Verantwoording groep B by EMI op Zuid

SUSANNE OERLEMANS BRITTE SAHUSILAWANE CELIA TIEMAN KIKI DE WEERD

0955364 1020769 1019779 0945626

Voor u ligt het verantwoordingsdocument waarin het onderzoek en proces van het project Rondje Stadionpark wordt opgenomen. Het document is gevormd aan de hand van de Design Thinking methode. Deze onderzoeksmethode wordt ingezet om vanuit een creatieve en agile werkwijze een product of dienst te ontwikkelen dat een oplossing biedt voor de vraagstelling vanuit de organisatie. De vraagstelling voor Rondje Stadionpark is: Hoe kan Rondje Stadionpark tot leven gewekt worden, waardoor het Rondje in de hoofden en harten van de mensen komt te zitten en op welke manier kan deze duurzame recreatieroute worden gepositioneerd? Per Design Thinking fase worden de bijbehorende uitkomsten en conclusies getrokken en toegelicht. Voor het beantwoorden van de vraagstelling wordt er gebruik gemaakt van desk- en fieldresearch om tot het uiteindelijke eindproduct te komen. Bij deze willen wij alle betrokken stakeholders, Jet Houwers en EstĂŠe van der Zwan bedanken voor de samenwerking en begeleiding met betrekking tot het project Rondje Stadionpark.

Inleiding ............................................................................................................................... 4 1. Empathize Fase ............................................................................................................... 5 Context .............................................................................................................................. 5 Vraagstelling...................................................................................................................... 5 Operationalisering van de vraagstelling ............................................................................. 5 Conclusie .......................................................................................................................... 6 2. Define fase ....................................................................................................................... 7 Deskresearch .................................................................................................................... 7 Gebiedsanalyse ............................................................................................................. 7 Duurzaamheid ................................................................................................................. 10 Duurzaamheid en trends .............................................................................................. 10 Stakeholderanalyse ......................................................................................................... 11 Doelgroep analyse........................................................................................................... 11 Fieldresearch................................................................................................................... 12 Conclusie ........................................................................................................................ 13 3. Ideate fase ..................................................................................................................... 14 Prototype 1 ...................................................................................................................... 14 Prototype 2 ...................................................................................................................... 14 Prototype 3 ...................................................................................................................... 15 Prototype 4 ...................................................................................................................... 15 Prototype 5 ...................................................................................................................... 15 4. Prototype fase ............................................................................................................... 16 5. Testfase ......................................................................................................................... 17 Test 1: enquête ............................................................................................................... 17 Enquête vragen............................................................................................................ 17 Enquête resultaten ....................................................................................................... 18 Test 2: bloeipapier ........................................................................................................... 19 Stakeholdersessie ........................................................................................................... 20 6. Opleverfase ................................................................................................................... 22 Kosten dure scenario....................................................................................................... 22 Kosten goedkope scenario .............................................................................................. 23 Totale kosten dure scenario ............................................................................................ 24 Totale kosten goedkope scenario .................................................................................... 24 De verantwoording............................................................................................................ 25 2

Samenvatting .................................................................................................................... 27 Literatuurlijst ..................................................................................................................... 29 Bijlagen .............................................................................................................................. 32 Afbeeldingen ................................................................................................................... 32 Bijlage 1: Startdocument ................................................................................................. 39 Bijlage 2: Resultaten enquĂŞte .......................................................................................... 42 Bijlage 3: Trendonderzoek ............................................................................................... 46 Bijlage 4: Best practices .................................................................................................. 47 Bijlage 5: Stakeholderanalyse ......................................................................................... 49 Bijlage 6: Doelgroeponderzoek ........................................................................................ 52 Bijlage 7: Gebiedsobservatie ........................................................................................... 55 Bijlage 8: Feedback stakeholders .................................................................................... 57 Bijlage 9: Feedback peers ............................................................................................... 59 Bijlage 10: Visualisaties ideeĂŤn ....................................................................................... 61 Bijlage 11: Stakeholdersessie .......................................................................................... 66

Rondje Stadionpark is een groot gebiedsontwikkelingsproject in Rotterdam Zuid. Daarbij is het doel om Stadionpark het kloppende hart van Rotterdam te maken waar wonen, sporten en beleven samenkomen (Stadionpark, z.d.). De stakeholders die relevant zijn voor dit product bestaan uit Stakeholdergroep Stadionpark. Dit is een gezamenlijk opdrachtgeverschap van: Expertisecentrum Maatschappelijke Innovatie (EMI), Buitenplaats Brienenoord, Feyenoord City, Observatorium en de gemeente Rotterdam. De opdracht vanuit de opdrachtgevers is dan ook om dit gebied te versterken en zichtbaar te maken. Kortom: Stadionpark is een gebied in beweging, Stadionpark zet je in beweging! De duur van de opdracht bestaat uit 10 weken. Binnen deze periode zal er een oplossing worden bedacht voor de vraagstelling die vanuit de opdrachtgever is gegeven. Dit proces zal worden uitgevoerd aan de hand van de Design Thinking methode. Dit proces wordt door vier teamleden van de minor Citybranding uitgevoerd. Het team bestaat uit twee verschillende achtergronden van opleidingen. Binnen de groep worden deze twee studierichtingen gevolgd: (1) Leisure & Events Management en (2) Management Toerisme. De twee verschillende opleidingsachtergronden zullen worden meegenomen binnen dit project en dit document. De twee verschillende invalshoeken bieden nieuwe kansen voor een innovatief eindproduct voor de opdrachtgever. Voorafgaand aan dit document is een startdocument opgesteld die verschillende ontwerpeisen weergeeft. Dit startdocument is de leidende draad voor de 10 weken waarin een interactief proces heeft plaatsgevonden. Het startdocument is te vinden in de bijlagen, op bladzijde 39.

Context Vanuit de Design Thinking methode is het van belang om in de eerste fase te kijken naar de vraagstelling als rode draad van het onderzoek. Om inzicht te krijgen in de vraagstelling wordt er een gepaste en gebonden analyse uitgevoerd. Dit zal aan de hand van deskresearch, fieldresearch en persoonlijke gesprekken worden gedaan. De ambitie voor Stadionpark is om de bestaande gebieden en hun karakter te versterken, om Stadionpark neer te zetten als vrijetijdsgebied, als onderdeel van Rotterdam woonstad, als economische motor en als mobiliteitsknooppunt. Deze ambitie nemen wij mee in dit document (Gemeente Rotterdam, 2017).

Vraagstelling Rondje Stadionpark is een erg veelzijdige route van 5 kilometer door het mooiste deel van Rotterdam Zuid. De stakeholdergroep wil met deze route (vitale) Rotterdammers aantrekken om op deze manier de omgeving beter te leren kennen (J. Houwers, persoonlijke communicatie, 2020). Veel mensen weten echter niet van het bestaan van de route, dus hebben wij de opdracht gekregen om een tool te ontwikkelen om Rondje Stadionpark beter op de kaart te zetten onder de doelgroep en het gebruik van de route te stimuleren. Hoe kan Rondje Stadionpark tot leven gewekt worden, waardoor het Rondje in de hoofden en harten van de mensen komt te zitten en op welke manier kan Rondje Stadionpark als duurzame recreatieroute worden gepositioneerd?

Operationalisering van de vraagstelling De kernwoorden zijn geoperationaliseerd aan de hand van deskresearch en persoonlijk contact met de opdrachtgever en stakeholders van Rondje Stadionpark. De operationalisering zorgt voor een duidelijke afbakening van de vraagstelling waardoor er gerichter verdiepend onderzoek kan worden gedaan. Zo kan er steeds meer worden gekeken naar een geschikte oplossing voor de vraag die de opdrachtgever stelt. Hieronder is vraagstelling opnieuw geformuleerd vanuit twee contexten: (1) Achterhalen hoe het gebied tot leven gewekt kan worden zodat het in de hoofden en harten van de mensen komt (2) en op welke manier Rondje Stadionpark het beste gepositioneerd kan worden als duurzaam recreatiegebied. Vanuit gesprekken die de stakeholdergroep met de bewoners van het gebied Stadionpark hebben gehad, kwam naar voren dat de bewoners voornamelijk behoefte hadden aan een Rondje waar hardgelopen en gewandeld kan worden (R. Kraaij, persoonlijke communicatie, 10 november 2020). Op dit moment is er nog maar ĂŠĂŠn brug die naar eiland Brienenoord leidt, maar zodra de tweede brug komt zal Rondje Stadionpark daadwerkelijk worden 5

bezocht als recreatiegebied. Volgens Rineke Kraaij moet het Rondje tot leven gewekt worden om zo in de hoofden en harten van de bewoners terecht te komen. Groen speelt hierbij een belangrijke rol waarbij het rondje gebruikt wordt als recreatiegebied maar waar de rust behouden wordt. Zo wordt er gekeken naar het programmeren van het rondje en de fysieke kenmerken. Daarnaast speelt Observatorium Kunstenaarscollectief hierin ook een rol om te kijken naar hoe dit kan worden gedaan vanuit architectuur. Volgens Rineke Kraaij moeten meer mensen over het Rondje Stadionpark en de route te weten komen (R. Kraaij, persoonlijke communicatie, 10 november 2020). Het rondje moet een gebied zijn waar mensen een beeld van hebben, erover komen te weten komen en er echt van gaan houden. Zo wordt er vanuit de stakeholdergroep ook gericht op het toekomst denken. Hieronder valt ook dat de bewoners om moeten kunnen gaan met de grote verandering die plaats zal vinden in het gebied. Uiteindelijk is het rondje en eiland toegankelijk voor iedereen en zal het ook voor mensen van buitenaf zichtbaar moeten worden. Het positioneren van het gebied gaat voornamelijk over de communicatieve positionering waarbij er gekeken wordt naar een strategisch communicatieplan (Total Branding, 2019).

Conclusie Vanuit persoonlijke gesprekken met de opdrachtgevers en het lezen van de gebiedsvisie kwam naar voren dat het gebied Stadionpark volop in beweging is. De nadruk vanuit de opdrachtgevers ligt op Rondje Stadionpark. Uiteindelijk moeten mensen het gebied leren kennen en er echt van gaan houden. Hieruit hebben wij ons weten te specificeren op Rondje Stadionpark en de positionering van dit Rondje. Vanuit het gekozen gebied is er een vraagstelling naar voren gekomen, namelijk: Hoe kan Rondje Stadionpark tot leven gewekt worden, waardoor het Rondje in de hoofden en harten van de mensen komt te zitten en op welke manier kan Rondje Stadionpark als duurzame recreatieroute worden gepositioneerd?

In deze fase staat de define, oftewel het verdiepende onderzoek centraal. In de empathize fase is de vraagstelling gesignaleerd die dient als rode draad van dit onderzoek. In de verdiepende fase gaan we hier dieper op in en koppelen we theorie, best practices en bijpassende onderzoek tools bij elkaar. De vraagstelling gaat erover hoe Rondje Stadionpark tot leven wordt gewerkt en kan worden gepositioneerd als duurzame recreatieroute. Om hierop verder in te gaan is er gekeken naar relevante theorie die op deze vraagstelling aansluit. Om de vraagstelling op te lossen is er deskresearch uitgevoerd naar hoe je een gebied tot leven wekt en als duurzame recreatieroute, welke best practices hiervoor zijn en wie er belang bij hebben.

Deskresearch Om deskresearch uit te voeren is er gekozen om onder andere een gebiedsanalyse uit te voeren dat een beter beeld van de omgeving en gebieden geeft. Hieruit kan worden gekeken naar de verschillende kenmerken per gebied. Na de gebiedsanalyse komt er verdiepend onderzoek naar het thema duurzaamheid waarop de vraagstelling gebaseerd is. Hiervoor is er gekeken naar de ambities en themaâ&#x20AC;&#x2122;s vanuit Rotterdam als stad. Hieruit volgt een trendonderzoek die dieper op het thema duurzaamheid ingaat en hoe daarop ingespeeld kan worden. Als laatste is er gebruik gemaakt van een stakeholder- en doelgroepanalyse.

Gebiedsanalyse Het Rondje Stadionpark is een gebied in ontwikkeling. Welke gebieden beslaat het Rondje? En waar kom je langs? Om antwoord te krijgen op deze vragen is er onder andere in de gebiedsvisie van Stadionpark gekeken. Hierin worden de visie en de ambities voor het gebied geschetst. Het idee voor het rondje is ontstaan in 2016. Het verbindt de verschillende deelgebieden in Stadionpark, en zorgt voor samenhang tussen deze gebieden. Het Rondje zelf is 5 km, maar dit is uit te breiden naar ongeveer 10 km. Momenteel wordt er nog volop gebouwd aan het rondje. In 2018 zijn ze gestart met bouwen, geschat wordt dat ze nog een paar jaar bezig zullen zijn met het gebied. Eind 2019 is het eerste deel afgerond, in Park de Twee Heuvels. Afgelopen jaar, 2020, volgden het Eiland van Brienenoord en de Sportcampus. Begin 2021 staat het volgende deel op de planning; langs de Kreek in Zomerland. Uiteindelijk zal het gebied twee bruggen bevatten, zodat de verschillende deelgebieden gemakkelijk te bereiken zijn (Gemeente Rotterdam, 2016). Het gebied van Rondje Stadionpark bestaat oorspronkelijk uit Feyenoord City, de Veranda, bedrijvenpark stadionweg en sportdorp (zie bijlage 2.1). Feyenoord City Feyenoord City is een unieke en ingrijpende gebiedsontwikkeling, waarin ambities van Feyenoord en de gemeente Rotterdam samensmelten. Het ambitieuze Feyenoord City bevat in totaal 592.000 vierkante meter gebouwd programma. Naast het nieuwe stadion voor 7

