Implementatie plan Een nieuw concept voor een gezonder Rotterdam Zuid Geschreven door: Richard Chapel Student Leisure & Events Management Afstudeerbegeleider: Hein Leemans Bedrijfsbegeleider: Jet Houwers 25 mei 2021
Inhoudsopgave • Introductie
3
• Roffa Moves QR-code
15
• Probleemstelling
4
• Instructievideo’s Roffa Moves
16
• Stakeholders
5
• Routekaart en volgroute
17
• Doelgroep
6
• Het bereiken van de doelgroep
18
• Doelgroep behoeften
7
• Online video’s
19
• Trends & ontwikkelingen
8
• Financiën
20
• Best practices
9
• Roffa Moves video
21
• Visie
10
• Bronnen
22
• Het concept Roffa Moves
11
• Roffa Moves app
12
Introductie Dit implementatie plan is geschreven voor de stakeholdersgroep van het Rondje Stadionpark. Zij die bezig zijn om het Rondje Stadionpark tot leven te wekken. Het vraagstuk dat centraal staat is: Ontwikkel een uitnodigend bewegingsconcept op het Rondje Stadionpark, wat aansluit op de behoefte van de bewoners van Rotterdam Zuid waardoor zij gemotiveerd raken om meer te bewegen. Dit plan is ontwikkelt en geschreven door Richard Chapel. Student Leisure & Events Management aan de Willem de Kooning Academie in Rotterdam. Met veel dank aan Hein Leemans en Jet Houwers, voor het begeleiden en ondersteunen van het gehele proces. Veel plezier met lezen en bekijken van dit productplan en stay healthy.
3
Probleemstelling Rotterdam Zuid kampt met een maatschappelijk probleem. Uit onderzoeken blijkt dat een groot deel van haar inwoners een slechte gezondheid en leefstijl hebben. Tegelijkertijd heeft de Gemeente Rotterdam een route aangelegd in het gebied Stadionpark, wat verschillende wijken met elkaar verbindt. Zij willen dat deze route gebruikt gaat worden en dat het bekendheid krijgt. Er moet een verbinding komen met het Rondje Stadionpark om het maatschappelijke probleem op te lossen. Het vraagstuk wordt vanuit twee kanten bekeken. 1. Vanuit de stakeholdersgroep is het belangrijk dat de bewoners van Rotterdam Zuid zich gaan bewegen in het Rondje Stadionpark. Het doel is om bekendheid voor het Rondje te creëren, zodat het Rondje gebruikt gaat worden door de omwonenden. Dit draagt ook bij aan de visie van de Gemeente Rotterdam namelijk, dat wil dat Stadionpark een gebied wordt dat sport, lifestyle en gezondheid uitstraalt. 2. Vanuit het maatschappelijke vraagstuk van de opdrachtgever is het doel om bewoners van Rotterdam Zuid meer in beweging te krijgen. De bewoners hebben in het algemeen een slechtere gezondheid ten opzichte van andere Nederlanders. Er moet iets ontwikkelt worden wat hen motiveert om in beweging te komen. De invulling moet daarom een concept zijn dat aansluit op het Rondje Stadionpark en de inwoners van Rotterdam Zuid uitnodigt om te bewegen. Vraagstuk Ontwikkel een uitnodigend bewegingsconcept op het Rondje Stadionpark, wat aansluit op de behoefte van de bewoners van Rotterdam Zuid waardoor zij gemotiveerd raken om meer te gaan bewegen.
4
Stakeholders Vanuit de stakeholdersgroep is het belangrijk dat de bewoners van Rotterdam Zuid zich gaan bewegen in en op het Rondje Stadionpark. De stakeholdergroep houdt zich bezig met het tot leven wekken van het Rondje. In deze groep zitten: Jet Houwers van EMI op Zuid, Rineke Kraaij en Maurice Specht van de Buitenplaats Brienenoord, Lieven Poutsma van het Observatorium, Johanneke de Lint van Feyenoord City, Louise Kuijpers van de Gemeente Rotterdam. Met iedere stakeholder is er een diepte-interview gehouden waarbij de belangen, wensen en behoefte naar voren zijn gebracht. Met deze informatie zijn er ontwerpeisen opgesteld, waaraan de invulling van het vraagstuk moet voldoen. Ontwerpeisen vanuit de stakeholders - Het concept moet haalbaar en makkelijk uitvoerbaar zijn - Het concept moet bruikbaar zijn voor meerdere doelgroepen - Het concept moet meer kennis over de doelgroep verschaffen - De doelgroep moet betrokken zijn bij het ontwikkelproces Deze eisen zijn meegenomen in het gehele ontwikkelproces van het concept.
