HZW basisdeel Thema 2

Page 1

COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING
COMMUNICATIEVEVAARDIGHEDEN

COLOFON

BoomBeroepsonderwijs

info@boomberoepsonderwijs.nl www.boomberoepsonderwijs.nl

Auteur(s):S.Groeneveld

Inhoudelijkeredactie:D.Ariaens

Titel:BasisdeelHelpendeZorg&Welzijn

ISBN:978-90-372-6682-5

1edruk/1eoplage

BronvermeldingenShutterstock.com:BjoernWylezich,Antlii,TrinaBarnes

©2024BoomBeroepsonderwijs|Boom

BehoudensdeinofkrachtensdeAuteurswetgesteldeuitzonderingenmagnietsuitdezeuitgaveworden verveelvoudigd,opgeslagenineengeautomatiseerdgegevensbestand,ofopenbaargemaakt,inenigevormof openigewijze,hetzijelektronisch,mechanisch,doorfotokopieën,opnamenofenigeanderemanier,zonder voorafgaandeschriftelijketoestemmingvandeuitgever.Auteursrechttenaanzienvantekst-endataminingen machinelearningisnadrukkelijkvoorbehouden.

Voorzoverhetmakenvanreprografischeverveelvoudigingenuitdezeuitgaveistoegestaanopgrondvanartikel 16hAuteurswetdientmendedaarvoorwettelijkverschuldigdevergoedingentevoldoenaandeStichtingReprorecht (www.reprorecht.nl).Voorhetovernemenvaneen(ofmeerdere)gedeelte(n)uitdezeuitgaveinbijvoorbeeldeen (digitale)leeromgevingofeenreaderinhetonderwijs(opgrondvanartikel16,Auteurswet1912)kanmenzich wendentotStichtingUitgeversorganisatievoorOnderwijslicenties(Postbus3060,2130KBHoofddorp, www.stichting-uvo.nl).

Deuitgeverheefternaargestreefddeauteursrechtenteregelenvolgensdewettelijkebepalingen.Degenendie desondanksmenenzekererechtentekunnendoengelden,kunnenzichalsnogtotdeuitgeverwenden.

Doorhetgebruikvandezeuitgaveverklaartukennistehebbengenomenvanenakkoordtegaanmetdespecifieke productvoorwaardenenalgemenevoorwaardenvanBoomBeroepsonderwijs,tevindenop www.boomberoepsonderwijs.nl.

COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING
INHOUD 4 Voorwoord 5 Hoewerkjemetditthema? 6 Communicatievevaardigheden 2 6 Inleiding 2.1 9 Gastvrijecommunicatie 2.2 11 Zender,boodschapenontvanger 2.3 14 Ruis 2.4 15 Verbaleennon-verbalecommunicatie 2.5 19 Verbaalennon-verbaaltegelijkertijd 2.6 21 Persoonlijkeverzorging 2.7 23 Schriftelijkecommunicatie 2.8 32 Zakelijkecommunicatie 2.9 34 Communicerenviadetelefoon 2.10 35 Detelefoonopnemen 2.11 42 Fasesvaneengesprek 2.12 43 Actiefluisteren 2.13 47 Communicerenmetjeleidinggevende 2.14 49 Gedragsregelsvoorcommunicatie 2.15 52 AVG-wetgeving 2.16 54 Communicatierichtlijnenineenorganisatie 2.17 55 Communicatierichtlijnen 2.18 60 Watzijndewensenvandecliënt? 2.19 64 Watzijnsocialmedia? 2.20 64 Devoor-ennadelenvansocialmedia 2.21 66 Socialmediaopjewerk 2.22 68 Regelsvoorsocialmedia 2.23 70 Hoegebruikjesocialmediaveilig? 2.24 72 Hoegebruikjeinternetveilig? 2.25 74 Kloptdeinformatiedieopinternetstaat? 2.26 76 Forums 2.27 77 Eenklacht 2.28 83 Klachtenregeling 2.29 83 Klachtenformulier 2.30 88 Project:tevredenheidsenquête 2.31 93 Praktijktoets:communicatievevaardigheden 2.32 95 Terugkijken 2.33 96 Begrippen 2.34 98 Index 3 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

VOORWOORD

AngerensteinDienstverleningiseencompleteserieleermiddelenvoorhetkwalificatiedossierDienstverlening 2024.AngerensteinDienstverleningbestaatuitleerwerkboekjesmetschrijflijnenwaarbijelkthemaeenwerkproces omvat.

Deleerwerkboekjeswordeninsetsgebundeld:

Niveau2

Basisdelen

Niveau2

Profielen

Dienstverlening

HelpendeZorgenWelzijn(HZW)

Medewerkersportenrecreatie

HelpendeZorgenWelzijn(HZW)

Medewerkersportenrecreatie

Medewerkerfacilitairedienstverlening

4 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

HOEWERKJEMETDITTHEMA?

Ditthemabestaatuit:

• leerdoelen

Diestaanineenkadernadeinleiding.Jezietwatjemoetkunnenenkennen.Enjezietwaaropjebeoordeeld wordttijdensdetheorie-enpraktijktoets.Aanheteindevanelkthemavindjeeenopdrachtwaarbijjeterugkijkt opdeleerdoelen.

• thema-introductie:praktijkvoorbeeldeneeninleidendeopdracht

Tijdensdeintroductieinditthemamaakjeopdrachtenbijdeleerdoelen,hetpraktijkvoorbeeldenbijde inleidendeopdrachtaandehandvaneenfilmpje.Hetpraktijkvoorbeeldbestaatmeestaluiteensituatiewaar jetegenaankuntlopenindeberoepspraktijk.Hetzelfdegeldtvoordeinleidendeopdracht.

• vakkennis,opdrachtenenhetproject

Wanneerjedevakkennisleertendeopdrachtendoet,leerjeoverdeberoepspraktijkenoefentermee.Ieder themawordtafgeslotenmeteengroteopdracht:hetproject.Eenaantalopdrachtenkanineenportfolio opgenomenworden,tenminstealsermeteenportfoliogewerktwordt.

Dieopdrachtenherkenjeaan:

• praktijktoets,oefentoetseneindtoets

Opdrachtenwaarmeejeactiefaanhetwerkmoet, herkenjeaan:

Aanheteindevanelkthemavindjeeenpraktijktoets,eenoefentoetseneeneindtoets.Wanneerenwaarje dezetoetsenaflegt,overlegjemetdedocent.

• digitaleleeromgeving

Indedigitaleleeromgevingvindjeallerleilesmateriaal,zoalsfilmpjesentoetsen.Voordatjededigitale leeromgevingkuntgebruiken,moetjejelicentieactiveren:

– Overlegmetjedocentwelktypeaccountjegebruikt.

– Ganaarwww.boomberoepsonderwijs.nl/licentie.

– Bekijkdeinstructiefilmofleeshetstappenplan.

– Volgdestappen.

– Daarnakunjeaandeslag!

Daarnakunjeaandeslag!Opdrachtenwaarbijjededigitaleleeromgeving nodighebt,herkenjeaan:

5 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Thema2 Communicatievevaardigheden

2.1 Inleiding

Ditthemagaatovercommunicatie.Tijdensjewerkcommuniceerjemetcollega’s,cliëntenenwerkrelaties.Dit noemje‘zakelijkecommunicatie’.Communicerenkanopveelverschillendemanieren.Bijvoorbeelddoorietste vertellen,temailenofdoorietstelatenzien.Ookkunjeinternetgebruikenvoordecommunicatie,bijvoorbeeld metsocialmedia.Hetisdanwelbelangrijkdatjedatveiligdoet.Somsmoetjedecommunicatietussenjouen eencliëntregistreren.Bijvoorbeeldalseencliënteenklachtheeft.

Leerdoelen

1. Jehebtbasiskennisvangebruikentoepassingvansocialmediaeninternet.

2. Jekuntnauwkeuriginstructiesenaanwijzingenvolgen.

3. Jekuntomverduidelijkingofhulpbijonduidelijkhedenvragen.

4. Jekuntactiefinformatieverzamelenoverdewerkuitvoeringenaandachtspunten.

5. Jekuntjewerkafstemmenmetcollega’s,leidinggevendeofoverigebetrokkenen.

6. Jekuntdecliëntvriendelijkenduidelijktewoordstaan.

7. Jekuntgastvrijenservicegerichthandelen.

8. Jekuntproactiefdewensenvandecliëntachterhalen.

9. Jekunteenjuistevertalingvandewensenvandecliëntnaarpassendeinformatiemaken.

10. Jekuntnauwgezetvolgensproceduresenrichtlijnenvandeorganisatiewerken.

11. Jekuntschriftelijkcommunicerenperbriefofe-mail.

12. Jehebtkennisvandegeldendeprivacywetgeving.

Opdracht1 Voorbereiden

Bekijkdeleerdoelenhiervoor.Jezietwatjemoetkunnenenkennenomopeengoedemaniertecommuniceren injewerk.Enjezietwaaropjebeoordeeldwordttijdensdetheorie-enpraktijktoets.

a. Welkleerdoellijktjouuitdagend?Waarom?

b. Waarziejetegenop?Leguitwaarom.

c. Welkeervaringhebjealmetdezeleerdoelen?

6 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

d. Waardenkjedatjedezeleerdoelentegenkomtinjewerk?

Opdracht2 Vacature

Vacature:DienstverlenerHelpendeZorgenWelzijnniveau2metsterkecommunicatieve vaardigheden

Wijzijneenzorginstellingdiezichinzetvoorhetbiedenvanhoogwaardigezorgaanonzecliënten.Onsteam bestaatuitgepassioneerdeprofessionalsdienietalleenstrevennaaruitmuntendheidinzorgverlening,maarook elkedagbouwenaaneenwarmeenondersteunendeomgevingvooronzecliënten.

Functieomschrijving

Wijzijnopzoeknaareenenthousiastedienstverleneropniveau2diecommunicatiefsterkiseneenpassieheeft voorhetondersteunenvananderen.Alsonderdeelvanonsteamwerkjenauwsamenmetervarenzorgprofessionals enondersteunjebijdagelijksezorgtaken,waarbijhelderecommunicatiemetcliëntencentraalstaat.

Verantwoordelijkheden

• assisterenvancliëntenindagelijkseactiviteitenvolgenszorgplanneneninstructies

• opbouwenvaneenvertrouwensbandmetcliëntendoormiddelvanrespectvollecommunicatie

• rapporterenvanrelevanteinformatieaanhetzorgteam

• bijdragenaaneenpositieveenondersteunendesfeerinhetteam.

Vereistevaardigheden

• sterkemondelingeenschriftelijkecommunicatievaardigheden

• empathischvermogenenaandachtvoordebehoeftenvandecliënt

• vermogenomeffectiefsamentewerkenineenteam

• respectvolleenprofessionelehoudingindeomgangmetcliëntenencollega’s.

Gewenstprofiel

• afgerondeopleidingDienstverleningHelpendeZorgenWelzijn

• bereidheidomtelerenentegroeienindezorgsector

• flexibiliteitinwerktijdeneneenteamgerichteaanpak.

Aanbod

Wijbiedeneenstimulerendewerkomgevingwaarinjouwinzetwordtgewaardeerd.Jekrijgtdekansomwaardevolle ervaringoptedoenenjeprofessionelevaardighedenverderteontwikkelenbinneneenondersteunendteam.

Sollicitatie

Benjegeïnteresseerdindezeuitdagenderolwaarinjouwcommunicatievevaardighedencentraalstaan?Stuur jecvenmotivatiebriefdanviadesitenaaronstoe.

a. Leesdevacature.

b. Bespreekdewoordendiejenietbegrijptofzoekzeop.

7 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

c. Waaromdenkjedatdezevacaturebijditthemaisgekozen?

d. Welkevereistevaardighedenuitdevacaturehebbentemakenmetcommunicatie,denkje?

Opdracht3 Voorbereidendeopdracht/Samenwerkingsopdracht

a. Dezegroepsopdrachtbestaatuittweedelen.Heteerstedeelgaatovermondelingecommunicatieenhet tweededeeloverschriftelijkecommunicatie.

Gametdegroepineenkringzitten.Eenvandestudentenbedenkteenzinenfluistertdezeinhetoorvande studentnaasthem.Diegeeftdezinweerdooraandestudentdaarnaastenzogajedoortotdatiedereende zinheeftgehoord.Delaatsteindekringspreektdezinhardopuit.Herhaaldeopdrachtenmaakhetmoeilijk doorlangerezinnenen/ofmoeilijkerewoordentegebruiken.

b. Bespreekindegroep:

1. Wasdezinveranderdaanheteindvandeoefening?

2. Watzouderedenkunnenzijnvoordeeventueleveranderingenindezin?

3. Hoezoujeervoorkunnenzorgendatdeboodschap(dezin)goeddoorgegevenwordtaandeander?

4. Hoekandezeoefeningmetdoorfluisterenjehelpenwanneerjedenktaanjetoekomstigeberoep?

c. Maakgroepjesvanvierstudenten.GanaardeInstagram-paginavanmeester_mark.Opdezepaginakunje allerleiberichtenvindenvanleerkrachtenuithetbasisonderwijs.Zoekinjegroepjetweevoorbeeldenvan situatieswaarindeopdrachtnietgoedisbegrepenomdatdeschriftelijkeboodschap(devraag)nietduidelijk was.

Instagram-meester_mark

d. Beantwoorddevolgendevragen.

1. Watdenkjedatdemogelijkeoorzaakisvandeverwarring?

2. Watzoujekunnendoenomditeenvolgendekeertevoorkomen?

8 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

2 Communicatievevaardigheden

3. Alsdienstverlenerhelpendezorgenwelzijnmoetjeookinjewerkschriftelijkcommuniceren.Noemtwee voorbeeldenhoejijinjetoekomstigewerkhiermeetemakenkrijgt.

4. Waaromishetinjetoekomstigewerkbelangrijkomtijdensdeschriftelijkecommunicatienauwkeurig enduidelijktewerken?

2.2 Gastvrijecommunicatie

Opjewerkhebjetemakenmetcliënten.Dezecliëntenmoetjeopeengastvrijemanierhelpen.Datbetekentdat decliëntenwelkombijjezijnendatjijerbentomhentehelpen.

Gastvrijzijnheeftallestemakenmetcommunicatie.Gastvrijecommunicatiebetekentdatjevriendelijkenbeleefd bentnaarcliënten.Jelaatmetjewoordenenjelichaamshoudingziendatjeaandachtenbegriphebtvoorde cliënt.

Aandacht en begrip tonen.

9
COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING
Thema

Watiscommunicatie?

Communicatieisinformatiegevenenontvangen.Hetkanomallerleiinformatiegaan,zoalswatjevoelt,watje wiltdoenenwatjevandeandervindt.Deinformatiediejemetelkaardeelt,noemjeookwel‘deboodschap’.

Communicatiekanopverschillendemanieren:doortepraten,doorteschrijven,doorietstelatenzienendoor jelichaamtegebruiken.Bijvoorbeelddoorgebarentemaken.Vaakgebruikjedezemanierenvancommunicatie doorelkaar.Tijdenseengesprekgebruikjebijvoorbeeldwoorden,gebarenenjegezichtsuitdrukkingomeen boodschapaandeandertegeven.

Debedoelingvancommunicatieisdatjeelkaarsboodschapgoedbegrijpt.Somsluktdatniet.Datnoemjedan ‘miscommunicatie’.

Opdracht4 Hoegastvrijcommuniceerjij?

Hoeziejijjezelf?Hoegastvrijcommuniceerjij?Vuldetabelin.

Serviceverlenen

Decliëntbegroeten

Mezelfvoorstellen

Decliëntaankijken

Interessetonenindecliënt

Eenoplossingzoekenvooreenvraagvan eencliënt

Respectvolomgaanmetdespullenvande cliënt

Antwoordgevenalsdecliëntietsvraagt

Decliëntbedanken

Doeiksoms Doeikmeestalwel

Opdracht5 Communicatieopviermanieren

Communiceren

Jebentopjewerk.Eencliëntopentdedeurnaardepersoneelskamerenlooptnaarbinnen.Maardecliëntmag daarhelemaalnietkomen.Hoeverteljedataandecliënt?

a. Geefdezeinformatiedoortepraten.

Jezegttegendecliënt:

b. Geefdezeinformatiedoorteschrijven.

Jeschrijfteen: bordjevooropdedeur brief e-mail

Doeikbijnanooit
10 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

c. Detekstis:

d. Geefdezeinformatiedoorietstelatenzien. Maakeentekeningofzoekeenafbeeldingwaaropstaatwatjeaandecliëntlaatzien. Jelaatzien:

e. Geefdezeinformatiedoorgebarentemaken. Jemaaktdezegebaren:

f. Doedegebarenaanelkaarvoor.Welkegebarenzijnhetduidelijkst?

g. Waarom?

h. Jehebtviermanierenbedachtomaaneencliënttevertellen:‘Umagnietindepersoneelskamerkomen.’ Welkemaniervindjijhetbestevoorophetwerk?

Doortepraten.

Doorteschrijven.

Doorietstelatenzien.

Doorgebarentemaken.

i. Waarom?

2.3 Zender,boodschapenontvanger

Voorcommunicatiehebjeeenzender,eenboodschapeneenontvangernodig.

Dezender

Dezenderisdegenedieinformatiegeeft.Datkaneenpersoonzijn,bijvoorbeeldeencliënt.Maarookdierenof dingenkunneneenzenderzijn.Denkmaareensaaneenverkeerslicht.Alshetverkeerslichtgroenis,danweetje datjedoormagrijden.Hetverkeerslichtzendtduseenboodschapuit.

11 Thema2 Communicatievevaardigheden
ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING
COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS

Zender.

Deboodschap

Deinformatiediejemetelkaardeelt,noemje‘deboodschap’.Tijdenseengesprekkrijgjemeestalmeerdere boodschappentegelijk.Datkomtdoordatjetegelijkmetjewoordenenmetjelichaameenboodschapaande andergeeft.

Voorbeeld

Kevinrentnaardeuitgang.Hijroept:‘Ikgaweg.’

Boodschap1iswatKevinzegt,namelijk:‘Ikgaweg.’

Boodschap2iswatKevinlaatzienmetzijnlichaam.Hijrent.Zijnboodschapisdaarom:‘Ikhebhaast.’

Deontvanger

Deontvangerisdegenevoorwiedeboodschapisbedoeld.Alseencliëntietstegenjouzegt,danbenjijde ontvanger.Zegjeietsterug,danwordjijdezenderenisdecliëntdeontvanger.Jekunttijdenseengesprekzender énontvangerzijn.

Communicatieschema

Communicatiezieterineenschemazouit:

Voorbeeld

Jasminezitophaarwerk.Eencliëntkomtbinnen.

Jasminezegt:‘Hallo.’

Decliëntvindtdatleuk.Hijzwaaitenlacht,enzegt:‘Hi.’

OmdatdecliëntlachtenzwaaitnaarJasmine,iszijnboodschap:‘Ikvindhetleukomjoutezien.’

12 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Opdracht6 Communicatieschema

a. Zetdewoordenopdejuisteplekindeafbeelding.

Ontvanger

Zender

Boodschap

b. Leginjeeigenwoordenuitwatdeboodschapis.

c. Vanwieishetbordjewaaropstaat‘Verbodenteroken’?

d. Isdeeigenaarvanhetbordjeookeen‘zender’?

Ja/Nee,want

1 2 3
13 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

2.4 Ruis

Somskomtdeboodschapnietgoedover.Erisdanietswatdecommunicatieverstoort.Zo’nstoringnoemje ‘ruis’.Denkbijvoorbeeldaaneenvliegtuigdatovervliegt,waardoorjijdecliëntnietkuntverstaan.Omdathet vliegtuigzoveellawaaimaakt,komtdeboodschapvandecliëntnietover.

Ruiskanontstaandoordateencliëntmoeilijkewoordengebruikt.Jehoorthemdanwel,maarjebegrijptniet wathijzegt.Deboodschapvandecliëntkomtdandusnietover.

