Convenant Blokkeren Websites

‘ Dit is het sluitstuk op de aanpak van illegale websites’

Het heeft wat voeten in de aarde gehad, maar eind september is het Convenant Blokkeren Websites ondertekend door de Nederlandse internetaanbieders en rechthebbenden. Wat is dit precies voor convenant en wat zijn de gevolgen? We vroegen het Anne de Jong (Federatie Auteursrechtbelangen, NVPI), Tim Kuik (BREIN) en Mathieu Andriessen (Vereniging NLconnect).

DOOR: ARNOLD LE FÈBRE

Het Convenant Blokkeren Websites houdt in dat Nederlandse internetaanbieders bereid zijn om gezamenlijk websites te blokkeren die illegaal downloaden mogelijk maken of auteursrechtelijk beschermd materiaal aanbieden. Dit gebeurt uitsluitend na een rechterlijke uitspraak in een procedure op initiatief van de Stichting BREIN tegen één internetaanbieder. Tot nu toe moest Stichting BREIN tegen afzonderlijke providers een procedure starten, waarbij via de rechter een blokkade werd afgedwongen van sites die illegale content aanbieden. Het convenant legt de afspraken vast voor de procedure tot het verkrijgen van een algemene blokkering van een illegale site. Soortgelijke overeenkomsten zijn overigens ook in Denemarken en Duitsland van kracht. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) ondersteunt het convenant. Volgens de ACM is het blokkeren van websites die illegale content aanbieden toegestaan onder de netneutraliteitsverordening.

Belangrijke stap

Anne de Jong, die namens Platform Creatieve Media Industrie in het bestuur zit van Federatie Auteursrechtbelangen en de rechthebbenden vertegenwoordigt, herinnert zich de lange aanloop. “Het is allemaal zo’n acht jaar geleden gestart, toen Fred Teeven, de toenmalige staatssecreta-

'Dit is een belangrijke stap in de bestrijding van grootschalige piraterij'

Tim Kuik

ANNE DE JONG

TIM KUIK ris van Veiligheid en Justitie, aandrong op gesprekken tussen de rechthebbenden en de providers. De gesprekken verliepen enigszins stroef en zijn op een gegeven moment zelfs helemaal stilgevallen. De ministeries van Veiligheid en Justitie en Economische Zaken en Klimaat hebben de gesprekken in 2018 weer opgestart. Toen is ook BREIN erbij betrokken. De stip aan de horizon was om te komen tot het Convenant Blokkeren Websites. Eerst moesten we echter nog de BREIN-zaak tegen Ziggo over blokkering van The Pirate Bay afwachten. Dat hebben we tandenknarsend gedaan, want intussen ging het illegaal downloaden en inbreuk maken op auteursrecht gewoon door. En dan heb je het over tientallen procenten inkomstenverlies. We zijn dan ook superblij dat het convenant er nu eindelijk is.” Tim Kuik van Stichting Brein noemt het convenant ‘het sluitstuk op de aanpak van illegale websites. “Dit is een belangrijke stap in de bestrijding van grootschalige piraterij. We zien sites die volharden in hun illegale aanbod en die anoniem bij hosting providers staan die geen gevolg geven aan sommaties of anders de sites ruimschoots de gelegenheid bieden naadloos elders verder te gaan. Deze sites brengen grote schade toe aan legale exploitatie en zorgen voor verlies van banen in de creatieve sector.”