Feyenoord is het ook de bedoeling dat er onder meer woningen, winkels, horecagelegenheden en veel publieke buitenruimten zoals parken en sportvelden komen. Het doel hiervan is dat er op deze manier een bijzonder, aantrekkelijk, veelzijdig en levendig gebied ontstaat dat 365 dagen per jaar voor iedereen toegankelijk is. Feyenoord City streeft ernaar om een plek te worden waar niet alleen de bewoners, maar ook de overige Rotterdammers ‘en bezoekers van de stad graag verblijven. Feyenoord city moet de ontmoetingsplek aan de Nieuwe Maas worden (Stadionpark - Feyenoord City, z.d.). Feyenoord City bestaat uit acht samenhangende ontwikkelgebieden. Dit zijn: 1. Stadskant: de entree naar Feyenoord City vanuit het stadscentrum. Tevens de verbinding met de aangrenzende wijk Hillesluis, De Beijerlandselaan, Kop van Zuid en de Afrikaanderwijk. 2. Waterfront: het kloppende hart en centrumgebied van Feyenoord City. Een unieke woonomgeving en een multifunctionele openbare ruimte aan de Maas, met zowel horeca-, winkel- als entertainment voorzieningen. 3. Mallegatpark: een uniek park aan de waterkant waar spot, vrijetijdsbesteding, ecologie en cultuur samenkomen. Via het Getijdenpark in de Maas legt het Mallegatpark de verbinding met het nieuwe stadion, de Veranda en het Eiland van Brienenoord. Dit is tevens de plek waar Feyenoord City de wijk Feijenoord ontmoet. 4. Het nieuwe stadion: het nieuwe stadion wordt een absoluut icoon aan de maas, waar niet alleen gevoetbald wordt, maar waar ook concerten en evenementen plaatsvinden. Het nieuwe stadion en de omloop rondom het stadion vormen een absolute trekker voor de omgeving, bieden ruimte voor allerlei activiteiten en verbinden stadskant en waterfront via de urban bridge over het spoor. 5. De strip: de strip is een belangrijke toegangsroute naar het nieuwe stadion en is de verbinding tussen de verschillende deelgebieden van Feyenoord City en de omliggende wijken. Een plek met een gevarieerde mix aan openbare en commerciële activiteiten en open ruimtes. 6. De Kuip/Kuip park: de Kuip zal een transformatie ondergaan met behoud van erfgoed en bouwkundige integriteit. Het wordt een uniek en vrij toegankelijk sportpark met een combinatie van woningbouw, erfgoed, groen, atletiek, ontspanning en cultuur. 7. De Veranda: de al bestaande buurt de Veranda zal transformeren naar een echte woonbuurt. Hoogwaardig woningbouw en voorzieningen voor de buurt vervangen het huidige leisure aanbod en versterken het gemeenschapsgevoel. 8. Rivierpark: het Getijden- of rivierpark vormt een zeer bijzondere plek binnen Feyenoord City. Natuur en stad komen hier samen in een unieke omgeving aan de oever van de Nieuwe Maas, van het Mallegatpark tot het Eiland van Brienenoord (Gebiedsontwikkeling, z.d.). De Veranda De Veranda is nu een plek voor veel Rotterdammers om uit te gaan of een filmpje te pakken. Maar met zijn unieke ligging aan de maas heeft deze plek veel meer potentie, als recreatieen als woongebied. De Veranda is gelegen tussen het Mallegatpark, het nieuwe stadion en het Eiland van Brienenoord. Voor deze plek zal er worden geïnvesteerd in een levendige en aantrekkelijke oever. Ook de wijk zelf krijgt een opknapbeurt. Dit zal gebeuren in samenspraak met de bewoners en ondernemers. Hierbij zullen de uitgangspunten vooral meer groen en een betere verkeersafhandeling zijn. Met deze opknapbeurt wil de Veranda ook aantrekkelijk worden voor ondernemers (Stadionpark - Veranda, z.d.).

Bedrijvenpark stadionweg Samen met ondernemers geven ze het gebied van het bedrijvenpark een prettige, groenere uitstraling zodat het past in de omgeving stadionpark en het er goed ondernemen en winkelen is. Het terrein zal worden aangepakt, uitgebreid en er komt ruimte voor nieuwe ondernemers. Hierdoor wil het bedrijvenpark retail en horeca stimuleren om met nieuwe concepten te komen in het stadionpark. Een bedrijventerrein is niets zonder bezoekers. Daarom is het belangrijk te blijven investeren in het verbeteren van de omgeving, zodat het een aantrekkelijke locatie blijft voor bedrijven om zich te vestigen. (Bedrijvenpark Stadionweg, z.d.) Sportdorp Sportdorp is één van de oudste stukken Rotterdam op Zuid. Dit is ooit beginnen in het midden van weilanden, maar binnenkort zal deze wijk ook omgeven zijn met nog meer sport, groen en ontspanning. De wijk zal voornamelijk door het rondje stadionpark met rust worden gelaten, maar wel zal de wijk meeliften op de veranderingen rondom de wijk (Stadionpark Sportdorp, z.d.). Eiland van Brienenoord Onder de van Brienenoordbrug in Rotterdam kun je wandelen door een prachtig natuurgebied, met bos, grasvlakte, open water, kleine poelen en een heuse getijdengeul. Doordat het getijdenpark afwisselend droog en nat staat trekt het bijzondere planten, vissen en vogels aan die op de grens van zoet en zout water leven. Het Eiland van Brienenoord is op dit moment alleen maar bereikbaar door de brug over het Zuiddiepje bij de Veranda. Om het eiland beter bereikbaar te maken zijn ze bezig een tweede brug te bouwen ter hoogte van de jachthaven. Op deze manier wordt het eiland beter bereikbaar en kunnen Rotterdammers het bijvoorbeeld eenvoudig opnemen in hun hardlooprondje waardoor een bezoek laagdrempelig wordt (Stadionpark - Eiland van Brienenoord, z.d.). Park de Twee Heuvels Het park zelf is relatief onbekend onder de Rotterdammers. Wat zonde is, omdat het een mooie groene oase is midden in de stad. Daarom wordt er druk gewerkt om dit park meer op de kaart te zetten. Het park heeft twee gezichten. Aan de ene kant is het natuurlijke deel, waar de flora en fauna genoeg ruimte heeft om zich te ontwikkelen. aan de andere kant van het park is er ruimte voor culturele onderdelen zoals een hondenlosloopgebied en een waterspeelplek. Het water in de vijver zal meer en gezonder worden waardeer meer mensen hiervan kunnen genieten. Ook zal het water een recreatieve functie met een speelplek voor kinderen en een speciale oever voor honden. Het park heeft zijn naam te danken aan de twee heuvels in het park. Deze heuvels zijn alleen niet altijd even goed te vinden, hierom zal de grootste heuvel iets worden verhoogd. Ook zullen de randen van het park iets meer open gemaakt worden, waardoor het minder een afgesloten bos wordt. Hierdoor zal het ook gelijk veiliger zijn en makkelijker te oriënteren. Door de komst van nieuwe paden en duidelijke entrees zal het park beter toegankelijk worden voor bezoekers (Stadionpark - Park de Twee Heuvels, z.d.).

Sportcampus Bij sportcampus komt sport en groenstedelijk wonen samen. De sportcampus is een modern park waar sportbeleving centraal staat. Voor de sportcampus wordt nieuwe woonruimte ontwikkeld. Hierbij wordt niet alleen gedacht aan appartementen, maar ook aan eengezinswoningen en een autovrije omgeving. Doordat het midden in Rondje Stadionpark valt, er een nieuw treinstation om de hoek ligt en ondergrondse parkeergarages zal de bereikbaarheid naar deze woonruimte ook goed te doen zijn. De sportcampus zal niet alleen een plek zijn waar de topsporters van Rotterdam gebruik van kunnen maken. Het biedt ook ruimte om ongeorganiseerd te sporten. Je kunt hier bijvoorbeeld één van de velden huren om te sporten (Stadionpark - sportcampus, z.d.). In bijlage 7 is nog een tabel te vinden met opvallende kenmerken in de vorm van steekwoorden per gebied, en ook nog een aantal foto’s die genomen zijn tijdens de observatie.

Duurzaamheid Rotterdam streeft naar een duurzame stad met een bloeiende en innovatieve economie. Een groene en gezonde stad met schone lucht. Voor de huidige Rotterdammers, maar ook voor de toekomstige generaties. Vanuit Duurzaam010 zijn er dan ook ambities vanuit vier thema’s omschreven waaraan Rotterdam zich vasthoudt (zie bijlage 2.2). Duurzaam Rotterdam beschrijft in haar duurzaamheidskompas document dat ze hun doelstellingen willen realiseren samen met Rotterdammers en partners. Zo staat er in het document “Echte verandering vindt alleen plaats als bewoners, bedrijven en instellingen samen de verandering vormgeven” (Gemeente Rotterdam, 2020). Dit document geeft aan dat de duurzame koers fier overeind blijft staan en een onderwerp is waar vele mogelijkheden liggen. Om deze redenen hebben wij er voor gekozen om hier in mee te gaan en duurzaamheid als thema te gebruiken in ons concept.

Duurzaamheid en trends Vanuit de duurzame ambitie en koers van Rotterdam is er gekozen om een trendonderzoek uit te voeren. Hierdoor kwam er inspiratie naar boven voor de positionering van Rondje Stadionpark. Op basis van deze bevindingen zijn er meerdere waardevolle duurzame ideeën bedacht die kunnen worden geplaatst onder het begrip ‘citydressing’ voor Rondje Stadionpark. Citydressing zorgt ervoor dat een straatbeeld de aandacht van bezoekers van buiten trekt. Daarnaast groeit ook de betrokkenheid van bewoners en bedrijfsleven bij activiteiten die op een plek plaatsvinden. Hierdoor wordt de plek herkenbaar en zorgt citydressing voor een verhoogde exposure (Van Straaten, 2016). De belangrijkste trends die hieruit kwamen waren: ● Plandelen en ploggen Deze activiteit is een combinatie van hardlopen en afval oprapen. Mensen kiezen een leuke route om te gaan lopen en rapen tijdens het lopen afval van de grond om dit vervolgens weg te gooien (Supporter Van Schoon, z.d.) ● Nextdoor project Nextdoor is een project waarin je op een betrouwbare manier je buren leert kennen, je informatie, spullen en diensten met elkaar kunt delen (Nextdoor, 2020).

●

Flowerplugs Flowerplugs zijn oordoppen waarin bloemzaadjes zitten, ontworpen voor festivals. Het idee van de Flowerplugs is erg innovatief. Ze verwerken duurzaamheid in een probleem van de wegwerpmaatschappij waarin we leven (Ecomondo, 2017). Slow shopping mall in Zweden De slow shopping mall is een groot winkelcentrum naast een van de grootste recycle centra van Zweden. Alle winkels in het winkelcentrum verkopen tweedehands of geupcyclede spullen (Pol, 2017). UNPLUQ mode Unpluq is een klein apparaatje die je in je smartphone kunt pluggen. Wanneer het apparaatje in je mobiel zit, kun je je mobiel gewoon gebruiken zoals normaal. Wanneer je het apparaatje eruit haalt, kun je niet op social media apps van je telefoon. Om Rondje Stadionpark goed te positioneren is gratis publiciteit een handige tool (Kickstarter, 2020).

Uit deze trends zijn onze eerste ideeën gekomen. Vooral de trend ‘Flowerplugs’ hebben we gebruikt en toegepast, maar ook het idee van ‘UNPLUQ mode’ heeft ons geïnspireerd. De trend ‘plandelen en ploggen’ vonden we ook erg interessant, alleen hadden we al snel geconcludeerd dat dit op dit moment niet van toepassing is op ons project, omdat er nog niet genoeg mensen lopen langs de route om daadwerkelijk veel afval op te ruimen. In de toekomst, als Rondje Stadionpark bekender is onder de buurtbewoners, is dit zeker een interessante trend om toe te passen in het gebied. ‘Nextdoor project’ was ook erg interessant, omdat het in de omgeving van Rondje Stadionpark veel draait om verbinding tussen de bewoners en de wijken. Als laatste de ‘Slow shopping mall’. Ook hieruit hebben we inspiratie gehaald, en dan vooral uit het concept om ge-upcyclede producten te maken. Upcyclen is waarde toevoegen aan oude materialen die economisch afgeschreven zijn. In plaats van dat het product uit elkaar wordt gehaald en de materialen los gebruikt worden, wordt bij upcyclen het hele product gebruikt voor een nieuwe functie (Ruig & Geroest, 2017).

Stakeholderanalyse Vanuit een stakeholderanalyse is er gekeken naar welke relevante stakeholders zich binnen het project Rondje Stadionpark bevinden. Deze diverse stakeholders zijn geplaatst in een stakeholdermatrix. Om elke stakeholder een plek in de matrix te kunnen geven is er gekeken naar de mate van invloed in de business, commitment en support. In de matrix is er geen één stakeholder binnen het gele vlakje geplaatst (zie bijlage 5). Echter valt het op dat er binnen het rode vlak de meeste stakeholders zich bevinden. Deze stakeholders hebben een hoge invloed en een hoog level van commitment en support. Hieruit kan er geconcludeerd worden dat er veel belanghebbenden zijn binnen dit project. Binnen het onderzoek kunnen deze stakeholders van belang zijn om het vraagstuk op te lossen, daarom zal er rekening worden gehouden binnen de keuzes die worden gemaakt.

Doelgroep analyse Om een beter beeld te krijgen van de doelgroep binnen het gebied van Rondje Stadionpark is er een doelgroeponderzoek uitgevoerd. Hiervoor hebben wij gekeken naar leefstijlen in 11

plaats van de standaard demografische kenmerken. Hier hebben wij voor gekozen omdat de opdrachtgevers van Rondje Stadionpark het liefste geen specifieke doelgroep willen kiezen, omdat iedereen welkom is in het gebied. Hun leefstijlen zijn echter wel interessant, omdat dit meer zegt over hun hobby’s en interesses dan andere demografische kenmerken. Uit de doelgroep analyse kwam naar voren dat de meerderheid van de Rotterdammers de gele leefstijl heeft (19,5%). De tweede meest voorkomende leefstijl is de lime stijl (17,8%) (Christiaanse et al., 2015). Omdat wij voor Rondje Stadionpark vooral buurtbewoners willen aantrekken, is er gericht op deze twee leefstijlgroepen. Deze leefstijlen kunnen we vervolgens weer onderverdelen op basis van leeftijd, geslacht, interesses etc. Het concept zal dus voldoen aan de wensen en behoeften van deze twee leefstijlen, en voor elke doelgroep die daaronder vallen aantrekkelijk zijn. Enerzijds komen omwonenden graag naar het gebied en de parken om hun hond uit te laten, te wandelen, te vissen of te genieten van de natuur. Aan de andere kant blijven veel mensen weg omdat er weinig te doen is. Zo blijkt uit onderzoek dat het Park de Twee Heuvels rommelig is en de omgeving niet als veilig wordt ervaren. Verbeterpunten betreft de huidige situatie zijn nettere paden en heldere routes, meer bankjes, prullenbakken en verlichting. Beter onderhoud wordt ook veel genoemd (Gemeente Rotterdam, 2016). Om de twee doelgroep leefstijlen beter in beeld te brengen zijn er twee persona’s gemaakt gebaseerd op de bovenstaande informatie (zie bijlage 6). Uit onderzoek is gebleken dat de gele leefstijl gemiddelde interesse heeft in de natuur. Zij willen lekker kunnen genieten van de natuur en gaat naar buiten om actief te zijn met vrienden en familie. De lime leefstijl is bijzonder geïnteresseerd in de natuur en geniet van alles wat bloeit en groeit (Gelsing, 2017). Doordat beide doelgroepen geïnteresseerd zijn in de natuur en zich daar graag bevinden, slaat de trend duurzaamheid ook goed aan op deze groep. Dit omdat ze hierdoor langer van de natuur kunnen blijven genieten en hier uitstapjes naar kunnen maken. Ook zijn kenmerken van deze leefstijlen dat ze verbondenheid belangrijk vinden en erbij willen horen. Ook vinden zij het belangrijk dat ze betrokken en hulpvaardig zijn. Ook door deze kenmerken zal duurzaamheid goed bij deze doelgroep passen. Duurzaamheid is een begrip waar je niet meer omheen kunt en wat op steeds meer manieren wordt toegepast. Deze leefstijlen zullen hierdoor sneller de drang voelen om hier ook bij betrokken te zijn en hulp te bieden waar dat kan. Wanneer ze zien dat meerdere bewoners zich hiervoor in zullen zetten zal het kenmerk van verbondenheid en erbij willen horen ook meer versterkt worden (Marketresponse, z.d.).

