Lekker zelf ondernemen Thema 1
Waar begin je?
eduBWlzo-THEMA1-0512.indd 1
16-05-12 13:21
Colofon Uitgeverij: Uitgeverij Edu’Actief b.v. Meppel Auteur: Midde, R. van Redactie: Uitgeverij Edu’Actief b.v. Meppel Inhoudelijke redactie: Midde, R. van Vormgeving: Garage bno, www.garage-bno.nl Drukwerk: Midde, R. van Lekker zelf ondernemen – thema 1 Waar begin je? ISBN: 978 90 3720 723 1 NUR: 164 Trefwoord: ondernemerschap, mbo Copyright © 2012
Uitgeverij Edu’Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522 23 52 35 Fax: 0522 23 52 22 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl
Eerste druk/eerste oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from the publisher. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
eduBWlzo-THEMA1-0512.indd 2
16-05-12 13:21
thema 1
Inhoud
Voorwoord 5 1 Ondernemerschap 7 1.1 Ben ik ondernemend? 8 1.2 Kamer van Koophandel 9 1.3 Belastingdienst 10 1.4 Ondernemerschap en ondernemendheid 11 2 Ondernemerseigenschappen 13 2.1 Creatief en innovatief 13 2.2 Risico’s durven nemen 14 2.3 Doorzettingsvermogen 15 2.4 Besluitvaardig 16 2.5 Overtuigend 17 2.6 Maatschappelijk betrokken 19 3 Ondernemersvaardigheden 21 3.1 Netwerken 21 3.2 Bedrijfsadministratie bijhouden 23 3.3 Commercieel inzicht 23 3.4 Vakkennis 23 3.5 Omgaan met mensen 24 3.6 Plannen 26 4 4.1 4.2 4.3
Een eigen bedrijf beginnen Mijn bedrijf Bedrijfsnaam kiezen Valkuilen
29 29 30 32
lekker zelf ondernemen
Begrippen 35
3
eduBWlzo-THEMA1-0512.indd 3
16-05-12 13:21
thema 1 lekker zelf ondernemen
4
eduBWlzo-THEMA1-0512.indd 4
16-05-12 13:21
thema 1
Voorwoord
De Certificeerbare Eenheid Ondernemerschap (CE Ondernemerschap) is in de eerste plaats bedoeld voor mbo’ers in alle sectoren. Ondernemers in spe (mensen van wie we hopen dat ze ooit ondernemer worden, jij dus) hebben met de lessen die leiden naar het certificaat de mogelijkheid om het eigen ondernemerschap te ontwikkelen. Na het behalen van je diploma en de CE Ondernemerschap ben je ook klaar om eventueel een eigen onderneming te starten. Ondernemendheid De CE Ondernemerschap richt zich op ondernemers in spe. Lekker zelf ondernemen is daarnaast ook geschreven voor iedereen die een ondernemend werknemer wil worden. Dat is ondernemendheid! Uitgangspunten De CE Ondernemerschap bestaat uit zeven werkprocessen. Uiteraard zijn die ons uitgangspunt geweest, maar daarnaast hebben we ook sterk ingestoken op de onderliggende ideeën achter die CE Ondernemerschap. Dat betekent bijvoorbeeld dat we ons niet alleen richten op ondernemers die een groot bedrijf nastreven, maar ook op zzp’ers. Het betekent ook dat de zogenaamde softskills (karaktereigenschappen en ondernemersvaardigheden) een belangrijk onderdeel vormen van de methode.
1
Bepaalt het (toekomst)beeld van de onderneming
2
Geeft de onderneming vorm
3
Regelt het financiële gedeelte (van het opstarten) van de onderneming
4
Bewaakt de financiële positie van de onderneming
5
Positioneer en/of innoveert de onderneming
6
Koopt in voor de onderneming
7
Verwerft opdrachten/klanten, stelt offertes op en/of onderhandelt
De ruggengraat Bij Lekker zelf ondernemen werk je aan: ondernemendheid ondernemersvaardigheden het eigen ondernemingsplan de theorie, inzichten en vaardigheden die noodzakelijk zijn om de toetsen die behoren bij de CE Ondernemerschap met goed gevolg af te sluiten.
