HZW profieldeel Thema 1

ONDERSTEUNENBIJWONEN

COPYRIGHT BOOM BEROEPSONDERWIJS

ALLEEN TE GEBRUIKEN TER VOORBEREIDING

COLOFON

BoomBeroepsonderwijs

info@boomberoepsonderwijs.nl www.boomberoepsonderwijs.nl

Auteur(s):R.Prins

Inhoudelijkeredactie:D.Ariaens

Titel:ProfieldeelHelpendeZorg&Welzijn

ISBN:978-90-372-6683-2

1edruk/1eoplage

Bronvermelding:Bronvermelding:©VerbaalVisueleCommunicatieBV,PostersGoedinGesprek|zorgvoorbeter.nl.

Shutterstock:MinoSurkala,ElenaVah,SophiaTav,JohanUlkulahti,BertdeBoer,MABrouwer.

©2024BoomBeroepsonderwijs|Boom

BehoudensdeinofkrachtensdeAuteurswetgesteldeuitzonderingenmagnietsuitdezeuitgaveworden verveelvoudigd,opgeslagenineengeautomatiseerdgegevensbestand,ofopenbaargemaakt,inenigevormof openigewijze,hetzijelektronisch,mechanisch,doorfotokopieën,opnamenofenigeanderemanier,zonder voorafgaandeschriftelijketoestemmingvandeuitgever.

Voorzoverhetmakenvanreprografischeverveelvoudigingenuitdezeuitgaveistoegestaanopgrondvanartikel 16hAuteurswetdientmendedaarvoorwettelijkverschuldigdevergoedingentevoldoenaandeStichtingReprorecht (www.reprorecht.nl).Voorhetovernemenvaneen(ofmeerdere)gedeelte(n)uitdezeuitgaveinbijvoorbeeldeen (digitale)leeromgevingofeenreaderinhetonderwijs(opgrondvanartikel16,Auteurswet1912)kanmenzich wendentotStichtingUitgeversorganisatievoorOnderwijslicenties(Postbus3060,2130KBHoofddorp, www.stichting-uvo.nl).

Deuitgeverheefternaargestreefddeauteursrechtenteregelenvolgensdewettelijkebepalingen.Degenendie desondanksmenenzekererechtentekunnendoengelden,kunnenzichalsnogtotdeuitgeverwenden.

Doorhetgebruikvandezeuitgaveverklaartukennistehebbengenomenvanenakkoordtegaanmetdespecifieke productvoorwaardenenalgemenevoorwaardenvanBoomBeroepsonderwijs,tevindenop www.boomberoepsonderwijs.nl.

hulpmiddelenbijwonen,zorgenwelzijn 1.5

hulpmiddeleninzorginstellingen 1.6

Poederofvloeibaar 1.22

1.23

Textiellabel 1.24

Grondstoffenenvezels 1.25

Textielverzorgen 1.26

Bedverschonenenopmaken 1.27

Volgordebedverschonen 1.28

Kussensschikken 1.29

Soortenbeddenenmatrassen 1.30

Bedopmakenvoorcliëntenmetcomplicaties 1.31

Onderhoudapparatuur 1.32

Regelmatigonderhoud 1.33

Eenreparatieuitvoeren 1.34

Kleinereparaties 1.35

Rapporteren 1.36

Privacyenberoepsgeheim 1.37

Respect 1.38

Omgangsvormen 1.39

Waardenennormen 1.40

Cultuur 1.41

Project:Werkzaamhedenindethuiszorg 1.42

Praktijktoets:Ondersteunenbijwonen 1.43

VOORWOORD

AngerensteinDienstverleningiseencompleteserieleermiddelenvoorhetkwalificatiedossierDienstverlening 2024.AngerensteinDienstverleningbestaatuitleerwerkboekjesmetschrijflijnenwaarbijelkthemaeenwerkproces omvat.

Deleerwerkboekjeswordeninsetsgebundeld:

Niveau2

Basisdelen

Niveau2

Profielen

Dienstverlening

HelpendeZorgenWelzijn(HZW)

Medewerkersportenrecreatie

HelpendeZorgenWelzijn(HZW)

Medewerkersportenrecreatie

Medewerkerfacilitairedienstverlening

HOEWERKJEMETDITTHEMA?

Ditthemabestaatuit:

• leerdoelen

Deleerdoelenstaanineenkadernadeinleiding.Jezietwatjemoetkunnenenkennen.Enjezietwaaropje wordtbeoordeeldtijdensdetheorie-enpraktijktoets.Aanheteindevanelkthemavindjeeenopdrachtwaarbij jeterugkijktopdeleerdoelen.

• thema-introductie:praktijkvoorbeeldeneeninleidendeopdracht

Tijdensdeintroductieinditthemamaakjeopdrachtenbijdeleerdoelen,hetpraktijkvoorbeeldenbijde inleidendeopdrachtaandehandvaneenfilmpje.Hetpraktijkvoorbeeldbestaatmeestaluiteensituatiewaar jetegenaankuntlopenindeberoepspraktijk.Hetzelfdegeldtvoordeinleidendeopdracht.

• vakkennis,opdrachtenenhetproject

Wanneerjedevakkennisleertendeopdrachtendoet,leerjeoverdeberoepspraktijkenoefenjeermee.Ieder themawordtafgeslotenmeteengroteopdracht:hetproject.Eenaantalopdrachtenkanineenportfolio wordenopgenomen,tenminstealsermeteenportfoliowordtgewerkt.

• Dieopdrachtenherkenjeaan: Opdrachtenwaarmeejeactiefaanhetwerkmoet herkenjeaan:

• praktijktoets,oefentoetseneindtoets

Aanheteindevanelkthemavindjeeenpraktijktoets,eenoefentoetseneeneindtoets.Wanneerenwaarje dezetoetsenaflegt,overlegjemetdedocent.

• digitaleleeromgeving

Indedigitaleleeromgevingvindjeallerleilesmateriaal,zoalsfilmpjesentoetsen.Voordatjededigitale leeromgevingkuntgebruiken,moetjejelicentieactiveren:

– Overlegmetjedocentwelktypeaccountjegebruikt.

– Ganaarwww.boomberoepsonderwijs.nl/licentie.

– Bekijkdeinstructiefilmofleeshetstappenplan.

– Volgdestappen.

– Daarnakunjeaandeslag!

Opdrachtenwaarbijjededigitaleleeromgevingnodighebt,herkenjeaan:

Thema1 Ondersteunenbijwonen

1.1 Inleiding

Ditthemagaatovermethodischwerken.Enoverdetechnologischehulpmiddelendieerzijnenhoejediekunt gebruiken.Jeleertwelkehuishoudelijkeschoonmaakwerkzaamhedenerzijn,hoejeeenvoudigonderhoudaan apparatuurkuntuitvoerenenhoejeeencliënthierbijkuntondersteunen.

Leerdoelen

1. JehebtbasiskennisvanmethodischwerkenindesectorZorgenWelzijn.

2. Jehebtbasiskennisvantechnologischehulpmiddelenophetgebiedvanwonen,welzijnenzorg.

3. Jehebtbasiskennisvanhuishoudelijkeschoonmaakwerkzaamheden.

4. Jekunteencliëntondersteunenbijhuishoudelijkeschoonmaakwerkzaamheden.

5. Jehebtbasiskennisvantextielenbeddenopmaken.

6. Jekunteencliëntondersteunenbijhetverzorgenvantextiel.

7. Jekunteenvoudigonderhoudaanapparatuur,materialenenmiddelenuitvoeren.

8. Jehebtbasiskennisvanoverdrachtvangegevens.

9. Jekuntinformatieoverhuishoudelijkewerkzaamhedenuithetzorg-ofondersteuningsplanvandecliënt halen.

10. Jekuntmeteencliëntenbetrokkenenafsprakenmakenoverwiewatdoet.

11. Jekuntgegevensoverwerkzaamhedendievolgensplanverlopenzijn,overdragenaandirecteenindirecte collega’s.

Opdracht1 Voorbereiden

Bekijkdeleerdoelenhiervoor.Jezietwatjemoetkunnenenkennenomteondersteunenbijwonen.Enjeziet waaropjewordtbeoordeeldtijdensdetheorie-enpraktijktoets.

a. Welkleerdoellijktjouuitdagend?Leguitwaarom.

b. Waarziejetegenop?Leguitwaarom.

c. Welkeervaringenhebjealmetdezeleerdoelen?

d. Waardenkjedatjedezeleerdoelentegenkomtinjewerk?

Opdracht2 Praktijkvoorbeeld

VacatureHuishoudelijkeHulp(thuiszorg)

ThuiszorgorganisatieVITEAisopzoeknaarmedewerkersvoorindehuishouding.Stajijgraagvooranderenklaar enwiljijietsbetekenenvoorouderen?Danzijnwijopzoeknaarjou!Dankzijdeondersteuningdiewijbiedenaan onzecliënten,zorgenweervoordatzelangerzelfstandigthuiskunnenwonen.

Functie-inhoud

• Jebiedtondersteuningbijdehuishoudelijketakendieonzecliëntenzelfnietmeerkunnen.

• AlshuishoudelijkehulpwerkjeviathuiszorgVITEAbijcliëntenthuis.

• Dewerkzaamhedenverschillenpercliënt.Jevoertwerkzaamhedenuitzoals:stofzuigen,dweilen,bed verschonen,schoonmakenvandebadkamer,toilet,keukenenandereruimten.Ookhetdoenvandewasof hethalenvanboodschappenkaneentaakzijn.

• Jehebteensignalerendeensocialefunctie,onzecliëntenvindenhetfijnomeenpraatjetemaken.

Waaromjijhetverschilkuntmaken!

Jewerktvoornamelijkbijouderenthuis.Jouwcliëntengenietenvaneenschoonhuisenuiteraardookvanje aanwezigheid.Jijbetekentechtietsvoorhen.Jemaaktnietalleenschoon,maarbiedtookeenluisterendoor waarnodig.

Watvragenwevanje?

• Ervaringmetdiversehuishoudelijketaken

• Kennisvanschoonmaakmethodenengevaarsymbolen

• Kunnenwerkenvolgensprotocol

• Zelfstandigkunnenwerken

• Communicatiefvaardig

• Socialevaardighedenzoalsrespectvolomgaanmetdecliënt

• Integerenbetrouwbaar

• Digitalevaardigheden,nietalleenvoorhetbekijkenvandeplanningenhetregistrerenvandegewerkteuren, maarookvoordeondersteuningvancliënteninhetgebruikvane-healthendomotica

• Leeftijdvanaf18jaar

• EenafgerondeopleidingHelpendeZorgenWelzijn.

Watbiedenwe?

• Eengezelligeeninformelewerkomgeving

• Flexibiliteitinwerktijdenopbasisvanjouwbeschikbaarheid

• Eenafwisselende(bij)baandieveelvoldoeninggeeft;cliëntenwaarderenjouwinzetenorm

• Eencontractvoorbepaaldetijd(metmogelijkheidtotverlenging)

• ArbeidsvoorwaardenvolgensCAOVVT

• Eenbruto-uurloonvanminimaal€13,27peruur

• Reiskostenregeling

• 8%vakantiegeld

• 8,33%eindejaarsuitkering

• PensioenregelingbijpensioenfondsZorgenWelzijn

• Eenbaanbijeengoedewerkgever(alzeggenwehetzelf).

Belangstelling?

Solliciteerdannudooreenmailtesturenaan:sollicitatie@vitea.zorg

Wijzienjesollicitatiegraagtegemoet!

a. Bespreekmeteenmedestudentdewoordendiejenietbegrijptofzoekzeop.

b. Waaromdenkjedatditpraktijkvoorbeeldbijditthemagekozenis?

c. Vormsamenmettweemedestudenteneengroepje.

Samenbereidenjulliedesollicitatienaardezefunctievoor:

• Bespreekdevacature.

• Maaksameneenlijstmetvaardighedendiejemoetbeheersenomdezefunctieuittekunnenoefenen.

• Maaksameneenlijstvandebenodigdekennisomdezefunctieuittekunnenoefenen.

d. Bepaalnuvoorjezelfofdezevacaturebijjoupast:

• Maakvoorjezelfeenoverzichtvandevaardighedenenkennisdiejegoedbeheerst.

• Geefaanhoejekuntaantonendatjedezeonderdelengoedbeheerst.

• Maakvoorjezelfeenoverzichtvandevaardighedenenkennisdiejemindergoedbeheerst.

• Aanwelkekennisenvaardighedendiejemindergoedbeheerst,gajeinditthemawerken?

• Aanwelkekennisenvaardighedenuitditthemawiljegraagwerken?

e. Watleerjijvanditpraktijkvoorbeeld?

Opdracht3 Voorbereidende/samenwerkingsopdracht

Dezeopdrachtdoejemettweemedestudenten.Bespreekmetjedocentofjedeopdrachteventueeldigitaalkunt maken.

a. GebruikdanhetstappenplanMindmapmaken.

StappenplanMindmapmaken

b. Zorgdatjullieallemaaleenpenhebben.

c. Legmiddeninjulliegroepjeeengrootvelwitpapierenschrijfdaaropinhetmidden‘Ondersteunenbij huishouden’.

d. Denkinhetgroepjenaoverdevraag:waaraandenkjealshetgaatoverhetondersteunenbijhuishouden? Schrijfallemaalopeeneigenvelpapierwoordendiejebelangrijkvindt.

e. Bespreekdewoordenmetelkaar.Waaromvindjezebelangrijk?Kiessamenwelkewoordenjeindemindmap wiltschrijvenenofjeerbijwilttekenen.

f. Maaksamendemindmap.

1.2 Methodischwerken

Alshelpendewiljegraageenzogoedmogelijkresultaatzien.Jewiltbijvoorbeeldeenbewonerondersteunenbij depersoonlijkezorg,maarlaathemveelzelfdoen.Ofjebegeleidteengroepkinderenbijeensportmiddag.Dan moetjijzorgendatbijelkspeldejuistematerialenaanwezigzijn,datdebegeleidersopdejuisteplekstaan,dat dekindereningroepjesverdeeldwordenenzovoort.Omeenzogoedmogelijkresultaattebehalen,werkje methodisch.

Methodischwerkeniseenvastemaniervanhandelenmeteenbepaalddoel.Ditgebeurtvolgensdecyclus: voorbereiden,uitvoeren,evalueren,bijstellen.Ookbinnendethuiszorgwordtmethodischgewerkt.Ditgebeurt aandehandvanprotocollen Eenprotocoliseenstappenplanwaarinbeschrevenstaatwiewatwanneerdoet.

Devoordelenvanmethodischwerken:

• Jeweetwaaromjeietsdoet.

• Eriseenlogischevolgorde.

• Eriseentijdsplanning.

• Jekuntevalueren.

• Hetisgemakkelijkovertedragenaaneenanderofovertenemenvaneenander.

• Hetbiedthouvastvoorjezelfenvoordecliënt.

Voorbeeld

MartinewerktalshelpendeZorgenWelzijnbijeenzorgcentrum.Zewerktopeenafdelingvoorkleinschaligwonen. Zeheeftbedachtomvanmiddagmeteenpaarbewonerskoekjestegaanbakken.Voordatzebegint,heeftzegoed nagedachtoverwatzeprecieswildoen.HetknedenvanhetdeegzoumevrouwJanssengoedkunnendoen. MevrouwZariaenmevrouwRoekxkunnennietmeerkneden,maarzijkunnenwelmetdevormpjeskoekjes uitsteken.

Om15.00uurgaatMartinemetdeactiviteitbeginnen.MevrouwJanssenbegintmethetknedenvanhetdeeg.De anderetweedamesbekijkenaandachtigallevormpjesenzoekenuitwelkezewillengebruiken.MeneerGraafsma maaktdebakplatenklaarenlegterbakpapierop.

Martinehoudtallesindegaten,zehoeftnauwelijksaanwijzingentegeven.Zezetopdeachtergrondeenmuziekje op.Dekoekjeszijnklaarenkunnendeovenin.OndertussenruimtMartinedespullenop.Bijeenkopjethee proevenzedekoekjesenMartinevraagtofzehetleukvonden.Debewonersvondenhetgezellig.MevrouwZaria zegtdatzedevolgendekeerdekoekjesgraagzouversieren.Martinenoteertdatzeeenvolgendekeerookwat versierselserbijkangebruiken.

JezietdatMartinemethodischwerkt.Haardoelis:hetbakkenvankoekjesmeteenpaarbewoners.Zewerkt doelgericht.Wanneerzezomaarineensietszougaandoen,zouheteenrommeltjewordenenzoudenbewoners nietwetenwatzemoetendoen.

Martinewerktvolgensdevierstappenbijmethodischwerken:

• devoorbereiding

Martinebedenktwatzegaatdoen,welkespullenzewilgebruiken,hoeveeltijdzenodigheeftenhoezede takengaatverdelen.

• deuitvoering

Martinebaktsamenmetdebewonersdekoekjes.

• deevaluatie

Martinevraagthoedebewonershetvonden.Zekijktnaarwatergoedgingenwatereventueelbeterkan. Martinenoteertwatzemoetbehoudenenwatverbeterpuntenzijn.

• hetbijstellen

Martineverwerktdeverbeterpunteninhaarplanningvooreenvolgendekeer.

Opdracht4 Methodischwerken1

a. Waardenkjeaanbijhetwoord‘methode’?

b. Kaneenvrijwilligerookmethodischtewerkgaanofmoetjedaarpersevoorbetaaldworden?

c. Kaniemandmeteenverstandelijkebeperkingmethodischwerken?Waaromwelofniet?

Opdracht5 Methodischwerken2

a. Wanneerjeschoenenpoetstvancliënten,moetjemethodischwerken.Geefaanhoejeditaanpaktvolgens decyclusvanvoorbereiden,uitvoerenenevalueren.

b. Bedenkzelfeentaakbijhetondersteunenvanwonen,waarbijmethodischwerkenbelangrijkis.Geefaanhoe jedezetaakvolgensdecycluszouaanpakken.

Thema1 Ondersteunenbijwonen

1.3 Takenpakketvaneenhelpende

Eenhelpendeondersteuntmensenbijdingendiezijniet(meer)zelfstandigkunnen.Ditkanbinnenzorginstellingen enwelzijnsinstellingenplaatsvinden,maarookbijmensenthuis:

• Inzorginstellingenondersteuntdehelpendebijwonen,huishoudenenADL(algemenedagelijkse levensverrichtingen).

• Inwelzijnsinstellingenligtdenadrukophetbegeleiden.Denkaanspullenklaarzetten,schoonmaken,opruimen enondersteunenbijactiviteiten.

• Bijmensenthuisishetvaakeencombinatievanondersteunenenbegeleiden.Tijdensjeondersteuningen begeleidingstimuleerjedezelfredzaamheidvandecliënt.Zelfredzaamheidishetvermogenvanmensenom zichzelftereddenopallelevensterreinen,metzominmogelijkprofessioneleondersteuningenzorg.

Samen met de cliënt de afwas doen stimuleert de zelfredzaamheid.

Alshelpendewerkjeonderbegeleidingvaniemandanders.Somswerkjesamen,maarjewerktookregelmatig alleen,bijvoorbeeldbijiemandthuisofalsjegedurendededagcliëntenondersteunt.

Takenhelpende

Alshelpendehebjehuishoudelijke,verzorgendeenbegeleidendetaken:

• huishoudelijketaken

Bijvoorbeeld:schoonmaken,opruimen,maaltijdenklaarzettenenafruimen,koffie-entheezetten,dewas verzorgen.

• verzorgendetaken

Bijvoorbeeld:wassen,assisterenbijaan-enuitkleden,naarbedbrengen,etengeven.

• begeleidendetaken

Bijvoorbeeld:stimulerenomdeeltenemenaanactiviteiten,toezienopveiligheid.

Ookbiedjemenseneenluisterendoor.Jezorgtvooreenprettigesfeereneenfijneleefomgeving.

Werkenmethetzorg-ofondersteuningsplan

Alshelpendeondersteunjemensenomzelfstandigtefunctioneren.Degebodenzorgenondersteuningwordt beschreveninhetzorg-ofondersteuningsplanvandecliënt.Indepraktijkwordenverschillendenamengebruikt voorhetzorg-ofondersteuningsplan,zoals:zorgplan,zorgleefplan,persoonlijkplanofbegeleidingsplan.Voor aldezeplannengeldtdathetdocumentenzijnwaarininformatieovereencliëntwordtverzameld.Ditplanis belangrijkvoordecliëntenvooriedereendiebetrokkenisbijdezorgenbegeleidingvandecliënt.

Inhetzorg-ofondersteuningsplanvandecliëntkunjelezenwelkezorgen/ofondersteuningdecliëntnodig heeft.Hetzorg-ofondersteuningsplanwordtzoveelmogelijksamenmetdecliënten/ofzijnsocialenetwerk opgesteld.Hierbijwordtrekeninggehoudenmetdewensenenmogelijkhedenvandecliëntendeinstelling.Na hetuitvoerenvanjetakenbeschrijfjepercliëntwelketakenjehebtuitgevoerd.