Fieldresearch Om gedegen onderzoek te doen is het van belang om voor de opgave van Rondje Stadionpark fieldresearch uit te voeren. Het vraagstuk heeft betrekking op bewoners, bezoekers en andere belanghebbenden van het gebied en daarom is het belangrijk om meer inzicht te krijgen in de context van het rondje. Door de input van belanghebbende partijen kan er een product worden opgeleverd dat uiteindelijk voor de doelgroep zal dienen. Uit gesprekken met wijkraadslid Johan Brinkman kwam onder andere naar voren dat hij duurzaamheid voor het Rondje Stadionpark als iets goeds ziet. Echter ziet hij de noodzaak 12

niet alleen voor het Rondje Stadionpark, maar ook voor de gebieden en wijken eromheen (J. Brinkman, persoonlijke communicatie, 2020). De positionering voor het duurzaamste rondje van Rotterdam zou dan ook volgens Johan doorgetrokken moeten worden waardoor er verbinding ontstaat tussen Rondje Stadionpark en omliggende wijken. Rondje Stadionpark bevat een aantal zaken waar gekeken naar moet worden om het als totaalplaatje te kunnen zien. Hieruit kwam ook naar voren dat er moet worden gezorgd voor meer bekendheid en zichtbaarheid van het gebied. Naast de gesprekken die gevoerd zijn, is er ook gekozen om een observatie van het gebied uit te voeren. De observatie bevat opvallende kenmerken die zijn voorgekomen tijdens het bewandelen van het rondje. Hieruit kwam naar voren dat er nog veel ontwikkelmogelijkheden zijn binnen het gebied. Rondje Stadionpark is niet af en er is duidelijk nog geen overkoepelende identiteit tussen de verschillende gebieden die onder het rondje vallen. Hierin valt ook een verbinding in te maken waarmee duurzaamheid als hoofdthema zal worden ingezet.

Conclusie Vanuit desk- en fieldresearch is gebleken dat het thema duurzaamheid een strategische sterke koers is. Rotterdam heeft de ambitie om zich in te zetten voor een langer termijn duurzaamheidsbeleid. In het duurzaamheidskompas document van de stad staan ambities die hangen aan vier themaâ&#x20AC;&#x2122;s waaraan ze zich aan vasthouden. Hieruit komt ook naar voren dat dit samen met de bewoners en belanghebbende partijen van de stad moet gebeuren. Om te kijken wie hiervoor relevant kunnen zijn is er een stakeholderanalyse uitgevoerd. Naast de ambitie voor duurzaamheid voor de stad, kwam er uit het gesprek met Johan Brinkman naar voren dat dit niet alleen binnen het Rondje Stadionpark nodig is, maar ook moet worden doorgetrokken naar de wijken eromheen. Met deze waardevolle informatie en de onderzochte trends die op het thema aansluiten zal er in de volgende fase gekeken worden naar passende prototypes.

In deze fase staat de ontwikkeling van de prototypes centraal. De conclusie vanuit de define fase is het begin van de ideate fase. In deze fase zijn startvragen opgesteld waarin gekeken wordt naar passende prototypes die hieruit gekomen zijn. De prototypes zijn flexibele schetsen als start voor het te ontwikkelen en uiteindelijke prototype. ● ● ● ●

Op welke manieren kun je een gebied tot leven wekken? Welke middelen kun je inzetten om de route aantrekkelijk te maken? Hoe kan een interventie worden ingezet om in de hoofden en harten van mensen te komen? Hoe positioneer je een gebied als duurzame recreatieroute?

Al snel werd er besloten om niet één product te ontwikkelen, maar meerdere kleine ideeën met een overkoepelend thema. Het prototype voor de vraagstelling bestaat dus uit meerdere onderdelen die uiteindelijk een geheel vormen voor de positionering van rondje Stadionpark. Hieronder worden deze verschillende ideeën uitgelegd. Als bepaalde ideeën uiteindelijk niet haalbaar of origineel genoeg zijn, kunnen deze altijd nog worden geschrapt.

Prototype 1 Het eerste prototype is om overal langs de route gerecyclede objecten neer te zetten, zoals prullenbakken en zitbankjes. Deze worden gemaakt van gerecyclede materialen of geupcycled van al bestaande producten. Hiermee spelen we in op de direct-exposure. De ideale situatie hiervoor zou zijn dat deze objecten gemaakt worden door Rotterdamse kunstenaars of ontwerpers, om ervoor te zorgen dat zij zich betrokken voelen.

Prototype 2 Het tweede prototype is het gebruik van bloeipapier. In bloeipapier zitten zaadjes verwerkt van bloemen of planten. Je kunt vervolgens stukjes van het papier afscheuren en deze ergens in grond planten, hier groeien dan vervolgens bloemen. Wij willen dit gebruiken wanneer Rondje Stadionpark officieel af is en hiermee uitnodigingen sturen naar buurtbewoners om de route te komen bekijken. Hiermee spelen we in op de pre-exposure. Deze uitnodiging kunnen zij dan meenemen en ergens langs de route planten. Ook zie je op de uitnodiging een uitleg van hoe het papier werkt. Op de achterkant van de uitnodiging zal de plattegrond van de routes afgedrukt worden zodat mensen weten waar het is en hoe ze kunnen lopen. Dit doen we ook onder andere om er voor te zorgen dat mensen niet op hun telefoon de route opzoeken en vervolgens afgeleid worden. We willen niet dat zij hun telefoon compleet afsluiten, omdat zij wel zorgen voor gratis publiciteit (foto’s posten op Facebook bijvoorbeeld). Deze uitnodigingen kunnen in samenwerking met basisscholen uit de omgeving gemaakt worden door de leerlingen. Zij mogen dan zelf de bloemen uitkiezen en hierdoor zullen zij zich ook betrokken voelen.

Prototype 3 Het volgende prototype is grote borden met plattegronden en informatie van de route. Ook deze zouden gemaakt kunnen worden uit gerecyclede materialen. Deze borden worden neergezet in elk gebied van de route met informatie over het desbetreffende gebied. We willen namelijk voorkomen dat ze door hun telefoon worden afgeleid wanneer ze de route op willen zoeken, dus kunnen ze op deze manier de plattegrond fysiek bekijken. We willen echter niet dat mensen hun telefoon helemaal afsluiten omdat ze zorgen voor gratis publiciteit. Vervolgens zal er op het bord ook een QR code staan. Als mensen deze scannen met hun telefoon, wordt er een YouTube filmpje afgespeeld met beelden van en informatie over het gebied waar ze zich bevinden. Wij hebben namelijk uitgevonden dat bijna elk gebied wel een interessante geschiedenis heeft en het zou zonde zijn om hier niks mee te doen. Deze techniek heet Storytelling, en het lijkt ons een goed idee om dit toe te passen in Rondje Stadionpark. De filmpjes kunnen ook ter plekke gescand worden, om vervolgens thuis te bekijken. Op dat moment verandert deze direct-exposure in een post-exposure.

Prototype 4 Ons volgende idee is om de lantaarns langs de route een bepaalde kleur te geven om de sociale veiligheid te verbeteren. Er zijn namelijk een aantal gebieden door Rondje Stadionpark waar mensen zich op dit moment onveilig of onprettig voelen. Uit onderzoek is gebleken dat vooral de kleuren roze en blauw effectief zijn. Roze wordt vaak gebruikt tegen hangjongeren omdat zij liever niet met deze kleur geassocieerd willen worden en daardoor onbewust die kleur vermijden (Smeets et al., 2012). Daarnaast wordt blauw vaak gebruikt om het gebruik van drugs te verminderen. Deze twee kleuren willen wij daarom gebruiken. Verder zal er ook gebruik gemaakt worden van LED verlichting, om het zo duurzaam mogelijk te houden.

Prototype 5 Ons laatste idee is â&#x20AC;&#x2DC;marblesâ&#x20AC;&#x2122;. Dit zijn grote, kunststof keien die verlichten bij aanraking en ook van kleur kunnen veranderen. Dit is een concept van Daan Roosegaarde, waar wij onze inspiratie vandaan hebben gehaald. Ten eerste zijn dit leuke toestellen voor kinderen om op te klimmen en te spelen, maar daarnaast kunnen mensen er ook op zitten en uitrusten. Ook kunnen hierbij de kleuren roze en blauw weer gebruikt worden voor sociale veiligheid (Studio Roosegaarde, 2018).

Op basis van alle bevindingen vanuit field en deskresearch zijn meerdere waardevolle duurzame ideeën bedacht die we kunnen plaatsen onder het begrip ‘citydressing’ in Rondje Stadionpark. Vanuit de feedback van de stakeholders maar ook van peers hebben wij gekozen om de prototypes samen te voegen met één overkoepelend thema. Vanuit de Design Criteria Canvas hebben wij alle ontwerpeisen in kaart gebracht waar ons prototype aan moet voldoen.

Must

must-haves and non-negotiable -

Should:

should-haves and important features -

Could:

could-haves and

optional features

Won’t:

won't-haves things that are definitely not on the table also non-negotiable

Het prototype verbindt duurzaamheid aan het rondje en biedt zicht op het gebied zelf Het prototype moet toekomstbestendig zijn/ lang houdbaar Het prototype moet visueel duidelijk en aantrekkelijk zijn voor bezoekers Het prototype is gericht op wijkniveau Het prototype moet van goede kwaliteit zijn en gerecyclede materialen bevatten Het prototype moet buiten geplaatst kunnen worden (weer en regenbestendig) Duurzaamheid moet het doel zijn Het prototype zorgt voor impact op langer termijn Het prototype zorgt voor meer zichtbaarheid van het gebied Het verhalen kan verhalen van het gebied mee dragen Het prototype kan informatie bevatten over het gebied Het prototype kan in samenwerking met diverse partners ontwikkelt worden Het prototype mag niet een verkeerde identiteit vergeven van het rondje Voor het prototype is vooralsnog geen budget beschikbaar Het prototype is makkelijk over te nemen door andere partijen

Aan de hand van alle onderzoeksresultaten bij elkaar is er voor gekozen om verschillende visualisaties te ontwerpen om onze ideeën in beeld te brengen op locaties uit Rondje Stadionpark (zie bijlage 10). Wat hieruit getest moet worden is of de resultaten die geanalyseerd zijn wel kloppen en of het advies valide is. De doelgroep van Rondje Stadionpark is breed en bevat gele en lime groepen.

Test 1: enquête Als testtool is er gekozen om enquêtes in te zetten, omdat onze ideeën niet fysiek te testen zijn onder de eindgebruikers. Er is in het boek ‘Dit is Onderzoek’ gekeken naar de criteria van het opzetten van een enquête (Baarda, 2014). De enquête is een schriftelijke vragenlijst gebaseerd op de elementen die terug komen in het prototype.

Enquête vragen 1. Hoe goed kent u Rondje Stadionpark? → Zodat we achteraf kunnen zien welke antwoorden zijn ingevuld door mensen die het gebied goed kennen of juist niet. 2. Wat is uw leeftijd? → Om erachter te komen welke ideeën bij welke leeftijdsgroep passen en om de demografische kenmerken van de respondent te verkrijgen. 3. Wat is uw geslacht? → Om te kijken welke ideeën bij welk geslacht passen en om de demografische kenmerken van de respondent te verkrijgen. 4. Welk van deze 2 leefstijlen past het beste bij u? → Om erachter te komen welke ideeën het beste passen bij welke leefstijl. 5. Op welke plaats(en) vindt u dat deze informatieborden moeten staan? → Zodat we weten waar het idee het hardste nodig is of waar het het beste zou functioneren. 6. Op welke plaats(en) vindt u dat deze bankjes en prullenbakken hard nodig zijn? → Zodat we weten waar het idee het hardste nodig is of waar het het beste zou functioneren. 7. Op welke plaats(en) vindt u dat deze kleuren in de straatverlichting nodig zijn? → Zodat we weten waar het idee het hardste nodig is of waar het het beste zou functioneren. 8. Op welke plaats(en) vindt u dat deze 'marbles' moeten staan? → Zodat we weten waar het idee het hardste nodig is of waar het het beste zou functioneren. 9. Zou u, eventueel met uw familie, bereid zijn om te helpen het bloeipapier te maken? → Om erachter te komen hoe bereid de respondenten zijn te participeren in het project. 10. Welk idee (of ideeën) sprak u het meeste aan? → Om te kunnen zien welk idee het beste is. 11. Heeft u nog eventuele aanvullingen of tips? 17

→ Om ze de kans de te geven zelf nog iets bij te dragen. Bij elke vraag was nog een foto geplaatst met een voorbeeld van het idee. Om zo veel mogelijk resultaten te verzamelen, hebben wij de enquête gedeeld binnen ons eigen netwerk en daarnaast ook verstuurd naar wijkraadslid van Vreewijk Johan Brinkman, met de vraag of hij deze kon verspreiden binnen de wijkraden van Rotterdam Zuid.

