Je kunt alleen het verschil maken als je echt jezelf bent
passie voor leiderschap nr. 05 / ZOMER 2015
VOOR足BLIJVEN
Sonja Schasfoort
UNIVERSITY UNIVERSITY OF OFPUBLIC PUBLIC MANAGEMENT MANAGEMENT EXPERTS. EXPERTS. PROFESSIONAL PROFESSIONAL LEARNING LEARNING & DEVELOPMENT & DEVELOPMENT 2150000229
De Master De Master Public Management Public Management biedt ubiedt als professional u als professional dĂŠ stapdĂŠnaar staphet naar speelveld het speelveld van devan nieuwe de nieuwe generatie generatie managers managers en professionals en professionals in de publieke in de publieke sector.sector. U leertU leert 2150000229 tijdenstijdens de parttime de parttime opleiding opleiding hoe u richting hoe u richting geeft aan geeft deaan uitdagingen de uitdagingen waarmee waarmee u u elke dag elketedag maken te maken heeft. heeft. Cases Cases en actualiteiten en actualiteiten uit uwuit eigen uw werkveld eigen werkveld wordenworden multidisciplinair multidisciplinair belichtbelicht en opdrachten en opdrachten voert uvoert binnen u binnen uw eigen uw organisatie eigen organisatie uit. uit. Analytisch, Analytisch, vernieuwend vernieuwend en altijd enoplossingsgericht. altijd oplossingsgericht. U verlegt U verlegt uw grenzen uw grenzen en ontmoet en ontmoet inspirerende inspirerende docenten docenten en vakgenoten. en vakgenoten. University University of Twente. of Twente. Met kennis Met kennis maaktmaakt u het verschil. u het verschil. UTWENTE.NL/PLD UTWENTE.NL/PLD
www.mercuriurval.com
Je kunt de toekomst niet voorspellen Maar je kunt je er wel op voorbereiden Als verandering een constante factor is geworden. Als iedereen in deze transparante en interactieve wereld beschikt over de informatie en de technologie die helpen om succesvol te zijn. Als de concurrentie dezelfde bronnen kan aanboren. Waar staat u dan? Meer dan ooit draait het om de mensen. Uw team is de onderscheidende factor. Een team kun je niet kopiëren, de mensen maken het verschil! Beslissingen die u nu neemt bij werving, selectie en ontwikkeling vormen de basis voor het toekomstige succes van uw organisatie. Daarom adviseert Mercuri Urval bij • executive search, assessments en coaching • (strategische) werving & selectie • talent management en verandering Wij zijn een internationaal adviesbureau, dat mensen en strategie met elkaar verbindt. Wilt u weten hoe wij kunnen samenwerken aan een duurzaam succesvolle organisatie? Bel 033 450 14 00, of neem contact op 2150000946 via www.mercuriurval.com. Volg ons ook op Linkedin.
It’s all about people™ Board & Executive - Recruitment-oplossingen - Talent Management 800 professionals - 58 kantoren - actief in meer dan 50 landen - 3.000 klanten - 10.000 opdrachten
Van buitenaf
Vergeet niet om jezelf af en toe in een andere wereld onder te dompelen
VOORBLIJVEN
Tip
In collegiaal verband, zoals binnen de NCDdistricten of themagroepen, kom je door elkaar uit te dagen ook op nieuwe inzichten. Maar vergeet niet om jezelf af en toe in een compleet andere wereld onder te dompelen. Voor je het weet ben je vergeten dat er meer BUITEN je eigen wereld is dan er binnen.
executive
05
xper tise
TERUG NAAR TOEN
ADVERTENTIE DELAMAR THEATER
Tjitske Reidinga op een reünie met 8 mannen in nieuwste DeLaMar zomerkomedie. Tjitske Reidinga komt terug in het DeLaMar Theater. In Terug naar toen, een uitbundige zomerkomedie, gaat de actrice op reünie met 8 mannen. Een voorstelling over een groep oud-studenten die tijdens het weerzien weer veranderen in de kwajongens van toen. Vanaf donderdag 11 juni exclusief in het DeLaMar Theater.
THEATERARRANGEMENTEN Bezoek deze komedie met uw relaties in combinatie met een feestelijk arrangement. Dit is voor uw relaties een onvergetelijke ervaring. Het DeLaMar Theater biedt verschillende theaterarrangementen aan, zowel borrel- als dinerarrangementen.
Reserveer direct en bel voor meer informatie over de mogelijkheden naar 020 – 555 26 82.
ALS JE EEN BEETJE BETER WILT ZIJN: WEES DAN COMPETITIEF. ALS JE EXPONENTIEEL BETER WILT ZIJN: WEES DAN COÖPERATIEF. Behind every great CEO there is a great PA !
Een PA anticipeert zodat zaken worden geregeld voordat de CEO of Commissaris de kans krijgt te vragen om e.e.a. te organiseren. Privézaken en management issues worden door de PA, indien nodig na overleg, zelfstandig opgepakt, geprioriteerd en afgehandeld. Naast secretariële basiswerkzaamheden assisteert en faciliteert de PA haar Commissaris, CEO, CFO of Directeur in zijn of haar business. Een Personal Assistant signaleert wat er speelt in de organisatie en daarbuiten, zowel bij het koffieapparaat als via haar netwerk en de (social) media. De PA analyseert en reageert.
Assisteren, organiseren, faciliteren, prioriteren, anticiperen, signaleren, analyseren en reageren.
Een Virtual Assistant beantwoordt de telefoon, regelt en organiseert meetings, hotels en vluchten. De betrokkenheid ontbreekt. Van signaleren, analyseren en anticiperen kan geen sprake zijn.
PA versus VA
De PA en technologische ontwikkelingen Het secretariële vak is
veranderd van Typiste naar Personal Assistant op management niveau. Deze verandering stelt andere eisen aan de functie. De corporate wereld is sterk gedigitaliseerd, hetgeen een sterker beroep doet op analysevaardigheden en inschatten van informatiewaarde vergt. In de toekomst gaat spraaksoftware daarbij een rol spelen. Ook dan verandert de functie met technologische ontwikkelingen mee.
Een volwaardige sparringpartner
DO 11 JUN T/M ZO 26 JUL 2015 ER KAN MEER IN HET
Onze zeer gemotiveerde PA’s zijn sparringpartners en vertrouwenspersonen voor the Captains of Industry, vanwege hun communicatieve, analytische en netwerkvaardigheden alsook levens- en werkervaring.
Zij zijn een aanvulling op het talent van deze Captains door het verzorgen van het proces van genereren van business en uitzetten van strategie.
Coöperatief In de ExecutiveNL van december 2012 las ik dit citaat van William Shakespeare. Het raakte me. Dit is waar wij van PA Online, werving, selectie en detachering van zeer ervaren meertalige Personal Assistants, Management Assistants, Bestuurs- en Directiesecretaresses, Office Managers, Project Assistentes en PMO-ers voor staan; samenwerking. Persoonlijke benadering, 24/7
Onze opdrachtgevers zijn vooral tevreden over onze aanpak, de ‘human factor in doing business’ en onze 24/7 bereikbaarheid, telefonisch, via e-mail en online. Vandaar PA Online. Voor ons normaal; het is een 24-uurs economie.
PA Online sinds 2000
Vijftien jaar geleden startte ik, Franziska Szabó, PA Online,
na zelf als Secretaresse en later als international PA te hebben gewerkt. Ik heb altijd een zeer ‘internationale inslag’ gehad. Het zit in mijn (deels Hongaarse, beetje Duitse en Zwitserse) bloed. Na mijn kantoortijd koos ik het ruime sop. Waar ik ook kwam, ik was de vraagbaak. Waar vind ik de leukste toeristische trips, de beste restaurants, etc.? ‘Information’ stond op mijn voorhoofd. Na zeven fantastische jaren op vijf cruiseschepen als Information Officer en als Reisleidster in Zwitserland pakte ik het secretaressevak weer op. Dit betekende weer koffers pakken, want als international PA bij Metromedia Fiber Network, een Amerikaanse maatschappij, assisteerde ik in het zoeken naar en op- en inrichten van kantoren door heel Europa. Mijn koffer was mijn mobiele kantoor met letterlijk laptop, mobiel en één ordner. Vliegtuig in, vliegtuig uit. De CEO en COO volgden mij op de voet. Eind 2000 werd het hoofdkantoor naar Londen verplaatst. Mijn functie verviel. Binnen vijf minuten besloot ik ondernemer te worden en www.paonline.nl te laten registreren. Zowel Marieke van den Broek (ondernemen met de paplepel ingegoten en verantwoordelijk voor Midden en Zuid Nederland) als ik zijn voormalig international PA’s. Wij kennen het secretaressevak ‘inside and out’. Wij herkennen het al dan niet hebben van ‘secretaressebloed’, het niveau en de kwaliteit van een kandidaat. Wij doen in dat opzicht geen concessies.
executive
07
inhoud VOORBLIJVEN 5 Tips&trucs +
51 - 67 Marktvisie 68 Visionair Antoine LeCoultre
academische opleidingen voor managers en professionals 11 VOORAF NCD-directeur Gerard van Vliet 12 Tips&trucs
26 Monoloog Frank Ponsioen
36 Column Bas Westerweel
29 Tips&trucs +
70 Toekomst bestendig Het sneeuwbal effect van de groene tuktuk.
14 M/V-factor Sonja Schasfoort: gepassioneerd mens, vrouw, vice-president.
advertentiepagina
bestuurskunde geografie o.a. MSc Bedrijfskunde
milieukunde
avondopleiding in Utrecht
planologie
start: oktober 2015
politicologie
www.ru.nl/rma
76 M/V-interview 5 vragen aan Judith Bilsen 78 Theatertour Frisse blik op leiderschap
30 Groei Bob Dijksma, directeur van de NFP Groep
(bedrijfs-)economie
92 Netwerk 8 vragen aan Michiel Dietvorst
74 Partner Boardroomz.nl 39 Column Connie Maathuis
bedrijfskunde
84 Innovatie Nieuwe spelregels veranderen het spel (Frank Kaalen, Henk Koopmans en Edwin Korver).
95 Column Wilco de Haan 96 NCD-events
20 Change Award En de winnaar van 2014 is …. Pieter Hoff.
98 Colofon + partners
24 Samenwerken Heb jij al een Kitchen Cabinet?
40 Fotoreportage Hoe blijft een fotograaf de concurrentie “voor”? 32 Innovatie YESDelft!: ‘Meer techno logische schaalbare bedrijven.’
50 Netwerk 4 vragen aan Leopold Lindner (coach bij Qredits Microfinanciering Nederland).
81 Column Luc van Bussel 82 Partner ‘Maximale architectuur in plaat van maximaal financieel rendement.’
executive
09
IK WIL GRAAGB WETEN WAAR IK STA NU EN MORGEN Daarom past BeFrank bij mij. Met op ieder moment online inzicht in mijn financiën voor later. Met de mogelijkheid om snel aanpassingen te doen als ik dat wil. Bovendien zijn de kosten laag en transparant. En er staat een innovatieve club mensen voor me klaar die net zo denkt als ik. Helder. Eenvoudig. Online. Een duidelijk verhaal over pensioen: BEFRANK.NL Vraag erom bij je werkgever.
advertentiepagina
VOORAF beeld Mireille schaap
‘Bespiegelen begint bij …’
B
ij het NCDledenonderzoek viel mij op dat bij de ‘leiders’ de top van ‘Daar moeten we het over hebben’ werd gevormd door change, strategie en innovatie, terwijl bij de ‘toezichthouders’ bestuurdersaansprakelijkheid nog steeds bovenaan staat.
Daaruit zou je een paar dingen kunnen afleiden. Bijvoorbeeld dat het ‘ambt’ van toezichthouder nog steeds uiterst gevaarlijk is. Of dat leiders meer zicht hebben op wat er echt belangrijk is dan toezichthouders dat hebben. Wat dan weer betekent dat ze niet op elkaar zijn aangesloten. Ikzelf denk dat alle drie het geval is.
De gemiddelde leider wordt, pakweg sinds de eeuwwisseling, geconfronteerd met een immer toenemende complexiteit. Complexiteit die bovendien dwingt tot veranderen. Kijk eens naar een nieuwe digitale generatie die heel andere eisen stelt dan we gewend waren. Talent dat zelf wil verbinden en groeien in plaats van het slachtoffer zijn van ‘binden en boeien’.
De wereldwijde connected society, waarin social media niet alleen transparantie afdwingt, maar ook instant feedback je deel
is, 24/7. Financiering op z’n kop wordt gezet, waardoor start-ups veel makkelijker tot stand komen. Technologie die grote sprongen maakt door ‘steeds kleiner’, maar ook via robotisering, AI, VR, holografie en sensing.
En of dat niet genoeg is wordt profit door purpose van de eerste plaats verdrongen als reason to be.
Als je, zoals ik, dagelijks die ontwikkelingen aan je voorbij ziet trekken, word je opgewonden van de mogelijkheden en kansen. Maar ik lijk een uitzondering te zijn. Uit menig gesprek dat ik voer met collega’s blijkt dat men vooral bezig is met het drijvend houden van het schip. Tijd om er lang bij stil te staan dat de rivier aan het droogvallen is, is er niet. Ze zien het wel aankomen, maar de vraag blijft ‘waar haal je water vandaan’? Er een hovercraft van maken, is letterlijk een brug te ver.
Zijn leiders al in verwarring, dat geldt zeker voor toezichthouders. Te snel, te veel. Met de oprechte vraag of TOEzicht niet achterhaald is door de omstandigheden. We niet hard aan de slag moeten met MEERzicht. (Ex)Collega’s die aan die leider MEERwaarde kunnen bieden, die voor die fase van het bedrijf relevant is. Waarbij niet de structuur relevant
is, maar de inhoud. De RvC lijkt zo langzamerhand een verouderd instituut.
gerard van vliet is ondernemer in hart en nieren. Hij volgde tal van studies onder andere Nyenrode Business Universiteit en Kellogg School of Management in Chicago. Zijn actieve carrière is gevarieerd. Zo was hij onder meer: vakbondsbestuurder, hoofd P&O (NOS) en adviseur O&I in verschillende sectoren. Eerder zag hij als raad van bestuurslid van Wegener en ondernemer veel van het commissarisvak en het directeurenbestaan. Leiderschap 2020 is het jongste project van de directeur van de NCD. P.S. Meer over dat nieuwe leiderschap via Leiderschap2020.nl en de werkmap Leiderschap 2020.
Om die reden zijn we aan de slag met de (one tier geïnspireerde) Kitchen Cabinet bij start-ups en de Inspiration Cabinet bij groeiende bedrijven. Om samen voor te blijven.
Het is ook niet makkelijk. Leiderschap dat meer dan ooit leiding moet geven door inspiratie (in plaats van de autoritaire baas). Maar tegelijkertijd constant moet blijven leren (lifetime learning). Met als redding de mogelijkheid om dat met je eigen collega’s te doen binnen de NCD (livetime learning).
Moeilijkste opgave, zo lijkt het, is reflecteren. Door constante feedback met je omgeving betere en andere wegen te zoeken. Met als echte opdracht om gebruik te maken van feetback: zelf voor de spiegel te gaan staan, een stapje terug te doen en jezelf te vragen of je nog (al of niet met hulp) wel geschikt bent voor de uitdagingen van nu en morgen.
Bespiegelen begint bij jezelf! Over disruptie gesproken....
executive
011
Nooit alleen
Succesvolle veranderingen komen altijd tot stand dankzij de steun van anderen.
VOORÂBLIJVEN
Tip
Succesvolle veranderingen komen altijd tot stand dankzij steun van anderen. Zelf veranderen wordt ook een stuk makkelijker als je steun hebt. Sociale samenhang (steun van je partner, gezin, familie, collega’s, vrienden) is niet voor niks DE geheime succesfactor bij dergelijke veranderingen.
012 ZOMER 2015
advertentiepagina
M/V FACTOR
M/V factor Tekst Petra Pronk beeld Marloes Bosch
in het wegpoetsen van verschillen
Sonja Schasfoort Wie nog meer: Dochter van een ondernemende installateur uit Twente. Opleiding: Bedrijfskunde, Rijksuniversiteit Groningen Carriere: Twaalf jaar lang in de olie, in 2008 overgestapt naar de HR-dienstverlening. Ze leidt sinds maart 2013 de professionals divisie van ‘s lands tweede uitzendbedrijf: USG People.
Er zijn niet zoveel topmensen die spontaan antwoord geven op de vraag wie ze nu echt zijn. Maar Sonja Schasfoort heeft daar geen moeite mee. Sterker nog, ze zou niet weten hoe ze haar werk als vice-president bij USG Professionals Nederland moest doen als ze bang was om zichzelf te laten zien. Een open gesprek over passie, M/V-perikelen en haar nieuwe bestuursfunctie bij de NCD. ‘What you see is what you get.’
PERSOONLIJK Wie is Sonja Schasfoort? ‘Een gepassioneerd, positief ingesteld mens dat houdt van spanning en haar best doet om zo oordeelloos mogelijk te zijn. Reizen is een grote passie. Eigenlijk had ik Floortje Dessing willen worden. Ik ga graag op avontuur, liefst met een rugzak. Niet weten wat ik aantref, dingen zien die anders zijn, die ik niet begrijp. Dat verruimt je horizon. In het kader van de bucketlist ga ik volgend weekend naar een Zulu-bruiloft in Zuid-Afrika. Ik sta op om dingen te beleven, ook werktechnisch. Daar schuilt mijn passie. Bijvoorbeeld, het omvormen van vijf werkmaatschappijen met elk hun eigen merknaam en hun eigen cultuur naar het paraplumerk USG Professionals. Een bedrijf renderend krijgen, is vaak simpel: zet het mes erin en je hebt resultaat. Maar daarna moet je wel door… En daar ligt precies de uit014 ZOMER 2015
daging. Hoe krijg je mensen mee op zo’n manier dat iedereen zich hier fijn voelt? Want daar gaat het om: de dag dat iedereen blij het bedrijf binnenloopt en de mouwen opstroopt, komt het succes vanzelf.’ Wat doet positiviteit? ‘Positiviteit maakt dat je lichter leeft en brengt ook vaak oplossingen. Door uit te gaan van het goede en het geloof dat je het gaat redden, vallen veel dingen op hun plek. Natuurlijk zijn er beren op de weg. Je kunt ze aanwijzen en blijven zitten – of je schopt ze eraf. Ik ben van het laatste. Ik denk graag in kansen. Je kunt klagen over de collega die je tegenpool is. Maar het is veel productiever om te kijken naar iemands talent en dat te matchen. Dat zorgt voor prachtige combinaties en maakt een einde aan negatieve energie.’ Ben jij gevoelig voor stress? ‘Niet meer. In het verleden had ik de stress op momenten echt onder
restaurant waar veel gespuugd en gerocheld werd. Daar maakte ik een opmerking over. Waarop de jongste zei “Als jij hier was opgegroeid, had jij dat ook gedaan...” Opvoeding geslaagd, denk ik dan.’
mijn huid zitten. Maar op een gegeven moment heb ik ingezien dat dat volkomen zinloos is. Ik kan tegenwoordig goed relativeren. Weet dat dingen waar ik me vroeger over opwond, meestal vanzelf wel goedkomen. Wat ook enorm helpt, is dat ik dingen steeds minder persoonlijk opvat. Emoties van anderen laat ik tegenwoordig bij de ander. Dat schept ruimte.’ Waarom vind je leven zonder oordeel belangrijk? ‘Veel ellende in de wereld ontstaat doordat mensen vanuit hun eigen referentiekader redeneren. Ik durf te stellen dat tachtig procent van de conflicten het gevolg is van aannames en redeneren vanuit je eigen-ik. Dat zorgt voor misverstanden. Daarom is het belangrijk om ze te checken. Daarmee is het probleem meestal uit de wereld. Overigens blijft het wel lastig. Toen ik vorig jaar met mijn dochters van tien en twaalf door China reisde, zaten we in een
‘De dag dat iedereen blij het bedrijf binnenloopt en de mouwen opstroopt, komt het succes vanzelf’
Wat is de belangrijkste les die je geleerd hebt? ‘Jezelf zijn. Want alleen dan kun je echt verschil maken. Ik ben ervan overtuigd dat bedrijven beter functioneren als mensen ‘s ochtends binnenkomen met het gevoel dat ze aangesproken worden op hun talent en iets kunnen toevoegen. Ooit vroeg een collega mij waarom ik hem zoveel vrijheid gaf. Het antwoord kwam spontaan: “Omdat jij niet succesvol kunt zijn op mijn manier”. Dat is iets waar ik heel erg in geloof. Zeker in een omgeving met professionals kun je prima het ‘wat’ en ‘wanneer’ met elkaar afspreken, maar het ‘hoe’ moet iemands eigen ding zijn. Als jij probeert iemand anders te zijn, word je niet succesvol.’ Waar ben jij zelf goed in? ‘Als ik een bedrijf binnenkom kan ik snel scannen wat er aan de hand is en wat er moet gebeuren. Ik kan mensen met elkaar verbin-
executive
015
M/V FACTOR
M/V factor den en heb ook het geduld om het te laten landen. Timing is belangrijk. Je kunt allerlei mooie plannen bedenken, maar als een bedrijf er niet klaar voor is, kun je de plank enorm misslaan door je eigen plan door te drukken.’
De M/V-factor Hoe kijk jij aan tegen diversiteit? ‘Diversiteit is een kracht, en cruciaal in mijn werk bij het samenvoegen van vijf verschillende culturen. Ik geloof niet in het wegpoetsen van verschillen. Verschil mag er zijn. Waar het uiteindelijk om gaat is dat je voor hetzelfde doel gaat en met passie hetzelfde doet. We hebben het vaak over organisatieculturen, maar eigenlijk gaat het om het karakter van de mensen: die maken het bedrijf. Bedrijfscultuur is de dynamiek tussen de individuen die het bedrijf maken. En juist daarom is diversiteit zo belangrijk. Als je wilt dat je bedrijf in balans is, heb je verschillende karakters nodig. De M/V-factor is een van die verschillen. Mijn team bestaat voor de helft uit vrouwen en dat is goed voor het eindresultaat.’ Jij hebt jarenlang in een mannenwereld gewerkt. Wat dat lastig? ‘Mijn ouders hadden een installatiebedrijf. Ik ben opgegroeid tussen loodgieters en elektriciens. Ik snap hoe ze met elkaar omgaan en kan de botte humor zelfs zeer waarderen. Ik schrik er niet van als een man even boos wordt en uitvalt. Ik heb al jong geleerd om daarmee om te gaan. Ik heb nooit nadeel ondervonden van mijn vrouw-zijn. Pas toen ik op MTniveau kwam, merkte ik dat er anders naar me gekeken werd. Ik belandde in een spel waar de mannen de spelregels bepalen.’
016 ZOMER 2015
Waarom worden er nog steeds zo weinig vrouwen benoemd op topposities? ‘Ik denk dat de wil om vrouwen te benoemen er wel is, maar dat de kwaliteit in heel veel vrouwen niet herkend wordt omdat mannen zich anders uiten en ook anders zijn. Zij blijven op zoek naar de klassieke leider op de zeepkist die iedereen vertelt hoe het ervoor staat en wat er moet gebeuren. Daarom is het nodig om het gesprek aan te gaan over wat leiderschap nu eigenlijk is en dat dat ook in andere dingen zit dan die zeepkist. Dat is nog een hele lang weg, dus in de tussentijd is zoiets als die databank met driehonderd topvrouwen geen slecht idee. Dat is misschien de allerlaatste kans om geen quotum in te voeren. Argumenten als “ze zijn er niet” of “ze kunnen het niet” gelden nu definitief niet meer. Is dit de ideale vorm om te komen tot meer diversiteit? Nee. Maar niets doen en nog twintig jaar wachten is ook geen optie.’ Doen vrouwen iets verkeerd? ‘Ik hoor vrouwen wel eens zeggen: “Ik wil gewoon vrouw zijn”. Dat begrijp ik heel goed, maar volleyballen in een basketbalteam heeft niet veel zin. Je hebt twee opties: of je moet zo hoog in de boom zitten dat je de spelregels aan kunt passen. Of je moet zorgen voor meer volleyballers in het team, dan ontstaan er vanzelf nieuwe spelregels. Zolang je de enige vrouw bent in een mannenteam, moet je wel hun spel spelen en het ook meer als spel zien. Dus focus je niet alleen op de inhoud, maar zorg dat je ook weet welke belangen er spelen. Dat doen mannen namelijk ook.’ Wat is jouw advies aan mannen? ‘Zet gewoon eens een vrouw op een hoge positie, ook als je niet precies begrijpt hoe ze dingen doet en je nog twijfels voelt. Doe het gewoon!’
‘Veel vrouwen lopen vast omdat ze perfect willen zijn: een goede ouder, perfect werk afleveren, sporten, er leuk uitzien en hun schoonmoeder tevreden houden. Dat kan niet. Dat doen mannen ook niet.’
En aan vrouwen? ‘Hetzelfde eigenlijk: doe het gewoon! Vrouwen kunnen eindeloos wikken en wegen als ze een hoge positie aangeboden krijgen, omdat ze aan zichzelf twijfelen. Maar je krijgt zo’n positie niet voor niets aangeboden, dus spring gewoon in het diepe. Dan gaat het maar mis. Who cares? Ik heb zelf altijd “ja” gezegd. Ook tegen dingen die ik eng vond en dat heeft me veel gebracht. Als ik me had laten weerhouden door mijn angst, zat ik niet waar ik nu zit.’
