Biokurier 27

2 N A st r 4 ŚW o n IĘ Y TA

nakład: 8400 egz

KWARTALNIK NR 4/2013 (27) | www.biokurier.pl | ISSN 1899 - 1033

27

.pl

ZIMA 2013

CZASOPISMO I PORTAL O PRODUKTACH EKOLOGICZNYCH: PORADY, PRZEPISY KULINARNE

TEMATY NUMERU:

Co warto wiedzieć o yerba mate Świąteczne desery

Odkrywamy dereń

Sprawiedliwy Handel jak to działa?

Eko cytusy i bakalie

Wszechstronny kokos Mleczko, mąka, tłuszcz, wiórki – z dobrodziejstw kokosa korzystać można na wiele sposobów. Nie bez przyczyny w Indiach określano go mianem Kalpa Vriksha, czyli drzewa „dostarczającego wszystkiego, co potrzebne do życia”. Większość świata posługuje się jednak określeniem, którego źródłosłów wiąże się z podobieństwem do… twarzy małpy! Nie zmienia to faktu, że jest nie tylko wykorzystywany jako surowiec kulinarny, ale także składnik naturalnych kosmetyków.

Palma kokosowa należy obecnie do najpopularniejszych gatunków palm. Rośnie wzdłuż prawie wszystkich brzegów morskich w krajach tropikalnych.

Co ciekawe może osiągnąć nawet 30 metrów wysokości i dać plon o wielkości 60 orzechów, w których ukryte są m.in.: witaminy (B2, B6, C i E), cynk, fosfor, magnez, potas, sód, wapń, żelazo oraz kwas foliowy.

Zanim kupisz

Decydując się na zakup kokosa (w jakości ekologicznej ok. 9-10 zł za sztukę) warto zakupu dokonać uważnie. Owocem powinno się wstrząsnąć, aby usłyszeć charakterystyczny plusk. Jeżeli go nie usłyszymy to jądro kokosa jest wyschnięte i niejadalne. Przed rozbijaniem łupiny (np. z wykorzystaniem młotka) pamiętajmy o wywierceniu otworu, przez który odlejemy kokosowe mleko.

Kokos znakomicie smakuje na surowo, ale bardzo często spotykamy się z najróżniejszymi produktami na jego bazie (zazwyczaj są one łatwiej dostępne niż sam świeży owoc).

O jakości kokosowych przetworów – Szczególnie ważne jest, aby przetwarzać świeży produkt. Najlepszą jakość osiąga się przetwarzając maksymalnie 3 dni po zerwaniu. W przypadku oleju bardzo istotny jest

BIOKURIER DOTARŁ DO PAŃSTWA DZIĘKI

Zimowe kosmetyki naturalne Probiotyki.

Rzadkie i cenne

PIECZĘĆ TWOJEGO SKLEPU LUB DOSTAWCY

Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco! | 1

TEMAT NUMERU: KOKOS

Od redaktora W ostatnich miesiącach przez media przetoczyła się dyskusja na temat sensowności idei rolnictwa ekologicznego i żywności BIO. Wśród argumentów podnoszonych przez krytyków padały często słowa o braku podstaw i badań naukowych.

Mam nadzieję, że artykuł Andrzeja Szeremety pomoże dostrzec, że jest inaczej. Zwłaszcza, że przytoczone w nim przykłady projektów naukowych, instytucji i badań zdecydowanie nie wyczerpują tematu.

Przy okazji Świąt Bożego Narodzenia mamy okazję trochę zwolnić, odpocząć. Myślimy o innych – zarówno tych bliższych jak i dalszych. Myślę, że świąteczny okres to dobry moment by przypomnieć założenia oraz idee stojące za Sprawiedliwym Handlem. Poprosiliśmy o to Borysa Bińkowskiego z Koalicji Sprawiedliwego Handlu.

Czy ktoś z Państwa słyszał o dereniu?

W tym numerze Biokuriera postanowiliśmy przybliżyć nieco informacji o tej zapomnianej, a bardzo ciekawej roślinie, której owocami nasi przodkowie zastępowali… oliwki.

Jak zawsze w Biokurierze nie brakuje też praktycznych porad i przepisów kulinarnych. Zapraszamy też na małą wycieczkę do ekologicznego gospodarstwa na Sycylii, specjalizującego się w uprawie cytrusów.

Zachęcamy czytelników do sugerowania tematów poruszanych w piśmie i zmian w jego formule. Na sugestie i propozycje czekamy pod adresem redakcja@biokurier.pl W imieniu redakcji życzę spokojnych i radosnych Świąt Bożego Narodzenia oraz przyjemnej lektury!

sposób tłoczenia. Aby zachować cenne właściwości zdrowotne kokosa temperatura nie powinna przekraczać 38°C – tłumaczył mi zajmujący się przetwórstwem i sprzedażą najróżniejszych produktów z kokosa, Manfred Goerg w trakcie Targów BioFach w Norymberdze.

Olej kokosowy Olej kokosowy uważa się obecnie za jeden z najzdrowszych tłuszczy choć przez wiele lat cieszył się złą sławą ze względu na zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych.

Okazało się jednak, że nie wszystkie z nich działają niekorzystnie na nasze organizmy, a olej kokosowy zawiera właśnie te prozdrowotne. Do jego walorów przekonują także badania naukowe przeprowadzone na społecznościach południowego Pacyfiku, które stosują go powszechnie i cieszą się bardzo dobrym zdrowiem.

Sięgajmy po ekologiczny tłuszcz kokosowy, gdyż tylko taki gwarantuje nam pełną gamę zdrowotnych właściwości. Tłoczone w konwencjonalnym systemie oleje często poddawane są działaniu wysokich temperatur

Karol Przybylak

STOPKA REDAKCYJNA Biokurier, kwartalnik / Biokurier.pl (ISSN: 1899-1033)

nakład:

8400 egz. / Oddano do druku w listopadzie 2013

RedaKCJA:

Karol Przybylak (red. nacz.), Małgorzata Górska, Magdalena Przybylak–Zdanowicz, Joanna Typek, Andrzej Verissimo Szeremeta, Krzysztof Kamiński

OGŁOSZENIA, REKLAMY, PRENUMERATA

redakcja@biokurier.pl, www.reklama.biokurier.pl

ZDJĘCIA

Eko Media, wikipedia, organic-farming.eu, sxc.hu

WYDAWCA

Eko Media Karol Przybylak, Skowronków 36/4, 85-446 Bydgoszcz adres do korespondencji: Siedlecka 62, 85 - 412 BYDGOSZCZ redakcja@biokurier.pl / biokurier.pl (52)581 52 90 (pn-pt, 9-15) Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam, może też odmówić ich publikacji bez podania przyczyn.

Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i zmian w nadsyłanych tekstach. Materiałów nie zamówionych nie zwracamy.

Wszelkie prawa zastrzeżone.

Kopiowanie i rozpowszechnianie artykułów bez pisemnej zgody redakcji zabronione.

2 | Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco!

(które niszczą ich korzystne właściwości) oraz procesów takich jak: rafinacja, aromatyzowanie, wybielanie. Ekologiczne oleje tłoczone są natomiast metodą „na zimno” - wyciska się je w temperaturze nie większej niż 38°C, najlepiej krótko po zbiorze.

Szczególnie cennym składnikiem tłuszczu kokosowego jest kwas laurynowy, który zwiększa odporność organizmu i działa antywirusowo, antygrzybicznie i antybakteryjnie.

Intensywny kokosowy aromat oleju wzbogaca przygotowywane z jego udziałem potrawy. Tłuszcz ten znakomicie nadaje się do smażenia i pieczenia (nie pali się i nie jełczeje). Olej kokosowy, który znajdziemy na półce w eko sklepie zazwyczaj ma gęstą konsystencję przypominającą masło. „Upłynnia się” dopiero pod wpływem wysokich temperatur.

Mleczko, mleko i woda kokosowa. W czym tkwi różnica?

Jeżeli chcemy spróbować orzeźwiającej wody kokosowej powinniśmy poszukać młodych i zielonych owoców kokosa (uważa się, że zawierają one najwięcej prozdrowotnych właściwości). W Polsce może być to trudne, ale woda kokosowa oferowana jest także jako odrębny napój. Często określa się ją mianem naturalnego izotoniku. Jej spożywanie dodaje energii i pozwala uzupełnić braki mikroelementów utraconych w trakcie wysiłku fizycznego. Swoim składem woda kokosowa przypomina osocze ludzkiej krwi. Historycy zwracają uwagę, że podczas II Wojny Światowej, gdy brakowało prawdziwej krwi, lekarzom zdarzało się sięgać po wodę kokosową. Dzięki wielokrotnej filtracji, której woda kokosowa poddawana

TEMAT NUMERU: KOKOS nym źródłem protein, kwasów tłuszczowych i węgloPIS RZE P wodanów.

Y ST PRO Zamęt w nazewnictwie dotyczy Mleko kokosowe mleczka i mleka kokosowego. Mleczzaś to termin ko kokosowe otrzymywane jest botaniczny Składniki: 200 g wiórków kokosowych przez zalanie gorącą wodą kookreślający 4 białka jaj kosowego miąższu (lub wczewypełnia3/4 szklanki cukru pudru śniej rozdrobnionej kopry) i odjące pustą 1 łyżeczka skórki startej ciśnięcie np. przez gazę. Otrzyprzestrzeń z cytryny muje się w ten sposób aromatyczorzecha koszczypta soli ny, biały, przypominający mleko kosowego Sposób przygotowania: płyn, zawierający od 15% do 25% bielma. Najtłuszczu, w zależności od ilości użytej pierw ma ono po- Ubijamy białka na sztywno z odrobiną soli, po czym wsypujemy wiórki, cukier puder, skórkę wody. Mleczko kokosowe jest świet- stać wspomnianej wody cytrynową i delikatnie mieszamy. Przy pomocy kokosowej i przeźromałej łyżeczki formujemy ciasteczka i układamy czystą barwę, a wraz RADY O na blasze wyłożonej papierem pergaminowym.

