10861 vhgmag 2017 01 ilr by Elma Media

VHG | magazine Nieuwsmagazine voor ondernemers in het groen

Jaargang 11 | Nummer 1 | Februari 2017

Groene Sector Vakbeurs | Nieuwe wetgeving en regels Competities | Experimenteren met binnengroen

SPECIAL OFFER

KOOP NU EEN 3036E MET VOORLADER VOOR € 16.499,00 * FINANCIERING VANAF 0.0% **

De 37 pk sterke John Deere 3036E heeft Standaard vierwielaandrijving en eeen hydraulische transmissie. Samen met de D160 YRRUODGHU LV GH ( XZ HIƟFLHQWH DOOHVNXQQHU

*Prijzen zijn exclusief btw en inclusief klaarmaakkosten. De actie is geldig van 1 januari 2017 t/m 30 juni 2017.Vraag uw dealer naar de voorwaarden. 1HHP YRRU ƟQDQFLHULQJ FRQWDFW RS PHW XZ -RKQ 'HHUH GHDOHU

JohnDeere.nl

Inhoud VHG magazine

Jaargang 11

Nummer 1

Februari 2017

5 6 10 12 14

Column – Gewoon doorgaan Berichten uit het groen Hoveniers en zwemvijverbouwers in de prijzen Chris Zegers spreker op drukbezochte VHG nieuwjaarslunchbijeenkomst Experimenteren met binnengroen 2.0

16 18 20 22 24

Inzendingen Zwemvijver van het Jaar-competitie van hoog niveau Wat gaat VHG in 2017 doen voor de leden? Aantrekkelijk landschap: resultaat van co-creatie Nieuwe wetgeving en regels: wat verandert er in 2017? 5 vragen over – Klimaatrobuuste Gebiedsontwikkeling

27 28 30 32 34

Week van de teek 2017 – Controleren blijft het motto! Compost, waardevol voor bodem én klimaat! Hovenier: word groene metselaar! ‘Leren-van-elkaar’ in Midden Nederland – “Elkaar helpen en samen wijzer worden” Onderzoeker Sjerp de Vries: “Meer natuur gaat samen met minder angststoornissen”

36 41 42

Nieuwe leden Op bezoek bij: Mijn Tuin Nieuws uit de groensector

Colofon VHG Magazine Is een uitgave van VHG in samenwerking met Elma Media B.V. Kopij kunt u sturen naar: Landelijk bureau VHG De Molen 30, 3994 DB Houten Postbus 1010, 3990 CA Houten T (030) 659 55 50 F (030) 659 56 55 www.vhg.org De bepalingen rondom het lidmaatschap van Branchevereniging VHG zijn opgenomen in de statuten van de vereniging. U vindt deze op de website www.vhg.org

Redactieraad Egbert Roozen en Daniëlle den Bleker Tekst Afdeling Communicatie – Annemieke Bos tekst & concept, Gouda – Caroline van Amerongen communicatie & begeleiding, Haastrecht – Ed Zeelt tekst & communicatie, Voorschoten Fotografie Studio Pothoff, Veenendaal – Henk Snaterse, Leiderdorp – Jan Dijstelbloem, Helmond – Annemieke Bos tekst & concept, Gouda – Branchevereniging VHG Vormgeving – druk – verspreiding Elma Media B.V., Broek op Langedijk – Martijn van der Wielen – Lucy Buijs Basisconcept – Boerma Reclame, Gouda Advertentie-exploitatie Elma Media B.V., Broek op Langedijk – Silvèr Snoek (Salesmanager) T 0226-331600 – s.snoek@elma.nl – www.elma.nl

organisatie beleid & beheer geld & kwaliteit

Cyber Adviseurs voor buitenruimte maakt zichtbaar hoe uw organistie ervoor staat en ondersteunt met glasheldere instrumenten. Benieuwd hoe? Bel (0172) 63 17 20 of mail naar info@cyber-adviseurs.nl

www.cyber-adviseurs.nl 4

Column Gewoon doorgaan De hoveniers- en groenvoorzienersbranche is het jaar goed begonnen. De groei die vorig jaar is ingezet, houdt ook deze periode aan. Dat is in lijn met het algehele economische herstel in Nederland. Consumenten geven weer meer geld uit en de positieve ontwikkelingen op de huizenmarkt geven een impuls aan de investeringen in en om de woning. Het CPB heeft berekend dat de werkloosheid zal dalen en de koopkracht verder zal toenemen dit jaar. Over de grenzen is de situatie echter behoorlijk onzeker. De gevolgen van de Brexit lijken vooralsnog mee te vallen, maar de economische en politieke situatie in de Europese Unie blijven ongewis. Ook in Nederland moeten we nog maar zien wat er gebeurt na de aanstaande verkiezingen. De verkiezingsstrijd is inmiddels in alle hevigheid losgebarsten en we hebben aan de verkiezingen in de Verenigde Staten gezien hoe verrassend dat kan uitpakken. Wij groene ondernemers in Nederland laten ons natuurlijk niet zo snel van de wijs brengen. We gaan gestaag door met het vergroenen van Nederland en zien daarbij de inspanningen van intensieve lobbyactiviteiten beloond: meer en meer zitten we als co-maker aan tafel bij projecten. Ook worden we gevraagd onze kennis en expertise te delen in Green Deals, City Deals en andere maatschappelijke coalities. Daarmee creĂŤren we mogelijkheden en ruimte op nieuwe markten voor onze leden. En daar gaan we dit jaar onverminderd mee door. Net als met het ondersteunen van de leden bij hun dagelijkse ondernemerszaken. En met het behartigen van uw belangen, voor en achter de schermen. Zo hebben we via de koepels aangedrongen op het terugdringen van de loonkosten, nu de werkgelegenheid weer toeneemt.

Rien van der Spek Voorzitter Branchevereniging VHG

We realiseren ons dat we een vereniging zijn met een grote diversiteit aan ondernemingen en ondernemers. Die willen we allemaal meerwaarde bieden en betrekken bij de activiteiten die we organiseren. Dat is ĂŠĂŠn van de redenen dat we dit jaar de verenigingsstructuur gaan aanpassen. Om dichter bij de leden te komen. En ook om de leden dichter bij de markt te brengen. De uitgangspunten voor deze verandering zijn vastgesteld en bekrachtigd door de Ledenraad. Samen met de leden gaan we daar dit jaar vorm aan geven. Ik heb er alle vertrouwen in dat daar iets moois uit voortkomt en dat we onze vereniging hiermee klaar maken voor de toekomst.

Taxusinzamelingsactie VHG goed voor 255 chemotherapieën en € 7.677,Afgelopen zomer vond onder het motto ‘VHG-hoveniers snoeien voor Leven’ de inzamelactie van taxussnoeisel plaats. Aan de actie namen ruim 100 VHG-hoveniers deel. Het uiteindelijke resultaat is dat er meer dan 255 kubieke meter aan taxussnoeisel is ingezameld. Daarmee kunnen 255 chemo-therapieën worden geproduceerd.

Het ingezamelde taxussnoeisel heeft daarnaast ook nog een geldbedrag van € 7.677,- opgebracht. VHG schenkt dit bedrag, namens de deelnemende bedrijven, aan de Stichting Kinderen Kankervrij (KiKa). VHG-directeur Egbert Roozen overhandigde een cheque met dit bedrag aan Rien Schimmel, ambassadeur van KiKa. Deze gaf aan enorm blij te zijn met deze donatie, die zal worden gebruikt voor het onderzoek naar kinderkanker. “Op dit moment geneest ruim 75% van de kinderen. Dat kan en moet omhoog. We hebben nog een lange weg te gaan maar er is een mooi perspectief dat we deze ziekte beheersbaar gaan maken. Jullie fantastische donatie gaat daar zeker een bijdrage aan leveren!”

Uit de regio

MKB Huisjuristen aanwezig bij regionale bijeenkomsten MKB Huisjuristen is al geruime tijd de juridische samenwerkingspartner van VHG. Als VHG-lid kunt u tegen gereduceerd tarief rekenen op hun advies en antwoorden op vragen over bijvoorbeeld contracten, algemene voorwaarden, ontslagzaken, conflicten enz. De komende maanden zijn de juristen ook aanwezig bij een aantal regionale bijeenkomsten.

De juristen trekken de regio in en geven uitleg over drie relevante en actuele onderwerpen: 1. Wet DBA: deze gaat op zijn vroegst pas 1 januari 2018 in. Dat betekent echter niet dat elke zzp’er tot die tijd vogelvrij is. Welke regels en voorwaarden gelden er en blijven ook in de toekomst van belang? 2. Burenoverlast: waar moet u rekening mee houden bij het aanleggen van een tuin? Wanneer heeft de buurman gelijk of juist ongelijk? Wat zijn de belangrijkste regels?

3. Klachten: een opdrachtgever geeft aan dat een oplevering niet conform specificaties en verwachtingen is. Hoe pakt u dit aan? Bent u geïnteresseerd in deze onderwerpen? Zodra er een bijeenkomst in uw regio is, ontvangt u hiervoor een uitnodiging. Wilt u meer weten over de dienstverlening van MKB Huisjuristen voor VHGleden. Kijk dan op de VHG-website onder Ondernemershelpdesk > Preferred Suppliers.

BERICHTEN UIT HET GROEN

‘Verleiden tot kiezen voor groen MBO’ (1)

“Leerlingen laten zien wat er echt gebeurt in het groen” “Ik ben met Branchevereniging VHG en het bedrijfsleven volop bezig om een nieuwe generatie jongeren enthousiast te maken voor een groenopleiding. De doorstroom van vmbo naar mbo groen is nu echt minimaal.” Dat zegt Jim van de Kerkhof, groendocent bij Helicon Eindhoven. Met een derde klas vmbo was hij een middag op bezoek bij Du Pré Groenprojecten in Helmond. Tekst: Ed Zeelt, foto: Jim van de Kerkhof

“Waarom we niet meer leerlingen ‘binnenboord’ kunnen houden? Helicon deed er onderzoek naar”, vertelt Van de Kerkhof. “Natuurlijk loopt het totale aantal leerlingen terug. Ze kunnen kiezen uit veel verschillende opleidingen. Het imago van het groenvak speelt ook een rol. Het beeld van de ‘schoffelacademie’ en zwaar fysiek werk bestaat nog. Daarom is het nieuwe VHG-programma ‘Verleiden tot kiezen voor groen MBO’ zo goed. Ik kan mijn leerlingen nu laten zien wat er echt gebeurt in het groen.”

Belang van groen Mark Vloet, directeur van Du Pré Groenprojecten, regelde een interessant programma. “We vertelden de leerlingen eerst over het belang van groen en de verschillende vakmensen die in de groene sector werken. Sommigen waren echt geïnteresseerd, anderen wat min-

Scholen en bedrijven samen voor aantrekkelijker groenonderwijs VHG heeft samen met enkele AOC’s het pilotprogramma ‘Verleiden tot het kiezen voor groen MBO’ opgezet. Doel is om de groene sector op een positieve manier bij leerlingen onder de aandacht te brengen. Het ontwikkelen van leskaarten voor de nieuwe keuzevakken is een onderdeel van dit programma. Ook hiervoor worden bedrijven en scholen bij elkaar gebracht.

der. Ze kenden het belang van groen, het CO2-verhaal en de schone lucht in de stad. Onze regio is de laatste tijd getroffen door hevige regenval. Daarom hebben we de relatie gelegd naar minder bestrating, de levende tuin en daktuinen. Na een rondleiding door het bedrijf, waarbij onze machines de aandacht trokken, hebben ze in Strijp-S in Eindhoven een daktuin in aanleg bezocht.”

Daktuin scoorde “Die daktuin was een aansprekende locatie voor de leerlingen”, merkte Van de Kerkhof. “Duurzaam klimaat, biodiversiteit, leefklimaat, het kwam allemaal aan de orde. Het was een hele positieve middag. Ik merkte dat bij sommige leerlingen de ogen echt open gingen. Natuurlijk was dit een momentopname. Maar ik ga er in mijn lessen verder op door. Ik schets de kansen en de mogelijkheden en wijs ze ook op andere beroepen in de groene sector, zoals projectleider. Het is echt een verhaal voor de langere termijn.”

Investeren “We hebben regelmatig overleg met het bedrijfsleven en er gaan in totaal zo’n acht vmbo-groepen op excursie. Misschien ook al leerlingen uit de leerjaren 1 en 2. Als school juichen we dit initiatief van VHG toe. De bedrijven zijn enthousiast. Het is investeren en kost energie, maar levert op de langere termijn zeker wat op.”

SAZAS dé verzuimspecialist in de agrarische en groene sector

Alles voor verzuim geregeld bij één partij Online inzicht en wijzigen met MijnSAZAS klantportaal Gratis advies van de WIA expert van SAZAS Kosteloos Poortwachtergarantie

SAZAS is meer dan een verzekeraar alleen. Wij zijn verzuimspecialist. Met onze verzuimverzekering en verzuimaanpak helpen we u om uw werknemers gezond aan het werk te houden. Dit doen we door uw zieke werknemers vanaf de eerste ziektedag te begeleiden. En daarnaast ondersteunen wij u met diverse verzuimoplossingen om uw verzuim te verminderen. Met de complete verzuimaanpak van SAZAS kunt u blijven ondernemen.

Samen houden we uw bedrijf gezond.

