juni 2023
De Vlaamse Schilder
#71
PAINT PANTER: TIKTOKKERS WIJZEN JONGEREN DE WEG NAAR BOUWOPLEIDINGEN LOSKOMEN VAN LEERLINGEN EDUGO VERF NA HET OEFENEN OVERSCHILDEREN VAN HOUTIMITATIES
BESTAANDE VERFLAGEN
Driemaandelijks vakblad Uitgave van Embuild Afwerking Kunstlaan 20, 1000 Brussel Afgiftekantoor Gent X Post P608094
Nu ook beschikbaar in 1L verpakking!
Laat de regen maar komen!
Sigma Siloxan Matt. Een unieke combinatie van twee technologieën.
INHOUD
10 ● Paint Panter
We schakelden influencers en populaire TikTokkers in om jongeren warm te maken voor een schildersopleiding.
18 ● Lessen uit de
24 ● Houtimitatie
praktijk
De leerlingen van EDUGO Campus Glorieux uit Oostakker mochten de houten toog van een brasserie onder handen nemen.
Op overschilderde sandwichpanelen komt plots de verflaag loss. Wat is er aan de hand?
14 ● Zo kan het ook:
26 ● Beursnieuws
6 ● Prikbord
Nederlandse schilder-decorateur is razend populair op TikTok en Instagram
10 ● Paint Panter
16 ● Schilders gezocht
28 ● Veiligheid en gezondheid
5 ● Voorwoord Door Pedro Pattyn
Dag van de Afwerking pakt uit met demonstraties op maat van verschillende afwerkingsberoepen
20 ● Schilderklaar 5 handige checklists
Europese Commissie wil nieuwe blootstellingslimieten voor lood en diisocyanaten
12 ● Daniël Maeriën: “Onbegrijpelijk dat er zo negatief naar het bouwonderwijs gekeken wordt”
22 ● Veiligheid en gezondheid
30 ● Onderzoek
13 ● Tommy De Cooman:
24 ● Onderwijs
Populaire TikTokkers overtuigen jongeren om voor een bouwrichting te kiezen
“Gek dat niet meer jongeren voor deze opleiding kiezen!”
Embuild - De Vlaamse Schilder Kunstlaan 20, 1000 Brussel Tel: +32 (0)2 545 57 10 Fax: +32 (0)2 545 58 59 www.embuild.be BTW: BE 406 479 092
Verantwoordelijke Uitgever Filip Coveliers Kunstlaan 20, 1000 Brussel filip.coveliers@embuild.be
Basisveiligheidsopleiding voortaan verplicht
Giftige stof uit verven aangetroffen in orka’s
Leerlingen decoratie en restauratie brengen houtimitatie aan op elegante brasserietoog
Hoofdredactie
Bram Schittecatte Tel: 02/545 59 47; Fax: 02/545 58 59 bram.schittecatte@embuild.be
Advertentieverantwoordelijke Steve Caufriez Tel.: +32 (0)2 545 57 25 GSM: +32 (0)486 58 71 91 steve.caufriez@embuild.be
DE VLAAMSE SCHILDER • 06|2023
Vormgeving
Abder-Razzaaq Boujdaini abder-razzaaq.boujdaini@embuild.be
Drukwerk Graphius
3
MADE IN BELGIUM
Rewah nv Nijverheidsweg 24 2240 Zandhoven 03 475 14 14 info@rewah.com www.rewah.com
Kaleisystemen Verfsystemen
Lakken
Kalei Liscio 2
Tensiocoat
Silaan-hybrideverf
op basis van een PUgemodificeerde alkydemulsie
Tensiocoat Quartz
Inducryl Façade
Esterno Mat
Acrylaatverf
Watergedragen matte lakverf
Kalkverf Calciana
Unicover
Esterno Satin
Natuurlijke kalkkalei Kaleiverf
Zuivere kalkverf
Acrylaat-hybrideverf
Watergedragen lakverf
EDITO
Een werk van lange adem
H
et is een cliché, maar de maanden vliegen voorbij. Vindt u ook niet? Het jaar is goed en wel begonnen en de zomervakantie staat al voor de deur. Ik hoor dat vele collega’s het druk hebben, in het bijzonder zij die zich ook aan het verfraaien van buitengevels wagen. Wegens het natte en koude voorjaar werden vele buitenwerken vooruitgeschoven tot de drogere maanden mei en juni. Onze mondige klanten wensen nu allen vlot bediend te worden, wat van onze kant f lexibiliteit en arbeidskracht vereist. Laat dit laatste nu een gekend probleem zijn.
Pedro Pattyn Voorzitter Embuild Vlaamse Schilders
Zoals gemeld in een recent persbericht van Embuild blijkt het vinden van nieuwe medewerkers problematisch te blijven voor 8 op de 10 Belgische bouw- en installatiebedrijven. Er staan momenteel ca. 14.000 vacatures open in de bouwsector en dit is reeds jarenlang een structureel probleem. Hoog tijd om het bouwvakonderwijs te herwaarderen en het arbeidsmarktbeleid nog meer te richten op activering, vorming en omscholing. In samenwerking met Constructiv en Bouwunie heeft Embuild Vlaamse Schilders de schouders gezet onder een nieuwe imagocampagne waarmee we hopen jongeren te overtuigen om voor een job in de bouw te kiezen. De campagne loopt deze keer vooral via TikTok, een sociaal medium waar u en zeker ik minder mee vertrouwd zijn, maar het is wel hét platform waar je de jongeren vindt en waar je ze kan bereiken. We beseffen heel goed dat we geen spectaculaire resultaten mogen verwachten van één imagocampagne, maar door onze boodschap keer op keer te blijven herhalen, hopen we op langere termijn toch om de perceptie van het grote publiek bij te sturen en een mentaliteitswijziging te verkrijgen. Het zijn allemaal druppels op een hete plaat. Wat zijn onze boodschappen dan? Dat technische en beroepsopleidingen evenwaardig zijn aan ASO-richtingen. Dat een keuze voor een bouwopleiding net een verstandige keuze is voor de toekomst voor je kind. En dat bouwjobs aantrekkelijke, goed betaalde jobs zijn voor iedereen! Door met Embuild en met onze beroepsvereniging op die nagel te blijven kloppen, zal die mentaliteitswijziging er ooit komen, maar het is een werk van lange adem. Geniet van uw welverdiende vakantie!
DE VLAAMSE SCHILDER • 06|2023
5
PRIKBORD
Veel belangstelling voor Open Wervendag ondanks regenweer Op zondag 7 mei 2023 vond de zestiende Open Wervendag plaats, een initiatief van bouwfederatie Embuild. 100 opmerkelijke bouwwerven vielen tijdens deze hoogmis van de bouwsector te bezichtigen. En daar maakten de 60.000 bezoekers ook gretig gebruik van.
D
it jaar namen een brede waaier aan uiteenlopende werven aan Open Wervendag deel. Op het programma stonden onder meer grote infrastructuurwerken, energiezuinige woningen, warmtenetten, scholen, circulaire renovaties en wederopbouw. Dat bleef niet onopgemerkt, want onder meer premier Alexander De Croo, vicepremier en federaal minister van Mobiliteit Georges Gilkinet, Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters en tal van parlementsleden en lokale politici gingen op werf bezoek. De media waren ook massaal van de partij en het evenement kreeg heel wat weerklank in de kranten, op radio en op televisie.
fen Jimmy Kets, Lara Gasparotte en Merlin Meuris en de ambassadeurs William Boeva, Dylhan Fat en Pauline Mairlot, lokten dan weer liefst 3,5 miljoen views. Ondanks het druilerige regenweer werd het dus een geslaagde editie.
Sinds de coronapandemie zijn enkele van de deelnemende werven ook virtueel te bezoeken, en ook die formule blijkt aan te slaan. In de periode rond Open Wervendag bezochten 190.000 geïnteresseerden de virtuele werven. Op openwervendag.be zijn die werven nog steeds te bezoeken. In de aanloop naar Open Wervendag werden ook verschillende videoreportages gemaakt met bekende fotografen en inf luencers om het event te promoten. De video’s met fotogra-
6
DE VLAAMSE SCHILDER • 06|2023
“Wie een bezoek bracht aan één of meerdere werven, heeft kunnen genieten van de diversiteit en het hoogtechnologisch karakter van de bouw, de resem nieuwe beroepen en de klimaatoplossingen die onze sector aanbiedt”, besluit Niko Demeester, CEO van Embuild.
PRIKBORD
Onvergetelijke eerste editie van de Embuild Golf Trophy Op vrijdag 26 mei vond de eerste editie van de Embuild Golf Trophy plaats in Waregem Golf. Dit event was een initiatief van Maarten Dutry (voorzitter West-Vlaamse afdeling NaVAP), Peter Meuleman (voorzitter West-Vlaamse Schilders) en Embuild West-Vlaanderen met als missie om de bouwsector en de golfsport samen te brengen tijdens een uniek netwerkmoment.
