My Tuisskooljoernaal by edusense

Edusense

Jy kan dit doen!

Maak Leer Lekker

My Tuisskooljoernaal (10 Temas) Stacey van der Walt

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Edusense My Tuisskooljoernaal Ouderdom: 7+

Disleksie-vriendelike-font Alle regte voorbehou. Geen gedeelte van hierdie boek mag sonder skriftelike verlof van die uitgewer gereproduseer of in enige elektroniese of meganiese middel weergee word nie. ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Program Vrae en antwoorde Oorsig van die program Voorgeskreweboeklys Alternatief: jou eie boeklys Notas 1. VoĂŤls 2. Die woude 3. Die hemelruim 4. Insekte 5. Water 6. Paddas 7. Reptiele 8. Soogdiere 9. Bome, sade en plante 10. Die see Vlae-voorbeelde Antwoorde ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Vrae en antwoorde Edusense het 'n "buite die boks" program vir 7-12 jariges ontwikkel. Ons noem die program "Die Oplossing" (want dit is wat ons hoop die produk vir baie sal wees). Die Oplossing is ideaal vir gesinne wat 'n eklektiese benadering tot tuisskool neem. Die hoofdoel van die program is om 'n liefde vir leer en lees in die kind te kweek. Dit word gedoen deur die kind aan verskeie skilders, lande, diere, gedigte, idiome, kook- en bakaktiwiteite, natuurstudie en leesstof bloot te stel.

Moet my kind self kan lees om die program deur te werk? Nee, die ouer kan opdragte, gedigte, idiome ens. aan die kind voorlees. Die kind kan dan die opdragte uitvoer en mondelings vrae beantwoord. (Onthou dat Edusense se My Eerste Leesboek en ons Lees-, spel– en skryfboek juis geskep is vir begin-lesers en lesers wat baie stadig vorder. Die produkte kan lekker saam met ons Tuisskooljoernaal gebruik word.)

Hoe werk die program? Die program bevat tien temalesse. Jy kan saam met elk van die lesse een van Edusense se voorgeskrewe boeke by 'n biblioteek uitneem of ’n boek van jou eie keuse aanskaf. Na 'n boek klaar deurgelees is, word ’n boekresensie voltooi. (Met “deurgelees” bedoel ons: die boek is of self deur die leerder gelees of die boek is deur die ouer, aan die kind voorgelees.) Die leerder gaan ook saam met elke les ’n skootboek skep. Edusense se skootboek temas dek al die onderwerpe wat in Edusense se Tuisskooljoernaal behandel word. Neem asseblief kennis van die volgende: Edusense se Skootboekbundel verskaf slegs die voorblaaie, notakaarte, waaierkaarte en papiersakkies wat gebruik sal word om die skootboeke mee te versier. Al die nodige inligting wat in die skootboeke in sal gaan, moet self deur die ouer en kind versamel word.

Skootboeke skep... Elke leerder mag sy eie skootboek skep of saam met die ander lede van sy gesin ’n skootboek voltooi: Jannie versamel vere om die Voëls-tema-skootboek te versier, Sannie knip al die waaierkaarte uit en Paul pen dan interessante feite op die kaarte neer. Soms kan skootboek-maak na ’n reuse taak voel en dit hoef regtig nie. Om ’n skootboek as groep te voltooi kan die pret element terug in die versammeling en uitleg van inligting plaas. © Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Edusense se keuse van boeke Zackie Mostert Die Zackie Mostert reeks is geskep deur Jaco Jacobs. Verhaal agtergrond: "Granaatstraat is 'n straat nes enige ander straat. Wel, nie heeltemal nie... Dis immers die straat waarin Zackie Mostert bly! En waar Zackie is, gebeur altyd iets opwindends. Zackie en Vincent sien baie uit na die rugbytoer. Selfs al speel hulle nie vir die A-span nie. En selfs al dra hulle span se afrigter lipstiffie! Maar dan word die rugbytoer afgestel, en almal dink dis Zackie se skuld..."

Pippie Langkous-omnibus Die Pippie Langkous boeke is geskep deur Astrid Lindgrin. As jy jou nog nie verlustig het in die verspotte Pippie Langkous se manewales nie, moet jy hierdie boek kry. Verhaal agtergrond:Pippie is oortrek met sproete, sy het rooi vlegsels en sy bly alleen in Huis Winderuis. Gelukkig het sy steeds geselskap: die bure se twee kinders en haar apie, meneer Jakobs. Pippie het haar 70ste bestaansjaar in 2016 gevier, daarom word al drie haar boeke in een jolige vetpret-bundel uitgegee.

Trompie en die Boksombende Die gewilde Trompie en die Boksombende boeke was geskryf deur Topsy Smith. Verhaal agtergrond: Die kinderreeks handel oor die lede van die Boksombende - met Trompie, die Grootkaptein, Rooie, Blikkies en Dawie. Die reeks fokus op die groep se manewales en avonture wat op Kwaggaberg afspeel. Kwaggaberg is ‘n klein dorpie. ‘n Pragtige boomryke plekkie aan die voet van die berge, omtrent 30 kilometer van Johannesburg af. Reisigers op pad Gauteng toe jaag vinnig met hul blink motors hier deur en dink dit is ‘n mooi plekkie, maar darem té afgeleë en ... dood!. Min weet hulle dat in hierdie einste Kwaggaberg ,wat net aan die Johannesburgers bekend is oor die mooi natuurtonele, woon Trompie! As ou inwoners hoor hoe reisigers ,wat soms in die hotel oornag, smalend praat van Kwaggaberg wat so stil en dood is, skud hulle net die kop, kyk veelseggend na mekaar en sê met ‘n sug: “Hierdie arme skepsels weet nie ... hulle weet nie van Trompie nie...”

Edusense

Jy kan dit doen!

Neem asseblief kennis van die volgende: die woord jissie word gereeld in die Trompie reeks gebruik. Dit is ’n woord wat verkieslik uit die kind se woordeskat moet bly. Indien die boek voorgelees word deur jou, die ouer, kan jy die woord “jissie” vervang met die woord “sjoe”.

Die Saartjie reeks Die gewilde Saartjie-reeks was geskryf deur Bettie Naudè (’n skuilnaam van Topsy Smith). Verhaal agtergrond: Dis ‘n groot dag wanneer Saartjie Baumann hoërskool toe gaan. Maar, ten spyte van haar voorneme dat sy nou “klaar is met die dinge van ‘n kind”, beland haar avontuurlistigheid haar sommer gou weer in die sop. Gelukkig maak haar besondere musiektalent ‘n gunstige indruk op die prinsipaal, en vaar sy ook nie te sleg tydens die skool se sportbyeenkoms nie. Maar wat van al die dinge wat agter die pawiljoen plaasvind?

Kunswerk Die program bevat aktiwiteite waarin verf gebruik moet word (Voëlvorm bl.3). Ons stel voor dat die kind nie direk in die boek sal verf nie maar eerder op ’n skoon vel papier en die eindproduk dan na die tyd in die boek sal plak. Ek hoop die program maak die lewe vir mammas makliker en leer vir kinders lekkerder. DIE SKRYWER

Edusense

Jy kan dit doen!

Neem 10 lewendeboeke uit Hier is Edusense se keuse van voorgeskrewe boeke vir seuns/dogters.

Seuns (7-9 jaar) Zackie Mostert (Jaco Jacobs) Die ongelooflike kulkunsie Byna briljante idee Die super-aaklige soen Die gemaskeerde groen gevaar Die spokerige storie Druk ’n drie Groot grapboek Die wriemelende wurmkoekies Die meisies-moles Die baie beroemde hond

Dogters (7-9 jaar) Pippie Langkous-omnibus (Astrid Lindgren) Lana en Rakker (Holly Webb) Pippie Langkous Pippie-gaat aan boord Pippie in Taka-Tukaland ’n Huis vir Rakker Die hondeskool Speeltyd vir Rakker Die pajamapartytjie Vakansie by die see Prettige Kersfees Rakker word ’n ster

Edusense

Jy kan dit doen!

Onthou dat jy enige boeke by die biblioteek kan uitneem of aanskaf. Die voltooing van die program rus nie op die uitneem/aanskaf van die vier lyste leesstof nie.

Seuns (9-12 jaar) Trompie (Topsy Smith)

Dogters (9-12 jaar) Saartjie (Bettie NaudĂ¨)

Trompie die onnut Trompie die dromer Trompie die groot dromer Trompie die groot minnaar Trompie die held Trompie die mooi seun Trompie die sakeman Trompie die sportman Trompie die waaghals Trompie die rugbyspeler Trompie die hanswors

Saartjie Baumann Saartjie se vakansie Saartjie se geheim Saartjie se donkie Saartjie se nuwe maat Saartjie se slim plan Saartjie se pappegaai Saartjie se held Saartjie se geveg Saartjie se skatte Saartjie se kliek

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Ek het die boeke gelees

Jy kan dit doen!

Boek 1:___________________________________________________________ Boek 2:___________________________________________________________ Boek 3:___________________________________________________________ Boek 4:___________________________________________________________ Boek 5:___________________________________________________________ Boek 6:___________________________________________________________ Boek 7:___________________________________________________________ Boek 8:___________________________________________________________ Boek 9:___________________________________________________________ Boek 10:_________________________________________________________

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Notas en aantekeninge

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Inspirasie

Sade vir die voëls

Doen dit self

Natuurkaart

Voëls

Jy kan dit doen!

Voëls (klas Aves) is tweevoetige, warmbloedige, eierlêende,

gewerwelde diere, wat hoofsaaklik gekenmerk word deur vere en voorste ledemate wat vlerke genoem word, asook bene wat hol van binne is.

Gebaretaal Benodigdhede: lemoen, mes, tou, sade Sny ’n lemoen in die helfte en hol een deel uit. Maak twee gatjies aan weerskante van die

Woord: voël/voëls

lemoenhelfte en ryg ’n

Plaas die wysvinger en duim voor jou

toutjie hierdeur. Vul die

mond. Beweeg die twee vingers weg

uitgeholde lemoen met

van mekaar en plaas dan weer bo-op

sade en hang in ’n boom.

mekaar. Gebruik: Die voëls vlieg Suid.

Edusense

Lewensvaardighede

Jy kan dit doen!

