Centre of Expertise Social Innovation Rotterdam Zuid
Highlights Rotterdam
foto: Marina Meeuwisse
Zuid
2015-2016
Studenten
Docenten
500 in minoren
1401
Externe contacten
101 389
in CoP’s
Focuswijken
29
1.930
stages
Studie uren: 170.282
007 Kennisbank
(in wording)
#3 #4 #5
Bewoners
76.678
Filmpjes
EMIzine’s
Foto’s
019
2343
Wie bereikt EMI op zuid
0132 3620 0333 1340 1613
Inzet HR
partners en stakeholders bewoners overig
leraren
1930 0101 0008
Minoren
studenten
011
docenten
Minoren plus lectoren
leerlingen
ouders
Afstudeerders
003 Rondleidingen incl. straatcolleges
Tweets
024 782
Masterclass
001
050
foto: Rene Castelijn
p5
Al doende leren Met de oprichting van de expertisecentra stelt Hogeschool Rotterdam zich in staat om zich, naast de focus op excellent bacheloronderwijs, krachtig te profileren als innovatiepartner voor haven en stad Rotterdam. Expertisecentrum Maatschappelijke Innovatie (EMI) is partner in het oplossen van complexe vraagstukken op Rotterdam Zuid. Het derde jaar van het Expertisecentrum Maatschappelijke Innovatie is alweer bijna achter de rug. We hebben gestaag en met veel enthousiasme en energie verder gewerkt aan de vier thema’s wonen, werken, zorg-welzijn en onderwijs. We hebben de beoogde groei van het programma Mentoren op Zuid meer dan waar gemaakt. Meer dan 740 leerlingen hebben dit jaar een studentmentor gehad. De vraag van de scholen neemt nog steeds toe. Er wordt in dit programma ook gewerkt aan een digitale applicatie om het programma logistiek en inhoudelijk beter te stroomlijnen en te evalueren. Zo komen technische en sociale innovatie bij elkaar. Er zijn ook weer nieuwe programma’s geboren. Na het buddyprogramma voor zwangere vrouwen in een kwetsbare omgeving van Nieuw in 010, kunnen moeders nu ook elkaar ontmoeten in Mama’s Garden, een door studenten van de Willem de Kooning Academie ontwikkeld concept. Er is een start gemaakt met Samen & Anders, een initiatief van Laurens en EMI rondom community-vorming in een woonvorm die kwetsbare en minder kwetsbare bewoners met elkaar in contact brengt en de connectie met de buurt onderzoekt. Vanuit IGO is verder gewerkt aan Proeftuin Zuid en afstudeeratelier Zuid. Sense of the City, het leren lezen van de stad en haar bewoners, heeft een succesvolle editie in IJsselmonde gehad. De samenwerking met de Veldacademie is verder bestendigd in zowel de verdere opbouw van de digitale kennisbank Zuid als in het aanpakken van vraagstukken en opgaves voor Zuid. Een nauwere samenwerking met het RDM CoE krijgt gestalte in deelname aan het programma Next economy van de Deltametropool Rotterdam – Den Haag, maar ook heel concreet in de gezamenlijke presentatie van de resultaten van het werk van studenten tijdens ‘Insights Haven en Zuid’ op 28 juni. Een bijzonder jaar was het ook met het grote aantal afstudeerders verbonden aan Zuid en EMI. Met als nog mooier resultaat dat we enkelen van hen zullen terugzien als student-assistent bij EMI in het nieuwe jaar. We zijn blij met hun kennis en kunde en frisse blik op Zuid. Ik hoop dat wij u allen na de zomer weer zullen ontmoeten om energiek verder te bouwen aan Rotterdam Zuid, dé plek voor grootstedelijke en maatschappelijke vernieuwing. Carolien Dieleman directeur
2015-2016
p6
Onderwijs Children’s Zone Mentoren op Zuid
Ouders op Zuid
Zoveel mogelijk kinderen uit het primair en voortgezet onderwijs op Rotterdam Zuid krijgen extra een-op-een begeleiding om hen te helpen met school, beroepskeuze en hun algehele welzijn. Mentoren op Zuid is in 2015-2016 gegroeid naar ongeveer 740 studentmentoren. Het programma is uitgebreid met het STC, Calvijn Vreewijk en het speciaal voortgezet onderwijs. De methodiek wordt nu waar nodig verbeterd, mede op basis van de externe effectrapportage en voorzien van een theoretisch fundament. Het programma heeft zich aangesloten bij het Europese netwerk voor mentoring en is gepresenteerd als best practice van de civic university tijdens de Europese conferentie voor hoger onderwijs, georganiseerd door het ministerie van OCW tijdens het Nederlands voorzitterschap van de EU. Het programma wordt bestuurd door Stichting Studentmentoren en extern gefinancierd door een subsidie van Stichting De Verre Bergen. Partners Stichting De Verre Bergen, Rotterdams Vakcollege De Hef, LMC Zuiderpark, LMC Veenoord, LMC Talingstraat, Calvijn Vreewijk, Calvijn Maarten Luther, STC Waalhaven, Gemeente Rotterdam, Rotterdam Vakmanstad, Benefit4Kids, Big brothers big sisters, Giving Back, European Center for evidence based mentoring, Oranjefonds, Rabobank, Panteia, Erasmus universiteit, Thomas More Pabo. Intern: CEB, EAS, IFM, ISO, IvG, IvL
Het lectoraat Ouders in Rotterdam Zuid werkt aan een betere samenwerking met ouders en versterkt de opvoedkracht van ouders. In 2015-2016: • hebben leerkringen van leerkrachten op 12 basisscholen en een peuterspeelzaalorganisatie gewerkt aan het beter ondersteunen van laaggeletterde ouders bij de taalontwikkeling van hun kind, nu ook in de midden- en bovenbouw en in de ouderkamers. • hebben leerkringen van leraren, ouders en mentoren op 2 vmbo’s en 2 mbo’s met enthousiasme activiteiten ontwikkeld om ouders beter te betrekken bij loopbaanleren. • heeft het monitoren van 9 scholen die samen met CPS en Sezer voor diversiteit werken aan betere ouderbetrokkenheid, input opgeleverd voor nieuwe verbeterstappen. • hebben studenten en onderzoekers bijgedragen aan het versterken van de netwerken van ouders, zodat ouders