NCD-bestuur Waarom zit je in het NCDbestuur? ‘Omdat ik graag een bijdrage wil leveren aan de veranderende positie van bedrijven in de samenleving. Verandering in gang zetten en vol overtuiging ergens naartoe werken, past bij mij. Het is geen gespreid bedje, maar dat vind ik juist leuk. Wat zie jij in BV Nederland gebeuren? ‘Er wringt van alles. De buitenwereld verandert snel. Hierdoor worden behoeftes van bedrijven en medewerkers heel anders. Ons huidige sociale stelsel past niet meer en ook een nieuw type leiderschap is nodig om aansluiting te vinden bij de nieuwe wereld. De oude leiderschapsstijl van controle en KPI’s botst met het moderne levensgevoel. Daar moeten we wat mee. Er moet een nieuw speelveld gecreëerd worden. Werkgevers, werknemers en overheid zijn het aan elkaar verplicht om terug te gaan naar de tekentafel en te kijken hoe ze samen de toekomst vorm kunnen geven. Dan kun je aan de zijlijn gaan staan schreeuwen, of je pakt de handschoen op om de discussie een stap verder te helpen. Leiderschap is hierin cruciaal. Ik voel me aangesproken door de visie van de NCD zoals die is neerge-
legd in Leiderschap 2020. Ik ben enthousiast over de andere manier van samenwerken en leidinggeven die hierin wordt geschetst, en ik vind het prettig om samen te werken met mensen die dat gedachtegoed delen. Hopelijk kunnen we zo een olievlek creëren.’ Hoe combineer je die functie met je werk bij USG Professionals? ‘Dat is een verkeerde vraag. Ik doe het gewoon omdat ik het belangrijk vind, en dat zouden meer vrouwen moeten doen: prioriteiten stellen. Veel vrouwen lopen vast omdat ze perfect willen zijn en alles tegelijk willen doen: een goede ouder zijn, perfect werk afleveren, sporten, er leuk uitzien, en hun schoonmoeder tevreden houden. Dat kan niet. Dat doen mannen ook niet. Je moet kiezen en focus aanbrengen. Zeg je perfectionisme vaarwel. Puzzel uit wat je belangrijk vindt en ga daarvoor.’
bereiken. Je kunt niet met oude mechanismen een nieuwe wereld creëren. Dat betekent dat we op zoek moeten naar nieuwe manieren om mensen te inspireren en nieuwe doelgroepen aan moeten boren. Jonge ondernemers bijvoorbeeld zitten heel anders in de wedstrijd dan de oude garde. Dat kan een waardevolle aanvulling zijn. De oude generatie kan veel ervaring bieden maar denkt vanuit concurrentie. Jongeren kijken hoe ze zo snel mogelijk van A naar B kunnen komen. Hun kracht is dat ze snel meters maken door te delen. Dat zijn kwaliteiten die de NCD goed kan gebruiken. Wij staan opgesteld om grote netwerken te vormen en mee te denken over de toekomst van Nederland. Dan helpt het om de poorten open te zetten, met elkaar samen te werken en echt in gesprek te gaan.’
Wat zie jij als de belangrijkste uitdaging voor de NCD? ‘We moeten zorgen dat we voldoende basis houden om ons doel te
‘Eigenlijk had ik Floortje Dessing willen worden’
executive
017
als kennis alleen niet voldoende is... Argumentatie als kennis alleen niet voldoende is...
Advertentie Advertentie DS 4DS1 42 16 2Def.qxd 6 Def.qxd 10 6102009 6 2009 15:36 15:36 Pagina Pagina 1 1
advertentiepagina
Argumentatie Argumentatie als alskennis kennisalleen alleenniet niet voldoende voldoendeis... is... advertentiepagina
Park Gulden Bodem Zijpendaalseweg 193 6814 CJ Arnhem
Tel. +31 (0)26 352 37 89 www.ds-advies.nl Park Gulden Park Gulden BodemBodem Tel. +31 Tel.(0)26 +31 352 (0)2637352 89 37 89 info@ds-advies.nl Zijpendaalseweg Zijpendaalseweg 193 193 www.ds-advies.nl www.ds-advies.nl 6814 CJ 6814 Arnhem CJ Arnhem
info@ds-advies.nl info@ds-advies.nl
WINNAAR CHANGE AWARD Tekst Petra Pronk beeld Pieter Hoff/Groasis
Pieter Hoff, winnaar Change Award 2014 Een eenvoudige oplossing voor een complex probleem. Zo mag je de uitvinding waar Pieter Hoff de Change Award 2014 mee won, wel typeren. Zijn droom: 2 miljard hectare geërodeerde grond herbebossen. Maar dromen alleen is niet genoeg. ‘Innovatie is voor 10 procent uitvinding, en voor 90 procent marketing.’ nnoveren zit Pieter Hoff in het bloed. Zijn opa was agrariër in Noord-Holland. Vroege aardappelen en bloemkool. Zijn vader schakelde over op bloembollen, waarna Pieter zich specialiseerde in veredeling en export. Tijdens zijn reizen werd hij geraakt door de wereldwijde problemen van erosie en watergebrek. Iets waar Pieter als teler wel zijn tanden in wilde zetten. Het oplossen van het irrigatieprobleem voor planters in droge streken sprak hem aan. Hij verkocht in 2003 zijn bedrijf en begon aan de moeilijkste opdracht van zijn leven: de speurtocht naar het geheim van wortels. Zijn vertrekpunt was de vaste overtuiging dat het mogelijk moest zijn om planten te laten groeien zonder veel water. Het feit dat er leven is in woestijnen betekent dat er planten zijn die zo diep wortelen dat ze kunnen overleven. Dus was het zaak erachter te komen hoe ze dat deden. Die gedachte was eenvoudig genoeg, maar de uitvoering was een stuk ingewikkelder. Hij bevond zich op onbekend terrein. Ineens ging het over gaten graven, wortelbehandeling en plantmateriaal. ‘Het heeft me drie jaar gekost voordat ik doorhad hoe wortels werkten. En toen dat allemaal gelukt was, waren de geiten het grote probleem. Er bestonden wel beschermingsmiddelen tegen hazen en kamelen, maar een tube om de jonge plant die geiten kon weren, was nog nooit bedacht. ‘Ik heb ontiegelijk veel fouten 020 ZOMER 2015
gemaakt, maar door trial & error is het gelukt. Het is maar goed dat je niet alles van tevoren weet, anders was ik misschien nooit begonnen.’
Idealen Pieter Hoff Functie: oprichter en eigenaar van Groasis, winnaar van de Change Award 2014. Droom: 2 miljard hectare geërodeerde grond herbebossen.
Het succes van Groasis is volgens Hoff te danken aan een gezonde mix van idealen en een zakelijke instelling. Zijn ideaal was voor hem een belangrijke reden om in beweging te komen. ‘Ontbossing en erosie zijn grote problemen in de Derde Wereld. Alles wordt kaal gekapt. Dat deed mij heel veel pijn, dus daar wilde ik
iets aan doen. Ik had een enorme emotionele drive. Ik wou geen bakjes verkopen, ik wou een probleem oplossen.’ Een ideaal alleen is niet genoeg. ‘Ik ben ook een businessman. Er moet wel geld verdiend worden!’, stelt Hoff. Dat betekent dat een ideële inslag samen moet gaan met een nuchtere financiële blik. ‘Zakendoen moet altijd leiden tot een winwin-situatie voor alle partijen. Dat is voor mij de enige goede manier van zakendoen.’ Volgens Hoff is dat ook de manier van zakendoen van de toekomst. ‘We zijn tegen de grenzen van het huidige businessmodel opgelopen. Dat leidt tot een andere manier van denken over bezit en de omgang met grondstoffen en de natuur. We zijn bezig een andere cultuur te creëren die meer gericht is op delen en op welzijn. Het duurt misschien wel honderd jaar voordat we de olietanker van de mensheid in een andere richting hebben gestuurd, maar dat het gebeurt, staat vast.’
Innovatieproces
Dat biedt kansen aan innovatieve ondernemers. Echte innovatie komt niet uit de lucht vallen, maar is het resultaat van een proces. ‘Dat begint bij hoe je zelf bent. Je moet een beetje gek zijn om met innovatie bezig te zijn. Het moet in je natuur zitten om onbekend gebied te willen betreden en een richting in te slaan waar niemand voor jou stappen heeft gezet. Succes is niet gegarandeerd, dus je moet ertegen kunnen om risico te lopen met de bijbehorende stress.’ Onderdeel van het proces is ook het kritisch beschouwen van je uitvinding. Een uitvinding is pas een goede uitvinding als hij ook te verkopen is, stelt Pieter Hoff. ‘Innovatie is voor 10 procent uitvinden en voor 90 procent marketing. ‘Leuk’ is van geen enkel belang. Je kunt ontzettend verliefd
Volg Pieter Hoff op zijn website www.groasis.com of Twitter: @groasiswaterbox
zijn op een mooie lelie, maar als er geen mens is die hem wil kopen, heb je als veredelaar je werk toch niet goed gedaan. Je moet geen liefdesrelatie aangaan met je eigen product, want dat verhindert je om kritisch te zijn.’ Zo zette hij na een jaar rucksichtslos het mes in drie van zijn uitvindingen, en ging hij alleen verder met de meest veelbelovende variant.
Lessen
Een decennium actief innoveren heeft hem veel geleerd. Bijvoorbeeld dat je altijd net voor de markt uit moet lopen. Of dat je mensen moet aantrekken die jouw zwakke kanten kunnen versterken. Zo kan hij goed uitvinden en verkopen, maar je moet hem niet de administratie laten doen. ‘Doe waar je goed in bent’,
‘We zijn tegen de grenzen van het huidige businessmodel opgelopen. Dat leidt tot een andere manier van denken over bezit en de omgang met grondstoffen en de natuur.’ executive
021
WINNAAR CHANGE AWARD is zijn advies. Maar de allerbelangrijkste les die hij met vallen en opstaan geleerd heeft, betreft het zoeken van een goede adviseur. ‘Als je uitvinder bent en je gaat met partners werken, zorg dan dat
WINKELFONDS DUITSLAND 11
‘Het bewustzijn rondom de noodzaak van herbebossing is enorm. (...) Het gaat veel beter dan je denkt als je de kranten leest.’ je de allerbeste adviseur hebt - en die mag best wat kosten. Een business angel kan veranderen in een business devil, weet ik helaas uit eigen ervaring. Zorg dus dat je je financiële zaken goed afdekt. Het proces van uitvinden duurt altijd langer dan je denkt, dus een gezonde cashflow die gezekerd is, is van levensbelang.’
Opwindend
Al met al heeft het proces van uitvinden zijn verwachtingen overtroffen. ‘Het is ongelofelijk opwindend. Ik kom op plekken waar nooit iemand komt en iedereen die ik tegenkom, is begaan met moeder Aarde. Het bewustzijn rondom de noodzaak van herbebossing is enorm en er wordt echt aan gewerkt. Al die ‘Green Musketeers’ die met bomen bezig zijn…. Het gaat veel beter dan je denkt als je de kranten leest. Dat vind ik hoopgevend. Het is voor mij drie 022 juLi ZOMER 2013 2015
EEN STABIEL RENDEMENT IETS VOOR U? BELEG IN DUITSE SUPERMARKTEN
8,2%
*
keer genieten: eerst van de hoop, dan van de uitvoering, en dan van de herinnering.’ Tevreden? Dat nog niet. Daarvoor is het nog te klein. ‘Een uitvinding is pas een succes als die op grote schaal wordt toegepast. Ik ben pas tevreden als ik er echt in geslaagd ben om de beweging op gang te brengen die ervoor zorgt dat overheden op grote schaal gaan herbebossen. Mijn enige opdracht is ervoor zorgen dat het zo goedkoop wordt, dat geen overheid er meer omheen kan!’
Geprognosticeerd
TOTAAL RENDEMENT per jaar
Drie binnenstedelijke winkellocaties voor dagelijkse boodschappen ❖ advertentiepagina (gem. 15,5 jaar) Zeer langlopende huurcontracten met o.a. REWE, EDEKA, Penny en DM (dm drogerie markt) ❖ Verwacht totaal rendement 8,2%* per jaar ❖ Verwacht uitkeerbaar rendement 7,0%* per jaar ❖ Deelname vanaf e10.000 (excl. 3% emissiekosten**) een initiatief van Kennedyplein 230 5611 ZT Eindhoven tel: 040-2352635 e-mail: info@hollandimmogroup.nl www.duitsesupermarkten.nl * De vermelde rendementen betreffen een prognose. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. ** De emissiekosten zijn een vergoeding voor het bijeenbrengen van het kapitaal en worden niet meegenomen in de berekening van het rendement. Dit document bevat geen aanbod tot het nemen van deelnemingsrechten in de hierin bedoelde beleggingsinstelling noch een uitnodiging tot het doen van een dergelijk aanbod. Deelname is alleen mogelijk nadat u heeft kennisgenomen van het officiële prospectus. Winkelfonds Duitsland 11 en haar beheerder Holland Immo Group Beheer BV vallen onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Het prospectus is goedgekeurd door de AFM en verkrijgbaar via www.duitsesupermarkten.nl.
Samenwerken
Kitchen Cabinet? Een Raad van Commissarissen of Raad van Toezicht verbinden we toch eerder aan grote organisaties dan aan een start-up. Begrijpelijk, maar jammer. Want hoe goed zou het niet zijn als je een start-up of groeibedrijf juist in die fase zou kunnen ondersteunen door mannen en vrouwen met aanvullende expertise?! Uit onderzoek weten we dat bedrijven die zich vroegtijdig laten omringen door ervaren mensen een veel grotere kans op blijvend succes hebben dan bedrijven die dat niet doen. Als NCD gaan we daar samen met partners iets aan doen: we introduceren het Kitchen Cabinet. Schrik van de Commissaris Als je startende of groeiende bedrijven vraagt waarom ze geen Raad van Commissarissen hebben wordt al snel duidelijk dat ze DAAR geen behoefte aan hebben. Met ‘DAAR’ doelend op formele regels, pottenkijkers en zakkenvullers. Schrik van de Commissaris dus. Ten onrechte, want Toezicht, of liever MEERzicht kan vele vormen hebben. Met het bereiken van gezamenlijk succes als basis. MEERzicht. In elke fase van een bedrijf doen zich andere uitdagingen voor, ook nog eens gevoed door de aard van het bedrijf. Een nieuwe zorgvorm zal om een andere ondersteuning vragen als een High Tech start-up. Die ondersteuning kan bestaan uit advies van de accountant, maar wat als dat een marketingadvies moet zijn? Gelijk een deskundige inhuren? Waar misschien een gesprek met een collega directeur al meer zicht kan opleveren op een mogelijke aanpak en oplossing. Kip met… Veel DGA’s of CEO’s zijn druk met het uitbroeden van de eieren. Liefst gouden eieren. Maar bij dat uitbroeden kan het af en toe keren van de eieren een mooier resultaat opleveren. Of kan een waarschuwing voor een naderende vos uiterst relevant zijn. Als je spreekt van Meerzicht hebben we het over collega’s
024 ZOMER 2015
Tim van Iersel Wie met Tim van Iersel, de eigenaar van Fotolight, door zijn bedrijf loopt is al snel onder de indruk van de veelzijdigheid van het bedrijf. Wat op het eerste oog de zoveelste displaymaker lijkt blijkt een verrassing. Wat je vraag ook is op het gebied van binnen en buitenreclame, het antwoord is meer dan je verwacht. Van ontwerp tot laserbewerking, van ouderwetse zeefdruk tot holografie, het is er. Maar meer dan dat, want ook op het gebied van led-verlichting is het bedrijf allround. Bij de trip door het bedrijf kom je vele bekende merken tegen! Net als trotse medewerkers..
die OVERzicht hebben over wat er gaat gebeuren in je branche (en daarbuiten), die voldoende INzicht hebben in je bedrijfsprocessen (en de cultuur) en die beiden optellen tot UITzicht op mogelijke ontwikkelingsrichtingen. Directe meerwaarde dus. Keukentafelcommissaris Wat is er mooier dan vanaf het begin kunnen profiteren van wijze mannen en vrouwen die je helpen die meerwaarde te realiseren?! Met relevante kennis en ervaring voor de fase waarin je bedrijf zich bevindt. Waar je van tijd tot tijd mee aan tafel gaat zitten en de gang van zaken doorneemt, je dilemma’s mee deelt. Een soort van ‘keukentafelcommissaris’ dus. Juist die term sprak Joop de Jong van Port4Growth aan. Met zijn organisatie ondersteunt hij groeiende bedrijven. ‘Bedrijven schrikken vaak van de rompslomp die ze vermoeden rondom een formele Raad van Commissarissen. Door het simpeler te maken, maar het voordeel te behouden, neemt de kans toe dat een bedrijf succesvol wordt’, aldus Joop. Port4Growth gaat “zijn” bedrijven adviseren te gaan werken met een Kitchen Cabinet. Keuken Kabinet Samen met de NCD introduceert Port4Growth nu de mogelijkheid om voor belangstellende bedrijven een eigen Kitchen Cabinet samen te stellen. Gerard van Vliet, de geestelijk vader van deze aanpak: ‘Oorspronkelijk
de opzet is geslaagd en of de samenstelling moet worden aangepast. Fotolight realiseerde onlangs een project voor AkzoNobel. Het ging om een zwevend verfblik van 150 centimeter hoog, welke zij bij 250 Sikkensspeciaalzaken hebben mogen leveren.
komt de term uit Amerika, waar een president zijn eigen raadgevers om zich heen verzamelde, zijn zogenaamde Kitchen Cabinet ofwel Keuken Kabinet. Ik heb zelf gewerkt met die aanpak en het resultaat is verbluffend. In informele sfeer krijgt de ondernemer een prima klankbord en daar gaat het om.’ Als het bedrijf groeit komt het in de fase van de Inspiration Board, waarbij de ondernemer zelf al voldoende ervaring heeft opgebouwd, maar het vooral draait om de inspiratie om het nog beter te gaan doen. Ook daar is het informele karakter nog steeds de basis. Leren inspireren Deelnemers aan het Governance Essentials programma krijgen als eerste de gelegenheid zich kandidaat te stellen. Een ideale manier om ervaring op te doen in een niet-uitvoerende rol. Want het gaat in de praktijk met name om het wennen aan die rol. Een rol die zeker in kleinere bedrijven vooral draait om inspiratie, coaching, adviseren en proactief zijn. Door het daadwerkelijk te doen kom je er snel achter of je er voor geschikt bent. Zo nodig wordt een meer ervaren NCD’er aan het Kitchen Cabinet of Inspiration Cabinet toegevoegd om de eerste stappen te begeleiden. Na een jaar wordt geëvalueerd of
Wie durft? Behalve bij Port4Growth-bedrijven wordt ook bij kredietverlener Qredits het concept geïntroduceerd. De NCD zorgt voor de match van kandidaten en bedrijf.
Heb je zelf een bedrijf en belangstelling voor deze ondersteuning, neem dan contact op met Marrigje MeskerVink (marrigjemesker@ncd.nl) voor nadere informatie. De NCD leden kunnen in hun eigen profiel aangeven of ze in aanmerking willen komen voor een rol als ‘Meerzichthouder’ in deze nieuwe opzet.
‘Wat is er mooier dan vanaf het begin kunnen profiteren van een keukentafel commissaris? Wijze mannen en vrouwen die je helpen meerwaarde te realiseren!’ executive
025
Monoloog Tekst Frank Ponsioen Beeld Grant Thornton
Door de successen te delen en medewerkers erkenning te geven voor hun goede werk, laat je zien dat de verandering werkt.
G
roei is voor mij je aanpassen aan de veranderende omstandigheden om je heen, zoals bijvoorbeeld economische veranderingen, een krimpende markt of de veranderende vraag van klanten. Krimp is ook groei. Zo moet je soms twee stappen terug zetten om in de toekomst groei te kunnen bewerkstelligen.
Een professional service firm, wat Grant Thornton is, heeft veel klanten die jaarlijks terugkeren. Dat wil niet zeggen dat hun vraag niet veranderd is. Klanten hebben via online kanalen meer toegang tot allerlei informatie, worden hierdoor mondiger (ze weten immers waarover ze het hebben) en door economische tegenwind worden klanten ook vaak kritischer. Dat vraagt een andere mentaliteit van ons. Niet (direct) vertellen wat er moet gebeuren, maar vragen stellen en goed luisteren naar de klant. Flexibel meedenken met wat de klant nodig heeft en proactief advies geven. Niet voor de klant denken, maar samen met de klant naar oplossingen zoeken.
026
ZOMER 2015
Frank Ponsioen al 32 jaar actief in de accountancyen advieswereld. Sinds de start van zijn loopbaan in 1980 is hij werkzaam bij Grant Thornton, waar hij in 1987 de opleiding tot Registeraccountant afrondde. Frank heeft jarenlange bestuurservaring binnen Grant Thornton. Van 1996 tot 2003 was hij bestuursvoorzitter van Grant Thornton. Sinds juli 2012 bekleedt hij die functie opnieuw.
De accountancy is van nature niet erg veranderingsbereid. We hebben natuurlijk te maken met veel (standaard) procedures en wet- en regelgeving. De wereld om ons heen is wel veranderd. De vragen van onze klanten ook. En als je aan de veranderende vraag van klanten wilt voldoen, moet je zelf ook flexibel en wendbaar zijn. Hierdoor moet de traditionele solide accountant uit zijn comfortzone treden. Deze veranderende wereld vraagt dus ook om een verandering bij ons intern. Een andere strategie. De verandering komt vanuit de organisatie en krijgt uitvoering vanaf de top. Want je weet het beste wat er speelt bij klanten en in je bedrijf door in gesprek te gaan met je klanten en medewerkers. Samen stellen we vast
welke veranderingen we zien in de wereld om ons heen en wat de impact hiervan voor onze klanten en voor onze organisatie is. Neem hiervoor de tijd. Door het gesprek aan gaan, open te staan voor andere inzichten en zo samen de strategie vorm te geven, creëer je medestanders of ‘ambassadeurs’, die je nodig hebt om veranderingen door te voeren. Naast dat ik veel mensen persoonlijk spreek en zelf regelmatig voor groepen sta om uit te leggen waarom een verandering nodig is, vind ik het geven van het goede voorbeeld cruciaal voor het succes van een verandering. Dat bedoel ik met top-down uitvoeren. Ik als bestuurder maar zeker ook het management en andere leidinggevenden, wij moeten ons allen gedragen naar de verandering.
Daarnaast ben ik alert op successen die we boeken met de verandering, zowel grote als kleine successen. Het is belangrijk om, bijvoorbeeld door het delen van successen, voortgang te laten zien in het veranderingsproces. Door de successen te delen en medewerkers erkenning te geven voor hun goede werk, laat je zien dat de verandering werkt. Veranderingen kosten tijd, vooral gedragsveranderingen vragen vaak om een lange adem. De wereld om ons heen is veranderd en wij veranderen mee. Als accountancy en adviesorganisatie bieden we de solide basis die klanten van ons gewend zijn, maar wel met een flexibele mentaliteit. Zo bereiken wij samen met de klant het gewenste resultaat: ruimte voor groei.
executive
027
VOORÂBLIJVEN
Daadkrachtig in bedrijfsverzekeringen en employee benefits. Sinds 1953 is Schouten Zekerheid toonaangevend verzekeringsmakelaar voor bedrijven, instellingen en branche- en beroepsorganisaties. Vanuit onze expertise geven wij u inzicht in verzekerbare bedrijfsrisico’s, adviseren en beheren wij de op maat samengestelde verzekeringsportefeuille en voeren wij de regie in geval van schade. Maak kennis met onze daadkracht op schoutenzekerheid.nl.
advertentiepagina
Postbus 8789
3009 AT Rotterdam
010 - 288 44 44
www.schoutenzekerheid.nl
Tegeltjeswijsheid
Je hoeft niet GOED te zijn om BETER te zijn, want als de rest stil zit, is de kleinste beweging al onderscheidend executive
029
GROEI tekst Petra Pronk BEELD Bob Dijksma
Van naar groeidiamant
Stel, je hebt een succesvol bedrijf opgebouwd op basis van een fiscale regeling. Als die wordt afgeschaft, heb je een serieus probleem. Dat overkwam Bob Dijksma, directeur/eigenaar van NFP Groep. In plaats van bij de pakken neer te zitten, verlegde hij zijn koers. Met de Groeiversneller van Port4Growth gaat hij zelfs voluit voor groei. Dijksma over wat groei voor hem betekent. Verandering ‘Ik ga met mijn bedrijf door een fundamenteel veranderingsproces heen. Ik ben jarenlang marktleider geweest op het gebied van de ‘fiets van de zaak-regeling.’ Die regeling is onlangs afgeschaft en vervangen door de Werkkostenregeling die alle secundaire arbeidsvoorwaarden met belastingvoordeel regelt, van bedrijfsfitness tot telefoon van de zaak. Binnen die regeling mag je als werkgever 1,2% van de fiscale loonsom uitgeven aan allerlei arbeidsvoorwaarden. De verwachting was dat de verschillende onderdelen onderling zouden gaan concurreren en dat de fiets het kind van de rekening zou worden. Dat vroeg om een andere aanpak. Ik dacht: als wij nu het hele potje gaan beheren, zitten we altijd aan de goede kant. Dat resulteerde in FiscFree®: wij ontzorgen werkgevers voor het hele pakket secundaire arbeidsvoorwaarden met belastingvoordeel (de zogenaamde extraatjes via de baas), en zorgen bovendien dat ze niet boven de drempel van 1,2% uitkomen, zodat ze geen boete krijgen. Die aanpak werkt. Wat in eerste instantie een bedreiging leek, is nu veranderd in een kans.’ Ambitie ‘De Groeiversneller heeft mij gedwongen na te denken over mijn stip op de horizon. Mijn drive is het bedenken van een businessmodel en dat uitbouwen tot een geoliede machine en een goed commercieel proces. Mijn ambitie is om van FiscFree® net zo’n groot succes te maken als van mijn vorige bedrijf. Dat betekent concreet dat ik de grootste aanbieder van arbeidsvoorwaarden in Nederland wil worden. We zijn nu hard bezig binnen de Werkkostenregeling, maar de volgende stap is om de dienstverlening uit te breiden buiten de regeling. Fiscale spelregels kunnen interessant zijn, maar ze hangen ook als een zwaard van Damocles boven je hoofd. Uiteindelijk wil ik liever niet meer afhankelijk zijn van de grillen van de overheid.’
030 ZOMER 2015
Bob DIJKSMA Functie: Directeur Nationale Fiets Projecten (NFP) Opleiding: Universiteit van Groningen
Balans ‘Ik ben geen doorsnee ondernemer die tachtig uur in de week draait en continu met het bedrijf bezig is. Als ik werk ben ik honderd procent effectief en geconcentreerd, maar ik kan ook om zes uur zeggen: ik stop ermee, morgen is er weer een dag. Ik kan goed loslaten. Zo ben ik drie jaar geleden met mijn gezin op wereldreis geweest. Toen heb ik me een jaar lang nauwelijks met het bedrijf bemoeid en dat ging prima. Volgens mij heb ik een goede werk-privébalans doordat ik de verschillende terreinen van het leven goed kan scheiden en alles wat ik doe voor honderd procent doe. Als ik thuis ben, ben ik ook echt thuis en heb ik geen zin meer om het over het werk te hebben. Mijn vrouw werkt ook in het bedrijf, maar als we thuis zijn praten we zelden over het werk. Dan gaat echt de knop om.’
