69062 Bedrijfsvoering Automotive Basis_WATERMERKconcept

CONCEPT KOPIJVERSIE

BEDRIJFSVOERINGAUTOMOTIVE-BASIS

leerwerkboek|vakkennis|1edruk

COLOFON

CONCEPT KOPIJVERSIE

BoomBeroepsonderwijs info@boomberoepsonderwijs.nl www.boomberoepsonderwijs.nl

Auteur(s):HannaMolenaar,AngelavanOeffelen,IekeVeld,LindadeBoer|SaskiaKlomps,JoyceDost, IlonaSchadee,EricLockefeer,RickvanMidde,AngeliqueSchouten,JohanDijkstra,HansSchuilingen PaulBles|JipKruisenJorindePost

Eindredactie:RichardHoogenboom

Titel:Bedrijfsvoeringautomotive-basis

ISBN:9789037269062

Beeldverantwoording:[noginvullen]

1edruk/1eoplage

©2025BoomBeroepsonderwijs|Boom

BehoudensdeinofkrachtensdeAuteurswetgesteldeuitzonderingenmagnietsuitdezeuitgaveworden verveelvoudigd,opgeslagenineengeautomatiseerdgegevensbestand,ofopenbaargemaakt,inenige vormofopenigewijze,hetzijelektronisch,mechanisch,doorfotokopieën,opnamenofenigeandere manier,zondervoorafgaandeschriftelijketoestemmingvandeuitgever.Auteursrechttenaanzienvan tekst-endataminingenmachinelearningisnadrukkelijkvoorbehouden.

Voorzoverhetmakenvanreprografischeverveelvoudigingenuitdezeuitgaveistoegestaanopgrond vanartikel16hAuteurswetdientmendedaarvoorwettelijkverschuldigdevergoedingentevoldoen aandeStichtingReprorecht(www.reprorecht.nl).Voorhetovernemenvaneen(ofmeer)gedeelte(n) uitdezeuitgaveinbijvoorbeeldeen(digitale)leeromgevingofeenreaderinhetonderwijs(opgrond vanartikel16,Auteurswet1912)kanmenzichwendentotStichtingUitgeversorganisatievoor Onderwijslicenties(Postbus3060,2130KBHoofddorp,www.stichting-uvo.nl).

Deuitgeverheefternaargestreefddeauteursrechtenteregelenvolgensdewettelijkebepalingen. Degenendiedesondanksmenenzekererechtentekunnendoengelden,kunnenzichalsnogtotde uitgeverwenden.

Doorhetgebruikvandezeuitgaveverklaartukennistehebbengenomenvanenakkoordtegaanmet despecifiekeproductvoorwaardenenalgemenevoorwaardenvanBoomBeroepsonderwijs,tevinden opwww.boomberoepsonderwijs.nl.

INLEIDING

CONCEPT KOPIJVERSIE

Digitaleleeromgeving

Somswordterverwezennaarbijvoorbeeldfilmpjes,formulierenofeenwebsite.Deze staanallemaalindedigitaleleeromgeving.Jeherkentdeverwijzingaanheticoontjeindevormvan eenwereldbol.

AllesistevindenviaBoomdigitaal.nl.

Voordatjededigitaleleeromgevingkuntgebruiken,moetjejelicentieactiveren.

• Overlegmetjedocentwelktypeaccountjegebruikt.

• Ganaarwww.boomberoepsonderwijs.nl/licentie.

• Bekijkdeinstructiefilmofleeshetstappenplan.

• Volgdestappen.

Daarnakunjeaandeslag!

Alsleidinggevende,managerofondernemerwerkjemetveelverschillendeonderwerpen.DeHRM-cyclus helptjeompersoneelgoedtemanagen.Denkaanhetbepalenvanpersoneelsbehoefte,werving, selectie,gesprekkenvoerenenhetvastleggenvanafsprakeninarbeidsovereenkomsten.Ookbij uitstroom,zoalsontslagofnatuurlijkverloop,volgjeduidelijkeregelsenprocedures.Hetbijhouden vanpersoneelsdossiersiswettelijkverplicht.Hierinstaangegevensoverbijvoorbeeldfunctionerenen afspraken.Meteengesprekscycluszoalsplanning,functionerenenbeoordeling,stimuleerjeontwikkeling engeefjeobjectievefeedback.Bijcommunicatieensamenwerkingisgoedeconflicthanteringbelangrijk. TechniekenzoalsdeLSD-methodeofhetKilmann-modelhelpenhierbij.Zebevorderensamenwerking, ethischhandeleneneenfijnewerksfeer.Alsleidinggevendevoerjetakenuitzoalsdelegeren,controleren enprojectmanagement.VoorkwaliteitsbewakinggebruikjedePDCA-cirkel.Bijterugkerendeactiviteiten helpteendraaiboekjeomefficiënttewerken.

Alsleidinggevende,managerofondernemerkrijgjeooktemakenmetrechtsregels,vastgelegddoor deoverheid,enbelastingen.Denkhierbijaanbtw,inkomstenbelastingenvennootschapsbelasting.De Belastingdienstintdezeenbiedtsomssubsidiesalsextrasteun.

CONCEPT KOPIJVERSIE

HOOFDSTUK1

INSTROOM:WERVINGENSELECTIE

AlsleidinggevendehebjealtijdmetdeHRM-filosofievandeorganisatietemaken.Iniedergevalals hetgaatomoperationelezaken.Zozorgjeeralsleidinggevendevoordatjealtijdvoldoendegeschikte medewerkershebtomhetwerkvanjeafdelingtekunnenuitvoerenomzojeafdelingsdoelentekunnen bereiken.Somsmoetjehiervoornieuwemedewerkersaannemen.Maardatgaatnietzomaar.Voordat jeiemandmaggaanwerven,moetjegoedonderbouwenwaaromjeiemandextranodighebtopje afdelingenwelkekwalitatieveenkwantitatievebehoeftesernuprecieszijn.Omeengeschiktenieuwe medewerkertevinden,voerjehetprocesvanwervingenselectieuit.Indithoofdstukleerjeallesover dezeeerstefasevandeHRM-cyclus.

Leeropbrengsten

Aanheteindvandithoofdstuk:

• weetjewelkestappenjemoetdoorlopenvoordatjeeennieuwemedewerkerkuntaanstellen

• kunjeeenkosten-batenanalysemaken

• weetjewaterineenfunctieomschrijvingmoetstaan

• kenjedeverschillendewervingsmethoden

• weetjewelkemogelijkhedenerzijnbijhetselectieproces

• kunjedeSTARR-methodetoepassenbijsollicitatiegesprekken

CONCEPT KOPIJVERSIE

• weetjewelkeaspectenbesprokenwordentijdenseenaanstellings-ofarbeidsvoorwaardengesprek.

Opdracht1 Openingsopdrachtbijdithoofdstuk

CONCEPT KOPIJVERSIE

Bekijkhetfilmpjeenbeantwoorddevragen. Sollicitatiegesprekuitdeoudheid

Hebjeweleensalsleidinggevendeeensollicitatiegesprekgevoerdmeteensollicitant?

Zoja:Hoehebjeditaangepakt?Watvondjehieraanmakkelijkofjuistmoeilijk?

Zonee:Hoezoujeditaanpakken?Watlijktjehieraanmakkelijkofjuistmoeilijk?

1.1Personeelsbehoefte

DeHRM-cyclusbegintbijdeinstroomvannieuwemedewerkers.Jebekijkteerstdepersoneelsbehoefte: hebjemeerpersoneelnodigofhebjemensenmetbepaaldekwaliteitennodig?Omjekeuzete verantwoordenmaakjeeenkosten-batenanalyseenschrijfjeeenadviesrapport.

Personeelsbehoefte

Bekijkaltijdeerstkritischwatje personeelsbehoefte is:iserechteennieuwemedewerkernodig?Personeel isnietgoedkoopeneenorganisatiewildaaromniet meermensenindiensthebbendannodigis. Alsjeeennieuwemedewerkernodighebt,bedenkdan ookgoedwatvoormedewerkerditmoetzijn.Watmoet dezemedewerkerkunnen?Watheeftjeteamnodig?

Jekuntverschillenderedenenhebbenvoorhet aannemenvaneennieuwemedewerker:

• Jewilteenvertrekkendemedewerkervervangen.

• Dehoeveelheidwerkbinnenjeafdelingneemtzozeertoedatjehuidigeteamditnietkanbijhouden. Ofersprakeisvandezevormvan kwantitatieveonderbezetting merkjebijvoorbeeldwanneer deadlinesnietwordengehaald,medewerkersmoetenoverwerken,dekwaliteitvanhetwerkafneemt ofmedewerkerszichvakergestrestvoelen.

• Deaardvanhetwerkverandertzodanigdatjehuidigemedewerkersnietdejuistekennisofervaring hebbenomhetwerkteblijvenuitvoeren.Ofersprakeisvan kwalitatieveonderbezetting,merkje bijvoorbeeldwanneer erfouteninhetwerkwordengemaakt.

Inspiratiefilmpje:personeelsbehoefte

VergaderingHoveniersbedrijfMeeuwissen|Klikbeet-Somsmoetjeheelgoedkritischnaarjeeigen organisatiekijken.Zijnalleafdelingenjuistbemand?Creërenwenietteveeloverhead?

Kosten-batenanalyse

Alsjetemakenhebtmetonderbezetting,zuljemeestalmetcijfersenfeitenmoetenonderbouwen waaromjehetnodigvindtomjeteamuittebreiden.Vooralingrotereorganisatieshebjevoorhet aannemenvaneennieuwemedewerkereenakkoordnodigvanjeeigenleidinggevendeofde personeelsafdeling.

Omtebepalenofeennieuwemedewerkernodigis,maakjeeen kosten-batenanalyse.Hierbijvergelijk jedekostenenopbrengsten(baten)vaneenbepaaldemaatregel(zoalshetaannemenvaneennieuwe medewerker)omtezienofhetverstandigisomdemaatregeluittevoeren.Ditdoejeinvierstappen:

Watmoetdemedewerkerkunnen?

Nieuwekleur,bronbestand:\\boomfs\BBO\Beheer\Sarphati\03.Content\Kopopleidingen\33241VL_Personeelsbeleid_oud\06Beeld\Archief\IGs

1.Bepaaldekosten

Hetaannemenvaneennieuwemedewerkerkostgeld.Jestartjeanalysemetberekenenhoeveeleen nieuwemedewerkerzalkosten.Hierbijdenkjeaanallemogelijkekostendiekunnensamenhangen methetaannemenvannieuwpersoneel,zoals:

• Loon vandenieuwemedewerker.

• Materiaalkosten.Kostenvoormateriaaldatdenieuwemedewerkernodigheeftomtekunnen werken.Denkaanwerkkleding,eencomputeroflicentiesvoorprogramma’swaarmeedemedewerker moetgaanwerken.

• Inwerkkosten. Kostenvoorhetinwerkenenbegeleidenvandenieuwemedewerker.Eenandere medewerkermoethiervoorbijvoorbeeldtijdinruimendiehijnietaanzijneigenwerkkanbesteden.

• Opleidingskosten. Alsdenieuwemedewerkerbijvoorbeeldeencursusoftrainingmoetvolgen.

• Kostenvoorhetuitvoerenvandewervingenselectie. Hetplaatsenvaneenonline campagne/onlineadvertentiekangeldkosten.Maardekostenvoorwervingenselectiezittenvooral indeurendiedoorverschillendepersonenindeorganisatiewordenbesteedaanhetlezenen selecterenvanbrievenenhetvoorbereidenenvoerenvangesprekken.

Schatdekostenaltijdzonauwkeurigmogelijkin,andersheeftdeanalyseweinigzin.Denkgoedna overwaterallemaalvoorkostenkunnenontstaan.Overlegeventueelookmetspecialisteninde organisatie.

2.Bepaaldebaten

Hetisdebedoelingdatdenieuwemedewerkerookwatoplevertvoordeorganisatie.Daarombereken jedeteverwachtenbaten(opbrengsten)vandenieuwemedewerker.Hierbijgaathetvaakom:

• Batenuitextraproductieen/ofeenhogereomzet.

• Besparingendooreenverhoogdeefficiëntie. Denkbijvoorbeeldaanhetaannemenvaneen planner,zodatleidinggevendenvanverschillendeafdelingennietmeerzelfdeplanninghoevente maken.

• Batenuiteenverhoogdekwaliteitofverbeterdeservice. Denkbijvoorbeeldaanmeer klantenbindingofminderfoutenenverspilling.

Sommigebatenzijngemakkelijkeringeldtemetendanandere.Denkbijvoorbeeldaanhetaannemen vaneenextramedewerkervooreentelefonischeklantenservice.Bellendeklantenhoevenminderlang tewachtenenwaarderendeorganisatiepositiever,watzorgtvoorklantenbindingenopdelangere termijnmisschienookeengrotermarktaandeel.Omwelkbedragaanbatenhetinzo’nsituatiegaat, isvaaklastigteberekenen.Probeerdantocheengoedeschattingtemaken.

CONCEPT KOPIJVERSIE

3.Vergelijkdekostenenbaten

Alsjedekostenenbatenvaneennieuwemedewerkerhebtberekend,vergelijkjezemetelkaar.Zijn dekostenhogerofdebaten?Vaakzuljeziendatdeeerstemaand(en)dekostenhogerzijndande baten.Datisnietzovreemd.Bijhetindiensttredenvaneennieuwemedewerkerhebjenamelijkeen aantaleenmaligekostendietegelijkkomen.Datzijnbijvoorbeelddekostenvoorhetaanschaffenvan werkmateriaal,eventueleinwerk-enopleidingskostenendekostenvoorhetuitvoerenvandewerving enselectie.Verderiseennieuwemedewerkerdienetindienstis,meestalnognietevenproductiefals medewerkersdiehetwerkallangerdoen.Deopbrengstenvandenieuwemedewerkerstijgenalshet goedisinhetbeginenkomenuiteindelijkopeenbepaaldevenwichtuit.

Omdateennieuwemedewerkervaakvoorlangeretijdwordtaangenomenendekostenenbatenin hetbeginuitbalanszijn,kijkjeinjeanalysemeestalnaardeopbrengstenopdelangeretermijn.Om eengoedevergelijkingtekunnenmakenvandekostenenopbrengsten,kunjebijvoorbeeldeengrafiek tekenenwaarinjedeopbrengstenpermaandweergeeft.

4.Trekeenconclusieengeefadvies

Totslottrekjeopbasisvanjekosten-enbatenoverzichteenconclusie:leverteennieuwemedewerker (opdelangeretermijn)meeropdanhijkost?Oftewel:isheteengoedideeomeennieuwemedewerker aantenemen?Alsditniethetgevalis,moetjedesituatieverderbekijken.Bedenkoferookandere, goedkopere,oplossingenmogelijkzijnvoorhetpersoneelstekort,bijvoorbeeld:

• Ishetgoedkoperombepaaldetakenuittebesteden?

• Kunnentakenbinnenjeafdelingwordenherverdeeld?

• Kunnentakenefficiënterwordenuitgevoerd?

• Iseriemandbinnenjeafdelingdienuparttimewerktengraagmeerurenwilwerken?

• Iserbinneneenandereafdelingeenmedewerker ‘over’ diehetwerkbinnenjouwafdelingkan uitvoeren?

Adviesrapport

Alsjedekosten-batenanalysehebtafgerond,verwerkjejeanalyseenconclusieineenadviesaan bijvoorbeeldjeeigenleidinggevendeofdeHR-afdeling.Jebeschrijftjeadviesineenadviesrapport. Zo’nrapportbestaatuitvieronderdelen:samenvatting,probleembeschrijving,oplossing,onderbouwing.

Samenvatting

Jeschrijfteenduidelijkesamenvattingvanjehelerapport,zodatjouwleidinggevendenietalleshoeft telezenmaarsnelkanzienwatjeoverwegingenzijnenwatjeadviesis.Desamenvattingschrijfjepas alslaatste,maarjezetheminjerapportwelvooraan.Zozietdelezerdirectwatdebelangrijkstepunten uithetrapportzijn.

Probleembeschrijving

Inhetonderdeelprobleembeschrijvingbeschrijfjedesituatiewaaroverhetadviesgaat.Jegeeftaan waaromadviesnodigisenwelkeaspectendaarbijvanbelangzijn.Jeeindigtdezebeschrijvingmet eenprobleemstelling:éénzindieduidelijkmaaktwathetprobleemiswaaroverhetrapportgaat.

Oplossing

CONCEPT KOPIJVERSIE

Inditdeelgeefjeaanwatvolgensjoudebesteoplossingisvoorhetprobleem.Vaakbeschrijfjeniet alleendezeoplossing,maarookmogelijkealternatieven.Injebeschrijvingvandeoplossingverwijsje meestalnaarstukkenuitjeonderbouwing,zodatdelezerkannazoekenwatjepreciesbedoelt.

Onderbouwing

Deonderbouwingisvaakhetgrootstedeelvanhetrapport.Hierinbeschrijfjehetonderzoekdatje hebtgedaannaarhetprobleemendebesteoplossing.Inditdeelneemjealleberekeningenopdieje hebtgemaaktendeinformatiediejeuitjebronnenhebtgehaald.Dezebronnenvermeldjeook.Zo kandelezerpreciesterugvindenhoejetotjeadviesbentgekomen.Eengoeduitgewerkteonderbouwing heeftookvoordeelvoorjezelf.Zokunjelateraltijdterugkijkenhoejedeverschillendebedragenhebt berekend.Ookkunjejeberekeningenlaternogeensgebruiken,alsereensoortgelijkesituatiespeelt.

Eengoedonderbouwdekosten-batenanalyseuitvoerenisingewikkeldenkostvaakveel tijd.Bedenkvantevorenofeencompletekosten-batenanalysenoodzakelijkis.Insommige situatieshoeftditniet.Alsjebijvoorbeeldeentijdelijkeklushebtdiegedaanmoetworden,kunje misschienvooreveneenuitzendkrachtinhuren.Enalsjeweetdatersowiesoiemandmoetworden aangenomen,voerjeeenandersoortanalyseuit.Jekijktdanbijvoorbeeldmetjeanalyseniet of jeeen nieuwemedewerkermoetaannemen,maarwelkeoplossinghetgoedkoopstis.Jevergelijktdande kostenvaneennieuwemedewerkermetdievaneenandereoplossing.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Voorbeeldkosten-batenanalyse

Paulisleidinggevendebijeenproductiebedrijfvanautovelgen.Hetaantalordersneemtelkemaand toeenzijnteamwerktsteedsmeeroveromhetallemaalbijtehouden.Paulwildezesituatienietlang latenvoortduren.Hijbegintfoutentezienindeproductieenvraagtzichafofeenextramedewerker deoplossingis.Paulvoerteenkosten-batenanalyseuitomhierachtertekomen.

Stap1:dekostenbepalen

Paulzetdekostenvaneennieuwemedewerkeropeenrij.

Wervingenselectie:eigenuren× uurloonenurenvaneencollegavan

Inwerkenenbegeleiden:urenvan eenervarencollega×uurloon

Aanteschaffenwerkkleding

Totaal

Stap2:debatenbepalen

VervolgenszetPauldebatenopeenrij.

Hogereproductie:steeds oplopendtoteennormaal productiviteitsniveau

Totaal

Stap3:dekostenenbatenvergelijken

NuPauldekostenenbatenopeenrijheeftstaan,ziethijnietinéénoogopslaghoeveeldenieuwe medewerkerzoukostenofopleveren.Hijberekentdaaromeerstdenettobatenpermaand.Hiervan maakthijvervolgenseengrafiek.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Nieuwekleur,bronbestand:\\boomfs\BBO\Beheer\Sarphati\03.Content\Kopopleidingen\33241 VL_Personeelsbeleid_oud\06Beeld\Archief\IGs

Stap4: conclusietrekkenenadviesgeven Paulzietnudatdenieuwemedewerkerdeeerstetweemaandenmeerzoukostendandathijzou opleveren.Nadietweemaandenlevertdemedewerkervoorheteerstmeeropdanhijkost.Vanaf maand6kanwordenverwachtdatdemedewerkereenconstantebijdragelevertaandeproductiedie ophetniveauvaneenervarenmedewerkerligt.Paultrektdeconclusiedathetaannemenvaneen nieuwemedewerkerrendabelis.Hijplaatsthierbijweldekanttekeningdathetgestegenaantalorders blijvendmoetzijnomervoortezorgendatdenieuwemedewerkervoldoendetedoenheeft.

Hetwerving-enselectieproces

Alsjedebeslissinghebtgenomenoftoestemminghebtgekregenomeennieuwemedewerkeraante nemen,voerjehetprocesvanwervingenselectieuit.Ditprocesbestaatuitvierstappen:voorbereiding, werving,selectieenafronding.Dezevierstappenwordenindevolgendevierparagrafenbesproken.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Nieuwekleur,bronbestand:\\boomfs\BBO\Beheer\Sarphati\03.Content\Kopopleidingen\33241VL_Personeelsbeleid_oud\06Beeld\Archief\IGs

Opdracht2 Kosten-batenanalyse

a. Watzijndevierstappenvandekosten-batenanalyse?

b. Hetaannemenvanpersoneelkostgeld.Geefvijfvoorbeeldenvanmogelijkekostendiesamenhangen methetaannemenvannieuwpersoneel.

c. Bijhetindienstnemenvaneennieuwemedewerkerzijndekostenindeeerstemaandenmeestal hogerdandebaten.Leguitwaaromdatis.

Opdracht3 Adviesrapport

a. Zetdeonderdelenvaneenadviesrapportindejuistevolgorde.

Onderbouwing

Oplossing

Samenvatting

Probleembeschrijving

b. Inwelkonderdeelvanhetadviesrapportneemjedeberekeningenop?

Opdracht4 Werving-enselectieproces

Hetwerving-enselectieprocesbestaatuitvierfasen.

a. Welkefasenzijndit?

b. Hebjealervaringalsleidinggevendemethetuitvoerenvanhetwerving-enselectieproces?Geef perfasevanhetprocesaanwelkeervaringjehiermeehebt.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Fase1:

Fase2:

Fase3:

Fase4:

1.2Werving-enselectieproces:voorbereiding

Deeerstestapinhetwerving-enselectieprocesisdevoorbereiding.Voordatjeopzoekgaatnaar geschiktekandidaten,moetjeduidelijkkunnenomschrijvenwatvoormedewerkerjeprecieszoekt. Ditdoejeineenfunctieomschrijvingeneenfunctieprofiel.Kandidatenwillenookgraaginformatie overdeorganisatie.Ditbeschrijfjeineenorganisatieprofiel.

Functieomschrijvingenfunctieprofiel

Ineen functieomschrijving beschrijfjewelketaken,verantwoordelijkhedenenbevoegdhedenbijde functiehoren. Taken zijndewerkzaamhedendiejeindefunctiemoetuitvoeren.Een verantwoordelijkheid isdeverplichtingomervoortezorgendateenbepaaldprocesgoedverloopt. Verantwoordelijkhedenineenfunctiegevenaanopwelkeaspectenvanhetwerkiemandindezefunctie kanwordenaangesproken. Bevoegdheden gevenaanwelkebeslissingeniemandinzijnfunctiemag nemenzondertoestemmingvananderen. Verantwoordelijkhedenenbevoegdhedenmoetenbijelkaaraansluiten.Alsjenietbevoegdbentom eenbepaaldebeslissingzelfstandigtenemen,kunjehiervoornamelijkooknietverantwoordelijk wordengehouden.

Eencompletefunctieomschrijvingbestaatuitdevolgendeonderdelen:

• Naamvandefunctie.

• Binnenwelkeafdelingkomjetewerken?

• Aanwielegjeverantwoordingaf?

• Aanwiegeefjeindezefunctiezelfleiding?

• Metwiewerkjeindezefunctiesamen?

• Welketakenhorenbijdezefunctie?

• Waarbenjeverantwoordelijkvoorindezefunctie?

• Watzijnjebevoegdheden?

Bijhetmakenvaneenfunctieomschrijvingishetbelangrijkdatjenietalleenkijktnaarhoedefunctie totnutoewerduitgevoerd,maarookofhierinietsmoetveranderenindetoekomst.Alsjeweetdatde functieinhoudelijkzalveranderen,moetjejenieuwemedewerkerookdaaropselecteren.

Functieprofiel

Defunctieomschrijvingvuljeaanmeteen functieprofiel.Hieringeefjeaanwelkeeisenjesteltaaneen medewerkerdiedezefunctiemoetuitvoeren,zoalsopleidingseisenofbepaaldevaardigheden.

Eenfunctieprofielbestaatuitdevolgendeonderdelen:

• Welkeopleidingisnodig?

Bijvoorbeeld:opleidingtotmanagermobiliteitsbranche

• Welkeervaringisnodig?

Bijvoorbeeld:minimaalvijfjaarervaringineensoortgelijkefunctie.

CONCEPT KOPIJVERSIE

• Welkepersoonlijkevaardighedenzijnnodig?

Bijvoorbeeld:leidinggevendevaardigheden.

• Welkesocialevaardighedenzijnnodig?

Bijvoorbeeld:kunnensamenwerken.

• Welkepersoonlijkekenmerkenzijnnodig?

Bijvoorbeeld:zelfstandigheid.

• Welkeoverigeeisenstelje?

Bijvoorbeeld:hetbezitvaneenrijbewijs.

Defunctieomschrijvingenhetfunctieprofielgevenkandidatenbelangrijkeinformatieoverdefunctie. Zijkunnenhiermeegoedinschattenofdefunctieinteressantvoorhenis.

Selectieciteria

Defunctieomschrijvingenhetfunctieprofielzorgenerookvoordatjijduidelijkweetwelkepersoonje zoekt.Deomschrijvinghelptjeomnadesollicitatiegesprekkentebepalenofeenkandidaatwelofniet geschiktis.Deonderdelenvanhetfunctieprofielgebruikjedanals selectiecriteria:eenlijstmet eigenschappenwaaraaneenkandidaatmoetvoldoenomgeschikttezijnvoordefunctie.

Functiewaardering

Totslotzijndefunctieomschrijvingenhetfunctieprofielbelangrijkehulpmiddelenwanneerjedefunctie eenwaardemoetgeven.

Functiewaardering ishetindelenvanfunctiesopbasisvanzwaarte.Dezezwaartewordtbepaalddoor verschillendeonderdelenuitdefunctieomschrijvingenhetfunctieprofiel,zoalsdenodigekennisen opleiding,leidinggevendetakenenzelfstandigheidvandefunctie.

Functiewaarderinghelptjebijhetbepalenvandehoogtevanhetloonvooreenfunctie.Ingrotere organisatieswordtdefunctiewaarderingbepaalddoordepersoneelsafdeling.Benjeleidinggevende ineenkleinereonderneming,dandoejeditzelf.

Voorbeeld

Naomiisleidinggevendeineenhotel.Bijhetzoekennaareennieuwemedewerkervoordefrontoffice gebruiktzijeenfunctieomschrijvingeneenfunctieprofiel.

Medewerkerfrontoffice

Functieomschrijving:

Demedewerkerfrontofficeismedeverantwoordelijkvoorhetcreërenvaneengastvrijesfeer.Hijontvangt gasten,verzorgthetin-enuitcheckenenverleentserviceaangastentijdenshunverblijf.

Hijwerktineenteamvanzesmedewerkersonderleidingvanhethoofdfrontoffice.Hijneemtdetelefoon openlevertadministratieveondersteuning.Hijdraagtzorgvoordeuitstralingvanhethoteldoorde receptieopgeruimdtehoudenenzelfvolgensgoedemanierentehandelen.

Indezefunctiekrijgthijveelruimteommeetedenkenoverdeuitvoeringvangastvrijheidenominitiatief tenemen.

Functieprofiel:

Demedewerkerfrontofficemoetaaneenaantaleisen voldoen.Hijheefteenopleidingtotreceptionist(niveau3) afgerondenheeftminimaaldriejaarervaringals frontofficemedewerkerineenhotel.Defrontofficemedewerkerkangoedanticiperenopdewensenvangasten. Hijkangoedsamenwerkenineenteam,maarkanook zelfstandigbeslissingennemenenimproviseren.Hijis positiefingesteldencreatief.Hijwoontbijvoorkeurniet verderdanvijftienkilometerbijhethotelvandaanenheefteenrijbewijs.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Inveelorganisatieszijnfunctieomschrijvingenen-profielenalbeschikbaarvoorallefuncties.Zoek altijdeerstuitofditinjouworganisatieookhetgevalis.Jehoeftzedannietzelfteschrijven.

Organisatieprofiel

Alsjeeennieuwemedewerkerzoekt,wiljedeaandachttrekkenvangeschiktekandidaten.Ineen organisatieprofielgeefjedaaromeenkortebeschrijvingvanjeorganisatieenverteljewatdeorganisatie dekandidatentebiedenheeft.

Eenorganisatieprofielbestaatuitdevolgendeonderdelen:

• Beschrijvingvande organisatiecultuur:hoeisdesfeer,hoegaancollega’smetelkaarom,hoe werkenmedewerkersenleidinggevendenmetelkaarsamen?

• Beschrijvingvande organisatiestructuur:hoeveelmensenwerkenerbijdeorganisatie,welke afdelingenzijner?

• Beschrijvingvandebelangrijkste arbeidsvoorwaarden:watbiedtdeorganisatiebijvoorbeeldaan loon,reiskostenvergoedingofvakantiedagen?

• Beschrijvingvanmogelijkhedenvoordoorgroeienontwikkeling:zijnermogelijkhedenomnaar anderefunctiesdoortestromen,isereenopleidingsbudget?

Voorbeeld

Ronellisleidinggevendebijeenproducentvanverpakkingsmaterialen.Hijisopzoeknaareennieuwe technischmedewerkerbinnendienstenschrijfteenorganisatieprofielvoordevacaturetekst:

Watbiedenwij?

Eendynamischewerkomgevingeneenno-nonsensecultuur.Binneneenopenencollegialesfeerwerk jenauwsamenmetjecollega’senleidinggevende.Hetbedrijfheefteenplattestructuurmetweinig managementlagen.Erwordtdirecteninformeelgecommuniceerd.

Naasteenmarktconformsalarisbiedenwijuitstekendesecundairearbeidsvoorwaarden,waaronder eenuitgebreidereiskostenvergoedingendemogelijkheidtotwinstuitkering.

Ookeenorganisatieprofielisinveelorganisatiesalbeschikbaar.Daarnaasthebbenveelgrote organisatieseen organogram ophunwebsitegepubliceerd.Ditiseenschematischeweergavevande structuurvandeorganisatie.

Hierziejeeenorganogramvaneenorganisatiemetstafafdelingen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

nieuwekleur,bronbestand:\\boomfs\BBO\Beheer\Sarphati\03.Content\Kopopleidingen\33241VL_Personeelsbeleid_oud\06Beeld\Archief\IGs

Opdracht5

Functieomschrijvingen-profielinvacaturetekst Leesdevacaturetekstenbeantwoorddevragen.

Monteurelektrotechniek

Watgajedoen?

Vindjijelektrotechniekhetmooistevakgebieddateris?Hebjenetjembo4opleidingafgerondenwil jeverantwoordelijkzijnvoordeafbouwvaneeneindproductenwiljemeedenkenindeeisenvande klant?Leesdanverder!

AlsmonteurelektrotechniekbenjeonderdeelvandeafdelingproductievanInterflow.Dezeafdeling houdtzichonderanderebezigmetdeproductievanLaminarAirFlowUnits(LAF).Ditzijnhalfopen kastendiezowelproductenalspersonenbeschermentegenschadelijkestoffenvanbuitenafdoor middelvanschonelucht.Alsmonteurelektrotechniekwerkjeineenproductieomgevingenbenje onderdeelvanhetafmontageteam.JehoudtjevoornamelijkbezigmethetafbouwenvandeLAFUnits. Jijzorgtervoordateenrompdeelwordtafgebouwdtoteeneindproductdienaardeklantverzonden kanworden.Hetgaatonderandereomhetassemblereneninbouwenvanventilatoren, verlichtingsarmaturen,bekabelingentouchscreenbediening.

Dooreengroterangeaankastendieweleverenenverschillendesoortenklantenwaarvoorwewerken hebjevoldoendevariatieinjewerk.Hetisaanjouommeetedenkenmetdewensenvandeklanten zodoendeleverjealtijdmaatwerk.

Wiezoekenwij?

Alsmonteurelektrotechniekhebje:

• eenafgerondembo4opleidingelektrotechniek

• kennisgemaaktmethetbouwenvanelektrischeinstallaties

• ervaringmethetlezenvanelektrischeschema’sentechnischetekeningen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Omsuccesvoltezijnalsmonteurelektrotechniekvindjehetleukomzelfstandigtewerkenenbenje resultaatgericht.Jebentproactief,neemtinitiatiefalsdatnodigisenjehebtoogvoornieuwe ontwikkelingen.Jehebteenpassievoorhetvakenjewiltjezelfblijvenontwikkelen.Jebenteen gedrevenvakman,klantgerichtenjecommuniceertmakkelijkmetjecollega’s.

Watbiedenwij?

Professioneleengemotiveerdemedewerkerszijndepijlersvoorhetrealiserenvanonzestrategische doelstellingen.Ommedewerkerstehelpenzichindejuisterichtingteontwikkelenentebekwamenis BAMBusinessSchoolhetcentrumvoorkennisoverdracht,kennisuitwisselingenkenniscreatie.

Wiezijnwij?

Interflowheeftzichindeloopderjarenontwikkeldtotspecialistinschonelucht.Opbasisvandit specialismeisInterflowuitgegroeidtoteeninternationaalentoonaangevendfabrikantvancleanrooms, operatiekamers,sterielebereidingsruimtenenLaminarAirFlowUnits.Vanontwerptotvalidatieheeft Interfiowalleexpertiseinhuisomdemeestuiteenlopendeprojectenmetuitersteprecisieengevoel voorkwaliteitterealiseren.InterflowisonderdeelvanBAMBouwenTechniekbv.

OverKoninklijkeBAMGroepnv

KoninklijkeBAMGroepnvontwikkelt,ontwerpt,bouwtenonderhoudtprojectenophetgebiedvan wonen,werken,transportenrecreatie.BAMverenigtwerkmaatschappijendieactiefzijnindesectoren Bouwentechniek,Infra,VastgoedenPubliekprivatesamenwerking.BAMbehoorttotdegrootste bouwondernemingenvanEuropa.BAMvoertwereldwijdprojectenuitinmeerdantwintiglanden.BAM neemtindethuismarktenNederland,België,hetVerenigdKoninkrijk,IerlandenDuitslandleidende positiesin.KenmerkendvoorBAMishetwijdvertakteregionalenetwerkvanvestigingen,waardoorde ondernemingaltijddichtbijdeopdrachtgeverstaat.IndethuismarktenbiedtBAMopdrachtgeverseen omvangrijkproducten-endienstenpakket.WereldwijdvoertdeGroepinnichemarktengespecialiseerde bouw-eninfrawerkenuit.BAMwileenleidenderolvervullenophetgebiedvanduurzaamondernemen.

a. Welkeonderdelenvaneenfunctieomschrijvingherkenjeindezetekst?Geefvoorbeelden.

b. Welkonderdeelvaneenfunctieomschrijvingkomtnietletterlijkterugindetekst?

c. Welkeonderdelenvaneenfunctieprofielherkenjeindezetekst?Geefvoorbeelden.

Opdracht6 Functiebeschrijving

Maakdezeopdrachtdigitaalofopeenapartpapier.Kieseenfunctiebinneneendealerorganisatie.

a. Maakeenfunctiebeschrijvingvoordezefunctie.

b. Maakeenfunctieprofielvoordezefunctie.

c. Steldatjevoordezefunctieeennieuwemedewerkerzoekt.Schrijfeenkortorganisatieprofiel waarmeejejeorganisatieaantrekkelijkpresenteertvoormogelijkekandidaten(maximaal100 woorden).

1.3Werving-enselectieproces:werving

Alsjejebeschrijvingvandefunctieendeorganisatiecompleethebt,kunjegeschiktekandidatengaan werven.Daarbijkunjekiezenuitinternewervingenexternewerving.Nadatjedekeuzeinterneof externewervinghebtgemaakt,kiesjeeenwervingsmethode,schrijfjeeenvacaturetekstenverspreid jedevacature.

Interneofexternewerving

Bijhetkiezenvaneenwervingsmethodebepaaljeeerstofjeinternofexterngaatwerven.Bij interne werving zoekjegeschiktekandidatenbinnenjeeigenorganisatie.Bij externewerving zoekjedeze kandidatenbuitenjeorganisatie.

Nieuwekleur,bronbestand:\\boomfs\BBO\Beheer\Sarphati\03.Content\Kopopleidingen\33241VL_Personeelsbeleid_oud\06Beeld\Archief\IGs

Internewerving

Vooralbinnengrotereorganisatiesishetgebruikelijkomeersttekijkenoferbinnendeeigenorganisatie geschiktekandidatenvoordefunctiezijn.Dezehebbenimmersveelpersoneelindienstendaardoor isdekansgrootdatereengeschiktekandidaattussenzit.Ookalserbuitendeorganisatieweinig geschiktekandidatenbeschikbaarzijn,kunjekiezenvoorinternwerven.

Voordeleninternwerven

CONCEPT

KOPIJVERSIE

• Hetkangoedkoperzijn.Hetpublicerenvaneenvacaturebuitendeorganisatiekannamelijkveel geldkosten.

• Hetwervenenselecterenvankandidatenduurtminderlang.Dekandidatenzijnalindienstbijde organisatie,waardoorjemindertijdkwijtbentaanhetlezenvanbrievenenhetvoerenvan gesprekken.Ookhoefteradministratiefnaaannamevaakmindergeregeldteworden.

• Jeweetmeestalalietsoverdeinternekandidaten.Jekentzezelf,ofkentmensendiejeietsover henkunnenvertellen.Daardoorloopjebijhetselecterenvaneeninternekandidaatminderrisico’s.

• Deinternekandidaatiszelfalbekendmetdeorganisatieenheeftmindertijdnodigomtewennen oftewordeningewerkt.

• Metinternewervingcreëerjemogelijkhedenvoorjepersoneelomindeorganisatiedoortegroeien. Ditkanmedewerkersextramotiveren.

Nadeleninternwerven

• Alsjedekandidatenzelfalkent,ishetmoeilijkeromeenobjectievekeuzetemaken.Jelaatjedan misschienonbewustleidendoorwiejouwpersoonlijkevoorkeurheeft.

• Alsjeeeninternekandidaatselecteert,vertrekthijuitzijnhuidigefunctie.Daarvoormoetdanvaak ookweereennieuwemedewerkerwordengezocht.

• Doordemogelijkheidomindeorganisatiedoortegroeienkaneensfeervancompetitieontstaan. Ditpastnietbijelkeorganisatie.

• Alsjevaakinternnaarkandidatenzoekt,komenerweinignieuwemedewerkersvanbuitende organisatiebinnen.Hierdoorkomenerookweinignieuwekenniseninzichtenbinnen.

• Erzijnnietaltijdvoldoendegeschiktekandidatenbeschikbaarbinnendeorganisatie.

Jekuntopverschillendemaniereninternwerven.Welke manierhetmeestgeschiktis,hangtafvande mogelijkhedenengebruikenvandeorganisatiewaar jewerkt.

Jemaaktbijvoorbeeldviae-mail,hetintranetofeen personeelsbladbekenddatjeeenmedewerkerzoekt. Jekuntjevacatureophangenindekantine.Misschien hebjeweléénofenkelespecifiekemedewerkersin gedachtendiegeschiktkunnenzijnenvraagjehun persoonlijkomtesolliciteren.

Internevacatureviahetprikbord.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Externewerving

Alsinternwervengeengoedeoptieisomdateronderhethuidigepersoneelgeengoedeopvolgerisof jewiltjuistkandidatenvanbuitendeorganisatieaantrekken,dankiesjevoorexternwerven.

Voordelenexternwerven

• Jehebtwaarschijnlijkmeerkandidatenomuittekiezen.

• Meteenexternekandidaathaaljenieuwekennis,ervaringeninzichtenbinnen.Jeafdelingenzelfs deheleorganisatiekunnenhiervanprofiteren.

• Eenobjectievekeuzemakenisgemakkelijker.Waarschijnlijkkenjedekandidatennamelijkallemaal niet.Persoonlijkevoorkeurspeeltdangeenrol.

• Jehaaltgeenmensenweguitanderedelenvandeorganisatie.Daarhoeftdanookgeennieuwe medewerkertewordengezocht.

Nadelenexternwerven

• Hetisvaakduurderdaninternwerven.

• Hetwervenduurtlanger.Nietalleendegesprekken,maarookhetcorrectafwijzenvankandidaten kosttijd.

• Alsjedekandidatennietpersoonlijkkent,ishetrisicoopeenmismatchgroter.

Combinatieinternenextern

Interneenexternewervingwordenregelmatigmetelkaargecombineerd.Eenorganisatiemaakt bijvoorbeelddevacatureeerstinternbekendeneenweeklaterpasextern.Internekandidatenhebben daneenkleinevoorsprong.Ookkomthetvoordateenorganisatieindevacaturetekstvermeldtdat eeninternekandidaatvoorrangkrijgtwanneerdezeevengeschiktisalseenexternekandidaat.

Wervingsmethodekiezen

Bijinternewervingzijndemanierenomtewervenbeperkt:permail,(digitaal)prikbord,personeelsblad ofmondeling.Voorexternewervingzijnveelverschillendemethoden.Welkemethodejekiest,hangt voornamelijkafvaneenaantalfactoren:

• Budget:hoeveelgeldhebjebeschikbaarvoorhetwerven?

• Tijdpad:hoesnelhebjeeennieuwemedewerkernodig?

• Doelgroep:wiezoekjepreciesvoordefunctie?

• Uitvoering:wiljezelfwervenenselecterenofwiljedituitbesteden?

Alsjeexternwiltwerven,hebjeverschillendeonlineenofflinemogelijkheden.Jekuntookkiezenom verschillendemethodenmetelkaartecombineren.

Onlinewerven

Veelgebruikteonlinewervingsmethodenzijn:

• Vacatureplaatsenopdewebsitevandeorganisatie.Demeesteorganisatiesdoenditsowieso.Deze methodebrengtnamelijkgeenextrakostenmetzichmeeenjebepaaltzelfhoelangdevacature onlinestaat.

• Vacatureplaatsenopeenvacaturesite,bijvoorbeeldMonsterboard.nl,Indeed.nlofStepstone.nl.Er zijnookvacaturesitesdiespecifiekzijngerichtopeenbepaaldesector,bijvoorbeeld www.automotive-online.nlvoordeAutomotive,Medivacature.nlvoordezorgofTechniekwerkt.nl voordetechnischesector.Hetvoordeelvaneenvacaturesiteisdatveelwerkzoekendendeze gebruiken.Jebereikterdusveelkandidatenmee.

• Vacatureverspreidenviasocialmedia,bijvoorbeeldviadeLinkedIn-,Instagram-ofFacebookpagina vanjeorganisatieofviaX.ZelfsTikTokwordttegenwoordiggebruiktomjongemedewerkersaan tetrekken.Hetvoordeelvansocialmediaisdatjeeennetwerkbereiktvanmensendiealinje organisatiegeïnteresseerdzijn.Dekansisgroterdathierdanookserieuzekandidatentussenzitten diegraagbijjouworganisatiewillenwerken.

Opwebsitevandeorganisatie.

Offlinewerven

CONCEPT KOPIJVERSIE

Veelgebruikteofflinewervingsmethodenzijn:

• Netwerkenviajeeigenmedewerkers.Jevraagtjeeigenmedewerkersomdevacatureteverspreiden inhuneigennetwerk.Zijkennennamelijkvaakmeermensenbuitendeorganisatiedieindezelfde sectorwerkzaamzijn,zoalsoud-collega’sofoud-studiegenoten.Bijkomendvoordeelisdatzijal kunneninschattenofiemanduithunnetwerkgoedpastbijjeorganisatie.

• Eenuitzendbureauinschakelen.Ditdoejealsjedewervingeneersteselectievankandidatenwilt uitbesteden,bijvoorbeeldalsjeerzelfgeentijdvoorhebt.Hetuitzendbureaugaatdanvoorjeop zoekenstelteenaantalgeschiktekandidatenvoor.

• HetUWVinschakelen. UWV staatvoorUitvoeringsinstituutWerknemersverzekeringen.BijhetUWV staanmenseningeschrevendiewerklooszijneneenbaanzoeken.Jebereikthiermeedusveel mensendiedringendopzoekzijnnaarwerk.

• Eenadvertentieplaatsenineenkrantoftijdschrift.Jeplaatstjevacaturebijvoorbeeldineenvakblad alsjeopzoekbentnaareenspecialistofineenplaatselijkekrantalsjejevacaturevooralindeeigen omgevingbekendwiltmaken.

Viasocialmedia.

Vacaturesitespecifiekesector.

• Meteenstandopeenbanenmarktgaanstaan.Hiervoorkiesjealsjemeerdanéénvacaturehebt ofalsjejeorganisatienadrukkelijkopdearbeidsmarktwiltpresenteren.

• Voorlichtinggevenopscholen.Ditiseenhandigemethodealsjejeorganisatiebekendwiltmaken bijstudentendiebijnaklaarzijnmethunopleiding.Ditdoejealsjegraagjongemensenwilt aannemen,bijvoorbeeldomdatzijdemeestup-to-datekennishebbenofomdatjejemedewerkers graagzelfwiltkunnenvormen.Netalsbijdebanenmarktisdezemethodevooralhandigalsje meerderevacatureshebtenomjeorganisatietepromoten.

• Stagemogelijkhedenbieden.Eenstagiairkannazijnstageperiodeindiensttredenalsmedewerker wanneerdestagebeidepartijengoedisbevallen.Eenvoordeelhiervanisdatjedanalweetwat voormedewerkerjeinhuishebt.Dezemethodeisalleengeschiktalsjenieuwemedewerkerweinig ofgeenervaringhoefttehebbenvoordefunctieenalsjedemiddelenhebtomdestagiairgoedte begeleiden.

• Jevacatureophangenbijjebedrijfspand.Vooralbijwinkelsenrestaurantsisditgebruikelijk. Voorbijgangersziendandirectdaterpersoneelwordtgezocht.Ditishandigwanneerjebedrijfspand zichgoedinhetzichtvanpubliekbevindtenwanneerjenietopzoekbentnaareenspecialistische medewerker.

• Eenludiekewervingsactiebedenken.Jekuntookcreatiefzijneneenheleeigenwervingsmethode bedenken.Ditdoejealsjealsorganisatieergwiltopvallen,bijvoorbeeldalsjeveelconcurrentie hebtvananderewerkgeversendemedewerkerdiejezoektschaarsis.

Opdedeurvanhetbedrijfspand. Viaeenuitzendbureau.

Inspiratiefilmpje:externwerven

CONCEPT KOPIJVERSIE

Eencreatievemethode.

Hudson’sBay-Elevatorpitch-Externwervengebeurtopsteedsludiekerewijze

10voordelenalsjegaatrekruterenviasocialemedia

CONCEPT KOPIJVERSIE

Rekruterengebeurtsteedsmeervia socialemedia.Eenmixvankanalen wordtingezetomdegeschikte kandidaattevindenvooreenjob.Enkel gebruikmakenvanjewebsiteofeen uitzendbureauisverledentijd.Sociale mediawordtmassaalgebruiktomje vacatureindeschijnwerpersteplaatsen enzelfactiefopzoektegaannaar versterking.Wijgevenje10voordelen entipshoejeopeenprofessioneleen doelgerichtemanierkanwervenviade verschillendesocialemediakanalen.

VOORDEEL1:JEBEREIKT(EINDELIJK)DEJUISTEKANDIDATEN

Viasocialemediakanjede ‘passieve’kandidatenbereiken.Doorviajesocialstewervenkanjemensen bereikendiezelfnietactiefopzoekzijnnaareenjob.Sommigezittenalopeengoedewerkplaatsof zoekeninanderesectoren,waardoorzeviaklassiekekanalenjevacaturemislopen.Doorsocialemedia tegebruikenkanjehenmetjevacatureaanhetdenkenzetten. Erisgeenbeteremanieromde millennialsengenZ tebereikendanviaFacebook,InstagramenX.De 18-tot39-jarigenzijnhetmeestactiefopsocialemediaenzullenopdezeplatformensnellerinaanraking komenmetjeboodschap.

VOORDEEL2:HETGAATSNEL!

Nogeenvoordeelomterekruterenviajesocialemediakanalenisdesnelheid.Jekanveelsnellereen berichtjesturenofeenreactieplaatsenomtemeldendatjegeïnteresseerdbentofomsneltesolliciteren. Opdiemanierhebjeonmiddellijkrechtstreekscontactmeteenmogelijkekandidaat.Hetiseen persoonlijker,meerlaagdrempeligensnellerproces danbijvoorbeeldviae-mail.

VOORDEEL3:JEKUNTCREATIEFZIJN

Eenlaatsteredenwaaromjeopdezemaniernieuwewerknemerszouwillenwervenishetfeitdatje gewoon ontzettendveelopties hebtviasocialemedia.Jekanbijvoorbeeldeenvideomaken,een grafischdesignontwerpen,eenmooieteamfotogebruiken,eenietspersoonlijkereofeerderinformele tekstschrijven.Jehoefthierzekernietevendroogtegaanrekruterenalsviadeklassiekemanier.Elk platformisanders,opLinkedIngajeietsformelertewerkdanbijvoorbeeldopInstagram.

VOORDEEL4:JEKUNTEENGOEDEEMPLOYERBRANDNEERZETTEN

Hetleukeisdat,opwelkkanaaljeookbeslisttegaanrekruteren,je jebedrijfgoedkanpositioneren. Mogelijkekandidatenkrijgenonmiddellijkeeneersteindrukvanhetimagoendeidentiteitenkunnen ineenfractievaneensecondedoorklikkennaarjeonlineprofiel.Jekanjebedrijfopdiemanierdus nietenkelverkopenaanpotentiëleklanten,maarookaanmogelijkenieuwewerknemers.

VOORDEEL5:LAATMENSENERVARENHOEHETISOMBIJJOUTEWERKEN

Doorjouwpostsopsocialemedia,kunnenmenseneengoedeindrukhebbenhoehetisombijjou/jullie tewerken.Ditisveelmeerwaarddaneengoedomschrevenvacature-bericht.

VOORDEEL6:MEERDANALLEENLINKEDIN

CONCEPT KOPIJVERSIE

Jekanervoorkiezenomjerekruteringsstrategietefocussenop éénkanaalofopeenmixvan verschillendesocialemediakanalen. Wijradenjesowiesoaanomzeker LinkedIn tegebruiken.Dit socialemediakanaalishelemaalgefocustoprekruterenenwervenenhetuitbreidenvaneennetwerk. LinkedInvoorzietdaaromookspecifieketoolsomditgoedaantepakken.Helaaskanjeeralleende ‘hogeropgeleiden’ bereiken.

Weetjenietzekerofjewilrekruterenvia LinkedIn,Facebook,Instagram,X,Snapchat,YouTube, PinterestofTikTok? Denkdaneersteensnaoverjouwidealekandidaatenwelkeleeftijdhijofzij heeft.Daarnakunjekijkenopwelkkanaaldezeleeftijdscategoriehetmeestactiefis.

VOORDEEL7:ACTIVEERJOUWNETWERK,SCHAKELJOUWAMBASSADEURSIN

Overhetalgemeenishetookzekerbelangrijkomervoortezorgendat jevacaturedeelbaaris. Hoe meermensenjepostdelen,hoemeerpotentiëlekandidatenhetzullenzien.Vraagookaanjouw(interne enexterne)ambassadeursomjouwvacaturetedelen.Vaakvindjepeer-to-peernogbeterensneller geschikteprofielen.

VOORDEEL8:ADVERTERENKANHEELDOELGROEPGERICHT

Ookkanjeervoorkiezenomjeonlinevacaturetepromoten.ZekeropFacebook,InstagramenLinkedIn wordtditvoorvacaturessteedsmeergedaan.Jekuntzoheelgerichtindetijdslijnkomenvande doelgroepdiejewiltbereikenenbetalenvoorhetbereikdatjehierbijhaalt.

VOORDEEL9:MAAKEENGOEDEEERSTEINDRUK

Eeneersteindrukwordtsteedsmeeronlinegemaakt.Ditgeldtookvoorjou,jouworganisatie,maar ookvoordekandidaatzelf.

Alsjeopeenprofessionelemaniergebruikmaaktvansocialemediaishetaltijdaangeradenom visueel sterk tezijn.Datisookeenmustbijhetonlinerekruteren.Graaggevenwejewattipseninspiratiemee hoejeditgoedkanaanpakken:

• Laateenfilmpjezienvanjewerkplek,zotoonjealeenblikachterdeschermen.

• Maakvanjewerknemersechteambassadeursdoorhenineenvideoaanhetwoordtelaten.Zozie jedegezichtenachterdeondernemingenmerkjeonmiddellijkwelkesfeererhangt.

• Zorgdatjevacature,jetekst,jefotoofjevideovisueelpastbijjeonderneming.

• Gebruikjeeigenhuisstijl.

• Postvoldoendegevarieerdecontent(wisselaftussentekst,video,foto,eenstory...).

• Hebgeduld:postmeerdanéénkeer,probeernietteoverhaasten,creëereenbandmetjevolgers enzorgvooreenaantrekkelijkonlineprofiel.

• Belichtdeverschillendeaspectenvanjebedrijfscultuurinjecontent.

• Zorgvooreengoedverhaalzodatkandidatenwetenwaarjevoorstaatenwatjespecifiekzoektin eenwerknemer.

• Brengeenspecifieke,maarvooralpersoonlijkeenmenselijkeboodschap.

• Weesconsistent.

VOORDEEL10:HAALJOUWMOSTERDBIJANDEREVOORBEELDEN Zoeknaarvoorbeeldenenlaatjeinspireren,wantdatkanookmakkelijkviasocialemedia. Socialemediabureau.be.

Vacaturetekstschrijven

Nadatjehebtgekozenvooréénofmeerderewervingsmethoden,steljeeenadvertentie-ofvacaturetekst op.Indezetekstbeschrijfjenaarwatvoormedewerkerjeopzoekbentennodigjekandidatenuitom tesolliciteren.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Onderdelenvacaturetekst

Ineenvacaturetekststaandevolgendeonderdelen:

• functienaam

• plaatsvandefunctieindeorganisatie

• functieomschrijving:voornaamstetaken,verantwoordelijkhedenenbevoegdheden

• functieprofiel:gewenstekennis,vaardighedenenpersoonlijkeeigenschappen

• aanvullendefunctiewensen:nietnoodzakelijke,maarwelhandigeeigenschappen

• organisatieprofiel:beschrijvingvandeorganisatie

• aantalurenperweekofmaand

• indicatievanhetloon

• datumwaaropdemedewerkermoetstarten

• duurvanhetdienstverband

• omschrijvingvandearbeidsvoorwaarden

• caodieeventueelvantoepassingis(Caostaatvoor ‘collectievearbeidsovereenkomst’.Hierinzijn afsprakenvastgelegd,bijvoorbeeldoverloon,diegeldenvooreenorganisatieofbranche.)

• eventuelemogelijkheidvanpsychologischeofmedischeonderzoekendienodigzijn

• eventueleassessmentsoftestsdiewordenafgenomen

• alseenVOG(VerklaringOmtrenthetGedrag)vereistis,moetditwordenaangegeven

• sluitingsdatumvandevacature

• contactgegevensvandepersoonbijwiedekandidaatkansolliciterenofextrainformatiekanvragen.

Aandachtspuntenvacaturetekst

Omeengoedevacaturetekstteschrijvenmoetjeopeenaantalpuntenletten:

• Bedenkgoedwiejedoelgroepis.Schrijfjedetekstvoorjongeren,ouderen,vakspecialistenof onervarenkandidaten?Ditheeftbijvoorbeeldgevolgenvoordestijlvandetekstenhetgebruikvan vaktermen.

• Geefdeinformatieoverzichtelijkweer.Gebruikbijvoorbeeldkopjesenplaatstekstdiebijelkaar hoortookbijelkaar.Houdjezinnenkort.

• Maakdetekstpersoonlijkdoordelezerdirectaantespreken.Gebruikbijvoorbeeld ‘je’ en ‘jij’ in plaatsvan ‘dekandidaat’.Gebruikactievewerkwoorden.

• Alsjejevacatureonlineplaatst,denkdangoednaoverdetermendiejegebruikt.Gebruiktermen waaropmogelijkekandidatenwaarschijnlijkzoeken.Alleendankunnenzijjevacaturegoedvinden.

• Weescreatiefenzorgdatjetekstopvalt.Kandidatenziennamelijkvaaktientallenvacatureteksten voorbijkomen.Beginbijvoorbeeldmeteenbijzondereuitspraakofvoegafbeeldingentoe.Alsjede vacaturetekstonlineplaatst,kunjeookoverwegenomeenfilmpjetoetevoegen.

• Werkzoekendenhechtentegenwoordigsteedsmeerwaardeaanhetsoortorganisatiewaarde vacatureopenstaat.Zevindenhetbijvoorbeeldbelangrijkdateenorganisatiebijdraagtaaneen duurzamesamenleving,ofdatdeorganisatiedezelfdenormenenwaardenhanteertalszij. Organisatiecultuur,reputatieendemissievandeorganisatiezijnsteedsvakerbelangrijkeredenen voormedewerkersomovertestappennaareenanderewerkgever.Besteedhierinjevacaturetekst voldoendeaandachtaan.

Alsjedevacatureteksthebtgeschreven,verspreidjedezevolgensdemethodediejehebtgekozen –online,offlineofeencombinatiedaarvan.

Voorbeeldvacaturetekst

CONCEPT KOPIJVERSIE

BeveiligerinopleidingEindhovenairport

EindhovenAirport|Noord-Brabant|AviationSecurity600|Luchthavenbeveiliging|20-36uur

DroomjijaljarenvaneenbaanalsbeveiligeropeenluchthaveninNederland?Solliciteerdandirect! EindhovenAirportisdetweedeluchthaveninNederlandendaardooreengeweldigeendynamische enafwisselendeplekomtewerken.Alsbeveiligerbenjij – samenmetjeteam – erverantwoordelijk voordatmiljoenenreizigersveiligkunnenreizen.Passagiers,airline-crewenallehandbagageworden doorjouvriendelijkengrondiggecontroleerd.

AlsbeveiligervanEindhovenAirportgebruikjedemeestgeavanceerdedetectieapparatuurinEuropa. Jouwscherpeoogvoorafwijkendevoorwerpenenvreemdgedragzorgenervoordatgeenenkelgevaarlijk en/ofillegaalvoorwerpvoorbijdesecurity-checkkomt.Dankzijjoukaniedereenveiligopreis!

Doorgroei

Omdatwijhetbelangrijkvindendatonzecollega’szichzelfkunnenblijvenontwikkelen,biedenwij binnenG4SAviationregelmatigdoorgroeimogelijkheden.Zokunjebijvoorbeelddoorgroeiennaareen leidinggevendefunctiealsDienstleider,Groepsleider,ofrichtingeenfunctieopdeHoofddoorlaatpost, HBS(controlevanruimbagage)ofopdeMeldkamer. Klinktditallemaalalsmuziekindeoren?Mooi!Solliciteerdandirect!

Wijbieden

• Eensalarisvan € 15,11peruur.Daarbovenopkomtnogdeinflatiecorrectievoor2023!

• Naastjesalarisontvangjeonderandere:vakantiegeld,onregelmatigheidstoeslag(10%,20%en 35%),eneeneindejaarsuitkering.

• Vroegeopkomstvergoedingvan35%!

• Eencontractvoor20uurtot36uurperweek!

• Uitzichtopeenvastcontract.

• Opleidingenentrainingendievoorjoubetaaldworden.

• Reiskostenvergoeding.

• Eenuitstekendepensioenregeling.

• Diversepersoneelsvoordelen,waaronderkortingopeensportschoolabonnementomervoorte zorgendatjijfitblijft.

• 24vakantiedagen(o.b.v.eenfulltimedienstverband).

• DemogelijkheidomalsreservistbijDefensieaandeslagtegaan.

• BenjijaangenomenenkenjijiemanddieookeenmatchismetG4S?Danontvangjeeen aanbrengbonusvan €500,-netto.Ditgeldttotenmet1-03-2023.

Wijvragen

• Jebentinstaatom24/7deluchthaventebereiken.

• Eenbeveiligingsdiplomaofbereidzijndeze,viaons,tebehalen.

• Jebentwoonachtigbinneneenstraalvan40kmvanEindhovenAirport.

• GoedemondelingebeheersingvandeNederlandseenEngelsetaal.

• Endatjedeafgelopen8jaarinNederlandhebtgewoondeningeschrevenhebtgestaan.Met uitzonderingvanBelgiëenDuitsland.

Solliciteerdirectenontdekjetalenten.Hebjenogvragen?Stuurdaneenmailnaar sollicitatiebeveiliger@g4s.com

CONCEPT KOPIJVERSIE

Sollicitatieprocedure

1 Solliciteer – UploadjeCVofstuuronseen(Whatsapp)bericht.

2 Telefonischeintake – Stelaljevragenaanonsenwekijkensamenofditdeuitdagingisvoorjou!

3 Onlineassessment – Eenpersoonlijkheidstesten/ofcapaciteitentest.Deprocedurekanverschillen pervacature.Wijzullenjeinformerentijdensheteerstecontact!

Werkenbijg4s.nl.

Opdracht7 Externwerven

Erbestaanveelverschillendemethodenomexternnieuwemedewerkerstewerven.

Erisbinnenjeafdelingmeerwerktedoendanvoorheenenditlijktvoorlopigookzoteblijven.Jezoekt daaromeennieuwemedewerkeromjeteamteversterken.Jewiltdatdezezosnelmogelijkkan beginnen.Jebudgetvoorhetwervenisbeperkt.

a. Welkewervingsmethodezoujekiezenindezesituatie?Legjeantwoorduit.

Jewerktbijeengroteorganisatiediedekomendejarennogverdergaatgroeien.Uithetpersoneelsplan blijktdatookbinnenjouwafdelingopdemiddellangetermijnextramedewerkersnodigzullenzijn.Je zulttegendietijdbehoeftehebbenaannieuwemedewerkersmetenzonderervaring.

b. Welkewervingsmethodezoujekiezenindezesituatie?Legjeantwoorduit.

Opdracht8 Wervennieuwemedewerker

Kieseenfunctiebinnenhetdealerbedrijf.Alsjevoordezefunctieeennieuwemedewerkermoestzoeken, hoezoujedatdanaanpakken?

a. Kiesjevoorinternofexternwerven?Legjeantwoorduit.

b. Welkeonlineofofflinewervingsmethodezoujegebruiken?Eencombinatievanmethodenisook mogelijk.Legjeantwoorduit.