Enquête resultaten De diagrammen en grafieken met de resultaten van de enquête zijn te vinden in bijlage 2. Uit de eerste vraag blijkt dat ruim de helft van de respondenten het gebied niet heel goed kent en een vierde er wel bekend mee is. Dit betekent dat ruim 80% van de antwoorden bruikbaar zijn omdat zij het gebied wel kenden. Verder was het opvallend dat de respondenten die jonger zijn dan 18 jaar nog nooit van het gebied hadden gehoord. Dit kan betekenen dat Rondje Stadionpark zich nog niet genoeg focust op deze leeftijdsgroep. Op basis van de antwoorden op de tweede vraag kunnen we concluderen dat de leeftijden van de respondenten erg verschillen, wat de antwoorden interessanter maken aangezien er van bijna elke leeftijdsgroep minimaal 1 respondent was. Uit de volgende vraag bleek dat meerderheid van de respondenten vrouw was en een klein deel man. Uit de antwoorden op de leefstijl vraag blijkt dat de meerderheid zichzelf kon herkennen in de lime leefstijl, een wat kleiner deel de gele leefstijl en een aantal respondenten vond geen van beide leefstijlen bij zichzelf passen. Verder vond de meerderheid Park de Twee Heuvels de beste plek om de informatieborden te plaatsen. De tweede meest gestemde plaats is het Eiland van Brienenoord en verder kreeg het Stadionpark ook een hoop stemmen. Hieruit kunnen wij concluderen dat dit de plekken zijn met de meest interessante verhalen waar mensen graag informatie over willen lezen. Daarnaast bleek dat het Eiland van Brienenoord en Rivieroevers de plekken waren waar de prullenbakken en bankjes gemaakt van gerecyclede materialen het hardst nodig zijn. Van alle ideeën is dit idee echter overal langs de route nodig. Dit kwam ook voort uit onze stakeholdersessie. De kleuren in de straatverlichting die zullen zorgen voor meer veiligheid zijn volgens de respondenten het meest nodig bij het bedrijvenpark en Park de Twee Heuvels. Hieruit kunnen wij concluderen dat dit de plekken zijn waar mensen zich momenteel onveilig of onprettig voelen en waar veel overlast is. De respondenten vonden dat de marbles het beste neergezet konden worden op het Eiland van Brienenoord en Park de Twee Heuvels. Hier komen op dit moment al een hoop mensen en vaak ook gezinnen met kinderen, waaruit de kunnen concluderen dat de marbles hier het meeste gebruikt zullen worden.

Uit de vraag over bloeipapier bleek dat de meerderheid wel bereid was hun tijd in te leveren om hun bijdrage te doen aan het project. De respondenten die dit niet wilden, hadden veel als reden dat ze het niet belangrijk genoeg vonden of er geen tijd voor hadden/vrij wilden maken. Verder vonden de respondenten eigenlijk alle ideeën wel goed, maar de meesten kozen straatverlichting met kleur toen ze een favoriet moesten kiezen. Vervolgens hebben het bloeipapier, de marbles en bankjes en prullenbakken de gedeelde tweede plek en de informatieborden kregen de minste stemmen. Wij denken dat dit komt omdat dit idee het minst origineel en vernieuwend is. Verder bleek dat de wat oudere respondenten (45 jaar of ouder) de marbles het minst leuke idee vonden. Wel hadden zij allemaal, op één na, de informatieborden wel aangeklikt als één van de leukste ideeën. Dit is opvallend omdat het in de grafiek juist het idee is met de minste stemmen. Hieruit kunnen we dus concluderen dat deze leeftijdsgroep toch nog de voorkeur geeft aan fysieke informatieborden met een plattegrond. Uit deze test kunnen wij concluderen dat de meeste ideeën succesvol zijn en aantrekkelijk zijn voor de doelgroep. Toch is het opvallend dat de wat oudere doelgroep het liefste nog overal fysieke informatieborden wilt zien, terwijl de jongere respondenten dit niet vonden. Zij vonden juist de technische en moderne ideeën leuker en interessanter. Verder is het ook goed om te weten dat de meerderheid bereid is om mee te helpen aan het project, omdat we hieruit kunnen concluderen dat er in ieder geval een grote groep buurtbewoners hier aan mee zou willen bijdragen. Om nog een duidelijk beeld te geven van waar elk idee volgens de respondenten het beste moet staan, hebben wij dit weergegeven in één afbeelding (zie bijlage 5.1).

Test 2: bloeipapier De tweede test die we hebben uitgevoerd, is het zelf maken van bloeipapier. Wij hebben online gezocht naar een voorbeeld en hebben dit vervolgens zelf getest. Wij hebben dit echter getest zonder daadwerkelijke bloemzaadjes. Dit is voor de resultaten ook niet relevant. Afbeeldingen van de test zijn te vinden in de bijlagen. Om (bloei)papier te maken heb je nodig (zie bijlage 5.2): - Zeefraam/schepraam (deze kun je ook zelf maken) - Oude kranten of papier - Mixer - Water - Bak om te scheppen - Zaadjes Stap 1: Snipper het oud papier en voeg dit met water toe aan de blender. In de mixer mix je het papier met water tot een papiermengsel, of papierpulp. Voor bloeipapier meng je er nog zaadjes door (zie bijlage 5.3).

Stap 2: De papierpulp doe je in een grote bak die je vervolgens vult met water zodat de pulp dunner wordt (zie bijlage 5.4). Stap 3: Met het schepraam schep je het papier uit de bak met pulp en water. Dit doe je met een zevende beweging. Hierdoor ligt de pulp egaal op het raam en kan het water nog weglopen (zie bijlage 5.5). Stap 4: Met een stuk karton, plastic of ander soort materiaal op het geschepte papier draai je het schepraam om, waardoor het geschepte papier op dat materiaal ligt. Je kan het dan nog wat droogdeppen met een stuk keukenrol of schone theedoek (zie bijlage 5.6). Stap 5: Het papier laat je vervolgens drogen. Dit duurt meestal een dag. Wanneer het papier droog is kun je het gemakkelijk van het sjabloon afhalen (zie bijlage 5.7). Uit deze test kunnen we concluderen dat het redelijk makkelijk is zelf bloeipapier te maken. Bij de eerste poging ging het al erg goed en de stappen zelf duren niet lang. Wij denken dus dat het een goed idee is om basisscholen in de omgeving van Rondje Stadionpark vragen om samenwerking. De leerlingen kunnen dan het bloeipapier maken tijdens school en daarbij hun bijdrage leveren aan Rondje Stadionpark.

Stakeholdersessie Op 4 januari 2021 hebben wij een stakeholdersessie georganiseerd en hebben hiervoor een aantal interessante stakeholders uitgenodigd. Dit waren Louise Kuijpers, van de gemeente Rotterdam, wijkraadslid van Vreewijk Johan Brinkman en Frederique Bastemeijer die meerdere gebiedsontwikkelingsprojecten heeft gedaan in Rotterdam. Uiteindelijk heeft Louise afgezegd, waardoor de sessie met de overige twee stakeholders door is gegaan. Beide stakeholders verschillen enorm in ervaring, leeftijd en kennis. Dit was voor de sessie erg interessant. Voor de bijeenkomst hadden wij een programma opgesteld en dit aangehouden (zie bijlage 5.8). De sessie begon met een korte presentatie van onze ideeĂŤn, en daarna wilden wij graag hun mening hebben. Hiervoor gebruikten wij het programma AWW app, wat een online whiteboard programma is waarin je met meerdere mensen tegelijkertijd interactief kunt werken. Hierin plaatsten wij steeds de plattegrond van Rondje Stadionpark en vroegen wij de stakeholders om met een eigen kleur aan te geven wat ze vonden van het gebied en onze bijbehorende ideeĂŤn. Deze afbeeldingen, samen met de notulen, zijn te vinden in bijlage 11. Allereerst vroegen wij de stakeholders aan te geven op de plattegrond in welke gebieden nog verbetering nodig was, en in welke juist niet. Volgens Johan viel er in elk gebied nog veel te verbeteren en Frederique gaf aan welke gebieden ze wel goed kende en van welke 20

ze nooit had gehoord. Op basis daarvan konden wij namelijk concluderen dat er in de gebieden die ze niet kende, verbetering moest komen in de bekendheid. Daarna zijn wij in een discussie gegaan hierover. Hieruit kwam naar voren dat er vooral gefocust wordt op het Rondje Stadionpark, maar dat er nog weinig verbinding is met de omliggende wijken. En ook dat er ook veel meer kansen liggen op bewonersparticipatie. Hierna vroegen wij per idee waar zij vonden dat deze het beste op zijn plaats moest staan. De resultaten hiervan zijn te vinden in bijlage 11. Ook hierover zijn wij in discussie gegaan om hun achterliggende gedachtes te horen. Uiteindelijk konden we uit de stakeholdersessie concluderen dat verbinding tussen de omliggende wijken en Rondje Stadionpark enorm belangrijk is. Ook bleek dat de deelnemende stakeholders het eens waren met een duurzame positionering voor Rondje Stadionpark. Volgens de stakeholders moet er meer gedaan worden met de verbinding tussen duurzaamheid en de omliggende wijken. Volgens Johan was het gebruiken van bloeipapier als uitnodiging al een goede eerste stap, omdat dit duurzaam is en zorgt voor bewonersparticipatie. Hij raadde ons aan om hier meer mee te doen omdat dit een sterke basis is van de eerder benoemde verbinding. Verder benoemde Johan ook dat duidelijke bewegwijzering in het gebied ook belangrijk is en dat nu nog ontbreekt. Ons idee van de informatieborden vonden beide stakeholders dan ook noodzakelijk. Dit vonden ze een goede combinatie van bewegwijzering en storytelling. Over het algemeen verliep de sessie erg succesvol en waren de stakeholders het vaak met elkaar eens, ondanks dat ze hele verschillende achtergronden hebben.

Om een beeld te creëren van de kosten die komen kijken bij ons concept, hebben wij 2 verschillende begrotingen opgesteld. De eerste is gebaseerd op de minste kosten, en de tweede begroting is de duurste mogelijkheid. Deze zijn hieronder te zien.

Kosten dure scenario Bankjes en prullenbakken Onderdelen

Kosten

3D printer zelf aanschaffen

€ 1500,-

Gerecycled materiaal

€ 0,00 (mankracht uren)

Materialen laten printen

€ 239,64 per object

Totaal

€ 1739,64

Als we uitgaan van het duurste scenario zien we dat we gekozen hebben om de bankjes en prullenbakken te ontwerpen met een 3D printer, hiervoor zitten er kosten in de printer zelf, het gerecyclede materiaal en om het materiaal te laten printen (Wat zijn de 3d printer kosten, z.d.). LED straatverlichting Onderdelen Ombouwset naar led verlichting

Energiekosten Totaal

Kosten €191,12 per led verlichting set Per 6 branduren €2,88 € 194,- per straatverlichting

Voor de kosten van de straatverlichting hebben wij gekeken naar wat het kost om de verlichting te vervangen voor een LED verlichting set (Zo!, z.d.) en naar wat de energiekosten zullen zijn (Engie, z.d.). Informatieborden met QR code Onderdelen

Kosten

Standaardkosten dubbelzijdig informatiebord (frame, opmaak, plaatsing)

€ 950,- (x aantal borden)

Totaal

€ 950,- per bord

Bij de duurdere optie is er gekozen om de informatieborden dubbelzijdig te maken. Bij deze optie is er dus op beide kanten iets bedrukt, waardoor de kosten ook hoger uitvallen. Wel

zullen deze borden van duurzaam materiaal gemaakt worden (buitengoed Geul en Maas, 2015). Marbles (overnemen van Daan Roosegaarde) Onderdelen

Kosten

Ontwerp Daan Roosegaarde (150x75x90)

€ 450.000

De marbles zijn oorspronkelijk een idee van Daan Roosegaarde. Deze kunnen worden geleend en hiervoor zal hij naar schatting €450.000 vragen (Roosegaarde, 2012). Bloeipapier Onderdelen

Kosten

Kranten

€ 0,00 (mankracht uren)

Zeefraam

€ 20,- per zeefraam

Blender

€ 25,-

Bloemenzaden

€ 3,50 per 1000 zaden (bloemen mix)

Totaal

€ 48,60

Bij dit scenario hebben wij er voor gekozen om het bloeipapier zelf te maken. Hiervoor hebben wij zaadjes, een blender en een zeefraam nodig (ZadenKopenOnline.nl, 2021).

Kosten goedkope scenario Bankjes en prullenbakken Onderdelen

Kosten

Wedstrijd inzetten voor het ontwerpen en maken ervan

€ 0,00 (Het winnende ontwerp wordt geplaatst)

Totaal

€ 0,00

In dit scenario willen wij een wedstrijd uitzetten om de bankjes en prullenbakken te ontwerpen. Hieraan zijn geen kosten verbonden en de winnaar zal zijn ontwerp mogen uitvoeren en plaatsen in het gebied. Informatieborden met QR code Onderdelen

Kosten

Standaardkosten eenzijdig informatiebord (frame, opmaak, plaatsing)

€ 750,- (x aantal borden)

Totaal

€ 750,- per bord

Bij deze versie van de informatieborden zullen de borden maar aan één kant bedrukt worden. Hierdoor zullen de kosten ook lager zijn. Wel zal ook deze versie van duurzaam materiaal gemaakt worden (buitengoed Geul en Maas, 2015). Marbles (zelf produceren) Onderdelen

Kosten

Mal 150x75x90

€ 8500

Mal 70x70x70

€ 5460

Prijs per marble (rotatiegieten, bewegingssensor, verlichting)

€ 500

Totaal

€ 5960,-

Als we de marbles zelf willen realiseren zullen de kosten gaan zitten in het maken van de mal (deze hoef je maar één te maken en kun je meerdere keren gebruiken, wel hebben we gekozen voor twee verschillende maten), het rotatiegieten, de bewegingssensoren en de verlichting (M. van Eck, persoonlijke communicatie, 2021). De kosten van de LED straatverlichting en het maken van bloeipapier blijven in beiden scenario’s hetzelfde.

