‘licentie’betekentgewoon‘toestemming’.Eenondernemingkaneenandereondernemingtoestemming gevenomeenbepaaldproductteproducerenofomdemerknaamtegebruiken.Datlaatsteziejeookbijfranchising, maarfranchisingomvatveelmeerdanalleenlicentieverlening.Bijfranchisinggaathetomdehelebedrijfsformule, bijlicentieverleningmeestalomeendeeldaarvan.

Opdracht8 Commerciëlesamenwerkingsvormen

a. Bijwelkesamenwerkingsvormpastdedefinitie?

Samenwerkingsvorm

Definitie

Tweeondernemingenrichtensameneennieuwe ondernemingop. Fusie

CONCEPT

Jointventure

Overname

Tweeondernemingengaanvrijwilligsamentot éénonderneming.

Tweeondernemingengaanonvrijwilligsamen.

b. Bijwelkesamenwerkingsvormiseengrossieraangesloten?Kieshetjuisteantwoord. franchising vrijwilligfiliaalbedrijf inkoopcombinatie verkoopcombinatie

c. Leguitwaaromeeninkoopcombinatiegoedkoperkaninkopendaneendetaillistapart.

Opdracht9 Cooltech

BekijkdepaginavandeKamervanKoophandel.Metdistributeurbedoelenzeeenimporteurdiehetaanbod lokaaldistribueert.

Cooltechiseenjongeondernemingdieenergiezuinigeairconditioningopdemarktbrengt.Zewilgraagookin Braziliëgaanverkopen.

GeefeenadviesaanCooltech:inzeegaanmeteenhandelsagentofmeteenlokaleimporteur/distributeur?Licht jeadviestoe.

Opdracht10 Franchising

a. Waarinverschiltfranchisingvanlicentieverlening?

b. Geefeenvoorbeeldvaneenfranchiseonderneming.

c. Geefeenvoorbeeldvaneenlicentie.

1.5 Samenvatting

Vangrondstoftoteindproductkomteenproductlangsverschillendebedrijfstakkenenabstractemarkten.Deze wegkunjeschematischvoorstellenalseenbedrijfskolom.Elkeschakelindezekolomstelteenbedrijfstakvoor. Datzijnallebedrijvendiedezelfdetaakvoorhetproductuitvoeren.Tussentweeschakelsiservraagenaanbod, duseenmarkt.Opdelaatstemarkt,deconsumentenmarkt,vindjedefinalevraag.Devraagvanhogergelegen schakelsisdeafgeleidevraag.

Degroothandelverkooptaananderebedrijven.Decollecterendegroothandel(onderanderedeopkoperen exporteur)voegtkleinehoeveelhedensamentotgroterepartijenenverkooptdiedoor.Dedistribuerende groothandel(onderanderedeimporteurengrossier)verdeeltgrotepartijeninkleinerepartijenenverkooptdie door.Dedetailhandel(retail)verkooptaanconsumenten.

CONCEPT

Logistiekisdeorganisatieenbeheersingvangoederenstromen,dusvandefysiekedistributie.Fysiekedistributie bestaatuittransportbinneneenondernemingentussentweeondernemingen,materialshandling,opslag, magazijnbeheerenvoorraadbeleid.Datisnodigbinneneensupplychain,diebestaatuitopeenvolgendebedrijven dieeenproductmakenendistribueren.Bijsupplychainmanagementstemmenleveranciersenzakelijkeafnemers deactiviteitenopelkaarafomdeefficiencyteverbeteren,omkostentebesparenenomklantenzogoedmogelijk vandiensttezijn.Desupplychainvanafdeproducentkunjeookdistributiekanaalnoemen.

Bedrijvenkunnengaansamenwerkendoorsupplychainmanagement,dooreenovernameofdooreenvrijwillige fusie.Meteenjointventurerichtentweeondernemingeneennieuweondernemingop.Eendistribuantineen supplychainkanookeenzelfstandigetussenpersoonzijn,zoalseenhandelsagent.Dezeheefteenvastewerkrelatie metzijnopdrachtgeverenkanbijvoorbeeldhetaanbodineenanderlandverkopen.

Bijeeninkoopcombinatiezorgendedetaillistensamenvoordeinkoop,waardoorzenietmeerafhankelijkzijn vandegrossier.Bijhetvrijwilligfiliaalbedrijfgaandetaillistenjuistsamenwerkenmeteengrossier.Datdoenze ondereengemeenschappelijkenaam.Franchisinggaatuitvaneengroteleverancierdieretailersdemogelijkheid biedttegenbetalingeensuccesvollewinkelformuletegebruiken.Licentieverleninggaatminderverdanfranchising: eenandereondernemingkrijgtalleentoestemmingomeenbepaaldproductteproducerenofomdemerknaam tegebruiken.

Opdracht11 Debedrijfskolomvaneentheeglas(plusopdracht)

Werkindividueelofwerksamenmeteenmedestudent.

Theeglazenwordengemaaktvanglas.Debelangrijkstegrondstoffenvanglaszijnzand,kalkensoda.Voordatde theeglazenindeschappenvanwinkelsstaan,zijnzealverschillendeschakelsindebedrijfskolomgepasseerd.

Brenginkaarthoedebedrijfskolomvooreentheeglaseruitkanzien.Zoekzonodigextrainformatieopinternet.

a. Tekeneenverticalebedrijfskolomwaarinjeduidelijkaangeeftwelkeschakelserzijn.Geefookaanwatdie schakelsdoenoftoevoegenaanhetproduct.

Tip

WerkjebedrijfskolomuitineenprogrammaalsExcelofviaeenonlineprogrammaalsGliffy.

b. Vergelijkjebedrijfskolommetdievaneenmedestudent.Bespreekdeovereenkomstenenverschillen.

Leveriederjebedrijfskolominbijjedocent.

Opdracht12 Toegevoegdewaardeketenregisseur(plusopdracht)

Werkindividueelofsamenmeteenmedestudent.

Jeleeststeedsvakerdatdegroothandelwaardekantoevoegenindeketendoorderolvanketenregisseurop zichtenemen.

a. Zoekopinternetinformatieoverdetoegevoegdewaardevanderolvanketenregisseur.

• Leguitwathiermeebedoeldwordt.

• Geefeenvoorbeeldbijjeuitleg.

b. Verwerkjeantwoordenvoorbeeldineenpresentatie,bijvoorbeeldinPowerPoint,inPreziofopeenflip-over.

c. Laatjepresentatieaanderestvanjeklaszienenvraagomfeedback.

Opdracht13 Begrippentrainer

Jebentaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen.

Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• Afgeleidevraag

• Bedrijfskolom

• Collecteren

• Detailhandel

• Distribueren

• Distributiekanaal

• Exporteur

• Finalevraag

• Franchising

• Fusie

• Fysiekedistributie

• Groothandel

• Grossier

• Handelsagent

• Importeur

• Inkoopcombinatie

• Jointventure

• Kleinhandel

• Logistiek

• Oerproducent

• Productiebedrijf

• Retail

• Supplychain

• Supplychainmanagement

• Toegevoegdewaarde

Hoofdstuk1 Vanzandtotklant

• Valueaddedlogistics

• Verkoopcombinatie

• Vrijwilligfiliaalbedrijf

OmjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennenoefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Extraonlinemateriaal

CONCEPT

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten.

Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• Actieopdrachten

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

CONCEPT

Hoofdstuk2

Logistiekindehandel

CONCEPT

Opveelplekkenverwachtenklantenproducten.Maarzoalsjeweetleggenproducteneenhelewegafvoordatze bijeenbedrijfinbijvoorbeelddewinkelofshowroomliggen.Logistiekishetbeheersenvandegoederenstroom, zodatdejuistegoederenindejuistehoeveelhedenophetjuistetijdstipopdejuisteplaatszijntegenzolaag mogelijkekosten.

Goedeensnelleleveringenvangoederenzijnbelangrijkvoorelkbedrijf.Jemoetdaaromwetenwatjouwrolis bijeengoedverloopvandegoederenstroomenhetslimbeherenvandevoorraad.

Leerdoelen

• Jeweetwelkeweggoederendoordebedrijfskolomafleggen.

• Jehebtkennisvandeinterneenexternegoederenstroom.

• Jeweetwelkeroleendistributiecentrumheeftindebedrijfskolom.

Opdracht1 Kennismaking

Consumentenwillendatproductensnelthuisenindewinkelgeleverdworden.Daaromverschijnenopsteeds meerplekkeninNederlandgrotedistributiecentra.Ditnoemjeookwelde‘verdozing’vanNederland.

Bekijkhetfilmpje.

a. Verdozing heefteendubbelebetekenis.Watverstajijeronder?

CONCEPT

b. Watzijnvolgensjougeschiktelocatiesvoorhetplaatsenvangrotedistributiecentra?Waaromisdatzo?

c. Vanbuitenlijkendegrotehallenvoordistributievaakergopelkaar.Geldtdatookvoorwaterbinnengebeurt? Welkeactiviteitenverwachtjeinzo’ngrotedoosaantetreffen?

2.1 Degoederenstroom

Voordateenproductineenbedrijfligt,zijneralveelmensenenbedrijvenmeebeziggeweest.Zoalsjeweetis eenbedrijfskolomeenoverzichtvanallebedrijvendiebetrokkenzijnbijdewegvaneenproductvangrondstof totconsument.

Goederenstroom

Doordebedrijfskolomheenwordengoederenverplaatst.Degoederenstroomisdewegdiegrondstoffenen goederenafleggenvanoerproducentnaarconsument.Deorganisatievandegoederenstroomnoemjelogistiek

Delogistiekeketenwordtgevormddoordeopeenvolgendeactiviteitenindebedrijfskolomdietemakenhebben metdegoederenstroom,zoalsplannen,transporteren,opslaan,devoorraadbeheren,verplaatsen,verpakken engoederenadministreren.Behalveeengoederenstroomzijnerbinnendebedrijfskolomeengeldstroomeneen informatiestroom.

Geldstroom

Degeldstroomlooptvanbenedennaarboven.Alsjegoedereninkoopt,moetjedevorigeschakelindehandelsketen betalen.Devolgendeschakelindeketenbetaaltopzijnbeurtaanjou.

Ookhierzijnuitzonderingen.Degeldstroomkanzichookeeneindjeindeandererichtingbewegen.Bijvoorbeeld bijretourgoederen.

Informatiestroom

CONCEPT

Deinformatiestroombeweegtzichinbeiderichtingen.Bijelkestapgevendeschakelselkaarinformatie.Alspartij Agoederenlevert,geeftzijditdooraandevolgendeschakel(partijB).OntvangtpartijBgoederen,dangeeftzij ditdooraanpartijA.Deinformatiestroomgaatdusintweerichtingen.

Samenwerkingindebedrijfskolom

Artikelenmoetenophetjuistemomentindejuistehoeveelheidopdejuisteplaatszijn.Daarisoverlegen samenwerkingvoornodig.Indebedrijfskolomzorgenverschillendesoortenbedrijvenersamenvoordatgoederen bijdeeindgebruikerkomen.

Eenleverancierlevertgoederen.Leverancierszijn:

• fabrikanten

• importeurs

• groothandelaren.

Eenexpediteuriseenbedrijfdathettransportvooreenanderbedrijfregelt.Ditbetekenthetregelenvanhet vervoerenallebijbehorendetransport-endouanedocumenten,financiëleafsprakenenplanning.

Tussendebedrijvenineenbedrijfskolomisertransport.Detransporteurofvervoerderzorgtvoorhetverplaatsen vandegoederen,bijvoorbeeldmetvrachtwagens,treinen,vliegtuigenofschepen.

Informatiesystemen

Informatiesystemenzijnsteedsbelangrijkerinhetlogistiekeproces.Alseenklantineenbedrijfnaareenbepaald productvraagt,wiljeinéénoogopslagkunnenzienofjehetproductopvoorraadhebtofdatjeneemoetverkopen. Alshetproductopvoorraadis,moetjehetsnelkunnenvinden.Enmisschienhebjehetproductnietopvoorraad, maarishetnogwelbeschikbaarbijdeleverancier.Eeninformatiesysteemkanhelpenomdegezochteproducten sneltevinden.

Informatiesystemenbestaanuitcomputers,handhelds, barcodescanners,kassa’s,programma’senapps,die ersamenvoorzorgendatjebeschiktoveralle benodigdeinformatie.

Informatiesystemenhelpenjebijhetbeherenvande goederenstroomendevoorraad.

Jewiltbijvoorbeeldwetenhoeveelverkochtisen wanneerjeweernieuweproductenmoetbestellen. Bovendienwiljedekostenzolaagmogelijkhouden. Vaakishetookmogelijkomvoorkostenbesparing, besteladviezenenoptimalepersoneelsinzeteen informatiesysteemtegebruiken.

CONCEPT

Werken met informatiesystemen.

Derving

Verkeerdregistrereninhetinformatiesysteemveroorzaaktderving.Dervingishetverliesvangeldofgoederen. Dervingontstaatwanneergoederenbeschadigen,verkeerdgeregistreerdzijnofmindergoedverkoopbaarworden.

Dervingkunjeverdelenin:

• criminelederving

• niet-criminelederving.

Criminelederving

Bijcrimineledervinggaangoederenverlorendooropzettelijkgedrag,zoalsdiefstal,fraude,vernielingofinbraak.

Criminaliteit

Criminaliteitindetransport-enlogistiekesectorisaljareneengrootprobleeminNederlandeninEuropa. Transportgerelateerdecriminaliteitbestaatonderandereuitladingdiefstal,voertuigdiefstal,diefstalvandiesel envoertuigonderdelen,tankpassenfraudeenvandalisme.

Waargaathetom?

Ladingdiefstalkosthetbedrijfslevenjaarlijksnaarschatting350miljoeneuro.Criminelenhebbenhetvooral gemuntopelektronica,waarvoorNederlandafzetmarktenvooraldoorvoerlandis.Maarookandere diefstalgevoeligegoederenzoalskleding,parfum,vleesenmetalenzijnvaakdoelwitvanladingdieven.Hetbetreft veelalgeorganiseerdecriminaliteit.

Transport en Logistiek Nederland (TLN).

Niet-criminelederving

Bijniet-crimineledervinggaangoederenverlorendoorwerkfouten,administratievefoutenencontrolefouten.

• Werkfoutenzijnfoutendietijdenshetwerkenwordengemaakt.Goederenkunnenbijvoorbeeldbeschadigen doordatzevallen.

• Administratievefoutenzijnbijvoorbeeldhetverkeerdofnietregistrerenvandegoedereninhet informatiesysteem.

Hoofdstuk2 Logistiekindehandel

• Controlefoutenontstaanwanneerdegoederennietgoedzijngecontroleerd.Dezefoutenleidenmeestaltot administratievefouten.Erisbijvoorbeeldnietgecontroleerdofdegoederenbedorvenzijn.Zoblijven onverkoopbaregoederenindeadministratieop‘beschikbaar’staan.

Dervingkaneenflinkekostenpostzijn.Daaromprobeerjedervingzoveelmogelijktevoorkomen.Erzijn verschillendemanierenomdervingaantepakken.Vaakbegintdatmeteengoedecontrolevandegoederenstroom endevoorraad.

Allemaatregelenomdervingtevoorkomenvindjeinhetdervingspreventieplanvaneenbedrijf.Een dervingspreventieplaniseenplanwaarinjeoorzakenengevolgenvandervingbeschrijftenaangeeftwelke maatregelenjeneemt.

Opdracht2 Bedrijfskolom

a. Kiesbijelkeschakelindebedrijfskolomdejuisteomschrijving.

Omschrijving

CONCEPT

Schakel

Distributiecentrum Levertdegoederen.

Ontvangtgoederenvanverschillende leveranciers,slaatdieartikelentijdelijkopen verdeeltdegoederenoverdeverschillende winkels.

Zorgtvoorhetverplaatsenvandegoederen. Bijvoorbeeldmetvrachtwagens,treinen, vliegtuigenofschepen.

Deplaatswaardeconsumentenhunartikelen kopen.Daarnakanernogvervoernaardie consumentzijn.

Maaktartikelen.

Kooptgrotepartijengoedereninenverkoopt dieinkleinerehoeveelhedendoor.

Kooptgoedereninhetbuitenlandenlaatdie vervoerennaarNederland.

Organiseerthetvervoer.

b. Geefeenomschrijvingvanlogistiek.

Fabrikant

Leverancier

Transporteur

Importeur

Winkel

Expediteur

Groothandel

Opdracht3 Wieiswat?

Parfum

Pjotrheefteenparfumerie.HijkooptdeparfumsbijeenFransbedrijf:Entrenous.InNederlandwordendegoederen opgeslagendoordefirmaBakkum.VervolgensvervoerthetbedrijfTijssendeparfumsnaardeparfumerie.

Kiesdejuistenamen.Wieiswat?

CONCEPT

1. DeleverancierisEntrenous/firmaBakkum/Pjotr/Tijssen

2. HetdistributiecentrumisvanEntrenous/firmaBakkum/Pjotr/Tijssen.

3. DetransporteurisEntrenous/firmaBakkum/Pjotr/Tijssen

4. DeretailerisEntrenous/firmaBakkum/Pjotr/Tijssen.

Opdracht4 Derving

a. Noteertweemanierenomdervingdoordiefstaltevoorkomen.

b. Noteertweemanierenomdervingdoorbeschadigingtevoorkomen.

Opdracht5 Informatiesysteem

Eeninformatiesysteemvoorhetbeherenvandegoederenstroomenvoorraadheeftverschillendefuncties.

Noteerminimaalviervoorbeeldenvaninformatiediejeverwachtineeninformatiesysteemvaneenretailerdie koffieentheeverkoopt.

2.2 Logistiekindepraktijk

Voordateenartikeleenbedrijfbereikt,heeftheteenlangewegafgelegd.Alsbijvoorbeeldeenondernemingeen bestellingplaatst,wordendeartikelenvanafeenleverancierofeendistributiecentrumnaarhetbedrijfvervoerd.

Interneenexternegoederenstroom

Allelogistiekbuiteneenbedrijfnoemjedeexternegoederenstroom.Vanafdeontvangstzijnertransportenen bewerkingenbinnenheteigenbedrijfofheteigenmagazijn.Ditnoemjedeinternegoederenstroom Ookde internegoederenstroomisonderdeelvandelogistiek.Alsmanagerofondernemerbenjevaakverantwoordelijk vooreengoedverloopvandeinternegoederenstroom.

Tijdenshettransportzijngoederenverpakt.Somsgaateendeelvandieverpakkingweerterugnaardeleverancier. Ditgeldtookvoorretourgoederen Datzijngoederendieteruggaannaardeleverancieromdatteveelgeleverd isofomdatdiegoederennietinordezijn.

CONCEPT

Voorbeeld

Demiwerktbijeenkledingzaak.Deafdelingsleiderheeftkledingbesteldvoordevoorjaarscollectie. Opeendinsdagmiddagwordencontainersenrekkenmetkledinggeleverddooreenvrachtwagen.Dieingepakte kledingstaatdevolgendeochtendklaarvoorDemi.Zijgaatdekledinguitpakkenennaarhetmagazijnbrengen. Demiwerktaandeinternegoederenstroom.Alleswatergebeurdevoordatdekledingwerdbinnengeredenhoort bijdeexternegoederenstroom.

Internegoederenstroom

Deinternegoederenstroombestaatuitalletransportenbewerkingenvandegoederenvanafdeontvangstbij hetbedrijfofheteigenmagazijn.Ookhetvoorraadbeheerhoortbijdeinternegoederenstroom.

Bijdebesturingvandeinternegoederenstroommoetjerekeninghoudenmeteenaantalaandachtspunten:

1.Goederenontvangst

Goederenkomenmeestalmeteenvrachtwagen.Belangrijkisdatjeweetwanneer eenleveringaankomt.Opdatmomentmoetenervoldoendemedewerkerszijnom degoederentecontroleren,teverwerkenenalsdatnodigisteverplaatsen.Voor hetverplaatsenvandegoederenwordenhulpmiddelengebruikt,zoalseenheftruck, eensteekwagenofeenrolcontainer.

CONCEPT

Hetkanzijndaterspoedgoederenbinnenkomen.Dezehebbenvoorrangopde restvandegoederen.Hetzijnbijvoorbeeldgoederendiezijnbestelddooreen vasteklant.Dezemoetenalseerstewordengelost,gecontroleerdenklaargezet. Alseindverantwoordelijkebeslisjewelkegoederendemedewerkersalseerste moetenverwerken.Vaakstaatditookalaangegeveninhetinformatiesysteem.

Hoofdstuk2 Logistiekindehandel

2.Goederenopslag

Alsallebinnenkomendegoederenzijnuitgeladenengecontroleerd,gaandegoederennaarhetmagazijnofnaar bijvoorbeelddeverkoopruimte.Inmagazijnenhebjetransportmiddelenenopslagmiddelennodig.Diezijnsoms speciaalgemaaktvoorhetwerkinmagazijnen.Sommigeproductenmoetenopeenbepaaldemanierworden opgeslagen.Zozetjeeenwasmachinebijvoorbeeldrechtopennietonderstebovenofopdezijkant.Ennatuurlijk moetjegoedwetenwatjewaaropslaat.Daarbijgebruikjeeeninformatiesysteem.

3.Voorraadbeheer

CONCEPT

Voorraadbeheerishetregistreren,bijhoudenenbewakenvandevoorraad.Ditbetekentdatjeweethoeveel voorraaderligt,maarookofditvoldoende,teveelofteweinigisvoordekomendeperiode.Deondernemer maaktdaaromeenschattingvandeverkopenvoordekomendeperiode.Opbasisvandieschattinggaathijaan deslagomdevoorraadoptijdaantevullen.

Elkbedrijfwilwetenhoeveelzijnvoorraadopeenbepaaldmomentwaardis.DeBelastingdienstwildattrouwens ookweten.Datkunjeberekenenenbijhoudenmeteencomputer,maarjemoetookcontrolerenofdevoorraad indeadministratiegelijkisaandewerkelijkevoorraadinhetbedrijf.Datnoemjeinventariseren.

Voorraadhoudenkostgeld.Jemaaktkostenvoorderuimtediejegebruikt.Hetgelddatjeindevoorraadsteekt, kunjenietopeenanderemanierinvesteren.Bovendieniseraltijdeenrisicodatdevoorraadminderwaardwordt doordiefstal,bederfofbeschadiging.Ofsimpelwegomdatergeenvraagmeernaarhetproductis.Dekunstis omgenoegvoorraadtehebbenomgeenneeteverkopen,maarnietmeerdannodig.

4.Afnamevandevoorraaddoorverkopen

Doordeverkopenneemtdevoorraadafendoorleveringenneemtdevoorraadtoe.Alsjeweethoeveeljeper weekofpermaandverkooptenookweethoelanghetduurtvoordateenbestellingwordtgeleverd,kunjebepalen wanneerjenieuweproductenmoetbestellen.Daarbijmoetjerekeninghoudenmetdebestelkostenende hoeveelheidvoorraaddiejeminimaalwiltaanhouden.

Jekuntmooievoorraadmodellenmaken,grafiekentekenenenslimmeregelsvoorhetbestellenbedenken,maar indepraktijkkanhetheelandersuitpakken!Ditbetekentnietdatvoorraadmodellenenregelsonbelangrijkzijn. Zegevenhouvastombeslissingentenemenvooreengoedvoorraadbeheer.

Administratie

Wijzigingenindevoorraadmoetjeadministratiefbijhouden.Opdiemanierweetjealtijdhoeveelgoederen beschikbaarzijnvoordeverkoopenwaarzeliggen.Administratievetakenzijnbijvoorbeeld:

• binnengekomengoederenregistreren

• delocatiebijhoudenwaardegoederenzijnopgeslagen

• veranderingvandelocatievastleggen,bijvoorbeeldalsdegoederenvanhetmagazijnnaardewinkelgaan

• verkopenenretourenregistreren.

E-bikes

Robinisverantwoordelijkvoordebestellingenvandee-bikesineenondernemingdiefietsenverkoopt.Aanhet beginvanhetjaarheefthijeenraamovereenkomstgeslotenmeteenleverancier.Daarinstaatdathij35e-bikes permaandafneemt,maaropafroeplaatwetenwelkevariantenhijbestelt.Hijbesteltophetmomentdatereen koopovereenkomstmeteenklantis.Deretailmedewerkerspreektmetdeklanteenleverdatumafdiedrie werkdagennadeverkoopis.

Dietijdisnodigom:

• debestellingteplaatsenendeleverancierdetijdte gevenomdejuistee-bikeklaartezettenvoor verzendingenteverzenden:deexterne goederenstroom

• dee-bikeindeondernemingteontvangen,afte monterenenklaartemakenvoorleveringaande klant:deinternegoederenstroom.

CONCEPT

Externegoederenstroom

Waterallemaalgebeurtnahetplaatsenvaneenbestellingisafhankelijkvandesituatie.Wanneerdeleverancier rechtstreeksaanbijvoorbeeldeenwinkellevert,isalleenhettransportnaardewinkeldeexternegoederenstroom. Dieleverancierkaneengroothandeloffabrikantzijn.

Deexternegoederenstroomkanookveeluitgebreiderzijnwanneerereenlangebedrijfskolomis.Zoworden bananeninZuid-Amerikanadeoogstindozengedaanenmetvrachtwagensnaareenhavengereden.Indehaven wordendedozenineenkoelschipgeladenomdeoceaanovertesteken.AangekomeninAntwerpenliggende bananeneentijdjeterijpeningroteopslaghallen.Tenslottewordendebananenviadistributiecentraverdeeld oververschillendewinkelsinNederland.

Opdracht6 Wiedoetwat?

a. Isdestellingjuistofonjuist?

1. Stelling1:Deexternegoederenstroomiseenonderdeelvandelogistiek.Dezestellingisjuist/onjuist.

2. Stelling2:Derittenvandevrachtwagensvandebroodfabrieknaarhetdistributiecentrumvande supermarktzijnonderdeelvandeinternegoederenstroom.Dezestellingisjuist/onjuist.

b. Maakdeinformatiekloppend.Kiesdejuistewoorden.

1. Debedrijfskolom/logistiekbestaatuiteeninterneeneenexternegoederenstroom/voorraad.

2. Deexternegoederenstroomlooptvandewinkel/leveranciertothetafleverenvandebestellingbij hetbedrijf/leverancier.

3. Naaankomstbijhetbedrijfbegintdeinternegoederenstroom/externegoederenstroom

Opdracht7 Check!

a. Waaropzoujijeenzendingkledingcontrolerendiewordtgeleverd?

b. Waaromgebruikjehulpmiddelenbijhettransportvangoederen?

2.3 Distributiecentrum

Regelmatigliggenartikelenergenstewachtenopeenvolgendestapindebedrijfskolom,bijvoorbeeldineen magazijnvaneenleverancierofineendistributiecentrum.Eendistributiecentrum(DC)iseencentraalmagazijn datwordtgebruiktomdegoederentijdelijkopteslaan.

Hoofdstuk

Distributie

Distribuereniseenanderwoordvoorverdelen.Vanuiteendistributiecentrumverdeeljedegoederenover verschillendebedrijven.

Distributiecentrum.

CONCEPT

Eendistributiecentrumstaatvaakopeenindustrieterreinaanderandvaneenstad,langseensnelwegofbijeen (lucht)haven.Datisveelgoedkoperdanmagazijnruimteinhetcentrumvaneenstad,omdatdegrondwaarop hetgebouwstaatveelgoedkoperis.Ookdeliggingvanhetdistributiecentrumtenopzichtevandefilialenof klantenisbelangrijkbijdekeuzevaneenvestigingsplaats.InMidden-Nederlandzijnveeldistributiecentra.

Allehandelingenvan,naareninhetdistributiecentrumhorenbijdeexternegoederenstroom,wanthetgebeurt buitenjeeigenbedrijf.Welbelangrijkisdatjeweetwaterineendistributiecentrumgebeurt,ookomdatsommige onlinebedrijvenrechtstreeksvanuithetdistributiecentrumaandeklantleveren.

CB

Bijnaalleboekendieindewinkelsliggen,komendaar viahetCB(voorheenhetCentraalBoekhuis).HetCB bestaatal150jaarenbegonals‘Bestelhuisvanden NederlandschenBoekhandel’.Ooktoenwashetaleen distributiecentrum.BijhetCBwordendeboeken verzameldenverstuurdnaarwinkelsinheelNederland.

OokleverthetCBboekenrechtstreeksaan consumentendieonlinebesteldhebbenviaeen boekhandelofuitgeverij.

CONCEPT

Distributie van boeken via het CB.

Defunctiesvaneendistributiecentrumzijngoederenontvangst,goederenopslagengoederenafgifte.De medewerkersinhetdistributiecentrumzijngespecialiseerdindewerkzaamhedendiedaarbijhoren.

Distributiecentraverschillenvanelkaar:hetenedistributiecentrumstaatvolmetlopendebandenen informatiesystemen.Robotsverzamelenerdeorders.Inhetanderedistributiecentrumverzamelenmensende orders:meteenkar,meteenheftruckoflopendmeteenmand.Devolgordewaarindegoederenwordenverzameld wordtbijnaaltijdbepaalddooreeninformatiesysteem.

Transport van het DC naar de winkels.

BestellenbijeenDCvanuiteensupermarkt

Defilialenbestellenhunproductenbijhetdistributiecentrum.Alseenmedewerkervaneenfiliaaleenbestelling plaatst,starthetgereedmakenvoorverzendingbijhetdistributiecentrum.

Hoofdstuk2 Logistiekindehandel

CONCEPT

Als er onvoldoende goederen liggen in het DC, moet de voorraad of de pickvoorraad aangevuld worden. Dit kan op verschillende momenten gebeuren.

Bedrijvendieheelveelproductenopvoorraadhebbenliggenvoorhunklantenoffilialen,hebbenmeerdere distributiecentraverspreidoverhetland.

DistributiebijJumbo

SupermarktketenJumboheeftdistributiecentraverspreidoverheelNederland:inNieuwegein(centraal distributiecentrum),Veghel,Woerden,Bleiswijk,Raalte,Beilen,Elst,BredaenDenBosch.

Bijhetkiezenvaneenlocatievooreendistributiecentrumwordtbijvoorbeeldrekeninggehoudenmetderijtijden dienoodzakelijkzijnvanafhetdistributiecentrum.

Eendistributiecentrumkanookeengezamenlijkeopslagvanmeerdereretailerszijnofdeopslagruimtevaneen leverancier,inkooporganisatieofgroothandelvanwaaruitderetailershunleveringenkrijgen.

Inkopenenbestellen

VeelbedrijvenhebbeneenafdelingInkoopdieovereenkomstensluitmetleveranciers.Inkoperszijngespecialiseerd ininkopenenhetonderhandelenovergunstigeleveringsvoorwaarden.Dievoorwaardenhebbentemakenmet kwaliteit,prijs,hoeveelheid,transport,levertijd,betalingsvoorwaardenenverpakkingseenheden.Bij ondernemingendiegeenaparteafdelingInkoophebben,regeltvaakdeondernemerofmanagerdeinkopen.

CONCEPT

Komthettoteendeal,danisereeninkoopovereenkomstvoorhetleverenvanbepaaldegoederentegenbepaalde voorwaardenvooreenafgesprokenprijs.Ditnoemjeookweleenovereenkomstvankoopenverkoop.

Vaaksluiteninkopersraamovereenkomsten.Eenraamovereenkomstiseenafspraakmeteenleverancierom goederentegeneenafgesprokenprijsteleverengedurendeeenbepaaldeperiode.Eenraamovereenkomstis nognietdebestellingvandegoederen,maareenafspraakdiegarandeertdatdegoederengeleverdkunnen wordenophetmomentdatzenodigzijn.Zozorgeninkoperservoordatdegoederenzokortmogelijkinhuneigen magazijnliggen.Datscheeltindekostenvooropslag.

Isereenverschiltussenbestelleneninkopen?Vaakwordendezewoordendoorelkaargebruikt,maarerzijnwel degelijkverschillen:

• Bijinkopenonderhandeljemeestaloverdevoorwaardenwaaronderjedegoederenkoopt.Voordeinkoper isafsprakenmakenbelangrijk.Eeninkoperhoudtzichbezigmetprijsonderhandelingen,nieuweproducten ennieuweleveranciers.

• Bijbestellensluitjeaanbijdevoorwaardenvande leverancierofdegesloteninkoopovereenkomst. Voorhetbestellenzijnvooraldehoeveelheidenhet momentvanleverenbelangrijk.Hetplaatsenvan eenbestellingismeestaleenherhalingsaankoopbij eenbestaandeleveranciervaneenproductuithet assortiment.

bestellen.

Inveelondernemingenisdemanagerofondernemer eindverantwoordelijkvoordebestellingen.Jesignaleert bijvoorbeelddatgoederenzijnuitverkochtofdatextra goederenvooreenbepaaldeactienodigzijn.Ookals ondernemingengebruikmakenvanautomatische bestelsystemen,moetjedebestellingenindegatenhoudenenzorgendatjeweetwanneerdebestellingwordt geleverd.

Jecontroleertvóórhetbestelleninhetinformatiesysteemop:

• juistegoederen

• juistehoeveelheid

• juistemoment.

Indeadministratiemerkjeweinigvandeverschillentussenbestelleneninkopen.Voordeproductendiejekoopt ontvangjeeeninkoopfactuurofinvoicediejemoetbetalen.

Routinematig

Hoofdstuk2 Logistiekindehandel

Jekuntbestellingenopvastemomentenplaatsen,bijvoorbeeldelkedinsdagenvrijdag.Ookkanhetzijndatje bestellingenopwisselendemomentenplaatst,bijvoorbeeldomdatnietelkeweekeenbestellingnodigis.Ook kanertussentijdseenextrabestellingzijn,omdateenartikelbeterverkooptdanverwacht.

Opdracht8 Distributiecentrum

a. Watiseendistributiecentrum?

b. Watgebeurterineendistributiecentrumalsjeeenbestellingplaatst? Noteerdestappen.

CONCEPT

Opdracht9 Overeenkomsten

a. Noteerdriepuntenuitdevoorwaardenwaaroverinkopersonderhandelen.

b. Waaromiseeninkoopovereenkomstbelangrijk?

c. Watishetverschiltusseneenraamovereenkomsteneeninkoopovereenkomst?

d. Welkvoordeelkaneenbedrijfmetéénvestigingdiezelfinkoopthebbeninvergelijkingmetdeinkoopafdeling vaneenbedrijfmetverschillendevestigingen?

2.4 Samenvatting

Degoederenstroomisdewegdoordebedrijfskolomvangoederendiebegintbijdeoerproducenteneindigtbij deverkoopaandeconsument.Logistiekisdeorganisatievandiegoederenstroom.

Alsondernemerofmanagerhebjealstaakomcrimineleenniet-crimineledervingzoveelmogelijktevoorkomen. Daaromhebbendemeestebedrijveneendervingspreventieplan.

Degoederenstroombesturenisonmogelijkzonderdeinzetvaneeninformatiesysteem.Jevindtdaarinalle belangrijkeinformatieoverdegoederenstroom.

CONCEPT

Jekuntdelogistiekverdelenineeninterneeneenexternegoederenstroom.Alsmedewerkerineenonderneming benjeverantwoordelijkvoordeinternegoederenstroom,diebegintbijdeontvangstvangoederen.Datgeldtook voorretourgoederen,dieteruggaannaardeleverancier.Hetvoorraadbeheeriseenbelangrijkonderdeelvande internegoederenstroom.

Eendistributiecentrumiseencentraalmagazijnwaargoederentijdelijkwordenopgeslagenvoordatzeverdeeld wordenoververschillendebedrijven.

GrotebedrijvenhebbeneenafdelingInkoop,dieovereenkomstensluitmetleveranciers.Bijhetbestellenvan goederengaathetmeestalomdehoeveelheidenhetmomentvanleveren.

Opdracht10 Distributiecentrumkiezen(plusopdracht)

Winkelketen

• JebentlogistiekdirecteurvaneengrotewinkelketenmetwinkelsinNoord-enOost-Nederland.

• Jewilteenvestigingsplaatskiezenvooreendistributiecentrum.

a. Noemdriebelangrijkezakendiemeespelenbijdekeuzevaneenvestigingsplaatsvooreendistributiecentrum.

b. Welkevestigingsplaatszoujekiezenwanneerjeééndistributiecentrumzougebruiken?Motiveerjeantwoord.

Uitbreiding

DewinkelketenheeftzichuitgebreidenheeftnufilialeninheelNederland.JewiltuitbreidentotdrieDC’s.

c. WelkedrieplaatsenkrijgeneenDCvanjouwwinkelketen?Motiveerjeantwoord.

Opdracht11 Nieuwboek(plusopdracht)

Nieuwboek

Erverschijntbinnenkorteennieuwboekvaneenbekendeauteur.Jebentboekverkoperenvraagtjeafhoeveel voorraadjegaatinslaan.

Hoofdstuk2 Logistiekindehandel

a. Welkeschakelszuljetegenkomenindelogistiekvaneenboekwinkel?Letop:erzijnmeerderejuiste antwoorden. eengrooteigenmagazijn leveringdoordistributiecentrumCB transportmeteigenvrachtwagens transportnaardeklantmetelektrischebakfietsen retourenvanverkeerdgeleverdeboeken

b. Noteerenkeleoverwegingendiedebestelgroottebeïnvloeden.

CONCEPT

c. Hoekunjeindeboekhandelrekeninghoudenmetduurzaamheid?Geefminimaaltweevoorbeelden.

Opdracht12 Begrippentrainer

Jebentaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen. Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• Criminelederving

• Derving

• Dervingspreventieplan

• Distributiecentrum(DC)

• Externegoederenstroom

• Goederenstroom

• Informatiesysteem

• Inkoopovereenkomst

• Internegoederenstroom

• Logistiekeketen

• Niet-criminelederving

• Raamovereenkomst

• Retourgoederen

• Voorraadbeheer

OmjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennenoefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Extraonlinemateriaal

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten. Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• Actieopdrachten

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

CONCEPT

Hoofdstuk3

Goederenontvangst

CONCEPT

Veelbedrijvenkrijgenbijnadagelijksleveringen.Bestelbusjesofvrachtauto’svanverschillendeleveranciers brengendeproductennaardeverschillendebedrijven.

Alseenvrachtwagenmetgoederenbijhetbedrijfofhetmagazijnstaat,moetiemanddegoedereninontvangst nemen.

Wanneerdegoederenzijnuitgeladen,moetiemandcontrolerenofallesaanwezigisenzorgendatde voorraadadministratieinordeis.

Degeleverdegoederengaandirectnaardeverkoopruimteofjeslaatzeopinhetmagazijn.

Leerdoelen

• Jeweetwelkewerkzaamhedenplaatsvindenbijdegoederenontvangst.

• Jeweethoejeeenkwantitatieveofkwalitatievecontrolemoetuitvoeren.

• Jeweetderedenenvoorhetretoursturenvanartikelenen/ofemballage.

Opdracht1 Kennismaking

Eenvrachtwagenlossen(uitladen)duurtsomsweleenpaaruur.Inhetfilmpjeziejehoejedatmeteenploeg medewerkerskuntaanpakken.

Bekijkhetfilmpje.

a. Hoeveelmensendenkjijdatnodigzijnomeenvrachtwagentelossen?

CONCEPT

b. Alsjeleidingzougevenaanhetlossen,hoezoujedatdanaanpakken?

c. Vindjetweeurenvoorhetlossenvaneengrotevrachtwagenveelofweinigtijd?

d. Welkeproblemenvoorziejealsdevrachtwagendestraatblokkeert?

3.1 Aandachtspuntenbijdegoederenontvangst

Deinternegoederenstroombestaatuitalletransportenenbewerkingenvanafdeontvangstvangoederenbinnen heteigenbedrijfofhetmagazijn.Omfoutentevoorkomenmoetjedezegoederenstroomheelgoedorganiseren enregelmatigcontroleren.Deontvangstvangoederenismeestalheteerstecontrolemoment.

Bijdeontvangsthorenwerkzaamheden,zoals:

• lossenencontroleren

• indeontvangstruimteplaatsen

• registrerenenadministratiefverwerken

• uitdeverpakkinghalen

• inhetmagazijnopslaan.

Goederenontvangstvoorbereiden

Dooreengoedevoorbereidingvoorkomjeopstoppingenindeinternegoederenstroom.Wantwanneerjemerkt datergeenruimteinhetmagazijnisalsdevrachtwageneralstaat,benjetelaat.Bijdevoorbereidingvande goederenontvangstletjeopzevenpunten:

Hoofdstuk3 Goederenontvangst

Leveringen

Jemoetwetenwelkegoederenzijnbesteldenwanneerdezewordengeleverd.Dankunjedejuistevoorbereidingen treffenvoorhetmomentvanontvangst.Demeesteleveringenzijnmeteenvrachtwagenofbestelbus.Goederen uitdevrachtwagenhalennoemjelossen

Werkzaamheden

Jeinventariseertwelkewerkzaamhedengedaanmoetenwordenvoordatdegoederenbinnenkunnenkomen:

• magazijnopruimen

• hulpmiddelenklaarzetten

CONCEPT

• afvalbakkenlegenenklaarzetten

• ruimtemakenvoordeteontvangengoederen

• retourenklaarzetten

• zorgenvoorvoldoendebarcodescannersvoordeverwerkingvandeinformatie

• medewerkersinformeren.

Maakeventueeleenchecklistvoordemedewerkers,zodatzeniksvergeten.Doorhetraadplegenenafvinkenvan dechecklistweetjedatiedereendejuisteactiviteitenuitvoertbijdegoederenontvangst.

Werkzaamheden checken.

