Inkijkexemplaar Ontvangen en opslaan - Sarphati | Logistiek

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g e

ONTVANGEN EN OPSLAAN

Logistiek medewerker (2) en Logistiek teamleider (3)

C

Leerwerkboek | 1e druk ESS-examen: Ontvangst en opslag | ESTEL: proeven van bekwaamheid

COLOFON Boom beroepsonderwijs info@boomberoepsonderwijs.nl www.boomberoepsonderwijs.nl

e

Auteur: Erik Jonker Inhoudelijke redactie: Peter Moll

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Sarphati | Logistiek is in samenwerking met VMN Media tot stand gekomen.

Titel: Ontvangen en opslaan ISBN: 978 90 372 6276 6

Omslagfoto: Jurjen Poeles Bronvermelding: AIOI, Ancra Systems, Assa Abloy, Cargomatic, Intraboss, Istock, Jungheinrich, UVO Technologies, akuditaputri / Shutterstock.com, Sunflower Light Pro / Shutterstock.com 1e druk/ 1e oplage

© Boom beroepsonderwijs 2022

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

C

Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bijvoorbeeld een (digitale) leeromgeving of een reader in het onderwijs (op grond van artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot Stichting Uitgeversorganisatie voor Onderwijslicenties (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.stichting-uvo.nl).

De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.

Door het gebruik van deze uitgave verklaart u kennis te hebben genomen van en akkoord te gaan met de specifieke productvoorwaarden en algemene voorwaarden van Boom beroepsonderwijs, te vinden op www.boomberoepsonderwijs.nl.

INHOUD Inleiding .............................................................................................................. 5 Inloggen-Logistiek.nl ........................................................................................ 6 Kerntaken-en-werkprocessen ......................................................................... 7 Inleiding-in-de-logistiek ................................................................................... 9 Wat-is-logistiek? ................................................................................................ 10 Soorten-bedrijven ............................................................................................. 13 De-bedrijfskolom ............................................................................................... 16 Tussenpersonen ................................................................................................ 24 Functies-in-de-logistiek .................................................................................... 29 De-groothandel .................................................................................................. 30 Samenvatting .................................................................................................... 33 Begrippen ........................................................................................................... 36

Hoofdstuk 2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5

Het-magazijn .................................................................................................... 39 Soorten-magazijnen .......................................................................................... 40 Hulpmiddelen-in-het-magazijn ........................................................................ 46 Stellingen ........................................................................................................... 58 Samenvatting .................................................................................................... 65 Begrippen ........................................................................................................... 67

Hoofdstuk 3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7

Veilig-werken-in-het-magazijn ...................................................................... 71 Arbeidsomstandighedenwet ............................................................................ 72 Persoonlijke-beschermingsmiddelen .............................................................. 82 Invloed-van-fysische-factoren-op-werknemers .............................................. 87 Veiligheidsvoorzieningen .................................................................................. 89 Controle-en-hulp ............................................................................................... 94 Samenvatting .................................................................................................... 96 Begrippen ........................................................................................................... 98

Hoofdstuk 4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

Ontvangst-van-de-goederen ......................................................................... 99 De-voorbereiding ............................................................................................. 100 Stap-1:-voorbereiden-goederenontvangst .................................................... 103 Aanmelden-van-de-chauffeur ......................................................................... 113 Samenvatting .................................................................................................. 115 Begrippen ......................................................................................................... 117

Hoofdstuk 5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6

Lossen-van-de-goederen .............................................................................. 119 Stap-2:-Lossen-van-de-goederen ................................................................... 120 Automatische-hulpmiddelen .......................................................................... 127 De-vrachtwagen-vastzetten ............................................................................ 130 Aanwijzingen-op-etiketten .............................................................................. 132 Samenvatting .................................................................................................. 137 Begrippen ......................................................................................................... 138

C

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Hoofdstuk 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8

3

Controle-van-de-goederen .......................................................................... 141 Stap-3:-Controle-van-de-inkomende-goederen ............................................ 142 Administratieve-handelingen-bij-controle-van-inkomende-goederen ....... 153 Samenvatting .................................................................................................. 160 Begrippen ......................................................................................................... 163

Hoofdstuk 7 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6

Voorbereiden-opslag-en-goederenopslag ................................................. 165 Stap-5:-Voorbereiden-opslag .......................................................................... 166 Locatiesystemen .............................................................................................. 169 Opslagmateriaal .............................................................................................. 178 Speciale-opslagruimtes .................................................................................. 189 Samenvatting .................................................................................................. 192 Begrippen ......................................................................................................... 195

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Hoofdstuk 6 6.1 6.2 6.3 6.4

C

Index ................................................................................................................ 198

4

INLEIDING

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Het begrip logistiek kom je overal tegen. Je ziet het bijvoorbeeld op vrachtwagens staan. Je hoort het op het journaal als het gaat over het bezorgen van vaccins: de zorglogistiek staat onder druk. Je hoort het op de radio als een vrachtschip het Suezkanaal blokkeert.

In dit boek draait het om het ontvangen en opslaan van de goederen. Vóór goederen binnenkomen in een magazijn, hebben ze al een lange weg afgelegd. Eerst moeten de producten gemaakt worden, daarvoor zijn grondstoffen nodig. Of er zijn kant-en-klare producten besteld, die bij jou aan de deur worden afgeleverd. Je bestelt, de webshop regelt de logistiek en je hoopt dat jouw bestelling zo snel mogelijk thuis afgeleverd wordt. Bij bedrijven werkt het eigenlijk net zo. Als de goederen aankomen in het magazijn worden deze gelost. Na het lossen vindt het controleren plaats. Na het controleren en inboeken krijgen de goederen een plek in het magazijn. Soms moeten daarvoor nog handelingen worden uitgevoerd.

Bij het proces om de goederen bij jou of in het magazijn van een bedrijf te krijgen zijn ook nog andere bedrijven betrokken. Al deze bedrijven werken samen om ervoor te zorgen dat het logistiek proces zonder problemen verloopt. En dat is niet altijd makkelijk!

In hoofdstuk 1 lees je meer over de weg die goederen afleggen voor ze bij het magazijn aankomen. In dat hoofdstuk leer je ook meer over verschillende functies in de logistiek.

Hoofdstuk 2 gaat over de verschillende soorten magazijnen waar je in kunt gaan werken en over hulpmiddelen. Hoofdstuk 3 gaat over veilig werken in het magazijn. In hoofdstuk 4 lees je hoe je de goederenontvangst voorbereidt. Hoofdstuk 5 gaat over het lossen van goederen.

In hoofdstuk 6 leer je meer over de controle van de ontvangen goederen. In het laatste hoofdstuk (7) lees je meer over het voorbereiden van de opslag en over de goederenopslag.

C

Het logistiek proces bestaat uit twaalf stappen. Stappen 1-6 worden in Ontvangen en opslaan behandeld, stappen 7-12 volgen in het boek Verzamelen en verzenden.

5

INLOGGEN LOGISTIEK.NL

e

Via dit leermiddel heb je onbeperkt toegang tot de nieuwsartikelen van Logistiek.nl, het platform voor logistiek professionals. In de opdrachten van dit leermiddel staan verwijzingen naar de website. Op deze manier ben je steeds met actuele onderwerpen aan de slag. Maar je kunt via Logistiek.nl ook terecht voor vacatures, nieuwsbrieven en het digitale magazine. Een abonnement kost ca. tweehonderd euro per jaar maar is voor gebruikers van Sarphati | Logistiek gratis.

C

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Ga naar je digitale leeromgeving van Sarphati | Logistiek en volg de stappen om je kosteloos te registreren. Alvast veel leerplezier!

6

KERNTAKEN EN WERKPROCESSEN In dit boek komen de volgende kerntaken en werkprocessen aan de orde: B1-K1 Goederen/producten ontvangen en opslaan Werkprocessen bij kerntaak B1-K1

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

B1-K1-W1: Lost en controleert goederen/producten, hoofdstuk 4, 5, 6 B1-K1-W2: Voert goederen/producten in het systeem in en slaat de goederen/producten op, hoofdstuk 7

C

In dit boek komen ook onderwerpen aan de orde die werkprocesoverstijgend zijn.

7

8

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

C

e

e on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g HOOFDSTUK 1 INLEIDING IN DE LOGISTIEK

C

In dit hoofdstuk maak je kennis met verschillende soorten bedrijven, leer je hoe deze bedrijven samenwerken en lees je over de verschillende functies van en in magazijnen. Je leert de eerste logistieke vaktermen, maar vooral leer je iets over de samenhang die zo belangrijk is.

Opdracht 1 Werken in de logistiek Wat ga je doen als je gaat werken in de logistiek?

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Beantwoord na het kijken van het filmpje de volgende vragen.

• Welke uitdagingen zie jij in de logistiek?

• Waarom is logistiek zo belangrijk?

• Welke eisen worden gesteld aan een logistiek medewerker?

• Welke eis vind jij het belangrijkst?

e

Bekijk het filmpje.

Bespreek je antwoorden met je vakdocent of in een groep.

1.1 Wat is logistiek?

Je mobiele telefoon kun je niet meer missen. Je hebt deze besteld bij een telecomwinkel of webshop, of misschien opgehaald in een telefoonwinkel. Voor jij je mobieltje uit de doos haalt, heeft dit al een wereldreis gemaakt. Dankzij de logistieke activiteiten van verschillende bedrijven kun jij nu je nieuwe telefoon gebruiken.

Het begrip logistiek Bij de logistieke keten horen alle activiteiten die ervoor zorgen dat producten via allerlei bedrijven en ondernemingen bij klanten terechtkomen. De besturing van deze activiteiten is de logistiek. Nog korter: logistiek is de goederenstroombesturing.

Geschiedenis van de logistiek Het begrip logistiek is al heel oud. In de tijd van de Romeinen, ruim 2000 jaar geleden, werd dit begrip al door de bevelvoerders in het leger gebruikt. Ook Napoleon wist ruim 200 jaar geleden dat hij alleen de oorlog kon winnen door goede logistieke ondersteuning aan zijn troepen te geven. Gelukkig is logistiek niet alleen meer in de oorlog belangrijk. Logistiek is op allerlei gebieden wereldwijd van levensbelang om producten te maken en vervoeren.

C

Logistiek als concurrentiewapen Logistiek zorgt voor veel werkgelegenheid: ieder bedrijf heeft wel te maken met logistieke vraagstukken. Kennis over de logistiek kun je bij veel beroepen gebruiken. Goede logistieke prestaties zijn ook een belangrijk concurrentiewapen geworden. Goederen gaan vaak maar kort mee, ze hebben een korte productlevenscyclus. Mensen en bedrijven verwachten ook dat een nieuw product er snel is. Daarom moeten organisaties medewerkers in dienst nemen die kennis hebben van logistieke processen.

Je krijgt ook op andere manieren te maken met ontwikkelingen in de logistiek. Denk maar aan de aanleg van de Betuwelijn en de hogesnelheidstrein. Maar ook met verkeersinfarcten op de Nederlandse wegen en de toename van het aantal vliegtuigen op Schiphol.

Ook tijdens de corona-pandemie was te merken dat logistiek onmisbaar is. Denk maar aan het hamsteren van wc-papier, de toename van het kopen bij de webshops enzovoort. Het goed beheersen van de logistiek processen is dan extra belangrijk. De logistieke wereld is altijd in beweging.

10

Hoofdstuk 1 Inleiding in de logistiek

C

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Logistieke goederenstroom De logistieke goederenstroom is het traject vanaf de oerproducent van het product tot aan de consument die het product koopt. Dit traject is te verdelen in material management en fysiek distributiemanagement.

De logistieke goederenstroom.

11

Material management Material management bestaat uit alle activiteiten die ervoor zorgen dat de grondstoffen- en halffabricatenstromen zo efficiënt mogelijk door het productieproces heengaan. Hier horen ook bij alle werkzaamheden die worden verricht om voor een zo efficiënt mogelijk gebruik van het productieapparaat te zorgen.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Onder material management valt: • inkoop van halffabricaten en grondstoffen Denk bijvoorbeeld aan leverancierskeuze en maak- of koopbeslissing. Of in het Engels: make or buy decicison.

• voorraadbeheer van grondstoffen, hulpmaterialen en halffabricaten • productieplanning • materials handling opslag van goederen en het intern transport van grond- en hulpstoffen en halffabricaten.

Fysiek distributiemanagement Fysiek distributiemanagement of physical distribution management gaat over de besturing en beheersing van de goederenstroom van het gereed product. Dus vanaf het einde van het productieproces tot en met de uiteindelijke afnemer: de consument. Bij fysieke distributie horen alle handelingen die een eindproducent uitvoert met een gereed product. Plus alle inspanningen die handels- en transportondernemingen en distributiebedrijven uitvoeren om datzelfde product op de juiste tijd en op de juiste plaats en in de juiste aantallen voor de afnemers ter beschikking te hebben op de eindbestemming.

Onder fysiek distributiemanagement vallen: • het voorraadbeheer van eindproducten • alle activiteiten rond en binnen groothandelsmagazijnen denk aan de organisatie van het orderverzamelen, materials handling, lay-out en inrichting en intern transport • het extern transport keuze van de transportmodaliteit, eigen vervoer of uitbesteden en routeplanning.

Opdracht 2 Material management of fysieke distributie?

C

Zet een kruisje (X) onder het juiste kopje.

Productieplanning Voorraadbeheer van gereed product Keuze van vervoermiddel Inkoop van grondstoffen

12

Material management

Fysieke distributie

Hoofdstuk 1 Inleiding in de logistiek

Opdracht 3 Branches Schrijf een aantal branches op waar je logistiek tegenkomt.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Leg uit waarom logistiek een vak met toekomst wordt genoemd.

e

Opdracht 4 Een vak met toekomst

Opdracht 5 Zonder logistiek staat alles stil Bekijk het filmpje.

Een bekende zin is: Zonder Logistiek staat alles stil. Wat wordt er met deze zin bedoeld?

1.2 Soorten bedrijven

Je kunt de verschillende soorten bedrijven verdelen in: • productiebedrijven • handelsbedrijven • dienstverlenende bedrijven • non-profitorganisaties.

C

Productiebedrijven De stoelen waarop we zitten, de kleding die we aan hebben, de fiets en laptop die we gebruiken, de chips in de laptops, de tv’s waar we dagelijks naar kijken, de cola die we dagelijks drinken, de hamburger bij de fastfoodketens ... Al deze producten worden gemaakt of geproduceerd in productiebedrijven.

Een productiebedrijf maakt deze producten door iets samen te voegen. Soms zijn dit grondstoffen. Soms zijn het halffabricaten. Van grondstoffen maakt een bedrijf eindproducten en halffabrikaten. Een halffabrikaat is een grondstof die al wel bewerkt is, maar nog meer bewerking nodig heeft om een eindproduct te worden.

13

Een fabriek kan uit de grondstof bauxiet aluminium maken. Van het halffabrikaat aluminium maakt de fabriek grote platen. Een volgend bedrijf maakt daarvan weer de buitenkant van een vliegtuig.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Voor het samenvoegen van grondstoffen en/of halffabrikaten tot een eindproduct gebruikt het bedrijf arbeid en machines.

Een autofabriek is een voorbeeld voor een productiebedrijf.

Bekijk het filmpje.

C

Handelsbedrijven Handelsbedrijven kopen producten in en verkopen deze weer. Een handelsbedrijf verandert niets aan het product. Vaak kopen ze de producten in grote partijen op en verkopen deze in kleinere aantallen weer aan een volgend bedrijf of aan de consument. Groothandelaren verkopen alleen door aan bedrijven. Detailhandelaren, zoals webshops en winkels, verkopen aan consumenten.

14

Hoofdstuk 1 Inleiding in de logistiek

Dienstverlenende bedrijven In de logistiek kom je veel dienstverlenende bedrijven tegen. Dit zijn bijvoorbeeld tussenpersonen, vervoerders, verzekeraars, banken en andere bedrijven. Dienstverleners hebben een ondersteunende taak. Ze leveren vaak diensten aan productiebedrijven en handelsbedrijven.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Veelvoorkomende ondernemingen in de logistiek zijn de expediteurs, transportondernemingen en logistieke dienstverleners, zoals warehousers.

Een warehouser biedt andere bedrijven opslagruimte.

Non-profitorganisaties Productiebedrijven, handelsondernemingen en dienstverleners hebben allemaal een winststreven. Daarom noem je deze met een Engelse term profitorganisatie. Profitorganisaties hebben als belangrijk doel winst maken.

C

Er zijn ook organisaties die voor de handel en industrie belangrijk zijn, maar geen winststreven hebben. Dit zijn de non-profitorganisaties. Denk bijvoorbeeld aan de douane of de Belastingdienst. Deze organisaties brengen kosten in rekening, maar alleen om hun eigen kosten te kunnen dekken.

EPAL is een voorbeeld van een non-profitorganisatie.

15

Opdracht 6 Productiebedrijf en handelsonderneming Beschrijf één verschil tussen een productiebedrijf en een handelsonderneming.

e

Opdracht 7 Profit of non-profit?

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Zet bij elke onderneming of dit een profit- of non-profitorganisatie is. Zet een kruisje (X) onder het juiste kopje.

Onderneming

Profit

Non-profit

Douanekantoor Albert Heijn

Gemeentekantoor

Transportbedrijf Vos

Algemeen Ziekenhuis

Artsen zonder grenzen

1.3 De bedrijfskolom

Goederen komen niet zomaar in een bedrijf terecht. Ze komen ergens vandaan en gaan meestal ook weer ergens naartoe. De bedrijfskolom geeft een overzicht van de weg die goederen afleggen: van grondstof tot en met de detailhandel of van grondstof tot aan de klant.

Bedrijven in de distributiesector vormen de schakels in de bedrijfskolom van goederen. Welke schakels er in een bedrijfskolom zitten, is afhankelijk van het product. In een bedrijfskolom staan alle bedrijven waar een product is geweest, voordat het bij de consument belandt. De bedrijfskolom is verticaal: van boven naar beneden. Dus van de oerproducent tot aan de consument.

C

In de afbeelding van de bedrijfskolom kom je dus verschillende soorten bedrijven tegen. Niet alle bedrijven zie je in iedere bedrijfskolom. Zo is de bedrijfskolom voor een pak melk korter en zie je daarin minder schakels dan in een bedrijfskolom van bijvoorbeeld een computer. Kijk maar naar de onderdelen van de bedrijfskolom in de afbeelding.

16

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

C

e

Hoofdstuk 1 Inleiding in de logistiek

17

e

Schakels in de bedrijfskolom Uit welke schakels kan de bedrijfskolom bestaan? Van begin tot eind zijn dat: • Een collecterende groothandel koopt van verschillende oerproducenten de goederen in.

• Een producent van halffabricaten maakt producten die een onderdeel zijn van het eindproduct.

• De eindproducent maakt van verschillende halffabricaten en grondstoffen een eindproduct.

• De distribuerende groothandel verkoopt de producten van verschillende eindproducenten in kleinere hoeveelheden aan de detailhandel/webshops.

• De verschillende winkels, oftewel de detailhandel of retail, verkoopt de eindproducten aan de consument.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Elk bedrijf in een bedrijfskolom zorgt ervoor dat het volgende bedrijf in de bedrijfskolom de producten: • op tijd krijgt • op de juiste plaats krijgt • onbeschadigd krijgt • compleet krijgt • in de juiste hoeveelheden krijgt • in de goede kwaliteit krijgt.

Bedrijven willen op ieder moment weten waar de goederen zijn.

C

Stromen in de bedrijfskolom In een bedrijfskolom kom je drie stromen tegen: 1. de goederenstroom 2. de geldstroom 3. de informatiestroom.

Goederenstroom De goederenstroom geeft de weg aan die de goederen afleggen, dus van de oerproducent via de bedrijven naar de consument. Je noemt dit stroomafwaarts.

18

Hoofdstuk 1 Inleiding in de logistiek

Geldstroom De geldstroom loopt van beneden, de consument, naar boven. De oerproducent krijgt het geld waarvoor deze de grondstoffen heeft geleverd. Als een bedrijf goederen inkoopt, moet dit bedrijf de vorige schakel in de keten betalen.

De consument betaalt aan de winkelier, die betaalt aan de groothandel. Deze betaalt weer aan de producent enzovoort.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Informatiestroom De derde stroom is de informatiestroom. Deze beweegt in beide richtingen. Bij iedere stap kunnen bedrijven elkaar inlichtingen geven. Deze informatie gaat heen-en-weer tussen de schakels. Zo wil een producent van de consumenten en groothandelaren weten welk product ze graag willen. De groothandelaren willen weer van de producenten informatie over de levertijd van nieuwe producten.

Reverse logistics Het komt voor dat een product zich van onder naar boven door de bedrijfskolom beweegt. Dit gebeurt bijvoorbeeld als een product kapot is of als een verkeerd product besteld is. Dit noem je reverse logistics of retourlogistiek.

Deze producten worden dan teruggestuurd naar de leverancier. Het product gaat meestal niet helemaal terug naar de oerproducent, maar naar een van de latere schakels. Een verkeerd bezorgde zitbank gaat terug naar groothandel of producent, maar niet naar de houtproducent.

Redenen om een product retour te sturen: • Er is een verkeerd artikel geleverd.

• Er zijn te veel producten geleverd.

• Het ontvangen product is beschadigd.

Bij retourgoederen loopt de goederenstroom van beneden naar boven, dus stroomopwaarts.

Dit is precies het tegenovergestelde van de normale goederenstroom. Ook de geldstroom volgt de tegenovergestelde weg, dus van boven naar beneden.

C

Logistieke keten Om goederen door een bedrijfskolom heen te leiden, moet je ze bewerken, vervoeren en opslaan. Al deze activiteiten samen noem je logistiek. Ieder bedrijf heeft te maken met dit logistieke proces. Alle bedrijven samen, die het proces van inkoop grondstoffen tot het uiteindelijk afleveren van de goederen bij de consument verzorgen, noem je de logistieke keten.

Bewegingen in de bedrijfskolom Binnen de bedrijfskolommen kunnen schakels wegvallen of bijkomen. Ook tussen verschillende bedrijfskolommen kunnen er bewegingen zijn. Zo ontstaan er verticale en horizontale bewegingen in de bedrijfskolom.

19

e on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

C

Verticale bewegingen: integratie en differentiatie Stel dat de groothandel uit de bedrijfskolom van schoenen besluit rechtstreeks in te kopen bij de fabrikant in India. Hij schakelt dan de exporteur en importeur uit. Het gevolg is dat de bedrijfskolom korter of platter wordt.

Als bedrijven uit de bedrijfskolom taken van andere schakels overnemen, heet dit integratie.

Bij integratie zijn minder schakels nodig om het product bij de consument te krijgen.

Andersom kan ook. Stel dat de groothandel speciaal voor de Nederlandse markt nog een tussenhandelaar zet, dan wordt de bedrijfskolom langer. Er komt namelijk een schakel bij. Dit heet differentiatie.

20

Hoofdstuk 1 Inleiding in de logistiek

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Integratie en differentiatie zijn verticale bewegingen. Binnen de bedrijfskolom komt een schakel bij of valt een schakel weg.

Horizontale bewegingen: parallellisatie en specialisatie Horizontale bewegingen ontstaan als bedrijven uit een bedrijfskolom andere bedrijven uit een andere bedrijfskolom overnemen, of juist andersom: een bedrijf besluit zich te richten op één activiteit en stopt met andere bedrijfsactiviteiten.

Stel dat een groothandel uit de bedrijfskolom van meubels ook besluit om keukens te gaan verkopen. Dan komen er twee bedrijfskolommen samen bij de groothandel. Deze beweging noem je parallellisatie. Het assortiment van de groothandel wordt hierdoor breder.

Het kan ook andersom. Een winkelier die dames- en herenschoenen verkoopt, besluit zich te specialiseren in damesschoenen. Hij stoot de afdeling herenschoenen af. Hierdoor komt er een bedrijfskolom bij. Deze beweging heet specialisatie.

C

Parallellisatie en specialisatie zijn horizontale bewegingen.

Bekijk voor extra uitleg het filmpje.

21

Opdracht 8 De weg van de goederen Het overzicht van de weg die goederen afleggen van grondstof naar de detailhandel heet: ontvangstkolom goederenstroomkolom bedrijvenoverzicht bedrijfskolom

Opdracht 9 Soorten groothandels

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Als een bedrijf van verschillende boeren koffiebonen inkoopt, dan is er sprake van: distribuerende groothandel collecterende groothandel instruerende groothandel verdelende groothandel

Opdracht 10 Bewegingen in de bedrijfskolom

Kies het juiste woord.

Bij integratie wordt de bedrijfskolom korter / langer. Dit komt omdat er een schakel bijkomt / afvalt. Bij differentiatie wordt de bedrijfskolom juist korter / langer en dit komt doordat er een schakel bijkomt / afvalt.

Opdracht 11 De juiste volgorde

Zet de schakels van een bedrijfskolom in de juiste volgorde. oerproducent

distribuerende groothandel detailhandel

collecterende groothandel

C

eindproducent

Opdracht 12 Stroomopwaarts en stroomafwaarts Wat is het verschil tussen een goederenstroom die stroomafwaarts beweegt en een goederenstroom die stroomopwaarts beweegt?

22

Hoofdstuk 1 Inleiding in de logistiek

Opdracht 13 Stroomopwaarts Geef een voorbeeld van de goederenstroom die stroomopwaarts beweegt.

e

Opdracht 14 Een extra functie

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Een producent besluit ook de groothandelsfunctie op zich te nemen. Hierdoor ontstaat een beweging in de bedrijfskolom. Kies het juiste antwoord.

Dit is een verticale beweging / een horizontale beweging.

Hier is sprake van integratie / differentiatie / parallellisatie / specialisatie.

Opdracht 15 Directe inkoop

Een eigenaar van een webshop in rieten manden heeft besloten om niet meer bij de groothandel in te kopen. Hij koopt zijn manden vanaf nu direct in bij de producent in Marokko. Hier is sprake van: differentiatie integratie parallellisatie specialisatie

Opdracht 16 Reverse logistics

a. Beschrijf wat reverse logistics inhoudt.

C

b. Is recycling ook een vorm van reverse logistics?

Noteer jouw antwoord. Schrijf ook op waarom je dit denkt.

23

Opdracht 17 Retourgoederen

e

Waarom kunnen goederen teruggestuurd worden van de detailhandel naar de groothandel?

Meerdere antwoorden zijn juist. verkeerd artikel geleverd te veel artikelen geleverd ontvangen artikel is beschadigd te weinig artikelen ontvangen houdbaarheidsdatum staat op de volgende dag

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Opdracht 18 Casus: bewegingen in de bedrijfskolom Lees de casus.

Logitrans stoot containervervoer af

Transportspecialist Logitrans heeft besloten dat ze alle vervoer per container gaan uitbesteden aan Snel ContainerTransport BV. Logitrans gaat zich alleen nog focussen op luchttransport en binnenvaart.

Welk begrip hoort bij bovenstaande verandering in de bedrijfskolom? Leg je antwoord uit.

1.4 Tussenpersonen

Voor het verhandelen van goederen zijn verschillende bedrijven nodig. Elk bedrijf heeft een eigen specialisme en voert een deel van de taken binnen de bedrijfskolom uit. Zo zijn er tussenpersonen die zorgen voor de douaneformaliteiten. Maar ook bedrijven die gespecialiseerd zijn in internationaal vervoer. Andere tussenpersonen zorgen voor opslag van producten of het laden en lossen van ladingen.

C

In elke bedrijfskolom kom je verschillende tussenpersonen tegen, zoals: • expediteur • douane-expediteur • cargadoor • stuwadoor • vervoerder of transporteur • logistiek dienstverlener • service merchandiser.

24

Hoofdstuk 1 Inleiding in de logistiek

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Expediteur Een expediteur organiseert het verzenden van goederen. Dit is meer dan alleen het vervoer van goederen van de ene naar de andere plaats. Naast het vervoer zorgt een expediteur voor de afhandeling van administratieve formaliteiten, bijvoorbeeld: • het aanvragen van vergunningen • het aanvragen en vergelijken van transportprijzen • het onderhandelen over prijzen • het organiseren van vervoer over de weg, spoor, door de lucht of via het water • het organiseren van de opslag van goederen • het organiseren van groupagevervoer. Zendingen van verschillende leveranciers worden dan verzameld • het vervullen van eventuele douaneformaliteiten • de coördinatie tussen alle betrokken partijen.

Een expediteur is het tussenstation tussen de verzender van de goederen, de verlader, en de transporteur of vervoerder, bijvoorbeeld een rederij of een luchtvaartmaatschappij. Soms biedt de expediteur ook magazijnruimte aan, waar de goederen van anderen tijdelijk opgeslagen worden.

Douane-expediteur Een douane-expediteur is gespecialiseerd in het administratieve proces van de douaneaangifte.

Hij is aansprakelijk voor de betalingsverplichtingen aan de douane.

Aan de ene kant is de douane-expediteur een soort vertaalbureau. Hij vertaalt de taal van het logistieke bedrijfsleven naar de officiële taal van de douane en omgekeerd. De ‘taal’ van het bedrijfsleven bestaat uit facturen, transportdocumenten en correspondentie tussen bedrijven.

De ‘taal’ van de douane bestaat uit codes die in geautomatiseerde systemen verwerkt kunnen worden volgens bepaalde procedures.

Aan de andere kant int de douane-expediteur belasting en betaalt hij deze weer aan de Belastingdienst.

C

Cargadoor De cargadoor, scheepsagent, scheepsmakelaar of scheepsbevrachter is een tussenpersoon tussen verlader en ontvanger. Dit is vaak een rederij: een eigenaar van een of meerdere schepen.

De cargadoor zorgt onder andere voor de ligplaats in de haven, hulp bij de douane, het regelen van het laden en lossen van (zee)schepen en het laten verrichten van logistieke activiteiten.

Stuwadoor De stuwadoor zorgt voor het laden en lossen van (zee)schepen. Soms is de stuwadoor ook verantwoordelijk voor de opslag van goederen.

Vervoerder (transporteur) De vervoerder is verantwoordelijk voor het vervoer van de producten van de ene naar de andere locatie. Een ander woord voor vervoerder is transporteur.

25

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Ontwikkeling van logistieke dienstverleners Logistieke activiteiten worden steeds vaker uitbesteed aan logistieke dienstverleners. Zo zijn er veel webshops die de goederen die ze verkopen zelf nooit zien. Die liggen opgeslagen bij deze logistieke dienstverleners. Zij zorgen ervoor dat de bestelde producten op de juiste bestemming komen.

e

Logistieke dienstverlener Bedrijven willen vooral bezig zijn met hun kernactiviteiten. Daarom besteden ze zo veel mogelijk andere taken uit aan gespecialiseerde dienstverleners. Een van die specialisten is de logistieke dienstverlener. Werkzaamheden die bedrijven uitbesteden zijn bijvoorbeeld: • opslag van producten voor andere bedrijven • het beheer van de software • het onderhoud van apparatuur • verschillende logistieke handelingen, zoals VAL en VAS.

Veel webwinkels besteden de opslag van producten uit.

1PL Oorspronkelijk verzorgden logistieke dienstverleners alleen transport- en opslagopdrachten.

Dit gebeurde op onregelmatige basis en zonder vast contract. Deze vorm van logistieke dienstverlening zonder vast contract heet 1PL: first party logistics.

2PL Vanaf 1990 gaven verladers steeds vaker de voorkeur aan de vaste samenwerking met een of meer logistieke dienstverleners. Die samenwerking legden ze vast in een contract, meestal na intensieve onderhandelingen over de prijs en andere voorwaarden. Dit wordt second party logistics of 2PL genoemd.

C

3PL Logistieke dienstverleners begonnen naast transport en opslag ook andere activiteiten aan te bieden, zoals ompakken van goederen, het samenstellen van pakketten, etiketteren en het toevoegen van handleidingen. Dit heet value added logistics of VAL.

Ook bieden ze extra diensten aan, zoals voorraadbeheer, het samenstellen van actiepakketten, het prijzen van artikelen, rack jobbing of het afhandelen van douaneactiviteiten. Dit heet value added services of VAS. Dit niveau van logistieke dienstverleners heet third party logistics of 3PL. 4PL Logistieke dienstverlening gaat nu vaak nog een stap verder. Bij 4PL of fourth party logistics neemt de logistieke dienstverlener alle logistieke handelingen uit handen van de leverancier.

De logistieke dienstverleners regelen grote delen van de logistieke keten op wereldniveau: transport, opslag, facturatie, de orderstroom, schadeafhandeling enzovoort. Ze zorgen voor 26

Hoofdstuk 1 Inleiding in de logistiek

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

een optimale logistieke organisatie, met veel aandacht voor de informatiestromen. De leverancier kan zich helemaal richten op het produceren en innoveren van producten. 4PL dienstverleners hebben daarom vaak een strategisch partnerschap met de klant.

Warehousing Warehousing is het aanbieden van magazijnruimte, waarin goederen (tijdelijk) worden opgeslagen. Deze vorm van dienstverlening kom je steeds meer tegen, omdat producenten de taak van magazijn- en voorraadbeheer niet zelf willen doen, maar daarvoor specialisten inschakelen. Warehousing gaat vaak samen met extra dienstverlening.

Service merchandiser Bij service merchandising vertrouwt de ondernemer een deel van het assortiment toe aan een service merchandiser. Deze beheert de voorraad en verzorgt de ruimte en presentatie in de winkel waar de artikelen staan. In de logistiek worden dan bijvoorbeeld al actieproducten samengesteld voor winkels en bouwmarkten. Een voorbeeld van service merchandising in de logistiek is het samenvoegen van verschillende benodigdheden in één pakket. Bijvoorbeeld een pakket met een wastafelcombinatie met daarin een wastafel, kraan, montage en afvoerbenodigdheden.