zich meer gesteund voelen in de opvoeding. • hebben studenten van Communicatie en Multimedia Design een game voor de mobiele telefoon opgeleverd om ouders op een leuke manier over opvoeden in gesprek te brengen, en een product ontwikkeld om ouders van aanstaande hbo-studenten beter te informeren over het hbo en de rol van ouders in deze fase. Partners NPRZ, gemeente Rotterdam, Ministerie van BZK, Ministerie SZW, Ministerie OCW, Cosmicus, OBS Nelson Mandela, GBS het Kompas, SO Laurens Coupertino, OBS Samsam, de Globetrotter, OBS Bloemhof, Oscar Romero; Willem van Oranje, Beatrixschool, Agnesschool, De Kleine Wereld, De Klinker, de Globe, OBS de Kameleon; Peuter & Co, LMC Zuiderpark, RVC De Hef, Calvijn Maarten Luther, Melanchthon Crooswijk, Melanchthon Wilgenplaslaan, LMC PrO Talingstraat, ROC Zadkine, ROC Albeda, CPS, ppo Rotterdam Zuid, SV Gio, Sezer voor Diversiteit, LOKAAL, Dock, Mama’s Garden, Stichting Appvoeding, Bureau Frontlijn, de Katrol, stichting Rosarium, de Feijenoordse Middenstip, het stagehuis, het pedagogisch collectief Feijenoord, Alsare, Stichting Lezen & Schrijven, LOV, Tornante, VoorleesExpress. Intern: CMD, CMV, ISO, IVL, KCT, MWD, PED, SPH
Mentoren op Zuid
740 028 740
studenten
docenten
leerlingen
Ouders op Zuid
069 014 002 1631
studenten
docenten
lector
ouders
EMI | Highlights Rotterdam Zuid
p7
Werken Loopbaanoriëntatie Onderzoekend en ontwerpend leren Een goede toekomst voor inwoners in Rotterdam Zuid begint bij goede kansen op de arbeidsmarkt. Op de basisschool komen kinderen er al achter waar ze goed in zijn en wat ze leuk vinden. Op jonge leeftijd starten met een oriëntatie op je ‘loopbaan’ is daarom belangrijk. NPRZ heeft zich het doel gesteld om kinderen op Zuid meer te laten uitstromen naar kansrijke beroepen zoals die bijvoorbeeld in de techniek te vinden zijn. Met het aanbieden van techniek op de basisschool, kunnen kinderen nieuwsgierig worden naar deze wereld. Resultaten programma Onderzoekend en Ontwerpend leren • Havenschool Op OBS de Toermalijn is dit jaar gestart met de ontwikkeling van een curriculum waarin het thema haven en techniek de rode draad vormen. Gedurende het jaar hebben 6 pabostudenten en een pabodocent gewerkt aan voorbeeldlessen. In februari is door studenten in de bovenbouw een technkiekochtend georganiseerd die vooraf ging aan een excursie naar het havengebied en het Educatief Informatiecentrum van de Mainport Rotterdam. In juni gaan alle 400 leerlingen van de Toermalijn op excursie naar het Maritiem Museum, studenten hebben museumlessen en voorbereidingslessen ontwikkeld voor de groepen 3 t/m 6. • Professionalisering leerkrachten In schooljaar 2015-2016 is een start gemaakt met een professionaliseringstraject voor leerkrachten van een aantal scholen uit het schoolbestuur BOOR op Zuid. Deze professionalisering maakt onderdeel uit van het ontwikkelen van een Wetenschap en Technologie curriculum dat voor 2020 ingevoerd moet zijn. Op OBS de Toermalijn is aan het gehele team twee keer een workshop verzorgd en bij OBS de Globe is een studiemiddag voor het hele team georganiseerd, waarbij ook toehoorders van andere scholen aanwezig waren. Op 8 juni is er een conferentie voor het gehele bestuur van het openbaar onderwijs in Rotterdam georganiseerd, waarbij ook scholen uit Rotterdam Zuid vertegenwoordigd waren. Met alle deelnemende leerkrachten vormen deze eerste studiebijeenkomsten een start om in leerkringen in het schooljaar 2016-2017 aan de slag te gaan om
2015-2016
samen good practices te ontwikkelen voor de invulling van het W&T curriculum op die scholen. • Ontwikkelen lesmateriaal - Mobiel technieklab In het kader van hun minor hebben 3 IPO-studenten i.s.m. 2 PABO-studenten een kar ontwikkeld waar techniekmaterialen in opgeborgen kunnen worden en met meerdere scholen gedeeld kan worden. Dit concept behoeft nog verdere doorontwikkeling waar in het schooljaar 2016-2017 aan gewerkt zal worden. De scholen op Zuid zijn dan ook verder in de ontwikkeling van hun techniekcurriculum en kunnen dan beter aangeven waar zij behoefte aan hebben. • Digitaal lesmateriaal In dit schooljaar is het gesprek gevoerd om een digitaal lespakket dat als prototype in schooljaar 2014-2015 ontwikkeld is door te ontwikkelen met de opleiding CMI en een bedrijfspartner. Dit heeft nog niet geleid tot een tweede ontwikkelstap. Het is wel de bedoeling om het volgende schooljaar te kijken of dit project gestalte kan krijgen. Partners BOOR, CGI, Gemeente Rotterdam, IBN I Sina, Laurens Cupertino, NPRZ; projectleider LOB, OBS De Piramide, OBS de Toermalijn, Scholengroepen zuid. Intern: IVL
010 003 075
studenten
docenten
leraren op Zuid
p8
Werken Loopbaanoriëntatie Ouderbetrokkenheid bij loopbaanoriëntatie
Social Return Door het bedrijvennetwerk is Hogeschool Rotterdam gevraagd om onderzoek te doen naar adoptie en valorisatie van Social Return in de aangesloten bedrijven van IZOZ. Onderzoeksgegevens zijn verzameld in 30 interviews met verschillende organisaties uit het netwerk en buiten het netwerk - actief in de bouw, installatietechniek, zorg, transport - en met de overheid, arbeidsbureaus, woningbouwcorporaties, gezondheidszorg en welzijns- en vrijwilligersorganisaties. De kansen om bewoners uit Zuid met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk te helpen zijn uitgewerkt in de vorm van best practices. Deze best practices zijn zeer de moeite waard voor het werkveld en om te behandelen tijdens een hooren/of werkcollege.
