Theaters

THEATER DE STOEP IN SPIJKENISSE

‘We willen heel Nederland laten weten dat we terug zijn’

‘Nederland zet grote stap’, zo kopte het persbericht van de Rijksoverheid op 18 juli. Heel even leek het er op dat alle live entertainment door Testen Voor Toegang weer op volle kracht kon gaan draaien. Nog geen drie weken later is de situatie minder rooskleurig voor voorstellingen die op korte termijn gepland staan. Zoals het er echter nu naar uitziet, kan het traditionele theaterseizoen vanaf september wel min of meer normaal starten. En de theaters, die zijn er klaar voor.

DOOR: EDGAR KRUIZE

De berichtgeving was ogenschijnlijk positief, de overheid zette stap 4 van het door henzelf opgestelde openingsplan. Dat betekende een keur aan versoepelingen en onder het kopje kunst en cultuur stond ‘bijna alle beperkingen vervallen’. Technisch gezien betekende dit dat theaters – met checkgesprek en registratie – weer een onbeperkt aantal zittende toeschouwers konden ontvangen, zolang zij anderhalve meter afstand van elkaar konden houden. Met inzet van coronatoegangsbewijzen (‘Testen Voor Toegang’, dan wel vaccinatie- of herstelbewijs) mochten theaters de volledige capaciteit inzetten voorvoorstellingen. Deze regels golden voor geplaceerde ruimtes. In andere ruimtes, zoals de foyers, garderobes en buitenruimte, gold een maximum van één bezoeker per 5 m2 .

Minder vrolijk

Hoewel de Rijksoverheid het nog net niet als een triomf presenteerde, was de reactie vanuit de theaterwereld niet bepaald enthousiast. Theaters die hun gasten niet met een test- of bewijsplicht wilden opzadelen, konden hun zalen nog altijd maar op een kwart van de capaciteit gebruiken. De behoefte voor noodsteun voor de korte en middellange termijn bleef daarom bestaan. In juli hing de vlag er nog een stuk minder vrolijk bij. Zelfs met testen en bewijzen mogen zalen nog slechts tot tweederde van de capaciteit gebruiken, waardoor het voor veel theaters in korte tijd weer niet rendabel werd om de komende maanden nog voorstellingen te programmeren.

Extra steunmaatregelen

“De steunmaatregelen ademen mee met de maatregelen”, zo stelde demissionair premier Rutte daarover in de persconferentie van 9 juli. In mei werd nog een extra steunpakket aangekondigd voor de culturele sector om het derde kwartaal te overbruggen, omdat ‘een groot deel van de culturele en creatieve sector ook in het derde kwartaal van dit jaar nog te maken heeft met de (gevolgen van de) beperkende maatregelen’. “De mogelijkheden om publiek te ontvangen, opdrachten te winnen en omzet te maken blijven beperkt”, aldus Ingrid van Engelshoven, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, die uitging van een zich steeds verbeterende epidemiologische situatie en een bepaalde mate

van terugkeer van het verdienvermogen van instellingen. De benodigde steun dient echter nu verlengd te worden ‘om de culturele infrastructuur overeind te houden en banen te behouden, onder andere door culturele en creatieve zelfstandigen te ondersteunen in een sector die onvoldoende door generieke regelingen bereikt wordt’.

Noodfondsen

Daarnaast zijn er diverse initiatieven om de theatersector ook naast de steun van de overheid overeind te houden. Zo heeft het Kickstart Cultuurfonds vanuit een tijdelijk opgericht noodfonds ruim 2,1 miljoen euro verdeeld onder 80 theaters. De theaters gebruiken het geld om de gevolgen van de coronacrisis aan te pakken. Het Kickstart Cultuurfonds, een initiatief van de BankGiro Loterij, VSBfonds, Prins Bernhard Cultuurfonds en de VandenEnde Foundation, werkt samen met het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en private cultuurfondsen. Naar eigen zeggen heeft het fonds, los van het noodfonds, het afgelopen jaar bijna een verdubbeling in de aanvragen gezien. Ook in diverse provincies zijn noodfondsen aangewend om lokale theaters en makers te helpen. Zo hebben Nicolle van Lith en Joery Wilbers het Cultuur Innovatie Fonds Limburg gestart, dat zich met name richt op de steun van makers die door corona zijn getroffen. Dit noodfonds loopt vooralsnog tot eind 2022. “Landelijk zijn verschillende regelingen getroffen voor gezelschappen en cultuurpodia. Voor de ongebonden cultuurmaker is er echter nauwelijks ondersteuning”, aldus Van Lith, die stelt dat zonder financiële steun aan jonge makers een grote kaalslag dreigt. “Het primaire doel van het Cultuur Innovatie Fonds Limburg is de creativiteit, die volop aanwezig is in onze provincie, te behouden.” In Drenthe heeft het college van Gedeputeerde Staten ondertussen een noodfonds van ruim een half miljoen euro opgericht om theaters in de regio te ondersteunen en de gemeentes Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag hebben gezamenlijk 425.000 euro vrijgemaakt om theaterfestival De Parade van de ondergang te behoeden. Het is slechts een greep uit het aantal (regionale) acties om theaters en theatermakers door de crisis heen te loodsen.

