Power + NL 05 - 2024

Informatieblad Techlink voor installatiebedrijven speciale technieken • Driemaandelijks vakblad

CEBEO 2024 TECHNOLOGIE

LET’S ENERGIZE OUR FUTURE 14-16 MAY

BRUSSELS EXPO

HALL 5

PROFESSIONELE BEURS

VOOR DE ELEKTRO-INSTALLATEUR EN DE INDUSTRIE

De wereld verandert voortdurend en onze sector staat voor heel wat uitdagingen. Van dinsdag 14 tot en met donderdag 16 mei laten we je kennismaken met de nieuwste producten, oplossingen en mogelijkheden voor de residentiële, tertiaire en industriële markt. Samen met zo’n 150 topfabrikanten dompelen we je onder in alle innovaties op vlak van elektrotechniek en HVAC. Na je bezoek aan Cebeo Technologie ben je klaar voor de toekomst!

Schrijf je gratis in via de QR-code

Techlink Awards Night is er voor alle actoren

Alexander Dewulf

Voorzitter

Techlink Linking Techniques

In mei gaat alle aandacht naar de derde editie van onze Techlink Awards Night! Techlink brengt hulde aan haar leden die het voortouw genomen hebben en duurzaam ondernemen in hun DNA verweven hebben. Of u nu een installateur, groothandel of fabrikant/importeur bent, als lid van Techlink, kon u een dossier indienen in één van de 3 categorieën: duurzame renovatie, nieuwbouw of Sustainable Management. Onze multifunctionele installaties zijn immers de motor van de maatschappij!

De innovatieve systemen en installaties zijn de echte drijvende kracht voor de energietransitie in onze maatschappij. Gezien de klimatologische, economische en sociale uitdagingen waar we voor staan, moeten we het startsein geven voor de hoognodige renovaties van de Belgische gebouwen. Deze revolutie zal een enorme impact hebben op energiesystemen en de sector van de multifunctionele installaties.

Tijdens deze avond krijgt u de kans om uw collega's te ontmoeten en ideeën uit te wisselen, waardevolle professionele banden te smeden en samen te klinken op de successen van ons Ecosysteem van multifunctionele installaties. Of u nu een genomineerde, een deelnemer of gewoon een geïnteresseerde Techlinker bent, deze avond belooft een bron van inspiratie en eerbetoon aan onze sector te worden.

Zoals u weet zijn we sinds juni 2022 de federatie van alle actoren in de installatiesector, juist omdat elke schakel in de waardeketen van ons Ecosysteem belangrijk is en we elkaar nodig hebben om van de energietransitie een (klimaat)schappelijk succes te maken. Afspraak dit jaar op 31 mei vanaf 18u00 in de Grande Abbaye de la Ramée in Jodoigne!

Proper koper

Zoek je een permanente, tijdelijke of eenmalige oplossing voor al je kabelafval?

Als specialist in het inzamelen en recycleren van elektrische kabels staan we klaar voor iedereen die van service houdt en graag correct betaald wil worden. Bij ons geen nattevingerwerk qua tarieven, maar een wiskundige formule die de prijzen op de Internationale markten nauwlettend volgt. Onze prijzen zijn overigens vrij beschikbaar op onze website.

Bevrijdingslaan 11, 8700 Tielt www.kopuur.be

20 ● Slimme laadpalen

Naast de toenemende populariteit van EV’s, is er ook een groeiende trend te zien waarbij steeds meer mensen kiezen voor een privé laadpaal bij hen thuis. Maar wat zijn belangrijke overwegingen bij het installeren van een eigen laadpaal? En wanneer is het tijd om over te stappen naar slim laden?

3 ● Edito: Techlink Awards Night is er voor alle actoren

6 ● Actualiteit: Techlink presenteert haar memorandum

Elektromobiliteit

8 ● Mobiliteit in de elektrosector

10 ● Is er al een car policy opgemaakt?

14 ● Terugbetaling van elektriciteitskosten via thuislaadpaal 16 ● EV en Laadinfrastructuur 20 ● Slimme laadpalen

22 ● Smart charging

De huidige slimme besturing van laadstations is meestal beperkt tot het reduceren van het laadvermogen wat vaak niet leidt tot het gewenste effect. De innovatieve software van VITO creëert een nieuwe generatie slimme laadoplossingen.

38 ● Light + Building Light + Building is ’s werelds grootste vakbeurs voor verlichting en gebouwentechniek, voor oplossingen om het energieverbruik van gebouwen te verminderen en tegelijkertijd het comfortniveau te verhogen. Techlink was samen met een aantal van haar leden aanwezig. Een terugblik!

Embuild Kunstlaan 20, 1000 Brussel embuild.be

Verantwoordelijke Uitgever

Dirk De Wolf dirk.dewolf@techlink.be

Techlink vzw

Excelsiorlaan 91, 1930 Zaventem

T. +32 2 720 40 80 info@techlink.be • www.techlink.be

22 ● Nieuwe generatie slimme laadoplossingen

26 ● Energieopslag kan niet ontbreken

30 ● EV-retrofitting

34 ● Project van Eiffage Énergie Système Belux

38 ● Beursbezoek: Light + Building

46 ● Verlichting: Circulariteit in de bouw en het ontwerpproces

Managing Director Kris Van Dingenen kris.vandingenen@techlink.be

Publiciteit

Inge De Ridder T. +32 53 80 87 47 inge.deridder@techlink.be

Periodiciteit • Oplage 4x per jaar • 3000 Nederlandstalig, 2000 Franstalig

48 ● Verlichting: Licht vernieuwen naar led

50 ● Onderwijs: Opleiding is een speerpunt bij Techlink

52 ● Event: TechBiM

56 ● Kort

58 ● De medewerker: Senior Legal Advisor Roeland Verlinden

60 ● Productnews

Proofreading Sofie Lapière sofie.lapiere@techlink.be

Vertaling André Verkaeren, Metaphrasis bvba

Vormgeving Nikka Cuypers nikka.cuypers@embuild.be

Drukwerk Graphius

Techlink stelt memorandum voor de verkiezingen voor

In de aanloop van de Europese, federale en regionale verkiezingen werkte Techlink een uitgebreid memorandum uit. Daarin onthult jullie beroepsfederatie haar drie prioriteiten voor het Ecosysteem van multifunctionele installaties. Met dit memorandum reiken we de hand uit naar alle beleidsmakers om samen de uitdagingen aan te pakken waar we voor staan!

Verkiezingen zijn altijd een belangrijk moment voor alle bestuursniveaus (lokaal, regionaal, federaal). Het is het juiste moment om ideeën te vernieuwen, beleid te optimaliseren of te bekrachtigen, een stap terug te zetten en misschien uw standpunt te veranderen. Wat de uitslag van de stem ming ook is, verkiezingen zorgen altijd voor een frisse wind.

‘Reeds in 2020, met LINK2030, heeft Techlink haar visie op de toekomst van de multifunctionele installatie-

sector gegeven. De 3D’s werden tot speerpunten van onze beroepsfederatie gemaakt. Met het oog op de komende verkiezingen in 2024 heeft Techlink drie prioriteiten voor de sector multifunctionele installaties vastgelegd op basis van deze 3 assen en hebben we onze eisen gebundeld in het memorandum dat we vandaag presenteren’, zegt CEO Eric Piers.

De 3D's van energietransitie

Deze nota is opgesteld op basis van de bevindingen en analyses van ons Ecosysteem en is bedoeld als bijdrage aan

de politieke debatten in de aanloop naar de verkiezingen en aan de acties die na de verkiezingen zullen worden ondernomen.

Onze prioriteiten situeren zich rond de 3D’s:

● Decarbonisatie

● Decentralisatie

● Digitalisering

Concreet vraagt Techlink aan politici om:

● hernieuwbare energie aan te moedigen

● duurzame mobiliteit te stimuleren

● verschillende regelgevingen te harmoniseren

●

De extra “D”

Aan deze 3D's voegt Techlink een 4e toe: de uitdaging van de War For Talent. Het vinden van nieuwe werknemers blijft een probleem voor 8 op de 10 bouw- en installatiebedrijven, niet alleen voor specifieke functieprofielen, maar ook om het algemene vakmanschap dat de sector nodig heeft. Bovendien zullen de installateurs van de toekomst (nog) meer groene vaardigheden nodig hebben.

Meer info volgt…

In het memorandum worden de uitdagingen voor de multifunctionele installatiesector opgesomd en mogelijke oplossingen aangedragen. Techlink informeert haar leden binnenkort over dit uitgebreide memorandum. Stay tuned!

Politici kunnen de multifunctionele installatiesector in de nieuwe legislatuur een boost geven én aan de bedrijfsleiders van ons Ecosysteem de “goesting” geven om te (blijven) ondernemen!

Electrifying solutions that make a sustainable future possible

Bij Rexel staan we voorop met krachtige oplossingen voor een duurzame toekomst, gedreven door innovatie en milieubewustzijn.

Onze grensverleggende oplossingen leiden naar een tijd waar hernieuwbare energie niet alleen een keuze is, maar een absolute noodzaak.

Waarom blijven hangen in het verleden als je de toekomst kunt omarmen? Laten we samen het pad naar duurzaamheid versterken.

Mobiliteit in de elektrosector: Hoe zit het nu in elkaar?

Mobiliteit. Verplaatsingen. Woonwerkverkeer. Begrippen waarmee we bijna allemaal wel bekend zijn. Maar wat betekenen deze nu in de elektrosector, oftewel het Paritair Subcomité 149.01: installatie en distributie? Wat maakt een verplaatsing voor een arbeider in de elektrosector een woonwerkverplaatsing? Wanneer is de zogenaamde mobiliteitsvergoeding verschuldigd? En waarom worden er verplaatsingsvergoedingen betaald? Valt dit onder arbeidsduur of nu net niet? In dit artikel zullen we ons wijden aan deze begrippen en hopen wij dat u erna bij elke “verplaatsing” die u maakt, het juiste begrip eraan kan hangen.

De basis van bovenstaande begrippen vinden we terug in de collectieve arbeidsovereenkomst van 16 oktober 2023 betreffende de vervoerskosten (hierna genoemd “CAO Vervoerskosten”).

In deze CAO Vervoerskosten onderscheiden we drie luiken, namelijk het woonwerkverkeer, de mobiliteitsvergoeding en de kosten en vergoedingen voor de verplaatsingen tussen de werven.

Figuur A verduidelijkt en visualiseert komende paragrafen I, II en III.

IVervoerskosten voor de arbeiders die zich van hun woonplaats naar de zetel van de onderneming, de aanwervingsplaats of de ophaalplaats begeven

Onder dit luik verstaan we het zogenaamde “echte woonwerkverkeer”.

Aangezien de elektrosector een sector is waarbij redelijk veel variabelen spelen wat betreft vervoer, hebben de sociale partners beslist om drie verschillende verplaatsingen vanaf de woonplaats te beschouwen als woonwerkverkeer, zijnde

● Woonplaats ←→ zetel van de onderneming

● Woonplaats ←→ aanwervingsplaats

● Woonplaats ←→ ophaalplaats

Afhankelijk van het gekozen vervoermiddel geldt een andere vergoeding.

Zo bedraagt de tussenkomst van de werkgever 100% van de totale kost van het vervoersbewijs bij gebruik van het gemeenschappelijk openbaar vervoer. Voor het privévervoer, zal men teruggrijpen naar de werkgeversbijdrage in het maand- of weekabonnement zoals opgenomen in de tabel van CAO nr. 19/9. De verplaatsing met het eigen vervoer heeft betrekking op alle mogelijke eigen vervoermiddelen, ook te voet. Voor de werknemers die zich met de fiets naar het werk begeven, geldt er een fietsvergoeding. Uiteraard is er geen vergoeding woonwerkverkeer verschuldigd indien de werknemer een bedrijfswagen ter beschikking gesteld krijgt van de werkgever waarbij hij eveneens het woonwerkverkeer mag doen.

Alle bovenstaande verplaatsingen maken geen deel uit van de arbeidsduur.

IIVervoerskosten voor de arbeiders die zich van hun woonplaats, de zetel van de onderneming of de ophaalplaats naar een werf begeven, die niet de aanwervingsplaats is Na het woonwerkverkeer belanden we bij de “mobiliteit”. Spreekt men het woord mobiliteit uit in de elektrosector, dan verbindt men daaraan de zogenaamde “mobiliteitsvergoeding”.

Om de tijd van de verplaatsing naar de werf die geen arbeidstijd

is, te vergoeden werd de “mobiliteitsvergoeding” gecreëerd. Net zoals bij het woonwerkverkeer onderscheiden we drie verschillende verplaatsingen:

● Woonplaats ←→ werf, die niet de aanwervingsplaats is

● Zetel van de onderneming ←→ werf, die niet de aanwervingsplaats is

● Ophaalplaats ←→ werf, die niet de aanwervingsplaats is

Voor het vervoer naar de werf geldt de mobiliteitsvergoeding, die afhankelijk is van het gebruikte vervoermiddel, alsook als het gaat om een chauffeur of passagier, met name, wordt er een onderscheid gemaakt tussen:

● Openbaar vervoer: volledig terugbetaling van de totale kost van het gebruikte openbaar vervoer.

● Persoonlijk vervoermiddel:

€ 0,3262 per afgelegde km

● Voertuig van de werkgever

• Chauffeur met passagier:

€ 0,1579 per afgelegde km

• Chauffeur zonder passagier:

€ 0,1579 per afgelegde km

• Passagier: € 0,1579 per afgelegde km

De vergoeding is pas verschuldigd vanaf een minimumafstand van 5 km. Bij combinatie van meerdere voertuigen wordt de vergoeding per voertuig vastgesteld en toegekend.

Stelt u een voerthuig ter beschikking?

Gaat het over verplaatsingen tussen werven? WONING -

Nee Ja

Arbeidstijd

Komt WN met de fiets?

Geen verpl. vergoeding Verpl. vergoeding Fiets vergoeding Verpl. vergoeding

De tijd om zich te verplaatsen, gebeurt nog niet tijdens de arbeidsduur en wordt niet vergoed. Beschouw dit als het begin van de werkdag, waarbij de arbeidsduur start op de eerste werf. Toch is er één uitzondering hierop.

Indien de zetel van de onderneming niet enkel fungeert als ophaalplaats, maar dat er tevens arbeid wordt geleverd dan dient de arbeidstijd op de zetel van de onderneming verloond te worden. Voor het vervoer naar de werf geldt enkel de mobiliteitsvergoeding.

IIIKosten en vergoedingen voor verplaatsingen vanaf de plaats van tewerkstelling

Van zodra de werknemer de arbeidsdag begonnen is en hij zich verplaatst van werf naar werf, dan gaat men over van mobiliteit naar verplaatsingskosten en verplaatsingstijd.

De verplaatsingskosten worden betaald volgens het officieel tarief van het gebruikt vervoer. Dus, voor het gemeenschappelijk openbaar vervoer bedraagt de tussenkomst van de werkgever 100% van de totale kost van het vervoersbewijs. Voor de fietsvergoeding en het gebruik van het privévervoer grijpt men terug naar de toegelaten onkostenvergoedingen van de RSZ/fiscus en zijn deze respectievelijk maximum 0,35 EUR/km en 0,4269 EUR/km.

De werkgever is niet verplicht de verplaatsingskosten te betalen indien hij een vervoermiddel ter beschikking stelt van zijn arbeiders dat de vereiste veiligheid en comfort biedt.

Naast de bovenstaande verplaatsingskosten, dient de werkgever de verplaatsingstijd te betalen. De verplaatsingstijd wordt beschouwd als prestatie-uren en dienst als dusdanig verloond te worden, ook indien de verplaatsing met het voertuig van de werkgever gebeurt.

Met andere woorden, een arbeider die zich van de eerste werf naar de tweede werf verplaatst, heeft recht op zijn loon voor de arbeidsduur, alsook recht op verplaatsingskosten naargelang het gebruikte vervoersmiddel.

We zijn er nog niet … het mobiliteitsverlof!

Sinds 1 januari 2019 bestaat er binnen de elektrosector een dag mobiliteitsverlof voor de arbeiders. Deze werd jaarlijks aan de arbeiders die jaarlijks tenminste 43.000 km aflegden toegekend. Deze extra dag betaalde vakantie wordt toegekend in het kalenderjaar dat volgt op het kalenderjaar waarin het aantal km werd bereikt.

In het kader van het sectoraal akkoord 2023–2024 wordt vanaf 1 januari 2024 het recht op een dag mobiliteitsverlof berekend per schrijf van 27.000 km per

Terugbetaling van verplaatsingkosten

kalenderjaar. De teller wordt evenwel op 0 gezet op 1 januari van elk jaar. De opgebouwde dagen worden opgenomen in overleg binnen de 12 maanden nadat ze verworven zijn.

De ondernemingen kunnen sinds 1 januari 2022 deze dag mobiliteitsverlof omzetten in een terugkerend gelijkwaardig voordeel dat enkel toegekend dient te worden voor de kalenderjaren waarin het jaarlijks aantal kilometers werd overschreden.

Wat met arbeiders die het bediendenstatuut hebben ontvangen en niet meer tot het PSC 149.01 behoren?

Veel arbeiders schuiven door naar een bediendenstatuut. Hierdoor vallen ze onder de voorwaarden van het aanvullend nationaal paritair comité nr. 200 (PC 200).