Opdracht 19 De juiste tussenpersoon

C

Combineer de tussenpersoon met de werkzaamheden die hij uitvoert.

Cargadoor

Zorgt voor ligplaats in de haven

Stuwadoor

Lost en laadt de schepen

Vervoerder

Beheert de voorraad bij anderen

Service merchandiser

Vervoert de goederen

27

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Wat doet een expediteur? Meerdere antwoorden zijn juist. aanvragen van transportprijzen aanvragen van vergunningen beheren van de voorraad boeken van ladingen bij rederijen coördinatie tussen alle betrokken partijen organiseren van wegvervoer verkopen van goederen regelen van de ligplaats in de haven vervoeren van de producten

e

Opdracht 20 De expediteur

Opdracht 21 Ketenregisseur

Een 4PL logistiek dienstverlener wordt soms ook een ketenregisseur genoemd. Zoek op internet uit waarom.

Opdracht 22 Verantwoordelijkheid

Wie is bij een warehouse verantwoordelijk voor de verkoop van de opgeslagen producten?

Opdracht 23 De vervoerder en de expediteur

C

Wat is het verschil tussen een vervoerder en een expediteur?

Opdracht 24 De scheepsmakelaar Welke functie past het beste bij het begrip 'scheepsmakelaar'? cargadoor stuwadoor service-merchandiser wegtransporteur

28

Hoofdstuk 1 Inleiding in de logistiek

1.5 Functies in de logistiek Magazijn is een containerbegrip: het gaat om alle soorten ruimtes waar goederen in opgeslagen liggen. In verschillende soorten magazijn kom je verschillende functies en taken tegen.

e

Heb je te maken met een groothandel, dan worden ook goederen ingekocht en verkocht. Heb je te maken met een distributiecentrum, dan wordt dit gedaan door het hoofdkantoor. Een distributiecentrum is het magazijn van bijvoorbeeld een winkelketen, zoals Albert Heijn, Intertoys en Hema. Het hoofdkantoor koopt dan de goederen in en het distributiecentrum zorgt voor de verspreiding naar de winkels.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

In het schema staan al deze taken.

Activiteit

Groothandel

Distributiecentrum

Hoofdkantoor

Inkoop van goederen

X

X

Verkoop van goederen

X

X

Bewerken/verwerken van goederen

X

X

Beheer van voorraden

X

X

In een magazijn werken medewerkers met verschillende functies, waar weer verschillende taken bij horen. De volgende functies komen voor: • assistent logistiek • logistiek medewerker • logistiek teamleider • logistiek supervisor.

Assistent logistiek De assistent logistiek medewerker voert werkzaamheden uit zoals het lossen, controleren, opslaan, orders verzamelen en verzendklaar maken van de goederen.

C

Het verplaatsen, sorteren, stickeren en ompakken van de goederen zijn andere werkzaamheden waarbij de assistent logistiek medewerker kan ondersteunen. Hij werkt onder toezicht en/of begeleiding van een ervaren collega of een leidinggevende.

Logistiek medewerker De logistiek medewerker heeft vooral uitvoerende taken, waaronder het lossen, controleren, inslaan en opslaan, orders verzamelen en verzendklaar maken en het laden van goederen.

Ook voert hij inventarisatiewerkzaamheden uit. Andere werkzaamheden zijn het verplaatsen, sorteren, stickeren en ompakken en verpakken van de goederen. De logistiek medewerker werkt zelfstandig binnen een team. Hij wordt aangestuurd door een leidinggevende.

Logistiek teamleider De logistiek teamleider geeft leiding aan de (assistent) logistiek medewerkers en coördineert de werkzaamheden en middelen voor de goederenontvangst en de goederenopslag. De logistiek teamleider zorgt ook voor het verzamelen en verzendklaar maken van de goederen, de voorraadinventarisatie en de voorraadadministratie.

29

Logistiek supervisor De logistiek supervisor voert onder andere werkzaamheden uit met betrekking tot het logistieke beleid. Hij geeft leiding aan het logistieke team en is (mede)verantwoordelijk voor het personeelsbeleid. Hij doet bijvoorbeeld ook voorstellen voor het afdelingsplan en is verantwoordelijk voor het afdelingsbudget. En hij ontwikkelt verbetervoorstellen voor het logistieke beleid en voert hij deze in.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Niet in elk magazijn kom je al deze functies tegen. Soms hebben de functies net een andere naam. Eén ding is zeker: elke taak is belangrijk en door samen te werken als team zorgen jullie met elkaar voor een goed functionerend magazijn.

In een logistiek team werken verschillende mensen samen.

1.6 De groothandel

Veel logistieke bedrijven zijn groothandels. Groothandels kopen goederen in en verkopen die weer. De goederen zijn buiten de groothandel geproduceerd en worden afgeleverd aan andere bedrijven, zoals winkelketens, winkeliers, webshops, maar dus niet aan consumenten.

C

Je kunt groothandelsbedrijven onderscheiden naar functie: • distribuerende en collecterende groothandel • groothandel met een assemblerende functie • producent met een groothandelsfunctie • groothandel als importeur • groothandel als exporteur • groothandel als importeur en exporteur • groothandel als handelshuis.

Distribuerende en collecterende groothandel Groothandel en detailhandel zijn beide schakels in de distributieketen. De detailhandel vormt de laatste schakel in de bedrijfskolom. De groothandel is altijd een tussenschakel. Bestaat de groothandel nu om de vraag van alle afnemers bij elkaar te brengen voor de producenten? Of juist andersom: om het aanbod van alle producenten bij elkaar te brengen voor de detailhandel?

Op grond van deze vragen is een onderscheid ontstaan tussen de distribuerende en de collecterende (groot)handel.

30

Hoofdstuk 1 Inleiding in de logistiek

Distribuerende groothandel Distribueren is het verspreiden van producten naar afnemers. De distribuerende groothandel is een schakel in de distributieketen die grote hoeveelheden goederen inkoopt van relatief weinig leveranciers. Deze worden zonder bewerking in kleinere hoeveelheden doorverkocht aan relatief veel afnemers. Denk bijvoorbeeld aan Albert Heijn: deze supermarkt koopt grote partijen in om ze weer door te verkopen in consumentenverpakkingen.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Collecterende groothandel Collecteren is het verzamelen van producten en grondstoffen bij producenten. De collecterende groothandel is een schakel in het distributieketenkanaal die kleine hoeveelheden goederen inkoopt van relatief veel leveranciers. Deze worden in grote hoeveelheden verkocht aan relatief weinig afnemers. Denk bijvoorbeeld aan koffiebonen die worden ingekocht bij duizenden kleine koffietelers voor een paar internationale koffiebranders.

Groothandel met een assemblerende functie Bij assemblage voeg je verschillende onderdelen samen tot één geheel. Een groothandel met een assemblerende functie koopt verschillende onderdelen van een product in en zet ze zelf in elkaar. Er ontstaat zo een nieuw product dat wordt verkocht aan andere bedrijven. Voordat goederen worden verhandeld, is er sprake van bewerking.

Producent met een groothandelsfunctie Een producent met een groothandelsfunctie produceert zelf de goederen, maar verspreidt ze ook zelf. De producent schakelt dus geen andere groothandel in om de goederen te verhandelen.

Dit betekent dat de bedrijfskolom van de goederen kleiner is, omdat er geen tussenschakels meer in staan.

C

Een producent kan ook zijn producten rechtstreeks aan de consument verkopen. Een soort verkoopruimte bij de fabriek voor de consumenten. Dit noem je factory-outlets. De producent neemt dan taken van de groothandel op zich, maar ook taken van de detailhandel.

Een molenaar levert zijn meel direct aan winkels in de buurt. In de winkel bij de molen verkoopt hij zelf aan consumenten.

Groothandel als importeur Een groothandel met een importfunctie houdt zich bezig met het inkopen van goederen uit het buitenland. Deze goederen verhandelt hij daarna in het binnenland.

31

Groothandel als exporteur Een groothandel met een exportfunctie richt zich op de verkoop van goederen aan het buitenland. De goederen worden in het binnenland geproduceerd en opgeslagen, maar aan buitenlandse afnemers verkocht.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Groothandel als importeur en exporteur Een groothandel kan zich ook bezighouden met zowel import als export. Dit soort groothandels richten zich vooral op de buitenlandse markt. Ze importeren goederen vanuit het buitenland naar Nederland. De contacten die zij in het buitenland opdoen, kunnen ertoe leiden dat bedrijven ook inkopen willen doen in Nederland. Door weder-export kan een groothandel ook importgoederen uitvoeren.

Groothandel als handelshuis De hoofdtaak van een handelshuis is het voeren van handel voor een andere partij. Dit gaat vaak om buitenlandse merken en merkartikelen. Je kunt handelshuizen opvatten als een verlengstuk van de producent. Behalve de verkoop nemen ze vaak ook een deel van de serviceverlening voor hun rekening. Een handelshuis organiseert de complete import en/of export en treedt ook op als handelsagent.

Branche-indeling Je kunt de economie opdelen in economische sectoren of branches. De bedrijven die actief zijn in een bepaalde categorie producten of diensten vormen samen een branche. Je hebt bijvoorbeeld de autobranche, de meubelbranche, de doe-het-zelfbranche, de voedselbranche en de horecabranche. Een ander woord voor branche is bedrijfstak.

Ingedeeld naar bedrijfstak heb je groothandelaren op het gebied van agrarische producten, grondstoffen en halffabricaten, bouwmateriaal, kapitaalgoederen, consumptiegoederen (food/non food), levende have (dieren), bloemen en planten, groente en fruit, schoenen, meubels enzovoort.

Opdracht 25 Welke groothandel?

Een groothandel koopt allerlei onderdelen van een fiets, zoals zadels, lampen en trappers. Van deze onderdelen worden fietsen in elkaar gezet. De kant-en-klare fietsen worden doorverkocht aan de fietsenwinkels.

C

Wat voor een soort groothandel is dit?

Opdracht 26 Groothandel met importfunctie Met welke activiteiten houdt een groothandel met importfunctie zich bezig?

32

Hoofdstuk 1 Inleiding in de logistiek

1.7 Samenvatting Logistiek is de goederenstroombesturing: het beheersen van alle processen die ervoor zorgen dat een product van plaats A naar plaats B gaat. De bedrijfskolom laat de weg zien die goederen afleggen van oerproducent naar de detailhandel.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

De bedrijven in de bedrijfskolom noem je de schakels. Het aantal schakels in een bedrijfskolom kan per product verschillen. Een bedrijfskolom kan veranderen. Er zijn verticale bewegingen: integratie en differentiatie. Bij integratie nemen schakels werkzaamheden van elkaar over en wordt de bedrijfskolom korter. Bij differentiatie komen er juist schakels bij en wordt de bedrijfskolom langer. Er zijn ook horizontale bewegingen: parallellisatie en specialisatie. Bij parallellisatie gaan bedrijven producten uit een andere branche verkopen. Bij specialisatie gaan bedrijven minder producten verkopen, ze leggen zich toe op een kleiner assortiment.

De bedrijven die je tegenkomt in de bedrijfskolom kun je verdelen in productiebedrijven, handelsbedrijven, dienstverlenende bedrijven en non-profitorganisaties.

In de bedrijfskolom zie je drie stromen: goederenstroom, geldstroom en informatiestroom.

Deze kunnen zowel stroomopwaarts als stroomafwaarts bewegen. Als goederen zich stroomopwaarts door de bedrijfskolom bewegen, heet dit reverse logistics.

Het logistieke traject kun je verdelen in material management en fysieke-distributiemanagement. Material management bestaat uit alle activiteiten en werkzaamheden die ervoor zorgen dat de grondstoffen- en halffabrikatenstromen zo efficiënt mogelijk door het productieproces heen gaan. Het fysieke-distributiemanagement of physical distribution management houdt zich bezig met de besturing en beheersing van de goederenstroom van het gereed product.

Voor het verhandelen van goederen zijn verschillende bedrijven nodig, die elk gespecialiseerd zijn in een deel van de goederenhandel binnen de bedrijfskolom. Je kunt de volgende tussenpersonen tegenkomen: expediteur, douane-expediteur, cargadoor, stuwadoor, vervoerder, service merchandiser en logistiek dienstverlener. Er zijn verschillende soorten logistiek dienstverleners die je kunt tegenkomen: 1PL, 2PL, 3PL en 4PL. Het verschil is de mate waarin de bedrijven de logistieke dienstverlening uit handen nemen van de opdrachtgever.

C

In een groothandel zie je deze taken terug: inkoop, verkoop, bewerken, verwerken en beheren van goederen. In een distributiecentrum gaat het om het bewerken, verwerken en beheren van goederen. In een magazijn werken assistent logistiek medewerkers, logistiek medewerkers, logistiek teamleaders en logistiek supervisors. Deze functies hebben vaak ook andere namen.

Een groothandel is een bedrijf dat goederen inkoopt en verkoopt aan bedrijven.

Groothandelsbedrijven kun je indelen naar functie: distribuerende en collecterende groothandel, groothandel met een assemblerende functie, producent met een groothandelsfunctie, groothandel als importeur, groothandel als exporteur, groothandel als importeur en exporteur en groothandel als handelshuis.

33

Opdracht 27 Plusvraag: De bedrijfskolom van een product Werk eerst alleen en dan samen met drie andere studenten. a. Je hebt gelezen over de bedrijfskolom. Je gaat nu zelf een bedrijfskolom maken. Kies een product uit waar je meer over wil weten.

Bekijk eerst het voorbeeld over melk.

Een boer, met veel melkvee

Collecterende handel

Vervoersbedrijf, vervoert de melk van verschillende boerderijen naar de melkfabriek Denk bijvoorbeeld aan Friesland/Campina

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Oerproducent

Producent halffabrikaten

Is er niet

Eindproducent

Fabriek waar de melk wordt verwerkt Denk bijvoorbeeld aan Mona, dat met de melk toetjes maakt

Distribuerende handel

Vervoersbedrijf, vervoert de toetjes naar de supermarkt

Detailhandel

De supermarkt

b. Zoek op internet naar meer informatie over de verschillende schakels. Beschrijf met die informatie de bedrijfskolom van jouw product. Kijk daarbij ook naar het voorbeeld.

c. Vergelijk jouw resultaat met dat van drie andere leerlingen. Wat valt je op? Schrijf dat op.

C

d. In het voorbeeld staat niets over een halffabricaat. Vind je dit terecht? Waarom wel of niet?

Opdracht 28 Plusvraag: Bedrijfspresentatie Werk samen met een medestudent. a. Zoek op internet een bedrijf dat logistieke diensten aanbiedt. Maak een presentatie over het bedrijf. Gebruik hiervoor een van de stappenplannen of kies een eigen vorm. Geef hierbij aandacht aan de grootte van het bedrijf en de dienstverlening die het aanbiedt. b. Houd jullie presentatie voor de rest van de groep. Bekijk ook de presentaties van jullie medestudenten. c. Geef elkaar opbouwende feedback.

34

Hoofdstuk 1 Inleiding in de logistiek

Opdracht 29 Plusvraag: Mindmap Je bent aan het einde van het hoofdstuk 'Inleiding in de logistiek'.

De informatie uit dit hoofdstuk kun je samenhangend weergeven in een mindmap.

e

Door een mindmap wordt informatie overzichtelijk en samenhangend. Zo kun je de stof makkelijker onthouden.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

a. Maak een mindmap van de begrippen en andere belangrijke informatie. b. Upload jullie mindmap.

Opdracht 30 Plusvraag: Expediteur Fox

Lees het artikel ‘Nieuw WMS ‘in the box’ bij expediteur Fox’ op Logistiek.nl.

Je hebt in dit hoofdstuk gelezen welke functies een logistiek bedrijf kan hebben. Expediteur Fox gaat van expediteur naar logistieke dienstverlener. a. Welke functie had Fox?

b. Welke functie wil het bedrijf gaan hebben?

C

c. Hoe gaat Fox hiervoor zorgen?

d. Welke extra activiteiten gaat Fox aanbieden?

35

1.8 Begrippen Assemblage Verschillende onderdelen samenvoegen tot één geheel.

Bedrijfskolom De opeenvolgende schakels waar een product langskomt voordat het bij de consument is. De laatste schakel is de detailhandel.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Cargadoor Persoon die onder andere zorgt voor de ligplaats in de haven, hulp bij douane, het regelen van het laden en lossen van (zee)schepen en het laten verrichten van logistieke activiteiten.

Collecterende groothandel Deze groothandel verzamelt (koopt) goederen van verschillende oerproducenten.

Differentiatie Schakels toevoegen aan een bedrijfskolom. Er komen schakels bij als goederen bijvoorbeeld langs een tussenhandelaar of exporteur en importeur gaan.

Distribuerende groothandel Deze groothandel verspreidt (verkoopt) producten van verschillende oerproducenten in kleinere hoeveelheden aan de detailhandel.

Douane-expediteur Persoon die het administratieve proces van de douaneaangifte verzorgt.

Expediteur Persoon die het verzenden en vervoeren van goederen organiseert met de daarbij horende administratieve formaliteiten.

First party logistics Ook bekend als 1PL. De logistiek dienstverlener verzorgt alleen transport- en opslagopdrachten.

C

Fourth party logistics Ook bekend als 4PL. Alle logistieke handelingen worden uit handen genomen van de leverancier.

Fysiek distributiemanagement Het management dat zich bezighoudt met de besturing en de beheersing van de goederenstroom van het gereed product.

Geldstroom Het gaan van geld van de ene naar de andere persoon of organisatie (bedrijf).

Goederenstroom De goederenstroom is de weg die de goederen door de bedrijfskolom afleggen.

Groothandel Een (commerciële) onderneming die voor eigen rekening en risico goederen verhandelt.

36

Hoofdstuk 1 Inleiding in de logistiek

Informatiestroom De informatie tussen bedrijven onderling, deze gaat heen-en-weer tussen de schakels van de bedrijfskolom.

Integratie Een bedrijfskolom die uit minder schakels bestaat. Zo kan de winkel bijvoorbeeld de groothandel overslaan en rechtstreeks inkopen bij de fabrikant.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Logistieke dienstverlener Alle activiteiten die een onderneming tegen vergoeding voor een klant uitvoert om de toeleveringsketen geheel of gedeeltelijk te verzorgen.

Material management Het plannen en ondersteunen van de goederenstroom vanaf de binnenkomst in het magazijn tot aan de aflevering van het gereed product.

Materials handling De ontvangst van het gereed product uit de fabriek tot en met de aflevering aan de markt (klant).

Oerproducent De eerste schakel van de bedrijfskolom. Meestal de producent van de grondstoffen.

Parallellisatie Een bedrijfskolom waarbij horizontale schakels worden toegevoegd doordat een winkel producten verkoopt uit een andere branche.

Productiebedrijf Een onderneming die iets maakt.

Profitorganisatie Ondernemingen die zijn gericht op het maken van winst.

C

Reverse logistics Goederen die een omgekeerde weg afleggen, van de consument naar de fabrikant (in plaats van fabrikant naar consument).

Second party logistics Ook bekend als 2PL. Samenwerking met een of meer logistieke dienstverleners die vastgelegd is in een contract.

Service merchandising Iemand in dienst/opdracht van een producent of distribuant/groothandel die, naast een groothandelstaak (het leveren van producten), ook detailhandelstaken vervult.

Specialisatie Een bedrijfskolom waar horizontaal schakels verdwijnen doordat de winkel minder verschillende producten of artikelgroepen verkoopt.

37

Stuwadoor Persoon die voor het laden en lossen van (zee)schepen zorgt en soms verantwoordelijk is voor de opslag van goederen.

Transporteur Het transportbedrijf dat de goederen vervoert van A naar B.

e

Third party logistics Ook bekend als 3PL. Logistieke dienstverleners die naast transport en opslag ook VAL- en/of VAS-diensten aanbieden.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

VAL Extra diensten die een logistiek dienstverlener kan aanbieden, zoals etiketteren.

VAS Extra service die een logistiek dienstverlener kan bieden, zoals het afhandelen van douaneformaliteiten.

Vervoerder Persoon die verantwoordelijk is voor het vervoer van de producten van de ene naar de andere locatie.

C

Warehouser Een onderneming die opslagruimte aanbiedt aan andere bedrijven.

38

e on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g HOOFDSTUK 2 HET MAGAZIJN

C

Overal in de logistieke keten kom je magazijnen en distributiecentra tegen. Van heel groot en volledig geautomatiseerd tot heel klein en alles handmatig. In al die magazijnen vind je stellingen, opslagmiddelen en intern transportmaterieel. In dit hoofdstuk leer je er meer over.

Opdracht 1 Wall of shame Hoe win je als bedrijf de prijs voor veiligste magazijn? Het distributiecentrum van Albert Heijn in Zwolle wint door virtual reality, inspectie door medewerkers, elkaar aanspreken op onveilig gedrag en … een wall of shame. Hierop hangen ingelijste foto’s van omgevallen pallets en andere incidenten. Het klinkt misschien negatief, maar het idee komt van de medewerkers zelf. Belangrijker nog: het werkt!

Werk alleen of samen met een medestudent.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Lees het artikel 'Wall of shame en virtual reality maken distributiecentrum Albert Heijn veiliger' op Logistiek.nl. a. Zoek op internet naar afbeeldingen van onveilige situaties in het magazijn.

Tip! Gebruik naast het Nederlands ook Engelse woorden, zodat je meer en betere afbeeldingen vindt. b. Selecteer acht tot tien afbeeldingen waarop je duidelijk een onveilige situatie ziet. Maak hiermee je eigen wall of shame. c. Deel je wall of shame met je klasgenoten en vertel waarom jij voor deze afbeeldingen hebt gekozen.

2.1 Soorten magazijnen

C

In de logistieke wereld kom je verschillende soorten magazijnen tegen. Deze kun je indelen op: • de plaats in de distributieketen • de manier van verwerken • de manier van werken • de mate van automatisering • de hoogte van het magazijn • de aard van de opslag.

Magazijnmedewerker.

40

Hoofdstuk 2 Het magazijn

e

De plaats in de distributieketen • Goederen die niet meteen naar hun volgende bestemming kunnen, sla je op in een doorvoerof tussenmagazijn. Bijvoorbeeld koffie waarvoor nog douaneformaliteiten moeten worden afgehandeld. Of kerstballen die klaarliggen voor het piekmoment van de verkoop in november/december.

• Een groothandel koopt spullen in grote hoeveelheden in en verkoopt die daarna in kleinere hoeveelheden aan verschillende afnemers. De goederen zijn intussen opgeslagen in een groothandelsmagazijn.

• Winkels hebben vaak een winkelmagazijn. Dit is een relatief klein magazijn waar de voorraad opgeslagen ligt die op dat moment niet in de winkel past.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

De manier van verwerken Als je magazijnen indeelt naar de manier van verwerken van de opgeslagen goederen, dan zijn er drie soorten: magazijnen voor grondstoffen, voor halffabricaten en voor eindproducten.

C

Grondstoffenmagazijn Grondstoffenmagazijnen komen voor in productiebedrijven. In een grondstoffenmagazijn bevinden zich goederen, vaak ruwe grondstoffen, die nog bewerkt moeten worden. Bijvoorbeeld rauwe melk in een zuivelfabriek of olie die nog verwerkt moet worden tot plastic bij een petrochemische fabriek. Een grondstoffenmagazijn heeft altijd een voorraad, waardoor er geen vertragingen in de productie kunnen ontstaan. Een grondstoffenmagazijn vangt het verschil op in snelheid van toelevering. Dit werkt als een ontkoppelingsvoorraad tussen levering en productie.

Grondstoffen verplaatsen met een heftruck.

Tussenmagazijn In productieondernemingen zijn er tussen de verschillende bewerkingen of productiefasen tussenmagazijnen. In deze magazijnen liggen de halffabricaten: producten die nog niet gereed zijn. Een voorbeeld van halffabricaten zijn de beeldschermen bij de productie van tablets.

Deze magazijnen voor halffabricaten vangen de verschillende snelheden van productie en afname op.

41

Eindproductenmagazijn In een eindproductenmagazijn wachten volledig afgewerkte goederen op verzending naar de klant. Het kan gaan om eindproducten van een productiebedrijf en eindproducten van een groothandel. De eindproducten van een productiebedrijf zijn artikelen in grote hoeveelheden.

Het zijn meestal niet veel verschillende artikelen. De opslag van deze eindproducten ligt in een gereed product magazijn.

e

Bij een groothandel gaat het om artikelen in grote hoeveelheden, maar deze gaan in kleine aantallen naar veel verschillende afnemers. Bij een groothandel zijn de producten bijna altijd een kant-en-klaarproduct.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Het eindproductenmagazijn vangt de verschillende snelheden van productie en afname op.

Deze producten liggen te wachten op transport naar de verschillende afnemers.

Gereedschappenmagazijn Het gereedschappenmagazijn bevat allerlei zaken die nodig zijn ter ondersteuning van het productieproces. Je kunt daarbij denken aan (onderhouds)gereedschappen, mallen en machinebenodigdheden. Een gereedschappenmagazijn zie je in productiebedrijven en grote technische en service verlenende bedrijven.

Servicemagazijn Bij technische of service verlenende bedrijven is er een apart servicemagazijn. Hierin liggen producten die niet meer worden geproduceerd, maar nog wel dienen als serviceartikel voor klanten en dealers.

De manier van werken Je kunt magazijnen ook indelen in open en gesloten magazijnen. Het gaat dan om de manier van werken in een magazijn. Bij een open magazijn mag iedere werknemer naar binnen lopen en zelf de benodigde goederen pakken.

De producten die een medewerker pakt, moet hij wel registreren. Een voorbeeld hiervan: In een autogarage lopen de monteurs zelf het magazijn in. Hier pakken ze de onderdelen die ze nodig hebben om een reparatie uit te voeren. In dit systeem geven ze aan welke onderdelen er voor een reparatie zijn gebruikt.

C

Bij een gesloten magazijn kunnen alleen de medewerkers die zelf in het magazijn werken producten pakken. Bijvoorbeeld in een garage waar de automonteurs dat wat ze nodig hebben af moeten halen bij een balie. De magazijnmedewerkers verzamelen de onderdelen in het magazijn. De monteurs halen de onderdelen op aan de balie.

De mate van automatisering Een andere indeling van het magazijn is door te kijken naar de mate van automatisering. Er zijn magazijnen die niet geautomatiseerd zijn. Hier gebeurt al het werk handmatig. Wel worden hulpmiddelen gebruikt, zoals magazijnwagens en vorkheftrucks.

42

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Hoofdstuk 2 Het magazijn

Automatiseren van een magazijn.

Er zijn ook halfgeautomatiseerde magazijnen. Hier gebeurt het werk voor een deel handmatig en voor een deel geautomatiseerd.

Tot slot zijn er volledig geautomatiseerde magazijnen. Hier voeren bijvoorbeeld automatisch gestuurde voertuigen, robots of 'unitloads' het werk uit. Handwerk komt bijna niet voor. De magazijnmedewerkers geven de automatische transportmiddelen of het systeem via een computer instructies.

De hoogte van het magazijn Je kunt magazijnen ook indelen naar hun hoogte: • Een magazijn met een dak dat lager is dan vijf meter noem je een laagbouwmagazijn.

• Een magazijn met een dak tussen vijf en elf meter heet een semi-hoogbouwmagazijn.

• Als het dak hoger is dan elf meter, dan heb je het over een hoogbouwmagazijn.

• In een hoogbouwmagazijn rijden hoogbouwtrucks en vaak ook geautomatiseerde voertuigen.

De aard van de opslag Je kunt magazijnen ook indelen naar de aard van de opslag. Het hangt af van de soorten goederen die je opslaat, hoe je het magazijn noemt.

C

• Grote hoeveelheden goederen sla je op in een bulkmagazijn; soms ook in een buitenopslag, bijvoorbeeld in silo’s bij een productiebedrijf.

• Gevaarlijke stoffen sla je op in een gevaarlijkestoffenmagazijn.

• Kleine producten sla je op in een kleinmagazijn.

• Producten die je veel en snel verkoopt, sla je op in een fastmovermagazijn.

• Producten die je minder vaak verkoopt, sla je op in een slowmovermagazijn.

Gevaarlijkestoffenmagazijn.

• Goederen waar je voor een bepaalde tijd niet aan mag komen, sla je op in een quarantainemagazijn. Bijvoorbeeld goederen uit het buitenland die nader onderzocht moeten worden op mogelijke bacteriën die ziektes kunnen veroorzaken.

43

Opdracht 2 Magazijnen Goederen die niet direct door kunnen naar de volgende bestemming, sla je op in een: tussenmagazijn servicemagazijn grondstoffenmagazijn

Opdracht 3 Grondstoffenmagazijn

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Geef een voorbeeld van een grondstoffenmagazijn.

Opdracht 4 Plaats in distributieketen

Welke magazijnen zijn ingedeeld op hun plaats in de distributieketen? Meerdere antwoorden zijn juist. grondstoffenmagazijn servicemagazijn winkelmagazijn tussenmagazijn open magazijn groothandelsmagazijn

Opdracht 5 Manier van verwerking

Welke magazijnen zijn er als je kijkt naar de manier van verwerking?

C

Opdracht 6 Verschillende magazijnen

Vul aan.

• Als iedereen alleen met toestemming in een magazijn spullen mag pakken, spreek je van een

.

• Het magazijn waar machinebenodigdheden voor de productielijnen liggen, heet het .

• De opslag van de eindproducten ligt in een

.

• Goederen waar je voor een bepaalde tijd niet aan mag komen, sla je op in een .

44

Hoofdstuk 2 Het magazijn

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Opdracht 7 Werkzaamheden magazijn

Bron: Mecalux.

Bekijk de afbeelding. Je ziet een deel van een volledig geautomatiseerd magazijn. Welke werkzaamheden denk jij dat logistiek medewerkers hier nog verrichten?

Opdracht 8 Product en magazijn

Je kunt magazijnen indelen naar de aard van het product. Schrijf drie soorten magazijnen op waarvoor speciale opslagregels gelden. Geef ook voorbeelden van producten die je in deze magazijnen opslaat.

C

Opdracht 9 Magazijn en hoogte Vul de volgende tabel in.

Magazijn

Hoogte magazijn in meters

Laagbouwmagazijn Van 5 tot 11 meter Hoogbouwmagazijn

45

2.2 Hulpmiddelen in het magazijn Om producten in magazijnen op te slaan en te verzamelen heb je interne transport- en opslagmiddelen nodig. Die zijn er in veel uitvoeringen.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Intern transportmaterieel Om goederen in het magazijn te transporteren heb je verschillende soorten transportmaterieel.

Deze kun je verdelen in: • rijdend transportmaterieel, alleen horizontaal Dit zijn transportmiddelen die niet de hoogte in kunnen, maar alleen rijdend over de vloer producten kunnen verplaatsen. Je noemt dit ook mobiel transportmaterieel: je kunt het verplaatsen.

• rijdend transportmaterieel, horizontaal en verticaal Dit zijn transportmiddelen die zowel op de vloer kunnen rijden als met de lading de hoogte in kunnen.

• stationair transportmaterieel Stationaire transportmiddelen zijn systemen die goederen transporteren zonder zelf van hun plaats te komen.

Rijdend intern Beschrijving transportmaterieel: horizontaal gebruik

Voordelen

Nadelen

Een steekwagen gebruik je • klein en voor het verplaatsen van handzaam enkele dozen over een • lage kleine afstand. Voor het aanschafprijs verplaatsen van een • weinig steekwagen is spierkracht onderhoud. nodig. De steekwagen wordt veel gebruikt bij bezorgdiensten.

• langzaam • alleen geschikt voor kleine afstanden • beperkte mogelijkheden.

Een magazijnwagen heeft • lage twee vaste wielen en twee aanschafkosten zwenkwielen. Voor het • onderhoudsvrij. verplaatsen van een magazijnwagen is spierkracht nodig.

Magazijnwagens zie je vaak in afhaalgroothandels.

• handmatig op- en afpakken • langzaam.

C

Steekwagen.

Magazijnwagen.

46

Hoofdstuk 2 Het magazijn

Rijdend intern Beschrijving transportmaterieel: horizontaal gebruik

Nadelen

e

Een handpallettruck of • overal te • alleen geschikt palletwagen is een truck gebruiken, ook voor kleine met twee vorken die je in op gladde vloeren afstanden een pallet kunt rijden. Door • geschikt voor • beschadigt de met de trekstang of zwaardere lasten. vloer. disselboom te pompen, hef je de pallet van de vloer.

Voor het verplaatsen van een handpallettruck is spierkracht nodig.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Handpallettruck.

Voordelen

Platformtruck elektrisch.

C

Rolcontainer.

Elektrische pallettruck.

Een platformtruck lijkt op • wendbaar een magazijnwagen, alleen • geschikt voor is deze gemotoriseerd. De langere truck is heel wendbaar. Je afstanden. kunt er goederen over een langere afstand mee transporteren.

• handmatig op- en afpakken

Een rolcontainer is een • je kunt er verrijdbare kooi. De makkelijk veel zijpanelen kun je meestal kleinere eenvoudig openklappen of goederen in verwijderen, zodat je plaatsen goederen er gemakkelijk in • wendbaar of uit kunt halen.

• lage Rolcontainers worden veel aanschafprijs. gebruikt voor bevoorrading en opslag in de detailhandel. Je komt ze veel tegen in distributiecentra van supermarkten.

• niet geschikt voor grote, zware goederen • alleen geschikt voor beperkte afstanden.

Een elektrische pallettruck • overal te • meelopend: is een pallettruck met gebruiken, ook alleen geschikt motoraandrijving. Er zijn op gladde vloeren voor kleinere diverse uitvoeringen.