D
e deelnemers hadden geluk, want het toernooi vond plaats onder een schitterende lentezon. Bij aankomst kregen de deelnemers een goodiebag, lunchpakket en scorekaart mee en daarmee kon het toernooi van start gaan. Maar er was niet alleen aandacht voor geoefende golfers, ook aan de beginners was gedacht.
Voor elk wat wils Bij de twee uur durende golfinitiatie konden 29 geïnteresseerden kennis maken met de golfsport en uittesten hoe het voelt om een bal af te slaan. En dat is geen sinecure, zo bleek al snel! Met wat tips van ervaren golfers kreeg iedereen toch de basisbeginselen onder de knie. Ondertussen werkten de 63 deelnemers de 18 holes van Waregem Golf af om uit te maken wie zich tot winnaar van het golftoernooi zou kronen. Tijdens de award ceremony, die ’s avonds plaatsvond, werden verschillende winnaars in de bloemetjes gezet: • Longest drive dames: Evelin Dejonghe – Sanitair Raedt bvba uit Ledegem • Longest drive heren: Mathieu Pissoort – Sika • Nearest to the pin: Evelin Dejonghe – Sanitair Raedt bvba uit Ledegem • Minst aantal slagen: Kris Coussée - Coussée Bouw nv, projectontwikkelaar en aannemer uit Roeselare • Hoogste Stableford: Steve Hubrechsen – RCF-Accountants uit Oostende • Beste flight: Dewitte Sabine - Delinvest, De Zegher Frederik - Lecot , Gernay Thierry – Gecal
SPONSORS
Met een honderdtal aanwezigen was de eerste editie van de Embuild Golf Trophy een schot in de roos! Uiteraard zou dit niet mogelijk geweest zijn zonder de steun van de partners en sponsoren, waarvoor dank!
DE VLAAMSE SCHILDEER • 06|2023
7
SECTORNIEUWS
Aannemers aan de lippen gekluisterd van komiekeconoom Kamal Kharmach Embuild Connect, het vroegere Embuild Afwerking, organiseerde dit voorjaar twee voorstellingen met Kamal Kharmach. Kharmach, die naast komiek ook docent bedrijfseconomie is, is bij onze aannemers goed gekend via het tvprogramma Andermans Zaken, waarin hij ondernemers in nood bijstaat. En dus was er heel wat belangstelling voor de shows. Voorzitter Wouter Vanderjeugt met Jelle Vanheste
D
e twee optredens vonden plaats in Antwerpen, begin april, en Roeselare, einde mei. Beide shows konden op heel wat belangstelling rekenen, maar Roeselare spande de kroon met meer dan 500 aanwezigen. Tijdens de voorstelling, getiteld ‘Economedy’, gaf de komiek op luchtige wijze tips over hoe je als ondernemer het verschil kan maken met je concurrenten en -niet te onderschatten- waarom je je tarieven niet mag afstemmen op die van de concurrentie of op de verwachtingen van de klant. Het publiek hing aan zijn lippen gekluisterd.
West-Vlaamse Schrijnwerkers. Voor de voorstelling in Roeselare begon, nodigde hij Jelle Vanheste van interieurbouwer Mivan uit Houthulst uit op het podium. Vanheste was een van de aannemers die door Kamal Kharmach geholpen werden in zijn programma Andermans Zaken. In Roeselare vertelde Jelle hoe Kharmach hem had helpen inzien dat de keuzes die hij nam vooral ingegeven werden door angst. Angst om klanten te verliezen, angst om opdrachten mis te lopen wegens een te hoge prijs, angst om de leningen niet te kunnen betalen,… Het
Aangrijpende getuigenis
De drijvende kracht achter de voorstellingen was Wouter Vanderjeugt, de voorzitter van Embuild
8
DE VLAAMSE SCHILDER • 06|2023
leidde ertoe dat hij te veel opdrachten aannam tegen een te lage prijs en daardoor verzoop in het werk. En dat allemaal terwijl hij een uitstekend vakman is en dus zeker wél een correcte prijs mag vragen voor zijn werk. De getuigenis van Jelle Vanheste was voor veel aanwezigen heel herkenbaar en zorgde voor een serieuze noot tijdens de avond. De combinatie van de ernstige getuigenis en de komische show zorgen ook voor heel wat stof om over na te kaarten. De bezoekers bleven nog tot in de late uurtjes plakken en zo werden het twee heel geslaagde avonden.
Nu kun je perfect schuren Excentrische eenhandschuurmachine met toerentalregeling ORE 2-125 EC
Eenhand-vlakschuurmachine met toerentalregeling OSE 2-80 EC
Compacte deltaschuurmachine met toerentalregeling ODE 2-100 EC
Bestelnr. 468894
Bestelnr. 468932
Bestelnr. 468916
1 x ORE 2-125 EC 1 x klittenband-steunschijf 1 x PES-microfilterpatroon met filter
1 x OSE 2-80 EC 1 x klittenband-steunschijf 1 x PES-microfilterpatroon met filter
1x ODE 2-100 EC 1 x klittenband-steunschijf 1 x PES-microfilterpatroon met filter
Ook verkrijgbaar als ORE 2-125 EC Set in L-BOXX® (bestelnr. 468886)
Ook verkrijgbaar als OSE 2-80 EC Set in L-BOXX® (bestelnr. 468924)
Ook verkrijgbaar als ODE 2-100 EC Set inL-BOXX® (bestelnr. 468908)
Flex Power Tools
Toekomstlaan 4 - 2200 Herentals info@flex-tools.be 0032 14 220 569
230107_FLEX_Adv_VlaamseSchilder.indd 1
this is proformance
30/01/2023 12:51
PAINT PANTER
Populaire TikTokkers overtuigen jongeren om voor een bouwrichting te kiezen De namen Tommy De Cooman en Daniël Maeriën zeggen u wellicht niets. Maar wanneer u tienerkinderen heeft, dan is de kans groot dat zij deze personen wel kennen. Het zijn namelijk bekende Vlaamse content creators op TikTok, het populairste entertainmentplatform bij de jeugd. Wij schakelden deze influencers in om jongeren warm te maken voor een opleiding als schilder-decorateur.
O
ns kijk- en luistergedrag is het voorbije decennium grondig veranderd. Radio heeft terrein moeten prijsgeven tegenover Spotify en andere streamingdiensten. Lineair tv-kijken heeft plaats geruimd voor kijken op aanvraag, streamingplatformen en online diensten. Bij de jongeren is het lineair tv-kijken nagenoeg helemaal dood. Voor entertainment grijpen zij naar Instagram YouTube en vooral TikTok.
Met deze actie willen we meer jongeren aanmoedigen om te kiezen voor het beroep van schilder-decorateur. Via de Paint Panter maken we aan de jongeren duidelijk dat kiezen voor de opleiding schilderen-decoratie gelijk staat aan kiezen voor een creatieve en veelzijdige vakopleiding vol kleur en technische vaardigheden. En -niet onbelangrijkdat een keuze voor een schildersopleiding ook uitzicht biedt op een baan in eigen streek!
De voorbije jaren hebben we met Embuild – Vlaamse Schilders al verschillende initiatieven opgezet om de jongeren warm te maken voor een opleiding tot schilder-decorateur. In 2021 hielden we samen met sectorfonds Constructiv, Bouwunie Schilders & Decorateurs en IVP Coatings (de federatie van de Belgische coatingindustrie) de actie ‘Paint Panter’ boven het doopvont.
In 2021 organiseerden we een grootschalige imagocampagne samen met jongerenradiozender MNM. Die campagne kreeg toen veel weerklank in de traditionele media, maar veel minder op social media. Dat wilden we dit jaar anders. Daarom kozen we er nu voor om bekende TikTokkers in te schakelen en de campagne op te hangen aan infuencers, of ‘content creators’ zoals ze zelf liever genoemd willen worden.
TikTok voor dummies TikTok is een social media platform waarop gebruikers korte video’s publiceren, die bewerkt kunnen worden met filters, muziek en andere effecten. De video’s zijn vaak creatief en humoristisch. Hoewel TikTok meestal wordt gebruikt voor entertainmentdoeleinden, kan het ook worden gebruikt als marketinginstrument om producten en merken te promoten of voor educatieve doelen. Hoewel TikTok pas in 2016 werd gelanceerd, heeft het bliksemsnel gebruikers aangetrokken en behoort het momenteel tot de populairste sociale mediaplatformen ter wereld. De app wordt het meest gebruikt door 18 tot 24-jarigen (38,9%). Op de tweede plaats staat de leeftijdsgroep 25 tot 34 jaar (32,4). TikTok heeft ongeveer 1 miljard actieve gebruikers per maand en is daarmee het toonaangevende social mediaplatform bij jongeren wereldwijd.