Opdracht9 Creatiefwerven

Sommigeorganisatieskiezenervooromopeencreatieveofludiekemaniernieuwemedewerkerste werven.

a. Zouditgeschiktkunnenzijnvoorhetwervenvanpersoneelvoorjouwafdeling?Legjeantwoord uit.

b. Bedenkzelfeencreatievewervingsmethodevoorjouworganisatieofafdeling.Bedenkeerstwelk doeljeermeewiltbereiken.Beschrijfvervolgensjouwmethode.Leghierbijuithoejejegestelde doelermeebereikt.

1.4Werving-enselectieproces:selectie

CONCEPT KOPIJVERSIE

Alsjejevacatureteksthebtgeplaatstofopeenanderemanierkandidatenhebtgeworven,krijgje waarschijnlijkmeerderesollicitatiesbinnen.Jebegintdanmethetselectieproces.Hetselectieproces bestaatuitdevolgendestappen:

1.selectiecriteriaopstellen

2.kandidatenselecteren

3.selectiegesprekkenvoeren

4.eenkeuzemaken.

1.Selectiecriteriaopstellen

Omeenselectietekunnenmakenuitdesollicitatiesmoetjewetenwatje selectiecriteria zijn.Ditzijn deeigenschappenwaaraaneenkandidaatiniedergevalmoetvoldoenomgeschikttezijnvoorde functie.Dezecriteriagaanoverdegevolgdeopleiding,dewerkervaring,enpersoonlijkeeigenschappen envaardighedenvandekandidaat.Jeleidtjeselectiecriteriaafvandefunctieomschrijvingenhet functieprofieldatjehebtgebruiktbijhetopstellenvandevacature.

Voorbeeldselectiecriteria

Anneisleidinggevendebijeenautodealer.Zezoekteennieuweadviseur.Zeheefteenlijstmet selectiecriteriaopgesteld:

• afgerondeopleidingAutomotive(niveau3)

• minimaaltweejaarervaringalsadviseurof verkoper

• kangoedsamenwerken

• kanheldercommuniceren

• isflexibelinzetbaar

• inbezitvanrijbewijsBeneigenvervoer.

2.Kandidatenselecteren

Meestalsolliciterenkandidatenmeteencveneenmotivatiebrief.Een cv(curriculumvitae) iseen overzichtvandeopleidingenenwerkervaringvandekandidaat,vaakaangevuldmetoverige vaardigheden.Grotereorganisatiesmakenvaakgebruikvanonlinesollicitatieformulieren.Kandidaten vullendaneenaantalstandaardvragenin,bijvoorbeeldoverhunopleidingenwerkervaring.Vooralbij groteaantallensollicitatiesisdithandig,omdatjedaninéénkeerallesollicitatieskuntselecterendie aanbepaaldeeisenvoldoen.Sommigekandidatensolliciterenopeenopvallende,creatievemanier. Bijvoorbeelddooreenfilmpjetemakenoverzichzelf.

Sollicitatiesscreenen

Jebegintmethetscreenenvandesollicitaties.Opiedereadvertentiereagerenookmensendieniet voldoenaandeeisen.Legdezebrievendirectnalezingterzijdeenschrijfdezemenseneenvriendelijke, maarduidelijkeafwijzing.

Alsjeveelsollicitatieshebtontvangen,bedenkdaneerstwelkeselectiecriteriahetmeestvanbelang zijn,bijvoorbeeldeenbepaaldeopleidingofeenminimumaantaljarenwerkervaring.Kijkvoordatje debrievengaatlezenindecv’swiewelenwienietaandezecriteriavoldoenenmaaktweestapels. Aankandidatendienietvoldoenaandezecriteria,hoefjedanverdergeentijdtebesteden.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Eenselectiemaken

Vervolgensbekijkjedesollicitatiesvanserieuzekandidatenuitgebreider.Eenkeuzemakenuitde sollicitatiesisnietaltijdevengemakkelijk.Sommigekandidatenkunnenzichzelfnueenmaalbeter verkopendanandere.Letdaaromvooralopfeitendiekunnenaantoneninhoeverredekandidaat voldoetaandefunctie-eisenenhoesterkdemotivatieisomvoorjouworganisatietegaanwerken.

Tipsbijhetselecterenvankandidaten

1.Eersteindrukbriefencv.

Hoedebriefenhetcveruitzien,zegtveeloverdesollicitant.Bevatdebriefbijvoorbeeldtaalfouten,is debriefsnelgeschrevenofontbrekenergegevens?Natuurlijkzijntaalbeheersing,communicatieve vaardighedenennauwkeurigheidnietvoorelkefunctieevenbelangrijk,maaralsdezeeigenschappen welbelangrijkzijn,ishetgoedhieroptelettenindebrief.

2.Hoeorigineelisdesollicitatiebrief?

Sommigewerkzoekendensolliciterenopeenfunctiezonderdatzeechtgeïnteresseerdzijninde organisatieofdefunctie.Zevoelenzichminofmeerverplichttesolliciterenenverstureneen standaardbrief.Ditkunjesignalerenalsdekandidaatnietspecifiekaangeeftwaaromhijjuistindeze functieendezeorganisatiegeïnteresseerdis.

3.Leestussenderegelsdoor.

Interessantzijndeontbrekendegegevensineenbriefofcv.Somsisereenhiaatindeopsommingvan werkervaringofopleiding.Somsishetonduidelijkofeensollicitanteenbepaaldeopleidingen/of cursussendiesamenhangenmetdefunctie,welofnietheeftgevolgd.Hetisbelangrijkhierineen eventueelsollicitatiegespreknaartevragen.

4.Laatjenietverblinden

Sommigesollicitantenkunnenzichzelfgeweldigverkopenterwijlzeeigenlijkhelemaalnietaande functie-eisenvoldoen.Houddaaromdefunctie-inhouden-eisensteedsinjeachterhoofd.

5.Sommigebrievenencv’skunnenjeaanhettwijfelenbrengen.

Ingevalvantwijfelishetbeterteveeldanteweinigkandidatenuittenodigenvooreengesprek,zodat jedebestekandidaatnietmist.Jekuntookenkelekandidatenuitnodigenvooreenkortinformeel gesprekofhentelefonischbenaderenomextrainformatietekrijgen.Hebjeergveelkandidaten?Dan hebjewaarschijnlijkookgenoegkandidatenoverwiejenietofmindertwijfelt.

6.Houdtwijfelgevalleninportefeuille.

Roepnooitonnodigveelkandidatenop.Houdookkandidatendieeengoedetweedekeuszoudenzijn inportefeuille.Wanneerdelopendesollicitatiegesprekkengeengeschiktekandidaatopleveren,kun jemisschienindeportefeuillealsnogeengeschiktekandidaatvinden.Ditbespaartjeeenhelenieuwe sollicitatieprocedure.Indepraktijkkomthetnogaleensvoordatveelbelovende’tweedekeuskandidaten’ tochaangenomenworden.

7.Verzamelonafhankelijkeinformatie

Voereenselectienietalleenuit.Laatverschillendemedewerkersdebrievenencv’slezenendeze onafhankelijkvanelkaarbeoordelenopdefunctie-eisen.Zokomjetoteenzoobjectiefmogelijkoordeel overdegeschiktheidvandekandidaten.

8.Maakeenmatrix

Alsjenietteveelsollicitantenhebt,kunjeeenmatrixmaken.DitdoejedooropeenA4’tjeverticaalde functie-eisentevermeldenenhorizontaaldenamenvandesollicitanten.Metmintekens,nullenen plustekensturfjebijiederekandidaatinhoeverredezevoldoetaandefunctieomschrijving.Jenodigt dekandidatenmetdebestescoresuitvooreengesprek.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Afgerondeopleidingtotautoverkoper(niv.3)

Minimaaldriejaarervaringalsautoverkoper

Heeftervaringmetaansturenvaneenteam

Voorbeeldvaneenmatrix.

Sommigebedrijvenkiezenervooromde sollicitantennietmeteenuittenodigenophet kantoorvandeorganisatie.Zehoudendaneen kennismakingsgesprekviabijvoorbeeldTeamsof Zoom.Inditgesprekkrijgenzealeengoedeindruk vandesollicitantenenkunnenzebijvoorbeeld vragennaarextrainformatie.Tegelijkertijdisdit gesprekeengoedmiddelomtekijkenofiemand echtgemotiveerdisomvoorjouworganisatieaan deslagtegaan.

3.Selectiegesprekkenvoeren

Voordatjesollicitatiegesprekkengaatvoeren,bereidjejegoedvoor.Vervolgensnodigjekandidaten uitenvoerjedegesprekken.Erwordenmeestalmeerdererondesgeorganiseerd.Hethangtvande functieafhoeveelrondesdatzijn.Meestalgeldt:hoehogerdefunctie,hoemeersollicitatierondes. Voorsommigefunctieskunjekandidateneenassessmentlatenuitvoeren.Ditiseentestofopdracht ofeenreeksvantestsofopdrachtenwaarmeedekandidaatmoetlatenzienofhijbepaaldevaardigheden beheerst.Totslotmaakjeeenkeuzeuitdekandidaten.

Gesprekvoorbereiden

Eensollicitatiegesprekheeftverschillendedoelen:

• Jewilteengoedeindrukkrijgenvandepersoonlijkheidvandekandidaat.

• Jewiltinformatieuitdebriefofhetcvaangevuldkrijgen.

• Jewiltdekandidaateengoedbeeldgevenvandefunctieendeorganisatie.

Celine Jaap Youssef Maria Kandidaten → Functie-eisen ↓

Injevoorbereidingbedenkjewelkevragenjewiltstellenomdekandidaattelerenkennenen ontbrekendeinformatieteachterhalen.Jebedenktookwatjedekandidaatprecieswiltvertellen.Je gebruiktdezelfdevrageningesprekkenmetverschillendekandidaten.Opdiemanierkunjede antwoordenachterafmetelkaarvergelijken.

Kandidatenuitnodigen

Deuitnodigingdiejedekandidaatstuurt(meestalviae-mail)iskortenduidelijkenbevatdevolgende informatie:

• depersonenenhunfunctiedienamensdeorganisatiebijhetgesprekaanwezigzijn

• hetadreswaarhetgesprekplaatsvindt,inclusiefroutebeschrijving

• hoelaathetgesprekbegintenhoelanghetongeveerzalduren.

Meestalduurteensollicitatiegesprekongeveereenuur.Dithangtmedeafvandefunctiewaarhetom gaat.Meestalduurteengesprekietslangeralshetomeenzwarefunctiegaatenkorteralshetomeen lichtefunctiegaat.Zorgdatje,alsjemeerderekandidatenopééndagspreekt,tussendegesprekken dooreenkortepauzeinplant.Zokunjenaafloopvanelkgesprekdirectjeeersteindrukkennoteren eneventueleuitloopopvangen.

Sollicitatiegesprekvoeren

Eensollicitatiegesprekverlooptindriefasen.

Nieuwekleur,bronbestand:\\boomfs\BBO\Beheer\Sarphati\03.Content\Kopopleidingen\33241VL_Personeelsbeleid_oud\06Beeld\Archief\IGs

1.Introductiefase

Jebegintmetdekandidaatopzijngemaktestellen,bijvoorbeeldmeteenpraatjeoverietsonbelangrijks. Dekandidaatzalopenereneerlijkeropjevragendurvenreagerenalshijzichopzijngemakvoelt. Vervolgensstellendepersonendienamensdeorganisatiebijhetgesprekaanwezigzijnzichaanhem voor.Meestalzijnertweepersonenvanuitdeorganisatiebijhetgesprekaanwezig:jijalsleidinggevende enbijvoorbeeldiemandvandepersoneelsafdelingofeenvandemedewerkersuitjeteam.Totslot verteljeindezefasehoehetgesprekisopgebouwdenhoelanghetgesprekgaatduren.

2.Informatiefase

Indezefasegeefjedekandidaatkortinformatieoverdeorganisatie,hetteamendefunctie.Vervolgens steljedevragendiejehebtvoorbereid.Jevraagtookdooropdeantwoordendiedekandidaatgeeft. Totslotgeefjedekandidaatdekansomjouvragentestellen.Maakaantekeningentijdenshetgesprek. Zekeralsjemeerderegesprekkenachterelkaarvoert,kunjenooitallesonthoudenwaterisbesproken.

3.Afrondingsfase

CONCEPT KOPIJVERSIE

Alsiedereenzijnvragenheeftkunnenstellen,vatjehetgesprekkortsamen.Vraagnaardeeersteindruk vandekandidaat.Hetisnamelijkprettigomnualtewetenofdekandidaatpositiefisoftwijfelt.

Eventueelgeefjezelfookalaanwelkeindrukjevandekandidaathebt.Zegechternognietofjehem welofnietgeschiktvindt.Jewiltimmersnogmetjecollegaoverleggenwatjullievandekandidaat vindenenjewilthemnogvergelijkenmetjeanderekandidaten.Verteltotslothoedeverdereprocedure eruitziet.Volgternogeengespreksronde?Wanneerhoortdekandidaatofhijnogeenkeerlangsmag komen?

DeSTARR-methode

Eengoedemethodeomtoetepasseninhetsollicitatiegesprekisde STARR-methode.Jevraagtde kandidaatnaargedragsvoorbeeldenuithetverleden.Hiermeekunjebeoordelenofhijhetgedrag vertoontdatpastbijdefunctie.

Inspiratiefilmpje:sollicitatiemetdeSTARR-methode

Solliciteren?GebruikdeSTARR-methode

CONCEPT KOPIJVERSIE

Nieuwekleur,bronbestand:\\boomfs\BBO\Beheer\Sarphati\03.Content\Kopopleidingen\33241VL_Personeelsbeleid_oud\06Beeld\Archief\IGs

S: Situatie

Jegeefteenvoorbeeldvaneenprobleemsituatieensteltdaarovervragenaandekandidaat.Heefthij dezesituatiealeensmeegemaakt?Watwasdeaanleidingvoordegebeurtenis?Watwasderolvande kandidaatopdatmoment?

T: Taak

Jehebtdesituatievanhetprobleemhelder.Nuvraagjewelketaakdekandidaathad.Watmoesthij preciesdoen?Watwerdervanhemverwacht?Watwarenzijnverantwoordelijkhedenenbevoegdheden?

A: Actie

Jevraagtwelkeactiedekandidaatheeftondernomenomhetprobleem(desituatie)optelossen.Hoe heefthijzijntaakaangepakt?Watheefthijfeitelijkgedaan?

R: Resultaat

Jevraagtwelkresultaatofeffectdekandidaatheeftbereiktmetzijnactie.Hoesuccesvolwasdeactie?

R: Reflectie

Eventueelkunjedekandidaatvragenwathijinhetvervolganderszouwillendoen.Jekuntdankijken ofhijgeleerdheeftvanzijngedrag.

ErzijnverschillendepuntenwaaropjekuntlettenbijdeSTARR-methode.Hetisbelangrijkdatheteen voorbeeldbetreftuiteenrecentverleden.Jewiltnamelijkeenbeeldkrijgenvanwiedekandidaatnu is.Hetvoorbeeldmoetookduidelijkzijn.Alshetvoorjounietduidelijkiswatdesituatiewas,welke takendesollicitanthad,welkeactieshijheeftondernomenenwathetresultaatvanzijnhandelenwas, danmoetjehieroverdoorvragen.Hetisbelangrijkombijdieenesituatieteblijven,hiermoettijdens hetbesprekenvaneenprobleemnietvanafgewekenworden.Hetisbelangrijkdatjezoneutraal mogelijkreageert.Probeerniettelatenblijkenwatjouwmeningis.Daarmeezoujekunnenbeïnvloeden watdekandidaatvervolgensvertelt.

VoorbeeldvragenSTARR-methode

CONCEPT KOPIJVERSIE

• Kunjeeenvoorbeeldgevenvaneensituatiewaarinjemoestsamenwerkenmeteencollegamet wiehetbotste?(situatie)

• Watwasjouwtaak?(taak)

• Wathebjegedaan?(actie)

• Hoegingjemetdesituatieom?(actie)

• Hoereageerdejecollega?(resultaat)

• Watwasheteffecthiervan?(resultaat)

• Watzoujedevolgendekeerandersdoen?(reflectie)

Vragendiejemoetvermijden,zijnvragendiejealleenmetjaofneekuntbeantwoorden.Ditnoem jegeslotenvragen.

Naheteerstegesprek

Naafloopvanhetgesprekoverlegjemetdecollegadieookaanwezigwaswatjullievandekandidaat vinden.Ookwerkjejeaantekeningenuit.Eenhandigemethodeomalleinformatieopeenrijtekrijgen ishetgebruikvaneenbeoordelingsformulier.Datmaakjevantevorenzelf.Hierinlaatjedevragen terugkomendiejehebtvoorbereid.Dezeleverenimmersdeinformatieopwaaropjedekandidaat beoordeelt.Alsjejebeoordelingsformulierzomaaktdatjeperonderdeeleenscorekuntgeven,kun jejebeoordelingenvandekandidatennaafloopvandehelegespreksrondegemakkelijkmetelkaar vergelijken.

Tweedegespreksronde

Vaakvolgtereentweedegespreksronde.Nadeeerstegespreksrondewijsjedekandidatenafdiehet minstaanjeselectiecriteriavoldoen.Metdeoverigekandidatenvoerjeeentweedegesprek.Jestelt indezerondeanderevragen.Jeconcentreertjebijvoorbeeldopdepersoonachterdekandidaatin relatietotdegesteldefunctie-eisenofjegaatdieperinopzakendiejezijnopgevallentijdensheteerste gesprek.Ookkunjetijdensditgesprekvragennaareensalarisindicatie.Ditishetsalarisdatdekandidaat zouwillenverdienen.Hetisbelangrijkomditalvastteweten.Hetiszondealsjevooreenkandidaat kiestenlaterblijktdatjehetnietmethemeenskuntwordenoverhetsalaris.Bijdetweederondevraag jeeenanderecollegaomdeeltenemen.Jehebtdanmeermeningenoverdekandidatenenjekunt metmeerpersonenoverleggenoverdebestekeuze.Ookishetprettigvoordekandidaatom verschillendemedewerkerstehebbenontmoet.Hijkanzichdaneenbeterbeeldvormenvandesfeer indeorganisatie.

Assessmentsafnemen

Insommigeselectieproceduresishethandigomdekandidaateenassessmenttelatendoen.Een assessment iseentestofopdracht,ofeenreekstestsofopdrachten,waarmeejekunttestenofde kandidaatdeeigenschappenbezitwaarnaarjeopzoekbent.

Jekuntassessmentsafnemenomkennisofvaardighedentemeten,ofominzichttekrijgeninde persoonlijkheidvandekandidaat.Jelaateenkandidaatbijvoorbeeldeenvragenlijstinvullenover persoonlijkekenmerken.Vaardighedentestjemeteenpraktischeopdracht,zoalseenrollenspel, presentatieofdeontwikkelingvaneenproduct.

Jeorganisatiekaneenassessmentzelfuitvoeren,maarditkanookwordenuitbesteedaaneen gespecialiseerdadviesbureau.Ditgebeurtvooralalshetgaatomcomplexetests,zoals persoonlijkheidstests.

4.Eenkeuzemaken

Uiteindelijkmaakjeeenkeuzevooreenkandidaatdiezoveelmogelijkvoldoetaandevantevoren opgesteldeselectiecriteria.Jebaseertjebeslissingopeenaantalbronnen:

CONCEPT KOPIJVERSIE

• Jebeoordelingsformulieren. Hierophebjeperkandidaataangegeveninhoeverrezeaande selectiecriteriavoldoen.

• Hetoverlegmetjecollega’sdieookbijdegesprekkenaanwezigwaren.

Zijhebbenmisschienandereaspectenopgemerktdanjijenoverlegzorgtdanvooreencompleter beeldvandekandidaat.

• Jeeigengevoel. Ofdekandidaataandeselectiecriteriavoldoetisbelangrijk,maarjemoetookeen goedgevoelhebbenbijdepersoondiejehebtgesproken.Jemoetimmersmethemgaan samenwerkenendekandidaatmoetgoedinhetteampassen.Somsiseenkandidaatdieinhoudelijk nogwatmoetleren,maarweldejuistepersoonlijkeeigenschappenheeft,eenbeterekeuzedan iemanddieallesalweetmaarnietinhetteampast.

Alsjeeenkeuzehebtgemaakt,steljeallekandidatenhiervanopdehoogte.Ditdoejemeestal telefonisch.Geefdekandidatendiejeniethebtgekozenduidelijkeargumentenvoorjeafwijzing.Bedank henookvoordegetoondebelangstellingindeorganisatie.Eenvriendelijkeenduidelijkeafwijzingzal dereputatievanjeorganisatienietsnelschaden,maareenbotteenonduidelijkeafwijzingwel.

Ookkunjevragenofjedegegevensvandekandidaatnoginjepersoneelsarchiefmagbewarenvoor eventueletoekomstigevacatures.

Metdekandidaatdiejehebtgekozenmaakjeeenvervolgafspraakomdearbeidsvoorwaardente besprekenenalleadministratievezakenteregelen.

Gelijkebehandeling

Bijhetselecterenvaneennieuwemedewerker moetjejehoudenaande Algemenewetgelijke behandeling(AWGB).Dezewetschrijftgelijke behandelingvoorbijhetaanbiedenvanwerk, huisvesting,goederenendiensten.Dewetverbiedt dateronderscheidwordtgemaaktopgrondvan godsdienst,levensovertuiging,politieke gezindheid,ras,geslacht,zwangerschap, nationaliteit,hetero-ofhomoseksuelegerichtheid ofburgerlijkestaat.

Dezewetwordtaangevuldmetsoortgelijkewetten vooranderedoelgroepen:

• Wetgelijkebehandelingopgrondvanhandicap ofchronischeziekte(WGBH/CZ):dezewetverbiedtdiscriminatievanwegeziekteofhandicap.

• Wetgelijkebehandelingopgrondvanleeftijdbijdearbeid(WGBL):dezewetverbiedtdiscriminatie vanwegeeentehogeoflageleeftijd.

HoudjeaandeAWGB.

Voorbeeld

CONCEPT KOPIJVERSIE

Robisleidinggevendeopdemeldkamerbijeenbeveiligingsfirma.Eenvanzijnmedewerkersheeft ontslaggenomenenRobzoekthiervoorvervanging.Eenvandekandidatenheeftveelervaringmet preciesdejuisteprogramma’s.Robisenthousiastoverhaar,totdatzijaanheteindvanhetgesprek verteltdatzenetdriemaandenzwangeris.Robheeftgeenzinomovereenaantalmaandenweer vervangingtemoetenregelentijdenshaarverlof,dusnodigthijhaarnietuitvooreentweedegesprek.

Ditisdiscriminatieopgrondvanzwangerschap.Datmagniet.

Degelijke-behandelingswettenlatenwelruimtevoor positievediscriminatie.Ermagbijvoorbeeld onderscheidgemaaktwordennaarnationaliteitofgeslachtalshetdebedoelingisomongelijkheid tussengroepenteverminderenofopteheffen,ofwanneereenbepaaldeeigenschapnueenmaalnodig isvoorhetgoedkunnenuitvoerenvandefunctie.Ditmagalleenwanneerersprakeisvangelijke geschiktheidvandekandidaten.

Voorbeeld

Mirtelyisleidinggevendebijdeklantenservicevaneenwoningcorporatie.Zeisopzoeknaareennieuwe medewerker.Mirtelyvindthetbelangrijkdatiedereenopdearbeidsmarktgelijkekansenkrijgtenpast ditprincipezelfooktoe.Natweegespreksrondeszijnertweekandidatenovergeblevendieevengeschikt zijnvoordefunctie.Eenvanhenisinvalideenzitineenrolstoel.Mirtelyweetdatdezekandidaatbij anderebedrijvenminderkanszalmakenenneemthaarjuistdaaromaan.

Ditispositievediscriminatie.Datmagwel.

Sollicitatiecode

Deorganisatieendesollicitanthebbentijdenshetwerving-enselectietrajectverschillenderechtenen plichtendiezijnvastgelegdineen sollicitatiecode.Hetdoelvandezecodeishetcreërenvaneenzo eerlijkenopenmogelijkebehandelingvansollicitantentijdenswerving-enselectieprocedures.De codeomvatdebasisregelswaaraanwerkgeversensollicitantenzichmoetenhoudenbijdewervingen selectievannieuwpersoneelenbijdevervullingvanvacatures.

Enkelevoorbeeldenvanregelsuitdesollicitatiecodezijn:

• Jemoetdesollicitantvollediginformerenoverdesollicitatieprocedure.

• Jemoeteerlijkzijntegendesollicitantalsjeoverjeorganisatievertelt.

• Jemagalleeneisenstellenaanpersoonlijkekenmerkenwanneerdezevanbelangzijnvoorde functie.

• Jemoethetduidelijkaangevenwanneerjeeenvoorkeursbeleidvoertvoorbijvoorbeelddeleeftijd vandekandidaten.

JekuntdevolledigecodeterugvindenopdewebsitevandeNederlandseVerenigingvoor Personeelsmanagement&Organisatieontwikkeling(NVP),nvp-plaza.nl.

Opdracht10 Kandidatenselecteren

a. Watisvooreenorganisatieeenvoordeelvanhetgebruikvanonlinesollicitatieformulieren?

b. Beschrijfineenpaarzinnenhoedescreeningvansollicitatiesverloopt.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht11 Selectiegesprekken

a. Leguitwateenassessmentis.

b. Watzijndedriedoelenvaneensollicitatiegesprek?

c. Eensollicitatiegesprekverlooptindriefasen.Welkefasenzijndat?

d. WaaromishethandigomtijdenssollicitatiegesprekkendeSTARR-methodetegebruiken?

e. WaarmoetjeoplettenalsjetijdenseensollicitatiegesprekdeSTARR-methodegebruikt?Noteer vierdingen.

Opdracht12 Selectiecriteria

CONCEPT KOPIJVERSIE

Bekijkjeantwoordbijopdracht6Functiebeschrijvingnogeens.

a. Bedenktienselectiecriteriabijdefunctiebeschrijvingenhetfunctieprofieldatjehebtgemaakt.

b. Welkedriecriteriavindjehetbelangrijkstalsjeeennieuwemedewerkermoetaannemenvoordeze functie?Legjeantwoorduit.

c. Stel,jegaatopzoeknaareennieuwemedewerkervoordefunctieuitdevorigevraag.Welkedrie vragenwiljedesollicitanteniniedergevalstellen?DenkaandeSTARR-methode!

Opdracht13 Traditioneelsollicitatiegesprek

Leeshetartikelenbeantwoorddevragen.

Waaromhettraditionelesollicitatiegespreknietwerkt

Sollicitantenliegen,werkgeverszittenvolvooroordelen.Waaromerbeteremanierenzijnommensen aantenemendaneensollicitatiegesprek.

´Verteleenswatoverjezelf’, ‘Watzijnjegoedeenslechteeigenschappen’ of ‘Waarziejejezelfovervijf jaar?’Metditsoortvragenproberenbedrijvendejuistekandidaatvoordebaanteselecteren.Helemaal fout,zegtRonFriedman,auteurvanhetboekThebestplacetowork.Volgenshemliegtmaarliefst81 procentvandemensentijdenseensollicitatiegesprek.

Deredendatzeliegenisvrijsimpel,hetisdeenigemanieromdebaantekrijgen.Stel,jepotentiële baasvraagtjounaarjeincasseringsvermogen.Uitdievraagblijktdatditbelangrijkis.Dangajenatuurlijk nietantwoordendatjevrijlangetenenhebteninjehuidigebaanalruziehebtgemaaktmetdehalve afdeling.Nee,jeverzinteenpolitiekcorrectantwoordoversamenwerkenendatjeheteigenlijkaltijd metiedereengoedkanvinden.Hetresultaatisdatgesprekkenvooraleenuitwisselingzijnvan standaardantwoorden,waariedereentevredenmeeis.

Vooroordelen

Naastalleleugensdieoverenweerwordenverteld,zijnernoganderemanierenwaardooreen sollicitatiegespreknietleidttotdejuistekandidaat.Datkomtdoordemanierwaaroponsbreinwerkt, zegtFriedman.Wehebbennamelijkonbewustevooroordelenalswemetmensenpraten.

1. Mensendieergoeduitzienwordengezienalsmeercompetent,intelligenterenbetergekwalificeerd danhunminderaantrekkelijkecollega’s.Ondanksdatzedatobjectiefgeziennietzijn.

2.Aanlangemensenwordenmeerleiderschapskwaliteitentoegeschrevendanaankleinemensen. Ditgeldtvooralvoormannen.Ookzijnerveeldatadieonderschrijvendatmensendielangerzijn ookmeerverdienen.

3.Mensenmeteenlagestemwordengezienalssterker,integerderenbetrouwbaarder.Ondanksdat wedenkendatweobjectiefzijn,zorgtonsbreinervoordatweweldegelijkbeïnvloedworden.Zo stellenweeenkandidaatwaarvanwedenkendatdezeextravertis,devraag: ‘Verteloverje ervaringeninhetleidenvangroepen.’ Eenalsintrovertgezienekandidaatkrijgtdevraag: ‘Voelje jecomfortabelbijhetleidenvangroepen?’Kleinverschil,maardemanierwaaropdevraaggesteld wordt,zorgtervolgensFriedmanvoordathetantwoordaansluitopdevooroordelendiede intervieweralhad.

Audities

Hoemoetenweditprobleemoplossen?Doorhetsollicitatiegesprekafteschaffenentekiezenvoor baanaudities,vindtFriedman.Netzoalseenmuzikantofeenacteurbeoordeeldwordtdoorhemof haartelatenzienwaarhijofzijgoedinis,zozoudenanderesollicitantenookaangenomenmoeten wordenophunkwaliteitenennietophunvaardighedenomeenaantalvragentebeantwoorden.

Duslaatdewebdesignereenpaginamaken,deverkoopmedewerkereenverkooppresentatiegeven enjecommunicatiemedewerkereenpersberichtschrijven.

Samenwerken

Friedmangeeftinzijnboekvoorbeeldenvanbedrijvendiehetandersdoen.Softwareontwikkelaar MenloInnovationsuitMichiganlaatsollicitanteningroepenvan50binnenkomen.Zewordeningedeeld induo’senkrijgeneentaaktevolbrengen.Intotaalmoetenzeinverschillendesamenstellingendrie opdrachtenuitvoeren.Doorderecruiterswordtnietalleengekekennaardemanierwaaropdetaak wordtvolbracht,maarookdemanierwaaropdesollicitantensamenwerkenendemanierwaaropde kandidatendebesteeigenschappeninhunpartnernaarvorenbrengen.

Nadezerondebesluitenallemedewerkerswelkesollicitantenzegraagterugzien.Detweederonde werkendekandidatensamenmettweemedewerkersaaneenechteklant.Wiedaarnaoverblijftmag driewekenbetaaldopproefkomenwerken.

Skypechat

OokbijAutomattic,hetbedrijfachterWordPresswordenpotentiëlemedewerkersgescreenddoorze meetelatenwerken.Kandidatenlopengedurendeeenperiodevandrietotachtwekenmeeinde functiediezemogelijkgaanbekleden.Iedereenverdient25dollarperuur,ofhetnouomeennieuwe ceoofeenklantenservicemedewerkergaat.

Alserdaarnaeenmatchis,danvolgtereeninterviewmetdeceo.ViaSkypechat,waarbijdeceoniets weetvandekandidaat,geenleeftijd,geslachtofervaring.Vandemensendiedezerondehalen,krijgt 95procenteencontract.

mt.nl.

CONCEPT KOPIJVERSIE

a. WaaromvindtRonFriedmanhettraditionelesollicitatiegesprekeenverkeerdeaanpakomeen nieuwemedewerkerteselecteren?

b. Denkjedathijhieringelijkheeft?Legjeantwoorduit.

c. Welkeoplossingstelthijvoor?

d. Alsjijeennieuwemedewerkermoetaannemenvoorjeafdeling,zoujedanlievereen sollicitatiegesprekvoerenofeenmethodetoepassendieinhetartikelwordtgenoemd?Legje antwoorduit.

Opdracht14 Positievediscriminatie

Bedenkeenvoorbeeldvaneensituatiewaarinpositievediscriminatieistoegestaan.

Opdracht15 Voorkomendiscriminatie

CONCEPT KOPIJVERSIE

Discriminatietijdensdewervingenselectiegebeurtvaakonbewust.EenNederlandsewerkgeveris bijvoorbeeldonbewustgeneigdomsollicitatiebrievenvankandidatenmeteenniet-Nederlandsenaam eerderopde ‘nee-stapel’ teleggen.

Kunjijeenmanierbedenkenwaaropjeditkuntvoorkomen?

1.5Werving-enselectieproces:afronding

Devierdeenlaatstestapinhetwerving-enselectieprocesisdeafronding.Indezeafrondendefaseheb jehetarbeidsvoorwaardengesprekmetjenieuwemedewerkerengaanjullieeenarbeidsovereenkomst aan.

Alsjeiemandhebtlatenwetendatdekeuzeophemisgevallen,volgtereen aanstellingsgesprek.Dit noemjeookwelhet arbeidsvoorwaardengesprek.Inditgesprekbespreekjedelaatstedetailsvoordat dearbeidsovereenkomstwordtondertekend.

Arbeidsovereenkomst

Een arbeidsovereenkomst iseenmondelingofschriftelijkvastgelegdeovereenkomstwaarinderechten enplichtenvandewerkgeverenwerknemerstaanvermeld.Bijvoorbeeldwelkwerkdemedewerker voordewerkgevergaatverrichtenenwelkebeloningdemedewerkerkrijgt.Bijeenarbeidsovereenkomst isaltijdsprakevaneengezagsverhouding:dewerkgeverisbevoegddemedewerkeraanwijzingente gevenoverdeteverrichtenarbeid.

Dearbeidsovereenkomstwordtdoordemedewerkerendeleidinggevendevoorakkoordondertekend. Deondertekeningmaaktdeaanstellingformeel,maarletop:ookmondelingeafsprakenzijnrechtsgeldig!

Ineenarbeidsovereenkomststaaniniedergevaldevolgendeonderdelen:

Primaire,secundair,tertiairearbeidsvoorwaarden

Deafsprakendieeenwerkgeverenwerknemermetelkaarmakenoverdeomstandighedenwaarbinnen hetwerkplaatsvindt,noemjede arbeidsvoorwaarden.Hetzijndevoorwaardenwaarondereen medewerkerzijnwerkverricht,duswathijervoorterugkrijgt.Jekuntonderscheidmakentussen:

• primairearbeidsvoorwaarden

• secundairearbeidsvoorwaarden

• tertiairearbeidsvoorwaarden.

Primairearbeidsvoorwaarden

Primairearbeidsvoorwaardenzijnafsprakendiealtijdwordengemaakttussenwerkgeverenwerknemer. Zegaanoverdeduurvandearbeidendebeloningdaarvoor,bijvoorbeeld:

• salaris

• aantaltewerkenurenenopwelkedagen

• werktijden(eventueelooktijdenvanpauzes)

• aantalvakantie-enverlofdagen

• overwerkvergoeding

• toeslagen(bijvoorbeeldvakantietoeslag).

Bijeenaantalvandezeafsprakenmoetdewerkgeverzichhoudenaaneenwettelijkvastgesteld minimum.Ditgeldtbijvoorbeeldvoorhetloonenhetaantalvakantiedagenwaaropeenwerknemer rechtheeft.

Secundairearbeidsvoorwaarden

Deafsprakenovereventueleaanvullende financiëletegemoetkomingenbovenophetsalaris enextraregelingennoemjede secundaire arbeidsvoorwaarden.

Ditzijnbijvoorbeeld:

• opleidingsmogelijkheden

• kinderopvang(ofbijdrageindekostenervan)

• bijzonderevergoedingen(reiskosten,bonussen, dertiendemaand)

• collectieveziektekostenverzekering

• pensioen

• leaseauto.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Eenreiskostenvergoedingiseensecundaire arbeidsvoorwaarde.

Insommigesectorenishetmoeilijkomaangoed personeeltekomen.Werkgeversconcurrerendan metelkaardoorextraaantrekkelijkesecundairearbeidsvoorwaardentebieden.Indebouwsectoris bijvoorbeeldveelbehoefteaanvakmensen.Bouwbedrijvenkunnenhunmedewerkersdaneenluxe leaseautobelovenwaarmeedemedewerkercomfortabelopelkebouwlocatiekankomen.

Tertiairearbeidsvoorwaarden

Sommigebedrijvenhanterennaastprimaireensecundairearbeidsvoorwaardenook tertiaire arbeidsvoorwaarden.Ditzijnbedrijfseigenzakendieeenwerkgeverzijnmedewerkerskanbieden, maardielastigingeldzijnuittedrukken.Hetgaatvaakomzakendiebijdragenaanhetwelzijnvande medewerker.Voorbeeldenvantertiairearbeidsvoorwaardenzijneeneigenparkeerplaats,gebruikvan eenbedrijfsrestauranteneengrotekantoorruimte.

Soortaanstelling

Indearbeidsovereenkomstwordtookaangegevenwatvoorsoortovereenkomsthetis.Erzijn verschillendesoortenarbeidsovereenkomstenofaanstellingen:

CONCEPT KOPIJVERSIE

• vastearbeidsovereenkomst

• tijdelijkearbeidsovereenkomst

• nulurencontract.

Vastearbeidsovereenkomst

Eenvastearbeidsovereenkomstheeftgeeneinddatum.Ditnoemjeookweleen arbeidsovereenkomst vooronbepaaldetijd.Zonderexplicieteopzeggingdooreenvanbeidepartijenlooptdezeovereenkomst gewoondoor.

Tijdelijkearbeidsovereenkomst

Bijeentijdelijkearbeidsovereenkomstspreekjeweleeneinddatumaf.Ditnoemjeookweleen arbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijd.Alsdeeinddatumisbereikt,eindigtdearbeidsovereenkomst automatisch,tenzijjedezeverlengtmeteennieuweovereenkomst.Ditmagjeechternietonbeperkt doen.VolgensdeWetarbeidsmarktinbalans(WAB)geldtdatjeeenmedewerkermaximaaldrie arbeidscontractenvoorbepaaldetijdmagaanbieden,meteengezamenlijkeduurvanmaximaaldrie jaar.

Nulurencontract

Een nulurencontract iseenovereenkomsttussenmedewerkerenwerkgeverwaarinnietwordt afgesprokenhoeveeluurergewerktmoetworden.Ditkanbijvoorbeelddeeneweekachtuurzijnen deweekeropveertiguur.Demedewerkerwerktalleenalshijopgeroepenofingeroosterdwordt.Een nulurencontractkangeldenvoorbepaaldeofonbepaaldetijd.Alsdezearbeidsovereenkomstlanger duurtdan26weken,moetditwelzijntoegestaandoordecao.

Freelanceovereenkomst

Insommigegevallenwerkjenietmetpersoneeldatjeindienstneemtondereenarbeidscontract.Je kuntookwerkenmetfreelancers.Eenfreelancerisiemanddienietinloondienstis,maareenopdracht aanneemtvaneenopdrachtgever.Ditregeljemeteen freelanceovereenkomst.Ineen freelanceovereenkomstwordtdesamenwerkingtussenopdrachtgeverenfreelancerbeschreven.Een freelanceovereenkomstisdusgeenarbeidsovereenkomst.Defreelanceriszijneigenbaas.Deafspraken overdeopdrachtwordenindeovereenkomstvastgelegd.

Soortdienstverband

Erbestaanverschillendesoortendienstverband.Hetsoortdienstverbandgeeftaanhoeveeluurper weekeenwerknemerwerkt.Eenmedewerkerkaneendienstverbandhebbenvooreenvolledige werkweekofvooreendeeldaarvan.

Devolgendetermenwordenvaakgebruiktinverbandmethetaantaltewerkenuren:

• Een fulltimemedewerker werkteenvolledige werkweek(aantalurendatindecaois afgesproken).

• Een parttimemedewerker werktminderdan hetaantalurendatindecaoisafgesproken, maarminimaal12uur.

• Een hulpkracht werkttussende2en12uurper week.

• Een oproepkracht werktopoproepbasis.Deze medewerkerwerktwanneerhet(meestal onverwacht)drukkerisdannormaalof vervangtiemanddiebijvoorbeeldziekis.

Stockfoto-

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/professional-washer-blue-uniform-washing-luxury-1576805419

Inautowasstratenwordtveelgebruikgemaaktvan hulpkrachten.

Overigeafspraken

Ineenarbeidsovereenkomstlegjeookafsprakenvastdienietgaanoverarbeidsvoorwaardenofhet soortaanstellingofdienstverband.Dezeoverigeafsprakenkunnengaanover:

• proeftijd

• opzegtermijn

• VOG

• cao

• extravoorwaarden.

Proeftijd

Ineenarbeidsovereenkomstmoetjeaangevenhoelangdeproeftijdduurt.Een proeftijd iseenperiode aanhetbeginvandearbeidsovereenkomstwaarindewerkgeverendenieuwemedewerkerhetcontract kunnenopzeggen,metofzonderopgaafvanreden.Alsdemedewerkerbijvoorbeeldzijntakenniet goeduitvoertofgedragvertoontdatnietpastindeorganisatie,dankunjedearbeidsovereenkomst ontbinden.Inprincipehoefjejeredenenniettevermelden,maarhetiswelzonetjesomdemedewerker telatenwetenwaaromjeditbesluithebtgenomen.Lethierbijop:deredenmoetweltemakenhebben methetfunctionerenofdeklikmetdeorganisatie.Jemageenproeftijdnietopzeggenalshetomeen discriminerenderedengaat,zoalszwangerschapofreligieuzeachtergrond.

Demaximaaltoegestaneduurvandeproeftijdiswettelijkvastgelegdenhangtafvandeduurvande arbeidsovereenkomst.

Maximaleduurvandeproeftijd Duurvandearbeidsovereenkomst

Geenproeftijd 6maandenofkorter

Maximaal1maand 6maanden – 2jaar

Maximaal1maand Tijdelijkevervanging

Meerdan2jaarofonbepaaldetijd

CONCEPT KOPIJVERSIE

Maximaal2maanden

Eenproeftijdisopzichnietverplicht.Alsjeeenmedewerkerzonderproeftijdindienstwiltnemen,mag dat.Maaralsjeweleenproeftijdafspreekt,moetjejeaandemaximaleduurhoudenzoalsindetabel staat.Eenproeftijdvantweemaandennoemjede ijzerenproeftijd,omdatditdelangstmogelijke proeftijdis.Allelangereproeftijdenzijnnietig(onwettig).Ditbetekentdatdeproeftijddannietgeldig is:erisdanofficieelhelemaalgeensprakevaneenproeftijd.

Opzegtermijn

Bijeenarbeidsovereenkomstvooronbepaaldetijdiseenwerkgeververplichtomeen opzegtermijn in dearbeidsovereenkomstoptenemen.Ditisdeperiodedieeenmedewerkernaopzeggingvande arbeidsovereenkomstnogmoetblijvenwerkenvoordeorganisatie.Alseenmedewerkerzijn arbeidsovereenkomstwilopzeggen,geldteenwettelijkeopzegtermijnvanéénmaand,tenzijinde arbeidsovereenkomstofcaoeenlangeretermijnisopgenomen.Eenopzegtermijnkorterdaneen maandisniettoegestaan.Nietalleendewerknemer,maarookdewerkgeverkaneen arbeidsovereenkomstbeëindigen.Dewettelijkeopzegtermijnvoordewerkgevermoetminimaaltwee keerzolangzijnalsdievandewerknemer.Deminimaleduurvandeopzegtermijnhangtafvanhoelang eenmedewerkerbijdeorganisatieindienstisgeweest.

Periodeindienst

Minimaleduurvandeopzegtermijn

1maand Korterdan5jaar 2maanden

5 – 10jaar 3maanden

10 – 15jaar 4maanden 15jaaroflanger

Ookineenarbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijdkunjeeenopzegtermijnopnemen,maarditisniet verplicht.

CONCEPT

KOPIJVERSIE

VerklaringOmtrenthetGedrag(VOG)

Indearbeidsovereenkomstkunje afsprekendatdemedewerkereenVOG moetaanvragenvoordathijindienst komt.VOGstaatvoor Verklaring OmtrenthetGedrag.EenVOGiseen verklaringdatdepersoongeengedrag heeftvertoonddateenbezwaarvormt voorhetvervullenvaneentaakof functieindesamenleving.Hetgaater hierbijomdateenpersoongeen strafbarefeitenheeftgepleegd. Werkgeversvragenbijvoorbeeldomeen VOGwanneerdenieuwemedewerker gaatwerkenmetvertrouwelijke gegevens,metkwetsbaremensen,met geldofkostbaregoederen.Bijsommige functiesisdenieuwemedewerker verplichtomeenVOGaantevragen, bijvoorbeeldalsleraar,medewerkerin dekinderopvang,taxichauffeur,bijde politieenindebeveiliging.

EennieuwemedewerkerkaneenVOG opvragenbijbijvoorbeelddegemeente. Hiervoormoethijeenbepaaldbedrag betalen.Jekuntafsprekendatjeditals werkgeververgoedt.

GRAAGJAARTALUPDATENNAAR2024: https://stock.edu-actief.nl/mediafiler/start/mediabank?listview=overview&fc=browse&queryid=95e8162ecc5781b413a831280f43173a&order=rank&view=preview&fileid=12&fuid=dir25%252Fid-fdcb5cb5.jpg VoorbeeldvaneenVOG

Collectievearbeidsovereenkomst(cao)

Behalvedearbeidsovereenkomstdiedemedewerkermetzijnwerkgeverafsluit,bestaatervaakeen overeenkomstdieopallemensenvaneenorganisatieofeenhelebranchevantoepassingis.Ditisde collectievearbeidsovereenkomst,afgekortcao.Hetnutvandecaoisdatjenietmetaljemedewerkers aparteafsprakenhoefttemaken.Ditscheelteenwerkgevertijd,maarzorgterookvoordatergeen groteverschilleninarbeidsvoorwaardenontstaantussenmedewerkersdievergelijkbaarwerkdoen. Deafsprakendieindecaostaan,mogennooitinstrijdzijnmetdewet.Zokanhetminimumlooninde caobijvoorbeeldnooitlagerzijndanwatervolgensdewetistoegestaan.Welkunnenerbetereafspraken indecaostaandanindewet,bijvoorbeeldovervakantiedagenofloon.Alsereencaovantoepassing is,moetjeindearbeidsovereenkomstduidelijkvermeldenwelkecaoditis.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Eencaowordtafgesloteninoverlegtussendewerkgeversendewerknemers.Decaoisééntotenkele jarengeldig.Dewerkgeverswordenbijhetoverlegvertegenwoordigddoorwerkgeversorganisaties, endewerknemersdoordevakbonden,zoalshetCNVofdeFNV.Organisatieswaaropeencaovan toepassingis,verwijzenvaaknaardezecaoindeaanstellingsbriefofarbeidsvoorwaarden. Alsondernemermeteenkleinbedrijfbenjenietaltijdverplichteencaotehanteren.

Extravoorwaarden

Indearbeidsovereenkomstkunjetotslotnogextravoorwaardenafspreken.Dezevoorwaardennoem jeookwelbedingen.Eenvoorbeeldhiervaniseenconcurrentiebeding.Hierinstaatdateenmedewerker gedurendeeenbepaaldeperiodenavertrekuitdeorganisatienietbijeenconcurrentmaggaanwerken. Debedoelinghiervanisdathetvertrekvaneenmedewerkergeenvoordeelvooreenconcurrentoplevert. Eenandervoorbeeldishet relatiebeding.Hiermeeverbiedteenwerkgeverzijnmedewerkeromklanten ‘meetenemen’ alshijbijeenanderbedrijfgaatwerken.

Opdracht16 Arbeidsovereenkomst

Welkeonderdelenmoeteniniedergevalineenarbeidsovereenkomststaan?

Opdracht17 Soortaanstellingendienstverband

a. Hoevaakmageenwerkgevereentijdelijkearbeidsovereenkomstverlengen?

b. Inwelkewetishetvastgelegdhoevaakeenwerkgevereentijdelijkearbeidsovereenkomstmag verlengen?

c. Hoeveeluurperweekwerkteenparttimemedewerkerminimaal? 4uur 8uur 12uur 16uur

d. Hoeveeluurperweekwerkteenhulpkracht? tussende2en8uur tussende2en12uur tussende4en8uur tussende4en12uur

Opdracht18 Proeftijd

a. Eenwerkgeverisverplichtommeteenwerknemereenproeftijdaftespreken.

Isdezebeweringjuistofonjuist? juist onjuist

Jeneemteennieuwemedewerkerindienst.Jegeefthemeenarbeidsovereenkomstvoordeduurvan eenjaar.

b. Magjetweemaandenproeftijdopnemenindezearbeidsovereenkomst?Legjeantwoorduit.

c. Vindjehetlogischdaterverschillendetermijnenvoordeproeftijdzijnvastgesteld?Legjeantwoord uit.

Opdracht19 Opzegtermijn

a. Bijeenarbeidsovereenkomstvoor onbepaaldetijd iseenwerkgeververplichtomeenopzegtermijn indearbeidsovereenkomstoptenemen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Isdezebeweringjuistofonjuist? juist onjuist

b. Bijeenarbeidsovereenkomstvoor bepaalde tijdiseenwerkgeververplichtomeenopzegtermijnin dearbeidsovereenkomstoptenemen. Isdezebeweringjuistofonjuist? juist onjuist

c. Deminimaleduurvandeopzegtermijnhangtafvanhoelangeenmedewerkerbijdeorganisatiein dienstisgeweest. Vuldejuisteopzegtermijnin.

Minimaleduurvandeopzegtermijn

Periodeindienst maand(en) Korterdan5jaar maand(en) 5-10jaar maand(en) 10-15jaar maand(en) 15jaaroflanger

Opdracht20 Cao

a. Waarvoorstaatdeafkortingcao?

Cao: .

b. Watishetnutvaneencao?

c. Eencaowordtafgesloteninoverlegtussendewerkgeversendewerknemers. Vuldeontbrekendewoordenin.

Dewerkgeverswordenbijhetoverlegvertegenwoordigddoor ende werknemersdoorde .

Opdracht21 VOG

a. WaarvoorstaatdeafkortingVOG?

VOG:

CONCEPT KOPIJVERSIE

b. AlswerkgeverkunjevannieuwemedewerkersvragendatzijeenVOGaanvragen.Isdatbinnenjouw afdelinggebruikelijk?Waaromwelofniet?

1.6Samenvatting

CONCEPT KOPIJVERSIE

DeHRM-cyclusbegintbijdeinstroomvannieuwemedewerkers.Wanneereenmedewerkervertrektof jeafdelingonderbezetis,bedenkjeeerstkritischofjeeennieuwemedewerkernodighebtofdater eenandereoplossingmogelijkis.Ditdoejedooreenkosten-batenanalysetemaken.Hebjeinderdaad eennieuwemedewerkernodig,danvoerjehetprocesvanwervingenselectieuit:voorbereiding, werving,selectieenafronding.

Alsvoorbereidingmaakjeeenfunctiebeschrijving,functieprofielenorganisatieprofiel.Ineen functiebeschrijvingstaandetaken,verantwoordelijkhedenenbevoegdhedendiebijeenfunctiehoren.

Ineenfunctieprofielgeefjeaanaanwelkeeiseneennieuwemedewerkermoetvoldoenomgeschikt tezijnvoordefunctie.Ineenorganisatiebeschrijvingbeschrijfjedebelangrijkstekenmerkenvande organisatieendebelangrijkstearbeidsvoorwaarden.

Nadevoorbereidingbepaaljeofjeinternofexterngaatwerven.Jekiesthierbijeenonlineen/ofoffline wervingsmethodediepastbijjebudget,tijdpad,doelgroepenofjehetproceszelfwiltuitvoerenof niet.Vervolgensschrijfjeeenvacaturetekstdiepastbijjewervingsmethode.

Alsjereactiesvankandidatenhebtgekregen,beginjemetdeselectie.Jesteltselectiecriteriaop,zodat jekuntbepalenwelkekandidatenhetmeestgeschiktzijn.Dezekandidatennodigjeuitvooreeneerste selectiegesprek.Metdekandidatendiejetijdensdezegesprekkenhetmeestgeschiktlijken,voerje eentweedegesprek.Eventueellaatjeheneentestofassessmentuitvoeren.Totslotmaakjeeenkeuze vooreenvandekandidaten.Tijdenshetprocesvanwervingenselectiehoudjejeaanderegelsuitde wettenovergelijkebehandelingendesollicitatiecodevandeNVP.

Alsjejekeuzehebtgemaaktendekandidaatwilvoorjouworganisatiegaanwerken,danvoerjeeen aanstellings-ofarbeidsvoorwaardengesprekmethem.Hierinbespreekjedeprimaireensecundaire arbeidsvoorwaarden.Afsprakenoverdezevoorwaardenenoverhetsoortaanstelling,deproeftijd,de opzegtermijnenhetsoortdienstverbandwordenvastgelegdindearbeidsovereenkomst.Hierinkunnen ookeventueleextraafsprakenwordenopgenomenoferkanwordenverwezennaarafsprakenineen cao.

1.7Begrippen

Aanstellingsgesprek

Arbeidsvoorwaardengesprek.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Algemenewetgelijkebehandeling(AWGB)

Wetdieonderanderebijhetwervenenselecterenvaneennieuwemedewerkergelijkebehandeling voorschrijft.

Arbeidsovereenkomst

Contractwaarinderechtenenplichtenvandewerkgeverenwerknemerstaanvermeld.

Arbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijd

Arbeidsovereenkomstmeteenvastgesteldeeinddatum.

Arbeidsovereenkomstvooronbepaaldetijd

Arbeidsovereenkomstzondereenvastgesteldeeinddatum.

Arbeidsvoorwaarden

Afsprakendieeenwerkgeverenwerknemermetelkaarmakenoverdeomstandighedenwaarbinnen hetwerkplaatsvindt.

Arbeidsvoorwaardengesprek

Gesprekwaarinjedearbeidsvoorwaardenbespreektmetdekandidaatdiejehebtgeselecteerd.

Assessment

Testofopdrachtwaarmeedekandidaatmoetlatenzienofhijbepaaldevaardighedenbeheerstof bepaaldepersoonlijkeeigenschappenheeft.

Bevoegdheid

Debeslissingendiejemagnemenineenbepaaldefunctie.

Collectievearbeidsovereenkomst(cao)

Arbeidsovereenkomstdiegeldtvoorallemedewerkersineenbepaaldebrancheoforganisatie.

Concurrentiebeding

Afspraakdateenwerknemergedurendeeenbepaaldeperiodenavertrekuitdeorganisatienietbijde concurrentiemaggaanwerken.

Cv

Afkortingvancurriculumvitae.Overzichtvandeopleidingenenwerkervaringvaneenkandidaat.

Dienstverband

Beschrijvingvanhetaantalurendateenmedewerkerperweekwerkt.

Externewerving

Wervingsproceswaarbijjebuitenjeeigenorganisatienaarkandidatenzoekt.

Fulltimemedewerker

Medewerkerdieeenvolledigewerkweekwerkt.

Functieomschrijving

Beschrijvingvandeinhoudvaneenfunctie.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Functieprofiel

Beschrijvingvandeeisenwaaraaneenmedewerkervooreenbepaaldefunctiemoetvoldoen.

Functiewaardering

Hetindelenvanfunctiesopbasisvanzwaarte.Hierbijkijkjenaardenodigekennisenopleiding, leidinggevendetakenenzelfstandigheidvandefunctie.

Hulpkracht

Medewerkerdietussende2en12uurindeweekwerkt.

IJzerenproeftijd

Demaximaleduurdieeenproeftijdmaghebben,namelijktweemaanden.

Internewerving

Wervingsproceswaarbijjebinnenjeeigenorganisatienaarkandidatenzoekt.

Kosten-batenanalyse

Analysewaarbijjedekostenenopbrengsten(baten)vaneenmaatregelmetelkaarvergelijkt,omte zienofhetverstandigisomdemaatregeluittevoeren.

Kwalitatieveonderbezetting

Jemedewerkershebbennietdejuistekennisofvaardighedenomhetwerktedoen.

Kwantitatieveonderbezetting

Jehebtteweinigmedewerkersomalhetwerktekunnendoen.

Nulurencontract

Eenovereenkomsttussenmedewerkerenwerkgeverwaarinnietwordtafgesprokenhoeveeluurer gewerktmoetworden.

Oproepkracht

Medewerkerdiewerktopoproepbasis.

Opzegtermijn

Periodedieeenmedewerkernaopzeggingvandearbeidsovereenkomstnogmoetblijvenwerkervoor deorganisatie.

Organisatiecultuur

Hetsamenhangendgeheelvanopvattingen,gewoontesengedragingenvandeledenvandeorganisatie.

Organisatieprofiel

Beschrijvingvandecultuur,structuurenmogelijkhedenvaneenorganisatie.

Organisatiestructuur

Demanierwaaropdeorganisatieisopgebouwduitmanagementlagenenafdelingen.

Organogram

Schematischevoorstellingvandeorganisatie.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Parttimemedewerker

Medewerkerdienieteenvolledigewerkweekwerkt.

Personeelsbehoefte

Dehoeveelheidmedewerkersdiejenodighebtenwatzemoetenkunnen.

Positievediscriminatie

Onderscheidmakentussenmensenopbasisvanbijvoorbeeldnationaliteitofgeslachtmetdebedoeling omverschillentussengroepenindesamenlevingopteheffen.

Primairearbeidsvoorwaarden

Afsprakendiealtijdwordengemaakttussenwerkgeverenwerknemeroverdeduurvandearbeiden debeloningdaarvoor.

Proeftijd

Periodeaanhetbeginvandearbeidsovereenkomstwaarindewerkgeverendenieuwemedewerker hetcontractkunnenopzeggen,metofzonderopgaafvanreden.

Relatiebeding

Afspraakdateenwerknemergeenklanten ‘meemagnemen’ naarzijnnieuwewerkgever.

Secundairearbeidsvoorwaarden

Afsprakentussenwerkgeverenwerknemerovereventueleaanvullendefinanciëletegemoetkomingen bovenophetsalarisenextraregelingen.

Selectiecriteria

Lijstmeteigenschappenwaaraaneenkandidaatmoetvoldoenomgeschikttezijnvoordefunctie.

Sollicitatiecode

Gedragscodedievoorschrijftdatwerkgeversenwerknemerszicheerlijkenopenmoetengedragen tijdenseenwerving-enselectieproces.

STARR-methode

Gesprekstechniekdiegoedkanwordentoegepasttijdenseensollicitatiegesprek.Hierbijvraagjede kandidaatomgedragsvoorbeeldenuithetrecenteverledentebeschrijven.Hiermeekunjebeoordelen ofhijhetgedragvertoontdatpastbijdefunctie.

Taken Werkzaamhedendiebijeenfunctiehoren.

Tertiairearbeidsvoorwaarden

Extraarbeidsvoorwaardenbovenopdeprimaireensecundairearbeidsvoorwaardendielastigingeld zijnuittedrukken.

UWV

AfkortingvanUitvoeringsinstituutWerknemersverzekeringen.BijhetUWVstaanmenseningeschreven diewerklooszijneneenbaanzoeken.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Vacaturetekst

Tekstwaarmeejekandidatenwerftvooreenfunctie.

Verantwoordelijkheid

Deverplichtingomervoortezorgendateenbepaaldprocesgoedverloopt.

CONCEPT KOPIJVERSIE

HOOFDSTUK2

FUNCTIONERENENBEOORDELEN

Alstoekomstigleidinggevendevoerjeregelmatiggesprekkenmetjemedewerkers.Jewiltgraagweten hoejemedewerkersdeverschillendeaspectenvanhunwerkervaren.Daarnaastwiljijookbespreken hoejijtegendemedewerkeraankijkt,hoezijnofhaarwerkhoudingisenwatderesultatenzijn.Je bespreektmethenhoezefunctionerenengeefthieroveruiteindelijkookeenbeoordeling.Ditsoort gesprekkenvoerjeopeensystematischemanier.Erissprakevaneenduidelijkeopbouwenvaak gebruikjehierbijookgespreksrichtlijnenof-formulieren.Somsbereidtdemedewerkerhetgesprek ookvoornetzoalsjijdatdoetalsleidinggevende.Vanverschillendesoortengesprekkenmaakjeeen verslag,datwordtbewaardinhetpersoneelsdossier.

Leeropbrengsten

Aanheteindvandithoofdstuk:

• weetjewaterwordtopgeslageninhetpersoneelsdossier

• weetjewaarvoordeWetbeschermingpersoonsgegevens(Wbp)dient

• weetjewelkeregelserzijnvoorhetbewarenvaninformatiedieinhetpersoneelsdossierstaat

• kenjedeverschillendegespreksfasenendeverschillendeformelepersoneelsgesprekken

• weetjewateengesprekscyclusis

• weetjewelkeinformatiejevastlegtindeverschillendegesprekken

CONCEPT KOPIJVERSIE

• kenjeverschillendesoortenbeoordelingssystemen

• weetjewelkezakendeobjectiviteitvaneenbeoordelingkunnenbeïnvloeden.

Opdracht1 Openingsopdrachtbijdithoofdstuk

CONCEPT KOPIJVERSIE

Bekijkhetfilmpjeenbeantwoorddevragen. #ComedyMaand-Beoordelingsgesprek

a. Hebjezelfweleenseenfunctioneringsgesprekgevoerdmetjeeigenleidinggevende?Hoegingdat gesprek?

b. Watvondjevandemanierwaaropjeleidinggevendehetgesprekuitvoerde?

c. Watzijnvolgensjoubelangrijkeaandachtspuntenvooreenleidinggevendebijhetvoerenvaneen functioneringsgesprek?

2.1Personeelsdossier

Werkgeverszijnwettelijkverplichtpersoonlijkegegevensvanhunmedewerkersteverwerkenen bewaren.Ditheet personeelsadministratie.Degegevensvandemedewerkerwordenopgeslagenin een personeelsdossier.Ditiseenmap(digitaalofoppapier)meteenverzamelingvanallerelevante gegevenspermedewerker.

Hetbijhoudenvanpersoneelsdossiersheefteenaantaldoelen:

• heteffectiefenefficiëntkunnenuitvoerenvan hetpersoneelsbeleid

• hetkunnenvoldoenaanwettelijke verplichtingen

• hetveiligenoverzichtelijkbewarenvan administratieveenfiscalegegevens

• hetvastleggenvanhetfunctionerenvande medewerker

• beslissingenoverdeloopbaanvande medewerkerkunnennemen

• dearbeidsovereenkomstmetdemedewerker kunnenuitvoeren.