E ectief

Kuik benadrukt hoe effectief een blokkering is. “In The Pirate Bay-zaak waren de providers van mening dat niet de site maar de Pirate Bay-gebruikers inbreuk maakten op het auteursrechten. De remedie – het blokkeren – was volgens hen niet van toepassing. Het Europese Hof van Justitie heeft ons echter in het gelijk gesteld. Een illegale site geldt zelf als bron. Als je de toegang tot illegale sites blokkeert, verklein je bovendien het afzetgebied. Dat betekent dus minder piraterij. Het Nederlandse bezoek aan The Pirate Bay is sinds de blokkering met bijna 96% afgenomen. Wanneer je meerdere sites met illegaal aanbod blokkeert, blijkt uit onderzoek dat het aantal bezoeken van de consument aan alle illegale sites, geblokkeerd of niet, met 75% afneemt. Illegaal aanbod zal nooit helemaal verdwijnen, maar we kunnen het wel beheersbaar maken.” genvereniging NLconnect, onderschrijft het belang van het convenant, maar plaatst wel enige kanttekeningen. “Als internetaanbieders hechten wij veel waarde aan goede content en internetvrijheid. Tegelijkertijd verlenen wij op netneutrale wijze toegang tot het internet. Illegaliteit moet aan de bron worden bestreden, daarom behouden wij fundamentele bezwaren tegen het blokkeren van websites.” Rechthebbenden kijken heel anders naar de rol van accessproviders, zo legt Andriessen uit. “We beschouwen het blokkeren van websites niet als onderdeel van onze rol. We bieden volledig en ongefi lterd toegang tot het internet, we zijn een doorgeefl uik. Als er online onrechtmatige content is, dan moet je die bestrijden aan de bron, dus bij de hoster of degene die het online heeft gezet. Dáár moet je volgens ons je pijlen op richten. Daar komt nog bij dat blokkeren geen effectieve maatregel is. Een blokkade is relatief eenvoudig te omzeilen met bijvoorbeeld een VPN.” Andriessen ziet meer heil in de Notice and Takedown Code (NTD Code). “Deze code onderschrijven wij al vanaf het begin en zien we als de belangrijkste ‘line of defence’”. Niettemin is NLconnect blij met de heldere afspraken in het convenant. “Wanneer een onafhankelijke rechter in een zorgvuldig gevoerd proces beveelt dat een internetaanbieder een bepaalde website moet blokkeren, dan is het effi ciënt dat we dit als aanbieders gezamenlijk opvolgen. Het is voor ons echt een effi ciency-slag.”

Geen doorgeefl uik

Kuik is het niet helemaal met Andriessen eens. “De accessproviders zijn inderdaad een doorgeefl uik, maar dat betekent niet dat ze moeten ‘doorgeven’ naar een illegale site. Niet in actie komen tegen illegale content is niet neutraal maar juist partij kiezen voor illegale concurrentie. Wij vragen niet aan de providers om onderzoek te doen, dat doen wij. We zorgen ervoor dat het vonnis er komt en de providers hoeven dit alleen maar uit te voeren. En daarbij gebeurt niets onoorbaars.” ◾

Reactie(s)

In een reactie laat de minister voor Rechtsbescherming, Sander Dekker, weten: “Dit is een belangrijke stap in de aanpak van online piraterij. Gebruik van beschermde prestaties moet eerlijk worden beloond en niet illegaal verspreid.” De minister van Economische Zaken en Klimaat, Stef Blok, sluit zich hierbij aan: “Juist door samenwerking tussen auteurs van digitale inhoud, zoals fi lms en artikelen, en internetaanbieders kunnen deze inbreuken worden teruggedrongen. Het convenant is een positieve aanzet hiertoe.”

Het succes van

Dit jaar viert Pokémon zijn 25ste jubileum. De franchise wist in een kwart eeuw uit te groeien tot een wereldwijd fenomeen. Een kaskraker die met ieder product klanten naar de digitale en fysieke kassa weet te trekken. Entertainment Business ging op zoek naar het geheim van dit aanhoudende succes.

DOOR: JEROEN VAN TRIERUM

Het is moeilijk om het succes van Pokémon te kaderen, aangezien er een hoop spelers zijn die iets met de licentie doen. Het begon allemaal met de games - nog steeds een van de belangrijkste pijlers onder de franchise - maar in een kwart eeuw is deze uitgebreid met verzamelkaarten, kleding, boeken, strips, speelgoed, animatiefi lms, knuffels en nog veel meer. Kenners stellen dat de omzet van de Pokémon-franchise tussen de 50 en 100 miljard dollar moet liggen. Wereldwijd zijn er maar vijf merken die de grens van 50 miljard hebben doorbroken: naast Pokémon zijn dat Star Wars, Mickey Mouse, Winnie de Pooh en Hello Kitty. Hoewel Pokémon zijn videogamewortels ruimschoots is ontgroeid, blijft de franchise trouw aan dit medium. Ieder jaar brengt Nintendo meerdere titels uit, die steevast een doorslaand succes zijn.