10 Dinge wat jy moet kan doen...

Werk ’n knoop vas

Vou ’n hemp op

Draai ’n geskenk toe

Koop ’n brood en melk

Versorg ’n plant

Was ’n kar

Maak ’n koppie tee

Dek ’n tafel

Maak ’n toebroodjie

Ken ’n noodnommer

Merk die vaardighede af soos jy hul bemeester!

Edusense

Jy kan dit doen!

Voëls Aktiwiteit 1.1

Skryf en lees

Voltooi

Lees die gedig en omkring woorde wat rym met dieselfde kleur: gekry en my (geel), roep en stoep (blou), ens.

Veertien kapokkies Veertien kapokkies van Ouma gekry: wittetjies, bontetjies - almal vir my; saam met hul mamma wat “kloek-kloek!” roep, in ’n groot rietmandjie, daar op die stoep.

Self kan hul nou al die saadjies oppik, veertien geel bekkies pik tikke-tak-tik. Self jag hul sprinkaantjies, maar ag-so dom: hol malkop rond,kantel woepe-waps om.

“Piep-piep-piep,piep-piep-piep, wag tog vir my!” roep ene benoud as hy dalk agterbly. Swart kat sluip nader...O, ek is so bang, hy sal my liewe kapokkies kom vang.

Vesta Oelofsen

Edusense

Aktiwiteit 1.2

Jy kan dit doen!

Hoofletters en die punt

Voltooi

Lees hierdie sin: Die voëls sing buitekant. Kyk goed na hierdie sin. Met watter soort letter begin dit? ('n Hoofletter) Wat staan agter die sin? ('n Punt) As ons iets vertel, maak ons ’n sin. Ons maak ’n sin van woorde. ’n Sin begin altyd met ’n hoofletter en eindig met ’n punt. Maar die woord ’n skrywe ons nie met ’n hoofletter nie. Indien ’n sin met die woord ’n begin, sal die opeenvolgende letter dan met ’n hoofletter begin.

Aktiwiteit 1.3

Skrif

Voltooi

Skryf die sinne oor op die leë lyne.

Sinne

Jy is meer werd as al die voëltjies, God sorg vir elkeen, hoeveel te meer sal God vir jou sorg? Matteus 6:26 Skryf

Edusense

Aktiwiteit 1.4

Jy kan dit doen!

Idioom

Voltooi

'n Idioom is 'n spreekwoord of segswyse wat eie is aan 'n spesifieke taal, streek of volksgroep. Idiome het gewoonlik 'n dieper betekenis wat uit die tradisies, geskiedenis en leefwyse van 'n volk gegroei het. Hier is ’n idioom:

Ek het ’n voëltjie hoor fluit dat... Wat dink jy is die dieper betekenis agter die sê-ding? (Gaan na die agterkant van die boek om die antwoord te sien.)

Aktiwiteit 1.5

Verf

Voltooi

Gebruik waterverf om ’n voëlvorm in die raam te skep.

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 1.6

Verken die natuur

Voltooi

Gaan verken die natuur: kyk hoeveel voëls jy kan opspoor in jou buurt. Die buitelyne is van : 1.Vinkie, 2.Indiese spreeu, 3. Uil, 4.Mossie, 5.Valk. Versamel ook ’n verskeidenheid vere. Plak een onderaan die blad.

Voël Kleur die voëls wat

Datum

Waar ek die

Waarmee was

Die weer op

voël

die voël besig

daardie dag

gesien het

gewees: vlieg,

jy gesien het in.

bou, rus

Plak ’n veer hier:

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 1.7

Leer oor die kunstenaar

Voltooi

Leonardo word op 15 April 1452 in die It aliaanse

dorpie

Vinci

bekoorlike

Toskaanse

die

platteland

gebore. Sy pa en ma was nie getroud nie so sy eerste lewensjare woon hy by sy grootouers, maar later by sy pa en stiefma. Hy is ’n besonder mooi kind en word van jongs af geboei deur die natuur. Eenvoudige natuurverskynsels soos ’n blom wat in die lente bloei of ’n voël in vlug is vir hom ’n wonderwerk-en hy maak dit sy lewenstaak om die hoe en die waarom van die natuur na te speur. Leonardo is so lief vir diere dat hy ’n vegetariër word. As hy ’n voëltjie in ’n hok sien, koop hy dit en laat dit vry.

Skryf die naam oor:

Leonardo da Vinci Leonardo da Vinci © Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 1.8

Meesterstuk

Voltooi

Leonardo se beroemdste portret wat hy geskilder het is die Mona Lisa. Hy het vier jaar daaraan gewerk en dit oral met hom saamgedra. Na eeue het die model se misterieuse glimlag, waarmee Leonardo glo lank gesukkel het, steeds ’n onweerstaanbare bekoring vir die mense van ons tyd. Kunsliefhebbers en sommer byna elke nuuskierige toeris trap die paaie snuif na waar sy in die Louvre in Parys uitgestal word (al is baie van hulle teleurgesteld wanneer hulle besef dat die werk maar net 53 cm by 76 cm groot is nadat hulle duidelik iets baie meer grandioos verwag het).

Hierdie is ’n prent van Leonardo da Vinci se Mona Lisa:

Edusense

Aktiwiteit 1.9

Jy kan dit doen!

Teken

Voltooi

Teken die deel wat weg is in.

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Aktiwiteit 1.10

Jy kan dit doen!

Kunswerk

Voltooi

Leonardo da Vinci se vliegtoestelle was dalk nie prakties nie, maar is op vaste beginsels van die aĂŤrodinamika gegrond. Volg die stappe om jou eie klein vliegtuigie te skep. (Gebruik die papier op die volgende bladsy.)

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Hier is die papier waarmee jy die vliegtuig kan vou:

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Aktiwiteit 1.11

Jy kan dit doen!

Kook en bak

Voltooi

Breek ’n eier (sonder dat die dop saam met die inhoud in die bak val). Voeg speserye en ander bestandele by die eier en roer. Laat ’n volwassene jou help om die omelet gaar te maak.

OMELET

sep

BENODIGDHEDE

2 eiers 20ml room Sout en pepper na smaak Spek Sampioene Mozzarella METODE Klits die room, eier, peper en sout goed saam. Bak vir so 1 en 1/2 minute en voeg dan spek, sampioene en kaas by. Bak vir nog 1 minuut en vou dan die omelet in die helfte. Verwyder die omelet uit die pan en geniet!

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 1.12

Boekresensie

Voltooi

â&#x20AC;&#x2122;n Lewendeboek

Boek: Outeur: Genre: Sterre:

Karakter Name

Nuwe Woorde Woord: Betekenis:

Woord: Betekenis:

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Teken â&#x20AC;&#x2122;n karakter ,uit die boek waardeur jy lees, in die raam. (Wenk: gaan lees weer die dele van die boek wat die karakter se voorkoms beskryf.)

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Inspirasie

Bewaar natuurskatte

Naaldbome is keëlvormig, met breë

Doen dit self

Natuurkaart

Naaldbome

Jy kan dit doen!

basisse en spits punte om die mins moontlike weerstand teen sterk winde en sneeu te bied. Die meeste naaldbome is immergroen. Met dié dat hulle hul blare deur die winter behou, verloor hulle nie voedselstowwe nie en kan onmiddellik hul groei hervat wanneer die lente aanbreek.

Benodigdhede: sakkies

Gebaretaal

Gaan vir ’n stappie in ’n veilige park of area naby aan jou huis. Versammel interresante voorwerpies: vlinders (wat reeds dood is), blare, blomme, sade, ens. Laat die voorwerpe

Woord: boom/bome Buig jou regterarm en plaas jou elmboog bo-op jou linkerhand. Skud jou vyf

’n ruk lank in die son lê om uit te droog. Plaas dan in sakkies en hou.

vingers vinnig vorentoe en agtertoe. Herhaal ’n klomp keer. Gebruik: Die woude se bome is groen.

Edusense

Ontwerp ’n bordspel

Jy kan dit doen!

Gebruik die blokkies op die bord om spel-instruksies op neer te skryf...

Voorbeeld: Indien iemand op die derde blokkie land moet hy drie keer soos ’n hoender kekkel.

Edusense

Jy kan dit doen!

Dobbelsteen en plekhouertjies

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Die Woude Aktiwiteit 2.1

Skryf en lees

Voltooi

Lees die gedig.

Wie die laaste lag Hie-hie-hie! Ha-ha-ha! ’n Wilde bobbejaan op ’n rooi bokwa. Die bokwa teen die berg af: bobbejaan val sy knieë nerf-af. Bobbejaan is vies en kruppel, maar die bokwa hup-hup-huppel. Die bokwa stort af in ’n sloot; Oom Boggem lag hom byna dood: “Hie-hie-hie!Ha-ha-ha! Ta-ta, rooi bokwa!” Pieter W. Grobbelaar

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 2.2

Leestekens

Voltooi

Kyk na die gedig. Sien jy die leestekens? Ons gaan op twee fokus:

“”

;

Omkring al die kommas (,) in die gedig.

Het jy ook die punte (.) aan die einde van die gedig se sinne raakgesien? Onthou, die doel van die punt is om te wys waar een sin eindig en die volgende sin begin en die kommas tree op as ruspunte in ’n sin.

Aktiwiteit 2.3

Skrif

Voltooi

Skryf die sinne oor op die leë lyne.

Sinne

Ek wil jou onderrig en jou leer aangande die weg wat jy moet gaan; Ek wil raad gee; my oog sal op jou wees. Psalm 32:8 Skryf

Edusense

Aktiwiteit 2.4

Jy kan dit doen!

Idioom

Voltooi

Hier is nog ’n idioom. Wat dink jy is die dieper betekenis agter die sêding?

’n Nuwe blaadjie omslaan.

Kyk agterin die boek vir die antwoord.

Aktiwiteit 2.5

Skets

Voltooi

Teken die prent van die heuwels oor in die leë raam.

Edusense

Aktiwiteit 2.6

Jy kan dit doen!

Verken die natuur

Voltooi

Gaan na â&#x20AC;&#x2122;n park toe. Versamel interessante voorwerpies (sade, blare, blomme). Teken prentjies van die voorwerpe in die blokke en skryf elk se naam in die gegewe spasies.