Puntendieineenzorg-ofondersteuningsplanstaan:

• watdecliëntzelfwildoen

• waarhijhulpbijwil

• hoediehulpgebodenwordt(bijvoorbeeldhoelaatenhoevaak)

• hoedezorgverlenerdeprivacyvandecliëntkanrespecteren

• welkehulpdefamilieofanderenkunnengeven

• welkedoelendezorgofondersteuningheeft.

Opdracht6 Stage

Jijlooptofliepstage.Maakeenlijstvanalletakendiejeopjestageplekhebtuitgevoerd.Geefpertaakaanofje dezezelfstandigofonderbegeleidinghebtuitgevoerd.Geefookaanofheteentaakvooreenhelpendeisofniet.

Zoniet,legdanuitwaarom.

Opdracht7 Hetzorg-enondersteuningsplan

Jewerktalshelpendeindethuiszorg.VandaaggajeopbezoekbijmevrouwDalstra.Mevrouwis82jaarensinds vijfjaarweduwe.Zeheeftdooreenvalvandetrapzo’ntienjaargeledenhaarheupgebroken.Dezeisgelukkig genezen,maarsindsdevallooptmevrouwmoeizaamenmoetzeeenrollatorgebruiken.Langstaankanmevrouw niet,ditgeeftpijnklachten.AlshelpendebiedjemevrouwDalstraondersteuninginhethuishouden.Voordatje naarmevrouwgaat,leesjeeersthaarzorg-enondersteuningsplan.Jeleesthetvolgende:

Mevrouw vindt het fijn als ze van nut kan zijn tijdens het uitvoeren van de huishoudelijke ondersteuning die haar wordt geboden. Ze wil graag helpen waar kan.

Vandaaggajedevolgendewerkzaamhedenuitvoeren:

• schoonmakenvandekoelkast

• afwassen

• stofzuigenenstoffenvandewoonkamer.

Thema1 Ondersteunenbij

Bijwelkewerkzaamhedenenopwelkemanierkanmevrouwjouhelpenbijhetuitvoerenvandehuishoudelijke taken?

Opdracht8 MeneerVanderMeijden

Doedezeopdrachtmeteenmedestudent.Bekijkhetzorg-enondersteuningsplanvanmeneerVanderMeijden.

Zorg-enondersteuningsplanvanmeneerVanderMeijden

a. Watkandezecliëntzelf?

b. Watkanhijechtnietmeer?

c. Zijnerdingendiejouopvallen?

d. Welkevragenkunjestellenaandecliëntalsjewiltwetenwelkeondersteuninghijnodigheeft?

1.4 Volgordevanwerkzaamheden

Voorbeeld

Erikheeftzijnwerkroostervoordekomendetweewekengekregen.Hijweetnuwanneerhijmoetwerken.Zijn werkdagvoorwoensdag2aprilzieterzouit:

• totongeveer9.30:bewonersvandekamers10,12en14helpenmetopstaanenhelpenbijhetontbijt

• van9.30tot10.00:bewonersnaardehuiskamerbrengen

• 10.00:koffiepauze

• 10.30:metmeneerLouwersmeenaardefysiotherapie

• ongeveer12.00:terug,tafeldekken

• 12.30tot13.30:spullenvandewarmemaaltijdopruimen,bewonersdieeenmiddagdutjewillendoeninbed helpen

• 14.00:bijmevrouwDrusslangsgaanomtevragenwatdehuisartsgezegdheeft

• 14.30:samenmetcliëntenencollega’seenuurtjewandelen

• 15.45:bijzonderhedenrapporteren,overdracht.

Watdoejewanneer?

Alshelpendevoerjemeerderewerkzaamhedenuitopeendagofineenweek.AlsjegoednaarhetlijstjevanErik kijkt,danziejedatdeklokvooreengrootdeeldevolgordevandetakenbepaalt.Ontbijtendoejenietom14.00 uureneenmiddagdutjenietom11.00uur.Eengrootgedeeltevanjetakenopeendagligtvast,maarnietalles: Erikwilom14.00uurbijmevrouwDrusslangsgaanomtevragenwatdehuisartsheeftgezegd.Datkanpasalsde huisartsisgeweest.Deafspraakmetdeartsstaatgeplandom13.30uur.Jezietdatertussen14.00uuren14.30 uurnietsgeplandstaat.Maardatbetekentnietdaternietstedoenis.Eendagverlooptzeldenzoalsje’smorgens injehoofdhad.Bijnaaltijdgebeurterwelietsonverwachts.

Opdracht9 Degoedevolgorde

Doedezeopdrachtmeteenmedestudent.Maakeenoverzichtvanallerleivoorkomendewerkzaamhedeninhet huishouden.Pertaaknoteerje:

• ofdetaakdagelijks,wekelijksofmaandelijksterugkomt

• detijdsduur

• dematerialen/middelen

• bijzonderheden

• watereerstmoet(bijvoorbeeldstoffenvoordatjegaatdweilen).Zeteen1bijwatereerstmoet,een2bijwat daarnakomtenzovoort.

Vuldetabelin.

Taak

Dagelijks, wekelijksof maandelijks

Tijdsduur

Materialen/ middelen

Bijzonderheden

Watmoeter eerst?

Opdracht10 Thuiszorg

Jelooptstageindethuiszorg.VandaagbezoekjedefamilieVanWissum.Meneerisredelijkgoedterbeen,maar hijisdoofenbijnablindaanhetrechteroog.Mevrouwheeftchronischebronchitis,waardoorzevaakbenauwd enkortademigis.Jeondersteunthenbijhethuishouden.Erligtveelvuilewas,detafelligtvolmetbankafschriften enbelastingpapieren,hetisergstoffigenhetaanrechtstaatvolmetvuilevaat.

a. Welketakenvoerjijuitbijdezefamilie?

b. Zetzeindejuistevolgorde.Watdoejeeerstenwaterna?

1.5 Technologischehulpmiddelenbijwonen,zorgenwelzijn

Iedereenmaaktdagelijksgebruikvantechnologie.Zogebruikjeinternetvoorhetvindenvaninformatie,het bestellenvandeboodschappenofhetkopenvandienieuwesneakers.Socialmediahebjevoorhetcontactmet jevriendenenfamilieensommigemensengebruikeneensmartwatchbijhetmonitorenvanhungezondheid. Ookinzorgenwelzijnziejesteedsmeertechnologieverschijnen.Erwordensteedsmeerhulpmiddelenontwikkeld voorverbeteringvandezorgenomdekwaliteitvanhetlevenvandecliëntteverbeteren.Eenvoorbeeldhiervan iseenmedicijnboxofeensysteemdatautomatischgordijnenopentensluit.

Technologischehulpmiddelenbijzelfstandigwonen

Technologischehulpmiddelendiezorgenvooreenbeterekwaliteitvanwonenenleven,hetendomotica Deze zijnonderandereontwikkeldomouderenzolangmogelijkzelfstandigtelatenwonen.Hierziejeeenaantal voorbeelden.

Personenalarmering

Personenalarmeringisontwikkeldom24uurperdaghulptekunneninschakelen.Decliëntendragenvaakeen kettingwaaraaneenalarmknopzit.Zokunnenzeelkmomentgebruikmakenvannoodhulp.

Met een personenalarmering kan de cliënt hulp vragen in geval van nood.

Medicijndispenser

Eenmedicijndispenseriseenapparaatdatvoorkomtdateencliëntmedicijnenvergeetintenemen,oftevroeg oftelaatmedicijneninneemt.Hetgeefteensignaalwanneerhettijdisomdemedicijnenintenemen.Inde dispenserziteenmedicatieroldiebestaatuitzakjesmetdemedicatievooreenbepaaldtijdstipopdedag.Op hetmomentdatiemandmedicijnenmoetinnemen,komteruithetkastjeeenzakjemetdejuistehoeveelheid medicijnen.Wanneerdecliëntnietopdeknopdrukt,gaatereenmeldingnaardethuiszorg.Erzaldaniemand bijdecliëntlangsmoetengaan.

De medicijndispenser geeft een zakje met medicatie vrij.

Automatischegordijnen

Erzijngordijnendieautomatischopen-endichtgaan,bijvoorbeeldwanneerhetlichtofdonkerwordt.Meteen afstandsbedieningkunnencliëntenookzelfbepalenwanneerdegordijnenopenofdichtmoeten.

Sleutelkluisje

Eensleutelkluisjehangtbuitenbijdevoor-ofachterdeur.Dethuiszorgofmantelzorgerskunnendezekluis openmakenmeteencode,zodatzebinnenkunnenkomen.Hetvoordeelhiervanisdatnietiedereeneensleutel vanhethuishoefttehebben.Hierdoorrakenermindersleutelsverlorenenisdekansopinbraakkleiner.

Sensortechnologie

Metsensorenkunjebijvoorbeeldbewegingdetecteren.Dezesensorenkunnendeurenautomatischopenenof hetlichtaandoen.Alshetlichtautomatisch’snachtsaangaatwanneereenoudereuitbedstapt,isditveiligeren kanditvallenvoorkomen.

Opdracht11 Hulpmiddelen

Zoekopinternetnogvijftechnologischehulpmiddelen.Beschrijfwaarzevoordienenenzoekereenafbeelding bij.

Een sensor op het nachtkastje kan het licht aandoen als de oudere uit bed stapt.

Opdracht12 Leefstijlmonitoring

Indethuiszorgwordtsteedsvakerleefstijlmonitoringingezet.Leefstijlmonitoringgeeftinzichtinlangzame veranderingeninhetdagelijkseleefpatroonvanalleenwonendemensen.Doorsignalenvansensorenindewoning krijgtdemantelzorgerofdethuiszorginformatieoverhetfunctionerenvandecliëntdiealleenthuiswoont.De sensorenbevindenzichinalleruimtesvandewoningwaardeouderevaakaanwezigis.Desensorenregistreren deactiviteitenvandebewonerensignalerenveranderingen.

Langerthuiswonenmetleefstijlmonitoring

Welkeveranderingenkanleefstijlmonitoringregistreren?

1.6 Technologischehulpmiddeleninzorginstellingen

Erzijnveelverschillendetechnologischehulpmiddelendiegebruiktwordeninzorginstellingen.Voorbeeldenzijn Parodezeehond,Joyk-popeneendouchetoilet.

Parodezeehond

Paroiseensocialerobotzeehond.HijisontwikkeldinJapan.Paroheefteenzachtewittevachtenzieterliefuit. Hijreageertopaanrakingenherkentstemmenvanmensendievakermethemspelen.Parozieteruitalseen gewoneknuffel,maarzitvoltechnologie.Zelfsinzijnsnorharenzittensensoren,zodathijreageertalszeworden aangeraakt.Hijreageertdoortebewegen,piepgeluidentemaken,zijnkopopterichten,teknorrenenbooste wordenalsiemandhemslaat.

Uitonderzoekisgeblekendatdementerendenveelhebbenaaneenhuisdier.Hetwerktstressverlagend.Maarze kunnennietmeerzorgenvooreenhuisdier,zoalsetengevenenuitlaten.BijParoisdatooknietnodig.

Joyk-pop

Ditiseenlevensechtepopdiejealtijdaankijkt.Depoppenzijnverzwaardaandeonderkant,zodatzealseen echtebabyaanvoelen.Hierdoorkunnenzezelfstandigzitten.Depoppenzijnaaibaarenhebbenzorealistisch mogelijkedetails.Jekuntzeookaan-enuitkleden.Hetdoelisdatdecliëntenvandepoppengaanhoudenen ervoorgaanzorgen.

Paro

Joyk-pop

Thema1 Ondersteunenbijwonen

Douchetoilet

Eendouchetoiletiseentoiletdatdecliëntnaiedertoiletbezoekreinigtenverzorgt.Ditgebeurtdoorhetgebruik vanwarmwatereneendroogfunctie(handmatigofautomatisch).Decliëntkanhettoiletbedienenmetdehand, elleboogofvoet.Dedouchewerktalleenalsdecliëntopdebrilzit.Nahetindrukkenvandestartknopbeginthet douchenendaarnahetföhnen.

Een douchetoilet reinigt de billen met een waterstraal.

Opdracht13 Hulpmiddelen

NaastParodezeehond,Joykendetoiletdouchezijnernogmeerhulpmiddelen.Zoek:

• eenhulpmiddeldatbijdraagtaanveiligheid

• eenhulpmiddeldatzorgtvoorontspanning

• eenhulpmiddeldatondersteuntbijbewegen.

Geefperhulpmiddeleenbeschrijving.

1. 2. 3.

1.7 E-health

Bije-healthgaathetoverhetaanbiedenvanzorgviainternet.Cliëntenwonentegenwoordiglangerzelfstandig thuis.Zewillenzoveelmogelijkzelfbepalenwatergebeurt.Ookmoeterbinnendezorgregelmatigbezuinigd worden.Metmindermiddelenmoetdezelfde–ofmeer–zorggegevenwordenaandecliënten.Zorgorganisaties zoekennaarmanierenwaaropdatmogelijkis.Hulpmiddelendiewerkenmetinternetkunnendaarbijhelpen, zoalseentabletoftv-schermvoordecliënt.

Tablet

Meteentabletkaneencliëntviaeenwebsitecontactonderhoudenmetfamilieledenenmedewerkersvande thuiszorg.Viabeeldbellenkunnencliëntencontactmaken,waardoorzorgopafstandmogelijkis.Hethelpttegen eenzaamheid,omdaterveelruimteisvoorpersoonlijkeaandacht.Zo’nwebsitekanvoornogmeerzakengebruikt worden.Bijvoorbeeld:

• agendavoorafspraken

• beeldbellenmetsociaalnetwerk

• spelletjes,alleenofmetanderen

• belangrijkeinfoennieuws(algemeenenlokaal)

• tv-gids

• toegangtotdethuiszorgwinkel.

E-health via een tablet.

Metdetabletkunnencliëntenfoto’smaken.Bijwondverzorgingenhetinnemenvanmedicatiekandithandig zijn.Detabletkunjemeenemenbijgesprekkenmetbijvoorbeeldartsenenfysiotherapeuten.Hetgesprekwordt danopgenomenoferwordenaantekeningengemaakt.Naafloopishetgespreknogeensterugteluisteren.

Opdracht14 Projecte-health

Zoekopinternettweevoorbeeldenvane-health.Schrijfop:

• watergedaanwordt

• watdevoor-ennadelenzijn

• watcliëntenervanvinden.

Voorbeelde-health

Ditwordtergedaan

Voordelen

1.8 Huishoudelijkewerkzaamheden

Nadelen

Meningcliënten

Binnenjewerkkomjeveelcliëntentegendieniet,ofnietmeerzogoed,voorhuneigenhuishoudenkunnen zorgen.Bijvoorbeeldcliëntendienogthuiswonenenthuiszorgnodighebben.Ofcliëntendieineeninstelling wonenofineenprojectvoorkleinschaligwonen.Hetkostmensendieziekzijnofeenbeperkinghebbenveel moeiteomdewastedoen,ramentezemen,boodschappentedoenentekoken.Erzijnveelhuishoudelijke werkzaamhedenwaarjedecliëntenbijkuntbetrekken.Natuurlijkmoetjewelinelkesituatieafzonderlijk beoordelenwatiemandwelkanwelenwatniet.

Leefruimte

Eenschone,opgeruimdeengezelligeleefruimteisprettigvoordecliënten.Inzo’nruimteslingerengeenschoenen, boeken,legeglazenenklerenrond.Natuurlijkmageroptafeleentijdschriftofeenkrantliggen.Jekunteencliënt vragenomeenstapeltemakenvandetijdschriften.Ookkunjevragenofhijdevuileglazenindekeukenwil zetten.

Deruimtemoetschoonzijn.Hoevaakjemoetstofzuigenofdweilen,iseenkwestievanafsprakenmakenen vastleggen.Iedereinstellingheeftzijneigenregels.Indethuiszorghebjetemakenmetdeeigenmethodenvan decliëntenvoorhethuishouden.Voorzovermogelijkpasjejehierbijaan.Kruimelsdieerliggenmoetjenatuurlijk opzuigen,ookalsereigenlijkpasovertweedagengestofzuigdhoeftteworden.

Ookgezelligheidindeleefruimteisbelangrijk.Betrekdecliëntenhierbij.Hetgaaternietomwatjíjgezelligvindt, maarwatzíjleukengezelligvinden.

Sanitair

Sanitairmoetjezorgvuldigschoonmaken.Ineenvochtigeomgevingvoelenbacteriënzichthuisenkunnenze zichsnelvermeerderen.Bijhetsanitairhoren:douches,badruimtesentoiletten.

Badruimte.

Keuken

Ineenkeukenhebjetemakenmetvoedingswaren.Bacteriënopvoedingswarenkunnenschadelijkvoorde gezondheidzijn.Eenkoelkastmoetregelmatigschoongemaaktworden,omdatdievolstaatmetlevensmiddelen. Levensmiddelenkunnenbedervenenerkunnenkleinerestjesachterblijven.Dezerestjeszorgenervoordat nieuwe,verseproductensnellerbederven.

Afwassenendeschonevaatopruimenzijntakenwaarcliëntengoedbijkunnenhelpen.Iemanddieineenrolstoel zit,kanzittendbijhetaanrechtafdrogen.Kinderenkunnenhelpenbijhetafdrogenvanhetbestek(letopmet messen).Bijhetin-enuitruimenvaneenvaatwasserkunnencliëntenookprimahelpen.Laathenbijvoorbeeld dingendragendienietkunnenbreken.Datgeldtookvoorhetdekkenenafruimenvandetafel.

Opdracht15 Nieuwecliënt

Jewerktindethuiszorg.Vandaagisereennieuwecliëntbijwiejegaathelpen.ZeheetmevrouwWittemanenis 80jaar.Zekomtvandaaguithetziekenhuisnaeenheupoperatieenmoetvoorlopignogrustigaandoen.Mevrouw woontalleenenhaardochterwoontinhetbuitenland.Eenbuurvrouwbrengtdeboodschappenvoorhaarmee. Verderiszevolledigafhankelijkvandethuiszorg.

Thema1 Ondersteunenbijwonen

Beschrijfhoejijkennismaaktmetdezenieuwecliënt.Leguitwaaromjedatopdezemanierdoet.Beschrijfook welkeafsprakenjemethaargaatmakenoverdehulpenzorgdiejijbiedt.Welkehuishoudelijke schoonmaakwerkzaamhedengajijuitvoeren?BijwelkeschoonmaakwerkzaamhedenzoumevrouwWitteman kunnenondersteunen?

1.9 Schoonmaakmaterialen

Omjewerkgoedtekunnendoen,hebjeallerleisoortenmaterialennodig.Alsjeindethuiszorgwerkt,moetje hetdoenmetdematerialenenmiddelendiedecliëntinhuisheeft.Wanneerbijvoorbeelddestofzuigernietgoed werkt,kunjenietevenomeennieuwevragen.Werkjeineeninstelling,dangebruikjedematerialenenmiddelen waardeinstellingvoorgekozenheeft.Vaakziejedatditanderemiddelenenmaterialenzijndanthuis.Ineen instellingwordenzeveelintensievergebruikt.Dezemiddelenenmaterialenwordeningrotehoeveelheden ingekocht.

Materialen en middelen in de thuiszorg.

Materialen en middelen in een instelling.

Materialen

Bijhuishoudelijkwerkhebjematerialennodig.Diezijnerinallesoortenenmaten.Ditiseenalgemeenlijstjevan materialendiejenodigzoukunnenhebben:

Voornatwerk:

• emmer

• spons/zeem

• raamwisser

• vloerwisser

• dweilofmop

• microvezeldoekje

• afwasborstel

• vaatdoekje.

Opdracht16 Theedoeken

Voordroogwerk:

• stofdoek

• stofzuiger

• kruimeldief

• plumeau

• vegerenblik

• ragebol.

IndekeukenvanmevrouwWittemanstaateengrotebergafwas.Erisgeenvaatwasmachine.Jebegintmetde afwas.Danhebjetenminstewatruimteindekeuken.Jezoektindekeukenkastjesnaareentheedoek,maarje kunternergenseenvinden.Erstaatweleenafdruiprekinhetgootsteenkastje.Jevraagtaanmevrouwwaarde theedoekenliggen.Zezegtdatzedienietheeft,omdatzedatmaaronzinvindt.Zelaatdenattevaatinhet afdruiprekstaantotdatallesdroogis.Jevindtdatweleenbeetjeraar.Jevraagtaanhaarofzeeenpaartheedoeken wilkopen.Zezegtdatzeerovernazaldenken.

