Driemaandelijks tijdschrift okt-nov-dec 2018 / P920530 / Afgiftekantoor Antwerpen X
WEGWIJZER SECTOR RUWBOUW EN ALGEMENE AANNEMING 2018-2019
Porotherm Dryfix Plug & Spray
Sneller, beter en efficiënter bouwen Wienerberger introduceert met Porotherm Dryfix een baanbrekende techniek voor bouwen met PLS lijmstenen. Met de Porotherm Dryfix extra spuitbus kan het voortaan nog sneller, beter en efficiënter.
ADVERTENTIE
Drie maal tijdswinst
Aannemer Jelle Bekaert (Algemene Bouwwerken Jelle Bekaert)
Jelle Bekaert ziet nog voordelen: “In de overgang naar de winter kan het plots gaan vriezen en dan worden de werken stilgelegd. Nu kan er tot -5°C verder gewerkt worden. Met warme handschoenen natuurlijk.” “Bij de opstart moet geen lijm meer gemaakt worden. Geen rolbakken die steeds opnieuw gevuld moeten worden. Dat betekent een behoorlijke tijdswinst en ook werkcomfort. Moet er even gepauzeerd worden, even de spuitmond reinigen met Dryfix cleaner en je doet gewoon verder, zonder tijdverlies. Plug & Spray…” En er is nog tijdswinst, zegt Jelle Bekaert: “Geen afwas meer op het einde van de dag en minder materiaal op te bergen. Afwassen doen we alleen nog thuis, na het avondeten.”
Geïnteresseerd om een gecertifi ceerde Porotherm Dryfix aannemer te worden? Voor meer info contacteer ons: T 056/24 96 27, opleidingen@wienerberger.com
www.porotherm.be
Woord vooraf Proficiat! Als u dit leest, bent u een bouwondernemer uit de ruwbouwsector. Een boeiend maar ook veeleisend beroep. Naast uw eigenlijke vakkennis moet u immers uw weg zien te vinden in een doolhof aan juridische, administratieve, fiscale, bedrijfseconomische en sociale wetten, reglementeringen en andere verplichtingen. Deze Wegwijzer – het woord zegt het zelf – wil u daarbij helpen. Niet door alles van naaldje tot draadje op te lijsten, want dan zou het een onleesbare en onverteerbare encyclopedie worden. Wel door u de basics mee te geven. Voor verder advies en ondersteuning staan de experts van Bouwunie tot uw beschikking. De Wegwijzer bestaat uit vijf grote hoofdstukken. In het eerste belichten we de spelregels voor wie werkt in de bouwsector. Hoofdstuk 2 bevat de basisinformatie voor wie met personeel werkt. Hoofdstuk 3 vat de essentiële informatie samen als u kiest voor een samenwerking, hetzij met een collega, hetzij met andere spelers zoals interimkantoren of opleidingspecialisten. Telkens bekijken we alles vanuit de verschillende, al opgesomde perspectieven: juridisch, administratief, fiscaal, sociaal, bedrijfseconomisch. Hoofdstuk 4 biedt u een interessant overzicht van organisaties en partners bij wie u terecht kunt voor advies, begeleiding, kennis, vorming en andere ondersteuning. Afsluitend schetsen we wat Bouwunie voor u kan betekenen. Uiteraard mag ook een adressenlijst niet ontbreken. Het zal af en toe ongetwijfeld nog wat zoekwerk vergen, maar compleet verloren rijdt u dankzij deze Wegwijzer hopelijk nooit meer.
Colofon De ‘Wegwijzer voor de aannemer sector ruwbouw’ (18e editie) is een realisatie van Bouwunie studiedienst in samenwerking met redacteurs Staf Bellens en Colette Demil (CD Media Productions). Eindredactie: Luc Proesmans. Deze gids is bijgewerkt tot 31 augustus 2018 en louter ten informatieve titel opgesteld. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele onjuiste gegevens. Voor schade, van welke aard dan ook, ontstaan door het niet, niet tijdig of onjuist plaatsen van advertenties, aanvaarden wij geen enkele aansprakelijkheid.
