NVKVV Touché

TOUCHÉ 2010 Professionaliteit en passie in de vroedkunde.

unie van vlaamse vroedvrouwen Verscherpt uw blik op uw beroep

Geïnspireerd door de natuur.

Met de zorgvuldig ontworpen kussentjes die de zachte zuigbeweging van de baby imiteren is onze handkolf zo effectief dat deze meer melk kan afkolven dan een bepaalde elektrische ziekenhuiskolf.* Onze kolven zijn maar één voorbeeld van het brede gamma borstverzorgingsproducten van Philps AVENT. Telkens als u een mama Philips AVENT aanbeveelt, helpt u haar comfor tabel, efficiënt en langer borstvoeding geven. www.philips.be/AVENT

*Gebaseerd op een klinische test waarin de Philips AVENT handkolf tijdens ononderbroken pompen (per borst) werd vergeleken met de dubbele elektrische kolf Egnell Ameda Elite.

EDITORIAAL

Beste collega’s, Begrippen als Evidence Based Medicine en Evidence Based Practice verwijzen naar gezondheidszorg die gebaseerd is op de (huidige)wetenschappelijke kennis, gecombineerd met de expertise van de zorgverlener en de waarden en de normen van de patiënt.

Deze begrippen winnen steeds meer aan belang en worden een conditio sine qua non in een gezondheidszorg waar men vroeger nogal eens verloren liep in een wirwar van huisregels, rituelen en routine die men als vaste waarheid aannam.

Het is de basis waarop men richtlijnen en standaarden vastlegt die een houvast zijn in de dagdagelijkse praktijk, erop gericht om de kwaliteit van zorg te bewaken en te verbeteren.

Van bij de aanvang van de loopbaan als vroedvrouw is het belangrijk dat men hier op een correcte wijze leert mee omgaan om verantwoorde zorg te bieden.

Vandaar blijven we de hogescholen steunen in de opdracht aan hun studenten om een wetenschappelijk onderbouwd eindwerk af te leveren en wensen we nog steeds de meest excellente eindwerken onder de aandacht te brengen.

De auteurs worden uitgenodigd om hun eindwerk te komen presenteren op het najaarssymposium. Vervolgens bundelen we de teksten in een “Touché” die ter gelegenheid van de internationale dag van de vroedvrouw aan onze leden wordt aangeboden.

Maar in de basisopleiding worden slechts de fundamenten gegoten en deze voldoen op termijn niet aan de verwachtingen van een zeer sterk evoluerende maatschappij en gezondheidszorg.

Wil men het beroep van vroedvrouw verder professionaliseren en de kwaliteit van de patiëntenzorg blijven verhogen, dan moeten we streven naar een voortdurend evoluerende verwetenschappelijkte zorg.

Daarom nemen we ook papers mee uit postgraduaten zoals de opleiding lactatiekunde,thesissen uit masteropleidingen en zelfs studies die in het oog springen door hun actualiteit en originaliteit, geschreven door gezondheidswerkers uit andere disciplines dan de onze.

Want ook dat is werken aan kwaliteit van zorg, als multidisciplinair team omgaan met Evidence Based Medicine om samen te trachten tot een consensus te komen.

We wensen eenieder van jullie veel leesgenot en wensen elke vroedvrouw een prachtige “Dag van de Vroedvrouw” toe.

Ann Van Holsbeeck,Voorzitter Unie van Vlaamse Vroedvrouwen

3

Samenstelling Omnibionta® Pronatal bevat specifieke en aangepaste hoeveelheden vitaminen en mineralen welke aanbevolen zijn vanaf zwangerschapswens.

Vitaminen

Per tablet

Mineralen

Vitamine C

180 mg

Magnesium

70 mg

Nicotinamide

20 mg

Ijzer

28 mg

Vitamine E

12 mg

Zink

15 mg

Vitamine B5

10 mg

Koper

1 mg

Betacaroteen

3 mg

Mangaan

Vitamine B6

2,2 mg

Vitamine B2

1,6 mg

Vitamine B1

1,5 mg

Folaten waarvan

800 µg

Foliumzuur L 5-MTHF (= Metafolin®)

400 µg

Biotine

100 µg

Jodium

Per tablet

1 mg 150 µg

416 µg

Vitamine D

10 µg

Vitamine B12

2,2 µg

Farmaceutische vorm 1 tablet waarin : 800 µg folaten + 10 vitamines + 6 mineralen

Eigenschappen Men weet met zekerheid dat bepaalde voedingselementen een belangrijke rol spelen in de normale ontwikkeling van de foetus.