Jekuntookzelfruisveroorzaken.Decliëntzegtbijvoorbeeldietstegenje,maardoordatjeaanietsandersdenkt, hoorjenietgoedwatdecliëntzegt.Ookdankomtdeboodschapnietover.

Ruis veroorzaakt door de telefoon.

Opdracht7 Ruis

Doedezeopdrachtineengroepvandrie.

a. Verdeelderollen.

• Student1:Vertelaanstudent2watjehetafgelopenweekendhebtgedaan.

• Student2:Luisternaarstudent1.

• Student3:Maakveellawaaitijdenshetverhaal,bijvoorbeelddoorteklappen,testampenenopdetafel teslaanmetjehanden.

b. Student2,konjegoednaarhetverhaalvanstudent1luisteren?

Ja/Nee,want

c. Student1,hebjehetgevoeldatstudent2jeverhaalgoedheeftgehoord?

Ja/Nee,want

14 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

d. Student3,denkjedatdeboodschapvanstudent1goedisovergekomenbijstudent2?

Ja/Nee,want

e. Verdeelderollenopnieuw.

• Student1:Vertelaanstudent2welkedriecadeausjegraagvoorjeverjaardagwiltkrijgenenwaarom.

• Student2:Kijknaarstudent1endenktijdenszijnverhaalaanwatjevanavondwilteten.

• Student3:Kijknaarstudent1en2.

f. Student2,kunjenavertellenwelkedriecadeausstudent1graagwilhebben?

Ja/Nee,want

g. Student2,kunjenavertellenwaaromstudent1dezecadeauswilhebben?

Ja/Nee,want

h. Student3,denkjedathetverhaalvanstudent1goedisovergekomenbijstudent2?

Ja/Nee,want

2.5 Verbaleennon-verbalecommunicatie

Communicatiekunjeverdeleninverbaleennon-verbalecommunicatie.

• Verbalecommunicatieiscommunicatiemetwoorden.

• Non-verbalecommunicatieiscommunicatiezonderwoorden.

Verbalecommunicatie

Bijverbalecommunicatiegebruikjewoordenomjeboodschapovertebrengen.Hetkangaanomwoordendie jeuitspreektenwoordendiejeopschrijft.Sommigemensenkunnenheelgoedcommunicerenmetwoorden.

Dezemensennoemjeverbaalsterk.Mensendiehetmoeilijkvindenomdejuistewoordentegebruiken,noem jeverbaalzwak

Non-verbalecommunicatie

Allecommunicatiezonderwoordennoemje‘non-verbalecommunicatie’.Alsjeeroplet,zuljeziendaterveel non-verbalecommunicatieis.Voorbeeldenvannon-verbalecommunicatie:

• Maxlaatmetzijnlichaamshoudingziendathijzelfverzekerdis.Hijstaatrechtop,metdeborstvooruitenzijn hoofdomhoog.

• Yoëllelaatmethaargezichtsuitdrukkingziendatzeblijis.Haargezichtstraaltenzeheefteengrotelachop haargezicht.

• Evertlaatmetdetoonvanzijnstemhorendathijboosis.Zijnstemklinktlaagenhard.Aandestemkunje horenhoeiemandzichvoelt.

• Laetitiagebruiktgebarenomhetvolgendetezeggen:

– hallo(zwaaien)

– ikweethetniet(schoudersophalen)

– ja(knikkenmethethoofd)

– nee(schuddenmethethoofd)

– goedzo(duimomhoog)

– slecht(duimomlaag).

15 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Goed zo!

Opdracht8 Verbalecommunicatie

a. Zeteenkruisachterdezinnenmetverbalecommunicatie.

Zinnen

Eenambulancerijdtmetdesireneenzwaailichtenaan.

HakimzwaaitnaarNicolette.

Jannazegt:‘Ikgazoboodschappendoen.’

Kevinmoetverschrikkelijkhardlachen.

Sannekrijgtophaartelefooneenberichtjevanhaarcollega.Erstaatindat hijietslaterophetwerkkomt.

Verbalecommunicatie

16 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Thema2 Communicatievevaardigheden

b. Geefdrievoorbeeldenvanverbalecommunicatiediejevandaaghebtgezienofgehoord.Legpervoorbeeld uitwatdeboodschapis.

Voorbeeldverbalecommunicatie

Watisdeboodschap?

Hetwordtvandaag15graden. Weerbericht

Opdracht9 Non-verbalecommunicatie

a. Geefdrievoorbeeldenvannon-verbalecommunicatiediejevandaaghebtgezienofgehoord.Legpervoorbeeld uitwatdeboodschapis.

Voorbeeldnon-verbalecommunicatie

Watisdeboodschap?

Nouriheeftgeeninteresseinditgesprek. Nourizittijdenseengesprekonderuitgezakt.Hijkijkt vooralnaarzijnschoenen.

b. Bedenkeenmanieromnon-verbaaltezeggen:‘Ikhebhaast.’

c. Bedenkeenmanieromnon-verbaaltezeggen:‘Ikvindhethierleuk.’

17
COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Opdracht10 Verbaleennon-verbalecommunicatie

2. Voorbeeld 1.

a. Welkevrouwzoujeechtmoetenhelpen?

Devrouwuitvoorbeeld1.

Devrouwuitvoorbeeld2.

b. Waarom?

c. Bijwelkevrouwisdeverbaleboodschaphetzelfdealsdenon-verbaleboodschap?

Devrouwuitvoorbeeld1.

Devrouwuitvoorbeeld2.

Opdracht11 Non-verbaal

Bekijkdefoto’s.Watkunjezeggenoverdenon-verbalecommunicatievandezenderendeontvanger?

Voorbeeld Foto 2. Foto 1.
18 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Opdracht12 Stagiairs

Filmpje-Nieuwestagiairs

a. Bekijkhetfilmpje.

Jeziettweestagiairs,PieterenJamal.Zemakenkennismetdebedrijfsleider,HenkJansen,enmetHanan,de praktijkopleider.

b. Wiemaaktindefilmeengoedeindruk?Watdoethijofzijdan? Wiemaaktindefilmeenverkeerdeindruk?Watdoethijofzijdan?

Goedeindruk

HenkJansen

Hanan Pieter Jamal

2.6 Verbaalennon-verbaaltegelijkertijd

Verkeerdeindruk

Ineengesprekgebruikjetegelijkverbaleennon-verbalecommunicatie.Jezegtbijvoorbeeldiets.Enjegebruikt jestem,gezichtenlichaamomtelatenzienhoejehetbedoelt.

Jekuntverbaalennon-verbaaldezelfdeboodschapgeven.Jezegtbijvoorbeeld:‘Ikbenboos.’Jestemklinkt boos,jekijktboosenjestaatmetjearmenoverelkaar.Jezegtdusmeténzonderwoordendatjeboosbent.

Jekuntookverbaaleenandereboodschapgevendannon-verbaal.Jezegtdanbijvoorbeeld:‘Ikbensuperblij.’ Maarjekijktdaarbijboos,jestemklinktboosenjestaatmetjearmenoverelkaar.Jezegtdusmetjewoorden datjeblijbent,maarmetjegezichtenlichaamzegjedatjeboosbent.

19 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Alsjeverbaalietsanderszegtdannon-verbaal,kandatvoordeanderlastigzijn.Hijweetnietzogoedwatnou eigenlijkjeboodschapis.

Opdracht13 Verbaleennon-verbalecommunicatie

Doedezeopdrachtmeteenmedestudent.

Student1steltdevolgendevraagaanstudent2.

Verbaal:‘Waarmeekanikuhelpen?’

Non-verbaal:Kijkboos,praatboos,zetjearmeninjezij.

a. Student2,watvoeljealsstudent1ditvraagt?

b. Student2,hebjehetgevoeldatstudent1jeechtwilhelpen?

Nee/Ja,want

c. Isdeverbaleennon-verbaleboodschapvanstudent1hetzelfde?

Nee/Ja,want

20 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Student2steltdevolgendevraagaanstudent1.

Verbaal:‘Waarmeekanikuhelpen?’

Non-verbaal:Glimlach,praatvriendelijk,houdjearmenlosjesvoorjebuik.

d. Student1,watvoeljealsstudent2ditvraagt?

e. Student1,hebjehetgevoeldatstudent2jeechtwilhelpen?

Ja/Nee,want

f. Wieheeftdemeestegastvrijheidlatenzien?

Student1

Student2

2.7 Persoonlijkeverzorging

Jekuntookmetjekledingenjeuiterlijkcommuniceren.Draagjeeenpakeneenstropdas,dancommuniceerje naaranderen:‘Ikhebeenbaanopeenkantoor.’Draagjeeenoverall,dancommuniceerje:‘Ikdoewerkwaarbij ikvieskanworden.’

Een overall voorkomt dat je kleding vies wordt.

Bijuiterlijkeverzorginghoortdatjeernetjesenverzorgduitziet.Datbetekentdatjeharennetjesgekamdmoeten zijn,jefrismoetruikenenjeschoneennettekledingmoetdragen.Dekledingmoetookpassenbijhetwerkdat jedoet.Alsjeernetjesenverzorgduitziet,voelenmensenzichbijjeophungemak.Zevindenhetprettigommet jeomtegaan.

21
COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING
Thema2 Communicatievevaardigheden

Voorbeeld

Klaaswerktalsklassenassistentopeenschool.Vandaaggaathijmetdekinderenverven:eenactiviteitwaarje viesvankuntworden.Klaasheeftdaaromeenverfschortaangetrokken.AlsKlaasklaarismetzijnklus,doethij hetschortuit.Ookwasthijzijnhanden.Klaaszieterweernetjesenverzorgduit.Datiswelzofijnvoorouders wanneerzehunkinderenkomenhalen.

Opdracht14 Persoonlijkeverzorging

Susanwerktineenzorgcentrum.Zedraagteenheelkortrokje.Haarnagelszienernetjesuit.Zedraagtrode nagellak.Zeheefteenmooielangevlecht.Susandraagtookeenblouseendaaroverheeneennetjasje.Inde pantyvanSusanziteengaatjeeneenkleineladder.Susanisvanmorgenvergetenomhaartandentepoetsen. Erkomtdaardooreenviezegeuruithaarmond.

a. WatvindjenietgoedaandepersoonlijkeverzorgingvanSusan? haarblouseenjasje haarhaar haarnagels haarpanty haarrokje haartanden

b. Susanwilhaarpersoonlijkeverzorgingverbeteren.Geefhaarhiervoordrietips.

Opdracht15 Welofnietdoen

Zeteenplusjeachterwatjewelmoetdoen. Zeteenminnetjeachterwatjenietmoetdoen.

Activiteit

Kauwgominjemond

Vriendelijkglimlachen

Heelveelmake-up,aftershaveofdeodorant

Rechtopzitten

Sigaretopsteken

Viezenagels

Wel/Niet

22 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Activiteit

Klerendragendiepassenbijdeorganisatie

Tasoptafelzetten

Kortrokjedragen,ofT-shirtmetbeledigendeopdruk

Jasuitdoen

Opjetelefoonkijkentijdenseengesprek

Deanderaankijken

Armenoverelkaar

Lolligdoen

Ongeïnteresseerdkijken

Goedluisteren

Ongevraagdjeeigenmeninggeven

Eenhandgevenbijbinnenkomst

Doorvragenalsjeietsnietgoedbegrijpt

Klagenenmopperen

2.8 Schriftelijkecommunicatie

Schriftelijkecommunicatieishetuitwisselenvaninformatiemetgeschrevenwoorden.Ditbetekentdatje informatieofeenboodschapopschrijftendezenaaranderenstuurtofmetanderendeelt.Communicerenvia eenbriefofe-mailzijnvoorbeeldenvanschriftelijkecommunicatie.Wanneerjeeene-mailstuurtnaarjedocent omeenvraagtestellenoverjehuiswerk,isdatschriftelijkecommunicatie,omdatjeinformatieopschrijften verstuurtinplaatsvanhettezeggen.Maarookwanneerjeeenkerstkaartstuurtnaarjeopaofoma,isdateen vormvanschriftelijkecommunicatie.Eriseenverschiltussendeberichtendiejeprivéverstuurtendeberichten diejeverstuurtalsjeaanhetwerkbent.Brievenene-mailsdiejevoorjewerkverstuurt,noemje‘zakelijkebrieven’ of‘zakelijkee-mails’.

Schriftelijke communicatie.

Wel/Niet
23 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Eenzakelijkebriefschrijven

Eenzakelijkebriefiseenbriefdiejeschrijftnamensdeorganisatiewaarjewerkt.Wanneerjeeenzakelijkebrief schrijft,kunjedaarvoorbriefpapiergebruikenvandeorganisatiewaarjewerkt.Opditbriefpapierstaandanal hetlogoendeadresgegevensvandeorganisatie.

Onderdelenvaneenbrief

Eenzakelijkebriefheefteenvastevolgorde.

• adressering

Jeschrijfthierdenaamvandegeneaanwiejedebriefschrijftendiensadres.

• dagtekening

Hierschrijfjedeplaatsendatumwaaropjedebriefhebtgeschreven.

• ‘uwkenmerk/onskenmerk’

Ditismeestaleennummerdatofeencodediejegebruiktalsjedebriefwisselingwiltarchiveren.

• aanhef

Bijhetschrijvenvaneenzakelijkebriefishetbelangrijkomdejuistebegroetingtegebruiken.Alsjede achternaamvandeontvangerweet,kunjediegebruiken.Jeaanhefisdan‘Bestemeneer/mevrouw...’of ‘Geachteheer/mevrouw...’Alsjedeontvangerhelemaalnietkentenookgeenachternaamweet,kunje beginnenmet‘Bestemeneer/mevrouw’.

• alinea’smetdeinformatie

Probeerjeboodschapkortendoelgerichttehouden.Schrijfgeenlangeingewikkeldezinnen.Hetisbelangrijk datdeontvangerbegrijptwaarjebriefpreciesovergaat.Bijlangeretekstenmoetjedetekstopdelenin verschillendealinea’s.

– Deeerstealineaisjeinleiding.Hierinlegjekortuitwaaromjedebriefschrijft.

– Indevolgendealinea’sbehandeljesteedséénonderwerpofnieuwideeperalinea.Eenalineamoetniet langerzijndanvijfregels.Wanneerjeperonderwerptochmeertekstnodighebt,kunjeeenwitregel gebruiken.

– Indelaatstealineasluitjedeboodschapaf.Alsjegraagwiltdatdelezerietsgaatdoen,danmeldjedat indezealinea.

• afsluiting

Sluitjee-mailafmeteenbeleefdegroet,zoals‘Metvriendelijkegroet’.

• ondertekening

Jehandtekeningmetdaaronderjenaamenjefunctie.

Zakelijkee-mail

Eene-mailgebruikjeomdigitaalpostteversturen.Hetgebruikvaneene-mailheefteenaantalvoordelen:

• Eene-mailversturengaatsnel.Eene-mailwordtdirectafgeleverdbijdeontvanger,eenbriefversturenper postkostveelmeertijd.

• Eene-mailversturenisgoedkoper.Voorhetversturenvaneenbriefperpostmoetenportokostenbetaald worden,ditisbijeene-mailniethetgeval.

• Eene-mailversturenisbetervoorhetmilieu.Voorhetversturenvaneene-mailisgeenpapieroffysiektransport nodig,hetisdaarombetervoorhetmilieu.

• Eene-mailkunjemakkelijkversturenviajecomputerofsmartphone.Eenbriefschrijven,printenenversturen kostmeertijdenmoeite.

• Jekuntmakkelijkeenbijlageversturen.Viaeene-mailkunjesnelenmakkelijkbestandenendocumenten delen.

• Eene-mailistoegankelijk.E-mailskunnenoveralgelezenwordenviacomputersofsmartphones.Directheid: eene-mailkunjesnelenmakkelijkbeantwoorden.

24 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Briefofe-mail?

Merelwilgraagstagelopenindekeukenvaneenziekenhuis.Vandaagzagzeonlineeenpassendevacature.In devacaturestond:voormeerinformatiekuntucontactopnemenmetmevrouwDerks,afdelingFacilitairediensten, Vinkenlaan31,5355CCTilburg.Erstondgeene-mailadresindevacature.Merelweetdaardoordatzeeen sollicitatiebriefmoetschrijvenenversturen,endathetsturenvaneene-mailgeengoedekeuzeis.

Eenzakelijkee-mailopstellen

Eene-mailbestaatuitdevolgendeonderdelen:

• Aan Hiervuljedee-mailadresseninvandegeneaanwiejedee-mailstuurt.Ditkunneneenofmeerderepersonen zijn.

• Cc

Hiervuljedee-mailadresseninvandegenendiedezemailmogeninkijken.Jestuurtbijvoorbeeldeene-mail naareenklanteneencc’tjenaarjeleidinggevende.

• Bcc Hiervuljedee-mailadresseninalsermeerdereontvangerszijndieelkaarse-mailadresnietmogenzien.

• Onderwerp

Voordatiemandjee-mailopent,ziethijdetitelvanjemail.Kieseentiteldieduidelijklaatzietwaarjee-mail overgaatendeontvangeruitnodigtdee-mailtelezen.Maakdetitelkortenbondig.

• bericht

Schrijfhierjebericht.Beginmetdeaanhef.Ditishetzelfdealsbijdezakelijkebrief.Schrijfvervolgenseenof meeralinea’s.

• afsluiting

Sluitjee-mailafmeteenbeleefdegroet,zoals‘Metvriendelijkegroet’,enschrijfdaarnajenaam,jefunctieen jecontactgegevens.

• bijlagen

Jekuntindebijlagevanjemailbestandenversturen.Ditkaneenpdf,afbeelding,Word-documentofeen andersoortbestandzijn.

25 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Een mail opstellen.

Aandachtspuntenbijhetschrijvenvaneenzakelijkee-mail

Wanneerjeeenzakelijkee-mailstuurt,letdanopdevolgendeaandachtspunten:

• Gebruikeenprofessioneele-mailadres.

Heteerstewatdeontvangervanjemailziet,isdeafzender.Zorgerdusvoordatjehete-mailadresgebruikt vanhetbedrijfwaarjewerkzaambentennietjeprivée-mailadres.

• Weeskortenbondig.

Probeerjeboodschapkortendoelgerichttehouden.Schrijfgeenlangeingewikkeldezinnen.Hetisbelangrijk datdeontvangerbegrijptwaarjemailpreciesovergaat.

• Weeshelderenzakelijk.

Kiesvooreenduidelijkleesbaarlettertypeenduidelijkleesbarelettergrootte.Gebruikgeenkleurtjesof emoticons.

• Spellingengrammaticamoetencorrectzijn.

Controleerjetekstopfouteninspellingengrammaticavoordatjedee-mailverstuurt.

• Controleerjee-mailvoordatjehemverstuurt.

Kliknietmeteenop‘Verzenden’,maarleesdee-mailnogeenkeergoeddoor.Staatalleinformatieerin?Klopt hete-mailadresvandeontvanger?Pasalsjealleshebtgecontroleerd,verzendjedee-mail.

Digitalehandtekening

Eendigitalehandtekeningistekstdiejeautomatischonderjee-mailtoevoegt.Dezekanbestaanuit:

• eengroetenjenaam

• jefunctie

• jecontactgegevens

• denaam,hetlogoendecontactgegevensvanhetbedrijfofdeorganisatiewaarjewerkt.

26 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Meestalbepaaltdeorganisatiewaarjewerkthoejedigitalehandtekeningeruitziet.Hetgebruikenvaneendigitale handtekeninggeeftdee-maileenprofessioneleuitstraling,hetmaakte-mailsherkenbaar:allee-mailsvanhet bedrijfzienerdoordehandtekeninghetzelfdeuit.Veelorganisatiesplaatsenonderhundigitalehandtekening ooknogeendisclaimer Dedisclaimerheeftvooraljuridischewaarde.Hetiseenstukjetekstdatbijvoorbeeld waarschuwtdatdeinformatievertrouwelijkis,daterfoutenkunnenvoorkomenendatdee-mailalleenvoorde ontvangerisbedoeld.Hetiseenmanieromdeverzendervandee-mailtebeschermenenduidelijkheidtegeven overdebedoelingvandee-mail.