Vraag nu vrijblijvend een offerte aan op www.sazas.nl/verzuimverzekering of bel 071 568 91 99 8

In 2020 is het 100 jaar geleden dat de eerste landelijke vereniging van hoveniers werd opgericht. Een gelegenheid die we natuurlijk niet ongemerkt voorbij laten gaan. Na 100 jaar is de vereniging nog altijd springlevend. Een echte vereniging van én voor branchegenoten die zich vaak langdurig en op vrijwillige basis inzetten. In de aanloop naar het jubileumjaar blikken we met een aantal van hen terug. En ook vooruit, want wie weet komen er nog wel 100 jaren bij.

Erris van Ginkel: “Verdeeld zijn is niks” “Ik kijk met plezier terug op mijn jaren als voorzitter. Er waren lange tijd spanningen tussen de hoveniers, met veelal kleine bedrijven en de groenvoorzieners met overwegend grote bedrijven. Het heeft veel inspanning gekost, maar het is gelukt om de verschillende bloedgroepen weer tot één club te smeden. Verdeeld zijn is niks. Mijn doel was vooral rust te brengen in de geledingen.” Tekst: Annemieke Bos, foto: Studio Pothoff

Goede contacten Onderwijs, het overleg met de vakbonden en de gezamenlijke promotie via het Hoveniers Informatiecentrum waren belangrijke dossiers in de voorzittersperiode van Van Ginkel. “En de samenwerking met de sociale werkplaatsen, dat was ook actueel destijds. De werkplaatsen konden geen lid worden van de ondernemersorganisaties, deze stonden daar ook niet voor open. Samen met Jan Bogaart ben ik het land door getrokken om de leden ervan te overtuigen dat we beter wel konden samenwerken. Daarop volgde een spannende vergadering waarin gelukkig werd besloten om

100

Wie is Erris van Ginkel?

Erris van Ginkel was tien jaar voorzitter van VHG

Mijn wens voor VHG: dat het een vereniging mag blijven die van onderaf gedragen wordt. sociale werkplaatsen toe te laten en meer samen te doen. Tot op de dag van vandaag gebeurt dat. We hebben ook veel energie gestoken in goede contacten met de ministeries. En met succes: minister Van Aartsen van Landbouw was bij het 75-jarig jubileum aanwezig.”

Meepraten VHG is nog altijd een actieve vereniging. Van Ginkel volgt de ontwikkelingen met belangstelling en is benieuwd hoe de voorgenomen veranderingen in de verenigingsstructuur gaan uitpakken. “Ik hoop dat men daarbij actieve leden laat meepraten. De lidbedrijven zijn naar mijn idee goed bezig met nieuwe ont-

Erris van Ginkel uit Veenendaal was vanaf 1989 tien jaar voorzitter van de vereniging. Hij gaat de geschiedenis in als de man die wat verdeeld was weer heeft samengevoegd. Onder zijn leiding komen de twee hoveniersverenigingen (KTL* en NHG* ) die in 1980 ieder hun eigen weg waren gegaan - in 1994 weer bijeen. Na deze eenwording wordt de verenigingsnaam gewijzigd in Vereniging van Hoveniers en Groenvoorzieners (VHG). In 1995 is het 75-jarig bestaan groots gevierd in Zeist. Bij deze gelegenheid wordt Van Ginkel benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau. De onderscheiding werd opgespeld door Jozias van Aartsen, minister van Landbouw. Bron: www.historie-hovenier.nl * NHG: Nederlandse Hoveniers en Groenvoorzienersvereniging * KTL: Kring Tuin- en Landschapsvoorziening

wikkelingen op het gebied van daktuinen, zwemvijvers en boomverzorging. Ook in het groene onderwijs gebeuren goede dingen. Die bedrijfsstages zijn een uitstekend idee.”

Hoveniers en zwemvijver Onder grote belangstelling van familie, relaties en andere belangstellenden vond op zaterdag 18 februari de prijsuitreiking plaats voor de Tuin én de Zwemvijver van het Jaar 2017. Dat gebeurde tijdens de VHG Vakmiddag op TuinIdee in de Brabanthallen in ’s-Hertogenbosch. Daarnaast streden teams van jonge vakmensen weer om de titel tijdens de altijd spannende ÄUHSL ]HU KL 5H[PVUHSL >LKZ[YPQK ;\PUHHUSLN 2VY[VT! LLU TVVPL WYVTV[PL ]HU OL[ NYVLUL ]HR aan het grote publiek. Tekst: Annemieke Bos en Caroline van Amerongen – foto’s: Henk Snaterse

De uitbundige bosvillatuin in Ermelo, ontworpen en gerealiseerd door Kees van Grootheest van De Kunst van het Scheppen

houd voor zijn rekening heeft genomen. De jury herkent de liefde voor het vak en heeft alle vertrouwen in zijn kwaliteiten.”

Publieksprijs Op het moment dat dit magazine werd gedrukt, was de winnaar van de Facebookactie nog niet bekend. U kunt deze vinden op de VHG-website.

Zwemvijver van het Jaar 2017

Tuin van het Jaar 2017 Voor de nominatie Tuin van het Jaar 2017 waren maar liefst zeven - totaal verschillende - tuinen ingezonden. De uitbundige bosvillatuin in Ermelo, ontworpen en gerealiseerd door Kees van Grootheest van De Kunst van het Scheppen, kwam als winnaar uit de bus. De jury was onder de indruk van de manier waarop de ontwerper erin is geslaagd om de wens van de opdrachtgever goed gestalte te geven in deze uitbundige bosvillatuin. Die wens was: creëer een tuin met veel privacy en zorg

ervoor dat de zeer grote villa opgaat in de bosrijke omgeving. Uit het juryrapport: “Deze grootse midden-in-het-bos-tuin nodigt het gezin beslist uit tot ‘lekker leven’ met veel privacy, te midden van het groen en met veel tuinbeleving. De verscheidenheid aan volwassen beplanting als overgang naar de bosrand, rond het gazon en bij de verschillende terrassen draagt daar met voldoende kleur en bloei aan bij. Dit is een ambitieus project van een nog jonge groenondernemer, die zowel het ontwerp als de aanleg en het onder-

In de twee categorieën van de Zwemvijver-competitie nam één bedrijf vol trots de prijzen in ontvangst. Koninklijke Ginkel Groep uit Veenendaal won zowel in de categorie Particuliere Zwemvijvers met de ingepaste zwemvijver in familietuin als met hun stijlvolle natuurzwembad in de categorie Natuurlijke Zwembaden. Het juryoordeel over de natuurlijke zwemvijver: “Het mooie ontwerp en de vakkundige uitvoering van de ingepaste zwemvijver in familietuin maken dat het hele gezin alle ruimte krijgt om vaak en lang te genieten van deze natuurlijke zwemvijver. Deze ‘geconstrueerde natuur’ is in alle opzichten van hoge kwaliteit. Het ontwerp is goed doordacht en past perfect bij de wens van de klant, de techniek is uitstekend uitgevoerd en de waterkwaliteit is daardoor ook goed. De jury is onder de indruk van de manier waarop deze vijver is ingepast in de

- bouwers in de prijzen bestaande tuin: het lijkt alsof de vijver er al lag, in plaats van andersom. “Het is heel knap hoe de samenhang is bereikt.” De natuurbeleving van deze zwemvijver met saunabarrel is dagelijks gegarandeerd in alle seizoenen. En dankzij de subtiele verlichting is de zwemvijver ook ’s avonds een plaatje.” Over de inzending van het stijlvolle natuurzwembad was de jury ook lovend: “deze inzending springt eruit vanwege de gewaagdheid van de eenvoud in het ontwerp. De heldere strakke belijning geeft rust. Het stijlvolle langwerpige zwembad is een mooi en prachtig gerealiseerd aandachtspunt in het royale groenvlak van het gazon en omringende groen van deze lommerrijke tuin. ‘Als een modern Versailles’. Daarnaast zorgen de keuze voor een eenvoudige maar effectieve filter waterzuivering en de vakkundige realisatie dagelijks voor een uitstekende waterkwaliteit in een schoon zwembad voor de gebruiker.” In het artikel op pagina 16 van dit magazine leest u meer over de genomineerde inzendingen en over de beoordeling door de jury.

Nationale Wedstrijd Tuinaanleg

De genomineerde tuinen 1. Royale weelderige bostuin in Ede Jaap Sterk Hoveniers, Jaap Sterk 2. Tuin met twee gezichten in Veenendaal Koninklijke Ginkel Groep, Albert Bouwman 3. Moderne kijktuin met mooie plaatjes in De Lier Allure Tuinen, Henk Zandee 4. Uitbundige bosvillatuin in Ermelo De Kunst van het Scheppen, Kees van Grootheest 5. Daktuin met groene buitenkamer in Millingen aan de Rijn De Groot Hoveniers, Martijn de Groot 6. Verrassende kleurrijke tuinkamer in Veldhoven, Fokker hoveniersbedrijf, Arjen Fokker 7. Compacte stadstuin in Maastricht Hoveniersbedrijf Guy Wolfs In het oktobernummer van VHG Magazine was meer te lezen over deze inzendingen en over de jury-beoordeling.

Organisatie De Nationale Wedstrijd Tuinaanleg 2017 is georganiseerd door Branchevereniging VHG, in samenwerking met de AOC’s. De wedstrijd is mede mogelijk gemaakt door bijdragen van Colland, FNV Agra-

risch Groen, CNV Vakmensen, het Ministerie van Economische Zaken, AOC-raad en Worldskills Netherlands. Daarnaast kon de organisatie rekenen op steun van een groot aantal materiaalsponsors.

De deelnemers aan de Nationale Wedstrijd Tuinaanleg werkten tijdens TuinIdee aan een pittige opdracht: in drie dagen een complete tuin aanleggen. Een tuin waarin veel facetten van het hoveniersvak aan bod komen. En dat alles terwijl de jury én tientallen beursbezoekers je op de vingers kijken. Aan deze finale namen teams deel van AOC’s uit het hele land. De afgelopen maanden hebben zij in hun regio laten zien tot de besten te behoren. Bij het ter perse gaan van dit magazine was de winnaar nog niet bekend. U kunt de uitslag én de foto’s bekijken op de VHG-website.

De ingepaste zwemvijver in familietuin, ontworpen en gerealiseerd door Koninklijke Ginkel Groep uit Veenendaal

Chris Zegers spreker op drukbezoch De jaarlijkse nieuwjaarslunchbijeenkomst tijdens de Groene Sector Vakbeurs in Hardenberg is weer druk bezocht. Ruim 150 branchegenoten waren dinsdag 10 januari van de partij, onder hen ook een aantal niet-leden. Presentator/acteur Chris Zegers - bekend van het tv-programma ‘3 op reis’ - wist het publiek te boeien met zijn reisverhalen. VHG-directeur Egbert Roozen gaf een korte toelichting op de speerpunten voor dit jaar. Tekst: Annemieke Bos, foto’s: Jan Dijstelbloem

Met de Tweede Kamerverkiezingen in zicht is niet duidelijk wat de politieke koers zal zijn de komende jaren. Gelukkig zit de economie weer in de lift en groeit ook het ledenaantal van Branchevereniging VHG weer. “Laten we ons daarom niet al te druk maken over de toekomst, maar gewoon doorgaan met waar we goed in zijn: Nederland vergroenen”, aldus Roozen. Als speerpunten voor 2017 noemde hij “proactief buiten meedoen met onder andere Green Deals en maatschappelijke coalities en assertief leden ondersteunen in hun dagelijkse praktijk.”

Dicht bij de leden Roozen riep de leden op vooral aan te geven wat zij nodig hebben van VHG.

“Geef aan wat belangrijk is en waar je behoefte aan hebt. VHG is er voor haar leden en wil ook dichter bij haar leden staan. Om dat te bereiken zullen we in 2017 de plannen voor de regionalisering uitwerken. Daarmee willen we de leden ook dichter bij de verschillende marktnetwerken brengen.”

Natuurbeleving Chris Zegers, die sinds 2001 over de hele wereld reist, vertelde in geuren en kleuren over de intense natuurbelevingen die hij meemaakt. “In een stad als Singapore zie je heel veel beton en asfalt, maar ook overal groen. In Costa Rica is de diversiteit enorm, en reis je door de VS dan raak je onder de indruk van de immense natuur daar. Als pre-

sentator van een reisprogramma is het een voorrecht om het mooiste groen en de mooiste culturen te zien. Gek genoeg kom ik als stadsmens veel meer in het buitenland in de natuur dan in Nederland.” Roozen haakte hierop in met de stelling dat de hoveniers in Nederland zorgen voor natuur dicht bij huis. Wie net als Chris eens over de grens wil kijken, kan deelnemen aan de excursies die de Europese koepelorganisatie ELCA organiseert. “VHG-leden zijn welkom om een kijkje te nemen bij collega’s in andere landen én om kennis uit te wisselen.”

Nieuwe leden In de VHG-stand op de Groene Sector Vakbeurs konden de bezoekers infor-

hte VHG nieuwjaarslunchbijeenkomst

matie inwinnen over de individuele belangenbehartiging door de VHG Ondernemershelpdesk en de andere activiteiten voor leden. VHG verwelkomde tijdens de drie beursdagen een groot aantal geïnteresseerde potentiële leden op de stand. Zij konden gebruik maken van een speciale kortingsactie. Onder-

nemers die zich ter plekke inschreven, kregen direct ook het VHG-bordje overhandigd, waarmee ze hun lidmaatschap duidelijk zichtbaar maken.