P E z dojrzewaniem owoT YCZN Wkładamy do rozgrzanego piekarnika. Pieczemy K A R P cu zmienia się w dość 20-25 minut w temperaturze 170 stopni.

(Małgorzata Górska) tłusty, biały miąższ czyli to, co określamy mianem mleka kokorąk. Świetnym kosmetykiem może Zimą, gdy skóra narażona jest na: wiatr, sowego. być olej kokosowy. Można stosować zimno, mróz, a także mocne słońce go do masażu ciała (działa chłodząco (zwłaszcza w górach) można zabezpieczyć O kokosowej mące i uspokajająco), demakijażu, nawilżają olejkiem kokosowym. Wystarczy Mąkę kokosową wytwarza się nia lub jako dodatek do kosmetyków natłuścić wrażliwe i suche miejsca. z suszonego i odtłuszczonego koprzy bardzo suchej, ściągniętej, pękaOlej działa jak krem przeciwsłoneczny kosowego miąższu.

Z powodzejącej skórze. Nadaje się również dla przed promieniami UV. Bardzo dobrze niem można wykorzystywać ją dojrzałej, zniszczonej przez słońce się rozprowadza i wchłania. Redukuje zmarszczki, wygładza, nawilża i natłuszcza przy różnego rodzaju wypiekach skóry lub kojąco tuż po opalaniu. Poskórę. (np. jako uzupełnienie), albo jako leca się go do smarowania przy atoDodatkowo olej kokosowy można dodatek do musli, deserów czy powym zapaleniu skóry (AZS), łuszstosować do codziennej pielęgnacji sałatek. Nie zawiera glutenu. czycy, trądziku, egzemie. Bardzo czętwarzy – świetnie się sprawdza jako środek do demakijażu. Jest polecany Kokos w kosmetyce sto występuje w preparatach do pielęgnacji bardzo suchych i zniszczodo każdego typu skóry. Można go bez naturalnej nych włosów. obawy stosować u dzieci i niemowląt, gdyż dobrze pielęgnuje bardzo wrażliwą Kokos jest bardzo popularnym skórę. Panowie wykorzystać mogą surowcem kosmetycznym. Na olej jako balsam lub krem do golenia. jego bazie przygotowuje się najNajlepiej aplikować kokosowy kosmetyk różniejsze maści, oliwki mające za na delikatnie zwilżoną skórę, wtedy jego zadanie dbać o skórę twarzy czy Karol Przybylak działanie jest najkorzystniejsze. jest w trakcie rośnięcia palmy kokosowej, jest ona wyjątkowo sterylna.

Kokosanki

OLEJ KOKOSOWY jako kosmetyk

- reklama -

Nasze owoce. Twoje zdrowie.

Przetwory Owocowego Domu znajdziesz w wybranych sklepach z żywnościąBiokurier.pl ekologiczną.- Bądź z EKO na bieżąco! | 3

Rodzynki, orzechy, migały, figi, daktyle – bakalie bardzo często goszczą na naszych świątecznych stołach. Dodaje się je do ciast lub traktuje jako przekąskę.

Dlaczego warto wybierać bakalie ekologiczne?

Bakalie kupuj świadomie!

NATURALNE METODY UPRAWY

Staropolska Wigilia Polecamy przepisy kulinarne na staropolskie potrawy wigilijne: barszcz, karp zapiekany, opieńki duszone i świąteczne pierniczki.

Zajrzyj na na stronę: http://tiny.pl/qg7w9 lub zeskanuj kod

Kolejny raz powtórzymy, że w rolnictwie ekologicznym wykorzystywanie syntentycznych nawozów i środków ochrony roślin jest zakzane. To ważne, bo według, cytowanych przez magazyn Pro-Test, badań niemieckiej fundacji Warentest, w suszonych owocach mogą znajdować się pozostałości nawet z kilkunastu różnych pestycydów.

ekologicznych bakalii odbywa się metodami tradycyjnymi lub z wykorzystaniem nowoczesnych, bez dwutlenku siarki bezinwazyjnych i przyjaznych naturze metod, taPrzede wszystkim ze względu na powszechnie kich jak na przykład ekrany solarne. To prawda, stosowane w konwencjonalnej produkcji siarkowanie (konserwant E220 - dwutlenek siarki). że eko bakalie są stosunkowo drogie, warto jednak zwrócić uwagę na trafne spostrzeżenie JuPozwala ono bakaliom zachować dłużej świeżość i ładny wygląd (zauważalne jest zwłaszcza lity Bator (autoki książki „Zamień chemię na jew przypadku suszonych moreli. Te siarkowane dzenie”): Na argument, że ekologiczne bakalie są drogie mam przemyślaną odpowiedź. Zauważyzachowują piękny pomarańczowy kolor, a niesiarkowane ciemnieją). U osób wrażliwych lub łam (...), że niektóre dzieci znajomych pochłaniają uczulonych, spożycie siarkowanych bakalii może takie ilości słodyczy, iż po zsumowaniu okaząłoby się, że jestem finansowo na plusie. (kp) wiązać się z nudnościami i bólami głowy.

Informacja o tym, czy produkt był siarkowany czy też nie powinna znajdować się na etykiecie. W systemie ekologicznym wykorzystywanie tej technologii jest niedopuszczalne. Suszenie

autorka przepisu: Magdalena Przybylak - Zdanowicz

PROSTY PRZEPIS

Gruszki w czekoladzie pod migdałową kruszonką

Sposób przygotowania: Gruszki umyć, obrać, usunąć gniazda nasienne i pokroić na 8 części. Ułożyć w naczyniach żaroodpornych (po jednym dla każdej z osób). Gotowe gruszki delikatnie polać kremem czekoladowo-orzechowym lub rozpuszczoną czekoladą. Pociąć masło na małe kawałeczki. W miseczce Składniki na 4 porcje: 8 średnich, dojrzałych przygotować kruszonkę: wrzucić masło, dodać cukier trzcinowy, mąkę i zmie- gruszek – 200 g płynnej czekolady – 40 g lone na drobny proszek migdały. Składniki wymieszać by powstała kruszonka. masła – 20 g cukru – 60 g mąki orkiszowej – Gotową kruszonką posypać gruszki oblane czekoladą i wstawić do wcześniej 20 g drobno zmielonych migdałów nagrzanego piekarnika. Powinny się piec przez około 25 minut w 180 stopniach. Podawać delikatnie ciepłe. Gruszki można także Czas przygotowania: 15minut Czas pieczenia: 25 minut zastąpić jabłkami lub bananami.

4 | Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco!

Dlaczego eko cytrusy?

Cytrusy są doskonałym źródłem witaminy C, która przyda nam się z pewnością zimową porą, kiedy nie możemy liczyć na świeże polskie owoce sezonowe.

Dostarczają naszym organizmom także potasu, wapnia, kwasu foliowego, beta-karotenu, flawonoidów. Mogą być ważnym składnikiem diet przeciwnowotworowych i przeciwmiażdżycowych.

Z ich zdrowotnych walorów na pewno warto korzystać, ale powinniśmy też pamiętać, że konwencjonalne zawierają sporą „porcję” chemii…

Cytrus ekologiczny a cytrus konwencjonalny Cytrusy to jedna z grup produktów najbardziej skażonych pestycydami. Przy ich uprawie stosuje się opryski rzędu ok. 6 kg pestycydów/ha w cyklu.

Dodatkowo po zerwaniu konserwuje się je środkami grzybo i pleśniobójczymi, tak aby mogły w jak najlepszym stanie pokonać długą drogę z południa Europy, Afryki lub Ameryki Południowej.

Piękna, błyszcząca skórka nie świadczy o jakości owocu, a jedynie o warstwie wosku, którym jest zabezpieczana. Wosk zawiera preparaty bakteriobójcze, mające chronić owoc przed gniciem. Często owoce zbiera się niedoj-

rzałe i przed sprzedażą poddaje się je działaniu etylenu w celu szybkiego doprowadzenia ich do stanu dojrzałości. Alternatywą są cytrusy pochodzące z upraw ekologicznych.

O uprawie eko cytrusów Zamiast pestycydów w czasie uprawy metodami ekologicznymi stosowane są naturalne metody ochrony roślin przed

- reklama -

Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco! | 5

6 | Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco!

ŚWIĄTECZNIE... szkodnikami. Pomocą służą Cryptolaemus montrouzieri, czyli drapieżne chrząszcze, które są naturalnym wrogiem niektórych szkodników oraz pułapki feromonowe. Wykorzystywane są również, dopuszczone w rolnictwie ekologicznym, białe oleje mineralne, które eliminują szkodniki poprzez ich uduszenie.

Na plantacjach ekologicznych istotne są wszelkie zabiegi pielęgnacyjne, czyli odpowiednie przycinanie, nawadnianie oraz sadzenie drzew niezbyt gęsto, aby umożliwić odpowiednią cyrkulację powietrza.

EKO PLANTACJA POMARAŃCZY NA SYCYLII dzące z ekologicznych upraw często mogą być spożywane nawet przez osoby, którym wydaje się, że są uczulone na cytrusy. W wielu wypadkach uczulenie jest wynikiem chemii i w przypadku gdy owoc jest naprawdę ekologiczny, może się okazać, że wcale nie uczula.

Nie zawsze wygląd jest najważniejszy

Wiele rodzinnych, niedużych, ekologicznych plantacji cytrusów znajdziemy na słonecznej Sycylii. Tutejsi rolCytrusy uprawiane metodami ornicy w dużej mierze pozostali wierni ganicznymi nie są zawsze wspaniatradycyjnym metodom uprawy, nie le wyrośnięte i kształtne. Skórka tylko cytrusów ale również innych nie błyszczy tak efektownie, ponieowoców i warzyw. Ze względu na waż nie jest chemicznie zabezpiecza- specyficzny klimat w okolicach wulna na czas transportu. Ich smak po- kanu Etna, Sycylia słynie z czerwozostaje w pamięci na długo, a skórka nych odmian pomarańczy Moro, Tamoże zostać wykorzystana na wiele rocco i Sanquinello. sposobów.