Mensen

Meehelpen bij de ontvangst van goederen.

Zorgervoordatjedemedewerkersdejuisteinstructiesgeeft,datjedetakenvoordegoederenontvangstgoed verdeeltendatiedereenweetwatdetakeninhouden.Afhankelijkvanhetsoortbedrijfhelpjezelfookactiefmee metdeontvangstvangoederen.

Controleren?

Noahisverantwoordelijkvoordegoederenontvangstbijeengrotesportwinkel.Hijheeftdemedewerkers’s ochtendsgeïnformeerdoverdeleveringdie’smiddagsplaatsvindt.Eenuurvoordeleveringcontroleerthijof iedereenzijntakenkentenofallesisvoorbereid.Hijheeftnogwatextrakledingrekkenklaarlatenzetteninde ontvangstruimte,wantalsdatmoetgebeurentijdenshetlossenkostdatteveeltijd.Dechauffeurmeldtzichbij Noah.NadeontvangstkomtNoahnogevenkijkenofallesgoedisgegaan.Hijhoeftdemedewerkersnietsteeds tecontroleren,wantzedoeneenpaarkeerperweekeengoederenontvangst.Alsietsnietklopt,wetenzedatze Noahmoetenwaarschuwen.

Middelen

Welkehulpmiddelenjeklaarzetisafhankelijkvandegoederendiegeleverdworden.

Voorbeeldenvanhulpmiddelendiejekuntklaarzettenzijneenrolcontainer,eensteekwagenofeenrolplateau.

Rolcontainer, steekwagen en rolplateau.

Tijd

CONCEPT

Jijenjecollega’shebbenmeertedoendanalleendeontvangstenopslagvangoederen.Plandaaromjetijdgoed enoverlegregelmatigmetmedewerkers.

Ookmoetjeinschattenhoelanghetlossenenopslaanduurtendatinplannen.Allevoorbereidingenmoetje gedaanhebbenvoordatdevrachtwagenmetdegoederenvoorrijdt.

Ruimte

Alsgoederenmetdevrachtwagenwordengeleverd,reserveerjeparkeerruimte.Meestallostdechauffeurde goederen.Vaakzalhijdatsamenmeteenmedewerkervandewinkeldoen.Jijweetvantevorenwanneerereen vrachtwagenmetgoederenkomt.Jemaaktruimtevrijomdiegoederenteplaatsen,wantjekuntdegoederen nietopdestoeplatenstaan!Staanbijvoorbeeldanderegoederenindeweg,danruimjedievantevorenop.

Vaakisereenspecialeopslagruimtewaardegoederentijdelijkwordenneergezet.Dezeruimtenoemjede ontvangstruimte Indeontvangstruimtestaandegoederennietindeweg.Bovendienkunjezeopdieplaats makkelijkcontroleren.Alsallegoederengecontroleerdzijn,gaanzenaarhetmagazijn.

Ontvangst van goederen.

Vergeetnietdatsomsgoederenmetdeleveranciermeeterugmoeten,zoalsonverkoopbare, verkeerdgeleverdeofdefectegoederen.Ookvoordezeretourenmoetruimtebeschikbaarzijn.

Zorgdatderetourgoederenklaarstaanalsdechauffeuraankomt.Jemoetvoorkomendateeninkomendestroom goedereneneenuitgaandestroomgoederenelkaarindewegstaan.

Indeontvangstruimtekunjedetransportverpakkingenverwijderen.Daaromstaanermeestalookafvalcontainers voorkartonenplastic.

Overigeaandachtspunten:dervingenveiligheid

CONCEPT

Iedereenindewinkelmoetzichhoudenaanderegelsdieinjouwwinkelgelden.Zohoudjejeookaanregelsop hetgebiedvanveiligheid,milieuenarbo(arbeidsomstandigheden).

Probeerdervingdoorbeschadigingtevoorkomendoor:

• hetmagazijnschoontehouden

• hetjuistehulpmiddeltegebruikenomdegoederentetransporteren

• degoederenstevigenniettehoogophetvervoersmiddeloptestapelen.

Deachterdeurprocedureiseromdeveiligheidvanmedewerkersbijhetlossenvandegoederentewaarborgen. Dezeprocedurehoudtondermeerhetvolgendein:

• Deachterdeurwordtindegatengehoudendooreenmedewerkerofeencamera.

• Demedewerkersmoetensteedsgoedopdeomgevingenelkaarlettentijdenhetlossen.

• De(achter)deurvanhetmagazijnofdewinkelwaardoordegoederenwordenbinnengebrachtmoetzomin mogelijkenzokortmogelijkopenblijven.

• Zodradegoederenbinnenstaan,moetdedeurgeslotenworden.

Opdracht2 Levering

a. Watbereidjevoortijdensdegoederenontvangst?Noteerdezevenaandachtspuntenengeefeenvoorbeeld vaneenextraaandachtspunt.

b. Welkewerkzaamhedenbereidjevoorvoordatdegoederenbinnenkunnenkomen? Noteererminimaalzes.

c. Bijdegoederenontvangstendevoorbereidingdaaropwerkjeineenbepaaldevolgorde.Zetindejuiste volgorde:

Debenodigdehulpmiddelenklaarlatenzettenenruimtevrijmaken.

Deontvangstvandeleveringuitvoerenenzonodigcontroleren.

Nagaanwanneerdeeerstvolgendeleveringzalzijn.

Debenodigdemedewerkersinplannenvoorhetlossen.

CONCEPT

d. Eenleverancierleverttweedozenvitaminepillenaaneendrogist.

Geefdrievoorbeeldenvanietswatmiskangaanbijdelevering.

e. Jehebtgoederenbesteldenwiltwetenwelkegoederenwanneerzullenbinnenkomen.

Waarommoetjejevoorbereidenopeenlevering?

f. Lichtjeantwoordopdevorigevraagtoemettweevoorbeeldenvooreenbedrijfdatwitgoedverkoopt.

Opdracht3 Lossen

a. Watiseenachterdeurprocedure?Kieshetjuisteantwoord. eenprocedureomdeveiligheidvandemedewerkersbijhetlossentewaarborgen eenprocedureomgoederenviadeachterkantvandewinkeltelossenenopteslaan eenprocedureommedewerkerstecontrolerenbijhetlossenenopslaanvangoederen

b. Beschrijftweevoordelenentweemogelijkenadelenvandeachterdeurprocedure.

Opdracht4 Problemenbijdegoederenontvangst

Bespreekineengroepjeeenmogelijkeoplossingvoordevolgendeproblemen.Watdoejeophetmomentdatje hetprobleemvaststelt?Enwatdoejeomhetindetoekomsttevoorkomen?

• Probleem1: Erisgeenruimteinhetmagazijnophetmomentdatdevrachtwagenmeteenleveringgoederenvoordedeur staat.

• Probleem2: Erzijnteweinigmensenbeschikbaaromgoedereninontvangsttenemen.

3.2 Kwantitatieveenkwalitatievecontrole

Alsjedegoederenontvangsthebtvoorbereid,kunjedegoederenontvangen.Tijdensdeontvangstcontroleerje devrachtbrief.Daarmeekijkjeofdegeleverdeaantallenovereenkomenmetdebesteldeaantallen. Ditisdeeerstemogelijkheidomgoederentecontroleren.Anderemomentenomdegoederentecontrolerenzijn:

• hetmomentdatjedegoederenopslaat

• hetmomentdatjedegoedereninhetbedrijfverplaatst

• vlakvoordatjedegoederenoverdraagtaandeklant.

Insommigebedrijvencontroleerjeopaldiemomenten.Inanderebedrijvencontroleerjemaaropéénoftwee momenten.

Alsjegoederencontroleert,kunjetweesoortencontrolesuitvoeren:

• kwantitatievecontrole:hierbijgaathetomdehoeveelheidgoederen

• kwalitatievecontrole:hierbijgaatheteromofdegoederengoedzijnenvoldoenaandeeisen.

Kwantitatievecontrole

CONCEPT

Bijeenkwantitatievecontrolekijkjeofdehoeveelheidaangeleverdeartikelenovereenkomtmetdehoeveelheid besteldeartikelenenofdejuisteartikelenzijngeleverd.Ditcontroleerjedirectnadeleveringmetbehulpvande documentenofdigitaleinformatiediedegoederen‘begeleiden’:degeleidedocumenten Dechauffeurisdan vaaknogaanwezigenfoutenindeleveringkunjemeteendoorgeven.Jecontroleertofdegeleverdeaantallen overeenkomenmetdebesteldeaantallen.Ditiseenvoorbeeldvaneenadministratievecontrole:kloppende aantallenindeadministratiemetdewerkelijkeaantallen?

Tip

Controleerookdenaw-gegevensvanjulliewinkelendievandeleverancier:naam,adresenwoonplaats.Zoweet jezekerdatdeleveringvoorjulliebedrijfisbedoeldenvandejuisteleverancierkomt.

Goederen controleren.

RFID-tags

Omerzekervantezijndatdegoederenbijdejuistewinkelwordengeleverd,plaatsenleverancierssomsRadio FrequencyIdentification-tags(RFID-tags)indewieltjesvanrolcontainers.RFID-tagszijnchipsdieradiogolven uitzenden.Inhetbedrijfhangteenontvanger(reader)diedezeradiogolvenkanlezen.

Zodraeenrolcontainerbinnenrijdt,krijgthetsysteemeenmeldingdatdegoederenbinnenzijngekomen.Ook alseenverkeerderolcontainerbinnenrijdtkrijgthetinformatiesysteemeenmelding.Opdiemaniervoorkomje datdegoedereninhetverkeerdebedrijfwordenafgeleverd.Ditgebeurtbijvoorbeeldbijvrachtwagensdie goederenvoormeerderebedrijvencombinerenineenrit.

CONCEPT

AlshetinformatiesysteemeenRFID-tagmeldingvaneenbinnenkomenderolcontainerheeftgekregen,wordtdeze meldingmeteenindevoorraadadministratieverwerkt.Hetvoordeelhiervanisdathetverwerkenvande goederenontvangstveelsnellergaat.Ookwordteenvermissingofdiefstalvanderolcontainershierdoorsneller ontdekt.

Kwalitatievecontrole

Bijeenkwalitatievecontrolecontroleerjeopdekwaliteitvandelevering.Bijvoorbeeld:

• Zijndeverpakkingenengoederenonbeschadigd?

• Zijnhetdejuistematen,gewichten,modellenenkleurenvandeartikelen?

• Zijndegoederenvolgensdeafgesprokenkwaliteitaangekomen?

• Kloptdehoudbaarheidsdatumvandegoederen?THTstaatvoor‘tenminstehoudbaartot’,TGTbetekent‘te gebruikentot’.

• Functionerendegoederengoed?

Bijveelproducteniseenvoudigvasttestellenofdekwaliteitgoedis.Jekuntookeenhulpmiddelgebruiken,zoals eenweegschaal,rolmaat,kleurvergelijkingskaartofthermometer,omdekwaliteitvasttestellen. Tochisnietelkekwaliteitscontroleeenduidig.Wanneerzijnbijvoorbeeldbloemennogverkoopbaar?Isdatene kleinebruineplekjeopdeappelvoldoendeomhemaftekeuren?Magergeenenkelkrasjeopdespeelgoeddoos zitten?Iseenkleineverkleuringvanhetartikelacceptabel?

Bijbepaaldeproductenkanalleeneenmedewerkermetvakkennisbeoordelenofdekwaliteitgoedis.

Kwaliteitscontrole.

Nietallescontroleren

Simonissupermarktmanager.Hijlegtaaneennieuwemedewerkeruitdatjenietaltijdallescontroleert.Erzijn tweepalletsontvangenmetdertigkrattenmetperstukzesflessenfrisdrank.Demedewerkerdiedepalletlost kanalleendebuitensteflessenindekrattenopdepalletzienstaanenzalopdeleveranciervertrouwendatalle krattenvolzijn.Eencompletecontrolevanallegoederenzouteveeltijdkosten. ‘Sterkernog,’legtSimonuit,‘hetzouoverbodigzijnalsjealleswiltcontrolerenwatindepraktijkgoedgaat.Daar kunjebetergeentijdaanbesteden.’

CONCEPT

Bijgoederendieveelgeldwaardzijnishetwelbelangrijkomdeheleleveringnauwkeurigtecontroleren.Ditheet eenintegralecontrole

Ookishetmogelijkomeensteekproefcontroleuittevoeren.Daarbijvoerjeeencompletecontroleuitvaneen deelvandelevering.Jegaatervanuitdatdiesteekproefrepresentatiefisvoorhetgeheel.

Eennadeelvaneensteekproefisdaterbuitendesteekproefartikelenkunnenzijndienietvoldoenaandeeisen. Datconstateerjedannietbijdecontrole.

Welkecontrolesnodigzijnblijktvaakuitdeafsprakenoverdecontroles.Bedrijvenlerendoorervaringmet leveranciersenvervoerderswanneervolledigenfrequent(=vaak)controlerenvanbelangis.

Dekwalitatievecontrolevindtinhetalgemeenplaatsindeontvangstruimteofvoordatdeartikelengeplaatst wordeninhetmagazijn.Vaakisereenkwaliteitscontrolevoordatdeartikelenwordenverkocht.Datkaneen eerstemaarookeentweedekwaliteitscontrolezijn.

Opdracht5 Controle

a. Watcontroleerjealsjedekwantiteitvandegoederencontroleert?

Kieshetjuisteantwoord. ofdegoederennietbeschadigdzijn ofdehoeveelheidkloptmetwatisbesteld ofdeTHT-ofTGT-datumnietoverschredenis

b. Watishetverschiltusseneenkwantitatievecontroleeneenkwalitatievecontrole?

c. Maakdezinnenaf.

Ineenrolcontainerkaneen -tagzitten,dievastlegtwanneereenrolcontainer metartikelenhetbedrijfbinnenkomt.

Dezetagzorgtervoordatdevoorraadinhet meteenwordtbijgewerkt.

d. Vaakwordenartikelennietalleenbijbinnenkomstgecontroleerd,maarookwanneerzedewinkelingaan. Waaromisdatzo?Letop:meerdereantwoordenzijnjuist.

Bijdeeerstecontrolekunnenzakenoverhethoofdzijngezien. Decontrolebijdegoederenontvangstiseenvoorlopigecontrole. Erkanmetdegoederenietsgebeurdzijntussenhetlossenenhetnaardewinkelbrengen. Hetiseengoedegewoonteomalleartikelenintegraaltecontroleren.

e. Watvoorcontroleverwachtjevangoederendieuiteeneigendistributiecentrumvaneensupermarktkomen? Eenkwalitatieveofeenkwantitatievecontrole?Ofbeide?

Opdracht6 Steekproef

a. Geefeenvoordeeleneennadeelvanhetcontrolerenvangeleverdegoederenmeteensteekproef.

b. Iseensteekproefeenkwantitatievecontrole,eenkwalitatievecontroleofallebei? Motiveerjeantwoord.

CONCEPT

c. Watiseenmogelijknadeelvanhetuitvoerenvaneenkwalitatievecontroledoorverschillendemedewerkers?

d. Beschrijfhoejijeenkwalitatievecontroleuitvoert.Benoemdaarbijtenminstedrieaandachtspuntenbij controlevaneenleveringvankledingaaneenmodewinkel.

3.3 Geleidedocumenten

Indemeestebedrijvengebeurendeontvangstcontrolesaandehandvanpapierenofdigitaledocumenten.Deze geleidedocumentenbevatteninformatieoverdebestelling.Dechauffeurdiedegoederenaflevertheeftzebij zich.

Vrachtbrief

Eenvrachtbriefiseendocumentvoortransportoverdeweg.Hierinstaandebelangrijkstegegevensovereen lading.Metdevrachtbriefcontroleerjedegoederenopkwantiteit.

Tijdenshettransportiseenvrachtbriefverplicht.Eenvrachtbriefvervultverschillendefuncties:

• Hetishetschriftelijkbewijsdatdeleverancier,vervoerderenafnemermetelkaarzijnovereengekomendat goederenvervoerdworden.

• Hetishetbewijsdatdeafleveringdaadwerkelijkplaatsgevondenheeft.

• Hetbevatallenoodzakelijkeinformatieomtekunnenleverenenontvangen.

Eenverkeerdingevuldevrachtbriefkanproblemenveroorzakentussendeleverancier,devervoerderende afnemer.Devrachtbriefjuistinvullenkanvervelendemeningsverschillenenlangdurigeproceduresvoorkomen.

Devrachtbriefbestaatuitminimaaltweedelen:éénvoordevervoerderenéénvoordeontvanger.Opeen vrachtbriefvindjedenaamvandeafzenderenhetaantalcollidatwordtgeleverd.

Colliishetmeervoudvancollo,datverpakkingseenheidbetekent.Staaterbijvoorbeelddatjetwaalfcolliontvangt, danontvangjetwaalfverpakkingseenheden.Eenverpakkingseenheidkaneendooszijn,maarbijvoorbeeldook eentray,eenkratofeenrolcontainer.Kijkdaaromgoedwatdeverpakkingseenheidisalsjedegoederencontroleert.

Hetallerbelangrijkstvaneenvrachtbriefisdathetaantalcollieropstaat.Jetekent-namenshet bedrijf-devrachtbriefvoordeontvangstencontroleertdaarbijhetaantalcolli.Klopthetaantal colliniet,dantekenjenietvoorontvangst.

Erwordtnogweleensgebruikgemaaktvandepapierenvrachtbrief.Maarsteedsmeerbedrijvenwerkendigitaal. Zegebruikendaneendigitalevrachtbrief.Dezestaatopeenmobielapparaat,zoalseenpda(personaldigital assistant),scanneroftablet.Opdedigitalevrachtbriefkandeontvangermeteendigitalepenzijnhandtekening

voorontvangstzettenennotitiesplaatsen.Erbestaanooksystemenwaarmeedechauffeurdepapierenvrachtbrief kanscannen.Opdezemanierzijndebenodigdegegevenssneldigitaalbeschikbaar.Nietalleenvoordeeigen organisatie,maarookvooranderen,zoalsdeleverancierendevervoerder.

Deleverancierkandirectziendatdegoederenzijngeleverd.Ookkanhijmeteennaafleveringenondertekening voorontvangstdegoederenfactureren.Defactuurofinkoopfactuurgeefteenoverzichtvandegeleverdegoederen, deprijzen,deleveringsdatumenhettotaalbedragdatjeaandeleveranciermoetbetalen.Dankzijdedigitale vrachtbriefwordenadministratieveprocessenversneld.Jekuntefficiënterwerken.Vrachtbrievenopstellen, sorterenenarchiverenisnietmeernodig.

CONCEPT

Op de vrachtbrief vind je alle benodigde informatie.

Pakbon

Eenpakbonishetgeleidedocumentdatdeleveranciermetdegoederenmeestuurt.Opeenpakbonvindjenaast denaamenhetadresvandeafnemer:

• deartikelnummers

• deartikelomschrijving

• hetaantalartikelen.

CONCEPT

Voorbeeld van een pakbon.

Deleveranciermaaktdepakbon.Somswordenanderenamengebruiktvoorpakbon,zoalspaklijst,verzendlijst ofverzendbon.

Opdepakbonstaathetaantalgeleverdeartikelenensomsookhetaantalbesteldeartikelen.Ditishandig,want dankunjeinéénoogopslagzienofartikelenmissen.Jemoetdanwelgoedoplettendatjedebesteldeaantallen nietverwisseltmetdegeleverdeaantallen.

Sommigeleveranciersgebruikeneendigitalepakbon.Zokunnenzeinhetinformatiesysteemzienwelkegoederen onderwegzijn.

Alleinformatievandepakbonleesjedanophetschermvandecomputeroftablet.Alsbedrijvenhierbehoefte aanhebben,kunnenzedezepakbonnenviainternetofeenbeveiligdeverbindinginzien.Bedrijvenkunnenzo nodigdepakbonprintenvoorhuneigenadministratie.

Meteenpakboncontroleerjedekwantiteitvandegoederenindeverpakkingen.Maarookdekwaliteit.Alseen artikelschadeheeft,gebruikjedepakbonomincontacttekomenmetdeleverancier.

Trackandtrace

Ombestellingentekunnenvolgen,biedenveelleverancierseentrack-and-traceservice.Mettrackandtracekun jenagaanwaareenleveringzich(ongeveer)bevindt.Deontvangerweetdanwanneerdegoederengeleverd wordenofgeleverdzijn.Trackenkanopverschillendemanieren:

• MetRFID-tags.Dezegebruikjebijvoorbeeldinrolcontainersbijhetleverenaanverschillendevestigingenvan eenbedrijf.

• Meteenbarcode.Deleveringofdepakbonbevateenbarcodedieopeenaantalmomentenwordtgescand. Barcodeswordenopvastemomentengescand,zodatdeleveringaaneenlocatiegekoppeldkanworden. Meestalgebeurtdatbijhetinladenvandevrachtwagen,bijhetverlatenvanhetmagazijnofdistributiecentrum enbijhetaanbiedenvandegoederenaandeklant.

CONCEPT

Debestel-ofvrachtwagenkunjevolgenalsdewagenisuitgerustmeteengps-melder(globalpositioningsystem). Daarmeekunjezienwaardebestelling‘onderweg’is.Opjecomputeroftelefoonkunjeeenbijbehorendeapp installeren.

Bedrijvenkunnenookzelfeentrack-and-traceservicevoorhunklanteninzetten.Veelpakketdienstenwerkener standaardmee,zodateenklantdebestellingkanvolgendiehijthuisofbijeenpick-uppointlaatbezorgen.

Weten waar de bestelling is; op meerdere devices.

Mancomelding

Alsbijdeontvangstcontroleblijktdatietsnietinordeis,noteerjedeafwijkingen.Zijnartikelennietgeleverd maarstaanzewelopdepakbon,danmeldjeditbijdeleverancier.Jenoemtditeenmancomelding.Deleverancier stuurtinzo’ngevaleencreditnota Ditbetekentdathijderekeningachterafvermindert,omdatminderartikelen geleverdzijndanopdeinkoopfactuur(rekening)staanvermeld.

Afwijkingenwordenookvaakgenoteerdopeenmanco-/breuk-/teveellijst.KortwegeenMBTv-lijst Opdezelijst schrijfjewelkeproductenernietzijn(manco),welkekapotzijn(breuk)envanwelkegoederenjemeerhebt ontvangendanbesteldis(teveel).

CONCEPT

Steedsvakerkunjebijdeleverancierdigitaalaangevenofbijdeleveringsprakeisvanafwijkingen.Datkan bijvoorbeeldviaeenlinknaareenMBTv-formulierofmeteenaantekeningopdedigitalepakbon.

Deadministratievandeontvangstisbelangrijk,omdatjehiermeedefacturenvandeleverancierskuntcontroleren. Wanneerjedefactuureneventuelecreditnota’scontroleert,moetjenagaanofafwijkingenindeleveringzijn verrekend.

Voorbeeld

Haroldisdrogist.Opeenpakbonstaanonderanderedertigflessencrèmespoeling.Haroldteltmaar25flessen crèmespoeling.Ditbetekentdathijervijftekortkomt.Hijmaakteenmancomelding.Deleverancierstuurteen creditnota.Hieropstaandevijfflessencrèmespoeling.AlsHarolddefacturenbetaalt,controleerthijofallesklopt enuiteindelijkbetaaltvoor25flessencrèmespoeling.

Sommigeleveranciersgevenopdepakbonaanwelkeartikelenniet(volledig)kondenwordengeleverd.Wanneer ditafgesprokenis,reserverenzedezehoeveelheidvoorhetvolgendelevermoment.Jenoemtditeenbackorder. Belangrijkomtewetenishoeveelartikelen‘inbackorderstaan’alsjedevolgendekeerbestelt.Wanneerjegeen rekeninghoudtmetdebackorders,kunjeweleensveelteveelbestellen.

Opdracht7 Vrachtbrief

a. Watiseenvrachtbrief?Kieshetjuisteantwoord. eendocumentmetdegegevensoverdelading eengeleideformulierdatdeleveranciermeestuurtmetelkeverpakkingseenheid eenovereenkomsttussendechauffeurendedetaillist

b. Eenpapierenvrachtbriefbestaatmeestaluitmeerderekopieën.Waaromisdatenvoorwiezijndiekopieën?

CONCEPT

c. Welkegegevenscontroleerjevoordatjeeenvrachtbriefondertekent?Letop:meerdereantwoordenzijnjuist. degegevensvandeleverancier/afzender hettotaalbedrag(zodatjeweetwatjemoetbetalen) delevering(aantalcolli,omschrijvingvandegoederen) bedragenperproduct totaalgewichtinkg degeadresseerde(isdeleveringvoorjouwbedrijfbestemd?) devervoerder(waarmoetjetransportschademelden?)

Opdracht8 Pakbon

a. Watiseenpakbonenwatstaaterop?

b. Kieshetjuistewoord.

• Opdefactuur/pakbonstaatdeartikelinformatie,maarnietdeprijs.

• Opdefactuur/pakbonstaanookdeprijzenvandeartikelen.

• Defactuur/pakboniseencontrolepapier,defactuur/pakbonmoetookbetaaldworden.

Opdracht9 Backorder

a. Kiesdejuistewoorden.

Eenbackorderbestaatuitartikelendie zijnengereserveerdzijnvooreen volgend .

b. Waarommoetdebackorderaandachtkrijgen?Legjeantwoorduit.

Opdracht10 Eerstcontroleren

Watmoetjecontrolerenbijhetbetalenvaneeninkoopfactuur?

Maakdezinnenafmetdejuistewoorden.

Kiesuit: backorder - creditnota - mancomelding - pakbon - track and trace.

Jehoudtwoordenover.

Komtdefactuurovereenmetde ?

Isereen dieaangeeftdatietsnietisgeleverd?

Volgtnazo’nmeldingeen ?

Opdracht11 Trackandtrace

a. Beschrijfwatnodigisvoorhetgebruikvaneentrack-and-traceservicedooreenleverancier.

b. Welkemogelijkhedenzijneromeenleveringtevolgen?

Opdracht12 Teveelgeleverd

TeveelofteweiniggeleverdegoederenkunjeopeenMBTv-lijstaangeven.

Waaromkanhetookeenprobleemzijnalsjeteveelgoederengeleverdkrijgt? Noteertweemogelijkeproblemen.

3.4 Verpakkingenenemballage

CONCEPT

Jekuntverpakkingeneenmaligofvakergebruiken.Somszijnerretoursystemen,zodatjeverpakkingeneenvoudig vakerkuntgebruiken.Winkels(zoalssupermarkten)engroothandels(zoalsMakroofHanos)moeten‘geleende’ materialenterugsturennaardeleverancier.

Doelvanverpakkingen

Verpakkingenhebbenenkelebelangrijkedoelen:

• productenbeschermen

• productenbundelen

• productinformatieverschaffen

• productenpresenteren.

Indegoederenstroomzijnvooraldebeschermingvanproductenenhetsamenvoegenvanproducteninverzendenverpakkingseenhedenvanbelang.Bijhetbundelenvanmeerdereartikelennoemjedeverpakkingookwel omverpakkingofverzamelverpakking

Verzamelverpakkingen.

Verpakkingenmakenkostenergieengrondstoffen.Maarverpakkingenzorgenerookvoordatproductenlanger houdbaarblijvenenmakenhetvervoereenvoudiger.

Leveranciersproberenvaakzozuinigmogelijkmetverpakkingenomtegaan.Nietalleenomdatverpakkenkosten metzichmeebrengt,maarookomdatverpakkingsmaterialenmakkelijkinhetmilieuofdeomgevingterechtkomen. Datkanvervelendetroepopleveren,zoalsglassplintersopstraat.Verpakkingsafvalkaneengevaarvoorhetmilieu vormen,zoalsdegrotehoeveelhedenkunststofdieuiteindelijkinzeebelanden(plasticsoup).

Jekuntverpakkingenindelenintweesoorten:

• eenmaligeverpakkingen(verpakking)

• verpakkingendiemeerderekerenwordengebruikt(emballage).

Eenmaligeverpakkingen

Eenmaligeverpakkingenzijngemaaktvanpapier, karton,kunststof,hout,metaalofglas.Veelgebruikt zijnkartonnendozenenplasticwikkelsofkrimpfolies.

Erzijnallerleimanierenbedachtomdieverpakkingen ofdegrondstoffendaarvanmeerderekerente gebruiken.Jescheidtdeverpakkingsmaterialen bijvoorbeelddoorverschillendecontainerste gebruiken.Veelbedrijvenhebbeneenprocedurevoor hetscheidenvan(herbruikbaar)verpakkingsmateriaal, zoalskartonenplastic.

CONCEPT

Emballage

Verpakkingendiemeerderekerengebruiktkunnenworden,noemjeemballage.Jekuntdaarbijdenkenaan rolcontainers,kratten,palletsofjerrycans.Dezeverpakkingenhebbenvaakeenhogerewaardedanverpakkingen diejeeenmaliggebruikt.Erwordtvaakstatiegeldgevraagdvooremballage.Statiegeldiseenborg.Deklant betaaltgeldbijontvangstvandeemballageenkrijgtdatgeldbijhetretoursturenvandeemballageweerterug.

Voorbeeldenvanemballage:kooikarreneneenglaskar.

Consumenten

Consumentenhebbenooktemakenmetstatiegeldvooremballage,zoalsflessen,blikjesenkratten.Alsjeals consumenteenflesfrisdrankkoopt,betaaljestatiegeldvoordeflesofhetkrat.Jekrijgthetgeldvoordeemballage weerterugalsjedelegeflesofhetlegekratinlevert.

Statiegeldopplasticflessenenblikjesiseromtevoorkomendatdezeopstraatofindenatuurterechtkomen.

Somsbetaalteenbedrijfeensorteervergoedingvoordeemballagediejeretourneertaandeleverancier.Deze kunjeterugkrijgenalsjedeemballagegoedgesorteerdterugstuurt.

Kratten

Amberzetdestatiegeldflessenuitdeemballageautomaatinkratten.Netjesdejuisteflessenindejuistekratten. Elkmerklijktweleeneigenkrattehebben,verzuchtAmber.

Producten in krimpfolie.

Emballagetussenbedrijven

Naastemballagetussenconsumentenretaileriservooralveelemballagetussenleveranciersenretailers,zoals:

• plastickrattenwaarinversegroentengeleverdworden

• palletswaaropartikelenbinnenkomen

• broodkrattenwaarinbroodzit

• rolplateausondereenstapelkratten

• kooikarrenmetplanten

• krattenwaarintijdschriftengeleverdworden

• containerswaarindiepvriesartikelengeleverdworden.

CONCEPT

Voorbeelden van emballage.

Omdatemballagedewinkel(statie)geldkost,moetjehiervaneenadministratiebijhouden.Beschadigdeemballage levertvoorderetailereenlagevergoedingop.Eenretailerzaldaaromzorgvuldigmetemballagevandeleverancier omgaan.

Emballageretour

Geregeldgaatemballageretourvaneenbedrijfnaarde leverancier.Deemballagestroomisdantegengesteld aandegoederenstroomengaatvanconsumentnaar retailerenvanretailerterugnaardeleverancier.Ook dezestroomvanemballagemoetgoedgeadministreerd worden.Vaakgebeurtdatmeteenbarcodeofander unieknummeralsdeemballagetraceerbaarmoetzijn. Zovoorkomjeookdatpalletsofkrattenvandeene leverancieralsemballagebijeenheelandere leverancierterechtkomen.

Emballage die klaarstaat om te retourneren.

Opdracht13 Emballage

a. Combineerdejuistenaammetdejuistefoto.

rolcontainer

glaskar

krat

pallet

CONCEPT

b. Noteereenvoordeeleneennadeelvanemballageinvergelijkingmeteenmaligeverpakkingen.

Opdracht14 Ruilen

a. Veelleverancierskiezenvoorhetruilenvanpalletsenheffengeenstatiegeld. Welkeredenzoudenzekunnenhebbenomdezeemballagegewoonteruilenmetklantenenandere leveranciers?

b. Beschrijftweemogelijkenadelenvanditpalletruilsysteem.

c. Hetgrootstedeelvandeemballage-innameineensupermarktgebeurttegenwoordigmetbehulpvaneen emballageautomaatofblikjesautomaat,terwijlditeenaantaljarengeledennogvolledighandmatigwerd gedaan.

Noteertweeredenenwaarominnametegenwoordigmetdeemballageautomaatgebeurt.

d. Emballagemoetbijleveringenretourzendingnetzozorgvuldigbehandeldwordenalsartikelendieworden geleverd.

Waarommoetookmetemballagezorgvuldigwordenomgegaan?

Opdracht15 Verpakkingen

Bekijkdevolgendeafbeeldingen.

Pallet.

CONCEPT

Rolcontainer.

a. Leghetdoelvanverpakkingenuitaandehandvandeafbeeldingen.Geefperafbeeldingaanwelk verpakkingsdoelhetbelangrijkstisenwaaromanderedoelenminderbelangrijkzijn.

b. Verpakkingenkunnengemaaktzijnvanverschillendematerialen.

Noemtweesoortenmaterialen.Geefvanelkemateriaalsoorteenvoordeeleneennadeel. Geefbijelkverpakkingsmateriaaltweevoorbeeldenvanartikelendiejehierinzouverpakken.

Hoofdstuk3

3.5 Retournerenenreclameren

Somsvoldoenproductennietaandeafspraken,iseenverkeerdproductgeleverdofzijnerbeschadigingen.Er kunnenverschillenderedenenzijnwaaromeenbedrijfgoederenretourstuurtnaardeleverancier.Doorhet invullenvaneen(digitaal)formulierofeentelefoontjeweetdeleveranciermeestalalvantevorendateenbedrijf goederenteruggaatsturen.

Retouren

Retourgoederenzijngoederendiejeterugstuurtnaardeleverancier.Goederendieterugkomenvanklantennoem jeookretourgoederen.Hebjeeenwebwinkel,dankunnenretourgoederenookdeproductenzijndieklanten terugsturen.

CONCEPT

Erzijnverschillenderedenenwaaromeenbedrijfartikelenretourstuurtnaardeleverancier,zoals:

• Erzijnteveelartikelengeleverd.

• Artikelenzijnbeschadigd.

• Deartikelenvoldoennietaandeverwachtingenvanhetbedrijfofdeklant.

• Eriseenretourrechtafgesprokenvooronverkoopbareartikelen.

• Deartikelenwarenvooranderevestigingenbestemd.

• Klantenzijnontevredenoverhetartikel.

Krantenentijdschriftenzijnconsignatiegoederen.Ditbetekentdatjedezegoederenpasaande leverancierbetaaltnadatzezijnverkocht.Alleswatbinnendeafgesprokenverkooptijdnietis verkocht,stuurjeterugnaardeleverancier.Alsnieuwekrantenoftijdschriftenuitkomen,willenwinkelsen tijdschriftleveranciersdeoudekrantenoftijdschriftennietmeerindeschappenhebbenliggen.Opderetourbon staandetitelsenaantallenvandetijdschriftenwaarvandeverkooptijdisverstreken.Detijdschriftleverancier denktmeestalookmeeoverhetaanbodendepresentatievandetijdschriften.

Deretourbonishetdocumentdatjemeestuurtmetdegoederendieteruggestuurdwordennaardeleverancier. Somsisderetourboneenpapier,maarvaakverstuurjedebijbehorendeinformatieoverderetourendigitaal.Je geeftnaastallerelevantegegevenseennauwkeurigeomschrijvingvanderedenvoorderetourzending.

CONCEPT

Jevoegtbijderetourboneenkopievanallerelevantepapierenvoordeleverancier,zoalsdevrachtbrief,de bestellingeneventueeleengarantiebewijs.Geefhetorigineelvanderetourbonmeemetdezending.Bewaareen doorslagofkopievoorjeeigenadministratie.

Oudeendefecteartikelen

Onderretourgoederenvallenookversletenapparatendiedoordeklantzijningeleverd,zoalstelevisiesen magnetrons.Eenwinkelofwebshopdieelektronicaverkooptisverplichtdezeapparatenaantenemen.Alseen klanteennieuwapparaatkoopt,kanhijhetoudeapparaatinleverenbijdewinkel.Ditheetde oud-voor-nieuwregeling.

Somsbrengenklantendefecte(kapotte)artikelennaar hetbedrijfomzetelatenrepareren.Alshetartikelniet kanwordengerepareerd,kanhetzijndatdeklanteen vervangendartikelkrijgtuitdevoorraad.Hetdefecte artikelwordtdanopgestuurdnaardeleverancier.

Defecte artikelen kun je laten repareren.

CONCEPT

Ontvangstbevestiging onlineretour.

Leveringsvoorwaardenvandeleverancier

Indeleveringsvoorwaardenstaandeafsprakendiejemaaktoverdelevering. Ookstaaterinhoejemoetomgaanmetdeaansprakelijkheidvoorverkeerde,incompleteenbeschadigdeartikelen enretouren.Opwelkemanierdegeretourneerdeartikelenwordenvergoed,isafhankelijkvande leveringsvoorwaardenvandeleverancier.

Bijvoorbeeld:

• Dekostenvoorhetterugsturenzijnvoorrekeningvandeleverancier.

• Dekostenvoorhetterugsturenzijnvoorrekeningvanhetbedrijf.

• Deleverancierstuurtdirectnieuweartikelenop.

• Deleverancierstuurteencreditnotanaarhetbedrijf.Inditgevalwordendegeretourneerdeartikelennietin rekeninggebracht.

Deleverancierbiedtzijnartikelenaanonderverwijzingnaardeleveringsvoorwaarden.Hijstuurtdievoorwaarden meemetdeofferte(aanbiedingomgoederentegaanleveren)oforder.Ookkandeleverancierverwijzennaarde leveringsvoorwaardenopzijnwebsite.

Reclameren

CONCEPT

Blijktdatdeleveringnietklopt?Ofhebjeartikelenvanonvoldoendekwaliteitontvangen?Danmoetjedit reclamerenbijdeleverancier.Reclamerenbetekentdatjedeleverancierinformeertoverdeproblemenmetde levering.Jevraagthemommeteenoplossingtekomen.Deleverancierzaldeproblemenoplossendoor bijvoorbeeldartikelennatesturen.

Eenreclamatieiseenofficiëleklachtmeteeneistotvergoeding.Debedoelingvaneenreclamatieisdatjejegeld terugkrijgtofgoederenvaneenbeterekwaliteitkrijgt.

Alsdeleverancierondeugdelijkeproductenlevert,iswettelijkgeregelddathijdeproblemendiedeklantervaart moetoplossen.Daarbijkanhetweluitmakenofdeklanteenconsumentis(zoalsdeklantenineenwinkel)ofeen ondernemer(zoalseenretailer).

Opdracht16 Welofnietretour?

a. Welkegoederenkunnen niet wordenteruggestuurdnaardeleverancier?

Letop:meerdereantwoordenzijnjuist. goederendiejeteveelhebtbesteld goederendiebuitendeschuldvandeleverancierombeschadigdzijngeraakt goederenmeteenkortehoudbaarheidsdatum goederendienietvoldoenaandebeschrijvingvandeleverancier

b. Leguitwaaromdezegoederennietkunnenwordenteruggestuurd.

c. Watisdeoud-voor-nieuwregeling?Kieshetjuisteantwoord.

Alseenklanteenapparaatbijeenbedrijfheeftgekocht,kanhijhetnadathetisversletenweerinleveren bijdatbedrijf.

Alseenklanteennieuwapparaatkoopt,kanhijhetoudeapparaatdatwordtvervangeninleverenbijhet bedrijf.

Alseenklanteenapparaatkoopt,maghijéénoftweeoudeapparateninleverenbijhetbedrijf.

Opdracht17 Retourbijlevering

a. Welkegoederen/materialenkaneenvervoerdervaneenleveranciervaneenwinkelinhuishoudelijkeartikelen bijleveringmeeterugnemen?Noemerdrie.

b. Watisreclameren?

c. Geefeenvoorbeeldvaneensituatiewaarinjealsondernemerreclameert.

Hoofdstuk3 Goederenontvangst

Opdracht18 Reclamerenenretouren

Bijelkeleveringneemtdetransporteurvanuitdewinkelretourenmeeterugnaarhetmagazijnvandeleverancier.

a. Noteertweeaandachtspuntenbijhetklaarzettenvandezeretouren.

b. Dekostenvoorhetretourzendenvangoederenwordenmeestalnietdoordeleverancieraanderetailerin rekeninggebracht.

Noemtweeredenenwaaromdeleverancierdatnietdoet.

CONCEPT

3.6 Samenvatting

Dewerkzaamhedenbijdeontvangstvangoederenbereidjevoordoortekijkennaardeleveringenhet levermoment,dewerkzaamheden,demensen,demiddelen,detijd,debenodigderuimteenoverige aandachtspunten.

Jekunteenkwantitatievecontroleofeenkwalitatievecontroleuitvoeren.Bijdecontrolevandegoederengebruik jedevrachtbriefofdepakbon,oppapierofdigitaal.Bijeenintegralecontrolecontroleerjealles.Bijeensteekproef controleerjeeendeelvandelevering.Geconstateerdeverschillennoteerjeopdemanco-/breuk-/teveellijst.

CONCEPT

Bijafwijkingenneemjecontactopmetdeleverancieromtereclamerenenretourgoederenstuurjeterug.Redenen voorretourenzijn:teveelofteweinigontvangenartikelen,beschadigingenoffouteleveringen.Belangrijkisom destroomvanretourgoederengoedteadministreren,zodatjeweetwelkefacturenbetaaldkunnenworden.Ook inhetgevalvaneenbackordermoetjewetendatnogeenleveringvolgt.