‘Ik ben niet zo van alles op een weegschaal leggen en er nog een nachtje over slapen. Het is ja of nee.’ Persoonlijke groei ‘Ontwikkeling is een continu proces. Groeien in het werk betekent voor mij ook groeien als mens. Ik wil beter worden in de dingen die ik doe, beter met mensen omgaan, betere keuzes maken et cetera. Daarbij helpt het om je te concentreren op je sterke punten. Ik heb me altijd gefocust op wat ik belangrijk vond en probeer geen energie te steken in dingen die ik niet in de hand heb. Aangezien ik met mijn vorige bedrijf sterk afhankelijk was van de fiscale regelgeving, heb ik wel een poosje elke week in Den Haag
Doe eens wél gek! Nederland kent ongeveer vijfduizend ondernemers die ambitie hebben. Niet de vanzelfsprekende ambitie, maar echte ambitie! Er van dromen dat je iets (bijna) onmogelijks hebt neergezet. Geen irreële ondernemersdroom, maar echt iets dat je zou kunnen bereiken, maar wel zo mooi dat het als een droom die uitkomt voelt. De Hollandse nuchterheid zit ons dan vaak in de weg. Doe maar gewoon. Je kop niet boven het maaiveld uitsteken. De voortuin netjes aanharkende huisman en stoepjes schrobbende huisvrouw, alles onder controle, “geen gekke dingen graag-mentaliteit” ontworstelen we maar langzaam. Of denkt je dat deze cultuurdrager al weg is? Voor wie daar maar een beetje onderzoek naar gedaan heeft, weet dat cultuur hardnekkig is. Als ondernemer en oprichter van het platform voor groeiondernemers Port4Growth heb ik de luxe mogen ervaren om in de afgelopen tien jaar honderden, in de bovenstaande zin, “cultuurbarbaren” mogen ontmoeten. Doe eens wél gek! Eens even niet aanharken: kijken wat het wordt! Wat is als ondernemer diep-
gezeten om te lobbyen voor gunstige regels. Maar ik merkte al snel dat ik daar geen verschil in kon maken, dus daar ben ik mee opgehouden. Je kunt je energie beter stoppen in dingen waarmee je echt meerwaarde kunt creëren.’ Intuïtie ‘Hoewel ik vrij rationeel ben, laat ik mij bij het maken van keuzes toch vaak leiden door mijn gevoel. Ik ben niet zo van alles op een weegschaal leggen en narekenen en er nog een nachtje over slapen. Ik neem vrij makkelijk beslissingen, het is ja of nee. Als ik ja zeg, geloof ik ook in focus. Dan zorg ik dat het gebeurt, dat iets van de grond komt en een succes wordt. Ik zeg ook vaak genoeg nee. Je kunt beter een paar dingen goed doen dan veel dingen half. Of het ja of nee wordt, is vaak afhankelijk van mijn intuïtie. Als ondernemer komen er geregeld dingen op je pad waarvan je niet weet wat je ermee aan moet, die moeilijk zijn te onderbouwen of te kwantificeren. Ik probeer me in zo’n geval te verplaatsen in de klant en te voelen waar het naartoe gaat. Als iets goed voelt, doe ik het. Natuurlijk zijn er wel eens keuzes die minder goed uitpakken, maar als ik op intuïtie vaar gaat het meestal wel goed. Dat is het leuke van ondernemen: je bent uiteindelijk alleen aan jezelf verantwoording verschuldigd.’
down mijn echte droom? In één van onze programma’s “Groeiversneller” laten we de ondernemers hun echte droom expliciet maken. Makkelijk? Nee! Geeft het een doorbraak? JA! Inmiddels hebben zo’n kleine tweehonderd ondernemers deze doorbraak gemaakt. Door anders te denken, innovatie toe te passen, out of the box praktisch toe te passen, kom je inmiddels bewezen verder. Ik heb groot respect voor Bob Dijksma met zijn NFP Groep. Zijn verhaal laat zien dat je doorbraken kunt forceren en persoonlijk en met je bedrijf stappen verder komt. Ik wens hem en zijn team veel succes toe en je veel inspiratie met zijn verhaal. Joop de Jong Ondernemer/oprichter van het platform voor groeiondernemers Port4Growth
executive
031
INNOVATIE Tekst Petra Pronk beeld Julia De Boer
Nederland
zijn achterstand in te lopen Meer technologische schaalbare bedrijven. Dat is het doel van YES!Delft. Dit technologisch ondernemerscentrum heeft een duidelijke missie: bouwen aan de leidende bedrijven van morgen. Die start-ups zijn ook interessant voor bestaande bedrijven, zegt Wouter de Bruijne, commercieel directeur van YES!Delft.
M
eer technologische schaalbare bedrijven. Dat is het doel van YES!Delft. Dit technologisch ondernemerscentrum heeft een duidelijke missie: bouwen aan de leidende bedrijven van morgen. Die start-ups zijn ook interessant voor bestaande bedrijven, zegt Wouter de Bruijne, commercieel directeur van YES!Delft. .
Vroeger YES!Delft is tien jaar geleden opgericht door de gemeente Delft en de TU Delft vanuit het idee dat er meer technologische bedrijven moesten komen met een grote impact op de industrie. ‘We begonnen in die tijd in Nederland een beetje achter te lopen qua technologie’, zegt Wouter de Bruijne. ‘Er kwamen niet veel nieuwe grote 32 ZOMER 2015
techbedrijven in de AEX meer bij. Dat moest anders.’ En het kon ook anders, want ‘Nederland barst van het tech-talent met goede ideeën.’ TU Delft fungeerde als kweekvijver voor jong talent dat de sprong wilde maken naar het bedrijfsleven. ‘Veel studenten en wetenschappers zijn toppers in hun vakgebied, maar missen de vaardigheden die nodig zijn in het bedrijfsleven. Zij vliegen innovatie vooral vanuit de techniek aan, maar met alleen techniek kom je er niet. Daarom willen wij mensen met goede ideeën aanspreken en hen begeleiden bij start-ups, zodat hun kennis voortgezet wordt in schaalbare bedrijven. De weg daarnaartoe is bezaaid met hobbels. Wij kunnen die niet elimineren maar we kunnen mensen wel helpen die hobbels te omzeilen en de weg naar succes te verkorten door te zorgen voor groei en versnelling.’ Wouter de Bruijne
executive
33
INNOVATIE
YES!Delft is een netwerkorganisatie. De vaste crew bestaat uit tien man en daarnaast lopen er nog tientallen vrijwilligers rond: van ervaren coaches en ondernemers tot industriële partners die de nieuwkomers begeleiden. Die systematiek werkt. In tien jaar tijd zijn er dankzij het vliegwiel van YES!Delft meer dan honderdvijftig start-ups gerealiseerd op uiteenlopende vakgebieden, van clean tech tot med tech.
high-end computing platform. Het idee is geniaal in zijn eenvoud: radiatoren met een computerserver erin. In grote datacenters gaat een aanzienlijk deel van het geld naar systemen om de servers te koelen. In dit geval wordt de warmte die de server afgeeft, gebruikt om huizen te verwarmen. Nerdalize heeft hiervoor een samenwerkingsovereenkomst gesloten met Eneco. Een mooi voorbeeld van een win-winsituatie, vindt Wouter de Bruijne. ‘Negen van de tien keer gaat het bij start-ups over uitvindingen die de industrie echt fundamenteel veranderen. Maar als starter mis je een netwerk. Dan heb je een ‘grote broer’ nodig die ervoor kan zorgen dat dat idee ook echt uitgerold kan worden. In dit geval is Eneco voor Nerdalize een toppartner die ervoor heeft gezorgd dat hun techniek moeiteloos in vele huiskamers binnenkomt. Dat is ook winst voor Eneco, want die loopt in de branche nu voorop met innovatie.
Strenge voorselectie
Het succes is volgens Wouter de Bruijne grotendeels te danken aan de strenge regels. ‘Wij gaan niet zomaar met iedereen in zee. Mensen moeten een heel voortraject doorlopen. De focus ligt echt op technologische innovatie. Daar zijn we heel streng in. Mooie sociale of creatieve innovaties die die technologische component missen, komen niet door de selectie.’ De weg ernaartoe is dus zwaar, maar is iemand eenmaal toegelaten, dan wordt ook alles uit de kast getrokken om er een succes van te maken. ‘YES!Delft leert de beginnende ondernemers alles wat er nodig is om een gezond bedrijf neer te zetten, introduceert ze in waardevolle netwerken en helpt met het vinden van de benodigde financiering. Samenwerking kan daarbij helpen. Zo zitten zeventig van die jonge bedrijven bij elkaar in een gebouw. ‘Dat is heel nuttig, want ze gaan allemaal in grote lijnen dezelfde fases door. Op weg naar groei. Dat is interessant uit oogpunt van onderlinge steun, maar ook voor investeerders die geregeld langskomen. De schaalgrootte zorgt ervoor dat we interessant gevonden worden als innovatieHUB. Zelfs voor grote Europese delegaties.’
Nu YES!Delft is in tien jaar tijd behoorlijk gegroeid. Begonnen op de campus van de TU Delft, zit het bedrijf nu in een gebouw van 16.000 vierkante meter, tot de nok toe gevuld met startups en er wordt gewerkt aan verdere uitbreiding. ‘Het is veel harder gegaan dan we ooit hadden verwacht’, zegt De Bruijne eerlijk. Daarmee is YES!Delft in een nieuwe fase terechtgekomen. Van een typisch Delfts initiatief, is het nu echt iets nationaals en zelfs internationaals geworden. ‘In het begin kwam 90 procent van de start-ups direct van de TU Delft. Tegenwoordig komt 60 procent van de aanvragen uit heel Nederland, en we hebben zelfs aanvragen uit Europa. ‘Opvallend is ook dat de ideeën elders vandaan komen. Zo krijgen we steeds meer professionals die al een carrière achter de rug hebben en nu een nieuwe richting in willen slaan. Om die groepen te bedienen hebben we nieuwe programma’s gestart. Bijvoorbeeld een programma waarbij je in drie maanden tijd versneld je idee kunt toetsen om te zien of er marktwaarde inzit.’ Ook de werkprocessen veranderen. Zo is er steeds meer 34 ZOMER 2015
Wouter de Bruijne Functie: Commercieel directeur YES!Delft Wat nog meer: Marketing-expert Opleidingen: RSM Erasmus Universiteit: Global Business and Stakeholder Management Hogeschool Utrecht: Marketing Management European School of Economics (Rome): International Marketing
grote bedrijfsleven is daarvoor cruciaal. ‘We zijn altijd opzoek naar Industry Experts. Ervaren executives die hun kennis en netwerk willen delen met de startende ondernemers van YES!Delft.’ Daarnaast is het bedrijfsleven ook nodig voor de financiering van de ideeën. ‘Het is helaas zo dat startups meestal erg moeten ploeteren om financiering te vinden en bij de juiste partijen binnen te komen. Het zou goed zijn als bedrijven meer zouden beseffen dat ze iets te winnen hebben met het aangaan van een samenwerking. In bestaande bedrijven kan een innovatieproces zomaar tien tot twintig jaar duren. Start-ups hebben een andere stip op de horizon. Met een goede partner kun je binnen twee jaar echt verschil maken. Bovendien lossen die jonge bedrijven vaak problemen op, waar de bestaande industrie al moeite heeft om die problemen te zien.’
Straks
De ambitie is niet gering: Europa veroveren. Vorig jaar is YES!Delft voor het eerst en als enige Nederlandse incubator opgenomen op de UBI Index, de belangrijkste lijst wereldwijd van technology incubators. ‘De scope was Delft, is nu Nederland en gaat Europa worden’, verzekert Wouter de Bruijne. ‘Nederland is hard bezig zijn achterstand in te lopen; we hebben het tij mee. De industrie rondom start-ups en innovatie begint volwassen te worden. Dat is mede te danken aan programma’s zoals die van Neelie Kroes, StartupDelta.’
‘In het begin kwam 90 procent van de start-ups direct van de TU Delft. Tegenwoordig komt 60 procent van de aanvragen uit heel Nederland, en we hebben zelfs aanvragen uit Europa.’ sprake van clustervorming. Er is een cluster clean tech rond schone industrie, een cluster industriële toepassingen en een cluster med tech voor start-ups met een medisch karakter.’
Nerdalize Een mooi voorbeeld van een innovatieve start-up die momenteel draait, is Nerdalize. De Nerdalize Cloud is een duurzaam en betaalbaar
Hij vervolgt: ‘Er is een enorme schreeuw om startups en snelle innovatie. De interesse vanuit het bedrijfsleven is groot. Steeds meer grote industriële partijen onderzoeken óf en hoe start-ups een rol kunnen spelen in hun innovatieketen.’ Niet zo vreemd, want de winst voor corporate partners is groot, stelt De Bruijne. ‘Innoveren is een noodzaak. Ten eerste omdat de omgeving verandert. Een goed voorbeeld is de energiesector die in moet spelen op ontwikkelingen in de maatschappij. Ten tweede hebben we te maken met een aantrekkende economie, wat ervoor zorgt dat ondernemers weer naar de toekomst kijken.’ Voor veel bedrijven is innovatie echter lastig, omdat ze vastzitten in bestaande processen en omdat veranderingen over veel verschillende schijven lopen. Het optuigen van R&D is een tijdrovend proces – en die tijd is er vaak niet. ‘Het voordeel van start-ups is dat die binnen een paar jaar resultaat moeten hebben en daardoor altijd marktgerichte innovaties opleveren. Dat maakt samenwerking voor het grote bedrijfsleven zeer interessant.’ De Bruijne is optimistisch, maar er moet nog wel heel wat gebeuren voordat Nederland echt meedraait in de top. De inzet van het
Innovation Labs
‘Steeds meer grote industriële partijen onderzoeken óf, en hoe, start-ups een rol kunnen spelen in hun innovatieketen.’ Om het innovatieproces te versnellen wordt de samenwerking met het bedrijfsleven geïntensiveerd. Er komen Innovation Labs rondom bepaalde thema’s. ‘We zoeken heel gericht samenwerking, bijvoorbeeld met het Havenbedrijf Rotterdam. We gaan samen zorgen dat de haven slimmer, schoner en beter wordt door stabiele start-ups te faciliteren die dicht bij de industrie gaan landen en voor wie een launching customer klaarstaat.’ Ook organiseert YES!Delft pitch-sessies voor directies van bedrijven die willen weten wat de jonge garde in de aanbieding heeft. Daarbij worden heel vaak directe linkjes gelegd en zetten partijen de eerste voorzichtige stappen naar samenwerking. Dat kan niet genoeg gestimuleerd worden’, vindt De Bruijne. Hij besluit: ‘Het gaat vaak om mooie technologie die zo vernieuwend is dat het echt iets verbetert in het productieproces of aan de kwaliteit van leven. Dat hebben we hard nodig, willen we voorop blijven lopen.’
executive
35
column BEELD Mireille Schaap
Nooit ver weg
B
ach. Goldberg Variaties
Bas Westerweel is een creatief denker, professioneel verBaser. Maakte programma’s voor radio en televisie. Was mede-eigenaar van allereerste kinder- en jongeren communicatiebureau in Nederland “Keesie”. Was creatief directeur van Dierenpark Amersfoort. Helpt mens en merk te floreren.
in de uitvoering van Glenn Gould. Spotify en speaker vullen de kamer met virtuoze pianoklanken. Ik sta voor mijn boekenkast en lees met een scheef hoofd de titels van de ruggen. Zomaar. Nou ja, of niet. Ik sta hier vaak. Leg af en toe een boek op een andere plank, maak stapeltjes en neurie mee. Een nodeloos niets doen. En meestal gebeurt het dan en daar. Midden in dat niets. Dan richt mijn oog zich op een woord, een zin en voordat ik me er bewust van ben heb ik een tiental bladzijden tot me genomen, een geeltje met een aantekening uit het boek steken en hang ik onderuit op de bank. Tijd en ruimte staan stil. Woorden stromen. Een volmaakt gelukkig zijn. Wat een ander bedacht en mij toevertrouwde vreet ik op en maakt me hongerig. En als de honger niet meer te stop-
‘Wat een ander bedacht en mij toevertrouwde vreet ik op en maakt me hongerig. En als de honger niet meer te stoppen is, kom ik plots in beweging en ga ik bellen.’
36 ZOMER 2015
pen is, kom ik plots in beweging en ga ik bellen. Een vriend, broer of mijn vriendin. Het moet er uit. Ventiel gaat open. Bellen. ‘Luister, wat ik nou toch las, wat vind jij? Dat zou jij ook ‘s moeten lezen.’ Ik wil de euforie delen en wens iedereen net zoveel honger als ik. En ook al weet ik dat ze aan de andere kant van de lijn een gedoogbeleid voeren hoop ik toch een deurtje open te krijgen. Steeds weer. Ik vind het fijn als zij ook zo geraakt zijn als ik. Lekker samen een potje geraakt zitten wezen. Een spelletje inspiratie delen. Of zo. Het zal wel met spiegelen te maken hebben; dat dat wat ik hen toewens mijn grootste wens is. En ongetwijfeld zal het iets met een kinderlijke drang te maken hebben om gehoord te worden. Nou ja. Het is wat het is. Bach gaat af. Bob Marley aan. Get up, Stand up. Ik zit op de leuning van de bank en kijk door mijn oogharen naar mijn boekenkast. Een wand vol inspiratie. Een rijke bron. Net als ik wil gaan staan om dat ene boek naast die andere te schuiven wordt ik gebeld. ‘Met Gerard, zeg zou jij s willen proberen een column te schrijven? Eh, waarvoor? ExecutiveNL, een blad voor gepassioneerde leiders. Eh, ja tuurlijk, maar waarover moet die column gaan dan? Ik dacht aan inspiratie.’ Ik zak in de kussens van de bank en doe mijn ogen dicht.
Inspiratie is nooit ver weg, en altijd beschikbaar. Voor wie het wil zien, of liever nog, voelen. Get up, Stand up.
Directeur en commissaris met mediationvaardigheden?
Persoonlijk Professioneel Informeel
Rol als adviseur
advertentiepagina Goed kunnen bemiddelen in conflicten bij bedrijven die je adviseert.
Rol als directeur
Hoe kan je conflicten hanteren en je kantoor optimaal laten presteren?
Rol als commissaris
Leren hoe je waardevrij en objectief kunt ondersteunen, zodat je buiten het conflict blijft.
6-daagse “Mediation op de Werkvloer”
Volg onze 6-daagse mediationopleiding, wij starten maandelijks! Neem vrijblijvend contact op met Pien Hoogenboom voor meer informatie. The Lime Tree - mediation & training
Professor Bronkhorstlaan 10 - 100 | 3723 MB Bilthoven | 030 22 55 910 | info@thelimetree.nl
column
High Growth Awards
beeld Mireille schaap
einde discussie in zicht?
connie maathuis
Ben jij de beste advertentiepagina groeiondernemer van Nederland?
Op 25 november 2015 worden opnieuw de High Growth Awards uitgereikt. Een prestigieuze award die hét podium vormt voor de topgroeibedrijven van Nederland. Nominatie hiervoor betekent onafhankelijke erkenning voor de buitengewone
Meld je dan nu aan voor de High Growth Awards
Initiatiefnemer:
In samenwerking met:
groeiprestatie, landelijke media exposure en het ontmoeten van collega “groeiers” uit jouw regio.
Preferred Partners:
Connie is een doener met visie en heeft een sterke hang naar en voorkeur voor innovatieve oplossingen, in welke branche dan ook. Momenteel investeert zij in een aantal startups en is zij bezig met de opstart van nieuwe (bedrijfs) initiatieven.
nlangs kwam weer een discussie op het web voorbij over de vrouwelijke bijdrage in corporate Nederland, in dit geval over het aantal vrouwelijke commissarissen. En eerlijk gezegd: ik ben wel klaar met discussiëren over aantallen want dat kost echt teveel energie. Er is veel consensus over de wenselijkheid tot grotere diversiteit in leiding en toezicht van bedrijven en organisaties, maar de discussie behelst vaak slechts de weg er naar toe en de aantallen en roept daarmee meteen weerstand op.
Neem bijvoorbeeld de verplichte regel dat een bestuur uit enkele tientallen procenten vrouwen dient te bestaan, jawel: Het Quotum. Veel ondernemingen willen de uitdaging sec wel aannemen. Maar vaak wordt de regel uitgelegd alsof in die situaties incapabele vrouwen de voorkeur moeten krijgen boven capabele mannen. Not true, maar deze uitleg leidt wel telkens af van het gewenste eindresultaat: vanzelfsprekende diversiteit.
Jarenlang was ik de mening toegedaan dat het instellen een slechte zaak zou zijn en ik was dan ook fervent tegenstander van een eerder genoemd quotum. Totdat ik kennis nam van de documentaire ‘Leiders gezocht’ van Jeroen Smit, u weet wel, de schrijver van onder andere het boek De Prooi, die wereldwijd de rol van leiders onderzocht. Hij kwam ten aanzien van de vrouwelijke leider uiteraard in aanraking met de Noorse minister Ansgar Gabrielsen, die destijds op een opmerkelijke wijze voor een quotum in Noorwegen zorgde. Het was niet zozeer de wijze waarop hij voor het verplichte quotum zorgde als wel het feit dat hij aangaf het een logische vorm van terugbetaling ‘door’ vrouwen te vinden.
het feit dat vrouwen alle gelegenheid krijgen om gebruik te maken van vele studiefaciliteiten, maar waar ook een prestatie tegenover dient te staan. Die is gelegen in het feit dat alle kennis en kunde naar de maatschappij terugvloeit in een fulltime job. Een logisch gevolg van de aangeboden mogelijkheden. En laat daar in ons land nu best een crux zitten, want Nederlandse vrouwen zijn kampioen in deeltijdbanen.
Begrijpt u mij goed. Fantastisch opgeleid zijn en daarna kiezen voor deeltijdwerk van twee of drie dagen is een vrije keuze en dat moet mogelijk blijven. Maar aan die keuze moet wat mij betreft wel een consequentie zitten. In menig studie zijn vrouwen tegenwoordig in de meerderheid en een grote groep weet al vanaf aanvang later niet fulltime inzetbaar te zijn. Zij houden daarmee een plek bezet van personen die later wél graag volledig aan de slag hadden gewild, edoch zonder consequenties. Nogmaals, er is niets mis met zeer goed opgeleid willen zijn, maar wel als dat betekent dat er van al het potentieel maar beperkt gebruik kan worden gemaakt.
Natuurlijk pleit ik wel voor behoud van alle studiemogelijkheden van een ieder, maar met heldere voorwaarden vooraf. Als blijkt dat na het afstuderen de desbetreffende student slechts beperkt - dat wil dus zeggen in een parttime baan of functie - inzetbaar is, dan is voor diegene een grotere (of andere) terugbetaalverplichting aan de orde. Er kan immers niet volledig gebruik worden gemaakt van diens ontwikkelde talenten en dat is een flink gemiste kans! Als we de discussie over de M/V-factor op deze wijze aansnijden, dan is de nodeloze energie over aantallen volgens mij snel voorbij.
Voor het gemak vertaal ik zijn insteek als een terugbetaalmodus voor
Ga naar highgrowthawards.nl en meld je aan!
executive
39
Verbeelding START
elke klus De lens van smartphones en tablets worden machtiger. En zo is iedere Nederlander een fotograaf geworden. Martin Dijkstra - een van de meest aansprekende reclame- en portretfotografen van dit moment – vertelt hoe hij als professional de concurrentie probeert voor te blijven.
FOTORUBRIEK
‘Nee natuurlijk krijg je (toenmalig) minister-president Balkenende niet op deze manier voor de lens. Wel leuk om mee te experimenteren.’
40 ZOMER juLi 2013 2015
executive
41
Verbeelding START
‘Als de vibe er niet meer is en je loopt als ouder wordende fotograaf – rustend op je ervaring - achter de feiten aan, dan ben je gezien. Nee, dat heb ik niet, dat op mijn lauweren rusten. Nooit gehad ook.
‘Dubai. De foto staat voor mij voor een nieuw begin, voor innovatie en superlatieven. Alsof de wereld daar nog ingetekend moet worden. En voor een deel is dat zo!’
42 ZOMER 2015
Het begon al als stagiaire van Jaap Vliegenthart. Hij was – en is – dé reclamefotograaf waar mensen U tegen zeggen. Een vakman. En ik mocht bij hem in de leer als assistent. In die tijd zat ik op de Fotoacademie. Leuk. Maar om eerlijk te zijn: daar leer je het vak niet. Dat leer je buiten. Als je elke dag keihard moet lopen en pas bij de gong van het acht uur journaal thuis op de bank ploft, wetende dat de volgende dag er weer eentje van uitersten wordt. Ik moest mijn school nog afmaken en Jaap vroeg mij om definitief bij hem te komen werken als assistent. Ik zei als vanzelfsprekend “ja”. Dat heeft met mijn karakter te maken: ik ben niet bang aangelegd. Neem risico’s als dat moet. Maar in dit geval ging het simpelweg om een unieke kans.
Het avontuur kwam later. Samen met mijn vrouw vertrok ik in 2001 naar Brazilië. Naar Sao Paulo. Mijn vrouw was gevraagd om daar voor een mode-ontwerper te komen werken. Ik had grootse plannen om “vrij werk”
te schieten en om opdrachten van bedrijven daar aan te pakken. Maar hoe begin je?
Ik weet nog goed dat we een stratenkaart van de stad wilde kopen. Bleek dat we vier districtkaarten nodig hadden. Het is een miljoenenstad, geen Amsterdam of Rotterdam ofzo. Toen we thuiskwamen, keken we elkaar aan en hebben we die kaarten precies aansluitend aan elkaar gemaakt en daarna letterlijk als behang tegen de muur geplakt. Het paste precies. Zo enorm groot is die stad. Het was een enorme ervaring. Ik fotografeerde nog op film. De eerste digitale camera’s waren al wel op de markt, maar die kostten toen zo’n veertigduizend euro. Dat geld had ik helemaal niet. Terug in Nederland heb ik nog twee jaar analoog geschoten. Dat was eigenlijk gekkenwerk. Voor elke foto moest ik in totaal twee uur reizen om bij een professioneel fotolaboratorium te komen. Toen Canon even later een digitale camera voor 2500 euro op de markt bracht, heb ik er direct eentje gekocht. Het veranderde niet veel aan de stijl van fotograferen die ik had ontwikkeld. Ik creëer een aansprekend beeld. Pak elementen in de omgeving op. Ensceneer situaties, dat kon in het filmrol-tijdperk ook.
executive
43
Verbeelding START
‘Het leuke van deze foto is niet alleen de vooruitziende, innovatieve blik van CEO Peter Wennink van ASML. Maar ook zijn nuchterheid. Als fotograaf is het fijn om een portret te maken van een persoon die heel simpel kan uitleggen dat de deelprocessen binnen zijn bedrijf extreem technisch en ingewikkeld zijn. Zelfs zijn eigen mensen snappen de totale keten niet, zei hij tegen mij.’ 44 ZOMER 2015
executive
45
Verbeelding START
‘Dit is een shoot voor het magazine Quote. Soms moet je proberen alles uit de kast te halen als fotograaf. Alle elementen zijn echt. Zelfs de ontploffing. Ik heb de losse elementen tot een geheel weten te smeden. Ik heb het springkussen en de spanbanden om de auto te laten hangen weg-geshopt.’ 46 ZOMER 2015
executive
47
Verbeelding
Ik gebruik de computer vaak in praktische zin. Om het beeld naar mijn hand te zetten. De ene keer hoef ik bijna niets te doen, de andere keer verbouw ik alles. Dat is mijn eigentijdse kijk op het vak.