Bez wahania możemy ją stosować do ciast, herbaty, produkcji limoncello i marmolady. Owoce pocho-

PROSTY PRZEPIS

Justyna Bober autorka jest założycielką firmy ecomania.com.pl, sprowadzającej do Polski świeże sycylijskie cytrusy

autorka przepisu: Magdalena Przybylak - Zdanowicz

Tarta z bananami, migdałami i czekoladą

Zdjęcia wykonano w gospodarstwie Angelo Amore, położonym na sycylijskich wzgórzach w pobliżu miasta Acate (fot. Justyna Bober) - reklama -

Składniki: 250 g mąki z płaskurki – 175 g masła - 2 jajka - 1 łyżka cukru - 2 łyżki mleka o temperaturze pokojowej – pół łyżeczki soli - 3-4 banany – 200 g płynnej czekolady lub kremu czekoladowego – płatki migdałowe do posypania.

Czas przygotowania: 15 minut Czas pieczenia: 20 minut Sposób przygotowania: Najpierw należy przygotować kruche ciasto. Masło dobrze jest wyjąć wcześniej z lodówki, aby było miękkie. Można pokroić w kostkę lub plastry, aby je łatwiej wyrobić. W misce wymieszać wszystkie składniki tak by powstała jednolita masa. Uformować kulę ciasta i schłodzić przez około 1 h w lodówce (owinąć w folię lub obłożyć talerzem i miską, aby nie przesiąkło zapachem). Piekarnik rozgrzać do 200 stopni Celsjusza.

Ciasto rozwałkować i wyścielić nim formę na grubość około 3 mm. Ciasto delikatnie nakłuć widelcem i wstawić na 10 minut do piekarnika. Delikatnie podpieczoną tartę wyjąć z pieca, przestudzić, polać czekoladą lub kremem czekoladowym a następnie położyć plasterki bananów. Całość oprószyć płatkami migdałów i zapiec ponownie przez 10 minut. Podawać na ciepło, najlepiej z gałką lodów śmietankowych.

Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco! | 7

ELEMENTARZ EKO KONSUMENTA

Oznakowanie żywności ekologicznej Dla większości czytelników Biokuriera nie będą to informacje nowe, ale postanowiliśmy przypomnieć kilka podstawowych informacji przydatnych przy zakupie żywności ekologicznej. Mamy nadzieję, że przydadzą się konsumentom, którzy od niedawna interesują się odżywianiem przyjaznym naturze i zdrowiu.

Na wszystkich certyfikowanych ekologicznych produktach spożywczych obowiązkwo muszą znajdować się nazwa ostatniego podmiotu przygotowującego produkt do obrotu (tzn. rolnika, przetwórcy lub sprzedawcy) oraz oznaczenie jednostki certyfikującej (np. PL-EKO-01/02 itd.) i miejsca pochodzenia upraw, np. rolnictwo polskie, rolnictwo UE – rolnictwo z terenów Unii Europejskiej, rolnictwo spoza UE – rolnictwo spoza terenów Unii Europejskiej) .

Zakup prawidłowo oznakowanego produktu daje nam gwarancję, że:

AB - CDE - 99 Miejsce pochodzenia upraw

• produkt pochodzi prosto od producenta lub został dostarczony w zapieczętowanym opakowaniu • produkt jest opatrzony nazwą producenta, przetwórcy lub konfekcjonera oraz nazwą i/lub kodem jednostki certyfikującej.

Uwaga! Komunikaty „z ekologiczne czystych regionów”, „100% natury”, „naturalny” etc. nie gwarantują, że produkt został wytworzony zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego. 100 procentową gwarancją jest wykorzytanie unijnego logo. Znako• co najmniej 95% składników produktu wi temu towarzyszyć mogą lokalne loga, tradycyjnie jest ekologicznych • produkt spełnia wymogi urzędowego sys- wykorzystywane w różnych krajach. temu kontroli Więcej informacji: organic-farming.eu - reklama -

100% ekologiczne soki najwyższej jakości,

tłoczone na zimno.

Zapewniamy najwyższą jakość w segmencie soków BIO. Potwierdza ją szereg certyfikatów wydawanych przez uprawnione urzędy na całym świecie od USA i Europy po Australię i Japonię.

Naturel jest również jednym z nielicznych podmiotów w Elite Natu branży BIO z certyfikatem Fair Trade, co oznacza że dotrzymuje warunków współpracy z dostawcami i rolnikami.

RATAJ,s.r.o.

Jilemnického 373/132 Slovenská republika e mail: ratajrom@stonline.sk Tel/Fax: +421 52 4561096 Mobile:+421 911 906947 www.biodzusy.com

8 | Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco!

PROBIOTYKI

probiotyki. CENNE I RZADKIE

Probiotyki to bakterie, które znajdując się wewnątrz naszego organizmu i bez przerwy wspomagają jego pracę. Maślanka, kwaśne mleko, kiszone ogórki, kiszona kapusta… o znajdujących się w tych produktach bakteriach fermentujących i ich dobroczynnym wpływie na organizm wiemy już od swoich przodków, sięgając do samej starożytności.

Hipokrates przypisywał kwaśnemu mleku właściwości lecznicze w chorobach żołądka.

Bardziej współcześnie zwrócił uwagę na nie Ludwik Pasteur, który dowiódł, że fermentacja mleka dokonywana jest przez odpowiednie drobnoustroje. Rosyjski mikrobiolog Ilja Miecznikow, laureat nagrody Nobla z medycyny wskazał, że spożywanie kwaśnego mleka i kefirów wraz ze znajdującymi się w nich bakteriami fermentacji mlekowej korzystnie wpływa na zdrowie człowieka. Wykazał on jednocześnie, że znacznie wysoka koncentracja tych bakterii w jelitach, ze wskazaniem na gatunek o nazwie Lactobacillus, ma istotny wpływ na zdrowie i długowieczność człowieka.

Które bakterie probiotyczne są sczególnie cenne? Do

najważniejszych należą bakterie probiotyczne z grupy Lactobacillus i Bifidobakterie, w tym Lactobacillus plantarum, Lactobacillus casei, Laktobacillus acidophilus, Bifidobakterium Animals, Bifidobakterium breve, Bifidobakterium infanitis. Każde z nich ma rozpoznaną, samodzielną charakterystykę oddziaływania jednak tak naprawdę to w organizmie liczy się ich praca zespołowa.

śpieszony proces starzenia się.

Prozdrowotne metabolty probiotycznej flory bakteryjnej mają bezpośredni wpływ na odkwaszanie organizmu, docierając do krwi oczyszczają ją i z krwiobiegiem docierają do komórek ciała.

W ten sposób następuje odciążenie i wsparcie układu odpornościowego.

Dlaczego tak bardzo są nam potrzebne probiotyki? Prze- JĘDRZEJ SOPOROWSKI

ZD R

Y

A GI

JO

Y DA

Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco! | 9

- reklama -

autor jest twórcą receptur napojów waga i dominacja w naszym organizmie bakterii prozdrowotnych, to probiotycznych podstawowa ochrona LINIA, PRODUKTÓW JOY DAY SKIEROWANA JEST przed bakteriami choProbiotyki znajdziemy SZCZEGÓLNIE DO OSÓB DBAJĄCYCH O PROFILAKTYKĘ ZDROWIA robotwórczymi i ich w maślance, jogurcie i kaprodukty posiadajĄ certyfikat ekologiczny ue puście kiszonej. Te produk- toksynami. Niedobór bakterii prozdroty stosunkowo łatwo znaLEKKOŚĆ E wotnych w jelicie gruNE IE leźć w sklepie... NiesteW R O bym, sprzyja rozprzety współcześnie dostępna maślanka jest „tą prawdzi- strzenianiu się w organizmie wolnych rodwą” maślanką tylko z nazwy, a kiszone ogórki i ki- ników, procesom gnilszona kapusta często są te- nym złogów kałowych raz kwaszone a nie kiszone, i niestrawionego poPROBIOTYCZNE produkty spożywcze, co za tym idzie nie zawierają tej po- karmu co w konsecodziennego użytku żytecznej flory bakteryjnej, o którą kwencji ma bezpośrednam i naszym organizmom chodzi. ni wpływ na zatokdla całej rodziny sycznienie krwi i zaDlatego trzeba szukać tych, któtruwanie naszych kore wytwarzane są metodami trady- mórek. cyjnymi. Można też sięgnąć po napoje probiotyczne. To bezmleczne Trwające procesy gnilprodukty spożywcze zawierające ne, mają bezpośredni żywe kultury prozdrowotnych bak- wpływ na zakwaszeterii. Namnażane w trakcie fermen- nie organizmu. Razem tacji mlekowej bakterie te charakw dość dużym skrónapoje i koncentraty napojÓw proBiotycznycH teryzują się niezwykłą witalnością cie te wszystkie czynzawierajĄ żywe kultury prozdrowotnycH Bakterii i zdolnością przechodzenia przez niki mają bezpośredni i nie zawierajĄ glutenu środowiska kwasów żołądkowych wpływ na wyniszczaProbiotyczna flora bakteryjna zasiedlająca w odpowiedniej liczebności przewód i soli żółciowych i dalej w odpopokarmowy człowieka jest podstawą dobrego trawienia i zdrowia całego organie komórek naszego nizmu, jest ona także jego biologicznym strażnikiem hamującym zasiedlanie się wiedniej ilości, zdolnością zasieciała a w konsekwenw nim chorobotwórczej flory bakteryjnej i innych patogenów. dlania i rozwoju w przestrzeni jeli- cji osłabienie, choroby, Dział zamówień: tel. 725 73 63 03 lub 693 822 235 Sklep internetowy: www.mikroorganizmy.com ta grubego. brak witalności i przyProdukty dostępne w sklepach ze zdrową żywnością. Aktualny wykaz: www.joyday.info

SPRAWIEDLIWY HANDEL

Sprawiedliwy Handel. Jak to działa?

