Arte klasikoa: Grezia eta Erroma Aurrezagutzak:
Grezia eta Erromako artelanak ikus daitezkeeneko tokiak Espainian eta Euskal Herrian Greziako garairik ospetsuena zein izan zen? Zein politiko eta filosofo bizi izan ziren? Erroman ganga erabili ohi zuten? Eta Grezian? Erretratoa, non nagusitu zen? Eskulturak margotzen zituzten? Zertarako izango ziren tenploak? Greziar mitologiako jainko-jainkosa-heroe pare bat gogoratuko zenituzke?
GR EZ IA
ER RO
M
A
Arte klasikoa: Grezia eta Erroma
Ekialdeko uharteak
En la antigua Grecia se conocía como Asia a la parte occidental de la península, extendiéndose posteriormente el nombre a todo el continente, por lo que la península fue llamada Asia Menor. Ocupada actualmente por la parte asiática de Turquía. Las islas son la cuna de la civilización cicládica, datada entre el final del neolítico y los primeros tiempos de la Edad del Bronce (aproximadamente entre los años 3.300 al 2.000 a. C. Algunos autores piensan que la civilización cicládica es continuación o está relacionada de algún modo con la civilización minoica, originaria de la isla de Creta, al sur de la Cícladas. Son mas de 220 islas .
BABILONIA
Persia-Iran
Arte klasikoa: Grezia eta Erroma
N O
IZ ?
Sarrera: MEDITERRANEAR itsasoko lurraldetan sortutako artea: Balkaniar Penintsulan, ? N O Ekialdeko uharteetan, Italiar Penintsulan. N K.a. VIII mendean hasi eta K.o. V menderaino ematen da. Grezian: Garai arkaikoa (VII-VI. m.), klasikoa (V. m.) , Klasiko-ondokoa (IV.m.), Helenistikoa (III.m.) Erroman: Errepublika garaikoa(III-I.m), Inperioa(I-II.m.), Behe Inperioa (III-IV-V.m.)
k.a. VII
K.a. V
K.a. IV
K.a. III
k.a. I
K..o. I
K.o. III
Arte klasikoa: Grezia
A
R R
A
O K IZ O Z
A
ZA
N E LP
A
K
EDERTASUNA
ANTROPOZENTRISMOA
EZ GIZ AG AK AR UTZA IA DA RE TZ A N
HARMONIA BILATZEA
ZATIEN ARTEKO ERLAZIOA
NEURRIA
ORDENA
ARKITEKTURA GREZIARRA Aintzindaria: Arte kretomizenastarra. Materiala: harlandu isodomoa – marmol zuria. Harmora trinkoa, baogune gutxikin Zutabeak: 3 ordenu: doriarra, joniarra, korintiarra. Dinteldua: taulamendua doriarra eta joniar-korintiarra. Tokiari egokituak. Eraikuntza inportanteenak: Tenploak, polisaren boterearen adierazgarria. Santutegi famatuak: Olinpiakoa, Akropolisa Atenasen, Delfoskoa. Beste eraikuntza batzuk: antzokiak, aldareak, palestrak, stoak – agoran,…
Arkitektura Grezian: Tenpluak Ez dira bilkura tokiak, gurtzako zeremoniak
kanpoan.
FU NT ZI O
A
AI N
TZ IN
DA RI
A
Gorentasunaren aterpeak, erdiko aretoan dagoen estatuarentzat. Hasieran nahiko xumeak, oinplano errektangularra (Megaroi mizenikoa*-50-), bi zutabe aurretik: “in antis�, VII m. kolomata izan zezakeen inguruan --peristilo erakoaren hasiera. Geroago kolomata bikoiztu zen eta 3 esparrutan banatuko zen: pronaos, naos eta opistodomos. (*65/4)
Arkitektura Grezian: Tenpluak
Zutabe-lerroak eta kopuruak kontutan izanik: Peripteroa, dipteroa, prostiloa, anfiprostiloa, tetrastiloa, exastiloa, octastiloa, dekastiloa.(65/2) Tamaina: 5-10 m.ko luzera; peristiloa dutenak:2030 m.ko luzera. Bakarra ehun eta hamar m. duena. Gizakiarekiko erlazioa zuzena. Materiala: Harria – penteleiko marmola. Harlandu isodomoa. Harri blokeak grapaz lotuta, ez dute argamasarik. Kolore urdinez eta gorriz pintatuta. Metopak eta frontoiak baxuerliebeekin. Ordena: Doriarra, Joniarra, korintiarra
Jonia- Doria
Arkitektura Grezian: Tenpluak DORIAR ordena
Gizonezko urritasuna Peloponeson, Magna Grezian
eta JONIARRA
Emakumezko dotoretasuna, grazia eta alaitasun gehiago. Asia Txikia, Egeoko uharteetan (Samos)
Orden klasikoak: doriarra
fronto ia
erlaiza ARKITRA BE A monolitik oa
in Ek
ala n a K
a ko a ab o+
ab z a dur
O
rtz e , ala
za t o r zor
ez k i r i r nar
Krepis
ZUTABEA: KOLOMA
TAULAMENDUA
FRISOA: Triglifoak +metopak
Abakoa Ekino KOLOMA Doriarra
Kanaladura zabala, ertz zorrotza
Onarririk ez
estilobatoa
Orden klasikoa:Joniarra
Erlaiza Taulamendua
Friso jarraia Arkitrabe, x 3 banda Kiribildura
Kanaladura estuak. Ertz hila Harlandu isodomoa Estilobatoa Krepis-a
Oinarria
Kiribildurak zeinu identifikagarriena
Zuzentasun optikoak:
Atenas-eko
Tarteak murriztu, koloma lodiagoak ertzetan, fustea lodiagoa erdialdean, fatxada inklinatua,‌
AKROPOLIA
PericlesK.a. V. m. Fidias
Tokiari egokituta
Partenoia (447-432) Kanpotik doriarra, barruan joniar zutabeak.
Zuzenketa optikoak
Atenea NikĂŠ, Erecteion,
Kariatideak
Orden klasikoak: korintiarra
Arkitektura Grezian
Akanto
ORDENU KORINTIARRA
Eraikin nagusiak: Olinpian, Korinto, Paestum, Agrigento, Delfos
Teatroa: Epidauro kabea Palestra: Delfos
Liburutegia: Olinpia Stoa: Atenas
Beste eraikuntza batzuk: publikoak