Keuzedeel Duurzaamheid in het beroep B
Colofon Uitgeverij: Edu’Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur(s): Klasien van der Werf Titel: Keuzedeel Duurzaamheid in het beroep B ISBN: 9789037243109 ©
Edu’Actief b.v. 2017 Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in compilatiewerken op grond van artikel 16 Auteurswet kan men zich wenden tot de Stichting PRO (www.stichting-pro.nl). De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Door het gebruik van deze uitgave verklaart u kennis te hebben genomen van en akkoord te gaan met de specifieke productvoorwaarden en algemene voorwaarden van Edu’Actief, te vinden op www.edu-actief.nl.
Inhoudsopgave 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25.
Hoe werk je met een keuzedeel? Over dit keuzedeel OriÍntatie Onderzoek eigen duurzaamheid Duurzaamheid in het beroep Theoriebronnen Afbraaktijden Afvalscheiden Bewustwording Burgerinitiatief De drie P's De drie P’s bij duurzaam ondernemen De groei van de wereldbevolking Duurzaamheid Duurzame energie Een formele brief opstellen Een mindmap maken Een week duurzaam leven Google Fusion Tables Grondstoffen Hergebruik en recycling Minder afval produceren Plastic afval is schadelijk Plastic afvalberg in oceaan Plasticsoep The Ocean Cleanup tegen plastic Vier duurzaamheidsprincipes Zwerfafval
4 8 10 14 18 30 31 32 35 36 37 40 43 44 46 47 48 49 50 51 52 54 55 57 58 59 60 62
Hoe werk je met een keuzedeel? In iedere opleiding volg je een aantal keuzedelen. Ze zijn bedoeld om je beter op de arbeidsmarkt voor te bereiden. Je school bepaalt het aanbod waaruit je kunt kiezen en wanneer je zo’n keuzedeel kunt volgen. Hoelang je aan een keuzedeel werkt, varieert: 240, 480 of 720 studiebelastingsuren (SBU). Die informatie vind je in de inleiding Over dit keuzedeel, waarmee elk keuzedeel begint. Waar en wanneer je aan een keuzedeel werkt, bepaalt je school. Dat kan op school zijn, op je stageadres of thuis. Meestal zal het een mix van deze drie zijn.
Inleiding Een keuzedeel van Edu’Actief begint met een introductie. Dat kan naast een korte inleiding bijvoorbeeld een filmpje zijn over iemand die binnen zijn werkveld te maken krijgt met de inhoud van dit keuzedeel. Vervolgens vind je vermeld uit welke onderwerpen (leereenheden) het keuzedeel bestaat.
Uitdaging In elk keuzedeel werk je stap voor stap toe naar een eindopdracht: de uitdaging, waarvoor je de stof van het gehele keuzedeel gebruikt. Het kan bijvoorbeeld gaan om de verzorging van een wijnproeverij met bijpassende hapjes, een compleet ondernemersplan voor een startup, een gevuld zorgdossier waarin je hebt gedocumenteerd welke begeleiding je een cliënt hebt gegeven en wat de resultaten waren, etc. Je werkt in een aantal stappen naar de eindopdracht toe. Elke stap levert per leereenheid ten minste één beroepsproduct op, dat wil zeggen een document, een (video)verslag van een gesprek of een fysiek product zoals je dat ook in de beroepspraktijk maakt. Dat kan bijvoorbeeld een wijnkaart zijn of het financiële hoofdstuk van een ondernemingsplan.
Resultaten Daarna vind je een beschrijving van de doelen waaraan je gaat werken: een opsomming van de resultaten aan het eind van het keuzedeel.
Beoordeling Je werkt individueel en soms samen met medestudenten aan je opdrachten. De beoordeling van je werk gebeurt op verschillende manieren en momenten. Het kan zijn dat je een of meer kennistoetsen maakt die mee tellen in de eindbeoordeling. Je zult ook een beoordeling krijgen van de beroepsproducten die je tijdens dit keuzedeel oplevert. En natuurlijk wordt je eindopdracht beoordeeld. Je vindt de beoordelingscriteria telkens kort beschreven in de inleiding Over dit keuzedeel op elke leereenheid. Hoe zwaar een onderdeel meetelt, hoor je van je docent.
Oriëntatieopdrachten Voordat je met de eerste leereenheid van een keuzedeel begint, maak je een aantal opdrachten waarmee je je nader op de stof oriënteert. Zo verken je het terrein van dit keuzedeel.