Nietiedereendoetopdezelfdemanierdeafwas.Alshelpendezuljejemoetenaanpassenaandemaniervan werkenvandecliënt.Jekuntwelvragenomeenpaartheedoeken,maarjekuntdezenieteisen.

SteldatjedevolgendekeerweerbijmevrouwWittemanbentendatzegeentheedoekenheeftgekocht:hoe reageerjeenwatgajedoen?

Opdracht17 Verschilinmaterialen

Welkeverschillenzijnertussenmaterialendieeencliëntthuisgebruiktenmaterialenvaneeninstelling?

Opdracht18 Schoonmaakmaterialen

Zoekopinternetvijfafbeeldingenvanschoonmaakmaterialen.Beschrijfsteedswathetis,waarjehetvoorgebruikt enwaarjehetkuntkopen.

Thema1 Ondersteunenbijwonen

1.10 Schoonmaakmiddelen

Schoonmaakmiddelenhebjeinvelesoortenenmaten.Erzijnnatuurlijkeschoonmaakmiddelen,zoalssoda, groenezeepenazijn.Erzijnooksynthetischeschoonmaakmiddelen Dezewordenineenfabriekgemaaktmet behulpvanaardolie.

Middelen

Eenallesreinigerkunjegebruikenbijallenattewerkzaamheden.Vetoplosserskunjegoedgebruikenindekeuken, bijvoorbeeldbijhetreinigenvaneenkookplaat.Kalkoplosserszijneromkalkrestenindedoucheofhetbadte verwijderen.Ookkunjezegebruikenbijhetreinigenvanwastafels.Toiletreinigerszijnspeciaalbedoeldom toiletpottenschoontemaken.Ineeninstellinggebruikjevaakanderemiddelendanindethuiszorg.Voorhet gebruikvandiemiddelengeldenweeranderevoorschriften.

Spray

Alsinhetvoorschriftstaatdatjeeenschoonmaakspraymoetgebruiken,dandoejedat.Jegebruikthetmiddel datdeinstellingvoorschrijft.Jekuntnietjeeigenschoonmaakspraymeebrengen.Jeweetnamelijknietofjouw productwelsamengaatmetdeproductendiedeinstellinggebruikt.Misschienisjouwproductwelschadelijk voordecliënten,demeubelsofhetmilieu.Gebruikdehoeveelheiddiestaataangegeven.Degedachte‘hoemeer, hoebeter’isfout.Despraymaaktnietbeterschoonalsjededubbelehoeveelheidgebruikt.Bovendienwerkje dannietkostenbewustenmilieuvriendelijk.

Schoonmaakspray.

Opdracht19 Instructies

Filmpje-Instructiesopvolgen

a. Bekijkhetfilmpje.

b. Watvoorinstructiesvindjeopeenschoonmaakmiddel?

c. Opschoonmaakmiddelenvindjedegebruiksaanwijzingensymbolen.Zoekopinternetofindewinkelvijf schoonmaakmiddelen.Beschrijfpermiddelwelkesymboleneropdeverpakkingstaanenhoehetgebruikt moetworden.

Opdracht20 Bijjouthuis

Schrijfopwaterallemaalgedaanwordtomjouwwoonkamerenkeukenschoonennetjestehoudenenvertel wiedaarvoorwelkewerkzaamheden/takendoet.

Dagelijks

Taken/werkzaamheden

Materialen

Schoonmaakmiddelen

Wekelijks

Taken/werkzaamheden

Materialen

Schoonmaakmiddelen

Tijddiehet kost

Wiedoethet?

Tijddiehet kost

Wiedoethet?

Maandelijks

Taken/werkzaamheden

Materialen

Schoonmaakmiddelen

Wiedoethet? Tijddiehet kost

Opdracht21 Koelkast

a. Kijkthuisofopschooldekoelkastna.Checkdeproductenopdatumenkijkoferrestjesindekoelkastzijn achtergebleven.

b. Maakdekoelkastschoon.

c. GebruikhetstappenplanKoelkastschoonmaken.

StappenplanKoelkastschoonmaken

d. Maakfoto’svanvoorenna.

1.11 Etiketten

Somsishetlastigomtebepalenwelkmiddeljemoetgebruiken.Overlegookaltijdmetdecliënt.Leeshetetiket zorgvuldig.Erstaansomssymbolenopdiejeietsvertellenoverhetgebruik.Hetetiketopschoonmaakmiddelen moetinhetNederlandsgeschrevenzijn.Zokaniedereendeinformatiegoedbegrijpen.Staatdeteksteralleen inanderetalenop,danmaghetmiddelnietinNederlandverkochtworden.

Ophetetiketstaat:

• waarvoorjehetschoonmaakmiddelgebruikt

• hoejehetgebruikt

• welkegevaarsymbolen,pictogrammenenkleurcodesvantoepassingzijn

• waarjedeverpakkingmoetweggooien

• watjemoetdoenwanneerjeietsvanhetschoonmaakmiddelhebtbinnengekregen.

Leeshetetiketdusgoeddoorvoordatjehetschoonmaakmiddelgebruikt.Werkjebijmensenthuisofineen instelling,neemdandetijdomdittedoen.Hetisbelangrijkdatjeeenmiddelopdejuistemaniergebruikt.Neem hetookdooralsjemetnieuwe,onbekendemiddelengaatwerken.

Opdracht22 Leeshetetiket

a. Kijkopdeverpakkingvandrieverschillendeschoonmaakmiddelen.

b. Voorwelkeschoonmaakklussenkunjeditmiddelgebruiken?

c. Hoemoetjehetgebruiken?

d. Staaneraanwijzingenophetetikethoejehetmiddelveiliggebruikt?Welke?

1.12 Gevaarsymbolen

Voordatjeeenschoonmaakmiddelgebruikt,kijkjenaardegevaarsymbolenophetetiket.Wanneererschadelijke stoffenineenschoonmaakmiddelzitten,danishetverplichtomdezegevaarsymbolenophetmiddeltezetten. Ermoetookbijhetsymboolstaanwatprecieshetrisicois.Kijkgoednaardesymbolenvoordatjehetproduct gaatgebruiken.

Veelgebruiktesymbolenopschoonmaakmiddelenzijn:

Thema1 Ondersteunenbijwonen

Opdracht23 Gevaarsymbolen

Opetikettenvanschoonmaakmiddelenstaansymbolen.Schrijfonderelksymboolwaarvoorhetwaarschuwt.

Opdracht24 Etiketlezen1

a. Welkegevaarsymbolenleesjeophetetiket?

b. Watbetekenendezesymbolen?

c. Ishetschoonmaakmiddelgevaarlijkvoorhetmilieu?

Opdracht25 Etiketlezen2

a. Waarvoorgebruikjeditschoonmaakmiddel?

b. Hoemoethetwordengebruikt?

c. Staatereengevaarsymboolop?Zoja,watbetekenthet?

d. Watbetekenendeanderesymbolen?

e. Welkestoffenzittenerinhetschoonmaakmiddel?

Opdracht26 Gevaarlijkestoffen

Maakeenoverzichtopeengrootvelpapier.Zoekopjewerkplek,jestageplek,opschoolofthuisnaar schoonmaakmiddelenmetgevaarsymbolen.

Maakeenfotovandeheleverpakkingenvanhetetiket.Zorgdatjegoedkuntzienomwelkschoonmaakmiddel hetgaatendathetetiketgoedleesbaaris.Leteropdatallegevaarsymbolenopdefotostaan.

Schrijfbijdefoto’svaniederschoonmaakmiddel:

• welkschoonmaakmiddelhetis

• tweevoorbeeldenvanschoonmaakklussenwaarvoorjehetmiddelkuntgebruiken

• welkegevaarsymbolenjezietenwatzebetekenen

• welkeanderesymbolenjezietenwatzebetekenen

• hoehetschoonmaakmiddelbewaardwordtenofhetopeenveiligeplekstaat

• drietipshoejeveiligmetditmiddelkuntomgaan.

1.13 Veiligheid

Alsjeaanhetschoonmakenbentineenruimtewaarookcliëntenkomen,zorgdandaternietskangebeuren.Zet schoonmaakmiddelenopeenveiligeplekendraaidoppengoeddicht.Zorgervoordatcliënten,metname kinderen,nietbijhetmiddelkunnenkomen.Ditgeldtookvoordementerendenenmensenmeteenverstandelijke beperking.

Letookopvalgevaarbijbijvoorbeeldhetdweilenvandevloer.Plaatseenwaarschuwingsbordenlaatjematerialen nietrondslingeren.

Plaats een waarschuwingsbord om vallen te voorkomen.

Inenomhethuisgebeurenjaarlijksveelongelukken.Vaakkunjeditvoorkomendoormaatregelentenemen.

Huishoudelijkeapparaten

Gebruikdezeapparatenwaarvoorzebedoeldzijn.Zorgdatstekkersensnoereninordezijn.Controleerdus regelmatigofstekkersensnoerennietbeschadigdzijn.

Ventilatie

Letopeengoedeventilatie.Werkjemetchemischestoffenofschoonmaakmiddelen,zorgdanvoorvoldoende ventilatiedoorhetopenzettenvaneenraamofdeur.

Huishoudtrap

Controleerofdetrapgoedenstevigstaatalsjeermeegaatwerken.Gebruiknieteenstoeloftafelalsalternatief!

Thema1 Ondersteunenbijwonen

Opdracht27 Veiligheid

Alsjeaanhetschoonmakenbentineenruimtewaarookcliëntenkomen,zorgdandaternietskangebeuren.

Hoekunjeervoorzorgendaternietskangebeuren?Waarmoetjeaandenken?

Opdracht28 Casus

‘Veiligwerken’

Fatimawerktalshelpendeineenprojectvoorkleinschaligwonenvoorouderen.Deouderendiehierwonen, hebbenondersteuningnodigbijhunlichamelijkeverzorging.Daarnaastzijnenkelebewonerslichtdementerend. OpdeafdelingwaarFatimawerkt,wonentwaalfbewoners.Zehebbeniedereeneigenkamermetdaarineen bed,eenkleinekeukeneneeneigendouche.VeelbewonersopFatima’safdelingzijnmindermobiel.Zemaken gebruikvaneenrollatorofrolstoel.Nadelunchishetvaakergrustigopdeafdeling.Debewonersdoendaneen middagdutje.AlleenmeneerVeenstraniet.Hijgaatvaakpuzzelenopzijnkamer.Fatimagaatdanmeestaleven bijhemlangsomtekletsen.

AlshelpendeheeftFatimanaasthaartakenindeADLooktakenalshetgaatomdehuishouding.Nahethelpen bijdeADL-takenindeochtendgaatzeaandeslagmethetuitvoerenvandehuishoudelijketaken.Eerstmaakt zedekeukenindegezamenlijkewoonkamerschoon.Dezekeukenwordtgebruiktomsamenmetdebewoners eenmaaltijdtebereiden.Hetiseenopenkeuken,waardoordebewonershierookkunnenkomen.Nahet schoonmakenvandekeukengaatFatimadevloerenvandegangdweilenenstofzuigenindekamersvande bewoners.Bijhetdweilenenstofzuigenhoudtzerekeningmetdeveiligheidvandebewonersenvanhaarcollega’s.

Fatimaheeftveelplezierinhaarwerkendedagengaandanooksnelvoorbij.

a. Dekeukenindegezamenlijkewoonkamerisopenenookbewonerskunnenhierkomen.Welkegevarenziejij alsjedenktaandezekeuken?WelkeveiligheidsmaatregelenkunnenFatimaenhaarcollega’snemenomde keukenveiligtehoudenvoordebewoners?

b. AlsFatimagaatdweilenenstofzuigen,houdtzerekeningmetdeveiligheidvanbewonersenhaarcollega’s. VerzinzoveelmogelijkvoorbeeldenvanmanierenwaaropFatimarekeningkanhoudenmetdeveiligheid.

1.14 Hulpmiddelen

Voorhethuishoudenzijnveelverschillendehulpmiddelenverkrijgbaar.Zokunnenouderenlangerzelfstandig hunhuishoudenblijvendoen.Enkelevoorbeeldenvanhuishoudelijkehulpmiddelenzijn:

• afstandsbedieningenvoorhuishoudelijkeapparaten

• afwasborstelsmeteenzuignap(alsdecliëntmaaréénhandkangebruiken)

• kookplatenmeteentijdschakelaar(alsdecliëntvergeetachtigis)

• stoffersenblikkenmeteenlangesteel(alsdecliëntnietkanbukken)

• elektrischeblikopeners

• greepaanpassingen,bijvoorbeeldopkeukenkastjes.

Elektrische blikopener.

Opdracht29 Hoewerkthetnou?

Zoektweeanderevoorbeeldenvanhulpmiddelen.Zoekuithoezewerken.Geefookaanwaarvoordeze hulpmiddeleneenoplossingbieden.

Opdracht30 Hulpmiddel2.0

Erzijnveelhulpmiddelentekrijgen.Maarhelaashebbendehulpmiddelenvaakeensaaiuiterlijk.Aanjoudevraag omeenbestaandhulpmiddel(bijvoorbeeldbestek,grijptang,vegerenblik)tepimpen.Ditkunjedoendoorer eentekeningofknutselwerkvantemaken.Zorgervoordathethulpmiddelnogaantrekkelijkerwordtomte gebruiken.

Opdracht31 Hulpmiddel

MevrouwJanssonzitmeteenbredeglimlachaandekeukentafel.Ikgroethaarenzegdatzeerergvrolijkuitziet. Zeglundertenlaatvoltrotsaanmijziendatzeeenblikenvegerheeftmeteenlangesteel.Ookheeftzeeen grijpstokoptafelliggen.‘Nukanikjehelpeninhethuishouden’,zegtze.

Hoereageerjij?Beschrijfwatjemethaarbespreekt.

1.15 Verzorgenvanplantenendieren

Bijhetschoonhoudenenopruimenvandeleefomgevingkanookhetverzorgenvandeplantenendierenhoren. Ditisvaakeenbeperktetaakvandehelpende,wanteerstwordtgekekenofeenmantelzorgerditkandoen.

Planten

Groeifactorenzorgenervoordatbloemenenplantengoedbloeienengroeien.Groeifactorenzijn:

• licht

Eenplantmaaktuitlichtgroeistoffenwaardoorzegroeit.

• lucht

Hetmoetniettedroogzijnindeomgevingvandeplant.Hierdoorgroeitdeplantnietoptimaal.

• water Doorwaterkunnendeplantendevoedingsstoffenuitdebodemhalen.Maarteveelwaterisnietgoed,dan kunnendewortelswegrotten.

• temperatuur

Demeesteplantenhoudennietvaneenkoudeomgeving.

• voedingsstoffen

Alserindegrondnietgenoegvoedingsstoffenzitten,kunjebijmestenmetplantenvoeding.

Bloemenblijvenlangermooiwanneerjezealsvolgtverzorgt:

• Gebruikeenschonevaas.

• Doedagelijksschoonwaterindevaas.

• Gebruiknietteweinig,maarooknietteveelwater.

• Ververshetwateralshetviesoftroebelwordt.

• Voegeventueelsnijbloemenvoedingtoe.

• Snijddebloemstelenschuinaf.

• Zetbloemennietindezon,bijdeverwarmingofopdetocht.

Dieren

Huisdierenvancliëntenmoetenookwordenverzorgd.Ditkostmeertijdenaandachtdanplantenverzorgen.Aan joualshelpendekangevraagdwordenommetdeverzorgingtehelpen.Somshoefjedecliënteralleenmaaraan teherinnerenofteassisteren.

Huisdierenzijnbelangrijkvoorcliënten.Zezijnechteenmaatjeommeetepratenenteknuffelen.Zebrengen verantwoordelijkhedenmetzichmee,zoalshetzorgenvooretenendrinken,deverzorgingenaandachtgeven. Omdatbijvoorbeeldeenhondmoetwordenuitgelaten,krijgtdecliëntooklichaamsbeweging.

Elkhuisdierisanders,dushetisbelangrijkomdeaanwijzingenvandecliëntoptevolgen.Hijweetvaakhetbest watwelennietkan.Houderrekeningmeedatloslopendehuisdieren,zoalskattenenhonden,onverwachtkunnen reagerenbijeenverkeerdebehandeling.

Aandachtspuntenbijhetverzorgenvandieren:

• Blikkengeopendvoermoetjegoedafsluitenalszeindekoelkastbewaardmoetenworden.

• Eenkattenbakverschoonjemeermalenperweek.Hetverschonendoejemethandschoenenaan.Sommige kattenhebbennamelijkeenparasietbijzich,diedeziektetoxoplasmosekanveroorzaken.Dezeparasietkan viaontlastingwordenovergedragen.

• Bakkenvooretenendrinkenmoetendagelijksgoedschoongemaaktworden.

• Vogelkooienenknaagdierverblijvenmoetenookeenmaalperweekgereinigdworden.

• Hondenenkattenkunnenlasthebbenvanvlooien.Jemoetzedanbehandelenmeteenantivlooienmiddel. Leesaltijdgoeddegebruiksaanwijzingenwasjehandengrondignadebehandeling.

Opdracht32 Plantverzorging

Voordeinrichtingvandegezamenlijkewoonkamerinhetverpleeghuiszijnnogplantennodig.Zoekdrie verschillendesoortenkamerplantenuitdiejeindewoonkamergaatneerzetten.

Zoekvanelkeplanteenafbeeldingenbeschrijfhoedeplantverzorgdmoetworden.Perplantmaakjeeen verzorgingskaartje.Lamineerdekaartjes,zodatzelangeretijdgebruiktkunnenworden.

Opdracht33 Help,vlooien!

Jewerktalshelpendeindethuiszorg.MevrouwMartina,eenvanjecliënten,heefteenhondjealshuisdier.Helaas heeftmevrouwgemerktdathetbeestjelastvanvlooienheeft.Zevraagtjouwatzehetbestkandoen.

Zoekopinternetinformatieoverdebestrijdingvanvlooien.WelketipskunjemevrouwMartinageven?

Opdracht34 MevrouwVeenstra

MevrouwVeenstrais85jaarenwoontzelfstandigineenseniorenflat.ZewoonthiersamenmethaarhondjeMax enpoesPip.Sindshetverliesvanhaarmanzijnbeidedierenergbelangrijkvoorhaar.Zebiedenhaartroosten gevenaandacht.HetuitlatenvanhondjeMaxdoetmevrouwéénkeerperdag,’smorgensnahetontbijt.Zegaat danmetdeliftnaarbenedenenmaakteenkleinommetjeindebuurt.DerestvandedagkanMaxzijnbehoefte doenophetbalkon.PoesPipblijftbinnenenkomtnietbuiten.

Hetverschonenvandekattenbakkanmevrouwnietmeergoedzelf.Zeheeftnamelijkindeloopderjarentwee nieuweknieëngekregenenkanhierdoormaarmoeizaambukken.Daarnaastheeftmevrouwaltienjaareen ingezakterugenpijnklachtendoorbotontkalking.Tweejaargeledenheeftzijeenrugoperatieondergaan,die geenverbeteringheeftgebracht.Haarrechterbeenfunctioneertslecht,waardoorzeslechtloopteneenrollator gebruiktvoorbinnenenbuiten.Verderwordthaargehoorminderengebruiktzetweegehoorapparaten.

HethuisvanmevrouwVeenstrastaatvolmetgroeneplanten.Zeisnamelijkgekopdenatuur.Mevrouwheeft huishoudelijkehulpvoorhetschoonhoudenvanhethuisenhetdoenvandewas.Zijheeftpersonenalarmering viaeenorganisatiediedehulpvanburengebruiktalsachtervang.Zebeziteentaxipasvoortaxivervoerviade Regiotaxi.Mevrouwgaatregelmatignaarfysiotherapie.Zeheeftookregelmatigcontactmetdehuisarts.

a. Maakgebruikvandevolgendestappenplannen:

• Stofwissen

• Stofzuigen

• Ramenwassen

• Koelkastschoonmaken

• WCschoonmaken.

StappenplanStofwissen

StappenplanStofzuigen

StappenplanRamenwassen

StappenplanKoelkastschoonmaken

StappenplanWCschoonmaken

b. Doedezeopdrachtmeteenmedestudent.

Bekijkdestappenplannenenleesdecasus.OverlegmetelkaarwelketakenmevrouwVeenstrazelfzoukunnen doen.Watkandecliëntzelf?

c. Watkanmevrouwzekerniet?Probeeraantegevenwaaromniet.

d. Watzijndewensenenbehoeftenvandecliënt?

e. Hoekunjedecliëntstimulerenomdingenzelftedoen?

f. MevrouwVeenstravraagtjeomvoorhaarviergroenekamerplantenmeetenemen.Zoekopinternetvier verschillendegroenekamerplantendiemakkelijkindeverzorgingzijn.Maakvandezevierplanteneencollage enbeschrijfperplanthoejediemoetverzorgen.