Dit is het geval voor folaten. Folaten, waaronder foliumzuur en Metafolin® zijn essentiële vitaminen voor de bescherming van moeder en kind.

Zwangere vrouwen hebben een verhoogde behoefte aan folaten die vaak niet gedekt wordt door de voeding.

Foliumzuur wordt in het lichaam eerst omgezet in haar actieve vorm. Metafolin® is reeds deze natuurlijke, actieve vorm van foliumzuur die in het lichaam voorkomt.

Daardoor kan Metafolin® onmiddellijk en gemakkelijk door het lichaam benut worden. Metafolin® biedt dus een snellere en optimale bescherming voor alle vrouwen.

Gebruiksaanwijzing 1 tablet per dag. In te nemen met een koude vloeistof, bij voorkeur tijdens het middagmaal.

Advies Idealiter zou Omnibionta® Pronatal reeds 3 maanden vóór de zwangerschap moeten worden opgestart. Dit om de voorraad folaten bij de moeder op peil te brengen. Het is dus aangeraden om Omnibionta® Pronatal op te starten van zodra men stopt met de pil (of met een ander anticonceptiemiddel).

Kinderwens

Omnibionta® Pronatal METAFOLIN®

Samenstelling Omnibionta® Pronatal + DHA bevat specifieke en aangepaste hoeveelheden vitaminen, mineralen en DHA welke aanbevolen zijn tijdens de zwangerschap en de borstvoeding.

Vitaminen

Per tablet

Mineralen

Vitamine C

180 mg

Magnesium

70 mg

Nicotinamide

20 mg

Ijzer

28 mg

Vitamine E

12 mg

Zink

15 mg

Vitamine B5

10 mg

Koper

1 mg

Betacaroteen

3 mg

Mangaan

Per tablet

1 mg

Vitamine B6

2,2 mg

Jodium

150 µg

Vitamine B2

1,6 mg

Andere

Per capsule

Vitamine B1

1,5 mg

DHA

Folaten waarvan

800 µg

Foliumzuur L 5-MTHF (= Metafolin®)

400 µg 416 µg

200

Biotine

100 µg

CONSE

10 µg

Vitamine B12

2,2 µg

Zwangerschap

Omnibionta® Pronatal + DHA bevat 200 mg DHA uit sterk gezuiverde en geconcentreerde visolie.

DHA is belangrijk voor een goede algemene ontwikkeling van het kind en in het bijzonder voor de intellectuele en visuele ontwikkeling.

DHA zorgt eveneens voor minder humeurschommelingen bij de moeder net na de bevalling.

200 mg

mg S NSU

ks

elij

dag

Farmaceutische vorm 1 tablet waarin : 800 µg folaten + 10 vitamines + 6 mineralen

Eigenschappen

Gebruiksaanwijzing 1 tablet en 1 capsule per dag. In te nemen met een koude vloeistof, bij voorkeur tijdens het middagmaal.

Advies

+ 1 capsule waarin : 200mg DHA (sterk gezuiverd)

Het is aangewezen om Omnibionta® Pronatal + DHA op te starten van zodra de zwangerschap bevestigd is en door te nemen tot en met het einde van de borstvoeding.

* Volgens internationale richtlijnen alsook deze van de Hoge Gezondheidsraad van België is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid DHA tijdens zwangerschap en borstvoeding gelijk aan 200 mg.

Einde borstvoeding

Omnibionta® Pronatal METAFOLIN®+DHA

P/OMB/002/02/2010

Vitamine D

+DHA

WIEGENDOOD: PREVENTIE BLIJFT DE

BESTE BEHANDELING.

Prof Dr G. Naulaers, centrum ter preventie en diagnose van wiegendood, UZ Leuven.

Wiegendood is gedefinieerd als het plotse onverwachte overlijden van een zuigeling van minder dan één jaar oud, waarbij de fatale episode start gedurende de slaap, dat onverklaarbaar blijft na een grondig onderzoek, waaronder een volledige autopsie en een nazicht van de omstandigheden van het overlijden en de medische voorgeschiedenis.

Wiegendood is een multifactoriele aandoening die het beste beschreven wordt door het ‘triple risk model’ waarbij een kwetsbare baby verschillend reageert ten opzichte van exogene stressoren en dit in een kritische ontwikkelingsperiode.