• geschikt voor afstanden Bijvoorbeeld meelopend, zwaardere lasten meerijdend en staand • relatief meerijdend. De krachtbron goedkoop. van de elektropallettruck is de elektromotor.

47

Rijdend intern Beschrijving transportmaterieel: horizontaal gebruik

Nadelen

e

Een trekker is een kleine • wendbaar • grote draaicirkel tractor met kleine wielen, • geschikt voor als er een trekker die een of meer aanhangers grote afstanden achter hangt kan verplaatsen. De • zwaardere krachtbron van de trekker uitvoeringen zijn is de elektromotor. De geschikt voor trekker zie je op Schiphol, zwaardere lasten. maar wordt ook gebruikt op veilingen.

Bijvoorbeeld een bloemenveiling of groenteen fruitveiling.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Trekker.

Voordelen

Rijdend intern Beschrijving transportmaterieel: horizontaal én verticaal gebruik

C

AGV (automatisch gestuurd voertuig).

48

Een AGV is een computergestuurd voertuig dat goederen vervoert in het magazijn. Er wordt gebruikgemaakt van inductielijnen in de magazijnvloer of laser. De krachtbron is de elektromotor, deze werkt in combinatie met de computer.

Voordelen

Nadelen

• snel • hoge kosten • geluidloos • geen bemanning nodig • geschikt bij smalle gangpaden.

Hoofdstuk 2 Het magazijn

Rijdend intern Beschrijving transportmaterieel: horizontaal én verticaal gebruik

Voordelen

Nadelen

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

De stapelaar heeft een • lage • kleine wielen uitschuifbare mast en twee aanschafkosten • alleen geschikt vorken die je onder de last meelopende voor gladde kunt schuiven. Er zijn stapelaar vloeren. meelopende en • elektronische meerijdende uitvoeringen. stapelaar is Breedspoorstapelaar.

Beide worden elektrisch geschikt voor aangedreven. zwaardere lasten.

De stapelaar is er in twee uitvoeringen: de breedspoorstapelaar en de smalspoorstapelaar.

Meelopende smalspoorstapelaar

C

Meerijdende smalspoorstapelaar.

Meelopende breedspoorstapelaar.

Reachtruck.

De reachtruck lijkt op een • kan tot grote • alleen geschikt stapelaar, maar is stabieler hoogte stapelen voor gladde door de zwaardere • geschikt voor vloeren uitvoering. smalle gangen.

De reachtruckchauffeur zit dwars op het voertuig. De reachtruck wordt aangedreven door een elektromotor.

49

Rijdend intern Beschrijving transportmaterieel: horizontaal én verticaal gebruik

Nadelen

e

De vierwegtruck is een • kan dwars door • duur in aanschaf speciale versie van de de gangen rijden reachtruck. Bijzondere • geschikt voor eigenschap is dat alle lange lasten wielen van de vierwegtruck • geschikt voor kunnen draaien. Hierdoor smalle gangen. kan deze truck ook zijwaarts rijden en goed in standaard magazijnopstellingen manoeuvreren.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Vierwegtruck.

Voordelen

C

Vorkheftruck.

50

De vorkheftruck heeft een hefhoogte van 5 tot 6 meter.

De vorkheftruckchauffeur zit recht achter de mast. De last bevindt zich voor de voorwielen waardoor een contragewicht nodig is om de vorkheftruck in balans te houden. De vorkheftruck wordt aangedreven door een elektromotor of brandstofmotor (diesel of gas (lpg)) en is er in verschillende uitvoeringen: met drie of vier wielen, met of zonder voorzetstukken.

Ze zijn er in binnen- en buitenuitvoering, ook voor zeer zware lasten.

Diesel- en lpg-trucks worden in de openlucht gebruikt. Er zijn speciale hoogbouwtrucks voor magazijnen waar je op grote hoogte goederen moet wegzetten.

• kan zware lasten • grotere dragen draaicirkel dan de • geschikt voor reachtruck grote afstanden • driewielvorkhef• geschikt voor truck is minder oneffen vloeren stabiel. (afhankelijk van de banden) • mogelijkheid voor voorzetapparatuur (balen, vaten enzovoort) • grote wendbaarheid en snelheid.

Hoofdstuk 2 Het magazijn

Rijdend intern Beschrijving transportmaterieel: horizontaal én verticaal gebruik

Voordelen

Nadelen

• niet geschikt voor het meenemen van grote hoeveelheden goederen

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

De orderverzameltruck is • geschikt voor een truck om orders te smalle gangen verzamelen. De orderverzamelaar blijft op of in het voertuig/cabine.

Orderverzameltruck. De orderverzameltruck wordt aangedreven door een elektromotor. Er zijn speciale hoogbouw orderverzamel -trucks.

Dit is een orderverzameltruck waarmee je op grote hoogte kunt werken.

C

SBA.

Takel.

De SBA (stellingbedienings- • grote apparaat) is een afhandelingsorderverzamelaar die tot snelheid 40 meter hoogte kan • geringe werken. gangbreedte Een SBA is railgebonden en nodig. wordt gebruikt voor een gangpadbreedte van minder dan 1,5 meter. De SBA wordt aangedreven door een elektromotor. Er zijn twee uitvoeringen: met bestuurder en volautomatisch.

• duur in aanschaf

De takel in combinatie met • kan grote lasten • de bovenste last een rail is een horizontaal heffen wordt transportmiddel. De opgenomen, aandrijving kan op daarom is de verschillende manieren: takel niet handbediend, luchttakel en geschikt voor alle elektrotakel. Je komt dit goederen type transportmiddel tegen bij bedrijven die machines produceren.

51

Rijdend intern Beschrijving transportmaterieel: horizontaal én verticaal gebruik

Voordelen

Nadelen

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Deze kraan op een • geschikt voor het vrachtwagen zit op een verplaatsen van vaste plek achter de cabine zeer zware en en wordt met grote producten afstandsbediening Autolaadkraan (vast). bestuurd.

De kraan kan ook bediend worden door de chauffeur die dan op een klein stoeltje zit op de laadbak van de vrachtwagen.

Stationair intern transportmaterieel

C

Rollenbaan.

Bandtransporteur.

52

Beschrijving

Voordelen

Een rollenbaan bestaat uit • goedkoop verschillende achter elkaar liggende, draaiende rollen. De goederen moeten op minimaal drie rollen rusten. Kleine goederen moeten in een transportbak op de rollenbaan. Bij een rollenbaan kan een glijgoot worden gebruikt, waarmee de goederen van de baan rollen. Dit komt bijvoorbeeld voor in postsorteercentra en op luchthavens.

Nadelen

• niet voor alle goederen geschikt

Een bandtransporteur • grote afstanden • niet voor alle bestaat uit een kunststofmogelijk goederen of rubberband die aan • er kan ook geschikt beide uiteinden over omhoog • staat altijd op een rollen loopt. Deze rollen getransporteerd vaste plaats. worden aangedreven door worden. een motor. Er zijn drie soorten bandtransporteurs: vlakkebandtransporteurs, trogbandtransporteurs en opvoertransport- banden.

Hoofdstuk 2 Het magazijn

Elevator.

Beschrijving

Voordelen

Nadelen

Een elevator is een transporteur die goederen horizontaal en verticaal kan transporteren met behulp van bakken voor stortgoederen of plateaus voor stukgoederen.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Een kettingtransporteur bestaat uit kettingen die om kettingwielen aan het uiteinde van de transporteur lopen.

e

Stationair intern transportmaterieel

Kettingtransporteur.

Hangbaan.

De goederen worden door de draaiende ketting voortbewogen.

Een hangbaan is een transporteur waarover trolleys lopen over een profiel. De trolleys worden door middel van een ketting voortbewogen.

Dit systeem is ook mogelijk als Power&Free, dus met wissels.

Een trogtransporteur wordt gebruikt voor het verplaatsen van korrels en poeders.

C

Trogtransporteur/ schroeftransporteur.

53

Bij intern transportmaterieel kom je ook de indeling in heffend en niet-heffend tegen. Intern transportmaterieel waarmee je goederen ook de hoogte in kunt transporteren, heet heffend materieel. Intern transportmaterieel waarmee je goederen alleen over een bepaalde horizontale afstand kunt transporteren, noem je niet-heffend.

Opdracht 10 Intern transportmaterieel: horizontaal

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Maak een overzicht van interne transportmiddelen die alleen horizontaal bewegen.

Opdracht 11 Trekker

Waarvoor wordt in magazijnen een trekker gebruikt? Geef een voorbeeld.

Opdracht 12 Automatisch rijdend intern transportmaterieel Geef twee voorbeelden van automatisch rijdend intern transportmaterieel.

Opdracht 13 Vierwegtruck

C

Welke eigenschap van een vierwegtruck maakt dat deze geschikt is voor smalle gangen en transport van lange materialen?

54

Hoofdstuk 2 Het magazijn

Opdracht 14 Meeneemstapelaar Welk grote voordeel heeft het gebruik van een meeneemstapelaar?

e

Opdracht 15 Transportmaterieel

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Wat is het verschil tussen horizontaal en verticaal bewegend transportmaterieel?

Opdracht 16 Transportmaterieel en transportmateriaal

Wat is het verschil tussen transportmaterieel en transportmateriaal? Kies het juiste antwoord.

Transportmaterieel wordt door de leverancier meegeleverd, transportmateriaal is in het magazijn aanwezig.

Er is geen verschil, transportmaterieel en tranportmateriaal is hetzelfde.

Transportmaterieel gebruik je buiten en transportmateriaal gebruik je binnen.

Transportmaterieel zijn voertuigen die kunnen rijden en/of bewegen, transportmateriaal kan niet rijden en/of bewegen.

Opdracht 17 Intern transportmiddel en goederen

Koppel het interne transportmiddel aan de goederen die je ermee verplaatst.

Goederen

Elektrische pallettruck

Kratten, dozen of losse goederen

Handpallettruck

Kleine hoeveelheden goederen op pallets

C

Intern transportmiddel

Steekwagen

Pallets die je hoger moet plaatsen

Vorkheftruck

Grote hoeveelheden goederen op pallets

55

Opdracht 18 Gebruik intern transportmaterieel Iedereen die in het magazijn werkt mag het intern transportmaterieel gebruiken. Is dit waar of niet waar? Leg je antwoord uit.

e

Opdracht 19 Opslag producten

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

In welke ruimte moet je de producten opslaan? Koppel de producten aan de juiste opslag.

Producten

Opslag

IJs

Een gekoelde ruimte

Bananen

Een extra beveiligde opslagruimte

Aanstekers

Opslagruimte voor gevaarlijke stoffen

Gouden horloges

Diepvries

Opdracht 20 Geconditioneerde opslag

Wat is een geconditioneerde ruimte? Kies het juiste antwoord. een multifunctionele ruimte om producten op te slaan een ruimte die na inspectie is goedgekeurd een ruimte met speciale kenmerken om producten op te slaan een tijdelijke ruimte om producten op te slaan

Opdracht 21 Intern transportmaterieel verticaal gebruik

C

Welk intern transportmaterieel is voor verticaal gebruik? Meerdere antwoorden zijn goed. reachtruck rolcontainer trogtransporteur/schroeftransporteur steekwagen trekker

56

Hoofdstuk 2 Het magazijn

Opdracht 22 Herkennen intern transportmaterieel

C

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Vul naast elke foto de juiste naam van het interne transportmateriaal in.

57

Opdracht 23 Stationaire transportmiddelen Wat zijn stationaire transportmiddelen en wanneer gebruik je deze?

2.3 Stellingen

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

In magazijnen wordt gebruikgemaakt van allerlei soorten opslagmiddelen. De keuze voor het juiste opslagmiddel is vaak afhankelijk van hoe je de producten wilt of zelfs moet opslaan.

Je kunt stellingen verdelen in twee soorten: • Stellingen die geschikt zijn bij het gebruik van statische opslagmiddelen en statische orderverzamelsystemen. Bij deze systemen gaat een logistiek medewerker naar de opslaglocatie of naar de orderpicklocatie. Dit systeem heet een man-naar-goederensysteem (man-to-good) of een statisch systeem.

• Stellingen die geschikt zijn bij het gebruik van dynamische opslagmiddelen en dynamische orderverzamelsystemen. Bij deze systemen worden de goederen door het systeem vervoerd.

Bij het opslaan zet het systeem de goederen op de juiste locatie. Bij het orderverzamelen brengt het systeem de te verzamelen goederen naar de juiste plek. Daar staat de logistiek medewerker klaar om de goederen verder te verwerken. Dit systeem heet dan ook goederen-naar-mansysteem (good-to-man) of een dynamisch systeem.

C

Statische opslagsystemen Stellingen die geschikt zijn bij een statisch opslagsysteem zijn: • legbordstelling • palletstelling • inrijstelling • doorrijstelling • doorglijstelling • doorrolstelling • draagarmstelling • verrijdbare stelling • verticale stelling • bandenstelling • entresol of tussenvloer.

Legbordstelling Een legbordstelling kun je vergelijken met een grote boekenkast die aan twee kanten open is. Deze stelling kun je gebruiken in combinatie met magazijnbakken. Door het gebruik van deze bakken blijven de producten beter op hun plaats liggen en je kunt er makkelijk producten uitpakken. Dit zorgt voor overzicht.

Legbordstelling.

58

Hoofdstuk 2 Het magazijn

Palletstelling Palletstellingen zijn staanders met liggers ertussen. Ze zijn vaak vastgemaakt aan de vloer.

Op die liggers plaats je de pallets met goederen. Palletstellingen zijn gemaakt van staal en kunnen tot wel 25 meter hoog zijn. Palletstellingen zijn geschikt voor de opslag van pallets, zoals de naam al zegt. Je kunt ze gebruiken in combinatie met bijna al het intern transportmateriaal. Er is geen hoge investering nodig.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Een nadeel van palletstellingen is dat je er veel ruimte voor nodig hebt. Tussen de stellingen heb je brede gangpaden nodig, zodat je de pallets in de stellingen kunt plaatsen met intern transportmaterieel.

Palletstelling.

Inrijstelling Een inrijstelling is een stelling die dwars op de muur staat. Aan de staanders van de stelling zijn U-profielen bevestigd waarop de pallets staan. Je rijdt met een heftruck als het ware de stelling in en plaatst de goederen boven elkaar en strak tegen elkaar. Zo ontstaan er meerdere rijen goederen vanaf het gangpad naar de muur.

C

Inrijstellingen gebruik je als het niet belangrijk is in welke volgorde de pallets het magazijn uitgaan en de pallets niet apart bereikbaar hoeven te zijn. Je gebruikt ze bij de opslag van grote partijen goederen en goederen met een beperkte omslagfrequentie.

De stellingen staan met de achterzijde tegen een wand. Het voordeel van een inrijstelling is dat je minder gangen nodig hebt. Daardoor kun je veel van hetzelfde soort artikelen op pallets opslaan in het magazijn. Het komt wel voor dat er zo acht tot tien pallets achter elkaar worden weggezet. Soms wordt er gebruikgemaakt van een geautomatiseerd systeem om de pallets naar voren te rijden, zodat de heftruck niet in de stelling hoeft te rijden. Dat werkt sneller en kan schade aan de stelling voorkomen. Je ziet dit wel terug in koelhuizen voor bijvoorbeeld bananen.

Inrijstelling.

Doorrijstelling Een doorrijstelling lijkt veel op een inrijstelling, alleen staat een doorrijstelling niet tegen de muur. Je kunt een doorrijstelling aan de ene kant inrijden en aan de andere kant weer uitrijden.

Ook een doorrijstelling gebruik je als je grote partijen goederen wil opslaan en het niet nodig is iedere pallet apart te kunnen behandelen. Bij deze stelling kun je er wel voor zorgen dat pallets die het eerst binnen zijn gekomen ook weer als eerste het magazijn verlaten. Dit is het fifo-principe: first in first out.

59

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Doorglijstelling Een doorglijstelling is een stelling met licht aflopende laadborden. Hierdoor glijden de goederen naar het laagste punt aan de andere kant van de stelling. Op dit laagste punt kunnen de orders dan verzameld worden. Doorglijstellingen zijn relatief duur in aanschaf. Ook bij doorglijstellingen kun je fifo toepassen. Je kunt veel pallets op een klein oppervlak plaatsen.

Doorrijstelling.

Doorglijstelling.

Doorrolstelling Bij een doorrolstelling zijn de U-profielen vervangen door rolletjes, waardoor de pallets makkelijk naar de achterkant rollen. Dit kan door het doorduwen van de lading of met geautomatiseerde rollen.

Doorrolstelling.

C

Draagarmstelling Een draagarmstelling is bedoeld voor extra lange goederen. Een draagarmstelling heeft twee of meer staanders waar draagarmen aanzitten. Deze draagarmen zijn over de hele breedte van de stelling gemonteerd en in hoogte verstelbaar. Lange goederen plaats je dwars op deze draagarmen.

Draagarmstellingen zijn geschikt voor lange en zware goederen, zoals houten balken en metalen buizen. Soms worden de armen in een schuine hoek geplaatst, zodat ronde goederen zoals buizen er niet uit kunnen rollen.

60

Draagarmstelling.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Verrijdbare stelling Om ruimte te besparen, gebruiken magazijnen verrijdbare stellingen. Je kunt verrijdbare stellingen opschuiven, zodat ze tegen elkaar aan komen te staan. Omdat je deze stellingen kunt verplaatsen, heb je maar één gangpad nodig. Je verliest daardoor zo min mogelijk ruimte en kunt wel 50% tot 100% meer pallets opslaan. In gebieden met een erg hoge grondprijs kunnen verrijdbare stellingen helpen om de kosten van een magazijn te drukken. Verrijdbare stellingen zijn wel duur.

Je moet deze stellingen niet gebruiken als er veel bewegingen in het magazijn nodig zijn.

e

Hoofdstuk 2 Het magazijn

Verrijdbare stelling.

Verticale stelling Om lange producten, zoals glasplaten, rollen, buizen of kastplanken, op te slaan gebruik je verticale stellingen. De goederen worden hier op hun kant in gezet. Dit bespaart veel ruimte en geeft direct een overzichtelijk beeld van de lengtes van de opgeslagen goederen.

Verticale stelling.

C

Bandenstelling Bandenstellingen zijn onmisbaar voor ieder bedrijf dat met banden werkt. Je kunt hiermee eenvoudig banden opslaan en in de hoogte werken. Je bespaart daarmee ruimte. Je ziet ze veel bij autobedrijven of gespecialiseerde bedrijven, zoals Kwikfit, Profile en Euromaster.

Bandenstelling.

61

e

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Entresol Je kunt ruimte besparen door boven de stellingen een extra vloer aan te brengen. Zo’n extra vloer heet een entresol, tussenvloer, bordes, mezzanine of etagevloer. Entresols hebben een beperkte draagkracht en worden vooral gebruikt voor legbordstellingen. Je moet altijd wel een systeem hebben om de goederen met een lift of vorkheftruck naar de etage te brengen. Het toepassen van zo’n extra verdieping moet wel mogelijk zijn qua ruimte en vloerbelasting.

Entresol of tussenvloer.

Dynamische opslagsystemen Stellingen die geschikt zijn voor dynamische opslag- en orderverzamelsystemen zijn: • paternoster • carrousel • retrieversysteem (unit- of miniloads).

Paternoster Een paternoster is een verticaal systeem. Het zijn opslagplateaus die van boven naar beneden ronddraaien. De orderverzamelaar toetst het artikelnummer in of scant dit.

Hierdoor verschijnt de juiste bak op het juiste plateau, waarna hij de artikelen kan verzamelen. Dit systeem is vooral geschikt voor kleine artikelen.

Paternoster.

C

Carrousel Een carrousel is een horizontaal systeem. Het zijn opslagplateaus of bakken die in een afgesloten ruimte horizontaal ronddraaien.

Ook hier toetst de orderverzamelaar het artikelnummer in of scant dit. Het juiste artikel verschijnt dan bij de orderverzamelaar. Dit systeem is geschikt voor zowel kleine als grotere producten.

Carrousel.

62

Hoofdstuk 2 Het magazijn

Retrieversysteem Bij een retrieversysteem worden goederen computergestuurd uit het opslagmagazijn gehaald en getransporteerd naar een plek waar de orderverzamelaar het benodigde aantal goederen kan pakken. Daarna worden de resterende goederen weer teruggeplaatst in het opslagmagazijn.

Dit kunnen bakken zijn met kleine artikelen (miniload) waaruit de orderverzamelaar het aantal gevraagde artikelen pakt. Het kunnen ook complete pallets (unitload) zijn. Hiervan pakt de orderverzamelaar dan het bestelde aantal dozen af.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Door de toename van webshops komen er steeds meer magazijnen die gespecialiseerd zijn in het afleveren van een of meer artikelen. Dit zie je dan ook terug in de toename van deze systemen.

Miniload.

Unitload.

Opdracht 24 Statische opslagsystemen

C

Wat zijn voorbeelden van statische opslagsystemen? Kies de juiste antwoorden. carrousel paternoster draagarmstelling bandenstelling legbordstelling verrijdbare stelling palletstelling

Opdracht 25 Statische en dynamische opslagsystemen Wat is het belangrijkste verschil tussen statische opslagsystemen en dynamische opslagsystemen?

63

Opdracht 26 Verticale dynamische opslagsystemen Lees het artikel 'Opslagsystemen: bespaar tot 90 procent plaats in uw magazijn' op Logistiek.nl.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Beschrijf welke voordelen deze systemen hebben.

Opdracht 27 Magazijnbakken

Je moet goederen opslaan in magazijnbakken. In wat voor soort stelling plaats je deze magazijnbakken? Geef hiervoor een reden.

Opdracht 28 Inrijstelling en doorrijstelling

Wat is een verschil tussen een inrijstelling en een doorrijstelling?

C

Opdracht 29 Stelling

Welke stelling zie je?

Welke stelling zie je op de afbeelding? carrousel doorglijstelling doorrijstelling paternoster 64

Hoofdstuk 2 Het magazijn

Opdracht 30 Entresol Worden op een entresol meestal lichte of zware goederen opgeslagen? Leg je antwoord uit.

Opdracht 31 Retrieversysteem

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Wat is een retrieversysteem?

Opdracht 32 Carrousel

Leg uit hoe een carrouselsysteem werkt.

2.4 Samenvatting

Er zijn verschillende soorten magazijnen. Je kunt deze indelen naar plaats in de distributieketen, manier van verwerken, manier van werken, mate van automatisering, hoogte van het magazijn en de aard van de opslag.

C

In de magazijnen wordt gebruikgemaakt van interne transportmiddelen om goederen te transporteren. Deze interne transportmiddelen worden ingedeeld in horizontaal en/of verticaal rijdend transportmaterieel en stationair transportmaterieel. Om zo veel mogelijk producten in het magazijn op te kunnen slaan, wordt gebruikgemaakt van stellingen. Stellingen worden onderverdeeld in stellingen die geschikt zijn bij het gebruik van statische opslagmiddelen en statische orderverzamelsystemen en stellingen die geschikt zijn bij het gebruik van dynamische opslagmiddelen en dynamische orderverzamelsystemen.

Bij de keuze voor een bepaald soort stellingen in het magazijn houd je rekening met de manier waarop je de goederen opslaat.

Opdracht 33 Plusvraag: stationaire transportmiddelen De meest voorkomende transporteurs of stationaire transportmiddelen zijn: • glijgoten • rollenbanen • schijfjesbanen • bandtransporteurs • accumulerende transporteurs • lattentransporteurs • schommeltransporteurs • vloerbanen • pneumatische transporteurs.

65

Maak een PowerPoint/vlog waarbij je van al deze transportmiddelen een afbeelding zoekt.

Zoek daarbij minimaal één voorbeeld op van producten die hiermee verplaatst worden.

Upload je werk.

Opdracht 34 Plusvraag: stationaire transportsystemen

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Stationaire transportsystemen, die niet bij elk bedrijf voorkomen, zijn: • buizenpost • goederenliften • kettingtransporteurs • flessentransporteurs • glijgoten • hangbanen • schroeftransporteurs.

Zoek op internet van elk genoemd transportsysteem een aantal afbeeldingen. Plaats deze afbeeldingen in een bestand. Zet bij elk systeem welke goederen getransporteerd kunnen worden.

Upload je bestand.

Opdracht 35 Plusvraag: verrijdbare stellingen Bekijk het filmpje.

Vertel in eigen woorden hoe je kunt werken met verrijdbare stellingen.

Welk voordeel heeft dit systeem?

Opdracht 36 Plusvraag: combitruck de hoogte in

C

Bekijk het filmpje.

Beantwoord de vragen.

• Wat levert dit systeem op?

• Welk nadeel heeft dit systeem?

• Welk voordeel levert het gebruik van combitrucks op?

• Zoek uit welk systeem ook op deze hoogte pallets kan wegzetten en verzamelen.

66

Hoofdstuk 2 Het magazijn

2.5 Begrippen Bandenstelling Stelling alleen geschikt voor het opslaan van banden.

Carrousel Horizontaal opslagsysteem, waarbij plateaus of bakken in een afgesloten ruimte horizontaal ronddraaien.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Doorglijstelling Stelling waar je aan de ene kant inrijdt en aan de andere kant weer uit kunt rijden.

Doorrijstelling Stelling waar je aan de ene kant inrijdt en aan de andere kant weer uit kunt rijden.

Draagarmstelling Stelling voor extra lange goederen, die op draagarmen liggen.

Dynamisch opslagmiddel Stellingen, geschikt bij dynamische systemen: bij deze systemen worden de goederen door het systeem vervoerd.

Eindproductenmagazijn Speciale ruimte waar de volledig afgewerkte goederen wachten op verzending naar de klant.

Entresol Tussenvloer/mezzanine als extra vloer in een magazijnruimte.

Gesloten magazijn Magazijn waar alleen de medewerkers die zelf in het magazijn werken producten kunnen pakken.

Grondstoffenmagazijn Magazijn waar goederen liggen, zoals grondstoffen, die nog verder bewerkt moeten worden.

C

Halfgeautomatiseerd magazijn Magazijn waar het werk voor een deel handmatig en voor een deel geautomatiseerd gebeurt.

Handpallettruck Intern transportmiddel geschikt om pallets met lichte goederen over korte afstanden te vervoeren.

Hoogbouwmagazijn Een magazijn met een dak hoger dan elf meter.

Intern transportmaterieel Stellingen en kasten waar producten in opgeslagen staan.

Laagbouwmagazijn Magazijn met een dak dat lager is dan vijf meter.

67

Legbordstelling Stelling voor klein materieel, vaak gebruikt in combinatie met magazijnbakken.

Magazijn Ruimte bij bedrijven waar goederen opgeslagen worden.

e

Open magazijn Magazijn waar iedere werknemer naar binnen kan lopen om zelf de benodigde goederen pakken.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Palletstelling Stelling geschikt voor pallets, bestaand uit staanders en liggers. En op de ligger plaats je de pallets.

Paternoster Verticaal opslagsysteem, waarbij plateaus van boven naar beneden ronddraaien.

Reachtruck Intern transportmaterieel waarmee je pallets in hoge stellingen kunt plaatsen.

Retrieversysteem Computergestuurd opslagsysteem, waarbij goederen automatisch in opslag worden gezet en automatisch uit het opslagmagazijn gehaald worden en getransporteerd worden naar de orderverzamelaar.

Rijdend transportmaterieel, horizontaal en verticaal Transportmiddelen die zowel op de vloer kunnen rijden als met de lading de hoogte in kunnen.

Stationair transportmaterieel Stationaire transportmiddelen zijn systemen die goederen transporteren zonder zelf van hun plaats te komen.

C

Statisch opslagmiddel Stelling waar de logistiek medewerker zelf naartoe gaat om de goederen op te slaan of te verzamelen.

Steekwagen Intern transportmiddel geschikt voor enkele kratten, dozen of losse goederen.

Tussenmagazijn Magazijn, vaak bij productiebedrijven, tussen de verschillende bewerkingen of productiefasen.

Verrijdbare stelling Deze stellingen hebben één gangpad en alle stellingrijen kunnen opschuiven, zodat ze tegen elkaar aan komen te staan.

Verticale stelling Stelling waar goederen, zoals deuren en platen, rechtop (op hun kant) in gezet worden.

68

Hoofdstuk 2 Het magazijn

C

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Volledig geautomatiseerd magazijn Magazijn waar al het werk door automatisch gestuurde voertuigen, robots of 'unitloads' gedaan wordt.

69

70

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

C

e

e on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g HOOFDSTUK 3 VEILIG WERKEN IN HET MAGAZIJN

C

Een ongeluk zit in een klein hoekje. Het is daarom heel belangrijk dat je weet hoe je veilig werkt in het magazijn. Wat mag je wel doen tijdens het werken en wat vooral niet? Welke taken heb jij als medewerker en wat mag je van je leidinggevende verwachten? In dit hoofdstuk leer je daar meer over.

Opdracht 1 Onveilige situatie Bekijk het filmpje.

Beantwoord de volgende vragen: • Wat gaat er mis? Wat wil jij leren om dit te voorkomen?

• Wie is de schuldige bij dit ongeluk en waarom?

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

3.1 Arbeidsomstandighedenwet

e

Bespreek de antwoorden op de vragen in een groep of de klas.

Alle medewerkers hebben recht op een veilige en gezonde werkomgeving. Ook medewerkers in de logistiek moeten onder goede arbeidsomstandigheden kunnen werken. Dit wordt arbozorg genoemd. De aanpak van de arbozorg is gebaseerd op maatregelen en voorschriften uit de Arbowet. Deze arbeidsomstandighedenwet geldt voor iedereen. Werkgevers én werknemers moeten zich allebei aan de voorschriften en regels houden.

Iedereen die werkt in een bedrijf moet weten wat hij wel en juist niet mag doen.

Je moet dus op de hoogte zijn van de arboregels. En nog belangrijker: je moet je hieraan houden.

Belangrijke regels voor werknemers • Werk mee aan de georganiseerde instructies.

• Verander aangebrachte beveiligingen op arbeidsmiddelen niet.

• Gebruik de voorgeschreven persoonlijke beschermingsmiddelen op de juiste manier.

• Gebruik arbeidsmiddelen (intern transportmateriaal en -materieel) op de juiste manier.

• Ga voorzichtig en op de juiste manier om met gevaarlijke stoffen.

• Zijn er gevaarlijke situaties of gezondheidsrisico’s, meld deze dan.

C

Belangrijke regels voor werkgevers • het zorgen voor veilige en gezonde werkomstandigheden • zo veel mogelijk voorkomen en beperken van monotone en tempo-gebonden arbeid • het geven van voorlichting en onderricht aan de werknemers • maatregelen nemen om gevaarlijke situaties minder gevaarlijk te maken • zorgen dat ongevallen worden voorkomen • bescherming van werknemers tegen seksuele intimidatie en tegen agressie en geweld • zorgen dat werknemers de beschikking hebben over persoonlijke beschermingsmiddelen.

Samenwerking tussen werkgever en werknemer De Arbowet moet ervoor zorgen dat er minder bedrijfsongevallen gebeuren. De verplichte samenwerking tussen werkgevers en werknemers levert een gezondere, veiligere en fijnere werkomgeving op. Dit alles heeft te maken met de drie hoofdonderwerpen in de Arbowet: • gezondheid • veiligheid • welzijn.

72

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Hoofdstuk 3 Veilig werken in het magazijn

De Arbowet is een kaderwet. Dit betekent dat werkgevers en werknemers veel ruimte hebben om zelf in te vullen wat gezond en veilig werken precies inhoudt en welke maatregelen hiervoor nodig zijn. Deze maatregelen kunnen vastgelegd zijn in een arbocatalogus. Een arbocatalogus kan op branche- of bedrijfsniveau gemaakt worden.

Voor magazijnen is er ook de Code Gezond en Veilig Magazijn (CGVM). Hierin staan praktische tips en handvatten om van het magazijn een gezonde en veilige werkplek te maken. De code helpt werkgevers om de Arbowet uit te voeren.

Meer weten? Bekijk dan het filmpje over de CGVM.

Gezondheid Een wet maken is niet genoeg. Medewerkers moeten de wet ook uitvoeren. Je bent zelf ook verantwoordelijk en moet dus opletten en voorkomen dat je gezondheidsklachten krijgt of overbrengt. Denk maar aan de regels bij de corona-pandemie.

C

Werknemers moeten hun werk kunnen doen zonder dat ze hier ziek van worden. Dit betekent dat er bijvoorbeeld geen ernstige tocht of giftige stoffen in werkruimtes mogen voorkomen.

Dit betekent ook dat medewerkers ergonomisch moeten kunnen werken. Ergonomisch werken betekent dat de te gebruiken arbeidsmiddelen zo zijn gemaakt zijn dat ze de veiligheid, gezondheid, het comfort en de efficiency van de werknemer bevorderen.

De risico’s die de taken van een medewerker met zich meebrengen, moeten aanvaardbaar zijn. In de Arbowet staat dat je gevaarlijk werk mag uitvoeren als de risico’s aanvaardbaar zijn.

Zijn de risico’s niet aanvaardbaar, dan mag je het werk dus ook niet uitvoeren.

Een werkgever maakt risico’s aanvaardbaar door het geven van voorlichting over de gevaren van de werkzaamheden. De werkgever legt uit hoe je het werk zo kunt uitvoeren dat je jouw gezondheid niet of zo min mogelijk schaadt. Als werknemer moet je deze uitleg volgen.

Hierna vind je een aantal tips om je gezondheid te beschermen.

73

Tillen In de logistiek moet je vaak goederen verplaatsen. Daarbij moet je soms ook tillen. Soms handmatig, soms met intern transportmaterieel.

Als je tilt, doe dit altijd met de juiste lichaamshouding. Dit betekent tillen met een goede tiltechniek. Zonder hulpmiddelen mag je maximaal maar 23 kg tillen. Dit kan niet altijd, soms kan 15 kg ook maximaal zijn. Let dus goed op de tilomstandigheden.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Een goede tiltechniek is de volgende: 1. Ga in spreidstand staan.