Aangezien het PC 200 geen mobiliteitsaspecten heeft opgenomen in hun CAO vervoerskosten, geldt voor deze werknemers de algemene regeling, tenzij de regeling van het PSC 149.01 behouden blijft, voor zover deze voordeliger blijft. Voor het woonwerkverkeer krijgen de bedienden de vergoedingen zoals opgenomen in de desbetreffende sectorale cao.

Voor al uw verdere vragen omtrent dit artikel, kan u terecht bij het Legal Team van Techlink.

Wordt er arbeid verricht op zetel

Wordt er na het verrichten van arbeid op zetel een verplaatsing naar een (eerst werf) gemaakt? (NAP)

Komt

Is er al een car policy opgemaakt?

Het thema (groene) mobiliteit leeft bij de bedrijven in ons Ecosysteem van multifunctionele installaties. Elektrische bedrijfswagens zijn de toekomst. Daarbij dienen werkgevers na te denken over de strategie en het beheer van hun elektrisch wagenpark. Er komt immers heel wat meer bij kijken, zeker de laatste jaren: car policy, vragen rond fiscaliteit, het aankoopproces, de administratie, het onderhoud en de herstellingen van de vloot … . Techlink legde haar oor te luisteren bij een expert van ons sociaal secretariaat: Karolien Van Herpe, Teamlead - Senior Legal Consultant bij Acerta Consult.

De arbeidsovereenkomst en de car policy leggen vast wie aanspraak kan maken op een bedrijfswagen en onder welke voorwaarden. Een bedrijfswagen is een voordeel in natura en moet vermeld worden in de arbeidsovereenkomst. De toekenningsvoorwaarden kunnen eventueel in de car policy van het bedrijf geregeld zijn.

‘Een car policy is geen wettelijke verplichting, maar in mijn ogen wel een handig instrument waarin u duidelijk richtlijnen meegeeft en afspraken maakt met de werknemer over het

gebruik van de wagen. Maar eens ingevoerd heeft de car policy wel een juridisch bindend karakter. De car policy is geen overeenkomst tussen beide partijen, maar een bindend en afdwingbaar reglement dat werd ingevoerd door de werkgever. Veel car policies evolueren mee met de tijd en bedrijfsvoering’, zegt Karolien.

Praktische afspraken

De car policy beschrijft de rechten en plichten van de bestuurder van een bedrijfswagen, wanneer er ook van een privé-voordeel genoten wordt. Voor chauffeurs van lichte vrachtwagens en vrachtwagens, waar de bestuurders dus geen privé-voordeel genieten, ligt dit moeilijker want ook dergelijke wagens worden soms (beperkt) privé gebruikt.

De werknemer kan die wagen dan huren van de werkgever of er wordt VAA op de werkelijke waarde geboekt.

Goede afspraken maken goede vrienden! De spelregels worden duidelijk omschreven, zo vermijd u vervelende discussies. Een goede car policy definieert minstens volgende elementen:

● Wie kan aanspraak maken op een firmawagen?

● Betaalt de werknemer eigen bijdrage of niet?

● Over welk budget beschikt de werknemer en wat zit er in het budget: CO2-bijdrage, huurkosten, onderhoud en reparatie, verzekering, brandstof, …?

● Welke opties zijn verplicht? Kan de werknemer extra opties aan de wagen aanvragen? Wie betaalt en wat als de werknemer uit dienst gaat?

● Is er een beperking in keuze van merken?

● Hoe loopt de bestelprocedure?

●

TIP! Of een werknemer boven budget mag gaan bij het kiezen van een bedrijfswagen legt u best duidelijk vast in de car policy. Vaak zal het stuk boven budget via loonruil of met een eigen bijdrage geregeld worden. Het kan handig zijn om hier een vast supplement aan te koppelen (vb. € 50 of € 75 extra inhouding per maand voor een wagen boven categorie).

Om alles op wieltjes te laten verlopen, neemt u best deze (al te vaak vergeten) onderwerpen op in uw policy:

● Wie is aansprakelijk tijdens het privégebruik van de bedrijfswagen?

● Welke afspraken zijn er bij een ongeval?

“Een duurzaam mobiliteitsplan op maat van werknemers is een prioriteit voor elke zaakvoerder.”

KAROLIEN VAN HERPE

● Mag een tank- of laadkaart gebruikt worden in het buitenland?

● Wat met schade aan de wagen bij uitdiensttreding?

●

‘Wist u dat elektrische en hybride bedrijfswagens vragen om een specifieke “e-car policy” met een aantal bijzondere clausules? Denk maar aan regels en afspraken rond het thuislaadpunt, laadkaarten, snelladen, … . De vergoeding van de elektriciteitskosten aan de werknemer is vaak ook een discussiepunt … . Het kan aan te raden zijn om een plafond op het te laden/tanken bedrag te zetten om misbruiken te voorkomen. Als de werknemer dan boven dat plafond gaat, zijn alle bijkomende kosten voor rekening van de werknemer. Die meerkost kan ingehouden worden op het loon van de werknemer, maar dan moet de werknemer hier wel steeds akkoord mee gaan.’

Laadmix: laden op het werk, on the road of thuis?

Als de werkgever tussenkomt in de laadkosten, moet hij er ook op toezien dat er voldoende laadmogelijkheden zijn. Omdat publiek laden nog altijd de duurste optie is, is het mogelijk dat de werkgever ervoor kiest alleen tussen te komen in de laadkosten op het werk en thuis. Daarnaast zou een werkgever kunnen opleggen altijd zoveel mogelijk de goedkoopste optie te gebruiken.

‘Als de werkgever wil dat de werknemer hier kostenbewust mee omgaat, moet hij dat goed uitleggen in de car policy’, zegt Karolien. ‘Het is belangrijk dat de werkgever daarin de laadmix goed omschrijft, en hoe hij wenst dat daarmee wordt omgegaan. De werkgever kan bijvoorbeeld vastleggen dat publiek snelladen alleen in uitzonderlijke omstandigheden of bij salesfuncties is toegelaten.’

THUISLADEN

‘Wanneer de werkgever een laadpaal ter beschikking stelt én de werknemer een bedrijfswagen heeft,

dan zijn de terugbetaalde elektriciteitskosten en installatiekosten voor de installatie van een laadpunt bij de werknemer thuis – onder bepaalde voorwaarden – in het voordeel van die bedrijfswagen inbegrepen. Kortom, dezelfde behandeling als de tankkaart of laadkaart als onderdeel van het voordeel van de bedrijfswagen.

Wanneer de werkgever een laadpaal ter beschikking stelt én de werknemer met zijn eigen wagen rijdt (dus geen bedrijfswagen), dan vormen die laadpaal en de terugbetaling van de afgenomen elektriciteit voordelen die belastbaar zijn en onderworpen zijn aan sociale bijdragen. Meer specifiek is het deel van het voordeel dat betrekking heeft op de zuivere privéverplaatsingen onderworpen aan sociale bijdragen. Fiscaal is het deel van het voordeel dat betrekking heeft op de zuivere privéverplaatsingen en op het woon-werkverkeer een belastbaar voordeel. Het voordeel moet zo juist mogelijk geraamd worden op basis van de werkelijke waarde’, legt Karolien uit.

LADEN OP HET WERK

Los van wat er wel of niet verplicht is, is het voor ondernemers natuurlijk sowieso aan te raden om laadpalen te laten installeren. Dit omdat er gewoon veel vraag naar oplaadpunten is, en die vraag zal de komende jaren alleen maar groeien.

Laden op het werk:

1. is goedkoper (energieprijzen zijn overdag goedkoper wegens voorradige zonne-energie, zowel lokaal als op systeemniveau)

2. is groener (nogmaals door de zonne-energie)

3. vindt plaats op een sterker ontwikkeld gedeelte van het net

TIP! Maak goede afspraken met uw werknemers om te plannen wanneer iedereen de laadpalen kan gebruiken.

Tot slot

Elektrische mobiliteit is een onderdeel

“Staar u niet blind op de leasewaarde van een bedrijfswagen bij de toekenning van wagenbudgetten, maar bekijk ook eens het totale kostenplaatje.”

KAROLIEN VAN HERPE

van onze toekomstige mobiliteit. Voor overheden en werkgevers is de overgang naar elektrische mobiliteit best een uitdaging: het vraagt de nodige investeringen en opmaak van een nieuwe/aangepaste car policy. Door te werken met zo’n policy kunnen heel wat discussies vermeden worden.

Karolien beantwoordt nog een viertal vragen die regelmatig terugkomen over dit topic.

Waarop letten met de payroll als uw werknemer met een elektrische bedrijfswagen rijdt?

Wat betreft payroll is een elektrische wagen niet echt complexer dan een wagen op fossiele brandstof. Alleen zal het voordeel alle aard (VAA) van wagens op fossiele brandstof de komende jaren fel stijgen omdat de referentie-uitstoot een duik neemt door al die elektrische wagens met uitstoot van 0g. Dat is iets waar werkgevers werknemers best al wat over sensibiliseren.

Kan u als bedrijf de kosten voor de terugbetaling van de elektriciteit aftrekken?

Wanneer u als werkgever onderworpen bent aan de vennootschapsbelasting kunnen de kosten met betrekking tot de terbeschikkingstelling van een laadpas of de terugbetaling van de elektriciteit in aanmerking komen als aftrekbare beroepskosten. Hierbij gaat het uitsluitend over de kosten van de elektriciteit gebruikt voor het

laden van de ter beschikking gestelde bedrijfswagen. Ook de kosten met betrekking tot een home audit voor de plaatsing van een laadstation bij de werknemer komen in aanmerking als aftrekbare beroepskost.

Wat als de werkgever, nadat de arbeidsovereenkomst verbroken wordt, uit goodwill de werknemer nog een paar weken de bedrijfswagen laat gebruiken?

Niet alleen is dit een risico op vlak van schade (laat zeker een document ondertekenen m.b.t. verlengd gebruik van de wagen, zodat eventuele schade nog verhaald kan worden op de werknemer), maar er moet in dat geval ook nog een VAA aangerekend worden. Dat is lastig omdat de werknemer uit dienst is en er ook geen loon meer betaald wordt.

Hierop kan geanticipeerd worden door bij de uitdienstberekening ook alvast het VAA voor de komende weken/maand te verrekenen.

Wat zijn de opties wanneer een werknemer uit dienst gaat tijdens een lease overeenkomst en wat is het lot van de betreffende laadpaal?

Er zijn twee opties:

● Werkgever verwijdert de laadpaal

● Eigendom gaat over op de werknemer

● Restwaarde dient vergoed te worden

• Wordt bepaald ifv afschrijvingsduur van 4 jaar.

• Geacht in lijn te liggen met de economische waarde van de laadpaal op dat moment: je kan ook een pro rata voorzien in de car policy (vb. 100% jaar 1 – 80% jaar 2 etc.)

● RSZ op de restwaarde

• Uitzondering: als de werknemer deze restwaarde rechtstreeks aan de werkgever zou betalen

● Fiscaal: geen bijkomende belastbaarheid

Minister verduidelijkt terugbetaling van elektriciteitskosten via thuislaadpaal

De minister heeft onlangs in reactie op een parlementaire vraag helderheid verschaft over de voorwaarden voor de terugbetaling van elektriciteitskosten voor elektriciteit die thuis is opgeladen via een laadpaal. Het belangrijkste leerpunt is dat het niet (meer) vereist is voor de werkgever om deze laadpaal ter beschikking te stellen aan de werknemer, opdat slechts één voordeel alle aard wordt toegepast (nl. dat van de bedrijfswagen).

Wanneer de werkgever een laadpaal bij de werknemer thuis ter beschikking stelt, samen met een elektrisch aangedreven bedrijfswagen, zijn zowel de kosten van de installatie als de kosten van het gebruik, waaronder dus ook

de elektriciteitskost, van de laadpaal inbegrepen in het voordeel alle aard van de bedrijfswagen. Voor deze bijkomende kosten, wordt als administratieve tolerantie, geen bijkomend voordeel alle aard aangerekend.

Tot op heden werd aangenomen dat deze administratieve tolerantie enkel van toepassing was indien de werkgever ook daadwerkelijk de laadpaal aan de werknemer ter beschikking stelde. Als dit niet het geval was en de werknemer een eigen laadpaal gebruikte, zou er een extra voordeel alle aard worden toegepast op de vergoeding aan de werknemer voor het verbruikte elektriciteitsgebruik.

Nieuwe positie van de minister

Uit het antwoord van de minister op de voormelde parlementaire vraag blijkt nu dat dit standpunt wordt gewijzigd. De minister laat er geen enkele twijfel meer over bestaan: “de werknemer mag [...] zijn eigen laadpaal gebruiken om zijn bedrijfswagen thuis op te laden. De werkgever hoeft geen laadpaal ter beschikking te stellen voor de toepassing van de administratieve tolerantie. De terbeschikkingstelling van een laadpaal is immers geen voorwaarde op zich voor de toepassing van die administratieve tolerantie".

Bijkomend werd door de minister bevestigd dat de administratieve tolerantie zowel geldt voor 100% elektrische alsook voor plug-in hybride bedrijfswagens.

Bijgevolg kan ook een werknemer die een elektrisch of plug-in hybride bedrijfswagen ter beschikking wordt gesteld, maar over een eigen laadpaal beschikt, genieten van een “vrijgestelde” terugbetaling van de ge-

maakte elektriciteitskosten op basis van de administratieve tolerantie.

Belangrijke voorwaarde blijft wel dat de laadkosten op verifieerbare wijzen moeten kunnen worden vastgesteld via een specifiek communicatiesysteem (daarbij wordt ook een tussenteller aanvaard). Ondanks dat het in de praktijk uitdagend blijft, blijft de minister vasthouden aan de eis dat de vergoeding gebaseerd moet zijn op de werkelijke elektriciteitskosten.

Hieronder worden, ter verduidelijking, nogmaals alle voorwaarden opgelijst:

● De werkgever stelt een elektrische/ plug-in hybride bedrijfswagen ter beschikking van de werknemer;

● De car policy voorziet in een dergelijke terugbetaling door de werkgever;

● Via het laadsysteem dat nu eigendom is van de werknemer kunnen de laadkosten voor het thuis opladen van zijn bedrijfswagen op een verifieerbare wijze worden vastgesteld;

● De terugbetaling door de werkgever gebeurt op basis van de werkelijke elektriciteitskosten;

● Deze terugbetaling heeft uitsluitend betrekking op de elektriciteit getankt voor de door hem ter beschikking gestelde bedrijfswagen.

Uiteraard kijken wij graag mee naar de mogelijkheden die voorgaande zaken u al dan niet kunnen bieden.

AUTEURS:

Frank Vancamp, Partner bij KPMG Tax, Legal & Accountancy

Tom Ieven, Supervisor bij KPMG Tax, Legal & Accountancy

Arno De Haen, Adviser bij KPMG Tax, Legal & Accountancy

Efficiënt energiebeheer in een vingerknip

Ons product Lewiz maximaliseert de opbrengst van zonnepanelen, optimaliseert het zelfverbruik, minimaliseert het capaciteitstarief en is klaar voor dynamische uurtarieven.

Lewiz omvat zowel hardware (die je in de meterkast installeert) alsook software (die je koppelt met diverse slimme apparaten in het huishouden) en is compatibel met verschillende merken.

Via de Lewiz app is er altijd en overal een overzicht en kan men zelf instellen hoeveel energie er maximaal mag verbruikt worden. Op basis daarvan bepaalt Lewiz zelf welke aangesloten slimme apparaten van de nodige hoeveelheid stroom worden voorzien.

Plug & play eenvoudig en snel te installeren

Handig met overzichtelijke app

Automatisch continue optimalisatie en updates

Toekomstgericht met oog op evolutie markt en klantbehoeftes

Zo word je erkend ems+ installateur in één, twee, drie

SCAN DE QR VOOR MEER INFO en maak een afspraak met onze ems+ specialist die met plezier alle mogelijkheden en voordelen voor jou als installateur toelicht.

EV en Laadinfrastructuur

Vroeg of laat staat elke autobestuurder voor de overstap naar een elektrisch voertuig (EV). Dat vraagt een hele aanpassing, maar het loont de moeite. Als straks iedereen elektrisch rijdt, genieten we allemaal van zuiverdere lucht en minder lawaai, zeker in de steden. Een EV rijdt bijzonder aangenaam en laden is eenvoudig: u steekt gewoon de stekker in. Maar alle begin is moeilijk. Welke wagen en welke laadpaal heeft u nodig? Dit artikel behandelt de technische basiskenmerken. We hebben het hier over puur elektrische auto’s, alle energie komt uit de batterij (BEV: batterij-elektrisch voertuig). Daarnaast zijn er de hybride EV, die naast de batterij en elektrische motor ook een brandstoftank en verbrandingsmotor hebben.

Het EV

CAPACITEIT, VERBRUIK EN RIJBEREIK

Twee belangrijke kenmerken van een BEV zijn de capaciteit van de batterij en het verbruik. Samen bepalen ze het rijbereik.

● De capaciteit van de batterij is de hoeveelheid elektrische energie die erin kan worden opgeslagen (in kWh).

● Het verbruik (kWh / 100 km) hangt van veel parameters af, zoals de snelheid en de buitentemperatuur.

● In de catalogus wordt het WLTP-verbruik vermeld.

Tabel 1 INVLOED RIJSTIJL OP RIJBEREIK - VUISTREGEL

Rijstijl

WLTP-rijbereik delen door

Zeer zuinig 1,00

Gemiddeld 1,20

Vlot 1,25

Sportief 1,50

WLTP (Worldwide Harmonised Light vehicle Test Procedure) beschrijft de testcyclus om het verbruik te meten. Hij komt overeen met een zeer zuinige rijstijl (zie tabel 1), bij ongeveer 20°C en zonder verwarming of airco.