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 2.7

Leer oor die dier

Voltooi

Die ara, sê die woordeboek, is “’n kleurryke en spoggerige SuidAmerikaanse papegaai”- en blokraaisel-entoesiaste sal kan getuig hoe dikwels hulle met die woord te doen het. Daar’ is immers min drieletter-kombinasies in Afrikaans met ’n “a” sowel voor as agter! Daar is verskillende ara-spesies en al die

groot

papegaaie

beskermde

voëls. Maar, behalwe dat hul natuurlike hougebied vinnig aan die krimp is, is daar

boonop

onwettige

die

probleem

handel.

Meer

van as

600 000 papegaaie van alle soorte word jaarliks wêreldwyd verkoop!

Skryf die woord oor:

Ara Ara

Ara

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 2.8

Leer oor die land

Voltooi

Hierdie is hoe Suid-Amerika lyk.

Kontinente

Argentinië word op diè kontinent aangetref.

“Hola”

Die meeste mense in Argentinië praat Spaans.

Argentina

Die Rufous hornero is Argentinië se nasionale voël.

libertad, libertad, libertad Oid el ruido de rotas cadenas, que responde a la noble igualdad.

Kleur die vlag in. Kyk agterin die boek vir ’n vlagvoorbeeld.

Die vlag van Argentinië

Nasionale dier

Oid, mortales el grito sagrado

Nasionale lied-gedeelte

Taal

Suid-Amerika

Argentinië

Edusense

Aktiwiteit 2.9

Jy kan dit doen!

Kook en bak

Voltooi

Voeg die bestandele saam en klits goed. Na die pannekoek gebak is, kan jy die kaneelsuiker en suurlemoensap oor sprinkel. (Onthou om ’n volwassene te vra om jou te help.)

PANNEKOEK BENODIGDHEDE

sep

¼t sout ¼t bakpoeier 1 koppie meel 1¼ koppie melk 2 eiers 1E water Gewone kookolie Kaneelsuiker (meng eenvoudig suiker en kaneel) Suurlemoen

METODE Sif die meel, bakpoeier en sout saam. Meng die melk geleidelik by terwyl jy klits. Voeg dan die eiers en water by en meng goed om seker te maak daar’s geen klontjies nie. (Wenk: as klontjies ’n vreeslike probleem is, gooi eenvoudig die mengsel deur ’n sif.) Verhit ’n kwart teelepel olie in ’n pan. Skep dan ’n groot lepel beslag in die pan en beweeg die pan effens om seker te maak die beslag bedek die hele oppervlak. (As jy vind die beslag is te dik, roer nog ’n lepel water by.) Bak die pannekoek vir ’n paar sekondes tot ligbruin, draai die pannekoek om en braai aan die ander kant. Herhaal met die res van die beslag. Sit voor met kaneelsuiker en skyfies suurlemoen.

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 2.10

Boekresensie

Voltooi

â&#x20AC;&#x2122;n Lewendeboek

Boek: Outeur: Genre: Sterre:

Karakter Name

Nuwe Woorde Woord: Betekenis:

Woord: Betekenis:

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Skep â&#x20AC;&#x2122;n voorblad vir die boek waardeur jy tans lees. (Die voorblad moet mense se aandag vang en hul interesseer in die boek.)

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Inspirasie

O my aarde!

Doen dit self

Natuurkaart

Honde

Jy kan dit doen!

Die eerste dier in ruimte was ’n hond met die naam Laika. Honde (Canis lupus familiaris) is

vierpotige soogdiere, naverwant aan wolwe. Verskeie rasse is geteel vir 'n verskeidenheid eienskappe; aanvanklik

Benodigdhede: blou bal,

veral vir jagdoeleindes.

klei

Gebaretaal

Maak ’n klein aardbolletjie deur die sewe kontinentvorms met groen klei te skep en op ’n plastiese bal te plaas.

Woord: ster

Die klei behoort lekker

Lig beide wysvingers op en draai

aan die plastiese

handpalms uit. Beweeg met die regter wysvinger op teen die kant van die regter wysvinger. Ruil vingers en herhaal

oppervlak te kleef.

’n klomp keer. Gebruik: Die sterre skitter vannaand. © Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Klei resep Bestandele 1 k water 2 e olie 2 ½ k meel 1 k sout Groen koekkleursel

Metode Meng die water, olie en ’n klein bietjie kleursel. Roer die meel en sout by en meng goed.

Indien jul nie ’n blou bal in jul besit het nie kan die vorm uitgeknip en met groen klei versier word.

Edusense

Alles oor my

Jy kan dit doen!

Vul die blokkies met inligting, foto’s en tekeninge... My naam is:

Hierdie is my gunstellingdier

Hierdie is ’n foto van my

Hierdie is my gunstellingkleur

Hierdie is my gunstellingfliek

Hierdie is my vingerafdruk

Edusense

Jy kan dit doen!

Die Hemelruim Aktiwitweit 3.1

Luister of lees

Voltooi

Lees die gedig.

Ek wonder Ek wonder of dieselfde son Wat hier so lekker op my skyn Se strale val op Babilon Wanneer hy oor die kim verdwyn. Ek wonder of die seuntjie daar, Terwyl hy in die sonskyn sing, Of sommer op die gras baljaar, Soms wonder oor dieselfde ding. Dalk is hy net so oud soos ek En hou hy ook van trapfiets ry, Dalk sit hy nou op â&#x20AC;&#x2122;n plek En dink dieselfde goed oor my. Piet Swanepoel

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 3.2

Klinkers

Voltooi

Kyk of jy die woord son kan opspoor in die eerste gedeelte van die gedig (op die vorige bladsy). Die woord son bestaan uit drie letters: ’n s, o en ’n n. As jy die woord uitspreek, sal een klank, die o, die duidelikste klink. Omdat die o die duidelikste klink noem ons dit ’n klinker. Die s en n is medeklinkers. Ander klinkers sluit die letters a, e, i en u in. Omkring nou al die klinkers in die volgende woorde:

val

kim

pet

gras

mus

net

bring

Aktiwiteit 3.3

dink bos

Skrif

Voltooi

Skryf die sinne oor op die leë lyne.

Sinne

Wie het die sterre geskep? Hy wat die hemelse leër laat uittrek in hulle volle getal, dit is Hy wat hulle elkeen gemaak het. Jesaja 40:24 Skryf

Edusense

Aktiwiteit 3.4

Jy kan dit doen!

Idioom

Voltooi

Hier is ’n idioom.Wat dink jy is die dieper betekenis agter die sê-ding?

Son in die weste, luiaard op sy beste. Kyk agterin die boek vir die antwoord.

Aktiwiteit 3.5

Verf

Voltooi

Verf of teken ’n son in die raam. Onthou om warm kleure te gebruik: rooi, oranje en geel.

Edusense

Aktiwiteit 3.6

Jy kan dit doen!

Verken die natuur

Voltooi

Gaan in die aand buitekant toe. Kyk na al die sterre in die lug. Kyk ook na hoe die maan van die aarde af lyk.

1ste kwartier

Sekel

Nuwe maan

3de kwartier

Bolmaan

Volmaan

Aktiwiteit 3.7

Teken

Sekel

Bolmaan

Voltooi

Gebruik â&#x20AC;&#x2122;n potlood om die maan (soos hy vannaand lyk) te teken.

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 3.8

Leer oor die kunstenaar

Voltooi

Vincent Willem van Gogh (1853-1890) se werk het die hele kunstoneel van die twintigste eeu en tot in ons tyd beĂŻnvloed. In sy kort en tragiese lewe kon hy slegs een skildery verkoop, maar

vandag

word

groot

bedrae

geld

vir

nagelate

kunswerke betaal. Trouens, na Rembrandt word hy beskou as die grootste Nederlandse kunstenaar wat ooit gelewe het.

Skryf die naam oor:

Vincent van Gogh Vincent van Gogh ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 3.9

Meesterstuk

Voltooi

Die skildery, wat in Junie 1889 deur van Gogh geskep is tydens sy verblyf in 'n geestesieke-inrigting by Saint Rémy de Provence, beeld 'n malende hemellandskap uit, gevul met gloeiende geel sterre bokant 'n klein dorpie en golwende heuwels. Die donker vorm op die voorgrond links van die middel is al as die punt van 'n boom beskryf, alhoewel kunshistorici met verskeie ander vertolkings vorendag gekom het. Die doel daarvan blyk te wees om mens se oog na die hemel te rig. Verder voeg dit diepte tot die skildery toe. 'n Kerktoring op die dorp wys ook na die lug, wat weereens daartoe lei dat die waarnemer se oë na bo gerig word. Hierdie is ’n prent van van Gogh se Sterrenag:

Edusense

Aktiwiteit 3.10

Jy kan dit doen!

Kunswerk

Voltooi

Van Gogh het gereeld selfportrette geskilder. ’n Kritikus het een van die portrette so beskryf: “ ’n Emosionele bondel kunstenaarsdrif-die opperste toonbeeld van die wroegende kunstenaar.”

Kyk na jouself in ’n spieël. Teken nou ’n portret van jou gesig in die raam.

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 3.11

Kook en Bak

Voltooi

Maak die toebroodjie maar vra een van jou ouers om dit vir jou te braai.

ELVIS PRESLEY SE GEROOSTERDE GRONDBOONTJIE- EN PIESANGBROODJIE

sep

BENODIGDHEDE

2 snye witbrood 2 eetlepels grondboontjiebotter 1 piesang-fyngemaak 2 eetlepels botter Karringmelk METODE

Smeer botter op een sny brood en grondboontjiebotter op die ander een, sit die een sny op die ander een. Smelt nou die botter (Elvis het spekvet gebruik) in 'n pan en braai die broodjie oor ’n lae hitte tot goudbruin aan albei kante. Eet saam met 'n glas karringmelk.

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 3.12

Boek resensie

Voltooi

â&#x20AC;&#x2122;n Lewendeboek

Boek: Outeur: Genre: Sterre:

Karakter Name

Nuwe Woorde Woord: Betekenis:

Woord: Betekenis:

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Knip die boekmerke uit. Gebruik een om jou plek in jou eie leesboek te hou. Gee een as geskenk aan ’n lid van jou familie en ’n ander aan ’n maat.