2. Zet je voeten iets naar buiten.

3. Adem in voor je gaat tillen. Houd je adem vast tot de grootste kracht is geleverd. Dit gaat meestal vanzelf.

4. Zorg dat je rug hol blijft. Hierdoor voorkom je beschadiging van je rug.

5. Kom gelijkmatig omhoog in knie, heup en romp.

C

Daarnaast moet je tijdens het tillen op het volgende letten: • Je mag niet verder dan 63 centimeter en niet hoger dan 180 centimeter reiken.

• Ga recht voor het voorwerp staan, voorkom dat je de rug moet draaien.

• Ga dicht bij het voorwerp staan, voorkom dat je armen ver moeten reiken.

• Houd de last zo veel mogelijk tegen je buik.

• Til zware voorwerpen samen met collega’s.

• Til niet te veel tegelijk, loop liever wat vaker.

• Til zware lasten tussen knie- en schouderhoogte.

• Neem genoeg pauze om vermoeidheid te voorkomen.

• Luister naar je eigen lichaam.

74

Hoofdstuk 3 Veilig werken in het magazijn

Gebruik intern transportmaterieel en -materiaal Je moet interne transportmiddelen kunnen aanpassen aan je lichaam. Dit zijn de zogenaamde ergonomische maatregelen. Denk bijvoorbeeld aan een heftruckstoel op maat, het stuur op maat in kunnen stellen of de transportband op een goede tilhoogte instellen. Ook de afwisseling tussen staand, lopend en zittend werk is belangrijk.

e

Trekken en duwen Meestal geldt: je kunt beter duwen dan trekken. Duwen zorgt voor een lagere belasting van je rug en armen. Maar soms kan het niet anders en moet je wel trekken. Bijvoorbeeld als je een handpallettruck moet trekken. Een aantal tips voor goed trekken en duwen.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Handpallettruck trekken Je zet een handpallettruck in beweging door met de juiste trekhouding te trekken.

C

Let bij het trekken op het volgende: • Zit er om de wieltjes geen folie of touw gewikkeld. Als dit er zit, verwijder het dan.

• Trek rugvriendelijk, dus met een rechte rug.

• Gebruik gestrekte armen.

• Bouw langzaam kracht op.

Een beladen rolcontainer of magazijnwagen duwen Een beladen rolcontainer kan tot wel 250 kilo wegen. Hier moet je dus letten op een juiste duwhouding. Kijk goed naar de afbeelding hierna.

75

e on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Veiligheid Werknemers moeten veilig kunnen werken. Goed onderhoud is daarbij heel belangrijk; bijvoorbeeld regelmatig onderhoud aan het transportmaterieel, maar ook aan de magazijnstellingen. Onderhoud zorgt voor veiligheid, maar ook voor met plezier je werk kunnen doen. Veilig werken zit soms in kleine dingen. Laat verpakkingsmateriaal bijvoorbeeld niet slingeren en ruim olievlekken op.

C

In het bedrijfsverkeersreglement staan regels over het intern verkeer, over het laden en lossen, over het parkeren van de interne transportmiddelen, de rijrichtingen in het magazijn. Dit verkeersplan of verkeersreglement draagt bij aan een veilige werkomgeving.

Een overzichtelijke werkvloer.

Veilig werken met een heftruck Een ander punt van veiligheid is het rijden met intern transportmaterieel. De meeste ongelukken in distributiecentra en magazijnen gebeuren met heftrucks. Voor je gaat werken met een heftruck moet je de juiste kennis hebben.

76

Hoofdstuk 3 Veilig werken in het magazijn

e

Belangrijke aandachtspunten bij het werken met een heftruck zijn: • Je hebt een opleiding nodig. Je werkgever moet ervoor zorgen dat je een opleiding krijgt, dit is een verplichting uit de Arbowet. Het heftruckcertificaat is 5 jaar geldig.

• Voor je gaat werken met een heftruck, controleer je deze. Dat doe je iedere keer, dus niet een keer in de week of zelfs maand. Controleer de vorken, het hefsysteem en de remmen.

Gebruik hiervoor de checklist die bij elke heftruck hoort.

• Zorg dat je weet hoe de belangrijke onderdelen, zoals de dodemansknop, contactslot en de parkeerremmen, werken. Zorg dat je ook weet hoe het heffen werkt.

• Parkeer de heftruck op een veilige plek als je deze niet gebruikt. Zet hem in een veiligheidsstand: vorken naar beneden, op de rem en het contactslot uit.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Veilig werken in het acculaadstation Andere belangrijke veiligheidspunten zijn de specifieke veiligheidsvoorschriften bij het acculaadstation. Elke elektrische heftruck moet opgeladen zijn, anders werkt deze niet echt.

Dit opladen moet gebeuren bij een acculaadstation of batterijlaadstation. Ook hier geldt dat je weet hoe dit laden werkt. Een juiste manier van laden zorgt voor een langere levensduur, voor betere milieu-omstandigheden en een veiliger werkomgeving.

Veilig werken in een acculaadstation.

C

Werk je met een elektrische heftruck, volg dan de regels van de laadprocedure. Een paar veiligheidstips bij het opladen van een accu: • Zorg dat de truck juist geparkeerd is: contactslot uit, maar niet uit het slot.

• Zet de batterijklep open, koppel de stekker goed aan de lader.

• Zorg dat de laadkabel niet in de weg ligt.

• Als je de truck weer gaat gebruiken dan werk je ook volgens de juiste procedure.

Welzijn Welzijn gaat over jouw geestelijke, lichamelijke en sociale gezondheid. Als het goed met je gaat, je hebt plezier in je werk en privé dan kun je zeggen dat je welzijn goed is. Ben je wel gezond, maar heb je stress of ga je met tegenzin naar je werk dan is het niet goed gesteld met je welzijn.

77

Khalid is logistiek teamleider. Het valt hem op dat Karel, een van de nieuwe medewerkers, de laatste tijd erg langzaam werkt. Hij lijkt niet lekker in zijn vel te zitten. Frits, een collega van Karel, heeft dit ook al bij Khalid aangekaart. Khalid bespreekt zijn bezorgdheid tijdens de lunch met Karel. Het blijkt dat Karel zich niet op zijn gemak voelt op de afdeling. Hij wil liever terug naar zijn oude afdeling. Khalid gaat overleggen en krijgt dit al snel voor elkaar.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Stress Stress kan ontstaan door werkdruk, pesterijen of lastige taken. De gevolgen van stress zijn voor de medewerker bijvoorbeeld een verhoogde bloeddruk en veel hoofdpijn. Ook kan hij overspannen raken en uiteindelijk door een burn-out niet meer kunnen werken. Voor de werkgever is het belangrijk goed in de gaten te houden of een medewerker stress ondervindt op het werk. Als logistiek medewerker, maar zeker als logistiek teamleider, is het belangrijk om goed te letten op signalen van anderen. Is iemand misschien overwerkt, of niet meer tevreden?

De teamleider moet zorgen voor een haalbare tijdsplanning en voor realistische doelen. Merk je als medewerker dat hier iets misgaat, geef dit dan altijd aan.

Ziekte Overal waar mensen werken, komt ziekteverzuim voor. Ziekteverzuim betekent dat een werknemer zijn arbeidsovereenkomst niet kan nakomen. Dit is vervelend voor de werknemer, maar ook voor de werkgever. Is iemand lang ziek, dan moet de werkgever iemand anders inhuren om het werk te doen. Het loon gewoon doorbetaald aan de zieke werknemer en het loon van de vervangende werknemer komt erbovenop.

Een bedrijf kan maatregelen treffen om het ziekteverzuim terug te dringen, zoals: • arbo- en verzuimbeleid organiseren • veiligheidsnormen bewaken • aandacht besteden aan omstandigheden van werknemers • contact houden met de zieke werknemers.

Opdracht 2 Arbowet

C

De Arbowet heeft regels voor verschillende onderdelen. a. Welke onderdelen zijn dit?

Meerdere antwoorden zijn juist. financiën gezondheid transport veiligheid welzijn

78

Hoofdstuk 3 Veilig werken in het magazijn

b. Noem drie regels die in de Arbowet staan voor werkgevers.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

c. Noem drie regels voor werknemers die in de Arbowet staan.

Opdracht 3 Gezondheid

Onder gezondheid valt de regel dat medewerkers ergonomisch moeten kunnen werken. a. Wat betekent ergonomisch werken?

Lees de casus en beantwoord de vraag.

Doos verplaatsen

In het magazijn staat op één meter hoogte een doos. De doos is 60 x 60 x 50 cm en weegt ongeveer 30 kilogram. Je moet de doos verplaatsen naar een andere stelling tien meter verderop. Daar moet je de doos weer op één meter hoogte neerzetten.

C

b. Hoe pak je dit aan? Leg je antwoord uit.

c. Je wilt natuurlijk geen rugklachten krijgen. Daarom is het belangrijk dat je op de juiste manier tilt. Zet de stappen van een goede tiltechniek in de juiste volgorde.

Adem in voordat je gaat tillen.

Kom gelijkmatig omhoog met knieën, heup en romp.

Met je voeten iets naar buiten gezet.

Ga in spreidstand staan.

Zorg dat je rug hol blijft.

79

Opdracht 4 Trekhouding - duwhouding

C

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Bekijk de twee volgende afbeeldingen.

a. Welke verschillen zie je tussen een trekhouding en een duwhouding?

80

Hoofdstuk 3 Veilig werken in het magazijn

b. Welke overeenkomsten zie je tussen een goede trekhouding en duwhouding?

Opdracht 5 Heftruck rijden

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Kies of de stelling waar/niet waar is.

Als je ouder bent dan 16 jaar, hoef je geen certificaat te hebben om op een heftruck te rijden.

Waar / Niet waar Als je de heftruck parkeert, moet je altijd de rem gebruiken. Waar / Niet waar Bij het parkeren moet je de vorken zo hoog mogelijk zetten. Waar / Niet waar Als je even moet stoppen voor toiletbezoek mag je de heftruck laten staan. Waar / Niet waar De heftruck moet elke week gecontroleerd worden. Waar / Niet waar

Opdracht 6 Acculaadstation

Lees het artikel 'Hoe richt ik een batterijlaadstation in?' op Logistiek.nl.

Beantwoord de volgende vragen. a. Welke drie factoren zijn bij de inrichting van zo’n station heel belangrijk?

b. Als je de voorschriften goed navolgt, welk voordeel heeft dit dan voor het bedrijf?

C

c. Welke tip is belangrijk bij het inrichten van een goed acculaadstation?

81

Opdracht 7 Gezondheid, veiligheid of welzijn De Arbowet schrijft deze drie aspecten voor, voor de werknemer: gezondheid, veiligheid en welzijn.

Lees de casus en beantwoord de vraag.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Ryan is logistiek teamleider in een DC. Het valt hem op dat een van zijn logistieke medewerkers de laatste tijd erg langzaam werkt. Ryan bespreekt dit tijdens een lunchpauze met de medewerker. Het blijkt dat hij het slecht naar zijn zin heeft op de afdeling. Hij wil graag terug naar zijn oude afdeling.

Met welk aspect van de Arbowet heeft dit te maken? gezondheid veiligheid welzijn

3.2 Persoonlijke beschermingsmiddelen

Het is niet alleen de verantwoordelijkheid van de directie om te zorgen voor de veiligheid van hun werknemers. Ook de medewerkers zelf moeten zich houden aan de regels. Een van deze regels is het dragen van Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM’s). Deze middelen beschermen je tijdens je werk.

Krijg je PBM’s van je werkgever? Draag ze dan! Niet voor het bedrijf, maar voor je eigen veiligheid.

Je leidinggevende is medeverantwoordelijk voor een veilige werkomgeving. Dus draag die helm als het verplicht is. Als je dit niet doet, kun je zelfs geschorst of ontslagen worden.

C

Het is niet alleen de verantwoordelijkheid van de directie om te zorgen voor de veiligheid van hun medewerkers. Ook de medewerkers zelf moeten zich houden aan de regels. Een van deze regels is het dragen van Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM’s). Deze middelen beschermen je tijdens je werk.

Doel Bedrijfskleding of reflecterende kleding draag je om herkenbaar te zijn. Maar kleding beschermt je ook tegen bijvoorbeeld straling, vuil of kou.

82

PBM

Hoofdstuk 3 Veilig werken in het magazijn

Doel

PBM

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Handschoenen draag je ter bescherming van je handen. Dit kan nodig zijn bij het werken met scherpe onderdelen, maar ook bij het werken met schadelijke (schoonmaak)middelen of het werken met batterijvloeistof.

e

Ademhalingsbescherming draag je in een ruimte waar gevaarlijke stoffen voorkomen. Het beschermt je luchtwegen.

Gehoorbescherming beschermt je oren en draag je in een ruimte waar veel lawaai is. Vanaf 85 decibel ben je verplicht om gehoorbescherming te dragen.

Een veiligheidsbril draag je in een ruimte met straling en (schadelijke) stoffen. Het beschermt je ogen.

C

Een helm beschermt je hoofd tegen materiaal dat bijvoorbeeld van stellingen in een magazijn kan vallen.

Veiligheidsschoenen beschermen je voeten. Bijvoorbeeld tegen materiaal dat uit een stelling valt.

83

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

PBM’s moeten onderhouden worden. Je moet ook zelf regelmatig je PBM controleren. Let bijvoorbeeld op deze punten: • Elke PBM moet een CE-markering hebben, de norm dat je PBM voldoet aan de Europese veiligheidseisen. Zie je geen CE-markering? Meld dit dan.

• Heeft je helm een barst? Waarschuw je teamleider, dan moet je een nieuwe krijgen.

Gebarsten helm.

Je werkgever moet jou en je collega’s de juiste PBM’s geven. Hij moet ervoor zorgen dat je instructies krijgt hoe je veilig kunt werken met PBM’s. Verder moet hij erop toezien dat deze instructies opgevolgd worden. In de Arbowet staat dat dit een verplichting is!

Opdracht 8 PBM

a. Kies het juiste antwoord.

De afkorting PBM staat voor persoonlijke beschermingsmaatregelen / persoonlijke beschermingsmiddelen.

Lees de casus en beantwoord de vraag.

C

Marcel loopt stage in een magazijn. Hij werkt samen met een ervaren medewerker die zorgt dat de binnengekomen goederen op de juiste plek in het magazijn terechtkomen.

Voordat hij aan de slag gaat, krijgt Marcel van de teamleider een pakket met de persoonlijke beschermingsmiddelen die hij moet dragen. Marcel kleedt zich snel om en gaat aan het werk.

b. Heeft de teamleider juist gehandeld?

Leg je antwoord uit.

84

Hoofdstuk 3 Veilig werken in het magazijn

Opdracht 9 Soorten PBM Er zijn veel verschillende soorten persoonlijke beschermingsmiddelen voor adembescherming, hoofdbescherming, oogbescherming, werkkleding en gehoorbescherming. Verbind de volgende beschermingsmiddelen met de juiste categorie.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

oorkappen

e

stofkapjes

overzetbrillen

Adembescherming

thermische jassen

Hoofdbescherming

veiligheidshelmen

Oogbescherming

gelaatsmaskers

Werkkleding

gehoorbeugels

Gehoorbescherming

werkmutsen

fijnstofmaskers

C

chemische overalls

85

Opdracht 10 Wat is wat?

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Je ziet negen afbeeldingen. Noteer bij elke afbeelding de naam van het PBM.

Opdracht 11 De veiligheidshelm

C

Bekijk het filmpje.

a. Geef vier tips over het goed omgaan met je veiligheidshelm.

b. Wat moet je doen als je helm is verkleurd? opnieuw laten verven een nieuwe aanschaffen, want je loopt voor gek een nieuwe aanschaffen, want de helm is te zwak geworden voorzien van stickers, dan valt de verkleuring minder op

86

Hoofdstuk 3 Veilig werken in het magazijn

c. Als je helm vies is, dan: kun je hem wassen in de vaatwasmachine met een speciaal reinigingsmiddel kun je hem wassen met lauw water en een sopje kun je hem wassen in de wasmachine met een speciaal reinigingssopje moet je hem wisselen voor een nieuwe helm

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

d. Waarom mag je geen stift gebruiken om je naam op de helm te zetten?

3.3 Invloed van fysische factoren op werknemers

C

In een logistieke werkomgeving zijn er allerlei fysische factoren die een gevaar voor de werknemers kunnen opleveren. Voorbeelden hiervan zijn het binnenklimaat, licht, geluid, trillingen en MAC-waarden.

Binnenklimaat Temperatuur en lucht zijn de belangrijkste omstandigheden die invloed hebben op het binnenklimaat van het magazijn.

Temperatuur Als je in diepvriesruimten of koelcellen moet werken, heb je niet voldoende aan veiligheidsschoenen, maar moet je ook thermisch beschermende kleding aan. Als de temperatuur te hoog is, dan is airco of frisse buitenlucht een vereiste. Medewerkers moeten ook voldoende pauzes hebben.

87

Tocht Tocht betekent dat de lucht in een ruimte beweegt. Je voelt het bijvoorbeeld als een deur en een raam tegenover elkaar openstaan. Deze luchtstroom kan ervoor zorgen dat je stijve spieren krijgt. Je kunt tocht voorkomen door bijvoorbeeld deuren zo veel mogelijk gesloten te houden.

e

Luchtvochtigheid Met luchtvochtigheid wordt de hoeveelheid vocht in de lucht bedoeld. Te veel of te weinig vocht in de lucht kan leiden tot gezondheidsklachten. Er zijn systemen die voor een optimale luchtvochtigheid zorgen.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Luchtverversing De lucht waarin je werkt, moet van goede kwaliteit zijn. Als je werkt in vuile lucht, dan kun je ziek worden. Vuile lucht kan bijvoorbeeld ontstaan door uitstoot van printers en kopieerapparaten of stoffen die vrijkomen bij processen. Je moet daarom de lucht verversen.

Dit kan door ramen open te zetten of door luchtverversingsinstallaties.

Licht Licht is belangrijk op het werk. Het zorgt ervoor dat je je fitter en fijner voelt dan in het donker.

Vooral daglicht zorgt voor dit gevoel. Naast dat licht belangrijk is voor je gevoel, maakt het het werk ook veiliger. Als er te weinig licht is in een ruimte, kun je ongelukken krijgen. Je struikelt bijvoorbeeld over een doos of rijdt met de heftruck tegen een stelling aan. De werkgevers moeten zorgen voor een goede verlichting op het werk in het magazijn en de werkvloer. Er moet voldoende licht zijn om veilig te kunnen werken. Borden, markeringen en (vracht)documenten moeten goed zichtbaar en leesbaar zijn. Ook op plaatsen waar ander werk gedaan moet worden, zoals het ompakken van goederen of het controleren van orders, moet voldoende verlichting zijn.

C

Geluid Op sommige werkplekken is er veel geluid, bijvoorbeeld in machinekamers of productiebedrijven. Is er te veel geluid op je werplek, dan kun je je gehoor beschadigen.

Voor de werkgever is het dus belangrijk om dit goed in de gaten te houden. Zo is het voor werknemers die 8 uur per dag bij geluid boven de 80 decibel werken verstandig om gehoorbescherming te gebruiken. De werkgever moet deze bescherming beschikbaar stellen. Als het geluid harder is dan 85 db(A), dan ben je zelfs verplicht om gehoorbescherming te dragen. De werkgever moet hier ook op toezien.

Gehoorbescherming is verplicht vanaf 85 db(A).

Trillingen Er kunnen gezondheidsklachten ontstaan door trillingen van machines, apparaten of transportmiddelen. Dit kunnen lichaamstrillingen of hand-armtrillingen zijn. Bij lichaamstrillingen worden de trillingen via de voeten of het zitvlak overgebracht op de persoon.

Denk maar aan vervoersmiddelen. Bij hand-armtrillingen gebeurt dit via de handen of armen.

Denk maar aan bladblazers en pneumatische hamers. Je kunt deze trillingen beperken door

88

Hoofdstuk 3 Veilig werken in het magazijn

middelen aan te schaffen die het minste trillen. Ook kun je medewerkers die veel met trillingen te maken hebben, regelmatig pauze laten houden. Je kunt trillingen ook verminderen door bijvoorbeeld intern transportmateriaal dat al in gebruik is, aan te passen met een goed verende stoel.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

MAC-waarden MAC-waarden zijn waarden van de Maximaal Aanvaarde Concentratie van een stof. Dit betekent dat er van een gevaarlijke stof een maximale concentratie in de lucht mag zitten. De concentratie mag geen nadelige gevolgen hebben voor de gezondheid van de werknemers. MAC-waarden vind je bijvoorbeeld op chemiekaarten. Deze vind je in bedrijven waar gewerkt wordt met gevaarlijke stoffen.

Opdracht 12 Fysische factoren

Beschrijf voor elk van de fysische factoren wat het gevaar kan zijn voor je lichaam. Zoek meer informatie op internet.

Vul de tabel in met de informatie die je hebt gevonden.

Fysische factoren

Lichamelijke risico’s

Binnenklimaat Licht

Trillingen

Opdracht 13 Geluidsnormen

Er zijn twee normen voor een veilig geluidsniveau.

• In je werk is er de arbonorm van 80 decibel.

• Als je uitgaat, is er de vrijetijdsnorm van 88 decibel.

C

Waarom is er een verschil tussen deze normen, denk je?

3.4 Veiligheidsvoorzieningen In een magazijn kom je verschillende veiligheidsvoorzieningen tegen: • calamiteitenplan • ontruimingsplan • brandvoorzieningen • inbraakvoorzieningen • AED. Bedrijven gebruiken ook alarmsignalen om de veiligheid van medewerkers te garanderen.

Denk bijvoorbeeld aan het geluid van een rookmelder, of een alarm dat gaat als er ingebroken wordt.

89

Calamiteitenplan In ieder bedrijf kunnen ongelukken gebeuren: kleine en grote. Een klein ongeluk is bijvoorbeeld als je niet goed oplet en je neus stoot, met een bloedneus als gevolg. Maar er gebeuren ook ernstige ongelukken. Dit noem je een calamiteit. Denk bijvoorbeeld aan een aanrijding met een heftruck. Of aan een brand die uitbreekt in het magazijn.

e

Om te weten wat je dan moet doen, moet een bedrijf een calamiteitenplan hebben. Hierin staat wat je moet doen bij een groot ongeluk. Wie is dan waarvoor verantwoordelijk? Welke regels gelden er? Wat moet je doen? Wat mag je juist niet doen? De antwoorden op deze en nog veel meer vragen staan dus in dit plan.

C

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Ontruimingsplan Een bedrijf moet ook een ontruimingsplan hebben. Hierin staat hoe je snel het pand moet verlaten, bijvoorbeeld bij een brand. In het plan staat ook waar de nooduitgangen zijn, welke vluchtwegen of vluchttrappen er zijn en welke routes je moet volgen bij ernstige calamiteiten.

Plattegrond met vluchtroutes.

In het ontruimingsplan staat ook op welke plek je moet verzamelen, het zogenaamde verzamelpunt. Dit verzamelpunt staat aangeven met het symbool hierna.

90

Hoofdstuk 3 Veilig werken in het magazijn

e

Verzamelpunt.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Bedrijven organiseren regelmatig een ontruimingsoefening. Zo weet iedereen wat je moet doen in een geval van een calamiteit.

Brandvoorzieningen Om de veiligheid in het bedrijf zo veel mogelijk te waarborgen, schaft een bedrijf ook veiligheidsvoorzieningen aan, zoals brandblussers, sprinklerinstallaties, brandwerende dekens, blusinstallatie of brandwerende deuren. Deze moeten regelmatig gekeurd worden door een derde partij.

Breekt er brand uit, houd je dan in ieder geval aan deze regels: • Zorg eerst voor je eigen veiligheid.

• Waarschuw de bedrijfshulpverleners en de hulpdiensten.

• Activeer zo mogelijk de brandmelder.

• Volg de instructies op van de bedrijfshulpverleners of de hulpdiensten.

• Ga naar de afgesproken verzamelplaats buiten het bedrijf.

Brandvoorzieningen.

Inbraakvoorzieningen Inbraakvoorzieningen zijn de maatregelen die een bedrijf toepast om inbraak te voorkomen.

Dit kunnen bijvoorbeeld dievenklauwen zijn of gepantserde deuren.

C

AED In veel bedrijven kom je een AED tegen: een Automatische Externe Defibrillator. Met dit draagbare apparaat kun je iemand die een hartstilstand heeft, reanimeren. Iedereen mag een AED gebruiken, jij dus ook. Het is wel verstandig om bijvoorbeeld een EHBO-cursus te doen om te leren hoe je met een AED omgaat.

AED.

91

Opdracht 14 Ontruimingsplan Lees de casus en beantwoord de vragen.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

In een ontruimingsplan staan de volgende onderdelen: • beschrijving van het pand • wijze van melden • verzamelplaats • hoe te handelen • oefenen • plattegrond.

e

Ontruimingsplan

a. Welk onderdeel is vergeten in dit ontruimingsplan?

b. Waarom is het belangrijk dat dit onderdeel beschreven wordt in het ontruimingsplan?

c. Waarom moet je een ontruimingsplan regelmatig oefenen?

Opdracht 15 De AED

C

Zoek op internet meer informatie over een AED. Schrijf een korte uitleg over het gebruik van een AED. Leg in ieder geval uit: • wat een AED is • hoe een AED werkt • in welke situaties een AED gebruikt mag worden.

92

Hoofdstuk 3 Veilig werken in het magazijn

Opdracht 16 Brand voorkomen a. Wat is een voorbeeld van een bouwkundige maatregel om brand te voorkomen? bij de aanleg van technische installaties op brandpreventieve voorzieningen letten ervoor zorgen dat alle medewerkers weten wat ze moeten doen bij een brandmelding onbrandbaar isolatiemateriaal gebruiken open vuur en hitte vermijden bij verf afbranden en solderen

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

b. Wat zijn voorbeelden van organisatorische maatregelen om een ernstige brand te voorkomen? Meerdere antwoorden zijn juist. brandveilige bouw- en afwerkingsmaterialen gebruiken zorgen voor goede toegankelijkheid voor de brandweer voor voldoende nooduitgangen zorgen zorgen voor goed werkende brandmeld- en ontruimingsapparatuur c. Het beste is om een brand te voorkomen. Geef drie voorbeelden hoe je brand kunt voorkomen in je werk in de logistiek.

Opdracht 17 Hulp

a. Wat betekent de afkorting bhv? bedrijfshulpverlener beveiligingshulpverlener bouwhulpverlener brandhulpverlener

C

Bij een calamiteitenoefening moeten medewerkers naar de verzamelplaats gaan. b. Waarom mogen mensen de verzamelplaats pas verlaten als de bhv’er dat aangeeft?

c. Noem minimaal drie taken die de bhv’er kan uitvoeren.

93

Opdracht 18 Branddeuren

3.5 Controle en hulp

e

Om brand te voorkomen of tegen te gaan, moeten in het magazijn brandvoorzieningen geplaatst zijn. Zo kom je bijvoorbeeld branddeuren tegen. Wat is het doel van branddeuren?

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

In het magazijn zijn er verschillende personen die in actie komen als er iets fout gaat. Ook zijn er instanties die advies geven en toezicht houden. Buiten het bedrijf is er de Nederlandse Arbeidsinspectie die adviezen geeft en controles uitvoert. Binnen het bedrijf staan bhv'ers en EHBO'ers paraat om te helpen als dit nodig is.

Nederlandse Arbeidsinspectie In de logistieke werkomgevingen gelden dus regels en voorschriften om het veilig en gezond werken van de medewerkers te garanderen. Maar: • wie controleert dit nu allemaal?

• wie houdt toezicht op naleving van de regels?

• bij wie kan jij als logistiek medewerker terecht als je werkgever niet luistert?

Tot 1 januari 2022 heette de Nederlandse Arbeidsinspectie nog de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Of korter: Inspectie SZW.

C

Uitvoering op het toezicht van de Arbowet gebeurt door de Nederlandse Arbeidsinspectie. Zij houden toezicht op alle genoemde regels en voorschriften en letten dus op: • de gezondheid van de medewerkers • de veiligheid van de medewerkers: wordt de Arbowet goed nageleefd?

• illegale arbeid • werktijden van de werknemers • juiste loonbetalingen.

De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft speciale bevoegdheden om de inspecties en onderzoeken uit te voeren. Zo heeft de Nederlandse Arbeidsinspectie toegang tot alle plekken waar wordt gewerkt. Een inspecteur gaat langs bij bedrijven. Stelt hij vast dat een bedrijf zich niet aan de Arbowet houdt? Dan zal hij maatregelen nemen.

94

Hoofdstuk 3 Veilig werken in het magazijn

Maatregelen

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

De Nederlandse Arbeidsinspectie kan de volgende maatregelen treffen: • Mondelinge afspraak: bij een lichte overtreding maakt de inspecteur een mondelinge afspraak met de werkgever.

• Waarschuwing of eis: de inspecteur kan een schriftelijke waarschuwing of ‘eis tot naleving van de wet’ geven. De werkgever heeft een bepaalde periode om de overtreding op te heffen.

Is dat niet gelukt, dan krijgt de werkgever een boete.

• Boeterapport: de werkgever krijgt een boete bij een ernstige overtreding of als de eerdere overtreding niet is opgeheven.

• Werk stilleggen: bij ernstig gevaar voor de veiligheid of gezondheid van medewerkers kan de Inspectie het werk stilleggen. Ook wordt er een boeterapport gegeven.

• Proces-verbaal: bij een misdrijf of ernstige overtreding wordt er een proces-verbaal opgemaakt. Ook wordt het werk stilgelegd.

Bhv en EHBO Binnen het bedrijf zijn er ook mensen die controleren of alles volgens de regels gaat en of iedereen veilig kan werken: • bhv • EHBO. Bhv Een bedrijfshulpverlener of bhv'er zorgt ervoor dat bij een groot ongeluk de leiding genomen wordt. Om bhv'er te worden moet je een cursus volgen. Slaag je hiervoor, dan krijg je een certificaat dat één jaar geldig. Is. Na een jaar moet je op herhalingscursus om je kennis op peil te houden. Ieder bedrijf waar twee of meer medewerkers werken, moet minimaal één bhv'er aanwijzen.

C

De taken van een bhv'er: • begeleidt de collega’s naar buiten bij ontruimingen • zorgt voor tellingen op de verzamelplaats • blust als dit lukt beginnende brandjes • verleent hulp bij ongevallen • alarmeert alle werknemers • roept hulpdiensten in en maakt deze wegwijs als ze arriveren.

EHBO Een EHBO'er mag na het volgen van een EHBO-opleiding medewerkers en bezoekers die gewond zijn eerste hulp verlenen. De EHBO'er weet precies wat er moet gebeuren om gewonde medewerkers te helpen. Een EHBO'er is opgeleid in het verzorgen van letsels en verwondingen.

95

Opdracht 19 Nederlandse Arbeidsinspectie

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Zoek op internet de antwoorden op de volgende vragen. a. Welke speerpunten heeft de Nederlandse Arbeidsinspectie?

b. Zoek uit of deze nieuwe dienst de volgende onderdelen gaat controleren in magazijnen: • controle op blootstelling aan gevaarlijke stoffen • genoeg sportgelegenheden in bedrijven om gezonde werknemers te houden • controle op fysieke belasting • tegengaan van arbeidsdiscriminatie.

Opdracht 20 Verschil tussen bhv en EHBO

Leg in eigen woorden uit wat het verschil is tussen een bhv'er en een EHBO'er.

3.6 Samenvatting

C

In dit hoofdstuk is alles behandeld wat met veiligheid in het magazijn te maken heeft. Belangrijk daarbij is de Arbowet. In deze wet staat hoe werkgevers de werknemers zo veilig en gezond mogelijk kunnen laten werken. Zowel werkgevers als werknemers zijn verantwoordelijk voor een veilige werkomgeving.

Om veilig te kunnen werken zijn PBM’s (Persoonlijke Beschermingsmiddelen) en voorschriften en regels bij calamiteiten noodzakelijk. Het is belangrijk dat je als medewerker op de hoogte bent van alle regels. Een leidinggevende zal controleren of de regels ook uitgevoerd worden.

Ieder bedrijf moet een ontruimings- en een calamiteitenplan hebben. De bhv'ers zijn het aanspreekpunt als er een calamiteit is. In Nederland wordt toezicht gehouden op de veiligheid in bedrijven door de Nederlandse Arbeidsinspectie.

96

Hoofdstuk 3 Veilig werken in het magazijn

Opdracht 21 Plusvraag: Veilig werken met de heftruck Bekijk het filmpje.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Waar moet je rekening mee houden als je veilig wil werken met een heftruck?

Noteer vijf zaken die je moet leren of waar je rekening mee moet houden.

Opdracht 22 Plusvraag: Kaderwet

Werk individueel en samen met de groep online.

Individueel

In dit hoofdstuk heb je gelezen dat de Arbowet een kaderwet is. Zoek op internet wat een kaderwet is. a. Wat is een kaderwet?

b. In de Arbowet staat dat de werkgever de plicht heeft om te zorgen dat alle werknemers in een gezonde en veilige omgeving kunnen werken.

C

Geef drie voorbeelden van wat een werkgever kan doen.

c. Hoe belangrijk vind jij een gezonde en veilige werkomgeving?

Geef een cijfer van 0 tot en met 10. Leg je antwoord uit.

Cijfer*

Uitleg

* 0 = helemaal niet belangrijk / 10 = heel belangrijk d. Eventueel: Houd een (online) brainstorm over vraag c.

Welk cijfer geven je medestudenten? Wat vindt de groep belangrijk?