● De capaciteit van de batterij daalt met de temperatuur. Reken bij -7°C op 20% minder rijbereik zonder – en 40% minder met verwarming. Dat is met een elektrische weerstand voor de verwarming. Sommige EV worden ook met een warmtepomp aangeboden. Die verbruikt minder maar is duurder.

● Airco zorgt ook voor meer verbruik en dus een korter rijbereik.

WELK RIJBEREIK HEEFT U NODIG?

Hoe meer hoe beter, zou u denken. Maar een grotere batterij betekent meer gewicht en dus meer verbruik. De productie van batterijen is ook (nog) niet volledig milieuvriendelijk, dus ook in dat opzicht is een kleine batterij beter.

Rekenvoorbeeld

● Werkelijk verbruik: 17 kWh/100 km (WLTP ongeveer 14 kWh/100 km en een gemiddelde rijstijl).

● Woon-werk afstand (heen en terug): 100 km (dat is veel, de Belg rijdt gemiddeld 15.000 km/jaar of 40 km/dag). Maar met zo’n bereik liggen ook de meeste bestemmingen in België binnen bereik, zeker als u ter plaatste kan laden.

● Er wordt aanbevolen om de batterij meestal maar tot 80% te laden (tenzij u eens ver weg moet) en u wilt natuurlijk nog wat reserve, bv. 10%. Dan moet 70% van de batterijcapaciteit overeenkomen met 17 kWh, m.a.w. iets meer dan 24 kWh batterijcapaciteit zou volstaan.

● Natuurlijk moet u ook in de winter werken. Het verbruik neemt toe met 40%. Daarvoor is een batterij van 34 kWh nodig.

● Gaat u in de zomer met de wagen op vakantie, dan moet u om de 140 km bijladen. U heeft dan 70% van 34 kWh = 24 kWh verbruikt. De aanbevolen maximale laadsnelheid bedraagt het equivalent van een half uur voor 100% van de capaciteit. Met een laadrendement van bv. 90% betekent dit een snellaadstation van 75 kW of meer. Voor 70% heeft u dan 21 minuten nodig.

● Stel dat u een gemiddelde snelheid van 100 km/h haalt – niet slecht met af en toe een file – dan doet u 1h24min over die 140 km. Daar komen dus 21 minuten (25%) bij.

● Uiteraard is een grotere batterij comfortabeler, maar zoals gezegd ook duurder en zwaarder. Met een batterij die 2x zo groot is (68 kWh)

moet u in de zomer maar om de 280 km bijladen – en voor de veiligheid zou u toch om de 2h rijden even moeten pauzeren. U heeft een snellaadstation van 150 kW nodig om in 21 minuten bij te laden van 10% naar 80%.

LAADSNELHEID

Het maximale vermogen waaraan een EV kan laden, wordt bepaald door:

● Voor laden met wisselstroom (Mode 3 en 2): het vermogen van de batterijlader in het EV. De meeste EV hebben een driefasige batterijlader van 11 kW. Met een monofasige aansluiting en/of laadpunt kunt u dan laden aan 3,7 kW.

● Voor laden met gelijkstroom (Mode 4): het batterijmanagementsysteem (BMS). Dat zijn twee belangrijke parameters bij de keuze van een EV. Het BMS waakt erover dat er nooit te snel geladen wordt. U mag dus gerust laden aan een laadpunt met een te groot vermogen.

Laadinfrastructuur

MANIER VAN LADEN

Er bestaan 3 “Modes” om een EV te la-

den:

● Mode 3: laadpunt dat wisselstroom levert, die door de batterijlader in het EV wordt omgezet in gelijk stroom. Er zijn Mode 3-laadpunten van 16 A of 32 A, wat neerkomt op:

● Monofasig: 3,7 kW of 7,4 kW

● Driefasig: 11 kW of 22 kW Dit zijn de ‘gewone’ laadpunten. Publieke laadpunten leveren vaak 11 kW driefasig.

● Mode 4: laadpunt met ingebouwde omvormer, dat gelijkstroom levert aan de EV-batterij en zo de batterijlader in het EV omzeilt. Daardoor kan er sneller geladen worden. Vanaf 50 kW spreekt men van een snellaadpunt. Tegenwoordig zijn er tot 350 kW, maar er zijn niet veel EV die dat vermogen aankunnen.

● Mode 2: laden aan een gewoon stopcontact, met een laadkabel met ingebouwde beveiligingen. Dit is eigenlijk een noodoplossing, voor als er geen laadpunt in de buurt is. De stroom moet beperkt worden tot 10 A (2,3 kW). U kijkt best even na of dat inderdaad

de maximale stroom is van jouw laadkabel voor Mode 2.

LAADKABELS

Elke Mode gebruikt een verschillende laadkabel. Bij Mode 4 hangt die altijd vast aan het laadstation. Zelf neemt u er best een mee voor Mode 3, om te laden aan publieke laadpunten, en een voor Mode 2, voor in geval van nood.

Goed om weten:

● Een laadkabel voor Mode 3 kan u niet verlengen (als u er twee aan elkaar koppelt, maken niet alle pinnen contact). De laadkabel moet dus voldoende lang zijn, maar ook niet zo lang dat hij onhandelbaar wordt.

● Een laadkabel voor Mode 2 heeft aan één kant een gewone stekker en daar kan u desnoods een verlengdraad op aansluiten. Let er wel op dat die de stroom aankan. Als u een haspel gebruikt, moet u die volledig afrollen, anders wordt de kabel te warm. Als de verlengkabel (gedeeltelijk) buiten ligt, moet hij daarvoor geschikt zijn (gebruik geen stekkerdoos voor gebruik in huis).

● Voor beide geldt: hoe langer de kabel, hoe groter de verliezen (bij dezelfde geleiderdoorsnede).

THUIS LADEN

Wie het geluk heeft thuis een eigen parkeerplaats te hebben, laat best een Mode 3-laadpunt plaatsen. Voor de meesten zal 3,7 kW voldoende zijn. Met een verbruik van 17 kW/100 km en een laadrendement van 90% laadt u dan aan 19 km/h of 150 km op een nacht van 8h.

Denk ook aan het capaciteitstarief. U wilt geen piek van 11 kW als het niet nodig is. Daarom is het ook interessant om een laadpunt te nemen dat kan aangesloten worden op een energiemanagementsysteem. Dat is trouwens een van de voorwaarden om een belastingvermindering te kunnen krijgen voor een laadpaal. Daarvoor moet het gaan om een intelligent laadstation. Een intelligent laadstation houdt in dat het digitaal gekoppeld kan worden met een beheerssysteem dat in staat is de laadtijd en het laadvermogen van het laadstation te sturen. Dit beheerssysteem moet ook meldingen over het effectieve laadvermogen en statusmeldingen

kunnen terugsturen.

Als u het laadpunt in uw garage kunt plaatsen, is dat beter voor het laadrendement in de winter.

PUBLIEK LADEN

Bij een publiek laadpunt wordt u klant van de uitbater. Het contact verloopt via tussenpersonen: ● Zelf heeft u bv. een laadpas (of een app) van een e-Mobility Service Provider (e-MSP).

● De uitbater werkt via een Charge Point Operator (CPO).

Concreet: als klant identificeert u uzelf met uw laadpas bij een laadpunt. De CPO geeft aan de e-MSP door hoeveel er geladen wordt en de prijs, de e-MSP int het bedrag en via de CPO komt dat bij de uitbater terecht.

Ondertussen hebben zowat alle CPO’s en e-MSP’s onderlinge afspraken, zodat de meeste laadpunten bijna alle laadpassen aanvaarden. Zeker bij snellaadpunten wordt meer en meer ook de mogelijkheid geboden om recht streeks met een betaalkaart te betalen (een eis van Europa).

De uitbater moet uiteraard ook zorgen dat zijn laadpalen technisch in orde zijn:

● installatie, indienstname en onderhoud

● het nodige vermogen en de verdeling daarvan over de laadpunten.

Er zijn CPO’s die ook de technische uitbating ondersteunen.

Laadpunten in het AREI

In AREI Boek 1 Hoofdstuk 7.22. Voeding van elektrische wegvoertuigen staan de specifieke eisen waaraan de elektrische installatie van een laadpunt moet voldoen.

Er is ook nog een eis, die voor elektriciens een beetje speciaal is: een bescherming tegen aanrijding. Geen overbodige luxe, zoals u op bovenstaande foto's kan zien!

AUTEUR: Volta

Easee Charge Lite : Slim, slank en klaar

voor de toekomst

Laat je niet misleiden door zijn slanke formaat: de Easee Charge Lite zit boordevol technologie en functionaliteiten voor de wagen van vandaag en morgen.

De Easee Charge Lite is altijd verbonden met 4G en WiFi waardoor hij 24/7 updates kan ontvangen. De slimme autolader geniet zo van de beste veiligheid en nieuwste features.

Bestuurders hebben zo de geconnecteerde, design autolader in huis die niet alleen vandaag modern aanvoelt, maar ook de komende jaren.

Geliefd bij eindgebruikers en installateurs

Niet alleen de eindgebruikers verkiezen de Easee Charge Lite – ook installateurs en elektriciens werken er graag mee. De autolader is heel makkelijk te installeren.

Dankzij zijn gepatenteerde bacplateoplossing is de Easee Charge Lite in recordtijd gemonteerd. De slimme lader detecteert automatisch of hij is aangesloten op eenfasige of driefasige, IT- of TN-netwerken.

Na de fysieke plaatsing, rest alleen nog de configuratie en de overdracht van het eigendom aan de gebruiker. Hiervoor kunnen installateurs en elektriciens vertrouwen op de Easee app. Het proces neemt slechts een paar minuten in beslag.

Makkelijker wordt het niet!

Slimme laadpalen hebben een voetje voor

Met de opkomst van de energietransitie wordt duurzame mobiliteit steeds meer als vanzelfsprekend beschouwd. Naast de toenemende populariteit van elektrische voertuigen, is er ook een groeiende trend te zien waarbij steeds meer mensen kiezen voor een privé laadpaal bij hen thuis. Maar wat zijn belangrijke overwegingen bij het installeren van een eigen laadpaal?

En wanneer is het tijd om over te stappen naar slim laden?

Bij het installeren van een eigen laadpaal zijn er verschillende factoren om rekening mee te houden. Allereerst is de mobiliteitsbehoefte van de klant van groot belang. Het aantal kilometers dat de klant dagelijks aflegt, de frequentie van het opladen en de gewenste laadsnelheid zijn allemaal cruciale overwegingen. Ook is het essentieel om te weten hoeveel voertuigen er (tegelijkertijd) moeten worden opgeladen en hoeveel ruimte de klant beschikbaar heeft voor één of meerdere voertuigen.

De antwoorden op deze vragen verschaffen meteen inzicht in welke mate de huidige aansluiting voldoet aan de behoeften. Als dat niet het geval is en er een behoefte is aan verzwaring, kan de klant gemakkelijk en snel een aanvraag indienen via de simulatietool op de website van Fluvius (fluvius.be/tarieven-van-fluvius).

Na de installatie moet u de laadpaal melden via Mijn Fluvius. Deze registratie heeft geen controlerende functie, maar dient als een informatieve bron. Als laadpalen geregistreerd worden kan Fluvius pieken in het stroomverbruik beter identificeren en indien nodig het netwerk aanpassen om problemen te voorkomen.

Slim laden is the way to go Slim laden gaat inderdaad nog een stap verder in het efficiënt benutten van de beschikbare energie op het netwerk. Dit past perfect binnen de ambitie om over te gaan naar een hernieuwbaar energiesysteem. Echter, hernieuwbare energiebronnen zoals zonnepanelen of windmolens produceren elektriciteit op een minder voorspelbare manier dan traditionele

fossiele- of kernenergie. Aan de ene kant hebben we geen controle over wanneer de zon schijnt of de wind waait. Aan de andere kant moeten we er wel voor zorgen dat vraag en aanbod op het elektriciteitsnet te allen tijde in evenwicht blijven. En dat is precies waar slim laden om draait. Bovendien heeft de klant er alle baat bij slim en gespreid in de tijd op te laden zodat hij volop van het capaciteitstarief kan genieten.

Een slimme laadpaal zorgt ervoor dat de beschikbare hernieuwbare energie maximaal wordt benut voor het opladen van de elektrische auto. Een vereiste hiervoor is dat de laadpaal op de hoogte is van de beschikbaarheid van hernieuwbare energie. Op deze manier kan u het overschot aan productie van zonnepanelen optimaal gebruiken voor het opladen van uw elektrisch voertuig, op basis van zowel afname als injectie op de woningaansluiting. Wanneer er sprake is van injectie, verhoogt de laadpaal het laadvermogen totdat er geen injectie meer plaatsvindt. Bij afname verlaagt de laadpaal zijn laadvermogen totdat er geen afname meer is. Deze aanpassingen aan de laadpaal worden constant uitgevoerd, waardoor vrijwel alle opgewekte energie van de zonnepanelen naar de elektrische auto gaat, zonder dat het distributienetwerk elektriciteit hoeft te leveren.

Hierdoor kan het opladen worden uitgesteld tot een moment waarop de vraag naar elektriciteit lager is. Dit is gunstig voor zowel de portemonnee als het milieu, en het komt ook het elektriciteitsnetwerk ten goede. Daarom is recente Europese wetgeving gericht op het bevorderen van slim laden als standaardpraktijk.

Laadvermogen

regelen

⟶ begrenzing piekverbruik en optimaal energiebeheer

Wat met een collectieve laadinfrastructuur?

Voor het plaatsen van laadinfrastructuur zijn er verschillende mogelijke oplossingen die sterk afhankelijk zijn van de situatie. Het ontwerp van de laadinfrastructuur moet het beste rekening houden met de mobiliteitsbehoeften en de mogelijkheden van de elektriciteitsaansluitingen en de aansluiting van het appartementsgebouw.

Het is zinvol om bij deze beslissing rekening te houden met het gebouw om een toekomstgerichte installatie van de laadinfrastructuur te realiseren. Hierbij heeft u de keuze om

de laadpalen achter de eigen meters te plaatsen of te kiezen voor een gemeenschappelijke laadinfrastructuur. Een ondoordachte plaatsing van laadpalen achter privé elektrische installaties kan leiden tot overbelasting van de aansluitkabel van het appartementsgebouw.

Met een gemeenschappelijke laadinfrastructuur heeft u meer mogelijkheden om met een hoger laadvermogen op te laden, omdat het aansluitvermogen van de gemeenschappelijke meter kan worden afgestemd op de mobiliteitsbehoeften. Via load balancing verdeelt u de beschikbare elektriciteit over de verschillende

Standaarden en communicatieprotocollen

Een aantal andere standaarden voor slim en bidirectioneel laden zijn in volle ontwikkeling. Het is dan ook belangrijk dat de laadinfrastructuur die nu geplaatst wordt, gemakkelijk geüpdatet kan worden om mee te evolueren met die toekomstige vereisten. Zo kan nog beter gebruik gemaakt worden van slim en bidirectioneel laden. Het goed gedocumenteerd zijn van de door de leverancier gebruikte standaarden zijn hierbij essentieel. Op dit moment zijn de volgende standaarden relevant:

● ISO 15118-20 voor de communicatie tussen de EV en de laadinfrastructuur.

● OCPP 2.0/1.6 voor de communicatie tussen de laadpaal en de software die de laadpaal aanstuurt. Op termijn zal deze standaard vervangen worden door de officiële IEC 63110-standaard, die momenteel nog in ontwikkeling is.

● OCPI 2.2 voor de communicatie tussen laadpaalexploitanten, serviceproviders en roamingplatformen. Op termijn zal deze standaard evolueren naar de officiële IEC 63119-standaard, die momenteel nog in ontwikkeling is.

voertuigen, zodat de energievraag binnen de bestaande capaciteit van de netaansluiting blijft. Dit maakt de uitbreiding van de infrastructuur minder ingrijpend en kostbaar.

Fluvius zorgt ervoor dat het aangevraagde vermogen dat bevestigd is in de offerte, geleverd kan worden via het distributienetwerk voor elektriciteit. Voor het laden in appartementen vindt u op de Fluvius website meer info onder Duurzame mobiliteit -> Hoe laad ik mijn elektrische wagen op? -> Thuis laden -> Appartement

Via de brochure over elektrisch laden voor projecten kan u nog meer weten over opladen in een appartement of een garage:

Hoe uw elektrische vloot een werkelijke besparing kan worden?

Tegen 2030 verwachten we 2 miljoen (voornamelijk professionele) elektrische voertuigen (EV’s) in België, die allemaal ongeveer 10 kWh per dag moeten opladen 1 . De elektrificatie van het wagenpark in ons land is momenteel dan ook volop aan de gang en daarbij is er overal dringend nood aan extra laadinfrastructuur die niet overal past in de netaansluiting. De huidige slimme besturing van laadstations is meestal beperkt tot het reduceren van het laadvermogen wat vaak niet leidt tot het gewenste effect. De innovatieve software van VITO creëert een nieuwe generatie slimme laadoplossingen.

Bij sommige bedrijven is de stroomvoorziening traditioneel te klein gedimensioneerd voor een optimale laadinfrastructuur; uitbreiden is vaak technisch moeilijk of kan pas als het lokale distributienet verzwaard wordt. Voor anderen loopt de kost van ongelimiteerd laden snel op: hoge pieken, veel verbruik in de ochtend op dure momenten en slechte afstemming op de lokale productie van zonne-energie tot gevolg. Slimme sturing kan in beide gevallen een oplossing bieden.