1.16 Verzorgenvandewas

Alshelpendeondersteunjebijhethuishouden.Daarbijkrijgjetemakenmethetdoenvandewas.

Bijdewasverzorgenhoort:

• wasgoedvoorbereiden

• wasgoedsorteren

• handwas

• bepalenofervoorwasnodigis

• hetjuistewasprogrammakiezen

• dewasmachineniettevoldoen

• wasmiddelkiezenentoevoegen

• drogenvandewas

• strijkenenopruimenvandewas.

Wasgoedvoorbereiden

Kijkwelkwasgoederindewasmandligt.Ermaggeennatwasgoedtussenliggen.Alsdatwelzois,geefjede cliëntdaaradviesover.Natwasgoedkanvlekken(schimmelvorming)veroorzakenindroogwasgoed.Hangnat wasgoed(zoalswashandjes,theedoekenenwerkdoekjes)altijdeerstuitomzetelatendrogen.

Controleerhetwasgoed.Zijnallezakkenleeg?Zittenergeenvreemdevoorwerpenin?Eenspijkerofsleutelin eenbroekzakkanhetwasgoedbeschadigenofschadeveroorzakenaandewasmachine.Hetnakijkenvande zakkenismogelijkeentaakdiejedecliëntzelfkuntlatenuitvoeren.

Kijkookofermouwenofbroekspijpenzijnopgerold.Diemoetjeeerst‘ontrollen’endanpashetkledingstukin dewasmachinedoen.Spijkerbroekenkeerjebinnenstebuitenomstreepvormingtevoorkomen.Ookkledingstukken meteenopdrukkeerjebinnenstebuiten.Zovoorkomjedatdeopdruklelijkwordtofverdwijnt.Sluitalle ritssluitingen,knopenentouwtjes.Ditvoorkomtschadeaandewasmachineenhetoverigewasgoed.

Alshetwasgoedergvuilis,moetjeheteerstvoorbehandelen.

Wasgoedvoorsorteren

Wasgoedmoetjeeerstsorteren.Jemaaktstapeltjesdiebijelkaarhoren.Hetetiketinhetkledingstukishierbij eenhandighulpmiddel.Hieropstaatvanwelkesoorttextielhetkledingstukisgemaakt.Ookstaanerwassymbolen op,waaraanjekuntzienhoehetgewassenmoetworden.

Hierletjeopbijhetsorterenvanwasgoed:

• Kanikhetzelfwassenofmoethetnaardestomerij?

• Bijwasdieikzelfkanwassen:ishethandwasofmachinewas?

• Ishetbontewas,donkerewas,wittewasoffijnewas?

• Hoevuilishetwasgoed?Wasgoeddatergvuilis,moetjeapartwassen.Anderskanhetvuilneerslaanophet schonerewasgoed.

• Welketextielsoortishet?Wollenkledingwasjealtijdapart.

• Opwelketemperatuurmoethetgewassenworden?Wasnooitheterdanophetwassymboolvermeldstaat.

• Hoesnelmagdewascentrifugeren?Alsereenstreepstaatonderhetwassymbool,dangebruikjeeenlagere centrifugeersnelheid.

Samen met de cliënt de was doen.

Opdracht35 Kledingwassen

Welkehandelingenmoetjeuitvoerenomvuilewasweerschoonengestrekenindekasttekrijgen?

Opdracht36 Wassorteren

a. Noteerdezevenstappendiehorenbijhetsorterenvandewas.Geefperstapaanofdecliënthierbijkan assisterenenzoja,opwelkemanier.

b. Welkestapgaatvoorafaanhetsorterenvandewas?

Opdracht37 Kleurafgeven

a. Sommigekledingkankleurafgeven,vooralnieuwekleren.Hoegajehiermeeom?Zoekeventueelinformatie opinternet.

b. Hoekunjetestenofkleurafgeeftbijeennieuwkledingstuk?Zoekeventueelinformatieopinternet.

1.17 Handwasofmachinewas?

Hetjuistewasprogrammakiezen

Hetwasgoedisgesorteerd.Ditbetekentdatalhetwasgoedvanhetstapeltjebijelkaarindewasmachinekan. Kiesnuhetjuistewasprogramma.Welkprogrammaditis,kunjeophetetiketaflezen.

Handwas

Sommigekledingstukkenkunjebetermetdehandwassen.Redenenwaaromjewasgoedmetdehandgaat wassen:

• Het(nieuwe)kledingstukkankleurafgeven.

• Jehebtnietvoldoendewasgoedvooreenvollewasmachine(erzijnwasmachinesdiespecialeprogramma’s hebbenvooreenkleinehoeveelheidwas).

• Ophetbehandelingsetiketstaatdathetkledingstuknietindewasmachinemag.

Bijdehandwasishetergbelangrijkdatjeopdetemperatuurlet.Gebruikaltijdhandwarmwater.Bijteheetwater kunjeernietmetjehandeninenhetwasgoedkangaankrimpen.Gebruikvoordehandwaseenspeciaalwasmiddel, zoalseenfijnwasmiddel.Loseersthetwasmiddelopinhetwaterendompeldaarnapashetkledingstukonder inhetsop.

Bijdehandwasmoetjeersteedsvoorzorgendathetkledingstukonderwatereninbewegingblijft.Jehoudthet wasgoedinbewegingdoorhettekneden.Beweeghetvanlinksnaarrechtsdoorhetwater.Haalnietsteedshet wasgoeduithetwateromhetdaarnaweerondertedompelen,hierdoorkanhetwasgoedgaanuitrekken.

Handwas.

Voorwas

Bijkledingstukkendieergvuilzijn,laatjehetprogrammavandewasmachineeenvoorwasdraaien.Het wasprogrammazaldaneerstdevoorwasdoenendaarnaautomatischovergaanopdehoofdwas.Voordatjeeen kledingstukindewasmachinedoet,kunjeopdelastigevlekkeneenvlekkenmiddeldoen.Ookkunjeeen waskrachtversterkeraanhetwasmiddeltoevoegen.Gebruikjeeenvlekkenmiddel,dankunjedevoorwasvande wasmachineoverslaan,tenzijdevlekkenhardnekkigzijn.

Opdracht38 Wassenbijdecliënt

a. JegaatdewasdoenbijmeneerDirkx.Hijgeeftaanjegraagtewillenhelpen.Hijkannietlangstaanenhijzit aantafel.WatzoujemeneerDirkxkunnenlatendoen?

b. DewasvanmeneerDirkxbestaatuitdevolgendeonderdelen:zeswittekatoenenonderbroeken,tweebruine sokken,vierwittehanddoeken,eennatwitwashandje,eenwollentrui,eennieuwroodoverhemd,eenwit katoenenhemd.

Hoeverzorgensorteerjedezewas?

Thema1 Ondersteunenbijwonen

1.18 Hoeveelwasenwasmiddel?

Hetisergbelangrijkdatjedewasmachinegoedbelaadt.Alsjeerteveelofteweinigwasgoedindoet,danwast dewasmachinenietgoedschoon.Bijteveelwasiserteweinigbewegingindewasmachine.Dewasmachinekan hetwasmiddelnietgoedverdelenenniethelemaaluitspoelen.Daardoorblijfterwasmiddelinhetwasgoed achter.Wanneererteweinigwasindemachinezit,verspiljeelektriciteitenwater.Erkanteveelschuiminde wasmachineontstaan,waardoorhetwasgoednietschoonwordt.Veelwasmachineshebbentegenwoordigeen spaarprogrammavoorkleinehoeveelhedenwasgoed.Ookbestaanerwasmachinesdiehetwasgoedwegenen daarnazelfhetjuisteprogrammabepalen.

Ookishetbelangrijkdatjedejuistehoeveelheidwasmiddeltoevoegt.Teveelwasmiddelkanachterblijvenop dewas.Bijteweinigwasmiddelwordtdewasnietgoedschoon.Gebeurtdateenpaarkeer,danwordthetwasgoed grauw.

Zorgenvooreencorrectebelading

Hoeveelwasgoedjeindewasmachinemagdoen,hangtafvanhetgekozenwasprogramma.

• wittewas:demachinemagvol

• bontewas:demachinemagvol

• kreukherstellendewas:demachinemagdriekwartvol

• fijnewas:demachinemagdriekwartvol

• wolwas:demachinemaghalfvol.

Bijeenvollewasmachinekunjeindetrommelnogeenhandbovenhetwasgoedheenenweerbewegen.

Hoeveelheidwasmiddel

Hoeveelwasmiddeljemoettoevoegen,staatopdeverpakking.

Wassen met een wascapsule.

Jekunthetwasmiddelopverschillendemanierentoevoegen.

• inhetspoelbakje

Eennadeelisdaterwasmiddelkanachterblijvenindeafvoerendankomtnietalhetwasmiddelbijdewas terecht.

• meteenwascapsule

Eenwascapsule,ookwelwaspodgenoemd,iseencapsulegemaaktvanmateriaaldatoplostinwater.Inde capsuleziteenhoeveelheidwasmiddeldievoldoendeisvooreenwasbeurt.

• ineendoseerbol

Hetwasmiddeldoejeineenbolendielegjebovenophetwasgoedindetrommel.

Opdracht39 Dewasdoen

Doethuis,opschoolofopjestageplekdewas.Maakhiervaneenverslagwaarinallestappendiejemoetuitvoeren duidelijknaarvorenkomen.Perstapvoegjeeenfototoe.Bespreekmetjedocenthoejehetverslagmaakt.

1.19 Hardheidvanhetwater

Inwateruitdekraanzittenallerleistoffen,zoalscalciumenmagnesium.Dezestoffenbepalende‘hardheid’van hetwater.Hoemeercalciumenmagnesiuminhetwater,hoeharderhetwater.Alsdewaterhardheidtehoogis, kanersnelkalkvormingontstaan.Ditisnietschadelijkvoormensen,maarhetzorgterwelvoordathetwaspoeder mindergoedwerkt.DehardheidverschiltpergebiedenwordtuitgedruktinDuitsehardheid(dH).InNederland ligtdegemiddeldewaterhardheidtussende8en12dH:

• 0-4dH:zeerzachtwater

• 4-8dH:zachtwater

• 8-12dH:gemiddeldewaterhardheid

• 12-18dH:vrijhardwater

• 18-30dH:hardwater.

Eenwaterhardheidtussende5,5en8,5dHisideaal.

Letbijdedoseringvanhetwasmiddelopdehardheidvanhetwater(dH).Bijhardwaterismeerwasmiddelnodig danbijzachtwater.Opdeverpakkingvanjewasmiddelvindjedeaanbevolenhoeveelheid.Hetzorgtervoordat hetwasmiddeldewasgoedschoonmaakt.

Aanheteindvandewaskunjeookwasverzachtertoevoegen.Hoeveeljemoettoevoegen,leesjeopdeverpakking. Jedoethetmiddelinhetwasverzachterbakje,danwordthetvanzelftoegevoegdaanhetlaatstespoelwater.

Dejuistehoeveelheidwasmiddelvoorkomtookdaternaverloopvantijdkalkaanslagophetverwarmingselement indewasmachinekomt.Hierdoorfunctioneerthetverwarmingselementmindergoed.Wanneererkalkaanslag ophetverwarmingselementzit,wordthetwaternietmeergoedwarm.

Opdracht40 Kalkvorming

a. Zoekuitwatdehardheidvanhetwaterisbijjouthuis,opschoolofopjestageplek.

b. Kalkvormingzorgtnietalleenvooreenmindergoedewerkingvanhetwasmiddel.Watkannogeengevolg zijnvankalkvorming?

Opdracht41 Wasverzachter

a. Waaromvoegenmensenwasverzachtertoeaandewas?

b. Kunjewasverzachteraanallesoortentextieltoevoegen?

c. Zijnwasverzachtersmilieuvriendelijk?

d. Vindjijwasverzachternodig?Legjeantwoorduit.

1.20 Drogenenopruimenvandewas

Hetprogrammavandewasmachineisafgelopenendewasisschoon.Haalnumeteenhetwasgoeduitde wasmachineomhettelatendrogen.Alsjeditnietdoet,kunnenerviezegeurtjesofschimmelophetwasgoed ontstaan.

Direct het wasgoed uit de machine halen.

Drogenvandewas

Jekunthetwasgoedineendrogerdrogenofaandewaslijn.Hetisbelangrijkomhetwasgoedeerstgoeduitte kloppen.Zodroogthetsnellerenishetlatermakkelijkertestrijken.

Nietiederkledingstukkanindedroger.Letdaaromgoedophetbehandelingsetiket.Hetdrogenvanwasgoedin dedroogtrommellevertjeveeltijdwinstop.Hierbijkomenwelpluizenvrij,diewordenopgevangeninhet pluizenfilter.Ditmoetjeelkekeernagebruikreinigen.Jestoptmaximaaléénladingwasgoedvanuitdewasmachine indedroogtrommel.Jehaalthetwasgoederdirectuitalshetdroogis.Ditvoorkomtkreukvorming.Hetgebruik vandedroogtrommelkostveelenergie.

Drogenaandewaslijnkostgeenenergieenisdusgoedkoper.Ookeenvoordeelvandrogenaandewaslijnisdat hetwasgoedminderkreukt.Zorgervoordatdewaslijndroogenschoonisvoordatjehetwasgoedaandewaslijn ophangt.BroekenkunjeaandebroekspijpenophangenenT-shirtsaandeonderkant.Laathetwasgoedeenklein stukjeomdewaslijnheenhangen.Zovoorkomjedatjepuntenaanhetwasgoedkrijgt.Drogenaandewaslijn kanzowelbinnenalsbuiten.

Strijkenvandewas

Ishetwasgoedschoonendroog,danmoethetmeestalopgevouwenofgestrekenworden:

• Strijkeersthetwasgoeddatopeenlagetemperatuurgestrekenmoetworden,daarnahetwasgoeddatheter gestrekenmoetworden.

• Strijkwasgoedmetopdrukbinnenstebuiten.Andersplaktdeopdrukaanhetstrijkijzer.

• Wasgoeddateenbeetjevochtigis,ismakkelijkertestrijken.

• Synthetischestoffenkunnensmeltenalsjezeteheetstrijkt.

• Zorgvooreenjuistewerkhoudingdoordestrijkplankopdejuistehoogteintestellen.

• Voorkomongelukkenmethetstrijkijzer.Zetdestrijkplankopeenstabieleondergrondenlaatkinderennooit alleenindebuurtvaneenheetstrijkijzer.

Opruimenvandewas

Alsdewasdroog,gestrekenenopgevouwenis,moetjeallesopruimen.Erzijnverschillendemanierenomwasgoed opteruimen.Vraagjecliëntwatzijnwensenzijn.Decliëntkanjehierookbijhelpen.Laathembijvoorbeeldde juistesokkenbijelkaarzoeken.Handdoekenvouweniseentaakdieveelcliëntenprimakunnenuitvoeren.

Enkelepraktischetips:

• Wanneerhetwasgoedklaarisomtewordenopgeruimd,kunjehetsorterenopderuimtewaarhetthuishoort. Vraageerstaandecliëntinwelkekamersenkastenhetwasgoedligtofhangt.Hetishandigomvaatdoekjes, theedoekenenkeukendoekenbijelkaarteleggen,bijvoorbeeldineenkeukenkastje.

• Badhanddoekenenwashandjeslegjebijelkaar,zodatjedieindebadkamerkuntopbergenofineenkastdie daarvoorbestemdis.

• Kledingkunjeperkamersorteren,zodatjedekledingookperkamerkuntopruimen.Kledingdieopgehangen kanworden,kunjeopeenhangerdoentijdenshetsorteren.Zokunjedekledingdirectindekastophangen.

• Kledingdiegestrekenmoetworden,kunjeopeenapartestapelleggeninderuimtewaarjegaatstrijken.

Kleding opruimen.

Opdracht42 Wasdrogen

Maakeenmindmapoverhetdrogenvandewas.

StappenplanMindmapmaken

Opdracht43 Strijken

Jemoetveiligwerkenmeteenstrijkijzer.Waarmoetjeopletten?

Opdracht44 Instructiekaart

Maakeeninstructiekaartoverhetverzorgenvandewasmetdevolgendepunten:

1. hetsorterenvandewas

2. hetwassen

3. welkewasmiddelenerwordengebruikt

4. hetdrogen

5. hetstrijkenenopruimen.

ZetditopeenA4’tje.Lamineerhetenhanghetbijdewasmachine.

1.21 Wasmiddelen/wasverzachters

Omhetvuiluithetwasgoedteverwijderen,hebjeeenwasmiddelnodig.Wateralleenismeestalnietvoldoende. Nietiederwasmiddelisgeschiktvoorallesoortenwasgoed.Opdeverpakkingkunjelezenvoorwelkewashet wasmiddelbedoeldis,hoeveeljeervanmoetgebruikenenwatdeingrediëntenzijn.Debelangrijkstestofineen wasmiddelzijndewasactievestoffen.Diezorgenervoordathetvuilwordtverwijderd.

Soortenwasmiddelen

Erzijnverschillendesoortenwasmiddelen,diejekuntonderverdelenindriehoofdgroepen:

• hoofdwasmiddelen(oftotaalwasmiddelen)

• kleurwasmiddelen

• wol-enfijnwasmiddelen.

Fijnwasmiddelenzijnalleenverkrijgbaarinvloeibarevorm.Deoverigewasmiddelenzijneralswaspoederenals vloeibaarwasmiddel.

Soorten wasmiddel.

Totaalwasmiddelen

Erzijntotaalwasmiddelenvoorwitteenvoorgekleurdewasbijtemperaturenvan40of60°C.Totaalwasmiddelen voordewittewasbevattenvaakoptischewitmiddelen.Totaalwasmiddelenzijnbijzondergeschiktom kleurstofhoudendevlekkenteverwijderen.Zebevatteneenzuurstofbleekmiddelomlastigevlekkenuitdewas teverwijderen.

Kleurwasmiddelen

Kleurwasmiddelenzijnspeciaalontworpenomdekleurenvanhetwasgoedtebeschermenbijtemperaturenvan 30°Cen40°C.Dezewasmiddelenbevattenmeestalgeenbleekmiddelenenoptischewitmiddelen.Aaneen kleurwasmiddeliseenkleurbeschermertoegevoegd.Dezestofvoorkomtdatlosgelatenkleurdeeltjeszichopnieuw aanhettextielhechten,waardoorhettextielkanverkleuren.

Wol-enfijnwasmiddelen

Wol-enfijnwasmiddelenbevattengeenoptischewitmiddelenenbleekmiddelen.Daardoorzijnzegeschiktvoor wollentruien,fijnesynthetischestoffenenfijnegekleurdewas.Desamenstellingvanfijnwasmiddelenlijktsterk opdievanpoedervormigekleurwasmiddelen.Maardoorhunspecifiekesamenstellingzijnwol-enfijnwasmiddelen zachtervoorhettextiel.

Opdracht45 Dewerkingvanwasmiddelen

Inwasmiddelenzittenstoffenmeteenspecifiekewerking:

• enzymen

• wasverzachters

• bleekmiddel

• waterontharder

• optischewitmiddelen.

Zoekopwatdewerkingisvandezestoffen.

Opdracht46 Wiegebruiktwat?

a. Onderzoeksamenmeteenmedestudentwelkesoortenwasmiddelenergebruiktwordendoorbekenden, familieledenencollega’s.Bijvoorbeeld:leerkrachten,ouders,ooms/tantes,collega’sopstage.

Julliemakentenminsteviervragendiegaanoverhetgebruikvanwasmiddelen.Jesteltdevragenaanminimaal tienpersonen.

b. Wanneerjealleantwoordenhebtverzameld,gajekijkenwatdeovereenkomstenenverschillenzijn.Maak eenpresentatievanderesultatenenpresenteerdezeaandegroep.

1.22 Poederofvloeibaar

Naastvelemerkenensoortenwasmiddelhebjeooknogdekeuzeuitpoederenvloeibaar.

Waspoeders

Waspoederszijnonderteverdeleninhoofd-enfijnwasmiddelen.Voorhetdoserenvanhetwaspoedergebruik jehetmaatschepje.Ditismeestalmeegeleverdindeverpakkingofisopvraagbaarbijdefabrikant.Tegenwoordig zijnerookwastablettenopdemarkt,dieeenvoudigzijntedoseren.

Vloeibarewasmiddelen

Vloeibarewasmiddelenzijnbijuitstekgeschiktomtegebruikenbijlagetemperaturen(30totenmet40°C).Ze zijneenvoudigtedoseren.Eenvloeibaarwasmiddelverspreidtzichsnellerinwaterdaneenwaspoeder.Dit betekentdatdeoppervlakteactievestoffendirectmethunwerkkunnenbeginnen,zodrademachinedraait. Omdateenvloeibaarwasmiddelveelmeeroppervlakteactievestoffenbevatdaneenpoeder,ishetextraefficiënt tegenvetvuil.Vloeibarewasmiddelenplaatsjebijvoorkeurineenwasbolophetwasgoed.Dewasbolvoorkomt dateengedeeltevanhetwasmiddelongebruiktindeafvoerverdwijnt.Erzijnookvloeibarewasmiddelenin tabletvormtekoopvooreenvoudigedosering.