Uitgave van Bouwunie Verantwoordelijke uitgever: Jean-Pierre Waeytens Maria Theresialaan 35, 1800 Vilvoorde Tel. 02/588 11 00 www.bouwunie.be – info@bouwunie.be Prijs: Bouwunie-leden = gratis. Niet-leden = 15 euro excl.btw Realisatie en advertenties: Elma Multimedia b.v.b.a. Generaal de Wittelaan 17A, 2800 Mechelen Tel. 015/55 88 88 – www.elma.be – s.hellemans@elma.be Foto’s: Frozen Moments blz. 96 en AF Fotografie blz. 16, 64, 114, 140
3
Inhoud
Inhoud
Hoofdstuk 1 Werken in de bouwsector
Deel 1 Uw contracten en aansprakelijkheden Uw aannemingscontract
18 18
Mondeling of schriftelijk?
18
Een vergoeding voor uw offerte?
18
Hoe legt u de aannemingsprijs vast?
19
Bedenktijd en onrechtmatige bedingingen
20
Middelen- of resultaatsverbintenis?
20
Algemene voorwaarden
21
Is de wet-Breyne van toepassing?
21
Kan de bouwheer de aannemingsovereenkomst opzeggen?
22
Wat als de aannemer overlijdt? Uw verplichtingen De overeenkomst uitvoeren Binnen de afgesproken termijn Verplichtingen van de bouwheer
22 23 23 24 25
Hij moet u betalen
25
Wat als uw bouwheer u niet betaalt?
25
Hij moet ingaan op uw vraag tot oplevering Overheidsopdrachten
26 28
Erkenning als aannemer van openbare werken
28
Hoe kunt u een overheidsopdracht gegund krijgen?
29
Waarmee moet u allemaal rekening houden?
29
Ook voor kmo’s? Werken nabij ondergrondse installaties: wat met uw aansprakelijkheid?
29 30
Aansprakelijkheid
30
Preventiemaatregelen
30
Enkele veelgestelde vragen
34
Schade aan ondergrondse installatie: conventies
35
Schade aan ondergrondse installaties: procedure
36
Bent u correct en voldoende verzekerd?
37
Deel 2 Uw wettelijke en administratieve verplichtingen
40
Uw hoofdelijke aansprakelijkheid en inhoudingsplicht voor sociale of fiscale schulden
40
Maatregelen tegen sociale en fiscale fraude
40
Aangifte van werken (werfmelding)
40
5
Inhoud
Oplossingen voor uw bedrijfsafval - Renewi
131
Accountancy en boekhouding - SBB
131
Uitzendkrachten - Accent Construct
131
Deel 4 Nuttige adressen
132
Hoofdstuk 5 Wat kunnen Bouwunie en UNIZO voor u betekenen?
Voor wie?
142
Wat krijgt u terug voor uw lidgeld?
142
We knokken voor uw belangen
142
U mag ons alles vragen
143
U bent altijd up-to-date
143
Onderneem makkelijker met onze Bouwunie tools en diensten
143
Neem deel aan ons netwerk
144
Ontdek de voordelen van onze community Waar kunt u ons bereiken?
Adverteerderslijst
144 145
148
13
ADVERTENTIE PERI, uw partner in verhuur en verkoop van bekistingen voor elk type project Veelzijdig productgamma Of het nu gaat om de uitvoering van een klein residentieel project of het vormgeven van complexe infrastructuurwerken, PERI biedt u de gepaste bekistingsoplossing voor uw onderneming. Verhuur en verkoop Dankzij 35.000 m2 aan opslagruimte in de Benelux voorziet PERI u steeds van het juiste materiaal op het juiste moment. Montage en engineering Voor bekistingen op maat en deskundig advies bij complexe structuren kan u rekenen op uw PERI team als professionele partner tijdens uw project.