Onderdelenvaneenpersoneelsdossier

Ineenpersoneelsdossierverzameljeinformatieoverdevolgendeonderwerpen:

Nieuwekleur,bronbestand:\\boomfs\BBO\Beheer\Sarphati\03.Content\Kopopleidingen\33241VL_Personeelsbeleid_oud\06Beeld\Archief\IGs

Persoonlijkegegevens

Inelkpersoneelsdossierneemjepersoonlijkegegevensopvandemedewerker.Denkhierbijaande naam,hetadresendewoonplaatsvandemedewerker,maarookaanhetburgerservicenummer(BSN). Daarnaastneemjeinformatieopoverdesollicitatievandemedewerker:zijnmotivatiebrief,cven kopieënvandiploma’s,certificatenofgetuigschriften.Ookbewaarjeeeningevuldeopgaafvoorde loonheffingenindienvantoepassingeenVerklaringOmtrenthetGedrag(VOG)eneenwerk-of verblijfsvergunning.

Identificatieplicht

Iedereenbovende14jaarmoetzichhoudenaande identificatieplicht.Ditbetekentdatjemeteen geldig identificatiebewijs moetkunnenaantonenwiejebent.EenpaspoortofID-kaartzijngeldige identificatiebewijzen.

Ookophetwerkkrijgjetemakenmetdeidentificatieplicht.Alswerkgeverbenjenamelijkverplicht omdeidentiteittecontrolerenvaniedereendiebijjeindienstkomt.Alsjeeennieuwemedewerker hebtaangenomen,moetjecontrolerenofhetpaspoortofID-bewijsechtisenofdegeldigheidsdatum nietisverlopen.VoorheengingeenkopievanjeID-bewijsinhetpersoneelsdossier,maartegenwoordig magjegeenkopiemeermakenvaneenID-bewijs.

Eenrijbewijsisookeenidentiteitsbewijs,maarjemagdatnietgebruikenalsidentificatiebij indiensttredingbijeennieuwewerkgever.Ditkomtomdaterophetrijbewijsgeengegevensover verblijfsstatusennationaliteitstaan.

Arbeidsovereenkomstenenarbeidsvoorwaarden

Inhetpersoneelsdossierbewaarjeookdearbeidsovereenkomst(en)vandemedewerkerendeeventuele wijzigingenhierindieschriftelijkzijnovereengekomen.Denkhierbijbijvoorbeeldaaneenverandering inhetaantalurendateenmedewerkerperweekwerkt,ofeenverlengingvandeovereenkomst.Naast dearbeidsovereenkomstneemjedocumentenopoverdegeldendearbeidsvoorwaarden,bijvoorbeeld overdepensioenregelingvandemedewerker,eenoverzichtvanzijnverlof,eventuelebonusregelingen diegeldenofeenoverzichtvanonkostenvergoedingen.

Indienvantoepassingbewaarjeinhetdossierookdocumentenwaarindemedewerkerheeftgetekend voorhetgebruikvanbedrijfseigendommen.Denkbijvoorbeeldaaneenkantoorsleutelofhetgebruik vaneenlaptopvandeorganisatie.

Functionerenenontwikkeling

CONCEPT KOPIJVERSIE

Inhetpersoneelsdossierneemjeinformatieopoverhetfunctionerenendeontwikkelingvande medewerker.Denkhierbijbijvoorbeeldaanverslagenvanfunctionerings-enbeoordelingsgesprekken, engemaakteafsprakenoverdeloopbaanenontwikkelingvandemedewerker.Jekuntookeenoverzicht vangevolgdecursussen,trainingenenopleidingenopnemeninhetpersoneelsdossier,eneenoverzicht vanbelangrijkemomentenindeloopbaan,bijvoorbeeldpromotiesofveranderingenvanfunctie.Vaak wordtinhetpersoneelsdossierookeenfunctieprofielvandefunctievandemedewerkeropgenomen. Ditgeeftinformatieoverwathetwerkvandezemedewerkerpreciesinhoudtenwaaropzijn functionerings-enbeoordelingsgesprekkenzijngebaseerd.

Ziekteverzuim

Verzuimfrequentieenverzuimduurkomeninhet personeelsdossier.

Diversenenbijzonderheden

Inhetpersoneelsdossierregistreerjehet ziekteverzuimvandemedewerker.Hierbijlegje alleenvasthoevaakdemedewerkerheeft verzuimd(verzuimfrequentie)enhoelangdit verzuimduurde(verzuimduur).Demedische oorzakenvanhetverzuimmagjeinverbandmet deprivacyvandemedewerkernietregistreren.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Totslotbewaarjeinhetpersoneelsdossieroverigeinformatieoverdemedewerker.Ditzijnbijvoorbeeld aantekeningenvandeleidinggevendeofcorrespondentietussendemedewerkerendeorganisatie.

Checklistpersoneelsdossier

Persoonlijkegegevens

naam,adresenwoonplaats burgerservicenummer(BSN)

informatieoverdesollicitatie:brief,cv kopieënvandiploma’s,certificaten,getuigschriften opgaafloonheffing

VerklaringOmtrenthetGedrag(VOG) werk-ofverblijfsvergunning

Arbeidsovereenkomstenenarbeidsvoorwaarden

arbeidsovereenkomstenenschriftelijkewijzigingenhierop documentenoverpensioenregeling verlofoverzicht bonusregelingen overzichtonkostenvergoeding documentenovergebruikvanbedrijfseigendommen

Functionerenenontwikkeling

verslagenfunctionerings-enbeoordelingsgesprekken afsprakenoverloopbaanenontwikkeling overzichtgevolgdetrainingen,cursussenenopleidingen overzichtloopbaan functieprofiel

Ziekteverzuim verzuimfrequentie verzuimduur

Diversenenbijzonderheden aantekeningen correspondentie

KOPIJVERSIE

CONCEPT

Informatiedienietinhetpersoneelsdossiermagstaan

Jemagalleengegevensinhetpersoneelsdossier opnemendieookdaadwerkelijknoodzakelijkzijn voorhetuitvoerenvanpersoneelsbeleidenhet begeleidenvandemedewerker.Erzijnook onderwerpenwaaroverjegeeninformatieinhet personeelsdossiermagopnemen,bijvoorbeeld gegevensoverras,geloofofgeaardheid. Ookmedischegegevenswordeninprincipeniet inhetpersoneelsdossieropgenomen.Ditmag alleenalsermedischezakenzijnwaarmeede werkgeverrekeningmoethouden.Denk bijvoorbeeldaaneenmedewerkerdielastheeft vanepilepsie,astmaofdiabetes.Collega’smoeten wetenhoezijmoetenhandelenwanneerzo’n medewerkerdoorzijnziekteinnoodverkeert.

Medischeinformatie:alleeninhetpersoneelsdossier indiennodigvoordeveiligheid.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Individueelencollectiefpersoneelsdossier Ingrotereorganisatieswordthetpersoneelsdossiervaakverdeeldineenindividueeldossiereneen collectiefdossier.Jekuntgegevensvoordeorganisatiealsgeheelbijhouden,maarookvooreen individuelemedewerker.Wiezorgtvoordemeesteomzet?Hoevaakisiemandziek?Hoeverhoudtzich dattotdegeheleorganisatieoftotdebranche?Metdieinformatiekunjeingrijpen.Alsjeslimbent, gebruikjedezeinformatieookalsbasisvoorjouwbedrijfseconomischbeleid.Jekrijgtnamelijkmeer enbeterinzichtinbedrijfsprocessenenhetprestatieniveau.

Ineen individueelpersoneelsdossier wordenallegegevensbewaarddiealleeninformatiegevenover eenspecifiekemedewerker.Denkbijvoorbeeldaanpersoonlijkegegevenseninformatieover functionerenenontwikkeling.Informatiedieookietszegtoverhetpersoneelsbestandinzijngeheel, komtinhet collectiefpersoneelsdossier.Bijvoorbeeldinformatieoverziekteverzuimofdoorstroom vanmedewerkers.Hieroverkunnenanalyseswordengemaaktdieinzichtgevenvooreeneffectieve uitvoeringvanhetpersoneelsbeleid.

Voorbeeld

Leonisleidinggevendeineengroteorganisatie.Alseenvanzijnmedewerkerszichziekmeldt,houdt hijdatbijineenonlineregistratiesysteem.Depersoneelsafdelingverzameltdezegegevensvandehele organisatieenkanhieruitrapportagesopvragen.

Ineenvandezerapportagesisbijvoorbeeldteziendaterbinneneenbepaaldeafdelingopvallendmeer ziekmeldingenzijndanbinnenandereafdelingen.Erkanhierdoorwordenonderzochtwaardoordit komt.Wellichtzijndemedewerkersbinnendezeafdelingoverbelastenmoethetinstroombeleid hiervoorwordenherzien.

Algemeneverordeninggegevensbescherming(AVG)

Depersoonlijkegegevensdieeenorganisatievanzijnmedewerkers,(potentiële)klanten,leveranciers enanderenvastlegt,vallenonderde Algemeneverordeninggegevensbescherming(AVG).DeAVG beschermtdeprivacyvandezepersonen.Deverordeningbevatvoorschriftenvoorderegistratieen hetgebruikvanpersoonsgegevens.

Degegevensdieinhetpersoneelsdossierwordenopgenomen,zijnpersoonlijk.Hetisnietdebedoeling datdezeopenbaarworden.DeAVGzorgtervoordatorganisatieszorgvuldigmetdepersoonlijke gegevensvanhunmedewerkersommoetengaan,zodatdeinbreukopdeprivacyzokleinmogelijkis.

Datbetekentdat:

• jezorgvuldigommoetgaanmetdepersoonsgegevensvanjemedewerkers.Ditbetekentdatjede gegevensaltijdvolgensvasteproceduresbewaartendatzenietdooriedereenzijnintezien.

• jepersoonsgegevensvanmedewerkersalleenmaggebruikenvoordoelendievoorafbepaalden duidelijkomschrevenzijn.Voorjemedewerkermoetvoorafduidelijkzijnwaarvoorzijngegevens gebruiktzullenworden.Alsjezijngegevenseenmaalhebt,magjehiernietlateralsnogietsanders meedoenzondertoestemmingtevragenaandemedewerker.

• degegevensverwerkinggoedmoetwordenbeveiligd.Gegevensmogenniettoegankelijkzijnvoor onbevoegden.

Inkleineondernemingenheeftmeestalalleendeondernemerofleidinggevendeinzichtinde personeelsdossiers,samenmetdegenediedepersoneelsadministratiebijhoudt.Ingrotereorganisaties wordendepersoneelsdossiersbijgehoudendoordepersoneelsafdeling.

Gegevensbewaren

Alseenmedewerkeruitdiensttreedt,magjedegegevensinzijnpersoneelsdossiernietvooraltijd bewaren.Maarjemagbepaaldegegevensooknietdirectweggooien.Ergeldenwettelijke bewaartermijnenvoordeinformatieinpersoneelsdossiers.Detabelgeeftweerhoelangjebepaalde gegevensmoetofmagbewarennauitdiensttredingvandemedewerker.Jemaggegevensalleenlanger bewarenalsditnoodzakelijkis.

Bewaartermijn

Minimaalzevenjaar

CONCEPT KOPIJVERSIE

Minimaalvijfjaar

Maximaaltweejaar

Soortgegevens

• persoonlijkegegevens,zoalsnaam,adres,woonplaats

• datumvanindiensttreding

• gegevensuitdesalarisadministratie

• aanvullendeafsprakenoverarbeidsvoorwaarden

• loonbelastingverklaringen

• kopievanpaspoortofidentiteitsbewijs

• arbeidsovereenkomstenwijzigingenhierin

• correspondentieoverpromotie,degradatie,benoeming,ontslag

• verslagenvanfunctioneringsgesprekken

• correspondentieover(problematisch)functioneren

• kopievangetuigschrift

Maximaaléénjaar

• sollicitatiegegevens:brief,cv,formulier,referenties

Digitalepersoneelsdossiers

Jekuntervoorkiezenomjepersoneelsdossiersoppapierofdigitaalbijtehouden,ofeencombinatie vanbeide.Voorzowelpapierenalsdigitaledossiersgeldenregelsomtrentdebeveiligingvandossiers. Dezebeveiligingmoetervoorzorgendatalleenbevoegdepersoneninzichtkunnenkrijgenindedossiers endatergeendatalekkenvoorkomen.Debeveiligingvanpapierenendigitaledossiersvraagtomeen verschillendeaanpak.Papierendossiersbeveiligjebijvoorbeelddoorzetebewarenineenkastmet eensloterop,waarvanalleendebevoegdepersonendesleutelhebben.Voorhetbeschermenvan digitaledossiersmoetjefirewallinordezijn.

Digitaalpersoneelsdossier.

Digitaliserenpersoneelsdossiers:veiligheidvooralles

Personeelsdossiersvormenvoorveelhr-managersnogaltijdeenflinkpijnpunt.Dedossiersmoeten allereerstvoldoenaanuiteenlopendewet-enregelgeving.Daarnaastwerkenveelbedrijvennogsteeds metfysiekedossiers.Probleemhierbijisdatzekeringrotereorganisatiesjehetbeheernietmeer effectiefkuntuitvoeren.

Daniseendigitaaldossierwellichttochhandiger.Hierinkunjenamelijksnelzakenopzoekenenwijzigen enbovendienbespaarjeenormveelruimte.Dedossiersbewaarjenietlangerindebedrijfskelderof ineenaparteloods,maaropeenaantalgoedbeveiligdeserversdoorhetland.Maarletwelgoedop bijhetdigitaliserenenhetdigitaalarchiverenvanpersoneelsdossiers!HetisnietietswatJanenalleman evenkanuitvoeren.Vertrouwelijkepersoonsinformatiemoetjegoedbeschermen.

Meldplichtdatalekken

Sinds1januari2016geldtnamelijkdemeldplichtdatalekken.Krijgtjeorganisatietemakenmeteen datalek,danbenjeverplichtomditdirecttemeldenbijdeAutoriteitPersoonsgegevens.Letop:een datalekgaatnietaltijdovercyberaanvallen.Alseeninbrekerfysiekepersoneelsdossierssteelt,hebje ookeendatalek.Ofhetnugaatomeeninbraak,hetkwijtrakenofonbevoegdgebruikvan persoonsgegevens;inaldiegevallenissprakevaneendatalek.Isditdatalekeengevolgvannalatigheid danloopjebovendienkansopeenboetetot € 820.000of10%vandejaaromzetperovertreding.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Vanpapiernaardigitaal

CONCEPT KOPIJVERSIE

Indatlichtishetnietslimomzowelpapierenals digitalepersoneelsdossiersnaastelkaarteblijven bewaren.Danloopjeimmerstweekeerdekans opeendatalek.Alsjeorganisatienogpapieren dossiersheeft,ishetslimomtekiezenvoor ‘substitutiescanning’;hetomzettenvande papierendossiersnaardigitaledossiers.Dat proceskannietzomaariedereenuitvoeren.Je moeternamelijkoplettendatdenieuwedigitale documentendezelfdebewijskrachtkrijgenalsde oudepapierendocumenten.Daarvoorhebjeeen gecertificeerdepartnernodig.Hetvoordeelvanditprocesisweldatdedossierseenopfrisbeurtkrijgen. Hoevaakgebeurthetnietdatdocumentendieallangnietmeergeldigzijntochnogineendossier zitten?

Kieseenbetrouwbarepartner

Jewiltpersoneelsdossiersdigitaliserenomdatjededossiersdanmakkelijkerkuntbeheren.Jekunt eenvoudigietsopzoekenenbovendienkunjeeenbewaartermijninstellenvoordedossiers.Aande anderekantwiljenietdatgevoeligegegevensopstraatkomenteliggenwaardoorjeeenflinkeboete moetbetalen.Kiesdaaromeenbetrouwbarepartnerwaarmeejesamenzorgtvoortoekomstbestendige personeelsdossiers.

XpertHRACTUEEL.

Opdracht2 Personeelsdossiers

a. Waaromzoujepersoneelsdossiersbijmoetenhouden?Noemzesredenen.

b. EennieuwemedewerkeroverhandigteenVOG.

Inwelkonderdeelvanhetpersoneelsdossierwordtditdocumentbewaard? persoonlijkegegevens arbeidsovereenkomstenenarbeidsvoorwaarden functionerenenontwikkelen ziekteverzuim diversenenbijzonderheden

c. Eennieuwemedewerkerheefteendocumentondertekendwaarinstaatdathijeentelefoonvande organisatiegebruikt.

Inwelkonderdeelvanhetpersoneelsdossierwordtditdocumentbewaard? persoonlijkegegevens arbeidsovereenkomstenenarbeidsvoorwaarden functionerenenontwikkelen ziekteverzuim diversenenbijzonderheden

d. Geeftweevoorbeeldenvangegevensdienietineenpersoneelsdossiermogenstaan.

e. Welkeinformatiewordtinhetcollectiefpersoneelsdossieropgenomen?Geefookeenvoorbeeld.

Opdracht3 AVG

a. WaarvoorstaatdeafkortingAVG?

AVG:

CONCEPT KOPIJVERSIE

b. WatishetbelangvandeAVG?

Opdracht4 Personeelsdossiersopruimen

Jebentleidinggevendeineenkleineonderneming.Jehoudtzelfdepersoneelsdossiersvanalje medewerkersbij.Elkjaarruimjededossiersop:jebekijktwelkeinformatiewegmagenwelkeinformatie jenogmoetbewaren.

MedewerkerDenzelistweejaargeledenuitdienstgegaan.Zijndossierbevatonderandereeenkopie vanzijnpaspoort,zijnsalarisoverzichtenzijnarbeidsovereenkomsten.

a. WelkevandegegevensvanDenzelmoetjenuverplichtweggooien?

MedewerksterSouadisachtjaargeledenuitdienstgegaan.Inhaarpersoneelsdossierhebjenoghaar persoonlijkegegevensopgeslageneninformatieoverdeaanvullendearbeidsvoorwaardendiemet haarwarenafgesproken.

b. MoetjedezegegevensvanSouadnuweggooien?

2.2Formelepersoneelsgesprekken

Alsleidinggevendevoerjeiederjaareenaantalformelegesprekkenmetjemedewerkers.Jebegeleidt jemedewerkersbijdeontwikkelingvanhunloopbaanendaarvoorbespreekjeregelmatigmetje medewerkershoezijfunctionerenenjebeoordeelthenhierop.Bijhetvoerenvandeformelegesprekken houdjejeaaneenaantalvastestappen.

HR-gesprekscyclus

Degesprekkendiejealsleidinggevendemetjemedewerkersvoert,hebbeneenvastevolgordeen wordenmeteenbepaaldefrequentiegevoerd.Jenoemtditde HR-gesprekscyclus of personeelsgesprekkencyclus.Dezecycluslooptalsvolgt:

1. Hetplanningsgesprek. Ditvoerjeaanhetbeginvaneencyclus.

2. Hetfunctioneringsgesprek. Ditvoerjehalverwegedecyclus.

3. Hetbeoordelingsgesprek. Ditvoerjeaanheteindevandecyclus.

Omdedrietotvijfjaarvoerjedanvaakooknogeenloopbaangesprek.

Nieuwekleur,bronbestand:\\boomfs\BBO\Beheer\Sarphati\03.Content\Kopopleidingen\33241VL_Personeelsbeleid_oud\06Beeld\Archief\IGs

1.Planningsgesprek

Decyclusstartmeteen planningsgesprek.Hierinbespreekjedeontwikkel-enprestatiedoelenvande medewerkervoordekomendeperiode.

2.Functioneringsgesprek

Nahetplanningsgesprekvolgteen functioneringsgesprek.Hierinbespreekjehetfunctionerenvande medewerkerenmaakjeafsprakenoververbeteringvanhetfunctioneren.

3.Beoordelingsgesprek

Decycluswordtafgerondmeteen beoordelingsgesprek.Hierinkrijgtdemedewerkereendefinitieve beoordelingvanzijnfunctioneren.

Hetbeoordelingsgesprekwordtgevolgddooreennieuwplanningsgesprek,waarinnieuwedoelen wordenbesprokenvoordeaankomendeperiode.

Tussentijdsgesprek

Tussendegesprekkenkunnentussentijdsegesprekkenplaatsvinden.Hierinwordtkortgekekennaar devoortgangvandemedewerker.

Loopbaangesprek

Ineen loopbaangesprek maakjesamenmetdemedewerkereenplanwaarinjeuitwerkthoede medewerkerzichinzijnloopbaanwilontwikkelenenwelktrajectdaarvoornodigis.Dewensenen ideeënvandewerknemerprobeerjedaarbijtekoppelenaandedoelenvandeorganisatie.Steldat eenmedewerkeraangeeftdathijgraageenleidinggevendefunctiewilvervullenenjijbent(inde toekomst)opzoeknaarnieuwemanagers,dankomendiedoelenaardigovereen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Insommigebedrijvenwordtgeenapartloopbaangesprekgehouden,maarmaaktditdeeluitvanhet functioneringsgesprek.

Hoevaak

Wanneer

Metwie

Kenmerk

Planningsgesprek

1xperjaar

Begin

Leidinggevendeen werknemer

Doelenstellenvoor hetkomendjaar

Functioneringsgesprek

Beoordelingsgesprek

Loopbaangesprek

CONCEPT KOPIJVERSIE

Communicatie

Gerichtop

Tweerichtingsverkeer

Toekomst

1xperjaar

Halverwege

Leidinggevendeen werknemer

Functioneren optimaliseren

Tweerichtingsverkeer

Toekomst

1xperjaar

Eind

Leidinggevendeen werknemer

Functioneren beoordelen

Eenrichtingsverkeer

1xper3-5jaar

N.v.t.

Leidinggevendeen werknemer

Ontwikkeling medewerkervoor toekomst vastleggen

Tweerichtingsverkeer

Toekomst Verleden

Nietallebedrijvenvolgeneenstandaardcyclusvoorpersoneelsgesprekkenofhebbeneeneigensysteem vangesprekkendatdetraditionelejaarlijksefunctioneringsgesprekkenvervangt.

Voorbeeld

Bramwerktnueenjaaralsleidinggevende.Hijhadzichaanhetbeginvanhetjaarvoorgenomenom eentoegankelijkeleidinggevendetezijn.Medewerkersmoetenzichnietschamenomvragentestellen enmoetenhetaltijdkunnenaangevenalserietsaandehandis.Bramheeftdaaromdedeurvanzijn kantooraltijdopenstaan,zodatmedewerkersgewoonbinnenkunnenlopen.Tijdenszijneerste werkoverlegmetzijnafdelingheefthijookduidelijktegenzijnteamgezegddatzeditmogendoen.

Alshijnuterugkijktophetafgelopenjaar,merkthijopdatereigenlijkbijnanooitiemandmetvragen bijhemisgekomen.Hijzietzijnmensenwelelkedag,dusalserietsaandehandzouzijn,hadhijdat vastwelgemerkt.Enhijheeftafentoeeenkortgesprekmetelkemedewerkerwaarinhijvraagthoe hetgaat.Niemandheeftaangegevendaterproblemenzijn.

Opzichgaathetbinnendeafdelingnietverkeerd.Deafdelingsdoelenwordenaltijdwelgehaald.Toch heeftBramgeengoedbeeldvanzijnteam.MedewerkerJimzoubijvoorbeeldgraageenopleiding volgenomzichtespecialiseren,maardurftditnietzomaartevragen.Verderheersterwatspanning tussenmedewerkstersLisaenMonique,dienietgoedmetelkaaroverwegkunnen.

TotslotheeftnieuwemedewerkerRayanmoeitemethetbegrijpenvanhetsysteemwaarmeehijmoet werkenenervaarthijdathijhierbijnietgoedgenoegwordtingewerkt.Hijvraagtnietomhulp,want hijwilzichgraagbewijzenenblijkbaarwerkthetnueenmaalzoinditbedrijf.

AlsBramnietbeteropdehoogteisvanwaterinzijnteamspeelt,kunnenerproblemenontstaan.Om tewetenwelkebehoeftenzijnmedewerkershebben,zalhijmeeraandachtmoetenbestedenaanhet voerenvangestructureerdepersoneelsgesprekken.

Indevolgendeparagrafenwordenhetplannings-,functionerings-enbeoordelingsgesprekverder uitgelegd.

Gespreksfasenformelegesprekken

Bijhetvoerenvanformelegesprekkenvolgjeeenaantalvastestappen:

CONCEPT KOPIJVERSIE

Nieuwekleur,bronbestand:\\boomfs\BBO\Beheer\Sarphati\03.Content\Kopopleidingen\33241VL_Personeelsbeleid_oud\06Beeld\Archief\IGs

1.Voorbereiding

Tijdensdevoorbereidingsfasesteljedeagendavoorhetgesprekop.Vervolgensbedenkjeper agendapuntwatjepreciesmetjemedewerkerwiltbespreken.Bijdevoorbereidingsfasehoortookhet organiserenvanhetgesprek:jeplanteentijdenlocatievoorhetgesprek,nodigtjemedewerkerhiervoor uitenvertelthemhoehijzichophetgesprekmoetvoorbereiden.

2.Opening

Indeopeningsfasestartjehetgesprek.Jebegintnietdirectmethetbesprekenvanjeagendapunten, maarvertelteerstinwelkestappenhetgesprekzalverlopen,waaroverhetzalgaanenhoelanghetzal duren.Alsditvoorjemedewerkerduidelijkisenhijzichopzijngemakvoelt,kunjemethetgesprek beginnen.

3.Hetgesprek

Indegespreksfasebespreekjeéénvooréénjeagendapunten.

4.Afronding

Indeafrondingsfasesluitjehetgesprekaf.Jevatdebelangrijksteconclusiesvanhetgespreksamen enmaaktdenodigeafsprakenmetjemedewerker,bijvoorbeeldoververvolgactiesdiedemedewerker moetuitvoeren.ZorgdatafsprakenaltijddevijfW’senéénHbevatten:

• Watmoetergebeuren?

• Wiemoetdatdoen?

• Waarmoetdatgebeuren?

• Wanneermoethetgebeurdzijn?

• Waarommoethetgebeuren?

• Hoemoethetwordengedaan?

5.Verslaglegging

Nahetgesprekmaakjehiervaneenverslag.Hieringeefjeeenkortesamenvattingvanhetgespreken legjedegemaakteafsprakenvast.Zovoorkomjelatermogelijkemisverstanden.Jelaathetverslag lezenaanjemedewerker.Eventueellaatjehemditookondertekenen.Regelshieroververschillenper organisatie.Verslagenvanformelegesprekkenbewaarjeinhetpersoneelsdossiervandemedewerker.

Tipsvoorhetvoerenvanpersoneelsgesprekken

CONCEPT KOPIJVERSIE

Bijhetvoerenvaneenformeelgesprekkunjedevolgendegesprekstechniekengebruiken:

• Zorgvooreengelijkwaardigepositie.Gadusnietachterjebureauzitten,maargametde gesprekspartneraaneentafelzitten.

• Weesnietteveelaanhetwoord.Alsjijpraat,kandeandernietpraten.

• Luistertussenderegelsdoorenluisteronbevooroordeeld.

• Luisterempathisch.Probeerjeinteleveninhoedeanderzichvoelt.

• Concentreerjeopwatdeanderzegtenzorgdatjeondertussennietbezigbentmethetbedenken vaneenantwoord.

• Vathetverhaalregelmatigsamen.

• Stelzoveelmogelijkopenvragen.

• Geefgeenwaardeoordelen.

• Stelgeensuggestievevragen.

• Laatooknon-verbaalinteresseblijken.

• Zorgvooroogcontact.

• Wachtnahetstellenvaneenvraag;geefdeandertijdomnatedenken.

• Probeertezoekennaargezamenlijkebelangen.

• Vermijdhetinnemenvanstandpunten.

• Verhelderproblemenzovolledigmogelijkomoverhaasteactietevoorkomen.

Opdracht5 Personeelsgesprekken

Deviersoortenformelepersoneelsgesprekkenwordennietallemaalinelkeorganisatietoegepast.

a. Welkegesprekkenuitdegesprekscycluszijnbinnenjouworganisatiegebruikelijk?

b. Leguitwaarombinnenjouworganisatieisgekozenvoorhetvoerenvanbepaaldesoorten personeelsgesprekken.

Opdracht6 Formelegesprekken

Formelegesprekkenverlopenvolgenseenbepaaldestructuurenbepaalderegels.Waaromisdatzo?

2.3Planningsgesprek

Eénkeerperjaarvoerjealsleidinggevendeeen planningsgesprek (ookwel doelstellingsgesprek)met jeindividuelemedewerkers.Meestaldoejeditaanhetbeginvanhetjaar.Hetisheteerstegesprekin deHR-gesprekscyclus.Tijdenshetplanningsgesprekstaandeverwachtingenvanjouenjemedewerker centraal.Jebespreekttweesoortendoelstellingen:doelstellingenvoorwerkresultatendiemoeten wordenbehaaldendoelstellingenvoordeontwikkelingvandemedewerkerzelf.Diebespreekjesamen omtotduidelijkeafsprakentekomen.Hetplanningsgesprekiseengelijkwaardiggesprekendus tweerichtingsverkeer.

Gespreksfasen

Tijdenshetplanningsgesprekdoorloopjedevijffasenvanformelepersoneelsgesprekken.

1.Voorbereiding

Voordatjehetplanningsgesprekgaatvoeren,zorgjedatjeheldervoorogenhebtwelke organisatiedoelstellingenhetkomendejaarmoetenwordenbehaald.Ingroteorganisatiesworden dezevaakbepaalddoordedirectie.Ineenkleineorganisatiebepaaltdeondernemerofleidinggevende

dit.Jebedenktvervolgenswelkebijdrageaandezedoelstellingenjeverwachtvanjemedewerker.Wat wiljedathijdoetenhoezorgjedatzijnresultatenmeetbaarzijn?Alsjeorganisatiezichineennieuwe richtinggaatontwikkelen,watmoetjemedewerkerdankunnenomzijnwerktekunnenblijvendoen? Jekunthierbijgebruikmakenvanhetfunctieprofielvandemedewerker.Hierinstaatnamelijkwelke eigenschappenbelangrijkzijnvoorhetuitvoerenvandefunctie.Ditzijnmeestalookdeeigenschappen waarvanjewiltdatdemedewerkerzicherverderinbekwaamt.Alsjebedenktwelkeresultatenjevan jemedewerkerverwacht,houddanrekeningmetdeomvangvanzijnwerkweekenmetzijn ervaringsniveau.Zozorgjeervoordatjeverwachtingenreëelzijn.

Jebereidtjenietalleenzelfvoorophetplanningsgesprek,maarjevraagtookaanjemedewerkerom zichvoortebereiden.Ineenplanningsgesprekgevennamelijkbeidepartijenhuninput.Jevraagtje medewerkerofhijalvastwilnadenkenoverzijnrolbinnendeorganisatie.Hoeziethijzelfzijneigen ontwikkelingvoorzich?Watverwachthijvanzijnwerkinhetkomendejaar?

Bijeenplanningsgesprekwordtvaakgebruikgemaaktvaneenplanningsformulier.Hieropstaateen aantalstandaardonderdelenwaaroverhetgesprekkangaan.Hetformulierhelptjeomjegesprekken metverschillendemedewerkersopdezelfdemaniertedoorlopen.Jekunterookdebesprokenpunten engemaakteafsprakenopvastleggen.

2.Opening

Bijdeopeningvanhetgesprekverteljedemedewerkerwathetdoelisvanhetgesprek:samenkomen totheldereafsprakenoverwerkresultatenenpersoonlijkeontwikkeldoelen.

3.Hetgesprek

Jebeginthetgesprekdoorinhetkortvoordemedewerkertebeschrijvenwelkeontwikkelingenhet komendejaarbelangrijkzijnvoorjeorganisatie.Denkbijvoorbeeldaaneenbepaaldeomzetgroei,de invoeringvaneennieuwewerkmethodeofhetverbeterenvandeefficiëntie.Geefookduidelijkaan watdeontwikkelingenvoorgevolgenhebbenvoorjeafdelingendefunctievanjemedewerker.

Vervolgensgeefjeaanwatjijvanjemedewerkerverwachtophetgebiedvanwerkprestatiesenzijn eigenontwikkeling.Jevraagthemwelkeideeënhijhieroverzelfheeft.Jelaatdemedewerkeruiteindelijk zelfeenaantaldoelstellingenformuleren.Zozalhijmeerdeverantwoordelijkheidervarenvoorhet behalenvandedoelstellingendanwanneerjijhemdezeoplegt.Houdwelgoedindegatendatde doelstellingenpassenbijdeorganisatieendatzehaalbaarzijn.ZorgdatdedoelstellingenSMART wordengeformuleerd:specifiek,meetbaar,acceptabel,realistischentijdgebonden.

VoorbeeldSMART-doelstelling

SMART-doelstellingvoorhetverbeterenvandewerkresultaten: ‘Aanheteindvanhetjaarheeftdemedewerkerzijnproductiviteitverhoogdmet1%.’

SMART-doelstellingvoordepersoonlijkeontwikkeling: ‘Aanheteindvanhetjaarkandemedewerkervolledigzelfstandigstoringenaanproductieapparatuur oplossen.’

CONCEPT KOPIJVERSIE

Vraagtotslotwatdemedewerkernodigheeftomzijndoelstellingentekunnenbereiken.Denkhierbij bijvoorbeeldaanregelmatigoverlegmetjou,inhoudelijkeverdiepingdooreencursusofeengoede samenwerkingmetzijncollega’s.Weesjebewustvanwatjehemaanondersteuningbelooftenkom dezebeloftesookna.

CONCEPT KOPIJVERSIE

4.Afronding

Bijdeafrondingvanhetgesprekherhaaljedebelangrijkstepuntendiezijnbesprokenende doelstellingendiezijnvastgesteld.Ookspreekjeafhoehetvervolgtrajectvandebegeleidingeruitziet. Jegeeftbijvoorbeeldalvastaanwanneerhetfunctioneringsgesprekzalplaatsvinden,ofspreektafhoe demedewerkerjeopdehoogtezalhoudenvanzijnvorderingen.

5.Verslaglegging

Debesprokendoelstellingenengemaakteafsprakenlegjevastineenverslag.Zorgervoordatde medewerkerhetverslaginzietenformeelakkoordgaatmetdeinhoud.

Opdracht7 Planningsgesprek

a. Hoewordteenplanningsgesprekookwelgenoemd? .

b. Hoevaakenwanneervoerjeeenplanningsgesprekmeteenmedewerker?

c. Beschrijfineenpaarzinnenwattijdenshetplanningsgesprekwordtbesproken.

d. Hetplanningsgesprekistweerichtingsverkeer.Watwordthiermeebedoeld?

Opdracht8 Planningsgesprekvoeren

Inhetplanningsgesprekbespreekjewelkedoelstellingendemedewerkerhetkomendejaarmoetgaan bereiken.Jebespreektdoelstellingenvoorwerkresultatendiemoetenwordenbehaaldenvoorde ontwikkelingvandemedewerkerzelf.

a. Bedenkvooreenvanjemedewerkerstweemogelijkedoelstellingenvoorwerkresultaten.

b. Bedenkvoordezemedewerkerooktweedoelstellingenvoordepersoonlijkeontwikkeling.

2.4Functioneringsgesprek

Enigetijdnahetplanningsgesprekvoerjemetdemedewerkereenfunctioneringsgesprek.Meestaldoe jedithalverwegehetjaar.

Het functioneringsgesprek heeftdriedoelen.Opdeeersteplaatsbespreekjehetfunctionerenvande medewerkerindeafgelopenperiode.Watdoethijgoedenwaarliggenmogelijkhedenvoorverdere verbetering?Vervolgensbespreekjehoedemedewerkerzijnprestatiesindeaankomendeperiode verderkanverbeteren.Totslotbiedthetfunctioneringsgesprekdegelegenheidommetjemedewerker tepratenoverjullieonderlingesamenwerking.Vindenjulliedatdesamenwerkingprettigverloopt,of kandaarinietswordenverbeterd?Ookhetfunctionerenvandeleidinggevendekandustersprake komen.Functioneringsgesprekkenzijntoekomst-enoplossingsgericht.

Gespreksfasen

Bijhetvoerenvaneenfunctioneringsgesprekvolgjedevijffasenvanformelepersoneelsgesprekken.

1.Voorbereiding

Tijdenshetfunctioneringsgesprekbespreekjemetjemedewerkerwathijgoeddoetenopwelkgebied hijzijnfunctionerennogverderkanverbeteren.Omhiervaneengoedbeeldtehebbenmoetjehet functionerenvandemedewerkeranalyseren.Jeweetdanprecieswelkepuntenjemethemmoet bespreken.

Voordatjedeprestatiesenontwikkelingvanjemedewerkergaatanalyseren,moetjebepalenwaarop jepreciesgaatletten.Ditkunjeopdeeersteplaatsafleidenuithetverslagvanhetplanningsgesprek. Inditgesprekhebjeimmerseenaantalontwikkeldoelstellingenafgesprokenmetdemedewerker.Hoe verisdemedewerkermetdezedoelstellingen?Heefthijnogergensextraondersteuningbijnodig? Heefthijzelfbepaaldewensenvoorzijnverdereontwikkeling?

Ookkunjehetfunctieprofielgebruikendathoortbijdefunctievandemedewerker.Hetfunctieprofiel geeftnamelijkmeeralgemeneinformatieoverwateenmedewerkerindezefunctiemoetkennenen kunnen.Voldoetdemedewerkerhieraan,ofzijnerpuntenwaarophijzichverderkanontwikkelen?

Belangrijkepuntenbijhetanalyserenvanjemedewerker

• Weesobjectiefinjeoordeel.Kijknaarconcretegebeurtenissenenoordeelnietopbasisvanjegevoel.

• Beginoptijdmetdeanalyse.Omeengoedbeeldtekrijgenmoetjejemedewerkeropmeerdere momenteneninverschillendecontextenanalyseren.Ookontwikkeltjemedewerkerzichindeloop vandetijd,endezeontwikkelingneemjeookmeeinhetgesprek.

• Inveelorganisatiesiseenstandaardformuliervoorfunctioneringsgesprekkenbeschikbaar.Maak hiervangebruikbijjeanalyse,zodatjeinformatieverzameltoverdeonderwerpenwaaroverhet gesprekzalgaan.Isergeenstandaardformulier,danishetraadzaamomzelfeenformuliertemaken. Hiermeezorgjedatjeanalyseengespreksystematischverlopen.

Geefjemedewerkerinstructieoverhoehijzichophetfunctioneringsgesprekmoetvoorbereiden.Hij moetvantevorenbedenkenwathijzelfgoedenmindergoedvindtaanzijnfunctioneren,welkewensen hijheeftvoorzijnontwikkelingindenabijetoekomstenwathijvindtvandesamenwerkingmetjou alsleidinggevende.Geefjemedewerkerhetzelfdeformulierdatjijgebruiktomjeophetgesprekvoor tebereiden.Jegeefthemhiervaneenniet-ingevuldeversie.

Inspiratiefilmpje:voorbereidenopfunctioneringsgesprek Hoebereidikmijvooropeenfunctioneringsgesprek?-WhatTheFAQ?![#23]

2.Opening

Verteldemedewerkerwathetdoelisvanhetgesprek,hoehetzalverlopenenhoelanghetongeveer zalduren.

3.Hetgesprek

CONCEPT KOPIJVERSIE

Jestarthetgesprekmetdepuntendiejemedewerkerwilbespreken.Geefhemdaaromeersthetwoord. Stelhembijvoorbeelddevraagwathijgoedvindtgaanaanzijneigenfunctionerenenwaarhijzelf vindtdaterruimteisvoorverbetering.Vraagooknaarhoehijdesamenwerkingmetjouervaarten ontvangeventuelefeedbackzonderindiscussietegaan.

Vervolgensbespreekjedepuntendiejijhebtvoorbereid.Waarschijnlijkiseenaantalhiervanalaan bodgekomen.Beginmetjepositievepuntenengeefeencompliment.Bespreekvervolgensde verbeterpuntendiejijziet.Vraagdemedewerkeromzelfnatedenkenovereengoedeoplossing. Bespreekookwatdemedewerkervanzijnfunctieenwerkzaamhedenvindtenhoehijzijntoekomst binnendeorganisatieziet.Dithelptjullietebepalenhoedemedewerkerzichverderkangaan ontwikkelen.

Aandachtspunten

Houdjebijhetvoerenvanfunctioneringsgesprekkenaandevolgenderichtlijnen:

• Houdnooitonverwachtfunctioneringsgesprekken.Beidepartijenmoetenzichkunnenvoorbereiden ophetgesprek.

• Bouwvoortopvoorgaandegesprekken,maarkomnietterugoptekortkomingenuitlangergeleden functioneringsgesprekkenalsdieinmiddelszijnverbeterd.

• Luisteractief:ontdekwatdeanderwilenwaterinhemomgaat.Vraagdooropwatdemedewerker verteltenvatregelmatigsamenwaterisgezegd.

• Stelvragenvoordatjefeedbackgeeft.Mensengevengemakkelijkerzelffeedbackdandatzezich latenbekritiseren.Steldusvragenals:Watzijnvolgensjoujesterkstepunten?Opwelkepunten voeljejeminderbekwaam?Groeijeinbekwaamheidofjuistniet?Leguitwaaromjedatvindt.Heb jevoorstellentotverbetering?

• Jehoefthetnietoveralleseensteworden.Benoemsamendepuntenvanovereenkomstende puntenvanverschil.

• Alsjejemeninggeeftoverdeprestatiesvandemedewerker,houddanrekeningmetdiensvroegere prestaties,metdevrijheidvanhandelendiehijheeftenmetdemoeilijkheidsgraadvandeopdrachten.

• Weesjebewustvanjeeigenvooroordelen.Dezebeïnvloedenjeoordeelsvermogenoverdeprestaties vandemedewerker.

• Geefhettoealsjejemeningbijstelt.Hetisbeteromeenvergissingtoetegevendanhardnekkig proberengelijktekrijgen.

• Jegeeftfeedbackopdeprestatiesennietopdemedewerkerzelf.Geefzoveelmogelijkconcrete oordelenenvermijdalgemenetermen.

• Wekgeenvalsehoop.Alsiemandnietgoedfunctioneert,zegdatdaneerlijkenmetgoede argumenten.Ditgeldtookalsergeengroeimogelijkhedenindeorganisatiezijnvooriemanddie welgoedfunctioneert.

• Blijfnietstekenineentheoretischeanalyse,maarzorgvooreenconcreetactieplan.Laatditopstellen doordemedewerkerzelfentekenbeidenvoorakkoord.

• Streefernaardatdemedewerkerzijnsterkepuntenverderkanontwikkelenenzijnzwakkepunten kanverbeteren.

4.Afronding

CONCEPT KOPIJVERSIE

Sluithetgesprekafmetafsprakenoverdeontwikkelingvandemedewerker.Bedenkhierbijhoejede ontwikkelingvandemedewerkermeetbaarmaakt,zodatjeregelmatigkuntcontrolerenofhijopde goedewegzit.Denkbijvoorbeeldaanhethalenvanbepaaldeverkooptargetsofhetuitvoerenvan werkzaamhedenvolgenseenbepaaldenormtijd.Alseraanleidingvooris,maakjeafsprakenoverwat jijanderszultaanpakken,bijvoorbeeldbijhetaansturenvandemedewerker.Legookvastwelke begeleidingdemedewerkereventueelnodigheeftbijzijnontwikkelpuntenenwiedezebegeleiding zalgeven.Ditkunjijzelfzijn,ofbijvoorbeeldeenmeerervarencollega.Geefaanwanneerhetvolgende gesprekongeveerzalplaatsvinden.Waarschijnlijkishetvolgendegesprekeenbeoordelingsgesprek aanheteindevanhetjaar,maarjekuntookeentussentijdsgesprekafsprekenalsdatnodigis.

5.Verslaglegging

Netalsbijhetplanningsgesprekmaakjevanhetfunctioneringsgesprekeenverslag.Ookditverslag laatjedoordemedewerkerondertekenenvoorakkoordenjezorgtdathijzelfeenexemplaarvanhet verslagkrijgt.Zoheefthijzelfaltijdeenoverzichtvanjullieafspraken.Hetverslagmoetwordenbewaard inhetpersoneelsdossier.

Voorbeeldformuliervoorhetverslagvaneenfunctioneringsgesprek.

Opdracht9 Functioneringsgesprek

Leeshetartikelenbeantwoorddevragen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Nooitmeereenfunctioneringsgesprek

Hetfunctioneringsgesprekisopzijnretour.Want: ‘Eénkeerperjaareenbloemetjemeenemenopje trouwdagmaaktnoggeengoedhuwelijk.’ Maarhoemoethetdanwel?

Daargaanzeweer.Debaaszuchtendmeteenstapelvragenformulierenonderdearm.Dewerknemer ermetfrissetegenzinachteraan. ‘Zo’,begintdebaas,netalselkjaar, ‘hoevindjezelfdathetgaat?’ Januariistraditiegetrouwdemaandvandefunctioneringsgesprekken.Hetmomentomde verwachtingenvoorhetkomendejaartebespreken.Enom(vaakoverenweer)complimentenenkritiek tegeven.Daarnaastvoegensommigebedrijvenhetfunctioneringsgespreksamenmethet beoordelingsgesprek:danwordtookhetafgelopenjaarbesproken.

Maareenstijgendaantalwerkgeversvraagtzichafofdittijdrovenderitueelnogwelzingeeft.Ishet eigenlijkweleffectief?GrotebedrijvenalsAccenture,Booking.com,Deloitte,INGenWoltersKluwer Nederlandexperimenterenmetnieuwemanierenomhunwerknemersteevalueren.

CONCEPT KOPIJVERSIE

EnergiebedrijfEnecostoptetweejaargeledenmetfunctioneringsgesprekken.Wantneemnoudie vijfpuntenschaaldiedaarbijhoort,zegtWillem-BartOverhand(35),hetbeoordelingssysteemvan ‘1: slecht’ tot ‘5:excellent’. ‘80procentvandewerknemersvindtzichzelfbovengemiddeld.Zegjijdatze gemiddeldpresterendanschietenzedirectindeverdediging,daargaanzenietbeterdoorfunctioneren.’

Willem-BartOverhandstondalspersoneelsmanageraandebasisvaneennieuwemaniervanbeoordelen. Voorgoederesultatenishetvolgenshemnodigeen‘continuedialoog’tevoerenmetwerknemers.Dus: elketweeofdrieweken ‘dekoppenbijelkaarsteken’ tijdenseenveelinformelerbijpraatgesprek.

Maarwatbetekentdatindepraktijk?

Eenwerkgelukcijfer

JulienBoonen(39),directeurklantcontactvanEneco,neemtplaatsineenvergaderruimtedie ‘De Nachtegaal’ isgedoopt.Vandaagiszo’nmomentdathijenzijnleidinggevendeErikvanEngelen(47), directeurconsumenten,terugkijkenopdeafgelopenperiode.Hoeishetdeafgelopentijdgegaan?

JulienBoonenbliktterugopeendrukkeperiode.Hijisverantwoordelijkvoor700man.Vorigjaarkreeg hijtemakenmetbezuinigingeneneenvrijwelcompleetnieuwesamenstellingvanzijnmanagementteam.

VanEngelen: ‘Knaphoejijjehoofdkoelhebtgehoudenendezaakweerinrustigervaarwaterhebt gekregen.’

Boonen: ‘Watstabiliteitzoumijnuveelwaardzijn.Ikwildoorbouwen.’

VanEngelen: ‘Ikmisnogiemandinjouwteamdiejouopzijkandrukken,zodatjijmeerachteroverkan leunen.Begrijpjewatikbedoel?’

Boonen: ‘Ja,ikdenkhetwel.’

VanEngelen: ‘Pakjespace.Neemiemanddiejouzenuwachtigkanmaken.Denk:eenLouisvanGaal. Iemandvanwiejezegt:oeh,daarneemikeenrisicomee,maardiekanonswelverderbrengen.’

Boonen: ‘Check.Maarbetrekjijmedanmeerbijdossiers.Gebruikmealssparringpartner,neemme meenaarderaadvanbestuur.Ikwileenstapnaarbovenmaken.’

VanEngelen: ‘Heelgoed.Enjewerkgelukcijfer?’

Boonen(resoluut): ‘Een8.’

VanEngelen(lachend): ‘Lageraccepteerikniet.’

Zogaatzo’ngesprekdus.Meestalzitheternaongeveertwintigminutenweerop.

‘Geenwetenschappelijkbewijs’

OokPaulBoselie,hoogleraarhumanresourcesmanagementaandeUniversiteitUtrecht,isgeen voorstandervanhetfunctioneringsgesprek.Kortgeledensprakhijernogovermetderaadvanbestuur vaneenmultinational.Moetenwedegesprekkenafschaffen,vroegenzehem.Zijnantwoordwas ondubbelzinnig:‘Ja.’Hijvindtheteennodeloosinstrument.‘Eénkeerperjaareenbloemetjemeenemen opjetrouwdagmaaktnoggeengoedhuwelijk.’ En: ‘Erisgeenenkelwetenschappelijkbewijsdatzo’n gesprekbijdraagtaandeprestatievaneenorganisatieofhetwelzijnvandemedewerkers.’

Wélaangetoondisdatdoorlopendingesprekzijnmetwerknemerseengoedearbeidsrelatiecreëert. ‘Daardoorgaateenorganisatiebeterpresteren.’ Effectory,eenbureaugespecialiseerdin medewerkersonderzoek,durfdedeknoopalin2012doortehakken – vervoorEneco.Hetmoest helemaalanders.

Daargingwelwataanvooraf.Wegmetdemanagersfuncties,de150werknemersvormenvoortaan eenzelfsturendeorganisatie. ‘Ikgeloofnietinaangewezenleiderschap.Iemandisniethetbaasjepuur omdathetopzijnkaartjestaat’,zegtoprichterGuidoHeezen(46).Hijgingbijzichzelfterade.Wieben ikeigenlijkomtevertellenofiemandhetgoedofnietgoeddoet?‘Watalswenuelkáárgaanbeoordelen?’

Endaarnawerdendusookdefunctioneringsgesprekkenafgeschaft.Nubeoordelenmensendie samenwerkenelkaardriekeerperjaar.Iedereenvraagtzevenmensenomeenbeoordeling.Datgaat metopenvizier.Wantzeleerden:anoniemfeedbackkrijgenvindenmensenheelvervelend. ‘Zekerals hetgingomcommentaarophunverbeterpunten.’

Deprocedureiseenvoudig.Schrijfop:watwaardeerdejeindeander?Watzijntips,oppersoonlijkvlak eninhoudelijk?ZokreegHeezentehoren:‘Jedoetenormjebestombijbepaaldegesprekkenwatmeer opdeachtergrondtezijn.Somspaktdatgoeduitensomsookniet(danziejedatjejezitoptevreten).’

Detoonisinformeel,eenkritiekpuntwordtgerelativeerdmeteensmileyofeengrapje. ‘Ikmerkdatje deorganisatieweeropscherpaanhetzettenbent.Heerlijk!Zolangjenietalseenolifantdoorde porseleinkastgaat,juichikditenormtoe.’

Punten ‘verdienen’

Opeenschaalvan‘veronderverwachting’tot‘verbovenverwachting’wordtdescoreopsamenwerking, ontwikkelingenbijdragegenoteerd.Inelkerondezijnpuntente‘verdienen’waarmeedesalarisverhoging wordtberekend.

Wiebenedenverwachtingpresteertkrijgteenwaarschuwing. ‘Bijdetweedewaarschuwingnemenwe afscheid.’Datisheelhard,erkentHeezen.‘Hetisweleensvoorgevallen,nulatenwehetzovernietmeer komen.’

Inhetbeginvondiedereenhetdoodengomdeandertebeoordelen.Nunoemenwerknemershet ‘extreemwaardevol’,zegtHeezen. ‘Wewarenevenbangdatdegenemetdegrootstemondopde vrijdagmiddagborrelde ‘stillewillie’ zouovervleugelen.

Maarwatbleek:destoerekerelkreegalsfeedbackdathijbestietsmeerkondoen.’

Endestillewillie? ‘Diehoorde: “Wezijnheelblijdatjeerbent.”’

NRC.

CONCEPT KOPIJVERSIE

a. Watiservolgensditartikelmismeteentraditioneelfunctioneringsgesprek?Noemdriepunten.

b. Welkealternatievenvoorhettraditionelefunctioneringsgesprekwordenvoorgesteld?Noemertwee.

c. ‘Hettraditionelefunctioneringsgesprekmoetwordenafgeschaft.’Benjijheteensmetdezestelling? Legjeantwoorduit.

d. Opwelkemanierzoujijalsleidinggevendebinnenjouworganisatiewillenomgaanmet functioneringsgesprekken?Legjeantwoorduit.

Opdracht10 Voorbereidenfunctioneringsgesprek

CONCEPT KOPIJVERSIE

Hetisbelangrijkdatjeoptijdbegintmethetanalyserenvanjemedewerkers.Doejeditpasvlakvoor hetfunctioneringsgesprek,danhebjejenietgoedvoorbereid.

Hoezoujijervoorzorgendatjeeengoedbeeldhebtvanjemedewerkerwanneerhet functioneringsgesprekeraankomt?

2.5Beoordelingsgesprek

CONCEPT KOPIJVERSIE

Jesluitdejaarlijksegesprekscyclusafmeteenbeoordelingsgesprek.Ineen beoordelingsgesprek geef jeeenoordeeloverhetfunctionerenendeontwikkelingvandemedewerkerinhetafgelopenjaar.Dit gesprekheefteenandereinsteekdanhetfunctioneringsgesprek.Bijhetbeoordelingsgesprekgaje namelijknietmeeroverleggenwatjijenjemedewerkervindenvanhetfunctionerenofdeontwikkeling vandemedewerker.Jegeeftalleenjebeoordeling.Eenpositievebeoordelingleidtvaaktoteenhoger salarisofpromotievoordemedewerker.Eennegatievebeoordelingkanbijvoorbeeldleidentotextra begeleiding.Meerderenegatievebeoordelingenachterelkaarkunnenaanleidingzijnvoorontslagvan demedewerker.

Beoordelingssystemen

Voordatjeeenbeoordelingsgesprekvoert,moetjejemedewerkerbeoordelen.Ditkanmetverschillende beoordelingssystemen.Hiernawordenzevensystemenbesproken:

• vrijerapportage

• kritieke-incidentenmethode

• gewogenkeuzelijst

• rangordesysteem

• 360gradenfeedback

• waarderingstechniek

• ORCWE-methode.

Vrijerapportage

Bijdemethode vrijerapportage schrijfjeminofmeerspontaanopwatjevanhetpresterenvaneen medewerkervindt.Jegaatdaarbijuitvaneeneigenopzetenindeling.Vaakschrijfjehierbijdesterke enzwakkepuntenvaneenmedewerkerop.

Kritieke-incidentenmethode

Bijde kritieke-incidentenmethode geefjeconcretevoorbeeldenvansituatiesofgebeurtenissenwaarin demedewerkerwelofnietgoedhandeldeofreageerde.Dezesituatiesofgebeurtenissennoemje kritiekeincidenten.

Gewogenkeuzelijst

Bijde gewogenkeuzelijst maakjegebruikvaneenlijstvankortegedragsbeschrijvingen.Deze beschrijvingenzijnvantevorendooreenaantalpersonenuitdeorganisatieophunrelevantievoorde functiegeselecteerdennaarschaalwaardegeordend.Ditkanbijvoorbeelddoorafdelingshoofden wordengedaanofdoormedewerkersvandepersoneelsafdeling.Daarnawordende gedragsbeschrijvingeninwillekeurigevolgordeenzonderdeschaalwaardenaanjoualsbeoordelaar aangeboden.Jijkruistaanwelkeitemsjeopjemedewerkervantoepassingacht.Deaangekruisteitems wordencentraalgeordend,enuitdesomvandeschaalwaardenwordtdescoreberekendvoorelke dimensieenvoorhettotaal.

Rangordesysteem

Alsjeeen rangordesysteem alsbeoordelingsmethodegebruikt,positioneerjedemedewerkerineen rangordetenopzichtevandeanderemedewerkersinjeteamofafdeling.Jeplaatsthembijvoorbeeld bijdebestetienprocentofbijhetslechtstekwart.

360gradenfeedback

Bijde 360gradenfeedback-methode gevenmeerdere beoordelaarsbijgedragsbeschrijvingenaaninwelkemate diebeschrijvingvantoepassingisopdemedewerker.Delijst metbeschrijvingeniseengoedeweergavevandefunctieof geselecteerdecompetenties.Debeoordelaarsdieeenrol kunnenspelen,zijncollega’sophetzelfdeniveau, medewerkersaanwiedebeoordeeldeleidinggeeft,klanten, deleidinggevendeofdemedewerkerzelf.

Nieuwekleur,bronbestand: \\boomfs\BBO\Beheer\Sarphati\03. Content\Kopopleidingen\33241 VL_Personeelsbeleid_oud\06Beeld\Archief\IGs

Voorbeeld

BijhetautobedrijfwaarAnoukalsleidinggevendewerkt,wordtde360gradenfeedback-methode gebruiktvoordebeoordelingvanmedewerkers.Omeengoedebeoordelingvanhaarmedewerkster Janinetekrijgenvraagtzijeenaantalpersonenomhunoordeel:eendirectecollegavanJanine,enkele collega'svandewerkplaats,eencollegavaneenandereafdelingendeplannervandewerkroosters. ZebeschrijvenallemaalhuneigenervaringmetJanine.Eéndingwordtduidelijkuitdegezamenlijke feedback:Janinewordtdooriedereenervarenalseenzeerflexibelecollega.

Waarderingstechniek

Bijde waarderingstechniek kenjealsbeoordelaar‘schoolcijfers’toeaanaspectenvandetaakvervulling ofaaneigenschappenvandemedewerker.Ditisverrewegdemeestgebruiktetechniekbijhetbeoordelen vanmedewerkers.

Werktempo

Langzaam

Zitgeenvaartin

Geenaanpassingenaanextrawerk

Matigtempo

Moetweleenseenporhebben

Matigeaanpassingaanextrawerk

Normaaltempo

Pastzichaanalserextrawerkbijkomt

Werktsnel

CONCEPT KOPIJVERSIE

Pasttempoonmiddellijkaanwanneer erplotselingextraveelwerktedoenis

Inzet

• werktonregelmatig

• gauwafgeleid

• staatvaaktepraten

• bemoeitzichmetalleseniedereen, behalvemethetwerk

• werktnietsteedsregelmatig

• somsafgeleid

• nietsteedsmethetwerkbezig

• werktnormaalregelmatig

• gaatgoedinopzijnwerk

• nietsnelafteleiden

• werktzeerregelmatig

• steedsmetzijnwerkbezig

Beoordeling

Onvoldoende Cijfer:1tot4

Wisselend onvoldoende/redelijk Cijfer:5

Redelijk Cijfer:6tot7

Goed Cijfer:8

Werktempo

Een ‘hardloper’

Hetwerkvliegtonderzijnhandendoor Idealeaanpassingaanextrawerk

Inzet

• idealeregelmaat

• isgeheelenalinhetwerkverdiept

Voorbeeldformuliervoorwaarderingstechniek.

ORCWE-methode

Beoordeling

Zeergoed

Cijfer:9tot10

CONCEPT KOPIJVERSIE

Bijde ORCWE-methode voerjeeengedetailleerdeanalyseuitvanjemedewerkeromhemuiteindelijk zoobjectiefmogelijktekunnenbeoordelen.Jevolgthierbijvijfstappen:

1. Observeren:jedoetfeitelijkewaarnemingeninhetgedragvanjemedewerker.Jezietbijvoorbeeld hoesnelhijwerktofhoortwathijtegencollega’szegt.

2. Registreren:jelegtjeobservatiesvastineenlogboek.Jenoteerthierbijwatjeprecieshebt waargenomen,inwelkecontextditwasendedatum.

3. Classificeren:jedeeltjewaarnemingeninincategorieënvanobservatiesdiebijelkaarpassen.Zo creëerjevoorjezelfeenbeeldvanbelangrijkethema’svoordezemedewerker.

4. Waarderen:jeweegtafofhetgedragdatjehebtwaargenomengoedgenoegis.Hierbijgebruikje bijvoorbeeldhetfunctieprofielalsleidraadomtebepalenwelkgedraghetbelangrijkstis.

5. Evalueren:totslotkomjetoteenconclusieoverjewaarnemingen. Welkbeeldhebjenuvanjemedewerker?Enwelkeargumentenhebjehiervoor?

Valkuilenbijhetbeoordelen

Alsjeeenmedewerkerbeoordeelt,ishetbelangrijkdatjeobjectiefbent.Ditkanlastigzijn,omdat verschillendefactorenonbewustjeoordeelkunnenbeïnvloeden.Devolgendefactorenofeffecten kunnenbijvoorbeeldvaninvloedzijnopjebeoordeling:

• halo-effect

• horneffect

• emotioneleband

• privé-ofwerksituatie

• informatievorigeleidinggevende

• vergelijkenmetjezelf

• vooroordelen

• gemiddeldescores

• nadrukoprecentegebeurtenissen.

Omtoteenobjectiefoordeeltekunnenkomenmoetjejebewustzijnvandeinvloedvandezefactoren.

Halo-effect

Wanneerjeeenmedewerkerhebtdieineendeelvanzijnwerkheelgoedis,isdatnatuurlijkpositief. Maardezemedewerkerkanopandereaspectenjuistmindergoedscoren.Alsdepositieveeigenschap vandemedewerkerjouwbeoordelingopzijnandere,mindergoedepuntenpositievermaakt,spreek jevanhet ‘halo-effect’ (‘halo’ isstralenkransinhetEngels).

Voorbeeldhalo-effect

Eenvoorbeeldvaneenhalo-effectiseenadministratiefmedewerkerdiealtijdnauwkeurigwerkten zeerbehulpzaamisvoorcollega’s,maarookeenbeetjelangzamerwerktdananderen.Indebeoordeling iszijnleidinggevendegeneigdhetlagerewerktemponiettebenoemen,omdathijwelaltijdnetjeswerkt engewaardeerdwordtdoorzijncollega’s.

Horneffect

Het horneffect ishettegenovergesteldevanhet halo-effect.Heeftdemedewerkereenpuntwaarin hijnietsterkisenbeoordeeljehemdaardoorook opanderepuntennegatiever,danspreekjevan hethorneffect.(‘Horn’ ishoorninhetEngels, bedoeldalsdehoorntjesopeenduivelskop.)Als iemandeenmaalinde ‘horn-categorie’ zit,danis hetwaarschijnlijkdatalleswatnegatiefisrond dezepersoonsteedsweerbevestigtwaaromjedie persoonnietleukvindtendatallepositievezaken rondomhemofhaarsnelvergetenworden.

