Terugblik Fieldlab Evenementen

‘Nederland was het enige land in Europa dat vanaf 1 juli weer evenementen mocht organiseren met een volledige bezoekcapaciteit. Dat was zonder Fieldlab niet gebeurd’

‘ Wij gingen soms te snel voor Den Haag’

De live-industrie begint langzaam maar zeker op te krabbelen in Nederland, mede dankzij de pilots van Fieldlab. Programmamanager Pieter Lubberts kijkt terug op een drukke, maar succesvolle periode. “We hebben altijd transparant en met een open vizier gewerkt.”

DOOR: JEROEN VAN TRIERUM

Welke rol heeft Fieldlab gespeeld in het feit dat de branche weer naar een normale situatie kan gaan? “De huidige lage besmettingsgraad in Nederland speelt natuurlijk een belangrijke rol. Als die hoger of stijgend was geweest dan hadden we nooit voor de volle 100 procent open gekund. De overheid heeft aangegeven dat door de resultaten van Fieldlab zaken weer mogelijk zijn. Niet enkel voor de evenementensector, maar ook voor de heropening van de maatschappij. Alle inzichten die bij Fiedlab zijn ontstaan zijn meegenomen in de beslissing om verder te versoepelen. Dat is mooi en ook bijzonder. Vooral als je ziet dat Nederland het enige land in Europa was dat vanaf 1 juli weer evenementen mocht organiseren met een volledige bezoekcapaciteit. Dat was zonder Fieldlab niet gebeurd.”

Wat ging er heel goed en heel slecht tijdens de Fieldlab-evenementen? “Wat extreem goed ging was dat allerlei mensen binnen en buiten onze branche bij elkaar aan tafel werden gezet. Van festivalprofessionals en ambtenaren tot onderzoekers. Die samenwerking was bij de start aftastend, maar verliep al snel heel erg goed. We hadden immers allemaal hetzelfde belang. Naar mijn mening hebben we wel veel tijd nodig gehad om de overheid te overtuigen wat onze branche kan. De maatregelen die door de overheid zijn overgenomen, zoals de gezondheidscheck vooraf, aankomst in tijdsvakken en pre-testen, zijn zaken waarvan wij vanaf het eerste moment al riepen dat die belangrijk waren. Als ik dus iets moet noemen dat slecht ging dan zeg ik dat de overheid sneller naar ons had moeten luisteren.”

Hoeveel evenementen en bezoekers zijn er geweest? “Als je uitgaat van fase twee, dus tot aan het EK, zijn er 24 Fieldlab-evenementen met in totaal 60.000 bezoekers georganiseerd. Het aantal events was divers: van sport, theater, festival, club tot concert. Er is van tevoren een plan van aanpak gemaakt waar er goed gesegmenteerd werd op het type evenement. Op alle pilots is dezelfde onderzoekslijn toegepast. Hierdoor konden we heel goed de verschillen tonen, maar ook de specifi eke maatregelen die je zou moeten ondernemen voor een veilig event. Het draaide hierbij onder andere om ventilatie, pretesten, bezoekersstromen en bezoekersdynamiek.”

Evolueerde die dynamiek gedurende de evenementen? “Dat viel wel mee. Bij het eerste evenement zag je nog dat bezoekers nogal onwennig rondliepen. Dat veranderde na een kwartier. Velen leken daarna weer in de oude gewoontes te vallen, maar hielden zich tegelijkertijd wel aan de nieuwe regels. Dat zag je ook bij de pilots die volgden. Er kwam weer een soort gewenning, maar de nieuwe regels werden niet vergeten. Zo stonden bezoekers netjes in een rij voor het een eettentje. Voor corona had iedereen daar omheen gehangen.”