97

3.7 Begrippen AED Een draagbaar apparaat dat het hartritme kan herstellen na een hartstilstand.

Arbeidsomstandigheden Het werkklimaat waarin een medewerker werkt. Dit gaat om veiligheid, gezondheid en welzijn.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Arboregels Regels waar een werkgever aan moet voldoen om zijn werknemers veilig en gezond te kunnen laten werken.

Arbowet Wet met de regels die de veiligheid, gezondheid en het welzijn van werknemers en zelfstandig ondernemers moeten bevorderen.

Bedrijfshulpverlener Een persoon die is opgeleid om in geval van nood andere werknemers en klanten in veiligheid te brengen.

Calamiteit Een gevaarlijke gebeurtenis die ernstige schade kan veroorzaken.

Calamiteitenplan Een plan waarin staat wat je moet doen bij een noodsituatie of incident, zoals brand of een ongeluk.

EHBO'er Een persoon die eerste hulp bij ongelukken verleent.

Ergonomische maatregelen Maatregelen die veilig en gezond werken mogelijk maken voor werknemers van bedrijven.

C

Inbraakvoorzieningen Maatregelen om inbraak te voorkomen, zoals een inbraakalarm of dievenklauwen.

Nederlandse Arbeidsinspectie Ziet toe op de veiligheid in bedrijven. Tot 1 januari 2022: Inspectie SZW. Ontruimingsplan Een plan waarin staat hoe je het pand moet verlaten bij een calamiteit.

PBM’s Middelen die je draagt tijdens het werk om je te beschermen tegen gevaar.

Tiltechniek Technieken om te tillen zonder dat dit blessures oplevert.

Veiligheidsvoorzieningen Middelen die een calamiteit kunnen voorkomen of tegengaan.

98

e on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g HOOFDSTUK 4 ONTVANGST VAN DE GOEDEREN

C

Zodra producten, halffabricaten of grondstoffen zijn besteld, begint het logistieke proces met de voorbereiding van de ontvangst van deze goederen. De bestelde goederen komen in het magazijn aan voor verdere verwerking. Als eerste maakt de teamleider een ontvangstplanning.

Dan worden de losplekken vrijgemaakt en wordt ervoor gezorgd dat het losdock vrij is. Daarna zet men de hulpmiddelen klaar en zorgt de teamleider voor het juiste aantal medewerkers. Dit hoofdstuk gaat over deze eerste stap van het logistiek proces: het voorbereiden van de goederenontvangst.

Opdracht 1 Voorbereidingen

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

De ontvangst van goederen moet je goed voorbereiden. De goederen zijn besteld, je weet wanneer de vracht komt. Het werk kan beginnen! a. Beschrijf drie dingen die je moet voorbereiden om de ontvangst van goederen in een magazijn zo goed mogelijk te laten starten.

b. Vergelijk wat jij hebt opgeschreven met wat andere studenten hebben opgeschreven. Leg hen uit waarom jij de door jou gekozen voorbereidingen zo belangrijk vindt.

4.1 De voorbereiding

Het ontvangstproces begint als goederen zijn besteld. Dit gebeurt op verschillende manieren: • automatisch via het systeem dat de voorraad bijhoudt • op kantoor bij het magazijn • door een inkoopafdeling • door een leidinggevende van de afdeling Logistiek.

C

De interne logistiek begint bij de ontvangst van de goederen. Deze noem je ook de inslag. Het hele proces van ontvangst en opslag samen heet het inboundproces. De uitslag en expeditie vormen samen het outboundproces.

Crossdocking Soms is het efficiënter om inkomende goederen niet op te slaan in het magazijn, maar meteen klaar te zetten voor verder transport. Je slaat dan dus in het gehele logistieke proces de fase van opslag over. Dit proces heet crossdocking.

100

Hoofdstuk 4 Ontvangst van de goederen

Je ontvangt dus wel op dezelfde wijze de binnenkomende goederen, maar je zorgt er direct voor dat deze goederen verzendklaar worden gezet.

Door crossdocking maak je het interne logistieke proces sneller, efficiënter en verhoog je de service voor de klant. Crossdocken scheelt dus opslagkosten.

Als de ontvangst- en expeditieruimte (of los- en laadafdeling) dezelfde ruimtes zijn, dan moeten de producten door dezelfde deur bij laden en lossen. Het los- en laaddock is dan hetzelfde.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Een paar voordelen van crossdocking: • Je hebt minder voorraad.

• Minder voorraad betekent lagere voorraadkosten.

• Er is minder handling nodig op de werkvloer.

• Goederen zijn sneller beschikbaar: verhoging van de servicegraad.

Opdracht 2 Het ontvangstproces Wanneer begint het ontvangstproces?

Opdracht 3 Inbound of outbound

C

a. Kies bij elk proces of het bij inbound of outbound hoort.

Ontvangst

Inbound / Outbound

Uitslag

Inbound / Outbound

Opslag

Inbound / Outbound

Inslag

Inbound / Outbound

Expeditie

Inbound / Outbound

101

b. Zet de processen in de juiste volgorde. ontvangst expeditie uitslag

e

opslag

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

c. Maak de uitspraak kloppend. Kies het juiste antwoord.

Interne logistiek begint bij de ontvangst / inslag / opslag / uitslag / expeditie van de goederen.

Opdracht 4 Crossdocking

Beantwoord de volgende vragen over crossdocken. a. Wat is crossdocking?

b. Leg uit hoe je met crossdocking kosten bespaart.

C

c. Geef vier voordelen van crossdocking.

d. Geef drie voorbeelden van producten waar crossdocking vaak voorkomt.

102

Hoofdstuk 4 Ontvangst van de goederen

e. Waarom komt crossdocken steeds meer voor?

4.2 Stap 1: voorbereiden goederenontvangst

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Het logistiek proces begint met het voorbereiden van de goederenontvangst.

De logistiek teamleider of de logistiek supervisor maakt de ontvangstplanning. In de planning staat aangegeven wie welke werkzaamheden gaat uitvoeren, wat de logistiek medewerker daarvoor nodig heeft en zeker bij grote distributiecentra (DC’s) en magazijnen ook een tijdsindeling. Je gebruikt hiervoor een Warehouse Management System (WMS). De logistiek teamleider informeert de logistiek medewerkers welke goederen er die dag binnenkomen.

C

Om de levering van goederen soepel te laten verlopen, bereid je deze ontvangst goed voor. Je doorloopt de volgende stappen: 1. de loslijst doornemen 2. de loslijst vrijmaken 3. retourgouderen en emballage klaarzetten 4. intern stransportmaterieel klaarzetten.

1. De loslijst doornemen De eerste stap in de voorbereiding is het doornemen van de loslijst. Hierin staat: • wie komt leveren • welke goederen worden geleverd • waar wordt geleverd • wanneer er wordt geleverd • hoe er wordt geleverd • hoeveel er wordt geleverd.

103

e on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g Loslijst.

Als je weet welke goederen gelost gaan worden, kun je de ontvangst in het magazijn voorbereiden. Je weet dan hoeveel losruimte je in het magazijn vrij moet maken. En welk intern transportmaterieel je klaarzet. Dit hangt af van welke goederen en hoeveel goederen je ontvangt. Tegenwoordig gebruiken magazijnen ook automatische transportmiddelen om lading uit een vrachtwagen te lossen. Dit zijn bijvoorbeeld rollenbanen en lossystemen.

Je moet ook zorgen dat je weet welke goederen worden geleverd. Bekijk daarvoor de loslijsten.

Als je weet welke goederen er binnenkomen, weet je ook welke als eerste opgeslagen moeten worden. Gekoelde en bevroren artikelen mogen bijvoorbeeld nooit te lang op de losplaats staan. Deze moet je zo snel mogelijk naar de gekoelde of vriesruimtes worden gebracht. Je zorgt er zo voor dat de koelketen niet onderbroken wordt.

2. De losplaats vrijmaken Voordat de vrachtwagen komt, zorg je ervoor dat de losplaats vrij is. Dit betekent dat er genoeg ruimte is om de goederen te lossen en te ontvangen.

C

Zorg ervoor dat er geen materialen of andere producten in de weg staan tijdens het lossen.

Ook zorg je ervoor dat de losplaats schoon is.

Zo kun je er veilig werken.

Een schone, vrije ruimte biedt overzicht.

Op deze wijze van voorbereiden kunnen de goederen snel en zonder problemen worden gelost.

Losplaats bij een magazijn.

104

Hoofdstuk 4 Ontvangst van de goederen

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Redenen om goederen terug te sturen zijn bijvoorbeeld: • er zijn te veel artikelen geleverd • er is een product-recall • de verkeerde artikelen zijn geleverd • artikelen die beschadigd waren na de ontvangst • de houdbaarheidsdatum van de artikelen was al overschreden • een verkeerde bestelling van artikelen door de afdeling Inkoop • emballage.

e

3. Retourgoederen en emballage klaarzetten Bij het voorbereiden van de ontvangst van de goederen zorg je er ook voor dat de retourgoederen klaarstaan. Dit zijn goederen die teruggaan naar de leverancier. De chauffeur die de goederen aflevert, neemt vaak ook de retourgoederen mee.

Retourgoederen zet je meestal op een retourbon. Deze gebruik je om goederen terug te sturen.

Op deze bon staat: • welke goederen retour gaan • hoeveel goederen retour gaan • de reden dat de goederen teruggestuurd worden.

Retourbon.

C

Sommige bedrijven werken niet met een retourbon. Dan schrijf je de retourgoederen op de pakbon en de vrachtbrief van de ontvangen goederen. Daarop zet je dan ook dat er goederen teruggezonden worden. De manier van werken is verder hetzelfde. Je zorgt dat de retourgoederen klaarstaan en direct na het lossen van de goederen in de vrachtwagen geladen worden.

Ontvangst retourgoederen Het gebeurt ook dat het magazijn waar je werkt retourgoederen binnenkrijgt. Die mogen niet zomaar terug het magazijn in. Eerst moet duidelijk zijn waarom die goederen terug zijn gestuurd.

Als de goederen retour komen omdat ze defect zijn, worden deze: • teruggestuurd naar de producent • naar een eigen reparatieafdeling gebracht • vernietigd als de beschadigingen te erg zijn • in een outlet- of recycleprocedure gebracht.

105

Defecte goederen worden vaak niet gerepareerd of hersteld. Dat is vaak te duur, ook als je ze dan opnieuw kunt verkopen.

Te veel geleverde en niet beschadigde of gebruikte goederen kunnen wel teruggenomen worden in de opslag om later weer te verkopen. Ook deze handling brengt kosten met zich mee. Maar omdat je de goederen opnieuw kunt verkopen, is het wel de moeite waard.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Emballage Emballage is verpakkingsmateriaal van goederen. Denk bijvoorbeeld aan europallets, kratten of rolcontainers. Emballage kun je hergebruiken voor het verpakken en vervoeren van goederen.

Daarom zit op emballage vaak statiegeld. Ga er dus voorzichtig mee om. Emballage geef je net als retourgoederen weer mee aan de chauffeur.

Denk aan de flessen frisdrank of kratten met lege flesjes bier die teruggaan naar de producent om weer te vullen met frisdrank of bier. Emballage wordt hergebruikt, wat een positief effect heeft op het milieu.

Lege kratten (emballage).

C

Net als bij retourgoederen moet je zorgen dat emballage klaarstaat op het moment dat de leverancier komt leveren. Het komt vaak voor dat je emballage omruilt. Als een vrachtwagen bijvoorbeeld een lading goederen komt leveren op 30 europallets, dan geef je 30 lege europallets als emballage mee terug.

Rolcontainers.

106

Hoofdstuk 4 Ontvangst van de goederen

Emballage kun je dus meer dan één keer gebruiken. Voordat je de emballage meegeeft aan de chauffeur, controleer je of de emballagebon goed is ingevuld. Als de aantallen kloppen, kun je de emballage meegeven. Let wel even op de ondertekening van de emballagebon.

Soms gebruikt een bedrijf geen emballagebon. Dan schrijf je op de pakbon of vrachtbrief de emballage op die je mee teruggeeft.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

4. Intern transportmaterieel klaarzetten De laatste stap in de voorbereiding is het klaarzetten van intern transportmaterieel. Door de ontvangstplanning weet je al welke goederen geleverd worden en in welke hoeveelheden. Met die informatie kun je bepalen welk intern transportmaterieel je nodig hebt om de goederen te lossen en te transporteren.

Controle intern transportmiddel Voor je de eerste keer op een dag een intern transportmiddel gaat gebruiken, moet je dit altijd eerst controleren. Je controleert een aantal vaste punten. Denk bij een heftruck bijvoorbeeld aan een controle van de banden, de vorken en het hefsysteem. Maar ook of de tractiebatterij volledig is geladen. Pas als alle punten akkoord zijn, mag je het transportmiddel gebruiken.

Alleen dan weet je dat je het veilig kunt gebruiken.

Transportmaterieel of transportmateriaal?

In de logistiek kom je de begrippen intern transportmaterieel en intern transportmateriaal heel vaak tegen. Met intern transportmaterieel worden alle rijdende/bewegende voertuigen bedoeld. Denk bijvoorbeeld aan heftrucks, reachtrucks, maar ook aan rolcontainers.

Met intern transportmateriaal worden alle andere middelen bedoeld. Denk aan pallets en kratten, maar ook aan de magazijnstellingen.

Opdracht 5 Voorbereiding van de ontvangst

C

De ontvangstvoorbereiding bestaat uit verschillende stappen. Zet de volgende stappen in de juiste volgorde.

• losplek vrijmaken • klaarzetten intern transportmaterieel • retourgoederen klaarzetten • loslijst doornemen.

Stappen

Activiteiten

Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4

107

Opdracht 6 De loslijst

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Opdracht 7 De losplek

e

Welke informatie staat op de loslijst. Schrijf vier onderwerpen op.

Waarom moet de losplek van tevoren vrijgemaakt worden?

Kies het juiste antwoord. omdat de chauffeur direct door moet omdat de klant de goederen daar op komt halen omdat dit overzicht biedt en je veilig kunt werken omdat je een akkoord van je leidinggevende moet hebben

Opdracht 8 Casus: goederenontvangst voorbereiden

Lees de casus.

Freek

Vandaag komt er een zending binnen bij het magazijn. Freek moet deze in ontvangst nemen.

Hij zorgt ervoor dat er ruimte is vrijgemaakt in het magazijn.

Na een half uur wachten wordt Freek gebeld dat er een chauffeur met een lading voor het magazijn staat. Freek vangt de chauffeur op en samen maken ze een losplaats vrij. De goederen worden gelost. Het aantal pallets is veel meer dan Freek had ingeschat. De chauffeur heeft zelf geen meeneemheftruck. Freek gaat snel een heftruck regelen. Dankzij een collega lukt het toch om alles op de juiste plek te krijgen.

C

a. Schrijf op welke fouten Freek volgens jou gemaakt heeft.

Werk nu samen met je klasgenoten. b. Je docent maakt een onlinecanvas aan (bijvoorbeeld via Padlet of Mural). Volg de stappen: 1. Plaats de fouten die je hebt ontdekt op het canvas.

Let op dat je niet dezelfde fouten noteert als jouw medestudenten.

2. Zijn er fouten genoemd waar jij het niet mee eens bent?

Bespreek dit met de groep.

3. Bekijk alle notities.

Noteer alle verschillende fouten.

108

Hoofdstuk 4 Ontvangst van de goederen

Opdracht 9 Retourgoederen

C

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Werk samen met een medestudent en met de rest van de groep. a. Bereid samen met een medestudent een presentatie voor waarin jullie de volgende vragen beantwoorden. Zorg dat je niet alleen de antwoorden presenteert, maar dat jullie presentatie een goedlopend verhaal is.

• Wat zijn retourgoederen?

• Waarom kan er sprake zijn van retourgoederen?

• Wat is de functie van een retourbon?

• Welke informatie staat er op een retourbon?

• Wat is het verschil tussen emballage en retourgoederen? b. Houd jullie presentatie voor de rest van de groep. Bekijk de presentaties van jullie medestudenten en geef elkaar feedback. c. Noteer de feedback die jullie kregen.

109

Opdracht 10 De retourbon Bekijk de pakbon.

Firma de Bruin Electro Zwartjanstraat 56 4562 DE Ridderdijk

Aan: Groothandel Light BV Lichtweg 4 9545 RT Zuidberg Pakbon

L2021-089

e

0956- 345600

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Klantnummer 3200

13-09-2021 Opmerking

Artikelnummer Artikelnaam

Besteld

Geleverd

45609

Zwarte hanglamp staal

14

14

45619

Glazen hanglamp

8

8

45610

Houten hanglamp

20

18

45922

Witte hanglamp staal 80

80

45923

Industriële lampen

100

110

45924

Design hanglampen

80

68

45932

Oosterse hanglamp

30

30

1 doos met 3 stuks beschadigd

45962

Designlampen badkamer

10

11

1 doos met 2 verkeerde lampen geleverd

45972

Designlampen keuken 15

15

47030

bureaulampen staalwit

20

18

47031

Bureaulamp staal zwart

14

19

47032

Bureaulamp staal houtkleur

85

85

47033

Bureaulamp staal rood

10

100

47034

Hanglamp slaapkamer 20

20

49304

Kinderkamer hanglamp

40

40

49305

Keuken hanglampen 30

35

C 110

Datum

Hoofdstuk 4 Ontvangst van de goederen

Vul de volgende retourbon in aan de hand van de gegevens op de pakbon.

Retour geGeleverd met ordernr. zonden naar Naam:

Paklijstnr.:

Retouropdracht (kruis aan): ja/nee

e

Datum:

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Adres: Woonplaats:

Specificatie retourgoederen

Aantal

Artikelnummer

ArtikelReden retour omschrijving

Beschadigd

C

Goed, maar te veel

111

Opdracht 11 Emballage a. Wat is emballage?

e

b. Geef in de volgende tabel aan of het om emballage gaat of niet.

Emballage ja of nee?

Lege europallets

ja / nee

Doos met afval

ja / nee

Rolcontainer

ja / nee

Lege verfblikken

ja / nee

Kratten met lege flessen

ja / nee

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Wat?

c. Wat doe je met retourgoederen die terugkomen van klanten?

Opdracht 12 Materieel of materiaal?

C

Wat is het verschil tussen transportmaterieel en transportmateriaal?

Kies het juiste antwoord.

Transportmaterieel wordt door de leverancier meegeleverd, transportmateriaal is in het magazijn aanwezig.

Er is geen verschil, transportmaterieel en transportmateriaal zijn precies hetzelfde.

Transportmaterieel gebruik je buiten en transportmateriaal gebruik je binnen.

Transportmaterieel zijn voertuigen die kunnen rijden en/of bewegen, transportmateriaal kan niet rijden en/of bewegen.

112

Hoofdstuk 4 Ontvangst van de goederen

4.3 Aanmelden van de chauffeur

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Voor de chauffeur de goederen aflevert, meldt hij zich aan. De afdeling Inkoop of Logistiek kan zo bijhouden of alles volgens planning verloopt. Vaak houdt de logistiek teamleider dit in de gaten, maar soms ook de logistiek medewerker.

Een chauffeur meldt zich aan.

C

Losdock toewijzen Als een chauffeur zich meldt, moet hij een losplaats toegewezen krijgen. De losplek of losplaats is achter de deur van het losdock. Bij welk losdock gelost gaat worden staat meestal op de loslijst.

Het toegewezen losdock moet dicht bij de vrije losplek zijn. Zo bespaar je veel tijd op de interne rijafstanden.

Grote bedrijven en distributiecentra hebben vaak veel losdocks. Die zijn meestal genummerd.

Zo kun je de chauffeur naar het juiste nummer sturen. Het nummer van het losdock kun je vinden in de dockplanning.

113

e on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g Grote distributiecentra hebben veel losdocks.

Bij grotere bedrijven is de dockplanning een apart specialisme. Bij het plannen houdt de planner rekening met: • het type vrachtwagen • de doorlooptijden van het lossen • de grootte van de zendingen • de conditionering van goederen • crossdocking • vrije losplekken • eventuele retourzendingen en emballage.

Opdracht 13 Losplek en losdock

Waarom is het handig dat de losplek dicht bij het losdock is?

Opdracht 14 Losdocks

C

Een logistiek medewerker werkt bij het distributiecentrum van een grote supermarkt. Het DC heeft tientallen losdocks. a. Wat moet een logistiek medewerker doen als een vrachtwagenchauffeur zich aanmeld om een lading goederen te lossen?

b. Waarom moet een chauffeur zich eerst aanmelden als hij goederen komt leveren?

Kies het juiste antwoord. vanwege de veiligheid, je controleert eerst de papieren zodat je na overleg met de chauffeur een dock kunt vrijmaken omdat eerst de financiën geregeld moeten worden zodat je volgens planning een losplaats kan toewijzen

114

Hoofdstuk 4 Ontvangst van de goederen

Opdracht 15 Genummerde losdocks Welk voordeel heeft het voor een chauffeur dat de losdocks van een DC genummerd zijn?

4.4 Samenvatting

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Producten, halffabricaten of grondstoffen komen bij het magazijn binnen voor verwerking. In dit hoofdstuk heb je gelezen over de voorbereiding van de goederenontvangst. Die begint bij het maken van een ontvangstplanning door de teamleider. Voordat de chauffeur zich aanmeldt worden de losplekken vrijgemaakt, ervoor gezorgd dat het losdock vrij is en hulpmiddelen en retourgoederen klaargezet. Vervolgens krijgt de chauffeur een losdock toegewezen en dan begint het lossen.

Opdracht 16 Plusvraag: Product-recall

Een reden om een product retour te sturen is een product-recall. a. Leg in eigen woorden uit wat een product-recall is.

b. Zoek op internet drie voorbeelden van product-recalls. Noteer hierna om welke producten het ging en wat er mis was met deze producten.

C

Opdracht 17 Plusvraag: Lossen Bekijk het filmpje.

a. Waarom is het belangrijk om de goederen te controleren?

115

b. Welk intern transportmaterieel gebruikt de logistiek medewerker bij het lossen?

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

c. Schrijf drie werkzaamheden op die de logistiek medewerker bij het lossen verricht.

C

d. Wat vergeet deze logistiek medewerker na het lossen van de producten?

116

Hoofdstuk 4 Ontvangst van de goederen

4.5 Begrippen Crossdocking Inkomende goederen worden meteen na ontvangst klaargezet voor verder transport.

Dockplanning Een planningstool waarin het magazijn en de transporteurs in goede samenwerking dockafspraken optimaal kunnen beheren. Doel is het optimaal gebruik van het magazijn en de middelen.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Emballage Transportmateriaal van goederen, waarop vaak statiegeld zit. Je kunt het hergebruiken.

Bijvoorbeeld pallets, kratten en rolcontainers.

Handling De activiteiten die betrekking hebben op de ontvangst tot en met het plaatsen in de opslaglocatie, het uit opslag nemen (tijdens het orderverzamelen) en verzendgereed maken van producten.

Inboundproces Het deel van de goederenstroom dat bestaat uit ontvangst, inslag en opslag.

Losdock Plaats waar goederen worden gelost.

Loslijst Planning waarop staat wie welke goederen waar, wanneer, hoe en in welke hoeveelheid komt leveren.

Losruimte De ruimte die in het magazijn is gereserveerd voor het lossen van de goederen.

C

Ontvangstproces Het begin van het logistieke proces van ontvangst en opslag. Na bestelling van de goederen start dit proces.

Outboundproces Het deel van de goederenstroom dat bestaat uit uitslag en expeditie.

Product-recall Het terugroepen van producten door de leverancier vanwege fouten, bederf of andere oorzaken.

Retourbon Bon waarop vermeld staat wat de retourgoederen zijn en om hoeveel goederen het gaat.

Retourgoederen Goederen die weer terug moeten naar de leverancier of terugkomen van jouw klant.

117

118

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

C

e

e on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g HOOFDSTUK 5 LOSSEN VAN DE GOEDEREN

C

Na alle voorbereidende werkzaamheden kun je eindelijk de goederen lossen. In dit hoofdstuk leer je hoe je dat doet en welke hulpmiddelen je daarbij kunt gebruiken. Ook lees je waar je op moet letten bij het lossen. Dit hoofdstuk gaat over stap 2 van het logistiek proces.

Opdracht 1 Let op bij het lossen van goederen Bekijk het filmpje.

Beantwoord de volgende vragen: • Welke voorbereidingsactiviteiten gingen niet goed?

• Hoe zou je dit ongeluk kunnen voorkomen?

• Wat wil jij leren over het lossen van vrachtwagens?

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

5.1 Stap 2: Lossen van de goederen

e

Bespreek je antwoorden en ideeën met je klasgenoten.

De vrachtwagenchauffeur heeft zijn vrachtwagen met open deuren geplaatst aan het losdock.

Hij zorgt dat de goederen gelost kunnen worden. De logistiek medewerker opent de deur van het losdock. De goederen worden uit de vrachtwagen gelost en op de losplek gezet.

De goederen worden gelost met de juiste hulpmiddelen.

Het lossen zelf wordt gedaan door: 1. de vrachtwagenchauffeur 2. de logistiek medewerker 3. de vrachtwagenchauffeur en logistiek medewerker samen.

Als verschillende vrachtwagens op hetzelfde moment gelost moeten worden, is het belangrijk om de goederen niet door elkaar te plaatsen op de verschillende losplekken. Daarom wordt vaak belijning aangebracht op de vloer van de ontvangstruimte. Op die manier kun je de verschillende goederen afzonderlijk van elkaar tussen de belijning zetten.

C

Losvoorzieningen Losvoorzieningen kunnen aangebracht zijn bij het magazijn zelf. Dit zijn de specifieke voorzieningen. Veel vrachtwagens hebben ook speciale voorzieningen om het lossen makkelijker te maken.

Specifieke voorzieningen Het komt niet vaak voor dat de vloer van de vrachtwagen en de los- of laadvloer van het magazijn op dezelfde hoogte liggen. Daarom zijn er specifieke voorzieningen aangebracht om het hoogteverschil te verkleinen. Zo wordt het lossen makkelijker.

De specifieke voorzieningen buiten of aan het gebouw zijn vaak afgestemd op de indeling binnen in het magazijn. Op de volgende afbeeldingen zie je duidelijk hoe de vrachtwagens buiten verbonden zijn met de groene los- en laadplekken binnen.

120

Hoofdstuk 5 Lossen van de goederen

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Specifieke voorzieningen binnen en buiten.

Specifieke voorzieningen zijn: • laad-losperron • laadkuil • dockshelter • rijplaat • heftafel • dockleveller.

Laad-losperron Als de vrachtwagen een andere hoogte heeft dan de vloer van het magazijn, kun je gebruikmaken van een laad-losperron. Dit is een verhoging van de vloer van het magazijn.

Doordat de vloer van de vrachtwagen en het magazijn nu gelijk is kun je makkelijk met een heftruck of steekwagen de pallets lossen.

Laad-losperron.

C

Laadkuil Ook een laadkuil maakt het lossen met een heftruck, pallettruck of steekwagen makkelijker. Een laadkuil is een verlaging van het wegdek voor de losdocks van het magazijn. Door deze oplossing is de vloer van het magazijn ongeveer gelijk aan de vloer van de vrachtwagen.

Laadkuil.

121

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Dockshelter Een dockshelter is bevestigd aan het gebouw en is één geheel met het dock. Een dockshelter is gemaakt van flexibel materiaal.

Vrachtwagens rijden tegen de dockshelters aan. Deze vangen de vrachtwagen op zonder ze te beschadigen. Door gebruik te maken van dockshelters heb je geen last van wind of regen die langs de vrachtwagen naar binnen waait. Met een dockshelter bescherm je de goederen en het magazijn tegen weersinvloeden. Bovendien verdwijnt er zo minder warmte uit het magazijn naar buiten.

En in de zomerperiode andersom; De temperatuur van het magazijn wordt niet hoger door de warmte buiten.

Dockshelters kun je gebruiken bij laad-losperrons en laadkuilen.

Dockshelter.

C

Rijplaat Als er weinig hoogteverschil is tussen de vrachtwagen en de magazijnvloer kun je een rijplaat gebruiken bij het lossen. Dit is een plaat waar het intern transportmaterieel overheen kan rijden zonder te veel hobbels tussen vloer vrachtwagen en magazijnvloer.

Rijplaat.

Heftafel Als een magazijn geen voorzieningen heeft om een hoogteverschil weg te nemen, gebruik je een heftafel. Dit komt niet veel meer voor, omdat het gebruik te tijdrovend is.

De vrachtwagen rijdt achteruit tegen de heftafel die op gelijke hoogte is gebracht met de laadvloer van de vrachtwagen. Dan wordt het tafelblad vol goederen gezet. De heftafel wordt daarna op gelijke hoogte gebracht met de laadvloer van het magazijn. De goederen kunnen vervolgens van de tafel gepakt worden.

122

Heftafels.

Hoofdstuk 5 Lossen van de goederen

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Dockleveller Een dockleveller lijkt op de rijplaat. Het verschil is dat je een dockleveller automatisch omhoog en omlaag kunt bewegen, afhankelijk van de hoogte van de laadvloer van de vrachtwagen.

Je zorgt met de leveller dat de vrachtwagenvloer even hoog komt te staan als de hoogte van de vloer van het magazijn.

Dockleveller.

Voorzieningen van de vrachtwagen Behalve specifieke voorzieningen bij het magazijn heeft ook de vrachtwagen zelf voorzieningen om het hoogteverschil tussen laadperron en laadvloer te overbruggen.

Luchtvering vrachtwagen De chauffeur kan zijn vrachtwagen of trailer een stukje omhoog of omlaag bewegen door zijn luchtvering op te pompen of te laten zakken. Met luchtvering kun je hoogteverschillen tot ongeveer 20 cm overbruggen.

C

Laadklep aan vrachtwagen in hoogte verstelbaar De laadklep van de vrachtwagen is in hoogte verstelbaar. Je kunt hiermee het hoogteverschil tussen de magazijnvloer en de vrachtwagen wegnemen en zo goederen makkelijker laden of lossen. Dit zie je vooral bij vrachtwagens die bij een winkel goederen in een rolcontainer moeten lossen en laden.

Laadklep.

123

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Kraan op vrachtwagen Als een vrachtwagen ergens zware goederen moet gaan lossen en op de losplek is er geen transportmaterieel, dan kan met een autokraan toch gelost worden. Dit zie je vooral in de bouwwereld, waar heipalen, betonnen en houten casco’s, straatstenen en ander materiaal gelost moet worden. Meestal is op deze bouwplek geen heftruck aanwezig.

Op bouwplaatsen moeten vaak zware goederen gelost worden.

Meeneemstapelaar Een andere mogelijkheid om grote en zware producten of volle pallets te lossen is het gebruik van een meeneemstapelaar. Deze heftruck neemt zichzelf aan de vorken mee achter op de vrachtwagen.

Een groot voordeel is dat je altijd je eigen heftruck bij je hebt. Ook op plekken waar geen andere heftruck of stapelaar is, kan de chauffeur zo makkelijk lossen. De laatste jaren nemen ook bestelbussen een meeneemstapelaar mee.

Meeneemstapelaar.

Een meeneemstapelaar wordt vaak een kooi-aap genoemd. Dat is fout. Kooi-aap is een merk.

C

Bekijk het filmpje.

Binnen lossen In bijzondere situaties, bijvoorbeeld bij stalen buizen, rijden vrachtwagens gewoon bij de bedrijfsruimte naar binnen. Dat kan alleen in grote loodsen en opslagruimtes. De vrachtwagen wordt dan gelost met een bovenloopkraan. Deze kraan zit vast aan het plafond van de loods en takelt de vracht uit de vrachtwagen naar de opslagplek.

Bovenloopkraan.

124

Hoofdstuk 5 Lossen van de goederen

Opdracht 2 Vrachtwagens lossen Wie mogen de vrachtwagens lossen?

e

Opdracht 3 Speciale voorzieningen

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Er zijn verschillende speciale voorzieningen die het lossen van de vrachtwagens vergemakkelijken. Zoek vijf afbeeldingen van deze voorzieningen. Schrijf bij elke afbeelding op: • de naam van de speciale voorziening • waarom de speciale voorziening belangrijk is voor het bedrijf • waarom de speciale voorziening belangrijk is voor de logistiek medewerker.

Opdracht 4 Dockshelter

Schrijf drie voordelen op van het gebruik van een dockshelter.

Opdracht 5 Welke speciale voorziening zie je?

C

Welke speciale voorziening zie je op de afbeelding?

125

Opdracht 6 Hoogteverschil overbruggen

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Opdracht 7 Speciale voorziening bij het lossen

e

Welke twee voorzieningen heeft een vrachtwagen om hoogteverschil tussen vloeren te overbruggen?

Bekijk het filmpje.

Beantwoord na het kijken de volgende vragen. a. Hoe heet het systeem waar de vrachtwagen tegenaan rijdt?

b. Welke voordelen heeft dit systeem?

c. Waarom wordt hier een tweekleurenstoplicht gebruikt?

C

d. Hoe heet het systeem waarmee de vorkheftruck zijn lading kan lossen/laden?

126

Hoofdstuk 5 Lossen van de goederen

Opdracht 8 Hulpmiddel bij het lossen

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Hoe heet het hulpmiddel dat je op de foto ziet?

plafondkraan bovenloopkraan lamellenloopkraan

5.2 Automatische hulpmiddelen

C

Je kunt ook hulpmiddelen gebruiken bij de goederenontvangst. Voorbeelden daarvan zijn: • rollenbaan • lamellenbaan • bandtransporteur.

