NUMMER 44 • 71STE JAARGANG • 31 OKTOBER 2015 • € 5,95
HOE BETER DE BOEF, HOE BETER JAMES BOND
BLIJ MET KAPITALISME! DE VRIJE MARKT HEEFT OVER DE HELE WERELD TOT FLINKE STIJGING VAN WELVAART GELEID
Asielzoekers
15els044z001 1
De Evangelische Omroep in de ban van kijkcijfers AP
MIGRANTEN SPREKEN ZICH UIT OVER OPVANG IN NEDERLAND EN: RONALD BUIJT (LEEFBAAR) OVER DE VOLKSWOEDE IN ROTTERDAM EN STEENBERGEN
OH, OH EO
27-10-15 16:06
16
VERHAAL VAN DE WEEK
31 OKTOBER 2015 ELSEVIER
Het leven zal hier beter zijn IMMIGRATIE / In het asielzoekerscentrum groeien de irritaties tussen de echte, vooral Syrische vluchtelingen en de gelukzoekers, die geen schijn van kans hebben op asiel. Een Syriër: ‘Wat doen al die mensen hier?! Sommigen hebben geen probleem!’
Flip Franssen
Servaas van der Laan Foto’s Flip Franssen
15els044z016 16
27-10-15 15:18
17
ELSEVIER 31 OKTOBER 2015
Sobere voorzieningen, weinig privacy. ‘Slechter dan Jordanië!’ klaagt Hakim
Anderen zijn nuchter. ‘Ik wist dat we niet in een paleis zouden worden onthaald’
Jonge asielzoekers klagen dat het zo vroeg stil moet zijn in Heumensoord
Tijdelijk asielzoekerskamp Heumensoord, Nijmegen. Het COA staat niet toe dat mensen herkenbaar worden gefotografeerd
15els044z017 17
27-10-15 15:18
NEDERLAND
31 OKTOBER 2015 ELSEVIER
Oh, oh
EO
Foto’s links, van boven naar beneden: de oude EO met respectievelijk Gert en Hermien, Elly en Rikkert en EO-gebedsdag in 1972. Foto’s rechts, van boven naar beneden: nieuwe EO met Gordon, Jojanneke van den Berge en citaat uit gemanipuleerde uitzending Hufterproef
Andre van der Heuvel/ANP
26
OMROEP / De Evangelische Omroep begon een halve eeuw geleden met preek en kerkzang, maar doet nu bijna álles om aandacht te trekken. Hoe provocerender, hoe beter, mits met een sausje van naastenliefde. Eigen keus of een perverse prikkel van de kijkcijferpolitiek? Spaarnestad/HH
Nikki Sterkenburg
E
en prostitué die op tv vertelt hoe montagekamer waarschijnlijk wel iemand hij op zijn zestiende begon met bebezwaar gemaakt tegen dit soort televisie.’ taald sekswerk. Laagopgeleide, Een onlangs vertrokken medewerker die bekvechtende stellen van wie het anoniem wil blijven, zegt: ‘De EO wil op dit huwelijk moet worden gered door moment vooral scoren op een SBS-achtige presentatieduo Tooske en Bastiaan Ragas, manier. Voor de achterban wordt er een wier enige deskundigheid is dat ze al bijna sausje van naastenliefde over gegoten, alsof tien jaar zijn getrouwd. (‘We gaan ze gede EO deze mensen helpt door ze op televiwoon zeggen dat ze moeten beginnen met sie te laten verschijnen.’ opruimen.’) Alleenstaande moeders die elZelf ziet de omroep dit anders. EO-manakaar tussen krijsende peuters een villa uitger Peter Beker verwoordde het begin dit pesten. Je denkt: ik kijk naar SBS. Maar het jaar in het Reformatorisch Dagblad als volgt: is de Evangelische Omroep (EO). ‘Onze missionaire drive is zo groot dat wij De koers van de EO is voor achterban en meer ruimte moeten innemen dan andere eigen medewerkers soms nauwelijks meer mensen. Maar dat is onze opdracht.’ te volgen en voor buitenstaanders al heleToch is de EO in bijna veertig jaar tijd maal niet. Mediacriticus Marianne Zwagerqua programmering ver afgeweken van zijn man (46): ‘Je ziet bij de EO op oorspronkelijke missie, al tv enkel nog verstoorde vervindt de omroep zelf van niet. houdingen tussen mensen ‘We werden in de In het Meerjarenplan 2014van wie je je afvraagt of ze niet 2017 schrijft de EO zelf over eerste jaren meer gebaat zijn bij psychimissie: ‘De wil van God vooral gezien als zijn sche hulp. Als je ze echt had zoeken wij zowel via de inzeepkistwillen redden, had je ze niet houd van onze programma’s, voor de camera moeten sleevangelisten’ als via de stijl waarmee wij pen. Zelfs bij SBS had in de deze programma’s maken.’