Inspirasie

Edusense

Goggavanger

Doen dit self

Natuurkaart

Insekte

Jy kan dit doen!

Insekte (Insecta) is 'n klas van die geleedpotiges (Arthropoda).

Die liggaam van 'n insek is in drie verdeel: die kop, borsstuk en agterlyf, alhoewel die verdeling nie altyd

Benodigdhede:

duidelik is nie.

deursigtige plastiese houer, skêr, katoen, rubberband

Gebaretaal

Meet die opening van ’n deursigtige houer en sny ’n stuk lap sodat dit so 2cm breër is. Plaas ’n insek in die houer en seel met die lap en

Woord: insek Hou jou wys- en middelvingers sowel as duim regop. Plaas die duim naby aan

rubberband. (Die lap het klein gatjies

jou neus en beweeg die ander twee

wat suurstof sal

vingers gelyktydig op en af.

deurlaat.)

Gebruik: Die insek het ses bene.

Edusense

Ek is dankbaar vir...

Jy kan dit doen!

Maak â&#x20AC;&#x2122;n lys van 10 dinge waarvoor jy dankbaar is:

____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Sommer net...

Knip die papierpoppies en hul klere uit. Gee dit as geskenk aan iemand of hou dit vir jouself.

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Aktiwiteit 4.1

Jy kan dit doen!

Insekte

Skryf en lees

Voltooi

Lees die gedig.

Oggend-lewe

Onder die klippe en tussen die gras, bo-op die blare en onder die basdit wemel en wriemel van goedjies wat leef, Die kewertjies kriewel en die bewertjies beef. Die vygierank plas sy pers oor die grond en die goggatjies hardloop gespikkeld en bont. Die rug van die kaalslak Is â&#x20AC;&#x2122;n blink-groen boog. En die skoenlapper fladder in die appelblarealtyd te hoog om by te kom. Altyd te hoog. Freda Linde

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Aktiwiteit 4.2

Jy kan dit doen!

Die letters

Voltooi

Skryf al die letters van die alfabet in kronologiese volgorde hier neer:

Aktiwiteit 4.3

Skrif

Voltooi

Skryf die sinne oor op die leĂŤ lyne.

Sinne

Lui mens, jy moet na die miere gaan, jy moet gaan kyk hoe hulle lewe en jy moet leer van hulle. Spreuke 6:6 Skryf

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Aktiwiteit 4.4

Jy kan dit doen!

Idioom

Voltooi

Wat dink jy is die dieper betekenis agter die sê-ding?

Twee vlieë in een klap slaan. Kyk agterin die boek vir die antwoord.

Aktiwiteit 4.5

Teken

Voltooi

Teken die ander helfte van elk van die skoenlappers se lywe.

Edusense

Aktiwiteit 4.6

Jy kan dit doen!

Verken die natuur

Voltooi

Maak klein gaatjies in die deksel van ’n deursigtige houer. Vang ’n insek en hou hom in die houer. Kyk mooi na die insek. Kyk hoe hy lyk/beweeg (sien bladsy 40). Skryf woorde wat die insek beskryf in die vorms neer:

Aktiwiteit 4.7

Teken

Voltooi

Gebruik potlode om die insek wat jy gevang het in die houer te teken.

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 4.8

Leer oor die dier

Voltooi

Die heuningby (Apis mellifera) is 'n insek wat regoor die wêreld versprei is. Heuningbye word deur mense gebruik vir die produksie van heuning en byewas en die bestuiwing van gewasse (veral vrugte). In Europa bestaan daar twee geneties verskillende bevolkings. Uit DNS-analises blyk dit dat hierdie twee bevolkings nouer verwant aan die Afrika-heuningby is as aan mekaar. Heuningbye beskik oor 'n interne biologiese klok wat hulle in staat stel om beter te kan navigeer en hul take te kan verdeel. Hulle is uiters sosiale insekte en woon in gemeenskappe wat uit ongeveer ’n halfmiljoen bye bestaan. Die oorgrote meerderheid van hierdie gemeenskappe is vroulike werkerbye. Slegs 'n paar honderd bye in die bevolking is mannetjies. Die mannetjies word hommels genoem.

Skryf die woord oor:

Heuningby Heuningby © Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 4.9

Leer oor die land

Voltooi

Frankryk Hierdie is hoe

Europa

Kontinente

Europa lyk. Frankryk word op diè kontinent

Landmerk

aangetref.

Hierdie is

La Marseillaise

Eifeltoring.

Allons! Enfants de la Patrie!

Hoofstad

Le jour de gloire est arrivé!

Parys

Parys is die hoofstad van Frankryk.

Contre nous de la tyrannie, L'étendard sanglant est levé! (Bis) Entendez-vous dans les campagnes

Kleur die vlag in. Kyk agterin die boek vir ’n vlagvoorbeeld.

Die vlag van Frankryk

Mugir ces féroces soldats ?

Nasionale lied-gedeelte

’n prent van die

Edusense

Jy kan dit doen!

Kook en bak

Aktiwiteit 4.10

Voltooi

Vra jou ouers om jou te help om die heerlike aartappelslaai voor te berei.

AARTAPPELSLAAI

sep

BENODIGDHEDE

8 tot 10 aartappels 1 ui (fyngekap) 4 eiers (gekook en in skywe gesny) 500 ml mayonaise ¼ koppie heuning ½ teelepel mostert Klein bietjie melk om mayonaise te verdun (¼ koppie) Sout en swartpeper na smaak

METODE

Kook aartappels tot amper sag en laat dit koud word. Meng die res van die bestanddele (uie, mayonaise en melk, heuning, mostert). Voeg dan by die slaai.

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 4.11

Boekresensie

Voltooi

â&#x20AC;&#x2122;n Lewendeboek

Boek: Outeur: Genre: Sterre:

Karakter Name

Nuwe Woorde Woord: Betekenis:

Woord: Betekenis:

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Hier kan jy die inspirerende sĂŞ-goed van die karakters in die boek wat jy deurwerk neerskryf:

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Inspirasie

Edusense

Watersiklus

Muskiete behoort tot die familie

Culicidae in die orde van die

Doen dit self

Natuurkaart

Muskiete

Jy kan dit doen!

Tweevlerkiges (Diptera). Die muskiet

ondergaan in sy ontwikkeling van eier tot volwasse insek ’n volledige metamorfose. Nadat die wyfie haar trommeldik met jou proteïeryke bloed gevul het, lê sy haar eiers enkeld of in groepe (eiervlotte),

Benodigdhede: plastiese

meestal op water.

sakkie, kleefband, teelepel, water

Gebaretaal

Plaas ’n teelepel water in ’n plastiese sakkie. Skud die sakkie sodat al die water onder gaan sit en seel. Plak die sakkie aan ’n

Woord: water Hou jou wys-, middel en ringvinger

muur wat baie son kry

regop (sodat dit 'n w vorm). Beweeg

vas en kyk wat gebeur

die vingers nader en vêrder van jou

deur die loop van die

mond af.

dag.

Gebruik: Water is lewe.

Edusense

Skeppendheid

Jy kan dit doen!

Ontwerp iets wat nog nie bestaan nie...

Ontwerp ’n rok, ’n kar, ’n huis, ’n masjien of ’n vliegtuig. © Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Aktiwiteit 5.1

Jy kan dit doen!

Water

Skryf en lees

Voltooi

Lees die gedig.

Daar’s water Water is blink, water is glad; Dis goed om te drink, en lekker vir bad. Water is skoon, en water is vuil, en water is trane wanneer ’n mens huil. Water is ys, en water is stoom; Water droog op, en water oorstroom. Water laat groei, en water verdrink; Water laat dryf, en water laat sink. (sien volgende bladsy)

Edusense

Jy kan dit doen!

Water kan lag, en water kan brul; Water kan skuim, en water is stil. Water kan stort, en water kan drup; Dit pas in ’n glas en onder ’n skip. Water die staan, en water die loop; Water slik toe, en water spoel oop. Water-fontein, en water-moeras; Wateruintjie-bredie, en groen watergras Water so koud, en water so warm. Ai toggie, die liewe spul water darem! Pieter W. Grobbelaar

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 5.2

Volgorde

Voltooi

Skryf die woorde in alfabetiese/kronologiese volgorde op die lyne oor:

water blink

trane

vuil

mens

Aktiwiteit 5.3

groei

Skrif

spoel

Voltooi

Skryf die sinne oor op die leĂŤ lyne.

Sinne

Moenie dat die stroom my meesleur en die diep water my insluk nie en moenie dat hierdie put toegaan bokant my nie. Psalm 69:16 Skryf

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Aktiwiteit 5.4

Jy kan dit doen!

Idioom

Voltooi

Hier is ’n idioom.Wat dink jy is die dieper betekenis agter die sê-ding?

Die kop bo water hou.

Kyk agterin die boek vir die antwoord.

Aktiwiteit 5.5

Idioom

Voltooi

Teken ’n prent wat die bogenoemde idioom uitbeeld.

Edusense

Aktiwiteit 5.6

Jy kan dit doen!

Verken die natuur

Voltooi

Gaan na ’n klein spruit of dammetjie toe. Sit daar en kyk hoeveel interessante insekte en voëls na die water toe kom. Neem ’n plat klip. Draai die klip sywaarts en gooi dit dat dit oor die oppervlak van die water gly. (Die klip behoort ’n paar keer te hop voor dit uiteindelik sink.)

Aktiwiteit 5.7

Verf

Voltooi

Skep ’n prent van die waterbron wat jy verken het.

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 5.8

Leer oor die kunstenaar

Voltooi

Oscar-Claude Monet (Parys,14 November 1840- Giverny, 5 Desember 1926) was 'n Franse impressionistiese kunsskilder. Kenmerke van impressionistiese skilderkuns sluit die volgende in: sigbare kwasmerke, helder kleure en klem op die veranderings van lig met tyd. Impressionisme beskryf ook kuns in hierdie styl, maar na die laat 19de eeuse tydperk.

Skryf die naam oor:

Claude Monet Claude Monet ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Aktiwiteit 5.9

Jy kan dit doen!