eduBWlzo-THEMA1-0512.indd 5
lekker zelf ondernemen
Werkproces
5
16-05-12 13:21
thema 1
Al die elementen zijn noodzakelijk om een succesvol ondernemer te worden We onderscheiden zes thema’s waarbinnen die vier elementen aan bod komen. 1. Waar begin je? 2. Ken je de markt? 3. Hoe verover je een positie in de markt? 4. Hoe ga je ICT inzetten? 5. Hoe zit het met de papierwinkel? 6. Hoeveel geld heb je nodig? Het lesmateriaal Lekker zelf ondernemen bestaat uit foliomateriaal en digitaal materiaal. In het foliomateriaal (deze map) staat algemene theorie die je zelf door middel van opdrachten vertaalt naar jouw situatie en domein (branche). Door die transfer verwerk je niet alleen de theorie, maar bouw je ook de kapstok om de theorie aan te hangen. Daardoor zul je die veel beter begrijpen en onthouden. De website bevat: digitale opdrachten (tests, filmpjes, hyperlinks) domeinspecifieke opdrachten alle stappen om een ondernemersplan samen te stellen domeinspecifieke bronnen verrijkende theorie die aansluit bij de toetstermen van KC Handel. Door verschillende filtermogelijkheden kom je snel en gemakkelijk bij de onderdelen die je wilt uitwerken. Een plan schrijven is één ding, maar ondernemen leer je eigenlijk in de praktijk. Daarom bieden we als extra (complexe opdracht) ook een game aan. In de game start je je eigen bedrijf en doe je je uiterste best om dat winstgevend te maken. Veel succes, Rick van Midde (auteur + ondernemer) inloggen
lekker zelf ondernemen
6
eduBWlzo-THEMA1-0512.indd 6
Bij Lekker zelf ondernemen hoort een DigiCode-licentie die toegang geeft tot de website www.lekkerzelfondernemen.nl. Op deze website vind je opdrachten, bronnen en filmpjes. De DigiCode-licentie moet je eerst activeren. Ga naar digicode.edu-actief.nl. Op deze pagina staan vier lege vakken. Vul hier de DigiCode-licentie in die je bij dit product hebt gekregen. De DigiCode-licentie bestaat uit 4 maal 6 tekens en is niet hoofdlettergevoelig. Klik op de knop ‘Activeren’ en volg de verdere instructies op de website. Met behulp van je gebruikersnaam en wachtwoord kun je inloggen op www.lekkerzelfondernemen.nl. Voer je gebruikersnaam en wachtwoord rechtsboven op de website in. Vervolgens krijg je toegang tot de Bronnen. Je kunt hierna twaalf maanden gebruikmaken van het materiaal op www.lekkerzelfondernemen.nl. TIP ! Lees in de Helpfunctie op de website goed na hoe alles precies werkt. Het is eenvoudig, maar lees het wel eerst even.
16-05-12 13:21
thema 1
1 Ondernemerschap Jij bent begonnen aan Lekker zelf ondernemen. Je krijgt daarbij kennis, inzichten en vaardigheden die belangrijk zijn voor iedereen die ondernemender wil worden. Volgens het woordenboek is een ondernemer, of met een ander woord een entrepreneur, iemand die voor eigen rekening en risico werkt. Je investeert dus geld (om artikelen in te kopen, een kantoor te huren of een bedrijfsbus te kopen) en loopt het risico dat je dat geld, of een deel daarvan, kwijtraakt. Een ondernemer hoopt natuurlijk dat de investeringen geld opleveren, want dan maakt hij namelijk winst en dat is wel een heel belangrijk doel van een zelfstandig ondernemer. Als je winst maakt, kan het bedrijf immers blijven bestaan!
Ginny Li is sinds kort eigenaresse van hotel Red Dragon, maar daarvoor had ze een groothandel in Chinees porselein.
Een ondernemer ziet kansen en grijpt kansen. Maar dat zijn ook belangrijke kwaliteiten voor een student en voor een werknemer. Ondernemende mensen dragen bij aan een sterke samenleving. Volgens de overheid en volgens het bedrijfsleven hebben we dat hard nodig in Nederland. Een werknemer met een ondernemende houding noem je een intrapreneur.
Opdracht 1 Ga naar de website om deze opdracht uit te voeren.
Bij Lekker zelf ondernemen werk je aan: belangrijke karaktereigenschappen voor intrapreneurs en entrepreneurs ondernemersvaardigheden en … je eigen ondernemingsplan.
lekker zelf ondernemen
Ginny Li
7
eduBWlzo-THEMA1-0512.indd 7
16-05-12 13:21
thema 1
Als je ooit een bedrijf wilt starten, is het handig om alles wat daarmee te maken heeft goed uit te denken en op papier te zetten. We sturen je in dit boek daarom regelmatig naar de website om een onderdeel van jouw ondernemingsplan te schrijven.