Het is een van de redenen dat ik nu niet bang hoef te zijn voor al die nieuwe fotografen die er op de markt komen. Of te vloeken als het door de techniek nog eenvoudiger is geworden om te fotograferen. Ik zie een fotocamera als een penseel. Een stuk gereedschap dat nog zo vernuftig kan zijn, maar als je niet kunt schilderen dan wordt het nooit een kunstwerk. Zo is het met fotograferen ook. Je fotografeert niet met je lens, maar met het oog.
In reclame- en tijdschriftfotografie spelen er andere facetten. Omgaan met klanten. Betrouwbaarheid. Ervaring – of noem het ouder worden - is dan geen slechte pijler… Maar natuurlijk denk ik over de toekomst na. Niet over tien jaar, maar over morgen.
Als ik kijk naar waar ik nu sta, dan zie ik dat ik nog nooit zo druk ben geweest als het afgelopen half jaar, maar dat zegt helemaal niets. Na elke opdracht ben ik namelijk weer werkloos. Elke dag weer. En dus blijf ik “vrij werk” maken. Gebruik ik social media, wetransfer als reclamezuil en andere kanalen om in de picture te blijven. Een nieuwe stap voor mij is “film”. We leven in een
Wat dat betreft speelt leeftijd trouwens wel een rol. Je moet scherp zijn en contact hebben met je omgeving. Weten wat er in de wereld gebeurt, anders word je niet meer gevraagd. Ik denk dat je daarom als nieuwsfotograaf kwetsbaarder bent. Het gaat in dat vak meer en meer om snelheid, steeds minder om de techniek. Als er een jonge bink telkens op de goede plek staat dan wint hij van zijn concurrenten.
wereld waarin budgetten onder druk staan. Door een fotograaf in te huren, die zijn visie ook door de lens van een filmcamera kan vertalen, slaan opdrachtgevers twee vliegen in een klap. Het scheelt tijd en geld voor opdrachtgevers. Ik snap dat heel goed. Voor grote opdrachtgevers – zoals bijvoorbeeld KLM, Defensie en financiële partijen - maak ik zowel fotoreportages als filmproducties. Dat is de wereld van morgen.
‘Een opdracht van KLM, om niet alleen de fotografie te verzorgen, maar ook de video’s rondom deze campagne. KLM wilde dit in eerste instantie in een Nederlandse studio doen. Ik vond het idee te leuk en ben in het vliegtuig gestapt om het op locatie te doen.’
‘Spelen met het licht, een beetje trucage en de weerselementen maken van Defensie-materieel plots een beeld naar waar je blijft kijken.’ 48 ZOMER 2015
executive
49
NETWERK
NCD-leden
ondernemers
Qredits helpt startende en bestaande ondernemers bij het starten van of investeren in hun bedrijf. Een NCD-lid als coach voor een ondernemer is in dat traject een van de succesfactoren. 4 vragen voor Leopold Lindner, Coach bij Qredits Microfinanciering Nederland.
Q Waarom ben je coach?
‘Het idee van Qredits spreekt mij aan. Qredits helpt startende en bestaande ondernemers bij het succesvol (door)starten van hun bedrijf, en dat is hard nodig. Ik maak me zorgen over de crisis in het MKB, dat zoals velen zeggen de motor is van onze economie. Omdat er nauwelijks meer financieringen worden verstrekt, gaan mooie bedrijven de mist in. Ik ben daar zelf gedeeltelijk slachtoffer van geworden, en wil graag andere bedrijven helpen om niet in die valkuil terecht te komen. Het aardige van Qredits is dat zij niet alleen naar de centjes kijken, maar vooral ook naar de ondernemer en zijn mogelijkheden. Die mogelijkheden worden optimaal benut doordat de ondernemer behalve krediet, ook een jaar lang coaching krijgt op een terrein van zijn keuze. Ik vind het mooi mijn kennis en ervaring daarvoor in te zetten.’
Q Wie help je?
‘Ik ondersteun een woninginrichter in het centrum van Barneveld. Een man die samen met zijn vrouw een eigen zaak is begonnen nadat hij jaren in de branche had gewerkt. Het leuke van deze aanpak is dat de ondernemer zijn eigen coach kiest: iemand met competenties die hij zelf niet in huis heeft. Dat zorgt ervoor dat zo’n startende ondernemer zeer gemotiveerd is en dat vertaalt zich in een mooie samenwerking. Het valt mij op dat jonge starters vaak zeer creatieve ideeën hebben, maar dat ze het lastig vinden om bedrijfsmatig na te denken over hoe ze hun project naar de markt moeten brengen. Juist voor die Willie Wortelachtige types is het ideaal als ze terug kunnen vallen op mensen met kennis en ervaring in het bedrijfsleven.’
Q Welke expertise breng jij in?
‘Ik hoef deze ondernemers niet te vertellen welke meubels ze in moet kopen en welke interieurtrend nu 50
Leopold Lindner Coach van Qredits Microfinanciering Nederland: Coaching van startende en bestaande ondernemers in het MKB. Qredits helpt startende en bestaande ondernemers bij het starten van of investeren in hun bedrijf. Qredits ondersteunt het ondernemerschap in het midden- en kleinbedrijf met ondernemerstools, persoonlijke coaching en microkredieten tot maximaal euro 250.000,--. Voor meer informatie zie: www.qredits.nl
booming is; dat kunnen ze prima zelf. Ik help ze met dingen waar zij minder verstand van hebben, en die toch nodig zijn om een gezond bedrijf op poten te zetten. Zo geef ik bijvoorbeeld marketing- en communicatieadvies, omdat ik dat zelf in mijn bagage heb. Ik kijk ook mee naar hun ondernemersplan, help met de omzetplanning en de prognoses voor dit jaar en we bekijken samen de reclamemogelijkheden. Alles wat nodig is om het resultaat te bereiken dat zij voor ogen hebben.’
Q Wat levert het jou op?
‘Plezier. Ik vind het leuk om op mijn leeftijd nog in het bedrijfsleven actief te zijn, mijn kennis over te dragen en mensen met een drive echt vooruit te helpen. Ik kan iedereen die tijd overheeft aanraden om coach te worden en zo MKB-bedrijven een hart onder de riem te steken.’
Juist voor die Willie Wortelachtige types is het ideaal als ze terug kunnen vallen op mensen met kennis en ervaring in het bedrijfsleven
xper tise Kennis van de markt
MENSEN ZIJN GEEN HANDELSWAAR HOLTROP RAVESLOOT/ 52
Detectiveaccountants
HORATIO / 54
HET VERSTERKEN VAN EEN DROOM Prins Bernhard / 56
optimaal leiderschap creëren korn ferry / 62
In gesprek is uw bedrijf overver met 51 zekerd? General Counsel mandema & partners / 64 Van Benthem & Keulen / 58 veranderen MEER RENDE- door dialoog MENT UIT DATA en participatie CASEWARE ANALyTICS / 60
mpuls / 66 executive
51
MARKTVISIE
xper tise
zijn geen Denk eens out of the box en zoek ook eens een match in een onverwachte hoek, zeggen headhunters Freek Muller en Jan Beerling van Holtrop Ravesloot. Ingrediënten voor dé juiste man op dé juiste plek: ‘Duik diep in de organisatie, oriënteer op de toekomst en kijk verder dan het CV van de kandidaat.’
H
oltrop Ravesloot, opgericht in 1960, is Nederlands eerste executive search bureau. Zij is aangesloten bij een internationaal netwerk: IIC Partners met 51 kantoren in alle belangrijke zakencentra ter wereld. Managing partner Muller en partner Beerling maken ruim 25 jaar deel uit van Holtrop Ravesloot in Amstelveen. Het kantoor bestaat dit jaar 55 jaar en koppelt al meer dan een halve eeuw succesvol bedrijven en kandidaten. Met veel van deze kandidaten heeft Holtrop Ravesloot een jarenlange relatie.
Beerling en Muller ‘Het gaat niet alleen om die ene functie en die ene invulling. Wij investeren in kandidaten en begeleiden ze bij het zetten van de volgende stap. Wie ben je? Wat wil je? Wat past bij je? Als dat helder is, gaan wij pas praten over een concrete vacature.
Past een persoon niet in het profiel van de opdracht, dan betekent dat géén vaarwel. Een waardevol advies aan de kandidaat, dáár gaat het om. Doorgaan waar anderen stoppen, daarmee willen wij ons onderscheiden. Geregeld worden wij voor een second opinion gebeld door kandidaten die via een andere headhunter een aanbod krijgen. Reden: wij verdiepen ons uitgebreid in de kandidaten en kennen hen door en door.’
Juiste man op de juiste plek
Holtrop Ravesloot slaat bruggen op directie- en bestuursniveau tussen private en publieke organisaties en topkandidaten, mét oog voor de ontwikkeling van mens en organisatie. Holtrop Ravesloot besteedt veel tijd aan research met als doel de mens achter de organisatie en het 52 juLi 2013 ZOMER 2015
CV te leren kennen. Of het nu om een (interim) managementfunctie, samenstellen van raden van toezicht en commissarissen of crisismanagement gaat, het resultaat is dé perfecte match die past bij de toekomst van de organisatie en het carrièreperspectief van de kandidaat. ‘Snap waar het bedrijf mee bezig is. Wat is hun onderscheidend vermogen. Kijk niet alleen naar het verleden, maar nadrukkelijk naar de ontwikkeling van een bedrijf, de toekomst. Vervolgens ga je op zoek naar de juiste man of vrouw voor die plek.’ Muller
Adviseren van een familiebedrijf vergt een andere aanpak en extra aandacht. Op het moment dat je bij een familiebedrijf aan de slag gaat, krijg je te maken met een stuk historie en meer emotie dan in het algemeen bij een beursgenoteerd bedrijf het geval is, vertelt Beerling. ‘Er gaan vaak vele gesprekken met de ondernemer aan vooraf voordat wij kunnen starten met het zoeken naar opvolging. Het helpt dat wij zelf als ondernemer het ondernemerschap kunnen invoelen.’
HOLTROP RAVESLOOT Holtrop Ravesloot is al meer dan vijftig jaar expert op het gebied van het zoeken en vinden van directieleden, bestuursleden en toezichthouders voor Nederlandse bedrijven en instellingen. Expertises - Executive search (directieleden, bestuursleden) - Non-executivesearch (toezichthouders) Holtrop Ravesloot Keizer Karelplein 1 Postbus 2211 1180 EE Amstelveen Tel. 020 647 02 01 www.holtropravesloot.nl info@holtropravesloot.nl
Out of the box
Om succesvol te blijven, móet je out of the box kunnen denken, stellen Muller en Beerling. Managing partner Muller
‘Regelmatig slaan we een brug tussen een kandidaat uit de ene branche naar een organisatie uit een andere sector. Een keuze die misschien op het eerste gezicht niet voor de hand ligt.’ Verder kijken dan je neus lang is, gebeurt te weinig, menen de partners van Holtrop Ravesloot. Beerling: ‘Een kandidaat bij de concurrent weghalen, is te makkelijk. Een groot stuk van onze meerwaarde is altijd breder te willen kijken naar alle processen binnen een organisatie. In andere sectoren zijn soortgelijke processen soms verder ontwikkeld. De opdrachtgever is dan meer gebaat met een kandidaat uit die branche.’
‘Een kandidaat bij de concurrent weghalen, is te gemakkelijk’ executive
53
xper tise
O
m een financieel probleem te kunnen herkennen, heb je een integraal beeld nodig van de huishouding van een bedrijf”. Aan het woord is Eppo Horlings, oprichter en eigenaar van Horatio – ‘een high end financieel advieskantoor’ uit Amsterdam Zuidoost. Dat bedrijf is sinds 2007 uitgegroeid tot een achtkoppig team van specialisten – ‘detective accountants’. Horatio had als organisatie groter kunnen zijn, maar, zo benadrukt Horlings: “kwaliteit gaat bij mij boven kwantiteit: vakkunde en -kennis staan bij mij hoog in het vaandel”. Horlings is geen onbekende in de financiële wereld. Hij diende als partner bijna 35 jaar bij het naar hem vernoemde kantoor Horlings.
Interrupties
accountants
De Amsterdamse accountants en adviseurs van Horatio ondersteunen bedrijven met een integrale aanpak in het operationele proces. Elke interruptie daarin behoort tot het terrein van Horatio. Onderbrekingen in het operationele proces leiden veelal tot schade Afgelopen jaren hebben we zo’n 1.000 schadezaken gedaan”, aldus Eppo Horlings- de drijvende kracht achter Horatio. Schade veroorzaakt door de overheid dan wel voortkomend uit koop- en verkoop van ondernemingen of faillissement. Aansprakelijkheid van bestuurders is daarbij dan aan de orde.
54 ZOMER 2015
“Wij houden ons bezig met waarde-creatie en waarde-realisatie. En alle stappen waar een ondernemer tussen beide zaken mee te maken krijgt”, legt de voorman van Horatio uit. “In het bijzonder krijgen wij veel vragen over zogenoemde interrupties in het bedrijfsproces. Zaken waarbij schade in ontstaan. Afgelopen jaren hebben wij bij Horatio zo’n 1.000 van dat soort schadezaken met succes afgerond.” Anders gezegd, Horatio adviseert ook op het gebied van aandelenwaardering en de verkoop van bedrijven, mede vanwege haar opgedane ervaring met schadezaken. Horlings en zijn team onderscheiden zich in hun werkgebied, maar zeker in hun mentaliteit: “Wij werken met een integrale aanpak als onafhankelijk expert in het operationeel proces.” Paperassen
Horatio werkt niet als ‘gewone accountant’. Zij begint waar de gewone accountant ophoudt. Doet ook veel onderzoek op verzoek van curatoren. “Wij worden vooral gevraagd wanneer problemen zich voordoen”, oor-
MARKTVISIE deelt voorman Horlings, “onze opdrachten zijn veelal van korte duur.” Zo deed het financiële bedrijf jaren terug onderzoek naar een onderneming die een jaar na de aankoop op de fles ging. Tot grote ontsteltenis van de nieuwe eigenaar: “de cijfers in de verkoopacte zagen er immers meer dan positief uit: jaarlijks werd een keurige winst van twee miljoen genoteerd.” Horlings: “Het is ondoenlijk en – in verband met de tijdsdruk – onwenselijk om alle boeken bij een onderzoek door te nemen. Ik heb geleerd om systematisch te werk te gaan en vooral naar de dynamiek van een ondernemer en zijn bedrijf te kijken.” Bij de failliete onderneming kon Horatio op basis van het gedrag van het management snel tot de kern van de zaak komen. “Uit de duizenden paparassen met cijfers, kon ik snel het ene relevante bonnetje vissen: veel uitstaande posten waren een jaar vooruitgeschoven. Horlings: “Het is een ingewikkeld proces, waarin wij veelal handelen in opdracht van curatoren of verzekeraars. Bij een faillissement komen veel zaken kijken: wetgeving, jurisprudentie, het handelen van de overheid. Mijn kennis en ervaring in het vakgebied blijken dan cruciaal: ik weet snel waar ik moet zoeken.” Je zou kunnen zeggen dat het werk van Horatio eindigt, waar dat van een jurist begint. Toch gaan in de praktijk bedrijven veelal eerst met advocaten aan de slag: “Veel juridische dienstverleners willen direct procederen om aansprakelijkheid aan te tonen. Ik vind het veel belangrijk om te zien of er ook schade is geleden. Als dat er niet of nauwelijks is – heeft het geen zin om een uitgebreide zaak te beginnen.” Creative accounting
Even bekend als financieel adviseur, is Horlings overigens als docent. De financieel adviseur is al sinds 1985 gastleraar aan de Nijmeegse Radboud Universiteit. Belangrijk onderdeel van zijn les-
programma is het zogenoemde ‘creative accounting’. Horlings: “Zeg maar, het opwaarderen van cijfers om een te hoge prijs of een hoog krediet te krijgen.” Bij overnames, en het proces van due diligence dat hierin een belangrijk onderdeel vormt, zijn kopers verplicht alle beschikbare informatie aan de kopende partij te verschaffen. “Er zijn echter altijd zaken die voor de kopers verborgen blijven, Hard oordeel
“Door mijn werk aan de universiteit ben ik bij grote zaken betrokken geraakt”, vervolgt Horlings. Dat hij hierin niets te veel zegt, blijkt uit de CV van de financieel adviseur: sinds de jaren zeventig diende Horlings als onafhankelijk adviseur bij een serie ondernemingen waaronder IBM, KLM, KPN en Baan. “Grote bedrijven die in de jaren tachtig en negentig omvangrijke saneringsronden doorvoerden”, aldus Horlings. “Ik werd gevraagd bij die zaken door de ondernemingsraden en vakbonden gevraagd om te kijken of de financiële druk inderdaad zo hoog was dat ontslagen onvermijdelijk waren.” Na bestudering van de cijfers en plannen van het management van de geplaagde ondernemingen, kwam Horlings vaak tot een hard oordeel. “De ontslagronden bleken volkomen te legitimeren. In mijn vakgebied moet je niet bang zijn om af en toe een andere mening uit te dragen dan je opdrachtgevers verwachten.” Noord-Zuidlijn
Horatio heeft overigens niet alleen grote – en minder grote bedrijven – als klant gehad. Ook de overheid steunt in belangrijke mate op de kennis van het kantoor en zijn voorkomende leider. “Wij adviseren niet alleen de landelijke overheid, maar werken ook in opdracht van provincies en gemeenten.” Zo is Horatio afgelopen jaren betrokken geweest als externe bij de Betuweroute, de HSL, Schiphol, de Noord-Zuidlijn en veel andere kleinere infrastructurele werken. Horlings: “Ik word dan ingeschakeld om te onderzoeken of er schade bij ondernemers ontstaat. Er is de overheid veel aan gelegen om juridische conflicten te voorkomen. Dat vertraagt veelal en is bijzonder kostbaar. Veel liever gaat de overheid in overleg met getroffen bedrijven om verdere problemen te voorkomen.” De toekomst.
Het team binnen Horatio heeft zich dermate goed ontwikkeld dat zij ook zonder Horlings klaar is voor de toekomst. Met name haar business lijn merger & acquisitions is bovenmatig actief. Zij beperkt zich tot de creatieve industrieën t.w. Confectie, Uitgeverijen, IT, Pharma, Travelservices, Food & packages en Bouw. Deze laatsten vanwege de enorme voordelen die voortkomen uit innovatie. De nadruk in deze business lijn ligt op de financiering van de koop en de uitbreiding naar internationalisatie en samenwerking.
executive
55
MARKTVISIE
xper tise
meer bewust van “wat we hebben”. En kijken met een sociale bril scherper naar andere mensen dan alleen naar onszelf. Dat zie je in allerlei vormen terug in onze maatschappij.
Het mecenaat/ mecenas (een persoon) De bescherming en financiële begunstiging van kunsten en wetenschappen. Oftewel: het met geld steunen van kunst ( en wetenschap en natuur).
Het versterken van een
droom
In augustus 1940 richtten Prins Bernhard en enkele Engelse ondernemers het Prins Bernhard Fonds in Londen op. Nu – 75 jaar later – is het fonds als steun voor cultuur, wetenschap en natuur niet meer weg te denken. Menno Tummers (adviseur mecenaat) spreekt over mecenassen die een steeds belangrijker schakel vormen in onze maatschappij en de hulp die het Prins Bernhard Cultuurfonds biedt. 56 juLi 2013 ZOMER 2015
‘Sinds de jaren zestig–zeventig kennen we een grote welvaart in Nederland. Maar welvaart en voorspoed zijn niet altijd en overal vanzelfsprekend aanwezig. Oorlogen en armoede domineren nog altijd de online en offline media. En daarbij, we kruipen langzaam uit de financiële crisis. Dat doet wat met mensen. Nederland is veranderd. Zeker in het bewustzijn van politici, ondernemers, buren, families, et cetera. We zijn ons
Het is een mooi – maar zeker ook noodzakelijk - antwoord op de voorbije crisisjaren. Na de bezuinigingen op cultuur, wetenschap en natuur, is de roep op mecenassen in deze hoek groter dan ooit. Het mecenaat is geen nieuwe vorm, maar wel eentje die onverminderd belangrijk is in onze samenleving. Je ziet als het ware cultuur, wetenschap en natuur voor je ogen verdwijnen. De overheid heeft steeds mindergeld beschikbaar en honoreert steeds minder subsidieverzoeken van instellingen en verenigingen. Gelukkig is het bewustzijn van “elkaar helpen en bijstaan” geland. Maar daarmee zijn we er in Nederland niet. Wet- en regelgeving, de publieke opinie, het drukke leven … ze maken het mecenaat niet eenvoudig. Ik zie regelmatig dat mecenassen (ondernemers en families) niet precies weten waar ze moeten beginnen. En dat is ook moeilijk. Want, wat ga je doen? Geef je geld aan een reeks initiatieven waarvan je de bestuursleden kent? (En hoe groot of hoe bescheiden is dat bedrag dan?) Begin je zelf een goede doelen stichting? En wat dan precies? Al deze vragen komen voorbij. En het zijn geen luxe-vraagstukken. Wat begint met een glimlach kan na verloop van tijd als veel minder leuk worden ervaren. Een stichting is namelijk niet precies hetzelfde als een onderneming, om maar eens een voorbeeld te noemen. Maar het dient wel een professioneel fundament te hebben om de continuïteit te kunnen waarborgen en focus te houden. Dat blijkt in de praktijk ingewikkeld. Ook “geld geven” is niet zomaar wat. Het kan op honderd verschillende manieren. En het is verstandig om het met een bepaalde visie te doen.
Van klein tot groot Het Prins Bernard Cultuurfonds biedt diverse vormen van steun voor het geven van geld aan cultuur, natuur en wetenschap. Het begint met de mensen die eenmalig of maandelijks een relatief klein bedrag overmaken. Zij worden regelmatig geïnformeerd over wat er met hun geld gebeurt. Wil je meer geven, dan wil je niet alleen weten waar het aan is besteed, maar ook zelf het doel meebepalen. Voor die mensen is er het CultuurFonds op Naam. Dit kun je als bedrijf, stichting of privépersoon instellen als je minstens 50.000 euro ineens schenkt of nalaat. Samen bepalen we het doel waar het geld aan wordt besteed. Het fonds krijgt vaak de naam van de oprichter, maar de gever kan ook anoniem blijven. Wij nemen de schenker veel zorgen uit handen. Het Cultuurfonds is een private instelling met ANBI-status en het CBF-keurmerk. Vanwege de ANBI-status kunnen schenkers via het Cultuurfonds fiscaal aantrekkelijk schenken en nalaten.
Mecenaat op maat Het CultuurFonds op Naam bestaat als geefvorm al een tiental jaren en er zijn er inmiddels meer dan 350 actief bij het Prins Bernhard Cultuurfonds. Toch is mede onder invloed van de terugtrekkende overheid behoefte ontstaan aan een geefvorm die meer flexibiliteit biedt. Sinds kort heeft het Cultuurfonds daarom het Mecenaat op Maat. We werden steeds vaker om advies gevraagd, waarvoor vaak alleen maatwerk de oplossing bleek. Bij het Mecenaat op Maat is de schenker nog nadrukkelijker betrokken bij de besteding van zijn geld. Mecenaat op Maat kan bij een schenking vanaf 25.000 euro per jaar. Wij doen dan bijvoorbeeld een bestedingsvoorstel voor een of meer projecten. De mecenas kan aangeven of deze passen bij zijn of haar ideeën.
De mecenas kan op allerlei manieren bij de schenking betrokken worden. Bijvoorbeeld door een nieuw initiatief te starten, zoals een corporate award of de toekenning van een stipendium. Of in het geval van een schenking aan de wetenschap door een leerstoel in te stellen. Tummers: ‘Veel mecenassen in spe weten niet wat er allemaal mogelijk is. Een schenking hoeft bijvoorbeeld niet altijd een vermogensoverdracht te zijn. We kunnen ook een jaarlijks geoormerkte schenking afspreken die ook afhankelijk kan zijn van de bedrijfswinst. Het Cultuurfonds garandeert dat de schenking bij het gekozen doel terechtkomt. De kosten van huur en personeel betaalt het fonds uit de beleggingsopbrengsten uit de ‘vrije’ reserve van het fonds.
Praktijkvoorbeelden Als je goed kijkt zie je om je heen allerlei initiatieven. En het is heel goed mogelijk dat daar “het mecenaat” een helpende hand biedt en wij ook om de hoek komen kijken om de mecenassen te begeleiden. Wat ik een en leuke anekdote vind van een familie die “wel iets wilde doen”, maar niet wist “wat”. We stelden een aantal initiatieven voor om uit te vinden waar de interesse van de familie echt lag. Ze vonden de projecten wel leuk, maar er was geen “wauw-gevoel”. Toen hebben wij de strategie omgedraaid. Na een reeks sessie met de familie kwam er naar voren dat hun hart lag bij mode en documentaires. We hebben een meerjarenplan uitgewerkt met elkaar en kwamen tot een Award-uitreiking met prijzen. De award is onlangs voor de vijfde keer uitgereikt en geniet landelijke bekendheid. De familie is blij dat zij iets kunnen doen, maar nog blijer dat het helemaal past bij hun passie. En zo moet het ook zijn. Andersom is natuurlijk ook aan de orde van de dag tegenwoordig. Een mecenas met een stichting denkt na over zijn afscheid en wil dat er na zijn aftreden en zelfs na zijn dood nog altijd een goed draaiende stichting staat. Dat heeft alles te maken met overdracht. Maar hoe vind je die en hoe doe je dat? Daar helpen wij bij. Het succes zit ‘m in het samen actief najagen van een idee. Het is een initiatief van een mecenas gecombineerd met onze professionele vakkennis op dit gebied. Dat versterkt elkaar. Wij nemen een droom niet over, wij faciliteren en versterken de droom. Een ondernemer heeft immers een paar uitgesproken kennisgebieden, wij hebben er in die 75 jaar veel meer verzameld.’
executive
57
xper tise
51
In gesprek met
Van Benthem & Keulen Advocaten & Notariaat Archimedeslaan 61 3584 BA Utrecht 030 259 59 59 www.vbk.nl
General Counsel
MARKTVISIE
Van Benthem & Keulen advocaten & notariaat, een kantoor met ongeveer 75 juridische professionals, ging in gesprek met General Counsel (juridisch directeuren) van grote ondernemingen en vroeg hen wat zij vinden en verwachten van de juridische dienstverlening in Nederland. Deze persoonlijke gesprekken werden gebundeld in het boekje ‘Het Gesprek, Samenvatting van 51 gesprekken met General Counsel’. ExecutiveNL sprak met Johan Koggink, directeur, en Murk Vlietstra, marketing manager van Van Benthem & Keulen. Moderne eisen aan de juridische dienstverlening Op de vraag waarom Van Benthem & Keulen besloot onderzoek te doen naar wat General Counsel vinden en verwachten van een juridische dienstverlener, antwoordt Koggink: ‘Over de kwaliteit van het aanbod van juridische dienstverlening in Nederland bestaan wisselende opvattingen en wij wilden graag de General Counsel zelf aan het woord laten om te horen waar onze sector kan verbeteren. Wij delen deze vergaarde kennis graag met General Counsel, directeuren en andere NCD-leden zodat bedrijven en kantoren elkaar scherp kunnen houden voor een betere dienstverlening. Daar is iedereen bij gebaat. Juridische dienstverleners zullen, net als in elke andere markt, moeten innoveren om te blijven bestaan.’