Opdracht47 Poederofvloeibaar?

Welkwasmiddelgebruikjijliever:poederofvloeibaar?Legjeantwoorduit.

1.23 Milieu

Tijdenshetwassenkomthetspoelwatermethetwasmiddelinhetrioolwaterterecht.Fabrikantenvanwasmiddelen onderzoekencontinuofhetwasmiddelschadelijkisvoorhetmilieu.Zelfkunjeookaanhetmilieudenkendoor ophetvolgendeteletten:

• Gebruikdewasmachinealleenwanneerdezeminstenshalfvolis.Ookbijeenhalfvollewasmachinewordter veelwaterenstroomgebruikt.Denkdanaanhetspaarprogrammavoorkleinehoeveelhedenwasgoed.Heb jeeenenkelkledingstuk,danishetbeteromdatmetdehandtewassen.

• Volgdedoseringopdieopdeverpakkingstaat.Teveelwasmiddelisnietgoedvoorhetmilieu.

• Laatdewasmachinedraaienopdelaagsteaanbevolentemperatuur.Bijhogetemperaturenverbruiktde wasmachinemeerenergiedanbijlagetemperaturen.

• Koopnavulverpakkingenendoedekartonnenverpakkingenbijhetoudpapier.Kartonnenverpakkingen wordengerecycled.Plasticverpakkingenkunjebijhetplasticafvaldoen.Datwordtookgerecycled.

Opdracht48 Meestmilieuvriendelijkewasmachine

Detechniekvandewasmachinesverandertsnel.Gaopzoekopinternetofstapeenwitgoedwinkelbinnenen vraagnaardenieuwste,meestmilieuvriendelijkewasmachine.

MaakeenflyervanditapparaatopeenA4’tje.Vermeldduidelijkwatdezewasmachinezomilieuvriendelijkmaakt.

Opdracht49 Milieu

Jewiltbijhetwassengraagrekeninghoudenmethetmilieu.Watdoejijal?Enwatdoejenogniet?Leguitwaarom jedatnietdoet.

1.24 Textiellabel

Iedereenwillangpleziervanzijnkledinghebben.Hettextiellabelofetiketgeeftveelinformatieoverhetkledingstuk. Dezeinformatiekanbijvoorbeeldophetlabelstaan:

• waarhetkledingstukvanisgemaakt

• hetwassymbooldatbijhetkledingstukhoort

• ofhetkledingstukapartgewassenmoetworden.

Erzijntweeverschillendesoortenlabels:hetsamenstellingslabelenhetwaslabel

Hetsamenstellingslabel

Hieropkunjelezenuitwatvoorvezels(bijvoorbeeldwolofkatoen)hetkledingstukbestaat.Hetisverplichtom inkledingeensamenstellingslabeloptenemen.Hierdoorkanbijvoorbeeldiemandmeteenallergievoorwol gelijkzienoferookwolinhetkledingstukaanwezigis.

Hetwaslabel

Deverschillendevezelsmoetenverschillendwordenbehandeld.Jezietophetwaslabelmeerderesymbolen waaraanjekuntaflezenhoejehetkledingstukopdebestemanierkuntbehandelen:hoehetmoetworden gewassen,gedroogdengestreken.Desymbolenzijninternationaal.Ditwilzeggendatinelklandhetsymbool dezelfdebetekenisheeft.Erzijnvijfverschillendesymbolenenelksymboolheeftweermeerderevariaties.

Wassymbolen.

Opdracht50 Textiellabel

Noteerbijelklabelhoehetbijbehorendekledingstukgewassenmoetworden.Schrijfop:

1. Hoemoethetkledingstukgewassenworden?

2. Waarvanishetgemaakt?

3. Maghetgebleektworden?

4. Maghetindedroogtrommel?

5. Opwelketemperatuurmaghetgestrekenworden?

Opdracht51 Eigenkleding

Gaintweetallenbijelkaarskledingnahoedekledingstukkengewassenmoetenwordenenwaarvanzezijn gemaakt.Denkaanjejas,broek,shirt,vestoftrui.

1.25 Grondstoffenenvezels

Degrondstofwaaruittextielgemaaktwordt,zijnvezels.Alletextielsoortenbestaanuitvezels.Voortextielgebruikte grondstoffenkunjeverdeleninvierverschillendesoortenvezels:

• dierlijkevezels

• plantaardigevezels

• synthetischevezels

• mengvezels.

Dierlijkevezels

Voorbeeldenvandierlijkevezelszijnwolenzijde.Dierlijkevezelszijnergkwetsbaar.Demeestgebruiktesoorten wolzijnafkomstigvandevachtvanschapenenlammeren.Zijdeisafkomstigvandecoconvanzijderupsen.Zijde heeftlangevezelsendiegevendestofeenmooieglans.

Plantaardigevezels

Voorbeeldenvanplantaardigevezelszijnkatoenenlinnen.Katoenisafkomstigvankatoenplanten,diegroeien intropischestreken.Linnenkomtvandevlasplant.

Synthetischevezels

Voorbeeldenvansynthetischevezelszijn:acryl,fleeceenpolyester.Synthetischevezelswordengemaaktuit aardolie.Ditzijnniet-natuurlijkevezels.

Mengvezels

Bijmengvezelszijnermeerderegrondstoffen.Mengvezelsontstaandoorverschillendevezelsdoorelkaarte mengen.Ditgebeurtindefabriek.Ineenlapstofzittendanmeerderesoortenvezels.Hierwordteenkledingstuk ofietsandersvangemaakt,bijvoorbeeldeentruigemaaktvaneencombinatievanwolenkatoen.Hetkanook eencombinatiezijnvannatuurlijkeensynthetischevezels.

Eigenschappenvanvezels

Vezelshebbenverschillendeeigenschappen.Inhetschemaistezienwatverschillendesoortenvezelsdoen.Zo kanwolbijvoorbeeldheelgoedwarmtevasthoudenenzijdejuistniet.

Zijde Wol

Zelfdovend Brandbaarheid

Vochtopname

Katoen

Linnen

Synthetisch

Smeltweg Nietdovend Nietdovend Nietdovend

Neemtveelop Langzaam,neemt veelop

Snel,neemt weinigop

Neemtweinigop

Neemtvrijwel nietsop

Weinig Weinig Weinig Niet Heelgoed Warmte vasthouden

Goed Weinig Goed Luchtdoorlatend

Sterkte

Matigsterk

Sterk Nietsterk

Slecht Goed

Sterk

Heelsterk

Niet Goed Goed Matig Matig Hittebestendig

Opdracht52 Vezels

a. Noemtweeverschillentussendierlijkeenplantaardigevezels.

b. Erwordenindekledingindustriesteedsmeersynthetischestoffengebruikt.Watishetnadeelvansynthetische stoffen?Enwatishetvoordeel?

c. Watisdemeestgeschiktegrondstofvoorhetmakenvankinderkleding?Legjeantwoorduit.

Opdracht53 Wasverzorgen1

Tessavindtsommigetakennietleukomtedoen.Zezegt:‘Ikhebeengloeiendehekelaanhetverzorgenvande wasbijdecliënten.Hetlijktsomsalsofhetnooitophoudt.Delaatstebroekligtnognietgestrekenindekastof dewasmandligtalweervol.Debewonersgooienelkedaghunklerenindewas.Ikvraagmeafofdatechtnodig is.’

a. HoekanTessahaarprobleembespreekbaarmaken?

b. Welkeoplossingenkunjeaandragen?

Opdracht54 Wasverzorgen2

Doedezeopdrachtmeteenmedestudent.

a. Voordeopdrachtmaakjegebruikvandevolgendestappenplannen:

• Wasgoedmachinaalwassen

• Wasgoeddrogenaandewaslijn

• Wasgoeddrogenindedroogtrommel

• Strijkenvaneenoverhemd

• Vouwenvaneenoverhemd.

StappenplanWasgoedmachinaalwassen

StappenplanWasgoeddrogenaandewaslijn

StappenplanWasgoeddrogenindedroogtrommel

StappenplanStrijkenvaneenoverhemd

StappenplanVouwenvaneenoverhemd

b. Bekijkdestappenplannen.

c. Voerdestappenplannenuit.Spreekmetjedocentafwaarjeditgaatdoen.Hebjevragenoverde stappenplannen,stelzedanaanjedocent.

d. Bespreeknaafloophoehetisgegaan.

e. Vulvoorjezelfhetfeedbackschemain.

Feedbackschema

Iksorteerdewasgoed.

Ikbehandeldewasvoor,alsdatnodigis.

Ikgebruikhetjuistewasmiddelindejuistehoeveelheid.

Iksteldewasmachineinophetjuistewasprogramma.

Ikdroogdewasopdejuistemanier.

Alsikmeteendrogerwerk,stelikhemgoedin.

Ikstrijkoverhemdenkreukloos.

Ikvouwdewasnetjesop.

Tips:

Tops:

1.26 Textielverzorgen

Naasthetwasgoedhebjenoganderesoortentextiel,bijvoorbeeldeenstoffenoflerenbank,eentapijtofgordijnen. Jehoeftdezenietzovaaktereinigenalswasgoed.Eenstoffenbankkunjeregelmatigstofzuigen.Vlekkenkunje behandelenmetspecialevlekkenreinigersvoorbanken/stoelen.Wanneerjeeenbankkoopt,krijgjehiereen onderhoudsinstructiebij.Hierinkunjeookterugvindenhoejeeenbankkuntreinigenofvlekkenkuntbehandelen. Eenlerenbankkunjeookstofzuigen,maarletopdatjeergeenkrassenopmaakt.Ookkunjeeenlerenbank onderhoudenmetspecialewasofolie.

Vlekken in de bank kun je behandelen met een speciale vlekkenspray.

Tapijtreinigen

Eentapijtkunjegemakkelijkstofzuigen.Vlekkenmoetjeopdejuistemanierbehandelen.Welkemanierdatis, kunjeterugvindenindegebruiksaanwijzingofopinternet,ofnavragenbijdewinkel/fabrikant.

Hiervolgenenkeleinstructiesbijbepaaldesoortenvlekken:

• kaarsvetoptapijt

Laathetkaarsvetopdrogen.Verwarmhetstrijkijzertothalfwarm.Legkeuken-ofbakpapiertussendevleken hetstrijkijzerenstrijkvoorzichtigoverdevlek.Leteropdathetstrijkijzerniettewarmis,andersloopjekans opschadeaandevloerbedekking.

• bloedvlekkenoptapijt

Gebruiknooitwarmofheetwater.Daardoorhechthetbloedzichaanhetmateriaal.Koudwaterisdebeste oplossing.Depdevlekmeteenvochtigedoek.Krijgjenietallesweg,gebruikdanazijnomdelaatsterestjes wegtenemen.

• kauwgomintapijt

Kauwgomlaatzichhetbestverwijderenalshetbevrorenis.Gebruikvrieselementenofijsblokjesomde kauwgomtebevriezen.Gebruikdaarnaeenmesomdekauwgomlosteschrapen.

Opdracht55 Vlekken

Zoekopinternethoejedezevlekkenkuntbehandelen:

1. eenrodewijnvlekopeenstoffenbank

2. blauweinktopeenwitlerenbank.

Opdracht56 Tapijt

Website-Kwantum

a. Bekijkdewebsite.

b. Waarmoetjeoplettenbijhetbehandelenvanvlekkenoptapijten?

1.27 Bedverschonenenopmaken

Eenvanjewerkzaamhedenalshelpendeishetopmakenvanbedden.Beddenzijnerinverschillendesoortenen maten.Gebruiktdecliënteenlakenendekenofeendekbed?Wilhijeenofmeerkussens?Allemaalzakendieje jemoetafvragenofdiejemetdecliëntmoetbespreken.

Onderhetverschonenvaneenbedwordthetafhalenenopmakenvanhetbedverstaan.Hetlijktzoeenvoudig, beddenverschonen,maarerkomtbestveelbijkijken.Hetisvooreencliëntheelvervelendomineenbedteliggen datnietgoedopgemaaktis.Hetisbijvoorbeeldbelangrijkomhetonderlakengoedstraktetrekken.Plooien kunnenirriterenenopdenduurkunnencliëntenerzelfsdoorligplekkenvankrijgen.

Voorhetopmakenvaneenbedhebjenodig:

• eenmatras

• eenmatrasbeschermer

• eenmolton

• eenhoeslaken

• kussensenkussenslopen

• eendekbedmetdekbedhoesofeenlaken,dekenensprei

• eventueelookeencelstofonderlegger.

Bed verschonen.

Protocolbedverschonen

Iedereinstellingheeftprotocollenvoorhetverschonenvanbedden.Daarinstaatprecieshoejeeenbedmoet opmaken.Erzijnprotocollenvoorhetbedopmakenmetenzondercliëntinhetbed.Sommigecliëntenzijn bedlegerigenkunnenhunbednietuit.Danmoetjehetbedopmakenterwijldecliënterinligt.Vaakwerkjein zo’nsituatiesamenmeteencollega.Volgaltijdhetprotocolvandeinstelling.Naeenpaarkeeroefenenzulje ziendatheteenstukmakkelijkergaat.

Zorgbijhetopmakenvanhetbedvooreengoedevoorbereiding.Bespreekvantevorenmetdecliëntwatzijn wensenengewoontenzijn.Houdhierzoveelmogelijkrekeningmee.Alshijbijvoorbeeldhetondereindvanhet dekbednietingestoptwilhebben,doejedatookniet.Legschoonbeddengoedklaar,danhoefjenietonnodig heenenweertelopen.

Opdracht57 Bedverschonen

a. Hoevaakverschoonjijjebed?

b. Watligterallemaalopjouwbed?

c. Gaatallesindewas?Legjeantwoorduit.

d. Watdoejemetdedingendienietindewasgaan?

e. Alsjebeddenverschoontenweeropmaakt,gaatallesvanhetbed.Watdoejeermeevoordatheterweerop gaat?Schrijfophoehethoort.

Nietindewas?Watdoejeermee? Gaatditindewas? Watligteropbed?

Opdracht58 Bedverschonenvolgensprotocol

Filmpje-Bedafhalen-opmakenmetiemanderin

a. Bekijkhetfilmpje.

b. Maaksamenmeteenmedestudenteenstappenplanvoorhetverschonenvaneenbedvolgenshetprotocol inhetfilmpje.

1.28 Volgordebedverschonen

Bijhetverschonenvaneenbedhoudjealtijdeenvastevolgordeaan:

1. Haaldeslopenvandekussens.

2. Haaldedekbedhoesvanhetdekbed.Ditdoejedoordeflappenbijdeopeningvandedekbedhoesoverde restvanhetdekbednaarjetoetetrekken.

3. Haalhetonderlakenofhoeslakenvanhetbed.

4. Haaleventueeldemoltonvanhetbed.

5. Laatkussensendekbedluchtenalsdatkan.

6. Draaieventueelhetmatrasom.

Bijeencliëntdiebedlegerigis,isergeentijdomdekussensenhetdekbedtelatenluchten.Hetisnietaltijdnodig omdemoltonvanhetbedtehalenentewassen.Ditdoejealleenalshijvuilisofmufruikt.Verschoonhemin iedergevalelketweeweken.Nietelkmatrashoeftregelmatiggekeerdteworden.Eenmatrasvaneenwaterbed ofeenantidecubitusmatrashoefjeniettekeren.Opdemeestematrassenstaatdataangegeven.

Hygiënebijbedopmaken

Hetisbelangrijkdatjehygiënischwerktbijhetopmakenvanhetbed.Zovoorkomjebesmetting.Wasaltijdje handenvoorennahetopmakenvanhetbed.Doesieradenaf.Ininstellingenishetsomsnodigomhandschoenen aantetrekken,bijvoorbeeldalsiemandeenbesmettelijkeziekteheeftofzijnbedbevuildheeft.

Alsjeeenbedineeninstellingopmaakt,neemjeeenverrijdbarewaszakofwasmandmee.Daarkunjehetvuile beddengoeddirectindoen.Alsjeindethuiszorgwerkt,doejehetvuilebeddengoedindewasmand.Laatnatof vochtigbeddengoedweleerstdrogenvoordatjehetindewasmanddoet.Natteofvochtigewasbijdedrogewas geeftschimmelvlekkeninhetwasgoed.

Opdracht59 Dejuistevolgorde

Zetdehandelingenindejuistevolgorde:

Zethetraameventueelopen.

Haaldedekbedhoesbinnenstebuitenvanhetdekbedaf.

Haaldesloopvanhetkussen.

Laathetdekbedenkussenluchten.

Haalhetonderlakenvanhetbed.

Haaleventueeldemoltonvanhetbed.

Draaieventueelhetmatrasom.

Opdracht60 Wensenvandecliënten

Hetis10.00indeochtend.JegaatbijmevrouwSalamthuishetbedverschonen.Jezietdathetbedernstigbevuild is.Jeverschoonthetbed.Hetvuilebeddengoedneemjemeenaarbeneden.Jezegtdatjehetmeteenevenin dewasmachinestopt,zodathetweerschoonwordt.Mevrouwzegtdatzedatpasvanavondwildoen,wantna 21.00uurgeldthetdaltariefvoorstroom.

Hoereageerje?

1.29 Kussensschikken

Alseencliëntgraagwathogerligt,hebjemeerkussensnodig.Jekuntdekussensinhetbedvaneencliëntop verschillendemanierenneerleggen:

1. Alsereenruggensteunaanwezigis,kunjekussensverticaaltegenderuggensteunzettenenzedakpansgewijs overelkaarleggen.Legaandebovenkanteenkussenhorizontaalneer.Opdezemanierkandecliëntrechtop inbedzitten.

2. Alsdecliëntietsminderrechtopinbedwil,kunjedekussenshorizontaal,dakpansgewijsopelkaarstapelen. Heteerstekussenlegjeeenstukjevanhethoofdeindaf.Hetvolgendekussenlegjebovenopheteerste,iets meernaarhethoofdeindtoe.Hetvolgendekussenlegjenogietsmeernaarhethoofdeindtoe,bovenophet tweede.Alsdecliëntgoedligt,moethetbovenstekussengoedindenekaansluiten.

3. Demaniervanhethuisjeisvoorveelmensenergprettig.Legtweekussensschuinbijhethoofdeind,metde bovenstehoekenoverelkaarheen.Legaandebovenkant(dusoverdeoverelkaarliggendehoeken)horizontaal eenkussen.Hetbovenstekussenmoetgoedindenekaansluiten.

Thema1 Ondersteunenbijwonen

Dakpansgewijs.

Opdracht61 Kussensschikken

Jekuntkussensopverschillendemanierenschikken.Maakvanelkvandedriemaniereneentekening.

1.30 Soortenbeddenenmatrassen

Erzijnverschillendesoortenbeddenenmatrassen.Sommigemensenhebbeneenwaterbed:hetmatrasisdan gevuldmetwater.Hetwaterwordtsteedsopdezelfdetemperatuurgehouden.Ouderemensenhebbensomseen seniorenbed.Datiseenbeddathogeris,zodatzeergemakkelijkeruitkunnenstappen.Ookeenhoog-laagbed iseenbekendevariant.Ditbedkunjeinhoogteverstellenenookverrijden.Stelhetbedopdejuistewerkhoogte inalsjehetgaatopmakenenzethetdaarnaweerlager.

Tegenwoordigziejeveeldrukverlagendematrassen,zoalsTempur-matrassen.Ditmatrasiseersthard,maarals jeeropgaatliggen,wordthetdoordewarmtevanjelichaamzachter.Jezakterinendematrasvormtzichnaar jelichaam.

Erzijnookspecialeantidecubitusmatrassen.Alsiemandhieropligt,iserminderdrukopdewond.Bijernstige decubituswordenerspecialeluchtmatrassengebruikt.

Hoog-laagbed met antidecubitusmatras.

Opdracht62 Soortenbedden

Erzijnverschillendesoortenbeddenenmatrassen.Geefpersoortaanwaterbijzonderaanisenvoorwelkecliënt ditbed/matrasgeschiktzouzijn.

Soortbed

Waterbed

Drukverlagendmatras

Hoog-laagbed

Voorwelkecliënt?

Opdracht63 Waarofnietwaar

Waarofnietwaar?

Watiserbijzonderaan?

Bijhetopmakenvanhetbedhoudjerekeningmetdewensenvandecliënten.

Alsjehetbedopmaakt,zetjealtijdeenraamopen.

Alsjehetbedopmaakt,verschoonjealtijddemolton.

Alsjehetbedverschoont,legjedekussensenhetdekbedaltijdbuitenomte luchten.