Het doel is om de thuisomgeving een effectievere rol te laten spelen in de schoolloopbaankeuzes en (mede hierdoor) de motivatie van de studenten te vergroten. Alle scholen hebben interventies bedacht en zijn die nu op verschillende wijzen verder aan het ontwikkelen. De interventies variëren van huiswerkopdrachten voor kinderen en ouders (LMC Zuiderpark) tot interactieve ouderbijeenkomsten (RVC De Hef en Zadkine). De eerste resultaten zijn gepresenteerd tijdens een bijeenkomst van NPRZ op 20 januari 2016. De CoP start volgend jaar pas met bijeenkomsten. Partners: ROC Albeda opleiding verpleegkunde, LMC Zuiderpark, RVC De Hef, Zadkine (Techniek + ICT), NPRZ. Intern: ISO, KCT
Partners EY, Gemeente Rotterdam, House of Hope, Veldacademie, IkZitOpZuid, Kenniscentrum Innovatief Ondernemerschap, Partners IkZitOpZuid, Scheepvaart & Transport College, SKIN, Social Impact Finance, Werkplaats Rotterdam. Intern: IBK, IFM, KCI
“Een samenwerking met EMI betekent dat er een hele grote deur voor je open gaat op Zuid.” Docent Hogeschool Rotterdam EMI | Highlights Rotterdam Zuid
Social Return
031 009 050
studenten
docenten
bewoners
Ouderbetrokkenheid bij loopbaanoriëntatie
004 003 000
studenten
docenten
bewoners
foto: Rene Castelijn
p 10
Zorg & welzijn Maatschappelijke ondersteuning zorginnovatie Nieuw in 010
Gezond op Zuid
Zwangeren op Rotterdam Zuid worden door studenten Verloskunde en Maatschappelijk Werk begeleid. Het doel is het vergroten van het gevoel van capabel ouderschap en het netwerk van de zwangere. Hiernaast wil Nieuw in 010 de studenten meer kennis en inzicht te geven in de werkwijze van de andere beroepsgroep. Nieuw is Mama’s Garden, een ontmoetingsplaats voor moeders op Rotterdam Zuid. Dit concept is ontwikkeld door studenten van de minor Gamification en wordt nu uitgevoerd met studenten van Nieuwin010. De werving gebeurt veelal via social media (facebook). Op dit moment vindt Mama’s Garden een keer in de maand plaats. Partners Verloskundige Overschie, Verloskundige praktijk aan de Maas, Verloskundige Praktijk Charlois, Verloskundige praktijk Maashaven, Verloskundige praktijk Randweg, Verloskundige praktijk Zuidwijk. Intern: ISO, IVG, KCZI
Studenten werken in groepen aan opdrachten binnen het thema Gezonde leefomgeving; een leefomgeving die door jong & oud als prettig wordt ervaren, die uitnodigt tot gezond en sociaal gedrag en invloed heeft op de beleving en kwaliteit van leven. Er is een start gemaakt met Samen & Anders, een initiatief van Laurens en EMI rondom community-vorming in een woonvorm die kwetsbare en minder kwetsbare bewoners met elkaar in contact brengt en de connectie met de buurt onderzoekt. Partners Care XL, Gemeente Rotterdam, Lijn 2, MOB, Patching Zone, Roc Zadkine, Samen een op Feijenoord. Intern: CMD, Creating 010, ISO, IVG, KCZI, WdKA
Frontlijnaanpak Het instituut voor Sociale Opleidingen was al voor de oprichting van EMI bezig met het ontwikkelen van innovatieve werkvormen in hulp en ondersteuning aan gezinnen. Hun alliantie met Frontlijn werpt vruchten af en is toonaangevend voor verdere methodiekontwikkeling in nieuwe vormen van sociaal werk.
“Ik heb veel geleerd over het vak verloskunde en over het verloop van de zwangerschap. Dat vind ik zeker een waardevolle bijdrage omdat dat iets is wat altijd te pas kan komen.” Student Maatschappelijk Werk EMI | Highlights Rotterdam Zuid
Nieuw in 010
034 007 001
studenten
docenten
lector
Gezond op Zuid
012 009 045
studenten
docenten
bewoners
p 11
Wonen City Life Sense of the City
Urban Innovation
Sense of the City is een programmalijn waarvan een eigenzinnige onderzoeksmethode de kern is. In de methode staat wild denken centraal, kijken, luisteren en alle andere zintuiglijke informatie. Kijken – fotograferen – levert visuele onderzoeksgegevens aan; en luisteren – spontane open interviews met bewoners – levert auditieve gegevens aan. Studenten leren de stad ‘lezen’ door praktijkgericht onderzoek te doen naar actuele vraagstukken in wijken en buurten. Professionals leren met welke methode kennis uit de praktijk is te lokaliseren en op welke manier deze kennis geanalyseerd en getoetst kan worden. Op die manier komt (1) de kennis van de straat terecht op plekken waar mensen aan de knoppen draaien. En (2) laten studenten professionals zien op welke - andere - manieren vraagstukken zijn aan te pakken.