Triple-a-licentie

Hoe groot dat succes is? Nintendo doet geen uitspraken over cijfers. Analisten stellen echter dat de Pokémon Sword & Shieldserie voor Switch meer dan 20 miljoen units heeft verkocht. Ook de optelsom van alle games is indrukwekkend. Sinds maart 2021 gingen er wereldwijd 380 miljoen verschillende Pokémon-games over de fysieke en digitale toonbank. Marketing director Nintendo Benelux, Frédéric Michaux, noemt de Pokémon-franchise ‘een absolute triple-a-licentie’. “Op die manier benaderen wij dan ook iedere nieuwe release. Recent hebben we Brilliant Diamond & Shining Pearl uitgebracht voor de Nintendo Switch. Deze remakes van zeer gewaardeerde klassiekers hebben we groots in de markt gezet met onder andere televisie, bioscoop, print, online, PR en een ‘out of home’-campagne. Dit was een van de meest uitgebreide marketingcampagnes die Nintendo dit jaar heeft gedaan”, aldus Michaux. Een geheim achter het nu al 25 jaar durende Pokémon-succes is er volgens hem niet. “Maar kwaliteit speelt daarin een belangrijke rol. Vanaf het eerste moment hebben wij Pokémon altijd benaderd als een speerpunt binnen ons releaseschema. Iedere nieuwe titel was daarbij belangrijk. Ook toen de franchise nog niet het succes had wat het nu heeft. Die constante investering, focus en benadering, hebben ervoor gezorgd dat de zichtbaarheid bij iedere nieuwe game release groter werd. We hebben nu dan ook een grote trouwe fanbase terwijl we zien dat de stroom aan nieuwkomers blijft groeien.” Over de toekomst van de franchise is de

Het succes van Pokémon

marketing director duidelijk. “Het is zeker nog lang niet klaar. Er is iets unieks aan de hand met dit merk. Voor ons, en volgens mij ook voor de andere distributeurs, is het belangrijk dat de kwaliteitsnorm behouden blijft en je de grote fanbase met ieder product weer weet te verrassen. Een goed voorbeeld daarvan is de game die op 28 januari verschijnt op Nintendo Switch, Pokémon Legends: Arceus. Dit spel zal een nieuwe insteek hebben. De basis is en blijft vangen, trainen en vechten, maar de speler krijgt nu veel meer vrijheid, wat voor een nieuwe spelbeleving gaat zorgen. Een nieuwe Pokémon-game blijft voor iedere retailer en consument, maar ook voor Nintendo, een belangrijk moment op de releasekalender.”

Verzamelkaarten

Naast games is de Trading Card Game ook een belangrijke en succesvolle pijler in het Pokémon-universum. In de Benelux is Asmodee de offi ciële verdeler hiervan. CEO Marjolein Lubberman werkt al meer dan 15 jaar met de franchise en stelt dat de huidige hype ‘de grootste is die zij ooit zag’. “Een belangrijk onderdeel van het succes is dat er constant nieuwe Pokémonproducten de markt betreden. Wij brengen zelf ieder jaar vier basissets uit en daarnaast verschijnen er speciale edities in de vorm van verzamelblikken. De basis is echter dat kinderen dit spel met elkaar willen spelen en delen. Dat is en blijft de kern.” Asmodee maakt geen cijfers bekend, maar Lubberman laat wel weten dat de videogame en de Trading Cards de basis zijn van de franchise. ‘Pokémon is de grootste entertainmentfranchise ter wereld en het blijft groeien. Daar helpt de Trading Card Game natuurlijk aan mee. Binnen Benelux gameretail is zo goed als iedereen ingestapt, maar ook buiten dat segment lopen de Trading Cards goed. Denk bijvoorbeeld aan de zogeheten servicewinkels. Tegen winkeliers die nu willen instappen zeg ik natuurlijk welkom. Zij moeten echter wel rekening houden met uitdagingen qua levering. Naast de grote consumentenvraag zijn er natuurlijk ook de wereldwijde papierschaarste en distributieproblemen.”

Laagdrempelig

Een groot onderdeel van het Pokémonsucces is te danken aan het feit dat alles dat verschijnt in elkaar verweven lijkt te zijn. Er zijn vijf pilaren: videogames, trading card games, televisie, merchandise en de app Pokémon Go. De computerspellen zijn de basis waarop de releases van de andere pilaren zijn afgestemd. Daarnaast doet The Pokémon Company er alles aan om alle producten zo laagdrempelig mogelijk te houden, zodat nieuwe spelers geen barrière hebben om welke pilaar van de franchise dan ook voor de eerste keer te proberen. Wat natuurlijk ook helpt is dat de mainstream media het succes hebben ontdekt. Na het gigantische succes van Pokémon Go (dat tien dagen na de lancering van de app door 1,3 miljoen Nederlanders werd gespeeld) verschenen er steeds vaker nieuwsberichten en reportages via kanalen die normaliter niets met games deden. Aangejaagd door het 25-jarige jubileum verscheen Pokémon dit jaar ook meerdere keren in journaals en kranten. Naast het jubileum ging het dan wel vaak over de mogelijke waarde van de verzamelkaartjes, tot aan criminelen die ramkraken pleegden bij speelgoedzaken om Trading Cards te stelen.