Opdracht 2 Persoonlijke gegevens Ga naar de website om deze opdracht uit te voeren.
1.1 Ben ik ondernemend? Wat hebben Bill Gates (Microsoft), Richard Branson (Virgin), John de Mol (Talpa), Roman Abramovich (Chelsea) en Ronald Kahn (Cool Cat) met elkaar gemeen? … het zijn succesvolle ondernemers! Wat hebben Rattan Chadha (Mexx), Jack Welch (General Electric) en, de in 2011 overleden, Steve Jobs van Apple met elkaar gemeen? … het zijn succesvolle directeuren van grote bedrijven. Allen in loondienst, maar een voorbeeld als het gaat om ondernemendheid. Ook zij zien kansen en grijpen kansen. Een succesvol entrepreneur of intrapreneur heeft bepaalde (karakter)eigenschappen en vaardigheden. Samen leveren die hem of haar de gunfactor op. Met de gunfactor bedoelen we de reden(en) waarom de klant voor jou kiest en niet voor de concurrent.
Gunfactor Ik geloof sterk dat bedrijven van hun klanten, bewust of onbewust een gunfactor krijgen. Een factor die van invloed is op de koopbeslissing en die volledig los staat van de traditionele marketingmix. Succesvolle bedrijven richten zich op het ontwikkelen van hun gunfactor. Laten we een grofmazige poging doen om de gunfactor te ontleden. Wanneer gun je iemand iets, meer dan je het een ander gunt? In mijn eerste analyse denk ik aan drie componenten: 1 Betrouwbaarheid De klant wil op jou kunnen vertrouwen. Betrouwbaarheid kan goed gecommuniceerd worden met behulp van marketing, maar ook door een goede performance in service en after sales.
lekker zelf ondernemen
2 Sympathie Natuurlijk gun je als klant jouw business aan iets of iemand dat sympathiek op jou overkomt. Maar wat maakt een bedrijf sympathiek? Hier ligt wat mij betreft de sleutel tot succesvol ondernemen. Een belangrijke component is authenticiteit. Je moet echt zijn. Een andere component is interesse en betrokkenheid. Iemand die ongevraagd oprechte interesse toont en deze interesse onderstreept door zich betrokken te tonen bij wat er in jouw wereld gebeurt, ja die is zeker sympathiek.
8
eduBWlzo-THEMA1-0512.indd 8
16-05-12 13:21
thema 1
3 Wederkerigheid Als er een gevoel van wederkerigheid is (I scratch your back, you scratch mine) in de relatie, dan is de deal snel gemaakt. Bron: www.theperformancenetwork.nl (Paul Oldenburg), 14 oktober 2009, bewerkt
Als je wil toewerken naar de gunfactor, moet je je bewust zijn van je sterke en zwakke punten. Daarom is het goed om eens kritisch naar jezelf te kijken. Hoe buit je je sterke kanten uit? Hoe vang je je zwakke punten op?
Opdracht 3 Ben ik ondernemend? Ga naar de website om deze opdracht uit te voeren.
Opdracht 4 KvK Ga naar de website om deze opdracht uit te voeren.
eduBWlzo-THEMA1-0512.indd 9
lekker zelf ondernemen
1.2  Kamer van Koophandel Een ondernemer is verplicht om zich in te schrijven bij de Kamer van Koophandel (KvK). De KvK geeft ondernemers ook advies en komt op voor hun belangen. In het filmpje van Ginny Lee kwam je dan ook een coach van de KvK tegen die jou de nodige tips gaf. Behalve de verplichte inschrijving bij de KvK heeft een ondernemer nog twee plichten: een boekhouding voeren (maar daar komen we pas (veel) later op terug) en inschrijven bij de Belastingdienst.