15els044z026 26
Hoe rijmt de omroep dat met de huidige lichting programma’s, die meer relletjes veroorzaken dan die van ander omroepen? De EO werd in 1967 opgericht door dominee Willem Glashouwer sr. en andere gelijkgestemden. Doel? ‘De bevordering van de verkondiging van het Evangelie van Jezus Christus door middel van radio- en televisie-uitzendingen.’ Historicus Remco van Mulligen (34) promoveerde vorig jaar op de opkomst en ontwikkeling van de EO, de Evangelische Hogeschool, de ChristenUnie en hun voorlopers. In zijn proefschrift Radicale protestanten
27-10-15 16:33
27
W.J. de Bruin/EO
Ruben Timman/EO
KIPPA/ANP
Freek van Asperen/Kippa/ANP
ELSEVIER 31 OKTOBER 2015
beschrijft hij hoe na 1945 een nieuwe orthodox-christelijke beweging ontstond van gereformeerden, hervormden en evangelische groepen die op reactionaire wijze in verzet kwamen tegen de modernisering van de samenleving en de vrije idealen van de jaren zestig. Van Mulligen: ‘Voor het succes van deze radicale protestanten was de oprichting van de EO noodzakelijk. Deze bracht groepen met elkaar in contact die elkaar niet of nauwelijks kenden. De EO speelde daarin een grotere rol dan de kerk.’ In 1969 waren er genoeg leden verzameld, vijftienduizend, en vanaf najaar 1970
15els044z027 27
begon de omroep met 35 medewerkers met uitzenden. Aanvankelijk waren dat vooral kerkzang (het programma Nederland Zingt, dat nog altijd bestaat) en preken, naast de quiz Finale, waarin mensen vragen over de Bijbel moesten beantwoorden en waarbij het publiek niet mocht klappen. Voor het entertainment werden de Amerikaanse series The Waltons en Little House on the Prairie aangekocht, al leidde die laatste al tot heftige discussies binnen het bestuur. Sollicitanten werden afgewezen wanneer zij theologisch te licht werden bevonden, kritische werknemers werden als
gevaar beschouwd. Ondernemer en presentator Jan van den Bosch (65) was een van de eerste medewerkers van de EO en bleef 28 jaar aan de omroep verbonden. Tegenwoordig presenteert hij op zondagochtend voor RTL 5 het Amerikaans-christelijke programma Hour of Power. ‘In de eerste jaren waren we vooral bezig met het verkondigen en uitzenden van de evangelische boodschap, waardoor we werden gezien als zeepkist-evangelisten. We wisten dat we, als we meer leden aan ons wilden binden, moesten laten zien dat we meer konden dan enkel uitdragen. We wil-
27-10-15 16:33
40
31 OKTOBER 2015 ELSEVIER
Abedin Taherkenareh/EPA/ANP
BUITENLAND
Wat Iran precies doet in Syrië, is onduidelijk. Maar als er een hoge officier sneuvelt, dan wordt hij bij zijn uitvaart op grootse wijze herdacht
Assads Iraanse vrienden
IRAN / De leiders in Teheran laten weinig los over hun steun aan het Syrische regime. Maar dat Assad moet worden geholpen, staat voor veel Iraniërs vast. Linda Otter in Teheran
‘D
at is generaal Hamadi. Hij werd een paar weken geleden in Syrië vermoord,’ zegt Mehdi Ahmadi, een 27-jarige student elektrotechniek. Terwijl hij zijn auto door het chaotische verkeer van de Iraanse hoofdstad Teheran manoeuvreert, wijst hij op een enorme poster langs de weg waarop een man te zien is met een korte grijze baard en een vorsende blik. ‘Hij is nu uitgeroepen tot een nationale
15els044z040 40
held en martelaar, maar ik kende hem niet. Hij was geen bekende man zoals zijn superieur generaal Qasem Soleimani, en trad zelden op de voorgrond. Maar de generaal moet belangrijk zijn geweest. In heel Teheran zijn posters van hem opgehangen en hij heeft een grootse begrafenis gehad.’ Ahmadi trapt stevig op het gas. ‘Dat geeft toch te denken. We weten dat ons land Syrië steunt, maar verder wordt ons niet veel verteld. We hebben geen idee hoe Hamadi om het leven is gekomen,
en hoeveel Iraanse militairen in Syrië zijn.’ Hamadi was op missie in de Syrische stad Aleppo, toen hij op 8 oktober door een aanval van de moslimextremistische IS werd gedood. De generaal was een van de hoogste bevelhebbers van de Revolutionaire Garde, het militaire elitekorps in Iran. Slechts enkele dagen na zijn dood kwamen nog twee hoge Iraanse officieren van de Revolutionaire Garde om in Syrië. Net als Hamadi waren ze als ‘militaire adviseurs’ naar Syrië ge-