Pasophethalo-enhorneffect.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Voorbeeldhorneffect

Eenvoorbeeldvaneenhorneffectiseenbaliemedewerkerbijdegemeentedievaaktelaatkomt,maar zijnwerkwelmetveelenthousiasmeuitvoertenmensenzeervriendelijkencorrecthelpt.Telaatkomen iswelechteenprobleemalsdebalieoptijdopenmoet.Daaromweegtditvoorzijnleidinggevende veelzwaarderindebeoordelingdandehogekwaliteitvanzijnwerk.

Emotioneleband

Derelatiediejehebtmetdemedewerker,speelteenbelangrijkerolbijdebeoordeling.Eenmedewerker diejegraagmag,zuljemindersneleenonvoldoendegevenalshijeentaaknietgoeduitvoertdaneen medewerkermetwiejemindergoedoverwegkunt.

Privé-ofwerksituatie

Alsjethuismeteenstressvollesituatiezitofdiedageenbelangrijkebesprekinghebt,kandatje beoordelingvandemedewerkerbeïnvloeden.

Informatievorigeleidinggevende

Somskrijgjevandevorigeleidinggevendeinformatieoverdemedewerker.Datisheelhandig,wantje kuntdangoedaansluitenbijdeleerpuntenvandemedewerker.Maaralsdevorigeleidinggevendeook zijnmeningoverdemedewerkergeeft,dankandieinformatiejebeeldkleuren.Hetisvoorde medewerkerheelmoeilijkomdatgekleurdebeeldteveranderen.

Vergelijkenmetjezelf

Kenmerkendiejevanjezelfgoedvindt,ziejeookgraagterugbijeenmedewerker.Alshijheelandere ideeënofeenheleandereaanpakheeft,maaktdatdebeoordelingsomsmoeilijk.Steldatjeeen perfectionistbent,danisdemedewerkeralsneleensloddervos.

Probeerjetijdensdebeoordelingvaneenmedewerkerbewusttezijnvandezeinvloeden.Doorgebruik temakenvandebeoordelingslijstdwingjejezelfvantevorennatedenkenoverwatjebelangrijkvindt enwaaropjewiltbeoordelen.

Vooroordelen

Bijnaiedereenheeftbewustofonbewustbepaaldevooroordelen.Laatjebeoordelinghierdoorniet beïnvloeden.Alseenmedewerkerbijvoorbeeldvaakstilistijdenseenoverleg,wilditnietperdefinitie zeggendathijnietmeedenkt.

Gemiddeldescores

Alsjehetfunctionerenvaneenmedewerkerwiltbeoordelen,moetjeduidelijkonderscheidmaken tusseneengoedeeneenmindergoedebeoordeling.Alsjedemedewerkeropelkaspectvanzijn functionereneengemiddeldescoregeeft,wordtnietduidelijkwatzijnverbeterpuntenzijn.

Nadrukoprecentegebeurtenissen

Bijhetgevenvaneenbeoordelingkijkenveelmensenonbewusthetmeestnaarrecentegebeurtenissen. Ietswatnetisgebeurd,ligtverserinjegeheugendanwanneerhetalwatlangergeledengebeurde. Maarhetisnieteerlijktegenoverjemedewerkeromjevooraltelatenleidendoorjemeestrecente herinneringen.Functioneerthijaltijdprimaenmaaktehijtoevalliggistereneenfout,danishetniet eerlijkomhemdaaromeenslechtebeoordelingtegeven.

Zelfreflectie

Naasthetbeoordelenvananderenkunjeookjezelfbeoordelen.Dit noemje zelfreflectie.Jestaatdanstilbijjeeigenmaniervanhandelen, hoejereageertinbepaaldesituatiesenwatjeandershadkunnen doen.

Doortereflecterenvergrootjejezelfkennis,benjejebewustvanjouw emotiesdieeenrolspeleninbepaaldesituatiesenkrijgjeinzichtin hoejehandelt.Doorjehierbewustvantezijnkunjejouwhandelen veranderen.Jehandeltdanminderopbasisvanemoties.

Gespreksfasen

CONCEPT KOPIJVERSIE

Bijhetvoerenvaneenbeoordelingsgesprekvolgjedevijffasenvanformelepersoneelsgesprekken.

1.Voorbereiding

Injevoorbereidingvanhetgesprekzetjeopeenrijtjewatjeoordeelisenwelkeargumentenjehiervoor hebt.Jebeoordelingishetduidelijkstvoorjemedewerkerwanneerjeerconcretevoorbeeldenbijgeeft. Alsjedezenogmoetbedenkentijdenshetgesprek,komjeerwaarschijnlijknietop.Daaromzorgje datjejebelangrijksteargumentenenvoorbeeldenvoorbereidt.

Jebeoordeeltjemedewerkeropverschillendeaspecten.Hijzalnamelijkwaarschijnlijknietallesgoed ofallesverkeerddoen.Jeverwerktdeaspectendiehetbelangrijkstzijnvoordefunctieofdiehetmeest opvalleninjebeoordeling.Jekuntdemedewerkerbeoordelenopvaktechnischeenpersoonlijke aspecten.Eenvaktechnischaspectgaatoverhetuitvoerenvanhetwerk.Eenpersoonlijkaspectgaat overdehoudingvandemedewerker.

2.Opening

Jenoemtkortwatdebedoelingisvanhetgesprek.Alshetgoedis,weetdemedewerkerditookal.Bij hetvoorgaandefunctioneringsgesprekhebjeimmersaangegevendatereenbeoordelingzouvolgen. Jehoudtdeinleidingbijditgesprekkort;jemedewerkerkanhetspannendvindenwatjehemgaat vertellen.Laathemniettelanginspanningzitten.Openmetjealgemeneindrukofeindoordeelenzorg datdezeopeningkortenduidelijkis.Bijvoorbeeld: ‘Ikvinddatjejewerkerggoeddoet’,of ‘Jedoetje werkinhetalgemeengoed,maarikbennietzotevredenoverjehouding’.Jemedewerkerweetdan gelijkwaarhijaantoeis.

3.Hetgesprek

Geefperpunteenbeoordeling.Noemeerstdepuntendiedemedewerkergoedheeftgedaanenga vervolgensinopdemindergoedepunten.Gaaltijdnaofdemedewerkerbegrijptwaaromjehemgoed ofslechtbeoordeeltopeenbepaaldonderdeel.Afhankelijkvandeinhoudvanjebeoordelingbespreek jehoedemedewerkerdenegatievepuntengaatverbeterenenwanneerjedezeopnieuwgaat beoordelen.Houdtijdenshetbeoordelingsgesprekrekeningmetdeemotiesvanjemedewerker.Niet iedereengaatopdezelfdemanierommeteennegatievebeoordeling.Jemedewerkerkanerbijvoorbeeld verdrietigvanwordenofopstandigreageren.Hijkanindeverdediginggaanofjuistheelstilworden. Alsjeaaniemandstaaloflichaamstaalmerktdateremotiesspelen,benoemdezedanengeefde medewerkerderuimteomzichteuiten.Laatjeechternietverleidentotdiscussie.Jehebtjeoordeel zorgvuldigopfeitengebaseerdenditgaatnunietveranderen.

4.Afronding

Sluithetgesprekzopositiefmogelijkaf.Alsdemedewerkereengoedgevoeloverhoudtaanhetgesprek, zalhijmeergemotiveerdzijnvoordeverdereuitvoeringvanzijnwerk.

5.Verslaglegging

Legdebelangrijkstepuntenuithetgesprekvastineenverslag.Laatdemedewerkertekenenvoor akkoordenbewaarhetverslaginhetpersoneelsdossier.Bijverslagenvanfunctionerings-en beoordelingsgesprekkenishetextrabelangrijkdatzezorgvuldigwordenbewaard.Alsjeeenmedewerker namelijkooitwiltontslaanvanwegeslechtfunctioneren,danmoetjevoorderechterkunnenaantonen datdemedewerkerzijnwerkinderdaadnietgoedheeftgedaan.

Richtlijnenbeoordelingsgesprek

Houdbijhetgevenvaneenbeoordelingrekeningmetdevolgendepunten:

• Beoordeelprestatiesofwerkgedragwaaraandebeoordeeldeietskanveranderen,dusgeenkarakterofpersoonlijkheidseigenschappen.

• Onderbouwhetoordeelmetslechtsenkelegoedeargumenten.Trapnietindevalkuilvanveel argumentenspuien.Demedewerkerkandandezwaksteeruitpikkenomdaaropintehaken.

CONCEPT KOPIJVERSIE

• Gebruikzoveelmogelijkjeeigenwaarnemingenalsargument.Weesdaarbijbeschrijvend,specifiek enconcreet.

• Verzamelfeitenindevormvan ‘kritiekeincidenten’ ineenlogboekdatjetijdensde beoordelingsperioderegelmatigbijhoudt.Hiermeevoorkomjedatjeprobeertomjeincidentente herinnerenalsondersteuningvooreengevoelsmatigoordeelaandevooravondvanhetgesprek.

• Weesselectiefinhetbenoemenvanzwakkepunten.Teveelnegatievepuntenbenoemenkande medewerkerontmoedigen.

• Stevigekritiekhebbenkanwelgoedwerkenbijpersonenmeteenhogeambitie.Zijwillengraag horenwaternogbeterkanenzijnvaakalopdehoogtevanhunsterkepunten.

• Gebruikde ‘sandwich’-methode:positieveopening negatiefoordeelofverbeterpunt positieve afronding.

• Presenteerdeoordelenzelfverzekerd.Hoemeerjeoverkomtalseenbetrouwbareendeskundige leidinggevende,hoeminderweerstandjekrijgt.Maarprobeernietteveelomjemedewerkervanje gelijkteovertuigenalshijheternietmeeeensis.Dankomjejuistmindersterkover.

Verschillentussenfunctionerings-enbeoordelingsgesprekken Functioneringsgesprekkenenbeoordelingsgesprekkenhangennauwmetelkaarsamenenhebben hetzelfdeonderwerp:hetfunctionerenendeprestatiesvaneenmedewerker.Tochzijnhetheel verschillendegesprekken.Debelangrijksteverschillenstaaninhetschema.

Beoordelingsgesprek Functioneringsgesprek Hetfunctionerenuiteenrecentverledenwordt geëvalueerd. Hethuidigfunctionerenwordttoekomstgericht besproken.

Hetgesprekistweezijdig:gesprekspartnerszijn gelijkwaardig.Demedewerkerkrijgthetinitiatief bijhetinbrengenvanbespreekpuntenenbijhet oplossenervan.Hetfunctionerenvande leidinggevendekanookwordenbesproken.

Hetgesprekiseenzijdig:deleidinggevendeheeft hetinitiatief.

Debehoeftevandeorganisatiestaatvoorop. Individuelebehoeftenenontwikkelingzijnvan belang.

Desfeerisveiliger.Hetkarakterisinformeel,maar nietvrijblijvend.

Desfeerkandoordemedewerkeralsbedreigend wordenervaren.Hetkaraktervanhetgesprekis formeel.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Bijzwakkepuntenwordtgekekenwateraante doenvalt,zoweldoorleidinggevendealsdoor medewerker.

Sterkepuntenenhetuitbouwenervankrijgen ruimeaandacht.

Denadrukligtopontwikkeling.Hetmakenvan afsprakenterafsluitingstaatcentraal.

Defrequentieisminimaaleensperjaar.Bijnieuwe medewerkersisdatmeestalwatvaker.

Dezwakkepuntenvandemedewerkerworden negatiefbeoordeeld.

Sterkepuntenwordenpositiefbeoordeeld.

Denadrukligtopevaluatie.

Defrequentieiseensperjaar.

Functioneringsgesprek

Hetgesprekheeftgeenrechtspositionelegevolgen.

Beoordelingsgesprek

CONCEPT KOPIJVERSIE

Hetgesprekkanrechtspositionelegevolgen hebben,zoalseenpromotieofdeverlengingvan eenarbeidsovereenkomst.

Opdracht11 Beoordelen

Erzijnverschillendesoortensystemenommedewerkerstebeoordelen,bijvoorbeeldvrijerapportage, dekritieke-incidentenmethode,eengewogenkeuzelijst,eenrangordesysteem,360gradenfeedback, dewaarderingstechniekofdeORCWE-methode.

a. Welkemethodewordtinjouworganisatiegebruikt?Alsditeenanderemethodeisdanindithoofdstuk isbeschreven,geefdaneenbeschrijvingvandegebruiktemethode.

b. Welkemethodelijktjouprettigomtegebruikeninjeeigenteamofafdeling?Legjeantwoorduit.

Opdracht12 Valkuilen

SuzanneisleidinggevendevanYounes,JoachimenNoortje.Geefindevolgendesituatiesaanwelke valkuildebeoordelingdoorSuzanneindewegkanstaan.

Younesiseensympathiekeman.Suzanneenhijkunnenhetgoedmetelkaarvinden.Delaatstetijd doetYouneszijnwerkmindergoeddananders,maarSuzannezietdatdoordevingers.

a. Welkevalkuilstaathiereeneenobjectievebeoordelingdoordeleidinggevendeindeweg? halo-effect horneffect emotioneleband nadrukoprecentegebeurtenissen informatievorigeleidinggevende vergelijkenmetjezelf gemiddeldescores

Joachimheeftnietzo’nopvallendepersoonlijkheid.EigenlijkkanSuzannenietsbedenkenwaarhij heelgoedofjuisthelemaalnietgoedinis.Zevindthetdaarombestlastigomhemtebeoordelen.

b. Welkevalkuilstaathiereenobjectievebeoordelingdoordeleidinggevendeindeweg? halo-effect vergelijkenmetjezelf horneffect vooroordelen emotioneleband gemiddeldescores privé-ofwerksituatie

c. Legjeantwoordopdevorigevraaguit.

SuzanneisaltijdheeltevredenoverhetwerkvanNoortje.GisterenmaakteNoortjeechtereenernstige fout.VandaagheeftSuzanneeenbeoordelingsgesprekmethaar.

d. Welkevalkuilstaathiereeneenobjectievebeoordelingdoordeleidinggevendeindeweg? halo-effect horneffect emotioneleband nadrukoprecentegebeurtenissen informatievorigeleidinggevende vergelijkenmetjezelf vooroordelen

e. Legjeantwoordopdevorigevraaguit.

KOPIJVERSIE

CONCEPT

Opdracht13 Personeelsgesprekken

Maakeenoverzichtvandebelangrijkstekenmerkenvandedriesoortenpersoneelsgesprekken.

Planningsgesprek

CONCEPT KOPIJVERSIE

Hoevaak?

Wanneer?

Doel?

Hoebereidjejeeropvoor?

Totwelkresultaatmoethetleiden?

Functioneringsgesprek

Beoordelingsgesprek

2.6Samenvatting

CONCEPT KOPIJVERSIE

Werkgeverszijnwettelijkverplichtpersoonlijkegegevensvanhunmedewerkersteverwerkenente bewaren.Ditnoemjepersoneelsadministratie.Degegevensvandemedewerkerwordenopgeslagen ineenpersoneelsdossier.Hierinverzameljedevolgendeinformatie:persoonlijkegegevens, arbeidsovereenkomstenenarbeidsvoorwaarden,functionerenenontwikkeling,ziekteverzuim,en diversenenbijzonderheden.

Jemagalleengegevensinhetpersoneelsdossieropnemendieookdaadwerkelijknoodzakelijkzijn voorhetuitvoerenvanpersoneelsbeleidenhetbegeleidenvandemedewerker.DeWetbescherming persoonsgegevens(Wbp)verplichtorganisatiesomzorgvuldigmetdepersoonlijkegegevensvanhun medewerkersomtegaan.Alseenmedewerkeruitdiensttreedt,geldenerwettelijkebewaartermijnen voordeinformatieinpersoneelsdossiers.

Alsleidinggevendebespreekjeregelmatigmetjemedewerkershoezijfunctionerenenbeoordeelje henhierop.Jebegeleidthenbijdeontwikkelingvanhunloopbaan.Hierbijvoerjeregelmatigformele personeelsgesprekkenmetjemedewerkers.Bijelkformeelpersoneelsgesprekvolgjeeenaantalvaste gespreksfasen:voorbereiding,opening,hetgesprek,afronding,verslaglegging.

Deformelepersoneelsgesprekkenhangensamenineengesprekscyclus.Dezecyclusstartmeteen planningsgesprek.Hierinwordenontwikkel-enprestatiedoelenvoordekomendeperiodebesproken. Vervolgensoverlegjeineenfunctioneringsgesprekoverhetfunctionerenvandemedewerkerenworden afsprakengemaaktoververbeteringhiervan.Decycluswordtafgerondmeteenbeoordelingsgesprek. Hierinkrijgtdemedewerkereendefinitievebeoordelingvanzijnfunctioneren.Hetbeoordelingsgesprek wordtgevolgddooreennieuwplanningsgesprek,waarinnieuwedoelenwordenbesprokenvoorde aankomendeperiode.Tussendezegesprekkendoorkunnentussentijdsegesprekkenplaatsvinden. Hierinwordtkortgekekennaardevoortgangvandemedewerker.

Bijhetbeoordelenvaneenmedewerkerkunjeverschillendesoortenbeoordelingssystementoepassen, bijvoorbeeldvrijerapportage,dekritieke-incidentenmethode,eengewogenkeuzelijst,een rangordesysteem,360gradenfeedback,dewaarderingstechniekofdeORCWE-methode.Hetbeoordelen vaneenmedewerkermoetzoobjectiefmogelijkgebeuren.Daarommoetjejeervanbewustzijndat eenaantalzakenjeoordeelkanbeïnvloeden,bijvoorbeeldhethalo-effect,hethorneffect,eenemotionele band,beïnvloedingdoorjeprivé-ofwerksituatie,informatiediejekrijgtvaneenvorigeleidinggevende, vergelijkingenmetjezelf,vooroordelen,uitgaanvangemiddeldescoresendenadrukleggenoprecente gebeurtenissen.

2.7Begrippen

CONCEPT KOPIJVERSIE

360gradenfeedback-methode

Beoordelingssysteemwaarbijmeerderebeoordelaarsvanuithuneigeninvalshoekhetfunctioneren vaneenmedewerkerbeoordelen.

Algemeneverordeninggegevensbescherming(AVG)

Europesewetgevingophetgebiedvangegevensbescherming,dievanaf25mei2018deWbpzal vervangen.

Beoordelingsgesprek

Formeelpersoneelsgesprekdatjaarlijksplaatsvindtenwaarindeleidinggevendeeenbeoordelinggeeft overhetfunctionerenvanzijnmedewerker.

Collectiefpersoneelsdossier

Verzamelingpersoonlijkegegevensvanmedewerkers,dieookinformatiegevenoverhet personeelsbestandinzijngeheel.

Doelstellingsgesprek

Planningsgesprek.

Functioneringsgesprek

Formeelpersoneelsgesprekdatjaarlijksplaatsvindt,waarinwordtoverlegdoverhetfunctionerenvan demedewerkerenafsprakenwordengemaaktvoorverdereverbeteringvanhetfunctioneren.

Gesprekscyclus

Zichsteedsherhalendprocesvanformelepersoneelsgesprekken.

Gewogenkeuzelijst

Beoordelingssysteemwaarbijjegebruikmaaktvaneenlijstvankortegedragsbeschrijvingendierelevant zijnvoordefunctieendieeenbepaaldeschaalwaardekrijgentoegekend.

Halo-effect

Valkuildiejekunttegenkomenbijhetbeoordelenvaneenmedewerker.Hierbijmaakteenpositieve eigenschapvanjemedewerkerjebeoordelingopzijnandere,mindergoedepuntenpositiever.

Horneffect

Valkuildiejekunttegenkomenbijhetbeoordelenvaneenmedewerker.Hierbijmaakteennegatieve eigenschapvanjemedewerkerjebeoordelingopzijnandere,goedepuntennegatiever.

Identificatiebewijs

Officieeldocumentwaarmeejekuntaantonenwiejebent,bijvoorbeeldeenID-bewijsofpaspoort.

Identificatieplicht

Deverplichtingommeteenidentificatiebewijstekunnenaantonenwiejebent.

Individueelpersoneelsdossier

Verzamelingpersoonlijkegegevensvanéénmedewerker.

Kritieke-incidentenmethode

Beoordelingssysteemwaarbijjeconcretevoorbeeldengeeftvansituatiesofgebeurtenissenwaarinje medewerkerwelofnietgoedhandeldeofreageerde.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Loopbaangesprek

Gesprekwaarinjeuitwerkthoedemedewerkerzichinzijnloopbaanwilontwikkelenenwelktraject daarvoornodigis.

ORCWE-methode

Beoordelingssysteemwaarbijjehetfunctionerenvanjemedewerkerbeoordeeltinvijfstappen: observeren,registreren,classificeren,waarderenenevalueren.

Personeelsadministratie

Hetverwerkenenbewarenvanpersoonlijkegegevensvanjemedewerkers.

Personeelsdossier

Verzamelingvanpersoonlijkegegevensvanmedewerkersindepersoneelsadministratie.

Personeelsgesprek

Verschillendesoortenformelegesprekkendiejeregelmatigmetjemedewerkersvoertoverhun functionerenenontwikkeling.

Planningsgesprek

Formeelpersoneelsgesprekdatjaarlijksplaatsvindtenwaarinprestatie-enontwikkeldoelenworden vastgesteldvoordekomendeperiode.

Rangordesysteem

Beoordelingssysteemwaarbijjejemedewerkerineenrangordepositioneerttenopzichtevandeandere medewerkersinjeteamofafdeling.

Verzuimduur

Aantaldagen,wekenofmaandendateenmedewerkerheeftverzuimd.

Verzuimfrequentie

Aantalkerendateenmedewerkerheeftverzuimd.

Vrijerapportage

Beoordelingssysteemwaarbijjeminofmeerspontaanopschrijftwatjevanhetpresterenvaneen medewerkervindt.

Waarderingstechniek

Beoordelingssysteemwaarbijjeeenwaarde,bijvoorbeeldschoolcijfers,toekentaanaspectenvande taakvervullingofaaneigenschappenvanjemedewerker.

Zelfreflectie

Hetanalyserenenbeoordelenvanjeeigenmaniervanhandelen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

HOOFDSTUK3

UITSTROOM:BEËINDIGINGARBEIDSOVEREENKOMST

Alsleidinggevendewiljegraagdatmedewerkersmetplezierhunwerkdoen,meegroeienbinnende organisatie,datzegezondzijnenlekkerinhunvelzitten.Datisgelukkigvaakhetgeval,maarnietaltijd. Somskrijgjetochtemakenmetmedewerkersdiedeorganisatieverlaten.Datkankomenomdatde medewerkerzelfontslagneemt,maarsomszuljijalswerkgevereenmedewerkermoetenontslaan. Ditkanverschillendeoorzakenhebben;demedewerkerfunctioneertnietgoedofdeorganisatieheeft, omwelkeredendanook,geenplekmeervoordezemedewerker.Inbeidegevallensprekenwevan uitstroomomdatdemedewerkervertrektuitdeorganisatie.Erkunnenverschillenderedenenzijn waaromiemandvertrekt.Hethangtvanderedenvanhetontslagafhoejehetontslagmoetuitvoeren enwelkeregelsdaarbijgelden.

Leeropbrengsten

Aanheteindvandithoofdstuk:

• kenjeverschillendemanierenwaaropeenarbeidsovereenkomstkaneindigen

• weetjewelkeregelsergeldenbijdeverschillendesoortenontslagopinitiatiefvandewerkgever

• weetjewateentransitievergoedinginhoudt,wanneerdiekanwordentoegepastenwaardit onderdeelvanis.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht1 Openingsopdrachtbijdithoofdstuk

CONCEPT KOPIJVERSIE

Bekijkhetfilmpjeenbeantwoorddevragen. Wemoetenuontslaan.-Komteenmanbijdedokter

a. Welkeredenenkunjebedenkenomeenmedewerkerteontslaan?

b. Denkjedatjemedewerkersomdezeredenenaltijdmagontslaan?Bijwelkeredenenwelenbij welkeniet?

3.1Beëindigingvaneenarbeidsovereenkomst

Werknemerskunnenomverschillenderedeneneenorganisatieverlaten.Misschienwillenzijeennieuwe stapzetteninhunloopbaanbijeenandereorganisatie,hebbenzijdepensioengerechtigdeleeftijd bereiktofmoetenzijgedwongendeorganisatieverlatenbijbezuinigingsmaatregelenofeen reorganisatie.

Deprocedurevanuitdiensttredingvanwerknemersineenorganisatienoemjebinnen humanresourcesmanagementuitstroom.Hierbijeindigtdearbeidsovereenkomstvaneenmedewerker enwerkthijnietlangervoordeorganisatie.Uitstroomvanmedewerkersnoemjeookwel personeelsverloop.

Arbeidsovereenkomstbeëindigen

Erzijnverschillendemanierenwaaropeenarbeidsovereenkomstkaneindigen:

• vanrechtswege

• opinitiatiefvandewerknemer

• opinitiatiefvandewerkgever

• metwederzijdsgoedvinden

• doornatuurlijkverloop.

Nieuwekleur,bronbestand:\\boomfs\BBO\Beheer\Sarphati\03.Content\Kopopleidingen\33241VL_Personeelsbeleid_oud\06Beeld\Archief\IGs Beëindigingvanrechtswege

Eenarbeidsovereenkomstkanvanrechtswegeeindigen.Bij beëindigingvanrechtswege looptde overeenkomstautomatischaf.Ditisindevolgendesituatieshetgeval:

• De overeenkomst voor bepaalde tijd bereikt haar einddatum en wordt niet verlengd.

• Erwordteen ontbindendevoorwaarde indeovereenkomstvankracht.Meteenwerknemerdie gaatwerkenalsvervangervaneenziekecollegaisbijvoorbeeldafgesprokendatzijn arbeidsovereenkomsteindigtzodradeziekecollegaishersteldenterugkomtinzijnfunctie.

• De werknemer overlijdt.

Aanzegplicht

Alseenarbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijdvanrechtswegeeindigtdoordatde einddatumisbereikt,hoefjealswerkgevergeenspecifiekehandelinguittevoerenomdemedewerker teontslaan.

Alsdearbeidsovereenkomstmeerdanzes maandenheeftgeduurd,moetjejeechterwel houdenaande aanzegplicht.Ditbetekentdatje jemedewerkeruiterlijkéénmaandvoordatzijn arbeidsovereenkomstaflooptschriftelijkmoet latenwetendatdeovereenkomstnietwordt verlengd.

Doejeditnietoftelaat,danbenjeverplichtje medewerkereenvergoedingtebetalen.Dehoogte vandezevergoedinghangtafvanhoeveeltelaat jewasmethetinformerenvandemedewerker.De arbeidsovereenkomstlooptinditgevalwelnog steedsgewoonafopdeeinddatumervan.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Beëindigingopinitiatiefvandewerknemer

Demedewerkerkanerzelfvoorkiezenomdeorganisatieteverlaten,bijvoorbeeldalshijeennieuwe baanheeftgevonden.Hijneemtdanzelf ontslag.Hiervoorgeldteenopzegtermijn.Vaakisdateen maand.Ditbetekentdatdemedewerker,nadathijontslagheeftgenomen,nogeenmaandindienst blijftvandewerkgever.Dieheeftopdezemaniervoldoendetijdomeennieuwemedewerkertevinden.

Ermagookeenandereopzegtermijnwordengehanteerddaneenmaand.Ditmoetdanwelinde arbeidsovereenkomstofcaozijnafgesproken.Deopzegtermijnmagnietlangerdurendanzesmaanden.

Beëindigingopinitiatiefvandewerkgever

Eenwerkgeverkanookhetinitiatiefnemenomdeovereenkomstmetdemedewerkertelateneindigen. Jemageenmedewerkermeteenarbeidsovereenkomstvooronbepaaldetijdnietzomaarontslaan. HiervoorhebjetoestemmingnodigvanhetUWVofvandekantonrechter.

Dezetoestemmingkrijgjealleenalsjeeengoederedenhebtvoorhetontslag.Dewetbepaaltwateen goederedenis,bijvoorbeeld:

• Alsheteconomischslechtgaatmeteenorganisatie.Erisbijvoorbeeldsprakevaneenreorganisatie ofdesluitingvaneenbedrijfsvestiging,waardoordefunctievandemedewerkerkomttevervallen. Ofdeorganisatiemoetbezuinigenenwilditdoendoordepersoneelskostenomlaagtebrengen. Inhetergstegevalisersprakevanfaillissementenmoetenmedewerkerswordenontslagenomdat deorganisatieinhaarhuidigevormnietkanvoortbestaan.

• Alsdemedewerkerlangerdantweejaarziekofarbeidsongeschiktis.Dehoofdregeloverontslagbij ziekteisdatontslagtijdensziektewelistoegestaan,maarontslagwegensziekteniet.Hieropgeldt éénuitzondering:ontslagwegensziekteisweltoegestaanalsdeperiodevanziektetweejaarof langerheeftgeduurd.

• Alsdemedewerkeraantoonbaarslechtfunctioneert,werkweigertofzichmisdraagt.Demedewerker voertzijntakenbijvoorbeeldnietgoeduitenhierintreedtooknalangeretijdgeenverbeteringop. Hetkanookvoorkomendatdemedewerkergewetensbezwarenheefttegenhetuitvoerenvan bepaaldetaken,ofdathijbewustzijncollega’sintimideert,fraudepleegtofzichnietaande bedrijfsregelshoudt.

• Alsdemedewerkernietkanaansluitenbijdewerkomgeving.Erisbijvoorbeeldeenarbeidsconflict ontstaantussenwerkgeverenwerknemer,oftussendemedewerkerenzijncollega’s.Zulkeconflicten kunnengaanoverdeinhoudvanhetwerkofoverdemanierwaarophetwerkmoetwordengedaan. Ookkanersprakezijnvankaraktersdiezometelkaarbotsen,datgoedsamenwerkennietmogelijk is.

Inspiratiefilmpje:ontslagnatweejaarziekte

Hoewerktontslagnatweejaarziekte?

OfjetoestemmingvoorontslagmoetvragenbijhetUWVofbijdekantonrechterhangtafvandereden voorhetontslag.Gaathetombedrijfseconomischeredenenofarbeidsongeschiktheidvanjemedewerker, danvraagjeontslagaanbijhetUWV.Wiljedemedewerkerontslaanvanwegeslechtfunctionerenof slechtgedragofvanwegeeenarbeidsconflict,danmoetjebijdekantonrechterzijn.

Voorbeeld

Pabloheefteeneigenglazenwassersbedrijfenheefttienmedewerkersindienst.MedewerkerYouri heefttweejaargeledentijdenshetwerkeenongelukgehad:hijisvandesteigergevallenenheeft daarbijzijnbeenopmeerdereplaatsengebroken.DeafgelopentweejaarheeftYourihierdoorniet kunnenwerken.Aanhetbeginvanzijnherstelperiodezathijineenrolstoelenwashetonzekerofhij zijnbeenweerzoukunnengebruiken.GelukkigkanYouriinmiddelsweerlopen,maarhelaaskanhij nietmeeropsteigersenladdersklimmen.Pablomagnu,natweejaardoorbetalingbijziekte,bijhet UWVeenontslagvergunningaanvragenvoorYouri.

Opzegtermijnvoordewerkgever

Ookalswerkgevermoetjejehoudenaandeopzegtermijndiejemetjemedewerkerhebtafgesproken. Isjouwopzegtermijnbijvoorbeeldtweemaanden,danwerktjemedewerkerdusnogtweemaanden voorjenadatjehemhebtontslagen.

Ontslagopstaandevoet

Eenspecialevormvanontslagdoordewerkgever is ontslagopstaandevoet Hierbij wordt de arbeidsovereenkomst per direct beëindigd. Er is in dat geval geen opzegtermijn en je hoeft er ook geen toestemming voor te vragen. Ontslag op staande voet kan alleen als hier een goede reden voor is, bijvoorbeeld als de medewerker heeft gestolen, een collega heeft

CONCEPT KOPIJVERSIE

Agressiefgedragopdewerkvloeriseengoedereden voorontslagopstaandevoet.

mishandeldofalshijdronkenophetwerkkomt.Meestalwordtontslagopstaandevoeteerstmondeling gegeven. Je stuurt een medewerker immers direct weg als je hem betrapt op slecht gedrag. Je moet het ontslag hierna nog wel schriftelijk bevestigen.

Inspiratiefilmpje:ontslagopstaandevoet

Opstaandevoetontslag:watnu?|DeArbeidsrechtadvocaten

CONCEPT KOPIJVERSIE

Top10redenenontslagopstaandevoet

Heeftuwwerknemerhettebontgemaakt?Ditzijndetienmeestvoorkomenderedenenvoorontslag opstaandevoet.Bijontslagopstaandevoetmoetdewerknemerhetwelheelbonthebbengemaakt. UitdossieronderzoekvanjuridischdienstverlenerOntslagspecialistblijktdatfraudedemeest voorkomenderedenisvooreenbliksemontslag.Watzijnverderdemeestvoorkomenderedenenvoor ontslagopstaandevoet?

1.Fraude(18procent)

Allerleivormenvan ‘gesjoemel’ kunnendaarondervallen,zoals:onterechtekostendeclaraties,ten onrechteverstrektekortingenaanfamilieledenenvalselijkeopgavevangewerkteuren.Hetblijktin depraktijkdathogeropgeleidewerknemersmeerfrauderen,danlageropgeleidewerknemers.

2.Diefstalenverduistering(16procent)

Hetzalnietverbazendatdiefstalenverduisteringhoogindetop10staan.Dergelijkegedragingen tastenhetvertrouwenindewerknemersterkaan,redenwaaromwerkgeverditsoortwerknemers meestalgeen ‘tweedekans’ wilgeven.Bovendienwordtontslagopstaandevoetvanwegediefstal vrijwelaltijdgoedgekeurddoorderechter,zelfsalsdegestolenwaarnauwelijkswaardeheeft,zoals eenblikjefrisdrank,eenbroodjeofwatpinda’s.

3.Telaatkomen(13procent)

Eenveelvoorkomendeergernisbijwerkgevers:dewerknemerdietelaatkomt.Eenwinkelwerknemer die‘sochtendshetfiliaalmoestopenenomdeklantentoegangteverschaffen,presteerdehetmeerdere malentelaattekomen,waardoorklantenvooreendichtedeurkwamentestaan.Hetwektgeen verbazingdatdezemanopstaandevoetwerdontslagen.

4.Werkweigering(8procent)

Indepraktijkkomtdezeredenvanontslagnogaleensvooralsdewerknemernietbereidiszijnwerk opeenanderelocatieofopeenafwijkendtijdstipteverrichten. ‘Werkweigering’ speeltookindie situatieswaarindewerknemerzichziekacht,terwijldearboartssteltdathijweeraanhetwerkkan.

5.Agressieengeweld(6procent)

Opdewerkvloerkomtagressieregelmatigvoor.Hetkandaarbijgaanomfysiekgeweld,maarookom verbaalgeweld(uitscheldenvandebaasofeencollega),ofdreigingmetgeweld.Eenwerknemerdie debaastoebeet ‘ikweetwaarjekinderennaarschoolgaan’ werdopstaandevoetontslagen.

6.Alcohol-endrugsgebruik(5procent)

Hetonderinvloedverschijnenophetwerkkanonveiligesituatiesopleveren.Denkdaarbijaande chauffeurdieonderinvloedrijdt,ofdemachinebankwerkerdiebeneveldzijnwerkdoet.Dergelijk

gedragisvoorveelwerkgeversredenvoorontslagopstaandevoet.Ontslagopstaandevoetwordt volgensOntslagspecialistookregelmatiggegevenaandewerknemerdiezichbeschonkenopeen personeelsfeestmisdraagt.

CONCEPT KOPIJVERSIE

7.Excessiefinternet-entelefoongebruikvoorprivézaken(3procent)

Metdekomstvandemobieletelefooneninternethebbensteedsmeerwerknemersdeneigingom onderwerktijdhuntijdtevullenmetwhatsappenenandereprivéaangelegenheden.

8.Schendingbedrijfsgeheimen(3procent)

Werknemers ’vergeten’ nogaleensdiscreetomtegaanmetvertrouwelijkebedrijfsinformatie.De werknemerdiezichdooreenconcurrentvanzijnwerkgeverlietverleidenhetheleklantenbestandvan zijnwerkgeverdoortemailen,werdopstaandevoetontslagen.

9.Socialemedia(2procent)

Eenmodernfenomeen.Hetbeschimpenvandebaas,decollega’sofhetbedrijfopFacebook,Xen anderesocialmedia.Nietopmerkelijkdatdewerkgevereendergelijkeopenbarekastijdingniettolereert entotontslagopstaandevoetovergaat.Hetmisbruikvansocialmediaisdaarmeeeenbelangrijke redenvoorontslagopstaandevoetdie10jaargeledennoggeheelonbekendwas.

10.Concurrentieennevenwerkzaamheden(2procent)

Voorveelondernemersisdedagelijkse ‘strijd’ metdeconcurrentiealzwaargenoeg.Concurrentievan deeigenwerknemer – vanbinnenuit – isdusuitdenboze.Ookzonderconcurrentiebedinginhet arbeidscontractisvolgensderechterontslagopstaandevoetsomsterecht.

Naastdetiengenoemdehoofdredenenvoorontslagopstaandevoet,warenernogdiverseandere redenen,zoalspornosurfenmetdewerkcomputer,liegentijdensdesollicitatieenseksueleintimidatie. Deze ‘restgroep’ vormt24procentvandegeturfdezaken. pwnet.nl.

Ontslagbijeenarbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijd

Heeftdemedewerkerdiejewiltontslaaneenarbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijd,dankunjehem inprincipenietontslaan.Hieropgeldteenaantaluitzonderingen:

• Jekuntdearbeidsovereenkomstopzeggenindeproeftijd.Merkjetijdensdeproeftijdaldatde medewerkernietgeschiktisvoordefunctieofdathijnietbijdeorganisatiepast,danmagjede arbeidsovereenkomstperdirectopzeggen.Hiervoorhoefjeinprincipegeenredentegeven.

• Ontslagopstaandevoetismogelijkalsdemedewerkerzichheeftmisdragen.

• Jekuntdearbeidsovereenkomsttussentijdsopzeggenalsindeovereenkomstisafgesprokendat ditmag.Ermoetdaneen tussentijdsopzegbeding indeovereenkomstzijnopgenomen.Inditgeval moetjeweltoestemmingvoorontslagbijhetUWVofderechtervragen.

Eenontslagprocedurekosttijd,variërendvanenkelewekentotenkelemaanden.Benjeniettevreden overjemedewerker,maarlooptzijnarbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijdnietaltelangmeerdoor, dankunjeerookvoorkiezengeenontslagaantevragenentewachtentotdeovereenkomstvande medewerkervanrechtswegeafloopt.

Beëindigingmetwederzijdsgoedvinden

Werkgeverenwerknemerkunnenookmetwederzijdsgoedvindentotontslagovergaan.Metbeëindiging metwederzijdsgoedvinden wordtbedoelddatdewerkgeverendewerknemerinoverlegmetelkaar afsprakenmakenrondomhetontslag,bijvoorbeeldoverdedatumwaarophetdienstverbandeindigt. Dezeafsprakenleggenzijvastineen vaststellingsovereenkomst.

Eenvaststellingsovereenkomsthoefternietaltijdhetzelfdeuittezien.Inoverlegbepalenwerkgever enwerknemerwaterallemaalinmoetwordengeregeld.Ineenvaststellingsovereenkomstvindje meestaldevolgendeonderdelenterug:

• watdeeinddatumwordtvandearbeidsovereenkomst

• dehoogtevandeontslagvergoedingoftransitievergoedingdiedemedewerkerontvangt

• hoedewerkzaamhedenmoetenwordenafgerond,welketakendemedewerkereventueelnietmeer hoeftuittevoerenenhoehijzijnwerkgaatoverdragenaancollega’s

• deeindafrekeningvanhetloon,vakantiegeldeneventueleanderefinanciëlerechtendiede werknemernogheeft

• welkebedrijfseigendommenmoetenwordeningeleverdenwanneer

• voorwelkevertrouwelijkeinformatiegeheimhoudingwordtafgesproken

• hoedemedewerkernaontslagommoetgaanmetconcurrentenenrelatiesvandeorganisatie

• de ’finalekwijting’:deafspraakdatalleafsprakenindevaststellingsovereenkomststaanendatde partijendaarbuitennietsmeervanelkaarkunneneisen

• datdewerkgeverdejuridischekostenbetaaltdiedemedewerkermaaktvoorhetlatencontroleren vandevaststellingsovereenkomst.

Hoeweldewerkgevervolgensdewetverplichtisomeengetuigschriftaftegevenbij ontslag,ishetnietzodatdeinhoudhiervanwettelijkgezienookpositiefmoetzijn.Het isvoordemedewerkerdaaromaanteradenomindevaststellingsovereenkomsteenpositief getuigschriftalsvoorwaardebijhetontslagtestellen.Dewerkgeverisdanverplichtomeenpositief getuigschrifttegeven.

Alshetontslagviaeenvaststellingsovereenkomstwordtgeregeld,isgeentoestemmingnodigvanhet UWVofderechter.Hetvoordeelvandezemethodeisdatjejezelfenjemedewerkereenlange ontslagprocedurebespaart.Echter,jemedewerkermoetdevaststellingsovereenkomstwelvrijwillig tekenen.Wilhijditniet,danisergeensprakevanwederzijdsgoedvindenenzuljetocheen ontslagvergunningmoetenaanvragen.

Alsjemedewerkereenvaststellingsovereenkomstheeftgetekend,heefthijrechtopveertiendagen bedenktijd.Wilhijbinnendezetijddeovereenkomstongedaanmaken,danmaghijdatzonderopgaaf vanredenendoen.

Voorbeeld

CONCEPT KOPIJVERSIE

Mirageeftleidingaandeafdelingmarketingvaneenlandelijkeimporteur.Dedirectieheeftonlangs beslotendathethoofdkantoorvanhetbedrijfgaatverhuizenvanGroningennaardeRandstad.Enkele medewerkersvandeafdelingvindenditgeenprobleem,zijzijnnietaanGroningengebondenenkunnen

meeverhuizen.Anderemedewerkershebbendezemogelijkheidniet.Inoverlegmethenwordtbesloten datzijontslagkrijgen.MethensteltMiraindividueeleenvaststellingsovereenkomstop,waarinwordt afgesprokenwelkevergoedingzijkrijgenvoorditontslag.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Beëindigingdoornatuurlijkverloop

Totslotishetmogelijkdateenarbeidsovereenkomsteindigtdoor natuurlijkverloop.Hiervanissprake wanneereenmedewerkerstoptmetwerkendoorgebeurtenissendienueenmaalbijhetlevenhoren, zoalspensionering,arbeidsongeschiktheid,verhuizingofoverlijden.Erisaltijdwelenignatuurlijk verloopineenorganisatie.Jekunthiervaaknietstegendoenendathoeftookniet.Welishetsomste voorspellenenkunjejeeropvoorbereiden.Wanneereenouderemedewerkerbijvoorbeeldmetpensioen gaat,spreekjedatruimvantevorenafendaardoorkunjeoptijdvoorvervangingzorgen.

Gevolgenvanuitstroom

Personeelsverloopkomtinelkeorganisatievoorenheefteenaantalnadelen:

• Deinvesteringendiejehebtgedaanindevertrekkendemedewerkergaanverloren.

• Dekansisgrootdatjeopzoekmoetnaareennieuwemedewerkeromdevertrekkendemedewerker tevervangen.Ditkosttijdengeld.

• Alsjeeennieuwemedewerkermoetaannemen,kosthetooktijdengeldomdezegoedintewerken enophetzelfdeprestatieniveautekrijgenalsdemedewerkerdieisvertrokken.

Personeelsverloopkanechterookvoordelenhebben:

• Alsereennieuwemedewerkervoordevertrekkendemedewerkerindeplaatskomt,kandezeook nieuwekenniseninzichtenmeebrengen.

• Uitstroomvandeenemedewerkerkandoorstroomvooreenanderemedewerkermogelijkmaken omdatereenfunctieisvrijgekomen.

• Hetvoorkomtdatjeteam ‘vast’ komttezitteninjarenlangegewoontes.

Hetisbelangrijkdatjealsleidinggevendehetpersoneelsverloopzoveelmogelijkinbalanshoudt.Het isnietnodigompersoneelsverloopaltijdtevoorkomen,maareentehoogverloopisooknietgoed.Dit kannamelijkzorgenvooreenhogerewerkdrukenonrustinjeteam.Alsjealweetdateenervaren medewerkerbinnenkortdeorganisatiegaatverlaten,zorgdandathijzijnkennisoptijdoverdraagt aandeanderemedewerkers.

Exitgesprek

Inveelorganisatiesishetgebruikelijkdatjeeen exitgesprek voertmetdevertrekkendemedewerker. Hierinkunjewaardevollefeedbackverzamelenoverjouwafdelingenjezelfalsleidinggevende.Je bespreekthoedevertrekkendemedewerkerzijntijdbijdeorganisatieheeftervaren,welkezaken volgenshembeterzoudenkunnen,enwatderedenisvanzijnvertrek.

Hoejehetgesprekvoertenwelkeonderwerpenjebespreekt,hangtafvandemanierwaaropde arbeidsovereenkomstisbeëindigd.Aaneenmedewerkerdievrijwilligvertrektsteljeanderevragen danaaniemanddiejehebtontslagen.

Opdracht2 Personeelsverloop

a. Personeelsverloopisnietoveralevenhoog.Vindjehetpersoneelsverloopinjouwafdelingofteam laagofhoog?Legjeantwoorduit.

b. Waardoordenkjedatdatkomt?

Opdracht3 Ontslag

Stel,eenmedewerkervanjouwafdelingofteamneemtontslag.Bedenkwatjijalsleidinggevendein ditgevalallemaalmoetdoen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht4 Exitgesprek

Veelorganisatiesvoerenexitgesprekkenmetvertrekkendemedewerkers.

a. Wordenbinnenjouworganisatieexitgesprekkengevoerd?

b. Zoja,welkeonderwerpenofvragenwordenhierinbesproken?

c. Vindjehetbelangrijkomexitgesprekkentevoeren?Legjeantwoorduit.

d. Welkevragenvindjijhetbelangrijkstomtestellentijdenseenexitgesprek?Legjeantwoorduit.

Opdracht5 Ontslagdoorsocialemedia

Leeshetartikelenbeantwoorddevragen.

Ontslagdoor(a)socialemedia

Hetrechtopvrijemeningsuitingbeschermtwerknemersniettegenontslagwanneerzijzichnegatief uitenopsocialmedia.NegatieveberichtenopFacebook,X,LinkedIn,Instagramofanderesoortgelijke kanalenleidensteedsvakertotdirectontslag.Juridischedienstverlenersbehandelenjaarlijkshonderden ontslagzakendie(mede)gebaseerdzijnopeenuitingopsocialmedia.Driekwartvande arbeidsrechtadvocatenheeftweleenseenontslagzaakopzijnbordgehadwaarinsocialmediaeenrol spelen.

Werknemerszijnzicherteweinigvanbewustdatnegatieveuitingenopsocialmediaontslagom dringenderedenenkunnenrechtvaardigen.Hetgaatdanomuitingenoverwerkgevers,berichten plaatsenbijziekteofracistischeuitingen.Ookhetbeledigenvancollega’swordtgenoemd,ofhet schendenvanhetrelatiebeding,bijvoorbeelddoorcontactenviaLinkedIntebehouden.Dewetgeving isnogonvoldoendetoegespitstopsocialemedia.

Ontslagopstaandevoet

Dewerknemerheeftrechtoprespecteringvandepersoonlijkelevenssfeer.Hetisdusniettoegestaan werknemerszomaartecontroleren.Maarsomszijnpubliekepostsredentotingrijpen.Zoplaatsteeen werknemeropFacebook:‘Ikhebmenetziekgemeld.NulekkershoppenmetmijnmoederinAmsterdam.’ Dezepostleiddetoteenrechtsgeldigontslagopstaandevoet.

Eenmeisjedattwitterdedatzegeenzinhadinhaarnieuwebaantje,hoefdenieteensmeertebeginnen. Zewerd,eveneensviaX,ontslagennogvoordatzeüberhauptbegonnenwas.Werkgevershoevenniet eenszelfte ‘controleren’ opsocialmedia,eenongepastepostbereikthenviaviavaaktochwel.

Al5jaargeledenwerdeenwerknemervanBlokkerdelaanuitgestuurdnadathijzijnwerkgeverhad beledigdopFacebook.Demanwasboosomdatzijnbaashemgeenvoorschotwildebetalen.Ineen vanzijnberichtenschreefhijopzijnpaginadatBlokkereen ‘hoerenbedrijf’ isendatzijnteamleider hetachterdeellebogenheeft.Volgensdewerknemerwasontslagonterecht,omdatFacebooktothet privédomeinbehoort.Dathijhetberichtintussenhadverwijderdenzijnexcuseshadgemaakt,hielp ookalniet.DekantonrechterinArnhemvonddathetberichteen ‘publiekelijkeuiting’ was,omdat vriendenhetverderkunnenverspreiden.

Goudenregels

CONCEPT KOPIJVERSIE

Alswerkgeverkunjeopgrondvanartikel7:660BWeenwerknemerverplichtenzichtehoudenaan voorschriftendiestrekkentotbevorderingvandegoedeordeindeonderneming.

Ditcreëertvoordewerkgeverdemogelijkheidomeensocialmediaprotocoloptestellen,metrichtlijnen omtrentuitingenopsocialmediadiedewerkgeverkunnenschaden.Ditscheptduidelijkheidoverde grenzenvanhetgebruikvansocialmediaenwordendiscussiesachterafbijeenrechtervoorkomen.

Eenwerkgeverkanbijongewensteuitingenopsocialmediasnellercorrigerendoptredenalshijkan verwijzennaarbestaanderegels.Bovendienblijktuitjurisprudentiedateenwerkgevermeteensocial mediabeleidmeermiddelenheeftomeenwerknemeraantepakkenvanwegeongepasteuitingen. amweb.nl.

a. Welkevoorbeeldenwordeninhetartikelgenoemdwaarinuitingenopsocialemediatotontslag kunnenleiden?

b. Zoujijeenmedewerkerindezegevallenwillenontslaan?Legjeantwoorduit.

c. Deschrijvervanhetartikeladviseertwerkgeverseensocialmediaprotocoloptestellenmetrichtlijnen voorsocialmediagebruikdoorwerknemers.Heeftjouworganisatiezo’nprotocol?

d. Zoja,watstaathierin?Zonee,watzoujijhierinzetten?

3.2Ontslagprocedures

Alsjeeenmedewerkerwiltontslaan,hebjetoestemmingnodigvanhetUWVofvandekantonrechter. Bijwiejepreciesmoetzijn,hangtafvanderedenvanhetontslag.Erzijndaarbijtweesoorten ontslagprocedures:

Nieuwekleur,bronbestand:\\boomfs\BBO\Beheer\Sarphati\03.Content\Kopopleidingen\33241VL_Personeelsbeleid_oud\06Beeld\Archief\IGs

OntslagvergunningviahetUWV

Alsjeeenmedewerkerwiltontslaanvanwegebedrijfseconomischeredenenofomdathijlangerdan tweejaarziekofarbeidsongeschiktis,danvraagjeeen ontslagvergunning aanbijhetUWV.HetUWV hanteertverschillendetoetsingskadersomtebepalenofdeontslagvergunningwordtverleendofniet. Indezetoetsingskadersstaandevoorwaardenwaaraanjemoetvoldoenomeenontslagvergunning tekrijgen.

Toetsingskaderbijbedrijfseconomischeredenen

BijontslagvanwegebedrijfseconomischeredenenhanteerthetUWVhetvolgendetoetsingskader:

CONCEPT KOPIJVERSIE

1.Dewerkgevermoetaantonendaterovereenperiodevanminstens26wekensprakeisvaneen situatiewaarindeorganisatiedooreconomischeredenennietanderskandanmedewerkers ontslaan.Hetgaatbijvoorbeeldomeensituatievanfaillissementofnoodzakelijkebezuinigingen.

2.Dewerkgevermoetaantonendathijbijhetontslaanvanmedewerkersrekeninghoudtmethet afspiegelingsbeginsel.Hiermeewordtbedoelddatbijmeerdereontslagenmedewerkersineen bepaaldevolgordemoetenwordenontslagen.

3. Dewerkgevermoetaantonendathetnietmogelijkisomdewerknemerbinneneenredelijketermijn binnendeorganisatieteherplaatsenineenanderefunctie.Hierbijmoetdewerkgeverookhebben bekekenofherplaatsingmogelijkisnaomscholingvandemedewerker.

Afspiegelingsbeginsel

Alsjeombedrijfseconomischeredenenmeerderemedewerkersmoetontslaan,bepaalthet afspiegelingsbeginselwelkemedewerkersdatmoetenzijn.Hetdoelhiervanisdatnadeontslagende leeftijdsopbouwbinnenvergelijkbarefunctiesindeorganisatieongeveergelijkblijft.Eenwerkgever magdusbijvoorbeeldnietalleoudstemedewerkersontslaanomzolagereloonkostentekrijgen.

Volgenshetafspiegelingsbeginselmoeteenwerkgeverbijhetontslaanvanmeerderemedewerkersde ontslagenzogelijkmogelijkverdelenoverdeverschillendeleeftijdsgroepen:

• 15tot25jaar

• 25tot35jaar

• 35tot45jaar

• 45tot55jaar

• 55jaarenouder.

Moetjebijvoorbeeldvijfmedewerkersontslaan,danisdatéénmedewerkerperleeftijdsgroep.Omte bepalenwelkemedewerkerdatdanmoetzijnbekijkjewieerhetkortstindienstis.

Uitzonderingenophetafspiegelingsbeginselzijnmogelijk,maarhiervoormoetjedanweleengoede redenhebbenofmoeterinjecaostaanvermeldhoedeorganisatieomgaatmethetontslagvan meerderemedewerkers.

Toetsingskaderbijlangdurigearbeidsongeschiktheid

Bijontslagvanwegelangdurigearbeidsongeschiktheidmoetjevoldoenaanhetvolgendetoetsingskader:

1.Dewerknemerkandoorziekteofgebrekenzijnwerknietmeeruitvoeren.

2. Dewerknemerkannietbinnen26wekenzodanigherstellendathijzijnwerkwelweerkanuitvoeren.

3.Dewerknemerkannietbinnen26wekenzijnwerkinaangepastevormuitvoeren.

4.Dewerknemerkannietbinneneenredelijketermijnwordenherplaatstineenanderefunctie,ook nietalshijwordtomgeschoold.

5.Dewerkgeverheeftdeziekemedewerkeraltweejaarloondoorbetaaldtijdenszijnafwezigheid doordeziekte.

Procedure

Bijhetaanvragenvaneenontslagvergunninggeldteenvasteprocedure.Dezeprocedureisgelijkbij bedrijfseconomischeredenenenarbeidsongeschiktheid.

Nieuwekleur,bronbestand:\\boomfs\BBO\Beheer\Sarphati\03.Content\Kopopleidingen\33241VL_Personeelsbeleid_oud\06Beeld\Archief\IGs

1.Ontslagaanvragen

AlsjeontslagwiltaanvragenviahetUWV,beginjemethetinvullenvandejuisteaanvraagformulieren. OpdewebsitevanhetUWVmaakjealswerkgevereeneigenaccountaanenviaditaccountdienjede aanvraagformulierenin.

2.UWVbeoordeeltdeaanvraag HetUWVcontroleerteerstofallebenodigdeinformatieisingeleverdomdeaanvraagtekunnen beoordelen.Isdithetgeval,danneemthetUWVdeaanvraaginbehandeling.

3.UWVvraagtdewerknemeromverweer

HetUWVvraagtdewerknemeromzijnverweer.Alsdewerknemerhetnieteensismetzijnontslag,kan hijzijnonderbouwingschriftelijkbijhetUWVindienen.Ditverweerwordtmeegenomenindebeoordeling vandeontslagaanvraag.Dewerknemerhoeftnietperseeenverweerintedienenalshijditnietwil.

4.UWVneemteenbeslissing

Opbasisvandeaanvraagformulierenvande werkgeverenheteventueleverweervande werknemerbeslisthetUWVofjeeen ontslagvergunningvoordezemedewerkerkrijgt ofniet.

TegendebeslissingvanUWVkunjebijhetUWV zelfgeenbezwaarmaken.Benjehetnieteensmet debeslissing?Dankunjebinnentweemaanden nadebeslissingdeontslagaanvraagaande kantonrechtervoorleggen.Jemedewerkermag ditookdoenalshijhetnieteensismetde uitspraakvanhetUWV.

CONCEPT KOPIJVERSIE

OntslagaanvragenbijhetUWVdoejevia uwv.nl/werkgevers.

Dezeheleprocedureduurtongeveervierweken. Somszijnerextrarondesnodigwaarinbeidepartijenhunstandpuntonderbouwen.Indatgevalduurt deprocedurelanger.Isdewerknemersnelmetzijnverweerofgeefthijaangeenverweertewillen voeren,dankandeprocedureookkorterduren.

Inspiratiefilmpje:ontslagaanvraagbijhetUWV HoegaatdeontslagaanvraagbijhetUWVinzijnwerk?

Gerechtelijkeontbindingdoordekantonrechter

Alsjeeenmedewerkerwiltontslaanvanwegeslechtfunctionerenofslechtgedrag,ofvanwegeeen arbeidsconflict,danmoetjebijdekantonrechterzijn.Jevraagtdekantonrechterdanomde gerechtelijkeontbinding vandearbeidsovereenkomst.Jenoemtditdaaromookweleen ontbindingsprocedure.

Toetsingaandewet

Dekantonrechterzalderedenendiejijhebtvoorhetontslagvanjemedewerkertoetsenaandewet. Ditbetekentdathijbeoordeeltofjemethetontslagvanjemedewerkeromderedenendiejegeeft, nietdewetovertreedt.Ditmoetvoorkomendatjeeenmedewerkerontslaatomdatjehembijvoorbeeld persoonlijknietmag,omdateenvrouwelijkemedewerkerzwangerisofomanderediscriminerende redenen.

Toetsingskaderbijslechtfunctionerenofslechtgedrag

Alsjebijderechteraangeeftdatjeiemandwiltontslaanvanwegeslechtfunctioneren,moethijkunnen controlerendatditookechtzois.Daaromishetergbelangrijkdatjeregelmatigpersoneelsgesprekken voertmetjemedewerkersendeverslagenhiervangoedbewaardinhetpersoneelsdossier.Zonder opgebouwddossierkunjeslechtfunctionerennietbewijzen.

Toetsingskaderbijeenarbeidsconflict

Wiljedemedewerkerontslaanvanwegeeenarbeidsconflict,danzuljemoetenbewijzendatde arbeidsverhoudingdusdanigverstoordisdaterechtnietmeerkanwordensamengewerkt,éndater ookeldersindeorganisatiegeengeschikteplaatsisvoordezemedewerker.Indepraktijkkanhetlastig zijnomdittebewijzenendekantonrechterkijkthierzeerkritischnaar.

Procedure

Een ontbindingsprocedure verlooptineenaantalfasen:

Nieuwekleur,bronbestand:\\boomfs\BBO\Beheer\Sarphati\03.Content\Kopopleidingen\33241VL_Personeelsbeleid_oud\06Beeld\Archief\IGs

1.Schriftelijkefase

Dewerkgeverdientschriftelijkeenontslagaanvraaginbijderechtbank.Zo’nontslagaanvraagheet ookweleen ontbindingsverzoek.Derechtbankstuurtditverzoekbinnenenkeledagendoornaarde werknemermetdevraaghieroptereagerenmeteenverweerschrift.Demedewerkerkrijgthierenkele wekendetijdvoor.Inzo’nverweerschriftkandewerknemerderechtervragenomhet ontbindingsverzoekvandewerkgeveraftewijzen,ofomeenbepaaldevergoedingtoetewijzenals hetontbindingsverzoekwordtgoedgekeurd.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Meestalwordenbeidepartijendooreenjuristofadvocaatbijgestaan,maarditisnietverplicht.

2.Mondelingefase

Ongeveerviertotzeswekennadathetverzoekschriftisingediend,bepaaltderechtbankeen zittingsdatum.Opdezedatummoetenwerkgeverenwerknemerenhunadvocatenbijdekantonrechter komen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Beidepartijenmogendanmondelinghunstandpuntennogmaalstoelichtenenreagerenopelkaars argumenten.Alsbeidepartijenhunverhaalhebbengedaan,steltdekantonrechtervaaknogenkele vragenomzijninzichtindesituatiecompleettemaken.

Hiernakandekantonrechterervoorkiezenbeidepartijentevragenerterplekketochnogsamenuit tekomen.Alsditlukt,hoeftderechtergeenuitspraakmeertedoen.Luktditniet,ofvraagtderechter hiernietom,dangaatdezittingverder.Nadelaatstevragenwordtdezittingafgerond.

3.Uitspraak

Naenkelewekenstuurtderechterzijnuitspraakschriftelijkaanbeidepartijen.Dezeuitspraaknoem jeeen schikking.Hierinstaatvermeldofdearbeidsovereenkomstwordtontbonden.Alsditzois,staat erookbijperwanneerenwelkevergoedingjedemedewerkereventueelmoetbetalen.

Driemaandennadeuitspraakkunjenoginhogerberoepgaanbijhetgerechtshof.Hetgerechtshof beoordeeltdesituatieopnieuwenkanalsnogeenanderebeslissingnemendandekantonrechter.De beslissingvanhetgerechtshofgeldtdan.Jewerknemerkanookinhogerberoepgaanalshijdatwil.

Opdracht6 Medewerkerontslaan

Jemageenmedewerkernietzomaarontslaan.Jemoetereengoederedenvoorhebbenendanheb jeindemeestegevallenooknogtoestemmingnodigvanhetUWVofderechter.

Waaromdenkjedathetzomoeilijkisomeenmedewerkerteontslaan?Legjeantwoorduit.

Tip:alsjehetnietweet,zoekhetdanopinternetop.

Opdracht7 Afspiegelingsbeginsel

Vindjehetlogischdatjejeaanhetafspiegelingsbeginselmoethoudenwanneerjemeerdere medewerkersontslaatvanwegebedrijfseconomischeredenen?Waaromwelofniet?