Studenten van het Instituut voor de Gebouwde Omgeving (IGO) hebben afgelopen jaar in 3 cohorten gewerkt aan ruimtelijke en maatschappelijke opgaven in Rotterdam Zuid. 2e, 3e en 4e jaarsstudenten van met name de opleidingen Vastgoed&Makelaardij en de opleiding Ruimtelijke Ordening&Planologie hebben hierin het voortouw genomen wat heeft geresulteerd in een solide aanvulling op de Kennisbank Zuid van de Veldacademie. Deze resultaten zijn enerzijds de basis voor vervolgonderzoek maar anderzijds ook de basis voor de realisatie van bijvoorbeeld een Tuin aan het Water of het Studiehuis. De onderwerpen variëren van de Particuliere Woningvoorraad tot nieuwe verdienmodellen in de ontwikkeling van een gezonde openbare ruimte, en zichzelf terugverdienende studentenhuisvesting welke werkgelegenheid creëert.
Partners Gebiedscommissie IJsselmonde. Intern: CMI, CMV, IGO, ISO, IVG, WdKA
Partners AIR, DRIFT, Erasmus Universiteit, FAVAS/ RVDB, Fietsersbond, Gemeente Rotterdam, INTI, NPRZ, Politie Rotterdam, RDM Centre of Expertise, Rijksontwikkelingsbedrijf, Schreuderstichting, Spin Ontwikkelaars, Veldacademie, Vitaal Pendrecht, Vitibuck Architects, Woonstad. Intern: IGO, ISO
“De stad, een plek van uitersten waar links niet zonder rechts kan en waar een huis niet zonder een flat kan.” Student Sense of the City 2015-2016
Sense of the City
315 008 125
studenten
docenten
bewoners
Urban Innovation
178 020
studenten
docenten
p 12
2015 > 2016 Ziet er als volgt uit EMI heeft in samenspraak met het NPRZ vier hoofdthema’s gekozen: onderwijs, wonen, werken en zorg & welzijn. Elk van deze thema’s kent een programmapijler, elk programma bestaat uit een aantal Communities of Practice (CoP’s), samenwerkingsverbanden van onderwijs, onderzoek en praktijk. De programma’s kunnen wisselend zijn, de hoofdthema’s blijven hetzelfde. Per studiejaar wordt het programma met daarin opgenomen de Communities of Practice en de beoogde resultaten geëvalueerd en geactualiseerd. Daarmee worden eventuele verschuivingen, nieuwe kansen en uitdagingen verantwoord. Het programmaschema voor 2015-2016 ziet er als volgt uit:
Onderwijs
Werken
Children’s Zone
Loopbaanoriëntatie
Onderwijs Onderzoek
(CoP’s) Communities of Practice
Praktijk
Mentoren op Zuid Ouders op Zuid Impuls Ouderbetrokkenheid Opvoedkracht ouders Thuis in Taal De Gereedschapskist
Onderzoekend & ontwerpend leren Techniek op de basisschool Digitaal lesmateriaal Mobiele techniek werkplaats
Ouderbetrokkenheid bij loopbaanoriëntatie Social Return
EMI | Highlights Rotterdam Zuid
p 13
“Ik heb veel geleerd van het samenwerken op zich en ik heb kennisgemaakt met een andere wereld dan die van mijn eigen opleiding.” Alex Baartmans, student Logistiek & Economie
Zorg en Welzijn
Wonen
Maatsch. ondersteuning Zorginnovatie
City Life
Frontlijnaanpak
Sense of the City
Nieuw in 010
Urban Innovation
Buddyprogramma kwetsbare zwangeren
New Systems
Mama’s Garden
New Spaces New Stones
Gezond op Zuid Gezonde leefomgeving Zorg Samen & Anders
Centre of Expertise Social Innovation Rotterdam Zuid
2015-2016
foto: Levien Willemse
p 16
Evenementen highlights Tijdslijn 14-9-2015
9-10-2015
Kick-off Gamification
Raar maar Waar?
Op maandag 14 september was de aftrap van de minor Gamification van de Willem de Kooning Academie. Studenten, afkomstig van verschillende opleidingen zoals Animatie en Vormgeving, kwamen bij elkaar in Galerie NIFFO op het Afrikaanderplein. Tijdens deze minor is het de bedoeling dat de studenten een spel gaan ontwerpen. Door middel van een spel kun je onderwerpen op een andere manier bespreekbaar maken en inzicht vergroten in bepaalde vraagstukken. Eén van de opdrachtgevers van deze minor is het programma Nieuw in 010.
Op vrijdag 9 oktober 2015 was de aftrap van een projectenreeks Raar maar Waar van studenten van de Hogeschool Rotterdam (HR) op OBS de Toermalijn in Rotterdam Zuid. In het kader van de kinderboekenweek verzorgden 5 studenten (Pabo en IPO) en 2 docenten een techniekochtend voor de groepen 6, 7 en 8 van deze basisschool. Binnen het programma Techniek op Zuid zullen komend jaar EMI en OBS de Toermalijn de samenwerking voortzetten.
17-10-2015
hogeschool Rotterdam betrokken bij Mentoren op Zuid en vertegenwoordigers van de deelnemende scholen van Rotterdam Zuid naar Boston en naar Harlem Children’s Zone in New York City. Zij bezochten diverse scholen en liepen mee met verschillende mentorprogramma’s.
Waarom? Omdat in de VS, en zeker in deze twee steden, mentoring een integraal onderdeel is van het verbeteren van kansen voor de jeugd en er veel ervaring is opgedaan bij het inzetten van mentoren als onderdeel van het supportsysteem voor leerlingen. Waarom en wanneer kan het een belangrijk instrument zijn om kansen van jongeren te verbeteren? Hoe voer je goede mentoring uit? Wat kunnen we leren van de training, de matching, de intervisie zoals die in de VS wordt gebruikt? Hoe recruteren ze mentoren?