De huidige slimme sturing van laadpalen beperkt zich meestal tot het ongepland reduceren van het laadvermogen (load balancing) wat vaak te beperkte resultaten oplevert. Dat kan veel beter, ontdekten experts van VITO/EnergyVille. Zij ontwikkelden AI powered algoritmes die de sturing van laadpalen werkelijk intelligent maakt, door zowel de comfortbehoeften van medewerkers en bezoekers als het financiële plaatje voor het bedrijf in rekening te nemen.

We zaten samen met WOUT LAGAE en JEF VERBEECK van VITO/EnergyVille en legden hen enkele vragen voor.

Uitdagingen bij het laden op het werk

Dienen we als werknemer meer op te laden op het werk?

WOUT: ‘Het is zeker voordelig om mensen toe te staan hun voertuigen op het werk op te laden, of dit nu gratis of tegen betaling is. Hier zijn een aantal redenen waarom:

1 Door EV’s overdag op te laden, maken we optimaal gebruik van de groeiende productie van zonneenergie. Dit vermindert niet alleen

de CO2-uitstoot, maar ook de kosten van het opladen.

2 Werkplekken hebben vaak ruimere netaansluitingen dan huizen, waardoor het gemakkelijker is voor netbeheerders om ze te versterken indien nodig.

3 Voor bedrijven die een wagenpark beheren, kan het toestaan van opladen op het werk aanzienlijk de totale eigendomskosten van EV’s verlagen, ook wel bekend als de “TCO”.

“De uitdaging in het écht slim aansturen van laadpalen is het combineren van alle omgevingsfactoren waar de fleet manager rekening mee wil houden.”

WOUT LAGAE, VITO/ENERGYVILLE

Op zoek naar een partner voor eMobility oplossingen?

Wij helpen u graag verder met ons uitgebreid aanbod en jarenlange expertise!

• Uw specialist in zonnepanelen, omvormers maar ook batterijen en laadpalen

• Efficiënt, snel en energiezuinig

Onze magazijnen beschikken over de nieuwste technologieën voor een efficiënte en snelle levering!

› Nieuw magazijn ±34.000m2 in Tongeren (BE)

› Mogelijkheid om uw bestelling direct af te halen in ons magazijn

De laadsessies dienen wel zorgvuldig gepland te worden om rekening te houden met:

● De autonomiebehoeften van bestuurders (wie moet tegen wanneer voor hoeveel kilometer opgeladen zijn?);

● Het maximaal benutten van de lokale zonne-energieproductie overdag;

● Lagere variabele energieprijzen gedurende de dag;

● Het vermijden van overmatig (en duur) piekgebruik van het elektriciteitsnet en opladen op momenten dat lokale gebouwen of industriële belastingen al voor tijdelijke pieken zorgen;

● Eventuele knelpunten in de elektrische infrastructuur;

● Eventuele EV’s die prioriteit dienen te krijgen (eg CEO).’

JEF: ‘De sterkte van onze software is dat het niet alleen met al deze elementen tegelijkertijd rekening kan houden maar ook dat we de laadplannen permanent bijsturen indien de omstandigheden veranderen. Het unieke aan ons algoritme is dat we de voordelen van hedendaagse AI technieken combineren met meer traditionele wiskundige optimalisatietechnieken.’

WOUT VULT AAN : ‘En het is super makkelijk integreerbaar als plugin in elk bestaand charging software platform.’

Steeds meer fleet managers zijn op zoek naar een slimme oplossingen om hun laadsessies voor EV’s te optimaliseren. Waarmee dient een fleet manager rekening te houden?

WOUT: ‘Als we enkel kijken naar de kosten van de laadsessies, kunnen we stellen dat thuis laden aan ongeveer 0,45 cent per kWh gebeurt. Laden op het werk tijdens de kantooruren gebeurt echter aan ongeveer 0,25 cent per kWh (beiden voor energiecontracten na de laatste grote turbulentie van de markt).

Als we de vergelijking maken, zien we

dat een fleet manager met 25 wagens dus jaarlijks € 12.750 kan besparen door aan werknemers te vragen om op het werk te laden i.p.v. thuis. Dit is ruwweg de kostprijs van 10 extra laadpunten op het werk, elk jaar. [25 wagens 15.000 km/jaar 17 kWh/100 km * (0,45-0,25)/kwh]

De volgende 6 jaar moet het huidig aantal zonnepanelen daarenboven nog eens worden verdriedubbeld (!), waardoor het aanbod aan elektriciteit op de energiemarkt overdag sterk zal stijgen, met verder dalende energieprijzen overdag als gevolg. De meerkost van 0,20 cent per kWh voor fleet managers om thuisladen te faciliteren in vergelijking met werkladen, riskeert dus verder op te lopen.

“Doordat we onze software aanbieden als plugin, kan elk bestaand laadpaal aansturingsplatform onze slimme algoritmes makkelijk integreren.”

WOUT LAGAE, VITO/ENERGYVILLE

Als we dat laden op het werk nog eens kunnen optimaliseren dankzij onze slimme aansturing, wordt het dus echt interessant.’

Uw EV thuis laden

Betekent dit dan dat we thuisladen zo veel mogelijk moeten vermijden?

WOUT: ‘Voor diegenen die thuis kunnen laden, kan het een aantrekkelijke keuze zijn vanwege het comfort en de kosteneffectiviteit in vergelijking met snellaadstations. Bovendien kan thuisladen ook vaak worden gedaan met hernieuwbare energiebronnen, zoals lokale zonne-energie. Elke situatie is uniek en vereist een gepersonaliseerde aanpak op basis van factoren zoals frequentie van autorijden, beschikbaarheid van laadmogelijkheden en de uiteindelijke voorkeur van de bestuurder. Daarom is het belangrijk om te erkennen dat thuisladen een rol kan spelen in het streven naar comfort en kostenefficiëntie, maar het is niet altijd de enige oplossing.’

Is hier dan ook geen rol voor batterijen weggelegd?

JEF: ‘In het energiesysteem van de toekomst is zeker een rol weggelegd voor stationaire batterijen, maar vandaag gaat dat nog steeds gepaard met een

significante kost en in een heleboel gevallen kan die kost vermeden worden. Vaak wordt door consumenten een stationaire batterij overwogen om de productie van zonne-energie tijdens de dag op te slaan om dan ’s avonds uw auto mee te laden. Als de prijs van batterijen in de toekomst nog verder daalt, lijkt dat vanuit het individuele oogpunt van die consument best wel een goed idee maar als u echter kijkt vanuit het oog punt van het globale energiesysteem zou het veel interessanter zijn om die auto overdag, bijvoorbeeld op het werk, in te pluggen en daar recht streeks met hernieuwbare energie te laden. EV’s kunnen een enorm belangrijke rol spelen in de integratie en verdere groei van hernieuwbare energie op voorwaarde dat ze zoveel mogelijk “ingeplugd” staan paraat om te laden en in de toekomst zelfs wat terug te leveren op momenten dat dit economisch interessant is. Als u weet dat de gemiddelde auto in Vlaanderen gemiddeld slechts 1h per dag effectief rijdt, kan u een EV tot op zekere hoog te beschouwen als een stationaire batterij die 23h per dag beschikbaar is … als hij ingeplugd is, tenminste.’

Voor meer info of vragen over deze software kan u contact opnemen via wout.lagae@vito.be.

BRON: 1 https://www.ev.be/nl/news/ item/2023/02/27/100000ste-batterijelektrische-wagen-op-de-Belgischeweg-is-een-feit

Energieopslag kan niet ontbreken

Door de sterke opkomst van hernieuwbare energie en de verhoogde vraag naar opslag wordt sterk ingezet op de ontwikkeling van batterijen. De opslag van (zonne-)energie is ook een belangrijk aspect binnen een energiemanagementsysteem.

Stockage van elektriciteit

De energie die de zonnecellen opwekken kunnen rechtstreeks verbruikt worden, maar soms is er ook te veel energie opgewekt die dan in het net geïnjecteerd wordt. Die energie kan u later terug uit het net halen, maar dit zal met de digitale meter enige kost (netkosten, verlies t.o.v. injectietarief…) met zich meebrengen. Dus is het beter om de energie zelf op te slaan. Op basis van de totale energieopbrengst en het totale verbruik kan dan de capaciteit van de opslag berekend worden. Daarbij moet ook rekening gehouden worden met de maximale vermogens van het verbruik en de opbrengst.

De totale energie, opgebracht door de zonnepanelen die niet direct verbruikt wordt (rode cirkel in figuur 1) is de maximale energie voor

opslag. Als de totale energie in de blauwe cirkels kleiner is dan de totale energie van de rode cirkel, kan u uw opslag best dimensioneren op basis van de totale energie in de blauwe cirkels. Als u de maximale opslag neemt, zal de batterij onderbenut zijn en zijn efficiëntie zal dalen.

Batterijen

Er zijn verschillende opslagsystemen mogelijk voor de stockage van zonneenergie. Thuisbatterijen worden voornamelijk gebruikt als opslag bij zonnepanelen. Ten eerste zijn thuisbatterijen oplaadbaar, wat de milieuvriendelijkheid positief beïnvloedt. In de meest gebruikte thuisbatterijen zit lithium, koper, nikkel, mangaan, kobalt… Het kost veel energie om deze grondstoffen op te graven uit mijnen en te verwerken. Dit zorgt voor de vervuiling van

1: VEREENVOUDIGING VAN DE OPBRENGST EN HET VERBRUIK.

de lucht, water en bodem. Ook zijn sommige grondstoffen schaars, wat soms tot conflicten kan leiden. Er zijn ook meer milieuvriendelijkere batterijen, maar deze worden niet vaak gekozen. Ze laden te traag op, waardoor de zelfvoorziening lager zal zijn. Een betere aanpak zou zijn om een grote batterij te plaatsen bijvoorbeeld in een wijk i.p.v. allemaal kleine batterijen en zo de die batterij onderling te delen. Zo wordt het milieu ook al een stuk minder belast. Hetzelfde geldt voor de omvormer. Een nadeel aan batterijen is dat sommige moeilijk te recycleren zijn en met de juiste expertise behandeld moeten worden door de gevaarlijke vloeistof van sommige.

Tabel 1 geeft een snelle blik om onderstaande batterijen te vergelijken. De loodzuurbatterij is ook toegevoegd om een duidelijke vergelijking te kunnen maken met dit ouder type batterij.

LITHIUM-ION BATTERIJ

De meest gebruikte thuisbatterij is momenteel de lithium-ion batterij, omdat ze een lange levensduur en een grote capaciteit heeft. Een lithium-ion batterij laat zich dieper ontladen en kan een hogere laadstroom aan dan de loodzuur batterij. Deze eigenschappen maken van de lithium-ion batterij vaak een geschikte kandidaat om te gebruiken in een PV-opslagsysteem. Het grote nadeel ervan is dat ze nog altijd relatief duur zijn.

Een specifiek aspect van lithium-ion batterijen is dat ze een batterijmanagementsysteem (BMS) nodig hebben. Door hun hoge energiedichtheid en de reactiviteit van lithium kan er, bij verkeerd gebruik, een zogenaamde “thermal runaway” optreden met brand als gevolg. Het BMS

Figuur

Tabel 1 VERSCHILLENDE TYPES BATTERIJEN MET ELK HUN SPECIFICATIES EN VOOR- EN NADELEN.

Batterij

Efficiëntie

Levensduur DOD

Energiedichtheid

Vermogensdichtheid

Prijs

Voordelen

Loodzuur batterij

Lithium-ion batterij

Lithium-zwavelbatterij

Nadelen

Lage kost

Lage energiedichtheid, korte levensduur, laag vermogen, gelimiteerde DOD, kunnen lekken

Hoge energiedichtheid, hoog vermogen, hoge efficiëntie, lange levensduur, lage zelfontlading, lekken niet snel

Op grote schaal kortere levensduur en hogere kost, overlading en overontlading (BMS)

Hoge energiedichtheid, lange levensduur, zeer snel laden, goedkoop, veilig

Lithiumijzerfosfaatbatterij

Weinig onderhoud, veilig, lange levensduur, kan snel laden, geen lekken

Solid-state batterij

Overlading en overontlading (BMS)

Overlading en overontlading (BMS)

Hoge efficiëntie, zeer veilig (vast elektrolyt), hoge energiedichtheid, groot temperatuurbereik, lange levensduur, geen lekken, gebruik van volledige capaciteit

Warmteontwikkeling

bewaakt de werking en verlengt de levensduur door spanningsverschillen tussen de individuele cellen in de batterij weg te werken (het zogenaamde “balanceren”).

LITHIUM-ZWAVELBATTERIJ

Een andere batterijtechnologie die de toekomst kan voeden, is de lithium-zwavelbatterij. Deze batterij heeft vele voordelen t.o.v. voorgaande technologieën. Ten eerste zit er in deze batterij geen kobalt zoals in de lithium-ion batterij en komt zwavel overvloedig voor op aarde. Dit zorgt ervoor dat de prijs lager komt te liggen. Ten tweede is zijn energiedichtheid tot wel vier keer hoger dan die van een lithium-ion batterij. Dat betekent dat de batterij voor eenzelfde capaciteit kleiner en lichter is. Ook kan deze batterij aan hele hoge snelheden laden en ontladen. Dit is zelfs sneller dan de lithium-ion batterij. Het grootste nadeel van deze batterij is dat de interne chemische structuur snel haar eigenschappen verliest, waardoor de levensduur korter is dan die van lithium-ion batterijen. Er wordt verwacht dat deze batterij op de markt zal komen net na de introductie van de solid-state batterij.

LITHIUM-IJZERFOSFAATBATTERIJ

Een veel besproken en opkomende thuisbatterij is de lithium-ijzerfosfaatbatterij. Deze techniek heeft tal van voordelen. Het grootste voordeel van deze techniek is zijn lange levensduur. Deze kan vele laadcycli doen, dus uitermate geschikt voor een thuisbatterij. Ook ligt zijn laadsnelheid hoog en is zijn energiedichtheid relatief hoog. De energiedichtheid is lager dan die van lithium-ion batterijen en dus wegen lithium-ijzerfosfaatbatterijen meer voor eenzelfde capaciteit. Het grote nadeel van deze batterij is de kostprijs, maar dankzij zijn lange levensduur en weinig onderhoud is deze technologie wel een goede investering.

Nieuwe EU batterijverordening

Op 28 juli 2023 heeft de Europese Commissie de nieuwe EU batterijverordening gepubliceerd in het Publicatieblad van de EU, die de oude batterijrichtlijn 2006/66/EG van 06.09.2006 vervangt en op 17 augustus 2023 definitief in werking trad. Na een periode van zes maanden is de verordening op 18 febru ari 2024 geldig in alle EU-lid staten.

Deze verordening legt niet alleen strenge normen op voor de productie en verwijdering van batterijen, maar verplicht ook het berekenen van de CO2-voetafdruk, verklaringen over gerecycleerde inhoud en due diligence-beleid. De batterijverordening heeft 14 onderwerpen. Enkele die onze aandacht trekken:

● Koolstofvoetafdruk voor industriële en elektrische voertuigbatterijen

● Prestaties en duurzaamheid van batterijen

● Veiligheid van batterijopslagsystemen

BEBAT INFOGRAFIC:

SOLID-STATE BATTERIJ

Een veel veiligere batterij dan de lithium-ion batterij is de solid-state batterij. Dit komt omdat een vaste elektrolyt wordt gebruikt i.t.t. de voorgaande batterijen, deze zijn namelijk niet-ontvlambaar bij verwarming. Net zoals de zoutwaterbatterij kan ook deze volledig op- en ontladen, dus de volledige capaciteit kan gebruikt worden. Daarnaast zal de batterij lichter zijn dan voorgaande batterij voor eenzelfde capaciteit. Nog twee belangrijke voordelen aan deze batterij zijn de relatief hoge laadsnelheden en de lange levensduur. De lange levensduur kan namelijk de kost van de investering dekken. Deze zijn al op de markt voor kleine batterijen, en zullen binnen enkele jaren te koop zijn als thuisbatterij.

Tot slot

Veel thuisbatterijen zijn net als andere apparaten slim – en zelfs zelflerend –

en bieden daardoor meer dan alleen een opslagplaats voor energie. Hierdoor kan een accu bijvoorbeeld een signaal geven dat de wasmachine kan starten op momenten dat er een overschot aan energie is. Afhankelijk van uw energieverbruik en – bij pv-bezit – de hoeveelheid zelf opgewekte energie, regelt de slimme batterij in directe verbinding met de omvormer automatisch wanneer die oplaadt en ontlaadt. Ook kan het dynamische energieprijzen monitoren en daarop reageren. Het valt aan te raden om de capaciteit van de batterij goed af te stemmen op het energieverbruik van uw klant.

BRON:

Thesis: “Studie rond de haalbaarheid van hernieuwbare energie” van Kenneth Hollevoet

Wij zijn uw partner in de energietransitie

Beheer uw energie met een professioneel batterijsysteem van Posetron Wij gaan met u in gesprek en bieden een gepaste oplossing voor de komende jaren Op basis van objectieve parameters en simulaties ontwikkelen wij een project dat zowel technisch als financieel haalbaar is

Andere energieopwekkers zoals windmolens, WKK’s en PV-

installaties kunnen perfect in kaart worden gebracht Het is belangrijk dat u inzicht krijgt over het gehele energieproject Met een persoonlijke aanpak geven wij hierin de nodige begeleiding

PV CYCLE Belgium vzw is het beheersorganisme voor fotovoltaïsche zonnepanelen. Wij nemen jouw producentenverantwoordelijkheid op ons, volgens de geldende wetgeving. Inzameling en verwerking aan het einde van de levensduur? Daar zorgen wij voor! Neem contact met ons op voor gemoedsrust en naleving van de regelgeving.