Opdracht8 Personeelsdossier

Waaromishetinhetkadervanontslagzobelangrijkomeengoedpersoneelsdossierbijtehouden?

Opdracht9 Ontslagdoortelaatkomen

Leeshetartikelenbeantwoorddevragen.

Telaatophetwerk:eindearbeidsovereenkomst?

Eenmedewerkerdiesteedstelaatophetwerkkomt,kandebedrijfsvoeringernstighinderen.Werkgevers diedaartegenwillenoptreden,hebbensomsdeindrukdateronderdehuidigeWetWerkenZekerheid (Wwz)altijdeendikdossieraanwezigmoetzijn,om–bijvoorbeeld–iemandomdezeredenteontslaan. Mr.JosvanBohemenlegtuitwatdemogelijkhedenzijn.

Elkbedrijfheeftervroegoflaatwelmeetemaken:werknemersdieveelvuldigtelaatophetwerk verschijnen.Vaakgaathetomnietmeerdanmaximaal10minutenenzehebbenaltijdweleenplausibele verklaring.Deschooltijdenvandekinderen,langefilesofeenziekeechtgenoot.Ditneemtnietwegdat zo’nlaatkomerdegoedewerkingvaneenbedrijfinhetgedrangkanbrengen.Ditgeldtzekeralsdie werknemerdoorzijngedragbelangrijkeafsprakenmisloopt.

Uitdepraktijkblijktdatvoorveelwerkgeversnietduidelijkisofenzoja,inhoeverre,zijkunnenoptreden tegenwerknemersdievaaktelaatkomen.Hierbijspeeltookeenroldatbijveelwerkgeversdeindruk bestaatdateronderdehuidigeWetWerkenZekerheid(Wwz)teallentijdeeendikdossieraanwezig moetzijn,om – bijvoorbeeld – iemandomdezeredenteontslaan.

Telaatkomenteltzwaar

UiteenrecenteuitspraakvandekantonrechterZutphenblijktdathetvaaktelaatophetwerkkomen eenwerknemernogsteedszwaarkanwordenaangerekend.

Hetgingindezezaakomeenwerknemerdiezichmeerderemalenhadverslapen.Daarvoorhadhijook eenofficiëlewaarschuwinggekregen.Omdatdewerknemerzichvervolgensniethieldaandegemaakte afsprakenomoptijdtekomen,heeftdewerkgevereendisciplinairemaatregelopgelegd.Ookdathielp niet.Daaromheeftdewerkgeverdezaakvoorgelegdaandekantonrechtermethetverzoekde arbeidsovereenkomstteontbinden.

Wanprestatie

Dekantonrechteroordeeldedaterindezezaaksprakewasvanwanprestatieinernstigemate.Dit leiddeuiteindelijktotontbindingvandearbeidsovereenkomstzonderenigevergoeding.Uitdeze rechtspraakblijktdatookonderdehuidigewetgevinghetveelvuldigtelaatophetwerkkomen verstrekkendegevolgenkanhebbenvoordearbeidsovereenkomst.

Tipvoorwerkgevers

Vooreenwerkgeverishetvanbelangomtenaanzienvandewerktijdeneenconsequentbeleidte volgen.Ophetmomentdateenwerknemerpaswordtontslagen,nadathijvoorde146ekeertelaatis gekomen,wordthethandelenvaneenwerkgeverongeloofwaardig.Hetverdientdanookdevoorkeur dateenwerkgeverdenalevingvanwerktijdenvastlegtineenkortprotocol,waarbijookaandachtis voorhetsanctiebeleid.

Alsditbeleidvervolgensconsequentwordttoegepast,zalookderechteronverbiddelijkzijn.

Personeelsnet.nl

CONCEPT KOPIJVERSIE

a. Welkegevolgenvoorhetwerkofdeafdelingzouhethebbenalserbijjoueenmedewerkervaakte laatkomt?

b. Watdoejijnutegentelaatkomendoorjepersoneel?

c. Waaromheeftdewerkgeverinditartikelwaarschijnlijkgelijkgekregenvanderechter?

d. Watkunjealswerkgevervolgenshetartikelhetbestedoenmetlaatkomers?

e. Zoujijjouwaanpakvanlaatkomersnahetlezenvanditartikelveranderen?Legjeantwoorduit.

3.3Transitievergoeding

Eenmedewerkerdiewordtontslagen,heeftvaakrechtopeenvergoedingvandewerkgever.Ditisde transitievergoeding.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Wetwerkenzekerheid(Wwz)enWetarbeidsmarktinbalans(WAB)

Detransitievergoedingisonderdeelvande Wetwerkenzekerheid(Wwz).Dezewetisingevoerdom hetontslagrechteerlijkertemakenentezorgendatmedewerkersmeteentijdelijkcontractmeer rechtenkrijgen.

Metde transitievergoeding krijgenontslagenmedewerkerscompensatievoorhuninkomensverlies alszijwerkloosworden.Ookkandevergoedingwordengebruiktomdekansophetvindenvaneen nieuwebaantevergroten,bijvoorbeelddoorhetvolgenvaneencursus.

Per1januari2020isdeWetarbeidsmarktinbalans(WAB)inwerkinggetreden.Hierinstaatdatde werknemeralvanafdeeerstewerkdagaanspraakkanmakenopdetransitievergoeding.Hetmaakt hierbijnietuitofditeenvastoftijdelijkdienstverbandwas.Alsdemedewerkerzelfontslagneemt, heefthijinprincipegeenrechtopeentransitievergoeding,behalvealshijontslagnamomdatzijn werkgeverernstigverwijtbaarhandeldeofnalatigwas.

Ergeldenhierbijenkeleuitzonderingsgevallen.Eenmedewerkerheeftindevolgendegevallengeen rechtopeentransitievergoeding:

• Alshijisontslagenvanwegeernstigverwijtbaarofernstignalatiggedrag.

• Alshijjongerisdan18jaarengemiddeldmaximaal12uurperweekwerkte.

• AlshijdeAOW-gerechtigdeleeftijdheeftbereiktofmetpensioengaat.

• Alsdewerkgeverfaillietisgegaanofindeschuldsaneringisterechtgekomen.

• Alsindecaoeenanderevergoedingisafgesproken.Dezemoetwelvergelijkbaarzijnmetdewaarde vandetransitievergoeding.

• Alshijeentijdelijkearbeidsovereenkomsthadendezevoorheteindigenhiervanisverlengd.Alsje jemedewerkercontractverlengingaanbiedtenhijweigertditaanbod,danheefthijookgeenrecht opeentransitievergoeding.

Inspiratiefilmpje:transitievergoeding

Wanneerhebjerechtopdetransitievergoeding?

Berekeningvandevergoeding

Dehoogtevandetransitievergoedingwordtbepaalddoordehoogtevanhetmaandsalarisvande medewerkerenhetaantaljarendathijbijdewerkgeverindienstisgeweest.Demedewerkerkrijgteen vergoedingvaneenderdevanhetmaandsalarispergewerktdienstjaar.Iseenmedewerkerbijvoorbeeld tienjaarindienstgeweest,danheefthijrechtopeentransitievergoedingvan10×1/3maandsalaris. Demaximalevergoedingis € 86.000(per1januari2022);werknemersdiemeerverdienendan € 86.000 ontvangenmaximaaleenjaarsalaris.

Transitievergoedingbijeenvaststellingsovereenkomst

Ontslajejemedewerkermeteenvaststellingsovereenkomst,danverloopthetontslaginoverleg.Als jemedewerkerdeovereenkomsttekent,gaathijhiervrijwilligmeeakkoord.Erisinditgevalofficieel geziendanookgeensprakevanontslagdoordewerkgever.Daarombenjijindezesituatienietverplicht jemedewerkereenvergoedingtebiedenvoorhetontslag.Indepraktijklegjeechtermeestalweleen

vergoedingvastindevaststellingsovereenkomst.Doejeditniet,danisdekansgrootdatjemedewerker hiernietmeeakkoordgaat.JemoetdanalsnogeenontslagproceduredoorlopenviahetUWVofde kantonrechter.Indezesituatiesheeftdemedewerkersowiesorechtopeentransitievergoeding.

Transitievergoedingbijontslagviadekantonrechter

Alsjeontslagvoorjemedewerkerhebtaangevraagdbijdekantonrechter,bepaalthijdehoogtevan devergoedingdiedemedewerkerontvangt.Hierbijgaathijinprincipeuitvandestandaardberekening vandetransitievergoeding.Alseenwerkgeverdemedewerkerdiehijontslaatechternietnetjesheeft behandeld,kanderechterbesluitendatdewerkgeverdemedewerkereenextraontslagvergoeding betaalt.Ditnoemjede billijkevergoeding.Dezekomtdanbovenopdenormaleontslagvergoeding diedemedewerkeralkrijgt.Ditkanbijvoorbeeldgebeurenwanneerjealswerkgeverjemedewerker nietvoldoendehebtbegeleidbijre-integratienaeenziekteperiode,alsjejemedewerkerhebt gediscrimineerdofalsjemedewerkerarbeidsongeschiktisgewordendooroorzakendiejouteverwijten vallen.Voordehoogtevaneenbillijkevergoedingbestaatgeenvasteformule.Derechtergaathierbij uitvanwatgeziendesituatieeenredelijke,oftewelbillijke,vergoedingis.

HogeRaad:persoonlijkeomstandighedentellenweermeebij ontslagvergoeding

‘Individuelerechtvaardigheidisteruginhetontslagrecht’

DeHogeRaadheefteendeelvandeversoberingvandeontslagvergoedinguit2015ongedaangemaakt. Metmaatwerkdoorderechtergaandepersoonlijkeomstandighedenvandewerknemerinsommige gevallentochweermeetellen.

Werknemersdieinstrijdmetdewettelijkeregelsdoorhunwerkgeverzijnontslagen,kunnenviade rechtereenschadevergoedingeisenvoorhetloondatzedoordatonterechteontslagmislopen.De kansenopeennieuwebaanenhetarbeidsverledenmogendaarbijzwaarmeetellen.

Hetbetreffendearrest,vanafgelopenvrijdag,kangevolgenhebbenvoorenkelehonderdenmensen perjaar. ‘Hetkanlelijkindepapierenlopen,maardeindividuelerechtvaardigheidisteruginhet ontslagrecht’,zegtStefanSagel,hoogleraararbeidsrechtinLeidenenadvocaatbijDeBrauw.Hijstapte vooreenontslagenkapsternaardeHogeRaad.

Bestraffendtikje

‘Zekervoorwerknemersdiealtijdgoedhebbengefunctioneerdennoglanghaddenkunnendoorwerken, zalflinkmoetenwordenbetaald.DeHogeRaadzegtdatvooralmoetwordengekekennaardeschadelijke gevolgenvooreenwerknemer.Totnutoedeeldederechtereenbestraffendtikjeuitopdevingersvan werkgeversdiederegelsovertreden.DeHogeRaadvindtdiebenaderingtebeperkt.Hetgaaterniet omdewerkgevertestraffen,maaromwatbillijkisvoordewerknemer.’

IndezaakwaaroverdeHogeRaadzichheeftgebogen,draaithetomeenkapsterdiena25jaarwerd ontslagentoendekapsaloninhandenkwamvannieuweeigenaren.Dekapster,meteenvastebaan voor4,5uurperweekeneeninkomenvan224,51eurobrutopermaand,kreegnatussenkomstvande rechternaasteentransitievergoedingvan1.596euroeenbillijkevergoedingvan4.000euromee.Dat laatstegoldvooralalsstrafvoordekapsalonenmoetvoorkomendatdewerkgevernogeensten onrechtepersoneelontslaat.

Zestienmaandsalarissen

CONCEPT KOPIJVERSIE

‘Vanditsoortbedragenschrikkenwerkgeversniet’,zegtSagel.Deadvocatevandekapsterhadeen extrabillijkevergoedingvan57.699,07eurobrutogeëist:hetsalarisdatdekapstertothaarpensioen misloopt.Dekapster,metvierkinderen,heeftnoggeennieuwebaan.

DeHogeRaadheeftnuinelkgevalbepaalddatwerknemersrechthebbenopmaatwerk,zegtEvert Verhulp,hoogleraararbeidsrechtaandeUniversiteitvanAmsterdam. ‘Dekomendejarenmoetblijken hoederechtersdeschadeinditsoortzakengaanberekenen.4.000euroinhetgevalvandekapsteris natuurlijknietgenoegomtevoorkomendateenwerkgeverditsoortfratsenuithaalt.Voordekapster ishetwelongeveerzestienmaandsalarissen.’

Eenrechtergaatzichnuopnieuwbuigenoverdeeisvanbijna60duizendeuroenbepalenwatbillijk is.

volkskrant.nl.

Opdracht10 Transititievergoeding

Waaromdenkjedateenwerkgeverindevolgendegevallengeentransitievergoedinghoefttebetalen?

a. Devertrekkendemedewerkerisjongerdan18jaarenheeftgemiddeld8uurperweekvoorzijn werkgevergewerkt.

b. Devertrekkendemedewerkergaatmetpensioen.

c. Dewerkgeverisfaillietgegaan.

Opdracht11 Vastellingsovereenkomst

Waaromspreekjeineenvaststellingsovereenkomstmeestalweleenvergoedingafmetjemedewerker?

3.4Samenvatting

CONCEPT KOPIJVERSIE

Alseenmedewerkerdeorganisatieverlaatdoordatzijnarbeidsovereenkomsteindigt,noemjedat uitstroomofpersoneelsverloop.Erzijnverschillendemanierenwaaropeenarbeidsovereenkomstkan eindigen:vanrechtswege,opinitiatiefvandewerknemer,opinitiatiefvandewerkgever,metwederzijds goedvindenofdoornatuurlijkverloop.

Bijbeëindigingvanrechtswegelooptdeovereenkomstautomatischafdoordatdeeinddatumvande overeenkomstwordtbereikt,eenontbindendevoorwaardeinwerkingtreedtofdooroverlijdenvan demedewerker.Alsontslagopinitiatiefvandewerknemerplaatsvindt,kiesthijerzelfvoorzijn arbeidsovereenkomsttebeëindigen.

Ontslagopinitiatiefvandewerkgeverkanverschillenderedenenhebben.Hetgaatbijvoorbeeld economischslechtmetdeorganisatieofdemedewerkerislangdurigarbeidsongeschikt.Ookkunje eenmedewerkerontslaanalshijslechtfunctioneert,zichmisdraagtofalsereenonherstelbaar arbeidsconflictisontstaan.Ingevalvaneenbedrijfseconomischslechtesituatieoflangdurige arbeidsongeschiktheidvraagjevoorhetontslageenontslagvergunningaanbijhetUWV.Bijandere redenenvraagjedekantonrechteromeengerechtelijkeontbindingvandearbeidsovereenkomst.Een bijzonderevormvanontslagdoordewerkgeverisontslagopstaandevoet.Hierbijontslajeeen medewerkerperdirectenzondertoestemmingofvergunning.Ditmagalleenalsjemedewerkergedrag heeftvertoonddatontoelaatbaaris,bijvoorbeelddiefstal,dronkenschapofmishandeling.Alseen arbeidsovereenkomstmetwederzijdsgoedvindenwordtbeëindigd,makenwerkgeverenwerknemer samenafsprakenoverdevoorwaardenrondomhetontslag.Dezeafsprakenwordenvastgelegdineen vaststellingsovereenkomst.HierbijisgeentoestemmingnodigvanhetUWVofdekantonrechter.

Erissprakevannatuurlijkverloopwanneereenarbeidsovereenkomsteindigtdooronvermijdelijke oorzakenalspensionering,arbeidsongeschiktheid,verhuizingofoverlijden.

AlsjeeenontslagvergunningaanvraagtbijhetUWV,beoordeelthetUWVbinneneenaantalwekenof jeaanvraagredelijkisenofjetoestemmingkrijgtvoorhetontslag.HierbijvraagthetUWVookomeen reactieofverweervandemedewerker.Eenprocedurevoorgerechtelijkeontbindingdoorde kantonrechterverlooptongeveeropdezelfdemanier.Derechtervraagtdewerkgeverendewerknemer ineenschriftelijkeeneenmondelingerondeominformatieoverdesituatie.Vervolgensbeslisthijof jetoestemmingkrijgtomhetontslaguittevoeren.ZowelbijhetUWValsbijderechtermoetjemet bewijzenkunnenaantonendatjouwverzoekomontslagterechtis.Daaromishetbelangrijkdatjeje personeelsdossiersnauwkeurigbijhoudt.

Eenontslagenmedewerkerheeftonderbepaaldeomstandighedenrechtopeentransitievergoeding vandewerkgever.Hiervoorgeldteenvasteformule.Bijslechtebehandelingdoordewerkgeverkan derechtereenextravergoedingtoewijzen:debillijkevergoeding.

3.5Begrippen

Aanzegplicht

Verplichtingomoptijdtemeldenofeentijdelijkearbeidsovereenkomstwelofnietwordtverlengd.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Afspiegelingsbeginsel

Regeldievoorschrijftinwelkevolgordejemedewerkersmoetontslaanbijontslagvanmeerdere medewerkersdoorbedrijfseconomischeredenen.

Beëindigingmetwederzijdsgoedvinden

Situatiewaarindearbeidsovereenkomstvaneenmedewerkerwordtbeëindigdinoverlegtussen werkgeverenwerknemer.

Beëindigingvanrechtswege

Situatiewaarineentijdelijkearbeidsovereenkomstautomatischaflooptomdatdeeinddatumisbereikt.

Billijkevergoeding

Extraontslagvergoedingdieeenrechteringevalvanslechtebehandelingdoordewerkgeverbovenop detransitievergoedingkantoekennenaaneenontslagenmedewerker.

Exitgesprek

Evaluatiegesprekdatjevoertmeteenvertrekkendemedewerker.

Gerechtelijkeontbinding

Beëindigingvaneenarbeidsovereenkomstdoorderechter.

Natuurlijkverloop

Voorspelbaarpersoneelsverloopdoorpensionering,arbeidsongeschiktheidofoverlijden.

Ontbindendevoorwaarde

Afspraakineenarbeidsovereenkomstdieaangeeftinwelkesituatiedeovereenkomstautomatisch eindigt.

Ontbindingsprocedure

Procedurewaarineenwerkgeverderechtervraagtombeëindigingvaneenarbeidsovereenkomst.

Ontbindingsverzoek

Ontslagaanvraagdiedewerkgeverdoetbijderechtbank.

Ontslag

Situatiewaarindearbeidsovereenkomstvaneenmedewerkerwordtbeëindigd.

Ontslagopstaandevoet

Situatiewaarindewerkgeverdearbeidsovereenkomstvaneenmedewerkerperdirectbeëindigt.

Ontslagvergunning

OfficiëletoestemmingvanhetUWVomeenmedewerkertemogenontslaan.

Personeelsverloop

Uitstroomvanmedewerkersuitdeorganisatie.

Schikking

Bindendeuitspraakvanderechter.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Transitievergoeding

Vergoedingwaaropeenontslagenmedewerkerinveelgevallenrechtheeft.

Tussentijdsopzegbeding

Afspraakineentijdelijkearbeidsovereenkomstwaarinstaatdatdeovereenkomsttussentijdsmag wordenopgezegd.

Uitstroom

Situatiewaarindearbeidsovereenkomstvaneenmedewerkerwordtbeëindigd.

Vaststellingsovereenkomst

Overeenkomstwaarinalleafsprakenwordenvastgelegdrondombeëindigingvaneen arbeidsovereenkomstmetwederzijdsgoedvinden.

Wetwerkenzekerheid(Wwz)

Wetdiehetontslagrechteerlijkermaaktenervoorzorgtdatmedewerkersmeteentijdelijkcontract meerrechtenkrijgen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

HOOFDSTUK4 RECHTS-ENWETSKENNIS

BinnendeAutomotivespeeltrechteenbelangrijkerol.Werkenindezebrancheiseenmooiemaar ingewikkelddeuitdaging.Ergaatimmersveelgeldinomenerkunneninverschillendesituaties problemenontstaan.Metverschillendepartijenwaarbijklantenwellichtdebelangrijkstezijn.

Hetrechtisingedeeldinvijfrechtsgebieden,namelijkprivaatrechtofburgerlijkrecht(zoals vermogensrecht),staatsrecht,strafrecht,bestuursrechteninternationaalrecht.Indithoofdstukgaan weinophetprivaatrechtenhetvermogensrecht.

Leeropbrengsten

Aanheteindvandithoofdstuk:

• kunjeuitleggenwatrechtsregelszijnenhoedezeinwettenenregelingenzijnvastgelegd

• kunjehetverschiluitleggentussenprivaatrechtelijkebegrippenenhoedezeindepraktijkworden toegepast

• kunjehetverschiluitleggentusseneigendom,bezitenhouderschap

• kunjeeenrechtshandelingherkennenenuitleggenwatwanprestatieinhoudt

• kunjehetbelangvanalgemenevoorwaardenbijovereenkomstenuitleggen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht1 Rechts-enwetskennis

Bekijkhetfilmpjeenbeantwoorddevragen. ZZP'erswinnenrechtszaakvanPostNL

a. Waaromhebbendezzp’erseenrechtszaakaangespannentegenPostNL?

b. Watwordthierbedoeldmeteenschijnconstructie?

c. WatvindjijvandewerkwijzevanPostNLindezesituatie?

4.1Privaatrecht

Rechtheefttweebetekenissen:

• hetrechtalsaanspraak(bijvoorbeeldjehebtrechtopgezondheidszorg,jehebtrechtopsalaris)

• hetrechtalseenverzamelingregels.Jehoudtjebijvoorbeeldaandeverkeersregels.Hetgaatook overwatwebelangrijkvindenindeomgangmetelkaar.

Regelsinhetrecht(rechtsregels)zijngemaaktdoordeoverheidengeldenvooriedereeninNederland. Derechtsregelsstaaninwettenenregelingen.Bijhetovertredenvaneenrechtsregelbeslistderechter watergebeurt.

Privaatrecht regeltdejuridischerelatietussenburgersonderling,tussenbedrijvenonderlingoftussen burgersenbedrijven.Eenanderenaamisburgerlijkrecht.

Tweeburgersdietrouwen,eenburgerdiebijeenbedrijfgaatwerken,deoverheiddieeenkantoorpand huurtvaneenbedrijfzijnvoorbeeldendievallenonderhetprivaatrecht.

Onderprivaatrechtvallenbijvoorbeeldhet vermogensrecht enhet rechtspersonenrecht.Dezelichten wehiernauit.

Vermogensrecht

CONCEPT KOPIJVERSIE

Samheeftzijndiplomambo4gehaald.Hijwilgraagaandeslagalsmanagerindeautomotive.Hijheeft daarvoorsollicitatiegesprekkenlopen.Omdathijergafgelegenwoont,wilhijeentweedehandsauto kopen.Hijkomt1.000eurotekortopzijnspaarrekening.Zijnvaderwilditbedragwelvoorschieten. Samspreektmetzijnvaderafdathijhetbedragbinnenéénjaarterugbetaalt.

InditvoorbeeldheeftSameenbedragopzijnspaarrekeningstaan.Datiszijnbezitting.Doorhetkopen vaneenautowordthijeigenaarvandeauto,maarheefthijookeenschuldaanzijnvader.Dewaarde vanzijnbezittingenenschuldenopgeteldverandertniet.Zijn vermogen isgelijkgebleven.Vermogen betekentdeschuldenenbezittingendieiemandheeft.Hetmaaktdaarbijnietuitofjeveelofweinig geldhebt.Alsjeeennegatiefvermogenhebt,danhebjemeerschuldendanbezittingen.

Hetvermogensrechtregeltalleswatmetvermogentemakenheeft.Jekunthierbijdenkenaanfinanciële rechtenenplichten,eigendom(wieeigenaarvaneenzaakis),bezitenallerleiovereenkomsten(een koopovereenkomst,eenarbeidsovereenkomst).Vermogensrechtenzijnderechtenwaaruitiemands vermogenisopgebouwd.Ditbetekent:

CONCEPT KOPIJVERSIE

• Jekuntdewaardevandezerechteningelduitdrukken.

• Jekuntzeoverdragenaaneenander(bijvoorbeelddoorverkoop).

Vermogensrechtenkunnenwordeningedeeldin:

• absoluterechten

Bijvoorbeeldjebeziteenhuis,hetisjeeigendom.Iedereenmoetditrechtrespecteren.Absolute rechtenkunjehandhavenvooriedereen,niemandmagzomaaraanjouwspullenkomen.

• relatieverechten

Bijvoorbeeld,iemandkooptietsvanjou.Jijkuntdanalleenvandiekopereenbetalingeisen.Niet vananderemensen.Relatieverechtenkunjehandhavenvooreenofmeerbepaaldepersonen.

Erzijntweesoortenvermogensrechten:goederenrechtenverbintenissenrecht.

Goederenrecht

Het goederenrecht gaatoverabsoluterechtenals:benjeeigenaarvaneenzaakofbenjegeeneigenaar maarwelbezittervandiezaak?

Goederenkunnen onroerendezaken zijn,zoalsdegrond,delfstoffenindegrondenbeplantingenen gebouwendiemetdegrondverbondenzijn. Roerendezaken zijngoederendiejekuntverplaatsen, zoalseenboek,eenfietsofeencomputer.Goederenkunjeookindelenals registergoederen. Registergoederenkunnenalleenwordenovergedragenalsdatwordtbijgehoudenineenopenbaar register.Denkaaneenwoningengrond,groteschepen,sommigevliegtuigen.

Verbintenissenrecht

Thomaskoopteenbedrijfspand.Hijheeftalskoperde plicht om,zoalsafgesprokeninde koopovereenkomst,dekoopsomtebetalen.Hijheeft recht ophetpand.Deverkoperheeftdeplicht hetpandaanThomasovertedragen.Deverkoperheefthet recht opdebetalingvanThomas.

Zoalsjeinhetvoorbeeldkuntzien,heeftverbintenistussenburgersaltijdtweekanten:eenrechten eenplicht.Eenverbintenisiseenplichtvandeeneburgernaardeandereburger.Deplichtvandeeen betekenthetrechtvandeander.

Het verbintenissenrecht heefttemakenmethetvermogen.Dusbijvoorbeelddeplichtdiedeverkoper naardekopertoeheeftomhetpandteleveren.Endeplichtdieeenhuurdernaardeverhuurdertoe heeftomdehuurtebetalen.Eenandervoorbeeldisdeplichttotschadevergoeding:alsjeiemand aanrijdt,hebjedeplichtdeschadevanhetslachtoffertevergoeden.Hetslachtofferheeftrechtop jouwschadevergoeding.Hetzijnrelatieverechten.Relatieverechtenkunjehandhavenvooreenof meerbepaaldepersonen.

Eenverbintenis=eenrechteneenplicht. Hetrechtvandeeenisdeplichtvandeander. Deplichtvandeeenishetrechtvandeander.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Rechtspersonenrecht

Bijhetrechtzijn natuurlijkepersonen en rechtspersonen betrokken.Natuurlijkepersonenzijnmensen vanvleesenbloed.Rechtspersonenzijngeenmensen.Maareenrechtspersoonkanwelietskopen,een gebouwhurenenmensenindienstnemen.Derechtspersoonkanrechtenenplichtenhebben.Erzijn verschillendesoortenrechtspersonen.Inhetburgerlijkrechtbijvoorbeeld:

• denaamlozevennootschap(nv)

• debeslotenvennootschap(bv)

• destichtingendevereniging

• rechtspersonendieeenoverheidstaakhebben,zoalsdestaat,deprovincieendegemeente.

Rechtspersonenennatuurlijkepersonenhebbenallebeischulden,bezittingen,kunnencontracten afsluiteneneenrechtszaakstarten.Zehebbenrechtenenplichten.

Wanneerjeviaeenwebsiteeennieuwecomputerkoopt,isdateenovereenkomstdiegeslotenwordt tussenjouendewinkel.Diewinkeliswaarschijnlijkeenbv,duseenrechtspersoon.Hetiseenorganisatie diezelfstandigaanhetrechtsverkeerdeelneemt.

Vermogensrecht

Gaatonderandereover: koop,huur,arbeidsovereenkomst,onrechtmatige daad,erfenis,eigendom,bezitenhouderschap

Rechtspraak.

Opdracht2 Vermogensrechten

a. Watvaltonderhetprivaatrecht?

b. Watwordtverstaanonderiemandsvermogen?

Rechtspersonenrecht

Gaatonderandereover: nv,bv,coöperatie,oprichting,aandelen,stichting, vereniging

Sennaheefteenfiets.Dezeis900eurowaard.Alszijdefietsnietmeernodigheeft,kanzijdezeverkopen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

c. Waaromisheteigendomvandefietseenvermogensrecht?

Thomasheefteenbedrijfspandgekocht.Hijisnueigenaarvanhetpand.

d. Isditeenvoorbeeldvaneenabsoluutrechtofeenrelatiefrecht.Legjeantwoorduit.

Sennaheefteenkopergevondenvoorhaarfiets,haarbuurmanJoop.ZevraagtJoophaar900eurote betalen.Erzijnmeermensendiedefietsgraaghaddenwillenhebben,maarJoopwasdeeerste.

e. MetwelkrechtheeftSennatemaken,eenabsoluutrechtofeenrelatiefrecht.

Opdracht3 Goederen

Thomasheefteenbedrijfspandgekocht.Erhoorteenparkeerterreinbij.Hijheeftkantoormeubels gekochtenpaarnieuwelaptops.Voorhetraamheefthijnogwatraamdecoraties,zoalsluxaflexnodig. Devloerisaanvervangingtoe,netzoalshetkeukenblok.

a. Welkevandegoedereninditvoorbeeldzijnroerendezaken?

b. Noteertweevoorbeeldenvanregistergoederen.

Opdracht4 Verbintenissen

a. Eenverbintenisiseenvoorbeeldvaneenrechteneenplicht.Waaromisdatzo?Leghetuitmeteen voorbeeld.

Vormeengroepjevantweemedestudenten.Brainstormsamenoverwelkeverbintenissenerkunnen zijnalsjeeigenaarbentvaneenautobedrijf.

b. Noteerdrievoorbeeldenvanverbintenissendiejulliehebbenbedacht.

c. Zetachterelkvoorbeeldwaarhetgaatomeenrechtofeenplicht.

d. Watvoorsoortrechtishetverbintenissenrecht,eenabsoluutrechtofeenrelatiefrecht?Lichtdit antwoordtoe.

4.2Eigendom,bezitenhouderschap

CONCEPT KOPIJVERSIE

Eigendomiseenabsoluutrecht.Hetishetmeestbekendeenmeestvoorkomendeabsoluterecht. Iedereenmoetheteigendomsrechtvandeeigenaarrespecteren.Anderevoorbeeldenvanabsolute rechtenzijn:pandrechtenhypotheekrecht.Eenhypotheekrechtmoetaltijdwordengevestigddoor een notariëleakte.Ditiseenaktediedooreennotarisinfunctieisopgemaaktenondertekend.

Allerechtenopzakenzijnafgeleidvanheteigendomsrecht.Heteigendomsrechtishetmeestcomplete rechtdatiemandopeenzaakkanhebben.

Dateenrechtcompleetis,betekentdatde eigenaarmagdoenmeteenzaakwathijwil.Hij moetzichdaarbijnatuurlijkwelaandewet houden.Alsikeigenaarbenvaneenbureaustoel, magikdienietzomaarergenslangsdekantvan dewegdumpen.Ookmagikgeenschade toebrengenaaneenander,bijvoorbeelddoorde stoeluithetraamtegooien.Jekunteigenaarzijn vanzaken.Jekuntbijvoorbeeldeigenaarzijnvan eenboek,eenfiets,eenauto,eentabletofvaneen bedrijf.

Verschiltussenbeziteneigendom Vaakwordendebegrippeneigendomen bezit doorelkaargehaald.Tochzijnhetvolgenshetrecht verschillendebegrippen.

Marionrijdtinhaareigenauto.Zijiseigenaarenbezittervandeauto.StelnudatMarceldeautovan Marionsteelt.Hijisdanbezittervandeauto,maargeeneigenaar.Bijbezitheeftiemanddemachtover eenzaakenhijgedraagtzichalseeneigenaar.

Hetverschiltussenbeziteneigendomisbelangrijk.Bij eigendom hebjerechtopeenzaak.Bijbezitis datanders.Alsietsbezit,hebjegeenrechtopdezaak,ookalgedraagjejewelalsdeeigenaar.

Eenmanierombezitterteworden,is overdracht.Bijvoorbeeldalsjeeenbroekkooptindewinkel,dan krijgjedebroek.Hetbezitkrijgjedooroverdracht.Alsiemandeenartikelindewinkelsteelt,danwordt dediefbezitter,geeneigenaar.Ookalsjeeenerfeniskrijgt,kunjebezitterworden.Alsiemandoverlijdt eneenzooniserfgenaam,danwordtdezoonbezittereneigenaar.

Bezitkunjeookverliezen.Bijvoorbeeld:

• naafleveringaaneenander(naverkoop,ruilofgift)

• doorduidelijktemakendatjehetbezitnietmeerwilthebben

• doordateenanderhetbezitneemt(doordiefstalofdoorhetperongelukmeetenemen).

Houderschap

Naastbeziteneigendombestaaterook houderschap.Jekunteigenaar,bezitterofhouderzijn.

Eigenaarvanjeeigenbedrijf.

Stel,jeleenteenlaptopvaneenvriendengebruiktdeze.Jebentdangeeneigenaarenookgeenbezitter. Jegedraagtjenietalsdeeigenaar,daarombenjeeen houder.Alsjedelaptopdiejegeleendhebtniet meerterugwiltgeven,danveranderjevanhouderinbezitter.Jegedraagtjenamelijkineensalseigenaar (watjenietbent).

CONCEPT KOPIJVERSIE

Jebrengtjefietsnaareenreparatiebedrijf.Eriseen reparatieovereenkomst.Dereparateurisgeeneigenaarengeen bezittervanjefiets,maareenhouder.

Dereparateurishoudervanjefiets.

Opdracht5 Eigendomofbezit?

Karinwerktalsreceptionistebijeentransportbedrijf.Omzesuurgaatzenaarhuis.Perongelukpakt zedesjaalvanMaaikevandekapstok.Zedoetdesjaalomengaatnaarhuis.

a. Gaathetinditvoorbeeldomeigendomofbezit,ofallebei?Lichtjeantwoordtoe.

b. Hoekunjebezitverliezen?Noteertweevoorbeelden.

Heeftdemenseeneigendomsinstinct?

‘CognitiefpsycholoogRayJackendoffsteltdatookmensengenetischzijnaangelegdom eigendomsrechtenteherkennenenterespecteren.Hetverschiltussenmensendierisweldatmensen instaatzijnomeigendomsrechtennietalleentoetepassenoppraktischallemateriëlezaken,maar zelfsookopimmateriëlezakenzoalsideeën.Dierendaarentegenzijnwatbescheidenerinhuntoepassing vaneigendomsrechten.Veelalgevenzijgeurtjesofanderesignalenafomduidelijktemakendateen gebiedofeenpartnerbezetis.Demensbeschiktovereenabstracterconceptvaneigendom.Ditverklaart waaromverschillendeculturenandersomgaanmeteigendomendehandhavingervan.’

NemoKennislink.

c. Bedenkofgaopzoeknaartweevoorbeeldenwaarindierenduidelijkmakenwathuneigendomof gebiedis.Noteerdezevoorbeelden.

d. Opwelkemanierdoenmensendat?Bedenkennoteertweevoorbeelden.

e. VolgenspsycholoogJackenhoffgaanculturenverschillendommeteigendom.Zoekopinternet tweevoorbeeldenhiervan.Noteerdezehieronder.

f. Wisseluitmeteenmedestudentwatjegevondenhebt.Noteerkortwatjeopvaltaandeze voorbeelden.

Opdracht6 Houderschap

CONCEPT KOPIJVERSIE

1.SomayaleentdetabletvanhaarcollegaPaul.

2.RichardneemtperongelukdevrachtautosleutelsvancollegaTimmee.

3.Verasluiteenleaseovereenkomstvanvierjaarmeteenleasebedrijf.

4.Hannakoopteennieuwebureaustoelvoorhaarkantoor.

5.Jasperbrengteenvrachtwagennaardeautogaragevooreenbeurt.

6.Koensteelteenpakketjeuiteenbestelauto.

a. Inwelkevoorbeeldengaathetomhouderschap?Noteerdenummers.

b. Wanneerwordjevanhoudereenbezitter?Noteereenvoorbeeld.

4.3Rechtshandelingen

Eenrechtshandelingisbijvoorbeeldhetsluitenvaneenkoopovereenkomstofeenarbeidsovereenkomst. Sommigerechtshandelingenkunjeinjeeentjedoen,zoalshetopstellenvaneentestament.Maar meestaldoejeditmettweeofmeerpartijen,denkaanhetsluitenvaneenarbeidsovereenkomst,een koopcontractmeteenklant,eenovereenkomstmeteenleverancierofeenvervoersovereenkomst. Voorhetsluitenvandeovereenkomstisdewilvantweepersonennodig,anderswerkthetniet:een wilsovereenkomst.Vooreenovereenkomstzijnminimaaltweepersonennodigvoorhetkrijgenvan rechtenenplichten.

Khalidsluiteenverzekeringafvoorzijnondernemingbijeenverzekeraar.Deverzekeringsovereenkomst kanalleenbestaanalstweepartijen(deverzekerdeendeverzekeraar)eenwilsovereenstemming hebben.

Voorhetdoenvanrechtshandelingen,moetje handelingsbekwaam zijn.Datbetekentdatiemand zelfstandigrechtshandelingenmagverrichten.Jewordthandelingsbekwaamalsje18jaarofouder bent.Iemanddiejongerisdan18endie – mettoestemming – getrouwdis,wordtookmeerderjarigen handelingsbekwaam.

Handelingsonbekwaamis:

• iedereenjongerdan18jaar(minderjarigen)

• iemanddie ondercuratele isgestelddoorderechter.Datbetekentdateenmeerderjarigezijn financiëleenpersoonlijkezakennietzelfkanregelen.Hijofzijmagbijvoorbeeldgeenhuiskopen ofhuren.Decuratorneemtbeslissingenoverfinanciëlezaken.

Alsiemanddiehandelingsonbekwaamistocheenrechtshandelingverricht,kunnendeoudersofeen curatordezeongedaanmaken.

Somsishulpbijfinanciëlezakennodig.

Algemenevoorwaarden

Algemenevoorwaardenzijndocumentenwaarinrechtenenplichtenalopvoorhandzijnomschreven enwaaraanpartijenzichverbinden.Vooreenstartendeondernemerisditheelbelangrijk.Methet vastleggenvanalgemenevoorwaardenineencontractkunjeeenhoopgedoevoorkomen.

Wanprestatie

Alsjeeenverbintenissluit,moetjenakomenendoenwatjehebtafgesproken. Alsiemandzichnietaandeverbintenishoudt,isersprakevaneen wanprestatie.Somsisdatdefout vandiegenezelf(ofzelfsopzet),maarhetkanookzijndathijernietsaankandoen,bijvoorbeelddoor eenongevalofeenandereoorzaakvanbuitenaf.Dansprekenwevan overmacht.

MeubelleverancierJoostenheefteenleveringbeloofdaaneenklant.Dooreenadministratievefout aandekantvanhetbedrijfJoostenzijndemeubelsaaneenandereklantverkochtenerafgeleverd. Doordathethunfoutis,spreekjevaneenwanprestatie.

Actiesbijwanprestatie

Alseenbedrijfzijnverplichtingennietofmaargedeeltelijknakomt(bijvoorbeeldwelleveren,maarte laat),dankande schuldeiser actieondernemen.Bijvoorbeeld:

• Bijhetleverenvaneenwanprestatie.

• Dekoperkaneisendatdeleverancieralsnoglevert(nakomingeisen).

• Alsdeverkopernietlevert,dankanhijzijnbetalinguitstellen(dekoperschortzijneigenverplichting op).

• Deschuldeiserkandeovereenkomstontbinden:hetlatenvervallenvandeovereenkomst.

• Totslotkanhijeenschadevergoedingeisen.

Ingebrekestelling

Ingebrekestellingiseenformelebriefofaanmaningvandeschuldeiserwaarinstaat:

• datdegenedieschuldheeftnognietaanzijnverplichtingheeftvoldaan

• dathijeistdaterbinneneenbepaaldetermijnalsnogaandeverplichtingwordtvoldaan

• dathijschadevergoedingeistalsdatnietgebeurdis.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Alsdegenedieschuldheeft(deschuldenaar)niet vanplanismeetewerken,danheeft ingebrekestellinggeenzinmeer.Erisdanduidelijk sprakevaneenweigering.

Contractontbinden.

Opdracht7 Handelings(on)bekwaam

Youriis15jaar.Hijwilgraageennieuwegeluidsinstallatiekopen.Hetiseendureinvestering.Zijn moederisheternietmeeeens.Hijmoetsparenvoorlater,vindtze.Zijnhuidigegeluidsinstallatie voldoetnoggoed.Youriheeftechterflinkgespaardenvindtdathijhetrechtheeftomdezeapparatuur tekopen.Hijgaatnaardewinkelenkooptdegeluidsinstallatie.ZijnmoederisboosenwilmetYouri naardewinkelomdekoopterugtedraaien.

a. MagdemoedervanYouriditdoen?Lichtjeantwoordtoe.

b. Wanneerwordtiemandondercuratelegesteld?Bedenkennoteereenvoorbeeld.

c. Watiseenwilsovereenkomst?Legjeantwoorduit.

Opdracht8 Wanprestatie

KledingbedrijfKikkiheefteenleveringbeloofdaaneenklant.Dooreenbrandinhetmagazijnkanhet bedrijfnietoptijdleveren.

a. Ishiersprakevanwanprestatie?Legjeantwoorduit.

1.Faizahmoestop30meigoederenleveren.Zijleverdetweewekenlaterdooreenvergissinginde planning.

2.Kimwasziekwaardoorzehaarwerkzaamhedennietoptijdafheeftgekregen.

3.Eenreparateurkomthetdakvanjebedrijfspandrepareren.Eendaglaterlekternogsteedswater vanhetdak.

4. Karimlevertonderdelenvanvrachtwagens.Bijeenleveringblijktdateenaantalonderdelentijdens hettransportdooreenonbekendegestolenzijn.Hierdoorkrijgtdeklantgeencompletelevering.

CONCEPT KOPIJVERSIE

b. Inwelkevoorbeeldenissprakevaneenwanprestatie?

Hoofdstuk4Rechts-enwetskennis

c. Bedenkzelfnogeenandervoorbeeldvanwanprestatieeneenvanovermacht.Noteerdevoorbeelden.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Anwarzorgtvoorleveringvanlevensmiddelenaanrestaurants.Bijeenleveringdieallaatwas,gaat hetmis.Devoedingsmiddelenzijnbedorven.Derestauranthouderiswoest.Hijheefteengrotegroep gastendieavonddiehijmoetteleurstellen.

d. Watkanderestauranthouderdoen,nuAnwarzijnverplichtingennietnakomt?

Opdracht9 Ingebrekestelling

CONCEPT KOPIJVERSIE

Voorbeeldbriefingebrekestelling.

a. Bekijkdevoorbeeldbrief.Watishetdoelvandezeingebrekestelling?

CONCEPT KOPIJVERSIE

AutobedrijfVanOersbvinSteenselheeftvanKarelsTransporteenorderontvangenvooreenbestelbus. Devolgendedagwordtdebestelautogeleverd.VanOerslaatechternietsvanzichhoren.Deeigenaar vanKarelsTransportmoetnueersteeningebrekestellingdoen.HijschrijfteenformelebriefaanVan Oersbv.

b. Welkeinformatiemoeteriniedergevalindezebriefkomen?Noteerdezepunten.

4.4Zekerheidsrecht

Een zekerheidsrecht iseenrechtwaardoorderechthebbendezekerheidkrijgtbijeenvordering (zekerheidopeenbetaling).Voorbeeldenvanzekerheidsrechtenzijnhypotheekrechtenpandrecht.

Veelmensenkiezenerbijvoorbeeldvooreenhuistekopen.Demeestekopershebbendeaankoopprijs vaneenhuisnietzomaarophunbankrekeningstaan.Dusvragenzeeengeldleningaanbijeen‘gewone’ bank.Ofzegaannaareengespecialiseerdeinstelling.Dezegeldverstrekkerslopennatuurlijkhetrisico datdeklantdeleningenderentenietterugbetaalt.Vandaardatzijeenzekerheidvoordegeldlening willen.Zijwillenhetrechthebbenomhethuistekunnenverkopenwanneerdeklantzijnschuldniet betaalt.Uitdeopbrengstvandieverkoopwordtdandeschuldinclusiefrenteafgelost.Het zekerheidsrechtvandebanknoemenwe ‘hypotheek’.

Overeenkomst

Uiteenovereenkomstontstaanverbintenissen.Daaruitvolgennieuweabsoluterechten,zoals eigendomsrecht.

BedrijfXverkoopteengrotepartijverfproductenaanbedrijfY.Zesluiteneenkoopovereenkomst.Door dezeovereenkomstontstaanverbintenissen:bedrijfXheeftleveringsplichtenbedrijfYbetalingsplicht. OpdeafgesprokendatumlevertbedrijfXdelading.BedrijfYbetaalt.OpdatmomentwordtbedrijfY eigenaarvandelading.

Absoluterechtenkunjevooriedereenhandhaven:iedereenmoetdatrechtrespecteren.Erbestaan alleenabsoluterechtendieindewetzijnvastgesteld.

Separatisme

Wanneereenbedrijffaillietgaat,moeten ‘gewone’ schuldeisersinhetfaillissementmaarafwachten ofergenoeggeldvoorhenoverblijftalsdebezittingenwordenverkocht.Zij ‘concurreren’ metelkaar omdeopbrengstteverdelen.Eenabsoluutrechtmaaktderechthebbende separatist.Eenseparatist kanzijngelddantochkrijgen,alsofergeenfaillissementis.

Stel,eenbedrijfdatzouleverengaatfailliet.Deeigenaarvanhetbedrijfheeftachttonschuld.Inhet faillissementziteengebouw.Hiervoorheeftdeeigenaarvanhetbedrijfeenhypotheekschuldaande bank.Debezittingenzijnnietgenoegomdeschuldentebetalen.Debankheefthetabsoluterecht(het hypotheekrecht)ophetgebouw.Debankkandaaromhetbedrijfverkopenenuitdeopbrengsthet bedragontvangen.Debankishierseparatist.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Hetwoord ‘separatist‘ betekenteigenlijkiemanddieisafgescheidenvanderest.Jezouinditgeval kunnenzeggendatderechthebbendezijngeldkankrijgen, ‘afgescheidenvanhetfaillissement’.Het iseenabsoluutrecht,waarniemandaankankomen.

Rechtvanparateexecutie

Hetwoord ‘executie’ betekentinhetrecht ‘uitvoering’.Hetwoord ‘parate’ betekent ‘meteen’. Parate executie (=meteenuitvoeren)betekentdatiemandhetrechtheeftomeenbepaaldrechtmeteente mogenuitvoeren.Bijvoorbeeldeenhypotheekhoudermaghetrechtvanopenbareverkoopbijserieuze wanbetalinguitvoerenzondereersttoestemmingvanderechtertevragen.

Wanneereenzaakduidelijkgeeneigenaarmeerheeft,magiemanddezezaaknemenenalszijneigendom beschouwen.Doordezetoe-eigeningwordtdepersooneigenaar.Toe-eigeningishetinbezitnemen vaneenzaakwaarvanniemandeigenaaris.Alseendebiteurnietbetaalt,magdepand-of hypotheekhouderzichhetpandniettoe-eigenen.Ditmoetaltijdopenbaarverkochtworden.Depandofhypotheekhoudermagweleenbodophetpanddoen.Het verbodvantoe-eigening geldtnietals depand-ofhypotheekhouderbevoegdisomtotparateexecutieovertegaan.

Ondeelbarerechten

Pandenhypotheekzijnondeelbarerechten.Datbetekentdatderechtenpasvervallenalsdevordering volledigisbetaald,inclusiefrente.Dusalsmaareendeelvandeschuldisafgelost,vervaltnieteendeel vanhetzekerheidsrecht.

Afhankelijkerechten

Eenvoorbeeldvaneen afhankelijkrecht iseenpandrechtofeenhypotheekrecht.Ditrechtkanniet zelfstandigbestaan,hethypotheekrechtisafhankelijkvaneenanderrecht.Bijvoorbeeld:alsde hypotheekschuldisbetaald,isergeenrechtopvorderingmeerenvervaltautomatischhet hypotheekrecht.

Opdracht10 Zekerheidsrecht

a. Waaromnoemenweeenhypotheekleningeenzekerheidsrecht?

b. Welkesoortenovereenkomstenkenje?Noteerdrievoorbeelden.

c. Welkeverbintenissenhorenbijdevoorbeeldendiejehebtbedacht?Noteervoorelkvoorbeeldwat deverbintenisinhoudt.

d. Welkebeschrijvingisjuist?Eenseparatist... kanalsrechthebbendehetgeldkrijgen,losvaneenfaillissement kanalsrechthebbendehetgeldkrijgen,behalvebijeenfaillissement

Opdracht11 Parateexecutie

CONCEPT KOPIJVERSIE

Steleenhypotheekhouderheeftmeteenkopertemakendieallangetijdnietbetaalt.De hypotheekhoudermaaktgebruikvanhetrechtopparateexecutie.Hijzethetpanddirectindeverkoop.

a. Welkebeweringisjuist?

Dehypotheekhouderheefthiervoortoestemmingvanderechternodig. Dehypotheekhoudermagditdoenzondertussenkomstvanderechter.

b. Watbetekenthettoe-eigenenvanbijvoorbeeldeenpand?

c. Waaromgeldtvooreenhypotheekhouderhetverbodoptoe-eigening,denkje?Lichtjeantwoord toe.

Opdracht12 Ondeelbarerechten

FerdiheeftdriedurehorlogesinpandgegevenaanMaxvooreenschuldvan € 15.000,-dooreen geldleningdieMaxhemheeftgegeven.DeafspraakisdatFerdipermaand € 1.500,-aflost.Alshijna viermaanden € 6.000,-heeftafgelost,vraagtFerdieenvandehorlogesaanMaxterug.Maxvertelthem dathetpandrechtopdedriehorlogesondeelbaaris.

WatbetekentditvoorFerdi?

Opdracht13 Afhankelijkerechten

a. Waarvanishethypotheekrechtafhankelijk?Lichtjeantwoordtoe.

b. Welkrechtkanwelzelfstandig(onafhankelijk)bestaan?Noteereenvoorbeeld.

4.5Hypotheekrecht

Bijeenhypotheekzijnertweerelatiestussendeklantendebank:

• degeldleningdiedeklantbijdebankheeftafgesloten

Debankisdeschuldeiser(crediteur).Deschuldeisernoemjeookweldegeldgeverofgeldschieter. Deklantisschuldenaar(debiteur).

• hypotheekrecht

Deklantgeeftdeonroerendezaakalszekerheidaandebank.Deklantisdehypotheekgever.De bankisdehypotheekhouder.

Onroerendegoederen

Hethypotheekrechtgaatalleenoverregistergoederen.Eenhypotheekafsluitenkanbijeen onroerende zaak,zoalseenhuis,eenwinkelofeenfabrieksgebouw.Ookkaneenhypotheekbijeenschipofopeen vliegtuigvoorkomen.

Bijhetafsluitenvaneenhypotheekleningkomtervanallesopjeaf.Jelaatjebijvoorbeeldadviseren dooreenonafhankelijkfinancieeladviseur.Ookmoetjeeenkeuzemakenvooreenhypotheekvorm.

Degeldverstrekkerdoetonderzoeknaarjouwfinanciëlesituatie.Alsklantmoetjebijvoorbeeld documenten(bewijzen)inleverenoverjeinkomenenjefinanciëleverplichtingen.Denkaaneen werkgeversverklaring,definanciëleadministratievanjeonderneming,bankgegevensennogveelmeer.

Hypotheekakte

Voorhetafsluitenvaneenhypotheekmoeteen hypotheekakte wordenopgemaaktdoordenotaris. Hierinstaanallevoorwaardenopgenomen,zoalshet goedonderhoudenvanhetgebouwdoordeklant.De hypotheekgeverisbijvoorbeeldverplichthetgebouw teverzekerentegenbrand.Dehypotheekgever,de klant,endehypotheekhouder,debank,ondertekenen dezeakte.Deondertekendehypotheekaktewordtin het openbaarregister bijhetkadasteringeschreven. Vanafdatmomentkaniedereendaarnavragenofop dezeonroerendezaakeenhypotheekleningrust.

Opdracht14 Hypotheek

Bedrijfspand.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Frankverteltaaneenvriend: ‘IkhebeenhypotheekgenomenbijdeRabobank.’

a. LegtFrankditgoeduitaanzijnvriend?Leguitwaaromwelofjuistniet.

b. Onderzoekwelkehypotheekvormenerzijn.Jemaginternetgebruiken.

c. Noteertweevoorbeelden.Legookkortuitwathetverschilistussendezetweehypotheekvormen.

Opdracht15 Openbaarkadaster

Bekijkhetfilmpje. HetKadasterin2minuten

a. Leginmaximaaldriezinnenuitwathetdoelisvanhetkadaster.

b. Waaromishetbelangrijkdateenhypotheekakteinhetkadastergeregistreerdwordt?

4.6Pandrecht

Jekomthettegeninjehypotheekakte:pandrecht.Entochishetgeenrechtopjouwpand.Hetwoord ‘pand’ verwijstnietnaareengebouw,maarnaarhetwerkwoord ‘verpanden’.Alsjeietsverpandtaan iemand,danheeftdiegenehetrechtomhetonderpandteverkopenalsjijnietmeeraanjeverplichtingen kuntvoldoen.Datgeeftzekerheid.Pandenhypotheekzijnbeidezekerheidsrechten. Pandrecht isonder anderemogelijkopeenroerendezaak,zoalseenauto,eengoudenhorlogeofeenschilderij.Datisde meestbekendevormvanpandrecht.Maarpandrechtisookmogelijkopvorderingen.

Bijeenpandrechtzijnertweerelatiestussendeschuldenaarenschuldeiser:

• devorderingvandeschuldeiseropdeschuldenaar(debiteur)

• hetpandrecht

Deschuldenaargeeftderoerendezaakalszekerheidaandeschuldeiser.Deschuldenaarisde pandgever(ookwelpandverlenergenoemd).Deschuldeiserisdepandhouder.

Erzijnverschillendesoortenpandrecht.

Vuistpandrechtopeenroerendezaak

Bijvuistpandrechtwordthetpanduitdemachtvandepandgevergebracht,meestaldooroverhandiging aandepandhouderofaaneenanderepartij.

FerdiheeftdriedurehorlogesinpandgegevenaanMaxvooreenschuldvan € 15.000,-dooreen geldleningdieMaxhemheeftgegeven.HetpandrechtgebeurtdoordatFerdinanddehorloges overhandigtaanMax.

Bezitloospandrecht

Bezitloospandrecht kanbijeenroerendezaakeneenniet-registergoed.Hetpandblijftindemacht vandepandgever,bijvoorbeeldalseeninventarisvaneenbedrijfinpandgegevenwordtvooreen schuld.Indatgevalmoetdepandgever,hetbedrijf,gewoonzijninventariskunnengebruiken.Het pandrechtkomttotstanddoor:

• eenauthentiekeakte(viadenotaris)

• eenonderhandseakte(tussendepartijenzelf).

Stilpandrechtopeenvordering

Eenvorderingkaninpandwordengegevendoor eenauthentiekeofeengeregistreerde onderhandseakteoptemaken.Bijstilpandrecht wordtdaarvangeenmededelinggedaanaande schuldenaar.Vandaardeterm ‘stil’.Datis begrijpelijk,omdatsommigebedrijvenlieverniet hebbendathunklanten(dienogmoetenbetalen aanhetbedrijf)wetendathunschuldenverpand zijnaaneenander.Hetisslechtvoordenaamvan hetbedrijfenhetkanweleensklantenwegjagen.

Opdracht16 Pandrecht

a. Welkrechtgeefthetpandrechtaandebank?

CONCEPT KOPIJVERSIE

TomheeftgeldgeleendvanGeert.GeertheefteenvorderingopTom.

b. Wieisdeschuldenaarenwieisdeschuldeiser?

Pandrecht.

AlszekerheidheeftSimoneenschilderijinpandgegevenaanFamke.

CONCEPT KOPIJVERSIE

c. Wieisnupandhouder?Enwiedepandgever?

d. Leghetverschiluittusseneenauthentiekeeneenonderhandseakte.

Eenfabrikantvanwieldoppensluiteenovereenkomstmetdebank.Daarinstaatdatdebankeen financieringgeeftendatdefabrikantinruildaarvooreenpandrechtopdemachinesgeeft.Openbare verpandingisgeenoptie.Alsdemachinesaandebankmoetenwordenafgegeven,kandefabrikant welstoppenmetzijnbedrijf.

e. Hoenoemjeditpandrecht?

f. Opwelkemanierkanditpandrechtgeregeldworden?

4.7Rechtenenplichtenbijverkoop

Bijeenovereenkomsthorenverplichtingen:jebelooftelkaariets.Bijeenkoopovereenkomsthebben deverkoperendekoperverplichtingen.

Verplichtingenverkoper

• eigendomsoverdracht

Deverkoperleverthetproduct.Bijroerendezakengebeurtditdooroverhandigingaandekoper. Verkoopjeeenonroerendezaak,bijvoorbeeldeenbedrijfspand,danvindtleveringplaatsdoor inschrijvingvandetransportakteinhetregister.

• conformiteitseis

Afleveringvanhetproductdatvoldoetaanwatisafgesproken.Ditbetekentdathetproductgeen anderproductisofvaneenandersoort.Nietinaantal,maatofgewichtmaghetproductafwijkingen vanwatdekoperverwacht.

• vrijwaringsplicht

Jemagietsnietaanverschillendemensenverkopen.Eenproductkanmaaréénwettelijkeeigenaar hebben.Anderenmogendanookgeenaanspraakmakenophetproduct.

Verplichtingenkoper

• betalen

• bijkomendeverplichtingen(dekoperheeftdeverplichtingomdegoedereninontvangsttenemen).

Rechtenverkoper

• rechtopbetalingvandeverkoopprijs

• rechtvanreclame

Ditisdemogelijkheidvoordeverkoperombijwanbetalingheteigendomvanhetproductterugte krijgen.

Deverkoperkanhetproductterugeisenmeteenschriftelijkeverklaringdieisgerichtaandekoper. Dekoopovereenkomstwordtdanvanrechtswegeontbondenendeverkoperkanalseigenaarhet goedvorderen.

• rechtvanretentie

Alsjedegoederennognietgeleverdhebt,kunjebijklantendienietbetalenookgebruikmakenvan hetretentierecht.Hetrechtopretentiewilzeggendatjedeleveringvaneenproductmaguitstellen tothetopenstaandebedragbetaaldis.Retentierechtnoemjeookwelrechtvanterughouding.Deze regelszijnookopgenomenindevervoersvoorwaardenenstaaninhetBurgerlijkWetboek.

Rechtenkoper

• rechtopeendeugdelijkproduct,inverhoudingtotde koopprijs

• rechtopinformatie:alsklantmoetjekunnenwetenwat jekoopt

• rechtopveiligheid:goederenmogennietgevaarlijkzijn voordegezondheidenhetmilieu

• rechtopvrijekeuze:mensenmoetenkunnenkiezen tussengelijkwaardigeartikelen

• rechtopinspraak:deklantheefthetrechtklachtente latenhoren,ookviabelangenorganisaties.

Opdracht17 Rechtenenplichten

CONCEPT KOPIJVERSIE

Alskoperenverkoperhebjerechtenen plichten.

a. Wathoortbijdeconformiteitseiswaardeverkoperzichaanmoethouden? Jemoetzorgendatdeafleveringvanhetproductvolgensafspraakis. Jemagietsnietaanmeerderemensenverkopen,erismaaréénkoper.

EenaannemerverbouwteenpandinRotterdaminopdrachtvaneenbelegger.Deaannemergaataan deslag,maarkrijgtzijnfacturennaeenpaarmaandennietbetaald.Debeleggerheeftallerleiredenen, maardeaannemerwijstophunovereenkomst.Hijlaatdebeleggerschriftelijkwetendatwanneerhij nietbinnentiendagenzijngeldkrijgt,hijzijnwerkzaamhedenstopt.

b. Vanwelkrechtmaaktdeaannemerhiergebruik?

4.8Leasing,rentingenfactoring

Eenapartevormvanhuur(koop)is leasing.Hierbijstelteenleasemaatschappijbedrijfsmiddelenter beschikkingtegeneenvastgesteldeprijsenvooreenvastgesteldeperiode.Hetbekendstevoorbeeld isdeleaseauto,maartegenwoordigkunjeookbijvoorbeeldkassasystemen,computerseninventaris leasen.

Deverhuurderisdeleasemaatschappij.Dezeblijfteigenaarvanhetproduct.Inhetleasecontractvind jenaastdeleaseprijsendeleasetermijnookeenkoopoptie.Dezeoptiebiedtdelessee(leasenemer) demogelijkheidhetproductaanheteindvandeleasetermijntekopentegeneeninhetcontract vastgesteldeprijs,deresiduwaarde.Hetiseenoptie,dusgeenverplichting.Dehuurderhoefthetproduct dusniettekopennaafloopvandeleasetermijn,maardatkanwel.

Somsgebeurtfinancieringbuitendebalansom. Eenbalansheefteencredit-eneendebetzijde. Aandedebetzijdeplaatsjedebezittingen,aande creditzijdedeschulden.Bij off-balance financieringkomtdefinancieringnietopdebalans vandeonderneming.Ditkomtonderanderevoor bijleasingvanbedrijfspandenenvoertuigen.

Bedrijfwagensleasen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Financialleasing

Bij financialleasing blijftdeleasemaatschappijalleenjuridischeigenaarenkrijgtdehuurderhet volledigeeconomischebezit.Ditbetekentdatdehuurdernietalleenhetplezierheeftvanhet bedrijfsmiddel,maarookverantwoordelijkisvooronderhoud,reparatiesenverzekering.Alsjeeen autofinancieelleast,isereigenlijkalleensprakevaneenfinanciering.Jeleenthetgelddatnodigisom metdeautotekunnenrijden.Bijdezevormkandelesseeeigenaarvanhetvoertuigwordenaanhet eindvandeleaseperiode.