Bekistingen Steigers Engineering www.peri.be
BRANDED CONTENT
PERI bekistingsystemen faciliteren bouw Cultuurcentrum Leietheater Aan de Leie in Deinze verrijst sinds begin dit jaar het Leietheater. Aannemer StRAbAg bouwt er in dienst van de stad een nieuw cultuurcentrum en doet daarbij een beroep op wandbekisting, klimbekisting, schoren en steigers van PERI.
van verschillende PERI systemen, waarbij het uitgebreide PERI gamma voor elke vraag een oplossing kon bieden. Zo was er voor de bouw van de schuine vloerplaat in de theaterzaal een ondersteuning nodig die zware lasten zou kunnen dragen en die manueel te verplaatsen was. Ook de dakplaat boven de foyer vroeg om een meer technische oplossing waarbij zowel de passerelle als de dakplaat erboven tegelijk ondersteund moesten worden. Hier bood het PERI UP Flex systeem in combinatie met de PEP Ergo schoor en HD 200 schoor (voor zware lasten) de perfecte oplossing.
ADVERTENTIE
Het gebouw omvat verschillende volumes met een benedenbouw in glas en aluminium en een bovenbouw in witte geglazuurde baksteen. blikvanger van het ontwerp is de toneeltoren die boven het podium van de schouwburg uitrijst, opgetrokken uit een betonwand van 15 m hoog.
Heel wat wanden in dit project bestaan uit zichtbeton, in de vorm van zowel gladde betonmuren als muren met houtnerfstructuur. Architectenbureau V+ & trans ontwierp ook de trap en passerelle in de foyer in volledig ter plaatse gestort zichtbeton. “De bouw van het Leietheater stelde ons van in het begin voor een aantal uitdagingen,” vertelt Jonas Lowie, werfleider bij StRAbAg. “Zo hadden we een hele strakke planning en enorm veel bekistingen waarvan veel in zichtbeton met als eyecatcher de trap in zichtbeton met houtnerfstructuur.” Voor de meer complexe onderdelen in het project maakte de aannemer gebruik van een combinatie
Via het myPERI klantenportaal had de klant ook op elk moment in het project een duidelijk en gedetailleerd rapport van het materiaal op de werf. In enkele muisklikken kon de werfleider verslagen, plannen, facturen en leverbonnen opvragen. “De werkwijze en de combinatie van de verschillende systemen werden vooraf goed besproken met PERI en de materialen bleken heel gemakkelijk in gebruik,” aldus Jonas Lowie. “Dankzij het online platform myPERI hadden we ook op elke fase in het project een duidelijk overzicht van de verschillende materialen op de werf.”
www.peri.be
1 16
Hoofdstuk 1
Werken in de bouwsector In dit hoofdstuk zoomen we in op de manier waarop u uw beroepsactiviteiten wettelijk en administratief het best kunt organiseren. We nemen uw aannemingscontract onder de loep en belichten hoe u correct omgaat met de omgevingsvergunning, de werfmelding, overheidsopdrachten en het beheer van databases met de persoonlijke gegevens van uw klanten. We verkennen uw aansprakelijkheden en geven mee welke wettelijke en administratieve verplichtingen u moet naleven. Daarbij komen onder andere uw milieubeleid, de veiligheidscoรถrdinatie en uw verzekeringsplicht aan bod.
Deel 1 Uw contracten en aansprakelijkheden Uw aannemingscontract moet aan een aantal wettelijke vereisten beantwoorden. Soms is de wet-Breyne van toepassing. Anderzijds kunt u contractueel al een aantal zaken vastleggen waarmee u problemen achteraf voorkomt. Een contract brengt uiteraard verplichtingen met zich mee, zowel voor u als voor uw opdrachtgever.
Uw aannemingscontract Een aannemingscontract is een overeenkomst tussen een aannemer en een opdrachtgever (bouwheer), waarin de aannemer er zich toe verbindt om voor de opdrachtgeverbouwheer een materieel werk uit te voeren tegen een bepaalde prijs, zonder dat er tussen aannemer en opdrachtgever-bouwheer een band van ondergeschiktheid bestaat.