Bronnen en verwijzingen In dit keuzedeel vind je verwijzingen naar bronnen. Deze kun je herkennen aan een icoontje. Dit kan een theoriebron zijn, een internetlink of een filmpje. Zo zien de icoontjes eruit:
4
Hoe werk je met een keuzedeel?
Internetsite Theoriebron Filmpje
De theoriebronnen op alfabetische volgorde vind je na de opdrachten in dit boek. Je kunt de inhoudsopgave gebruiken om de juiste bronnen snel te vinden.
Let op! Bronnen worden op verschillende manieren bij de opdrachten aangegeven: 1. bron voor een opdracht. In dit geval is de theoriebron van toepassing op de daaropvolgende opdrachten. 2. bron in een opdracht. In dit geval is de theoriebron alleen van toepassing op deze specifieke opdracht. Wordt er in een opdracht geen bron aangegeven, maar heb je wel bepaalde informatie nodig, dan zoek je de informatie in een van de eerder genoemde bronnen binnen deze leereenheid.
De internetsites en filmpjes kun je vinden op 24boost, het leerplatform waarop de digitale versie van dit keuzedeel staat. Het keuzedeel in ingedeeld in leereenheden. De titel van de leereenheid vind je bovenaan de pagina in je boek. Zoek in dezelfde leereenheid op 24boost naar het juiste opdrachtnummer en/of de juiste bron. Om toegang te krijgen tot 24boost moet je eerst een account aanmaken en je licentie activeren. 1. Ga naar https://start.24boost.nl 2. Ga naar ACCOUNT AANMAKEN
5
3. Vul alle gevraagde gegevens in en klik op ACCOUNT AANMAKEN
4. Activeer je account via de link in de e-mail die je hebt ontvangen. Let op! De e-mail kan in je ongewenste e-mail terechtkomen.
5. Log in met jouw Gebruikersnaam en Wachtwoord.
6. Klik op OVERSLAAN in het scherm waar je nu op komt
6
Hoe werk je met een keuzedeel?
7. Klik op Activeer je licentie.
8. Voer de licentiecode in die voorin je boek staat en kies voor Uitgeverij Edu’Actief. Klik op ACTIVEER.
9. Onder LEREN tref je de bronnen aan.
Voor het gebruik van 24boost heb je een tablet, laptop of computer met internettoegang nodig. Je werkt je opdrachten uit op papier of digitaal.
7
Over dit keuzedeel Over dit keuzedeel Steeds meer mensen maken zich zorgen over onze planeet. Over de mensen, de dieren en de planten die er leven. Sommige mensen op aarde hebben weinig eten. Sommige planten en dieren – en ook de mens – worden vergiftigd door producten die de mens maakt. Of door het afval van die producten. Hoe ziet de toekomst voor onze planeet eruit? Wat kunnen we doen? En hoe kunnen we ons zo gedragen zodat de toekomst van onze planeet niet in gevaar komt? Daarover gaat duurzaamheid. Gelukkig worden steeds meer mensen, bedrijven en overheden zich bewust van het gevaar. Zij passen hun gedrag aan, doen een uitvinding die duurzaam is of proberen het gedrag van burgers te veranderen. Lees de volgende bron: Duurzaamheid
In het filmpje 'Schone Maas Limburg' zie je hoe vrijwilligers de omgeving van de rivier de Maas schoonmaken. Waarom doen ze dat? Bekijk het filmpje. Zwerfafval langs de Maas. Probleem voor mens, dier en plant.
Uitdaging Je gaat een Zero Waste Challenge aan, samen met je studiegenoten! Dat houdt in dat je in een periode zo weinig mogelijk verspilt. In dit keuzedeel verzamel je handige tips hoe je dat doet. Ook maak je een film van jouw 'footprint'. Aan de hand van vier korte fragmenten laat je zien wat je in een week doet, koopt, eet en drinkt. Wie wint de challenge?
Let op! Je docent plant een week in waarin de Zero Waste Challenge zal plaatsvinden. Dit zal ongeveer halverwege de periode zijn. Na deze week volgt er nog een aantal opdrachten over duurzaamheid binnen bedrijven.