Renting

Bij renting huurtjebedrijfeenbedrijfswagenvandeleasemaatschappijmeteenvoorafbepaalde looptijd,aantalkilometersenprijs.Deleasemaatschappijisinditgevaldejuridischeeneconomische eigenaar,watbetekentdatdeverhuurder(=deleasemaatschappij)eigenaarblijftvandewagen.De wagenkomtdusnietopdebalansvanjouwondernemingtestaan.Erisgeenverhogingvande schuldgraad.Opheteindevanhetcontractkrijgjeeenaankoopoptievanminimaal16%.

Factoring

Factoring betekentdatjouwfacturendirect betaaldworden,ongeachtdebetalingstermijnen vanjeopdrachtgevers.Eenondernemerdraagt zijnfacturatieendebiteurenrisicooveraaneen gespecialiseerdbedrijf,defactoringmaatschappij. Inruilvooreenvergoedingaanhetbedrijfontvangt deondernemerdirectzijngeld.Hijhoeftdusniet tewachtentotdatzijnfacturenzijnbetaald.Dit geeftjealsondernemermeerzekerheidenvrijheid omjeterichtenophetondernemenzelf.

Leasecontractsluiten.

Opdracht18 Leasingenrenting

a. Watishetverschiltussenleasenenhuren?

b. Noteerbijelkeleasevormdebelangrijkstekenmerkeninbulletpoints.

Financialleasing

CONCEPT KOPIJVERSIE

Operationalleasing

Renting

c. Watkaneennadeelzijnbijfinanciallease?

Bekijkhetfilmpje. Watisfinanciallease?

d. Watiseenredenommateriaalvoorjebedrijfteleaseninplaatsvantekopen?

e. Watishetvoordeelvandezevormvanleasevoorjebedrijf?

f. Wieisbijrentingdeeigenaarvaneenbedrijfofbedrijfswagen?

g. Wathoudtoffbalancein?Legkortuit.

Opdracht19 Factoring

Welkgrootvoordeelgeeftfactoringjoualsondernemer?

4.9Bijzonderewetten

Merkenrecht

Dooreenmerkkaneenbedrijfzijnproductenendienstenonderscheidenvandeconcurrent.Hierdoor kandeconsumentbeterekeuzesmaken.Ookgebruikjealsondernemerjemerkomreclametemaken. Ditrechtgaatoverallewetten,regelseneisendiegaanovereenmerk.Eenmerknaammagjealleen mettoestemmingvandeeigenaarvanhetmerkgebruiken.Een merkenrecht iseenabsoluut vermogensrecht.Hetmerkenrechtzorgtervoordatjejouwmerkkuntbeschermen.Eenmerkkanalleen wordenverkregenviaeendepot.

Ditdepotwordtdoordemerkeninstantie

beschreveninhetmerkenregister.Alsjouwmerk nietinhetmerkenregisterisopgenomen,dan bestaatjouwmerkenrechtniet.Erzijndrie manierenomrechtentekrijgen:nationaal, internationaalenvoordeEuropeseUnie.Een nationaalmerkenrechtkennenweinNederland niet,omdatwevallenonderhetBenelux merkenrecht.KrijgjeinNederlandeenmerk,dan geldtdatvoordeBenelux.Erzijnkosten verbondenaanhetvastleggenvaneenmerknaam.

Merkenrecht.

Mededingingswet

Deze Mededingingswet isingevoerddoordeoverheid.DeNederlandsemededingingsautoriteit(NMa), eenorganisatiediehoortbijhetministerievanEconomischeZaken,houdtindegatenofsprakeisvan oneerlijkeconcurrentie.Kartelswordenbijvoorbeeldindegatengehouden.Een kartel iseen overeenkomstdietweebedrijvenmetelkaarsluitenomdeonderlingeconcurrentieteverminderen, bijvoorbeeldovereenprijsafspraakvaneenproductofoverdeverdelingvanklanten.

KartelszijninNederlandverboden,omdatdaarmeedenatuurlijkeconcurrentieverdwijnt.Eenander voorbeeldiseenbedrijfdateenanderbedrijfoverneemtoffuseert.Hetrisicobestaatdaterdaneen economischemachtspositieontstaat.Ditkaneengoedemarktwerkingindewegstaan.Ookdathoudt deNMaindegaten.

Misleidendereclame

Overalomonsheenziejereclame.Doorreclamewetenconsumentenwelkeproductenendienstener tekoopzijn.Reclamezorgterookvoordaterconcurrentieontstaatopdemarkt.

Zowelbedrijvenalsconsumentenhebbenbelangbijeerlijkereclame.Consumentenwillennietmisleid wordenenbedrijvenwillennietdatconsumentenietskopenbijdeconcurrentdoormisleidendereclame (bijvoorbeeldeenfabrikantdiezegtdatzijnautodemeestduurzameis,terwijldatnietzois).Misleidende reclameisdanookverboden.Erzijnregelsdiedebelangenvandeconsumentenvanbedrijven beschermen.

Acquisitiefraude

Acquisitiefraude wordtookweladvertentiefraudegenoemd.Onderacquisitiefraudewordenook spooknota’sgerekend.Datzijnaanbiedingendieeruitzienalsfacturen.Ditsoortfraudewordtgepleegd doororganisatiesdiezichvoordoenalsadvertentiebureaus.Zijbenaderenondernemersvoorhet plaatsenvanadvertenties,bijvoorbeeldophunwebsite.Slachtofferszijnbijvoorbeeldoverhedenof bedrijven.

Buma/StemraenSena

Buma/Stemra isdeorganisatievanenvooralleliedjesschrijvers(tekstenmuziek)enuitgeversvan Nederland.

Wanneerjemuziekcomponeertoftekstenschrijft,hebjerechtopeenvergoedingalsjouwwerkgebruikt wordt.Buma/Stemraincasseertdievergoedingenvoordetekstschrijversenuitgeversdiebijhenzijn aangesloten.Bumadoetdatvoorhetopenbaarmakenvanmuziek,zoalsbijairplayenoptredens, Stemravoordevastleggingop(geluids)apparatuurenbijvoorbeeldcd’senvinyl.

Buma/Stemrageeftlicentiesaanpartijendie gebruikmakenvanmuziek.Datzijnbijvoorbeeldradioentv-stations,concertorganisatoren, horecagelegenheden,winkelsennogveelmeer.Door eenlicentiegevenzijtoestemmingvoorhetgebruikvan muziekenincasserenzijeenvergoeding.Detarieven wordeninoverlegmetmarktpartijenvastgesteld.Na aftrekvandekostenmakenzijdevergoedingaande rechthebbendenover.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Rechtenopmuziek.

Senaiseenorganisatiediederechtenregeltvanmuzikantenenproducenten.Zijkrijgeneenvergoeding alshunmuziekinhetopenbaargedraaidwordt.Dievergoedingkrijgenzijdankzijdemuzieklicenties diebedrijvenbijSenaafsluiten.

StichtingReprorecht

Dezeorganisatieincasseertvergoedingenvoorhetgebruikmakenvaninformatieuitonderandere boeken,tijdschriftenenkranten.Daarnaverdeeltzijdevergoedingenonderdemakersvandepublicaties. Hetgaatoverauteursrechten.Destichting Reprorecht intvergoedingenbijbijvoorbeeld overheidsinstellingen,bibliotheken,scholenenbedrijvenvoorbijvoorbeeldfotokopieënendigitaal gebruikzoalse-mailen,scannenenprinten.

AVG

DeAlgemeneverordeninggegevensbescherming(AVG) geeftregelsvoordebeschermingvandeprivacyvan burgers.Persoonsgegevenskomeninveelbestanden voor.Jijbentbijvoorbeeldtevindenindecomputervan degemeente,deBelastingdienst,jouwhuisarts,de sportverenigingenjewerkgever.Alsfiliaalmanagerof ondernemerwerkjemeteenklantenbestandwaarin namen,adresgegevens,e-mailadressenen telefoonnummersstaan.Deprivacyregelsgeldeninde heleEuropeseUnie(EU).DeAVGis(daarom)ookwel bekendonderdeEngelsenaam:GeneralDataProtection Regulation(GDPR).

Verklaringomtrenthetgedrag

CONCEPT KOPIJVERSIE

Een Verklaringomtrenthetgedrag(VOG) iseenbewijs(eenpapierendocument)vangoedgedrag. VoorveelbanenhebbenwerknemerseenVOGnodig.Eenwerkgevervraagtdaardanom.Hetgeeft hemextrazekerheidenvertrouwen.IneenenkelgevalhebjeeenVOGvoorjebedrijfnodig.Als bestuurderkunjeeenVOGvoorjeondernemingaanvragen.Bijvoorbeeldalsjegaatwerkenmet vertrouwelijkegegevensofmetkinderen.EenVOGiseenverklaringwaaruitblijktdatjegedraggeen bezwaarisvooreennieuwebaan,visum,emigratieofwerkvergunning.MeteenVOGtoonjevoorhet startenvaneentransportondernemingookjebetrouwbaarheidaan(eenvandeeisenomeen transportbedrijftestarten).

Opdracht20 Merkrecht

Bekijkhetfilmpje. Watiseenonderscheidendmerk?

a. Wanneermagjejouwmerklatenregistreren?

b. Watkaneenredenzijndatjouwmerkgeweigerdwordtvoorregistratie?

c. Eenmerkrechtis... eenabsoluutrecht eenrelatiefrecht

d. WaarondervalthetmerkrechtinNederland?

e. Watishetdoelvaneenmerkrecht?

Dataprivacy.

f. VoorwelkedoelgroepisBuma/Stemrabedoeld?

g. WatishetverschiltussenwatBuma/StemraenwatSenadoet?

h. WelkerechtenbeschermtStichtingReprorecht?

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht21 Mededingingswet

a. Legmeteenvoorbeelduitwateenkartelis.

b. WaaromzijnkartelsinNederlandverboden?

Opdracht22 Misleidendereclame

Misleidendereclame

Shellhadreclame-uitingenstaanopdeachterkantvaneentankwagen.Hetgingovertankendeklanten dieééncentperliterextrabetalenomCO2-uitstootteverminderen.Deleus ‘IkbenCO2 neutraalop weg’ werddooreenklageralsverwarrendgezien,omdatShellalsbedrijfjuistveelCO2 uitstoot.

a. Zoekopinternetvijfvoorbeeldenvanmisleidendereclame.

b. Noteerineenpaarzinnen,pervoorbeeld,waaromdezereclamemisleidendis.

Moodboard

Eenmoodboardiseensoortcollagemetafbeeldingenentekst.Hetdoelisdatjeeenindrukgeeftvan jouwbeleving,gedachtenofgevoelbijhetonderwerp.Jekunteenmoodboarddigitaalmakenofop papier.

c. Maaksamenmeteenmedestudenteenmoodboard,digitaalofoppapiermetdeinformatiedieje opinternetgevondenhebt.Gebruikookbelangrijkeinformatieuitdithoofdstuk.

d. Leverhetmoodboardinbijjedocent.

Opdracht23 Acquisitiefraude

a. Hebjezelfweleenstemakengehadmetfraude?DenkbijvoorbeeldaanWhatsApp-fraude.Zoja, watgebeurdeertoen?

Bekijkhetfilmpje. Acquisitiefraude

b. Noteertweevoorbeeldenvanacquisitiefraude.

c. Hoekandefraudehelpdeskjoualsondernemerhelpen?

Opdracht24 Privacy

a. Hebjijzelfweleensmetschendingvanjeprivacytemakengehad?Zoja,opwelkemanier?

b. WatiseenanderenaamvoorAVG?

Opdracht25 VOG

Leeshetartikel.

VerklaringOmtrenthetGedrag(VOG)

a. WaaromvragensommigewerkgeversomeenVOG?

b. WiebeoordeeltdeVOG-aanvraag?

4.10Faillissementsrecht

Erzijnondernemersbijwiedezakenfinancieelgoedgaan,maarbijwiehetopanderevlakkenminder goedgaat.Ditkanomprivéredenenzijnofomdatzeeenanderepassiehebbengevonden.Maarde grootstegroepdiestopt,zijnondernemersdieinernstigefinanciëleproblemenkomen.Klantenblijven wegenleverancierskunnennietmeerbetaaldworden.Ondernemerskunnenindezesituatie bijvoorbeeldookproblemenkrijgenmetdeBelastingdienst.

Surseancevanbetaling

Alsjebedrijftijdelijkinbetalingsmoeilijkhedenverkeert,kunje surseancevanbetaling aanvragen.Via eenadvocaatkunjeeenverzoekindienenbijderechtbankvooruitstelvanbetaling.Alsderechtbank ditverzoekgoedkeurt,wordteenbewindvoerdertoegewezen.Hijofzijgaatjouhelpenjebedrijfszaken opordetekrijgen,bijvoorbeeldmetadviesenhulpbijdeonderhandelingmetschuldeisers.Ookbeheert debewindvoerderjouwvermogen.Jemoetdantoestemmingvragenaandezepersoonalsje bedrijfsuitgavenwiltdoen.Derechtergeeftsurseancevanbetalingvoormaximaalanderhalfjaar,maar kandezetermijnwelenkelekerenverlengen.

Zelfstandigenkunnenin(tijdelijke)financiële problemenkomen.Somskunnenzijdaneenberoep doenophetBesluitbijstandsverleningzelfstandigen (Bbz).Jebedrijfmoetdanwellevensvatbaarzijn.Dat betekentdatjebedrijfvoldoendeinkomenheeftomte kunnenvoortbestaan.Ookmoetje1.225uurperjaar werkzaamzijninhetbedrijf.Datisgemiddeld23,5uur perweek.

Ondernemerinfinanciëleproblemen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Schuldsanering

Bijernstigefinanciëleproblemenkunje,inhetgevalvaneeneenmanszaakofvof,alsondernemereen verzoektot schuldsanering indienen.Jedoetdaneenberoepopde Wetschuldsaneringnatuurlijke personen(Wsnp).Alsderechterhiermeeakkoordgaat,krijgjedriejaardetijdomjeschuldenteregelen. Derechterwijsteen bewindvoerder of curator aandiejouhierbijbegeleidt.Mogelijkmoetjebezittingen verkopenenmoetjeopzoeknaareenbaan.Alsjejeaanalleafsprakenhoudt,kunjenadriejaarmet eenschoneleibeginnen.Jekomtnietzomaarinaanmerkingvoorschuldsanering.Jemoetbijvoorbeeld:

• metjeschuldeisersoverlegdhebbenovereenoplossing

• aantonendatdeschuldennietzijnontstaandooreenmisdrijf,zoalsfraude

• aantonendatjedelaatstetienjaargeengebruikgemaakthebtvandeWsnp.

Faillissement

Alsjealsondernemerindelogistiekbedrijfsschuldennietkuntafbetalen,danontkomtjebedrijfniet aaneenfaillissement.Eenfaillissementiseengerechtelijkbeslagophethelevermogenvoorde schuldeisers.Jemagdanalsondernemernietmeeroverjouwgeldengoederenbeschikken.Jekunt optweemanierenmeteenfaillissementtemakenkrijgen:jekuntzelffaillietgaanofschuldeiserzijn vaneenklantdiefaillietgaat.Inbeidegevallenmoetjewetenwatjerechten(enplichten)zijn.

Eenfaillissementverlooptinstappen:

• conservatoirefase

Desituatiewordtgoedonderzochtenhetvermogenwordtveiliggesteld.Meestaldienende schuldeiserszo’nverzoekin,maarjemagalsondernemerookzelfjefaillissementaanvragen.De rechterkaniemandfaillietverklarenalshijminimaaltweeschuldenenschuldeisersheeft.Decurator, vaakeenadvocaat,wikkelthetfaillissementaf.Derechter-commissariscontroleertdecurator.Heb jeeeneenmanszaakofeensamenwerkingindevormvaneenmaatschap,vofofcv,danbenjeook metjeprivévermogenaansprakelijk.Bijeenbvhebjedatrisiconiet,tenzijjebeslissingenhebt genomendienietgoedzijnvoorhetbedrijf.Ermoetsprakezijnvanwanbeleid.

Jekuntjeschuldeiserseenakkoord(eenregeling)aanbieden.Danbetaaljeeenpercentagevande vorderingen.Inruildaarvoorwordjevrijgesprokenvanderestantschuld.Alsdeschuldeisershet akkoordaannemen,moetderechtbankditnoggoedkeuren.Alsdatgebeurt,noemenwedat homologatie.Daneindigthetfaillissementenbenjealsfaillietschuldenvrij.Alstweederdevande schuldeisershetmethetvoorstelvooreenakkoordeensis,wordthetautomatischaangenomen. Ookdemensendietegenstemden,zijndangebondenaandatakkoord.Omdezeredennoemjedit ookweleen dwangakkoord.

• executorialefase

Wanneerdefaillietgeenakkoordaanbiedtofwanneerhetakkoordnietisaangenomen,komthet faillissementindeexecutorialefase.Erzijndanonvoldoendeopbrengstenomalleschuldeiserste betalen.Decuratorkandandegoedereninhetopenbaarverkopenendeopbrengstverdelenonder deschuldeisers.

Alsjebedrijffaillietgaatenjehebtwerknemers,danvragenzijzelfeenuitkeringbijhetUWVaan.Zodra hetUWVdeaanvragengoedkeurt,nemenzijdeloonbetalingvanjeover.Alsjejewerknemerstijdelijk nietkuntbetalen,hebbenwerknemersgeenrechtopeenuitkering.

Schuldenschuldeisers

Alleschuldeisers(crediteuren)zijnvolgensdewetgelijkaanelkaar.Tochzijnerschuldeisersdievoorrang hebbenopandereschuldeisers.Datkomtdoordatermeerderesoortenschuldenineenfaillissement zijn.Daardoorzijnerookverschillendesoortenschuldeisers.Hetsoortschuldeiserbepaaltderangorde inhetfaillissement.

Wezettendeschuldeisersopvolgorde,vanbovennaarbeneden:

• boedelschuldeisers

Hetgaatomschuldendieontstaanzijntijdenshetfaillissement.Bijvoorbeeldhetsalarisvande curator,taxatiekostenvandeboedelenadvertentiekosten.Dezekostenwordenalseerstebetaald.

• preferentecrediteuren

Dezekomennadeboedelschuldenaandebeurt.DeBelastingdienstiseenpreferentecrediteur. Hetzelfdegeldtvoorwerknemersdiehunloonnognietontvangenhebben.DeBelastingdienstheeft weervoorrangopdewerknemers.

CONCEPT KOPIJVERSIE

• concurrentecrediteuren

Ditzijnbijvoorbeeldleveranciers.Zijmoetenhunvorderingindienenvoorcontrole.Decurator bekijktofdeingediendevorderingklopt.Alsernoggeldoverblijftnadatdeboedelschuldeisersen preferentecrediteurenzijnbetaald,ontvangendeconcurrentecrediteuren(eendeelvan)hun vordering.

• postconcurrentecrediteuren

Ditzijnbijvoorbeeldcrediteurenvaneenbv.Zijzijnalslaatsteaandebeurt.

Erzijnookschuldeisersdienaeenfaillissementsverklaringhunrechtenaltijduitoefenen.Deze schuldeisersnoemjeseparatisten.Eenvoorbeeldisdebankdieeenhypotheekleningheeftgegeven voordeaankoopvanjebedrijfspand.Alsjedeaflossingenrentenietmeerkuntbetalen,magdebank hetpandopenbaarverkopen.Blijktdeopbrengstvandeopenbareverkooponvoldoendetezijn,dan wordtdezeschuldeiservoorhetrestantconcurrentcrediteur.

Nabeëindigingvanhetfaillissementbenjenietvanzelfsprekendschuldenvrij.Alleenwanneerhet faillissementisbeëindigdnadegoedkeuringvaneenakkoorddoorderechtbank,benjevanjeschulden af(homologatie).Inalleanderegevallenkunnendeschuldeisersnogtotinlengtevanjarenhun vorderingenofgedeeltelijkevorderingenopjouverhalen.

Omtevoorkomendatprivépersonenachtervolgdwordendoorhunschulden,kunnenzeeenberoep doenopdeWsnp:Wetschuldsaneringnatuurlijkepersonen.Willigtderechtbankditverzoekin,dan kandepersoonnadriejaarschuldenvrijdoorhetleven.

CBS-enquête

HetCentraalBureauvoordeStatistiek(CBS) publiceertjaarlijksgroteaantallenstatistieken: overbevolkingsgroeienwerkloosheid,maarook overhetbedrijfsleven.HetkanzijndathetCBS daarvoorinformatievraagtoverjouw onderneming.Jekrijgtalsondernemer bijvoorbeeldvragenoverwinst-enomzetcijfers, aantalleveranciersenprojectenenhoeveeleris ingekocht.Indemeestegevallenbenjeverplicht omdevragenlijstintevullen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Somskunnenondernemershunschuldenniet betalen.

Opdracht26 Faillissementindepraktijk

a. Zoekopinterneteenvoorbeeldvaneenlogistiekbedrijfdatfaillietisgegaan.Noteerdeze.

b. Omwatvoorsoortbedrijfgaathet?

c. Watwasderedenvanditfaillissement?

Opdracht27 Surseancevanbetaling

a. Legkortuitwatsurseancevanbetalinginhoudt.

b. Stel,jebentzzp’er.Aanwelkevoorwaardenmoetjevoldoenomeenberoeptekunnendoenophet Besluitbijstandverleningzelfstandigen?

c. Watbetekenthetalshetfaillissementindeexecutorialefasekomt?

Opdracht28 Schuldsanering

CONCEPT KOPIJVERSIE

Bekijkhetfilmpje. Schuldenenschuldsanering

a. Wanneerkomjeinaanmerkingvoorschuldsanering?

b. Waarvooriseenbewindvoerderofcurator?

Opdracht29 CBS-enquête

WatvoorsoortvragenkunjealsondernemerkrijgenbijdeCBS-enquête?

4.11Samenvatting

CONCEPT KOPIJVERSIE

Regelsinhetrecht(rechtsregels)zijngemaaktdoordeoverheidengeldenvooriedereeninNederland. Derechtsregelsstaaninwettenenregelingen.Bijhetovertredenvaneenrechtsregelbeslistderechter watergebeurt.

Erzijnverschillendesoortenrecht,zoalsprivaatrecht.Onderprivaatrechtvallenbijvoorbeeldhet vermogensrechtenhetrechtspersonenrecht.Erzijnabsoluterechten,zoalsheteigendomsrecht, pandrechtenhypotheekrecht.Absoluterechtenkunjehandhavenvooriedereen, niemandmagzomaar aanjouwspullenkomen.Ookzijnerrelatieverechten:dezerechtenkunjehandhavenvooreenofmeer bepaaldepersonen.

Hetverschiltussenbeziteneigendomisbelangrijk.Bijeigendomhebjerechtopeenzaak.Bijbezitis datanders.Alsjeietsbezit,hebjegeenrechtopdezaak,ookalgedraagjejewelalsdeeigenaar.Eris ookeenverschilmethouderschap.Stel,jeleenteenlaptopvaneenvriendengebruiktdeze.Jebent dangeeneigenaarenookgeenbezitter.Jegedraagtjenietalsdeeigenaar,daarombenjeeenhouder. Eenrechtshandelingisbijvoorbeeldhetsluitenvaneenkoopovereenkomstofeenarbeidsovereenkomst. Alsiemandzichnietaandezeverbintenishoudt,isersprakevaneenwanprestatie.

Eenapartevormvanhuur(koop)isbijvoorbeeldleasing.Hierbijstelteenleasemaatschappij bedrijfsmiddelenterbeschikking.Bijalleovereenkomstendiejealsondernemersluit,ishetbelangrijk omalgemenevoorwaardenoptenemen,omgedoemeteenanderepartijtevoorkomen.Helaasmoeten sommigeondernemersnoodgedwongenstoppenmethunonderneming.Degrootstegroepdiestopt zijnondernemersdieinernstigefinanciëleproblemenkomen.Alsjebedrijftijdelijkin betalingsmoeilijkhedenverkeert,kunjesurseancevanbetalingaanvragen.

4.12Begrippen

Absoluutrecht

Bijvoorbeeldhetbezitvaneenhuis.Iedereenmoetditrechtrespecteren.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Afhankelijkrecht

Ditrechtkannietzelfstandigbestaan.

Acquisitiefraude

Fraudedoororganisatiesdieondernemersbenaderenvoorhetplaatsenvanadvertenties.

Algemeneverordeninggegevensbescherming(AVG)

Verordeningdieregelsgeeftvoordebeschermingvandeprivacyvanburgers.

Conformiteitseis

Afleveringvanhetproductdatvoldoetaanwatisafgesproken.

Eigendom

Jehebtrechtopeenzaak,jebenteigenaar.

Factoring

Ditbetekentdatjefacturendirectbetaaldworden,ongeachtdebetalingstermijnenvanje opdrachtgevers.

Financialleasing

Deleasemaatschappijisalleenjuridischeigenaarendehuurderkrijgthetvolledigeeconomischebezit.

Handelingsbekwaam

Datbetekentdatiemandzelfstandigrechtshandelingenmagverrichten.

Handelingsonbekwaam

Datbetekentdatiemandnietzelfstandigrechtshandelingenmagverrichten.

Houderschap

Bijvoorbeeldalsjeietsleent.Jegedraagtjenietalsdeeigenaar,daarombenjeeenhouder.

Hypotheekakte

Eenakteopgemaaktdoordenotaris,waarinallevoorwaardenstaanopgenomen.

Leasing

Hierbijstelteenleasemaatschappijbedrijfsmiddelenterbeschikking.

Mededingingswet

Dezewetiservooromtezorgendatergeensprakeisvanoneerlijkeconcurrentie.

Merkrecht

Hetmerkrechtzorgtervoordatjejouwmerkkuntbeschermen.

Natuurlijkepersonen

Natuurlijkepersonenzijnmensenvanvleesenbloed.

Off-balancefinanciering

Hierbijkomtdefinancieringnietopdebalansvandeonderneming.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Ondercuratele

Eenmeerderjarigekanzijnfinanciëleenpersoonlijkezakennietzelfregelenenwordtondertoezicht geplaatst.

Onroerendezaak

Eenonroerendezaakiseengebouwofwerkdatduurzaammetdegrondisverbonden.

Operationalleasing

Deverantwoordelijkheidvooronderhoud,reparatiesenverzekeringligtbijdeleasemaatschappij.

Overdracht

Hetoverdragenvaneenrechtaaneenander.

Overmacht

Alsjenietskuntdoenaanhetnietnakomenvanjeafspraak.

Pandrecht

Iemandheefthetrechtomhetonderpandteverkopenalsdeschuldenaarnietaanzijnverplichtingen kanvoldoen.

Parateexecutie

Iemandheefthetrechtomeenbepaaldrechtmeteentemogenuitvoeren.

Privaatrecht

Ditrechtregeltdejuridischerelatietussenburgersonderling,tussenbedrijvenonderlingoftussen burgersenbedrijven.

Renting

Hetbedrijfhuurteenbedrijfswagenvandeleasemaatschappijmeteenvoorafbepaaldelooptijd,aantal kilometersenprijs.

Relatiefrecht

Bijvoorbeeld,iemandkooptietsvanjou.

Reprorecht

Dezeorganisatieincasseertvergoedingenvoorhetgebruikmakenvaninformatieuitonderandere boeken,tijdschriftenenkranten.

Schuldsanering

Alsiemandvanderechtertoestemmingkrijgtombinnendriejaarzijnschuldenteregelen.

Separatist

Eenrechthebbendediezijngeldkankrijgen,alsofergeenfaillissementis.

Surseancevanbetaling

Uitstelvanbetaling.

Verklaringomtrenthetgedrag(VOG)

Eenbewijsdatjegedraginhetverledengeenbezwaarisvoorbijvoorbeeldhetuitvoerenvaneenfunctie ofhetkrijgenvaneenbaan.

Vrijwaringsplicht

Eenproductkanmaaréénwettelijkeeigenaarhebben.

Wanprestatie

Alsjejeafsprakenvolgenscontractnietofmaargedeeltelijknakomt.

Zekerheidsrecht

Eenrechtwaardoorderechthebbendezekerheidopeenbetalingkrijgt.

KOPIJVERSIE

CONCEPT

HOOFDSTUK5

BELASTINGEN

CONCEPT KOPIJVERSIE

Iedereenheefttemakenmetbelastingen,zowelprivéalsondernemer.DeMiljoenennotalaatzienwat deplannenvandeoverheidineenjaarkosten.Volgensdezenotawordtduidelijkhoeveelgeldnodig isomallevoorzieningenenalleuitgaventekunnenbetalen.Denkaanzorg,onderwijs,cultuuren wetenschap.Eenbehoorlijkpercentagevanwatnodigisomalleuitgaventebetalen,komtuitde belastingen.Belastingenzijndebronvaninkomstenvoordeoverheid.Alsmanagerofondernemer komjeopverschillendegebiedendefiscus(deBelastingdienst)tegen.Bijnaalleondernemersbetalen omzetbelasting(btw).Afhankelijkvanjeondernemersvormhebjeooktemakenmetinkomstenbelasting ofvennootschapsbelasting.Daarnaastzijneroverheden,zoalsdeprovinciesengemeenten,die belastingenheffen.Denkaandewaterschapslasten,riool-enreinigingsheffingen, onroerendezaakbelastingenprecariorechten.

Leeropbrengsten

Aanheteindvandithoofdstuk:

• kunjeuitleggenwelkebelastingsoortenvantoepassingzijnopverschillendeondernemersvormen

• kunjederelatietusseninkomstenbelasting,loonbelastingenpremiesvolksverzekeringenuitleggen

• kunjehetverschiltussendirectebelastingenenindirectebelastingentoelichten

• kunjeuitleggenwelkeoverheidsinstantiesbelastingenheffeneninnen

• kunjederegelsvanbijzonderebelastingentoepassen

• kunjedeverschillendesoortenoverheidssteunensubsidiesbenoemenenuitleggen.

Opdracht1 Belastingen

CONCEPT KOPIJVERSIE

Bekijkhetfilmpje.

Benjijondernemervoordeinkomstenbelasting?

a. Hetisbelangrijkomtewetenofjeondernemerbentvoordeinkomstenbelasting.Waaromisdat belangrijk?

b. HoekunjecheckenofjedoordeBelastingdienstalsondernemerwordtgezien?

5.1Omzetbelasting

Deoverheidheftbelastingopdeverkoopvanartikelenofdiensten.Diebelastingheet btw (belasting toegevoegdewaarde)of omzetbelasting.Ditisdebelastingdiejealsondernemerbetaaltoverje gemaakteomzet.Demeesteondernemers,maarnietallemaal,krijgenhiermeetemaken.Wanneerje alsondernemerproductenofdienstenverkoopt,danmoetjedebtwhieroverinnenbijjouwklant.Als jeonderdebtw-plichtvalt,ishetbijhoudenvandebtw-administratieeenextrataak.Alsondernemer ontvangjenamelijkvanjeklantenbtw.Diemoetdusookduidelijkopjefacturenstaan.Aanje leveranciersbetaaljebtw.Datbedragmagjeterugvorderen.DeBelastingdienstnoemtdatde voorbelasting.HetverschiltussendeontvangenenbetaaldebtwdraagjeafaandeBelastingdienst. Ditzijnvormenvanbtw:

• tebetalenbtw(ontvangenvanjeklanten)

• tevorderenbtw(betaaldaanjouwleveranciers)

• aftedragenbtw(tebetalenaandeBelastingdienst).

Leverenvangoederenendiensten OmzetbelastingbetaaljealsjealsondernemerproductenofgoederenlevertinNederland.De verkoopprijsisopgebouwduitdeprijs(hetbedragdatdeverkoperinrekeningwilbrengen)endebtw (hetbedragdatdeverkoperendekoperinrekeningmoetbrengen).Ookoverhetleverenvandiensten betaaljebtw.Bijvoorbeelddedienstenvanadvocaten,loodgietersenhoveniers.

Nederlandkentdrie btw-tarieven:

• 21%

Ditishetalgemenetarief.Ditgeldtvooralleproducten(goederenendiensten).Erzijnechter uitzonderingen.

• 9%

Hetverlaagdetariefvan9%geldtvoorbijvoorbeeldetenenalcoholarmedranken,agrarische producten,geneesmiddelen,boeken,dagbladenentijdschriften,personenvervoer,kappersen schoonmaakwerkzaamhedenbinnenwoningen.

• 0%

Wanneerjeaanhetbuitenlandlevert,kanhetzijndatje0%btwbetaalt.Jegebruikthet0%-tarief alsjebijvoorbeeldgoederenlevertaanhetbuitenlandofopslaatineendouane-entrepot.Jebrengt dangeenbtwinrekening.Opdefactuurnoteerje0%btw.

Goederenwaarvoorhet0%-tariefgeldt:

• goederendiejelevertaanhetbuitenland

• goederendienognietzijningevoerd

• goederendiejelevertaanofineenbtw-entrepot

• deleveringvanschepenenvliegtuigen

• debevoorradingvanschepenenvliegtuigen

• visvangst

• accijnsgoederen.

Bijeengrootaantalvandezegoederenleveringenvallenookdedienstendiedaarbijhorenonderhet 0%-tarief.

AlsjealsondernemermeedoetaandeKOR(Kleineondernemersregeling)...

• berekenjegeenbtwaanklanten

• doejegeenbtw-aangiftemeer(metuitzonderingvaneenaantalgevallen)

• kunjedebtwoverzakelijkekosteneninvesteringennietaftrekken.

MeedoenaandeKORbetekentminderadministratieveverplichtingenvoordebtw.

Vrijstellingvanbtw

Sommigebranchesenproductenzijnvrijgesteldvanbtw.Bijvoorbeeld:

• financiëledienstenenverzekeringen

• leveringroerendebedrijfsmiddelen

• onroerendezaken(bijvoorbeeldfabriekenenbedrijfspanden)

• postdiensten

• uitvaartondernemers

• verrichtingenvantandartsenenartsen

• dienstverleningvanbanken(dezeisgedeeltelijkvrijgesteldvanbtw)

• vergoedingenaanschrijvers(royalty’sboeken)

• kinderopvang.

Belastingdienst.

Btw-aangifte

VoordebepalingvanhettebetalenbedragaandeBelastingdienstgeldtdefactuurdatumennietde datumvanbetaling.Ophetmomentdatjeeenfactuurvanjeleverancierontvangt,boekjedetevorderen btw.Meestaldoejeperkwartaalaangifte.

Alsdeverschuldigdebtwminderisdan € 1.883,-perjaar,magje perjaaraangiftedoen.Wiljepermaandbetalen,bijvoorbeeld omdatjeveelbtwmoetbetalen,dankunjedataanvragenbijde Belastingdienst.Jouwbtw-aangiftemoetbinneneenmaandna afloopvanhettijdvakbijdeBelastingdienstbinnenzijnen betaald.DeaangiftekunjeviadewebsitevandeBelastingdienst doen,maarvaakookviajeeigenfinanciëlesoftware.Letop:als jeregelmatigtelaatbent,kandebelastinginspecteureisendat jealsnogelkemaandaangiftedoet.

Aftrekvanvoorbelasting

CONCEPT KOPIJVERSIE

Omzetbelasting.

Deondernemerdiezijngoedlevertofdienstverricht,moetomzijnprestatietekunnenverrichtenvaak zelfgoederenofdiensteninkopendiemetbtwzijnbelast.Defietsenmakerdieaandeklanteenfiets verkoopt,heeftdezevoorafingekochtbijdegroothandelaar.Hijheeftaandegroothandelbtwbetaald. Denotarisdievoorzijncliëntwerkzaamhedenverricht,huurtkantoorruimtediemetbtwisbelast.

DeWetopdeomzetbelasting1968kenthetbegripaftrekvanvoorbelasting.Watermeewordtbedoeld isdatdeondernemerdeomzetbelastingdieaanheminrekeningwordtgebrachtbijdoorhemafgenomen leveringenofdienstenmagverrekenenmetdedoorhemvanzijnafnemersontvangenomzetbelasting.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Hetbedragaanomzetbelastingdatdeondernemeraanheteindevanhettijdvakmoetafdragen,is daaromeensaldobedrag.Gezegdwordtwel:deondernemerdraagthetverschiltussendeverkoopeninkoop-btwafaandeBelastingdienst.

Kleineondernemersregeling(KOR)

Dekleineondernemersregeling,ofteweldeKOR,iseenregelingwaarbijondernemersmeteengeringe omzetgeheelofgedeeltelijkvrijgesteldkunnenzijnvanhetafdragenvandeontvangenbtw.

Voorwaarden:

• Hetgaatomeen(groepvan)natuurlijkepersonen.(Eenbvofnvkandusnooitgebruikmakenvan deKOR.)

• Ermoetminderdan € 1.883,-btwwordenafgedragen.

• DeondernemingisinNederlandgevestigd.

• Deondernemervoldoetaanzijnadministratieveverplichtingen.

BijhetinvullenvandekwartaalopgavebtwkunjeheelmakkelijkdeKOR-regelinginvullen.Tip:doedit altijdinhetlaatstekwartaal,omdatjedanpreciesweethoeveeljeaanbtwhebtafgedragenenjeook weetdatjenietbovende20.000euroomzetzit.

Ookeenkleineondernemermoetveelregelen.

Opdracht2 Omzetbelastingofniet?

Paulkooptschoolboekenvoorzijnopleidingmanagermobiliteitsbranche.Hijbetaaltaandekassa. Opdebonstaateenbtw-bedrag.

a. WelkpercentagebtwbetaaltPaulbovenopdeverkoopprijs?

Amiriszijnhuisaanhetopruimenenvindteenhoopboekendiehijkwijtwil.Hijverkoopteenserie geschiedenisboekenopMarktplaats.Dezewordenalsnelgekochtdooreenverzamelaar.

CONCEPT KOPIJVERSIE

b. MoetAmirbtwinrekeningbrengenbijdezekoper?

c. Watwordtbedoeldmeteenvrijgesteldeprestatie?

d. Noteereenvoorbeeldvaneenvrijgesteldeprestatie.

e. Zoekopinternetwathetbegripkasstelselinhoudt.

f. Voorwiegeldthetkasstelsel?

Opdracht3 Btwoverdiensten

a. Bekijkeenfactuurdiejeonlangszelfhebtontvangenvooreenproductofdienst.Staaterbtwopde factuur?Zoja,tegenwelktarief(%)?

Hannaheefteenprobleem.Inhaarmagazijnligtwater.Eenpaardozenmetvoorraadzijnnatgeworden. ZebeltloodgietersbedrijfVerpalenop.Hetwaterkomtvanhetdak,daariseenlekkage.Nadatde loodgieterhetprobleemheeftopgelost,ontvangtHannaeenfactuur.

Bekijkdefactuur.

Factuurloodgieter(fictief)

b. Welkebedragaanbtwontbreektopdefactuur?

c. Welkbtwtarief(%)hoortopdefactuur?

Nicoheefteenconflictmetzijnklantoverdebetalingvaneenfactuur.Samenkomenzeernietuit.Nico schakeltdaaromjuridischehulpin.Hijbelteenadvocaat.Deadvocaatweettebemiddelenenhet probleemwordtopgelost.NaeenweekontvangtNicoeenfactuur.Deadvocaatbreng3,5uurinrekening. Zijnuurtariefis135euro,exclusief21%btw.

d. HoeveelmoetBramtotaalbetalenaanhetadvocatenkantoor?

Opdracht4 Btw-aangifte

a. Leguitwatvoorbelastingbetekent.

Mariondoetbtw-aangiftevoorhaaronderneming.Alsondernemerontvangtzijbtwvanklantenen betaaltzijbtwaanleveranciers.Jaarlijksbetaaltzij € 3.500,-aanbtw. Zijwilgraagperjaarbtwaangiftedoen,elkkwartaalvindtzezo’ngedoe.

b. KanMarionjaarlijksbtw-aangiftedoen?Lichtjeantwoordtoe.

5.2Loonbelasting

Deinkomstenbelasting(IB)en loonbelasting (LB)hebbenopeenbijzonderemaniermetelkaarte maken:deloonbelastingisnamelijkeenvoorheffingopdeinkomstenbelasting.

Watdewerknemerinhetkalenderjaaraanloonheeftverdiend,moethijopnemeninzijnaangiftevoor deinkomstenbelasting.Hetbedragdatalaanloonbelastingisvoldaan,wordtmetdeaanslag inkomstenbelastingverrekend,omzodubbelebelastingtevoorkomen.

Bijhetbegriploondenkjeaaneenarbeidsovereenkomst.Hetloondatdewerknemerkrijgt,isbelast voordeloonbelasting.

Heffingvandeloonbelastingvindtplaatsopeenanderemanierdandeinkomstenbelasting. Inkomstenbelasting wordtdoordebelastingplichtigebetaaldnadathijzijnaangifteheeftingediend endeaanslagisvastgesteld.Loonbelastingwordtingehoudenophetloon.Dezeinhoudingwordt verrichtdoorzijnwerkgever(ofeenuitkeringsinstantie):deinhoudingsplichtige.Deontvangervanhet loonheefthiergeenomkijkennaar.

Alswerkgeverhoudjepremie volksverzekeringen inophetloon,viade loonheffing.Dezebetaalje aandeBelastingdienst.Volksverzekeringenzijnwettelijkverplichtesocialeverzekeringendieiemand verzekerentegendefinanciëlegevolgenvanouderdom,overlijden,bijzondereziektekostenofkinderen.

Devolksverzekeringenbestaanuit:

• AOW:Algemeneouderdomswet

• Anw:Algemenenabestaandenwet

• Wlz:Wetlangdurigezorg

• AKW:Algemenekinderbijslagwet.

Loon

Overhetbelastbaarloonwordtloonbelastinggeheven.Ditloonkanuiteenofmeerbronnenkomen: hetgaatomhetgezamenlijkebedragaanloon.Onder ‘loon’ bijdeloonbelastingvallenonderandere:

• hetgewoneloon

• vakantiegeld

• overwerkuren

• winstdelingen(zogenoemdetantièmes)

• dedertiendemaand

• looninnatura(geengeld,maargoederen)

• privégebruikvaneenterbeschikkinggesteldeauto: leaseautovandezaak

• fictiefloonvoordedirecteur-grootaandeelhouder

• uitkeringenopgrondvansocialeverzekeringswetten (bijvoorbeeldWWenZW).

Loondirecteur-grootaandeelhouder

Loonbelastingbetalen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Ondernemingendieindevormvaneenbeslotenvennootschapwordengevoerd,wordenvaakbestuurd dooreendirecteurdieeenvandeaandeelhoudersis.Dezedirecteurheefteen aanmerkelijkbelang in devennootschap.Hiervanissprakealsdedirecteureenaandelenbelangvantenminste5%vande aandelenbezit;hijfungeertdanalsdirecteur-grootaandeelhouder(dga).Overhetloonvandedga wordtnormaalloonbelastingingehouden.

Dedgakanindeverleidingkomenomvoorzichzelfeenlaagloonofhelemaalgeenloonteontvangen. Zokanhijhetinhoudenvanloonbelastingproberentevoorkomenofteverminderen.Om belastingontwijkingtegentegaanishetloonvandedgawettelijkvastgesteldoptenminste € 48.000,(peiljaar2022).Ongeachtopwelklagerbedraghijzijneigeninspanningenwaardeert,tochmoethij overtenminsteditminimumbedragaanloonloonbelastingbetalen.Alshijzichzelfeenhogerloon toekent,danmoethijoverdathogerebedragloonbelastingafrekenen.

Aftrekpostenofvrijevergoedingen

Voorwerkgeversiserdemogelijkheidvaneenbelastingvrijevergoedingvoorwerknemers.Bijvoorbeeld:

• werkkleding

• consumptiestijdenswerktijd

• cursussen

• vervoer-enreiskosten(vergoedingeigenvervoerniethogerdan0,19ctperkm.

Werknemerskrijgenvaakvoorhunwerkzaamhedeneenautoterbeschikking.Hetisdanmeestal toegestaandatdeautoookvoorprivégebruikvandewerknemerkandienen.Ditheefttotgevolgdat dewaardevanditprivégebruikbijhetloonmoetwordengeteld.Dezebijtellingwordthet autokostenforfaitgenoemd.

Dewetgeefteenregelingwaarmeedehoogtevandebijtellingmoetwordenbepaald.Hoeduurderde auto,hoehogerdebijtelling.Debijtellingbedraagtnormaalgesproken25%vandecataloguswaarde. Voorelektrischevoertuigengeldteenlagerebijtelling.

Autovoorzakelijkenprivégebruik.

Opdracht5 Loonheffing

a. Wathebbenloonbelastingeninkomstenbelastingmetelkaartemaken?

b. Opwelkemanierwordtloonbelastinggeheven?

Loonbelastingwordtbetaaldnabelastingaangifteenvaststellingvandeaanslag. Loonbelastingwordtingehoudenophetloon.

c. Noteerdrievoorbeeldenvansoortenloon.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht6 Directeur-grootaandeelhouder

a. Watbetekenthetalseendgaeenaanmerkelijkbelangindevennootschapheeft?

Bekijkhetfilmpje.

Veelgeld,geenbelasting:zowerktbelastingontwijking

CONCEPT KOPIJVERSIE

b. Vatindriezinnensamenwatbelastingontwijkinginhoudt.Noteerdeuitleg.

c. Sommigegrootverdienersofberoemdhedenontwijkendebelasting.Watvindjijhiervan?Lichtje antwoordtoe.

d. Zoekopinterneteenvoorbeeldvanbelastingontwijkingdooreenondernemer.Opwelkemanier heefthijofzijbelastingontweken?

e. WatheeftdeBelastingdienstbedachtombelastingontwijkingtegentegaan?

Opdracht7 Volksverzekeringen

a. Leguitwateenvolksverzekeringinhoudt.

b. Noteertweevoorbeeldenvaneenvolksverzekering.

5.3Inkomstenbelasting

Alseigenaarvaneeneenmanszaak,alspartnerineenvofofmaatschapenalsbeherendevennootvan eencvbetaaljeoverdebehaaldewinstinkomstenbelastingenpremiesvolksverzekeringen.Samen heetdatde inkomensheffing.Alsjedirecteurbentvaneenbvofnv,valtjouwsalarisookonderde inkomensheffing.

DeBelastingdienstonderscheidtdriesoortenbelastbareinkomens.Dezeinkomenszijnondergebracht indrieboxen:

• box1:belastbaarinkomenuitwerkenwoning Jouwwinst(ofsalarisbijeenbv-directeur)valtinbox1.

• box2:belastbaarinkomenuitaanmerkelijkbelang Belastbaarinkomenuitaanmerkelijkbelangkunjehebbenalsjeminimaal5%vandeaandelenvan bijvoorbeeldeenbvbezit.

• box3:belastbaarinkomenuitsparenenbeleggen.

InhetNederlandsebelastingsysteemzijnertweesoortentarieven: proportioneeltarief en progressief tarief.

Bijeenproportioneeltariefwordtaltijdmethetzelfdepercentagebelast.Bijeenprogressieftarief neemthetpercentagetoealshetinkomenhogerwordt.

Deinkomstenuitarbeidwordenprogressiefbelast. Ditbetekentdathoemeerinkomenjeverdient, hoemeerbelastinginprocentenjemoetbetalen.

DeBelastingdienstpastdittoedoorhetinkomen teverdeleninschijven.Elkeschijfheefteeneigen belastingpercentage.Ditsysteemnoemjehet schijventarief.Erzijntweeschijven.Overdeeerste schijfbetaalje37,07%enoverdetweedeschijf 49,50%belasting(gebaseerdop2022).Alsjein schijf2valt,betaaljeoverbeideschijvenbelasting.

BrievenBelastingdienst.

Heffinginkomstenbelasting

Hoewordtdeinkomstenbelastinggeheven?Deinkomstenbelastinggaatomhettotaleinkomen, bijvoorbeeldloon,pensioen,winstuitonderneming,rendementophetvermogen.Dittotaleinkomen ziejeindeaangiftediedebelastingplichtigedoet.Nadeaangiftekrijgjemeestaleenvoorlopigeaanslag. Somsmoetjebelastingbetaleneninsommigegevallenkrijgjebelastingterug.Deaangiftewordt gecontroleerddoordeBelastingdienst.DeBelastingdienstvergelijktdeaangiftemetdegegevensdie dedienstkrijgtvanbijvoorbeeldwerkgevers,uitkeringsinstantiesenbanken.OokkandeBelastingdienst informatiehalenuitregisters.Denkaanhetkentekenregister,waaruitvoordeBelastingdienstkan blijkendatiemandeendureautogekochtheeft.Latervolgteendefinitieveaanslag,waarbijeencorrectie wordttoegepastalsuitcontroleblijktdatdebelastingplichtigezijninkomennietjuistheeftaangegeven.

Eenaanslagmoetvooreenbepaaldedatumwordenbetaald.Opeenaanslagstaatdatduidelijk aangegeven.

Deheffingvandeinkomstenbelasting:

• aangifte

• voorlopigeaanslag

• controle

• definitieveaanslag.

Voorlopigeaanslagenwordenomtweeredenenopgelegd.IndeeersteplaatsontvangtdeBelastingdienst alvroegeendeelvanhetlatertotaalverschuldigdebedragaanbelasting.Indetweedeplaatsishet voordebelastingplichtigegunstigalshijzijnbelastingbetalingkanspreidenenhijnietnaafloopvan hetjaarmeteengroteaanslagwordtgeconfronteerd.

Ondernemersaftrek

Deondernemersaftrekiseenaftrekpostopdewinstvaneenonderneming.Eenbekendvoorbeeld hiervanisdezelfstandigenaftrek.

Zelfstandigenaftrek

Eenondernemerheefteenbehoorlijkaantalfiscalefaciliteiten.Wekunnendiehiernietallemaal behandelen.Webesprekenweldezogenoemde zelfstandigenaftrek,zoalsdieisopgenomenindeWet IB2001.Afhankelijkvandehoogtevandewinstmagdeondernemerzijngerealiseerdejaarwinstmet eenbedragaanzelfstandigenaftrekverminderen.Dejaarwinstkomtdanlageruit,watresulteertin eenlagerbedragaanbelastingdatmoetwordenvoldaan.

Ominaanmerkingtekomenvoordezelfstandigenaftrekmoetdeondernemeraantweevoorwaarden voldoen:

• Hijmoetvoldoenaanheturencriteriumvan1.225uurperjaar.(Datbetekentdathijminimaal1.225 uurperjaarwerkzaammoetzijninzijnonderneming.Hierondervallenallewerkzaamhedendie voordeondernemingvanbelangzijn,dusookadministratieendergelijke.)

• Hijmoetminimaal50%vanzijnarbeidstijdaandeondernemingbesteden.(Letop:dezeeisgeldt nietvoorstartendeondernemers.)

Andereinkomsten

CONCEPT KOPIJVERSIE

Ditzijnwerkzaamhedendiegeenondernemersactiviteitenzijnofarbeidalswerknemerindienst.Vereist isweldatookdezewerkzaamhedenzijnverrichtinheteconomischverkeerengerichtzijnophet behalenvanmaterieelvoordeel.Bijvoorbeeldkluswerkzaamhedenwaarjevoorbetaaldwordt.

Inkomstenuiteigenwoning

HetbezittenvaneenwoningkanvoordeIBoptweemaniereneenbelastbaarfeitopleveren. Allereerstdewoninginbox1.Inbox1wordtdebelastingplichtigebelastvoordeinkomstenuitdeeigen woning.Voorwaardeisdatditdewoningis,waarhijmeestalwoont,dehoofdwoning.

Hetbezitvaneenwoninginbox1levertinkomstenop.Iemanddieeeneigenwoningheeft,hoeftgeen huurtebetalen.DatvoordeelzietdeBelastingdienstals ‘inkomstenuitdeeigenwoning’,dusmoethet bijhetinkomeninbox1wordenopgeteld.Dezeinkomstenzijndenkbeeldig.Dehoogteervanwordt forfaitairbepaald,datwilzeggenviaeendoordewetvoorgeschrevenpercentage.

Meewerkendepartner

Voorondernemerswaarvandepartnerhelptindeonderneming,zijnerspecialeregelingen. De meewerkaftrek iseenverminderingvandebelastbarewinstdoordatdepartnermeewerktinde onderneming.Hetmoetdanwelgaanomeen fiscalepartner dieindeondernemingmeewerktzonder zelfondernemertezijn.

Omvandemeewerkaftrekgebruiktekunnen makenzijnereenaantalvoorwaarden:de belastingplichtigezelfisondernemer,hijvoldoet aanheturencriteriumvan1.225urenwerkzaam indeondernemingindatjaarendemeewerkende partnerwerktopjaarbasisminimaal525uurmee indeonderneming,ditisgemiddeld10uurper week.

Hoemeerurendepartnermeewerkt,hoehoger deaftrek.Ditkanoplopentoteenmaximumvan 4%vandebehaaldewinst.

Opdracht8 Belastingtarieven

Eigenwoningforfait.

CONCEPT KOPIJVERSIE

a. Welkeinkomstenvalleninhetalgemeenonderbox1?

b. Box1heefteenprogressiefbelastingtarief.Watwordthiermeebedoeld?

c. Watbetekenthetbegripurencriteriumvooreenondernemer?

Tomdiesamenmetzijnbroereenopslaginkledingheeftendezedistribueert,isondernemervoorde inkomstenbelasting.

Deomzetminusdekostenisdewinstuitonderneming.

d. Inwelkeboxisdewinstbelast?

Barbaraheefteenparttimebaan.Haarsalarisisinkomstenuitarbeidenwordtbelastinbox1.Barbara heeftsindseenaantalmaandeneeneigenbedrijfjedatauto-onderdelenbezorgt.Ditdoetzijsamen mettweeanderen.Zijishierongeveereendagperweekmeebezig.Zeiswelvanplanhaarbedrijfin detoekomstuittebreiden.

CONCEPT KOPIJVERSIE

e. IshetgelddatBarbaramethaarbedrijfverdientwinstuitonderneming?

f. Watwordtbedoeldmetdemeewerkaftrek?

Opdracht9 Aangifteenformulieren

Alsjeaangiftemoetdoenvoordeinkomstenbelasting,krijgjeeenbriefvandeBelastingdienst. Stappen:

• JelogtinopdewebsitevandeBelastingdienst.

• Opdesiteziejeeenlinknaarhetonlineaangifteformulier.

• Alsjedaaropklikt,kunjeinloggenmetjeDigiD.Dezemoetjeoptijdhebbenaangevraagd.

• Opdeaangiftestaansommigegegevensalvooringevuld.Bijvoorbeeldjesalaris,jepensioenofje bankrekeningen.DezeheeftdeBelastingdienstontvangenvanbedrijveneninstanties.

• Jebenterwelzelfverantwoordelijkvoordatdegegevensjuistzijn.Controleerdezedusaltijdgoed.

GanaardesitevandeBelastingdienst. Belastingdienst

Zoekopwelkegegevensjenogmeernodighebtvoordeaangifteinkomstenbelasting.Noteervijf voorbeelden.

Opdracht10 Voorlopigeaanslag

Voorlopigeaanslag.

a. WatishetvoordeelvaneenvoorlopigeaanslagvoordeBelastingdienst?

b. Watishetvoordeelvaneenvoorlopigeaanslagvoordebelastingplichtige?

Opdracht11 Zelfstandigenaftrek

CONCEPT KOPIJVERSIE

Alexheeftalvijfjaareeneigenonderneming,eenpakketservicedienst.Daarnaastwerkthijookin loondienstalschauffeurbijeenautomaterialenzaak,omdathijdatleukvindt.Alexwerkt1300uurin zijnbedrijf,inclusiefadministratie.Hijwerkt1100uurinloondienst.

HeeftAlexrechtopzelfstandigenaftrek?

Opdracht12

Inkomstenuiteigenwoning

a. Watisjuist?Deeigenwoningwordtbelastin... box1 box2

b. Watisjuist?Loonbelasting... iseenvoorheffingopdeinkomstenbelasting betekenthetzelfdealsinkomstenbelasting

5.4Belastingenauto’s

Alsondernemerkunjetemakenkrijgenmetdebelastingvanpersonenauto’senmotorvoertuigen (bpm). Belastingvanpersonenauto’senmotorrijwielen(bpm) iseenindirectebelastingdiemoet wordenbetaaldwanneereenpersonenauto,bestelautoofmotorrijwielinNederlandgeregistreerd wordt.OokmoetvoordenietinNederlandgeregistreerdepersonenauto’s,bestelauto’sen motorrijwielen,waarmeejeinNederlandopdewegrijdt,BPMwordenbetaald.Voorbestelauto’svan ondernemersgeldteenvrijstellingengehandicaptenkunnendeBPMophunbestelautoonder voorwaardenterugkrijgen.Koopjeeennieuwebestelauto?Dankunjemisschienvrijstellingkrijgen vanbpm.Jedoetdaneenberoepopdeondernemersregeling.

Debetalingvandebpmvooreenviaeenautobedrijfaangeschaftenieuwepersonenautoofmotorrijwiel wordtgeregelddoordeimporteur.Dedealerzetdebpmopdefactuuraandeklantensluisthetbedrag dooraandeimporteur,diedebelastingaandeBelastingdienstvoldoet.Vooreenaantalmotorrijtuigen metbijzonderedoeleninNederlandkunjedebpmterugkrijgen.Denkaanambulances,auto’svoor groepsvervoervanrolstoelgebruikersengeldtransportauto’s.

Motorrijtuigenbelasting

Motorrijtuigenbelasting(mrb) geldtvoorpersonenauto’s,bestelauto’s,vrachtauto’senautobussen. Alsjeeenpersonenauto,bestel-ofvrachtautoofautobushebtgekochtvoorjeonderneming,danlaat jehetmotorrijtuigopjouwnaamschrijven.

Vrachtwagens

Bijvrachtwagenshebjeverschillende(herkenbare)kenmerkendiedemrbbepalen.Ditzijnonder andere:

• welofgeenkoppelinrichting

• welofgeenluchtvering

• deeuromotor

• hetgewicht.

• hetaantalassen

CONCEPT KOPIJVERSIE

Belastingzwaremotorrijtuigen

Alsjeeenvrachtautohebt,moetjedaarmotorrijtuigenbelastingvoorbetalen.Jemoetbovendien belastingzwaremotorrijtuigen(bzm)betalenalsjemetjevrachtautogebruikmaaktvandesnelweg. Alsjedebzmhebtbetaald(ookwelbekendalsEurovignet),magjeookgebruikmakenvandesnelwegen inLuxemburg,DenemarkenenZweden.

InsommigeandereEuropeselandenmoetjehiervoor tolbetalen(bijvoorbeeldMautinDuitsland).

De belastingzwaremotorrijtuigen(bzm) isvoor vrachtauto’senvrachtautocombinatiesdie:

• alleenzijnbedoeldvoorhetvervoerenvangoederen

• eentoegestanemaximummassa(laadvermogen pluseigengewicht)hebbenvan12.000kiloofmeer.

Vervoerviadesnelweg.

Opdracht13 Belastingpersonenauto’senmotorrijwielen

a. Debpmiseenindirectebelasting.Leguitwaaromdatzois.

b. VoorsommigemotorrijtuigenmetbijzonderedoeleninNederlandkunjedebpmterugkrijgen. Noteertweevoorbeeldenhiervan.

Opdracht14 Motorrijtuigenbelasting

a. Voorwelkevoertuigengeldtmotorrijtuigenbelasting?

b. Geldtmotorrijtuigenbelastingvoorbestelbusjesdiepersonenvervoeren(vanAnaarBbrengen)? Lichtjeantwoordtoe.

c. Bijvrachtwagenshebjeverschillende(herkenbare)kenmerkendiedemrbbepalen.Noteererdrie.

d. Stel,eenbestelbusheefteenmassavan2.500kilo.Geldthierinditgevalmotorrijtuigenbelasting? Lichtjeantwoordtoe.Jemaginternetgebruiken.

e. Watiseenanderwoordvoorzwaremotorrijtuigenbelasting?

f. Welkebeweringisjuist?Zwaremotorrijtuigenbelastinggeldtvoor... eentoegestanemaximummassavan12.000kiloofmeer eentoegestanemaximummassavan12.000kilo

5.5Belastingheffing

DeBelastingdienstheeftverschillendebelastingsoorten.Dezekunjeonderverdelenin directe en indirectebelastingen.Voorbeeldenvandirectebelastingenzijndebelastingopjeinkomenenvermogen. Dezebelastingendraagjezelfafaandebelasting,zoalsdeinkomstenbelasting.Daarnaastzijner indirectebelastingen,dieiemandandersbetaaltaandeBelastingdienst.Debelastingisverwerktinde prijsvanproductenendiensten.Dezebelastingheetookwel kostprijsverhogendebelasting. Voorbeeldenzijnmotorrijtuigenbelastingen accijnzen opalcoholentabak.

Hetrijk,decentraleoverheid,isdeinstantiediedeomzetbelasting,deloonbelastingende inkomstenbelastingheft.DeBelastingdienstisdeoverheidsinstantiedienamensderijksoverheidde belastingint.Deprovincieincasseertdemotorrijtuigenbelasting:ditisdebelastingdiejemoetbetalen alsjeeenautohebt.Deinkomstenbelasting,loonbelastingenomzetbelastingzijndebelangrijkste belastingenalshetgaatomdeopbrengstenvoorNederland.

Deonroerendezaakbelasting (belastingoverjehuisengrond),toeristenbelastingenhondenbelasting moetaandegemeentenwordenbetaald.Toeristenbelastingiseenbelastingdiejemoetbetalenals jeineenanderestadopvakantiebentendaarlogeertineenhotelofopeencamping.

Waterschappenzijnoverheidsinstantiesdiedeveiligheidvanduinenendijkenbewakenenzorgenvoor eengoedekwaliteitvanonswater.Omdittekunnenbetalen,hefthetwaterschapbelastingvan huishoudenseneigenarenvanhuizenengrond.

Nieuwekleur,bronbestand:T:\AVafdeling\Projecten\Interneprojecten\Afgerondeprojecten\Sarphati\Logistiek\63169Bedrijfsmanagementenrecht indelogistiek\Beeld\Ruw\BronbestandenCarienenMartijn

Moetjemeerbetalenofkrijgjeminderbelastingterugdaneerderisberekend?Ofhebjenieteerder eenbelastingaanslagvoordatjaarontvangen?Dankrijgjeeennavorderingsaanslag.Dezenaheffing kunjekrijgenvooronderandereinkomstenbelastingenvennootschapsbelasting.