Hoe zag een Fieldlab-eventdag er voor jou uit? “Die waren voor mij eigenlijk best relaxed. Bij de eerste pilot voelde ik dezelfde spanning als bij het eerste event dat ik ooit deed. Dat was een apart gevoel. Mijn rol was eigenlijk de makkelijkste van allemaal. Ik moest de pers te woord staan en politici rondleiden. Andere leden van ons team waren veel drukker met bijvoorbeeld het constant bijsturen van de info die binnenkwam. Als ik die mensen keihard zag werken heb ik weleens gedacht dat mijn rol meer symbolisch was.”

Heeft de controverse rondom Testen Voor Toegang effect gehad op Fieldlab? “Jazeker, vooral omdat het publiek dacht dat dit iets te maken had met Fieldlab Evenementen. Wat niet zo was. Vanaf het eerste moment dat wij het nieuws kregen dat Testen Voor Toegang opgestart zou worden, wisten we dat dit voor verwarring zou zorgen. Niemand gaat snappen waar we mee bezig zijn. Onze insteek was het laten verdwijnen van die anderhalve meter, die van Testen Voor Toegang ging over infrastructuur. Begrijp me niet verkeerd, dat is ook heel belangrijk, maar het maakte alles nodeloos ingewikkeld. Vooral toen daar ook nog Fieldlab Reizen en Fieldlab Cafes bijkwamen. Initiatieven die ook niets met ons te maken hadden. Daar kwam ook nog eens de ophef rondom de 538 Oranje Dag bij, werden onze wetenschappers in twijfel getrokken en publiceerde Follow The Money een verhaal over gebrek aan transparantie en de subsidie die Testen Voor Toegang ontving. Alles werd bij elkaar geveegd. Dat was extra zuur omdat we hier niets mee te maken hadden.”

Op sociale media werden de pijlen wel op Fieldlab gericht. “Ik heb op persoonlijke titel de meest gekke dingen naar mijn hoofd gekregen, maar haalde daar mijn schouders bij op. Pijnlijk vond ik het als ons team werd aangevallen omdat ik weet hoe hard zij hebben gewerkt en hoe groot de bevlogenheid was. Vooral microbioloog Andreas Voss heeft ontzettend veel klappen gekregen. Dat is ▶

Noot van de redactie: dit interview vond plaats kort voordat de coronamaatregelen weer werden aangescherpt. In het artikel op pagina 12 gaan we dieper in op de actuele situatie. Bezoek onze site entertainmentbusiness.nl voor het laatste nieuws.

onterecht, vooral als je weet dat hij nooit geld voor zijn werk heeft gevraagd, belangeloos heeft meegewerkt en heel veel (vrije) tijd heeft besteed aan Fieldlab als hoofdonderzoeker. Naast alle negatieve roepers op Twitter werd Andreas ook aangevallen door zijn eigen vakbroeders. Dat is gewoon onrechtvaardig. Zeker als je nu weet dat zonder hem we op 1 juli de poorten van onze evenementen nooit open hadden kunnen gooien.”

Hoe hard raakt die kritiek je? “Op een bepaald moment zag ik het programma waar iedereen met ziel en zaligheid aan had gewerkt door mijn handen glippen. Dat was een zeer vervelende periode. Tegelijkertijd wist iedereen hier dat de manier waarop wij werkten, transparant, met open vizier en zonder enige vorm van arrogantie, uiteindelijk goed zou zijn voor onze sector en de 100.000 mensen die hier werken. We wisten dondersgoed dat ons uitgangspunt altijd het juiste is geweest en dat is nu bevestigd. Dat is een groot compliment naar het team en de stuurgroep.”

Een belangrijke schakel binnen Fieldlab was de samenwerking met Den Haag. Ging dat op een soepele manier? “Dat heb ik als zeer interessant ervaren. In mijn baan bij Backbone had ik natuurlijk eerder gespreken met beleidsmakers, dat gebeurde op lokaal niveau. Aan tafel zitten in Den Haag is toch iets compleet anders. Wat mij is bijgebleven is dat er heel veel ambtenaren zijn geweest die voor ons deuren hebben geopend. Iedereen wilde luisteren naar ons verhaal. Desalniettemin heeft het heel veel energie gekost om de overheid te overtuigen dat wij als sector geen cowboys waren maar serieuze professionals met een uitstekende wereldwijde reputatie. Wat ik het meeste heb geleerd in die periode is geduld uitoefenen. Wij gingen in onze gedachten soms te snel voor de bestuurders in Den Haag. Er zijn daar immers veel meer stakeholders die allemaal iets moeten vinden.”

