Leren veranderen in Communities of Practice? Over de (on)mogelijkheid van democratische innovaties
Dr. T. Metze, Masterclass EMI en Lokaal, 11 oktober 2016
Menu voor masterclass COP’s
Doen! Oefening in meervoudigheid Waarom anders samenwerken? Hoe anders samenwerken? Communities of Practice: wat zijn het? Hoe te organiseren? Dilemma’s en moeilijkheden Voorzichtig optimisme
2
Meervoudigheid Vluchtelingenproblematiek in Nederland
Schrijf op:
•
Drie dingen waar je goed in bent
•
Een ding waar je aan zou willen werken voor vluchtelingenproblematiek
•
Maak groepjes van drie:
•Bespreek waar je gezamenlijk aan wilt werken en 1 concrete actie.
•Bespreek op basis van wat je
competenties zijn: ieders concrete taak daarbij
•Bereid 1 min. pitch van jullie idee voor
3
Waarom leren in CoP’s?
4
‘Free range’ burgers: van protest tot initiatief
5
Verschillende rollen overheid
De rechtmatige overheid
● klassiek hiërarchisch ● primaat van de politiek en bewaakt rechten en plichten
De presterende overheid:
● Bedrijf ● resultaatgericht, klantbewust en doelmatig
De netwerkende overheid:
● samenwerking en convenanten met het maatschappelijk
middenveld en het bedrijfsleven vorm wordt gegeven aan de samenleving.
Overheidsparticipatie:
● faciliterend voor maatschappelijke organisaties, burgers en bedrijven (Van der Steen et al.
2014: 22). 6
Verschillende rollen burgers, professionals en bedrijven
Burger Client, Consument Partner Initiatiefnemer
Werkgevers/werknemers Opdrachtnemers Partners Initiatiefnemers
7
Verschillende rollen kennis
Normal science Reificatie Kennis is universeel /
Post normal science Participatie Kennis is lokaal en
Kenniscommunicatie en
Kennistransformatie
globaal
kennisintegratie (verbeteren)
verankerd in praktijken
(verbeteren)
COP!
8
Nieuwe vormen van samenwerking -
Maatschappelijke opgave centraal
-
Over organisatiegrenzen en beleidsdomeinen heen
-
Praktische wijsheid: over disciplinaire grenzen
-
Reflectief: patronen doorbrekend
-
Verbeterd handelingsperpectief 9
Hoe? Programma, project of COP?
Programma
Project
COP
Doelgericht, eenmalig, langlopend, visiestrategie
Resultaatgericht, eindig, besluitvorming in fasen
Praktijk centraal, iteratief, lerend
10
Community of Practice: situated learning
Situated learning: leren als doen, vastleggen en betekenisgeven (Wenger 1998)
Praktijk: leren als doen Domein: leren als ervaren Community: leren als erbij horen Identiteit: leren als worden wie je bent
(Coenders 1998)
11
Vier
(5)
COP’s
•
Amsterdamse jeugddomein: Patronenteam
•
Nieuwe ideeën voor oude gebouwen: Nederland
•
Kunst in krachtwijken: Nederland
• •
Overheidsparticipatie, Tilburg Nieuw: RIVM als trusted advisor
12
COP Jeugddomein Amsterdam: patronen doorbreken
13
COP: Nieuwe ideeĂŤn voor oude gebouwen
14
Voorbeelden COP: de kracht van cultuur
15
COP: Overheidsparticipatie in Tilburg
16
COP: Trusted Advisor (RIVM)
17
Lessen uit deze COP’s: NIVIE
NABIJHEID: Gedeelde praktijk centraal – ook voor bestuurders! Dus: voor het echt.
INTERACTIEF VERBINDEN: Dynamische leer- en
kennisagenda: met praktische, tactische en strategische vragen of lokale en geaggregeerde vragen
VEILIGE SETTING: Peer-to-peer leren en interventies in leer-settings
INDIVIDUELE ontwikkeling: verduurzaming in individuele ontwikkeling en niet in structuren
ERVAREN: niet vertellen over maar de ervaring doorgeven via serieus gaming
18
Communities of practice: hoe?
“Learning cannot be designed, it can be designed for�.
19
20
COP: hoe #3 Dynamische leer en kennisagenda
o
Praktische/lokale vragen/antwoorden
o
Expertmeetings
OT ots t
so Technische/gedeelde vragen/antwoorden
ts s
Kernteam bijeenkomsten Strategische /geaggregeerde vragen/antwoorden
21
COP Hoe #4 Verbinden soorten kennis Setting
Expertmeeting +
Kernteam
Community of Practice
Gericht op:
Locatie
bijeenkomsten = Strategie
Kennis:
Techne
Episteme
Knowing in action (Phronesis)
Vorm van leren:
Doen, experimenteren en ervaren
Reflecteren en kennis uit onderzoek inbrengen
Doorbreken en verzoenen
Interactie
22
COP: Hoe #1 verschillende niveaus en achtergronden verbinden? DOEN!
 Mini-COP  Water Sensitive Rotterdam
23
COP: Hoe #2 lessen van COP verduurzamen?
Life-cycle (Wenger et al 2002; Coenders/Leerarchitectuur 1998) 24
Routines en dilemma’s
Verantwoording afleggen: hoe Verantwoordelijkheid van wie?
Resultaten meten: hoe?
25
11102016
Optimisme: levende democratie
Nabijheid Verantwoording: niet aan de organisaties maar over de maatschappelijke opgave!
Resultaten: niet (alleen) tellen maar ook vertellen Inzicht in perverse patronen in de samenwerking binnen COP, maar ook daarbuiten
NIVIE: nabijheid, interactief verbinden, veilige setting, individuele ontwikkeling en ervaren.
Titelpresentatie in
26
11102016
VRAGEN?
Tamara.metzeburghouts@wur.nl
27
Reflectie: democratische kansen en mogelijkheden van COP
Erkenning van wederzijdse afhankelijkheid Gedeelde verantwoordelijkheid Inclusiviteit Reflectiviteit en leren Nabijheid: effectiviteit en efficiëntie – wat is nodig, waar?
Levende democratie (Dewey, Arendt)
28