Vennootschapsbelasting

CONCEPT KOPIJVERSIE

Alsjeeigenaarbentvaneenbvofnv,danmoetjevoorjebedrijfaltijdaangifte vennootschapsbelasting doen.Ookstichtingenenverenigingenmoetensomsaangiftevennootschapsbelastingdoen.De vennootschapsbelastingiseenbelastingoverdewinst.DeBelastingdienstonderscheidtvoorbelasting overwinstlichamen(zoalsbedrijvenenorganisaties)ennatuurlijkepersonen(zoalseeneenmanszaak). Lichamen (meestaleennvofbv)moetenaangiftevennootschapsbelastingdoen. Natuurlijkepersonen betalenbelastingoverdewinstviadeinkomstenbelasting.Jemageenvoorlopigeaanslag inkomstenbelastingenvennootschapsbelastingdiejekrijgtinhetjaarwaaroverdebelastinggaat,in termijnen betalen.Ditmoetinmaandelijksegelijketermijnen.Hetbedragmoetuiterlijkop31december opderekeningvandeBelastingdienststaan.

Dividendbelasting

Alsjenvofbvwinstmaakt,dankandevennootschapeendeelvandewinstuitkerenaanaandeelhouders. Ditgebeurtmeestalindevormvandividend.Devennootschapdiehetdividenduitkeert,moetdan dividendbelasting betalenaandeBelastingdienst.Insommigegevallenkunjeinaanmerkingkomen voorgedeeltelijkevrijstellingofteruggaafvandedividendbelasting.

Deondernemingdiedividendbetaalt,doetaangiftevoordividendbelastingbinneneenmaandnadat dedividendberekendismetdeinkomstenbelasting(ofvennootschapsbelastingalsdeaandeelhouder diedividendontvangteennvofbvis).

Aanslag-enaangiftebelastingen

BijeenaanslagbelastingbepaaltdeBelastingdiensthoeveelbelastingdeburgermoetbetalen.De inkomstenbelastingendeerfbelastingzijn aanslagbelastingen.

Bijeenaangiftebelastingberekentdeburgerzelfhoeveelbelastinghijmoetbetalenenmaaktditbedrag overaandeoverheid.Deomzetbelasting(btw)endeoverdrachtsbelastingzijn aangiftebelastingen.

Bezwaarenberoep

HetkanvoorkomendatjehetnieteensbentmeteenaanslagvandeBelastingdienst.Indatgevalkun jebezwaarmaken.Bezwaarmakentegendeaanslaginkomstenbelastingmoetjedoenbinnenzes wekennadedatumvandebeschikking.Wordtjouwbezwaarafgewezen,dankunjeinberoepgaan bijderechtbank.Datkantotenmetzeswekennadeuitspraakopjebezwaar.Uitstelvanbetalingmoet jedannogwelapartaanvragen,alsjeinberoepgaat.

Informatieverplichting

DeBelastingdienstmoetjekunnencontroleren.Deaangifteisvaakhetstartpuntvande informatieverplichtingrichtingdeBelastingdienst.Meestalisditvoldoende.Somsisextrainformatie noodzakelijkomdebelastingdiejemoetbetalen,goedtekunnenvaststellen.Jebentverplichtde fiscaalrelevanteinformatieteverschaffen.Alsjegeeninformatieverschaft,dankandeBelastingdienst jeinkomenofvermogenschatten.Ookkanhetzijndatbepaaldeaftrekpostennietwordengeaccepteerd. DeBelastingdienstkanookeeninformatiebeschikkingverstrekken.Hierinstaatwelkeinformatieje volgensdeBelastingdienstmoetverstrekken.

Administratieverplichting

Alsondernemerbentjewettelijkverplichteen goedeadministratieoptezettenenbijtehouden. Eengoedeadministratieisookvanbelangvoorje belastingzaken.Jevultjebelastingaangifteninop basisvanjeadministratie.DeBelastingdienstmoet deaangiftengoedensnelkunnencontroleren.

CONCEPT KOPIJVERSIE

EenkantoorvandeBelastingdienst.

Opdracht15 Directeofindirectebelasting

CONCEPT KOPIJVERSIE

Anneiszelfstandiglease-adviseur.Zijmoetvóór1meieenaangifteformulierinvullen.Opdatformulier geeftzijaanhoeveelzijinhetafgelopenkalenderjaarheeftverdiend.Methaaraangiftebepaaltde Belastingdiensthoeveelbelastingzijmoetbetalen.DeBelastingdienststuurtAnneeenaanslagbiljet waaropexactstaatwelkbedragdatisenwatdebetalingstermijnis.

a. Isinditvoorbeeldsprakevaneendirecteofindirectebelasting?Lichtjeantwoordtoe.

b. Watiseenanderwoordvoorindirectebelastingen?

c. Noteertweevoorbeeldenvanindirectebelastingen.

Opdracht16 Wieintdebelasting?

a. Wieintdeloonbelasting? degemeente derijksoverheid

b. Deprovincieintde... omzetbelasting motorrijtuigenbelasting

c. Watisonroerendezaakbelasting?

d. Aanwiewordtdeonroerendezaakbelastingbetaald?

Opdracht17 Vennootschapsbelasting

a. Wanneermoetjevennootschapsbelastingbetalen? alsjeeigenaarbentvaneeneenmanszaak alsjeeigenaarbentvaneenbvofnv

b. Watishetverschiltusseneenlichaameneennatuurlijkpersoon?

Saarwilheefteeneigenbvenwilhaarvoorlopigeaanslagvennootschapsbelastinggraagintermijnen betalen.Zewilhetbedragoveranderhalfjaarspreiden.

c. MagSaarditdoen?

Opdracht18 Dividendbelasting

a. Legkortenduidelijkuitwatdividendinhoudt.

b. Wanneerdoeteenondernemingaangiftevoordedividendbelasting?

Opdracht19 Presentatieoverbelastingen

a. Vormeengroepjevandriestudenten.

b. Maaksameneenpresentatieovertweebelastingsoorten.

Kiesuit:

CONCEPT KOPIJVERSIE

• inkomstenbelasting

• loonbelasting

• motorrijtuigenbelasting

• dividendbelasting

• vennootschapsbelasting.

c. Vertelinjulliepresentatieiniedergeval:

• watdebelastingsoortinhoudt

• wiedebelastingmoetafdragenenaanwelkeorganisatie

• watderelatieofsamenhangismetanderebelastingen.

d. Geefjepresentatieaandehelegroep.

e. KiesvoorjepresentatieeenPowerpointofPrezi.Gebruikduidelijkeafbeeldingenenfoto’senkorte teksten.Gebruikbulletpoints.

Opdracht20 Informatieenadministratie

a. WatwordtbedoeldmeteeninformatieverplichtingvanuitdeBelastingdienst?

b. EenaangifteismeestalvoldoendeinformatievoordeBelastingdienst.SomswildeBelastingdienst meerinformatieovereenonderneminghebben.Inwelkegevalkandatvoorkomen?Bedenkeen voorbeeld.

Chantalheefteenkleineonderneming,eenfietskoeriersdienst.Zijgooitalhaarbonnetjesmetbtwen facturenineenschoenendoos.Elkkwartaalbekijktzehetgeheelenbrengtalleadministratienaarhaar boekhouder.Haarboekhoudermoppertnogaleens.HijzegtdatChantalslordigisenereendeugdelijke administratieopnamoethouden.

c. Watvindjijvandeopmerkingvandeboekhouder?Leguit.

d. WatkanChantalbeterdoen?Bedenktweetips.Noteerdeze.

e. Houdjijzelfeenadministratiebij?Zoja,leguithoejedatdoet.Noteerhetinstappen.

5.6Overheidssteunensubsidies

Erzijnverschillendesoortenoverheidssteunensubsidiesvoorondernemers.Erzijnbijvoorbeeld subsidieregelingendiehetvoorjoualsondernemergemakkelijkerkunnenmaken.Wezettende belangrijkstevoorjeopeenrij,onderverdeeldincategorieën.

• digitaliseringeninnovatie

• duurzaamvervoerenduurzaamheidalgemeen

• personeelenorganisatie

• internationaalondernemen.

InhetsubsidieoverzichtstaanookEuropesesubsidies (sommigestaaninhetEngels).EenEuropesesubsidie aanvragenisvaakmogelijkviaeenzogehetenCallfor proposal.DatwilzeggendatdeEuropeseUnieeen oproepdoetomvoorstellenintedienen.

Belangstellendenkunnendaneenactieplanindienen datovereenkomtmethetbeleidsterreinenvoldoetaan degesteldevoorwaarden.Meerinformatiehieroveris tevindenbijdeinstantiediededesbetreffende subsidieregelinguitvoert.

Eensteuntjeinderug.

CONCEPT KOPIJVERSIE

5.7Samenvatting

CONCEPT KOPIJVERSIE

Alsmanagerofondernemerkomjeopverschillendegebiedendefiscus(deBelastingdienst)tegen. Bijnaalleondernemersbetalenomzetbelasting(btw).Afhankelijkvanjeondernemersvormhebjeook temakenmetinkomstenbelastingofvennootschapsbelasting.

Alseigenaarvaneeneenmanszaakofbijvoorbeeldalspartnerineenvofbetaaljeoverdebehaalde winstinkomstenbelastingenpremiesvolksverzekeringen.Samenheetdatdeinkomensheffing.Alsje directeurbentvaneenbvofnv,valtjouwsalarisookonderdeinkomensheffing.

Deoverheidheftbelastingopdeverkoopvanartikelenofdiensten.Diebelastingheetbtw(belasting toegevoegdewaarde)ofomzetbelasting.Ditisdebelastingdiejealsondernemerbetaaltoverje gemaakteomzet.

Deinkomstenbelasting(IB)enloonbelasting(LB)hebbenopeenbijzonderemaniermetelkaarte maken:deloonbelastingisnamelijkeenvoorheffingopdeinkomstenbelasting.

Alsondernemerkunjeooktemakenkrijgenmetdebelastingvanpersonenauto’senmotorvoertuigen (bpm).Motorrijtuigenbelasting(mrb)geldtvoorpersonenauto’s,bestelauto’s,vrachtauto’sen autobussen.

DeBelastingdienstheeftverschillendebelastingsoorten.Dezekunjeonderverdelenindirecteen indirectebelastingen.Voorbeeldenvandirectebelastingenzijndebelastingopjeinkomenenvermogen. Daarnaastzijnerindirectebelastingen,zoalsmotorrijtuigenbelastingenaccijnzenopalcoholentabak.

Hetrijk,decentraleoverheid,isdeinstantiediedeomzetbelasting,deloonbelastingende inkomstenbelastingheft.DeBelastingdienstisdeoverheidsinstantiedienamensderijksoverheidde belastingint.Deprovincieincasseertdemotorrijtuigenbelasting:ditisdebelastingdiejemoetbetalen alsjeeenautohebt.Deinkomstenbelasting,loonbelastingenomzetbelastingzijndebelangrijkste belastingenalshetgaatomdeopbrengstenvoorNederland.

Totslotzijnerverschillendesoortenoverheidssteunensubsidiesvoorondernemers.

5.8Begrippen

Aanmerkelijkbelang

Alsdedirecteureenaandelenbelangvantenminste5%vandeaandelenbezit.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Directebelasting

Debelastingopjeinkomenenvermogen.

Dividend

Eendeelvandewinst,uitgekeerdaanaandeelhouders.

Indirectebelasting

Belastingdiedooroverhedenopeenindirectemanierwordtgeheven,bijvoorbeeldomzetbelasting.

Kleineondernemersregeling

Ondernemersmeteengeringeomzetwordengeheelofgedeeltelijkvrijgesteldvanhetafdragenvan deontvangenbtw.

Lichaam

Eenjuridischesamenwerkingsvormdierechtspersoonlijkheidheeft.

Motorrijtuigenbelasting

Motorrijtuigenbelasting(mrb)geldtvoorpersonenauto’s,bestelauto’s,vrachtauto’senautobussen.

Omzetbelasting(btw)

Deoverheidheftdezebelastingopdeverkoopvanartikelenofdiensten.

Onroerendezaakbelasting

Belastingoverjehuisofgrond.

Progressieftarief

Hetpercentagedatjeaanbelastingmoetbetalenwordthogeralshetsalarisstijgt.

Proportioneeltarief

Ditwordtaltijdmethetzelfdepercentagebelast.

Vennootschapsbelasting

Eenbelastingdiewordtgehevenoverdewinstvanondernemingen.

Voorbelasting

Debtwdiejebetaaltoveraankopendiejedoetvoorjebedrijf.

Volksverzekering

Eenwettelijkverplichtesocialeverzekeringtegendefinanciëlegevolgenvanbijvoorbeeldouderdom, overlijden,bijzondereziektekostenofkinderen.

Zelfstandigenaftrek

Afhankelijkvandehoogtevandewinstmagdeondernemerzijngerealiseerdejaarwinstmetditbedrag verminderen.

HOOFDSTUK6 GESPREKKENVOEREN

Eenbelangrijkdeelvanjouwwerkisgesprekkenvoeren.Gesprekkenmetmedewerkerszijnmeestal nietvrijblijvend.Zezijnbedoeldommedewerkersteinstrueren,tecoachen,temotiverenensomsook omzetebeoordelen.Omjewerkgoedtekunnendoen,moetjijwetenhoejeeengesprekingoede banenleidt.Netalsoveral,komenookopdewerkvloerallerleiconflictenvoor.Deleidinggevendemoet hiervanopdehoogtezijneninstaatzijnomconflictenoptelossen.Hetisdetaakvandeleidinggevende omervoortezorgendatiedereenopeenpositieve,openenprofessionelemaniersamenwerkt.

Leeropbrengsten

Aanheteindvandithoofdstuk:

• kunjeuitleggenhoefeedbackmotiverendwerkt

• kunjeverschillendetechniekenvoorfeedbacktoepassen

• kunjeverschillendegespreksvormenonderscheidenendezeeffectiefinzetten

• kunjehetverschiltussenbegeleidenencoachenuitleggenentoepassen

• kunjeconflictenanalyserenenconflictbenaderinginzettenmetbehulpvanhetThomas Kilmann-model

• kunjeuitleggenhoesamenwerkingenduidelijkecommunicatiebijdragenaanconflictpreventie; ookweetjewaaromethischenintegerhandelenhierbijessentieelis

CONCEPT KOPIJVERSIE

• kunjedewaardevankritischencreatiefdenkentoelichten,situatiesanalyseren,problemen herkennenenvernieuwingenenverbeteringeninitiërenvooreenprettigewerksfeer.

Opdracht1 Openingsopdrachtbijdithoofdstuk

CONCEPT KOPIJVERSIE

Bekijkhetfilmpje. Feedbackgeven.

Bijgesprekkentussencollega’sgaathetvaakoverhetwerkenoverhoeiemandfunctioneert.Daarbij isopdejuistemanierfeedbackgevenenontvangenheelbelangrijk.

a. Wathebjijeraanalsiemandjoufeedbackgeeft?

b. Iedereengeeftfeedbackaandemensenwaarmeehijsamenwerkt.Denkeensterugaaneenmoment waaropjijhetbelangrijkvondomeencollegafeedbacktegeven.Beantwoorddaarnadevolgende vragen.

• Waaromgafjijdiefeedback?

• Hoereageerdejouwcollega?

• Heeftjouwfeedbackdesituatieofdesamenwerkingverbeterd?

6.1Feedback

Ofjewelofgeenleidinggevendebent,jehebtindewinkelallerlei gesprekkenmetjecollega’s.Bijveelvandiegesprekkengeefje feedback ofontvangjefeedback.Feedbackisdeterugkoppelingover hetgedragofdeprestatiesvaniemand.Hetdoelhiervanisomdoor middelvanoverleghetgedragofdeprestatiesteverbeteren.

Feedbackisbelangrijk.

Belangvanfeedback

Feedbackisbelangrijkvoordeontwikkelingvandepersoondiedefeedbackontvangt.Daarnaastzorgt hetvooreenbeterbedrijfsresultaat.Medewerkersdielerenvandefeedbackdiezekrijgen,zullenhet indetoekomstbeterdoen.Jevindthetnatuurlijkleukomtehorenalsjeleidinggevendezegt: ‘Goed gedaan,gazodoor.’ Maarditbetekentnietdatjehetindetoekomstbeterzultdoen.Hetisbelangrijk datdefeedbackinformatiebevatwaardepersoonwataanheeftenwaardoorhijbeterwordt.

Goedbezig!

Thomaswerktaleentijdbijeenautomaterialenzaak.Hijvindtzijn baanheelleukendoethetvolgenszijnleidinggevendeookgoed.Hij hoortvaak:‘Goedbezig,Thomas’en‘Gazodoor!’Aandeverkoopcijfers kunjeookziendatThomasveelverkoopt.TochheeftThomasbehoefte aanechtefeedback.Hijzougraagwillenwetenwathijnogkan verbeteren.

Dankje.Watkaniknog verbeteren?

Motivatieenfeedback

Motivatie isdatwateenpersoonstimuleertomietstedoen.Iemanddiegemotiveerdisomvandaag tienbijverkopentedoen,zaldaarsnellermeeaandeslaggaandaniemanddienietgemotiveerdis. Goedefeedbackgeeftmensenhetgevoeldatjezewaardeert.Datmaaktmensenbetrokkenen enthousiast.Ditverhoogtdemotivatieomdewerkzaamhedenuittevoeren.Naastfeedbackkunje ookcomplimentengeven.Datdoejezo:

• Maakeerstcontact.Benoemwatjezietenwathetmetjoudeed.

• Doeditvanuitjezelf,metdeik-boodschap.

• Kijkofjouwboodschapbegrepenwordt.

• Weesoprecht,mensenmerkenhetalsjeeencomplimentnietechtmeent.

Hettegengesteldevanmotivatieis demotivatie.Jemerktdatmensen gedemotiveerdzijnalszezichnegatief uitlatenoverhunafdelingofhunfunctie. Ookkunjeaandehoudingvaneen medewerkervaakwelzienofhij gemotiveerdofgedemotiveerdis.Een tekenvandemotivatiekanbijvoorbeeld zijndateenmedewerkergeeninteresse toontinhetwerkofzichvaakziekmeldt.

Zorgvuldigefeedbackkanmedewerkers motiveren.Doorfeedbacktegeven, kunnendemedewerkerszich ontwikkelen.Zehalenmotivatieuitiets watzegoeddoen,maarookuitde uitdagingomietseenseenkeerheel andersofnogbetertedoen.

Kenmerkenvanfeedback

CONCEPT KOPIJVERSIE

Juisteengerichtefeedbackmoetaaneenaantalkenmerkenvoldoen:

• Denkereerstevenzelfoverna.Watwiljeprecieszeggen,waaromwiljedatzeggenenhoegajehet zeggen?

• Feedbackgaatalleenoverdezaakdienuspeeltenwaarnuhetgesprekovergaat.Alseenmedewerker eenverkoopgesprekheeftgevoerd,dangeefjefeedbackoverdatgesprek.Jegaatergeenandere zakenbijhalen.

• Geeffeedbackopietswatiemandkanveranderen.Dusnietopiemandskarakter,maarophet gedrag.

• Hetbesteisomfeedbacktegevenvlaknadaterietsisgebeurd.Danligthetnogversinhetgeheugen.

• Zorgdatdefeedbackconcreetisenvermijdwoordenals ‘altijd’ en ‘nooit’

• Spreeknietnamensanderen.

• Geefdegenediedefeedbackontvangtdetijdomtereageren.

• Zijnerpuntenwaareenoplossingvoorgezochtmoetworden,zoekdiedansamen.

Stockfotohttps://www.shutterstock.com/nl/image-photo/sales-consultant-car-parts-accessories-store-2455409151 Zorgvuldigefeedbackzorgtvoorgemotiveerdemedewerkers.

Nietzo,maarzo

CONCEPT KOPIJVERSIE

Dusnietzo:

‘Ikhebdelaatstetijdgekekenhoejeverkoopgesprekkenvoertmetklanten.Zevindenjeverhaalniet interessantenzesnappenhetookniet.Daaromverkoopjezoweinig.Jezulthetindetoekomstecht andersmoetenaanpakken.’

Maarzo:

‘Ikhebnetgekekenhoejehetverkoopgesprekvoerdemetdeklant.Deklantkeekeenaantalkeren wegenfronstedaarbij.Hijheeftooknogeenkeeropzijntelefoongekeken.Probeerdevolgendekeer deaandachtvasttehoudendoorhetproducttedemonstreren.’

Feedbackisgevenenontvangen

Feedbackisalleeneffectiefalsjehetgoedgeeft.Geefjefeedbackopeenverkeerdemanierofopeen verkeerdmoment,danwerkthetniet.

Kiesdaaromzorgvuldigjemomentvanfeedbackgeven.Wanneerhetbijvoorbeeldergdrukis,kanje boodschapverkeerdoverkomen.Ofwanneerjefeedbackgeeftopietsdattweewekengeledenis gebeurd,kandemedewerkerzichdesituatiemisschiennietgoedmeerherinneren.

Medewerkerskunnenzichbedreigdvoelendoordefeedback.Feedbackontvangenissomslastig:je kunttehorenkrijgendatjeietsnietgoedhebtgedaan.Sommigenmensenschietenindeverdediging enzoekennaareenexcuuswaaromzeerzolangoverhebbengedaanofwaaromhetnietgoedis gegaan.Zorgerdaaromvoordatdeboodschapvoldoetaandekenmerkenvoorjuiste,gerichtefeedback.

Klachtengesprek

Dusnietzo:

VorigeweekheeftSamiraeenheelonprettigklachtengesprekgehadmeteenklant.Zijvonddeklant onbeschoftenonredelijk.Samiraverloorhaargeduldenreageerdedaardoorheelboos.Haar leidinggevendeSharonhadhetgezien,maarnampaseenweeklaterdetijdomhetmetSamirate bespreken.Samirakanzichnunietmeergoedherinnerenwaterpreciesmetdezeklantaandehand was.Zeweetnietmeerwathaarzoboosmaakteenwatzegezegdheeft.

Maarzo:

Samiraheeftzojuisteenklachtengesprekgevoerdmeteenklant.Zijvonddeklantonbeschoften onredelijk.Samiraverloorhaargeduldenreageerdeboosopdeklant.HaarleidinggevendeSharon spreekthaardirectnahetgesprekaan.Samirastaatnogtetrillenvanemotiesenweetdathetniet goedisgegaan.SharonlaathaareventotrustkomenenzegtdatzedeboosheidvanSamiragoed begrijpt.Daarnalegtzeuitwaterverkeerdginginhetgesprek.Samiravraagthoezebeterhadkunnen reagerenendaarheeftSharoneenpaargoedetipsvoor.Samiraisheelblijmetdezefeedbackenze bedanktSharon.Zekanhetmeteentoepassenineenvolgendklachtengesprek.

InhetvoorbeeldgaatSamiragoedommetdefeedback.Zijsteltzichervooropen.Datdoetzedoor actiefteluisterenendoorvragentestellen.Zebegrijptdefeedback,leertervanenkanermeeaande slag.

Somsishetgoedomfeedbacktevragen.Hetisheelgewoondatjebehoeftehebtaanterugkoppeling. Vragenomfeedbackbetekentdatjejezelfwiltontwikkelen.Ditdoejebijvoorbeeldalsjetwijfeltover ofjehetwelgoedgenoegdoet.Omfeedbackvragengeeftjedekansomjezelfverderteontwikkelen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht2 Motiveren

a. Kieshetjuisteantwoord.

Alsjeiemandmotiveert,zetjehemaanom iets / niets tedoen.

b. Alsjeeenmedewerkeropeengoedemanierfeedbackgeeft,kandatmotiverendwerken. Hoekomthetdatfeedbackgevenmotiverendkanwerken?

Opdracht3 Juisteengerichtefeedback

Noemtweepuntenwaarjerekeningmeemoethoudenomjuisteengerichtefeedbacktegeven.

Opdracht4 Goedoffout?

a. ‘Ikvindhetvervelenddatjijindewinkeleenbrildraagt.’ Isdezefeedbackjuistofonjuist?Legookuitwaaromjedatvindt.

b. ‘Ikvindhetvervelenddatjijaltijdtelaatbent.’

Isdezefeedbackgoedoffout?Legookuitwaaromjedatvindt.

Opdracht5 Complimenten

a. Alsjeiemandeencomplimentgeeft,letjeopdeopbouwvanhetgesprek. Zetdestappenvaneencomplimentmakenindejuistevolgorde.

Bekijkwelkeffecthetcomplimentheeftopdeander.

Benoemwatjezietenwathetmetjoudeed.

Maakcontactmetdepersoondiejewiltcomplimenteren.

b. Waaromishetbelangrijkdatjebijhetgevenvaneencomplimenteerstcontactmaaktmetdeander?

Opdracht6 Feedback

Indetheoriestondhetvolgendevoorbeeldvanhoejefeedbackopeenslechteenopeengoedemanier kuntgeven.

Benoemdriepuntenwaaropdegoedefeedbackverschiltvandeslechte.

Nietzo,maarzo

Dusnietzo:

‘Ikhebdelaatstetijdgekekenhoejeverkoopgesprekkenvoertmetklanten.Zevindenjeverhaalniet interessantenzesnappenhetookniet.Daaromverkoopjezoweinig.Jezulthetindetoekomstecht andersmoetenaanpakken.’

Maarzo:

CONCEPT KOPIJVERSIE

‘Ikhebnetgekekenhoejehetverkoopgesprekvoerdemetdeklant.Deklantkeekeenaantalkeren wegenfronstedaarbij.Hijheeftooknogeenkeeropzijntelefoongekeken.Probeerdevolgendekeer deaandachtvasttehoudendoorhetproducttedemonstreren.’

6.2Gesprekstechnieken

Omeengesprekprettigtelatenverlopen,kunjeverschillendegesprekstechniekengebruiken.Bij gesprekkenwaarinhetomfeedbackgaat,zijndesandwichmethode,deLSD-techniekende STARR-methodeheelbruikbaar.

Desandwichmethode

Eenmethodeomfeedbacktegevenisde sandwichmethode.Jebegintmetvertellenwatergoedging. Bijvoorbeeld: ‘Jehebtjedeafgelopenwekengoedingezet.Heelfijn!’ Daarnaverteljewaterbeterkan ofwathetontwikkelpuntis.Bijvoorbeeld:‘Misschienkunjedeverkoopcijfersnogwelwatlatenstijgen, doorjeookietsmeeropdebijverkooptefocussen.Dankunjeernogmeeruithalen.Alsjeditlastig vindt,kunnenwemisschieneentrainingvoorjezoeken.’ Jesluitdefeedbackafmetietspositiefs.

Bijvoorbeeld: ‘Almetalbenikheeltevredenoverjebetrokkenheidbijhetbedrijf.’

Desandwichfeedbackwerktgoedomdathetminderbedreigendis.Medewerkersdieonzekerzijn, vindenhetmakkelijkeromeennegatieveboodschapteaccepterenalsdietussentweepositieve boodschappeninzit.Dekansdatereenverbeteringplaatsvindt,ishierdoorookgroter.

Nieuwekleur, https://stock.edu-actief.nl/mediafiler/start/mediabank?fc=browse&queryid=48f3eee9582d556e9a85929f613fa7d4&order=rank&column=7&listview=overview&view=preview&fileid=3&fuid=dir31%2Fsandwichfeedback_N3_0317.png

DeLSD-techniek

Bijhetgevenenontvangenvanfeedbackkunjeookgebruikmakenvande LSD-techniek LSDstaatvoorluisteren,samenvattenendoorvragen.

https://stock.edu-actief.nl/mediafiler/start/mediabank?fc=browse&queryid=1f61cdf12041e9f48d6fb0a95c69665e&order=rank&column=7&listview=overview&view=preview&fileid=16&fuid=dir32%2Flsd_N3_0317.png

Luisteren

Omeengesprekgoedtevoeren,moetjeactiefluisteren.Datbetekentdatjejebestdoetomechtte begrijpenwatdeanderzegt.Jeconcentreertjeopdeanderenlaatjenietafleidendooranderedingen. Ookprobeerjenietalvasttebedenkenwatjijwiltzeggen,jelaatdeanderuitpraten.Endenkrustigna voordatjeantwoordgeeft.

Samenvatten

Alsjegoedluistert,kunjeooksamenvatten.Samenvatteniskortenbondiginjeeigenwoorden weergevenwatdeanderheeftgezegd.Eengoedesamenvattinggeeftdeanderhetgevoeldathijis begrepen.Eensamenvattingmaggeennieuweinformatiebevattenenisaltijdkort,krachtigencompleet. Jeeindigtaltijdmetdevraagofdesamenvattingklopt.Zogeefjedeandereenkansomjeaantevullen oftecorrigeren.

Klachtengesprek

SharonheeftnetaanSamirauitgelegdhoeSamirahaarboosheidkanbedwingentijdenseen klachtengesprek.Samiraheefthiergoednaargeluisterd.Daarnavatzekortsamenwatzegehoord heeft: ‘Dusalsdeklantnogboosis,laatikeerstmerkendatikhetprobleembegrijp.Daarnamaakik excusesvoorhetongemakenvertelikdeklanthoeikhetprobleemgaaanpakken.Alsikdatechtniet weet,zegikdatikereencollegabijroepdiehiermeeroverweet.Kloptdat?’

Doorvragen

DoorvragenishetlaatsteonderdeelindeLSD-techniek.Doorteluisterenkunjeaanknopingspunten vindenomdoortevragen.Jekrijgtdanmeerinformatievanjecollega.Vraagdooralseenmedewerker zegtdathijhetmoeilijkvindtommetbozemensenomtegaan.Vraagdanbijvoorbeeldwathijvoelt alsiemandboosdoet.

DeSTARR-methode

Bijfeedbackgevenisookde STARR-methode eengoedhulpmiddel.BijSTARRgeefteenmedewerker zelfaanhoehetwerkprocesdeafgelopenperiodeisverlopen.Hierdoorkrijgjebeideninzichtinhet functionerenendeontwikkelingvandemedewerker.

CONCEPT KOPIJVERSIE

https://stock.edu-actief.nl/mediafiler/start/mediabank?fc=browse&queryid=44d3e3a06b69bbf68534e9915be6fb72&order=rank&column=7&listview=overview&view=preview&fileid=25&fuid=dir31%2Fsituatietaakresultaatactie_N3_0317.png

S=Situatie

Kieseenrecentesituatiewaarineenbepaaldetaakofbepaaldgedragcentraalstond.Watwashetvoor situatie?Zorgervoordatdedetailsendeachtergrondduidelijkzijn.

T=Taak

Watwerderopdatmomentvandemedewerkerverwacht?Waswaszijntaak?Watwarenzijn verantwoordelijkheidenbevoegdheid?

A=Actie

Welkeactiesheeftdemedewerkerondernomen?Bespreekhetconcretegedragendeuitgevoerde acties.

R=Resultaat

Bespreekhetresultaatvanhetgedragofdetaak.Wasdithetgewensteresultaat?

R=Reflectie

Bespreekwatdemedewerkerhiervangeleerdheeft.Watginggoed,watgaathijdevolgendekeer andersdoen?

STARR

BijhetklachtengesprekvanSamirameteenbozeklantwasSamirazelfookboosgeworden.Maarhet hoortbijhaartakenomklachtengesprekkentehoudenendeklantenopeengoedemaniertehelpen. ZebespreektmethaarleidinggevendeSharonhaareigenbozegedrag.Wantdathadduidelijkniethet gewensteresultaat.Debozeklantgingnogbozernaarhuis.MetbehulpvanconcretetipsvanSharon, zalSamiraerdevolgendekeervoorzorgenrustigteblijvenendeklanttehelpentotdezetevreden naarhuisgaat.

Lichaamstaal

CONCEPT KOPIJVERSIE

Alsjenaarjecollegaluistert,doejeditnietalleenmetjeoren.Jeluistertookmetjelichaam.Jelaat ziendatjegeïnteresseerdbentinwatdecollegatezeggenheeft.Daarbijkunjeopdevolgendepunten letten:

• Zorgvooreengelijkwaardigepositie.Gadusnietachterjebureauzitten,maargasamenaaneen anderetafelzitten.

• Zorgvooroogcontact.Datgaathetmakkelijkstealsjetegenoverelkaarzit.

• Weesrustig;neemdetijdomteluisterenenteantwoorden.Laatdeanderuitspreken,ganiet wegkijkenofmetjevingersoptafeltrommelen.

• Knikofhumzonuendan,omtelatenmerkendatjeluistert.

• Richtjelichaamnaardeandertoe.

• Ganietachteroverleunenenslajearmennietoverelkaar.Datgeeftdeanderdeindrukdatjeniet geïnteresseerdbentofdatjehetnietserieusneemt.

Opdracht7 Gesprekstechnieken

a. Welkebeweringenoverdesandwichmethodezijnjuist?Erzijnmeerderejuisteantwoorden. Desandwichmethodebeginteneindigtmetbenoemenwatgoedgaat.Defeedbackoppunten diemindergoedgaan,zitdaartussenin.

Desandwichmethodemaaktdekansophetonthoudenvandefeedbackkleiner.

Desandwichmethodemaaktdekansopeenopbouwendgesprekgroter.

Desandwichmethodemaakthetmakkelijkeromdepuntendiemindergoedgaantebespreken.

b. BijfeedbackgevenkunjedeLSD-techniekgebruiken. Waarstaatdezeafkortingvoor?

L=

S=

D=

c. BijfeedbackgevenkunjedeLSD-techniekgebruiken. Geefbijelkelettereenkorteuitleg.

d. Bijeengesprekisdoorvragendemanieromechtinformatietekrijgen. Leesdegesprekkenenbedenkhoejehieropkuntdoorvragen.

Eerstewerkweek

Vraag: ‘Hoewasjeeersteweek?’

Antwoord: ‘Oh,welleukhoor.’

Welkedoorvraagstelje?

e. Rodestoel

Vraag: ‘Ikzagdatjedeklantadviseerdeomeenrodestoeltekiezen.Waaromgafjedatadvies?’

Antwoord: ‘Mevrouwverteldedatzevanfellekleurenhoudt.Daaromlietikhaareenaantalstoelen zien,waaronderderode.’

CONCEPT KOPIJVERSIE

Welkedoorvraagstelje?

f. Nietfit

Uitspraak: ‘Ikvoelmevandaagnietzofit.’

Welkedoorvraagstelje?

g. Kassasysteem

Uitspraak: ‘Ikvindhetnoglastigommethetkassasysteemomtegaan.’

Welkedoorvraagstelje?

h. BijfeedbackgevenkunjeookdeSTARR-methodegebruiken. Waarstaatdezeafkortingvoor?

S=

T=

A=

R=

R=

CONCEPT

KOPIJVERSIE

Opdracht8 Lichaamstaal

a. Bekijkdefoto.

Straaltdezemedewerksteruitdatzeinteresseheeftinhetgesprek?Legjeantwoorduit.

b. Jezietvierstagiairstijdenseengesprekmethuncoach. Opwelkefotostaateenstagiairdiemetlichaamstaalaangeeftopentestaanvoorwatdecoach vertelt?Kieshetjuisteantwoord.

CONCEPT KOPIJVERSIE

foto1

foto2

foto3

foto4

CONCEPT KOPIJVERSIE

6.3Begeleidenencoachen

Begeleidenencoachenkunnenbeidetakenvaneenleidinggevendezijn.

Begeleiden

Bij begeleiden instrueerjeeenander.Jedraagtbepaaldekennisover.Stapvoorstapleerjeiemand bijvoorbeeldeennieuwetaakuittevoeren.Defeedbackdiejedaarbijgeeft,gaatheelconcreetover dietaak.

Jegaatbijvoorbeeldiemandinwerkenopjouwafdeling.Jekuntdaneengesprekhebbenoverhet volgende:

• Watwilofmoetdecollegaleren?

• Watverwachtjijvandecollegaenwatverwachthijvanjou?

• Watiszijnwerkervaring?

• Watweethijvanhetassortimentvandewinkel?

• Watweethijalvandebranche?

Afhankelijkvanhetleerdoel,kunjeeen programmavoorhemmaken.Zokanhijstapvoor stapdatgenelerenwathijwilofmoetleren. Controleerregelmatigofdecollegaopdegoede wegisdoorbijvoorbeeldnategaanofhijde instructiesbegrijptdiejijhemgeeft.

Plantussentijdsgesprekkeninomfeedbackte gevenopdewerkzaamhedenvandecollega.Zorg ervoordatjedemedewerkeroptijdlaatweten wanneerjeeengesprekwiltvoerenenzegerbij hoelanghetgesprekgaatduren. Noemtijdenshetgesprekzoweldepositieve puntenalsdepuntenwaarjecolleganogaankan werken.Geefzoconcreetmogelijkaanhoeje collegadezepuntenkanverbeteren. Alsdecollegagoedisingewerkt,zalhijverderzijnwerkzelfstandiguitvoeren.

Stockfotohttps://www.shutterstock.com/image-photo/instructor-trainees-working-on-car-engine-1608133825 Elkenieuwemedewerkermoetingewerktworden.

Tips

Aandachtspuntenvoorbegeleidingzijn:

• Zorgdatjeregelmatiggesprekkenhebtmetjecollega.

• Zorgvooreengoedesfeertijdensdezegesprekken.Zokaneropenwordengepraat.

• Zorgdatjevoldoendevragenstelt.Jekuntadviezengeven,maarvaakwerkthetbeteromjecollega testimulerenomzelfantwoordentebedenken.

• Maakgebruikvangesprekstechnieken,zoalsdeLSD-techniek.

• Bekijkofjeverbeterpuntenterugzietindepraktijk.Bespreekdatook.

Coachen

Coachen isiemandmotiverenomzelfverdertekomen.Datdoejedoorkritischevragentestellen,te helpenleerdoelenteformulerenenfeedbacktegevenoverhetproces. Coachenisvooralbedoeldommedewerkerszelftelateninzienwathunrolbinnendewinkelis.De medewerkerkrijgtdoordecoachinginzichthoehijbepaaldewerkzaamhedenoftakenbeterkan aanpakken.Jecoachtiemandineen coachingsgesprek.Bijeencoachingsgesprekisdegecoachte degenediehetinitiatiefheeft.Daarbijkunjedevolgendestappenvolgen.

TITELAANPASSENNAAR:'Stappenvaneencoachingsgesprek'https://stock.edu-actief.nl/mediafiler/start/mediabank?fc=browse&queryid=c0bd880f910d7f4a5f9cb45f4a74cd60&order=rank&column=7&listview=overview&view=preview&fileid=3&fuid=dir50%2Fid-3a54ffcf-61b1-4540-d437-a3f884f5cfea.png

1.Voorbereiding

Degecoachtebereidtdeinhoudvanhetgesprekvoor.Welkdoelheefthetgesprek?Welkevragenwil hijstellenenwelkezakenwilhijbespreken?Meestalgebruiktdecoacheencoachingsformulieromde inhoudvanhetgesprekopvastteleggen.Ganaoferbinnenjebedrijfeenformulierbeschikbaaris. Maakeranderszelfeen.Vervolgenssprekenjullieafwanneerenwaarhetgesprekplaatsvindt.Zorg vooreenveiligeruimteomhetgesprektevoeren,bijvoorbeeldeenkantoorwaargeenandere medewerkerszittendiekunnenmeeluisteren.

Voorbeeldvaneencoachingsformulier

2.Opening

Decoachheetdegecoachtewelkom.Tijdenshetgesprekiseenopensfeerbelangrijk:demedewerker moethetgevoelhebbendathijopenlijkoverzijnontwikkelingkanpraten.Verteldatdeinhoudvande coachingtussenjullieblijftennietwordtgedeeldmetanderecollega’s.

3.Bespreking

Hetgesprekgaatoverdepuntendiedegecoachteaandraagt.Decoachsteltdaarbijopenvragenzoals:

• Watwiljebereiken?Watzijnjedoelen?

• Inwelkefasevandeontwikkelingzitjenu?

• Ziejenogproblemenvoordetoekomst?

• Welkeondersteuninghebjenodig?

4.Afronding

Tijdenshetgesprekvuljehetcoachingsformulierin.Ditbespreekjevervolgensmetdemedewerker. Heeftdemedewerkernogaanvullingenopwatjijhebtingevuldophetformulier?Alsdemedewerker akkoordismetdeinhoudvanhetformulier,vraagjehemdittetekenenvoorgezien.

CONCEPT KOPIJVERSIE

5.Verslaglegging

Nadatdemedewerkerhetcoachingsformulierheeftgetekend,archiveerjeditinzijnpersoneelsdossier. Zokunjelaternogterugzoekenwatertijdenshetgesprekisbesproken.

Nadatdemedewerkerhetcoachingsformulierheeftgetekend,archiveerjeditinzijnpersoneelsdossier. Deontwikkelingvandemedewerkeroverdelangeretermijnwordtzovastgelegdenjekuntterugzoeken watertijdenseengesprekisbesproken.

Opdracht9 Begeleiden

Bijautodealerskomenveelverschillendetakenvoor.Noemdrietakenwaareennieuwemedewerker ofstagiairinhetbeginmeestalbegeleidingbijnodigheeft.

Opdracht10 Werkervaring

Erkomteennieuwewerkneemsteropjouwafdeling.Hetisdebedoelingdatjijhaarinhetbegingaat begeleiden.Dushebjeeersteenkortgesprekjeoverdetakendiedewerkneemstergaatuitvoeren.

Waaromvraagjedaarbijnaarhaarwerkervaring?

Opdracht11 Coachingsgesprekken

a. Watishetdoelvaneencoachingsgesprek?

b. Welkevijfstappenvolgjebijeencoachingsgesprek?

CONCEPT KOPIJVERSIE

c. Waarommaakjebijcoachingsgesprekkengebruikvaneencoachingsformulier?

6.4Omgaanmetconflicten

Inelkbedrijfkunnenconflictenontstaan.Een conflict iseenverschilvanmening.Alsmedewerkerszich daardoornegatiefgedragen,kanereengespannensfeeropdewerkvloerontstaan.

Conflictenkunnenookkansengeven.Jekuntdoorconflictenontdekkenhoemedewerkersechtdenken overbepaaldezakenendankunjedaaroverhetgesprekaangaan.

Oorzakenvanconflicten

Eenconflictkandevolgendeoorzakenhebben:

• verschilvanmening

• negatieveemoties

• verstoordecommunicatie

• polarisatie.

Verschilvanmening

Deeigenmeningvanmensenisvaakhetuitgangspuntvoorhungedrag.Verschillendaarinzijnvaak deoorzaakvanconflicten.Inconflictsituatieswordendefeitenvaakonbelangrijk.Mensenreageren dannietmeerrationeel,volgenshetverstand,maarvolgenshunpersoonlijkemening. Hoemeermensenvanelkaarverschillen,hoegroterdekansoponbegrip.Denkbijvoorbeeldaan cultureleverschillen.

Negatieveemoties

Negatieveemotiesleidenvaaktoteenconflict.

Bijconflictenhorenaltijdnegatieveemoties. Negatieveemotieszijnbijvoorbeeldjaloezie, boosheid,ongeduldenirritatie.Somszitiemand ietsallangerdwarsenkanéénincidentleidentot eenconflict.Doorconflictenwordennegatieve emotiesmeestalerger.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Slechtecommunicatie

Conflictenwordenvaakveroorzaaktdoorslechtecommunicatie.Mensenlatenbijvoorbeeldniettijdig wetenwathundwarszit.Pratenoverdeonderliggendeoorzaakvaneenconflictisvoorsommige mensenookmoeilijkomdatzenietwetenhoezehungevoelensonderwoordenkunnenbrengen.Hoe langereenconflictduurt,hoemoeilijkerhetoptelossenis.

Polarisatie

Polarisatie.

Invloedvanconflicten

Bijconflictennemenpersonenhuneigen standpuntin.Erwordensomsgroepjesgevormd enmenkomtrechttegenoverelkaartestaan.Dit heet polarisatie.Doorpolarisatiekunnen conflictensteedsernstigerwordenenzijnze moeilijkeroptelossen.

Conflictenkunnennegatieveinvloedhebbenophetfunctionerenvanmensen.Datbetekentookdat conflictennegatieveinvloedkunnenhebbenopdeorganisatie.

Bijvoorbeeld:

• Hetconflictisbelangrijkerdanhetvindenvaneenoplossing.Hetconflictstaatnietmeercentraal, maarhetgaateromwiedesterksteis,duswiegelijkkrijgt.

CONCEPT KOPIJVERSIE

• Hetconflictzorgtvoorziekteenstress.Ziekteverzuimkostdeorganisatieveelgeld,wantdezieken moetenwordendoorbetaald.

• Hetconflictzorgtervoordatderelatietussencollega’sslechterwordt,waardoordesamenwerking slechterwordt.

• Doorhetconflictmakendemedewerkersmeerfouten.Erwordtalleennogaanhetconflictgedacht endemedewerkerskunnenzichnietmeerconcentrerenophunwerk.

Behalvenegatieveinvloed,kaneenconflictookpositieveinvloedhebben.Danheefthetconflictnut. Datkanbijvoorbeeldindevolgendegevallen:

• Medewerkerszijnniettevredenmetdehuidigesituatie.Zeoverleggenveel.Omdeconflictsituatie optelossen,zullenerzakenmoetenveranderen.Hetgevolgisdaternieuweideeënontstaan.

• Alseenconflictisopgelost,zijnmedewerkersopgeluchtenweergemotiveerdomsamenaande slagtegaan.

• Alsheteenconflictismeteenexternepartij,kandathetwij-gevoelvandemedewerkersversterken.

Conflictmanagement

Hoelosjeeenconflicttussenmedewerkersop?Dathangtafvandesituatie.Erisnietééngoedemanier omeenconflictoptelossen.Jemoetdesituatiegoedkunnenoverzienomdeoorzaakvanhetconflict teachterhalen.Daarnaneemjedebeslissingendiegunstigzijnvoorallepartijen.Ditnoemje: conflictmanagement

Alsleidinggevendeprobeerjeeenconflictmeestaloptelossendoorsamentewerkenofte onderhandelen.

• Voergesprekkenmetdebetrokkenpartijen.Spreekzelfgeenoordeeluit,maarverzamelinformatie overhetprobleem.Probeererachtertekomenwatdeoorzaakis.

• Gadaarnametbeidepartijenaantafelzittenenvertelzejouwbevindingen.Benoemdebelangrijkste oorzakenvanhetconflict,laatbeidepartijenreagerenengeefaandathetconflictmoetworden opgelost.

• Zoekmetelkaarnaareenoplossingdoorhetstellenvanopenvragen: ‘Hoelossenweditnu gezamenlijkgoedop?’

• Maakmetelkaareenplanenmaakafsprakenoververvolggesprekken.

• Alshetplanisuitgevoerd,moetjehetevaluerenomtekijkenofdegekozenoplossinggewerktheeft.

Ergermaken

Bijeenconflictvertonenmensenvaakgedragdathetconflictergermaakt. Bijvoorbeeld:

• nietnaarelkaar(willen)luisteren

• deandermetwoordenaanvallen

• persoonlijkworden

• zondergoedeargumentenbijjeeigenstandpuntblijven.

Afremmen

Natuurlijkzijnerookmanierenomeenconflictafteremmen. Bijvoorbeeld:

• goednaareenanderluisteren

• stilzijnalsdeanderspreekt

• oogcontactmaken

• deanderuitlatenpraten

• nietalleenvanuitjezelfpraten

CONCEPT KOPIJVERSIE

• bijhetonderwerpblijven

• probereneenneutraalstandpuntintenemen.

ThomasKilmann

Eenbekendmodelvoorhetoplossenvanconflictenishet ThomasKilmann-model.Ditmodelkande leidinggevendehelpenomconflictenbetertehanteren.

InhetThomasKilmann-modelwordteenconflictgezienalseenspanningsveldtussenassertiviteit(de wensomdeeigendoelennatestreven)encoöperatie(dewensomhetgezamenlijkbelangnate streven).DitspanningsveldhebbenThomasenKilmannineenassenmodelgeplaatst.Ditassenmodel geeftvijfverschillendemanierenommettegenstrijdigebelangenomtegaan.

Hetuitgangspuntisdathoejeomgaatmetconflicten,samenhangtmetjepersoonlijkestijlvan leidinggeven.

nieuwekleurT:\AVafdeling\Projecten\Interneprojecten\Afgerondeprojecten\Sarphati\Commercie\64555Groothandelsmanagementdeel 2\Beeld\Ruw\Beeldbalie\Groothandeldeel2\bronbestanden,id-64615468-5754-49f8-d828-7cb0a93fcb11_thomas-kilmann-model ThomasKilmann-model.

Doordrukken/forceren

Linksbovenstaatdemeestassertievepersoon.Dezebekommertzichnietomsamenwerkingofhet welbevindenvanmenseninzijnomgeving.Zijnbelangishetbehalenvanzijndoelen.

Doordrukkenkanhetbestwerkenalserveeltijdsdrukisendeleidinggevendezekerweetdathijgelijk heeft.

Vermijden/ontlopen

Linksonderstaatdegenediegeendoelenrealiseertenookgeeninteresseheeftinderelatiemetde ander.Dezepersoonvermijdtconflictenenvindtdathijdaarnietsmeetemakenheeft.Ditheeftwel eenvoordeel:dezepersoonkandoorzijnafstandelijkehoudingeenobjectiefoordeeloverhetconflict geven.

Hetconflictvermijdenkanhetbestezijnalsdeanderduidelijkmachtigerisenheteigengelijkniets oplost.

Samenwerken/oplossen

Rechtsbovenbevindtzichdegenedieprobeertzowelderelatiesgoedtehoudenalsdedoelente realiseren.Hijzoektdebalanstussenzijneigenbelangenendievananderen.

Samenwerkenkanhetbestewerkenalsdeleidinggevendedeandernodigheeftenalsdebelangen vanbeidepartijenevenzwaarwegen.

Aanpassen/toegeven

Rechtsonderbevindtzichdepersoondiezichvooralomderelatiemetdeanderbekommertenzeer coöperatiefis.Hijwordtmeestalaardiggevondendoorzijnomgeving,kanzichgoedinleveninanderen enisdaaromookeengoedegesprekspartner.Maarzijndoelenrealiseerthijniet.

Toegevenkanalsstijleffectiefzijnalserkredietmoetwordenopgebouwdvoorlaterenalshetresultaat ereigenlijknietzoveeltoedoet.

Compromissluiten/onderhandelen

Middeninbevindtzichdeberekenendeonderhandelaar:detegenpartijkanenkelevanzijnpunten realiserenalsdaarmaartegenoverstaatdathijzelfookopeenaantalpuntenzijnzinkrijgt.

Eencompromisvoorstellenisvaakgoedalseentijdelijkeoplossingenwanneerdebelangenvanbeiden nietaltegrootzijn.

Conflictenvoorkomen

Hetisnatuurlijkbelangrijkomconflictenoptelossen,maarbeterishetomconflictentevoorkomen. Hetisbijvoorbeeldbelangrijkomdemedewerkersderuimtetegevenomhunproblemenofmeningen teuiten.Jemoethiervooropenstaanenmedewerkersmoetenjekunnenvertrouwen.

Daarnaastzuljealsleidinggevendebepaaldesignalenmoetenoppikken,bijvoorbeeldeenmedewerker diesteedsvakertelaatkomtofwanneererineensmindergrapjesonderlingwordengemaakt.Zieje datmedewerkerseennaderenderuziehebben,danmoetjehieropinspringenenhetgesprekaangaan. Geefinditgesprekaaniedereenderuimteendenknietvoordeander.Steldemedewerkersvoldoende vragenomachterdeoorzaaktekomen.Wanneerjevermoedtdatereenconflictspeelt,onderneem danzosnelmogelijkactie.Hoelangerjewacht,hoemeertijdhetconflictheeftomtegroeien.

Opdracht12 Positief!

Opwelkemanierenkaneenconflicteenpositieveuitwerkinghebben?

Opdracht13 Conflictafremmen

Leguithoejeeenconflictwaarbijderuziëndepartijennogalpersoonlijkworden,kuntafremmen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Opdracht14 Conflictenoplossen

Leesdesituatiesenbenoempersituatiedebestpassendemanieromhetconflictoptelossen.

Maniervanoplossen

Compromissluiten

Doordrukken

Samenwerken

Toegeven

Vermijden

6.5Samenwerken

CONCEPT KOPIJVERSIE

Situatie

Alsdeandermachtigerisofalsjeeigengelijk nietsoplost.

Alseentijdelijkeoplossingvoldoendehelpt endebelangenniettegrootzijn.

Alserveeltijdsdrukisenjezekerweetdatje gelijkhebt.

Alshetresultaatereigenlijknietveeltoedoet enjekredietwiltopbouwenvoorlater.

Alsjedeandernodighebtvoordeoplossing vanhetprobleemendebelangenevenzwaar wegen.

Alsmanagerhebjeopjewerkmetveelverschillendemensentemaken.Metaldiemensenwerkje samen.Jehelpteenklantbijdekeuzevoorhetjuisteproduct,jeoverlegtmeteencollegaoverdete bestellenartikelen,jeleerteenstagiairhoehetkassasysteemwerkt,jebelteenmedewerkerdienet eenkindjeheeftgekregen,enzovoort.Omsamentewerken,moetjesteedscommuniceren.

Goedcommuniceren

Alsjecommuniceert,wisseljeinformatieuit.Ditmoetjezoeffectiefenefficiëntmogelijkdoen,zodat deboodschaphelderoverkomt.Daarbijdenkjenaoverdemanierwaaropjedeboodschapwilt overbrengen.Jekuntbijvoorbeeldiemandpersoonlijkaansprekenofbellen,jekuntmailenofappen, jekuntmedewerkersuitnodigenvooreenbijeenkomst.Demanierwaaropjedeboodschapoverbrengt heeftinvloedophetresultaat.EenkortberichtjeviaWhatsAppkanandersoverkomendanalsjede collegabelt.

Werkdagruilen

Jewilteenwerkdagruilen,omdatjeeenbruilofthebt.JeverstuurteenberichtjemetWhatsAppnaar jecollega’s.Maarhetduurtlangvoordatjewatterugkrijgt.Sommigecollega’shebbenhetberichtje welgelezen,maarreagerenniet.Sommigecollega’szeggenevennatekijkenofzekunnen.Numoet jeafwachten.Alsjeeencollegahadgebeldmetdevraagomteruilen,hadjedirectantwoordgehad.

Afsprakenmaken

Doorsamenwerkingprobeerjemetandereneendoeltebereiken.Hierbijishetbelangrijkdatiedereen goedcommuniceertenzijnbijdragelevertaanhetdoelvandegroep.Omhetdoeltebereiken,maak jeafspraken.Ditdoejemetjeklanten,jecollega’senjeleveranciers.Zorgervoordatjealtijdjeafspraken nakomt.Komtertochwattussen,danmoetjeditaanallebetrokkenenlatenweten.Jekuntdannieuwe afsprakenmakenenoverleggenovereengoedeoplossing.

Afspraken

Retailerskunnenonderlingafsprakenmakenoverdeinrichtingvanhetwinkelgebied,over promotieactiesommeerklantennaarhetwinkelcentrumtetrekken,ofovergezamenlijkemaatregelen tegenwinkeldiefstal.

Ethischenintegerhandelen

Jebentinjecommunicatienaarjecollega’s,klantenenleveranciersaltijd ethischeninteger.Alsje ethischenintegerhandelt,danhandeljenaardenormenenwaardendiejehebt.Jehebtookrespect voordenormenenwaardenvandeander.Jegeeftgoedeneerlijkadvies.Alsjedeklantbijvoorbeeld belooftdeklachtoptelossen,dandoejedatook.

Tegenoverjecollega’sbenjeookethischeninteger.Jegeeftzefeedback,instrueertofbegeleidtze metaandachtenrespect.Alsjebijvoorbeeldmerktdateencollegaeenuitlegmindersnelbegrijptdan eenanderecollega,moetjeditrespecteren.

Creatiefdenken

Goedesamenwerkinggeeftdemedewerkerseenpositievehoudingtenopzichtevandeonderneming. Endatgeeftderuimteomcreatieftedenken. Creatiefdenken betekentdatjenadenktoverhoedingen andersofbeterkunnen.Jekuntbijvoorbeeldmetjecollega’sbrainstormenovereenleukenieuwe actievoordeklant.Ofjehebteenvoorstelomeenbepaaldeadministratievehandelingsnellerenbeter tedoen.Jelegtditvooraandegenediehiereindverantwoordelijkvooris.Ofjelegtjenieuweinzichten voortijdenseenwerkoverleg.Jehebtdaarnamelijkjecollega’senjeleidinggevendebijelkaar.Hiermee laatjeziendatjedenktaandetoekomstendatjejezelfwiltontwikkelen.

Creatiefdenkenisookbelangrijkbijpromotieenmarketing.Doorcreatieftedenkenkunjeopleuke enorigineleideeënkomen.

ThenameisBond,JamesBond

IneensupermarktinNederlandhadeenmedewerkerhetidee omvancolablikjeseenmozaïektemaken.Bijaankoopvancola konjekaartjesvoordenieuweJamesBond-filmwinnen.

Demedewerkerzettedefotovanhet ‘kunstwerk’ opinterneten dezewerdmassaalgedeeld.Eengoedepromotieactiedoor creatieftedenken.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Kritischdenkenenproblemenoplossen

Kritischdenkenishetvermogenomdoorlogischteredenerentotonderbouwdeoordelenenbeslissingen tekomen.Jekuntjemeningonderbouwendooreensituatieofeenprobleemeerstteanalyseren. Analyserenishetvindenengebruikenvaninformatiediebelangrijkis.Ditdoejeopjewerkeigenlijk doorlopend.Inhetverkoopgesprekanalyseerjewaarnaardeklantopzoekis.Hieroppasjedanje verkoopgesprekaan.Enalsjezietdateenschapbijnaleegis,laatjehetaanvullen.

Alsmanageranalyseerjeookhoehetgaatmethetbedrijfenhoedesamenwerkingopdewerkvloer verloopt.Doorjewerkomgevingteanalyserenkunjeproblementijdigherkennen.Hebjehiergoed zichtop,dankunjeonderbouwdebeslissingennemenomhetprobleemoptelossen.

Ziek

Opdracht15 Communiceren

Watdoejealsjeopmerktdateenmedewerkerzichwel heelvaakziekmeldt?Wachtjedanafofonderneemje actie?Jeonderneemtactie.

Jeonderzoektwatermetdiemedewerkeraandehand is.Komtditdooreenziekte,zijnerspanningenopde werkvloerofheeftdemedewerkerheelandere problemen?Jenodigtdemedewerkeruitvooreen gesprekachtergeslotendeuren.Tijdensdatgesprek probeerjedeoorzaakvandeziekmeldingente achterhalen.Datsteltjeinstaatomgoedebeslissingen tenemen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

a. Communicerendoejealsjemetiemandingesprekbent. Leguitopwelkemaniereeninformatiesysteemookeenvormvancommunicatieis. b. Hoekunjecreatiefdenkengebruikenalsjecollega’sbegeleidt?

Opdracht16 Eenprobleemoplossen

Problemenzijneromoptelossen. Zetdestappenvoorhetoplossenvaneenprobleemindelogischevolgorde.

Bedenkoplossingen.

Controleerofdeoplossinggoedwerkt.

Kiesdebesteoplossingenvoerdezeuit.

Onderzoekwaaromhetverkeerdgaat.

Onderzoekwaterverkeerdgaat.

Opdracht17 Ethischenintegerhandelen

CONCEPT KOPIJVERSIE

Ookalsjeindeshowroomwerkt,moetjeethischenintegerhandelen.

a. Wiehandelt niet ethischeninteger?Kieshetjuisteantwoord. Nadiahoudtdedeuropenvooreenoudemeneer. Naomiverspreidtroddelsoverhaarcollega. Timbelooftdeklantterugtebellen,endoetdatdiezelfdedagnog.

b. Legjeantwoordopdevorigevraaguit.

c. RonaldlegtineenwerkoverlegietsuitaanJoasenVanessa.Vanessageeftaandatzebegrijptwat zemoetdoen,maarJoaskijktnogergmoeilijk.Hijgeeftaandathijhetlastigvindtenvraagtof Ronaldhetnogeenkeerwiluitleggen.Ronaldlooptweg,omdathijvindtdatJoasnietzomoet zeuren.

HandeltRonaldethischeninteger?Motiveerjeantwoord.

6.6Samenvatting

CONCEPT KOPIJVERSIE

Bijelkgoedgesprekisfeedbackgevenenontvangenbelangrijk.Goedefeedbackkanmotiverend werken.Jekuntfeedbackminderbedreigendmakenmetbehulpvandesandwichmethode,LSD-techniek endeSTARR-methode.

Afhankelijkvanhetdoelkunjeverschillendegespreksvormengebruiken:directiefofnon-directief,tell andsell,tellandlistenenproblemsolving.

Jekuntmedewerkersbegeleidenofcoachen.Bijbegeleidenstaathetaanlerenvaneennieuwetaak centraal.Bijcoachenstaatdeontwikkelingvandemedewerkercentraal.Dezebespreekjetijdensde coachingsgesprekken.Eencoachingsgesprekiseenvoorbeeldvaneenvoortgangsgesprek.

Tussenmensenkunnenconflictenontstaan.Bijvoorbeelddoordatmensenverschillendemeningen hebbenofdoordatzevanuitnegatieveemotiesreageren.Eenverstoordecommunicatieofpolarisatie tussenmensenofgroepenkanookdeoorzaakvaneenconflictzijn.

Alsmanagermoetjeconflictenkunnenoplossen;ditheetconflictmanagement.HetThomas Kilmann-modelkanhelpenbijhethanterenvanproblemen.Hierinstaanvijfmanierenbeschreven, waaropjekuntomgaanmettegenstrijdigebelangen:doordrukken/forceren,samenwerken/oplossen, vermijden/ontlopen,compromissluiten/onderhandelen,aanpassen/toegeven.

Doorgoedsamentewerkenenheldertecommunicerenkunjeconflictenvoorkomen.Doorsamente werkenprobeerjesamenmetandereneendoeltebereiken.Daarbijmoetjewelaltijdethischeninteger handelen.

Eenprettigewerksfeergeeftdevrijheidomcreatieftedenken:nadenkenoververnieuwingen, veranderingenenverbeteringen.Alsretailspecialistof-manager,moetjeookkritischkunnendenken: situatiesanalyserenenzoproblementijdigherkennendoorgoedebeslissingentenemen.

6.7Begrippen

Begeleiden

Iemandofeengroepstapvoorstapinstruerenofeentaakaanleren.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Coachen

Eenvormvanpersoonlijkebegeleiding,waarbijdeontwikkelingvandemedewerkercentraalstaat.

Coachingsgesprek

Eengesprekwaarindeontwikkelingvaniemandwordtbesproken.

Conflict

Eenverschilvanmening,waardoorbotsingentussenmensenontstaan.

Conflictmanagement

Omgaanmetconflictenmetalsdoelconflictentevoorkomenofoptelossen.

Creatiefdenken

Eenonderzoekendeencreatievehoudinghebben,nadenkenoverhoedingennieuw,andersofbeter kunnen.