Had je van te voren verwacht dat de honderd procent dekking zonder de 1,5 meter-regel zo snel gerealiseerd kon worden? “Door de resultaten van de eerste acht Fieldlabs was er een stiekeme hoop dat de branche veel eerder open kon gaan. Eerlijk gezegd was dat waarschijnlijk ook mogelijk geweest. De mindset bij de overheid en samenleving was er echter nog niet aan toe. Je moet niet vergeten dat die acht events werden georganiseerd in een heftige besmettingsperiode. Nergens anders op de

‘Wij gingen in onze gedachten soms te snel voor de bestuurders in Den Haag. Er zijn daar immers veel meer stakeholders die allemaal iets moeten vinden’

wereld durfde men een soortgelijk initiatief aan. Na fase twee zag je dat er steeds minder besmettingen kwamen en de vaccinatie goed op gang kwam. Dat heeft natuurlijk een belangrijke rol gespeeld in de beslissing om om evenementen weer toe te staan. Aan de ene kant denk ik weleens dit had best sneller gekund en tegelijkertijd weet ik ook dat het uiteindelijke resultaat echt niet sneller gerealiseerd had kunnen worden.”

In de wereld zijn er verschillende landen die COVID-maatregelen weer aanscherpen. Als dat in Nederland ook gebeurt, begint Fieldlab dan opnieuw? “We houden er rekening mee dat er in de toekomst een situatie kan komen waardoor er een opleving van het virus komt. Laten we hopen dat het niet nodig is, maar mocht dat gebeuren dan staan wij als Fieldlab-team stand-by. Voor alle risicofases - ernstig, zorgelijk, waakzaam - hebben we een draaiboek klaarliggen.”

Nu Fieldlab achter je ligt, is het nu weer ‘back to normal’? “Ik ben vorig jaar juli gestart en vanaf dat moment was het een rechte lijn tot eind mei. Aan het einde van de rit was ik echt verschrikkelijk moe. Nadat de kabinetsbesluiten vielen, beseften we pas in welke rollercoaster we hebben gezeten. Ik ben superdankbaar en trots op het Backboneteam, dat fantastisch op de ‘winkel’ heeft gepast en de boel draaiende heeft gehouden. Sinds een paar weken ben ik ook weer bezig met een festivalproductie. Dat is superleuk. Ik had mij niet gerealiseerd dat ik dat zo had gemist. Om weer ouderwets aan de slag te gaan met dingen waar we goed in zijn, is natuurlijk de belangrijkste reden waarom iedereen het afgelopen anderhalf jaar in de Fieldlab-boot is gestapt.” ◾

Follow The Money vs Testen Voor Toegang

In dit artikel wordt gesproken over de controverse rond Testen Voor Toegang. Het platform voor onderzoeksjournalistiek Follow The Money publiceerde halverwege april een artikel over het ontbreken van toezicht en transparantie tijdens het opzetten en uitvoeren van Testen Voor Toegang. Voor de organisatie werd een stichting opgericht, Open Nederland, zonder banden met de overheid en geleid door oud-topmilitair Tom Middendorp. Het ministerie van Volksgezondheid betaalt, verspreid over het jaar, honderden miljoenen euro’s aan Open Nederland. Follow The Money stelde dat dit bedrag naar eigen inzicht besteed kan worden om de zogeheten testsamenleving te organiseren. Hoewel Middendorp dit later tegensprak, zorgde het FTM-verhaal voor een hoop afkeurende reacties en controverses.