10
We nodigden de content creators uit om hen kennis te laten maken met het schildersvak. Uietraard was het de bedoeling dat ze hierover verslag uitbrachten aan hun volgens op TikTok en Instagram. Daniël Maëriën kreeg uitleg van schilder Hennie Morel over een net afgewerkt project en mocht zelf ook verschillende decoratieve technieken uittesten. Tommy De Cooman mocht kennismaken met exoskeletten en kreeg tekst en uitleg van Buildwise-expert Bart van de Pol. Benieuwd hoe de inf luencers hun kennismaking met het vak beleefden? Op de komende pagina’s vind je de links naar hun social mediakanalen. Meer weten?
www.paintpanter.be
DE VLAAMSE SCHILDER • 06|2023
VEILIG BOUWEN: EERST DENKEN, EN DAN DOEN!
Doe mee en signeer het charter op safetymypriority.be
Verf & Gevelisolatie
Premium PU Extra Mat het neusje van de zalm voor een strakke en matte afwerking
Premium PU Extra Mat Premium PU Extra Mat is dé verf van topkwaliteit voor het verfraaien van wanden die een strakke gladde afwerking vereisen. Gezien haar diepe matte aspect is deze verf ook uitermate geschikt voor uw plafonds.
Gebruik Binnenmuurverf + plafond Eigenschappen • Extra mat • Dekking: • Reinigbaarheid: • Afwerkingsgraad:
Eu E colabel : FR/044/012
PAINT PANTHER
Daniël Maeriën: “Onbegrijpelijk dat er zo negatief naar het bouwonderwijs gekeken wordt” Content creator Daniël Maeriën heeft naar eigen zeggen twee linkerhanden, maar toch deinsde hij er niet voor terug om enkele kneepjes van het schildersvak aan te leren. Schilder Hennie Morel nam de 26-jarige infuencer een dagje onder zijn vleugels en leerde hem onder andere sierlijsten plaatsen en afkitten en bracht samen met hem verschillende decoratieve technieken aan. Op oefenpaneeltjes weliswaar, want Hennie is een veeleisende vakman die nooit een beginner zou laten werken aan de woning van een klant.
“I
k heb meteen toegezegd om mee te werken aan de Paint Panter-actie omdat wij gewoon geen geschoold personeel vinden,” legt Hennie Morel uit. “Ik ben zeer veeleisend, voor mij moet alles echt perfect afgewerkt zijn. We hebben dus mensen nodig met een ruime bagage aan vakkennis en die vinden we momenteel niet. Schoolverlaters zijn er wel, maar die moeten we echt nog alles aanleren op de werkvloer. We moeten dus dringend actie ondernemen om meer mensen naar ons vak te krijgen.” Daniël Maeriën, in de wereld van de social media beter bekend onder zijn pseudoniem ‘Bruinejongen’, genoot van volle teugen van zijn ervaring. “Eigenlijk is het gek dat er op zo’n negatieve manier naar het bouwonderwijs gekeken wordt, want dit lijkt me echt wel boeiend en gevarieerd werk. Hennie heeft me rondgeleid naar een schitterende villa waar hij alle decoratiewerken heeft uitgevoerd. Als je ziet wat ze daar gerealiseerd hebben, dan valt je mond open van verbazing. Hopelijk kan ik via TikTok en Instagram enkele jongeren overtuigen om bewust voor het schildersonderwijs te kiezen.”
12
DANIËL MAERIËN, • TikTok @Bruinejongen 42.500 Volgers • Instagram @bruinejongen 4000 Volgers • Twitter @bruine_jongen 3.364 Volgers
DE VLAAMSE SCHILDER • 06|2023
PAINT PANTHER
Tommy De Cooman: “Gek dat niet meer jongeren voor deze opleiding kiezen!” Een schildersopleiding omvat veel meer dan enkel verf aanbrengen met de roller of kwast. Om die boodschap te verspreiden onder de jongeren, lieten we TikTok-fenomeen Tommy De Cooman een dagje meelopen met het vierde jaar schilderen en decoratie van het VTI in Roeselare. En dat was, om het in Tommy’s woorden te zeggen: “Fucking nice!”
H
et VTI Roeselare wilde opleiding schilderen en decoratie aantrekkelijk maken voor de leerlingen, dat doen ze onder andere door hen bepaalde technieken te laten inoefenen met VR-brillen (virtual reality). Inf luencer Tommy mocht de VR-bril ook eens uitpreberen, maar kwam er al snel achter dat er ook voor virtuele schilderwerken heel wat skills nodig zijn. Oefening baart kunst! TOMMY DE COOMAN
Vervolgens ging het naar het atelier, waar de leerlingen oefeningen kregen in het plamuren van een oefenwand. Tommy stak de handen uit de mouwen en deed dat meer dan behoorlijk. Aansluitend mocht de populaire Ninovieter ook nog een exoskelet uittesten, dat vakmensen kunnen dragen wanneer ze langdurig boven schouderhoogte moeten werken. “Plamuren en virtueel schilderen waren nieuw voor mij,” aldus de 24-jarige student eventmanagement, “maar ik heb al een diploma ergothe-
• TikTok @Tommydecooman 124.000 Volgers
rapie op zak en daar hebben we wel gezien dat dergelijke hulmiddelen bestaan om de fysieke belasting van lichamelijke arbeid te verlichten. Ik had er echter nog nooit mee gewerkt, dus dit was best een leuke ervaring. Dit bezoek was wel een openbaring voor mij, ik wist niet dat de opleiding schilderen en decoratie zo gevarieerd was. Gek dat niet meer jongeren voor deze opleiding kiezen!”
DE VLAAMSE SCHILDEER • 06|2023
• Instagram @Tommydecooman 10.500 Volgers • Twitter @cooman_tommy 1.500 Volgers
13
PAINT PANTHER
Zo kan het ook: Nederlandse schilder-decorateur is razend populair op TikTok en Instagram In Nederland besloot schilder Jeroen van Garderen om tips voor schilders te delen via sociale netwerken. Het bleek een schot in de roos, want met 50.000 volgers op TikTok en 80.000 op Instagram is hij in een razend tempo uitgegroeid tot een van de bekendste online ambassadeurs van ons vak.
D
JEROEN VAN GARDEREN
e Harderwijkese 23-jarige schilder begon aanvankelijk met laagdrempelige tips, die hoofdzakelijk voor doe-hetzelvers bestemd waren, maar gaandeweg begon hij ook meer tips voor professionele schilders te posten. Ook die bleken aan te slaan, getuige daarvan de video over houtrot-reparatie met epoxy die al 9,6 miljoen keer bekeken werd. Het voorbije jaar boomden zijn social mediakanalen
14
dan ook en werd hij razend populair. Zijn video’s behandelen een brede waaier aan onderwerpen, van het voorbereiden van ondergronden, het kiezen van de juiste producten, tot het kitten van ramen en sierlijsten. Daarnaast maakt hij ook regelmatig video’s over alledaagse voorvallen, die vooral voor schilders heel erg herkenbaar zijn, zo blijkt uit de reacties.
DE VLAAMSE SCHILDER • 06|2023
• TikTok @jeroen__99 49.900 volgers
• Instagram @jeroenvgarderen 79.600 volgers
UW VOERTUIG BESCHERMT U. MAAR WIE BESCHERMT UW VOERTUIG?
De Omnium van Federale Verzekering: de verzekering die uw voertuig beschermt. U bent de gelukkige (toekomstige) eigenaar van een nieuwe bestel- of vrachtwagen? U koos voor zo wat alle opties voor uw veiligheid? Heel goed! U bent helemaal beschermd. Maar... wat met uw nieuwe voertuig? Bescherm het tegen materiële schade met onze verzekering Omnium, de onmisbare bescherming voor nieuwe voertuigen. Geniet van een dienstverlening op maat en ontdek het plezier van het rijden zonder zorgen...
NU
3 MAAND GRATIS *
Bereken uw premie op federale.be/3maandgratispro Voor iedereen met plannen in het leven
* Korting geldig vanaf het eerste jaar van de overeenkomst onderschreven tijdens de actie, rechtstreeks verwerkt in de berekening van de premie en pro rata herberekend bij verzekeringsduur van minder dan één jaar. Meer info en voorwaarden van onze actie op federale.be/3maandgratispro. Federale Verzekering – V.U.: Tom De Troch - Stoofstraat 12 – 1000 Brussel www.federale.be Coöperatieve Vennootschap voor Verzekering tegen Ongevallen, Brand, Burgerlijke Aansprakelijkheid en Diverse Risico’s CV. Financieel rekeningnummer: BIC: BBRUBEBB IBAN: BE31 3100 0723 3155 - RPR Brussel BTW BE 0403.257.506.
PAINT PANTHER
Schilders gezocht
W
e weten allemaal dat het niet makkelijk is om de openstaande vacatures ingevuld te krijgen, maar hoe erg is de situatie nu echt? De VDAB publiceert maandelijks statistieken over de nieuwe en oude (niet-ingevulde) vacatures. Uit die cijfergegevens blijkt dat er het afgelopen jaar 493 vacatures gepubliceerd zijn voor schilder-decorateurs. Daarvan stonden er 152 eind april 2023 nog steeds open. Dat is bijna een derde van het totale aantal vacatures.