Meer info? Leden van Bouwunie kunnen op www.bouwunie.be de adviespocket ‘Juiste contracten opstellen & slechte betalers vermijden’ downloaden.
Mondeling of schriftelijk? Een aannemingsovereenkomst kan schriftelijk of mondeling zijn. Omdat mondelinge overeenkomsten gemakkelijk tot misverstanden en discussies leiden, verdient een schriftelijk contract de voorkeur. Stel evenveel originele contracten op als er partijen zijn, en vermeld in het contract hoeveel originele versies er bestaan. Wordt de oorspronkelijke overeenkomst later aangevuld of gewijzigd? Doe dat dan ook schriftelijk en laat de bouwheer de aanvulling of wijziging ondertekenen. Een vergoeding voor uw offerte? Als u uitgebreide voorstudies, bestekken en prijslijsten maakt en er achteraf geen contract wordt getekend, krijgt u voor dat voorafgaande werk geen vergoeding. U kunt dat anders overeenkomen, maar in de bouwsector is dat in de meeste gevallen niet gebruikelijk.
18
Hoofdstuk 1 I Werken in de bouwsector
Tip: vermeld in uw offerte altijd hoe lang ze geldig blijft. Tip: neem in de offerte op welke maatregelen de bouwheer zelf op voorhand
moet uitvoeren, bv. de werf toegankelijk maken. Voeg eraan toe dat er een meerprijs is als dat niet is gebeurd en u het dus zelf moet doen.
Tip: als u veel tijd en energie besteedt aan uw offerte, kunt u een vergoeding
overeenkomen die, als de klant achteraf zijn akkoord geeft voor de opdracht, van de aannemingsprijs wordt afgetrokken.
Meer info? Leden van Bouwunie kunnen op www.bouwunie.be onder ‘Advies’ het modeldocument ‘Offerte’ downloaden.
Hoe legt u de aannemingsprijs vast? Er zijn drie mogelijkheden, die u kunt combineren. Vaste prijs U kunt voor een duidelijk omschreven opdracht een vaste prijs afspreken, eventueel aanpasbaar aan de evolutie van de lonen en de materiaalprijzen. U draait dan zelf op voor een vergissing in uw prijsberekening. Prijsaanpassingen zijn alleen nog mogelijk als de moeilijkheidsgraad of de aard van de werken ingrijpend verandert door omstandigheden die u onmogelijk kon voorzien (= onvoorziene hinder). U kunt het begrip vaste prijs wel enigszins nuanceren in uw contract. • Als u een prijs zonder verder voorbehoud geeft, spreken we van een absoluut forfait en geldt uitsluitend bovenstaande regeling. • Als u naast de vaste prijs in het contract ook de mogelijkheid opneemt om meer- of minwerken af te rekenen volgens afgesproken eenheidsprijzen, spreken we van een relatief forfait. In dat geval kunt u zich het recht voorbehouden om een extra vergoeding te vragen als u tijdens de uitvoering op bepaalde moeilijkheden stoot, bv. een dieper dan geplande fundering.
19
Prijslijsten U kunt een vaste prijs voor de verschillende posten afspreken, eventueel aanpasbaar aan de indexatie van lonen en materialen. Op het einde van de overeenkomst worden dan de hoeveelheden gemeten en de definitieve aannemingsprijs berekend. Regie U kunt de aannemingsprijs op het einde van de uitvoering berekenen op basis van de geleverde materialen en de gepresteerde uren. Leg de uurprijs bij voorkeur op voorhand vast.
Tip: noteer het aantal gepresteerde uren en geleverde materialen in het
werfdagboek of op bons en laat de bouwheer die geregeld ondertekenen. Zo voorkomt u bewijsproblemen achteraf.
Tip: vergeet niet in uw offerte of overeenkomst met een consument de btw te vermelden.