Voorbeeldzinnen

Jekuntinjee-mailstandaardzinnengebruiken,bijvoorbeeld:

• Naaraanleidingvanuwvraag…

• Wehebbenuwberichtingoedestaatontvangen.

• Inverbandmetuwmailvan…

• Hierbijlaatikuwetendat

• Kuntumijmeerinlichtingengevenover

• Ikzougraagmeerinformatiewillenover…

• Metdezemailwilikmeverontschuldigenvoorhetfeitdat

• Bedanktvooruwsnellereactie.

• Hierbijnodigenweuuitvoor

• Wehopenhiermeeuwvraagvoldoendebeantwoordtehebben.

• Uontvangthieroverzospoedigmogelijkbericht.

• Wijhopendatuaanwezigzultzijn.

• Hetdoetonsplezierutekunnenmeldendat…

• Totonzespijtmoetenweumeldendat

Opdracht16 Schriftelijkecommunicatie

Zeteenkruisachterdezinnenwaarsprakeisvanschriftelijkecommunicatie.

Schriftelijkecommunicatie

Eenverpleegkundigeneemtdebloeddrukopvaneen patiëntennoteertderesultatenineenmedischdossier.

Deautomonteurstaataandebalieenbespreektmet eenklantwatermoetwordengerepareerdaandeauto.

Decateraarschrijftzijnbestellingopeenbestelformulier engeeftditaandegroothandel.

Deelektricienbeltmeteencollegaomteoverleggen overeencomplexeinstallatie.

Dekapperstuurteensmsnaareenklantomhaarte herinnerenaanhungeplandeafspraak.

Eenmagazijnmedewerkergebruikteendraagbare scanneromproducteninhetsysteemteregistreren.

27 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Opdracht17 Devolgordevaneenzakelijkebrief

Zetdeonderdelenvandeonderstaandezakelijkebriefindejuistevolgorde.

Amsterdam,12oktober2023

Onderwerp:abonnementopzeggen

Deredendatikwiloverstappennaareenanderesportschoolzijndeopeningstijden.Desportschool waarikmenubijwilaansluiten,isookopzondagopenensluitnetzo goedaanopmijnwensen enbehoeften.

Sportschool‘AltijdFit’

Groensingel546 5391VVAmsterdam

Ikverzoekumijeenbevestigingtesturenvanmijnopzegging.

Omdatikbenovergestaptnaareenanderesportschool,wilikdirectmijnabonnementmet lidmaatschapsnummer246492bijuopzeggen.

GeachtemevrouwPeters,

Metvriendelijkegroet, IsamuvandeSloot

Uwkenmerk/onskenmerk:No.077-4578

28 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Opdracht18 Zakelijkebrief

a. Leesdeonderstaandezakelijkebriefenbeantwoorddevragen.

Zakelijkebrief

CateringbedrijfSMAAK

Molenstraat18

7755ABRoermond

T06-98672828

Einfo@SMAAK.nl/www.cateringSMAAK.nl

MevrouwF.Visschers Veldstraat23 8898AAVenlo

Roermond,4april2024

Uwkenmerk/onskenmerk:NO.5362820B

Onderwerp:Aanvullendeinformatieverjaardagsfeest

GeachtemevrouwVisschers,

Ikhoopdatdezebriefuingoedegezondheidbereikt.NamensSMAAKcateringwillenwegraagonzeoprechte interesseinhetaanstaande50everjaardagsfeestvanuwechtgenootbevestigen.Wezijnverheugdomals cateraarbijtedragenaanhetsuccesvanditfeest.

Omervoortezorgendatweallebenodigdedetailshebbenomuwverwachtingenteovertreffeneneen onvergetelijkfeesttecreëren,zoudenwegraagwataanvullendeinformatieontvangen.Graagzoudenwe meerinformatiewillenontvangenover:

• datumentijdvanhet50everjaardagsfeest

• locatievanhetevenement

• aantalverwachtegasten

• eventueledieetwensenofspecialevereisten

• gewenstecateringstijl(bijvoorbeeldbuffet,diner,hapjes).

Wezoudenhetopprijsstellenalswedezeaanvullendeinformatieuiterlijk25maart2024vanuontvangen.U kuntcontactmetonsopnemenvia06-98672828ofinfo@SMAAK.nlomdedetailsdoortegevenofalsuverdere vragenheeft.

Wekijkenernaaruitomvanhetverjaardagsfeesteenonvergetelijkedagtemaken.Dankuwelvooruw medewerking.

Metvriendelijkegroet,

J.vanSantvoort chefkokcateringbedrijfSMAAK

29 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

b. Wieisdeafzender?Noteerdenaamvanhetbedrijfdatofdeorganisatiediedebriefheeftgestuurd.

c. Wieisdeontvanger?Noteeraanwiedebriefisgericht.

d. Opwelkedatumisdebriefgeschreven?Noteerdedatum.

e. Watishetonderwerpvandebrief?

f. Welkeaanhefwordtergebruikt?

g. Watishetdoelvandebrief(wathooptdeafzendertebereikenmetdezebrief)?

h. Watisjouwmeningoverdebrief?Vindjedatdeboodschapduidelijkisovergebracht?

Opdracht19 E-mail

a. Steljevoordatjeeene-mailstuurtnaartweecollega’s,ShamenMerel.Jewiltheninformerenoverdevoortgang vanjeproject.Shamisdehoofdontvanger.Waarschrijfjehete-mailadresvanSham?

Aan

Bcc

Cc

b. Merelwerktnietmeeaanhetproject,maarhetiswelbelangrijkdatzeopdehoogtegehoudenwordt.Waar noteerjehaare-mailadres?

Aan

Bcc

Cc

c. Steljevoordatjeeene-mailstuurtnaardrieklanten:klantA,klantBenklantC.Hoezorgjeervoordatelke klantdenktdathij/zijdeenigeontvangeris?

30 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

d. Watishetbelangrijkstalsjeeenzakelijkee-mailverstuurt?

Afkortingenenplaatjesgebruikenomdee-mailleukertemaken. Deboodschapgoedafstemmenopwiehetleest.

Grappigzijneninformeletaalgebruiken.

Niettelangschrijvenenveelmoeilijkewoordengebruiken.

e. Watbetekent‘bijlage’ineene-mail?

Detekstindee-mailzelf.

Eendocumentofeenbestanddatmetdee-mailwordtmeegestuurd.

Eenlijstmetwiedee-mailheeftgekregen.

Hetonderwerpvaneene-mail.

Opdracht20 Hetschrijvenvaneene-mail

Probleem

Jewerktalsassistentbijdefacilitaireafdelingvanhetgemeentehuis.EenAnnet(Annet@gemeente.nl)vande afdelingBurgerzakenheeftbijjoueengrotebestellinggedaan.Zeheefteengrotehoeveelheidkopieerpapierbij joubesteld.HelaasiserietsmisgegaaneniserinplaatsvanA4-papierA3-papierbezorgd.Hetduurtzekernog driedagenvoordathetjuistepapierinhuisis.JeleidinggevendeMourat(Mourat@gemeente.nl)isooknogniet opdehoogte.

31 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Schrijfeene-mailomzowelAnnetalsMouratteinformeren.

1. Bepaalwiedeontvangersvandee-mailzijnenbedenkofje‘Cc’of‘Bcc’moetgebruiken.

2. Bedenkeenduidelijkenbeknoptonderwerpvoorjee-mail.

3. Begindee-mailmeteenpassendeaanhef.

4. Schrijfdee-mail.Beginmeteenvriendelijkegroet,leghetdoelvandee-mailuitensluitafmeteenbeleefde afsluiting.

5. Leesjee-mailzorgvuldigdoorenverbeterwaarnodig.

2.9 Zakelijkecommunicatie

Alsjecommuniceertmeteencollegaofcliënt,dannoemjedatzakelijkecommunicatie.Voorbeeldenvanzakelijke communicatiezijn:

• eenzakelijkee-mail

• eenzakelijkebrief

• eenzakelijktelefoongesprek

• eenzakelijkoverleg

• eenzakelijksms-ofWhatsApp-bericht

• eenbedrijfsfilm.

32 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Zakelijke brieven.

Zakelijkecommunicatieisandersdancommunicatiemetvrienden,familieenbekenden.Hetverschilisdatjebij zakelijkecommunicatiecommuniceertnamensdeorganisatiewaarjewerkt.Jebentdaaromgastvrij,vriendelijk enbeleefdnaardeander.

Bijzakelijkecommunicatieletjeop:

• Weesgastvrij.

• Weesniettepersoonlijk.

• Weesnietemotioneel.

• Weesbeleefd.

• Weesduidelijk.

• Weescorrect.

• Luisternaardeander.

• Communiceerindestijlvandeorganisatiewaarjewerkt.

Persoonlijkecommunicatiekanovervanallesgaan,terwijlzakelijkecommunicatieechteenduidelijkonderwerp heeft.Omgoedtecommunicerenoverditonderwerp,gebruikjestructuurinjecommunicatie.

Opdracht21 Zakelijkcommuniceren

Sanderwerktalshelpendeindethuiszorg.Hijheefteene-mailgetyptvooreenstagiairdiezijntasheeftlaten liggen.Sommigezinnenuitdee-mailzijnnognietzozakelijk.

Veranderdezinnen,zodatSanderzekangebruikenvoorzakelijkecommunicatie.

a. YoLevi,

33 Thema2 Communicatievevaardigheden
COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

b. Suffie,iemandheeftjetasmetportemonneegevonden.Wasjevastvergeten.

c. Kanjeophalen@deinfobalie.Binnendriewekies.

d. Doei!Sander

2.10 Communicerenviadetelefoon

Telefonereniseenverbalemaniervancommuniceren.Jeluistertdaarbijnaarwatdeanderzegtenjegebruikt jestemomjouwboodschapaandeanderovertebrengen.Telefoongesprekkendiejevoorjewerkdoet,noem je‘zakelijketelefoongesprekken’.Dezedurenmeestalkort.

Ineenorganisatiekunjemetverschillendegroepenmensentelefoneren,zoals:

Cliënten

Leveranciers

Eencliëntbeltomeenafspraaktemaken.

Eenleverancierbeltdathijovereenhalfuurdebestellingkomtafleveren.

Eencollegabeltommetjeteoverleggen. Collega’s

Dienstverleners

Bellen

Eenverzekeringsmaatschappijbeltomreclametemakenvooreennieuw verzekeringspakket.

Alsjenaariemandbinnendeorganisatiebelt,noemjedateeninterntelefoongesprek.Beljeiemandbuitende organisatie,danisdateenexterntelefoongesprek.

Alsjeexternbelt,danverloopteentelefoongesprekalsvolgt:

• Deanderneemtdetelefoonopensteltzichzelfvoor.Luistergoedofjedejuistepersoonaandetelefoonhebt.

• Stelvervolgensjezelfvoor.Noemjenaamendenaamvandeorganisatie.

• Hebje(nog)nietdejuistepersoonaandetelefoon,vraagdanofdejuistepersoonaanwezigis.Legkortuit waaroverjebelt.

• Voerhettelefoongesprek.Zorgervoordatjeallepuntennoemt.

• Isallesbesproken?Ronddanhettelefoongesprekaf.

34 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Voorbeeld

Deander:

Jij:

Deander:

Jij:

Deander:

JesperRingel:

Jij:

JesperRingel:

Jij:

JesperRingel:

Jij:

JesperRingel:

Jij:

JesperRingel:

Goedemiddag,trainingsbureauGoedemansEHBO,uspreektmetYvonne.

Goedemiddag,metReevaVonkvanHetTrefpunt.IsuwcollegaJesperRingel aanwezig?

Waargaathetover?

OverdeEHBO-trainingvolgendeweek.

Eenogenblikje.Ikverbindudoor.

Hallo,metJesperRingel.

Goedemiddag,metReevaVonkvanHetTrefpunt.IkbeloverdeEHBO-trainingvan volgendeweek.Wehebbenhiervooreendoosmetmaterialenontvangen.Maar volgensonzelijstmoethierookeenverbanddoosbijzitten.Dieontbreektnog.

Weetudatzeker?

Ja,wehebbendeinhoudvandedoosgoedbekeken.Erzitgeenverbanddoosin.

Danzalikervoorzorgendatdienognaarjulliewordtopgestuurd.

Fijn,dankuwel.

Prima,gaanweregelen.

Oké.Fijnedag.

Dag.

Opdracht22 Eentelefoongesprekvoeren

a. Welkecommunicatievormgebruikjetijdenseentelefoongesprek?

Verbalecommunicatie

Non-verbalecommunicatie

b. SamirKiliçwerktindethuiszorg.Hijbelteencliëntop.Decliëntneemtdetelefoonopensteltzichzelfvoor. WatzegtSamirvervolgensomzichzelfvoortestellen?

2.11 Detelefoonopnemen

Wanneerdetelefoongaat,laatjedezemeestaltweekeerovergaanenvervolgensneemjedetelefoonop.Jestelt jezelfmeteenvoor.Jenoemtdaneerstdenaamvandeorganisatieendaarnajeeigennaam.Deanderzal vervolgensaanjeuitleggenwaarvoorhijbelt.

Voorhetvoerenvantelefoongesprekkengeldenregels:

• Laatdetelefoonnietvakerdandriekeerovergaan.

• Schrijfdenaamopvandegenediebelt.

• Somsmoetjeeenbellerdoorverbinden.Legdanaltijdevenuitdatjedatgaatdoen.

• Somsmoetjedebellerevenaandetelefoonlatenwachten.Vraagdanofhijeenogenblikjeheeft.

• Laateenbellernietlangerdantwintigsecondenwachten.Duurthettochlanger,vraagdanofjeopeenlater momentkuntterugbellen.

35 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

• Zorgervoordatjenotitieskuntmaken.Gebruikhiervoorbijvoorbeeldeenpeneneennotitieblok.

• Alsjeeennotitiemaaktvanhettelefoongesprek,noteerdan:denaam,hettelefoonnummer,dedatumenhet onderwerp.

Maak aantekeningen tijdens het telefoongesprek.

Aandachtspuntenvoortelefoneren

Aandetelefoonkunjealleenmetelkaarcommunicerendoortepratenenteluisteren.Lethierbijop:

• Praatomdebeurt.

• Praatvriendelijk,wantdanisdeanderookvriendelijk.

• Glimlach.Deanderkanjeglimlachnietzien,maarwel‘horen’.Wantalsjeglimlacht,danklinktjeboodschap vriendelijker.

• Praatduidelijk,zodatdeanderjegoedkanverstaan.

• Luisteractief.Alsdeandereenlangverhaalvertelt,laatdanafentoemerkendatjeernogbent.Jekuntdat doendooreven‘ja’of‘hm’tezeggen.Ditnoemjeookwel‘hummen’.

• Weesookaandetelefoongastvrij.Laataandeandermerkendatjehemwilthelpen.

Samenvattenendoorvragen

Tijdenseentelefoongesprekmoetjegoedluisteren,zodatdeboodschapgoedoverkomt.Jekuntcontrolerenof jedeandergoedhebtbegrependoorsamentevatten.Jeherhaaltdaninjeeigenwoordenwatdeanderheeft gezegd.Deanderkandancontrolerenofhetklopt.Naastsamenvattenisookdoorvragenbelangrijk.Bijdoorvragen steljevragenoverwatdeanderzegt.Jekrijgtdaardoormeerinformatie.

36 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Opdracht23 Kijkennaareentelefoongesprek

Filmpje-Eenzakelijktelefoongesprek

a. Bekijkhetfilmpje.

b. Vindjedatdereceptionistdittelefoongesprekgoeddoet?

Ja/Nee,want

c. VindjedereceptionistgastvrijrichtingIwan?

Ja/Nee,want

d. VindjedatIwandittelefoongesprekgoeddoet?

Ja/Nee,want

e. Kruisaanwatdereceptionistwelofnietdoet.

Dereceptionist

Laatdetelefoonmaximaaldriekeerovergaan

Schrijftdenaamopvandegenediebelt

Legtuitdathijgaatdoorverbinden

Laatdebellernietlangerdan20secondenwachten

Maaktnotities

f. Welketiphebjevoordereceptionist?

DitdoethijNIET DitdoethijWEL

Opdracht24 Eentelefoongesprekvoeren

TychodeGrootwerktbijwoonvoorzieningDeStapel.HijwordtgebelddoorAdoriaMentonvanrocDeToekomst. AdoriaisstudentvandeopleidingHZWenwilmaandagochtendmetvijftienanderestudenteneenexcursiebezoek brengenaanDeStapel.Zebeltomeenafspraaktemaken.

a. Maakhettelefoongesprekaf.

• Student1isAdoriaMenton.

• Student2isTychodeGroot.

• Student1,maakdetekstvanAdoriaMentonaf(inhettekstwolkjemethetpijltje).

• Student2,leeswatAdoriaMentonzegtenschrijfjouwreactieinjouwtekstwolkje.

• Leessteedsomdebeurtwatdeanderheeftgeschrevenenschrijfvervolgensjouwreactieop.

37 Thema
COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING
2 Communicatievevaardigheden

b. Bekijkdetekstendiejulliehebbenopgeschreven.Staatereensamenvattingin?Zetbijdittekstwolkjeeen sterretje.

c. Voerhettelefoongesprekzoalsjehethebtopgeschreven.

d. Watvindjegoedaanhettelefoongesprek?

e. Waarom?

f. Welketekstenvindjenietzogoed?Pasdezeteksteninhettelefoongesprekaan.

38 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Opdracht25 Watdoeje?

Situatie1

Jewerktineenkinderdagverblijf,erwordtgebeld.Jeneemtopenhoort:‘Ikstaindefileenbenwatlater,tothoe laatkanikdekinderenkomenhalen?’

a. Bedenkwatdebesteaanpakis.Schrijfdatop. Schrijfopwatjijzegtendoet.Schrijfopwatdebellerzegt.

Situatie2

Jewerktineenwoonvormvoormensenmeteenverstandelijkebeperking.Erwordtgebeld,jeneemtopenhoort: ‘Wehebbenpechmethetbusje.Hetluktmijnietomdecliëntenoptijdoptehalen.Watmoetikdoen?’

b. Bedenkwatdebesteaanpakis.Schrijfdatop. Schrijfopwatjijzegtendoet.Schrijfopwatdebellerzegt.

Situatie3

Jewerktineenverzorgingstehuis.Detelefoongaat,jeneemtopenhoort:‘Mijnmoederheeftvaaklastvan slaapwandelen,weetjijhoezeheeftgeslapenvannacht?’

c. Bedenkwatdebesteaanpakis.Schrijfdatop. Schrijfopwatjijzegtendoet.Schrijfopwatdebellerzegt.

39 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Situatie4

Jewerktindethuiszorg.Jetelefoongaat,jeneemtopenhoort:‘Ikbenmijnpasjekwijtgeraakt,erisheelveel geldafvanmijnrekening,hebjijdatgedaan?’

d. Bedenkwatdebesteaanpakis.Schrijfdatop. Schrijfopwatjijzegtendoet.Schrijfopwatdebellerzegt.

Situatie5

Jelooptstageopeenbasisschool.Detelefoongaat,jeneemtopenhoort:‘Mijnzoonwordtvandaagdooropa vanschoolgehaald.Kunjijditevenaanhemdoorgeven?’

e. Bedenkwatdebesteaanpakis.Schrijfdatop. Schrijfopwatjijzegtendoet.Schrijfopwatdebellerzegt.

Opdracht26 Ervaringen

a. Bedenkhoejijopschool,opstageofopjewerkplekdebellerhelpt,tewoordstaateninformeert.

Beschrijfeensituatie.

Vertel:

• watdecliëntwilde

• watjezeiendeed

• welkeffectdathadopdebeller.

b. Leverbewijsstukkenaan.Bespreekmetjedocentwelkebewijsstukkenmogelijkzijn.

Opdracht27 Eentelefoongesprek

Doedezeopdrachtineengroepvandrie.

a. Jullievoereneentelefoongesprek.

Derolverdelingis:

• Student1isdemedewerker.