Definicja Fair Trade jest długa i skomplikowana. Pewien farmer uprawiający kakao w Ghanie postanowił ją uprościć i gdy zapytałem go: czym jest Sprawiedliwy Handel, odpowiedział: Sprawiedliwy Handel to handel, tyle że sprawiedliwy. Trafił w sedno, bo tak jak my czujemy się oszukiwani na każdym kroku reklamami cudownych specyfików, które sprawią że będziemy młodsi czy szczęśliwsi, tak mój rozmówca czuł się oszukiwany przez przedstawicieli wielkiego handlu, którzy płacili mu grosze za jego plony. I, choć nie wiedział dokładnie jak, wiedział że wykorzystują jego pracę.

Właśnie przez niską cenę jaką otrzymuje on za sprzedawane kakao, nie jest w stanie odnowić swojego domu z gliny, a jego dzieci zamiast regularnie chodzić do szkoły w porze zbiorów muszą mu pomagać. Podobny schemat panuje w przypadku konwencjonalnych upraw kawy czy herbaty i wyłom w nim próbuje wprowadzić Sprawiedliwy Handel. Myślę, że dla nas, konsumentów, Sprawiedliwy Handel, to przede wszystkim zobowiązanie aby nasze codzienne, zwykłe zajęcia nie przynosiły innym krzywdy.

10 | Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco!

Sprawiedliwy Handel ma wiele obliczy. Jedni podkreślają, że

Fair Trade pomaga zwalczać ubóstwo, inni zwracają uwagę na aspekty edukacyjne, jeszcze inni mówią o regulacjach, jakie Fair Trade wprowadza w celu zapewnienia partnerskich stosunków w handlu międzynarodowym.

Opisując Sprawiedliwy Handel warto zwrócić również uwagę, że daje on alternatywę wobec handlu konwencjonalnego.

Fair Trade to: kawa, herbata, kakao (czekolada), banany, cukier trzcinowy, bawełna, suszone i świeże owoce tropikalne, orzechy, kwiaty, miód, przyprawy, soki, piłki sportowe, wino, ryż, a nawet złoto.

Wiele spośród tych produktów (np. banany) jest w Polsce niedostępnych, ale podjęto już pierwsze kroki wprowadzania ich do sprzedaży. Od kilku lat można zdobyć w naszym kraju kawę Fair Trade, jak również herbatę czy czekoladę.

Te najczęściej produkowane są za granicą, choć od ponad roku dostępne są już produkty polskiej marki Fair Trade (Pizca del Mundo).

Producenci Fair Trade działają na całym świecie. Kawa pochodzi

z Etiopii, Kolumbii, Gwatemali, Tanzanii; herbata z Indii, Sri Lanki, Chin, kakao z Ghany, Wybrzeża Kości Słoniowej, Papui Nowej-Gwinei; cukier trzcinowy z Malawi czy z Mauritiusa.

SPRAWIEDLIWY HANDEL Wszędzie tam, gdzie drobni producenci bądź pracownicy dużych plantacjach byli poszkodowani i wykorzystywani rozwija się Sprawiedliwy Handel.

Zasady i praktyka Fair Trade jest bardzo bliska idei zrównoważonego rozwoju, gdzie działania ludzkie są korzystne zarówno dla społeczeństw jak i dla środowiska naturalnego.

Chodzi o to aby Sprawiedliwy HanWiększość producentów del traktował pieniądz nie jako cel, (ok. 75%) Fair Trade stanolecz środek prowadzący do lepszewią drobni rolnicy posiadajągo i zdrowszego życia zarówno procy często nie więcej niż 4 hek- Zasady te (zwane standardami) doty- ducentów jak i konsumentów. Produtary ziemi, na której pracucenci Fair Trade zachęcani są również czą wielu aspektów produkcji i hanją sami bądź razem z najbliż- dlu, od zakazu pracy dzieci ponido podnoszenia standardów i przeszą rodziną lub niewielką ilo- żej 16 roku życia aż po regulacje do- kształcania upraw w ekologiczne. ścią pracowników najemnych. tyczące zakazu użycia określonych Duża część produktów Fair Trade ceSkupieni są oni w różnej wielkości chuje się wysoką jakością i ekoloherbicydów czy środków owadospółdzielniach produkcyjnych, wśród bójczych. Wszystkie są opracowane gicznym pochodzeniem, potwierdzoktórych są malutkie, składające się nym odpowiednim certyfikatem. w celu zachowania najważniejszych z 50 farmerów, ale też duże, posiada- celów Fair Trade: jące własne firmy zależne, kasy poBORYS BIŃKOWSKI • zapewnienie dostępu do rynku dla życzkowe, a nawet instytucje inweprzewodniczący Rady Nadzorczej marginalizowanych producentów, stycyjne.

Koalicji Sprawiedliwego Handlu, • zrównoważone i sprawiedliwe stoprowadzi badania naukowe o wpływie Wiemy jakie idee stoją za Sprawiesunki handlowe, Fair Trade na producentów rolnych dliwym Handlem. Ale skąd możemy w krajach globalnego Południa • wzmacnianie umiejętności i pozycji wiedzieć, że produkty z logo Fairtra- reklama producentów, de czy inne wyroby Sprawiedliwego Handlu rzeczywiście zostały wytwo• podnoszenie świadomości konsurzone z zachowaniem norm prawmentów i rzecznictwo na rzecz Fair nych i etycznych? Wielu zapewne zaTrade, daje sobie pytanie czy nie jest to ko• Fair Trade jako „umowa społeczna” lejny chwyt marketingowy, żeby wy(co stanowi zobowiązanie produciągnąć większą kasę od konsumencentów do wykorzystania zysków tów. ze sprzedaży produktów Fair Trade do poprawy warunków życia lokalAby mieć pewność, że za nej społeczności). szczytną ideą podąża prak-

tyka, Faritrade International wprowadziło szereg zasad jakim muszą poddać się producenci i dystrybutorzy chcący korzystać z międzynarodowego certyfikatu.

Certyfikat Fairtrade jest najbardziej rozpoznawalnym znakiem etycznej produkcji na świecie, ale nie jedynym.

W Polsce możemy odnaleźć również produkty Fair Trade opatrzone znakiem Fair for life czy WFTO (World Fair Trade Organization). Więcej na ten temat w następnym numerze.

ogą znalezienia Najłatwiejszą dr Trade w Polsce produktów Fair ty h w sieci. Produk jest szukanie ic ą też być aj o Handlu zaczyn Sprawiedliweg rniach. ia o sklepach i kaw dostępne w ek

Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco! | 11

EKOLOGIA NA TWOIM STOLE

Świąteczne desery

Orzechy, migdały, kokosy, owoce i czekolada to produkty, którym w okresie zimowym ciężko się oprzeć. Z połączenia tych smakowitości przygotowałam świąteczne desery. Prostota i szybkość wykonania, a przede wszystkim ich cudowny smak z pewnością umili świąteczne spotkanie z rodziną lub przyjaciółmi. Niech radosny czas pozwoli na odrobinę rozkoszy…

Przy wyborze składników na proponowane potrawy warto zwrócić uwagę na to, czy pochodzą ze Sprawiedliwego Handlu (więcej informacji na ten temat znajdziesz na s. 10)

Czekoladowe różyczki

- reklama -

Składniki na 15 czekoladowych różyczek: 100 g gorzkiej czekolady – 120 g kremu czekoladowo-orzechowego – 50 g płatków kukurydzianych

Czas przygotowania: 10 minut Czas chłodzenia: około 2 godziny

Sposób przygotowania: W rondelku, na małym ogniu rozpuścić czekoladę wraz z kremem czekoladowo-orzechowym. Gdy składniki się rozpuszczą dorzucić płatki kukurydziane i delikatnie wymieszać. Na blaszce lub dużym płaskim talerzu rozłożyć papier do pieczenia i nakładać małe kuleczki z czekoladowych płatków. Następnie blaszkę lub talerz pozostawić w chłodnym miejscu (np. wstawić do lodówki) na około 2 godziny, by masa zgęstniała. Gotowe czekoladowe różyczki ułożyć na talerzu i podawać schłodzone np. do popołudniowej kawy.

12 | Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco!

EKOLOGIA NA TWOIM STOLE

Świąteczne muffinki z orzechami, kokosem i płatkami migdałowymi

Składniki na 15 czekoladowych różyczek: 100 g mlecznej czekolady – 120 g kremu czekoladowo-orzechowego – 50 g płatków kukurydzianych

Składniki na 24 muffinki: 350 g mąki z orkiszowej - 150 g mąki pszennej tortowej - 150 g masła - 400 ml mleka - 200 g cukru trzcinowego - 2 jajka „0” - kilka kropel olejku migdałowego - 2 łyżeczki proszku do pieczenia - 100 g wiórek kokosowych - 100 g orzechów włoskich - 50 g orzechów laskowych - płatki migdałowe i kawałki czekolady do posypania

Czas przygotowania: 10-15 minut Czas pieczenia: 20 minut

Sposób przygotowania: W rondelku rozpuścić i przestudzić masło. Do miski wsypać składniki suche: mąkę, cukier, proszek do pieczenia. Całość wymieszać, wbić jajka i dodać płynne składniki. Dokładnie wymieszać, aby powstała dosyć gęsta masa. Następnie do ciasta wsypać wiórki kokosowe i delikatnie zmiażdżone włoskie i laskowe orzechy.