Nieuwe vacatures voor schilder-decorateurs in de periode mei 2022 - april 2023
Antwerpen
132 West-Vlaanderen
165
Oost-Vlaanderen
110
Limburg Brussel
33
46
VlaamsBrabant
132
EXPERT WALL
GLASWEEFSEL & RENOVATIEVLIES Kwalitatief afgewerkte muren & plafonds Glasweefsel & -vlies • Ultrasterk, scheuroverbruggend • Vochtbestendig • Klassieke, elegante of meer indrukwekkende structuren • Kwaliteiten: standaard, voorgeschilderd, voorgelijmd of magnetisch Renovatievlies • Strakke, supergladde muren • Werkt kleine oneffenheden weg • Scheuroverbruggend & overschilderbaar • Kwaliteiten: 145g - 25x1m & 150g project - 50x1m
Nu beschikbaar bij uw Copagro groothandel
03 760 00 10 |
DE KEUZE VAN DE VAKMAN www.copagro.be | info@copagro.be
Adv_ExpertWall_2023_Copagro_VlaamseSchilder_BEnl.indd 1
16
30/01/2023 9:09:49
DE VLAAMSE SCHILDER • 06|2023
BUILDWISE
Technisch Comité ‘Schilderwerk, soepele muur- en vloerbekledingen’: werkprogramma • afwerking van houten buitenschrijnwerk: voor een goede keuze en een geschikt onderhoud • duurzaamheid en circulariteit: voor een beter afvalbeheer en de ontwikkeling van producten die gemaakt zijn van hernieuwbare grondstoffen
B
uildwise heeft onlangs de werkprogramma’s van al zijn Technische Comités (TC) voor 2023 en de daaropvolgende jaren gepubliceerd in een document dat voor iedereen toegankelijk is op de website buildwise.be (rubriek ‘Technische Comités’). Het werkprogramma 2023 van het Technisch Comité ‘Schilderwerk, soepele muur- en vloerbekledingen’ bevat drie hoofdthema’s:
• verven op metselwerk: voor de opstelling van compatibiliteitscriteria. In het werkprogramma vind je ook meer details over de verschillende acties, de manieren om deze te valoriseren en hun verwachte impact op de bouwsector. Er wordt ook dieper ingegaan op de toekomstige thema’s waarover het TC zich zal buigen met het oog op komende concrete acties.
Specialiseer je in de decoratieve afwerkingstechnieken van Stoopen & Meeûs Kom en ontdek ze op de Dag van de Afwerking, stand 123
Premium Decorative Finishes
stoopen-meeus.com
DE VLAAMSE SCHILDER • 06|2023
17
LESSEN UIT DE PRAKTIJK
Loskomen van verf na het overschilderen van bestaande verflagen op metalen sandwichpanelen De bouw evolueert non-stop. Er duiken continu nieuwe materialen en bouwmethoden op en als aannemer is het niet evident om met alle ontwikkelingen mee te zijn. Niet onlogisch dus dat er af en toe iets fout loopt, maar daar kunnen we vaak leerzame lessen uit trekken. Experten van Buildwise, het vroegere WTCB, nemen deze bouwgebreken onder de loep en leggen uit wat we eruit kunnen leren. De case
Bij een renovatie werden de bestaande en reeds geschilderde gegalvaniseerde stalen sandwichpanelen van een gevel overschilderd met een donkerkleurige verf. De oorspronkelijke gevelafwerking had een witte kleur en was wellicht al meer dan 20 jaar aanwezig zonder zichtbare problemen. Eén jaar na het overschilderen beginnen de verf lagen op de bestaande sandwichpanelen los te komen. Tijdens de werken werd het gebouw ook uitgebreid en werden er nieuwe sandwichpanelen aangebracht, die overschilderd werden met dezelfde donkerkleurige verf. Bij deze nieuwe panelen werden er geen problemen vastgesteld.
Onderzoek van het probleem
De experten van Buildwise stellen vast dat de verf lagen alleen loskomen op de gevels die het meest blootgesteld worden aan regen en zon (zuidoost en zuidwest gericht). Het breukvlak situeert zich tussen het metaal en de oorspronkelijke primer. Bij het uitvoeren van ruitjesproeven in de zones waar de verf nog niet is losgekomen, blijkt de hechting heel zwak te zijn. De noord-
18
Ruitjesproef die wijst op een zwakke hechting van de verf.
oost gerichte gevel, die minder blootgesteld wordt aan regen en zon, vertoont wel nog een goede hechting van de verf lagen. Metingen wijzen uit dat de oppervlaktetemperatuur van de donkerkleurige gevels bij blootstelling aan zon razendsnel stijgt van ± 20 °C naar ± 55 °C. De onderzoekers nemen ook enkele verfschilfers mee en onderzoeken die nadien in de Buildwise-laboratoria. Uit een infraroodanalyse komen drie interessante vaststellingen naar voor: • de oorspronkelijk aanwezige primer is een alkydverf
• er zijn carboxylaten aanwezig die wijzen op verzeping van de verf (chemische reactie die leidt tot verlies van de cohesie van de verf) • er worden ook hydroxylgroepen (OH-groepen) aangetroffen, die gevormd worden bij de corrosie van de zinklaag.
Oorzaken van het verschijnsel
Het loskomen van de verf is in dit geval te wijten aan een combinatie van twee factoren: • de verzeping van de oorspronkelijke grondlaag, waardoor de hechting vermindert
DE VLAAMSE SCHILDER • 06|2023
Loskomen van verflagen op metalen sandwichpanelen.
• het optreden van grotere thermische spanningen door de nieuwe donkerkleurige verf lagen. Het verzepen van verven op basis van alkydbindmiddelen vindt meestal plaats in een alkalische omgeving (pH > 7). Het alkalische karakter van de ondergrond wordt hier veroorzaakt door de corrosie van de zinklaag op het staal, waardoor de pH stijgt. Hoewel de zinklaag door de verf lagen van de atmosfeer afgeschermd wordt, zal ze na verloop van tijd toch kunnen corroderen als gevolg van de diffusie van water en zuurstof doorheen de verf lagen (zelfs als de verf lagen nog intact zijn). Dit proces zal sneller verlopen op de gevelvlakken die het meest aan vocht blootgesteld zijn. Het aanbrengen van een donkerkleurige verf zorgt ervoor dat de gevelvlakken bij bezonning blootgesteld worden aan hogere temperaturen, waardoor de thermische spanningen groter zullen zijn. Zodra de thermische spanningen groter worden dan de hechtweerstand van de verf, zal de verf loskomen en kunnen er scheurtjes ontstaan. Via deze scheurtjes kan vocht rechtstreeks binnendringen, waardoor het hele proces versneld wordt en de schade op korte tijd aanzienlijk kan toenemen.
Meting van de oppervlaktetemperatuur van aan de zon blootgestelde, donkerkleurige gevels.
Mogelijke herstellings- en preventiemaatregelen
Verfsystemen die ter plaatse aangebracht worden op gegalvaniseerd staal moeten in principe voldoen aan de richtlijnen uit de norm NBN EN ISO 12944-5. Het gekozen verfsysteem moet uiteraard ook compatibel zijn (ongevoelig voor verzeping). Voor de grondlaag mag men dus geen alkydverf gebruiken, maar bijvoorbeeld wel een acrylaat-, epoxy- of polyurethaanverf. De keuze voor een donkerkleurige verf op metaal veroorzaakt in principe geen problemen, op voorwaarde dat het verfsysteem geschikt is voor de toepassing (ongevoelig voor verzeping). Voor gevels waarvan de zinklaag wel beschadigd werd bij het verwijderen van de nog aanwezige verf lagen, moet men overleggen met de verffabrikant over de te volgen procedure en de keuze van het verfsysteem.
Het is moeilijk om een algemeen advies te geven voor de herstelling van de schade. Er moet in eerste instantie afgewogen worden of het herschilderen van de gevels te verantwoorden is. In bepaalde gevallen zouden andere oplossingen, zoals eventueel het vervangen van de sandwichpanelen, een economisch interessantere keuze kunnen zijn. Indien men er toch voor kiest om de gevels opnieuw te schilderen, moet men eerst de verflagen verwijderen die losgekomen zijn of een verminderde hechting vertonen. Daar waar de verflagen nog enigszins hechten, is de kans groot dat men de zinklaag zal beschadigen bij het verwijderen van de verf. De verdere herstellingsmaatregelen zijn bijgevolg afhankelijk van de staat van de ondergrond.
Ten slotte raadt Buildwise aan om eerst een aantal hechtingsproeven uit te voeren op de bestaande verf laag, zodat eventuele hechtingsproblemen gedetecteerd kunnen worden.
Bij gevels waarvan de zinklaag wel nog intact is, kunnen de verzinkte oppervlakken die aan het weer werden blootgesteld echter witroest en andere verontreinigingen bevatten. De reiniging van het oppervlak kan dan gebeuren door het metaal af te wassen met een detergentoplossing (*) en door gebruik te maken van polijstpads, gevolgd door ze af te spoelen met warm water. Licht aanstralen is ook mogelijk.