Goederenzijntijdenshettransportverpaktomzetebeschermentegenbeschadigingenenomzetebundelen. Sommigeeenmaligeverpakkingenendeemballageverzameljeenretourneerjeaandeleverancier.

Opdracht19 Wanneerisdekwaliteitgoed?(plusopdracht)

a. Vansommigeartikelenismeteenduidelijkofzevoldoenaandekwaliteitseisendiejedaaralsretaileraan stelt.Maarnietvanalleproductenismeteenduidelijkofzevoldoenaandekwaliteitseisen.

Beschrijfhoejedekwaliteitvandevolgendeproductenkuntvaststellen.Gebruikeventueelinternetom informatietevindenoverdezeartikelen:

• exotischevruchten

• planten

• bruidskleding

• tuinhout

• tweedehandsartikelen.

b. Hoestuurjemedewerkersaandiemeervakkennishebbendanjijzelf?

Opdracht20 Kratjesstapelen(plusopdracht)

Dezeopdrachtgaatoverhetstapelenvangoederenoppallets.Voorheteerstedeelvandeopdrachtkunje gebruikmakenvaninternetomdeantwoordenoptezoeken.

CONCEPT

a. ZoekuithoeveelkilovolgenshetEPAL-adviesmaximaalopeenstandaardeuropalletmagstaan.Kieshetjuiste antwoord.

1.000kg

1.200kg

1.500kg

2.000kg

b. Onderwelkevoorwaardeisdat?

c. Arbodiensten(arbo-instellingen)gevenaanbevelingenvoordehoogtewaaropjemaximaalhandmatigstapelt. Hoehoogisdeaanbevelingvoorhandmatigstapelen?Kieshetjuisteantwoord.

maximaal1,20meter

maximaal1,50meter

maximaal1,80meter

maximaal2,00meter

d. Hoeveelkratjespassenintotaalopeenpalletalsdepallet800×1.200cmisendekratten40×30×25(l×b× h)zijn?Gauitvandemaximalehoogtebijhandmatigstapelen. Noteerjeberekening.

e. Alseenkrat15kiloweegt,magjedandehelepalletvolstapelen?Noteerjeberekening.

f. Hoekunjekrattenhetbeststapelen?Beschrijfditenmaakeentekening.Leverjetekeningin.

Opdracht21

Begrippentrainer

Jebentaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen. Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• Achterdeurprocedure

• Backorder

• Consignatiegoederen

• Creditnota

• Emballage

• Factuur

• Geleidedocument

• Integralecontrole

• Kwalitatievecontrole

• Kwantitatievecontrole

• Leveringsvoorwaarden

• Lossen

• Mancomelding

• MBTv-lijst

• Omverpakking

• Ontvangstruimte

• Oud-voor-nieuwregeling

• Pakbon

• RadioFrequencyIdentification-tag(RFID-tag)

• Reclamatie

CONCEPT

• Reclameren

• Retourbon

• Steekproefcontrole

• Trackandtrace

• Verzamelverpakking

• Vrachtbrief

OmjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennenoefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Extraonlinemateriaal

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten.

Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• actieopdrachten

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

Hoofdstuk4

Goederenopslag

CONCEPT

Jehebtgoedereninontvangstgenomenengecontroleerd.Daarnagaandegoederennaarhetmagazijnofde verkoopruimteofwordenzeopeenandereplekopgeslagen.

Magazijnengebruikjeomgoederendiejenietdirectverkoopttijdelijkopteslaan.Belangrijkisdatallemedewerkers deopgeslagengoederenkunnenterugvinden.Daarmoetjeeengoedsysteemvoorhebben,andersbenjeteveel tijdkwijtmethetzoekennaarproductendiezijnopgeslagen.

Actieartikelenmoetensnelbeschikbaarzijn:waarslajedieopinhetmagazijn?Zetjedegoederenopdevloerof zijnstellingennodig?Dathangtooksamenmetdegrootteenhetgewichtvandeartikelen.Enalsjegoederen verplaatst,welketransportmiddelengebruikjedan?

Leerdoelen

• Jehebtkennisvandeverschillendeopslagmethodenineenmagazijn.

• Jeweetwelkelocatiesystemenerzijn.

• Jeweetwelketransportmiddeleninmagazijnenwordengebruikt.

Opdracht1 Kennismaking

Veelbedrijvenmetmeerderevestigingenhebbenéénofmeerdistributiecentra:grotehallenvanwaaruitalle productenwordengeleverd.Vandaaruitwordendevestigingenbevoorraad.

Bekijkhetfilmpje.

a. Welkeovereenkomstenenverschillenzijnertussenwerkenineendistributiecentrumenwerkeninhetmagazijn vaneengrotewinkel?

CONCEPT

b. Zoujeineenwinkelmagazijnopdezelfdemanierenmetdezelfdetransportmiddelenkunnenwerkenalsin eendistributiecentrum?Waaromwelofniet?

c. Zoujehetalsverkoperineenbedrijfeengoedeervaringvindenomeenseenmaandmeetelopenineen distributiecentrum?

4.1 Magazijnen

Wanneerergeenplaatsisvooralleartikeleninhetbedrijf,wordenzeopgeslageninhetmagazijn.Eenmagazijn iseenopslagruimtewaargeenklantenkomen.Bedrijvenhebbenmagazijnenvoorhetopslaanvangoederendie nietmeteennodigzijn,maarwelopvoorraadmoetenzijn.

Magazijnineenwinkel

Inveelwinkelsgaatdemagazijnruimtetenkostevandewinkelruimte.Dangeldt:hoekleinerhetmagazijn,hoe meerwinkelruimte.Winkelruimteisduur,vooralinsteden.Erzijnwinkelsdiedaaromgeenofeenheelklein magazijnbijdewinkelhebben.

Insommigewinkelconcepten,zoalsAppleStores,presenteerjeslechtsenkeleartikelenindewinkelenzorgtde winkelervoordathetartikeldatjeaanschaftthuisbezorgdwordt.Zo’nwinkelheefteenpiepkleinmagazijn.Dit heeftooktemakenmetveiligheid.

Endanzijnernogwinkelsdiealleeneenmagazijnhebben.Datzijndewinkelsdieuitsluitendonlineverkopenen vanuithetmagazijnhunproductenverzendenaandeklanten.

Winkelmagazijn.

Technischeeisen

Eenmagazijnmoetafgestemdzijnopdegoederendieerwordenopgeslagen.Jestelteisenaaneenmagazijn.

Sterkevloer

CONCEPT

Eensterkevloerzorgtervoordatzwareartikelen,magazijnstellingenenzwaretransportmiddelendevloerniet beschadigen.Devloerbelastinggeeftaanhoeveelzwarematerialenjeopeenvloerkuntneerzettenzonderdat dezebeschadigt.

Stevigemagazijnstellingen

Eenmagazijnstellingiseengrootrekmetlegborden,waardoorverdiepingenontstaan.Wanneerjezwaregoederen opslaatineenmagazijnstelling,ishetbelangrijkdatdiemagazijnstellingdaaropberekendis.Anderskande stellinginstorten,metallegevolgenvandien.Slajeineenmagazijnvoedselop,danhebjevaakeenkoelcelnodig voordeopslagenmoetjezorgendatgeendierenbijhetvoedselkunnenkomen.

Beveiligdtegeninbraak

Magazijnenmogennietinbraakgevoeligzijn.Ramenendeurenmoetenstevigdichtofopslotgaan.Daarnaast wordenvaakmiddeleningezet,zoalsbewakingmetelektronischesensorenofcamera’s,ominbraaktevoorkomen.

Brandveiligheidseisen

Ookishetvanbelangdateenmagazijnvoldoetaanallebrandveiligheidseisen.Degrotehoeveelhedenspullen dieliggenopgeslageninmagazijnen,makenvaakdateeneenmaalontstanebrandsnelkanovergaanineengrote uitslaandebrand.Omdittevoorkomenzijnallerleieisengesteldaanhetgebouwendeuitrusting.

Veiligvoormedewerkers

Magazijnenmoetenveiligzijnvoordemedewerkers.Datbetekentonderanderegeenspekgladdevloeren,de aanwezigheidvangeschiktetransportmiddelenomgoederenteverplaatsenenzonodighetgebruikvan persoonlijkebeschermingsmiddelen.

Belangrijkisdatallemedewerkerszichaandeinstructieshouden.Bijinbraakpreventiekunjedandenkenaan deachterdeurprocedureenbijbrandveiligheidaanzorgvuldigomgaanmetgevaarlijkestoffen.Ookbijderving tegengaanzijndewerkinstructiesenproceduresbelangrijk.

Internofexternmagazijn

Eeninternmagazijnbevindtzichbinnendevestigingvan eenbedrijf.Vaakzithetmagazijnachterofnaasthetbedrijf. Somsheefteenbedrijfnietvoldoendemagazijnruimtein hetpand.Eenexternmagazijniseenmagazijnbuitenhet bedrijf.Bijzo’noplossingvoorjeopslagruimteishetextra belangrijkomdevoorraadgoedindegatentehouden.

Inderetailhebbengrootwinkelbedrijvenvaakeencentraal magazijnomdefilialentebedienen.Andere winkelbedrijvenhebbeneeneigenexterneruimteofdelen hetexternemagazijnmetandereretailers.

Eenmagazijnaanderandvandestadofopeen industrieterreinisgoedkoper,omdatdegrondhier goedkoperis.

CONCEPT

Extern magazijn.

Verschillendewinkels,verschillendemagazijnen

Sommigewinkelszijngrootgenoegomdevoorraadindewinkelteplaatsen,zoalsbijgrotedoe-het-zelfwinkels. BijIKEAhalendeklantenzelfshunartikelenzelfopinhetmagazijn.Hetmagazijnfunctioneertdanalsextra winkelruimte.

Alswinkelsnaasthunfysiekewinkeleenwebwinkelhebben,kunnenzedegoederendieindewebshopzijnbesteld ookuitdevoorraadindewinkelhalen.DitgebeurtbijvoorbeeldbijsommigefilialenvansupermarktenenHEMA. Klantenkunnendebesteldeartikelenbijhetfiliaalafhalen.Ofdeartikelenwordenverstuurdnaardeklant.

Laden en lossen aan de achterkant van de winkel.

Coolbluebegonalseenwebshop.Maarinmiddelsheefthetbedrijfookeenaantalfysiekewinkels.Zezagenin huninformatiesysteemdatdeonlineverkoopvanproductenindebuurtvaneenfysiekevestigingtoenam.Klanten willendeproductengraagevenvasthoudenofgoedbekijken.Isdebeeldkwaliteitechtbeterbijeenduretelevisie danbijeengoedkopetelevisie?Klinkendiespeakersechtbeterbijeenduurmerkdanbijeengoedkoopmerk?

Erzijnookwebwinkelszondereenfysiekewinkel,zoalsBolofWehkamp.Dezebedrijvenhebbengeenwinkelruimte, maarbeschikkenwelovereenmagazijn.

CONCEPT

Alswebshopzonderfysiekeverkooppuntenkunjeookkiezenvoorfulfilment Datismagazijnbeheerwaarbijde magazijntakenuitbesteedwordenaaneenanderbedrijf.Alletaken,meestaltotenmetdeverzending,worden vanafhetmomentdatdeklantop‘Bestellen’kliktdooreenanderbedrijfuitgevoerd.Degoederenliggenopgeslagen inhetmagazijnvanhetfulfilmentbedrijf.

Eigenschappenvandeartikelen

Deomvangeninrichtingvanhetmagazijnhebbenveeltemakenmethetassortimentendeartikelendiejeerin opslaat.

Grootte,gewichtenandereeigenschappenzijndefysiekeeigenschappenvanhetartikel.

Aantal

Desamenstellingvanhetassortimentbepaaltvooreengrootdeelhoeveelartikelenjeopslaat.Jemoetweten welkminimum-enwelkmaximumaantaljeperartikelopvoorraadmoethebbenomeenoptimaleserviceaanje klantentebieden.Eenminimumomdatjegeenneewiltverkopenaanjeklanteneneenmaximumomdatkosten verbondenzijnaanvoorraadhouden.

Grootte

Groteartikelenvragenuiteraardmeerruimtedankleineartikelen,maarhetgaaterookomhoeveeljeperartikel opslaat.Eenrisicometkleineartikelenisdatzemakkelijkdoorelkaarraken,bijvoorbeeldwanneermedewerkers schroefjesofoorbelleninhetverkeerdevakjeterugleggen.Voorgrote,nietstapelbareartikelen(zoalsmeubels) hebjeveelruimtenodigperartikel.Ookhebjevoorgroteartikelenvaaktransportmiddelennodig.

Gewicht

Hetgewichtbepaaltsomsdeopslagplaatsinhetmagazijn.Zwareartikelenmoetjeniettehoogopslaaninverband metdeveiligheidvanmedewerkers.Iseenproductofverpakkingzwaarderdan20kilo,dantiljedatmettweeof meermensenofgebruikjeeentransportmiddel.

Andereeigenschappen

Andereeigenschappendieeenrolkunnenspelenbijdeopslagzijnbijvoorbeeld:breekbaar,opvouwbaar,gevoelig voorkreuken,ontvlambaarofbederfelijk.Kledingbijvoorbeeldslajeandersopdangroenteenfruit.Kleding wordtsomsuitdeverpakkinggehaaldenopeenrekgehangenofopgevouwen.Veelproductenmet‘lastige vormen’zittenindozenofkratten,zodatjezetochgoedkuntstapelen.

Fruit in kratten.

Opdracht2 Magazijn

a. Kieshetjuistewoord.

Eenextern/internmagazijnisbijdeeenhetbedrijfspand.

Eenextern/internmagazijnligtopafstandvanhetbedrijfspand.

b. Watishetvoordeelvaneenexternmagazijndatwordtgedeeldmetanderebedrijven?

c. Verbindelkbegripmetdejuisteomschrijving.

CONCEPT

Omschrijving

Technischmogenergeenproblemenzijnbij zwareproductenenmagazijnstellingen.

Alsdewerkomgevingnoggevarenkent, beschermjedemedewerkers.

Begrip

Inbraakbeveiliging

Brandveiligheid

Vloerbelasting Ramenendeurenzijndeugdelijkaftesluiten.

Erhangenvoldoendeblusmiddelenende werkinstructieswordenopgevolgd.

Persoonlijkebeschermingsmiddelen

d. Drieretailersuiteenstadscentrumdeleneenmagazijnopeenindustrieterrein. Watishierzekervantoepassing?Letop:erzijnmeerderejuisteantwoorden.

Ditmagazijnisgoedkopervoorderetailersdanhunwinkelruimteinhetstadscentrum.

Ditiseencentraalmagazijnvanenkelegrootwinkelbedrijven.

Ditiseenexternmagazijn.

Ditiseeninternmagazijn.

Hetmagazijnisgoedbeveiligd,omdatditopeenindustrieterreinligt.

CONCEPT

e. Welkeverdelingtussenwinkelruimteenopslagruimteverwachtjebijeendrogisteneenfietsenwinkel?

f. Noteereenvoordeelvaneeninternmagazijneneenvoordeelvaneenexternmagazijn.

g. Noteerminimaalviereigenschappenvanartikelenwaaropjeletbijdegoederenopslag.

Opdracht3 Kenmerken

a. Welkekenmerkenzijnbelangrijkbijhetbepalenvanderuimtediejenodighebtvoordeopslagvangoederen? Letop:erzijnmeerdereantwoordenjuist. aantal breekbaarheid grootte verpakkingseenheid

b. Onderbouwjeantwoordopdevorigevraag.

Opdracht4 Fysiekewinkel-webwinkel

a. Geeftweevoorbeeldenuitverschillendebranchesvaneenprimairfysiekewinkelmeteenwebwinkel.

b. Waarvanhangtdeomvangvanhetmagazijnafbijeenprimairfysiekewinkelmeteenwebwinkel?Legje antwoorduit.

c. Watisfulfilment?Kieshetjuisteantwoord.

Nahetbestellendoordeklantwordenallehandelingendoorhetbedrijfzelfuitgevoerd.

Nahetbestellendoordeklantwordenallehandelingendooreenanderbedrijfuitgevoerd.

Nahetbestellendoordeklantwordenverschillendehandelingendoorverschillendeanderebedrijven uitgevoerd.

d. LeguitwaaromCoolblueinvesteerdeinmeerfysiekewinkelsomdeomzettevergroten.

4.2 Plaatsinginhetmagazijn

Alsjeartikelengoedordentinhetmagazijn,kunjezemakkelijkvindenenindewinkelschappenleggen.Het assortimentkanuitveelverschillendeartikelenbestaan.Groot,klein,zwaar,langwerpig,rond:vooralleartikelen geldtdatjezesnelwiltvindenwanneerjezekuntverkopen.Defysiekeeigenschappenvanhetartikelbepalen vooreendeeldeplaatsinhetmagazijn.Groteartikelenenzwareartikelenkunnenhetbestopeenlageplaats staan.Lichteenkleineartikelenkunnenhogerstaan.Bijkwetsbareartikelenzorgjeervoordatzenietbeschadigd raken.

Alshetgoedis,verkoopjeveelproductenenmoetdevoorraadsteedswordenaangevuldmetnieuwegoederen. Erzijntweebelangrijkemanierenomdevoorraadindeverkoopruimteeninhetmagazijnaantevullen:

• firstin,firstout(fifo)

• lastin,firstout(lifo).

Fifo

Demeesteartikelenzuljeopslaanvolgenshetfifo-systeem(firstin,firstout)

Deartikelendieheteerstinhetmagazijnkomen,plaatsjeheteerstindeverkoopruimteomteverkopen.Alsje deartikelengaatopslaan,moetjeervoorzorgendatdenieuweartikelenachteraanindestellingkomen.

CONCEPT

Indeverkoopruimtezorgjeermethetfifo-systeemvoordatdeoudereproductenvooraaninhetschapstaan. Zovoorkomjedatjeeerstnieuweartikelenverkooptenblijftzittenmetoude,onverkoopbareproducten.

Vooralvoorproductenmeteenbeperktehoudbaarheidishetvanbelangdatjefifowerkt.Vaakbetekentditook datjeeerstdeproductendienogopgeslagenzijnuitdestellingmoethalen.Ditomdatdievooraanindestelling moetenkomen,zodatjediealseersteuitdevoorraadneemt.

Lifo

Jekuntartikelenookopslaanvolgenshetlifo-systeem(lastin,firstout).Deartikelendiealslaatstebinnenkomen, verkoopjedanalseerste.Lifowordtgebruiktbijartikelendieweiniglasthebbenvanverouderingofeenuiterste verkoopdatum,zoalsijzerwaren.Lifoziejeookbijactiesinwinkels.Deactieartikelenkomenalslaatstebinnen engaanalseerstedewinkelin,omdatzebijvoorbeelddieweekwordengepromootviaeenfolder.

Locatie

Indeverkoopruimtehebbenproductendoorgaanseenvasteplek.Zokunjeookjemagazijninrichten.Maarje wiltderuimteookzoefficiëntmogelijkgebruiken.Alsjeperproductdemaximaleruimtereserveert,kanveel ruimteonbenutblijven.

Inveelmagazijnenzijnlocatiecodesingebruik.Elkelocatieheeftdaarbijhaareigencode:eencombinatievan cijfersen/oflettersdieuniekisvooreenbepaaldeplekinhetmagazijn.Daarinzitvaakhetnummervanhet gangpad,destelling,hetvakindestellingendehoogtevandestellingplank.

CONCEPT

Alle locaties in het magazijn hebben een eigen code.

Alsjeartikelengoedordentinhetmagazijn,kunjezegemakkelijkvinden.Eenbelangrijkekeuzebijdeinrichting vaneenmagazijnisdemanierwaaropjedelocatiesgebruikt.Erzijndrielocatiesystemen:

Vastlocatiesysteem

Bijeenvastlocatiesysteemslajeartikelenaltijdopdezelfdeplekinhetmagazijnop.Vantevorenisduidelijkop welkelocatieeenartikelterechtkomt.Hetvoordeelvanditsysteemisdathetheelerggestructureerdis.Datwerkt prettig.Eennadeelisdathetookstaris.Wanneerjebijvoorbeeldveeldezelfdeartikelengoedkoperkuntinkopen, hebjegeenplekmeeropdevastelocatieinhetmagazijn.

Schoenen

SchuurmanSchoenenofZiengswerktmeteenvastsysteemwaarbij deschoenenaltijdopeenvastevolgordeinhetmagazijnliggen, zodatdemedewerkersneldejuisteschoenenmaatkanvinden.

CONCEPT

Ziengs heeft vaste locaties voor de schoenen in het magazijn.

Bijeenvastelocatiehebjeverschillendemanierenwaaropjedeartikelenkuntordenen:

• inassortimentsgroepen

• in‘langzaamlopers’en‘snellopers’

• volgensdeeigenschappenvanhetartikel.

Vrijlocatiesysteem

Bijeenvrijlocatiesysteemslajeartikelenopbeschikbarevrijeplekkeninhetmagazijnop.Hetvrijelocatiesysteem isontstaandoorautomatiseringencoderingvandemagazijnlocaties.Daardoorwerdhetmogelijkomderuimte ineenmagazijnefficiëntertegebruiken.Wantjehoeftnietvantevoreneenplektebepalenvoorhetproductmaar benutbeschikbarelegeplekken:alsjemaarweetwelkartikelwaarligt.Daarzorgthetinformatiesysteemvoor.

Eenlocatiecodeisbijeenvrijelocatiedaaromnogveelbelangrijkerdanbijeenvastelocatie.Jevindtgoederen namelijkterugmetdielocatiecode.Hetinformatiesysteemhoudtbijwanneerwelkeproductenwaarterechtkomen enzorgtookdatdeproductendiehetlangstinhetmagazijnliggeneralseersteweeruitgaan.

Houderrekeningmeedatdezelfdeartikelen(artikelnummers)bijeenvrijlocatiesysteemopmeerdanéénplek inhetmagazijnterechtkunnenkomen.

Belangrijkekenmerkenvaneenvrijelocatiezijn:

• Jekuntelkeplekinhetmagazijnbenutten,jegebruiktderuimteoptimaal.

• Jemoeteengoedinformatiesysteemhebbenendatmoetjeookgoedgebruikenomartikelensnelterugte vinden.

Gemengdlocatiesysteem

Alsjegebruikmaaktvaneengemengdlocatiesysteem,legjesommigeartikelenopeenvastelocatieenandere artikelenopeenvrijelocatie.Jelegtbijvoorbeeldartikelenuithetbasisassortimentopvasteplekkenenandere artikelenoptelkenseenwisselendevrijeplekinhetmagazijn.Hetbasisassortimentbestaatuitdeartikelendie jestandaardaanbiedtinjebedrijf.

Vrijelocatiesgebruikjebijvoorbeeldomactieartikelenteplaatsenopplekkenwaarnogruimteis.Ookvoor gemengdelocatiesystemen,waarinjezowelvastealsvrijeopslagplekkenhebt,iseengoedinformatiesysteem vangrootbelang.

Neveroutofstock

Richardwerktineenwebshopmeteengemengdsysteemvoordebasisartikelen(neveroutofstock-artikelen, NOS).Dieartikelen,zoalstennisballenenbadmintonshuttles,liggeninzijnmagazijnopeenvasteplek.Voorde loopschoenenheefthijspecialestellingeninhetmagazijnlatenzetten:dieliggenperschoenmaatopeenvaste plek.

Alshijeenactieheeft,liggendeactieartikelennietopeenvasteplek.Ooktrendgevoeligeartikelendiekortetijd verkochtworden,liggennietopvasteplekken.

CONCEPT

Snellopersenlangzaamlopers

Deomzetsnelheidishetaantalkerendatdegemiddeldevoorraadvaneenartikelineenbepaaldeperiode(meestal eenjaar)wordtverkocht.Artikelenmeteenlageomzetsnelheid,waarvanjeweinigverkoopt,noemje langzaamlopersofslowmovers

Dezeartikelenplaatsjevaakachterinhetmagazijn.Veelgevraagdeartikelenmeteenhogeomzetsnelheidzijn desnellopersoffastmovers.Ditkunnenbijvoorbeeldactieartikelen,seizoensgebondenartikelenoftrendgevoelige artikelenzijn.Desnellopersplaatsjevoorinhetmagazijn,zodatjezesnelkuntpakkenbijverkoop.

Dieindelinginsnellopersenlangzaamloperskunjegebruikenbijeenvastlocatiesysteemdoorlangzaamlopers altijdachterinteplaatsen.Maarookbijvrijelocatieskunjewerkenmetzones.Danzoekthetinformatiesysteem voorlangzaamloperseenlocatieachterinhetmagazijnenvoorsnelloperseenlocatievooraan.

Tijdelijkesnellopers

Voorbeeldenvantijdelijkesnelloperszijn:

• actieartikelen

• seizoensartikelen

• rageartikelen.

Actieartikelenplaatsjemeestalvooraaninhetmagazijn,omdatjedevoorraadindeverkoopruimtevaakmoet bijvullen.Alsdeactieisafgelopenenjedevoorraadindeverkoopruimtemindervaakhoeftaantevullen,kunje hetartikelopeenandereplekinhetmagazijnzetten.

Seizoensartikelenzijnbijvoorbeeldkerstartikelenenkampeerartikelen.Jehebtzeniethethelejaardoornodig enkuntzedichterbijdeverkoopruimtezettenindeperiodedatjezeveelnodighebt.Buitenhetseizoenkunje zeergensandersneerzetten.

Rageartikelenzijndeartikelendiemaareenheelkortetijdindemodezijn.Ophetmomentdaterzo’nrageis zorgjedaterruimteinhetmagazijnvrijkomtwaarjesnelbijkuntkomenomdieartikelentepakken.

Populairspeelgoed

Netzoalselkjaarzullenweookinindezetijdnatuurlijkweer enkeleonmogelijktevoorspellenragesmeemakenonder Nederlandsekinderen.Hetenthousiasmevoordeze(vaak enormeenvoudige)stukjesspeelgoedverspreidtzichbijeen echtehypebinnendekortstekerenalseenolievlekdoorhet heleland.Denkbijvoorbeeldaandeknikkerbanendiekort geledennietaanwarenteslepen,maarinmiddelsookalweer uitzijn.Maarookfidgettoyswarenkortetijdhelemaal je-van-het,waarnademeestekinderenooknakortetijdhun interessealweerverloren.

Dik.nl.

Opdracht5 Fifo

a. Waarstaatdeafkortingfifovoor?

b. Leguitwaaromjemeestalfifowerkt.

Opdracht6 Plaatsinginhetmagazijn

a. Verbindelklocatiesysteemmethetjuisteopslagsysteem.

Opslagsysteem

Demeesteartikelenhebbeneenvasteplekin hetmagazijn,maarsommigeartikelenwisselen vanplek.

Deartikelenliggeninassortimentsgroepenop vasteplekken.

Deartikelenhebbengeenvasteplekken,maar meteenlocatiecodeweetjewaarzeliggen.

Spinners, ooit een rage.

CONCEPT

Locatiesysteem

Vastlocatiesysteem

Vrijlocatiesysteem

Gemengdlocatiesysteem

b. Noteereenvoor-eneennadeelvanhetvastelocatiesysteemenvanhetvrijelocatiesysteem.

Uitspraak

‘Eenslowmoverkanopeenseenfastmoverworden.’

c. Legdezeuitspraakuitmeteenvoorbeeld.

Knikkers

Elineheefteenspeelgoedwinkel.Zeheeftrecentalleknikkerartikeleninhetmagazijnverplaatstnaardestelling naastdetoegangsdeurnaardewinkel.

d. WaaromheeftElinedatwaarschijnlijkgedaan?

e. Bedenknogeenredenomeenartikelzodichtmogelijkbijdeuiteindelijkeplekindewinkelopteslaan.

Opdracht7 Omzetsnelheid

Richardheefteentelefoonwinkel.Hijheeftvooralslowmovers.

a. WatbetekentditvoordewinkelvanRichard?Kieshetjuisteantwoord.

DitbetekentdatRichardweinigvoorraadhoudt.

DitbetekentdatRichardweinigwinstmargeheeftopzijnproducten.

DitbetekentdatRichardzijnvoorraadnietsnelverkoopt.

DitbetekentdatRichardveelproducteninzijnmagazijnheeft.

b. Watisdeomzetsnelheid?Maakdedefinitiecompleet.

Deomzetsnelheidishetaantalkerendatde vaneenartikel wordtverkocht.

c. Leguitwaaromjedeomzetsnelheidvaneenartikelwiltwetenvoordeplaatsinhetmagazijn.

4.3 Opslag

CONCEPT

Bijhetopslaanvanartikelenineenmagazijnishetnietbelangrijkdatjezemooipresenteert,maarweldatze goedbewaardworden.Jewiltzominmogelijkrisicoopschadeeneenbijhetproductpassendeopslagmethode.

Opslagmethoden

Erzijnverschillendeopslagmethoden:

Magazijnstelling

Eenmagazijnstellingiseengrootrekmetlegborden,waardoorverdiepingenontstaan.Erzijnverschillendesoorten magazijnstellingen.

Hetmeestgebruiktisdevakstelling.Dieisverdeeldinverschillendevakkendiejegebruiktalslocaties.Hierinkun jegoederenoverzichtelijkenefficiëntopslaan.Stellingenmetladesenopbergbakjesgebruikjevoorkleine artikelen,zoalsmedicijnenbijeenapotheekofschroevenenmoerenbijeenijzerwarenhandel.Ineenhangstelling kunjekledingophangen.

Magazijnstelling.

Pallets

CONCEPT

Eenpalletgebruikjeomartikelenoptezettentijdensopslagofvervoer.Palletszijngemaaktvanhoutofkunststof. Vaakwordengoederenopeenpalletaangeleverdenopdiezelfdepalletinhetmagazijngeplaatst.Bijsommige winkelsziejegoederen,zoalskrattenfrisdrankofactieartikelen,opeenpalletindewinkelstaan.

Ooktelevisietoestellenenvaatwasmachines(zwaardere artikelen)wordenopeenpalletopgeslagen.Inveel magazijnenstaanspecialestellingenvoorpallets.

Palletszorgenervoordatdegoederennietopdevloer staan,zodatzenietkunnenbeschadigendoor bijvoorbeeldoptrekkendvocht.Ookvergemakkelijkt depallethettransport.

Koel-ofvriescel

Artikelen,zoalsgroente,fruit,vleesenvis,moetjegekoeldbewaren,omdatzeanderssnelbederven.Dezeartikelen slajeopineenkoelcelmeteentemperatuurvan2°Ctot5°C.

Diepvriesproducten,zoalssnacks,ijseningevrorengroente,bewaarjeineenvriescel.Eenvriescelmoeteen temperatuurhebbenvan–18°C.

Jecontroleertennoteertdetemperatuurdagelijks.Bovendienzorgjeervoordatdeurenvaneenkoel-ofvriescel nooitlangopenstaan.Detemperatuurkandantehoogoplopenenhetkostextraenergie(engeld)omdecel weeropdejuistetemperatuurtekrijgen.

Productendiegekoeldofbevrorenwordenbewaard,mogentijdenshettransportendeopslagnietopwarmen.

Zorgdaaromdatjedezeproductensnelindekoel-ofvriescelopslaatbijeenlevering.

Pallet.

Hoofdstuk4 Goederenopslag

Vloer

Jekuntartikelenookopdevloerzetten.Datisgoedkoop,maarerzijnooknadelen.Hetkostmeerinspanning omartikelentestapelenenteverplaatseninvergelijkingmeteenpalletofstelling.Artikelenopdevloernemen relatiefveelruimteinbeslag,omdatjeminderhoogkuntstapelendanineenstelling.

Artikelenopdegrondkunnenmakkelijkerbeschadigen,bijvoorbeelddooroptrekkendvochtofomdatertegenaan geredenwordtmeteentransportmiddel.

Buiten

CONCEPT

Sommigeproductenkunjebuitenopslaan.Nietveelproductenzijnhiergeschiktvoor.Netalsbijopslagopde vloerisdekansopschadegrootdoorregen,zon,sneeuwofhardewind.Bijeentuincentrumslajeplanten,tegels ofkerstbomenbuitenop.Belangrijkisdatdebuitenopslagaftesluitenis,andersisdekansgrootdatproducten gestolenworden.

Somsslajegoederentijdelijkbuitenop.Bijvoorbeeldgoederendietevroeggeleverdzijnenwaarvoornogplaats moetwordengemaaktinhetmagazijn.Diegoederenstaankortetijdbuiten,meestaloppallets.

Tijdelijke buitenopslag.

Extrabeveiligd

Artikelendiediefstalgevoeligzijn,zoalsjuwelenofdureelektronica,kunjeopslaaninbijvoorbeeldafsluitbare ladekasten,vitrinekastenmetslot,eenkluisofeenafsluitbareruimte.Erzijnookwinkelsmeteeninbraakwerende ruimteinhetmagazijn.Zo’ninbraakwerenderuimteisvoorzienvanspecialesluitingenofeenkluisdeur.

Sommigeartikelen,zoalsgevaarlijkestoffenofvuurwerk,wordenopgeslagenineenbrandvertragenderuimte meteenbrandvertragendedeurenstevigemuren.

Extrabeveiligdeopslaghelptookdiefstaldoormedewerkerstevoorkomen.Ookwordthethierdoorvoordieven lastigeromdeartikelentestelen.

Tip

Sladiefstalgevoeligegoederennietdichtbijeenin-ofuitgangop.

Opdracht8 Hoeslajehetop?

a. Noteerdevierverschillendeopslagmethodenomartikelenopteslaanineenmagazijn.Geefperopslagmethode minimaaltweevoorbeeldenvanproductendiejeopdiemanierkuntopslaan.

b. Waaromwordenveelproductendiewelopdevloerkunnenstaanbijvoorkeurtochopeenpalletopgeslagen?

c. Noteertweeaandachtspuntenbijdeopslagvanversegroenten.

d. Waarmoetjeextraoplettenbijhettransportendeopslagvandiepvriesgroenten?

CONCEPT

e. Waaromkanhetnodigzijnominhetmagazijneenextraruimtemeteenslotenzwaredeurentemaken?Let op:erzijnmeerderejuisteantwoorden.

Omartikelenbetertekunnenstapelentegendemuren.

Omkostbareartikelenbrandwerendintebewaren.

Omdiefstalvanartikelentevoorkomen.

Omartikelengoedgekoeldtekunnenbewaren.

Opdracht9 Opslagbuiten

a. Welkeredenenkunjehebbenompalletsmetdozentijdelijkbuitenopteslaan?

b. Welkerisico’sbrengtgeleverdegoederentijdelijkbuitenopslaanmetzichmee?

c. Welkemaatregelenkunjenemenomgoederentijdelijkbuitenvoldoendebeschermdopteslaan?

4.4 Behandelingvangoederen

Omdervingtevoorkomenzijnzorgvuldigomgaanmetgoedereneneengoedeopslagvanbelang.Debehandeling vandegoederenheeftvaaktemakenmetdeeigenschappen.Aandebehandelingsetikettenopdeverpakking vanhetartikelofopdeomverpakkingkunjezienwaarjerekeningmeemoethoudenbijhetvervoerendeopslag vaneenartikel.

Behandelingsetiketten

Belangrijkisdatjedesymbolenopdozenherkent.Jenoemtditookwelbehandelingsetiketten,omdatzevaak opstickersstaan,dieopdeverpakkingwordengeplakt.

Behandeling Pictogram

Breekbaar

Drooghouden

Warmtegevoelig

Dezezijdeboven

Recyclebaar

Voorzichtigbehandelen,nietonderaaneen stapelzetten

Doosdroogopslaan

Nietblootstellenaanwarmteofzonlicht

Deaangegevenkantbovenhouden

Gescheideninzamelen

Voorbeeld

Porseleinenservies,glaswerk

Computersenandereelektronica

Bedrukttextiel,kunststofspeelgoed

Koelkasten,lampen

Kartonnendozen,kunststofverpakkingen

Pictogram

Geenmesgebruiken

Nietstapelen

Behandeling

Doosnietopensnijdenmeteenschaarof mes

Dezedozennietstapelen

Voorbeeld

Kleding,drukwerk

Glazen

Schoonmaakmiddelen,onkruidverdelger Ganawelkebehandelingnodigis Gevaarlijkestof

CONCEPT

Hetkringlooplogobetekentdatdeverpakkinghergebruiktkanworden.Ditbetekentnietmeteendatdeartikelen dieerinzittenookhergebruiktkunnenworden.Somsstaanerwoordenofcijfersbijofinhetkringloopsymbool. Diegevenaanomwatvoormateriaalhetgaat,bijvoorbeelddesoortkunststof.Ditisvanbelangvoordefabrikant endegenediehetplasticgaatrecyclen.

Specialeregels

Hetgevarensymboolvoor‘irriterend/schadelijk’komjenietzovaaktegenoptransportverpakkingen,maarwel opconsumentenverpakkingen.Veelschoonmaakmiddelenhebbenditsymboolopdeverpakking.IndeArbowet staatdatjeartikelendiebrandgevaarkunnenopleverenafzonderlijkmoetplaatsen.Giftigestoffen,zoals bestrijdingsmiddelen,moetjeookineenaparteruimtebewaren.

DeNVWA(NederlandseVoedsel-enWarenautoriteit)beoordeeltdeveiligheidvanproductenvoorconsumenten. DeNVWAcontroleertofbedrijvenvoldoenaandewettelijkeeisendiegeldenvoordeopslagvanbepaalde producten.Dieeisenkunnenperbrancheverschillen.Deeisengaanoverallerleiproductendieeenrisicovormen voormensen,dierenofnatuur.Hetgaatzowelovervoedsel(food)alsoverandereproducten(non-food).

Alseenfabrikantvaststeltdateengevaarlijkproductalinhetbedrijfterechtisgekomen,zaldeleverancierhet bedrijfopdehoogtestellenenvragenomdeverkooptestaken.Ookwordtdaneennieuwsberichtrondgestuurd, zodatklantenwetendatzehetproductnietmogengebruiken.

WatdoetdeNVWA?

Veiligeconsumentenproducten

Naastlevensmiddelenkrijgenconsumententemakenmetuiteenlopendeproducten(non-food)dierisico’svoor degezondheidmetzichmeebrengen.

Zokanbijvoorbeeldcosmeticabacteriënofkankerverwekkendestoffenbevatten.Opspeelgoedkanloodhoudende verfzitten.Loszittendedelenkunneningesliktworden.Kermisattractieskunnenondeugdelijkzijn.

CONCEPT

Elektrotechnischeapparatenkunnensnelkortsluitinggeven.Beschermingsmiddelenopgereedschapkunnen ontbreken.VanuitEuropesewetgevingendeNederlandseWarenwetzijnerdaaromeisengesteldaandeveiligheid vanconsumentenproducten.

Nvwa.nl.

Kansopderving

Bijartikelenopslaaninhetmagazijnkanookdervingoptreden.Goederenkunnenopdegrondvallenofverkeerd gestapeldzijn,waardoorzeomvallen.Ofmedewerkerskunnenertegenaanbotsenmeteensteekwagen.

Omdatdemeesteartikelenverpaktzijn,zaleendeelvandeschadealleenschadeaandeverpakkingzijn.Maar zodrajezietdatdeverpakkingbeschadigdis,moetjecontrolerenofdegoederendieerinzittennietookbeschadigd zijn.Vaakzijndieartikelennietmeerteverkopen.

Omdervingtevoorkomenmoetje:

• goedstapelen,zodatdeartikelennietbeschadigdrakendooromvallen

• despecialeopslagvoorschriftenopvolgen,zoalsaparteopslagvangevaarlijkestoffen

• artikelenopdejuistewijzeopslaan(fifo)enbeheren(zorgvuldigwerken),zodatzenietbedervenofbeschadigd raken

• deartikelenoverzichtelijkengelabeldopslaan,zodatzevindbaarzijn.

Opdracht10 Etikettenenregels

a. Noteerbijelksymboolwathetbetekentenwaarjeopmoetlettenbijproductendieditopdeverpakking hebbenstaan.

b. Beschrijfhoejedervingtijdensopslagentransportkuntvoorkomen.

Opdracht11 NVWA

Bijdeopslagvanproductenmoetjeookrekeninghoudenmetdewetgeving.

a. BeschrijfinjeeigenwoordenwatdetakenvandeNVWAzijn.

b. GeefeenvoorbeeldvaneensituatiewaarineenbedrijfvandeNVWAeenboetekankrijgenvoorondeugdelijke behandelingvangoederenindeopslag. Tip:jemaghetopzoekenopdewebsitevandeNVWA.

Opdracht12 Veiligheid

CONCEPT

Bijhetopslaanvandegoederenmoetjeaandeveiligheidvandegoederenenvandemedewerkersdenken.

a. Beschrijfdriemanierenomhierrekeningmeetehouden.

b. Bespreekmetmedestudentenwelkeongelukkenkunnengebeurenalsjehiernietoplet.

4.5 Internetransportmiddelen

Alsjebijdegoederenontvangstof-opslaggoederenmoetvervoeren,gebruikjetransportmiddelen. Sommigevandietransportmiddelenkomjealleeninmagazijnentegen,anderegebruikjeookindeverkoopruimte. Belangrijkisomdetransportmiddelenopdejuistemaniertegebruiken.Datbegintvaakmetdejuistekeuzeom tezorgendatjehettransportefficiëntenveiliguitvoert.Vooreenaantaltransportmiddelen(zoalseenheftruck) geldtdatdegebruikerinhetbezitvaneengeldigcertificaatmoetzijn.