Wedstrijdtuin Naast de stand vonden de voorrondes plaats van de Nationale Wedstrijd Tuin-

aanleg voor de noordelijke provincies. Vier teams van jonge hoveniers werkten aan een bijzondere tuin van duurzame materialen met verwijzingen naar thema’s zoals de vluchtelingenproblematiek, verstedelijking, de stijgende zeespiegel en hevige regenval. Midden in de tuin moesten ze een bootvormige zodenbank maken met een gevlochten wilgenframe waarop een grasrand met kruidachtige begroeiing. De ‘boot’ ligt afgemeerd aan de vlonder die als een knuppelbrug vorm is gegeven. De stapelmuur staat voor de verstedelijkte omgeving die, als we nog meer verharden langzaam aan zelf onder water komt te staan. Een waterelement laat het landschap al vollopen. Gelukkig komen er al scheuren in de muur en veroveren planten meer en meer terrein. Het team van Groenhorst Velp kwam bij deze kwalificatieronde als beste uit de bus.

GrownDownTown winnaar Interieurbeplanting van het Jaar 2017

Experimenteren met binnengroen 2.0 rustig. Het uitbundige binnengroen is zichtbaar vanuit alle werkplekken.

‘Gedurfde groene inrichting’ “De samenwerking tussen opdrachtgever, binnenhuisarchitect en groenondernemer heeft geleid tot een hippe groene werkplek in een oude fabriekshal op een non-locatie”, zo is in het juryrapport te lezen. “De drie groene kassen, de innovatieve, duurzame watervoorziening en de ruimte voor het experiment in het gehele groenproject maken het een prachtig voorbeeld van interieurbeplanting 2.0. Zeker als je beseft hoe groot de uitdaging is om zulke hoge beplanting vanaf zo’n lastige ondergrond te laten groeien.” Project GrownDownTown

GrownDownTown is met het project voor Kinderwagenfabrikant Joolz winnaar van de competitie Interieurbeplanting van het Jaar (IvhJ) 2017. Tijdens het Buildin’Green-congres in Venlo heeft Philip van Traa de prijs in ontvangst genomen. Het winnende project én de twee genomineerde projecten van deze competitie laten duidelijk de toegevoegde waarde van IPUULUNYVLU aPLU >HHYKVVY ]HSSLU aL VW& ,U ^H[ RHU KL NYVLUZLJ[VY LY]HU SLYLU& Tekst: Caroline van Amerongen, foto’s: Henk Snaterse

GrownDownTown wint de wedstrijd IvhJ 2017 met hun inspirerende, innovatief aangelegde kassen in het bedrijfspand van Joolz. Kinderwagenfabrikant Joolz is gevestigd in Amsterdam-Noord. Op de vervuilde grond van een oud industrieel gebied is een voormalige fabriekshal omgetoverd tot een hippe kantoorruimte. De drie glazen kassen stonden al in de eerste schetsen van de architect.

GrownDownTown ging het experiment aan en bracht advies uit over de beplanting, bedacht de innovatieve irrigatie, heeft de groene long aangelegd en zorgt voor het onderhoud. De kassen brengen 120m2 aan exotisch groen en een zee aan daglicht het industriële gebouw in dankzij het bovengelegen (aangepaste) zaagtanddak. De zitjes en overlegplekken in de kassen zijn fris en

“Als binnengroen hier kan, kan het overal”, concludeert een jurylid. “Dit project is zeer inspirerend en vormt een stimulans voor een gedurfde groene inrichting van alle gebouwen die nu en in de toekomst om een herbestemming vragen!”, zo luidt het eindoordeel van de jury in het juryrapport.

Vroeg stadium Volgens de juryleden Atto Harsta (Aldus bouwinnovatie), Henk Jan Hoekjen (hoofdredacteur Inside Information) en Dennis Zuidgeest (Zuidkoop BV, IvhJwinnaar 2016) laten ook de genomineerde projecten Lely Campus en AQUAradius zien dat er winst te behalen is als interieurbeplanters al in de ontwerpfase worden betrokken.

Project Lely Campus Lely fabriceert landbouwmachines en is internationaal marktleider op het gebied van melkrobots. Het is een innovatief en duurzaam opererend bedrijf. ‘Groen’ is daarom een integraal onderdeel van het nieuwbouwproject ‘Lely Campus’ in Maassluis. Van Ginkel Interieurbeplan-

Toon lef!

Project Lely Campus

ting B.V. heeft mooi binnengroen gerealiseerd. Het compacte ‘bos’ midden in de brandschone assemblagehal is het ingezonden project. Opgekroonde Bucida’s staan met varens en Ficus pumila in een lage bak van 100 m2 onder een royale lichtkoepel. “Als de zon hier door de bomen schijnt, weet je niet wat je ziet,” vertelt een medewerkster. “Het is heel bijzonder dat er in een assemblagehal, waar elke vierkante meter telt, ruimte is gemaakt voor een ‘bos’. Het groen is een verrassend en goed uitgevoerd visueel element, een prachtige start. Dit project vraagt om voortzetting en uitbreiding van de groenbeleving! Het is een inspirerend voorbeeld voor de maakindustrie,” concludeert de jury in het rapport.

alle zintuigen. De atriumoase is in meer opzichten een nominatie meer dan waardig,” stelt de jury. “Deze tuin leeft en geeft levenskracht aan de senioren. Het is een inspirerend project voor een CPO (collectief particulier opdrachtgeverschap) in oprichting, zowel het proces als het resultaat. Roessink Interieurbeplanting verdient een groot compliment voor de manier waarop deze bijzondere atriumtuin in nauwe samenspraak met de bewoners is gerealiseerd.”

Deze inzendingen laten óók zien dat het ‘werkt’ om buiten de gebaande paden te denken en innovaties in te zetten. Joolz toont het lef om te experimenteren (en te leren) en geeft de sector daarmee een impuls om echt te gaan innoveren. De jury ziet daarbij samenwerking tussen kwekers en groenvoorzieners als kans om de sector te vernieuwen. Ook samenwerking met andere sectoren (wetenschap, creatieve sector, gezondheidszorg) helpt om met een frisse blik functionele groeninnovaties en groenproducten te ontwikkelen. De tijd is er rijp voor, vindt de IvhJ-jury, nu ‘groen’ naast duurzaamheid (biobased grondstoffen, energietransitie) ook sterk wordt geassocieerd met gezondheid en welbevinden in gebouwen. Wie stuurt volgend jaar de eerste ‘eetbare wand’ in?

Project AQUAradius

Project AQUAradius Ook het vriendelijke groene hart van het nieuw wooncomplex AQUAradius aan de rand van Hoofddorp is genomineerd. Vanaf dag één stond dit atrium centraal in de gebouwopzet en het inrichtingsplan en Roessink Interieurbeplanting is vroeg bij het proces betrokken geraakt. Het is er goed toeven dankzij 28 grote bomen, talloze halfhoge struiken en bodembedekkers en een met waterplanten omgeven waterpartij vormen de belevingstuin. “De geur van citroengeranium, tijm en mint, het watergeklater en de verschillende bladvormen prikkelen

Inzendingen Zwemvijver van het Jaar-competitie van hoog niveau Tijdens TuinIdee 2017 werd de winnaar van de derde editie van de Zwemvijver van het Jaarcompetitie bekend gemaakt. Koninklijke Ginkel Groep uit Veenendaal viel daarbij dubbel in de prijzen (zie ook het artikel op pagina 10). De vakjury is enthousiast over het hoge niveau van de inzendingen voor deze competitie. Tekst: Caroline van Amerongen, foto’s: Henk Snaterse

Genomineerden De inzendingen zijn verdeeld in twee categorieën: Particuliere Zwemvijvers (vijf nominaties) en Particuliere Natuurlijke Zwembaden (vier nominaties). De genomineerde projecten zijn goede voorbeelden om onder de aandacht van de particuliere, zakelijke en publieke opdrachtgevers te brengen. De genomineerde Particuliere Zwemvijvers zijn van: 1 Koninklijke Ginkel Groep, Veenendaal (winnaar 2017) 2 De Lingebrug hoveniers, Ochten 3 Verhoeve Groen, Jirnsum 4 LilyPond, Wageningen 5 Trendvijvers, Overloon De genomineerde Particuliere Natuurlijke Zwembaden zijn van: 6 Hoveniersbedrijf Giel van der Palen, Eindhoven 7 Bruggeman hoveniers I ontwerpers, Heerde 8 Koninklijke Ginkel Groep, Veenendaal (winnaar 2017) 9 LilyPond, Wageningen

Er zijn voor deze derde editie in totaal negen inzendingen genomineerd. De zeer verschillende projecten van deelnemers van VHG Platform voor Natuurlijk Zwemwater laten de variatie zien in fraaie, goed aangelegde en onderhouden zwemvijvers en natuurlijke zwembaden en hoe deze in de totaal verschillende particuliere tuinen passen.

op een natuurlijke manier gebeurt: in een regeneratiezone waar waterminnende planten in combinatie met een filterend substraat voedingsstoffen en schadelijke stoffen opnemen en afvoeren. In tegenstelling tot ‘normale’ zwembaden verhoogt het natuurlijke karakter van de baden de natuurbeleving van de tuin in alle seizoenen, zelfs als het te koud is om te zwemmen.

Elk seizoen mooi Het mooie aan natuurlijke zwembaden en zwemvijvers is dat de waterzuivering

Kwaliteit De genomineerde inzendingen zijn goed

ontworpen en technisch vaak uitstekend aangelegde projecten. De vakjury is onder de indruk van de hoge kwaliteit van de ingezonden projecten en prijst de zorgvuldigheid waarmee bijna alle inzendingen zijn samengesteld. De jury let op verschillende aspecten waaruit het vakmanschap blijkt: het ontwerp en de uitvoering ervan, de techniek, de waterkwaliteit en daarnaast ook de natuurwaarde. Deze criteria hebben elk een eigen weging om tot een goed eindoordeel te komen. Jurylid Ruud Aanhane is blij met de goede foto’s die dit jaar zijn ingezonden: “Voor deze manier van jureren is het van groot belang dat de vereiste 6 foto’s zowel laten zien hoe het natuurlijke zwembad of zwemvijver in de tuin en de omgeving is gesitueerd, als van de beplanting, materialisatie en afwerking. Juist in de details zie je het vakmanschap terug. Ik heb dit jaar echt genoten van het lef in het ontwerp van sommige inzenders en hoe ze prachtig en slim gebruik maken van de bestaande situatie en bijvoorbeeld de aanwezige grote bomen gewoon laten staan.”

Waterwaarden De waterkwaliteit wordt beoordeeld door zowel het vijverwater als het vulwater te meten. In de uitkomsten kan de jury zien of de balans van voedingsstoffen in het vijverwater goed op peil blijft en of het filtermechanisme en de beplanting hun werk naar behoren doen. Jurylid Peter Grubben: “De meeste inzenders hebben het water in een laboratorium laten onderzoeken, waar-

LilyPond en Koninklijke Ginkel Groep door naar de IOB-competitie 2017

door de waarden van bijvoorbeeld stikstof, fosfaat zeer nauwkeurig vermeld stonden. Als jury krijg je een goed beeld, dat de indruk die je op de foto’s krijgt van de beplanting en de helderheid van het water kan versterken of afzwakken. Zo kun je op afstand toch tot een oordeel komen. Zelftesten blijken ook nu weer onvoldoende informatie te geven. Dat levert toch een minpuntje op in de hele beoordeling.”

De jury heeft ook bekend gemaakt welke winnaar van de Zwemvijver van het Jaar 2016 of 2017 deelneemt aan de internationale competitie van de Internationale Organisation für natur-nahe Badegewässer (IOB) later dit jaar in Leeuwarden. Dat is de winnaar van 2016: de Ecologische zwemvijver van LilyPond in Wageningen. Koninklijke Ginkel Groep zal met het winnende project van 2017 deelnemen in de categorie Particuliere Natuurlijke Zwembaden.

Wat gaat VHG in 2017 doen voor de leden? Aan de start van een nieuw jaar wisselen VHG-voorzitter Rien van der Spek, vice-voorzitter Robert Smid en VHG-directeur Egbert Roozen met elkaar van gedachten over de plannen voor 2017. Tekst: Annemieke Bos

Wat heeft VHG voor haar leden in petto? Egbert: “Veel activiteiten uit voorgaande jaren zetten we door zoals ze zijn opgenomen in de jaarplannen. De invulling passen we naar behoefte aan. De missie is nog steeds om ruimte te creëren voor de professionele groenondernemer door verbindingen te leggen met opdrachtgevers en stakeholders voor de markt van morgen. En om onze leden te ondersteunen in de markt van vandaag.

Wat we gaan doen is: – de positionering en profilering van groen verder doorzetten – meedoen in marktnetwerken met alle partners, in Green Deals, City Deals etc. – onze rol op basis van kennis verder versterken Robert: “We denken daarbij niet langer vanuit de verschillende vakgroepen, maar vanuit de marktdomeinen. Gebouwen en buitenruimten worden anders ingericht. Daar speelt de groen-

professional op in. We verkopen bijvoorbeeld geen beplanting, maar gezondheid. Voordeel daarvan is dat groen niet alleen meer als kostenpost wordt gezien, maar ook een batenkant heeft. Die moeten we nog beter in beeld brengen. Zo’n City Deal als ‘Groen en blauwe waarden in de stad’ helpt daarbij.”

Hoe worden de leden betrokken bij de activiteiten? Egbert: “Dat is een vraag die we onszelf steeds voor ogen houden. Hoe komen we dichter bij de leden?” Rien: “We doen veel en communiceren er naar ons idee ook veel over. Toch blijken ontwikkelingen soms niet bekend bij onze leden. Daarnaast is het natuurlijk zo dat de vereniging uiteenlopende typen bedrijven kent. Groot en klein, innovatief en meer traditioneel. Elk type heeft zo zijn eigen wensen en behoeften in een vereniging. Die moeten we scherp in beeld zien te houden.” Robert: “De regionalisering zal helpen om de leden nog beter te faciliteren in de regio.”