stuurd. Eerder dit jaar werden daar ook al enkele Iraanse generaals gedood. De stoet militaire begrafenissen roept bij veel Iraniërs vragen op. ‘Onze leiders maken er geen geheim van achter Bashar alAssad te staan,’ zegt Ali, een 46-jarige socioloog. ‘Maar ze geven weinig informatie over wat ze daar precies doen. De meeste Iraniërs houden zich niet bezig met de oorlog in Syrië. Maar ik volg het nieuws, het is belangrijk wat er in onze regio gebeurt. Assad is een
27-10-15 09:42
41
ELSEVIER 31 OKTOBER 2015
Iran bemoeide zich de laatste jaren verschillende keren met crises in het buitenland. In 2000 zorgde de door Iran opgerichte sjiitische Hezbollah ervoor dat Israël zich terugtrok uit de bezette gebieden in ZuidLibanon. Iran steunde Hezbollah daarbij politiek, logistiek en militair. Vorig jaar begon Iran met het geven van militaire hulp aan Irak. Technische adviseurs werden naar de regering in Bagdad gestuurd, en wapens naar de Iraakse Koerden. Vaak wordt beweerd dat Iran de strijd van de Houthi’s in Jemen leidt, maar bewijs ontbreekt. Wel krijgen zij logistieke steun en medicijnen.
Invloedssfeer
De bondgenoten van Iran
Syrië Irak Teheran Bagdad Damascus Iran Libanon
Jemen ©ELSEVIER
vreselijke dictator, maar hij is wel een seculiere dictator. Ik denk dat we hem moeten helpen. Misschien zijn er in Syrië liberale en linkse rebellen die denken dat er na Assad een democratie komt. Maar onder de rebellen zijn heel veel religieuze extremisten en ik denk dat die de macht overnemen als Assad er niet meer is. Wij hebben onze eigen revolutie gehad in 1979, en je ziet wat daarvan is gekomen.’ Ironisch genoeg zijn dus zowel seculiere als religieuze Iraniërs het erover eens dat het wegjagen van Assad geen oplossing is, al voeren ze daarvoor andere redenen aan. De Iraanse leiders waarschuwen dat soennitische extremisten heel Syrië in handen zullen krijgen. Iran is al jaren in een machtsstrijd verwikkeld met de soennitische golfstaten Qatar en
15els044z041 41
Saudi-Arabië. Beide partijen hopen in landen als Irak en Syrië hun invloed te vergroten. Als IS of andere jihadgroepen erin slagen Syrië en grote delen van Irak te veroveren, verliest Iran. Er zijn genoeg aanwijzingen dat de hulp van Teheran verder gaat dan het verlenen van adviezen en financiële steun, in samenwerking met strijders van de sjiitische Hezbollah uit Libanon. Maar tot nu toe heeft Iran dat stellig ontkent. Nu ook de Russen zich in de strijd mengen, treden de Iraniërs meer op de voorgrond. Iran zegt bereid te zijn grondtroepen te leveren als het Assad-regime in Damascus daarom vraagt. Volgens anonieme bronnen van Syrische rebellen zouden onder leiding van de Iraanse generaal Soleimani, duizenden Iraakse en Afghaanse sjiitische strijders naar Syrië zijn gekomen om te vechten tegen IS. Rusland zou het offensief van luchtsteun voorzien. Het conflict dreigt zo steeds verder te escaleren. Als de Russen de door de Verenigde Staten gesteunde rebellen bombarderen en de Amerikanen het Assad-regime aanvallen, dreigen beide wereldmachten indirect in een oorlog terecht te komen. Ondernemers in Teheran zeggen zich ongerust te maken over deze ontwikkelingen. ‘Er moet een einde aan de oorlog komen, zodat de rust terugkeert,’ zegt een 35-jarige Iraanse handelaar in zijn kantoor in Teheran. ‘Ook de Europeanen zouden Assad moeten helpen. Als de terroristen weg zijn, kun je altijd nog onderhandelen over zijn positie.’ De zakenman, die anoniem wil blijven omdat het onderwerp ‘te gevoelig ligt’, vertelt veel vragen te krijgen van buitenlandse ondernemers, hoofdzakelijk Europeanen. Nu er een akkoord ligt over het Iraanse nucleaire programma, is er goede kans dat de sancties worden opgeheven. Hij vertelt dat Teheran druk wordt bezocht door buitenlandse delegaties die alvast de markt verkennen. ‘Veel ondernemers zijn bezorgd dat door escalatie van het conflict in Syrië de afspraken op de tocht komen te staan. Maar ik hoop dat het zo ver E niet komt.’
