Bouwschade Scheuren in betonnen vloerafwerking

BOUWSCHADE

1 2

SCHEUREN IN BETONNEN VLOERAFWERKING

EEN NAADLOZE VLOERAFWERKING IS POPULAIR. DAARBIJ KAN HET GAAN OM EEN CEMENT- OF KUNSTHARSGEBONDEN GIETVLOER OF EEN BETONVLOER. TOCH IS ER ACHTERAF NIET ZELDEN TELEURSTELLING. DE GEREALISEERDE NAADLOZE VLOER BLEEK TOCH NIET ZO NAADLOOS. NADEN ZIJN VERVANGEN DOOR SCHEUREN.

TEKST IR. CORNÉ VAN DER STEEN FOTO’S TECHNOCONSULT B.V.

1 en 2 De scheuren lopen vanuit de inwendige hoeken van de kamer.

3 Een scheur bij een doorgang.

4 Ook in de gang is scheurvorming ontstaan, wel minder zichtbaar dan in het geval van een voeg.

TechnoConsult is recent weer gevraagd een oordeel te geven over een dergelijke naadloze vloer in een prachtig nieuw gebouwd pand. Strakke architectuur met een daarbij behorende strakke afwerking binnen. Op een geïsoleerde ter plaatse gestorte constructieve betonvloer is vloerverwarming aangebracht. Deze is vastgeknoopt op een bouwstaalmat met een maaswijdte van 150 mm, die op de betonvloer lag. De vloerverwarming fungeert als hoofdverwarming. Tot slot werd een circa 80 mm dikke betonlaag gestort. Deze betonlaag werd monolithisch afgewerkt, zodat een gladde, enigszins glimmende eindafwerking werd verkregen. Een resultaat dat zowel naar tevredenheid van de aannemer als eigenaar werd uitgevoerd door een gespecialiseerd vloerenbedrijf. Dit alles vond in de zomer plaats.

Gedurende het eerste stookseizoen werden scheuren in de vloer zichtbaar. De eigenaren maakte zich zorgen, omdat het aantal scheuren en vooral de wijdte ervan leken toe te nemen. Gevreesd werd dat de constructieve betonvloer niet goed was. Reden om TechnoConsult te vragen onderzoek te doen.

SCHEUREN BIJ DOOR- EN OVERGANGEN

Op locatie werd inderdaad een prachtige monolithisch afgewerkte vloer aangetroffen. Vergeleken met de vele vloeren die TechnoConsult jaarlijks ziet echt netjes. Zelfs de randen die met de vlindermachine niet bereikt worden, waren nauwelijks van de rest van het vloerveld te onderscheiden. Geen spaanslagen, een egale textuur met een gelijkmatige tint en betonprint. Niets van te zeggen dus. Wel waren scheuren ontstaan met uiteenlopende wijdte bij doorgangen, vanuit hoeken en op overgangen van registers van de vloerverwarming. Navraag leerde dat eerst de dragende betonvloer is aangebracht op isolatie. Daarop is de ruwbouw geplaatst. De dragende betonvloer is daarmee een vrij rechthoekige plaat. Na het plaatsen van de wanden is de vloerverwarming aangebracht. Dit leverde de bekende concentratie op

3 4

van leidingen vanuit de verdeler. De gevlinderde bovenste laag beton van 80 mm is dus aangebracht in de situatie met de wanden op de betonvloer.

KRIMP

Bekend is dat beton krimpt. Deze krimp ontstaat bijvoorbeeld door de reactie van cement (autogeen), door drogingskrimp en thermische krimp. De mate van betonkrimp is te beïnvloeden door de samenstelling. Er zijn ontwikkelingen waarbij zelfs krimpcompensatie mogelijk is, zodat deze krimp tijdens het verharden van het beton wordt gecompenseerd. Al wat minder te voorkomen is de drogingskrimp. Immers beton wordt altijd met een overmaat aan water aangemaakt om het te kunnen verwerken. Dit overtollige water moet dan ontwijken en leidt tot krimp. Plastificerende stoffen kunnen de waterbehoefte reduceren en daarmee de drogingskrimp. Met minder water wordt dan eenzelfde verwerkbaarheid verkregen. Toch zal ook dan enige drogingskrimp optreden. De mate van krimp door droging is afhankelijk van de relatieve luchtvochtigheid waaraan het beton gedurende langere tijd wordt blootgesteld. Dit betekent dat de omstandigheden rondom het beton mede bepalend zijn. In dit geval geldt dat vloerverwarming leidt tot een grotere mate van droging in de winterperiode dan wanneer bijvoorbeeld het beton zou zijn afgedekt met een sterk dampremmende vloerafwerking. Temperatuurvervorming speelt een rol als het beton in een warme periode is aangebracht en daarna sprake is van afkoelen. Dit gebeurt alleen al omdat bij de verharding van beton warmte ontstaat. Echter ook de bouw als geheel kan voordat de woning eenmaal is opgeleverd afkoelen. Bij vloerverwarming wordt wel beweerd dat de vloer nagenoeg van constante temperatuur is. Dit is niet juist. Immers om warmte te leveren naar de ruimte, moet de vloertemperatuur hoger zijn dan de omgevingstemperatuur. In de zomer is de verwarming uit. De vloer neemt dan de temperatuur aan van de omgeving. Kortom, beton wil korter worden in de fase na het aanbrengen. De mate waarin is te beïnvloeden. Korter worden betekent krimpen. Dit is alzijdig, het beton krimpt niet in één richting. Krimp leidt tot spanningen in het materiaal die groter kunnen worden dan de treksterkte. Er ontstaan scheuren vanuit inwendige hoeken en versmallingen in het veld. Dit is dus bij een verspringing in plattegrond of bij deuren in een muur. Dit zijn ook typisch de scheurlocaties zoals die bij deze woning zijn vastgesteld. Een schoolvoorbeeld dus van wat kan gebeuren als naadloos ook voegloos wordt.

MET OF ZONDER VOEGEN

Had dit voorkomen kunnen worden? Het eerlijke antwoord is ja, door geen naadloze vloer te maken. En daarmee is gelijk de spagaat bij dit type vloerafwerking duidelijk. Het al dan niet scheuren is van zo veel factoren afhankelijk dat er vloeren zijn die er nagenoeg naadloos/scheurvrij uitkomen, maar ook waar het wemelt van de scheuren. Dat maakt het zo lastig. Immers een voeg is doorgaans breder dan een scheur die mogelijk ontstaat. Anderzijds is een voeg recht en ontstaat deze op de gewenste plaats. Een scheur kan grillig zijn. Kortom, vooraf moet over de voors en tegens worden gesproken, verwachtingen moeten worden gemanaged en keuzen gemaakt. Dit voorkomt teleurstelling achteraf. In deze case is het dus de situatie accepteren, alsnog een voeg aanbrengen en/of de scheuren bijwerken met een plamuur op kleur en plaatselijk schuren van het oppervlak. n