Hoe staat het met de profilering van groen? Robert: “De afgelopen jaren zijn we door intensieve lobby steeds beter in beeld gekomen. We moeten het groenvak niet alleen vanuit het ambacht promoten, maar ook de toegevoegde waarde belichten die we leveren aan de maatschappij. Opdrachtgevers nemen ons daar serieus in, VHG helpt de leden om dat in de regio te verzilveren.” Rien: “Groen biedt een oplossing voor

Uit de vakgroepplannen maatschappelijke vraagstukken. Dat biedt de groenprofessional de kans op een positie vooraan in de keten, waarin hij meer adviseert en kennis overdraagt.â&#x20AC;?

Wat betekent dat voor de leden? Robert: â&#x20AC;&#x153;Die krijgen andere vragen voorgelegd. Niet alleen: â&#x20AC;&#x2DC;Hoe groeit die boom?â&#x20AC;&#x2122;, maar: â&#x20AC;&#x2DC;Welke boom moet ik hebben om fijnstof af te vangen? Als je wil, heb je als groenprofessional dus een ander gesprek met een opdrachtgever. Ons vakgebied verandert. Kijk maar naar de daken gevelbegroening met als functies waterberging, geluidswering en de combinatie van groene daken met energieopwekking. In het nieuwe stadskantoor in Venlo zie je een mooi voorbeeld van actieve luchtzuivering met groen. Dat lijkt voor ons normaal, maar je moet het de opdrachtgever uitleggen. Het vraagt om opleiding in alle lagen van de onderneming. Het is een uitdaging voor de vereniging om zowel de innovatieve voorlopers als de meer ambachtelijke aannemers te bedienen.â&#x20AC;? Egbert: â&#x20AC;&#x153;We kijken voortdurend naar wat er â&#x20AC;&#x2DC;buitenâ&#x20AC;&#x2122; gebeurt. Welke kansen en problemen zijn er en hoe vertalen we die naar de leden?â&#x20AC;? Rien: â&#x20AC;&#x153;Ik zie dat we als ondernemers meer naar co-makerschap gaan: gezamenlijk iets ontwikkelen en vanuit kennis en expertise een opdracht uitvoeren in plaats van traditioneel aanbesteden.â&#x20AC;? Robert: â&#x20AC;&#x153;Die positie moeten we actief claimen.â&#x20AC;? Egbert: â&#x20AC;&#x153;Als groenprofessional kun je partner in projecten zijn, dat biedt kansen om je als bedrijf verder te ontwikkelen. VHG wil zorgen dat de branche op termijn nog bestaansrecht heeft, door te ondersteunen in het verder ontwikkelen van kennis en kunde. Wie dat wil, kan de uitdagingen oppakken.â&#x20AC;?

Wat gaat de regionalisering de leden brengen? Robert: â&#x20AC;&#x153;We gaan naar een meer flexibele, wendbare organisatie die de leden goed kan faciliteren. Ook de onderlinge verbanden gaan we beter organiseren. Er is veel te doen, maar de basis ligt er. We gaan dat samen met de leden doen. Er is een actieve rol weggelegd voor de Ledenraad.â&#x20AC;?

Wat gaat uw vakgroep dit jaar doen? Een greep uit de plannen: Hoveniers t 0SHBOJTFSFO WBO CJKFFOLPNTUFO PWFS EJWFSTF UIFNB T P B 8FU DBA, klanten werven, De Levende Tuin, bedrijfsovername enz. t 1SPĂ˝ MFSJOH CSBODIF WJB -BOEFMJKLF 0QFO %BH 5VJO WBO IFU +BBS campagne De Levende Tuin, campagne Garantie van de Hovenier, Meester Hovenier enz. t -PCCZ WPPS QSBLUJTDI UPFQBTCBSF XFUUFO FO SFHFMT P B WPPS chemievrij onkruidbeheer Groenvoorzieners t -PCCZ WPPS BBOEBDIU WPPS HSPFO JO SFMBUJF UPU MFFGLMJNBBU biodiversiteit en gezondheid t *OJUJĂ&#x2018;SFO POEFS[PFLFO PQ IFU HFCJFE WBO (SPFO (F[POEIFJE alternatieve onkruidbestrijding, groene reststromen/grondstoffen t 1SPĂ˝ MFSJOH CSBODIF WJB TUVEJFDMVCT NFU PQESBDIUHFWFST NFEJB bedrijfsbezoeken, deelname Dag van de Openbare Ruimte enz. Boomspecialisten t 0OUXJLLFMJOH QMBUGPSN CPPNTQFDJBMJTUFO NFU BOEFSF PSHBOJTBUJFT t 7FSEFS VJUSPMMFO IFSDFSUJĂ˝ DFSJOH &58 JO /FEFSMBOE FO OBBS &VSPQB t 1SPĂ˝ MFSJOH CSBODIF WJB #PPNQSPKFDU WBO IFU +BBS NFEJB EFFMOBNF Dag van de Openbare ruimte enz. Interieurbeplanters t -PCCZ BDUJFG CFOBEFSFO SFMFWBOUF PSHBOJTBUJFT [PBMT './ 1JBOPP BNO, Zorgverzekeraars, overheden. t 0OUXJLLFMJOH DPODFQU )FU -FWFOEF (FCPVX TBNFO NFU %BL FO Gevelbegroeners) t 1SPĂ˝ MFSJOH CSBODIF WJB *OUFSJFVSCFQMBOUJOH WBO IFU +BBS NFEJB IntoGreen enz. Dak- en gevelbegroeners t 0OUXJLLFMJOH DPODFQU )FU -FWFOEF (FCPVX TBNFO NFU Interieurbeplanters) t 7FSUBMFO POEFS[PFLTSFTVMUBUFO OBBS IBOEWBUUFO FO kennisworkshops leden t 1SPĂ˝ MFSJOH CSBODIF WJB (SPFO#PWFO"MMFT EF (SPFOF 4UBE 5&&# stad, Dag van de Openbare Ruimte, beurzen enz.

Als we over een jaar terugblikken op 2017, wat is dan jullie wens? Rien: â&#x20AC;&#x153;Dan hoop ik dat we de regionalisering goed hebben afgerond met de Ledenraad, het bestuur en het Landelijk Bureau. Ik heb er wel vertrouwen in, er heerst enthousiasme.â&#x20AC;? Robert: â&#x20AC;&#x153;Ik hoop dat â&#x20AC;&#x2DC;de winkelâ&#x20AC;&#x2122; ondertussen gewoon is opengebleven en we niet hebben ingeboet aan lobbyactiviteiten en dergelijke.â&#x20AC;? Egbert: â&#x20AC;&#x153;Mijn wens is dat we hebben laten zien dat we proactief zijn met het

leggen van verbindingen naar buiten. En dat we assertief zijn geweest op het inspelen op de wensen van onze de leden: doen we waar de leden behoefte aan hebben, dicht bij hun dagelijkse praktijk, maar ook duidelijk maken welke stappen we als VHG zetten en waaromâ&#x20AC;? Rien: â&#x20AC;&#x153;Ik wens ook dat we dan terug kunnen zien op bewuste keuzes die we hebben gemaakt. Dat we bij alle plannen hebben gedacht: â&#x20AC;&#x2DC;wat hebben de leden eraan?â&#x20AC;&#x2122;â&#x20AC;?

Aantrekkelijk landschap: resultaat van co-creatie Actieve bewoners die aan de slag willen met natuur en bestuurders die ambities in praktijk durven brengen. Dat zijn twee belangrijke voorwaarden om nieuwe natuur in stedelijke gebieden te realiseren. In het project Spaander Straatsche Akkers in de gemeente Oss wordt aan deze voorwaarden ruimschoots voldaan. Het is dan ook een mooi voorbeeld, dat uitstekend past binnen de Green Deal ‘1000 hectare nieuwe stedelijke natuur’. Tekst: Annemieke Bos, beeld: gemeente Oss

Jongens van Het Hooghuis, locatie De Singel (school voor praktijkonderwijs) plaatsten bij de aftrap een grote schilderijlijst, waardoor dit jaar de uitvoering aanschouwd kan worden.

Tussen de stad Oss en het dorp Berghem ligt een open landbouwgebied van circa 10 hectare. Tot vorig jaar kon men daar alleen maar naar kijken. Inmiddels is begonnen met de transformatie van dit van oorsprong agrarische gebied tot een aantrekkelijk voedsel- en energielandschap. Liselore Burgmans, landschapsarchitect bij de gemeente Oss, vertelt over de invulling: “We maken natuurakkers met oude en nieuwe

gewassen: spelt, boekweit, tarwe, cranberries. Rondom de akkers liggen kleurrijke, bloemrijke bermen. Langs de provinciale weg komt een ecologische zone met onder andere ‘green junkies’, dit zijn planten met een luchtzuiverende werking. Bijzonder is de verhoogde scheg met ‘zonnebloemen’. Dit zijn zonnepanelen in de vorm van zonnebloemen.”

Samen met wijkbewoners De plannen zijn samen met de bewoners en de vrijwilligers van de Stichting Landschapsbeheer Oss uitgewerkt. “Als gemeente hadden we al wel ideeën voor dit gebied, maar die zijn in een stroomversnelling gekomen toen de dorpsraad van Berghem het initiatief toonde om iets met het gebied te doen. In workshops met de bewoners hebben we toen in kaart gebracht wat de wensen

S PAA N D E R S T R AAT S C H E A K K E R S

Over de Green Deal

Wandelpad

Bloemrijke akkerrannden

zijn en wat de bewoners zelf willen en kunnen doen. Stichting Landschapsbeheer brengt kennis en ervaring mee en helpt met de aanleg en het onderhoud zodat dat ook op de langere termijn geborgd is.”

Burgerinitiatieven De aftrap voor de uitvoering was op 13 januari 2017. Dit is in eerste instantie de basisinrichting, bestaande uit een padenstructuur, een ecologische zone en de ‘zonnebloemen’. Burgmans: “De bewoners en gebruikers zijn zelf verantwoordelijk voor de doorgroei. De dorpsraad trekt dit en als gemeente faciliteren we waar mogelijk. Er is ruimte voor allerlei initiatieven zoals een natuurlijke speelplaats, natuureducatie, fruitbomenlaantjes, verschillende soorten tuinen (geur, kruiden, bloemen, fruit, groente), een tuinderij met honk voor vrijwilligers, landwinkel en ga zo maar door. ”

Bijzonder project Wat het project zo bijzonder maakt, is het feit dat er meerdere dingen samenkomen, vindt Burgmans. “Het blijft een open, landelijk gebied met een mooie invulling die bijdraagt aan meer biodiversiteit, circulariteit, klimaatbestendigheid en duurzaamheid. Het is bovendien een project dat breed wordt gedragen door de betrokken partijen. Dus ook wat

betreft participatie past dit uitstekend binnen de Green Deal. Als gemeente zorgen we hiermee voor een prettige, gezonde leefomgeving voor de burgers. Ze kunnen er recreëren, elkaar ontmoeten, actief bezig zijn in de natuur en hun eigen voedsel verbouwen. Het wordt een gebied waar echt wat te beleven valt. Daarmee dragen we zowel bij aan het welzijn van de omwonenden als aan de kwaliteit van de flora en fauna in deze omgeving. Eigenlijk zouden alle gemeenten dit moeten doen. Dan komen we makkelijk aan die 1000 hectare.”

Voordeel Green Deal De gemeente Oss zet fors in op groene en blauwe projecten. Door samen te werken met de Green Deal wordt dat gekwantificeerd en raakt de buitenwereld er ook bewust van. “Via de Green Deal krijgt het onderwerp publiciteit waardoor het meer bij de burgers ‘landt’. Daarnaast kunnen we gebruik maken van de expertise uit het netwerk van professionals, bijvoorbeeld op het gebied van biodiversiteit. Ik hoop dat ook andere gemeenten hierin stappen, het is belangrijk dat er meer aandacht is voor groen. Voor ons is dat vanzelfsprekend en via de Green Deal krijgt het aandacht. Dat helpt ook bij het opzetten van andere projecten.”

De Green Deal 1000 hectare stedelijke natuur is in 2015 tijdens het vakevent Future Green City in ‘s-Hertogenbosch ondertekend door Branchevereniging VHG, NL Greenlabel, Regelink &DPMPHJF -BOETDIBQ de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de Vlinderstichting, het ministerie van Economische Zaken en het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Het doel is om minimaal 1.000 hectare natuurlijk beheerd groen in of aan de rand van bebouwd gebied te realiseren. Dit draagt bij aan verduurzaming van dorp en stad en een toename van de biodiversiteit. Daarnaast biedt deze Green Deal kansen om meer kennis en ervaring op te doen over natuurvriendelijk beheer en in te spelen op klimatologische veranderingen. Ook draagt het bij aan de gezondheid van inwoners en het versterken van de sociale cohesie.

Doe mee aan deze Green Deal Help mee om Nederland groener, biodiverser, waterresistenter en duurzamer te maken. Meld u aan op www.nieuwestedelijkenatuur.nl.

Inbreng hoveniers Bij het project zijn tot nu toe nog geen hoveniers betrokken uit de regio. Stichting Landschapsbeheer Oss vervult feitelijk deze taak grotendeels. Burgmans: “Het project draait nu op bewoners, de dorpsraad Berghem en de Stichting Landschapsbeheer Oss. Maar mochten er omwonenden zijn met een groenbedrijf die met ons mee willen denken, dan zijn ze zeker welkom!”