‘We zijn terug’

Het feit dat er steun is geweest en veel partijen nog altijd actief zijn, maakt dat theaters en producenten na een verloren seizoen vol inzetten op het theaterseizoen 2021-2022. Zo is onlangs de campagne ‘Mooier Dan Ooit’ gelanceerd, waaraan meer dan 750 organisaties uit de hele cultuur-, en entertainmentsector meewerken. Gefinancierd door onder meer de overheid, het Nationaal Theaterfonds en de BankGiro Loterij, telt de campagne af tot het moment waarop iedereen écht weer open kan door producties en hun makers uit te lichten. “Fysiek, mentaal, financieel, we zijn allemaal op verschillende gebieden geraakt. Als theater, als producent, als museum, als gezelschap, acteur, crew- of kassamedewerker. Maar ook de bezoeker”, aldus campagneleider Albert Verlinde. “Na maanden binnen zitten, beperking van sociale contacten, heeft heel Nederland behoefte aan

'Fysiek, mentaal, financieel, we zijn allemaal op verschillende gebieden geraakt'

ademruimte, genieten, geluk beproeven, kortom leven. Op dit specifieke gevoel, deze wens en behoefte, willen wij inspelen. Met deze brede campagne, die gezamenlijk door iedereen in onze industrie met tomeloze positieve energie wordt gedragen, willen we heel Nederland laten weten dat we terug zijn. Dat het kan, dat het mag, dat het veilig is.”

Veel animo

De animo is er bij het publiek in ieder geval. Voor evenementen die nog dicht op de door de overheid aangekondigde einddatum van de maatregelen liggen, veelal in september en oktober, wordt door consumenten wat betreft de aanschaf van theaterkaarten de kat nog even uit de boom gekeken. Over het algemeen melden diverse theaters echter ook dat de voorverkoop met name voor voorstellingen rond de kerst en in 2022 snel verloopt. Zo liep het bij De Lawei in Drachten, toen eind juni de voorverkoop startte, direct storm bij de kassa. “Maar ook 400 mensen in de wachtrij op de site”, aldus directeur Stef Avezaat. “Dat is echt verrassend en hadden we niet verwacht.” Ook Theater De Stoep in Spijkenisse spreekt met de verkoop van 25.000 kaarten in luttele tijd over een ‘vliegende start’. Bij De Nieuwe Kolk in Assen liep het aanvankelijk wat stroever. “Het moest even op gang komen, maar het loopt nu aardig.”, zo stelt Hanneke Bruggeman. Toch zijn er ook nog altijd theaters die het zelf rustig aan doen en de ontwikkeling van de crisis blijven afwachten, zij het met ene positieve inborst. Zo verkoopt De Tamboer in Hoogeveen momenteel nog slechts de helft van de beschikbare tickets voor komend seizoen, om zo ‘coronaproof’ door te kunnen, mochten er later dit jaar nog ingrijpende maatregelen volgen. “Kunnen we toch meer mensen kwijt, dan kunnen we opschalen”, zo zegt directeur Pieter-Bas Rebers. “Dat is een stuk makkelijker dan afschalen en mensen weer teleur moeten stellen.” ◾

Al bijna 30 jaar verkoopt Eventim de kaartjes voor de beste musicals in Nederland zoals The Phantom of the Opera, Miss Saigon, Tarzan, Soldaat van Oranje, Les Miserables, Aida, Mamma Mia, Elisabeth, Jezus Christ Superstar, Lazarus, Hij Gelooft In Mij, Wicked, Anastasia, Mary Poppins, Evita, The Lion King en nog veel meer.

Dit seizoen is dat niet anders..