IN MOSKOU
’Ik hoorde dat je hier snel werk kunt vinden’
HANS CROOIJMANS is sinds 2006 correspondent in Moskou voor Elsevier. Daarvoor was hij onder meer adjunct-hoofdredacteur
In juni dit jaar ontvluchtte Rena (33) haar land. De Syrische verpleegster toog naar Moskou. ‘Ik had mooie verhalen gehoord van mijn oom, die hier ten tijde van de Sovjet-Unie leefde.’ Rena is op weg naar de Syrische ambassade in Moskou. Daar hoopt ze iemand te spreken over een probleem dat ze naar verluidt met enkele honderden Syriërs deelt: haar verblijfsvergunning is verlopen en ze dreigt dus te worden uitgezet. Een paar dagen eerder is de Syrische president Bashar al-Assad bij Vladimir Poetin op bezoek geweest. ‘Misschien kan Assad iets betekenen voor mensen zoals ik.’ Dat valt te betwijfelen. Rena heeft de asielprocedure bewust niet nageleefd. Syrische vluchtelingen moeten zich direct na aankomst in Rusland registreren. Meestal worden ze daarna, in afwachting van de behandeling van hun asielverzoek, ondergebracht in speciaal voor Syriërs ingerichte opvangcentra. Niet in Moskou, maar in plattelandssteden als Noginsk, op anderhalf uur rijden van de Russische metropool.
Kloek ingrijpen
Alexey Druzhinyn/RIA NOVOSTI/ANP
IRAANSE AVONTUREN IN HET BUITENLAND
Assad (links) en Poetin 20 oktober. Er zijn een paar honderd Syriërs in Rusland
Hoewel Rena vernam dat het in Noginsk zo slecht nog niet is – gratis eten en onderdak, scholing voor kinderen én volwassenen – zag ze een verblijf tussen honderden landgenoten niet zitten. Nu heeft ze spijt van die beslissing. ‘Ik ben naïef geweest. Ik hoorde dat je in Moskou makkelijk werk kon vinden. Maar het is hier ook crisis.’ Op de Russische televisie verschijnen geregeld reportages over Syrische vluchtelingen. Met steevast het commentaar dat Rusland er met zijn kloeke militaire ingrijpen voor zal zorgen dat de ‘gasten’ binnen afzienbare tijd veilig naar hun vaderland kunnen terugkeren. Voor Rena is er slechts onzekerheid. Als illegale vreemdeling zwerft ze van de ene naar de andere kennis bij wie ze een paar E dagen mag logeren.