“Ik heb geleerd dat het niet erg is om fouten te maken” leerling LMC Zuiderpark EMI | Highlights Rotterdam Zuid
3-11-2015
MoZ goes USA Bezoek In de herfstvakantie van PvdA fractie 2015 vertrok het programEuropees mateam Mentoren op Zuid (MoZ), docenten van de Parlement Op verzoek van Agnes Jongerius van de PvdA fractie van het Europees Parlement heeft EMI een rondleiding samengesteld rondom het thema werk en arbeid en aanpak hiervan op Zuid. EMI en NPRZ kwamen aan bod, met in het bijzonder aandacht voor Social Return, een van de onderzoeksprogramma’s van EMI. De Veldacademie en Creatief Beheer vertelden, aansluitend op het thema, over hun ervaringen met Social Return en de inzet van werkzoekenden in projecten. Als afsluiting was er een rondleiding bij House of Hope, een sociaal initiatief op Rotterdam Zuid waar honderden vrijwilligers en wijkbewoners zich inzetten, onder leiding van een klein team professionals, voor een betere wijk en toeleiding naar betaald werk.
p 17
4-11-2015
Delegatie gemeente Kopenhagen Voor de tweede maal ontving EMI een delegatie van de gemeente Kopenhagen. Doel van het bezoek was uitwisseling van informatie over de aanpak van wijken die voor grote sociale en economische uitdagingen staan, zoals Rotterdam Zuid. Er werd ook gesproken over werkbezoek aan Kopenhagen rondom ditzelfde thema. Naast een presentatie over de aanpak van NPRZ en EMI werd aandacht besteed aan het programma Mentoren op Zuid, de aanpak en unieke methodiek. Tot slot bezocht de groep, wandelend door de Afrikaanderwijk, De Katrol. Deze organisatie biedt met inzet van hogeschool studenten thuis gratis leerondersteuning aan jonge kinderen op Zuid.
4-11-2015
17-12-2015
28-01-2016
Mariëtte Lusse genomineerd
Visual Story Filmfestival
Zuid Inspireert
Mariëtte Lusse is genomineerd met haar promotieonderzoek op 15 vo-scholen op Zuid. Dit heeft geleid tot een wetenschappelijk proefschrift ‘Een kwestie van vertrouwen’ en een handreiking voor de praktijk (Samenwerken aan schoolsucces. School en ouders in vo en mbo. Samen met co-auteur Annette Diender). De NRO-VOR-Praktijkprijs werd jaarlijks uitgereikt aan een Nederlandse onderzoeker wiens onderzoek is vertaald naar een product of activiteit voor de onderwijspraktijk of het onderwijsbeleid. Het onderzoek draagt zo bij aan de vernieuwing en verbetering van het onderwijs. De prijs werd uitgereikt tijdens het NRO-congres op 4 november 2015. De NRO-VOR-Praktijkprijs onderstreept het belang van onderzoek met relevantie voor de onderwijspraktijk.
Op donderdag 17 december vond het Visual Story Filmfestival plaats in bioscoop Cinerama. Voor dit festival hebben studenten van de minor PR Creating Stories, van Instituut voor Communicatie, Media & Informatietechnologie (CMI) van de Hogeschool Rotterdam, 10 films gemaakt voor EMI over Rotterdam Zuid. De studenten hebben de EMI programma’s Gezond op Zuid, Techniek op Zuid, Mentoren op Zuid en Sense of the City op hun eigen creatieve manier in beeld gebracht, waarbij de vraagstukken en de bewoners van Zuid centraal staan. Het festival werd omstreeks 12.00 uur afgesloten met een ‘Oscar’ uitreiking met prijzen voor twee categorieën: beste visual story en beste bijdrage aan EMI. ‘Flash PR’ won in de eerste categorie met het verhaal ‘Techniek is uniek’ over meisje Diana en haar passie voor techniek. ‘Spitsuur PR’ won de tweede ‘Oscar’ met een film waarbij het programma Mentoren op Zuid erg origineel in beeld werd gebracht.
In navolging van de succesvolle editie van januari vorig jaar organiseerde EMI, het Expertisecentrum Maatschappelijke Innovatie, ook in 2016 weer een ‘Zuid Inspireert’. Ruim 130 studenten vanuit meer dan 28 opleidingen van Hogeschool Rotterdam presenteerden de resultaten van de onderzoeken, projecten en stages die zij in het eerste deel dit studiejaar uitvoerden onder begeleiding van betrokken docenten en praktijkpartners op Rotterdam Zuid. Deze editie werd opnieuw gekozen voor een bijzondere plek op Zuid: Simeon en Anna, een locatie van Laurens. De studenten van de hogeschool presenteerden zich hier op verschillende én verrassende plekken.
Klik op abeelding om verslag te lezen
2015-2016
p 18
04-02-2016
11-2-2016
7e General Assembly
Opening Fietsen op Zuid Jonge moeders Mama’s Garden Hoe stimuleer je het fietsgebruik verwendag
EMI presenteerde Enthousiasmeren jongeren en kinderen voor techniek tijdens de 7e General Assembly op RDM Rotterdam. Wetenschap & technologie en Mentoren op Zuid maakt nieuwsgierig, daagt kinderen en jongeren uit, stimuleert hen om creatief, kritisch en ondernemend te zijn, op onderzoek uit te gaan en oplossingen te bedenken. EMI presenteerde de programma’s: Trainen van leerkrachten po, Digitaal lesmateriaal, Mobiel techniek lab en Mentoren op Zuid.
