BNA ARCHITECTEN JAARBOEK 2013/2014
www.architecten.nl
ARCHITECTEN 2013/2014
INFORMATIE VOOR OPDRACHTGEVERS De voordelen van het werken met een architect Het opdracht- en bouwproces Beter aanbesteden
BNA GEBOUW VAN HET JAAR 2013 De landelijke en regionale winnaars Alle nominaties en eervolle vermeldingen Een overzicht van alle inzendingen per regio
7425_V01_zw.indd 1
12-08-13 16:23
VOORWOORD
‘Architecten realiseren zich dat ze een dienstbaar beroep hebben’, schreef dagblad Trouw in een artikel over de nominaties voor BNA Gebouw van het Jaar 2013. De nominaties zijn ‘stuk voor stuk gebouwen die ontworpen zijn met de bedoeling dat mensen er met plezier in wonen, werken, studeren of sporten.’ Juist die toegevoegde waarde voor opdrachtgevers én samenleving is van belang in tijden van een vastzittende woningmarkt, een groeiend aantal vierkante meters leegstaande kantoren en financiering die maar niet op gang komt. De creatieve blik van de architect en zijn vermogen om te verbinden zijn onmisbaar in een wereld die om nieuwe oplossingen vraagt. Dienstbare architectuur gedijt het beste in goed opdrachtgeverschap. Wat dat inhoudt heeft de BNA, samen met de NLPB, VNConstructeurs, Architectuur Lokaal en opdrachtgevers, opgeschreven in het Manifest Beter Aanbesteden. Aanbesteden van architecten en constructeurs werkt beter als de opdrachtgever weet wat hij wil, de ambities realistisch zijn, de subjectieve klik met een bureau meeweegt en de aanbestedingsprocedure evenwichtig en transparant is. Met de ruimst mogelijke keuzevrijheid de meest geschikte architect vinden – dat wensen we u als opdrachtgever toe. Willem Hein Schenk Voorzitter BNA
3
7425_V01_zw.indd 3
12-08-13 16:23
INHOUD
1
HET OPDRACHT- EN BOUWPROCES
35
INLEIDING: MEERWAARDE VAN DE ARCHITECT ARCHITECTENSELECTIE
36
37
HET ONTWERP- EN BOUWPROCES
38
De initiatieffase 38 De ontwerpfase 40 De uitvoeringsfase 47 De beheersfase 48
ALGEMENE VOORWAARDEN
49
De Nieuwe Regeling 49 Consumentenregeling 49
MANIFEST BETER AANBESTEDEN
50 Voor beter aanbesteden van architecten en constructeurs
2
BNA VOOR OPDRACHTGEVERS CONTACT MET DE BNA BNA-bureau 72 BNA-regiokantoren
71
72
73
BNA SERVICE VOOR OPDRACHTGEVERS Hulp bij geschillen 74 BNA Onderzoek en publicaties
3
74
76
BNA GEBOUW VAN HET JAAR 2013
97
DE WINNAARS EN NOMINATIES
98
DE EERVOLLE VERMELDINGEN
123
DE INZENDINGEN 4
50
130
ARCHITECTENBUREAUS BNA VIND EEN ARCHITECT
209
210
Alfabetische ledenlijst 212 BNA-bureaus per provincie 218
PRODUCTENREGISTER ADVERTEERDERSINDEX COLOFON
265 270
272
5
7425_V01_zw.indd 5
12-08-13 16:23
’13
BNA GEBOUW VAN HET JAAR 2013
7425_V03_fc.indd 97
97
12-08-13 16:28
’13
WINNAAR BNA GEBOUW VAN HET JAAR 2013 KETELHUIS CERES, EINDHOVEN
Architect diederendirrix architecten Opdrachtgever Dienst Huisvesting Technische Universiteit Eindhoven Bouwperiode 2011-2012 Beeld Arthur Bagen
102
7425_V03_fc.indd 102
BNA GEBOUW VAN HET JAAR 2013
12-08-13 16:28
‘Een statement hoe om te gaan met bestaand, cultureel erfgoed.’