Transportmiddelen

Welkehulp-oftransportmiddelenjegebruikthangtafvanverschillendefactoren,zoals:

• deafstanddiejemetdeartikelenmoetafleggen

• hetaantalenhetgewichtvandeartikelen

• deoverigeartikeleigenschappen,zoalsbreekbaarheid

• hoedeartikelenverpaktzijn

• hoedeartikeleninhetmagazijnzijnopgeslagen.

Erzijnheelveelverschillendetransportmiddelenenerwordenregelmatigspecialistischetransportmiddelen ontworpen,zoalsrobotsdiehelemaalzijnafgestemdopeenbepaaldproduct.Devolgendeelektrischeenmet handkrachtbediendetransportmiddelenwordenregelmatiggebruiktinwinkelsenmagazijnen.

Elektrischtransportmiddel

Kenmerken

Elektrischtransportmiddelmettwee vorkenwaarmeejeéénpallet horizontaalvervoert.

Toepassing

Langereafstandeninhetmagazijn.

Productenoppallets.

Pallettruck.

Elektrischtransportmiddel

Stapelaar.

(Vork)heftruck.

Handmatigtransportmiddel

Steekwagen.

Kenmerken

Eenelektrischtransportmiddeldat lijktopeenpallettruck,maardatook geschiktisvoorverticaaltransport.

Toepassing

Geschiktvoorpalletstoteenhoogte vanongeveer4meter.

CONCEPT

Kanzowelelektrisch(dagelijks opladen)alsmetbrandstof(danniet binnentegebruiken).Dechauffeurzit

ophettransportmiddel. Alsmeeneemheftruck(kooiaap) achteropvrachtwagens.

Kenmerken

Handmatigtransportmiddel waarmeejevooraldozenvervoert.

Geschiktvooréénofmeerpalletsen grotehoeveelhedenpallets.

Vooralgebruiktinmagazijnen,omdat deheftruckookgeschiktisvoor verticaaltransport.

Toepassing

Voorhetlossenvanvrachtwagens enhetverplaatsenvandozenover kleineafstanden.

Rolcontainer.

Handpallettruck of pompwagen.

Eenhoogrekopwielen,eventueel metlegbordenvooreenaantal verdiepingen.Makkelijkte verplaatsen.

Handmatigepallettruckom goederenoppalletsteverplaatsen overkorteafstanden.Pallets‘pomp’

jeongeveer10tot15centimeter omhoog,zodatjezemakkelijk vervoert.

Voortransportvanvrachtwagennaar magazijnen/ofvanmagazijnnaar winkel.

Voorkortdurendeopslaginhet magazijnofdewinkel(bijvoorbeeld eenkoelvakmetmelkpakken).

Inmagazijnenenvrachtwagensvoor hetvervoervanpallets.

Ookgeschiktvoorvloerendieniet helemaalvlakzijn.

Handmatigtransportmiddel

Plateauwagen.

Winkelwagen.

Dolly.

Kenmerken

Ookwelrolplateaugenoemd. Handmatigtransportopeenlaag plateau.

Allegoederenmoeteneropeneraf getildworden.

Toepassing

Voordozen,krattenofrelatiefkleine producteninhetmagazijnofde winkel.

CONCEPT

Rekken.

Netalseenwinkelmandjegeschikt voorvervoerindewinkel.

Voorkleinereverpakkingenenlosse producten.

Veelgebruiktvoorhetklaarzetten vanbestellingenvoorklanten.

Eenverrijdbaaronderstelopwieltjes. Handmatigvervoer.

Geschiktvoorzwaregoedereninhet magazijnofdewinkel.

Verrijdbaarrekvoorspeciale producten,bijvoorbeeldkleding.

Kledingophangerskanzonder kreukelswordenopgeslagenen vervoerdophetzelfderek.

Handiggebruikvantransportmiddelen

Wanneerjedozenvanverschillendeomvangwiltcombineren,kunjedathetbestdoenmeteenrolcontaineren nietmeteensteekwagen.

Vermijdhaastiggebruikvantransportmiddelen:jekuntermakkelijkbeschadigingenmeeveroorzaken.

Trappenentrapjes

Handigehulpmiddelenomgoederendieietstehoogliggentepakkenzijntrappenenkrukken.Hetzijnook hulpmiddelenwaarmeerelatiefvaakongelukkengebeuren.Voorhetgebruikvantrappen,trapjesenkrukken geldtdat:

• jeervoormoetzorgendathethulpmiddelstevigstaat

• deruimteeromheenvrijis

• jeveiligopdevloerkuntstappen;geenrommelofgladdevloer

• anderenergoedomheenkunnenlopen,zondertegenhethulpmiddelaantelopen.

Opdracht13 Kiesmaar

CONCEPT

Stel,jemoeteenaantalartikelenvervoeren.Welktransportmiddelzoujeindevolgendesituatiesgebruiken?Kies bijdevolgendevragenhetjuisteantwoord.

a. Jemoeteensindetweewekentweepalletsmetblikkenverfvervoeren.Dezemoetjenaardeanderekant vanhetmagazijnbrengen.Deopslagvindtplaatsopdevloer. steekwagen handpallettruck rolcontainer brandstofvorkheftruck dolly

b. Eenaantalkleinedozenmetwasmiddelmoetjeindewinkelzetten.Depadentussendeschappenzijnsmal. stapelaar steekwagen handpallettruck heftruck

c. Buitenwordendriedozenmetartikelengeleverd.Zestaannietopeenpallet.Dezedozenmoetjeopslaanin hetmagazijnvandewinkel.Hetiseenkleinmagazijn. Welketweetransportmiddelenkunjehiervoorveiliggebruiken? stapelaar steekwagen handpallettruck rolcontainer heftruck

d. Buitenwordendriedozenmetzwareartikelengeleverd.Zestaannietopeenpallet.Dezedozenmoetje opslaaninhetmagazijnvanhetbedrijf. Watisbelangrijkalséénvandedozen22kiloweegt? datjeeenelektrischtransportmiddelgebruikt datjededoosmettweemedewerkersoptilt datjeeentransportmiddelvoorverticaaltransportgebruikt datjenietmeerdantweedozentegelijktransporteert

e. Eriseenladingmetkleineenlichtedozengeleverd.Dezemoetjeopslaaninhetmagazijn.Zestaanhelemaal bovenaaninhetmagazijn,dat5meterhoogis. Welktransportmiddelgebruikje? stapelaar steekwagen handpallettruck rolcontainer heftruck dolly

CONCEPT

f. Jemoeteenproductuiteenstellinghalen,maaropjetenenstaandkunjeernetnietbij.Welkehulpmiddelen hebbendevoorkeur?Kiesertwee.

Opdracht14 Geschiktetransportmiddelen

a. Noteereenvoordeelvanhetgebruikvaneenwinkelwagenalstransportmiddelineensupermarkt.Endan nietvoordeklanten,maarvoordemedewerkersvandewinkel.

b. Noteereennadeelvanhetgebruikvaneenwinkelwagenalstransportmiddelineensupermarkt.

c. Noteereeneigenvoorbeeldvangoedgebruikvaneentransportmiddel.

d. Noteereenvoorbeeldvanslechtgebruikvaneentransportmiddel.

4.6 Samenvatting

Goederendienognietmeteendeverkoopruimteingaan,liggenopgeslageninhetmagazijn.Datkaneenintern ofeenexternmagazijnzijn.Elkmagazijnmoetvoldoenaantechnischeeisenvoorvloerbelastingenbestandzijn tegeninbraakenbrand.

Somsbestedenbedrijvendeheleafhandelingvanonlinebestellingenuit:datnoemjefulfilment.Waarenhoeje eenartikelinhetmagazijnopslaathangtafvandeeigenschappenvanhetproduct,zoalsaantal,grootte,gewicht, kansopdervingenomzetsnelheid.Opslaandoejemeestalfifo(firstin,firstout)ensomslifo(lastin,firstout).

CONCEPT

Magazijnenzijnvoorzienvanlocatiecodes,zodatjeartikelenterugkuntvinden.Bijeenvastlocatiesysteemliggen artikelenaltijdopdezelfdeplek.Bijeenvrijlocatiesysteemliggenartikelenopeenbeschikbarevrijeplekinhet magazijn.Jehebtdaneengoedinformatiesysteemnodig.Hetgemengdelocatiesysteemiseencombinatie hiervan.

Voorhetopslaanvangoederenkunjeverschillendemiddelengebruiken,zoalsmagazijnstellingenenpallets. Voedseldatsnelkanbedervenbewaarjeinkoel-ofvriescellen.Informatieoverdebehandelingvanartikelenvind jeopdeverpakking.

Voorsommigeartikelengeldenspecialeregelsvoordeopslag(gevaarlijkeenbederfelijkeproducten).Decontrole gebeurtdoordeNVWA(NederlandseVoedsel-enWarenautoriteit).

Vooralbijzwareengroteverpakkingenzetjetransportmiddelenin.Voorbeeldenvantransportmiddelenzijnde pallettruck,steekwagen,rolcontainer,pompwagen,plateauwagen,winkelwagen,dolly,heftrucken(kleding)rekken.

Voordehogeschappenindewinkelofhetmagazijngebruikjestevigetrappenofkrukken.

Opdracht15 Transportmiddelen(plusopdracht)

GebruikdestappenplannenMindmapmakenenCollagemaken.

a. Noteerdrietransportmiddelendiejegebruiktombuitengoederentelossenentevervoeren.

b. Maakeencollageoverdedrietransportmiddelen.Verwerkdaarininelkgevaldevolgendepunten:

• Noteerminimaaléénspecifiekeeigenschappertransportmiddel.

• Noemtenminsteéénvoor-ennadeelvanhettransportmiddel.

• Geefdrievoorbeeldenvanartikelendiejemetdittransportmiddelkuntverplaatsen.

• Gebruikafbeeldingenterverduidelijkingdiejevindtopinternet.

Leverjecollageinbijjedocent.

Opdracht16 Begrippentrainer

Jebentaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen.

Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• Barcode

• Basisassortiment

• Externmagazijn

• Familygrouping

• Fastmover

• Fifo-systeem(firstin,firstout)

• Fulfilment

• Fysiekeeigenschap

Hoofdstuk4 Goederenopslag

• Gemengdlocatiesysteem

• Internmagazijn

• Langzaamloper

• Lifo-systeem(lastin,firstout)

• Locatiecode

• Magazijn

• Magazijnstelling

• NVWA

• Omzetsnelheid

• Opslagmethode

• Pallet

• Rageartikel

• Schappenplan

• Seizoensartikel

• Slowmover

• Snelloper

• Vastlocatiesysteem

• Vloerbelasting

• Vrijlocatiesysteem

OmjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennenoefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Extraonlinemateriaal

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten.

Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• Actieopdrachten

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

CONCEPT

Hoofdstuk5

Logistiekindewebshop

CONCEPT

Klantenkunnengoederenofflinekopenineenfysiekbedrijf,zoalseenwinkel,enonlineineenwebwinkel.Steeds meerbedrijvenkiezenvooreencombinatie:klantenkunnenbijvoorbeeldonlinebestellenendebestellinginhet bedrijfophalen.Ofzekunnenonlinebestellen,debestellingthuislatenbezorgenendezeeventueelretourbrengen bijhetfysiekeverkooppunt.Ditvraagtomeenheelgoedeadministratie.Anderskanhetgebeurendateenklant eenproductbesteltdatjenietmeeropvoorraadhebt.Ofjekunt,alsveelproductenterugkomen,temakenkrijgen meteentegrotevoorraad.

Vaakwordthetinpakkenenverzendenineendistributiecentrumgedaan.Maarerzijnookwinkelswaarditinde winkelgebeurt.Danisdemedewerkererverantwoordelijkvoordatookditprocessoepelverloopt.

Leerdoelen

• Jehebtkennisvanhetlogistiekeprocesvaneenwebshop.

• Jeweetwelkesystemenwordengebruiktbijhetpickenvaneenorder.

• Jeweetwelkewerkzaamhedenplaatsvindenbijhetklaarmakenvaneenwebshopbestelling.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpje.

a. Steedsmeerwinkelshebbeneenpick-uppoint.Welkegevolgenheeftdatvoorhetvoorraadbeheerindewinkels enmagazijnen?

b. Inkleinerewinkelsverstuurjeonlineverkopenvanuitdewinkelofheteigenmagazijn.Hoezoujedathetbest kunnenorganiseren?

CONCEPT

c. Welkeuitdagingenziejevooreenwinkeldieonlineenofflinewilcombineren?

5.1

Onlineverkopen

Veelbedrijvenverkopenhunartikelenonline.Somsuitsluitendineenwebshop,maarookdooreencombinatie vanfysiekenonline.Eenwebwinkelisaltijdopen.Iseenwebwinkelnietbereikbaardooreentechnischestoring ofonderhoudaandewebsite,danbetekentdatmogelijkverliesvanomzet.Enalsjebelooftdatdeartikelen klaarstaanofopeenbepaaldmomentgeleverdzullenworden,verwachtdeklantdatdatgebeurt.

Deklantbesteltonline

Alsdeklantzijnwinkelwagentjeopdewebsiteheeftgevuldenop'Bestellen'klikt,volgteenreeksactiviteiten. Hetbestel-enverzendprocesbijonlineverkopenkunjeopdelenineenaantalstappen.

Deondersteuningdoorhetinformatiesysteemstaatcentraalinhetonlineverkoopproces.Datregeltzaken,zoals:

• (automatische)reactiemailsaandeklantomdebestellingtebevestigen

• debestellingomzettenineenverzamelopdracht

• hetmakenvaneenopdrachtomdeverzamelingtecontroleren,teverpakkenenteverzenden

• hetcontrolerenenafboekenvandevoorraad.

Onlinebestelling

Dedaadwerkelijkebestellingvandeklantstartwanneerhijallebenodigdeinformatieheeftingevuldende bestellingbevestigt.

Voordathetzoveris,isalveel‘clickgedrag’vandeklantonthuld.Dieclicksindewebwinkelleverenveelinformatie

Hoofdstuk5 Logistiekin

op.Kijkteenklantalleennaardeinformatieoverproducten,derecensiesofdeprijzen?Ofbestelthijdaadwerkelijk eenproduct?Dieinformatiekunjeanalyserenengebruikenomjeverkopenenwebshopbelevingteoptimaliseren. Maarindithoofdstukgaathetoverdelogistiekenafhandelingvandebestellingdiedeklantplaatst.

Betaling

Bijdebetalingvandebestellingindeonlinewinkelbetaaltdeklantvoordeartikelen.Daarnaastbetaaltdeklant vaakvoordeverzendkosten.

CONCEPT

Betalinggebeurtvooraf,achterafofbijdeaflevering.Voorbetalingvoorafzijnerbetaaldiensten,zoalsiDEAL, PayPalofdecreditcard.Hetbedragkomtdirectopderekeningvanderetailertestaanviaeenbetaaldienstverlener, zoalsMollie,Sisow,MultiSafePayofBuckaroo.

Bijbetalingachterafontvangtdeklanteenfactuur.Dezemoethijbinneneenbepaaldetermijn(maximaaldertig dagen)voldoen.Ditgebeurtsteedsvakerviaeen'koopnuenbetaallater'-dienstverleneralsKlarna.

Bijbetalingonderremboursbetaaltdeklantaandepakketbezorger.Deklantkrijgthetpakketalleenalshijde betalingviaeenbetaalautomaatbijdechauffeurvoldoet.Hetpakketbedrijfzorgtervoordatdebetalingbijde retailerterechtkomt,onderinhoudingvandekostenvoorhetverzenden.Ditkomtsteedsmindervoor.

Leveringsvoorwaarden

Bijonlineaankopenbenjeverplichtomdeklantopdehoogtetebrengenvandeleveringsvoorwaarden.Veel bedrijvenleggenhunvoorwaardenvastbijdeKamervanKoophandelenzettendezeophunwebsite. Meestalmoetdeklantalsonderdeelvandeonlinebestellingeenhokjeaanvinkenwaarmeehijaangeeftakkoord tegaanmetdeleveringsvoorwaarden.Hijkandieeerstlezen,maarindepraktijknemendemeesteklantendie moeiteniet.

Belangrijkeleveringsvoorwaardenvooronlineverkopenzijn:

• demaximalelevertijd

• debetaaltermijneneeneventuelemogelijkheidomintermijnentebetalen

• demanierwaaropeenbestellinggeannuleerdkanworden

• watgebeurtalseenartikelnietmeerleverbaaris

• hoeenwanneereenklantzijngeldterugkrijgtalshijhetartikelretourneert

• ofdeklantwelofnietbetaaltvoordeverzendkostenbijretouren

• hoelangderetourtermijnis.

Jekuntallerleiregelsopnemenindeleveringsvoorwaarden.Dezemoetenwelbinnendewetblijven.Sommige winkelsmakeneenkortoverzichtwaarinzedebelangrijksteleveringsvoorwaardenvoorklantenopeenrijzetten.

Eenconsumentheeftvoordemeesteartikeleneenbedenktijdvanveertiendagenvanafdeontvangst.Binnen dietijdkandeconsument,zonderopgaafvanredenen,afzienvandekoopenheefthijrechtopteruggavevan zijnaankoopbedrag.

Uitvoorraadleverbaar

Artikelendiedeklantonlinebestelt,kaneenbedrijfvanuiteenwinkelofhetmagazijnleveren.Maardathoeft niet.Jekuntartikelenookdoordeleverancierofeenfulfilmentbedrijfnaardeklantlatensturen.

Uit eigen voorraad leveren

Liggendegoedereninheteigenmagazijnopgeslagen,danmoeteenbedrijfgenoegvoorraadhebbenomookde onlinebestellingenteleveren.Klantendieonlinebestellenwillenhunproductengeleverdkrijgenvolgensde informatieopdewebshop.Daarommoetdevoorraad,waardiedanookligt,opdevraagzijnafgestemd.

CONCEPT

Webshopeneenfysiekewinkel?Blijfdeconcurrentievoor Hebjijnaastjewebshopookeenfysiekewinkel?Dankanditveelvoordelenopleverentenopzichtevande concurrentiediealleenonlineaanwezigis.Mitsjehetbesteuitdeonlineenofflinewereldweette combineren.(...)

Toontjouwwebshopdeactuelewinkelvoorraad?

60%vandeinternetgebruikerscontroleertofeenartikelbeschikbaarisindewinkelvoordatzeernaartoegaan. Biedtjouwwebshopdemogelijkheidomdeactuelewinkelvoorraadtebekijken?Doetdeconcurrentieditwel danzuljewaarschijnlijkpotentiëleklantenmislopendiezichwelindebuurtvanjefysiekewinkelbevinden.(...)

Wordenartikelendevolgendedagbezorgd?Entegenwelkeverzendkosten?

Zosnelmogelijkinhuis!41%vandeNederlandseinternetgebruikersvindtbezorgingopdevolgendedageen beslissendefactorbijonlinebestellen.Daarnaastgeeft73%aanhetzeerbelangrijktevindendateenbestelling gratiswordtbezorgd.Zorginiedergevaldatduidelijkstaatvermeldwatdeverzendkostenzijnenwatdeverwachte levertijdvanhetartikelis.

Kaneenonlinebesteldartikeldirectwordenafgehaaldinjewinkel?

Deconsumentvannuheeftgeenzinomtemoetenwachten.Ishetmogelijkinhetafrekenprocesvanjewebshop omartikelenookdirectaftehaleninjewinkel?Eenbijkomendvoordeelisdatwanneerdeklantnaarjewinkel komterdekansisvoorcross-sellenup-sell.(...)

Team Nijhuis.

Webwinkelen.

Fulfilment

Bijonlineverkopenkunjekiezenvoorfulfilment.Daarbijwordenalletakendooreenanderbedrijfuitgevoerd vanafhetmomentdatdeklantop‘Bestellen’klikt.Degoederenliggenopgeslagenineenmagazijnof distributiecentrumvanhetbedrijfdatdetakenuitvoert.Vaakkunjekiezenwelkeonderdelenvanfulfilmentje zelfdoetenwelkejelaatuitvoeren.Allesuitbestedenismakkelijk,maarisookmeteendeduurstevariant.

Deondernemerweegtdekostenenbatentegenelkaarafwanneerhijfulfilmentwilinzettenvoorhetafhandelen vanzijnbestellingen.Fulfilmentbedrijvenkunnendelogistiekovernemen(degoederenstroomenhet voorraadbeheer),maarookanderetaken.Bijvoorbeeldhetonderhoudvandewebshop,telefoontjesaannemen, retourenverwerkenenartikelenfotograferen.

Voordelenvanfulfilment

CONCEPT

Nadelenvanfulfilment

• • Hetkostmeergelddanalsjehetzelfzoudoen. Mindereigenpersoneel.

• • Minderruimtediejemoethurenvooropslag. Mochthetfulfilmentbedrijfvaakfoutenmaken,dan wordjijeralswinkelopaangekeken.

• Mochtjealsretailerwegvallen,dangaatdeverkoop gewoondoor.

• Jebentafhankelijkvaneenanderepartij.

• Debedrijvendiefulfilmentaanbiedenzijnexperts ophetgebiedvanlogistiek.

• Jekuntgoedeafsprakenmakenoverdeservice.

Desterkecombinatievanonlineenoffline

Veelbedrijveninderetailcombinerenéénofmeerfysiekewinkelsmeteenonlinewinkel.Consumentenverwachten datonlineenofflineindekomendejarensteedsvakersamenvoorkomen.Uitonderzoekblijktdatlokalewinkels hunbereikkunnenvergrotendooronlineteverkopen.Omgekeerdzijndeonlineverkopenaanklantendichtbij defysiekewinkelgroterdanaanklantendieverderwegwonen.Klantenkennenmogelijkdefysiekewinkelen kopendigitaallokaal.

Decombinatievanonlineenofflinegeeftretailersvoordelen.Voorbeeldenvandiecombinatiezijn:

• click-and-collect

• pick-uppoints

• digitalebestelzuilenindewinkel.

Click-and-collect

Bijclick-and-collectbesteltdeklantonlineenkomthijnaardewinkelomdebestellingaftehalen.Deklanthoeft zelfgeentijdtebestedenaanartikelenzoeken,maarkanvoordathijafrekenthetartikelzonodignoguitproberen ofpassen.Eenvoordeelvaneenbezoekaandewinkelisdatdeklantmogelijknogandereartikelenzietdiehij wilaanschaffen.

Pick-uppoints

Bijeenpick-uppointhaaltdeklantzijnbestellingaf. Pick-uppointszijnbijvoorbeeldafhaalplekkenvoorde dagelijkseboodschappen.Somszijnzebijde supermarktzelf,maarsomsookopandereplekkendie goedbereikbaarzijnmetdeauto.

CONCEPT

Pick-uppoint Jumbo.

Digitalebestelzuilen

Digitalebestelzuilenzijnbeeldschermenineenbedrijf waarjeterplekkeartikelenkuntbestellendieopdat momentnietaanwezigzijnofdievoorjouopmaat gemaaktenvervolgensthuisbezorgdworden.

Opdracht2 Onlineenoffline

a. Zoektweevoorbeeldenvanbedrijvenwaarjeuitsluitendonlinekuntwinkelen.

b. Zoektweevoorbeeldenvanbedrijvenwaarjenietonlinekuntwinkelen.

c. Zoektweevoorbeeldenvanbedrijvenwaarjeonlinekuntwinkelenenjeartikelenindewinkelkuntophalen.

d. Winkeljezelflieveronlineofoffline?Geeftweeredenenwaaromjeditvindt.

e. Hoedenkjedatwinkelenerovertienjaaruitzalzien?Wordtdanmeeronlinegekochtofjuistmeeroffline? Geeftweeredenenwaaromjeditdenkt.

Opdracht3 Betalingen

a. Opwelkemanierregelendemeestewebwinkelsdebetalingen?

b. Welkeanderemanieriseromdebetalingteregelen?

c. Welknadeelheeftdatvooreenwebwinkel?

Poster op maat bestellen in de museumwinkel.

Hoofdstuk5 Logistiekindewebshop

Opdracht4 Leveringsvoorwaarden

a. Noteerdrieonderwerpenuitdeleveringsvoorwaarden.

b. Beschrijfhoejijdiedrieonderwerpenvooreenwebwinkelzouinvullen.

5.2 Goederenverzamelen

Insommigebedrijvenzuljegoederendieeenklantonlinebesteltaangeleverdkrijgenvanuithetdistributiecentrum.

CONCEPT

Ditwerktbijvoorbeeldzobijdepick-uppointsvanAlbertHeijn,PLUSenJumbo.Inanderebedrijvenmoetje misschienalleengekoeldeartikelentoevoegen.Inweereenanderbedrijfverzameljedeheleorderinhetmagazijn.

Orders

Eenorderiseenopdrachtvaneenklant.Eenorderkangeprintwordenoppapier,maarzaltijdenshetbestel-en verzendprocesvaakeendigitaaldocumentzijn.

Deklantvraagtomeenbepaalde:

• hoeveelheidgoederen

• kwaliteit

• prijs

• aflevering

• afleverdatumvoordebesteldegoederen.

Alsdeorderkant-en-klaarvoordeklantinhetbedrijfofbijhetpick-uppointkomt,isdaareenprocesvan orderpickenaanvoorafgegaan.

Ordersineenmagazijnofdistributiecentrum

Ordersverzamelennoemjeookwelorderpicken Veelvandatorderpickenismensenwerk,maaringeavanceerde bedrijvenwordenordersdoorrobotsverzameldineenvolautomatischmagazijn.

Vandeordervandeonlineklantwordteersteenpicklijstoforderverzamellijstgemaakt.Deautomatischopgestelde orderverzamellijstisgeprintofbeschikbaarinhethulpmiddeldatdeorderverzamelaargebruikt(eenscannerof pda).

Opdeorderverzamellijststaanorderregelsmetaantallenendelocatievandegoederen.Voorelkartikeldatje moetpakkenisereenaparteorderregel.Opdieorderregelstaat:

• welkartikeljemoetpakken

• hetaantaldatjehiervanmoetpakken

• waarhetartikelligt,delocatie.

CONCEPT

Hetinformatiesysteemsteltdeorderverzamellijstzosamendatdeorderpickereenoptimaleroutelooptofrijdt. Deorderpickergaatvandeenelocatienaardeandere.Ditnoemjedeverzamelroute.Hetinformatiesysteem houdtookrekeningmetdegrootteenhetgewichtvanartikelenenrekentuitwelkeroutejehierbijhetbestkunt afleggen:

• Deorderpickerbegintmetdezwaarstegoederen.

• Daarnahaalthijdekleineregoederenop.

• Alslaatsteverzameltdeorderpickerdegoederendiegemakkelijkkapotkunnengaan.

Ofjedegoederenineenkrat,ineenrolcontainerofopeenandertransportmiddellegtisafhankelijkvande artikelenendebeschikbaretransportmiddeleninhetmagazijn.

Orderspickenineengrootmagazijnofdistributiecentrumgebeurtmeteengeautomatiseerdorderverzamelsysteem, zoals:

• scanning

• pick-to-light

• voice-picking.

Scanning

Bijscanningmaakjegebruikvaneenscannerbijhetverzamelenvandeartikelen. Descannergeeftdeinformatiediejenodighebtvoorhetverzamelen.Vervolgensdoejehetvolgende:

• Jeleestinhetdisplayvandescannerdeorderregelseninstructies.

• Jegaatnaardelocatie.

• Jepakthetjuisteaantalgoederen.

• Jescantdelocatiecodeopdestelling.

• Jescantdestreepjescodevandegoederen.

• Jescantelkartikelofvulthetaantalinopdescanner.

Hoofdstuk5 Logistiekindewebshop

Ditkunjevergelijkenmethetzelfscannendatjeinsupermarktentegenkomt,alleenbepaalthetinformatiesysteem bijhetorderpickenmetscanningjeroute.

Pick-to-light

Pick-to-lightwerktmetlampjes.Ergaateenlampje brandenopdelocatiewaarjenaartoemoet.Opdie locatiehangteenpickdirector.Ditiseendisplaywaarop jeziethoeveelgoederenjemoetpakken.Alsjehetjuiste aantalgepakthebt,drukjeophetknopjeophetdisplay. Zogeefjeaandatjedegoederenhebtgepakt.Enzoga jevanhetenebrandendelampjenaarhetvolgende.

CONCEPT

Pick-to-light.

Voice-picking

Bijvoice-pickingdraagjeeenheadsetenvertelteenstemwatjemoetophalen.Jehoortnaarwelkelocatieje moetgaan.Opdielocatieziejeopeenstellingeenlocatiecode.Jezegtdecodeenkrijgtvervolgensviadeheadset tehorenofjebijdejuistegoederenstaat.Daarnahoorjehoeveelvandezegoederenjemoetpakken.

Controle

Deorderverzamelsystemenzijnzogemaaktdatjezominmogelijkfouten maakt.Tochkanweleensietsmisgaan.Dankanpick-by-weighteen nuttigcontrolemiddelzijn.Inhettransportmiddelwaaropdeartikelen wordenverzameldisdaneennauwkeurigeweegschaalingebouwd. Zodraeennieuweorderregelisverzameld,controleerthetsysteemof hetjuistegewichtophettransportmiddelstaat.Zomaaktdeorderpicker nogminderfouten.Ditwerktalleenalsvanalleartikelenhetgewicht bekendisendatisingevoerdinhetinformatiesysteem.

Ordersverzameleninwinkelofmagazijn

Inveelkleinereenregionalebedrijvenverzameljedeonlineordersinheteigenmagazijnofdeeigenverkoopruimte. Voordatjeeenbinnengekomenorderkuntverzamelen,moetjeweten:

• omwelkeorderhetgaat

• ofjerekeningmoethoudenmetspecialewensenvandeklant

• waardegoederenstaan

• welkerouteeventueelwordtgebruikt

Voice-picking in een magazijn.

• welkehulpmiddelenjekuntinzetten

• waardegoederennaartoemoeten.

Erzijnbedrijvenwaarafentoeeenonlinebestellingbinnenkomt,diejevervolgensprintendiedaarnauithet bedrijfgehaaldkanworden.Naarmatehetaantalonlinebestellingengroterwordt,zijneenkloppende orderverzamellijsteneenslimmevolgordeomdeartikelenteverzamelensteedsbelangrijker.

Hetloontombijhettoenemenvanonlinebestellingennategaanopwelkemanierjehetpickenenafhandelen vanorderskuntondersteunenmetautomatisering.Misschienkomtereenmomentdatscanningofvoice-picking injouwmagazijntijdwinstoplevertbijhetverzamelenvanonlineorders.

CONCEPT

Inallegevallengeldtdateenkoppelingtussendeonlineverkopenendevoorraadadministratienoodzakelijkis omonnodigneeverkopentevoorkomen.

Opdracht5 Orderverzamellijst

Maakdezinnenaf.

Kiesbij1uit: aantal – artikelnummer – locatiecode – orderverzamellijst

Kiesbij2uit: artikelomschrijving – controle – orderpicker

Kiesbij3uit: afstand – kleinere – kwetsbare – slimmer – verzamelroute – zwaarste

1.Opeen staatwelkartikeljemoetpakken,met enomschrijving,het artikelendatjemoetpakkenenwaarhetartikelligtmet de

2.Naasthetartikelnummerstaatmeestalde opdepicklijst.Deomschrijvingis eenextra

Vanartikelnummersweetjemeestalnietwathetpreciesis.Aaneen omschrijvingkunjeals meteenzienofjehetjuisteartikelhebtgepakt.

3.Bijhetverzamelenvanordersgeeftdecomputerde aan.Hetisverstandig omjehieraantehouden.Decomputerheeftdebesterouteuitgerekend,rekeninghoudendmetde artikeleneerst,daarnade goederenenals laatstede goederen.Daarnaastrekentdecomputerderoutezouitdatjezo weinigmogelijk aflegt.Dekansdatjouwaanpassingen zijndanwatdecomputervoorsteltisnietheelgroot.

Opdracht6 Dejuistevolgorde

Bijscanningmaakjegebruikvaneenscannerbijhetverzamelenvandeproducten.Zetdehandelingeninde juistevolgorde.

Jescantdelocatiecodeopdestelling.

Jescantelkartikelofvulthetaantalinopdescanner.

CONCEPT

Jegaatnaardelocatie.

Jeleestdeorderregelsvandescanner.

Jescantdestreepjescodevandegoederen.

Jepakthetjuisteaantalgoederen.

Opdracht7 Automatischorderpicken

Bekijkhetfilmpjeenbeantwoorddevragen.

a. WelkeorderswordeninditDCverzameld?Kieshetjuisteantwoord. deordersvanPLUSbijdeleveranciers deordersvandeonlineklantenvanLidl deordersvandesupermarktklantenvanSPAR deordersvandeverschillendefilialenvanAH

b. LeguitwaaromhetruimtegebruikinditDCefficiënterkanzijndanineengewoonDC. Legookeenverbandmethetvrijeofvastelocatiesysteem.

c. Noteereenvoordeeleneennadeelvandezemaniervanorderpicken.

5.3 Goederenverzendklaarmaken

Alsgoederenzijnverzameld,zijnzeklaaromopgehaaldofverzondenteworden.Voordatjedegoederenverzendt, controleerjezenogeenlaatstekeer.Daarnazijndegoederenklaarvoorverzending.

Verzendklaarmaken

Hetverzendklaarmakenbestaatuitvierstappenwaaropjetoezichthoudt.

1.Sorteren

Sorterenbetekentdatjedegoederenbijelkaarzetdie bijelkaarhoren,bijvoorbeeldomdatzenaardezelfde klantgaan.Handmatigkanditveeltijdinbeslagnemen.

Groterebedrijvenmetveelonlineverkopenwerkenmet eengeautomatiseerdesorteertransporteur.

2.Verpakken

Geautomatiseerde sorteertransporteur.

Nahetsorterenverpakjedegoederen.Erkunnenverschillenderedenenzijnomgoederenteverpakken,zoals:

• goederentegenbeschadigingenvanbuitenafbeschermen

• hetartikelschoonhouden

• omdatermeerderegoedereninéénverpakkingmoeten

• omdatjedegoederenwiltstapelen,zodatjezemakkelijkerkuntvervoeren

• omdatreclameofinformatieopdeverpakkingstaat

• vanwegewettelijkeeisenenvoorschriften

• omgoederenonherkenbaarteverpakken(ditdoejebijvoorbeeldomdiefstaltevoorkomen).

CONCEPT

Veelartikelenzijnalverpakt,maarwordenvoorverzendingvoorzienvaneenomverpakkingoftransportverpakking. Verrewegdemeesteartikelenvanonlinebestellingenwordengeleverdinkarton.

Toenameonlineaankopenzorgtvoorstijgendekartonprijzen

Onlinebestellenwasaleenlangeretijdergpopulair,maardoordecoronacrisiszijndeonlinebestellingeninde afgelopentijdenormtoegenomen.Waarproductenverzondenmoetenwordenzijnverpakkingennodig,zodoende isookhetaantalgebruikteverpakkingenforstoegenomen.Ditheeftgeresulteerdineenstijgingvande grondstofprijzen,vankunststofmaarmetnameookvankarton.

Productendienietdoordebrievenbuspassenzijnvaakooknietgeschiktomteverzendenineenplasticverzendzak. Dezeproductenwordendusveelalineenkartonnendoosverzonden.Kartonnendozenwordendoorgaansook vangerecycledoudpapiervervaardigdmaarhelaasisermededoordecoronacrisisminderoudpapieringezameld. Hierdooriseraanzienlijkminderkartonbeschikbaaromterecyclen.

(...)

Efficiëntverpakkenenverzenden

Productenwordendaarnaastnietaltijdefficiëntverzondendoordateenverzendermaareenbeperktaantal verzendverpakkingenbeschikbaarheeft.Duskomthetdaarnaasthelaasookregelmatigvoordatbestellingenin eenveeltegroteverpakkingofwellichtineenandersoortverpakkingverzondenworden.

Hoofdstuk5 Logistiekinde

Hetloontdaaromaltijddemoeiteomteonderzoekenwelksoortverpakkinghetmeestefficiëntisvoorjeproducten enteinvestereninmeerdereformatenenmaterialen.

(...)

Weststrate.

CONCEPT

Verpakkingenmakenkostenergieengrondstoffen.Anderzijds zorgenverpakkingenervoordatartikelenlangerhoudbaar blijvenenbeschermenzehetartikelbijhettransport. Verpakkingsmaterialenstemjeafophetartikel.Eengroot velpapierroljeopenverzendjeineenkoker,terwijljeglazen flessenineenkratofdoosverpakt.Zomaakjemetde verpakkingenhetvervoereenvoudiger.Ordersvan supermarktklantenwordenbijvoorbeeldinkrattengedaan.

Verpakken in karton.

Leveranciersproberenzuinigmetverpakkingenomtegaan, omdatverpakkenkostenmetzichmeebrengt. Verpakkingsmateriaalkaninhetmilieuterechtkomenentroepopleveren,zoalsglassplintersopstraatofplastic indebermenvanwegen.

Vulmaterialen

Alseendoosniethelemaalgevuldismetgoederen,kunnendegoederenindedoosgaanschuiven.Ofdozen kunnenbijhetstapeleninzakken.Jevultdedozendaaromhelemaalopmetvulmaterialen

Voorbeeldenvanvulmaterialenzijn:

• plasticschuim

Ditisgeschiktomlegeruimtenindozenoptevullen.

• luchtkussensofnoppenfolie

Ditisgeschiktomtussendegoederenteleggen.Dit vulmateriaalisflexibelengemakkelijktevormennaarde goederen.

• buffermateriaal

Hiermeevoorkomjedatdeladinggaatschuiven.Ook beschermthetmateriaaldegoederentegenschokkenen trillen.Voorbeeldenvanbuffermateriaalzijnpiepschuim enschuimrubber.

Vulmaterialen.

Alsdeverzendeenhedenzijningepakt,krijgenzeallemaaleensticker(ofetiket).Hieropstaan:

• debarcode

• hetbehandelingsetiket

• hetgevarenetiket.

Alsdeverzendeenhedenopeenpalletwordenverpakt,krijgtdiepalletooktweestickers:

• deadressticker

• decollosticker.

3.Verzendklaarmaken

Alsjedegoederenhebtgecontroleerd,verpaktin verzendeenhedenenvoorzienvaneensticker,maakje zeklaarvoorverzending.Afhankelijkvanhetbedrijf waarjewerktstuurjemetdeartikelenookeenpakbon ofeenfactuurmee.Ookmoetjeeenretourformulier meesturen.Klantenhebbenbijonlineaankopenhet rechtomeenartikelterugtesturen.

CONCEPT

Verzendwijze en verzendkosten

Erzijnveelverschillendemanierenomeenbestellingteverzenden.Grotebedrijvenhebbeneeneigenbezorgservice, zoalsAH,CoolblueenPicnic.Maarvoorveelbedrijvenisditteduurofnietnodig.Eeneigenbezorgdienstisalleen rendabelalsjeheelveelzendingenverstuurt.

Jekuntookkiezenvooreenbezorgdienst.Erzijnveelbezorgdiensten,zoalsPostNL,UPS,DHL,GLS,DPDofeen lokalebezorger.

Bijhetmakenvaneenkeuzevooreenbezorgdienstvoordewebwinkelhoudjerekeningmet:

• deprijs

• bezorgtijdenendesnelheidvanbezorgen

• ophaal-ofaanlevertijden.

Goedkoper,minderrisicoenminderzorgen

Bespaarflinkopbezorgkosten.Fietskoeriersbezorgen18%snellerdan autokoeriersbinnendebebouwdekom.Ookzijnonzefietsentenopzichte vanauto’svelemalengoedkoperenduurzamer.Eennormapotheekdieons devolledigebezorginglaatdoen,bespaartdaaromopjaarbasisalsnel duizendeneuro’sopdebezorgkosten.Daarnaasthoeftuzichgeenzorgen meertemakenoverhetrooster,debezorgauto,derouteplanningenziekte envakantiesvanmedicijnbezorgers.Datisvanafnuonzezorg.

Voordelenopeenrij:Besparenopbezorgkosten;Duidelijkeafsprakenen tarieven;Geenwerkgeversrisico’s;Duurzamemedicijnbezorging;Vaste koeriersbijuwapotheek;Geenzorgenoverdeplanning;Track-and-trace vooruwpatiënt.

Velomedi, fietskoerier voor apothekers.

Velomedi.

Verzendklaar maken.

Hoofdstuk5 Logistiekindewebshop

Verzendkostenhangensamenmethetgewichtendeomvangvandebestellingdiejeverstuurt.Jekuntde verzendkostenvandepakketdienstdoorberekenenaandeklant.Sommigebedrijvenkiezenervooromookeen bedragterekenenvoordekostenvanhetinpakmateriaal.

Anderebedrijvenlatenhunklanteneenvastbedragbetalen.BijvoorbeeldBol,datvoorelkezendingeenvast bedragrekentenvoorzendingenboveneenbepaaldbestelbedrag‘gratisverzenden’aanbiedt.Voordeklantzijn dezendingengratis,maardeonlinewinkelmoeterwelvoorbetalen.

Voordeverzendkostenzijntweebegrippeningebruik:

• franco

CONCEPT

Hetpakketisgefrankeerd,erzittenpostzegelsofeenverzendlabelop.Dewinkelbetaaltdeverzendkosten.

• niet-franco

Hetpakketisnietgefrankeerd.Ditbetekentdatdeontvangermoetbetalen.Tenzijhetgaatomeenverzending aaneenantwoordnummervanPostNL:datmagzonderpostzegels.Bijsommigebedrijvenkunje retourzendingenvanonlinebesteldeartikelengratisnaarhunantwoordnummersturen.