5
Doelgroep Wie is de doelgroep? De doelgroep zijn inwoners uit de gebieden Feijenoord en IJsselmonde. De inwoners van deze wijken liggen direct aan het Rondje Stadionpark en zijn daarom hoogstwaarschijnlijk de groep die het snelst gebruiken zullen maken van deze route. De doelgroep is 18 t/m 35 jaar en sport niet tot nauwelijks. Een groot deel van deze leeftijdscategorie is net begonnen met werken of zijn nog bezig met een opleiding. Wegens o.a. een te kort aan tijd, zijn zij weggegaan bij een teamsport of bij een sportschool. Ze weten dat sporten en bewegen goed is voor hun lichaam en hun geest, maar lopen tegen een aantal drempels aan. Deze drempels weerhouden hen om meer te gaan sporten of bewegen. Drempels - De groep ontbreekt aan zelfvertrouwen op het gebied van sport en bewegen - De groep vindt dat zij geen sportieve (leef)omgeving hebben - De groep ziet tijd als een obstakel - Opstapeling hiervan zorgt voor gebrek aan motivatie - De groep associeert sporten en bewegen met hoge kosten Wat zou deze groep activeren om meer te gaan sporten of bewegen? - Zij zien graag een vorm van begeleiding als zij zouden beginnen met sport en bewegen - De groep wil resultaat zien als zij sporten of bewegen - In het begin willen zij laagdrempelig sporten of bewegingen
6
Doelgroep behoeften Om meer te weten te komen over de behoeften van de doelgroep, zijn er interviews gehouden met verschillende inwoners uit de gebieden Feijenoord en IJsselmonde.. Hierin heeft de doelgroep aangegeven wat hen weerhoudt om te sporten en bewegen en waar zij naar verlangen als zij sporten of bewegen. Zij hebben aangegeven wat voor hen het zwaarst weegt en waar zij het meeste behoefte aan hebben. Dit uit zich in Pains en Gains ten opzichte van sporten en bewegen. Hiernaast is de Waarde Propositie Canvas te vinden met alle Pains en Gains. Gains Dit zijn de voordelige resultaten en uitkomsten die de doelgroep graag wil bij het uitvoeren van deze taak. De belangrijkste resultaten die de doelgroep wil, zijn: - Fitter worden - Vrolijk worden in de spiegel - Het zien van resultaat/vooruitgang Pains Dit zijn de pijnpunten die doelgroep ervaart bij het uitvoeren van deze taak. De grootste pijnpunten voor de doelgroep zijn: - Gebrek aan tijd - Gebrek aan motivatie - Gebrek aan zelfvertrouwen - Drukte bij sportlocaties - Gebrek aan een sportieve omgeving
7
Trends & ontwikkelingen Relevantie Trends & ontwikkelingen voor het vraagstuk 1. Individualisering/ongeorganiseerde sporten: Individueel/ongeorganiseerd sporten wordt vanaf 20 jaar populair en blijft ook populair op oudere leeftijd (Kenniscentrum Sport & Bewegen, 2016). Het Mulier Instituut stelt dat individueel sporten parallel loopt met onze maatschappij, die ook steeds individualistischer wordt. Met de stijging van fitness/conditietraining en hardlopen onder jonge individuele sporters en wandelen bij ouderen, zijn de voorspellingen dat deze trends blijft stijgen (Mulier Instituut, 2020). 2. Inzetten openbare ruimte: Door o.a. vergrijzing, ontgroening, een groeiend aandeel niet-westerse migranten en de toename van de ongeorganiseerde sport, zal de vraag naar verschillende sporten schuiven denkt het Rijksinstituut van Volksgezondheid (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, z.d.). Voetbalvelden en basketbalhallen nemen af en de openbare ruimte komt steeds meer in beeld als locatie voor sport, bewegen en actieve vormen van recreatie. 3. Technologische ontwikkelingen: Nieuwe technologieën duiken steeds vaker op in de sportscholen, op straat en ook steeds meer professionele sporters proberen zoveel mogelijk uit om zoveel mogelijk informatie uit hun lichaam te halen (Doedens, 2019). 4. Covid-19: De coronacrisis onderstreept nog eens het grote belang van de ‘beweegvriendelijke omgeving’. Daarnaast benadrukt het ook de mogelijkheden die de openbare ruimte biedt voor allerlei vormen van sport, actieve recreatie en buitenspelen. We gingen niet meer binnen sporten, maar buiten bewegen (Kronenburg, 2020).