Negen baby’s, die overleden terwijl ze aan een cardiorespiratoire monitor waren, werden recent beschreven. Zeven van de negen baby’s overleden aan wiegendood en twee aan bronchopulmonale dysplasie. In zeven van de negen patiënten was de bradycardie het eerste alarm en het hartritme daalde zeer snel tot 15 per minuut binnen 7 minuten na het eerste alarm. Apnee begon slecht 0,3 tot 13 minuten na het alarm in vijf kinderen en maar in twee kinderen 7 tot 20 seconden voor het alarm. Gaspen was al aanwezig bij het eerste alarm in drie kinderen en ontstond binnen de 2,7 minuten bij de andere kinderen. Het gaspen was zeer kort en had geen positief effect op het hartritme. Deze beschrijving toont aan dat deze baby’s niet adequaat reageerden op een gevaarlijke situatie en dat apnee nooit de oorzaak is van het plotse overlijden.

In baby’s met wiegendood werden verschillende afwijkingen in het centraal zenuwstelsel weerhouden. Met name hypoplasie van de nucleus arcuatus, polymorphismen van de serotonine receptoren in de hersenen, hypoplasie van het ventraal medullair systeem en andere werden beschreven in subgroepen van patiënten die overleden aan wiegendood. Ook cardiale oorzaken zijn gekend, met name Long QT syndroom wordt vermoed als oorzaak in ongeveer 5 % van de wiegendoodcasussen. Verder worden ook infecties, in het bijzonder RSV, aangegeven als oorzaak van plots overlijden.

Er is echter geen enkele mogelijkheid om de patiënt met een verhoogd risico op wiegendood te detecteren en daarom is de enige mogelijke preventie het vermijden van de exogene stressoren bij de volledige populatie.

Dit leidt ons tot de preventiecampagnes. Sedert de start van deze campagnes is de incidentie van wiegendood significant gedaald. Grote epidemiologische studies hebben aangetoond dat er belangrijke exogene risicofactoren bestaan voor wiegendood. Er bestaat geen enkele discussie over de twee meest belangrijke factoren: buiklig en roken.

Buiklig en zijlig veroorzaken een verhoogd risico in alle studies die tot op heden werden uitgevoerd. De enige juist ligging voor de baby tijdens de slaap is ruglig. Dit is bijkomend

8

belangrijk op de materniteit, waar baby’s systematisch in de juiste positie moeten geplaatst worden. De preventiecampagnes hebben duidelijk deze risicofactor kunnen verminderen en dit in tegenstelling tot het roken, dat nu de belangrijkste risicofactor wordt. Niet alleen prenataal roken, maar ook postnataal roken, paterneel roken en roken in de omgeving verhogen allen het risico op wiegendood. Het effect is dosisgebonden: hoe meer men rookt en hoe meer mensen er roken, hoe hoger het risico. Een derde factor is de temperatuur. Een temperatuur tussen 18 en 20 graden in de slaapkamer is internationaal aanvaard. Een hogere temperatuur verhoogt ook het risico op wiegendood.

Er is duidelijk meer discussie betreffende cosleeping en bedsharing. Bij cosleeping slaapt de baby op de kamer van de ouders maar niet in hetzelfde bed. Bij bedsharing slaapt de baby in het bed van de ouders. Cosleeping is een preventieve factor voor wiegendood in de meeste studies. Bedsharing verhoogt het risico op wiegendood. Dit is in contrast met het feit dat de meeste kinderen in de wereld wel degelijk in het bed van de ouders slapen. Studies tonen ook aan dat er gedurende de bedsharing heel wat interactie is tussen moeder en kind en dit zowel op het bewuste als onbewuste vlak. Het basisprobleem is echter het bed van de ouders. Dit is meestal een warm, zacht en met kussens en donsdekens gedekt bed. Het tweede probleem is de waakzaamheid (arousal) van de moeder. Het is aangetoond dat het risico meer verhoogd is wanneer de moeder moe is of medicatie, alcohol of drugs gebruikte. Het is echter zo dat een preventiecampagne de hele bevolking in acht neemt en dat we bijgevolg bedsharing niet mogen aanraden. Idealerwijze kan de baby in het bed naast de ouders geplaatst worden zodat borstvoeding op die manier mogelijk is. De baby kan dan na de voeding terug in zijn eigen bedje worden gelegd.

