Onterecht haar

iRiS JocKeR - Door de tijd heen is Maria Magdalena vrijwel altijd verbeeld met losvallende haren, de haren waarmee zij Jezus’ voeten zou hebben gedroogd. Kunstenaars als Artemisia Gentileschi, Caravaggio, Donatello, en Rubens gaven allemaal de Bijbelse vrouw met haar befaamde lange lokken weer. Door deze beelden in de kunst associëren wij Maria Magdalena nog steeds met lange losse haren. Maar is dit wel terecht? Was deze Maria niet veel meer dan alleen haar haar?

De haren van Maria Magdalena werden onder andere beroemd door een verhaal uit het Johannesevangelie. Hierin ging Jezus langs bij Lazarus (Johannes 12:1-8). In het huis van Lazarus was een zekere Maria aanwezig. Zij nam tijdens het eten een kruikje met kostbare olie, zalfde daarmee de voeten van Jezus en droogde ze naderhand af met haar eigen haren. Jezus’ leerlingen verweten Maria dat zij het geld voor de olie beter aan de armen had kunnen geven. Jezus zei echter: ‘Laat haar, ze doet dit voor de dag van mijn begrafenis, de armen zijn immers altijd bij jullie, maar ik niet.’

Sinds de middeleeuwen vermengde de West-Europese kerk verschillende vrouwen uit de evangeliën met de persoon van Maria Magdalena. Zo gebeurde dat ook bij de Maria uit Johannes 12. Deze Maria was echter een totaal andere vrouw dan Maria Magdalena. De Maria die de voeten van Jezus waste kwam namelijk uit het dorp Bethanië, dichtbij Jeruzalem. Zij was tevens de zus van Lazarus. Maria Magdalena kwam waarschijnlijk uit Magdala, een dorp dat zo’n tweehonderd kilometer van Jeruzalem lag.

Maria Magdalena wordt ongeveer twaalf keer bij haar volle naam in de Bijbel genoemd. Ten eerste is zij één van Christus’ vrouwelijke discipelen. Jezus bevrijdde haar van zeven demonen, waarop zij alles achterliet en besloot Hem te volgen. Later was zij als een van de weinige discipelen bij de kruisiging aanwezig. Ook naar het graf volgde zij Jezus trouw. Daarnaast was Maria Magdalena de eerste discipel aan wie Christus zichzelf liet zien nadat Hij was opgestaan. Zij kreeg dus de nobele taak om het grote wonder door te vertellen.

Deze taak leverde haar de titel Apostel der apostelen op. Toch kreeg zij, ondanks deze eervolle titel, ook een negatief imago mee. Dezelfde Middeleeuwse kerk gaf Maria Magdalena tevens de identiteit van een zondares uit Lucas 7. In het evangelie van Lucas huilde een zondige vrouw bij de voeten van Jezus waarna zij die afdroogde met haar haren (Lucas 7:36-50). De vrouw werd door de kerk bestempeld als een berouwvolle prostituee. Zodoende was Maria Magdalena jarenlang de patroonheilige van de prostituees. De vrouw uit het Lucasevangelie kon alleen nooit Maria Magdalena zijn geweest.

Maria Magdalena werd dus met verschillende vrouwen in de Bijbel geassocieerd. Vrouwen wiens haar een belangrijke rol speelde. Toch is bij het werkelijke verhaal van Maria Magdalena geen sprietje haar te bekennen. Haar verhaal bewees daarentegen dat ook vrouwen een apostel van Christus konden zijn. En daarvoor hoefde je echt geen lange losse lokken te hebben. d

Deze Maria is een totaal andere vrouw dan Maria Magdalena .

Advertentie