EV-retrofitting

De conversie van voertuigen met thermische aandrijving (benzine, diesel) naar elektrische voertuigen (ook wel "EV retrofit" of gewoon “retrofit” genoemd) wint aan belang in de transitie van traditionele voertuigen met verbrandingsmotoren naar elektrische voertuigen.

Ondanks de groeiende populariteit van elektrische voertuigen (EV's) vormen de hoge initiële kosten uitdagingen voor een wijdverspreide adoptie. Vandaag is de grootste groei van de verkoop van EV's in België afkomstig van bedrijfswagens als gevolg van fiscale stimuli en bedrijfsbeleid dat bedrijven aanmoedigt om het wagenpark van hun bedrijfswagens om te schakelen naar milieuvriendelijke opties. Het gebruik van EV’s door privéhuishoudens en kleine bedrijven blijft echter bescheiden en blijft achter bij de aanvankelijke verwachtingen.

In deze context biedt EV-retrofitting een veelbelovende oplossing door bestaande voertuigen om te bouwen naar elektrische energie, waardoor de totale

uitstoot vermindert en de levensduur van auto's verlengd wordt. Naast economische aspecten zijn er ook zeer relevante milieuargumenten voor retrofitting, gebaseerd op het principe van de circulaire economie: het retrofitproces vermijdt volgens verschillende studies 6-7 ton CO2-uitstoot tijdens de productie van een nieuw voertuig, wat overeenkomt met rond 50% minder CO2-uitstoot dan bij de aankoop van een nieuwe EV.

Wettelijk kader

In België wordt het wettelijke kader dat deze omschakeling mogelijk maakt pas in 2023 ingevoerd, vervolgens door de publicatie van een nieuw koninklijk besluit (KB retrofit) in juni 2023 en de regionale wetgevingen eind 2023. Deze wetgeving komt relatief laat in de Eu-

Een oude MGB ‘retrofitten’ in de labo’s van de MOBIonderzoeksgroep op de campus in Etterbeek onder leiding van Stefan Sallinger.

ropese context, aangezien in andere landen al sinds een paar jaar geleden een wettelijk kader bestaat, zoals bv. in Frankrijk sinds 2020. Tegelijkertijd zijn er nog steeds zeer beperkte overheidsstimulansen en ondersteuningsprogramma's, zoals belastingkredieten en subsidies, die tot doel hebben EV-retrofitting aan te moedigen en de overgang naar duurzaam transport te versnellen.

Retrofit kan in principe met elk soort voertuig worden gedaan, hoewel er bepaalde criteria zijn waardoor sommige op grotere schaal worden toegepast. De actoren in België zijn verspreid zonder een gecoördineerde aanpak en doen vandaag vaak beroep op expertise en onderdelen (individueel of als zogenaamde "kits") uit buurlanden. Er zijn echter nog steeds uitdagingen op het gebied van regelgeving, technische normen en infrastructuurontwikkeling die een wijdverspreide implementatie van EV-retrofits belemmeren. De zogenaamde gehomologeerde kits die momenteel in Frankrijk verschijnen en verkocht worden, zijn bijvoorbeeld niet zonder bijkomende inspanningen van toepassing op de Belgische markt. In Frankrijk dragen verschillende gradaties van overheidssteun, technologische vooruitgang en publieke bewustwording bij tot het diverse landschap van EV-retrofitting initiatieven.

Met de nieuwe wetgeving is het mogelijk voor gewone mensen of kleine bedrijven om een voertuig om te bouwen tot een EV. Dit is niet langer enkel weggelegd voor grote producenten om elektrische wagens te maken. Er is een zekere kennis van zaken nodig wanneer men een retrofit wil uitvoeren maar met een zekere kennis van elektrische installaties en automechanica kan men al veel bereiken. Deze kennis

Drie nieuwe functies voor Niko Home Control

Het hart van elke energiezuinige woning

Help jouw klanten hun energieverbruik te optimaliseren, zonder in te boeten aan comfort. Naast inzichten en energiebesparende routines hebben ze nu drie nieuwe redenen om voor Niko Home Control te kiezen:

• Inzicht in alle energiestromen met de draadloze meetmodule

• Multizone verwarming via drukknoppen met led en comfortsensoren voor busbekabeling

• Slim laden dankzij de API-integratie met installaties van:

Lees meer op niko.eu/energy

gekoppeld met advies over het wetgevend kader geeft zowel zelfstandigen als hobbyisten de mogelijkheid om zelf een retrofit uit te voeren. Sommigen zullen oldtimers of klassiekers terug tot leven willen brengen, anderen zullen eerder focussen op een economischer alternatief bieden voor nieuwe EV’s.

Knelpunten

Eén van de moeilijkste delen van het proces is het vinden van gepaste onderdelen. Connectiedozen, connectoren, bedieningspanelen, etc. zijn gemakkelijk verkrijgbaar gezien deze in de standaard automobiel after-market of in elektrische installaties vaak worden gebruikt. Eens men meer EV gerichte onderdelen zoekt bv. motoren en drivers meer beperkt. Gekende fabrikanten van zulke onderdelen overwegen niet eens de optie om aan een kleine speler te verkopen. Men is dus verplicht om kleinere fabrikanten op te zoeken om gepaste onderdelen te vinden. Gelukkig zijn er fabrikanten die eenzelfde passie hebben om wagens op de baan te houden.

Een tweede heikel punt is het keuringsproces in België. Na het retrofit proces moet uiteraard worden gecontroleerd of de wagen aan de vereisten voldoet. Dit gaat dan over het gewicht, vermogen, elektromagnetische compatibiliteit, elektrische veiligheid, enz.

Dit zou niet al te moeilijk mogen zijn, al was het wat een vervelend proces. Maar de zoektocht naar erkende labo’s is verraderlijk moeilijk. De paar dat erkend zijn om bepaalde testen uit te voeren zijn veel duurder in vergelijking met labo’s in onze buurlanden. Anderen hebben alle uitrusting om testen uit te voeren maar hebben de vaardigheden verloren om hun eigen labo te gebruiken.

In de labo’s van MOBI

In 2023 heeft Sustainable Matters, in samenwerking met studenten van de Vrije Universiteit Brussel (VUB), een

baanbrekende transformatie gerealiseerd door een klassieke MGB-oldtimer om te bouwen tot een elektrisch voertuig. Dit vooruitstrevende retrofit-project nadert de afronding van het essentiële homologatieproces, een stap van cruciaal belang voor de her inschrijving en legitieme deelname aan het wegverkeer. Vinçotte's technische expertise speelde een sleutelrol in deze fase. Als toonaangevende autoriteit in de sector nam Vinçotte een centrale positie in tijdens deze ontwikkelingsfase, voortbouwend op haar fundament van expertise in inspectie, testen, certificering, en veiligheidsadvies. Deze rol van Vinçotte, diepgeworteld in de kernmissie van het bedrijf, stelde ons in staat om niet alleen technische leiding te geven, maar ook om effectief door de complexe juridische landschappen en de bijbehorende normen te navigeren. Door onze intrinsieke verantwoordelijkheid en gespecialiseerde kennis hebben we een onmisbare bijdrage geleverd aan zowel de technische uitvoering als de naleving van regelgevende vereisten. Dit partnerschap heeft geleid tot de oprichting van een ondersteuningsdienst voor retrofit-projecten in België, met als doel het stimuleren van soortgelijke initiatieven.

De strategische samenwerking tussen Vinçotte en Kiwa, formeel beklonken op 1 december 2021, heeft de toegang van Vinçotte tot een breed spectrum

van gespecialiseerde laboratoria voor cruciale tests, inclusief die voor elektromagnetische compatibiliteit (EMC), aanzienlijk vergemakkelijkt. Deze samenwerking combineert Vinçotte's grondige technische inzicht met Kiwa's ruime laboratoriummogelijkheden, waardoor we uitdagingen rondom de elektrificatie van voertuigen effectiever kunnen aanpakken. Met deze versterkte basis zijn we optimaal uitgerust om de overstap naar duurzame mobiliteit te versnellen en bij te dragen aan een veiligere, efficiëntere en duurzamere toekomst.

Vinçotte is enthousiast over het faciliteren van de groeiende beweging richting duurzame mobiliteit en het bieden van praktische oplossingen voor de technische en wettelijke uitdagingen die deze transitie met zich meebrengt. Met verschillende geplande projecten op de horizon, blijft Vinçotte een voorloper in het ondersteunen van duurzame innovaties, getuige hun toewijding aan het creëren van een veiligere en duurzamere wereld.

AUTEUR: Stefan Sallinger, zelfstandig medewerker binnen MOBI voor het team Elektrische Voertuigen en oprichter van “Sustainable Matters".

CONTACT: retrofit@sustainablematters.eu

‘Het is wel belangrijk dat het gewicht van de auto hetzelfde blijft en dat het vermogen niet hoger ligt. Maar een oldtimer heeft bijvoorbeeld minder elektronica en is dus veel overzichtelijker, zegt Stefan.

Ontdek ABB-free@home en maak jouw leven gemakkelijk. Gebruik dit huisautomatiserings-potentieel voor de verlichting, de verwarming en de veiligheid van jouw huis.

De vloot van bpost binnenkort 100% elektrisch... met de hulp van Eiffage Énergie Système Belux

In het kader van zijn

MVO-strategie heeft bpost zich tot doel gesteld om onze pakjes en post zo ecologisch mogelijk te bezorgen. Daarom heeft het bedrijf beslist om zijn vloot volledig te elektrificeren. Als u uw wagenpark elektrificeert, moet u onvermijdelijk elektrische laadstations installeren.

Dat is waar lidbedrijf Eiffage Énergie Système

Belux om de hoek komt kijken! Foto's: © Antoine Similon

Nu al is 40% van de wagen- en fietsvloot van bpost groen, zo niet volledig emissievrij. De doelstelling van de bpostgroep is om tegen 2030 online bestellingen CO2-neutraal te leveren. Om dit te bereiken, zal de vloot van bpost op termijn maar liefst meer dan 10.000 elektrische voertuigen tellen. Om deze voertuigen op te laden, schreef de bpostgroep vorig jaar een Europese openbare aanbesteding uit voor de installatie van oplaadstations op haar verschillende sites... Een aanbesteding die werd binnengehaald door ons lidbedrijf: Eiffage Énergie Système Belux

‘Op termijn zullen er tegen 2030 zo'n 7.000 laadpalen geïnstalleerd zijn

op 215 sites van bpost in heel België, van Aarlen tot Blankenberge’, legt CHRISTOPHE FABRITIUS uit, Project Director bij Eiffage Énergie Système Belux, die verantwoordelijk is voor het project. ‘Het totale budget van deze opdracht werd door Bpost geraamd op ongeveer € 60 miljoen. Dit omvat alle diensten: van voorstudies tot installatie ter plaatse, inclusief de plaatsing van laadstations, communicatie-infrastructuur, elektrische panelen, communicatie, enz., evenals een volledig omniumcontract voor 24/24 maintenance voor minimaal 2 jaar, verlengbaar over meerdere jaren, met de implementatie van onze Sm@rt Car-E® software inbegrepen voor elk laadstation gedurende 10 jaar.’

Een omniumcontract 24/24

De vloot van elektrische voertuigen is het belangrijkste werkinstrument van bpost. Daarom is het essentieel dat het 24 uur per dag operationeel is. De bestelwagens en andere elektrische leveringsmiddelen moeten elke ochtend vroeg klaarstaan om te vertrekken en dus ‘s nachts opgeladen worden. Dit betekent dat als een terminal defect is tijdens de oplaadperiode, het voertuig de volgende ochtend geïmmobiliseerd kan zijn, met vertragingen in de pakjes- en postbezorging tot gevolg. ‘In de avond gaat niemand controleren of de voertuigen daadwerkelijk worden opgeladen of niet’, legt Christophe Fabritius uit. ‘De Sm@rt Car-E®oplossing die we implementeren is dus volledig autonoom; het detecteert

Benoît Raskin legt met trots de Sm@rt Car-E®oplossing uit.

In België blijft bpost investeren in een ecologische vloot.

Sm@rt Car-E®, een dynamisch beheersysteem voor laadstations

Ontwikkeld door Collignon ENG. en ATI, twee Belgische dochterondernemingen van Eiffage Énergie Système Belux, is Sm@rt Car­ E® een innovatieve webgebaseerde oplossing waarmee bedrijven hun energiefactuur kunnen verlagen door het opladen van hun elektrische of hybride voertuigen op een intelligente manier te beheren. In 2023 werd het systeem bekroond met de ereprijs tijdens onze Techlink Awards Night.

‘De Smart Car­E®­oplossing is ontworpen om te voldoen aan de behoeften van onze klanten en maakt een dynamisch beheer van het laden op alle niveaus van de installatie mogelijk, evenals de monitoring van de laadstations. Op termijn zullen we, als bpost het vraagt, een functie kunnen toevoegen die het zelfverbruik verhoogt door de energie die geproduceerd wordt door de fotovoltaïsche panelen van de groep te injecteren in de laad stations’, legt BENOÎT RASKIN , Business Unit Manager bij Collignon ENG, uit.

Er zijn ook toekomstige ontwikkelingen gepland die toegang zullen bieden tot energieopslag en marktflexibiliteit. Hierdoor zullen bpost en de bedrijven die voor Sm@rt Car­ E® hebben gekozen hun ecologische voetafdruk nog verder kunnen verkleinen.

zelf als er een probleem is en stuurt een waarschuwingsbericht naar het onderhoudsplatform. Wij ontvangen dit bericht en kunnen in eerste instantie op afstand ingrijpen en vervolgens, als er een fysieke interventie nodig is, kunnen we in tweede instantie ter plaatse komen, en dat alles binnen een relatief kort tijdsbestek. Ik denk dat dit aspect (autonomie + omnium onderhoudscontract 24/24u) bpost het meest heeft aangesproken en ook meegewogen bij de gunning van de opdracht.’

Voor wat het materiaal betreft, die bestaat uit standaard stations. ‘Het doel was om zoveel mogelijk met één type laadpaal te werken, al was het maar voor onderhoud en vervangstukken, want bij grote problemen ter plaatse hebben we soms een doorlooptijd van slechts enkele uren. Het is daarom essentieel om vervangstukken direct beschikbaar te hebben. Een groot aantal leveranciers hebben betekent een groot aantal voorraden, en dat wordt moeilijk te beheren’, voegt Christophe Fabritius toe.

Dubbele communicatie en fallback

Niemand is immuun tegen netwerkuit val of internetstoringen. Eiffage Énergie Système Belux wilde daarom elk mogelijk communicatieprobleem

tussen de laadstations en het centrale systeem beperken. ‘We hebben nagedacht over communicatiearchitecturen die ervoor zouden zorgen dat de installatie niet tot stilstand zou komen, zelfs niet in het geval van communicatieprobleem We werken dus op basis van een dubbele communicatie. Elk laadstation communiceert op twee verschillende manieren: via een SIM-kaart en het traditionele mobiele netwerk, en via het LAN-netwerk. In het ergste geval dat beide netwerken tegelijkertijd uitvallen, hebben we een fallback-modus geïnstalleerd die in het laadstation is geprogrammeerd. Dit is echt de unieke meerwaarde van ons project voor bpost. We hebben dit soort verzoeken nooit eerder gehad, maar hier was het nodig om de continuïteit van de bpost-dienstverlening te verzekeren.’

Tijdelijke vereniging

Om het bpost-project uit te voeren, hebben vier entiteiten van de Eiffage Groep hun krachten gebundeld om de markt geografisch te verdelen: Eiffage Énergie Système Belux, ATI Industrie, Flexim en Infra. Het project kent een vliegende start, met niet minder dan 600 laadpalen die alleen al in het eerste kwartaal van 2024 worden geïnstalleerd.

Het Techlink team zal talrijk aanwezig zijn,

jullie toch ook?

Voor het derde opeenvolgende jaar zal Techlink hulde brengen aan lidbedrijven die het voortouw genomen hebben en duurzaam ondernemen in hun DNA verweven hebben! Of u nu een installateur, groothandel of fabrikant/importeur bent, als lid van Techlink, bent u van harte welkom op 31 mei 2024 in de Grande Abbaye de la Ramée in Jodoigne. Het evenement bij uitstek om te "netwerken" voor alle leden van ons Ecosysteem van de multifunctionele installaties.

Techlink en haar leden hebben een voortrekkersrol te spelen in het sensibiliseren van de consumenten. Onze sector beschikt over innovatieve technologieën die belangrijk zijn in het behalen van de klimaatdoelstellingen en het tij te kunnen doen keren.

Tijdens deze avond krijgt u de kans om uw collega's te ontmoeten en ideeën uit te wisselen, waardevolle professionele banden te smeden en samen te klinken op de successen van ons Ecosysteem.

Drie categorieën

Deze Awards geven onze leden de opportuniteit om hun geleverde bijdrage aan innovatieve en duurzame oplossingen in het kader van de energietransitie te belichten en zo kans te maken op een Award als erkenning van onze sector voor hun inspanningen.