Bedenktijd en onrechtmatige bedingingen Als u een contract sluit met een consument, moet u rekening houden met de bepalingen ‘marktpraktijken en consumentenbescherming’ uit het Wetboek Economisch Recht. • Dat verbiedt onrechtmatige bedingingen, dat wil zeggen clausules die u niet mag opnemen in een aannemingscontract met een consument. U mag bv. vastleggen dat de consument u een schadevergoeding verschuldigd is als hij u niet tijdig betaalt, maar dan moet u in het contract ook opnemen dat u de consument een schadevergoeding verschuldigd bent als u het werk niet binnen de afgesproken termijn uitvoert. • Als u de overeenkomst sluit buiten uw verkoopruimte, bv. op een beurs, heeft de consument een herroepingstermijn van 14 kalenderdagen. In die periode kan hij de overeenkomst zonder motivering en zonder enige vergoeding annuleren. Als u in die periode op zijn uitdrukkelijke verzoek al begonnen bent met de werken (bv. voor een dringende herstelling), moet hij de al uitgevoerde werken wel betalen. Middelen- of resultaatsverbintenis? Afhankelijk van hoe u het precies formuleert, gaat u een middelen- of een resultaatsverbintenis aan. • Een middelenverbintenis vereist dat u de opdracht uitvoert volgens de regels van de kunst. • Met een resultaatsverbintenis verbindt u er zich toe een bepaald resultaat te bereiken. Als u dat niet doet, moet u het gebrek herstellen, tenzij u kan aantonen dat het om overmacht gaat.
20
Hoofdstuk 1 I Werken in de bouwsector
Algemene voorwaarden Uw algemene voorwaarden gelden voor alle contracten die u aangaat. Normaal staan ze op de achterzijde van uw bestelbons, offertes, contracten en andere documenten. Kijk na of ze overal identiek zijn en of ze op alle exemplaren staan. Uw algemene voorwaarden gelden alleen als uw klant ze heeft aanvaard. Verwijs op elk document uitdrukkelijk naar de algemene voorwaarden op de achterzijde. Doe dat bij voorkeur vlakbij de plek waar de klant zijn handtekening zet. Vermeld dat de algemene voorwaarden integraal deel uitmaken van de overeenkomst, dat de klant ze heeft gelezen en dat hij ze zonder verder voorbehoud heeft aanvaard.
Meer info? Leden van Bouwunie kunnen op www.bouwunie.be onder ‘Advies’ modeldocumenten ‘Algemene voorwaarden’ downloaden.
Wat met projectgebonden voorwaarden? De elementen die essentieel of specifiek zijn voor een welbepaalde opdracht, neemt u het best in de overeenkomst zelf op en niet in de algemene voorwaarden. Denk bv. aan een prijsherzieningsclausule op basis van de evolutie van de lonen en materiaalprijzen. Ook als de klant expliciet plannen moet goedkeuren vóór u met de uitvoering begint, neemt u dat het best in de overeenkomst zelf op. Vermeld binnen welke termijn hij die goedkeuring moet geven, en stip aan dat u de plannen na die termijn automatisch als goedgekeurd beschouwt als de klant niet schriftelijk heeft gereageerd. Zet diezelfde vermeldingen ook op de plannen zelf. Is de wet-Breyne van toepassing? Als de wet-Breyne van toepassing is, moet u altijd een schriftelijke overeenkomst sluiten en daarin een aantal wettelijk verplichte bepalingen opnemen. Wanneer is de wet-Breyne van toepassing? Alleen als voldaan is aan alle volgende voorwaarden: • de overeenkomst heeft betrekking op de aankoop of bouw van een nieuw huis of appartement; • het huis of het appartement ligt in België en is bedoeld voor huisvesting, eventueel aangevuld met beroepsdoeleinden; • de koper of opdrachtgever doet voor de voltooiing een of meer betalingen.
21
MET MEDEWERKING VAN
snelle levering
gereedschappen
elektronisch bouwbeslag
Uw klant verlangt een oplossing. Reken op onze specialisten om ze te vinden.
lecot.be
advies
service
bouwbeslag
meubel-, interieur-, en decoratief beslag
bevestigingen en chemicalien
persoonlijke beschermingsmiddelen
ADVERTENTIE