8
Best practices Sportieve (leef)omgeving De gemeente Groningen is al een aantal jaar bezig met het bevorderen van de gezonde en actieve leefstijl van haar inwoners. Vanuit deze visie ontstaan er nieuwe beleidsinitiatieven waarin de openbare ruimte wordt benut om mensen uit te dagen om te gaan bewegen (Noordhof et al., 2020). In samenspraak met inwoners en ondernemers zijn er multifunctionele sport -en speelplekken gerealiseerd. Hieruit kwam een speeltoestel, calisthenics, een basketbalcourt, een hardlooproute en een outdoor fitnesslocatie. Gekoppelde wandelroute De groene connectie is een looproute door Delfshaven. Het is een wandel route die als middel wordt ingezet om lokale zorgen welzijnsinstellingen te koppelen aan de groene initiatieven in de buurt. De organisatie organiseert wandelingen met de lokale instellingen. De route kan ook zelfstandig bewandeld worden door middel van een routekaart (De groene connectie, z.d.). Inzetten omgeving KWIEK is een beweegroute die gebruik maakt van straatmeubilair in de buurt om oefeningen mee te doen. Door het volgen van de stoeptegels op de route, train je balans, kracht en uithoudingsvermogen. De doelgroep van KWIEK is vooral senioren en hier zijn de oefeningen dan ook op aangepast. Volgens de organisatie bevordert het concept de sociale cohesie binnen de wijk, verlaagt het de kans op sociaal isolement en stimuleert het eigenaarschap in de openbare ruimte (KWIEKbeweeg route, 2018).
9
Visie De inwoners van 18 t/m 35 jaar in IJsselmonde en Feijenoord, die niet tot nauwelijks sporten of bewegen, hebben behoefte aan een beweegconcept dat hen motiveert om meer te gaan bewegen waardoor zij beter in hun vel zitten. Dit kan gerealiseerd worden als er, samen met hen, gekeken wordt naar: hun behoeftes op het gebied van sport en bewegen, een gezonde leefstijl en de mogelijkheden op het gebied van technologische trends en ontwikkelingen. Door middel van doelgroep participatie kan je een gericht concept ontwikkelen, dat invulling geeft op wat de doelgroep stimuleert en motiveert om meer te gaan sporten of bewegen. Ik zie kansen voor een vernieuwend concept dat ervoor zorgt dat zij fitter worden en meer zelfvertrouwen krijgen in zichzelf in een sportieve leefomgeving waarin zij gratis kunnen sporten, wanneer zij er tijd voor hebben. Door in te spelen op zelfvertrouwen, het doen van moeite en het overbrengen van basiskennis van een gezonde leefstijl in één concept, wordt de kans vergroot dat de doelgroep gemotiveerd raakt om te beginnen aan een gezondere leefstijl.
10
Het concept Roffa Moves Samen met de doelgroep is het concept Roffa Moves tot stand gekomen. Roffa Moves is een sportconcept op het Rondje Stadionpark. Het is meer dan alleen een lichte workout routine, het is echt bedoeld als handvat om de doelgroep op weg te helpen naar een gezond en gelukkig leven. Het is volledig gratis en zij kunnen het doen wanneer zij het willen. Roffa Moves richt zich op beginners en is daarom een laagdrempelig oplossing voor de doelgroep. Het is een concept wat door middel van basiskennis over sporten, bewegen, voeding, een gezonde geest, de doelgroep stimuleert om gezonder te leven. Het is een stap richting het zelf creëren van een sportieve leefomgeving, zonder hoge kosten en zonder daarbij in een drukke sportschool aanwezig te zijn. Door gebruik te maken van QR-codes, online sport instructievideo’s en een beweegapp speelt Roffa Moves in op de actualiteit binnen de technologische ontwikkelingen in de sportwereld. De combinatie van deze 3 elementen zorgt ervoor dat de doelgroep in beweging komt. Wanneer de doelgroep een QR-code scant met hun telefoon, zal er een workoutvideo in beeld verschijnen. Deze zorgt ervoor dat de doelgroep zich gaat bewegen in het Rondje Stadionaprk. In de video legt de sportinstructeur uit welke oefening er op die plek uitgevoerd kan worden en waar deze goed voor is. De instructeur deelt kennis over basisoefeningen en dient als motivator. In de Roffa Moves app is het mogelijk voor de doelgroep om hun eigen voortuitgang bijhouden, te chatten met vrienden om elkaar te motiveren en is er meer informatie te vinden over bewegen, voeding en een gezonde geest.