Directief

Gespreksvormwaarbijjehetgesprekzelfbepaaltenwaarvandeuitkomstalvaststaat:zakelijken gerichtopeenbepaaldresultaat.

Ethischenintegerhandelen

Handelennaarjeeigennormenenwaarden,metrespectvoordenormenenwaardenvaneenander.

Exitgesprek

Hetlaatsteformelegesprekmeteenwerknemerdiehetbedrijfomwelkeredendanookverlaat.

Feedback

Eenterugkoppelingoverhetgedragofdeprestatiesvaniemand.

Kritischdenken

Hetformulerenenonderbouwenvaneeneigenmeningdooreensituatieeerstgoedteanalyseren.

Loopbaangesprek

Gesprekwaarindeloopbaanvandemedewerkertotnutoeenindetoekomstcentraalstaat.

LSD-techniek

Eengesprekstechniekdiestaatvoorluisteren,samenvattenendoorvragen.

Motivatie

Datwateenpersoonstimuleertomietstedoen.

Non-directief

Eengespreksvormwaarbijjeeenopengesprekhebtwaarinallegesprekspartnersinformatieofmeningen metelkaardelen.

Polarisatie

Eenverschilvanmening,waarbijmensenofgroepenrechttegenoverelkaarkomentestaan.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Problem-solving

Gespreksvormwaarbijjesamenprobeertomeenprobleemoptelossendoorerovertediscussiëren.

Projectie

Eenvalkuilbijhetbeoordelenvananderenwaarbijjekenmerkendiejevanjezelfgoedvindt,ookgraag terugzietbijanderen.

Sandwichmethode

Eengesprekstechniekwaarbijjebeginteneindigtmetpositieveopmerkingen.Puntenvankritiek benoemjeinhetmiddenvanhetgesprek.

STARR-methode

Eengesprekstechniekwaarbijjeconcretesituatiesbespreekt.STARRstaatvoor:situatie,taak,actie, resultaat,reflectie.

Tellandlisten

Gesprekstechniekwaarbijéénpersoonverteltendeanderluistert,maarookderuimtekrijgtomte reageren.Bijheelgoedeargumentenkanditinvloedhebbenophetstandpuntvandeverteller.

Tellandsell

Gespreksvormwaarbijéénpersoonverteltendeanderluistert.Degenedieverteltprobeertdeander teovertuigen,maarzalheteigenstandpuntnietveranderen.

ThomasKilmann-model

Theoretischmodelwaarinvijfmanierenvanconflicthanteringbeschrevenzijn.

CONCEPT KOPIJVERSIE

HOOFDSTUK7

AANSTURENVANMEDEWERKERS

Eenleidinggevendeheeftveeltaken:hijmoetzijnteamaansturen,ervoorzorgendatprognosesgehaald wordenenproberendekwaliteitvandedienstverleningteverbeteren.Ditkunjenietallemaalinje eentjebereiken.Daarvoorhebjedemedewerkingvanjepersoneelnodig.Verderishetjouwtaakom beslissingentenemen,jemedewerkersteinstrueren,tecontrolerenentakentedelegeren.

Leeropbrengsten

Aanheteindvandithoofdstuk:

• kunjeleidinggevendetaken,zoalsopdragen,instrueren,coördineren,controlerenendelegeren effectiefuitvoeren,metaandachtvoorverantwoordelijkheidenbevoegdheden

• kunjeeenintroductieprogrammaopstellenenuitvoeren,bestaandeuiteenintroductiefase, inwerkfaseenevaluatiefase

• kunjeeenstappenplantoepassen(voorbereiding,oplossingenbedenken,beslissen,communiceren, uitvoeren)omcomplexeproblemeneffectiefaantepakken

• kunjedePDCA-cirkel(Plan,Do,Check,Act)toepassenomwerkzaamhedenteverbeterenen medewerkersofeigenvaardighedenteontwikkelen

• kunjeprojectmanagementtoepassenmetbehulpvanprojectfaseringwaarbijtijd,geld,kwaliteit enorganisatiewordenbewaakt

CONCEPT KOPIJVERSIE

• kunjevoorterugkerendeactiviteiten,zoalsevenementen,eendraaiboekopstellenengebruiken omprocessenefficiëntengestructureerdtelatenverlopen.

Opdracht1 Openingsopdrachtbijdithoofdstuk

CONCEPT KOPIJVERSIE

Bekijkhetfilmpje. Watdoetdemanager?

a. Eenmanagerofleidinggevendeheeftverschillendetaken. Noemdrievaardigheden,kennisofeigenschappendiejijbelangrijkvindtvooreenleidinggevende. Legookuitwaaromjedatbelangrijkvindt.

b. Jehebtopjewerk,stageofopleidingtemakenmetmanagersofteamleiders. Welkemanagerofteamleiderkomtvoorjouhetdichtstindebuurtvandeidealeleidinggevende? Watdoethijofzijdatjeheteengoedeleidinggevendevindt?

c. Benjijiemanddiemakkelijkaantesturenisdooreenleidinggevende?Waaromwelofniet?

7.1Watdoeteenleidinggevende

Leidinggevendensturenenbegeleidenmedewerkers.Zegeveninstructies,zorgenvooropleidingen begeleiding,encontrolerenenbeoordelenhunmedewerkers. Leidinggevendenproberenhetbesteuithunmedewerkerstehalen.Datisgeensimpeletaak.

Leidinggeven

Jemoetalsleidinggevendenietalleenoverflinkwatkennisenvaardighedenbeschikken,maarook overdejuistehouding.Jebentverantwoordelijkvoorhetstellenvandoelenenjemoetermetje medewerkersvoorzorgendatdiedoelenookdaadwerkelijkwordengehaald.

Omdoelentebereiken,moetdeleidinggevendehetvolgendekunnen:

• opdragen

• instrueren

• coördineren

• controleren

• delegeren.

Opdragen

Indeshowroommoetenveeltakenwordenuitgevoerd.Wanneerjeopdrachtengeeftaanjemedewerkers voorhetuitvoerenvanwerkzaamheden,noemjedit opdragen.Alseenmedewerkereentaakmoet uitvoerendiehijalvakerheeftgedaan,draagjeeentaakop:‘Merle,wiljijdeauto'safstoffen?’Jevertelt welkresultaateenmedewerkermoetbereiken.Demedewerkerbepaaltvervolgenszelfhoezijhet aanpakt.

Voorbeeld

SalesmanagerRobgeeftleidingaantienmedewerkers.Robzietaanheteindvandedagdathetmagazijn eenrommeltjeis.Hijroepteenvanzijnervarenmedewerkersbijzichendraagthemophetmagazijn opteruimenenschoontemaken.

Instrueren

Somsheefteenmedewerkeruitlegnodigovereenbepaaldetaak.Bijeeninstructielegjedanstapvoor stapuitwatiemandmoetdoenenhoehijdatmoetdoen.Ditnoemje instrueren.

Tip

Bedenkvantevorenhoejegaatinstruerenenwatjedoelis.Ganawatjenadeinstructievande medewerkerverwacht.Legookuitwaaromdetaakuitgevoerdmoetworden.

Letbijhetinstruerenopdevolgendepunten:

• Kiesvoordeinstructieeengoedmomenteneengoedeplekuit.

• Geefdeinstructieeerstinhoofdlijnenenwerkdandedetailsuit.

• Ganiettesneldoordeinstructieheen.

• Geefzonodigvoorbeeldentijdenshetinstruerenofdoeietsvoor.Ditzorgtervoordatdemedewerker meteenbegrijptwatjebedoelt.

• Laatdemedewerkerzelfookmeedoen.Opdiemanierzalhijdeinstructiebeterbegrijpen.

• Maakduidelijkwelkeknelpuntendemedewerkerbijhetuitvoerenvandetaakkanverwachten.

Voorbeeld

SalesmanagerRobgeeftleidingaantienmedewerkers.Robzietaanheteindvandedagdathetmagazijn eenrommeltjeis.Hijroepteenvanzijnmedewerkersbijzichengeefthemeenopdracht: ‘Wiljijhet magazijnopruimen?Dievelgenmoetentegendemuurwordenopgestapeldendevloermoetworden geveegd.Overeenuurmoetallesklaarzijn.Kunjezoaandeslagofhebjevragen?’

Stockfotohttps://www.shutterstock.com/nl/image-photo/happy-harmony-people-work-together-workplace-2453432547

Stap-voor-stapinstructie.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Alseentaaknieuwisvooreenmedewerker,danheefthij vaakmeerinstructienodig.Jekunteeninstructieook gevenalseenmedewerkerzijntaaknogmoeilijkvindtof eentaakeerderverkeerdheeftuitgevoerd.

Belangvaneengoedeinstructie

Eengoedeinstructiegevenisheelbelangrijk,omdevolgenderedenen:

• Hetzorgtvoorzelfvertrouwen.Tijdensdeinstructielegjeuitwatdemedewerkermoetwetenen kunnen.Dithoefthijdusnietzelfuittezoeken.Doordatjijhetaandemedewerkeruitlegt,voelthij zichzekerder.

• Hetzorgtvoorstructuur.Doordatjebijeeninstructiestapvoorstapuitleggeeft,zorgjevoorhouvast. Zokandemedewerkerstapvoorstaplerenwatzijnnieuwetaakis.

• Hetzorgtvoorzelfstandigheid.Naafloopvandeinstructiekandemedewerkerdetaakzelfstandig uitvoeren.

• Hetzorgtervoordatdetaakbeterwordtuitgevoerd.Alsjeeenmedewerkereengoedeinstructie geeft,kanhijdaarnadetaakopdejuistemanieruitvoeren.

Coördineren

Coördineren isverschillendetakenopelkaarafstemmen.Jemaakthetmogelijkdatdeverschillende afdelingenofteamsendeverschillendemedewerkersgoedmetelkaarkunnensamenwerken.

Coördinerendetakenzijnbijvoorbeeld:

• plannen

Meteenplanningbepaaljealsleidinggevendewiewanneerwelketaakuitvoert.Omtakenopelkaar aftekunnenstemmen,helpthetomdeverschillendetakenbinneneenorganisatieopteschrijven. Hierdoorkunnenmedewerkersvanelkaarlezenwatiederstaakis.

• overleghouden

Organiseerregelmatigeenteamoverlegofafdelingsoverleg,zodatdemedewerkershun werkzaamhedenopelkaarkunnenafstemmen.

• rondlopenopdewerkvloer

Dooraanwezigtezijnopdewerkvloerkrijgjealsleidinggevendemeewaterwelennietgoedgaat. Eventueleproblemenkunjezooptijdsignalerenenjekuntmeteeningrijpenalsdatnodigis.

• medewerkersmetelkaarincontactbrengen

Alshetvooreenbepaaldetaaknodigisdattweemedewerkers(misschienvoorheteerst)metelkaar gaansamenwerken,danhebjehierinalsleidinggevendeeencoördinerenderol.Jelegtdanhet eerstecontacttussendezetweemedewerkers.

Controleren

Deleidinggevendemoetdemedewerkersookcontroleren.Ditbetekentnietdatjecontinubijje medewerkersbentomtekijkenofzedetakenwelgoeduitvoeren.Maarjehoudtwelindegatenof medewerkersopdegoedewegzitten.Onderschatdecontrolerendetaakniet,uiteindelijkbenjijals leidinggevendeverantwoordelijk.Alserproblemenzijn,benjijdegenediemedewerkersmoet aanspreken.Medewerkersverwachtenookdatjeditdoet.

Stockfoto-

https://www.shutterstock.com/image-photo/manager-checks-diagnostics-results-on-tablet-1711144696

Alsleidinggevendecontroleerjeoftakengoed wordenuitgevoerd.

Doortecontroleren,weetjeofdemedewerkerde instructieheeftbegrepenenofjijdeinstructiegoed hebtgegeven.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Jekuntcontrolerenophetprocesofopheteindproduct.

• Alsjecontroleertophetprocesdankijkjeofallestappenbinneneentaakjuistwordenuitgevoerd enstuurjezonodigbij.Ditnoemjeookwel directtoezicht

• Bijcontroleopheteindproductkijkjealleennaarhetresultaat.Alsditnietgoedis,gajeonderzoeken hoeditkomt.Dezecontrolenoemjeookwel indirecttoezicht.

Ingesprekoverhetcontrolerenvanwerkzaamheden

CONCEPT KOPIJVERSIE

Ineengesprektijdensennahetcontrolerenvantaken,kunjealsleidinggevendedevolgendestappen zetten:

• Jebegintmetdevraagofdemedewerkerdingenmoeilijkvond.Daarkunjeoverpraten.

• Daarnabehandeljedepuntendiejezijnopgevallen.Jebenoemtdepuntendiegoedgingenen daarnabespreekjedeverbeterpunten.

• Jevraagtaandemedewerkerhoehijzichvoeltbijdezeopmerkingen.Watiszijnreactie?Dachthij erookzoover?

• Alserpuntenzijndieteverbeterenzijn,maakjeafspraken.Jebedenktsamenhoedemedewerker dezepuntenkanverbeterenenwanneerjehemhierweeropcontroleert.

• Alshetnodigis,kunje(delenvan)deinstructieherhalen.

Delegeren

Demedewerkerisinstaatomvolledigzelfstandigtakenuittevoerenendeverantwoordelijkheidvoor deuitvoeringtedragen.Jekuntdetakendanaanhemdelegeren. Delegeren wilzeggendatjeiemand echtverantwoordelijkmaaktvooreentaak.Jemoetdanwelduidelijkeafsprakenmakenoverhet gewensteresultaat.

Tussenhetgevenvaneentaakofinstructieenietsdelegerenziteengrootverschil.Alsjeietsdelegeert, dandelegeerjeookdeverantwoordelijkheidenbevoegdheid.Bijhetgevenvantakenblijftde verantwoordelijkheidaltijdbijdeleidinggevende.

Eenleidinggevendedietakendelegeert,moetookbevoegdhedenoverdragen.Hijmoetervoorzorgen datdemedewerkeroverdejuistemiddelenenmogelijkhedenbeschiktomdetaakuittevoerenen beslissingenmagnemenalsdatnodigis.

Valkuilenbijdelegeren

Letbijhetdelegerenvantakenopdevolgendevalkuilen:

• Je ‘ziterteveelbovenop’,waardoordemedewerkernietdekanskrijgtzelfinitiatieftenemen, oplossingentebedenkenenbepaaldetakenopzijneigenmanieraantepakken.Ditisnietgoed voordemotivatieenontwikkeling.Deoplossinghiervoorisdemedewerkermeerruimtetegeven. Steldanweldejuistevragenenblijfopdehoogte,zodatjeooksteunkuntbieden.

• Jelaatdemedewerkeraanzijnlotover,waardoorhijonzekerwordt,misschiendeverkeerde beslissingenneemtofheterhelemaalbijlaatzitten.Deteleurstellingisgrootalsachterafblijktdat detaaknietvolgensjouwinzichtenisuitgevoerd.Deoplossinghiervooriseenduidelijke voorbereiding,voortgangsbesprekingenendemedewerkermotiverenencontroleren.

• Jegeeftdemedewerkernietdebevoegdheidomdegedelegeerdetaakuittevoeren.Alsjeiemand debestellingenwiltlatendoen,danmoethijookbevoegdzijnomaankopenboveneenbepaald bedragtedoen.

• Somsdenkjedatietssnellergaatalsjehetzelf ‘even’ doetdanwanneerjedetaakdelegeertaan eenmedewerkerdiemisschienfoutenmaakt.Bedenkechterdateentaakdelegereninhetbegin meertijdkost,maardatheteeninvesteringisvoordetoekomst.Bovendiendraagthetbijaande motivatieenontwikkelingvandemedewerker.

Opdracht2 Opdrageneninstrueren

a. Deteamleidervraagt: ‘Merle,wiljijdeauto'safstoffen?’ Draagthijhiermeewerkop?Waaromwelofniet?

b. Hoekunjeopeenvriendelijkemaniereenopdrachtgeven?

c. Waaropmoetjelettenbijhetinstrueren?Geefdrieaandachtspunten.

d. Waaromgeefjeeeninstructieeerstophoofdlijnenendaarnaopdetails?Kiestweeredenen. Danzijndeknelpuntenmeteenduidelijk. Demedewerkerhoortdantweekeerwatergedaanmoetworden. Demedewerkerkanzichbeteropdedetailsconcentrerenalshijweetwathetvervolgis. Erismeertijdvoordemedewerkeromdetakennatedoenenzelfuittevoeren. Instructieskunnendanaanmeerderewerknemerstegelijkwordengegeven.

e. JordyzietdatMelissadedozenmetautovelgendiezeinhetmagazijnzet,verkeerdstapelt.Hijloopt naarMelissatoeenzegtdatzehetandersmoetdoen.Hijhelpthaarmeteenpaardozen.Jordygaat daarnaterugnaardeshowroom.

Waaromisditeengoedeinstructie?

f. Noemminimaaltweeredenenwaaromeengoedeinstructiebelangrijkis.

Opdracht3 Coördineren

a. Waaromiscoördinereneenbelangrijketaak?

b. Welkhulpmiddelkaneenleidinggevendeinzettenvoorhetcoördinerenvantaken?Kieshetjuiste antwoord. delegeren directtoezicht instructie planning

Opdracht4 Controleren

a. Controlerenbetekentonderanderedatjehetwerkvanjemedewerkercontroleert. Wathoudtcontrolerennogmeerin?

b. Vindjijcontrolereneenbelangrijketaakvaneenleidinggevende?Legjeantwoorduit.

c. Indeparagraafstaatdatmedewerkersookverwachtendateenleidinggevendecontroleerten medewerkersaanspreektopslechtuitgevoerdetaken.

Zoujezelfhetliefstaangesprokenwordennadirectofnaindirecttoezicht?

7.2Begeleidenvaneencollega

Jeleidinggevendekanjevragenomeennieuwecollegatebegeleiden.Datbetekentdatjejenieuwe collegabegeleidtinjebedrijfenhemuitlegtwatzijnwerkzaamhedenzijn.Jegeeftinstructiesenje zegtwathijgoeddoetenwatvolgensjoubeterkan.

Hetbegeleidenvaneennieuwecollegabestaatuitdriefasen:

CONCEPT KOPIJVERSIE

nieuwekleur:T:\AVafdeling\Projecten\Interneprojecten\Afgerondeprojecten\Sarphati\Retail\71676Managementenorganisatie,deelA\Beeld\Ruw, id-94d422f2-2a13-403f-ed65-1059b4c1e7ab

Introductiefase

Bijdeintroductievaneennieuwecollega,moetjedecollegaintroducerenindeorganisatie,jeafdeling ofteam.

Indeintroductiefasezijnerdriestappen:

• introductiegesprek

• kennismaking

• introductieprogramma.

Introductiegesprek

Deintroductiefasebegintmeteenintroductiegesprek.Jebespreektdevolgendepuntenmetdenieuwe collega:

• Jezegtietsoverdegangvanzakenindeshowroom.Jebespreektzakenalswerktijden,pauzes, werkkleding,ziekmelden,vakantiedagenaanvragen.

• Jelegtuithoedeintroductieperiodeeruitziet,watjevandenieuwecollegaverwachtenwatdie vanhetbedrijfmagverwachten.

• Jegeeftdegelegenheidomvragentestellen.

Voordenieuwecollegaheeftzo’nintroductiegesprekeenaantalvoordelen.Hijkrijgtinzichtinhet bedrijf,deregelsvanhetbedrijfendeorganisatie.Enhijleertmeteenzijnbegeleiderkennen.Jestelt hemopzijngemakdoordezeinformatiesamendoortenemen.

Kennismaking

Jelaatdenieuwecollegakennismakenmetdewinkelenmetzijncollega’s.Jijbenthierbijalsbegeleider heelbelangrijk.

Probeergenoegtijdvrijtemaken,zodatdenieuwecollegametvragenbijjouterechtkan.Eennieuwe medewerkermoetwennenaanzijnwerkomgevingeneengoedbeeldkrijgenvanzijntaken.Andersom moetendeanderemedewerkersookaanhemofhaarwennen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Tipsvooreengoedekennismaking

CONCEPT KOPIJVERSIE

• Maakdekomstvandenieuwemedewerker voorafbekend.Alsdemedewerkersopde hoogtezijnvandekomstvandenieuwe collega,zullenzeeerderinteressetonen. Kondigdekomstpersoonlijkaan.

• Hetisvoordenieuwemedewerkerprettigom opeeninformelemanierteworden verwelkomd.Ditkanbijvoorbeeld ’sochtends tijdensdekoffiepauze.

• Maakeenrondjedoorhetbedrijf.Stelde medewerkervooraandecollega’s.Zomaakt hijkennismetdeorganisatieenmetzijnnieuwe collega’s.Bovendiennodigtdituittotonderlingcontact.

• Laatdecollegapratenmetzijndirectecollega’s.Denaastecollega’skunnendenieuwecollegahet bestevertellenwatdefunctiepreciesinhoudt.Geefdenieuwemedewerkerookdegelegenheidom metanderentepratenzonderdatjijdaarbijbent.

Introductieprogramma

Deintroductieperiodeneemtdrietotachtwekeninbeslag,afhankelijkvandegroottevanhetbedrijf endeervaringvandenieuwemedewerker.Hetisgoedomopdeeerstewerkdagvandenieuwecollega een introductieprogramma klaartehebben.Jeneemtdaarindewerkzaamhedenendeleerdoelen voordeinwerkperiodeop.Jekuntdecollegaeventueeldemogelijkheidgevenomhetprogrammaaan tevullen.

Inhetintroductieprogrammakomendevolgendezakenaandeorde:

• Metwelkewerkzaamhedenbegintdecollega?

• Wanneerstarthijmetdeanderewerkzaamheden?

• Opwelkemaniermaaktdecollegakennismetcollega’seneventueelmetklanten?

Dewerkzaamhedendiealseerstemoetenwordenaangeleerd,zijndealgemenewerkzaamhedendie telkensterugkomen.Bijvoorbeeld:

• omgaanmetklanten

• werkenmethetCRM-systeem

• veiligwerken.

Tijdensdeintroductieperiodecontroleerjedewerkzaamhedenvandenieuwecollega.Alsblijktdathij bepaaldezakennietgoeddoet,kanhetzijndathijhetverkeerdbegrepenheeftofdatjijhetnietgoed hebtuitgelegd.Hetisheelbelangrijkomduidelijkeinstructiestegevenendewerkzaamhedenzonodig eenaantalkerenvoortedoen.

Maakregelmatigtijdvrijvooreenformeelofinformeelgesprekmetdenieuwecollega.Zokunjeop tijdbijsturen.

Inwerkfase

Indeinwerkfaseisdenieuwecollegazoverdathijwerkzaamhedenzelfstandigkanuitvoeren.Toch kanhetzijndatjijzijnbegeleiderblijft,bijvoorbeeldomdathijmeermoetwetenvandegangvanzaken indeshowroom.Ookindeinwerkfasegeefjeregelmatigfeedbackaandecollega;zoweloverzaken diehijgoeddoetalsoverzakendiebeterkunnen.

Evaluatiefase

Deintroductieperiodesluitjeafmeteenevaluatiegesprek.Indatgesprekkomendevolgende onderwerpenaandeorde:

• overzichtvandeintroductieperiode,methierinderolvandecollega,jouwrolalsbegeleiderende rolvaneventueleanderebetrokkenen

• feedbackoverdeverwachtingenenresultatenvandecollega

• ishetevaluatiegesprekookheteindevandeproeftijd,danbespreekjeofdenieuwecollegamag enwilblijvenofdathethierstopt.

Tijdensdeevaluatievandeintroductieperiodekunjeookvragenofhetintroductieprogrammaeventueel verbeterdkanworden.Voordenieuwecollegaishetbelangrijkhetgevoeltehebbendathijgeen ‘nieuweling’ meeris.

Nadeintroductiefase

Nadeintroductieperiodemoetdenieuwecolleganogsteedsveelleren.Omhemhierinteondersteunen hebjeregelmatigbegeleidingsgesprekken.Ineenbegeleidingsgesprekverteljedecollegaietsover zijngoedekwaliteitenengeefjehembijvoorbeeldeencomplimentvoorwathijgoeddoet.Jekuntook verbeterpuntenaandeordestellen,alsjemaaraangeeftwatdecollegakandoenomdiepuntente verbeteren.

Hetkanvoorkomendatjeeencollegadieallangerindewinkelwerkt,moetbegeleiden.Bijvoorbeeld omdathijeerderopeenandereafdelingwerkte.Zowelbijdenieuwecollega,alsbijdecollegadieal watlangerindienstis,kunjeoverdevolgendevrageningesprekgaan:

• Watwildecollegaleren?

• Watverwachtjijvandecollegaenwatverwachthijvanjou?

• Maakafsprakenoverhoeenhoevaakjecontactmetelkaarhebt.

• Watiszijnwerkervaringophetmomentdathijwatnieuwsgaatleren?

• Watweethijvanhetassortimentvandewinkel?Watweethijalvandebranche?

Aandachtspuntenvoorbegeleidingzijn:

• Zorgdatjemetregelmaatgesprekkenhebtmetjecollega’s.

• Zorgvooreengoedesfeertijdensdezegesprekken,maarookdaarbuiten.Zokaneropenworden gepraatenkunnenookpersoonlijkeonderwerpenbesprokenworden.

• Zorgdatjevoldoendevragenstelt.Jegeeftgeenadviezen,maarstimuleertjecollegaomzelf antwoordentebedenken.

• Maakgebruikvangesprekstechnieken,zoalsdeLSD-techniek.

• Bekijkofjeinzichtentijdensgesprekkenterugzietindepraktijk.Bespreekdatook.

Opdracht5 Nieuwecollega

CONCEPT KOPIJVERSIE

a. Uitwelkedriefasenbestaathetbegeleidingsprocesbijeennieuwecollega? 1.

2. 3.

CONCEPT KOPIJVERSIE

b. Omschrijfwaterindeinwerkfasevandebegeleidingvaneennieuwecollegagebeurt.

c. Inwelkefasebespreekjedepositieveennegatievepuntenvandecollega?Kieshetjuisteantwoord. introductiefase inwerkfase evaluatiefase

d. Waaromishetvolgensjoubelangrijkomeennieuwecollegaineenontspannensfeerteontvangen?

e. Deintroductieperiodesluitjeafmeteenevaluatiegesprek.Bedenktweevragendiejetijdensdit gesprekaanjenieuwecollegakuntstellen.

f. Hetisverstandigomtijdensdeintroductiefase,elkewerkdagtestartenmeteenkortoverlegmet denieuwecollega.Waaromisdatverstandig?

Opdracht6 Introductieprogramma

a. Beschrijfdrieonderwerpendiejealsbegeleideraandeordekuntstellentijdensheteerstegesprek meteennieuwemedewerker.

b. Waaromishetbelangrijkdatdecollega’sopdeafdelingkennismakenmeteennieuwecollegaop deeerstewerkdag?Kieshetjuisteantwoord. Collega’skunnenalvastwerkklaarleggenvoordenieuwewerknemer. Collega’swetendanwiehunnieuwecollegawordtmetwiezemogelijkgaansamenwerken. Iedereenkandaneendeelvandeintroductievoorzijnrekeningnemen. Erkandangezorgdwordenvoorvoldoendekopjesbijdekoffie.

c. Benoemminimaaldrievoordelenvaneenintroductieperiodevoordenieuwecollega.

7.3Beslissingennemen

Alsmanagerhebjede(gedeelde) verantwoordelijkheidvoordevoortgangvanje teamofafdeling.Jemoetdaarbijveelbeslissingen nemen,somsdeheledagdoor.Bijdiebeslissingen houdjerekeningmetverschillendebelangen,zoals klanttevredenheid,organisatiedoelen, medewerkers,tijdensnelheid.

Veelbeslissingenneemjedirect,omdatdeze bijvoorbeeldtemakenhebbenmetjedagelijkse werk.

Alsjeingewikkeldebeslissingenmoetnemen,kun jeeenaantalstappenvolgen. Datkanjehelpeninsituatieswaarbij:

Welkerichtingwordthet?

• meerderefactoreneenrolspelenenjewiltdiegoedafwegen

• eenbeslissingemotiesoproeptbijmedewerkersofklanten

• eenbeslissingophogerniveauisgenomenenjijdezebeslissingmoetuitleggenaanjemedewerkers

• jeallemogelijkhedenenargumentenopeenrijwilthebbenomjebeslissingteonderbouwenalsje diemoetverdedigen.

CONCEPT KOPIJVERSIE

nieuwekleur,bronbestand:T:\AVafdeling\Projecten\Interneprojecten\Afgerondeprojecten\Sarphati\Retail\71676Managementenorganisatie,deel A\Beeld\Ruw,id-3a60447d-b7af-4971-f8c1-fed2fe1f383e

1.Voorbereiding

Instap1gajenawelkezakeneenrolspelenenhoebelangrijkeenbeslissingis.Jegeeftantwoordop devragen:

• Welkdoelwiljebereiken?

• Watisnoodzakelijkenwatisminderbelangrijk?

• Zijnervoorwaardenofgrenzen?

• Watzijndegevolgen?

Vervolgenskomjetoteennauwkeurigeenheldereomschrijvingvanhetprobleemofde keuzemogelijkheden.

2.Mogelijkeoplossingen

Veelproblemenzijnaleensopgelostdooriemand anders.

3.Beslissingnemen

Instap2bedenkjemogelijkeoplossingenvoorje probleem,zonderdezetebeoordelen.Indezestap kunjeookanderenraadplegen.Zokomjemogelijk totvoorstellenwaarjezelfnietopwasgekomen. Aanhetslotvandezestaphebjeeenbeeldvande keuzesdiejehebt.

Instap3zetjedevoor-ennadelenvandeverschillendeoplossingenopeenrij.Jekiestdebeste oplossing.Jebekijktvanelkeoplossingdevolgendepunten:

• Kunjemetdeoplossingbereikenwatnodigis?

• Watzijndepositievegevolgenvandeoplossing?Hoegrootisdekanseropenhoegoedzijnde gevolgen?

• Watzijndenegatievegevolgenvandeoplossing?Hoegrootisdekanseropenhoeernstigzijnde gevolgen?

CONCEPT KOPIJVERSIE

Alsjeditzorgvuldigdoet,komtdebesteoplossingnaarvoren.Dathoeftnietdeoplossingtezijndie hetmeestvoordehandligt.Ditisdebelangrijksteredenomeenbeslissinginstappentenemen.Je voorkomteenoverhaastebeslissingenjemaaktdekansophetnemenvandebestebeslissinggroter. Deuitkomstvandezeeerstedriestappenkunjegebruikenomindevolgendestapdebeslissingaan medewerkersuitteleggen.

4.Beslissingcommuniceren

Instap4bespreekjedebeslissingmetallebetrokkenen.Opdezemanierbetrekjezebijdebeslissing enbenjeindegelegenheidomduidelijkeafsprakentemaken.

Jemaaktafsprakenover:

• debeschikbaretijdomdeactiviteitendienodigzijnuittevoeren

• wanneerwelkeactiviteitenuitgevoerdmoetenzijn

• wieverantwoordelijkzijnvoordeuitvoeringvandeplannen.

5.Uitvoering

Instap5werkjeaandeuitvoeringvandebeslissing.Ditgebeurtvaaknietinéénkeer,maarinstappen. Somsvolgteenprojectomdebeslissinguittevoeren.Tijdensdeuitvoeringcontroleerjeofallesvolgens planningloopt.

Jegaatooknainhoeverredeoplossingdaadwerkelijkhetprobleemoplost.Alsditniethetgevalis, danmoetjeonderzoekenhoeditkomt.

Toepassingvanhetstappenplan

Hetstappenplankunjevoorjezelftoepassen,maarhetisookeenmanieromsameneenbeslissingte nemen.Zorgdatjealtijdgoedeaantekeningenmaaktbijdeverschillendestappen.

Bijhettoepassenvanhetstappenplanishetbelangrijkdatjesteedsnagaatofdeoplossingookhet gewensteeffectheeftenoferbijgestuurdmoetworden.Alszichnieuweproblemenvoordoen,moeten dieookopgelostworden.

Derijistelang...

Sandraheefteenbroodjeszaak.Dehelftvandetoonbankisvoordeverkoopvanbroodengebak.Achter deanderehelftwordenbroodjesversbelegd.

Dezaaklooptheelgoed!Vooralopzaterdagmiddagishetheeldruk.Eigenlijktedruk:derijklanten voorversbelegdebroodjesstaatregelmatigtotbuitendedeur.Sommigeklantenverlatenderijvoordat zijaandebeurtzijn,omdathetwachtentelangduurt.

Sandradoorloopthetstappenplanomtebepalenhoezijditprobleemkanoplossen:

1. Voorbereiding: Sandrasteltzichzelftotdoeldatklantenopzaterdagmiddagnietmeerweglopen vanwegeeenlangerij.Zebepaaltdathetmeestnoodzakelijkeisdatdewachttijdwordtverkort. Zeheefttemakenmetdeomvangvandebroodjeszaakenhetaantalmedewerkersop zaterdagmiddag.Zebesluithetprobleemalsvolgtteomschrijven:dewachttijdvanklantenvoor eenversbelegdbroodjeopzaterdagmiddagmoetwordenverkorttotmaximaaldrieminuten.

2. Mogelijkeoplossingen: Sandramaakteenlijstmetmogelijkeoplossingen.Zeschrijftallesopwat inhaaropkomtenvraagtookhaarmedewerkersommeetedenken: a.meermedewerkersopzaterdagmiddaginroosteren

b. alleendesnelstemedewerkersopzaterdaglatenwerken

c.lateropdemiddagkortinggeven,zodatklantenmeerverspreidoverdedagkomen

d. opzaterdagmiddagminderruimteachterdetoonbankvoorgebakenmeervoordeversbelegde broodjes.

3. Beslissingnemen: Sandraoverweegtdemogelijkheden.

a.Meermedewerkerslatenwerkenheeftnietveelzinalserteweinigruimteisomtewerken.Je looptelkaardanmeerindeweg.

b. Alleendesnelstemedewerkersinzettenzoukunnenhelpen,maarSandraverwachtnietdatdit dewachttijdvanklantengenoegzalverkorten.

c.Misschienkunnenklantendoorkortingmeeroverdedagwordenverspreid,maarjuistmetvers belegdebroodjesblijfthettochaltijdrondlunchtijdhetdrukst.

d. Hetlaatsteideezouweleenshetbestkunnenzijn.Alserbijvoorbeeldruimtegemaaktkan wordenvoortweerijenvoordeversebroodjesinplaatsvanéén,dankunnenklantensneller wordengeholpen.Sandramoetdezeoplossingdanwelcombinerenmetdeeersteoplossing: meermedewerkersopzaterdag.Jehebtnamelijknietveelaantweerijenalseralleenmaar genoegpersoneelisoméénrijtehelpen.

4. Beslissingcommuniceren: Sandrainformeerthaarpersoneeltijdenshetwerkoverlegoverde oplossingdiezijheeftbedacht.Zevertelthunhoezedewinkelruimteachterdetoonbankflexibel bruikbaarwilmakenenwanneerzeditgaatdoen.Zemaaktafsprakenmethaarmedewerkers overwieerextraopzaterdagkanwordeningezet.

5. Uitvoerenbeslissing:Sandralaatdetoonbankombouwen,zodatdezeflexibelkanwordengebruikt voorgebakdoordeweeksenvoorversebroodjesopzaterdag.Alsditklaaris,roostertzeop zaterdagmiddagtweeextramedewerkersinvoordetweederijklanten.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Hetstappenplanpasjetoewanneerjeeenlastigprobleemmoetoplossenofeeningewikkeldebeslissing moetnemen.Jegebruiktgeenstappenplanommedewerkersbepaaldetakentelatenuitvoeren,maar jemaaktinjehoofdweleenafwegingmetvragenals:Wiewerkenervandaag?Wiekanditkarweitje goedensneluitvoeren?Wieheeftdatminderleukeklusjegisterenalgedaan?

Opdracht7 Beslissen

a. Hetstappenplanvoorhetnemenvaneenbeslissingbestaatuitvijfstappen.Zetdestappeninde juistevolgorde.

beslissingnemen beslissinguitvoeren

voorbereiding

beslissingcommuniceren mogelijkeoplossingen

b. Hetstappenplanhelptjeombeslissingentenemen.Bedenkeenconcreetvoorbeeldvaneenbeslissing waarbijhetstappenmodelhandigkanzijnomtegebruiken.Denkbijvoorbeeldaansituatiesinje eigenwerk.

Situatie1

Dedirecteurheeftbeslotendatalleshowroomsvoortaantot20:00uur ’savondsopenmoetenzijn.Jij moetditnieuwsdoorgevenaanjemedewerkers.

c. Isinditgevalhetstappenplanhandigomtegebruiken?Onderbouwjeantwoord.

Situatie2

Jewiltbepalenwieervandaagalseerstepauzemaghouden.

d. Isinditgevalhetstappenplanhandigomtegebruiken?Onderbouwjeantwoord.

Opdracht8 Welofgeenwebshop?

Luuk

CONCEPT KOPIJVERSIE

Luuktwijfeltofhijzijnautomaterialenzaakwiluitbreidenmeteenwebwinkel.Hetpersoonlijkadvies isbijdeproductendiehijverkooptheelbelangrijkenhijbetwijfeltofdatgoedgaatmeteenwebshop. Anderzijdsziethijdatconcurrentenwelveelverkopenviaeenwebshop.

a. Alsjehetstappenplantoepast,ishetbelangrijkdatjedaarbijaantekeningenmaakt.Waaromishet belangrijkdatLuukaantekeningenmaakt?

CONCEPT KOPIJVERSIE

b. Watisbelangrijkindevoorbereiding?BeschrijfvoorLuukdrieonderwerpenofvragenwaarmeehij aandeslagzoukunnen.

c. ‘Niksdoenisookeenkeuze.’ WatvindjevandezeuitspraakalshetgaatomdebeslissingvanLuuk? Legjeantwoorduit.

7.4PDCA

Alsmanagerwiljemetjeteambepaaldedoelenbereiken,zoalseenbepaaldewinstofomzethalen. Eenhulpmiddelomopkoersteblijvenishetgebruikvandekwaliteitscirkel:dePDCA-cirkel.

PDCA-cirkel

De PDCA-cirkel iseenhulpmiddelvoorkwaliteitsverbeteringmetvierzichherhalendeactiviteiten:

• Plan

• Do

• Check

• Act.

Doordatjedestappenindezekwaliteitscirkelsteedsherhaalt,iskwaliteitsverbeteringeendoorlopend puntvanaandacht.

Nieuwekleur,bronbestand:T:\AVafdeling\Projecten\Interneprojecten\Afgerondeprojecten\Sarphati\Retail\71676Managementenorganisatie,deel A\Beeld\Ruw,id-861b6bb8-92cf-4683-be67-bd52abbbeb7d.ai

Dekwaliteitscirkelofkwaliteitscyclusbegintbijhetopzettenvaneenplan(Plan).Daarnavoerjehet planuit(Do).Vervolgenscontroleerjehetprocesenderesultaten(Check).Uitdezecontrolekannaar vorenkomendatjejeplannenmoetbijsturen(Act).Dansteljeeennieuwofbijgesteldplanopenbegint decyclusopnieuw.Alsbijeentussentijdsecontroleblijktdatdeafdelingnietopdegoedewegzit,dan moetjehetplanaanpassen.Alsjededoelstellingniethaalt,ziejedatbijvoorbeeldaanomzetcijfers, verkoopmargesofhetaantalgewerkteuren.Zoekeerstuitwaaromerisafgewekenvanhetdoelof waaromhetnietluktomhetplanterealiseren.Stelzonodighetplanbij.Gaooknaofjeplannen duidelijkzijnopgesteld,misschienwarenzenietrealistischofwasdebenodigdetijdnietgoedingeschat.

Omtezorgendatjesteedseenbeetjebeterwordt,ishetbelangrijkomverbeteringenindeorganisatie teborgen. Borgen betekentdatjeietsvastzet.Jebewaaktdeverbeterdekwaliteit.Datbetekentinde praktijkdatverbeteringenuiteindelijkvastewerkroutinesworden.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Nieuwekleur,bronbestand:T:\AVafdeling\Projecten\Interneprojecten\Afgerondeprojecten\Sarphati\Retail\71676Managementenorganisatie,deel A\Beeld\Ruw,id-9b59a730-2684

KenmerkendvoordePDCA-cirkelisdatjedezesteedsweermoetdoorlopenomcontinuteverbeteren. Indepraktijkgebeurtdatnietaltijd.Mensenplannenwel,maarvindenhetvaakmoeilijkomhet geplandeindepraktijktebrengen.Tochishetbelangrijkomdestappentevolgen.

ToepassingenvandePDCA-cirkel

DePDCA-cirkelkunjeopallerleimanierentoepassen.OnbewustpasjedePDCA-cirkelmisschienal vaaktoe:jeneemtjeietsvoorengaataandeslag.Naeentijdjekijkjeofallesvolgensplanverloopten pasjehetzonodigaan.

Alsmanagergebruikjedecyclusvoorhetverbeterenvanprocessenopdewerkvloer.Ookbijhet controlerenvandemedewerkerskunjevolgensdePDCA-cirkelwerken.

• Plan:kijknaarhuidigewerkzaamhedenenbespreekmogelijkeverbeteringenofdoelen.Bespreek hoedemedewerkerdiekanbereiken,bijvoorbeeldmetextrabegeleidingofeentraining.

• Do:voerhetplanofvoornemenuit.

• Check:bekijkofheteenverbeteringheeftopgeleverd.

• Act(bijsturen):nade ‘check’ gajenaofjemoetbijsturen.Moetenjullieeenandereoplossing bedenkenofgaathetgoed?Misschiengaathetzogoeddatjesameneennieuwdoelformuleertom hetwerknogbeteruittevoeren.Inallegevallenbeginthelecyclusopnieuw.

Opdracht9 PDCA-cirkel

CONCEPT KOPIJVERSIE

Nieuwekleur,bronbestand:T:\AVafdeling\Projecten\Interneprojecten\Afgerondeprojecten\Sarphati\Retail\71676Managementenorganisatie,deel A\Beeld\Ruw,71676-02

a. Koppeldebegrippenaandejuisteplaatsbijdecirkel.

b. DePDCA-cirkeliseenhandigmiddelvoorkwaliteitsverbetering.Koppelhetbegripaandeomschrijving vandefaseindePDCA-cirkel.

Fase

CONCEPT KOPIJVERSIE

Watdoejeindezefase

Jecontroleertofjemetdeplannenje doelenbereikt. Plan

Jestuurthetprocesbijalsblijktdatjeje doelennietbereikt. Do

Jeformuleertdoelenenplannen. Check

Jevoertdeplannenuit. Act

c. GeefeenvoorbeeldvaneensituatiewaarindePDCA-cirkeleengoedhulpmiddelisvoorhetbegeleiden vanmedewerkers.

d. BijdebegeleidingvaneennieuwecollegakunjegebruikmakenvandePDCA-cirkel.Hoekunjedie inzettentijdensdeinwerkperiode?LegjeantwoorduitengebruikdaarindebegrippenPlan,Do, CheckenAct.

Opdracht10 Borgen

a. Welkeomschrijvingpastbijborgen?Kieshetjuisteantwoord. NagaanwaarjedePDCA-cirkelkuntinzetten.

OplettendatdePDCA-cirkelwordtgebruiktdoormedewerkers. ZorgendatjesteedsdePDCA-cirkeldoorloopt.

ZorgendatverbeteringenuitdePDCA-cirkelwerkroutinesworden.

b. Vulininwelkefasevandekwaliteitscirkelisomschreven.

Jacqueswerktineenautomaterialenzaak.Zijnafdelingmotoroliënstreeftnaareenweekomzetvan € 8.000 .

Jacquesisverantwoordelijkvoorhetrealiserenvandezeomzet

Hijhoudtdaarombijhoehetverloopvandeomzetdoordeweekis .

Halverwegedeweekisdeomzetslechts € 2.400.Hoeweldezaterdagdemeesteomzetoplevert, gaathijdeweekomzetzonooithalen.Hijbesluitmeermotoroliënindeetalageteplaatsenende actieartikelenopmeerplaatsenindewinkelneertezetten

Hijhoopthiermeeklantenteinspireren.

c. OpwelkemanierkanJacquesdekwaliteitborgen?

d. HoekunjedePDCA-cirkelgebruikenomjepersoonlijkewerkdoelentebereiken?

7.5Projecten

CONCEPT KOPIJVERSIE

Veelwerkzaamhedeninderetailkomenregelmatigterug.Jenoemtditroutinematigewerkzaamheden. Maarerzijnooktakendiejemaarheelincidenteeldoetofwaarvoorjemoetsamenwerkenmetmensen buitenjeteamofafdeling.Dietakenkunjevaakgoeduitvoerenineenproject.

Kenmerkenvaneenproject

Een project iseentijdelijkesamenwerkingomeendoeltebereiken.Projectenhebbeneenaantal kenmerken.Eenproject:

• istijdelijk

• heefteenuniek,eenmaligdoel

• heeftbeperktemiddelen

• isingewikkeld

• doejeineentijdelijksamenwerkingsverband.

Nieuwkassasysteem

Jaygaatinzijnautomaterialenzaakeennieuwkassasysteeminvoeren.Daarmeekanhijdewebverkopen endeverkopenindewinkelbetercombineren.Hijverwachtdoordeaanschafvannieuwekassa’sen appsbetereinformatietehebbenenzijninternetklantenbetertekunnenbedienen.

Jayhooptdathijhetnieuwesysteembinneneenhalfjaarkaninvoeren.Demeestetijdgaatzittenin devoorbereidingendeopleidingvandemedewerkers.

Hijvoerthetprojectsamenmetviermedewerkersvanverschillendeafdelingenuit.Daarbijishijook beperktinhetgelddatbeschikbaarisvoordezeverandering.Tijdensdeuitvoeringgaatdeverkoop gewoondoor.

Bijhetleidenvanofdeelnemenaaneenprojectmoetjelettenopvijfdingen:

• tijd

• geld

• informatie

• kwaliteit

• organisatie.

Tijd

Eenprojectheefteenstartmomenteneeneindmoment.Hetistijdelijk,omdateeneenmalig,uniek doelmoetwordenbereikt.

Geld

Vooreenprojectismeestaleenbeperktehoeveelheidgeldbeschikbaar,hetbudget.Ookandere middelenkunnenbeperktzijnbijeenproject,zoalshetaantalurendateraanbesteedmagworden.

Informatie

Omeenprojectgoedtelatenverlopen,ishetbelangrijkdatiedereenoptijdoverdejuisteinformatie beschikt.Omdatprojectenvaakingewikkeldzijn,ishetuitwisselenvaninformatieenelkaaropde hoogtehoudenbinnenhetprojectteamextrabelangrijk.

Meestalschrijfjevoorhetvoorbereidenenuitvoerenvaneenprojecteenprojectplan.Datiseenplan vanaanpak,waarinallewerkzaamhedenvoorhetprojectwordenbeschreven.Diewerkzaamheden staanineenplanning,zodatookduidelijkiswiewatgaatdoen.Daarnaaststaaterineenprojectplan hoeveeltijdengeldbeschikbaaris.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Kwaliteit

Dekwaliteitvaneenprojectmoetgoedbewaaktworden.DatkunjedoendoordePDCA-cirkelte gebruiken.

Organisatie

Vooreenprojectwordteenaparteprojectorganisatieopgezet,eentijdelijksamenwerkingsverband. Deprojectorganisatieofhetprojectteamstaatnaastdebestaandeorganisatie.Hetprojectteambestaat uitmensendievoorhetprojectvanbelangzijn.Ofzemanager,retailspecialistofmedewerkerzijn,is daarbijnietvanbelang.Deelnemersvaneenprojectteamwordengeselecteerdopkennisen vaardighedendievanbelangzijnvoorhetproject.Deleidingisinhandenvaneenprojectleiderof projectmanager.

Deledenvanhetprojectteamzijnnietdehelewerkweekmethetprojectbezig.Eenlidvaneen projectteamvervultdetakenvoorhetprojectmeestalnaastdegewonefunctie.Datbetekentdat deelnemersaaneenprojecttemakenhebbenmetmeerdereleidinggevenden:éénvanuithetproject enéénvoordedagelijksewerkzaamheden.

Projectfasering

Eenoverzichtelijkemanieromeenprojectaantesturenisomhetprojectoptedeleninfasen.Ditnoem je projectfasering.Doorhetverloopvanhetprojectoptedeleninstappen,ishetmakkelijkerteoverzien. Defasenvaneenprojectzijn:

• Initiatiefase:jeomschrijftwathetideeisvanjeprojectenjeonderzoektofhetprojecthaalbaaris. Uiteindelijkgeefjeaanofjehetprojectwelofnietgaatuitvoeren.

• Definitiefase:jegeeftduidelijkaanwatjegaatdoenenwatjewiltbereikenmetjeproject.

• Ontwerpfase:jegeeftaanhoejehetprojectgaatuitvoeren.

• Voorbereidingsfase:jebereidthetprojectvoor.Inwelkevolgordevoerjedetakenuit?Welkemensen hebjenodigenwelkematerialengajegebruiken?

• Realisatiefase:jevoerthetprojectendewerkzaamhedendiedaarbijhorenuit.Aanheteindevan dezefaseevalueerjehetresultaatvanhetproject.

• Nazorgfase:jeoverlegtmethetteamhoejeervoorzorgtdathetresultaatinstandblijft.Medewerkers moetenbijvoorbeeldopeenanderemanierwerkenenalsmanagergajedaaropcontroleren.

Draaiboek

Alseenprojecteensucceswordt,kanhetzijndathetvakeruitgevoerdgaatworden.Dewerkzaamheden dieerbijhorenzijnnogsteedsgeenroutinematige,dagelijksetaken.Maarhetisooknietmeerallemaal heelnieuweneenmalig.Danwordteendraaiboekopgesteld.

Een draaiboek iseenoverzichtvanalletaken,middelenenmensendienodigzijnbijdevoorbereiding ofuitvoeringvaneenactiviteitofevenement.

Eendraaiboekgebruikjebijvoorbeeldookbijeenregelmatigterugkerendemodeshow,eenklanten-event ofdejaarlijkseinventarisatie.Hetisbelangrijkdatjejedraaiboekgoedbijhoudtenbijwerkt.

Voorbeeldvandraaiboekvoordedagvanhetevenement.

Bron:Evenementorganiseren.nl.

Opdracht11 Watiseenproject

a. Beschrijfdevijfkenmerkenvaneenproject.

b. HoekunjedePDCA-cirkelgebruikenbijeenproject?

c. Isdeprojectleiderdezelfdepersoondiebijdedagelijkseroutinedeleidinggevendeis?Kieshetjuiste antwoord.

Ja,wantdezepersoonkangoedleidinggevenenheeftdaardoordagelijkseroutine.

Nee,wantvooreenprojectmoetjeheelanderevaardighedenhebben.

Nee,hetkandezelfdepersoonzijn,maarhethoeftniet.

Opdracht12 Plannen

a. Waarommoetjeeenplanningmakenaanhetbeginvaneenproject?Legjeantwoordkortuit.

b. Voorwelkeevenementenofwerkzaamhedenineenretailorganisatiezoueenprojectplanofdraaiboek eenpassendideezijn?Geefdrievoorbeeldenengeefaanofjeeenprojectplanofeendraaiboekhet meestpassendvindt.

Opdracht13 Projectfasering

Zetdefasenvaneenprojectindegoedevolgorde.

Definitiefase

Ontwerpfase

Initiatiefase

CONCEPT KOPIJVERSIE

Nazorgfase

Realisatiefase

Voorbereidingsfase

CONCEPT KOPIJVERSIE

7.6Samenvatting

CONCEPT KOPIJVERSIE

Jehebtalsleidinggevendeverschillendetaken,zoalsopdragen,instrueren,coördineren,controleren endelegeren.Bijhetcontrolerenkunjedirecttoezichthoudenofindirect.Wanneerjetakendelegeert, krijgtdemedewerkerookdebijbehorendeverantwoordelijkheidenbevoegdheden.

Bijhetbegeleidenvannieuwecollega’szorgjevooreenintroductiediebestaatuiteenintroductiefase, eeninwerkfaseeneenevaluatiefase.Jestelteenintroductieprogrammaopomdemedewerkerkennis telatenmakenmetdecollega’s,hetbedrijfendewerkzaamheden.

Alsjeeeningewikkeldprobleemhebt,kunjeeenstappenplangebruikenomtekomentotdebeste beslissing.Hetstappenplanbestaatuitvijfstappen:voorbereiding,mogelijkeoplossingen,beslissing nemen,beslissingcommuniceren,uitvoeren.

Omdekwaliteitvandewerkzaamhedentebewaken(borgen)enteverbeteren,gebruikjedePDCA-cirkel. Datiseenzichherhalendeactiviteitvanplannen(plan),uitvoeren(do),controleren(check)enbijsturen (act).DePDCA-cirkelpasjetoeomteverbeteren,maarkunjeooktoepassenbijhetcontrolerenvan medewerkersofhetontwikkelenvanjeeigenvaardigheden.

Eenprojectistijdelijk,heefteenuniek,eenmaligdoel,heeftbeperkttijdengeld,isingewikkeldendoe jeineentijdelijksamenwerkingsverband.Bijprojectenhebjeniettemakenmetdagelijkse,routinematige taken.Jeletdaaromextragoedoptijd,geld,informatie,kwaliteitendeprojectorganisatie.Doorgebruik temakenvanprojectfasering,kunjeeenprojectoverzichtelijkaansturen.Defasenzijn:initiatiefase, definitiefase,ontwerpfase,voorbereidingsfase,realisatiefase,nazorgfase.

Keerteenactiviteitregelmatigterug,zoalseenevenement,dankunjedaarvooreendraaiboekopstellen.

7.7Begrippen

Borgen

Zorgendatverbeteringenuiteindelijkvastewerkroutinesworden.

CONCEPT KOPIJVERSIE

Coördineren

Hetopelkaarafstemmenvanverschillendetaken.

Delegeren

Eentaakmetdebijbehorendeverantwoordelijkhedenenbevoegdhedenaaneenanderemedewerker toevertrouwen.

Directtoezicht

Controleophetproces,demanierwaaropiemandhetwerkuitvoert.

Draaiboek

Overzichtvanalletaken,middelenenmensendienodigzijnbijdevoorbereidingofuitvoeringvaneen activiteitofevenement.

Indirecttoezicht

Controleopheteindproduct,hetresultaat.

Introductieprogramma

Afsprakenenwerkzaamhedenvoordeinwerkperiodevaneennieuwemedewerker.

Instrueren

Stapvoorstapuitleggenwatiemandmoetdoenenhoehijdatmoetdoen.

PDCA-cirkel

Hulpmiddelvoorkwaliteitsverbeteringmetvierzichherhalendeactiviteiten:plan,do,check,act.

Project

Eentijdelijkesamenwerkingomeendoeltebereiken.

Projectfasering

Hetverloopvaneenprojectindeleninstappen.

Projectorganisatie

Groepmedewerkersdiewerktaaneenprojectmetdebegrensdemiddelen.

360gradenfeedback-methode...................76, 86

A

Aangiftebelasting 157

Aanmerkelijkbelang...............................148, 162

Aanslagbelasting ............................................. 157

Aanstellingsgesprek....................................39, 48

Aanzegplicht..............................................91, 108

Absoluutrecht.........................................113, 140

Accijns .............................................................. 155

Acquisitiefraude......................................132, 140

Afhankelijkrecht.....................................124, 140

Afspiegelingsbeginsel...............................99, 108

Algemeneverordeninggegevensbescherming (AVG).........................................58, 86, 133, 140

Algemenewetgelijkebehandeling (AWGB).....................................................34, 48

Arbeidsovereenkomst.................................39, 48

Arbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijd..41, 48

Arbeidsovereenkomstvooronbepaalde tijd............................................................41, 48

Arbeidsvoorwaarde...............................16, 40, 48

Arbeidsvoorwaardengesprek.....................39, 48

CONCEPT

Assessment..................................................33, 48

B

KOPIJVERSIE

Beëindigingmetwederzijdsgoedvinden..95,108

Beëindigingvan rechtswege.....................90, 108

Begeleiden ....................................................... 174

Belastingvanpersonenauto'senmotorrijwielen (bpm) 154

Belastingzwaremotorrijtuigen......................155

Beoordelingsgesprek............................63, 75, 86

Bevoegdheid................................................14, 48

Bewindvoerder ................................................ 135

Bezit 116

Bezitloospandrecht........................................127

Billijkevergoeding...................................105, 108

Borgen...................................................... 204, 212

Btw ................................................................... 144

Collectiefpersoneelsdossier......................58, 86 Collectievearbeidsovereenkomst(cao)....44, 48 Concurrentiebeding....................................45, 48 Conflict.............................................176, 186, 187

Conflicthanteringsgesprek ............................. 186 Conflictmanagement ...................................... 178 Conformiteitseis......................................128, 140 Conservatoirefase ...........................................

C Coachen...................................................175, 186

Coachingsgesprek...................................175, 186

G

Gerechtelijkeontbinding........................101, 108

Gesprekscyclus 86

Gewogenkeuzelijst.....................................75, 86

Goederenrecht ................................................ 113

H

Halo-effect...................................................77, 86

Handelingsbekwaam..............................118, 140

Handelingsonbekwaam .................................. 140

Homologatie 136

Horneffect....................................................78, 86

Houder ............................................................. 117

Houderschap...........................................116, 140

HR-gesprekscyclus ............................................ 62

Hulpkracht...................................................42, 49

Hypotheekakte........................................126, 140

I

Identificatiebewijs.......................................55, 86

Identificatieplicht........................................55, 86

Indirecttoezicht......................................192, 212

Indirectebelasting..................................155, 162

Individueelpersoneelsdossier....................58, 86

Inkomensheffing 150

Inkomstenbelasting ........................................ 148

Instrueren................................................190, 212

Internewerving...........................................19, 49

Introductieprogramma...........................196, 212

IJ

Ijzerenproeftijd...........................................43, 49

K

Kartel ............................................................... 132

Kleineondernemersregeling 162

Kosten-batenanalyse....................................8, 49

Kostprijsverhogendebelasting......................155

Kritieke-incidentenmethode......................75, 87

Kritischdenken........................................183, 186

Kwalitatieveonderbezetting ........................8, 49

Kwantitatieveonderbezetting......................8, 49

L

Leasing.....................................................129, 140

Lichaam...................................................156, 162

LSD-techniek...........................................168, 186 M Mededingingswet....................................132, 140

CONCEPT KOPIJVERSIE

Loonbelasting ................................................. 148

Loonheffing ..................................................... 148

Loopbaangesprek...............................63, 87, 186

................................................ 152 Merkenrecht............................................131, 140 Motivatie..................................................165, 186 Motorrijtuigenbelasting..........................154, 162 N

Natuurlijkpersoon..................................114, 156

Natuurlijkverloop.....................................96, 108 Natuurlijkepersonen......................................140

Non-directievegesprekstechniek..................186

Notariëleakte..................................................116 Nulurencontract..........................................41, 49 O

Off-balancefinanciering.........................130, 141 Omzetbelasting.......................................144, 162

141 Onroerendezaak.............................113, 125, 141 Onroerendezaakbelasting .............................. 162

Ontbindendevoorwaarde........................90, 108

108

108

108

108

49

49

87 Organisatiecultuur......................................16, 49 Organisatieprofiel.......................................16, 49 Organisatiestructuur...................................16, 49 Organogram................................................16, 50 Overdracht...............................................116, 141

141

141

141 Parttimemedewerker .................................42, 50

212 Personeelsadministratie.............................54, 87 Personeelsbehoefte......................................8, 50

Personeelsdossier.......................................54, 87

Personeelsgesprek ............................................ 87

Personeelsgesprekkencyclus 62

Personeelsverloop....................................90, 108

Planningsgesprek..................................63, 66, 87

Plicht 113

Polarisatie ....................................................... 177

Positievediscriminatie...............................35, 50

Positievefeedback..........................................187

Primairearbeidsvoorwaarden...................40, 50

Privaatrecht.............................................112, 141

Problem-solving-gesprekstechniek ............... 187

Proeftijd.......................................................42, 50

Progressieftarief.....................................150, 162

Project......................................................207, 212

Projectfasering........................................208, 212

Projectorganisatie...................................208, 212

Proportioneeltarief................................150, 162

R

Rangordesysteem.......................................75, 87

Rechtvanretentie...........................................129

Rechtspersonenrecht ..................................... 112

Rechtspersoon ................................................ 114

Registergoederen 113

Relatiebeding..............................................45, 50

Relatiefrecht...........................................113, 141

Renting.....................................................130, 141

Reprorecht...............................................133, 141

Roerendezaken..............................................113

S Sandwichmethode 168

Schikking.................................................102, 109

Schuldeiser ...................................................... 119

Schuldsanering........................................135, 141

Secundairearbeidsvoorwaarden.....................50

Selectiecriteria.......................................15, 28, 50

Separatist................................................123, 141

Slechtnieuwsgesprek..............................186, 187

Sollicitatiecode...........................................35, 50

STARR-methode..................................32, 50, 169

Surseancevanbetaling...........................135, 141 T Taak.............................................................14, 50

Tertiairearbeidsvoorwaarden....................40, 50 ThomasKilmann-model .................................179 Transitievergoeding................................104, 109 Tussentijdsopzegbeding..........................94, 109

CONCEPT KOPIJVERSIE

Tell-and-listen-gesprekstechniek .................. 187

Tell-and-sell-gesprekstechniek ...................... 187 Termijn 156

Uitstroom...................................................90, 109 UitvoeringsinstituutWerknemersverzekeringen (UWV)........................................................21, 51

Vacaturetekst..............................................25, 51 Vaststellingsovereenkomst......................95, 109 Vennootschapsbelasting........................156, 162 Verantwoordelijkheid.................................14, 51 Verbintenissenrecht ........................................ 113 Verbodvantoe-eigening................................124 VerklaringOmtrenthetGedrag (VOG)...............................................44, 133, 142 Vermogen ........................................................ 112 Vermogensrecht .............................................. 112 Verzuimduur................................................56, 87 Verzuimfrequentie.......................................56, 87 Volksverzekering.....................................148, 162 Voorbelasting..........................................144, 162 Vrijerapportage..........................................75, 87 Vrijwaringsplicht.....................................128, 142

W

Waarderingstechniek..................................76, 87 Wanprestatie...........................................119, 142 Wetschuldsaneringnatuurlijkepersonen (Wsnp) 135 Wetwerkenzekerheid(Wwz).................104, 109 Z

Zekerheidsrecht......................................123, 142 Zelfreflectie..................................................79, 87 Zelfstandigenaftrek.................................151, 162