Nieuwe wetgeving en regels: wat verandert er in 2017? Met welke nieuwe of veranderende weten regelgeving moet u KP[ QHHY YLRLUPUN OV\KLU& ,LU ILRUVW[ V]LYaPJO[ ]HU KL belangrijkste veranderingen.

1. WGA-vast en WGA-flex Sinds 1 januari 2017 is de financieringssystematiek van de arbeidsongeschiktheidsuitkeringen veranderd: de lasten van alle arbeidsongeschikte werknemers (vast ĂŠn flex dus) worden samengevoegd. Vanaf die datum kunnen werkgevers zich tegen deze gezamenlijke lasten publiek of privaat verzekeren. Werkgevers die overstappen naar een private verzekering, kunnen hun zogeheten staartlasten bij het UWV achterlaten.

2. AOW-gerechtigde leeftijd De AOW-leeftijd is op 1 januari 2017 omhoog gegaan naar 65 jaar plus 9 maanden.

3. Wettelijk minimumloon

CAO Collectieve arbeidsovereenkomst

voor het Hoveniersbedrijf in Nederland

1 juli 2016 t/m 28 februari 2018

De leeftijd van het volwaardig minimumloon gaat in twee stappen omlaag van 23 naar 21 jaar. Tegelijkertijd gaat het minimumjeugdloon voor 18-, 19- en 20-jarigen omhoog. Dat is althans het voornemen van kabinet; de Tweede en de Eerste Kamer moeten de plannen nog goedkeuren. Effectuering ervan lijkt dan ook niet eerder mogelijk dan 1 juli 2017.

4. Wijzigingen Arbowet Het was de bedoeling dat de wijzigingen in de Arbowet op 1 januari zouden ingaan, maar de ingangsdatum is verschoven naar 1 juli 2017. De inmiddels door de Tweede Kamer goedgekeurde aanpassingen hebben als doel het functioneren van de bedrijfsgezondheidszorg te verbeteren. De aangepaste wet stelt minimumeisen aan het contract tussen arbodienstverleners en werkgevers â&#x20AC;&#x201C; het zogeheten basiscontract.

Nagib Benamar, beleidsadviseur cao en Arbeidsvoorwaarden bij VHG

5. OR en pensioen Deze wetswijziging verduidelijkt dat de ondernemingsraden instemmingsrecht hebben bij de arbeidsvoorwaardelijke aspecten van de pensioenregeling, ongeacht of de pensioenuitvoerder een pensioenfonds is, een verzekeraar of een premiepensioeninstelling. Daarmee is een lacune in het huidige instemmingsrecht gedicht. Deze wijziging is overigens onlangs al ingegaan (1 oktober 2016).

opdrachtgevers voor vervoer van goederen over de weg aansprakelijk gesteld kunnen worden als er sprake is van onderbetaling van de werknemer.

7. Wwz: de transitievergoeding Het maximum voor de transitievergoeding wordt jaarlijks geĂŻndexeerd. Op 1 januari 2017 is dat naar â&#x201A;Ź 77.000,gegaan.

8. Auto van de zaak 6. Laatste deel Wet aanpak schijnconstructies t )FU MBBUTUF POEFSEFFM WBO EF 8FU BBO pak schijnconstructies is ingegaan op 1 januari 2017: het verbod op inhoudingen op en verrekeningen met het wettelijk minimumloon. Er zijn twee uitzonderingen: inhoudingen voor huisvesting (maximaal 25 procent) en zorgverzekering zijn mogelijk als de werknemer de werkgever hiervoor een schriftelijke volmacht verleent. De huisvesting moet voldoen aan een aantal kwaliteitsnormen. t %F LFUFOBBOTQSBLFMJKLFJE WPPS MPPO vordering is op 1 januari 2017 uitgebreid met de overeenkomst tot het vervoeren van goederen over de weg en de overeenkomst tot het doen vervoeren van goederen over de weg (de â&#x20AC;&#x2DC;expeditieovereenkomstâ&#x20AC;&#x2122;). Dit betekent dat

Sinds 1 januari 2017 zijn er nog maar twee categorieĂŤn bijtelling. Voor volledig elektrische autoâ&#x20AC;&#x2122;s is dat 4 procent; voor alle andere leaseautoâ&#x20AC;&#x2122;s 22 procent. Voor autoâ&#x20AC;&#x2122;s die vĂłĂłr 2017 voor het eerst te naam zijn gesteld in het kentekenregister, geldt een overgangsregeling van maximaal 60 maanden.

tweede jaar 70 procent van het loon. De werkgever mag deze Ziektewetuitkering verrekenen met het loon dat hij tijdens ziekte moet betalen. t 4JOET KBOVBSJ JT IFU FFOWPVEJ ger om vast te stellen of iemand tot de doelgroep van de banenafspraak hoort. Dit kan door op de werkplek zelf te bekijken of iemand vanwege zijn of haar beperkingen niet in staat is het wettelijke minimumloon te verdienen. Vanuit gemeenten en werkgevers is aangedrongen op deze zogenoemde praktijkroute, die zij als minder bureaucratisch en minder omslachtig ervaren. t (FNFFOUFO [JKO TJOET KBOVBSJ verplicht om beschut werk te bieden aan mensen met een arbeidsbeperking voor wie een beschutte omgeving de enige mogelijkheid is om in te kunnen functioneren.

9. Participatiewet t 4JOET KBOVBSJ JT EF OP SJTLQPMJT (die het werkgeversrisico van loondoorbetaling bij ziekte afdekt) op de hele doelgroep van de Participatiewet van toepassing. Daarnaast geldt de regeling voor onbepaalde tijd in plaats van tot 2021. Dat betekent dat bij ziekte werknemers met een no-riskpolis een Ziektewetuitkering krijgen. Deze bedraagt het eerste jaar maximaal 100 procent en het

10. Wet DBA De onlangs in werking getreden wet DBA is niet afgeschaft, wel is besloten handhaving ervan, behalve in gevallen waar sprake is van kwaadwillendheid, uit te stellen tot 1 januari 2018. Dat betekent dat zzpâ&#x20AC;&#x2122;ers en opdrachtgevers langer de tijd hebben hun werkwijzen aan te passen. Bron: AWVN

5 vragen over…

Klimaatrobuuste Gebiedsontwikkeling /VL R\U QL RSPTHH[ILZ[LUKPNOLPK TLLULTLU PU NLIPLKZVU[^PRRLSPUNLU& En hoe doe je dat zowel in nieuwe als in bestaande stedelijke NLIPLKLU& +H[ PZ KL JLU[YHSL ]YHHN ^HHY KL ^LYRNYVLW 2SPTHH[YVI\\Z[L Gebiedsontwikkeling van de City Deal Klimaatadapatie antwoorden op wil vinden. VHG Magazine ging erover in gesprek met Mario Geuze (VHG) en Leon Dielen (Heijmans) van deze werkgroep.

Tekst en foto: Annemieke Bos

Wat is Klimaatrobuuste Gebiedsontwikkeling?

Wat is de doelstelling van deze werkgroep?

Dielen: “Het is een manier van inrichten van steden zodat deze ook in de toekomst aantrekkelijk en leefbaar blijven. Regenbuien worden extremer, natte én droge periodes duren langer en hittegolven komen vaker voor. Daar zullen we onze steden op aan moeten passen. Maar de aandacht voor klimaatrobuuste gebiedsontwikkeling is niet vanzelfsprekend. Dat komt omdat er bij gebiedsontwikkeling veel partners betrokken zijn, met regelmatig uiteenlopende belangen. Tegelijkertijd verwacht de (toekomstige) gebruiker dat alles goed geregeld is, zonder extra kosten. We moeten dus een gezamenlijke doelstelling vinden voor klimaatadaptatie in bestaande en nieuwe gebieden.”

Dielen: “We willen aantonen dat het klimaatrobuust inrichten van stedelijke gebieden niet per se duurder hoeft te zijn. Sterker nog: dat het op de lange termijn juist geld oplevert doordat je kwaliteit toevoegt aan een gebied. Dit sluit aan bij de visie van Heijmans: duurzaam ontwerpen en natuurinclusief bouwen.” Geuze: “Overheden en projectontwikkelaars willen we bewust maken van het feit dat je, wanneer je water en groen koppelt, veel waarde creëert op verschillende terreinen: gezondheid, biodiversiteit, maatschappelijk en economisch. Van begin af aan groen en blauw denken, dat is de uitdaging. Dat vraagt om het doorbreken van traditionele denkpatronen en werkwijzen.”

De aandacht voor klimaatrobuuste gebiedsontwikkeling is niet vanzelfsprekend 24

Hoe gaan jullie dat bereiken? Dielen: “Door voorbeeldprojecten te realiseren en de kennis daaruit te delen. Er zijn verschillende manieren om klimaatbestendige maatregelen toe te passen. Denk aan aanbestedingscriteria, ontwerpateliers, TEEB-stad,

Mario Geuze (l) van VHG en Leon Dielen, werkzaam bij Heijmans.

BREEAM. In de voorbeeldprojecten gaan we toetsen welke methodieken het beste toepasbaar zijn en in welke fase van een project. Wat zijn succesfactoren voor klimaatadaptatie? Wat lukt juist niet en waarom niet? Daar willen we antwoorden op vinden. De private partners die deelnemen aan onze werkgroep brengen geschikte voorbeeldprojecten in. â&#x20AC;&#x2DC;Hart van Zuidâ&#x20AC;&#x2122; in Rotterdam is er zo een. Dit gebied rond Winkelcentrum Zuidplein en Ahoy ondergaat een totale metamorfose. Er is nog geen rekening gehouden met klimaat-bestendige aspecten. Een ander project is Westergouwe, een nieuwe woonwijk bij Gouda met een grote waterplas en eigen natuur- en recreatiegebied.â&#x20AC;?

heemraadschap Delfland, Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, Hogeschool Amsterdam en de gemeenten Amsterdam, Den Haag, Zwolle en Amersfoort.â&#x20AC;?

Wat is de inbreng van VHG? Geuze: â&#x20AC;&#x153;We denken mee in de voorbeeldprojecten met onze groene expertise. We laten ook zien welke voordelen het oplevert wanneer de groenprofessional vanaf het begin van een project aan tafel zit. Door kennis te delen in open gesprekken met publieke en private partners vermindert het wantrouwen dat er soms nog heerst. Dat merken we ook in andere City Deals en Green Deals.â&#x20AC;?

De City Deal Klimaatadaptatie en de werkgroepen Branchevereniging VHG neemt deel in de City Deal Klimaatadaptatie. In deze City Deal werken private en publieke partners samen met overheden aan het klimaatbestendig inrichten en ontwikkelen van steden. VHG is binnen de City Deal actief in drie werkgroepen: â&#x20AC;&#x201C; Klimaatrobuuste Gebiedsontwikkeling â&#x20AC;&#x201C; Nature Based Solutions â&#x20AC;&#x201C; Maatschappelijke initiatieven

Wie nemen er allemaal deel aan deze werkgroep? Geuze: â&#x20AC;&#x153;In deze werkgroep werken verschillende partijen samen waaronder CPVXCFESJKG )FJKNBOT BEWJFT JOHFOJ eursbureau TAUW, gebiedsontwikkelaar BPD, Branchevereniging VHG, normalisatie-instituut NEN, Waterschap Drentse en Overijsselse Delta, Waternet, Hoog-

SCHOON, STIL EN KRACHTIG

De accumaaiers SABO 48-PRO VARIO AC en SABO 53-PRO VARIO AC met een maaibreedte van 48- respectievelijk 53 centimeter zijn bij uitstek geschikt voor het gebruik in omgevingen waar geluid een bepalende factor is bijvoorbeeld in parken, woonomgevingen of in nabijheid van scholen, ziekenhuizen en begraafplaatsen.

www.sabo-profi.com

Week van de teek 2017

Controleren blijft het motto! De week van de teek is dit jaar van 3 tot en met 7 april. Tijdens deze week wordt extra aandacht gevraagd voor systematisch controleren op teken na het werk. Een aantal handige tools en actualiteiten rond (het voorkomen van) tekenbeten op een rij.

Systematisch controleren, hoe doe ik dat?

Norm voor tekenwerende kleding de NEN 8333

Op www.weekvandeteek.nl vindt u onder ‘multimedia, films en apps’ een animatiefilmpje waarin wordt uitgelegd hoe u dit doet. Onder het kopje ‘controleren’, vindt u een strip waarin dit ook staat uitgelegd. Tip: print de strip uit en hang hem op voor iedereen goed zichtbare plaats.

Bescherming tegen teken is belangrijk voor iedereen die regelmatig in de natuur of tuin werkt. Kleding die is geïmpregneerd met permetrine blijkt een belangrijk beschermingsmiddel. De markt voor deze kleding groeit dan ook snel. Op initiatief van een aantal belanghebbenden in de markt en naar aanleiding van vragen van werkgevers en werknemers worden nu de eisen vastgelegd waaraan deze kleding moet voldoen. Ook wordt er een keurmerk ontwikkeld. Normalisatieinstituut NEN begeleidt dit project. Verwacht wordt dat de norm in oktober van dit jaar klaar is.

Tijdens het werk gebeten door een teek? Registreren! Stigas onderzoekt waar en bij welke werkzaamheden tekenbeten voorkomen. Zo kan er gericht voorlichting worden gegeven. Hoe meer mensen hun beet registeren, hoe beter het onderzoek. Bij de registratie kunt u aangeven of u wilt dat Stigas contact opneemt met uw werkgever. Stigas adviseert hem dan hoe hij kan voorkomen dat u en uw collega’s worden gebeten. Registreren kan op www/stigas.nl/diensten/tekenbeetregistratie/.