11
Roffa Moves app De Roffa Moves app fungeert niet alleen als beweegapp, maar verschaft ook informatie over voeding en geest. De app is gebruiksvriendelijk gemaakt voor iedereen en communiceert op een simpele manier, dus zonder vakjargon. Het heeft een groene en vriendelijke uitstraling, want zo wordt het accent gelegd op gezondheid en natuur. Dit zijn de basiselementen van het gehele concept. De vormgeving en inhoud van Roffa Moves richt zich op beginners. Het is daarom belangrijk dat de app geen agressieve of té professionele sporters uitstraling heeft. Want dat zijn juist factoren die beginnende sporters kunnen afschrikken. Wat is er allemaal te vinden in de app? De app beschikt over: - Een introductiepagina waarbij het concept en de ontwikkelingen van het Rondje Stadionpark worden uitgelegd - Een pagina waarbij de gebruiker zijn of haar vooruitgang kan bijhouden. - Een pagina waarbij de gebruikers elkaar kunnen motiveren door berichten te plaatsen voor elkaar. - Een pagina met basis workouts van de sportinstructeur. - Een pagina met de basis informatie over gezonde voeding. - Een pagina met basis informatie over een gezonde geest. De doelgroep heeft in de ontwikkelfase aangegeven dat dit ontwerpeisen zijn voor een beweegapp waar zij gebruik van zullen maken. De combinatie tussen sport, voeding en geest is volgens hen het belangrijkste aan de app.
12
Home De introductiepagina van Roffa Moves. Hierin staat alle informatie over Roffa Moves en het Rondje Stadionpark. Hoe Roffa Moves in zijn werking gaat wordt uitgelegd in een introductievideo door een sportinstructeur. De functie van de Homepagina is om de gebruikers te informeren.
Jij
Vrienden
Dit is een belangrijke pagina voor de gebruiker die zijn of haar voortuingang wil bijhouden in de app. Na iedere workout kan de gebruiker invullen hoeveel herhalingen zij gedaan hebben of hoeveel seconden zij een oefening hebben volgehouden. De vooruitgang wordt bijgehouden in een grafiek.
Motivatie komt niet alleen van binnenuit. Support van vrienden of familie kan ook een grote rol spelen. De Vrienden-pagina geeft gebruikers de kans om in contact te blijven met hun vrienden/buren/buurt genoten.
Door een duidelijk overzicht te leveren van de behaalde prestaties, blijft de gebruiker gemotiveerd om door te blijven gaan. Dit is een belangrijk onderdeel in het gehele proces om fitter te worden én te blijven.
De motiverende woorden en de ervaringen van vrienden hebben volgens de doelgroep een meerwaarde tijdens het behalen van doelen. Het motiveert hen om samen door te gaan en te werken aan een gezondere leefstijl.
13
Workouts
Voeding
Geest
Tijdens het lopen van de route, en het scannen van de QR-codes, ontgrendelt de gebruiker verschillende workouts. Deze zijn onderverdeeld in de volgende categorieën; Warming-up, kracht, balans, conditie, uithoudingsvermogen en een cooling down. Elke categorie is even belangrijk als de gebruiker net begint met sporten.
Een gezonder leven bereik je niet door alleen te sporten, dat is slechts de eerste stap. Hoe je je voelt wordt namelijk voor een groot deel bepaald door wat je eet. Daarom is het belangrijk dat Roffa Moves ook een onderdeel heeft wat zich focust op voeding.
Gezonder leven en fitter worden is geen korte sprint, maar een marathon. Het vergt doorzettingsvermogen en discipline. De doelgroep heeft aangegeven dat zij vaak gebrek hebben aan motivatie en dat zij onzeker zijn op het gebied van sporten en bewegen. Meditatie kan hierbij een helpende factor zijn. Het helpt je om gefocust te blijven en het traint je discipline. Dit zijn belangrijke factoren om een gezondere leefstijl ook daadwerkelijk vol te houden. Het is inspanning met je hoofd i.p.v. met je lichaam. Het leert je om je gedachtes leeg te maken en te focussen op je eigen doelen. Dit kun je goed gebruiken als je begint met werken aan je gezondheid.