Masę dokładnie wymieszać. Piekarnik rozgrzać do temperatury 200°C. Papilotki do muffinek wypełnić ciastem do połowy – najlepiej nakładać pojedyncze porcje dwoma łyżkami. Muffinki udekorować połówką orzecha, oprószyć płatkami migdałów oraz kawałkami czekolady. Włożyć do piekarnika i piec około 20 minut w 180°C. - reklama -

OPRACOWANIE PRZEPISÓW I ZDJĘCIA: MAGDALENA PRZYBYLAK - ZDANOWICZ

Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco! | 13

14 | Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco!

ZIELNIK BIOKURIERA

Coraz częściej słyszymy o kulinarnym wykorzystaniu owoców derenia. To kolejny sygnał o powrocie do tradycyjnych receptur i wiedzy naszych przodków – znalezienie informacji na temat tej rośliny wcale nie jest proste!

odkrywamy

dereń

Dereń właściwy - syn. jadalny (Cornus mas L.) zazwyczaj znany jest jako krzew lub drzewko ozdobne, występujący w parkach pojedynczo lub jako element żywopłotów.

Coraz częściej jednak słyszymy o kulinarnym wykorzystaniu owo- je zagraniczne oliwki, iżby się bez nich ców derenia i jest to kolejny sygnał nasze kuchnie wcale obejść nie mogły. o powrocie do tradycyjnych recep- Rośnie na Podolu. tur i wiedzy naszych przodków.

Chcąc uzyskać bliższe wiadomości o właściwościach kulinarnych i leczniczych derania jadalnego, najlepiej wybrać się na „Festiwal Derenia” organizowany we wrześniu przez arboretum w Bolestraszycach. Znajduje się tam jedna z większych kolekcji tych drzew.

Znalezienie współczesnych źródeł informacji o dereniu jest dosyć trudne, przedstawiam więc wiadomości jakie udało mi się wyszperać w dawnych podręcznikach gospodarskich i botanicznych.

Dawne zapiski o dereniu Dereń cieszył się niegdyś dużym zainteresowaniem. Świadczą o tym bogate opisy, jakie odnajdujemy w poradnikach sprzed dwustu lat.

Jednym ze starszych źródeł jest „Dykcjonarz roślinny” z 1808 roku napisany przez Krzysztofa Kluka, księdza a jednocześnie uznanego botanika i przyrodnika. O owocach derenia możemy przeczytać między innymi: Im dojrzalszy iest owoc i miększy, tym przyiemnieiszy jego zapach i smak kwaśno-słodkawy. Dawniey go bardzo zalecano do lekarstw; teraz bardziey się różnie przyprawia do stołowego zażywania. Smaży się w cukrze lub miodzie. Wytłoczywszy można mieć trunek do wina bardzo podobny.

Owoc zaś ten osobliwie odgotowany i nasolony, tak wyśmienicie zastępu-

Właściwości lecznicze

O leczniczych właściwościach możemy dowiedzieć się nieco więcej od prof. Rafała Czerwiakowskiego, który w podręczniku do botaniki „Opisanie roślin dwulistniowych” przytacza dawne nazwy owoców derenia: świdośliwka lub też szpacza śliwka. Jako główne lecznicze wskazania do stosowania owoców derenia prof. Czerwiakowski wymienia: gorączki, krwotoki, długotrwałe biegunki. W opisie pojawia się także ciekawostka: liśćmi zastępowano niegdyś herbatę. Potwierdza to również Józef Gerald Wyżycki w „Zielniku ekonomiczno-technicznym”, zwracając uwagę by były to młode liście.

Wykorzystasz też dereniowe drewno Równie ciekawe zastosowanie miało niegdyś drewno derenia. Ze względu na dużą twardość, wytwarzano z niego kołeczki zastępujące gwoździe, a ponadto: drzewo derenia żółtawobiałe, nadzwyczaj twarde i ciężkie, używa się na mechaniczne narzędzia, trzonki do nożów itp. Tokarze robią z niego jak z bukszpanu rozma-

ite kosztowne rzeczy, którym moc jest potrzebna; stolarze lubią go do robot wykładanych używać, albowiem z pomocą kleju nader mocno się spaja z innemi liściowemi gatunkami drzew podaje Gerald Wyżycki w poradniku z 1845.

Dereń zamiast oliwek!

U tego samego autora odnajdujemy również i kulinarne przepisy. Dowiadujemy się między innymi o tym, że niedojrzałe owoce derenia, w czasie kiedy nabierają czerwonej barwy, można wykorzystać do marynowania. Wybrane najlepsze i okrąglejsze owoce rozkłada się, aby nieco zwiędły, poczem układa się w naczyniu drewnianem lub glinianem z dodatkiem nieco liści bobkowych, czyli laurowych i kopru włoskiego, poczem naczynie napełnia się zaso-

nalewki!

Spróbuj

dereniówka z miodem

Składniki:

1 kg dojrzałych owoców derenia, 1 l spirytusu, 100 g jasnego płynnego miodu

Sposób przygotowania:

Owoce starannie przemyć, nakłuć i zalać spirytusem. Szczelnie zamknąć i postawić w ciepłym miejscu na 6 miesięcy. Nalewkę zlać i przefiltrować. Następnie dodać do niej miód, wymieszać i pozostawić w tym samym miejscu na miesiąc.

(Maria i Jerzy Arseniuk) Przepis pochodzi z książki „Atlas Nalewek” dostępnej na wydawnictwogaj.pl

Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco! | 15

iej ążki kucharsk Ze starej ksi

ZIELNIK BIOKURIERA loną wodą, tak aby pokrywała owoce; naczynie mocno się zamyka lub zawiązuje pęcherzem, a po 10-12 tygodniach przydatne są już do użycia (…). Chcąc aby były miększe, można je przed osoleniem w czystej wodzie nieco obgotować. Autor zaprewia, że tak przygotowane owoce derenia doskonale zastępują oliwki nie tylko w kolorze, wyglądzie ale i smaku! Przedstawione przepisy to wyzwanie dla lubiących eksperymenty i nowe smaki.

Zdrowotne walory derenia Warto również pamiętać o walorach odżywczych i leczniczych.

Zupa z derenia

Owoce derenia zawierają dużo kwasów organicznych i węglowodaProporcya np. na osob 12.Wziąc półtory kwarty (1,5 nów, a także witaminy C i P. Z soli mineralnych na litra - dop.red.) suchego derenia nalać tyle wody, uwagę zasługuje duża za- aby dereń objęła, zagotowawszy leje się butelkę wina i dodaje funt cukru (400g - 2szklanki), nieco wartość żelaza, o czym cynamonu, trochę skórki cytrynowey, wszystko to powinny pamiętać osoby razem, gdy się zagotuje, należy odstawić i przetrzeć cierpiące na niedokrwidobrze przez gęste sito, uważając, aby tylko sama stość. łuska w nim została. Wydając gorącą do wazy, Ze względu na obecnależy dodać grzanek, lub pianki z białek. ność garbników prze(pisownia oryginalna, przepis sprawdzi się także twory z derenia polecaw przypadku zastosowania głogu zamiast derenia) ne są w zaburzeniach żo- Przepis pochodzi z książki: „Kucharz dobrze łądkowo-jelitowych wyusposobiony” ułożony przez Jana Sztyttlera, Wilno wołanych niestrawnością.

Z owoców derenia najczęściej sporządza się powidła, dżemy, tem są walory ozdobne. Dereń aż nalewki i wina. Można spożywać je dwa razy w roku ożywia krajobraz: także na surowo. wiosną podczas kwitnienia i jesieTakże pestki derenia były niegdyś nią, kiedy pojawiają się czerwone wykorzystywane. Po uprażeniu owoce! i roztłuczeniu w moździerzu służyły do przygotowania kawy o waniliowym posmaku. Warto by dereń szerzej zagościł we współczeJoanna Typek snej polskiej kuchni oraz by zaczęautorka jest magistrem farmacji oraz li uprawiać go rolnicy ekologiczdoktorantką w Instytucie Historii ni. Z pewnością dodatkowym atu-

TEKST SPONSOROWANY

Uniwersytetu Rzeszowskiego

MACA PROSTO Z PERU Indianie stosują ją od wieków do poprawy libido, dodania sobie energii i przedłużenia życia. Pochodząca z Ameryki Południowej maca to pod względem właściwości kuzynka azjatyckiego żeń szenia i naszego imbiru.

Z wyglądu Lepidium meyenii przypomina jednak pietruszkę lub buraka. Najpopularniejsze są kremowe korzenie tej rośliny, ale występują również różowe, żółte, fioletowe czy czerwone, które różnią się nieco właściwościami. Roślina ta występuje tylko w górach Peru (jest jedną z najwyżej występujących roślin świata), skąd obecnie sprzedawana jest na cały świat. W Europie możemy kupić głównie stosunkowo drogi proszek z macy, który wykorzystuje się jako dodatek do potraw lub suplement. Mieszkańcy Peru po prostu gotowaną macę dodają do obiadu, startą uzupełniają owsiankę, pieczoną łączą z plackami, a całość popijają napojem lub lekkim piwem z macy.

Wykorzystują nawet liście tej rośliny - w sałatkach lub jako paszę dla zwierząt.

Poprawia życie erotyczne?

Macę początkowo zaczęto sprzedawać jako afrodyzjak. Wierzono, że poprawia ona jakość nasienia, zwiększa libido i usprawnia życie erotyczne. Przez dziesięciolecia kupowano więc drogie preparaty na bazie macy wierząc w jej cudowne działanie. Jednak po wykonaniu 160 różnych eksperymentów i badań zebranych przez ostatnie 30 lat 16 | Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco!

w Narodowym Instytucie Zdrowia w USA okazuje się, że roślina ta może poprawić nastrój i dodać energii, ale wiara w jej cudowne właściwości na polu seksualnym to głównie efekt placebo. Nie wykazano, by spożywanie macy zwiększało ochotę na seks czy sprawność seksualną, choć w jednych badaniach przeprowadzonych w Ameryce na dziewięciu mężczyznach spożywających suplement z macy zaobserwowano większą ilość plemników w spermie, a więc również większą płodność, niż u grupy, która macy nie przyjmowała. Z kolei według badań opublikowanych w 2008 roku na łamach magazynu Menopause maca może też zmniejszać depresję i niechęć do życia w okresie menopauzy.