Alsdezendingeenhogewaardeheeft,kunjeoverwegenomhetpakketaangetekendteversturen.Deontvanger moetdaneenhandtekeningzettenvoordeontvangstvandegoederen.Dezeservicekostsomsextrageld,maar voorkomtonduidelijkheidoverhetwelofnietbezorgenvaneenpakket.

4.Klaarzetten

Jecontroleertofdeverzendeenhedennetjeszijnverpaktenklaarstaanvoorverdervervoer.

Inhetinformatiesysteemnoteerjedemeldingdatdegoederenklaarzijnvoorverzendingalsdatnogniet automatischisgebeurd.Zoweetjeprecieswatverstuurdisenwanneereenpakketklaarisomnaardeklantte gaan.

Bijhetoverhandigenvandeordersaanhetpakketbedrijfontvangjeviamailofhetinformatiesysteemeen track-and-tracecode,waarmeejedeleveringbijdeklantofnaareenpick-uppointkuntvolgen.Erkomteen gereedmeldingalshetpakketisafgeleverd.

Vaakkrijgteenklanthierookeenmeldingvan.Zoweetdeklantdathetpakketonderwegis.Waarschijnlijkheb jezelfvaneenwebwinkelweleenseenmailgehadmeteentrack-and-tracecode.

Opdracht8 Verpakkingsmaterialen

a. Verpakkingenkunnengemaaktzijnvanverschillendematerialen.Noemtweesoortenmaterialenengeefeen voorbeeldvaneenartikeldatjeerinverpakt.

b. Welkematerialengebruikjevooralbijhetverzendklaarmakenvanonlinebestellingen? Leguitwaarom.

Opdracht9 Boekenversturen

a. Jewerktineenboekwinkelenverstuurttweeboekennaareenklant.Gebruikjeeendoosjeofeenenvelop metnoppenfolie?Gaervanuitdatbeidedoordebrievenbuspassen.Legjouwkeuzeuit.

b. Jeverstuurttienboekennaareenklant.Welkeverpakkingkiesje?

c. Gebruikjevoordeverpakkingvantienboekenopvulmateriaal?Waaromwelofniet?

Opdracht10 Track-and-traceservice

Jewilteentrack-and-traceservicevoorjeproductenaanbieden.Wathebjeminimaalnodig?

Opdracht11 Informatiesysteem

Opwelkemomenteninhetprocesvangoederenverzendklaarmakengebruikje(mogelijk)eeninformatiesysteem?

Opdracht12 Verzendkosten

CONCEPT

a. Kieshetjuistebegripbijdebeschrijving.

Deleverancierheeftbetaaldvoordeverzendkosten. franco/rembours

Deontvangerbetaaltaandepakketbezorgervoordezendingendeverzendkosten. franco/rembours

b. Wanneerkrijgteenleverancierzijnremboursleveringretour?Beschrijftweesituatieswaarinhetpakketretour komt.

c. Zoekvandrieverschillendepakketdienstendeverzendkostenuitvooreenpakketvan15kgineendoosvan 20x30x30cm.

Bekijkookdeprijsvaneenveellichter,kleinerpakketdatdoordebrievenbuskan.Geefzelfhetgewichten deafmetingenaan.

Kijkbijvoorbeeldopdewebsitesvanverschillendepakketdiensten,zoalsDHL,DPDenPostNL.

5.4 Voorraadadministratiewebshop

Bijeenonlinewinkelhoeftdeklantalleenhetartikelaanteklikkenendanligthetinzijnvirtuelewinkelmandje. Metdieklikkomenookallerleigegevensoverhetartikelmee,zoalsdeprijs,hetartikelnummerendebeschrijving. Deklantontvangteenbestelbevestigingennabetalingeenfactuur.Datzijndegegevensdiedeklanttezienkrijgt, maardeverkoperheeftmeerinformatienodigomvanuitdewebshoptekunnenblijvenleveren.

Online-informatie

Ookvoorwebshopszijndevoorraadgegevensvanbelang.Netalsineenfysiekbedrijfgaatheteromvoldoende voorraadtehouden,waarbijdekostenendekansopneeverkopenzolaagmogelijkblijven.

Bijeenwebshopwiljegraagsneldeartikelenonlineplaatsen:jemoetnieuweartikeleninvoerenmethetjuiste aantalvoorraadartikelen.Daarvoorhebjenaasteenomschrijvingmeestaléénofmeerfoto’svanhetartikelnodig.

Daarnaastishetvoordeverzendingvaakhandigominformatieoverdeafmetingenenhetgewichtvandeartikelen tehebben:jekuntdeklantdanonlineinformerenoverdeeventueleverzendkostenvanzijnaankoop.

Snelauto’senbedrijfswagensonlineplaatsen

HetoccasionbeheersysteemWheelerdeltais eenvoudigingebruikenbiedtuitgebreide mogelijkheden.Ookvoorbedrijfsauto’sentrucks. DeuniekeWheelerdeltaVoorraad-appmaaktuw occasionvoorraadbeheernogeenvoudiger.

OccasionmanagementsysteemWheelerdeltaisde perfectebasisvoorkorterestatijdenenbetere opbrengsten.DankzijkoppelingenmetRDWenDMS-en looptWheelerdeltaaltijdsynchroonmetuw bedrijfsvoorraad.Verwachtevoorraadkanaldirect wordengeadverteerd.

Wheelerdelta.nl.

CONCEPT

Wheelerdelta.nl is een tool voor adverteerders.

Eénoftweevoorraden?

Belangrijkisomalsmedewerkerinzichtindevoorraadtehebben,maarsteedsmeerbedrijvenbiedenhunklanten ookinzichtindevoorraad.

Alsjealleeneenfysiekbedrijfofalleeneenwebwinkelhebt,hebjealtijdéénvoorraad.Maaralsjezoweleen offline-alseenonlinebedrijfhebt,moetjeafwegenofjeéénvoorraadaanhoudtofdatjetweeapartevoorraden hebt.

Voorbeeld

Jessicaheefteenkleinewinkelwaarzelaptop-eniPad-hoezenverkoopt. Dezekooptzein,maarzemaaktookzelfhoezen.Dezezijnallemaal uniekendaaromheelpopulair.Zopopulairdatzevaakuitverkochtzijn. OmdatJessicahetheeldrukheeftindewinkel,heeftzenietmeerveel tijdomzelfhoezentemaken.Zeprobeerterelkweekenddrietemaken.

Jessicabiedtdehoezenookonlineaan.Alsereenverkochtis,haaltze dehoesuitdewinkel.Naeendrukkevrijdaggaatzede onlinebestellingenverzamelen.Dankomtzeerachterdattweehoezen zijnbestelddiezenietmeerheeft.Diezijnindewinkelverkocht.Erzit nietsandersopdandeklantentevragenofzeeenanderehoeswillen kiezen.

Verkoop van laptophoezen, online en offline.

Jessicawilvoorkomendatzevakerneemoetverkopenaanklantenindewebwinkel.Zebesluitdaaromhaar voorraadbeheerverderteautomatiseren.

Alszeindewinkeleenhoesverkoopt,verwerktdekassaditmeteeninhetsysteemdatzegebruiktvoorhet voorraadbeheerendewebwinkel.Zokanzenietsdubbelverkopen.

Hetvoorbeeldlaatziendathethandigkanzijnomtweevoorradenaantehouden:éénvoordefysiekewinkelen éénvoordewebwinkel.Jekuntookkiezenvooréénvoorraad.Indatgevalishetbelangrijkomeengoed informatiesysteemtehebben.Verkoopjeeenartikelindewinkel,danmoetditookverwerktwordenindevoorraad vandewebwinkel.

Voordemeestebedrijvenishetoverzichtelijkeromdevoorraadvanhetonline-enofflinebedrijftecombineren endeklantzoactueelmogelijkinzichttegevenindevoorraad.Ditbetekentdatdegeautomatiseerde voorraadadministratiealtijdopordemoetzijnmetactueleinformatie. Erzijnwerkinstructiesnodigomtezorgendatdeinformatiealtijdup-to-dateis.

Retouren

CONCEPT

Eenklantdieonlinekooptheeftaltijdhetrechtomhetartikelterugtesturen. Deklanthoeftdaargeenredenvoortegeven.Ditheethetrechtopretour.Vaakstuurjemeteeneenretourformulier metdezendingmee:deklantkandanredelijkeenvoudigzijnbestellingofeendeeldaarvanretournerenenals retailerbeschikjeoverallebenodigdeinformatieomderetourenteverwerkenindevoorraadadministratie.

Eenwebwinkeleigenaarmoetgoedoverretourennadenken.Gaathijbijvoorbeelddekostenvoorhetretour sturenvoorzijnrekeningnemen?Ofmoetdeklantdiebetalen?Isereenfysiekbedrijfeneenwebwinkel,dan moetjeookbedenkenofklantenhetartikelinhetbedrijfmogenkomenterugbrengenofhetmoetenretourneren meteenpakketdienst.

Controlevanretourgoederen

Eengoedecontrolevanretourartikelenisvrijwelaltijdnodig.Daarmeebepaaljealsmedewerkerofeenartikel nog‘alsnieuw’teverkopenis.Alsdatniethetgevalis,moetjenadenkenovermanierenomlichtbeschadigde retourentochnogteverkopen.Denkbijvoorbeeldaaneenspecialeaanbiedingofaaneenactiepresentatie waarmeejedezeartikelenextraaandachtgeeft.

Teveelretouren?

Erissteedsmeerdiscussieoverretoureninwebshops.Eenaantalkledingwinkelspleitervooromtagsaande kledingvasttemaken.Alsjedieverwijdert,magjedekledingnietmeerretoursturen.Deachtergrondhiervanis datveelklantenmakkelijkretourneren.Totwel30%vandeaankopenkomtretour,somszelfsnagebruik.

Webwinkelskomendaarommetsteedsmeervoorwaardenvoorretouren.

Opdracht13 Voorraadgegevens

a. Vergelijkeenonlinewinkeleneenfysiekewinkelenbedenkenkeleverschillentussendegoederenstroomen hetvoorraadbeheer.

b. Welkedriesoortenartikelenwordenheelveelonlineverkocht? kleding aardappelen,groentenenfruit meubels auto’s sportartikelen elektronicaentelefoons kaartjesvoorevenementen

c. Leguitwaaromderetourstroomvanonlinewinkelsvaakredelijkomvangrijkis.

Opdracht14 Rechtvanretour

a. Zoekuitaanwelkeregelsdeconsumentzichmoethoudenvolgenshetrechtvanretour.

b. Zoekuitaanwelkeregelseenwebwinkelzichmoethoudenvolgenshetrechtvanretour.

Opdracht15 Eénofmeervoorraden?

Vijffilialen

CONCEPT

Eenfiliaalbedrijf(Bonma)heeftvijffysiekewinkelsinenrondGroningenen-ookinGroningen(stad)-eenmagazijn opeenindustrieterrein.

Eenanderfiliaalbedrijf(Mabon)heeftookvijfwinkels.DezezijnverspreidoverheelNederland.Elkfiliaalheeft zijneigenmagazijn.Eencentraalmagazijniserniet.

Beidebedrijvenhebbeneenwebshopenhebbenhunvoorraadadministratieperwinkelopgezet,zodatvoorde filiaalmanagersteedsduidelijkishoegrootdevoorraadis.

Debedrijvenoverwegenomhetvoorraadbeheercentraalennietmeerperwinkelteregelen.

a. Welketweevoordelenzittenvoordezebeidefiliaalbedrijvenaanvoorraadbeheervoorhethelebedrijfinplaats vanperfiliaal?Letop:erzijnmeerderejuisteantwoorden.

Hetmagazijngaateencentralerolinnemenbijdeonlineverkopen.

Hetvoorraadbeheerkanaanheteindevandedagwordenbijgewerkt.

Iederefiliaalmanagerkanzelfbepalenhoehijmetderetourenomgaat.

Jehebtzichtopdetotalevoorraadvanhetassortiment.

Onlinekoperskunnenwordenbediendvanuitdewinkelmetdemeestevoorraadvanhetbesteldeartikel.

b. WelkerolheefthetcentralemagazijnbijBonmabijonline-enofflineverkopen?

c. BeschrijfeenmogelijkverschiltussenBonmaenMabonbijcentraalvoorraadbeheervoorhunfiliaalbedrijf.

Opdracht16 Retourenwebwinkel

a. Eenwebwinkelheeftvaakveelretouren.Welkeoorzaakkandathebben?

b. Hoezoujijomgaanmetretourenineenkleinewebwinkel?

5.5 Samenvatting

Eenonlinewinkelisaltijdopen.Methetinformatiesysteemhoudjeoverzichtoverdegoederenstroomende voorraadvandewebshop.Inveelonlinewinkelsbetaaltdeklantvoorafviaeenbetaaldienst.Inde leveringsvoorwaardenstaanderegelsdiederetailerhanteertbijhetleverenvangoederenaanklanten.Daarbij moethetbedrijfzichaanwettelijkeregelshouden.

Eenorderiseenopdrachtvaneenklant.Vandeklantenorderwordteenorderverzamellijstofpicklijstgemaakt. Jeverzameltdeordermeteendigitaleinstructieofpapierenlijst.Veelgebruiktesystemenzijnpick-to-light, voice-pickingenscanning.Ookkunjetercontrolepick-by-weightinzetten.

CONCEPT

Hetkanzijndatdebestelling(deels)inhetbedrijfwordtverzameldeningepaktvoordeklantofineen distributiecentrumisverzameld.Deonlineaankopenwordenverzondennaardeklantofafgehaaldinhetbedrijf. Klantenhalenbijvoorbeeldhundagelijkseboodschappenopbijpick-uppoints.

Debestellingklaarmakenvoorverzendengaatinvierstappen:sorteren,verpakken,verzendklaarmakenen klaarzetten.Erzittenvoordelenaanhetuitbestedenaaneenfulfilmentbedrijf,maardekostenzijnhogerenje hebtnietallewerkzaamhedenzelfindehand.

Dekostenvanverzendenwordendoordeverzender(franco)ofdoordeontvanger(niet-franco)betaald.Ook kunnengoederenonderremboursverstuurdworden.Consumentenhebbenbijonlineaankopenhetrechtvan retour.Zonderopgaafvanredenmaghijdegoederenterugzenden.Daarommoeteenbedrijfderetourstroom organiserenenadministreren.

Opdracht17 Pick-uppoint(plusopdracht)

GebruikdestappenplannenPresentatiemaken-1,Presentatiemaken-2enVlogmaken.

Erzijnverschillendesupermarktenwaarjeboodschappenviaeenpick-uppointkuntophalen.Maakhierovereen presentatieofeenfilmpje.Jekunthiervoordestappenplannengebruiken.

• Zoekuitwateenpick-uppointis.

• Zoekeensupermarktbijjouindebuurtwaarditwordtaangeboden.

• Zoekuithoehetbestellenvoordeklantgaat.

• Zoekuitwatdewinkelmoetdoenvoordeordersdieviahetpick-uppointwordengeleverd.Verzameltde winkeldezeorders?Ofgebeurtdatergensanders?

• Zoekuitwathetvoordeelvaneenpick-uppointis.

Werkdeinformatieuitineeninformatievepresentatieofinteressantfilmpje.Leverjepresentatieoffilmpjeinbij jedocent.

Hoofdstuk

Opdracht18 Manouk(plusopdracht)

Manouksplannen

Manoukheefteenwebwinkelwaarinzespeciaalserviesverkoopt.Ditservieswordtmetdehandgemaaktin Polen.ElkevierwekengaatManoukzelfnaarPolenomnieuwevoorraadtehalen.Dezehaaltzeindefabriekwaar hetservieswordtgemaakt.Nietallesisaltijdopvoorraad.Omdathethandwerkis,duurthetproductieproces welzesweken.

Manoukheeftdewebwinkelnudriejaar.Hetgaatgoed, maarzewilgraagmeer.Veelmensenvertellenhaardat zehetserviestocheerstzelfgraagwillenzien.Zewil daaromookofflinegaanverkopen.Ditheeftzeeerst getestdooropspecialemarktentestaan.Dereacties zijnpositiefenzeheeftveelextraklantengekregen.

CONCEPT

Serviesgoed uit Polen.

NuishetvolgensManouktijdvoordevolgendestap: eenfysiekewinkel.Zeweetalleennietgoedhoezedit moetdoen.Alserveelbestellingenzijn,iszebangdat zenietaltijdzelfindewinkelkanzijn.Maarpersoneel isduur.EnhoemoethetdanalszenaarPolengaatom serviesintekopen?Gaatdewinkeldandicht?Ookweet zenietzogoedhoezehetvoorraadbeheermoetdoen.Watalseenklantindewebwinkelietsbesteltwatzenet indefysiekewinkelverkochtheeft?

Manouktwijfeltofzeniettweevoorradenmoetmaken.Maardatkostheelveelgeld.Enmisschienblijftzedan zittenmetveelartikelendienietverkopen.Hetliefstzetzeallesindewinkelruimteneerenhoudtzeeenklein magazijnaan.

Manoukvraagtjouomadviesoverhetdeelvoorraadbeheer.Jebeloofthaaromnatedenkenoverhoezedithet bestkandoen.

a. Alsjeditadviesgaatmaken,welkevragenzoujeManoukdanstellen?

b. MaakeenPowerPointofPreziwaarmeejeManoukduidelijkmaakthoezevolgensjouhaarvoorraadmoet gaanbeheren.LeverjePowerPointoffolderin.

Opdracht19 Ordersverzamelen(plusopdracht)

Jekuntordersverzamelenmeteenorderverzamellijst,maarookautomatischmetbijvoorbeeldscanners, voice-pickingofhetpick-to-lightsysteem.

Maakeeninfographicofverslagjeoverordersverzamelen.Verwerkhierindevolgendepunten:

• Beschrijfminimaaldriesystemenomordersteverzamelen.

• Geefeenvoordeeleneennadeelvanelkvandezedriesystemen.

• Maakeenkeuzevooreensysteem:metwelksysteemzoujijhetliefstwerken?

• Geeftweeredenenvoorjekeuze.

Leverjeverslagofinfographicinbijjedocent.

Opdracht20 Begrippentrainer

Jebentaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen. Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• Click-and-collect

• Digitalebestelzuil

• Franco

CONCEPT

• Niet-franco

• Order

• Orderpicken

• Orderregel

• Orderverzamellijst

• Picklijst

• Pick-to-light

• Pick-uppoint

• Rechtvanretour

• Rembours

• Scanning

• Verzamellijst

• Voice-picking

• Vulmateriaal

OmjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennenoefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Extraonlinemateriaal

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten.

Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• Actieopdrachten

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

Hoofdstuk6

Arboenveiligheid

CONCEPT

Iedereenmoetveiligengezondkunnenwerkenineenprettigesfeer.Datisbelangrijkvoorjezelf,voorjecollega’s envoordeklanteninhetbedrijf.

Werkgeverszijnwettelijkverplichtervoortezorgendatjijonderveiligeengezondearbeidsomstandighedenje werkkuntuitvoeren.DeregelshiervoorzijnvastgelegdindeArbowet.Ookalswerknemerhebjeeen verantwoordelijkheidomveiligengezondtewerken.AlswerkgeverenwerknemerzichhoudenaandeArbowet, voorkomjeongevallenenziektendiewordenveroorzaaktdoorhetwerk.

Leerdoelen

• JehebtkennisvandeArbowet.

• Jeweethoejeveiligkuntwerkenindehandel.

• JeweetwateenRI&Eisenhoejedezeindehandeltoepast.

Opdracht1 Kennismaking

BekijkhetfilmpjeoverRI&E.

a. Elkbedrijfiswettelijkverplichteeninventarisatievanderisico’stemakenomgevaarlijkesituatiestevermijden engezondheidsschadetevoorkomen. Benoemtweegezondheidsrisico’sbijhetwerkenineenwinkel.

b. Welzijnisdematewaariniemandzichtevredenofgelukkigvoelt.Bedenktweerisico’svoorhetwelzijnvan demedewerkerineenwinkel.

CONCEPT

c. Vergelijkderisico’sdiejehebtopgeschrevenmetdievaneenmedestudent.Welkerisico’svindenjulliehet belangrijkst?

d. Bedenkvoorelkrisicowatjezoukunnendoenomhetrisicoteverminderen.

6.1 Risico’sopdewerkvloer

Ofjenumedewerker,managerofondernemerbent:iedereenheefttemakenmetwerkomstandigheden.Alsde werkomstandighedengoedgeregeldzijn,ziejedatteruginwerkplezierenproductiviteit.Datisinhetbelangvan zoweldewerknemeralsdewerkgever.Hoejemoetomgaanmetdewerkomstandighedenisgeregeldinde Arbeidsomstandighedenwet(Arbowet).

Gezondheid,veiligheidenwelzijn

HetdoelvandeArbowetisomongevallenenziektendiewordenveroorzaaktdoorhetwerktevoorkomen. Arbeidsomstandighedenhebbentemakenmet:

• gezondheid

• veiligheid

• welzijn.

Gezondheid

Werknemersmoetenhunwerkkunnendoenzonderdatzedaarziekvanworden.Medewerkersmogenbijvoorbeeld nietwordenblootgesteldaangevaarlijkestoffen.Ookmogenzegeenlichamelijkeklachtenkrijgendoorhetwerk datzedoen.

Veiligheid

Iederemedewerkermoetzijnwerkveiligkunnendoen.Ookmaghetwerkgeengevaaropleverenvoorandere mensen.

Welzijn

Welzijnishet‘welbevinden’.Alshetgoedmetjegaatenjemetpleziernaarjewerkgaat,kunjezeggendatje welzijngoedis.Hebjestressofgajeelkedagmettegenzinnaarjewerk,dankandatjewelzijnschaden.

Welzijnissubjectief(persoonsgebonden):watvoordeeeneenprimawerkplekis,kanvooreenandereenplek zijnwaarhijzichongelukkigvoelt.Dewerkgeverisnietverantwoordelijkvoorhetgelukvanzijnmedewerkers. Hetgaatomeenredelijkeeisaanwerkgeversomtezorgenvooracceptabelearbeidsomstandigheden.

Verschillendesoortenarbeidsbelasting

Erzijndriesoortenarbeidsbelastingdiedegezondheid,deveiligheidenhetwelzijnvanmedewerkersnegatief kunnenbeïnvloeden:fysieke,psychosocialeenfysischebelasting.

CONCEPT

Fysiekebelasting

Fysiekebelastingislichamelijkebelasting.Tijdenshetwerkbelastjejespierenengewrichten.Vanlangdurig staan,verkeerdtillenvandozen,verkeerdgebruikvanhulpmiddelen,telangachtereencomputerschermzitten ofrepeterendewerkzaamhedenuitvoerenkunjegezondheidsklachtenkrijgen.

Psychosocialebelasting

Psychosocialebelastingontstaatvooraldoordecontactendiejeopjewerkmetanderenhebt;metcollega’s, klantenenleveranciers.Bijpsychosocialebelastingkunjedenkenaan:

• ongewenstgedrag(pesten,discriminatie,agressieengeweld)

• onregelmatigewerktijden

• hogewerkdruk.

Inhetalgemeenveroorzaaktpsychosocialebelastingstressbijmedewerkers.Mensenreagerenverschillendop stress.

Agressieengeweld

Masonbiedtdemedewerkersvanzijntelecomwinkelregelmatigtrainingenaan,zoals‘omgaanmetagressieen geweld’,‘omgaanmetwinkelcriminaliteit’en‘overvaltraining’.

Hijhooptmedewerkerszoweerbaardertemakenengedragteoefenendatagressiebijklantenafremt.Zijn medewerkerszijnverplichtdetrainingentevolgen,maarhetisookMasonservaringdatdemedewerkershet interessantenbelangrijkvinden.Omgaanmetagressieisdaarnaastregelmatigeenagendapuntinhetteamoverleg.

Fysischebelasting

Bijfysischebelastinggaathetomdeomgevingdiedegezondheidvandemedewerkerbeïnvloedt.Denkhierbij aankou,hitte,hardofeentoniggeluid,trillingen,gevaarlijkestoffenenelektriciteit.

Arbozorgsysteem

Elkbedrijfmetpersoneelmoetervoorzorgendatdearbeidsomstandighedenbinnenhetbedrijfgoedzijn.Daarbij gaathetomdeveiligheid,degezondheidenhetwelzijnvandemedewerkers.Ditnoemjearbozorg.Voorarbozorg ishetnodigdatdewerkgevernagaathoedearbeidsomstandighedenzijn,welkeregelsenmaatregelennodig zijnenofdiewordennageleefddoormedewerkersenleidinggevenden.Deactiviteitenomdearbozorgteregelen noemjeeenarbozorgsysteem Doelvanhetarbozorgsysteemzijngoedearbeidsomstandighedenvooralle medewerkersenhet(continu)verlagenvanderisico’s.

Arbeidsomstandigheden

Dearbeidsomstandighedenzijneengezamenlijketaakvandewerkgeverendewerknemer.Dewerkgevermoet zorgenvoordejuisteomstandigheden,hulpmiddelen,bedrijfsregelsenvoorlichting.Dewerknemermoetzich aandezerichtlijnenenregelshouden.

WelkeverplichtingenheeftdewerkgevervolgensdeArbowet?

Dewerkgeverzorgtvoordeveiligheidendegezondheidvandewerknemers,inalleaspectendiemethetwerk temakenhebben.Dewerkgeverheefteenarbozorgsysteemingerichtbinnendemogelijkhedenenmetdemiddelen diehemterbeschikkingstaan.

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Arboportaal.nl.

CONCEPT

Maarmedewerkerskunnenenmoetenerookzelfvoorzorgendatzegeengezondheidsklachtenkrijgen.Waarde werkgeverbijvoorbeeldeenplichtheeftominstructiesoverveiligwerkentegeven,heeftdewerknemerdeplicht dezeinstructiestekennenenoptevolgen.

Opdracht2 DeArbowet

Beantwoorddevolgendevrageninjeeigenwoorden.

a. WatstaatindeArbowet?

b. WatishetdoelvandeArbowet?

c. Hoebelangrijkvindjijeengezondeenveiligewerkomgeving?Geefeencijfertussen0(helemaalnietbelangrijk) en10(heelbelangrijk)enlichtjeantwoordtoe.

d. Welkedriesoortenarbeidsbelastingzijnvanbelangbijarbeidsomstandigheden? psychotherapeutischebelasting arbozorgbelasting psychosocialebelasting technischebelasting organisatorischebelasting fysiekebelasting fysischebelasting

Opdracht3 Arbobeleidenarbozorgsysteem

a. Watishetverschiltussenhetarbobeleideneenarbozorgsysteem? Kiesdejuistewoordenomhetantwoordkloppendtemaken. Inhetarbobeleid/arbozorgsysteemstaatwatjewiltbereiken/wettelijkverplichtis Hetarbobeleid/ arbozorgsysteemzetjeinomtevoorkomen/waarborgendathetarbobeleid/arbozorgsysteemwordt gecontroleerd/gehandhaafdenbijgesteldalsdatnodigis.

b. Watishetdoelvaneenarbozorgsysteem?Kieshetjuisteantwoord. DewettenuitdeArbowetomzetteninconcretemaatregelenbinnenhetbedrijf. Ervoorzorgendatercontinugoedearbeidsomstandighedenzijnbinnenhetbedrijf. Medewerkersstimulerenmeetewerkenaangoedearbeidsomstandigheden.

Opdracht4 Regelsvoorwerkgeversenwerknemers

IndeArbowetstaanbelangrijkeregelsvoorwerkgeversenvoorwerknemers.

Geefeenvoorbeeldvantweeplichtenvoordewerkgeverenvantweeplichtenvoordewerknemer.

Opdracht5 NietvolgensdeArbowet

Bijwelkesoortarbeidsbelastinghorendevolgendeomstandigheden?

CONCEPT

Psychosocialebelasting

Fysiekebelasting

Fysischebelasting

repeterendewerkzaamheden gevaarlijkestoffen werkdrukenstress trillingenenschokken (telangdurig)staandenzittendwerk

beeldschermwerk

lageen/ofhogetemperaturen(kou/hitte) werkenineenongemakkelijkehouding

agressie,geweld,pesten,discriminatie.

6.2 Juistewerkhouding

Achterdekassaofachtereenbureauzitofstajelangindezelfdehouding.Alsjehoudingnietgoedis,belastje spierenengewrichtenopeenverkeerdemanier.Alsjeheledagenineenbedrijfwerkt,iseenverkeerdehouding nietalleenvermoeiend,maarkunjeookblijvendegezondheidsklachtenkrijgen.

Ergonomie

Eengoedewerkhoudingkunjebevorderendooreenondersteunendewerkomgeving.Ergonomieishetaanpassen vandeomgevingaandemens.Dieomgevingkaneenproduct,ruimteofwerkplekzijn.

Dewerkgevermoet,binnendemogelijkheden,zorgenvooreenergonomischewerkomgeving.Dewerknemer moetzoveelmogelijkgebruikmakenvandeergonomischingerichtewerkomgeving.

Alsjetochklachtenkrijgt,gadannaardedokterofbedrijfsarts.Blijfjemetklachtendoorlopen,danhebjekans datjelangdurigklachtenhoudt.

Deheledagzittendwerk

Eenergonomischewerkplekisvaakeeninstelbarewerkplek.Dankunjedewerkplekaanjouwlichaamaanpassen.

Datgeldtvoorallegebruikersvaneenwerkplek.

Achterdekassaofachtereenbureauzitofstajelangindezelfdehouding,ookalisdiewerkplekingerichtmet eenergonomische,instelbarestoel.Meteenzit-stawerkplekkunjewelmakkelijkerjewerkhoudingafwisselen.

Alsjewerktmeteencomputeroflaptop,is hethetbestalsdebovenkantvanhetscherm opooghoogtestaat.Maaromdatjeookde klantgoedwiltkunnenzien,staathet schermmeestalietslagereneenbeetje schuin,zodatjeénhetscherméndeklant kuntzien.

CONCEPT

Zit-stakassawerkplek.

Zithouding

Dejuistezithoudingisalsvolgt:

• Jezitmeteenrechterugtegendestoelleuningaan.

• Jezetdestoelindestanddiebijjoupast.

• Jemaaktgebruikvaneenvoetensteunalsjenietmetjevoetenbijdegrondkunt.

De juiste zithouding.

Hoofdstuk6 Arboenveiligheid

Stahouding

Dejuistestahoudingbereikjealsvolgt:

• Zakietsdoorjeknieënenzetjevoeten10centimeteruitelkaar.

• Draaijebekkennaarvoren.

• Laatjeschoudersontspannenhangenenhoudjehoofdrechtop.

• Steunafwisselendopjelinker-enjerechterbeenenzaknietdooréénheup.

• Draagdegelijkeenstevigeschoenen,lievergeenhogehakken.

CONCEPT

Tillen,dragenenneerzetten

Wanneerjeineenwinkelofgroothandelwerkt,moetjeregelmatigspullentillen,dragenenweerneerzetten.Om rugklachtentevoorkomenishetbelangrijkdatjeditopdejuistemanierdoet.Ditkunjedoendooreengoede tiltechniektegebruiken.

Eengoedetiltechniekisdevolgende:

1. Gainspreidstandstaanmetjevoeteneeneindjeuitelkaar.

2. Zetjevoetenlichtnaarbuiten.

3. Ademinvoorjegaattillen.Houdjeademvasttotdegrootstekrachtisgeleverd.Ditgaatmeestalvanzelf.

4. Zorgdatjerugholblijft.Hierdoorvoorkomjebeschadigingvanjerug.

5. Komgelijkmatigopinknie,heupenromp.

Volgdezetechniekookbijhetweerneerzettenvandelast.

CONCEPT

Daarnaastmoetjetijdenshettillenophetvolgendeletten:

• Garechtvoorhetvoorwerpstaan,voorkomdatjerugmoetdraaien.

• Gadichtbijhetvoorwerpstaan,voorkomdatjearmenvermoetenreiken.

• Houddelastzoveelmogelijktegenjebuik.

• Zorgdatjevingersnietbekneldrakenalsjedelastneerzet.

• Tilnietteveeltegelijk,looplieverwatvaker.

• Voorkomreiken,tilniethogerdanjeschouders.

• Neemgenoegpauzeomvermoeidheidtevoorkomenenluisternaarjeeigenlichaam.

Hetmaximaletilgewichtisafhankelijkvandeomstandigheden.Hetmaximumvooréénpersoonis23kilo,maar galieveruitvaneenmaximaaltilgewichtvanongeveer12kilo.Hetgewichtvaneenartikelstaatopdedoos.Til zwarevoorwerpensamenmetcollega’s.

Duwenentrekken

Somsgebruikjehulpmiddelenbijhetverplaatsenvanzwarespullen.Bijvoorbeeldeenrolcontainerofeen steekwagen.Dezemoetjedanduwenoftrekken.

Aandachtspuntenhierbijzijn:

• Duwoftrekmeteenrechterug.

• Gebruiktweehanden.

• Haaldekrachtzoveelmogelijkuitjebenen.

• Gabijhettrekkenniethangenaandelast.

Juiste duwhouding.

Juiste trekhouding.

Opdracht6 Juistehouding

CONCEPT

Verkeerde duwhouding.

Verkeerde trekhouding.

a. Bekijkdeafbeelding.Dezithoudingrechtsopdeafbeeldingisnietjuist.Waaromniet?Beschrijfdeverschillen.

b. Bekijkdefotoengeefaanofdehoudinggoedoffoutis.

Dezehoudingisgoed/fout

c. Bekijkdefotoengeefaanofdehoudinggoedoffoutis.

CONCEPT

Dezehoudingisfout/goed.

d. Bekijkdefotoengeefaanofdehoudinggoedoffoutis.

Dezehoudingisfout/goed

CONCEPT

e. Gaaantafelzittenzoalsjenormaalookzit.Laateenmedestudenteenfotovanjoumaken.Vergelijkdezefoto methetvoorbeeldvaneenjuistezithouding.Beoordeeljeeigenzithoudingkritisch.Hoezitjealsjehuiswerk maakt?Entijdensdeles?Isjehoudingaltijdgoed?Legjeantwoorduit.

f. Schrijfvoorjezelfeventueleverbeterpuntenop.Leverjefotoin.

g. Gastaanzoalsjenormaalookstaat.Laateenmedestudenteenfotovanjoumaken. Vergelijkdezefotomethetvoorbeeldvaneenjuistestahouding.Beoordeeljeeigenstahoudingkritisch.Hoe stajealsjeinderijstaatbijdesupermarkt?Ofalsjemetiemandstaattepraten?

h. Schrijfvoorjezelfeventueleverbeterpuntenop.Leverjefotoin.

Opdracht7 Aanhetbureau

a. Eenjuistewerkhoudingisheelbelangrijk. Waaropmoetjelettenalsjeveelachterdekassawerkt?Noemminstenstweepunten.

b. Combineerelkeomschrijvingmethetjuistevakje.

platopdegrondofopeenverhoging bovenkantopooghoogte opdejuistehoogtemetsteuninderug ineenrechtehoek

Opdracht8 Tips

a. Noteerdriealgemenetipsvooreenjuistewerkhouding.

b. Hoekunjeopeenveiligemanierzwarespullentrekkenenduwen?Kiesdejuistewoorden.

1. Duwoftrekmeteenbolle/holle/rechterug.

2. Duwoftrekmetéénhand/mettweehanden/zonderhanden

3. Haaldekrachtzoveelmogelijkuitjearmen/benen/rug.

CONCEPT

Verplaatsen

Inhetmagazijnstaateendoosop1meterhoogte.Jemoetdedoosverplaatsennaareenanderestelling10meter verderop.Daarplaatsjededoosweerop1meterhoogte.Dedoosis60×60×50cmenweegtongeveer30kilo.

c. Beschrijfkorthoejeditaanpakt.

6.3 Risico-inventarisatieen-evaluatie

Elkbedrijfdatpersoneelindienstheeftmoeteenrisico-inventarisatieen-evaluatie(RI&E)doen.Ditiseen onderzoekwaarinhetbedrijfbekijktwelkerisico’serzijnvoordegezondheidenveiligheidvandemedewerkers. Doorderisico’stebeschrijvenenaantepakkenverlaagjehetrisicoopongelukken,gezondheidsschadeen calamiteiten(noodsituaties).Eencalamiteitiseenonverwachtegebeurtenisdiegrotenadeligegevolgenheeft, zoalseenongelukofbrand.

Risico’sverminderen

CONCEPT

EenRI&Ebestaatuittweedelen:inventarisatieenevaluatie.Jebrengtderisico’sinkaart.Jemaakteenlijstvan allerisico’s(inventarisatie)enbepaalthoegrootenernstigdezerisico’szijn(evaluatie).Bijdeevaluatiekijkje watdegevolgenkunnenzijnvandezakendiebijdeinventarisatiezijnaangetroffen.

DeRI&Emoet:

• decompleteorganisatieomvatten

• betrouwbaarzijn

• schriftelijkwordenvastgelegd

• actueelzijn

• aandachtbestedenaanbijzonderegroepenwerknemers,zoalsjeugd,gehandicapten,ouderenenflexwerkers

• alsresultaateenplanvanaanpakhebben.

Zelfdoenofuitbesteden

EenorganisatiekaneenRI&Ezelfuitvoeren.Eenmedewerkerdiedaarvoorisopgeleidlooptmeteenchecklist doorhethelebedrijfenkijkthoedewerkomstandighedenzijn.

JekuntdeRI&Eooklatenuitvoerendoororganisatiesmetexpertsopditgebied,zoalseenarbodienst.Een arbodienstiseenorganisatiedieondernemershelptbijhetarbobeleidopstellenenuitvoeren.Zokandewerkgever eenarbodienstinhurenomtehelpenbijhetopstellenvaneenRI&E,maarbijvoorbeeldookbijhetbegeleiden vanziekewerknemers.

Alsjeeenoverzichthebtvanderisico’s,maakjeeenplanvanaanpak(PvA).Hetdoelvanditplanishetverminderen vandeveiligheids-engezondheidsrisico’sdiemedewerkersbinnenhetbedrijflopen.

Risico-inventarisatie

Bijdeinventarisatievanderisico’ssteljeeenlijstopvandeveiligheids-engezondheidsrisico’svoormedewerkers binnenjewinkel.Jekijkthierbijnaardegevarendieerzijnenwelkerisicobeperkendemaatregelenerzijngenomen.

Binnendedetail-engroothandelzijnerRI&E-instrumenten(stap-voor-staphandleidingen)voorveelverschillende branches.VaakzijndieRI&E-instrumentendigitaalbeschikbaarengratisvoorledenvandebrancheorganisatie (viawww.rie.nl).

BijdeRI&Ekijkjenaardemanierwaaropjedearbeidsbelastingkuntverlagen,bijvoorbeelddooreenjuiste inrichtingvanwerkplekken.

Derisico-inventarisatieen-evaluatiegaatover:

• inrichtingvandewerkplek

• stressfactoren

• gevaarlijkeomstandigheden

• brand,ongevallenencalamiteiten

• overigerisico’s.

Inrichtingvandewerkplek

Bijdeinrichtingvanwerkplekkenmoeteenwerkgeverdezeplekkenzoveiligengezondmogelijkinrichten,zodat dekansopschadezokleinmogelijkis.

Dewerknemermoeteengoedewerkhoudingaannemenbijdewerkzaamheden.Inderetailbestaatbijvoorbeeld hetrisicovaneenverkeerdehoudingbijdeontvangstenopslagvangoederen,bijhetaanvullenvanproducten indewinkelenbijhetafrekenenaandekassa.

Dewerkgeverkanafwisselinginherhalendewerkzaamhedenproberenaantebrengen,bijvoorbeeldbijhet inroosterenvandewerkzaamheden.

CONCEPT

Vakkenvullen

Bijhetvullenvanvakkendenkjemisschiennietmeteenaanhetgebruikvaneenopstapje,maarhetkanhelpen omniettevertehoevenreiken.Datopstapjemoetdanwelstevigzijn,andersishetnognietveilig.

VoordeRI&Eonderzoekjebijvoorbeeldookhetrisicoopvallenofstruikelen.Ditgevaarkanaanwezigzijnalser hoogteverschillenzijnofalsmedewerkersophoogtewerken.Ooksnoerenofrondslingerendevoorwerpen vergrotendekansopvallen.

Omgevingsfactorenkunneninvloedhebbenopdewerkplek:

• Geluidendielangdurigaanwezigzijnvormeneenrisicovoordemedewerker.Doorlangdurigeblootstelling aangeluidkaneenmedewerkergehoorschadeoplopen.

• Temperatuur(klimaatenventilatie)iseenrisicowanneermedewerkerswerkenbijhogeoflagetemperaturen. Ookkunnenbijbepaaldetemperaturenbacteriënofandereziekteverwekkerssnelgroeien.Bijlagetemperaturen kangladheidontstaan.Werkeninkoelcellenvraagtomextraaandachtbijderisico-inventarisatie.

• Ermoetvoldoendelichtzijnomjewerkzaamhedenuittevoeren,bijvoorkeurdaglicht.Teveelzonlichtof verkeerdafgesteldkunstlichtkanhetwerkennegatiefbeïnvloeden.

Stressfactoren

Stresswordtveroorzaaktdoorpsychosocialeomstandigheden.Ongewenstgedrag,zoalsagressie,kankomen vanmedewerkersofvanbuitenstaanders.Medewerkerskunjetrainenomhiermeeomtegaan.Ookkande werkgeverindehuisregelsvoorklantenenvoorwerknemersaangevenwelkegrenzenerzijnaangedraginde winkel.

Een stevig krat gebruiken.

Reiken naar een hoog vak.

