Saluut aan (de beschermheilige van) Catalonië

Een viering van de liefde en de literatuur

chriStiAAn velzeboer - Tussen de Plaça de Catalunya en de Port Vell in Barcelona ligt een van de drukst bezochte straten ter wereld: La Rambla. Hier wemelt het bijna altijd van de toeristen. Elk jaar op 23 april voorzien de Catalanen La Rambla van een metamorfose. Rozenkraampjes verschijnen op elke denkbare hoek van de boulevard en schrijvers strijken er neer om ouderwets vanuit de koffer hun boeken te slijten. Wie dit scenario aantreft, weet het zeker: vandaag is La Diada de Sant Jordi, de Catalaanse tegenhanger van Valentijnsdag en het feest het gedrukte woord. Traditiegetrouw geven Catalaanse mannen op deze dag hun geliefden een rode roos. Op hun beurt krijgen zij hier een boek voor terug.

Nu doet de naam Sant Jordi vermoedelijk al een belletje rinkelen. In het Nederlands kennen wij hem namelijk als Sint Joris en in Engeland als Saint George. Kortom, een household name in verschillende culturen. De legende van Joris (en de Draak) vertakte naar verloop van tijd in allerlei richtingen. In de Engelse variant duikt George op in de geschiedenis van de kruisvaarders en geniet hij een zekere martelaarsstatus. Daarbij is hij de beschermheilige van Engeland. In Nederland is Joris onder andere de beschermheilige van de steden Amersfoort en Ridderkerk. Verder beperkt de cultus rondom Joris zich in de Lage Landen met name tot een kinderverhaal en de setting van een Efteling-attractie. Terug naar Catalonië. Ook daar is Jordi de beschermheilige van het land. Daarbij is er een Catalaanse versie van het verhaal van Joris en de Draak. De oorsprong van het verhaal, van waaruit ook deze variant is afgeleid, stamt uit de middeleeuwen en zou zich hebben afgespeeld in het huidige Libië. In de Catalaanse versie speelt het zich echter af nabij het dorpje Montblanc in de Catalaanse provincie Tarragona. Volgens de overlevering werd deze regio vroeger geteisterd door een draak. Om dit monster enigszins bedaard te houden offerde de lokale bevolking regelmatig twee schapen. Toen op een dag de schapen op waren is men overgegaan op mensenoffers. Om dit zo eerlijk mogelijk te laten verlopen werden de bewoners gekozen op basis van een loting. Dan breekt het volgende moment aan: de dochter van de plaatselijke koning rolt als het volgende drakenvoedsel uit de loting . De koning is wanhopig, smeekt zijn onderdanen tot een andere beslissing en belooft gouden bergen aan wie zich in zijn dochters plaats wilt opofferen, maar het mag allemaal niet baten. Zijn dochter wordt richting de draak gestuurd. Dit is hét moment waarin Jordi voor het eerst zijn opwachting maakt. Na een hevig ge-