Meer weten? http://www.buildwise.be/bouwgebreken
(*) Men kan een ammoniakhoudende oplossing van 5 % gebruiken, maar ook andere basische producten zijn mogelijk. De pH mag echter niet te hoog zijn (pH > 11 à 12), omdat dit de zinklaag kan aantasten
DE VLAAMSE SCHILDER • 06|2023
19
‘SCHILDERKLAAR’
Buildwise komt met 5 handige checklists voor stukadoors en gevelwerkers om goed vakmanschap te stimuleren! Buildwise, het vroegere WTCB, pakt dit voorjaar uit met vijf handige checklists voor stukadoors en gevelwerkers om goed vakmanschap te stimuleren. De gratis checklists bevatten een opsomming van de belangrijkste werken en richtlijnen om de kwaliteit van de bepleistering te garanderen.
D
e verschillende checklists behandelen thema’s als “Wat controleer je het best vóór je een binnenmuur bepleistert?”, “Wanneer is binnenbepleistering ‘schilderklaar’?”, “Wat controleer je het best vóór je een gevel bepleistert? ”, “Wanneer is een bepleisterde gevel met buitenisolatie klaar voor oplevering? en “Onderhoud van een bepleisterde ETICS-gevel”. Met deze checklists voor stukadoors en gevelwerkers wil Buildwise de kwaliteit van pleisterwerk van bij de start van de werken tot de oplevering en het onderhoud stimuleren. Met de vijf checklists wil Buildwise stukadoors en gevelwerkers stimuleren om in elke fase van de pleisterwerken de kwaliteit ervan te garanderen: van de controle voor het begin van de werken over de oplevering tot het onderhoud van een bepleisterde gevel. Dit zijn de 5 gratis checklists:
Checklist 1: wat controleer je het best vóór je een binnenmuur bepleistert?
Omdat de kwaliteit van pleisterwerk onder meer af hangt van de kwaliteit van de ondergrond, is het absoluut
20
ROOF BELGIUM • 06|2023
‘SCHILDERKLAAR’
aangewezen om zelf een aantal controles uit te voeren voor de stukadoor of gevelwerker aan de slag gaat.
Checklist 2: wanneer is binnenbepleistering ‘schilderklaar’?
Voordat de schilderwerken van start gaan, zal de opdrachtgever de kwaliteit van de binnenbepleistering beoordelen. Met deze checklist gaat de stukadoor makkelijk zelf na of het pleisterwerk klaar is om op te leveren.
Checklist 3: wat controleer je het best vóór je een gevel bepleistert?
Bij het aanbrengen van een bepleistering op buitenisolatie (ETICS), controleert de gevelwerker best de kwaliteit van de ondergrond. Met de checklist is hij/zij zeker dat hij/zij rekening houdt met alle voorschriften en aandachtspunten.
Checklist 4: wanneer is een bepleisterde gevel met buitenisolatie klaar voor oplevering?
De opdrachtgever zal beoordelen of de bepleistering op buitenisolatie (ETICS) voldoet aan de contractueel overeengekomen eisen. Met behulp van deze checklist controleert de gevelwerker zelf eerst of het werk wel helemaal klaar en correct is voor oplevering,.
Checklist 5: onderhoud van een bepleisterde ETICS-gevel
Het is nodig om ongeveer één keer per jaar de ETICS-gevel te inspecteren om eventuele schade tijdig op te merken en te laten herstellen door een gespecialiseerde firma. Deze checklist over de inspectie van een ETICS-gevel is dan een handig hulpmiddel.
Deze checklists kwamen tot stand met de medewerking van Bouwunie, Embuild/NaVAP.
“Buildwise wil een gids zijn die goed vakmanschap in de bouwsector stimuleert”, zegt Olivier Vandooren, CEO van Buildwise. “Met onze 5 handige checklists voor stukadoors en gevelwerkers garanderen we mee de kwaliteit van pleisterwerk van bij de start van de werken tot de oplevering en het onderhoud. De praktische checklists laten hen toe om snel en gericht te kunnen werken!”
DE VLAAMSE SCHILDER • 06|2023
Meer weten?
21
www.buildwise.be/nl/checklistsstukadoors-bepleistering/
KB IS GESIGNEERD
Basisveiligheidsopleiding voortaan verplicht voor IEDEREEN die werkzaamheden verricht op een bouwwerf Op 1 april 2022 trad een cao in werking die aan alle werknemers van het paritair comité 124 de verplichting oplegde om een (minimale) veiligheidsopleiding van 8 uur te volgen. Het heeft even geduurd, maar midden april verscheen in het Staatsblad dan het koninklijk besluit dat vanaf 15 april 2023 deze verplichting uitbreidt naar werkkrachten van alle andere paritaire comités die op onze tijdelijke en mobiele bouwplaatsen actief zijn.
D
at geldt onder meer voor het PC 111, PC 145 en PC 149.01. Maar daar blijft het niet bij. Ook alle zelfstandigen en alle vanuit de buitenlandse sociale zekerheid gedetacheerde arbeidskrachten (zowel zelfstandigen als werknemers) zullen voortaan onder de opleidingsplicht vallen!
2024 iedereen van de nieuw gevatte categorieën zich in regel zal moeten stellen. Alleen arbeidskrachten (zowel zelfstandigen als werknemers) die voor het eerst op een bouwwerf aan de slag gaan, zullen al binnen de maand de opleiding moeten gevolgd hebben. Tijdens de overgangsperiode van 1 jaar zullen de Inspecteurs van TWW in de eerste plaats begeleidend optreden.
Transitieperiode
Toepassingsgebied
Om een stormloop op de opleidingscentra te vermijden en de bedrijven de gelegenheid te geven om zich in regel te stellen, was er in de cao van het PC 124 een overgangstermijn voorzien van 6 maanden, die op initiatief van het bedrijf en na overleg met de syndicale delegatie of - bij gebreke daaraan na melding aan Constructiv, voor een tweede keer met 6 maanden kon worden verlengd. Deze overgangsperiode liep op 31 maart 2023 definitief ten einde. Ook in het zopas gepubliceerde KB van minister Dermagne wordt een transitieperiode van 1 jaar voorzien. Dat betekent dat tegen uiterlijk 15 april
22
De verplichting zal voortaan dus voor iedereen gelden die op een tijdelijke of mobiele bouwplaats “werkzaamheden uitvoert met betrekking tot het realiseren van een bouwwerk”, zoals opgesomd in artikel 2 van het originele KB over tijdelijke en mobiele werkplaatsen van 25 januari 2001. Met andere woorden: manuele arbeid. Intellectuele tussenkomsten zoals van architecten, techno-commerciële vertegenwoordigers of externe adviseurs die een werfvergadering bijwonen of van werf- of projectleiders, vallen buiten de scope. Maar als diezelfde werfleider een paar uur zou bijspringen om te helpen met-
DE VLAAMSE SCHILDER
selen of beton te storten, moet hij de opleiding wél gevolgd hebben! Werknemers die uitsluitend in het atelier of magazijn actief zijn (onderhoudstechniekers, magazijniers, poetshulpen, bedieners van een betoncentrale …) vallen evenmin onder het toepassingsgebied. Behalve als er een tijdelijke betoncentrale zou worden geïnstalleerd op de werf zelf. Dan geldt de verplichting weer wel.
KB strenger voor vrijstelling op basis van ervaring
In de cao waren twee vrijstellingsgronden ingebouwd om de opleiding niet te moeten volgen. De eerste op basis van minstens 5 jaar ervaring binnen het PC 124 in het blok van de laatste 15 jaar. Maar het KB wijzigt hier de spelregels, want het heeft het over 5 jaar in de laatste 10. En aangezien de wetgeving prevaleert, zal de cao op dit vlak moeten worden aangepast … Voor op de payroll ingeschreven werknemers valt die 5 jaar ervaring makkelijk te bewijzen. Hoe zelfstandi-
• 06|2023
KB IS GESIGNEERD
gen dit moeten doen, staat niet in het KB gestipuleerd maar makkelijkst lijkt ons via een uittreksel uit de Kruispuntbank Ondernemingen.
Al een evenwaardige opleiding gevolgd?
Tweede vrijstellingscriterium in de cao is al een opleiding Basisveiligheid VCA of gelijkwaardig gevolgd hebben. En in het PC 124 werd op dit vlak een belangrijke rol weggelegd voor het sectoraal preventie-instituut Constructiv, dat de voorbije maanden ondertussen al 12 opleidingen als equivalent verklaarde. Een overzicht is beschikbaar op www.constructiv.be. Uiteraard beschikt niet elk paritair comité over een eigen preventie-instituut en onder meer daarom bevat het KB geen dergelijke nominatieve lijst. De tekst zegt wel dat de bouwvakkers een attest moeten kunnen voorleggen van een opleiding die hen voldoende skills heeft bijgebracht in volgende vijf domeinen (Toezicht Welzijn op het Werk zal dit later ook controleren): 1
2
3
4
5
beschikken over een basiskennis van de rol en de taken van de actoren betrokken bij tijdelijke of mobiele bouwplaatsen; beschikken over een basiskennis betreffende de organisatie van een efficiënte samenwerking op een tijdelijke of mobiele bouwplaats, met het oog op de veiligheid en gezondheid op de bouwplaats en het welzijn op het werk; beschikken over een basiskennis van de algemene preventiebeginselen bedoeld in artikel 5 van de wet; kennis hebben van de toepassing van de passende preventiemaatregelen; inzicht hebben in en toepassen van veilig en gezond gedrag op een tijdelijke of mobiele bouwplaats.
