Green Deal Circular Festivals

Duurzaamheidspact in de praktijk: ieder doet zijn deel

Tijdens de afgelopen editie van ADE hebben 23 festivals hun krabbel gezet onder de Green Deal Circular Festivals, een Europees samenwerkingsverband van koplopers in de duurzame festivalsector. Het totaal staat nu op 43 deelnemers. “Een van onze motivaties om aan de Green Deal deel te nemen, is om met gelijkgestemden in gesprek te komen.”

DOOR: PIERRE OITMANN

Met de Green Deal Circular Festivals, kortweg GDCF of Green Deal, wordt innovatie wat betreft het verduurzamen van festivals gestimuleerd. “Met een koplopersgroep van 43 festivals uit veertien landen is het bereik van deze Green Deal enorm”, aldus Laura van de Voort, co-director van Green Events, lid van het GDCF-programmateam. “Festivals hebben innovatiekracht en een unieke positie om zowel andere sectoren, overheden als bezoekers te inspireren. Een perfecte proeftuin om te laten zien wat de mogelijkheden zijn als het gaat om de transitie richting een circulaire en klimaatneutrale economie.”

Kennis delen

ondertekenaars van dit pact. “In de verschillende bijeenkomsten delen de deelnemers kennis en ervaring met elkaar en werken ze samen aan nieuwe oplossingen om de transitie te versnellen. Via verschillende podiumprogramma’s, waaronder ADE Green en Green Events & Innovation Conference, en greendealcircularfestivals.nl wordt de opgedane kennis met een breder publiek gedeeld.”

Maximaal e ect

Een van de 23 festivals die zich dit jaar bij de deelnemers aan de Green Deal voegden, is Wonderfeel, het grootste Europese buitenfestival voor klassieke muziek. “Onze deelname aan de Green Deal is een logisch gevolg van waar wij al jaren mee bezig zijn”, legt zakelijk coördinator Naomi Mul uit. “Je wilt grote klappen maken, maar je hebt een klein team en alles wat je verzint moet uitgevoerd worden. Wat kunnen we doen dat minimale inspanning vraagt en een maximaal effect heeft? Geen vlees serveren is daar een voorbeeld van. Qua elektriciteit gebruiken we aggregaten op Hydrotreated Vegetable Oil (HVO), die we koppelen aan batterijen van Green Battery. Dat is een organisatie die grote batterijen ontwikkelt die op industrieel niveau gebruikt kunnen worden. Wat je vaak bij dit soort dingen ziet, is dat ze getest worden op festivals en daarna naar de industrie gaan. We kunnen ons festival er nog niet volledig op laten draaien, want daarvoor is de stroom nog te weinig, maar door ze te koppelen aan aggregaten kun je de piekbelasting opvangen. Zo’n aggregaat kan op de meest effectieve stand draaien en als je meer nodig hebt, wordt zo’n batterij ingezet.”

'Festivals hebben innovatiekracht en een unieke positie om zowel andere sectoren, overheden als bezoekers te inspireren'

Groen imago

Wonderfeel vindt jaarlijks plaats op een 25 hectare groot natuurgebied in ’s-Graveland. “Je komt naar een plek waar niks is en daar moet je een hele infrastructuur gaan aanleggen. Dat is op zichzelf niet de meest duurzame onderneming. Een van de dingen die we al langer doen, is tijdens het festival alleen wagens op elektrische energie over het terrein laten rijden.” Volgens Mul bestaat het publiek van Wonderfeel voor een groot deel uit natuurliefhebbers. “Zestig procent is lid bij Natuurmonumenten. Dat zegt iets over de aard van het beestje. Onze belangrijkste motivatie om ons aan te sluiten bij de Green Deal is om de CO2-uitstoot te beperken of zelfs neutraal te worden. Dat sluit toevallig goed aan bij wat onze bezoekers willen. Dat maakt dat ze makkelijker bepaalde keuzes accepteren, zoals geen vlees serveren.”