127

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Rollenbaan Als de levering bestaat uit losse dozen moet je vaak handmatig lossen. Een rollenbaan is dan een handig hulpmiddel. De rollenbaan kan vanuit de vrachtwagen naar de ontvangstruimte of direct naar de losplek worden geleid. De rollenbaan kan ook steeds dieper de vrachtwagen in, zodat je hier ook niet meer apart de goederen hoeft te verplaatsen. Denk hierbij ook aan het laad- en lossysteem van koffers in een vliegtuig.

Rollenbaan.

Lamellenbaan Een lamellenbaan kun je inbouwen als laadvloer in de vrachtwagen en als transportbaan in het magazijn. De baan bestaat uit elektrisch aangedreven lamellen, die samen zorgen voor een vlakke vloer. Met deze baan kun je allerlei typen lading automatisch vervoeren, zoals pallets, kisten en kratten. Het gaat vaak om zware goederen of om grote hoeveelheden.

Bekijk het filmpje.

Lamellenbaan.

Bandtransporteur Een bandtransporteur is een lopende band die gemakkelijk veel kleine pakketten en losse goederen van de vrachtwagen naar de ontvangstruimte of losplek kan vervoeren. Je zet vanuit de vrachtwagen alles direct op de band.

C

Bekijk het filmpje.

Bandtransporteur.

128

Hoofdstuk 5 Lossen van de goederen

Opdracht 9 Welk hulpmiddel zie je?

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Rollenbaan

e

Verbind het goede hulpmiddel met de juiste afbeelding.

Lamellenbaan

C

Bandtransporteur

Opdracht 10 Losse dozen lossen Als je losse dozen uit de vrachtwagen moet lossen, welke hulpmiddelen zijn dan geschikt?

Meerdere antwoorden zijn juist. bovenloopkraan rollenbaan retrieversysteem lamellenbaan bandtransporteur

129

5.3 De vrachtwagen vastzetten Tijdens het lossen is het belangrijk dat de vrachtwagen niet van het dock wegrijdt. Gebeurt dat wel, dan ontstaat een gevaarlijke situatie. Het is dus belangrijk om ervoor te zorgen dat de vrachtwagen goed vast is gezet. Daar kun je deze hulpmiddelen bij gebruiken: • wielkeggen • automatische wegrijdblokkering • stoplichtsysteem • sleutelprocedure.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Wielkeggen Voor je begint met lossen, moet er een wielkeg voor of achter de wielen van de vrachtwagen worden gelegd. Zo kan de vrachtwagen niet in beweging komen. Als je hiervoor hebt gezorgd, kan het lossen beginnen. Wijs je collega’s hierop als dit nodig is. Veiligheid voor alles!

Wielkeg.

Er is kritiek op het gebruik van wielkeggen. Zoals je op de foto ziet, is een wielkeg een redelijk klein obstakel. Een zware trailer kan deze best verplaatsen of er gewoon overheen rijden. Een chauffeur die niet ziet dat er nog een wielkeg achter zijn wielen ligt en met een vracht van 15 ton goederen gas geeft, rijdt gewoon over de wielkeggen heen.

Zo kunnen alsnog gevaarlijke situaties ontstaan. Zeker als de logistiek medewerkers nog aan het lossen zijn.

C

Automatische wegrijdblokkering Een automatische wegrijdblokkering is een systeem dat in de grond of aan het gebouw wordt gemonteerd. Het systeem plaatst elektronisch een stang of zware keggen achter of voor de wielen en zorgt er zo voor dat een vrachtwagen niet van zijn plaats kan komen.

De logistiek medewerker heeft de controle en bedient het systeem vanuit het magazijn. Hij ontgrendelt het systeem pas als iedereen klaar is met het lossen, door de deur van het magazijn te sluiten. Zolang de deur van het magazijn nog open is, blijft het blokkeringssysteem in werking en komt de vrachtwagen of trailer niet van zijn plaats. Met dit systeem kan een chauffeur nooit per ongeluk wegrijden.

130

Automatische wegrijdblokkering.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Stoplichtsysteem Het gebruik van wielkeggen kun je combineren met een stoplicht. Dit stoplicht hangt naast de deur van het magazijn. Het stoplicht is via een schakelaar gekoppeld aan de magazijndeur. Als de deur van het magazijn openstaat, staat het stoplicht op rood. Sluit je de deur van het magazijn, dan springt het licht automatisch op groen.

Als hij in zijn buitenspiegels kijkt, ziet de chauffeur of het stoplicht rood of groen is en of het dus veilig is om te vertrekken. Zo zorgt het stoplichtsysteem dat een chauffeur niet wegrijdt als er nog gelost wordt.

e

Hoofdstuk 5 Lossen van de goederen

Stoplichtsysteem.

Sleutelprocedure Een andere manier om te voorkomen dat de chauffeur vertrekt terwijl er nog gewerkt wordt, is het eenvoudig inleveren van de contactsleutel van de vrachtwagen. Deze sleutelprocedure gebeurt soms ook in combinatie met het gebruik van de wielkeggen.

De chauffeur geeft zijn contactsleutel af en krijgt hem terug als de vrachtwagen klaar is om te vertrekken.

Heb je het idee dat er niet veilig gewerkt wordt tijdens het lossen van de goederen?

Stop dan met je werk en neem contact op met je leidinggevende. Natuurlijk kun je ook zelf je collega’s aanspreken op onveilig gedrag.

Opdracht 11 De wielkeg

Er zijn verschillende toepassingen om gevaarlijke situaties met vrachtwagens bij het lossen te voorkomen. Een daarvan is het gebruik van een wielkeg.

C

Schrijf nog drie toepassingen op. Leg uit hoe deze werken en zoek op internet een afbeelding van iedere toepassing.

131

Opdracht 12 Nadelen van de wielkeg a. Het gebruik van een wielkeg heeft ook nadelen. Schrijf er één op.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

b. Welke procedure wordt vaak in combinatie met de wielkeg toegepast? ontvangstprocedure stoplichtprocedure sleutelprocedure veiligheidsprocedure

Opdracht 13 PBM's toepassen

Wat zijn PBM’s en waarom moet je die toepassen op de werkvloer?

Opdracht 14 Toezien op het gebruik van PBM's Wie is verantwoordelijk voor het dragen van de PBM’s?

5.4 Aanwijzingen op etiketten

C

De binnenkomende goederen zijn vaak al voorzien van een etiket. Dit etiket kan een behandelingsetiket zijn of een gevaarsetiket. Zo weet je of je de producten op een speciale manier moet behandelen. Of dat er gevaren zijn bij het behandelen van de producten.

Meestal zitten de etiketten bij aflevering al op goederen die een speciale behandeling nodig hebben. Als dat niet het geval is, of als er op de hele pallet maar één sticker zit, dan moet je de goederen na ontvangst alsnog etiketteren. Voordat goederen naar de opslag gaan, moet elke doos een eigen etiket hebben.

Behandelingsetiketten De leverancier heeft de verpakkingen al voorzien van een behandelingsetiket. Dit zijn meestal kleine pictogrammen waarop je ziet wat je wel of juist niet met de goederen moet doen.

Dit is handig, omdat je niet kunt zien welke goederen in een verpakking zitten.

132

Hoofdstuk 5 Lossen van de goederen

Breekbaar Dit etiket betekent dat de goederen breekbaar zijn. Er kunnen bijvoorbeeld glazen in de doos zitten, maar ook aardewerk of apparaten. Ga voorzichtig om met deze goederen.

Naast de afbeelding kan er ook tekst op staan: BREEKBAAR of FRAGILE.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Droog houden Dit etiket geeft aan dat de goederen in de doos niet nat of vochtig mogen worden.

Laat deze goederen dus niet buiten staan als er kans op regen is.

Naast de afbeelding kan er ook tekst op staan: DROOG HOUDEN of KEEP DRY. Deze kant boven Sommige goederen moeten rechtop blijven staan. Dit zijn bijvoorbeeld koelkasten.

De pijlen op het etiket geven aan welke kant boven is.

Naast de afbeelding kan er ook tekst op staan: DEZE KANT BOVEN of THIS SIDE UP. Geen haken Sommige goederen mag je niet met haken oppakken. Dit zijn bijvoorbeeld zakken.

Gebruik je wel haken, dan kan het zijn dat de zak scheurt.

Naast de afbeelding kan er ook tekst op staan: GEBRUIK GEEN HAKEN of USE NO HOOKS.

C

Niet stapelen Dit etiket geeft aan dat je de verpakkingen of pallets niet op elkaar mag zetten.

Niet in de warmte zetten Sommige artikelen mogen niet te warm worden of in zonlicht gezet worden. Het etiket geeft helder aan dat het artikel beschermd moet worden tegen warmte, hitte en/of zonlicht.

133

Op een verpakking kunnen verschillende behandelingsetiketten zitten.

e

Gevaarsetiketten De gevaarsetiketten geven met een symbool het gevaar van een stof aan. Door middel van het symbool op het etiket ziet de logistiek medewerker dus welk gevaar het op kan leveren.

Als een artikel verschillende gevaarseigenschappen heeft, kan de verpakking voorzien zijn van meerdere gevaarsetiketten.

C

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

In het overzicht hierna zie je wat de verschillende gevaarlijke-stoffen-pictogrammen betekenen.

Werk je met een verpakking met een gevaarsetiket erop? Zorg er dan voor dat de verpakking niet beschadigd raakt of gaat lekken. Behandel deze verpakkingen extra voorzichtig en draag de juiste PBM’s. Ga extra voorzichtig met deze verpakkingen om.

Duidelijk zichtbaar Plak de etiketten altijd op een duidelijk zichtbare plaats. Meestal is dat bij een doos op de rechterkant van de pallet. De logistiek medewerker of vorkheftruckchauffeur weet dan meteen waar hij moet kijken. Zorg er ook voor dat deze sticker zichtbaar blijft. Plak er dus geen andere etiketten of brieven overheen.

134

Hoofdstuk 5 Lossen van de goederen

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Barcode of streepjescode Met streepjescodes geef je dozen en andere verpakkingseenheden een unieke code. Het is dan duidelijk om welke goederen het gaat. Deze manier van werken heeft nadelen. Een etiket of streepjescode moet altijd op een goed zichtbare plek zitten, omdat je elke streepjescode moet kunnen uitlezen met een barcodelezer.

De streepjescode moet goed leesbaar zijn, zodat je die kunt scannen.

RFID Met RFID-technologie zijn etiketten niet meer nodig. RFID staat voor Radio Frequency IDentification. Bij RFID wordt elke verpakkingseenheid voorzien van een chip. Speciale leesapparaten zenden radiosignalen uit. Als de chip zo’n radiosignaal ontvangt, stuurt hij een bericht terug.

Dit bericht bestaat meestal uit een uniek nummer dat door het leesapparaat wordt geregistreerd en daarna doorgezonden naar het voorraadbeheersysteem.

Zodra een doos, pallet of een andere verpakkingseenheid een leesapparaat passeert, wordt het geregistreerd in het WMS of WarehouseManagementSystem. Dit is een systeem waar alle producten met bijbehorende locaties in genoemd staan.

Opdracht 15 Behandelingsetiketten

C

Wat zijn behandelingsetiketten?

135

Opdracht 16 Welk etiket zie je?

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Zet de juiste benaming naast de afbeelding van het etiket.

Opdracht 17 Gevaarsetiketten

C

Wat zijn gevaarsetiketten?

Opdracht 18 Plaats op de verpakking Waar op een verpakking moet je een gevaarsetiket plakken?

136

Hoofdstuk 5 Lossen van de goederen

Opdracht 19 Zichtbaarheid Waarom moet een behandelingsetiket altijd zichtbaar blijven?

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Welk hulpmiddel heb je nodig om een streepjescode uit te lezen? barcodelezer etikettenscan QR-code lezer

e

Opdracht 20 Streepjescode uitlezen

5.5 Samenvatting

Het lossen van de goederen vraagt soms om specifieke voorzieningen in het magazijn omdat de laadvloer van de vrachtwagen niet altijd even hoog is als de vloer van het magazijn. Het hoogteverschil kun je verkleinen door een laad-losperron, laadkuil, dockshelter, rijplaat, heftafel of dockleveller. Soms heeft de vrachtwagen een meeneemstapelaar achter op de wagen om zelf te kunnen lossen. Andere hulpmiddelen bij het (binnen)lossen zijn een bovenloopkraan, rollenbaan, lamellenbaan of bandtransporteur.

Om de veiligheid bij het lossen te vergroten, zijn er hulpmiddelen om te voorkomen dat de vrachtwagen kan wegrijden. Dit kan een wielkeg zijn, automatische wegrijdblokkering, stoplichtsysteem of het gebruik van een sleutelprocedure.

Behandelingsetiketten op de verpakking geven aan of de goederen een speciale behandeling nodig hebben of dat goederen gevaarlijk kunnen zijn. Let dus op bij het lossen van de goederen.

Opdracht 21 Plusvraag: Gevaarsymbolen

In 2015 zijn er nieuwe gevaarsymbolen op etiketten gekomen. Je kunt de oude symbolen nog tegenkomen op oude verpakkingen.

C

Maak een presentatie waarin je minimaal zes oude gevaarsymbolen laat zien. Laat ook steeds het nieuwe symbool zien.

Opdracht 22 Plusvraag: Tilhulp Bekijk het filmpje.

Je kunt een speciale kraan als tilhulp van goederen gebruiken. Welke voordelen heeft deze kraan?

137

5.6 Begrippen Automatische wegrijdblokkering Een systeem dat elektronisch een stang of keggen achter de wielen plaatst. Zo kan een vrachtwagen niet van zijn plaats komen.

Bandtransporteur Lopende band waarmee je kleine pakketten en losse goederen van de vrachtwagen naar de ontvangstruimte of losplek kunt verplaatsen.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Behandelingsetiket Pictogrammen met informatie over hoe je de goederen moet behandelen.

Bovenloopkraan Een kraan die vastzit aan het plafond van de loods. Hiermee takel je de vracht uit de vrachtwagen en plaats je die op de opslagplek.

Dockleveller Deze plaat kan hydraulisch omhoog en omlaag bewegen afhankelijk van de laadvloer van de vrachtwagen. Zo breng je de hoogte van de laadvloer op dezelfde hoogte als de magazijnvloer.

Dockshelter Een dockshelter is bevestigd aan het gebouw en is één geheel met het laaddock.

Gevaarsetiket Symbool dat het gevaar van een stof aangeeft.

Laad-losperron Verhoging van de vloer van het magazijn.

Laadkuil Een verlaging van het wegdek voor de losplaats van het magazijn, waardoor je makkelijker kunt lossen met een heftruck of steekwagen.

C

Lamellenbaan Een lamellenbaan kun je inbouwen als laadvloer in de vrachtwagen en als transportbaan in het magazijn. De baan bestaat uit elektrisch aangedreven lamellen.

Meeneemstapelaar Een kleine stapelaar (heftruck) die achter op de vrachtwagen meegenomen kan worden.

Rijplaat Plaat waar intern transportmaterieel overheen kan rijden om de vrachtwagen te bereiken.

Rollenbaan Deze baan kan vanuit de vrachtwagen naar de ontvangstruimte geleid worden. Dozen kunnen op de rollenbaan makkelijker in het magazijn komen.

138

Hoofdstuk 5 Lossen van de goederen

Specifieke voorzieningen Voorzieningen om het hoogteverschil tussen laadvloer van de vrachtwagen en vloer van het magazijn te verkleinen om het laden en lossen makkelijker te maken.

Stoplichtsysteem Dit systeem voorkomt dat de chauffeur al wegrijdt terwijl er nog personeel aan het lossen is.

Zolang deur van het magazijn openstaat, staat het licht op rood.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Streepjescode Unieke code op dozen en/of andere verpakkingseenheden die aangeeft om welke goederen het gaat.

C

Wielkeg Een blok dat je voor of achter het wiel van de vrachtwagen plaatst, zodat de vrachtwagen niet voor- of achteruit kan rollen.

139

140

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

C

e

e on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g HOOFDSTUK 6 CONTROLE VAN DE GOEDEREN

C

De goederen zijn gelost en staan op de losplek. Hier worden de binnengekomen goederen gecontroleerd. Wat alle controlewerkzaamheden inhouden en welke manieren van controleren er zijn, lees je in dit hoofdstuk. Dit hoofdstuk gaat over stap 3 en 4 van het logistiek proces.

Opdracht 1 Binnenkomende goederen

e

In dit hoofdstuk staat de controle van de goederen centraal. Als je weet wat je moet doen is dit niet moeilijk. Het is wel heel belangrijk. a. Zoek online naar antwoord op de volgende vragen.

• Waarom is de controle van binnenkomende goederen zo belangrijk?

• Welke documenten heb je allemaal nodig om binnenkomende goederen te controleren? b. Wat wil jij nog weten over de controle van de binnenkomende goederen? Bespreek dit ook met een klasgenoot.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

6.1 Stap 3: Controle van de inkomende goederen

Als je bezig bent met het controleren van de ontvangen goederen, doe je een ontvangstcontrole.

Dit kan een kwantitatieve controle zijn, of een kwalitatieve controle. Soms doe je ze allebei.

Kwantitatieve controle Bij een kwantitatieve controle tel je alle binnengekomen dozen, pallets en goederen. Dit doe je aan de hand van een vrachtbrief. Deze vrachtbrief krijg je van de chauffeur die de goederen levert. Op de vrachtbrief lees je welke goederen door de chauffeur geleverd worden. Ook de hoeveelheid en eventuele kenmerken staan op deze vrachtbrief.

Op een vrachtbrief vind je verder: • de naam van de afzender • de naam van de geadresseerde • de naam van de vervoerder • de datum van het transport • het aantal colli dat wordt geleverd • het emballagemateriaal dat wordt aangeboden en mee teruggenomen • de ruimte voor de verschillende handtekeningen • gewicht en volume van de goederen.

C

Op vrachtbrieven kom je de volgende woorden tegen: nettogewicht = brutogewicht minus tarra tarra = gewicht van alleen de verpakking collo = verpakkingseenheid colli = meervoud van verpakkingseenheid

Bestaat een zending uit drie rolcontainers met ieder twintig dozen, dan staat op de vrachtbrief en op de pakbon drie colli. De chauffeur laadt drie verpakkingseenheden uit.

In de logistieke wereld kom je twee vrachtbrieven tegen die in het wegvervoer gebruikt worden: de AVC-vrachtbrief en de CMR/AVC-vrachtbrief.

142

Hoofdstuk 6 Controle van de goederen

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

AVC-vrachtbrief AVC staat voor Algemene Vervoer Condities. Dit zijn algemene voorwaarden die gelden voor transport in Nederland. Een AVC-vrachtbrief wordt alleen gebruikt bij binnenlands wegvervoer.

C

CMR/AVC-vrachtbrief Als er gebruik wordt gemaakt van grensoverschrijdend wegvervoer dan moet je de CMR/AVC-vrachtbrief gebruiken. CMR staat voor Convention relative au contrat de transport international de Marchandises par Route. Letterlijk vertaald betekent dit: verdrag betreffende de overeenkomst tot internationaal vervoer van goederen over de weg.

143

144

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

C

e

Hoofdstuk 6 Controle van de goederen

De CMR-voorwaarden gelden voor wegtransport in Europese landen. Een aantal van de onderwerpen die hierin vastgelegd zijn: • vrachtbetaling: wie betaalt de vracht-vervoerskosten • overbelading: hoe moet je omgaan met te zware transporten • schadevergoeding ingeval van vertraging: wie moet deze betalen • regels voor het rembours: het betalen van de goederen bij aflevering • verschillende situaties die gaan over de opslag.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

De CMR-vrachtbrief kun je ook gebruiken voor binnenlands vervoer: de verzender moet dit aankruisen. Als in de bovenste rij van de CMR-vrachtbrief het woord AVC is omcirkeld, dan geldt deze ook bij binnenlands wegvervoer en zijn de AVC-voorwaarden van toepassing. Daarom heet deze vrachtbrief ook CRM/AVC-vrachtbrief.

CMR of AVC?

C

Hoe kun je zien dat een vrachtbrief voor buitenlands vervoer is als CMR en AVC beide niet zijn aangekruist? Dan kijk je naar het afleveradres. Gaat het om een Nederlands adres? Dan is het een AVC-vrachtbrief. Is het een adres in het buitenland? Dan is het een CMR-vrachtbrief.

145

e on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

C

Voorbeeld van een CRM/AVC-vrachtbrief voor vervoer binnen Nederland.

146

Hoofdstuk 6 Controle van de goederen

Vrachtbrieven gebruiken bij een kwantitatieve controle Bij een kwantitatieve controle tel je de goederen. Hierbij gebruik je de vrachtbrieven. Je telt de geleverde goederen en je vergelijkt dit met het aantal dat op de vrachtbrief staat. Als je de controle uitvoert met een (barcode)scanner, dan scan je van iedere verzendeenheid de barcode.

e

Op de vrachtbrieven vind je informatie over de afspraken die met een leverancier zijn gemaakt.

Je noemt dit de leveringscondities of leveringsvoorwaarden.

Deze leveringscondities gaan bijvoorbeeld over de verantwoordelijkheden van de leverancier en het verpakkingsmateriaal dat voor bepaalde goederen wordt gebruikt. Maar ook over afspraken over wie de vracht betaalt en of er pallets retour moeten.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Als de kwantitatieve controle van het aantal colli klopt, dan onderteken je de vrachtbrief.

De vrachtbrief bij ontvangst van goederen heeft twee kopieën: • een voor de chauffeur • een voor de leverancier.

Eén exemplaar houdt de ontvanger zelf.

Na ondertekening heeft de chauffeur een bewijs dat de goederen zijn afgeleverd.

De leverancier heeft met de vrachtbrief een bewijs dat je de goederen hebt ontvangen. Het origineel is voor het ontvangende bedrijf.

Zorg ervoor dat je de vrachtbrief goed bewaart. Deze moet in de administratie worden opgenomen. Let erop dat ook je collega’s zorgvuldig omgaan met de vrachtbrief.

Soms wordt alleen het aantal pallets of rolcontainers aangegeven en niet het aantal colli. Je tekent de vrachtbrief dan alleen af voor die pallets of rolcontainers.

Achteraf controleer je of de inhoud ervan klopt. Die inhoud controleer je met de pakbon/vrachtbrief.

Ontwikkelingen Tegenwoordig komen ook digitale vrachtbrieven veel voor. Nu komen papieren versies nog voor, in de toekomst zullen die verdwijnen. Op de digitale vrachtbrief kan de ontvanger met een digitale pen zijn handtekening voor ontvangst zetten en notities plaatsen.

C

Er zijn ook nog andere systemen. Bijvoorbeeld systemen waarmee de chauffeur de vrachtbrief kan scannen en zelfs foto’s van de zending kan maken. Door deze digitalisering zijn gegevens snel digitaal beschikbaar binnen de logistieke keten. De leverancier kan bijvoorbeeld direct zien dat de goederen zijn geleverd. En er kan meteen na aflevering en ondertekening gefactureerd worden.

De digitale vrachtbrief is een van de ontwikkelingen die logistieke processen versnellen. Je kunt efficiënter werken. Het handmatig of op papier opstellen, sorteren en archiveren van vrachtbrieven is niet meer nodig. Let op: digitaal archiveren is wel nodig. CMR-vrachtbrieven horen bij je administratie, dus ook deze moet je zeven jaar bewaren.

147

De vrachtbrief in het ontvangstproces De vrachtbrief is een belangrijk controledocument in het ontvangstproces. Door het tekenen van de vrachtbrief geef je aan ik heb de goederen ontvangen en ook ik heb de zending goedgekeurd. Als na het tekenen blijkt dat er toch iets niet goed is met de goederen, dan heeft jouw bedrijf een probleem.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Als jij bijvoorbeeld hebt getekend voor een zending van 100 colli en er blijken later maar 80 colli geleverd te zijn, is er een tekort. De leverancier kan dan zeggen: ‘Ja, maar je hebt de vrachtbrief toch getekend? Dan is het niet mijn probleem. Misschien heb je de 20 missende colli wel verkeerd neergezet.’

Als er goederen binnenkomen, is het dus belangrijk om: • aan de hand van de vrachtbrief alles goed te controleren • de vrachtbrief alleen te tekenen als alles ook echt klopt. Twijfel je, teken dan niet of maak een aantekening op de vrachtbrief. Zo kun je vervelende problemen voorkomen.

• de kopie van de vrachtbrief af te geven bij de logistiek teamleider of de afdeling administratie.

De vrachtbrief is een bewijsdocument en moet in de administratie worden opgenomen.

C

Niet bij alle zendingen zijn vrachtbrieven verplicht. Dit zijn de uitzonderingen: • vervoer van levende dieren • vervoer van inboedels bij verhuizingen • vervoer van los gestorte goederen, zoals vrachtwagen vol aardappelen of zand • postzendingen • goederen die door de minister van Infrastructuur en Waterstaat zijn vrijgegeven, bijvoorbeeld goederen uit het leger.

Overige vrachtbrieven Iedere vorm van vervoer kent zijn eigen vrachtdocumenten. Naast de AVC/CMR-vrachtbrief bij vrachtwagens, kun je ook te maken krijgen met: • CIM-vrachtbrief: voor internationaal vervoer over het spoor • Airway Bill (AWB): voor het vervoer door de lucht • Bill of Lading (B/L): voor vervoer over zee.

148

Hoofdstuk 6 Controle van de goederen

Kwalitatieve controle Als je een kwalitatieve controle uitvoert, kijk je naar de kwaliteit van de geleverde goederen.

Zijn de goederen in goede staat en bijvoorbeeld niet kapot, beschadigd of over de datum? Ook deze controle voer je uit met de pakbon/vrachtbrief. Je bekijkt en onderzoekt de artikelen die je controleert. Soms zelfs in een testomgeving, waar de goederen getest worden.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Bij een kwalitatieve controle let je bijvoorbeeld op: • de juiste goederen • de afmetingen van de goederen • de juiste maten • de juiste gewichten • de juiste staat van de goederen • zijn de goederen in de juiste kwaliteit aangekomen • zijn de goederen onbeschadigd aangekomen • klopt de houdbaarheidsdatum of uiterste verkoopdatum van de goederen • werken de goederen zoals het moet.

Als blijkt dat goederen kwalitatief niet goed zijn, neem je eerst contact op met de leverancier.

Misschien kun je de goederen nog terugsturen naar de leverancier.

Als je een partij laptops ontvangt, controleer je of deze het doen. Werken ze niet of niet goed, dan neem je contact op met de leverancier om afspraken te maken over het terugsturen van de laptops.

Wil je alle goederen nakijken, dan kost een kwalitatieve controle veel tijd. Controleer je alle goederen, dan voer je een integrale controle uit. Je moet dan al het verpakkingsmateriaal openen en elk artikel afzonderlijk bekijken. Zo’n volledige controle doe je alleen als dit nodig is of verlangd wordt door het bedrijf.

C

Je kunt ook een deel van de goederen controleren, dit heet een steekproefsgewijze controle.

Je maakt bijvoorbeeld een paar verpakkingen open en kijkt of de goederen die hierin zitten van goede kwaliteit zijn. Met het resultaat van deze controle beslis je of de hele levering van voldoende kwaliteit is. Het nadeel hiervan is dat het een minder nauwkeurige controle is dan wanneer je alle goederen controleert.

Zie je tijdens de steekproef dat er goederen van slechte kwaliteit tussen zitten?

Dan is de kans groot dat het vaker voorkomt. Kies in dat geval alsnog voor een controle van alle goederen.

Je moet zelf leren inschatten of en wanneer je toch alles moet controleren. Als je tomaten aan het lossen bent en je ziet natte lekvlekken op de dozen, dan is dat een moment om toch een volledige controle uit te voeren. Ook al kost het veel tijd.

149

Opdracht 2 Ontvangstcontrole a. Welke twee soorten controles kom je tegen bij de ontvangst van de goederen?

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

b. Beschrijf het verschil tussen deze twee controles bij de ontvangst van de goederen.

Opdracht 3 Informatie op de vrachtbrief

De controle van de binnenkomende goederen vindt plaats na het lossen. De logistiek medewerker controleert de binnenkomende goederen vaak aan de hand van de vrachtbrief.

Plaats in de tabel een kruisje (X) als het hierna genoemde aspect op een vrachtbrief staat.

Onderdeel

Komt wel voor op de vrachtbrief

Komt niet voor op de vrachtbrief

Naam van de geadresseerde

Naam van de contactpersoon Datum van de bestelling

Volume van de goederen

Gewicht van de vrachtwagen Aantal colli

Naam van de vervoerder

Opdracht 4 Hoeveel colli?

C

Kies de juiste aantallen om de beweringen kloppend te maken.

1. Je krijgt een zending van vier rolcontainers met ieder 25 dozen.

Er staan 4 / 25 / 100 colli op de vrachtbrief.

2. Je krijgt een zending binnen van 10 europallets. Op iedere pallet staan 4 grote transportverpakkingen. In iedere transportverpakking zitten weer 20 dozen met glazen.

Er staan 4 / 10 / 20 / 80 colli op de vrachtbrief.

3. Een leverancier brengt 20 karren, op iedere kar staan 12 kratten. In ieder krat zitten 12 producten. Er staan 12 / 20 / 144 colli op de vrachtbrief.

150

Hoofdstuk 6 Controle van de goederen

Opdracht 5 De juiste vrachtbrief Kies de juiste vrachtbrief.

Maak een keuze tussen AVC en CMR. 1. een zending per vrachtwagen van Utrecht naar Polen AVC / CMR 2. een zending per vrachtwagen van Groningen naar Breda AVC / CMR 3. een zending per vrachtwagen van Amsterdam naar Wenen in Oostenrijk AVC / CMR

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Opdracht 6 Een zending controleren Mark neemt de bloemen in ontvangst

Mark werkt in het magazijn van een grote bloemenwinkel. Er komt een zending binnen van de veiling. Mark ziet meteen dat in de eerste kar veel bloemen geknakt zijn. De zending bestaat uit twintig karren. Mark besluit om de vrachtbrief direct te tekenen maar wel meteen daarna voor de zekerheid een kwalitatieve controle te doen.

Beantwoord de volgende vragen. a. Welke grote fout maakt Mark volgens jou?

b. Hoe zou jij dit aanpakken?

Opdracht 7 Betalen van de goederen

C

Hoe noem je het betalen van de goederen aan de chauffeur bij aflevering? contante betaling rembourszending VC-betaling

Opdracht 8 Ondertekenen De ontvanger van de goederen ondertekent de vrachtbrief die de chauffeur bij zich heeft bij het afleveren van de goederen.

Waarom moet de ontvanger tekenen?

151

Opdracht 9 Informatie op de vrachtbrief

C

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Bekijk de vrachtbrief.

Wat komt er in de genummerde velden op de paklijst te staan? Verbind het nummer met het juiste antwoord.

152

1

Instructies van de afzender

2

Handtekening/stempel ontvanger

13

Afzender

23

Naam en adres ontvanger

24

Handtekening/stempel vervoerder

Hoofdstuk 6 Controle van de goederen

Opdracht 10 Digitale vrachtbrief Tegenwoordig wordt de digitale vrachtbrief veel gebruikt. Welke drie voordelen heeft dit?

e

Opdracht 11 Wel of geen vrachtbrief?

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Geef aan bij de verschillende transporten of een vrachtbrief wel of niet nodig is.

Zet een kruisje (X).

Transport

Wel nodig

Niet nodig

Grote hoeveelheid zand in kiepwagen Vijftien pallets met tuinmeubelen Vervoer van levende dieren

Verhuizing van een inboedel Postzending door DHL Dozen met tomaten

Opdracht 12 MBTv

Een logistiek medewerker werkt bij groothandel SuperBV. Hij controleert met een pakbon de binnengekomen vracht en merkt dat er een aantal fouten zijn. Van zijn teamleider moet hij nu een MBTv-lijst invullen.

Waar staat de afkorting MBTv voor? minder/ breuk/ te veel manco/bon/ te veel manco/breuk/te weinig manco/breuk/te veel

C

6.2 Administratieve handelingen bij controle van inkomende goederen Bij het controleren kun je verschillende fouten tegenkomen. Het kan zijn dat fouten zich herhalen. Het is belangrijk dat je hier inzicht in krijgt, omdat je dan kunt bijsturen. Je neemt bijvoorbeeld contact op met de leverancier, zodat er de volgende keer op wordt gelet dat niet dezelfde fouten worden gemaakt.

Je krijgt dit inzicht als je de controles administreert. Dit betekent dat je bijhoudt welke fouten er worden gemaakt. Bijvoorbeeld hoeveel goederen van slechte kwaliteit zijn geleverd en wat eraan mankeert. Maar je kunt bijvoorbeeld ook bijhouden hoe vaak een leverancier niet het bestelde aantal levert.

153

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Bij het administreren van de controle maak je gebruik van de vrachtbrief, maar ook van andere documenten. Op deze documenten noteer je of de levering klopt. De documenten die je kunt gebruiken: • pakbon • MBTv-lijst • NTL-lijst.

Pakbon Nadat je de goederen hebt gecontroleerd met de vrachtbrief, doe je een extra controle met de pakbon. Er staat geen chauffeur meer op je te wachten, dus je kunt nu meer tijd nemen voor deze nauwkeurige controle. Op een pakbon vind je: • de artikelnummers • de artikelomschrijving • het aantal artikelen.

C

Je controleert of de levering klopt met de gegevens van de pakbon. Daarbij kun je gebruikmaken van een barcodescanner om te kijken of de juiste artikelnummers zijn binnengekomen.

Terwijl je de colli uitpakt, tel je het aantal artikelen. Ontbreken er artikelen, zijn er artikelen kapot of heb je te veel artikelen gekregen? Schrijf deze dan ook op de manco/breuk/te veel-lijst (MBTv-lijst).

Voorbeeld van een lege pakbon.

154

Hoofdstuk 6 Controle van de goederen

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Op de pakbon staat het aantal geleverde artikelen, maar soms ook het aantal bestelde artikelen.