Op donderdag 11 februari startte de eerste editie van Mama’s Garden, een pop out Garden voor mama en kind. Deze editie vond plaats in en rondom de EMI Werkplaats, waar mama’s en kinderen konden knutselen, praten en spelen. Het doel van deze bijeenkomsten is om mama’s op Zuid met elkaar in contact te brengen zodat zij tips kunnen uitwisselen en elkaar kunnen leren kennen. Naast de mama’s, oma’s en kinderen waren ook studenten aanwezig. Deze studenten zijn onder andere als buddy aangesloten bij het programma Nieuw in 010 en waren aanwezig om de (toekomstige) mama’s te ondersteunen bij vragen. Naast het uitwisselen van tips en het beantwoorden van vragen waren er verschillende activiteiten voor de aanwezige kinderen. Mama’s Garden is een maandelijks terugkerend initiatief van studenten van Nieuw in 010.
“Zuid inspireert niet alleen, maar daagt uit.” Angelien Sanderman, lid CvB HR EMI | Highlights Rotterdam Zuid
1-3-2016
in Rotterdam Zuid? Dit was kort gezegd de opdracht waar studenten uit Kortrijk (België), Cardiff (Wales) en HR mee aan de slag gingen tijdens de International project week 2016 van IPO (Industrieel Product Ontwerp). Op dinsdag 1 maart gingen zij onder leiding van gidsen van Urban Guides naar Zuid, op de fiets natuurlijk! De dagen erna bestonden uit onderzoek, interviews, concepten bedenken, uitwerken, testen en bouwen van prototypes. Dit alles werd gepresenteerd. Opdrachtgevers EMI en De Nationale Fietsersbond beoordeelden samen met de docenten de resultaten van de twaalf groepen. De winnaar: Team Hagelslag 2 met OCTOPUS. Het idee: alle kinderen (5-12 jaar), ongeacht of zij zelf een fiets hebben, in staat stellen te leren fietsen. Hoe? Door fietsen beschikbaar te maken op het schoolplein, in een aantrekkelijk octopus-ontwerp dat ook het schoolplein opfleurt, kunnen kinderen tijdens de pauzes de fietsen gebruiken. Een aantrekkelijk en innovatief idee, te beginnen bij de allerjongste bewoners van Zuid, wat volgens de jury het beste voldeed aan de opdracht hoe fietsen op Zuid kan worden gestimuleerd.
05-03-2016
Jonge moeders kiezen niet de makkelijkste weg. Zo jong en dan al de verantwoordelijkheid voor zo’n prachtig kindje. Houd je nog wel tijd over om zelf te genieten? Waarschijnlijk niet. Het thema was de kracht van relaties. Gezelligheid, ontspanning en ontmoeting stonden centraal deze dag en er verschillende workshops te volgen deze middag. De GGD was aanwezig voor SOA tests en voorlichting. Ook voor de kinderen waren er leuke activiteiten.
p 19
9-3-2016
10-03-2016
21-03-2016
16-3-2016
‘The Future of Higher Education’
Sociale Innovatie Safari
International Health week (IvG)
Tijdens deze internationale conferentie over het hoger onderwijs mocht het EMIprogramma Mentoren op Zuid zich presenteren. Programmaleider Nienke Fabries had twee studenten uitgenodigd om samen met haar het verhaal te doen.
Na Antwerpen en Tilburg nam Rotterdam enthousiast het stokje over. EMI organiseerde op 10 maart de derde Sociale Innovatie Safari langs een aantal vernieuwende plekken en initiatieven in Rotterdam waar wordt gewerkt aan innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Bij Villa Zebra, het kindermuseum en kunstlaboratorium, was een rondleiding langs de tentoonstelling Welkom Thuis. Daarnaast waren er presentaties over EMI en de aanpak van sociale en maatschappelijke vraagstukken op Rotterdam Zuid. Tijdens de lunch was een korte presentatie over de Wijkcoöperatie. Vanaf De Regenboog, een maatschappelijke buurtinitiatief, vond een wandeling plaats door de wijk (Bloemhof) langs verschillende groen-projecten van Creatief Beheer. Vervolgens was bij RDM een rondleiding door RDM CoE met ten slotte een workshop Alles is Techniek van het programma Onderzoekend en Ontwerpend leren. We zijn benieuwd welke stad de vierde safari gaat organiseren, want we laten ons graag verder inspireren.
Internationalisering is een verplicht en belangrijk, maar vooral leuk en inspirerend onderdeel van elke hbo-studie. Hoewel niet elke student een studieperiode in het buitenland ambieert is het voor de meesten boeiend om meer te leren over het eigen vak(gebied) over de grenzen heen, vooral als dat kan via contact met studiegenoten uit andere culturen. De bacheloropleidingen van het Instituut voor Gezondheidszorg van Hogeschool Rotterdam hadden besloten de schouders te zetten onder een gezamenlijke international week met daarin aandacht voor internationalisering, multidisciplinair samenwerken en grootstedelijke problematiek. Het overkoepelend thema van 2016 is ‘Urban Health’ wat ruimte biedt om diverse subthema’s uit te werken met de keus aan studenten voor een programma naar keuze. Het Kenniscentrum Zorginnovatie en EMI van Hogeschool Rotterdam werkten mee om een stevig en actueel programma neer te zetten.
European Center for EvidenceBased Mentoring
Eén van deze studenten was Annelou Molendijk, een oudstudentmentor die dit jaar afstudeert als leraar.: “The one-on-one moments with my student at that time is an inspiration for my way of teaching nowadays. Every lesson, every day I try as a teacher to give my students the attention they need. But I also experience that that is a very big challenge. And that’s why this mentoring program is great.”
2015-2016
Van 16 t/m 18 maart 2016 was het team van Mentoren op Zuid aanwezig bij het ‘European Center for EvidenceBased Mentoring’, een summit in Leeuwarden waar mentorprogramma’s vanuit heel Europa bijeenkwamen om te netwerken, lezingen te volgen en workshops te geven. Het doel? Een netwerkorganisatie opzetten voor onderzoek, kennis genereren en het delen van toegepast onderzoek naar het effect van mentoring.
p 20
14-4-2016
24-5-2016
Lancering De Gereedschapskist
Masterclass #1 Ouders op Zuid Oudertop op Responsieve Zuid Maandag 30 mei organiseerde Methodologie het lectoraat Ouders op Zuid Het Nieuwe Luxor Theater was
Vanaf 14 april 2016 wordt iedere derde donderdag van de maand een nieuwsbrief inclusief gereedschap en verdiepend materiaal verzonden. Het materiaal wordt ook online gepubliceerd op www.hr.nl/ gereedschapskist.