Wetgeving

Dat ligt net even anders bij de Zwarte Cross. “We willen aan de ene kant verduurzamen, want dat is belangrijk, maar aan de andere kant willen we niet het imago creëren een duurzaam evenement te zijn”, zegt Marcus ten Zijthoff, projectleider van festivalorganisator Feestfabriek. “We gaan het niet de Groene Cross noemen.” Desondanks is de Feestfabriek achter de schermen al langere tijd bezig om festivals te verduurzamen. “Een van dingen die voor ons meespeelt, is uiteraard de wetgeving waar we mee te maken hebben”, stelt Ten Zijthoff. “Bij het ophalen van single-use plastic bekers is er een percentage dat we moeten halen. Daar moeten we in meegaan. Daar zijn we wel al eerder mee begonnen. Wel zagen dat al aankomen in 2018, toen die hele hype ontstond over hardcups. Op een event als Mañana Mañana is dat prima te hanteren. Voor een schaalgrootte als de Zwarte Cross heeft dat heel veel impact. Wij hebben ons verdiept in een goed alternatief: het hoogwaardig recyclen van softcups. Dit maakt de Green Deal zo interessant: vanuit die groep is onderzoek gedaan hoe de beide systemen zich verhouden vanuit duurzaamheidsoogpunt.” Naast aggregaten werkt de Zwarte Cross nu al met zonnepanelen, accu’s en waterstof. “Soms is het een experiment, maar in een aantal gevallen ook een uitstekend alternatief voor de conventionele aggregaat.”

Grijswaternetwerk

Voor het waterverbruik zijn er ook oplossingen. “Voorheen draaide Zwarte Cross volledig op drinkwater. Er ligt nu een grijswaternetwerk naast, waarmee we bijvoorbeeld toiletten voorzien van spoelwater. Bij een pilot in 2019 hebben we douchewater opgevangen en geschikt gemaakt om toiletten mee door te spoelen. Dat was een goede testcase. Dat willen we opschalen om minder water te verbruiken. Helaas was er in 2022 materiaaltekort, maar het staat weer op de wensenlijst voor 2023.” Waar gaat dat water naartoe? “Aan de afvoerkant hebben we een heel veld vol met waterzakken, waarmee we afvalwater op het terrein vasthouden. Na het evenement lozen we dat water gedoseerd op de waterzuivering, zodat op de waterzuivering voldoende tijd ontstaat om de biologische processen het zuiveringswerk te laten verrichten en schoon water geloosd kan worden op de plaatselijke watergang.” Bij de motorcross op de Zwarte Cross is een nieuwe klasse geïntroduceerd; de Eureka-klasse. “Een voertuig uit deze klasse mag op alles zijn aangesloten, behalve fossiele brandstof.”

Tachtig procent groene stroom

Aan de andere kant van het land, in Haarlemmermeer, wordt volop ingezet op groene energie. Mysteryland draait in 2023 voor tachtig procent op vaste, lokaal opgewekte groene stroom. De andere twintig procent komt uit andere duurzaam opgewekte energie. “Ondanks de lockdowns wilden we deze volgende stap zetten in het verder verduurzamen van het festival en we zijn supertrots om die voortrekkersrol op ons te nemen en hopen zo anderen te inspireren om te volgen”, zegt Milan Raven, managing director van Mysteryland. “Een paar jaar geleden hebben we samen met de gemeente Haarlemmermeer en het recreatieschap al een doelstelling geformuleerd over duurzaamheid en daar afspraken over gemaakt.” Hij hoopt dat andere partijen Mysteryland kunnen helpen om volledig over te gaan op groene energie. “Ik zou heel graag een oproep willen doel aan alle ondernemers die zich met dergelijke innovaties en technologieën bezighouden om, als ze dat leuk vinden en kansen zien, zich bij ons te melden om te kijken of we die overige twintig procent energieverbruik ook groen kunnen krijgen.” ◾

Nieuwe Nor gaat voor groei met grote nieuwe zaal

Een kwart miljoen inwoners telt de stedelijke regio Parkstad. In het centrum ligt Heerlen, het Duitse Aken met 600.000 inwoners ligt om de hoek. Om in te spelen op het potentieel van de regio breidde poppodium De Nieuwe Nor onlangs uit met een tweede, grote zaal. “Deze regio is qua grootte de zesde stad van Nederland.”

DOOR: JASPER VAN VUGT

Hier heb ik sinds mijn aantreden in 2016 naar toe gewerkt”, zegt Johan de Niet, directeur van De Nieuwe Nor. Met de betrekking in de voormalige IJzerwarenhandel Schmitz is De Nieuwe Nor in 2006 het eerste professioneel bemande poppodium in Limburg. “Artiesten als Waylon, De Staat en Son Mieux hebben bij ons aan hun weg naar succes kunnen timmeren.” De oude panden naast de Nieuwe Nor zijn gesloopt en er is een grote zaal voor in de plaats gekomen. Niet alleen het publieksgebied is hierdoor drastisch gemoderniseerd. Ook het backstagegebied is aangepast. Zo is er in huis voldoende plek

“ voor een nightliner inclusief trailer of een vrachtwagen, is de backstage volledig afgeschermd van publieksgebied en zijn er zelfs overnachtingsopties.