8
Over dit keuzedeel
Resultaten -
Je kent het begrip ‘duurzaamheid’. Je kent de duurzaamheidthema’s in je eigen leef- en werkomgeving. Je kent de problemen en gevolgen van (zwerf)afval. Je kent de duurzaamheidsprincipes en weet hoe de ‘drie P’s’ met elkaar in relatie staan. Je hebt kennis van de volgende thema’s: duurzame energie, omgang met grondstoffen en materialen, afval en hergebruik. Je kunt uitleggen welke thema’s van duurzaamheid in jouw leefomgeving en jouw werk een rol spelen. Je kunt thema’s op het gebied van duurzaamheid herkennen in je eigen gewoontes en daaruit je zwaktes en sterktes analyseren. Je kunt inspelen op de problemen en gevolgen van (zwerf)afval. Je kunt de gevolgen van je gedrag in de toekomst onderzoeken en conclusies trekken over mogelijkheden voor verbetering. Je kunt uitleggen op welke manier jij iets aan duurzaamheid wilt/kunt doen. Je kunt onderzoeken en beschrijven hoe er in het bedrijf waar je werkt of stageloopt duurzamer gewerkt kan worden.
Beoordeling Er is één kennistoets. Je docent beoordeelt de beroepsproducten die je oplevert. De eindbeoordeling wordt opgenomen als bijlage bij je diploma en kun je gebruiken voor je cv.
Let op! • •
Alle theoriebronnen (tekst, websites en films) zijn belangrijk voor de kennistoets. De beroepsproducten worden goedgekeurd als ze aan de eisen voldoen.
Veel succes en veel plezier!
9
1. Oriëntatie Over deze leereenheid Bijna iedereen stoort zich aan zwerfafval. Het is vies en rommelig. Bovendien kost het veel geld om het op te ruimen. En wat zijn de gevolgen ervan voor het milieu? Voor dieren, planten en voor jouzelf? Sommige mensen bedenken acties om het milieu te sparen. Het project Schone Maas is daarvan een voorbeeld.
Resultaten -
Je kunt het begrip ‘duurzaamheid’ uitleggen. Je kent de gevolgen van het achterlaten van zwerfafval. Je kent het doel en de werkwijze van het initiatief Schone Maas. Je kunt afval op de juiste manier scheiden. Je kunt uitleggen waarom plastic schadelijk is voor het milieu. Je kunt meedenken over een oplossing voor het zwerfafvalprobleem. Je kunt een topografisch kaartje maken. Je kunt een brief opstellen voor een burgerinitiatief.
Beoordeling In deze leereenheid doe je onderzoek naar een plek met zwerfafval. Daarna bedenk je met enkele medestudenten een oplossing voor het zwerfafvalprobleem. Je brengt de gemeente op de hoogte van jullie idee. Hiervoor schrijf je een brief. Je probeert de gemeente van jullie oplossing te overtuigen, zodat ze dit idee uitvoeren en betalen. (Of misschien kost jullie idee niets.) Goedkeuring van je ingeleverde beroepsproducten betekent een go voor de volgende stap: Onderzoek eigen duurzaamheid.
Op te leveren beroepsproducten • • • • • • • •
1.1
mindmap formulier Schone Maas topografische kaart 'zwerfie' op social media grafiek/tabel van zwerfafval verslag groepsgesprek brief aan gemeente reactie op burgerinitiatief.
Oriëntatie Voordat je begint aan dit keuzedeel over duurzaamheid, bekijk je de website van het project Schone Maas en laat je zien welke kennis je al hebt over duurzaamheid.
10
OriĂŤntatie
Let op! De oriĂŤntatieopdrachten vormen het begin van het portfolio. Je docent vertelt hoe je de opdrachten kunt aanleveren.
Opdracht 1: Duurzaamheid Bestudeer de volgende bron: Duurzaamheid
Wat weet jij al over duurzaamheid? Maak met behulp van de bron Een mindmap maken een mindmap over duurzaamheid. Een mindmap maken
Opdracht 2: Schone Maas Bestudeer de vier bronnen over plastic en bekijk de website van het project Schone Maas. Plastic afval is schadelijk Plastic afvalberg in oceaan Plasticsoep The ocean cleanup tegen plastic Website van het project Schone Maas
Beantwoord de vragen.
a. Wat is het doel van het project Schone Maas? b. Hoe willen de initiatiefnemers van het project een schone Maas realiseren? c. Waarom is plastic afval niet alleen een probleem voor zeedieren, maar ook voor de mens? d. Wat hebben de Maas en haar zijrivieren te maken met de plasticsoep?
1.2
Zwerfafval Als je wandelt of fietst, zie je altijd wel ergens zwerfafval liggen. Dit afval wordt buiten door mensen achtergelaten. Het staat niet alleen slordig, het is ook slecht voor het milieu. Na bestudering van de theoriebronnen weet je waarom zwerfafval slecht is voor het milieu. Je onderzoekt op welke plekken veel zwerfafval ligt en waarom. Ook bedenk je een oplossing.
11