Meesterstuk

Voltooi

Monet was behep met natuurskone Franse landgloede. Hy het soms dieselfde watermassa meer as een keer geverf. Hy wou die effek wat die seisoene sowel as die lig op die natuur kon hê in sy prente vasvang. Vanaf 1883 het Monet in Giverny gaan woon. Op sy perseel was daar ’n reeks waterlelies en waterpoele. Hy het die laaste 20-jaar van sy lewe die waterpoele en lelies geverf. Dit met katerakke in sy oë!

Hierdie is ’n prent van een van Claude se Waterlelieskilderye:

Edusense

Aktiwiteit 5.10

Jy kan dit doen!

Kunswerk

Voltooi

Kleur die prent in. Wanneer die son oor ’n landgloed sak lyk die wêreld sommer baie anders. Monet het die lig wat dans oor die water en lelies se blare beklemtoon in sy kunswerke. Probeer om dieselfde te doen.

(Wenk: terwyl jy inkleur, dink aan die son wat sak en watter effek die lig op die blom se blare en die waterpoel sou hê.)

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 5.11

Kook en bak

Voltooi

Vra een van jou ouers om jou te help om die heerlike koekies te bak.

KOEKIES BENODIGDHEDE

sep

180ml meel 60ml bruismeel 10ml bakpoeier Knippie sout 60ml sagte bruinsuiker 60ml strooisuiker 1 eier ½ teelepel vanielje 45ml olie

METODE

Plaas alles (behalwe die olie) in ’n voedselverwerker en meng dan goed. Voeg olie bietjies-bietjies by die mengsel. Doen dit tot die mengsel se tekstuur glad lyk. Laat die mengsel vir 10 minute rus, knyp dan stukkies af en rol in klein balletjies. Pak die balletjies taamlik ver van mekaar op ’n pan. (Die mengsel pof op en sit uit wanneer dit verhit word.)

Bak 10 minute by 180°C. Laat die koekies in ’n pan afkoel.

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 5.12

Boekresensie

Voltooi

â&#x20AC;&#x2122;n Lewendeboek

Boek: Outeur: Genre: Sterre:

Karakter Name

Nuwe Woorde Woord: Betekenis:

Woord: Betekenis:

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Skep ’n strokiesprent wat op ’n gebeutenis uit jou boek gebaseer is:

Edusense

Inspirasie

Dam

Doen dit self

Natuurkaart

Paddas

Jy kan dit doen!

'n Padda is 'n koudbloedige, stertlose dier wat aan die klas amfibieë behoort. "Amfi-" beide "bios" lewe: wat op die land asook in die water

Benodigdhede: graaf,

leef.

plastiesesak, klippe, water Grou ’n gat van so 20cm

Gebaretaal

diep in die grond. Plaas ’n sak in die gat en hou in plek met ’n klomp klippe.

Vul die gat met water. Dit is nou ’n klein dammetjie

Woord: padda

waarin paddas snags kan

Instruksies: Vorm ’n gebaretaal-s en

kom baljaar.

plaas by jou keel. Skiet jou wys-en middelvinger vorentoe. (Die vingers maak ’n “v” en wys na links.) Gebruik in ’n sin: Die padda hop.

Edusense

Verveeld?

Jy kan dit doen!

Hier is 5 dinge wat jy kan doen...

Klim ’n boom Skryf ’n brief aan ’n penmaat Ry fiets Neem jou hond vir ’n stappie Leer tien woorde in ’n ander taal Knip die kaartjies uit en plaas in ’n houer. Elke keer wanneer iemand jou hoor sê dat jy verveeld is, moet jy een van die kaartjies trek en doen wat daarop staan.

Edusense

Jy kan dit doen!

Paddas Aktiwiteit 6.1

Luister of lees

Voltooi

Skryf die gedig oor:

Hoogmoed ’n Padda op ’n boereplaas het hom eendag opgeblaas. Hy sê hy wil, wat dit ook kos. So groot word soos ’n os. Hy blaas en blaas sy kieste bol. Sy rug word krom, sy magie hol. Maar ag! Jy hoor net tande knars. Want ons ou vriend het oopgebars. Daar lê hy nes ’n droë beskuit met al sy ingewande uit. Nou ja, ons weet dit almal mos. ’n Padda word tog nooit ’n os. W.H Boshoff

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 6.2

Meervoude

Voltooi

Enkelvoud: een van iets. Meervoud: meer as een van iets. Die woord padda verwys na een dier. Die meervoud van padda is paddas. Skryf die meervoude van die woorde hier onder neer. (Wenk: die woorde wat ons gekies het se laaste letter verdubbel wanneer dit in die meervoudsvorm oorgeskryf word.)

Enkelvoud

Meervoud

Enkelvoud

vis

visse

kat

rot

Aktiwiteit 6.3

Meervoud

rak

Skrif

Voltooi

Sinne

Van die skepping van die wĂŞreld af kan mens uit die werke van God duidelik aflei dat Sy krag ewigdurend is en dat Hy waarlik God is. Romeine 1:20 Skryf

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 6.4

Idioom

Voltooi

Hier is ‘n idioom. Wat dink jy is die dieper betekenis agter die sê-ding?

Van ‘n padda vere probeer pluk.

Kyk agterin die boek vir die antwoord.

Aktiwiteit 6.5

Teken

Voltooi

Kyk na die illustrasie. Volg die maklike stappe en teken ’n padda.

Edusense

Aktiwiteit 6.6

Jy kan dit doen!

Verken die natuur

Voltooi

Indien moontlik (en veilig) kan jy saam met jou ouers een skemersaand die buitewêreld gaan verken. (Paddas kom uit hul skuilingsplekke gedurende die aand.) Kyk of jy ’n padda kan opspoor. Hou hom dop. Luister of hy/sy enige geluide maak. Kyk ook na die tekstuur en kleur van die dier se vel deur ’n vergrootglas. Teken ’n prent van die padda se velkleur en ander unieke einskappe (fraatjies, kolletjies, merkies) in die

Padda se vel

blok.

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 6.7

Leer oor die dier

Voltooi

Wanneer paddas gebore word kry hulle (nes visse) met kieue hul suurstof uit water en swem met hulle sterte, maar sodra hulle groter word en van gedaante verwissel, haal hulle in die lug asem soos alle landdiere en verloor hul stert.

Daar kom meer as 100 padda-spesies in Suid-Afrika voor. Die brulpadda, wat tot 20 sentimeter lank kan word, is Suid-Afrika se grootste padda. Tydens droogtes skei brulpaddas 'n stof deur hul vel af wat 'n kokon om hulle vorm. In die Karoo bly brulpaddas soms vir jare in die kokonne, tot dit weer nat genoeg is om na buite te gaan.

Skryf die woord oor:

Padda Padda Padda ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 6.8

Leer oor die land

Voltooi

Suid-Afrika Hierdie is hoe

Afrika

Kontinente

Afrika lyk. Suid-Afrika word op diè kontinent

Suid-Afrika het 11 nasionale tale.

Nkosi sikelel' iAfrika Nkosi sikelel' iAfrika Die springbok is Suid-Afrika se nasionale dier.

Yizwa imithandazo yethu, Nkosi sikelela, thina lusapho lwayo.

Kleur die vlag in. Kyk agterin die boek vir ’n vlagvoorbeeld.

Die vlag van Suid-Afrika

Nasionale dier

Maluphakanyisw' uphondo lwayo,

Nasionale lied-gedeelte

Tale

aangetref.

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 6.9

Kook en bak

Voltooi

Vra jou ouers om jou te help om die brood te bak.

BROOD BENODIGDHEDE

sep

7 koppies meel (dis presies 1Kg koekmeel) 4 koppies lou water 2 teelepels sout 1 pakkie suurdeeg (10g)

METODE

Meng al die bestandele goed deur. Gooi in een groot pan of ’n paar kleiner pannetjies. Laat die brood rys en bak dan vir omtrent 1 uur tot gaar by 180°C.

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 6.10

Boekresensie

Voltooi

â&#x20AC;&#x2122;n Lewendeboek

Boek: Outeur: Genre: Sterre:

Karakter Name

Nuwe Woorde Woord: Betekenis:

Woord: Betekenis:

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Skryf jou eie kort storie hier neer.

My eie storie:

___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Inspirasie

Edusense

Natuurskatte-rak

Reptiele (lede van die klas Reptilia) is

asemhalende, koudbloedige

gewerweldes wat se vel met skubbe gedek is en nie hare of vere nie.

Benodigdhede: boksies van

Moderne reptiele kan op elke

verskeie grotes, verf, gom

kontinent behalwe Antarktika aangetref word.

Plak verskeie boksies teen mekaar vas sodat dit soos ’n

Gebaretaal

rakkie met kompartemente lyk. Laat die kind die “kassie” vul met verskillende natuurskatte, sy kuns, plastiese voorbeelde van diertjies, ens.

Woord: slang Bring die wysvinger van die regterhand na vore. Beweeg in sirkelbewegings onder die linkerarm verby. Gebruik: Moet nooit jou rug op ’n slang draai nie. © Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Doen dit self

Natuurkaart

Reptiele

Jy kan dit doen!

Edusense

’n Kaart

Jy kan dit doen!

Skep ‘n kaart van julle tuin of buurt...

Indien jy ’n kaart van jul tuin skep kan jy ’n skat wegsteek (merk die area op die kaart waar die skat geleë is met ’n kruis). Laat ’n maat/boetie/ sussie na die kaart kyk om by die versteekte skat uit te kom. © Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Reptiele Aktiwiteit 7.1

Luister of lees

Voltooi

Skryf die gedig oor:

Knopkop Haai, Koggelmander, met jou blou knopkop: wat ruk jy weer jou kop so op? So op en af, en af en opEk wens jy wil ’n oomblik stop, dat jy een maal vir my kan sê; hoe diep jou hart se liefde lê. Want ook vir jou, ou bloukopding, moet iemand wees wat jou bemin. Pieter W. Grobbelaar

Edusense

Aktiwiteit 7.2

Jy kan dit doen!

Rym

Voltooi

Lees die volgende woorde wat in die gedig verskyn: knopkop en op, op en stop, sê en lê, bloukopding en bemin. Hoor jy dat die woorde rym? Dink nou aan woorde wat rym met die volgende: 

Likkewaan



Skilpad



Akkedis.

