Zurich (Suitza) 1916 ko abenduan
Mugimendu Anti-artistikoa Anti-literario Anti-poetikoa
DADAISMOA •Dadaismoa Tristan Tzara idazleak sortu zuen Zurichen, 1916. urtean. Ondoren, Europa eta Ipar Amerikan zehar hedatu zen, New York, Paris eta Berlinen hain zuzen. •Dadaismoaren helburu bat Lehen Mundu Gerran sortutako heriotza eta suntsipen guztiaren kontra borrokatzea zen. Dadaistak arte eta literatura arloetan nagusi ziren estiloen kontra altxatu ziren, anti – artea sortu nahiaz eta ezarritako ordenari probokazioa eginez. •Literatura Literatura arloan, nihilismoa eta absurdoa nagusitu ziren. Poema dadaistak hitz eta soinuen segidak izan ohi dira, inolako logikarik jarraitu gabe. gabe.
DADAISMOA Hauek dira Tzarak poema dadaista egiteko eman zituen aholkuak: • Hartu egunkaria eta artaziak. • Egunkarian, sortu nahi duzun poemak izango duen luzapena duen artikulu bat aukeratu. • Artikulua moztu. • Artikuluaren hitzak moztu eta poltsa batean sartu. • Poltsa leunkiro astindu. • Moztutako hitzak banan banan atera eta ordena berdinean kopiatu. • Poemak zure antza izango du. • Idazle originala zara, sentiberatasun handikoa, nahiz eta herritarrentzako ulertezina izan.
POEMA XIV. Tristan Tzara.
DADAISMOA Maquillar la vida en el binóculo - frazada de caricias - panoplia para mariposas, he ahí la vida de las camareras de la vida. Acostarse en una navaja de afeitar y sobre pulgas en celo - viajar en barómetro - mear como un cartucho - cometer errores, ser idiotas, ducharse con minutos santos - ser golpeados, ser siempre el último gritar lo contrario de lo que dice el otro - ser la sala de redacción y de baños de dios que cada día se da un baño en nosotros en compañía del pocero, he ahí la vida de las camareras de los dadaístas. Ser inteligente - respetar a todo el mundo - morir en el campo de honor - suscribirse a la Deida Exterior - votar por Fulano - el respeto por la naturaleza y la pintura - aullar en las manifestaciones dadá, he ahí la vida de las camareras de los hombres.
El hombre aproximativo. Tristan Tzara, 1930. [fragmento] DADAISMOA domingo profundo tapadera sobre el hervor de la sangre semanario peso acurrucado en sus músculos caído en el interior de sí mismo reencontrado las campanas suenan sin razón y nosotros también suenen campanas sin razón y nosotros también nosotros nos alegramos al ruido de las cadenas que haremos sonar en nosotros con las campanas * cual en este lenguaje que nos azota nos sobresaltamos con la luz nuestros nervios son látigos entre las manos del tiempo y la duda viene con una sola ola incolora atornillándose comprimiéndose aplastándose en nosotros como el papel estrujado del embalaje deshecho obsequio de otra edad a los deslizamientos de los peces amargos
DADAISMOA
•Irudi Irudi arloan, ez ohiko materialen erabilera landu zuten artista dadaistek. Collage teknika adibidez, oso erabilia izan zen. Jean Arpek, bere collage lanak egiteko, paperak jausten ziren moduan itsasten zituen, kasualitateari berezko garrantzia emanez. •Artista ezagunenak Marcel Duchamp, Duchamp, Jean Arp, Arp, Man Ray, Ray, Raoul Hausmann eta Francis Picabia izan ziren. •Artistek eguneroko objektuak erabili ohi zituzten euren arte lanak egiteko. Marcel Duchampek txizatoki bat bere testuingurutik atera eta arte galeria batean aurkeztu zuenean, irudiak egiteko ohiko prozedurak alde batera utzi zuen. •Ready-madea sortzen deskontestualizazio artistikoa.
dute.
Objektuaren
Momentura arte artearen inguruan eraikitako konbentzionalismoak apurtzea zuten helburu
Intentzio probokatzailearekin ohikoak ez ziren materialen erabilera sustatu zuten artista dadaistek.
Marcel Duchamp
DadĂĄ "...El primer sonido que dice el niĂąo expresa. El primitivismo, El empezar desde cero, Lo que el arte tiene de nuevo" El "balbuceo" del arte
• Aurreko eskema artistiko guztiei errefuxa. • Dadaismoa ateak zabaltzen dio surrealismoari. Hizkuntza poetikoa, askea eta muga gabekoa sortzera ahalbideratzen du.
Adierazpen ironiko-satirikoak
• FOTOMONTAJEEN lehen urratsak
Raul Hausman
• Artelanetan zeinahi materialen erabilera, baita zaborra bera ere, haietan elementu itxuraz absurduak sorraraziz. • Errealitatetik ateratako objektuak. • Deskontestualizazio artistikoa. • Estetikaren garrantzia artisten nahietatik kanpo gelditzen zen
Marcel Duchamp
DADAISMOA
DADAISMOA
DADAISMOA
DADAISMOA
DADAISMOA
DADAISMOA
Marcel Duchamp. Iturria. 1917.
Duchampen ready-madearen adibide ezagunena. Pixatoki bat egokitu du artistak hartan, posizioz aldatuta eta sinadura eta data pintzelez erantsita.
DADAISMOA
Man Ray. Oparia