Centrumfunctie

Daarmee gaat een lang gekoesterde wens van zowel het poppodium als de gemeente in vervulling. De gemeente Heerlen beseft goed het belang van populaire cultuur voor de regio, zo blijkt uit de rol die zij spelen in het cultuurbeleid en de rol bij De Nieuwe Nor. De organisatie huurt het pand van de gemeente. De Niet: “De gemeente verstrekt ons extra gelden voor

FOTO: DEAN KISTERS

‘De gemeente Heerlen beseft dat een goed draaiend poppodium het vestigingsklimaat, de economie en aantrekkelijkheid van de regio ondersteunt’

FOTO: MARTIJN MARTENS

de centrumfunctie die wij binnen de regio vervullen. De gemeente beseft dat een goed draaiend poppodium het vestigingsklimaat, de economie en aantrekkelijkheid van de regio ondersteunt. De gemeente Heerlen heeft dan ook nooit bezuinigd op cultuur, in tegenstelling tot veel andere gemeenten.”

Marktpotentieel

Om aan die centrumfunctie beter te kunnen voldoen is er jarenlang gewerkt aan het plan voor uitbreiding van De Nieuwe Nor. Met de komst van de 750-bezoekers tellende grote zaal kan die functie beter worden vervuld en wil het podium het marktpotentieel dat de regio biedt verder aanboren. “Gezien het aantal mensen dat hier in de regio en om de hoek in Aken woont, is een extra zaal met capaciteit van 750 gerechtvaardigd. Zo kunnen we grotere acts programmeren die ander publiek trekken. Ook steken we veel tijd en energie in het verhuren van onze ruimtes voor congressen en bedrijfsevenementen. Dat is weliswaar niet onze corebusiness, maar het loopt nu al goed en de reacties zijn erg enthousiast.”

Aanvullend

De aanwezigheid van andere popzalen in Zuid-Limburg, zorgt volgens De Niet niet voor concurrentie. Volgens hem kunnen de

‘Gezien het aantal mensen dat hier in de regio en om de hoek in Aken woont, is een extra zaal met capaciteit van 750 gerechtvaardigd’

podia prima naast elkaar bestaan: “We zien dat artiesten die bij ons publiek aanslaan in Maastricht bijvoorbeeld niet werken, en andersom. We vullen elkaar juist goed aan en hebben ieder ons eigen gebied. We vergelijken onszelf niet met podia in de Randstad, maar met zalen als de Metropool in Hengelo of Luxor Live in Arnhem. Met onze nieuwe zaal richten we ons op diverse soorten artiesten. Bijvoorbeeld op artiesten met een wat rauwere sound of artiesten met meer urban appeal. Zo deden Joost, Froukje, Goldband maar ook de Fun Lovin’ Criminals het bijvoorbeeld heel goed. Net zoals alternatieve muziekstijlen als metal, hardcore, punk en new wave. Ook psytrance en drum ’n bass is enorm populair bij ons publiek. De avond met Gladde Paling en Natte Visstick was bijvoorbeeld snel uitverkocht. We zien daarnaast dat als we grotere Engelse artiesten of Belgische acts neerzetten dat we veel bezoekers uit Duitsland en België trekken.”

Traject

Met de komst van de grote zaal biedt De Nieuwe Nor artiesten de mogelijkheid om terug te keren op verschillende momenten in hun carrière. De kleine zaal met een capaciteit van 350 kan voor talenten een opstap richting de grote zaal dienen. Dat is waarom De Nieuwe Nor bijvoorbeeld deelneemt aan Popronde. Daarnaast programmeert De Nieuwe Nor op andere locaties in de regio. Bijvoorbeeld Parkstad Limburg Theater, dat met de Limburgzaal een capaciteit kent van 1500 en de volgende stap is na de eigen grote zaal. Ook programmeert het artiesten op de buitenlocatie voor de deur, het Schelmenhofje, en het Savelbergklooster. “Er kan bij ons gebouwd worden aan een act, alle zaalcapaciteiten zijn in de regio aanwezig. Zo kan er worden opgeschaald en kan er daadwerkelijk gesproken worden van een traject.” ◾