• Student2isdecliënt.

• Student3isdeobservator.

40 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

b. Kieseenvandesituatieshierna,ofbedenkzelfeensituatiediepastbijjouwstageofwerkplek.

c. Bekijkdebeoordelingspuntenopdeobservatielijsthierna.Demedewerkermoetallestappenvanhetgesprek doorlopen.Deobservatorschrijftbijelkestapopofdemedewerkerdejuistevragenstelt,dejuisteinformatie verstrektengoedsamenvat. Oefendriekeer,zodatiedereenelkeroleenkeergehadheeft.

Situatie1

Jewerktineenkinderdagverblijf.DeheerBilal,vadervaneenvandekinderen,belt.Hijisergboos.Hetisnamelijk aldetweedekeerdezeweekdathijzijnzoontjemeteenergnatteluiervanhetkinderdagverblijfheeftgehaald. Hijheefthetideedaternietvaakgenoegverschoondwordtenwilditgraagbesprekenmeteenvandepedagogisch medewerkers.HetnummervandeheerBilalis0653648446.

Situatie2

Jewerktindethuiszorg.DeheerFeenstrabelt.Hijmaaktzichzorgenoverzijnmoeder.Hijheefthetideedatze nietmeergoedinstaatisomvoorzichzelftezorgenenvraagtzichafofzijnmoedernogwelzelfstandigkan wonen.Hijwilgraagvanjouhorenhoejijeroverdenkt.Zijnnummeris0623889966.

Situatie3

Jewerktineenwoon-zorgcomplex.JantinaBakkerbelt.Haarmoederwoontinhetwoon-zorgcomplex,opde derdeverdieping,afdelingGoudsbloem.Jantinaisergongerust,wantzijbeltelkedagmethaarmoeder.Maar vandaagiserhelemaalniemanddiedetelefoonopneemtopdeafdelingvanhaarmoeder.Jantinawilalbijnain deautostappenomtekomenkijken,maarzemoeteenhalfuurrijden.Ofjijwiltonderzoekenwateraandehand is?HetnummervanJantinais0654212990.

d. Deobservatorverteltaandeanderenwathijheeftgezien.Bespreekdepuntendiegoedgingen,enbespreek depuntendienogverbeterdkunnenworden.Bespreeksamenhoejediepuntenkuntverbeteren. Vuldeobservatielijstvoorjezelfin.

Ikobserveer: Observatielijsttelefoongesprek

Jehebtpenenpapierbijdehand.

Jepraatnetjesenduidelijk.

Jenoemtdenaamvanjebedrijfen danvanjezelf.

Jesteltdegoedevragen.

Jevraagtdooralsdatnodigis.

Jegeeftdegoedeinformatie.

Ikdeedhetzo:

41 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Ikobserveer: Observatielijsttelefoongesprek

Jevatsamen.

Jeneemtafscheid.

Totaal

2.12 Fasesvaneengesprek

Ikdeedhetzo:

Gesprekkenopjewerkontstaanvaaknaaraanleidingvaneenbepaaldesituatieofgebeurtenis.Hetgesprek bestaatdanmeestaluitvierfases:

1. inleiding

2. beschrijvingvandesituatie

3. vergelijkingmetafsprakenenregels

4. afronding,conclusiesenvervolg.

Eengesprekmoetergensmeebeginnen.Ditbeginnoemje‘deinleiding’.Hetdoelhiervanishetgesprekopgang tebrengen.Jemaaktcontactmetelkaar.Jezorgtsamenvooreenontspannensfeerenjemaaktaanelkaar duidelijkwaarhetgesprekoverzalgaan.

Voorbeeld

Maakcontactmetelkaar.

‘DagJohn,zullenweevengaanzittenvooreengesprek?’

Zorgvooreenontspannensfeer.

‘Kanikwatdrinkenvoorjeinschenken?Lekkerweertjehebbenwevandaag,hè?’

Maakduidelijkwaarhetgesprekoverzalgaan.

‘IkwilevenmetjeoverleggenovermevrouwSpijker,eenbewoonstervanonszorgcentrum.’

42 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Beschrijvingvandesituatie

Nadeinleidingvolgteenbeschrijvingvandesituatie.Watisergebeurd?Hoeisdesituatienu?Hetdoelvandeze beschrijvingisdatjullieallebeiwetenwatdesituatieis.Ditisnodigomhettekunnenbespreken.

Vergelijkingmetafsprakenenregels

Nujedesituatiehebtbeschreven,kunjedievergelijkenmetdeafsprakenenregelsdieerzijn.Watklopterwel aandesituatieenwatklopterniet?

Afronding,conclusiesenvervolgafspraken

Jehebtdesituatiebeschrevenenvergelekenmetdeafsprakenenregels.Nuishettijdomhetgesprekafte ronden.Jetrekteenconclusie.Watbetekentdezesituatie?Welkeafsprakenmoetjemetelkaarmaken?

Nadatjeeengesprekhebtafgerond,gajeuitelkaar.Jezorgtervoordatjedeafsprakendiejehebtgemaakt, uitvoert.

Opdracht28 Fasesvaneengesprek

a. Denkterugaaneengesprekdatjenethebtgevoerd(maaktnietuitinwelkesituatie).Beschrijfperfasewat erwerdgezegd.

Inleiding

Beschrijvingvandesituatie

Vergelijkingmetafsprakenenregels

Afronding,conclusiesenvervolgafspraken

b. Bedenktweezinnendiejekuntgebruikenvooreeninleidingvaneengesprek.

2.13 Actiefluisteren

Alsjeopeengoedemanierluistert,danzetjenietalleenjeorenopen. Jeprobeertdegevoelensvandeandertebegrijpenenlaatinjereactie merkendatjedatdoet.

Luisterenisdusnietzomaarzittenenhetverhaalvandeanderopjeaf latenkomen.Jezultjuistactiefmoetenzijn.Vandaardatervaakwordt gesprokenover‘actiefluisteren’alshetgaatoveropeengoedemanier naariemandluisteren.Misschienweetjewelhoevervelendhetisals iemandjenietaankijktterwijljepraatofalsiemandhelemaalniet reageert,ofalsiemandeenongeïnteresseerdehoudingheeftterwijlhij naarjeluistert.Inzulkesituatiesisergeensprakevanactiefluisteren. Alshelpendemoetjeactiefkunnenluisteren.

43 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Luisteren,samenvattenendoorvragen

Omeengesprekgoedtelatenverlopen,pasjeLSDtoe.Ditstaatvoor:

• luisteren

• samenvatten

• doorvragen.

Luisteren

Ineengesprekmeteencliëntofeencollegamoetjeluisterennaardeander.Hetgaaterdaarbijnietalleenom datjehoortwatdeanderzegt.Jemoetookbegrijpenwatdeanderbedoelt.

Luisterenkunjemetjeorendoen,maarookmetjestemenjelichaamshouding.Datnoemje‘actiefluisteren’.

Alsjeactiefluistert:

• luisterjenaarwatdeandervertelt

• kijkjedeanderaanalshijietsvertelt

• zegjeopdejuistemomenten‘hmhm’,‘ja’of‘nee’

• richtjejevoetenenjelichaamnaardegenedieietsvertelt

• vatjesamenwatdeanderheeftverteld.

Hetisvoordeanderfijnomtemerkendatjeluistert.Dathelpthemommeertevertellen.Ookgeefjehemdaarmee hetgevoeldatzijnboodschapoverkomt.Dooractiefteluisterenhebjeeenopenhoudingnaardecliënten.

Samenvatten

Eensamenvattingiseenkorteversievaneenverhaal.Tijdenseengesprekkunjeeensamenvattingmakenvan watdeanderheeftgezegd.Jeherhaaltdaninhetkorteninjeeigenwoordenwatzijnboodschapwas.Deander geeftvervolgensaanofjesamenvattingklopt.

Voordelenvansamenvatten:

• Jekuntcontrolerenofjedeandergoedhebtbegrepen.

• Deanderkrijgthetgevoeldatjegoednaarhemluistert.Datsteltdeandergerust.

Jekunteensamenvattingbeginnenmetdewoorden:‘Dusalsikhetgoedbegrijp…’.

Doorvragen

Tijdenseengesprekkunjedoorvragen.Ditbetekentdatjeeenvraagsteltoverwatdeanderjenetheeftverteld. Hoemeerjedoorvraagt,hoemeerinformatiejekrijgt.

Voordoorvragenkunjedezevragengebruiken:

• Hoebedoeljedat?

• Kunjedaareenvoorbeeldvangeven?

• Waaromdenkjedat?

• Watzouerdankunnengebeuren?

• Watgebeurdeertoen?

• Wiewarenerbij?

44 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Opdracht29 Actiefluisteren1

Doedezeopdrachtineengroepvandrie.

a. Voereengesprek.Bedenkwiewatdoet.

Student1:deverteller

Kieseenonderwerpwaarjeveeloverkuntvertellen,bijvoorbeeld:

• eenseriediejegisteravondhebtgekeken

• jehobby

• jefavorietemuziek

• jetoekomstplannen

• jestage

• jefavorietevakantiebestemming.

Vertelaandeluistervinkeenverhaaloverditonderwerp.

Student2:deontvanger

Luisteractiefnaarpersoon1.

• Kijkpersoon1aan.

• Zegopdejuistemomenten‘hmhm’,‘ja’of‘nee’.

• Richtjevoetenenjelichaamnaarpersoon1.

• Vatsamenwatpersoon1heeftverteld.

Student3:dekijker

Kijknaarhetgesprektussendevertellerendeontvanger.

b. Kijktdeluistervinkdevertelleraan?Ja/Nee

Zegtdeluistervinkopdejuistemomenten‘hmhm’,'ja'of'nee'?Ja/Nee

Heeftdeluistervinkzijnlichaamgerichtnaardeverteller?Ja/Nee

Vatdeluistervinkhetverhaalvandevertellersamen?Ja/Nee

c. Heeftdevertellerhetgevoeldatdeluistervinkgoednaarhemheeftgeluisterd?

Ja/Nee,want

d. Voerhetgespreknogeenkeer.Devertellerdoetopnieuwzijnverhaal,maardeontvangerhumtdezekeerniet enmaaktgeenoogcontact.Deontvangerlijktinhetgeheelnietgeïnteresseerd.

e. Heeftdevertellerdezekeerookhetgevoeldatdeluistervinkgoednaarhemheeftgeluisterd?

Ja/Nee,want

Opdracht30 Actiefluisteren2

Filmpje-Actiefluisteren

a. Bekijkhetfilmpje.

45 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

b. Welketipskrijgjeinhetfilmpjevooractiefluisteren?

c. Hoehelptpapegaaienbijhetactiefluisteren?

Opdracht31 Doorvragen

Fonszegt:‘Ikbenboos.’

Bedenktweevragendiejekuntgebruikenomdoortevragen.

Opdracht32 Draaideuren

Klacht

Dedochtervaneencliëntisvastkomentezittenindeautomatischedraaideurendietoeganggeventothet gebouwwaarjijwerkt.Jijweettoevalligdatdatkangebeurenalsjetehardtegendedeurenduwt.

Dedochterisgestrestenklaagtbijjoudatdiedeurennietgoedwerken.

a. Hoetoonjebegrip,watzegje?

b. PasdaarnaLSDtoe.Watkunjezeggen?

46 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Opdracht33 LSD

Dezeopdrachtdoejemetdehelegroep.JeoefentmetLSD.

a. Tweestudentenbeginnen.Deeenverteltineenoftweezinnenaandeanderietsoverwathijdezeweekheeft meegemaakt.DeanderpastLSDtoe.Probeerzogoedmogelijkteachterhalenwatergebeurdis.

Derestvandegroepluistert.

Naafloopvertellendeanderenindegroepwelkevragenzijhaddenwillenstellendienietgesteldzijn. Daarnazijntweeanderestudentenaandebeurt.

b. Herhaalditvijfkeer.

Opdracht34 Magikuietsvragen?

Dezeopdrachtdoejeintweetallen.

a. Student1vraagtaanstudent2deweginhetgebouw.Student2geeftaanwijzingen,maardezeleidennaar eenandereplekinhetgebouw.Student1volgtdezeaanwijzingendaarnaop,terwijlstudent2meeloopt zonderaanwijzingentegeven.Komtdestudentuitopdeplekdiestudent2bijzijn/haaruitleginhethoofd had?

b. Wisseldaarnavanrolendoedeopdrachtnogeenkeer.

c. Washetmakkelijkomdeanderdewegtewijzeninhetgebouw?Legookuitwaaromwelofwaaromniet.

d. Washetmakkelijkomdeaanwijzingenvoorderouteteonthouden?Legookuitwaaromwelofwaaromniet.

2.14 Communicerenmetjeleidinggevende

Ineersteinstantiespreekjejeleidinggevendeaanmet‘meneer’of‘mevrouw’enzegje‘u’. Jeleidinggevendezaljevertellenwatjetakenzijnenhoejedezemoetuitvoeren.Hijofzijzaljeookvertellenop welkemanierjijjewerkzaamhedenmoetrapporteren.Datkanonderandereopdezemanieren:

• mondeling

• schriftelijk

• digitaal.

Methemofhaarhebjeookregelmatigeenwerkoverleg,waarinjedevoortgangvanjewerkzaamhedenbespreekt.

Mondeling

Wanneerjijjetakenhebtuitgevoerd,zoekjejebegeleideropenverteljewatjeprecieshebtgedaanenhoedat isverlopen.Hetvoordeelvanmondelingrapporterenisdatjemeteenkuntvertellenhoeietsgegaanis.

Schriftelijk

Insommigeorganisatiesishetwenselijkdatjeeenchecklistbijhoudt.Hetschriftelijkrapporterenvanje werkzaamhedenheeftalsvoordeeldatdevastleggingervanbewaardblijft,gemakkelijkterugtelezenisendat iedereendezelfdeinformatiekrijgt.Eenlogboekkanhierbijeenhandighulpmiddelzijn.

COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS

ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

47 Thema2 Communicatievevaardigheden

Digitaal

Digitaalrapporterenkandoorhetinvullenvaneenlijstofrapportageoppc,laptopoftablet.

Voordeelvandigitaalrapporterenisdatjerapportageopgeslagenkanwordenendatcollega’sermakkelijken snelbijkunnenalsdatnodigis.Voormensenmeteenslechthandschriftisdigitaalrapporterenergprettig.Erzijn specialeprogramma’sdiejehiervoorkuntgebruiken,meestalwordtergerapporteerdineendigitaalzorgdossier ofondersteuningsplan.Dezesystemenwordenookwel‘elektronischcliëntendossier(ECD)’genoemd.

Voordeel van digitaal rapporteren is dat je collega’s snel over de juiste informatie beschikken.

Communicerenmetjecollega’s

Opjewerkplekhebjemetverschillendecollega’stemaken.Opeengoedemaniercommunicerenisnoodzakelijk.

Dezefactorenzijnbelangrijk:

• duidelijkeafsprakenmaken

• nakomenvangemaakteafspraken

• rekeninghoudenmetdemeningvananderen

• jeeigenmeningdurvengeven

• feedback/complimentkunnengeven

• feedback/complimentkunnenontvangen.

Briefing

Eenbriefingiseenbijeenkomstvanmaximaaltienminutenwaarindewerknemerswordengeïnformeerdover lopendezakenenbijzonderheden.Eenbriefingisbelangrijk,wantjewordtopdehoogtegebrachtvandelaatste wetenswaardighedenenontwikkelingen.Jeweetdanbijvoorbeeldwieerallemaalinjeteamzittentijdensje dienst.

48 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

CommunicerenmetdedoelgroepvanjeBPV-instelling

Jemaniervancommunicerenpasjeaanaandedoelgroepwaarmeejewerkt.Wanneerjebijvoorbeeldstageloopt indekinderopvang,zuljejewoordgebruik,stemvolumeenintonatie(demanierwaaropjeietszegt)moeten aanpassenaanhetniveauvandekinderen.Weesduidelijkengebruikkortezinnen.Wanneerjecommuniceert metouders,spreekjezeaanmet‘u’enbenjealtijdvriendelijkengastvrij.

Opdracht35 Communicatie

a. Watiseenvoordeelvandigitaalrapporteren?

b. Geefeenvoorbeeldvaneenmondelingerapportage.

c. Watiseenbriefing?

2.15 Gedragsregelsvoorcommunicatie

Alsjebijeenorganisatiewerkt,gajemetanderemensenom.Jecommuniceertmethen.Diecommunicatieis andersdandecommunicatiethuisofbijvrienden.Eenorganisatiewilgraagdatjegastvrijenprofessioneel overkomt.Voorcommunicatieopjewerkgeldendaaromgedragsregels.Diekunjetoepassenbijelkevormvan communicatie.

Gedragsregel:Laatziendatjedeanderwilthelpen

Alshelpendehebjeeendienstverlenendeengastvrijehouding.Ditbetekentdatjedeanderlaatziendatjehem wilthelpen.

• Weesvriendelijknaarcliëntenencollega’s.

• Houdrekeningmetdewensenvandeander.

• Biedhulp.

• Gedraagjesociaal.

• Weesgastvrij.

• Bedenkwatjevoordeanderkuntdoen.

Gedragsregel:Gametrespectmetdeanderom Respectbetekentdatjedeanderinzijnwaardelaat.

• Laatdeanderinzijnwaarde,ookalbenjehetnietmethemeens.

• Luisternaarwatdeanderwilzeggen.

• Respecteerdatiedereenandersis.

• Praatnietóveriemandmaarmétiemand.

• Geefeencomplimentalsdeanderhetgoeddoet.

• Staopenvoorkritiek.

49 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Hetisbeleefdomcliëntenaantesprekenmet‘u’.Zeg‘u’tegendeanderals:

• jeiemandvoorheteerstontmoet

• jenietzekerweetofje‘u’of‘je’moetzeggen

• deanderveelouderisdanjij.

Zeg‘je’tegendeanderals:

• deander‘je’tegenjouzegt

• jeiemandallangerkent

• jeveelpersoonlijkegesprekkenmetdeandervoert.

Gedragsregel:Zorgvooreenprofessionelehouding

Jezorgtvooreenprofessionelehoudingdoorjetakengoeduittevoeren.

• Kenjetakenenverantwoordelijkheden.

• Volgaanwijzingenop.

• Werkvolgensderegels.

• Stelvragenalsjeietsnietweet.

• Meldbijzonderhedenbijjeleidinggevende.

• Vraaghulpalsjedezenodighebt.

Gedragsregel:Weesinteger

Hetisbelangrijkdatjeintegerbent.Datbetekentdatjeeerlijkenbetrouwbaarbent.Tijdenshetwerkkunnener gekke,moeilijke,vreemdeofraredingengebeuren.Jezietbijvoorbeelddateencollegaeenkindhardhandig vastpakt.Watdoejedan?Metwiemagjeditbespreken?Ofeenkindverteltdatzijnvaderthuisdrugsgebruikt. Magjedataaniemanddoorvertellen?

Communicatieendeomgeving

Alsjemeteenandercommuniceert,moetjerekeninghoudenmetwieerindezelfderuimteaanwezigzijn.Wie kunnenermeeluisteren?Enmogenzewelhorenwaterwordtgezegd?Alsinformatienietvooranderenisbedoeld, moetjenaareenandereruimtegaan.

Voorbeelden

Estherwerktineenbuurthuis.Eenbuurtbewonerbegintuitgebreidtevertellenoverderechtszaakmetzijnex. Debuurtbewonerlijkthelemaalnietdoortehebbendatiedereenmeeluistert.Estherneemtdebuurtbewoner meenaareengespreksruimte,zodathijinallerustzijnverhaalkandoen.

Patriciawerktindethuiszorg.IndesupermarktwordtzegebelddoormevrouwZatik.Zelijktergindewar.Patricia spreektmetmevrouwZatikafdatzeovereenhalfuurtjeterugbelt.

50 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Opdracht36 Poster

Werkineengroepvandrie.