Totale kosten dure scenario Bankjes en prullenbakken

€ 1739,64

Straatverlichting

€ 194,- per lamp

Dubbelzijdige informatieborden

€ 950,- per bord

Marbles van Daan Roosegaarde

€ 450.000,-

Bloeipapier

€ 48,60

Totaal

€ 452.932,24

Totale kosten goedkope scenario Bankjes en prullenbakken

€ 0,00

Straatverlichting

€ 194,- per lamp

Eenzijdige informatieborden

€ 750,- per bord

Zelfgemaakte marbles

€ 5500,- voor eenmalige mal € 500,- per marble

Bloeipapier

€ 48,60

Totaal

€ 6992,60

De geformuleerde ontwerpeisen die aan het begin van het project geformuleerd zijn, waren: 1. Rondje stadionpark moet functioneren als een fijne omgeving waar Rotterdammers kunnen ontsnappen van de realiteit en kunnen genieten van de natuur: De LEDstraatverlichting zal blauw en roze worden. Uit onderzoek is gebleken dat deze 2 kleuren drugsgebruikers en â&#x20AC;&#x2122;hangjongerenâ&#x20AC;&#x2122; tegen gaan (Smeets et al., 2012). Ook zullen de marbles in de avond licht geven en veranderen van kleur wanneer ze aangeraakt worden. Op deze manier zal de veiligheid gewaarborgd worden waardoor het een fijne omgeving is om te bezoeken. Ook zullen er genoeg bankjes geplaatst worden om even te kunnen ontspannen te genieten van de natuur. 2. De route moet duidelijk aangegeven worden door middel van bewegwijzering: Het eindproduct speelt hierop in door middel van de ontworpen informatieborden. Hierop zal een plattegrond te zien zijn van het gehele rondje. Ook zal hierop duidelijk worden aangegeven waar u zich precies bevindt op dat moment. Deze borden worden bij de grenzen van elk gebied geplaatst. 3. Een bekend gebied worden voor inwoners van de omgeving: Door het versturen van de uitnodigingen op bloeipapier wordt Rondje Stadionpark op een bijzondere manier onder de inwoners gebracht. In dit bloeipapier zitten zaadjes verwerkt van bloemen of planten. Van deze uitnodiging kunnen de inwoners vervolgens een stukje afscheuren en ergens in de grond planten. Op de achtergrond van de uitnodiging zal de plattegrond van de route afgedrukt worden, zodat de inwoners duidelijk zien waar het is en hoe ze kunnen lopen. 4. Een duurzame route worden: Om Rondje Stadionpark de meest duurzame route te maken hebben we hier op verschillende vlakken een oplossing voor bedacht met ons eindproduct. Ten eerste zullen er bankjes en prullenbakken geplaatst worden die gemaakt worden van gerecyclede materialen. Ook zullen de informatieborden met plattegronden gemaakt worden van dit materiaal. Voor de straatverlichting is er gekozen voor LED verlichting, omdat dit duurzamer is. Ook maken we gebruik van zelfgemaakt (bloei)papier. Aanvullende wensen en behoeften van de opdrachtgevers waren: 1. Het rondje moet inspirerend gebrand zijn maar tegelijkertijd moet er ook rust in het gebied blijven: Rondje Stadionpark blijft toegankelijk voor iedereen, maar door middel van de gekleurde straatverlichting en de marbles is het de bedoeling dat er wordt voorkomen dat er illegale activiteiten zullen plaatsvinden. 2. Programmeren op toekomst denken: Het eindproduct is gericht op de toekomst omdat het gepositioneerd zal worden als de meest duurzame recreatieroute. Tegenwoordig kun je wanneer je naar de toekomst kijkt niet meer om duurzaamheid heen. Daarnaast zijn de ideeĂŤn erg modern en innovatief. 3. Het moet duidelijker worden wat het gebied is en wat het inhoudt: Door middel van de informatieborden met plattegrond zal het duidelijk worden wat het gebied is en wat de geschiedenis is. Op deze borden zal een QR code komen te staan die gescand kan worden met de telefoon. Wanneer deze gescand is zal er een filmpje te zien zijn met informatie over en beelden van het gebied waar je je op dat moment bevindt. Dit filmpje is ter plekke te bekijken maar kun je ook thuis bekijken. Op het informatiebord zal ook

een beknopte versie van het verhaal staan voor de mensen die de QR code niet willen scannen. Het uiteindelijke eindproduct is voortgekomen uit verschillende analyses die gedaan zijn. Deze zijn voortgekomen uit deskresearch en persoonlijke gesprekken. De analyses die gedaan zijn gebiedsanalyse, trendonderzoek, stakeholderanalyse en doelgroeponderzoek. Vanuit deze analyses zijn wij begonnen met het ontwikkelen van de prototypes. Hierbij zijn startvragen opgesteld waarmee gekeken wordt hoe er passende prototypes uit kunnen komen. Deze prototypes zijn uiteindelijk voorgelegd aan de bewoners in de testfase. Dit is gedaan door middel van een enquĂŞte die we hebben opgesteld. Van alle 5 ontwikkelde prototypes is ook een begroting opgesteld.

Voor het project hebben wij voor Rondje Stadionpark gewerkt aan de volgende vraagstelling: Hoe kan Rondje Stadionpark tot leven gewekt worden, waardoor het rondje in de hoofden en harten van de mensen komt te zitten en op welke manier kan deze groene recreatieroute worden gepositioneerd? Tijdens ons vooronderzoek kwamen wij steeds weer het onderwerp ‘duurzaamheid’ tegen en hoe belangrijk dit is voor de toekomst. Om deze reden hebben wij dit als thema en basis gebruikt voor ons concept. Vervolgens zijn wij allerlei trends gaan analyseren en hebben wij gekeken naar welke doelgroepen ons concept moest aantrekken. Hieruit vloeide allerlei kleine ideeën, wat later uitgewerkt werd naar prototypes. Toen wij de opdracht kregen om een positionering te ontwikkelen voor een recreatieroute dat eigenlijk voor iedereen toegankelijk is, leek dat ons eerst erg lastig. Wij hebben namelijk geleerd dat “je moet kiezen om gekozen te worden”, oftewel: maak keuzes en zo krijg je de beste ervaringen uit je eindgebruikers. Wij wilden dus geen specifieke doelgroep kiezen, omdat iedereen welkom is in het gebied en daarnaast is dit ook iets wat het gebied volgens de opdrachtgever moet uitstralen. Verder moest het een innovatief en modern concept worden, en ook hier hebben we hard ons best voor gedaan om dit te bereiken. We hebben een sterke positionering bedacht dat elke buurtbewoner zal aanspreken, jong en oud. Om een goed beeld te geven van de sterkten en zwaktes van het concept, hebben we een beknopte SWOT-analyse ontwikkeld. Deze is hieronder te zien. Sterkten - De ideeën zijn duurzaam - Voor ieder wat wils - Deels makkelijk te realiseren op de korte termijn - Sommige ideeën zijn erg goedkoop - De ideeën zijn hufterproof

Zwaktes - Sommige ideeën zijn prijzig - Sommige ideeën zijn minder snel realiseerbaar - Sommige ideeën zijn niet erg origineel

Kansen - Kan makkelijk uitgebreid worden met meer ideeën - Kan goed verder ontwikkeld worden n.a.v. nieuwe trends/ontwikkelingen - Kan een trekpleister worden voor Rotterdam Zuid

Bedreigingen - Externe organisaties willen niet meewerken - Stakeholders willen misschien niet investeren in de ideeën - Ideeën passen misschien niet bij de ‘Rotterdamse Stijl’

De volgende stap is het daadwerkelijk implementeren van de producten. Sommigen hiervan zijn makkelijk realiseerbaar op de korte termijn en zijn daarnaast ook redelijk goedkoop, maar anderen hebben meer tijd nodig om geïmplementeerd te worden en zijn soms wat prijziger. Om dit duidelijker te maken hebben wij de innovatiematrix gebruikt (zie bijlage 1) en hiermee aangegeven welke ideeën geld kosten of opleveren, en hoe realiseerbaar ze zijn of juist niet (BMI, 2020).

De ideale situatie is natuurlijk wanneer het zo min mogelijk geld, tijd en moeite kost en juist het meeste oplevert. Het bloeipapier is hier een goed voorbeeld van. Het kost weinig geld en redelijk weinig tijd en moeite en het levert veel plezier en betrokkenheid op van deelnemers. Daarnaast is het ook een idee wat makkelijk te realiseren is binnen een korte tijd. Om dit te implementeren moeten er eerst samenwerkingen gesloten worden met basisscholen in de omgeving. Zij kunnen dit dan aannemen als project voor hun leerlingen. Hiervoor is maar één dag nodig, aangezien je binnen een dag een hoop bloeipapier kunt maken. Het idee wat het meeste zal kosten is de marbles. Ook kost dit wat meer tijd om te implementeren omdat het eerst geproduceerd moet worden. Hiervoor moet een mal aangeschaft worden, wat een tijdje kan duren aangezien het een groot ontwerp is. Vervolgens moeten de marbles zelf gemaakt worden door middel van de techniek rotatiegieten, en dan moeten de verlichting en bewegingssensoren nog geïnstalleerd worden. De straatverlichting is verder ook redelijk makkelijk te implementeren en kost ook niet veel geld, dus ook dit is een goed idee voor de korte termijn. Hiervoor hoeven geen nieuwe lantaarns aangeschaft te worden, de huidige lampen kunnen namelijk gewoon omgebouwd worden. Uitgaande van de dure scenario, levert het produceren en neerzetten van de bankjes en prullenbakken van gerecyclede materialen minder op dan dat het kost. Het zelf produceren ervan is namelijk erg prijzig, aangezien het met een 3D printer gemaakt moet worden. Wel is dit, van de twee scenario's, het snelste. In het andere scenario wordt er namelijk een competitie gestart waar mensen zelf een ontwerp kunnen produceren als deelname. Het leukste idee mag dan daadwerkelijk in Rondje Stadionpark neergezet worden. Dit kost de organisatie geen geld, alleen zal het wel langer duren aangezien de deelnemers wel genoeg tijd moeten hebben om iets klaar te hebben. Als laatste de informatieborden. Ook dit kost, in beiden scenario’s, best wat geld en het levert vrij weinig op. Wel is dit makkelijk en snel te implementeren, aangezien het een redelijk simpel idee is. Uit de test bij de eindgebruikers kwam ook naar voren dat dit idee de respondenten het minste aansprak.

3Dprinterkopentips. (2017, 19 november). 3D Printer Kosten, hoe hoog zijn die van jou? 3D Printer Kopen? https://3dprinterkopentips.nl/3d-printerkosten/#:%7E:text=De%20%E2%80%98inkt%E2%80%99%20%20%20%20Winkel%20%20, %20%20%E2%82%AC37%2C91%20%207%20more%20rows%20 Belgisch Monument Heer. (2019). QR-code bij het monument [Afbeelding]. Belgisch Monument Heer. https://www.belgischmonumentheer.nl/nieuws/qr-code-bij-monument.html BMI. (2020, 3 september). Innovatiematrix - Business design tools. Business Models Inc. https://www.businessmodelsinc.com/nl/over-bmi/business-design-tools/innovatiematrix/ Buitengoed Geul & Maas. (2020). Bebording. https://www.buitengoedgeulmaas.nl/mkw_uploads/Borden%20Brochure%20Buitengoed%20 Geul%20&%20Maas.pdf Buitenplaats Brienenoord. (z.d.). Buitenplaats Brienenoord. Geraadpleegd op 9 december 2020, van https://www.buitenplaatsbrienenoord.nl/ Chromio. (z.d.). Aluminium information boards for outdoor use [Afbeelding]. Chromio. https://www.chromio.eu/sublimation-information-aluminium Docplayer. (2016). De DISC marketing leefstijl segmentatie - PDF Free Download. Docplayer. https://docplayer.nl/44976428-De-disc-marketing-leefstijl-segmentatie.html Ecomondo. (2017, 21 oktober). Flowerplugs: biologisch afbreekbare oordoppen met een bloemzaadje. https://www.ecomondo.nl/flowerplugs-biologisch-afbreekbare-oordoppenbloemzaadje/ EMI. (2020, 11 december). Wat is EMI? https://www.emiopzuid.nl/over-emi/wat-is-emi/ Engie. (z.d.). LED verlichting - ENGIE Energie | ENGIE.nl. Geraadpleegd op 17 januari 2021, van https://www.engie.nl/product-advies/led-verlichting Feyenoord City. (2017, 2 maart). Feyenoord City - Sterker Door Sport. https://www.feyenoord-city.nl/ Gemeente Rotterdam. (2015, december). Doelgroepanalyse binnenstadbezoekers. https://onderzoek010.nl/documents/Vrije-tijd-en-cultuur Gemeente Rotterdam. (2016, mei). Concept gebiedsvisie Stadionpark Resultaten participatie. https://archief12.archiefweb.eu/archives/archiefweb/20180924125242/http://www.rotterdam. nl/wonen-leven/stadionpark/26034_brochure_stadionpark_versie-mei.pdf

Gemeente Rotterdam. (2017, november). Gebiedsvisie Stadionpark. https://archief12.archiefweb.eu/archives/archiefweb/20180924125242/http://www.rotterdam. nl/wonen-leven/stadionpark/Gebiedsvisie-Stadionpark-2017.pdf Gemeente Rotterdam. (2020, december). Duurzaamhiedskompas. https://persberichtenrotterdam.nl/wp-content/uploads/sites/4/Duurzaamheidskompas.pdf Kickstarter. (2020, 17 november). Unpluq | The device to regain control over your smartphone. https://www.kickstarter.com/projects/unplug/unplug-transform-your-phone-intoa-distraction-free-device Leefstijlvinder. (z.d.). Het BSRTM Model. Geraadpleegd op 20 december 2020, van https://leefstijlvinder.nl/het-bsr-model/ Nextdoor. (2020). Over ons. About Nextdoor. https://about.nextdoor.com/nl/ Observatorium. (z.d.). Over observatorium. Geraadpleegd op 17 december 2020, van https://www.observatorium.org/observatorium/site/application/ Park Plezier. (z.d.). Informatieborden park Vredeoord [Afbeelding]. Park Plezier. https://parkplezier.nl/Informatieborden.html Pol, R. (2017, 19 oktober). Zweden heeft een winkelcentrum met alleen maar gerecyclede producten. Seriously Good. https://seriouslygood.com/zweden-heeft-een-winkelcentrummet-alleen-maar-gerecyclede-producten/ Recron & Van Hall Larensten. (2017, augustus). Levenstijlen en Natuurbeleving. https://www.hvhl.nl/binaries/content/assets/hvhl/internet/symposia/natuurmarketing/svn2017-recron-leisure-leefstijllen-en-natuurbeleving.pdf Roosegaarde, D. (2012). Factsheet Marbles. https://www.studioroosegaarde.net/uploads/files/2012/09/12/127/Factsheet%20MARBLES%20Daan%20Roosegaarde.pdf Rotterdam Make It Happen. (z.d.). Over Rotterdam. Make It Happen. â&#x20AC;˘. Geraadpleegd op 17 december 2020, van https://rotterdammakeithappen.nl/gedachtegoed/ Ruig & Geroest. (2017, 29 juli). Duurzamer met je omgeving omgaan? Upcycling! Maar wat is dat precies? https://ruigengeroest.nl/ruig-geroest/wat-isupcycling/#:%7E:text=Er%20zijn%20slechts%20een%20hand,en%20gooien%20het%20vaa k%20weg. Smeets, M. E., Zandbergen, H. J., & van de Velde, J. (2012, augustus). Lichtlab. http://www.veiligheidspercepties.nl/userfiles/file/Rapport%20Lichtlab%20.pdf Sportpartner. (2021, 15 januari). Sportpartner. Vind jouw sportmaatje. Samen is meer. https://www.sportpartner.com/nl?statusCode=404