Nietwaar Waar

1.31 Bedopmakenvoorcliëntenmetcomplicaties

Erzijnverschillendehulpmiddelendiejebijhetbedkuntgebruikenvoorcliëntenmetcomplicaties.Zehelpen omhetvoordecliëntzocomfortabelmogelijktemaken.

Papegaai

Papegaai.

Eenpapegaaiiseenhandgreepdiebovenhetbedhangt.Eencliëntkanzichhieraanoptrekken.Eenpapegaaizit vastaaneenstandaardenjekuntheminhoogteverstellen.Dehandgreepmoetbovendeborstvandecliënt hangen,zodathijermakkelijkbijkan.Meteenpapegaaikaneencliëntzichinhetbedverplaatsen,bijvoorbeeld eenstukjeverschuivenofomdraaien.

Hoofdsteun/rugsteun

Bijveelbeddenkunjehethoofdeinde(envoeteneinde)omhoogzetten.Alsdatnietkan,kunjevoorhethoofden derugeenhoofd-/rugsteungebruiken.Dezesteunzorgtervoordathetbovenstedeelvanderugenhethoofd hogerliggen.Datisvooralprettigvoormensendiehartklachtenofeenaandoeningaandeluchtwegenhebben. Alszewathogerliggen,hebbenzehetminderbenauwd.

Dekenboog

Eencliëntdieeenwondaanzijnbeenheeft,kandedrukvaneendekbedopzijnbenensomsnietverdragen.Je kuntdaneendekenbooggebruiken.Hetonderstedeelvandedekenboogschuifjeaanhetvoeteneindonderhet matras.Daarnalegjeeenextradekenofdekbeddwarsoverdedekenboog.Zovoorkomjedatdebenenkoud worden.

Dekenboog.

Kussentjes

Voorsommigecliëntenishetmoeilijkomhunarmenenbenengoedinbedneerteleggen,omdatzegeenofte weinigcontroleoverhunspierenhebben.Datisbijvoorbeeldhetgevalbijmensendiehalfzijdigverlamdzijnof bijmensenmetspasmen(hetongecontroleerdsamentrekkenvandespieren).Jekuntdanmetkussentjesde armofhandondersteunen.Eenzandzakjekunjegebruikenomtevoorkomendateenvoetnaarbuitenofnaar binnengeklaptkomtteliggen.Zovoorkomjevergroeiingen(ookwelcontracturengenoemd).

Anderehulpmiddelen

Eenbedtafeltjekanoverhetbedheenwordengedraaid.Decliëntkandanbijvoorbeeldzittendinbedeten.

Bedhekkenvoorkomendatdecliëntuitbedvalt.Eriseenalarmsysteemomiemandvandeverplegingte waarschuwen.Omcliëntenuitbedtetillen,isereenbedcarrieroftillift.Decliënthangtindezeliftenwordtzo uithetbedgetild.

Bedtextiel

Ineenziekenhuiswordenmeestallakensendekensgebruikt.Thuishebbenmensenvaakdekbedden.Bijeen langdurigbedlegerigecliëntishetfrisomhetdekbedregelmatigtewassen.Eensynthetischdekbedisindatgeval beterdaneendonzendekbed.Eendonzendekbedmoetnaareenstomerijendatkosttijdengeld.Cliëntenmet bijvoorbeeldeenallergievoorhuisstofmijtofmetastmatischeklachtenkunneneendonzendekbedmeestalniet verdragen:hetverergerthunklachten.

Dekbeddenzijnerineenzomer-eneenwintervariant.Metklittenbandofdrukknopenkanereenextradekbed wordenvastgemaaktaaneenbestaanddekbed.Ditdubbeledekbedishetwinterdekbed,hetenkeledekbedhet zomerdekbed.

Dekbed.

Opdracht64 Cliëntincoma

a. Eencliëntligtincoma.Welkehulpmiddelenrondhetbedzijndanhandig?

b. Wathebjenogmeernodigalseencliënteendekenboogheeft?

eenextrakussen

eenextradeken

eenextralaken

Opdracht65 Dekbedovertrek

Janzegt:‘Beddenopmakenvindikechtnietleuk.Altijddatgedoemethetdekbedovertrek,hetluktemenooit omdatdingfatsoenlijkoverhetdekbedheentekrijgen.Totgisteren!Eencollegazagmestoeienbijhetverschonen vanhetbed.Zemoestwellachentoenzemebezigzag.Zeheeftmewattipsgegeven.’

a. WelketipszoudecollegaaanJangegevenkunnenhebben?

b. Wieverschoontbijjouthuisdebeddenenhoedoetdiepersoondat?

Opdracht66 Bedverschonen

Doedezeopdrachtmeteenmedestudent.

Tijdensjewerkalshelpendezuljeregelmatigeenbedvooreencliëntmoetenopmaken.Bijhetopmakenvan eenbedhoudjerekeningmetdewensenenbehoeftenvandecliënt.Hetisbelangrijkdathijcomfortabelligt, wanthijbrengtveelureninbeddoor.Hetkanookvoorkomendatjeeenbedmoetopmakenterwijldecliënterin ligt.

a. Voordezetraininghebjedezestappenplannennodig:

• Bedafhalen

• Bedopmakenenverschonenmetzorgvragerinbed

• Bedopmaken.

StappenplanBedafhalen

StappenplanBedopmakenenverschonenmetzorgvragerinbed

StappenplanBedopmaken

b. Bekijkdestappenplannenenvoerzeuit.Overlegmetjedocentwaarjeditgaatdoen.Hebjevragenoverde stappenplannen,stelzedanaanjedocent.

c. Bedafhalenenopmaken

Maakeenbedopterwijldecliënternietinligt.Ditdoejesamenmeteenmedestudent.Jijmaakthetbedop, deanderobserveert.Draainaafloopderollenom.

Bespreeksamenhoehetopmakenvanhetbedging.Watginggoedenwatkonbeter?Julliekrijgenhiervoor eenuurdetijd.

d. Bedopmakenmetcliënterin

Maakeenbedopmeteencliënterin.Ditdoejesamenmettweemedestudenten.Deenestudentspeeltde cliëntendeanderenmakenhetbedop.

Bespreeknaafloopmetelkaarhoehetopmakenvanhetbedging.Watginggoedenwatkonbeter?Jullie krijgenhiervooreenuurdetijd.

e. Snelenefficiënt

Haaleenbedeerstafenmaakhetdaarnaweerop.Leterdaarbijopdatjesnelenefficiëntwerkt.Jekrijgt hiervoortienminuten.

1.32 Onderhoudapparatuur

Apparatuurheeftonderhoudnodig.Apparatendienietofnietgoedonderhoudenworden,kunnenkapotgaan.

Kalkaanslag

Apparatenkunnenbijvoorbeeldkapotgaandoorkalkaanslag.Inleidingwaterzitkalk.Diekalkzetzichafopalles watmetwaterinaanrakingkomt.Jekuntdatbijvoorbeeldzienaanwitteaanslagopkranen.Ditgebeurtookbij apparatuurwaarwaterdoorheenstroomt,zoalswasmachines,vaatwassersofkoffiemachines.Doordatkalkzich opleidingenafzet,kanhetapparaatkapotgaan.Ditkunjevoorkomendoorregelmatigteontkalken.Ontkalken kanopverschillendemanieren.Kleineapparaten,zoalseenkoffiezetapparaat,kunjeontkalkenmetazijn.Azijn

lostdekalkop.Kijkeerstindegebruiksaanwijzingofditwelmaginverbandmetdegarantie.Moderne koffiemachinesgeveninhetdisplayaanwanneerzeontkalktmoetenworden.Daarzijnspeciale ontkalkingsmiddelenvoor.

Ookvoorwasmachinesenvaatwasserszijnerspecialeontkalkingsmiddelen.Dezemiddelenwordenineen professioneleorganisatiegebruikt.Jekunthetapparaateenkeermetditmiddellatendraaien,danlostde kalkaanslagop.Leesaltijdeerstdegebruiksaanwijzing.Zovoorkomjedatjedeapparatuurbeschadigt.

Ontkalkingsmiddel.

Onderhoudsschema

Ineenprofessioneleorganisatieismeerapparatuuraanwezigdieonderhoudenmoetworden.Datgebeurtvolgens eenonderhoudsschema.Elkapparaatwordtregelmatigonderhouden,bijvoorbeeldelkedriemaanden.Dit onderhoudwordtbijgehoudenineenlogboekofopdecomputer.Erwordtdanvastgelegddathetonderhoudis uitgevoerdenwaterpreciesgedaanis.

Opdracht67 Kalkaanslag

Leginjeeigenwoordenuithoekalkaanslagontstaat.

Opdracht68 Waaromontkalkje?

Somslijkthetwelalsofjevanallemarktenthuismoetzijn.ZowasEbrulaatstbijmevrouwJaspersaanhetwerk. MevrouwJaspersklaagdeeroverdathaarkoffiezetapparaatzoslechtwerkte.Erkwamnogmaareendunstraaltje wateruitenhetduurdeheellangvoordatdekoffieklaarwas.

a. Watkaneraandehandzijn?

b. WatkanEbrudoen?Schrijfdeverschillendestappenop.

Opdracht69 Koffiezetapparaat

a. GebruikhetstappenplanApparaatontkalken.

StappenplanApparaatontkalken

b. Leesdeinstructievoorhetontkalkenvaneenkoffiezetapparaat.Bijpunt3staat:‘Zethetapparaatuitenlaat hetongeveereenhalfuurstaan.’

Waaromisdat,denkje?

Opdracht70 Gebruiksaanwijzingkoffieapparaat1

Indehandleidingvaneenvolautomatischkoffieapparaatstaat:

Umoethetapparaatregelmatigontkalken.Alleendankandeautomaatoptimaalfunctioneren.Omudaaraan teherinneren,ishetapparaatvoorzienvaneenspecialecontrolefunctie.Alsunog100kopjeskuntbereiden, verschijntophetdisplaydemelding:‘Ontkalkenna100’.Dezemeldingzalvanafnuregelmatigverschijnen.Als unogongeveer30kopjeskuntbereiden,verschijntdemeldingnaelkkopje.Alstot0isafgeteld,wordthetapparaat geblokkeerdenverschijnterophetdisplaydemelding:‘Ontkalken’.

a. Waaromverschijntdemelding‘Ontkalken’alalsjenoghonderdkopjeskuntbereiden?

b. Jekuntnogdertigkopjesbereiden.Watgebeurterdan?

Jekrijgtnogéénkeereenmelding.

Jekrijgtbijiederkopjeeenmelding.

Jekrijgtgeenmelding.

Thema1 Ondersteunenbijwonen

c. Erisafgeteldtot0.Watgebeurterdan?

Jekrijgteenmelding‘Ontkalken’,maarkuntdiegewoonnegeren. Jekrijgteenmelding‘Ontkalken’enkuntgeenkoffiemeerzetten. Niets.

d. Watgebeurteralsjehetapparaatnooitontkalkt?

Opdracht71 Gebruiksaanwijzingkoffieapparaat2

Indegebruiksaanwijzingvanhetkoffieapparaatstaat:

Afhankelijkvanhetvetgehaltevandegebruiktekoffiesoortkandeverwarmingsunitverstoptraken.Reinigde verwarmingsunitdaaromindiennodig(inelkgevalnaongeveer500kopjes)meteenvandebijgeleverde reinigingstabletten.Naongeveer500kopjesknippertinhetdisplaydemelding‘Reinigingscyclus’.Demelding knippertnetzolangtotdereinigingscyclusisuitgevoerd.

Verwarmingsunit.

Toenjegisterenhetkoffieapparaatgebruikte,verscheenopeensdemelding‘Reinigingscyclus’.Jehaddaartoen geentijdvoor.Vandaagzetjehetapparaatweeraan.Watgebeurter?

Jekrijgtdezelfdemelding.

Jekrijgtgeenmelding.

Jekuntgeenkoffiemeerzetten.

Opdracht72 Onderhoudoven

Debovenkantvandebinnenruimtevaneenovenisergvies.Jemaaktdieschoon.Bovenindeovenziteen verwarmingselementvoorhetgrillen.

a. Zetdewerkzaamhedenindejuistevolgorde.Nummervan1totenmet5.

Laathetverwarmingselementafkoelen.

Trekdebevestigingsknopnaarbeneden.

Laathetverwarmingselementzakken.

Maakhetverwarmingselementschoon.

Klaphetverwarmingselementweernaarboventotdathetvastklikt.

b. Jemaaktdeovennooitschoon.Debovenkant,waarhetverwarmingselementzit,wordtsteedsviezer.Welk gevaarontstaaterdan?

c. Waarmeemaakjedeovenschoon?

Opdracht73 Glazenbodemplaat

Ineenmagnetronziteenglazenbodemplaat.Diekunjeverwijderenalsjeschoonmaakt.

Zetdewerkzaamhedenindejuistevolgorde.Nummervan1totenmet4.

Plaatsjehandtussendeglazenbodemplaatenderandvandemagnetron.

Tildeglazenbodemplaatvoorzichtigop.

Trekdeglazenbodemplaateruit.

Reinigdeglazenbodemplaat.

1.33 Regelmatigonderhoud

Apparatendiejegoedonderhoudt,gaanlangermee.Jehoeftmindersneleennieuwapparaataanteschaffen. Veelapparatenhebbenperiodiekonderhoudnodig.Datwilzeggen:regelmatigonderhoud,steedsnaeenbepaalde periode,bijvoorbeeldnaeenmaandofeenhalfjaar.Jerapporteertoverdatonderhoudineenlogboekofinde computer.Hoejeeenapparaatonderhoudt,leesjeindegebruiksaanwijzing.

Hetisbelangrijkomhetonderhoudduurzaamuittevoeren,wantdatisbetervoorhetmilieu.Kiesbijvoorbeeld vooreenmilieuvriendelijkschoonmaakmiddelalsdeinstellingofdecliëntdatgoedvindt.Zohelpjemeeomhet milieutesparen.

Leasesysteem

Tegenwoordigzijnerookleasesystemenvoorapparaten.Alseenapparaatouderwordt,heefthetmeeronderhoud nodigenwordthetteduur.Bijeenleasesysteemwordthetapparaatdanvervangendooreennieuwapparaat. Fabrikantengebruikenonderdelenuitdezeoudeapparatenweervoorhetmakenvannieuweapparaten.

Opdracht74 Duurzaam

Alsjeapparatengoedonderhoudt,werkjeduurzaam.

Isdestellingjuistofonjuist?Leguit.

Dezestellingisjuist/onjuist,omdat

1.34 Eenreparatieuitvoeren

Alsietskapotis,ishetfijnalshetdirectgerepareerdkanworden.Allereerstcontroleerjehetapparaatomtezien wateraandehandis.Indegebruiksaanwijzingvanapparatenstaanvaakaanwijzingen:watkunjedoenalser kleinestoringenzijn?Alshetdisplayvaneenapparaatbijvoorbeelddonkeris,kijkjeofdestekkererwelgoedin zit.

Metbehulpvandeaanwijzingenindegebruiksaanwijzingprobeerjedestoringteverhelpen.Alsdatnietlukt, moetjehulpinschakelen.Ganietzelfallerleidingenuitproberen.Datkostnietalleenonnodigveeltijd,maarje kunthetapparaatookbeschadigen.Jemoetnietalleenwetenwatjekunt,maarookwatjenietkunt!

Controleernajereparatiealtijdofhetapparaatnugoedfunctioneert!

Gebruiksaanwijzing.

Opdracht75 Storingkoffieapparaat

Jewerktineenwoonvoorzieningvoormensenmeteenverstandelijkebeperking.Hetkoffieapparaatiskapot, hetgingopeensuit.Jekijktindegebruiksaanwijzingomeenoplossingtevinden.Indegebruiksaanwijzingstaat:

• Controleerofdedeurgeslotenis.

• Mogelijkisdewatertemperatuurtehoog.Hetapparaatwordtdanenigetijdgeblokkeerd,totdathetwater minderheetis.

• Mogelijkzittenersteentjestussendekoffiebonen.Hetapparaatwordtdannauiterlijk20secondenautomatisch uitgeschakeldomschadetevoorkomen.Neemcontactopmetdetechnischedienst.

a. Watmoetjedoen? evenwachtenomtekijkenofhetapparaathettochweergaatdoen directdetechnischedienstbellen hetapparaatweeraanzetten

b. GisterenheeftJaribijmeneerVanHarenhetkoffieapparaatontkalkt.AlsJaribinnenkomt,klaagtmeneerVan Harendathetapparaatnietwerkt.Hijheeftgisterengeenkoffiemeerkunnenzetten.

Watisermisgegaan?

Opdracht76 Storingwasmachine

Dewasmachinepomptgeenwaterafvanwegeeenfoutcodeophetdisplay.Jegaatkijkenindehandleidingen ziethetvolgendestaanbijdezefoutcode:

Wasmaschinepomptgeenwateraf.

Oorzaak:Ditkanveroorzaaktwordendooreenverstoptfilter.

Oplossing:Reinighetafvoerfilter.

1. Verwijderdestekkeruithetstopcontact.

2. Bijdemeestemodellenzithetfilterrechts-oflinksonderindewasmachineachtereenklepje.Draaioftrek aaneenhendelomhetfilterteverwijderen.

3. Controleeropvastzittendevoorwerpen,zoalsmuntenofhaarspelden,leegenreinighetfiltermeteensopje.

4. Plaatshetfilterterugterugensluitdeklep.

5. Steekdestekkerweerinhetstopcontact.

Bekijkthuisdehandleidingvanjeeigenwasmachine.Zoekopwelkestappenjemoetdoenwanneerhetafvoerfilter verstoptis.Voerdezestappenuitvolgensdehandleidingendevijfstappenuithetstappenplanvandecasus. Maakvanelkehandelingdiejedoeteenfoto.Verwerkdezefoto'sineeninstructiekaart.

Opinternetkunjeveelhandleidingenvinden

Website-Gebruikershandleiding

1.35 Kleinereparaties

Opjewerkmoetjesomskleinereparatiesuitvoeren.Wordthetingewikkeld,danhaaljeereenprofessionalbij. Maarvaakkunjezelfookkleineproblemenoplossen.

Voorbeelden

• Deverlichtingwerktniet,jemoeteenlampvervangen.

• Hetcomputerschermvaltuit,jemoeteenlossekabelopnieuwvastmaken.

Gereedschappen

Onderhoudenstoringenverhelpendoejemetgoedgereedschap.Jekiestvooriederekluseenpassendhulpmiddel. Voordatjeaanhetwerkbegint,kijkjewelkegereedschappenenmaterialenjenodighebt.Dielegjeklaar.

Alsjegereedschappenkentenweetwelkejemoetgebruiken,helptdatjetijdensjewerk.

Hamer

Meteengewonehamerslajespijkersinhoutofmetaal. Eenklauwhamergebruikjeomspijkersergensuitte trekken.Eenrubberenhamergebruikjebijhetleggen vantegels.

Sleutel

Eensleutelgebruikjeomboutenenmoerenvastenlos tedraaien.Erzijnverschillendesoortensleutels, bijvoorbeeldsteeksleutels,ringsleutels,dopsleutelsen inbussleutels.

Boor

Erzijnverschillendeboren,elkvooreenandersoort materiaal.Zozijnerborenvoorhout,metaalenbeton. Gebruikaltijddeboordiehoortbijhetmateriaalwaarin jeboort.Wanteenmetaal-eneenhoutboorzijnmeteen botalszebetonraken.Jezetdegoedeboorinde boorkopvanjeboormachine.

Tang

Erzijnverschillendesoortentangen.Bijvoorbeeld:

Nijptang

Dezetanggebruikjeomspijkersuithouttetrekken.

Waterpomptang

Dezetanggebruikjeomerietsmeevasttepakkendat jeloswiltdraaien.

Combinatietang

Dezetangkunjegebruikenomdingentebuigen,om kleinedingenvasttehouden,omijzer-enkoperdraad teknippen.

Meetgereedschap

Somsmoetjeietsopmeten.Dangebruikjeeenrolmaat ofeenduimstok.

Schroevenenpluggen

Schroevenkunnenverschillendekoppenhebben.

Schroevendraaier

Meteenschroevendraaiermaakjeschroevenlosofvast. Leteropdatdekopvandeschroevendraaiergoedpast bijdekopvandeschroef.Andersslijtde schroevendraaierenbeschadigjedekopvandeschroef. Alsdiebeschadigdis,kunjehemnietmeergoedlos-of vastdraaien.Moetjeveelschroevenlos-ofvastdraaien, dankunjeeenaccuboormachineofeenelektrische boormachinegebruiken.

Gereedschappenopbergen

Alsjeklaarbent,ruimjehetgereedschapop.Jezorgtervoordatallesschoonisenopeenvasteplaatsligt,zodat jehetdevolgendekeerkuntterugvinden.