JullielopenstageinverpleeghuisDicere.Tijdenseenteamoverleghebbenjulliegesprokenoverdegedragsregels voorhetcommunicerenmetdecliënten.Erblijktwatonduidelijkheidtezijnoverwatjenuprecieswelenniet kuntdoen.Jullieleidinggevendeheeftjulliegevraagdomalsstageopdrachtvierposterstemakenmetdaarop voorbeeldenvangedragsregelsvoorcommunicatie.

a. GebruikhetstappenplanPostermaken.

StappenplanPostermaken

b. Maakvandezegedragsregelseenposter:

• Laatziendatjedeanderwilthelpen.

• Gametrespectmetdeanderom.

• Zorgvooreenprofessionelehouding.

• Weesinteger.

Opdracht37 ‘U’of‘je’

Doedezeopdrachtmeteenmedestudent.

a. Student1steltdevolgendevragenaanstudent2.Student2geeftbeleefdantwoordenspreektdeanderaan met‘u’.

Vragen:

• Hoeoudbentu?

• Watwiltueten?

• Watvindtuvanmijnkledingstijl?

b. Hoevondenjulliehetomelkaaraantesprekenmet‘u’?Legjeantwoorduit.

c. Student2steltdevolgendevragenaanstudent1.Student1geeftbeleefdantwoordenspreektdeanderaan met‘je’.

Vragen:

• Waarwoonje?

• Watzoujevanavondwillendoen?

• Watvindjevanmijnhaar?

d. Welkeaanspreekvormvindenjulliehetprettigst?

‘Je’/‘U’,want

e. Welkeaanspreekvormvindjehetmeestgeschiktalsjedezevragenaaneennieuwecliëntzoustellen?

‘U’/‘Je’,want

51 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Opdracht38 Communicatiethuisenophetwerk

ElmirawoontsamenmethaarvriendinKatja.Zewerktvierdagenindeweekalsgroepshulpineenwoonvorm voorouderenmeteenverstandelijkebeperking.Zecommuniceertmetdecliëntendiebijhaaropdegroepwonen. ElmiracommuniceertophetwerkandersdanthuismethaarvriendinKatja.

Bekijkdegesprekswolken.Zeteen‘t’bijzinnendiejethuiszegt.Zeteen‘w’bijzinnendiejeophetwerkgebruikt.

2.16 AVG-wetgeving

Alsdienstverlenerishetbelangrijkdatjezorgvuldigomgaatmetdeprivacyvanjeklantenofcliënten.Privacy betekentdatjedingenvoorjezelfkunthoudenendatanderendiedingennietzomaarmogenzienofweten.Je hebthetrechtomtebeslissenwelkeinformatieoverjouwordtgedeeldenmetwie.Ookdeklantenofcliënten metwiejijwerkt,hebbenrechtopprivacy.Jemagdusnietzomaarprivégegevensvaniemandmetanderendelen.

Privacy

Frederiekelooptstageineencentrumvoorverslavingszorg.Zewordtaangesprokendoordebroervanmevrouw Desion.Mevrouwheefthaarbroervertelddatzebangisvooreenanderecliënt,mevrouwGerrits.Zeheeftgehoord datmevrouwGerritsindegevangenisheeftgezeten.DebroervanmevrouwDesionvraagtjouofdatklopt. Informatieoverhetlevenvaneencliëntisvertrouwelijk.Daarhebbenzoweljijalsanderecliëntenoffamilievan cliëntenniksmeetemaken.

52 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Algemeneverordeninggegevensbescherming

DeAlgemeneverordeninggegevensbeschermingofAVGiseenwetdiedeprivacyvanmensenbeschermt.In dezewetstaathoebedrijvenenorganisatiesmetdepersoonlijkegegevensvanklantenofcliëntenmoeten omgaan.DeAVGiseenEuropesewet.IndeAVGstaatbijvoorbeeldhetvolgende:

• Alseenorganisatiejouwgegevenswilgebruiken,moetzeeerstuitleggenwaaromzedezewilgebruiken.Ook moetzetoestemmingaanjevragen.

• Jehebtrechtomjegegevensintezien.Jehebtalspatiëntbijvoorbeeldhetrechtomjouwmedischdossier tebekijken.

• Jegegevensmogennietlangerbewaardblijvendannodigis.

• Degegevensmoetenopeenveiligeplekbewaardworden.

• Wanneereenbedrijftemakenheeftmeteendatalekenjouwgegevensdusperongelukmetanderengedeeld worden,moethetbedrijfditaanjoumelden.

Opdracht39 Privacy

Privacy

Giellooptstageingroep2vanbasisschoolDeSpringplank.FloortjeenPaulzijnleerlingenuitzijngroep.Vandaag spreektdemoedervanFloortjehemaan.Zevraagt:‘IsPaulindeklasookaltijdzovervelend?AlshijbijFloortje komtspelen,luisterthijnooitnaarwatikvraagofzeg.’GielmoetrekeninghoudenmetdeprivacyvanPaulen kanhaarvraagdusnietbeantwoorden.

Steljevoordatdevraaguitdecasusaanjougesteldzouworden.WatzoujetegendemoedervanFloortjekunnen zeggen?

Opdracht40 Algemeneverordeninggegevensbescherming

a. WatishetbelangrijkstedoelvandeAVG?

Datalekkenvoorkomen.

Hetverzamelenvanzoveelmogelijkpersoonlijkegegevensvanmensen.

Hetbeschermenvandeprivacyvanmensen.

b. Watmoeteenorganisatiedoenvoordatzepersoonlijkegegevensvanmensenmagverzamelenenverwerken?

Hetisverbodenompersoonlijkegegevensvanmensenteverzamelen.

Niks,zekangewoongaanverzamelen.

Zemoettoestemmingkrijgenvandebetrokkenen.

53 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

AVG

GiellooptstageopbasisschoolDeSpringplank.OokhijmoetzichaandeAVGhouden.Vandaagisheteensportdag. Hetisheerlijkweerendekinderenzijnbuitenspelletjesaanhetdoen.Eenvandekinderenisaanhethoogspringen. Gielisonderdeindrukvanhoehooghetjongetjespringenkan.HijmaaktsneleenfotoenplaatstdieopInsta. Zijnvriendenzullenookwelonderdeindrukzijn,hetisnietnikswatdatjongetjepresteert.

NaasthethelpenbijdesportdagmoetGielnogeenaantalanderetakendoen.Zomoethijeenaantallijsten kopiëren.Zijnbegeleiderhadhetvanmorgennogextrategenhemverteld,hijmochthetechtnietvergeten.Het zijndeCito-uitslagenvangroep8.Diewordenvanmiddagineendocentenvergaderingbesproken.Gielstoptze inhetkopieerapparaatenlooptvervolgensnaarbuiten.Hijgaatlekkerweermeehelpenopdesportdag.Die kopietjeshaalthijstrakswelweerop.

NaafloopvandesportdagruimtGielallematerialenopenveegthijhetschoolplein.Hijhaaltdekopietjesuithet kopieerapparaatenlegtzeophetbureauvanzijnbegeleider.Hijzietdatdecomputervandeleerkrachtaanstaat enisingelogdophetschoolsysteem.Hijzietdaarallerleiinformatiestaanoververschillendeleerlingen.Gielgaat achterhetbureauzittenenbeginttelezen.

c. WatkunjezeggenoverhetplaatsenvaneenfotoopInstagramvanhetjongetjeopdeschoolwaarGielstage loopt?

HetplaatsenvandefotoisgeenAVG-overtreding.

HetplaatsenvandefotovanhetjongetjeiseenschendingvandeAVG.

HetplaatsenvandefotovanhetjongetjeisgeenAVG-overtreding,zolanghetaccountvanGielmaarop ‘privé’staat.

d. WatkunjezeggenoverhetachterlateninhetkopieerapparaatvandeCito-uitslagenvangroep8?

Erisgeenprobleem,jekuntgewoonweglopenbijhetkopieerapparaat.

HetachterlatenvanuitslageninhetkopieerapparaatiseenschendingvandeAVG.

ZoalsGieldeuitslagenlaterophaaltenopdejuistemanieropbergt,isergeenprobleemmetdeAVG. e. WatkunjezeggenoverhetlezenvandeinformatieoverleerlingendoorGielopdecomputervanzijnbegeleider?

ErisgeenAVG-probleem:Giellooptstageopdeschool,dusmaghijgewoonlezen.

ZolangGieldeinformatienietdeeltmetanderen,isergeenAVG-probleem.

Hetlezenvanpersoonlijkegegevensvanleerlingenzondertoestemmingiseenernstigeovertredingvan deAVG.

2.17 Communicatierichtlijnenineenorganisatie

Organisatieshebbeneenhuisstijl.Dezehuisstijlbepaaltdeuitstralingnaardebuitenwereld.Eenvakantiepark voorgezinnenzalvooreengastvrije,vrolijkeengezelligeuitstralingkiezen,terwijleennatuurcampingeerder rustwiluitstralen.

Dehuisstijlbepaalthoedecommunicatieeruitziet.Denkhierbijaandevormen,kleurenenlettertypesvan:

• hetlogovandeorganisatie

• folders,brievenene-mails

• bedrijfskleding

• reclamematerialen

• visitekaartjes

• website.

54 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Bedrijfskleding zorgt voor herkenbaarheid.

Opdracht41 Huisstijl

a. Bezoekdewebsitevaneeninstellingoforganisatiebijjouindebuurt.

b. Watishetwebadresvandewebsitevandezeinstellingoforganisatie?

c. Hoezietdehuisstijlvandezeinstellingoforganisatieeruit?

d. Voorwelkedoelgroepisdezeinstellingoforganisatie?

e. Vindjedehuisstijlpassenbijdedoelgroep?

Ja/Nee,want

2.18 Communicatierichtlijnen

Organisatiesgebruikencommunicatierichtlijnen.Hierinstaathoejemetcliënten,hunfamilieenhun vertegenwoordigersmoetcommuniceren.Communicatierichtlijnendiegeldenbinnenelkeorganisatiezijn:

1. Kieshetjuistecommunicatiemiddel.

2. Beantwoordberichtensnel.

3. Blijfzakelijk.

4. Kiesvooreenneutralestijl.

5. GebruikcorrectNederlands.

55
COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING
Thema2 Communicatievevaardigheden

1.Kieshetjuistecommunicatiemiddel

Erzijnverschillendecommunicatiemiddelendiejekuntgebruiken.Kiessteedshetmiddeldathetbestepastbij desituatie.

Detelefoongebruikjealsje:

• persoonlijkcontactwilt

• sneleenantwoordnodighebt

• wiltoverleggen.

E-mailgebruikjealsje:

• afsprakenwiltvastleggen

• eenofficieelantwoordnodig hebt

• uitlegwiltgevenen(nietteveel) documentenwiltversturen.

WhatsAppgebruikjevoor:

• groependiezelfhebbengekozen omindezegroeptezitten

• korteberichten

• onbelangrijkeberichten

• reminders.

2.Beantwoordberichtensnel

Beantwoordbinnengekomenberichtensnel.Heeftiemandvoorjegebeld?Beldanbinnen24uurterug.Hebje eene-mailontvangen?Meestalverwachtdeafzenderdatjebinnentweewerkdagenreageert.Hebjenietmeteen tijdominhoudelijktereageren,laatdanwetendatjehetberichthebtontvangen.Geefdaarbijaanwanneerde afzendereenantwoordkanverwachten.Zoweetdeafzenderwaarhijaantoeis.

3.Blijfzakelijk

Blijfinjecommunicatiezakelijk.Maakdusgeengrappenof‘flauwe’opmerkingen.Ditisextrabelangrijkbij geschrevencommunicatie,zoalseene-mail.Deontvangerzietjouwnon-verbalecommunicatieniet.Erkan daardoormakkelijkmiscommunicatieontstaan.Omdiezelfderedenishetverstandigomemoties,persoonlijke ervaringen,meningenenirritatiesinjemailberichtenwegtelaten.Ookwanneerjedeanderallangerkent.

4.Kiesvooreenneutralestijl Communiceerineenneutralestijl.Voorkomomslachtigtaalgebruik.Dusniet:‘Naaraanleidingvanuwvraagben ikblijtekunnenmededelendatikeenoplossingdenktehebbengevondenvooruwprobleem.’Maarbijvoorbeeld: ‘Hartelijkdankvooruwvraag.Watvindtuvandevolgendeoplossing?...’

5.GebruikcorrectNederlands GebruikcorrectNederlands.Ditgeldtvoorgesprekken,maarzekerookvoorgeschreventekstenzoalsineen e-mail.Eene-mailiseensnellemaniervanpostversturen.Maardesnelheidisgeenexcuusvoortyp-entaalfouten. Dezefoutenleidenvaaktotgroteergernisbijdeontvangerengeveneenonprofessioneleindruk.

Opdracht42 Kieshetjuistecommunicatiemiddel

Jannekewerktineenverpleeghuis.Ermeldtzicheenmonteurvoordeverwarming.Jannekekandemonteurzelf niethelpen,maarhaarcollegaAlaidavandetechnischedienstwel.Alaidazitopditmomentéénverdiepinghoger ophetkantoor.

56 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

a. WelkcommunicatiemiddelmoetJannekegebruikenomAlaidatebereiken?

Telefoon

E-mail

WhatsApp

b. Waaromhebjeditcommunicatiemiddelgekozen?

Opdracht43 Telefoon,e-mailofWhatsApp?

Overlegsamen.Wanneergebruikjedetelefoon,e-mailofWhatsApp?

Alsjeeenherinneringwiltsturen

E-mail/Telefoon/WhatsApp

E-mail/Telefoon/WhatsApp Alsjeuitlegwiltgevenendocumentenwiltsturen

E-mail/Telefoon/WhatsApp Alsjepersoonlijkcontactwilt

E-mail/Telefoon/WhatsApp Alsjejeafsprakenwiltvastleggen

E-mail/Telefoon/WhatsApp Alsjeeengroepmensenwiltbenaderenmeteenofficieelbericht

Alsjekorteberichtenwiltsturen

E-mail/Telefoon/WhatsApp

E-mail/Telefoon/WhatsApp Alsjesneleenantwoordnodighebt

E-mail/Telefoon/WhatsApp Alsjewiltoverleggen

Opdracht44 WhatsApp

MaakvandezinnenkorterezinnendiejevoorWhatsAppkuntgebruiken.

Zorgervoordatjegeeninformatievergeetendatjebeleefdblijft.

Situatie1

Voordecollega’sdievandaagdemiddagroutedoen.DeheerVanVeenisvanmiddagvanaf15.00uurnietmeer thuis.Hijwordtom14.45uurgehaalddoorzijndochter.Alsverrassinggaatzevandaagmethemnaarhetmuseum voormodernekunstinArnhem.

a. MaakkorterezinnenvoorWhatsApp.

57 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Situatie2

Vriendelijkverzoekaandecollega’sdiegebruikmakenvanhetcreatievemateriaalomnaafloopdespulletjes weergoedopteruimenenschoontemaken.Metnamedeverfkwastenzijnergsmerigenwordennietgoed schoongemaakt.

b. MaakkorterezinnenvoorWhatsApp.

Situatie3

Voormorgenavondzoekenwenogviervrijwilligersdiehetleukzoudenvindenomtehelpenmetdegezellige kaartavondinonzegemeenschapsruimte.Deavondisvanzeventotnegenuur.

c. MaakkorterezinnenvoorWhatsApp.

Situatie4

Erstaateentaxichauffeurbijdebaliediezegtdathijeenverzoekkreegvoorvervoervanafhiernaardetandarts. Hetiseenrolstoeltaxi.Erstaatniemandtewachtenhier,hebjijofeencollegaeentaxibesteldvooriemandvan jouwafdeling?

d. MaakkorterezinnenvoorWhatsApp.

58 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Thema2 Communicatievevaardigheden

Situatie5

CliëntKarelvanafdelingtweeheeftdonderdageenafspraakbijdetandarts.Helaasiserniemandvandegroep dieeenuurtjemethemnaardezeafspraakkangaan.Isereencollegavandeandereafdelingbeschikbaardie evenmetKarelnaardezecontroleafspraakkangaan?

e. MaakkorterezinnenvoorWhatsApp.

Opdracht45 Mailen

Hetkinderdagverblijfwillatenwetendateropwoensdagochtend12septembereenspecialeactiviteitis.Diedag zullenervan9.15uurtot11.45uurallerleispelletjeswordengedaanophetpleinvoorhetkinderdagverblijf.Het iseenfeestelijkeochtendmetleukeactiviteiten.Hetkinderdagverblijfzoektnogoudersdiewillenkomenhelpen bijdespelletjes.

Mochtenernogvragenzijn,ofwillenouderszichaanmeldenomtehelpen,dankunnendeouderscontactopnemen metjou.

Schrijfdee-mailaandeoudersoverdespelletjesochtend.

Opdracht46 Eenbevestigingpere-mail

‘Ikhebhetvolgendegenoteerd:ukomtmettweeklassen–intotaalveertigstudenten–naaronzeinstellingop 17juliom14uur.HetgaatomstudentenvandeopleidingHZW.Erzijntweedocentenperklasbij.Datzijnin totaalvierdocenten.Destudentengaannaeenrondleidingdoorhetgebouwingroepjesvanvieringesprekmet onzecliënten.Tijdenshetgesprekmetdecliëntenproberendestudenteneenbeeldtekrijgenvandewensenen behoeftendieerzijn.Ditistochzoalsuhetwilde,zijnweheteens?’

59
COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Maakvoordezesituatieeenbevestigingpere-mail.

2.19 Watzijndewensenvandecliënt?

Opjewerkbenjegastvrij.Jehelptcliënten.Datbetekentdatjerekeningmoethoudenmethunwensen.Maar hoeweetjewatwensenzijnvandecliënt?

Jekunthieropverschillendemanierenachterkomen:

• Kenjecliënt.

• Stelvragen.

• Kijk.

• Controleerofjegelijkhebt.

Kenjecliënt

Ofjenumetouderen,jongeren,kinderenofziekemensenwerkt,jemoetaltijdeengoedbeeldhebbenvande cliëntenmetwiejewerkt.Watvindendezemensenbelangrijk?Watvindenzeleukenwatjuistniet?

Voorbeeld

Pascalwerktopeenbuitenschoolseopvang.Deoudersvandezekinderenwillengraagdathunkinderenna schooltijdlekkerkunnenspeleneneventueelhulpkunnenkrijgenbijhetmakenvanhuiswerk.Debuitenschoolse opvangmoetdushuiselijkzijnenruimtebiedenvoorhetrustigmakenvanhuiswerk.

60 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Stelvragen

Praatmetcliënten.Zokomjeerachterwatheninteresseert.Stelineengesprekveelvragen.Jenodigtdeander daarmeeuitommeertevertellen.Vooralalsjeopenvragenstelt.Dezebeginnenmet‘wie’,‘wat’,‘waarom’, ‘welke’,‘waar’en‘hoe’.

Kijk

Kijknaardemensenmetwiejewerkt.Watvoorhoudinglatenzezien?Aandehoudingkunjeveelaflezen.Bij kinderenophetkinderdagverblijfziejeaandehoudingofeenkindgraagietswilhebbenwatoptafelligt.Inhet verpleeghuisziejeaandehoudingvaneencliëntofiemandhetzwaarheeftenverdrietigis.Entijdensheteten metcliëntenkunjeaanhunhoudingzienofzezinhebbeninhetetendatvoorhenklaarstaat.

Doornaarmensentekijken,kunjezienwatiemandwenst.

Controleerofjegelijkhebt

Alsjedenkttewetenwatiemandanderswil,controleerdanofjegelijkhebt.Vraagbijvoorbeeld:‘Klopthetdat ugraagvakerwiltwandelen?’

Opdracht47 Watzijndewensenvandeander?