Stichting LOKAAL en EMI presenteerden Responsieve Methodologie door: prof. Tineke Abma, Hoogleraar participatie en diversiteit, co-auteur ‘Responsieve methodologie, interactief onderzoek in de praktijk’.
Het lectoraat Ouders in Rotterdam Zuid van Hogeschool Rotterdam vult een gereedschapskist met beproefde werkwijzen om de samenwerking met ouders te versterken. Het gereedschap is ontwikkeld met en getoetst door scholen en organisaties in Rotterdam Zuid en onderbouwd vanuit literatuur en onderzoek. Onder leiding van dr. Mariëtte Lusse bundelt het lectoraat deze inzichten en producten en maakt deze toegankelijk voor de praktijk. Denk bijvoorbeeld aan het kennismakingsgesprek, inloopactiviteiten, het betrekken van vaders, een opvoedtool of oudernetwerken. Natuurlijk zijn de gereedschappen ook bruikbaar voor andere wijken en gemeenten. Tien succesfactoren en vier aspecten in het verbeterproces vormen de uitgangspunten van de gereedschapskist.
De invloed van de gemeente op het dagelijks leven van de burger neemt toe. Van burgers wordt in de zogenoemde participatiesamenleving verlangd dat zij hun beste beentje voorzetten en er wordt veel meer gevraagd van de eigen verantwoordelijkheid van Rotterdammers. Dit alles gaat gepaard met een zoektocht naar een andere, meer horizontale rolverdeling tussen (semi) overheid, burgers en zorg- en welzijnsinstellingen. Deze masterclass was de eerste van een reeks rondom het onderwerp democratische vernieuwing die EMI en stichting LOKAAL samen organiseren.
EMI | Highlights Rotterdam Zuid
30-5-2016
een bijeenkomst voor organisaties die in het thuisfront ondersteuning bieden aan ouders en kinderen. Doel van deze bijeenkomst was om de samenwerking met laaggeletterde ouders te verkennen en de taalstimulering thuis verder te versterken. Tijdens deze bijeenkomst waren aanwezig: VoorleesExpress, de Katrol, Bureau Frontlijn, LOV/Tornante, Stichting Lezen & schrijven, Peuter en Co, stichting MEE en Zebra Welzijn uit Den Haag. Na een uitwisseling over de gebruikte methodieken en ervaringen van de genodigden, volgde een presentatie van Martine van der Pluijm, promovenda bij Hogeschool Rotterdam, over de ontwikkelde methodiek Thuis in Taal en de eerste resultaten daarvan. Vervolgens werd besproken hoe organisaties elkaar kunnen vinden om de ondersteuning van laaggeletterde ouders in de eigen praktijk te versterken. Dit leidde tot concrete ideeën die nader wordt uitgewerkt. Voor Zebra Welzijn in Den Haag geldt dat zij een eigen pad in Den Haag zullen bewandelen met de lokale organisaties daar en het lectoraat hierbij zullen betrekken.
2-6-2016
het decor voor een bijzonder evenement: TOP Ouders van Zuid! Onder het motto: “in Rotterdam Zuid voeden we met elkaar onze kinderen op”, organiseerden de partners van het NPRZ dit event voor alle ouders met kinderen in de leeftijd van 2,5 tot 18 jaar. Ook professionals die werken in de zorg, in de wijken en op school waren van harte welkom. TOP Ouders bracht ouders en professionals bij elkaar rond de thema’s opgroeien en opvoeden in Rotterdam Zuid. Het was de afsluiting van een serie wijktoppen in wijken in Rotterdam Zuid, waarin ouders praatten over wat ze thuis kunnen doen om hun kinderen betere kansen te geven. De centrale vraag: “Wat kunt ú doen om ervoor te zorgen dat uw kind succes heeft in de toekomst?” Aanwezigen konden meedoen aan een mix van lezingen en workshops rond de thema‘s taal, steunen en stimuleren, inspireren en motiveren, loopbaanoriëntatie en de rol van ouders in de leefwereld van kinderen op school, op straat en de vrije tijd. Een van de workshops werd gegeven door Mariëtte Lusse, van het programma Ouders op Zuid.
foto: Wil van der Ent
p 22
6-6-2016
24-6-2016
BOOR Class
Bezoek van het INSIGHTS Summa college Haven & Zuid
De pabo Hogeschool Rotterdam en BOOR organiseerden voor ruim 50 leerkrachten en directieleden van de po- en vo-scholen de BOOR Class: ‘Wetenschap en Technologie moet je doen!’ Het was een eerste bijeenkomst binnen het professionaliseringtraject van BOOR: Platform voor Wetenschap en Technologie. Het uitgangspunt van de eerste bijeenkomst is: Hoe geven we Onderzoekend en Ontwerpend Leren (OOL) handen en voeten in de klas? In de collegezaal werd afgetrapt met twee leerkrachten die vertelden over hun W&Tervaringen op hun school. Vanuit welke visie benaderen zij W&T en hoe geven zij aan W&T vorm? Daarna konden de aanwezigen deelnemen aan een van de vier workshops, bedoeld om leerkrachten op een actieve manier tien lesideeën en didactische handvatten te geven.