Stadionpark. (z.d.-a). Gebiedsontwikkeling Stadionpark op Rotterdam Zuid. Geraadpleegd op 15 september 2020, van https://stadionpark-rotterdam.nl/ Stadionpark. (z.d.-b). Ondernemen in Stadiopark. Geraadpleegd op 17 december 2020, van https://stadionpark-rotterdam.nl/ondernemen Stadionpark. (z.d.-c). Wonen in Stadionpark. Geraadpleegd op 17 december 2020, van https://stadionpark-rotterdam.nl/wonen Studio Roosegaarde. (2018, 26 mei). Marbles | Studio Roosegaarde. https://studioroosegaarde.net/project/marbles Supporter Van Schoon. (z.d.). Plandelen of ploggen: schoon en fit de lente in! Supporter van Schoon. Geraadpleegd op 1 december 2020, van https://www.supportervanschoon.nl/supporternieuws/plandelen-of-ploggen-schoon-en-fit-delente-in/ Van Straaten. (2016, 25 februari). De impact van citydressing op maat. https://www.vanstraaten.com/nl/nieuws-blogs/de-impact-van-citydressing-op-maat Wandelen.nl. (2020, 9 september). Plandelen met...16.000 Nederlanders. Wandel.nl. https://www.wandel.nl/blog/plandelen-met...16.000-nederlanders.htm ZadenKopenOnline.nl. (2021). Bloemzaden kopen? Bestel uw bloemzaden online! ZadenKopenOnline.nl ÂŠ2021. https://www.zadenkopenonline.nl/tuinzaden-bestellenbloemen1/index.html Zo!, E. B. D. W. (z.d.). Straatverlichting naar led. E.B.D.W. Zo! Geraadpleegd op 15 januari 2021, van https://www.energiebesparendoenwijzo.nl/assortiment-energiezuinigeverlichting/led-assortiment-energiebesparendoenwijzo/led-straatverlichting/index.html

Afbeeldingen 1.1

2.1

Plattegrond Stadionpark (Stadionpark, z.d.)

2.2

Duurzame ambities van Rotterdam (duurzaam Rotterdam, 2020)

5.1

Legenda: Marbles Informatieborden Straatverlichting met kleur

Prullenbakken en bankjes

5.2

5.3

5.4

5.5

5.6

5.7

5.8 Wanneer

Wat

Wie

Opmerkingen

10:50/11:00 uur

Inloop op Teams

Allen

Checken of iedereen aanwezig is

11:00 uur

Start stakeholdersessie

Allen

Vragen of we de sessie mogen opnemen

Introductie team & project

Celia

11:10 uur

Prototype presentatie

Celia & Susanne

11:20 uur

Prototypen per stuk laten zien + interactief gedeelte op de whiteboard site

11:40 uur

Einde interactief gedeelte whiteboard

Kiki

11:40 uur

Korte brainstormsessies over vragen

Kiki

12:10 uur

Einde brainstormsessie

11:00 uur

Stippen zetten met bijbehorende kleur pen (pengrootte 4) Screenshots maken van de resultaten

Vragen stellen aan individu, maar ruimte laten voor anderen om te reageren

12:10 uur

Feedback ronde

12:25 uur

Einde feedback ronde

12:25/12:30 uur

Bedanken + einde stakeholdersessie

Kiki

Britte

Bijlage 1: Startdocument Herformulering opdracht Onze eigen formulering van de opdracht luidt als volgt: Rondje Stadionpark is een erg veelzijdige route van 5 kilometer door het mooiste deel van Rotterdam Zuid. De ontwerpers van de route willen hiermee Rotterdammers aantrekken om op deze manier de omgeving beter te leren kennen. Veel mensen weten echter niet van het bestaan van de route, dus hebben wij de opdracht gekregen om een tool te ontwikkelen om Rondje Stadionpark beter op de kaart te zetten voor de doelgroep. Het doel van Rondje Stadionpark is om een fijne en rustgevende plek te creĂŤren waar bewoners meer in beweging kunnen komen. Daarnaast is het de bedoeling om het imago en de leefklimaat van Rotterdam Zuid te verbeteren door middel van het Rondje Stadionpark. Het doel van onze opdracht is om de positionering van Rondje Stadionpark te verbeteren om de gekozen doelgroep te bereiken. Doelen en functies Rondje Stadionpark moet functioneren als een fijne omgeving waar Rotterdammers even kunnen ontsnappen van de realiteit en kunnen genieten van de natuur. Daarnaast moet de route duidelijk aangegeven worden door middel van bewegwijzering. Het Stadionpark wordt een nieuwe vervoersknoop voor heel Rotterdam-Zuid. Met de komst van een nieuw treinstation, uitbreiding van het openbaar vervoer langs en door het gebied, nieuwe vervoersvormen over het water, goede fietsverbindingen en bijbehorende stallingen en slimme parkeeroplossingen is Stadionpark ook voor mensen buiten het gebied goed te bereiken. Ook bij grote evenementen als voetbalwedstrijden, concerten en festivals (Gemeente Rotterdam & Rotterdam Make It Happen, 2017). Ons ontwerp moet een aanvulling zijn op de bovenstaande eisen. Uiteindelijk moet Rondje Stadionpark, onder andere met behulp van ons ontwerp, de volgende kenmerken bevatten: -

Een bekend gebied voor inwoners van de omgeving Een duurzame route (genoeg afvalbakken, veel groen etc.) Bereikbaar met openbaar vervoer, auto, fiets en/of lopend Een aantrekkelijke en duidelijke route Een verbeterde woonkwaliteit van de omgeving

De overige specifieke wensen en eisen van de opdrachtgever zijn: -

Inspirerend gebrand zijn, maar tegelijkertijd moet de rust in het gebied blijven Programmeren op toekomstdenken Het moet duidelijker worden wat het gebied is en wat het inhoud Bewoners behoeden op grote veranderingen - draagvlak creĂŤren

De ambitie voor Stadionpark is om de bestaande gebieden en hun karakter te versterken. Om Stadionpark neer te zetten als vrijetijdsgebied, als onderdeel van Rotterdam woonstad, als economische motor en als mobiliteitsknooppunt.

Het ontwerp waarop wij ons richten moet geschikt zijn voor de locatie/route van Rondje Stadionpark, omdat het helpt bij het imago van deze regio. Het zal specifiek voor de omgeving van het stadion geschikt zijn omdat hier de route gevestigd is. Zover er nu duidelijk is zijn de financiële kaders niet definitief bepaald. Als het prototype en interventie sterk ontwikkeld en onderbouwd is, zijn er altijd mogelijkheden om hier financieel naar te kijken samen met de stakeholders. Echter moedigen ze aan om gebruik te maken van andermans kennis en middelen waardoor geld geen rol hoeft te spelen. Het rondje maakt deel uit van de gebiedsontwikkeling van Rotterdam Zuid. Wat niet alleen gericht is op gebiedsbranding maar ook om de gebieden eromheen en waarbij groen een belangrijke rol speelt. Zo willen ze met het gebied een belevenis creëren voor bezoekers, bewoners en ondernemers waarbij de verhalen van de plek worden verteld. Het rondje moet toekomstgericht zijn zodat er over 10 jaar gezegd kan worden: “wow wat is de plek hier veranderd!’’ Doelgroep De doelgroep waarop de organisatie van Stadionpark zich richt is heel breed. Ze willen namelijk toegankelijk zijn voor iedereen. Echter komt er in het begin van het gesprek naar voren dat ze zich voornamelijk willen richten op vitale mensen in en rondom het gebied van rondje Stadionpark. Hiermee wordt gerefereerd naar de vitale bewoners die nog niet bekend zijn met het gebied en het rondje. Omdat ons ontwerp een aanvulling is op de al bestaande tool, zal het concept ook gericht zijn op hun vastgestelde doelgroep, namelijk bewoners van Rotterdam (Zuid), maar ook bezoekers van buiten dit gebied die de omgeving nog niet kennen. Stakeholders De stakeholders die relevant zijn voor dit product is Stakeholdersgroep Rondje Stadionpark. Dit is een gezamenlijk opdrachtgeverschap van: Expertisecentrum Maatschappelijke Innovatie (EMI); Buitenplaats Brienenoord; Feyenoord City; Observatorium en de gemeente Rotterdam. Daarnaast zijn de bewoners een van de relevante stakeholders voor dit product, omdat dit de mensen zijn die het product uiteindelijk moeten ervaren en gebruiken. Planning en deadlines - 23 november: presentatie eerste prototype voor de opdrachtgever(s) - 16 december: deadline voortgangsrapportage - 18 december: tussentijds beoordelingsgesprek - 14 januari: generale repetitie productpresentatie - Eind januari: deadline definitief product Naast deze vastgestelde deadlines, hebben wij onderling besproken om elke vrijdag afspraken te maken en taken te verdelen voor de week erop. De deadline voor deze besproken taken is dan de eerstvolgende vrijdag. Daarnaast spreken we elke woensdag of donderdag ook af om met elkaar te bespreken of alle taken zijn afgerond en of er nog ergens hulp bij nodig is.

Wij werken binnen dit traject vanuit de design thinking methode. De design thinking onderzoeksmethode wordt ingezet om vanuit een creatieve en agile werkwijze een product of dienst te ontwikkelen dat een oplossing biedt voor de vraagstelling vanuit de organisatie. Taakverdeling - Communicatie met linking pin & projectleider: Celia - Notulist: Britte - Final check & design van documenten: Susanne - Beheer planning & afspraken: Kiki Ontwerp Voor het ontwerp is vooral de geografische context relevant, aangezien de route een specifieke en vaste locatie heeft. Daarnaast is de demografische context ook belangrijk, aangezien het ontwerp een bepaalde doelgroep moet aantrekken, namelijk inwoners van Rotterdam (Zuid) die houden van wandelen en natuur, maar ook de mensen en de wijken daarbuiten. In principe moet het ontwerp aan zowel tastbare als niet-tastbare kenmerken voldoen. Dit zijn enkele voorbeelden van elk kenmerk: -

Hardware: het Brienenoordeiland Software: de wandelroute van Rondje Stadionpark Orgware: de bijdrage van de stakeholders Promotie: door middel van deze tool wordt de doelgroep aangetrokken tot de route

Bijlage 2: Resultaten enquĂŞte 1. Hoe goed kent u Rondje Stadionpark?

2. Wat is uw leeftijd?

3. Wat is uw geslacht?

4. Welke van deze leefstijlen past het beste bij u?

5. Op welke plaats(en) vindt u dat deze informatieborden moeten staan?

6. Op welke plaats(en) vindt u dat deze bankjes en prullenbakken hard nodig zijn?

7. Op welke plaats(en) vindt u dat deze kleuren in de straatverlichting nodig zijn?

8. Op welke plaats(en) vindt u dat deze â&#x20AC;&#x2DC;marblesâ&#x20AC;&#x2122; moeten staan?

9. Zou u, eventueel met uw familie, bereid zijn om te helpen het bloeipapier te maken?

10. Welk idee (of ideeĂŤn) sprak u het meeste aan?

11. Heeft u nog eventuele aanvullingen of tips?

Bijlage 3: Trendonderzoek Trend 1: plandelen/ploggen Deze activiteit is een combinatie van hardlopen en afval oprapen. Mensen kiezen een leuke route om te gaan lopen en rapen tijdens het lopen afval van de grond om dit vervolgens weg te gooien. Deze trend kan worden toegepast op Rondje Stadionpark aangezien deze route onder andere door een park loopt waar vast en zeker ook wat afval op de grond ligt (Supporter Van Schoon, z.d.). Trend 2: nextdoor project Nextdoor is een project waarin je op een betrouwbare manier je buren leert kennen, je informatie, spullen en diensten met elkaar kunt delen. Uit dit project hebben wij inspiratie gehaald voor Rondje Stadionpark in de vorm van een kanaal waar je met mensen uit je woonomgeving kunt afspreken om, bijvoorbeeld, samen de route te wandelen. Veel mensen zijn misschien eenzaam of willen liever niet alleen buiten lopen, dus kunnen ze op deze manier hun buren, en tegelijkertijd hun woonomgeving beter leren kennen (Nextdoor, 2020). Trend 3: Flowerplugs Flowerplugs zijn oordoppen waarin bloemzaadjes zitten, ontworpen voor festivals. Het idee van de Flowerplugs is erg innovatief. Ze verwerken duurzaamheid in een probleem van de wegwerpmaatschappij waarin we leven (Ecomondo, 2017). Trend 4: Slow shopping mall in Zweden De slow shopping mall is een groot winkelcentrum naast een van de grootste recycle centra van Zweden. Alle winkels in het winkelcentrum verkopen tweedehands of ge-upcyclede spullen. Verkopers kunnen een hele dag rondsnuffelen in de spullen die mensen gedurende de dag kunnen brengen naar het recycle centrum. Als bezoeker weet je dus waar de spullen vandaan komen, en kan er dus niet gesjoemeld worden (Pol, 2017). Trend 5: UNPLUQ mode Unpluq is een klein apparaatje die je in je smartphone kunt pluggen. Wanneer het apparaatje in je mobiel zit, kun je je mobiel gewoon gebruiken zoals normaal. Wanneer je het apparaatje eruit haalt, kun je niet op social media apps van je telefoon. Om Rondje Stadionpark goed te positioneren is gratis publiciteit een handige tool. Om deze reden is het Unpluq apparaatje in dit geval niet erg relevant. Wel heeft dit idee ons de inspiratie gegeven voor het neerzetten van borden met de plattegrond van het gebied. Als deze borden overal worden neergezet, hoeven de wandelaars niet op hun telefoon te kijken voor de route waardoor ze niet worden afgeleid en zich blijven focussen op de omgeving (Kickstarter, 2020).