9
16-05-12 13:21
thema 1
1.3 Belastingdienst De Belastingdienst stelt eigen eisen aan het begrip ondernemer. En daarbij onderscheidt de fiscus (ander woord voor Belastingdienst) dan ook nog ondernemers voor de inkomstenbelasting en btw-ondernemers. Ondernemer voor de inkomstenbelasting Lang niet iedereen die ondernemer wil zijn, is ondernemer voor de inkomstenbelasting. Als zelfstandige wil je dat graag, want dan kun je gebruikmaken van ondernemersaftrek. Dat is een bedrag dat je mag aftrekken van je winst zodat je minder belasting betaalt. De Belastingdienst beoordeelt per geval of iemand ondernemer is voor de inkomstenbelasting. Daarbij gebruikt de Belastingdienst de volgende criteria: Je streeft naar winst. Je mag zelf beslissingen nemen over het product dat je aanbiedt. Je hebt voldoende geld om een onderneming te starten en enige tijd draaiende te houden. Je steekt voldoende tijd in je onderneming om deze rendabel te maken. Je loopt ondernemersrisico, het risico dat je soms niet of te laat geld binnenkrijgt. Je hebt meerdere klanten (en niet alleen familieleden of vrienden). Je maakt jouw onderneming bekend naar buiten. Je hebt bijvoorbeeld een website, een uithangbord of eigen briefpapier. Jij bent aansprakelijk voor de schulden van de onderneming. Btw-ondernemer Als je voor de inkomstenbelasting geen ondernemer bent, kun je toch ondernemer zijn voor de btw (Belasting over de Toegevoegde Waarde). Je krijgt hiermee te maken als je zelfstandig een bedrijf of een beroep uitoefent en niet vrijgesteld bent van btw. Een ondernemer draagt over alle verkopen btw af aan de fiscus. Maar, let op, je mag over een groot deel van je inkopen de betaalde btw terugvorderen. Zo wordt bijvoorbeeld een auto van de zaak een stuk(je) goedkoper.
Vrijstelling van btw
lekker zelf ondernemen
De levering van goederen en diensten die zijn vrijgesteld van btw zijn te verdelen in een aantal categorieën. Globaal genomen zijn de volgende prestaties vrijgesteld van btw: de levering van onroerende zaken, ouder dan 2 jaar onderwijs diensten in de medische sector diensten door sportverenigingen aan hun leden sociaal-culturele diensten en producten financiële diensten kinderopvang thuiszorg diensten door componisten, schrijvers en journalisten.
10
eduBWlzo-THEMA1-0512.indd 10
16-05-12 13:21
thema 1
Voor landbouwers, veehouders, tuinbouwers en bosbouwers geldt de zogenoemde landbouwregeling. De leveringen van goederen en diensten door ondernemers die van deze regeling gebruikmaken, zijn ook vrijgesteld van btw. Bron: www.zzp-nederland.nl.
1.4 Ondernemerschap en ondernemendheid
Onder ondernemendheid wordt iemands vermogen verstaan om ideeën in daden om te zetten. Het omvat creativiteit, innovatie en het nemen van risico’s, als ook het vermogen om te plannen en projecten te beheren om doelstellingen te verwezenlijken. EU-definitie
Lees bovenstaande definitie van de Europese Unie nog eens een keer rustig door. Als het goed is, valt je op dat de beschrijving het helemaal niet heeft over een eigen zaak. Het gaat over het vermogen van mensen om ideeën in daden om te zetten. De definitie noemt daarna een aantal eigenschappen en vaardigheden die je daarbij nodig hebt. Dat betekent dat ondernemendheid een kwaliteit is die niet alleen voor zelfstandigen belangrijk is, maar ook voor werknemers, scholieren, gepensioneerden en studenten. We hebben het al eerder gehad over intrapreneurs. Er is sprake van ondernemendheid als iemand kansen ziet en kansen grijpt. Een ondernemend persoon is nieuwsgierig. Hij gaat niet zitten afwachten tot de chef (of docent) een opdracht geeft, hij neemt initiatief. Kansen zien betekent ook dat hij met nieuwe ideeën komt die aansluiten bij de behoeften van de ‘klant’. Kansen grijpen geeft aan dat de intrapreneur een doener is met doorzettingsvermogen. Hij gelooft in zijn plannen en weet anderen daarvan te overtuigen. Bij een entrepreneur is sprake van ondernemerschap. Ook voor deze persoon is kansen zien en kansen grijpen het uitgangspunt, maar er komt nog iets bij! Een ondernemer start een eigen bedrijf. Hij creëert daarmee iets nieuws.
Definities Ga naar de website om deze opdracht uit te voeren.