De voorzitter van het CvB van het Summa College Eindhoven (mbo-instelling) bracht samen met 3 collega’s een bezoek aan Hogeschool Rotterdam. Zij werden ontvangen in de EMI werkplaats waar Carolien Dieleman, directeur van EMI, de ochtend opende met een presentatie over Rotterdam Zuid, de verbinding met Hogeschool Rotterdam en de programma’s en werkwijze van het expertisecentrum. Daarna volgde een college van dr. Marina Meeuwisse over het programma Sense of the City en haar methodiek van werken met studenten. Die methodiek werd direct in de praktijk gebracht tijdens een korte wandeling door de Afrikaanderwijk. Bij RVC De Hef werden tijdens de lunch, die verzorgd werd door de leerlingen aldaar, presentaties gegeven over binding en diversiteit door Margot Pluijter van de dienst Onderzoek en Onderwijs van Hogeschool Rotterdam en afsluitend over het programma Mentoren op Zuid waar ook De Hef aan deelneemt.
28-6-2016
Studenten presenteerden de resultaten van hun onderzoeken naar de meest uiteenlopende onderwerpen; van onderwaterdrones tot drijvend groen, van taalstimulering op Zuid tot social return on investment; van foodtruck tot buitenspeelvoorzieningen. Bezoekers konden de presentaties bezoeken en in gesprek gaan met studenten over uiteenlopende vraagstukken die spelen op Rotterdam Zuid en in en rond de haven. Van meer dan 15 opleidingen van Hogeschool Rotterdam werkten studenten de tweede helft van dit studiejaar aan complexe vraagstukken rondom Zuid, haven en techniek. De expertisecentra RDM en EMI sloten gezamenlijk het studiejaar af met een evenement waar ruim 100 tweedeen derdejaarsstudenten en afstudeerders de resultaten van hun onderzoeken, projecten en stages presenteerden. Gekozen is dit op vier passende en inspirerende locaties te doen in haven en op Zuid; RDM-campus, het quarantaine-terrein, Paviljoen aan het Water en de Veldacademie. INSIGHTS Haven & Zuid was het eerste gezamenlijke event van EMI en RDM Centre of
Expertise (RDM CoE) en ook een eerste stap op weg naar intensievere samenwerking tussen beide CoE’s. RDM CoE staat voor de samenwerking tussen studenten, docenten, onderzoekers en bedrijfsmedewerkers aan allerlei technische innovaties. Dat draagt bij aan beter techniekonderwijs, nieuwe kennis en duurzame innovaties die nodig zijn voor de havenstad Rotterdam. EMI richt zich met studenten, docenten, onderzoekers, partners én inwoners van Rotterdam Zuid, op maatschappelijke innovatie rondom vraagstukken op het gebied van wonen, werken, zorg & welzijn en onderwijs. Er waren meer dan 30 verschillende presentaties. Het was voor de bezoeker helaas niet mogelijk alles bij te wonen. Zij konden ter plaaste een keuze maken uit 6 verschillende routes: rondom de Haven of Maatschappelijke Innovatie op Zuid, of juist in een mix van Haven en Zuid.
Klik op abeelding om verslag te lezen
EMI | Highlights Rotterdam Zuid
p 23
29-6-2016
5-7-2016
Ouders in the spotlights
Filmpremière Overbruggers
Het lectoraat Ouders in Rotterdam Zuid sloot samen met de sociale opleidingen, het studiejaar af met het afstudeersymposium ‘Ouders in de spotlights’. Voor een zaal met 74 aanwezigen uit het werkveld en van de opleidingen, presenteerden studenten en onderzoekers de resultaten van hun onderzoeken op de thema’s ouders en taal, ouders en loopbaanoriëntatie, oudernetwerken en vaders. Een aantal studenten gaven bovendien een posterpresentatie of demonstreerden het beroepsproduct dat hun onderzoek had opgeleverd.
Jasmijn Simons en Annejet Hasselaar, studenten van de Willem de Kooning Academie presenteerden hun afstudeerproject ‘Overbruggers’ De documentaire gaat over vijf meiden, bijna-bruggers, uit de Tarwewijk die de grote oversteek naar volwassenheid gaan maken. Jasmijn en Annejet volgden het afgelopen half jaar deze vijf meiden. Hun toekomstdromen worden gevolgd in het licht van hun belevingswereld. Hoe boren we nieuwe mogelijkheden aan en zetten we ze in hun kracht? De première van deze documentaire vond plaats in het Verhalenhuis Belvédère op Katendrecht.
“De huidige studenten zijn de professionals van de toekomst, zij gaan straks in het echt aan de slag en er is niks echters dan Rotterdam Zuid.” Marco Pastors, directeur Nationaal Programma Rotterdam Zuid 2015-2016
foto: Wil van der Ent
p 27
Lijst afkortingen HR Instituten IBK
Instituut voor Bedrijfskunde
CoM
Instituut voor Commercieel Management
CMI
Instituut voor Communicatie, Media en Informatietechnologie
EAS
Instituut voor Engineering en Applied Science
IFM
Instituut voor Financieel Management
IGO
Instituut voor de Gebouwde Omgeving
IvG
Instituut voor Gezondheidszorg
IvL
Instituut voor Lerarenopleidingen
ISO
Instituut voor Sociale Opleidingen
RAC
Rotterdam Academy
RBS
Rotterdam Business School
RDM CoE
RDM Centre of Expertise
RMU
Rotterdam Mainport University of Applied Sciences
WdKA
Willem de Kooning Academie
Diensten AIC
Administratie, Informatievoorziening en Control
CcS Concernstaf FIT
Faciliteiten en Informatietechnologie
OeO
Onderwijs en Ontwikkeling
Kenniscentra KCC
Kenniscentrum Creating 010
KCD
Kenniscentrum Duurzame HavenStad
KCI
Kenniscentrum Innovatief Ondernemerschap
KCT
Kenniscentrum Talentontwikkeling
KCZ
Kenniscentrum Zorginnovatie
2015-2016
Expertisecentrum Maatschappelijke Innovatie Centre of Expertise Social Innovation EMIopzuid@hr.nl 010 794 5946 Postbus 25035 3001 HA Rotterdam
Centre of Expertise Social Innovation Rotterdam Zuid
Š stofrotterdam
www.emiopzuid.nl