Hoofdstuk6 Arboenveiligheid

Eennegatievewerksfeeriseenrisicovoormedewerkers.Dewerksfeerisdebelevingvandewerknemersvande werkomgeving.Wanneerdewerksfeernegatiefis,meldenmedewerkerszichvakerziek.Desfeerophetwerkkan verpestwordendoorbotsendekarakters,onduidelijkeeisenaanmedewerkers,onduidelijkeverwachtingen, gebrekaanstructuurenregelmaat,miscommunicatie,pestenendiscriminatie.Daaromisookdewerksfeer onderdeelvandeRI&E.

Negatieve werksfeer.

CONCEPT

Dewerkdrukisdebelevingvandegevraagdeprestatiesophetwerk.Eenrisicovaneenhogewerkdrukisdat medewerkerscontinustresservaren.Mensenverschillenindematewaarinzestressaankunnen.Wanneerde hoeveelheidstressgroterisdanwateenmedewerkeraankan,heeftdatmeestaltotgevolgdathijziekwordt.Hij kanlastkrijgenvanklachten,zoalshoofdpijn,buikpijn,hyperventilatie,agressie,vraatzuchtenovermatigalcoholofmedicijngebruik.

Werktijdenvormeneenrisicofactorbijonregelmatigewerktijdenenbijwerkenineenploegendienstofnachtdienst. VoorderetailisdeArbeidstijdenwetvantoepassing.VoordeRI&Emoetjekijkennaardepauzesenrusttijden.

WatzegtdeArbeidstijdenwet?

Erzijnvasteafsprakenoverhetaantaluurdatjeperdagenweekmagwerkenenhoeveelrusttijdjemoetnemen. DezestaanindeArbeidstijdenwet(ATW).Alleenovernachtdienstenmogenandereafsprakengemaaktworden. Diestaandaninjecao.Ookkunnenerafsprakenoverarbeidstijdenzijntussenjewerkgeverende ondernemingsraad(or)ofpersoneelsvertegenwoordiging(pvt).

Hoeveeluurmagikwerken?

• Jemagmaximaal12uurperdagennietmeerdan60uurperweekwerken.

• Jemagnietiedereweek12uurperdag(hetmaximaleaantaluur)werken.

Wanneerhebikpauze?

• Jerusttijdmoetdagelijksminimaal11uurzijnvaniedere24uur.Hebjeeendaggewerkt,danmagjevolgende dienstnietbeginnenbinnen11uur.

• Jewerkgevermagweljerusttijdeensinde7dageninkortentot8uur.

• Jewekelijkserusttijdis36urenachterelkaarperweek.

• Alsdatnietlukt,moetjeineenperiodevan14dagenminimaal72urenachterelkaarrusten.Ditkunjeopsplitsen inperiodesvanminstens32uur.

• Jehebtalswerknemeriederjaarrechtoptenminste13vrijezondagen.

Kijkvooralleafsprakenookinjecaoenjecontractofarbeidsovereenkomst.

FNV.

CONCEPT

Gevaarlijkeomstandigheden

Zijnermachinesopdewerkplek,danmoetenmedewerkersdaarveiligmeekunnenwerken.Denkbijvoorbeeld aanwerkenmeteensnijmachine.

De snijmachine is voor een deel afgeschermd.

Werkenmetgevaarlijkestoffenbrengtrisico’smetzichmee.DaarommoetjeindeRI&Ebeschrijvenmetwelke gevaarlijkestoffendemedewerkerswerkenenwelkerisico’szedaarbijlopen.Denkbijvoorbeeldaan ontploffingsgevaarofhetrisicoophetinademenvangevaarlijkegassen.

Eenwerkgeverisverplichtompersoonlijkebeschermingsmiddelen(PBM’s)terbeschikkingtestellenalsdat nodigisendewerknemerisverplichtomzetegebruiken.Werkjemetzwareartikelenineenmagazijn,danzijn veiligheidsschoenenindatmagazijnverplicht.

BelangrijkisomineenRI&Enategaanofjehetgebruikvandezemiddelenkuntuitsluitendoorteonderzoeken ofjedegevaarlijkesituatiekuntvoorkomen.

Ookrisico’sopbesmettingenmoetjeindeRI&Eopnemen.Denkbijvoorbeeldaanvirusziekten,zoalsCOVID-19. Ineenwinkelkunnenklantenenpersoneelinsommigesituatiesblootgesteldwordenaanditvirus.Daarom moetenbedrijvenmaatregelennemenombesmettingenverspreidingtegentegaan.Derisico’sendemaatregelen moetenopgenomenwordenindeRI&E.

Brand,ongevallenencalamiteiten

BijdeRI&Eiseenbelangrijkonderdeelhetrisicoopgroteongelukken,brandofanderecalamiteiten,zoalseen overstromingofeenoverval.DoormiddelvandeRI&Eprobeerjeomeenbeeldtekrijgenvandezerisico’svoor jouwbedrijf.

Bij brand in een bedrijfspand moet iedereen de nooduitgang kunnen vinden.

Overigerisico’s

CONCEPT

AlsjeallepuntenuitdeRI&Ehebtafgewerkt,moetjenognagaanoferinhetbedrijfmogelijkspecifieke omstandighedenzijn.Jebenoemtderisico’sdiespeciaalvoorjouwbedrijfgeldenennietineenvandeandere categorieënpassen.

Planvanaanpakopstellen

Nahetinventariserenenevaluerenvanderisico’ssteljeeenplanvanaanpak(PvA)op.Inditplangeefjeaan welkemaatregelendewerkgevermoetnemeninverbandmetdegeconstateerderisico’s.Ookmoeterinstaan opwelketermijnjedezemaatregelenmoetnemen.Hetuitgangspuntbijhetplanvanaanpakmoetzijndat voorkomenbeterisdangenezen.Veelvandemaatregelenzijnpreventievemaatregelen.Ditbetekentdatje probeertrisico’steverkleinenencalamiteitentevoorkomen.

Ineenplanvanaanpakstaatonderandere:

• welkemaatregelenhetbedrijfmoettreffenbijwelkgeconstateerdrisico

• hoehetbedrijfdemaatregelenmoetnemen

• wieverantwoordelijkisvoordeuitvoeringvandemaatregelen

• welkemiddelendiepersoonkangebruiken

• wanneerdemaatregelenmoetenzijnuitgevoerd.

DemaatregeleninhetPvAmoetenervoorzorgendatmedewerkersminderrisicolopenophunwerk.Daarnaast moethetbedrijfzorgendathetmetdezemaatregelenvoldoetaandeArbowet.

Opdracht9 Risico-inventarisatie&-evaluatie

a. Watiseenrisico-inventarisatieen-evaluatie?

b. WaaraanmoeteenRI&Evoldoen?Letop:erzijnmeerderejuisteantwoorden. schriftelijkwordenvastgelegd alsresultaateenplanvanaanpakhebben alleziekmeldingenbevatten actueelzijn defunctiebeschrijvingvanwerknemersvastleggen aandachtbestedenaanbijzonderegroepenwerknemers allerisico’suitsluiten geenonderscheidmakentussenverschillenderisico’s decompleteorganisatieomvatten

c. Watiseenrisicoophetgebiedvanwerksfeer?Kieshetjuisteantwoord. ziekteenoververmoeidheid pestenendiscriminatieopdewerkvloer rug-enschouderklachten gehoorbeschadiging

d. Waaromzijnjongewerknemerskwetsbaardervoorbedrijfsongelukkendanouderemedewerkers?

Opdracht10 Risico-inventarisatie

a. WelkeonderwerpenzijnonderdeelvaneenRI&E?Letop:erzijnmeerderejuisteantwoorden. ongewenstgedragenwerkdruk huisregels persoonlijkebeschermingsmiddelen winkelopeningstijden werktijden omgevingsfactoren verveling fysiekebelastingendeinrichtingvanwerkplekken

CONCEPT

b. Medewerkersopleideniseenvandemogelijkhedendiewerkgevershebbenomrisico’sopschadevoorde veiligheidengezondheidteverminderen.

Legmeteenvoorbeelduithoejedooropleidingeenrisicokuntverlagen.

6.4 Risicosituatiesenmaatregelen

Elkjaargebeurenerheelwatbedrijfsongevallenenkomenmensenmetwerkgerelateerdegezondheidsklachten thuistezitten.HetdoelvandeArbowetisomditzoveelmogelijktevoorkomen.Tochdoenzichrisicosituaties enarbeidsongevallenvoor.

Risicosituatie

Jespreektvaneenrisicosituatiealseenongelukzoukunnengebeuren.Jemoetrisicosituatiesmeldenbijje leidinggevende.ZokanhetbedrijfvoorvallenensituatiesmeenemenindeRI&E.Ookkanhetbedrijfonmiddellijk maatregelennemenomherhalingtevoorkomen.

Pechof...

Ervalteendoosuitdestelling,omdatslordigis gestapeld.Ookliggenerdozenopdegrondwaarover jekuntstruikelen,metmogelijkschadeaan medewerkersofartikelentotgevolg.Erisnogniemand gewondgeraakt.Maardevallendedoostoonteen risicosituatie.Dedozenhaddenopeenmedewerker terechtkunnenkomen.

CONCEPT

Rommel in het magazijn.

Nietallerisicosituatieszijnevenduidelijk.Sommigewerksituatiesvormenpaseenrisicoalszelangdurigaanwezig zijn.Daaromvragenleidinggevendenregelmatigaanmedewerkersofzijlichamelijkeofpsychosocialeklachten hebben.Alsersignalenvanrisicosituatiesdoorlangdurigeverkeerdebelastingzijn,kanactiewordenondernomen. Bijvoorbeeldhetverlagenvandewerkdruk,eenergonomischeinrichtingvandewerkplekofwerkinstructiesdie zijngerichtopgezondenveiligwerken.

Arbeidsongeval

Eenarbeidsongevaliseenongevalvaneenmedewerkerophetwerkofonderwerktijd.Daarbijlooptdemedewerker lichamelijkeen/ofpsychischeschadeop.Ongelukkentijdenshetwoon-werkverkeervallennietonder arbeidsongevallen.

Meldingsplicht

DeNederlandseArbeidsinspectiezorgtervoordatbedrijvenzichaanderegelsvandeArbowethouden.Een ernstigbedrijfsongevalmoetdewerkgeverdirectmeldenbijdeNederlandseArbeidsinspectie.Datnoemjeeen meldingsplicht.Ditgeldtvoorongevallenmet:

• overlijden

• blijvendletsel

• ziekenhuisopname.

Erisblijvendletselbijamputatie(verliesvanarmenofbenen),blindheid,chronische(blijvende)lichamelijke klachtenofklachtennaeentraumatischegebeurtenis.

DeNederlandseArbeidsinspectiezalmeestalzosnel mogelijknademeldingeenonderzoekinstellen.De inspecteurmoetdesituatieterplaatsebeoordelen. Daarommoetdeongevalssituatiezoveelmogelijk ongewijzigdblijven(metuitzonderingvande maatregelenomnogmeerletselofschadete voorkomen).

CONCEPT

Meld een bedrijfsongeval.

Maatregelen

Demanagerofondernemerheeftdetaakomdearbeidsomstandighedenteoptimaliseren.Daarvoorneemthij maatregelenom(arbeids)ongevallenenmentaleoffysiekeschadedoorhetwerktevoorkomen.Maatregelen moetenindevolgendevolgordewordengenomen:

1. bronaanpak

2. technischeoforganisatorischemaatregelen

3. persoonlijkebeschermingsmiddelen

4. waarschuwen.

Bronaanpak

Bronaanpakbetekentdatjehetrisicobijdebronprobeerttebestrijden.Maakteenapparaatbijvoorbeeldveel lawaai,danbestaatermisschieneenminderlawaaierigtype.

Technischeoforganisatorischemaatregelen

Doortechnischeoforganisatorischemaatregelenbeschermjemedewerkerstegenrisicosituaties.Staatereen broodsnijmachineindebakkerij?Zorgdanbijvoorbeelddathetsnijgedeelteisafgeschermdmeteenbeschermkap (technischemaatregel)endatalleenbevoegdpersoneelhetapparaatmaggebruiken(organisatorischemaatregel).

Eenalgemenevormvanorganisatorischemaatregelenzijnhuisregels.

Huisregels

Ondernemingenstellenvaakvoorhunarbobeleidhuisregelsopvoordemedewerkers.Huisregelsofeen bedrijfsreglementgaanover:

• werktijden,overwerk,pauzes,vakantieenvrijedagen

• criminaliteitspreventie

• diefstaldoordewerknemer

• veiligheid/arbovoorschriften

• gedragscodes.

Persoonlijkebeschermingsmiddelen(PBM's)

Eenmedewerkermoetinbepaaldesituatiespersoonlijkebeschermingsmiddelen(PBM’s)dragenom gezondheidsklachtentevoorkomen.Eenpersoonlijkbeschermingsmiddeliseenuitrustingdiejoubeschermt tegenveiligheids-ofgezondheidsrisico’s.Denkbijvoorbeeldaanvoetbeschermingdoorschoenenmeteenharde neusenverstevigdezolentedragen.

Hoofdstuk6 Arboenveiligheid

Persoonlijkebeschermingsmiddelenzijnpaseenoplossingwanneerhetnietluktommeteenbronaanpakof maatregelenrisicovollesituatiestevoorkomen.

Werkgeverskunnenpersoonlijke beschermingsmiddelen(PBM’s)terbeschikkingstellen, bijvoorbeeldveiligheidshandschoenen, veiligheidsbrillen,veiligheidsschoenen, veiligheidshelmenengehoorbescherming.

PBM: schoenen met verstevigde zolen.

Veiligheidshesje

Insteedsmeeromstandighedengebruikjeeen veiligheidshesje.Nietalleeninhetdonker,maarook bijvoorbeeldineenruimtewaarveelheftrucksrijden ofbijhetlossenvaneenvrachtwagen.Eenhesjemaakt jebeterzichtbaarendaardoorminderkwetsbaar.

CONCEPT

Werken met een veiligheidshesje aan.

Eenwerkgeverkanmetpictogrammenaangevendatpersoonlijkebeschermingsmiddelendragenverplichtis. Devolgendesymbolenkunjetegenkomenalsjepersoonlijkebeschermingsmiddelenmoetdragen,bijvoorbeeld ineenmagazijn.

Veiligheidsschoenen

Beschermt je voeten tegen vallende voorwerpen.

Veiligheidshesje

Vergroot je zichtbaarheid.

Gehoorbescherming

Beschermt je oren als er veel lawaai is.

Veiligheidshelm

Beschermt je hoofd tegen vallende voorwerpen.

Waarschuwen

Veiligheidshandschoenen

Beschermt je handen tegen scherpe voorwerpen en schadelijke middelen.

Veiligheidsbril

CONCEPT

Beschermt je ogen tegen schadelijke stoffen en rondvliegende deeltjes.

Jekuntmedewerkersenklantenmetteksten,bordenofpictogrammenwaarschuwenvoorgevaar.Bijmaatregelen tegenrisicosituatiesnemenisditinprincipedelaatstestap.Eerstprobeerjede(werk)omgevingveiligertemaken enderisico’sopanderemanierenteverkleinen.

Hetgebruikvanwaarschuwingenisdelaatstejarentoegenomen,omdatveelmensenlieverhetzekerevoorhet onzekerenemenenookwaarschuweninsituatieswaarinindepraktijkhetrisicoopeenongevalnietgrootis.

Bordenenpictogrammen

Ommenseneroptewijzendatzealtijdveiligmoetenhandelen,zijnerbordenenpictogrammen.Eenpictogram iseenmededelingindevormvaneeneenvoudigeafbeelding.Vaakzijndepictogrammenzoduidelijkdatje vanzelfweetwatdebetekenisdaarvanis.

Erzijnverschillendesoortenwaarschuwingen:

Soort

Veiligheidspictogram

Kenmerken

Groenopeenrechthoekig vlak.

Voorbeeld

Gebodsborden

Rondeblauwebordendie aangevendatjeietsmoet doen.

Verbodsborden

Rondebordenmeteen roderandeneenschuine rodestreep.

Uitlegvoorbeeld

(Nood)uitgang.Jezietdeze bordenbijelkeuitgangvan eenwinkelofmagazijn.

Veiligheidsschoenen dragenisverplicht, bijvoorbeeldineen magazijn.

Verbodentoegangvoor onbevoegden,bijvoorbeeld ineenmagazijnmet gevaarlijkestoffen.

Soort

Waarschuwingspictogrammen

Kenmerken

Geledriehoekigeborden meteenzwarterand.

Gevaarlijkestoffenpictogrammen

Ruitvormigebordenmet eenroderand.

Voorbeeld

Hoofdstuk6 Arboenveiligheid

Uitlegvoorbeeld

Gevaaromuitteglijden. Ditbordplaatsje bijvoorbeeldnadatjede vloergedweildhebt.

CONCEPT

Ditgiftigeproductkan gevaarlijkzijnbijinname doorjeneus,viajemond ofviajehuid.

Waarschuwingspictogrammen

Degelewaarschuwingspictogrammengebruikjebijvoorbeeldomtewaarschuwenvoorop-enafstapjesofalser elektriciteitsvoorzieningenzijnwaarmedewerkersenklantenuitdebuurtmoetenblijven,zoalseen elektriciteitskastjeopdeparkeerplaats.

Waarschuwingspictogram

Betekenis

Waarschuwingelektrischespanning

Waarschuwingvoorgevaarlijkeelektrischespanning.

Struikelgevaar

Dezewaarschuwinggebruikjewanneerereenverhogingofdrempeliswaarovermensen zoudenkunnenstruikelen.

Valgevaar

Dezewaarschuwinggebruikjewanneerergevaarisomnaarbenedentevallen, bijvoorbeeldvaneenverdiepingsvloerineenmagazijn.

Opdracht11 Risico’s

a. Welkerisico’skomenvolgensjouvaakvoorinderetail?Noemerdrie.

b. Geefeenvoorbeeldbijelkrisicodatjebijdevorigevraaggenoemdhebt.

c. Beschrijfhoejehetrisicoopvallenkuntvoorkomen.

d. Hoekaneenrisicosituatieaanleidinggevenomdearbozorgteverbeteren?

Opdracht12 Borden

a. Koppelhetjuistewoordaanhetjuistepictogram.

veiligheidsbril

veiligheidshelm

veiligheidshesje

veiligheidshandschoenen

gehoorbescherming

veiligheidsschoenen

CONCEPT

b. Ommenseneroptewijzendatzealtijddeveiligheidinachtmoetennemen,zijnbordenontworpenwaarop bepaaldepictogrammenstaan.

B. A.

c. Somsziejeergensditbord.WelkePBM’smoetjedragenalsjeditbordtegenkomt? Letop:erzijnmeerderejuisteantwoorden.

gehoorbeschermer veiligheidsbril veiligheidshelm veiligheidshesje veiligheidshandschoenen

d. NoemeenvoordeeleneennadeelvaneengebodsbordwaaropmeerderePBM’sstaan.

6.5 Aansturenvanhetarbobeleid

CONCEPT

DeArbowetgeeftbedrijvendeopdrachtomtezorgenvoordeveiligheid,degezondheidenhetwelzijnvande medewerkersopdewerkplek.IndeArbowetstaatdatwerkgeversenwerknemersmoetensamenwerkenaaneen gezondeenveiligewerkomgeving.

Dewerkgevermoetzorgenvoordejuisteomstandigheden,hulpmiddelen,bedrijfsregelsenvoorlichting.De werknemermoetzichaandezerichtlijnenenregelshouden.

Wettelijkebasis

Dewetgevingvoorarbeidsomstandighedenisingedeeldinvierniveaus:

Arbowet

DeArbowetvormtdekern.Erstaangeenconcreteregelsin,maaralgemenerichtlijnenvoorhetarbobeleidin bedrijven.Dieregelsgeldenvooralleplekkenwaararbeidwordtverricht.

Arbobesluit

HetArbobesluitiseenuitwerkingvandeArbowet.Hierinstaanoverheidsbesluiten(zoalsregelsvoorwerktijden), specialedoelgroepen(zoalsjeugdigeenzwangerewerknemers)enregelsvoordeblootstellingaangevaarlijke stoffen.DewerkgeverendewerknemermoetenzichallebeihoudenaanhetArbobesluit.

Arboregeling

CONCEPT

DeArboregelingiseenverdereuitwerkingvanhetArbobesluit.IndeArboregelingstaanconcretevoorschriften. Bijvoorbeelddeeisenwaaraanarbeidsmiddelenmoetenvoldoenofhoeeenarbodienstzijnwettelijketaken exactmoetuitvoeren.

Arbocatalogus

Ineenarbocatalogusbeschrijvenwerkgeversopeigeninitiatiefhoezezullenvoldoenaanvoorschriftenvoor veiligengezondwerken.Indearbocatalogusstaanmaatregelenbeschrevendiejehiervoorkuntinzetten.

Bedrijvenkunnenzelfeenarbocatalogusopstellenofzichaansluitenbijdearbocatalogusvanhunbranche.

Arbocatalogus retail mode, schoenen en sport.

DeNederlandseArbeidsinspectiebekijktofdearbocatalogidievooreenhelesectorofbranchezijnopgesteld voldoenaandeeisen.

Nutennoodzaakvaneenarbocatalogus

Hetisnietverplichtomeenarbocatalogustehebben.Maareenarbocataloguswordtgezienalseengoeduitgewerkt systeemmetregelsvoorgezondeenveiligearbeidsomstandigheden.Alseenbedrijfduswerktmeteendoorde InspectieSZWgoedgekeurdearbocatalogus,voldoethetaandewettelijkenormenenvoorschriften. OpArboportaal.nlkunjeeenoverzichtvindenvangoedgekeurdearbocatalogi.

ArbowetenRI&E

CONCEPT

EenRI&Euitvoereneneensysteemvoorarbozorgopzettenenbijhoudenisvoorveelwerkgeversenleidinggevenden geentopprioriteit.Het‘komterbij’envraagtextratijd,inspanningenkennis.Tijdensderisico-inventarisatiega jenaopwelkemanierjearbozorgkuntintegrerenindebedrijfsvoeringenhoejekuntzorgenvoorvoldoende aandachtvoorditaspectvanjeleidinggevendetaken.

IndeArbowetstaatomschrevenwaardeRI&Epreciesaanmoetvoldoen.Erzijnveelonderwerpenwaarmeeje rekeningmoethouden.

ArbowetenRI&E

Inartikel5vandeArbowetstaatwaareenRI&Eaanmoetvoldoen.Ditkomtneerophetvolgende:

• IndeRI&Emoetendegevaren,risicobeperkendemaatregelenenrisico’svoorbijzonderecategorieënvan werknemerszijnbeschreven.

• IndeRI&Emoetaandachtwordenbesteedaandewijzewaaropwerknemerstoeganghebbentotde preventiemedewerkers,degeregistreerdebedrijfsarts,degecertificeerdehogereveiligheidskundige,de gecertificeerdearbeidshygiënist,degecertificeerdearbeids-enorganisatiedeskundigeofdegecertificeerde arbodienst.

• Inhetplanvanaanpakmoetdewerkgeveraangevenwelkemaatregelenhijneemtomrisico’stevoorkomen oftebeperken.Daarbijmoetstaanbinnenwelketermijndemaatregelenwordengerealiseerd.

• DeRI&Emoetsteedswordenaangepastalsdaaraanleidingtoeis.Denkhierbijaanopgedaneervaringen, gewijzigdewerkmethodenofarbeidsomstandighedenofdestandvandewetenschap.

• Komeneruitzendkrachtenwerken,danmoetdewerkgeverhetuitzendbureauvoorafdeRI&Etoesturen.

• WerknemersmoetendecompleteRI&Eenhetheleplanvanaanpakkunneninzien.

Wetten.overheid.nl (bewerkt).

Eenmanagerofondernemerkanopverschillendemanierendemedewerkersbetrekkenbijhetveiligwerkenen derisico-inventarisatie.Medewerkerskunnenbijvoorbeeldaangemoedigdwordenom:

• onveiligesituatiestebenoementijdensteamvergaderingenofinfunctioneringsgesprekken

• bijbepaaldewerkzaamhedenaltijdPBM’stegebruiken,bijvoorbeeldeenveiligheidshesjedragenbijhetlossen vandevrachtwagen

• zichtemeldenbijeenpreventiemedewerker,debedrijfsartsofeenvertrouwenspersoonalszehetideehebben datzenietoptimaalkunnenfunctioneren

• zichintezettenvoorhetuitvoerenvaneendeelvandeRI&E.

RI&Elatentoetsen

NadatjeeenRI&Ehebtuitgevoerdeneenplanvanaanpakhebtopgesteld,moetjedezeinsommigegevallen voorleggenaaneengecertificeerdearbodienstofeengecertificeerdearbodeskundige.Zijtoetsen(beoordelen) ofdeRI&Ecompleetenbetrouwbaaris.DaarnaastcontrolerenzeofdeRI&Evoldoetaandenieuwsteinzichten enontwikkelingenwatbetreftveiligengezondwerken.Vervolgensgevenzedewerkgeveradviesterverbetering.

EenRI&Elatentoetsenkanverplichtzijn.Oftoetsingverplichtishangtafvandebedrijfsgrootteenofeenerkend RI&E-instrumentisgebruikt.

CONCEPT

Bron: www.rie.nl.

Controleoparbo

Eenbedrijfmoeterzelfvoorzorgendathetdearboregelsnaleeft.Hetbedrijfmoetdemedewerkersdaarbijde hulpmiddelengevendiezenodighebben.Demedewerkersmoetenderegelsenhulpmiddelenvervolgensopde juistewijzetoepassen.

Omtevoorkomendatarboregelsgeschondenworden,zijnertweesoortencontroles:

• zelfinspectie

• NederlandseArbeidsinspectie.

Zelfinspectie

Eenbedrijfkanzelfinspecterenofdearboregelswordennageleefd.Dezezelfinspectiewordtvaakdoorhet hoofdkantooruitgevoerd.Omdatditbestlastigkanzijn,heeftdeNederlandseArbeidsinspectieinspectietools gemaakt.

Bekijkopdewebsitedeinformatieoverzelfinspectie.

NederlandseArbeidsinspectie

DeNederlandseArbeidsinspectiezorgtervoordatbedrijvenzichaanderegelsvandeArbowethouden.Zekijkt bijvoorbeeldofbedrijvenzichhoudenaandeWetminimumloonenminimumvakantiebijslagenspoortfraude enuitbuitingop.

TakenNederlandseArbeidsinspectie

DeNederlandseArbeidsinspectieinspecteertvooralop:

• risicovoorgezondheidenveiligheidvanmedewerkers

• illegalemedewerkers

• telangewerktijden.

DeNederlandseArbeidsinspectieonderzoektvooral

bedrijvenbinnenbrancheswaaringroterisico’szijnophetgebiedvanveiligheidengezondheid.Deonderzoeken doenzeaandehandvanklachtenofongevallendiezijngebeurd.

CONCEPT

BevoegdhedenNederlandseArbeidsinspectie

DeNederlandseArbeidsinspectieheeftbepaaldebevoegdhedenomdeinspectiesenonderzoekenuittevoeren.

ZoheeftdeNederlandseArbeidsinspectietoegangtotalleplekkenwaarwordtgewerkt.Ookheeftdezeinstantie toestemmingvandeoverheidombepaaldegegevenseninformatietekopiërenenmeetenemen.

Maatregelen

DeNederlandseArbeidsinspectiezalmaatregelentreffenalszijzietdatbedrijvenzichnietaandeArbowethouden.

DeNederlandseArbeidsinspectiekandevolgendemaatregelentreffen:

• mondelingeafspraak

Bijeenlichteovertredingmaaktdeinspecteureenmondelingeafspraakmetdewerkgever.

• waarschuwingofeis

Deinspecteurkaneenschriftelijkewaarschuwingofeeneistotnalevingvandewetgeven.Dewerkgeverheeft eenbepaaldeperiodedetijdomdeovertredingopteheffen.Isdatnietgelukt,dankrijgtdewerkgevereen boeterapport.

• boeterapport

Dewerkgeverkrijgteenboeterapportbijeenernstigeovertredingofalsdeeerdereovertredingnietis opgeheven.

• werkstilleggen

BijernstiggevaarvoordeveiligheidofgezondheidvanmedewerkerskandeNederlandseArbeidsinspectie hetwerkstilleggen.Tegelijkertijdwordteenboeterapportopgemaakt.

• proces-verbaal

Bijeenmisdrijfofernstigeovertredingwordteenproces-verbaalopgemaakt.Ookwordthetwerkstilgelegd.

• lastonderdwangsom

Voerthetbedrijfdemaatregelennietuit,dankandeNederlandseArbeidsinspectiehetbedrijfeendwangsom opleggen.

Vitaliteit

Hetdoelvanveelwerkgeversisdatwerknemershunwerkgoed,efficiëntenmetenthousiasmeengroteinzet doen.Jehebthetdanoverdevitaliteitvanmedewerkers.Vitaliteitisdegeestelijkeenlichamelijkegesteldheid vanmensen.Eenvitaaliemandbeschiktoverenergieenveerkrachtomgemotiveerdzijnwerktedoen.

CONCEPT

Vitaliteit kan bevorderd of belemmerd worden door het werk.

Demanagerofondernemerkanvitaliteitalsgespreksonderwerpopnemenbijfunctioneringsgesprekkenen teamvergaderingen.Hetisnietvooriedereeneenvoudigomtesprekenover(eengebrekaan)vitaliteit.De thuissituatievaneenmedewerkerkaninvloedhebbenophetwerk.Zokaniemanddienetvaderisgewordenof diedezorgheeftvoorzijnmoedertijdelijkminderenergiehebbenvoorhetwerk.Daarkunjerekeningmeehouden, bijvoorbeelddooreenmedewerker:

• takentegevendiewatminderconcentratievergen

• eengunstigroostertegeven

• teontzienencollega’stevragenwatmeertedoen.

Ziekteverzuimbegeleiding

DerechtenenplichtenindeArbowetgevenwerkgeversenwerknemerseenbasisomdevitaliteitvanmedewerkers tebehoudenentebevorderen.Eeninstrumentdatdaarvooringezetwordtisziekteverzuimbeleid Ookdatiseen verplichtingvandewerkgeverdieindeArbowetstaat.

Werkgeversmoetenzichervoorinzettendatwerknemersnietziekwordendoorhetwerk.Daarnaastmoetenze werknemersdieziekzijn,doorhetwerkofeenandereoorzaak,zogoedmogelijkbegeleiden. Hetbelangrijkstbijdebegeleidingvanziekewerknemersisomingesprektegaan,rechtstreeksofviaeenarboarts. Alsdeoorzaakvandeziekteofhetverzuimindewerkomstandighedenligt,moetdewerkgeverextramaatregelen overwegen.

Hoofdstuk6

Somsbetekentditvooraldatdemanagerofondernemerbelangstellingtoontvoordewerknemer,informeert naarzijnsituatieennagaatofenwanneerdewerknemerhulpnodigheeftomweertekunnenwerken.Soms betekentditookdatdemanagerofondernemerevenmoetafwachtenomtezorgendatdemedewerkerzogoed mogelijkkanherstellen.

Samenveiligwerken

Veiligwerkeniseentaakvoorwerkgeverenwerknemer,voorleidinggevendeenmedewerker.Allenzijn verantwoordelijkvooreenveiligeengezondewerkomgevingvoorzichzelf,collega’senklanten.

CONCEPT

Alsmanagerofondernemerbenjeuiteindelijkverantwoordelijkvoorhetreilenenzeilenindewinkel.Sinds coronaspelengezondheidenhygiëneindewinkeleennogbelangrijkererol.

Watkunjedoenenwaaropkunjelettenalsmanagerofondernemer?

• Dewerkstressmagniettehoogoplopen.Daarbijmoetjeerrekeningmeehoudendatnietiedereendezelfde grensheeftennagaanofjesignalenals‘klagen’of‘vertragen’zietofhoort.

• Gezondevoedingisbelangrijk.Alsmedewerkersindekantineeten,kunjebijvoorbeeldzorgenvooreengoede lunch.

• Bewegingisvanbelangvoormedewerkersdieveelzittenofstaan.Zorgvoorafwisselinginhetwerkrooster enleteropdatzeeengoedewerkhoudinghebben.Biedmedewerkerseventueeleentrainingaan.

• Maakvitaliteitendethuissituatiebespreekbaar.Zorgvooreensociaalveiligewerkomgeving.Roepmedewerkers diegrappenmakentenkostevananderentotdeorde.

• Houdenmedewerkerszichnietaandearboregels,danspreekjeheneropaan.Zijhebbeneenwettelijkeplicht ommeetewerkenaaneengezondeenveiligewerkomgeving.

Intimidatieopdewerkvloer

Intimidatieopdewerkvloerdoorcollega’sofleidinggevende(n)komthelaasvoor.

Voorbeeldenvanintimidatieopdewerkvloerzijn:

• bangmaken,bijvoorbeeldiemandbedreigenofuitschelden

• pesten:iemandtreiteren,negerenofbuitensluiten

• discriminatie:iemandtreiteren,negerenofbuitensluitenvanwegepersoonlijkekenmerken,bijvoorbeeldras, godsdienst,seksuelegeaardheidofeenhandicap

• seksueleintimidatie:verbaaloffysiekseksueelgrensoverschrijdendgedrag,bijvoorbeeldintiemevragen stellenofopmerkingenmaken,naariemandsborstenofbillenkijkenofongewensteaanrakingen.

Intimidatiedoorcollega’sofeenleidinggevendeisvaaknietgoedzichtbaarofaantoonbaar.Envaakschamen slachtofferszichervoor.Tochishetbelangrijkdatzo’nonveiligeenschadelijkesituatiestopt.Dusziejedit gebeurenopdewerkvloerofoverkomthetjouzelf?Blijfhiernietmeerondlopenmaarschakelhulpin,bijvoorbeeld vaneenvertrouwenspersoon.

Benjeverantwoordelijkvooreenveiligewerkvloer?Controleerregelmatigofmedewerkerszichdaadwerkelijk veiligvoelendoormetheningesprektegaan,opentestaanvoorsuggestiesenintegrijpenalsdatnodigis.

Ganaofjeeenvertrouwenspersoonkuntaanwijzenwaarmedewerkersmethunverhaalnaartoekunnenendie kanbemiddelenbijproblemenmetveiligheidopdewerkvloer.

Opdracht13 NederlandseArbeidsinspectie

a. WatzijndedriebelangrijkstetakenvandeNederlandseArbeidsinspectie?

b. WelkezesmaatregelenkandeNederlandseArbeidsinspectienemen?

c. Wanneerkrijgteenwerkgevereenboeterapport?Letop:erzijnmeerderejuisteantwoorden. bijeenernstigeovertreding bijmeerderelichteovertredingentegelijkertijd alsdewerkgeverhetnieteensismeteenwaarschuwing alseeneerdereovertredingnietisopgeheven

CONCEPT

6.6 Samenvatting

Hetisbelangrijkomveiligtewerken.DaaromisdeArboweter.Indiewetstaatdatwerknemersveiligengezond moetenkunnenwerken.Jekuntarbeidsbelastingervarendoorfysieke,psychosocialeoffysischeomstandigheden. Daarommoetdewerkgevereenarbozorgsysteemopzetten.

Werkenindehandelbetekentvaaktillenensomstrekkenenduwenbijhetverplaatsenvanartikelen.Ookzulje somslangachterdekassazittenofstaanofwerkenaaneenbureau.Daaromishetbelangrijkdatjeweethoeje dejuistewerkhoudingaanneemt.Ditisonderdeelvaneenergonomischewerkplek.

CONCEPT

Meteenrisico-inventarisatieen-evaluatie(RI&E)kunjeongezondeofgevaarlijkesituatiesinjebedrijfopsporen. Dewerkgevermoeteenplanvanaanpakmakenommaatregelentenemenomdewerkplekzoveiligengezond mogelijkinterichten.

Zijnerrisicosituaties,danheeftdewerknemerdeplichtomdietemelden,zodaterwataangedaankanworden. Gebeurentochongevallen,danisereenmeldingsplicht.

Maatregelendiejekuntnemenomrisico’steverlagenbeginnenbijdebronvandearbeidsbelasting.Kunjedie nietveranderen,dankunjetechnischeoforganisatorischemaatregelennemen.Alsookdatonvoldoendeis,zijn erpersoonlijkebeschermingsmiddelen(PBM’s)waarmeejeveiligenbeschermdaanhetwerkkunt.Tenslotte kunjemensenmetteksten,bordenofpictogrammenwijzenopgevaren.

DeArbowetisverderuitgesplitstineenArbobesluit,arborichtlijnenenarbocatalogi(perbranche).DeNederlandse ArbeidsinspectiecontroleertofdeArbowetwordtnageleefd.Centraalinalleactiviteitenrondarbobeleidstaat devitaliteitvandewerknemer.

Opdracht14 Indithuis…(plusopdracht)

GebruikhetstappenplanGrafischontwerpmaken.

Schrijftienkortehuisregelsvoordemedewerkersvanhetbedrijfwaarjewerkt.Laatziendatjebegrijptwathet doelvanarbobeleidisenschrijfregelswaarjejezelfookaanhoudt.

Eventueel:maakeenpostermetdaaropdezetienhuisregels.GebruikhetstappenplanGrafischontwerpmaken.

Opdracht15 Goedtillen(plusopdracht)

Werkintweetallen.Maaksameneenposterovergoedenfouttillen.

a. Eénvanjulliegaatindejuistetilhoudingstaanendoetalsofhijietsoptilt.Deandermaaktereenfotovan.

b. Nugaatdeanderineenverkeerdetilhoudingstaanendoetdiealsofhijietsoptilt.Ookdaarmaakjeeenfoto van.

c. Bespreekmetelkaarwaaromdeenehoudingjuistisendeanderehoudingniet.Alsjullieziendateenfoto betermoet,magjedieopnieuwmaken.

d. Maakeeninstructiepostervandefoto’swaaropjemetlijntjesentekstenduidelijkmaaktwathetverschilis tussengoedenfouttillen.

Leverjeinstructieposterinbijjedocent.

Opdracht16 Begrippentrainer

Jebentaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen. Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• Arbeidsomstandighedenwet

• Arbeidsongeval

• Arbobesluit

• Arbocatalogus

• Arbodienst

CONCEPT

• Arboregeling

• Arbowet

• Arbozorg

• Arbozorgsysteem

• Calamiteit

• Ergonomie

• Fysiekebelasting

• Fysischebelasting

• Geluidsoverlast

• Gevaarlijkestoffen

• Meldingsplicht

• NederlandseArbeidsinspectie

• Persoonlijkbeschermingsmiddel(PBM)

• Pictogram

• Planvanaanpak(PvA)

• Psychosocialebelasting

• Risico-inventarisatieen-evaluatie(RI&E)

• Risicosituatie

• Vitaliteit

• Werkdruk

• Werksfeer

• Werktijden

• Zelfinspectie

OmjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennenoefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Extraonlinemateriaal

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten. Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• Actieopdrachten

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

Hoofdstuk7

Brandenanderecalamiteiten

CONCEPT

BedrijvenvoereneenRI&Euitomonderanderebrandenanderecalamiteitenzoveelmogelijktevoorkomen. Brandmelderszijnverplichtinbedrijvenenwoonhuizen.Tochzijnerjaarlijksduizendenbedrijfsbrandenmetin enkelegevallenmiljoenenschadesofdodelijkeslachtoffers.

Debelangrijksteoorzaakvanbrandis‘menselijkhandelen’.Eensigarettenpeukdieblijftbranden,eenbrandbare stofdienietnetjesisopgeruimd.Andereoorzakenzijnbijvoorbeeldondeugdelijkeelektra,bozeklantenof blikseminslag.

Dekansopbrandofeenanderecalamiteitiskleinerwanneerjejehoudtaandewetteneninstructiesvoorgezond enveiligwerken.Vanbelangisdatderetailerzichookbezighoudtmetbrandpreventieendatmedewerkerszijn voorbereidopeeneventuelenoodsituatie.

Leerdoelen

• Jeweetwelkecalamiteitenindehandelkunnenvoorkomen.

• Jeweetwelkeroldebhv'erheeftineenbedrijf.

• Jehebtkennisvanbrandenwelkemaatregelenwordengenomenombrandtevoorkomen.

• Jeweethoejemoetomgaanmeteenovervalofagressie.

• JehebtkennisvanschoonmaakenHACCP.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpjeovereenontruiming.

a. Erkunnenverschillenderedenenzijnomeenbedrijfteontruimen,zoalseengaslek.Vianooduitgangenmoeten aanwezigenzosnelmogelijkhetpandverlaten. Welkeandereredenenkunnenerzijnomeenontruimingintezetten?

b. Hebjeopdeeenofanderemanierervaringmeteenontruiming,eenontruimingsoefeningofeennoodsituatie (vandichtbijofalstoeschouwer)?Bespreekdiesituatie.

CONCEPT

c. Bijeenontruimingishetbelangrijkomnietinpaniekteraken.Hebjijeenideehoejezultreagerenop onverwachte,bedreigendesituaties?

d. Hetbedrijfwaarjewerktgaatbedrijfshulpverlenersopleiden.Datzijnmedewerkersdieeenrolhebbenbij situatiesalseenontruiming.Geefjijjevrijwilligopvoorzo’ntraining?Waaromwelofniet?

7.1 Bedrijfshulpverlening(bhv)encalamiteiten

Jekuntalsbedrijftemakenkrijgenmetcalamiteiten.Eencalamiteitiseenonverwachtegebeurtenisdiegrote nadeligegevolgenheeft.Calamiteitenkomenzeldenvoor.Voorbeeldenzijneenbrand,eengaslek(ofandere lekkagevangevaarlijkestoffen),stroomuitval,eenzwaarongevalinhetbedrijf,eenbommeldingofaanslag,een arbeidsongevalofeenoverval.Medewerkersmoetenwetenwatzemoetendoenbijeencalamiteit.