'Een geheim achter het nu al 25 jaar durende Pokémon-succes is er volgens mij niet'

Generatieoverstijgend

Bij Game Mania is Pokémon al jaren een vaste waarde binnen het assortiment. Naast games voert de keten onder andere Trading Cards en merchandise rond de licentie. Productspecialist Dennis Hanssen ziet dat de interesse in het merk blijft stijgen. “Pokémon is een brand dat enorm leeft bij onze klanten en de Game Maniacommunity. We verkochten natuurlijk al jaren de games en vijf jaar geleden zijn we ingestapt met de verzamelkaarten, waarna gerelateerde producten als mokken, pluche, fi gurines en andere merchandise snel volgden.” Hanssen weet niet hoe groot het onderdeel Pokémon is van de gemiddelde winkel maar stelt dat dit fl ink wat plek inneemt. “Wij verkopen wat onze klanten willen en Pokémon-producten hebben daar een groot aandeel in. Die populariteit zie je ook terug als er een nieuwe game wordt aangekondigd. In de aanloop richting de release neemt de vraag naar merchandise toe. Een ander bijzonder feit van deze franchise is dat het generatieoverstijgend is. Ouders die zelf Pokémon hebben gespeeld introduceren dit aan hun kinderen.”

Invloed van lockdowns

Patrick Tukker, accountmanager bij PBM Express, distributeur van popculturemerchandise, herkent de gigantische vraag naar producten. “Alles waar een Pokémonlogo op staat is hot en niet aan te slepen. We maakten onlangs een aankondiging van Pokémon Pop Vinyl’s en de reacties die wij hierop kregen waren overweldigend. Een ▶

goed voorbeeld hoe belangrijk dit merk is voor retail. PBM is altijd bezig om de markt voor merchandise breder te maken en daar helpt Pokémon goed bij. Het jubileumjaar heeft natuurlijk geholpen met de hype waar we nu in zitten. Daarnaast denk ik dat de eerste lockdown ook invloed heeft gehad. Consumenten zaten thuis, gingen hun zolder opruimen en vonden daar hun oude verzamelingen. Een perfecte manier om die weer op te pakken of juist te delen met hun kinderen. Daarnaast gingen veel infl uencers op bijvoorbeeld YouTube weer aan de slag met Pokémon. Dit alles zorgde ervoor dat er nieuwe mensen voorgesteld werden aan de franchise. Ik zou niet durven zeggen hoelang deze hype aanblijft. Een belangrijke factor daarin zijn de games die Nintendo uitbrengt. Voor de eerste helft van 2022 staan een aantal mooie titels gepland, dus daar heb ik alle vertrouwen in. Pokémon is een evergreen franchise die nooit zal verdwijnen.”

Samenwerking

Ondanks dat er contact is tussen de verschillende bedrijven is er nog geen grootschalige samenwerking ontstaan. Game Mania werkt bijvoorbeeld wel samen met PBM Express voor het bundelen van merchandise en games, maar een allesomvattende campagne is er niet. De reden hiervoor is eigenaar The Pokémon Company. Het bedrijf is heel voorzichtig met de licentie. Iets dat niet vreemd is, gezien het aanhoudende succes. Michaux zou samenwerkingen die cross-selling bevorderen graag zien. “Ik zou dat omarmen, want het creëert kansen en kan de franchise nog groter laten groeien. Daar staat natuurlijk tegenover dat iedere leverancier zijn rol kent en uitvoert. Wij werken samen met The Pokémon Company voor de distributie van games. Beslissingen over samenwerkingen worden daar gemaakt en op dit moment zijn die er bijna niet.”

Fysiek product

De Pokémon-hype van 2021 gaat de geschiedenisboeken in als grootste ooit. Het verschil met andere hypes is dat die van Pokémon bewezen heeft een blijvertje te zijn. De consumentenvraag naar nieuwe producten is constant en daar wordt gretig op ingespeeld met een constante stroom aan games, trading cards, televisieseries, fi lms en merchandise. Dat het hier om zo goed als allemaal fysieke producten gaat is natuurlijk in een tijd waar digitaal lijkt te overheersen ook bijzonder goed nieuws voor ‘de ouderwetse’ winkels. ◾

Pokemon terug op televisie

De meeste afl everingen van de Pokémon tekenfi lmserie zijn te bekijken via streamingdiensten. Fans moeten echter naar traditionele televisie schakelen om het nieuwste seizoen (nummer 24) te zien. Pokémon Meester Reizen: De serie is namelijk exclusief te zien op Nickelodeon. Iedere schooldag zijn de avonturen van Ash, Goh en Pikachu beschikbaar op het kinderkanaal.