Doedezeopdrachtmeteenmedestudent.

a. Bedenkzesvragendiejeaandeanderkuntstellenoverzijnvakantiewensen.Heteerstewoordvandevraag staatalgenoteerd.

b. Wie

c. Antwoordvandeander:

d. Wat

e. Antwoordvandeander:

f. Waarom

g. Antwoordvandeander:

h. Welke

i. Antwoordvandeander:

61 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

j. Waar

k. Antwoordvandeander:

l. Hoe

m. Antwoordvandeander:

Steldatjullievolgendeweekallebeieenweekvrijhebben.Julliegaanelkaaropvakantiesturen.Naarwelke vakantiebestemmingzoujedeanderdansturen?Houdrekeningmetdewensenvandeander.Beantwoord daarvoordevolgendevragen.

n. Bijwelkedoelgroephoortdeander?

o. Welkewensenvooreenvakantiebestemmingheeftdeander?

p. Schrijftweevakantiebestemmingenopdiejewelbijdeandervindtpassen.

1.

2.

q. Vertelaandeanderwelketweevakantiebestemmingenjeingedachtenhebt. Deandermagnietszeggen.Maarhijmagwelmetzijnhoudinglatenzienwathijvandevakantiebestemming vindt.

r. Controleerofjegelijkhebt. Deandervindtdezevakantiebestemmingwel/nietleuk.

Opdracht48 Watwenstdecliënt?

IndezeopdrachtoefenjemetLSD.Jeprobeertinhetgesprekteachterhalenwatdewensenvandecliëntzijn. Doedezeopdrachtineengroepvandrie.

a. Voordatjedesituatiegaatspelen,maakjeeersteenstappenplanvanhetvoerenvaneengesprek.Dit stappenplangebruikjealshandleidingbijhetspelen.

62 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Situatie:dedierenspeciaalzaak

Student1iseenklantvaneendierenspeciaalzaak.Jebentindezewinkelomdatjeeendierwiltaanschaffen. Bedenkvantevorenwelkdierjewiltkopenenwelkekenmerkenhetdierheeft.Jemagvoorafnietvertellenwelk dierjewiltkopen.Demedewerkervandedierenspeciaalzaakmoetdooractiefluisteren,samenvattenen doorvragenerachterkomennaarwelkdierjijopzoekbent.

Student2isdemedewerkervandedierenspeciaalzaak.Student1komtbinnenalsklant.Jegaathetgesprekaan enprobeertdooractiefluisteren,samenvattenendoorvragenerachtertekomenwelkdierdeklantwil.Alsje weetwelkdierhetis,danrondjehetgesprekaf.

b. Student1en2spelendesituatiena,dederdestudentobserveertenmaaktaantekeningenvanhetgesprek. Naafloopbespreekjemetelkaarhetgesprek.Vuldetabelvoorjezelfin.

Feedback

Begroettedemedewerkerdeklant?

Werdertijdenshetgesprekgebruikgemaaktvanactiefluisteren,samenvattenen doorvragen?

Wistdemedewerkerteachterhalenwelkdierdeklantwil?

Tips:

Tops:

Opdracht49 Filmpjeberoepshouding

Werkineengroepvandrie.

Beroepshoudinghelpende

Alshelpendeishetheelbelangrijkdatikeenopenhoudingaanneem.Ikwerkbijdemensenthuisenhetis belangrijkdatzemijvertrouwenendatzehetgevoelhebbendatzemijalleskunnenvertellen.Ikhebnietalleen eenpraatjebijdekoffiemetdecliënten,maarvoerookgesprekkenmetzeoverdezorgdiezenodighebben.Niet iedereenkanevengoeduitenwathijofzijbedoelt.Somsmoetikookgoedtussenderegelsdoorluisterenen kunnendoorvragenomdemensenzogoedmogelijkvandiensttekunnenzijn.

a. Leesdesituatie.Bedenkeensituatiewaarindeberoepshoudinguitdesituatietezienis.

b. Speelhetnaenfilmhet.

c. Bespreekdefilmsindegroep.

COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS

63 Thema2 Communicatievevaardigheden
ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

2.20 Watzijnsocialmedia?

Omtecommunicerenkunjesocialmediagebruiken.Socialmediaiseenverzamelnaamvoorprogramma’sop hetinternetwaarmeejekuntcommuniceren.Jekuntelkaarbijvoorbeeldtekstberichten,foto’s,filmpjesof geluidsfragmentensturen.

Opdracht50 Socialmedia

a. Leginjeeigenwoordenuitwatsocialmediazijn.

b. Kruisaanwelkevormenvansocialmediajijgebruikt. X Facebook Snapchat WhatsApp Farmerama(spel)

YouTube anders,namelijk Instagram Google+

2.21 Devoor-ennadelenvansocialmedia

Voordelenvansocialmedia

Eenvoordeelvansocialmediaisdatjemakkelijkinformatiekuntdelenmetanderen.Zokunjeeenberichtjeof fotonaareenheelgrotegroepmensensturen.Hetgebruikvansocialmediaisgratis.Welhebjeeencomputer, tabletofsmartphonenodig.Veelmensengebruikensocialmediaomcontactteleggenmetvrienden.Zevinden hetgezelligenleukominformatiemetelkaartedelen.Jekuntsocialmediaookgebruikenvoorjewerk.

COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS

64
ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Nadelenvansocialmedia

Hetgebruikvansocialmediaheeftooknadelen.Eennadeelishetgebrekaanprivacy.Alsjeietsviasocialmedia deelt,kunnenanderenhetweermetanderendelen.Iedereenkandatberichtlezen.Alsietseenmaalopinternet staat,krijgjeheternietzomakkelijkvanaf.Hetisdanextravervelendalsereennaarberichtvanofoverjouop hetinternetstaat.

Debedrijvenachtersocialmedia,zoalsMetaenGoogle,kunnenviajouwberichtenengedragopsocialmedia veelgegevensoverjouverzamelen.Viacookiesvolgenzewatjedoetenkrijgjebijvoorbeeldadvertentiestezien diepassenbijjouwgedragopsocialmedia.Datkanervoorzorgendatjenogmeeropsocialmediakijktofdatje bijvoorbeelddingenkooptdiejeeigenlijknietvanplanwastekopen.

Eenandernadeelvansocialmediaisdathetaltijdaanwezigis.Jekuntelkmomenteenberichtjevaniemand krijgen.Datleidtaf.Jevoeltookdrukomopdatberichtjetereageren.Hetisdaardoorvermoeiendensomszelfs verslavend.

Doorsocialmediaisersomsminderechtcontactmetelkaar.Indepauzeophetwerkpakkenveelcollega’s bijvoorbeeldhunsmartphone,inplaatsvanmetelkaartekletsen.

Door social media zijn mensen soms minder met elkaar in gesprek.

Internetlijktmilieuvriendelijkomdatjegeenpapiergebruiktommetelkaartecommuniceren,maarhetinternet gebruiktheelveelstroom.Alleberichten,filmpjesenfoto’sdiejedeelt,wordenopgroteservers(computers)in datacentraopgeslagen.Diedatacentraverbruikenontzettendveelenergie.Hoemeerjeplaatstenverspreidtop socialmedia,hoemeerenergiejeverbruikt.

65 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

In een datacentrum staan duizenden computers, servers, die ervoor zorgen dat alle gegevens op internet worden opgeslagen en verspreid.

Opdracht51 Voor-ennadelenvansocialmedia

a. KnipeenA4’tjeinzestienstukjes.Tekenopelkstukjeeenhappyfaceenschrijfdaarondereenvoordeelvan socialmedia.

b. Tekenopdeachterkantvanelkstukjepapiereensadfaceenschrijfdaarondereennadeelvansocialmedia.

c. Vergelijkvanelkstukjepapierhetvoordeelmethetnadeel.Welkisvoorjulliehetbelangrijkste?Leghet papiertjemetdezekantnaarbovenopdetafel.

d. Hoeveelhappyfacesteljenu?

e. Hoeveelsadfacesteljenu?

f. Welkeconclusietrekjealsjekijktnaarallehappyensadfaces? Ikvindsocialmediagoed/eenbeetjegoed/nietgoed,want

2.22 Socialmediaopjewerk

Organisatiesgebruikensocialmediaopdriemanieren:

1. omreclametemaken OrganisatieshebbenbijvoorbeeldeenFacebook-paginaeneenX-account.

2. voorcontacttussencollega’sonderling Collega’sgebruikenbijvoorbeeldeenWhatsApp-groepommetelkaartecommuniceren.

3. voorcontactmet(groepen)cliënten.

COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

66

Voorbeeldenvansocialmediaophetwerk

• communicerenmetcliënten

Jewerktopeenkinderdagverblijfenbentmetdekinderennaardekinderboerderijgeweest.Defoto’svandit uitjedeeljeviaeenWhatsApp-groepmetdeoudersvandekinderen.Deoudershebbenhiervooraftoestemming voorgegeven.DatisverplichtgesteldindeAVG.

• reclamemakenvooreenevenement

Doordebuitenschoolseopvangwaarjewerkt,wordteenspelletjesmiddaggeorganiseerd.ViaFacebooknodig jede‘vrienden’vandebsouitomdeeltenemen.

• remindersturenvaneenafspraak

Jehebteenafspraakbijeencliëntthuis.EenuurvoordeafspraakstuurjeviaWhatsAppeenberichtjedatje eraankomt.

• eenbedrijfsfilmmaken

Erwordteenfilmpjegemaaktvandezorgverleningineenverpleeghuis.Inhetfilmpjeistezienwateen helpendezorgenwelzijndoet.HetfilmpjewordtopYouTubegeplaatst,zodatiedereenhetkanbekijken.

Opdracht52 Socialmediaopjewerk

KoenwerktalshelpendebijthuiszorgorganisatieDomus.Binnenkortkrijgenallemedewerkerseentabletvoor hetuitvoerenvanhunwerkzaamheden.Koensleidinggevendewilviasocialmedialatenwetendatdezenieuwe werkwijzewordtingevoerd.

Bedenkvoorelkevormvansocialmediaeenberichtdatjezoukunnenversturen.Geefperberichtaanwiede doelgroepis.

Socialmedia

WhatsApp Facebook YouTube

Welkberichtzoujekunnenversturen?

ThuiszorgDomusvoerthetwerkenmet tabletsin. X Instagram

Doelgroep

VolgersvanDomus

67 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

2.23 Regelsvoorsocialmedia

Bedenkdatalleswatjijopsocialmediaplaatst,gedeeldkanwordenmetiemandanders.Datkaneencollega zijn,jebaasofcliëntenvandeorganisatiewaarjewerkt.Hetisbelangrijkdatzijeengoedeindrukvanjouende organisatiehebben.

Organisatiesvindenhetbelangrijkdathunmedewerkerszichnetjesgedragenopsocialmedia.Daaromhebben zevaakspecialeregelsvoorsocialmedia,zoals:

• Gebruiksocialmediaonderwerktijdalléénvoorjewerk.

• Jemagviasocialmediageeninformatieovercliëntenofcollega’sdelen.

• Jemagviasocialmediageenbedrijfsinformatiedelen.

• Jemagnietklagenovercollega’s,cliëntenofanderewerkrelatiesviasocialmedia.

• Gaopsocialmediametrespectommetjezelfenmetanderen.

Wees je bewust van wat je op social media deelt.

Gastvrijenrespectvol

Opjewerkgebruikjesocialmediaomtecommunicerenmetjecollega’sencliënten.Jedoetditvanuitde organisatiewaarjewerkt.Datbetekentdatjesocialmediaopeenrespectvolleenbeleefdemaniermoetgebruiken. Daarnaastmoetjegastvrijenprofessioneeloverkomen.

Regelsomrespectvol,gastvrijenprofessioneelmetsocialmediaomtegaan:

• Weesbeleefdnaardeander,ookalsdeanderongelijkheeftofonbeleefdnaarjouis.

• Leesalleberichtendiejebinnenkrijgt.

• Reageerbinnentweewerkdagenopeenbericht,zodatdeandernietonnodiglanghoefttewachten.

• Gebruikdesocialmediavanjewerknietvoorvriendenenfamilie.

Opdracht53 Socialmediaeninternetinorganisaties

Regels

Marchawerktvooreenthuiszorgorganisatie.Gythaishaarleidinggevende.Gythaheeftvierregelsopgesteldom professioneelmetsocialmediaomtegaan.Zewilderegelsopeengrootvelpapierzettenenaandewandhangen, zodatiedereenderegelskanlezen.BijelkeregelwilGythagraageenafbeeldingofpictogram,wantdaardoor kunnendemedewerkersderegelsnogbeteronthouden.

68 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

2 Communicatievevaardigheden

Zoekofmaakbijelkeregeleenafbeeldingdieerbijpast.

a. Regel1:Weesbeleefdnaardeander,ookalsdeanderongelijkheeftofonbeleefdnaarjouis.

b. Regel2:Leesalleberichtendiejebinnenkrijgt.

c. Regel3:Reageerbinnentweewerkdagenopeenbericht,zodatdeandernietonnodiglanghoefttewachten.

69 Thema
COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

d. Regel4:Gebruikdesocialmediavanjewerknietvoorvriendenenfamilie.

2.24 Hoegebruikjesocialmediaveilig?

Alsjesocialmediagebruiktvoorjewerk,moetjedatveiligdoen.Ditbetekentdatjeervoorzorgtdatanderen jouwberichtennietzomaarkunnenlezen.

Zogebruikjesocialmediaopeenveiligemanier:

• Gebruikgeenopenbarewifi.

• Installeeralleenappsdiezijntoegestaan.

• Gebruikeenwachtwoordopjeapparaten.

• Deelgeenvertrouwelijkeinformatieviasocialmedia.

Gebruik geen openbare wifi.

Gebruikgeenopenbarewifi

Omsocialmediategebruiken,hebjeeeninternetverbindingnodig.Opjewerkenthuisgebruikjeeenveilige verbinding.Opanderelocaties,zoalsindetreinofineenopenbaargebouw,kunjevaakgratisinloggenopeen openbaarwifinetwerk.Datlijkthandig,maaropenbarewifinetwerkenzijnnietzoveilig.Opeenopenbaar wifinetwerkkunnenanderenmeekijkenmetwatjijdoet.Daarommagjenooiteenopenbaarwifinetwerkgebruiken ombijvoorbeeldjewerkmailtebekijken.

Gebruikeenwachtwoordopjeapparaten

Beveiligsmartphonesentabletsmeteenwachtwoord.Zonderwachtwoordkunjehetapparaatnietgebruiken. Doorhetinstellenvaneenwachtwoordzorgjeervoordatanderengeengebruikkunnenmakenvanhetapparaat. Bijverliesofdiefstalblijvendegegevensveilig.

70 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Deelgeenvertrouwelijkeinformatieviasocialmedia Facebook,YouTube,Instagram,Google+enXzijnnietgeschiktvoorhetdelenvanvertrouwelijkeinformatie. Informatieishiermakkelijktevindendooranderen.Jemagdusgeenafbeeldingen,namenofgegevensvan cliëntenofcollega’sdelen.Alshelpendehebjetemakenmetdeprivacyvancliënten.Vaakhebjegetekendvoor eengeheimhoudingsplicht.Weesjedusgoedbewustvanwatjedoet.Wiljeeenfotoplaatsenopsocialmedia? Vraagdanvooraftoestemming.DatbenjeookwettelijkverplichtvolgensdeAVG.

Opdracht54

Socialmediaveiliggebruiken

Frankheefteennieuwebaan.Hijkrijgtvanzijnbaaseentelefoon.Zijnbaaszegt:‘Frank,jemagsocialmedia gebruikenopjetelefoon,maarjemoethetwelveiligdoen.’

a. WelkevierregelsadviseerjeFrankvoorveiliggebruikvansocialmedia?

b. LegaanFrankuitwat‘openbarewifi’is.

c. LegaanFrankuitwaaromjegeenopenbarewifimoetgebruikenmetdesmartphonevanjewerk.

1. 2. 3. 4.
71 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

2.25 Hoegebruikjeinternetveilig?

Houdjeaanderegelsvandeorganisatie

Organisatieshebbenvaakregelsvoorhetgebruikvaninternet.Voorbeeldenvanregelszijn:

• Gebruikomdedriemaandeneennieuwwachtwoord.

• Downloadeninstalleergeenprogramma’svaninternet,maarlaatdeICT-beheerderdatdoen.

• Werktjecomputernietzoalshethoort,neemdancontactopmetdeICT-beheerder.

Gebruikgoedewachtwoorden

Omjetelefoon,tablet,computerenpersoonlijkeaccountsgoedtekunnenbeveiligen,hebjegoedewachtwoorden nodig.Eenwachtwoordisgoedalsiemandandershetnietkanraden.Maarjemoethetwachtwoordwelgoed kunnenonthouden.Bijveelorganisatiesmoetjevoordeveiligheidomdedriemaandeneennieuwwachtwoord maken.

Tipsvooreengoedwachtwoord

Tip1:Bedenkeenzindiejenietzomakkelijkvergeet.

Bijvoorbeeld:Ikhoudvandrop.

Tip2:Neemsteedsdeeerstelettervandezezin.

Bijvoorbeeld:ihvd.

Tip3:Maakeenafkortingvandedatumwaaropjehetwachtwoordmaakt.

Bijvoorbeeld:5juli2024wordtJUL24.

Tip4:Moetjejewachtwoordveranderen,veranderdandedatum.

Bijvoorbeeld:Op5december2024moetjehetwachtwoordveranderen.JeverandertJUL24daninDEC24.

Tip5:Zetachterjewachtwoordeenleestekenofbijzonderkarakter.

Bijvoorbeeld:+.

Injuliishetwachtwoord:ihvdJUL24+.

Indecemberishetwachtwoord:ihvdDEC24+.

Tipsvoorhetveiligomgaanmetjewachtwoord:

• Verteljewachtwoordaanniemand.

• Gebruikverschillendewachtwoordenvoorverschillendeaccounts.

• Veranderjewachtwoordenregelmatig.

• Laatjewachtwoordennietrondslingeren.

72 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Phishingmail

Metphishingmailproberencriminelentoegangtekrijgentotjouwprivégegevensofzelfsdebedrijfsgegevens.

Dezemailslijkenheelecht.Kliknooitopeenknopofeenlinkalszedaaromvragen,ookallijkthetzobetrouwbaar. Jewordtdannaareenvalsewebsitegeleidofergernog:jegeeftdecrimineeltoegangtotdegegevenswaarjij meeinlogt.

Zokunjephishing-enfraudemailsherkennen:

• Demailisnietaaniemandpersoonlijkgericht,maarbegintmeteenalgemeneopeningals‘Geachteklant’.

• Demailbevattaal-enstijlfouten.

• Indemailstaatdathetaccountopechtheidgechecktwordtendatjedaarvoorjeeigeninloggegevensmoet geven.

• Erwordtgedreigdmetgevolgenalsjenietonmiddellijkreageertopdemail.

• Delinkwaarjenaarwordtverwezen,bevatheelkleineverschillenmetdeoriginelelink,zoalseenandere extensieofandereschrijfwijze.

Alsjenietzekerweetofdemaildiejekrijgtwelklopt,doedannietsengooidemailweg.Laatjenietverleiden doormooiebeloftes,prijzendiejekuntwinnenengelddatjekuntverdienen!Enlaatjenietbangmaken.Hetis lastigomditsoortfoutemailsteherkennen,vraagbijtwijfeljeleidinggevendeomadvies.

Meldaltijdaanjeleidinggevendedatjedezemailhebtgekregen.Jeleidinggevendekandan,samenmetde ICT-beheerder,maatregelennemen.

Voerregelmatigeenupdateuit

Criminelenproberensteedsmanierentevindenomintebrekeninjecomputer.Softwarebedrijvenbedenken steedsbeterebeveiligingenomdecriminelenvoorteblijven.Alsjeeenupdateuitvoert,isjecomputerweerop debestemanierbeveiligd.