Naturalny energetyk Inne udowodnione właściwości macy to zwiększanie energii i jasności umysłu. Roślina ta ma w składzie substancje zbliżone działaniem do ludzkich hormonów, przez co naturalnie stabilizuje ich poziom a w związku z tym - poziom energii w organizmie, nie będąc przy tym stymulantem jak np. kawa, która „kopa” zawdzięcza nie występującej w ludzkim organizmie kofe-

inie. To dlatego proszek z macy jest chętnie dodawany do koktajli czy napojów, szczególnie przez sportowców czy osoby, będące na niskoenergetycznej diecie. W związku ze swoim delikatnie energetyzującym działaniem macę poleca się osobom, które są narażone na działanie stresu, przechodzą odtrucie, wychodzą z choroby itp.

kupuj świadomie!

Ponieważ maca wciąż jest stosunkowo mało popularną u nas rośliną, która dociera do nas z daleka w formie proszku, warto kupować ją od sprawdzonego producenta i upewnić się, że była ona uprawiana w bezpiecznych dla człowieka warunkach (np. sprawdzając, czy ma certyfikat ekologiczny). W internecie można kupić proszek z macy od anonimowych producentów, wprost z plastikowej torebki - nie mamy wtedy żadnej gwarancji, że wyciąg z tej właśnie rośliny faktycznie się w owym proszku znajduje.

www.habio.pl

HABIO Al. Bohaterów Września 9 lok.14a 02-389 Warszawa email: biuro@habio.pl tel. 604 475 995

Sposób nazanpaach uciążliwy

nia unosi się ni podczas gotowa lafiora Gdy w Twojej kuch , ka sty pu pach ryby, ka zbyt intensywny za od chleba, kę ór sk ka óż do garn lub brukselki to wł aleje. ywność zapachu zm zobaczysz, że intens

ie zasłony n a r p e z s ch porządków firoadnzyiei j e i w t a Ł ej w czny s świąte ze. cno słon cza mo ysts Gdy pod namoczysz w piorą i będą cz u io n uprzed z, że łatwiej się s zobaczy

ście a p o p y m a l Na p tów do bu

utów iu pasty do b ką an w so o st za po mat awełnianą sz my powstałe Uciążliwe pla niesz, gdy przetrzesz je b su . z łatwością u oczoną w krowim mleku am n ie n at delik

PORADNIK DOMOWY

PRAKTY CZNY

poradnik domowy

Zimowy odświeżacz powietrza

By w Twoim mieszkaniu unosił się piękny zapach wystarczy jak ustawisz na grzejniku naczynie z wodą i włożysz do niego skórki z pomarańczy, mandarynek lub cytryn. Całość uzupełnił łyżką cukru, odrobiną cynamonu i kilkoma goździkami. Parująca woda napełni świątecznym aromatem całe pomieszczenie.

oprac. M. Przybylak - Zdanowicz Po więcej porad zajrzyj na biokurier.pl - reklama -

Firma Handlowa PRO-BIO sp. z o.o. rozszerza swoją linię bioproduktów marki BIOHARMONIE.

ŻYWNOŚĆ ORGANICZNA W OPAKOWANIACH RODZINNYCH W nowych opakowaniach, zawierających 2-3 kg, oferujemy ponad 40 produktów:

• ziarna zbóż • rośliny strączkowe • płatki • ryż • rośliny oleiste

PRO-BIO - ponad 20 lat na rynku z żywnością organiczną!

Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco! | 17 Więcej informacji można znaleźć na www.probio.cz/pl, zamowienia@probio.cz.

KOSMETYKA NATURALNA

Naturalne kosmetyki na zimę i i miodem rności naturaliści a z orzecham Peeling do ciał e nawilżenia i jędeling wykonasz uj ak br ałej skór y, której . Taki pe

Farby roœlinne CulumNATURA® satuscolor s¹ certyfikowanym kosmetykiem naturalnym.

Produkowane wed³ug wymogów Austriackiego Kodeksu ¯ywnoœci.

Bie¿¹ce kontrole przez Pañstwow¹ Instytucjê Kontroln¹ AgroVet gwarantuj¹ zawartoœæ wy³¹cznie naturalnych sk³adników, bez jakichkolwiek dodatków substancji syntetycznych.

Do suchej, zwiotcznie peelingów na bazie orzechówb laskowych. Orzechy polecają stosowac jako bazy orzechów włoskich lu– zależy czy peeling ma w domu używają delikatny lub grubszy proszek h orzechów, w równych zmiel w młynku naobnoziarnisty. Trochę zmielonyc m. Peeling możesz zaj na być grubo-, czy dr zaj z ulubionym płynnym miode . Składniki wymies proporcjach, zmies kozim lub jogurtem naturalnymła. Resztki zmyj letnią wodą. ożesz ngu całego cia wzbogacić mlekiem i używaj do peeliw tygodniu. By pięknie pachniał m ę as m stą gę , ką zi, ad zy gład gł ra 2 wy 1e j ni su wa sto stoso zny Zabieg kosmetycel olejku eter ycznego. Regularne RED Visual Group / sxc.hu) dodać kilka krop y i ujędrni Twoją skórę. (fot. miodu natłuści, zmiękcz

liwe, suche m ła są ie c k o n z Gdy Twoje pa ek . Rozgrzej i miękkie... wacik ciepłą oliwą z oliw

ej może być kuracja iwy. Namocz w ni Bardzo pomocna m ganeczku porcję najlepszej ol j najpier w przez pięć nu ały m ko w wy enia . Zabieg delikatnie o w celu wzmocni ść nim paznokcie i delikatnie natłu tem co dwa, trzy dni. Dodatkow ać paznokcie kwaśną u także przemyw larnym stosowaniu dni codziennie, po gu od czasu do czas efektów możesz m mlekiem lub serwatką. Przy re rdziej lśniące. śmietaną, kwaśnywzmocnią się, będą twardsze i ba Twoje paznokcie

pod oczamize świeżego ce ń si a n ka ia n em Okład z zi i wykonasz szybko na 2 części, każdą go sińce pod oczam

Ju¿ teraz mo¿na korzystaæ z bezpiecznej naturalnej koloryzacji farbami CulumNATURA® w salonach:

iel na Prosty kosmetyk połowę dużego ziemniaka, podzi i pod oczy. Następnie yj ek rz wi Ut po a. e ak ięt ni m kn przemyj zie zę i połóż na zam Po zabiegu twarz nie z nich zawiń w gaodpoczywaj przez 15-20 minut. cz do wi u okład z takim okładem larne stosowanie ziemniaczanego letnią wodą. Regu d oczami. zmniejszy sińce po

BIO Gardenia ul. Andersa 13 lok.28 WARSZAWA Tel: 603-966-781

opracowanie działu: Magdalena Przybylak - Zdanowicz - reklama -

PIOTROWSCY fryzjerstwo & uroda ul. Lekcyjna 101 WROC£AW Tel. 71 372 65 33 SALON KOSMETYCZNY ANNA SPÊTANA ul. Mostowa 1a 98-220 ZDUÑSKA WOLA Tel: 508-728-241 ®

Salon CulumNATURA ul.£aska 91a 98-220 Zduñska Wola Tel: 43-824-0791

SALON NOWA FALA Piotrkowska 273 lok. 14 £ÓD¯ tel: 515550716 Posiadamy certyfikat:

DAMA sp. z o. o.

Go³êbia 11 98-220 Zduñska Wola Tel. 48 43-824-0791 691408808 / 607075729 culumnatura@damasc.pl www.culumnatura.pl

KOSMeTYKI UZdROWISKOWe dRA dUdYTM

na bazie wody mineralnej siarczkowo siarkowodorowej słonej z Buska-Zdroju i odwaru wodnego z „Borowinowej kostki Iwonickiej” Kosmetyki w 95% naturalne • nie zawierają parabenów • zawierają naturalne surowce: wodę siarczkową (składniki mineralne zawarte w wodzie siarczkowej ze źródła o pięknym imieniu „Zuzanna”), borowinę( HYPOALERGICZNY”ŻEL BOROWINOWO-SOLANKOWY”(Dr Duda) na bazie wodnego odwaru z „BOROWINOWEJ KOSTKI IWONICZNEJ”, olejek rokitnikowy, sok z owocu NONI • kosmetyki przyjazne dla skóry w każdym wieku dla Pań i Panów • brak sztucznych barwników • brak sztucznej kompozycji zapachowej Bio-Galen s.c. R.K.d. duda Szaniec 268, 28-100 Busko-Zdrój e-mail: biuro@drduda.pl tel.+48 41 376 13 29

Zapraszamy na www.drduda.pl !

18 | Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco!

Zimowy tonik z miodem i lawendą

Odświeżający i orzeźwiający tonik przygotujesz wykorzystując suszoną lawendę i miód.

Wystarczy jak czubatą garść kwiatów wrzucisz do szczelnie zamykanego słoja i zalejesz połową szklanki (około 125 ml) wódki 40%. Zamkniesz i odstawisz w ciemne miejsce na około miesiąc czasu. Następnie alkoholowy płyn musisz wycisnąć i przecedzić. W rondlu delikatnie podgrzej półtora szklanki wody (ok. 375 ml) i rozpuścić w niej 2-3 łyżki ulubionego miodu.