27-10-15 09:42
52
ECONOMIE
31 OKTOBER 2015 ELSEVIER
CHINA Shoppen bij IKEA in Hangzhou
Bert Spiertz/HH
Xinhua/HH
HH ijnbergh/ Michiel W
NEDERLAND Tablets testen in de Apple-winkel
NIGERIA Selfie in hoofdstad Lagos
15els044z052 52
is/Corbis/HH Carlos Cazal
Hollandse Ho ogte
Hossein Fatemi/Panos/HH
AZERBEIDZJAN Een gezin speelt op het strand
TURKIJE Wandelen bij het Topkapi-paleis
VERENIGDE STATEN Familie in Flanders, New York
27-10-15 09:48
53
ELSEVIER 31 OKTOBER 2015
Adrian Weinb recht/Getty Im ages
AUSTRALIË De middenklasse Down Under
VRIJE MARKT / Het kapitalisme heeft wereldwijd tot een enorme welvaartsstijging geleid. Toch ligt het onder vuur. In Nederland willen critici de ‘wilde hengst’ van de markt beteugelen. Waarom we niet mogen vergeten hoe we zo rijk zijn geworden. Michiel Dijkstra
iStock
Blij met het kapitalisme ZUID-AFRIKA Aan het strand te Kaapstad
BRAZILIË Middenklassegezin in Brazilië
15els044z053 53
iStock
Pascal Meunier / Cosmos/HH
BRUNEI Thuis bij een familie in Bandar Seri Begawan
27-10-15 09:48
76
31 OKTOBER 2015 ELSEVIER
CULTUUR
De bron van alle kwaad
MGM/XPOSUREPHOTOS.COM
Daniel Craig als geheim agent 007 in zijn vierde James Bond-film
FILM / Na overloos gehakketak over rechten ontbrak het gemeenste syndicaat onder alle slechteriken in een aantal Bond-films. Maar nu is SPECTRE terug. Rob van Scheers
H
oe beter de boef, hoe beter de Bond. James Bond, dat spreekt. Het is even nog afwachten of het werkt – zoals bekend is elke nieuwe Bondfilm met geheimzinnigheid omgeven, zelfs de filmpers krijgt hem vaak pas op het nippertje te zien – maar het klinkt alvast goed. Ditmaal neemt Bond het niet op tegen zomaar een boef, of de Russen, nee, hij staat tegenover een heel internationaal syndicaat: SPECTRE. Bij Bondvorsers gaan nu direct alle alarmbellen af: SPECTRE! Ja, dat tuig kennen we nog wel. Het aardige aan langlopende reeksen zoals Bond is de verbor-
15els044z076 76
gen continuïteit die de scenaristen betrachten. Oerbron is nog altijd het werk van Ian Fleming (1908-1964), de schrijver die Bond schiep, maar er wordt naar hartelust heen en weer geschoven met de personages, ze hoppen van film naar film. Vierentwintig officiële Bonds zijn dat, plus een persiflage en een remake: zesentwintig in totaal. Soms ook duiken die personages pas na jaren weer op. En SPECTRE is zo’n geval, de titel van de nieuwste Bondfilm. Dit is wat de trailer ons toont: een lange, lange tafel in de krochten van zo te zien een Oostenrijks landhuis. Schaduwen, schemering. Een gemêleerd internationaal gezelschap is aan het vergaderen. On-
getwijfeld beramen ze weer hun sinistere plannen, want de tentakels van SPECTRE reiken wereldwijd. Noem het Apple, noem het Gazprom, noem het Microsoft of Facebook, maar dan heel wat diabolischer. Met aan het hoofd: de onaanraakbare Franz Oberhauser. Vast een fijne, gemene rol voor topacteur Christoph Waltz. Waar staat dat SPECTRE eigenlijk voor? Welnu, voor: Special Executive for Counter-intelligence, Terrorism, Revenge and Extortion. Kortom: contraspionage, terrorisme, wraak en afpersing. Geen half werk dus. De eerste keer dat SPECTRE opdook bij Fleming, was in het boek Thunderball (1961), en in de bioscoop bij Dr. No (1962). Enkele van
hun klusjes door de jaren heen: de start van het Amerikaanse Mercury-ruimteproject torpederen (Dr. No); het stelen van twee NAVO-atoombommen, terug te bezorgen voor diamanten ter waarde van 100 miljoen Britse ponden (Thunderball); het in het geniep kapen van Russische en Amerikaanse capsules, om zo de Derde Wereldoorlog uit te lokken, waarna SPECTRE de macht grijpt (You Only Live Twice); de wereldvoedselproductie lamleggen, tenzij… (On Her Majesty’s Secret Service); Washington met een atoomlaser vernietigen, tenzij… (Diamonds Are Forever). Houdt het dan nooit op met die lui? Fleming schetste in zijn boeken SPECTRE als een club van
27-10-15 12:00
77
ELSEVIER 31 OKTOBER 2015
IN PREMIÈRE
BELG KEERT BOND BINNENSTEBUITEN buiten keert, en voegt er (stoer) aan toe: geen ander boek, in geen enkele taal, ging ooit zover. Dat is dan ook het timbre van deze publicatie. Maar dat kan wel, bij een onderwerp als Bond. Feitjes, weetjes, dwarsverbanden, illustraties en verhalen.