Dit is handig, want dan kun je in één oogopslag zien of er artikelen niet geleverd zijn. Je moet wel goed opletten dat je de bestelde aantallen niet verwisselt met de geleverde aantallen.

Voorbeeld van een ingevulde pakbon.

MBTv-lijst De letters MBTv staan voor manco, breuk en teveel.

• Manco: er zijn vergeleken met het aantal op de pakbon te weinig artikelen geleverd.

• Breuk: er zijn artikelen kapot, bedorven, niet compleet of beschadigd geleverd.

• Te veel: er zijn vergeleken met het aantal op de pakbon te veel artikelen geleverd.

C

Op een MBTv-lijst schrijf je op bij hoeveel artikelen er sprake is van breuk en hoeveel artikelen manco of te veel zijn. Als je de MBTv-lijst hebt ingevuld, wordt de lijst naar de leverancier gestuurd.

Afhankelijk van de afspraken die hierover met de leverancier zijn gemaakt, stuur je ook de beschadigde artikelen en de producten waarvan je er te veel hebt gekregen op. In sommige situaties houd je de te veel geleverde artikelen en verreken je deze met de volgende zending, of financieel.

De artikelen die je te weinig hebt ontvangen, reclameer je bij de leverancier. Reclameren betekent dat je de leverancier vraagt om de te weinig gestuurde goederen na te zenden.

155

Datum Artikel

Prijs per stuk

Aantal besteld

12-04

Spijkerbroek Lucky

€ 39,95

50

18-04

Overhempjes Binkie

€ 29,99

120

21-04

Riempjes

€ 12,95

70

Manco

Breuk

Te veel

1 2 5

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Datum:

e

Leverancier/levering: Naam werknemer:

Voorbeeld van een MBTv-lijst.

Derving Door het controleren van de goederen en het administreren voorkom je derving. Derving betekent verlies van omzet. Dit verlies ontstaat doordat je bepaalde goederen niet meer kunt verkopen, omdat ze bijvoorbeeld kapot zijn gegaan. Of omdat ze niet geleverd zijn. Je mist dan inkomsten die je eigenlijk wel zou moeten hebben.

In de MBTv-lijst zie je dat er vijf artikelen niet geleverd zijn en een is er kapot. Als je dat niet noteert, kom je artikelen tekort. In het systeem van het bedrijf staat bijvoorbeeld dat er 70 riempjes moeten zijn. Als de afdeling Verkoop deze verkoopt, liggen deze dus niet in het magazijn.

C

NTL-lijst Het is mogelijk dat je artikelen bestelt die de leverancier niet op voorraad heeft. Dan krijg je van de leverancier een NTL-lijst. NTL staat voor Niet Te Leveren.

Je kunt hierover contact opnemen met de leverancier. Mogelijk is om deze artikelen op een ander moment te laten leveren. Er kan ook een alternatief artikel worden aangeboden.

Zo’n lijst kan ook meegeleverd worden bij de zending van de goederen en moet uiteraard wel goed in de administratie worden gezet. Dan staan de juiste aantallen in het magazijn in het systeem.

156

Hoofdstuk 6 Controle van de goederen

e

Administratie bij het retoursturen van goederen Als je merkt dat de verkeerde goederen zijn geleverd, dan kun je deze retour geven aan de chauffeur. Je moet dan de volgende stappen nemen: • Geef de retourgoederen aan de chauffeur.

• Geef op de vrachtbrief aan welke goederen niet juist zijn geleverd. Zet erbij dat ze retour komen met de chauffeur.

• Laat de chauffeur de vrachtbrief met opmerking over verkeerde goederen tekenen. Daarmee geeft de chauffeur aan dat hij de goederen mee terug heeft genomen.

• Archiveer de vrachtbrief.

• Neem contact op met de leverancier om te zorgen voor de juiste levering.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Als je te laat merkt dat er verkeerde goederen geleverd zijn en de chauffeur is al weg, dan moet je deze behandelen als retourgoederen. Je neemt contact op met de leverancier en je stuurt ze later retour naar de leverancier.

Ook bij klachten over de leveringen of over de ontvangen goederen neem je contact op met de leverancier.

Stap 4: Invoeren van nieuwe goederen

De volgende stap in het logistieke proces is het invoeren van de nieuwe goederen. Al deze goederen moeten in het voorraadsysteem worden ingevoerd. Alle goederen staan hierin en als nieuwe goederen in het magazijn arriveren, moeten deze dus ook in het systeem komen te staan. Zo houd je precies bij hoeveel stuks van een bepaald product aanwezig is.

Dit laatste is van belang als de afdeling Verkoop producten verkoopt. De verkopers willen dan ook weten hoeveel producten er in voorraad zijn.

Ook is het belangrijk voor klanten om te weten hoe groot de voorraad is. Dit is van belang bij webshops. Hier kun je, bij het bestellen, meestal zien hoeveel producten er nog op voorraad zijn.

C

Je kunt goederen automatisch en handmatig invoeren.

Invoeren op automatische wijze In veel bedrijven gebeurt het invoeren automatisch. Op het moment dat de goederen binnenkomen, scan je deze. Bijvoorbeeld met een handscanner of polsscanner. Deze scanner registreert het product en legt automatisch een link met het voorraadsysteem.

Veel magazijnen gebruiken een Warehouse Management Systeem (WMS). In dit programma staat alle informatie over de goederen in het bedrijf.

Komen er goederen bij, dan moeten deze ingevoerd worden in het WMS. Van alle producten in het systeem zijn een aantal vaste gegevens bekend. Dit noem je de stamgegevens.

157

Voorbeelden van stamgegevens van een product in het magazijn zijn: • artikelnummer • artikelomschrijving • afmeting/volume van het product • leveranciersgegevens • inkoopprijs per stuk.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

De andere gegevens die per product worden bijgehouden zijn: • aantal in voorraad • locatiecode • overzicht van openstaande bestellingen • inzicht in bestelde hoeveelheden.

e

Deze stamgegevens liggen min of meer vast. Je noemt dit daarom ook wel de vaste gegevens.

Deze laatste gegevens wisselen per dag. Als er goederen binnenkomen, verzonden worden of retour komen dan wordt dit in het systeem verwerkt. Dit kan zelfs meerdere keren per dag gebeuren.

Goederen die binnenkomen worden gescand en het WMS werkt de voorraad meteen bij.

C

Het handige van een scan is dat op het moment dat jij de gegevens scant, de voorraad meteen bijgewerkt wordt. Gaat er iets mis, dan zal de scanner dit vaak ook aangeven. De logistiek teamleider kan dan uitzoeken wat er aan de hand is. Aan de hand daarvan kan verder actie ondernomen worden. Staan de stamgegevens van een artikel nog niet in het WMS, dan moet de verantwoordelijke medewerker deze toevoegen. Dit automatisch invoeren gebeurt ook als een magazijn RFID-tags gebruikt.

Invoeren op handmatige wijze Bij het handmatig invoeren gebruik je geen scanner, maar een papieren lijst. Dit gebeurt bijvoorbeeld in kleinere magazijnen. Of als een bedrijf nog een papieren administratie heeft.

Je loopt met de lijst langs de goederen. Bij elke pallet, doos of rolcontainer schrijf je alle informatie op die je nodig hebt. Denk bijvoorbeeld aan het artikelnummer, het serienummer, de THT-datum en hoeveel verpakkingen er binnenkomen.

Wat je precies opschrijft, verschilt per magazijn. Bij het ene magazijn worden de gegevens per pallet bijgehouden, in een ander bedrijf per doos of per product. Het gebruik van papieren lijsten zie je steeds minder.

158

Hoofdstuk 6 Controle van de goederen

Opdracht 13 Een klacht voor de leverancier Waarom moet je bij klachten over leveringen zo snel mogelijk contact opnemen met de leverancier?

e

Opdracht 14 NTL

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Waarvoor gebruik je de NTL-lijst?

Opdracht 15 Gegevens in het WMS

Hierna staan verschillende gegevens van artikelen. Geef aan of de gegevens bij een scan bij de ontvangst wel of niet in het systeem worden gezet.

Gegeven

Komt in het systeem bij ontvangstscan?

Artikelnummer

wel / niet

Aantal inkomende goederen

wel / niet

Afmeting/volume van goederen

wel / niet

Openstaande bestellingen

wel / niet

Verkoopprijs

wel / niet

Opdracht 16 Een scanner gebruiken

C

Welke twee voordelen heeft het gebruik van een scanner bij de ontvangst van goederen in plaats van alles opschrijven op papier?

159

6.3 Samenvatting Bij de inkomende goederen kunnen verschillende controles uitgevoerd worden. Bij een kwantitatieve controle kijk je alleen naar het aantal goederen. Bij een kwalitatieve controle controleer je de kwaliteit van de goederen. Een kwalitatieve controle kun je volledig of steekproefsgewijs doen. Controles kunnen uitgevoerd worden aan de hand van de vrachtbrief.

Er zijn AVC-vrachtbrieven voor binnenlands vervoer en CMR/AVC-vrachtbrieven voor buitenlands vervoer.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

De administratieve verwerking van de goederencontroles vindt plaats met verschillende formulieren: de pakbon, MBTv-lijst en NTL-lijst. Op de pakbon staan de te leveren goederen die moeten overeenstemmen met de werkelijk geleverde goederen. Op de MBTv-lijst zet je de manco-breuk-te veel-goederen. Op de NTL-lijst staan de niet te leveren goederen. Met de formulieren krijg je een beeld van de kwaliteit en de kwantiteit van de goederen.

De binnengekomen goederen worden automatisch of handmatig verwerkt in de administratie van het bedrijf. Automatische verwerking gebeurt met een scanner. Handmatige verwerking met een papieren lijst.

Opdracht 17 Plusvraag: MBTv-lijst

Vul als logistiek medewerker de MBTv-lijst in aan de hand van de volgende pakbon.

160

Aan: Groothandel Super BVKoopmansweg 4 4545 ZZ Noord-Alblas Pakbon

P2022-2089

Klantnummer

4523

Datum

19-09-2022 Opmerking

Artikelnummer Artikelnaam

Besteld

Geleverd

456098

HD schoonmaakmiddel 240 ml

24

24

C

Firma van der Schoon Boomweg 34 5699 AB Helderduinen

456099

HD schoonmaakmiddel 360 ml

48

58

456100

HD schoonmaakmiddel 480 ml

48

38

459022

Terpentine 500 ml

80

80

459023

Terpentine 770 ml

100

100

459024

Terpentine 1000 ml

500

550

459124

Schoonmaakazijn 500 ml flacon

200

200

2 stuks lekkende dop

Hoofdstuk 6 Controle van de goederen

459125

Schoonmaakazijn 1000 ml flacon

1000

1040

459126

Schoonmaakazijn 2000 ml flacon

470300

Waspoeder 1 kg doos

2000

2000

470301

Waspoeder 2 kg doos

1400

1400

470302

Waspoeder 5 kg doos

850

850

470302

Antikalkmiddel 500 ml

120

120

470303

Antikalkmiddel 100 ml spuitflacon

200

200

470304

Antikalkmiddel 100 ml

470305

Antikalkmiddel 1000 ml

300

330

1 doos met 20 stuks lek

C

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

10

161

Retour ge-

Geleverd met ordernr.

zonden naar Paklijstnr.:

Retouropdracht (kruis aan): Ja/nee

Naam: Datum:

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Adres:

Woonplaats:

Specificatie retourgoederen Aantal geleverd

Artikelnummer

ArtikelReden retour: omschrijving

C

Te veel

162

Manco

Breuk

Diversen

Hoofdstuk 6 Controle van de goederen

6.4 Begrippen AVC-vrachtbrief Algemene Vervoer Condities, wordt alleen gebruikt bij binnenlands vervoer.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Collo Verpakkingseenheid.

e

CMR/AVC-vrachtbrief Convention relative au contrat de transport internationale de Marchandises par Route, wordt gebruikt voor grensoverschrijdend vervoer.

Derving Het verlies van inkomsten doordat je bepaalde goederen niet meer kunt verkopen en/of het verschil tussen administratieve voorraad en technische voorraad.

Kwalitatieve controle Controle van de kwaliteit van de geleverde goederen.

Kwantitatieve controle Aan de hand van de vrachtbrief tel je alle binnengekomen dozen, pallets en goederen.

Leveringscondities Afspraken die met een leverancier zijn gemaakt.

MBTv-lijst Controlelijst waarop Manco-Breuk-Te veel-goederen zijn genoteerd.

Nettogewicht Brutogewicht minus tarra.

Steekproefsgewijze controle Een paar verpakkingen openen om te kijken of de goederen van goede kwaliteit zijn. Op basis daarvan bepaal je of de gehele levering van voldoende kwaliteit is.

C

Tarra Gewicht van alleen de verpakking.

Volledige controle Alles controleren, de verpakkingen openen en elk artikel afzonderlijk controleren.

163

164

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

C

e

e on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g HOOFDSTUK 7 VOORBEREIDEN OPSLAG EN GOEDERENOPSLAG

C

Je hebt de goederen die op de losplek staan gecontroleerd en in het systeem gezet. Nu is het tijd om de losplek weer vrij te maken voor volgende inkomende ladingen. Deze goederen die er nu staan, moeten opgeslagen worden in het magazijn of direct verwerkt worden met crossdocken.

Voor je de goederen opslaat, zijn nog voorbereidende werkzaamheden nodig. Dit hoofdstuk gaat over stap 5 en 6 van het logistiek proces.

Opdracht 1 Voorbereidingen Bekijk het filmpje.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

7.1 Stap 5: Voorbereiden opslag

e

Beantwoord de vragen.

• Welke voorbereidingen zijn nodig?

• Waarom is dit zo belangrijk?

• Wat wil jij leren over de goederenopslag?

Na de controle worden de goederen van een juiste code voorzien. Dit heet het coderen van goederen. Het kan zijn dat artikelen al een artikelnummer of barcode hebben, maar dat die in jouw organisatie niet te gebruiken is. Dan moet je de ontvangen goederen opnieuw coderen.

Je geeft de artikelen nieuwe codes, zoals die in jouw organisatie worden gebruikt. Als je zelf artikelcodes ontwerpt, moet je wel letten op de duidelijkheid van de code. Zo moet je bijvoorbeeld geen nullen en O’s door elkaar gebruiken. Die lijken te veel op elkaar.

De codering van goederen kan een gewoon leesbaar getal zijn, zoals een artikelnummer.

Meestal bestaat een codering uit een barcode, ook bekend als streepjescode. Aan de hand van een barcode kun je allerlei informatie opslaan. Met een scanner of barcodelezer is deze informatie eenvoudig terug te lezen tijdens de rest van het logistieke proces. Het grote voordeel is dat de kans op fouten daalt en dat je sneller en efficiënter kunt werken.

C

Onder de streepjescode staat een getal bestaande uit dertien cijfers. Deze streepjescode bestaat uit een Europese artikelnummering. Deze code heet: • in Europa de EAN-13 EAN staat voor Europese Artikel Nummering.

• wereldwijd de GTIN-13 GTIN-13 staat voor de wereldwijd toegepast nummering. Of in het Engels: Global Trade Item Number.

De opbouw van een EAN-13 code De uitleg geven we met als voorbeeld de EAN-13 code 87 10400 31114 0.

166

Hoofdstuk 7 Voorbereiden opslag en goederenopslag

• De eerste twee cijfers geven de landcode aan. 87 betekent dat dit product uit Nederland komt. Bij producten uit België begint de EAN-13 met 54.

• De volgende vijf cijfers, dus cijfer 3-7, geven aan welk bedrijf deze code aanvraagt. Nummer 10400 is Albert Heijn.

• De volgende vijf cijfers, dus cijfer 8-12, is de code van een bepaald artikel; in deze situatie dus 31114. Elk product heeft op deze manier een uniek code.

• Het laatste cijfer, hier het cijfer 0, is het controlegetal. Dit controlegetal dient bijvoorbeeld als hulpcijfer voor de kassa in geval een van de streepjes is beschadigd.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Met etiketten en streepjescodes geef je dozen en andere verpakkingseenheden dus een unieke code. Het is dan voor iedereen duidelijk om welke goederen het gaat.

Een etiket of streepjescode moet altijd op een goed zichtbare plek zitten, omdat je elke streepjescode moet kunnen uitlezen met een barcodelezer.

Je moet ook zorgen dat de streepjescode niet vuil of beschadigd is, of dubbel zit. Dan werkt het niet en moet je handmatig de dertien cijfers inboeken.

RFID-tags Met RFID zijn etiketten niet meer nodig. RFID staat voor Radio Frequency IDentification. Bij RFID wordt elke verpakkingseenheid voorzien van een chip. Speciale leesapparaten zenden radiosignalen uit. Als de chip zo’n radiosignaal ontvangt, stuurt hij een bericht terug.

C

Dit bericht bestaat meestal uit een uniek nummer dat door het leesapparaat wordt geregistreerd en doorgezonden naar het voorraadbeheersysteem.

Zodra een doos, pallet of een andere verpakkingseenheid een leesapparaat passeert, wordt dit verwerkt in het WMS of WarehouseManagement Systeem. Dit is een systeem waar alle informatie over de producten in het magazijn in staat. Bijvoorbeeld welke goederen binnenkomen of verzonden worden.

Barcode met RFID-tag.

167

Door RFID-tags te gebruiken heb je geen barcodescanner meer nodig. Andere grote voordelen: • Je kunt artikelen van ruime afstand scannen.

• Je werkt met een hogere snelheid.

• De barcode of streepjescode hoeft niet zichtbaar te zijn en mag ook vuil zijn.

• Er zit veel meer data in een RFID-tag dan bij een klassieke barcode.

• De kans op beschadiging van een RFID-tag is een stuk kleiner dan bij barcode.

Opdracht 2 Losplek leegmaken

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Waarom moet de losplek weer leeggemaakt worden?

Opdracht 3 Goederen coderen

Het coderen van de goederen moet aan een aantal eisen voldoen. Schrijf drie eisen op en waarom dit zo belangrijk is.

Opdracht 4 Land van herkomst

a. Zoek op uit welk land een product komt met als EAN-nummer 5021991941566.

C

b. Zoek nu op uit welk land een product komt met als EAN-nummer 5734009246770.

Opdracht 5 RFID-tags Tegenwoordig gebruiken steeds meer bedrijven RFID-tags.

Schrijf vier voordelen op van deze tags.

168

Hoofdstuk 7 Voorbereiden opslag en goederenopslag

Opdracht 6 RFID-tags in het ziekenhuis Ook in het ziekenhuis is de logistiek belangrijk.

Lees het artikel 'Ziekenhuis Enschede verhoogt service en verlaagt voorraad door nieuwe logistieke aanpak' op Logistiek.nl.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Beantwoord na het lezen de volgende vragen. a. Waarom maakt het ziekenhuis in Enschede gebruik van de RFID?

b. Welk gevolg heeft dit voor de voorraad?

c. Welke voordelen heeft het gebruik van de RFID-tag in het ziekenhuis? Noem twee dingen.

d. Geef drie voorbeelden van wat er in de logistiek van het ziekenhuis Enschede is verbeterd.

7.2 Locatiesystemen

Goederen kun je op verschillende manieren in opslag zetten. De manier wordt bepaald door het locatiesysteem. Locatiesystemen bepalen de plaats van een artikel in een magazijn.

C

Om goederen snel op te kunnen slaan en snel te kunnen leveren, moet je ze efficiënt neerzetten in het magazijn. Je moet snel de opslagplek kunnen vinden. Je zorgt ervoor dat loop- en rijtijden zo kort mogelijk zijn. Het opslaan gaat dan sneller en efficiënter, net als het orderverzamelen.

Welk locatiesysteem een bedrijf kiest, hangt van verschillende factoren af, bijvoorbeeld: • aard van de goederen De eigenschap van het product bepaalt ook het locatiesysteem, zoals gewicht, grootte of volume.

• de omzetsnelheid Dit is het aantal keer dat de gemiddelde voorraad van het product in een jaar verkocht wordt.

• grijpfrequentie De grijpfrequentie is het aantal keren dat een orderverzamelaar iets uit een bepaald vak verzamelt. Deze goederen worden vaak gevraagd, maar moeten dus ook aangevuld worden.

169

Er zijn verschillende locatiesystemen: • vast locatiesysteem • vrij locatiesysteem • semivrij locatiesysteem.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Vast locatiesysteem Bij een vast locatiesysteem ligt een artikel altijd op dezelfde, vaste plaats. Is het artikel op, dan blijft de locatie leeg tot het artikel opnieuw binnenkomt. Het artikel sla je dan weer op dezelfde locatie op.

Om een vast locatiesysteem efficiënt in te delen wordt vaak onderscheid gemaakt met behulp van de ABC-indeling. Door de ABC-indeling krijg je drie opslagsectoren: • snellopende artikelen, de fastmovers Dit noem je de A-artikelen.

• de B-artikelen zijn de normaal lopende artikelen • ten slotte de langzaamlopende C-artikelen, de slowmovers.

Voordelen van een vast locatiesysteem • Je hoeft niet lang te zoeken naar de locatie van het artikel.

• Nieuwe werknemers zijn snel ingewerkt.

C

Het vaste locatiesysteem kun je weer onderverdelen in de volgende vier soorten: • artikelcodesysteem • groepscodesysteem • projectcodesysteem • sectiecodesysteem.

Artikelcodesysteem Bij het artikelcodesysteem heeft ieder artikel een artikelcode en ieder artikelnummer zijn eigen locatie. De artikelen worden op volgorde van hun artikelcode opgeslagen. Dit systeem zorgt voor grote overzichtelijkheid in het magazijn.

170

Hoofdstuk 7 Voorbereiden opslag en goederenopslag

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Groepscodesysteem Bij een groepscodesysteem sla je alle artikelen uit een bepaalde groep dicht bij elkaar op. Zo staat in een magazijn met food-artikelen een aantal palletstellingen met alleen maar frisdranken, palletstellingen volgepakt met pallets met dozen pasta, palletstellingen met pallets met blikken soep enzovoort.

Als je goederen uit een bepaalde groep bij elkaar plaatst, krijg je automatisch een overzichtelijk geheel. Alle artikelen uit dezelfde artikelgroep staan op deze manier bij elkaar.

Projectcodesysteem Bij een projectcodesysteem sla je alle goederen die bij hetzelfde project horen bij elkaar op een of meerdere locaties op.

Bij een magazijn komen deuren en kozijnen binnen, bestemd voor verschillende projecten. De deuren en kozijnen worden na binnenkomst verdeeld over de verschillende projecten. Ieder project heeft een eigen plek in het magazijn. Zo staan de deuren en de kozijnen voor project A allemaal gesorteerd in het magazijn op de plek waar alles voor dit project komt te staan. De deuren en kozijnen voor project B staan bij elkaar op de plek voor project B. Intussen komen de andere onderdelen bij het magazijn binnen, zoals deurkrukken, scharnieren en hulpmiddelen die nodig zijn om de kozijnen te plaatsen. Bij binnenkomst worden deze ook verdeeld over de diverse projecten. Als de hele order compleet is, kan deze verstuurd worden naar de klant.

C

Belangrijk bij binnenkomst van de goederen is dus dat in de voorbereiding van de opslag al goed gekeken wordt naar welke opslagplek deze goederen moeten. Elke opslagplek is voor een ander project. Het grote voordeel is dat je in een oogopslag kunt zien of alle goederen voor één project er zijn. En zo niet: wat er nog ontbreekt. De goederen die op deze plek neergezet worden, zijn dus al gereserveerd voor een bepaalde klant. Deze klant is gekoppeld aan het project, of andersom: elk project is bestemd voor een specifieke klant.

171

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Sectiecodesysteem Bij een sectiecodesysteem heb je in het magazijn een aantal aparte afdelingen. Bijvoorbeeld een afdeling diepvries, een afdeling koeling, een afdeling kruidenierswaren, een afdeling dranken en bier. Al deze verschillende afdelingen worden secties genoemd. Elke sectie is bedoeld voor bepaalde goederen.

De bedoeling van dit systeem is dat de orderverzamelaars een bepaalde sectie krijgen toegewezen om te gaan verzamelen. Dit betekent ook dat de opslagmedewerkers het magazijn op de juiste manier moeten vullen; vanuit de losplek direct de juiste goederen op de juiste plek in het magazijn zetten.

Vrij locatiesysteem Bij een vrij locatiesysteem hebben goederen geen vaste locatie. Een artikel staat op een bepaalde locatie tot het op is. Deze lege locatieplek kan dan voor elk ander artikel worden gebruikt. Bij dit locatiesysteem is er geen specifieke plek voor de goederen. Elk binnenkomend artikel wordt willekeurig op een plaats in het magazijn opgeslagen.

C

Een voordeel van een vrij locatiesysteem is dat je lege plaatsen in het magazijn meteen gebruikt.

Zie je bij het opslaan een lege locatie, dan sla je de producten daar meteen op.

Een nadeel is dat je soms langer naar artikelen moet zoeken als het locatiesysteem niet volledig geadministreerd is. Dit vrije locatiesysteem kan dus alleen werken met een goede locatieadministratie. Meestal gebeurt dit met software waarmee het locatiebeheer én de voorraadadministratie wordt beheerd, bijvoorbeeld het WMS. Semivrij locatiesysteem Bij een semivrij locatiesysteem ligt een deel van de goederen op een vaste locatie in het magazijn. Bijvoorbeeld omdat dit door de eigenschappen van de goederen noodzakelijk is.

Het andere deel wordt opgeslagen volgens het vrije locatiesysteem. Deze ruimte wordt dus optimaal benut.

172

Hoofdstuk 7 Voorbereiden opslag en goederenopslag

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Je kunt dit systeem ook succesvol gebruiken als je werkt volgens de ABC-indeling. De snellopers, de A-artikelen, worden op een vaste locatie geplaatst. De normaal- en langzaamlopers, de Ben C-artikelen, plaats je in het vrije systeem. Dit is dus een combinatie van vaste grijplocaties en vrije locaties.

Wanneer kies je voor welk locatiesysteem?

Er zijn een paar regels waarmee je kunt bepalen welk opslagsysteem je het best kunt kiezen: • goederen met een grote opslaghoeveelheid en een lage omzetsnelheid: vrije locatie • goederen met een beperkte opslaghoeveelheid en een hoge omzetsnelheid: vaste locatie • In magazijnen met een ABC-indeling wordt in de meeste gevallen gebruikgemaakt van het semivrij locatiesysteem.

Fifo en lifo Bij het opslaan van goederen kun je ook rekening houden met fifo en lifo.

C

Fifo Fifo staat voor first in first out. Dit is een simpele methode om je voorraad op te slaan. De goederen die het eerst binnenkomen en als eerste worden opgeslagen, die dus het langste in het magazijn staan, gaan er als eerste weer uit.

Bij het fifo-systeem moet je de nieuw binnengekomen artikelen dus achter in de stelling opslaan.

Op die manier zorg je ervoor dat altijd de eerst binnengekomen goederen vooraan staan. Bij het orderverzamelen worden die goederen dus als eerste verzameld.

173

De fifo-methode kun je het beste gebruiken bij goederen die een houdbaarheidsdatum hebben.

Ook medische artikelen en producten die aan verandering onderhevig zijn, kunnen het best volgens het fifo-systeem opgeslagen worden. Zo voorkom je dat producten weggegooid moeten worden. Het is een methode die bij veel bedrijven wordt toegepast.

e

Fefo-methode Een afgeleide van de fifo-methode is de fefo-methode: first expired first out. Bij deze methode kijk je naar de houdbaarheidsdatum van het product en niet wanneer het is binnengekomen.

Het artikel dat het eerst over de datum gaat, wordt vooraan opgeslagen. En gaat als eerste het magazijn weer uit.

C

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Lifo Lifo betekent last in first out. Bij deze opslagmethode worden de laatst binnengekomen goederen vooraan in de stelling geplaatst. De producten die dus achteraan zijn opgeslagen, kunnen daar heel lang liggen. Maar dat is geen probleem, want deze methode wordt alleen toegepast bij producten die niet bederven of verouderd raken. De nieuwe ladingen staan dus vooraan en gaan ook als eerste weer het magazijn uit.

Deze methode moet je dus niet gebruiken als goederen kunnen bederven of in waarde kunnen dalen. Enkele voorbeelden waar de lifo-methode wordt gebruikt is in de technische en bouwsector. De producten, zoals glas, steen, zand en grind, dalen niet veel in waarde en zijn niet aan bederf onderhevig.

Locatiecodes Bij ieder opslagsysteem horen locatiecodes, zodat je weet welke goederen in welke stellingen opgeslagen zijn. De locatiecode geeft precies aan waar het product of de pallet opgeslagen moet worden. Zowel de opslagmedewerker als de orderverzamelaar gebruikt deze locatiecode.

174

Hoofdstuk 7 Voorbereiden opslag en goederenopslag

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Of: • gangpad • schap • vak • plek in het vak: links, rechts midden.

e

De locatiecode wordt opgebouwd uit bijvoorbeeld: • magazijnsectie • gangpad • stelling • niveau.

Zo zijn er nog meer indelingen te maken. Elk magazijn kan op een andere manier ingedeeld worden, maar belangrijk blijft dat de locatiecode logisch is opgebouwd. Kijk maar naar het voorbeeld.

Je leest deze locatiecode in je handscanner: A.05.12.02.02. is de eerste sectie in het magazijn

05

is het vijfde gangpad

12

is de twaalfde stelling

02

is op niveau 2 (dus de eerste ligger)

02

is aan de linkse kant van de ligger

C

A

De indeling van een locatiecode bestaat uit twee gedeeltes.

De eerste letters en nummers geven de sectie en gangpad aan. Zo weet je waar je zijn moet.

Het tweede gedeelte geeft de juiste stelling, hoogte en indeling per niveau aan. Zo weet je als je voor de stelling staat precies waar je het product moet neerzetten.

Elke locatie geef je een unieke code. Dit zorgt voor efficiencyvoordelen voor de medewerkers.

Vooral voor nieuwe logistieke medewerkers is dit een uitkomst. Zij weten zo precies waar in het magazijn ze moeten zijn. Ook kun je zo op een makkelijke manier nieuwe producten in het magazijn zetten die direct aan een locatie gekoppeld zijn.

175

e

Put to light-systeem Meestal geeft de locatiecode informatie over waar je goederen moet opslaan. In sommige magazijnen wordt er gewerkt met een geautomatiseerd systeem, het put to light-systeem. De opslagmedewerker krijgt dan met lampjes te zien waar de producten opgeslagen moet worden. Het put to light-systeem geeft ook aan hoeveel artikelen in het vak geplaatst moet worden.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Bekijk voor meer informatie het filmpje.

Put to light-systeem.

Opdracht 7 Een locatiesysteem kiezen

Welk locatiesysteem je kiest hangt af van verschillende factoren. Welke? aard van de goederen en zoekfrequentie aard van de goederen en omloopsnelheid zoekfrequentie en grijpfrequentie

Opdracht 8 Welk systeem?

a. Kies de juiste antwoorden.

Het artikelcodesysteem, groepscodesysteem, projectcodesysteem en sectiecodesysteem zijn voorbeelden van vaste locatiesystemen / vrije locatiesystemen / semivrije locatiesystemen.

Bij een artikelcodesysteem / groepscodesysteem / projectcodesysteem / sectiecodesysteem liggen alle artikelen uit een artikelgroep zo veel mogelijk bij elkaar opgeslagen. b. Vul het juiste vaste locatiesysteem in.

Bij een

is het waarschijnlijk dat een badkuip naast een badkraan

C

komt te liggen.

Bij een

is het waarschijnlijk dat tomatensap naast sinaasappelsap

staat in de stelling. c. Kies het juiste locatiesysteem.

Bij een semivrij locatiesysteem / vast locatiesysteem / vrij locatiesysteem is een heel goede locatieadministratie noodzakelijk.

Bij een semivrij locatiesysteem / vast locatiesysteem / vrij locatiesysteem wordt de ruimte het beste benut.

176

Hoofdstuk 7 Voorbereiden opslag en goederenopslag

d. Leg je antwoord op de laatste vraag uit.

Waarom wordt in dat locatiesysteem de ruimte het best benut?

Opdracht 9 ABC

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Bij een semivrij locatiesysteem wordt vaak gewerkt met de ABC-indeling. Waar staan de letters A, B en C voor? Verbind de letter met de juiste omschrijving.

A

Normaal lopende artikelen

B

Langzaam lopende artikelen

C

Snellopende artikelen

Opdracht 10 Waar of niet waar?

Zijn de volgende uitspraken waar of niet waar?

Bij een sectiecodesysteem heb je een aantal aparte afdelingen voor de waar / niet waar A-artikelen, B-artikelen en C-artikelen.

Goederen met een grote opslaghoeveelheid en een lage omzetsnelheid leg waar / niet waar je op een vrije locatie.

Hoe hoger de grijpfrequentie, hoe hoger de omloopsnelheid. waar / niet waar Locatiesystemen houden rekening met de omzetsnelheid van een product. waar / niet waar Het opslaan van artikelen uit één artikelgroep in aparte afdelingen heet waar / niet waar het projectcodesysteem.

Bij een artikelcodesysteem zet je verschillende soorten producten voor één waar / niet waar klant bij elkaar.

C

Opdracht 11 Lifo of fifo

a. Kies de juiste antwoorden om de uitleg kloppend te maken.

Fifo: first in / last in , first out / last out. De artikelen die het eerst / laatst in het magazijn komen, worden het eerst / laatst verkocht en uitgeleverd.

Lifo: first in / last in, first out / last out. De artikelen die het eerst / laatst in het magazijn komen worden het eerst / laatst verkocht en uitgeleverd.