Specifiekere regels rond de basisveiligheidsopleiding en bepaalde gelijkstellingen van opleidingen kunnen altijd vastgelegd worden in een cao binnen de betrokken paritaire comités, zoals dat ook in het PC 124 gebeurd is. En niet onbelangrijk: sectoraal erkende
vormingsinstellingen zijn verplicht om ook zelfstandigen in hun basisveiligheidsopleiding toe te laten.
Kwaliteitsborgingssysteem
Het KB stipuleert dat de opleiding gevolgd moet worden bij organisatoren die een kwaliteitsborgingssysteem toepassen en dat (eens de transitieperiode voorbij zal zijn) bij voorkeur vóór het aanvatten van de werkzaamheden en uiterlijk binnen de maand erna. Zonder verder te specifiëren, bepaalt het KB ook dat “de veiligheidsopleiding op regelmatige tijdstippen dient herhaald, tenzij de werkgever kan aantonen dat de kennis van de werknemers actueel blijft, door middel van regelmatige of continue opleiding of informatieverstrekking (bijvoorbeeld via toolboxmeetings) en via praktijkervaring.” De bepalingen rond deze basisveiligheidsopleiding doen geen af breuk aan eventuele strengere regels die van toepassing kunnen zijn in een bepaalde sector (bijvoorbeeld de chemie of petrochemie) of onderneming; of op de werknemers van een opdrachtgever die werkzaamheden verrichten op een tijdelijke of mobiele bouwplaats die zich bevindt op de terreinen van die opdrachtgever.
Controleplicht hoofdaannemer
Wat de naleving van de opleidingsverplichting betreft, zal het in de eerste plaats iedere zelfstandige zijn die zowel voor zichzelf als voor zijn eventueel personeel verantwoordelijk is en bij niet-naleving van de regels, een proces-verbaal en boete riskeert. Maar … daar zal het niet bij blijven. De Inspectie van Toezicht Welzijn op het Werk wijst er nogmaals op dat in geval van onderaanneming, ook de hoofdaannemer mee verantwoordelijk kan worden gesteld als er lager in de keten inbreuken worden vastgesteld. En dat op basis van artikel 29 van de Welzijnswet, dat stelt dat wanneer de bouwdirectie belast met de uitvoering van de werken, “kon weten” dat een onderaannemer de welzijnswetgeving niet respecteert, zij deze firma onmiddellijk had moeten weren.
DE VLAAMSE SCHILDER
• 06|2023
Buitenlandse ondernemingen
De gedetacheerde werknemers en zelfstandigen vallen dus ook onder de verplichting. Tenzij ze kunnen aantonen dat ze reeds voldoen aan vergelijkbare voorwaarden inzake basisveiligheidsopleiding voor veilig en gezond werken op tijdelijke en mobiele bouwplaatsen in een andere lidstaat van de Europese Unie. In geval van twijfel over buitenlandse attesten, kunnen ondernemingen uit het PC 124 deze laten checken door het sectoraal preventie-instituut Constructiv, dat daarvoor over een lijst met erkende opleiders, alsook over contacten met vergelijkbare preventie-instituten binnen de Europese Unie beschikt. Indien de gevolgde basisopleiding in ander EU-land niet voldoet aan de voorwaarden, het bewijs ervan niet is voorgelegd of niet voldaan wordt aan de vrijstellingsvoorwaarden, zullen de gedetacheerde werkkrachten de basisveiligheidsopleiding hier moeten volgen.
Communicatie
Anticiperend op de trend van steeds meer anderstalige bouwvakkers op de Belgische werven, nam het kabinet Dermagne in het KB ook een passage op die het belang benadrukt van een betere verbale en non-verbale communicatie. Vooral met betrekking tot het verstrekken van informatie, (veiligheids) instructies en bevelen. Elkaar niet begrijpen, leidt immers tot onveilige toestanden en meer arbeidsongevallen. In dit verband verwijzen we nog eens naar de website www.buildingyourlearning.be, de databank van Constructiv, met tal van interessante publicaties over veiligheid. In een aantal gevallen ook al vertaalde tools zoals de Gids voor Welzijn in de Bouw, die intussen beschikbaar is in meer dan 10 talen! Ook de basisveiligheidsopleiding zelf, zoals uitgewerkt door Constructiv, kan naast in onze drie officiële landstalen, inmiddels ook al worden aangeboden in het Engels, Pools, Roemeens, Russisch en Oekraïens. Voor de verplichte opleiding kun je uiteraard ook terecht in de erkende opleidingscentra van de lokale Embuild-entiteiten.
23
ONDERWIJS
Leerlingen decoratie en restauratie brengen houtimitatie aan op elegante brasserietoog
Het eindresultaat: de fraai afgewerkte toog van 't Mouterijtje
Voor leerkrachten is het niet altijd eenvoudig om uitdagende praktijkopdrachten te vinden voor hun leerlingen. Maar soms dient een originele gelegenheid zich onverwachts aan. Dat was het geval voor de zevendejaars van EDUGO Campus Glorieux uit Oostakker. Zij mochten dit voorjaar de massieve houten toog van een Kortrijkse brasserie onder handen nemen.
D
e drijvende kracht achter het project is leraar Jan Lecluyse die uit Kortrijk af komstig is en de uitbater van de brasserie goed kent. De organisatie van de projectweek was in handen van Technisch Adviseur (TA) Schilderen & Decoratie Kristof Van Kerckhove van EDUGO Campus Glorieux. Hij beweegt ieder jaar hemel en aarde om de leerlingen goede stageplekken en uitdagende praktijkopdrachten voor te schotelen.
“Voor de zevendejaars decoratie en restauratie is het niet eenvoudig om voldoende stageplekken te vinden,” legt de TA uit. “We vinden wel makkelijk stageplekken bij gewone schildersbedrijven, die decoratieve schilderwerken uitvoeren, maar de stageplaatsen bij restauratiebedrijven zijn schaars. Het is
24
een gesloten sector, waar je niet makkelijk een voet tussen de deur krijgt. Dat is opmerkelijk, want tegelijk horen we ook dat die branche steeds op zoek is naar geschoolde werkkrachten. Het is dus jammer dat ze niet meer stagiairs uit het onderwijs een kans geven. Dit jaar kreeg ik slechts twee stageplekken te pakken bij restauratiebedrijven, terwijl ons zevende specialisatiejaar zeven leerlingen telt. We moesten dus op zoek naar alternatieven. Via mijn collega kwam ik te weten dat brasserie ’t Mouterijtje uit Kortrijk de houten toog wilde laten herschilderen, om hem beter tot zijn recht te laten komen in het interieur. En dat was een uitstekende gelegenheid voor onze leerlingen decoratie en restauratie.”
DE VLAAMSE SCHILDER
• 06|2023
t Mouterijtje voor
Massieve houten toog
De brasserie is gevestigd in de voormalige mouterij van de toenmalige Brouwerij Tack, in de Kapucijnenstraat in Kortrijk. Het rijkelijke interieur bevat tal van verwijzingen naar de geschiedenis van het pand en naar het bierbrouwersambacht. De statige houten toog, die centraal in de brasserie staat, was geschilderd in een muisgrijze tint met witte accenten. De eigenaar van de brasserie wilde echter dat de toog beter zou aansluiten op de houten elementen in het interieur en de prachtige plankenvloer in het bijzonder. En dus schakelde hij EDUGO Campus Glorieux in om de toog te herschilderen in een houtimitatie. Kristof Van Kerckhove: “Voor ons kwam dit natuurlijk goed uit, want die toog was groot genoeg om met z’n zevenen aan te werken. Bovendien kwamen hier heel veel technieken terug waar de leerlingen op geoefend hebben. Ze zijn begonnen met eerst de toog af te schuren en te ontvetten. Door de vele patronen en motieven in het hout konden we geen schuurmachine gebruiken en moest al het schuurwerk met de hand gebeuren. Vervolgens is rondom de toog alles afgeplakt, zodat de rest van het interieur proper zou blijven tijdens de schilderwerken. Daarna hebben de leerlingen een grondlaag aangebracht van twee lagen Lucite All-Top Aqua Satin. Daarop mochten ze vervolgens de nerven en de houttekening aanbrengen met een spalter en waterdas met poederpigment (Van Dycksbruin) en suikerwater. In de tweede fase is er een overglacering met oliemedium en gebrande Siena (pigmet) aangebracht met behulp van oliedas en spalter. Afsluitend werd de toog vernist met Delta 1K Klarlack SG/PU Satin. We kozen voor een medium van suikerwater en niet voor olieverf omwille van de drogingssnelheid. We hadden immers maar vijf dagen tijd om deze klus te klaren, olieverf was dus geen optie.”