Aktiwiteit 7.3

Skrif

Voltooi

Skryf die sinne oor op die leë lyne.

Maar ek is bang dat julle gedagtes weggelei sal word van die onverdeelde en suiwere toewyding aan aan Christus, net soos Eva verlei is deur die listigheid van die slang. 2 Korintiërs 11:3 Skryf

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 7.4

Idioom

Voltooi

Hier is ’n idioom. Wat dink jy is die dieper betekenis agter die sê-ding?

Daar is ’n slang in die gras. Die anwoord verskyn agterin die boek.

Aktiwiteit 7.5

Klei-vorm

Voltooi

Gebruik klei om ’n reptielvorm te skep. Neem ’n foto van jou skepping, druk dit uit en plak dit hier:

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 7.6

Verken die natuur

Voltooi

Kyk of jy ’n akkedis iewers om die huis kan opspoor. Kyk hoeveel jy omtrent die reptiel kan leer deur hom dop te hou. Gaan vir ’n uitstappie na ’n reptielpark of dieretuin (wat reptiele huisves).

Aktiwiteit 7.7

Voltooi

Goed om te weet

Kyk na die verkil tussen ’n giftige en nie-giftige slang.

Giftige Pit viper slang

oog

Nie-giftige slang oog neusgat

neusgat

pit Ronde pupil

Vertikale pupil

Dubbel ry skubbe

Enkel ry skubbe

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 7.8

Leer oor die kunstenaar

Voltooi

Jacob Hendrik Pierneef is op 13 Augustus 1886 in Pretoria gebore, die oudste seun van Gerrit en Neeske Pierneef. Hy was ’n kunstenaar van Afrika, vir Afrika-wat landskappe geskilder het wat verskil van enigiets anders wat voor hom hier op die skilderdoeke te sien was. Ander het weliswaar dieselfde tonele as hy geskilder, maar hy het met nuwe oë na ons wêrelddeel gekyk en die voorste vertolker daarvan geword. Hoeveel armer sou die Suid-Afrikaanse kuns nie sonder J.H. Pierneef gewees het nie. En tog moes hierdie kustenaar, wie se eerste liefde die gras- en boswêreld van die destydse Noord-Transvaal en die Laeveld was, wat hy met eindelose sorg en liefde geskilder het, ook in sy tyd om ware erkenning stry. Skryf die naam:

Jacob Pierneef Jacob Pierneef © Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 7.9

Meesterstuk

Voltooi

Pierneef se kenmerkende styl word wyd herken en sy werk is grootliks deur die Suid-Afrikaanse landskap beïnvloed. Baie van sy kunswerke is van die Suid-Afrikaanse hoëveld, waarin hy ook ’n lewenslange inspirasie gevind het. Pierneef se styl was om die landskap tot meetkundige strukture te reduseer, deur plat vlakke, lyne en kleur te gebruik om die harmonie en orde in natuur voor te stel.

Hierdie is ’n prent van een van Pierneef se skilderye:

Edusense

Aktiwiteit 7.10

Jy kan dit doen!

Teken

Voltooi

Kyk hoe Pierneef die wolke geskilder het (vorige bladsy). Gaan buitekant toe. Is daar enige interessante wolkvorms? Teken een van hulle in die oop blok. Onthou om verskeie blou kleure te gebruik: Pierneef het plat vlakke, lyne en kleur gebruik om die harmonie en orde in die natuur voor te stel.

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 7.11

Kook en Bak

Voltooi

Laat jou ouers jou help om springmielies en soetsous voor te berei. Kook en bak altyd onder ’n volwassene se toesig!

SOET SPRINGMIELIES BENODIGDHEDE

sep

Springmielies-groot bak vol 500 ml suiker (2k) Geursel en kleursel 40g margarien (2 E) 75 ml water (6 E) METODE Berei springmielies voor. (Volg aanwysings op die pak wat jy aangeskaf het.) Plaas bestandele (suiker, geursel, kleursel, margarien, water) in ’n diep kastrol oor ’n lae hitte. Roer konstant en kook tot die mengsel begin borrel. Dit mag ’n minuut+ neem. Verwyder die kastrol van die warm plaat en voeg dan springmielies by. Roer goed deur. Die stroop moet al die mielies bedek.

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 7.12

Boekresensie

Voltooi

â&#x20AC;&#x2122;n Lewendeboek

Boek: Outeur: Genre: Sterre:

Karakter Name

Nuwe Woorde Woord: Betekenis:

Woord: Betekenis:

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Kleurvolle beskrywings van plekke, mense en voorwerpe ,in jou boek, kan hier neergeskryf word:

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Inspirasie

Raai watter dier

Soogdiere is enige van 'n verskeidenheid warmbloedige vertebrata-diere van die klas

Mammalia, insluitend mense.Die

Benodigdhede: diere kaarte

meeste word ook gekenmerk

(Pick ’n Pay Super Animal

daardeur dat hul lewend deur hul

Cards), twee spelers

moeders gebaar word, maar daar is soogdiere wat eiers lê.

Neem dierekaarte, laat een speler ’n dier kies om na te boots. Die tweede

Gebaretaal

speler moet nou (sonder dat hy/sy die kaart gesien het) raai watter dier nageboots word. 2.

Plaas ’n reeks kaarte in ’n ry. Elke speler kry ’n beurt om een van die diere te kies (en dan sonder om die dier se naam te noem)

Woord: olifant

leidrade omtrent die dier

Plaas die agterkant van jou regter-

te gee: “Die dier waaraan

hand voor jou mond; beweeg nou met die hand boontoe-voorentoe-afwaarts. Gebruik: Die olifant is die grootste

ek dink is ’n soogdier en woon in die see.” Laat die ander persoon raai van

soogdier wat op land woon.

watter dier jy praat.

Doen dit self

Natuurkaart

Soogdiere

Jy kan dit doen!

Edusense

Name, vanne, diere, dorpe

Jy kan dit doen!

of so iets... Vra vir ’n ouer persoon of hul al ooit Name, Vanne, Diere, Dorpe gespeel het. Dit was ’n gewilde spelletjie wat mense voor jou tyd goed sal onthou. Die spel wat ons vandag gaan speel is soos die bogenoemde een maar in plaas van op name, vanne, diere en dorpe fokus, word daar op name, diere, lande en karsoorte (Audi, BMW, Cleo, ens.) gefokus. Instruksies: knip die bladjies (op die volgende bladsy) uit en gee aan elke speler een. Kies ’n letter en skryf dan die naam van ’n persoon, dier, land en kar wat met die letter begin neer. (Moet nie na jou maat se bladjie kyk nie.) Na antwoorde ingeskryf is, kan jul vir mekaar jul bladjies wys en saam besluit op punte. Punte: 5 per korrekte inskrywing. Kies ’n letter so: hou jou oë toe en beweeg met ’n potlood oor die blad. Raak aan ’n letter met jou potlood se punt en dit sal die letter wees waarmee jul nou sal speel.

Letters

x d w a

g h

j y e

o p

k z

c m

Edusense

Kaartjies

Jy kan dit doen!

Name

Diere

Lande

Karre

Name

Diere

Lande

Karre

Name

Diere

Lande

Karre

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Soogdiere Aktiwiteit 8.1

Skryf en lees

Voltooi

Lees die gedig.

Ystervark

Môre, meester Ystervark wat rondloop op die dierepark. Is jy miskien ’n borsel, of is jy miskien ’n hark? Nee, dis alles penne hier oral op my lyf om seweduisend briewe aan my nooientjie mee te skryf. R.K Belcher

Edusense

Aktiwiteit 8.2

Jy kan dit doen!

Syfername

Voltooi

Kyk hoe lyk die getal 7000 (vetgedruk in die gedig) wanneer dit uitgeskryf word. Skryf die volgende getalle in woorde: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100 _______________________________________________________________________ 1 - een. 2-twee, 3_______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Aktiwiteit 8.3

Skrif

Voltooi

Skryf die sinne oor op die leë lyne.

Sinne

Wees nugter, wees wakker! Julle vyand, die duiwel, loop rond soos ’n brullende leeu, op soek na iemand om te verslind. 1 Petrus 5:8 Skryf

Edusense

Aktiwiteit 8.4

Jy kan dit doen!

Idioom

Voltooi

Hier is ’n idioom.Wat dink jy is die dieper betekenis agter die sê-ding?

As die muis dik is, is die koring bitter. Kyk agterin die boek vir die antwoord.

Aktiwiteit 8.5

Teken

Voltooi

Teken ’n muis wat propvol geëet is.

Edusense

Aktiwiteit 8.6

Jy kan dit doen!

Verken die natuur

Voltooi

Katte, honde en hamsters is soogdiere. Indien julle ’n kat, hond of hamster besit kan jy ’n oulike video-opname van die troeteldier maak en na die tyd aan jou gesin wys.

Aktiwiteit 8.7

Afdrukke neem

Voltooi

Neem ’n skoon vel papier. Laat jou kat of hond met hul vuil pote oor die papier loop. Plak die pootafdrukke in die raam.

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 8.8

Leer oor die dier

Voltooi

Wat is ’n buidel en wat is ’n buideldier? Die woord buidel beteken ’n sak. Met buideldiere word soogdiere bedoel wat ’n sakvormige

huid-

plooi aan die buitekant van hul liggame het waarin hulle hul kleintjies ronddra nadat dié totaal hulpeloos in die wêreld gekom het. Die kleintjies drink ook ma se melk soos ander soogdiere, maar hulle doen dit terwyl hulle warm binne-in die sak sit. Ma se buidel bly ook vir hulle ’n veilige tuiste totdat hulle uiteindelik groot genoeg is om hul eie potjie te krap. Die kleintjie van die reuse-kangaroe van meer as een en ’n halwe meter hoog, is op sy beurt miskien net ’n bietjie langer as die voorste lit van ’n man se duim. Die Australiërs noem ’n buideldier-kleintjie ’n “Joey”.

Skryf die woord oor:

Kangaroe Kangaroe Kangaroe © Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 8.9

Leer oor die land

Voltooi

Australië Australië

Kontinente

Hierdie is hoe Australië lyk. Kan jy Australië op die kaart opspoor?

prent van die Sydney opera sentrum.

