Eieren, hazen en paren

bArt vAn ooStrom - Het is Pasen, kinderen zoeken naar eieren verstopt door hazen. Het bekende feest waar de meeste mensen eigenlijk niet van weten wat we precies vieren. Als we het hebben over het christelijke Paasfeest, dan vieren de christenen dat Jezus is opgestaan na zijn kruisiging. Dat op deze dag dan eieren worden verstopt door een haas die kinderen vervolgens mogen gaan zoeken is dan een beetje vreemd, of is dit wel vreemd?

Het Paasfeest zelf is een feest dat zijn oorsprong kent in het Jodendom, namelijk het Pesach feest. Beide feesten worden gevierd rond de lente en er wordt een religieuze gebeurtenis gevierd. Dat deze feesten gelijktijdig vallen is echter niet zo gek. Jezus en zijn discipelen vierden zelf ook Pesach voor Jezus werd opgepakt door de

Romeinen. De uitvoering van de beide feesten verschillen wel nogal van elkaar. Bij het Paasfeest verstop je als ouder eieren voor je kinderen die ze mogen gaan zoeken terwijl bij Pesach een lam geslacht wordt dat vervolgens gezamenlijk wordt gegeten. Vanuit religieuze hoek is het

Pesachmaal dan ook een stuk logischer dan de christelijke eierzoektocht, maar waar komt die haas dan vandaan? De rituelen van het Paasfeest kennen hun oorsprong in de rituelen van verschillende heidense feesten, met name van de Ostara viering. De Ostara viering was een paganistisch lentefeest waar de vruchtbaarheid werd gevierd en het begin van het nieuwe leven. Tijdens dit feest werd ieder jaar de terugkeer gevierd van Eostre, de godin van het leven en de vruchtbaarheid, en dat zij de duisternis weer overwonnen had. Dat was een verklaring vanuit het paganisme voor de langer wordende dagen en waarom dieren zich juist in deze periode gingen voortplanten. En soms dachten de mensen zelf dat het wel tijd werd voor een extra persoon in het gezin. En wat blijkt: In afbeeldingen en voorwerpen die zijn gevonden, gelieerd aan het paganisme en de Ostara viering, zijn heel toevallig veel hazen en eieren te vinden. In ongeveer de zestiende eeuw begon de haas en het ei in het christelijke Paasfeest op te duiken. Veel christelijke feesten in deze periode begonnen elementen van heidense en vaak paganistische rituelen over te nemen, denk bijvoorbeeld aan de kerstboom. Er zijn wel enige ver-

klaringen waarom juist het eieren zoeken is overgenomen in het Paasfeest. In de zestiende eeuw werd er vooral in Duitsland minder streng gevast en vaak zelfs helemaal niet meer. Het feestmaal dat verbonden was aan het einde van de vastentijd kwam daar ook mee te vervallen. Vooral om kinderen tegemoet te komen om ze toch nog wat leuks te laten doen (en om ze even zoet te houden zodat ouders ook even rust hadden), begon men met eieren verstoppen. En na al die eeuwen verstoppen we nog steeds eieren voor kinderen en soms voor mensen die al te oud zijn om nog echt kinderen te noemen. Wedstrijden binnen families rondom Pasen en wie de meeste eieren kan vinden zijn tegenwoordig populair. Daarnaast zijn de eieren tegenwoordig vaak van chocolade gemaakt, iets wat pas geïntroduceerd en gepopulariseerd werd in de negentiende eeuw. Waar je eventueel bij kan stilstaan de volgende keer dat je een eitje opraapt of de kop afbijt van zo’n chocoladehaas is dat dat arme beestje ooit vrolijk mocht paren op die dag. d

En soms dachten de mensen zelf dat het wel tijd werd voor een extra persoon in het gezin.

Hier is een klein altaar voor Eostre met wat offers voor de godin.