Een tweede discussie betreft het gebruik van speentjes. In de meeste studies is het gebruik van speentjes protectief voor wiegendood. Dit is in contrast met het negatieve effect van speentje s op borstvoeding. De American Academy of Pediatrics suggereert om speentjes te starten op één maand na de geboorte bij borstvoeding en direct indien er flesvoeding wordt gestart.

Medicatie speelt ook een rol in wiegendood. Phenothiazines, codeine, pseudo-efedrine, antihistaminica en dextromethorphan moeten ontmoedigd worden voor gebruik bij baby’s.

Medicatie tijdens de borstvoeding wordt best altijd eerst gecheckt op veiligheid. Eén van de websites die hiervoor in aanmerking komt is: www.safefetus.com.

Verschillende studies tonen ook een hoger risico op wiegendood in kindercrèches en bij onthaalmoeders, met een piek in de eerste dagen dat de baby daar verblijft. De verandering in omgeving, de stress van de nieuwe situatie and de verandering in het circadiaan ritme speelt hierbij waarschijnlijk een rol. Het advies is om de baby langzaam te laten gewennen aan de nieuwe situatie en hem onder visuele supervisie te laten slapen in de eerste week.

Op het moment zijn er een heleboel commerciële hulpmiddelen op de markt , waarvan men beweert dat ze een bescherming geven voor wiegendood. De meeste van deze hulpmiddelen meten enkel ademhaling, ervan uitgaand dat de baby sterft van een apnee. Deze apneetheorie is

9

echter reeds lang verlaten. Verder gebruiken ze ook bewegingssensoren om de ademhaling te meten (cfr matrasje of beweginssensor op de pamper) en deze methode van meten is duidelijk niet betrouwbaar. Nog belangrijker is dat de ouders door deze apparatuur een vals gevoel van veiligheid krijgt en de baby bijgevolg minder frequent controleert. Deze hulpmiddelen moeten bijgevolg ten zeerste afgeraden worden.

Ook cardiorespiratoire monitoring met of zonder saturatiemeting heeft geen preventief effect voor wiegendood. Het wordt dan ook alleen gebruikt bij hoog-risicogroepen zoals prematuur geboren baby’s , kinderen met een ernstige ALTE (acute life threatening effect) en kinderen waarvan een broer of zus aan wiegendood overleden is. In deze situaties zal cardiorespiratoire monitoring ernstige bradycardies en apnees detecteren. Een geheugenmonitoring is essentieel zodat men nadien de alarmen kan herbekijken en interpreteren. De meeste monitoren worden gestopt na 2 maanden zonder alarm en de gemiddelde monitoring tijd in deze groep van patiënten is dan ook 3 tot 4 maanden.

Als besluit kunnen we stellen dat wiegendood een aandoening is met vele oorzaken. De enige efficiënte manier om de incidentie van wiegendood te verminderen is het strikt toepassen van de preventiecampagnes.

Opleidingen voor Opleidingen voor verpleegkundigen & vroedvrouwen verpleegkundigen & vroedvrouwen

Opleidingen voor verpleegkundigen & (*)vroedvrouwen • Postgraduaat acupunctuur • • Postgraduaat acupunctuur (*) Postgraduaat massage en bewegingsleer (*) NADA detox en massage en bewegingsleer (*) • • Postgraduaat

• Postgraduaat acupunctuur (*) ontwenningsprotocol ooracupunctuur (**) NADA detox en •• •Postgraduaat massage en bewegingsleer (*) Chinese voedingsleer ontwenningsprotocol ooracupunctuur (**) • •NADA en massage) Tuinadetox (Chinese

•

Chinese voedingsleer

ooracupunctuur (**) •ontwenningsprotocol Qigong (Chinese bewegingsleer)

Tuina (Chinese massage) •• •Chinese Chinesevoedingsleer voetreflexologie Qigong (Chinese bewegingsleer) •• Tuina (Chinese massage) officieel Postgraduaat getuigschrift Chinese voetreflexologie • (*)Qigong (Chinese bewegingsleer) Karel de Grote Hogeschool & NVKVV • (**) Chinese voetreflexologie Hoger onderwijs, Permanente vorming (*) officieel Postgraduaat getuigschrift