Resultaten uit de gesprekken Koggink en Vlietstra namen telefonische interviews af met de General Counsel. Vlietstra: ‘Wat opviel was de grote bereidwilligheid om met ons te spreken. Zij namen echt de tijd om hun visie en ervaringen met ons te delen. Daardoor heeft ons onder-
58 ZOMER 2015
V.l.n.r.: Murk Vlietstra & Johan Koggink
zoek, naast veel leuke citaten, ook duidelijke resultaten opgeleverd.’ ‘Wat duidelijk uit het onderzoek naar voren kwam was dat de technische kwaliteit van de dienstverlening en de snelheid van reageren zoals die nu zijn heel hoog gewaardeerd worden’, benadrukt Koggink. ‘Waar met name ruimte ligt voor verbetering is dat een General Counsel behoefte heeft aan een echt proactieve businesspartner en niet meer alleen aan de ambachtsman die de advocaat van oudsher was. Een General Counsel wil niet alleen een wekelijkse nieuwsbrief ontvangen, maar wil weten wat een bepaalde juridische ontwikkeling in concreto voor zijn bedrijf betekent.’ Vlietstra: ‘Wat in andere sectoren al heeft plaatsgevonden, is zeker ook hier aan het gebeuren. De aanbod gerichte economie verschuift naar een vraaggerichte dienstverlening. Zo zal de juridische dienstverlener zich toegankelijker moeten opstellen, verdiepen in de daadwerkelijke behoeften van zijn klant en een gesprekspartner moeten zijn met kennis van bedrijf en branche. Dit vertaalt zich ook in de wijze waarop
Het boekje ‘Het Gesprek’ is kosteloos te verkrijgen door een email te sturen aan murkvlietstra@ vbk.nl. De VBK Transitie App kan via de Appstore of www.vbk.nl gedownload worden.
een advies wordt geschreven. General Counsel zien het liefst een praktisch en bondig advies met duidelijke richting, die zonder veel aanpassing en kan worden doorgestuurd naar MT of Raad van Bestuur. General Counsel gaven daarnaast ook aan dat zij meer werk inhouse zullen gaan doen. Juridische dienstverleners moeten zich daarom vooral richten op de specialistische kennis die zij in huis hebben.’
vanDienst Van Benthem & Keulen heeft zelf de vlucht naar voren al gemaakt. Het kantoor heeft vanDienst in het leven geroepen: zes kosteloze services die voor het bedrijfsleven beschikbaar zijn via www.vbk.nl of het telefoonnummer 030 259 5678. Vlietstra: ‘Wij bieden met vanDienst onder andere een juridische helpdesk. General Counsel maken hiervan regelmatig gebruik als ze even kort willen sparren. Ze worden dan direct doorverbonden met een partner van het betreffende rechtsgebied. In juni hebben wij de kosteloze Transitie App toegevoegd, waarmee transitievergoedingen kunnen worden berekend. De gebruiker, veelal de HR manager, krijgt dan de uitgebreide berekening beveiligd per e-mail toegestuurd.’ Daarnaast omvat vanDienst onder meer gratis te downloaden modelcontracten, permanente nascholing voor bedrijfsjuristen en HR managers en vaste prijsafspraken vooraf. ‘Wij kenmerken ons door toegankelijkheid. We willen dat ondernemingen zich welkom voelen bij ons kantoor. Tot nu toe ervaren bedrijven dat gelukkig ook bij ons getuige het feit dat wij al twee jaar achtereen in de top 4 van de snelste omzetstijgers staan en recent zijn gekozen in de top 4 van de MT 100 beste adviesbureaus’, aldus Koggink.
executive
59
MARKTVISIE
xper tise
C
aseWare Analytics is een van oorsprong Canadees bedrijf dat software maakt om complexe analyses een stuk eenvoudiger uit te voeren. Salesmanager Mark van Zijtveld legt uit wat de software precies doet. “CaseWare IDEA maakt het eenvoudig om data uit verschillende bronnen met elkaar te vergelijken of aan elkaar te koppelen. Vaak kun je binnen een softwarepakket wel een beperkte analyse doen, maar als je meerdere pakketten naast elkaar gebruikt, wordt het lastig. Als er een factuur binnenkomt, wil je graag dat deze door de juiste en bevoegde personen wordt gecontroleerd en dat de betaling via de bank hetzelfde bedrag betreft. Maar die gegevens staan in verschillende systemen, dus automatisch vergelijken kan niet en het handmatig doen kost veel tijd en geeft kans op fouten. Er zijn veel meer van dat soort dagelijks voorkomende gevallen: klopt een mutatie in het financiële systeem met de mutatie in het voorraadsysteem?”
Data, daar hebben de meeste bedrijven niet bepaald een gebrek aan. Het is waardevolle informatie, maar hoe zorg je ervoor dat de inzet van data leidt tot meer rendement en zekerheid? Doordat data vaak in verschillende softwaresystemen liggen opgeslagen, zijn gegevens lastig aan elkaar te koppelen. CaseWare Analytics heeft daar een oplossing voor. 60 ZOMER 2015
Natuurlijk, wie handig is met Excel, kan sommige vergelijkingen zelf schrijven. Maar bij complexere vergelijkingen of grotere hoeveelheden data gaat dat niet meer. CaseWare IDEA werkt simpel: exporteer alle bestanden naar IDEA en je kunt direct alle analyses uitvoeren. Voordeel daarbij is dat CaseWare IDEA vrijwel alle bestanden kan inlezen, zelfs printbestanden uit verouderde systemen. “Een ander voordeel is dat data bevroren wordt tijdens het inlezen. Vervolgens worden alle wijzigingen die je doet bijgehouden. Dit maakt het makkelijk om resultaten te reproduceren of aan derden te laten zien hoe je tot een resultaat bent gekomen”, vertelt Van Zijtveld.
CASEWARE ANALyTICS www.casewareanalytics.nl
Direct op de hoogte van fraude
Naast het achteraf analyseren van data, biedt het aanvullende systeem Continuous Audit for IDEA de mogelijkheid om direct op de hoogte te zijn van uitzonderingen. “Continuous Audit is een webbased schil die het mogelijk maakt om automatisch en continue analyses uit te voeren. Bij een verzekeraar zijn medewerkers bijvoorbeeld geautoriseerd om tot een bepaald bedrag toezeggingen te doen aan klanten. Als ze daar een paar euro overheen gaan, kan er een goede reden voor zijn. Maar betreft het een grote overschrijding van het authorisatieniveau, wil je daar direct van op de hoogte zijn. Het systeem zendt dan bijvoorbeeld een waarschuwingsmail”, legt van Zijtveld uit. De inzet van Continuous Audit verkleint risico’s en helpt fraude te bestrijden. “Onderzoek wijst uit dat fraude gemiddeld pas na 342 dagen ontdekt wordt, in 89% van de gevallen is de geleden schade dan niet meer terug te vorderen. Met de geautomatiseerde analyses kom je daar in een veel eerder stadium achter”, legt Van Zijtveld uit. Niet dat bij iedere afwijking de alarmbellen gaan rinkelen. “Zeker niet,
bij een kleine afwijking wil je misschien niet eens een signaal. Dat is allemaal in te stellen. Maar het is wel goed om alles vast te leggen om de risico’s van een proces goed in te kunnen schatten en waar nodig aan te passen.”
Van mkb tot multinational
Wereldwijd heeft CaseWare Analytics 400.000 gebruikers in 130 landen die de software, na een basistraining van twee dagen, zelfstandig gebruiken. De gebruikers zijn grofweg te vinden in drie sectoren: de accountantssector, de corporate wereld zoals bij grote banken en verzekeraars en bij landelijke overheden zoals ministeries. “Doordat het systeem makkelijk schaalbaar en betaalbaar is, kan het van mkb tot multinational gebruikt worden”, vertelt Van Zijtveld. “We werken met bedrijven met één controller en met klanten die meer dan honderd gebruikers hebben, daarom bieden we verschillende implementatievormen aan; van een enkele gebruiker tot complexe serverinstallaties.”
Strenger toezicht
Precies weten waar je aan toe bent, is steeds belangrijker. Omdat banken en accountants nauwkeuriger in de gaten worden gehouden, wordt hun toezicht strenger. Daarbij komt dat de honderdprocentscontrole de steekproef regelmatig vervangt. “Door technische vooruitgang is het steeds eenvoudiger grote hoeveelheden cijfers te controleren. Nog meer dan voorheen moet je daarom zorgen dat de cijfers op orde zijn. Natuurlijk kun je als directeur niet alles zelf controleren. Maar wat is er gemakkelijker dan een bericht krijgen als de dagproductie in een fabriek afwijkt. Dan kun je gelijk handelen. Of niet, maar dan ben je in elk geval precies op de hoogte van wat er gebeurt in je bedrijf.”
executive
61
MARKTVISIE
xper tise
Dat er op korte termijn een vergrote vraag komt naar non-executive boardmembers is zeker, volgens Frederika Tielenius Kruythoff, managing director bij Korn Ferry. “Tijdens de financiële crisis zijn er minder boardwisselingen geweest, om de rust zoveel mogelijk te behouden. Binnenkort lopen de termijnen van een flink aantal boardmembers af en zal er gezocht worden naar vervanging en verjonging. We zien dat bij het aanstellen van die nieuwe boardmembers diversiteit absoluut een van de vereisten is.”
Diversiteit leeft Minister Jet Bussemaker zette onlangs een databank op voor topvrouwen, wat onderstreept dat het onderwerp diversiteit leeft. “De minister zoekt een manier om vrouwen in hogere functies zichtbaar te maken, dat is absoluut positief. Ook Korn Ferry heeft in sommige vakgebieden moeite om vrouwelijke boardmembers te vinden, terwijl ze er wel zijn, getuige de ruim 700 vrouwen die zich voor de databank hebben aangemeld. De minister maakt zo een einde aan de discussie dat ze niet zouden bestaan.”
leiderschap Recente kamervragen over de database met topvrouwen van minister Jet Bussemaker laten zien dat het diversiteitsvraagstuk in de top van het bedrijfsleven actueel is. Juist op het moment dat de vraag naar non-executive boardmembers groot is. Daarbij speelt de perfecte fit een grote rol. 62 ZOMER 2015
De enige kanttekening die Tielenius Kruythoff heeft bij de databank, is de toegankelijkheid. Voor een optimaal effect zouden alle executive search bureaus, met een specifieke zoekopdracht voor vrouwen, toegang moeten krijgen tot de databank. Tielenius Kruythoff is dan ook zeer blij dat de minister onlangs heeft besloten de databank bij een onafhankelijke stichting onder te brengen. “Ik hoop dat de data daarmee toegankelijk worden, alleen dan helpen we met z’n allen de poel aan vrouwen transparanter en groter te maken.” Dat de vrouwen voor topposities moeilijker te vinden zijn dan hun mannelijke collega’s, komt deels omdat ze minder vaak in de hoogste top van het bedrijfsleven werken. Uit
Frederika Tielenius Kruythoff is Office Managing Director en Senior Client Partner bij Korn Ferry International te Amsterdam. Sinds mei 2012 geeft zij als Office Managing Director leiding aan het kantoor in Nederland en is daarnaast vanuit Nederland verantwoordelijk binnen de Industrial Practice voor de sectoren Food Ingredients en Chemicals voor Europa, het Midden-Oosten en Afrika. Voor haar indiensttreding bij Korn Ferry International vervulde Frederika verschillende internationale general management en commercial management functies bij DSM, INEOS, Unichema en Ciba-Geigy, zowel in Nederland, Azië als in verscheidene Europese landen.
onderzoek blijkt dat van de nieuwe boarddirectors uit de Fortune 500 van de 27% vrouwen slecht 28% CEO of COO is, ten opzichte van 58% van hun mannelijke tegenhangers. Diversiteit in boards uit zich ook op andere manieren, bijvoorbeeld door het aanstellen van firsttimers. “Vaak willen bedrijven mensen met een mooi portfolio aan commissariaten. Firsttimers brengen een aantal andere kwaliteiten met zich mee. Ze zijn nog actief in de markt, in tegenstelling tot de zittende garde die vaak al met pensioen is. Daar komt bij dat ze zich vaak verdiept hebben in het ‘vak’ boardmember. Sinds de financiële crisis zijn mensen zich meer bewust van de risico’s en verantwoordelijkheden die aan de functie zitten. Dus bereiden ze zich daar goed op voor door bijvoorbeeld een opleiding tot commissaris te volgen.”
Een succesvolle board ‘past’ Ondanks dat diversiteit een goed begin is, heeft een board meer nodig voor goed leiderschap. Tielenius Kruythoff: “Diversiteit om de diversiteit brengt je nergens. Waar het uiteindelijk om gaat, is de ‘fit’. Een persoon moet in de board passen.” Om de persoon te vinden die past, zijn de strategie en de cultuur van het bedrijf het uitgangspunt. Korn Ferry bekijkt welke competenties, eigenschappen en kenmerken nodig zijn om de gestelde doelen te bereiken en zoekt vervolgens een geschikte kandidaat die deze kwaliteiten bezit. “Bij het zoeken naar kandidaten, kijken we niet alleen naar het verleden, maar ook naar de toekomst. Door te meten hoe een persoon reageert op snel veranderende markten en hoe zij of hij beslissingen neemt, kun je inzicht krijgen in hoe de persoon in staat zal zijn kennis en ervaring effectief toe te pas-
sen”, legt Tielenius Kruythoff uit. Door middel van een door Korn Ferry ontwikkeld assessment kan gemeten worden hoe kandidaten scoren op deze ‘learning agility’, waarbij onderscheid wordt gemaakt in mental, people, change, results en self-awareness. “Als je als bedrijf wilt innoveren, is het verstandig om een persoon aan te stellen die hoog scoort op change agility. Maar weet je dat er de komende tijd veel gesneden moet worden in kosten, dan is het juist verstandig een boardmember aan te stellen die hoog scoort op results agility.”
‘Bedrijven willen vaak mensen met een mooi portfolio aan commissariaten. Firsttimers brengen andere kwaliteiten mee.’ Kans op misfit minimaliseren Om echt een goed beeld te krijgen van de leiderschapskwaliteiten die een nieuwe kandidaat zou moeten bezitten, kan een bedrijf nog een stap verder gaan door ook de overige boardmembers een assessment te laten doen. De gedachte daarachter is dat je pas kunt weten welke leiderschapskwaliteiten je mist, als je weet welke er al aanwezig zijn. “Met een assessment voor de hele board minimaliseer je het risico van een misfit en creëer je de grootste kansen voor een optimaal functionerende board.”
executive
63
START xper tise
V
olgend jaar bestaat Mandema & Partners precies zestig jaar. Door de jaren heen is er op verzekeringsgebied een hoop veranderd. In de tijd waarin het bedrijf werd opgericht, bestond risicobeheer uitsluitend uit het afsluiten van polissen. Niet zo gek dus dat het bedrijf ook wel makelaar in assurantiën genoemd werd. Maar die tijd is volgens Goldman voorbij. “Nog steeds starten we met risicoanalyse en geven we bedrijven vervolgens een advies, maar dat advies luidt lang niet meer altijd ‘verzekeren’. Sterker nog: ‘niet verzekeren’ is soms ook een advies.”
Veranderende bedrijfscultuur
IS UW BEDRIJF oververzekerd?
Bedrijfsrisico’s, daar kun je je tegen verzekeren, maar is het altijd nodig? Jarenlang sloten bedrijven dure polissen af, die vooral veel geld kostten. Volgens Roland Goldman, algemeen directeur van Mandema & Partners, is dat al lang niet meer zo vanzelfsprekend. “Natuurlijk is het noodzakelijk om risico’s in kaart te brengen, maar tegenwoordig zijn er meer oplossingen dan alleen verzekeren.” 64 ZOMER 2015
De laatste jaren is gebleken dat veel Nederlandse bedrijven oververzekerd zijn. “Zonde van het geld”, vindt Goldman. “Daarom is het zo belangrijk om met een bedrijf in gesprek te gaan en advies op maat te geven. Elk bedrijf is immers anders. Binnen sommige branches is de kans op schade bijvoorbeeld erg klein en is het voordeliger om bepaalde risico’s zelf te dragen, in plaats van te verzekeren.” Als voorbeeld noemt Goldman het begin van het computertijdperk. “Ineens zag je dat in elk bedrijf alle computers verzekerd werden, maar is dat ook noodzakelijk? De meeste bedrijven vallen niet om als er een computer stukgaat, bovendien gebeurt dat niet heel vaak, dus kun je kostentechnisch misschien beter zelf een nieuwe aanschaffen.” Als je er als bedrijf voor kiest om bepaalde risico’s zelf te dragen, is het volgens Goldman slim om je werknemers daarover te informeren. “Als die zich er bewust van zijn dat de baas moet betalen als er iets kapotgaat of kwijtraakt, zullen ze naar alle waarschijnlijkheid voorzichtiger met spullen omgaan en zich ook verantwoordelijker opstellen. Dit resulteert er vaak in dat de bedrijfscultuur in positieve zin verandert en machines en spullen langer meegaan.”
MARKTVISIE
merrie als bedrijf is om te laat te ontdekken dat je ergens niet tegen verzekerd bent, waar je wel verzekerd tegen dacht te zijn. Of dat je bedrijfsorganisatie niet is aangepast aan nieuwe wet- en regelgeving. Wij voelen ons verantwoordelijk om dat soort hiaten te voorkomen.”
Ingewikkelde regelgeving Naast bedrijfsrisicoadvies houdt Mandema & Partners zich bezig met werknemersvoorzieningen zoals pensioenadvies en zorg- en verzuimmanagement. Vlakken waarop de laatste jaren ook een hoop is veranderd. “Sociale wetgeving is onnavolgbaar ingewikkeld”, licht Goldman toe. “Regels rond ontslag, subsidies, ziekte en pensioenen veranderen regelmatig, wat de materie enorm complex maakt. Bovendien zijn lang niet alle polissen op nieuwe regelgeving afgestemd. Wij proberen daarop in te spelen door bedrijven doorlopend te adviseren en op die manier zorgen uit handen te nemen. Een mooi voorbeeld daarvan is de overheid die halsoverkop beslist dat werknemers die meer dan € 100.000,- per jaar verdienen boven dat bedrag geen pensioen meer opbouwen. Als wij dat horen, is het voor ons zaak om de risico’s die daar aan kleven zo snel mogelijk in kaart te brengen en klanten te informeren wat die nieuwe regelgeving voor ze betekent. Samen bespreken we of ze dat accepteren of bijvoorbeeld een compensatie willen treffen voor deze werknemers.” Goldman merkt in de praktijk dat er veel onduidelijkheid bestaat op dit gebied en dat bedrijven daardoor niet altijd op de hoogte zijn van waar ze wel en niet tegen verzekerd zijn. “Je grootste nacht-
Mandema & Partners 070 – 302 22 22 info@mandema.nl www.mandema.nl
‘Niet verzekeren is ook een advies’
Meegroeien en meedenken De combinatie van advies en oplossingen op het gebied van bedrijfsrisico’s, pensioen, zorg en verzuim is volgens Goldman ideaal. “Alles onder een dak onderbrengen, voorkomt oververzekeren en hiaten, maar zorgt er ook voor dat je een duidelijk aanspreekpunt hebt. Zo gebeurt het weleens dat klanten ons bij uitzonderlijke gevallen, zoals een ernstig bedrijfsongeval, bellen omdat ze niet kunnen overzien wat voor gevolgen dat heeft voor het bedrijf. Wij zijn dan direct ter plaatse om de klant gerust te stellen en te helpen.” Snelle service en een persoonlijke benadering staan hierbij voorop. “Wij bouwen graag langdurige relaties met onze klanten op. Daarbij is het essentieel dat je een bedrijf goed kent, maar dat je ook meegroeit en meedenkt.” Het klinkt allemaal heel eenvoudig en vanzelfsprekend, maar waarom zijn er dan nog steeds zoveel bedrijven verkeerd verzekerd? “Veel bedrijven worden pas wakker geschud op het moment dat er wat gebeurt, maar dan is het vaak al te laat. Mijn advies is daarom om een keer te investeren in een second opinion. Dat kost wat geld, maar je weet daarna wel precies waar je aan toe bent. Soms is dat even schrikken omdat je hiaten ontdekt waar je je nooit van bewust was, maar durf in de spiegel te kijken, want vaak loont het.”
executive
65
xper tise
Veranderen door dialoog en participatie
O
m het proces van fundamenteel veranderen tot een succes te maken, is inzicht in de cultuur van een organisatie noodzakelijk. Voor een klant, een groot voedingsmiddelenconcern, deed MPuls bijvoorbeeld een serie interviews met medewerkers, die samen een dwarsdoorsnede van het bedrijf vormen. Het doel was erachter te komen hoe ver de cultuur van het bedrijf afstond van het door het management gewenste ideaal. De bevindingen waren confronterend. Wat volgens de medewerkers moest gebeuren, week op een aantal punten flink af van wat het management voor ogen had. De inventarisatie hielp inzicht te krijgen in hoe de situatie écht was en in hoe die historisch ontstaan was. “Dat laatste is erg belangrijk, maar wordt vaak onderschat. Volgens een Spaanse filosoof zijn mensen die de fouten uit het verleden niet kennen, gedoemd ze te herhalen”, aldus Marc van Hooft, de andere managing partner van MPuls.
In gesprek
MPuls onderscheidt zich door een aanpak waarbij de hele organisatie wordt betrokken. “Het succes bouwen met elkaar, samen met de mensen in de organisatie. Daarin verschilt MPuls van traditionele consultancybureaus”, zegt Van Hooft. “Die richten zich op het
Veranderprocessen in organisaties vragen steeds vaker om een aanpak waarbij de ‘harde’ kant van veranderen wordt verbonden met de ‘zachte’ menselijke kant. Dit kan door leiders, managers en medewerkers actief bij het veranderen te betrekken. MPuls begeleidt organisaties in dit proces. “Om mensen en bedrijven optimaal te laten presteren, richten wij ons meer op het stellen van vragen dan op het geven van antwoorden”, zegt managing partner Tobias Meijll.
66 juLi ZOMER 2013 2015
MARKTVISIE schrijven van rapportages, op het geven van antwoorden. Ze voorzien het management van informatie op basis van markt- en concurrentieanalyses en zijn daar erg goed in.” Naast de adviesbureaus zijn er evenementenbureaus die zich richten op commerciële sessies, strategiebijeenkomsten en bedrijfsdagen waarin veel gepresenteerd en verteld wordt. MPuls richt zich op de dialoog. “Medewerkers gaan met elkaar en met hun leidinggevenden in gesprek over wat er allemaal speelt en welke kant ze op willen binnen de kaders die het management heeft geschetst. Maar voor dat gesprek gevoerd kan worden, moet eerst worden vastgesteld dat ze elkaar mogen aanspreken op wat er niet goed gaat. De intentie is immers goed.” “Als het doel bijvoorbeeld is om voorkeursleverancier van de klanten te worden”, licht Meijll toe, “horen daar vragen bij als ‘Wat moeten we morgen anders doen dan vandaag?’, ‘Wat staat die kwaliteitsverhoging in de weg?’ en ‘Zijn er andere competenties nodig?’” Van Hooft vult aan: “Niet alleen leidinggevenden, juist ook medewerkers kunnen die vragen heel goed beantwoorden. En omdat mensen nou eenmaal ondersteunen wat ze zelf hebben bedacht, ontstaat sneller draagvlak, meer energie en minder gedoe.” Terugkoppelen
MPuls hecht groot belang aan het terugkoppelen van de inbreng van de medewerkers in diverse stadia van verandertrajecten. Zo dient duidelijk
‘Bedrijven weten vaak wel wat ze willen, maar niet hoe ze dat kunnen bereiken’
gemaakt te worden wat er gebeurt met de ideeën die medewerkers aandragen. Als medewerkers enthousiast zijn, is de teleurstelling groot als er verder niets mee gedaan wordt. Niet alle ideeën kunnen (direct) worden uitgewerkt. Veel ideeën moeten worden teruggebracht naar een beperkt aantal thema’s. “Kies een handvol thema’s, niet te veel”, zegt Meijll. “Zorg ervoor dat je aan die onderwerpen vasthoudt en laat ze niet naar de achtergrond verdwijnen door de dagelijkse gang van zaken in het bedrijf. Zeg dus niet dat je het druk had door die klantaudit of dat investeringsproject. Als bedrijf moet je ervoor zorgen dat de verandering een continu proces is, anders boek je geen resultaten.” Als niet duidelijk wordt gemaakt dat er stappen zijn gezet, is het moeilijker de volgende stappen te maken. Het is dus van belang medewerkers te vragen of ze het gevoel hebben op de goede weg te zitten en of ze ervaren dat ze beter presteren. Van Hooft: “Laat zien wat je hebt bereikt. Daarmee lever je bewijs dat je het kunt en dat wekt vertrouwen. Over de successen wordt vaak niet genoeg gecommuniceerd. Bedrijven moeten mensen die bijgedragen hebben aan het succes in de spotlight zetten en successen vieren. Wat dat betreft kunnen we hier nog veel leren van ZuidEuropese landen. Daar wordt veel meer gevierd.” Betrokkenheid
Zeker bij de startfase van verandertrajecten helpt het als medewerkers uit verschillende lagen betrokken worden. Niet alleen het management, maar vooral het middenkader, de mensen op de werkvloer en leden van de OR. Van Hooft: “Directief veranderen leidt namelijk niet tot eigenaarschap, veranderen op een participatieve manier wel.” Meijll vult aan: “Mensen willen snappen wat van hen gevraagd wordt. Bedrijven denken vaak dat ze goed bezig zijn, maar duidelijk maken wat je van medewerkers verlangt zodat ze het ook écht gaan doen, is een hele kunst. Dat red je niet met vertellen en presenteren alleen.” Cultuurmodel
Om de cultuur van een bedrijf of afdeling te omschrijven maakt MPuls gebruik van een cultuurmodel met een kern en een schil daaromheen. In de kern zitten de veelal impliciete cultuurkenmerken. Dat zijn de ongeschreven regels en waarden die het handelen van de medewerkers bepalen. Daaromheen zit een schil met het klimaat, de explicietere cultuurkenmerken. Tot dat klimaat behoren ‘werksfeer & beleving’, ‘samenwerking’, ‘motivatie & betrokkenheid’, ‘tradities, rituelen & symbolen’, ‘waardering & erkenning’, ‘het functioneren van de hiërarchie’ en ‘communicatie’. Het model kent ook een aantal ‘stuurknoppen’ om de expliciete cultuurkenmerken te verbeteren. Voorbeelden daarvan zijn ‘visie op de toekomst delen’, ‘competenties ontwikkelen’ en ‘leiderschap tonen’. Door het klimaat aan te pakken kan op termijn ook de kern veranderen. www.mpuls.nl
executive
67
Visionair tekst Melinda Braaksma
Self-made man Antoine LeCoultre legde basis voor Zwitserse horloge-industrie
Niks opleiding, netwerk of kruiwagens; horlogemaker Antoine LeCoultre leerde zichzelf het métier en bedacht zelfstandig de tientallen machines die hij nodig had om zijn creaties uit te voeren. De handige uurwerkmaker had ondernemersgeest genoeg om zijn uitvindingen te laten patenteren en legde zo de basis voor de gehele Zwitserse horlogeindustrie. Een ondernemer avant la lettre.
dan een halve eeuw gebruikt worden. Of de horlogekroon: vandaag de dag kun je je een horloge zonder kroon niet meer voorstellen. Het is Antoine LeCoultre die dit praktische opwindsysteem uitvindt. Met behulp van één knop kun je het horloge opwinden en op de juiste tijd zetten. Het is 1847 en de vinding betekent het einde van de tot dan toe gebruikte opwindsleutels. LeCoultre heeft inmiddels een echte ‘Manufacture’; wat betekent dat nagenoeg alle onderdelen voor de horloges in eigen huis worden geproduceerd. In 1851 toont de horlogemaker zijn creaties tijdens de Wereldtentoonstelling in Londen, van gecompliceerde uurwerken en chronometers tot horlogemakersgereedschappen. De jury roemt zijn inventiviteit en beloont hem met een gouden medaille.