Advance Australia Fair Australians all let us rejoice, We've golden soil

Die kangaroe is

and wealth for toil;

Australië se nasionale dier.

Our home is girt by sea.

Kleur die vlag in. Kyk agterin die boek vir ’n vlagvoorbeeld.

Die vlag van Australië

Nasionale dier

For we are young and free;

Nasionale lied-gedeelte

Landmerk

Hierdie is ’n

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 8.10

Kook en Bak

Voltooi

Vra jou ouers om jou te help om die karringmelk skons te bak.

KARRINGMELK SKONS

BENODIGDHEDE

sep

400 g (715 ml) koekmeel 100 g (120 ml) strooisuiker 2.5 ml bakpoeier 2.5 ml koeksoda 3 ml sout 175 g (190 ml) botter 250 ml karringmelk 1 eier, geklits, om bo-op te verf METODE

Plaas ’n oondrak in die middel van die oond. Verhit die oond tot 220 °C. Sif meel, strooisuiker, bakpoeier, koeksoda en sout saam in ’n mengbak. Voeg botter by en vryf meel in tot dit soos broodkrummels lyk. Maak ’n holte in die middel van die meelmengsel en voeg daarna karringmelk by. Meng goed. Keer die deeg op ’n meelbestrooide oppervlak uit en druk plat – sowat 3 cm dik. Druk skons uit met ’n koekiedrukker. Voeg oortollige deeg saam en druk nog skons uit. Plaas skons ’n paar sentimeter uitmekaar op ’n gesmeerde bakplaat. Smeer bietjie geklitste eier bo-op elke skon en plaas in die oond. Bak 15 – 20 minute.

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 8.11

Boekresensie

Voltooi

â&#x20AC;&#x2122;n Lewendeboek

Boek: Outeur: Genre: Sterre:

Karakter Name

Nuwe Woorde Woord: Betekenis:

Woord: Betekenis:

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

Waar vind die gebeurtenisse in die boek waardeur jy lees plaas?

Land:

Ander plekke waar karakters kuier:

Gebruik Google Earth om die plekke optespoor en te bestudeer.

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Inspirasie

Edusense

Teken die res

Doen dit self

Natuurkaart

Biome

Jy kan dit doen!

'n Bioom is die versameling fauna en flora wat in 'n habitat leef en 'n bepaalde topografie/gedeelte op die aarde beset. Die verspreiding van fauna en flora word bepaald deur die heersende klimaat en geografiese

Benodigdhede: blare, skêr,

omstandighede.

papier, gom, potlode, boek Pluk blare van verskeie

Gebaretaal

grotes en vorms. Sny die blare in die helfte en plak aan ’n stuk papier vas. Teken die ander helfte van elke blaar in en plaas die kunswerk tussen die blaaie

Woord: groei

van ’n swaar boek. (Die blare

Bring al vyf vingers van die

sal mooi uitdroog en die

regterhand saam. Vorm ’n c met die linkerhand. Druk die vyf toe vingers

kunswerk kan vir lank gehou

deur die c-hand en open (soos ’n

word.)

blom). Gebruik: Die boom groei mooi.

Edusense

Stamboom

Jy kan dit doen!

wie pas waar in... Skryf die name van die lede van jou gesin hier neer. Laat â&#x20AC;&#x2122;n ouer persoon jou help. Algemene Suid-Afrikaanse genealogiese terme om stamposisie aan te dui: geboorte(*), huwelik(x) en sterfte(+).

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

100

Edusense

Jy kan dit doen!

Bome, sade en plante Aktiwiteit 9.1

Luister of lees

Voltooi

Skryf die gedig oor:

Boomrympie As ek vir my ’n boom kan plant, dan plant ek een met wye kroon, ’n pronkboom van my Suiderland om oor my werf en plaas te troon. Maroela, blinkblaar of karee om wye skaduwee te gooi, en om my voortuin kleur te gee het die koraal die regte rooi. Ek hou van sybas, dikbas, els; Van stinkhout, geelhout, wildevy. Ek luister hoe die wind gesels met vaarlandswilgers in die vlei. Olienhout, taaibos, lekkerbreek, kastaing, raasblaar, kiepersol. O, name wat so lekker rol… Daar’s hardekool, daar’s ysterhout, maar gunstelling diep in my hart © Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

101

Edusense

Jy kan dit doen!

en koning van ons veld en woud, is Noord-Transvaal se kremetart. Piet Swanepoel

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

102

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 9.2

Lettergrepe

Voltooi

Die woord boom het een lettergreep maar sê nou hierdie woord: stinkhout. Hoeveel keer maak ons die mond oop om stinkhout te sê? (Twee keer; want eers sê ons stink, en dan sê ons hout.) Dus sê ons die woord stinkhout in twee stukke. Elke stuk is 'n lettergreep. Sê nou die woord pampoenpit. In hoeveel stukke sê ons hierdie woord? (In drie stukke; eers pam, dan poen en dan pit. So dus is pampoenpit 'n woord van drie

lettergrepe.)

Spreek die woorde uit. Hoeveel lettergrepe het elk? 

pronkboom



gooi



blinkblaar

Aktiwiteit 9.3

Skrif

Voltooi

Skryf die sinne oor op die leë lyne.

Sinne

Elke boom word aan sy vrugte geken. Van doringstruike pluk ’n mens mos nie vye nie en van ’n doringbos oes jy ook nie druiwe nie. Lukas 6:44 Skryf

103

Edusense

Aktiwiteit 9.4

Jy kan dit doen!

Idioom

Voltooi

Hier is ’n idioom.Wat dink jy is die dieper betekenis agter die sê-ding?

Hoë bome vang die meeste wind. Kyk agterin die boek vir die antwoord.

Aktiwiteit 9.5

Verken die natuur

Voltooi

Gaan vir ’n stappie in julle tuin of in ’n veilige park. Versamel ’n verskeidenheid blare, sade en blomme. Plaas die versameling in ’n toegevoude vel papier. Plaas die papier binne-in ’n swaar boek. Na ’n paar dae behoort die blomme en blare uit te begin droog. Plak hier:

104

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 9.6

Teken

Voltooi

Neem ’n boontjie. Plaas die boontjie binne-in ’n bolletjie watte. Plaas nou die bolletjie watte en saadjie in ’n houer. Hou die watte klam en kyk deur die loop van die maand hoe die saadjie verander. Maak prent-notas van veranderinge hier:

Dag:

105

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 9.7

Leer oor die kunstenaar

Voltooi

Pablo Picasso is in 1881 in Malaga, in die suide van Spanje, gebore. Sy pa, 'n kunstenaar en kunsonderwyser, het sy seun se buitengewone talent raakgesien en gekweek. In 1895 het Picasso by die La Lonya Akademie in Barcelona begin, maar was gou aangetrokke tot Parys, die hartjie van die kunswêreld, waar hy hom in 1904 gevestig het. Hy is deur die Ekspressionistiese beweging beïnvloed wat kunstenaars aangemoedig het om inspirasie in hul eie emosionele onderbewussyn te vind, eerder as om na die wêreld van vlietende realiteit te kyk. Picasso het tot sy dood in 1973 in Frankryk gebly. Skryf die naam:

Pablo Picasso Pablo Picasso © Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

106

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 9.8

Meesterstuk

Voltooi

Picasso het 'n nuwe kunsbeweging, Kubisme, ontwikkel. In kubistiese kunswerke word voorwerpe opgebreek, ontleed en dan weer saamgestel in 'n abstrakte uitbeelding. In plaas daarvan om voorwerpe slegs van een vaste hoek te beskou, word die voorwerp van veelvoudige hoeke beskou en poog die kunstenaar dan om die onderwerp op so 'n manier te verbeel dat die mees volledige resultaat verkry word. Dikwels sny die vlakke en fasette mekaar teen hoeke op so 'n manier, dat geen herkenbare diepte getoon word nie.

Hierdie is een van Picasso se skilderye:

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

107

Edusense

Aktiwiteit 9.9

Jy kan dit doen!

Kunswerk

Voltooi

Skep jou eie vreemde kunsstuk: Teken ’n verskeidenheid

monde, haarstyle, ore, oë en neuse in die blokke. Plak aan die ovaal (wat voorsien word) vas

Hare

Monde

en verf.

108

Jy kan dit doen!

Neuse

OĂŤ

Ore

Edusense

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

109

Edusense

Jy kan dit doen!

My Picasso-kunsstuk

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

110

Edusense

Aktiwiteit 9.10

Jy kan dit doen!

Kook en bak

Voltooi

Vra jou ouers om jou te help om die mieliepap muffins voor te berei.

MIELIEPAP MUFFINS

BENODIGDHEDE

sep

750 ml mieliemeel 1.5 l kookwater 5 ml sout Speserye Soetmielies Spek 2 eiers 25 ml olyfolie METODE

Bring die mieliepap tot kookpunt, roer goed om klonte uit te kry, sit ’n deksel op die pot en stoom vir 10-15 minute. Laat die pap afkoel. Voorverhit die oond tot 200°C. Voeg die volgende by die afgekoelde pap: speserye (na smaak), soetmielies, brosgebraaide spek, 2 geklitste eiers en 25 ml olyfolie. Meng die bestandele goed deur. Plaas die papmengsel in ’n gesmeerde muffinpannetjie, strooi gerasperde kaas oor en bak vir 25 minute.

111

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 9.11

Boekresensie

Voltooi

â&#x20AC;&#x2122;n Lewendeboek

Boek: Outeur: Genre: Sterre:

Karakter Name

Nuwe Woorde Woord: Betekenis:

Woord: Betekenis:

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

112

Edusense

Jy kan dit doen!

Skryf â&#x20AC;&#x2122;n verkorte weergawe/opsomming van een van die stories wat jy onlangs gelees het hier neer:

Hierdie storie handel oor:

__________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

113

Edusense

Inspirasie

Origami

'n Vis is 'n waterlewende gewerwelde

Doen dit self

Natuurkaart

Visse

Jy kan dit doen!

dier met kieue. Die meeste visse is koudbloedig. Daar bestaan meer as 32 000 verskillende spesies visse in die wêreld. Vis is 'n belangrike bron van proteïen in die dieet van die mens. Teen 2001 is vis na raming deur 1 miljard mense as hoofproteïenbron verbruik. Benodigdhede: blou papier, skêr

Gebaretaal

Volg die instruksies en skep so ’n papiervis.