Karel dePostgraduaat Grote Hogeschool & NVKVV (*) officieel getuigschrift Secretariaat : OTCG vzw (**) Karel Hogerdeonderwijs, Permanente vorming Grote Hogeschool & NVKVV Van 143 - 2018 Antwerpen - België (**)Schoonbekestraat Hoger onderwijs, Permanente vorming

0470 55 24 52 Studentensecretariaat (ma en vr) 03 613 15 00 Secretariaat : OTCG vzw otcg@otcg.be Secretariaat : OTCG Van Schoonbekestraat 143 - 2018vzw Antwerpen - België www.otcg.be Van Schoonbekestraat 14355 - 2018 Antwerpen - België 0470 24 52

0470 55 (ma 24 52en vr) 03 613 15 00 Studentensecretariaat Studentensecretariaat (ma en vr) 03 613 15 00 otcg@otcg.be otcg@otcg.be www.otcg.be www.otcg.be

10

Wasbare luiers Het moderne alternatief.

Beter voor het milieu, uw budget en uw baby.

Meer info: www.mamaskindjes.be Tel: 0473 37 06 79

Voedingsadviezen tijdens arbeid, bevalling onmiddellijk postpart en um Een “ nuchtere” st udie Marissa De Meester, afgestudeerd aan de Artevelde hogeschool De reden waarom vrouwen vaak nuchter worden gehouden tijdens de arbeid is het risico op het Mendelsonsyndroom. Een zwangere vrouw heeft immers meer kans dat er aspiratie van de maaginhoud optreedt. Door de hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap is er een afname van de druk en tonus van de oesofagale sfincter en is er een verminderde motiliteit in het gastro-intestinaal stelsel. Het volume van de maaginhoud zal stijgen, terwijl de pH daalt, dit betekent zuurder wordt. De druk in de maag stijgt in het derde trimester van de zwangerschap door het vergroten van de uterus. Een zwangere vrouw mag nooit als nuchter beschouwd worden aangezien de maag nooit leeg is (American College of Nurse-Midwives, 2008; Hennis & Leusink, 2007; Soreide et al., 2005; Munnur & Suresh, 2004). Indien het aspiratiesyndroom optreedt, heeft dit zeer ernstige complicaties tot gevolg. Er kan een acuut longletsel ontstaan. Andere gevolgen hiervan zijn: aspiratiepneumonie, bronchospasme, atelectase van de longblaasjes (gebrekkig of geheel ontbreken van de ontplooiing van de longblaasjes), een longabces, hypoxemie, interstitiele fibrosis (toenemen van bindweefsel waardoor er een verminderde longfunctie, dyspnoe of cyanose kan ontstaan) en er kunnen inwendige brandwonden optreden (Henderson & MacDonald, 2006; Pisegna & Martindale, 2005).

Een vroedvrouw moet de fysiologie van de arbeid bewaken en zij moet ervoor zorgen dat de vrouw comfortabel maar ook veilig kan bevallen. De vrouw zelf laten beslissen over de inname van voeding zou het bewust meemaken van het geboorteproces en een actieve deelname bevorderen (Tranmer et al., 2005). Maar als zorgverlener is het belangrijk om na te gaan of dit verantwoord is en de gezondheid van moeder en kind niet in gevaar brengt.

Om een zicht te krijgen op de relatie tussen eten tijdens de arbeid en het optreden van het Mendelsonsyndroom is het nuttig enkele incidentiecijfers nader te bekijken. Mendelson (1946) vond dat het aspiratiesyndroom tussen 1932 en 1945 voorviel in 0,15% van de gevallen.

Huidige analyses van totale maternele mortaliteitsstatistieken wijzen erop dat er inadequate methodes gebruikt zijn in het verzamelen, categoriseren en rapporteren van deze gegevens (American College of Nurse-Midwives, 2008). In de periode tussen 1983 en 1992 waren er 0,0018% fatale aspiraties tijdens sectio’s in Nederland. Een vrouw heeft 0,0001% kans op het aspiratiesyndroom indien alle bevallingen, ook de vaginale, meegerekend worden. Dit komt overeen met 1 vrouw op 1.000.000. Deze mortaliteitscijfers zijn vergelijkbaar met landen waar een strenger beleid wordt gehanteerd, zoals bijvoorbeeld in Engeland of de Verenigde Staten (American College of Nurse- Midwives, 2008). In Vlaanderen is er de laatste 20 jaar geen enkel overlijden bekend ten gevolge van het Mendelsonsyndroom (G. Martens, SPE, persoonlijke communicatie, 8 april, 2009).