Opdracht55 Wachtwoord

Sahargebruiktvoorhaarcomputerthuisenophetwerkhetzelfdewachtwoord.Haarwachtwoordis SamSmith03-04-2001.ZeisnamelijkfanvanSamSmithenSaharsgeboortedatumis03-04-2001.

a. VerbeterhetwachtwoordvanSahardoordevijftipstoetepassen. Hetnieuwewachtwoordis:

b. Bedenktweevariantenophetnieuwewachtwoord:eentjevoorhaarwerkcomputereneentjevoorhaar computerthuis.ZorgervoordatSaharzemakkelijkkanonthouden. Variant1voorSaharswerkcomputer:

c. Variant2voorSaharsthuiscomputer:

73 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

2.26 Kloptdeinformatiedieopinternetstaat?

Hetinternetkunjegoedgebruikenominformatietezoeken.JegebruikthiervoorbijvoorbeeldGoogle.Alsjevoor jewerkinformatienodighebt,ishetbelangrijkdatdezeinformatiebetrouwbaaris.Deinformatiemoetkloppen. Jekuntzelfonderzoekenofdathetgevalis.Lethierbijop:

• Vanwieisdewebsite?

• Zietdewebsiteernetjesuit?

• Voorwelkedoelgroepisdewebsitegemaakt?

Deoverheidenbekendeorganisatieshebbenmeestaleengoedewebsite.Jekuntervanuitgaandatdeinformatie opdezewebsitesklopt.JekuntdewebsitesherkennenaandeURLenhetlogoopdewebsite.Ookkunjeopdeze websitealtijdeenadres,telefoonnummerofe-mailadresvindenvandeorganisatie.

Bedrijvenhebbenmeestalookeenwebsite.Ookdezewebsiteszienergoedennetjesuit.Maarsommigebedrijven willengeldverdienenmethunwebsite.Zegebruikenhunwebsitedaaromalseenreclamemiddel.Deinformatie opdezewebsitesisdaaromsomsminderbetrouwbaar.

Voorbeeldenvanbetrouwbarewebsites

• www.thuisarts.nl vanallehuisartseninNederlandvoorallemensendieinformatiewillenovergezondheidenziekte

• www.voedingscentrum.nl vanonderanderendiëtistenenwetenschappersvoorallemensendieinformatiewillenovergezond,veilig enduurzaameten.

74 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Een voorbeeld van een betrouwbare website.

Intranet

Sommigeorganisatiesmakengebruikvanintranet.Hetintranetisvaakeenafgeslotendeelvandewebsitevan eenorganisatiedatalleentebereikenismeteeninlognaameneenwachtwoord.Hetintranetisbedoeldvoorhet delenvaninformatiemetdemedewerkersvandeorganisatie.Deinformatiedieophetintranetwordtgedeeld, isdusalleentebekijkendoorpersonendieeeninlognaamenwachtwoordvandeorganisatiehebbengekregen. Binnenhetintranetisookgeregeldwelkdeeljealsbezoekerwelenwelkdeeljenietmagzien.Zomageen helpendewelhetondersteuningsplanvandecliëntzien,maardetechnischedienstniet.Ookfamilieledenkunnen eeninlognaamkrijgen.Opdezemanierkunnenzerapportagesenaanvullingeninhetondersteuningsplaninzien. Voorhetdelenvandezeinformatiemoetdecliëntzelfooktoestemminggeven.

75 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Opdracht56 Onbetrouwbarewebsites

a. Zoekopinternetvoorbeeldenvandriewebsitesdievolgensjouonbetrouwbareinformatiegeven.Geefook aanwaaromdeinformatievolgensjounietbetrouwbaaris.

Adreswebsite

Onderwerpwebsite

Waaromnietbetrouwbaar?

b. Ishetintranetvaneenorganisatieeenbetrouwbarewebsite?Legjeantwoorduit.

2.27 Forums

Sommigewebsiteshebbeneenforum Opforumskunnenmensenmetelkaardiscussiëreneninformatiemet elkaardelen.Dezeinformatiewordtnietgecontroleerddooreendeskundige.Deinformatieophetforumisdaarom nietbetrouwbaar.Erkaninformatieopstaandienietklopt.

Opdracht57 Forums

Beantwoorddezevraagmetdehelegroep.

a. Hoeveelmedestudentennemendeelaaneenforum?

b. Waargaandezeforumsover?

c. Discussieermetelkaaroverdestellingen:

• Stelling1:Deinformatiedieopforumsstaat,kloptbijnaaltijd.

• Stelling2:Alsheelveelmensenhetzelfdezeggenopeenforum,ishetwaarschijnlijkwelwaar.

• Stelling3:Forumszoudenverbodenmoetenwordenomdatervaakfouteinformatieopstaat.

Opdracht58 Privacy

Almijncollega’shebbenInstagram.Ikook.WedelenheelveelinformatieopInstagram.Laatstzagikvaneenvan mijncollega’seenfotowaarzijmeteencliëntopstonddiejarigwas.Ditvondmijnleidinggevendenietgoed.Je magweljeeigenprivéfoto’sopInstaplaatsen,maarnietdievanjecliënten.Ikzouhetooknietleukvindenals dethuiszorghulpvanmijnomaineenseenfotovanhaaropInstazouzetten.Privacyisheelbelangrijkinonsvak enalsjeeenfotoeenmaalopinternethebtgeplaatst,krijgjedienietzosnelmeerverwijderd.

76 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Leesdesituatie.Benjijweleenseensituatietegengekomenwaarbijnietgoedisomgegaanmetdeprivacyvan mensen?Beschrijfdiesituatie.

2.28 Eenklacht

Ineenorganisatiehebjetemakenmetcliënten(zorgvragers,bewoners).Organisatieswillendathuncliënten tevredenzijn.Helaasisdatnietaltijdzo.Eencliëntkanteleurgesteld,ontevredenofbooszijn.Bijvoorbeeldomdat deorganisatieeenfoutheeftgemaaktofomdateencliëntandereverwachtingenhad.

Eencliëntdieontevredenis,kaneenklachtindienen.Deorganisatiemoetdeklachtafhandelen.Daarbijzoekje naareengepasteoplossingvoordecliënt.Daarnaastbekijkjewatjealsorganisatiekuntveranderen,zodatde klachtindetoekomstnietmeervoorkomt.

Omgaanmetklachten:weesgastvrij

Eencliëntisaltijdwelkombijdeorganisatiewaarjewerkt.Ookalshijeenklachtheeft.Toonjegastvrijheiddoor goednaardecliëntteluisterenendoordecliëntzogoedmogelijktehelpen.Alseencliënteenklachtbijjoukomt melden,moetjehierzorgvuldigmeeomgaan.

Omgaanmetklachten:luisteractiefnaardeklacht

Eenklagerwilmeestalzijnverhaalkwijtenhijwilookheelgraagdaternaarhemgeluisterdwordt.Hetisdaarom belangrijkdatjeactiefluistert.Datdoejedoordeklagerdetijdtegevenomtevertellenwateraandehandis. Kijkhemdaarbijaanenzegafentoe‘hmhm’,‘ja’of‘oh’.Herhaalkortinjeeigenwoordenwatdeanderheeft gezegd.

Wees altijd gastvrij als iemand een klacht heeft. Wees vriendelijk en luister actief.

77 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Omgaanmetklachten:toonbegrip

Alsjijverkeerdreageertopeenklacht,loopjedekansdatdeklagerergbooswordt.Toondaarombegrip.Laat ziendatjedeklagerserieusneemt.Jekuntbijvoorbeeldzeggen:

• Datisinderdaadheelvervelend.

• Ikkanmevoorstellendatuditnietwilt.

• Hetspijtmeomdattehoren.

Ookishetnetjesomjeexcusesaantebieden.Bijvoorbeeld:

• Excusesvoorhetongemak.

• Excusesvoorhetlangewachten.

Omgaanmetklachten:blijfzakelijk

Leteropdatjerustigenzakelijkblijft.Probeerteontdekkenwatprecieshetprobleemis.

Alsjedeklachtaangehoordhebt,kunjehetverhaalhetbesteevensamenvattenomtecontrolerenofjehet begrepenhebt.Ganietdirectvanallesregelenomdeklagermaarrustigtekrijgen.

Omgaanmetklachten:bepaalwatjemoetdoenmetdeklacht

Alseencliëntbijjoukomtmeteenklacht,moetjeeenkeuzemaken.Losjedeklachtzelfop?Ofgeefjedeklacht dooraaneencollega?

Alseenklachtmakkelijkensnelisoptelossen,kunjedathetbestezelfdoen.Denkbijvoorbeeldaan:

• ietswegzetten

• ietsterugzettenopdeplaatswaarhethoort

• ietsopruimen

• ietsrechtzetten

• ietsteruggevenwatdecliëntheeftlatenliggen.

Klachtendiewatmoeilijkerzijnendiejenietmeteenkuntoplossen,moetjeregistreren Jelostdezeklachten dannietzelfop,maarjegeeftzedooraaneencollega,bijvoorbeeldjeleidinggevende.Dezecollegazalbekijken hoehijdeklachthetbestekanafhandelen.

Wanneerdeklagerhetnieteensismetdeafhandelingvandeklacht,dankandeklagerhogeropgaan.Veel organisatieshebbeneenklachtencommissie.Dezecommissiegaatopnieuwbekijkenwatdeklachtis.Daarnaast bekijktdecommissieofdeklachtopdejuistemanierisafgehandeld.Alsdatniethetgevalis,kandecommissie samenmetdeklagernaareennieuweoplossingzoeken.

Opdracht59 Eigenervaring

a. Noemeensituatiewaarinjijeenklachthad.

b. Metwelkemedewerkervanhetbedrijfwerdergecommuniceerdoverdeklacht?

c. Isdeklachtopgelost?Zoja,opwelkemanier?

78 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

d. Vindjijdatdeklachtnetjesisafgehandeld?Leguitwaaromjedatvindt.

Opdracht60 Oplossingen

a. Vindjijdereactievandemedewerkergoedofniet?Enwaaromwelofniet?

Links:goed/nietgoed,want

Rechts:goed/nietgoed,want

b. Vindjijdereactievandemedewerkergoedofniet?Enwaaromwelofniet?

Links:geschikt/ongeschikt,want

Rechts:geschikt/ongeschikt,want

c. Hoezoujijdeklachtafhandelenalseencliëntzijnetennietlust?

79 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Opdracht61 Klachtenaandeactiviteitenbalie

Doedezeopdrachtmeteenmedestudent.

a. Schrijfperfilmpjeopwatjulliezoudenzeggenendoenalsmedewerker. Denkaan:

• Ontvangdecliëntendeklachtpositief.

• Blijfvriendelijk.

• Zorgdatdecliëntweertevredenwordt.

• Vraaghulpvanjeleidinggevende(jedocent)alsjenietzekerweethoetehandelen.

b. Bekijkdefilmpjes.

Filmpje-Angela

c. FilmpjeAngela

Watzoudenjulliezeggenendoenalsmedewerker?

Filmpje-Gene

d. FilmpjeGene

Watzoudenjulliezeggenendoenalsmedewerker?

Filmpje-Kate

e. FilmpjeKate

Watzoudenjulliezeggenendoenalsmedewerker?

Filmpje-Lee

f. FilmpjeLee

Watzoudenjulliezeggenendoenalsmedewerker?

80 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Filmpje-Lily

g. FilmpjeLily

Watzoudenjulliezeggenendoenalsmedewerker?

Filmpje-Robert

h. FilmpjeRobert

Watzoudenjulliezeggenendoenalsmedewerker?

Filmpje-Susan

i. FilmpjeSusan

Watzoudenjulliezeggenendoenalsmedewerker?

Opdracht62 Reageren

Watzoujijzeggenindezesituatie?Geefaanwatjeindetekstballonzouzetten.

81 Thema
vaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING
2 Communicatieve

Opdracht63 Omgaanmetklachten

a. Student1:JebentdezoonofdochtervandeheerVanWijk.DeheerVanWijkwoontinhetverpleeghuis.Je bentontevredenoverdemanierwaaropermetjevaderwordtomgegaan.Regelmatigheeftjevadervuile kledingaan.Jegaatdaaromklagenbijeenmedewerker.Jebentdaarbijergonbeleefdenboos.Pasalsjehet gevoelkrijgtdatdemedewerkerjegoedwilhelpen,wordjewatkalmerenbeleefder.Jewiltgraagdatde kledingvanjevaderwatsnellerwordtverschoond.

Student2:Jebenthelpendeinhetverpleeghuis.DezoonofdochtervandeheerVanWijkkomtnaarjetoe meteenklachtoverdeverzorgingvanzijn/haarvader.Gagastvrijmetdezoon/dochterom.Luisternaarhem ofhaar,toonbegripenblijfzakelijk.Bepaalwatjekuntdoenomdeklachtteverhelpen.

Student1en2spelendesituatie.

Student3:Kijknaarhetgesprektussenstudent1en2.

b. Verdeelderollenenspeeldesituatiena.

c. Student3beantwoordtdevolgendevragen.

Luistertdehelpendenaardezoon/dochter?

Ja/Eenbeetje/Nee,want

d. Toontdehelpendebegrip?

Ja/Eenbeetje/Nee,want

e. Blijftdehelpendezakelijk?

Ja/Eenbeetje/Nee,want

f. Heeftdehelpendeeenoplossing?

Ja/Eenbeetje/Nee,want

g. Bespreekmetelkaardeantwoordenvanstudent3.Watisjullieconclusie?

h. Verdeelderollenopnieuwenspeeldesituatienogeenkeer.

Opdracht64 Klachten

Jellewerktineenkinderdagverblijf.Jelleweetdathijmakkelijkeklachtenmeteenmagoplossenendathijandere klachtenmoetdoorgevenaanzijnleidinggevende.

a. BedenktweeklachtendieJellezelfmagoplossen.

82 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

b. BedenktweeklachtendieJellenietzelfmagoplossen.

2.29 Klachtenregeling

Demeesteorganisatieshebbeneenklachtenregeling Vaakzijnorganisatiesvanuitdewetverplichtomeen klachtenregelingtehebben.Alseencliënteenklachtheeft,kanhijindeklachtenregelinglezenhoehijdeklacht kanindienen.Datisprettigvoordecliënt,wanthijweetopdezemanierwathijmetdeklachtkandoen.Een klachtenregelingisookprettigvoordeorganisatie,wantjehelptcliëntenomhunklachtentemelden.Alsniemand eenklachtmeldt,weetjenietwatjemoetverbeteren.

Opdracht65 Klachtenregeling

a. Gaopzoeknaareenklachtenregelingvaneenorganisatie.Veelbedrijvenhebbendieophunwebsitestaan.

b. Vanwelkeorganisatieisdecliëntenregelingdiejehebtgevonden?

c. Voorwieisdezeklachtenregelingbedoeld?

d. Noeméénpluspuntvandezeklachtenregeling.

e. Waaromvindjediteenpluspunt?

2.30 Klachtenformulier

Klachtregistreren

Organisatiesgebruikenvaakeenklachtenformulierwaaropjedeklachtkuntnoteren.Opzo’nformulierkunje invullen:

• naammedewerker

• datum

• naamvandecliënt

• adres,postcodeenwoonplaatsvandecliënt

• telefoonnummervandecliënt

• e-mailadresvandecliënt

• beschrijvingvandeklacht

• afsprakenoverhetafhandelenvandeklacht.

Meteenklachtenformulierzorgjeervoordatallegegevensgoedgenoteerdwordenendataljouwcollega’sdie metdeafhandelingvandeklachttemakenkrijgen,dejuisteinformatiehebben.

83 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Opdracht66 Procedures

a. Onderzoekvoorjeschool,jestageofjewerkplekwelkeprocedureserzijnvoorhetontvangenenbehandelen vaneenklacht.

b. Welkeprocedureszijner?

c. Watvindjegoedaandeprocedure(s)?

d. Vindjedateenprocedurebeterkan?Zoja,hoe?

Vertelelkaaroverdezeprocedures.

e. Vertelelkaaroverdeprocedure(s)enwatjeervanvindt.Watvindendeanderen?

Opdracht67 Telaatuitbed

Filmpje-Omgaanmetklachten

a. Bekijkhetfilmpje.

b. Metwelkeproceduresvoorhetbehandelenvaneenklachthebbendemedewerkerendecliënthiertemaken?

c. Decliëntvindthetgoeddathaarklachtinhetwerkoverlegwordtbesproken.Watmoetdemedewerkerdoen omdeklachtgoedoptevolgen?

84 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Opdracht68 Watmoetjedoen?

Situatie1

Jestaateencliëntmeteenklachttewoordaandebalie.Jehebtdeklachtingevoerdinhetsysteem.Eenandere medewerkerzaldeklachtlezenenoppakken.Decliëntwachtaandebalie.

a. Watdoejeindezesituatie?

Situatie2

Eenmoederwachtaleenhelepoosbijeenactiviteitencentrumomhaarzoonoptehalen.Dezoonismeemet eenuitjemeteenbus.Debusstaatindefile.Demoederisongedurig,omdatzetelaatgaatkomenopeenafspraak.

b. Watdoejeindezesituatie?

Situatie3

Eencliëntvaneenwoonzorgcentrumwilmetdedirecteureenklachtbesprekenoverdesanitairevoorzieningen. Decliëntdiendeeerderaleenklachtin,maarisontevredenoverdeafhandelingdaarvan.Daaromwilhijnueen afspraakmetdedirecteur.Dedirecteuriserechterniet.Decliëntisboos.

c. Watdoejeindezesituatie?

Opdracht69 Klachtenformulierinvullen

MeneerLandmanheefteenzoondiedebuitenschoolseopvangbezoekt.Tijdenshetbuitenspelenheefthijeen scheurgekregeninz’nnieuwejas.Descheurisveroorzaaktdooreenuitstekendeschroefinhetnieuweklimtoestel.

85 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

a. Speeldesituatiena.Gebruikhierbijhetklachtenformulier.

Student1:JebentmeneerLandman.Jebeltopnaardebuitenschoolseopvangomeenklachtintedienen. Deklachtisdatdenieuwejasvanjezoonstukisdoorhetnieuwespeeltoestel.

Student2:Jewerktalsgroepshulpopdebuitenschoolseopvang.JekrijgtmeneerLandmanaandetelefoon. Hijheefteenklacht.

• StameneerLandmanopdejuistemaniertewoord.

• Vulhetklachtenformuliervolledigin.

• MaakmetmeneerLandmaneenafspraakoverhetafhandelenvandeklacht.

• Rondhettelefoongespreknetjesaf.

b. Bekijksamenhetklachtenformulier. Ishetformulierhelemaalingevuld?

Ja/Nee,want

86 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

c. StaatduidelijkophetformulierwatdeklachtisvanmeneerLandman?

Ja/Nee,want

d. StaatophetformulierwelkeafsprakenzijngemaaktmetmeneerLandman?

Ja/Nee,want

e. Ontbrekenernogonderdelenophetformulier?

Ja/Nee,want

f. Beoordeelhetklachtenformulier.

Hetklachtenformulieriswel/nietbruikbaarvoorhetnoterenvanklachten.

g. Watzoujewillenverbeteren?

Opdracht70 Aanhorenvaneenklachtentevredenstellenvandecliënt

a. Doedezeopdrachtineengroepvanvier.

Julliemakentweefilmpjes.

Inheteerstefilmpjelatenjulliezienhoehetgesprekabsoluutnietmoetgaan.Julliehoudenhelemaalgeen rekeningmetderegelsvoorLSD.Ookverbaalennon-verbaalgaathetmis.Student1en2spelen,student3 filmtenstudent4assisteert.

Voorhettweedefilmpjewisselenjullievanrol.Despelersvanheteerstefilmpjegaannufilmenenassisteren. InhettweedefilmpjepassenjulliederegelsvoorLSDgoedtoe.Ookverbaalennon-verbaalisheteenvoorbeeld vanhoehetechtmoet.

Student1

Jewerktalsgroepshulpineenkinderdagverblijf.Samenmettweepedagogischmedewerkersbenje verantwoordelijkvoordeverzorgingenbegeleidingvaneengroepvantwaalfpeuters.

Hetismaandagaanheteindevandedag.EenvandeoudersvanFleur,eenpeutervandriejaar,wileengesprek metje.DeoudervanFleurisergontevredenoverdegangvanzakenophetkinderdagverblijf.

Student2

Jebentalsouderergontevredenoverhoehetdelaatstetijdgaatophetkinderdagverblijf.Jehebtbeslotenom hiermetdegroepshulpovertespreken.Jewiltmethaarsprekenover:

• HetisjeopgevallendatFleuraanheteindevandedagregelmatigineenviezeluierloopt.Zeheeftergveel luieruitslagenmededaardoorhebjijhetideedatzeafentoewordtvergetenmethetverschonen.