Opdracht77 Reparaties

a. Hierziejereparatiesdieopjouwstage-ofwerkplekuitgevoerdworden.Zeteenkruisjebijdereparatiesdie jijalhebtverricht. stekkervervangen eenkraan,douchekopofdoucheslangschoonmakenofvervangen eenafvoerofgootsteenontstoppen eenslotineendeurvervangen eenmeubelinelkaarzetten anders,namelijk:

b. Geefbijdiereparatieseentipvooreennieuwecollega.Waarmoethijofzijopletten?

1.36 Rapporteren

Wanneerjewerktindezorgofthuiszorg,krijgjemetverschillendecliëntenencollega’stemaken.Hetisdan belangrijkdatjulliealscollega’svanelkaarswerkzaamhedenopdehoogtezijn.Jijverschoontbijvoorbeeldop maandaghetbedenmaakthiergeennotitievan.Jecollegaverschoonthetbedopdinsdageneenderdecollega doethetopwoensdagnogeenkeer.Jekuntjevoorstellendatditallemaalonnodigwerkisgeweest.Bovendien leverthetextrawasop,dieookonnodigis.Wanneerjeopschrijftwelkewerkzaamhedenjehebtuitgevoerd,kan eencollegainéénoogopslagzienwateralgebeurdis.Zovoorkomjeonnodigwerk.

Rapporterenishetgevenvaninformatieaananderen.Jekuntbinnenjewerkinformatiegevenoverietswatje hebtmeegemaakt,gezienofgeobserveerd.Jekuntmondelingenschriftelijkrapporteren.

Mondelingrapporteren

SteldatjeopjeafdelingopmerktdatmevrouwBadaouvoortdurendopenneerloopttussenhaarkamerende woonkamer.Jehebthaaralgevraagdoferietsaandehandis.Mevrouwzegtdathetdrukinhaarhoofdis.Je besluitvanmiddageenstukjemethaartegaanwandelen.Jegeeftditdooraanjecollega.Hierissprakevan mondelingrapporteren:jehebtietsgezienofmeegemaaktenverteltditaaneencollegaofeenleidinggevende. Voordelenvandezemanierzijndathetsnelgaatendatiemandmeteenkanreageren.Eennadeelkanzijndat hetnietoppapierstaatendusnietterugtelezenis.

Schriftelijkrapporteren

Somsisdeinformatiediejemoetgeveningewikkeld.Ofdeinformatiediejewiltgeven,isbelangrijkvooriedereen. Danishetslimomtekiezenvooreenschriftelijkerapportage.Jekunteenschriftelijkerapportagealtijdteruglezen. Tijdenseenvergaderingofbesprekingkunjeeropterugkomen.

Voordeel

Mondeling

Schriftelijk

• Snel

• Directreageren

• Nogeensnatelezen

• Terugkomenopiets

• Bewaren

Nadeel

• Nietnogeensnatelezen

• Mindersnel

Alshelpendezuljevaakmondelingrapporteren.Hetkanvoorkomendatjegevraagdwordtomietstenoteren. Bedenkdandatdecliëntenzijnnaastefamiliealtijddeschriftelijkerapportagemogeninzien.Hetisbelangrijk omgoednatedenkenoverhoejezakenopschrijft.

Voorbeeldvaneenrapportageformulier

Rapportageformulier-Verplegingenverzorging

Naam Datum

Rapportage

Rapportageformulieren

Rapportageformulierenzijnvoorbedrukteformulieren.Hieropstaandeonderwerpenalvermeld.Zo’nformulier kanhandigzijn,omdatjedanpreciesweetwaaroverjemoetrapporteren.Tegenwoordigwordendezeformulieren vaakdigitaalingevuld.Zezijnerinvelesoortenenmaten.Welkeformulierenjegebruikt,hangtafvandeinstelling waarjewerkt.

Opdracht78 Hoemoethet?

Vandaagwashetweereenontzettendepuinzooi.MeneerDirkxgingalseengektekeertegenSofie,hijsmeetzijn incontinentieluiernaarhaarhoofd.MevrouwEssergingzicherooknogeensmeebemoeien.Datdoetzeecht elkekeeralserwataandehandis.Sofiewerdbooseniszichgaanomkleden.Nou,toenhebikmeneerDirkxmaar evenonderhandengenomen.Dieblijftvandaagmaarlekkeropzijnkamer.Sofiewordtdelaatstetijdwelerg snelboos,vindjeniet?Zalvastietszijn…,ruziemethaarvriendofzo ‘Oja,deleggerszijnop,moetjeeffe bestellen.’Noutoedels,ikbenvanavondopstap,effelekkerpilsen!!Doei,Gerdie

Ditiseenvoorbeeldvaneenoverdracht.Demanierwaaropdezegeschrevenis,isnietcorrect.Hoemoethetwel? Herschrijfdeoverdracht.

1.37 Privacyenberoepsgeheim

Voorjoualshelpendeishetbelangrijkomrespecttetonenvoordepersoonlijkevrijheidvandecliënt.De beschermingvandeprivacyisookvastgelegdindeNederlandsewet.Jijhebtgeheimhoudingsplicht:jemagals helpendenietzomaarvertrouwelijkeinformatievandecliëntendoorvertellen.

Nietiedereenheeftdezelfdebehoefteaanprivacy.Deenecliëntvindthetgeenenkelprobleemalsjezonderte kloppendekamerbinnenloopt.Eenanderecliëntwilbijhetdouchenaltijddedeuropslot.

Jemagnooitnamennoemenvandecliëntenmetwiejijwerkt.Eencliëntmoetervanuitkunnengaandatje vertrouwelijkomgaatmetzijngegevens.Jekuntalshelpendenietmeteenvriendinofjemoederhetdossiervan eencliëntbespreken.Danschendjezijnprivacy.Somshebjedebehoefteomoverzakentepraten.Ditkunje doenmetjecollega’sofmetjeleidinggevende.Injeprivésituatienoemjenooitnamenengajeheelzorgvuldig ommetinformatievanjecliënten.

Opdracht79

Privacy1

Noem,naastjeeigenwerkalshelpende,nogvierberoependietemakenhebbenmetprivacy/geheimhoudingsplicht.

Opdracht80 Privacy2

Jannawerktalshelpende.ZemoetvandaagmeneerSecichelpenmetdouchen.Haardirectecollegaisziek.Janna maghetdouchenvanmeneervandaagalleendoen.Zelooptnaarboven.Zeopentdekamerdeurenzietdat meneernoginbedligt.‘GoedemorgenmeneerSecic.Heeftulekkergeslapen?’zegtze.MeneerSecicisverrast datJannazomaardekamerbinnenkomtgelopen.Hijzegt:‘Deanderezusterskloppenaltijdeerst,dankomik uitbedenmaakikdedeuropen.’Ojee,denktJanna,datwasniethandig.Ikhadmoetenaankloppen.Janna verontschuldigtzich.ZevraagtofzemeneerSeciczalhelpenmethetuitkledenenhetdouchen.MeneerSecic zegtdathijzichzelfuitkleedtenopdedouchestoelgaatzitten.Danpaswordthijgeholpenbijhetdouchen.Hij vraagtofzehemwatprivacywilgeventijdenshetuitkleden.

Jannalooptnaardewoonkamer,terwijlmeneernaardebadkamerlooptomzichuittekleden.Ophetdressoir staanheelveelfoto’s.Dekamerzieterheelnetjesenopgeruimduit.Zelooptdoornaarhetkeukentjeentrekt eenaantalkastjesopen.Alhetserviesgoedstaatkeurignetjesindekastjes.DanhoortzemeneerSecicroepen dathijklaaris.Zelooptnaardebadkamer.Meneerzitklaaropdedouchestoel.Jannadraaitdekraanopenen begintmeneertewassen.Zezegttegenhemdatzijnkamereropgeruimdennetjesuitziet.Erverschijnteen glimlachophetgezichtvanmeneerSecic.Zemaakteenpraatjemetmeneertijdenshetdouchen.

Jannakaneenpaardingenandersaanpakken.Beschrijfwatzeverkeerdheeftgedaanenhoezehetanderszou kunnenaanpakken.Beschrijfookdedingendiezegoeddoet.

Opdracht81 Respecttonen

Watzeg/doejewelenwatniet?Maakeenlijstmetdingendiejeindepraktijkwelmoetdoenenmetdingendie jenietmoetdoen.Kiesuit:

• decliëntaankijken

• slechtluisteren

• ouderenmet‘jij’aanspreken

• geduldigzijn

• decliëntlatenmeebeslissen

• slordigomgaanmetprivégegevens

• kloppenvoordatjeeenkamerbinnengaat

• goedluisteren

• beleefdzijn

• jekoptelefoonmetmuziekophouden

• beslissingennemenvoordecliënt

• complimentengeven

• decliëntnietaankijken

• slechtluisteren

• aaneigendommenvancliëntenzitten.

Nietdoen

Weldoen

Opdracht82 MevrouwZijwer

MiriamlooptdekeukenbinnenbijmevrouwZijwer.Zemerktdatmevrouweenbeetjekribbigis.Tijdenshaar werkzaamhedenmerktzedaterophetkastjeindewoonkamerenkelefotolijstjesontbreken.Ookzietzedatde plantenereenbeetjeslapbijhangen.Omdatmevrouwwelhumorheeft,maaktzeeengrapjeoverdelevenloze plant.Maarmevrouwwordtboosenbeginttehuilen.Miriamschriktengaatnaasthaarzittenomtevragenwat eraandehandis.MevrouwZijwerverteltdathaarpoesisoverredendooreenauto,driedagengeleden.Zeiserg verdrietig.

a. Hoereageerjealshelpendeopdezesituatie?

b. Hoevoorkomjedatzoietsgebeurt?

1.38 Respect Communiceren

Binnenjewerkalshelpendeiscommunicatieergbelangrijk.Jekomtdeheledagdoorinaanrakingmet verschillendecliënten,hunfamilieleden,maarookmetcollega’s.Belangrijkisdandatjeopeencorrectemanier kuntcommuniceren.

Respect

Decliëntendiejetegenkomtinjewerkhebbenondersteuningnodig,deenewatmeerdandeandere.Ditdoeje altijdopeenrespectvollemanier.Respectbetekent:eerbied,ontzagofachting.Respecttonenbetekentiemand inzijnwaardelaten,iemandaccepterenzoalshijis.Respectkunjetonendoordemanierwaaropjeietszegt.Je geefteencliëntbijvoorbeeldeencompliment.Respectkunjeooktonendoordemanierwaaropjeietsdoet, bijvoorbeeldeenklopjeopdeschouder.

Communicerenalshelpende

Binnenjewerktoonjerespectvoordemanierwaaropdecliëntdewerkzaamhedenuitgevoerdwilhebben.Je voertdehuishoudelijkewerkzaamhedenzoveelmogelijkuitvolgensdewensenvandecliënt.Stelvragenalsiets nietduidelijkis.Bijcliëntenmeteenmigratieachtergrondkandetaallastigzijn.Zorgdatjehieropvoorbereid bent.Informeerbijjeleidinggevendeofcollegaoferbijzonderhedenzijnwaarjezekerrekeningmeemoethouden.

Zokanhetbijvoorbeeldzijndatdewasgedaanwordtdooreenfamilielid:decliëntschaamtzichenwilnietdat jijdevuilewasaanraakt.Ookkanhetzijndateencliëntnietwildatallesvandagtotdaggeplandwordt.Probeer hieropeengoedemaniermeeomtegaan.Zorgeraltijdvoordatjedenaamvandecliëntgoedkuntuitspreken, oefenhierop.Insommigegevallenishetwenselijkomeentolkinteschakelen.Ditkaneenfamilielidzijn,maar ookeenprofessioneletolkiseenoptie.Viaeentolkencentraleiseraltijdeentolkbeschikbaar.

Opdracht83 Respect1

Scottlooptstageopeenafdelingvoorlichtdementerenden.VandaaggaathijsamenmetcollegaFrankmeneer Bastingverzorgen.Meneerislichtdementerenden81jaar.FrankbegroetmeneerBastingbijbinnenkomsten vraagtofhijgoedgeslapenheeft.Meneerzegtdathijveellastheeftvanzijnknieënendathijvaakwakkeris gewordenvannacht.Samenhelpenzemeneerovereind.Frankinformeertnaardeklachtenvanmeneer.

TerwijlmeneerBastingopdebedrandzit,doethijzelfzijnpyjamajasjeuit.Frankgeefthemeencompliment.Hij benadruktdatmeneernogeenmooievollehaardosheeft.Meneerglimlachtenzegtdathijerergtrotsopis.Ze helpenmeneermetwassen.Frankheeftgevraagdwelkeklerenmeneervandaaggraagwildragen.Hijwilergraag goedgekleedbijzitten.Hijkiestzelfzijnkledinguit.Frankgeefthemeencompliment.

WatvindjevandehoudingvanFrank?Benoemwatjegoedvindtenwatjezelfeventueelanderszoudoen.

Opdracht84 Respect2

a. Watbetekenthetwoordrespectvoorjou?

b. Voorwiehebjijrespect?

c. Denkjedathetwoordrespectvooriedereeninjouwgroephetzelfdebetekent?Legjeantwoorduit.

d. VoerhetwoordrespecteensinbijGoogle.Schrijfvierverschillendebetekenissenop.

Opdracht85 MevrouwLemster

MevrouwLemsteris82jaar.Zeisweduweenwoontineenseniorenwoning.ZeheeftdeziektevanAlzheimeren ergeartrose.Mevrouwheeftdriekinderen,vanwieereenindezelfdeplaatswoontentweeopeenafstandvan zo’n20tot30minutenrijden.MevrouwkrijgtdagelijkshulpbijADL,eten/drinkenenmedicijnen.

OpzaterdagrondhetmiddaguurkomtIrinaalshelpendebijmevrouwLemster.Mevrouwheeftergepijninhaar knieën.Irinabeltdaarom,naoverlegmethaarleidinggevende,dedienstdoendehuisarts.Zijbeltookde schoondochter,Nora.Dehuisartskomtenschrijftmedicijnenvoor.Irinablijftbijmevrouwtotdeschoondochter erisenvraagtdefamilieomdemedicijnenoptehalen.Ookvraagtzeofdefamiliebijmevrouwwilblijvenomdat zijergziekisvandepijn,nietskaneninbedligt.Haarzoonenschoondochter,YaïrenNorahebben’smiddags eenfeestenkunnendemedicijnennietophalenofblijven.Deanderezoon,Kyanwerktenkandemedicijnenna hetwerkophalen.Hijprobeertweleerdernaarhuistegaan.Eenderdezoon,Omar,woontop30minutenrijden, maarheeftgeenauto.Ookdebussenrijdenniet.Hijzouopdefietskunnenkomen,maarhijsteltditzelfnietvoor.

a. HoezoujeditaanpakkenalsjeIrinawas?

b. Waarligtjouwverantwoordelijkheidenwaardievandefamilie?

1.39 Omgangsvormen

Injewerkishetgebruikelijkdatjeeenouderecliëntmet‘u’aanspreekt.Datheefttemakenmethetleeftijdsverschil, maarookmetjeberoepalshelpende.Erzijnverschilleninomgangsvormen,maaralsjejehoudtaandeze richtlijnen,kanerweinigmisgaan:

• Weesbeleefd.

• Weesvriendelijk.

• Toonrespect.

• Weespositief.

• Hebgeduld.

• Toonbelangstelling.

• Luister.

Opdracht86 Respectvolleomgang

a. Geefaandehandvantweevoorbeeldenuitjestageaanhoejijopeenrespectvollemanieromgaatmetde cliënt.

Welkeomgangsvormengebruikje?Geefjecomplimenten?Zoja,welke?

b. Welkepuntenzoujekunnenverbeterenenhoezoujedatkunnendoen?

1.40 Waardenennormen

Waardenennormenhorenbijelkaar.Maarwatzijnhetnoueigenlijk?Waardenzijnopvattingenoverwatgoed ofslechtis,ofmooioflelijk.Normenzijnverwachtingendiemensenhebbenoverhetgedragvananderen. Bijvoorbeeld,bijdenorm‘jespreektouderenaanmetu’hoortdewaarde‘respect’.Enwanneerjebijvoorbeeld ietsvaniemandleent,geefjehetnagebruikterug.Dewaardediehierbijhoortis‘verantwoordelijkheid’.

Injewerkalshelpendekomjemensentegenmetverschillendenormenenwaarden.Somshebbenmensen dezelfdenormenenwaardenalsjij,somszijnzeheelverschillend.Normenenwaardenhebbentemakenmetde opvoedingendecultuurwaariniemandopgroeit.Alshelpendehebjerespectvoordenormenenwaardenvan decliënt.

Opdracht87 Wathoortwaarbij?

Zetdejuistewaardebijdenormen.Kiesuit: eerlijkheid – beleefdheid – behulpzaamheid – privacy – veiligheid

Normen

Alsiemandvoorjeinderijbijdekassaaanhetpinnen is,houdjegepasteafstand.

Alsiemandzijnportemonneeverliest,zegjedattegen diepersoon.

Alsernajounogmeermensendooreendeurmoeten, houdjededeurevenopen.

Alsiemandjeomhulpvraagt,biedjehulp.

Alsiemandmetdeautowilinvoegen,geefjehemde ruimte.

1.41 Cultuur

Waarden

BinnendeNederlandsesamenlevingzijnerverschillendeculturen.Injewerkalshelpendekunjehiermeete makenkrijgen.Eencultuurisnietaangeboren.Eencultuur‘leer’jealsjeopgroeit.Denkaantaal,religie,feesten, kledingengewoonten.Ouders,familie,vriendenenschooldragenallemaalbijaandecultuur.Alleverschillende culturenhebbenhuneigengebruikenengewoonten.BijvoorbeeldhetvierenvanhetSuikerfeest,hetdragenvan eenhoofddoekjebijmoslimsofhetetenvanoostersegerechtendoorIndischeofChineseNederlanders.InItalië nemenmensenveeltijdomtegenietenvanheteteneninNederlandetenwebeschuitmetmuisjesbijdegeboorte.

Beschuit met muisjes is een Nederlandse gewoonte.

MeneerArslais75jaarenvanTurksekomaf.Sindsdriewekenwoonthijinhetverpleeghuis.Zelfstandigwonen gingnietlanger.Hijatslechtenverzorgdezichzelfnietgoedmeer.Hijisdementerend.Inhetverpleeghuiseethij sindseenweekheelergslecht.Hetenigewathijwileten,zijnboterhammendiehijzelfgemaaktheeft.Defamilie enhetpersoneelvanhetverpleeghuismakenzichzorgen.Deverzorgendevroegaanhemwaaromhijalleenmaar boterhammeneet.Hijantwoorddedathijhadgeziendatzijnvleesopdeschaalbijhetonreinevleeslag.Samen metmeneerisereengesprekeneenrondleidingindekeukengeweest.Erisafgesprokendatzijnetenapartwordt opgediend.Ditheeftervoorgezorgddatmeneerweerisgaaneten.

Opdracht88 Culturen

a. Zoekvoorvierverschillendeculturenopwelkegebruikentypischvoordiecultuurzijn.Bijvoorbeeld:kenmerken, voorschriftenvooretenendrinken,hygiëne,manierenvanschoonmaken,rituelenenzovoort.Percultuur gebruikjeminimaaleenhalfA4’tje.Voorééncultuurverzameljedeinformatiedoormiddelvaneeninterview.

b. GebruikhetstappenplanInterviewvoorbereidenenhouden.

StappenplanInterviewvoorbereidenenhouden

Opdracht89 Begrippen

a. Geefdejuistebetekenisvanonderstaandebegrippendoorzeinjeeigenwoordenteformulereneneen voorbeeldtegevenwaarinjehettoepast.

b. Respect.

c. Privacyschenden.

d. Omgangsvormen.

e. Geheimhoudingsplicht.

f. Gewoonten.

Opdracht90 Cultuur

Voordezeopdrachtneemjevierfoto’sofvoorwerpenmeediejouwcultuurlatenzien.Dehelegroeplegtde voorwerpenopeentafel.Dieligtdusvolmetallerleivoorwerpenen/offoto’svanvoorwerpendietemakenhebben metdiverseculturen.

Kieseenvoorwerpuitwaarjeeenvraagbijhebt.Jepakthetvoorwerpofdefoto,noteertjevraagerbijenlegt hetopeenanderetafel.

Beantwoordsamendevragenwaardirecteenantwoordoptegevenis.Devragenwaarnietdirecteenantwoord opis,wordenverdeeld.Spreekafwiehetantwoordopzoekt.Jekuntantwoordenkrijgenviaeencliënt,een familielid,eencollega,eenvriend/vriendinofdoortezoekenopinternetofindebibliotheek.

Opdracht91 Eensituatienaspelen

a. Speeldesituatiena.Jedocentspeelteencliëntenjijbenthelpende.