Realistische omstandigheden
Oostakker en Kortrijk liggen in vogelvlucht ongeveer 40 km uit elkaar. De jongeren moesten er dus wat voor over hebben om tijdig op de werf te geraken. Kristof Van Kerckhove: “Voor de leerlingen betekende dit dat ze vroeger moesten opstaan en de trein nemen richting Kortrijk. Ook wisten ze niet wanneer de werken ’s avonds klaar zouden zijn. Ze konden immers pas vertrekken nadat de laag waaraan ze bezig waren helemaal was afgewerkt. Maar dat hebben ze zonder morren gedaan. De leerlingen stonden ook onder tijdsdruk, want de klus moest op vijf dagen geklaard zijn. Het was op die manier een goede oefening. Dergelijke werken in realistische omstandigheden bereiden de leerlingen beter voor op de realiteit van de werkvloer later. We stellen ook vast dat die praktijkoefeningen heel motiverend werken voor onze
DE VLAAMSE SCHILDER
studenten. Ik vernam dat de leerlingen hun honderdagenviering in Kortrijk gehouden hebben en dat ze speciaal naar ’t Mouterijtje afgezakt zijn om hun werk nog eens te bewonderen. Dat toont toch aan dat deze opdracht hen bezig gehouden heeft!”
Keuzes maken
TA Kristof Van Kerckhove blijft zich inzetten om voldoende instroom te krijgen voor de richting decoratie en restauratie van EDUGO Campus Glorieux, maar het is zwoegen. “En het wordt er niet gemakkelijker op met de geplande onderwijshervormingen. Vanaf volgend jaar zouden we moeten kiezen wat we aanbieden na de tweede en derde graad. Ofwel ‘industriële schilderwerken’, ofwel ‘decoratie en restauratie’ of het zogenaamde ‘fijnschilderen’, waarbij het curriculum een combinatie omvat van restauratietechnieken en moderne decoratieve technieken. Ik vrees dat de meeste scholen voor de derde optie gaan kiezen en dat zo de richtingen restauratie en decoratie zullen verdwijnen. Een jammerlijke evolutie. Ik betreur onze keuze voor ‘fijn schilder’ echter niet. Vooral omdat die opleiding een combinatie van oude en moderne technieken omvat en dit dus makkelijker te combineren is met een praktijkstage of via het werkplekleren. De stroming ‘decoratie en restauratie’ ligt meer in de lijn van hoe we de opleiding in het verleden aanboden, en we weten hoe moeilijk het is om dan stageplaatsen te vinden, vandaar dat we niet voor deze optie gekozen hebben. Mijn grootste bekommernis rond de opleiding ‘fijn schilder’ is dat de leerlingen die dit zullen gaan volgen geen upgrade krijgen van hun diploma. Dit zal het voor de scholen niet makkelijk maken om leerlingen te vinden voor deze opleiding. Dit is echter iets dat de scholen niet alleen kunnen oplossen, de sector en of fabrikanten (Mortex, Stoopen & Meeus, Maroc, Boss,….) zullen hier ook de nodige stappen moeten zetten om dit te helpen slagen.”
• 06|2023
25
DAG VAN DE AFWERKING
17 OKT 2023
U wil kijken, ontmoeten en bijleren? Geen betere gelegenheid dan een vakbeurs en netwerkevent om alle nieuwe trends en technieken op het vlak van interieur en afwerking te ontdekken.
Wat valt er precies te beleven? Er zijn ruim 140 standen en een demotent. En je geniet er van een gemoedelijke sfeer met gratis buffetten en drank.
Voor wie is het? Alle professionals die bezig zijn met afwerking. Van plaatser tot ontwerper.
Meer informatie en inschrijvingen als standhouder voor dit unieke evenement via steve.caufriez@confederatiebouw.be.
Waar is het te doen? In de ruime hallen van de Brussels Kart Expo in Groot-Bijgaarden, van 9u30 tot 19u00.
L
STRUC
BEURSNIEUWS
Voorverkoop vakbeurzen Embuild loopt als een trein Oktober lijkt nog veraf, maar achter de schermen is het events-team van Embuild al volop bezig met de voorbereiding van de nieuwe edities van Install Day, de Dag van de Afwerking en Belgian Roof Day. En daar valt goed nieuws te melden! De verkoop loopt goed en we zijn druk aan het werk om onze beurzen nog dynamischer en interactiever te maken. Goed gevulde beurzen In 2022 wisten niet minder dan 10.000 aannemers uit de verschillende bouwberoepen de weg te vinden naar onze drie vakbeurzen. Dat is ook bij de standhouders niet onopgemerkt gebleven, want de standenverkoop voor de edities van 2023 loopt als een trein. Install Day is goed zes maanden op voorhand al volledig uitverkocht, ook voor Belgian Roof Day gaat de standenverkoop heel goed. 95 % van de beschikbare standen zijn op dit ogenblik reeds uitverkocht.
Voor de Dag van de Afwerking zijn wel nog heel wat plaatsen beschikbaar.
Publiek van vakmensen Gezien het succes van de edities in 2022 verwachten we opnieuw een goede opkomst naar onze vakbeurzen. Onze beurzen lokken traditioneel een publiek van installateurs en aannemers van overal ten lande. Ze zijn bovendien gratis toegankelijk voor alle professionals uit de bouw.
Ook niet-leden van Embuild zijn dus welkom. We willen met onze vakbeurzen immers de volledige sector bereiken!
Meer praktische demonstraties In 2022 verzorgden we tijdens de Dag van de Afwerking en Belgian Roof Day reeds enkele demonstraties in de nieuwe beurshal. Dit jaar willen we die demostratiezone een f link stuk uitbreiden. We merken immers dat de vakmensen erg geïnteresseerd zijn door praktijkgerichte, concrete demonstraties. Dit jaar wordt de demonstratiezone dus heel wat groter. Niet alleen worden de fabrikanten van machines en bouwmaterialen aangemoedigd om zelf demonstraties te organiseren in dit gedeelte van de beurs. Omdat we vakmanschap en vakkennis willen promoten, hebben we ook een partnership afgesloten met kenniscentrum Buildwise. De Technische Comités van Buildwise hebben voor ieder bouwberoep enkele gerichte demonstraties geselecteerd, waarbij goede praktijken en nieuwe bouwmethoden getoond worden op maat van de aannemer. Tijdens Belgian Roof Day betekent dit dus zowel demonstraties voor de platdak- als hellend dakspecialisten. Tijdens de Dag van de Afwerking komen er uiteraard demonstraties van technieken en materialen voor de schrijnwerkers, maar ook voor schilders, stukadoors en de andere afwerkingsberoepen zal Buildwise die nieuwste technieken en regels van goed vakmanschap demonstreren. Meer weten?
DE VLAAMSE SCHILDER
• 06|2023
27
www.dagvandeafwerking.be
VEILIGHEID EN GEZONDHEID
Europese Commissie wil nieuwe blootstellingslimieten voor lood en diisocyanaten Op 13 februari 2023 deed de Europese Commissie een voorstel voor grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling aan lood en diisocyanaten. Voor lood bestaan er al langer blootstellingslimieten voor werknemers, voor diisocyanaten zouden die nieuw zijn.
D
at lood een gevaarlijke stof is, is al heel lang geweten. Lood kan onder andere de seksuele functie en vruchtbaarheid aantasten en kan de ontwikkeling van een foetus of nakomelingen van blootgestelde vrouwen schaden. Het kan ook het zenuwstelsel, de nieren, het hart en het bloed beschadigen van mensen die eraan worden blootgesteld. Volgens ra-
28
mingen van de Europese Commissie zouden momenteel naar schatting 100.000 werknemers in de EU blootgesteld worden aan lood op het werk. Dat is onder andere het geval bij de productie van verven, maar ook bij de restauratie van oude gebouwen en schilderwerken, waar nog loodhoudende verven gebruikt werden.
DE VLAAMSE SCHILDER • 06|2023
VEILIGHEID EN GEZONDHEID
In de EU zijn al sinds 1982 grenswaarden van toepassing voor de beroepsmatige blootstelling van werknemers aan lood. Op basis van de meest recente wetenschappelijke studies, stelt de Europese Commissie nu voor om die grenswaarden te verlagen: • om de grens voor beroepsmatige blootstelling verder te verlagen, van 0,15 milligram per kubieke meter (0,15 mg/m³) naar 0,03 mg/m³ • om de biologische grenswaarde te verlagen van 70 microgram per 100 milliliter bloed (70 µg/100 ml) naar 15 µg/100 ml.