Ondernemer worden Ondernemers zijn er in soorten en maten. Dé ondernemer bestaat niet. Iedereen kan ondernemer worden.
eduBWlzo-THEMA1-0512.indd 11
lekker zelf ondernemen
Opdracht 5
11
16-05-12 13:21
thema 1 Toch hebben al die mensen iets gemeen. Ze hebben ooit het besluit genomen om voor zichzelf te beginnen. Heel veel zelfstandigen nemen die beslissing overigens vanuit een baan in loondienst. Dat betekent dat ze die zekerheid inruilen. Waarom doen ze dat? Je hoort vaak drie belangrijke redenen: zelfstandigheid geld uitdaging. Zelfstandigheid Een ondernemer is zelfstandig. Zelfstandigheid betekent onder andere dat je zelf beslissingen mag nemen. Je hoeft niet meer te luisteren naar een chef. Het gaat om jouw ideeën en het omzetten van die ideeën in daden. Dat betekent ook dat je vrij bent om er de uren in te steken die nodig zijn. Een onderneming is geen job van 9 tot 5. Geld Een ondernemer moet zelf geld verdienen. Zeker als je vanuit een baan in loondienst overstapt naar een eigen onderneming, zal je uurloon hoger liggen. Dat is ook logisch, want je maakt veel meer kosten. Je moet bijvoorbeeld geld reserveren voor je pensioen. Je moet zelf een arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten (en betalen). Als alles goed gaat, kun je meer geld verdienen dan een werknemer. De keerzijde is natuurlijk wel dat, als het (een tijdje) minder goed gaat, je dit zult moeten kunnen opvangen. Kun je dat niet, dan loop je zelfs het risico failliet te gaan. Uitdaging Uit onderzoek blijkt dat de uitdaging je doel te bereiken de belangrijkste reden is om ondernemer te worden. Het geeft natuurlijk ook een geweldige voldoening als jouw bedrijf slaagt. Een succesvol ondernemer kan trots zijn op zichzelf. Zzp 700.000 mensen, 10% van de beroepsbevolking van Nederland, is zzp’er (zelfstandige zonder personeel). Een zzp’er heeft, zoals de naam al zegt, geen personeel in dienst. Het zijn vaak specialisten die voorheen in loondienst werkten. Je komt zzp’ers tegen in de dienstverlening, in de zorg, in de bouw, in de kinderopvang, onder taxichauffeurs en ga zo maar door. lekker zelf ondernemen
12
eduBWlzo-THEMA1-0512.indd 12
Let op! Als je je inschrijft bij de KvK, doe je dat met een rechtsvorm. Denk aan een bv of eenmanszaak. De term zzp is geen rechtsvorm. De meeste zzp’ers hebben een eenmanszaak.
Opdracht 6 Mijn situatie + Filmpje Ga naar de website om deze opdracht uit te voeren.
16-05-12 13:21
thema 1
2 Ondernemerseigenschappen Een goede ondernemer is iemand die kansen ziet en kansen benut; hij weet ideeën om te zetten in daden. Welke eigenschappen zijn nou belangrijk voor een succesvol ondernemer? Wat kenmerkt nou de persoonlijkheid van een ondernemer? Je persoonlijkheid geeft aan hoe jij bent. Het gaat dan om karaktereigenschappen. Vaak zijn die aangeboren, maar je kunt er wel aan werken. In allerlei handboeken, op websites en in interviews met ondernemers komen vaak dezelfde ondernemerseigenschappen terug. De belangrijkste eigenschappen werken we hieronder uit. Een ondernemer: is creatief en innovatief durft risico’s te nemen heeft doorzettingsvermogen is besluitvaardig weet anderen te overtuigen is maatschappelijk betrokken.
Opdracht 7 Ondernemerseigenschappen in mijn domein Ga naar de website om deze opdracht uit te voeren.
Als je als zelfstandige aan de slag wilt, begint alles natuurlijk met een briljant idee. Wat wil jij eigenlijk? Wat ga je aanbieden? Is daar vraag naar? Welk probleem los jij voor je klanten op? Waarom slaag jij wel waar zo veel anderen falen? Voor sommige toekomstige ondernemers ligt het idee voor de hand. Anderen hebben er meer moeite mee. Hierna vind je tips die je kunnen helpen om met een geweldig concept te komen.
lekker zelf ondernemen
2.1 Creatief en innovatief Als ondernemer ontwikkel je jouw product (goederen en/of diensten) en bedrijf. Daarvoor heb je ideeën nodig. Het is belangrijk dat je in oplossingen denkt (en niet in problemen). Je ziet nieuwe mogelijkheden, nieuwe kansen, nieuwe markten, nieuwe producten. Een ondernemer heeft een plan. Sommige ondernemers bedenken iedere dag wel een nieuw plan. Dat is trouwens ook een valkuil; dat je allerlei plannen maakt zonder dat je die goed uitwerkt.