We hebben drie categorieën vastgelegd:

1 Duurzame renovatie (Op welke manier en met welke technieken heb ik het energieverbruik van een bestaand gebouw tijdens een renovatie drastisch gereduceerd?)

2 Nieuwbouw (Op welke manier heb ik voor een nieuwbouwproject de meest energiezuinige of klimaatneutrale oplossing geadviseerd en geïnstalleerd?)

3 Sustainable Management (Hoe trekt uw bedrijf "duurzaamheid" door in het dagelijkse beheer?)

Het programma

• 18.00u: Welkomstcocktail

• 19 00u: Uitreiking van de Techlink Awards

• 19 45u: Netwerken en aperitief

• 21 .00u: Diner

• 23 30u: DJ-set

• 03 00u: Einde

Unieke locatie

We zullen alles uit de kast halen om jullie een onvergetelijke avond te bezorgen in het betoverende decor van

deze geklasseerde 13e-eeuwse cisterciënzerabdij! De locatie alleen al is op zijn minst indrukwekkend te noemen, helemaal in het groen (op minder dan een uur van Brussel) en ademt rust en klasse uit.

Praktisch

• Datum: Vrijdag 31 mei 2024

• Locatie: Rue de l'Abbaye 19 1370 Jodoigne

• Overnachting:

Op de site, die volledig afgehuurd is voor het event, zijn ook kamers beschikbaar vanaf 15u00: € 175 (excl. BW) voor een dubbele kamer, inclusief ontbijt. De site beschikt bovendien over ruime en gratis parkeergelegenheid.

• Inschrijven: techlinkawardsnight.be/nl/

• Nog vragen?

U kan altijd terecht bij ons MarCom Team via events@techlink.be

Light + Building is 's werelds toonaangevende vakbeurs voor verlichting en gebouwenservices technologie. Het is telkens een unieke kans om de nieuwste trends en innovaties in de wereld van verlichting, elektrotechniek en huis- en gebouwenautomatisering te zien. Techlink was samen met een aantal van haar leden aanwezig op 7 en 8 maart. Uw vakblad Power+ merkte op dat duurzaamheid en energie-efficiëntie de drijvende krachten zijn voor de toekomst van het elektrotechnische vak.

Light + Building onderstreept het centrale belang van elektrificatie

De internationaal toonaangevende rol van Light + Building is nog altijd overduidelijk: ongeveer 151.000 bezoekers, waarvan 51% uit het buitenland, wisten de beurshallen te vinden.

De focus lag deze editie op verlichtingstrends in al hun facetten, de elektrificatie en digitalisering van woning- en gebouwtechnologie én netwerkbeveiligingstechnologie. De basis voor het energiegebruik van de toekomst is de elektrificatie van huizen, gebouwen en stedelijke infrastructuur.

Light + Building onderstreept het centrale belang van elektrificatie met de claim "Be Electrified".

“Be Electrified” was dus het motto en hiermee stappen we in de toekomst van multifunctionele installaties. Dat klinkt ongetwijfeld vertrouwd in de oren van een elektrotechnieker. ‘Met deze business trip wou Techlink bijdragen om het groepsbelang en -gevoel aan te wakkeren tussen de aanwezige leden bestaande uit installateurs, groothandel én fabrikant. Dit in een omgeving waarbij nieuwe technolo-

gieën worden voorgesteld door toonaangevende verlichtingsfabrikanten. Zo wordt de meerwaarde van ons Ecosysteem van multifunctionele installaties ook direct in de praktijk omgezet’, zegt ERIC PIERS , CEO van Techlink.

Hierna geven we een beknopte selectie weer van de beurs en laten we enkele deelnemers aan het woord.

Ontmoetingsplaats voor de sector

Gedurende Light + Building kunnen de verschillende actoren uit onze

Enkele leden sloten aan bij ons bezoek aan Hager waarbij we uitleg kregen van Patrick Macharis, Productmanager bij Hager Belgium: ‘Hager biedt oplossingen en diensten voor elektrische installaties die het hele spectrum van woon- en commerciële gebouwen bestrijken.’

sector kennis maken met oplossingen ontwikkeld door fabrikanten om het energieverbruik van gebouwen te verminderen en tegelijkertijd het comfortniveau te verhogen. Bovendien vormt Light + Building een fantastische gelegenheid om te netwerken en contacten te leggen tussen fabrikanten, distributeurs en installateurs actief in de fascinerende wereld van verlichting en gebouwtechnieken. Silo’s doorbreken en van elkaar leren, dat is het doel van deze reis.

GEBOUWEN VAN MORGEN

In hal 12 vonden we fabrikanten in het segment elektrotechniek, huis- en gebouwautomatisering. Hier vonden we

Bart De Bruyne, Managing Director van OBO Bettermann Belux, verwelkomde ons en benadrukte dat: ‘In vele gebouwen is vandaag functiebehoud belangrijk, zeker wanneer er een verhoogd veiligheidsrisico is (bv. ziekenhuizen, kantoren, stations, …).

Dankzij de expertise van OBO zal u uw elektrotechnische installatie conform de technische voorwaarden in functiebehoud kunnen uitvoeren.’

ook terug hoe slimme oplaadoplossingen bijdragen aan de energietransitie.

Overal waar elektriciteit stroomt, energie wordt geregeld en gegevens worden geleid, daar vertrouwen ingenieurs en vakmensen over de hele wereld op OBO Bettermann. Het bedrijf is één van de toonaangevende fabrikanten van installatiesystemen voor de elektrische uitrusting van gebouwen en installaties. Het betreft hierbij onder meer verbindings- en bevestigingsmateriaal, kabelgoten, overspanningsbeveiliging, brandbeveiligingssystemen, enz.

Op de B.E.G. stand ontdekte BRUNO

VAN DER STAPPEN , Member Affairs

Manager bij Techlink, de nieuwste trends en ontwikkelingen op het gebied van gebouwautomatisering. Naast eenvoudige schakelapparatuur en de KNX- en DALI-standaarden presenteerde B.E.G. ook hun gloednieuwe programmeerbare logische controller voor Smart Buildings die de efficiëntie van workflows voor integrators en installateurs herdefinieert met een baanbrekende plannings- en inbedrijfstellingsapp.

ELEKTRIFICATIE

De energietransitie omvat elektrificatie op het gebied van warmtelevering en mobiliteit, evenals een

gedecentraliseerde energievoorziening. Als gevolg hiervan nemen de eisen voor energiedistributie in commerciële panden en woongebouwen toe. Door het toenemende aantal energieverbruikers, zoals warmtepompen en EV’s, bereiken de infrastructuur voor energiedistributie en meetpunten nu al vaak hun grenzen. Onder de vele uiteenlopende thema's op het gebied van elektrische infrastructuur die we op de Hager stand zagen, kregen we een idee van hun duurzame oplossingen voor het energiebeheer in eengezinswoningen en appartementsgebouwen, laadinfrastructuren en energieverdeling in commerciële gebouwen – onze toekomst is echt elektrisch!

Wanneer het ging over laadoplossingen was deelnemer JAN ORY, zaakvoerder van Bolehlah BV, uitermate aandachtig. ‘We zagen gedecentraliseerde energiedistributie voor oplaadinfrastructuren voor EV, beheer van EV-laadstations, energy managementsystemen,… De interesse in EV-laders en duurzame energieoplossingen is voelbaar, maar er is nog steeds nood aan voorlichting. Eén ding dat ik heb geleerd is dat technologie geen wonder is en dat het verbeteren van ons collectieve gedrag ten opzichte van energieverbruik de sleutel is tot een succesvolle energietransitie.’

HUIS VAN DE TOEKOMST

Van de individuele oplossing naar het grote geheel. Dit is het motto van het E-Huis dat werd georganiseerd door de Duitse vakvereniging voor elektrotechniek en informatietechnologie (ZVEH). Het was tevens één van de publiekstrekkers op Light + Building. Op 100 m2 demonstreerde de slimme modelwoning alles wat mogelijk is op het gebied van slimme woningen en intelligente gebouwautomatisering –een showcase voor de expertise van de elektrotechnische branche. Techlink ontdekte samen met de aanwezige leden de toekomst van slimme gebouwtechnologie en energiemanagement.

En wist u trouwens dat we samenwerken met ZVEH, het Duitse equivalent van Techlink? ‘We gaan de dialoog aan met experts uit de internationale sector en zetten ons in voor vooruitgang binnen EuropeOn!’, zegt Managing Director KRIS VAN DINGENEN

INSPIRERENDE

VERLICHTINGSOPLOSSINGEN

Licht speelt een belangrijke rol in de architectuur van morgen. Op Light + Building behoorde 65% van de exposanten tot deze sector. De aanwezige exposanten presenteerden hoogwaardige verlichtingsoplossingen voor binnen en buiten en dynamische ruimteconcepten. Moderne LED-installaties zorgen voor hedendaagse

Bij het bezoeken van het E-Huis kregen we een indruk van wat er allemaal mogelijk is met slimme en intelligent verbonden gebouwautomatisering.

efficiëntie en passen harmonieus in de architectuur of benadrukken de designelementen. Verlichting moet zorgen voor maximaal visueel comfort in alle leef- en werkomgevingen. Wat opviel was: buitenverlichting die rekening houdt met (nacht) dieren en beperking van lichtvervuiling, de heropkomst van Human Centric Lighting (HCL), strakke lichtlijnen met vele combinaties voor diverse toepassingen.

Modulariteit in verlichtingssystemen was een duidelijke trend die bij veel fabrikanten in hun productengamma naar voren kwam. Dit is vooral relevant in kantooromgevingen, waar de indeling van ruimtes vaak flexibel moet zijn om te kunnen reageren op veranderende werkpatronen, activiteiten en bezettingsgraden. Verlichtingsarmaturen worden ontworpen met modulaire componenten, zodat ze gemakkelijk kunnen worden aangepast aan verschillende ruimte lay-outs en configuraties. We zagen dan ook bij veel fabrikanten railsystemen, magnetische bevestigingen of verstelbare armen die de positionering van armaturen mogelijk maken.

Niet alleen was er aandacht voor mechanische flexibiliteit maar ook naar sturingen toe waarbij zowel bedrade als draadloze intelligente regelsystemen dynamische aan-

Éen apparaat om je woning te bedienen.

Woning van Julie & Filip

Het krachtige 4” touchscreen met geïntegreerde sensoren ondersteunt je in je dagdagelijkse activiteiten.

Verlichting

Zonwering

Energiebeheer

en RGBW-dimming Temperatuurregeling

passingen kunnen doen naar lichtniveaus, kleurtemperaturen op basis van variabele bezetting, daglichtniveaus en activiteitenniveaus in de ruimte.

Op Light + Building ontmoete genialiteit innovatie en verlicht het de weg naar een betere, meer verbonden toekomst. Bij Cebeo keken ze halsreikend uit om de nieuwigheden op hun projecten voor te stellen. Er is een evolutie merkbaar waarin comfort en duurzaamheid de weg vrijmaakt voor slimmere en energie efficiënte aansturingen. Veel fabrikanten ontwerpen armaturen zodanig dat de gebruikte grondstoffen aan het einde van hun levensduur gerecycled kunnen worden.

Glenn Vanderhaeghen, Account Manager Sales & Projects in Vlaanderen,

op de stand van LEDVANCE ons meer over de nieuwe productlijnen die gericht zijn op een effectieve circulaire economie voor duurzame, energieefficiënte en milieuvriendelijke LEDarmaturen en lampen.

Duurzaamheid

LEDVANCE stond klaar om de nieuwste trends te delen met ons en een nieuw tijdperk in te luiden onder het motto "Power Through Light”. Hiermee toonde LEDVANCE zijn intelligente en efficiënte verlichtingsen energieoplossingen. We ontdekten het volledige potentieel van licht, niet alleen in professionele LEDoplossingen en het VIVARES-lichtmanagementsysteem – maar ook breidt het bedrijf nu haar productrange uit met Renewable Energy met een compleet assortiment PV producten. In 2024 staat duurzaamheid centraal, met intelligente, efficiënte en groene verlichtings- en energieoplossingen die de levenskwaliteit verbeteren.

‘Het was een inspirerende samenkomst, waarbij we als EEG genoten hebben van boeiende gesprekken, nieuwe inzichten verworven hebben en de laatste innovaties in de verlichtingsindustrie ontdekten. De focus dit jaar werd gelegd op duurzaamheid, akoestiek en het welzijn van nachtdieren.’

Netwerken tijdens diner

Na de eerste beursdag trokken we richting ons hotel. Gunstig gelegen nabij de Messe Frankfurt-beurs.

Zachte muziek en een uitnodigend, modern interieur verwelkomden ons in het restaurant voor het gezamenlijk diner. Want de beste connecties ontstaan niet alleen op de beursvloer, maar ook in informele settings. De gedachte achter deze business trip? Dat we samen verder komen.

JOZEF MEES , managing director van Bureau 9000, getuigt over zijn deelname aan onze reis: ‘Ik tekende present op Light + Building 2024 om er mijn licht op te steken over de allernieuwste trends op vlak van slimme en duurzame energie. Het was een super inspirerende beurs en in zeer fijn gezelschap met Techlink. Zo blijven we on top of things!’

Installateurs, groothandel (Cebeo) en fabrikant (Signify) kregen de kans hun netwerken uit te breiden en bestaande relaties met leveranciers en collega's in de industrie te versterken. Dit stelt hen in staat om sterke partnerschappen te blijven opbouwen en te onderhouden, wat uiteindelijk in het voordeel is van hun klanten. Techlink wou de meerwaarde van ons Ecosysteem van multifunctionele in-

vertelde

Deze business trip was een uitstekende gelegenheid om uw concullega’s beter te leren kennen!

LEDVANCE EVERLOOP

DE TOEKOMST IS CIRCULAIR

Vervangen, niet verspillen - in het belang van de circulaire economie kunnen de LED lichtbronnen en drivers in EVERLOOP LED-armaturen van LEDVANCE eenvoudig worden vervangen en indien nodig gerecycled.Dit betekent dat de armaturen zelf bijna onbeperkt in gebruik kunnen blijven, er minder afval wordt geproduceerd en minder hulpbronnen nodig zijn. Een enorme stimulans voor duurzaamheid.

Meer weten weten over LEDVANCE EVERLOOP?

stallaties zo ook direct in de praktijk omzetten en dit smaakt naar meer.

Women in Lighting

Op het Design Plaza in hal 3.1 draaide alles om licht, architectuur en design. Op het programma stond o.a. een lezing door Women in Lighting. Dit project begon op 8 maart, Internationale Vrouwendag in 2019. Het is een internationaal project geboren met de intentie om vrouwen die werkzaam zijn op het gebied van verlichting te huldigen en rolmodellen te bieden om toekomstige generaties aan te moedigen, te ondersteunen en te inspireren om in deze sector te werken.

Tijdens Light + Building vierden ze hun 5de verjaardag van het project in samenwerking met Messe Frankfurt. Dit jaar was het thema van Internationale Vrouwendag “Inspire Inclusion”. Dit vonden we de ideale gelegenheid om onze geweldige vrouwen op deze business trip te bedanken!

‘Het was een leerrijke 2-daagse uitstap om onze klanten nog beter te kunnen begeleiden op het vlak van de nieuwste trends en design in verlichting. In de relatie met onze klanten is het feit dat we vrouwen zijn geen probleem. Maar we moeten ertegen kunnen dat ze soms aan de telefoon zeggen 'Excuseer, maar mag ik meneer eens spreken?' Gelukkig gebeurt het ondertussen minder. We willen niet bekeken worden als vrouw, maar geapprecieerd worden voor onze kwaliteiten. Bij Women in Lighting zagen we veel vrouwen en die hun succesverhalen kunnen als inspiratie dienen voor jonge mensen om ook voor een carrière in de elektrosector te gaan’, aldus FANNY CORBEELS en ELLEN COENEN , bestuurders van Electro Corbeels.

Ontdek de toekomst en breidt uw kennis uit!

Geen energietransitie zonder de installatiesector. Installateurs zullen

Platform "Young Competence" – de ontmoetingsplaats voor innovatieve denkers, toekomstige leiders en technologie-enthousiaste jonge professionals.

finaal verantwoordelijk zijn om een meer duurzame toekomst op het (installatie)terrein te installeren. Meer dan ooit zullen jongeren de toekomst bepalen en vormgeven. Tijdens Install Day stonden de jonge talenten centraal om hen duidelijk te maken dat ze meer dan welkom zijn in onze sector en dat zij finaal de toekomst gaan installeren.

Ook op Light + Building zagen we hetzelfde. Hal 9.1 stond in het teken van de volgende generatie elektrotechnische vakmensen! Op het interactieve workshopparcours kregen stagiairs uit de elektrotechnische beroepen de kans om hun technische kennis te testen en te verdiepen met praktische oefeningen bij de individuele standhouders.

Ellen Coenen, Gerda Martin, Sofie Lapière, Sara Lutin en Fanny Corbeels. Shoutout naar deze geweldige dames, you rock!

DE MENING VAN ECHTE PROFESSIONALS

Gesnoerd vermogen met slechts één

18V-accu – Bosch BITURBO Brushless lijkt wel te mooi om waar te zijn. Dus lieten we vakmensen het zelf testen. Zij zijn overtuigd. Jij ook?

"Wat fijn dat je deze tafelzaag op locatie kan meenemen dankzij de accu."

Timo de Gruijter Loodgieter en installateur

"De machine heeft me positief verrast. De accu gaat lang mee, zelfs voor het zware sloopwerk dat wij doen."