Mary Evans Picture Library/HH
De Vlaamse auteur Raymond Rombaut komt met een herziene versie van zijn Bondboek, ditmaal getiteld: James Bond, van Dr. No tot Spectre. (Just Publishers, € 24,95). De auteur claimt dat hij het fenomeen Bond kritisch en grondig binnenste-
SELECTIE UIT HET CULTUURAANBOD Typografie – Philippe Apeloig De Franse grafisch ontwerper en typograaf Philippe Apeloig laat letters spreken door stijl en compositie. Hij maakte de huisstijl voor onder meer Yves Saint Laurent en bedacht nieuwe lettertypen. Stedelijk Museum, Amsterdam, 31 oktober tot en met 31 januari 2016
Gala – Nationale Opera KIPPA/ANP
Affiche van Philippe Apeloig voor boekenfestival in Frankrijk
Telly Savalas in On Her Majesty’s Secret Service (1969)
Donald Pleasence in You Only Live Twice (1967)
Het vijftigjarig jubileum van De Nationale Opera wordt feestelijk gevierd tijdens het Opera Gala. Verwacht topstukken van prominente zangers, het Nederlands Philharmonisch Orkest, het Nederlands Kamerorkest en een speciaal ballet van choreograaf Krzysztof Pastor. Afterparty met hapjes en champagne. Stopera, Amsterdam, 6 november, 20.00 uur
jonathan olley
Brunopress
MGM/XPOSUREPHOTOS.COM
Wetenschap – InScience Film Festival
Max von Sydow in Never Say Never Again (1983)
oud-Gestapo’s, die hulp kregen van alle mogelijke criminelen – van Russen, Joegoslaven, Turken, Japanners, Chinezen. Ze vormden een onwaarschijnlijke regenboogcoalitie, de bron van alle kwaad. In de films zijn ze nog wat groter gemaakt, hebben ze hun eigen eiland om terroristen te trainen, als was het Noord-Jemen. Grote baas in die opstartjaren was Ernst Stavro Blofeld, met altijd zijn Perzische kat op schoot, maar nimmer in close-up. Pas in You Only Live Twice krijgt Blofeld een gezicht, hij wordt gespeeld door Donald Pleasence. In eenzelfde maopakje deed Mike Myers hem nog zo goed na in Austin Powers, al heet hij daar dan Dr. Evil. Andere top-Blofelds bleken later
15els044z077 77
Christopher Waltz als Franz Oberhauser in SPECTRE (2015)
Telly Savalas en Max von Sydow, tussen allerhande rechtenkwesties door. Het oeverloos gehakketak werd in november 2013 eindelijk opgelost, en zie: SPECTRE is terug. Dat belooft wat. Nou ja, kijk maar uit met wat je wenst. Nog geen jaar later werd moedermaatschappij Sony Pictures Entertainment – de verantwoordelijke studio – getroffen door een aanval van hackers. De eerste versie van het nieuwe script kwam zo op straat te liggen, evenals vertrouwelijke e-mails over het moeizame productieproces. Je zou bijna denken: dat kan alleen het werk van SPECTRE zelf zijn. Ze zijn terug, én ze zijn boos. Benieuwd of ze het waarmaken in de nieuwe Bond. E
Ice and the Sky speelt tijdens het InScience Film Festival
Zelfportret IX van Annemarie Busschers
Wetenschap en kunst lijken ver uit elkaar liggende disciplines, maar ze zoeken beide naar nieuwe manieren om naar de wereld te kijken. Op de eerste editie van dit internationale filmfestival komen kunst en wetenschap samen. Diverse locaties, Nijmegen, 4 tot en met 8 november
Film – Son of Saul De Joodse Saul (Géza Röhrig) wordt in concentratiekamp Auschwitz-Birkenau door nazi’s gedwongen medegevangenen te doden. Dit drama van de Hongaarse regisseur László Nemes won op het filmfestival van Cannes de Grand Prix. Vanaf 5 november in de bioscoop
Kunst – Annemarie Busschers Grote confronterende portretten, met een techniek tussen tekenen en schilderen in. Busschers toont de mens niet zozeer aantrekkelijk, als wel kwetsbaar en onvolkomen. Museum De Fundatie, Zwolle, 30 oktober tot en met 17 januari 2016 E
27-10-15 12:00