177

fifo / lifo

bloemen

fifo / lifo

ijzerwaar

fifo / lifo

meubelen

lifo / fifo

mode

fifo / lifo

schoenen

fifo / lifo

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

groenten

e

b. Kies bij elke soort goederen of deze volgens het fifo-systeem of het lifo-systeem worden opgeslagen.

vlees

fifo / lifo

zuivel

fifo / lifo

Opdracht 12 Fifo, fefo of lifo

In een magazijn worden de goederen die het eerst binnenkomen altijd vooraan in de stellingen gezet, ook al is de houdbaarheidsdatum van de goederen die al opgeslagen zijn ouder.

Welke methode wordt hier gebruikt? fifo fefo lifo

Opdracht 13 Locatiecode

Waarom gebruik je in een magazijn een locatiecode bij het opslaan van de artikelen?

7.3 Opslagmateriaal

C

Tijdens en direct na het lossen gebruik je opslagmateriaal om de goederen in op te slaan. Het materiaal waar de goederen op staan, wordt ook wel de ladingdrager genoemd. De ladingdrager draagt de lading. Als bijvoorbeeld dozen op een pallet staan, dan is de pallet de ladingdrager.

De goederen moeten zonder beschadigingen en zo snel mogelijk in het magazijn worden opgeslagen. Het is belangrijk daarbij het juiste opslagmateriaal te kiezen en gebruiken.

Een aantal voorbeelden van opslagmateriaal: • magazijnbakken en transportbakken • pallets • slipsheets • vaten en tanks (IBC) • bigbags.

178

Hoofdstuk 7 Voorbereiden opslag en goederenopslag

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Magazijnbakken en transportbakken Magazijnbakken en transportbakken zijn kunststofbakken. Deze zijn er in allerlei maten en in verschillende uitvoeringen. Deze bakken gebruik je vooral als je klein materiaal opslaat.

De zij- en achterkanten zijn meestal hoger dan de voorkant. Zo kun je de artikelen makkelijk hierin opslaan. Vaak zijn de bakken ook stapelbaar.

Voorbeeld van een magazijnbak.

Een transportbak is een soort krat, geschikt voor kleine goederen. Deze zijn geschikt voor transport, en alle vier de kanten zijn even hoog. Ook deze bakken zijn stapelbaar.

Transportbakken.

Pallets Het bekendste opslagmateriaal is wel de pallet. Pallets komen in vele soorten, maten en vormen voor.

C

Soorten zijn bijvoorbeeld: • pallets voor eenmalig en meermalig gebruik • tweeweg- en vierwegpallets • omkeerbare en niet-omkeerbare pallets • retourpallets (poolpallets).

Maten en vormen zijn bijvoorbeeld: • europallets • blokpallets • boxpallets • displaypallets.

179

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Eenmalig of meermalig gebruik

Er zijn eenmalige en meermalige pallets. Een eenmalige pallet wordt, zoals de naam al zegt, maar één keer gebruikt. Deze pallets zijn relatief goedkoop om aan te schaffen. De kwaliteit van een eenmalige pallet is vaak minder goed. Tegenwoordig bestaan er eenmalige pallets van karton.

Meermalige pallets gebruik je meerdere keren. Meestal zijn ze ook beter van kwaliteit dan eenmalige pallets. Een meermalige pallet is meestal gemaakt van een betere hout- of kunststofsoort.

Tweeweg- en vierwegpallets

Het verschil tussen een tweewegpallet en een vierwegpallet is de manier waarop je de pallet met de vorken van een intern transportmaterieel, zoals een heftruck, kunt heffen.

Bij een tweewegpallet kun je vanaf twee kanten vorken onder de pallet steken. De andere twee zijkanten zijn gesloten.

C

Een vierwegpallet heeft geen gesloten kanten. De boven- en onderkant van de pallet worden alleen met blokken aan elkaar verbonden. Op deze manier kun je de pallet vanaf alle vier de kanten optillen. De vorken passen vanaf vier kanten in de palletopening.

Tweewegpallet.

180

Vierwegpallet.

Hoofdstuk 7 Voorbereiden opslag en goederenopslag

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Omkeerbare en niet-omkeerbare pallets Op eenniet-omkeerbare pallet kun je maar op één kant goederen neerzetten. Alleen aan de bovenkant zitten genoeg planken zodat goederen er niet tussendoor vallen. Een niet-omkeerbare pallet heeft aan de onderkant (het onderdek) wel planken, maar daar kun je geen goederen op zetten.

Niet-omkeerbaar pallet.

Omkeerbare pallets.

Een omkeerbare pallet heeft aan de boven- én onderkant evenveel planken. Deze pallet kan aan beide kanten dus gebruikt worden om goederen op te zetten.

Het voordeel van een omkeerbare pallet is dat je deze dus aan twee kanten kunt gebruiken.

Het maakt niet uit op welke kant je de goederen stapelt. Omkeerbare pallets hebben ook een nadeel. Je kunt ze niet met bijvoorbeeld een elektrische pallettruck vervoeren. Als je de vorken in de pallet rijdt en je gaat de pallet heffen, dan drukken de wielen van de pallettruck de planken uit de onderkant van de pallet. Ook het gebruik van een pompwagen is lastig, omdat je de wielen over het onderdek moet rijden.

C

Retourpallets (poolpallets) Een retourpallet heeft een bepaalde waarde. Een retourpallet gebruik je meerdere keren. De waarde, het statiegeld, hangt af van het type pallet. Omdat deze pallets uitgewisseld worden tussen verschillende bedrijven heten ze ook wel poolpallets.

Poolpallets zitten in een pool en worden door bedrijven gehuurd. Je betaalt dan een bedrag per maand om een bepaald aantal pallets te mogen gebruiken.

Je kunt dit soort pallets huren bij bijvoorbeeld de organisaties Chep, LPR (Le Pallette Rouge) en EPAL. Elke organisatie heeft pallets in de verhuur en meestal hebben de pallets een vast kenmerk. Zo herken je een cheppallet van de organisatie Chep aan zijn blauwe kleur.

Je hebt cheppallets in europalletformaat (80 x 120 cm) en in blokpalletformaat (100 x 120 cm).

Een LPR-pallet van de organisatie Le Pallette Rouge herken je aan zijn rode kleur. Dit kun je onthouden aan de letter R van rood, ofwel rouge.

De organisaties Chep en LPR controleren regelmatig of de gehuurde aantallen nog kloppen.

Zo kan een of meerdere keren per jaar een controleur langskomen. Die kijkt dan hoeveel poolpallets er in een magazijn aanwezig zijn. Zo voorkomt de organisatie dat iemand contributie betaalt voor 100 pallets per week, maar bijvoorbeeld een paar duizend pallets in zijn magazijn heeft staan.

181

Gekochte pallets zijn het eigendom van het bedrijf die ze gebruikt. Bij poolpallets is dat niet het geval, omdat je ze huurt. De pallet behoudt altijd zijn waarde. Beschadigde pallets worden door Chep of LPR gerepareerd.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Bekend in de logistieke wereld is EPAL. EPAL is een non-profitorganisatie, met als doel om met zo min mogelijk middelen binnen Europa een poolsysteem op te zetten. EPAL staat voor de Europese Pallet Pool. Het is een keurmerk, opgezet om palletformaten te standaardiseren en ook om pallets met een vaste hoge kwaliteit te bieden. De kwaliteit en kenmerken van deze ruilpallets moeten constant zijn.

De pallets zijn herkenbaar aan het merkteken EPAL. Het logo wordt op de blokken van pallets gebrand en staat inmiddels op 80% van de europallets.

Helaas zijn er ook vervalste EPAL-pallets in omloop. Deze pallets zijn niet van de hoge kwaliteit die EPAL garandeert.

Cheppallet.

LPR-pallets.

EPAL-pallet.

C

Europallet De meest voorkomende pallet is de europallet. De europallet is een niet-omkeerbare vierwegpallet. De afmeting van een europallet is 80 x 120 cm. De hoogte van een europallet is maximaal 15 cm.

Het gewicht dat een europallet kan dragen is minimaal 1500 kg.

Aan de zijkant van de blokken is het eurobrandmerk ingebrand.

Europallet.

182

Hoofdstuk 7 Voorbereiden opslag en goederenopslag

Blokpallet Ook kom je in de handel regelmatig de blokpallet tegen. Deze pallet wordt ook industriepallet of ISO-pallet genoemd. De afmeting is 1200 x 1000 mm. Deze pallet wordt veel gebruikt door Franse en Engelse bedrijven. In deze twee landen is deze pallet min of meer de standaardpallet, zoals de europallet dat is in Nederland en Duitsland.

e

De blokpallet kom je in allerlei uitvoeringen tegen, zoals met een dicht of open palletdek, met antislipstroken of met opstaande randen. Blokpallets zijn verkrijgbaar in een licht, middelzwaar en zwaar model. Het gewicht dat een blokpallet kan dragen, is afhankelijk van de dikte van de planken en van de klossen.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Boxpallet Heb je te maken met de opslag van klein materiaal of losse goederen en wil je die opslaan op pallets, dan kun je de boxpallet gebruiken. Het is in pallet met vier opzetwanden. Deze pallet is zowel geschikt voor transport als voor opslag. Boxpallets zijn er in hout, staal en steeds meer in kunststof.

De boxpallet zie je veel in het standaard europalletformaat, maar ook andere formaten komen voor. Ook de hoogte van de wanden verschilt in de diverse uitvoeringen.

Boxpallet.

C

Displaypallet In de distributiecentra van winkelketens kom je de displaypallet tegen. Deze pallet zie je veel in supermarkten en winkels. Het grote voordeel is dat de producten in het DC al zo gestapeld worden dat ze direct in de winkel op deze displaypallet gepresenteerd kunnen worden. Er hoeft dus geen extra handeling verricht te worden. De pallet met inhoud kan vanuit het magazijn na transport zo de winkel in. Het product kan op de displaypallet blijven liggen totdat het wordt verkocht.

Displaypallets kunnen van hout zijn, maar meestal zie je deze in een kunststof uitvoering.

Displaypallets kunnen van hout of kunststof zijn.

183

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Opslag van vloeistoffen en gas Voor vloeistoffen heb je andere verpakkingen nodig dan voor vaste stoffen. Vloeistoffen kunnen bijvoorbeeld in (metalen) vaten worden verpakt. Deze vaten kunnen op een speciale vatenpallet vervoerd en opgeslagen worden. Vloeistoffen kunnen ook in oliedrums staan op een pallet.

Vatenpallet.

C

Je kunt ook te maken krijgen met de opslag van gas. Dit vraagt om speciale opslagmiddelen.

Grote hoeveelheden gassen sla je op in gasflessen. Deze gasflessen kun je weer vervoeren en in opslag nemen met speciale gasflessenpallets. Hiervan kan het voorste deel open om gasflessen eruit te halen of erin te zetten.

Pallet voor gasflessen.

Kleine hoeveelheden gassen, zoals gassen in spuitbussen en tankjes, zijn meestal verpakt in dozen. Deze dozen kun je opslaan op een pallet of rolcontainer.

184

Hoofdstuk 7 Voorbereiden opslag en goederenopslag

Slipsheets Een ontwikkeling op het gebied van pallets is de slipsheet. Dit is een kunststof plaat die de pallet vervangt. Op een heftruck wordt een push-pull-installatie geplaatst, waarmee de slipsheet gepakt kan worden. De slipsheet wordt op de vorken getrokken en kan vervolgens verplaatst worden. Zo worden de goederen op slipsheets verplaatst. De afmeting van een slipsheet is bijna altijd het formaat van de europlaat of blokpallet.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Het voordeel van slipsheets is dat ze ruimtebesparend zijn. Ze worden daarom vooral gebruikt bij transport, bijvoorbeeld in een container. Een nadeel is wel dat je een speciaal hulpstuk op je heftruck nodig hebt. Je moet ook zorgen dat de dozen op de slipsheet goed vastgezet worden, zodat ze er niet afvallen.

Als je wilt zien hoe dit werkt, bekijk dan het volgende filmpje. Hier zie je duidelijk dat de standaard pallet niet meer nodig is.

Bekijk het filmpje.

Tanks (IBC) Een veelgebruikt opslagmiddel is de IBC: Intermediate Bulk Container. Dit is een grote plastic tank op een pallet. Soms hebben IBC’s een metalen omhulsel waardoor je ze kunt stapelen. Deze industriële pallets zijn speciaal ontworpen voor het vervoer en opslag van vloeistoffen, half vaste stoffen en pasta's.

IBC.

C

Bigbags Bigbags zijn grote, flexibele zakken van ongeveer 1000 liter die op een pallet staan of gewoon op de vloer. Je kunt bigbags optillen met de vorken van een heftruck aan de handvatten die vastzitten aan de zakken. Als de bigbags op een pallet staan, dan vervoer je deze gewoon met een vorkheftruck. Net als een normale pallet dus.

Bigbags gebruik je vooral voor opslag van zand, grond, voedingsmiddelen, veevoer, chemicaliën en andere bulkgoederen. De bigbags zijn gemaakt voor meermalig gebruik.

Bigbags.

185

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Silo In een silo sla je poeders of korrelvormige producten op. Dit zijn altijd producten die je in bulk opslaat. Denk aan graan, zand, veevoer, (kunst)mest en grind. Een silo staat vaak buiten het magazijn. Een silo is een vorm van buitenopslag.

Silo's.

Opdracht 14 Pallets

a. Beschrijf een verschil tussen tweeweg- en vierwegpallets.

b. Vul de woorden in op de juiste plek. Er blijven woorden over. Kies uit: beter – één keer – duurder – goedkoop – karton – minder statiegeld – twee keer – vaker.

Pallet

gebruik

kosten

kwaliteit

Eenmalig

Meermalig

c. Zijn de volgende zinnen waar of niet waar?

Kies de juiste antwoorden.

waar / niet waar

Een niet-omkeerbare pallet is een dubbeldeks pallet.

waar / niet waar

C

Een niet-omkeerbare pallet heeft aan de onderkant geen planken.

Een omkeerbare pallet heeft aan de boven- en onderkant evenveel planken.

Een omkeerbare pallet kun je aan twee kanten gebruiken.

waar / niet waar waar / niet waar

Een omkeerbare pallet kun je met een elektrische pallettruck vervoeren. waar / niet waar

Opdracht 15 Europallets a. Vul de juiste getallen in.

De maten van een europallet zijn cm.

186

cm ×

Hoofdstuk 7 Voorbereiden opslag en goederenopslag

b. Reken uit hoeveel europallets (niet gestapeld) er passen in de volgende ruimtes.

Noteer de berekening en het aantal pallets.

Een vrachtwagenruimte van 250 cm breed en 6,5 meter lang Een stellingvak van 5 hoog met liggers van 270 cm breed en 100 cm diep

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Een stelling van 3 hoog met liggers van 330 cm en een diepte van 130 cm

Opdracht 16 Poolpallets

a. Welk pallet herken je aan de rode kleur?

Kies het juiste antwoord.

Cheppallet LPR-pallet europallet poolpallet

b. Maak de uitleg compleet. Vul de ontbrekende informatie in.

Een poolpallet is een pallet die

. Ze blijven

kan worden tussen de verhuurder.

Opdracht 17 Displaypallet

Wat is het voordeel van een displaypallet?

Opdracht 18 Een alternatief voor een pallet

C

a. De tegenwoordig veelgebruikte kunststofplaat om dozen te vervoeren heet: push-pullsheets palletsheet slipsheet trucksheet b. Welke twee nadelen zitten aan het gebruik van deze plaat?

187

Opdracht 19 Welk opslagmiddel? a. Welk opslagmiddel gebruik je voor welk product?

Zand

Flessen

Gas

Bigbags

Vloeistoffen

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Vaten

e

Maak de juiste combinaties.

b. Verbind de afbeelding met de juiste benaming

Big bag

C

Vatenpallet

IBC

188

Hoofdstuk 7 Voorbereiden opslag en goederenopslag

Opdracht 20 Omgaan met pallets Bekijk het filmpje.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

In dit filmpje krijg je een aantal tips te zien over het omgaan met pallets. Noteer er vijf.

7.4 Speciale opslagruimtes

De eigenschappen van een product bepalen hoe je ermee om moet gaan. Soms zijn daar speciale aandachtspunten bij. Zware artikelen sla je het liefst onderaan in de palletstellingen op. Voor kleine artikelen gebruik je een legbordstellingen of een retriever. Zo zijn er nog veel meer voorbeelden te noemen.

C

Sommige goederen hebben een speciale opslagruimte nodig. Een paar voorbeelden van speciale opslagruimtes: • Om bederf te voorkomen, moeten bepaalde etenswaren in de koeling of in de diepvries opgeslagen worden. Dit is vooral belangrijk voor goederen waar een gesloten koelketen voor geldt. Een gesloten koelketen wil zeggen dat in de logistieke keten bepaalde producten uit het transportmiddel zo snel mogelijk in opslag gaan. Je laat deze producten niet even op de losvloer of buiten de koelruimte staan. Denk aan levensmiddelen, medicijnen of chemische producten. Deze goederen moeten steeds gekoeld of bevroren blijven, zowel bij vervoer als het in opslag nemen.

• Sommige artikelen moet je in het donker opslaan, andere in een stofvrije ruimte, of in een verwarmde of extra geventileerde ruimte. Dit betekent wel dat het magazijn daarop ingericht moet zijn.

• Gevaarlijke stoffen moeten opgeslagen worden in ruimtes waar aan alle wettelijke eisen is voldaan. Denk bijvoorbeeld aan brandvertragende deuren en speciale sprinklerinstallaties.

Verpakte, gevaarlijke stoffen moeten opgeslagen worden volgens de regels van PGS 15.

• Waardevolle goederen sla je op in een kluis. Die gebruik je ook voor de opslag van gevaarlijke stoffen in een gewoon magazijn.

Al deze speciale opslagruimtes heten geconditioneerde ruimtes. De ruimtes hebben speciale condities of voorwaarden, waardoor de kwaliteit van producten niet achteruitgaat terwijl ze opgeslagen liggen.

189

Stap 6: Opslaan

e

Nu je kennis hebt van opslagsystemen, opslagmiddelen, interne transportmiddelen, artikelcodering en locatiecodering kun je daadwerkelijk aan de slag. Je kunt de producten op de juiste manier opslaan.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

De producten worden nu vanaf de losplek in de opslag gezet. Bij het opslaan van de goederen: • gebruik je het juiste interne transportmiddel • zet je de goederen op de juiste opslagplek • werk je veilig, rekening houdend met de eisen van veilig werken • voer je het opslaan op effectieve wijze uit.

Na al deze inslag- en opslagwerkzaamheden moet je je werkplek weer opruimen, je interne transportmiddel op de juiste plek terugzetten, afval verwijderen.

Als de goederen op de juiste manier in het magazijn zijn geplaatst, kunnen de orderverzamelaars na binnenkomst van de orders aan de slag om op efficiënte wijze de producten te verzamelen.

Dit kan alleen als het proces van ontvangst en opslaan van goederen goed wordt verricht.

Kortom: mooie, uitdagende logistieke werkzaamheden!

Opdracht 21 Wat moet waar?

Verbind de ruimte met de juiste producten.

Product

Een gekoelde ruimte (rond de 10 graden Celsius)

Bananen

Een extra beveiligde opslagruimte met sprinklerinstallatie

Gevaarlijke stof

C

Ruimte

190

Een ruimte die extra beschermd is tegen inbraak

Gouden sieraden

Een diepvries

IJs

Ruimte met een constante luchtvochtigheid

Papier

Hoofdstuk 7 Voorbereiden opslag en goederenopslag

Opdracht 22 Geconditioneerde opslag Lees eerst het artikel 'Agro Merchants opent eerste koel-vriesmagazijn in Europa' op Logistiek.nl.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Beantwoord de volgende vragen. a. Welke twee soorten geconditioneerde magazijnen heeft Agro-Merchants geopend?

b. Welke soorten goederen worden opgeslagen?

c. Zoek uit wat het verschil is tussen de twee soorten geconditioneerde magazijnen.

Opdracht 23 Wat is dat?

a. Wat is een gesloten koelketen?

Vul de ontbrekende woorden in.

Een vorm van

en

waarbij de goederen

gekoeld moeten worden. Als ze

worden en als je ze

.

C

b. Wat is een geconditioneerde ruimte?

Kies het juiste antwoord. een multifunctionele ruimte om producten op te slaan een ruimte die na inspectie is goedgekeurd een ruimte met speciale kenmerken om producten op te slaan een tijdelijke ruimte om producten op te slaan

191

Opdracht 24 Goederenopslag Bekijk het filmpje.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Je hoort en ziet dat het opslaan van goederen een belangrijk proces is. a. Schrijf drie voorbeelden op waaruit dit blijkt.

b. Wat moet je na afloop van het opslaan van goederen doen?

c. Waarom moet je dit doen?

7.5 Samenvatting

Zodra goederen zijn gelost, moeten de goederen naar de juiste opslaglocaties. Binnengekomen goederen hebben een artikelnummer of streepjescodes. Er zijn goederen die in de verpakking een RFID-tag hebben. Dan worden de goederen digitaal herkent en is er geen code nodig.

Met locatiesystemen kun je bepalen waar je de goederen moet zetten het magazijn. Er zijn vaste locatiesystemen, vrij locatiesystemen en semivrij locatiesystemen. De eigenschappen van de goederen bepalen welk locatiesysteem je gebruikt.

C

Er zijn verschillende opslagsystemen waarbij gelet wordt op datum binnenkomst, houdbaarheidsdatum en niet kunnen bederven of verouderen. Dat zijn fifo, fefo en lifo. Met een locatiecode kun je achterhalen waar een product moet staan in het magazijn.

Voor producten met verschillende eigenschappen gebruik je verschillende opslagmiddelen.

Kleine producten sla je op in magazijnbakken of transportbakken, die je ook eenvoudig kunt stapelen. Grotere producten stapel je op pallets op. Er zijn veel soorten pallets, zoals europallets, blokpallets, poolpallets van Chep, EPAL- en LPR- en displaypallets. Pallets kun je eenmalig en meermalig gebruiken. Sommige pallets zijn ook omkeerbaar en kun je op twee manieren beladen. Een alternatief voor de pallet is de slipsheet.

Niet alle goederen kun je op een pallet plaatsen. In plaats daarvan gebruik je dan IBC’s, vaten of bigbags.

192

Hoofdstuk 7 Voorbereiden opslag en goederenopslag

Opdracht 25 Plusvraag: Kraak de code

e

Hierna zie je een locatiecode.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

a. Met welke code geef je aan dat je een pallet weg moet zetten in gebouw drie, vijfde gang, elfde sectie, vier hoog en tweede rechts?

b. Een orderverzamelaar moet een pallet verzamelen op locatie BH2206A. Waar staat deze pallet?

Opdracht 26 Plusvraag: Wordt dit de toekomst?

Lees het artikel 'Amazon wil onderwater warehouses bouwen' op Logistiek.nl.

C

Wat vind jij hiervan? Schrijf je mening op.

193

Opdracht 27 Plusvraag: De juiste volgorde van werken Zet de volgende logistieke werkzaamheden in de goede volgorde. Noteer de getallen 1-7. opslaan van de goederen invoeren van goederen in systeem

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

controle van binnenkomende goederen

e

aanmelden van chauffeur

voorbereiden van de goederenopslag voorbereiden ontvangst goederen

C

lossen van de goederen

194

Hoofdstuk 7 Voorbereiden opslag en goederenopslag

7.6 Begrippen Barcode Code op de zending waarmee je kunt volgen waar de zending zich bevindt.

Bigbag Flexibele zakken van ongeveer 100 liter voor opslag en transport van zand, grind en dergelijke.

e

Blokpallet Ook wel industriepallet genoemd, met een afmeting van 1200 x 1000 mm.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Boxpallet Pallet met hoge opzetwanden voor transport en opslag van klein materiaal.

Crossdocking Goederen die binnenkomen worden gelijk klaargezet voor verzending.

Displaypallet Dit pallet kan als display direct in de winkel gezet worden voor verkoop van de producten die erop staan.

EAN-13 Streepjescode met een Europese artikelnummering.

Europallet Dit is een niet omkeerbare vierwegpallet met een standaardafmeting van 80 x 120 cm. De hoogte is 15 cm en het maximale gewicht dat hij kan dragen is 1500 kg.

Fastmover Een snellopend artikel (wordt veel geleverd).

Fefo First Expired First Out, hier wordt gelet op de houdbaarheidsdatum van de artikelen en niet op de datum van binnenkomst.

C

Fifo First In First Out, de goederen die het eerste binnenkomen, gaan er ook als eerste weer uit.

Geconditioneerde ruimte Speciale opslagruimte waar het binnenklimaat geregeld kan worden om goederen op de juiste bewaartemperatuur te kunnen opslaan.

GTIN-13 Streepjescode met een wereldwijde artikelnummering.

IBC Intermediate Bulk Container, voor opslag en transport van vloeistoffen, half vaste stoffen en pasta’s.

195

Koelketen Het proces dat bepaalde producten direct uit de vrachtwagen in opslag gaan om bederf te voorkomen.

Ladingdrager Waar het product op opgeslagen wordt, bijvoorbeeld een pallet.

e

Lifo Last In First Out, de laatst binnengekomen goederen gaan er als eerste weer uit.

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

Locatiecode Geeft aan waar het product of de pallet opgeslagen moet worden. Wordt gebruikt bij goederen opslaan en goederen verzamelen.

Locatiesysteem Deze bepaalt de plaats van een artikel in een magazijn.

Magazijnbak Stapelbare bakken in verschillende maten en afmetingen om klein materiaal mee op te slaan.

Niet-omkeerbare pallet Op dit pallet kunnen op één kant goederen geplaatst worden. De andere kant is open.

Omkeerbare pallet Dit pallet heeft aan de onder- en bovenkant planken, waardoor je beide kanten kunt gebruiken voor opslag.

Pallet Veelgebruikt opslagmiddel van hout, kunststof of metaal, met verschillende afmetingen.

Poolpallet Deze pallets worden uitgewisseld door verschillende bedrijven en zijn gezamenlijk eigendom van deze bedrijven.

C

Retourpallet Pallet dat meermalig gebruikt wordt en waar statiegeld op zit.

RFID Radio Frequency IDentification, chip waardoor etiketten niet meer nodig zijn.

Slipsheet Een kunststof plaat die de pallet vervangt.

Slowmover Een langzaam lopend artikel. Dit artikel wordt weinig geleverd.

Transportbak Dit is een soort krat geschikt voor kleine goederen die getransporteerd moeten worden.

196

Hoofdstuk 7 Voorbereiden opslag en goederenopslag

Tweewegpallet Bij deze pallet kun je vanaf twee kanten met een heftruck de vorken onder de pallet steken.

Vast locatiesysteem Bij dit systeem ligt een artikel altijd op dezelfde plaats.

Vatenpallet Speciaal pallet voor vervoer en opslag van vaten.

C

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

Vierwegpallet Pallet zonder gesloten kanten, waardoor hij met de heftruck aan vier kanten opgetild kan worden.

197

INDEX

e

E EAN-13 ............................................... 166, 195 EHBO'er ................................................. 95, 98 Eindproductenmagazijn ....................... 42, 67 Emballage ......................................... 106, 117 Entresol ................................................. 62, 67 Ergonomische maatregelen ................. 75, 98 Europallet ......................................... 182, 195 Expediteur ............................................. 25, 36

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

A AED ........................................................ 91, 98 Arbeidsomstandigheden ...................... 72, 98 Arboregels ............................................. 72, 98 Arbowet ................................................. 72, 98 Assemblage ........................................... 31, 36 Automatische wegrijdblokkering .... 130, 138 AVC-vrachtbrief ................................. 142, 163

B Bandenstelling ...................................... 61, 67 Bandtransporteur ............................. 128, 138 Barcode ............................................. 166, 195 Bedrijfshulpverlener ............................. 95, 98 Bedrijfskolom ....................................... 16, 36 Behandelingsetiket .......................... 132, 138 Bigbag ............................................... 185, 195 Blokpallet .......................................... 183, 195 Bovenloopkraan ............................... 124, 138 Boxpallet ........................................... 183, 195 C Calamiteit .............................................. 90, 98 Calamiteitenplan .................................. 90, 98 Cargadoor ............................................. 25, 36 Carrousel ............................................... 62, 67 CMR/AVC-vrachtbrief ................ 142, 143, 163 Collecterende groothandel ............ 18, 31, 36 Collo .................................................. 142, 163 Crossdocking ............................. 100, 117, 195

C

D Derving .............................................. 156, 163 Differentiatie ......................................... 20, 36 Displaypallet ..................................... 183, 195 Distribuerende groothandel .......... 18, 31, 36 Dockleveller ...................................... 123, 138 Dockplanning .................................... 113, 117 Dockshelter ....................................... 122, 138 Doorglijstelling ..................................... 60, 67 Doorrijstelling ....................................... 59, 67 Douane-expediteur ............................... 25, 36 Draagarmstelling .................................. 60, 67 Dynamisch opslagmiddel ..................... 58, 67

198

F Fastmover ......................................... 170, 195 Fefo .................................................... 174, 195 Fifo ..................................................... 173, 195 First party logistics ............................... 26, 36 Fourth party logistics ........................... 26, 36 Fysiek distributiemanagement ............ 12, 36 G Geconditioneerde ruimte ................. 189, 195 Geldstroom ........................................... 19, 36 Gesloten magazijn ................................ 42, 67 Gevaarsetiket .................................... 134, 138 Goederenstroom .................................. 18, 36 Grondstoffenmagazijn ......................... 41, 67 Groothandel .......................................... 30, 36 GTIN-13 ............................................. 166, 195 H Halfgeautomatiseerd magazijn ........... 43, 67 Handling ............................................ 106, 117 Handpallettruck ................................... 47, 67 Hoogbouwmagazijn ............................. 43, 67

I IBC ..................................................... 185, 195 Inboundproces ................................. 100, 117 Inbraakvoorzieningen .......................... 91, 98 Informatiestroom ................................. 19, 37 Integratie ............................................... 20, 37 Intern transportmaterieel .................... 46, 67 K Koelketen .......................................... 189, 196 Kwalitatieve controle ....................... 149, 163 Kwantitatieve controle ..................... 142, 163

e

R Reachtruck ............................................ 49, 68 Retourbon ......................................... 105, 117 Retourgoederen ................................ 105, 117 Retourpallet ...................................... 181, 196 Retrieversysteem .................................. 63, 68 Reverse logistics ................................... 19, 37 RFID ................................................... 167, 196 Rijdend transportmaterieel, horizontaal en verticaal ............................................. 46, 68 Rijplaat .............................................. 122, 138 Rollenbaan ........................................ 128, 138

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

L Laad-losperron ................................. 121, 138 Laadkuil ............................................. 121, 138 Laagbouwmagazijn .............................. 43, 67 Ladingdrager .................................... 178, 196 Lamellenbaan ................................... 128, 138 Legbordstelling ..................................... 58, 68 Leveringscondities ........................... 147, 163 Lifo ..................................................... 174, 196 Locatiecode ...................................... 174, 196 Locatiesysteem ................................. 169, 196 Logistieke dienstverlener ..................... 26, 37 Losdock ............................................. 113, 117 Loslijst ............................................... 103, 117 Losruimte .......................................... 104, 117 M Magazijn ................................................ 40, 68 Magazijnbak ...................................... 179, 196 Material management .......................... 12, 37 Materials handling ................................ 12, 37 MBTv-lijst .......................................... 155, 163 Meeneemstapelaar ........................... 124, 138

N Nederlandse Arbeidsinspectie ............. 94, 98 Nettogewicht .................................... 142, 163 Niet-omkeerbare pallet .................... 181, 196

C

O Oerproducent ....................................... 11, 37 Omkeerbare pallet ........................... 181, 196 Ontruimingsplan .................................. 90, 98 Ontvangstproces .............................. 100, 117 Open magazijn ...................................... 42, 68 Outboundproces .............................. 100, 117

P Pallet ................................................. 179, 196 Palletstelling ......................................... 59, 68 Parallellisatie ........................................ 21, 37 Paternoster ........................................... 62, 68 PBM’s ..................................................... 82, 98 Poolpallet .......................................... 181, 196 Product-recall ................................... 105, 117 Productiebedrijf .................................... 13, 37 Profitorganisatie ................................... 15, 37

S Second party logistics .......................... 26, 37 Service merchandising ......................... 27, 37 Slipsheet ........................................... 185, 196 Slowmover ........................................ 170, 196 Specialisatie .......................................... 21, 37 Specifieke voorzieningen ................. 120, 139 Stationair transportmaterieel ............. 46, 68 Statisch opslagmiddel .......................... 58, 68 Steekproefsgewijze controle ........... 149, 163 Steekwagen .......................................... 46, 68 Stoplichtsysteem .............................. 131, 139 Streepjescode ................................... 135, 139 Stuwadoor ............................................ 25, 38

T Tarra .................................................. 142, 163 Third party logistics .............................. 26, 38 Tiltechniek ............................................ 74, 98 Transportbak .................................... 179, 196 Transporteur ......................................... 25, 38 Tussenmagazijn .................................... 41, 68 Tweewegpallet ................................. 180, 197 V VAL ......................................................... 26, 38 VAS ......................................................... 26, 38 Vast locatiesysteem .......................... 170, 197 Vatenpallet ........................................ 184, 197 Veiligheidsvoorzieningen ..................... 89, 98 Verrijdbare stelling ............................... 61, 68 Verticale stelling ................................... 61, 68 Vervoerder ............................................ 25, 38 Vierwegpallet .................................... 180, 197 Volledig geautomatiseerd magazijn .... 43, 69 Volledige controle ............................. 149, 163

199

C

on ce ni pt et a vo llee or n ge ter br in ui za k! g

e

W Warehouser ........................................... 15, 38 Wielkeg .............................................. 130, 139

200