De Zwitserse Vallée de Joux is een afgelegen gebied, in de bergen tussen Frankrijk en Zwitserland, op een hoogte van zo’n 1000 meter. Goede toevoerwegen voor het transport van goederen of voorraden zijn er niet. Bovendien nodigen de eindeloze winters en het gure klimaat niet uit tot vestigen van een bedrijf. Toch werd de Vallée de Joux juist vanwege die moeilijke omstandig heden hét centrum van de ontwikkeling van horloges met bijzondere complicaties. Het barre klimaat prikkelde de vindingrijkheid van de bewoners van de streek en dwong hen tot veelzijdigheid, doorzettingsvermogen, geduld en ondernemingsgeest. Het feit dat het gebied delen van het jaar volledig afgesloten was van de buitenwereld zorgde voor een creativiteit die uitmondde in veel mooie horologische uitvindingen.
Samenwerking Antoine LeCoultre is op weg naar de top en begint meer en meer een managersrol te vervullen. Rond 1870 heeft LeCoultre 200 mensen in dienst en wordt de dagelijkse leiding van het bedrijf geleidelijk aan overgenomen door zijn drie zonen, die het bedrijf na Antoine’s dood in 1881 voortzetten, met dezelfde drive om gecompliceerde uurwerken te maken en uitvindingen te doen. Het bedrijf groeit explosief en in 1888 heeft de Manufacture al ongeveer 500 horlogemakers, technici en kunstenaars in dienst, zoals emailleurs en graveurs.
La Grande Maison Het is 1833. Antoine LeCoultre, een autodidactisch horlogemaker, vindt in zijn eenvoudige werkplaats in Le Sentier (op 1300 meter hoogte bij het Lac de Joux), tijdens die eindeloos lange winteravonden een machine uit om kleine tandwieltjes voor horloges te fabriceren. Hij besluit een bedrijf op te richten. De uitvinding wordt
68 ZOMER 2015
Jaeger-LeCoultre Grande Reverso Ultra Thin 1931
al spoedig gevolgd door tientallen andere en vervolgens door honderden patenten, die van grote betekenis blijken te zijn voor de Zwitserse uurwerkindustrie. Het kleine bedrijf groeit zo snel dat het al snel ‘la Grande Maison’ wordt genoemd. In 1844 vindt Antoine LeCoultre bijvoorbeeld de Millionomètre uit: een meetinstrument dat de nauwkeurigheid van de uurwerkonderdelen tot op de micron – een duizendste millimeter - nauwkeurig kan meten. Hiermee is de invoering van het metrieke stelsel in de uurwerkindustrie een feit en de vinding zal nog meer
De derde generatie LeCoultre, met als voortrekker kleinzoon JacquesDavid, leidt de onderneming de nieuwe eeuw in en zet het bedrijf internationaal op de kaart. Hij onder-
kent ook de kracht van ‘netwerken’. In 1903 begint hij een samenwerking met de in Parijs gevestigde Edmond Jaeger. Deze briljante horlogemaker – die zich heeft gespecialiseerd in ultra-platte uurwerken – raakt meer en meer betrokken bij de ontwikkeling van nieuwe uurwerken door LeCoultre, maar ook van andere producten, zoals boordinstrumenten voor vliegtuigen en auto’s. Drie jaar na zijn dood in 1922 wordt een holding opgezet onder de naam JaegerLeCoultre en in 1937 wordt JaegerLeCoultre als officiële merknaam gelanceerd. Vanaf dat moment wordt Jaeger-LeCoultre gezien als toonaangevend merk van de Zwitserse ‘Haute Horlogerie’.
‘De vinding betekent het einde van de tot dan toe gebruikte opwind sleutels.‘
neemt de Reverso een ereplaats in. Een bijzonder horloge, gemaakt in 1931 en een instant-klassieker. Het horloge heeft een omkeerbare kast, die origineel werd ontworpen om het horlogeglas te beschermen tijdens polowedstrijden, maar inmiddels is uitgegroeid tot een waar cultobject, met inscripties, tweede wijzerplaten en prachtig geëmailleerde taferelen, die naar wens tevoorschijn gekanteld kunnen worden. Innovaties Ook in recente jaren blijft Jaeger-LeCoultre het merk van de innovaties, precies zoals Antoine LeCoultre dat bedoeld had. Er worden tal van gecompliceerde uurwerken gemaakt in de Manufacture, zoals uurwerken met tourbillon (om de werking van de zwaartekracht op te heffen), eeuwigdurende kalender, répétition minutes (slagwerk), maanstanden, aanduiding voor gangreserve, chronograaf, alarm en horloges met een tweede tijdzone. Ook wordt een van de meest tot de verbeelding sprekende uurwerken gemaakt, de Dual-Wing. Deze wordt gebruikt voor de Duomètre-collectie en bezit twee separate uurwerken – één voor de precisie en één voor de extra complicatie of functie – elk met zijn eigen energiebron, maar verbonden door één regelwerk. Een unicum. Vandaag de dag floreert het merk als nooit tevoren. Hét bewijs dat self-made man Antoine LeCoultre het in 1833 bij het rechte eind had toen hij in die koude winter nachten zijn ondernemersvisie gestalte gaf. Een citaat van deze unieke horlogemaker zelf illustreert de passie waarmee hij zijn bedrijf tot een succes maakte: ‘Van veel groter belang dan onze instrumenten zijn onze ogen, handen en ons hart; zij zijn onze meest waardevolle gereedschappen.’
Meesterwerken In de 182 jaar van haar bestaan heeft Jaeger-LeCoultre meer dan 1200 verschillende kalibers ontwikkeld en gefabriceerd, en meer dan 400 patenten gedeponeerd. La Grande Maison heeft wereldprimeurs op haar naam staan en legendarische horloges gemaakt, zoals de 101 uit 1919, het kleinste mechanische uurwerk ooit. Het is tot op de dag van vandaag in productie en weegt nog geen gram. Ook de Memovox, de Polaris, de Geophysic, de Master, de Gyrotourbillon I en de befaamde Atmos pendule met ‘eeuwigdurend’ uurwerk behoren tot de wapenfeiten. Jaeger-LeCoultre
Onder de beroemde klassiekers
Duomètre à Quantième Lunaire
executive
69
Toekomstbestendig
Toekomstbestendig Tekst Petra Pronk beeld Enviu
Het sneeuwbal effect van de groene tuktuk Van issue naar idee naar BV Van issue naar idee naar BV. Dat is het concept van Enviu. Enviu initieert impact-gedreven bedrijven. Bedrijven die een positieve invloed hebben op hun omgeving doordat zij producten en diensten leveren die de kwaliteit van leven verbeteren van zoveel mogelijk mensen op een duurzame manier. Enviu heeft twee kernkwaliteiten: co-creatie en business development. Via een prijsvraag worden ondernemers, creatieven en innovators uitgedaagd om met oplossingen te komen voor een probleem. De start-ups dienen als motor voor innovatie voor hun opdrachtgevers. De stip op de horizon: een Economy of the Crowd, een inclusieve economie waar bedrijven echte waarde creëren voor de samenleving.
70 ZOMER 2015
probleem, maar ook voor de oplossing.’ Daarbij denkt hij in kansen en niet in risico’s. ‘Je moet als ondernemer risico’s durven nemen in plaats van ze te vermijden. Wij proberen problemen te vertalen in businesskansen. Dat is ons uitgangspunt.’
e huidige economie is niet houdbaar. Dat besef bracht Stef van Dongen tien jaar geleden tot de oprichting van Enviu, een onderneming Nieuwe Stijl. Maatschappelijk bewustzijn en gezonde business modellen gaan hier hand in hand. ‘Het is in ieders belang om te werken aan een mooie en gezonde wereld.’ Enviu bijzonder? Stef van Dongen vindt het eigenlijk heel gewoon dat je als mens en ondernemer over de muur kijkt en je verantwoordelijkheid neemt voor wat daar gebeurt. Bovendien ziet hij grote businesskansen. ‘De economie zoals we die nu vormgeven is niet houdbaar. Dus ben ik na gaan denken over alternatieven en hoe je als ondernemer hier geld aan kan verdienen. Als we een economie aanjagen die in dienst staat van mens en natuur, en bedrijven in het leven roepen die vanuit hun core business hieraan bijdragen, krijg je een hele andere wereld. Voor mij is het heel vanzelfsprekend dat je als ondernemer je verantwoordelijkheid moet nemen voor mondiale problemen. Wij zien ondernemerschap als een aanjager van maatschappelijke verandering.’ Die manier van denken heeft invloed op de bedrijfsvoering van Enviu. Hoewel het geen familiebedrijf is, behandelt Stef van Dongen het wel als zodanig. ‘Wij denken in meerdere generaties. Het oplossen van grote maatschappelijke vraagstukken doe je niet even binnen een paar jaar. Wij werken event-gedreven en resultaatgericht, dus hebben ook korte termijndoelen, maar zonder een langetermijnvisie en perspectief raak je stuurloos.’ Alles wat Enviu in de markt zet is het resultaat van co-creatie. Dat kan niet anders, vindt Van Dongen, want de issues die aangepakt worden zijn zo groot dat niemand die in zijn eentje kan oplossen. Bovendien is hij overtuigd van de meerwaarde van samenwerking. ‘Diversiteit is een grote stimulans voor innovatie, omdat iedereen een inbreng levert vanuit zijn eigen invalshoek en talent. Het is ook een mooie manier om medeeigenaarschap te creëren – niet alleen voor het
Co-creatie
De aanpak werkt. Big time. Neem het issue van de honderdmiljoen straatarme tuktuk-chauffeurs en hun milieubelastende voertuigjes. ‘Vijfhonderd mensen hebben een jaar lang nagedacht over oplossingen voor de armoede en de milieuproblemen. Wij hebben geïnvesteerd in een startup, maar de grote winst zit in de enorme spin off. Vijf jaar later zijn er diverse ondernemingen uit voortgekomen, hebben twee banken getekend voor fatsoenlijke kredieten, zijn 85 ondernemingen bezig met het verbeteren van de levenskwaliteit van deze doelgroep en is er een elektrische tuktuk ontwikkeld die honderd procent schoner is. Er is nu echt een markt gecreëerd door dit issue onder de aandacht te brengen bij ondernemers en bedrijven.’
Impact
Stef van dongen Functie: directeur Enviu
Dat alles maakt dat Enviu voor Stef van Dongen geen werk is, maar zijn levenswerk. ‘Een tijd geleden heb ik besloten dat alles wat ik doe, betekenisvol moet zijn. Enviu geeft mij daarvoor de kans.’ Hij neemt elk jaar een maand vrij voor serieuze soul searching. ‘Doe ik nog wel waar ik goed in ben en waar ik energie van krijg? Ben ik nog wel van betekenis? Dat is het kompas waar ik op vaar.’ Zelf haalt hij daar veel voldoening uit, en hij kan zich voorstellen dat de werkwijze van Enviu ook voor NCD-leden inspirerend kan zijn. ‘Wij combineren grijze haren met wilde haren en verbinden generaties met elkaar. Het kan voor ervaren ondernemers heel interessant zijn om van jonge ondernemers te leren over nieuwe business-modellen en purpose gedreven bedrijven. Terwijl zij op hun beurt deuren kunnen openen voor starters en hun ervaring en expertise kunnen delen. Waarom zou je je werk niet meer betekenis geven door mee te werken aan een mooiere en schonere wereld? Enviu laat zien dat purpose en profit perfect samen kunnen gaan.’
Wilde haren
executive
71
adVertorial
Themis Advocaten themis advocaten is een full-service advocatenkantoor dat op vrijwel ieder rechtsgebied thuis is. hoewel het kantoor al bestaat sinds de jaren ’50 van de vorige eeuw, is het nog steeds een dynamisch en vooruitstrevend bedrijf dat zich constant aanpast aan de eisen van deze tijd. dit komt het beste tot uitdrukking in de uitstekende ictinfrastructuur, het gebruik van keurmerken om de kwaliteit van de dienstverlening te waarborgen (huis advocaten) en veel aandacht voor de (permanente) opleiding van de advocaten. met de vestiging in maastricht en zusterkantoren in aken en tongeren, neemt themis advocaten al decennia lang een vooraanstaande positie in binnen de advocatuur in Zuid-limburg en de euregio.
bestuursrecht en omgeVingsrecht
mr eef (e.h.J.) Van der heiJden
mr stan (s.J.h.g.m.) schils
Iedereen heeft met de overheid te maken,
In 1981 afgestudeerd aan de Universiteit
Stan Schils studeerde in 2007 af aan de
of het nu de gemeente, provincie of het
van Amsterdam in de richting Privaatrecht
Radboud Universiteit in Nijmegen. Na
waterschap is. Die overheid neemt soms
Uitgebreid. Werkte tot 1987 als advocaat
bijna 3 jaar als jurist gewerkt te hebben
besluiten die van grote invloed kunnen
in Utrecht en is sindsdien werkzaam als
bij een semi-overheidsinstantie lonkte de
zijn op uw zakelijke plannen en/of privé
advocaat in Maastricht. Is lid van het
overstap naar de advocatuur. Hij heeft
situatie.
bestuur van de Golfclub Maastricht en ere-
de fijne kneepjes van het advocatenvak
bestuurslid van een harmonie.
geleerd bij een klein advocatenkantoor in
strafrecht
Binnen het vakgebied is mr Eef van der
Rosmalen en een groot advocatenkantoor
Strafrecht is het geheel van rechtsregels,
Heijden gespecialiseerd in verkeersrecht,
in ’s-Hertogenbosch.
waarin is vastgelegd welk gedrag straf-
verzekeringsrecht en zakelijke rechten,
waardig wordt geacht, welke straffen op
zoals erfdienstbaarheid, burenrecht en
Stan is gespecialiseerd in het adviseren en
dit gedrag zijn gesteld en via welke weg
erfpachtrecht. Daarnaast is hij lid van de
het procederen omtrent bestemmingsplan-
strafoplegging gerealiseerd kan worden.
Vereniging van Letselschade-advocaten
nen, omgevingsvergunningen (bouw- en
(LSA) en gespecialiseerd op het gebied van
milieuvergunningen), ontheffingen,
personenschade.
planschade, handhaving (dwangsom en
Zakelijk & Particulier
aangezien wij zijn aangesloten bij de Raad
burenrecht
Eenieder kan – ongewild – geconfron-
voor de Rechtsbijstand. Hierdoor kunnen
Het burenrecht regelt de rechten en plich-
teerd worden met juridische problemen.
wij werken op basis van een toevoeging,
ten van naburige erven. Hoewel het spreek-
letselschade
Deskundige bijstand is dan van groot
ook bekend als de akte van onvermogen of
woord luidt ‘beter een goede buur, dan een
Veel mensen krijgen – ongewild – te ma-
belang, of dit nu een zakelijk geschil betreft
de pro-deo advocaat.
verre vriend’, wenst nagenoeg iedereen wel
ken met een verkeersongeval, bedrijfson-
in het kader van de Algemene Plaatselijke
eens dat de afstand tot zijn of haar buur
geval of sportongeval met meer of minder
Verordening (APV). Zijn aandachtsge-
wat groter zou zijn dan een 5 centimeter
verstrekkende gevolgen.
bieden zijn dan ook het omgevingsrecht
of dat u als particulier rechtshulp zoekt, bij Themis Advocaten kunt u altijd terecht!
rechtsgebieden
Klikt u op onderstaande links als u meer
Bij Themis advocaten kunt u terecht met
informatie wenst op het gebied van:
Voor ondernemers - Ondernemingsrecht
BRANDED uw juridische kwestiesTHEMIS op een breed scala
dikke schutting tussen twee erven.
intellectuele eigendom
e.vanderheijden@themisadvocaten.nl
mr andré (a.f.t.) grul
bestuursdwang) alsmede vergunningen
(milieu- en ruimtelijk ordeningsrecht)
nieuw logoGrul aanleveren THEMIS André studeerdeBRANDED aan de Rijksuniveren het algemeen bestuursrecht, waartoe
aan rechtsgebieden. Hieronder treft u
Verbintenissenrecht
Het intellectuele eigendomsrecht is een
siteit Groningen en is afgestudeerd in 1977.
geschillen met diverse overheidsinstanties
meest voorkomende rechtsgebieden aan:
Het verbintenissenrecht vormt de basis van
verzamelnaam voor verschillende wetten
In november 1977 werd hij als advocaat
(CBR, UWV, DUO etc.) behoren. Voorts
alle overeenkomsten en daarmee in feite
waarbij in eerste instantie de bedenker
beëdigd en heeft sindsdien gewerkt als
voert hij een algemene praktijk. Naast zijn
ook van het gehele burgerlijk recht. Themis
van een werk beschermd wordt. Denkt u
advocaat in Maastricht, Amsterdam, Rot-
werkzaamheden bij kantoor is Stan lid van
- Incasso
arbeidsrecht
- Arbeidsrecht
Binnen het arbeidsrecht komt een grote
advocaten staat u graag bij, zowel bij het
hierbij aan een merk, logo, bedrijfsnaam,
terdam, Breda en gedurende ruim 17 jaar
de adviescommissie bezwaarschriften van
- Contractenrecht
verscheidenheid aan onderwerpen aan
opstellen van overeenkomsten, als bij even-
domeinnaam, model of auteurswerk.
op Curacao, de voormalige Nederlandse
de gemeente Heumen.
- Bestuursrecht en omgevingsrecht
bod. Binnen het terrein van het arbeids-
tuele conflicten die uit eenmaal gesloten
Antillen. Nadien trad hij als bestuurder
- Intellectuele eigendom (merk,model)
recht verandert de wetgeving en jurispru-
overeenkomsten kunnen voortkomen.
in dienst bij de financiële dienstverlener
Voor particulieren: - Arbeidsrecht - Personen- & familierecht
s.schils@themisadvocaten.nl
specialist is vaak onontkoombaar. Themis
incasso
themis advocaten mr hans (a.J.l.J.) pfeil
advocaten staat u daarin graag bij.
Het komt niet zelden voor dat facturen
Na zijn afstuderen aan de Universiteit Nij-
Maastricht.
mr cleo (c.s.b.e.) reinders
onbetaald blijven. De redenen daarvoor
megen in de richtingen Internationaal Pri-
André is als generalist gespecialiseerd in
Is in 2011 afgestudeerd aan de Universiteit
dentie veelvuldig. Advisering door een
Amicorp, te Amsterdam. SInds eind 2010 is hij wederom als advocaat werkzaam te
- Letselschade
personen & familierecht
kunnen divers zijn. Het kan zijn dat de we-
vaatrecht, Internationaal Vennootschaps-
het ondernemingsrecht. Hij is trouble-
Maastricht in de richting Fiscaal Recht, pro-
- Erfrecht
Themis advocaten staat u graag bij in
derpartij in betalingsproblemen verkeert,
recht en Europees Mededingingsrecht,
shooter bij uitstek en deinst er niet voor
fiel indirecte belastingen. De overstap naar
- Burenrecht
uiteenlopende onderwerpen op het gebied
maar het is ook denkbaar dat de wederpar-
is hij sinds 1977 werkzaam als advocaat,
terug als bestuurder de reorganisatie van
de civiele rechtspraktijk heeft zij gemaakt
- Strafrecht
van het personen- en familierecht. Themis
tij meent dat u niet aan uw verplichtingen
eerst in Breda en later in Maastricht. Heeft
een onderneming actief te begeleiden.
nadat zij na haar afstuderen stage had gelo-
advocaten bezit specialistische kennis
heeft voldaan. In al deze gevallen staat
verschillende spraakmakende zaken met
Daarnaast vergt het familierecht, in het bij-
pen in de advocatuur.
Heel bijzonder is onze grote deskundigheid
afgestemd op uw persoonlijke omstandig-
Themis advocaten u graag bij.
succes voltooid.
zonder de meer gecompliceerde echtschei-
Per 1 oktober 2012 is Cleo Reinders in
op het gebied van Europees- en internatio-
heden.
Is naast zijn werk onder meer voorzitter
ding, veel van zijn tijd.
dienst getreden bij Themis advocaten. In
erfrecht
ondernemings- en insolVentierecht
deskundig & betaalbaar
Staat een (dreigend) conflict over de erfe-
Veel ondernemingen zijn een besloten of
de Beheersstichting Societeitsgebouw
Wij bieden een uitstekende kwaliteit tegen
nis in de weg aan de rouwverwerking van
een naamloze vennootschap. De regel-
Maastricht. Aandachtsgebieden binnen
een zeer betaalbaar tarief. De hechte relatie
het overlijden van uw familielid? Hebt u
geving voor deze bedrijven is uitgebreid
het vakgebied zijn internationaal recht,
met vele rechtsbijstandverzekeraars is daar
vragen over de taken van de executeur-tes-
en complex. Themis advocaten biedt een
arbeidsrecht, erfrecht, ondernemings- en
het bewijs van. Maar natuurlijk staan wij
tamentair? Ook in erfrechtelijke kwesties
brede dienstverlening op het gebied van
mededingingsrecht en zaken die te maken
ook cliënten met een beperkter budget bij,
staat Themis Advocaten u bij.
ondernemingsrecht.
hebben met intellectueel eigendom.
naal handelsrecht.
van een medisch-specialistische stichting en lid van de Raad van Toezicht van
a.grul@themisadvocaten.nl
2013 is zij ook beëdigd. Binnen kantoor is zij werkzaam in de algemene rechtspraktijk.
www.themisadvocaten.nl
PARTNER
Boardroomz.nl online platform
Van stijlvol klassieke boardrooms tot hippe industriële ruimtes 74 ZOMER juLi 2013 2015
De juiste vergaderruimte voor directie-overleg of een boardmeeting met Raad van Bestuur, Raad van Toezicht of Raad van Advies is vaak moeilijk te vinden in het enorme online aanbod van vergaderzalen. Boardroomz.nl biedt daarom de oplossing voor het vinden van de juiste locatie, waarbij ruimte, kwaliteit en services een toegevoegde waarde hebben. Boardroomz.nl is aanbieder van de mooiste pareltjes en inspirerende boardrooms in Nederland. De boardrooms op boardroomz.nl zijn in vier categorieën ingedeeld. De categorieën gaan van stijlvol klassieke boardrooms tot hippe industriële ruimtes. Locaties die in het midden van een bruisende stad liggen of juist verborgen in de natuur zodat anonimiteit gewaarborgd is. Of u nu een vertrouwelijke bespreking of een inspirerende sessie wilt organiseren, boardroomz.nl biedt u een passende oplossing.
U boekt bij Boardroomz.nl omdat wij specialist zijn op het gebied van passende accommodaties voor executives. Als u boekt bij Boardroomz.nl bent u verzekerd van een goede kwaliteit boardroom, gratis wifi, restaurant- en koffieservice, een vaste boardroomopstelling en er staat altijd iemand voor u klaar voor een persoonlijk ontvangst.
Hoe kunt u zeker zijn van een goede kwaliteit? Boardroomz.nl is een samenwerking tussen de NCD en Regardz Hospitality Group. Alle boardrooms zijn dus gecheckt en als favoriet beoordeeld door leden van de NCD! Een keurmerk, Certified by NCD, wordt toegekend aan vergaderlocaties en boardrooms die aan de eisen van de NCD voldoen. Met het Certified Boardroom Label krijgt u als klant dus gecertificeerde vergaderlocaties die optimaal zijn en waar alles klopt. De juiste zaal op de juiste plek met de juiste faciliteiten. Meer weten? Bel met 0800 – 250 60 61 of mail naar info@boardroomz.nl om direct te reserveren of voor meer informatie.
Volg ons op: Boardroomz @Boardroomz Boardroomz, certified by NCD
executive
75
M/V-interview tekst Petra Pronk
Judith Bilsen
Ik praat liever over innovatie
5
vragen aan Judith Bilsen, commercieel directeur Mazars
Wat heb jij met change?
‘Als verantwoordelijke voor commerciële domeinen en marketing is verandering mijn ‘core business’. Je moet je voortdurend aanpassen aan de veranderende markt om relevant te blijven. Change is dus een logisch gegeven in mijn vak. En ook een interessant gegeven. Ik vind het uitdagend om te kijken hoe je in kunt spelen op de veranderingen en daar als organisatie op aan kunt sluiten. Dat gaat niet alleen over de inhoud, maar ook over de vraag hoe je die veranderende inhoud naar de klant communiceert.” Overigens praat ik liever over innovatie dan over verandering.’
Wat is daarbij de grootste hobbel?
‘De mensen. Organisaties die al langer bestaan zijn vergroeid met hun werkprocessen. Er is sprake van ingesleten patronen, zowel in systemen en processen als in de mensen zelf. Processen en systemen kun je vrij eenvoudig veranderen. Dat is gewoon een kwestie van doen. Maar mensen zijn geen systeem, die kun je niet coderen. Die zul je moeten overtuigen en helpen om anders te gaan denken en werken. Dat begint met laten zien wat de noodzaak en de relevantie is van de gewenste verandering. Daarom kijken we bij Mazars niet alleen naar de harde feiten en de linkerhersenhelft, maar hebben we ook aandacht voor de context en de rechterhersenhelft. We moedigen mensen aan om niet op de automatische piloot te handelen, maar steeds te kijken of het anders en slimmer kan. Dat heb ik verwoord als “Niet vinken, maar vonken”. Dat wekt soms wrijving op, wat leidt tot vonken van inspiratie, maar 76 ZOMER 2015
ook van schuring. Maar zonder wrijving geen glans.’