13
eduBWlzo-THEMA1-0512.indd 13
16-05-12 13:21
thema 1
TIPS 1. Lees! Pak eens een boek of lees een artikel over een succesvol ondernemer. Surf op internet bijvoorbeeld eens naar ‘bin.nl’ en kijk welke ideeën goud waard waren. Een uniek idee is overigens niet noodzakelijk. Een goed doordacht concept is vaak al prima. 2. Kijk goed om je heen. Om je heen zijn heel veel ondernemingen. De shoarmazaak, de schilder, de hondenuitlaatservice enzovoort. Bekijk die eens alsof ze van jou zijn. Wat zou jij verbeteren? Wat ontbreekt er nog? Bepaal ook welke trends en maatschappelijke ontwikkelingen je ziet. 3. Kijk ook verder dan je neus lang is. Je hoeft niet per se de grens over te gaan, maar sluit je bijvoorbeeld eens aan bij een businessclub, ga naar een seminar of beurs. Prima om ideeën op te doen. 4. Praat erover. Leg je idee aan een aantal bekenden voor, voordat je het aan ‘professionals’ vertelt. Je traint dan jezelf in het vertellen van je verhaal en je krijgt meteen advies. VALKUIL 1 Veel startende ondernemers (zeker zzp’ers) willen gaan doen wat ze leuk vinden en/of waar ze goed in zijn. Dat is prima, maar ga wel na of klanten en investeerders daarop zitten te wachten. VALKUIL 2 Zorg dat het thuisfront achter je ideeën staat. Een eigen bedrijf starten kost heel veel tijd. Als je partner dat niet ziet zitten, heb je een probleem.
Opdracht 8 Mijn idee Ga naar de website om deze opdracht uit te voeren.
lekker zelf ondernemen
14
eduBWlzo-THEMA1-0512.indd 14
2.2 Risico’s durven nemen Een ondernemer is iemand die voor eigen rekening en risico werkt. Daarom heb je als ondernemer ook lef nodig. Je laat, zeker als zzp’er, immers een heleboel zekerheden los. In loondienst ben je verzekerd van een inkomen, werk je met collega’s, spaar je voor een pensioen enzovoort. Als zelfstandige moet je voor dit alles zelf zorgen. Dat is een risico, maar daar krijg je ook wat voor terug. Zelfstandigheid, vrijheid en ontplooiingskansen bijvoorbeeld. Je moet als ondernemer je risico’s goed inschatten. Zorg dat je geen onverantwoorde risico’s neemt, maar dat je zorgvuldig afweegt wat haalbaar en verantwoord is. Daarom neem je
16-05-12 13:21
thema 1
als ondernemer ook altijd zelf de verantwoordelijkheid voor je beslissingen. Er is moed en durf voor nodig om een beslissing te nemen. Je neemt een zeker risico. Het risico van een verkeerd besluit. Maar dat risico moet je durven nemen.
Als zzp-er heb je lef én verantwoordelijkheidsgevoel nodig.
Opdracht 9 Ik durf ...
2.3 Doorzettingsvermogen Er komt heel wat op je af als ondernemer. Behalve met de verkoop of dienstverlening houd je je bezig met financiële administratie, inkoop, vergunningen en verzekeringen, netwerken, misschien zelfs met personeelsmanagement. Dan kan het ook nog gebeuren dat debiteuren niet betalen, de gemeente dwarsligt, je inkoop duurder uitvalt, je ziek wordt, de verkoop tegenvalt, concurrenten moeilijk doen en ga zo maar door. Ondernemen is doorzetten. Je bent vastberaden. Je twijfelt niet, maar zoekt een oplossing om de problemen te overwinnen. Als je een beslissing hebt genomen waarbij je ervan overtuigd bent dat het de goede is, moet je aan dat besluit durven vasthouden. Ook wanneer de hele wereld over je heen valt. Een echte ondernemer is een onverwoestbare optimist. Je hebt een onwankelbaar zelfvertrouwen zonder dat je overmoedig wordt. Een ondernemer is namelijk ook een realist. Je houdt de werkelijkheid goed in het oog. Je zet door, komt met oplossingen, maar wel oplossingen die zinnig zijn.
Opdracht 10 Ondernemen is doorzetten Ga naar de website om deze opdracht uit te voeren.
eduBWlzo-THEMA1-0512.indd 15
lekker zelf ondernemen
Ga naar de website om deze opdracht uit te voeren.
15
16-05-12 13:21