Ostudzony płyn wymieszaj z alkoholowym lawendowym wyciągiem. Tonik możesz wzbogacić kilkoma kroplami olejku eterycznego z lawendy. Całość wymieszaj i pamiętaj aby przed każdym użyciem wstrząsnąć buteleczkę z płynem. Przemywaj twarz rano i wieczorem.

KOSMETYKA NATURALNA W ostatnich latach na sklepowych półkach pozornie, aż roi się od ekologicznych i naturalnych kosmetyków. Producenci eksponują zawartość naturalnych składników na etykietach, a także używają ich jako motywu przewodniego reklam. Tymczasem, gdy przeanalizuje się dokładnie skład poszczególnych kosmetyków okazuje się, że naturalnych składników jest tam niewiele. Można oczywiście wysyłać zapytania do producentów, bądź dokładnie przeanalizować ich działalność, ale z pomocą przyjść mogą także certyfikaty. Przedstawiamy najbardziej znane.

certyfikaty dla eko kosmetyków

Poszególne systemy eko certyfikacji różnią się między sobą, ale najczęściej gwarantują, że: • surowce roślinne (lub ich określona część) pochodzą z kontrolowanych upraw ekologicznych lub z kontrolowanych, tzw. „dzikich upraw” (np. lasów, łąk), • emulgatory i tensydy stosowane są z ograniczeniami i pozyskiwane wyłącznie metodą fizyczną lub biologiczną, z substancji naturalnych: tłuszczu, oleju, wosku, lecytyny, lanoliny, sacharydów, protein i lipoprotein, • nie stosuje się żadnych syntetycznych barwników i substancji zapachowych, silikonu, parafiny i produktów z ropy naftowej, • czystość produktów zapewniają naturalne systemy konserwujące lub naturalno-podobne, które trzeba wykazać w składzie, • kosmetyk nie był testowany na zwierzętach, • nie zawierają składników GMO (genetycznie modyfikowanych)

Warto wiedzieć!

Największym jednostkom certyfikującym (BDIH, COSMEBIO, ECOCERT, Greenlife, ICEA i SOIL Association) udało się porozumieć i stworzyć wspólny system o nazwie COSMOS Standard (Cosmetics Organic Standard, 5 znaków zaczynając od lewej). Na produktach spełniających jego kryteria znaleźć można te loga (więcej informacji: www.cosmosstandard.org).

Konkurencyjnym, ale zbliżonym jeżeli chodzi o kryteria, systemem jest Natrue (logo po prawej stronie). Strona internetowa: www.natrue.org

<< COSMOS NATRUE >> - reklama -

Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco! | 19

NAUKA A ROLNICTWO EKOLOGICZNE

badania naukowe

a rolnictwo ekologiczne Testowanie technik uprawy gleby, ekologicznych metod ochrony roślin, sposobów nawożenia, metod chowu, sprawdzanie Wiodące ośrodki wartości odżywczych, analiza procesów technologicznych – to badawcze w Europie tylko niektóre z pól badawczych w zakresie rolnictwa ekologicznego i żywności ekologicznej. Wbrew opinii prezentowaW Europie działają silne ośrodki nanej przez krytyków, zarówno rolnictwo ekologiczne jak i żyw- ukowe prowadzące badania w rolność ekologiczna poddawana jest naukowej analizie. nictwie ekologicznym. Przykładem

jest FIBL - Instytut Rolnictwa Ekologicznego - z ośrodkami w Szwajcarii, Niemczech i Austrii. Jednostka prowadzi badania w rolnictwie ekoW Polsce badania dotyczące rolniclogicznym w Europie, Azji, Ameryce twa ekologicznego finansowane są Środkowej i Azji (również w Polsce). m.in. przez Ministerstwo Rolnictwa Jednym z ciekawszych i godnych i Rozwoju Wsi. uwagi badań jest porównanie różOd 2004 roku od 2.5 do 4.5 miliona nych systemów rolnictwa znane pod złotych rocznie przeznaczane jest na nazwą badania DOK (kolejne litebadania rolnictwa i żywności ekolory oznaczają biodynamiczne, ekologicznej. W 2013 roku dofinansowano giczne i konwencjonalne rolnictwo). badania prowadzone w 14 jednostMimo niższej wydajności rolnictwo Te długoterminowe badania prowaekologiczne ma lepszy wpływ na śro- kach badawczych, m.in. na uczeldzone od 1978 w Therwil w Szwajdowisko, efektywniej wykorzystuje niach takich jak SGGW, Uniwersycarii dają niepowtarzalną i unikalzasoby naturalne i środowiskowe, ce- tety Przyrodnicze w Lublinie i Wro- ną szansę na porównanie trzech syschuje się większą bioróżnorodnością cławiu, UWM w Olsztynie czy insty- temów produkcji. Porównuje się proflory i fauny. Naukowcy często zwra- tutach, jak IUNG, IHiAR, Instytut dukcję przy takiej samej intensywnoOgrodnictwa w Skierniewicach czy cają też uwagę na różnice w jakości nawożenia, płodozmianie i upraInstytut Ochrony Roślin. wie gleby. Różny jest rodzaj nawożenia Badania są również dofii ochrona roślin. Badania te wykazunansowywane z różnych ją, że rolnictwo ekologiczne efektywniej źródeł, włączając fundusze wykorzystuje zasoby naturalne.

Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego czy funduInnym przykładem jest ICROFS sze unijne.

Międzynarodowe Centrum Badań

- reklama -

Najróżniejsze badania naukowe analizują łańcuchy produkcji i dystrybucji żywności oraz poszczególne dziedziny przetwórstwa i produkcji: rolnictwo, ogrodnictwo, akwakulturę, pszczelarstwo, utrwalanie a także organizację rynku, dystrybucję, handel i obrót żywnością. Prowadzone są także analizy porównujące produkcję ekologiczną i konwencjonalną.

ści pomiędzy żywnością ekologiczną i konwencjonalną.

www.ekokoziolek.pl W jakości BIO polecamy:

• • • • • • •

pieczywo, mąki, kasze, soki, warzywa, owoce, porady zielarskie

• przyprawy, • suplementy diety, • artykuły bezglutenowe, • bezlaktozowe • testy na nietolerancję pokarmową

• bezcukrowe, • produkty sojowe, • wina, • piwa, • miody • porady zielarza - irydologa

Nasze sklepy stacjonarne: Rybnik, Kościelna 7 (pasaż) 32 422 59 04 pn-pt, 9-17.30 / sob, 9 -13 Rydułtowy, Plebiscytowa 20 32 457 85 27 pn-pt, 9-17 / sob, 8.30-13 20 | Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco!

Konferencja „Nauka na rzecz rolnictwa ekologicznego” w Radomiu, 27 lutego 2013 (fot. K. Przybylak)

NAUKA A ROLNICTWO EKOLOGICZNE Systemów Żywności Ekologicznej w Danii. To centrum badawcze prowadzi liczne badania na całym świecie. Na uwagę zasługują badania doświadczalne w produkcji ekologicznej w 4 lokalizacjach, w Danii prowadzone od roku 1996. Badane są różne płodozmiany złożone z roślin strączkowych, zbóż i poplony na różnych rodzajach gleb i przy nawożeniu różną ilością obornika. Celem tych badań jest określenie roli: płodozmianu na jakość i wysokość plonów, zapobiegania rozwojowi chorób, chwastów i szkodników, żyzności gleby i emisji gazów cieplarnianych.

Organic Research Centre (Centrum Rolnictwa Ekologicznego) jest wiodącym, niezależnym ośrodkiem badawczym i doradczym w rolnictwie ekologicznym w Wielkiej Brytanii. Od założenia w 1980 roku odgrywa on kluczową rolę w rozwoju badań naukowych oraz wspiera rozwój rolnictwa ekologicznego i jego standardów. Badania prowadzone są między innymi we własnym 94 hektarowym ekologicznym gospodarstwie Elm i 23 hektarowym gospodarstwie agro-leśnym w Wakelyns.

Współpraca między naukowcami z różnych krajów Międzynarodowe środowisko naukowców współpracuje. Przykłady?

ISOFAR - Międzynarodowe Towarzystwo Badań w Rolnictwie Ekologicznym skupia naukowców, promuje i wspiera badania we wszystkich dziedzinach rolnictwa ekologicznego. Jego celem jest ułatwianie współpracy w zakresie badań, rozwoju metodologii, edukacji i wymiany wiedzy.

ISOFARM przygotowuje publikacje i organizuje międzynarodowe konferencje.

Na uwagę zasługuje FQH - Stowarzyszenie Jakości Żywności i Zdrowia. To międzynarodowa sieć instytucji badawczych nastawiona na inter-

dyscyplinarne i holistyczne badania dotyczące jakości żywności oraz zdrowia. Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW jest członkiem tej inicjatywy, prowadząc badania nad jakością żywności ekologicznej i wpływem na zdrowie.

Sektor żywności i rolnictwa ekologicznego doczekał się również swojej oficjalnej Europejskiej Platformy Technologicznej (EPT). Platforma TP Organics od 16 lipca tego roku oficjalnie uznana jest przez Komisję Europejską. Platforma reprezentuje szeroką wizję priorytetów badawczych i rozwojowych, które pozwolą żywności i rolnictwu ekologicznemu lepiej odpowiadać na potrzeby konsumentów i społeczeństw. TP Organics odgrywa kluczową rolę we wskazywaniu priorytetów badawczych, na które powinny być przekazywane fundusze unijne.

Z kolei partnerstwo CORE Organic powstało by lepiej wykorzystywać fundusze przeznaczone na badania. Funkcjonuje ono w ramach ERA-NET jednego z programów badawczych UE. Celem partnerstwa jest poprawa jakości i użyteczności badań naukowych w zakresie żywności i rolnictwa ekologicznego w Europie poprzez koordynację i współpracę. Prawdopodobnie Narodowe Centrum Badań i Rozwoju przyłączy się do Core Organic w przyszłym roku i będzie finansować udział polskich jednostek badawczych w projektach europejskich.