11

Overzicht conclusies m.b.t. navelstrengomstrengeling Literatuur:

Conclusie m.b.t. navelstrengomstrengeling:

Burkhardt, T., Kurmanavicius, J., Schäffer, L. & Zimmermann, R. (2005)

- hogere frequentie lage 1-minuut Apgar-scores - lage 5-minuten Apgar-scores niet in hogere aantallen aanwezig - overbrenging naar de neonatale intensieve zorgen niet vaker nodig

Bates, A., Feldman, D. M., Ingardia, C. & Omrani, A. (2003)

- lagere geboortegewichten - hogere aantallen van meconiumhoudend vruchtwater - hogere frequentie 1-minuut Apgar-scores van minder dan 7 - hogere aantallen van perinatale complicaties op korte termijn bij strakke navelstrengomstrengelingen - hogere aantallen van 1-minuut Apgar-scores van minder dan 7, SGA en overbrenging naar NICU dan bij losse omstrengelingen

Athanasiadis, A. P., Assimakopoulos, E., Bontis, J., Dragoumis, K., Garmiris, P., Goulis, D. G. & Zafrakas, M. (2005)

- hogere aantallen van vaginale kunstverlossingen en sectio’s bij nulliparae, maar niet bij vrouwen die al van één of meerdere kinderen zijn bevallen - geassocieerd met lagere 1 en 5-minuten Apgarscores

Rhoades et al. (1999)

- hogere incidentie van lage Apgar-scores na 5 minuten

Jauniaux et al. (1995) en Larson et al. (1995)

- hoger aantal van lage Apgar-scores na 1 minuut - gevallen van lagere 5-minuten Apgar-scores werden niet aangetoond - groter aantal van neonatale resuscitatie en overbrenging naar de neonatale intensieve zorgen unit - hogere incidentie van een lage pH in de navelstrengarterie in de aanwezigheid van een meervoudige navelstrengomstrengeling

Dudiak, C. M., Flisak, M. E., Olson, M. C., Posniak, H. V. & Salomon, C. G. (1995)

- stijging van tekenen van foetale nood, zoals foetale bradycardie, variabele deceleraties en verlaagde 1-minuut Apgar-scores - geen significant verschil in 5-minuten Apgarscores noch een gestegen mortaliteit

Abramowicz, J. S., Hershkovitz, R., Levy, A., Mazor, M., Sheiner, E. & Silberstein, T. (2006)

- niet geassocieerd met een schadelijke perinatale outcome - niet geruststellende FHR (fetal heart rate) patronen, vermoedelijk leidend tot hogere aantallen van lagere Apgar-scores na 1 minuut, maar niet na 5 minuten

23

Onderzoek Onderzoeksvragen Bij hoeveel kinderen, geboren met een strakke navelstrengomstrengeling, is er sprake van een Apgar-score van <7 na 5 minuten?

Bij hoeveel kinderen, geboren met een losse navelstrengomstrengeling, is er sprake van een Apgar-score van <7 na 5 minuten?

Resultaten

Tabel 1 Overzicht van de totale omvang van de populatie Aantal navelstrengomstrengelingen

60

Aantal losse omstrengelingen

35

Aantal strakke omstrengelingen

25

Tabel 2 Toekenning Apgar-score bij losse- en strakke navelstrengomstrengeling

Apgar-score

Losse omstrengeling

Apgar-score

Strakke omstrengeling

Apgar-score

N=35

24

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 10 9 8 7 6 5

Na 1 minuut 2 25 6 0 1 0 1 0 0 0 3 11 8 1 0 2

Na 5 minuten 22 11 2 0 0 0 0 0 0 0 9 13 2 1 0 0

Na 10 minuten 30 4 1 0 0 0 0 0 0 0 19 5 0 1 0 0

4 3 2 1

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

125x098 FAV Adv ZW

19-02-2008

16:05

Pagina 1

Sibbing & Wateler: financieel adviseurs voor verloskundigen Sibbing & Wateler is een onafhankelijk financieel adviesbureau, gespecialiseerd in de praktijkbegeleiding van vrije medische beroepsbeoefenaren, waaronder • Praktijkvestigingen

verloskundigen. Wij bieden u een gevarieerd dienstenpakket voor al uw financiële zaken, nu en in de toekomst.