Tot voor kort was Judith Bilsen Commercieel directeur bij Mazars. Momenteel is Judith op zoek naar een uitdagende directiefunctie bij een dienstverlener met groei- of innovatieplannen, waar zij met haar commerciële visie en ervaring als ‘business booster’ en commercieel vernieuwer/ verbinder het directie team kan versterken.
Wat betekent dat voor de top van organisaties?
‘Dat die meer divers moet worden. Om innovatief te zijn moet je van de gebaande paden afwijken. Een van de gebaande paden is het idee dat meer succes of een beter resultaat vraagt om meer van dezelfde soort mensen. Daarom bestaan de meeste boardrooms uit blanke mannen boven de 50. Dat moet veranderen. Diversiteit en dus ook meer vrouwen, is cruciaal voor innovatie en de aansluiting bij de markt.’
Wat voegen vrouwen toe?
‘Mannen staan doorgaans meer op zenden en vertellen graag hoe de wereld in elkaar zit. Vrouwen zijn sneller geneigd om te luisteren, te kijken wat nodig is en dat vervolgens ook te doen. Het ene is niet beter dan het andere. Je hebt het allebei nodig. Vrouwen zijn in veel gevallen beter dan mannen in ‘omdenken’, zaken vanuit een ander perspectief beschouwen, en dat is een hele waardevolle toevoeging in een mannelijke omgeving. Een gezonde mix in de boardroom maakt dat je op meerdere vlakken het verschil kunt maken.’
Enthousiast over quotum of charter?
‘Ik ben niet zo van de quota. Ik vind dat je gewoon ‘the best man for the job’ moet kiezen. Zolang daar maar wel m/v achterstaat. Dat geldt overigens breder. Diversiteit gaat niet alleen over mannen en vrouwen, maar hoort zich uit te strekken tot zaken als cultuur of generaties. Een organisatie die in de nieuwe economie relevant wil zijn en verschil wil blijven maken, moet zich op alle niveaus verbinden met de markt en de klanten. En dat kan alleen als je een voldoende divers gezelschap bent.’
‘De meeste boardrooms bestaan uit blanke mannen boven de 50. Dat moet veranderen.’ executive
77
theatertour START Tekst Petra Pronk Beeld ATP Studios
Frisse blik op leiderschap
De acteurs Sarah Mullié (18) en Cas Miltenburg (18) behoren tot de acteurs in “9 tot 5”. ‘We vonden het hartstikke leuk om te doen’, zegt Sarah. ‘We kregen alle ruimte om onze eigen ideeën te verwerken. Zo hebben we allemaal onze eigen monoloog geschreven over wat wij zelf belangrijk vonden.’
Kunstvormen ontstaan vaak vanuit verwondering. In dit geval was het de verwondering van Jean Paul Sars over de oerkracht die in mensen aangeboord wordt onder bijzondere omstandigheden. Hij vroeg jonge theatermakers naar hun ideale baas en de mogelijkheid om die kracht aan te boren. Het resultaat: een theatervoorstelling over leiderschap.
A
ls advocaat kijkt Jean Paul Sars al meer dan vijftien jaar bij ondernemingen achter de schermen. Meestal in situaties waarbij sprake is van grote veranderingen, zoals een overname, de beëindiging van een bedrijf of bij ruziënde aandeelhouders. ‘Het heeft mij vaak verrast hoe veranderingsprocessen zowel positieve als negatieve oerkrachten bij mensen naar boven kan brengen’, vertelt hij. ‘Ik zag dat naast de strijdgevoelens ook vaak een enorme bron van positieve energie en wijsheid bij mensen werd aangeboord, die in het normale leven niet vrij komt. Dat gebeurt alleen wanneer het écht moet. Maar dan meteen ook in alle helderheid. Die helderheid is een soort oerkracht en volgens mij een belangrijk gegeven (of gereedschap) voor mooi leiderschap.’ Dat fascineerde hem. Vooral ook omdat hij in zijn eigen functie als eigenaar van een advocatenkantoor constateerde dat hij die helderheid niet altijd kon bereiken bij anderen en bij zichzelf. ‘Het begon steeds duidelijker voor mij te worden dat een klassiek dienstverband daarin als obstakel fungeert, omdat het veel prikkels wegneemt om tot krachtige samenwerking te komen.’
Opdracht
Om helder te krijgen waar leiders zich het best door kunnen laten inspireren, gaf hij opdracht aan
78 juLi ZOMER 2013 2015
“9 tot 5” theater voorstelling “9 tot 5” is een theatervoorstelling over leiderschap, gebaseerd op thema’s uit de werkmap Leiderschap 2020. De voorstelling wordt uitgevoerd door talentvolle theatermakers (14-24 jaar) van Cultureel Centrum de Gruitpoort in Doetinchem. “9 tot 5” is gemaakt op initiatief van het advocatenkantoor van Jean Paul Sars, advocaat en NCD-districtsvoorzitter. Inmiddels is er een coproductie van CS Advocaten en de NCD ontstaan.
een stel jonge theatermakers om te broeden op de vraag: “Hoe ziet mijn ideale toekomstige baas of werkplek eruit?”. ‘Ze hadden slechts twee inspiratiesessies nodig van mij en NCD-directeur Gerard van Vliet en er stond een dijk van een voorstelling. De inhoud paste als een bus in het Leiderschap 2020-verhaal.’ Zonder de uitkomsten van het stuk te verklappen (je kunt het gezelschap boeken via de NCD) wil Jean Paul Sars wel kwijt dat de jongeren begrippen van 50 jaar geleden in een bijna identieke rangorde als belangrijk bestempelen. ‘Maar als je kijkt naar de manier waarop ze die begrippen invullen, is er een wereld van verschil met de oude garde en is die invulling door de jongeren uitdagend anders. Verwar je de eigen perceptie van die begrippen met hoe jongeren die begrippen beleven, dan kom je terecht in een warrige strijd met weinig helderheid. Je wordt een betere leider en/of manager als je bij die verschillen in perceptie geregeld stil staat.’
jongeren bestempelen begrippen van 50 jaar geleden, maar de invulling is uitdagend anders
Het spectrum van ideeën over leiderschap is breed. Toch was er een rode draad. Sarah: ‘We waren het er als groep over eens dat een baas vooral betrokken moet zijn bij zijn werknemers en dat je je eigen ideeën kwijt moet kunnen in een baan.’ Zelf vindt zij samenwerken een van de belangrijkste elementen. ‘Ik vind het heel belangrijk dat je elkaar helpt om de goeie punten in elkaar boven te brengen, zodat je samen tot een goed eindresultaat kunt komen. Ook diversiteit is belangrijk. Dat je kijkt naar de kwaliteiten van de verschillende mensen en hoe je die het beste kunt inzetten. Samen kun je meer bereiken dan in je eentje.’ Voor Cas weegt de vrijheid om te kunnen creëren het zwaarst. ‘Ik vind het belangrijk dat je in een baan de vrijheid krijgt om je eigen ding te kunnen doen en je eigen stempel
ergens op te drukken. Ik wil iets nalaten, iets creëren wat mensen raakt en waar ze iets aan hebben. Ik denk dat dat een belangrijke functie van het zakenleven is: dat je iets presteert waar anderen baat bij hebben.’ Dat zijn bekende noties. De jonge generatie blijkt dezelfde normen en waarden te hanteren als de oudere generaties. Het verschil zit hem volgens de jongeren vooral in de accenten, zoals een andere houding ten aanzien van technologie. Beide acteurs hebben vertrouwen in het leiderschap van de toekomst - mits de oudere generatie zijn best doet up to date te blijven, waarschuwt Sarah. ‘Als de ideeën van ouderen en jongeren gecombineerd worden, kan er iets uitkomen wat goed werkt.’
executive
79
column
Personal Driver
beeld Mireille schaap
Chauffeursdiensten
CHANGE
Personal Driver is het maatpak op de weg.
Wij leveren chauffeursdiensten die op uw persoonlijke wensen zijn afgestemd. Wij brengen u veilig, comfortabel en snel van A naar B. Tijdens de wachturen kunt u altijd een beroep op uw privé chauffeur doen. Hij zal altijd voor u klaar staan om allerlei hand en span diensten voor u te verrichten. Discretie en vertrouwelijk omgaan met informatie staat bij Personal Driver hoog in het vaandel. What’s in the car stays in the car. Personal Driver werkt nooit met studenten of andere gelegenheidschauffeurs, maar werkt uitsluitend met goed opgeleide en gecertificeerde chauffeurs. Uw privé chauffeur beheerst zijn vak tot in de puntjes, ook onder tijdsdruk of in onverwachte situaties. Uw privé chauffeur: - Een fulltime professional; - Representatief, punctueel en flexibel; - Opgeleid en gecertificeerd; - Spreken meerdere buitenlandse talen; advertentiepagina - Zeer ervaren, ook internationaal; - Gekwalificeerd om ten allen tijde een veilige omgeving rondom u te creëren; - Justitieel gescreend; - Uiterst discreet; - Heeft een geheimhoudingsplicht: - Eerste levensreddende handelingen; - Optimale route voorbereiding; - Beveiligings- en ontsnappingstechniek.
-
Personal Driver levert de volgende diensten.
Privé / Directiechauffeurs; Auto met chauffeur; Minibus met chauffeur; Vakantieservice; Beveiliging en/of gepantserd vervoer; Werving en selectie / detachering.
Voor informatie of een vrijblijvend gesprek, kunt u op de volgende manieren contact met ons opnemen: Tel: +31641247951 Email: info@personal-driver.nl Web: www.personal-driver.nl www.privechauffeur.eu
Luc van Bussel CEO en mede-eigenaar REGARDZ Hospitality Group. Regardz biedt ruimte om elkaar te ontmoeten, werken, trainen, vergaderen, congressen of om feest te vieren. Regardz staat bekend om zijn unieke locaties, service en arrangementen.
Hoe bereid je je mensen voor op CHANGE? Mijn antwoord is vrij simpel: niet. Je kunt mensen niet goed voorbereiden op veranderingen. Elke formele voorbereiding op verandering leidt en lijdt onmiddellijk tot mentale paniek en chaos. Dat is ook logisch. Als je een vakantie boekt in een hotel in Spanje en je hoort halverwege dat de route veranderd wordt naar Moskou, dan wordt niemand in de bus, de trein, het vliegtuig of in de auto daar vrolijk van. CHANGE is daarom een duivelsbegrip dat in mijn beleving het meest gebruikt wordt door leiders die niet kunnen leiden, maar wel willen afrekenen met hun voorgangers. Angst inboezemen en niet concreet zijn over je eigen plan is waar CHANGE predikanten goed in zijn. De echte leider praat nooit over CHANGE maar over GROEI. De groei van een bedrijf, de kennisgroei van het gehele team en de waardegroei van de onderneming is de missie van een echte leider. Een leider heeft een lange termijnvisie, een groepsmissie, een heldere doelstelling, een onderscheidende strategie, een doordachte filosofie en een organisatie die dat alles kan omzetten naar klanten, transacties, waarde en resultaat. De veranderingen die nodig zijn om een ‘waardeloos bedrijf’ om te buigen naar een ‘waardevol bedrijf’ vormen niet de inspiratie en missie om mensen te motiveren. Het zijn de nieuwe koers, de geïnspireerde visie en feitelijk het nieuwe leiderschap dat mensen opnieuw gretig moet maken om mee te werken.
Obama heeft bewezen dat je met CHANGE wel verkiezingen kunt winnen, maar niet dat je er succesvol
door wordt. Verandering is geen strategie maar een doorlopend proces. In mijn boek Alles Kan Beter motiveer ik mijn stelling dat alles draait om permanente verbetering. Verbetering is iets anders dan verandering. Innovatie is het grote begrip.
Het verschil tussen 1915 en 2015 is innovatie. De unieke menselijke drang om altijd weer beter te willen zijn. Verandering is een modeverschijnsel. Vandaag is dit hip en morgen is het weer iets anders. Mode gaat over verandering. Bedrijven gaan over permanente verbetering. De missie om altijd beter te worden, is waar groei uit voor-
‘Als je een vakantie boekt in een hotel in Spanje en je hoort halverwege dat de route veranderd wordt naar Moskou, dan wordt niemand in de bus, de trein, het vliegtuig of in de auto daar vrolijk van.’ komt. CHANGE is wat mij betreft een modewoord zonder inhoud. Weg ermee dus.
executive
81
Partner START Tekst Petra Pronk Portret Peter Haasbroek - Mecanoo architecten
‘Het invullen van een opgave begint met nieuwsgierigheid. Niet alleen naar de drive van de opdrachtgever, maar ook naar de geschiedenis en de kenmerken van de plek.‘
’Maximale
in plaats van maximaal
Mecanoo is al meer dan dertig jaar een van de toonaangevende architectenbureaus van Nederland en ook internationaal actief. Dat komt onder andere door het innovatieve karakter van het bedrijf. Zo tekende Mecanoo voor een van de eerste ecologische gebouwen ter wereld: de TU Delft. Zakelijk directeur Peter Haasbroek over succesfactoren voor innovatie. Kenmerkend voor Mecanoo is volgens Peter Haasbroek de contextuele aanpak. Elke opgave is uniek, omdat elke klant uniek is, evenals elke locatie. Het invullen van die opgave begint met nieuwsgierigheid. Niet alleen naar de drive van de opdrachtgever, maar ook naar de geschiedenis en de kenmerken van de plek. ‘Wij willen onvergetelijke ruimtes ontwerpen, en daarbij is een open geest cruciaal. Onze architecten kijken bijna met een kinderlijke blik de wereld in en gaan van daaruit aan de slag. Het leveren van toegevoegde waarde vraagt om een onderzoekende instelling. Je moet echt proberen te snappen wat de opgave is – en dat kan iets heel anders zijn dan de opdrachtgever denkt. Dus moet je altijd doorvragen. En eigenwijs durven zijn. Je moet mensen een andere kant op durven duwen als dat nodig is.’ Diversiteit Die open geest uit zich ook in het personeelsbeleid. Francine Houben, de oprichter en huidige creatief directeur, spreekt wel eens over een ‘symfonieorkest’ als ze het over het team heeft. Dat is veelzeggend. Haasbroek: ‘Wij geloven in diversiteit en kijken graag over grenzen heen. Het team bestaat uit veel verschillende disciplines en culturen. Zo hebben we meer dan 20 nationaliteiten in huis. Die diversiteit maakt het mogelijk om complexe opdrachten uit te voeren en in veel verschillende landen succesvol te zijn.’ Zo werkt Mecanoo momenteel in Taiwan samen met een scheepswerf aan een theatercomplex. ‘Dat gebouw staat in een extreem klimaat met orkanen, harde regen en veel zon. Dat is een enorme uitdaging. Door samen te werken met
82 ZOMER 2015
National Kaohsiung Center for the Arts: Kousi Isita
’
een partij uit een volkomen ander vakgebied kom je tot nieuwe inzichten en oplossingen die je met een gewone aannemer niet zou krijgen.’
Peter Haasbroek Managing director Mecanoo
Partners Ook goede partners zijn essentieel voor een innovatieve werkwijze. Zo werkt Mecanoo voor fiscale, juridische en economische zaken nauw samen met Mazars. ‘Dat is voor ons interessant, omdat Mazars in alle landen waar wij zakendoen een specialist heeft die ons op weg kan helpen. Iemand die de lokale wegen en gebruiken kent en die snapt wat wij nodig hebben. Dat is heel prettig. Sterker nog: wij kunnen niet opereren zonder lokale mensen. Wij hebben korte lijnen nodig, en die zijn er bij Mazars. Met één telefoontje ben ik waar ik wezen moet.’ En last but nog least: liefde voor het vak. ‘Wij gaan niet voor maximaal financieel rendement, maar voor maximale architectuur. Content en kwaliteit zijn leidende begrippen. Soms kost dat geld, maar uiteindelijk staan we er onder de streep goed voor, en de lol in het werk is onbetaalbaar. Wij gaan echt voor de dingen die ons drijven. Je hebt een klik nodig met de opgave, anders wordt het niks. Dat begint al in de competities. We doen mee aan competities die iedereen in de wereld wil winnen. Dat zijn echt zware trajecten en die kun je alleen goed uitvoeren als je er veel plezier in hebt. Geloven in wat je doet en daar lol in hebben is een belangrijke factor voor succes.’
executive
83
INNOVATIE Tekst Petra Pronk beeld eigen materiaal van Henk, Frank, Edwin
Nieuwe spelregels The Internet of Things. Artificial Intelligence. Robotisering. De techniek rukt op en verandert de maatschappij in hoog tempo. Innovatie is meer dan ooit een must. Maar hoe krijg je als ondernemer grip op zo’n complexe materie? Tech-deskundigen Frank Kaalen, Henk Koopmans en Edwin Korver bespreken de consequenties voor ondernemers. ‘Er is sprake van een totale ontkenning van de ontwikkelingen.’
84 ZOMER 2015
executive
85
INNOVATIE
nal excellence. En dat is nog steeds belangrijk, maar innovatie is nu even belangrijk, zo niet belangrijker.’ Henk Koopmans ‘Veel innovaties zullen beter kunnen plaatsvinden buiten de huidige bedrijfsstructuren. Je moet kunnen en willen experimenteren. Met technologie, met wet- en regelgeving, dus met alle daaraan verbonden risico’s.’
Het einde van een tijdperk
‘A
ls het gaat om verandering is de moderne mens wel wat gewend. Uit overtuiging of noodgedwongen, we gaan dagelijks mee in de stroom van het snel veranderende leven. Maar sinds kort gaat het wel erg hard, en Nederland raakt achterop. Een hick up? Of is er iets anders aan de hand?
Frank Kaalen ‘Er staan ons enorme veranderingen te wachten onder invloed van ontwikkelingen zoals the Internet of Things – en het gebeurt razendsnel. Naar schatting hebben we in 2020 zo’n 50 miljard aangesloten devices. Dat is een vertienvoudiging binnen vijf jaar. Dat heeft een onvoorstelbare impact. Net als het feit dat het maken van producten steeds goedkoper wordt. We zijn bezig met een ‘race to zero’. Dat vraagt om nieuwe businessmodellen. Zonder innovatie kun je niet meer overleven.’
Frank Kaalen Eigenaar Kaalen Bennebroek Beheer
Edwin Korver ‘Helemaal eens. Wij beleven het einde van een tijdperk. Everything that can be disrupted will be disrupted. De economie ontwikkelt zich cyclisch. Als je dat idee van disruptie matcht met businesscycles, moet je constateren dat we in een periode van verval zitten. Ik vergelijk het vaak met een ademhalingscyclus. In een periode van inademing is er volop energie en kun je als bedrijf de markt claimen. Die periode ligt achter ons. Op dit moment zijn we helemaal ‘uitgeademd’. Dingen werken niet meer en oude mechanismen lopen vast. Dat is niemands schuld, het is gewoon onderdeel van het proces. Het is tijd voor een nieuwe fase waarin we nieuwe energie opdoen en dingen op een andere manier moeten organiseren.’ Frank Kaalen ‘We komen uit een periode waarin alles draaide om operatio-
86 ZOMER 2015
Edwin Korver ‘Het spel wordt nu anders gespeeld dan vroeger. Draaide de vorige revolutie om hardware, de huidige revolutie draait om software. Neem onderzoek naar borstkanker. Dankzij technieken als deep learning kunnen computers nu met 78 procent zekerheid zeggen of iemand borstkanker heeft. Daarmee streven ze de hematologen voorbij. Tegelijkertijd is Google bezig met de ontwikkeling van tabletjes die kunnen aantonen of je wel of geen kanker hebt. Disruptie is allang een feit. Als jij niet technologisch innoveert, doen anderen het voor je. Dat vraagt enorme alertheid.’ Henk Koopmans ‘We zitten echt aan het einde van een cyclus. De oude infrastructuren worden irrelevant. Huidige (infra)structuren van ondernemingen en instituten zijn de dinosaurussen van deze tijd. In de allerlaatste fase van hun levenscyclus.’ Edwin Korver ‘Relevantie is precies waar het nu om draait. Je bent als ondernemer relevant of nietrelevant. En als je niet relevant bent, houdt het snel op, want de consument wil voortdurend iets anders. Dat is iets om rekening mee te houden. De nieuwe generatie – die van
Drempels op weg naar innovatie
de millenials - heeft binnenkort net zoveel te besteden als de vorige generatie, maar wil heel andere dingen. Daarmee ligt de consumptiemaatschappij op zijn gat.’
‘D
e technologie verandert, en daarmee verandert ook de dynamiek in de boardroom. Was het vroeger genoeg om verstand te hebben van je vak of van leidinggeven, tegenwoordig moet je ook een visie hebben op de technologische ontwikkelingen en de impact daarvan op je bedrijf. En daar schort het aan, constateren Kaalen, Koopmans en Korver. Er zijn nog heel wat drempels te nemen.
Frank Kaalen ‘Dat vind ik een nogal westerse kijk op de wereld. Voor het grootste deel van de wereldbevolking gaat dit niet op. De golven lopen internationaal niet parallel. In grote delen van de wereld ligt het tempo anders, en er is sprake van een heel andere golf.’ Edwin Korver ‘Uit Harvard Business Review blijkt dat wij in Nederland achterlopen met innovatie, onder andere doordat we bezuinigen op onderwijs en fundamenteel onderzoek. Qua infrastructuur zitten we goed, maar we hebben geen tempo meer. Wij doen geen fundamentele disruptieve ontwikkelingen meer. De bouw ligt op zijn gat omdat er nauwelijks meer geïnnoveerd wordt. Terwijl in China bungalows worden geprint met een 3D-printer voor een fractie van het geld.’
Frank Kaalen ‘Een van de grootste belemmeringen voor innovatie is het gebrek aan inzicht in en bewustzijn van de ontwikkelingen. Het bedrijfsleven vergist zich schromelijk in de impact van wat er gaande is. En als dat bewustzijn er al is, ontbreekt de sense of urgency. Velen denken: “Het zal mijn tijd wel duren”. De afgelopen technologische golf is op een bepaalde manier verlopen, en we gaan ervanuit dat het in de toekomst wel hetzelfde zal gaan - en dat we dus ook op dezelfde manier kunnen blijven reageren. Maar dat is een misvatting. De tijd dat de 3 P’s de marketing bepaalden, is voorgoed voorbij. Kijk naar Uber en Airbnb. De spelregels zijn voorgoed veranderd. Disruptie is onafwendbaar. Wie dat niet doorheeft, is binnenkort niet meer relevant.’
Frank Kaalen ‘We zijn benauwd voor nieuwe technieken, te hoge verwachtingen, desillusie. Het overheersende gevoel bij vernieuwing is: “Misschien nog maar even wachten”.’ Henk Koopmans ‘Dat is altijd zo geweest. Van de tien innovaties worden er acht geen succes, dus het is logisch dat ondernemers voorzichtig zijn. Maar de frequentie van die golfbeweging neemt toe, evenals de amplitudes van die golven. Ze worden steeds heftiger.’ Edwin Korver ‘Hoogleraar Toekomstonderzoek Wim de Ridder voorspelt dat binnen tien jaar alle grote bedrijven weg zijn en datawetenschapper Jeremy Howard zegt dat binnen een jaar of vijf alle functies die nu nog door mensen vervuld worden, worden ingevuld door software. Dat zie je al in Japan, waar een compleet door computers gerund hotel staat, en waar je aan de balie wordt opgevangen door een robot in de vorm van een mens. Dergelijke ontwikkelingen gaan het bedrijfsleven enorm beïnvloeden. De grootste opgave voor ondernemers is, zorgen dat ze relevant blijven. En dat kan alleen als je heel dicht op de markt gaat zitten en continu monitort wat de beweging is.’
Edwin Korver Managing director Tenfore BV Directeur Pageperson Directeur Enterware Oprichter Enternext
Edwin Korver ‘De onderschatting van de veranderingen waar we mee te maken hebben is echt een remmende factor. Er is sprake van een totale ontkenning. De meeste mensen denken dat de nieuwe crisis niet meer invloed zal hebben dan de vorige. Ten onrechte. Deze tijd is echt wezenlijk anders. Technologie verloopt in golven. We zitten nu in de laatste fase van technologische ontwikkeling: de volwassenwording (Carlota Perez). Die wordt gekenmerkt door eindigheid, en dat is iets wat bestuurders compleet over het hoofd zien. Het probleem is dat zij lineair denken, terwijl de moderne technologie niet meer verloopt volgens de regels van geleidelijke innovatie, maar exponentieel. Met een beetje innovatie red je het niet meer.’
’Disruptie is onafwendbaar. Wie dat niet doorheeft, is binnenkort niet meer relevant.’ Henk Koopmans ‘Een ander obstakel voor innovatie is onze afhankelijkheid van bestaande structuren. De gevestigde belangen worden op grote schaal beschermd.
executive
87
INNOVATIE START
Neem energieneutraal bouwen. Woningbouwverenigingen hebben allang de kennis in huis om hun hele woningvoorraad energieneutraal te maken. Maar de overheid heeft daar geen belang bij, omdat die de circa 75 procent opcenten van de opbrengst van M3/gas en KHWU/E incasseert. Er is sprake van een grote conservatieve macht die belang heeft bij de status quo en vernieuwing actief tegenhoudt. Denk aan de discussies rondom roken, alcohol en de gloeilampen.’
‘In de meeste bedrijven is volstrekt onduidelijk wie verantwoordelijk is voor innovatie. De DGA, de Raad van Bestuur, Jan? Sommigen zeggen: wij allemaal. Het is de dood in de pot als niemand verantwoordelijk is.’ Frank Kaalen ‘Ik ben zeer geïnteresseerd in de vraag hoe we het MKB hierbij kunnen helpen. Bedrijven tot zo’n 250 medewerkers hebben zelf meestal niet de capaciteit die nodig is om alle ontwikkelingen met betrekking tot innovatie zelf bij te houden. Bij die groep worden de problemen meestal niet geadresseerd, en hangt het volkomen van de DGA af of een bedrijf wel of niet meedoet. De vraag bij wie de verantwoordelijkheid voor vernieuwing ligt, is heel relevant, en die wordt zelden beantwoord. In de meeste bedrijven is volstrekt onduidelijk wie verantwoordelijk is voor innovatie. De DGA, de Raad van Bestuur, Jan? Sommigen zeggen: wij allemaal. Het is de dood in de pot als niemand verantwoordelijk is.’ Henk Koopmans ‘Vroeger was het R&D, maar dat is oud-denken. Het probleem is veelomvattender. Innovatie staat of valt met het karakter en de interesse van de DGA of de VzT/Lid van de RvB. Passie en commitment van de hoogste baas dus. Als die geïnteresseerd zijn in de materie en af en toe eens een boek over dit soort zaken lezen, blijkt hun bedrijf beter te werken. Het probleem daarmee is dat eigenaren voor hun kennis vaak afhankelijk zijn van deskundigen en dat ook blijven. Die komen niet gauw uit hun comfortzone.’ Frank Kaalen ‘Uit je comfortzone komen is ook moeilijk. Maar dat is wel wat er moet gebeuren. In het MKB is
88 juLi ZOMER 2013 2015
het toch de eigenaar DGA die het proces van innovatie zal moeten faciliteren. Innovatie begint met bevlogenheid. Het gebrek aan bevlogenheid is een serieus probleem. Nederland mist lef en ambitie. We denken te klein, teveel in structuren, en daarom komt er niks van de grond.’