Dzięki badaniom producenci ekologiczni zyskują wiedzę jak produkować wysokiej jakości żywność ekologiczną z jak najefektywniejszym wykorzystaniem zasobów naturalnych.

A każdy z nas ma szanse lepiej zrozumieć czym jest rolnictwo ekologiczne, jaką jakość mają produkty ekologiczne i w jaki sposób sektor żywności ekologicznej przyczynia się do ochrony środowiska i rozwoju społeczności lokalnych.

Sprawdź!

Tematy i wyniki badań zlecanych przez Ministerstwo Rolnictwa w latach 2004-2013

znaleźć można na stronie ministerstwa www.minrol.gov.pl w zakładce Rolnictwo Ekologiczne - Badania w Rolnictwie Ekologicznym.

ORGANIC E - PRINTS

To międzynarodowe otwarte archiwum udostępnia od 2002 roku publikacje badań oraz informacje projektów w zakresie żywności i rolnictwa ekologicznego.

Zawiera ono pełne teksty dokumentów w formie elektronicznej. Także te dotyczące Polski, ale niestety w językach obcych, głównie po angielsku i niemiecku.

Adres strony: www.orgprints.org

Zajrzyj na Biokurier.pl Relacja z Festiwalu Serów w BRA!

Już pierwszy rekonesans pokazał rozmach i ogrom imprezy jaka odbywa się ok. 60km na południe od Turynu. Ponad 300 producentów serów! Miękkie, twarde, maziowe, dojrzewające, świeżutkie, jednomiesięczne, półroczne, roczne, a nawet półtora i dwuletnie.... - pisze Krzysztof Magdziak - eko rolnik, któremu wytwarzanie serów także jest nieobce... http://biokurier.pl/aktualnosci/2266festiwal-w-bra-okiem-polskiegoserowara

Uderzająco zdrowy granat!

http://biokurier.pl/aktualnosci/2262uderzajaco-zdrowy-granat

ANdrzej verissimo Szeremeta

Sieć sklepów z żywnością bio WARSZAWA: Mokotów: ul. Bruna 34/ róg Rakowieckiej Służew: ul. Obrzeżna 1A/róg Bokserskiej

wielki wybór, niskie ceny sklep internetowy: www.wegetarianski.pl/cesarz www.zoltycesarz.pl www.wegetarianski.pl Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco! | 21

AKTUALNOŚCI Z BIO ŚWIATA

PODSUMOWANIE TARGÓW NATURA FOOD W ŁODZI

Ponad 12 tysięcy odwiedzających, 300 wystawców, rozstrzygnięcia ważnych konkursów, szkolenia, warsztaty i konferencje – za nami kolejna, udana, edycja Targów Natura Food w Łodzi.

- Tegoroczną edycję NATURA FOOD możemy z czystym sumieniem nazwać

międzynarodową gdyż w gronie wystawców mieliśmy przedstawicieli wielu krajów europejskich, a wśród nich najliczniejsi Węgrzy, Czesi, Włosi, Litwini, Niemcy, przedstawiciele Ukrainy, Wielkiej Brytanii. W tym roku zanotowaliśmy wzrost całkowitej liczby wystawców o blisko 20% – podsumowu-

je Agata Szczepaniak, kierownik projektu Natura Food z Międzynarodowych Targów Łódzkich.

Pełna relacja z targów i zdjęcia na Biokurier. pl oraz naszym profilu facebook.

Złote medale Natura Food rozdane W kategorii produkty ekologiczne certyfikowane Złoty Medal otrzymały ekologiczny sok wielowarzywny Bio Food (to już trzecie wyróżnienie dla tego producenta) oraz eko mus z owoców bzu czarnego firmy Fungopol.

Wyróżnienia powędrowały do firm Owocowy Dom (za ekologiczną konfiturę wiśnia z imbirem oraz Jantoń za półsłodkie wino aroniowe „Aronica”. Najlepszym produktem zagranicznym została oliwa z oliwek extra vergine bio francuskiego producenta Bio Planete (dystrybuowana i zgłoszona przez Bio Planet) oraz Ekologiczne Ciasteczka Kokosowo-Czekoladowe z Czekoladą Fair Trade z czeskiej Bio Piekarni Zemanka. Wyróżnienie otrzymał produkt „Morgen Tund – poranny posiłek – Twoje zdrowe śniadanie w 5 minut” firmy Jentschura International.

- reklama -

NAJLEPSZE POLSKIE EKO GOSPODARSTWA wybrane W trakcie Targów Natura Food przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa wręczyli nagrody najlepszym polskim rolnikom ekologicznym.

W kategorii „ekologia – środowisko” triumfowali Sylwia Szlandrowicz i Rusłan Kozynko z „Ranczo Frontiera” (specjalność: eko sery). Kolejne miejsca zajęli: Agata Kowal-Ruschil i Roland Ruschil (województwo dolnośląskie) oraz Grażyna i Mirosław Seratynowicz (woj. wielkopolskie). Przyznano także wyróżnienie dla pani Cecylii Strojny z woj. małopolskiego.

W kategorii ekologiczne gospodarstwo towarowe triumfowali Izabela i Krzysztof Soska z województwa lubelskiego. Kolejne miejsca zajęli Mikołaj Rydzewski (woj. podlaskie) oraz Józef Pielak (woj. Mazowieckie).

Wyróżnienie przyznano Katarzynie i Krzysztofowi Kyś z województwa dolnośląskiego.

TARGI ECO FAMILY W KIELCACH JUŻ WKRÓTCE

Już po raz trzeci w Kielcach odbędą się targi EcoFamily.

Organizatorzy zapowiadają konkursy na najsmaczniejsze ekologiczne potrawy, prezentacje ekozabawek, kosmetyków, a także pokazy mody recyklingowej. Planowane jest także spotkanie rolników ekologicznych. Eco Family zaplanowano na: 30 XI - 1 XII 2013.

bio fach w lutym 2014

Największe światowe targi eko żywności (BioFach) i kosmetyków naturalnych (Vivaness) zaplanowano na 12-15 lutego 2013. Więcej informacji na www.biokurier.pl.

22 | Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco!

ROZMAITOŚCI

BIO NOWOŚCI Herbatka z czystka Ciasteczka Kokosowo-Czekoladowe z Czekoladą Fair Trade masa netto: 100 g cena: ok. 9 zł producent: Zemanka dystrybucja Artiszok

Zapraszamy do przesyłania produktów, nasz adres: Eko Media, Siedlecka 62, 85-412 Bydgoszcz.

Redakcyjny e-mail: redakcja@biokurier.pl

objętość: 200 g cena: 48 zł produkcja: Nomak

Ocet balsamiczny di Modena objętość: 250 ml cena: ok. 11 zł producent Bio Food

Piernik i Makowiec gryczany BIOLINIE objętość: 500 g cena: 10 zł produkcja: PRO-BIO, s.r.o

Koncentrat pomidorowy objętość: 180 g cena: ok. 5,46 produkcja Symbio

Yerba Mate MADEIRA Pizca Del Mundo objętość: 100 g cena: ok 26 z producent: Szczypta Świata

Herbata Rooibos objętość: 100 g cena: pok. 19 zł producent: Lebensbaum dystrybucja: Bio Planet

Herbata Pukka Lemon, Ginger & Manuka Honey objętość: 20 saszetek cena: 21,90 zł producent: Pukka dystrybucja Habio

Musli Polskie Bio Raj objętość: 300g producent: Biohurt Brzoskwinie w zalewie objętość: 670g cena: 17 zł producent: Batom dystrybucja Bio Planet

- Nowości w eko bibliotece Dwa tomiki Ziołowej Apteczki Na Dziecięce Choroby to przegląd porad i kuracji naturalnych, dietetycznych i zielarskich służących leczeniu wielu najczęstszych dolegliwości wieku dziecięcego, głównie o charakterze przeziębieniowym, a także porady dotyczące profilaktyki.

Poradniki zawierają ponad 400 porad, praktycznych przepisów, wskazówek, wypróbowanych recept domowej medycyny na najbardziej pospolite zagrożenia zdrowia i dolegliwości wieku dziecięcego, ale też młodzieńczego.

Autorem poradników jest Zbigniew Przybylak (1953-2013), dziennikarz przez wiele lat zajmujący się tematyką ziołolecznictwa, zdrowego stylu życia i rolnictwa ekologicznego. Wznowienia książek wzbogacone zostały o atrakcyjną szatę graficzną i liczne ilustacje.

Format objętość każdego z tomików: A5, s. 96. cena: 15,95 zł (pełen kolor) do kupienia na wydawnictwogaj.pl i allegro.pl

Biokurier w prenumeracie na 2014 r Prenumerata indywidualna na 2014 rok • 4 numery Biokuriera w 2014 r.

• niespodzianka książkowa

cena: 24 zł (zawiera 8% VAT) Wysyłka 4 razy (kwiecień, czerwiec, wrzesień, grudzień) Pakiety Biokurierów dla sklepów eko na 2014 rok • Pakiet 50 (4 x 50 egz. każdego numeru): 160 zł+8% VAT (od 01-01-2014: 200zł) • Pakiet 100 (4 x 100 egz. każdego numeru): 250 zł+8% VAT (od 01-01-2014: 300 zł) • Pakiet 200 (4 x 200 egz. każdego numeru): 350 zł +8% VAT (od 01-01-2014: 400zł) • Pakiet 400 (4 x 400 egz. każdego numeru): 450 zł + 8% VAT (od 01-01-2014: 500zł)

Więcej szczegółów: biokurier.pl / 52 581 52 90 (pn-pt,9-15) Prenumeratę można zamówić w e-sklepie: wydawnictwogaj.pl Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco! | 23

24 | Biokurier.pl - Bądź z EKO na bieżąco!