"Na alle zaagsneden die ik heb uitgevoerd, heb ik nog steeds 3/5 van mijn accucapaciteit."

Roy van Haarlem Timmerman

"Ik ben heel erg tevreden. Het is een krachtige machine."

Bekijk alle echte BITURBO test-video's

Bas Peters Timmerman

Gaëtan Grandjean Pro

De bouwsector is verantwoordelijk voor meer dan 35% van de totale afvalproductie in de EU.

Om de EU-doelstelling van in 2050 klimaatneutraal te zijn te halen, moeten er innovatieve en circulaire benaderingen binnen de bouw- en installatiesector worden toegepast. Enkel door aan te passen hoe we ontwerpen en bouwen, kunnen we deze doelstelling bereiken.

Circulariteit in de bouw en het

ontwerpproces: een nieuwe kans voor

Eén van de ambassadeurs van Women in Lighting is SABINE DE SCHUTTER , oprichter van haar eigen Studio De Schutter, die woont en werkt in Berlijn. In één van haar recente projecten werd ongeveer 70% van alle gebruikte materialen gerecycled, geüpcycled, afkomstig uit duurzame bronnen of ontworpen volgens circulaire principes. Studio De Schutter is een team van onafhankelijke lichtontwerpers met vestigingen in Berlijn en Antwerpen. De studio is gespecialiseerd in op maat gemaakte duurzame architecturale lichtoplossingen. Hun portfolio bevat naast het plannen van kunstlicht, ook de optimalisatie van daglicht, het ontwikkelen van armaturen, lichtkunst installatie en advies rond lichtvervuiling en certificeringen zoals BREEAM, LEED en WELL. Studio De Schutter heeft al samengewerkt met gerenommeerde architecten zoals studio aisslinger en Axel Vervoort en klanten als Fosbury & Sons, Autostadt, Galeries Lafayette, CBRE en Covivio.

de industrie

‘Verlichting is een complex gegeven, een specialisatie die een meerwaarde betekent voor zowel de architecten waarmee we samenwerken als voor de eindklanten. Bestaande lichtsituaties verbeteren en nieuwe aangename en creatieve lichtplannen opstellen, dat is onze missie. We willen simpelweg overal keigoed licht’, aldus Sabine.

Project: Impact Hub Berlijn ‘Zowel het architecturale alsook het lichtconcept voor Impact Hub Berlijn is een voorbeeld van toekomstgericht en duurzaam bouwen. Gebaseerd op de filosofie van Impact Hub, een Europawijd netwerk van co-working spaces dat ruimte biedt aan duurzame, sociale en ecologische ondernemingen, werd het interieur- en verlichtingsontwerp uitgewerkt. Door principes als "circulair design" en "cradle to cradle" toe te passen, werden lichtoplossingen gecreëerd die duurzaamheid, creativiteit en functionaliteit combineren’, zegt Sabine.

‘Het ontwerpen van een circulair en cradle-to-cradle project betekende ook dat de standaard ontwerpbenadering moest worden aangepast. Er was een intensiever planningsproces nodig, omdat een circulaire aanpak nog niet wijdverspreid is in de bouwsector. Met name het zoeken naar betaalbare en duurzame producten of oude maar nog bruikbare armaturen uit andere projecten, vergde meer coördinatie dan de gebruikelijke selectie van verlichting uit catalogi. Ondanks de circulaire aanpak werden esthetiek, normen en certificaten niet verwaarloosd.’

STRATEGIE TIJDENS HET ONTWERPPROCES

Het uitgangspunt was: zoveel mogelijk van de vorige locatie van Impact Hub hergebruiken, het ontwerp functioneel maar sfeervol houden, retrofitting naar led, het opwaarderen en hergebruiken van verlichtingsarmaturen, en het bouwen van nieuwe ver-

Foto's: © Studio Bowie

Het industriële karakter van het gebouw, een voormalig pakhuis van een brouwerij, werd bewust behouden. De mix van ruimtes omvat open co-working, privé kantoorruimtes, vergaderruimtes, lounges en een café, die modern en flexibel werken mogelijk maken.

lichtingsarmaturen uit herbruikbare en modulaire elementen.

‘Tijdens het hele ontwerpproces werd aandacht besteed aan modulariteit en demontage, om circulariteit ook verder in dit project door te trekken. In de kantoorruimtes compenseert indirecte verlichting overdag het gebrek aan natuurlijk licht, en het directe aandeel zorgt voor heldere werkplekken. Voor de algemene kantoorverlichting werden op maat gemaakte armaturen ontwikkeld uit teruggewonnen hout en modulaire componenten om te voldoen aan de individuele projectvereisten en er werd rekening gehouden met de herstelbaarheid. Voor deze armatuur te ontwikkelen werden er meerdere prototypes gebouwd en in workshops met de architect, de installateurs en de klant gefinaliseerd’, legt Sabine uit.

DUURZAME AANPAK

‘Werkplekken hebben het best daglicht. Als onderdeel van de duurzame aanpak voerden we daglichtstudies uit. Volgens deze studie hebben enkele dieper gelegen ruimtes in de bestaande architectuur minder dan 100lx. Waar daglicht onvoldoende bleek, werd kunstlicht ingezet. Er zijn scenario’s; één voor overdag, als aanvulling van het daglicht, en één voor als het donker is. Ook de materiaalkeuze van de architecten werd door deze studie beïnvloed. Bovendien vormden de resultaten van de analyse de basis voor het groeperen van de armaturen in

In het project voor Impact Hub Berlin heeft elke armatuur een verhaal, zoals de grote, ronde opbouwarmaturen op de tussenverdieping. Ze zijn een voorbeeld van upcyclede armaturen, oorspronkelijk inbouwarmaturen, die nu een tweede leven hebben gekregen als opbouwarmaturen.

“Circulariteit, re-use en recycle van verlichtingsarmaturen is de toekomst.”

SABINE DE SCHUTTER

schakelgroepen met timers, wat ook energiebesparingen mogelijk maakt.’

Impact Hub Berlijn laat zien hoe duurzaam ontwerpen en creatieve verlichtingsoplossingen een positieve impact hebben op de bouwsector. Dit project is een voorbeeld voor budgetvriendelijk, circulair, en innovatief ontwerpen met een focus op duurzaamheid.

Light + Building

Duurzamer bouwen zal de manier waarop we werken veranderen, als ontwerpers, installateurs en fabrikanten. Een glimp van deze verandering was al te zien op de beurs Light + Building (zie pagina 38) in Frankfurt, waar producenten nieuwe ontwikkelingen met natuurlijke en biologisch afbreekbare materialen lieten zien. ‘Voor installateurs ligt er een opportuniteit in de verschuiving naar circulariteit, door het aanbieden van de herwerking van oude armaturen en omvorming naar led technologie of moderne sturing. Ook retrofitting door de installateur gaat aan belang winnen, want armaturen naar de fabrikanten terugsturen is niet direct goed voor

de voetafdruk. Bekende fabrikanten bieden nu al led kits aan voor vervanging door installateurs. Verder gaan standaarden zoals Zhaga Consortium de weg verder effenen naar modulariteit in de lichtbranche. Voor ontwerpers betekent circulariteit dat ze hun processen moeten aanpassen, weg van alleen nieuw te ontwerpen, naar werken met wat er is. Voor circulariteit zal er ook meer rekening met nabijheid en beschikbaarheid gehouden moeten worden’, licht Sabine toe.

Verandering gaat niet zonder hindernissen

Sabine: ‘Er zijn ook uitdagingen verbonden aan het hergebruiken of bewerken van verlichtingsarmaturen, en dat is vooral op het gebied van garantie en certificering. Normen vertragen op dit moment de implementatie van circulaire projecten. De regelgeving zal snel moeten volgen om naar een duurzamere bouwsector te gaan.’

Voor de circulaire bouwprojecten waar Studio De Schutter aan werkt, van kantoorruimtes in Berlijn tot een hotel in Wenen en een winkelcentrum in Frankrijk, hebben ze samenwerkingen gevonden met fabrikanten, installateurs en opdrachtgevers die open staan voor deze nieuwe manier te bouwen. Circulaire manieren van bouwen zijn een nieuwe uitdaging én kans voor alle partijen in de industrie.

MEER INFO: www.studiodeschutter.com, https://berlin.impacthub.net/

Licht vernieuwen naar led

Sinds de introductie van led zijn er oplossingen bedacht om bestaande armaturen om te bouwen naar led. Dit noemen we retrofit. Het boek “Licht vernieuwen naar led. Wat moet je weten?” omschrijft helder alle aspecten die bij retrofit belangrijk zijn.

Na de gloeilamp worden er ook andere lichtbronnen verboden in Europa vanwege hun te lage energie-efficiëntie, te grote milieu-impact en omdat de lamptechnologie verouderd is. Hoe zorgt u ervoor dat u toch nog licht uit uw armaturen komt? Renoveren, oftewel retrofit, lijkt dé oplossing. De logica is simpel: waarom weggooien als de meeste onderdelen nog prima zijn?

In plaats van het volledig armatuur te vervangen gaan we daarom eerder kijken of we het mechanisch gedeelte kunnen behouden en de verouderde verlichting volledig kunnen vervangen door een duurzamere ledverlichting die minder energie verbruikt. Een cruciale factor bij het vervangen van de bestaande verlichting door ledverlichting is dat nog steeds wordt voldaan aan de verlichtingseisen van de desbetreffende ruimte.

Relighting project

Lidbedrijf Electro Corbeels, een familiebedrijf uit Holsbeek, leidde eind vorig jaar met professioneel vakmanschap het relighting project in een parkeergarage te Turnhout. Er werd gekozen voor Smart Lighting met dynamische verlichting, hier-

de veiligheid van gebruikers en om een gevoel van welzijn te bevorderen.

door streeft men naar aanzienlijke elektriciteitsbesparingen en duurzaamheid.

Bij het plaatsen van verlichting in een parkeergarage moet er met een aantal zaken rekening gehouden worden. Goede verlichting is belangrijk voor

DAVE COENEN , bestuurder bij Electro Corbeels licht toe: ‘Eerst voerden we een grondige risicoanalyse uit en maakten een gedetailleerd verlichtingsontwerp op. Op basis hiervan selecteerden we de juiste verlichtingsarmaturen. Door dynamische verlichting in te zetten, passen we in real time de lichtintensiteit aan op basis van de specifieke behoeften van de omgeving. Deze concrete aanpak resulteert niet alleen in een direct meetbare verbetering van de energie-efficiëntie, maar benadrukt ook onze praktische betrokkenheid bij duurzaamheid.’

Goede samenwerking tussen het team van Electro Corbeels en hun leverancier Opple Lighting in de parkeergarage.

ULTRA SLIM - ULTRA LOW PROFILE

Opleiding

is een

speerpunt bij Techlink

ESF Vlaanderen lanceerde in 2022 een oproep naar organisaties die in partnerschap opleidingen herwerken of nieuwe opleidingen ontwikkelen. De dynamiek op de arbeidsmarkt vereist immers een nieuw, toekomstgericht opleidingsportfolio. Samenwerking met onderwijs en de verschillende opleidingsinstellingen behoort tot de kernbezorgdheden van Techlink. In 2023 was Techlink één van de partners in het ESF project 'Opleidingen van de toekomst' dat onder de oproep 566 werd ingediend. Techlink had hierbij de lead over het subthema 3.1 ‘Warmtepompen’ en werkte mee aan de uitwerking van een training over subthema 3.3 ‘Laadpalen’.

“Krijg gratis toegang tot technische training over de installatie van EV-laadpalen, batterijen, warmtepompen, monitoringsystemen en nog veel meer.”

De doelstelling van het project bestaat uit het kunnen anticiperen op de dynamiek van de arbeidsmarkt en het opleidings- en onderwijsaanbod hierop beter te laten aansluiten. Hiervoor is een gerichte focus op competenties noodzakelijk. Het thema “Energie” werd opgedeeld in 5 subthema's: Bewustzijn en Sensibilisatie, Monitoring en Regeling, Technieken, Innovatievermogen in Systeemdenken, Communicatie en Commerciële Vaardigheden.

Subthema 3 Technieken

Binnen dit subthema werden drie technieken behandeld: warmtepompen, laadpalen en opslagsystemen waarbij Techlink de lead had over ‘warmtepompen’ en meewerkte aan de uitwerking van training over ‘laadpalen’. In het bijzonder hoe een elektrisch voertuig werkt, de onderdelen van een laadpunt en de installatie ervan, AREI- en veiligheidsaspecten, evenals het hele gedeelte over slim laden.

Met ons hiervoor te engageren, wil Techlink de onderlinge informatiestromen op gang brengen en bekijken wat de sector kan doen om de opleidingen te ondersteunen.

Link naar het opleidingsmateriaal (technische trainingsdocumenten):

WERKGROEP “ELEKTROMOBILITEIT”:

De inzet op elektromobiliteit is groot en het is belangrijk dat Techlink de noden identificeert die prioritair moeten worden aangepakt. Deze werkgroep staat open voor alle geïnteresseerde Techlink leden die willen meewerken aan en meedenken rond dit belangrijke thema.

INTERESSE? Neem contact op met Sector Manager Renewables Arnaud Etienne via consult@techlink.be

ACTIE DLP PVC

Bij aankoop van 1 colli, ref. 010424MO

GRATIS*

3 houders + 3 contactdozen * Meegeleverd

3x

Succesvolle eerste TechBiM Summit

Op donderdag

22 februari 2024 was het verzamelen geblazen in de Greenhouse BXL voor de eerste TechBiM Summit van Techlink. Het was meteen een schot in de roos, met 15 standhouders, 16 boeiende sprekers uit de hele bouwsector én meer dan 230 inschrijvingen. Joris Van Bossche, Project Manager Digitalisation, was jullie gastheer op het event en dat smaakt naar meer…

De bouwindustrie staat aan de vooravond van een nieuwe digitale transformatie, en TechBiM geeft een significante impuls aan de installatiesector! We presenteerden praktijkvoorbeelden die aantonen hoe TechBiM alle actoren, inclusief de fabrikanten, binnen de technische installaties actief ondersteunt en met elkaar verbindt. TechBiM is hét BIM standaardisatie-initiatief voor technische installaties, maar heeft ook navolging gekregen voor andere disciplines.

TechBiM als oplossing

De essentie van TechBiM ligt in het doorbreken van silo's en het bevorderen van samenwerking. Het initiatief streeft ernaar om de barrières tussen verschillende actoren in de bouwketen te slechten, zodat informatie naadloos

kan stromen. Dit resulteert niet alleen in een efficiënter proces van ontwerp tot oplevering, maar ook in een verhoogde innovatie binnen de sector.

‘In de afgelopen jaren heeft TechBiM reeds op diverse fronten aanzienlijke vooruitgang geboekt, en greep daarom dit momentum aan om onze prestaties te presenteren aan de gehele bouwsector tijdens het TechBiM Summit event’, zegt Joris.

TechBiM Summit event

De volledige bouwgemeenschap, variërend van ontwerpers en uitvoerders tot facility managers, fabrikanten, softwarepartijen en dienstverleners, was aanwezig op dit event. Het TechBiM Summit bood een unieke gelegenheid om de meerwaarde van dit innovatieve concept te verkennen,

Behuizingen voor industrie en outdoor GEOS Lege behuizingen met deksel of deur

ROBUUST

UV- en weerbestendig

Corrosiebestendig

Temperatuurbestendig

Sterk

Hoge slagvastheid IK 09

FLEXIBEL

Verscheidenheid

Laag gewicht

Eenvoudig te verwerken

VEILIG

Afdichtingssysteem

Drain-Protect

Stof, regen, sneeuw, waterstralen

Air-ventilatie-elementen

Beschermingsgraad II en Nominale isolatiespanning

1000 V AC en 1500 V DC

Hoge beschermingsklasse IP 66/IP 67

www.spelsberg.be

veilig. inspirerend.groen.

ondersteund door inspirerende praktijkcases gepresenteerd door vooraanstaande sprekers en bedrijven uit de volledige bouwketen. Wat volgt is slechts een selectie uit een hele reeks van boeiende sprekers.

KEYNOTE SPREKER

Naast vele sprekers uit de Belgische bouwsector, kwam ook Rik Vera ons inspireren. Hij is auteur, futuroloog, bedrijfsfilosoof, coach en bovenal een inspirerende keynote spreker. Hij is gepassioneerd over waarom en hoe bedrijven in de toekomst relevant kunnen blijven. Samen met hem doken we dieper in het thema van samenwerken binnen bouwecosystemen: ‘Een ecosysteem zoals TechBiM biedt tig van mogelijkheden. Zoals bijvoorbeeld het bepalen van de impact van een gebouw voor het geplaatst wordt of om tot betere ontwerpen te komen om toekomstige technieken te kunnen integreren die je gebouw beter maken.’

ONTWERPER, BEHEER & ONDERHOUD EN FABRIKANT AAN HET WOORD

PIETER DE BLESER van Overzicht: ‘Dankzij het afsprakenstelsel van TechBiM

MET DANK AAN ONZE SPONSORS:

“We zullen nog harder werken om dit Ecosysteem tot een succes te maken. En zoals we tijdens het event herhaaldelijk hebben benadrukt: dit kunnen we alleen bereiken door samen te werken!”

JORIS VAN BOSSCHE

kunnen ontwerpende partijen aan de slag met generieke content die in een latere fase in het bouwproces verrijkt kan worden met fabrikantsdata zoals afmetingen, technische fiches, prijzen en andere correcte data.’