Introductie van blootstellingslimieten voor diisocyanaten
Diisocyanaten zijn een groep chemische stof fen met vele toepassingen. Traditioneel wordt een onderscheid gemaakt tussen “aromatische diisocyanaten” (zoals MDI en TDI) en “alifatische diisocyanaten” (zoals HDI, HMDI en IPDI). Samen met een polyol of polyeter reageren diisocyanaten tot een polyurethaan, en dat is een naam die bij veel mensen wellicht bekender in de oren klinkt. Poyurethaan kent diverse toepassingen in de bouw, waaronder harde of f lexibele isolatieschuimen, afdichtingsmaterialen, coatings, lijmen, kitten,… Een belangrijke nuance is wel dat diisocyanaten niet voorkomen in afgewerkte producten. Ze worden enkel gebruikt als reactieve chemicaliën, dat wil zeggen dat ze reageren met een polyol om een polyurethaan te vormen en ze worden tijdens die reactie volledig opgebruikt. Je tref t diisocyanaten dus wel aan in PU-producten als PU-lijmen, dichtingsmiddelen, oppervlaktecoatings en schuimen; allemaal producten die nog moeten uitharden. Diisocyanaten zijn veilig wanneer je er op de juiste manier mee werkt, maar ze zijn niet geheel onschadelijk. Diisocyanaten hebben namelijk allergische eigenschappen en sommige zijn ook toxisch. Wie er gedurende lange tijd mee in contact komt en niet de nodige voorzorgmaatregelen neemt, maakt kans om overgevoeligheid of sensibilisatie te ontwikkelen. Dat betekent dat een persoon na blootstelling allergisch kan worden voor de stof. Wie gesensibiliseerd is, kan telkens wanneer hij opnieuw in contact komt met de stof (zelfs in zeer lage
DE VLAAMSE SCHILDER
Niet vergeten: verplichte opleiding rond gebruik diisocyanaten voor 24 augustus 2023 Europa besliste in 2020 al dat werknemers die met diisocyanaten werken voor 24 augustus 2023 een opleiding moeten volgen rond het veilig gebruik van deze producten. Deze opleidingen mogen online gevolgd worden. Verschillende fabrikanten van lijmen, kitten en coatings bieden deze opleidingen aan via hun website. Ook ISOPA, de Europese producentenassociatie van diisocyanaten en polyolen, en ALIPA, de Europese producentenassociatie van alifatische isocyanaten, hebben een website ontwikkeld getiteld ‘Safe use of diisocyanates’ waarop deze opleiding gevolgd kan worden.
concentraties) een hevige allergische reactie vertonen met ademhalingsgevolgen (bijvoorbeeld astma). Volgens ramingen zouden ongeveer 4,2 miljoen werknemers in de EU blootgesteld worden aan diisocyanaten. Momenteel bestaan nog geen grenswaarden voor diisocyanaten, maar daar wil de Europese Commissie verandering in brengen. De Commissie wil werknemers beter beschermen door: • een algemene grenswaarde voor beroepsmatige blootstelling van 6 µg NCO/m³ (dit staat voor de maximale concentratie van een stof in de lucht die een werknemer inademt in een bepaalde referentieperiode, 8 uur) in te voeren • een kortetermijnblootstellingsgrens van 12 µg NCO/ m³ (dit staat voor een kortere referentieperiode van 15 minuten, die van toepassing is wanneer de negatieve gezondheidsef fecten van een stof niet afdoende kunnen worden beheerst met een algehele blootstellingsgrens, bijvoorbeeld tijdens een korte maar hoge-intensiteitblootstelling) te introduceren.
Vervolg
Het voorstel van de Commissie zal nu wordt nu voorgelegd aan het Europees Parlement en de Raad. Na goedkeuring hebben de lidstaten twee jaar de tijd om de richtlijn in nationaal recht om te zetten.
• 06|2023
29
ONDERZOEK
Giftige stof uit verven aangetroffen in orka’s Begin dit jaar raakte bekend dat Canadese onderzoekers onrustwekkende hoeveelheden giftige stoffen hebben aangetroffen in orka’s. Het gaat om stoffen die niet afbreken in de natuur en die onder andere gebruikt worden bij de productie van verven. Orka’s zijn in Canada en de VS bedreigde diersoorten.
Hoofdonderzoeker Juan José Alava noemde deze onderzoeksresultaten een wake-upcall. "De zuidelijke orkapopulatie is al bedreigd. Het zou kunnen dat deze schadelijke stoffen hun aantallen nog verder doen krimpen." De onderzoekers zijn ook zeer ongerust over het feit dat de giftige stoffen zich tot in de baarmoeder verspreiden en ook doorgegeven worden aan de foetussen.
Komt 4NP ook bij ons voor?
Bij ons werd 4NP vroeger gebruikt als verharder in epoxy en PUR-producten, maar ook in verven en lakken. De stof is in Europa echter geklasseerd als een zeer zorgwekkende stof (SVHC) en sinds 2012 opgenomen in de REACH-kandidaatslijst voor autorisatie. Voordien was het gebruik van 4NP ook al gereguleerd via een Europese verordening uit 2003 (DIRECTIVE 2003/53/EC).
D
e Canadese wetenschappers onderzochten de kadavers van 12 orka's die tussen 2006 en 2018 zijn aangespoeld aan de westkust van Canada. De onderzoekers namen monsters van de skeletspieren en de lever van orka's die langs de zuidwestkust van British Columbia leefden. In de weefsels van de dieren troffen ze verschillende chemische stoffen aan, waaronder ook 4-nonylfenol, een giftige stof die vrijkomt bij de productie van onder meer verven, schoonmaakmiddelen, pesticiden en toiletpapier en beter bekend is onder de verkorte naam 4NP. Deze chemische stof kan in de oceaan terechtkomen via afvalverwerkingsinstallaties of industrieel afvalwater. Orka’s staan bovenaan de voedselke-
30
ten, ze voeden zich met tal van kleinere organismen die besmet zijn met de chemische stof. Daardoor stapelt de 4-nonylfenol zich op in de weefsels van de orka’s en hebben zij veel grotere dosissen in hun organisme dan hun prooien. Dit fenomeen staat in de biologie bekend als biomagnificatie en komt bijvoorbeeld ook voor bij roofvogels.
Potentieel schadelijk
Er is nog maar weinig geweten over de effecten van 4NP op het milieu en de gezondheid. De stof wordt wel beschouwd als potentieel schadelijk en kan volgens de onderzoekers inwerken op het zenuwstelsel met cognitieve stoornissen tot gevolg. Het is de eerste keer dat 4NP wordt gevonden in orka's.
Concreet betekent dit dat bedrijven 4NP niet meer in de handel mogen brengen of mogen gebruiken, tenzij zij daarvoor een zogenaamde autorisatie hebben gekregen. In elk geval moeten fabrikanten die meer dan 0.1% gewichtspercent van een zeer zorgwekkende stof (SVHC) gebruiken aan bepaalde wettelijke verplichtingen voldoen. Zo moeten zij de gebruikers onder andere via het veiligheidsblad informeren over de aanwezigheid van de stof en het veilig gebruik ervan. 4-nonylphenol zou in Europa nagenoeg volledig zijn vervangen door andere stoffen (bv. alcohol ethoxylates), die minder problematisch zijn voor het milieu doordat ze sneller af breken.
DE VLAAMSE SCHILDER • 06|2023
MiTOWER Dé allerbeste éénpersoons klimoplossing De MiTOWER rolsteiger is speciaal ontwikkeld om zonder hulp van anderen op te bouwen. Deze compacte steiger staat in 10 minuten. Snel naar het hoogste niveau zónder de hulp van een collega. Het slimme design zorgt ervoor dat u de rolsteiger veilig opbouwt. Met het unieke ophangmechanisme in de platformliggers, worden de onderdelen tijdens de opbouw opgehangen. De MiTOWER STAIRS is een uitbreidingsset op de MiTOWER en MiTOWER PLUS. Deze slimme toepassing maakt onveilig werken op een trap verleden tijd. Bekijk het hele assortiment op www.altrex.be
PROGRESS. TOGETHER.
16.000 BOUWBEDRIJVEN Daar kan je niet omheen
16.000 bouwondernemers in héél België rekenen op ons. Klein en groot. Actief in alle activiteiten en technieken van de brede bouwsector. Embuild is hun stem en partner. Wij verdedigen hun belangen en promoten hun innovatief vakmanschap. Samen Bouwen, Samen groeien.
Buitenmuren schilderen is een kunst.
Buitenmuren verven is een echte kunst. Je moet je laten leiden door de ondergrond. Je wil je opdrachtgever een mooi en duurzaam resultaat bieden. De buitengevel is immers de trots van de woning van elke klant. Net als een artiest, moet je dan gebruik kunnen maken van het beste materiaal. Als vakschilder kan je gelukkig rekenen op je eigen ervaring én op BOSS paints. Doe een beroep op het advies van onze technisch adviseurs en vertrouw op onze 10-jaar-gevelgarantie. Zo helpen we je om voor de juiste verf te kiezen. Kies uit het meest complete palet aan buitenmuurverven op pro.bosspaints.be.