• Maatschapscontracten Bel met ons verloskundigenteam.

• Praktijkfinancieringen • Financiële planning

&

SIBBING WATELER C.S. ‘n hele zorg minder®

• Verzekeringen • Pensioenen • Hypotheken

Storkstraat 33 • 3905 KX Veenendaal Postbus 915 • 3900 AX Veenendaal Telefoon: (0318) 544 044 • Fax: (0318) 543 843 E-mail: info@sibbing.nl • Internet: www.sibbing.nl

Cosi Beebie warmtebuidel vertroetelt de pasgeborenen met warmte en ontspanning.

Houdt na de geboorte het lichaampje op temperatuur en ontspant krampjes.

Aanbevolen door vroedvrouwen en verloskundigen.

CE –Medisch Hulpmiddel Klasse I

CosiBag.com

De Ontslagsleutel , sleutel tot een vl oe

iende borstvoedin

g

Hildegarde Op de Beeck, afgestudeerd als vroedvrouw aan de Katholieke Hogeschool Limburg, lactatiekundige werkzaam in het Ziekenhuis St. Maarten, Campus Duffel Deze paper is gegroeid vanuit de overtuiging dat moeders (nog) begeleiding en ondersteuning bij hun borstvoeding nodig hebben wanneer ze na 4 à 5 dagen het ziekenhuis verlaten. Vanuit de intentie om deze nood op te vangen, werd deze paper opgebouwd rond volgende vraagstelling: Hoe kunnen we de moeder ondersteuning bieden bij ontslag uit het ziekenhuis met als doel de borstvoeding goed te begeleiden in de eerste week thuis?

Probleemstelling Kritieke momenten De eerste 14 dagen na de bevalling is een belangrijke periode voor een goede start van de borstvoeding. Deze periode wordt ook in de literatuur beschreven als “kritiek” moment in de borstvoeding. Hall et al. (2002) bevestigt vanuit zijn studie dat het succes van borstvoeding samenhangt met de omstandigheden in de eerste 14 dagen postpartum en zelfs belangrijker de eerste 3 tot 5 dagen. Uit deze studie blijkt dat het gemiddelde tijdstip van stoppen met de borstvoeding ligt op 5,4 dagen.

Uit een onderzoek van Porter Lewallen et al. (2005) blijkt dat in de eerste week postpartum 16,5 % van de moeders stopt en in de 2e week zelfs 18,1%, ook al hadden ze het eerst anders gepland. Porter Lewallen et al. (2005) bevestigt hiermee dat de eerste 2 weken postpartum een riskante periode is voor het vroegtijdig stoppen van de borstvoeding.

Hiaat na het ontslag uit het ziekenhuis Borstvoedingsbegeleiding is een continue zorg die reeds start op materniteit en zou moeten verdergaan in de eerstelijnszorg. Het eerste thuisbezoek door verpleegkundigen van Kind & Gezin (K&G), vinden we terug in het onderzoek van Lenaers et al. (2002). Ofschoon de regioverpleegkundigen van K&G trachten steeds zo vlug mogelijk na de geboorte het kind te bezoeken, ligt het gemiddelde van het eerste thuisbezoek na de geboorte op 13,4 dagen, aldus de onderzoekers. Uit deze studie kan worden afgeleid dat er een kloof is tussen het ontslag uit het ziekenhuis en het eerste huisbezoek. Deze kloof bevindt zich in de kritieke periode waarin moeders met de borstvoeding afhaken.

De vaststelling van dit hiaat is een belangrijk gegeven en vraagt extra aandacht van vroedvrouwen en lactatiekundige om bij het ontslag uit het ziekenhuis de nodige informatie mee te geven voor ondersteuning en opvolging in de eerstelijnszorg.

37

HIV: de preventie va

n moeder-kind tran

smissie

Valerie Wijckmans, afgestudeerd aan de Katholieke Hogeschool Kempen vzw, Dep. Gezondh. zorg, Lier 1. Wijze van perinatale transmissie Perinatale of verticale transmissie is mogelijk op drie verschillende tijdstippen; intrauterien (25%-30%), durant partu (70%-75%) of postnataal (extra 14%-16%). De intra-uteriene transmissie kan plaats vinden doordat de foetus met HIV besmet vruchtwater inslikt of door materno-foetale micro-transfusie. Ook durant partu kan de transmissie veroorzaakt worden door deze materno-foetale microtransfusie, andere mechanismen voor transmissie tijdens de partus zijn: een opstijgende HIV-infectie vanuit de vagina (na het breken van de vliezen) of direct contact van de foetus met maternaal bloed en vaginale secreties bij passage door het baringskanaal. Postnataal kan de transmissie veroorzaakt worden door het geven van borstvoeding, moedermelk bevat HIV en kan zo via het spijsverteringsstelsel van de neonaat doorgegeven worden.

