Leren veranderen in communities of practice

Leren veranderen in Communities of Practice?

Over de (on)mogelijkheid van democratische innovaties

Dr. T. Metze, Masterclass EMI en Lokaal, 11 oktober 2016

Menu voor masterclass COP’s

 Doen! Oefening in meervoudigheid  Waarom anders samenwerken?  Hoe anders samenwerken?  Communities of Practice: wat zijn het?  Hoe te organiseren?  Dilemma’s en moeilijkheden  Voorzichtig optimisme

2

Meervoudigheid Vluchtelingenproblematiek in Nederland

Schrijf op:

•

Drie dingen waar je goed in bent

•

Een ding waar je aan zou willen werken voor vluchtelingenproblematiek

•

Maak groepjes van drie:

•Bespreek waar je gezamenlijk aan wilt werken en 1 concrete actie.

•Bespreek op basis van wat je

competenties zijn: ieders concrete taak daarbij

•Bereid 1 min. pitch van jullie idee voor

3

Waarom leren in CoP’s?

4

‘Free range’ burgers: van protest tot initiatief

5

Verschillende rollen overheid 

De rechtmatige overheid

● klassiek hiërarchisch ● primaat van de politiek en bewaakt rechten en plichten



De presterende overheid:

● Bedrijf ● resultaatgericht, klantbewust en doelmatig



De netwerkende overheid:

● samenwerking en convenanten met het maatschappelijk

middenveld en het bedrijfsleven vorm wordt gegeven aan de samenleving.



Overheidsparticipatie:

● faciliterend voor maatschappelijke organisaties, burgers en bedrijven (Van der Steen et al.

2014: 22).

6

Verschillende rollen burgers, professionals en bedrijven

 Burger  Client, Consument  Partner  Initiatiefnemer

 Werkgevers/werknemers  Opdrachtnemers  Partners  Initiatiefnemers

7

Verschillende rollen kennis

 Normal science  Reificatie  Kennis is universeel /

 Post normal science  Participatie  Kennis is lokaal en

 Kenniscommunicatie en

 Kennistransformatie

globaal

kennisintegratie (verbeteren)

verankerd in praktijken

(verbeteren)

COP!

8

Nieuwe vormen van samenwerking -

Maatschappelijke opgave centraal

-

Over organisatiegrenzen en beleidsdomeinen heen

-

Praktische wijsheid: over disciplinaire grenzen

-

Reflectief: patronen doorbrekend

-

Verbeterd handelingsperpectief 9

Hoe? Programma, project of COP?

Programma

Project

COP

Doelgericht, eenmalig, langlopend, visiestrategie

Resultaatgericht, eindig, besluitvorming in fasen

Praktijk centraal, iteratief, lerend

10

Community of Practice: situated learning

Situated learning: leren als doen, vastleggen en betekenisgeven (Wenger 1998)

   

Praktijk: leren als doen Domein: leren als ervaren Community: leren als erbij horen Identiteit: leren als worden wie je bent

(Coenders 1998)

11

Vier

(5)

COP’s

•

Amsterdamse jeugddomein: Patronenteam

•

Nieuwe ideeën voor oude gebouwen: Nederland

•

Kunst in krachtwijken: Nederland

• •

Overheidsparticipatie, Tilburg Nieuw: RIVM als trusted advisor

12

COP Jeugddomein Amsterdam: patronen doorbreken

13

COP: Nieuwe ideeĂŤn voor oude gebouwen

14

Voorbeelden COP: de kracht van cultuur

15

COP: Overheidsparticipatie in Tilburg

16

COP: Trusted Advisor (RIVM)

17

Lessen uit deze COP’s: NIVIE

 NABIJHEID: Gedeelde praktijk centraal – ook voor bestuurders! Dus: voor het echt.

 INTERACTIEF VERBINDEN: Dynamische leer- en

kennisagenda: met praktische, tactische en strategische vragen of lokale en geaggregeerde vragen

 VEILIGE SETTING: Peer-to-peer leren en interventies in leer-settings

 INDIVIDUELE ontwikkeling: verduurzaming in individuele ontwikkeling en niet in structuren

 ERVAREN: niet vertellen over maar de ervaring doorgeven via serieus gaming

18

Communities of practice: hoe?

“Learning cannot be designed, it can be designed for�.

19

20

COP: hoe #3 Dynamische leer en kennisagenda

o

Praktische/lokale vragen/antwoorden

o

Expertmeetings

OT ots t

so Technische/gedeelde vragen/antwoorden

ts s

Kernteam bijeenkomsten Strategische /geaggregeerde vragen/antwoorden

21

COP Hoe #4 Verbinden soorten kennis Setting

Expertmeeting +

Kernteam

Community of Practice

Gericht op:

Locatie

bijeenkomsten = Strategie

Kennis:

Techne

Episteme

Knowing in action (Phronesis)

Vorm van leren:

Doen, experimenteren en ervaren

Reflecteren en kennis uit onderzoek inbrengen

Doorbreken en verzoenen

Interactie

22

COP: Hoe #1 verschillende niveaus en achtergronden verbinden?

DOEN!

 Mini-COP  Water Sensitive Rotterdam

23

COP: Hoe #2 lessen van COP verduurzamen?

Life-cycle (Wenger et al 2002; Coenders/Leerarchitectuur 1998) 24

Routines en dilemma’s

Verantwoording afleggen: hoe Verantwoordelijkheid van wie?

Resultaten meten: hoe?

25

11102016

Optimisme: levende democratie

 Nabijheid  Verantwoording: niet aan de organisaties maar over de maatschappelijke opgave!

 Resultaten: niet (alleen) tellen maar ook vertellen  Inzicht in perverse patronen in de samenwerking binnen COP, maar ook daarbuiten

NIVIE: nabijheid, interactief verbinden, veilige setting, individuele ontwikkeling en ervaren.

Titelpresentatie in

26

11102016

VRAGEN?

Tamara.metzeburghouts@wur.nl

27

Reflectie: democratische kansen en mogelijkheden van COP

 Erkenning van wederzijdse afhankelijkheid  Gedeelde verantwoordelijkheid  Inclusiviteit  Reflectiviteit en leren  Nabijheid: effectiviteit en efficiëntie – wat is nodig, waar?

 Levende democratie (Dewey, Arendt)

28