Woord: vis Plaas jou oop linkerhand se vingers teen jou regterarm se elmboog. Draai jou oop regterhand na links en beweeg jou hand vorentoe en agtertoe. Gebruik: Ons eet vis vanmiddag. © Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

114

Pictionary

Edusense

Jy kan dit doen!

wat sien jy? Spelers: 2 Hoe dit werk: Knip die klein woordkaartjies sowel as die groter kaartjies uit. (Die groter kaartjies kan gelamineer word sodat hul oor en oor gebruik kan word.) Plaas die klein kaartjies in ’n houer. Een speler trek ’n kaartjie en teken ’n prent van wat dit op sy/haar kaartjie staan verteenwoordig. Die ander speler moet nou raai wat geteken word. (Gebruik ’n afveebaremerker om die tekeninge mee te maak.)

Skulp

Krap

Golf

Seekat

Haai

Rots

Seeslak

Skip

Sand

Eiland

Dolfyn

Palmboom

115

Edusense

Tekenbladjies

Jy kan dit doen!

Lamineer die bladjies en gebruik oor en oor

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

116

Edusense

Jy kan dit doen!

Die See Aktiwiteit 10.1

Luister of lees

Voltooi

Skryf die gedig oor:

Die verwaande walvis Daar was ’n verwaande walvis wat gesê het: “Ek wens ek was al vis. Die enigste-een-in-die-see-vis. Die ses-minus-drie-minus-twee-vis. Die enigste, ware alleen-vis.” ’n Sardientjie het hom so beluister en sag vir sy maatjie gefluister: “Hoor die see-toe-verdwaalde-landdier. Die ken-nie-sy-plek-nie-astrant-dier; Hy is hoegenaamd, absoluut geen vis!” Hy is ‘n vet hoog-en-droog-dier, ‘n Voortydse soogdier!” E.P. du Plessis

117

Edusense

Aktiwiteit 10.2

Jy kan dit doen!

Die koppelteken

Voltooi

Die koppelteken (-) is ’n manier van vas skryf, met ander woorde die woord is eintlik een woord, maar ons gebruik die koppelteken om die woord leesbaarder te maak en om verwarring uit te skakel. Lees die volgende woord vinnig: snyyster. Lees nou weer die woord: sny-yster. Sien jy dat die koppelteken die lees van die bogenoemde woord vergemaklik?

Aktiwiteit 10.3

Skrif

Voltooi

Skryf die sinne oor op die leë lyne.

Sinne

Omdat die Israeliete geglo het, het hulle deur die Rooisee getrek soos oor droë grond, terwyl die Egiptenaars verdrink het toe hulle dit ook probeer doen het. Hebreërs 11:29 Skryf

118

Edusense

Aktiwiteit 10.4

Jy kan dit doen!

Idioom

Voltooi

Hier is ‘n idioom.Wat dink jy is die dieper betekenis agter die sê-ding?

Nog vis, nog vlees.

Kyk agterin die boek vir die antwoord.

Aktiwiteit 10.5

Teken

Voltooi

Volg die stappe en teken ’n dolfyn in die oop spasie.

119

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 10.6

Verken die natuur

Voltooi

Indien moontlik, gaan stap op die strand en versamel skulpies. Plaas die skulpies in ’n deursigtige houer vir almal om te sien.

Aktiwiteit 10.7

Skep

Voltooi

Gebruik skulpe, stukke gladde glas en seesand om ’n kunsstuk mee te skep. Neem na die tyd ’n foto en plak hier:

Voorbeelde van kunsstukke:

Plak jou foto hier:

120

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 10.8

Leer oor die dier

Voltooi

Die walvis is geen vis nie. Dit sal jy gou agterkom as jy ’n bietjie uitvis! Visse is stom en eenvoudige diere wat bloot deur hul primitiewe instinkte gelei word. Die walvis, daarenteen, is ’n hoogs intelligente soogdier-veel nader aan ’n hond as aan ’n vis-met ’n gemoedelikheid en ’n lewenslus wat hom letterlik bo die golwe laat uitblink.Baie soos die dolfyne in sy samestelling, maar ook baie soos die walvisse wat sy grootte betref, kan die moordwalvis tot sewentig jaar lank lewe. Moordwalvisse kan aangetref word in verskillende oseane, meer spesifiek die Antarktiese en Arktiese waters, want hulle verkies blykbaar die koue gebiede.

Skryf die woord oor:

Walvis Walvis © Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

121

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 10.9

Leer oor die land

Voltooi

VSA Kontinente

Hierdie is hoe

VSA

Noord-Amerika lyk. Kan jy diè kontinent op die kaart opspoor?

van vryheid is Amerika se beroemdste landmerk.

Star spangled banner O! say can you see, by the dawn's

Die ‘Maple tree’/ Ahornboom is Amerika se nasionale boom.

what so proudly we hailed at the twilight's last gleaming. Whose broad stripes and bright stars through the perilous fight.

Kleur die vlag in. Kyk agterin die boek vir ’n vlagvoorbeeld.

Die vlag van die VSA

Nasionale boom

early light,

122

Nasionale lied-gedeelte

Landmerk

Die Standbeeld

Edusense

Aktiwiteit 10.10

Jy kan dit doen!

Kook en Bak

Voltooi

Berei die wieletjies ,met die hulp van ’n grootmens, voor.

SPEKWIELE

sep

BENODIGDHEDE

1 rol pasteideeg Soetrissiesous 1 klein cheddar kaas (2 koppies wanneer gerasper) Stukkies gebraaide spek METODE

Rol deeg op ’n meelbestrooide-oppervlak uit. Smeer soetrissiesous oor die deeg. Strooi stukkies gaar spek en gerasperde kaas oor die hele oppervlak van die deeg. Rol die hele stuk deeg op (soos ’n groot pannekoek). Sny die groot opgerolde stuk deeg in wiele wat +-2 sentimeter dik is. Bak die “wieletjies” in ’n voorverhitte oond van 180°C tot mooi goudbruin en opgepof.

123

Edusense

Jy kan dit doen!

Aktiwiteit 10.11

Boekresensie

Voltooi

â&#x20AC;&#x2122;n Lewendeboek

Boek: Outeur: Genre: Sterre:

Karaktername

Nuwe Woorde Woord: Betekenis:

Woord: Betekenis:

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

124

Edusense

Jy kan dit doen!

Stacey beteken opstanding, Jordan beteken floei afwaarts en Ruben beteken-â&#x20AC;&#x2122;n seun. Wat is jou naam? Wat beteken jou naam? Skryf vier karakters (uit enige van die boeke wat jy al deurgelees het) se name hier neer. Gebruik Google en doen navorsing oor die betekenis agter elk van die name.

Die betekenis agter name Naam: Betekenis:

Naam: Betekenis:

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

125

Edusense

Jy kan dit doen!

Vlae Hulpbron vir aktiwiteite: 2.8, 4.9, 6.9, 8.9, 10.9 1. Argentinië (Suid-Amerika), 2. Frankryk (Europa), 3. Suid-Afrika (Afrika), 4. Australië, 5. Amerika (Noord-Amerika)

126

Edusense

Jy kan dit doen!

Antwoorde Aktiwiteit 1.4 Ek het ’n voëltjie hoor fluit– Ek het êrens gehoor dat... Aktiwiteit 2.4 ’n Nuwe blaadjie omslaan– Opnuut begin met die voorneme om beter te doen. Aktiwiteit 3.2 Klinkers is vetgedruk: val, kim, gras, net, dink Aktiwiteit 3.4 Son in die weste, luiaard op sy beste– As dit laat word, is die luiaard die fluksste. Aktiwiteit 4.2 A,b,c,d,e,f,g,h,i,j,k,l,m,n,o,p,q,r,s,t,u,v,w,x,y,z Aktiwiteit 4.4 Twee vlieë in een klap slaan– Twee dinge gedoen kry deur een daad. Aktiwiteit 5.2 blink groei lag mens spoel trane vuil water Aktiwiteit 5.4 Die kop bo water hou– Net-net lewe/oorleef. Aktiwiteit 6.2 Rot-rotte Kat-katte Rak-rakke Aktiwiteit 6.4 Van ’n padda vere probeer pluk– Die onmoontlike probeer vermag. Aktiwiteit 7.2 Likkewaan-maan/staan/graan/baan Skilpad-nat/mat/skat/rat Akkedis-vis/rus/mis (Antwoord-moontlikhede is eindloos.) Aktiwiteit 7.4 Daar is ’n slang in die gras-Iewers is iets nie pluis nie/dinge lyk verdag. Aktiwiteit 8.2 1-een, 2-twee, 3-drie, 4-vier, 5-vyf, 6-ses, 7-sewe, 8-agt, 9-nege,10-tien, 11-elf, 12-twaalf, © Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za

Edusense

Jy kan dit doen!

13-dertien, 14-veertien,15-vyftien, 16-sestien,17-sewentien,18-agttien, 19-negentien, 20-twintig, 30-dertig, 40-veertig, 50-vyftig, 60-sestig, 70-sewentig, 80-tagtig, 90-negentig, 100-eenhonderd Aktiwiteit 8.4 As die muis dik is, is die koring bitter–As ’n mens genoeg geëet het, smaak die lekkerste kos nie meer lekker nie. Aktiwiteit 9.2 Pronkboom (2) gooi (1) blinkblaar(2) rooi (1) Aktiwiteit 9.4 Hoë bome vang die meeste wind– Mense in belangrike posisies word die meeste gekritiseer. Aktiwiteit 10.2 Koppeltekens word in die volgende woorde gebruik: enigste-een-in-die-see vis, ses-minus-drie-minus -twee-vis, alleen-vis, see-toe-verdwaalde, ken-nie-sy-plek-nie, hoog-en-droog Aktiwiteit 10.4 Nog vis, nog vlees-Nie deel van een groep nie en ook nie ’n deel van ’n ander groep nie.

Edusense

Jy kan dit doen!

ÂŠ Edusense Alle regte voorbehou. Die dokument mag slegs gebruik word deur bona-fide Edusense intekenaars. www.edusense.co.za stacey@edusense.co.za