MevrouwSandersis80jaarenwoontnogzelfstandig.Zeheeftreumainhaarhanden.Ookbegintzeeenbeetje vergeetachtigteworden.MeestalismevrouwSandersvrolijk.HaardochterJudithwoontindebuurtendoetde boodschappen.Zijkomtdagelijksevenopvisitebijhaarmoeder.Mevrouwheefthulpnodigbijdedagelijkse huishoudelijketaken.Zekrijgtelkedagindeochtendthuiszorg,tussen8.30en11.00uur.Deenedagheeftze meerhulpnodigdandeandere.Ditisonderandereafhankelijkvanhaarreuma.

GisterenheeftmevrouwSandersmeegeholpenmetdeafwas,zeheeftzittendaandekeukentafelafgedroogd. Ookheeftzemeegeholpenbijhetopruimenindewoonkamer,zeheeftdetijdschriftenbakgesorteerd.

Mevrouwisvandaageenbeetjehumeurig.Jebespreektdetakendiegisterenzijnuitgevoerd.Jebenoemtwaar zebijgeholpenheeft.Jebespreektwatervandaagmoetgebeurenenvraagthaarofzekanenwilhelpen.Mevrouw reageertkribbigenzegtdatzevandaagechtniksgaatdoen!

Erligteenmapopdekeukentafelwaarindetakenperdagstaangenoteerd.Jijmoetaanheteindevanjedienst noterenwaterisgebeurdenwaarjemevrouwbijgeholpenhebt.Zoisduidelijkvoorcollega’swelke werkzaamhedenzijngedaanenwaarmevrouwhulpbijheeftgehad.Ooknoteerjeindemapdematerialenen middelendieaangeschaftmoetenworden.Judithkomtdagelijkslangsenzoiszijopdehoogtevaneventuele spullendieaangeschaftmoetenworden.

Ditzijndetakendiejealshelpendeuitvoert:

• ontbijtboelafruimen

• afwassen/vaatwasserin-enuitruimen

• stoffen/stofzuigen

• bedopmaken/bedverschonen.

• wassorterenenwasmachineaanzetten

• stofzuigen

• opruimen

• plantenwatergeven.

Voorbereiden

b. Bereidjevoor.Bedenk:

• Hoebegroetjedecliënt?

• Hoereageerjeophetgedragvandecliënt?

• Watzegendoeje?

• Hoekomjeerachteroferietsaandehandis?

• Hoestimuleerjedeciëntommeetehelpen?

• Watdoejealszeechtnietwilmeewerken?

• Waarzouzebijkunnenhelpen?

• Watschrijfjeindemap?

Maakeenpraatje,neemdemapdoorenbespreekwaterdedagervooraanwerkzaamhedengebeurdis.

Uitvoeren

c. Speeldesituatiena.Deoverigestudentenvandegroepgaanintweetallenzittenenobserverenhetrollenspel. Jullienoterenwelkewerkzaamhedenzijnuitgevoerd.Beschrijfookoferwerkzaamhedennietzijnuitgevoerd enwaaromniet.BeschrijfhetgedragvanmevrouwSanders.

Terugkijken

d. Wisseljebeschrijvinguitenbespreekdeovereenkomstenenverschillen.

Feedbackschema

Ikbegroetdecliënt.

Ikreageerophetgedragvandecliënt.

Ikvraagdoor.

Ikstimuleerdecliëntomtehelpen.

Ikrapporteerbijzonderheden.

Tips:

Tops:

1.42 Project:Werkzaamhedenindethuiszorg

Doeditprojectintweetallen.Inditprojectmaakjeeenoverzichtvanwerkzaamhedenindethuiszorg.Leeseerst decasusenmaakdaarnasamenhetontwerp.Aanheteindepresenterenjulliehetaanjedocenten/ofmedestudent. Inditprojectwordjebeoordeeldophetproductdatjeoplevertenopdesamenwerkingtijdenshetproject.

Deopdrachtgever

Jouwstageplek,thuiszorgorganisatieVITEA,zoekteenmanieromdehuishoudelijkewerkzaamhedeninkaartte brengendieallebetrokkenenuitvoerenbijeencliënt.Bijenkelecliëntenzijn,naastdethuiszorg,ookmantelzorgers actief.Helaaskomthettevaakvoordaterwerkzaamhedendubbelgebeuren,ofjuisthelemaalnietuitgevoerd worden.VITEAwilgraagdaterefficiëntergewerktgaatworden.

DedirecteurvanVITEAheeftjulliegevraagdomeenduidelijkoverzichttemaken,waardoorinéénoogopslag duidelijkwordtwiewatwanneerdoet.Hijwilgraagwetenwelkeideeënenoplossingenjulliekunnenbedenken.

Hijgeeftjullieeencasusdiejealsuitgangspuntmaggebruiken.Jebentvrijomerzakenaantoetevoegen.Jullie presenterenuiteindelijkjeproductaandedirecteur.

Thema1 Ondersteunenbijwonen

MeneerJansma

MeneerJansmais82jaar.Zijnvrouwisonlangsoverledenaaneenhartstilstand.Meneerheeftzijnhelelevenin Veghelgewoond,samenmetzijnvrouw.Hijheeftdriekinderen(tweezoneneneendochter)enzeskleinkinderen. EenvandezonenwoontinVeghel,deanderekinderenwonenineendorp5kmverderop.Meneerheeftveel contactmetzijnkinderen.Hijisaltijdpostbezorgergeweesteneenbekendefiguurinhetdorp,ookomdathij graageenpraatjemaaktmetdemensen.

Sindszijn60eheeftmeneerJansmareuma.Metmedicatiefunctioneerthijgoed,alisdebeweeglijkheidvanzijn gewrichtensteedsslechtergeworden.Staanluktnogwel,maarlopenisergpijnlijk.Hijisookbangdathijvalt.

BijmeneerJansmaisop70-jarigeleeftijdblaaskankergediagnosticeerd.Hierdoorkanhijnietopdegewone manierurinerenenheefthijeenkatheter.Dezekatheterverzorgdehijtotvierjaargeledenzelf.Doordereuma werdditechtersteedslastiger.Hijheefttoendethuiszorgingeschakeldenookzijnvrouwhielphem.

Eenvanzijnhobby’sishetverzamelenvanoudegrammofoonplatenmetNederlandstaligemuziek.Zijngehoor isachteruitgegaan,daaromdraagthijeenhoortoestel.Eenanderehobbywaszijntuintje:hijkweektezelfgroenten enbloemen.Daarnaastheefthijveelfoto’svanVeghelvroeger.Enkelehangenerinhuisenhijkansmakelijk vertellenoverdiefoto’s.

MeneerJansmaiseenzeersocialeman.Hijisgraagonderdemensen,gaatregelmatigbuurtenbijzijnzoonof paktdebusomzijnanderekinderentebezoeken.Ookzijnvrouwreedhemvaakdaarheen.

Numevrouwisoverleden,redthijhetnietmeeralleenthuis.Doordereumalukthetsteedsmindergoedom dingenzelfstandigtedoen.’sMorgensheefthijhulpnodigbijhetwassenenaankleden,overdagbijdetoiletgang enbijhetinschenkenvankoffieenthee,en’savondsbijhetuitkleden.Etenluktwel,alshetklaargemaaktwordt. Ookdeanderehuishoudelijkewerkzaamhedenkostenhemveelmoeite.Doorzijnreumagaathetdeenedag beterdandeandere.

Deopdracht

Jelevertpertweetalaan:

• eenmindmap

• eenduidelijkoverzichtvanwerkzaamheden

• eenpresentatie

• eenpakkendenaamvoorjeontwerp.

Producteisen

Hetontwerpvooreenoverzichtvanwerkzaamhedenindethuiszorgmoetvoldoenaandezeeisen:

• Demindmapiscompleet.

• Eriseenduidelijkoverzichtvandehuishoudelijketaken.

• Eriseenduidelijkoverzichtvanwelkemantelzorgersactiefbetrokkenzijnenopwelkemomenten.

• Erwordtrekeninggehoudenmetdewensenvandecliënt.

• Eriseenduidelijkeomschrijvingvandehuishoudelijketaken.

• Eriseenduidelijkeomschrijvingvandematerialenenmiddelendiegebruiktworden.

• Eriseenduidelijkoverzichtvanwelketakendethuiszorguitvoertopwelketijdstippen.

• Eriseenduidelijktotaaloverzichtwiewatwanneeruitvoert.

Opdracht92 Voorbereiden

a. Metwiewerkjesamen?

b. Waaromheeftdeopdrachtgeverjulliedezeopdrachtgegeven?

c. Watwildeopdrachtgeverprecies?

d. Vooreenprojectmoeterveelgebeuren.Verdeeldetakengoed.Maakeenactielijst.

Voorbereidende actie

Wathebjenodig? Wie?

Check Wanneerklaar?

e. Bespreekmetelkaarwelkeinformatieenmaterialenjenodighebt.Verzamelalleinformatieenmaterialen.

f. Denkookaandemindmapdiejemoetmaken.Gebruikbijvoorbeelddezevragenvoordemindmap.

• Welkemensengaanhetontwerpgebruiken?Welkeleeftijdhebbenze?

• Aanwelkeeisenmoethetontwerpvoldoen?

• Welkemiddelenenmaterialenwordenergebruikt?

• Zijnernogvragenwaaropjeeenantwoordmoethebbenvoordatjekuntbeginnen?

Opdracht93 Uitvoeren

a. Maakhetontwerp.Letdaarbijopdegesteldeeisen.Kiesvooreenpapierenofeendigitalevariant.

b. Nuishettijdomjullieontwerptepresenteren.Bespreekvantevorenhoejeditgaatdoen.Wiepresenteert?

Opwelkemanier?Welkeinformatiewiljeoverbrengen?Welkevragenkunjeverwachten?

Opdracht94 Evalueren

Evalueerhetprojectaandehandvandevolgendevragen.Zeteenkruisjeindetabel.1isonvoldoendeen5is goed.Geefeenkortetoelichting.

Hoeverliepdesamenwerking?

Watvindjevanheteindresultaat?

Watvindjevanjeeigenbijdrage?

Hebjejegehoudenaandeplanning?

Tips:

Tops:

Opdracht95 Beoordelingproject

a. Vuldebeoordelingin.

Beoordelingscriteria

Hetontwerpomvatinhoudelijkdevolgendeonderdelen:

• Demindmapiscompleet.

• Eriseenduidelijkoverzichtvandehuishoudelijketaken.

• Eriseenduidelijkoverzichtvanwelkemantelzorgersactiefbetrokkenzijnenop welkemomenten.

• Erwordtrekeninggehoudenmetdewensenvandecliënt.

• Eriseenduidelijkeomschrijvingvandehuishoudelijketaken.

• Eriseenduidelijkeomschrijvingvandematerialenenmiddelendiegebruikt worden.

• Eriseenduidelijkoverzichtvanwelketakendethuiszorguitvoertopwelke tijdstippen.

• Eriseenduidelijktotaaloverzichtwiewatwanneeruitvoert.

Hetontwerpisoptijdingeleverd. 2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

Deopleveringvanhetontwerpgebeurtalstweetal.

Samenwerken:Ikvraagomhulpalsikdatnodigheb.

Samenwerken:Ikvraaganderenomhunmeningovermijnwerk.

Samenwerken:Ikdoemeeaanwerkbesprekingen.

Samenwerken:Weluisterennaarelkaar.

Samenwerken:Ikluisternaardemeningvaneenander.

Samenwerken:Ikdeelmijnkennisenideeënmetanderen. 9.

Samenwerken:Ikdraagbijaaneengoedesfeerindegroep. 10.

Samenwerken:Weverdelensamendetaken. 11.

Samenwerken:Ikhoudmeaanmijnafspraken. 12.

b. Bespreekdebeoordelingvanditprojectmetjedocenten/ofpraktijkbegeleider.Alsjulliehetsameneenszijn, tekenenjulliebeidenvoorakkoord.

Naamdocenten/ofpraktijkopleider:

Handtekening:

Akkoordofgezien?

Datum:

Naamstudent:

Handtekening:

Akkoordofgezien?

Datum:

1.43 Praktijktoets:Ondersteunenbijwonen

Indezepraktijktoetslaatjeziendatjekuntondersteunenbijwonenenhuishouden.Detoetskunjeuitvoerenop school,opjestage-ofopjewerkplek.Jedoetdezepraktijktoetsindividueelofineengroep.Overlegmetjedocent waarjedetoetsdoet.

Opdracht96 Praktijktoets

Werksituatie

• Jemoethuishoudelijkewerkzaamhedenuitvoeren.

Voorbereiden

• Bekijkdeleerdoelenvanditthema.Beantwoorddevragenhierna.Overlegwanneerjedezeopdrachtineen groepuitvoert.

• Sommigedingenverzinjezelf,waarbijjerekeninghoudtmetdesituatieopschool,jewerk-ofstageplek.

Opwelkewerkplekbenje?

Welkeruimtemoetjeschoonmaken?

Welkewerkzaamhedenmoetjeuitvoeren?(dewasdoen, strijken,bedverschonen,schoonmakenenzovoort)

Welkeprotocollenmoetjetoepassen?

Hoezorgjedatjemethodischwerkt?

Hoezorgjedatjehygiënischwerkt?

Welkeschoonmaakmiddelenenschoonmaakmaterialen hebjenodig?

Hoezorgjedatjeergonomischwerkt?

Moetjeietsrapporteren?Zoja,wat?

Hoegajerespectvolommetdecliënt?

• Verzamelwatjenodighebtenbereidjewerkvoor.Oefeneerst.Bekijkhetbeoordelingsformulier.Laatjijalles zienendoejealleswatervanjeverwachtwordt?

Uitvoeren

• Alsjullievindendatjeerklaarvoorbent,danvoerjedepraktijktoetsuit.

Tips

• Gebruikdejuistematerialenenmiddelenenletopjehouding.

• Garespectvolommetdecliënt.

Terugkijken

• Jedocentofpraktijkbegeleiderbeoordeeltje.

• Metjedocenten/ofjepraktijkbegeleiderhebjeeenevaluatiegesprek.Gebruikdaarbijhetbeoordelingsformulier injewerkboek.

Opdracht97 Beoordelingpraktijktoets

a. Vuldebeoordelingin.

Beoordelen

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

JehebtbasiskennisvanmethodischwerkenindesectorZorgenWelzijn.

Jehebtbasiskennisvantechnologischehulpmiddelenophetgebiedvanwonen, welzijnenzorg.

Jehebtbasiskennisvanhuishoudelijkeschoonmaakwerkzaamheden.

Jekunteencliëntondersteunenbijhuishoudelijkeschoonmaakwerkzaamheden.

Jehebtbasiskennisvantextielenbeddenopmaken.

Jekunteencliëntondersteunenbijhetverzorgenvantextiel.

Jekunteenvoudigonderhoudaanapparatuur,materialenenmiddelenuitvoeren.

Jehebtbasiskennisvanoverdrachtvangegevens.

Jekuntinformatieoverhuishoudelijkewerkzaamhedenuithetzorg-of ondersteuningsplanvandecliënthalen.

Jekuntmeteencliëntenbetrokkenenafsprakenmakenoverwiewatdoet.

Jekuntgegevensoverwerkzaamhedendievolgensplanverlopenzijn,overdragen aandirecteenindirectecollega’s.

Beoordeeljezelf

b. Noemtweedingenwaaroverjetevredenbent.

1.

2.

c. Noemtweedingendiejedevolgendekeeranderszouwillendoen.

1. 2.

Opmerkingenvandedocentofpraktijkbegeleiderdiebeoordeelt d. TIP

Ondersteunen

e. TOP

f. Bespreekdebeoordelingvandezepraktijktoetsmetjedocenten/ofpraktijkbegeleider.Alsjulliehetsamen eenszijn,tekenenjulliebeidenvoorakkoord.

Naamdocenten/ofpraktijkopleider:

Handtekening:

Akkoordofgezien?

Datum:

Naamstudent:

Handtekening:

Akkoordofgezien?

Datum:

1.44 Terugkijken

Opdracht98 Leerdoelen

a. Kijknaardeleerdoelenvanditthema.Beschrijfkortofjedeleerdoelenbereikthebt.Alsjenietalleleerdoelen volledigbereikthebt,geefdanaanopwelkemanierjeditalsnogkuntdoen.

b. Vuldebeoordelingin.

Leerdoelen

1.

2.

JehebtbasiskennisvanmethodischwerkenindesectorZorgenWelzijn.

Jehebtbasiskennisvantechnologischehulpmiddelenophetgebiedvanwonen, welzijnenzorg.

Jehebtbasiskennisvanhuishoudelijkeschoonmaakwerkzaamheden. 3.

Jekunteencliëntondersteunenbijhuishoudelijkeschoonmaakwerkzaamheden. 4.

Jehebtbasiskennisvantextielenbeddenopmaken. 5.

Jekunteencliëntondersteunenbijhetverzorgenvantextiel. 6.

Jekunteenvoudigonderhoudaanapparatuur,materialenenmiddelenuitvoeren. 7.

8.

9.

10.

11.

Leerdoelen

Jehebtbasiskennisvanoverdrachtvangegevens.

Jekuntinformatieoverhuishoudelijkewerkzaamhedenuithetzorg-of ondersteuningsplanvandecliënthalen.

Jekuntmeteencliëntenbetrokkenenafsprakenmakenoverwiewatdoet.

Jekuntgegevensoverwerkzaamhedendievolgensplanverlopenzijn,overdragen aandirecteenindirectecollega’s.

1.45 Begrippen

ADL

AlgemeneDagelijkseLevensverrichtingen.

Antidecubitusmatras

Matrastegendoorligwonden.

Centrifugeren

Wasgoedophogesnelheidronddraaien,zodathetdrogerwordt.

Cultuur

Degewoontenvaneenbepaaldegroepmensen.

Cyclus

Periode,tijdkring.

Decubitus

Doorligwond.

Domotica

Alleapparateninenrondwoningendiemeten,sturenenprogrammerenvoorbewonersendienstverleners.

Doseerbol

Eenplasticbolwaarinjewasmiddelafmeet.

Duurzaam

Hetmilieuwordtzominmogelijkbelastenietsgaatlangmee.

E-health

Hetaanbiedenvanzorgviainternet.

Evalueren

Achterafbesprekenomervanteleren.

Gevaarsymbolen

Tekeningdieaangeeftwatvoorsoortgevaarhetmiddelkanopleveren.

Kalkaanslag

Aanslagveroorzaaktdoorkalkinleidingwater.

Kostenbewust

Goednadenkenwatietskostvoordatjeietsgebruikt.

Methodischwerken

Eenvastemaniervanhandelenmeteenbepaalddoel.

Milieuvriendelijk

Nietschadelijkvoorhetmilieu.

Molton

Beschermhoesvooromhetmatras.

Omgangsvormen

Manierenvanomgaanmetanderemensen.

Privacy

Demogelijkheidompersoonlijkezakenvoorjezelftehouden.

Protocollen

Vastgelegderegelsenafspraken.

Rapporteren

Meldenwatergebeurdis.

Respect Eerbiedenwaardering.

Samenstellingslabel

Geeftaanwaarvanhetkledingstukgemaaktis.

Sanitair

Douches,baden,wastafelsentoiletten.

Socialmedia

Onlineplatformswaargebruikerszelfvoordeinhoudzorgen.

Symbolen Tekens.

Synthetischeschoonmaakmiddelen

Kunstmatigeschoonmaakmiddelen.

Textiel

Gewevenstof.

Toxoplasmose

Ziektedieveroorzaaktwordtdooreenparasiet

Vezels

Grondstofvantextiel.

Waslabel

Geeftaanhoejehetkledingstukmoetwassen,strijkenendrogen.

Zelfredzaamheid

Hetvermogenvanmensenomzichzelftereddenopallelevensterreinen,metzominmogelijkprofessionele ondersteuningenzorg.

Zorg-ofondersteuningsplan

Dossierwaarinafsprakenoverdeverzorgingendeondersteuningvandecliëntwordenvastgelegd.

A

ADL13

Antidecubitusmatras61

C

Centrifugeren42

Cultuur87

Cyclus10

D

Decubitus63

Domotica17

Doseerbol46

Duurzaam73

E

E-health22

Evalueren11

G Gevaarsymbolen30

K

Kalkaanslag68

Kostenbewust27

M

Methodischwerken10

Milieuvriendelijk27

Molton59

O

Omgangsvormen86

P

Privacy81

Protocol10

R

Rapporteren79

Respect81

S

Samenstellingslabel53

Sanitair23

Socialmedia17

Symbolen29

Synthetischeschoonmaakmiddelen27

T Textiel42

Toxoplasmose38

V Vezels53

W Waslabel53

Z

Zelfredzaamheid13

Zorg-ofondersteuningsplan14