Thuis in Taal in een notendop Handreiking voor docenten
Aanpak Thuis in Taal Een handreiking voor leerkrachten om laaggeletterde ouders te ondersteunen bij taalstimulering thuis.
De basis De aanpak Thuis in Taal helpt leerkrachten op basis van een wederkerige relatie de samenwerking met ouders op te bouwen, die aansluiting biedt voor gerichte taalondersteuning. Deze basis wordt gelegd door middel van drie processtappen:
1. Bewustwording van het belang van samenwerking met laaggeletter de ouders en taalstimulering thuis. De leerkracht is bekend met de mogelijke gevolgen van laaggeletterdheid bij ouders voor de ontwikkeling van kinderen en het belang van de samenwerking met ouders aan taalstimulering thuis. 2. De leerkracht werkt samen met ouders volgens een jaarplan van ouderactiviteiten. In het jaarplan vinden de volgende contactmomenten plaats: 1 2 3 4 5 6
kennismakingsgesprekken; introductiemoment klas/school; regelmatige kijkmomenten in de klas; wekelijkse ouder-kindactiviteiten in de klas (inloop); maandelijkse themabijeenkomsten voor ouders in de ouderkamer of klas; voortgangsgesprekken.
3. Opbouwen van een wederkerige relatie met alle ouders. Leerkrachten werken vanaf de kennismaking met ouders aan deze relatie door betekenisvolle informatie te geven over wat er op school gebeurt en wat het kind leert en door zich met belangstelling te verdiepen in de thuis situatie en de manier waarop ouders de taalontwikkeling van hun kind zien en begeleiden. Er is steeds expliciet aandacht voor het verbinden van wat er op school en thuis gebeurt, zonder de thuissituatie school te laten worden of andersom.
De taalstappen Na het leggen van de basis op basis van een wederkerige relatie werkt de leerkracht aan versterking van taalstimulering thuis bij laaggeletterde ouders. Hiervoor worden drie nieuwe processtappen gevolgd:
1. Rolstimulering. Leerkrachten verdiepen zich in de rol die ouders spelen in taalstimulering thuis en herkennen signalen van laaggeletterdheid. Leerkrachten helpen ouders zelfvertrouwen ontwikkelen in taalstimulering thuis door ouders in zicht te geven in het belang daarvan, door ouders goede ervaringen op la ten doen met hun rol en bewust te maken hoe hun – affectieve, informele rol thuis aansluit bij wat het kind op school leert. 2. Taal prioriteit geven. Leerkrachten modelleren hoe zij het praten met kinderen prioriteit geven door kinderen te volgen, te ondersteunen en door (open) vragen te stellen. Ouders worden gestimuleerd zelf ervaringen op te doen met taal prioriteit geven tijdens een (spel)activiteit met hun kind. Leerkrachten geven – pas send bij de ervaring in de klas - een tip mee zodat ouders thuis met hun kind dergelijke gesprekjes voeren. `3. Uitbreiden van taalgebruik. Leerkrachten modelleren hoe zij kinderen helpen lange zinnen te maken en moeilijke woorden te gebruiken. Zij brengen gesprekjes rondom herkenbare situaties naar een abstracter niveau (gedecontextualiseerd taalge bruik). Ouders worden gestimuleerd zelf ervaringen op te doen deze gesprekjes te voeren met hun kind tijdens activiteiten. Leerkrachten geven – passend bij de ervaring in de klas – een tip mee zodat ouders thuis met hun kind dergelijke gesprekjes voeren.
Verbinden Taal leren op school en thuis, passend bij school en thuis Alle ouders willen graag weten wat hun kind leert in de klas. Daarom legt de leerkracht steeds uit wat het kind op school leert en laat ouders ervaren hoe hun kind leert. Dit roept bij ouders de vraag op hoe zij thuis taalondersteuning kunnen bieden. Aan deze vraag van ouders verbindt de leerkracht de inhoud. Tijdens kijkmomenten en ouder-kind activiteiten wordt de verbinding gemaakt tussen wat kinderen leren op school naar hoe ouders thuis taal kunnen stimuleren passend bij hoe het kind leert in deze fase in de thuiscontext. De opbouw van de ondersteuning van ouders verloopt stapsgewijs, van rolstimulering naar uitbreiden van taalgebruik afgestemd op wat ouders beheersen. Waar mogelijk sluit de medewerker ouderbetrokkenheid aan om de aanpak te versterken. Zo ontstaat een samenwerking waarin school en ouders hun pedagogische rol afstemmen op de taalontwikkeling van het kind.