Bijlage 4: Best practices Plandelen en ploggen: Robert Mรถhring is organisator en campagneleider van de World Cleanup Day dat op 19 september plaatsvindt. Volgens hem wemelt het gelukkig in Nederland met plandelaars en ploggers, van rapers en plukkers. Zo hoopt Robert maar lieft 16.000 Nederlanders op de been te krijgen tijdens de volgende editie van Wold Cleanup Day (Wandelen.nl, 2020). Sportpartner: Sportpartner is een organisatie waarbij Nederlanders die van wandelen houden elkaar kunnen vinden. De organisatie biedt een lidmaatschap aan voor mensen die behoefte hebben om deze mensen te vinden. Zo zijn er in Nederland tienduizenden leden die zich hebben aangesloten aan het concept. Het doel is dan ook om een wandelmaatje te vinden en erop uit te gaan (Sportpartner, 2021). Informatieborden met QR code voorbeelden:

Informatiebord met QR code (Belgisch Monument Heer, 2019)

Informatiebord met QR code (Chromio, z.d.)

Fysieke plattegronden voorbeeld:

Fysieke plattegrond (Park Plezier, z.d.)

Bijlage 5: Stakeholderanalyse Wie zijn de stakeholders van Rondje Stadionpark en wat zijn hun standpunten en belangen? High/high ● Expertisecentrum maatschappelijke innovatie/Jet Houwers: EMI verbindt HR-studenten, docenten en praktijk partners. Zij werken samen aan complexe maatschappelijke vraagstukken in Rotterdam-Zuid. EMI levert een positieve bijdrage aan onderwijsvernieuwing en een ongedeelde stad. Wederzijds leren staat centraal in actuele programma’s op het gebied van onderwijs, werk, zorg & welzijn, wonen en cultuur (EMI, 2020). ● Buitenplaats Brienenoord/Rineke Kraaij: is een denk- speel- en werkplaats over de toekomst voor alle leeftijden (Buitenplaats Brienenoord, z.d.). → hebben belangen bij het opknappen van Brienenoord, om zo meer mensen te trekken en meer bekendheid te krijgen. ● Feyenoord City/Johanneke de Lint: is een unieke en ingrijpende gebiedsontwikkeling. Waarbij de ambities van Feyenoord en de gemeente Rotterdam samenkomen. De bedoeling van het nieuwe stadion is dat het een enorme boost geeft aan Rotterdam-Zuid en de rest van de stad. Feyenoord City is een private gebiedsontwikkeling(Feyenoord City, 2017). → hebben belangen omdat het een kwaliteitsimpuls geeft aan het totale gebied (feyenoord city). Naast het nieuwe stadion komen er woningen, winkels, horecagelegenheden, scholen en sportvelden. Dit zal uiteindelijk allemaal binnen het Rondje Stadionpark vallen. ● Observatorium kunstenaarscollectief/ Lieven Poutsma: een studio voor publieke kunst en place making in Rotterdam. Met de kunst trekken ze mensen aan omdat het uitnodigend en generous is. Ze gebruiken place making tools als een manier om de community te bereiken en awareness te verhoren van de cultuur en toekomst van steden (Observatorium, z.d.). → is een goede stakeholder omdat zij echt iets kunnen beteken voor de aankleding van bijvoorbeeld het Brienenoord Eiland. ● Gemeente Rotterdam/Louise Kuijpers: Gemeente Rotterdam gaat het gebied Stadionpark op Rotterdam-Zuid rond Stadion de Kuip een metamorfose geven (Gemeente Rotterdam, 2017). Er komt ruimte voor woningbouw, bedrijven en er is plek voor het nieuwe Feyenoord-stadion ten westen van de Veranda. Heeft belangen bij het project omdat het Rondje Stadionpark ook belangrijk is voor de inwoners van Rotterdam.

Low/high ●

Rotterdam Make It Happen: De mentaliteit van Rotterdam kenmerkt zich aan woorden als internationaal, ondernemend, rauw, wereld, grensverleggend en no-nonsense. Deze woorden vormen het fundament van Rotterdam Make It Happen. Dit is de gezamenlijke citymarketing pay-off die eind 2014 is ontstaan door een samenwerking tussen het Havenbedrijf Rotterdam, Gemeente Rotterdam, Rotterdam Partners, Erasmus Universiteit Rotterdam, Rotterdam Topsport en Rotterdam Festivals. Er zijn steeds meer mensen, bedrijven en instellingen die Rotterdam Make it Happen omarmen en er op hun eigen manier invulling aan geven. Dit doen ze door te ondernemen, innoveren, samen te

●

werken en te verbinden. Ze hebben geen grote invloed op het uiterlijk of op de ontwikkeling van het gebied (Rotterdam Make It Happen, z.d.). Bewoners: Vanuit het gesprek met de opdrachtgevers kwam naar voren dat ze zich voornamelijk willen richten op de vitale bewoners in het gebied. Deze bewoners willen ze bekendmaken met het Rondje Stadionpark (Stadionpark, z.d.-b). → bewoners van de wijken die echt binnen het rondje vallen zijn van de wijken sportdorp en zomerland. Ondernemers: Een hoger aantal bezoekers biedt ook kansen voor bestaande ondernemers op Zuid. Horecaondernemers kunnen bijvoorbeeld een tweede vestiging in het Stadionpark openen. En lokale ondernemers kunnen hier, permanent of tijdelijk, hun producten aan een nieuw en groter publiek tonen en verkopen (Stadionpark, z.d.-b).

Low/low ●

●

Omliggende wijken zoals Vreewijk: ook deze bewoners wil de organisatie van Rondje stadionpark meekrijgen om te gaan bewegen. Zij wonen aan de andere kant van de spoorlijn en de vraag is dus hoe je deze mensen dan zo ver krijgt. Pers: op dit moment is de pers nog niet direct zichtbaar of aanwezig, echter wanneer het gebied meer ontwikkelt zal worden en er grote verandering plaatsvindt zal de pers hier op af kunnen komen. Pers die betrokken kunnen zijn bij het gebied zijn: o Lokale publieke omroepen o RTV Rijnmond o Ad o Volkskrant o Lokale kranten o Websites zoals de architect

Google Maps afbeelding van de omliggende wijken

Stakeholder Matrix

Wij hebben geen stakeholders in het oranje gedeelte van de matrix geplaatst. Dit is omdat wij hebben geconstateerd dat al onze stakeholders een groot belang hebben bij het Rondje Stadionpark. Er is geen stakeholder met een laag belang maar toch een grote invloed. Alle stakeholders vinden het erg belangrijk dat Rondje Stadionpark een succes gebiedsontwikkeling zal worden. Verdere uitleg per stakeholder staat in de eerder geschreven teksten. Hier hebben wij toegelicht waarom welke stakeholder op de desbetreffende plek is geplaatst in de matrix.

Bijlage 6: Doelgroeponderzoek

Op basis van de bovenstaande informatie blijkt dat de meerderheid van de Rotterdammers de gele leefstijl heeft (19,5%). De tweede meest voorkomende leefstijl is de lime stijl (17,8%) (Christiaanse et al., 2015). Omdat wij voor Rondje Stadionpark vooral buurtbewoners willen aantrekken, gaan wij ons richten op deze twee leefstijlgroepen. Deze leefstijlen kunnen we vervolgens weer onderverdelen op basis van leeftijd, geslacht, interesses etc. Ons concept zal dus voldoen aan de wensen en behoeften van deze twee leefstijlen, en voor elke doelgroep die daaronder vallen aantrekkelijk zijn (Gemeente Rotterdam, 2015). De gele leefstijl worden ook ‘de interactieven’ genoemd. Kenmerken voor deze leefstijl is dat zij gezellige, joviale en enthousiaste mensen zijn, die houden van een vlotte, eigentijdse manier van communiceren. Ze verwezenlijken doelstellingen, houden van gezelschap en werken liever niet alleen. De communicatieve vaardigheden van hen zijn boven gemiddeld. Ook zijn ze creatief in het oplossen van problemen en hebben daarbij een positief gevoel voor humor. Hun motto is: “Hoe meer zielen, hoe meer vreugd” De interactieven zijn vooral gericht op het samen leven. Ze hebben een druk sociaal leven en richten zich ook op het samen invullen van het leven. Passend hierbij zijn teamactiviteiten, sporten en het gebruik van openbaar vervoer. Voorbeelden van interactieven; Jesse Klaver & Sonja Barend, Katja Schuurman, Bill Clinton, Jim Carrey, Barack Obama, Will Smith, Oprah Winfrey

De lime leefstijl worden ook ‘de socializers’ genoemd. Kenmerkend voor deze leefstijl is dat zij vriendelijke, gezellige, mensgerichte, sociale, hulpvaardige en hartelijke mensen zijn. Ze gaan graag met mensen om die enthousiasme en vrolijkheid uitstralen. Het zijn gezellige personen die optimisme verspreiden en de mensen voor zich winnen door overtuigingskracht en emotioneel appèl (Gemeente Rotterdam, 2015). Ook zijn ze beheerst, geduldig en handelen ze veelal op gematigde en weloverwogen wijze. Ze luisteren ook heel goed naar anderen. Hun motto is: “Als je los laat, heb je twee handen vrij” & “Vergeet niet zo nu en dan te glimlachen. In jezelf, om jezelf en met jezelf” De socializers zijn vooral gericht op luisteren naar anderen, en de ander adviezen geven die ook op prijs worden gesteld. Ze vullen hun leven in met zaken die zij zelf belangrijk vinden en zullen daarbij een rustige, deels ingetogen houding aannemen. Hun verantwoordelijkheidsgevoel gaat verder dan datgene waar zij zelf op kunnen worden aangesproken. Voorbeelden van socializers; Wim Kok, Natasja Froger, Yvon Jaspers, Princess Diana, Ghandi (Docplayer, 2016). Op basis van de bovenstaande informatie hebben wij de volgende persona’s ontwikkeld: Gele leefstijl:

Lime leefstijl:

Bijlage 7: Gebiedsobservatie

Vraagstelling voor observatie: Wat zijn er per gebied in het rondje opvallende kenmerken? Geobserveerde gebieden Park de Twee Heuvels

Steekwoorden -

Rivieroevers Sportcampus

Bedrijvenpark

Eiland van Brienenoord

Weidse uitstraling Een groot en divers gebied Recreatiegebied met veel groen in de omgeving Waterrijke omgeving Speelelementen in de omgeving (zoals een kabelbaan) Zitgelegenheid middels stoeltjes langs de waterkant Uitzicht op de brug Waterrijke omgeving Boten aanlegplek Water Taxiâ&#x20AC;&#x2122;s Vissers Gebied Sportgebied - sportvelden heeft een centrale ligging Door water omgeven eilanden Omgeven door veel bomen Grauw gebied Industrieel karakter Winkelgebied Weinig groen in de omgeving Welkomstborden langs de weg Omgeving met hekken omringd Waterrijke omgeving Via de brug te bereiken Aantal bewegwijzeringsborden op het eiland

Andere opvallende kenmerken: - Het rondje is nog niet af en volop in ontwikkeling - Moeilijk te bereiken gebieden - Bewegwijzering van het rondje is niet duidelijk ergens te lezen - Geen overkoepelend thema/identiteit dat de gebieden met elkaar verbindt

Fotocollage tijdens het observeren

Bijlage 8: Feedback stakeholders Jet Houwers en Rineke Kraaij, 4 december 2020: Vraag: Zijn de ideeën realistisch? “Wij denken dat duurzaamheid belangrijk is en vinden het idee van bewegwijzering met een QR code naar de geschiedenis van de plek, en het zelf bloeipapier planten door bewoners een goed initiatief omdat je bewoners meeneemt naar de plek en zelf laat ontdekken wat er allemaal kan. De uitnodiging naar bewoners om mee te gaan in de post-exposure geeft o.i. draagvlak en draagkracht. Gaaf om 3D print van gerecycled plastic te gebruiken als straatmeubilair.” Vraag: Is dit wat jullie voor ogen hebben qua positionering voor het rondje? “Goede toepasbare ideeën, we zijn wel benieuwd waar de koppeling met verschillende doelgroepen zit? Hoe bereik je bv de jongeren die stiekem blowen en hangen in het park? Of zijn jullie van mening dat je niet iedereen hoeft te bereiken? Wat als je wat ouder bent en geen smartphone hebt voor de QR code? We vinden het mooie idee om er een duurzame ronde van te maken. We zijn benieuwd of jullie een ander woord of een andere term hierbij kunnen verzinnen. En misschien in een bredere context kunnen plaatsen. Duurzaam is gezond voor aarde mens en dier. Welk verhaal hoort hierbij in relatie tot Rotterdam(Zuid). OP welke manier denken jullie dat dat de duurzame ronde de bewoners/gebruikers gaat aanspreken. Het gaat denk ik over schoonheid en precisie, dat er zorg en aandacht is besteed aan de rond. Dat zit heel erg in jullie concepten met de zaadjes en de mooi vormgegeven bankjes etc. Dus leuk om na te denken hoe je duurzaamheid communiceert naar de doelgroepen op Zuid. Wanneer worden zij enthousiast. Aan de andere kant is het ook mooi als je de duurzaamheidstypes uit de stad, dus de mensen die daar al mee bezig zijn naar dit rondje kunt lokken, waardoor er een mix ontstaat tussen de vegan hipsters en de locals van Zuid.” Vraag: Hebben jullie nog eventuele aanvullingen op deze ideeën? “We zijn benieuwd naar een begroting! Wie mag gaan ontwerpen? Leuk om te kijken of je een wedstrijd kunt uitzetten bij (jonge) ontwerpers oid.” Lieven Poutsma, 4 december 2020: “Goed dat jullie 1 verhaal kiezen als uitgangspunt. Daar kun je alles aan ophangen zoals jullie ook doen. Ik ben alleen benieuwd hoe jullie zijn gekomen tot de keuze voor duurzaamheid. Wat heeft het te maken met de lokale context? Het nadeel met de term duurzaamheid is dat lokaal specifieke identiteit mist. Het kan eigenlijk overal toegepast worden. Dat maakt het niet verkeerd om te gebruiken maar het is goed om het dan te koppelen aan verhalen aan het rondje of in de stad. Zoals jullie al een beetje doen met dat de producten door Rotterdammers worden gemaakt. Wat betreft het eerste prototype. Daar ben ik enthousiast over omdat het mensen aanzet tot wandelen en participatie. Daarnaast zorgt het ervoor dat ze het rondje leren kennen en het is een toevoeging aan de bio-diversiteit van het rondje. Misschien die participatie doorzetten naar andere prototypes.