2. Basispijlers van de preventie De preventie van de moeder-kind transmissie berust op drie grote pijlers: Antiretrovirale therapie (ART), aangepaste wijze van bevalling en het afzien van borstvoeding. Onder ART wordt het opstarten, aanpassen of optimaliseren van de HIV-medicatie verstaan. De arts dient de noden van moeder en kind af te wegen tegen de mogelijke nadelen en teratogeniteit van de medicatie. Het kiezen voor de juiste wijze van bevalling is cruciaal in het voorkomen van de transmissie. Waar men voordien aannam dat het uitvoeren van een electieve sectio caesarea bij elke seropositieve zwangere de beste resultaten leverde op vlak van de transmissie is dit vandaag de dag niet meer het geval. De keuze tussen vaginale bevalling of sectio caesarea wordt bepaald door verschillende factoren (zie tabel1).

Elevtieve sectio of vaginale partus: Electieve sectio: Suboptimale suppresie virale lading op 36w Geen ART of monotherapie Geen gegevens bekend over HIV-status Vaginale partus: bij adequate ART en een zeer lage virale lading.

(Tabel 1)

41

8FM[JKO 5FDIOPMPHJF ,BOTFO ,MBSF LJKL 0WFSMFH

Welkom bij een groep ziekenhuizen en woon- en zorgcentra waar 3200 medewerkers patiënten en bewoners omringen met de allerbeste zorg. GasthuisZusters Antwerpen is een dynamische en continu innoverende groep van voorzieningen die veel belang hecht aan onderzoek en soepel inspeelt op maatschappelijke evoluties.

Daarbij geven we ook als collega’s het beste van onszelf.

Wat mensen hier dag en nacht motiveert?

Een gezonde dosis teamspirit, permanent overleg voor een optimale workflow en volop opleidings- en carrièremogelijkheden.

Bij GasthuisZusters Antwerpen staat een persoonlijke benadering voorop. Altijd patiëntgericht, mét de grootste zorg voor jobtevredenheid.

Belangstelling?

Mail naar jobsite@gza.be of bel 03 443 37 88.

Meer informatie op www.gza.be

?DJL <D:9: ODG< A66I B:CH:C O>8=O:A; O>?C

GZA

Sint-Augustinuslaan 20 2610 Wilrijk

Sint-Augustinus Wilrijk

Sint-Vincentius Antwerpen

Sint-Jozef Mortsel

Sint-Bavo Wilrijk

Sint-Gabriël Antwerpen

De Bijster Gemeenschapshuis Essen Sint-Camillus Antwerpen

Elke dag de beste verzorging.

Wist u dat Zwitsal … …in academische ziekenhuizen klinisch wordt getest?

Zwitsal wil voor haar babyproducten ook in werkelijke praktijkomstandigheden mildheid, veiligheid en effectiviteit nagaan. Daarvoor worden ze onder deskundige begeleiding in werkelijke gebruiksomstandigheden getest. …hypoallergeen is?

Babyproducten(1) van Zwitsal bevatten geen van de 26 parfumallergenen die bekend zijn bij het Scientific Committee on Consumer Products(2) …de natuurlijke pH van de huid benadert?

Al onze producten(3) zijn pH huidneutraal. …48 uur lang dermatologisch getest wordt?

Tijdens dermatologische testen wordt het product 48 uur afgesloten op de huid gedragen. Daarna wordt de huid nauwkeurig gecontroleerd.

Voor meer informatie, contacteer onze Zwitsal Care Expert: fabienne.maes@saralee.com of op het nummer 0476 50 69 75

(1) Met uitzondering van Geurbuiltjes en Crème Zeep (2) Dit comité bestaat uit een internationale en onafhankelijke groep wetenschappers, aangewezen door de Europese commissie. Het houdt zich bezig met veiligheid van cosmeticaproducten en ingrediënten.

(3) Olie producten (Badolie en Rijke olie) hebben geen pH-waarde