Gratis voorlichtingen Stigas geeft in de week van de teek 40 gratis voorlichtingen weg aan werkgevers en werknemers uit de agrarische en groene sectoren. Voor meer informatie, neem contact op met de Stigas Servicedesk. Telefoon: 085 - 044 07 00, optie 1, of mail naar info@stigas.nl. Met dank aan Stigas. Foto’s: RIVM

Teken-encefalitisvirus (TBE) nu ook in Nederland aangetroffen Door de zachte winters heeft het tekenencefalitisvirus (TBE) zich uitgebreid naar Nederland. TBE verloopt meestal ongemerkt of met griepachtige klachten maar kan in het ernstigste geval hersenvliesontsteking veroorzaken. Het TBEvirus kan voorkomen in larven, nimfen en volwassen teken. Het risico op besmetting lijkt zeer laag; onderzoek door RIVM moet meer informatie opleveren. Het belang van preventieve maatregelen en systematische controle van het lichaam na een verblijf in het groen wordt door de ontdekking van dit virus weer eens onderstreept.

https://goo.gl/lhaPOG

https://goo.gl/wt1a1s

Compost, waardevol voor bodem én klimaat! 0LKLYL NYVLUWYVMLZZPVUHS ^LL[ OL[! LLU NLaVUKL LU ]Y\JO[IHYL IVKLT PZ LZZLU[PLLS ]VVY LLU goed en duurzaam resultaat. Iedere groenprofessional gebruikt dan ook regelmatig compost om de bodem te verbeteren. Maar compost kan nog meer. Het kan een bijdrage leveren aan het behalen van de klimaatdoelstellingen.

Tekst: Annemieke Bos, foto’s: BVOR

Organische Reststoffen – de meerderheid van bedrijven die compost en andere biobased producten maken. BVOR-directeur Arjen Brinkmann vertelt over de vele positieve eigenschappen van compost én belicht de kansen van samenwerking tussen BVOR en VHG.

Waarom is compost zo waardevol als bodemverbeteraar?

In Nederland wordt jaarlijks bijna 2 miljoen ton compost geproduceerd. Een belangrijke grondstof daarvoor is groenafval zoals grasmaaisel, bladeren en snoeihout dat vrijkomt bij het onderhouden van tuinen, parken en de openbare ruimte. In Nederland vertegenwoordigt de BVOR – voluit de Branche Vereniging

“Omdat het vele positieve eigenschappen heeft. Het verbetert bijvoorbeeld de bodemstructuur, vergroot het watervasthoudend vermogen en stimuleert het bodemleven. Dat laatste leidt er dan weer toe dat de bodem minder vatbaar is voor ziekten, plagen en onkruid. Compost heeft een hoog gehalte aan effectieve organische stof (EOS). Dat is de hoeveelheid organische stof die na een jaar nog aanwezig is. Het breekt dus niet snel af, wat weer gunstig is voor de kwaliteit van de bodem op langere termijn. Compost is er trouwens in verschillende kwaliteiten. Zo is er Keurcompost, dat strengere kwaliteitseisen kent dan de wettelijke eisen. Dat is nog niet heel breed bekend, zo bleek uit de enquête die we vorig jaar hebben gehouden onder VHG-leden. Voordeel van die verschillende klassen is dat er keuzemogelijkheid is. Je kunt als ondernemer tegemoet komen aan specifieke wensen van de klant. BVOR ontwikkelt voor VHG-leden nu een factsheet met uitleg over de verschillende kwaliteitsklassen. ”

ɓ>L ^PSSLU ZHTLU OL[ OLYNLIY\PR ]HU NYVLUL YLZ[Z[YVTLU voor het bereiken van de klimaatdoelstellingen meer V]LY KL I OUL IYLUNLUɔ

Dat zijn belangrijke voordelen. Maar compost kan nog meer, toch? “Ja, het kan bijdragen aan de klimaatdoelstellingen. Het is een stabiele organische stof die CO2 uit de atmosfeer langdurig kan opslaan in de bodem. En niet een beetje, maar een substantiële hoeveelheid. Wanneer het gehalte organische stof in Nederlandse bodems stijgt met 1% (dus bijvoorbeeld van 3% naar 4%) compenseert dit ongeveer de jaarlijkse CO2-emissie in Nederland. Aandacht voor de bodem is dus ook voor het klimaat van belang. Dit aspect is tot dusverre niet expliciet meegenomen in beleidsmaatregelen, maar zonder duurzaam bodembeheer kan het klimaatbeleid niet succesvol zijn. In oktober vorig jaar hebben we hierover – samen met een aantal partners - een Manifest aangeboden aan de Tweede Kamer.”

BVOR en VHG willen op dit terrein samen optrekken, wat gaat dat inhouden? “Allereerst willen we samen het hergebruik van groene reststromen voor het bereiken van de klimaatdoelstellingen meer over de bühne brengen. BVOR heeft een model ontwikkeld waarmee heel duidelijk het effect van compost op CO2-reductie te kwantificeren is. Deze tool kan BVOR geschikt maken voor VHG-leden. Hoveniers en groenvoorzieners kunnen dan aan hun klanten laten zien wat het CO2-effect is van het groenafval dat vrijkomt en vervolgens in de vorm van compost weer aan de bodem wordt toegevoegd. Het is interessant voor VHG-leden die te maken hebben met openbare aanbestedingen

in de groenvoorziening. Gemeenten en andere partijen willen samenwerken met aannemers die duurzaam omgaan met hun reststromen.”

Voor groenondernemers is groenafval vaak vooral een kostenpost, begrijpt u dat? “Ja, ze betalen aan het composteerbedrijf een bedrag om hun groene reststromen kwijt te raken. Dat is nodig omdat compostproducten momenteel nog niet genoeg opleveren om de kosten voor de productie ervan te dekken. Waarom maken we dan niet ook andere producten uit groenafval? Producten die meer geld opleveren, zoals chemicaliën en medicijnen? Daar is veel belangstelling voor en wordt ook veel onderzoek naar gedaan. Feit is echter dat voor dergelijke hoogwaardige toepassingen van deelfracties uit groenafval voldoende hoeveelheden aan homogeen groenafval beschikbaar moet zijn. Taxussnoeisel is daarvan een goed voorbeeld. Voor de hovenier en groenvoorziener zou dat betekenen dat zij heel gedifferentieerd moeten aanleveren en dus veel verschillende ‘fracties’ afval apart moeten houden. Dan moet je anders omgaan met je afvalstromen, dat begint al bij het snoeien. Het is de moeite waard om te onderzoeken waar het loont om die differentiatie toe te passen Daar zit dus nog wel een uitdaging in!”

Meer weten over compost? Kijk op www.bvor.nl

Arjen Brinkmann, directeur BVOR

Hovenier: word groene >HHYVT ZWLSLU RPUKLYLU PU KL RPUKLYVW]HUN [VJO aV]LLS IPUULU& >HHYVT aPQU aL UPL[ SLRRLY I\P[LU PU KL UH[\\Y& 1HUULRL ]HU KLU )VZ Y\PT QHHY HJ[PLM PU KL RPUKLYVW]HUN kon er met haar hoofd niet bij. Ze besloot er wat aan te doen en richtte in 2009 de stichting Groen Cement op om de kinderopvang te helpen ‘vergroenen’. En wat haar betreft blijft het daar niet bij. De volgende stap is om, samen met partners zoals Branchevereniging VHG, basisscholen enthousiast te krijgen voor een groen schoolplein.

Tekst: Annemieke Bos, beeld: ZON Kinderopvang

“Ik liep rond met de kookwekker om kinderen om beurten met de Wii te laten spelen. Zelf ben ik opgegroeid in de polder. Buiten spelen in de natuur was vanzelfsprekend. Ik vind het vreemd en verontrustend dat dat voor veel kinderen tegenwoordig niet het geval is. Dus besloot ik er wat aan te doen. Met de stichting Groen Cement verbinden we groene organisaties en professionals met kinderopvang. We hebben inmiddels ruim 150 vrijwilligers – groene metselaars – in heel Nederland die zich enthousiast inzetten voor allerlei groene activiteiten. Op tal van locaties is het nu heel gewoon om te moestuinieren, in bomen te klimmen, over sloten te springen en vuur te maken.”

Kwaliteitsmerk Een handig hulpmiddel voor iedereen die de kinderopvang groener wil maken.

Vijf jaar geleden introduceerde Groen Cement het Kwaliteitsmerk Groene Kinderopvang. Daarmee kunnen kinderopvanglocaties zich positief en groen profileren. “Zo’n keurmerk biedt houvast richting GGD en geeft de locatie een professionele groene uitstraling. Ouders kiezen bewust zo’n plek voor hun kind. In een tijd waarin onze branche het behoorlijk moeilijk heeft is dit een kans om de kinderopvang beter, gezonder en leuker te maken. Het keurmerk is ook een bezegeling van de inzet en betrok-

kenheid van de medewerkers. Vergroenen is een flinke klus. Als dat lukt en de kinderen worden er blij van, dan is dat echt iets om trots op te zijn. Wat ons betreft wordt groene kinderopvang opgenomen in het curriculum van kwaliteit en gezondheid. Het moet vanzelfsprekend worden, niet iets vrijblijvends.”

Basisscholen Inmiddels hebben zo’n 100 kinderdagverblijven het Kwaliteitsmerk behaald. Met de stichting Groen Cement wil Janneke nu ook het basisonderwijs ‘bewerken’. “Daar is een breed draagvlak voor nodig. We gaan samen optrekken met Jantje Beton, IVN, Springzaad en Branchevereniging VHG en hopen ook op de PO-Raad (de sectororganisatie voor het primair onderwijs – red.) om het initiatief groter te maken. Zo groot dat minister Schippers niet alleen zegt dat bewegen gezond is, maar dat buiten spelen in het groen gezond is. Omdat natuurbeleving en buiten spelen belangrijk zijn voor een gezonde ontwikkeling van onze kinderen. En omdat de aarde het zo hard nodig heeft. Natuur is immers de basis van ons bestaan.”

Groene metselaar Voor de hoveniers is in dit hele verhaal uiteraard ook een rol weggelegd.

metselaar!

“Hoveniers kunnen kinderdagverblijven en scholen helpen met hun kennis van planten, aanleg en onderhoud. Met slimme, betaalbare manieren om vooral in de onderhoudsfase te ondersteunen. Hoveniers kunnen zich ook bij Groen Cement aansluiten als metselaar. Ze ontmoeten dan mensen uit de kinderopvang op het digitale platform en tijdens bijeenkomsten. Die kruisbestuiving is heel nuttig en ook commercieel interessant voor hen denk ik. En tot slot zijn hoveniers als geen ander ambassadeur van het groen. Eruit met die stenen, kinderen moeten weten wat daaronder leeft!”

ɓ.YVLUL RPUKLYVW]HUN TVL[ vanzelfsprekend worden, UPL[ ]YPQISPQ]LUK ɔ

Meer weten? Kijk op www.groencement.nl

De ‘Leren van elkaar’ groep Midden Nederland

‘Leren-van-elkaar’ in Midden Nederland

“Elkaar helpen en samen wijzer worden” Branchevereniging VHG organiseert veel bijeenkomsten voor ondernemers in de groenbranche. Daar wordt kennis over uiteenlopende onderwerpen verstrekt en uitgewisseld. Maar je kunt ook op andere momenten veel van elkaar leren. Samen met collega’s praten over je eigen WYHR[PZJOL PUaPJO[LU LU LY]HYPUNLU +HHY]VVY aPQU LY PU 4PKKLU 5LKLYSHUK KL º3LYLU ]HU LSRHHY» bijeenkomsten. Francoise de Vries, directeur van Meeuwis de Vries Tuinen in Eerbeek, is enthousiast over een concept dat navolging verdient.

Tekst: Ed Zeelt

Wie doen mee in Midden Nederland Begeleiding – – – o – –

Aart Kous (Kous Hoveniers, Voorthuizen) Arjan Brok (Arjan Brok Hovenier, Herpen) Dick Bothof (Kerngroen, Bennekom) .BSL EF +POH .BMTFO "EWJFT $POUSBDUJOH

Francoise de Vries (Meeuwis de Vries Tuinen, Eerbeek) En namens Insector Marc Wichman

Blijven leren “Onze groep bestaat nu uit vijf personen. Het is een kennisgroepje. We wisselen onderling zaken uit. We zijn allemaal mensen die verder willen, ambitie hebben. Niet persé de ambitie om te groeien, maar wel om te leren. Bedrijfsmatig, maar ook persoonlijk. We willen net even anders zijn en blijven leren”, vertelt Francoise de Vries mede namens de andere deelnemers in de groep. “We komen zo’n viermaal per jaar bij elkaar, aan het einde van de dag in het bedrijf van één van ons. We beginnen met een rondleiding door het bedrijf. Het is altijd interessant om bij een ander in de keuken te kijken en iedereen is natuurlijk trots op z’n bedrijf. Daarna bespreken we één of méér cases die tevoren zijn gemaild. In zo’n groepje leer je elkaar goed kennen. Er komt vertrouwen, je wordt persoonlijker. Natuurlijk ben je elkaars concurrent, maar je wilt samen wijzer worden. Op het vlak van werk, maar ook op het persoonlijke vlak. Door dit soort dingen te doen, ontstaat er een sfeer waarbij je open vertelt over de problemen waar je tegenaan loopt. Vanuit zo’n groep kunnen vriendschappen ontstaan.”