BNA GEBOUW VAN HET JAAR 2013
7425_V03_fc.indd 103
103
12-08-13 16:28
’13
104
7425_V03_fc.indd 104
BNA GEBOUW VAN HET JAAR 2013
12-08-13 16:28
‘Met hun ingreep hebben de architecten op hun karakteristieke, bescheiden wijze de schoonheid van het bestaande blootgelegd.’ BNA GEBOUW VAN HET JAAR 2013
7425_V03_fc.indd 105
105
12-08-13 16:28
’13
WINNAAR PUBLIEKSPRIJS BNA GEBOUW VAN HET JAAR 2013 DE KAREL DOORMAN, ROTTERDAM
Architect Ibelings van Tilburg architecten Opdrachtgever DW Nieuwbouw BV Bouwperiode 2006-2012 Beeld Ossip van Duivenbode
‘Dit is inpassing, een geslaagde ingreep in de stad’
106
7425_V03_fc.indd 106
BNA GEBOUW VAN HET JAAR 2013
12-08-13 16:28
BNA GEBOUW VAN HET JAAR 2013
7425_V03_fc.indd 107
107
12-08-13 16:28
EERVOLLE VERMELDING SPOORHUIS SANTPOORT
Architect Zecc Architecten i.s.m. ZW6 Opdrachtgever Jeroen van Zwetselaar Bouwperiode 2009-2012 Beeld Cornbread Works
‘De kwaliteit van het spoorhuisje is ten volle benut’ 128
7425_V03_fc.indd 128
BNA GEBOUW VAN HET JAAR 2013
12-08-13 16:29
ARCHITECTUURPLAQUETTE Sinds 2006 bekroont de BNA de regiowinnaars, de landelijke winnaar en sinds dit jaar de publiekswinnaar van het BNA Gebouw van het Jaar niet alleen met een trofee, maar ook met de speciale Architectuurplaquette. De plaquette wordt zichtbaar bevestigd aan de gevel van het winnende gebouw. Op die manier blijft het gebouw ook ná de prijsuitreiking in de aandacht. Niet alleen architectuurkenners, ook gebruikers van het gebouw en toevallige voorbijgangers ontdekken zo hoe bijzonder dit gebouw is.
DE ARCHITECTUURPLAQUETTE De Architectuurplaquette is een initiatief om iedereen bekend te maken met onze bebouwde omgeving. Hoe zijn gebouwen tot stand gekomen en wie heeft daar aan bijgedragen? De plaquette vermeldt alle basisgegevens van een gebouw: naam van het gebouw, architect, opdrachtgever en bouwperiode. Het streven is zoveel mogelijk gebouwen zo uit de anonimiteit te halen. De duurzaam geproduceerde plaquette bestaat uit een geanodiseerd aluminium bord van 27x27cm, met ingelegde tekstregels van hoogwaardig acrylaat. De onuitwisbare letters zijn elk apart met de hand ingegoten. De plaquette is UV-bestendig en krasvast. Zo kan de plaquette net zo lang meegaan als het gebouw zelf.
ARCHITECTUURGIDS EN UAR Online architectuurgids www.architectuurplaquette.com vermeldt alle gebouwen met een plaquette. Hierin zijn, naast de 47 Gebouw van het Jaar-plaquettes, via verschillende categorieën nu al honderden gebouwen op te zoeken. Via Google-maps is ook de locatie vindbaar. Om een nog breder publiek bekend te maken met architectuur en de plaquette zijn alle plaquettegebouwen nu ook te zien op een smartphone via de architectuur-app van het Nederlands Architectuurinstituut (NAi). De app heet ‘Urban Augmented Reality’, oftewel UAR. Met deze app kunt u via een architectuurgids of een digitale kaart informatie over architectuur direct om u heen bekijken. Heel vernieuwend is de mogelijkheid via uw camera 3D-modellen van gebouwen over de werkelijkheid heen te projecteren. Daarmee kan de app laten zien wat er is, wat er had kunnen zijn of nog moet komen.
Bert Dirrix (links) en Rob Meurders (rechts) van diederendirrix Beeld Maarten van Haaff BNA GEBOUW VAN HET JAAR 2013
7425_V03_fc.indd 129
129
12-08-13 16:29
4 ARCHITECTENBUREAUS BNA VIND EEN ARCHITECT
7425_V05_zw.indd 209
12-08-13 16:29