YVES FONTEYN van Bimplan: ‘TechBiM speelt een belangrijke rol om de brug te maken van ontwerp en uitvoering naar beheer en onderhoud om data ter beschikking voor de eindgebruiker en zo de cirkel rond te maken voor de volledige levenscyclus van een gebouw.’

LUC THYS van Soudal: ‘Dankzij het TechBiM initiatief kunnen we fabrikantsdata op een hele eenvoudige, toegankelijke, gestandaardiseerde én betrouwbare manier heel diep in de markt aanbieden.’

Oproep!

We doen een oproep aan alle bedrijven in de bouwsector, ongeacht hun discipline, om zich te engageren! Neem contact met ons op zodat we samen kunnen kijken hoe we de (digitale) bouwwereld de broodnodige boost kunnen geven.

Een (overkoepelend) open digitaal Ecosysteem is meer dan een wens of een droom: het is een noodzaak.

Bekijk onze aftermovie!

We nemen u zo graag even terug mee naar een onvergetelijk event!

www.techbim.be

Testimonials

Een testimonial video of video interview is een videoformat waarbij sprekers, deelnemers, partners of sponsors aan het woord komen. ‘Belangrijk bij het opnemen van een testimonial is dat we niet met een vast script werken, maar dat we ervoor zorgen dat ze spontaan hun verhaal doen’, zegt redacteur Dirk De Wolf. Herbekijk de 14 testimonials op ons YouTubekanaal.

Keynote spreker Rik Vera: ‘We hebben de kans om te herdenken hoe we in de toekomst bouwen. Data, AI en digitale twins worden cruciaal.’

WIJ MAKEN VAN ELK GEBOUW EEN SMART BUILDING.

ONTDEK EEN NIEUWE SMART HOME WERELD!

Om het even welke toepassing of gebouw waarin u dit wenst te installeren, Eltako Professional Smart Home maakt het mogelijk. Wij bieden intelligente individuele complete pakketten aan en geen losstaande oplossingen. Overtuig uzelf van Eltako Professional Smart Home en wij overtuigen u door echte profkwaliteit, uitbreidbare producten en een evenwichtige prijs/ kwaliteit verhouding. Op die manier wordt elk gebouw een slim gebouw en wordt u de held van uw klanten.

BouwForum 2024

Bouwcorner: Wedstrijd

Techlink maakt deel uit van Embuild en was dan ook aanwezig op het BouwForum, het informatie- en netwerkevent voor bouwprofessionals, dat plaatsvond op 23 februari in Paleis 10 van Brussels Expo. Embuild had voor deze editie uit zijn memorandum drie thema’s gekozen: duurzaam en betaalbaar wonen, meer overheidsinvesteringen en aantrekkelijke bouwbanen. Twaalf partijen waren uitgenodigd, zes Nederlandse en zes Franstalige, en hielden een pittig politiek debat over de eisenbundel van de bouw. Deze sluit ook nauw aan bij de bezorgdheden van onze leden uit ons Ecosysteem van multifunctionele installaties.

OH Leuven - Union St Gilloise

Op 2 maart 2024 nodigde Techlink Brussel Vlaams-Brabant haar leden uit op de "Bouwcorner" in samenwerking met Oud-Heverlee Leuven. Ze gaven de aftrap voor de wedstrijd met een netwerkmoment tussen bouwprofessionals en vervolgens konden ze de topmatch OHL tegen competitieleider Union meepikken. Twee werelden werden samengebracht: netwerken én voetbal.

Delegatie van Techlink Brussel

Van links naar rechts: Joris Van Bossche, Dirk De Wolf, Karl Neyrinck, Eric Piers, Kris Van Dingenen, Carole Metzmacker en Sofie Lapière.

VlaamsBrabant.

Jouw personeel met korting verzekeren?

tot 20%* korting op je polis!

Als je personeel in dienst hebt, dan is een polis arbeidsongevallen wettelijk verplicht! En wij kunnen je nu tot 20% korting geven op je polis! En daarbovenop kan je nog genieten van - de gepaste waarborgen - preventie-advies , want voorkomen is altijd beter - slachtofferbegeleiding bij een zwaar arbeidsongeval - een snelle en efficiënte aangifte , opvolging en behandeling van uw arbeidsongevallen via onze online tool...

De actie loopt tot 30/06/2024! Maak dus snel je vrijblijvende afspraak via de QR code, en claim je korting!

De werknemers van Techlink staan dagelijks voor jou op de barricaden. Ze vertegenwoordigen onze sector in heel wat vergaderingen, beantwoorden al jouw vragen en doen zoveel meer. Toch verschuilt zich achter de façade ook gewoon een mens met zorgen en dromen.

ROELAND VERLINDEN

→ Geboren op 15 februari 1974

→ Sterrenbeeld: Waterman

→ Functie: Senior Legal Advisor

→ In dienst sinds januari 2022 bij F.E.E. en sinds 16 juni 2022 bij Techlink

→ Lievelingseten: Ossobuco alla Milanese (met gremolata uiteraard)

→ Favoriete boek: Onder professoren (Willem Frederik Hermans)

→ Favoriete film: No country for Old Men

SENIOR LEGAL ADVISOR

ROELAND VERLINDEN

“Trek er op uit als het kan, ga resoluut voor die langere fietstocht!”

Het is niet ongebruikelijk dat advocaten, na een aantal jaar in de advocatuur te hebben gewerkt, een overstap maken naar het bedrijfsleven. Dit geldt ook voor Roeland. Als advocaat was Roeland gespecialiseerd in bouwgeschillen en betwistingen rond onroerend goed. Gedurende ruim 20 jaar heeft hij zich met toewijding ingezet voor de verdediging van aannemers, architecten, bouwheren en eigenaars. ‘Na zoveel jaar in de geschilbeslechting te hebben gezeten en geconfronteerd te zijn geweest met alle moeilijkheden die met een rechtsgang in België gepaard kunnen gaan, wou ik ook nog wel iets anders doen. Daarbij was de mogelijkheid om een positieve maatschappelijke impact te realiseren voor mij een belangrijk criterium bij de carrièrewending.’

‘Uiteindelijk koos ik voor Techlink omdat zij als federatie een centrale positie wil innemen in de energietransitie en de circulaire economie, terwijl er ook een link behouden bleef met de door mij gekende bouwwereld.’

Geloof in een circulaire economie

De circulaire economie biedt veel uitdagingen en opportuniteiten. Een ambitieus afval- en materialenbeleid behoort daartoe, denk aan recyclage. Om te voldoen aan de wettelijke verplichtingen inzake uitgebreide producentenverantwoordelijkheid werden destijds, door de fabrikanten en invoerders van elektrotoestellen en van batterijen, de beheersorganismen Recupel en Bebat opgericht in de schoot van de F.E.E. Later is daar nog PV Cycle bijgekomen als beheersorganisme voor de zonnepanelen.

‘Voor Techlink ben ik zeer nauw betrokken bij deze beheersorganismen, zowel wat betreft het bestuur als wat betreft de lobbywerkzaamheden. Voorts kunnen de leden van Techlink bij mij terecht voor hun juridische vragen.’

Fietsen met vrienden

Fietsen met vrienden gaat verder dan kilometers maken en bergen overwinnen. Het afzien, het zweten, het kicken op de prestaties en de gesprekken kunnen mensen voor eeuwig aan elkaar verbinden. Roeland fietst met een groepje vrienden die hij al kent sinds zijn jeugdjaren. ‘Door met een vast groepje te fietsen, merk ik dat ik gedwongen wordt om boven mezelf uit te stijgen, waardoor ik snel sterker wordt. Bovendien is het een stuk makkelijker om de discipline op te brengen voor de wekelijkse tochtjes ter voorbereiding van onze jaarlijkse fietsweek in het buitenland. We rijden dan graag in de Elzas, de Moezelstreek of de Ardennen.’

Oostende-liefhebber

Roeland is samenwonend met zijn partner Saskia en daarnaast wonen er nog twee studerende kinderen –Joachim (22) en Phaedra (20) – in huis. Als gezin gaan ze met plezier tijdens de weekends naar de koningin der badsteden. ‘Uitwaaien aan ’t zeetje, het is zonder twijfel één van onze favoriete manieren om even helemaal te ontspannen en onze batterijen weer op te laden. Dé stad aan zee heeft een aangename vibe en al wandelend of fietsend glijdt de stress van onze schouders en boost het ons immuunsysteem. (lacht)

Nieuwste

elektrotechnische producten en oplossingen te zien tijdens Cebeo Technologie 2024

De energietransitie is volop aan de gang en heeft voor een versnelling gezorgd voor de elektrotechnische en HVACmarkt. Er zijn heel wat nieuwe producten en oplossingen beschikbaar, die installateurs en andere bouwprofessionals kunnen ontdekken tijdens de beurs Cebeo Technologie 2024, die op 14 mei (14u - 20u), 15 mei (10u - 20u) en 16 mei (10u20u) plaatsvindt in Brussels Expo Hal 5. ‘Om installateurs en andere bouwprofessionals zo veel mogelijk van dienst te zijn, hebben we meer dan 150 leveranciers samengebracht in één beurshal’, zegt Lieselot Viaene, Head of Marketing & Communication bij Cebeo. Uiteraard voor technieken als hernieuwbare energie en HVAC, , maar ook tal van andere technieken waar Cebeo al jaren thuis in is, zoals: building automation, power distribution, verlichting, tooling, datacom & telecom, industriële automatisatie en kabels. Meer info en gratis inschrijven via www.cebeo.be/nl-be/technologie

Easee Charge

Lite EV-lader nu beschikbaar in

België

De nieuwe Charge Lite-thuislader van Easee is nu officieel verkrijgbaar in België. Easee heeft deze nieuwe productlijn ontworpen dankzij de input van partners en meer dan 60 miljoen laadsessies. De Easee Charge Lite is toekomstbestendig, met laadsnelheden tot 11 kW op een 3-fase-stroomvoorziening of tot 7,4 kW op een 1-fase-stroomvoorziening. Dit maakt de Charge Lite één van de krachtigste 1-fase-laders die momenteel beschikbaar zijn op de Belgische markt. De thuislader heeft het installatie- en gebruiksgemak en strakke Scandinavische ontwerp waar de Easee-laders bekend om staan. De lader ondersteunt alle EV's, fasen, elektriciteitsnetten – en in combinatie met de Easee Equalizer ook alle energiemeters. De Charge Lite beschikt over “local bluetooth”. Hierdoor kunnen gebruikers hun lader lokaal bedienen zonder online te zijn. De Charge Lite is nu voor € 699,- (incl. btw) verkrijgbaar via easee.com en aangesloten partners.

Op zoek naar efficiënt én slim energiebeheer?

Ontdek met EMS+ de Lewiz want die maximaliseert de opbrengst van zonnepanelen, optimaliseert het zelfverbruik, minimaliseert het capaciteitstarief en is klaar voor het dynamisch uurtarief! Het is hoogtijd om te weten te komen hoe je de ultieme besparing kan aanbieden aan je bestaande én nieuwe klanten op hun energiefactuur. De kracht van het combineren van zonnepanelen met thuisbatterijen een slimme aansturing met Lewiz én het dynamisch uurtarief is de enige winnende combinatie. Ontdek het op www.emsplus.be.

BayWa r.e. heeft een nieuwe e-mobilityportaal gelanceerd

Dit portaal dient om installateurs te helpen met de uitrol van elektrische auto’s. Het reikt de helpende hand voor zowel residentiële als zakelijke e-mobilityprojecten. De groothandel adviseert installateurs om te kiezen voor een AC- of DC-laadstation. Met de eigen backend oplossing novoeco kan het bedrijf niet alleen een complete oplossing bieden voor zowel particuliere, maar ook voor het zakelijke gebruik van laadpalen. De installateur vindt hier een integrale oplossing bestaande uit laadstations, PV-installatie, batterij- en energy managementsystemen. Net zoals een mobiele telefoon zonder abonnement niet optimaal werkt, werken laadpunten bij bedrijven en in de openbare ruimte niet zonder besturingssysteem.

Daarom lanceerde BayWa r.e. het platform novoeco, een e-mobility dienstverlener gericht op zowel de eigenaren als de gebruikers van de laadpalen. Het platform is speciaal ontworpen en ontwikkeld om te voldoen aan de verschillende behoeften in het beheer en gebruik van laadpalen. benelux.baywa-re.com/nl/

Sunny Boy Smart Energy: de supersnelle, flexibele en krachtige 2-in-1 omvormer

De nieuwe Sunny Boy Smart Energy van SMA is de 2-in-1 oplossing voor pv en opslag in monofase installaties. Hij

ACTIE* KITS VIDEOFONIE

BIJ AANKOOP VAN 1 KIT

combineert kracht met flexibiliteit en heeft een hele rist troeven voor hogere opbrengst en opslag. Met vier vermogensklassen integreer je hem probleemloos in installaties van elke omvang. De Sunny boy Smart Energy presteert het beste met de nieuwe SMA Home Storage batterij en is ook compatibel met HV-accu's van toonaangevende merken. De omvormer is het resultaat van compromisloze Duitse kwaliteitstandaarden en wordt geleverd met 10 jaar garantie. Hij is nu al verkrijgbaar in de vermogensklassen: 3,6 / 4,0 / 5,0 / 6,0 kW. www.SMA-Benelux.com

Meer inzicht in de duurzaamheid van LEDVANCE-armaturen

In een tijd waarin duurzaamheid een cruciale rol speelt in het ontwerp en de productie van verlichtingsoplossingen, heeft LEDVANCE een belangrijke stap gezet door professionele armaturen te gaan voorzien van het PEP ECOPASPORT, een type III-milieuproductverklaring (EPD) gebaseerd op een levenscyclusanalyse (LCA). Het PEP ECOPASPORT-programma, ontworpen om transparantie te bieden over de milieuprestaties van producten, biedt gekwantificeerde en onafhankelijk gecontroleerde milieu-informatie over de levenscyclus van goederen of diensten. Dit stelt klanten in staat om weloverwogen keuzes te maken en de impact van hun aankopen op het milieu te minimaliseren. Door het toepassen van PEP ECOPASPORT-standaarden op armaturen, heeft LEDVANCE een reeks armaturen onderworpen aan een grondige levenscyclusanalyse. www.benelux.ledvance.com

Schneider Electric lanceert IEC-versie

SM AirSeT™

Schneider Electric, leider in de digitale transformatie van energiemanagement en automatisering, lanceert de SM AirSeT™ in België. Dit gamma SF6-vrije middenspanning schakelaarapparatuur stelt commerciële gebouwen, zieken-

huizen en fabrieken in staat hun impact op het milieu te verminderen en zowel het onderhoud als de werking van hun elektrische apparatuur te optimaliseren. De technologie van de SM AirSeT™ vervangt SF6-gas door een innovatieve combinatie van vacuümonderbreking en zuivere luchtisolatie. Het nieuwe schakelmateriaal behoudt de compacte fysieke voetafdruk waarvoor de traditionele SF6-gebaseerde apparatuur zo werd gewaardeerd. Bovendien blijft de bediening zoals voorheen, zodat technici geen herscholing nodig hebben. www.se.com/be

Siemens Smart Infrastructure lanceert Electrification X, een uiterst schaalbaar SaaS-aanbod voor het Internet-of-Things (IoT) met het oog op de transformatie van elektrificatie-infrastructuur. Electrification X is de laatste nieuwe, door Siemens Smart Infrastructure ontwikkelde SaaS- en IoT-portfolio van Siemens Xcelerator. Building X, het schaalbare en digitale bouwplatform, was het eerste aanbod dat in 2022 als onderdeel van Siemens Xcelerator werd geïntroduceerd. Vervolgens werd in februari 2024 Gridscale X aangekondigd, de geavanceerde netbeheersoftware van Siemens. Electrification X vervolledigt nu het trio. Op het ogenblik van lancering bestaat het aanbod van Electrification X uit laadbeheer, netstoringsbeheer, bedrijfsmiddelenbeheer, duurzaam energiebeheer en OT Companion. Door de reële met de digitale wereld te combineren, zullen deze toepassingen producenten van hernieuwbare energie, transmissienetbeheerders (TSO), distributienetbeheerders (DSO), industrieën en infrastructuurklanten helpen om hun productiviteit, betrouwbaarheid, gebruik van bedrijfsmiddelen, energie-efficiëntie en duurzame innovatie te optimaliseren. www.siemens.com/be/nl

Siemens lanceert Electrification X

Nieuwe 5SV3+6mA-schakelaar,

kostengunstig alternatief voor elektrische laadpalen

Nu steeds meer gezinnen en bedrijven steeds vaker 2 of meer elektrische laadpalen installeren, meestal parallel tegenover elkaar, komt de veiligheid van gebruikers bij onbedoelde verliesstromen steeds hoger op de agenda.

Om hier de beveiliging te garanderen bij een verliesstroom boven de 6mA, blijkt een schakelaar type B met 2 spoelen (1 zoals in de klassieke schakelaar en 1 elektronische) – bijzonder duur.

Probeer dit kwalitatief, goedkoper alternatief: de gloednieuwe 5SV3+6mA-verliesstroomschakelaar, een klassieke, makkelijk te installeren verliesstroomschakelaar mét een geïntegreerde 6 mA DC-detectie.

Zo vermijd je een dure type B verliesstroomschakelaar op kop, terwijl je nog steeds meerdere laadpalen kan aankoppelen: een win-win.

De nieuwe 5SV3+6mA-verliesstroomschakelaar is beschikbaar bij de elektrogroothandel www.siemens.be/infrastructure