• IndeeerstetijddatFleurophetkinderdagverblijfkwam,wasereenvastegroepmedewerkersopdegroep. Doorziekteenwijzigingenindeinzetvanpersoneelmerkjedaterwekelijksnieuwemensenopdegroep werken.ErissomsdagelijksweliemandandersdievoorFleurgaatzorgen.JelaatFleurdanooknietaltijd meteengerusthartachter,ookomdatjemerktdatFleurdie‘vreemdemensen’nietleukvindt.Jehebtzelf hetideedatdezevelewisselingenweleensdeoorzaakkunnenzijnvandeviezeluiersaanheteindevande dag.

87 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

b. Leesdesituatie.

Verdeeldetakenenvuldetabellenin.

ROLVERDELINGFILM1

c. Speeldesituatiesnaenfilmze.Bespreekdefilmpjesmetelkaarengeefelkaarfeedback.Vuldaarnavoor jezelfdetabelin.

Feedback

Hetfilmpjelaatduidelijkzienwelkegespreksvaardighedenerzijngeleerd.

Allespelerszijninbeeld.

Jekuntbenoemenopwelkmomentindefilmpjesbepaaldegesprekstechniekentezien zijn.

2.31 Project:tevredenheidsenquête

Bijditprojectwerkjesamenmetdriemedestudenten.

Inditprojectsteljeeentevredenheidsonderzoekopenvoerjedatuit.Jedoetdatviasocialmediaovereenvan dedrieonderwerpen.Tijdenshetwerkenaandeopdrachthebjeoverlegmetjemedestudentenenookmetje docent.Aanheteindepresenteerjedeuitwerkingendeonderzoeksresultatenaanjedocent.

Inditprojectwordjebeoordeeldophetproductdatjeoplevertenopdesamenwerkingtijdenshetproject.

GebruikhetstappenplanEengrafiekmaken(Excel).

StappenplanEengrafiekmaken(Excel)

Opdrachtgever

Dedirecteurvanjullieschoolvraagteentevredenheidsonderzoekuittevoerenonderdegebruikersvandeschool. Jouwschoolgebouwbestaatvijfjaar,hetiseennieuwgebouwdatnuvijfjaaringebruikis.Dedirectievande schoolwilgraagwetenwatdestudentenvindenvanhetgebouw.Menwileenbeeldkrijgenvanhoestudenten hetnieuweschoolgebouwervaren.

Watisprettig?Watisminderfijn?Watvindendegebruikersvandeschoolvandeverschillendefaciliteiten?Isde schooleenfijneplekomteleren?Zijnervoldoendefaciliteiten?Voldoetdekantineaandeverwachtingen?

OmdatdeschoolsteedsmeergebruikmaaktvanFacebookenInstagram,vindenzehetfijnalsjeFacebookof Instagramgebruiktbijdeenquête.Ooke-mailenhetmededelingenbordmogengebruiktworden.

1. 2. 3. 4.
ROLVERDELINGFILM2 1. 2. 3. 4.
88 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Deopdracht

Jullievoereneengebruikersonderzoekuitonderdestudentenvandeschool.Jemaakteenenquêtemetdaarin vragenoverhetgebruikvandeschool.Watvindenstudentenvanhetschoolgebouw?Watvindenzebijvoorbeeld vandekantineendebroodjesdieerwordenverkocht?Watgaatgoed,watkanbeterenwatkanzoblijven?Inde enquêtegeefjeookruimtevoorhetgevenvaneentoelichtingbijeenvraag.Vraagdestudentendiereagerenook ofzebijklachtenenontevredenheideventueeleenoplossingwetenofeenideehebbenhoehetanderskan.

Kiesvoordeenquêteeenvandezeonderwerpen:

• gebruikvanopenbareruimtesenbeleving

Hierbijkunjedenkenaanhetschoolplein,depauzeruimtesenhoejejevoeltopschool.Voelthetveilig,gezellig, isdeschoolprettigomteverblijven?

• gebruikvanfaciliteiten

Denkhierbijaankluisjes,kopieerapparatenenkantine.

• gebruikvandesport-enrecreatievefaciliteiten

Denkaandegymzaal.Zijnervoldoendematerialen,zijnervoldoendelessen?Isereenmogelijkheidominde pauzeeveneenballetjetetrappen?

Alleresultatenverwerkjeineenverslag.Inditverslagverwerkjeookeendiagram,grafiekoftabel.

Meteengrafiek,diagramoftabelmaakjeresultatenzichtbaarineenafbeelding.Hetmaakteenpresentatie aantrekkelijkeromnaartekijken.GebruikhiervoorhetstappenplanEengrafiekmaken(Excel).

StappenplanEengrafiekmaken(Excel)

Hetverslagendeuitkomstenpresenterenjullieaanbelangstellenden.Jenodigtbelangstellendenuitvoorde presentatie.DeuitnodiginggaatookviaFacebooken/ofInstagram.

Producteisen

Jullieenquêtemoetvoldoenaandevolgendeeisen:

• Jeenquêteheeftnietmeerdanachtvragen.

• Deenquêteisanoniem.Vraagdusgeennaam.

• Steldevragenzodatdedeelnemersaandeenquêteeencijferkunnengeven.Dusniet‘Vindjedekantine goed?’,maar‘Welkcijfergeefjijdekantine?’

• Geefbijiederevraagookdemogelijkheidomeentoelichtingtegeven.

• Vraagdedeelnemersombijvragendiezenegatiefbeantwoorden,aantegevenhoehetbeterkan.

• VerwerkdecijfersinExcelenmaakhiervaneendiagram.GebruikvoordeverwerkinghetstappenplanExcel grafiek.

• GebruikFacebookofInstagramomdestudentenopteroependeenquêteintevullen.

• Spreekafhoedeenquêtewordtafgenomenenhoedezewordtingeleverd.

Depresentatieendeuitnodiging:

• Jeverwerktderesultatenvandeenquêteineenverslag.

• Injeverslagplaatsjeeengrafiek,diagramoftabel.

• Jepresenteertdeuitkomstenvandeenquêteenmaaktgebruikvaneendiagram,grafiekoftabel.

• Jekomtookmetvoorstellenvoorverbeteringvoordeonderdelendieslechtgescoordhebben.Jeneemthierin ook,voorzovermogelijk,deopmerkingenvandepersonendiedeenquêteingevuldhebbenmee.

• Jeuitnodigingbevatnaastdeinhoudvandepresentatieookdatum,plaats,tijdstipeneenafbeelding.

89 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Opdracht71 Voorbereiden

a. Watispreciesdeopdracht?

b. Waaromheeftdeopdrachtgeverjulliedezeopdrachtgegeven?

c. Watwildeopdrachtgeverprecies?

d. Vooreenprojectmoeterveelgebeuren.Zorgdatjedetakengoedverdeelt.

e. Maaksamenmetjemedestudenteneenactielijstenverwerkdieinjeverslag.

Check Wanneerklaar? Wathebjenodig? Wie? Voorbereidende actie

f. Bedenkeerst:

• Watishetdoelvandeenquêtediejulliegaanafnemen?

• Welkonderwerpkiezenjulliealsgroepvoordeenquête?

• Welkeachtvragenpassenbijhetdoorjulliegekozenonderwerp?

• Aanwiekunjefeedbackvragenoverdevragendiejulliehebbenbedacht?

• Wiekanjulliebehulpzaamzijnbijhetverspreidenvandeenquête?HeeftjullieschooleenFacebook-pagina ofInstagramenmagjullieoproepvoorhetinvullenvandeenquêtedaaropstaan?

• Waarkunnendedeelnemersdeingevuldeenquêtesinleveren?

90 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

• Opwelkemaniergajederesultatenpresenteren?Welkepresentatievormkiesje?

• Maakeenafspraakmetjulliedocentenlaatdeuitwerkingvandevoorbereidingenhetvooronderzoek zien.Bespreekofernogverbeterpuntenzijnenpasindiennodigaan.

g. Voordatjulliebeginnenmetdeuitvoering,gaanjullieeerstwerkenaanhetontwerp.

• VerwerkjullievrageninhetstappenplanEnquête.

• Bedenkdeuitnodigingvoordepresentatie.Maakeenwervendetekstenvoegeenillustratietoe,zodat mensennaarjulliepresentatiekomen.

• GebruikhetstappenplanEnquête.

Opdracht72 Uitvoeren

a. Maakdeenquête.

Vergeetnietomteoverleggenenaftestemmenmetjedocenten.

b. NeemdeenquêteafenverwerkdegegevensinhetstappenplanExcelgrafiek.

c. Plaatsdeuitnodigingenwerkjulliepresentatieuit.

d. Leverjulliewerkopaanjedocent.Bereidjulliegoedvooropdeoplevering.Bedenkwatjeaanjedocentwilt latenzienenwatjewiltvertellen.

GebruikhetstappenplanEengrafiekmaken(Excel).

StappenplanEengrafiekmaken(Excel)

Opdracht73 Evalueren

a. Evalueerhetprojectaandehandvandevolgendevragen.Zeteenkruisjeindetabel.1isonvoldoendeen5 isgoed.Geefperscoreeenkortetoelichting.

Vraag

Hoeverliepdesamenwerking?

Watvindjevanheteindresultaat?

Watvindjevanjeeigenbijdrage?

Hoegoedhebbenjulliejekunnen houdenaandeplanning?

Toelichting 5 4 3 2 1

b. Geefvoordevragenwaarbijjeeen1ofeen2hebtingevuldaanwaardoorditkomtenhoejediteenvolgende keeranderszouaanpakken.

91 Thema
vaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING
2 Communicatieve

Opdracht74 Beoordelingproject

a. Vuldebeoordelingin.

Beoordelingscriteria

1.

Deenquêteisafgenomenondervoldoendedeelnemers.

Deenquêteheeftnietmeerdanachtvragen. 2.

Deenquêteisanoniem. 3.

Devragenzijnzogestelddatdedeelnemerseencijferkunnengeven. 4.

Decijferszijnverwerktineendiagram,grafieken/oftabel. 5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

Jekomtookmetvoorstellenvoorverbeteringvoordeonderdelendieslechtgescoord hebben.

Deuitnodigingvoordepresentatiebevatkorteinhoud,datum,plaats,tijdstipeneen afbeelding.

Hetverslagisverzorgd,geprint,ineenmapje,voorzienvanvoorkanten inhoudsopgave.

Inhetvooronderzoekkomendeproducteisenstukvoorstukaanbod.

Injepresentatievertellenjulliewatjehebtonderzochtenwelkeverbeteringenjullie hebben.

Presentatie:Jekuntietsrustigenduidelijkvertellen.

Samenwerken:Jedoetmeemetdegroep.

Samenwerken:Jedoetmeeaanwerkbesprekingen. 13.

14.

Samenwerken:Jedeeltjekennisenideeënmetanderen.

Samenwerken:Jedraagtbijaaneengoedesfeerindegroep. 15.

Presentatie:Jezieterverzorgduit. 16.

b. Bespreekdebeoordelingvanditprojectmetjedocenten/ofpraktijkbegeleider.Alsjulliehetsameneenszijn, tekenenjulliebeidenvoor‘akkoord’.

Naamdocenten/ofpraktijkopleider:

Handtekening:

Akkoordofgezien?

Datum:

Naamstudent:

Handtekening:

Akkoordofgezien?

Datum:

92 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

2.32 Praktijktoets:communicatievevaardigheden

Indezepraktijktoetslaatjeziendatjegoedecommunicatievevaardighedenhebt.

Dezepraktijktoetskunjeuitvoerenopschool,opjestageofopjewerkplek.Overlegmetjedocentwaarjede toetsdoet.Jedoetdezepraktijktoetsmeteenmedestudent.

Opdracht75 Praktijktoets

Student1isdemedewerker.

Student2(ofjedocentspeeltdezerol)iseenklantdieeenklachtheeft.

Werksituatie

Deklantkomtbijdemedewerkermeteenklacht.Bedenksamenwelkeklachtdeklantheeft.

Voorbereiden

Verzamelallegegevens.

Bereidjeopdesituatievoor:werkdeklachtuit.

Bekijkdeleerdoelenvanditthema.

Uitvoeren

Beantwoorddevragenintweetallen.

Welkeklachtheeftdeklant?

Hoeregistreerjedeklacht?

HoezorgjeervoordatjeANNAmeeneemt?

Welkeafsprakenmaakjemetdeklant?

Hoecontroleerjeofdeklantnutevredenis?

Verzamelwatjenodighebt.

Alsjullievindendatjeerklaarvoorbent,speeljedewerksituatiena.

Filmdesituatie.

Wisseldaarnavanrol(alsjedocentnietderolvandeklantheeft).Filmookdezesituatie.

Terugkijken

Leverjefilmsinbijjedocent.Jedocentofpraktijkbegeleiderbeoordeeltje.Metjedocenten/ofjepraktijkbegeleider hebjeeenevaluatiegesprek.Gebruikdaarbijhetbeoordelingsformulierinjewerkboek.

Opdracht76 Beoordelingpraktijktoets

a. Vuldebeoordelingin.

Beoordelen

Jehebtbasiskennisvangebruikentoepassingvansocialmediaeninternet. 1.

Jekuntnauwkeuriginstructiesenaanwijzingenvolgen. 2.

Jekuntomverduidelijkingofhulpbijonduidelijkhedenvragen. 3.

Jekuntactiefinformatieverzamelenoverdewerkuitvoeringenaandachtspunten. 4.

93 Thema2 Communicatievevaardigheden
ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING
COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS

Beoordelen

Jekuntjewerkafstemmenmetcollega’s,leidinggevendeofoverigebetrokkenen. 5.

Jekuntdecliëntvriendelijkenduidelijktewoordstaan. 6.

Jekuntgastvrijenservicegerichthandelen. 7.

Jekuntproactiefdewensenvandecliëntachterhalen. 8.

Jekunteenjuistevertalingvandewensenvandecliëntnaarpassendeinformatie maken. 9.

Jekuntnauwgezetvolgensproceduresenrichtlijnenvandeorganisatiewerken. 10.

Jekuntschriftelijkcommunicerenperbriefofe-mail. 11.

Jehebtkennisvandegeldendeprivacywetgeving. 12.

Beoordeeljezelf

b. Noemtweedingenwaaroverjetevredenbent.

1.

2.

c. Noemtweedingendiejedevolgendekeeranderszouwillendoen.

1.

2.

Opmerkingenvandedocentofpraktijkbegeleiderdiebeoordeelt d. TIP

e. TOP

94 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

f. Bespreekdebeoordelingvandezepraktijktoetsmetjedocenten/ofpraktijkbegeleider.Alsjulliehetsamen eenszijn,tekenenjulliebeidenvoor‘akkoord’.

Naamdocenten/ofpraktijkopleider:

Handtekening:

Akkoordofgezien?

Datum:

Naamstudent:

Handtekening:

Akkoordofgezien?

Datum:

2.33 Terugkijken

Opdracht77 Leerdoelen

a. Kijknaardeleerdoelenvanditthema.Beschrijfkortofjedeleerdoelenbereikthebt.Alsjenietalleleerdoelen volledigbereikthebt,geefdanaanopwelkemanierjeditalsnogkuntdoen.

b. Vuldebeoordelingin.

Leerdoelen

Jehebtbasiskennisvangebruikentoepassingvansocialmediaeninternet. 1.

Jekuntnauwkeuriginstructiesenaanwijzingenvolgen. 2.

Jekuntomverduidelijkingofhulpbijonduidelijkhedenvragen. 3.

Jekuntactiefinformatieverzamelenoverdewerkuitvoeringenaandachtspunten. 4.

Jekuntjewerkafstemmenmetcollega’s,leidinggevendeofoverigebetrokkenen. 5.

Jekuntdecliëntvriendelijkenduidelijktewoordstaan. 6.

Jekuntgastvrijenservicegerichthandelen. 7.

Jekuntproactiefdewensenvandecliëntachterhalen. 8.

Jekunteenjuistevertalingvandewensenvandecliëntnaarpassendeinformatie maken. 9.

Jekuntnauwgezetvolgensproceduresenrichtlijnenvandeorganisatiewerken. 10.

Jekuntschriftelijkcommunicerenperbriefofe-mail. 11.

Jehebtkennisvandegeldendeprivacywetgeving. 12.

95 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

2.34 Begrippen

AVG

Algemeneverordeninggegevensbescherming.

Afhandelen

Zorgendatietsklaaris.

Algemeneverordeninggegevensbescherming

Eenwetdiedeprivacyvanmensenbeschermt.Indezewetstaathoebedrijvenenorganisatiesmetdepersoonlijke gegevensvanklantenofclientenmoetenomgaan.

Communicatie

Informatiegevenenontvangen.

Digitalehandtekening

Tekstdiejeautomatischonderjee-mailtoevoegt.

Disclaimer

Eenkortstukjetekstwaarinstaatdatdeinformatieineenboodschapalleenvoordegeadresseerdeisbedoeld endatdeorganisatienietaansprakelijkkanwordengesteldvoorverkeerdgebruikvandeinformatie.

Doorvragen

Eenvraagstellenoverwatdeanderheeftverteld,zodatjemeerinformatiekrijgt.

Forum

Eendeelvaneenwebsitewaarmensenkunnendiscussiëreneninformatiemetelkaarkunnendelen.

Huisstijl

Hoedecommunicatievaneenorganisatieeruitziet.

Klachtenformulier

Eenformulierwaaropjeeenklachtkuntnoteren.

Klachtenregeling

Hoeeenorganisatiemetklachtenomgaat.

Luisteractief

Luisterenmetjeoren,stemenjelichaamshouding.

Non-verbalecommunicatie

Communicatiezonderwoorden.

Ontvanger

Degenevoorwieeenboodschapisbedoeld.

Openbarewifi

Eendraadlozeinternetverbindingdieiedereenmaggebruiken.

Privacy

Dingenvoorjezelfhoudenendatanderendiedingennietzomaarmogenzienofweten.

96 COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

Professionelehouding

Jegedragenzoalspastbijjewerk.Jehoudtjedaarbijaanderegelsenbentbeleefdnaaranderen.

Registreren

Registrerenbetekentdatjedeinformatieopschrijftenbewaartzodatjehetlaterterugkuntvinden.

Schriftelijkecommunicatie

Hetuitwisselenvaninformatiemetgeschrevenwoorden.

Socialmedia

Programma'sophetinternetwaarmeejemetanderenkuntcommuniceren.

Update

Eenkleinewijzigingvoorsoftwareprogramma's.

Verbaalsterk

Iemanddiegoedkancommunicerenmetwoorden.

Verbaalzwak

Iemanddienietgoedkancommunicerenmetwoorden.

Verbalecommunicatie

Communicatiemetwoorden.

Vertrouwelijkeinformatie

Informatiediejenietzomaarmetanderenmagdelen,zoalsadresgegevens,afbeeldingenennamenvanclienten encollega's.

Zakelijkecommunicatie

Communicerenmeteencollega,clientofrelatievanjewerk.

Zender

Degenedieinformatiegeeft.

97 Thema2 Communicatievevaardigheden COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING

A

Afhandelen77

Algemeneverordeninggegevensbescherming53

AVG53

C Communicatie10

D Digitalehandtekening26

Disclaimer27

Doorvragen36

F Forum76

H Huisstijl54

K

Klachtenformulier83

Klachtenregeling83

L Luisteractief36

N

Non-verbalecommunicatie15

O

Ontvanger11

Openbarewifi70

P Privacy52

Professionelehouding50

R Registreren78

S Schriftelijkecommunicatie23

Socialmedia64

U Update73

V Verbaalsterk15 Verbaalzwak15

Verbalecommunicatie15

Vertrouwelijkeinformatie70

Z

Zakelijkecommunicatie32 Zender11

98
COPYRIGHTBOOMBEROEPSONDERWIJS ALLEENTEGEBRUIKENTERVOORBEREIDING
INDEX

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.