Bij het tweede prototype is het denk ik interessant om bijvoorbeeld te bedenken waar komt het 3d geprinte materiaal vandaan? Misschien komt dat wel uit de buurt? Het derde prototype. Het is heel goed denk ik om verhalen te presenteren. Zijn wij ook mee bezig. Gaan die verhalen dan ook over duurzaamheid aan het rondje? Hier ook weer de vraag hoe kun je dat bord koppelen aan iets lokaals en aan je specifieke branding concept. Eind goed al goed. Goed bezig en genoeg om over na te denken.” Johanneke de Lint, 5 januari 2021: “Gaaf! Ja, gewoon weer een heel ander onderwerp. Ik vind het heel sterk dat jullie gewoon voor een thema gekozen hebben; duurzaamheid. Dus ook al is het maar het stukje natuur zeg maar, is dat maar een onderdeel van het Rondje maar als je natuur en verduurzaming helemaal doortrekt krijg je qua positionering wel een heel sterk verhaal. Dus dat vind ik er echt wel knap aan bedacht. Dat bloeipapier vind ik echt helemaal fantastisch. Ik zie dat al helemaal voor me. Dat je inderdaad, en dat vind ik heel mooi he, dat je dan je telefoon even niet nodig hebt zodat je echt kunt ontspannen en weg kunt zijn in eigen stad. En hoe mooi zou het zijn als je uiteindelijk een Rondje hebt van bloemen. En dat je het dus nog meer het natuurlijke fysiek gaat zien. Ik ben er echt wel enthousiast over. Wat ik hier ook leuk aan vind is dat je een opening maakt naar wijkraden, met een gedeeld eigenaarschap. Hoe kun je de wijkraden en diverse bewoners daarvoor inzetten en gebruik maken van de initiatieven die er al zijn. Dus ja, complimenten. En ja, wat ik er sowieso al heel gaaf aan vind is dat als je ze allemaal bij elkaar zet dan sluit het allemaal op elkaar aan. Complimenten!” Louise Kuijpers, 5 januari 2021: “Ik vond het ook weer leuk. Ik word enorm verrast. Ook dat jullie zo lekker fris er tegenaan kijken en met andere ideeën komen dan onze ontwerpers. Er zit echt potentie in jullie voorstellen. Vond het ook goed dat jullie de leefstijlen erbij hebben gehaald. Duurzaamheid is natuurlijk altijd fijn om daar iets mee te doen. En wat ik daarnaast leuk vind is dat jullie ook kijken naar de geschiedenis van de gebieden want inderdaad, ze zijn heel wisselend en verschillend van elkaar. En die innovation matrix, dat vind ik wel interessant om te zien van ja wat kost het nou eigenlijk zonder dat je er meteen een prijskaartje aan hangt. Dat vond ik ook echt weer aanvullend en innovatief. Ik ben behoorlijk onder de indruk. Dank!” Rineke Kraaij, 5 januari 2021: “Ik vond het ook weer leuk! Ik vond ook het onderzoek weer goed gedaan, en heel leuk om te horen wat jullie ervan maken! En inderdaad dat bloeipapier dat moeten we gewoon gaan doen. Dat wat jullie ook zeggen het is heel haalbaar en lijkt me echt heel mooi. En zo snoezig ook met die basisscholen dat we gewoon lekker gaan planten en ja, dat kan gewoon dit jaar al. En die kunstcompetitie ook, dat ontwerpen met die bankjes lijkt me ook echt te gek.” Jet Houwers, 5 januari 2021: “Ik sluit me bij alles aan! Wat ik van jullie presentatie ook heel interessant vind is dat jullie hoe dan ook mensen in beweging krijgen. Stel dat er een prijsvraag uitgeschreven kan worden over de bankjes maar ook over de informatieborden/bewegwijzering, maar als je de bewoners daarover mee kan laten denken en je kan zo draagvlak en draagkracht creëren over deze plek wat meteen zorgt voor exposure en dat iedereen weet dat het er is. Ik vind dat jullie hoe dan ook dingen in beweging zetten en dat vind ik echt goed doordacht.” 58

Bijlage 9: Feedback peers Vorm: Snelheid waarmee duidelijk wordt wat het idee / concept / de oplossing is

V/G, G, ZG/G,

Mate waarin idee/concept/oplossing visueel, creatief, 3D is uitgewerkt

G, G, G,

Mate waarin de projectgroep een passende presentatievorm heeft ontwikkelt met het oog op de online kaders (anders dan alleen zenden)

G, G, V,

Mate waarin uit de productpresentatie af te leiden is dat het gemaakt is door studenten die in de eindfase zitten van de minor Citybranding

G, G, G,

Mate waarin de productpresentatie afgestemd is op de opdrachtgever en stakeholders

G, G, V,

Tips: -

Enquête resultaten waren wat langdradig. Mis een plattegrond met alle toevoegingen. Om niet alleen te zenden kan eventueel ook de opdrachtgever betrokken worden in de presentatie door iets met interactie te doen Presentatievorm is niet heel origineel. Laat wat co-creatie met stakeholder terugkomen. Misschien heb ik het gemist, maar wat mij betreft mogen de stakeholder/opdrachtgever mag iets meer terug komen. ‘Ik geef nu het woord aan’, hoeft voor de luisteraar niet per se aan gegeven te worden. Het klinkt fijner om het vlekkeloos door te laten lopen.

Tops: - Duidelijke opbouw. Goede realiseerbaarheid. - Super leuk hoe jullie het visueel vormgegeven hebben en het echt getest hebt. Overal hebben jullie echt duurzaamheid meegenomen. Jullie hebben overal over nagedacht. Goede visuele vormgeving alles goed onderbouwd - Mooie presentatie met visuele aspecten. Het is mooi visueel uitgewerkt, waardoor je echt ziet wat jullie bedoelen! Inhoud: Mate waarin het vooraf gestelde doel van dit project duidelijk is én behaald is

G, NZ, V, G,

Kwaliteit van de ontwikkelde oplossing(en)

ZG, G, G/V, ZG,

Strategisch niveau van de oplossing(en)

ZG, G, G/V, G,

De kwaliteit van uitwerking van de oplossing(en) (concept, campagne enz.)

G, G, G, G,

Mate waarin de oplossing(en) haalbaar (financieel, praktisch, juridisch), realistisch en vernieuwend zijn

G, G/V, G, G,

Tips: -

Probeer misschien iets minder op de cijfers in te gaan tijdens de presentatie. Hier verlies je wat aandacht van de luisteraar mee. ik mis het doel nog in de presentatie vanuit de opdrachtgever, ik mis nog een beetje de haalbaarheid Voor de beeldvorming is het misschien leuk om (een deel van) de route concreter uit te werken. Waar komen bijvoorbeeld precies de bankjes/marbles/informatieborden te staan en hoe gaat dat er uit zien?

Tops: - Uiterst gedetailleerd uitgewerkt. Zeker een leuk idee! - Ideeën zijn origineel en passen goed bij de opdracht - Bloembrief erg leuk en past perfect bij jullie idee. Goede presentatie en klonk als een goed kloppend verhaal zou hier niet veel aan veranderen. - Heel leuk idee en sluit goed aan bij de doelstelling. Origineel en haalbaar denk ik. Houding: Mate waarin de projectgroep zich professioneel en deskundig opstelt

G, G, G

Manier waarop de projectgroep communiceert met de aanwezigen (verbaal en non-verbaal)

ZG/G, ZG, V

Mate waarin de projectgroep het idee verkoopt (structuur, overtuiging, enthousiasme)

G, ZG, V

Tips: -

Iets duidelijker spreken Zorg dat jullie de ideeën meer verkopen. De ideeën zijn er, zorg ook dat je dit dan enthousiast overbrengt

Tops: - De structuur van de presentatie is heel duidelijk en leuk gevisualiseerd. De communicatie van de groepsleden is erg duidelijk, alle teamleden praten duidelijk en rustig. De groep stelt zich deskundig op, ze doen alsof dit echt de eindpresentatie is. het idee wordt beredeneerd en goed verkocht. Leuk concept, duidelijke structuur en enthousiaste presentatie. - Sterke verbale en non verbale communicatie (veel foto's en video's met duidelijke uitleg). Goede actieve houding niet het gevoel dat ze hun tekst voorlezen. Manier van presenteren was erg sterk! - Verbaal sterk een kloppend verhaal.

Bijlage 10: Visualisaties ideeĂŤn Duurzaam bankje op Eiland van Brienenoord

Informatiebord met plattegrond en duurzame prullenbak op Eiland van Brienenoord

Informatiebord met plattegrond in Park de Twee Heuvels

â&#x20AC;&#x2DC;Marblesâ&#x20AC;&#x2122; in Park de Twee Heuvels

Informatiebord met plattegrond en duurzaam bankje bij Rivierovers

Informatiebord met plattegrond en duurzame prullenbak bij Sportcampus

Uitnodiging op bloeipapier

LED straatverlichting met kleur bij het bedrijvenpark

LED straatverlichting met kleur bij Feyenoord Stadion

Informatiebord met plattegrond bij Feyenoord Stadion

Bijlage 11: Stakeholdersessie Frederique Bastemeijer Johan Brinkman Verbeterpunten en pluspunten: Frederique: plekken die nog verbeterd kunnen worden (waar ze nog niet veel van gehoord heeft): Rivieroevers, Eiland van Brienenoord, Park de Twee Heuvels Plekken waar ze al wel wat van gehoord heeft: Sportcampus, stadionpark driehoek, Eiland van Brienenoord Johan: plekken die nog verbeterd kunnen worden: Park de Twee Heuvels, aandacht voor het bedrijvenpark, sportcampus → negatief gezegd eigenlijk overal een rode stip. Gerecycled plastic (bankjes + prullenbakken): Frederique: over de gehele route, is overal nodig Informatieborden (met QR code): Frederique: Eiland van Brienenoord, Rivieroevers, Park de twee heuvels Johan: kun je zeer zeker gebruiken, op de toegangswegen naar de sportcampus en naar het park toe. Op bepaalde plekken aangeven waar je je nu precies bevindt, zodat je de weg niet kan kwijtraken. Straatverlichting: Johan: Park de Twee Heuvels, stadionpark → er op inspelen dat je maatregelen kan nemen (gaat het bij de ene wijk weg, gaat het naar de andere) → meer handhaving, zeker in het begin goed op inspelen Frederique: kijken waar de meeste hangjongeren zijn. Bedrijvenpark. Eiland van Brienenoord, in het begin zijn veel hangjongeren, doen verder geen kwaad alleen veel vervuiling Marbles: Johan: mooi om in het park neer te zetten op bepaalde plekken. Daar lopen veel mensen en dan zijn ze even bezig. In het park lopen ook gezinnen. → Leuk concept voor de kinderen Frederique: ook plaatsen bij Eiland van Brienenoord en Rivieroevers. Leuke plekken om ze neer te zetten en ook meer aandacht op deze manier. Korte brainstormsessie: Rondje stadionpark omschrijven: Frederique: is bezig met Eiland van Brienenoord en buitenplaats Brienenoord. Met de buurt heel interactief om met rondje stadionpark een ronde te lopen. Weet eigenlijk meer over de wijken dan over rondje stadionpark zelf. In de wijken gebeurde er wel veel qua betrokkenheid. Je ziet wel groot verschil. Johan: als je kijkt naar het totale plaatje van Rondje Stadionpark omvat dat een aantal zaken. Moet meer bekend gemaakt worden aan degene die er mee bezig zijn. Mobiliteit hoort erbij, maar ook het betrekken van de wijken die er tegenaan liggen. Eventuele

verbinding maken van de wijken naar het rondje. Zou zonde zijn als dat niet meegenomen wordt. Duurzaamheid: Johan: duurzaamheid is goed. Het houd op bij de grenzen van het plan. Er worden wat gebieden genoemd en dan houdt het op, maar daar houdt het eigenlijk niet op. → Zou doorgetrokken moeten worden. Over de grenzen trekken. Er voor zorgen dat de wijken in het Rondje Stadionpark worden betrokken. Verbinding maken tussen Rondje Stadionpark en de andere wijken. Is al te realiseren met de uitnodigingen “de Vreewijker” → wijkkrant, kunnen we iets mee doen. Testen prototypes: Johan: uitnodigingen is een hot item. Wel opletten dat je zit met een nieuwe manier van flyers in brievenbussen. Ook in wijkbladen en lokale tv programma’s. Frederique: testen door ze gewoon neer te zetten en te observeren van hoe wordt er op gereageerd. Daarna de mensen interviewen om te kijken het werkt wel of niet en of ze het interessant vinden. Kijken naar het geheel zuid (gentrificatie) → hoe ga het ook leuk maken voor de middenklasse en de klasse die er onder zitten? Lokale identiteit: Johan: lastige vraag. De betrokkenheid op dit moment van bewoners is alleen gebruikt voor de gebieden die men nodig had. Bv. De wijk Feijenoord, IJsselmonde, klein stukje Hillesluis. De andere wijken die er om heen liggen worden niet betrokken. Deelplannen bv mobiliteit en bestemmingsplannen zijn mensen bij betrokken die in dat gebiedje zaten, maar het gebied is veel groter. De andere mensen moeten er ook bij betrokken worden, zijn ze al mee bezig. Elke wijkraad heeft een facebookpagina. Verbinding maken tussen sportcampus en mensen die diep achter Hillesluis zitten. Welke van de prototype meeste potentie: Frederique: beste inspelen op bloeipapier → kun je veel informatie inzetten. Leuk idee om door kinderen op basisscholen te laten maken. In gesprek gaan met Rineke over Brienenoord en hoe de mensen daar bij te betrekken. Tips: Goede communicatie Feyenoord city heeft om naar de bewoners te gaan een kar met allerlei informatie erop Buurthuizen afgaan als het weer kan met die kar Alle aparte projecten zijn ook aparte projecten Niet schromen om revolutionaire dingen op tafel te gooien Conclusie: meer verbinding maken met de bewoners van alle omliggende wijken. 67