Een korte geschiedenis van de baard

JeSSica van ZadelHof – Tegenwoordig dragen vooral oudere mannen of hipsters de volle baard. Hoewel veel mannen in staat zijn een baard te laten groeien, zijn er maar weinig die dit ook daadwerkelijk doen. In het straatbeeld zijn daarom weinig volle baarden te zien. Dit was niet altijd het geval. Door de geschiedenis heen wisselde de populariteit van de baard; waar gezichtsbeharing in de zeventiende eeuw mannelijkheid en vruchtbaarheid uitstraalde, kwam in de achttiende eeuw juist een gladgeschoren gezicht in de mode.

In de zestiende en zeventiende eeuw droe- nelijkheid. Zo was het hebben van een open blik gen veel mannen een volle baard. Baard- erg belangrijk voor een man om nieuwe ideeën groei werd toen direct in verband gebracht tot zich te kunnen nemen. Hier paste dan ook met vruchtbaarheid en seksuele energie. Zo een open gezicht bij, vrij van een baard. Daarschreef de Italiaanse Alessandro Benedet- naast werd nu van een echte man verwacht dat ti in 1502 het werk Historia corporis humani sive hij beschaafd, gecontroleerd en netjes zou zijn, Anatomice over de menselijke anatomie. In dit waar voorheen wilde en moedige mannen het boek beredeneerde hij dat haargroei bij mannen toonbeeld waren. Scheermesjes waren in deze werd veroorzaakt door de extreme hitte die door tijd enorm scherp en jezelf glad kunnen scheren de geslachtsdelen werd uitgestraald. Op sommi- toonde aan dat je als man de controle had over je ge plekken op het mannelijke lichaam zocht deze eigen lichaam. hitte dan een uitweg en drukte daar haar naar De baard kwam echter weer terug in de negenbuiten. Als je als man een baard kon laten groei- tiende eeuw. Door nieuwe historische ontwikkeen betekende dit dus dat je krachtige geslachts- lingen ontstond er onder veel mannen onrust delen had, waarmee je ook een over hun eigen mannelijkheid. kind zou kunnen verwekken. De Industriële revolutie zorgBaardgroei, vruchtbaarheid en seksualiteit werden zo met elkaar verbonden en werden als Door nieuwe historische ontwikkelingen ontstond er de ervoor dat mannen nu vaak samenwerkten onder de autoriteit van een andere man. de kenmerken gezien van een onder veel mannen onrust Waar zij eerder zelf deze autogezonde man. over hun eigen mannelijk- riteit hadden binnen hun gezin,

In Italië tijdens de Renaissan- heid. moesten zij nu leren om te gaan ce was de baard een belangrijk met het feit dat ze het niet meer symbool voor de individualiteit altijd voor het zeggen hadden. van de man. Omdat de Italiaanse steden in deze Ook gingen vrouwen steeds meer gelijkheid eitijd bedrijvige plekken waren waar mannen con- sen, waar sommige mannen zich bedreigd door stant in contact kwamen met andere mannen, voelden. Er werd gezocht naar een nieuw symwas het hebben van een goed imago en uiterlijk bool voor hun mannelijkheid waardoor de baard essentieel. Dit blijkt ook uit het boek Il Candelaio een comeback maakte. geschreven door Giordano Bruno in 1582. Hierin In de twintigste eeuw werd de baard langwordt de hoofdrolspeler Bonifacio ‘ontbaard’ en zaamaan weer minder populair. Dit had vooral daarmee ontmand, nadat zijn pogingen om een ook te maken met het feit dat jongere mannen jonge vrouw voor zich te winnen allemaal mis- niet meer op hun vaders en grootvaders willukken. Het hebben van een baard stond hier dus den lijken. Het dragen van een baard wordt gesymbool voor mannelijk zijn, het hebben van een durende deze eeuw meer een kwestie van pergoede reputatie en in staat zijn om een vrouw te soonlijke smaak. Natuurlijk blijven er periodes behagen. dat gezichtsbeharing meer in of uit is, maar het

In de achttiende eeuw veranderde dit. Door wel of niet hebben van een baard wordt minder ontwikkelingen in de wetenschap werd de baard in verband gebracht met mannelijkheid. De geniet langer in verband gebracht met vruchtbaar- schiedenis van de baard is dus niet alleen een geheid, maar werd het kunnen laten groeien van schiedenis over trends en mode, maar kan licht een baard wel nog steeds als mannelijk gezien. werpen op bredere sociale en economische omDit ging dan echt om het überhaupt in staat zijn standigheden. Ook legt het ideeën over gender om een baard te laten groeien, niet zozeer om de en mannelijkheid bloot. De baard kan zo gezien baard zelf. Veel mannen begonnen deze eeuw worden als een raam van waaruit verschillende namelijk met scheren. Dit had te maken met historische ontwikkelingen kunnen worden beverlichtingsidealen en een ander idee van man- studeerd. d