Bedrijfshulpverlening

Omvoorbereidtezijnopeencalamiteitiselkewerkgeververplichtombedrijfshulpverlening(bhv)tehebben. Debedrijfshulpverleningbestaatuitmensendiezijngetraindomtekunnenoptredeninsituatiesdiedeveiligheid engezondheidbedreigenbinneneenbedrijf.Eenbhv’eraanstellenisalverplichtalstweeofmeermensenbijhet bedrijfwerken.

Bhv’erskunneneen(beginnende)brandblusseneneerstehulpverlenen.Ombhv’ertewordenmoetjeeencursus volgen.Eenbhv-certificaatiséénjaargeldig.Jestaatdanofficieelgeregistreerdalsbhv’er.Doorjaarlijkse herhalingscursussenhoudjejekennisbij.Inveelwinkelsisderetailmanager(ofassistent-manager)ookbhv’er.

Takenbhv’er

Detakenvandebhv’erzijn:

• eerstehulpbijongevallen(EHBO)verlenen

• brandbeperkenenbestrijdenendegevolgenvanongevallenbeperkenenbestrijden

• innoodsituatiesallewerknemersenalleandereaanwezigepersoneninhetbedrijfalarmerenenevacueren

• beslissen(inoverlegmetdewerkgever)ofbijeenongelukofcalamiteithulpvanbuitenhetbedrijfwordt ingeroepen,zoalsdepolitie,debrandweerofeenambulance.

Medischehulpmiddelen

Eenbelangrijkhulpmiddelvandebhv’erisdeverbandkoffer.Daarnaasthangenopsteedsmeerplaatsen,ookin grotewinkelsenwinkelcentra,AED’s.EenAED(AutomatedExternalDefibrillator)iseenapparaatdatgebruikt wordtwanneeriemandeenhartstilstandheeft.Iedereendieeenreanimatiecursusheeftgevolgd,kaneenAED bedienen.Alsdatnodigis,magiedereeneenAEDgebruiken.Datkanookeenklantzijndieassistentieverleent.

Hulpmiddelen voor de bhv’er

Verbandkoffer.

AED.

Nooddouche.

Hoofdstuk7 Brandenanderecalamiteiten

Pictogram verbandkoffer.

Pictogram AED.

CONCEPT

Pictogram nooddouche.

AllePLUS-supermarktenstellenAED24/7beschikbaaraanbuurtbewoners

GebruikvanAEDbinnenzesminutennahartstilstandvergrootkansopoverlevingaanzienlijk. PLUSsteltalseerstesupermarktdeAED’svanalle260PLUS-supermarktendagennachtbeschikbaarvoor buurtbewonersinnood.Desupermarktketenvoeltzich,alsMeestVerantwoordeSupermarkt,mede verantwoordelijkvoorhetwelzijnvandelokalesamenleving.Demeestehartstilstandenvindenplaatsin woonwijkenenomdatPLUSeenlandelijknetwerkinvaakdichtbevolktegebiedenheeft,wordtdekansgroter datereenAEDbeschikbaarisomdeslachtoffersvaneenhartstilstandsneltehelpen.DooreenAEDbinnenzes minutennaeenhartstilstandtegebruiken,vergrootjedekansopoverlevingaanzienlijk.

(...)

EenAEDindebuurtkanlevensredden

FlorisItalianer,directeurHartstichting:‘MooiinitiatiefvanPLUS. Elkjaarkrijgenzo’n17.000mensenbuitenhetziekenhuiseen hartstilstand.Alsjebinnenzesminutenstartmetreanimerenen eenAEDinzet,isdeoverlevingskanshetgrootst.DatPLUS aangemeldeAED’sbuitenaanhunwinkelsgaatophangen,helpt bijhetverbeterenvandeaanwezigheidvandezelevensreddende apparateninwoonwijken.Ikroepanderebedrijvenopomookhun steentjebijtedragenenhunAEDbuitenoptehangenenaante melden,zodatdeze24/7beschikbaaris.’

Hartstichting.

CONCEPT

AED bij PLUS.

Aantalbhv’ers

Hoeveelbhv’erserineenbedrijfmoetenzijnhangtafvanderisico’sinhetbedrijf.Ermoetaltijdminimaaléén bhv’eraanwezigzijninhetbedrijf.Hiermeehoudjerekeningtijdensvakanties,ziekteenwisselendeopeningstijden.

Bedrijvendiebijelkaarindebuurtzijngevestigd,zoalsineenwinkelcentrum,mogengezamenlijkde bedrijfshulpverleningorganiseren.Hierovermoetenafsprakenwordengemaakt.Deorganisatievande bedrijfshulpverleningmagdannietslechtsbijéénbedrijfliggen.Eenparticulierebewakingsdienstmagnietde takenvandebhv’ersovernemen.Dewetverbiedtdit,omdatbetrokkenheidvandeeigenwerknemersbijde bedrijfshulpverleningergbelangrijkis.Eenbedrijfmagalsaanvullingweleenparticulierebewakingsdienst inschakelen.

Calamiteitenplan

DebelangrijkstemaatregeldiejekuntnemeniscalamiteitenvoorkomendooreengrondigeRI&E.Datbegintbij eenschoonenveiliggebouwmetvoldoendevoorzieningenvoornoodsituatiesenonderzoeknaarmogelijke oorzakenvancalamiteiten,zoalsbrand.

Elkbedrijfmoeteencalamiteitenplanhebben.Eencalamiteitenplaniseendraaiboekwaarinstaataangegeven hoejemoethandelenbijeencalamiteit.Alsonverwachtsbranduitbreektofalseenovervalwordtgepleegd,lopen allemedewerkersbinnendewinkelgroterisico’s.Ookdeklantendieaanwezigzijnlopengevaar.Onderdeelvan eencalamiteitenplaniseenontruimingsplanmetontruimingsplattegronden.Hierinstaatbeschrevenhoehet pandsnelontruimdkanwordenbijeencalamiteit.

Derolvanbhv’ersbijeencalamiteit

Debhv’erswetenprecieswatinhetcalamiteitenplanstaat.Zijvoerenhetplanuitalsereencalamiteitis.Alle anderemedewerkers,dusookdedirecteur,moetenbijeencalamiteitdeinstructiesvandebhv’ersopvolgen.

Bijsommigecalamiteitenishetnodigdathetpandontruimdwordt,bijvoorbeeldbijbrandofeenbommelding.

Medewerkersenklantenmoetendanzosnelmogelijkhetgebouwverlaten.

Alsereenkleinecalamiteitis,bijvoorbeeldeenklein ongelukofeenkleinebrand,kunnendebhv’ersdejuiste hulpverlenen.Gaathetomeengrotecalamiteit,dan zaldebhv-ploegzosnelmogelijkdenodige hulpinstanties(politie,brandweeren/ofambulance) inschakelen.Debhv’ershebbendanalstaakdesituatie zostabielmogelijktehoudentotdatdehulpinstanties zijngearriveerd.

Opdracht2 Debhv’er

a. Welketakenkaneenbhv’eruitvoeren?Letop:erzijnmeerderejuisteantwoorden. eerstehulpbijongevallen eenwinkeldiefaanhouden beperkingenbestrijdingvaneenbeginnendebrand inhetgevalvannooddewinkelontruimen communiceren(metslachtoffersofhulpverleningsdiensten) noodmedicatietoedienen

b. Eenouderemevrouwisindewinkelgevallen.Zeheefthaarenkelgekneusd. Watkandebhv’erdoen?

Opdracht3 Calamiteiten

a. Watzijncalamiteiten?Beantwoorddezevraaginjeeigenwoorden.

b. Noteerminimaaldrieverschillendesoortencalamiteiten.

CONCEPT

Een bhv’er weet wat in het calamiteitenplan staat.

c. Inveelwinkelsisderetailmanagerookdebhv’er.Welkevoordelenheeftdat?Noemertwee.

Opdracht4 AED

a. NoteereenredenwaaromjeklantenomhulpzouvragenbijhetreanimerenofbijhetgebruikvandeAED.

b. SupermarktPLUShangtdeAED’sdiezijheeftbuitenop.Noteereenvoordeeleneennadeelvandezekeuze.

7.2 Brandpreventie

Eenvandecalamiteitenwaarmeejeineenbedrijftemakenkuntkrijgenisbrand.Daaromishetverplichtomeen aantalbrandvoorzieningentehebbeninjebedrijf.

Branddriehoek

Brandontstaatalsdevolgendedrieelementenaanwezigzijn.Ditnoemjedebranddriehoek:

• Brandbarestof,wantzonderbrandbarestoffenzalnietsbranden.

• Zuurstof:brandiseenreactiemetzuurstof.

• Deontbrandingstemperatuur:detemperatuurdienodigisomeenstoftelatenontbranden.Ditverschiltper materiaal.Materialenmeteenlageontbrandingstemperatuurnoemjebrandgevoelig.Materialenmeteen heelhogeontbrandingstemperatuurnoemjeonbrandbaar.

Branddriehoek.

CONCEPT

Deontbrandingstemperatuurkanvaneenluciferofaanstekerkomen,maarsomsiseenvonkalvoldoende.Als ietseenmaalbrandt,isdeontbrandingstemperatuurervanbereikt.

Eenbrandkandovendooreenvandedrieonderdelenvandebranddriehoekwegtehalen:

• Debrandstofkanopeennatuurlijkemanierverdwijnendoordathetvuurallesverbrandheeft.Ookkanhet doordebrandstofvanhetvuurwegtehalen.

• Zuurstofkunjeverwijderendoorramenendeurentesluiten.Ofbijvoorbeelddoorteblussenmeteen koolzuurblusserofhetgebruikvaneenblusdeken.

• Detemperatuurkunjeverlagendoordebrandteblussenmetwater.

Omdebrandveiligheidteverhogenkunjevoorzieningentreffenombrandtevoorkomenoftegentegaan.Dit noemjebrandpreventie.Preventieisvoorzieningentreffenomeengebeurtenis,zoalsbrand,tevoorkomenof tegentegaan.

Brandvoorkomen

Jekuntverschillendemaatregelennemenomtevoorkomendatbrandontstaat.Dezemaatregelenkunje onderverdeleninorganisatorische,technischeenbouwkundigemaatregelen.

Organisatorischemaatregelen

Eenbedrijfkansamenmetdemedewerkersderisico’sopbrandbeperken.Datdoejedooropeenveiligemanier tewerkenmetbrandgevoeligematerialenenapparatuur.Daarnaastishetbelangrijkdateenbeginnendebrand directwordtopgemerktenzominmogelijkdekanskrijgtomzichuittebreiden.

Voorbeeldenvanorganisatorischemaatregelendiejekuntnemenzijn:

• Zorgdataltijdeenbhv’eraanwezigisdieweetwatbijbrandmoetgebeuren.

• Zorgdatallemedewerkerswetenwatzemoetendoenbijeenbrandmeldingenwelkeinstructieszemoeten gevenaanklanten.

CONCEPT

• Zorgvoorordeennetheid,ookinhetmagazijnenindekantine.Ineenrommeligeruimtekansnellerbrand ontstaan,bijvoorbeelddoordatvieze,oudeelektrischeapparatuuroververhitraakten‘rommel’snellervlam vat.

• Hangbrandblussersopeentoegankelijkeplaats,zodatjeersnelengemakkelijkbijkunt.

• Zorgdatnooduitgangenaltijdvrijzijnentijdensdewerktijdennooitopslotzitten.

• Laatdebrandblusmiddelenminimaaleenspertweejaarcontroleren.

• Zorgvooreendegelijkontruimingsplanenontruimingsplattegronden.

Bijdeorganisatorischemaatregelenhoortookdatklantenenmedewerkerseenbijdrageleverenaandepreventie doorzichtehoudenaanderegels.Dieregelskunjeweergevenmetpictogrammen.

Open vuur en roken verboden.

Technischemaatregelen

Waarschuwing brandbare stoffen.

Verbodentoegangvooronbevoegden.

Ineenbedrijfspandkunjeookeenaantaltechnischemaatregelennemen,zoals:

• technischeinstallaties,bijvoorbeeldgasenelektra,latenaanleggendoorgecertificeerdevakmensen

• zorgenvoorbeveiligingsapparatuur,zoalssprinklers,blusmiddelenenrookmelders

• verlichtingvanvluchtroutes

• zorgendatdeelektrischeinstallatienietwordtoverbelast.

Bouwkundigemaatregelen

Bijdebouweninrichtingvaneenpandkunjebouwkundigemaatregelennemenomeenbrandtevoorkomenof degevolgenervantebeperken:

• brandveilige(isolatie)materialengebruiken

• brandwerenderuimten

• brandwerendedeurenenvoldoendenooduitgangen.

Blusmiddelenenmelders

Alstochbranduitbreekt,ishetbelangrijkdatjedaarvanzosnel mogelijkopdehoogtebent.Daarominstalleerjerookmelders (brandmelders).Eenrookmelderiseenapparaatdatreageertop rookdeeltjes.Zodrahetapparaatrookdeeltjesherkent,geefthet eenluidsignaalaf.Ookkaneenautomatischedoormeldingnaar debrandweerplaatsvinden.

Blusmiddelenzijnapparatenwaarmeejedebrandkuntblussen. Elkbedrijfmoetvoldoendeblusmiddelenhebben.Voorbeelden vanblusmiddelenzijnbrandslangenenbrandblussers.

CONCEPT

Rookmelder.

Sprinklerinstallatie

Eensprinklerinstallatiebeveiligteenheleruimteofheelgebouw.Eensprinklerinstallatieisgeschiktomeen beginnendebrandtebeheersenofteblussen.65%vandebrandenwordtmeteensprinklerinstallatieonderdrukt. Deinstallatiebestaatuitwaterleidingenwaaropsproeikoppenzijngemonteerd.Desprinkleropentautomatisch bijeenbepaaldetemperatuurensproeitdirectvanbovenafbluswateropdebrand.

WinkelcentrumApeldoornstaatblankdoorsprinklers

EensprinklerinstallatieheeftwinkelcentrumdeKorenpassageinApeldoorndonderdagonderwatergezet.Zo’n tienwinkelshebbenschadeopgelopen.

Mogelijkginghetmisbijhetvervenvaneenvandewinkelsindepassageinhetcentrumvandestad.‘Daarzijn schildersaanhetwerkmeteenspuitmachine.Ietsheeftervoorgezorgddatdesprinklerszijngesprongen’,vertelt MoniqueBeckersvanhetApeldoornsKoffiehuys.

Wachtenopdebrandweer

Haarzaakiseenvandewinkelsdiewaterschadeheeftopgelopen.Erwarentweemedewerkersaandeslaginde winkel,toenhetbrandalarmopeensafging.‘Erwasgeenbrand,maardesprinklerssproeidenzoharddathet hierhelemaalblankstond.’Deondernemersmoestenwachtenopdebrandweerdiedesprinklerinstallatieuit kwamzetten.‘Gelukkigwarenzeersnel,wanthethadnietveellangermoetenduren.Hetwaterliepbijmijalde kelderin.’

Voorraadgered

Deretailershebbensamenmetdebrandweerhetwinkelcentrumweereenbeetjedrooggetrokken.‘Nukomter eenschoonmaakbedrijfdatallesweggaatzuigen.Erkomtookdroogapparatuur.’EndatisvolgensBeckershard nodig:‘Devloer,hethoutwerk,allesisnat.Gelukkighebbenwedevoorraaddielangsdepuistondnogkunnen redden.’Deeigenaressezitnietbijdepakkenneer.‘Hetisheelvervelend,maarwebezorgensindskorthighteas endaargaanwegewoonmeedoor.Dusikgadeautoweerin.’

Waterschade door een sprinklerinstallatie.

Omroep Gelderland.

CONCEPT

Brandslangen

Eenbrandslangzitopgeroldopeenhaspelenisaangeslotenophetwaterleidingnet.Jegebruiktdebrandslang omeenbeginnendebrandteblussenoftevertragentotdebrandweereris.Brandslangenmoetenmetde waterstraal(van5meter)elkpuntinhetgebouwkunnenbereiken.Verstandigisomeenbrandslangnaastofbij denooduitgangteplaatsen.Vanafdezeplaatskandegenedieblustelkmomentbeslissenomhetpandalsnog teverlaten.

Hoegebruikjedebrandslang?

Debrandslangwerktalsvolgt:

• Roldeslangongeveer2meteraf.

• Draaidehoofdkraanvolledigopen.

• Doeeentestmetdesproeier.

• Roldandebrandslangverderuitinderichtingvandebrand.Doe dathetliefstnietalleen,maarmetmeerderepersonen.

• Zetdekraanvandespuitmondopenopdesproeistraalstand.

• Blusdebrand.

Brandslang.

Bijdebrandslangkomjevaaktweepictogrammentegen:

Pictogram brandslang.

Brandblussers

Pictogramgeendrinkwater.

CONCEPT

Nietallepandenhebbenbrandslangen,maarinelkwinkelpandmoetenbrandblussersaanwezigzijn.Een brandblusseriseencilindermetdaarineenblusmiddel,zoalspoederofschuim.Brandblussersmoetenopeen juisteenvasteplaatshangen,zodatjezebijbrandmeteenkuntpakkenengebruiken.

Brandblussersmoeten:

• eenvasteplaatsaandemuurhebben

• zichtbaarzijn

• toegankelijkzijn

• dooriedereentegebruikenzijn

• klaarzijnvoordirectgebruik.

Hoegebruikjeeenbrandblusser?

Opdebrandblusserstaateeninstructie.Inprincipegaatde bedieningalsvolgt:

• Neemhettoesteluitdehouder.

• Loopnaardevuurhaard.

• Verwijderdeborgpen.

• Richtdestraalpijp.

• Knijpdeafsluiterin.

Brandblusser.

Blusdeken

Destofvaneenblusdekenbestaatuitnietofzeerslechtbrandbaarmateriaal.Dedekenzorgtervoordatgeen nieuwezuurstofbijhetvuurkomt,waardoordebranddooft.Meteenblusdekenkunjeeenkleinebeginnende branddoven,bijvoorbeeldineenkeuken.Eenblusdekenisookgeschiktvooreenprullenbakbrand.

Hoofdstuk7 Brandenanderecalamiteiten

Blusdeken voor een beginnende brand.

Pictogram blusdeken.

CONCEPT

Opdracht5 Brandvoorkomen

a. Welkedrieelementenzijntegelijkertijdnodigvoorhetontstaanvanbrand?

b. Hetbestisombrandtevoorkomen.Noteertweevoorbeeldenvanhoejeditalsmedewerkerkuntdoen.

c. Noteertweebouwkundigemaatregelenombrandtevoorkomen.

d. Waaromkaneenbrandslanghetbestbijdenooduitganghangen? Kieshetjuisteantwoord.

Omdatdebrandweererzosnelbijkanalsdezehetpandbinnenkomt.

Zoweetjealtijdwaardebrandslangisalsjedienodighebt.

Vanafditpuntkunjetijdenshetblussenhetpandverlatenzodradatnodigis.

Omdatdaarvaakookeenwatertappuntisaangebracht.

Opdracht6 Pictogrammen

a. Welketweepictogrammenzijnafgebeeld?

brandblusser brandslang brandmelder branddeken telefoonvoorbrandalarm

b. Bekijkdeafbeeldingengeefaanwelkepictogrammendaaropzijnafgebeeld.Letop:meerdereantwoorden zijnjuist.

brandblusser brandslang

geendrinkwater hulppostbhv nooduitgang verbandkoffer

c. Joeriewerktineenwarenhuis.Debrandslanghangtmiddeninhetmagazijn. Isditeengeschikteplaats?Maakhetantwoordcompleet.

CONCEPT

Ditis degeschikteplaats.Debrandslangkanhetbestbijde hangen,wantvanafditpuntkunjetijdenshetblussen indiendatnodigis.

Hoofdstuk7 Brandenanderecalamiteiten

Opdracht7 Brand

a. Alserbrandis,zijndrieonderdelentegelijkaanwezig.Hoenoemjedieonderdelensamen?Kieshetjuiste antwoord.

brandpreventie branddriehoek

organisatorische,technischeenbouwkundigemaatregelen brandpictogrammen

CONCEPT

b. Vuldetabelaanmethetelementeneenkortebeschrijvingvanhoejeditelementuitdebranddriehoekkunt bestrijden.

Onderdeel

Hoetebestrijden?

Brandbarestofverwijderen.

Ramenendeurensluiten,zodatdezuurstofopraakt.

Ontbrandingstemperatuur

c. Waarommoetjebijbrandeerstaaneendeurvoelenvoordatjedieopent?

Opdracht8 Blusdeken

a. Kieshetjuistewoord.

Hetgebruikvaneenblusdekenvoordezebrandiswel/nieteenjuistetoepassingvandeblusdeken.

Bekijkhetfilmpje.

b. Waarommagjebrandendvetnooitmetwaterblussen?

c. Watkunjeookdoenomeenbrandineenpanmetvetteblussen?Kieshetjuisteantwoord. depanbeetpakkenenomgooien dekselopdepandoen eenbrandstoftoevoegen niets

Opdracht9 Organisatorischemaatregelen

a. Watzijnvoorbeeldenvan organisatorische maatregelenombrandtevoorkomen?Letop:meerdereantwoorden zijnjuist.

Installeereensprinklerinstallatie.

Zorgvooreenontruimingsplanenontruimingsplattegronden.

Zorgdatallemedewerkerswetenwelkeinstructieszeklantenmoetengevenbijeenbrandmelding.

HoudjebijeenverbouwingaanhetBouwbesluit.

Hangbrandblussersopeentoegankelijkeplaats,zodatjeersnelengemakkelijkbijkunt.

Laatdeinstallatieaanleggendooreenvakman.

Laatdeblusmiddelenminimaaleenspertweejaarcontroleren.

Gaveiligommetelektrischeapparaten.

Zorgvoorvoldoendenooduitgangen.

Zorgvoorordeennetheid,ookinhetmagazijnenindekantine.

BrandbijJasmin

CONCEPT

Jasminheefteensieradenwinkel.Zeheefttweemedewerkers.Opeendagbreekterbranduit.Opdatmoment ishetbehoorlijkdrukindewinkel.Deklantenrakeninpaniekenverdringenelkaarombijdeuitgangtekomen. Demedewerkerskijkenhethulpeloosaan.

b. WelkeorganisatorischemaatregelheeftJasminnietgetroffen?

BrandbijTamara

Tamaraheefteenkaaswinkel.Opeendagbreekterbranduit.MedewerkerJaydenzietdebrandheteerst.Hij rentnaardebrandblusser,maardiehangthelemaalbijdeachterdeurvanhetmagazijn.

c. WelkeorganisatorischemaatregelheeftTamaranietgetroffen?

7.3 Brandenontruimen

Alsbranduitbreektineenbedrijf,blijfdankalm.Somskunjeeenbeginnendebrandzelfblussen.Jemoetdan weldejuistemiddelenhebben,zoalseenbrandslangofeendraagbarebrandblusser.Ookmoetjewetenwelk blusmiddeljemoetgebruikenomdebrandteblussen.Houdtijdenshetblussenindegatenofjezondermoeite

engevaarderuimtenogkuntverlaten.Kunjedebrandnietmeerbeheersen,danmoetjedirectweggaan.Bij brandisrookdoodsoorzaaknummeréén.Inrookzittenvaakgiftigegassenenrookverspreidtzichsnellerdan vuur.

Vóórdeontruiming

Deenebrandisdeandereniet.Eenbrandkan razendsnelomzichheengrijpen.Danmoeten medewerkersenklantenzosnelmogelijkdewinkel kunnenverlaten.

Bhv’erszijnhiervoorspeciaalopgeleid.Debhv’erkan demedewerkersenklanteninstructiesgevenoverwat zemoetendoen.

Aandeuitvoeringvaneenontruiminggaantwee stappenvooraf:

• demeldingvandebrand

• hetverzamelenvandebhv-ploeg.

CONCEPT

Meldingvandebrand

Ontdekjezelfeenbrand,meldditdanzosnelmogelijkbijdebhv’er.Indemeestewinkelsiseenspecialecode afgesprokenomaandeleidinggevendeendebhv’ertemeldendaterbrandofeenanderecalamiteitis.

Pictogram brandmelder.

Issprakevaneenbeginnendebrand,dankunjeproberenomdezezelfteblussen.Denkdaarbijindeeersteplaats altijdaanjeeigenveiligheid.Schakelzosnelmogelijkeenbhv’erin.

Jekunteventueeldebrandmelderinslaan.Datstelthetmeldsysteemvandewinkelinwerking.

Meestalzaldebhv’erhetalarmnummerbellen.Vervolgensishetbelangrijkdatjedetelefoonlijnvrijhoudt,zodat jebereikbaarbentvoordehulpdiensten.

Zijnbhv’ersnietbereikbaarenkunjedebrandnietzelfblussen,beldanzelf112.Demedewerkervande alarmcentralezorgtdatdejuistehulpdienstmeteenwordtingeschakeld.

Brand in een winkel.

Brandmelder.

112bellenbijbrand

112beljealleenalsjedirecthulpdienstennodighebtenergeenbhv’erindebuurtisomtebellen.

CONCEPT

Hebje112aandetelefoon,zorgerdanvoordatzijdevolgendeinformatiekrijgen:

• delocatievandebrand

• hetsoortmateriaaldatinbrandstaat

• deomvangvandebrand

• oferslachtoffersofvermistenzijn

• bijzondereomstandigheden,zoalsdeaanwezigheidvangevaarlijkestoffenofexplosievegoederen.

Volgdeinstructiesvanhulpdienstenop.Wachtdehulpdienstenbuitenhetpandop.

Meldeenbrandnooitdoor‘Brand!’teroepen.Dekansisdangrootdatpaniekindewinkelontstaat.Hetisjuist belangrijkdatiedereenkalmblijft.Krijgjevandebhv’erofviadealarmcodetehorendaterbrandis,doedanhet volgende:

• Maakgeengebruikvandeliftenenroltrappen.

• Ganietnaardebrand,maarnaarjevastewerkplek.

• Wachtverdereinstructiesvandebhv’eraf.

Verzamelenbhv-ploeg

Zodradebrandbijdebhv’ersgemeldis,komenzijinactie.Debhv’erbeoordeeltdeernstvandebrandenschakelt zonodighulpdienstenin.Debhv’erkaneenbeginnendebrandblussen.Daarnaastishetzijntaakomde medewerkersenklantendiegewondzijngeraakttehelpenenalleaanwezigeninveiligheidtebrengen.

Ontruimingsplan

Inelkbedrijfmoetereenontruimingsplanzijn.Ineenontruimingsplanstaandefunctie,takenenbevoegdheden vandebedrijfshulpverleningbeschreven.Inhetplanstaathoehetbedrijfmoetwordenontruimd,hoewordt gecommuniceerd,demanierwaaropdehulpdienstenwordenopgevangenenwiedeleidingheeft.

Devolgendeonderdelenkunjeineenontruimingsplanterugvinden:

Hoofdstuk7 Brandenanderecalamiteiten

Beschrijvingvanhetpand

CONCEPT

Inhetontruimingsplanstaandeeigenschappenvanhetpandbeschreven.Erstaatinhoeveelverdiepingener zijnenwelkeruimtenerperverdiepingzijn.Ookstaaterinhoederuimtenenverdiepingenbereikbaarzijn, bijvoorbeeldmetdetrap,lift,roltrapenbrandtrapaandebuitenzijde.

Wijzevanmelden

Inhetontruimingsplanstaatookbeschrevenhoeeencalamiteitofbrandgemeldwordt.Datkanbijvoorbeeldvia eencode,viaeenalarmknopofviadereceptie.Hetmeldenbestaatuit:

• internalarm

• externalarm.

Intern alarm

Ineenontruimingsplanstaathoejeinternalarmslaat,welkemensenopdehoogtemoetenwordengebrachten opwelkewijzedatmoetgebeuren.Vandezemensenstaandenamenentelefoonnummersgenoteerd.

Extern alarm

Bijdemeestecalamiteitenmoetjeookexternalarmslaan.Jehebtdebrandweer,depolitieofeenambulance nodig.Inhetontruimingsplanstaatbeschrevenwiewanneerdehulpdiensteninschakelt.

Spoed

112 Brandweer

Geenspoed

Plaatselijktelefoonnummer

0900-8844 112 Politie

Ambulance

Plaatselijktelefoonnummer 112

Hulpdiensten.

Verzamelplaats

CONCEPT

Deverzamelplaatsiseenplaatsbuitenhetpandwaariedereennaartoegaatbijeenontruiming.Allemedewerkers enklantenmoetennaardezeplektoegaan.

Zokunjecontrolerenofiedereenhetpandveiligheeftverlaten.Iederemedewerkermoetwetenwaarde verzamelplaatsis.

Vluchtrouteenplattegrond

Ineenpandmoetenvluchtrouteszijndiejekuntvolgenbijeencalamiteit.Inhetontruimingsplanstaatper verdiepingen/ofruimtewatdejuistevluchtrouteis.Ookwordendenooduitgangenaangegeven.

Nooduitgang.

voor de verzamelplaats.

Inhetontruimingsplanstaateenontruimingsplattegrondvanalleverdiepingenvanhetpand.De ontruimingsplattegrondenhangenookopelkeverdiepingvanhetgebouw.Opdeplattegrondstaande nooduitgangen,vluchtroutesenaanwezigeblusapparatuuraangegeven.Doorcalamiteitenkunnenvluchtroutes geblokkeerdraken.Daarommoetinhetontruimingsplanookstaanwelkealternatievevluchtrouteserzijnen wanneerjedezeandereroutesmoetgebruiken.

Pictogram

Vluchtweg.

CONCEPT

Ontruimingsplattegrond.

Oefenen

Eenontruimingmoetjeregelmatigoefenen,tenminsteéénkeerperjaar.Iedereenweetdanwathijmoetdoen. Eenandervoordeelisdatjetijdenseenoefeningontdektofhetontruimingsplanklopt.Inhetontruimingsplan staatwanneerenhoevaakdeontruiminggeoefendwordt.Erzijntweesoortenoefeningen:

1. demedewerkerszijnopdehoogtevandeoefening

Demedewerkerszijnvantevorenopdehoogtegebrachtenwetenwatvanhenwordtverwacht.

2. demedewerkerszijnnietopdehoogtevandeoefening

Deoefeningwordtopeenonverwachttijdstipgehouden.

Inbeidegevallenishetverstandigdeplaatselijkebrandweervoorafopdehoogtetebrengenvandevoorgenomen oefening,zodatbekendisdathetomeenoefeninggaatennietomeenechtebrand.

Toetsingontruimingsplan

Hetontruimingsplanmoetzózijndatdebrandweerhetkantoetsen.Alshetontruimingsplandeel uitmaaktvaneenbedrijfsnoodplanofbedrijfshulpverleningsplan,moetheteenzelfstandigenuitneembaarstuk zijn.

Eenontruimingsplanvangebouwenisverplichtvolgensdebouwverordening,deArbowetenhetArbobesluit. Hetkandanookvoorkomendathetplannietalleengetoetstwordtdoordebrandweer,maarookdoorde NederlandseArbeidsinspectieofeenarbodienst.

Ontruimingsoefening.

Brandweer.nl.

CONCEPT

Opdracht10 Hetisspannend!

a. Jeontdekteenbrandinhetmagazijn,maarjekuntdebhv’ernietbereiken.Jebelt112.Welkeinformatiegeef jeaandebrandweer?

b. Watmoetergebeurenalsereencalamiteitis?Zetdestappenindejuistevolgorde.

Hetpandontruimen.

Decalamiteitmelden.

Debhv-ploegkomtinactie.

Demedewerkersenklantenopvangen.

Dealarmtoestandbeëindigen.

Hoofdstuk7 Brandenanderecalamiteiten

Opdracht11 Waarom?

a. Maakdezinaf. Mensenmogendeverzamelplaatspasverlatenalsdebhv’erdataangeeft,want

b. Kiesdejuistetweeantwoordenomdebeweringkloppendtemaken. Eenontruimingsplanmoetjeregelmatigoefenen omdatiedereendanookbijeenechtecalamiteitweetwathijmoetdoen. omdatditplanregelmatigwijzigt.

omdateencorrecteenveiligeontruimingergmoeilijkengevaarlijkis. omdatjezokuntontdekkenofzakeninhetplannietkloppen.

CONCEPT

Opdracht12 Ontruimingsplan

Bekijkdeonderdelenvanhetontruimingsplanenbeantwoorddevragen.

a. Kieshetjuisteantwoord. Debrandslanghangt: indewinkel bijdekast inhetkeukentje indebakkerij inhetkantoor bijdeachteruitgang

CONCEPT

b. Noteereenvoordeeleneennadeelvandeplaatsingvandebrandslangopdezeplek.

c. Jebentindebakkerij.Welkekantmoetjeopvluchtenbijbrand? viadegangnaardevooruitgang viadegangnaardeachteruitgang

d. Jestaatachterdetoonbank.Waarvluchtjeheen?Maakdezinnenaf.

Alsjebijdetoonbankstaat,vluchtjedoorde Jelooptvervolgensnaarde ,wantdaarisde waargecontroleerdwordt ofallemedewerkersveilighetpandhebbenkunnenverlaten.

e. Welkblusmiddelmisjeopdeplattegrond?

f. Hiernastaanenkeleonderdelenvaneenontruimingsplan. Welkonderdeelontbreekt?

• verzamelplaats

• wijzevanmelden

• beschrijvingvanhetpand

• beëindigingalarmtoestand

• oefenen

• g. Watiseenalternatievevluchtrouteenwaaromisdezebelangrijk?

7.4 Aansturenbijbrandofanderecalamiteiten

Plannen,zoalseencalamiteitenplaneneenontruimingsplan,maakjeindehoopdatjezenietnodighebt.Maar zemoetenwelopordezijnenbijgehoudenworden.Alsleidinggevendemeteenbhv-opleidingkunjeeentaak hebbeninhetopstellenofbijhoudenvaneencalamiteiten-ofontruimingsplan.Ofjehebteenrolbijhetontruimen alszicheencalamiteitvoordoet.

Voorhetgevaldat...

AandeorganisatievandebedrijfshulpverleninggaatdeRI&Evooraf.Daaruitkomtnaarvorenwaaraanjeinjouw situatieaandachtmoetbesteden.Veelbedrijvenbeschrijvenderolvanbhv’ersinhetcalamiteitenplan.Jelegt vastwaardegevaarlijkesituatieszichkunnenvoordoenenwiewatdoet.Sommigegroterebedrijvenhebbeneen apartbedrijfshulpverleningsplanalsonderdeelvanhetcalamiteitenplan.

Bhv’erisdebaas

Bijeencalamiteitheeftdebhv-ploegdeleiding,nietde managerofondernemer.Veelmedewerkershebben ooktijdenseencalamiteitdeneigingomdeinstructies vandeleidinggevendeoptevolgen,maardatisbijeen calamiteitniethetgeval.Wiedebhv’erszijnziejeaan dehesjesdiezedragen.Datzijndemensendietijdens eencalamiteitdeleidinghebben.

CONCEPT

Herkenbaar als bhv’er.

Brandveiligheidinbouwen

DevoorschriftenoverbrandveiligheidingebouwenstaaninhetBouwbesluit.Datisopgestelddoordeoverheid. Degebruikervanhetpandisverantwoordelijkvoordeveiligheidvanallemensendiehetpandbezoeken.Het Bouwbesluitwordtjaarlijksaangepast,omdaterookophetgebiedvanveiligheidenbouwenjaarlijksnieuwe ontwikkelingenzijn.

Brandklassen

Bijhetaanschaffenvanblusmiddelenmoetjealvantevorennadenkenoverhetsoortbranddatkanontstaanin dewinkelofhetmagazijn.Hetsoortbrandwaarmeejetemakenhebtnoemjeookweldebrandklasse.Deindeling vanbrandklassenisgebaseerdopdebrandstof(organisch,vloeibaar,gasvormig,metaalenolie/vetten)vande brand.

Brandklasse

Betekenis

BrandklasseA

Brandenvanvastestoffen,zoalshout,textielenschuimrubber.

BrandklasseB

Brandenvanvloeibareofvloeibaarwordendestoffen.Bijvoorbeeldbenzine,alcohol,vet enasfalt.

BrandklasseC

Brandenvangassen,zoalspropaan,butaanenaardgas.

Brandklasse

Betekenis

BrandklasseD

Brandenvanmetalen.Bijvoorbeeldmagnesium,kaliumenaluminium.

CONCEPT

BrandklasseF

Brandenvanzeerheteoliënenvetten(meerdanvijfliter).Bijvoorbeeldfrituurovens.

BrandklasseEbestaatnietmeer.Vroegerwerddezegebruiktomeenelektriciteitsbrandaante duiden.Maaromdatelektriciteitzelfnietbrandt,isdezebrandklasseafgeschaft.

Welkebrandblussergebruikje?

Welkebrandblusserjenodighebtisafhankelijkvanwatinbrandstaat.Insommigegevallenkanhetverkeerde blusmiddelzelfsgevaarlijkzijn.Opdebrandblusserismetdelettervandebrandklasseaangegevenwelkebrand jemetdezeblusserkuntblussen.

Erkunnenmeerlettersopeenbrandblusserstaan.Inhetoverzichtstaatinhetkortinformatieoverdeverschillende manierenomeenbrandteblussenmetdaarbijdevoor-ennadelen.

Manierenomeenbrandteblussenendevoor-ennadelen

Blusmiddel

Water

Poederblusser

Geschiktvoor brandklasse(n)

A,B,C(enD,mits speciaalpoeder)

•

Voordelen

Nadelen

• • Elektrischgeleidend Grootkoelendvermogen

• Veroorzaaktwaterschade

• Weiniggeschiktindiengeen ervaring

• • Koektaan Nietelektrischgeleidend

• Bruikbaaringeslotenruimten waarinzichnogpersonen bevinden

Nadienmoeilijkte verwijderen

Blusmiddel

Geschiktvoor brandklasse(n)

Schuim/sproeiblusser

Voordelen

Blussermet koolzuurgas (koolstofdioxide, CO2)

Vetbrandblusser (chemisch blusschuim)

•

Nadelen

• • Geenkoelendvermogen Nietvorstgevoelig

• Irriteert

CONCEPT

Welkblusmiddelisgeschikt?

Breedblusoppervlak

• bruikbaartot-20°C

•

• Veroorzaaktroest,dienade brandverwijderdmoet worden

• Ooktegebruikenalsjenog nooiteenbrandhebtgeblust

• Grootgebruiksgemak

• Ineengeslotenruimte inzetbaarzonderneveneffect oppersonen

Nietelektrischgeleidend

•

• Verdrijftdezuurstof (verstikkendvoormensen)

• Geennevenschade

• Nietvorstgevoelig

• Ongeschiktvoorzware gloedhaarden(dringterniet in)

• Zwaarblustoestel

• Nietgeschiktvoor ongeoefenden

• • Agressievestof Grotebluscapaciteitvoorveten olie

• Veelstoomontwikkeling

• Chemischblusschuimdateen bindingaangaatmethet frituurvetofdeheteolie Azijnachtigegeur

• Dektbeteraf

• Heefteenkoelendewerking

Indetabelstaatwelkmiddelgeschiktisvooreenbepaaldebrandklasseenwelkblusmiddelnietgeschiktisofde brandergermaakt.

CONCEPT

Welkebrandblusserinwinkelenmagazijn?

Alsvooralvastestoffenineenbedrijfenmagazijnaanwezigzijn(klasse-A-brand),kunjekiezenuitdrie blusmiddelen:water,poederofschuim.Waterheeftalsrisicodathetelektriciteitgeleidteneenschokkan veroorzakenalselektriciteitskabelsbetrokkenzijnbijdebrand.Poederblussersveroorzakenveelschadeaande artikelen,omdatpoedermoeilijkteverwijderenis.Deschuimblusserzaldaaromvaakdeeerstekeuzezijnin winkelsenmagazijnen.Deschuimblusseriswelietsduurder.

Hebjespecialeartikelenwaaronderookbrandbarestoffen,zoalsbijeendrogistofverfwinkel,dankunjetemaken hebbenmeteenklasse-B-brand.Jekuntookdankiezenuiteenpoederblusserofeenschuimblusser,maarniet voorwater.Gaathetomeenruimtewaargeenmensenzijn,danzoujeeenCO₂-blusserkunnenoverwegen.Maar ditiseenzwareblusserendezeisalleendoorgeoefendentebedienen.Daaromisdatmeestalgeengeschikte keus.

Onderhoud

Hetonderhoudgaatwatverderdanalleenschoonmaken.Jemoeternamelijkookvoorzorgendatde verkoopruimteeraltijdnetjesblijftuitzien.Dingendiekapotzijnmoetjevervangenenwaarnodigmoetje onderhoudplegen.

Ditbetekentindepraktijkbijvoorbeeld:

• Barstenin(etalage)ruitenlaatjedirectrepareren.

• Alsopeenmeubelvlekkenzittendienietmeerverwijderdkunnenworden:meubelvervangenoflaten schilderen/opknappen.

• Kapottelampendirectvervangen.

• Schilderwerkbinnenenbuitenmoetregelmatignagekekenworden.

• Viezeofkapottereclameborden:schoonmakenofvervangen.

Hoofdstuk7 Brandenandere

Schoonmaak-enonderhoudstakenmogenvoorklantennooittotoverlastleiden.Deklantgaat altijdvoor.Ziejeeenmedewerkerschoonmakenterwijlklantenwachtenomgeholpenteworden, onderneemdandirectactie.