Collegiale coaching Francoise de Vries studeerde HRM en heeft jaren gewerkt als personeelsmanager bij verschillende bedrijven. Sinds 2003 werkt ze in de hoveniersbranche, eerst als HR-manager. “Het is belangrijk om de juiste mensen op de juiste plaats te hebben. Hoveniers zijn fantastische mensen om mee samen te werken. Mijn focus ligt op managen, leiding geven en klanten werven. Voor mij is het gemakkelijker om dingen los te laten omdat ik niet uit het vak kom. Wie echt van jongs af aan in het vak zit, heeft daar vaak meer moeite mee. Wil je met je bedrijf verder komen, dan moet je echt dingen los kunnen

laten, delegeren. Ook als een soort bescherming naar jezelf. Maar hoe doe je dat? Daar praten we met elkaar over. Noem het ‘collegiale coaching’. Soms komen we er ook in één avond niet uit. In de groep vullen we elkaar mooi aan. We spraken over onder meer: – Is het mogelijk groei te sturen of juist in te perken? – Hoe krijg ik een goede werk/privé verhouding? – Ik moet meer werk afstoten, maar wil ook graag alles in de hand houden. Hoe doe ik dat? – Hoe besteed ik mijn administratie uit? – Hoe maak ik een goed vindbare website?

Saamhorigheid “Zelf heb ik veel gehad aan technische informatie over accumachines”, vertelt Francoise de Vries. “We hebben ook gesproken over het verbod op chemische bestrijdingsmiddelen op verhardingen. Ieder probleem is bruikbaar. Het gaat er vooral om dat je bij elkaar bent met een groep mensen die bij elkaar past. Waar je jezelf in kunt vinden. Waar jij dingen kunt geven en anderen jou ook wat geven. Praten over dagelijkse dingen waar je tegenaan loopt. Tenslotte sta je vanuit je functie als directeur in je bedrijf toch alleen. We praten nu over problemen die je thuis en bij je personeel niet kwijt kunt. Zo ontstaat ook een gevoel van saamhorigheid.”

Tot nu toe is de groep Midden Nederland drie keer bij elkaar geweest. Het initiatief lag bij VHG en Insector, het bedrijf dat namens VHG voor begeleiding kan zorgen. Insector heeft ervoor gezorgd dat er een groepje is ontstaan dat zoveel mogelijk bij elkaar past. In Midden Nederland hebben ze ervoor gekozen om iemand van Insector bij de bijeenkomsten te laten zijn. Marc Wichman van Insector komt soms met bepaalde gesprekstechnieken. Hij treedt op als coach en maakt een verslag. Daar zit uiteraard een kostenplaatje aan vast. Je kunt ook zonder zo’n coach aan de slag, maar het is wel goed als er wordt gestuurd.

“Ben je bang voor concurrentie, doe het dan niet. Je moet niet alleen komen halen.” Francoise de Vries

Doe mee! Francoise de Vries raadt andere regio’s aan ook ‘Leren-van-elkaar’ bijeenkomsten te organiseren. “Ik kom zelf ook met andere groepen mensen bij elkaar, zoals verschillende business clubs en de Tophoveniers. Je bent nooit de enige die met bepaalde problemen zit. Het is fijn als er dan collega’s zijn die je behulpzaam zijn. En hoveniers zijn reuze fijne mensen om mee te praten, dus het klikt bijna altijd.”

Ook meedoen in een ‘Leren-van-elkaar’ groep? In Midden Nederland zijn nog twee of drie andere bedrijven welkom. Bij voldoende belangstelling kunnen ook in andere regio’s dergelijke groepen worden gevormd. Interesse? Neem contact op met VHG Ledencontact via (030) 659 55 50 of ledencontact@vhg.org.

Boegbeelden groene sector Branchevereniging VHG verzamelt ‘boegbeelden’: mensen die een bijzondere betekenis hebben of hadden voor de groene sector. Door hun beroep, ervaring, expertise, visie of speciale activiteiten leveren ze een belangrijke bijdrage aan de waarde van groen in onze maatschappij. Door deze mensen te portretteren in VHG Magazine, kan de branche kennis nemen van hun inzichten en ideeën. We hopen dat deze verhalen inspireren om invulling te geven aan het thema ‘groen maakt gelukkig’. Dit keer is onderzoeker Sjerp de Vries van de Wageningen Universiteit aan het woord. Hij onderzoekt de relatie tussen natuur en gezondheid.

Onderzoeker Sjerp de Vries:

“Meer natuur gaat samen met minder angststoornissen” Eind november 2016 publiceerde onderzoeker Sjerp de Vries van >HNLUPUNLU ,U]PYVUTLU[HS Research (Alterra) de resultaten van een onderzoek dat hij samen met het Trimbos-instituut deed naar de relatie tussen groen en water en angststoornissen. Krap een week later had hij de redactie van RTL-nieuws aan de telefoon en volgde er een artikeltje op deze nieuwswebsite. En zo komt de meerwaarde van groen voor de gezondheid van mensen steeds breder onder de aandacht.

Tekst: Annemieke Bos Foto’s: Michiel Pothoff

“In de geestelijke gezondheidszorg zou men bewuster gebruik kunnen maken van de natuur.”

“Dat was inderdaad wel een verrassing”, vertelt De Vries. “Na publicatie van een onderzoek stellen we meestal een persbericht op met de resultaten, maar dat het door zo’n landelijke nieuwssite wordt opgepakt heb ik nog niet vaak meegemaakt.”

Water Uit het onderzoek blijkt dat mensen met een park, bos of water in de buurt minder last hebben van angststoornissen dan bewoners met minder van dat soort natuurlijke elementen in hun woonomgeving. Ook voelen ze zich gezonder. “Wat opvalt is dat vooral de aanwezigheid van water een rol blijkt te spelen”, aldus De Vries. “Als de omgeving voor 15 procent uit water bestaat (binnen 1 kilometer), dan is de kans op het hebben van een angststoornis maar liefst 25% kleiner dan bij 5 procent water.”

Groen breed opgevat In het onderzoek is gebruik gemaakt van de gegevens uit een grootschalig onderzoek dat het Trimbos-instituut eerder uitvoerde naar de psychische gezondheid van volwassenen. Daarin werden ruim 6600 personen – een representatieve steekproef uit de bevolking – bevraagd over hun gezondheid. Via hun woonadres en het bestand Landelijk Grondgebruik

Nederland is berekend hoeveel groen en water er binnen 1 kilometer van hun woning voorkomt. Groen is daarbij breed opgevat: niet alleen park, maar ook bos, overige natuur en agrarisch gebied.

Groene therapie De Vries geeft aan dat de gevonden relatie op zich niet voldoende is om te concluderen dat er sprake is van een sterk helende werking van de natuur. “Maar experimentele studies op dit gebied ondersteunen zo’n interpretatie wel. Groen en water blijken beide een

rustgevende invloed te hebben op mensen. In de groene sector zal men zeggen ‘dat wisten we toch al’, maar in de gezondheidssector is het nog niet zo bekend. In de geestelijke gezondheidszorg zou men bewuster gebruik kunnen maken van de natuur. In therapieën, maar ook wel preventief denk ik.”

Hoeveel groen? Nu de relatie tussen groen en water en gezondheid is aangetoond, zijn er nog meer vragen te beantwoorden. De Vries zou dan ook graag aanvullend onderzoek doen om de resultaten verder te

> 35

Over Sjerp de Vries Sjerp de Vries (1960) studeerde sociale psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Sinds 1991 werkt hij als omgevingspsycholoog/senior social scientist bij Wageningen Environmental Research (Alterra). De Vries doet vooral onderzoek naar landschapsbeleving, recreatie en effecten van contact met natuur op gezondheid en welzijn. Hij is gespecialiseerd in kwantitatief empirisch onderzoek waarbij hij geografische informatie combineert met onderzoeksmethodieken uit de sociale wetenschappen.

verfijnen. Hoeveel groen is bijvoorbeeld nodig om een gunstig effect te bereiken? En wat voor groen moet dat dan zijn? Maakt het uit of dat kijkgroen is (uitzicht op een park) of gebruiksgroen (wandelen in het park, in de tuin bezig zijn)? De antwoorden op deze vragen zijn ook voor de hoveniers- en groenvoorzienersbranche interessant. “We weten dat de kwaliteit van groen ertoe doet. Een verwaarloosd park heeft eerder een negatief effect op het welbevinden van mensen dan een positief. Wat de kwantiteit betreft, daarover suggereert het onderzoek tot nu toe ‘hoe meer hoe beter’. Maar is dat echt zo, of houdt het op een gegeven moment toch op? Als we daarover meer weten, dan kun je een goed onderbouwde groennorm stellen bijvoorbeeld. Dat goed onderbouwd zijn is belangrijk: een verkeerde norm kan averechts werken.

Recent is bijvoorbeeld een norm voorgesteld van minimaal 1 hectare groen binnen maximaal 300 meter (hemelsbreed). De gemakkelijkste manier voor een projectontwikkelaar om hieraan te voldoen is rondom groengebiedjes van precies 1 hectare veel hoogbouw te realiseren. Maar er zijn aanwijzingen in de literatuur dat dit niet de optimale situatie is, en dat meer groen toch echt beter is.”

Gezonde Schoolpleinen Voorlopig houdt de onderzoeker zich bezig met een aantal andere onderzoeken. “We zijn bezig om het effect te meten van het herinrichten van een aantal schoolpleinen tot ‘Gezond Schoolplein’. We hebben een voormeting gedaan en bekijken nu hoe kinderen het nieuwe plein waarderen, hoe ze het gebruiken en wat voor effect het

Groenplek “Ik ben opgegroeid in een klein Fries dorpje. Dat was een behoorlijk groene omgeving, maar dat heeft me niet direct tot een groot natuurliefhebber gemaakt. Ik vind het ook wel goed om enige afstand te hebben tot het onderwerp van mijn onderzoek. Ik ben graag buiten hoor. In het bos bijvoorbeeld voor frisse lucht en om tot rust te komen. De Posbank (bij Rheden, Gelderland – red.) is heel mooi om te wandelen, maar de Grebbeberg (Utrechtse Heuvelrug – red.) is dichterbij. Met mijn vrouw heb ik Costa Rica bezocht. Als je van natuur houdt is daar heel veel te beleven.”

heeft op hun concentratievermogen, het sociale klimaat enzovoorts.” Daarnaast is De Vries betrokken bij een aantal onderzoeken in het kader van de Groene Agenda van Flora Holland en iVerde. “We doen onderzoek naar de relatie tussen groen en een goed binnenklimaat en met de ontwikkeling van een ‘groene health check’, een tool waarmee de bestaande kennis over de meerwaarde van stadsgroen voor gezondheid en welbevinden praktisch toepasbaar wordt gemaakt.” Met deze tool kunnen kwekers, hoveniers en groenverzorgers aan de slag met gezonde plantensoorten en ontwerpconcepten (zie ook www.topsectortu.nl/nl/groenvoor-een-gezonde-omgeving ).

Verandering Dat er niet meteen iets verandert door zijn onderzoeken, dat beseft De Vries. Hij werkt al ruim 25 jaar als onderzoeker en weet hoe het werkt. “Ik zie het vooral als mijn verantwoordelijkheid om goede informatie aan te leveren voor beleidsmakers en organisaties zoals Branchevereniging VHG. Langzaam maar zeker veranderen er wel dingen. Zo is het een goede zaak dat de World Health Organization Europe ook bezig is met groen in de steden door zich te verbinden aan de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. En misschien komen we in Nederland nog wel eens zover dat artsen het normaal vinden hun patiënten een wandeling in de natuur voor te schrijven!”

Nieuwe leden Onderstaande bedrijven zijn de afgelopen periode lid van VHG geworden: Afdeling Brabant Schouten Hoveniers Mahlerstraat 3 6661 CH Elst www.schoutenhoveniers.nl

Afdeling Midden-Nederland Janse & Berkhof Tuinen Raperbeek 162 3772 RX Barneveld www.janseberkhoftuinen.nl

Afdeling Noord-Holland Nationale Bomenbank Lutkemeerweg 328 1067 TH Amsterdam www.nationalebomenbank.nl

Mobicare B.V. Broekweg 3 3956 NE Leersum www.mobicarebv.nl

Afdeling Zuid-Holland Bervelingtuinen Karwijdreef 6 3204 GJ Spijkenisse www.bervelingtuinen.nl

Afdeling Zuidwest-Nederland Geerten Murre Tuinen Ambachtsstraat 49 4431 BD â&#x20AC;&#x2122;s-Gravenpolder www.geertenmurretuinen.nl

Oorkondes De afgelopen periode zijn oorkondes aangevraagd voor de volgende jubilarissen: 10-jarig jubileum: t / .PPLIPFL CJK "OUXBO Tuin Totaal B.V. te Rhoon t . #POUKF CJK 1 - WBO 3JK Hovenier te Voorschoten

â&#x20AC;&#x153;Wilt u ook een oorkonde voor een jubilerende medewerker bestellen? Stuurt u dan een e-mail met naam, geboortedatum en jubileumdatum naar bestellingen@vhg.org. U ontvangt binnen vier weken na aanvraag de oorkonde(s)â&#x20AC;?