De workouts bevatten basisvormen van bewegen en zijn daarom laagdrempelig voor de gebruiker. Het gehele lichaam en de geest worden hierbij getriggerd.
De combinatie voeding en bewegen zorgen voor het beste resultaat. Met de juiste voeding kan je aankomen, afvallen, spiermassa opbouwen, je spieren en gewrichten herstellen beter. Kortom, met de juiste voeding kan je meer halen uit een workout. Fitter worden en een gezonde leefstijl aangaan, heeft te maken met het totaal plaatje.
14
Roffa Moves QR-code QR-codes zijn twee dimensionale streepjescodes. Het staat bekend om een snelle reactie en wordt al veelvuldig gebruikt in het normale leven in Aziatische landen. Het gebruiken van een QR-code betekent dat er direct interactie met de gebruiker plaatsvindt. Het is een simpele en laagdrempelige manier om instructievideo’s aan de doelgroep te tonen. De doelgroep beschikt over een mobiele telefoon waarbij de camera van de telefoon de QR-code kan lezen. Het is dus bruikbaar voor iedereen. Vanuit de samenwerking met de doelgroep is het idee ontstaan om de QRcode op een sticker te plaatsen. Stickers kunnen overal (op vergunningsplekken na) makkelijk geplaatst worden, hiervoor zijn de speciale outdoor stickers. Om herkenbaarheid te creëren zit het groene hart van het Roffa Moves logo verwerkt in de sticker. De sticker werkt het best als deze in het gezichtsveld wordt opgeplakt. Het ontwerp heeft organische vormen en maakt vooral gebruik van de kleur groen. Groen staat voor Rotterdam, natuur, gezond en goed. Uiteraard is dit ook meegenomen in het ontwerp van de Roffa Moves app. De organische (ronde) vormen stralen een flow uit, net als het menselijk lichaam. De quote is een trigger om de doelgroep de QR-code te laten scannen. Het is een Pain die zij ervaren op het gebied van sporten en bewegen.
15
Instructievideo’s Roffa Moves De instructie video’s zijn vooral belangrijk voor twee factoren: 1. Het uitleggen van de oefeningen en waar deze goed voor zijn 2. De instructeur als motiverende spreker De doelgroep vindt het belangrijk dat de basiskennis over sportoefeningen met hen gedeeld wordt. Hoe meer kennis zij hebben en hoe meer zij begrijpen, hoe gemotiveerder zij zullen zijn. De basiskennis die gedeeld wordt gaat over: de basisvorm van een oefening, de spiergroepen die hierbij getraind worden en wat voor effect dit heeft op je lichaam. Omdat de doelgroep weinig zelfvertrouwen heeft op het gebied van sporten en bewegen, dient de instructeur als motiverende spreker. ‘Een 10 voor de moeite’ dat is waar het om draait. Het uitstralen van positiviteit in de verbale communicatie, zorgt ervoor dat de doelgroep zelfvertrouwen opbouwt en hierdoor lekkerder in zijn of haar vel komt te zitten. Het tonen van video’s met een instructeur komt het dichtst bij het gevoel van een personal trainer. Het is een gratis instructeur op de route die de gebruiker in kan zetten wanneer hij of zij zelf de tijd heeft om te gaan bewegen.
16
Routekaart en volgroute De route van het Rondje Stadionpark is door de gemeente Rotterdam aangelegd en is 5 kilometer lang. De route verbindt verschillende gebieden binnen Stadionpark met elkaar. Op deze route is in ieder gebied een sticker met daarop een QR-code te vinden. Op deze manier staat de gebruiker even stil bij een gebied en haar omgeving. De volgroute is vanaf een bepaald punt in de wijken van IJsselmonde en Feijenoord. Omdat de bekendheid van het Rondje nog gecreëerd moet worden, zijn niet alle inwoners al op de hoogte van deze route. Door op verschillende plekken in deze wijken QR-codes te plakken met daarop de route naar het Rondje, is er geen extra handeling meer nodig voor de gebruiker om het Rondje te vinden. De plekken waar de QR-codes in de wijken geplakt worden zijn druk bezochte plekken waar de doelgroep dagelijks komt zoals bij de supermarkt, een station of een winkelstraat.