Opdracht13 Bhv

a. Hetnoodnummervandehulpdienstenis112.Noteertweeargumentenomjuistditnummertegebruiken voorhulpdiensten.

CONCEPT

b. Alsaltijdminimaaléénbedrijfshulpverlenerinhetbedrijfaanwezigmoetzijn,hoeveelmensenzoujedan opleidenineenbedrijfmetvijftienmedewerkers?

c. Steldatallemedewerkersinhetbedrijfzijnopgeleidalsbhv’er.Waarmeemoetjedanrekeninghouden?

Opdracht14 Brandklasse

a. BrandenwordenonderverdeeldindeklassenA,B,C,DenF. Geefbijelkebrandklassehetbijbehorendesoortmateriaalaan.

Geefookbijelkebrandklasseeenvoorbeeldvanhetmateriaaldatbijdiebrandklassehoort.

b. WelkeblusmiddelenzijnbruikbaarvooreenbrandinklasseA?Letop:meerdereantwoordenzijnjuist.

ABC-poederblusser

CO2-blusser

D-poederblusser schuim-/sproeiblusser

water

c. WaaromgebruikjevooreenbrandinklasseAbijvoorkeurgeenvetbrandblusser,hoeweljedebranddaarmee weluitkuntkrijgen?

Opdracht15 Brandenblussen

a. Welkebrandklasseishet?

Kiesdejuistebrandklasseomhetantwoordkloppendtemaken.

• Bijbrandenvangassen,zoalspropaanenbutaan,kunjetemakenkrijgenmetbrandeninklasseC/A/B

• Bijvastestoffen,zoalspapierentextiel,kunjetemakenkrijgenmetbrandeninklasseA/B/C

• Alsjeeensnackhoekmetfrituurhebtalsoliebollenbakker,kunjetemakenkrijgenmetbrandeninklasse F/D/E

Brandblussersindemodewinkel

Jebentleidinggevendeineentextielbedrijfmetmagazijnvooronline-enofflineverkopenvanintotaalongeveer 450vierkantemeter.Magazijnenwinkelzijnbijnaevengroot.Jebentverantwoordelijkvoorhetcalamiteitenplan enbezigmetdeaanschafvannieuwebrandblussers.

b. Aangeradenisomper150vierkantemetereenbrandblusserneertezetten.Hoeveelbrandblussersschafje aan?Legjeantwoorduit.

c. Welkebrandklassekiesjeenwelksoortblusserpastdaarvolgensjouhetbestbij?

d. Hoevaakmoetjedebrandblusserslateninspecteren?Kieshetjuisteantwoord. tweekeerperjaar jaarlijks

éénkeerindetweejaar nooit

CONCEPT

7.5 Calamiteitenopdewerkvloer

Helaaskunjeineenbedrijftemakenkrijgenmetcalamiteitenalscriminaliteitenagressie.Omjemedewerkers enjebedrijfzoveelmogelijktebeschermentegendeschadelijkegevolgenvancriminaliteitenagressieishet nodigdatjepreventievemaatregelenneemt.Bedrijvenhebbendaarvooreenbeveiligingsplan.

Eenbeveiligingsplanwaarborgtdatiedereenveiligzijnwerkkandoen.Zo’nplaniseenaanpakomhetwerkzo veiligmogelijktehoudenencriminaliteitenagressietegentegaan.

Eenvandeuitwerkingenvanhetbeveiligingsplaniseenovervalpreventieplan.Hierinbeschrijfjespecifiekwat jekuntdoenomovervallentevoorkomenenwatjekuntdoennadateenovervalheeftplaatsgevonden.

Criminaliteit

Eencalamiteitdieveelvoorkomtiscriminaliteit.Erzijnverschillendevormenvancriminaliteit:

• diefstal

Eenartikelzonderbetalenmeenemen.

• fraude

Personen,bedrijvenofdeoverheidbedriegen.Zakenwordenandersvoorgestelddanzezijnomeenvoordeel tebehalentenkostevananderen.

• cybercrime

CriminaliteitdiegepleegdwordtmetICT-middelen.

• zakkenrollen

Hetstelenvanwaardevollezakendieiemandmeeneemtinzijnkledingoftas.

• overval

Eenaanvalmetgeweldofhetdreigenmetgeweld.

Elkevormvancriminaliteitbestrijdjemetanderemiddelen.Inhetalgemeenkunjedemaatregelendiejekunt nemenomcriminaliteittegentegaanindelenindriesoortenmaatregelen:

Bouwkundigeentechnischemaatregelenzorgenervoordathetmensenmetcriminelebedoelingenzomoeilijk mogelijkwordtgemaaktendathetzezoveelmogelijktijdkostomhetpandbinnentekomen.

Bouwkundigemaatregelen

Bouwkundigemaatregelenzijnaanpassingenaanhetgebouwofophetterrein.Voorbeeldenvanbouwkundige maatregelenzijnextrasterkglas,tralies,rolluiken,eenkluisvoorhetgeldofdureartikelenenslotenopdeuren vanhetbedrijf.Eenslagboomofhekaansluitendopdeafrasteringvanhetterreinisookeenvoorbeeldvaneen bouwkundigemaatregel.

CONCEPT

De slagboom hoort bij het pand.

Eenbelangrijkebouwkundigemaatregelisookdatjezichthebtvanbinnennaarbuitenenomgekeerd.

Bouwkundigemaatregelenneemjemeestalbijjebedrijfbouwenofverbouwen.Hetonderscheidmettechnische maatregelenisnietaltijdevenscherp.

Technischemaatregelen

Camerasystemenenspiegelsinenbuitenhetbedrijf zijntechnischemaatregelenwaarmeejemensenkunt observeren.Ditsoortmaatregelenkandieven afschrikkenenachterafhelpenbijdevaststellingvan diefstal.Bijhetgebruikvanbewakingscamera’smoet jewelduidelijkaangevendatzeerzijn,zowelrichting klantenalsrichtingpersoneel. Veeldiefstallenwordengepleegddoorheteigen personeel.Daaromzijnookinhetmagazijnenbij uitgangenbewakingssystemennodig,zoalscamera’s enalarminstallatiesopnooddeuren.

Beveiligingslabel in kleding.

Anderetechnischemiddelenzijnbijvoorbeeld(inkt)tags ofbeveiligingslabelsenbeveiligingspoortjes,dievaakwordengebruiktinderetail.

Organisatorischemaatregelen

Organisatorischemaatregelenhebbentemakenmetregelsenafsprakenineenorganisatie.Personeel bewustmakenkanbijdragenaanhetverminderenvancriminaliteit.Doortrainingenopleidingkunnenmedewerkers lerenomcriminaliteittevoorkomen.Ookeenbeveiligingsbedrijfinhureniseenorganisatorischemaatregel.

Overvalenagressie

Bedrijvenkunnentemakenkrijgenmetcriminaliteitenagressieindevormvaneenovervalenagressiedoor klanten.Eenbedrijfkanverschillendemaatregelennemenomeenovervaltevoorkomen.Diekunjebeschrijven ineenovervalpreventieplan.

Hoemoetjehandelentijdenseenoverval?

CONCEPT

Watmoetjedoenalsjemeteenovervaltemakenkrijgt?Letallereerstopjeeigenveiligheid,dievanjecollega’s endievanjeklanten.DaarnaastwordthetRAAK-principegehanteerd.

Rustigblijven:dedaderskomennietvoorjou,maarvoorgeldofgoederen.

Accepteren:accepteerdatgedreigdwordtmeteenechtwapenendatdedadereventueelbereidis omdattegebruiken.

Afgeven:geefafwatwordtgevraagdenvoorkomdeindrukdatjeopzettelijktegenwerkt.

Kijken:depolitiekandadershetbestensnelstopsporenalszeeenduidelijksignalementheeft. K

Hoemoetjehandelennaeenoverval?

Alsdeovervallerwegis,doedanhetvolgende:

• Observeerinwelkerichtingdeovervaller(s)vlucht(en).

• Bel112ofdrukopdealarmknopalsdieeris.

• Houddetelefoonvrij,zodatjebereikbaarbentvoorhulpdiensten.

• Sluithetbedrijfspanddirectaf.Laatgeenmensenmeerbinnenengeefookgeeninformatieaanomstanders.

• Stelaanwezigeklantengerust.

• Vraagdeaanwezigenomteblijven,zodatzijhunverklaringkunnenafleggenaandepolitie.Willenmensen weg,vraagdanomeennaamentelefoonnummer,zodatdepolitielatercontactmethenkanopnemen.

• Geefalleinformatiedooraandepolitie,ookallijktdieinformatienietbelangrijk.

• Raaknietsaanenwisgeensporenuit.

• Wachtopdepolitie.

Hoofdstuk

NaeenovervalofeendiefstalkunjecontactopnemenmetSlachtofferhulpNederland.Wijsjemedewerkersop demogelijkheidomgebruiktemakenvanSlachtofferhulpNederland. Mensenverschilleninhetverwerkenvanuitzonderlijkesituaties.Deeengaatfluitendverder,maarvoordeander kaneen‘kleinegebeurtenis’(zoalsopafstandeenovervalmeemakenzondererzelfbijbetrokkentezijn)al vervelendegevolgenhebben.

SlachtofferhulpNederlandhelptnaeenmisdrijf,verkeersongelukofcalamiteit.Benjeslachtoffer, getuigeofnabestaande?Zijondersteunenjeopjuridisch,praktischofemotioneelgebied.Dehulp isaltijdgratisenindebuurt.

CONCEPT

Bedrijvenhebbendehulpverleningookvaakinterngeregeld,ofuitbesteedaaneendaaringespecialiseerdbedrijf.

Slachtofferhulp.nl.

Agressieenvernieling

Behalvemetcriminaliteitenovervallenkunjetemakenkrijgenmetagressieenvernieling.Dathoeftnietaltijd tegenjougerichttezijn.Hetkanzijndaterietsgebeurtinhetbedrijfwaardooreenklantagressiefwordtofiets vernielt.

Isdeagressieweltegenjougericht,hanteerdandeSTOP-formule:

S

T

O

P

Stoomafblazen:laatdeklantevenuitrazen.

Totdeorderoepen:roepdeklanttotdeorde.

Opnieuwbeginnen:beginhetgesprekopnieuw.

Passenbijherhaling:stophetgesprek.

Alsmedewerkerstemakenkrijgenmeteenagressieveklant,ishetverstandigdatzehieroverinbijvoorbeeldeen werkoverlegpratenmetcollega’sen/ofhunleidinggevende.

Schadeineenbedrijf

Diefstal,overvallen,agressieenvernielingkunnenmateriëleenimmateriëleschadeveroorzaken.Materiële schadeisdeschadeaangoederenofhetverliesvangeld.Veelbedrijvenhebbendaarvooreenverzekering afgesloten.

Immateriëleschadeisdeschadedienietingeldisuittedrukken.Ditisbijvoorbeeldschadedoordatiemandzich moeilijkkanconcentreren,slechtkanslapenofzichsnelbedreigdvoelt.Alseenovervalisgepleegd,isernatuurlijk materiëleschadeindevormvanverliesvangeld.Deimmateriëleschadeofemotioneleschadeisechtervaak veelgroter.Eenmedewerkerdieslachtofferisgewordenvaneenoverval,kandaarnogheellangpsychische gevolgenaanoverhouden.Hijdurftbijvoorbeeldnietmeertewerkenofvoeltzichoveralonveilig.

Onlinecriminaliteit

Elkbedrijfdatmetdigitalesystemenwerkt,zoalseenadministratiesysteemofeenwebshop,kantemakenkrijgen metcybercrime.CybercrimeiscriminaliteitdiegepleegdwordtmetICT-middelen.

Enkeleveelvoorkomendevormenvancybercrimezijn:

• Phishing:metvalsee-mailsofappberichtenpersoonlijkegegevensproberenlostekrijgenvan internetgebruikers.

• Identiteitsfraude:misbruikvanpersoonlijkegegevens.

• Hacken:websitesofcomputernetwerkenplatleggenofmisbruiken.

CONCEPT

• Ransomware:decomputerofwebsiteblokkereneneenvergoedingeisenomdeblokkadeongedaantemaken.

Je website kan gehackt worden.

Doordatwebshopsallebestellingenenbetalingenonlineafhandelen,zijnzeextrakwetsbaarvoor onlinecriminaliteit.

Boete

Frankyheefteenwebshopincomputeronderdelen.Hijbeschiktoverveelprivacygevoeligeklantgegevens.Maar Frankyheeftdeonlineomgevingvanzijnwebwinkelnietvoldoendebeveiligd.Criminelenhackenzijnwebwinkel enstelenalleklantgegevens.

Frankyheeftonvoldoendemaatregelengenomenomdepersoonsgegevenstebeschermenendeveiligheidte waarborgen.DaaromkrijgthijeenboetevandeAutoriteitPersoonsgegevensenishijverplichtomzijnklanten opdehoogtetestellenvanhetprivacylek.

Malafidewebsites

Eenandervoorbeeldvancybercriminaliteitisdemalafidewebshop.Ditiseenwebshopmetkwaadwillende bedoelingen.Metgeliktewebsitesbiedencybercriminelenbijvoorbeeldschoonmaakartikelen,voedsel, kantoorartikelenofinventarisaanvooreenaantrekkelijkeprijs.Deklantmoetvoorafbetalenenvervolgenswordt hetgevraagdenietgeleverd.

Demalafidewebshopzorgtvooralvoorimagoschadevooronlinewinkelen.Daarnaastkomthetvoordatcriminelen eenwebshopcreërendielijktopeenbestaandewebshop.

Webshopsmeteenwebshopkeurmerkzijnbijnaaltijdveilig.Hetisoverigensnietzodatwinkelszondereen webshopkeurmerkpersemalafidezijn.

CONCEPT

Aan dit keurmerk herken je een veilige webshop.

Opdracht16 STOP-formule

a. WaarvoorstaatSTOPindeSTOP-formule?

b. WanneergebruikjedeSTOP-formule?Kieshetjuisteantwoord. bijwinkeldievendieblijvenontkennen bijklantendieagressiefdoen bijelkgesprekdatmoeizaamverloopt

Opdracht17 Schade

a. Eriseenverschiltussenmateriëleenimmateriëleschade.Leguitwatjeernstigervindtenverklaarwaarom.

b. Waaromkannazorgnoodzakelijkzijnbijcriminelederving?

c. WatkanSlachtofferhulpNederlandvoorjedoenalsjeeenovervalofwinkeldiefstalhebtmeegemaakt?

7.6 Schoonmaak

Eenschoneenopgeruimdeverkoopruimtevaneen bedrijftrektklantenaan,voorkomtdervingenis hygiënischenveilig.Klantenkomengraagineen verzorgdeverkoopruimte. Opruimen,onderhoudenenschoonmakenzijnook simpelemanierenombrandtevoorkomenenom vluchtwegenvrijtehouden.Metdegelijkonderhouden regelmatigeschoonmaakvoorkomjeookhetlekken vangevaarlijkestoffen,hetstruikelenoverlosliggende elektriciteitskabelsenvoedselvergiftiging.

Opwelkemanierenhoevaakwordtschoongemaakt hangtafvanhettypebedrijf.Ineenkledingboetiek maakjeopeenanderemanierschoondanineenslagerij.

Schoonmaken hoort erbij.

Schoonmaakplan

Sommigebedrijvenhebbeneenuitgebreidreinigingsplanofschoonmaakplan

Vooralinwinkelsmetvoedingsmiddeleniseenschoonmaakplanbelangrijk.Hoevaakjeietsschoonmaaktnoem jedeschoonmaakfrequentie Devitrineineenparfumeriewinkelzalmindervaakwordenschoongemaaktdan devitrineindesupermarktwaardevleeswarenliggen.

Somskiezenbedrijvenervooromhetinterieurtelatenschoonmakendooreengespecialiseerdbedrijf.Indat gevalreserveerthetbedrijfhiervooreenbepaaldbedrag.Hetschoonmaakplanwordtdaninoverlegmethet schoonmaakbedrijfopgesteld.

Kruisbesmetting

CONCEPT

Inzichtbaareninonzichtbaarvuilkunnenmicro-organismenzitten.Micro-organismenzijnmicroscopischkleine levendewezens,zoalsbacteriën,virussenenschimmels.Openinjelijfzittenmiljoenenvandezemicro-organismen; demeestezijnnuttigenongevaarlijk.Maarsommigevandezemicro-organismenzijnziekteverwekkers:dezezijn gevaarlijkvoordegezondheid.Jevindtzevaakopwarme,vochtigeplekkenenopplekkenwaarveelvoedselis. Desinfecteermiddelengebruikjevoorhetverwijderenvandezeziekteverwekkendemicro-organismen.Eenander woordvoordesinfecterenisontsmetten.

Ineenwinkelofgroothandelmetvoedingsmiddelenmoetjevakerschoonmakendaninwinkelsofgroothandels waargeenvoedingsmiddelenwordenverkocht.Alsjenietvoldoendeschoonmaakt,isdekansopbederfvande voedingsmiddelengroot.Erkomendanteveelziekteverwekkersinofop. Voedingsmiddelen,zoalskippenvleeseneieren,kunnensalmonellabacteriënbevatten.Salmonellabacteriën veroorzakenvoedselvergiftiging,waardoorjebijvoorbeelddiarreekrijgt.

Alsziekmakendebacteriënvanheteneophetandereproductkomen,noemjedatkruisbesmetting.Ditkanerg gevaarlijkzijnvoordegezondheid.

Kruisbesmetting

Bijkruisbesmettingkomenziekmakendebacteriënvanheteneophetandereproduct.Inrauwevoedingsmiddelen zittenmeerbacteriëndaningekooktevoedingsmiddelen.Vooralopvlees,kipenviskunnenziekmakendebacteriën zitten.

Belangrijkisdatbacteriënnietwordenovergebrachtvanrauweopbereidevoedingsmiddelen.Kruisbesmetting ontstaatbijvoorbeelddoormetdezelfdevorkrauwvleesindepanteleggenengaregroenteteproevenofdoor gaarvleesuitdepantehalen.Eenandervoorbeeldvankruisbesmettingisalsgaarvleesnahetbradenwordt teruggelegdopdesnijplankwaarophetrauwevleesisgekruid.Bacteriënkunnenookviahandenopheteten terechtkomen.Bijvoorbeeldalsdehandenwordenafgedroogdaaneenvuilehanddoek. Voedingscentrum.

Belangrijkisdatjeextragoedschoonmaaktbijrauwevoedingsmiddelen.Daarbijmaakjegebruikvan desinfecteermiddelen,wantgewoneschoonmaakmiddelenzijnvaakonvoldoendeomziekteverwekkerste verwijderen.

HACCP

Alsjewerktmetvoedsel,hebjetemakenmetextrarisico’s.Datgeldtvoorvoedingsspeciaalzaken,slagersen bakkers,diebijvoorbeeldbelegdebroodjes,voorgegrildegehaktballetjesofwarmgehoudensaucijzenbroodjes invitrinespresenteren.Alsjeeet-endrinkwarenbereidt,verwerkt,behandeltofvervoert,moetjeveiligomgaan metvoedsel,zodatvervuilingofbesmettingwordtvoorkomen.Onveiligomgaanmetvoedselkanslechtzijnvoor degezondheidvandeklantenfinancieelnadeligzijnvoordewinkel.Voedselkanmakkelijkbedervenendan letselveroorzakenbijklanten.Daarkrijgjelievernietmeetemaken.Veelproblemenkunjevoorkomendoorte werkenvolgensvasterichtlijnen:deHACCP.

HACCPstaatvoorHazardAnalysisandCriticalControlPoints.

CONCEPT

Hazard

Eenhazard(inhetNederlands:gevaar)iseengevaarvoordevoedselveiligheidwaardoordegezondheidvande consumentwordtbedreigd.

Analysis

Analysis(inhetNederlands:onderzoeken)betekentdatdeondernemermoetonderzoekenwaargevarenaanwezig kunnenzijn.

CriticalControlPoints

CriticalControlPoints(inhetNederlands:kritischecontrolepunten)zijndepunteninhetproceswaarde ondernemerhetgevaarkanvoorkomenofminimaliseren.

VeelgroterebedrijvenbiedenkennisvanHACCPinternviae-learningaan.Alsretailspecialistmoetjeopdehoogte zijnvanderegelsalsjouwbedrijfdaarmeetemakenheeft.MedewerkersopleidenophetgebiedvanHACCPis verplichtindewinkel.

Controle

DeNederlandseVoedsel-enWarenautoriteit(NVWA)controleert regelmatigofbedrijvenvoldoenaanhetHACCP-systeem.Ditzijn externecontroles.Maarookhethoofdkantoorvandewinkel controleertregelmatigofalleswelvolgensderegelsgaat.Danis hetduseeninternecontrole.

HACCP-controle in de winkel.

UitgangspuntenbijtoepassingvanHACCP

Hetgaaterdanindeeersteplaatsomdatjeverseengekoelde productenopdejuistetemperatuurhoudt.Datgeldtbijvoorbeeld ookbijdeontvangstenhettransportvanartikelen.

Inwinkelswaarlevensmiddelenwordenverkochtwordtgewerkt metdeCBL-Hygiënecode.CBLstaatvoorCentraalBureau Levensmiddelen.Dehygiënecodeiseenuitwerkingvande HACCP-regelgeving.Dezecodebeschrijftbijvoorbeeldhoewinkels ingerichtmoetenwordenenhoejevoedselmoetontvangenen opslaan.Nietinelkewinkelisditvoldoende.

CONCEPT

Temperatuurmeting.

Insommigebedrijvenzijnaanvullendewerkinstructiesnodigdiehetbedrijfzelfopstelt.Vaakishetenebedrijf watstrengerdanhetanderebedrijf.IndeWarenwetstaatbijvoorbeelddatingevrorenproductenmaximaaleen halfuurbuitendevriescelmogenstaannaontvangst.Bijsommigebedrijvenisditverkortnaarvijftienminuten.

DemanagerofondernemerisaltijdeindverantwoordelijkvoordeHACCPbinnenhetbedrijf.Terondersteuning vandemanagermoeteenHACCP-verantwoordelijkeinhetbedrijfbenoemdzijn.Detakenvandezemedewerker zijnhetlopenvaninternecontrolerondenenhetverwerkenenbeschikbaarstellenvanborgingslijstenen registratieformulieren.MedewerkersdievandezemedewerkeraanwijzingenoverHACCP-regelskrijgen,moeten diealtijdopvolgen.

Voorbeeldenvanaandachtspunten

• Erzijnspecialeregelsvoordekoelcel.Hiermag bijvoorbeeldnietsopdegrondstaan.Dewanden, devloerenhetplafondmoetenschoonen schimmelvrijzijn.Alleswatindekoelcelstaatmoet afgedektzijn.

• Detemperatuurineenkoelceleninvriesmeubelen wordtdagelijksgeregistreerd.

• Controleerdebodembakkenonderdetoonbank vanbijvoorbeelddeafdelingBroodnauwkeurig.Als ermuizensporenzijnindevormvankeutelsof aangevretenverpakkingen,neemdandirect maatregelen.Deklantvindtzogeenaangevreten broodjesenbijcontroleloopjegeenboeteop.

De temperatuur in de koelcel schrijf je elke dag op.

Persoonlijkehygiëne

Eenschoonbedrijfbegintbijjezelf.Zorgdaaromdatjealtijdschoonnaarjewerkgaat.Persoonlijkehygiëneis belangrijkomdrieredenen:

• ziektesvoorkomen

Alsjevaakjehandenwast,hebjeminderkansopgriepenverkoudheid.

• prettigervoordeklanten

Eenmedewerkerdiebijvoorbeeldnaarzweetruikt,maaktgeenprettigeindruk.

• prettigervoorjecollega’s

Zekerineenkleinbedrijfishetnietfijnomeenongewassencollegatehebben.

Verseproductenverpakken

Jorikwerktalsmedewerkerbijeenvleesverwerkingsbedrijf.Hijsnijdtsomsvleeswaren,verpaktdezeinfolieen legtzeindekoelcel.Inderegelsdiehijgebruiktomhetwerkgoedtedoen,staatonderanderehetvolgende:

• Handenwassenvoorennahetsnijdenvanvleeswaren.

• Vleeswarenzokortmogelijkbuitendekoeling:nietteveeltegelijkklaarleggen.

• Messennietvooranderedingengebruiken.

• Verpakkingluchtdichtafsluitenvoordatjeartikelenpresenteertinhetkoelvak.

VoorzijneigenhygiëneletJorikop:

• hetdragenvanbeschermendekledingofeenschort

• hethaarineenstaart,eenschoonmutsjeofeen haarnetje

• hetdragenvanhandschoenen

• hetopzettenvaneenmondkapjealsdatgevraagd wordt.

CONCEPT

Een haarnetje is verplicht in deze ruimte.

Opdracht18 HACCP

a. Ziek

Eenklantisernstigziekgewordennahetetenvaneensaucijzenbroodjevandeversafdelingineensupermarkt. Bijcontroleisgeconstateerddathetbroodjenietgekoeldisbewaard.Demedewerkersvandeversafdeling haddennietvoldoendeopgelet.

Wieishiervoorverantwoordelijk?Kieshetjuisteantwoord. demedewerkersvandeversafdeling defiliaalmanagerofondernemer

b. Lichtjeantwoordopdevorigevraagtoe.

c. WaarstaatdeafkortingHACCPvoor?

d. OmschrijfinjeeigenwoordenwatHACCPinhoudt.

e. BedenkzelfeenvoorbeeldvaneensituatiewaarinjemetHACCPtemakenkuntkrijgen. Ditmagopjewerkzijn,maarookinjedagelijksleven.

7.7 Samenvatting

Ineenbedrijfkunnenzichverschillendecalamiteitenvoordoen.Calamiteitenzijnonveiligesituatiesvoor medewerkersenklanten,zoalseenoverval,brand,zwaarongevalofbommelding.Belangrijkisdatjeweetwat jemoetdoenalszoietsgebeurt.

Eenbedrijfshulpverlener(bhv’er)heefteenbelangrijketaakbijeencalamiteit.Hijgeefteerstehulpbijongevallen, bestrijdteenbeginnendebrandenbeperktdegevolgenvanongevallen,alarmeertenevacueertallepersonenin hetbedrijfbijnoodsituatiesenbeslistmedeofhulpvanbuitenhetbedrijfwordtingeroepenbijeenongelukof calamiteit.

CONCEPT

Brandontstaatdoordeaanwezigheidvaneenbrandbarestof,zuurstofendeontbrandingstemperatuur (branddriehoek).Eenbrandblusjedooréénofmeervandezeonderdelenwegtehalen.Bijeenbrandbepalen demateriaalkenmerkenvandegoederendebrandklasse.Datisbelangrijk,omdatverschillendebrandklassen verschillendeblusmiddelennodighebbenomdebrandteblussen.

Jekuntverschillendemaatregelennemenombrandtevoorkomen:organisatorische,technischeenbouwkundige maatregelen.Alstochbranduitbreektofzicheenanderecalamiteitvoordoet,moetereenontruimingsplanzijn. Daarinstaatpreciesbeschrevenwatjemoetdoenbijeencalamiteit.

Eenontruimingsplattegrondmaaktdeeluitvanhetontruimingsplan.Voorklantenenmedewerkersisdaarop aangegevenwaardevluchtwegenzijnenwaarblusmiddelenenmedischemiddelen,zoalseenEHBO-kofferof eenAED,tevindenzijnindewinkelofhetmagazijn.

Ookinhetgebouwziejeverschillendepictogrammendiejoudewegwijzennaarhulpmiddelenbijbrand,zoals brandblussers,brandslangenensprinklerinstallaties.

Sommigebedrijvenmakeneenapartplanvoorovervalpreventie.Alseenovervalplaatsvindt,staatjeeigen veiligheid,dievanjouwcollega’sendievandeklantenvoorop.BijeenovervalgeldthetRAAK-principe:Rustig blijven,Accepteren,Afgeven,Kijken.

Erzijnookanderevormenvanagressieofgeweld.DaarvooriserdeSTOP-formule:Stoomafblazen,Totdeorde roepen,Opnieuwbeginnen,Passenbijherhaling.Fraudeencybercrimekunnenvoorflinkedervingzorgenen hebbendaaromookdeaandachtvanbedrijven.

Regelmatigschoonmakenenonderhoudneemjeopineenschoonmaakplan.Werkjemetvoedsel,danhanteer jedeHACCP-regels.Persoonlijkehygiëneisbelangrijkvooriederemedewerker.

Opdracht19 Doedetest(plusopdracht)

GanaardewebsiteBhv.nlentestjekennis.

Waaroverhebjenogonvoldoendekennis?

Opdracht20 Dagvandebhv(plusopdracht)

Werkbijdezeopdrachtingroepjes.Overlegmetdedocenthoeenwanneerjedeopdrachtgaatdoen. Bekijkhetfilmpjeoverdedagvandebhv’erenmaakdevragen.

a. Welkeonderwerpenuitdithoofdstukkomeninhetfilmpjeaanbod?

b. HetfilmpjeisgemaaktinhetkadervandeDagvanBhv.Diedagisopdeeerstemaandagvannovember.

BekijkkortdewebsitevandeDagvanBhv.

WatishetbelangvandeDagvanBhv? Welkebelangrijkefeitenstaanopdewebsite?

c. Doenuzelfinjeeigenwinkelcentrumofwinkelstraateenpaarstraatinterviewsoverbhv.

• Vraagmensenooknaarhuneigenervaringenmetcalamiteiten,ongevallenofincidenteninwinkelsofop hetwerk.

• Zorgdatjezelfweetwatbhvinhoudt.

• Gebruikalleeneencameraalsmensendaartoestemmingvoorgeven.

CONCEPT

• Maakeenrapportageoppapiermeteendigitalepresentatieofmeteenvideooverdeinzetennoodzaak vanbhv.

Opdracht21 Jouwschool(plusopdracht)

a. Bekijkinjouwschoolgebouw:

• ofervoldoenderookmelderszijn

• ofervoldoendebrandblusserszijn

• ofdebrandblussersopeenbereikbareplekhangen

• ofdevluchtroutesduidelijkstaanaangegeven.

Trekjeconclusieoverdebrandveiligheidvanjeschoolendeduidelijkheidenbruikbaarheidvandevluchtroutes.

b. Schrijfeenadviesaandedirectieenonderbouwjeconclusiemetvoorbeelden.Leverjeadviesinbijjedocent.

Inbijnaelkgebouwiseenontruimingsplanbeschikbaar.Waarschijnlijkookinjouwschoolofinhetbedrijfwaar jewerkt.Gaopzoeknaarhetontruimingsplanvanjeschoolofbedrijf.

Beantwoorddaarnadevolgendevragen.

c. Waarzijndevluchtwegenbijjouopschoolofinhetbedrijf?

d. Waarishetverzamelpuntalsereencalamiteitis?

e. Wiezijndebhv’ersbijjouopschoolofinhetbedrijf?

Opdracht22 Begrippentrainer

Jebentaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen. Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• AED(AutomatischeExterneDefibrillator)

• Alternatievevluchtroute

• Bedrijfshulpverlening(bhv)

• Beveiligingsplan

• Blusdeken

• Blusmiddel

• Bouwbesluit

• Bouwkundigemaatregel

• Brandblusser

• Branddriehoek

• Brandklasse

• BrandklasseA

• BrandklasseB

• BrandklasseC

• BrandklasseD

• BrandklasseF

• Brandslang

• Calamiteitenplan

• CBL-Hygiënecode

• Cybercrime

• Desinfecteermiddel

• EHBO

• HACCP

• Immateriëleschade

• Kruisbesmetting

• Malafidewebshop

• Materiëleschade

• Micro-organisme

• Ondernemingscode

• Ontruimingsplan

• Operationeel

• Organisatorischemaatregel

• Overvalpreventieplan

• Preventie

• RAAK-principe

• Rookmelder

• Schoonmaakfrequentie

• Schoonmaakplan

• Sprinklerinstallatie

• STOP-formule

• Strategischniveau

• Tactischniveau

• Technischemaatregel

• Verzamelplaats

• Vluchtroute

CONCEPT

OmjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennenoefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Extraonlinemateriaal

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten. Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• Atieopdrachten

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

INDEX

A

Abell-model114,123

Accountmanager67,82

Achterdeurprocedure167,189

Actieartikel201

AED274

AED(AutomatischeExterneDefibrillator)311

Afgeleidevraag130,142

Algemenefunctievanderetail39,60

Alternatievevluchtroute290,311

Ambassadeur69

Ambulantehandel42,60

Arbeidsomstandighedenwet240,272

Arbeidsongeval257,272

Arbobesluit264,272

Arbocatalogus264,272

Arbodienst251,272

Arboregeling264,272

Arbowet240,264,272

Arbozorg241,272

Arbozorgsysteem241,272

Artikel38

Assortiment38

B

Backorder176,189

Barcode214

Basisassortiment200,214

Bediening47

Bedrijf102,123

Bedrijfshulpverlening(bhv)274,311

Bedrijfskolom128,142

Bedrijfstak14,34

Beveiligingsplan300,311

BrandklasseA295,312

BrandklasseB295,312

BrandklasseC295,312

BrandklasseD296,312

BrandklasseF296,312

Brandslang281,312

Buitendienst82

Business-to-business(b2b)11,34,60

CONCEPT

Bigdata53,60

Binnendienst82

Blusdeken282,311

Blusmiddel280,311

Bouwbesluit295,311

Bouwkundigemaatregel301,311

Branche14,34,48,60

Brancheorganisatie14,34

Branchevervaging49,60

Brandblusser282,311

Branddriehoek277,311

Brandklasse295,311

Business-to-consumer(b2c)11,34,60

Businessdefinitie114,123

Businessplan88,100

BUZ(bedien-u-zelf)48

CCalamiteit251,272

Calamiteitenplan276,312

CBL-Hygiënecode308,312

Circulaireeconomie31,34

Click-and-collect221,238

Collecteren142

Collecterendehandel131 Colli172 Collo172

Colportage42,60

Commercie10,34,82

Commercieeldirecteur82

Commercieelmedewerker68,82

Commerciëlefunctievanderetail39,60

Competentie91,100

Conceptstore41

Consignatiegoederen183,189 Consulentcommerciëlearbeidsbemiddeling69,82

Consumententrend20,34

Corebusiness114,123

Creditnota175,189

Criminelederving148,161

CRM-systeem82

Crosschannel44,60 Cybercrime304,312

DData-drivenmarketing53 Derving148,161

Dervingspreventieplan149,161

Desinfecteermiddel306,312

Detailhandel38,60,142

Detailhandelsmarkt38,60

Digitalebestelzuil222,238

Distribueren132,142

Distributiecentrum(DC)154,161

Distributiekanaal136,142

Distributievefunctievanderetail39,60

Doel95,100

Doelstelling118

Drijfveer89,100

Duurzaamondernemen29,34

E

E-commerce65,82

E-commercespecialist69

Effectuation85

EHBO312

Emballage179,189

Ergonomie243,272

Exporteur131,142

Externmagazijn194,214

Externegoederenstroom150,161

F

Factuur173,189

Fairtrade29,34

Familygrouping214

Fastmover201,214

Fifo-systeem(firstin,firstout)198,214

Finalevraag130,142

Formeleorganisatie111,123

Franchising139,142

Franco231,238

Fulfilment195,214

Functie77,82

Functievandehandel39

Functieomschrijving77,82

Fusie138,142

Goederenstroom146,161

Groothandel104,131,142

Grossier133,142

H

HACCP307,312

Handelsagent138,142

Huisregel258

CONCEPT

Fysiekebelasting241,272

Fysiekedistributie135,142

Fysiekeeigenschap195,214

Fysischebelasting241,272

G

Geleidedocument169,172,189

Geluidsoverlast272

Gemengdlocatiesysteem200,215

Gevaarlijkestof254

Gevaarlijkestoffen272

Globalisering18,34

I

Identiteit116

Imago116

Immateriëleschade303,312

Importeur133,142

Informatiesysteem148,161

Informeleorganisatie111,123

Inkoopcombinatie138,142

Inkoopovereenkomst158,161

Innovatie26,34,51

Integralecontrole171,189

Internmagazijn194,215 Internegoederenstroom150,161

J

Jointventure137,142

Junioraccountmanager68,82

Juniormanagergroothandel70,82

Juniormanagerinternationalehandel70,82

K

KamervanKoophandel(KvK)11,34

Ketenmanagement136

Keurmerk29,34

Keyaccountmanager67,82

Klantreis65

Klantreis(customerjourney)82

Kleinhandel104,142

Koudeacquisitie71,82

KPI(Kritiekeprestatie-indicator)120,123

Kruisbesmetting306,312

Kwalitatievecontrole169,189

Kwalitatievedoelstelling123

Kwantitatievecontrole169,189

Kwantitatievedoelstelling123

L

Langzaamloper201,215

Leveringsvoorwaarden185,189

Licentieverlening139

Lifo-systeem(lastin,firstout)198,215

Lijn-staforganisatie108,123

Lijnfunctie107,123

Lijnorganisatie107,123

Lijnrelatie107

Locatiecode199,215

Logistiek135,142,146

Logistiekeketen146,161

Lossen165,190

M

Maatschappelijkverantwoordondernemen(mvo)30

Maatschappelijkverantwoordondernemen(mwo)34

Maatschappelijketrend20,34

Magazijn192,215

Magazijnstelling193,215

Malafidewebshop304,312

Mancomelding175,190

Marketing66,79,82

Markt88,100

Markttrend20,34

Materiëleschade303,312

Matrixorganisatie108,123

MBTv-lijst175,190

Meldingsplicht257,272

Merchandiser69

Micro-organisme306,312

Missie114,123

Missionstatement115

Mixedstore41,60

Mkb12,34

Monochannel43,60

Motivatie90,100

Multichannel44,60

N

NederlandseArbeidsinspectie257,272

Ondernemingscode312

Ondernemingsvorm11,34

Onlineshopping48

Ontruimingsplan276,312

Ontvangstruimte166,190

Ontwikkeling19,34

Operationeelniveau312

Operationeleplanning119,123

Opslagmethode203,215

Order223,238

Orderpicken223,238

Orderregel224,238

Orderverzamellijst224,238

Organigram107,123

Organisatie102,123

Organisatiecultuur111,123

Organisatiestructuur123

Organisatorischemaatregel302,312

Oud-voor-nieuwregeling184,190

Overname138

Overvalpreventieplan300,312

P

Pakbon173,190

Pallet204,215

Passie89,100

Persoonlijk(ondernemers)portfolio97

CONCEPT

Netwerken93,100

Niet-criminelederving148,161

Niet-franco231,238

NVWA207,215

O

Oerproducent128,142

Omnichannel44,60

Omverpakking178,190

Omzetsnelheid201,215

Ondernemerskwaliteit91,100

Onderneming102,123

Persoonlijkbeschermingsmiddel(PBM)254,272

Persoonlijkontwikkelingsplan(POP)95,100

Pick-to-light225,238

Pick-uppoint222,238

Picklijst224,238

Pictogram260,272

PlanvanAanpak(PvA)251,272

Pop-upstore41,60

Prestatie-indicator120

Preventie278,312

Primairesector104,123

Product87,100

Productiebedrijf104,142

Productiefactor29,34

Productlevenscyclus26,34

Projectorganisatie109,123

Psychosocialebelasting241,272

Q

Quartairesector105,123

R

RAAK-principe302,312

Raamovereenkomst158,161

RadioFrequencyIdentification-tag(RFID-tag)170,190

Rageartikel201,215

Rechtopretour234,238

Reclamatie186,190

Reclameren186,190

Reflecteren96,100

Rembours219,238

Retail38,60,64,142

Retailbedrijf38

Retailconcept39

Retourbon183,190

Retourgoederen150,161,183

Reverselogistics137

Risico-inventarisatieen-evaluatie(RI&E)251,272

Risicosituatie256,272

Rookmelder280,312

S

(Service)merchandiser82

Salesmanager67,82

Scanning224,238

Schappenplan215

Schoonmaakfrequentie306,312

Schoonmaakplan306,312

Secundairesector104,123

Seizoenartikel201,215

Semizelfbediening47

Servicemerchandiser69

Singlechannel43

Slowmover201,215

SMART118

SMART(I)96,100

SMART-doelstelling123

Snelloper201,215

TTaak77,82

Tactiek123

Tactischniveau312

Tactischeplanning119

Technischemaatregel312

Tertiairesector104,123

Toegevoegdewaarde129,142

Trackandtrace175,190

CONCEPT

Sprinklerinstallatie280,312

Staffunctie108

Stafrelatie108

STARR96,100

Steekproefcontrole171,190

STOP-formule303,312

Strategie123

Strategischniveau312

Strategischeplanning118

Supplychain135,142

Supplychainmanagement136,142

Trackrecord116

Trend20,34

Trendwatching20,34

Triplep30,34,54

V

Valueaddedlogistics136,143 Varietystore41

Vastlocatiesysteem199,215

Verkoopcombinatie139,143

Verkoopkanaal40,60

Verkoopsysteem46,60

Vertegenwoordiger69,82

Verzamellijst238

Verzamelplaats290,312

Verzamelverpakking178,190

VierP’s82 Visie116,123

Vitaliteit267,272

Vloerbelasting193,215 Vluchtroute290,312 Voice-picking225,238 Voorraadbeheer153,161 Vrachtbrief172,190 Vrijlocatiesysteem200,215 Vrijwilligfiliaalbedrijf139,143 Vulmateriaal229,238

W

Werkdruk253,272 Werksfeer253,272 Werktijden253,272

Winkelconcept39,60

Z

Zelfbediening46

Zelfinspectie266,272

Zelfkeuze47

Ziekteverzuimbeleid268

Zzp'er11,34