12Â˝-jarig jubileum: t % + $PSOFM CJK %POLFSHSPFO B.V. te Sneek t 1 - ( EF ,FJK[FS CJK #5- Realisatie B.V. te Haaren t .FWSPVX & 7FMEIVJT Jansen bij BTL Realisatie B.V. te Haaren t 8 ;POEBH CJK 7"/ 3""*+ groenverzorging B.V. te Boven-Leeuwen t ) EF 8BBSE CJK "OUXBO Tuin Totaal B.V. te Rhoon t 4 5PMCB CJK "OUXBO 5VJO Totaal B.V. te Rhoon t # WBO EFS 4MJLLF CJK 'MPSB Nova Hoveniers en Groenvoorzieningen B.V. te Ophemert t ( - . 7FSCSVHHFO CJK 'MPSB Nova Hoveniers en Groenvoorzieningen B.V. te Ophemert

t 3 .PVUIBBO CJK 'MPSB /PWB Hoveniers en Groenvoorzieningen B.V. te Ophemert t .FWSPVX ( , 8FOELFS CJK Flora Nova Interieurbeplanting B.V. te Ophemert t . WBO ,FSLIPG CJK 7"/ RAAIJ groenverzorging B.V. te Boven-Leeuwen t . 5FVOJTTFO CJK 8FODPQ Hoveniers BV te Barneveld t $ (JKTFO CJK Hoveniersbedrijf GĂŠ Leurs BV te Nederhorst den Berg t & 8FTUEPSQ CJK Hoveniersbedrijf GĂŠ Leurs BV te Nederhorst den Berg t " WBO EFS -VHU CJK Engelsman Hoveniers B.V. te Wateringen t . $ WBO EFO )FVWFM CJK Hoveniersbedrijf P. van der Eijk b.v. te Veenendaal t + 8FSOFS CJK 7BO %JKL Tuinen bv te Werkhoven t 3 #FLT CJK )PFL )PWFOJFST te Voorhout

25-jarig jubileum: t 0 ,BBH CJK ,PMTUFST Hoveniersbedrijf VOF te Middelbeers t " EF (SBBG CJK 7BO %JKL Tuinen bv te Werkhoven t + )PPJKNBOT CJK 7"/ 3""*+ groenverzorging B.V. te Boven-Leeuwen t + 3 1 . 3FJKQFSU CJK 'MPSB Nova Hoveniers en Groenvoorzieningen B.V. te Ophemert t ) + #JOOFONBST CJK 'MPSB Nova Interieurbeplanting B.V. te Ophemert t .FWSPVX ( . "OUPOJTTF Danhof bij Empelen en van Dijk Groenvoorziening te Zandvoort 40-jarig jubileum: t " . ' 8BHFNBLFST CJK #5- Nederland B.V. te Haaren t 1 4 ) 7FSCBBT CJK 'MPSB Nova Interieurbeplanting B.V. te Ophemert t ' + WBO EFS .FJK CJK "MMVSF Tuinen B.V. te Monster

Kijk op onze nieuwe website voor:

ROZEN VOLLE-GROND ROZEN IN POT XXL KLIMROZEN STAMROZEN Van uiterst zeldzame tot zeer gangbare soorten.

Het hele jaar geopend van ma-vrij van 8.00 - 17.00 uur Snoeicursus 18 maart 2017. Meer informatie op website

www.belle-epoque.nl

J.D. Maarse en Zonen B.V. info@maarse.nl

BESCHERM JE TEGEN

DE TEEK

DE VEROORZAKERVAN DE ZIEKTE VAN LYME Nederland telt gemiddeld

100.000

TEKEN PER KM2

20%

VAN DE TEKEN IS BESMET MET DE BORRELIABACTERIE

Teken komen steeds meer voor in parken en tuinen. Bescherming is daarom belangrijk! Care Plus® Anti-Teek is een sterk teekwerend middel op basis van natuurlijke lemon-eucalyptus extracten. Het biedt je tot wel 6 uur bescherming tegen tekenbeten.

23.500

MENSEN PER JAAR KRIJGEN DOOR DEZE BESMETTE TEKEN DE ZIEKTE VAN LYME

W W W . S T O P D E T E E K . N L

Innovators in green cleaning technology

GRATIS DEMO

Terrasreinigingsmachine op basis van water voor de professionele hovenier. Nu ook uitbreidbaar tot de meest HIÀ FLsQWH onkruidmachine!

Vraag naar uw gratis demo aan huis op info@terrazzamc.be

www.terrazza.be | info@terrazzamc.be

Op bezoek bij:

Mijn Tuin

De liefde voor het groen ontstond toen Merijn Schrauwen op zijn zestiende bij een boomkweker ging werken. Die liefde is sindsdien alleen maar gegroeid. 5VN LSRL KHN ^LYR[ OPQ TL[ veel plezier in het groen, tegenwoordig met een eigen bedrijf.

Bedrijfsgegevens t 0QHFSJDIU JO JO 4DIJKG /# t NFEFXFSLFST JO ESVLLF UJKEFO aangevuld met zzpâ&#x20AC;&#x2122;ers. t "DUJWJUFJUFO POUXFSQ BBOMFH FO onderhoud van tuinen. Ook boomverzorging, bestrating, vijveraanleg en houten speelhuizen en meubels op maat.

â&#x20AC;&#x153;Plezier houden in het werk, daar moet je goed voor zorgenâ&#x20AC;?, vindt Merijn. â&#x20AC;&#x153;Ik ben twaalf jaar geleden voor mezelf begonnen omdat ik graag zelfstandig wilde zijn. Nu werk ik met een team eigen medewerkers en een aantal zzpâ&#x20AC;&#x2122;ers. Kwaliteit leveren en die hoog houden is het uitgangspunt. Het plezier zit er vooral in dat we grenzen blijven verleggen. Steeds wat verder gaan dan kiezen voor de standaardwerkwijze en -producten. En ook in service en communicatie met de klant net dat stapje meer zetten.â&#x20AC;?

Boomverzorging Met zijn team heeft Merijn alle disciplines in huis om de klant van A tot Z van dienst te zijn. â&#x20AC;&#x153;We doen ook boomverzorging, onder andere voor Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en diverse gemeenten. Daar is veel werk in. Ik ben zelf ETWâ&#x20AC;&#x2122;er en twee collegaâ&#x20AC;&#x2122;s ook.â&#x20AC;? Het liefst zou Merijn nog iets uitbreiden, naar

een vaste ploeg van 10 eigen medewerkers. â&#x20AC;&#x153;Er komt meer werk op ons af, al is er nog wel enige prijsdruk. Dat is jammer. Het zou niet alleen om prijs moeten gaan, maar ook over kwaliteit en duurzaamheid. We werken regelmatig in BelgiĂŤ en daar is dat wel meer het geval. Daar legt men een tuin ook meer aan voor de langere termijn.â&#x20AC;?

Verbetering Met het lidmaatschap van Branchevereniging VHG wil Merijn verder bouwen aan de professionaliteit van zijn bedrijf. â&#x20AC;&#x153;Ik vind bij VHG waardevolle kennis die ik bij mijn boekhouder mis. Vooral als het gaat om benchmarkgegevens, contracten, juridische zaken en personeelszaken. Ik wil de organisatie van het werk verder verbeteren. Daarom gaan we ook beginnen met het Jaarurenmodel. Daarnaast helpt het VHG-lidmaatschap in de uitstraling naar buiten toe.â&#x20AC;?

NIEUWS UIT DE GROENSECTOR Brandstoﬂoos presteren met de 2x18 V kettingzaag van Makita Makita breidt haar assortiment uit met een nieuwe accukettingzaag. De krachtbron bestaat uit 2 accu’s 18 V in serie geschakeld: “Het gemak van 18 V, de kracht van 36 V”. De uitwisselbaarheid van de accu’s binnen het gehele 18 V assortiment van Makita, wordt door de gebruiker als een groot gemak ervaren. Nieuwe techniek Om aan de hoge verwachtingen van de gebruiker te kunnen voldoen, heeft Makita voor het eerst de OR-60 motor toegepast. Speciaal aan deze motor is dat niet het anker ronddraait, maar bij deze motor zorgt het veld voor de aandrijving van de ketting. Deze techniek maakt het mogelijk om een hoog constant vermogen te leveren, ideaal voor bijvoorbeeld de kettingzaag.

Nieuwe Professionele mulchmaaier van John Deere De Pro 53MV is de nieuwe professionele mulchmaaier van John Deere. Deze robuuste maaier is geschikt voor intensief gebruik. De machine is voorzien van een B&S motor met 4.4 pk. Eenvoudig af te stemmen op uw maai-omstandigheden door het aanpassen van de maaihoogte per wiel en het variabel aanpassen van de rijsnelheid. Het stalen maaidek van de Pro 53MV mulchmaaier is zo sterk dat wij 3 jaar garantie aanbieden.

Gebruiksvriendelijk In tegenstelling tot een brandstof aangedreven kettingzaag vraagt de elektromotor van de DUC353 weinig onderhoud. Het is niet langer nodig de machine bij te vullen met dure brandstof en olie. Dit bespaart tijd en zorgt ook voor lagere verbruikskosten. De nieuwe 2x18 V kettingzaag heeft een geluidsproductie van 87,7 dB(A) en is daarmee veel stiller dan de traditionele kettingzagen. Dankzij de compacte bouw en het lage gewicht 5,3 kg (inclusief accu’s) is deze kettingzaag ideaal voor diverse snoeiwerkzaamheden.

De zaag is te kopen bij Makita en Dolmar dealers.

Ga naar www.dolmar.nl/test om hem eerst te testen.

Belangrijk nieuws voor de professionele gebruikers: SABO, de producent van premium kwaliteitsmachines breidt zijn professionele gamma uit met een innovatief accusysteem.In totaal gaat het om acht nieuwe machines, daartoe behoren accu aangedreven grasmaaiers, heggenscharen, bosmaaiers en een hand gedragen bladblazer. Deze hoogwaardige tuinmachines blinken uit in alle voordelen van milieuvriendelijkheid en comfortabele bediening dankzij de vooruitstrevende accutech-

Ariens onkruidborstelmachine verbeterd In de afgelopen 3 jaar is de Ariens Pro-370 kruidborstelmachine uitgegroeid tot een van de meest verkochte machines voor milieuvriendelijke onkruidbestrijding. Voor modeljaar 2017 heeft Ariens de machine op meerdere punten verbeterd. De nieuwe motor is schoner, stiller, sterker, trilt minder en start eenvoudiger. Verder is er veel aandacht besteed aan het gebruikers comfort en bedieningsgemak. Hardstalen, vervangbare, slijtnokken beschermen de borstelhouder als de borstel elementen niet op tijd vervangen worden.

Bel voor een vrijblijvend demonstratie op locatie of dichtbijzijnde dealer ! nologie van Bosch die voor alle benodigde kracht en efﬁciëntie die voor het dagelijks professioneel gebruik door aannemers, hoveniers en gemeenten onontbeerlijk zijn. www.sabo.nl

EXCLUSIEF IMPORTEUR VOOR DE BENELUX

HELTHUIS Tuin en Parkmachines B.V.

T 026 - 4723 464

E info@helthuis.nl

Sinds 1958 het adres voor Tuin- en Parkmachines

Passie & trots komen met een Ariens product standaard! Met meer dan 100 jaar van vakmanschap zijn we er van overtuigd dat Ariens producten voldoen aan, en veelal overtreffen, de verwachtingen van de professionele gebruiker. De compleet nieuwe APEX Zero-turn zitmaaier is ontwikkeld om ver boven zijn prijsniveau te presteren. U krijgt meer kwaliteit, comfort en professionele eigenschappen dan in welke andere zitmaaier in deze klasse. Deze Zero-Turn is sterker, comfortabel, duurzamer en robuuster. Simpel gezegd, u krijgt meer maaier voor uw geld.

De professionele kantensnijder van Ariens is de krachtigste in zijn klasse en uitgevoerd met unieke eigenschappen zoals dubbele beveiliging, hoogte verstelbaar voor- en achterwiel, 4voudig verstelbare snijdiepte, mes met hoekverstelling en Professionele Subaru motor.

De Pro-Turn series zijn professionele no nonsens Zero-Turn maaiers voorzien van de beste componenten in zijn klasse, de beste prestaties in zijn klasse , de beste garantie in zijn klasse en nu tijdelijk ook nog de beste prijs in zijn klasse.

Uniek! 1.000 toto 1.500 kg minder lichamelijke belasting met de Ariens LM serie professionele loopmaaiers. De zwenkwielen in combinatie met het volledig diﬀerentieel maken deze maaier de minst lichamelijke belastende machine op de markt.

EXCLUSIEF IMPORTEUR VOOR DE BENELUX

HELTHUIS Tuin en Parkmachines B.V.

“Poort van Midden Gelderland” Oranje 2 6666 LV Heteren I www.helthuis.nl E info@helthuis.nl T +31 (0)26 – 4723 464

Sinds 1958 het adres voor Tuin- en Parkmachines

BESPAAR OP

Ludo van Mil, van Mil & Essenstam Boomverzorging, Den Dungen

ALLES, BEHALVE KRACHT

Waarom zouden bouwvakkers wel van alle voordelen van Makita accugereedschap mogen genieten en hoveniers niet? De kracht van de Makita accumachines heeft ervoor gezorgd dat de bouw inmiddels massaal is overgestapt van snoer naar accu. Met exact dezelfde techniek, ingebouwd in de 2x18V lijn tuingereedschap, kunnen hoveniers in veel gevallen de stap van brandstof naar accu nu ook maken. Accu waar het kan, brandstof waar het moet.

Dankzij de door en door beproefde accu- en laadtechnologie van Makita zijn je accuâ&#x20AC;&#x2122;s vaak sneller vol dan leeg en kun je blijven doorwerken. Dan bespaar je fors op brandstof en onderhoud, het milieu en je eigen gezondheid. Je oren en longen zullen je dankbaar zijn. Je klanten ook, want je bespaart dus behoorlijk op geluid. De Makita 2x18V lijn is een investering die zichzelf snel terugverdient en voldoet aan alle milieu-eisen. Kijk op www.dolmar.nl/2x18V voor meer informatie.

Makita Nederland B.V., Park Forum 1101, 5657 HK Eindhoven, Tel. 040 - 206 40 40, Fax 040 - 206 40 96