Wat te doen?
‘E
en probleem adresseren is een ding. Het oplossen is iets heel anders. Het speelveld is breed en de materie ingewikkeld. Maar weinig bedrijven lopen voorop en zijn bereik te excelleren. Wat moet er gebeuren en hoe kom je van denken naar doen?
Frank Kaalen ‘Het begint met bewustzijn. Het besef moet landen dat technologie niet langer iets is van specialistische bedrijven of een aparte afdeling, maar van iedereen. Het hele MKB heeft belang bij innovatief vermogen, want innovatie heeft alles te maken met bestaansrecht, concurrentiepositie, onderscheidend vermogen en toegevoegde waarde. Al was het alleen maar omdat de levenscyclus van producten steeds korter wordt.’ Henk Koopmans ‘Die lag in de jaren ‘60 tussen de tien en vijftien jaar. Dat is nu 2,5 tot 3 jaar!’ Frank Kaalen ‘Het is dus dom te denken dat je het wel zult redden als je blijft doen wat je altijd deed. Je zult als DGA of manager echt uit je comfortzone moet
Henk Koopmans Boardroom sparringpartner NWE Capital Voorzitter Coöperatie de iDE Fabriek Voorzitter Fryslan Unlimited Non Executive board member Stichting Earth
komen en met grote regelmaat een SWOT-analyse moeten maken waarbij je in de kansen en bedreigingen ook de technologische punten meeneemt. Daarnaast moet je ook geregeld een blik werpen op je bedrijfsmodel. Dat hoeft niet ingewikkeld of tijdrovend te zijn. Een simpele vorm van Business Model Canvas geeft al een heel aardig beeld van hoe het bij jou zit. Het belangrijkste is dat je het moet willen. MKB-ers die een sprong willen maken in innovatie zouden een afdeling of apart BV-tje moeten oprichten dat ze runnen als een start up. Je moet innovatie niet vermengen met je corebusiness.’ Edwin Korver ‘Innovatie is niet alleen een zaak van technologische ontwikkelingen. Het betreft alle onderdelen van een organisatie, van technologie tot strategie. Het is belangrijk dat te beseffen. Organisaties zijn erg met zichzelf bezig. Het is nu belangrijker dan ooit om contact te zoeken met de markt. Input van de markt is echt van levensbelang. Dat geldt voor alle fasen van het proces, van ontwerp tot financiering. Je kunt tegenwoordig in een middag een product op de markt gooien als je het lean organiseert.’ Henk Koopmans ‘De omgeving moet daar wel in meegaan. We hebben ook nieuwe wet- en regelgeving nodig. Innovatieteams krijgen als reactie op hun enthousiaste plannen vaak te horen: “Wat jullie willen, kan helemaal niet”. Dat is een probleem, want weinig ondernemers zijn bereid om met nieuwe producten wet- en regelgeving te overtreden. Belangrijk dus dat die wordt aangepast aan de nieuwe situatie. We hebben andere systemen nodig. Het huidige bedrijfsleven is nog afhankelijk van fossiele brandstoffen, en het feit dat dat van overheidswege gestimuleerd wordt, houdt ze nog een beetje langer in leven. Maar onder de oppervlakte is het systeem volop aan het degenereren. De grote conglomeraten zijn gedoemd te verdwijnen doordat de hiërarchische tussenlagen overbodig worden.’ Edwin Korver ‘Ook het zoeken van samenwerkingsverbanden is belangrijk, bijvoorbeeld met universiteiten. Je kunt creativiteit niet stimuleren door targets op te leggen en mensen te laten werken met vaste budgetten. Dat zorgt voor oogkleppen en denken in beperking, en dat is niet goed voor de creativiteit. Het is beter om universiteiten de ruimte te geven om technologie te ontwikkelen en die te verkopen aan bedrijven die er iets mee willen.’
Huiswerk voor de NCD
‘H
et bedrijfsleven staat voor grote uitdagingen. Uitdagingen die snel en adequaat opgepakt moeten worden. Werk aan de winkel dus. Wat zou de NCD hieraan bij kunnen dragen?
Frank Kaalen ‘Het bewustzijn rondom de impact van technologie innovatie is nog maar zeer beperkt, terwijl het momenteel een van de belangrijkste issues is. Het zou goed zijn als commissarissen en directeuren op dit vlak bijscholing zouden ontvangen. Dat vind ik bijna een morele verplichting.’
‘Bij het opschroeven van dat ambitieniveau zou de NCD een rol kunnen spelen door generaties met elkaar te verbinden. De studenten van nu hebben weinig ambities, maar zijn zeer creatief.’ Edwin Korver ‘Digitalisering laat zich niet beperken tot een land. We moeten groot denken en beseffen dat we in de toekomst samen moeten werken met Tokyo en Sao Paulo. Bij het opschroeven van dat ambitieniveau zou de NCD een rol kunnen spelen door generaties met elkaar te verbinden. De studenten van nu hebben weinig ambities, maar zijn zeer creatief. Als je dat scheppende vermogen weet te verbinden met de know how van de huidige generatie machthebbers in bedrijven, kun je een hefboomeffect creëren.’ Henk Koopmans ‘Dramatische maatschappelijke veranderingen en technologische vooruitgaan gaan hand in hand en zijn onverbrekelijk verbonden. Daar liggen kansen voor de NCD. Samen met de leden op zoek- en zientocht gaan. Dan zelf invullen.’
‘MKB-ers die een sprong willen maken in innovatie zouden een afdeling of apart BV-tje moeten oprichten dat ze runnen als een start up. Je moet innovatie niet vermengen met je corebusiness.‘ executive
89
INNOVATIE cijfers Nathalie de Haas-van Heijningen, directeur De Arbodienst
‘i
n het betoog van Frank, Henk en Edwin zie ik een interessante wake up-call voor ondernemers. Ik ben echter wat minder pessimistisch dan de techdeskundigen over het innovatief vermogen van onze maatschappij. Niet iedereen heeft de mogelijkheden om disruptief te innoveren, maar dat hoeft ook niet, veel bedrijven zijn namelijk heel goed in het na-apen of het in kleinere stapjes doorontwikkelen van een innovatie. De tip om innovatie niet te vermengen met de corebusiness kan ik van harte onderschrijven. Om vanuit een bestaande (succesvolle) business te innoveren en investeren is wel visie en lef nodig. Het biedt echter grote voordelen om vanuit een bestaande business te innoveren. Er wordt al gefactureerd, er is al een bedrijfspand, communicatiemiddelen, etc. Mijn advies is om te beginnen met innovatie vanuit één business-unit. Bij De Arbodienst hebben wij dit jaar ‘de bedrijfsarts’ centraal gezet. De huidige bedrijfsartsen vergrijzen, dus wij leiden nu afgestudeerde basisartsen op tot bedrijfsarts. Zij hebben verfrissende ideeën en zijn op de hoogte van de nieuwste technologische ontwikkelingen. Big-data, cloud-oplossingen, videoconsulting zijn de thema’s die bij ons op de agenda staan. En wie daar verantwoordelijk voor is? Ik, zolang ik nog niet vervangen ben door een robot.’
‘Innovatie is onze levensader. Daarbij gaat het zowel om product- proces- als sociale innovatie. Door onze wereldwijd meest vooruitstrevende manier van tandwielproductie zijn wij in staat onze klanten andere en betere oplossingen voor hun vraagstukken te bieden. Behalve de uitdaging om steeds voorop te blijven lopen is het ook een uitdaging om de ontwikkelingen te financieren en geaccepteerd te krijgen door bijvoorbeeld classificatiebureaus die in bepaalde sectoren een grote rol spelen. Maar we zullen en moeten blijven innoveren, want dit is het onderscheidend vermogen wat ons bestaansrecht voor de toekomst geeft.’
Bestuurder: hoed u voor privéaansprakelijkheid!
U
Anne-Mart Agerbeek Functie: CFO, Bierens Machinefabrieken B.V.
externe aansprakelIjkheId:
in de vorm van een BV
dat dat niet het geval is, zal de curator u
Niet alleen de vennootschap, of in faillis-
of NV. Beiden zijn zoge-
aansprakelijk stellen voor het bedrag dat
sement de curator, kan u persoonlijk aan-
naamde rechtspersonen, met
de curator tekort komt om de vorderingen
sprakelijk stellen, ook een derde kan dat
zelfstandige rechten en verplichtingen. De
van alle schuldeisers te kunnen betalen. De
doen in het geval uw handelen als onrecht-
vennootschap kan zichzelf niet besturen,
curator zal de onbehoorlijke taakvervulling
matig jegens deze derde is te beschouwen.
maar wordt bestuurd door een natuurlijk
wel moeten bewijzen en bovendien aan-
Van onrechtmatig handelen jegens een
persoon, die namens de vennootschap
nemelijk moeten maken dat deze onbe-
derde is volgens de Hoge Raad ondermeer
handelingen verricht, zoals het aangaan
hoorlijke taakvervulling een belangrijke
sprake indien u als bestuurder van een ven-
van overeenkomsten en het verrichten
oorzaak is van het faillissement. Maar let
nootschap de vennootschap verplichtingen
van betalingen. Dat bestuur, dat bent u!
op: indien u geen correcte administratie
laat aangaan terwijl u weet of redelijkerwijs
De hoofdregel is dat de vennootschap zelf
hebt gevoerd of de jaarrekening niet tijdig
moet begrijpen dat de vennootschap niet
verantwoordelijk is voor de nakoming van
hebt gedeponeerd, staat op grond van de
of niet binnen een redelijke termijn aan
haar verplichtingen. Normaliter bent u
wet vast dat u uw taak als bestuurder onbe-
deze verplichtingen kan voldoen en geen
als bestuurder van de vennootschap niet
hoorlijk hebt verricht. Voorkomen is beter
verhaal biedt voor de schade die de schuld-
aansprakelijk voor de handelingen die u als
dan genezen. Het is daarom raadzaam om
eiser op grond daarvan lijdt. Voor het
bestuurder van de vennootschap verricht
de statuten van de vennootschap goed
aannemen van zodanige aansprakelijkheid
of juist nalaat. Maar let op: er is een aantal
door te nemen en stil te staan bij de daarin
is volgens de Hoge Raad vereist dat u als
advertentiepagina aan u opgelegde taken.
bestuurder persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt. Wij raden u dus aan
De NCD werkt aan het programma Tech
Op grond van de wet bent u als bestuurder
vennootschap sluit goed na te denken of de
2020 om de leden
ten opzichte van de vennootschap ver-
vennootschap deze overeenkomst wel na
plicht om uw taak als bestuurder behoor-
kan komen.
ken van de impact
om bij elke overeenkomst die u namens de
lijk te vervullen. Zo dient u ondermeer
van technologie.
steeds de verplichtingen na te komen
Van onrechtmatig handelen kan ook sprake
die de statuten aan het bestuur van de
zijn in de situatie dat u de vennootschap
vennootschap opleggen, de doelstelling
bepaalde schuldeisers wel laat betalen en
gaat daarbij verder
van de vennootschap zoals die is opge-
anderen niet en de vennootschap vervol-
dan sec de techniek,
nomen in de statuten voorop te stellen
gens failliet gaat. De niet betaalde schuldei-
maar raakt ook de
en verstrengeling van de belangen van de
organisatie en alle
sers kunnen u dan persoonlijk aansprakelijk
vennootschap met uw eigen belangen te
stellen indien komt vast te staan dat u de
vermijden, een correcte administratie bij te
voor het faillissement nog beschikbare gel-
houden en jaarlijks tijdig de jaarrekening
den niet eerlijk onder de schuldeisers hebt
te deponeren. Indien u daarin een fout
verdeeld en u dat kan worden verweten.
centraal.
maakt waarvan gezegd kan worden dat een
U dient dus op te passen met selectieve
Wil je op de hoogte
omstandigheden die fout niet gemaakt zou
blijven? We houden
hebben, kan er sprake zijn van onbehoor-
speciaal voor de le-
lijke taakvervulling. Dit leidt dan tot zo-
Naast ‘best cases’ gaat het dan om ‘the next case’. Innovatie
samenwerkingsvormen. Met name de menselijke kant en CHANGE staan
redelijk handelend bestuurder in dezelfde
den het digitale Ma-
genaamde interne aansprakelijkheid en de
gazine Leadership &
verplichting tot vergoeding van de door de
Governance bij. Kijk
vennootschap geleden schade. In het geval
op Ledennet voor
van een faillissement zal de curator beoor-
meer informatie.
90 maart ZOMER 2014 2015
lijk hebt vervuld. Indien de curator meent
Interne aansprakelIjkheId:
meer bewust te ma-
‘Om vanuit een bestaande (succesvolle) business te innoveren en investeren is wel visie en lef nodig.’
exploiteert uw onderneming
uitzonderingen.
Tech 2020
adVertorIal
delen of u uw taak als bestuurder behoor-
executive
90
Vestiging Middelburg park Veldzigt 2 4336 dx Middelburg t: +31(0)118-623719 Vestiging rotterdam linatebaan 69a 3045 ah rotterdam t: +31(0)10-4403100 www.justionadvocaten.nl
betalingen; u moet de redenen waarom u bepaalde schuldeisers wel en anderen niet hebt betaald, kunnen verantwoorden. Op verzoek van bestuurders voeren wij geregeld audits uit, waarbij wij samen met de bestuurder mogelijke risico’s in kaart brengen en aanbevelingen doen om deze risico’s te verkleinen.
NETWERK Tekst Petra Pronk beeld Michiel Dietvorst
Michiel Dietvorst co-oprichter Pridea en voortrekker Meeting of Minds
at is Meeting of Minds? ‘Meeting of Minds is een project van NCDdistrict De Stichtse Kring onder de vlag ‘Dare to Care’. Een variant op de ouderwetse burenhulp, maar dan in groter verband. Het idee is om met verschillende doelgroepen actief vraag en aanbod aan elkaar te knopen. Als NCD hebben we veel kennis en ervaring in huis, en die willen we graag inzetten voor bijvoorbeeld studenten, start ende ondernemers, failliete ondernemers en ouderen. Omgekeerd hopen wij ook dingen van deze mensen op te steken. Het is echt tweerichtingsverkeer.’
‘Een leerpunt was dat veel NCD-leden zichzelf graag horen praten. Wij blijken de neiging te hebben om vooral te luisteren om antwoord te geven, niet om te begrijpen.’
Wat hebben studenten directeuren te bieden? ‘Wij zouden graag willen weten hoe de werknemer van 2025 er uitziet en hoe wij het voor de volgende generatie interessant kunnen maken in het bedrijfsleven.’ Wat is de kracht van Meeting of Minds? ‘De concrete aanpak. Doen is de beste manier van denken!’ Wat heb jij zelf in de aanbieding? ‘Expertise van de kleine stapjes. Vroeger was ik van de briljante plannen. Tegenwoordig ben ik van de goede start. Een goede vraag voor mij is: wat kan ik nu doen?’
in een nieuw NCD-jasje 92 ZOMER juLi 2013 2015
Wat is jouw drive voor Meeting of Minds? ‘Ik word blij van een principe als Pay it forward. Dat mensen zich voor elkaar willen inzetten, vind ik heel gaaf. Dat is in mijn optiek een plicht en een recht. Ik vind het heel gezond als je op weg geholpen wordt, dat je je dan ook afvraagt wie jij op jouw beurt op weg kunt helpen.’ Wat heeft je verrast? ‘Het gebrek aan helderheid bij de studenten. Het bleek voor hen niet eenvoudig om te verwoorden waar ze naar op zoek waren. Wat mij ook verbaasde was het gebrek aan commitment. Je zou denken dat het een mooie kans is om hulp te krijgen van
ervaren mensen, maar het bleek heel lastig om jongeren te werven. Ook bleek er veel ontzag te zitten voor zo’n club ervaren dames en heren in pak. De drempel om met ons in gesprek te gaan was hoog. En dan die verbaasde reacties achteraf: “Jullie zijn ook maar mensen….”’ Wat hebben jullie als NCD opgestoken? ‘Een leerpunt was dat veel NCD-leden zichzelf graag horen praten. Wij blijken de neiging te hebben om vooral te luisteren om antwoord te geven, niet om te begrijpen. Het was confronterend om dat terug te krijgen, maar ook goed. Een beetje zelfreflectie kan geen kwaad. Ook dat past prima bij Meeting of Minds.’ Hoe nu verder? ‘Wij zouden graag zien dat Meeting of Minds niet blijft bij een paar avonden voor een klein publiek, maar dat het zich als een olievlek uitbreidt. We hopen dat mensen die bij ons iets opgestoken hebben, anderen aanraden om contact met onze leden op te nemen. Zo blijft de expertise behouden en wordt die toegankelijk voor een bredere doelgroep.’
executive
93
column
Game over!
Uw mediapartner ELMA STOPPER
Advertising – SEO – (digitale) magazines – websites - video
R
isico is perceptie.
Een kreet waar je wat mee kan op het moment dat je schade hebt. Neem nu mijn plan om eens helemaal digitaal te doen toen ik zakelijk naar Amerika moest vliegen. Via de handige KLM-app de avond ervoor ingecheckt, stoel uitgezocht en digitaal mijn instapkaart op mijn iPhone gedownload. Briljant. Tot het moment van inchecken daar was en door het vele e-mailen en bellen met vrouw en kinderen de batterij leeg was. Dat is dan toch lastig, je instapkaart laten scannen bij de gate. Het geeft - geloof me - een hoop gedoe op het vliegveld.
Nieuwe schade en dus nieuw risico? Weliswaar niet verzekerbaar, maar voor mij als klant en voor de vliegtuigmaatschappij toch iets om over na te denken. De invloed van techniek en het internet in ons dagelijkse en zakelijke leven - the Internet of Things - gaat razend snel. Heeft u bijvoorbeeld De Wereld Draait Door University gezien? Hierin liet Alexander Klöpping zien wat Silicon Valley ons gaat brengen. Ik garandeer u, voor lang niet alles hebben we de risico’s goed in beeld, laat staan een pasklare verzekeringsoplossing. Wat dacht u bijvoorbeeld van de onbemande foto- en filmdrones die een ieder binnen afzienbare tijd zou kunnen bezitten. Op vakantie of gewoon tijdens het werk vliegt de drone met u mee en maakt schitterende hoge resolutie foto’s en films van uzelf, de kinderen en de omgeving. Uw eigen real life action show!
Maar wat als uw drone schade veroorzaakt? Een botsing met een andere drone bijvoorbeeld of een verkeerd uitgevoerde landing. Schade door luchtvaartuigen
E Media Connecting Business B.V. | Keizelbos 1 | 1721 PJ Broek op Langedijk Tel. +31 (0)226 33 16 00 | www.elmacontent.nl | info@elma.nl
is normaliter uitgesloten in uw privé aansprakelijkheidspolis. Een verplichte Drone Aansprakelijkheidspolis?
Ook zakelijk veranderen risico’s door de toenemende digitalisering binnen uw bedrijf. We hebben allemaal gehoord of gelezen over cybercrime, zoals malware, DDos, ransomware, phising en Advanced Persistent Threat. Moderne vormen van afpersing en diefstal; oude wijn in nieuwe zakken. De kwetsbaarheid neemt toe en rechtevenredig de afhankelijkheid van gespecialiseerde en kostbare professionals. In onze gesprekken met klanten beaamt een ieder de risico’s en de benodigde acties door de IT-afdeling. Pas op het moment dat een bedrijf daadwerkelijk slachtoffer is geworden, de welbekende gebrande vingers, ontstaat de benodigde sense of urgency.
Ook onze klanten vormen daar geen uitzondering op, getuige het feit dat één van onze klanten het risico pas scherp had toen via een e-mail van – ogenschijnlijk - hun IT-manager alle gebruikers gevraagd werd hun gebruikersnaam en wachtwoord op te geven in verband met nieuwe serverinstellingen. Maar liefst 82% (!) gaf direct hun gegevens, zonder het e-mailadres en de website waarop de gegevens ingevuld moesten worden te controleren. Vergelijkbaar met het geven van je huissleutels aan iemand die op je buurvrouw lijkt.
Nieuwe procedures, aware ness-trainingen voor gebruikers en het verzekeren van het risico via de nieuwe verzekeringsoplossingen. Een kleine greep uit de acties die dit bedrijf heeft genomen. Meer focus moet mijns inziens komen
op de toenemende afhankelijkheid van computers, mobiele telefoons en de onderlinge verbondenheid van apparaten, programma’s en de dienstverlening van een bedrijf. Met name omdat zo’n beetje ieder machinepark tegenwoordig met het internet verbonden is en dus bediend kan worden; ook door kwaadwillenden. Uw verouderde bedrijfscontinuïteitsplan doet het goed op papier, maar biedt geen aandacht voor de toegenomen digitale kwetsbaarheid.
Heeft u behoefte om eens van gedachten te wisselen over uw digitale risico’s? Ik nodig u van harte uit voor een gesprek via Skype of Facetime. Dan zoeken we samen naar een oplossing voor uw nieuwe en bestaande risico’s. De kop koffie houdt u tegoed van me als we elkaar daarna in het echt ontmoeten, bijvoorbeeld op onze kennissessie Digitale Risico’s.
Wilco de Haan is directeur bij Schouten Zekerheid Makelaars in Assurantiën en geeft zijn visie op ondernemen, risico nemen en verzekeren. - Lid test commissie Register makelaar in Assurantiën (RMiA) - Lid Redactie & Evenementen Commissie VNAB
executive
95
NCD-EVENTS
TOT ZIENS Aankomende zomer- en najaarsmaanden weer tal van NCD-bijeenkomsten in het land. Bezoek een congres of een CollegaTour.
JUNI
JULI
SEPTEMBER
OKTOBER
november
december
17.06 NCDOpen
05.07 JaegerLeCoultre Polo Cup 2015
10.09 Avondcollege
01-02.10 Start Governance Essentials leergang 3
10.11 Introductiebijeenkomst
02.12 College Capgemini 3
13.11 Update Sessie
03.12 Introductiebijeenkomst
17.11 College Capgemini 2
08.12 CollegaTour
18.06 AVvL 23.06 Introductiebijeenkomst (2)
15.09 Prinsjesdagcongres 15.09 College Capgemini 1 21- 22.09 Masterclass Europa – directeur
CollegaTour
De NCD organiseert in 2015 een nieuwe reeks events: de NCD CollegaTour! Een serie bijzondere interviews met collega-leiders, die zichzelf blijven uitdagen om het beter en anders te doen en het lef hebben om ook tegen de stroom in te gaan – door én met passie! Leiders die VOORblijven en anderen graag inspireren en motiveren dit ook te doen. Leiders die durven te delen…
Introductie bijeenkomst
Minicongres
Maandelijks organiseren
doende. Om vóór te blijven
wij de introductiebijeen-
organiseren wij ook in
Bijblijven is niet meer vol-
komsten. Een bijeenkomst speciaal
2015 weer een aantal minicongressen.
voor onze nieuwe leden om kennis te
Een congres waarbij een actueel thema
maken met de vereniging, maar nog
centraal staat en waar we ons door ver-
belangrijker: met elkaar!
schillende inleiders laten inspireren en
Data: 23 juni, 24 september, 13 oktober,
confronteren.
10 november en 3 december.
Data: 29 oktober
NCD heeft binnen NCD
CHANGE in Business Event
Academy een nieuwe
2015 wordt het jaar van
reeks van ‘next practice
‘Ziel & Zakelijkheid’. Dat
Update Sessies
dagen’ ontwikkeld, die bestemd zijn
thema hebben we voor het CHANGE in
voor commissarissen / toezichthouders,
Business event 2015 gekozen (blokkeer
maar ook uitermate geschikt zijn om als
in je agenda 11-12-15!). Wat uiteraard
CEO, DGA of Managing Partner te vol-
ook de uitdaging geeft er persoonlijk
gen. Met de Update Sessies stelt NCD
invulling aan te geven. ‘Practise what
Academy leiders en toezichthouders in
you preach’ dus.
de gelegenheid om zich bij te scholen op
Datum: 11 december 2015
24.09 Introductiebijeenkomst (2)
26.09 T/M 01.10 VS reis – USBLN Conference
08.10 CollegaTour
(2)
(3)
(2)
(1)
09.10 Update Sessie (3)
13.10 Introductiebijeenkomst
(2)
(1)
11.12 CHANGE in Business Event (5)
29.10 Minicongres (4)
die gebieden waar zij naar verwachting extra aandacht en extra kennis nodig zullen hebben. Data: 9 oktober, 13 november.
Data: 8 oktober en 8 december.
96 ZOMER 2015
executive
97
nr. 05 / ZOMER 2015
colofon ExecutiveNL is een uitgave voor de leden van de Nederlandse vereniging van Commissarissen en Directeuren (NCD) en andere Nederlandse bestuurders. In het halfjaarlijkse magazine staat passie voor leiderschap centraal. Website: www.ncd.nl Uitgever: E Media Connecting Business (www.elma.nl) Keizelbos 1, 1721 PJ, Broek op Langedijk, 0226 33 1600 Hoofdredacteur: Karen Citroen (NCD) Redactie: Gerard van Vliet, Petra Pronk Traffic: Fred Langendoen Druk: Print Consult Advertentie-exploitatie: E Media Connecting Business, Lesley Wijnants, 0226 33 1600, l.wijnants@elma.nl Silver Snoek, s.snoek@elma.nl
ncd-partners
passie voor leiderschap De NCD werkt samen met een aantal kennispartners en commerciële partners; alle staan voor passie voor leiderschap. Samen met de kennispartners verzorgen wij colleges en andere evenementen waar onze leden bij elkaar komen en van elkaar (en externen) leren. Daarnaast krijgen onze leden toegang tot de kennis van onze partners via het NCD Ledennet. Via de commerciële partners krijgen de leden korting op evenementen, uitgaven van kennisdocumenten en speciale acties.
Overname artikelen: Delen (social media) van de ExecutiveNL-content juichen wij van harte toe, mits bron vermeld wordt.
Zelf interesse?
Neem dan contact met ons op via ncd@ncd.nl of tel. 0343-556 770
98
van Eric van Denderen
“Ik help u graag bij het inzichtelijk maken van de uitgaven van uw zakenreizen. Zo kunnen we processen beter inrichten en daar besparen we
Transparant in zakenreizen Bij VCK Travel geven wij inzicht in processen, tarieven en afspraken met onze leveranciers. Hierdoor weet u waar verborgen kosten zitten en helpen wij u om besparingen te realiseren. Daarnaast is onze transactie fee glashelder en gebruiken wij geen opslagen. Dát noemen wij transparant.
gegarandeerd kosten mee!”
vcktravel.nl | +31 20 6800 802 | info@vcktravel.nl
advertentiepagina