17
Het bereiken van de doelgroep Het bereiken van de doelgroep kan zowel offline als online. Door middel van de stickers in de wijken te plakken op plekken waar de doelgroep zich beweegt, wordt er al gewerkt aan het bereiken van de doelgroep. Met een herkenbaar en vriendelijk beeld en quotes die hen aanspreekt, is de kans al vergroot dat de doelgroep wordt bereikt. Zo heb je op een simpele manier al aan je offline promotie gewerkt . Met het inzetten van promotie video’s die online getoond kunnen worden, is de eerste stap om de doelgroep online te bereiken gezet. Het concept kan een eigen Instagram en Facebook pagina krijgen, waarbij er video’s getoond worden met verdere informatie over Roffa Moves. Echter, is het inzetten van de stakeholders en hun netwerk een slimmere eerste zet. De stakeholders en hun netwerk hebben namelijk al een groot bereik bij de doelgroep. Door op deze platformen als eerste promotievideo’s te delen, wordt er al direct een groter publiek bereikt. Dit zijn platformen zoals: het Rondje Stadionpark, de website van de Gemeente Rotterdam/stadionpark, de website van Feyenoord-City en de website van EMI op Zuid. De stakeholders hebben al toegezegd hier open voor te staan en helpen maar al te graag met de promotie van het concept. Daarnaast hebben zij goed contact bij: Open Rotterdam, Rijnmond en Nationaal programma Rotterdam Zuid.
18
Online video’s Het eerste doel is om naamsbekendheid te creëren bij de doelgroep. Om op online platforms zoals Instagram en Facebook zichtbaar te zijn bij de doelgroep, wordt er gebruik gemaakt van video’s. Deze video’s nemen een kijkje in het gehele concept. Om genoeg content te hebben, wordt er gewerkt met korte video’s. Om een groter bereik te hebben op de video’s, is er steun vanuit de online platformen van de stakeholders nodig. De video’s worden door hen gedeeld en hierdoor stijgt het bereik. De gehele promotievideo kan geplaatst worden op de websites van de stakeholders en hun netwerk. Door net als bij de stickers gebruik te maken van de pijnpunten en de voordelige punten in de quotes, wordt de doelgroep uitgenodigd om de video’s te bekijken.
19
Financiën Om ervoor te zorgen dat de kosten van het eerste jaar betaald kunnen worden, moet er gezocht worden naar subsidies of investeerders. In Rotterdam kunnen er subsidies aangevraagd worden via subsidie instanties van de gemeente. Een voorbeeld van zo’n instantie is Citylab010. Volgens de stakeholdersgroep heeft dit project bij Citylab010 een grote kans om subsidie te ontvangen.
20
23
Bronnen • De Groene Connectie. (z.d.). De Groene connectie. Geraadpleegd 21 september 2020, van http://www.degroeneconnectie.nl/ • Doedens, D. (2019, 9 april). De invloed van techniek in de sport. pcmweb. https://pcmweb.nl/artikelen/algemeen/deinvloed-van-techniek-in-de-sport/ • Kenniscentrum Sport & Bewegen. (2016). Samenhangmodel: Trends in sport en sportbeleid. tools.kenniscentrumsportenbewegen. https://tools.kenniscentrumsportenbewegen.nl/samenhangmodel-trends-in-sporten-sportbeleid/tool/trendspotter-sport-en-bewegen/ • Kronenburg, J. (2020, 6 oktober). Ongeorganiseerd sporten in coronatijd: een verschuivende rol. allesoversport. https://www.allesoversport.nl/artikel/ongeorganiseerd-sporten-in-coronatijd-een-verschuivende-rol/ • KWIEKbeweeg route. (2018, 9 oktober). facebook. https://www.facebook.com/KWIEKbeweegroute • Mulier Instituut. (2020, 16 april). Nederlanders sporten en bewegen steeds vaker alleen. allesoversport. https://www.allesoversport.nl/artikel/nederlanders-sporten-en-bewegen-steeds-vaker-alleen/ • Noordhof, N., Wiggers, H., & Hoyng, J. (2020, 30 januari). De actieve stad Groningen: praktijk. allesoversport. https://www.allesoversport.nl/artikel/de-actieve-stad-groningen-praktijk/ • Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. (z.d.). Trend in de toekomst. sportenbewegenincijfers. Geraadpleegd op 20 oktober 2020, van https://www.sportenbewegenincijfers.nl/toekomstverkenning/trendscenario/sportaccommodaties
22
